Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
იიიიიიიიიიიიიიი"
સંસ્કૃત-ગુજરાતી
શબ્દાદર્શ
(મહાન શબ્દકોષ)
સંસ્કૃત ટુ ગુજરાતી જનરલ ડીક્ષનરી.
ભાગ ૨ જો.
કર્તા, શાસ્ત્રી ગિરિજારી કર મયાશંકર મહેતા,
અમદાવાદ,
For Private and Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સંસ્કૃત-ગુજરાતી
શબ્દાદર્શ
મહાન શબ્દકોષ.
સંસ્કૃત ટુ ગુજરાતી જનરલ ડીક્ષનરી.
ભાગ ૨ જો.
सर्वथा व्यवहर्तव्यं कुतो ह्यवचनीयता। यथा स्त्रीणां तथा वाचां साधुत्वे दुर्जनो जनः ॥१॥
–મવતિ.
કર્તા, શાસ્ત્રી ગિરિજાશંકર મયાશંકર મહેતા,
અમદાવાદ.
“ઉત્કૃષ્ટ મુદ્રણાલય” માં પટેલ પુરૂષોત્તમદાસ શંકરદાસે છાપો.
ઠે. ફર્નાન્ડીઝબ્રીજ રીચી રેડ–અમદાવાદ.
કેપીરાઈટ માટે સર્વ હક્ક કતોને સ્વાધીન. સંવત ૧૯૮૬ પ્રત ૭૫૦ સને ૧૯૩૦
કિંમત રૂા. ૧૦-૦૦
( પીએમ
નેકી ફON
For Private and Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
=
=
=
!! સાદર સમર્પણ!!
બાલબ્રહ્મચારી, શુદ્ધ ચારિત્ર્યશાલી, સકલગુણગણાલંકૃત તીર્થોદ્ધારક, વિદ્યા-જ્ઞાન–પ્રચારક આચાર્ય મહારાજ
શ્રી વિજયનીતિસૂરીશ્વરજી !
આપના
માનુષોત્તર અનેક શુભ ગુણોથી
આકર્ષાઈ, આવા અતિ મહાન સાર્વજનીન પરિશ્રમને આપ જેવા શુદ્ધહૃદયી સરલસ્વભાવી દિવ્યાત્માના હતકમળમાં સમપીને જ સશે સફળ થયેલ સમજી, સર્વોપયોગી અને સર્વશ્રેષ્ઠ આ શબ્દાદ’ શબ્દકેષ, આપના પવિત્ર કરકમળમાં
સમપુ
સમર્પક, “શદાદ’ કર્તા,
ભવદીય શાસ્ત્રી, ગિરિજાશંકર મયાશંકરના યથાઉં.
For Private and Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ननननननननननननननन
बालब्रह्मचारी प्रातःस्मरणीय-जगत्पूज्य-विशुद्ध चारित्र चूडामणि-तीर्थोद्धारक
तपोगच्छालङ्कार पूज्यपाद-विद्वद्वर्य-श्री-श्री-श्री
दीक्षा सं. १९४९ अषाढ शुक्क ११.
Kooववववववववववववववववववववनकळा
गणिपद सं. १९६१ मार्गशीर्ष शुक्ल ५. ooooooooooooooooooooooooooo
पन्यासपद सं १९६२ कारतक वद ११.
जन्म सं. १९३० पोष शुक्ल ११.
श्रीमान् आचार्यमहाराजश्री विजयनीतिसूरीश्वरजी:॥
मूरिपद सं. १९७६ मार्गशीर्ष शुक्ल ५. Foooooooooooooooooo
शमीक्ष श्री. पर्स, सभहावाह.
For Private and Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
xxxwwxcxxcxxxxoxox
સસ્તાસાહિત્યમાંથી પ્રકટ થયેલ મહાભારતના ભાષાન્તરના કર્તા, પ્રશ્નચિંતામણિ
વગેરે અન્ય મહાન ગ્રંથોના અનુવાદક
અને
Wwwxxxxxcx000000cmxoxoxoxxoxoxoxoxoxwwwx200XXXX 000
OS wwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwww
:::
::: ::: ‘શબ્દાદર્શ’ ::: ::
મહાન શબ્દકેષના કર્તા:શાસ્ત્રી ગિરિજાશંકર મયાશંકર મહેતા.
WWWWWWWowowowo
ઉત્કૃષ્ટ મુદ્રણાલય, રીચીરાડ-અમદાવાદ
For Private and Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
ॐ तत् सत्
સ્વલ્પ નિવેદન.
અતિ આનંદ થાય છે કે, આખરે ગુર્જર પ્રજાને ચરણે આ સંપૂર્ણ મહાન શબ્દકેાષ અર્પિત થાય છે. આવાં મહાન કાર્યો નિર્વિઘ્ર પરિસમાપ્ત થાય એમાં આસ્તિક મનુષ્યનું મંતવ્ય તે એજ હાઈ શકે— ઇશ્વરસ કેત ’. તે મહાન પ્રભુની પ્રતિજ્ઞાજ છે—
64
“ अनन्याश्वितयंतो मां ये जनाः तेषां नित्याभियुक्तानां योगक्षेमं
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पर्युपासते || वहाम्यहम् ” ॥१॥ भगवद्गीता.
ખરેખર આ મહાન કાર્ય ના સતત પ્રયાસ તે સર્વોપરિ પરમદેવનેજ આધારે હાઈ અનન્યગતિક હતા અને તેથીજ તે સર્વ પાલક દેવે યોગક્ષેમ વદાસ્પદમૂ એ પ્રતિજ્ઞાવાક્ય અન્વ કર્યું છે. આ મહાન શબ્દકેાષમાં અન્ય સર્વ પ્રચલિત શબ્દકેાષા કરતાં ૨૦–૨૫ હાર શબ્દો અધિક હાઈ શખ્તાની એક દર સંખ્યા લગભગ એક લાખ સુધીની થઇ શકે છે.
આક્ષેપક ને.
જણાવવામાં
,,
કેટલાક ઉપકલ હૃષ્ટિએ જોનાર સજ્જના તરફથી મને આવે છે કે, શબ્દોની સંખ્યા તેા છે, પણ અર્થની ન્યૂનતા કરી હાય એમ લાગે છે આમ કહેનારા મહાશયાને હું કહીશ કે, માત્ર શબ્દોની વ્યુત્પત્તિ વિના આ શબ્દકોષમાં શબ્દોની કે શબ્દાર્થની અપૂર્ણતા લેશમાત્ર નથી. ઉલટુ કેટલેક સ્થળે વિશેષ ઉમેરણી થવા પામી છે, એમાં શકજ નથી. શંકાકુલ, મહાશયાએ શંકા થતાંની સાથેજ તુલનાત્મક દૃષ્ટિએ સ્વાનુભવથીજ સમાધાન કરી લેવું. વાસ્તવિક છે, આક્ષેા મૂકી કેવળ ઉપલક દૃષ્ટિએ નિરીક્ષણ સ'પૂર્ણતાએ ન થઇ શકે. હું ખાત્રીપૂર્વક જણાવવા તૈયાર છું કે, તુલનાત્મક દૃષ્ટિએ પરીક્ષણ કરનાર હરકેાઇ વિદ્વાન આ શબ્દકષમાં અમુક વિશેષતાઓ નિરખી શકશેજ.
વ્યુત્પત્તિવાદ સામે.
',
વ્યુત્પત્તિવાદને પ્રધાન માનનારા કેટલાક નિરીક્ષકા, મને એમ સૂચવે છે કે, “ શબ્દોની વ્યુત્પત્તિ પશુ શબ્દકોષમાં સમાવી હત તેા વિશેષ સાનુકૂળ થાત. અલબત્ત, હું પણુ વ્યુત્પત્તિવાદી હાઇ વ્યુત્પત્તિાદને પ્રધાન માનુ છું પણ એજ દૃષ્ટિએ કે, દૃષ્ટાંત તરીકે ‘રિ' શબ્દ ઇંકારાંત નરજાતિના હાઇ
For Private and Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
“ વિષ્ણુ” સિંહ” “વાર” “ઈન્દ્ર' વગેરે અર્થોને સૂચક છે અને તે તે ભિન્ન ભિન્ન અર્થ પરત્વે હરિ શબ્દનું મૂળ “ ધાતુ પણ ધાતુનામાથત્વનું
એ ન્યાય પ્રમાણે અવશ્ય અનેક અર્થોનો સૂચક બને જ છે અને તેથી હરિ શબ્દને “વિષ્ણુ અર્થ લઈએ ત્યારે વ્યુત્પત્તિમાંજ તેના મૂળ “દૃ' ધાતુને અર્થ ભિન્ન સમજવો જોઈએ; તેમજ “સિંહ” અર્થ લઈએ ત્યારે પણ ભિન્ન સમજવો જોઈએ; જેમ-“હરિશબ્દનો “વિષ્ણુ” અર્થ આપતી વેળા ‘દત્ત ચિત્ત ના ર જિઃ જિs” આમ વ્યુત્પત્તિ દર્શાવાય તેજ ચેાગ્ય ગણાય;
અને જ્યારે સિહ અર્થ લઈએ ત્યારે ‘તિ-નિતિ વાનવા તિઃિ સિદર એ રીતે વ્યુત્પત્તિ દશાવી હોય તો જ તે તે અર્થપરત્વે વ્યુત્પત્તિનું સાર્થકત્વ આવી શકે. આ રીતે ભિન્ન ભિન્ન અર્થવાળા શબ્દોની પ્રત્યેક અર્થપરત્વે ભિન્ન ભિન્મ વ્યુત્પત્તિ અપાય તેજ સર્વાશપૂર્ણતા થઈ શકે; બાકી સામાન્ય વ્યુત્પત્તિથી નભી શકે નહિ; વળી વ્યુત્પત્તિવાદ એ વૈયાકરણનો વ્યાકરણાનુસાર એક સ્વાતંત્ર્યવાદજ ગણાય. એક વૈયાકરણ એક શબ્દની વ્યુત્પત્તિ વ્યાકરણને અનુસરીને એક પ્રકારની કરે ત્યારે અન્ય વૈયાકરણ તેજ શબ્દની વ્યુત્પત્તિ વ્યાકરણને અનુસરીને જ કંઈક ભિન્ન સ્વરૂપમાં આપી શકે છે. જો કે મૂળ સ્વરૂપમાં તો બન્ને સરખાજ હોય છે છતાં સામાન્ય જનતા તેમાં કંઈક અપૂર્વ વિલક્ષણતા જોઈ શકે છે. આવાં આવાં અનેક કારણોને અનુસરી આ શબ્દકેન્દ્રમાં વ્યુત્પત્તિનિર્દેશને સ્થાન આપ્યું નથી.
પરિશિષ્ટ અથવા પુરવણી. આ મહાન શબ્દકોશમાં અનેક શબ્દકોષોનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે અને હેમચંદ્રાચાર્યના અભિધાનચિંતામણિ શબ્દકોષના શબ્દ ખાસ ગોઠવી દીધા છે; ઉપરાંત હેમચંદ્રાચાર્યને શેષનામમાળા તથા અનેકાર્થસંગ્રહના શબ્દો પણ ખાસ લઈ લેવા જોઈએ, એવા અનેક મહાશયોના અભિપ્રાયને અનુસરી તે તે શબ્દપના શબ્દ, જેઓ આ શબ્દાદશ શબ્દકોષમાં નથી આવ્યા તે સર્વને સંગ્રડ પાછળ પરિશિષ્ટ તરીકે કર્યો છે. વળી વિશેષમાં હેમચન્દ્રાચાર્ય અભિધાન ચિન્તામણની સ્વપજ્ઞ ટીકામાં જે જે શબ્દો દર્શાવેલા છે તે સર્વને સમાવેશ તથા એક હસ્તલિખિત મળી આવેલ “શબ્દારત્નસમુચ્ચય” શબ્દકેપના પણ શબ્દો અતિ ઉપયોગી સમજી પરિશિષ્ટમાં આપી દીધેલ છે.
આભાર પ્રદર્શન. આ મહાન શબ્દકોષ પ્રકટ થવા પામ્યું અને તેના પ્રકટન કાર્યમાં જે જે મહાશયે, જે જે માગે સહાયક થયા છે તે સર્વનો ખરા અંતઃકરણથી હું આભાર માનુ છું અને અમુક અમુક ખાસ વ્યક્તિઓ, કે જેઓએ ખરા અંતઃકરણથી આ કાર્યને આગળ વધતું કરી આપી સંપૂર્ણ દશાએ પહોંચાડયું છે તેઓને તો હું જાણું છું અને તે ઋણ અદા કરવા પ્રભુ મને શક્તિ આપે.
For Private and Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વિદ્વાનો પ્રત્યે. આ શબ્દકેષ આ રીતે સમાપ્ત થયો છે પણ તેની સમાપ્તિ વિદ્યાની સૌમ્યદષ્ટિએજ થયેલી ગણાય એ હું બરાબર સમજું છું તેથી વિદ્વાનોને સવિનય નિવેદન કે, આ મહાન પુસ્તક તરફ સૌમ્યદષ્ટિને સીધે પ્રપાત કરી મને આભારી કરશે અને સ્વર્જન જા દિ ધરે એ ન્યાય લક્ષ્યમાં લેઈ મારી જે જે ખલનાઓ દષ્ટિગોચર થાય તે સર્વને ક્ષેતવ્ય ગણ ઉત્સાહશકિત અર્પવા કૃપાળુ થશે, એ આશા. કૃષ્ણ પંચમી ?
નિવેદક–વિદ્વાનેને ઝણી
શબ્દાદર્શકર્તા, એમ. વિ. સં. ૧૯૮S શાસ્ત્રી ગિરિજાશંકર મયાશંકર મહેતા.
ખાસ સૂચના.
૧–પ્રથમ ભાગનું શુદ્ધિપત્ર પ્રથમ ભાગમાં આપી
શકાયું ન હતું તે આ દ્વિતીય ભાગમાં પ્રથમજ આપેલું છે અને દ્વિતીય ભાગનું શુદ્ધિમત્ર તદ્દન
છેવટ આપેલું છે. ૨–જે શબ્દો સંપૂર્ણ શબ્દકેષમાં નહિ મળી શકે
તે ઘણું કરી દ્વિતીય ભાગની સમાપ્તિ પછી આપેલા પરિશિષ્ટમાંથી મળી શકશે.
નનન
For Private and Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
સાંકેતિક શબ્દોની સૂચી.
૩૦ કે સમ॰-ઉભયપદી. સ॰ કે સ૦-સક ક. ૫૦ કે અ-અકક. દ્વિજ॰-દ્વિક ક.
JO -
g॰-પુલ્લિંગ—નરજાતિ. સ્ત્રી-સ્ત્રીલિ’ગ–નારીજાતિ. ૬૦-નપુસકલિંગ-નાન્યતર જાતિ. ત્રિ-ત્રિલિંગ–નર–નારી–નાન્યતર–એ ત્રણે જાતિ. ટ્વિ॰ ૬ દ્વિત॰-દ્વિવચન.
O
O
૬૦ કે વધુ-બહુવચન. સ્વા-વાદિગણુ—પહેલા ગણુના ધાતુ. (વા૦-અદાદિગણુ-ખીજા ગણના ધાતુ. ઝુદ્દો જીહાત્યાદિગણુ—ત્રીજા ગણનેા ધાતુ. વિદ્યા॰—દિવાદિગણ–ચેાથા ગણના ધાતુ. સ્વ સ્વાદિગણુ—પાંચમા ગણના ધાતુ. તુવા॰-તુદાદિગણુ છઠ્ઠા ગણના ધાતુ. હધા —રુધાદિગણુ–સાતમા ગણતા ધાતુ. તમા॰—તનાદિગણ—આઠમા ગણના ધાતુ. જ્યા॰—ન્ક્રયાદિગણનવમા ગણતા ધાતુ, ૩૦ કે પુરા-યુરાદિગણુ–દશમા ગણુના ધાતુ. સૌ॰ કે સૌત્ર—સૌત્ર ધાતુ–સૂત્રપિંડત ધાતુ, વા॰-કર્ણાવાદિ ગણના ધાતુ. ૧૦-પરમૈપદી.
આ॰-આત્મનેપદી.
અન્ય અવ્યય.
મચી—અવ્યયીભાવ સમાસદ્રારા બનેલ અવ્યય.
For Private and Personal Use Only
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शुद्धिपत्र.
प्रथम भाग.
कोलम
अशुद्ध અજ્ઞ अक्षत अक्षधूतिल अक्षानह अग्निकर्नन् अग्रतस अय् अग्र्य अग्रय
अंकालक अंगमहिन्
शुद्ध અલ્પજ્ઞ, જ્ઞાનન્ય अक्षयूत अक्षधूर्तिल अक्षानह् अग्निकर्मन् अग्रतस् अयू अश्य अग्र्य अंकोलक अंगमहिन् अंगांगिभाव अच्छेदिक अजपाद् शतएव अतनु अतिक्रम अतिथिपूजन अतिदुःसह अतुहिनरश्मि अत्यजनीय अत्रभवत् अत्रिग्ज
अंगागिभाव अच्छे दिस अजपाद अतण्व अततु अतिम माथिपूजन अतिदुसह अतुहिनरसि अत्यंजनीय अत्रभवतू अत्रिदग्ज
oron nnaor or orrrrrrrrrrrrrrrrror
अद्
अंद
अंद्ग अधाकार अघमणिक अधिविकर्त अधोर्मन् अध्वननीन
अद्ग अधःकार अधमर्णिक अधिविकर्तन अधोमर्मन् अश्वनीन
४२
For Private and Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कोलम
๙ ๙ ๙ ๙ ๙ ๙
๙ ๙
๙ ๙
๙ ๙
अशुद्ध अनिर्दिशमान अनिविशमान अनुपठितन अनुपठित अनुशयानी अनुशयानो अनुशोचन
अनुशोचना अनुशोच
अनुशोचित अनुषङ्गि
अनुषङ्ग अनेकमूति अनेकमूर्ति अनेजात्
अनेजत् अनादन
अनोदन शनाळू
अनेकृत अंतरिक्षसद्मन् । अंतरिक्षस अन्यकारक अन्यकारक अन्योमोढा अन्योढा अवमयतन अन्वायतन अन्वन्रन्ध
अन्वारब्ध अन्धारम अन्वारंभ अपदातर अपदान्तर अपभो
अपभी अपपक्ष
अपरपक्ष अपराद्धषत्क अपराद्धपृषत्क अपाङ्क्त्य अपाङ्क्तेय પુનરાવૃત્તિ
પુનરાવૃત્તિ अपोप्रिय अपोनत्रिय जप्रतिक्रिय अप्रतिक्रिय अमावसंपत्ति अभावसंपत्ति अभिधानी अभिधानी अभिलक्ष्प
अभिलक्ष्य हमन्द
अमन्द મુંદર
સુંદર अम्बष्टका अम्बष्टिका अम्बुधिप्रसवा अम्बुधिस्रवा अम्लबती अम्लवती अरण्यभक्षिका अरण्यमक्षिका अरुणातुज अरुणानुज રોકાનારી સ્ત્રી રેકનારી સ્ત્રી अर्कपादक अर्कपाद: अर्यक
अर्चक
๙ ๙ ๙ ๙ ๙ ๙ ๙ ๙ ๙ ๙ ๙ ๙ ๙ ๙ ๙ ๙ ๙ ๙
૧૧૧
११४
१२२ ૧૨૨ १२३ १२४
๙ ๙ ๙
๙
For Private and Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शुद्ध
पृष्ठ
कोलम
त
अर्चिमन्
१२४
१२८ १३४ १३९ १४४
अशुद्ध अर्चिगन् अर्त्य अवकीणिव्रत अहवति अवहेलन् अविकृन પ્રકર રહિત अविमुक्त विशंकित अविङ्गत ખડા વગરનું अवैमात्या अवाष
अर्घ्य अवकीर्णिव्रत अवमति अवहेलन अविकृत પ્રકાર રહિત अवियुक्त अविशंकित अविहृत ખાડા વગરનું अवैयात्य अवोष
१४७
१४८
१४८
१५०
rrorrorandorra orrord - - -
श्रेष्ट
श्र
૧૫૬
१५७ १५९ ૧૬૫ १६७ ११८ ૧૬૯ ૧૭૬
१७६ ૧૮૧
अश्वन
अश्वघ्न अश्वचष्टित अश्वचेष्टित अश्वमेधीय अश्वमेधीय अश्विीन अश्वीन અધિષ્ટતા અધિષ્ઠાતા સૂર્ય
सूर्य, લેહીને
લેહીને વિદ્યામાનતા વિદ્યમાનતા અસ્વચ્છકારીપણું અસ્વચ્છકારીપણું आकषिन
आकर्षिन् અનુિં
અગ્નિનું ક્રિયાપદ- प्रिया५६મા૫
भाप,
ચાર श्रेष्ट आत्मसाक्षन् आत्मसाक्षिन् આંકડા
આકડાના आधषित आधर्षित आधिभोग आधिभोग સાદૃષ્ય
સાદસ્ય अपतिक
आपतिक सेट
૧૮૨ १८६
- -
या२,
१८६
૧૮૯
૧૯૧
- ord orr .' "
મથાળે
३१ છેલી મથાળે
१९३ ૧૯૭
મથાળે
१९८
For Private and Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
अशुद्ध
અપન
તારક
અર્થ
કુર્મુખના
અનાવશ્યક
વાઢું.
સ્થળ
અર
ઉદ્દાલક
સમેટનું,
आत्मी
आथीं
કુંડમાં
अशौव
ગામમાં
આષાંઢ
જાણનાર
જાગલી
इन्द्रसावणि
વક્ષત્ર
સંદર
નક્ષત્રે
રજસ્વાલા
વીચાર
વિષ્ણુ
उद्दीपक
ફેરવી
સ્વીકાર
ડું
उषज्ञात
સાધન
સંપૂર્ણ
સ્મૃતિ
રથાપવું
પાણીનીય
માતા
शुद्ध
આપતન
સ્નાતક
અ.
કુટુંબના
આવશ્યક
લાğ.
સ્થળ
મધુર
ઉદ્દાલક
સમેટવું,
आन
आर्थी
કુંડામાં
अशौच
ગામમાં
આષાઢ
જણનાર
જંગલી
इन्द्रसावर्णि
નક્ષત્ર
સુંદર
નક્ષત્ર,
રજસ્વલા
વિચાર
વિષ્ણુ
उद्दीपक
ફેરવવી
સ્વીકાર
છ
उपज्ञात
સાધન
સંપૂર્ણ
સ્તુતિ
www.kobatirth.org
સ્થાપવું
પાણિનીય
માતા
१०
पृष्ठ
૧૯૯
૨૦૧
૨૦૨
૨૦૩
૨૦૩
૨૬
૨૦૭
૨૦૭
૨૦૯
૨૦૯
२११
२११
૨૧૮
२१९
૨૧૯
૨૨૨
૨૨૩
૨૩૩
२३४
૨૪૭
૨૫૦
૨૫૦
૨૫૭
૨૫૯
૨૫૯
२६१
૨૬૩
२७०
૨૭૦
ર
૨૭૩
૨૮૦
૨૮૧
૨૮૩
૨૯૪
મ
For Private and Personal Use Only
कोलम
૨.
૨
૧
૧
૧
ર
૨
૧
૧
P
R
૧
૧
૧
૨
ર
ર્
ર
૧
ર
૧
૧
૧
૧
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पंक्ति
૨૪
૨૬
૪
૨૯
૧૯
૩
૧૦
૧૫
૫
૨૧
५
१६
૨
२९
૩
૧૫
૩૦
૩૦
છેલ્લી
૧૮
૧૪
૩૩
૧૨
૧૪
૩૫
२२
૨૯
૨૩
૧૫
२३
૧૯
૩
૪
૧૯
૨૨
સુથ
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पृष्ठ
कोलम
पंक्ति
મથાળે
शुद्ध ચિતિ एकताल एकताल एकान्ततस् ભગવાનને एकौघ
२०
૨૮ ३०१ ३०१ ३०६ 30 ३०७ ३०७ 3१०
३१२
अशुद्ध યિતિ एलताल एलताल एकान्नतस् ભગવાનને यकौघ यत् ચિત્તવાવાળું एर्म्य જુઓ અંતર્વેદિકાંમાં જ્ઞાનેન્દ્રિયનું ઉતરાનો औत्सगिक ઉદમેઘ વિધે ओपयिक ओपयौगिक આજીવીકા ભગુવંશનો. ઔષધીથી
यितवाणु ऐर्य જુઓ અંતર્વેદિકામાં જ્ઞાનેંદ્રિયનું ઉત્તરાનો औत्सर्गिक ઉદમેધ લીધે औपयिक औपयौगिक આજીવિકા ભૃગુવંશનો ઔષધિથી
૩૧૨ ३१२ ૩૧૩ ૩૧૫ ३१५ 3१४ ૩૧૬
३१७
३१७
-rrrrrrorar-ar Maa orr - Poor Marr ..
श्रेष्ट
નાગ कषपाश कञ्चनाम कदर्थित कदथींकृत કહેલ कनायस् कयन्कापति પ્રસિદ્ધ ના નામની
ભાગ कचपाश कञ्जनाभ कदर्थित कदर्थीकृत કરેલ कनीयस् कन्यकापति પ્રસિદ્ધ નામની
૩૧૮ ૩૧૯ ३२० ૩૨૧ ३२३ ३२४ 333 333 333 ३३४ ३३६ ३४१ ३४४ ३४५
હલી
करणमुकुर આરસી પ્રાયશ્ચિત જેમિની
कर्णमुकुर આરસી પ્રાયશ્ચિત્ત જેમિનિ
૨૫૪ ૩૫૪
૩૫૪
For Private and Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
થH
शुद्ध कार
पृष्ठ
कोलम
पंक्ति
રૂ
મથાળે
પક્ષી
૨૫
એક
ચંદ્ર
મક कर्भार પક્ષ એક ચંન્દ્ર कबचहर कशेरुमत् काञ्ची ઝાઠ જેમિની कारकाद्यवियर्यास ઉ ઉત્પન્ન करणोत्तर कारियित સંબધી
कवचहर कशेरुमत् काञ्ची ઝાડ જેમિનિ कारकाद्यविपर्यास ઉત્પન્ન कारणोत्तर कारयित સંબંધી સ્ત્રી સાદૃશ્યમાં દૃશ્ય
૩૫૭ ૩૫૭ ૩૫૮ ३६२ ३६४ ३६९ ૩૬૯ * ૩૭૦ ३७८ ३७८ ३७९ ३७९ ૩૮૦ ૩૮૭ ૩૯૪ ૩૯૪
સાદ્રશ્યમાં
પછીથી
પછીની જયા ચૌષધ પિષ્પવર્ગ અધરાષ્ટ નિદિત
જ્યા ઔષધ પિષ્યવર્ગ
અધરેક નિંદિત
૩૯૬ ૪૦૦ ૪૦૧ ૪૦૧ ૪૦૨ ૪૦૭ ४०८
પિપણું
પિયણું
कुभोदर વંશપંપરાથી સુરખો કપડી कूटार्थमाषा નીંદનીય कूर्वशीर्षक
મથાળે
कुंभोदर વંશપરંપરાથી સુરમો કપટી कूटार्थभाषा નિંદનીય कूर्चशीर्षक ભાગ પુત્ર कृषाणु कोटिज्या કરવામાં
૪૧૪ Y૧૫ ૪૨૨ ४२३ ४२३ ४२३ ૪૨૭ ૪૨૯ જરૂર
મથાળે
કત્ર
कृपाणु कीटिज्या કરવા
For Private and Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कोलम
पंक्ति
શુક્ર काष्ठागारिन् કુંવારી कौशल्यातनय કાંતિવ
४४८
૧૭
મથાળે ૧૦.
૪૫૪ ૪૫૯ ૪૫૯ ૪૭૫
નીવીર્ય કરવો શાસન કુકડા
૪૭૮ ४७९
કુકડા
खरमारि
शुद्ध कोष्ठागारिन् કુંવારી कौसल्यातनय ક્રાંતિવૃત્ત એક નિવીય શબ્દ કરો खञ्जनक ટુકડા ટુકડી खरमारि ક જળકણ નાળીએ પાપાચરણ गन्धपुष्पा गन्धर्वहस्त गवामृत गृहद्वार કુટુંબને ग्रहभीतिजित् ग्रामभृत् घनसार ચામડું ચનરોટ જાસુસે સમાપ્તિ ઉપસર્ગો પ્રકરણ વંતાક છેડ ઘણે
૪૮૨ ४८४ ४८६ ४८६ ४९८
૧૦૭
જળકી નાળીયેળ પાપાચારણ गन्धपुष्पा गत्धर्वहस्त गबामृत गृरद्वार કુંબનો ग्रहभीतिांजत् गामभृत बनसार ચાણ થરાટ
મુસ ગમાપ્તિ ઉપગાર્ગો પ્રકારને દીવા વંતાકને વેલે ગણે चिन्ह વસસ્પતિ ઉત્પતિ ची ज्ञागप्रबाद
५२४ ૫૨૪
૧૪૮ ૫૬૯ ૫૭૩. પ૭૪ ૫૭૪ પ૭૬ ૫૭૮
૫૭૯ ૫૮૨
चिह्न
પર
વનસ્પતિ ઉત્પત્તિ
૬૦૨ દરર
स्त्री
ज्ञानप्रवाद
६२९
For Private and Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पृष्ठ
कोलम
पंक्ति
अशुद्ध ज्यैष्ठसामान् કાળચકપ્રવર્તક ज्योत्स्नाप्रिय डिण्डश
" . . . . .
३५
शुद्ध ज्यैष्ठसामन्
६३० કાળચક્રપ્રવર્તક ज्योत्स्नाप्रिय
६३१ डिण्डिश
६३७
१४३ तपनतनय ચિહ્ન तलित ताण्डवप्रिय
६५७ ताम्रक ताम्रकर्ण ताम्रकार १६मानायसे वायो. ६६८ तुरगब्रह्मचारिन्
६५०
तपनततय ચિત્ત त्तलित ताल्डवप्रिय तानक ताम्नकर्ण ताम्नकार ૨૦મી લાઈન तुरगब्रह्मचारिन् तजस तायशुक्ती વર્તમાન त्रिकालदाशन त्रिदिवीद्भवा ज्यद्वस्पृश्
arar or an
६७६
तैजस
१८० ६९०
तोयशुक्ती વર્તમાન त्रिकालदर्शिन् त्रिदिवोद्भवा त्र्यब्दस्पृश् હોય
६९२
६९९ ७०3
य
દક્ષિણ
७०४
७१०
દક્ષિણુ दन्तचेष्ट दिवाकस् ૨૫પૂર્વક અભૂથ दापनी લ
or or orat - ar arrr rrrr r or oraon
७३१ ७३२
७33
७३४
दन्तवेष्ट दिवौकस् સ્પર્શપૂર્વક અવભૂથ दीपनी લાંબો दुःख् दुःख दुःशासन दुःषमस् જેનશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ दुःसक्थ
७34
७४०
दुःख
दुशासन दुःषमस જેનશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ टुःसक्थ दुधूष कूश
७४० ७४० ७४० ७४० ७४० ७४१ ७४१
For Private and Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
अशुद्ध
दुरुद्वह
दुरुधुरा
दुरुपक्रम
दुरुपचार
મનવાળુ
दुर्विनाति
दुष्प्राय
दुत्त्यज
दूडाय
दूढढ्य
યેાગ
અવહાર
વિશાચ
देवभूति
સ્થળથી
રમત્ની
देरारि
देशराजचरत પદેશ
દોટીનું
दार्गन्ध्य
दौ
द्राघमत्
द्रामिर
યયતિ
શસ્ત્રશિશક
જૈમિની
द्विजब्रुव
બ્રહ્મણ
બ્રહ્મણની
દિવસ
द्वेयन्हिक
द्वयच
ચણાઠીમારનું धरणीज
ધાર્મિક
धर्मापदेशक reat
शुद्ध
दुरुद्रह
दुरुधुरा
दुरुपक्रम
दुरुपचार
મુખવાળુ
दुर्विनीत
दुष्प्राप्य
दुस्त्यज
दूडाश
दूढ्ढ्य
ચેાગ્ય
વ્યવહાર
પિશાચ
www.kobatirth.org
देवभूमि
સ્થળેથી
રમતની
देवारि
देशराजचरित
પરદેશ
દેડીનું
दौर्गन्ध्य
दौयैधनि
द्राघमन्
द्रामिल
યયાતિ
શસ્ત્રશિક્ષક
જૈમિનીય
द्विजब्रुव
બ્રાહ્મણ
બ્રાહ્મણની
દિવસે
द्वैन्हिक
दूध च् ચણાડીભારનું
धरणिज
ધર્મિષ્ઠ
धर्मोपदेशक
धबली
S
पृष्ट
७४३
७४३
७४३
७४३
७४७
७४८
७५१
७५१
७५१
७५३
૭૫૭
७६०
७५०
७६१
૭૬૧
*}8
७६४
७६५
७६५
७१८
૭૭૦
Geo
७७४
७७४
७७६
७७६
७७८
७८०
७८१
७८१
७८२
७८७
७८७
७८७
७९१
७८४
७९६
७९७
For Private and Personal Use Only
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कोलम
२
२
૨
२
૧
२
२
२
૨
૧
૧
ર
૧
२
२
२
२
૧
१
૧
૧
૧
१
२
ર
पंक्ति
११
* * * 3 V x x
१३
१४
१७
२३
८
२४
१६
१५
२७
૨૧
३०
२६
૩૧
૨૬
११
१७
૨૧
222222
૩૫
१०
२३
१७
३३
૧૬
ર્
८
३६
૧૧
૧૩
૧૨
१३
૨૬
२२
૩૧
१९
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
अशुद्ध
धायश्
શુભ્રષા મચ્છીમારણની
सेद
શિવ.
धूम्रकेश पु० પેકી
ચકલી
સુકુમાર વંશને
ધેય
જાનની
सेट्
શાશક,
મનષ્ય
હરિતક દ
पु० ભાગ્યશાળી
કૌંચદ્વીપમાં
માત
સુરપુન્નાગ
नयनोत्सय
ઉત્પતિ
नरसिंह
નૃત્ય જેને પ્રિય
તામે
नस्तोस
भूजङ्गाक्षी
नागस्ताक
नागोदेय
અિગ્ન,
नाटेय
વાઘર
सेट ०
नान्दिक
नान्दिघाष
પ્રાણીના
नाडीव्नण
नासिकान्न
शुद्ध
धायस्
શુશ્રૂષા મચ્છીમારની
वेट्
શિવ, અકરા
धूम्रकेतु त्रिo
પૈકી
ચકલા
સુકુમારને
ભૈય
જાતની
www.kobatirth.org
अनिट्
રાશિચક્ર,
મનુષ્ય
હસ્તિક
ત્રિ•
ભાગ્યશાળી
કૌચદ્વીપમાં
માતા
સુરપુનાગ
नयनोत्सव
ઉત્પત્તિ
नरसिंह
भुजङ्गाक्षी
નૃત્ય જેને પ્રિય હોય તે.
નામે
नस्तोत
नागस्तोक
नागोद्भेद
અગ્નિ,
नाय
વાઘપ
सेद
१६
नान्दिकर
नान्दिघोष
પાણીને
नाडीव्रण
नासिका रन्ध्र
पृष्ठ
७९९
૮૦૨
८०३
८०४
૮૦૫
८०६
૮૦૬
८०७
८०८
૮૯
૮૧૦
૮૧૧
૮૧૫
૮૧૬
૮૧૭
૨૧૭
૨૧૯
૮૨૦
૮૨૧
૮૨૩
૮૨૩
૮૨૪
૮૨૫
૮૨૫
૨૬૮
८३०
८३३
८३३
८३३
૮૩૩
८३४
૮૩૪
૮૩૫
८३६
८३६
૮૩૯
८३९
८३९
For Private and Personal Use Only
कोलम
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧
૨
૧
'
ર
૧
૧
૧
૧
૧
૧
૧
૧
૨
२
ર
૧
૧
૧
पंक्ति
३०
૩
૧૬
१३
૩૩
૩
૨૬
૨૬
८
૨૫
૧
૨૬
૩૨
૩૩
૧૧
૪
હું
૩૪
૩૦
૨૫
૨૨
૩૦
૧૦
३४
१४
> > * »[ s*
૯
૧૦
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तत् सत् ।
શાર્શ (માપ).
માગ ૨ ગો.
નિ સંધ, નીચે, નીચા થવું, અત્યંત, ત્રિા ત્રિનિર્જન, એકાંત.
આદેશ, નિત્ય, કુશલતા, બંધન, અન્તર્ગત નિઃાર ત્રિબાણની પેઠે પ્રતિબંધક થવું, પાસે, દર્શન,ઉપરમ, વિરામ, આશ્રમ, રહિત, સ્વતંત્ર. દૃષ્ટાંત, સંશય, નિંદા, દાન, મેક્ષ, વિ
નિરાચં ત્રિ. ઉપરના અર્થ. ન્યાસ, નિષેધ તથા નિશ્ચય એવા અર્થમાં
નિ રાજ્ય સ્ત્રી રતી વૃક્ષ વપરાય છે,
નિરાલ ત્રિઅણીવગરનું, સુગવગરનું. નિતિ પુ. નિતિ ઉ૦ જુઓ.
નિરવ પુ. ફેતરાં વગરના ચોખા. નિતિ સ્ત્રી નિતિ સ્ત્રી જુઓ.
નિફોષ ત્રિ. સમગ્ર, બધું. નિત ત્રિ નિતિ ત્રિ. જુઓ.
નિઝ ત્રિ, નિર્મળ, સ્વચ્છ. નિરા ત્રિકારણ વિના, વિના કારણ.
નિશ્ચય સ્ત્રી નીસરણ, સીડી. નિતિન • કાઢી મૂકવું, હાંકી કાઢવું, નિ શ્રી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. બહાર કાઢવું, નિકાલવું.
નિજ ત્રી નીસરણી, સીડી. નિઃમિત ત્રિ બહાર કાઢેલ હાંકી કાઢેલ, નિજ પુત્ર ખજૂરીનું ઝાડ, એક જાતનો
દૂર કરેલ, નિકાલેલ. નિરાઇ પુo માંસને ઉકાળે.
નિકળવા સ્ત્રી નીસરણી, સીડી. નિક્ષત્ર ત્રિ. ક્ષત્રિય વિનાનું.
નિ સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. રિક્ષિત છે દૂર કરેલ, તેં કેલ, સમય
નિએચર - મેષ, મંગળ, વિજ્ઞાન, ભગાળેલ.
તિ, અનુભાવ, પ્રતાપ. બિપિ ફેંકવું, દૂર કરવું મૂકવું, સેપવું, નિએસ ૩૦ શિવ. થાપણ મૂકવી, અનામત રાખવું, અઢાર નિશ્યન ૨૦ નીસા. પ્રકારના વિવાદ પૈકી એક.
નિશ્ચાસ પુરા નસાસો, નિગમ ત્રિનિસ્તેજ, ઝાંખું.
નિશ્વાસન ત્રિ. ઉપરાઉપરી નીસાસા નિઝર ત્રિ નિષ્ફળ, ફળ વગરનું.
નાખતું, શોકાકુલ. જિમ ૩૦ ક્રોધ.
નિપાન અવ્ય નિન્દા.
ઘોડે.
For Private and Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
निःषन्धि
નિષયિ ત્રિ॰ સાંધાવગરનું, દૃઢ, મજબૂત. નિષામનું ત્રિ॰ સામરહિત.
નિષા ત્રિ॰ નિષ્ઠા ત્રિ॰ જુએ. નિઃસન્દ્રિય ત્રિ
સંશયરહિત.
નિઃસન્દ્ર ત્રિ॰ સ ંશયવગરનું. નિઃસમ્પાત પુ॰ મધ્યરાત્રિ,
નિઃસમ્પાત ત્રિ॰ ગતિશૂન્ય, ગતિ વગરનું. નિઃસંાય ત્રિ- સશયવગરનુ નિઃસન્ન ત્રિસંગરહિત.
નિઃસરળ ન॰ નીકળવું, ધર વગેરેનું મુખ, નિર્વાણ, મેાક્ષ, ઉપાય.
નિઃસદ ત્રિ॰ન સહન થાય તેવું, સહેવાને અશક્ય, અસહનશીલ. નિઃસજ્જતા શ્રી. અસહનશીલપણું. નિઃસત્વ ન• ઉપરના અ. નિઃસાવૃત્ત ત્રિ. નિર્ભય,
નિઃસાપુ॰ શાલેટ વૃક્ષ, શ્યાનાક વૃક્ષભેદ. નિઃસાર ત્રિ॰ સારવગરનું.
નિઃસારણ ન॰ બહાર કાઢવું, ઢાંકી કાઢવું. નિઃસારા સ્ત્રી કેળ.
નિઃસાત ત્રિ॰ બહાર કાઢેલ, હાંકી કાઢેલ. નિઃસીમ ત્રિ॰ સીમારહિત, અવધિ વગરનું, મેહદ.
નિઃસીમન્ ત્રિ. ઉપરના અ નિઃસુલ ત્રિ• સુખવગરનું, દુઃખી. નિવૃત ત્રિ॰ નીકળેલ. નિઃસ્નેહ્ન ત્રિ- સ્નેહવગરનુ . નિઃસ્નેહા શ્રી. અળસી, નિઃસ્નેહા શ્રી. ધેાળી ભારીંગણી. નિઃસ્પૃહૈં ત્રિ॰ કોઇ જાતની આશા વગરનું, વિરાગી, ચીકણું નહિ તે. નિઃસ્રાવ પુ॰ અવશેષ, બાકી. નિઃસ્ત્રાવ • ભાતનું ઓસામણ, વ્યય, ખર્ચ, નિઃસ્વ ત્રિ॰ નિર્ધન, દરિદ્રી, જ્ઞાતિરહિત. નઃસ્વતા શ્રી. નિર્ધનતા, દરિદ્રપણું, નાતિરહિતપણું.
ર્
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
निकास
નિઃસ્વત્વ ન॰ ઉપરના અ. નિઃસ્વમાવ ત્રિ॰ સ્વભાવશૂન્ય. નિઃસ્વાદુ ત્રિ॰ સ્વાદવગરનું. નિજા અન્ય ઘાસની ગંજી પાસે, પશ્ચિમાપર સધિ પાસે.
નિટ ત્રિ॰ પાસેનું, સમીપનું, સંબધનું. નિ ૬૦ સમૂહ, સાર, ન્યાયથી આપેલ ધન, નિધિ, ભંડાર.
નિર્વળ 7 નહિ ખેડેલી જમીન, નગરની બહાર આવેલ વિહારભૂમિ.
નિષ પુ॰ સાટીને પત્થર, કસ કરવા, કસવું, સજવાની સરાણુ.
નિષ ત્રિ॰ પરીક્ષા માટે કસવા ચાગ્ય સાનુ વગેરે.
નિષા અન્ય નિકટ, પાસે, વચ્ચે, મધ્યે. નિષા શ્રી રાક્ષસાની માતા. નિષાત્મન પુ॰ રાક્ષસ. નિષોપહ પુ॰ કસોટી કરવાનેા પત્થર, સરાણુ.
નિજ્જ પુ॰ નિષ પુ॰ જુએ. નિષ્ણ ત્રિ॰ નિષ ત્રિ॰ જુએ, નિજામ ન॰ અત્યંત, પૂર્ણ, અતિશય. નિજામનૢ ત્રિ॰ અત્યંત કામી, અતિશય ઇચ્છાવાળુ.
નિય પુ• નિવાસ, રહેઠાણ, સજાતીય પ્રાણીસમૂહ, લક્ષ્ય, પરમાત્મા,
For Private and Personal Use Only
નાથ્ય પુ॰ ઘર.
નિજાર પુ. મારવુ, પરાભવ, તિરસ્કાર,
અપકાર, ધાન્ય વગેરે ઉછાળવું, અટકાવવું. નિજાળ 7॰ મારવું, વધ કરવા, તિરસ્કાર
કરવા.
નિજાળા સ્ત્રી વધ, તિરસ્કાર, અપમાન. નિજાલ્ય ત્રિ॰ ચલાવવા ચાગ્ય, હાંકવા યાગ્ય. નિજારા પુ॰ પ્રકાશ, સમીપ. નિજાષ પુ॰ ખેડવું, બસવું. નિશાલ પુ॰ પ્રકાશ.
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
निकुच्यकर्णि
निगल
નિચલન મચ્ચ કાન સંકોચવાપૂર્વક. | નિમ ૧૦ સ્થાન. નિજ પુત્ર એક જાતનું માપ-કુડવો નિષ પુ. વીણને શબ્દ
ચતુર્થાશ, જળમાં થતું એક જાતનું નેતર. નિશાપ પુવીણાને શબ્દ. નિપુ. ૧૦ લતાગૃહ, લતામંડપ. નિમ્ સ્વ. ૫૦ - સે ચુંબન કરવું. નિકુલા સ્ત્રી એક જાતને વેલ- | નિક્ષા સ્ત્રી નાની જૂ-લીખ.
જેને ગુણ શ્રીફળ જેવો હોય છે. નિક્ષિત ત્રિથાપણ મૂકેલ, સ્થાપેલ, મૂકેલ, નિવૃન્મ પુદંતી વૃક્ષ, કુંભકર્ણ રાક્ષસનો તજેલ, ફેકેલ, આપેલ, સેપેલ.
એક પુત્ર, તે નામે એક દાનવ, પ્રહલાદનો નિત્યુમાં સ્ત્રી- સૂર્યની પત્ની, બ્રાહ્મણ. એક પુત્ર, હર્યરાજાને પુત્ર, તે નામે નિક્ષેપ પુ. થાપણ, કોઈ વસ્તુને સુધારવા એક વિશ્વદેવ, કુમારને એક અનુચર, માટે કારીગરના હાથમાં સોંપવી તે, મૂકવું, શિવનો એક અનુચર.
છોડવું, સ્થાપવું, સેંપવું, ફેંકવું. નિવૃન્મ સ્ત્રી દતી વૃક્ષ.
નિવર્ય પુત્ર દશ હજાર કરોડની સંખ્યા. નિર્ભેળવી ૧૦ પાલનેપાળો. નિર્વટપુરાવણના સૈન્યમાંનો એક રાક્ષસ. નિયુમિત ન એક જાતનું નૃત્ય કરવું. નિવાત ત્રિબદીને સ્થાપેલ, ખોડેલ, નિરિમા શ્રી લંકાની પશ્ચિમે આવેલી દેલ.
એક ગુફા, તે ગુફામાં રહેલી દેવી. નિવિ૮ ત્રિ, સમગ્ર, બધું. નિમ્મી . દતી વૃક્ષ.
નિવાર પુછે સાંકળ, બેડી, હાથીને પગે બાંનિરર્વે નં૦ સમૂહ.
ધવાની લેઢાની સાંકળ. નિવનિ સ્ત્રી નિપાત-પડવું તે. નિકાહન ૧૦ બેડી ઘાલવી, બાધવું, કેદ નિ પુત્ર નરમેધ યજ્ઞના અંગરૂપ એક દેવ. કરવું. નિત ત્રિ પરાભવ કરેલ, અપમાન કરેલ, નિકિત ત્રિ, બેડી ઘાલેલ બાંધેલ કેદ કરેલ.
તિરસ્કારેલ, દર કરેલ, પતિત, શઠ, નીચે. નિબળા | હેમને ધૂમાડો. નિતિ સ્ત્રી, તિરસ્કાર, નિંદા, શઠપણું, નિવર ૩૦ બેલવું, ભાષણ, શબ્દ, શાસ્ત્રોદીનતા, પૃથ્વી.
ક્ત જપ, ઉચેથી જપવા યોગ્ય મંત્ર. નિતિ ઉ૦ સાધ્યા નામની સ્ત્રીમાં ઉત્પન્ન નિયામ પુછે તે નામે એક શહેર, બજાર, થયેલ ધર્મને પુત્ર એક વસુ.
હાટ, દુકાન, વેપાર, નિશ્ચય, માર્ગ, ન્યાનિઝ ત્રિક અધમ, નીચ, હલકું.
યશાસ્ત્ર, તંત્રભેદ, વેદ, એક જાતની સાદડી. સિવાય ૩૦ છાણ વગેરેને વારંવાર નિતામપિતા પુછે વેદરૂપ કલ્પવૃક્ષ. ઢગલે કરવો.
નિવામન નન્યાયને છેલ્લે વિભાગ, પ્રનિત પુત્ર નિવાસ, રહેઠાણ, ઘર, સ્થાન. - તિજ્ઞાનું ઉપસંહારવચન. નિતિન નં૦ ઘર, રહેઠાણું, સ્થાન. નિમિ ત્રિ, વેદ જાણનાર. નિતિન પુડુંગરી.
નિવાર ૩૦ ગળવું, ખાવું. નિજ પુત્ર અંકેટવૃક્ષ, પીસ્તાનું ઝાડ, નિr R૦ ગળવું, ખાવું. નિવારવા ૫૦ ઉપરના અર્થ.
નિઃારા પુત્ર ગળું, હામને ધૂમાડે. નિવરપુ નિ જુઓ.
! નિવાઇ પુળ ખાવું, ગળવું, ઘોડાના ગળાનો દિલ પુ. ઈનોવ જુઓ.
પ્રદેશ.
For Private and Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
निगलन
नि चय
નિકાસ્ટન ર૦ ગળવું, ખાવું.
નિગ્રહસ્થાનરૂપ એક પ્રકારનું વાક્ય-જે નિરાટન પુરુ ગળું, હમને ધૂમાડે. નિગ્રહસ્થાનના બાવીસ ભેદો છે. નિરિ પુ. શબ્દ, ભાષણ, બેલવું તે. નિશદિ પુછે “તારું અનિષ્ટ થાઓ” એવા નિવિન ત્રિક બેલનાર, ભાષણ કરનાર, પ્રકારને શાપ. શબ્દ કરનાર.
નિશ ત્રિ. જેની લંબાઈ તથા પહોળાઈ નિVI g૦ ગળવું, ખાવું.
સરખી હોય તે કઈ પદાર્થ. નિપુ. નિગઢ જુઓ.
નિદિ સ્ત્રી, એક જાતનું કંદ. નિવત્ ઉ૦ ઘોડો.
રિપિટુ પુપર્યાય શબ્દોને એકત્ર અર્થ નિત ત્રિ. ગાયેલ.
