________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કાન,
છે. મેં લેકેને પીડા કરી દ્રવ્ય સંગ્રહ કરવા માંડ્યો, એ ઘણુંજ અનુચિત કર્યું–લોકોમાં મારી ગીરવતા ઘટી ગઈ. જ્યારે મારી સવારી બાહર નીકળતી, ત્યારે બાળકથી તે વૃદ્ધ સુધીના લોકો ઉમંગથી તે જોવા આવતા, તેઓ અત્યારે નાઉમેદ થઈ ગયા છે. અરે મારી બુદ્ધિમાં આ શું થયું કે મેં લોકોને પીડા કરી દ્રવ્ય સંગ્રહ કરવાને વિચાર કર્યો--આવું વિચારી રાજા સવારી લઈ પાછા આવ્યા અને તત્કાળ લેકને દ્રવ્યનું અગણિત દાન આપવા લાગ્યું. તેણે દાનથી ચંદ્રના જેવું નિર્મળ યશ સંપાદન કર્યું. દાનને પ્રભાવ દિવ્ય છે. દાનધર્મના પ્રભાવથી ઘણાઓએ પોતાના જીવનને સાર્થક કરેલું છે. શ્રી અહંત ભગવાનના વાર્ષિક દાન વખતે “ અહે દાન અહો દાન” એવી દિવ્ય વાણી જે દેવતાઓના મુખમાંથી નીકળે છે, તે દાનધર્મના દિવ્ય પ્રભાવને સૂચવે છે.
આ દાનના ત્રણ પ્રકાર છે. અભયદાન, અનુકંપાદાન અને કીર્તિદાન. અભયદાન એટલે સુપાત્રદાન સુપાત્રને તેના સયમ વિગેરેના નિર્વાહમાં નિર્ભય કરવાનું જે દાન તે અભયદાન કહેવાય છે. અભયદાન સુપાત્રદાન આપવાથી પરલેકના સર્વ જાતના કલ્યાણ થાય છે અને મેક્ષ પણ પ્રાપ્ત થાય છે. અનુકંપાદાન પરંપરાએ મેક્ષ ફળને આપનારું છે. પણ તે હંમેશાં સાંસારિક સુખને તે અવશ્ય આપનારું છે. કીર્તિદાન તે સાંસારિક સુખનેજ આપનારૂં છે.
આ ત્રણ પ્રકારનાં દાન જેને આપવામાં આવે તે પાત્ર કહેવાય છે. તે પાત્રના ત્રણ પ્રકાર છે. ઉત્તમ પાત્ર, મધ્યમ પાત્ર અને જઘન્ય પાત્ર. નિર્મલચારિત્રને પાલનાર સાધુ તે ઉત્તમ પાત્ર છે. ગૃહસ્થ ધર્મને યથાર્થ પાલનાર શ્રાવક મધ્યમ પાત્ર છે અને અવિરતિ સમ્યગદષ્ટિ તે જઘન્ય પાત્ર છે. વળી જઘન્ય પાત્રમાં આંધળા, લુલા, દુખી વિગેરેની અને ભીખ માગનારાની પણ ગણના કરેલી છે. તેવા કદિ શ્રાવક ધર્મથી રહિત હોય, તે
For Private And Personal Use Only
