________________
નિયાવલિયાણું - ૧/૧૨
[૧૨]ત્યારપછી તે ચેલણાદેવીએ નવ માસ બરાબર પૂર્ણ થયા ત્યારે યાવત્ સુકો મલ અને સુરુપ બાલકને જન્મ આપ્યો. ત્યારપછી તે ચેલણાદેવીને આ આવા પ્રકારનો યાવત્ વિચાર ઉત્પન્ન થયો કે-“ જો પ્રથમ આ બાલકે ગર્ભમાં રહીને જ પોતાના પિતાના ઉંદરનું માંસ ખાધું, તો હું નથી જાણતી કે આ બાલક વૃદ્ધિ પામીને અમારા કુલનો અંત કરનાર થશે,તેથી આ બાલકને એકાંતે ઉકરડામાંત્યાગ કરવો એ જ કલ્યાણ કારક છે.” આ પ્રમાણે તેણીએ વિચાર કર્યો, દાસીને બોલાવી, આ પ્રમાણે કહ્યું-“ કે દેવાનુપ્રિયા ! આ બાલકને એકાંતે ઉકરડામાં ત્યાગ કર.” ત્યાર પછી તે દાસીએ ચેલણાદેવીના આ પ્રમાણે કહેવાથી બે હાથ જોડી યાવત્ મસ્તકે અંજલિ કી ચેલણાદેવીના આ અર્થને વિનયવડે અંગીકાર કર્યો. અંગીકાર કરીને તે બાલકને હસ્તતલના પુટવડે ગ્રહણ કર્યો. જ્યાં અશોકવન હતું ત્યાં આવી. આવીને તે બાલકનો એકાંતે ઉકરડામાં ત્યાગ કર્યો.
ત્યારપછી તે શ્રેણીકરાજાએ આ કથાનો અર્થ પ્રાપ્ત કર્યો ત્યારે તે જ્યાં અશોક વનિકા હતી ત્યાં આવ્યા. આવીને તે બાલકને એકાંતે ઉકરડામાં ત્યાગ કરેલો જોયો. જોઈને તે તત્કાલ ક્રોધ પામ્યા, યાવત્ ક્રોધની જ્વાલાવડે દેદીપ્યમાન થઈ તે બાલકને હસ્ત તલના પુટવડે ગ્રહણ કર્યો. જ્યાં ચેલણાદેવી હતી, ત્યાં આવ્યા. આવીને ચેલણા દેવીને ઊંચા નીચા આક્રોશવડે આક્રોશ કર્યો, ઉંચી નીચી નિર્ભસ્રનાવડે નિર્ભસ્રના કરી, ઉંચી નીચી ઉદ્ધર્ષણાવડે ઉદ્ધર્ષણા કરી, ઉદ્ઘર્ષણા કરીને આ પ્રમાણે કહ્યું-“ તેં મારા પુત્રને એકાંતે ઉકરડામાં કેમત્યાગકરાવ્યો ? ”આ પ્રમાણે કહી ચેલણા દેવીને ઉંચા નીચા શપથ -સોગન આપ્યા. સોગન આપીને આ પ્રમાણે કહ્યું-“ હે દેવાનુપ્રિયા ! તું આ બાલક ને અનુક્રમે રક્ષણ કરતી અને ગોપાવતી વૃદ્ધિ પમાડ.”ત્યારપછી તે ચેલણાદેવી શ્રેણીક રાજાએ આ પ્રમાણે કહ્યું ત્યારે લજ્જા પામી, શરમાઈ ગઈ બે હાથ જોડી મસ્તકે અંજલિ કરી શ્રેણીકરાજાના આ અર્થને વિનયવડે અંગીકાર કર્યો. અંગી કાર કરી તે બાલકને અનુક્રમે રક્ષણ કરતી અને ગોપવતી વૃદ્ધિ પમાડવા લાગી.
[૧૩]ત્યારપછી તે બાલકને ઉકરડામાં ત્યાગ કર્યો હતો, તે વખતે તેની અંગુલિ નો અગ્રભાગ કુકડાના પીંછાથી દુભાયો હતો અને તેમાંથી વારંવાર પરુ અને લોહી નીક ળતું હતું, તેથી તે બાલક વેદનાથી પીડા પામતો મોટા મોટા શબ્દવડે રુદન કરતો હતો. ત્યારપછીશ્રેણીકરાજાતેબાલકનારુદનનાશબ્દનેસાંભળી હૃદયમાં ધારી જ્યાં તે બાલક હતો, ત્યાં આવ્યા.આવીને તે બાલકને હસ્તતલના પુટવડે ગ્રહણ કર્યો.ગ્રહણ કરી ને તે અંગુલિના અગ્રભાગને પોતાના મુખમાં નાંખ્યો. નાંખીને તેનું પરુ અને લોહીને પોતાના મુખવડે ચૂસી લીધું. ત્યારપછી તે બાલક સમાધિ પામ્યો, વેદના રહિત થયો અને ચૂપ થઈને રહ્યો. પછી જ્યારે તે બાલક વેદનાએ પરાભવ પામી મોટા મોટા શબ્દવડે રોતો હતો, ત્યારે પણ શ્રેણીકરાજા આવીને તે બાલકને બે હાથ વડે ગ્રહણ કરતા હતા અને તે જ પ્રમાણે પરુ ને રુધિર ચૂસી લેતા હતા. એ રીતે કરવાથી યાવત્ તે વેદનારહિત થઈને ચૂપ રહેતો હતો.
૨૭૪
ત્યારપછી તે બાલકને તેના માતા-પિતાએ ત્રીજે દિવસે ચંદ્ર-સૂર્યનું દર્શન કરાવ્યું, યાવત્ બારમો દિવસ પ્રાપ્ત થયો ત્યારે આ આવા પ્રકારનું ગુણથી પ્રાપ્ત થયેલું નામ પાડ્યું કે-આ અમારા બાલકને એકાંતે ઉકરડામાં ત્યાગ કર્યો હતો તે વખતે તેની આંગલી કુકડાના પીંછાથી વિંધાણી હતી, તેથી આ અમારા બાલકનું નામ કૂર્ણિક હો. એમ કહી
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