કહેવા માટે કરેલે સંગ્રહ, શબ્દકેષ. નિ ત્રિગળેલ, ખાધેલ, અંદર કરેલ. નિવર્ષ પુ• ઘર્ષણ, ઘસારે. નિy મન, મળ, મેલ, મૂળ, ચિત્રકામ. નિર્ષિક ત્રિઘસારાથી ઉત્પન્ન થયેલ. નિરવ ત્રિા ભય વગેરેથી અસ્પષ્ટ શબ્દ નિર્ષિક ર૦ ઘર્ષણ, ઘસારે. કરનાર,
નિયત ૩૦ ભજન. નિપૂઢત્રિ ગુપ્ત કરેલ, છાનું રાખેલ,ગુપ્ત,છાનું. નિયત પુત્ર પ્રહાર કરે, મારવું, અનુદાન નિપૂત જંગલી મગ, તુવેર. | સ્વરેચ્ચારણ અનુદાત્ત સ્વર. નિહ પુઉપરના અર્થ.
નિયાતિ પુ0 લેતાની હથોડી, ઘણ. નિદન ૧૦ છાનું રાખવું, ગુપ્ત રાખવું નિતિન ત્રિમારનાર, ઠકનાર, ઘાત નિદનીય ત્રિ. છાનું રાખવા યોગ્ય, ગુપ્ત કરનાર. રાખવા યોગ્ય.
નિયનિય ત્રિ. જૂદા જૂદા સ્વરૂપવાળું, નિવૃત ત્રિ. કેદ પકડેલ, શિક્ષા કરેલ,
જુદા જુદા આકારનું દબાણમાં લીધેલ.
નિપુણ ત્રિ. અવાજ કરેલ, ગર્જના કરેલ, નિવૃતિ બ્રી- કેદ પકડવું, શિક્ષા, નિગ્રહ.
ગેખેલ, જાહેર કરેલ. નિ ત્રિ- કેદ પકડનાર; શિક્ષા કરનાર, નિપુણ ૧૦ શબ્દ, અવાજ, ધ્વનિ. નિગ્રહ કરનાર.
નિવૃષ્ય ત્રિહરવ, નાનું, ટુંકું. નિર્ધા ત્રિકેદ પકડતું, શિક્ષા કરતું, નિવૃષ્ય ૩૦ ખરી, ખરી સાફ કરવી તે, નિગ્રહ કરતું.
બેચર, જંગલી ડુકકર, રસ્તા, માર્ગ, નિપાન ત્રિ. ઉપરના અર્થે. નિઝ ત્રિ અધીન, સ્વાધીન, હણેલ, પૂર્ણ નિઝરથન ૧૦ મારવું, વધ કરે.
કરેલ. નિદ્રઢ તિરસ્કાર, સીમા, હદ, બાંધવું, નિH ૫૦ અનરણ્યને પુત્ર એક રાજા, અ
કેદ કરવું, અનુગ્રહનો અભાવ, ચિકિત્સા નમિત્રને પુત્ર એક રાજા. નિષિદ્ધ કામ કરનારને તિરસ્કાર કરવો, નિમત ત્રિ મારતું, હણતું, ઠેકતું, નાશ મારવું, વધ, ઘેરવું, રોકવું, મનને વશ કરતું. કરવું, પરમેશ્વર.
નિમાનઝિ૦ ઉપરના અર્થ, અધીન, સ્વાધીન. નિદા ન૦ ગ્રહણ કરવું, પકડવું, કેદ નિચન્દ્ર પુછે તે નામે એક દાનવ. કરવું, હરાવવું.
નિરથ પુસંગ્રહ, સમૂહ, નિશ્ચય, અવયવ નિગ્રસ્થાન ૧૦ ગૌતમે કહેલ વાદીને ' વગેરેને સમૂહ, એકઠું કરવું.
For Private and Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
निचय
नित्य
નિવય ત્રિવૃધ્ધિ પામતું, વધારાનું. નિરવ ત્રિ, સંગ્રહ કરવામાં કુશળ,
એકઠું કરવામાં હોંશીઆર. નિવારણ 7 સંગ્રહ કરે,એકઠું કરવું. નિરીજા પુત્ર ઉપરના અર્થ નિરથીત ત્રિસંગ્રહ કરેલ, એકઠું કરેલ. નિરીમન ને એકઠું થવું, સંગ્રહરૂપ થવું. નિવમાત્ર પુ. ઉપરના અર્થ. નિવમૂત ત્રિ. એકઠું થયેલ, સંગ્રહરૂપ
થયેલ. નિવાઇ પુછે એકઠું કરેલ ધાન્ય વગેરે,
ઢગલે કરેલ. નિજ પુત્ર ગાય-બળદના કાનને અગ્રપ્રદેશ. નિરિજી સ્ત્રી ઉત્તમ ગાય. નિચિત્ત ત્રિવ્યાપ્ત, પૂર્ણ, સંકીર્ણ, રચેલ,
કરેલ, ગોઠવેલ, જડેલ. નિરિતા સ્ત્રી તે નામે એક નદી. નિવર ૧૦ અત્યંત લા કાળ. નિરિ ત્રિ. અત્યંત લાંબા કાળનું. નિવૃક્ષના પુત્ર સમુદ્ર, યજ્ઞાતે અવભૂથ
નામનું સ્નાન. નિવૃઢ પુનેતરનું ઝાડ. નિપુટ નં. છાતીનું બયર.
નવુ એક જાતિનું માછલું. નિકિત ત્રિ. આચ્છાદન કરેલ, ઢાંકેલ. નિય ત્રિમાચીમાન જુઓ. નિહgo અત્યંત ફરનાર, અતિશય
વિચરનાર.. નિવાઇ go ઓછાડ, ઝભ્ભો, રથ વગેરે
ઢાંકવાને માફ. નિચોસ્ટ g• યોધ્ધાઓ વગેરેનું છાતીનું
સુતરાઉ બમર. નિછવિ ૩૦ એક પ્રકારનો પ્રદેશ-તમુકેશ નિછવિ પુત્ર ત્રાત્ય ક્ષત્રિયથી સજાતીય
સ્ત્રીમાં ઉત્પન્ન થયેલ જાતિ,
નિઝ ત્રિક પિતાનું, નિત્યનું, સ્વાભાવિક નિવાસ પુપાર્વતીના ક્રોધથી ઉત્પન્ન
થયેલ એક ગણ. નિકળશ ત્રિ. અતિશય હણનાર. નિવૃતિ સ્ત્રી, શાકઠીપમાં આવેલી નદી. નિવૃત્તિ ત્રિો સ્વભાવથી જ વૈર્યવાળુ. નિકિ ત્રિક શુધ્ધિવાળું, પવિત્ર, સ્વચ૭. નિનિવૃક્ષ ત્રિ ગ્રહણ કરવા ઈચ્છતું. નિવૃક્ષચન્દ્ર ત્રિ ગ્રહણ કરાવવા ઈચ્છતું. નિનિવૃત્તિ ત્રિ. ભવિષ્યમાં ગ્રહણ
કરાવવા ઇચ્છતું. નિલકુ ત્રિ ગ્રહણ કરવા ઈચ્છનાર. નિતિજ્ત ત્રિછુપાઈ જવા ઈચ્છતું. નિકિgષ ત્રિો છુપાઈ જવા ઇચ્છનાર. નિટ૮ પુલલાટ, કપાળ. નિદાસ પુ. શિવ. નિલન પક્ષીઓની નીચે ઉડી આવવા
રૂપ ગતિ. નિપિકા સ્ત્રી, એક જાતના વટાણા. નિષ્ણ ત્રિઅન્તહિત, ઢંકાઈ ગયેલ, અ
દશ્ય થયેલ. નિતત્ની સ્ત્રી તે નામે એક ઔષધિ. નિશ્વ પુસ્ત્રીઓને કટિપશ્ચાદ્દભાગ, કુલે,
ખાંધ, કાટ, તીર, મધ્યપ્રદેશ, કેડ. નિશ્વિન ત્રિ નિતંબવાળું, કુલાવાળું,
મધ્ય પ્રદેશવાળું. નિશ્વની ત્રીસુંદર નિતંબકુલાવાળી સ્ત્રી,
નિતમ્ભ પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. નિમ્ અથ૦ અતિશય, અત્યંત. નિત પુત્ર સાત પાતાળો પૈકી ત્રીજું પાતાળ. નિતાત્ત ૧૦ એકાંત, અત્યંત, અતિશય. નિત્ય ત્રિો સતત, હમેશ, નિત્યનું, શાશ્વત,
સદા કાળ રહેનારું, સદાકાળનું, કાયમનું,
અવિનાશી. નિત્ય પુત્ર સમુદ્ર
For Private and Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नि त्य
निदिष्ट
વંદનાદિ કર્મ,
નિત્ય ન હમેશ કરવાનું શાસ્ત્રોક્ત સંધ્યા- | નિત્યનિત્યસંવિધ પુ. નિત્ય તથા
અનિત્યનો એકત્ર સંગસંબંધ ન નિત્યકર્મન ૧૦ ઉપરને અર્થ.
હોવો તે. નિત્ય77૦ હમેશનું કર્તવ્યસંધ્યાવંદનાદિ. નિત્યામસુત્ત ત્રિયોગાસક્ત, યોગી. નિત્યક્રિયા સ્ત્રી ઉપર અર્થ. નિઃ ૧૦ ઝેર. નિત્યોર નવ અવૈધ કેશાદિચછેદન. નિઃ ત્રિ નિદા કરનાર, નિત્યનિ પુછ વાયુ.
નિદ્ર ત્રિ દીધેલ, આપેલ. નિત્યાના પુત્ર વાયુ.
નિરંકુ ત્રિદાદરના રોગથી રહિત. નિત્યતા સ્ત્રી નિત્યપણું.
નિકું ૫૦ મનુષ્ય, માણસ. નિત્ય નો નિત્યપણું,
વિશ ત્રિ દેખાડનાર, બતાવનાર. નિત્યા મચ૦ સર્વદા, હમેશ. નિન ર૦ ઉદાહરણ, દષ્ટાન્ત, દાખલ, નિત્ય નૈમિત્તિકા ૧૦ પર્વશ્રાધ્ધ વગેરે ગૃહ
આજ્ઞા, ધોરણ, જેવું, દેખવું. સ્થનું કર્તવ્ય.
નિના સ્ત્રી તે નામે એક અર્થાલંકાર. નિત્યચિ ઉ૦ સુષુપ્તિ અવસ્થા.
નિવાઇ પુo ગ્રીષ્મ ઋતુ, ઉનાળો, ઘામ, નિત્યમુ પુછ પરમાત્મા.
ગરમીને વખત, ગરમી, પરસેવો, તે નિત્ય પુત્ર ફળયોગ વિના જીવનાદિમાત્ર ' નામે એક ઋષિ. નિમિત્તે કરેલા અગ્નિહોત્રાદિ યજ્ઞ.
નિધન પુ. સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. નિત્યવન ત્રિ. સદાકાળ યુવાવસ્થાવાળું.
નિવા િg૦ ગ્રીષ્મ ઋતુ, ઉનાળો. નિત્યવના સ્ત્રી ધ્રપદી.
નવા ત્રિ રોકનાર, અટકાવનાર. નિત્યદ પુસત્યલેટમાં રહેલ વિષ્ણુનું
નિવાર ૧૦ આદિ કારણ, મૂળ કારણ, એક સ્થાન.
કારણ, વાછરડાનું દામણ, કારણક્ષય, નિત્યાન્ યચ૦ સદા, હમેશ.
રેગનિર્ણય રોગનો હેતુ, શુધિ. નિત્યરથ ત્રિક નિત્ય હૈર્યવાન, સદા |
નિધિ ત્રિ. વૃધ્ધિ પામેલ, લેપેલ, લીંપણ સત્વગુણમાં સ્થિતિ કરનાર.
વગેરેથી વૃદ્ધિ પમાડેલ. નિત્યસમ પુત્ર ગૌતમ સૂત્રોક્ત એક જાતિ.
નિવધા સ્ત્રી એલચીને વેલે, એલચી. નિત્યસમાસ પુળ વ્યાકરણપ્રસિધ્ધ એક
નિવિધિ સ્ત્રીભોરીંગણી. સમાસ–જેના વિગ્રહ વાક્યમાં સમાસ
નિધિવિધાથ go વૈઘકપ્રસિદ્ધ એક પામતાં પદમાંનું કોઈપણ પદ હોતું નથી. ઉકાળો. નિત્યો પુત્ર દ્વિજ જાતિએ હમેશ કર- નિશ્ચિત પુ. શ્રવણ-મનનથી જાણેલ વાનો હોમ.
પદાર્થનું એકાગ્રપણે ચિંતન, સજાતીય નિત્યા શ્રી દેવીની એક શક્તિ, મનસાદેવી.
ચિંતનપ્રવાહ, શ્રવણ-મનનના ફળરૂપ નિત્યાના પુત્ર પિતે અપવિત્ર હોય આત્મચિંતન.
ત્યારે તથા અશુધ્ધ ભૂમિ ઉપર સર્વથા નિવિદ્યાસન 7૦ ઉપરના અર્થ. નહિ કરવા યોગ્ય વેદપાઠનો સમય વગેરે. નિશ્ચિાજુ ત્રિ. શ્રવણ-મનનથી જાણેલ નિત્યનિત્યવત્તવિવેવ નિત્ય તથા પદાર્થનું ચિંતન કરવા ઈચ્છનાર. અનિત્ય વસ્તુનો વિવેક
નિદિ ત્રિો બતાવેલ, કહેલ, હુકમ કરેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विदुश
निन-शत्रु
ઝાડ.
નિકુવા પુએક જાતનું માછલું. નિયાના ત્રિ ખજાનાની સમીપ પ્રદેશ નિરા પુત્ર શાસન, આજ્ઞાનું કહેવું, પાસે, વગેરે. પાત્ર.
નિધાપજી પુત્ર શાસ્ત્ર, કોલ, એરંડાનું મિરાજ ત્રિવનોકર, ચાકર, શિષ્ય વગેરે, આજ્ઞા માનનાર, આજ્ઞા કરનાર,
નિધી ગ્રાન્ટ મૂકીને, સ્થાપીને. નિરાજ ત્રિ, આજ્ઞા કરનાર,
નિધિ પુછ વસ્તુને આધાર, નલિકા નામે મિરની સ્ત્રી દિશા.
એક ગંધવ્ય, સમુદ્ર, વિષ, પરમેશ્વર, િિા ત્રિઆજ્ઞા કરનાર, ઉપદેશક. શિવ, બ્રહ્મા, ભંડાર, ખજાનો, કુબેરના મિદા સ્ત્રી શયન-સ્વ-ઉંધ.
નવ પ્રકારના ભંડાર, વેદ, નિદ્દાખ ત્રિ નિદ્રાવાળું, ઉંઘવાળું, ઉંઘતું,
નિધિ પુવેદરક્ષક, અનુચાન.
નિધિનાથ ૩૦ કુબેર. મિતિ ત્રિ. ઉંઘતું, સુ તું.
નિધિનાથ ત્રિા ભંડારને રક્ષક. નિદ્રામા પુત્ર ઉઘને ભંગ.
નિધv g૦ કુબેર. નિદ્રામાપ ૫૦ ઉંઘતું. સૂતું.
નિધિ ત્રિવ ભંડારને રક્ષક. નિદાજુ ત્રિઉંધવાના સ્વભાવવાળું, ઉં.
નિધિપતિ પુત્ર કુબેર. ઘણસી, ઉધવાળું.
નિધિપતિ ત્રિવ ભંડારને સ્વામી. નિદાતા શ્રી. ઉંધણસી સ્વભાવવાળું.
નિયમન ત્રિવે મૂકાતું, સ્થપાતું. નિદાન્ત ૧૦ ઉપરને અર્થ.
સિધરા ૩૦ કુબેર. નિવૃક્ષ પુ0 અંધકાર, અંધારૂં.
નિધીશ ત્રિવ ભંડારને સ્વામી. નિદાર્જિનનન નવ શરીરમાં રહેલ કફ ધાતુ.
નિધીશ્વર પુછ કુબેર. નિકિત ત્રિ. ઉલ, સુતેલ.
નિધીશ્વર ત્રિા ભંડારને સ્વામી. નિધન ઉ૦ નં૦ મરણ, તિષપ્રસિદ્ધ અને
નિધુવન ન મૈથુન, સુરતક્રીડા, અત્યંત ષ્ટમ સ્થાન, પોતાના જન્મનક્ષત્રથી સાતમું
પૂજવું, કાંપવું, ઉત્સાહ, આનંદ. સોળમું–ત્રેવીસમું નક્ષત્ર, પાંચ કે સાત
નિઘેર ત્રિ. મૂકવા યોગ્ય સ્થાપવા યોગ્ય. અવયવવાળા સામનો છેલ્લે અવયવ.
નિયા સ્ત્રી લક્ષ્મી દેવી. માધન ત્રિવ દરિદ્ર.
નિધ્યાન ન દર્શન, જેવું. નિધનના સ્ત્રી મરણપણું, દરિદ્રપણું.
નિદવ પુતે નામે એક ઋષિ. નિધનત્વ ર૦ ઉપરના અર્થ.
નિતિ ત્રિ. અત્યંત સ્થિરતાવાળું. ભિધનવંત ત્રિ. મરણવાળું.
નિશ્વાન પુત્ર શબ્દ, અવાજ. શિયનવે નવ નિધન અવયવવાળું સામ. નિરંકુ ત્રિઅદર્શન પામવા ઇચ્છનાર, મિયા સ્ત્રી પાશને સમૂહ, નિધાન, સોંપવું, નાશ પામવા ઈચ્છનાર. અર્પણ કરવું, મૂકવું, સ્થાપવું.
નિનઃ પુ. શબ્દ, અવાજ. ભિયાન ૧૦ સ્થાપવું, મૂકવું, સ્થાન, આ
નિયન ૧૦ નિષ્પાદન, હરકોઈ કાર્યમાં ધાર, આશ્રય, લયનું સ્થાન, નિધિ શબ્દ ! લાગ્યા રહેવું, સીંચવું, છાંટવું. જુઓ, અપ્રકાશ, ખજાનો, ભંડાર. નિનાઝુ ઉદ્ધવને એક પુત્ર.
For Private and Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
निनर्द
निपीयमान
નિના પુત્ર વેદના શબ્દનું એક પ્રકારનું ! નિપત્યજેહિ સ્ત્રીલાલ રંગની સ્ત્રી. ઉચ્ચારણ.
નિપત્ય સ્ત્રી, ચીકણી જમીન, યુદ્ધભૂમિ. નિના પુત્ર શબ્દ, અવાજ, ગર્જના.
નિપU R૦ પ્રીતિને અભાવ, અત્યંત પ્રનિનાવત ત્રિશબ્દવાળું, ગર્જનાવાળું. સન્ન થવું. નિનાનિ ત્રિ. ઉપરના અર્થ
નિપટા ત્રિજેનાં પાદડાં ખરી પડયાં નિના@ go મોટો ઘડો, મણિક.
હોય તેવું ઝાડ. નિનિનુ પુ. નિન્દા કરવા ઈચ્છનાર.
નિજ અતિશય પાક, અત્યંત પાક, નિષત્ ત્રિ, લઈ જવા ઇચ્છતું, દેરવા રસોઈ, રાંધવું. ઈચ્છતું.
નિપાદ પુત્ર નિપટ જુઓ. નિનીy ત્રિવ લઈ જવા ઇચ્છનાર, દેરવા નિપાત પુત્ર પડવું, મરણ પામવું, મરણ, ઈચ્છનાર.
નીચે પડવું, વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ નિયમવિરૂદ્ધ નિન્દ્ર ત્રિનિંદા કરનાર.
સિદ્ધ થતા શબ્દો. નિત ત્રિ. નિંદા કરતું, નિંદતું. નિતિન ૧૦ પાડવું, નીચે પાડવું, નીચે નિતા પુત્ર નિંદિત હાથ.
લઈ જવું, મારી નાખવું, વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ નિન્દન ૨૦ નિંદવું, નિંદા કરવી.
નિયમ વિરૂદ્ધ શબ્દની સિદ્ધિ કરવી તે. નિજા સ્ત્રી નિંદા.
નિતિત ત્રિા પાડેલ, નીચે પાડેલ, મારી નિર્ણવાયુમીમાંસકોએ કહેલ નિંદરૂપ
નાખેલ, વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ નિયમવિરૂદ્ધ સિદ્ધ અર્થવાદ.
કરેલ. નિસ્તુતિ સ્ત્રી નિંદાપૂર્વક સ્તુતિ, નિં. નિતિન ત્રિ. નીચે પાડનાર, મારી નાદાદ્વારા સ્તુતિ.
ખનાર, પાડનાર. નિત ત્રિ, નિંદેલ, ધિક્કારેલ. નિદ્ર ત્રિ નિમ્ર પ્રદેશ–નિચાણવાળા પ્રદેશ. નિદ્ સ્ત્રી. મરણ પામેલાં છોકરાંવાળી સ્ત્રી.
નિપાન ૩૦ કુવાની પાસેનું જલાશય-હવાડોનિપ પુ. ૧૦ કળશ, લેટે, ઘડે.
કુંડ વગેરે, દૂધ દોહવાનું પાત્ર, ખાઈ નિu g૦ કદંબનું ઝાડ.
વગેરે, સંપૂર્ણ પી જવું તે. વિપક્ષતિ શ્રી. ઘોડાના જમણા પડખામાં નિપાનવત ત્રિ- હવાડ, કુંડ વગેરે.
રહેલ તેર હાડકાંપૈકી બીજું હાડકું. નિદન ર૦ અત્યંત પીડવું, નીચવવું, રિપદ પુત્ર પાઠ, ભણવું તે.
આલિંગન. નિતિ ત્રિ પાઠ કરેલ, ભણેલ. નિજીકના સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. નિતિન . જેણે પાઠ કરેલ હોય તે.
નિકિત ત્રિ. અત્યંત પીડેલ, દુઃખ રિપતર્ ઝ પડતું, નીચે પડતું, નમતું, દીધેલ, નીલ, આલિંગન કરેલ. નીચે નમતું.
નિ૪િ સચ્ચા અત્યંત પીડીને, નીચોવીને, નિતિન ૨૦ પડવું, નીચે પડવું, નમવું, ભેટીને. મરણ.
નિપીત્ત . અત્યંત પીધેલ, સંપૂર્ણ પીધેલ. નિતત ત્રિપટેલ, નીચે પડેલ, નમેલ. | નિયમાન ત્રિઅત્યંત પીવાતું, સંપૂર્ણ નિત્ય પડીને, નીચે પડીને, નમીને. |
પીવાતું.
For Private and Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
निपुण
નિપુન ત્રિ॰ પ્રવીણ, હાંશીઆર, કુશળ, ચતુર, ડાહ્યું, મા. નિપુળતા શ્રી હાંશીઆરી, ચતુરાઈ, સૂક્ષ્મતા. નિપુળત્વ ન॰ ઉપરના અર્થ. નિપુર પુ॰ લિંગદેહ-સુક્ષ્મ શરીર. નિષ્ઠા શ્રી ‘ઝ્યોતિષ્મતી' નામના વેલા. નિાન ન॰ જોવું, દેખવું. નિવૃદ્ધ ત્રિ॰ બાંધેલ, ક્રંદ કરેલ, દાખમાં રાખેલ.
નિવધ વુ॰ અમુક કાળે આપવાને કબૂલેલ વસ્તુ, અમુક એક સંગ્રહગ્રંથ, બંધન, બાંધવું, અટકાવવું, એક જાતના રાગ, લીંબડાનું ઝાડ, નિબંધ-ગ્રંથ. નિવન્ધન ન॰ કારણ, હેતુ, બાંધવુ, અટકાવવું, નિબંધગ્રંથ, વીણાના તાર આંધવાની ખુટી, વાક્યરચના,એડી, સાંકળ. નિવૃત્ત્વન ત્રિ॰ બાંધવાનું સાધન. નિવધની સ્ત્રી ખેડી, સાંકળ. નિવૃિત ત્રિ॰ બાંધેલ, રચેલ. નિન્ધિક્ ત્રિ॰ બાંધનાર, રચનાર. નિવસ્તૃ ત્રિ॰ ઉપરના અ.
નિર્દે ન॰ મારવું, ઠાર કરવું, નાશ કરવું. નિવિક ત્રિ॰ દૃઢ, મજબૂત, ઘટ્ટ. વિષિ ત્રિ॰ ઉપરના અ. નિવિલ ત્રિ॰ નિવિટ જુએ. નિમ્ન ત્રિ॰ અત્યંત પ્રકાશતું, સદેશ, સમાન, તુલ્ય.
નિમાન ૧૦ દર્શન, જોવું, દેખવું. નિમીમ ત્રિ॰ અત્યંત ભય કર. નિમૂત ત્રિ॰ નિશ્ચળ થયેલ, સ્તબ્ધ થયેલ, અત્યંત ભય પામેલ.
નિમૂય અન્ય૦ અત્યત થઇને. નિમૂયપ પુ॰ વિષ્ણુ. નિવૃત ત્રિ॰ ધારણ કરેલ, વિનીત, કુળવાયેલ, શિક્ષિત, નિત્રળ, એકાત્ર, શાંત, ગુપ્ત, નિર્જેન, એકાંત.
ર
९
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
निमिष
નિમ પુ॰ ખીલી, છૂટા, છૂટી. નિમય ત્રિ॰ ડૂબેલ, મમ્ર, આસક્ત, ગરકાવ. નિમત્ ત્રિખતું,ગરકાવ થતું,મગ્ન થતું. નિમન્નથુ વુ॰ ડુખવું, ગરકાવ થવું, મગ્ન થવું. નિમઝન ન॰ ઉપરના અર્થ, સ્નાન. નિમન્ત્રજ ધ્વનિમંત્રણ કરનાર, નેાતરનાર. નિમન્ત્રણ 7॰ નિમયંત્રણ કરવું, તરવુ. નિમન્ત્રીય ત્રિ• નિમંત્રણ કરવા ચાગ્ય,
નેાતરવા યાગ્ય.
નિમન્ત્રયમ્ ત્રિ॰ નિમંત્રણ કરતુ, નેતરતું. નિર્માન્ત્રત ત્રિ॰ નિમંત્રણ કરેલ, નાતરેલ. નિમય પુ॰ બદલેા કરવા, કાઈ એક દ્રવ્ય
દઈ લઇ તે બદલે બીજું આપવું લેવુ. નિમાતવ્ય ત્રિ॰ બદલા કરવા યાગ્ય. નિમાન ૬૦ મૂલ્ય, કિંમત. નિમવુ॰ અત્રિવંશી દત્તાત્રેયનેા પુત્ર, કૌરવ
વંશી એક રાજા, ઇક્ષ્વાકુવંશી એક રાજા. નિમિત ત્રિ॰ એક સરખી લંબાઇ પહેાળાઇ વાળુ.
નિમિત્ત ન॰ હેતુ, કારણ, ચિન્હ, શકુન, કુળ, નિમિત્તને નિશ્રય, ખાણનું લક્ષ્ય. નિમિત્તજન॰ ઉપરના અર્થ, ચુંબન. નિમિત્તજારળ ન૦ નૈયાયિકમતે એક કારણ, નિમિત્તત્ ત્રિ॰ નિમિત્ત કરનાર. નિમિત્તòત્ વુ॰ કાગડા. નિમિત્તજ્ઞ ૬૦ જોશી.
નિમિત્તતા હ્રૌ॰ નિમિત્તપણું, કારણપણું, નિમિત્તત્વ ન॰ ઉપરના અ.
માત્ર કારણ.
નિમિત્તવય પુ॰ કોઇ કારણવશાત મારવું. निमित्तमात्र न० નિમિત્તવિક્ ત્રિ॰ નિમિત્ત જાણનાર, જોશી. નિમિત્તન ત્રિ નિમિત્તવાળુ, એક પ્રકા
રતા વધતાં.
For Private and Personal Use Only
નિમિષ પુ॰ આંખ મીચવી, આંખનેા પલકારા મારવા, આંખના પલકારા જેટલા કાળ, પરમેશ્વર, એક જાતને રાગ,
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
निमिषत्
नियन्त्रण
--
-
-
-
- -
-
-
નિમિત્ત ત્રિઆંખ મીચતું, આંખના | જિજ્ઞ ત્ર નીચું, ઉડું, ગંભીર. પલકારા મારતું.
નિ ન વૃક્ષ વગેરેમાં વેલાઓના વીંટામિલિત ત્રિ. આંખ મિચેલ, આંખનો વાથી થયેલી નીશાની. પલકારે મારેલ.
નિ ત્રિ. નીચે જનાર. નિિિવત ૨૦ આંખ બંધ કરવી તથા નિત્તા સ્ત્રી નદી. ઉઘાડવી.
નિ+નતા સ્ત્રીનીચાણ, ઉંડાઈ ગંભીરતા. નિમિત્તે મેષ રૂ૦ આંખ ઉઘાડવી તથા નિક્તિત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ. બંધ કરવી.
નિમ્નોસંત ત્રિનીચું-ઉંચું. નિમીટર ૧૦ આંખ મીચવા ઉઘાડવા- નિશ્વ ઉ૦ લીંબડાનું ઝાડ. રૂપ વ્યાપાર, પાંપણ સંકોચવી, મરણ, નિશ્વ ના લીંબડાનું ફળ. અવકાશ.
નિવેલ . લીંબડો. નિર્મદા સ્ત્રી આંખ મીંચવી, નિદ્રા. નિર્વત ઉ૦ લીંબડો, મંદારવૃક્ષ. નિમદિ સ્ત્રી ઉપરના અર્થ, બહાનું, નિષ્ણુ ન૦ કાગદી લીંબુ. મિષ, કપટ.
નિવૂ સ્ત્રી કાગદી લીંબુ. નિમિત ત્રિા આંખ મિચેલ, નિદ્રા પામેલ, નિવૃત ન પુછે કાગદી લીંબુ. મરણ પામેલ, સંકોચાયેલ.
નિસ્ટોરની સ્ત્રી જ્યાં સૂર્ય અસ્ત થાય નિમનિ ત્રિઃ આંખ મીચનાર, નિદ્રા છે ત્યાં આવેલી એક નગરી. પામનાર.
નિજ પુ અસ્ત થવું, અસ્ત પામવું. નિમીશ્વર ૩૦ જૈનમતે ગયેલ ઉત્સર્પિણી નિત્રોજન ન ઉપરના અર્થ.
કાળમાં થયેલા સોળમા તીર્થંકર. નોર પુત્ર યદુવંશી ભજમાન રાજાને નિમૂત્ર ત્રિવે મૂળરહિત.
એક પુત્ર. નિમૂઢ 7૦ પ્રકાશ કરો, પ્રકાશન. નિયત ત્રિ, બંધાયેલ, કેદ થયેલ, નિયમ નિમેય ત્રિબદલે કરવા યોગ્ય.
કરનાર, નિયમવાળું, નિત્ય, નિરંતર, નિમેષ ર૦ બદલો કરવો.
સંયમી, ઈન્દ્રિયો વગેરેને વશ કરનાર, નિમેષ પુરુ આંખનો ઉઘાડવા મીચવાનો કરેલા નિયમવાળું.
વ્યાપાર, પાંપણ સંકાચવી, આંખના પ- નિયતમાના ત્રિ- મનને વશ કરનાર. લકારા જેટલું કાળ.
નિચેતાત્મન ત્રિ ઉપરનો અર્થ, નિમેપ પુ ઉપરના અર્થ, અવિકાશ, નિયતાતિ સ્ત્રી સાહિત્યમાં નાટપ્રસિધ્ધ પતંગીયું.
પ્રારબ્ધ કાર્યની એક અવસ્થા. નિમેન્ ત્રિઆંખનું ઉઘાડવું–મીચવું નિયતિ ગ્રોવ ભાગ્ય, દેવ, નસીબ, ઈશ્વરેચ્છા, કરનાર.
અવિદ્યા, સંયમ, મનોનિગ્રહ, ધર્માચરણ. નિમેન્ ત્રી. વીજળી..
નિયતી સ્ત્રી, દુગો દેવી. નિમેષ સ્ત્રી નેત્રમાર્ગમાં રહેલી અને નિચ ત્રિ નિયમ કરનાર, શાસન કરનાર,
અને મીચવા ઉઘાડવામાં સહાયકારક નિય7 પુત્ર રથ હાંકનાર સારથિ, પરમેશ્વર. એક નાડી-નસ.
નિયત્ર ન નિયમ કરવો, નિગ્રહ કરવો, વિન્દ્ર પુત્ર પતંગીયું.
સારચિપણું, વશ કરવું.
For Private and Personal Use Only
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नियन्त्रणा
नियोज्य
નિજ સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. નિશ્વિત ત્રિ. વશ કરેલ, નિયમ કરેલ,
નિગ્રહ કરેલ. નિયમ પુછે પ્રતિજ્ઞા, સ્વીકાર, નિત્ય, વ્રત, નિયમ, નિય, નિયંત્રણ, ગનું એક અંગ, સર્વ નિયંતા પરમેશ્વર, મર્યાદા,
સંયમ, વશ કરવું, નિગ્રહ કરવો, અટકાવવું. નિજમન નવ ઉપરના અર્થ, બાંધવું, વશ
કરવું, નિયમમાં રાખવું. નિયમ ત્રિ નિયમવાળું. નિયમસેવા સ્ત્રી આસો સુદ અગીઆરસથી
આરંભી કાર્તિક માસ સુધી વિષ્ણુની
સેવા. નિવનસ્થિતિ સ્ત્રી તપશ્ચર્યા. નિયમિત ત્રિ, બધેલ, વશ કરેલ, નિયમ
કરેલ. નિયm ત્રિ રોકવા ગ્ય. બાંધવા યોગ્ય,
વશ કરવા યોગ્ય. નિયW ગઇ બાંધીને, વશ કરીને રોકીને. નિરવ પુછે પહોંચાડવાને સમર્થ રથ વગેરે. નિજ પુત્ર મિશ્ર થવું, શેળભેળ થવું. નિયતા ન પાડવું, નીચે પાડવું. નિયતન ત્રિભયવાળું. નિવાર ત્રિક ગઠસ્થાન-ગાયોના વાડાનું
સ્થાન. નિયામ પુત્ર નિયમ જુઓ. નિયામા ત્રિ નિયમ કરનાર, દૂર કરનાર
વશ કરનાર, તિરસ્કાર કરનાર, ખંડનકાર. નિશાન પુ. નાવિક, ખલાસી. નિયામવત સ્ત્રીનિયામકપણું. નિયામલત્વ નવ નિયામકપણું. નિચાવ નિવે જુઓ. નિજી fa૦ નિમેલ, અધિકૃત, યોજેલ, પ્રે-
રેલ, આજ્ઞામાં રહેલ, સેવક વગેરે. નિપુણા ત્રિજનાર, નમનાર.
નિયુત ઉ૦ વાયુનો ઘોડે. નિયુત ત્રિવ જલ, જોડેલ, પ્રેરેલ, નિયત,
નિત્ય, હમેશનું, કાયમનું. નિયુત . એક લાખની સંખ્યા, દશ
લાખની સંખ્યા. નિયુત પુત્ર વાયુ. નિયુવતીય ત્રિ. વાયુ જેને દેવ હોય તેવું - હવિષ વગેરે. નિયુત્સા સ્ત્રી ભરતવંશી પ્રસ્તાર રાજાની
પત્ની. નિયુદ્ધ ન બાયુદ્ધ, મલ્લયુદ્ધ. નિયુથ ત્રિજવા માટે જોડેલા રથવાળું. નિશ્વ ત્રિક યોજવા યોગ્ય જેઠવાયોગ્ય,
નીમવા યોગ્ય અધિકાર સોંપવા યોગ્ય. નિઝ ત્રિા યોજનાર, નીમનાર, જોડનાર નિયન પુત્ર પ્રેરણા, પ્રવૃત્તિ કરાવવી, આશા, નિશ્ચય, જવું, જડવું, નીમવું, અધિકાર
સોંપવ, નિયમ. નિકાર નીમેલા કામનું પ્રયો
જન, નીમેલા કાર્યનું કારણ નિવવિધ પુ. યોજનાની વિધિ, અધિ
કાર સાંપવાની વિધિ. નિવાર્થ પુત્ર નિયોપયોગ જુઓ. નિમ્ ત્રિજનાર, જોડનાર, અધિ
કાર સોંપનાર, હરકોઈ કામમાં જોડાયેલ,
કામ ઉપર નીમાયેલ. નિશ ત્રિ. પ્રભુ, સ્વામી, યોજના કરવા
સમર્થ. નિઝર ન જવું, પ્રેરણા કરવી, ની
મવું, આજ્ઞા કરવી, ઉપદેશ કરે છે. નિસનીય ત્રિયોજવા યોગ્ય, પ્રેરણા
કરવા યોગ્ય, આજ્ઞા કરવા યોગ્ય, નીમવા
ચો. નિરંતર ત્રિ જેલ, પ્રેરણા કરેલ, ની
મેલ, આજ્ઞા કરેલ, ઉપદેશ કરેલ. નિજ ત્રિ નિયોગની જુએ.
For Private and Personal Use Only
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
निगो काम
१२
निरपराधत्व
નિરામ ત્રિો બાયુદ્ધ કરવા ઈચ્છનાર, | નિર્જન પુરુ પરમાત્મા, શિવ. મલ્લયુદ્ધ કરવા ઈચ્છનાર.
નિલના સ્ત્રી પૂનમ તિથિ. નિ ત્રિ- બાયુદ્ધ કરનાર, મલ્લયુદ્ધ નિરત ત્રિઅત્યંત આસક્ત, તત્પર, અને કરનાર.
તિશય રક્ત. નિયો પુત્ર કુકડે.
નિત સ્ત્રી અત્યંત આસક્તિ અતિશય રતિ. નિયલ ત્રિબાયુદ્ધ કરનાર, મલ્લયુદ્ધ નિરતિરાય પુત્ર અત્યંત અતિશય, પરમેશ્વર, કરનાર.
પિતાના કરતાં અતિશયરહિત. નિદ્ મચ૦ વિયોગ, અત્યય, આદેશ,
નિતરાય ત્રિજેની અપેક્ષાએ કાઈનો ઓળંગવું, ભોગ, નિશ્ચિત, નિષેધ-આ
પણ અતિશય ન હોય તે, ઘણુંજ, સૌથી અર્થોમાં વપરાય છે.
ચઢી આતું. નિફા ઉ૦ સૂર્યથી ભોગવાતી રાશિનો પ્રથમ નિત્ય ત્રિક વિનાશરહિત, અવિનાશી,
ત્રીસમો ભાગ, સૂર્યનો બીજી રાશીમાં નિર્દોષ, નિરપરાધી. સંક્રમણદિવસ.
નિત્ય ૩ વ્ય૦ વિનાશનો અભાવ. નિરાત્રિ ભાગરહિત.
નિષ્ય માર્ગમાંથી નીકળેલ માર્ગ નિરાલા ત્રિ- ભાગરહિત.
ઓળંગી ગયેલ. નિ ત્રિ અક્ષાંશરહિત.
નિજનુનાસિક અનુનાસિક અક્ષરહિતનિરા ૩૦ અક્ષોન્નતિશન્ય દેશ-જ્યાં રા
અનનુનાસિક. ત્રિમાન તથા દિનમાન સરખું હોય તેવા નિરનો ચાના પુત્ર ગૌતમે કહેલ એક પ્રદેશ.
નિગ્રહસ્થાન. નિશા ઉપરના અર્થ.
નિત્તર ત્રિસંતત, અવિચ્છિન્ન સંતતિનિપુશ્રૌત-સ્માર્ત અગિસાધ્ય કર્મથી વાળું, નિત્ય, હમેશ, સર્વદા, અપરિધાન, રહિત જિ.
અંતરવગરનું, અભેદ, અખંડ, ઘટ્ટ, અનિરા ૩૦ મદોન્મત્ત હાથી.
તાદાર્થ, સાંકડું. નિરા ત્રિ પ્રતિબંધરહિત, અનિવાર્ય,
નિરન્તરમ્યાન ૩૦ હમેશને અભ્યાસ, નિત્ય ઉદ્ધત.
સ્વાધ્યાય. નિ ત્રિ. અંગરહિત, શરીરવિનાનું.
નિત્તર ત્રિ નિત્તર જુઓ. નિત નવ તે નામે એક રૂપકાલંકાર
નિશ્વય ત્રિ સંબંધવગરનું, અસંબદ્ધ, નિરઢ ત્રિ માંગળીઓમાંથી નીકળી
વંશવગરનું, પરંપરા-કમવગરનું. ગયેલ, આંગળીઓ બહાર.
નિવે નવ સ્વામી-શેઠની ગેરહાજરીમાં નિલિનન અજિન-મૃગચર્માદિથી નીકળી
કરેલી ચોરી, ગયેલ, મૃગચર્માદિ બહાર.
નિg ત્રિ, પાણી વગરનું, નિર્જળ. વિઝન ૨૦ સાલાં પાયાભ્યાસ રજજુના નિપુત્રા ત્રિ નિર્લજ્જ, બેશરમ. પ્રથમ છઠ્ઠા ભાગમાં કરવા યોગ્ય એક લક્ષણ.
નિરHTધ ત્રિ- અપરાધરહિત, બીનગુનેગાર. નિરસન ત્રિ. નિર્દોષ, નિલેપ, અજ્ઞાનશન્ય. નિરપરાધતા સ્ત્રી અપરાધરહિતપણું. નિરસન ન આંજણ વગરની આંખ. નિરાધત્વ નવ ઉપરનો અર્થ.
For Private and Personal Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
निरपवर्त
निरस्तसाम्यातिशय
નિરપવ પુત્ર પાછું નહિ કરવું તે, દઢ- | નિરવ ત્રિઅવયવરહિત, વિભાગરહિત. ભાજક.
નિરવ ર૦ પરબ્રહ્મ-પરમાત્મા. નિરપાઇ ત્રિ વિનાશરહિત, વિધ્રરહિત, નિરવ ત્રિા અવશેષશન્ય-સમગ્ર, સંપૂર્ણ નિરપેક્ષ x અપેક્ષાશન્ય, બેદરકાર, નિ- નિરપતર્ ૫૦ સમગ્રથી, સંપૂર્ણથી,
પૃહ, આશાશન્ય નિવાર્થ, અશક્ય સંપૂર્ણ રીતે. વિષ્યવાળું.
નિરવ ત્રિ ઉત્કંઠાવાળું, ઉત્સાહવાળું. નિમાર ત્રિ. અભિમાનરહિત. નિવલિત ત્રિ. જેણે ભોજન કરેલું પાત્ર નિરમા તે અત્યંત અનુરાગ, ઘણેજ સંસ્કારથી પણ શુદ્ધ ન થઈ શકે તે પ્રેમ, નિયત રાગ-પ્રેમનો આધાર.
પાત્રબહિષ્કૃત ચંડાળ વગેરે. નિમિત્ર પુ) પાંડવ નકુલનો એક પુત્ર, નિરવતા ત્રિઢાંકલ નહિ તે, ઉઘાડું,
બૃહદથના વંશને એક રાજા. નિમિત્ર ત્રિ, શત્રુરહિત, શત્રુવગરનું. નિવેદાનિત સ્ત્રી કિલ્લે, વાડ, નિરા પુત્ર નરક.
નિશ્વિન પુત્ર પર્વતરૂપ એક તીર્થ નિરવ ન નીકળવાનો ઉપાય.
નિરૂન ક ભોજનનો અભાવ. નિરઢ ત્રિના પ્રતિબંધરહિત, સ્વતંત્ર નિરાજ ત્રિ ભોજન વગરનું, અપવાસી. નિબંધ.
નિરy g૦ ચોવીસ વર્ષની ઉમરનો ઘોડો. નિરર્થ ત્રિઅર્થશન્ય, નિરર્થક, નિષ્ફળ, નિg ત્રિ નિરાકરણ કરેલ, તિરસ્કારેલ,
વ્યર્થ, અર્થ વગરનું, મતલબ વગરનું. દૂર કરેલ. નિરર્થક ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
નિરણ ત્રિ રસહીન–રસવગરનું, નિરર્થક ૧૦ એક પ્રકારના કાવ્યદોષ, ગૌ- નિરસન ૧૦ અટકાવવું, દૂર કરવું, શાંત તમે કહેલ એક નિગ્રહસ્થાન.
કરવું, તિરસ્કારવું, હાંકી કાઢવું, ઘાલી નિરર્થતા સ્ત્રી. અર્થશન્યતા, નિષ્ફળતા, દેવું, દેશ પાર કરવું, મારી નાખવું, વ્યર્થતા.
ખંડન કરવું, યૂકવું, ઘૂંકી કાઢવું, ફેંકવું. નિરર્થવ ૧૦ ઉપરના અર્થ.
નિરરતા સ્ત્રી, એક જાતનું ઘાસ. નિરર્થતા સ્ત્રી નિરર્થકતા જુઓ. નિસ્ત ઝિ૦ અટકાવેલ, દૂર કરેલ, હાંકી નિરર્થત્વ ને નિરર્થતા જુઓ.
કાઢેલ, તિરસ્કારેલ, શાંત કરેલ, દેશપાર નિવર ત્રત્ર અવકાશવગરનું.
કરેલ, મારી નાંખેલ, થુંકેલ, મોકલેલ, નિરવેદ ત્રિક સ્વચ્છંદ, સ્વતંત્ર, બીજાની તરછોડેલ, ફેકેલ, ખંડન કરેલ. ઇચ્છાને આધીન નહિ હોનાર, વરસાદના નિત પુત્ર છોડેલું બાણ
અટકાવ વગરનું, વરસાદવાળું. નિત ૨૦ ઉતાવળથી બોલવું, થુંકવું નિરવ ત્રિ. નિર્દોષ, ઉત્કૃષ્ટ, અજ્ઞાનરહિત, અટકાવવું, ફેંકવું, ખંડન કરવું. રાગદ્વેષાદિરહિત.
નિરસ્તવત ત્રિ, તિરસ્કાર પામેલ, ખંડિત નિરવેદ પુ. પરમાત્મા.
થયેલ. નિરવદ્યત્તા સ્ત્રી નિર્દોષપણું, ઉત્કૃષ્ટપણે, નિસ્તવિક ત્રિ. સાંસારિક સર્વ વિષ
અજ્ઞાનરહિતપણું, રાગ-દ્વેષરહિતપણું. યોને ત્યાગ કરનાર. નિવરત્વ નં. ઉપરના અર્થ. નિવાસ્થતિરાવે fa૦ તુલનારહિત
For Private and Personal Use Only
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
निरस्थि
निरालम्ब
નિરિથ ૧૦ જેમાંથી હાડકાં કાઢી નાખ્યાં કાવનાર, હાંકી કાઢનાર, દૂર કરનાર, હોય તેવું માંસ.
ખંડન કરનાર. નિરંથ ત્રિછ હાડકાંવગરનું.
નિલા ત્રીનિરાજરા જુઓ. નિદા ત્રિઅભિમાનવગરનું, નિર- નિરાશા પુત્ર નિદેપ, અનિંદ્ય, દેપારોપભિમાની.
રહિત, ગાલપ્રદાનરહિત. નિરમ્ ત્રિઉપરના અર્થ.
નિર/Tદ્ ત્રિનિરપરાધી. નિદર પુત્ર નીકળી ગયેલો દિવસ, વીતેલ નિવાર ૧૦ આચારભ્રષ્ટ, આચારરહિત. દહાડો.
નિત ત્રિનિર્ભય, નીરોગી. નિત્ત ત્રિ. દિવસથી નીકળી ગયેલ. નિપાત પુત્ર શિવ. નિ પુરુ પાક, રસોઇ, પરસે દુષ્ટ નિદાતા ત્રિ. તાપરહિત, તાપ વગરનું. કર્મોનું ફળ.
નિરાતમાં સ્ત્રી રાત્રિ. નિરજ ન અટકાવવું, તિરસ્કારવું, નિદિ ત્રિછ દીધેલ, આપેલ, આપીને
દૂર કરવું, રદ કરવું, ખંડન કરવું, હાંકી વાળી દીધેલ. કાઢવું, ફેકવું, ઉડાવવું.
નિરા પુત્ર દેવું આપવું આપી વાળી દેવું. નિuિr fa૦ અટકાવનાર, તિરસ્કા- નિદાનન્દ્ર ત્રિ. આનંદવગરનું, દુઃખી.
રનાર, રદ કરનાર, ખંડન કરનાર, હાંકી નિપઃ ત્રિઆપત્તિ–દુ:ખવગરનું. કાઢનાર, ફેંકનાર, ઉડાવનાર, તુચ્છકારી નિવાધ ત્રિપીડા-દુ:ખવગરનું, પ્રતિકાઢનાર.
બંધરહિત, અટકાયત વગરનું, અખલિત, નિcgyતા સ્ત્રી અટકાવવાપણું તિર
નિવધ પુ. તે નામે એક પક્ષાભાસસ્કાર કરવાપણું, તુચ્છકાર કરવાપણું. મિતાક્ષરામાં પ્રસિદ્ધ છે. નિuિg 1. ઉપરના અર્થ. નિનામા ત્રિનીરોગી. નિરાલ ત્રિા નિરિણુ જુઓ. નિરામય પુજંગલી બકર, હક્કર. નિરાક્ષ ત્રિ આકાંક્ષારહિત, ઈચ્છા- નિનામીત્યુ ૩૦ કેડનું ઝાડ. શુન્ય, નિઃસ્પૃહ.
નિમિષ ત્રિ. લેભરહિત, માંસરહિત, નિપાર ત્રિઅવયવહીન, આકાર વગરનું, અભિલાષ વગરનું. આહવાન વગરનું, નહિ બોલાવેલ.
નિરાય ત્રિ આવક વગરનું, કોઈ જાતની નિરાવનાર પુરુ પરમાત્મા.
પેદાશ વગરનું. નિરપુત્ર ત્રિ. અત્યંત આકુળ-વ્યાકુળ,
નિયત ત્રિસાંકડું, લંબાઈ વગરનું, સંવ્યાસ, આકુળ-વ્યાકુળ નહિ તે.
કુચિત, વિશાળ નહિ તે. નિરાતાચોત્તરત્વ ૧૦ વાણીને એક ગુણ. નિરાચિવ ત્રિ, આવક જાવક વગરનું. નિરતિ શ્રી નિરાળ જુઓ, આકાર નિરાલાલ ત્રિક પરિશમરહિત, જેમાં કંઈ નહિ તે.
