Book Title: Stree Sukh Darpan 1922 03 Pustak 06 Ank 01
Author(s): Manglabai Motilal, Fakirchand Premchand Raichan
Publisher: Anand Printing Press
Catalog link: https://jainqq.org/explore/541063/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ @@ @ Shravika Reg. No. 1288. %=&= ZDZ D9@893) A * 1 lo ke strI sukha, darpaNa, mArga sane 19ra 2 PYSKODALOCBEKCESS SEXXXXX PSSSSSSSSSSSSSSSSSSSS te trI zeTha devacaMda dAmajI-kuMDalAkara. vyavasthApaka-gulAbacaMda lelubhAI zAha. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA. naMbara viSaya khare vaiSNava. ... satya vIranI vidAya. mahAtmA gAMdhIjIno saMdeze. grahaddI. . reTIyAnuM raTana athavA patnIno patine 5 baMgALanI bahenone. vIranuM svarAjya. rASTrIya nIrmANamAM strIonuM sthAna. jaya jaya bhArata mAta!... ? A 8 9 0 0 0 - > > ) * AryAvartanI abaLAonuM Adhunika Arogya. 11 bahenone saMdezo. 12 sanatakumAra. ... Arya yuvatIonI raNuhAka. rase. 15 samayanA pravAhamAM. . strIsukha darpaNa (zrAvikA ) nuM vArSika lavAjama pisTa sAthe rU. 3-0-0 hiMdusthAna bahAranA mulaka mATe rUA. 4-0-0 lakho -strIsukha darpaNa-zrAvikA ophIsa-bhAvanagara (kAThIyAvADa), * ' Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 che ja che je - it TU.Pete mAcI. aMka 1 lo. khare vaiSaSNava. rAga-AzAvarI. vaiSNava jana to tene kahIe, je pIDa parAI jANe re, paradu:khe upakAra kare ne, mana abhImAna na ANe re. vaiSNava. sakaLa lokamAM sahune vaMde, nIMdA te na kare kenI re; vAca kAcha mana nizcaya rAkhe, dhanya dhanya jananI tenI re. vaiSNava samadaSTI ane tRSNA tyAgI, parastrI jene mAtA re; jIhA thakI asatya na bole, paradhana na jhAle hAthe re. vaiSNava. moha mAyA paze nahI tene, daDha vairAgya jenA manamAM re; rAma nAma zuM tAlIre lAgI, sakaLa tIrtha tenA manamAM re. vaiSNava. vaNalobhI ne kapaTa rahita che, kAma krodha nivAryA re; bhaNe narasaiyo darzana karatAM, kuLa Ikotera tAryA che. vaiSNava. mahAtmA gAMdhIjI jelamAM jatAM A temanuM priya bhajana gavAyuM hatuM, nRsiMha mahetAnI bhaktinI le temAM jovAya che ane kharA vaiSya ( vaNika ) nA sAcA svarUpane A namuno che. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukha darpaNa-zrAvinA. satyavIranI vidAya. mhArA zUrA satyAgrahI kaMtha he! sIdhA jela nivAsa. Teka. deza badhe dava vyApIe Aja, damana nItine dera; bhasma thavuM ke zAMti karavI, - zUra kare nava zara-mahArA. jela nahi e mahela gaNAya, - mANe jenI sahela; zAhIda sAcA sarva prajAnA, kAyarane muzkela-hArA. hAra mokSanuM deza badhAnuM, nirdoSInI keda; dhanya gaNuM pati pAmyA hArA, dhArUM zAne kheda-hArA. nAtha na ciMtA citta dhare muja, ghera rahI kAMtIza; jyAM lagI punyabaLe huM pritama, jela hela pAmIza-hArA. navalarAma jagannAtha trivedI. bI. e. mahAtmA gAMdhIjIne saMdeze. mahAtmA gAMdhIjI dezasevA karatAM sAcI kaDavI vANI bolavAnA gunhA mATe A mAsamAM pakaDAyA. A prasaMge AzramamAM rahelAoe bhajana gAyAM ane temanAM dharmapani devI karaturabA tathA bahena anasuyA temane jelanA daravAjA sudhI vaLATAvI AvyAM. mahAtmAno kesa cAlyo ane vagara dalIle cha varSanI thayelI sajA temaNe harSathI svIkArIkacerI maTIne be ghaDI devamaMdira banyuM ne mahAtmAjI pUjAyA. deDha varSanA satata parizrama pachI temane zAMti bhogavavA arthe temaja temanA parizrama pachI deza keTalo keLavAya che tenI parIkSA karavAne jANe IzvarIsaMketa na hAya ! mahAtmAzrIe jelamAM jatAM temaNe darekane zAMti rAkhavAnuM kahetAM ekaja vAta karI ka- kAta, vaNe ane khAdI pahere. =000000 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ strI sukha darpaNa-zrAvikA satyavIranI vidAya. nAtha na ciMtA citta dharo muja, ghera rahI kAMtIza. AnaMda pranTIMga presa-bhAvanagara, ArTIza rA. bI. ke. gurajara. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gRha devI. gRha devI. lekhIkA zrImatI haraThera catrabhaja-pAlItANA. je samaye deza AbAda ane svataMtra hatuM, tyAranA sukhI samayane loke rAmarAjya kahe che. e rAmarAjyanA muLa samayamAM juo ke kRSNa-yugamAM phare; paraMtu jyAM zAMti, AbAdI ane dharma che, tyAM strIone bhulavAmAM AvI nathI; eTaluM ja nahi paNa AgaLa kahela che. rAme pitAnA smaraNamAM paheluM sthAna sItAne apAvyuM ke loko te pramANe sItA-rAma e dhanathI bhakti karatAM thayAM. kRSNa rAdhAne prathama pada ApyuM ne hajue loko rAdhe-kRSNanA ekaThA nAmathI temane saMbhArI rahyAM che. koI paNa dharmamAM-dharmakriyAmAM ke Atmadharma saMbhALavAmAM strInI hAjarI pUchAya che. ane saDA vinAnI sevAmAM uNapa manAya che. A vAta loko bhulI gayA ane purUSone je svataMtra sattA-hakumata maLI tene lAbha laIne strIone dabAvI devAno prayatna zarU thayo. vahevAramAM, dharmakAryamAM ke khAvA pIvAmAM jyAM joIe tyAM strInA sthAnane utArI pADavAno prayatno thavA lAgyA. A samaya tephAnI hate. mAM hemAM he laDavAmAM ke vyasabhAmAM chavAI javAthI kSAtrateja harAvA lAgyuM. tene lAbha laI paradezI sattAe pagapesAra zarU karyo. marAThA ane mugala, brAhmaNu ane jaina, hiMdu ane muslIma ema vaNutara bhedamAM vAda maMDAyA. eka bIjAne luTI levA, pAyamAla karavA ke mane te nAza karavAne gaDamathalo karavA lAgyA. AvA kaTAkaTInA samaye strIoe potAnI AbarU-ziyaLanI rakSA karavAnI pahelI pharaja mAnIne AvA jINA pheraphAranI darakAra na karI. je ke samayasucaktAthI Arya strIo ziyaLa rakSA mATe yaza meLavI gaI. bhalabhalA tAjene paNa Arya strIonA ziyaLa-teja pAse namavuM paDayuM. ghaNuM e laDIne, ghaNIe prANa ApIne ke game te bhege paNa Arya strIonI ziyaLa rakSA te amara rahI gaI. paraMtu tevA vakhate purUSoe dareka zubha kAryamAM strIone sAthe rAkhavAnI pharajane khyAla bhulAI gayo. strIonuM sthAna gharamAM purAI rahevA-burakhe pharavA ke sati thavA sivAya bIjuM na rahyuM. ajJAna bALAo ! ahIMthIja tamArI paDatInI zarUAta thaI. saMsthAALa dekhAye ane anukrame strI jIvanamAM ghara aMdhakAra chavAI gaye. divasa pachI rAtrI jema Ave che, tema rAtrI pachI divasa ugavoja joIe. eTale A vAtathI strIone kaMI nirAsa thavAnuM nathI. paNa bevaDA jerathI jAgI uThavAnuM che. prabhAta thaI cukaye che, eTale ALasa maraDIne UbhA thavAnuM che ane Atmadharma tathA rASTradharmamAM strIonuM agrasthAna che, te batAvI ApavAne samaya AvI lAge che, te pramAdamAM gumAvI devAne nathI. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIsukha darpaNa-zrAvikA. jAge bahena ! jarA ALasa tajI, uce juo, sUrya caDhavA lAgyo che. mahAtmA gAMdhI vagere dezanAyake tamane notarI rahyA che ke tamArA vinA amArA yuddhamAM uNapa che. teo khullA zabdomAM kahe che ke - "ApaNe (purUSa) ApaNuM strIone ApaNuM hilacAlamAMthI alaga rAkhI, tethI pakSaghAtane bhega thaI paDayA chIye. prajA eka page cAle che, tenAM badhAM kArya aradhAM ne adhurAM jovAmAM Ave che. ane jyAM sudhI ApaNI strIo ApaNuM viSayanuM pAtra ane ApaNI rasoyaNa maTI ApaNI sahacArI-ApaNI ardhAganA-ApaNuM sukha duHkhanI bhAgI paNa na bane, tyAM lagI ApaNuM sarva prayAsa mithyA jaNAya che. jyAM sudhI strI jAti hiMdusthAnamAM eka ratI bhAra paNa dabAyelI raheze athavA ochA hakko bhegavatI haze, tyAMsudhI hiMdusthAnane khare uddhAra thavAne nathI." - A khulle thayele vyAdhi mITAvavAmAM jema purUe vizALa hRdayathI strIone grahadevInuM sthAna ApyuM che, tema strIoe paNa te sthAnanI gyatA batAvI ApavAne have vilaMba karavo joIto nathI. reMTIyAnuM sTana athavA patnIne patine patra. kavAlI. jIvanamAM A majhA svAmI, na dIThI svamamAM kyAre ? "sutarane tAMtaNe citaDuM, coTayuM che nAtha atyAre. 1 divasa ne rAta AnaMdamAM, vite che kAMtatAM pyArA; nakAmI nArI saMge, gumAvuM nA dine mArA. 2 nathI gamatI niMdA konI, nathI bhamatI gRhe paranAM, prabhu gAne magana rahetI, kAMtIne AMgaNe gharanAM. huM suMdara carakhe nihALIne, sakhIo aMtare harakhe; zIkhe che kAMtatA sneha, parasparanuM sutara nirakhe. 4 sudarzana cakranI pUjA, prabhu samajI karUM prite; mehananAM gAnamAM ghelI, thaI gepI 28 nitye. 5 gurU gAMdhIjIne kaheje, game che aMtare carakho; vilokI khAdInI sADI, bhArata bhakti nayaNe nira. 6 parAyA dezanAM vastro, bALIne masta chuM manamAM; jhera sama aMtare samaju, na joze kaI di tanamAM. 7 truTayAM tAre gulAmInAM, sudarzana cakranA tAre; "svadezI maMtrane japatAM, sukhe svarAjya che mAre. 8 ( vi . ) Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gALanI hunAne. baMgALanI hunAne. Arthika saMkaTanA nivAraNane arthe reMTIyA dAkhala karavA aMgALe tanatADa prayatnA karavA joize. reMTIyAnA punaruddhAra karavAnA mukhya bhAra ApaNI strIone mAthe che; ApaNA puruSoe temanI sahAyamAM rahevu joie. vaLIniogIne reMTIyAthI rAjI maLaze e paNu reTIyA dAkhala karavAnI tarapheNamAM eka atyaMta mahattvanI dalIla che. ApaNI vastInA 93 TakA gAmaDAmAM vase che. A gAmaDAMnA leAkeA madhyAnha UMgha kADhIne ke ToLAM vaLI gAmagapATA mArIne ke gajIkA athavA zetaraMja khelIne vakhata nADuMka aramAda kare che. mAkaragaja ke pulanA jevA jIllAmAM jyAM ekaja mAla vAvavAnA ne laNavAnA hoya che, tyAM kheDutAne varasamAM traNa mahinA pUratuM ja kAma rahe che. bAkInA nava .mahinA teo kevaLa bekAra paDI rahe che. A parANe AvI paDatA nirudyoganuM pariNAma vaseAvarasa paDatA bhayaMkara dukALAmAM spaSTa joI zakAya che. te reMTIyA cAlu hAta tA ekaja varSanA pAka niSphaLa javAthI je leAkeA nirAzAmAM marI jAya che te na marI jAta, paNa reTIcAne gANu dhaMdhA gaNI tenI madadathI peAtAnuM gujarAna meLavI zakata. kAMtavAnI Teva dAkhala karavAne dareka jaNe--magALanA dareka puSTha umaranA strI-purUSe dararAja AchAmAM ochA be kalAka kAMtavAnuM vrata levAnI jarUra che. ekavAra kAMtavAnI Teva paDI jaze eTale pachI jUnA divaseAnI peThe reTIyA ApaNAM dharAmAnu ghareNuM thai paDaze. gharAmAM hAthakatAmaNu dAkhala karavu e peAteja eka ucca dhyeya che ane e dhyeyanI prApti mATe maMgALanA zrIma Mta ane vacalA vargAe pAtAne na game tApaNu dezasevAne arthe reMTIyAne pheravavA besavu paDaze. tavagara ane garIba, purUSa ane strI, vRddha ane bALaka sAe pUrI gaMbhIratAthI aMgALanA dharAmAM reTIcAnI sthApanA karavAnu A mahatkArya pAra utAravu' joie. bIjo paNa eka muddo che. reMTIyAnI sthApanAmAM saphaLatA meLavavA mATe ApaNe jADA sutarathI ane jADA kApaDathI satASa mAnavA joIze. ema tA jaNAyu ja che ke amuka vakhatamAM jhINA sUtara karatAM jADuM sUtara pramANamAM vadhAre kaMtAi zake che. tethI ApaNe sarve e hAla turatane mATe khAdI athavA jADuM kapaDuM paheravuM joIe. paradezI kApaDanA vaparAzanuM sauthI vadhAre pApa baMgALane zire che. zrImaMta ke garIma seA aMgALIAnI najara jhINA kApaDa para rahe che. paMjAba, bihAra ke madhya prAMtamAM tA hajI paNa keTaleka aMze ghera kAMtelAM kapaDAM paheravAne rivAja che, paNa maMgALamAM ApaNAM vastrane mATe ApaNe pUrepUrA parAzrayI banI gayA chIe. