Atmanand Prakash Pustak 009 Ank 07

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 6

inananarnanna mennnnnnnnoncen
૧૮૨
આત્માનંદ પ્રકાશ તરૂ જેવી પ્રતિદિન પાસે આવતી મરણ સ્થિતિને પ્રાપ્ત થતા જઈએ છીએ.” આ રીતે સર્વને માર્ગ એક વખત ગમે તે રાવસ્થામાં એકજ સ્થિતિવાળે હોવા છતાં તેઓ વાર્થને ગેજ રૂદન કરતા હોય છે.
પૂર્વોક્ત તે અને તેને લગતા દુનિયામાં પ્રતિક્ષણે બનતાં અનેક દષ્ટાંતે વ્યવહારને અંગે નિઃસ્વાર્થવૃત્તિની ભૂમિકાને માત્ર હજુ દર્શાવનારા છે, પરંતુ તે પરમાર્થ વૃતિનું તલપ પણું અલકિકપણે જુદાજ પ્રદેશમાં વર્તે છે. તે પ્રદેશ અંતરાત્માપણાનો અભ્યાસ કરી અનુભવ કરવાવડે અવલોકી શકાય તેમ છે. ખરેખરી રીતે જ્યારે જ્યારે પ્રાણીઓ જેટલા જેટલા પ્રમાણમાં બહિરાત્મભાવ જેમ જેમ તજતા જશે ત્યારે ત્યારે તેટલા તેટલા પ્રમાણમાં પરમાર્થો દિવ્ય પ્રદેશમાં તેમ તેમ પ્રવેશ કરતા જશે. આ દિવ્ય પ્રદેશને આનંદ અનુભવવાને માટે દિવ્ય ચક્ષુની મદદ લેવી પડે છે અને તે દિવ્ય ચક્ષુ તે અંતરાત્માપણું છે. આ ચક્ષુવડે શરીર અને તેને વળગેલાં ઉપાધિરૂપ અન્ય પદાર્થો પુત્ર, સ્ત્રી, ધન, કીર્તિ, અલંકાર, પ્રાસાદ વિગેરે પિતાથી તદન જુદા દેખાય છે. તેથી તેના લેભમાં તણાવું તે સ અને દેરડીને વિવેક નહીં સમજનાર બાળકનું લક્ષણ છે એમ સમજે છે. આમ હેઈ “વાર્થ ર િવતા” એ સૂત્રને તેના અક્ષરશઃ (literal) અર્થમાં વળગી રહી પરમાર્થ એ જ સ્વાર્થમાથે છે, એમ માન્ય કરે છે અને તદનુકૂળ આચરણ કરવા પ્રવૃત્તિશીળ બને છે, અને તેની સ્થિતિ નીતિ શાસ્ત્રમાં કહેલા “ર્સ - મોડનિ વાંછતિના સરવાનું સૂત્રાનુસાર થાય છે.
વાર્થવૃત્તિના સંસ્કારે અંતરાત્મની ભાવનાવડે દૂર કરી શકાય છે અને તેજ ભાવના માનસિક જન કચરાને પ્રત્યુપાયરૂપ કતકચૂર્ણ છે. નિ:સ્વાર્થ વૃત્તિવડે હૃદય સંકેચ દૂર થાય છે અને આત્માને વિશાળ પ્રદેશમાં ફરવાનો અવકાશ મળતું જાય છે; પર્વોક્ત વૃત્તિવડે અનુભવજ્ઞાનની વૃદ્ધિ થતી જાય છે અને જેમ જેમ આ વૃત્તિનો આસ્વાદ લઈ પ્રાણીઓના હિતમાં પ્રવૃત થવાય છે તેમ તેમ