મહેનત ન પડે તે, સહેલું. નિજાતિ ત્રિઆકારવગરનું અવયવરહિત. નિરાશુ ત્રિક હથીઆર વગરનું. નિરા#તિ પુ. પરમાત્મા.
નિરા પુત્ર સમુદ્રમાં થનારું એક માછલું. નિજાતિ ત્રિતિરસ્કાર કરનાર, અટ- | નિકાસ્ટ ત્રિ આધારવગરનું, આશ્રયરહિત.
For Private and Personal Use Only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
निरालम्ब
निरुद्राव
નિr૪જં૦ બ્રહ્મ, પરમાત્મા, તે નામે નિશ્વરવાર પુઉપરને અર્થ. એક ઉપનિષદુ.
નિરજ ન હળનું કાળ. નિકાઢવા શ્રી. ‘ાશમણી' નામે એક નિરીદ ત્રિ- ચેષ્ટારહિત, નિશ્રેષ્ટ, નિસ્પૃહ. વનસ્પતિ.
નિરીદતા શ્રી. ચેષ્ટારહિતપણું નિઃસ્પૃહપણું. નિજારોવા ત્રિ પ્રકાશરહિત, પ્રકાશવગરનું,
નિદ ઉપરના અર્થ દષ્ટિરહિત, અવલે નરહિત.
નિદા સ્ત્રી- ચેષ્ટાવિરોધી વ્યાપાર નિરારા ત્રિઆશા વગરનું, આશાભંગ
નિજ ૧૦ નિર્વચન, વ્યુત્પત્તિ, યાસ્ક વગેરે થયેલ.
એ રચેલ એક ગ્રંથ-જેમાં પદોના અવનિરાતા સ્ત્રી નિરાશપણું.
થવાથનિર્વચનનું પ્રતિપાદન કરેલ છે. નિકારત્વ ૧૦ આશારહિતપણું.
નિવૃત્ત ત્રિપ્રેરણાથી કહેલ, યોજેલ, વર્ગનિરારા ત્રિ. આશારહિત, તૃષ્ણવગરનું,
વેલ, કહેલ. આશીર્વાદરહિત, સંપૂર્ણ વૈરાગ્યવાળું.
નિહાર પુત્ર યાસ્કમુનિ, શાકષણિ નિરાશા ત્રિઃ આશ્રયરહિત, આધારરહિત,
નામને મુનિ. આલંબનરહિત, પરમાત્માના દર્શનથી
નિહર ઉ૦ ઉપરના અર્થ. શરીર-ઇન્દ્રિય વગેરેના અભિમાનથી રહિત.
નિરજ્ઞ પુત્ર ક્ષેત્રજ પુત્ર. નિરાર પુત્ર નિરાળ જુઓ.
નિત્તિ સ્ત્રી નિર્વચન, વ્યુત્પત્તિ, તે નામે નિસ ત્રિ તિરસ્કાર કરનાર, ખંડન કર- એક અલંકાર.
નાર, દૂર કરનાર, ફેંકનાર, હાંકી કાઢનાર. નિમીન ત્રિબેલાતું, કહેવાતું, ઉનિરાલ ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
ચારાતું. નિતિન ત્રિ નિરાકરણ જુઓ. નિવાસ ત્રિશ્વાસરહિત, જેનો નિ ત્રિ સ્થાનવગરનું, ઠેકાણુવ- શ્વાસ નીકળી ગયો હોય તે. ગરનું, બેચેન.
નિત્તર ત્રિઉત્તરરહિત, જેને માટે કોઈ નિરાહાર ત્રિ, આહારવગરનું, ઉપવાસી. - ઉત્તર નથી તે. નિરાદર પુછે છોડેલે આહાર. નિરુત્સાદ ત્રિ, ઉત્સાહ વગરનું, આળસુ, નિદાન વચ્ચ૦ આહારનો અભાવ.
કાય. નિર૬ પુકામદેવ.
નિકુલ ત્રિ. અત્યંત ઉત્સુક, ઉકંઠાત્તિ ત્રિઅંગવગરનું.
વગરનું નિતff શ્રી. પડદો.
નિત્યુ પુત્ર રૈવતક મનુનો એક પુત્ર. નિદ્રા ત્રિઇન્દ્રિયરહિત.
નિરિ પુપાણિનીય વ્યાકરણ પ્રસિદ્ધ નિતિ ત્રિ. અતિવૃષ્ટિ વગેરે પીડા- | એક શબ્દગણ. ઓથી રહિત.
નિરુદ્ધ ત્રિ, રુંધાયેલ, રોકાયેલ અટનિતિ ત્રિ. અશુભરહિત અકલ્યાણ- - કાવેલ, કેદ કરેલ. રહિત, આપત્તિરહિત.
નિદ્ધપુસુશ્રુતમાં કહેલ એક રોગ. નિરીશ્વર ત્રિનાસ્તિક.
નિરુદ્ધતિ પુત્ર ઉપર અર્થ. નિરીશ્વર પુછે જેમાં ઈશ્વર નથી એવો વાદ. નિદ્રાવ ત્રિ- અચળ, અવિનાશી.
For Private and Personal Use Only
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
निरुद्विग्न
निर्गति
નિગ્ન ત્રિક અત્યંત ઉગ પામેલ, ધણુંજ | નિરૂપવતી સ્ત્રી તપાસનારપણું, નિરૂપ
કંટાળેલ, ઉઠેગરહિત, નહિ કંટાળેલ. | મુકરનારપણું. નિફર ત્રિ રોકાતું, અટકાવાતું, કેદ નિપh R૦ ઉપરના અર્થ. કરતું, રૂંધતું, ઘેરતું.
નિરૂપણ ન જેવું, તપાસવું, વિચાર, નિદનિધાન ત્રિ. ઉપરના અર્થ નુકશાન
ર્શન, શોધવું, શોધ, નીમવું. કારક, છીનવી લેતું.
નિચિત્ત ત્રિ જેતું, તપાસતું, શોધતું, નિરુપદ્રવ ત્રિઉપદ્રવવગરનું, દુઃખ-પીડા
નીમતું.
નિતિ - રહિત.
ત્રિો જોયેલ, તપાસેલ, શોધેલ,
નીમેલ, જણાવેલ. નિરુપJવ ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
નિપિત નિરૂમ ત્રિઉપમારહિત, જેને ઉપમા ન
નવ ન્યાયશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક આપી શકાય તેવું.
સ્વરૂપ સંબંધ. નિપુણ ત્રિ, અસત્પદાર્થ-મિથ્યપદાર્થ,
નિચે ત્રિ જેવા યોગ્ય તપાસવા યોગ્ય,
નીમવા ગ્ય, શોધવા યોગ્ય. અભાવપદાર્થ-વાણી કે મનમાં ન આવે
નિફળ શસ્ત્ર જોઈને, તપાસીને, ધીને, તે પદાર્થ
નીમીને. નિરપચ પુરુ પરમાત્મા.
નિદ પુ. વૈદ્ય પ્રસિદ્ધ એક બસ્તિકર્મ. નિધિ ત્રિ. ઉપાધિવગરનું.
નિજદ 7૦ ઉપરનો અર્થ નિહwifધવા પુ. પરમાત્મા, પરમેશ્વર.
નિતિ પુનૈઋત ખૂણાને દિકપાલ, મૃત્યુ નિરૂપાય ત્રિ. ઉપાયવગરનું.
દેવ, મૂલ નક્ષત્ર. નિરપેક્ષ ત્રિ બેદરકાર નહિ તે પ્રમાણિક.
નિતિ સ્ત્રી. અલક્ષ્મી, અધર્મની સ્ત્રી, નિત ત્રિયજ્ઞ વગેરેમાં ભાગ પ્રમાણે - અધર્મની કન્યા, મૃત્યુની ભાર્યા. જૂદું કરી આપેલ.
નિતિ ત્રિ. ઉપદ્રવ રહિત. નિરુપતા સ્ત્રી વંડી, શીતલતા, સંતાપ- નિર્ચથ go સામ ભેદ. રહિતપણું.
નિદ્રવ્ય ત્રિ રોકવા ગ્ય, અટકાવવા નિષ્ણત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ.
યોગ્ય, ઘેરવા યોગ્ય, કેદ કરવા યોગ્ય. નિદ્ર ત્રિઅત્યંત રૂઢ, અતિશય પ્રસિદ્ધ.
નિધ પુરુ નાશ, ગતિ વગેરેનું અટકવું, નિ પુતે નામે એક પશુયાગ.
રોકાણ, નિગ્રહ, પ્રલય, તે નામે એક નિહ૮૪ક્ષ શ્રી. તે નામે એક લક્ષણા
ચિત્તની અવસ્થા, વશીકરણ. શબ્દની એક અર્થબંધના શક્તિ.
નિરોધક ત્રિ રોકનાર, અટકાવનાર, ઘેરનિદા સ્ત્રી ઉપર અર્થ,
નાર, કેદ કરનાર.
નિધન નવ રોકવું અટકાવવું, ઘેરવું, કેદ નિઢિ સ્ત્રી પ્રસિદ્ધિ, નિરક્ષળ જુઓ. નિમિત્ત ત્રિપ્રસિદ્ધિવાળું.
નિ પુત્ર દેશ. નિતિન પુત્ર રિવાજ, રૂઢિ, સંપ્રદાય.
નિત ત્રિ બહાર થયેલ, નીકળેલ. ગયેલ, નિપ ત્રિ. નિરૂપણ કરનાર, તપાસનાર, નાશ પામેલ. જેનાર, નીમનાર,
નિરિ સ્ત્રી બહાર થવું, નીકળવું, જવું.
For Private and Personal Use Only
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
निर्गन्ध
નિર્જન્મ ત્રિ॰ ગંધ વગરનું. નિર્ગન્ધન ન૦ અત્યંત પીડવુ, અત્યંત દુઃખ દેવુ, વધ કરવા, મારી નાખવું. નિર્વા—પુષ્પી સ્ત્રી. શીમળાનું ઝાડ. નિર્ગમ પુ॰ બહાર થવું, નીકળવું, જવું, નાશ પામવું, નીકળવાનેા માર્ગ, દરવાજો, દ્વાર, માલને પરદેશમાં વેચવા લઇ જવા. નિર્ગમન ન॰ દરવાજો, બારણું, દ્વાર, બહાર નીકળવું, નીકળવું, પ્રતિહારી, ડીદાર. નિર્મુળ પુ॰ પરમાત્મા, પરમેશ્વર. નિર્મુળ ત્રિ॰ સત્યાદિ ગુણેાથી રહિત, ગુણરહિત.
નિપુરી સ્ત્રી નગોડનું ઝાડ. નિર્ગુડ્ડી સ્ત્રી નગોડનું ઝાડ, કરહાટ વૃક્ષ,
કમળક’દ.
નિવૃત ત્રિ॰ છાનું, અતિશય ગુપ્ત, ઢંકાયેલ. નિવૃંદ પુ॰ ઝાડની ગફાલ, ઝાડનું કાતર. નિર્દેન્દ પુ॰ ક્ષપણુક–દિગંબર સાધુ, બૌદ્ધ
ભેદ, એક જાતના મુનિ, જૈનમન. નિર્દેન્દ ત્રિ॰ જુગારી, નિન, મૂર્ખ, સહાય વગરનું, વૈરાગ્ય પામેલ, વસ્ત્રરહિત, દિગમ્બર.
નિર્દેન્દ્ર ત્તિ દિગમ્બર, વસ્ત્રરહિત, નિશ્ચળ. નિર્પ્રન્થા પુ॰ દિગમ્બર સાધુ, મુનિ ભેદ, જૈન સાધુ.
નિર્દેન્દન ન॰ મારી નાખવું, વધ કરવા. નિર્ઝયિન્ત પુ॰ ક્ષપણુક, દિગમ્બર સાધુ, જૈન સાધુ.
નિર્ઝસ્થિત્ર ત્રિ॰ ગાંઠ વગરનું, નાગુ, વસ્ત્ર
રહિત, નિર્ગુણુ. નિન્ધિા શ્રી દિગમ્બર સાધ્વી, જૈન
સાધ્વી.
નિર્માંધ ત્રિ॰ નિશ્રયે કરી ગ્રહણ કરવાને
શકય.
નિયેટ ત્રિ॰ ધડા વગરના પ્રદેશ વગેરે,
ઘટશૂન્ય.
૩
१७
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
निर्जित
નિર્ઘટ પુ॰ રાજાના કરથી રહિત દુકાનબજાર, ઘણા માણસાની ગીડદીવાળી દુકાન-બજાર.
નિયંટ અન્ય ધડાના અભાવ નિર્દેષ્ટ પુ॰ ગ્રંથાનુ સુચીપત્ર, નિઘંટુશબ્દાશ
નિર્દેપ્ટજ પુ॰ નિધટુ-શબ્દકોષ.
નિર્માતા પુ॰ પવન સાથે અથડાયલા પવનને આકાશમાંથી પૃથ્વીપર પડતાં થતા શબ્દ, તાફાની પવનને સુસવાટ,
નિષ્કૃતન ન૦ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ યંત્રસાધ્ય ક્રિયા નિધૂળિી સ્ત્રી નદી. નિર્મૂળ ત્રિ॰ નિર્દય, નિર્દેળતા શ્રી નિર્દયપણુ
નિરૃત્વ ન॰ નિર્દયપણું. નિઃષ પુ॰ શબ્દ, અવાજ. નિર્ઝન ત્રિ॰ મનુષ્યેાના જવા-આવવાથી રહિત, એકાંત. નિર્નય પુ॰ જય, કુત્તેહ.
નિર્ઝર ૩૦ દેવ, જૈનમતપ્રસિદ્ધ નવા-જીવ વગેરે સાત પદાર્થો પૈકી પદાર્થ. નિર્ઝ ૬૦ અમૃત. નિઝ ત્રિ॰ વૃદ્ધાવસ્થા વગરનું. નિર્ઝરલÒપ પુ॰ એક જાતને સરસવ-દેવ
સરસવ.
નિર્નવા સ્ત્રી ગળેા વનસ્પતિ, તાલપણી વનસ્પતિ.
નિર્ઝરાયુ પુ॰ Àાળમાંથી નીકળેલ–મનુષ્ય
પશુ વગેરે. નિર્ણયુ ત્રિ॰ એળ વગરનું. નિઝેનૅલ્પ ત્રિ॰ અત્યંત જર થયેલ. નિઝેહ ત્રિ॰ જળ વગરનુ નિર્નòજાણી સ્ત્રી જેઠ સુદ અગીઆરશ. નિર્ગિત ત્રિ॰ પરાજય પામેલ, હારેલ, વા કરેલ, વશ થયેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
निर्जितेन्द्रिय
निर्दारित
મુદ્દો
નિકિરિ ત્રિસર્વ ઇન્દ્રિયને જીત- | નિકાન ન૦ શુધ્ધ કરવું, સાફ કરવું, પાપનાર–વશ કરનાર.
રહિત કરવું, શુદ્ધિ માટે પ્રાયશ્ચિત્ત. નિર્વિૉન્દ્રિયગ્રામ ત્રિો ઉપર અર્થ. નિદ્ર ત્રિ નિર્ણય કરનાર, નિશ્ચય કરનાર, નિર્મિત ત્રિ. મુખમાંથી બહાર નીકળી નીવેડો આણનાર.
પડેલ છભવાળું, જીભ વગરનું. નિz g૦ ન્યાયાધીશ, દસ્તાવેજ, ખત. નિર્વિધ્ર પુ. દેડકે.
નિવૃત્ત ૧૦ નિર્ણય કરનાર પણું, દાખલ, નિ ત્રિનીકળી ગયેલા જીવવાળું, મરણ પામેલ.
નિઑવ ત્રિ નિર્ણય કરવા યોગ્ય, નિશ્ચય નિ ત્રિ. જીતનાર, હરાવનાર.
કરવા યોગ્ય. કિરા પુ પર્વતમાંથી નીકળતે જળપ્ર- |
નિશ્વ સ્ત્રી રીંગણી. વાહ-ઝરણું–ઝરણુ, સૂર્યને ઘડે, ફત
દિ ત્રિ. નિર્દય, પારકી નિંદા કરનાર, રાનો અગ્નિ,
કારણરહિત, તીવ્ર લિ િસ્ત્રી નદી.
ટિ પુ• મંત્ર. િિ પુત્ર પર્વત.
વુિં ત્રિસર્વ પ્રકારે શિક્ષા કરવા યોગ્ય, નિર્જન સ્ત્રી નદી.
શિક્ષાને યોગ્ય. નિજ કુ. નિશ્ચય, નકકીપણું, વિચાર,
નિg g૦ ૮. ફેસલે, નાશ, છેલ્લે ઠરાવ, નીવડે.
નિર્ણય ત્રિ. દયાવગરનું. નિયન ૧૦ નિશ્ચય કરે, નકકી કરવું.
નિયતા સ્ત્રી નિર્ભયપણું. નિયપદ પુફેંસલો, નીવડે.
નિયત્વ ૧૦ નિર્દયપણું. નિર્ધાર ૩૦ સૂર્યના ઘડાઓમાંનો એક.
નિ પુત્ર પર્વતનું ઝરણું. નિમ પુઅત્યંત નમવું.
નિર ત્રિનિર્ભય, નિર્લજ્જ, પૂર્ણ, નિr a૦ નિર્ણય કરનાર, નિશ્ચય
કઠણ, ક્રર બોલનાર, પુષ્કળ, ઘણું. કરનાર.
નિત ન સાર, તત્વ.
નિરિ સ્ત્રી પર્વતની ગુફા. નિrદર ૧૦ નિર્ણય કરવો, નિશ્ચય કરે,
નિરિવારિત્રિ પર્વતની ગુફામાં રહેનાર. હાથીને નેત્રાપાંગપ્રદેશ. નિષિ ત્રિશેઘેલશુધ્ધ કરેલ, શુધ્ધ
નિ ર૦ ચીરવું, ફાડવું.
નિર્વા ત્રિ. જેના ઉપર દશ દિવસ વીતી થયેલ, સાફ કરેલ, નિષ્પાપ થયેલ.
ગયા હોય તે. નિદ્ પુ રૂપ, સ્વરૂપ.
નિર્વાન ત્રિ, દાંતવગરનું નિર્જન ત્રિ. શુધ્ધ કરનાર, સાફ કરનાર,
નિર્વહન ત્રિ. અગ્નિરહિત, દાહવગરનું, નિષ્પાપ કરનાર.
બળતરાવગરનું, શાંત, શીતળ. િિર્ ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
નિના સ્ત્રી મૂર્વાનો વેલે. નિfત ત્રિ નિર્ણય કરેલ નિશ્ચય કરેલ. નિર્ ૩ ચ૦ બાળવાને બાળી નાખવાને. નિજા પુત્ર અત્યંત શુધિ, ઘણીજ સફાઈ નિર્વત્રિક અત્યંત છેદનાર, કાપનાર, દાન રિક પુ. બી.
કરનાર, શુદ્ધ કરનાર. નિકલ ત્રિશુધ્ધ કરનાર, સાફ કરનાર. ાિત ત્રિચીલ, ફાડેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
निर्दिग्ध
निर्भसन
નિધિ ત્રિ. બળવાન, પુખ્ત, માંસથી | નિર્દૂત ત્રિ. નિરત ત્રિ. જુઓ. ભરાવદાર, લીલ, ખરડેલ.
નિત ત્રિ. ધાયેલ, સાફ કરેલ. નિર્વિવિધ સ્ત્રીરીંગણી.
નિર્માપન ન. વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ શલ્યોદ્ધારણાર્થે િિા અગ્ર દેખાડીને બતાવીને.
એક વ્યાપાર. નિg ત્રિક દેખાડેલ બતાવેલ ઉપદેશ કરેલ, નિર્તમ ત્રિ. નમસ્કાર નહિ કરનાર, કહેલ, આજ્ઞા કરેલ.
નહિ નમનાર. નિર્વિછા સ્ત્રી દારૂ હળદર, ધોળી પાડલ- નિર્વાણ ત્રિનાથ વિનાનું, ધણી વગરનું. વનસ્પતિ.
નિત્તથતા સ્ત્રી નહિ ધણીયાતાપણું, અને નિરા ૩૦ શાસન, આજ્ઞાનું કહેવું, ઉપદેશ, નાથપણું. દેખાડવું, સ્પષ્ટ કરવું, નિશ્ચય, પગાર, નિર્નાથત્વ ર૦ ઉપરના અર્થ. સમીપપ્રતિપાદક એક શબ્દ.
નિર્નિદ્ર ત્રિ નિદ્રારહિત, જાગ્રત. નિ ત્રિ દેશમાંથી નીકળી ગયેલ. નિર્નિતા સ્ત્રી નિદ્રારહિતપણું, જાગ્રતપણું. નિફ્ટ ત્રિ દેખાડનાર, બતાવનાર, આજ્ઞા
નિર્નિવ નવ ઉપરના અર્થ. કરનાર, કહેનાર, ઉપદેશ દેનાર, નિશ્ચય
નિર્નિમિત્ત ત્રિવિનાકારણ, નિમિત્ત વિનાનું.
વિશ્વ પુ. આગ્રહ, હઠ. કરનાર. નિષ ત્રિ દોષવગરનું.
નિર્વપિન ત્રિો આગ્રહવાળું, હઠીલું. નિર્ટન્દ્ર ત્રિરાગ-દ્વેષાદિ-સુખ-દુઃખાદિ
નિર્વ ન મારવું, ઠાર કરવું, મારી શીતોષ્ણાદિ જેડલાથી રહિત.
નાખવું. નિર્ધન ત્રિ. ધનરહિત, દરિદ્ર.
નિર્વસ્ત્ર ઉગ્ર બળવગરનું, દુબળ. નિર્ધન પુછે ઘરડા બળદ.
નિર્વાણ વિ. બાણવગરનું, બાણરહિત. નિર્ધનતા સ્ત્રી ધનરહિતપણું, દરિદ્રપણું.
નિર્વા પુત્ર પ્રતિબંધરહિત, અખલિત, નિર્ધનત્વ ર૦ ઉપરના અર્થ.
ઉપદ્રવરહિત, વિવિક્ત, એકાંત, બહાર નિઈ સ્ત્ર ધર્મથી બહાર થયેલ, ધર્મભ્રષ્ટ.
કાઢવા ગ્ય, મસ્તકના હાડકાના ભાગમાં નિર્ધાર ૩૦ નિશ્ચય, નક્કી.
રહેલ મજ્જા-ચરબી. નિર્ધારણ ન ઉપર અર્થ, જાતિ-ક્રિયા
નિવૃત ત્રિ ઉતરા વગરનું ચેખું ધાન્ય.
નિર્મન્ન ત્રિા ભાગેલ, તૂટેલ. ગુણ-એ ત્રણમાંના કોઈવડે સમુદાયમાંથી
નિર્મદ ત્રિો દઢ, મજબૂત. એક ભાગનું પૃથક્કરણ.
નિર્ભય ત્રિ. ભયરહિત. નિરાય ત્રિા નક્કી કરવા યોગ્ય.
નિર્ણય કુ. રીચ મનુનો એક પુત્ર. નિર્ધારિત ત્રિ. નિશ્ચય કરેલ, નક્કી કરેલ.
નિર્મર ૧૦ અત્યંત, ઘણું, પુષ્કળી, ગાઢ, નિર્ધારિતજ ત્રિ, નિશ્ચય કરવા યોગ્ય, નક્કી સત્વ, સાર.
કરવા યોગ્ય, જાતિ-ગુણ-કે-ક્રિયા વડે સ- નિર્મર ત્રિઅતિશયવાળું, સત્વવાળું, ૫
મુદાયમાંથી એક ભાગને પૃથફ કરવા યોગ્ય. | ગાર વગરનો ચાકર. નિધર્થિ વિ. ઉપરના અર્થ, નિઃશંક કર્મ નિર્મન્ ચંડ અત્યંત, ઘણું જ. કરનાર.
નિર્મર્જન ૧૦ નિંદા, તિરસ્કાર, પરાભવ, નિર્ધાર્થ ૧૦ અવશ્ય નક્કી કરવું તે, તરછોડવું, અનર્થક.
For Private and Personal Use Only
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
निर्भलित
२०
निर्यत्
લિલિત ત્રિ, તિરસ્કારેલ, નિંદેલ, પરા- | નિ ત્રિક રચના કરવામાં સાધન શરીર ભવ કરેલ, તરછોડેલ.
વગરે, માપરહિત, માનમાં ન આવે તેવું. નિમ ત્રિ. ભાગ્યવગરનું, અભાગીયું. નિર્માતૃ ત્રિબનાવનાર, રચનાર. નિર્ભર અગ્યા ભેદીને, વીધીને તેડીને. નિમન ને સાફ કરવું, સ્વચ્છ કરવું. નિર્મિજ ત્રિો ભેટેલ, વધેલ, તેડેલ. નિત્ય નૈ. દેવ ઉપર ચઢી ઉતરેલું દ્રવ્ય, નિ ત્રિ. સરળ, સીધું.
સ્વસ્થપણું, મળરહિતપણું. નિતિ ત્રિ પગારવગરને સેવક વગેરે. નિત્ય સ્ત્રી“કૃ#ા' નામે વનસ્પતિ. નિર્મઃ ૩૦ તેડવું, ભાંગવું, શું કરવું. નિર્મિત ત્રિબનાવેલ, રચેલ. નિક્ષિા કવ્ય, માખીઓ વગરનું, નિર્જન, નિર્મિત સ્ત્રી બનાવટ, રચના. એકાંત.
નિરા ૩૦ છોડેલી કાંચળીવાળો સાપ. નિર્મર ત્રિો અત્યંત શુદ્ધ.
નિર્મm fa૦ છૂટું, બંધનરહિત, પરિગ્રહનિર્માતા ત્રિ. મત્સરરહિત.
રહિત, સંગરહિત, વિયેગી. નિર્મદ . અગ્નિમંથન વૃક્ષ–અરણિ.
નિ સ્ત્રી છૂટકાર, છૂટ, મેક્ષ, છોડવું, નિર્મથન પુત્ર ઉપર અર્થ નિર્મથનિ નિર્મદ જુઓ.
નિર ને રાજાના કરવગરની દુકાનનિચ્છ અગ્ય મથીને, લેવીને.
બજાર. નિ ત્રિો મદ–અભિમાનરહિત, હર્ષ
નિટ . વનસ્પતિ, ખપ્પર, સૂર્ય, આકવગરનું, મદના પાણિ વગરનું
કડાનું ઝાડ. નિર્મનુષ્ય ત્રિમાણ વગરનું.
નિઝ ત્રિક મૂળરહિત, મૂળવગરનું. નિશ ૧૦ અગ્નિ ઉત્પન્ન કરવા માટે
નિર્જુન ૧૦ ઉખેડી નાખવું, મૂળમાંથી ઉ ઘસાતું લાકડું.
પાડી કાઢવું નિર્મમ વિમમતાવગરનું.
નિર્મ ચ૦ શુદ્ધ કરવાને, સાફ કરવાને, નિમિત્તા સ્ત્રી મમતારહિતપણું.
દૂર કરવાને, વિનાશ કરવાને નિમિત્ત ૪૦ ઉપરનો અર્થ.
નિg fa૦ લૂછી નાખેલ, લૂછાઈ ગયેલ, નિયર ત્રિક મર્યાદારહિત, ઉદ્ધત.
સાફ કરેલ. નિર્મદ ત્રિમેલવગરનું, શુદ્ધ, સ્વચ્છ.
નિજ પુત્ર સર્પની કાંચળી, મૂકવું, છોડવું, નિર્મદ ર૦ અબ્રક ધાતુ. નિસરતા સ્ત્રી નિર્મળપણું
બખ્તર, આકાશ, સાવર્ણિ મનુને પુત્ર. નિહાત્વ ર૦ નિર્મળપણું.
નિg ૦િ મૂકનાર, છોડનાર. નિર્તપમ ઉ૦ સ્ફટિક મણિ.
નિ પુત્ર સંપૂર્ણ મેક્ષ, પૂરેપૂરે છુટકારે. લાલ ત્રિવ મચ્છરરહિત.
નિદ ત્રિક મેહરહિત. દરિયા ૧૦ મચ્છરને અભાવ.
નિર્ણોદ પુત્ર રૈવત મનુને એક પુત્ર, તેરમા લિ વિ. માંસરહિત, આહાર નહિ | મન્વતરમાં સપ્તર્ષિભેદ.
લેવાથી અતિકૃશ તપસ્વી-દરિદ્ર વગેરે. | નિસુવા સ્ત્રી કેઈ દિવસ નહિ કરમાતી સિવાર પુછ કુમારને એક અનુચર. એક ઔષધિ. નિr , રચના, બનાવટ, અમાપ. | નિ ત્રિ- નીકળતું, બહાર જતું
For Private and Personal Use Only
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
निर्यन्त्रण
निर्वर्तिन
નિર્વત્ર નં૦ નીવવું, પીલવું, પસવું, . અને પ્રાપ્ત વિષયનું રક્ષણ-એથી રહિત. સ્વછંદીપણું સ્વતંત્રતા.
નિર્તક્ષા ત્રિશુભ લક્ષણરહિત, uggs નિરાધા ત્રિક સ્વતંત્ર, સ્વછંદી, ઉદ્ધત. જુઓ. નિત્રિત ત્રિ. સ્વતંત્ર થયેલ, સ્વચ્છેદી નિરંગ ત્રિલાજવગરનું બેશરમ. થયેલ, ઉદ્ધત થયેલ.
નિર્જિત ત્રિલેપરહિત, સંબંધરહિત, નિરાજ ત્રિયશ વગરનું.
નિઃસંગ. નિr R૦ હાથીનો નેત્રાપાંગપ્રદેશ, મૂકવું, નિર્જુન ૧૦ ફેતરાંવગરનું કરવું વગેરે.
છોડવું, માર્ગમાંથી નીકળવું. નીસરવું, નિર્જુન ૨૦ લૂટવું, હરવું, ચોરવું.
મરણ, પશુઓને પગે બાંધવાનું દામણ. નિર્દવન 7 મેલ વગેરે દૂર કરે, મેલ નિત ત્રિનીકળેલ, ગયેલ, મરણ પામેલ. વગેરે દૂર કરવાનું સાધન નિયત ત્રિ. ઉપાડનાર, ઉંચકનાર, લઈ નિ ત્રિવ લેપરહિત, નહિ ખરડાયેલ, જનાર.
સંબંધરહિત, નિઃસંગ, પરિણામ–હેતુ-સંનિત વૈરનો બદલે લેવા, ઉપાય, યોગ-વગેરેથી રહિત.
સામે આપવું. થાપણ સેંપવી, મારવું, નિનન ત્રિ૦ રૂવાટાંવગરનું, વાળવગરનું.
મારી નાખવું, કરજ વગેરે અદા કરવું. ! નિર્વચની સ્ત્રી સપની કાંચળી. નિયતિત ત્રિ, વૈરનો બદલે લીધેલ, સામે નિર્વોચ્ચ ત્રિ- અવયવાર્થ કથનપૂર્વક આપેલ, મારી નાખેલ.
પ્રતિપાદન કરવા યોગ્ય. નિત્ય ત્રિ. શુદ્ધ કરવા યોગ્ય સામે આ- નિર્વચન ત્રિો વચનરહિત, ચૂપ રહેલ, ખાપવા યોગ્ય.
મેશ મારી ગયેલ, પ્રસિદ્ધ. નિમ પુત્ર નાવિક, ખલાસી.
નિયન નવ નિરૂક્તિ, અવયવાર્થકથન, નિચ મરચ૦ નીકળીને, બહાર જઈને. પ્રસિદ્ધિ. નિર્ધાર પુત્ર કષાય, કવાથ, ઉકાળો, ઝાડ નિરની ત્રિ નિર્વવ્ય જુઓ.
વગેરેનું ખીર, કઈ ઝાડને ગુંદર, લાખ નિર્વક ત્રિવનમાંથી નીકળેલ. વગેરે, ઝરતું પાણી વગેરે.
નિર્વપur R૦ દાન, અન્ન વગેરેનો સંવિભાગ. નિલિકા ત્રિક નિર્યાસની સમીપના પ્રદેશ નિર્વધની સ્ત્રી સર્પની કાંચળી. વગેરે.
નિર્વર ત્રિ નિર્લજજ, કઠણ, નિર્ભય, સાર. નિતિ સ્ત્રી ભિન્નતા, અયોગ્ય પણું. ભેદ. નિર્વન 7૦ દર્શન, જેવું, દેખવું. નિરાલા ત્રિ. જૂદું કરેલ, અલગ કરેલ, નિર્વવા ત્રિો બનાવનાર, ઉત્પન કરનાર, યુક્તિરહિત.
સમાપ્ત કરનાર, રદ કરનાર, દૂર કરનાર. નિષ ઉ૦ નિર્ચાત જુએ.
નિર્તન ન બનાવવું, ઉત્પન્ન કરવું, સદિ પુ0 મત્તવાળ જુઓ, દ્વારદિકાકાષ્ઠ, માપ્ત કરવું, રદ કરવું, દૂર રહેવું. શેખર, મુકુટ ટોચ દરવાજે કવાથ, ઉકાળો, નિર્વર્તિત ત્રિ. બનાવેલ, ઉત્પન્ન કરેલ, માથામાં ઘાલેલી ફૂલની કલગી, ભીતની સમાપ્ત કરેલ. ખીલી, મહેલ વગેરેની ટોચ.
નિર્વિન ત્રિ બનાવનાર, ઉત્પન્ન કરનાર, નિરામ ત્રિા અપ્રાપ્ત વિષયની પ્રાપ્તિ | સમાપ્ત કરનાર.
વાય
For Private and Personal Use Only
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
निर्वयं
२२
निर्विकल्पक
નિત્યં ત્રિ બનાવવા યોગ્ય, ઉત્પન્ન કરવા દાન, શાંત કરવુંહલવવું. યેગ્ય, સમાપ્ત કરવા યોગ્ય.
નિવપન ના ઉપરના અર્થ. નિર્ભ ન વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક કર્મ. નિવ િત્રિ શાંત કરનાર, હલવનાર. નિર્વા નાટયક્તિમાં ચાલુ કથાની નિવરિત ત્રિ. શાંત કરેલ, હેલવેલ.
સમાપ્તિ, અભિનયને નિર્વાહ, નાટકસંધિ નિર્વાણ ત્રિશાંત કરવા એગ્ય હોલવવા યોગ્ય.
વગેરેનું એક અંગ, વધ કરે, મારવું. વિચ મ શાંત કરીને, હાલવીને. નિર્વા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
નિર્ચ ત્રિ નિઃશંકપણે કામ કરનાર, નહિ નિય ત્રિક નિત્તા જુઓ.
અટકાવી શકાય તેવું, સત્વસંપત્તિથી નિર્ધા ત્રિા નીકળેલ, બહાર ગયેલ.
ઉદ્યમપૂર્વક કાર્ય કરનાર. નિર્વાણ ત્રિશાન્ત થયેલ, શુન્ય, ખાલી, નિર્વાસન ર૦ નગર વગેરેમાંથી બહાર કરવું, નિશ્ચળ, સંન્યાસી, મુક્ત.
દેશનિકાલ કરવું. હાંકી કાઢવું, મારી નિર્વાણ અસ્ત થવું, શાંત થવું, હાથીનું
નાખવું, વિસર્જન કરવું, વિદાય કરવું. સ્નાન,સંગમ, મોક્ષ, વિશ્રાન્તિ, વિનાશ,
નિર્ધારિત ત્રિ. નગર વગેરેમાંથી બહાર હાથીનું એક કર્મ, તે નામે એક માત્રા
કરેલ, દેશ નિકાલ કરેલ, હાંકી કાઢેલ, વૃત્ત, વિદ્યોપદેશરૂપ એક ગ્રંથ.
મારી નાખેલ, વિસર્જન કરેલ, વિદાય
કરેલ. નિજમgu go કાશીમાં મુકિતમંડપ
નિવરિત ત્રિ. નગર વગેરેમાંથી બહાર નામનું એક તીર્થ.
કરવા યોગ્ય, દેશનિકાલપાત્ર, મારી નાખવા નિપામરતના પુત્ર મેલ.
ગ્ય. નિખાર ત્રિોમેક્ષ સાધવામાં આસક્ત.
નિર્ચ ત્રિ ઉપરના અર્થ. નિર્વાદ પુત્ર અગીઆરમા અનંતરને
નિર્વાચ ગવ્ય, દેશનિકાલ કરીને, હાંકી દેવભેદ.
કાઢીને, વિસર્જન કરીને, મારી નાખીને. નિવનિ પુછે જેનમતે ગતઉત્સર્પિણી કા
નિર્વાદ ૫૦ કાર્ય સંપાદન, કામ ચલાવવું, ળમાં થયેલ બીજા તીર્થકર.
સમાપ્ત કરવું, નિભાવ, નિભાવી લેવું, નિર્વા સ્ત્રી જેનોની એક શાસન દેવતા.
ગુજરાન. નિર્ધા ત્રિવાણીરહિત, ચૂપ રહેલ વા
નિર્વાદલા ઉન્ન નિર્વાહ કરનાર, નિભાવનાર, કારહિત.
ગુજરાન ચલાવનાર. નિલા ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
નિર્વાદ ન૦ કાર્ય-કારણને પરસ્પર સંબંધ. નિત ત્રિ. વાયુરહિત.
નિર્વાણ ૧૦ નાટોક્તિપ્રસિદ્ધ મુખ-પ્રનિત પુત્ર નીકળી ગયેલ વાયુ.
તિમુખ–ગર્ભ–અવમર્શ–નિર્વાહણ. નિવર ! કાપવાદ, નિશ્ચિતવાદ, ગાળ, નિર્વિકલ્પ ત્રિ. વેદાંતપ્રસિદ્ધ જ્ઞાન–યાદિ તુચ્છવાદ.
વિભાગશન્ય બ્રહ્મામૈકાત્મવિષય અખંનિર્વ મધ્ય ૦ વાદને અભાવ.
ડાકારક એકવિષયક વિશેષ્યવિશેષણતા નિર્વા પુત્ર દાન, પિતૃલોકને પામેલાને ઉ- સંબંધ રહિત જ્ઞાન, યોગશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ નિદેશી દાન.
વિકલ્પ સમાધિ. નિવાબ ન મારવું, મારી નાખવું, વધ, ' નિર્વિલ ત્રિવ ઉપરના અર્થ.
For Private and Personal Use Only
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
निर्विकार
निर्व्याकुल
નિર્વિર પુ. પરમાત્મા. નિર્વિવાર ત્રિક વિકારરહિત. --નિર્વિઘ ત્રિ વિદ્યરહિત, નિવિષે. નિર્વિવાર ત્રિ વિચારરહિત, વિચારવગરનું. નિર્વિચાર પુત્રોગશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક સમાધિ. નિર્વત્તિ ત્રિા સંશયરહિત, નિઃશંક. નિર્વિ, ત્રિ કંટાળેલ, ખેદ પામેલ, વિરક્ત. નિર્વત ત્રિ વિતરહિત, સંકલ્પવિકલ્પ
રહિત. નિર્વિત ઉગશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક સમાધિ. નિવિચ ત્રિવિંધ્યાચળ પર્વતમાંથી ની
નિર્વિચા સ્ત્રી વિંધ્યાચળમાંથી નીકળતી
એક નદી. નિર્વિવેઝ ત્રિક વિવેકવગરનું, અવિવેકી, નિર્વિવેત્તા સ્ત્રીઅવિવેકીપણું. કિવિત્વ અવિવેકીપણું. નિર્વિર ત્રિ. શંકારહિત, નિર્ભય. નિર્વિરાજ ત્રિ દાખલ થતું. પિસતું, અનુ
ભવતું, ભગવતું, કામમાં ગુંથાતું, પરણતું. નિવરો પરબ્રહ્મ. નિર્વિરોજ ત્રિ. વિશેષરહિત, તુલ્યરૂપવાળું,
સર્વદા સમાનરૂપવાળું. નિર્વિરોષતા સ્ત્રી વિશેષરહિતપણું, સર્વદા
સમાનસ્વરૂપપણું. નિર્વિરોધત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ. નિર્વિર ત્રિ. ઝેરવગરનું, વિષરહિત. નિર્વિવા સ્ત્રી એક જાતની વનસ્પતિ. નિવર ત્રો, ‘ચામાં વનસ્પતિ. નિર્વિદ ત્રિ. પ્રવેશ કરેલ, દાખલ થયેલ,
ભગવેલ, પગાર મળેલ, કરેલા વિવાહવાળું, કરેલા અગ્નિહોત્રવાળુ, ભોગવવા
યોગ, કરેલા ભગવાળું. નિર્વીક ત્રિ. બીજવગરનું, કારણરહિત. નિર્દીના શ્રીએક જાતની સમાધિ.
નિવર ત્રિ, વીર વગરનું, પુત્ર વગરનું. નિત્ત સ્ત્રી, પતિ-પુત્ર વગરની સ્ત્રી. નિર્ચ ત્રિક વીર્ય વગરનું, નિર્બળ, બીકણુ. નિવૃત ત્રિ. શાંત, સ્વસ્થ. નિતિ ૧૦ ઘર. નિતામન ત્રિવ શાંત મનવાળું, આનંદી
આત્માવાળું. નિતિ શ્રી શાંતિ, સુખ, મેક્ષ. મરણ. નિર્વત્ત ત્રિ સિદ્ધ થયેલ, બનેલ, તૈયાર
થયેલ સમાપ્ત. નિવૃત્તરાડુ દ્વાપરયુગમાં યદુવંશી રાજા. નિર્વત્તિ સ્ત્રી સિદ્ધિ, સમાપ્તિ. નિત્તિ ત્રિઆજીવિકારહિત. નિર્ધા ત્રિ. વગરહિત. નિર્વઃ પુપિતાનું અપમાન, પરમ વૈરાગ્ય,
ખેદ, કંટાળા, એક જાતનો પશ્ચાત્તાપ. નિર્વવત ત્રિ. પરમ વૈરાગ્યવાન, કંટાળા
વાળું, મેદવાળું. નિયમ ૩૦ વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ કાન વીંધવાની
એક વિધિ. નિર્વા ઉ૦ ભાગ, પગાર, મૂચ્છ, વિવાહ,
ભક્ષણ, ખાવું. નિજ તૈ૦ સૂતર વીંટવાની નળી, સુતર
વીંટવાનું યંત્ર. નિર્વેન ત્રિ, વિંટાયાવગરનું, વિષ્ટનરહિત. નિર્વાદુમિ ત્રિવિવાહ કરવાની ઈચ્છા
વાળું, પ્રવેશ કરવા ઈચ્છનાર. નિર્ધર ત્રિવૈરવગરનું નિર્ચથ ત્રિવે પીડા વગરનું. નિર્બશન ન અત્યંત પીડવું, દુઃખ દેવું, છિદ્ર. નિર્ધા ત્રિ. અપેક્ષા વગરનું, નિઃસ્પૃહ,
બેદરકાર. નિર્ચઢી ત્રિ ટોપણવગરનું, નિષ્કપટ,
પ્રમાણિક, દુઃખવગરનું. નિર્ચાઈ ત્રિવ્યાકુળ નહિ તે.
For Private and Personal Use Only
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
निर्व्याकुलता
२४
निवातकवच
નિવૃઢતા સ્ત્રી, વ્યાકુળપણું નહિ તે. | નિધિત્વ 7. ઉપરના અર્થ. બ્ધિત્વ ર૦ ઉપરનો અર્થ.
નિજિw પુત્ર દેવ. નિષ ત્રિ. નિષ્કપટ.
નિરિWા સ્ત્રી ગાય. નિર્ચાપાર ત્રિ. વ્યાપાર વગરનું, શાંત, નિિિા સ્ત્રીગાય. ધંધા-રોજગારવગરનું.
નિરીન ત્રિ. અત્યંત સંબંધવાળું, ભેટેલ, નિર્ઘદ્ર ત્રિ સિદ્ધ થયેલ, તૈયાર થયેલ, મૂળમાંથી નાશ પામેલ, રૂપાંતર થયેલ. સમાપ્ત, અપ્રતિબંધ યથેષ્ટ.
નિફ્ટીની ત્રિો અત્યંત સંબંધવાળાની સમીનિર્ચીદ પુત્ર ભીંતમાં બોડેલી ખીલી..
પનો પ્રદેશ વગેરે. નિશૂદ્ર ત્રિવ્યુહ રચનાવગરનું સૈન્ય વગેરે. નિવેવન ર૦ નિરંતર વચન. નિર્દor R૦ બાળવા માટે મડદા વગેરેને નિવેન વચ્ચ૦ વચનનો અભાવ. લઈ જવું, બહાર કાઢવું, નાશ પમાડવું.
નિવન વચનને નિયમ. નિર્ધાર પક્ષીઓનો શબ્દ, શબ્દ, અવાજ.
નિવર ત્રિ. નિચે ગયેલ, નીચે થયેલ. નિર્ધાર પુત્ર શરીર વગેરેમાં ખૂલું બહાર
નિવપન ૧૦ પિતૃવગેરેને ઉદ્દેશી દાન.
નિવર ત્રિ નિવારનાર, અટકાવનાર. કાઢવું, મળ-મૂત્રાદિને ત્યાગ, મડદાને બાળવા માટે બહાર લઈ જવું, યથેષ્ટ
નિવાં શ્રી કુંવારી કન્યા. વિનિયેગ, લેવું, લઈ લેવું.
નિવર્સરી ત્રિ પાછું લાવનાર, પાછું ફરનિરજ ત્રિ, હરી જનાર, લઈ જનાર,
નાર, પશ્ચાત્તાપ કરનાર. મરેલાને બાળવા માટે લઈ જનાર
નિવર્સન ૨૦ નિવારવું, પાછા ફરવું, પાછી નિર્ધાનિ પુત્ર દૂર સુધી જનાર ગંધ. વાળવું, પશ્ચાત્તાપ કરો. નિર્ધાનિ ત્રિ. નિરવ જુઓ.
નિવળ ન વધ કરો, મારવું, મારી નિર્ણિમ ગચં. હિમને અભાવ.
નાખવું. નિર્દિક ત્રિહિમવગરનું
નિવર્દિત ત્રિ. વધ કરેલ. મારી નાખેલ, નિર્દત ત્રિવ હરણ કરેલ, મડદાને બાળવા ઠાર કરેલ. માટે બહાર કાઢેલ.
નિવત્ ત્રિ વસતું, રહેતું. નિતિ સ્ત્રી નાશ, હરણ નારકી ભા. નિર્વતિ સ્ત્રી ઘર, રહેઠાણ. નિતિ ત્રિવ હથીઆરવગરનું.
નિવથ g૦ ગામ. નિર્દોઢ g૦ નિ જુઓ.
નિવેસન ન ઘર, વસ્ત્ર, પહેરવું, ઢાંકવું. નિર્દોષ પુત્ર અત્યંત હાસ.
નિવેદ ૩૦ સમૂહ, સાત વાયુમાં એક વાયુ. નિસ્ટર પુછે ઘર, રહેવાનું સ્થળ, સપૂર્ણ લય, નિવા ત્રિનિરંતર બોલવાના સ્વભાઅદર્શન. .
વવાળું. નિસ્ટર ર૦ ઘર, માળો વગેરે આશ્રયસ્થાન, નિવાત પુત્ર મજબૂત બર, આશ્રય. ભેટવું, સંબંધ.
નિવાત ત્રિ. વાયુ વગરનો પ્રદેશ વગેરે, નિયન ત્રિ રહેનાર, લીન થનાર, વ- બપ્પરવાળું. સનાર.
નિવાતવર પુ. હિરણ્યકશિપુના પુત્ર પ્રનિચિતા સ્ત્રી રહેવાપણું, રહેનારપણું. હલાદ દૈત્યને એક પુત્ર.
For Private and Personal Use Only
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
निवान्यवत्सा
निवेदन
નિવાન્યવત્સા શ્રી નીચેનો શબ્દ જુઓ. નિત ન• કંઠમાં લટકતી જનોઈ, ઓઢેલું નિવાજ્યા સ્ત્રી પારકે વાછડે ધવડાવી વસ્ત્ર. | દોહવાતી મરણ પામેલા વાછડાવાળી ગાય. નિવતિ ત્રિ. કંઠમાં લટકતી જનોઈવાળું. નિવાપ પુ દાન, પિતૃ વગેરેને ઉદ્દેશી અને નિવૃત્ત સ્ત્રી તે નામે એક છંદ. પાતું દાન, ક્ષેત્ર.
નિવૃત ૧૦ ઉત્તરીય વસ્ત્ર, ઉત્તરાસણ નિવાપરા ત્રિ. વાવનાર.
નિવૃત ત્રિ ધારણ કરેલ વસ્ત્ર વગેરે. નિવર પુએક જાતનું ધાન્ય.
નિવૃતિ શ્રી ઢાંકણું, ઓઢણ, આચ્છાદન. નિવારવા ત્રિવારનાર, અટકાવનાર. નિવૃત્ત ૧૦ નિવૃત્તિ મનનું વિષયોથી ઉનિવારણ નો વારવું, અટકાવવું.
પરામ પામવું, શાંતિ, અભાવ, નિવૃત્તિનિવારાય ત્રિવારવા યોગ્ય, અટકાવવા પૂર્વક કર્મ, ચેષ્ટા. યેગ્ય.
નિવૃત્ત ત્રિનિવૃત્તિ પામેલ, નિવૃત્તિવાળું, નિવાર્ ત્રિવારતું, અટકાવતું. વિષયોથી દૂર થયેલા મનવાળું, શાંત, નિવરિત ત્રિ. વારેલ, અટકાવેલ.
ચેષ્ટારહિત, કામવગરનું. નિવરિતજ ત્રિ, વારવા યોગ્ય, અટકાવવા | નિવૃત્તવાળા ત્રિ વિષયપ્રપંચથી રહિત યોગ્ય.
થયેલા મનવાળું. નિવાસ પુવાસ, રહેઠાણ, ઘર, આશ્રય,
નિવૃત્તવૃત્તિ ત્રિ. વ્યાપાર-ધંધો જેણે છોડી વાસ.
દીધો હોય તે. નિવારકા ત્રિ. ઘરની પાસેનું.
નિવૃત્તાન્તા ત્રિદૂર થયેલા સંતાપવાળું, નિવરિન ત્રિો નિવાસ કરનાર, રહેનાર,
છોડેલા સંતાપવાળું. વસનાર, ઘરવાળું.
