Atmanand Prakash Pustak 009 Ank 11

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

૧૯૮
આત્માનં પ્રકાશ.
પાંચ ઇન્દ્રિયાને સ્વવશ વર્તાવી પૃથ્વીકાય પ્રમુખ જીવોની વિરાધના કરતા, કરાવતા કે અનુમેાઢતા નથીજ તેએને હુ” (ત્રિવિધ) પ્રણમું છું. તેવા ઉત્તમ મુનિજના અઢાર હજાર શીલાંગ રથના ધારી કહેવાય છે. સર્વ સદાચાર તેમનામાં સમાવેશિત થાય છે, ક્ષમા, મૃદુતા (નમ્રતા), રૂજીતા (સરલતા), સંતેાષ, તપ, સયમ,સત્ય, શોચ (શુદ્ધિ),નિરીહતા (નિસ્પૃહતા) અને બ્રહ્મચય એ દશ પ્રકારના મુનિ–માગ વખાણ્યા છે. ૨ બ્રહ્મચર્ય શબ્દના ભાવા
બ્રહ્મ એટલે આત્મજ્ઞાન, શુદ્ધશીલ, પરમાત્મ સ્વરૂપ, (શબ્દરૂપ-સ-ગધ-સ્પ રહિત દેહાતીત દશા) તેમાં ચર્યા એટલે રમણુતા (એક નિષ્ઠાથી નિષ્કામપણે તેનું સેવન).
બ્રહ્મચર્ય ના અર્થ ઉપર થતા ઉહાપેાહુ, ”
અનાદ્ઘિ અજ્ઞાન (વિધા) ચાગે, આત્મા કોણ છે? આત્માનુ જી' લક્ષણ છે? આત્માની કેટલી શક્તિ છે? અને આત્માનુ છું કર્તવ્ય છે? એ વિગેરે ખાસ ઉપયાગી આત્મજ્ઞાન અવરાઇ ગયુ છે તેને સદ્દઉપાયવડે પ્રગટ કરવું અને પ્રયત્ન વડે પ્રગટ થયેલા આત્મજ્ઞાનની સદાય રક્ષા અને વૃદ્ધિ કરવી એ આ માનવ જન્મમાં જેવી અનુકૂળતાથી બની શકે તેવી અનુકૂળતાપ્રાયઃ અન્ય કાઇ ગતિમાં ઉપલબ્ધ થઇ શકતી નથી. તેમ છતાં અજ્ઞાન જીવ માહ અને પ્રમાદવશ બની ઉત્તમ એવુ આત્મજ્ઞાન મેળવવા જોઇએ તેવા ઉદ્યમ ઉલટભેર કરતા નથી, તેથીતે અદ્ભુત આત્મ જ્ઞાનથી એનશીખ રહે છે. જીવને અનાદિ અવિવેક યાગે મહુવશ પાંચ ઇંદ્રિયાના વિષચેામાં એવી લગની લાગી છે કે જીવ ધારે ત વિવેકથી મન અને ઈંદ્રિયાને સંપૂર્ણ કાબૂમાં રાખી શકે, તેને બદલે એક દીન–ર્ક જેવા અની તેનેજ પરવશ થઈ ગયાછે. અને પેાતાનીજ ખાટી ભ્રમણાથી આ ભવ અટવીમાં અનેક જાતની વિટમના પામ્યા કરેછે. શબ્દ, રૂપ, રસ, ગંધ અને સ્પર્શ રૂપ ઈંદ્રિયના એક એક વિયમાં લુબ્ધ બનેલા હરિણાદિક પેાતાના પ્યારા પ્રાણને ખેાઈ બેસેછે