________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આત્માનદ પ્રકાશ. છીએ. એ પ્રમાણે એ ઘટના નીતિમય હોવી જોઈએ અને મનુષ્યમાં લક્ષણ ( Character ) બંધાય તે પ્રમાણે વર્તન થાય અને તે કસાય એવી વ્યવસ્થા હોવી જોઈએ; પરંતુ સારું લક્ષણ તે ખરી પસંદગીમાં રહેલું છે, અને તેની જોડે જ બેટી પસંદગી શક્ય ન હોય તો તેને અવકાશ રહેતું નથી, તેથી સંભવને કેટલાક પ્રદેશ મનુષ્યની સ્વતંત્ર ઈચ્છાને સેંપી દીધેલ હોવો જોઈએ કે જે પ્રદેશમાં તેમની પરિક્ષા થઈ શકે. સૃષ્ટિમાં અસિદ્ધિ તથા અપુર્ણતા અટકાવવાને બીજા ગમે તેટલાં મજબુત બંધને હેય પણ આ વિષય તે એ છે કે અનીતિઅસ-ના સભવ માટે તે ખુલ્લું રહે જોઈએ. નીતિ ઉપરનું આ જોખમ ઈશ્વરની પવિત્રતાથી વિરૂદ્ધ નથી પણ તે પવિત્રતાને તત્કાળ પ્રકટ કરવા માટે તે આવશ્યક છે, અને તેથી માલમ પડે છે કે, સની ફરજ પાડવામાં આવતી નથી, કારણ કે ફ– રજ પાડવામાં આવે તેજ ઘડીએ ફરજના સ્પર્વ સાથે જ સતનું સ્વરૂપ ઉડી જાય છે. પરંતુ અસતને સંભવ દૂર કરી શકાય તેમ ન હોય તે છતાં અનેક રીતે તે મર્યાદિત થઈ શકે, અને એટલું આપણે વાજબી રીતે માગી શકીએ કે એ મર્યાદા એટલી બધી વિશાળ હોવી જોઈએ નહીં કે જેથી નીતિમય જગતની સમલતા ( equilibrium ) ને જોખમ આવે અને નીતિના ધારણ વગરના જગત કરતાં નીતિના ધોરણવાળા જગતની જે શ્રેષતા છે તે નાશ પામે. જેમ આપણે ઘરમાં બાળકને આજ્ઞા ઉલ્લંઘન કરવાની છૂટ રહેવા દેવામાં આવે અને તે જ સાથે કુમાર્ગે જવાય એવું પગલું તે ભરે એવે તેના પર ભરોસો રાખવામાં ન આવે એવી ગ્ય તુલના જાળવવી એમાં ડહાપણ ભરેલી કેળવણું છે તે જ પ્રમાણે જગતનું રાજય નીતિએ ચલાવવામાં ઉત્તમોત્તમ ઉદારતા પ્રાપ્ત કરવાને પુરતે અવકાશ રહે અને તે સાથે દોષ તથા વિમાર્ગગમન ઉપર ઘટતો કાબુ રહે એવી ઘટના હેવાની આપણે આશા રાખીએ છીએ..
For Private And Personal Use Only
