________________
પણ આત્માની અનંત શક્તિઓ તેમાં ભેગી જ છે. અનંત ગુણથી અભેદ આત્માને દષ્ટિમાં લીધો ત્યાં અનંતી શક્તિઓ એક સાથે નિર્મળપણે પરિણમવા
લાગે છે. ૧૦. આત્મામાં ગુણો એકી સાથે છે અને પર્યાયો ક્રમે ક્રમે થાય છે. જ્ઞાન, દર્શન,
ચારિત્ર, અસ્તિત્વ, પ્રભુત્વ વગેરે ગુણો બધાય અક્રમ છે અને પર્યાયો ક્રમબદ્ધ છે. આવા ક્રમ અને અક્રમરૂપ વર્તતા અનંત ધર્મો આત્મામાં છે, તેથી જ્ઞાનમાત્ર
આત્મા અનંત ધર્મની મૂર્તિ છે. ૧૧. આત્મશક્તિનો એક પિંડ જે અભેદ આત્મા તેની સન્મુખ થઈને જ તેની શક્તિની
ખરી ઓળખાણ થાય છે. અખંડ ચૈતન્યના આશ્રયપૂર્વક આ ત્રિકાળી શક્તિઓને જાણતાં પર્યાયમાં પણ તેમનો અંશ પ્રગટે છે; એ રીતે વર્તમાન પરિણમન સહિતની આ વાત છે. ત્રિકાળી શક્તિઓના પિંડને કબૂલે અને પર્યાયમાં તેનું બિલકુલ પરિણમન ન પ્રગટે-એમ બને નહિ. શક્તિ સાથે વ્યક્તિની સંધિ છે. ત્રિકાળી શક્તિને કબૂલતાં તેની વ્યક્તિની પણ પ્રતીત થઈ જાય છે એટલે કે
સાધક દશાનું નિર્મળ પરિણમન શરૂ થઈ જાય છે. ૧૨. આ શક્તિની યથાર્થ કબૂલાત કોની સામે જોઈને થાય છે? ૧. પરમાં તો આ શક્તિઓનો તદ્દન અભાવ છે, તેથી પર સામે જોઈને આ
શક્તિની યથાર્થ કબૂલાત થતી નથી. ૨. વિકાર એક સમય પૂરતી પર્યાયમાં છે, તેના આશ્રયે પણ આ ત્રિકાળી
શક્તિ રહેલી નથી, માટે તે વિકારની સામે જોઈને આ શક્તિની યથાર્થ
કબૂલાત થતી નથી. ૩. નિર્મળ પર્યાય પણ એક સમય પૂરતી છે, તેના આશ્રયે પણ આ ત્રિકાળી
શક્તિ રહેલી નથી, માટે તે પર્યાય સામે જોઈને પણ આ શક્તિની કબૂલાત
થતી નથી. ૪. અનંત શક્તિઓનો પિંડ આત્મા છે તેના આશ્રયે દરેક શક્તિ રહેલી છે
અનંત શક્તિના પિંડ આત્મામાંથી એક શક્તિનો ભેદ પાડીને તેની સામે જોવાથી પણ ભેદનો વિકલ્પ ઊઠે છે એટલે એકેક શક્તિના ભેદ સામે
જોઈને પણ આ શક્તિની યથાર્થ કબૂલાત થતી નથી. ૫. અનંત ગુણનો પિંડ અભેદ ચૈતન્યમૂર્તિ આત્મા છે, તેની સન્મુખ જોઈને
અનંતી શક્તિઓની યથાર્થ કબૂલાત થાય છે, અને અભેદ આત્માના આશ્રયે
