________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આર્ય,
૧૬૧ છેલ્લા તીર્થકર શ્રી મહાવીર સ્વામીને વશ જ્ઞાનકુલ એવા નામથી ઓળખાય છે. અષભદેવ પ્રભુને પોતાને વશ તે ઈઠ્યાકુ કુલ કહેવાય છે. અષભદેવ ભગવાનના ફરૂ નામના પુરથી ચાલે લા વંશને કેરવવંશ કહેલ છે. રૂષભદેવ ભગવાનના ચંદ્રયા અને સૂર્યયશા નામના પુત્રના વંશ ચંદ્રવંશ અને સૂર્યવંશના નામથી ઓળખાય છે, આ બધા વંશની ગણના ઈક્વાકુ વંશમાં પણ થાય છે.
ચોથા આય તે કર્મણ્ય કહેવાય છે, તેઓ પિતાના કર્મ બંધા ઉપરથી આર્યત્વમાં ઓલખાયા છે. કાર્યના અનેક ભેદ પડેલા છે; તોપણ તેઓમાં સાત ભેદને મુખ્ય રીતે ગણેલા છે. ૧ દોસિકા એક જાતિના કાર્ય કહેવાય છે. ૨ સાત્તિકા, ૩ કપાસિકા, ૪ મુક્તિ વૈતાલિકા, ૫ ભંડતાલુકા, ૬ કલાદિક અને ૭ નરવાહ નિકા ઇત્યાદિ તિપિતાના કામ ઉપરથી લખાઈ તેઓ કર્માર્ય પદને પામેલા છે.
પાંચમા શિ૯પાર્ય છે, તેઓ શિલ્પ એટલે પિતાપિતાની કા રીગરીને લઈ આર્યત્વને પામેલા છે, તે શિલ્પાર્યના ઘણા ભેદ થઈ શકે છે. તેઓમાં દરજી, રંગારા, વણકર, ચર્મકાર, કટકાર ( ઘાંચા ) સુથાર, છત્રકાર, ચિત્રકાર, ચણનાર, સંખારા, કુંભકાર લુહાર વિગેરે આર્ય કારીગરેની ગણના કરેલી છે.
- છઠી ભાષાર્થ કહેવાય છે. જેઓ જુદી જુદી ભાષાઓ - લનારા છે, તેઓ ભાષાને લઈને આર્યત્વને પામેલા છે, તેમાં જે અધી માગધી ભાષા બોલનારા હોય તેઓનેજ આર્યત્વ ઘટિત છે. બ્રાહ્મી લિપીના અઢાર ભેદની પ્રવૃત્તિ એ ભાષામાં આવે છે. એ અઢાર લિપી અઢાર દેશની ભાષાથી ઓળખાય છે. તે ભાષાના શબ્દો પરપર એક બીજાની ભાષામાં એકત્ર થએલા હોય છે. તે બધી ભાષા અર્ધ માગધી કહેવાય છે.
* સાતમા જ્ઞાનાર્ય કહેવાય છે. પાંચ પ્રકારના જ્ઞાનના ભેદથી તે જ્ઞાનાર્યના પાંચ ભેદ પડે છે. મતિજ્ઞાન, શ્રુતજ્ઞાન, અવધિજ્ઞાન,
For Private And Personal Use Only