નિવૃત્તત્તાન ઝિ૦ ઉપરના અર્થ. નિવર ત્રિ૬૮, ગાઢ ઘાટું, ઘટ્ટ, પ્રવેશ
નિવૃત્તત્તાપના તે નામે એક ન થાય તેવું, ગડદીવાળું, વાંકા નાકવાળું,
રસાયણ. નકટું.
નિવૃત્તાત્મન્ ત્રિ વિષયોથી ઉપરામ પામેલા નિવર શ્રી. વાંકું નાક, નમેલું નાક.
અંતઃકરણવાળું, વિષયો ઉપરની પ્રીતિથી વિવિઘ ગ્નિ નિવર જુઓ, વાંકા નાક
રહિત મનવાળું. વાળું, નકટું.
નિવૃત્તાત્મન્ ૩૦ વિષ્ણુ. નિવત્ સ્ત્રી વાણી.
નિવૃત્તિ સ્ત્રી ન્યાયમતસિદ્ધ એક યત્ન, નિવિદ્વાન 7૦ ઐકાહિક યજ્ઞ.
નવરાસ, ફુરસદ, વિરામ, ઉપરામ. જનવિર ત્રિ નિવિ જુઓ, નમેલા
નિવૃજામિન ૬૦ નિષેધ. નાકવાળું.
નિવેદ્ર ત્રિવ જણાવનાર, અર્પણ કરનાર, નિવિર સ્ત્રી નમેલું નાક, નકટું નાક.
વિનતિ કરનાર. વિવૃત્સત્ ત્રિ- પાછું ફરવા ઈચ્છતું, નિવેદન જણાવવું, અર્પણ કરવું, વિનતિ અટકાવવા ઈચ્છતું.
કરવી. નિવિ ત્રિ. એકાગ્ર, મનના અભિનિવે- જિવન જણાવનાર, અર્પણ કરનાર, રાવાળું,
| વિનતિ કરનાર,
For Private and Personal Use Only
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
निवेदनीय
નિવેદ્નીય ત્રિ॰ જણાવવા ચાગ્ય, અર્પણ કરવા યાગ્ય, વિનતિ કરવા ચેાગ્ય. નિવેદ્યુત્ ત્રિ॰ જણાવતું, અર્પણ કરતું, વિનતિ કરતું.
નિવેચિષત્ ત્રિ॰ જણાવવા ઇચ્છતું, અર્પણ કરવા ઋતું, વિનતિ કરવા ઇચ્છતું. નિવૈવિષ્ણુ ત્રિ॰ જણાવવા ઇચ્છનાર, અપણ કરવા ઈચ્છનાર, વિનતિ કરવા
ઈચ્છનાર.
નવેરા ડુ॰ પ્રવેશ, પેસવું, બેસવું, ઘર, નિવાસસ્થાન, વિવાહ, છાવણી. નિવેરાન 7. ધર, નગર, પ્રવેશ, પેસવું, ઉભા રહેવું, સ્થિતિ કરવી, એસવું, મૂકવું, સ્થાપવું.
નિવૈરાન ત્રિ॰ પ્રવેશ કરનાર, સ્થિતિ કર
નાર, મૂકનાર.
નિવૈરાની શ્રી પૃથ્વી,
નિવેરાનીય ત્રિ॰ પ્રવેશ કરવા યેાગ્ય, સ્થિતિ કરવા ચેાગ્ય, મૂકવા યેાગ્ય.
નિવેદ્મવત્ ત્રિ॰ પ્રવેશવાળુ, સ્થિતિવાળું,
વિન્યાસવાળુ.
નિર્દેશિત ત્રિ॰ પ્રવેશેલ, પેસેલ, સ્થિતિ કરેલ, ખેડેલ, મૂકેલ, :સ્થાપેલ. નિર્દેશિતવ્ય ત્રિ॰ નિવેશનીય જુએ. નિવેદ્ય ત્રિ॰ નિર્દેશનીય જુએ. નિવેદ્ય અન્ય પ્રવેરા કરાવીને, સ્થિતિ કરાવીને,
નિવૃષ્ય ૬૦ વ્યાપ્તિ, વ્યાપવું, ફેલાવું. નિવૃષ્ય ત્રિ વ્યાપવા ચેાગ્ય, ફેલાવા યેાગ્ય. નિવૈષ્ય પુ॰ વ્યાપક એક દેવ, ઝાકળનું પાણી, રૂદેવ, આવ–પાણીની ધુમરી. નિવ્યાધિમ્ પુ॰ રૂદ્રભેદ. નિવ્યાધિન ત્રિ॰ અત્યંત વ્યાપક નિચંદ્ર ૬૦ દૃઢ નિશ્રય, આગ્રહ. નિક્ શ્રી રાત્રિ, હળદર. નિષ્ઠ વુ ખળદેવતા એક પુત્ર
२६
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
निशात
નિરાન્દ્ ત્રિજ્યાં શબ્દ ન હેાય તે, શદરહિત.
નિરામન ન॰ દર્શન, દૃષ્ટિ, જોવું, દેખવું, સાંભળવું.
નિરામયત્ ત્રિ॰ સાંભળતું, શ્રવણ કરતું. નિરામય્ય અન્ય સાંભળીને. નિરામ્ય અન્ય સાંભળીને નિશરણ 7॰ મારવું, મારી નાખવું. નિશા સ્ત્રી॰ રાત્રિ, હળદર, જ્યાતિષપ્રસિદ્ધ મેષ વગેરે રાશિ.
નિરાજ્ડ પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર, કુકડા. નિરાતુ પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર. નિશાલ્યા શ્રી હળદર. નિરાળ પુ॰ રાત્રિઓને સમૂહ. નિરાાષર પુ॰ રાક્ષસ, શિઆળ, ઘુવડ, સર્પ, પિશાચ વગેરે.
નિરાવર ત્રિ॰ રાત્રે કરનાર, રાત્રિએ વિ
ચરનાર.
નિશાચતા શ્રી રાક્ષસપણું. નિશાચરત્વ ન॰ રાક્ષસપણું. નિરાાષરપતિ પુ॰ શિવ, રાક્ષસેશ્વર રાવણ, રાક્ષસાના રાજા.
નિરાાવી સ્રીરાક્ષસી, શિયાળ સ્ત્રી, ઘુવડ માદા, સાપેણ, કુલટા સ્ત્રી, કેશિની નામે એક ગધદ્રવ્ય. નિશાચર્મન g॰ અધકાર. નિશાનહ ૬૦ હિમનું પાણી, ઝાકળ. નિરસાદ પુ॰ ઘુવડ, રાક્ષસ વગેરે. નિરાય ત્રિ॰ રાત્રે ભમનાર, રાત્રિમાં
ભટકનાર.
નિરાય ત્રિ॰ ઉપરના અ નિશાટત્ત પુ॰ ગુગળ.
નિશાટન પુ॰ ઘુવડ, નિશાદન ત્રિ નિશાર ત્રિ॰ જીએ.
નિષ્ણાત ત્રિ॰ તેજ કરેલ, તીક્ષ્ણ કરેલ,
For Private and Personal Use Only
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
निशात्यय
निशुम्भिन्
નિરાત્રિ પુછે રાત્રિને અંત, પ્રભાત, સ- | નિરવ પુ• સંગીતશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક રૂપક. વાર, પરોઢીયું.
નિરાલ ત્રિ. અત્યંત હિસક. નિરા પુત્ર નિષાદ-ભીલ.
નિરાવિન પુશણનું ઝાડ. નિરાઃ ત્રિ. રાત્રે ભજન કરનાર. નિરાવિહાર પુછે રાક્ષસ. નિરવતા સ્ત્રી નિષાદપણું, ભીલપણું. નિશાવિહાર સ્ત્રી- રાક્ષસી. નિરાત્રિના નવ રાત્રે ભોજન.
નિરાઝુિર ર૦ રાત્રિઓને સમૂહ. નિરાનિ પુઘુવડ, બિલાડ વગેરે. નિરાવિન પુકુકડો. નિરારિન ત્રિરાત્રે જોનાર.
નિરાદિ પુછ કુમુદ-પોયણું. નિરારિ પુત્ર સાયંસંધ્યા.
નિરાલ્લા સ્ત્રી- હળદર. નિરાન ન તીક્ષણ કરવું.
નિરિત ત્રિ. તેજ કરેલ, તીક્ષ્ણ કરેલ, નિરાનાથ go ચંદ્ર, કપૂર.
સાણ ઉપર ઘસેલ. નિરાન્ત ૧૦ ભવન. ઘર, અંતઃપુર, જના- નિરિત ન લે. નખાનું
નિરિતા સ્ત્રી મધ્યરાત્રિ. નિરાન્ત પુ0 રાત્રિનો અંત, પ્રભાત, પરેઢ. નિશિતિ સ્ત્રી છોલવું, સૂમ કરવું, પાતળું નિરાન્ત ત્રિ. અત્યંત શાન્ત. નિરાન્તના સ્ત્રી અંતઃપુરની સ્ત્રી.
નિરાપદિલ ન૦ તે નામે એક છંદ. નિરાન્ત ત્રિ. ઘરની પાસેનું.
નિરિાપાટ પુ. એક જાતને પહેરગીર. નિરાધ ત્રિ. રાત્રે આધ, રતાંધળું. નિરિાપુewા સ્ત્રી. “શેઢા ' નામે એક નિરાધ સ્ત્રી“નતુ’ નામે એક વેલે. વનસ્પતિ. નિવાઇ ને રાત્રે આંધળાપણું, રતાંધ
નિરાપુજી સ્ત્રી ઉપર અર્થ.
નિરાશ ૩૦ અરાત્રિ, મધ્યરાત. ળાપણું.
નિરથના સ્ત્રી રાત્રિ. નિરપતિ પુ) ચંદ્ર, કપૂર.
નિથિીનાથ ૩૦ ચંદ્ર, કપૂર. નિરાrપુત્ર પુત્ર ખેચર-નક્ષત્ર-તારા વગેરે. નિરાપુw ૧૦ પોયણું, રાત્રિવિકાશી કમળ,
નિરાશિની પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર.
નિરથનીતિ પુ. ચંદ્ર, કપૂર. કુમુદ. નિરાવર પુમેષ-વૃષ–ધન-કર્ક-મિથુન
નિશીથિના પુત્ર ચંદ્ર, પૂર. મકર-એ છ રાશિ.
નિથિનીશ્ચર go ચંદ્ર, કપૂર. નિરમા સ્ત્રી. “દુધપુછી” નામે એક
નિશા શ્રી. રાત્રિ. વનસ્પતિ.
નિશુલ્મ કુલ વધ, મારવું, મારી નાખવું, નિરમળ પુ. ચંદ્ર, કપૂર.
હિંસા કરવી, મર્દન કરવું, તે નામે એક
અસુરે. નિરામર ૧૦ દેખવું. જેવું, સાંભળવું.
નિમ ૧૦ મારવું, મારી નાખવું. નિરામુ ૧૦ પ્રદોષ-રાત્રિનો આરંભ.
નિશુમથની સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. નિરામૃr g• શિયાળ.
નિશુલ્મ-દ્ધિની સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. નિરાળ સ્ત્રી- શિયાળવી.
નિશુમિનું પુ તે નામે એક બુદ્ધ. નિરાજ ને મારી નાખવું, મારવું. નિરિમન ત્રિનાશ કરનાર, સંહાર નિરાત્રિ ન ચંદ્ર, કપૂર.
કરનાર. .
For Private and Personal Use Only
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
निशुम्भ
નિરૃમ્મ પુ॰ સંબંધ પામી હરણ કરનારપૂષાદેવના એક બકરા. નિશૈત ૩૦ બગલા.
નિશૈતી સ્ત્રી બગલી.
નિશ્ચરા ત્રિ॰ ચાળીસ ઉપર ગયેલ, ચાળીસમાંથી બહાર નીકળી ગયેલ. નિશ્ચય પુ॰ નિશ્ચય, સિદ્ધાંત, વિષયપરિ ચ્છેદ, બુદ્ધિની એક અસાધારણ વૃત્તિ, તે નામે એક અર્થાલ’કાર. નિશ્ર્વર છુ॰ અગીઆરમા મન્વંતરને સપ્તપિંભેદ.
નિશ્ચન ત્રિ॰ અચળ, સ્થિર.
નિમ્ના શ્રી પૃથ્વી, શાલપણી નામે એક વનસ્પતિ.
નિશ્ચાદ્ધ પુ॰ બગલા.
નિમ્નહાદ્ધ ત્રિ॰ સ્થિર અંગવાળુ નિશ્ચાત સ્ત્રી અગલી.
નિશ્ચાયજ ત્રિ• નિશ્ચય કરનાર, નિર્ણય
કરનાર.
નિશ્ચાજ પુ॰ વાયુ, મળનેા ત્યાગ કરવા. નિમ્નારા ત્રિ॰ સ્વચ્છંદી, ગતિરહિત, દંતરહિત.
નિશ્ચિત ત્રિ॰ નિશ્ચય કરેલ, નક્કી કરેલ. નિશ્ચિતા સ્ત્રી તે નામે એક નદી. નિશ્ચિય અન્ય નિશ્ચય કરીતે, નક્કી કરીને. નિશ્ચિન્ત ત્રિ॰ ચિંતા વગરનું. નિમ્ની સ્ત્રી તે નામે એક નદી. નિશ્રયમાન ત્રિ॰ નિશ્ચય કરાતુ, નક્કી
.
કરાતું. નિશ્ચિત સ્ત્રી તે નામે એક નદી. નિશ્રુશળ ન॰ દાંત સાફ કરવાનું કાઇ ચૂર્ણ. નિશ્ચેષ્ટ ત્રિચેષ્ટારહિત, શક્તિરહિત, દુર્બળ. નિશ્ચેષ્ટા ન॰ કામદેવનું એક ખાણ, તે નામે એક ઔષધિ. નિશ્ચેવન પુ॰ વૈવસ્વત મન્વંતરના સપ્ત
२८
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
निषद्या
ષિ માં એક ઋષિ, તે નામે એક અગ્નિ નિષ્ણવન ત્રિ॰ સ્મ્રુતિરહિત. નિઋક્ ત્રિ॰ વેદાધ્યયનરહિત. નિન્ન ત્રિ સમાધિનિ, ચિત્તની એકાવ્રતાવાળુ.
નિશ્વાસ પુ॰ નિશાસા મૂકવા, પ્રાણવાયુને અહાર કાઢવાને એક વ્યાપાર. નિશ્વાસસંહિતા સ્ત્રી શિવે રચેલ પાશુપત
એક શાસ્ત્ર. નિશ્ચેવલ 7 મેાક્ષ.
નિશ્રેયસ ત્રિ॰મેાક્ષદાયી,મુક્તિ કરનાર. નિશ્ચલન 7 નિશાસા મૂકવા. નિશ્ર્વાન પુ॰ ઉપર અ. નિપ્ સ્વા ૫૦ સ સેટ્ સીંચવું, છાંટવું. નિષદ્ધપુ॰ બાણુ રાખવાને ભાથેા, અત્યંત સંગ, તરવાર, ધનુષ. નિષથિ પુ॰ આલિંગન, ભેટવું. નિષકૃષિ પુ॰ તરવારનું મ્યાન. નિર્ ત્રિ॰ ધનુર્ધારી, તરવાર ધારણ
કરનાર, અત્યંત સંગવાળુ, ભાથાવાળું, નિદિન ૩૦ બાણુ રાખવાના ભાથા, તે
નામે ધૃતરાષ્ટ્રને એક પુત્ર. નિષા ત્રિ॰ ખેડેલ, એસેલ. નિષદ ત્રિ॰ ઉપરના અ. નિબળા ૬૦ આસન, બેઠક. નિષનું ત્રિ બેઠેલ, એસેલ,
નિષદ્ શ્રી યજ્ઞદીક્ષા, અમુક વેદવાક્ય,
ઉપસદન.
નિષત્ ત્રિ॰ બેસાડનાર, બેસનાર, નિષદ્ પુ॰ નિષાદ્ જુએ.
નિષત્ત ન ધર, બેસવાનું સ્થાન, બેસવું, સ્થિતિ.
નિષન પુ॰નિવાર જુએ
નિષદ્યા સ્ત્રી માર, હાટ, દુકાન, નાની ખાટલી, આસન, એક
For Private and Personal Use Only
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
निषद्वर
નિષદૂર પુ॰ કાદવ, બેસનારમાં શ્રેષ્ડ એક જાતના ખાદ નિષદ્વી શ્રી રાત્રિ,
નિષધ પુ॰ તે નામે એક પર્વત, સૂર્યવંશી રામપુત્ર કુશના પૌત્ર એક રાજા, મેજય પછીના એક રાજાના પુત્ર, યાદ સ્વર, કુરૂરાજાને એક પુત્ર. નિષધ પુ॰ વજ્જુ તે નામે એક દેશ.
નિષધ ત્રિ॰ કઠણ,
જન
નિ
નિષધા સ્ત્રી. નલરાજાની નગરી. નિષાત્ પુ॰ ચંડાળ, ભિલ્લન્નતિ,નિષાદ સ્વર, તે નામે એક દેશ, બ્રાહ્મણથી શૂદ્ર કન્યામાં ઉત્પન્ન થયેલ વર્ણસંકર. નિયા હૂઁ પુ॰ તે નામે એક દેશ. નિષાવૃત્ યુ॰ નિષાદઃ સ્વર. નિવૃત્ ત્રિ॰ નિષાદ સ્વરવાળું ગાયન વગેરે.
નિતિ ન બેસાડવું. નિત્તિ ત્રિ॰ બેસાડેલ. નિિિતક્ ત્રિ॰ બેસાડનાર. નિતિન પુ॰ નિવિન ત્રિ॰ ખેડેલ.
હાથીને માવત.
નિના ત્રિ॰ અત્યંત સીંચેલ, છાંટેલ, નાખેલ, સ્થાપેલ.
નિબિત્ત, ન॰ વી.
નિષિષ્ઠ પુ॰ વીર્યથી ઉત્પન્ન થયેલ ગ નિષિદ્ધ ત્રિ॰ રોકેલ, અટકાવેલ, નિષેધેલ, નિંદ્ય, દૂષિત, મનાઇ કરેલ. નિપીત્ ત્રિ॰ બેસવું. નિવૃત્ત ત્રિ॰ નાશ કરનાર, મારનાર. નિપૂન ૬૦ વધ, મારવું, મારી નાખવું. નિષેષ્ઠ પુ॰ પાણી વગેરે અત્યંત છાંટવું, ગર્ભાધાન, સીંચવું, નાખવું.
નિષેવન ન॰ સીંચવું, નાખવું, સ્થાપવું, ગર્ભાધાન.
નિર્દેવિતૃ ત્રિ॰ સીંચનાર, નાખનાર, સ્થા
२९
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પનાર, ગર્ભાધાન કરનાર. નિવૃવિસ્ ત્રિ॰ ખેડેલ. નિષેતુથી સ્ત્રી. ખેડેલી. નિવેદ્ઘ ત્રિ॰ નિષેધ કરનાર, અટકાવનાર, રોકનાર, મનાઇ કરનાર.
નિષેધ પુ॰ રોકવું, અટકાવવું, મનાઇ, નિમેધવાક્ય.
નિવેષજ્ઞત્રિ રોકનાર, અટકાવનાર, મનાઇ
કરનાર.
નિવૈવિધ પુ॰ અભાવે ષ્ટિ સાધનતા – મેધક વાક્ય.
નિધિન ત્રિ॰ નિષેધTM જુએ. નિયેવળ ન॰ સેવવું, ચાકરી કરવી, પાળવું, ચેટી રહેવું,
For Private and Personal Use Only
निष्कर्ष
નિષેવળીય ત્રિ॰ સેવવા યાગ્ય, ચાકરી કરવા યાગ્ય, પાળવા યોગ્ય.
નિષેવિત ત્રિ॰ સેવેલ, ચાકરી કરેલ, પાળેલ. નિવૈવિશ્વ ત્રિ॰ સેવનાર, ચાકરી કરનાર,
પાળનાર.
નિલેવિન ત્રિ॰ ઉપરના અ. નિષ્ઠ સુ॰ ૦ ૦ સેર્ માપવું, વજન કરવું, તાળવું.
નિષ્ઠ પુ॰ 7॰ એક સે। આઠ રૂપીઆભાર, એક સે આઠ તાલાનું વજન, એક તાલા, છાતી ઉપર પહેરવાના દાગીનેા, સાનાનું પાત્ર, સેાના મહેાર, પશુ, સાળ મ્મ, ચાર પૈસાભાર, ચાસડ પૈસાભાર. નિમ્બ્રટન્ન ત્રિ॰ કાંટા વગરનું, દુઃખરહિત, પીડા વગરનું, નડતર વગરનું, નિર્બાધ, પ્રતિબંધરહિત. निष्कण्ठ पु० નિમ્પ ત્રિ॰ કપ રહિત.
वरुणवृक्ष નામે વનસ્પતિ.
નિમ્મુ પુ॰ તે નામે એક દેવસેનાધિપતિ. નિમન્ ત્રિકમ રહિત. નિષ્ઠા ત્રિ॰ નિય.
નિષે ૬૦ નિશ્રય, અમુક સ્વરૂપમાં માપ,
Co
""
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
निष्कर्षण
निष्कृति
નીચલાર્થ સિદ્ધાંત બહાર કાઢવું, નીચવવું. તાબામાં નહિ રહેલી ચાકરડી. નિવર્ષમાં ૧૦ બહાર કાઢવું, ખેંચી કાઢવું. નિષ પુછે તાપને લીધે તપેલી વગેરેમાં નિષાઢ ત્રિકળાશન્ય, કળા વગરનું, અને
નીચે ચોટી ગયેલ દૂધનો ભાગ. વયવ રહિત,સંપૂર્ણ, કળા વગેરે વ્યાપારથી નિસ ૩૦ નિષ્ઠા જુઓ. રહિત.
નિવલિત ત્રિ નિશિત જુઓ. નિજ પુત્ર પરમાત્મા.
નિતિન ત્રિ નિનિ જુઓ. નિરા સ્ત્રી, ઋતુધર્મથી રહિત થયેલી નિતિની સ્ત્રી નિકાશની જુઓ. વૃદ્ધ સ્ત્રી.
નિષ્યિાશન ત્રિ નિર્ધન, દરિદ્ર, વિષધ્યાન્તરનિર્વસ્ત્ર સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ નિજોષાય ત્રિ. મનના રાગ-દ્વેષાદિ દોષ- નિષિાના શ્રી. નિર્ધનપણું, દરિદ્રપણું, રહિત.
વિષયાન્તરશન્યપણું. નિવારે પુ. જિનભેદ-ભાવી ઉત્સર્પિણી નિશ્વિનત્વ ર૦ ઉપરના અર્થ.
કાળમાં થનાર તેરમા જૈન તીર્થકર. નિષ્ણુટ પુઘરની પાસે રહેલ ઉપવનનિરિ પુ. પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ બગીચો, ક્યારે, ખેતર, રાજાઓનું જ એક શબ્દગણ.
નાનખાનું, તે નામે એક પર્વત. નિવમ ત્રિ વિષય ભોગની ઇચછારહિત, નિવૃદિ સ્ત્રી એલચી. કામ વાસનારહિત.
નિષ્ણદિશા સ્ત્રી કાર્તિક સ્વામીની અનુચર નિરજ ત્રિકારણ રહિત.
એક માતૃકા. નિશાપુ નુ કાયર નહિ તે, દુષ્ટતા નિરી સ્ત્રી એલચી. રહિત પુરૂષ, ઉચ્ચકુળનો.
નિષ્ણુમ પુત્ર ‘સ્તી ' વૃક્ષ નિલા ત્રિ મંડેલા કેશવાળવાળું, નિષ્ફન્મ ત્રિ. ઘડા વગરનું.
ગુમાવેલા સમયવાળું, ગાળેલા સમયવાળું. નિવૃઢ ત્રિ- અવયવસમૂહ રહિત, ઉતરા નિવર્જિલ કાળાશનો અભાવ. વગેરેથી રહિત, સપિંડ વગેરે કુળથી રહિત. નિસ્ટિન ન ચલાવવું, હાંકવું, મારવું,
નિષ્ણુજી ન૦ ફેતરા વગેરેથી રહિત મારી નાખવું.
કરવું, કુળરહિત કરવું. નિષ્કાસ્ટિ, મધ્ય સમયે નહિ હોવાપણું. નિર્જીત ત્રિ. ફોતરા વગેરેથી રહિત નિવર્જિવ ત્રિો નેતા વગરનું, જેતા કરેલ, કુળરહિત કરેલ. રહિત, અજ-અછત.
નિષ્ણજિત ત્રિ. છાલરહિત કરેલ, ફોતરા નિક્કર પુત્ર બહાર કાઢવું, ખેંચી કાઢવું, વગેરેથી છૂટું કરેલ, ફાલેલ.
નીકળવું, શરી, પરસાળ, છજું. નિવૃત્તિ પુત્ર મરૂગણભેદ. નિતિ ત્રિ બહાર કાઢેલ, ખેંચી નિષ્ણુદ પુત્ર વૃક્ષ વગેરેમાં પિતાની મેળે
કાઢેલ, સ્થાપેલ, અધિકૃત કરેલ, દેશ થયેલ કેટર-ગફલ, કાતર. નીકાલ કરેલ, દૂર કરેલ.
નિત ત્રિ. ઉદાસીન, બેદરકાર, નિશ્ચિત, નિશિાનું ત્રિક બહાર કાઢનાર, ખેંચી નહિ કરેલ, નહિ ગણેલ, નહિ આચરેલ,
કાઢનાર, દેશનિકાલ કરનાર, હાંકી કાઢનાર. માફ કરેલ. નિરાનો સ્ત્રી પોતાના સ્વામીના નિતિ સ્ત્રી. બદલે, પાપ વગેરેથી છૂટવું,
For Private and Personal Use Only
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
निष्कृष्ट
ઉલ્હાર, પ્રાયશ્ચિત, અપમાન, નહિ ગણુકારવું, કરજમાંથી છૂટવું, નિષ્ર ત્રિ• સારાંશ,નિશ્ચય કરેલ,નીચેાલા, નિòવષ્ય પુ॰યન સંબંધી એક શસ્ત્ર, તે શસ્ત્રથી ગ્રહણ કરવા યોગ્ય, યજ્ઞપાત્ર રૂપ ગ્રહ.
નિòવલ્પ ત્રિ॰ પાપાદિક, અન્યની સહાય નહિ લેનાર, મેાક્ષરહિત. નિષ્ઠો ત્રિ॰મ્યાન વગરનું, કારહિત. નિશેષ ન॰ અંદરના અવયવાને બહાર કાઢવા, ફેલવુ.
નિષ્લેષ ત્રિ॰ અંદરના અવયવાને બહાર કાઢનાર, ફાલનાર.
નિોળીય ત્રિ બહાર કાઢવા યોગ્ય, ફાલવા યાગ્ય.
નિષ્ઠોત્તિવ્ય ત્રિ॰ ઉપરના અર્થ. નિòોરાસ્થિ ત્રિ કૌશાંબી નગરીમાંથી
નીકળેલ.
નિષ્ક્રમ પુ॰ બહાર નીકળવુ, ચેાથે મહિને બાળકને પ્રથમ બહાર કાઢવા નિમિત્તે કરાતા એક સસ્કાર. નિમ 7 ઉપરના અ. નિજમતિ ત્રિ ચેાથે મહિને બાળકને પ્રથમ બહાર કાઢવા નિમિત્તના સંસ્કાર જેને થયેા હાય તે.
નિમ્ય અન્ય બહાર નીકળીને. નિષ્ય પુ॰ પગાર, બદલા, સરખી કીમતનું બલેક્ષ દ્રવ્ય, ખરીદવું, ખરીદી, બુદ્ધિયાગ, સામર્થ્ય, નીકળવું, પ્રત્યુપકાર, વેચવુ.
નિશાન્તિ ત્રિ॰ નીકળેલ, બહાર ગયેલ. નિષ્ક્રિય ત્રિક્રિયા રહિત.
નિષ્ક્રિય ન॰ પરબ્રહ્મ.
નિયિ ત્રિ॰ માંસ વગેરેના ઉકાળેા. નિષ્ટાન ત્રિ અત્યંત સહનશીલ નિશ્ચરી શ્રી. અત્યંત સહનશીલ સ્ત્રી.
३१
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
निष्ठ्यूत्
નિત ત્રિ॰ તપાવેલ, તપેલ. નિર્દેશનઃ પુ॰ દુ:ખને પાકાર. નિષ્ટ સ્ત્રી॰ અદિતિની શાક્ય દિતિ. નિષ્ઠુર ત્રિશત્રુઓને પરાભવ કરનાર. નિષ્ય પુ॰ ચંડાળ વગેરે, એક મ્લેચ્છ જાતિ, પુત્ર વગેરે.
નિજી ત્રિ॰ અત્યંત સ્થિતિ કરતાર, સ્થાયી, નિષ્ઠાવાળુ.
નિષ્ઠા સ્ત્રી નિષ્પત્તિ, સિદ્ધિ, નાશ, અંત સીમા, છેલ્લી હદ, સમાપ્તિ, વધ કરવા, મારી નાખવુ, યાચના, માગણી, શ્રદ્ધા, અવધારણ–નિશ્ચય, વ્યાકરણપ્રસિદ્ધઋતુ’ એ પ્રત્યય, વિષ્ણુ. નિષ્ઠા સ્ત્રી પૂર્વે જે સ્થિતિ હોય તે સ્થિતિ. નિષ્ઠાન ન॰ કઢી વગેરે વ્યંજન. નિષ્ઠાના પુ॰ તે નામે એક નાગ. નિષ્ટાન્ત ત્રિ નાશરૂપ અતવાળી વસ્તુ, છેવટે નાશ પામનારી વસ્તુ. નિષ્ટાન્ત પુ॰ અત્યંત સ્થિતિનાં અંત. નિષ્ઠાવત્ ત્રિ, નિષ્ઠાવાળું, શ્રદ્ધાવાળુ નિષ્કૃિત ત્રિ॰ અત્યંત સ્થિર વસ્તુ, નિષ્ણ– વાળુ, સમાપ્ત કરેલ, નિષ્રીવ પુ થૂકવું. નિર્જીવન ૬૦ થૂંકવું. નિષ્ટીવિત ત્રિ॰ થૂકેલ. નિષ્કુન કારવાક્ય ક્રૂર વાક્ય, ખરાબ વાક્ય. નિષ્ઠુર ત્રિકઠોર વાક્ય ખેલનાર,કાર,ક્રૂર. નિષ્ઠુરતા સ્ત્રી॰ કઠોરવાકયપણું, કારપણું, ક્રૂરતા. નિષ્ઠુત્વ ન॰ ઉપરના અ. નિષ્કુષ્ઠિ પુ॰ તે નામે એક નાગ. નિòવ પુ યૂકવું.
For Private and Personal Use Only
નિષ્લેવન ન॰ થૂકવું.
નિદ્યુત ત્રિ॰ મુખમાંથી કાઢેલ બળખા વગેરે, શુકલ.
વિસ્તૃત ન ચુકવું.
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
निष्ण
નળ ત્રિ॰ કુશળ, હાંશીઆર, પ્રવીણ, પાર ગત.
નિત ત્રિ॰ ઉપરના અ. નિષ્પવ ત્રિ॰ અતિશય પવ, ઉકાળેલ. નિષ્પકૢ ત્રિ॰ કાદવ વગરનું, નિર્મળ, સ્વચ્છ. નિષ્વતંત્ર ત્રિ॰ નીકળતું, બહાર જતુ, નીચે પડતુ,
નિષ્પતન ન॰ નીકળવું, બહાર જવું, નીચે પડવું. નિતિષ્ણુ ત્રિ અત્યંત પડવાના સ્વીવવાળુ, ચેતરફથી પડતુ, હમેશ પડતુ. નિષ્પતિપુત્રા શ્રી. પતિ-પુત્ર વગરની સ્ત્રી. નિષ્પતિસુતા હ્રૌં ઉપરના અ. નિવૃત્તિ સ્ત્રી સમાપ્તિ, સિદ્ધિ. નિષ્પન્ન ત્રિ જેને બીજે પડખેથી સાંસરવું આણ નીકળી ગયુ... હાય તે.
નિષ્પત્રજ ત્રિ॰ પાંદડાં વગરનું, ઉપરને અ. નિષ્પન્નાતિ સ્ત્રી અત્યંત વ્યથા ઉપજાવવી તે.
નિત્રિજા સ્રો કરડાનું ઝાડ. નિષ્પદ્ TM પગ વિનાનું વાહન—નૌકા વગેરે. નિષ્પક્ ત્રિ॰ પગ વિનાનું, નીકળતું. નિરી સ્ત્રી પગ વિનાની સ્ત્રી. નિષ્પન્દ્ર ત્રિ॰ સ્પન્દન રહિત, નિષ્કપ, હાલે ચાલે નહિ તેવું.
નિષ્પન્ન ત્રિ॰ સમાપ્ત થયેલ, સિદ્ધ થયેલ. નિશ્રિત્ત ત્રિ॰ વિષયાદિના સંગથી રહિત, કફની વગેરે યાગ્ય ઉપકરણા સિવાય બીજું કંઈ પણ પાસે નહિ રાખનાર યતિ વગેરે.
નિદિ પુ॰ સ્ત્રીરહિત પુરૂષ, વિધુર.. નિષ્પવન ન ધાન્ય વગેરેને તરાં રહિત કરવું. નિપ્પાત્ ત્રિ॰ પગ વગરનું. નિષ્ણTMત્રિ॰ ઉત્પન્ન કરનાર, સિદ્ધ કરનાર,
३२
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
निष्प्रतिभ
પેદા કરનાર.
નિષ્પાદ્ન ન ઉત્પન્ન કરવું, સિદ્ધ કરવું, પેદા કરવું.
નિપ્પાના સ્ત્રી. ઉપરના અ. નિષ્પાદનીય ત્રિ॰ ઉત્પન્ન કરવા ચેાગ્ય, સિદ્ધ કરવા યોગ્ય, પેદા કરવા ચાગ્ય. નિષ્પત્તિ ત્રિ॰ ઉત્પન્ન કરેલ, સિદ્ધ કરેલ, પેદા કરેલ.
નિષ્પાદ્ય ત્રિ॰ નિષ્પાનીય જુએ. નિષ્પાન ન પીવું, પાન કરવું. નિષ્પાજી ત્રિ॰ પગ વગરનાંવાળા પ્રદેશ વગેરે.
નિષ્પાવ પુ॰ સુપડાં વગેરેથી અનાજના ફાતરાં વગેરે દૂર કરવાં તે, અનાજનાં ફેાતરાં વગેરે, એક જાતનું ધાન્ય, અનાજ વગેરેમાંથી ફોતરાં કાઢવાં, સુપડાં વગેરેને વાયુ, નિષ્પાવ ત્રિ॰ નિર્વિકલ્પ, નિઃસંદેહ, સંશય
રહિત. નિષ્પાવી સ્ત્રી એક જાતનું ધાન્યન્ત્રતાિવી નિષ્પિષ્ટ ત્રિ॰ પીસેલ, દળેલ, ચૂર્ણ કરેલ. નિષ્ઠુરુષ ત્રિ॰ નપુંસક, નામ, બીક. નિષ્કુલ્હાજ ત્રિ॰ ફોતરાં વગરનું ધાન્ય વગેરે. નિષ્કુલ્હાજ પુ॰ જિનભેદભાવી ઉત્સર્પિણી કાળમાં થનાર ચૌદમા જૈન તીર્થંકર. નિવૃત્ત ત્રિ॰ સ્પૃહારહિત, નિવૃત્ત અય્ય સ્પૃહાને અભાવ. નિવૃંદા હ્રૌ॰ અગ્નિશિખા વૃક્ષ. નિજ્ઞેષ વુ॰ પીડવું, પીસવું, દળવું, ઘસવું,
ચૂર્ણ કરવું, ચાળવું.
નિષ્લેષ અન્ય પીસવાના અભાવ, ચૂર્ણને
For Private and Personal Use Only
અભાવ.
નિષ્લેષન ન નિષ્લેષ પુ॰ જુએ. નિષ્ક ત્રિ અત્યંત કપરહિત. નિષ્પમ્પ કુ॰ સષિ માંતા એક ઋષિ, નિતિમ ત્રિ॰ પ્રતિભારહિત, જડ, મૂર્ખ, અજ્ઞાની.
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
निष्प्रत्यूह
निस्तली
નિuધૂદ ત્રિ નિર્વિઘ, વિક્રરહિત. | નિરવ ત્રિો સ્વાભાવિક, સૃષ્ટિ સમયે નિમ ત્રિકાંતિરહિત, નિસ્તેજ.
હોનાર-થનાર. નિgમ પુ તે નામે એક દાનવ. નિના પુત્ર સમૂહ. નિશ્રામાવત્રિક પ્રભાવશન્ય, મેટાઇરહિત નિજ પુત્ર નગેડ. થયેલ, પ્રતાપરહિત.
નિરજુ ઉ૦ નગોડ. નિચોકન ત્રિ પ્રયજનશન્ય કારણરહિત. નિસિપુ નગોડ. નિપ્રવાદ ૧૦ નવું વસ્ત્ર, કેરું વસ્ત્ર.
નિ ત્રિ. હિંસક, નાશક. નિપ્રવાળિ ઉપરના અર્થ.
નિકૂન મારવું, હિંસા કરવી. નિપ્રા ત્રિો પ્રાણવાયુ રહિત, મરણ
નિવૃત ત્રિ. અત્યંત ગયેલ નીકળેલ. પામેલ, નિર્જીવ.
નિવૃતિ સ્ત્રી નસોતર. નિષ્ઠાતા સ્ત્રી પ્રાણવાયુ રહિતપણું, નિવૃઇ ત્રિમૂકેલ, સ્થાપેલ, મધ્યસ્થ, નિર્જીવપણું.
ત્યજેલ, છડેલ. નિપ્રાણત્વ ને ઉપરના અર્થ.
નિવૃછાર્થ પુ. વકીલ, બેરીસ્ટર, એક પ્રનિષદ ત્રિ નિષ્ફળ, ફળરહિત, વ્યર્થ,
કારનો દાસ. નિરર્થક.
નિરોદ્ર ત્રિઅત્યંત સહન કરવા યોગ્ય. નિજ પુત્ર અનાજનું ફેતરું, ભુંસું. નિરવ ત્રિ. અત્યંત સહન કરવા નિતા સ્ત્રી નિષ્કળપણું, વ્યર્થપણું. યોગ્યપણું. નિરુત્વ ન૦ ઉપરના અર્થ.
નિધિ ગ્નિ અત્યંત સહન કરનાર. નિપરી સ્ત્રી, ઋતુધર્મ રહિત થયેલી સ્ત્રી. નિસ્તત્વ = મિથ્યાપદાર્થ, સારવગરનું, નિબેન ત્રિ. ફીણ વગરનું.
તત્વરહિત. નિજ પુત્ર ઝરણું, ઝરવું તે, ખરવું, ટપકવું.
નિસ્તનાં સ્ત્રી સ્તન વગરની સ્ત્રી. નિશ્ચન્દ્ર ત્રિ ઝરણવાળું, ખરતું, ટપકતું.
નિતની સ્ત્રી ઉપર અર્થ, વડી. નિનિ ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
નિસ્તન્દ્ર ત્રિવ તંદ્રા વગરનું, આળસ વગરનું. નિબૂત ત્રિ. અત્યંત ગુથેલ, ગુંથેલ. નિત્તન્દ્રિ ત્રિઉપરના અર્થ. નિષ્પવિત્ર સંધિ વગરનું, સાંધા વગરનું.
નિસ્તાન ૨૦ ઉપાય ઉતરવું, પાર પહોંચવું, નિષમ માત્ર એક વર્ષ ઉપરનું.
તરી જવું, નીકળી જવું. નિષ્કામ ત્રિક સામશન્ય, સામરહિત.
નિત્તાવ અચ૦ નદી વગેરે ઉતરવાને નિષેધ પુઅત્યંત સિદ્ધ.
દેવાતા કરને અભાવ. નિષ્ણુ મચ૦ નિષેધમાં, નિશ્ચયમાં, સંપૂર્ણ નિરતરીવા ત્રિ નદી વગેરે ઉતરવાને દેવાતા
પણુમાં તથા ઓળંગવું એવા અર્થમાં કરથી મુક્ત. વપરાય છે.
નિત્તર ત્રિ- નૌકાપાલકશન્ય. નિસ્પતિ પુ0 મધ્યરાત્રિ.
નિત્તા નવ મારી નાખવું, ઠાર કરવું. નિત્તર ત્રિ. અત્યંત સરકનાર, અતિશય નિસ્ત૮ ત્રિ. ગોળાકાર, ગોળ, ચક્ર.
ખસનાર, અત્યંત ગમન કરનાર. નિત ૨૦ તળીયું, નિસ ૩૦ સ્વભાવ, સ્વરૂપ, સુષ્ટિ. જિતારી સ્ત્રી વડી.
For Private and Personal Use Only
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
निस्तार
નિસ્તાર પુ॰ ઇચ્છિતની પ્રાપ્તિ, તરી જવું, પાર પહેાંચવું, ઉતરવું, નીકળી જવું, મેાક્ષ, છૂટકારા, ઉલ્હાર.
નિસ્તાજ ત્રિ- તારનાર, પાર પહોંચાડનાર, છેડનાર.
નિસ્તાન ન॰ તારવું, પાર પહેાંચાડવું. નિસ્તાવીજ્ઞ ન॰ મેક્ષપ્રાપ્તિનું સાધન. નિતિતીર્થંતુ ત્રિ॰ તરી જવાને તુિં. નિસ્તિતીજું ત્રિ॰ તરી જવા ઇચ્છનાર. નિસ્તુષ ત્રિ॰ ફોતરા વગરનું,નિ`ળ, સ્વચ્છ. નિસ્તુપક્ષી પુ॰ ઘઉં. નિસ્તુરત્ન ન॰ સ્ફટિક મણિ, નિસ્તુતિ ત્રિ॰ ફોતરા વગરનું કરેલ, હલકું કરેલ, છેડેલ.
નિસ્તુર્ળ ન॰ ફોતરા વગરનું કરવું. નિસ્તુર્થીઋત્ય અન્ય ફાતરાં રહિત કરીને, નિસ્તેજ્ઞસ્ ત્રિ॰ તેજરહિત, નિસ્તેજ, નિસ્તોત્ પુ॰ અત્યંત વ્યથા ઉપજાવવી, અતિશય પીડવું.
નિસ્તોન ન॰ ઉપરના અ. નિશ્ચિરા પુ॰ તરવાર, મત્રભેદ. નિશ્વિરા ત્રિ॰ નિર્દય. નિચિરાપત્રિજા સ્ત્રી॰ થારનું ઝાડ. નિયિર્િ ત્રિ॰ તરવાર ધારણ કરનાર. નિભ્રંમુખ્ય ત્રિ॰ સત્વ-રજ-તમ-એ ત્રણ
ગુણથી રહિત, સંસારથી મુક્ત થયેલ. નિર્દેળપુષ્પી સ્ત્રી એક જાતને ધતુરા. નિસ્રાવ પુ૰ બજારમાં વેચતાં બાકી રહેલ
કાઈ વસ્તુ.
નિસ્નેહૈં ત્રિ॰ સ્નેહ વગરનું, તેલ વગરનું. નિમ્નેટ્ટ પુ• મત્રભેદ, નિસ્નેહા સ્ત્રી ધોળી ભારી ગણી. નિષ્પન્ પુ• નિરૂ છુ. જુએ. નિપજ્ ત્રિ• નિષ્યન્ય ત્રિ॰ જીએ,ચેષ્ટાશન્ય. નિયમ્ફિન ત્રિ નિષ્યાવન જુઓ,ચેષ્ટાશન્ય.
३४
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
निवोत्तर
નિવૃત્ત ત્રિ॰ સ્પૃહા રહિત, સ્પૃહા વગરનું. નિવૃત્ત અન્ય સ્પૃહાને અભાવ. નિપૂજ્જા સ્ત્રી અગ્નિશિખા વૃક્ષ. નિચન્દ્ર પુ॰ નિવૃત્ત્વ પુરુ જુએ. નિચન્દ્ર ત્રિ॰ નિવă ત્રિ જુએ. નિમિન ત્રિ નિવTM ત્રિજીએ. નિશ્ર્ચય પુ॰ ભાતનું એસામણ, ઝરવું, ટપકવું.
નિસ્રાવ પુ॰ ઉપરના અર્થ. નિશ્ર્વ ત્રિ॰ નિર્ધન, રિદ્ર નિશ્ર્વન પુ શબ્દ, અવાજ. નિસ્વાન પુ॰ ઉપરના અર્થ.
નિચ્છીમ ત્રિ॰ મેદ, પુષ્કળ, સીમા ઉપરાંત, નિસ્લીમનું ત્રિ॰ ઉપરના અ, નિદ ત્રિ॰ હણનાર, વધ કરનાર. નિત ત્રિ॰ હોલ, વધ કરેલ. નિર્દેનન ન॰ વધ કરવા, હવું, મારી નાખવું.
નિર્દેન્દ્ર ત્રિ॰ વધ કરનાર, હણનાર, મારી
નાખનાર.
નિર્દેન્દુ પુ॰ મહાદેવ.
નિર્દેન્ચમાન ત્રિ॰ હણાતું, વધ કરાતું. નિર્દેવ પુ. એલાવવુ.
નિજ્ઞાા સ્ત્રી ધેા' નામનું પ્રાણી, નિર્દેાર ન હિમ, બરફ, ઝાકળ. નિર્દિમન ન મારવું, ઠાર કરવું. નિતિ ત્રિ॰ મૂકેલ, સ્થાપેલ, નાખેલ, ચાપણ મૂકેલ.
નિદાન ત્રિનીચ, પામર, હલકું, નિહ્નવ પુ॰ શાપણું, નીચતા, લુચ્ચાઇ, ગુપ્ત રાખવુ, છૂપાવવુ. નિહ્નવાનિ ત્રિશતા
પાવનાર.
કરનાર, -
નિન્દ્વોત્તર 7॰ ખરી વાત છૂપાવી ખાટા આપેલા ઉત્તર,
For Private and Personal Use Only
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
निनुत
नीति
નિર્દૂનુત ત્રિ. ગુપ્ત રાખેલ, છૂપાવેલ. નિવરિ મચ૦ નીચેથી, નીચે. નિતિ સ્ત્રી ગુપ્ત રાખવું, છુપાવવું. નવા ત્રિ. અત્યંત એકઠું કરનાર, નિર્દીક પુત્ર શબ્દ, અવાજ.
નિશ્ચય એકઠું કરનાર. ના ત્રિવ લઈ જનાર, દોરનાર, પહોંચાડનાર. નીવાય ત્રિઅત્યંત એકઠું કરનાર નિજ પુત્ર એક જાતનું વૃક્ષ
સંબંધી, નિશ્ચય એકઠું કરનાર સંબંધી. નવાર પુત્ર તિરસ્કાર, અપમાન, પરાભવ. નીવાવવા ત્રિ. નીચા ભાવને પ્રાપ્ત થયેલ. નવરા પુત્ર ઉપમાન, નિશ્ચય.
નવી સ્ત્રી ઉત્તમ ગાય. નાશ ઝ૦ તુલ્ય, સદા, સરખું.
નિર્જન ત્રિ નીચું થયેલ, નીચા મુખવાળું. નીરવ પુત્ર તે નામે એક પ્રવર. નીતિ સ્ત્રી મંદ ગમન, નીચે જવું, નીનિજ નઇ કડછી, પાક વગેરેની પરીક્ષાનું ચાણમાં ગમન. સાધન.
નીલૅન્ ૦ નીચે, ઉચે નહિ તે અલ્પ, નોત્ર અધમ, નીચ, નિંદ, હલકું,
ડું. વામન, નીચું, નીચાણવાળું.
નીવૈતમામ્ મચ૦ અતિશય નીચ, અત્યંત ની પુત્ર “વોઢ' નામે એક ગંધદ્રવ્ય.
નીચું, અતિશય અલ્પ. નીવલ ત્રિનવ ૦િ જુઓ.
નીતા અચ્ચ૦ ઉપરના અર્થ. : નીરવ પુત્ર માકીર જુઓ.
નીચ ત્રિ નીચે હોનાર-થનાર,નીચાણમાં નવી સ્ત્રી ઉત્તમ ગાય.
હોનાર-થનાર. નિશાન ત્રિ, ઉચ્ચ.
નિહ પુત્ર પક્ષીઓનો માળો, આશ્રય, રથનો. નીર્ ત્રિ, નીચે, નીચું, હલકે, ધીમે..
અમુક અવયવ. ત્રિી ત્રિ નીચે જનાર, નીચા સ્થાનમાં રહેલ ગ્રહ વગેરે.
નડે પુત્ર ન૦ ઉપરના અર્થ. નીચા ન પાણી.
ની પુત્ર પક્ષી. ની નીચ વર્ણના પુરૂપ સાથે
નીક સ્ત્રી પક્ષિણ. ચાલનારી સ્ત્રી, નદી.
F૦ પક્ષી. વિદ ૧૦ સૂર્ય વગેરે ગ્રહોની પિતપ
ની સ્ત્રી, પક્ષિણ. તાના ઉચ્ચસ્થાનથી સાતમી રાશિ.
ના પુત્ર નિવાસ, રહેઠાણ. નવતા સ્ત્રી નીચપણું, હલકાઈ.
નવ પુ. પક્ષી. નવત્વ ઉપરના અર્થ.
નવા સ્ત્રી પક્ષિણી. નવમેચ ૫૦ ડુંગળી.
નીત ત્રિ લઈ જવાયેલ, દોરેલ, પહોંચાડેલ, નવમોચત્ર નીચ લેકાનું ખાણું.
પ્રાપ્ત કરેલ, સમય વગેરે ગાળેલ, ગ્રહણ નવનિ ત્રિનીચ જાતિનું. નિવનિ સ્ત્રી, નીચ જાતિ.
નીતિ સ્ત્રી- શુક્ર વગેરેએ કહેલી રાજવિદ્યા, નીચરિન ત્રિ. નીચ જાતિનું.
નીતિશાસ્ત્ર પ્રાપ્ત કરવું, પહોંચાડવું, લઈ વૈવજ્ઞ નો વૈક્રાન્ત મણિ.
જવું, દરવું, ન્યાય, યોગ્યવર્તન, નીતિનોવા ૦ નીચે નીચે.
