Book Title: Agam 04 Samvayang Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 4, અંગસૂત્ર 4, “સમવાય' 249. હે ભગવન્! નૈરયિકો શીતવેદના વેદે કે ઉષ્ણવેદના કે શીતોષ્ણ વેદના વેદે ? હે ગૌતમ ! નૈરયિકો અહી પ્રજ્ઞાપના સૂત્રનું સમગ્ર ‘વેદનાપદ’ કહેવું. હે ભગવન્! વેશ્યાઓ કેટલી છે ? હે ગૌતમ ! વેશ્યાઓ છ છે. તે આ - કૃષ્ણ, નીલ, કાપોત, તેજસ, પદ્મ, શુક્લ, અહી પ્રજ્ઞાપના સૂત્રનું સમગ્ર વેશ્યાપદ કહેવું. 250. આહારના વિષયમાં અનંતર આહાર, આહારની આભોગતા - અનાભોગતા, પુદ્ગલોને ન જાણે, અધ્યવસાન અને સમ્યક્તત્વ એટલા દ્વારો કહેવા. - 251. હે ભગવન્! નૈરયિકો અનંતર આહારવાળા છે?, ત્યારપછી શરીરની નિવૃત્તિ, પછી પર્યાદાન, પછી પરિણામતા, પછી પરિચારણતા, પછી વિફર્વણતા છે ? હે ગૌતમ ! હા, આ પ્રમાણે અહી પ્રજ્ઞાપના સૂત્રનું સમગ્ર આહાર પદ કહેવું. સૂત્ર- 252 હે ભગવન્! આયુષ્યબંધ કેટલા ભેદે કહ્યો છે? હે ગૌતમ ! છ ભેદે, તે આ રીતે - જાતિનામ નિધત્તાયુ, ગતિ નામ નિધત્તાયુ, સ્થિતિનામ નિધત્તાયુ, પ્રદેશ-અનુભાગ-અવગાહના નામ નિધત્તાયુ. હે ભગવન! નારકીઓને કેટલા ભેદે આયબંધ કહ્યો છે ? હે ગૌતમ! છ દે. તે આ - જાતિ, ગતિ, સ્થિતિ, પ્રદેશ, અનુભાગ, અવગાહના નામ નિધત્તાયુ. આ પ્રમાણે વૈમાનિક દેવો સુધી કહેવું. હે ભગવન્! નરકગતિમાં નારકીને ઉપજવાનો વિરહકાળ કેટલો કહ્યો છે ? હે ગૌતમ ! જઘન્યથી એક સમય, ઉત્કૃષ્ટ ૧૨-મુહૂર્ત. એ પ્રમાણે તિર્યંચ, મનુષ્ય અને દેવગતિનો વિરહકાળ જાણવો. હે ભગવન્! સિદ્ધિગતિમાં કેટલો વિરહકાળ છે ? હે ગૌતમ ! જઘન્યથી એક સમય, ઉત્કૃષ્ટથી છ માસ. એ પ્રમાણે સિદ્ધિગતિ વર્જીને ઉદ્વર્તના કાળનો વિરહ પણ કહેવો. હે ભગવનું ! રત્નપ્રભા પૃથ્વીમાં ઉપજવાનો વિરહકાળ કેટલો છે ? અહી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર અનુસાર ઉપપાતા અને ઉદ્વર્તના-દંડક કહેવા. હે ભગવન ! નૈરયિકો જાતિનામ નિધત્તાયુ કેટલા આકર્ષ વડે કરે છે ? હે ગૌતમ ! કોઈ એક આકર્ષ વડે. કોઈ બે, ત્રણ, ચાર, પાંચ, છ, સાત કે આઠ આકર્ષ વડે. પણ કદાપિ નવ આકર્ષ વડે જાતિનામ નિધત્તાયુ ન કરે. એ રીતે વૈમાનિક પર્યન્ત જાણવુ. સૂત્ર- 253 હે ભગવન્ સંઘયણ કેટલા ભેદે છે ? છ ભેદે, તે આ - વજઋષભનારાચ, ઋષભનારાચ, નારાચ, અર્ધનારાચ કીલિકા અને સેવાર્તસંઘયણ. હે ભગવન ! નૈરયિક જીવો કેટલા સંઘયણવાળા છે ? હે ગૌતમ ! છમાંથી એક પણ નહીં, તેથી અસંઘયણી છે. તેમને અસ્થિ-સિરા-સ્નાયુ નથી. જે પુદ્ગલો અનિષ્ટ, અકાંત, અપ્રિય, અનાય, અશુભ, અમનોજ્ઞ, અમણામ, અમનાભિરામ છે. તે પુદ્ગલો તેમને અસંઘયણપણે પરિણમે છે. અસુરકુમારને કેટલા સંઘયણ છે ? છમાંથી એકે નહીં. તેઓ અસંઘયણી છે. તેમને અસ્થિ-શિરા-સ્નાયુ નથી. ઈષ્ટ, કાંત, પ્રિય, મનોજ્ઞ, મણામ, મનાભિરામ પુદ્ગલો તેમને અસંઘયણપણે પરિણમે છે, એ પ્રમાણે સ્વનિતકુમાર સુધીના બધાને પણ કહેવા. હે ભગવન્ ! પૃથ્વીકાયિક જીવ કેટલા સંઘયણવાળા છે ? હે ગૌતમ ! સેવાર્ત સંઘયણવાળા છે. એ પ્રમાણે સંમૂચ્છિમ પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિક સુધી કહેવા. ગર્ભજ પંચેન્દ્રિય તિર્યંચને છ એ સંઘયણ છે, સંમછિમ મનુષ્યો સેવાર્ત સંઘયણી છે, ગર્ભજ મનુષ્યો છ એ સંઘયણી છે. જેમ અસુરકુમારને કહ્યું તેમ વાણવ્યંતર, જ્યોતિષી, વૈમાનિક દેવોને પણ કહેવું. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(સમવાય)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 76
