Atmanand Prakash Pustak 009 Ank 07

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 3

નિઃસ્વાર્થવૃત્તિ કેવી હાઇ શકે ?
૧૭૯
ૉની આવક જાવકની દરકાર રાખ્યા શિવાય માત્ર પરહિતનેજ ખુશુામાં પણ ખાળતુ હાય છેઅને તે કયારે પ્રાસ થાય તેનીજ પ્રતીક્ષા કરતુ રહે છે.
દુનીયામાં ત્રણ પ્રકારના મનુષ્યેા હેાય છે. કેટલાએક પેાતાનું હિત અછી રીતે જાળવી રાખી તેના ભ’ગ ન થતા હાય ત્યાંસુધી અન્ય હિતને સાચવવા પ્રયત્ન કરે છે પરંતુ પાતાના દ્વૈતને ભેગ આપવાના સમય આવતાં અન્યના હેતથી પોતાના સંબધ મૂકી દે છે. આ મધ્યમ પતિના મનુષ્યે છે; જેએ માત્ર પેાતાની સ્વાર્થ વૃત્તિતેજ મલવત્તર કરી સત્તા પેાતાની સ્વાર્થ સાધનામાંજ તત્પર રહે છે અને તેને અ'ગે ખીજાઓને નુકસાન કરતાં જરા પણ અચકાતા નથી, તેઓ કનિષ્ઠ પક્તિના મનુષ્યેા છે, પરંતુ એવા ઉત્તમ પકિતના મનુષ્યા વિરલ છે કે જેઓ પેાતાનુ સ્વાથાંધપણું દૂર કરી દિવ્યદ્રષ્ટિવડે પરમાર્થનું સ્વરૂપ નિહાળી નિઃસ્વાર્થીપણું પ્રાણી માત્રના હિતમાં પ્રવૃત્ત હાય છે. સ્વાર્થ બુદ્ધિ તજવી, એ કાંઇ ઓછી મુશ્કેલ ખાખત નથી; કેમકે તે અનાદિ સ‘સ્કાર સાથે ગાઢ થયેલી છે. દુનીયાના ચાલુ વ્યવહારમાં પણ સ્વાર્થ વગરના પ્રાણીએ બહુજ જુજ પ્રમાણમાં દૃષ્ટિગોચર થાય છે.
અનેક મિત્રે પરસ્પર મૈત્રીબન બ્લેડે છે. ખાવું પીવુ, હરવું ક્વુ' વિગેરે ક્રિયા સમભાગીપણે કરતા હોય છે. પરંતુ તેમાંના કેટલાએક પાકેટ પૂર્ણ માટે પોતાના સ્વાર્થ કયારે સમાસ થાય તેના ઉપાયા શ્રીજી તરફ ગાજતા હોય છે, સ્વાર્થ પ્રાપ્તિ સુધી એ મૈત્રી'ધન ટકાવી રાખી પછીથી શથિલ કરી દે છે, કેટલાએક મલિન અંતઃકરણુવાળાએ પોતાના ચિત્રનુ' અહિત કરી સ્વતૃપ્તિમાં સાષ માને છે, કેટલાએક અન્યના સકટ સમયે તેને તજી અલગ થઇ જાય છે, કેટલાએક પાતાના સ્વાર્થ જેટલા લક્ષ્ય અંજુમાં હાયછે તેટલી મોઢા સુધી મિત્રભાવ ધારણુ કરનારા હ્રાય છે; પરંતુ પેાતાની આસપાસના સચેાગે અથવા પદાર્થાંનું નુકસાન ખમવુ' પડે તેા તે આન ંદ સાથે સ્વીકારી અન્યના હિતમાંજ અવિરતપણે તત્પર રહે છે અને મિત્ર ભાવને વૃદ્ધિ કરતા જાયછે, તેવા વિરલ મિત્રા દૃષ્ટિગોચર થાય છે.