For Private and Personal Use Only
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
नीतिकुशल
નીતિઝરાજ ત્રિ॰ નીતિમાં કુશળ, રાજનીતિમાં કુશળ. નીતિઘોષ પુ બૃહસ્પતિને રથ. નીતિજ્ઞ ત્રિ॰ નીતિને જાણનાર. નીતિમત્રિ॰ ઉત્તમ નીતિવાળું, નીતિવાળું. નીતિવિદ્યા સ્રો. રાજનીતિરૂપ વિદ્યા, સનની વિદ્યા.
નીતિયેક્િ ત્રિ॰ નીતિ જાણનાર. નીતિશાસ્ત્ર ન નીતિ જણાવનારૂં શાસ્ત્ર. નૌત્ત ત્રિ॰ દીધેલ, આપેલ.
નીત્વા અન્ય લઈ જને, દોરીને, પ્રાપ્ત કરીને, સમય વગેરે ગાળીને.
નાથ ત્રિ॰ લઈ જનાર, દારનાર, નેતા, પ્રાપ્ત, કરનાર, પહેોંચાડનાર, ભેમી. નીથ પુ॰ તેાત્ર, લઇ જવાનું કારણ. નીષ્ઠ ન છાપરાના આગળના ભાગ, 'છાત, વન,પૈડાંની નેમિ,ચંદ્ર, રેવતી નક્ષત્ર,કપૂર. નીનાદ પુ॰ નિબંધ, અત્યંત ખાંધવું. નીપ પુ કખનું ઝાડ, ધારાકદંબ વૃક્ષ, અન્યૂક વૃક્ષ-બપોરીયાનું ઝાડ, આસાપાલવનું ઝાડ, તે નામે એક દેશ, પર્વતને ચેને ભાગ, રૂદ્રભેદ.
ની
નવ્ય ત્રિ પર્વતના નીચેના ભાગમાં હા
નાર-નાર.
નીર ન॰ પાણી, રસ, પૂર્વાષાઢા નક્ષત્ર. નીઙ્ગ ન કમળ, માતી, કુષ્ઠ ઔષધિ. નૌઘ્ન ત્રિ. પાણીમાં ઉત્પન્ન થનાર, રાગશૂન્ય, વિરાગી.
નીચ્ન પુ॰ મહાદેવ, પાણીને બિલાડા. નીરજ્ઞસ્ ત્રિ॰ ધૂળવગરનું, પુષ્પરવગરનું, રર્શ્વગુણુરહિત, શુદ્ધ. નીલમ્ શ્રી
ઋતુધર્મ થી મુક્ત થયેલી સ્ત્રી, નહિ અભડાતી સ્ત્રી.
નીઙ્ગજ ત્રિ॰ સીરત્નમ્ ત્રિ જુએ. નીના સ્રી નીરજ્ઞસ્ત્રી જુએ.
C
३६
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नील
નાજ્ઞાત ત્રિ॰ પાણીમાં ઉત્પન્ન થયેલ. નીરજ્ઞાત ન॰ કમળ, માતી. નાનીજાતિ ત્રિ॰ ધૂળવગરનું કરેલ, સાક્ કરેલ, શુદ્ધ કરેલ.
નૌર્ પુ॰ મેધ, માથ.
નીત્ ત્રિ॰ પાણી આપનાર, દાંતવગરનું. નીમ્ન ત્રિ મેઘવાળું. નીધિ પુ॰ સમુદ્ર. નધિ પુ॰ સમુદ્ર.
નાન્દ્ર ત્રિ॰ છિદ્રવગરનું, ગાઢ, ઘટ્ટ નીપ્રિય પુ॰ પાણીમાં થતુ નેતર. નીપ્રિય ત્રિ પાણી જેને પ્રિય હાય તે. નીરહદ 7 કમળ.
ઇં
નારદ ત્રિ પાણીમાં ઉગનાર. નીરસ પુ॰ દાડમ.
નીલ ત્રિ॰ રસવગરનું રાંગારાદિ રસરહિત માન પુ પાણીના બીલાડા. નીઝન ન આરતિ.
નીશનના શ્રી આરિત
નીરન્તુ પુ‘અશ્વશાલો' નામનું ઝાડ. નીર્ ત્રિ ક્રાંતિરહિત.
નીશન અન્ય રોગના અભાવ, આરોગ્ય. નહમ્ ત્રિ॰ રોગરહિત, નીરાગી. નહન્ન ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
નીજ્ઞ પુ પુષ્કર વનસ્પતિ, ક્રુ′ નામે
વનસ્પતિ.
નીષ્ના સ્ત્રી એક જાતના રોગ. નીપ ત્રિ॰ રૂપરહિત, રૂપવગરનું. નીજ્ ત્રાવ સ સેટ્ રંગવુ, રગ દેવા. નીરુ પુ॰ શ્યામ રંગ, કાળા રંગ, તે નામે એક પર્વત, તે નામે એક વાનર, ગળી, લાંછન, ચિન્હ,વડનું ઝાડ, ઇન્દ્રનીલ મણિ, તે નામે એક નાગ, તે નામે એક રાજા, અજમીઢ રાજાને તીલિની નામની ૫ત્નીમાં થયેલ પુત્ર, અંશ, ભાગ, યમભેદ, તે નામે એક દિગગજ.
For Private and Personal Use Only
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नील
नीलपुष्पिका
-
-
-
નફ્ટ જોઇ તે નામે એક છંદ, મોરથુથુ, ; નર્મન ત્રિકાળા ચામડાવાળું. કાચલવણ તાલીસપત્ર, ઝેર,
a૦ એક જાતનું લોઢું. નીટ ત્રિ. શ્યામ રંગવાળું, કાળું, ગળીથી ની ત્રિ. નીલ પર્વતમાંથી ઉત્પન્ન થયેલ. રંગેલ.
નીક્ષિvટી સ્ત્રી કાળી ઝીંઝટી. નિજ નઇ કાચલવણ, એક જાતનું લેવું,
નિત નવ ચીન આચાર વગેરેને પ્રકાશ અસન વૃક્ષ, મોરથુથું.
કરનાર એક તંત્ર. ની૮ કુ. ભમરે, અવ્યક્ત રાશિચંતાભેદ.
નીદતા પુત્ર નાળીએરનું ઝાડ, કાળું વૃક્ષ. નોદપુર પક્ષી, લક્કડક્ટ પક્ષી,દા
નીતા સ્ત્રી કાળાશ. યૂહ પક્ષી, ચકલ, ખંજન પક્ષી, પીત
નીરતારું પુત્ર હિતાલ વૃક્ષ, તમાલવૃક્ષ સાર, શિવ, તે નામે એક રાક્ષસ.
નરુત્વ 7૦ કાળાશ. નદvs નો મૂળો.
સ્ત્રીલીલી ધ્રોખડ. નોઈvટાક્ષ ૫૦ રૂદ્રાક્ષ.
નીહૃદુમ પુછે કાળું ઝાડ, અસનવૃક્ષ. નાઇટ સ્ત્રી છે મોરપક્ષિણ, દાહી.
નિશ્વિક પુ0 તાડનું ઝાડ, તે નામે રાજા. નોસ્ટ શ્રી શાહજીરૂં. ની૮ પુત્ર વિષકન્દ, મહિષકન્દ વૃક્ષ.
નિષ્પક ત્રિક કાળી ધજાવાળું.
નનિrી સ્ત્રી, કાળી નગોડ. ન મસ્ટ કાળુ કમળ. નિત્તા સ્ત્રી દુર્ગા દેવીની એક સખી.
નીનિવા પુછે અનવૃક્ષ નીરજાદા પુત્ર “ નક્ષત્ર” નામે એક
નીનિત ત્રિ કાળા રંગના રસવાળું. વનસ્પતિ.
ના પુ0 અંધારું. નીટકુમાં સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. નરપત્ર ૧૦ કાળું કમળ, એક જાતનું ઢારતા સ્ત્રી પરાજિતા' નામે એક
ઘાસ, અશ્મન્તક વૃક્ષ અને વૃક્ષ, દીવનસ્પતિ.
ડમનું ઝાડ, કાળા રંગનું પાંદડું. ક્રિોશ પુ૮ કાળો બગલો.
કાળા રંગના પાંદડાંવાળું. ઢોચ્ચ સ્ત્રી કાળી બગલી.
નોટપ કાળું કમળ. નટી સ્ત્રી તે નામે એક નદી. નપિ ત્રિ, કાળું અને પીંગળા રંગનું. નિરાશા પુશ્યામવણા ગણક્રીડ નામના નિપસ્ટ પુ0 કાળો પીળો બળદ. ગણેશ.
ની સ્ત્રી કાળી પીળી ગાય. નીર તે નામે એક પર્વત. નર્વપિરછ પુત્ર બાઝ પક્ષી.
વિgિવા સ્ત્રી ગિરિકર્ણિકાની નપિછી સ્ત્રી બાઝ પક્ષિણ. એક જાત.
નીgિોલી સ્ત્રી એક જાતની સુપ વનનીરવ પુત્ર મહાદેવ, મર. નજીવી સ્ત્રી મેર પક્ષિણી.
નીપુનવાં સ્ત્રી કાળી સાડી. નહિ પુત્ર ભમરે વગેરે કીડાની જાત, ત્રિપુu કાળો ભાંગરે. પુપ, દેવની એક જાત.
નીપુer R૦ કાળું કમળ. નીર્મન્ કાળું ચામડું.
ત્રિપુષિષ સ્ત્રી. અળસી
સ્પતિ.
For Private and Personal Use Only
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नीलपुष्पी
૨૮
नोलाञ्जनी
નપુi સ્ત્રી કાળી અપરાજિતા વન- નિવસ્ત્ર ૩૦ બળદેવ, શનૈશ્ચર ગ્રહ. સ્પતિ, અળસી.
નવસ્ત્ર ૧૦ કાળું વસ્ત્ર, નિgg g૦ અગ્નિ.
નિવારન્ પુત્ર બળદેવ, શનૈશ્ચર. નોર પુત્ર કાળી શેલડી.
નીટવાસ ન કાળું વસ્ત્ર. નીરવ પુરા કાળી શેલડી.
નવી ઉ૦ કાળું અસનવૃક્ષ. ના સ્ત્રી જાંબુનું ઝાડ.
નટવર ત્રિક કાળાં બીવાળું. નવીશ પુત્ર કાળું અસનવૃક્ષ.
નટવુ સ્ત્રી કાળી એક જાતની વુન્હા. નટવર ત્રિકાળાં બીવાળું.
નટવૃક્ષ પુ. એક જાતનું ઝાડ. નીમૂના પુત્ર કાળો ભાંગરો.
नीलवृन्त न० ३. નીટમક્ષિા સ્ત્રી કાળી માખી.
नीलवृन्तक न० ३. ના પુત્ર ઇન્દ્રનીલ મણિ, શ્રીકૃષ્ણ નટવ્રુપ પુ વિશેષ લક્ષણોથી યુક્ત બળદ. નિમત્ત સ્ત્રી બીલીનું ઝાડ. નિદ્રકૃપા સ્ત્રી એક જાતની વંતાકડી, નીમાધવ ૫૦ જગન્નાથ દેવ.
રીંગણી. નામા પુછે રાજમાષ ધાન્ય.
નરંત તે એક જાતનું વ્રત. નીરસ્ટ go પતંગીયું, આગીઓ કીડે. | નીરિાથve ત્રિો ગ્યામ પીંછાવાળું. નવૃત્તિ પુત્ર કાળી માટીવાળા દેશ. નિરાલંve g૦ રૂદેવ. નિરુત્તિવા સ્ત્રી કાળી માટી, પુષ્પકોશીશ. નાગુ ૫૦ કાળાં ફૂલવાળો સરગવે. નીમેટ્રિમ્ ત્રિ પિત્તના દોષથી કાળા નિસ્ટા સ્ત્રી‘ળા ગિતા' નામે એક રંગના વીર્યવાળું.
વનસ્પતિ. નિરાશિ પુત્ર અંધકારનો સમૂહ.
નસ્ટરસ્વતી સ્ત્રી સેળ વિદ્યાદેવપૈકી
બીજી તારાદેવી. નીરૂપ પુત્ર પારસ પીપળાનું ઝાડ.
નટવર પુત્ર તિ નામે એક ઝાડ, નટવન ત્રિ, કાળાં નેત્રવાળું.
નિપુવાર પુછે કાળી નગોડ. નાઢોદ ન કાળું લટું, કાળાં મરી.
ની રાજ્ય સ્ત્રી ગોકણી નો વેલે. નિહિત પુત્ર શિવ.
જરા કાળી સાટોડી, ગાળી, તે નામે નીરહિત ત્રિ. શ્યામ અને લાલરંગવાળું.
એક રાગિણી. નીૌંદ ને કાળું લોઢું.
નાહિત૮ go સૈક્રન્દ્ર નામે વનસ્પતિ. નઢવ પુકાળો રંગ.
નિરો પુત્ર સારસ પક્ષી. નેટવર્ક ત્રિવ કાળા રંગનું.
ના ત્રિ. શ્યામ અંગવાળું. નીદ્રવ પુકાળારંગની મૂર્વાને વેલે,
નટા સ્ત્રી સારસંક્ષિણી, શ્યામ અંદેડકા.
ગવાળી સ્ત્રી. નીસ્ટવઠ્ઠી સ્ત્રી, વન્દા નામને વેલે. નિહાગુ પુત્ર નીર જુઓ. નટવેતન ત્રિગળીથી રંગેલા વસ્ત્રવાળું, નિસ્ત્રાલન કાળો સુરમ, મોરથુથુ. કાળાં વસ્ત્રવાળું.
નીહાસના સ્ત્રી વીજળી. નટવેરના પુત્ર શનૈશ્ચર ગ્રહ, બળદેવ. નીરાજની સ્ત્રી કાલાંજની નામે એક સુપ નટવર ન કાળું વસ્ત્ર.
વનસ્પતિ.
For Private and Personal Use Only
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नोलाअसा
નોટાના સ્ત્રી તે નામે એક અસર, ! નારીજા દઢ પ્રેમ, દઢ પ્રેમવાળા વીજળી, તે નામે એક નદી.
પુરૂષ, કાળો રંગ, ગળીને રંગ. नीलाद्रिकर्णिका स्त्री० 'कृष्णापराजिता'नामे નિરીજા સ્ત્રીદઢ પ્રેમવાળી સ્ત્રી. વનસ્પતિ.
નીરોગ પુ. એક જાતનો આંખનો રોગ. નવજાપતિના સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ.
નીવૃક્ષ પુ) ગળીને છોડ. નિશ્રામ ત્રિ- કાળી કાંતિવાળું, કાળું.
નીવ્રુક્ષત્તિ સ્ત્રી બાણનો મૂળભાગ. નિશ્રામ પુત્ર મેઘ, મો.
નીરીકંધાર નં૦ ગળી ઉકાળવી તે. નિઝામ ૧૦ કાળું વાદ છે.
નીરવંધાનમા ન ગળી ઉકાળવાનું નારj૦ બળદેવ, શનૈશ્ચર ગ્રહ.
વાસણ. નીહાર ન૦ ગળીથી રંગેલ વસ્ત્ર, કાળું
નહોત્પર નં૦ કાળું કમળ. વસ્ત્ર, તાલીસપત્ર. નીરાવુક ૧૦ કાળું કમળ.
નીજોત્પઢાવૃત્ત ૧૦ વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ ઔષરાવુમન્ ૧૦ કાળું કમળ.
ધરૂપ એક થી. ન વુiાત ન કાળું કમળ.
નવોદિન ૫૦ શિવના અંશરૂપ મં. નિરાચ્છી સ્ત્રી, નીલઝિટી વનસ્પતિ, ચા- |
જુઘોષ. મોગ્લી વનસ્પતિ.
નીપર ઉ૦ નીલમણિ, નીલમ.
નવ સ્વા. ૧૦ ૨૦ ટુ ઝાડું થવું. નાસ્તાની સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. નિસ્ત્રાહુ એક જાતનું કાળું કંદ, કાળો
નવર પુત્ર સંન્યાસી, વણિક, વેપારી નિવાસ. બટાકે.
નીવાવ ૩૦ મેઘવારીને માટે અનાજ વિનારી સ્ત્રીકાળી નગેડ.
ગેરેનો સંપ્રયોગ કરનાર, નઝારા કાળું આસપાલવનું ઝાડ નીવાલ વચ્ચ. નિવૃત્તિ, વચનની નિવૃત્તિ. નામનું પુ૦ નીલમણિ, નીલમ. નીવાર એક જાતનું ખડધાન્ય-મોરે. નીરાસન પુછે પીયાસાલ વૃક્ષ.
નિવાર પુછે ઉપરને અર્થ. ન૪િ પુ. એક જાતનું જલજંતુ
નજી સ્ત્રીવેપારીઓનું મૂળ ધન, મુડી, નટિવ કાળી નગોડ, ગળી, કાળી સ્ત્રીઓના ઘાઘરાને બંધનેફે, વસ્ત્ર.
શેફાલિકા વનસ્પતિ, એક જાતનો નેત્રરોગ, નવી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. એક તને શુરોગ, પાણીનો એક નાત્ર 7૦ નીવ્ર જુઓ. તાવ, શરીર ઉપર કાળો તલ વગેરે ચિન્ટ. નિવૃત પુત્ર દેશ. નસ્ટિન ત્રિા શ્રેષ્ઠ શ્યામ રંગવાળું, અત્યંત
નીશર કુક ટાઢ તથા પવન અટકાવવા કાળું, ઘેરા આસમાની રંગનું.
માટે કરેલ પ્રાવરણ–પડદો, કનાત, રજાઈ. નોટિની સ્ત્રી ગળી, આજમીઢ રાજાની ! નદાર પુ બરફ, હિમ, ઠંડ, એક દંડક
એક પત્ની, નસોતર. નરિમન પુછે કાળાશ, કાળો રંગ.
સમગ્ર વિકલ્પ, અનુ, ભૂતાર્થ, પ્રશ્ન, નરી સ્ત્રી ગળી, એક જાતનો આંખનો વિતર્ક, અપમાન, આદેશ, પશ્ચાતાપ. રોગ.
ગુરૂ તુા૧૦ ૨૦ સે વધ કરે, મારવું.
For Private and Personal Use Only
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नुत
नृपतिता
-
-
-
--
નુત ત્રિ. સ્તવેલ, સ્તુતિ કરેલ વખાણેલ,
પ્રણામ કરેલ, નમેલ. મુતિ સ્ત્રી સ્તોત્ર, સ્તુતિ, પ્રણામ. નુત્ત ત્રિપ્રેરણા કરેલ, હકલ, ફેકલ, તિ
રસ્કારેલ, હાંકી કાઢેલ. નુત્ત ત્રિ. ઉપરના અર્થ. નૂતન ત્રિ. નવું, નવીન, આશ્ચર્યકારક. નૂતનતા સ્ત્રી. નવાપણું, આશ્ચર્યકારકપણું. નૂતનત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ. નૂન ત્રિનવીન, નવું, આશ્ચર્યકારક. – ૩૦ “ત્રહ્મા” નામે એક ઝાડ-જે
પીપળા જેવું હોય છે. નૂનમ્ મચ૦ વિતર્કમાં, નિશ્ચય કરેલામાં, નિશ્ચયમાં, સ્મરણમાં, વાક્યપૂરણમાં તથા
ઉપ્રેક્ષા બતાવવામાં વપરાય છે. નૂપુર ૧૦ પગને એક દાગીને-ઝાંઝર વગેરે. નૂપુરવત્ ત્રિઝાંઝર વગેરે પગને દાગીના જેણે ધારણ કર્યો હોય તે સ્વ૧૦ ૨૦ નિ લઈ જવું, દેરવું. પુત્ર પુરૂષ, મનુષ્ય, શંકુ ખીલે. કૃ ત્રિ, નેતા, લઈ જનાર, દોરનાર.
પઢિ ૧૦ મનુષ્યના મસ્તકની પરી. નૃદિશા સ્ત્રી ઉપર અર્થ નૃટો સ્ત્રી માણસની ખોપરી. વૃનિ પુત્ર વિષ્ણુને નરસિંહ અવતાર,
વીર નર. ગુણનિ પુત્ર ઉપરના અર્થ
નૃા ૫૦ ઔશીનર એક રાજા. નૃrધૂમ પુત્ર તે નામે એક તીર્થ નૃવક્ષ પુ• રાક્ષસ, દેવ. નૃતમ્ ત્રિમનુષ્યદર્શક. નૃવત્ પુરુ કુરુવંશી એક રાજા. sઇ ન૦ માણસની આંખનું પાણી,
માણસનું મૂત્ર. નૃત્ સિ ૦ ૧૦ ૩૦ સે નૃત્ય કરવું. નાચવું.
નૃતા સ્ત્રી પુરૂષપણું, મનુષ્યપણું. કૃતિ સ્ત્રી સ્ત્રીનું નૃત્ય, નાચ, નૃત્ય.
તુ ત્રિ નાચનાર, નટ. વૃત ત્રિ નાચનાર, મનુષ્યહિંસક. વૃત્ત ૧૦ નૃત્ય, તાલ વગેરે સાથે નાચ,
નાચવું. નૃત્તમય ત્રિતાલ વગેરેથી યુકા નાચવાળું,
નૃત્યમય. નૃત્ય ૧૦ નૃત્ય, નાચ, નાચવું. નૃત્ય ત્રિ નૃત્ય કરતું. નાચતું. નૃત્યપ્રિય ત્રિ. નાચ જેને પ્રિય હોય તે. નૃત્યપ્રિય પુ૦ શિવ. નૃત્યપ્રિય સ્ત્રી કાર્તિકસ્વામીની અનુચર
એક માતૃકા. નૃત્યમય ત્રિનામય, નાચથી ભરપૂર. નૃત્યરારા સ્ત્રી નાટયગૃહ, નૃત્ય કરવાનું
સ્થાન, નાટકશાળા. નૃત્યથાન ૧૦ નૃત્ય કરવાનું સ્થાન, રંગ
સ્થાન-નાટકશાળા. ઝૂલુ પુમનુષ્યો-થે વગેરેથી વીંટાયેલા
કીલ્લો. વૃદેવ પુ રાજા. ધર્મ પુ. મનુષ્યોનો ધર્મ.
ધર્મનું પુ૦ કુબેર. કૃધર્મનું ત્રિ. મનુષ્યના ધર્મવાળું. નૂનમન ત્રિમનુષ્યોએ નમવા દેવ
વગેરે.
નૃનાથ પુરુ કુબેર, રાજા, ક્ષત્રિય. નૃપ પુત્ર રાજા, સોળની સંખ્યા. નૃપેલ પુએક જાતની ડુંગળી-રાવવસ્ત્રાગુ ગ્રુપદ ન રાજમહેલ. રૂપલ પુછે પુરૂવંશી એક રાજા. કૃપતા ત્રોરાજાપણું નૃપતિ કુબેર, રાજા, ક્ષત્રિય. નૃપતિતા સ્ત્રી કુબેરપણું, રાજાપણું,
ક્ષત્રિયપણું.
For Private and Personal Use Only
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नृपतित्व
नृयज्ञ
નૃપતિત્વ નો ઉપરના અર્થ. નૃપતિવમ પુવૈદ્યક ગ્રંથ- જ્ય રત્ના
વલી પ્રસિદ્ધ એક ઔષધ. પતિવમ ત્રિ. રાજાને પ્રિય ક્ષત્રિયને પ્રિય. પતિવમાં સ્ત્રી રાજાની રાણું. રૂપત્ની સ્ત્રી મનુષ્યોનું પાલન કરનારી સ્ત્રી. guત્વ ર૦ રાજાપણું. રૂપકુમ ૬૦ ગરમાળાનું ઝાડ. નૃપશ્રેય પુત્ર એક જાતનો વાસ, એક
જાતની ડુંગળી, શાલિધાન્ય આંબે. વૃપ્રિય ત્રિરાજાને પ્રિય. ઉપપ્રયદા સ્ત્રી વંતાકડી, રીગણી. vયા સ્ત્રી રાજાની રાણી કેવડો, એક
જાતની ખજૂરી. કૂપ પુમોટાં બોરનું ઝાડ, અજમેરી
બોરડી. રૂપમલિ ન૦ રાજમહેલ. નૃપમાંચવા ન સુવવૃક્ષ” નામે ઝાડ. કૃપમાન ૧૦ રાજાના ભેજનકાળને જણું
વનાર વારિત્ર. કૃપક્ષન ર૦ રાજાનું ચિહ-છત્રચામર
વગેરે. નૃપત્તિ ન૦ ઉપરનો અર્થ નૃપમ નવ વૈદ્ય પ્રસિદ્ધ ઔષધરૂપ એક
તેલ કે ઘી. નૃપવતુમ ત્રિક રાજાને પ્રિય. કૃપટ્ટમ સ્ત્રી રાજાને વહાલી, રાજાની
રાણી. સુપરસન ન૦ રાજશાસન, રાજાની આજ્ઞા. નૃપશુ પુ. મનુષ્યરૂપ પશુ-મૂર્ખ, અજ્ઞાની. કૃપરંચ પુત્ર રાજાને આશ્રય. ગ્રુપમ ન૦ રાજાની સભા, અનેક રા
જાઓની સભા. કૃપમાં સ્ત્રી એક રાજાની સભા. ઝુપડુત . રાજાનો પુત્ર, રાજકુમાર. (
–ાણુતા સ્ત્રી રાજાની પુત્રી, રાજકન્યા,
છછુંદર. કૃપા પુત્ર રાજાને અપાતો કરે, રાજાને
પુત્ર. નૃપgિ y૦ શેત્રંજ વગેરે રમતમાં રાજાએ
આકર્ષેલ રાજારૂપ સોગઠું. નૃપત્મિજ્ઞ પુત્ર રાજપુત્ર. કૃપમા શ્રી રાજપુત્રી, કડવી તુંબડી. કૃપાશ્વર પુમાત્ર રાજાથી કરી શકાતે
રાજસૂય યજ્ઞ. નૃપન્ન ન રાજાને પ્રિય એક જાતનું ધાન્ય,
રાજાનું ધાન્ય. કૃપામર ર૦ કૃપમાન જુઓ. કૃપાથ ઉ૦ ક્ષય રોગ, રાજાનો રોગ.
પદિ ઉ૦ રાજા. કૃપાવર્ત ન એક જાતનો મણિ–રાજ્ઞાવર્ત કૃપાવન ર૦ રાજાનું સિંહાસન, રાજાને
બેસવાનું આસન. કૃપાદચ પુત્ર એક જાતની ડુંગળી-નવરાહુ
ન પાણી. કૃતિ સ્ત્રી મનુષ્યનું રક્ષણ. નૃપતિ ત્રિ. મનુષ્યનું રક્ષણ કરનાર. નૃપતિ પુ0 રાજમાષધાન્ય.
વિત ત્રિરાજને યોગ્ય. કૃમના ત્રિક આકાશમાં ઉત્પન્ન થયેલ. ગુમ ત્રિવ રક્ષણ કરવા યોગ્ય યજમાનો
ઉપર અનુગ્રાહક બુદ્ધિવાળા ઇન્દ્રાદિ દેવ. રૂમ નં૦ ધન. નૃમ સ્ત્રી તે નામે એક મોટી નદી. ગુમન્ ત્રિ” મનુષ્યોવાળું. કૃમિથુન ર૦ મનુષ્ય-સ્ત્રીપુરૂષનું જોડું.
ધ g૦ પુરૂવમેધ યજ્ઞ, તે નામે ઋષિ. નૃur R૦ ધન. નૃગેશ પુત્ર ગૃહસ્થ દરરોજ કરવાના પાંચ યજ્ઞોપૈકી અતિથિપૂજનરૂપ યજ્ઞ.
For Private and Personal Use Only
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नृयुग्म
नेत्ररञ्जन
નૃયુમ ૧૦ કૃમિથુન જુઓ.
નિત્ સપ૦ શંકામાં, પ્રતિષધમાં, સમુચ્ચયમાં કૃવત્ત ત્રિ. મનુષ્યવાળું, પરિચારક મનુ- અને “નહિંજે એવા અર્થમાં વપરાય છે. થી યુક્ત.
નેતવ્ય ત્ર લઈ જવા યોગ્ય, દોરવા યોગ્ય. ગુવાદ ૩૦ મનુષ્ય તથા ભુંડની આકૃતિ- નેતા પુત્ર એક પ્રકારનો હોગ. વાળે વિષ્ણુને એક અવતાર.
નેતૃ ત્રિ પ્રભુ, સ્વામી નેતા, નાયક, લઈ નૃવહન ૫૦ કુબેર.
જનાર, દેરનાર, પહોચાડનાર. ગુવાહન ૧૦ નેતાનું વાહન.
નz j૦ લીંબડાનું ઝાડ, વિશુ.
નેત્ર ૧૦ રવૈયો ફેરવવાની દોરી-નેત, રેશધાણ ત્રિઘાતકી, કૂર, પારકે દ્રોહ કરનાર.
મી વસ્ત્ર, ઝાડનું મૂળ, રથ, જટા, નાડી, ગુરતા સ્ત્રી- ઘાતકીપણું. કૂરતા.
ચક્ષુ-આંખ, બસ્તી આપવાની સળી. ગુરાતત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ.
નેત્ર ત્રિવ લઇ જનાર, દોરનાર, પહોંચાડનૃશંસત ત્રિ. ઘાતકીપણાં રૂપ વ્રતવાળું,
નાર, લઈ જવાનું સાધન, પ્રેરણા કરનાર. નિત્યક્રર.
નેત્રો પુત્ર નેત્ર ૫ડલ. ન ઘાતકીપણું, કરતા.
નેત્ર પુ0 આંખની પાંપણ-પોપચું. 79 ર૦ મિયા પદાર્થમાણસનું શીંગડું.
નેત્ર ર૦ આંસુ. કૃષર્ ૩૦ પરમાત્મા, કણ્વઋષિને પિતા
ત્રિક ત્રિક આંખમાં ઉત્પન્ન થનાર, એક ઋષિ.
આંખથી ઉત્પન્ન થનાર. વૃષ ત્રિ. મનુષ્ય ઉપર બેસનાર.
નેત્રપર્યન્તપુ આંખને છેડે–અપાંગ-ખૂણો. વૃષ ન યજ્ઞગ્રહ.
નેત્રપર્યન્ત ત્રિઆંખસુધીનું હિંદુ પુ. વિષ્ણુને એક અવતાર, પુરૂષ.
નેત્રપલ પુત્ર એક જાતનો આંખનો રોગ. સિર્વ શ્રીવૈશાખ સુદ ચૌદશ
નેત્રપટ્ટ go બિલાડો. સિંહપુરા ન તે નામે એક ઉપપુરાણ.
નેત્રજપ ને, નેત્રગોલક, આંખને ગેળો. તૃદિન ૧૦ પશ્ચિમથી ઉત્તરે આવેલ
નેત્રી સ્ત્રી, બિલાડી. એક દેશ.
નેત્રપુર ન૦ રૂદ્રજટા નામે એક વનસ્પતિ. સુસેન ૧૦ મનુષ્યોની સેના.
નેત્રવધ પુઆંખની પાંપણ–પોપચું. ગુના શ્રી મનુષ્યની સેના.
નેત્રવશ્વ પુત્ર પાછળથી ન જાણે કેમ આવી કૂત્તમ પુત્ર શ્રેષ્ઠ મનુષ્ય.
બે હાથવડે આંખો ઢાંકી દેવારૂપ બાળસૂરિ પુનૃસિંહ જુઓ
કોની એક રમત. 7 ૦ ૧૦ ૩૦ સે લઈ જવું, દરવું. નેત્રમર ૧૦ આંખનો મેલ ચીપડે. નેડી સ્ત્રી, એક પ્રકારનો હઠયોગ. નેત્રમીના સ્ત્રી ‘વત' નામે એક વનસ્પતિ. નેજા ધોબી.
નેત્રમાં સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. ને ત્રિ સાફ કરનાર, શુદ્ધ કરનાર. નેત્રમુન્દ્ર ત્રિઆંખને આંજી દેનાર, દષ્ટિના નનન નન્ટ સાફ-શુદ્ધ કરવાનું સ્થળ, સાફ પ્રચારનો નાશ કરનાર. કરવું, શુદ્ધ કરવું.
નેત્ર પુત્ર ઈન્દ્ર, ચંદ્ર, કપૂર. રેફરી સ્ત્રી, એક પ્રકારને હઠગ. | નેત્રસુન ૧૦ કાજળ આંજણ, સુરમો વગેરે.
For Private and Personal Use Only
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नेत्ररुज्
नेष्टुं
નેત્ર સ્ત્રી આંખનો રોગ. નેત્રોજ પુ આંખનો રોગ. નેત્રરોજનાર ત્રિઆંખના રોગનો નાશ
કરનાર. નેત્રાનારા ત્રિઉપરનો અર્થ. નેત્રરોદનું પુરુ “ શ્રી” નામે વનસ્પતિ. નેત્રરોગ ત્રિઆંખના રોગને નાશ
કરનાર. નેત્રીમન આંખની પાંપણના વાળ. નેત્રશ્ન નં૦ આંખની પાંપણ-પોપચું. નેત્રવિદ્ર સ્ત્રી આંખનો મેલ–ચીપડા. ત્રિવિત પુએક જાતને દિવ્ય સર્પ. નેત્રસ્તન્મ પુઆંખનું સ્તબ્ધ થવું.. નેત્રા નુ અપાંગ દેશ-આંખને છેડ
ખૂણો. નેત્રામિણ પુરુ આંખનો એક રોગ. નેત્રામિચન્દ્રકુઇ ઉપરને અર્થ. નેત્રામય ! આંખને રોગ. નેત્રાવુ નઇ આંખનું પાણી–આંસુ. નેત્ર ૫૦ “દુર્લ' નામે એક ઝાડ. નેત્રી સ્ત્રી, લક્ષ્મી, નાડી, નદી, લઈ જનારી,
દોરનારી સ્ત્રી. નેત્રોમhક પુછે બદામનું ઝાડ, નેત્રોધ ન પુwwાસ જુઓ, આંખનું
ઔષધ. નેત્ર શ્રીમેંઢાશીંગ. નેવધા સ્ત્રીમેંઢાશીંગ. ને એ નતૂ જુઓ. ને રૂા. ૧૦ ૨૦ સે ગમન કરવું, જવું. જેવિશ ત્રિદ અત્યંત પાસે રહેલા અત્યંત
સમીપનું, નિપુણે, હે શીઆર. નેવિણ પુત્ર “ગંaોટ' નામે એક ઝાડ. નૈવિદિન ૩૦ પિતાને સગો ભાઈ. નીયર્ ત્રિઅત્યંત સમીપનું, ઘણુંજ
પાસે રહેલ.
ને પુત્ર પુરોહિત, ગોર, પાણી. નેપચ્ચ ર૦ અલંકાર, દાગીને, વેશ ધારણ
કરવાનું સ્થાન, રંગભૂમિ. નેપાટ પુ તે નામે એક દેશ. નેપકિા સ્ત્રી મણસીલ. નેપઢિવાતા સ્ત્રી મણસીલ. નેપઢિવશ્વર પુત્ર નેપાળ દેશમાં બનેલ
કામળ. જોપનિષ પુ. નેપાળી લીંબડે. નેપકૂિ૮ ૧૦ નેપાળી મૂળો. નેપટિશ સ્ત્રી મણસીલ. નેમ ૩૦ કાળ, સમય, અવધિ, ખંડ, ટુકડો, કિલ્લે, કપટ, અર્ધભાગ, ખાડે નાટયાદિમાં અન્યાર્થ, સાંયકાળ, મૂળ, ઉંચું,
અન્ન. નેન ત્રિદિશાથી ઉત્તરે રહેલ. નધિત ત્રિ. અર્ધાને હિતકારી. નેતિ શ્રી સંગ્રામ, યુદ્ધ. નમન ત્રિવ લઈ જનાર, દેરનાર, પહોંચા
ડનાર. નૈમિ પુત્ર સિનિશવૃક્ષ, કુવા ઉપર રાંઢવું
જેના પર વીંટાય છે તે રેંટ, પિડાંનો
છે, વજ, નેમિનાથ નામે જૈન તીર્થકર. નેમિ સ્ત્રી કુવાની પાસેને સપાટ પ્રદેશ. મિત્ર પરીક્ષિત રાજાના વંશનો
એક રાજા. નૈમિનિન ઉ૦ બાવીસમા જૈન તીર્થકર. નેમિન પુત્ર તિનિશિવૃક્ષ-તે નામનું એક ઝાડ,
બાવીસમા જૈન તીર્થંકર નેમિનાથ. નેમિનાથ પુત્ર જૈનેના બાવીસમા તીર્થંકર
નેમિ 7. નૈમિષારણ્ય. નિવાર્થતા સ્ત્રી તે નામે કાવ્યને એક દેશ, નેg ત્રિનહિ ઈષ્ટ, અનિષ્ટ, અપ્રિય, દુઃખ
વગેરે, અનિષ્ટનું સાધન, નિષિદ્ધ નિષેધેલ. જેજુ પુત્ર માટીનું ઢેડું.
For Private and Personal Use Only
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नेष्ट
नैधान
ને અમુક એક ઋત્વિજ.
જૈન પુત્ર ઉપનિષદૃરૂપ વેદભાગ, ન્યાય, નીતિ, ને ત્રિવ નેષ્ટા ઋત્વિજસંબંધી.
સદાચાર, વણિક, વેપારી, નાગર, શહેરી, જૈ શ્રેયસ ત્રિમેસનું સાધન.
નિઘંટુગ્રંથો અમુક ભાગ. નૈશ્ચરા ત્રિ. મેક્ષનું સાધન.
નામ ત્રિ. શાસ્ત્ર સંબંધી, વેદ સંબંધી. જૈસિનાઈ ૧૦ નિસ્નેહપણું.
નિયામ ત્રિશાસ્ત્રમાં હોનાર, વેદમાં જૈ જૈવ નિધનપણું, દરિદ્રપણું.
હોનાર, વૈદિક ગ્રંથ, વૈદિક અધ્યાય. વૈર્ચ ર૦ ઉપરના અર્થ.
નામે પુત્ર કાર્તિક સ્વામીનો એક અનુચર, નૈા ત્રિ અનેક, એક નહિ તે.
અમુક એક બાળગ્રહ. નૈવી પુ. વિષ્ણુ.
નામે પુ. ઉપરના અર્થ. નૈચર ત્રિ સંઘરૂપે ફરનાર,ટોળાંરૂપે ફરનાર.
નિયટુ નવ નિઘંટુ ગ્રંથનો પ્રથમકાંડ, નૈવજ્ઞ પુત્ર પરમેશ્વર
વિરાવ નં૦ શનિમાં પુત્રપૌત્રાદિ ઉનૈદિક ત્રિ અમુક કોઈ પ્રયોજનને માટે ત્પન્ન કરનારા પતિતનું ધન. પાસે રહેનાર ભિક્ષુક વગેરે.
નવા 7 ગાય-બળદનું મસ્તક. નિવાર ત્રિગોહીમાં હોનાર-થનાર. જૈશ્વિક સ્ત્રી ઉત્તમ ગાય. નૈવતી સ્ત્રી, ગેછી, વાત.
નત્રિલે ત્રિ નિશ્ચિત દેશમાં હોનાર–થનાર. તૈધ ૩૦૦ અનેક પ્રકારે.
તૈયુદ્ધ નવ નિયુલ નામના વૃક્ષનું ફળ. Rવમેન્દ્ર ત્રિવે અનેક પ્રકારનું
નૈન ત્રિ. પિતાનું, પતાસંબંધી. વિમાન્ય ત્રિક અનેક કપટવાળું. નિતોરા કુ. હિંસનો પુત્ર. નિવમા પુછે પરમેશ્વર.
તૈચ ત્રિ નિત્ય અપાતું, હમેશાં દેવાનું, તૈલપ ત્રિો અનેક પ્રકારના રૂપવાળું. હમેશાંનું, હમેશનું કર્મ વગેરે. RU પુદ પરમેશ્વર.
નિચે ત્રિ ઉપરના અર્થ. નિશાદા ૧૦ અનેક પ્રકારનું રૂપ.
ત્યરબ્રિજ ત્રિ શબ્દ નિત્ય છે એમ નિવારણ્ ચ૦ અનેક વાર.
કહેનાર મીમાંસક વગેરે. નિજરૂ૪ ત્રિ. અનેક પ્રકારનાં શસ્ત્રવાળું.
જૈચિ ત્રિ. હમેશનું, કાયમનું. Rવારા ૪૦ અનેક પ્રકારનાં શ. નિવાર ગ્રીષ્મ ઋતુનું, ગ્રીષ્મ ઋતુસંબંધો. નવા ૫૦ પરમેશ્વર,
નિધિ ત્રિ ઉપરના અર્થ. તૈચ પુછે રાસ.
જૈિન ત્રિ રોગ વગેરેના નિદાન-કારણને નૈવાથી રાક્ષસી.
જાણનાર, નિદાન ગ્રંથનો અભ્યાસી. નૈસાનું અનેક શિખરવાળો એક | નૈનિતા ત્રિ ઉપરના અર્થ. પર્વત.
Rફાક ત્રિા આજ્ઞા કરનાર, હુકમ માનાનુવર પુ શિવ.
નનાર દાસ વગેરે. નિવામન પુરુ પરમેશ્વર.
ત્રિ નિદ્રાનું, નિદ્રાસંબંધી. ત્તિ ત્રિ. સ્વાથ, બીજાને નુકશાન નૈધન મરણ, લગ્નાસિયા આઠમું સ્થાન. પહોંચાડી પિતાને સ્વાર્થ સાધનાર, લુ તૈયાર ત્રિ નિંધાન સાધ્યખાનાથી બની ચ્ચાઈ કરી જીવનાર.
શકે તેવું.
For Private and Personal Use Only
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नैधेय
नैर्ऋत
જો પુત્ર નિધિ નામના કે પુત્ર. નૈવેય ત્રિક નિધિ –ખજાના સંબંધી. નિશ્ચય પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. નંતિ 9 કશ્યપગોત્રનો એક ઋષિ. ના ત્રિ. કદંબ વૃક્ષનો વિકાર. નૈપાત્ર પુત્ર નિપાતપણું. નિપ૮ પુત્ર નેપાળી લીંબડે. નૈપાઇ ત્રિ. નેપાળ દેશમાં હોનાર–ચનાર,
નેપાળદેશનું. જો સ્ત્રી બટમોગરો. નાસ્ટિલ ૧૦ તાંબું. Rપારી સ્ત્રી મણીલ, શેફાલિકા વનસ્પતિ,
ગળી. gr R૦ હોંશીઆરી, નિપુણતા. નિપુણ ન ઉપરના અર્થ, હાંસીઆરનું કામ. વિદ ત્રિક બંધાયેલાની પાસેનું. નેવિટુ ૨૦ ઘટ્ટપણું, વાંસળી મુંકવાને
એક પ્રકાર. નૈઋત્વ નિશ્ચયપણે, શાંતપણું, અચં
નૈમિષારાજ ૧૦ તે નામે એક તપોવન. નૈમિનિ પુત્ર નિમિષને પુત્ર. જૈવિક ત્રિ. નૈમિશારણ્યનું નૈમિષારણ
સંબંધી. નૈમિચિ ત્રિ નિમિશારણ્યમાં રહેલ, નેમિ
પારણ્યસંબંધી, જિમેર ઉ. અદલે બદલે કરે. તૈયો – વડના ઝાડનો વિકાર-વડનું
ફળ વગેરે. તૈયાર ત્રિચંકુ મૃગસંબંધી, વંકુ મૃગનું
ચામડું વગેરે. નૈમિષ ત્રિ નિયમથી આવેલ, નિયમવિ. ધિથી પ્રાપ્ત થયેલ-ઋતુકાળે ભાર્યા ગમન
વગેરે. નિયર ત્રિવ ન્યાયશાસ્ત્રના વ્યાખ્યાનરૂપ ગ્રંથ
વગેરે. તિથિ ત્રિન્યાયશાસ્ત્ર જાણનાર-ભ
ણનાર. તૈિયાલિકા ત્રિઃ હરદત્તાદિએ કરેલ ન્યાસ
ગ્રંથ જાણનાર-ભણનાર, માતૃકાદિ ન્યાસ
જાણનાર –ભણનાર. નિત્ત ૧૦ નિરતર, હમેશ, અવિચ્છેદ. Rાવ ર૦ નિરપેક્ષપણું, અપેક્ષાશુન્યતા,
નિસ્પૃહતા. નચિવ ત્રિનરકવાસી, નારકી. નિત નવ નિરાશપણું, આશાશૂન્યતા. નિ ત્રિ. આસક્ત, નિરૂક્તના વ્યાખ્યા
નરૂપ ગ્રંથ, તે ગ્રંથમાં હોનાર-થનાર. નિકી ત્રિનિરૂક્ત–વ્યુત્પત્તિને જાણનાર
ભણનાર, નિરૂક્ત ગ્રંથને ભણનાર-જાણનાર,
દિલ પુ. વૈદ્ય પ્રસિદ્ધ બસ્તિભેદ. નિત પુ0 રાક્ષસ. નિત નવ મૂલ નક્ષત્ર. નિત ત્રિ નિતિ દેવ સંબંધી, મૃત્યુ દેવ
સંબંધી.
ચળપણું
નિમલ ત્રિ નિમગ્નની પાસેનું, કુબેલાની
પાસેનું. નિમિત્ત ત્રિ. શકુન શાસ્ત્ર ગ્રંથ વગેરે,
શકુનમાં હોનાર–થનાર. નૈમિત્તિ ત્રિ નિમિત્તશાસ્ત્ર-શકુન શાસ્ત્રને
જાણનાર-ભણનાર, નિમિત્તને આધીન, નિમિત્તને આશ્રયે કરવા ચોગ્ય કર્મ વગેરે. નૈમિત્તિ૮ પુત્ર ચાર હજાર યુગને અંતે
થનાર બ્રાહ્મ લય. નૈમિશ ૧૦ નૈમિશારણ્ય-એક તપવન. નૈસિરાજપથ ૧૦ નૈમિશારણ્ય નામે એક
તપોવન. મિશ્રિ પુ. અત્યંત મિશ્રને પુત્ર. નૈમિ = નૈમિશારણ્ય–એક તપવન. નૈમિષqલ ન૦ તે નામે એક તીર્થ.
For Private and Personal Use Only
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नैर्ऋती
નિતી સ્ત્રી, રાક્ષસણી, દક્ષિણ-પશ્ચિમ વિ- નૈવષ્ય પુત્ર નિષધ દેશની રાજનો પુત્ર.
ચેની દિશા–નૈત ખૂણ, રાક્ષસની નૈત્ર નિષાદનો પુત્ર. શક્તિ .
નૈ િત્રિ નિષાદે કરેલ. નિતેર પુo રાક્ષસણીનો પુત્ર.
નવા પુત્ર નિપાદનો પુત્ર. નિકલ્સ નં. નિતિ દેવતાનું પશુ વગેરે. નૈરિ પુત્ર નિપાદન પુત્ર. જૈષ ૧૦ નિણપણું, સત્યાદિ ગુણેના
નિધિ પુ દક્ષિણાગ્નિ. સંગથી રહિતપણું.
નિર્ચ ૧૦ વિધિપૂર્વક સર્વ કર્મોનો ત્યાગ. નર્જીણ ન. નિર્દયપણું, કૂરપણું, ઘાતકીપણું. સૈદ્ધાતિ ત્રિ. સો નિષ્કના માપનું.
ના નિર્મળપણું, સ્વસ્થપણું, વિષ- તૈક્ષત્રિી ત્રિહજાર નિષ્કના માપનું. યો ઉપરને વૈરાગ્ય.
નાિ પુત્ર ટંકશાળાને અધિકારી-કાવાનૈરુંજી નવ નિર્લજપણું, બેશરમપણું. નિહાનિ પુત્ર નીલ વાનરનો પુત્ર.
જિક ત્રિ નિષ્કનો વિકાર, નિષ્ક આપી નિર્ચ ૧૦ શ્યામપણું, કાળારંગપણું.
ખરીદેલ. નૈવિક પુત્ર નિવક ઋષિને પુત્ર.
નૈતિના ત્રિ. શઠ, નીચ. નિતિ પુત્ર નિવત ઋષિનો પુત્ર
નીમ ત્રિ. બાળકને પ્રથમ બહાર કાનવાજવ ત્રિ નિવચનશીલ સંબંધી.
ઢતી વેળા અપાતું, તે વખતનું કાર્ય વગેરે. જોવાવીર ત્રિનવાકયની પાસેનું
નિશિવ ત્રિો મરણુપર્યત બ્રહ્મચારી રહેનાર, નૈવાસિવ ત્રિ નિવાસ કરવામાં સારું, મરણ કાળે કરાતું કર્મ વગેરે, અમુક કોઈ રહેવા લાયક.
વ્રતમાં આસક્ત. નિવિર નંદ ઘટ્ટપણું, વાંસળી ક્વાને. Rા નિસ્નેહપણું, રાગનો અભાવ. એક ગુણ.
નિર્ચ ૧૦ નિષ્ફળપણું, વ્યર્થ પણું. નઇ નઇ દેવનેધરવા યોગ્યકઈ દ્રવ્ય વગેરે. જ ત્રિસ્વાભાવિક નૈવેશ ત્રિ. વિવાહથી બનેલ.
નૈશિવ કુળ તરવારથી યુદ્ધ કરનાર યોદ્ધો. નૈશિવ ત્રિ. વિવાહને માટે અપાતું દ્રવ્ય તૈત્તિ ત્રિ નિઃસ્નેહપણું. વગેરે વિવાહને યોગ્ય દ્રવ્ય.
નો લઇ નહિ, ના. ૌરા ત્રિ, રાત્રિનું, રાત્રિ સંબંધી.
નો વા નહિ તે. નૈરિકા ત્રિરાત્રિમાં હોનાર-થનાર, રા- નોદ ત્રિવ નટ, નટવો. ત્રિથી વ્યાપક.
નદી સ્ત્રી નટી. નૈરવણ ત્રિમેક્ષનું સાધન.
નોન વચ્ચ૦ નહીં. નૈતિકા ત્રિો મોક્ષનું સાધન. નો નઇ ખંડન, પ્રેરણું કરવી, હાંકવું, નૈષધ ૫૦ નિષધ દેશનો રાજ, નળ રાજા. એક જાતનો સંયોગ. નૈષધ ૧૦ નળ રાજાના ચરિત્રરૂપ-નૈષધ નોબસ્ પુત્ર તે નામે એક ઋષિ મહાકાવ્ય.
