________________
૧૮ ].
આશીવાદ
[ જુન ૧૯૬૭ જ્યાં મારા પતિદેવને લઈ જઈ રહ્યા છે, ત્યાં મારે તારી ઇચ્છા પૂર્ણ થઈ. તું પાછી ફર. તું બહુ જ પણ આવવું જોઈએ. આ સિવાય મારી એક બીજી દૂર આવી ગઈ છે.” વાત પણ સંભળે. સપુષે ને એક તારનો સમ ગમ
સાવિત્રીએ કહ્યું : “અહીં હું મારા પતિદેવની પણ અત્ય ત હિતકર થ ય છે. સત્સ ગમ કદી સમી ૫ હાવ થી મને ઘર જેવું જણાતું નથી આ૫ નિષ્ફળ જતા નથી તેથી આપ જેવા પુરુષ અને સૂર્યના પ્રતાપી પુત્ર છો આપ શત્રુ અને મિત્રના મારા પતિની સાથે જ માર રહેવું જોઈએ.”
ભેદ છેડીને સર્વને સમાન રૂપે ન્યાય કરો છો. યમરાજ બોલ્યા: “સાવિત્રી, તારી વાત મને તેથી પ્રજા ધર્મનું આચરણ કરે છે અને આપ બહુ પ્રિય લાગે છે. તે વિકાનની બુદ્ધિને પણ ધર્મરાજ કહેવાઓ છો. મનુષ્ય સત્પષોનો જેટલો વિકાસ કરનારી છે. આથી તું સત્યવાનના જીવન વિશ્વાસ કરે છે, તેટલે પિતાને પણ કરતા નથી સિવાય બીજે ૫ણ કે ઈ વર માગ'
ખાથી લેકે પુરુષમાં જ અધિક પ્રેમ કરે છે. સાવિત્રીએ કહ્યું: “મારા પર આપની કૃપા છે.
તેઓ નિર્મળ અને દય ળ હૃદયના હે ય છે એથી તો મારા શ્વશુરનું જે રાજ્ય શત્રુએ એ પડાવી લીધું
સૌ તેમના ઉપર વિશ્વાસ મૂકીને નિર્ભય રહે છે.” છે તે તેમને પાછું મળી જાય અને તેઓ પોતા
યમરાજ બેલ્યાઃ “સુંદરી, તે જેવી વાત કહી ધર્મને ત્યાગ ન કરે– આ હું બીજું વરદાન
છે તેવી તારા સિવાય બીજા કોઈના મુખેથી મેં માગું છું.”
સાંભળી નથી. આથી હું બહુ જ પ્રસન્ન છું હવે તુ યમરાજ બોલ્યા: “રાજા ઘુમસેન છેડા
સત્યવાનના જીવન સિવ ય ગમે તે કે.ઈ ચોથો વર
માગીને પાછી જા” - વખતમાં પોતાનું રાજ્ય પ્રાપ્ત કરશે અને પોતાના
સાવિત્રીએ કહ્યું: “આપ મારા પર પ્રસન્ન થયા ધર્મમાં સ્થિર રહેશે. હવે તારી ઇચ્છા પૂર્ણ થઈ
છો તો આપની કૃપાથી મને સત્યવાન દ્વારા કુળની તું હવે પાછી જા”
વૃદ્ધિ કરનારા સે પરાક્રમી પુત્રો થાઓ. આ હું સાવિત્રીએ કહ્યું: “દેવ, આપ સમસ્ત પ્રજાનું ચેાથો વર મા ગુ છું.” સંયમથી નિયમન કરો છો. અને નિયમન કરીને
યમરાજ બોલ્યા: “ કલ્યાણી, તને બળ અને પ્રજાને સન્માર્ગે ચલાવીને તેને અભીષ્ટ ફળ પણ
પરાક્રમથી યુક્ત સો પુત્ર થશે. તેમનાથી તને બહુ માપ છે. તેથી આ૫ “યમ” નામથી વિખ્યાત છે.
અાનંદ મળશે. હે રાજપુત્રી, હવે તું પાછી વળ. આથી હું જે વાત જાણું છું તે સાંભળે. મન,
બહુ ચાલવાથી થાકી જઈશ” વચન અને કર્મથી સર્વ પ્રાણીઓનું હિત કરવું એ સાવિત્રીએ કહ્યું : “સત્પષોની વૃત્તિ નિરન્તર તે બધા મનુષ્યોને ધર્મ છે, પરંતુ પુરુષે તે ધર્મમાં જ રહે છે. કદી સુખ અથવા દુઃખથી પાસે આવેલા શત્રુઓ પર પણ દયા કરે છે.'
હર્ષિત કે વ્યથિત થતી નથી. પુરુષની સાથે યમરાજ બોલ્યા : “ ક૯યાણી, તરસ્યા મનુષ્યને . મનુષ્યનો જે સમ ગમ થાય છે તે કદી વ્યર્થ જતો જેમ જળ પીવાથી આનંદ થાય છે, તેવી જ મને
નથી અને પુરુષે થી કદી કોઈને ભય પણ થતો તારાં વચન પ્રિય લાગે છે. સત્યવાનના જીવન
નથી પુરુષ સ યના બળથી સૂર્યને પણ પેતાની સિવાય તું ગમે તે કઈ અભીષ્ટ વર માગ.” પાસે બોલાવી લે છે. પુરુષો જ પિતાના તપના
સાવિત્રીએ કહ્યું: “મારા પર માપની લાગણી પ્રભાવથી પૃથ્વીને ધારણ કરી રાખે છે. તો જ છે અને માપ મ હું હિત કરવા ઈચ્છે છે. તો ભૂત અને ભવિષ્યને આધાર છે. એવા પુરુષોની મારા પિતા અશ્વપતિ પુત્રહીન છે. તેમને પોતાના પાસે રહેતાં કદી ખેદ પ્રાપ્ત થતી નથી, પરોપકાર કુળની વૃદ્ધિ નારા સે પુત્રો થાય એ હું ત્રીજો એ સ-પુરુષોએ સદા સેવેલે સનાતન ધર્મ છે. તેઓ વર માગું છું.”
ઉપકરના બદલાની તો કદી અપેક્ષા રાખતા જ નથી.” યમરાજ બોલ્યા : “રાજપુત્રી, તારા પિતાને યમરાજ બોલ્યા : “પતિવ્રત, જેમ જેમ તું કુળની વૃદ્ધિ કરનારા સે તેજસ્વી પુત્ર થશે. હવે ગંભીર અર્થવાળી ધર્મમય વાતો કહેતી જાય છે,
