Atmanand Prakash Pustak 004 Ank 06

Author(s): Motichand Oghavji Shah
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 9

શ્રદ્ધા
૧૩૩ હવે એવો નિશ્ચય થયો કે, પ્રાચીન આચાર્યના રચેલા આગમો જેઓ આહંતવાણીથી ઊતરેલા છે, તેને એજ ઊપયોગ છે કે, પ્રથમ તેમના ઊપર શ્રદ્ધા કરવી અને પછી બુદ્ધિને જેમ જેમ તેમાં પ્રવેશ થઈ શકે તેમ તેમ તે શ્રદ્ધાને બુદ્ધિનું સબલ સમર્થન આપતા જવું. કેટલાએક શંકાશીલ પુરૂષ એમ કહે છે કે, બુદ્ધિમાં ઊતરે તેજ શ્રદ્ધા કરવી, એ આગ્રહ તેની શુદ્ધ આસ્તાના બલને બહુજ હાનિકારક છે. બાળકને જ્યારે આંક શીખવવામાં આવે છે, જેમકે, “છ ચેક
વીશ” એવું વચન કેવલ શિક્ષક- ગુરૂના ઉપર શ્રદ્ધા કરીને, જ્ઞાન રૂપે માનીને, બાલક વહેલાં ગેખે છે. અને તેને પોતાની મુગ્ધ બુદ્ધિ માં સ્થાપે છે; પણ ૬ ૪ ૪ = ૨૪ એ બુદ્ધિને વ્યાપાર તે પછી કેટલીક મદતે જાણી શકે છે. અને ત્યારે તે ગેખેલા વચન ઉપરની શ્રદ્ધાને પિતે દ્રઢ કરી લે છે. પણ જ્યારે બાળકને વચનથી ચેક ચોવીશ એમ કહેવામાં આવે ત્યારે જે તે બાળક બુદ્ધિને શકિત કરી એમ માને કે, આ ગુરૂનું વચન કેમ મનાય ? છ ચોક ચવીશ એવું વચનશી રીતે સાચુ માનવું ? આ વિચાર કરનાર બાળકમાં શ્રદ્ધા થતી જ નથી. પણ એ વયમાં એ વિચાર આવતા નથી. આ પ્રમાણે આપણા ઘણાં જ્ઞાન સંબધે એને એજ પ્રકાર નીપજે છે. માટે પ્રત્યેક વ્યક્તિએ જાણવાનું છે કે, શ્રદ્ધા કરવામાંથી જ જ્ઞાન ને આરંભ છે, અને બુદ્ધિને વિકસિત કરવાને અવકાશ પણ શ્રદ્ધા થયા પછી જ આવી શકે છે. માટે દરેક ભવ્ય આત્માએ શંકાદિ દોષ છેડી વસ્તુ સ્વરૂપની વિવેચના કરવાને માર્ગ લેવા યોગ્ય છે, જે માર્ગથી આપણા મહાન પુરૂએ જ્ઞાનથી અને આચાર્યોએ મહાન પુરૂએ પ્રરૂપિત કરેલા આગમથી જે વસ્તુ સ્વરૂપને અનુભવ પ્રાપ્ત કર્યો છે, તેમના પ્રરૂપેલા શાસ્ત્રીય માર્ગ ઉપર આપણે શ્રદ્ધા રાખવી આવશ્યક છે. તેમજ વીતરાગ પ્રરૂપિત આગમ અને તે આગમને ઊસૂત્ર પણે પ્રરૂપણ નહીં કરનાર યથાર્થવાદી ગુરૂ તેમના વચનોને સત્ય માના તે ઊપર સત્યપણાની શ્રદ્ધા રાખી તેમનો અનુભવ કરવા યત્નવાન થવું, એ શ્રદ્ધાનું પ્રથમ કર્તવ્ય છે. પ્રથમ બુદ્ધિના.