નોધાં ૩૦ નવ પ્રકારે. તૈધ ત્રિવંશપરંપરાથીનિષધદેશમાં રહેનાર. નોપતૃ ત્રિદૂર રહેલ, હીન પ્રતિવાદી. ૌિધય ત્રિઃ નળરાજાનું, નળરાજા સંબંધી. ' નો સ્ત્રી નૌકા, હોડી, વહાણ
For Private and Personal Use Only
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नौकर्णधार
न्यसन
નાધાર પુત્ર નાવિક, ખલાસી. નોવા સ્ત્રી કાર્તિકસ્વામીની અનુચર એક
માતૃકા. નવામન ને વહાણને લગતું કામ. નવાર્ય ત્ર વહાણને લગતું કામ કરનાર, નૌકા સ્ત્રી, હાડી, વહાણ. નંબઇ ચતુરંગી એક રમત. ના પુત્ર વહાણ ચલાવવાનું હલેસું. નવર ત્રત્ર વહાણથી ફરનાર. નોકવિ ત્રિ, વહાણ ઉપર જીવન ચલા
વનાર. તર્ક ત્રિવહાણવટે તરવા યોગ્ય. ના િત્રિવ વહાણથી નદી વગેરેના પાર
પ્રત્યે જનાર. નવાદ ત્રિવહાણ ચલાવનાર, વહાણ
ચલાવવાનું હલેસું વગેરે. વિન 7 નૌકાનું સેવન.
સ્ત્રી વિષ્ટાનો કીડો. ચા સ્ત્રી એક જાતને વિષ્ટાનો કડ. ચાર પુત્ર હલકું પાડવું, તિરસ્કાર કરવા,
તિરસ્કાર. ગતિ સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. ચરા ત્રિઅત્યંત આંજણ યુક્ત કરેલ. ચહ્ન ૫૦ પાડો, પરશુરામ. ચક્ષ નવ એક જાતનું ઘાસ, સમગ્રપણું. ચલ ત્રિ, અધમ, નીચ, હલકું ચક્ષી સ્ત્રી ભેંસ. ચારિ વી. નીચ જાતિ, હલકી જાત. ચમાર પુનીપણું, હલકાઈ. નીચ થવું. ચમાવન તિરસ્કાર, ધિકકાર, વીંટવું. ચલ પુ. વડનું ઝાડ, ખીજડીનું ઝાડ,
બાહુ, વિષ્ણુ, ઉગ્રસેન રાજાનો એક પુત્ર. ચન્નેલા ત્રિવડના ઝાડની પાસેનો પ્રદેશ વગેરે.
ચોધમિજા પુત્ર એક વાંભ લંબાઈ
પહોળાઈનો પુરૂષ. ચોધરા સ્ત્રી એક પ્રકારની
સુંદર સ્ત્રી. ચોથી ત્રિક વડના ઝાડની પાસે
પ્રદેશ વગેરે. ચોધિન ત્રિઉપરના અર્થ. ચોથી સ્ત્રી વિષપણું વનસ્પતિ, ઉંદર
કાની વનસ્પતિ, મોહના ઔષધિ. ચ પુત્ર તે નામે એક મુનિ, ઘણાં
શીંગડાંવાળું એક જાતનું હરણ. ૨૬ ત્રિ અત્યંત ગમન કરનાર-જનાર. ચ ન્દ go 'નાવવૃક્ષ'નામે એક ઝાડ. ચારિ | વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક શ
દગણ. ચ અત્યંત આંજવું અત્યંત ખરડવું. ચર ત્રિ નીચું, નીચાણવાળું. ચ$ એક જાતને શુદ્ર રોગ. ચર ત્રિ. અત્યંત સ્વચ્છ ચન્ન ત્રિનીચું, નીચાણવાળું. ચશન ન અત્યંત જવું, નીચા થવું.
નીચે થવું. શ્ચિત ત્રિ. નીચે ફેંકેલ, નીચે નાખેલ. ચા પુછે છેવટને ભાગ, છેલ્લે ભાગ. ચેય પુત્ર નાચ, ક્ષય, હાનિ. ચ ત્રિવે માગેલ, યાચેલ. ચર્થ પુત્ર નિકૃષ્ટ ગતિ, હલકી ગતિ. ચ ત્રિઢ નિકૃષ્ટ અર્થવાળું, હલકા અને
ર્થવાળું. ચર ૧૦ દશગણી અબજની સંખ્યા, દશ
ગણ અબજની સંખ્યાવાળું. ચહિ એક રૂદ્રદેવ. ચણન ૧૦ છોડવું, ત્યજવું, દેવુ આપવું, ફેંકવું, મૂકવું, સ્થાપવું.
For Private and Personal Use Only
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
न्यस्त
बस्थिमालिन्
ચત ત્રિવ ફેંકેલ, ત્યજેલ, છોડેલ, દીધેલ,
મૂકેલ, સ્થાપેલ. ચસ્તર૪ ત્રિ. જેણે હથીઆર છોડી દીધાં
હોય તે. ચતરાત્ર ૬૦ મનુએ કહેલ પિતૃલેક. ચી ત્રિ. સ્થાપવા યોગ્ય, મૂકવા યોગ્ય,
ત્યજવા યોગ્ય છોડવા ગ્ય. ચાવ ને શેકેલા ચોખા, મમરા. ચાર પુત્વ આહાર, ભજન, ચાર પુત્ર યોગ્ય, ગૌતમકૃત ન્યાયશાસ્ત્ર,
ન્યાય, નીતિ, સદાચાર, કાયદો, રીવાજ, રવૈયો, વાદ, ફેંસલે. ચાયપથ ૩૦ મીમાંસાશાસ્ત્ર, ન્યાયવાળા
માર્ગ. ચાચવે ત્રિ ન્યાયવાળું. ગાયત્ત ન શાસ્ત્રોક્ત આચાર, ન્યાયુક્ત
વર્તન. ચાવૃત્ત ત્રિશાસ્ત્રોક્ત આચારવાળું,
ન્યાયુક્ત વર્તનવાળું. ચાર્જાિ સ્ત્રી, યુક્તિપૂર્વક કર્મને
અનુસરનારી રીતિ. ચાર પુત્ર ન્યાયવાળા આચાર, ન્યા
ચયુક્ત વર્તન. ચાવાર ઉao ન્યાયવાળા આચારવાળું,
ન્યાયયુક્ત વર્તનવાળું. ન્યાયાધાર પુછે ન્યાયનો આધાર. ચાયાધારા પુત્ર ન્યાય આપનાર અધિકારી. ચાચિન ત્રિ. ન્યાયવાળું, નીતિવાળું. ચોચ્ચે ત્રિ ન્યાયસિદ્ધ, ન્યાયયુક્ત, યુક્તિ
વાળું, ન્યાયમાં હેનાર-થનાર, વ્યાજબી. ચાર પુત્ર થાપણ, થાપણનું દ્રવ્ય, અર્પણ, મૂકવું, સ્થાપવું, ત્યાગ, તજવું, છોડવું, તંત્રોક્ત ન્યાસ, હરણ, લખવું.
ચાયારિન ત્રિવ થાપણ રાખનાર, તં
ક્ત ન્યાસ ધારણ કરનાર. ચાલવ ત્રિ, ન્યાસ કરનાર, મૂકનાર, સ્થા
પનાર, થાપણ મૂકનાર. ચરન ત્રિ ત્યાગી, સંન્યાસી. ચુ ફુડ ગીતિભેદ, અતિશય, અત્યંત.
ત્રિ. મનોહર, સુંદર, ગુડ નં૦ કરિંગ ફળ-એક જનના ઝા
ડનું ફળ. ગુજ્ઞ પુત્વ દર્ભમ્ય, સુવા, દર્ભ, સુષ્પાત્ર. ચુદન ત્રિ. નીચા મુખવાળું, કુબ, ઉંધુ. ગુવા પુત્ર વાંકી તરવાર, ચુદાઇ નઇ ઉંધું કરવું, ઉધામુખ
વાળું કરવું, કુબડું કરવું. ચુ ત ત્રિ. ઉંધું કરેલ, ઉંધામુખવાળું
કરેલ, કુબડું કરેલ. ન્યૂ યુ ગીતિભેદ, અતિશય, અત્યંત. ન્યૂ ત્રિ, મનોહર, સુંદર, જૂન ત્રિવ ઓછું, હલકું નિઘ, નિંદવા
ચૂનતી સ્ત્રી ઓછાશ, ઉણપ, ઓછાપણું, નિંદપણું, હલકાઈ. ન ર૦ ઉપરના અર્થ. ચૂનાથી ત્રિએછી બુદ્ધિવાળું, હલકી
બુદ્ધિવાળું, મુખ. ગૃપન્નાવ ત્રિ. વાલ, વાય, પા
ગલ, ગં. ચેવ ત્રિક નિયતસ્થાનવાળું. ચોવી સ્ત્રી દાસી. ચોર્ ત્રિ. કુટિલ, વક, સરળતા વગરનું,
સીધું ન નહિ તે. ત્રશિનસ્ટિન ત્રિ. મનુષ્યનાં હાડકાંની
માળા ધારણ કરનાર. રિશમહિનપુત્ર શિવ.
For Private and Personal Use Only
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पक्षद्वय
એ
ઝાડ.
રાપમોન્નતિ ; એક જાતના
કદંબનું ઝાડ. 7 વ્યંજનોમાં એકવીસમ એકસ્થાની વર્ણ- પતિ પુત્ર વૈદ્ય પ્રસિદ્ધ પાંચ પ્રકારના અક્ષર.
અતિસાર રોગોમાંનો એક. પુત્ર પવન, પાંદડું, પાન, પીવું, પાડવું, પોતાના પુત્ર ઉપરનો અર્થ. ચરિત્ર.
Tષાર નં૦ નાભિની નીચે આવેલપાકાશય. પર પુ‘અક્ષર.
પન્ન રાંધેલું અન્ન, શદ્રનું કાચું અન્ન. પરી સ્ત્રી પીપરનું ઝાડ.
પારાશ ૫૦ 13lધાન જુઓ. જા પુત્ર ભલેનું રહેઠાણ.
પણ સ્ત્રી પાકી ઇંટ. પ ર પુ. એક જાતનું ઝાડ. પમ્ ૩૦ ૩૦ ૩૦ સે ગ્રહણ કરવું, સ્વીવિપકાવનાર,રાંધનાર,પચાવનાર,હઝમ
કારવું, લેવું. કરનાર.
મ્ ખ્યા ૦ ૫૦ ૨૦ સદ્ ઉપરના અર્થ. vછુ ૩૦ અગ્નિ, જઠર અગ્નિ, ચિત્રાનું પક્ષ ૬૦ પખવાડીયું, પક્ષીઓની પાંખ,
બાણના મૂળ ભાગમાં રહેલ પીછું,
પડખું, ઘર, ન્યાયશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ સંદિગ્ધ રા સ્ત્રી પાક, રઈ, રાંધણ, ગૌરવ,
સાધ્યવાન પદાર્થ, વિરોધ, સહાય, બળ, પરિણામ.
મિત્ર, ચૂલનું બાંકું, શ્રેષ્ઠ હાથી, પક્ષી, ૨૪ ૧૦ અન્નાદિના પાચન સમયે
બલોયું, કડુ, સમૂહ, પીછું, શરીરને નીકળતું શળ–એક જાતનો રેગ.
અર્ધ ભાગ, શુદ્ધ, વર્ગ, શરીર, શરીરનું પત્ર ૧૦ ગુજરથનો ધર્મ.
અમુક અંગ, પૂર્વ પક્ષ, ઉત્તર પક્ષ. ત્રમ ત્રિપાકથી બનેલ, પકવેલ, રાંધેલ,
વળી , પક્ષકાર-ખડકી, પડખું, સહાય. પાકેલ, રંધાઈ રહેલ.
પક્ષમ ત્રિપાંખ વડે જનાર–પક્ષી વગેરે. જિત્વાં વચ્ચ૦ રાંધીને, પકાવીને.
પાપા 10 સહાય લેવી, પક્ષમાં લેવું. Tી પુછ પાક, રઈ, રાંધણું, તે નામે
પક્ષવર પુચન્દ્ર, કપૂર, હાથી. એક રાજા.
લિવર ત્રિવ જૂદુ ચાલનાર, જૂદું ફરનાર. પનિ ત્રિ, રસવાળું.
પક્ષક ત્રિવ પક્ષમાં થયેલ, સહાયરૂપ થયેલ, જક પાકેલ, રંધાયેલ દઢ, નાશની પડખે થયેલ. અણી પર આવેલ, પચેલ.
પલક પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. ઘઉં નો પાક, રસોઈ, રાંધવું.
પક્ષ જન ત્રિ. પક્ષક ત્રિ. જુઓ. નિ ૫૦ લીંબડાનું ઝાડ.
જગમન પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. પર ત્રિો રાંધનાર, રસોઈ કરનાર. પક્ષતા સ્ત્રી, પક્ષપણું, ન્યાયશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ પશ ત્રિપાકી ગયેલા વાળવાળું, વૃદ્ધ. એક પદાર્થ. TRહ પુદારૂ, મદ્ય.
પર સ્ત્રી, પડવે તિથિ, પાંખનું મૂળ. પરંવરિન કાંજી, ઓસામણ, બાપનું પાણી. રત્વ ૧૦ પક્ષપણું. પૂરા પુત્ર તે નામે એક અંત્યજ જાતિ. જસદીય નવ શુદ-વદ-એ બે પખવાડીયાં, પણ જીવ એક જાતની અત્યજ સ્ત્રી. | પૂર્વપક્ષ-ઉત્તરપક્ષ-એ બે પક્ષ.
For Private and Personal Use Only
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
पक्षद्वार
www.kobatirth.org
પક્ષકાર ન પડખાંનું દ્વાર-ખડકી, ગુપ્તકાર. પથ્થર પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર, તે નામે એક વિદ્વાન, પક્ષી.
પક્ષધર ત્રિ॰ પડખાં આશ્રય કરનાર, સહાય લેનાર.
પક્ષપાત પુ॰ અન્યાય ભરેલી સહાય કરવી, પક્ષીઓના એક પ્રકારનેા તાવ.
પક્ષપતિતા સ્રીપક્ષપાતીપણુ, એ પાંખવડે ઉડવા પણ. પક્ષપતિત્વ 7 ઉપરના અ. પદ્મપાતિનૢ ત્રિ॰ પક્ષપાત કરનાર. પક્ષપાહિ સ્રી પદ્મદ્રાર-ખડકી, ગુપ્તદ્વાર. પક્ષમાગ પુ॰ હાથીના પડખાને ભાગ. પસૂત્યુ ન પડખાનું મૂળ, પડવે તિથિ. પક્ષવત્ ત્રિપક્ષવાળું, સહાયવાળુ, પંખવાડીયાવાળું, પાંખવાળુ. પક્ષવષ્ય પુ પક્ષાધાત રોગ. પક્ષવાદન પુ॰ પક્ષી. પક્ષવાદની સ્ત્રી પક્ષિણી. રવિન્તુ પુ॰ક્રૌંચ પક્ષી. પારા ૧૮ પક્ષ જુએ.
પક્ષધિ પુ॰ પર્વને સધિકાળ, પડખાના
સ છે.
પક્ષનુ
પુ॰ લેધર વૃક્ષ,
પસજ્જોમ પુ॰ પખવાડીઆ સુધી કરવાને એક હામ.
પક્ષાઘાત પુ॰ પક્ષાઘાત રાગ–તે નામે એક વાયુજન્ય રોગ.
પક્ષાવિ પુ॰ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક શબ્દગણુ. પક્ષાન્ત પુ॰ પૂનેમ, અમાસ, પખવાડીઅને અંત, પક્ષને અંત.
પક્ષાન્તર નબીમાં પખવાડીયું, બીજું પડખુ,બીજી સહાય પાંખ, બીજોપક્ષ. પક્ષામાસ પુ॰ ખાટા પક્ષ, ખાટા દાવા, ખાટા વાદ, જૂઠી ફ્રીઆદી,
५०
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पक्ष्मल
પક્ષહિજ્જા સ્ત્રોતે નામે કાા કસ્વામીની અનુચર એક માતૃકા,
પક્ષાનું પુ॰ પક્ષી. પક્ષાવસર પુ॰ પૂનેમ, અમાસ. ર્વાક્ષળી સ્ત્રી. આવતા દિવસ સહિત રાત્રિ, બે દિવસ અને એક રાત્રિ, પક્ષિણીપક્ષી માદા.
પક્ષન્ પુ પક્ષી.
પક્ષન્ ત્રિ॰ પાંખવાળું, સહાયવાળું, પક્ષવાળુ,' પખવાડીયાવાળું.
ક્ષિપાનીયા હિજા સ્ત્રી॰ પક્ષીઓને પાણી પીવાનું સ્થળ. ક્ષરાન પુ॰ ગરૂડ પક્ષી. ક્ષિજી પુ॰ ગૌતમત્રા ઉપર ભાષ્ય કરનાર વાત્સ્યાયન મુનિ. ક્ષિજામિનૢ પુ॰ મહાન નીતિ કુશળ
ચાણકય.
ક્ષરશાહા સ્ત્રી॰ પક્ષીઓને રહેવાનુ સ્થળ, માળા, ચીડીયાખાનુ
સરાાવ જુ॰ પક્ષીનું બચ્ચુ. ક્ષરાાવજ પુ॰ પક્ષીનું બચ્યું. ક્ષિસિંદ પુ॰ ગરૂડ પક્ષી. ક્ષસ્વામિનૢ ૩૦ ગરૂડ પક્ષી. પક્ષીય ત્રિપક્ષનું, પખવાડીયાસબંધી, પખવાડીયામાં હોનાર, પડખાનું પક્ષોત્રાદિનું ત્રિપક્ષ લેનાર, સહાય
કરનાર.
વષ્ણુ ત્રિ॰ પકાવનાર, રાંધનાર, રાંધવાના સ્વભાવવાળુ, પાકશીલ.
મોર પુ॰ એક જાતને આંખના રાગ. પદ્મન્ ન॰ આંખની પાંપણ, કમળ વગેરેને
કૈસરા, પાંખ, સુત્ર વગેરેના અપભાગ. પદ્મવ્રજોપ વુ॰ એક જાતના આંખને રાગ. માજ ત્રિપાંખવાળુ, પાંપણવાળુ, કમળ વગેરેના કેસરાવાળું,
For Private and Personal Use Only
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पक्ष्म
पगुता
-
ન
-
* ત્રિા પખવાડીઆનું, પખવાડીયાસંબંધી, પાંખનું, પાંખ સંબંધી, પક્ષનું, પક્ષસંબંધી. Ty નઇ કાદવ કીચડ, પાપ. પર્વર પુ. પાણીવાળો કાદવ.
Tીર પુત્ર કાદવ જેને પ્રિય છે તેવું પક્ષી. પ ર સ્ત્રીકાદવ જેને પ્રિય છે તેવી
એક જાતની પક્ષિણી. પ ર પુ ભુંડ, ડુક્કર,
ર કાદવમાં ખેલનાર. પ ર ઉ૦ ભુંડ, હુક્કર. પાડવા પુ કાદવમાં રહેનારું એક જ
તનું માછલું. પતિ પુત્ર ઉપરનો અર્થ પાદ ૫૦ મગરમચ્છ. પાહી સ્ત્રી મગરમચ્છ-માદા. પs R૦ કમળ. પગ પુત્ર સારસ પક્ષી. પs ત્રિ, કાદવમાં ઉત્પન્ન થનાર. પ ન્મનું ન૦ કમળ. પ ન્મનું પુત્ર સારસ પક્ષી.
ગમન ત્રિવે કાદવમાં ઉત્પન્ન થનાર. જનની સ્ત્રી કમળવાળો પ્રદેશ, કમળનો
સમૂહ. "ા પુછે ભીલનું રહેઠાણ પ્રતા સ્ત્રી કાદવપણું, કીચડપણું. પર્વ ઉપરના અર્થ. પષમાં સ્ત્રી તે નામે એક નરકભૂમિ. પામrત્રિ. કાદવવાળું, કાદવ સેવનાર. પકુમvફૂલ પુ કાદવમાં થનારી એક
જાતની છીપ.
મvહૂ સ્ત્રી ઉપરને અર્થ પર નવ કમળ. પર ૩૦ સારસ પક્ષી. પર ત્રિ. કાદવમાં ઉગનાર.
પરું ને૦ કમળ ૫૨ ૫૦ સારસ પક્ષી.
ટું ત્રિકાદવમાં ઉગનાર. પડવે છે કાદવવાળું, કીચડવાળું. gવાર પુકાદવમાં રહેનારું એક જલજંતુ. પશુાિ સ્ત્રી કાદવમાં થતી એક જાતની
છીએ. પરશુરા ૫૦ શાસૂઝ જુઓ. પાર ૫૦ શેવાળ, સેતુ, પૂલ, પાન, ૫
ગથીયું, એક જાતનું જલકુમ્ભક પુષ્પ. પનિ ત્રિ, કાદવવાળું, કીચડવાળું. પદ્ધ ત્રિઉપરના અર્થ પs R૦ કમળ.
= પુત્ર સારસ પક્ષી. પ ત્ર કાદવમાં ઉત્પન્ન થનાર. પર જ કમળ. પ૮ પુત્ર સારસ પક્ષી. પર ત્રિકાદવમાં ઉગનાર. રિશચ 7િ૦ કાદવમાં રહેનાર.
રાથી સ્ત્રી એક જાતની જળો. પત્તિ સ્ત્રી, પંક્તિ, હાર, પંગત, તે નામે
એક છંદ, દશની સંખ્યા, પૃથ્વી, ગૌરવ, મોટાઈ, પાક, રસોઈ. રિપિટ g૦ એક પંગતમાં બેસવામાં કાંટાની પેઠે ત્યાજ્ય મનુષ્ય, પંગતને દૂષિત કરનાર. શિવ પુ. રાવણ.
વિર પુ. એક જાતનું પક્ષી. T v g૦ વત્તિwe% જુઓ.
ટૂિષ ઉગ્ર પવિત્ર ત્રિો જુઓ. પરિપાવર ત્રિદ પંકિતને પવિત્ર કરનાર, Vથિ પુત્ર રાજા દશરથ. પશુ ત્રિ પાંગળું, લૂલું.
પુત્ર શનિ ગ્રહ. પાતા સ્ત્રી પાંગળાપણું, લૂલાપણું.
For Private and Personal Use Only
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
पङ्गुत्व
વસ્તુત્યું ન॰ ઉપરના અ. પત્નુંવદાળિી સ્ત્રી ‘શિમુકી’ નામે એક
વનસ્પતિ.
સ્ક્રુરુ પુ॰ ધેાળા કાચ જેવા રંગના એક જાતના ઘેાડા.
પત્ર ૬ માસ॰સેટ્ વિસ્તારવું. ફેલાવવું. પર્ સ્વામ॰સ અનિટ્ પકાવવું, રાંધવું. પ ા ા સ અનિદ્ પ્રકટ કરવું, ખુલ્લું કરવું, સ્પષ્ટ કરવું.
જ ત્રિ રાંધનાર, રસેાઇ કરનાર. પરંતુ ત્રિ પકાવતુ, રાંધતુ પદ્મત પુ॰ અગ્નિ, સૂર્ય, ઇન્દ્ર, આકડાનું ઝાડ ચિત્રાનું ઝાડ.
ચંતમુખતા સ્ત્રી ‘રાંધેા, ભુજો’એમ જેમાં કહેવાય તે ક્રિયા.
પતિ પુ॰ ‘વચ્’ ધાતુસ્વરૂપ. તત્ત્વ ત્રિ થેાપુ એધુ રાંધનાર. પ્રતિતમામ અય્ય અત્યંત રાંધનાર. પતિતરામ્ થ્ય અત્યંત રાંધનાર, પતિનુંશીય ત્રિ થવુ એજુ રાંધનાર. પતિ ત્રિ થાવુ એજુ રાંધનાર. પચપુટ પુ॰ સૂમિ વૃક્ષ. પણ ત્ર રાંધવામાં સારૂં. ન પુ॰ અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ, ચન 7 રાંધવું, રસોઈ કરવી. ન ત્રિ. રાંધનાર, પકાવનાર, રાંધવાનું સાધન.
પદ્મની સ્ત્રી જંગલી ખીજોરૂં, રાંધનારી સ્ત્રી. પચપચ પુ॰ મહાદેવ.
ચપ્રવુટા સ્ત્રી ‘રાંધ, અત્યંત કાપ’ એમ જેમાં કહેવાય તે ક્રિયા.
C
પચમાન ત્રિ॰ પકાવતુ, રાંધતુ પત્રમ્પના સ્ત્રી દારૂ હળદર. પચજવળા સ્રો ‘મીડુ` પકાવ ’ એમ જેમાં કહેવાય તે ક્રિયા.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पञ्चकषाय
પદ્મા સ્ત્રી પાક, રસાઇ, રાંધણું,રાંધનારી સ્ત્રી. પતિ પુ॰ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક શબ્દગણુ, ચિ પુ॰ વચ્ ધાતુ, અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ. પદ્મહિમ ત્રિ. પાતાની મેળે પાકેલ. પદ્મહિમ પુ॰ સૂર્ય, અગ્નિ, આકડાનું ઝાડ, ચિત્રાનું ઝાડ.
ચૈત્રુત્ત ત્રિ. રાંધનાર, રસેાઇ કરનાર. પથ્થર્ મન્ત્ર પાદે પાદે, ચરણે ચરણે, પગલે પગલે.
પદ્મ વિ॰ રાંધવા ચેાગ્ય, પકાવવા યાગ્ય. પુષ્યમાન વિર્ધાતુ, પકવ થતુ, પણ્ સ્વા ૧૦ સ॰ સેર્ આવરણ કરવું, ઢાંકવું.
પદ્મ પુ. શુદ્ર.
પત્ની સ્ત્રી દ્ર જાતિની સ્ત્રી. પાટિજા સ્ત્રી તે નામે માત્રાવૃત્ત છંદ. પદ્મ પુ॰ અંગિરા મુનિ.
પદ્મ ત્રિ॰ પાપથી ઋણું, અત્યંત મેળેલ. પીય પુ॰ આંગિરસના વંશનેા. પદ્મષ્ઠ ત્રિપાંચથી ખરીદેલ, પાંચની સંખ્યાવાળું, પાંચ ભાગવાળુ, પાંચની કિંમતનું.
% ૬ પાંચમા રૂપથી કાઇનું ગ્રહણ, પાંચની સંખ્યા, ધનિષ્ઠાના અંત્ય અર્ધથી આરંભી પાંચ તારાઓ. પદ્મપાહ ત્રિપાંચ કપાલમાં સંસ્કારયુક્ત કરેલ પુરોડાશ વગેરે. પદ્મપાજો શ્રી॰ પાંચ કુપાલ. પદ્મન ત્રિપાંચ કાનરૂપ લક્ષણ-ચિન્હવાળું. ચર્મન્ ન॰ પાંચ કર્મ, વૈઘકપ્રસિદ્ધ પાંચ ક.
For Private and Personal Use Only
ચાં સ્ત્રી. ઉપરના અર્થ. TAષાય પુ॰ ૧૦ વૈઘકપ્રસિદ્ધ પાંચ પ્રકારના કષાય-ઉકાળા.
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
पञ्चकाम
www.kobatirth.org
ગ્રામ પુ॰ તંત્રસારપ્રસિદ્ધ કામદેવના પાંચ ભેદ.
પત્ય પુ ‘વોક' નામે એક ઝાડ. પચૈત્વમ્ વ્ય૦ પાંચ વાર. પżળ પુ॰ એક જાતના કીડા, પચોળ ન॰ પાંચ ખૂણાવાળુ ક્ષેત્ર, તંત્રપ્રસિદ્ધ એક યંત્ર, લગ્નથી નવમું કે પાંચમુ સ્થાન.
ચોળ ત્રિ પાંચ ખૂણાવાળુ Øોજ ન॰ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ એક પાચનપીપર-પીપરમૂળ-ચવક-ચિત્રા-સુ.
પોપ પુ॰ વેદાંતિ મતે અન્નમય વગેરે શરીરમાં રહેલા પાંચ કાપ-અન્નમય, પ્રાણમય, મનેામય,વિજ્ઞાનમય,આનંદમય, પચોલી સ્રૌ॰ કાશીમાં એક તીર્થ, કા’ શીક્ષેત્ર.
પચક્ષારગળ ન વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ પાંચ ક્ષાર. પવ ન પાંચ ખાટલા, પાક અન્ય પાંચ નદીઓના સંગમ, કાશીમાં આવેલું પંચનદ તી. પશ્ર્ચાળ પુ॰ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ પાંચ ઔષધિએના સમૃદ્ધ.
પાવન૦ પાંચ ગાયે, પાંચ બળદો. સાવધન ત્રિ॰ પાંચ ગાયા જેનું ધન હાય તે.
પચાવ્ય ન દૂધ-દહીં-ધી-ગામૃત્ર-ગાયનુ
છાણુ-એ પાંચ ગાયના વિકારા. પચાવ્યકૃત 7. વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ એક પકવ ધી. પશુ ત્રિ- પાંચ ગાયા કૅબળદોથી ખરીદેલ. પર્શ્વશુળ પુ॰ શબ્દ-સ્પર્શ-રૂપ-રસ-ગંધએ પાંચ ગુણ.
પશુળ ત્રિ॰ પાંચે ગુણેલ, પાંચગણુ, પાંચ પ્રકારનું પશુળા શ્રી પૃથ્વી. પશુસ ૩૦ કાચો.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पञ्चतपस
પશુસ ૧૦ ચાર્વાકદર્શન. RAJતિભા સ્ત્રી ‘ વ્રુક્ષ્ણ, નામે વનસ્પતિ. પશ્ર્ચાતી સ્ત્રી કાચબી. પશ્ર્ચામર ન॰ સાળ અક્ષરના ચરણવાળે
એક છંદ. પશ્ચચિતિજ ૬૦ યનિય એક અગ્નિ. ચૈત્રી પુ॰ મંધાય. પચનૂડા સ્ત્રી તે નામે અપ્સરા. પૠનન પુ॰ મનુષ્ય, મનુષ્યસબંધી પ્રાણ વગેરે, મનુષ્યતુલ્ય દેવ વગેરે, મનુષ્યભેદ બ્રાહ્મણ વગેરે, તે નામે એક દૈત્ય, સ ંજય રાના પુત્ર-જે અંશુમાનના પિતા હતા, તે નામે એક પ્રજાતિ. પશ્ચનની સ્ત્રી વિશ્વાવસુની પુત્રી–જે ભરતની પત્ની હતી.
પશ્ચનનીન પુ॰ ભાંડ, વિષક, મસ્કરા, પાંચ માણસામાં પૂછાતો.
પચની
લઘુ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ જીરૂં વગે
રેમાં પકવેલ ગેાળ.
જ્ઞાન પુ॰ યુદ્ધ દેવ, પાશુપત દનને
For Private and Personal Use Only
જાણનાર.
પત્ પુ॰ પાંચની સંખ્યાવાળા વર્ગ. પસતક્ષન્ ન॰ પાંચ સુચાર. પશ્રુતક્ષી શ્રી.પાંચ સુથાર. પËતત્ત્વ પુ ન॰ પાંચ મહાભૂત-પૃથ્વી,જળ, તેજ, વાયુ અને આકાશ, તંત્રપ્રસિદ્ધ મદ્ય-માંસ-મત્સ્ય-મુદ્રા-મૈથુન-એ પાંચ મકારતત્વ, વૈષ્ણવાનાં ગુરૂતત્વ-મંત્રતત્વમનસ્તત્વ-દેવતત્વ-ધ્યાનતત્વ-એ પાંચ તત્વા પચૈતન્ત્ર ન૰ તે નામે એક નીતિશાસ્ત્ર. પચૈતન્માત્ર ૧૦ શબ્દ-સ્પ–રૂપ-રસ–ગધ
એ પાંચ તન્માત્રા, પાંચ સૂક્ષ્મ ભૂત. પશ્ચતપવુ॰ ચાર બાજુ અગ્નિ અને પાંચમા
સૂર્ય એમ ચાર તેજોથી તપ કરનાર. પશ્ચતપણ્ પુ॰ ઉપરના અ.
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पश्चतय
पञ्चप्रासाद
પતી પાંચની સંખ્યા, પાંચ
અનrs= ૧૦ દીવો-કમળ-આંબાનું કે gશતા ત્રિપાંચની સંખ્યાવાળું.
નાગરવેલનું પાન-વસ્ત્ર-સ.ષ્ટાંગ નમસ્કારપગ્રતા સ્ત્રી પાંપણું, મૃત્યુ, આરંભક
એ પાંચ દેવને અર્પણ કરવાં તે. પાંચ ભૂતોનું પોતાના સ્વરૂપે થવું.
પ ક્ષન ત્રિ- શિવે કહેલ એક શકુનશા. પતિ ને પાંચ કડવા પદાર્થો-વૈદકમાં
guસના ત્રિ પંચદશસ્તોમની એક પ્રસિદ્ધ છે.
વિકૃતિ. જન્નતાથી સ્ત્રી, પ્રયાગ–પુષ્કર-નૈમિષ-વિ. જશપત્ર ૩૦ તે નામે એક વૃક્ષ.
શ્રાંતિ-શૌકર—એ પાંચ તીર્થ, કાશીમાં ઉન્નપરી સ્ત્રી તે નામે એક ચા, તે નામે આવેલાં જ્ઞાનવાપી વગેરે પાંચ તીર્થ.
એક નદી-જે કુશદ્વીપમાં આવેલી છે. પર્વ નવ વચતા જુઓ.
પચાવી સ્ત્રી, ગેખનું ઝાડ. ત્રિ પાંચની સંખ્યા પૂર્ણ કરનાર, ત્રપર્વન ન ચૌદશ-આઠમ-અમાસ-પૂનમપાંચમું
રવિસંક્રાતિ-એ પાંચ પર્વ. પશુ પુકાયેલ, સમય, વેળા વખત.
પ્રશ્નપત્ર આંબો-જાંબુ–કોઈ–બીજોરુંgશા પુત્ર તે નામે એક દેશ.
બીલી-એ પાંચ પલ્લવ, પીપળો-ઉંબરgશ ત્રિ પંદરમું
ખાખરો–આંબેવડ-એ પાંચ પલ્લવ, પરાધ પંદર પ્રકારે.
ફણસ-આંબો-પીપર-વડ–બલસરી એ પ્રજાનું ત્રિવઘુ ૮ પંદર.
પાંચ પલ્લવ. શરદ પુર્વ પંદર ગણ દિવસ. પ્રશ્નપત્ર ત્રિ- પાંચ પાત્ર, એક જાતનું શ્રાદ્ધ. પશાહિલ ત્રિપંદર દિવસ સાધ્ય
vi (ત્ર પાંચ પગવાળું. ત્રત વગેરે.
પપા પુત્ર સંવત્સર-વર્ષ. જાન ત્રિપંદરના માપનું.
ઝવા સ્ત્રી શારીરક ભાષ્યના વ્યાશશી સ્ત્રી, પૂનમ, અમાસ તિથિ, તે ખ્યાનરૂપ એક ગ્રંથ, નામે એક વેદાંત ગ્રંથ.
પન્નારી સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. gશ્ચર્ય પુત્ર બે હાથ-બે નેત્ર-ઉદર-નાક- પવિત્ર પુત્ર ઉત્પન્ન કરનાર–જનોઈ છાતી-એ પાંચ જેનાં લાંબાં હોય તે.
દેનાર-કન્યા આપનાર–અન આપનારઘરાવતા સ્ત્રી સુર્ય–ગણેશ-દેવી-શંકર- ભયથી બચાવનાર–એ પાંચ પિતા. વિણ એ પાંચ દેવ.
પત્તિ ૧૦ ભુંડનું-બકરીનું-પાડાનું-માંપડ્યા અવ્યક પાંચ પ્રકારે.
છલાનું-મોરનું-એ પાંચનાં પિત્ત-જેનો પશન ત્રિવ વૈદ્રુપાંચ, પાંચની સંખ્યાવાળું. વૈદ્યકમાં ઉપયોગ છે. Tગ્નના પુત્ર હાથી, કાચ, વાધ, સસલે- ગ્રી આરતિના અંગરૂપ એક દ.
શેઢાઈ–ઘો-ગેડકાચબોએ પાંચ પ્રાણી. Tagg નઇ ચંપ-આંબ-ખીજડી-કમળપ પુત્ર તે નામે એકદેશ–હાલનો પંજાબ. કરેણ એ પાંચનું ફૂલ પન્નન ન૦ લીંબડાનું ફૂલ-મૂળછોલ– પગ્નપ્રસ્થ પુત્ર સંસારરૂપી વન. ફળપાંદડાં.
પન્ના પુત્ર શરીરમાં રહેલા પાંચ વાયુ. ગ્નની સ્ત્રી, શેત્રુંજ–પાટ વગેરે. ( પત્રકાર પુત્ર પાંચ કળશવાળું દેવમંદિર.
For Private and Personal Use Only
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पञ्चबन्ध
पञ्चलक्षण
પવન્ય પુત્ર પંચમાંશયુક્ત દમ વગેરે. gવસ્ટા સ્ત્રી બલા- નાગબલા-અતિબલા
રાજબલા-એ પાંચ પ્રકારની બલા વન નસ્પતિ. Tઝવાન પુત્ર કામદેવ, કામદેવનાં પાંચ બાણ. એવાદુ પુવ મહાદેવ. ગ્રીન નંસીસું, કાકડી, દાડમ.
બ્રહ્મ નઇ તે નામે એક ઉપનિષદ્. પશ્ચમ | એક જાતનો ઘડો-જેના નીચેના ભાગમાં-મુખ ઉપર–પીઠઉપર
પડખા ઉપર-કેડઉપર આવતું હોય છે. gશ્ચમ નઇ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ એક પાચન.
સમરી સ્ત્રી, એક જાતને ઘડે. ત્રિમૂર ર૦ ૩૮ પૃથ્વી-જળ-તેજ–આકાશવાયુ એ પાંચ મહાભૂત.
મૃ૬ ૧૦ દેવદાલી-ખીજડી-ભાંગરો-નગેડ-તમાલ–એ પાંચ વૃક્ષ. vમ ત્રિપાંચમું, દક્ષ, ચતુર, સુંદર, પઝમ ૮ મૈથુન.
ચમ પુત્ર તે નામે એક સ્વર. એક રાગ. પશ્ચમ ત્રિ પાંચમું. પક્સનોર મધ-માંસ-મસ્ય-મુદ્રા
મૈથુન–એ પાંચ. પન્નમય ત્રિ- પાંચમ, પાંચરૂપ, પાંચવાળું. પશ્ચમદાતા જ બ્રહ્મહત્યા-મદિરાપાન
ગુરૂપની સાથે વ્યભિચાર-સોનાની ચોરી
અને તે પાપ કરનારનો સંગ. અમદજ્ઞ પુત્ર દેવયજ્ઞ-ભૂતયજ્ઞ, પિતૃયજ્ઞ
બ્રહ્મયજ્ઞ-મનુષ્યયજ્ઞ–એ પાંચ યજ્ઞ. T rદ નઇ ભેંસનું દૂધ-દહીં ઘી-મૂત્ર
છીણ. પનાર પુલ બળદેવનો પુત્ર, પાંચ પ્રકારનો
કામ, જૈનમતે પાંચમો આર. સમવવા ત્રિ પાંચ માસા ભાર. ત્રમાર્ચ ૩૦ કેયલ પક્ષી.
ત્રિ પાંચ મહિનામાં હોનારથના. સાચા સ્ત્રી કોયલ માદા. gઝમી સ્ત્રી દ્રૌપદી, પાંચમ તિથિ, ચંદની - પાંચમી કળા. પંચમુવ ત્રિ પાંચ મુખવાળું. પત્રમુણ પુમહાદેવ, પાંચ મુખને એક રૂદ્રાક્ષ, અરડુસાનું ઝાડ, સિંહ. મુરથી શ્રી સિંહણ, એક જાતનો
જવાસો. પત્રમુઠ્ઠા સ્ત્રી આવાહની સ્થાપની–સ.
ન્નિધાપની-સંબોધન-સન્મુખીકરણ–એ પાંચ મુદ્રા.
કુછ કુછ વૈઘકપ્રસિદ્ધ એક ઉકાળો. પસમૂત્ર ૧૦ ગાય-બકરી-ઘેરી-ભેંશ-ગધેડી–એ પાંચનું મુત્ર. મૂત્ર ને શાલપણું-વૃશ્ચિપણું–ભરીગણ-ડોરલી–ગોખરૂ-એ પાંચનાં મૂળ. vશ્ચમૂત્ર સ્ત્રી પાંચ મૂળીયાં.
મૂલ્યક્તિ ને વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ એક પાચન.
યશ ૫૦ વચમહાયજ્ઞ જુઓ. gયામ ૩૦ દિવસ, દિવસને અભિમાની દેવ.
શશુ ને સાઠ વર્ષો પૈકી સાઠમું વર્ષ. પક્ષે એક જાતનું ઝાડ. Tલા ત્રિ પાંચ ઇન્દ્રિરૂપ-રવાળું.
રત્નન નીલમ-હીરા-માણેક-મોતી-પ્રવાલ એ પાંચ રત્ન, સોનું-હીરો-નીલમમાણેક-મોતી -એ પાંચ રત્ન, નીતિવાળી
પાંચ કવિતા, પાંચ કળશેવાળું દેવમંદિર, પ રમ પુ) સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. ઘરની સ્ત્રી આંબળી. TRાત્ર ન પાંચ રાત્રિઓ, નારદાદિએ
રચેલ જ્ઞાનોપદેશક એક ગ્રંથ. પરાત્રિ પુત્ર વિઘણ. પચારિયાપુ. લીલાવતી પ્રસિદ્ધ એક ગણિત. પાત્રા ૧૦ પુરાણ
For Private and Personal Use Only
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पञ्चलक्षणी
पञ्चांश
vશ્ચઢાળ જીત પાંચ લક્ષણો. Tઢવી ૧૦ સૈધવ-બિડલવણ-સંચળ
કણ-સમુદ્રનું મીઠું-એ પાંચ લવણ. પર ન પાંચ હળથી ખેડાય તેવા
ખેતરનું મહાદાન. શ્વરો પર પુત્ર ગણેશ-દુર્ગ-વાયુ
આકાશ-અશ્વિનીકુમાર એ પાંચ દેવ. Tઝોન સૌરાષ્ટ્ર દેશમાં ઉત્પન્ન થતું લોઢું. પગ્રહો 7૦ સોનું-રૂપું-તાંબું-કલઈ–ગજેવેલ-એ પાંચ.
ઉ૦ મહાદેવ, એક જાતની રૂદ્રાક્ષ, સિંહ, અરડુસો. પશ્ચત્રિ ત્રિપાંચ મુખવાળું. gવત્ર સ્ત્રી સિંહણ.
વટ પુ. બાલ યજ્ઞોપવીત. પક્સવી સ્ત્રી, પીપળ-બીલી-વડ-આંબળી
આસોપાલવ એ પાંચ વૃક્ષો, દક્ષિણમાં
આવેલું એક તીર્થ. શિવ પુ. વધવત્ર પુત્ર જુઓ.
વેન ત્રિ ચિત્ર ત્રિ. જુઓ. vશવ પુ તે નામે એક યાગ, પાંચ કૂત. ઉજ્જવળ પાંચરંગનું ચોખાનું ચૂર્ણ, પ
ચરંગી ચોખાનું ચૂર્ણ, પ્રણવ–ન્કાર. પ્રજ્ઞા ત્રિ પાંચરંગનું, પચરંગી. gવવા પુત્ર ધંતુરાનું ઝાડ.
વર્ષય ત્રિ પાંચ વર્ષનું. પવોટ નવડ–ઉંબરો-પીપળો-ખા
ખરે-નેતર-એ પાંચની એકત્રકરેલી છાલ. પવાલય ર૦ રાજસૂય યજ્ઞના અંગરૂપ
એક જાતને હોમ. વિધપ્રતિ સ્ત્રી અમાત્ય-રાષ્ટ્ર-દુગર. અર્થ-દંડ-એ પાંચ રાજ્યના અંગરૂપ
પ્રકૃતિ. જશવ સીસું, કાકડી, દાડમ.
પગ્રવૃત્તિ સ્ત્રી પાતંજલ યોગદર્શનપ્રસિદ્ધ
મનની પાંચ વૃત્તિ, શરીરમાં રહેલ
પ્રાણવાયું. પર ૩૦ કામદેવ, કામદેવનાં, પાંચ બાણ. પાચ ન મગ-તલ- અડદ-જવ-સરસવ
એ પાંચ ધાન્ય. પરવિ ઉ૦ હાથ, હાથી. પલ્સર ૧૦ પાંચ શાખાઓ. પરાધી સ્ત્રી હાથણી, પશ્ચરાવી એક જાતનો યજ્ઞ. પરિણા પુ• તે નામે એક મુનિ, સિંહ, પર એક જાતને સર્પ.
શશુઇ પુએક જાતનો કીડે. પરારા ૩૦ મિલિત અત્યસ્લાદિ. પ્રસરાવવા ૨૦ જાસુદના ઝાડનું ફૂલ મૂળ
ફળ-પાંદડાં-છાલ. Tચોદવુમેરૂને દક્ષિણે આવેલું એકપર્વત. પશ ત્રિ, વૈદું પાંચ કે છ.
સિદ્ધાન્ત સ્ત્રી જ્યોતિષના પાંચ સિદ્ધાંત. શકુશ્વ ન કપૂર-કંકાલ-લવિંગઅગર-જાયફળ-એ પાંચ એકત્ર કરેલાં
સુગંધી દ્રવ્ય. 1શ્વના ત્રી. ચૂલો-ઘંટી–સાવરણિ-ખાંડ
ઓ-પાણીઆરૂં-એ પાંચ હિંસાનાં સ્થાનો. gબ્રુતજૂ ન તે નામે એક તીર્થ, તે
નામે એક યોગ. શુક્યા સ્ત્રી તેનામે એક જ્યોતિષ ગ્રંથ. Tઝર્વરો પુત્ર તેનામે એક જ્યોતિષગ્રંથ. પદ ન એક જાતનો હાર. Tોત્ર પુછ વૈવસ્વત મનુને એક પુત્ર. Tદર પુછે તે નામે એક તીર્થ.
શા પુત્ર ત્રીશ અંશાત્મક રાશિને પાંચમે અંશ.
For Private and Personal Use Only
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
पश्चाक्षर
પાક્ષર ત્રિ॰ પાંચ અક્ષરવાળુ, પાંચ અક્ષરતા મંત્ર વગેરે.
વગેરે
પશ્ચાક્ષર નપ્રતિષ્ઠાખ્ય છ દસભેદ, પ્રણવમંત્ર. પગ્રાજ્ઞિ પુ॰ વેદપ્રસિદ્ધ અન્વાહા પાંચ અગ્નિ,અગ્નિ પેઠે આહુતિનાં સ્થાનસ્વર્ગ -મેધ--પૃથ્વી-પુરૂષ-સ્ત્રી. પન્નાન્નિ ત્રિવેદપ્રસિદ્ધ અન્વાહાય વગેરે પાંચ અગ્નિથી તે તે કાર્ય કરનાર. પશ્ચામ્રિતા સ્ત્રી પાંચ અગ્નિપ વન્નિત્ય ન॰ ઉપર અ. પશ્ચાદ્ધ પુ॰ કાચા, પદ્મમત્ર જુઓ, ત ંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક પ્રણામ–જેમાં બે હાથએ ઢીચણુ–મતક -છાતી-દૃષ્ટિ-એ પાંચ અંગા નમાવાય છે,
પશ્ચાદ ન॰ કોઇ એકજ ઝાડનાં એકત્ર કરેલ છાલ-પાંદડાં-ફૂલ-ફળ-મૂળ-એ પાંચ અંગા, તંત્રસારપ્રસિદ્ધ મહાપુરશ્ચરણ, તિથિ-વાર નક્ષત્ર-ચાગ-કરણ-એ પાંચ જેમાં દર્શાવ્યાં હોય તે પંચાંગ-ટીપણું. ગ્રાઽસ્તુત પુ॰ કાચો.. પશ્ચાદ નુતી સ્ત્રી કાચબી. પગ્રાજ્ઞદ્ધિ સ્ત્રી॰ તિથિ-વાર -નક્ષત્ર–યોગકરણ-એ પાંચેના દાત્રથી રહિત તિથિ વગેરે. પાકી સ્રી કાચમી, હાથીને કેડે આંધવાની દેરી. પાનુજ પુ॰ એર ડાનું ઝાડ, પાંચ આંગળના આકારની લાકડાની એક જા તની કડી.
પાહિ પુ॰ પાંચ આંગળીઓના આકારતી લાકડાની નિહ. એવી એક કડછી. પન્નાન 7 બકરીનું દૂધ-દહીં-થી-મૃત્ર
લીંડી.
પશ્ચાતાપ ત્રિ॰ ચારબાજી અગ્નિ તથા સૂર્ય - એમ પાંચ અગ્નિથી તપ કરનાર, પશ્ચાત્મજ ત્રિ આકાશ વગેરે પાંચ મહા
ભૂતસ્વરૂપ.
'
५७
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पञ्चावत्तिन्
ગ્રાનન પુ॰ સિંહ, સિંહરાશિ, શિવ, એક જાતની રૂદ્રાક્ષ.
પZાનની સ્ત્રી સિંહણ,
પગ્રાસમ્ 7॰ એક સરાવર—જ્યાં ઈન્દ્ર મેકલેલી પાંચ અપ્સરાએએ શાંતણિ મુનિના તપને ભંગ કર્યાં હતા. પØાનમપુર્ણ ૧૦ સર્વતાભર મંડળનું એક પેટામ`ડળ.
પગ્રામરા સ્ત્રી॰ પાંચ પ્રકારની અમરવેલ. પન્નામૃત ન॰ દૂધ-દહી-ઘી-સાકર-મધ-એ પાંચ.
પચામૃતયોગ પુ॰ એકત્ર કરેલ ગળે-ગ
ખરૂ-મુસળી–મુ ંડિકા-શતાવરી-એ પાંચ. પશ્ચાનાય પુ॰ પાંચ મુખથી શિવે કહેલાં શાસ્ત્રો.