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A sukhadarpaNa-zrAvikA, ApaNA zrI varga jo kharA jIgarathI ane ucca vRttithI A kArya nahi upADI le te e kArya yazasvI nIvaDavuM asaMbhavita thaze. A durguNane lIdhe ApaNA leAkeA keTalAM bhAre kharcomAM saDAvAyA che ene kSaNabhara vicAra karo. rAnI A lAlasAe gaMjIphrAka, khamIsa vagere keTakeTalI nirUpayeAgI vastuonI jarUra ubhI karI che. jADuM kapaDuM vAparIne A juThA zekhanI vastuo para sheje kApa mUkI zakAya ema che. ApaNI strIone mArI AgrahapUrvaka vina Mti che ke teo havethI kAipaNa divasa jhINA kApaDanu nAma na levAnI pratijJA le. te peAteja jADA kapaDAM pahere, eTaluMja nahi paNa bIjAne paNa tema karavA samAve. jema jUnA vakhatanI rajaputa vIrAMganAe raNamAMthI nAsI AvelA patine gaDhamAM pesavA devAnI nA pADI hatI, teja pramANe AjanI strIoe je pati jhINuM kApaDa paheravAnI haTha pakaDe temanI sAme thavu joie. hAthakatAmaNanA kapaDA paheravAmAM dveSa te lavaleza paNa nathI. ApaNI jamInanI upaja para gujarAna karavAnA ApaNA jevA janmasiddha haka che. teja jAtanA janmasiddha haka ApaNane ApaNAM khetarAmAM ugelA ane ApaNA gharamAM katAelA rUmAMthI ApaNAM vastra pedA karI levAnA che. svadezaprIti tA mANasamAM e ja bhAvanA utpanna karaze ke vajranA praznanI A mAnunI upekSA karavI e lagabhaga pApa che. 6 maMtamAM mhAre eTaluM umeravAnu rahe che ke reMTIyA 'viSenI A patrikAnA lekhaka zrImAn satIzacandra dAsagupta ' aMgALa kemIkala 'nA suparinTenDanTa ane mukhya kArya kartAomAMnA eka che. arvAcIna yatrapaddhatinA atyAranA lAbha ane bhaviSyanA vizeSa lAbhanuM saMpUrNa jJAna teo dharAve che. reMTIyAnA punarUdvAra karavAnI zakyatA viSe mane peAtAne paNa bhAre zaMkA hatI. kharU kahu ta A jamAnAmAM jyAre kAMtavAnAM yaMtrA lagabhaga pUrNatAe pahAMcyAM che, te vakhate reTIyAthI kAMtavAnA vicAra mane eka kALe hAsyAspada ane kazuM paNa dhyAna na devA joga lAgatA hatA, paNa hakIkata ane AMkaDAothI mArI khAtrI thai che-mArI saMpUrNa zraddhA che ke jo ApaNe sADAcAra karoDa baMgALIe reMTIyA pheravavAnA ane reMTIyA para kaMtAelA sUtaranAM ja kapaDA paheravAnA nizcaya karIzu, te pachI ApaNe ApaNI vasranI jarUrIyAtA pUrI pADavA mATe prAMta bahAra najara karavAnI nahi rahe. mane AzA che ke reTIyA ' viSenI A patrikA chUTathI vaMcAze. DaoN. praphulacaMdrarAya. +500 baMgALanA jANItA rasAyaNazAstrI DaeNA. rAye eka baMgALI patrikAne reMTIyAnA udyoganI saphaLatA mATe dalIlapUrvaka lekha lakhyA che, temAMthI A strI upayAgI sadezA judA tAravI levAmAM AvyA che, trI. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAranuM svarAjya. vIra svA. (garabe ) sakhIo trizalA naMdana vIrajInezvara vaMdIe re, jamyA jaga uddhAraNa kAje vIra kumAra parama pavitra panhotI pagalI' jaga ajavALatI re. jeNe dIdhuM jagane vizva sevanuM jJAna ' evA vIra prabhunI janma jayaMtI ujaLI re.' sAkhI- bhakti mAta pitA taNuM, baMdhu bhAva apAra; zakti merU thakI ghaNI, garva nahiM talabhAra. jeNe AtmasamuM bhALI vizva batAvIyuM re; svAzraya e te jene jIvanamaMtra rasALa. evA. 2 sAkhI- " jJAna kriyAlyAM mokSa" nA, mahAmaMtranA tAra jIvana sitAre guMjIyA, mokSa mArganA sAra. sthApI saMgha caturvidha satya ahiMsAtmaka banyA che ." kIdhe syAdvAduM-advaita taNe pikAra. evA. sAkhI- asahakAra arithI karyo, satyAgraha surasALa; svadeza mukti saTe karyo, tyAga yajJa marmALa. sAcI svataMtratAne kAje sai jaga vicaryA re, maNimaya pAmyA avicaLa ziva sadabhAgya svarAjya. evA vIra prabhunI janma jayaMti ujaLI re. -pAdarAkara. prabhu mahAvIrane janma pacIsa varSa pUrve caitra sudI 13 nA divase thayo hato. temaNe ahiMsA phelAvavA pAchaLa jIvana apyuM hatuM. jagatamaitrI e temanI udAra bhAvanA hatI. ane AtmabaLa temanA jIvanamAM kSaNe kSaNe ApI rahyuM hatuM. jenI apUrva prabhA e vIranuM svarAjya. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AsukhadapaNu-rAvikA. rASTrIya nIrmANamAM sIonuM sthAna. (vakatA-svAmI satyadava.) strIonI madada vinA rASTrane uddhAra thavA azakya che. mATe strIoe jAgrata thaI rASTrakAryamAM madada karavI joIe. strIoe mukhyataH bALakonI keLavaNuM pratye dhyAna ApavuM joIe. chokarAo ane chokarIone majabuta banAvavAM joIe. je bALakanI mAtA suzikSIta ane majabuta hoya temanA hRdayamAM bhaya utpanna thaI zake ja nahIM. Aje ApaNe dezanA uddhArane mATe bhaya tajavAnI jarUra che. ane mAtAo je bALakono bhaya nahIM tajavaze te dezanA uddhAra zI rIte thaze? strIoe potAnA ane bAlakanAM zarIra majabuta karavAnI bahu jarUra che. dezane je kaI vastunI sahuthI moTI jarUra hoya te te zArIrika baLanI che. ApaNA dezanA leke zarIre durbaLa hovAthI ja ApaNI adhogatI thaI che. Aje bhAre kAma mAtAnA zIrapara AvI paDayuM che ane te zikSaNanuM che. hara prakAre bALakane keLavavA ane temanI mAvajata karavI e mAtAnuM kArya che. bALakane kaI vastu khavarAvavI ane kaI na khavarAvavI. kaI vastu tene mATe lAbhakAraka che ane kaI nathI te teNe jANavuM joIe. vaLI niyamasara ane vakhatasara bhejana ApavuM e paNa tenuM kartavya che. ghaNI mAtAe bALakone niyamasara bhejana ApatI nathI, temane vakhatasara khavarAvatI nathI, AthI temanuM svAthya bagaDe che. ghaNI mAtAo bALakane zuM khavarAvavuM ane zuM na khavarAvavuM te jANatI nathI. A bedarakArI dUra karavAnI jarUra che. nAnI nAnI bAbatane moTAM moTAM kAryonI sAthe saMbaMdha hoya che. je tame nAnI bAbate pratye lakSa nahIM Ape to tame kadI mahatkAryo karI zakaze nahIM. ApaNe deza hAlamAM patIta avasthAmAM che. have je ene utAra kare hoya te sarva aMge sudhAravAM joIe. tyAMsudhI sarva sAmagrI sArI ane utkRSTa dazAmAM na hoya, tyAMsudhI rASTranI unnati thaI zake nahIM. pratyeka mAtAnI pharaja hIMdanI unnati mATe prayatna karavAnI che. hIMdane Aje baLavAna ane sazakta bALakanI jarUra che. nirbaLa ane azakta bALakonI jarUra nathI. jeo yuddhamAM jaIne laDAI karI zake evA bALakonI jarUra che. azakata bALako zuM karI zakaze ? strIonA kartavyanI mAhItI ApanArAM nAnAM nAnAM pustako chapAvI temane strIomAM vaheMcavA joIe. ghaNI strIo bALakane zI rIte keLavavA te jANatI nathI. ghaNI strIo keLavaNIthI kAMI lAbha thAya che ke kema te ja jANatI nathI. aneka strIo mAne che ke bALakone keLavavAnI koI jarUra nathI, teo emane ema meTAM thaze. A mahAna bhula che. alabata, teo meTAM tA thaze, paraMtu murakha raheze. Aje je bALako che te Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rASTrIya nirmANumAM strIonuM sthAna. kAle moTAM strI-purUSA thaze. temanI upara dezanI unnatinA AdhAra che. tA zu tame temane mUrkha rahevA dezeA ? have keLavaNInA saMbaMdhamAM eka atI mahattvanI bAbata pratye huM tamArUM dhyAna khecIza. te khakhata bhASAnI che. Aje tamArI samakSa kaI bhASAmAM zIkSaNa Apavu e mahAna prazna upasthita thayA che. ane tamAre DahApaNapUrvaka tenA nirNaya karavA joie. je bhASA bALakeAnI mAtRbhASA hAya teja bhASAmAM temane zIkSaNa Apavu joie. e sivAyanI bIjI kAI paNa bhASAmAM temane zIkSaNa Apavu e samaya ane zitanA nAza karavA samAna che. Aje agrejI bhASAne je agra sthAna ApavAmAM Avyu che te ayukta che. bhASA ane sAhItya e rASTranI mahAna saMpatti che. je dezanuM sAhItya sArU hAya che, te deza unnata heAya che. zauAmAM mahAna baLa rahelu hAya che. ane bALakAne zabdonA prayAga karatAM mAtA zIkhave che. mATe jo te sArA zabdo Ale teA bALakanI upara sArI asara thAya che ane kharAba zabdo eTale teA kharAba asara thAya che. strIone mAtRbhASAnuM jJAna hAvAnI jarUra che. jeo gujarAtI hoya temane gujarAtI bhASAnu ane je hIMdI hAya temane hIMDhI bhASAnuM jJAna hAvAnI jarUra che. temaNe sArA sArA graMthAnuM adhyayana karavuM joie. pustakA manuSya jIvana upara bahu uMDI asara kare che. huM eka dAkhalA ApIza ke-eka amerIkana khAIe 'anakala TeAmasa kebIna' e nAmanuM pustaka lakhyu hatu. temAM geArAe peAtAnA sIdI gulAmeA para kevA amAnuSI atyAcArA karatA hatA. tenuM atI asarakAraka bhASAmAM varNana karyuM hatuM. A graMthai janasamAja para eTalI bhAre asara karI ke tethI gulAmAnI muktine mATe amerIkAmAM yuddha thayuM. habasIone svata MtratA ApavAnI IcchA dharAvanAra varga ane virodhI vaga vacce laDAI thaI ane parINAme habasIone svataMtratA maLI. A graMthane lIdhe amerIkAmAM rAjakIya ane sAmAjIka parTIvana thai gayuM. A graMthanA hIMdImAM anuvAda thayeA che. aMgrejImAM tenI lAkhA nakalA khapI gaI che ane yuropanI sarve bhASAomAM tenu bhASAMtara thayuM che, mATe tamAre tamArAM bALakAne uttama graMthAnuM adhyayana karAvavu joie. mahAna purUSonI mahattAnuM rahasya eja che ke temanI mAtAe temane sArA sArA graMthAnA abhyAsa karAvyA hatA. ApaNA dezanAja mahAna graMthAnA dAkhalA le. ApaNA dezamAM rAmAyaNa ane mahAbhArate je asara karI che, tenu mApa keNu karI zake ama che ? A graMtha ApaNI svabhASAmAM che ane pratyeka mAtAe peAtAnAM bALakAne tenA abhyAsa karAvavA joie. e keLavaNI mAtRbhASAmAMja ApavI joie. bhASA e rASTranuM jabarajasta sAdhana che ane je mAtAone bhASAnuM jJAna hoya che. teo bALakane sArI rIte keLavI zake che. ApaNe keLavaNInA adhyayanane mATe aMgrejI bhASAnA Azraya levAnI jarUra nathI, tame bhale aMgrejI Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukha darpaNa-bhAvi. bhASA sekanDa leMgvaja (bIjI sAmAnya bhASA) tarIke zIkhave. vaLI huM e mata dharAvuM chuM ke nAnAM bALakane zIkSaNa strI zIkSako dvArAja maLavuM joIe. kAraNake bALakenAM manogatavicAra strIo vadhAre sArI rIte samajI zake che. strI eja bAlakanuM suMdara cArItrya ghaDI zake che, purUSe tema karI zakatA nathI. huM amerIkAthI AvyuM tyArathI bAlakane strIo dvArA zIkSaNa maLavuM joIe evo upadeza Apato rahyo chuM. purUSoe nAnAM bALakone bhaNAvavA na joIe. strIonAM kamaLa hRdaya hovAthI teo prema ane sahAnubhUtIthI bALakone zikSaNa ApI zake che. jyAre purUSe zuM karaze? teo te thapaDaja lagAvaze. mATe rASTramAM jyAM sudhI zIkSaNa sudhare nahI tyAM sudhI rASTranI unnatI thaze nahI. mATe ApaNe dezamAM sArI adhyApIkAe taiyAra karavAnI jarUra che. zIkSaNamAM Adata bAMdhavI, cArItrya ghaDavuM e mukhya kAma che. cArItryahIna bALako bhaviSyamAM sArAM nIvaDI zakatAM nathI. strIonI upara rASTrane nIrmANa karavAne bhAra rahelo che. strIo Adarza che. rAmAyaNamAMthI sItAne kADhI nAMkhaze to zuM raheze ? mukhya Adarza sItAne che. mahAbhAratamAMthI dropadIne kADhI nAMkhaze to zuM raheze? pratyeka sAhItyamAM strIone Adarza banAvavAno prayatna karavAmAM AvyuM che. - have eka bIjI bAbata pratye huM tamAruM dhyAna kheMcIza. ane te sAdAI che. tamAre sAdAI grahaNa karavAnI che. tamAre grAmya jIvana gALavAnuM che. zaherI jIvana sArUM nathI, grAmya jIvana sAduM hoya che. A yaMtrone jamAne che, temAM sAdApaNuM rahetuM nathI. grAmya jIvanamAM AvazyakatAo thoDI hoya che, tamAre jarUrIAte thoDI rAkhavI ane Adarza uMcA rAkhave. strIomAM purUnI je svArtha kadI paNa Avo na joIe. hIMdamAM strIonI unnatIne mATe thoDA samayathIja prayatna karavAmAM Ave che. have ghaNI strIone kadvyA kartavyanuM bhAna thayuM che. rASTranA nIrmANamAM mAtAoe hIsso Apavo joIe. strIomAM Agraha che, teo je vAta pakaDe tene choDatI nathI. strIo je madada nahI karaze te rASTrane uddhAra zI rIte thaze ? hIMdanuM prArabdha banAvanAra strI che, paraMtu strIne tenI pratIti thavI joIe. jyAM sudhI strIonA dilamAM majabutI na Ave, tyAM sudhI rASTrane uddhAra thaI zakanAra nathI. purUSa hAma mukI de tyAre strI tene hIMmata ApI tenA jIvanane uttejIta karI nAMkhe che. tulasIdAsanuM ja udAharaNa lo. temanI patnIe temane strIne meha choDI paramAtmAnuM dhyAna dharavAne bodha Ape hatuM ane tethI ja teo mahAna bhakta banyA hatA. bhagavAna buddhanA mArgamAM temanI patnI yazodharAe je vIkTa nAMkhyuM hota to teo jagaduddhAraka na banI zakyA hota. hIMdanI svataMtratA mATe jyAre strIo bahAra paDaze, tyAre teo purUSone paNa haThAvI deze. koI paNa deze strIonI sahAya vinA unnati karI nathI. muMbainI rASTrIya strI sabhAnA AzarA heThaLa mAravADI vidyAlayamAM apAeluM bhASaNa. