Atmanand Prakash Pustak 004 Ank 03

Author(s): Motichand Oghavji Shah
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 6

૫૮
આમાન ૬ પ્રકાર
માણસ વસ્ત્રાભૂષણથી ભૂષિત હોય, તે પણ તે પરિગ્રહ વિનાને છે અને મમતાવાળે માણસ નગ્ન હોય તે પણ તે પરિગ્રહ ધારી છે. અહિં મમહને અર્થ મૂછો થાય છે. તે માજ ખરેખર પરિ ગ્રહ છે, તેને માટે નીચેની ગાથા ગવાય છે –
न सो परिग्गहो वुत्तो, नाइपुत्तेण ताइणा । કુછ gm કુત્તે, સંપતિ ? |
જ્ઞાતપુત્રે ( મહાવીર પ્રભુએ) કહ્યું છે કે, મૂછ–મમતા તેજ પરિગ્રહ છે. એમ મ્હર્ષિઓ કહે છે. ૧. - આ ઉપરથી સાબીત થાય છે કે, પરિગ્રહની પીડા મમતામૂછીને લઈને વધે છે. જે માણસની વૃત્તિમાં મૂછ પ્રગટ થઈ તેણે સમજવું કે, હવે તેનું જીવન એક તૃણું સમાન થઈ ગયું છે. જે જીવનને માટે વિદ્વાને પોકાર કરી જણાવે છે કે, ભવિ જને, તમને ઘણું પુણ્યના ભેગથી આ માનવ જીવન પ્રાપ્ત થયું છે, એ જીવનને જગતમાં ચિંતામણિની ઉપમા પ્રાપ્ત થઈ છે. તેથી તે અત્યંત દુર્લભ છે, આવા ચિંતામણિ સમાન દુર્લભ જીવનની જે સાર્થકતા કરવી હોય તે તમે પરિગ્રહની મહાન પીડાથી દૂર રહેજે. જે કદિ કર્મવેગે પરિગ્રહના જટિલપાશમાં તમે સપડાઈ ગયા તે પછી તમારા જીવનને તેમાંથી ઉદ્ધાર
વે મુશ્કેલ છે. પરિગ્રહની સાથે સંબદ્ધ થયેલી મછા તમારા હદયની આસપાસ વીંટાઈ વલશે, અને તે તમારા ધાર્મિક તત્વના પવિત્ર જીવનને આચ્છાદિત કરી નાખશે.
પરિગ્રહથી કેવા દોષ બને છે અને તેને ત્યાગ કે પરિમાણ કરવાથી કે લાભ થાય છે તે સમજવા માટે એક નિચેનું સુબેધક દૃષ્ટાંત મનન કરવા એગ્ય છે
કઈ એક ધાર્મિક વૃત્તિવાળે ગૃહસ્થ પરિગ્રહની પીડા સમજતું હતું. પરિગ્રહની દુસહ પીડાનું સ્વરૂપ તેણે શાસ્ત્ર દ્વારા સાંભળેલું હતું, તથાપિ કર્મયેગે એને તેનું તદન વિસ્મણ થઈ ગયું. વ્યાપારની કળાને યોગે તે પરિગ્રહ સંગ્રહ કરવામાં