સામ્ર ન॰ એક પીપરા-એક લીબડા-એક વડ–દશ ફૂલઝાડ-એ દાડમીએ બીજોાંના ઝાડ–એ પાંચ, એક પીપરા–એક લીંબડા, મે ચંપા–ત્રણ કેસરવૃક્ષ-સાત તાડનાં ઝાડ-નવ નાળીએરી એ પાંચ. પગ્રાન્ડ નોર-દાડમ-આંબલી-અમ્લ વેતસ-ખજો. એ પાંચ ખાટા પદાર્થા. પશ્ચાયતની શ્રી ગણેશ-દુર્ગા-સૂર્ય –શિવ - વિષ્ણુ-એ પાંચ ઉપાસ્ય દેવ. સારી સ્ત્રી ચાપાટ-ક્ષેત્રજતા પટ પદ્માવિત્ પુ॰ બુધ ગ્રહ. પશ્ચાર પુત્તુ તે નામે એક દેશ, તે દેશના રાજાઓ.
પશ્ચાહવુ॰ મહાદેવ, આમ્રવ્ય ગેાત્ર,તે નામે એક ઋષિ.
પગ્રાહિત સ્ત્રી. પુતળી, દીગલી. પશ્ચાહી સ્ત્રી. ઉપરના અ, તે નામે એક ગીતિ, સોગઠાબાજી ખેલવા પટ પચાવટ પુ॰ બાલ યજ્ઞાપવીત. પશ્ચત્તિક્ ત્રિ. પાંચ પ્રકારે ખંડિત ચરૂ વગેરે.
For Private and Personal Use Only
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
पश्चावयव
www.kobatirth.org
પશ્ચાવયવ પુ॰ પ્રતિજ્ઞા-હેતુ-ઉદાહરણ-૩પનય-નિગમન એ પાંચ અવયવેાવાળું
ન્યાય વાય.
પાવન્થ પુ॰ શા–મુડદું. પસાવી સ્ત્રી અઢી વર્ષની ગાય. પાશ ત્રિ॰ પચાસમુ.
પચારાત્ સ્ત્રી॰ પચાસ, પચાસની સંખ્યા. પચારાત્તમ ત્રિ॰ પચાસમુ.
પદ્મારાના અન્ય પચાસ પ્રકારે. પાશિન્ ત્રિ॰ પચાસના પરિણામવાળુ, પચાસીત fત્ર પંચાશીમુ. ચારીીતિ શ્રી પંચાશી.
પદ્મણોતિતમ ત્રિ॰ પચાશીમુ. પદ્માસ્ય પુ॰ સિહ, સિંહ રાશિ, શિવ, એક જાતની રૂદ્રાક્ષ.
પચાસ ત્રિ પાંચ મુખવાળુ. पञ्चास्या स्त्री० સિહણુ. પશ્ચિક્ ત્રિપાંચ પરિમાણવાળુ,
પગ્રીન ન॰ પાંચ ન હોય તેને પાંચરૂપ કરવું.
પશ્ચીત ત્રિ॰ પાંચરૂપ કરેલ,
ગ્રેમીય ૬૦ પાંચ સમિધાથી સાધ્ય અમુક હામ.
સેન્દ્ર ત્રિ॰ પાંચ ઇન્દ્રાણીએ જેના દેવ હેાય તેવું વિષ વગેરે. સેન્દ્રિય 7 પાંચ ઇન્દ્રિયા સેન્દ્રિય ત્રિ॰ પાંચ ઇન્દ્રિયાવાળુ પશ્રેષુ પુ॰ કામદેવ, કામદેવનાં પાંચ બાણુ. પશ્નોપચાર પુ॰ ગધ-નૈવેદ્ય વગેરે પૂજાના પાંચ ઉપચાર.
પચોપચાર ત્રિ પાંચ ઉપચારવાળુ પૂજન
0
વગેરે.
પોવિયન થેર-આંકડા-કરેણુ-લાંગલીવિષમુષ્ટિકા-એ પાંચ ઉપવિષ. પટ્ટોમન્ પુ॰ શરીરમાં રહેલા પાંચ અ
१५८
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पटमण्डप
નિ.
ગ્રીન પુ॰ પાંચ આંગળીએથી પાંચ પ્રકારે વિભાગ કરેલ ભાવ, પર પુ॰ 7 હાડપીંજર. પર ૧૦ પક્ષી વગેરેનું પાંજરૂ પસ પુ॰ કલિયુગ, ગાયાની આરતિના વિધિ પાર્લેટ પુ॰ માછલાં પકડવાનું એક યંત્ર. પલજ પુ॰ કાલકંદ,
ઙ્ગ સ્રી સુતર કાંતવા તૈયાર કરેલી ફની પૂણો.
પલ્લિત્તા શ્રૉ॰ ઉપર અર્થ,પાણિનીય સૂત્રા ઉપરની એક વૃત્તિ, પત્રિકા, ટીપણું”, એક પ્રકારનું વ્યાખ્યાન, આવક–જાવકની નોંધપાથી, ખાતાવહી. ચાર્જ ત્રિ॰ ખાતાવહી કરનાર, કાયસ્થ, જોશી.
પન્ની છીન્ન જુએ. પસીજર ત્રિ દ્દિાર જુએ.
પદ્ ૧૧૦ ૧૦ સ॰ સેટ્ ગમન કરવું, જવું. ર્ ૩૦ મ૦ ગ્॰ સે દીપવું, પ્રકાશવું. દ્ ૩૦ ૩મ॰ સ॰ સેટ્ વીટવું. પર પુ॰ છાપરૂ, છાં, વસ્ત્ર, કપડુ, ચિત્રપટ, નકશા, અક્ષર લખવા કરેલ તાંબાનું
પશું.
પદ ત્રિ॰ આગળ કરેલ.
For Private and Personal Use Only
પ ન॰ પાબંધન, પગની એડી. પટ ૬૦ શિબિર, છાવણી. પટાર ત્રિ. વણકર. પટટી સ્રો॰ તંબુ, રાવટી, પટ્ટTM 7॰ તંબુ, રાવટી, ટચર 7 જૂનું કપડું, ઋણું વસ્ત્ર. ટચર પુ॰ ચાર.
પદમ્ અન્ય વસ્ત્ર, એક જાતનું અસ્પષ્ટ રાખ્તનું અનુકરણ.
પટ૪ પુ॰ ચાર.
પરમરૂપ પુ॰ તથ્યુ, રાવટી.
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पटमन्दिर
पट्टे
પદમન્દિર ૧૦ તંબુ, રાવટી.
દમય ૧૦ તંબુ, રાવટી, સાડલે. પરમ ત્રિ, વસ્ત્રમય વસ્ત્રનું, વસ્ત્રથી
બનાવેલ. પંદર ત્રિક જવાના સ્વભાવવાળું, ગતિશીલ,
વસ્ત્ર આપનાર. પરર પુત્ર “
સુક્ષ નામે એક ઝાડ. દર ૧૦ છાપરું, છજું, નેત્રને એક રેગપટુલ, ટોળું, સમૂહ, ટોપલ, ઉપકરણ, તિલક, છાલ, તંત્રાંશભેદ, વૃક્ષ. દિલ ન૦ સમૂહ, જથ્થો. પછાત છાપરાને છેડે. પંદર સ્ત્રી છાપરું, છજું.
ટવા પુત્ર તંબુ, રાવડી. દિવાન પુત્ર તંબુ, રાવટી, વસ્ત્રને સુગંધી
કરનારૂં કઈ દ્રવ્ય. દિવાલ ઉપરના અર્થ. પદમન નવ તંબુ, રાવટી. પદ ઉ૦ ઢેલ, નગારું, કે, સમારંભ,
હિંસા કરવી. ટો પુત્ર પક્ષી. પદા સ્ત્રી પતાકા, ધજા.
ટા સ્ત્રી પક્ષિણી. જુદાજુ સ્ત્રી, જળો. દિ સ્ત્રી, વસ્ત્ર, કુંભિકાવૃક્ષ, વાસ્તુ જુઓ. દિલ સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
મન હોંશીઆરી, ચતુરાઈ. ટિશ ત્રિક અત્યંત ચતુર, ઘણુંજ હે
શીઆર. પરી સ્ત્રી વરિ જુઓ. પટીયન્ ત્રિક ટિણ જુઓ. દર 7ચાળણી, મળો, વંશલોચન, બેટ,
પિટ, કામદેવ, ચંદન. પટી ત્રિ. ઉંચું, સુંદર,
૧૦ કાગડાની ટોપી, પટોલપત્ર, પંડેબાનું પાંદડું, પાંશુલવણ, મીઠું. '
પરુ છુ. ખંડ, ચીનીકપૂર, શાહજીરૂં, ચોર
નામે એક ગંધદ્રવ્ય, પંડેળું, કારેલીને
વેલે, પડવલીનો વેલો. પદુ ત્રિક ચતુર, હસીઆર, નીરોગી, તી
શુ, ટ, પ્રકટ, ક્રૂર, ધૂતારૂં. ટુ પુરુ પડેળાનો વેલો. પદુશe૫ ત્રિકંઈક થોડું ચતુર, થોડું
હોંશીઆર. પદુઝતીય ત્રિક ચતુર, શાણું, ચતુરપ્રકારનું. પટુતા સ્ત્રી ચતુરાઈ, હોંશીઆરી, ડહાપણ પટુવા ૧૦ એક જાતનું ઘાસ. દુત્વ ૧૦ ઘટતા જુઓ. પત્ર નવ સૈધવ-બિડલવણ-સંચળ-એ ત્રણ
શીર ત્રિઘરુ જુઓ. પર ત્રિટુ જુઓ. પાત્ર સ્ત્રી સોનામુખી-મીંઢી આવળ.
ટા શ્રી ક્ષીરિળીવૃક્ષ નામે એક ઝાડ. પટ્ટા સ્ત્રી ઉપર અર્થ. પટુપ ત્રિ. અત્યંત ચતુર, ઘણું જ હે
શીઆર. શિ તે નામે એક રાક્ષસ.
પુતે નામે એક રાજા.. gોટા ર૦ છત્રાકારે થતી ચોમાસાંની
એક વનસ્પતિ-જેને કાગડાની ટેપી કહે છે. વરુ છુ. પંડોળાને વેલે.
દોઢ ૨૦ એક જાતનું વસ્ત્રછટ, પડેલું. પોટા પુત્ર છીપ. પદારિ પુ. વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ એક ઉકાળો. વોટ્ટાવકૃત વૈદ્યપ્રસિદ્ધ ઔષધરૂપ ઘી. પઢિલા સ્ત્રી હલકી જાતને પડોળાને
વેલે. ટો સ્ત્રી ઉપર અર્થ. ટ્ટ નવે નગર. ચૌટે, જમીન વગેરેને કર લેવા માટે લિખિત પઢો, પાટલે, બાજ, ઢાલ, રાજસિંહાસન, ઉતરીય, વસ્ત્ર.)
For Private and Personal Use Only
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
દ
पणव
-
-
પ૬ g૦ નં૦ ઉત્તરાસણ, રેશમ.
પરમાર સ્ત્રી તે નામે એક રાગણી. પદૃ પિસવાનો પત્થર, વાટવાનો પત્થર, Tદસમન્ના સ્ત્રી તે નામે એક રાગણી.
ગુમડાં વગેરે ઉપર બાંધવાનો પાટો. પરિ સ્ત્રી ભણવું, વાચવું. પટ્ટા ૩૦ નં૦ ૫૨ ૫૦ R૦ જુઓ. પર ઉ૦ વત્ ધાતુ. દિન ૧૦ રેશમી વસ્ત્ર.
ઘટિત ત્રિા ભણેલ, વાચેલ. જો સ્ત્રી પટરાણી.
ઘટિતવ્ય ત્રિ. ભણવા ગ્ય, વાચવા ગ્ય. દૃન નવ શહેર, નગર,
પરિતૃ ત્રિ. ભણનાર, વાચનાર. પટ્ટમ સ્ત્રી પટરાણી.
i J. માત્ર સંએ ગમન કરવું, જવું. પટ્ટ૬ કપડું રંગવાનો એક પદાર્થ.
પંર્ ૩૦ રૂમ R૦ સે ઢગલો કરવો, એપ ન ઉપરનો અર્થ.
કત્ર કરવું. જલન નં૦ પર જુઓ.
Tfમ પુત્ર તે નામે એક અસુર પાન પુત્ર વદરÉ જુઓ.
gવારા ૧૦ પાદબંધન. પગની બેડી, પગ સ્ત્રી પટરાણી.
બાંધવાનું દોરડું. દાવ પુ એક જાતનું શાક.
g ૦ ૦ નં૦ લે વેચવું-ખરીદવું, પર પુછે તે નામે એક દેશ.
જુગાર ખેલવો. અ૦ TR ત્રિ, કાર દેશમાં હોનાર-થનાર. Tળુ સ્વાહ ૫૦ ૩૦ સે સ્તુતિ કરવી, વપટ્ટારો સ્ત્રી પટરાણી.
ખાણવું. દિ સ્ત્રી પટરાણી.
g૩૦ ૧૦
સ ચવું-ખરીદવું, જુગાર દિશા સ્ત્રી એક જાતનું લાધર વૃક્ષ. ખેલો. ૩૦ શિષ્ય પુત્ર રાતું લેધર વૃક્ષ.
q go એક કર્ષ જેટલું તાંબું, એંસી a g૦ ઉપરને અર્થ.
કડી, નિર્વશ, પગાર, મજૂરી, જુગાર, ૩૦ રાતું લેધર વૃક્ષ
બાજી, કિમત, ધન, કાપણ, બજાર, if ૪ દુર્ગધી કરંજ વૃક્ષ
દુકાન, વટવા ખરીદવ | વ્યવહાર, ઘર, પટ્ટ1 પુ એક જાતનું આ સ્ત્ર.
વિષ્ણુ, વ્યાપાર, ઉદ્યોગ, ધંધા, રહેવાનું દર પુલ ઉપર ! અર્થ.
સ્થળ, પાસાનો દાવ, હોડ બકવી, વેચવા ઉદ્દી સ્ત્રી, રાતું લેધર વૃક્ષ
ખરીદવાનો સંદે. પોસ્ટિક સ્ત્રી સનંદ, દરતાવેજ, ખત.
ત્રિક વેચનાર-ખદનાર. જીરા પુત્ર એ ક જાતનું અન્ન.
પા9િ પુછે હાટ, દુકાન, બજાર, જીત ૩૦ ઉપર અર્થ.
પ્રતા સ્ત્રી મૂલ્ય, કિંમત. v સ્વ. 10 + ૦ રે ભણવું, લખેલા પાત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ. અક્ષર વાચવા, વાચવું.
Tખન વેચવું, વેચાણ. પદ ત્રિ ભણનાર, વાચનાર.
પર ન જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ લગ્નથી બીજુ પ ત્રિવ ભણ, વે
પાંચમું-આઠમુંગીઆરમુ :નિ. દિન ૧૦ ભણવું, વાચવું.
gવધ પુ. હોડ બકવી, પણ લેવું. પનીર ત્રિો ભણવા ચોગ્ય, વાચવા યોગ્ય. | પત્ર ૬ ઢોલ, નગારું, કા.
For Private and Personal Use Only
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पणवा
पत
પળવાં સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. પર ત્રિવેચવા યોગ્ય, ખરીદવા યોગ્ય. પાત્ર સ્ત્રી, વેશ્યા. gorદ્ ૦ ૧૦ સદ સત્ પૂજા કરવી,
પૂજવું. TUTIકના સ્ત્રી વેશ્યા. પાર ન કાડી. વળવા સ્ત્રી વચવા ખરીદવાનો વ્યવહાર,
સ્તુતિ, જુગાર. HTચત ત્રિો વેચવા ખરીદવાનો વ્યવહાર
કરેલ, સ્તુતિ કરેલ, વચેલ, ખરીદેલ. gurjર્ષમાં ૧૦ વેચવા ખરીદવાનું સાટું કરવું,
પણ આપવું. પરિથ ન કાડી. quiથિ પુત્ર કાડી.
જ સ્ત્રી બજાર. if yo go ધાતુ. gfmલ ત્રિ પણ આપી ખરીદેલ. ત્તિ ત્રિવેલ, ખરીદેલ, સ્તુતિ કરેલ,
વખાણેલ. Tળતી ત્રિ. જુઓ.
– ત્રિ. વેચનાર ખરીદનાર સ્તુતિવાળું. પાન ૩૦ ને નામે એક ઋષિ. પve પુત્ર ન- નપુંસક, નામર્દ. Tઇ ત્રિ નિષ્ફળ. Tv go સાવણિ મનુનો એક પુત્ર.
સ્ત્ર શાસ્ત્રીય સંસ્કારવાળી બુદ્ધિ. Tઇપૂર્વ નં. ધમધમાંત્મક અદષ્ટ-સંધ્યાવંદનાદિ નહિ કરવાથી પાપ લાગે છે પણ સંધ્યાવંદનાદિ કરવાથી પાપનો નાશ થાય છે તે. ifeત પુ. શાસ્ત્રીય સંસ્કારવાળી બુદ્ધિ
વાળો-વિદ્વાન, છ જુઓ. હિત પુત્ર ઉપરના અર્થ, તે નામે ધૃતરાષ્ટ્રને એક પુત્ર.
નિતંકજ ત્રિ, પોતાને પંડિત માનનાર.
તમાનિ ત્રિવ ઉપરનો અર્થ. પિકતિમાન ત્રિપંડિત પેઠે આચરણ
કરનાર, પંડિત જેવો ડોળ કરનાર, ifeતમન રૂ. પંડિતપણું, પંડિતાઈ,
વિદ્વાનપણું. Twવા પુ. વાયુના રોગવાળો, પાંગળો. Tuતાં સ્ત્રી વાયુના રોગવાળાપણું.
પાંગળાપણું. ઉપવૃત્વ ન૦ ઉપરનો અર્થ. Tv9 ત્રિ, વેચવા ખરીદવાના વ્યવહાર યોગ,
વેચવા યોગ્ય, ખરીદવા એ. v સ્ત્રી વેશ્યા. ઉર્થવિચારા સ્ત્રી હાટ, દુકાન, બ
જાર, મારકીટ. Fવિચિત્ર બજાર, હાટ,દુકાન,મારકીટ.
થવાથRાં સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. guથરા સ્ત્રી ઇચવીથિ જુઓ. Tષત્ર સ્ત્રી વેશ્યા. guથા સ્ત્રી માલ કાંકણું- fપણા
થાકના સ્ત્રી વેશ્યા. પથવિર ૧૦ હાટ, દુકાન, બજાર, Fથાની ત્રિ. વેપારી. ઉથાલવ ત્રિક વેપારી. પંખ્યાજ્ઞવવા ૧૦ હાટ, દુકાન, બજાર. વગાથા સ્ત્રી એક તનું ઘાસ. પથાર્દ ત્રિક વેચવા યોગ્ય. પર ૩૦ વમળ સં૦ નમન કરવું, જવું, ઐશ્વર્યવાળા થવું, માલીક થવું. સ. વિવાહ થયા ૦ ૦ સે માલીક થવું, ઐશ્વર્યવાળ થવું.
અવા૧૦ સવ છે ગમન કરવું, જવું, ઘડવું, માલીક થવું, ઐશ્વર્યવાળા થવું. પત ત્રિ. પુષ્ટ, પિલ, પાળેલ, પડનાર પર ડુ પડવું, પતન પામવું.
For Private and Personal Use Only
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पतक
पतिलोक
પત ત્રિ. પડનાર, પતન પામનાર. પતિ પુ. પક્ષી. પર સ્ત્રી પક્ષિણી. પત ઉપક્ષી, સૂર્ય, પતંગીયું, એક જાતેની ડાંગર, પાણીમાં થતો એક મહુડે,
લક્ષદ્વીપની એક ક્ષત્રિય જાતિ, આંકડે. પત ૧૦ પારો, એક જાતનું ચંદન, કુદી
પડવું, પતમ પુરુ પક્ષી.
તો પક્ષિણ. પત્તર ત્રિ. કુદી પડનાર. પતા ૬૦ ઘેડો. ઉતા સ્ત્રી ઘોડી. પત્તા સ્ત્રી, એક જાતની મધમાખી. પતનિ પુત્ર પક્ષી. પરિની સ્ત્રી પક્ષિણી. પતી સ્ત્રી પક્ષિણ. પતશ્ચિ સ્ત્રી ધનુષની દેરી. પતસહ પુ. ગોત્રપ્રવર્તક એક ઋષિ. ત૪િ પુ. ગસૂત્રકાર એક ઋષિ, પા_ણિનીય સૂત્રે ઉપર ભાષ્ય કરનાર, પતર્ ત્રિપડતું, ઉડતું, ઉતરતું. પતર્ ૩૦ પક્ષિ. પત્ર ૧૦ વાહન. પત્તા પુત્ર પક્ષી. "તત્ર ૫૦ પક્ષિની પાંખ. પત્તરોતર પુત્ર વિષ્ણુ. પતનિ પુરુ પક્ષી. પતત્રિ સ્ત્રી પક્ષિણ. પત્રક ગરૂડપક્ષી. પતિ પુપિકદાની,થુંકદાની થુંકવાનું પાત્ર. ઉતઝાદ પુત્ર ઉપરના અર્થ. પતમ ઉ૦ સ્પેન પક્ષી–બાઝ. ઉત્તર ન પડવું, ઉતરવુંભષ્ટ થવું, પતિતપણું. પત્તની ત્રિ પડવાને યોગ્ય, પાડવા ચોગ્ય |
તની ના પાપ. પરમ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. પથાણુ ત્રિ પડવાના સ્વભાવવાળું. પરિણુ ત્રિ ઉપરનો અર્થ. પત ત્રિ) ગમન કરનાર, જનાર. પર ત્રિ પડવાના સ્વભાવવાળું. ઉત્તર ૩૦ પક્ષી, ચંદ્ર, કપૂર, પતંગીયું. પત ત્રી, પક્ષિણ. પતા સ્ત્રી ધજા, પતાકા, વાવટો, સૌ
ભાગ્ય, નાટકનું એક અંગ, નીશાની, ચિહ. પતાજસ્થાન ન. સાહિત્યપ્રસિદ્ધ નાટકનું
એક અગ. પતાવજ ત્રિ- પતાકાવાળું, વાવટાવાળું,
નીશાનીવાળું, ધજાવાળું. જતાલિમ્ ત્રિઉપરના અર્થ. પતાશિની સ્ત્રી સેના. પ્રતાપત ત્રિ. અત્યંત પડવાવાળું. cત પુ. ભર્તા, ધણી, સ્વામી, માલીક-શેઠ. ifપ્તવત્ત સ્ત્રીપતિને ઈચ્છતી કન્યા, પતિને પિતાની મેળે પસંદ કરનારી કન્યા,કાળીજીરી. ત્તિથતિની સ્ત્રી પતિને નાશ કરનારી સ્ત્રી. ત્તિ ત્રિ. પતિના નાશને સચવનારું
અમુક ચિ-નીશાની. પતિ શ્રી. પતિના નાશને સુચવનારી
હાથની અમુક રેખા. પતિત ત્રિ પતન કરનાર, પડનાર, નરક
સૂચક નીય કર્મો કરનાર, પડેલ. તતા ત્રી, પતિપણું, સ્વામિત્વ, પડેલી. તત્વ ૧૦ પતિપણું, માલીકી. તિવન નવ યૌવન, જુવાની. પતિદેવતા સ્ત્રી પતિવ્રતા સ્ત્રી. પતિદેવતા સ્ત્રી પતિવ્રતા સ્ત્રી. સિદ્ધિ સ્ત્રી પતિને દ્વેષ કરનારી સ્ત્રી. તમતી સ્ત્રી પતિવાળી પૃથ્વી વગેરે. તો પુત્ર પતિ સાથે ધર્માચરણ કરવાથી પ્રાપ્ત થતાં સ્વર્ગાદિ લેક
For Private and Personal Use Only
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पतिवत्नी
६३
पत्रमाल
ઉતિવત્ની સ્ત્રી ધણીવાળી સ્ત્રી, સુવાસણ સ્ત્રી. તિબેન પુત્ર શિવ, મહાદેવ. પતિવ્રતા સ્ત્રી પતિવ્રતા સ્ત્રી. પતિ ત્રિ. અત્યંત પડનાર. પતીચત્તા સ્ત્રી પતિની ઈચ્છાવાળી સ્ત્રી.
તીય ત્રિ. અત્યંત પડનાર. પર પુ. પક્ષી. પત્તેિર ત્રિ) ગમન કરનાર, જનાર. gી સ્ત્રી, પક્ષિણી. પવિત્ર ત્રિપગે જનાર, પગે ચાલનાર,
પાળો વગેરે. ત્તિ ૫૦ પગ. ત્તિ ૧૦ રક્તચંદન-રતાંજલી. ઉત્તર ન નગર, શહેર, મૃદંગ-નરવું. નિવાિર્ પુશહેરી વેપારી, શહેરનો
વાણી. પત્તનાપતિ જુ. તે નામે એક રાજા. ઉત્તર રક્ત ચંદન–રતાંજળી. ત્તિ પુત્ર સેના, પાળો, વીર, ચોદ્ધો. ગમન, ગતિ .
સ્ત્રી એક રથ-બે હાથી-ત્રણ ઘોડપાંચ પાયદલ-આટલી સંખ્યાવાળી લશ્કરી ટુકડી, પંચાવન યોદ્ધાઓની લશ્કરી ટુકડી. ત્તિorી ત્રિો પાળાઓને ગણનાર. ત્તિન ત્રિપગથી જનાર, પગે ચાલી
જનાર, પાળો વગેરે. gfસપત્તિ સ્ત્રી પાળાઓની પંક્તિ.
વંદત્તિ સ્ત્રી પાળાઓને સમૂહ. ઉત્તર પુછે એક નતનું શાક, પતંગીયું. પર નવ રક્તચંદન-રતાંભળી. પત્ર ૧૦ વાહન, પાંદડું, પક્ષીઓની પાંખ, લખવાને કાગળ, ધાતુનું પડ્યું, તેજપત્ર,
ચોપડીનું પાનું પત્રના ઝાડનું પાંદડું, પત્રાવળી, તેજપત્ર,
ચંદન વગેરેથી ચિતરેલ ચિત્ર. કરવા ઉ૦ એક જાતનું શાક.
પુત્રાદિ સ્ત્રી વિઝા જુઓ, પક્ષીઓની
પાંખનો અવાજ,ઝાડનાં પાંદડાંનો અવાજ. પત્રણ્ ૦ એક જાતનું પ્રાયશ્ચિત્ત. ત્રિપુત પુત્ર “ત્રિવાર' નામે એક વનસ્પતિ. પત્રના સ્ત્રી“તા' નામે એક ઝાડ. પત્ર ૧૦ રક્તચંદનના આકારનું એક ઝાડ. પુત્ર પુરોટિ નામે એક ઝાડ. પુત્ર શ્રી ચંદન વગેરેથી ચિત્ર કાઢવું તે,
પીયેળ-અર્ચા. ત્રતઇલુદ્ધી સ્ત્રી“વતિ' નામે વનસ્પતિ. ત્રતા પુત્ર એક જાતના ખેરનું ઝાડ. પત્રના પુત્ર કરવત. પત્રનારિ સ્ત્રી પાંદડાંની રેખા, પાંદ
ડાંની નસ. ત્રપશુ પુછે છીણી. vavશું છીણી. પત્રઢ ૫૦ નાની છરી, કટાર. પત્ર સ્ત્રી સ્ત્રી કાતર. પુત્રા સ્ત્રી સેનાનો લલાટનો એક દાગીનો. પિરાત્રિ સ્ત્રી પાણી વારવાનું સાધન
એક યંત્ર. ત્રપુw g૦ રાતી તુલસી. પત્રyou gઇ ભાજપત્ર. TગપુHT સ્ત્રી તુલસી. પત્રપુષ્પ સ્ત્રી નાનાં પાંદડાંવાળી તુલસી. પત્ર પુત્ર એક પ્રકારની પુષ્યરચના. અત્રસ્ટ - એક જાતનું મોટું હલેસું. પત્રમક પુ. સ્તન-ગાલ-વગેરે ઉપર ચંદન
વગેરેથી ચિત્ર કાંઢવું તે. પરમ સ્ત્રી ઉપર અર્થ. પત્રમી સ્ત્રી, પત્રમાં જુઓ. ગમન્નત સ્ત્રીપાંદડાને અગ્રભાગ, એક
પ્રકારનું તિલક-અ. ત્રમીટ . નેતર.
For Private and Personal Use Only
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
पत्र माला
www.kobatirth.org
પાંદડાંના મૂળના પ્રકાર.
પત્રમા શ્રી॰ પાંદડાંની પ્રક્તિ. પત્રમૂજી પુ॰ પાંદડાંનું મૂળ. પત્રમૂજ 7 પત્રૌવન ન૦ નવપલ્લવ–નવું કુંપળ. પત્રરથ પુ॰ પક્ષી. પત્રથી સ્ત્રી પક્ષિણી.
પત્રરવા શ્રી પત્રમ જુએ
પગ્રહ ૬૦ પાતળુ દૂધ. પત્રતા સ્ત્રી પત્રમા જુએ, પુષ્કળ પાંદડાંવાળા વેલા.
પત્રવન ન॰ વૈદ્યકની રીતે પાંદડાંથી પક
વેલ મી.
ગ્રહેલા શ્રી. પત્રમા જુએ. પત્રવહરી શ્રી.પત્રમા જુએ. પત્રવી સ્ત્રી. પત્રમા જુએ. પત્રવા૪ પુ॰ પક્ષી, ખાણું. પત્રવાદ ત્રિ॰ કાગળ લઇ જનાર. વિશેષજ ન૦ પત્રમા જુએ. પત્રવૃધ્ધિ વુ॰ એક જાતના વીંછી. ત્રવેજી પુ॰ કાને પહેરવાને દાગીને-ટાટી
ताडक
પત્રશાજ ન॰ પાંદડાંનું શાક-ભાજીશાક. શિરા સ્ત્રી પત્રના જુઓ, પત્રમા
જીએ.
પત્રશુલી સ્ત્રી ‘વસ્તી’ નામે એક વેલા. પત્રશ્રેણીશ્રી॰ ઉપરના અર્થ, પાંદડાંની પંક્તિ. પત્રશ્રેષ્ઠ પુ॰ બીલીનું ઝાડ, સિરા સ્રો॰ પત્રશિરા જુએ. પત્રસુર પુ॰ તે નામે એક ઝાડ. પત્રવૃત્તિ સ્રી કાંટા.
પતિમત્ત॰ ઝાકળથી ૮ કાયલા ઝાંખા દિવસ. પત્રાવ્ય ૬૦ તેજપત્ર, તાલીસપત્ર. પારૢ ન રક્તચંદનના આકારનું એક જાતનું લાકડુ, ભાજપત્ર, પદ્મક. પત્ર યુદ્ધિ સ્ત્રી વર્ગનળ જુઓ.
ય
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पंथ्
પત્રસન ૧૦ મેસ.
પત્રાન્ચ ત્રિ॰ પાંદડાંવાળુ, ઘણાં પાંદડાંવાળુ, પત્રાવ્ય ૬૦ પીપરીમૂળ, પહાડી ઘાસ. પત્રાન્ચ ન॰ રતાંજળી જેવું એક જાતનું ઘાસ. પત્રામ્બા સ્ત્રીભ્રૂણીની ભાજી.
પત્રાનુ પુ॰ નાલાજી જુએ, ફ્યુમ જુએ. ત્રાહિ ન॰ ગેરૂ.
પાવલી સ્ત્રી.પત્રમ જુએ, પાંદડાંની પતિ.
ત્રિા શ્રી દસ્તાવેજ, લીપી, કાગળ, એક જાતનું કપૂર.
તંત્રની સ્ત્રી પક્ષિણી, પલ્લવ, કુપળ. તંત્રન્ ત્રિપાંદડાંવાળુ
પત્રિકૢ પુ॰ બાણુ, પક્ષી, બાઝ પક્ષી, વૃક્ષ, પર્વત, તાલ, એક જાતનું ઝાડ, ગંગાપત્રી, પાઠ, વનસ્પતિ, રથ.
તંત્રપૂર્વી પુ॰ ખાણના સમૂહ. પત્રી સ્ત્રી. દસ્તાવેજ, ખત. પત્રોપર પુ‘બાસમવું' નામે વનસ્પતિ. પચ્ચે પુ ‘ચોના વૃક્ષ' નામે એક ઝાડ પોળ ન ધાયેલું રેશમી વસ્ત્ર. પત્ની સ્ત્રી, ધર્મકર્મ માં સહચારિણી શાસ્ત્ર
વિધિપૂર્વક પરણાયલી સ્ત્રી.
For Private and Personal Use Only
પત્નીરાાજી ન॰ પત્ની જેમાં હોય તે ઘર. પત્નીશાન સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. પત્ની સંનદન 7 અમુક એક યજ્ઞદીક્ષાથે યજમાનપત્નીને બાંધવી તે. પત્નીસંયાન પુ॰ અમુક એક વૈદિક કર્યું. પશ્ર્ચાદ પુ॰ પત્નીનું રહેવાનું ઘર, અંત પુર. પદ્મન્ પુ૦ પતન, પડવું તે. પત્વક્ ત્રિ॰ પડવાનું સાધન, પત્થર્ પુ માર્ગ, રસ્તા. પસ્સુદ્ધ પુ॰ માર્ગ, રસ્તા.
પંચ્ ૩૦ ૩મ॰ સ॰ સેક્ ગમન કરવું, જવું. મંજૂ ા ૧૦ સ॰ ક્ષેર્ ઉપરના અ.
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पददेवता
પશુ મ્યા. ૧૦ ૧૦ સે ગમન કરવું, જવું. ઉથ પુત્ર માર્ગ, રસ્ત. અથવા ત્રિમાર્ગમાં કુશળ. પ્રથમ સ્ત્રી પીળી દ્રાક્ષ fથી ત્રિ મુસાફર, વટેમાર્ગ.
થવસતિ પુ મુસાફરને સમૂહ. પથર ત્રિ, માર્ગ કરનાર, રસ્તો કરનાર. થિ ૧૦ માર્ગમાં અપાતા રાજાનો
એક કર, fથમ પુન ખેરનું ઝાડ, ધોળા ખેરનું ઝાડ. દિન ૩૦ માર્ગ, રસ્ત, ધર્માચાર.
થઇ ત્રિ માર્ગમાં કુશળ. fથાત્ પુત્ર તે નામે એક રૂદ્રદેવ. થર્ ત્રિ, માર્ગની રક્ષા કરનાર, fથ૮ કુમુસાફર. પશિવાદિ ત્રિ માર્ગે લઈ જનાર, હલ
કારે, નિષ્ફર, દૂર, શાનિક. થિસ્થ ત્રિક માર્ગે રહેનાર. पथीय नामधातु० ५० अ० सेट् भागनी ?
આચરણ કરવું. થે ત્રિ માર્ગે રહેનાર.
ત્રિમાર્ગમાં હિતકારી, હિતકારી. આરોગ્યને નુકશાન ન કરે તેવું. પચ્ચ ૫૦ હરડેનું ઝાડ. પ્રશ્ય ન સમુદ્રનું મીઠું
ઐરા ૩૦ તાંદળજે. ઘથ્થા સ્ત્રી, હરડે, ને જુઓ, ચીભડું,
એક જાતની કાકડી, તે નામે એક માત્રાવૃત્ત છંદ. પથ્યારિગુપુત્યુ ૩૦ વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ દવા.
પચ્ચ ન આરોગ્યને હિતકારક અને અહિતકારક. ધ્યાત્રિ ન તે નામે એક માત્રાવૃત્ત છંદ. રિન ત્રિવ આરેગ્યને હિતકારક ભોજન કરનાર.
પદ્ સ્વા૧૦ મ0 સે સ્થિર થવું, ઉભા
રહેવું. પત્ વિવા, ૦ ૩૦ નિ ગમન કરવું,
જવું, ૩+ઉત્પન્ન થવું, ગત ટૂએકદમ ઉત્પન્ન થવું, વિ+=+શબ્દના અવયવો તથા અર્થ જાણ, ૩યુક્તિ લગાડવી, મિ+શાંત પાડવું, નિઋસિદ્ધ થવું, + પ્રાપ્ત થવું, સ્વીકાર કરવો વિ+જ્ઞાત સંશય કરવો, વિમરવું, નાશ પામવું,
સારી રીતે વધવું. પર્ ૩૦ ૦ ૦ સેટ ગમન કરવું, જવું. પર્ ૫૦ પગ. T૬ ૧૦ વ્યવસાય, રક્ષણ, સ્થાન, ચિન્હ,
પગ, પગલું, વસ્તુ, વિભકત્યન્ત શબ્દ, વાક્યોનો એક ભાગ, લેકનું ચરણ
અર્થ બોધકશક્તિવાળું. વુિં ૩૦ કિરણ. વિ જિ. વેદમંત્રના પદવિભાજક ગ્રંથનું
અધ્યયન કરનાર કે જાણનાર. Hવા પુત્ર ગેત્રપ્રવર્તક એક ઋષિ. પર્વ નવ પદવી, હેદો, પગલું. પર ૩૦ વેદના મંત્રપદ વિભાજક ગ્રં
થન કર્તા. પ ર ત્રિ- પગલું કરનાર, પગલું ભરનાર.
મિ પુવેદના મંત્રનો પદવિભાજક ક્રમ. પત્રિમ ન પદ તથા ક્રમને જાણનાર
કે ભણનાર. પા ત્રિ પગે ચાલનાર, પગે ચાલી જનાર,
પાળો વગેરે. પાત ત્રિપગે ગયેલ, પગથી ચાલી ગયેલ. પ ત્ર નં૦ ભારદ્વાજ વગેરે પદનાં ગોત્ર. પ ર ન પદનો સમૂહ, વિભકત્યન્ત શે
બ્દોનો કે ક્રિયાપદને સમૂહ. પલટ પુત્ર તે નામે એક ઋષિ.
વત્તા સ્ત્રીક્રિયાપદ વગેરે પના દેય.
For Private and Personal Use Only
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पदनिधन
पद्म
પનિધન નં. તે નામે એક સામ. પચાસ પુરુ પગલું ભરવું, પગ મૂકવો,
વાક્યરચના, ગોખરૂનું ઝાડ. પ પુ. વેદપદવિભાજક એક ગ્રંથ. પાર પુત્ર પગ મૂકો, પગલું ભરવું. પમાન ૧૦ નિરૂક્તરૂપ ગ્રંથ, ગૂઢાર્થ વ્યાખ્યાન,
મલિવ સ્ત્રી ટિપ્પણ, ટીપણી. પરમસતો સ્ત્રી હરદત્તે રચેલું એક વ્યાકરણ. પરમારા સ્ત્રી પગલાંની પંક્તિ, વિભકત્ય
ન્ત શબ્દોની પંક્તિ, મોહના વિદ્યા.
વિ સ્ત્રી માર્ગ, ધર્માચાર. પ ક્ષે પુત્ર પગલું ભરવું, પગ મૂકો. પવિપ્રદ પુ0 વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ સમાસ પો સ્ત્રી પવિ જુઓ. પદ્રવ્યથાન 7 વેદમંત્રના પદોને વિ
ભાજક એક ગ્રંથ. પરિવાર્ ૦ પદે પદે પગલે પગલે પકવ ૧૦ પગ અને ઢીંચણ. પરંધર પુ. ટીકાકાર.
રંથાત ૩૦ ટીકાકાર. પૉમ પુત્ર પદમણે આવેલ નિરર્થક
કોઈ શબ્દ. દ્રથ ત્રિપગે રહેલ પગ ઉપર રહેનાર, પદવીધારી.
૬ g૦ પગની નીશાની. પાર શ્રી. “ટૂંસી નો વેલે. પતિ પુ૦ પગથી જનાર–પાળો-પાયેલ. વાત ત્રિ. ઉપરનો અર્થ.
વાતિ પુત્ર વાનિ જુઓ. પતિ ૬૦ ઉપર પ્રમાણે પતિનું ત્રિો પાળાવાળું લશ્કર વગેરે. પાવિદ્ પુત્ર પદ વગેરેના ઉચ્ચારને નહિ
જાણનાર જડ વિદ્યાથી. જવાની પુત્ર પાળે, પાયલ,
પાનુf gવસેવક, ચાકર, લશ્કર. પાનુરાસન ન૦ વ્યાકરણ શાસ્ત્ર. પાનન્ધાર પુછે તે નામે એક સાપ. પાત્ત ૫૦ પદનો છેડો. ઉત્તર નં. બીજું પદ બીજું પગલું, બીજું
સ્થાને. પામે નવ ચરણકમળ. પાર ઉ૦ પગની રજ, પગનો ઉપરનો ભાગ. પાર્થ પુત્ર વસ્તુ, દ્રવ્ય, ન્યાયપ્રસિદ્ધ સાત
પદાર્થ, પદને અર્થ. પરિવ પુરુ પગનો ઉપરનો ભાગ. પાવન ર૦ પગ મુકવાનો બાજઠ વગેરે,
પગનું આસન. પરિ ત્રિો ગમન કરવા યોગ્ય જવા ચોગ્ય. વિશ ત્રિ. પગે ચાલીને જનાર-પાળો
વગેરે. વિન્ચાર પુત્ર જેમિનીય સુત્રપ્રસિદ્ધ ન્યાય.
હોમ પુo એક પ્રકારનો હોમ. પોપત ત્રિપગથી હણેલ, પગથી મારેલ,
લાત મારેલ. પા ત્રિક પગે ચાલીને જનાર, પગે જ
નાર-પાળો વગેરે. પોપ ઉ૦ પગનો શબ્દ. પત્તિ સ્ત્રી માર્ગ, પંક્તિ, ગ્રંથના નીચો
લાથને સમજાવનાર કોઈ ગ્રંથ, અમુક કોઈ
ઉપનામ. દ્રિતી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ fમ ૧૦ પગને શીતલ સ્પર્શ Tw ૧૦ કમળ,હાથીના મુખ વગેરેમાં રહેલ બિંદુસમુદાય, કમળના આકારે સૈન્યની
ગોઠવણી-કમળબૂહ, કુબેરના નવનિધિમાં . નો એક નિધિ, દશ અબજની સંખ્યા,
પુષ્કરમૂળ, સીસું, શરીરમાં રહેલું એક નાડીચક્ર, પાકા ઔષધિ, પદ્માસન સ્થાન, જળ્યા.
For Private and Personal Use Only
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पद्म
पद्मलाच्छन
fઘ પુત્ર રામચન્દ્ર, તે નામે એક નાગ,
જૈનશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક ચકવત, એક જાતને રતિબંધ. પm T૦ ૧૦ કમળ. પજવા ન પ ન જુઓ, કુછ નામે એક
ઔષધિ. પર પુછે વિષ્ણુ. va T૦ કમળને કાંદે. vaધૃત નંઇ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ ઔષધરૂપ
એક ઘી. VIE R૦ તે નામે એક ઔષધિ. પવિાન પુત્ર ભોજપત્ર, હાથી. ઘાટ પુત્ર એક જાતનો કીડે. gવતન પુત્ર ગરૂડને એક પુત્ર. વતન ૧૦ કમળરૂપ રહેવાનું ઠેકાણુ.
પાર પુછે નઇ કમળનો કેસરે. પ ર પુલ 7૦ ઉપરને અર્થ. પરાજ ત્રિ. કમળના જેવા ગંધવાળું. બ્ધિ નવ પદ્યકાણ ઔષધિ.
R૦ ઉપરને અર્થ. પષિ ત્રિ. કમળના જેવા ગંધવાળું. પન્નાર્મ પુ. બ્રહ્મા, બ્રહ્મદેવ, પરમેશ્વર,
કમળને મધ્ય ભાગ. Tસ્ત્રી લક્ષ્મી, લવિંગ. પરાજિળ સ્ત્રી તે નામે એક વેલે. vas "બ્રહ્મા. પગાર પુલ બ્રહ્મા. પતનું ૫૦ મૃણાલ-કમળની દાંડલી. પ ન ત્રિ. કમળ જેવા દેખાવનું. પદ્મન પુછે રાળ.
નામ વિષ્ણુ, ધૃતરાષ્ટ્રનો એક પુત્ર, તે નામે એક નાગ, ભાવી ઉત્સપિણી કાળમાં થનાર પહેલા જૈન તીર્થકર.
નામ ૫૦ વિષ્ણુ. પનારું નૈ૦ કમળની દાંડલી.
પત્ર ત્રિ. કમળ જેવાં નેત્રવાળું. Twત્ર ૩૦ બુદ્ધભેદ-કઈ એક બુદ્ધ. vપત્ર ૧૦ પુષ્કરમૂળ, કમળનું પાંદડું. પપ 7૦ ઉપરના અર્થ. પાપ પુબ્રહ્મા, બુદ્ધદેવ. પાપા ત્રિકમળ જેના હાથમાં હોય તે.
પુજા ૧૦ વ્યાસે રચેલું એક મહાપુરાણ. vપુw g૦ કરેણનું ઝાડ, એક જાતનું પક્ષી. પપુ સ્ત્રી એક જાતની પક્ષિણ. પપ્રમ ત્રિ. કમળ સમાન કાંતિવાળું, ક
મળસરખી શેલાવાળું. પરમ પુછે છઠ્ઠા જૈન તીર્થકર. Vપ્રિય ત્રિ. કમળ જેને પ્રિય હોય છે. wwયા સ્ત્રી જરકારૂ મુનિની પત્ની
મનસાદેવી. T ધ g૦ તે નામે એક ચિત્રાલંકાર. પદ્મવધુ પુછે સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, ભમરે. વિષ ના કમળનું બી-કમળકાકડી. gવીકામ ૧૦ એક જાતનું યજ્ઞસંબંધી અન્ન. પામવ પુ. બ્રહ્મા. પન્ પુબ્રહ્મા. પામચ ત્રિઃ પુષ્કળ કમળવાળું.
મુવ f૦ કમળ જેવા મુખવાળું.. પવમુવા સ્ત્રી કમળ જેવા મુખવાળી સ્ત્રી,
દૂર્વા લતા. TEી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ vમુદા સ્ત્રી તંત્રસારપ્રસિદ્ધ એક મુદ્રા. vમુદ્ર સ્ત્રી ઉપર અર્થ. પાનિ પુત્ર બ્રહ્મા. ઉર્વારા ૨૦ તે નામે એક મણિ-માણેક.
સ્ત્રીહાથમાં રહેલી કમળના આકારની રેખા. પદ્મટીંછન પુત્ર બ્રહ્મા, સૂર્ય, કુબેર, રાજા,
આકડાનું ઝાડ, પરાછા ત્રિકમળાકાર રેખાવાળું.
For Private and Personal Use Only
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पद्मलाञ्छना
૮
पनिष्ट
gોમની સ્ત્રી લક્ષ્મી, સરસ્વતી, તારા. પદ્મવત ત્રિ. કમળવાળું. પાવલ ત્રિક કમળના જેવા રંગવાળું. પવા તૈ૦ પુષ્કર મૂળ. પદ્મવાર પુછે કમળની સુગંધ, કમળમાં - રહેઠાણ. ઘવાતા સ્ત્રી, લક્ષ્મી.
R૦ કમળકાકડી. gવષમ ન એક જાતનું યજ્ઞસંબંધી અન્ન. પવૃક્ષ ૬૦ પદ્મકાઈ વનસ્પતિ. પનુ સ્ત્રી લક્ષ્મી, પાર્વતી, ગંગા. પત્ત ૫૦ વિષ્ણુ. T સ્ત્રી લક્ષ્મી લવિંગ, પદ્મચારિણીને
વેલે, મનસાદેવી, કસુંબો, મજીઠ, બૃહદ્રથ રાજાની પુત્રી, કલ્કિદેવની પત્ની વિસમાં
જૈન તીર્થકરની માતા. પાર પુત્ર જળાશય, કમળવાળું ઉડું
જલાશય, તળાવ, કમળને સમૂહ. પાક્ષ ૧૦ કમળકાકડી. પક્ષ ત્રિ. કમળ જેવા નેત્રવાળું. Vાદ પુચક્રમર્દ નામે એક ઝાડ. પોઢા કમળાનું રથાન. પાવા સ્ત્રી લક્ષ્મી, લવિંગ. TRવતી સ્ત્ર. તે નામે એક નદી, મનસાદેવી, પદ્મચારિણીને વેલે, કાર્તિક સ્વામીની અનુચર એક માતૃકા, ગાલ રાજાની એક રાણી. પવિતપ્રિય પુત્ર જરસ્કાર મુનિ, કલ્કિદેવ,
ગાલ રાજા, પાન ૧૦ તે નામે એક આસન, તંત્ર
શાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક આસન. પાસના પુત્ર બ્રહ્મા. પાહિ નઇ લવિંગ. પાદિ સ્ત્રીપદ્મચારિણીને વેલે. મિ પુત્ર વિપણ કમળવાળે દેશ, હાથી.
વન ત્રિકમળવાળું કમળ ધારણકરનાર, gવની સ્ત્રી, ચાર પ્રકારની સ્ત્રીઓમાંની
એક સર્વોત્તમ સ્ત્રી, કમળનો સમૂહ, હાથણી, કમળનો વેલે, સરોવર, કમળ, કમળનો દાંડલે. વિના પુત્ર વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ શુદ્ર રેગ. faના પુત્ર સુર્ય પદ્મિની સ્ત્રીનો પતિ,
આકડાનું ઝાડ. વિનવઘુમ પુત્ર ઉપરના અર્થ. પરાય પુ. વિ. પ્રશ્નોત્તર પુ૦ કસુંબો. પત્તાત્મક પુછે જૈનશાશ્વપ્રસિદ્ધ એક ચક્રવતી.
પુત્ર કહ્યા. પન્નોવા સ્ત્રી મનસાદેવી. vઘ ન ચાર ચરણવાળી કવિતા, ક,
ઘણે નહિ સુકાયેલે કાદવ. પંથ પુત્ર . પઘા સ્ત્રી માર્ગ, રસ્તા, કાંકર, સ્તુતિ,
પદવી. uz g૦ ગામ, ગામ. પથ ત્રિો પગે ચાલી જનાર. પદ્ર પુછે રથ, ભૂલેક.