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaya jaya bhArata mAta ! jaya jaya bhArata mAta ! lekhaka mAdhavarAva bhAskararAva karSika-surata. (guNavaMtI gujarAta-e rAga) jaya jaya bhArata mAta! amArI jaya jaya bhArata mAta. arpaNa karIe jAta ! amArI jaya jaya bhArata mAta. deza bhaktinA punita gaMgamAM, pAvana karIyA prANa; jhIlIe duHkhaDA janmabhUminA, ama jIvana rasa-9hANa. dayAmayI ! pragaTI puNya prabhAta-amArI. ama AMgaNIe navIna yuganA, dIvya sura saMhAya; koNa abhAgI e sura saritAmAM, nava baLe kAya. trileke tuM atizaya prakhyAta-amArI. vanitA paNa che vizvataNuM sarakyuM, vibhue mahA aMga; deza taNe paDakhe rahI karIe, satya-ziyaLane saMga. viti gaI tuja jhAraNa rAta-amArI. deza sevAnA kAje karIe, ApaNu Atma-zarIra; vizva samIpe dharIe Aje, hiMda bhUminuM hIra. jagatanuM svargasadana sAkSAta--amArI.. tuja lADIlI gurjaravA, rasakasamAM bharapUra e bhUmie pALyA bahu prema, premabhinAM ama ura. rasIka ne raDhIALI tuja jAta- amArI. Atmabhega daIne ajavALe, svadeza sarva samAja; visaMganA thaI deza pratijJA, purI karIe Aja.. --- haripura ama abhilA hAtha-amArI. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukha darpaNa-zrAvikA AyaryAvartanI abaLAonuM Adhunika regya. lekhakaH maNIzaMkara mULazaMkara trivedI-amadAvAda. anya dezonI sarakhAmaNImAM ApaNuM AryAvartanuM Arogya dinapratidina ghasAtuM cAlyuM jAya che. Adhunika samayanA bhAratavAsIonA maraNa pramANunA AMkaDAo atyaMta seMkAvanArA thaI paDyA che. je bhAratadezanA saMtAno dIrdhAyuSyane mATe eka vakhata paMkAtA te Aje duniyAmAM sauthI alpAyuSI nIvaDyA che. jyAre anya dezanA AyuSyanI sarAsarI 45 thI 55 varSa sudhInI Ave che, tyAre hindanA AyuSyanI sarAsarI mAtra 23 varSa sudhInI Ave che. AthI hINapada bIjuM hindane mATe zuM hoI zake ? hindamAMe bALamaraNa tathA strI maraNa pramANe te hada vALI che. bhAratanAM bhaviSyanAM saMtAna (bALake) ane temanI janmadAtrI strIonA Arogya kevI rIte vadhe tathA sudhare te viSe puratI tapAsa karI yogya dizAmAM kartavyaparAyaNa thavAnuM hAlanI samAja je ucita nahi dhAre te hinda potAnuM sthAna duniyAnAM astitvamAM dIrghakALa sudhI TakAvI rAkhaze ke kema te mATe puratI zaMkA che. strIo eja manuSya mAtranI janmadAtrI che. je janmadAtrInI rakSA egya prakAre karavAmAM na Ave to temAMthI vadhAre ane uttama phaLanI AzA kayAMthI rAkhI zakAya ? Aje hindanI mahilAo pradara, veta pradara, Artava, pIDItA va, garbhAzayanA aneka prakAranA roga ane kSaya jevI jIvaleNa vyAdhiomAM sapaDAIne akALe motane zaraNa thAya che. bIcArI abaLAo khoTI zarama agara te lajajAne kAraNe potAno roga jyAMsudhI gaMbhIra svarUpa dhAraNa na kare, tyAM sudhI chupAve che ane jyAre na cAle tyAre pitAnI sAhelIone jaNAve che. A roganI hAlata temanA sahavAsamAM rahenArA purU paNa chevaTasudhI jANI zakatA nathI, ane darada jyAre asAdhya dazAmAM Ave che, tyAre jANe che je te vakhate nirarthaka ja thAya che. keTalIka vakhata strIo bIcArI zarama choDIne te vAta jaNAve paNa che; paraMtu seMkaDe 80 TakA te te vAta tarapha purUSo agara tenA saMbaMdhIo durlakSa ja rAkhe che. AryAvartanA hAlanA samAjamAM strIonuM sthAna ghaNuM utArI pADavAmAM AvyuM che. eka strI mare ke bIjI strI paraNavAne cAla ati sAmAnya thaI paDe che. AvI sthitimAM strIonA darada jANavA chatAM te tarapha bedarakAra rahevAnI dhRSTatA purU kare temAM navAI nathI. AvA vAtAvaraNane sudhAravAnuM kartavya hAlanI samAjanuM che. have samAje potAnAM carmacakSu khelIne nyAya buddhine upayoga karavAnuM zIkhavuM joIe. strIonuM Arogya kevI rIte jaLavAI Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AryAMvanI abaLAonuM Adhunika ArAgya, 13 rahe te temaNe zeAdhI kADhI te dizAmAM kattavyaparAyaNa thavu tema thAya teAja bhArata ke je hAlamAM zArIrika sa Mpatti duniyAnI sAthe zArIrika saMpattinI harIphAImAM utarI zake; taMdurasta ane baLavAna mAtAeja dIrghAyuSI prajAne janma ApI zake che. joie. ane jo gumAvI beThuM che, te kAraNa ke phakta nAnapaNamAM bALaka tathA khAlIkAnAM rAgA eka sarakhAMja hAya che ane eka sarakhI sAmAnya cikitsAthIja te sudharI zake che, paraMtu khAlIkA jyAre peAtAnA mAlIkA bhAva tajIne yuvAnImAM praveza kare che, eTale ke mAsika dharmamAM Ave che, tyAreja tenA daromAM vikRti tathA vadhArA thavA pAme che. ane te daro judA judA auSadhApacArathIja maTI zake che. kharUM jotAM te zuddha ane niyamita Rtu eja strIonI taMdurastI jALavavAnI eka mukhya cAvI che. jo strIone Rtu rUpI makSIsa kudarate na ApI hAta tA strIonAM daradonI saMkhyA eTalI badhI vadhI paData ke tenI kalpanA paNa ApaNane AvI na zakata. RRtu jema teonAM ArAgya sAcave che, teja pramANe Rtu saMbaMdhI niyamAnuM ajJAnapaNuM eja hAlanA daradonu mukhya sthAna thaI paDayu che. hAlanI strIe Rtu daramiyAna pALavAnA niyameA samajatI nathI ane aneka prakAranAM kuchyA kare che. jethI teonu Rtu aniyamita ane asvaccha bane che ane pariNAme pradara, zvetapradara ItyAdi rAgeAne janma pAmavAnI taka maLe che. mAsika dharma daramiyAna kevA prakAranA AhAra vihAra rAkhavA tathA kayA kayA niyamAnuM paripAlana karavuM, tethI hAlanI hindanI ramaNI mahudhA ajJAna rahe che ane pariNAme teonu Ava agaDe che ane teo roganAM bhAgI banI akALe motane zaraNa thAya che; eTalu ja nahi; paraMtu apAyuSya ane rogayukta zArIrika saMpattine vArasA peAtAnAM satAnAne ApatI jAya che. jo strIe mAsikadharma mAM pALavAnA niyamonuM kharAkhara pAlana karatI hAya tA teonI taMdurastI sArI rahe. eTaluM ja nahi paratu zuddha ane niyamita Rtu rUpI izvarI bakSIsathI teonu svAsthya purUSo karatAM paNa ghaNuM caDhIAtu rahe. zuddha ane niyamita A va paraja strIonI taMdurastI-AyuSya nirbhara che. strIoe jANavu joie ke mAsika dharma nA niyama pALavAthIja tenA zarIranI aMdaranA keTalAeka vikArA dUra thAya che. teoe jANavu joie ke mAsika dharma - mAM pALavAnA niyameAnA paripAlanathIja tenAM garbhAzayA sArAM rahI uttama ane DhI jIvI saMtAneA pedA thaI zake che. teoe jANavu joie ke Rtu daramiAna virUddha AcaraNa karavAthI teo potAnA akALe nAza kare che. eTalu ja nahi paNa peAtAnA saMtAneAne ane pariNAme samAjane paNa rAga ane alpAyuSyanA vArA ApI jAya che. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukha darpaNa-bhAvita - A uparathI eTaluM te siddha thaI zake che ke je hidanI unnati Avazyaka hoya te samAje strIonuM Arogya sudhAravA potAthI banate prayatna kare joIe. strIone RtumAM pALavAnA niyame samajAvavA joIe, strIomAMthI ja strIonAM dara oLakhI zake tevI strIcikitsaka taiyAra karavI joIe, strIone beTI lajajA rAkhavAthI thatI hAni samajAvavI joIe ane samAjamAM strIonI mahattA vadhe tevAM sarva ISTa pagalAM levA joIe. strIonuM Arogya bagaDavAnAM A uparAMta bIjAM paNa keTalAMeka kANe che ane te viSe have pachI bIjI vakhata carcA karIza. hAla te ATalethIja vIramuM chuM. bahenone saMdezo. zaherane sube kayAre Avaze re-rAga. hInda mAtAne dIpAvajo re, (2) pALI tIvrata aMte he benI. strIdhama snehe zobhAvajo re, (2) jANI AcAra ne vicAra che benI. svadezI vastuo lAvajo re, (2) tajI videzI harAma hA benI. patA prabhu sama jANuje re, (2) mAnI le veda vAkya ho banI. sADI khAdI zuddha lAvajo re, (2) pahere coLI zuddha sAtha ho enI. baMgaDI ene nahIM paheraje re, (2) be strIdhama zuM hAthe he benI. patI hAthamAM hAtha ApIye re (2) te nA dIyA parahAthamAM ho benI. vezyAvRtti pApa tajaje re (2) videzI vaibhava tyAgI benI. deza sevA mana bhAvajo re, (2) arapI tana-mana-dhana ho benI. zIyaLa vrata tamArUM sAco re (2) AjJA patinI pALe che benI. mAtA vahu bena dIkarI re (2) pahero svadezI vastra ho benI. hAMkI kADhe ghara bAraNe re (2) videzI vastu sarve ho benI. akhaMDa evAtana pALajo re (2) svadezInuM vrata laI se banI. chate dhaNIe zuM kapAvo re (2) saibhAgya cuDe akhaMDa benI. sAcI zebhA zubha guNamAM re (2) dIpA jana avatAra he benI. juga juga nAma rAkhavA re (2) dezasevA rAkhe hama he benI. mahAtmA gAMdhI vIra ApaNA re (2) hImata bela amala ho benI. hIpatarAma kRznacha jozI Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanatakumAra. uma sanatu kumAra. che. lekhaka -alAla savarAmabhAI dezAI. unahALo ane madhyAhane samaya ! pachI tApanuM pUchavuM ja zuM ? zaheramAM Ava-jA bahu thoDI che. bajAramAM koI raDayo khaDo mANasa ja najare paDe che. pakSIo ati tApathI trAsa pAmI pitAnA mALAmAM jaIne bharAI beThAM che. jamIna tapatI hovAthI temAMthI uSNa varALa bahAra nIkaLatI hatI. keI koI vAra anilanI laherIe AvatI hatI; paNa te tApanA pramANamAM kaMDaka karavAne pUratI nahotI. A samaye rAvabahAdUra pramodarAya bhajana laI potAnI Avaka javakano hisAba tapAsatA beThA hatA. temanI beThaka bAraNAMnI sAme hatI. bAraNAM najIka eka bAMka paDele hatA. A samaye eka yuvake rAvabahAdUranA divAnakhAnAmAM praveza karyo ane dvAra najIkanA bAMka upara beThe. tenA pagaravathI pramodarAye uMcuM joyuM ane kAMIka Azcarya pAmatAM tene pUchyuM "kema sanakumAra ! tamane mAre chele patra maLe? nirUpamAnI tabIyata to ThIka che. A samaye acAnaka kayAMthI AvI caDhayA? sanatakumAra -"hAjI; tamAro patra mane maLyo, paraMtu nirUpamAnI tabIyata tapAsavA mATe nathI Avyo." pramodarAya -" tyAre zA mATe AvyA che ?" sanatakumAra -"huM mArI nokarIne sadAne mATe choDI tene praNAma karIne Avyo chuM." pramodarAya -"zuM rAjInAmuM ApyuM ? bhAratavarSanAM rAjasiMhAsana samAna tamArI nokarI hatI, tene tyAga karyo ? zuM tame gAMDA te nathI thayA ! tame te mArI badhI mahenata ghaLamAM meLavI dIdhI." sanatakumAra -"tame vartamAna patro to vAMce che. hindanAM ApaNe saMtAna hovA chatAM svadeza taraphanI tIvra lAgaNIne ApaNe dabAvI rAkhavI paDe che e paNa tame jANo che." pramAdarAya -"ThIka, jANyuM have ! asahakAranI caLavaLamAM tame paNa sapaDAyA ho ema jaNAya che. joke te gAMDA thayA che. tame paNa pataMgIyAnI mAphaka nokarInuM rAjInAmuM ApI dIpapara jhaMpalAvyuM ne ! tamAro pagAra hamaNAMja vadhIne aDhIthI traNasane thaye che. vaLI tamArI nokarI kevI sukha sAhyabInI hatI ? tame mane pUchaLyA vinA zAmATe AvuM avicArI pagaluM bharyuM?" - sanata -"nokarImAM keTalIkavAra pApakarmo karavAM paDe che. nirdoSa hoya tene paNa keTalIka vakhata deSita TharAvavAM paDe che. evAM pApI annathI peTa bharavuM, tenA karatAM bhUkhe marI javuM e huM vadhAre sAruM gaNuM chuM." Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ strIsukha darpaNa-zrAvikA. pramodarAya --"are bevakupha ! tane eTaluM paNa na samajAyuM ke A nokarI keTalI mahenata, khuzAmata tathA paisAnA kAMkarA karyA tyAra pachI maLI che !" sanata--"tiraskAra karatAM pahelAM mArI vAta to sAMbhaLe !" pramodarAya -"tArAM AvAM AcaraNathI te tArA bApe tAro tyAga karyo che, ane tAruM hAM paNa te jotA nathI. AjathI huM paNa tAre tyAga karuM chuM. jA, kALuM kara ! pharIthI mane tAruM hAM batAvIza nahIM. ', ; . . . . . . . . --- - sanata-"mArA pitAe mAre tyAga karyo che te to tamArI kRpAnuM ja phaLa che ne ! " pramodarAyaH--" harAmakhera ! mArI kRpAnuM phaLa che ! jA ! atyAre ne atyAre ahIMthI cAlyo jA !" ema kahetAM kahetAM gussAmAM potAnI sapATa tene zrI mArI; paraMtu sanate tene nahIM gaNakAratA kahyuM " huM je kahevA mAguM chuM te pUrepUruM kahyA sivAya janAra nathI. badhI vAta karI huM rAtre jaiza." I pramodarAyA-" nahIM, atyAre ja ja! mAnamAM jaze to ThIka che, nahIM te bhayA pAse dhakakA marAvI bahAra kADhIza." sanata "ThIka; tyAre huM jAuM chuM." sanatakumAra vRddha pramodarAyano jamAI thAya che. pramodarAya piolisa inspekaTara hatA ane thoDo samaya temaNe DIsTrIkaTa suparinTenDanTanAM padane paNa zobhAvyuM hatuM. mahAMnI mIThAza ane khuzAmatIyA svabhAvathI uMce caDhayA hatA. sarakAranI nokarImAM ja temanA jIvananuM sArthaka samAyeluM hatuM. jagatavyApI mahAna yuddha vakhate temaNe sarakArane pitAnAja dezabaMdhuo meLavo ApI sArI madada karelI hovAthI temane rAvabahAdUrano IlkAba maLelo hato. pote vRddha thavAthI hAlamAM thoDo samaya thayAMja nivRtti bhogavavA penzana lIdhuM hatuM. tethI have temanuM kAma mAtra sarakAranI vaphAdArI jevA tathA madada karavAnA TharAva pasAra karanArI sabhAmAM hAjarI ApavAnuM, ane moTA moTA amaladArane tyAM bheTa sogAdo mekalavAnuM ja hatuM. ane tevA kAmamAM rAvabahAdura pramodarAya jarApaNa pAchaLa haThe tevA nahotA. temane nirUpamA nAme putrI ane ramaNalAla nAmane eka putra hatA. kolejamAM sanata ane ramaNa vacce mitratA baMdhAI hatI. banne bhaNavAmAM bahu capaLa hatA. bI. e. mAM sanata pahele naMbara ane ramaNa bIje naMbare pAsa thayo hato, eka divasa ramaNanA AgrahathI sanata tene ghera gaye, ane evI rIte dhIme dhIme paricaya vadhavA lAgyA. ubhaya ekaja jJAtinA hatA. parantu sanatanuM kuLa uMcuM hatuM. nirUpamAM ane sanata bane yogya vayanAM hatAM ane je temanAM lagna thAya te suvarNamAM sugandha maLyA jevuM thAya ema badhAne lAgyuM. pramodarAye lagnanuM sUcana karyuM. sanata ucAM nIcAM kuLa vize kAMI paNa jANa nahote. rAvabahAdare yukita vAparI sanatane kahyuM " tamArA pitAnI lagna mATe meM sammati lIdhI che ane temaNe ApI che." tethI saraLa manane sanata kAMI paNa samajI zakaze nahIM ane teNe lagnanI vAta kabula rAkhI. lagna thaI gayAM. lagna samaye potAnA pitA-mAtA kema na AvyAM tenuM kAraNa sanatu jANI zako nahIM. parantu lagna pachI jyAre te potAnAM mAtA pitAne praNAma karavA potAne gAma gayo tyAre ja tenAM mAtA pitAe sanatanAM lagnanI vAta jANI ane pitAnAthI nIcA Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanata kumAra. kuLamAM lagna karavA mATe badho vAMka pitAnA putrane ja jANavAmAM Avyo; ane tenuM koIpaNa sAMbha LyA vinA tene sadAne mATe tyAga karyo. thoDA vakhatamAM sanatUne sasarAnI bhalAmaNathI sarakArI nokarI maLI. paNa paMjAbanA nirdoSa loko upara sarakAre goLI choDI e banAve tenAM hRdayane kamakamAvyuM. gujarAtanA banAve tenA komaLa haiyAmAM ghA karyo. nokarIne lIdhe tene ghaNIvAra aMtaHkaraNa virUddha kAma karavuM paDatuM. nokarIne lIdhe potAnI sagarbhA patnIne pIyara mUkavA jAte jaI zakaze nahIM, temaja suvAvaDamAM rogagrasta patnIne nokarIne lIdhe jovA jaI zake nahIM. evAM keTalAMka kAraNathI tene sarakAranI nokarI upara tiraskAra utpanna thayo, ane jagatabhUSaNa mahAtmA gAMdhIjIe asahakAranI zarU karelI hIlacAlane mAnya rAkhI. parAdhInatAnAM hemakaMkune tyAga karI nokarInuM rAjInAmuM ApI te sAsare Avyo. jyAre te AvyA tyAre tenA manamAM zazI abhilASAe hatI ? teNe dhAryuM hatuM ke priyAnI samIpamAM rahevAthI ene pote zarU karelAM navajIvanathI sarva duHkho bhUlAze. potAnI svadezabhakti joI sasarAjI prasanna thaze. paraMtu manuSya dhAre che kaMI ane prabhu kare che kaMi e satyaja TharyuM nahIM te rAmacaMdrajI jevAne savAre yuvarAja padane badale vanavAsa maLe! sanatane paNa teja pramANe thayuM. sasarAjIe pUrepUrI jAta batAvI. sanatu vyathIta mane sasarAnA ghara tarapha joto joto bahAra nIkaLe. nirUpamAnI tabIyata sudharI hatI e vAta kharI che; paNa haju tenAmAM joIe tevI zasita * AvI nahotI. prathama jyAre sanatuM Avato tyAre te doDI jatI, tema hamaNAM te detI nathI, chatAM tenuM mana hameza sananI sevAmAM ja parovAyeluM rahetuM. te sArI rIte jANatI hatI ke dara pahelI tArIkhe sanatane traNa rUpiA maLatA hatA, paraMtu bIjI tArIkhe - rUpimAM pitAne tyAM, so rUpiA sAsare ane keTalAka garIbone madada karavAmAM kharacAtA, ane tethI bahu karakasarathI gRhasaMsAra calAvo paDato. sanata kumAra, A ja nirUpamAne AnaMda thayo; paratu dAsIe AvI khabara ApI ke " sanata kumAra zeTha sAthe takarAra karI ghara bahAra cAlyA gayA che. tyAre tenAM hRdayanI vicitra sthiti thaI. teNe nAkarane sTezana upara mokalyo. ane zaheramAM mANase mokalI tapAsa karavI;- pazu kAMI paNa patto lAgyo nahIM. thoDIvAra pachI sTezana upara gayele nokara pAcho Avyo. teNe kahyuM ke meM sanata kumArane gADImAM beThelA joyA. huM gayo tyAre gADI upaDavAnI taiyArImAM hatI. meM temane pAchA AvavA bahu kahyuM, paNa temaNe mAnyuM nahIM. ane mane kahyuM ke " huM have svadeza sevaka banyo chuM. have mane eka ghaDInI paNa phurasada nathI. Aja sudhInuM mAruM jIvana meM pazu mAphaka gAvyuM che. have mAre kuTuMba, pitA, patnI, ke sasarAnuM paNa nathI paNa akhila bhArata varSa eja mAruM kuTuMba che. tamane ApavA mATe mane eka patra Ape che te . " patra vAMcatAM ja nirUpamA hAya karIne bhAyaMpara DhaLI paDI! patramAM nokarI choDavAnuM kAraNa spaSTa rIte lakhyuM hatuM ane keTalAka anivArya saMjogone lIdhe te prathamathI koIne khabara ApI zako nahote. - nirUpamAnA duHkhanuM varNana thaI zake tema nathI. dhIme dhIme te cintAnA sAgaramAM DubatI gaI. sanata sarala hRdayane hatuM, paraMtu jyAre te draDha nizcaya karate, tyAre kadIpaNa temAMthI DagatA nahIM. e vAta nirUpamAM sArI rIte jANatI hatI. nirUpamAnI sakhI saralA tenA dilanuM sAMvana Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ strI sukhadarpaNu zrAvikA. karavA prayatna karatI hatI; kintu sarva vyartha ! tenI vyathA dina-pratidina vadhatI jatI hatI. tenA cittamAM leza paNa zAntine sthAna nahIM hovAthI zarIranA roga paNa vadhatA jatA hatA. zokAnaLa vadhune vadhu prajvalita thatA hatA. saralAnA patrathI ramaNe sarva hakIkata jANI. teNe sananI zodha mATe puSkaLa prayatno karyA ane nirUpamAne zAMtidAyaka patra lakhyA, paNa tethI nirUpamA zAMti meLavI zakI nahIM. * * * saralAnA pati kaLAcandra eka suzIla yuvaka hatA. khapa pUratI keLavaNI lai teNe TATAnAM kArakhAnAmAM nAkarI lIdhI. dhIme dhIme te sArI pIe caDhyA. vizvavyApI mahAna yuddhanA samayamAM sarakAre khetIne uttejana ApavA keTalIka jamIna vagara kare ApavAnuM jAhera karyuM. kaLAcadre thoDIka jamIna rAkhIne majUrA vaDe khetInuM kAma zarU karyu... ane temAM kramazaH saphaLatA maLavA lAgI. daiva anukULa hAvAthI teNe sArA paisA meLavyA. pAzcAtya paddhatinuM keTaluMka anukaraNa karavAthI uttama prakAranAM phaLavALAM jhADa teNe ugADayAM. ane peAtAnA kRSinA dhaMdhAmAM phatehamada thavAthI tyAM AgaLa rahevAne eka suMdara makAna baMdhAvyuM. ane peAtAnI patnI saralAne teDavA mATe AvyA. saralA kadI sAsare gai nahAtI, svAmIne ghera jai tenI caraNusevA karavAnI tenI prabaLa icchA hatI. lAMbI muddate Aje saralAnAM saubhAgyanA udaya thayA. kaLAcadra jANutA hatA ke saralAne mArI sAthe AvavAnuM kahetAM tene anahada AnaMda thaze; paraMtu te prasanna thai nahIM. nirUpamAnA snehane lIdhe teNe tyAM javAnI nA pADI. kaLAcandre tene samajAvI tyAre ja te taiyAra tha saralAnuM A kArya temAM ciravAMcchita saubhAgyanA udayane aTakAvanArU hatu ane tethIja saralAnuM A kAya lAlAkAne gamaze nahIM, samasta vizva eka tarapha hoya ane svAmI khIjI tarapha hAya tA strInI pharaja che ke teNe patinI AjJAnuM pAlana karavu. tA eka samayI sakhInI khAtara te peAtAnAM bhAgyane ThAkara mAre tene kANu sArU gaNe ? paNa jyAre kAcandre sanatkumAranA gRhaeNtyAganuM kAraNa jANu, tyAre dezapremathI AkarSAi teNe nirUpamAnI sevA karavAnI, tene devI tarIke pUjavAnI peAtAnI patnIne AjJA karI. * ** game tema hAya, paNa rAvabahAdUra taddana niSThura hatA ema te ame kahI zakIe tema nathI ja. kAraNa ke te paNa eka manuSya ja hatA. bhale te niSThura zvasura hAya, bhale te dhyAhIna nAgarika hAya, ane hitAhita na samajanAra rAjasevaka hoya, te pazu temanuM hRdaya bALako pratyenA snehathI vacita nahAtu. nirUpamAnI tabIyata mATe temaNe pANInI mAka paisA kharacyA hatA. hammeza tene dilAsA ApatA, paNa temAM peAtAnAM vartana mATe kadI paNa zAka darzAvatA nahIM. te teA hammeza emaja kahetA ke " sanatkumAre nokarI choDavAmAM meTI bhUla karI che ane pota tene uttejana nahIM ApavAmAM mATu DahApaNa vAparyuM che. " samaya pasAra thavA lAgyA. sarvanI zAdhanu kAMI paNa sa MtASakAraka pariNAma AvyuM nahIM. hatAzA nirUpamAnA rAga dararoja vRddhi pAmatA hatA, tenAM zarIramAM mAtra hADakAM ane cAmaDAM sivAya anya kazuMye rahyuM nahotuM. saralAne lAgyuM ke sthaLa badalavAthI ane havAphera karavAthI nirUpamAnI tabIyata sudharaze. tethI teNe te vAta pramAdarAyane kahI. pramAdarAye paNa potAnI putrInu mRtyu AMkha AgaLa na thAya te mATe dUra jAya tA DIka ema samajI ramaNune sAthe javAnu nakkI karyuM ane saralA pazu nikSamAnI sAtheja gai, * Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanata kumAre. A samaye jagatabhUSaNe mahAtmA gAMdhIjInI asahakAranI caLavaLa cAluM thaI cukI hatI. svadezInAM Adelane dezamAM cAre bAju cAlI rahyAM hatAM, temAM jhilAka matabheda hA. eka dezabhakata saMnyAsI A vakhate lokonI daSTie vadhAre ne vadhAre paDato hato. temaNe svadezInI caLavaLane vyavahArU svarUpamAM mukavAno TharAva karI kAma zarU karyuM. pitAnAM vizALa jJAna ane kAryokuzaLatAthI kAma AgaLa calAvavA mAMDayuM. reMTIyAnI yojanA dhIme dhIme puSkaLa vadhArI. pAzcAtya dezanA mAlanI hariphAImAM TakavAne, AkhA dezanI mAgaNune pahoMcI vaLavAne avizrAMta parizrama karI te yojanA mujaba kAma teNe dareka ThekANe zarU karAvyuM. temaja asahakAranI caLavaLane pura josamAM AgaLa vadhAravAne tana teDa mahenata karI rahyo hato. kaLAcandrane e mahotmA sAthe paricaya thayo. te paNa temanI sAthe sevAmAM joDAye. dezanI khetI saMbaMdhI upayogI sUcanAo teNe bahAra pADI. hAlamAM rASTrIya zALAomAM maLatI keLavaNI uparAMta khetI ane hunnara udyoganuM jJAna ApavAnI jarUra che. evI tenI sUcanAo sarvopayogI nIvaDI. garIbathI te zrImaMta sudhI sarvamAM svadezanI bhAvanA jAgrata thaI cUkI hatI. AkhA dezamAM svadezI vastuone pracAra karavA Thera Thera zALAo kholavAmAM AvI hatI. A navIna saMnyAsInuM pUrva jIvana koI paNa jANatuM nahatuM kaLAcandra puSkaLa prayAsa karyo paNa te jANI zake nahIM.. eka vRddha manuSya eka sAdhAraNa makAnamAM mAMdagIne bichAne sUto che. nirUpamA dADamanA dANa kADhI Agraha pUrvaka tene khavarAvI rahI che. tyAM pAse beThelI eka vRddha strIe kahyuM. "devI! tamArI kRpAthI ja mAruM ane mArA patinuM saMrakSaNa thayuM che. sTezana upara yAtrALa kAI badamAza mArA hAthamAMthI rUpiAnI thelI-ame garIbanuM sarvasva khuMcavIne laI gayo. amArI pAse kAMI paNa rahyuM nahI e jANIne amArA sobatIo amane choDIne cAlyA gayA.' A vAtacIta cAlatI hatI tevAmAM saralA AvI. vRddhAe potAnuM kahevuM AgaLa calAvyuM. ame jene amArAM mAnatA hatA te te A jANIne javAnI vadhAre utAvaLa karavA lAgyAM. A vakhate amAruM zuM thaze ? mArA vRddha patinI zI dazA thaze vigere muMjhavaNe mane muMjhavI rahI hatI. bhaluM thaje bahena tamAruM ke-mAruM ane mArA patinuM tame saMrakSaNa karyuM. ame devIno upakAra zI rIte vALIzuM ? kharekhara tame mAnavI nahIM paNa devI che. amAre ghera amAruM kAI svajana jevI sevA cAkarI na karI zake tevI tame karI che ! divasamAM be vAra DokaTara Ave tenI davAnA ane phIne paisA ame kyAMthI Apata ?" vRdhe bane devIothI paricita thavAnI jIjJAsA dekhADavAthI saralAe kahyuM "tame jene devI kahe che tenuM nAma nirUpamA che. emanA bhAI ahIM DepyuTI kalekaTara che ane temanuM nAma ramaNalAla che. nirUpamAnI tabIyata sArI na rahetI hovAthI ahIM havAphera karavA AvelA che. rama lAla Aje atre kuTuMbasaha AvavAnA che. nirUpamAnA pitAnuM nAma rAva bahAdara pramodarAya che ane nirUpamAnuM lagna eka kulavAna yuvaka sAthe thayeluM che. bheLA hRdayanA yuvakane rAvabahAdUre chaLa-prapaMcathI lagnanI granjimAM guMthI dIdho. tenA pitAe jyAre A vAta jANI tyAre tene phaLakalaMka gaNI tene parityAga karyo," Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ranI sukhadarpaNa-zrAvikA. | ',tenuM nAma sanakumAra che?vRddha daMpatIe eka sAthe pUchayuM. . . saralA ane nirUpamA AthI Azcarya pAmyAM. saralAe pUchyuM "tame zAthI jANyuM tame tenAM sabaMdhI thAo cho ?", . . . vRddhAnI AMkhamAM AMsue bharAI AvyAM. AMsu lUchatAM teNe kahyuM " samAre ekano eka putra che, ane A devI mArI kuLavadhu gRhalakSmI che. arere ! ame A devI samAna putravadhune kaLAbhimAnamAM phabI jaw ghora aparAdha karyo. tenuM amane A phaLa maLyuM. amArA ekanA eka putrane gumAvI beThAM ! ame amAre hAtheja amArA pagamAM kuhADo mAryo che ! ame tene tyAga karyo te paNa daramAse te amArA upara so rUpiA mokalatA hatA. atyAre have te kyAM haze ?" snehanAM jharaNu AgaLa ADI pALa bAMdhI, nathI sukhI thatAM mAta pitA, ke nathI sukhI karatAM saMtAnone." e kavi nhAnAlAlanuM kathana satya nIvaDayuM. e pramANe ahIM pUrvakathAne pheTa thavAthI sarve rUdana karavA lAgyAM. eTalAmAM tyAM ramaNalAla sahakuTuMba AvI pahoMcyo ane teNe paricaya thatAM badhAMne zAnta karyo. nirUpamA ane saralAnI sajanatA tathA temanuM vartana joI vRddhanI khAtrI thaI ke kuLa game tevuM ucuM hoya ane saMskAra sArA na hoya te te kAMipaNa kAmamAM AvatuM nathI; ane je kuLa uMcuM na hoya ane temAM je sajajanatA ane sadvyavahAra hoya to te ucca kuLa karatAM vadhAre mAnane pAtra che. kuLavAna sagAM zodhavAM tenA karatAM guNavAna e vadhu hitakAraka che. nirUpamAnA sasarA mAdhavalAla have dhIre dhIre sArA thatA hatA. paraMtu nirUpamAM sArI thatI nahotI. mAdhavalAlane haju paNa dara mAse se rUpIA maLe jatA hatA. e uparathI ramaNalAla samajyo ke e rUpiyA sanata kumAra mokale che. e uparathI tene mAluma paDyuM ke sanatkumAra jyAM haze tyAM sArI sthitimAM haze. duHkha mAtra snehIonA viyoganuM ja che. - strI jAtino svabhAva ja evo che ke potAnI pIDA chapAvI te kAma karyA kare che. prasaMge te pitAnAM paNa zarIranI ciMtA rAkhatI nathI. temAM je strIo mRtyu eja zAnti meLavavAnuM sAdhana samaje che, te te pitAnI sarva pIDAo chUpAvI mRtyu AvatAM sudhI te sahana kare che. nirUpamAne have jIvananI lAlasA rahI nathI. sanata kumAra jIve che e vAta jANI tenA hRdayamAM AzAnI eka kSINa jyoti prakAzI rahI che. moTAbhAInI ciMtAmAM vadhAre thaze, e bhaye pitAne roga vadhyAnI vAta teNe karI nahIM. bhAratavarSanI bhAgyahIna lalanAo ! gRhajIvananA AnaMdamAM kSaNika zoka prasare te aTakAvavAne potAnI vedanA chUpAvI A suvarNamaya saMsArane tame kathIramaya banAvI dyo che. dezanI AzA, mAtA pitAnA bharoMsA, sahAyadAtA sagAM, kartavyaparAyaNa pati tamArA viyogavirahathI dagdha hRdayathI saMsAramAM samAjasevAthI vairAgI thAya che. keTalAM anAtha bALake nabApA thatAM asahya kaSTone bema thaI paDI akALe vikrALa kALanA jaDabAmAM ja paDe che jalAye vRddha mAtApitA potAnI chellI ghaDIe kArI jakhama lAgavAthI mRtyune AmaMtraNa kare Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmA che. tyAre keTalIka evI paNa rIyo che ke pati pAsethI sanmAna meLavavA kaTara ane vedanI davA hameza cAluja rAkhe che. keTalIka te mAtra nAmanIja pAnuM kAraNa batta 'bALasamAM nakAmo vakhata gumAve che. A saMsAramAM je strIone dareka jAtanuM sukha che : jenA svAmI premI ane strI-bhakta che temane rAtadivasa roganI bhramita kalpanA satAvyA kare che... ? nirUpamAnA jIvanamAM kAMIpaNa rahyuM hoya ema tene lAgatuM nathI. enA jIvananuM sArthaka ene have jaNAtuM nathI, te pachI zAmATe te davA kare ? tenA jIvanathI kone lAbha thavAno che ? paNa vidhinA aNaukalyA bhAvo keNa jANI zake tema che ? nirUpamAnI tabIyata vadhAre bagaDelI jaNAtAM ane tene aMtakALa davA vinA najIka Avaze ema saralAne lAgavAthI teNe sarva bInA smaNalAlane jaNAvI. ramaNalAle DAkaTarane teDAvyo. DaoNkaTare AzA choDI, nirUpamAnI AjubAju beThelAnAM haiyAM ubharAyAM, ane karamujanaka rUdana zarU thayuM. saralA nirUpamAMnA mAM uparanI mAkhI uDADavA lAgI. jyAre nirUpamAM hoya karIne hAM ughADatI tyAre saralA temAM pANI ke dUdha reDatI. pramodarAyane tAra karI bolAvyA hatA. tenuM kaMThAra haiyuM paNa A chevaTanI ghaDI jaI patyuM. teNe kahyuM " nirUpamA ! tAre vaja hRdayane pitAja tArA nAzanuM kAraNa che. huM narAdhama paisA ane sattAnA madathI chakI gayo hato, ane pApI paisAmAM ja sarva sukha joto hato. samAja ane dezanA hitane nahIM gaNukAranAra mATe pApI daha Ave che. e jANIne te A jagatanI musApharI pUrI karI ? sanata kumAra ! kharekhara tame te svargamAMnA koI devaja che. huM ghera pizAca chuM, narakane kIDo chuM, setAna chuM. huM tamArA devI hRdayanI vAta kalpI zakaze nahIM. vizvAsaghAta karI tamArA mAtapitAthI tamane dUra karAvyA. mArAM A sarva pApanuM prAyazcita dunIyAmAM che ja nahIM." eTalAmAM gaMgAjaLa vigere laI dAsI AvI pahoMcI. te eka saMnyAsIe ApelI bhasma paNa sAthe lAvI hatI. saralAne saMnyAsImAM zraddhA hovAthI teNe te kSma nirUpamAnI chAtIe peLI tethI jarA tenAmAM caitanya AvyuM ane badhAne AzA baMdhAI. Aje mahAna karmavIra saMnyAsInI padharAmaNa thaI hatI. le ke tenuM bhASaNa sAMbhaLavAne hajAronI saMkhyAmAM gayAM hatAM. pramodarAya paNa ramaNalAla sAthe darzanArthe gayA hatA. paraMtu darzana thayAM nahIM. nirUpamAne roga dhIme dhIme ajANyA saMnyAsInI bhasmathI ane saralAnI sevA-suzraSAthI sAra thavA lAgyo. tene paNa dezabhakta saMnyAsInAM darzana karavAnI IcchA thaI. ramaNalAle polisanI madadathI saMnyAsI mahArAjanI pAse bIje divase Asana meLavyuM. saMnyAsI mahArAje sasta bhASAmAM dezanI sevA karI tene uddhAra zI rIte karI zakAya tene pahele upAya batAvatAM jaNAvyuM ke "je Aje hindanuM ekeeka mANasa svadeza vratanI pratijJA le ane te paripUrNa pALe, temaja dareka jaNa reMTIyo pheravI kapaDAM vaNavAnuM zarU kare, to turtaja dezanAM sarva duHkha dUra thaI zake tema che. dezasevA mATe bhega ApavAnI jarUra che. lehI reDavAthIja dezanI sevA thAya che ema nathI. hAlamAM keTalAkane hindamAM banate mAla sAro lAgato nahIM hoya, paNa tethI zuM thayuM ? je mAtA sArI rIte rAMdhI zakatI na hoya te zuM karo bIje jamavA jaze ? mAtA bhAvapUrvaka je Ape te sahaNa karI temAM saMtoSa mAnave e saMtatinI pavitra pharaja che. hindamAM banatI dezI Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sukhadarpaNa zrAvikA, vastu bhale paradezI mAla karatAM utaratI hoya, ane mAMghI hAya tA paNa tethI calAvI levu jeie. zu mAtRbhUminA uddhAra mATe eTalA paNa bhAga na ApI zakAya ? dezanAM duHkhA dUra karavA dareka jAtanA bhAga ApavA ApaNe taiyAra thavu joie, ane jo ApaNe bhAga ApIe tA dezanAM dardI sahelAithI ane satvara vidArI zakIe. zuM ApaNe bhIkSukanI mAphka bIjAnA ghare roTalAnA TUkaDA mAgavA ? ApaNe ekaja dezanA vatanI chIe te ApaNe taiyAra thaI svadezI vrata lakhae ane dezanA kArIgarAne uttejana ApI ApaNe prAcIna kALanu gaurava pAchu ANIe. vi nhAnAlAla kahe che tema have tAH-- * deza sevAnA dinakara uge che, mAtRpRAneA yuga maDAyA che: te yuganA prAcetaka mahimA, dAma ThAma jhaLahaLe che. ' ApaNe khelIne mesI rahevAnu nathI; paNa kArya karI batAvavAnuM che. 'yAhAma karIne paDA phatteha che Age. '* e kavi narmadanA vacanamAM vizvAsa rAkhI uThe, namrata thA ane ka yanu pAlana karo... ramaNalAlanA AgrahathI dezabhakta sanyAsI ane kaLAcandra tene ghera gayA. ramaNulAle tene eka Asanapara besADI sarvane melAvyAM. dAsIe sanyAsIne oLakhyA. je mahAtmAnI kRpAthI nirUpamAne ArAma thayeA te Aja che ema dAsIe Azcarya cakita thaIne kahyuM. dAsInu mastaka namyuM. nirUpamAnuM mastaka bhAvapUrvaka sanyAsInA caraNAmAM DhaLyuM. saralA eka khUNAmAM mhAM chUpAvIne ubhI hatI. nirUpamAnI sAsunI AMkhanuM teja ghaTI gayeluM hatuM; te vadhAre joi zakatI nahAtI; chatAM e cAra vAra sanyAsInA mukha sAmuM joine kahyuM "Aja mArA sana." mAdhavalAle paNa putrane oLakhyA, ane pote tenA parityAga karelA hatA; chatAM putranI mAtApitA pratyenI bhakti joine te atyaMta prasanna thayA ane taddana ajANyA heAvA chatAM peAtAnI tathA peAtAnI patnInI je sevA nirUpamAe karI hatI te yAda AvatAM putra karatAM putravadhupara te vadhu prasanna thayA. rAvabahAdUra pramAdarAye kahyuM " kSamA karo, kSamA karI. huM polisanI nokarImAM mArAM hRdayane vecI beThA hatA, mane kSamA ApI dhAra pApamAMthI mukta nahI karI ? " nirUpamAe raDI raDIne azruothI sananAM caraNA bhIMjavI nAMkhyA. tenAthI eka paNuM zabda lAtA nahotA. ramaNalAlanI patnI sarAjinI krUra ubhI ubhI vicAra karatI hatI ke emane zuM kahIne melAvuM ? sanatkumAra teja sanyAsI che e jANIne kaLAcandra atizaya Azcarya pAmyA. ramaNalAle kahyuM " vRddha mAtA, pitA, sasarAjI ane mRtaprAyaH nirUpamA devIne hajI kyAM sudhI raDAvavAM che ? ' sanatkumAra taNe nidrAmAMthI jAgRta thayA hoya tema sajaLa nayane mAtApitA ane sasarAnA caraNAmAM teNe zIza namAvyuM. ramalAle harSAnadamAM vandemAtaramano pokAra karyo. vAcakAne jaNAvavAnI jarUra rahetI nathI ke ramaNulAle potAnI sarakArI karI tathA prameAdarAye rAvabahAduranA kAmano tyAga karI svarAjyanI caLavaLamAM joDAI potAnuM tana, mana ane dhana samarpaNa karyuM. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 Arya yuvatIonI raNahAka AryayuvatIonI raNahAka. zrIyuta jimUtavAhana sena nAmanA eka svayaMsevakane tenI sahadharmiNIe nIceno patra mokalyA che?-- hajAro mANo tamane dhanyavAda ApatAM jelanA daravAjA sudhI vaTAvI AvyA, sagAM-saMbaMdhIo paNa tamane yAda karI abhinaMdana ane AzirvAda varSAvI rahyAM che. kevaLa huMja eka evI hatI ke je nate tamane abhinaMdana apI zakI ke na AzIrvAda uccArI zakI. kAraNa ATaluM ja ke te vakhate ema karavA jeTaluM sAmarthya mArAmAM na hatuM. mAre te aparAdha Apa mApha karaze. ApanuM gerava have huM mArA aMtaramAM anubhavI zakuM chuM. huM samajI zakI chuM ke jelamAM javA sivAya tamAre mATe bIje mArgaja na hatuM. chatAM ATalA jaldI tame cAlI nIkaLaze ema meM nhAtuM dhAryuM. je mane e viSe jarA paNa bAtamI maLI hota to huM tamArI saMgAthe AvavAne jarUra prayatna karata ane chevaTa vadhu nahIM to tamAre AzirvAda levA jarUra bhAgyazALI thAta. je vakhate hajAro strIpurUSe eka avAje tamane dhanyavAda ApI rahyAM hoya, te vakhate mArA jevI eka strInAM harSAzru cheka nirmAlya ja gaNuvA joIe. jo ke mAruM hRdaya Aje cIrAI rahyuM che te paNa huM mAnuM chuM ke svAmInA pratApe je koI strI gauravAnvita thaI hoya to huM paNa temAMnI eka chuM. tamArA jevA svAmIne meLavI huM dhanya thaI chuM. tame Aje mArA aMtaramAM Aga saLagAvI, mArA kapALa uparanuM kalaMka dhoI nAMkhyuM che. mAruM mukha Aje ujavaLa banyuM che. nirbhayatA ane tyAga e zI vastu che, te tame Aje jagatane batAvI ApyuM che. huM tamane Aja sudhI barAbara samajI na zakI. tamArAmAM zuM hatuM ane tame mane zuM ApyuM che tene huM Aje vicAra karI rahI chuM. huM to tamArI sahabhAgI gaNAuM. tame mane ekalI mUkI kema cAlI nIka nyA ? tame pratiSThA pAmelI jelamAM rahI AnaMda karatA haze. huM gharamAM rahIne jela karatAM paNa aneka gaNI asahya maMtraNa sahI rahI chuM. huM jela hAra kema? e du:khathI mAruM hRdaya phATI jAya che. prabhu tamAruM rakSaNa kare ! prasannavadane svIkArI lIdhelAM kaSTa pAra utAravAnI paramAtmA tamane zakita a! jelanA jIvananI kaThoratA tamArI pAse pupAcyA sama bano ! ane tame vijayI thaI khvAra Ave ! Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A kha paNa pAvA. alhAbAda khAte A rIya paMDita motIlAla naherUnA AnaMdabhuvanamAM sthAvika vartamAnanA pratinidhie paMDitajInAM dharmapatnI zrImati svarUparANajI tathA temanAM putravadhu zrImatI kamaLAdevInI mulAkAta lIdhI hatI. AnaMdabhuvanane hevAla ApatA teo jaNAve che ke AnaMdabhuvananI jevI zobhA agAu thatI, tevI zobhA AjakAla rahI nathI. te bhuvana hAlamAM te tapasvIonuM AnaMdabhuvana banI rahyuM che. mahAtmAjInA suputra devIdAsa tathA zrIyuta pyArelAla paMDitajInA meTA hAlamAM he che. ane tyAMja InDIpenDanTanI hAthe chapAtI nakala kADhavAmAM Ave che. zrIyuta mahAdeva harIbhAInA tapasvInI patnI durAI A badhAonAM bhejana vigerene prabaMdha kare che. zrImati svarUpANIjI sAthe thayelI vAtacItano sAra nIce mujaba che. ja sava-paMDita motIlAla neharU tathA paMDita javAharalAla neharunA jela javAthI Apane ke anubhava thAya che? zuM Apa ema samaje che ke temanuM jela javuM jarUranuM hatuM? " - jajarUra, temanuM jela javuM jarUranuM hatuM. jayAre teo dezanuM kAma karI rahyA che, tyAre pachI temanI jela jAtrA bhAre asara karanAra nIvaDe che. ane kAma karanArAomAM navuM josa lAvavAne caitanyarUpanivaDe che, e to amArA bhAgyanI vAta che ke mArA pati tathA putra jela jaIne dezasevA karI rahyA che. Izvara kare ne sarvane subuddhi maLe ke teo dezane mATe khuzIthI jelanI takalIpha sahana kare. sA-hAlanA samaye rASTrIya hIlacAlamAM pratyeka strInuM zuM kartavya che? ja -hAlanA samaye dezanA kAmane jesa ApavA mATe dareka strIe volaMTIyara banavuM joIe, carakhA calAvavA joIe tathA potapotAnA gAmamAM carakhAne pracAra karavo joIe ane khAdI sivAya bIjA kazAM kapaDAM paheravAM na joIe. hamaNAM sIene je ke jelamAM nathI mAMkalavAmAM AvatI; paNa vakhata Ave jelamAM paNa javuM joIe, keIpaNa jAtanI muzkelI khuzIthI sahana karavI joIe. khAlI dekhAvanI khAtara nahi, paNa kharAdilathI keIpaNa muzkelI khuzIthI sahana karavI joIe. sava-Apa strIonI bAbatamAM zuM kAma karI rahyAM che ? ' ja huM taratamAMja kAma zarU karanAra chuM. huM strIone laTIyara banAvIza ane sAthe strI upagI carakhAnuM vidyAlaya khelIza. sava-zuM Apa jela javAnI utkaMThA e che ? Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AryayuvationI raNahAka. ja -jarUra, huM paNa jela javAnI IcchA rAkhuM chuM. paNa hamaNAM to sarakAra strIone pakaDavA cAhatI nathI. kemake agara jo aMgreja leka sArA gharanI strIone pakaDI jela mokale ane e mujaba strIonuM apamAna kare to teo e paNa samaje che ke dezabharamAM kevI bhAre azAMti phelAI jAya? teone evo paNa bhaya rahe che ke pachI hindusthAnI leka paNa temanAM baIrAMonuM apamAna kare! teo te pitAnAM baIrAMonI surakSAnI khAtaraja hindusthAnanA baIrAMo upara julama karatAM nathI. (2). rAjakeTamAM polIsa taraphathI nA gavarnara sAhebanA Agamana vakhate traNa dIvasa sabhAbaMdhI tathA saraghaso baMdha rAkhavAne kAyade tA. 29-30 ane 31 jAnyuArI 1922 nA roja mATe 144 pramANe bahAra pADavAmAM Avyo hate. te kAyado geravyAjabI che ane svataMtratAnA hakka upara trApa pADanAra gaNIne tene savinaya bhaMga karavAne rA. ratIlAla mayAzaMkara rAvaLanI AgevAnI nIce tA. 30 mI jAnyuArInA roja eka saraghasa kADhavAmAM AvyuM hatuM. tethI te saraghasanA netA bhAI ratIlAlane polIse pakaDI tathA bIjA daza svayaMsevakene mAra mArI saraghasane vikherI nAMkhavAmAM AvyuM hatuM. ane bhAI ratIlAlane be dIvasa kesa cAlyA pachI tA. 25-2-22 nA roja cukAde ApatA temane 188 kalama pramANe gunhegAra TharAvI eka mAsanI sAdI keda ane rU. 200 daMDa, daMDa na bhare te eka mAsanI vadhAre sajAne hukama saMbhaLAvyo hato. A vakhate korTamAMja sAta kanyAo hAjara hatI. temaNe bhAI ratIlAla tIlaka karI, cokhA cADI, sutarane hAra paherAvI hAthamAM zrIphaLa ApyuM. A zrIphaLa vadherI tenI zeSe korTamAM vaheMcANa te pachI bhAI ratIlAlane nIcene dhanyavAdapatra ApavAmAM AvyA. . vahAlA vIrA ratIlAla! tame dharmarakSA arthe hIMmata batAvI je bhega Apela che, tethI amArA kumaLA hadaya upara uMDI asara thaI che. strIvarga dharmanI rakSA mATe prasIddha che; mATeja ApanA bhaMga tarapha harSa batAvI A take tenI nIzAnI rUpe A bIDuM ( zrIphaLa ) saprema arpaNa kastAM prArthanA karIe chIe ke amArI A nhAnakaDI bheTanI asarathI AvA dharmarakSAnA kAryone dezamAM phelAvo thAya tathAstu. rAjakeTa, sIvIla sTezana saM. 1978 mahA vadI 14 zanIvAra. ame chIe tamArI dharmabhagInIo, bena vasaMta prANalAla zukala, bena Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tArAgavarI bhagavAna mahetA, bena vIjayA vIzvanAtha zukala, bena vasaMtagavarI rAmajIbhAI buddhadeva, bena navala rAmajI dozI, muktA amaratalAla zukala, kAntA ThAkarasI dozI, bena sAvItrI nIkama koTaka, bena zAradAgavarI bhagavAnajI mahetA, bena prabhAvatI rAmajI buddhadeva, bena zAMtI rAmajI dezI, zAMtAgavarI bhagavAnajI, vijyA parazotama pArekha, godAvarI bhagavAnajI. (3) naDIAda tAlukAnA saluNa gAmanI grAmya samItInA maMtrIne tyAM jamIna mahesula mATe karelI jamInA saMbaMdhamAM temanI putrIe nIce mujaba patra lakhyuM che. zIrachatra tIrtharU5 mArA vhAlA pitAjI-mu. saluNa. - kaMjarIthI lI. bena jAdAnA pAye lAgaNa. meMtIbhAIne lakhelo patra mane gaI kAle maLyo hato. vadhu bInA AjanA hindusthAna patramAM chapAyelI hakIkatathI jANuM che. ApaNe ghera jatI karI vAsaNe laI gayA tethI ghaNuM ja sAruM thayuM che. mATe te bAbatamAM jarA paNa himmata hArazo nahi. eto vAsaNA kata leI. gayA te bhale, paNa jamIna tathA ghara kema upADI na gayA ? rAjyakartAnA nokarazAhIo atyAre ujaLuM dudha dekhe che; paNa Akhare parINAma tene viSa jevuM gayA vinA nahija cAle ane thoDA vakhatamAM temanI kevI dazA haze te huM kahI zakatI nathI. AjanA hindusthAnamAM lakhelI hakIkata purepurI meM vAMcI jatAM mane to emaja samajAya che ke nokarazAhIoe dhoLe dIvase jatI karI nathI, paNa luMTa karI che, ema kahevAmAM kAMI mArI bhula thatI hoya ema huM samajatI ja nathI. pitAjI tame ne meM mahAsabhAnA TharAvane temaja ma0 gAMdhIjInA sIddhAMtane mAthe caDAvI satyane vaLagIne je jhuMbeza uThAvI che tene have te vaLagI rahevuM, eja dharma che. sarakAranA nokarazAhIo bhale ghara jamIna upADI jAya to paNa zuM thAya? mATe paramAtmA je kare che te vAjabI ane nyAyathI ja kare che. ane ApaNuM kaTI kADhe che. mATe jyAM satya che tyAMja nyAya che. pitAjIne mAluma thAya je tame vAsaNa levA cArAmAM jaze ja nahi ane temane jema karavuM hoya tema karavA deje ne harAja karI bhale sarakAra pitAnI tIjorI nokarazAhI mAraphate bhare, evuM IcachavuM joIe ne tAMbA pIttaLanAM vAsaNe ApaNI pAse nahi rahevA de te kuMbhAranA ghaDelAM mATInAM vAsaNe ApaNe vAparIzuM. eja vinaMtI che. tA. 22-2-22 mathurabhAIe ApaNuM khabara puchI che. ( sahI) lIra dIna putrI ena jAdA. mu. kaMjarI. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rase. raDuM.. lekhikA-. lakSmIbAI phATaka. raDuM haMmezA cokhuM hovuM joIe. enI cAre bAjue bArIo hAvI joIe, bArInI bahAranI jageye cakakhI havA hevI joIe, phakta je dizA taraphathI pavana vAto hoya te dizA taraphanI bArIo baMdha rAkhavI, kAraNa ke te dizAmAMthI ghaNe pavana AvIne badhe dhuvADe gharamAM phelAya. culA upara chAparAmAM dhumADIyuM hovuM joIe je ke te hoya chatAM paNa thoDe ghaNe dhumADo pharI vaLyA vagara raheto nathI. maracuM, mIThuM, loTa vigere jaNaso mUkavA mATe eka be TAkAM athavA abharAIo hovI joIe. dUdha, chAza, ghI, mAkhaNa rAkhavA mATe ekAduM jALIvALuM kabATa hovuM joIe, jALIne upayoga e che ke temAM thaIne havA aMdara jAya che ane tema thavAthI dUdha vigere jaNase bagaDavAnI bIka rahetI nathI, temaja maracuM, haLadara vigere jaNase kAcanI bATalImAM athavA sajajaDa DhAkaNavALA DabbAmAM rAkhavI, eTale tene havA lAgaze nahi ane jIvaDAM paDavAnI paNa je raheze nahi. masAlA jevI jaNase te jarUra bATalImAMja rAkhavI joIe. kAraNa enI sugaMdha jatAM vAra e svAda vinAnI lAge che ane teno koI padArtha banA vIe te teneya svAda caDato nathI. Daoe ane bATalIo ekakhI joIne sukAvyA pachI ja temAM jaNase bharavI. nahIMte bahAranI havA lAgavAne badale tenI aMdaranI bhInAzane lIdheja jaNasa bagaDI jAya ! AmalI, kekama ane mIThuM rAkhavA mATe cinImATInAM athavA lAkaDAnAM ThAma hAvAM joIe, teja pra daM, chAza vigere khATI jaNasone mATe ya cinI mATInI baraNI hevI joIe, ane pittaLa agara tAMbAnAM ThAma hoya to kalaI karAvIne vAparavAM. athANuM vigere cI rAkhavA mATe ekAdI jarA uMcI abharAI athavA to tAkuM hovuM joIe. eTale tyAM koI heja vAramAM aDe nahiM. athANuM pIrasavA mATe kADhavAnuM hoya tyAre baraNanuM moTuM ane DhAkaNuM cekhAM luIne pachI DhAkaNuM lagADavuM ane kapaDA vaDe te sArI rIte bAMdhavuM eTale athANuM bagaDavAnI dhAstI rahe nahiM. ' ThAma rAkhavA mATe kabATa athavA abhasaIo hevI joIe. kAmane DAga na paDe te mATe te cokakhAM laIne rAkhavAM. kAma kabATamAM rAkhavAM vadhAre sArAM, eTale tenI upara bahArano kacaro vigere uDe nahiM ane temane khapa paDe tyAre te leIne levAM paDatAM nathI ane bamaNe trAsa paNa paDatuM nathI. raseDAmAM khALa pAMca phUTa rasa corasa joIe khALamAM naLa ane jenA mANe Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukha darpaNa zrAvikA. upara besI zakAya evA eka patthara hAya tA sArUM; kAraNa aDacaNane vakhate tyAM nhAvAnI sagavaDa thAya che, khALa pAse pANInAM vAsaNa rAkhavA mATe eka pANIyArU' hAvu joie paNa te taddana pAse nahi hAvu joIe, nahi. te khALanu gaMduM pANI uDIne cAkamu pANI kharAba thai jAya, temaja pANIyArU bahu cheTe paNa na hAvu joie. kAraNa pANI bharanArane trAsa thAya ne vaLI pANI bharatAM jarAka pANI DhoLAya ke tarata gharamAM bhInuM thAya. pANInA ghaDA, kaLazA, tapelAM vigere vAsaNNAne kATa na caDe te mATe tene chAza, AmalI lagADIne ghasavAnA rivAja hAya che. ThAma hamezAM ghasavAmAM Ave te kAivAra temane AmalI na lagADI hAya te paNa cAle ane ThAma cAkakhAM rahe che. rasoDAmAM phrasabaMdI hoya te sArUM ja; nahi te cAkbhAi mATe haMmezAM ameTa karavA joie. ameTa karavA eTale gharamAM kAraNa vagara kAdava karavA ema ghaNA leAkeA mAne che; paraMtu utAvaLamAM jamIna upara ghInAM athavA geALa vigere cIkaNI cIjonAM TapakAM, temaja eThuM paDelu hAya te te badhuM lAvAI jaIne jagA cAkhI thAya che. rasAi karavA vakhate culA uparanAM vAsaNNA nIce utAravA mATe sANasI athavA kapaDu hAya che te cAmu` dhAvu joie, teja pramANe culA uparanI bhIMta haMmezAM sApha karIne ATha dasa divasane aMtare tenA upara ameTa karavA joIe. nahIMtA rasAImAM khAvA paDIne ekADhI cIja nakAmI thaI jAya. temaja je. DakhkhAmAM je cIja hoya tenA nAmanI ciThThI te DakhkhAne cAMTADavI; eTale kaI jaNasa che te samajavAne muzkela paDe nahi kuka2 (Cooker) kukara upara rasoi karavI hAya tA vaghAra daI zakAtA nathI . e eka muzkelI che. vaghAra dvIdhA vinAnI rasAi besvAda lAge che. vaghAra devA mATe cUle athavA sagaDI saLagAvavI joie, Ama karavAmAM pheAkaTa vakhata jaIne khamaNeA trAsa thAya che. temaja kukara upara