Atmanand Prakash Pustak 009 Ank 06

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 4

L
૧પ૬
આત્માનંદ પ્રકાશ. જાય છે તે લક્ષ્મી કુટુંબ પરિવારાદિકનું તો કહેવું જ શું? ગમે તેટલાં વલખાં મારવામાં આવે તે પણ જે વસ્તુ કદાપિ કેઈની થઈ નથી : થતી નથી અને થવાની પણ નથી તેવી પર વસ્તુમાં ખોટી મમતા. કરવાથી શું વળવાનું ? કશુંએ નહિ. તે પછી તેવી અનિત્ય અસાર - પર વસ્તુ ઉપર રાગ દ્વેષ કે મેહ કર યુક્ત નથી કેવળ તેમાં સાક્ષી ભાવેજ વર્તવું ઉચિત છે. ૧
જેમ પાષાણમાં સુવર્ણ સદાય રહે છે. દૂધમાં ઘી સદાય રહે છે તેમજ તલમાં તેલ અને પુષ્પમાં સુવાસ સદાય રહે છે તેમ દેહમાં જીવ–આત્મા અસંખ્ય પ્રદેશ વ્યાપી રહેલે છે. મતલબ કે જેમ પૂર્વોક્ત વસ્તુઓમાં રહેલા ભાવનો કે વિદ્વાન ઈનકાર કરે નહિ પણ સ્વીકાર કરે તેમ શરીરમાં વ્યાપી રહેલા આત્મ તત્વને પણ કેઈથી ઈનકાર કરી શકાય તેમ નથી. ૨
જેમ કાણમાં અગ્નિ ગુપ્તપણે રહેલો હોય છે તે નિશ્ચિત્ત પામીને પ્રગટ થાય છે તેમ દેહમાં રહેલું આન્મ તવ પણ તદનુકૂલ કારશુ–સામગ્રી પામીને પ્રગટ થઈ શકે તેમ છે. મતલબ કે કઈ પણ કાર્ય સિદ્ધિ કરવા ઈચછનારે તેને અનુકૂળ કારણ કલાપની ગવેષણ પણ અવશ્ય કરવી જોઈએ એવે વ્યવહાર પ્રસિદ્ધ છે. ૩
જેમ રાજ હંસ પંખી પોતાની ચંચુ વતી દૂધ અને પાણીને ભિન્ન ભિન્ન કરી નાખે છે તેમ ભેદ જ્ઞાન (વિવેક–વિજ્ઞાન) વડે કર્મની જાળ તેડી શકાય છે. મતલબ કે જે કર્મ જાળ ચોગે આત્મતત્ત્વ પ્રગટ અનુભવી શકાતું નથી તેમજ ભેદ જ્ઞાનવડે ભેદી શકાય છે. સ્વારને જડ-ચેતનને જેના વડે સારી રીતે આપણે એખી શકિયે તે ભેદ જ્ઞાન કહેવાય છે. તેવા ભેદાનની પ્રાપ્તિ થવાથી નિર્મળ શ્રદ્ધાપ્રગટે છે અને તે જ્ઞાન અને શ્રદ્ધા વેગે ચારિત્ર પ્રાપ્ત થાય છે. એવી રીતે નિ મળ રત્નત્રયી પ્રાપ્ત કરી તેનું યથાર્થ આરાધના કરવાથી સમત કમઆવરણ ક્ષય પામી જાય છે. એટલે તીવ્ર તાપગે સમસ્ત મળને ક્ષય થઈ જવાથી જેમ શુદ્ધ કાંચન પ્રગટે છે તેમ સમસ્ત કર્મ બળને ભેદ જ્ઞાન શુદ્ધ કરણ કરવાથી સર્વ ક્ષય થતાં