________________
સુસઢ ચરિત્ર
ણાથી ચાલ, જયણાથી ઉભે રહે, જયણાથી બેસ, જયણાથી શયન કર, જયણાથી ભોજન કર, જયણાથી બેલ– નાર પાપકર્મ બાંધો નથી, जयणाइ चरे भिक्खु चिठे आसे सुए य भुजिज्जा। भासे व जं न बज्झइ, नवपावं झिज्झए बढे ।
કેઈક સમયે રાજગૃહી નગરીમાં ગુણશીલ નામના ઉદ્યાનમાં શ્રી વીર ભગવંત સમવશ્વર્યા અને પર્ષદાની અંદર જયણ ધર્મને ઉપદેશ આપતાં જણાવ્યું કે, “જે ભિક્ષક છે જયણાથી ચાલે, જયાથી ઉભું રહે, બેસે, સુ, ભજન કરે, બેલ વગેરે કાર્ય જયણાપૂર્વક કરે, તો નવાં પાપ કર્મ ન બાંધે અને જુનાં બાધેલાં કર્મને ખપાવે. જો વળી જયણ વગર સુસઢની જેમ ઘણું આકરું તપ કરે, તે પણ દુ:ખ ભેગવત પાર વગરના સંસાર–સમુદ્રમાં ભ્રમણ કરનારે થાય છે ત્યારે વિનયગુણવાળા ગૌતમે પૂછયું કે, “હે ભગવંત! આ સુરઢ કેણ હતો ?–? એમ પૂછયું એટલે ભગવતે વિસ્તારવાળી સુસઢની કથા કહી.
અહીં અવંતી નામના દેશમાં સંબુક નામના ખેટક વિષે મર્યાદા રહિત, જન્મથી દરિદ, દયા વગરનો સુજ્ઞશિવ નામનો એક વિપ્ર હતો. યજ્ઞયશા નામની તેની ભાર્યાને કઈક સમયે ગમે રહ્યો. શ્રી નામની પુત્રીને જન્મ આપી તે તત્કાલ મૃત્યુ પામી. ગૌતમસ્વામીએ પૂછયું કે,
હે સ્વામી! તે કન્યાએ એવું શું કર્મ કર્યું હતું ? જેથી જન્મતા જ તરત માતા મૃત્યુ પામી ?' પ્રભુએ કહ્યું કે, હે ગૌતમ ! તું સાક્ષી, આ ભરતમાં કરણિ-પ્રતિષ્ઠિત નામના નગરમાં શત્રુ સમૂહને સ્વાધીન કરનાર અરિમાન