roTalA, reTalIe karavAnI lagIre sagavaDa hAtI nathI, ane utAvaLanu kAma hAya tA teneA jarAye upayAga thatA nathI. kAraNa ke zAka, bhAta vagere cIjo varALa upara taiyAra thatI hAvAthI temane caDavAne bahu vAra lAge che. eka e jaNanI rasAi karavAnI hoya teA te thai zakaze. kAraNa e cIjo thAMDI karavAnI hAvAthI jaladI kadAca thAya. paNa dasa .mANasAnI rasAi kukara upara karI zakAya nahi' evu mArUM mAnavuM che, tApaNu e saMbaMdhI mArI anubhavI meneAnI je mAnyatA hAya te kharI ! zel (Stove) sTA saMbaMdhI mArA evA abhiprAya che ke sTA e badhI rasAine upayAganA thaI paDaze nahi. tenI upara bhAta, zAka, cAha, kAI vigere jaNusA thAya. bahu Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te roTalI karI zakAya. ane e paNa karavAvALI caMcaLa hoya te thAya. jeTalI jaladI na pheravI hoya te baLI jAya athavA te vadhAre zekavAthI kaDaka thaI jAya. jeTalI sArI rIte zekAyA chatAM narama rahevI joIe. teja pramANe taLavAnI cIjo bhajIyAM vigere thaI zakaze. kAraNa ke ekavAra leTa taiyAra thayo eTale pachI tene kAMI karavApaNuM rahetuM nathI. paNa purI, karaMjI vigere padArtho ekalIe karavA zakya nathI. kAraNa ke te vaNIne karavAnA hoya che. thoDA paMpa karIne taLIe te phUle nahiM ane paMpa vadhAre karyo hoya te ghI baLI jaIne purI kaDaka ane kALI thaI jAya. mATe be jaNI kurasada laIne eka vaNe ane bIjI taLavA bese te thavuM zakya che. temaja sTe upara roTalo banAvavAnI bIlakula sagavaDa hotI nathI. kAraNa ke temAM phulAvavAnuM sAdhana hotuM nathI. hamaNA ne upaga nahi jANanArAM mANasa thoDAM haze. tepaNa je tenAthI purI rIte vAkephagAra hoya teNe ja sTe saMbhALapUrvaka saLagAvo joIe. kAraNa tene lIdhe ghaNAnI jIMdagI jokhamamAM hovAnuM sAMbhaLavAmAM che e mArI benanA jANavAmAM hazeja. segaDI. - hamaNuM ghaNuM karIne dareka gharamAM segaDI Upara rasoI karavI sagavaDa bhareluM dhAravAmAM Ave che ane ghaNe bhAge kharUMce che. paraMtu keyalA sArA hoya to segaDI sArI saLage che; ane tenI Upara dhIre rahIne taLIne cIja banAvavI hoya te baLI javAnI bho rahe che. segaDI Upara raseI karavAne bIjI koI paNa harakta nathI. segaDI para keTale paNa thaI zake; paNa be segaDIo hovI joIe eTale bIjI segaDI upara roTalo zekI zakAya ane dareka roTalA zekavA vakhate to utAravAnI jarUra rahetI nathI. cUle. cUlA upara seI karavI sauthI vadhAre sagavaDa bhareluM che. koIne paNa pahelavahelAM rAI karatAM zikhavuM hoya to teNe cUlA uparaja zIkhavuM joIe. cUlA upara ekaja vakhate be cIjo rAMdhI zakAya. uparAMta devatA bahAra kADhaye hoya te roTalo zekI zakAya TuMkamAM koI paNa jaNasa kaI paNa vakhata joIe teTalI jaladI joItI hoya to te karI zakAya. cUlAmAMthI dhuvADA thAya che e kharUM; paNa sukAelAM lAkaDAM lAvyA hoya ane cUlA upara dhumADIyuM hoya te dhumADo thato nathI. dhumADe thavAne bIjuM e kAraNa che. cUlAmAM chANunA kaTakA ane baLataNa vadhAre nAMkhyAM hoya toye calA rUdhAI jaIne dhumADA thAya che. badhI bAbate dhyAnamAM letAM, culA upara seI karavI athavA koI mIThAI karavI sagavaDa bhareluM che e vAta se koI nirvivAda kabula karaze. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukha jAva. . samayanA pravAhamAM. purUSanI jagA strIoe purI-amadAvAdamAM gayA mAsanI AkherIe eka sabhA zrIyuta baLavaMtarAya pramodarAya ThAkaranA pramukhapaNuM nIce sAbaramatInI retamAM mau. mahamadaalInAM patnI begama sAhebA ane mau. zaukataalInA putra mi. jhAhedaalInAM bhASaNa sAMbhaLavA maLI hatI. zarUAtamAM pro. svAmInArAyaNe jaNAvyuM ke hAlanI sarakArane muddA asahakAranI caLavaLane dabAvI nAMkhavAno hoya ema dekhAya che. paNa prabhuno upakAra mAnavAne che ke jema jema prajA lAgaNIne dabAvavAmAM Ave che tema tema te bevaDA baLathI uchaLe che. purUSa netAone kabaje karavAmAM AvyA, tyAre temanI jagA sannArIo sAcavI rahI che. sarakAranA manamAM ema haze ke maulAnA vagerene kabaje karIzuM eTale hIlacAla dabAI jaze ane je kAMI jAgRti musalamAnamAM thaI che, te maMda paDI jaze; 5Na te gaNatarI beTI paDI che. maulAnA karatAM hajAragaNA jussAthI temanAM mAtA ane patnI vagere caLavaLa calAvI rahyA che. baMgALAmAM dAsabAbune baMdIkhAne nAMkhyA, tyAre temanAM patnI zrI vAsaMtIdevI dAsabAbunI jagA dIpAvI rahyAM che. paM. motIlAla neharUne kabaje karavAmAM AvyA, tyAre temanAM patnIe svadezasevA mATe bIDuM jhaDapyuM che. hindane sarya pAchA upaDaze evuM A dAkhalAothI ApaNane bhAsI rahyuM che. have te laDatanuM rahasya bahenee samajI javuM joIe. je bahene barAbara samajI jAya, to saltanata ghaDIbhara na TakI zake. ApaNI laDatanuM sabaLa zastra svadezInuM che. pramukhe jaNAvyuM ke-je maulAnAo dezane khUNe khUNe ghUmIne kAma karI rahyA hatA, temane sarakAre aTakAvamAM rAkhyA che, tethI temanuM kAma have begama sAhebA karI rahyAM che. hindanA itihAsamAM strIsevAnAM dRSTAMta joIe teTalAM che. temaNe pUrvanI rAjapUta vIrAMganAo jevuM kAma karavA mAMDayuM che. gaI kAlanI jAhera sabhAmAM temaNe upadeza Ape che ke khilAphataparanuM saMkaTa jotAM musalamAnethI eza-ArAma na bhogavI zakAya. khilAphatane khAtara dareke banI zake teTale bhoga Apavo joIe. begama sAhebAnI tabIata narama che, chatAM teo satata kAma karI rahyAM che. temanI zI stuti karavI? pote gharanI bahAra paNa na nIkaLI zaktAM, te paradanazIna bAnu pitAnI pavitra pharajanI khAtara, maulAnA tuMraganivAsI thatAM maryAdAne bAju para mUkIne sthaLe sthaLe karIne kartavya bajAvI rahyAM che ne bIjAone kartavyadakSa banAvI rahyAM che. Apa temane zAMtithI sAMbhaLaze. begama sAhebAe te pachI bhASaNa karatAM jaNAvyuM ke-AjakAla dharmapara bhAre Aphata AvI paDI che, mAmalo bArIka thaI paDayo che. jAna, mAla ne ijjata-AbarUnI rakSA mATe have bhAre hiMmata ne kauvata hevAM joIe. hiMmata nahi hoya to kAma kaMIja nahi thaI zake. purUSa mAtra taiyAra thAo ne gharamAM strIone paNa taiyAra karo. mane evo anubhava thayo che ke gujarAtamAM haju bahene joie tevI taiyAra nathI. bahu aphasosanI vAta che. islAma 5ra kevo sitama gujare che, te haju henone barAbara samajAvavAmAM AvatuM hoya tema nathI lAgatuM. Apa ema samajatA haze ke erata Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samayanA pravAhamAM. jAta zuM karI zakavAnI hatI paNa tame temane kAma saMpI juo pachI tenI zaktinI kiMmata AMkaje. jeTalA haka maradane che, teTalAja hakka oratane islAma dharmamAM che. bhale baheno jAheramAM na Ave. game te gharamAM besIne paNa kAma kare. carakho kAMtavAnuM kAma mukhya che. taiyAra thAo. jAnanI kurabAnI karavI paDe te karIne paNa hetu sAdhe. marda jamaNe hAtha che ne erata DAbe hAtha che. ekaja hAthe tAlI paDI sAMbhaLI che ? dhyAna Apaje ke khAvA pIvA ne khapI javA khAtara khudAe tamane sarajyA nathI. svadezane mATe, svadharmane mATe jIvana che, teTaluM bhAna thavuM joIe. InsAnane maravAnuM to che ja, paNa hAdurIthI ja maravuM, jethI khudA rAjI thAya. huM pUchuM chuM ke Ape dezane khAtara, khIlAphatane khAtara zuM karyuM che ? hindu ne musalamAna bane khudAnA baMdA che. ane e 5 saMpIne dezane khAtara taiyAra thAo. khilAphatanA phaDaca tamArI taiyArI sivAya thavAne nathI. eka kAnethI sAMbhaLIne bIje kAne kahADI nAMkhavAmAM Ave, evI sthitimAM ApaNe kaMIja na karI zakIe, ApaNe ApaNuM baccAne rASTrIya zikSaNa ApavuM joIe. AbAla vRddha dareka svayaMsevaka maMDaLamAM joDAvuM joIe. khilAphata ane kogresanA membara thavuM joIe. strI purUSe carakho kAMtavA joIe. carakho te purANI cIja che. te kAMI navI vastu nathI. jIvamAM jIva rahe tyAM sudhI svadezasevA mATe maMDayA rahevuM joIe. dezanI garIbAIne pAra nathI. peTa bharIne eka TaMka puratuM vALa paNa leke karI zakatA nathI. dhaniko eka TaMka jevuM tevuM khAya, tyAre temane garIbonI dazAnuM bhAna thAya. aMgorAnI dazA bUrI thaI che. ApaNe ApaNuM gajA mAphaka tenA phaMDamAM nANuM bharavAM joIe. khAdIne ja upayoga karavo joIe. svadezInA pracArathI jambara chata rahelI che. keTalAka phariyAda kare che ke khAdI meMghI che. meMvI che tenuM kAraNa e che ke te gharagathu ughoga thaI paDayo nathI. ghera ghera khAdI vaNatI thaI jAya, to te ghaNIja sastI thAya-TuMkAmAM dareka kaThina vAta ke kaThina vastune sahelI ke sastI banAvI devI te ApaNu ja hAthanI vAta che. te tame samaje ne svadezasevA mATe taiyAra thAo. sAsune DAma devAna zekha-muMbainI pilIsa korTamAM bhAgIrathI nAmanI hIMdu strIne pitAnI cAra varasanI umaranI vahu tulIbAIne lokhaMDanA cIpIyAthI DAma daI gaMbhIra IjA karavAnA Aropa mATe ubhI kIdhI hatI. evuM jaNAya che ke chokarInI cokkasa khAmI sudhAravAne mATe teNIne DAma devAmAM AvyA hatA. tahomatadAre Aropa kabula rAkhyo hato ne keTa pAse dayA mAMgI. mejIsTreTe teNIne rUpiyA paMcoteranA daMDanI athavA traNa mAsanI saha kedakhAnAnI sana kIdhI. daMDa vasula thAya te pharIyAdI chokarIne ApavAno hukama kIdho hato. sAsunA zokhanA A avadhI nahiM to bIjuM zuM ? lAlAjInAM putrI-lAlA lajapatarAyanI vIra yuvAna putrI lAhera khAte paradezI kApaDanI dukAno para pITIMga karavA nIkaLelI bAnuonI saradArI laI bahAra paDI che. bahenonA AvA hArdika zramathI aMbAlAnA jagAdhArI ane bejhama khAteno tamAma kApaDanA vepArIoe havethI paradezI mAla na maMgAvavAnA kasama lIdhA che, eTaluM ja nahiM paNa tyAM darane khapa lagabhaga nAbuda thayo che. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - sudapaNa AviyA. . AjhAtamAM vizeSamAM me.TagemarInI vezyAoe paNa zuddha khAdImAM potAnuM saraghasa kADhayuM hatuM ke te pachI seMkaDo leke khAdI sajatA thaI gayA che. spaSTatA-pI. bAvizInA eka lekhamAM mama gopALakRSNa gokhalenI dharmapatnInA patibhaktinuM je varNana che te sAme eka anubhavI lakhe che ke- "zrIyuta gokhalenAM patnI temanA avasAna pahelA gujarI gayAM hatAM. temanI pAchaLa be dIkarIo ja hatI. mAre gokhale sAthe thayela vAtamAM paNa temaja samajAtuM." vaLI A lekhamAM bahena saralAdevI taja bahena caudharANInA judA judA nAme Apela che. jyAre teo banne ekaja che to A bhulethI samajaphera na thAya tenI spaSTatAne khAtara ATale khulAse prakaTa karavA durasta dhAryuM che. . zrImati kasturabA gAMdhInuM kAryakSetra ane sandazA-mahAtmA gAMdhIne sajA thatAM temanAM patnI zrImati kasturabA gAMdhI bAraDolI gayAM che ane tyAM gAMdhIjInuM adhuruM kArya upADI levAmAM AgevAnI lIdhI che. pUjya gaMgAbahena majamudAra temanI sAthe che. teo purUSo ane strIone mahAsabhAnA sabhAsada banAvI rahyAM che ane reMTIyA tathA khAdIno pracAra vadhAryo jAya che. musApharImAM kyAMka roTalA te kyAMka khIcaDI khAIne potAnA kAryamAM AgaLa dhayeja jAya che. zrImatI kastura bahena nathI jAju bhaNelAM ke nathI moTA bhASaNe karanArA, teo te kAma karavuM ane sahevuM teja zIkhyAM che. patinI AjJA ane kAryane anusaravuM teja temaNe dhama mAnyo che. AdIkAmAM paNa mahAtmAjInI sevAne Teko ApatAM traNa mahInAnI sakhata jelane svAda cAkhI Avela che. A jelanA dahADAmAMe temaNe upavAsa karyA duHkhA sahyAM chatAM nizcaya naheto choDyo. atyAre paNa mahAtmAzrI jelamAM jatAM pite temanuM kArya saMbhALavA bahAra AvyAM che ne dezane kahevarAvyuM che ke-"mArA duHkha viSe jemane lAgI AvatuM hoya ane jemanA manamAM gAMdhIjIne viSe mAna hoya teo temane zAntine ne khAdIne saMdeze amalamAM muke. bahenane huM khAsa vinaMti karuM chuM ke teo paradezI kApaDano tyAga kare, khAdIja pahere ane reMTI calAve. AraDolImAM ane dohImAM je pejanA ghaDAI che te pramANe badhA kAma karatAM thaI jaze evI huM umeda rAkhuM chuM. te kAma paNa satyAgraha jeTaluM asarakAraka che, Akhare temAMja dezanuM bhaluM che gAMdhIjIne ane dezane choDAvavAno upAya ekaja che ane te ApaNuM hAthamAM ja che. korTamAM chellA ghaDI sudhI gAMdhIjIe khAdInAja upadeza karyo che, khAdIthI ja strIonA ane dezanA ziyaLanuM rakSaNa thaze, khilAphatane phaDace, paMjAbano InsApha, ane khAdIthI ja svarAjaprApti thaI zakaze. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ putra joie che ke putrI? saMtAnane mATe kapALe hAtha pheravavA ke dorA-dhAgA karIne herAna zAmATe thavuM joie ? je joIe te meLavavAnI kaLA zIkhI -tamAre saMsAra ja e race ke jIdagIbhara sukhasaMtoSa ane AbAdI ja bhegavI zakAya. jyAM kuzaLa-nirogI ane zAMta suMdarI hoya, tyAM zuM khAmI rahe? manamAnI prajAne janma ApIne tene ucheravA ane baLavAna ratnonI rakSA karIne bhaviSyanI Adarza prajA taiyAra karavAne jarUranA dareka pATha zIkhavA hoya te- mahIlA-mahodaya, * (R jarUra vAMcI jaje. dareka gharamAM te hAtha hAtha vaMcAvuM joIe. A graMtha eka saMsAranI suMdaratAne kImatI prajAne che. je kalpavRkSanuM kAma kare che. A graMthanI upagItA mATe eja pramANapatra che ke tene muMbaI sarakAranA keLavaNI khAtAe temaja vaDedarA, janAgaDha ane porabaMdaranA keLavaNI khAtAe inAma tathA pustakAlaya mATe maMjura karela che. temAM nIcenA viSaye che te jANI javAthI khAtrI thaze. prathama paricheda - 7 nakSatra vicAra. 13 garbha rahyuM che ke kema? 1 ALalagna, hA 8 AhAra vihAra. , 1 tenI parIkSA. - 2 pukha garbhAzaya. 9 svacchatAnI saMtati phaLa 14 garbhamAM putra che ke putri 3 jatuvaMtInA dharma... na upara asara. - te jANavAnI rIta. 4 tuM snAna pachI vidhi. 18 mAnasika bhAvanAne prabhAva. 15 garbhiNIe pALavAnA 5 zayana cikitsA. 11 garbha keLavaNI. niyamo. 6 putra ke putra pedA kara- 12 putra ane putrImAM samA- 16 soLa saMskAra, vAnI vidhi, natA, | : 17 garbhAdhAna saMskAra vidhi Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 puMsavana saMskAra vidhi a3 hema. 64 sakhata tevI asara 19 prasUtine pALavAnA niyame 44 stanapAnane samaya. 65 tamAkune jherI mahimA. 20 gavaMtInA dardI ane 45 dhAvaNa vadhAravAno upAya. 64 tamAkune hiMdamAM praveza: tenA upAye. 46 a ne upAya. 67 bALako ane dAgInA. 21 prasava samaya jANavAnA 47 bALakane baliSTha kema bane ! 68 bALaaMjana. " nAvuM .--------- 69 bALAgALI. 22 suvAvaDInA mATe kevuM 48 anna prAzana saMskAravidhi. che. bALakane baLIyA zILI makAna joIe? 49 khorAka zarU karavAnI kaDhAvavAM. 23 vaeNNa lAvavAnA upAya. - AgAhI. 71 bALakone prAthamika zi. 24 prasava samayanI vyAdhi- 50 bALakane kSiNa. zarUAtane e ane tene upAya. khorAka, chara bALa zikSaNamAM rAkhavAnI saMbhALa. 25 era na paDatI hoya te 51 bALakane harAvavAnuM 73 bALakanA rAga pArakhatenA upAya. vAnI rIta. 26 janma saMsakAra vidhi. para bALakanA aMgenI mI 74 bALakanA khAsa re. 27 gaLathuthI - lavaNI. 75 bALage mATe auSadhI. 28 suvAvaDIne kherAka. - pa3 svaccha havAne parithaya. 76 davAnuM pramANa, 29 prasava suLane upAya. 54 kasarata. 77 karNavedha saMskAra. 30 dAvyedika kavAtha. 55 bALakanA lehInI zakti 78 keza vapana saMskAra. 31 caMdra darzana vidhi. nuM mApa. 79 upanayana saMskAra, 32 nhaNa vidhi. 56 rahevAnuM makAna kevuM je- | 80 vidyAraMbha saMskAra. 33 kSirAsana saMskAra vidhi. | - Ie ? 81 zikSaNamAM mAtAnA saMka34 SaSI pUjana saMskAra. 57 bALakane keTalI uMgha | 95 baLanI asara. 35 nAmAdhikaraNa saMskAra. - jarUranI che? 58 bALakane kapaDAM kevAM tRtIya pariccheda. 36 suMThI pAka (kATaluM) 37 bALakane zI rIte uche. paherAvavAM? 82 putri zikSaNa ravA ? pa9 bALakane cAlatAM zI 83 mAtAnA vIrasvanuM phaLa. 84 zikSita strIne gRha rIte zIkhavavuM? dvitIya pariccheda. 60 dAMta kuTatI vakhate rAkha38 saMtati saMrakSaNa. vAnI mAvajata. caturtha pariccheda. 39 sabaLa saMtati utpanna 61 bALakane bolatAM zI 85 prAcina satIonuM zi thavAne samaya. rIte zIkhavavuM? kSaNIya jIvana. 40 dhAvaNu parikSA. 62 bALakanI sAthe mAbA- 86 kauzalyA. 41 bhADutI dhAva. pie kema vartavuM? | 87 sItA. 4ra gAya ke bakarInA dudhanuM ! 60 mAbApa e bALakanA 88 sumitrA. sevana, vartamAna gurU che. . * jarUAra, sasAra, Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 ubhayabhAratI, paMcama paricheda. [ 132 rASidarA. 91 lIlAvatI. 115 lagna kevaDI ummarathI 133 naMdayaMtI. 92 draupadI. joDavA. 134 ratIsuMdarI. 93 gAMdhArI. 116 kevA varane kanyA paraNa 135 narmadAsuMdarI. 94 madAlasA. - vavI joIe. 136 brahyabALA. 9i5 damayaMtI. 117 strI pote sAsare jatAM - saptama paricheda. 96 madadarI. dhyAnamAM levA yogya | 7 tArAmatI. niyamo. - | 137 pUrve putrione apAtuM 98 menAvatI, 118 pati pratyenA dharma mATe zikSaNa. 9 karmAdevI. zAstronI AjJA. 138 strIonI 64 kaLAo. 100 tArAbAI. | 119 ghareNuM kevAM paheravA ? | ' 139 bALakIone jarUranuM 101 padmAvatI. zikSaNa. paSTa pariccheda. 102 pratAparaNunI patnI. [ 140 niyamitapaNuM. pativratA pramadAo. 103 cArUmatI. 141 mAtRpitR bhakti. 104 mIrAMbAI ! 120 sulasA satI. . 14 vidyA ane vinayanuM 121 madanarekhA. 105 durgAvatI. * 122 damayaMtI. 106 ahalyAbAI. 1 143 buti vikAsa 123 sItAjI. 107 vejIbAI 144 milanasAra prathA ane 124 subhadrA. zrehavyavasthA. ' 108 rANI caMdA. 125 aMjanA suMdarI 145 strIonuM sAmAnya dharma109 zrImatI haradevI. 126 zivAsuMdarI.. zAsa. 110 kahAnadevI. 127 dropadI. . . 146 sAmAnya nIti sUtro. 111 paramezvarI devI. - 128 jyeSThA. 147 strIonI hAlata sudhA112 raghurAja kumArI. 129 mRgAvatI. ravA saMbaMdhI keTalAka 113 saralA devI. 130 kalAvatI. upAye. 114 ajJAna strIonuM varNana. 131 zILavatI. 148 svadeza premanI garabI. AvA graMze kaMI hamezAM paDI rahetA nathI. vahele teja pahele. pahelI AvRtti khalAsa ' thaI javAthI bIjI AvRtti kADhI che ane te jotajotAmAM paDI javA lAgI che. mATe A pustaka kharIdavAmAM ALasa nahi rAkhavuM joIe. pAku kapaDAnuM paThuM, uMcA kAgaLa ane lagabhaga base pAnAne, citrothI bhasmatha che chatAM kIMmata rUA. beja rAkhI che. TapAla kharca jude. tAkIde maMgAvI . ranI sukha darpaNa ophIsa, bhAvanagare. + + Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka chapAvanArAone khAsa sagavaDa. ke paNa jAtanuM saMskRta, gujarAtI za IgrejI pustaka, agara pithI-pAnAnI sAijhamAM " ane suMdara ane amArA premamAM chApavAnuM kAma karI ApavAmAM Ave che. kAgaLa temaja AInDoganI sagavaDatA paNa sAthe ja che. te pithI. buke, pArTI, mAsike ke nAnuM mA kaMIpaNu kAma chapAvavAne vicAra thatAM dareka saMsthAo, pUjya munirAje tathA anya AbhArata nInA ziranAme puchaparacha karavA tarI leze te avazya lAbha thaze. hatI. devacaMda dAmajI ane gulAbacaMda vallabhAInI ku. | mAleka AnaMda prInTIMga presa, bhAvanagara Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizvAsa che kayAM? | makta 63 varSanuM kelenDara. traNa divasamAM phAyado na nabaLAM bALako mATe amRta, zaktine khajAno, thAya to paisA pAchA ! AMkhanA tamAma darado mATe dhIraja-bAlaguTIkA amIrI bAlasAgaThI bInaharIpha suramAno rAjA, (gaLI 125nI DabInA A.12) (3bIne rUA. 1) sura mamIrAno. manahara sugaMdhI guMdIuM kaMku. (kI. telAnA rU. pacIza). (kIM. DabIvA AnA che. nAnI bInA AnA traNa) zuddha-sAcA metInA - mesarsa dhIraja agarabattI varkasa, (kIM. tolAnA rU. daza-cAra-be) rAjendrareDa--jAmanagara, garbha jIvana. garbha jIvanathI pradara, lohIvA, aniyamIta rUtu, dukhAvo, hIstrIA, choDa, sojo, pezAba baLatarA maTI garbha rahe che. kIMmata rUA. 3 gala rakSakathI ratavA, suvAroga, kasuvAvaDa thatI baMdha rahI purA mAse duHkha vagara lAMbA AyuSyavALo bALaka janme che. kIMmata rUA. 4 trIsa varasanA anubhavanI strI jAtInI apurva zodhanI davAthI AzA mukelI moTI umaranI, hajAre strIonA ghera ghaDI baMdhAyAM che. sarTIphIkeTa-Da, tulajArAma cu. khAMDavAlA ela. ema. enDa esa. tamArI davAo akasIra che. E0 DI. bI. paMDayA ela. ema. enDa esa. navasArI garbha jIvana uttama auSadhI che. ANaMdarAya dave bI. e. ela. ela. bI. rAjakoTa, davA vAparI saMtoSa thaye che. maNIlAla na. bI. e. naDIAda, davAo sArI che. mANekalAla bI. thANadAra dAMtA, tamArI davAthI cI. ne janma tha. 8. sA. pRthvasIMhajI sudAsaNuM, tamArI davAthI kuMvara jamyA, InAma rU. 150 svIkAraze ThA. sA. vaDagAma, kuMvara jamyA, InAma rU. 125 leze. kraSNuzaMkara gI. hAIkorTa mubaI, jAhe2 khabarathI ThagAelAe tamArI davAne anubhava levo joIe. yAsInamIyAM bI. e. kalAla, tamArI davAthI chokarI janmI. bhavAnIzaMkara De. e. I. jAmanagara, tamArI davA daza mANasane ApI temAM eke nISphaLa thayo nathI. derAbajI dA. muMbaI, beMka punA. hIstrIA, lehIvA ne pradara traNa daradI 24 kalAkamAM sAjA thayA. kRpAbAI he. mI. sAMdrA huM nahetI dhAratI ke strI varganI zodha ATalI phatehamaMda nIvaDaze. AvAM ghaNAM sarTIphIkeTa che. kaTIsnAna- piTalIe ne khAvAno davAthI garbhAzayanAM haThIlA darada maTADavAmAM gaMgAbAInI davA gharoghara jANItI ne mAnItI thaI che. daradanI hakIkata lakho-cogya davA vI. pI. thI mokalazuM. eDaresaH-- {. | gagAbAI prANaza kara. he. mI. vokaTerIyA skula -su mANasA, gujarAta, rAka khAsa svadezI sagavaDa. - kesara, kasturI, amara, barAsakapura, uMcI agarabatI, agara, dazAMgadhupa, sonA cAMdInA pAnA, sukhaDa, atara, hIMga, haraDe, khAparIyuM, memAI, sIlAjIta, motIno suramo vigere khAtrIdAra mAla kiphAyatathI vecanAra khAsa ekaja dukAna. DI. zAntIlAla kAntIlAlanI kAM. jumAmada,naM. 127 muMbai. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ema. TI. dola 0[ hAra ghaNuM moDuM thAya te pahelAM tamArA senA rAjA >>vALa pratye dhyAna Apo. tamArA vALa kAMsakImAM nIkaLI AvavA. lAge tyAMsudhI thobhe nahIM. kAraNake te vALanA mULamAM saDo thavAnI gaMbhIra sthiti sucave che. tame AjathIja (rajIsTarDa) te kAmInIA camelI, mogare, juI vIgere uttama prakAranA kulenI sugadhInuM banAvavAmAM che oila AvyuM che. kapaDAM athavA rUmAla upara lagADatAMnI sAthe dIlane praphullita karanArI I (rajIsTarDa) sugaMdha AsapAsa phelAI rahe che. A kAra- ! Nane lIdhe sAre avasare, mAMgalIka prasaMge, vAparavAnuM zarU kare, te vALanA saghaLA maMdIre jatI vakhate sujJa jana AsarAga upara akasIra ilAja che. vALamAM pAsanI havA zuddha sugaMdhIta banAvavA 'kharabacaDApaNuM, ba2DapaNuM, nistejapaNe mATe oTo dalabahAra vApare che. dura thaI vALa suMdara, narama, suMvALA ane tame paNa A bAdazAhI attara vApare. che cakacakIta thaze. A sAdA paNa kImatI . ( aDadhA AusanI bATalI | rU. 2-0-0 IlAjanI AjathI ja ajamAyaza karavAnuM kIMmata, 3 eka kAmanI ? rU. 0-1ra-0 1 zarU karo.. te tamArA vALanA muLIAne aDadhA , poSaNa ApI vALane zobhAyamAna banAvo.. bahAragAmathI maMgAvanArAne vI. pI. kharca vI pIva kharca 9-pa-0 judA paDaro, kIcata. }1 bATalInA 1-0-0 2 0-5-0 karatudA - tamArA najadIkanA dukAnadAro pAsethI - 2-100 0-14-0 judA " kharIdatI vakhate ATe dalabahAra nAma che kAmInIA oIla hareka gAma tathA zaheramAM | vAMcIne sIlabaMdha bATalI kharIdo, nahI che. khArAkI sAmAna tathA davA vecanArA pAsethI te bhaLatuM ja ApI deze. maLI zakaze. che sela ejanTa, | sAla ejanTa, dhI eMglo InDIyana Draga dhI eMglo inDIyana Draga enDa kemIkala kAM. enDa kemIkala kAM. 155 vajI mAmaida muMbai, 15 jumAmasajIda muMbai. I S2. 0-8- g, A mAsika zeDa devacaMda dAmajIe potAne mATe bhAvanagaramAM AnaMda prInTIMga presa" mAM chApI " zrAvikA mArAMTa nI ophIsamAMthI pragaTa karyuM.