Atmanand Prakash Pustak 015 Ank 06

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 4

१२८
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
વાંચનદ્વારા શિક્ષણ,
| (લે.—વિઠ્ઠલદાસ મૂળચંદ બી. એ.-ભાવનગર) " Books are the windows through which the scul books out"
વિદ્યાર્થી અવસ્થામાં એક મહાન અગત્યનો લાભ મળે છે તે એ છે કે જ્ઞાનના ભિન્ન ભિન્ન પ્રદેશના પુસ્તકોને પરિચય થાય છે. જીવનમાં શું વધારે ઉપયોગી અને સહાયભૂત થઈ પડશે તે શોધી કાઢવું એ બહુજ કિંમતી છે; માનસિક વિકાસ અને સામાજીક સેવા માટેના જરૂરી સાધને પસંદ કરવો સરખું છે. વ્યવહારિક જીવનના પ્રત્યેક વિભાગના માણસે એ મત ધરાવે છે કે શાળાઓ અને વિદ્યાલયમાંથી એવા વિદ્યાથીઓ નીકળવા જોઇએ કે જેઓ કુશળતાથી પુસ્તક પસંદ કરવાને શક્તિમાન હોય. જે ગૃહમાં ઉત્તમ પુસ્તકવાળું પુસ્તકાલય હોય છે ત્યાંથી આ પ્રકારના જ્ઞાનની શરૂઆત શીખી શકાય છે.
પુસ્તકાલયે જરૂરની વસ્તુ છે. પુસ્તકે, સમાચારપત્રો અને માસિક વગરનું ગૃહ બારીબારણા વગરના ઘર જેવું છે. પુસ્તકના મધ્યમાં મુકવાથી જ બાળકે વાંચતા શીખે છે. પુસ્તક હાથમાં લેવા માત્રથી જ તેઓ અજાણપણે જ્ઞાન ગ્રહણ કરે છે, આધુનિક સમયમાં કોઈ પણ કુટુંબ સારા પુસ્તકો વિનાનું ન હોવું જોઈએ. જે બાળકોને ઇતિહાસનાં પુસ્તકે, શબ્દકોષનાં પુસ્તકો અને એવાં અનેક ઉપયોગી પુસ્તકો પુરા પાડવામાં આવે છે તેઓ અજાણપણે અને વિના ખચે કેળવણી-જ્ઞાન સંપાદન કરી શકે છે, તેમજ તદ્દન વ્યર્થ જાય એવા સમયમાં પોતાની ઈચ્છાથી ઘણી ઉપયોગી બાબતોનું જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરે છે. આ સર્વ જે શાળાઓમાં શીખવવામાં ન આવે તો તે પુસ્તકાના ખર્ચ કરતાં દશગણુ ખર્ચ થવા સંભવ છે. ઉપરાંત ઉત્તમ પુસ્તકોથી ગૃહોની સુંદરતામાં વધારો થાય છે અને વધારે આકર્ષક બને છે. આવા આનંદપ્રદ શાંત વાતાવરણમાં રહેવું બાલકાને વધારે ગમે છે. બાળકોને મળતી આ ગૃહકું કેળવણી પરત્વે જે દુર્લક્ષ કરવામાં આવે છે તે તેઓ ઘરમાંથી નાશી જઈ અનેક જાળમાં ફસાઈ જાય છે અને ભયના ભંગ થઈ પડે છે.
ન્હાનાં બાળકોને પુસ્તકના વાતાવરણમાંજ ઉછેરવા એ ઘણું શોભાસ્પદ છે. એક કુશાગ્રબુદ્ધિ, બાલક સારાં પુસ્તકેમાંથી કેટલું બધું શીક્ષણ મેળવે છે એ જોઈ આશ્ચર્ય થશે. - ઘણા માણસો પોતે વાંચતા હોય તે પુસ્તકમાં કંઈ નિશાની કરતા નથી, કઈ સારા ફ્રેકરા નીચે લીંટી દોરતા નથી. ખરીદતી વેળાએ તેઓના પુસ્તકો જેવા