________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
-----
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
આ શિવાય ખાસ નોંધ લેવા લાયક, અભિનંદ કવિના કરેલા “ કાદંબરી કથાસાર કાવ્ય” ની જેવા જ તિલકમંજરીના “સાર” નાં બે પુસ્તકો છે. બન્ને
સાર” સરલ અનુટુપ છંદોમાં બનેલા છે. દરેકની લોક સંખ્યા ૧૨૦૦ લગભગ છે. જેમાંથી ૧ પુસ્તક,વેતાંબર સંપ્રદાયના લક્ષ્મીધર નામના પંડિતનું કરેલું છે. વિક્રમ સંવત્ ૧૨૮૧ ના વર્ષે આ પુસ્તકની રચના થયેલી છે. પાટણના ભંડારમાંથી આની એક ૧૯ પાનાની જીણું પ્રતિ મળી આવી છે. પુસ્તકની અંતે આ પ્રમાણે લખેલું છે.—–
___" इतिश्री तिलकमंजरीकथा सारं श्वेतांवर पं० लक्ष्मीधरकृतं समाप्तं । ग्रं. १२०० एकाशोत्या समाधिक रविशत विक्रमगते समानिवहे । शुचिशतपक्षति रविवार हरंभ ध्रुवयोगबवकरणे (?) १। इदमस्यां चक्रे लेखयां तिलकमंजरीकथासारं । श्रीमत्प्रसन्नचन्द्रस्य शीलभद्रेण शिष्येण ॥ संवत् ४७४ वर्षे लिखितं શાપુરે ”
આ લક્ષમીધર પંડિત શ્રમણ છે કે શ્રાવક છે તે ચોક્કસ જણાતું નથી. આ “સારની અંદર તિલકમંજરી કથા” સંક્ષેપ રૂપમાં ઉતારી છે. મૂલ કથાની અંદર કવિએ વર્ણવેલા નગર, ઉદ્યાન, પર્વત વગેરેનાં વિસ્તૃત અને અલંકારપૂર્ણ વર્ણનને છોડી, બાકીને કથા ભાગ જેમને તેમ, તેજ અર્થો અને તેજ વાક્યમાં અને વતર્યો છે. લેખક કથાનો સંક્ષેપ પ્રારંભ કરતાં પહેલા નીચે લખેલા લોકો પ્રતા. વિના રૂપે લખે છે –
"वन्दारुवासवोत्तंस_सिमंदारदापभिः । त्रिसन्ध्यरचिताभ्यची वीरपादद्वयीं नुमः ॥ १॥ सद्वर्णा विबुधस्तुत्या सालङ्कारा लसत्पदा । द्वधापि जायतां देवी प्रसन्ना मे सरस्वती ।। २ ॥ न स्तुमः स्वजनं नैव निन्दामो दुर्जनं जनम् । नैवमेव स्वरूपं तौ सुधा-श्वेडाविवोज्झतः ॥ ३ ॥ इदं तिलकमंजया कथासंग्रहकारणम् । क्रियते सारमस्माभिरल्पाल्पन्यस्तवर्णनम् ॥४॥ अस्मिन् दृब्धास्त एवार्थास्त एव ननु वाचकाः।
गुम्फविज्ञानमात्रेण मम तुष्टयन्तु सज्जनाः ॥ ५॥ આટલાક ઉપોદઘાતરૂપે લખી પછી કથાને પ્રારંભ કરે છે. સરલ શબ્દ અને સ્પષ્ટ અર્થમાં કથાનો સંપૂર્ણ વૃત્તાંત આપવામાં આવ્યા છે. જેની ઈચ્છા કેવલ તિલકમંજરીની કથાજ જેવાની હોય અને હેટી કથા ન વાંચવાની
For Private And Personal Use Only
