________________
આશીવાદ
[ જૂન ૧૯૬૭ જવાબ મળે, “ના.”
મહેમાન આવ્યા છે તારે ઘેર?' “તો પછી આખો દંડ કરતી છે?”
“ના. અમે જ તો પીવાના.” બોલી, “બેઠી થોડી રહેતી છું! મેંહડા
અત્યારે સાત વાગ્યે તે કઈ ચા પિવાય? બધિતી છું.”
૨ ટલા ખવાય.” મેંડા બધિત તે પાંચ મિનિટ થાય.
બોલી, “સાત જણના રોટલા લવીએ
ચથી. સાંજે અમે રોટલા નથી ખાતા છીએ. ચા આખો દાડો હું કરે?”
પીને બધા સુઈ જઈએ.” “અરે, આખે દડો ચરાવીને પછી બંધિતી છું.'
“કેટલા પૈસાની ખાંડ લાવવાની ?' મારા અજ્ઞાન પર મને હસવું આવ્યું.
એણે હાથ દાબીને વાળી રાખેલી મુઠ્ઠી ખેલી. અત્યારે સાત વાગ્યા છે. કથી ચાલી !'
એમાં હતો બે પૈસાને સિક્કો ! આ બે પૈસામાંથી ખ લેવા.”
૫૦ ટકા નફો કરશે પેલો વાણિયો; કેમ કે એય ખનું હું કરવાની
પરદેશ વેઠે છે ને! ખીલ ખીલ હસતી ગુલાબી કહેતી જાય, “ચા
૧૯ વર્ષના સ્વરાજ બાદ પણ આ સ્થિતિમાં રહેલી આ ગુલાબી!
કરવાની.”
અમૃતનો વાસ એક વખત રાજા ભોજ દરબાર ભરીને બેઠા હતા. અનેક પંડિતો ત્યાં બેઠા હતા. આ વખતે રાજાને પંડિતની કસોટી કરવાનું મન થયું. તેણે કહ્યું, “હે પંડિત જનો ! અમૃત કયાં વસે છે ?'
એક પંડિતે કહ્યું, “ઘ'—અમૃત સમુદ્રમાં વસે છે. બીજે બોલ્યો, “વિઘો – અમૃત ચંદ્રમાં છે. ત્રીજો બોલ્યો, “વધૂમુલ્લ–નવયુવતીના મુખમાં હોય છે. ચોથાએ કહ્યું, “#foળના નિવાસે' સર્પોના રહેઠાણમાં હોય છે.
પાંચમે બે, સ્વી સુધા વસતિ વૈ વિઘા વન્તિ'– હે રાજન ! બુદ્ધિશાળી માણસો કહે છે કે અમૃતનો વાસ સ્વર્ગમાં છે. - આ બધામાં કોઈને જવાબ ભેજ રાજાને સંતોષ આપી શક્યો નહીં. છેવટે તેણે કવિ કાલિદાસને આ પ્રશ્નના જવાબ માટે કહ્યું ત્યારે તેણે કહ્યું, “સારું ક્રિય પતિતં જ વસતિ ” અર્થાત અમૃત સમુદ્રમાં હોય નહિ. કારણ કે સમુદ્રમાં જે અમૃત હોય તો તે ખારું જ હોય, પણ અમૃત કદી ખારું હોઈ શકે નહીં. જે તે ચંદ્રમાં હોય તો ચંદ્રનો કદી ક્ષય થાય નહી. સ્ત્રીના મુખમાં અમૃત હોય તે તેનું રે પતિ કદી મરે જ નહીં. નાગના રહેઠાણુમાં અમૃત છે એમ કહેનાર તો મૂર્ખ જ છે. કારણ કે ત્યાં તો હળાહળ ઝેર જ છે. તેમ જ સ્વર્ગમાં જે અમૃત હોય તો પુણ્ય પૂરું થતાં ત્યાંથી પાછું પૃથ્વી પર પતન થાય નહીં. માટે જ સુઘા વસતિ વૈ મળવાનામ્ અર્થાત અમૃત તે ફક્ત ભક્તજનોના કંઠમાં વસે છે. જેમના કંઠમાંથી વચનો દ્વારા નીકળીને તે અમૃત મનુષ્યોનાં હૃદય અને બુદ્ધિમાં પ્રવેશી તેમના અનાનરૂપ મૃત્યુનો નાશ કરીને તેમને પોતાના અમર સ્વરૂપનું ભાન કરાવે છે.
કાલિદાસને જવાબ સાંભળીને રાજા સંતુષ્ટ થયો અને તેને સારું ઈનામ આપ્યું