ત્ ત્રિ પગવાળું. પદ્રન પુત્ર માર્ગ. પન +2 માં સેટ સ્તુતિ કરવી, વ
ખાવું. પ્રનતાિ સ્ત્રી ફણસનું ઝાડ. પણ ૫૦ ફણસનું ઝાડ.
નાતાદિ સ્ત્રી વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ સુદ્ર રોગ. पनस्य् नामधातु० प० स० सेट् २तुतिनी
ઈચ્છા કરવી, પૂજા કરવી. નિષ્ણુ ત્રિ પોતાની સ્તુતિ કરનાર, ઘનિષ્ઠમ ત્રિ. અત્યંત સ્તુતિ કરવા યોગ્ય. નિg fઝ૦ અત્યંત સ્તુતિ કરનાર,
For Private and Personal Use Only
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पनिस्पद
पयोगल
નિષ ત્રિ. અત્યંત ફરકતું.
સ્પર્ વા ૦ ૧૦ ૩૦ સેટ દુઃખી થવું, પનીરમ્ ત્રિ. અત્યંત રસુતિ કરનાર.
કષ્ટ પામવું. પનું સ્ત્રી સ્તુતિ, સ્તોત્ર.
Twા સ્ત્રી- દક્ષિણમાં આવેલી એક નદી, થવા ત્રિા માર્ગમાં થયેલ.
ઋષ્યમૂક પર્વતની પાસે આવેલું સરેવર. પન્ન ત્રિવ એવેલ, ખરેલ, ગબેલ, ઝરેલ, ; પપ્પા સ્ત્રી, પંપા નદી કે પંપા સરોવરની ટપકેલ, ગયેલ.
પાસે આવેલું શહેર. # ૧૦ નીચગમન, નીચે જવું.
માત્ર સંસે ગમન કરવું, જવું. પન્ના પુત્ર સર્પ.
v ૦ ૩૦ ૧૦ સે ઉપરના અર્થ. પન્ના ૧૦ પદ્મકાઇ, સીસું.
પવના સ્ત્રીક્ષીર વિદારી નામે વનસ્પતિ. પાર પુનાગકેસર.
પsoft સ્ત્રીતે નામે એક નદી. પન્નાના પુત્ર નાગકેસર.
પથનો સ્ત્રી “દુધની” વનસ્પતિ. પ્રશ્ન મૂષUT પુત્ર શિવ.
પશ્ચય પુત્ર પાણીનું પૂર. પન્નામોશન ૦ ગરૂડ.
ચિત્ ૧૦ પાણી, દૂધ, અનાજ, રાત્રિ. પન્નાર પુત્ર ગરૂડ પક્ષી.
પણ નૈ૦ ઉપરના અર્થ. પન્નશાન પુગરૂડ.
પદ્ વા ઘ૦ મ ણે એક બેTHT સ્ત્ર. સાપેણ.
બારૂપે થવું. પન્નડ્ડાં સ્ત્રી ચામડાની મોજડી.
વિસ્જ = દૂધનો વિકાર-દહીં વગેરે, પની સ્ત્રી ઉપર અર્થ.
દૂધના હિતનું. THIT Tગ્રાચીનગેત્રપ્રવર્તક એક ઋષિ | પચચ પુત્ર બિલાડો, જિf g૦ નં૦ નિ ચતુર્થાશ. પચા સ્ત્રી- દૂધી, ક્ષીરકાકાલી વનસ્પતિ, vજ ત્રિ. સ્તુતિ કરવા યોગ્ય.
સ્વર્ણક્ષીરિક, અર્કપુપિકા વનસ્પતિ, વચમ્ ત્રિ સ્તુતિ કરનાર, સ્તુતિ કરવા | કુટુંબની વનસ્પતિ, સમિક્ષા જુઓ. એચ.
પર્વત ત્રિક પાસુંવાળું, દૂધવાળું. પ પુચન્દ્ર, કપૂર.
પચસ્વતી સ્ત્રી નદી. પ ત્રિઃ પાન કરનાર, પીનાર.
પસ્થિર ત્રિ. પાણીવાળું, દૂધવાળું. ઘઉ પુત્ર ચંદ્ર, સૂર્ય, કપૂર, આકડાનું ઝાડ Tયસ્થ પુ0 બકરો. ઘg ત્રિ, પાલક પાલન કરનાર
પચહ્ય સ્ત્રી બકરી. પપુ સ્ત્રધાવ, માતા.
અશ્વિન ત્રિ પાણીવાળું, દૂધવાળું. પશુરિ ત્રિવ પ્રસન્ન કરનાર, ખુશ કરનાર, પશ્વિની સ્ત્રી નદી, ગાય, રાત્રિ, કાકેલી vપુથ ત્રિસંબંધ કરવા યોગ્ય, સંગ
વનસ્પતિ, ક્ષીરકાંકેલી વનસ્પતિ, દુધકરવા યોગ્ય.
ફેની, ક્ષીરવિદારી વનસ્પતિ, બકરી, જીવદિ ત્રિ. પુરણ કરવાના સ્વભાવવાળું, ની ઔષધિ. ભરવાના રવભાવવાળું.
पयाय् नामधातु० आ० अ० सेट् पाताने M પુત્ર તે નામે એક ઋષિ.
- દૂધ ઈચ્છવું, પાણી ઈચ્છવું. મા સ્ત્રોઇ તે નામે એક ગંધદ્રવ્ય. vયો છે વરસાદને કરે, દ્વીપ બેટ
For Private and Personal Use Only
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पयोग्रह
पर
ત્ર પુત્ર તે નામે યજ્ઞસંબંધી એક પાત્ર. પયોધન પુછે વરસાદને કરો. પોષ ત્રિ પાણીથી થયેલ, દૂધથી થયેલ. પથs મેઘ, મેથ. જામન પુત્ર મેઘ, મોથ. પન્મ ૦િ વયોગ fઝ જુએ. પર પુ. મેઘ, મોથ, યદુ રાજાનો પુત્ર. પર ત્રિ પાણી આપનાર, દૂધ આપનાર. પોવા સ્ત્રી કાર્તિક સ્વામીની અનુચર
એક માતૃકા, પધર કુ. મેઘ, સ્તન. મોથ, કોશેટેડ,
નાળીએર, શેર૪ જુઓ. પયોધર્ પુ° સમુ. પોયર્ ત્રિ- હરકોઈ જલાધાર. પ્રધાર સ્ત્રી પાણીની ધારા, દૂધની ધારા,
તે નામે એક નદી, પોધિ પુ0 સમુદ્ર.
ન૦ સમુદ્રનું ફીણ-સમદર ફીણ. નિધિ ૫૦ સમુદ્ર.
મુન્દ્ર મેઘ, મોથ. પર પુ૦ ખેરનું ઝાડ. પર ત્રિવે પાણી આપનાર, દૂધ આપનીર. પોરા પુત્ર સમુદ્ર, હરકોઈ જલાય. પોઢતા સ્ત્રી ક્ષીરવિદારી વનસ્પતિ. uોવીદ પુત્ર મેઘ, મોથ. વયોવૃદ્ધ ત્રિ. પુષ્કળ પાણીથી ભરેલ. પોત્રત ન માત્ર દૂધ પીને રહેવારૂપ એક
વ્રત, યજ્ઞદીક્ષિતનું એક વ્રત. પforષાત શ્રી સરસ્વતી નદી. પtor સ્ત્રી વિંધ્યાચળની દક્ષિણે આવેલી
એક નદી. પર ત્રિ. બીજું, ૬, ભિન્ન, ઉત્તર, દૂર, સીમાથી મપાયેલ, શ્રેષ્ઠ, તે પછીનું, વ
ધારાનું, પારકું. પર મોક્ષ, પરબ્રહ્મ.
પ Uા ત્રિકૃષ્ણથી પર, કૃષ્ણથી આગળ. પર:પુણ્ ૬૦ પાકા પુરૂષ, રાવપુરવથી
અન્યપુરૂષ. પ્રઃાત ન સૌથી વધારે, તે ઉપર. પરણ્ય ભવ્ય આવો પરમ દિવસ. પરણ્યા ૩૭ ૦ ઉપરનો અર્થ. પછિ સ્ત્રી સાઠ ઉપર, સાઠથી વધારે.
સ્ત્ર ૧૦ હજાર ઉપર, હજારથી વધારે. T૩ સ્ત્રી, ઉપસદ્દભેદ. પ ત્ર ૧૦ પારકી સ્ત્રી. પાત્રામમિન ન. પારકી સ્ત્રી સાથે
વ્યભિચાર. પ્રજ્ઞા ત્રિ, પાર, પારકા સંબંધી. રયા સ્ત્રી પારકી, પારકી સ્ત્રી. garન્તિા સ્ત્રી એક એજનની જ્યા. pક્ષેત્ર ૧૦ પારકું ખેતર, પારકી સ્ત્રી,
પારકી જમીન. Trમિન ત્રિક વાચ્યલિંગ શબ્દ. પથિ g૦ આંગળીને વેઢે. પરસ્ટાઈન સ્ત્રી શત્રુની હાનિ, શત્રુનીઅ
વનતિ, શત્રુનું દમન. પવી શત્રુનો દેશ વગેરે, શત્રુનું સૈન્ય. છિન્દ્ર ત્રિ. પરાધીન, પરતંત્ર. રિન્દ્ર પુત્ર પારકી ઇચ્છા, પારકાને અને
ભિલાષ. પાદક R૦ પારકાને દોષ વગેરે છિદ્ર રિઝ ત્રિ. પારકાથી ઉત્પન્ન થનાર, પા
રકાથી પોષાયેલ, બીજાએ ઉત્પન્ન કરેલ. પ્રજ્ઞ પુત્ર કાયલ પક્ષી. પનાર પુકાયલ પક્ષી. પત ત્રિ પર ત્રિજુઓ. પુનિત ત્રિબીજાથી છતાયેલ, પરાજય
પામેલ. પર ૧૦ તેલ કાઢવાનું યંત્ર-ઘાણી વગેરે,
છરીનું ફળું.
For Private and Personal Use Only
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
परञ्ज
परभागता
પુ- ઈન્દ્રની તરવાર. પાલન ૩૦ વરૂણ દેવ. પરલા પુ૦ વરૂણ દેવ. પૂજય ત્રિશત્રને જીતનાર. પૂરતા પુત્ર તે નામે એક દેશ.
તન્દ્ર ત્રિ પરાધીન. પતિ ત્રિશત્રુના ભયવાળું. પતર્ બચ્યુંબીજાથી, પારકાથી શત્રુથી.
પરાધીન. પૂરતા સ્ત્રી બીજાપણું, પારકાપણું, શત્રુપણું. Fરતાના પુત્ર ગરૂડનો એક પુત્ર. Vરતાપન ત્રિ શત્રુને તપાવનાર, શત્રુને
પીડનાર.
તોત્રાહ્ય ત્રિક બીજાથી ગ્રહણ કરવા ગ્ય. પુત્ર ૩:૨૦ પરલેક. પત્રમાર ત્રિ પરલોકથી ડરનાર. Tહત્વ ૧૦ વરતા જુઓ. પુરવાર પુછે ઘટ્ટુ પરસ્ત્રી, પારકી સ્ત્રી. રિવાજામિર્ષ પુરા પારકી સ્ત્રી સાથે વ્ય
ભિચાર. પારિન પુn પારકી સ્ત્રી સાથે વ્યભિચાર
કરનાર. ઘાપૉવર નો પારકી સ્ત્રી ભોગવવી તે. પહેરા પુત્ર પારકે દેશ વિદેશ.
ત્રિપારકા દેશનું. પરદેશી, વિદેશી પપ પુત્ર પારકે દ્વેષ. પરવિન ત્રિપારકે ઠેષ કરનાર–ખળ. પાધર્મ પુરુ પારકા ધર્મ, વિધર્મ, શ્રેષ્ઠ ધર્મ પર ધ્યાન ના એક પ્રકારનું ધ્યાન, ઉત્કૃષ્ટ
ધ્યાન. Fનિવાર પુછે રેગ્યતાએ વિગ્રહ વાકયમાં
પ્રથમ રહેલા શબ્દને સમાસમાં પાછળ
પછી મૂકે છે. ઉપ જ શઓને તપાવનાર,
પત્તિ ૩૦ તામસ મનુનો એક પુત્ર. પાપ ન૦ ઉત્કૃષ્ટ સ્થાન, મોક્ષ, પારકું સ્થાન. રિપfપ્રદ પુત્ર પારકી સ્ત્રી, પારકે પરિ
વાર, ઉત્તમ પરિવાર, Fવિનિવૃત્ત go ગૃહસ્થ નિત્ય કરવાના
પાંચ યજ્ઞ નહિ કરનાર. ઉપર પુ ગૃહસ્થ નિત્ય કરવાના પાંચ
યજ્ઞો કરી પારકા અન્ન ઉપર જીવનાર. પfપve g૦ પારકું અન્ન. પપિકા ત્રિપારકું અન્ન ખાઇ જીવનાર. Fરપુર ૫૦ રખાત પત, પારકે પુરૂષ,
પરમેશ્વર, મહાન પુરૂષ. પરપુe g૦ કેએલ. વરપુત્રિ પારકાએ પિલ, બીજાએ પાળેલ.
પુણમહોત્સવ પુ. આંબે. જાપુ સ્ત્રીવેશ્યા. રિપૂર્વા સ્ત્રી પોતાના ક્યાત ધણીને છોડી
બીજા પુરૂષ સાથે ફરી પરણનારી સ્ત્રી. ઉપૂર્વાતિ પુત્ર પિતાના હયાત પતિને
છોડી ફરી પરણેલી સ્ત્રીને પતિ. પરવતત્તર પુત્ર વિશ્વામિત્રનો એક પુત્ર. પતિનપ્ન પુવૃદ્ધ પ્રપૌત્ર-પુત્રના પુત્રનો
પુત્ર. Tagૌત્ર પુત્ર ઉપરનો અર્થ. પ ણ પુત્ર દાસ, ચાકર, નોકર.
થતા વી. દાસત્વ, ચાકરી, નોકરી. પરત્વ ન ઉપરના અર્થ ઉથા સ્ત્રીદાસી, ચાકરડી. પરબ્રહ્મન નવ નિર્ગુણ-નિરૂપાધિક બ્રહ્મ, તે
નામે એક ઉપનિષદ્. પમાન ૩૦ ગુણત્કર્ષ, ગુણોની ઉત્કૃષ્ટતા,
શ્રેપણુ, બીજાનો ભાગ, પારકે ભાગ,
સારી સંપત્તિ, સુદેવ. પ્રભાવ જી. ગુણોત્કર્વતા, શ્રેષ્ઠતા,
ઉત્કૃષ્ટપણું.
For Private and Personal Use Only
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
परभागत्व
www.kobatirth.org
પમાત્વ ન ઉપરના અ. પરમાવા સ્ત્રી સંસ્કૃત સિવાયની ભાષા, પારકી ભાષા, શ્રેષ્ડ ભાષા
જમ્મુત્તુ ત્રિ॰ બીજાએ ભાગવેલ, પારકાએ ભાગવેલ.
પરમુત્તા સ્ત્રી પર પુરૂષે ભાગવેલી સ્ત્રી. પભૂમિ સ્રો॰ પારકી જમીન, શત્રુની જમીન.
પમૂળ ન પારકું ઘરેણું, પારકા દાગીના, શત્રુનું ભ્રષણ, શ્રેષ્ઠ અલંકાર, પરભૃત્ પુ॰ કાગડા.
ભૃત્ ત્રિ॰ પારકાનું પાણુ કરનાર. પભ્રંત પુ॰ કાયલ પક્ષી. પસ્તૃત ત્રિ॰પારકાએપાયેલ બીજાએ પાયેલ. મ્રુતી સ્ત્રી કાયલ માદા. મેન્જ ત્રિ॰ શત્રુને ફાડનાર. પમેન ત્રિશત્રુને ફેડનાર. પમ્ ૧૦ પછી, પણ, પરંતુ, નિયેાગ, પ્રેરણા, ક્ષેપ, ફક્ત. પમ ત્રિશ્રેષ્ઠ, મુખ્ય, પ્રથમનું, પહેલું, પ્રણય, અત્યંત, ઘણું. માન્તિ સ્ત્રી જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ સૂર્યની શેષ ક્રાંતિ.
પમોધિમ્ પુ॰ તે નામે એક વિશ્વદેવ. મોધિન ત્રિ॰ અત્યંત ક્રોધી. પમતિ સ્ત્રી શ્રેષ્ઠ ગતિ, મેક્ષ. પરમાવવુ શ્રેષ્ઠ બળદ
માવી. શ્રી શ્રેષ્ઠ ગાય.
રમત ન॰ પારકા મત, બીજાને અભિપ્રાય, શત્રુનેા મત.
પદ્મપત્ર ન॰ ઉત્તમ પદ, ઉચ્ચ સ્થાન, મેાક્ષ. પરમપુરુષ પુ૦ પરમેશ્વર, પરમાત્મા. પરમપૂરુષ પુ॰ ઉપરના અ. પદ્મદ્રહ્મન્ ન॰પરબ્રહ્મન્ જીએ. પરમમ્ અન્ય અનુજ્ઞા, સ્વીકાર. પરમમંત્ ત્રિ॰ ધણુંજ મેટું, અત્યંત મોટું.
કર
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
परमावध
પરમાન પુ॰ મહારાજા, મોટા રાજા. પવિ પુ॰ મહિષ વેદવ્યાસ વગેરે મેટા ઋષિ.
પમર્મજ્ઞ ત્રિ॰ પારકું મર્મ જાણનાર. શત્રનું મર્મ જાણનાર. મસ્વધર્મનું ત્રિ॰ પોતાના ધર્મોમાં અ
સંત આસક્ત,
મર્દલ પુ॰ એક પ્રકાર સંન્યાસી,
પરમાત્મા.
પરમતિ સ્ત્રી શ્રેષ્ડ મેિાક્ષ
પરમાકુના શ્રી. ઉત્તમ સ્ત્રી.
પમાણુ પુ॰ વૈશેષિકમતપ્રસિદ્ધ પાંચ મમહાભૂતાને સૂક્ષ્મ અંશ, અતિસૂમકાળનું
એક માપ.
પદ્માળુતા સ્ત્રી॰ પરમાણુપણું. પરમાણુત્વ ન॰ પરમાણુપણું. પમળ્વક પુ॰ પરમેશ્વર. પરમાત્મન્ પુ॰ પરમેશ્વર. પદ્માદ્વૈત વુ॰ પરમેશ્વર. પ્રમાદત ન॰ સર્વોત્કૃષ્ટ અદ્વૈત પરમાનન્દ્ર પુ॰ પરમેશ્વર, સર્વોત્કૃષ્ટ આનંદ, માક્ષ.
માત્ર ન॰ દૂધપાક, શ્રેષ્ઠ અન્ન. પરમામા શ્રી પરમ ક્રાન્તિની જ્યા. પરમપૂર્વ ન॰ સ્વર્ગાદિ ફળનું સાધન એક અપૂર્વ-પુણ્ય.
પરમામુદ્રા કી ત્રિપુરા દેવીની પૂજાનાં અગરૂપ એક મુદ્રા.
પદ્માયુષ પુ૦ ‘અનવૃક્ષ' નામે એક ઝાડ. પરમાણુમ્ ન॰ લાંબુ આયુષ, શાસ્ત્રોક્ત
જીવનકાળપર્યંત જીવવું.
માર્થ પુ॰ ઉત્કૃષ્ટ વસ્તુ, યથા,ખરૂં, સત્ય, પદ્માદંત પુ॰ તે નામે એક જૈન રાિ માદંત ત્રિ॰ શુદ્ધ જૈન. પરમાધિ પુ॰ છેવટની અવધ, છેલ્લી હદ.
For Private and Personal Use Only
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
परमीकरणमुद्रा
પમીરામુદ્રા સ્રી દેવતાહવાનના અંગરૂપ એક મુદ્રા.
પમૃત્યુ ૩૦ કાગડા.
પમેરા જુ॰ પરમેશ્વર.
મેશ્વર પુ॰ પરમેશ્વર, પરમાત્મા, શિવ, વિષ્ણુ. પદ્મટ્ટ પુ બ્રહ્મા. પરમેષ્ઠિન પુ॰ બ્રહ્મા, અજમીઢવંશી એક રાજા, જૈન તીર્થંકર, મહાદેવ, શાલગ્રામની મૂર્તિ, અમુક ગુરૂ. મેષ્ઠિની સ્ત્રી બ્રાહ્મી વનસ્પતિ. પરમ્પરરી પુ॰ વધ, નાશ, અનુક્રમ, એક જાતને મૃગ, અન્વય, પુત્રના પુત્રના પુત્ર. પરમ્પરા શ્રી વશ, સંતતિ, અવિચ્છિન્ન
.
ધારા, ક્રમ.
પરમ્પરાજ ન॰યજ્ઞ માટે પશુને વધુ. પપરીખ ત્રિ પરંપરાથી આવેલ. પપ્પુ ન પછીના યુગ. પરૢ પુ॰ ભાંગરા——શરાન.
વરૂપ ત્રિ॰ પછીના જેવા રૂપવાળુ, પરના જેવા રૂપવાળું.
રૂપ ૬૦ પછીના જેવું રૂપ. હોજ પુ॰ સ્વર્ગાદિ પરલોક. જોતિ ત્રિ પરલેાકમાં ગયેલ, મરણ
પામેલ.
જોગમ પુ॰ મૃત્યુ, મરણ. વૃત્ ત્રિ॰ પરતંત્ર, પરાધીન. પવત્ મય્ય॰ પરના જેવું, પારકા જેવું. પવત્તા શ્રી પરાધીનપણું. પવત્ત્વ 7 પરાધીનપણુ નવરાત્રિ॰ પરાધીન, પરતંત્ર. વરાતો શ્રી॰ પરાધીનપણુ,
વરાત્ત્વ ॰ પરાધીનપણું. પવાસ્થ્ય ત્રિ॰ દૂષ્ણુ દેવા યોગ્ય, ઠપકા દેવા ચેાગ્ય.
પરવાજ્ય ૬૦ દોષ, દૂષણ, ઠપકા,
૧૦
७३
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
परस्पर
પવર્તુળ પુ॰ ધર્માધ્યક્ષ, વર્ષ, માર પક્ષી– જે કાર્તિકરવામીનું વાહન છે. વાત્ પુ॰ પારકાને વાદ, શત્રુનું વાકય. વાવિઘ્ન પુ॰ શત્રુ, ઉત્તરવાદી. પત પુ॰ ધૃતરાષ્ટ્ર.
પરા પુ॰ સ્પર્શી મણિ, જેના સ્પર્શથી હરકાઇ ધાતુ સાનું અને છે તે મિણ. પરાવ્ય ત્રિ॰ કુરશીના હિતનું, ક્રશીલાયક. પશુ પુ॰ ફરશી, કુહાડી. પશુધન પુ॰ પરશુરામ, ગણપતિ. સુધર ત્રિ॰ ક્રશી ધારણ કરનાર. પશુમુદ્રા શ્રી॰ તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક મુદ્રા, પરમ પુ॰ જમદગ્નિને પુત્ર પરશુરામ. પાવન ન॰ તે નામે એક નરક. પશ્વષઁ પુ॰ ક્રશી, હાડી. પશ્ર્વયાયુધ ત્રિ॰ ક્રશી જેનું હથીઆર હાય તે.
શ્વસ્ અન્ય આવતા પરમ દિવસ. પરમ્ અન્ય પશ્ચિમથી, પશ્ચિમે, પશ્ચિમ. સંત ત્રિ॰ પારકાને મળેલ, બીજા સાથે મળેલ.
સંજ્ઞા પુ॰ પરમાત્મા. સંવન્ધ પુ॰ પારકાના સંબંધ, :બીજાને સંબંધ. સંધિન ત્રિ॰ પારકા સંબંધવાળુ. પલવ પુ॰ પછીના અક્ષરને સજાતીય
અક્ષર.
પત્તવપ્ન ત્રિપારકાસમાન,ખીજાતી જાતનું. પસાત્ અન્ય પારકાને સ્વાધીન, ખીજાને
સ્વાધીન.
For Private and Personal Use Only
પરન્તર ત્રિ॰ .અત્યંત તરવા ચાગ્ય.
परस्तात् अव्य० પશ્ચિમે, પશ્ચિમથી. સ્ત્રી સ્ત્રી પારકી સ્ત્રી.
પરસ્પર ત્રિ॰ અન્યોન્ય, માંહામાંહે, એક
ખીજાતે.
પછી, પછીથી, પશ્ચિમ,
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
परस्परज्ञ
पराणसा
પરસ્પર ત્રિો એક બીજાને જાણનાર- gT g૦ રજ, ધૂળ, પુષ્પની રજ, સ્નામિત્ર, માંહોમાંહે જાણનાર.
નીય દ્રવ્ય-કુકમનું ચૂર્ણ વગેરે, સૂર્યગ્રહણ, પાનનુમતિ સ્ત્રી એક બીજાની સંમતિ. ચંદ્રગ્રહણ, ચંદન, સ્વછંદ ગતિ. પરસ્પરમ્ અર્ચ૦ પરસ્પર, માંહોમાંહે, એક પત ત્રિ પાછું ગયેલ, ફેલાયેલ, પ્રyલ, બીજાને.
ફૂલેલ. guપર પુએક બીજાનો ઉપકાર.
પCT R૦ પારકું અંગ, બીજાનું અંગ, પરસ્પૉપનિ ત્રિ. એક બીજાને શ્રેષ્ઠ અંગ. ઉપકાર કરનાર.
પૂજા પુત્ર શિવ. પરપઃ ૪૦ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ ધાતુને તથા પાર ત્રિક શ્રેષ્ઠ બાજુબંધવાળું. ધાતુના પ્રત્યયને લગતી સંજ્ઞા.
પર ઉ૦ સમુદ્ર. પરમા સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. પ્રમુણ ત્રિ. અવળા મુખવાળું વિમુખ, પર ન પારકું ધન, પારકી દોલત, અવળચંડું, અવળું, સમાપ્ત કૃત્યવાળું, પારકું દ્રવ્ય.
કાર્યથી અટકેલ. સ્થળ ઉ૦ ફરશી, કુહાડી.
વાવ પુ0 તંત્રપ્રસિદ્ધ એક મંત્ર. પતિ ૨૦ પારકું હિત.
મુવતી સ્ત્રી પરાભુખપણું, અવપાદિત ત્રિપારકા હિતનું.
ળિચંડાઈ. Fા મળ• પ્રતિકૂલપણું, અવળચંડાપણું, પક્વ ત્વ ર૦ ઉપરના અર્થ. મુખ્યપણું, ઘર્ષણ, પરાભવ, શ્રેષ્ઠપણું.
ત્રિ. અવળું જનાર, અવળચંડું, સમુખપણું, ત્યાગ, વિક્રમ, પરાક્રમ, ઉચે જનાર, પરામિ, પ્રત્યગ્રૂપાત્માથી અત્યંત, ગતિ, ગમન, ભંગ, અનાદર, ભિન્ન. તિરસ્કાર, પ્રત્યાવૃત્તિ.
પામ્ પુત્ર પરમાત્મા. જ જી. ‘ચ્ચાટી ” નામે એક વનસ્પતિ, પાવિત ત્રિબીજાએ પોષેલ.
મૂળાધારમાં થતો એક શબ્દ, બ્રહ્મવિદ્યા. પરાજિત ૫૦ કેયલ પક્ષી. પરાજી પુત્ર પ્રાયશ્ચિત્તરૂપ એક વ્રત, તરવાર, ! Fરતી સ્ત્રી કોયલ માદા. એક જાતનો રોગ એક જાતનો જંતુ.
સ્ત્રી અવળી નહિ આવર્તેલી ઋચા, પાવર પુ. વાણીથી પ્રતિજ્ઞા કરી કર્મથી
પરવર્તિની વિટુતિ. નહિ કરેલ કોઈ વિષયની પરીક્ષા. પ્રાચીન ત્રિ. ઉત્તર કાળમાં હોનાર-થનાર, થવા મ૨૦ દૂર.
ઘરાક્ષ્મીં જુઓ. પાપુર સ્ત્રી અઘાડ વનસ્પતિ.
पराचैस् अव्य० १२. પરમ ઉ૦ બળ, શરીરનું સામર્થ્ય. VK/ T૦ હારવું, પરાભવ. પનામ ત્રિપરાક્રમી.
VT T૦ તેલ કાઢવાના યંત્રનું ફીણ, છપCIમસ્થાન ૧૦ જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ લગ્ન- રીનું ફળું. સ્થાનથી ત્રીજું સ્થાન.
પાલન ન ઉપરના અર્થ. હામિન ત્રિ, પરાક્રમવાળું.
VTV ત્રિજીવનવાળું, જીવતું. પવન્યુ ઝિ૦ પરાક્રમ કરનાર.
પુરાણા સ્ત્રી ચિકિત્સા, દવા કરવી.
For Private and Personal Use Only
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
परात्पर
www.kobatirth.org
પત્થર પુ॰ અમુક એક ગુરૂ, પરમેશ્વર. પ્રિય પુ॰ એક જાતનું ઘાસ.
મન્ પુ॰ પરમાત્મા, પારા આત્મા, ખીજાને આત્મા.
પાન પુ॰ પારસી દેશમાં ઉત્પન્ન થયેલા ઘેાડે.
પાની સ્ત્રી પારસી દેશમાં ઉત્પન્ન થચેલી ઘેાડી.
પરાવાન ન પરોપકાર માટેનું શ્રેષ્ઠ દાન. પધ પુ॰ બીજાની માનસિક પીડા, મનની અત્યંત પીડા.
પાધિન્નાર પુ॰ પારકા અધિકાર, બીજાના
હક્ક.
પાધીન ત્રિ પરતંત્ર, પરાધીન. પરાધીનતા સ્ત્રી॰ પરત ત્રપણું. પાધીનત્ય ૬ પરતંત્રપણુ પાનના શ્રી પરાળા જી. પાન્તર્જ પુ॰ મહાદેવ. પાન્તાહ પુ॰ મુમુક્ષુઓને દેહાંતકાળ. પ્રાન્તા સ્ત્રીગીતિરૂપએકમાત્રાવૃત્ત છંદ. પાન ન॰ પારકું અન્ન,ખીજાએ રાંધેલું અન્ન.
પન્વય પુ॰ વાયુ.
પાપ ત્રિજ્યાંથી પાણી પાછુ આવ્યું હોય તે પ્રદેશ વગેરે.
પરપતર્ ત્રિ પાછું આવતું, એકદમ પાછુ ક્રૂતું.
પાપન પુ૦ વર્ષ જુએ, દેવરૂપ અમુક ગુરૂ, પરત્વે અપરત્વવાળુ. વાપર ન॰ અમુક એક જાતિ. પાપુર્ શ્રી॰ સ્થૂલ શરીર. પામવ પુ॰ તિરસ્કાર, પરાભવ, વિનાશ. પામાત્ર પુ॰ ઉપરના અ મિક્ષ વુ॰ એક જાતને વાનપ્રસ્થ. પાબૂત ત્રિ॰ પરાભવ પામેલ, તિરસ્કાર પામેલ, વિનાશ પામેલ.
७५
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
परावत्
પળમૂર્તિ શ્રી પરામત્ર જુએ. પામર્શ પુ॰ યુક્તિ, વિવેચન, ન્યાયપ્રસિદ્ધ અનુમાનનું કારણ એક જ્ઞાન,વિચાર. પામવે પુ॰ સહન કરવું, ક્ષમા કરવી. પામૃત ન॰ મેધ વગેરેની વૃષ્ટિ. પાકૃષ્ટ ત્રિસંબંધ પામેલ, વિચારેલ, વિવેચેલ.
પાત્કૃષ્ટ પુ॰ સાધ્યમાં વ્યાપ્ત હોઇ હેતુમાનરૂપે જણાયેલ પક્ષ.
પાચળ ન॰ અત્યંત આસક્તિ,ઉત્તમ આશ્રય. પાચળ પુ॰ વિષ્ણુ.
પાચન ત્રિ॰ અત્યંત આસક્ત, તત્પર, પ્રિય, વહાલું, ઈચ્છેલ.
પતિ શ્રી. ઉત્તમ ઉત્તર કાળ, ઉત્તમ પરિણામ.
પતિ ત્રિ॰ પાઠ્ઠુ જનાર, પરાધીન, ઉત્તમ પરિણામવાળું.
પચત્ત ત્રિ॰ પરાધીન. વાયત્તતા સ્રીપરાધીનપણું. પચત્તત્વ ન॰ પરાધીનપણું. પર સમ૦ ગયેલે ત્રીજે વર્ષે –પરાર. ા પુ॰ અત્યંત શત્રુ, મહાન શત્રુ. પત્નિ ત્રિ॰ ગયેલા ત્રીજા વર્ષે હેાનાર
થનાર.
CTC વુ॰ કારેલાને વેલે.
પદ્મ પુ પત્થર.
પાર્થ ત્રિ॰પારકા માટેનું,પારકાના નિમિત્તનું. પાર્થ પુ॰ પારકાનું પ્રયેાજન. પાર્થવા િત્રિ॰ પારકા માટે ખેલનાર, ત્રાહિત, મધ્યસ્થ.
For Private and Personal Use Only
પાર્થ ન છેલ્લી સંખ્યા, બ્રહ્માના - યુના બીજો અર્ધ ભાગ, હરકાના બીજો ભાગ. પદ્ય ત્રિ॰ શ્રેષ્ઠ. પાવત્ અન્ય દૂર, અતિશય છેટે.
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
परावत
परिकल्पित
વિવેક,
FRવત ૧૦ ges જુઓ.
દેષ કહેવા, ભૂષણ, આશ્લેષ, પૂજન, પાવર ત્રિ. અત્યંત શ્રેષ્ઠ.
વર્જન, ત્યાગ, મર્યાદા, આચ્છાદન, વ્યાધિ, પુરાવા સ્ત્રી તે નામે એક વિદ્યા.
શેષ, બાકી, ઉપરમ, વિરામ, શક, સંTC/વર્ત પુત્ર અદલ બદલે, પાછા ફરવું. તોષપૂર્વક ભાષણ-એ અર્થોમાં વપરાય છે. પાવતુ પુત્ર અસુરોનો એક હતા, રંભ્ય gશા લેશ. | મુનિને એક પુત્ર, તે નામે એક ગંધર્વ. પરિણા સ્ત્રી, એક જાતની કથા. વિવેદ પુત્ર સાત વાયુમાંને એક વાયુ. T w To ભય, ચોતરફથી કંપ. જાવિદ્ધ પુરુ કુબેર.
વિપિન ત્રિ. લ્યભીત, કંપવાળું. પવિન્દ્ર ત્રિ. સામે વીધેલ.
પવન પુરુ પલંગ, પરિવાર, સમારંભ, પ્રવૃજ્ઞ પુત્ર તે નામે એક ઋષિ.
સમૂહ, શરીરના અવયવોને ગાઢ બાંધવા, પ્રવૃત્ત ત્રિપાછું ફરેલ, ગોળાકાર ભમેલ, ફેરવેલ.
પ ર ત્રિસહકારી, સહાય કરનાર પ્રવૃત્તિ સ્ત્રી પાછા ફરવું, ફેરવવું, ગોળ gfnત્તન ૧૦ ચોતરફથી કાતરવું,
લિર્તિ સ્ત્રી માલાશયમાં જે અત્યંત પાવેલી સ્ત્રી ભરીગણી-તી
પીડા થાય છે તે. પાર પુછે તે નામે એક નાગ, ઈન્દ્ર, તે ના પુત્ર જેનો મોટો ભાઈ પરણ્યો ન નામે એક ઋષિ.
હોય તેવા નાના ભાઈનો વિવાહ સંસ્કાર . ૨૦ વ્યાસે રચેલા ભિક્ષ- કરનાર યાજક-ગેર. સૂત્રને ભણનાર.
મિન કેસર વગેરેથી શરીરને શણશ્રી ત્રિ, પારકા આશ્રયવાળું, અન્યના ગારવું, ગપ્રસિદ્ધ મૈત્રી વગેરે ચિત્તઆશ્રયવાળું.
શેધક કર્મ. પાશ્રય પુરુ પા આશ્રય.
વિજર્મન ત્રિ. સેવા કરનાર, ચાકર, દાસ. પાશ્રય સ્ત્રી વા” નામની વનસ્પતિ. નિર્મિન ત્રિ શરીર શણગારનાર ચાઉચિત ત્રિ વાર ત્રિઃ જુઓ.
કર વગેરે. પાવન ૧૦ મારવું, વધ કરવો.
લઈ પુત્ર આકર્ષવું, ખેંચવું. પવિવિઘતુ ત્રિવ દૂર કરવા ઈચ્છતું, fજ મગ ખેંચવાને અભાવ, નહિં ઉડાવી દેવા ઇચ્છતું.
ખેંચવું. પવિતિg tત્ર દૂર કરવા ઇચછનાર, શિતિ ન જાણવું, વિચારવું. ઉડાવી દેવા ઈચ્છનાર.
નિતિ ત્રિ. જાણેલ, વિચારેલ. Fકુ ત્રિ. મરણ પામેલ.
વિતિનું ત્રિ- જાણનાર, વિચારનાર. પા7િ g ચોર એક જાતને લૂંટારે. નિ ૧૦ કલ્પવું, અન્ન વગેરે આપી Frદ પુત્ર બીજે દિવસ.
મદદ કરવાનું કામ, વહેંચવું, ઠરાવવું, HTTદત ત્રિ. મારેલ ઠેકેલ.
છળ, પ્રપંચ. ઉના પુત્ર દિવસને પાછળનો ભાગ. વિક્ષના સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. પરિ તરફથી થવું વ્યાપ્ત થવું, કે પરિવરિપત ત્રિ. કલ્પલ, વહેંચેલ ઠરાવેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
परिकाशित
૭૭
परिगृहीतिन्
રિવાક્ષિત પુત્ર તપસ્વી, વૈરાગ્યવાન. | સિત ત્રિફેંકેલ, ત્યજેલ, ઘેરાયેલ, gfજા ત્રિ ચોતરફ વિખરાયેલ, ફેલાયેલ. વીંટાયેલ. ifીર્તન ૧૦ બેલિવું, કહેવું, વર્ણવું, fી ત્રિ નાશ પામેલ, ક્ષીણ થયેલ.
જાહેર કરવું, બડાઈ કરવી, વખાણવું. વિ ત્રિ- દારૂ વગેરે પીને મદમત્ત થયેલ. વિર્તિત ત્રિક બેલેલ, કહેલ, વર્ણવેલ, પિ પુ. ઈક્સિ , ચોતરફથી ચલાવવું, વખાણેલ, બડાઈ કરેલ, જણાવેલ.
ચોતરફથી ફેંકવું. દિ૨૦ હસ્તિનખ–શહેરના દરવાજાને
પિક ત્રિતરફથી ચાલવાના સ્વચડ-ઉત્તર ઢાળ.
ભાવવાળું, ચોતરફ ફેંકનાર, ફેલાવનાર. ૧૦ બને તરફનો કાંઠો.
પિન ત્રિઉપરના અર્થ. શિ ત્રિો અત્યંત કૃશ, અતિ દુર્બળ. રહ્યા સ્ત્રી ખાઈ ાિ સચ્ચ૦ કેશની ઉપરનો ભાગ. પરિવાત ખાઈ, ચોતરફ ખોદવું. gિ g૦ અત્યંત કપ.
થાત ત્રિપ્રખ્યાત, પ્રસિદ્ધ. ત્રિમ પુo તરફ ભમવું, પ્રદક્ષિણા કર- gfથાતિ સ્ત્રી પ્રખ્યાતિ, પ્રસિદ્ધિ. વી, રમત માટે પગથી જવું, અનુક્રમ,
રિજન ન તરફથી ગણવું, વિધિ– પરિપાટી.
નિષેધશાસ્ત્રનું વિશેષ કીર્તન. નામ ન૦ ઉપરના અર્થ.
વિના સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. મિસદ પુ. બકરે.
િિત ત્રિ. ગણેલ, વિધિ-નિષેધશાસ્ત્રનું રિમથી સ્ત્રી બકરી.
વિશેષરૂપે કીર્તન કરેલ. ત્રિચ પુત્ર અદલે બદલો કરે, ખરીદવું, વિત ત્રિ. વ્યાપેલ, સ્મરણ કરેલ, જાઅમુક નિયતકાળ સુધી પગારથી સ્વીકારવું.
ણેલ, ચેષ્ટા કરેલ, ગયેલ, વિંટાયેલ. ચિળ નો ઉપરના અર્થ.
વિત ત્રિચોતરફ જનાર. શિક્તિ સ્ત્રી ચોતરફ ભમવું, પ્રદક્ષિણા
પતિ ૧૦ કહેવું.
જિતિન ત્રિવ કહેનાર. કામિન ત્રિ. ચોતરફ ભમતું, પ્રદક્ષિણા ાિમ પુછ વ્યાપવું, સ્મરણ કરવું, જાણવું, કરતું.
ગમન કરવું, વીંટવું, ચેષ્ટા કરવી. િિા સ્ત્રી ખાઈ વગેરેથી વીંટવું, એક મિન ઉપરના અર્થ. જાતનો યાગ.
વાળ ૧૦ નિંદા, નિંદવું. Fા પુત્ર કલેશ, દુ:ખ, કષ્ટ.
રિજિત ત્રિ. ગળેલ, પાતળું થયેલ, fઇ ત્રિલેશ પામેલ, દુઃખ પામેલ. ટપકેલ, ખરેલ. 1 T૦ કલેશ, દુઃખ, કષ્ટ.
રિવદન ૧૦ અત્યંત ગહન. જિન પુરુ મેઘ.
ત્રિવ અત્યંત ગુપ્ત. ક્ષય પુત્ર નાશ.
ફૂલ ત્રિો અત્યંત ગુપ્તની પાસેનું. પક્ષિા ૨૦ પરીક્ષા.
દીત ત્રિગ્રહણ કરેલ, સ્વીકારેલ. ક્ષર પુત્ર અભિમન્યુનો પુત્ર એક રાજા, દિતિ સ્ત્રી ગ્રહણ, સ્વીકાર. કુબેરને એક પુત્ર, અવિક્ષતને પુત્ર એક પરિચૂદીતિન ત્રિ ગ્રહણ કરનાર, સ્વી
રાજા.
કારનાર,
For Private and Personal Use Only
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
परिगृह्य
परिचित्
ાિ ત્રિ ગ્રહણ કરવા યોગ્ય, સ્વીકા- | રવા યોગ્ય. રહ્યા સ્ત્રી પરણેલી સ્ત્રી. દિ પુછે સ્વીકાર, સૈન્યને પાછળ ભાગ, ભાર્યા–પત્ની, પરિજન, પરિવાર, મૂળ, સોગંદ, ચતરફથી ગ્રહણ, સૂર્યચંદ્રનું ગ્રહણ, વિષ્ણુ. રિવ્રતા સ્ત્રી નીચેનો શબ્દ જુઓ. if 7૦ સ્ત્રીપણું, પરિવારપણું. પરિઝમ, ત્રિ પુષ્કળ નોકરચાકરવાળું,
પુષ્કળ સ્ત્રીઓવાળું, પુષ્કળ પરિવારવાળું. રિઝવંત ત્રિનોકર ચાકરવાળું, પરિ.
વારવાળું. રિઝર્વત્ ૦ સ્ત્રીવાળા પુરૂષ.
દિન ત્રિ. પરિવારવાળું, નોકર ચાકરવાળું.
દિન ૩૦ સ્ત્રીવાળો પુરૂષ. પરિઝz g૦ પરણનાર, ધણી.
જ્ઞાન સચ્ચ૦ ગામની સામે. નઝમ ત્રિગામની સામે હોનારથનાર.
દિ પુયજ્ઞમાં તરવારની આકૃતિના અમુક એક કાષ્ઠથી વેદિનો તરફથી
પાતર પુત્ર ઉપરના અર્થ. પિતન નો તરફથી મારવું, પ્રહાર
કરવો. gfધાતર ત્રિવ ચોતરફથી મારનાર–પ્રહાર
કરનાર. iffસન ત્રિ. ઉપરના અર્થ પરિબ્રિક પુરુ એક જાતનું વાનપ્રસ્થ. fોર પુત્ર મેટ અવાજ, મેઘની ગર્જના,
ખરાબ બોલ. વિક્ષા સ્ત્રી નિંદા, વર્જન, ત્યાગ. પરિવફ્ટ ત્રિ વર્જવા ગ્ય, ત્યાગ કરવા
યોગ્ય. પવિતુર્વરા ત્રિપંદરની સંખ્યાવાળું. વિય પુત્ર જાણેલાને વારંવાર જાણવું,
ઓળખાણ, અભ્યાસ, પ્રણય, ચોતરફથી વીણવું-એકઠું કરવું. રિવચનીશ ત્રિ. પરિચય કરવા ગ્ય, ઓળખાણ કરવા યોગ્ય, ચોતરફથી એક
કરવા યોગ્ય. પરિચવવત્ત ત્રિપરિચયવાળું, ઓળખીતું. રિવર ત્રિ, સેવક, ચાકર. રિવર ૩૧ શત્રના પ્રહારથી રથની રક્ષા કરનાર પુરૂષ પ્રજા-સામંત વગેરેમાં
વ્યવસ્થા કરનારે એક રાજસેવક. વિના ન સેવા, ચાકરી. પત્રિ સ્ત્રી સેવા, ચાકરી. ત્રિવંતુ ત્રિક સેવાવાળું, સેવ્ય. gવા પુત્ર યજ્ઞને અગ્નિ. પરિવાર પુત્ર સેવા, ચાકરી. રિવાર ત્રિક સેવક, ચાકર. વિજ ત્રિ. સેવક, ચાકર, પરિવારનું ત્રિ. સેવા કરનાર. નિવાઈ ત્રિ. સેવા કરવા યોગ્ય ચાકરી કરવા યોગ્ય. જિતુ ત્રિ ચોતરફ સ્થાપેલ, વીણનાર, એકઠું કરનાર.
સ્વીકાર,
વિસ્ટાર ત્રિવ થાકેલ, કંટાળેલ, કરમાયેલ.
જ પુત્ર ગદા, લેઢાને હથોડા લેટાની લાકડી, જ્યોતિષ પ્રસિદ્ધ એક યોગ, આગળીઓ, ભુંગળ, ઘર, કળશ, ઘડે, કાચનો કુંપ,મગદળ, ત્રિશુલ,કાર્તિકસ્વામીને
અનુચર એક ગણ, એક જાતને ચંડાળ. વિટ્ટ 1૦ ચોતરફથી ચલાવવું, હલાવવું,
ઘુમાવવું, માંજવું, ઘસવું. રિધમ પુત્ર યજ્ઞાંગ મહાવીરપાત્રથી પડેલા
ફીણ વગેરેનું ઝરવું. પથિાત પુત્ર તે નામે એક અસ્ત્ર
For Private and Personal Use Only
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
परिचित
७९
परितक्म्य
િિજત ત્રિ. પરિચયવાળું, ઓળખીતું. પતિ પુત્ર આડા દંતપ્રહાર કરતે હાથી. ત્તિ સ્ત્રી પરિચય.
gfuત વ્યાપાર માટે એકત્ર કરેલ રિઘુવંન નો પ્રેમથી ચુંબન કરવું. જથ્થો. તિવ્ય ત્રિ. પરિચય કરવા યોગ્ય. રિતિ સ્ત્રી શેષ, અવસાન, અંત, પરિ, ત્રેિય ત્રિઉપરને અર્થ,
ણામ, પરિપાક. છત્ ત્રિ. ઉપકરણ, હાથી-ઘડો-થ- રિણય ઉ૦ વિવાહ, પરણવું તે. પાયદળની સેના, વસ્ત્ર વગેરે અલંકાર,
ર૦ ઉપરના અર્થ. પરિવાર, આચ્છાદન, ઢાંકણ.
vળીમ પુત્ર મૂળ સ્વરૂપમાં ફેરફાર-વિકાર, વરિષ્ઠ પુત્ર ઉપરના અર્થ.
પરિણામ, શેષ, તે નામે એક અર્થાલંકાર, gછ પુત્ર પરિવાર, ઉપકરણ
પરિપાક. છિન્ન ત્રિ- ઢંકાયેલ, પરિવારવાળુ, f મલ ત્રિ. પરિણામ લાવનાર, ફેરછવાયેલ.
ફાર કરનાર. fછત્તિ સ્ત્રી અવધારણ, નિશ્ચય, પૃથ | gurjમનું ત્રિજે કામ કરવાથી જે કરણ, છેઃ જુઓ.
ફળ આવે તે જોઈ શકનાર, પરિણામ છિન્ન ત્રિવ છેરાયેલ, કાપેલ, માપેલ, - જોનાર. અપાયેલ.
frળામvઝ ત્રિ. પરિણામમાં હિતકારક. ઃિ પુત્ર અવધિ, સીમા, હદ, અવ- ifrઢ એક જાતને શળનો રોગ.
ધારણ, નિશ્ચય, ગ્રંથની અમુક સંધિ formમિન ત્રિક પરિણામવાળું. વિભાગ, પરિણામ, માપ,
રાય પુત્ર નં૦ પાસા–સોગઠાંને ડાબીઝેન ને છેદવું, કાપવું, માપવું, નિ- જમણી તરફ લઈ જવાં તે. શ્રય કરો.
for g૦ પરણનાર ધણી-પતિ, માર્ગદિ ત્રિ નિશ્ચય કરવા યોગ્ય, માપવા દર્શક ભોમીયો. યોગ્ય.
ના પુત્ર વિસ્તાર, પહોળાઇ, ફેલાવ. ઝિન પુરુ પરિવાર, કુટુંબ, પાલન કરવા UિTદત ત્રિવિસ્તારવાળું, પહોયોગ્ય મનુષ્ય, નોકર, ચાકર.
લાઈવાળું, ફેલાવવાળું. ષિષ્ય ત્રિ. ચોતરફથી છતવાને શક્ય. forદિન ત્રિઉપરના અર્થ. િિાત ને મર્મમાં કહેવું.
friણુ ત્રિપરિણામ પામવા ઈચ્છતું. જિલ્લા ર૦ સૂક્ષ્મ જ્ઞાન.
ત્તિ ત્રિો પરણેલ. પત્તિ ત્રિવ તરફ જનાર.
vfz g૦ પરણનાર–ધણુ-પતિ. વિન પુત્ર ચંદ્ર, અગ્નિ, કપૂર, ચિત્રાનું
તૃ ત્રિચોતરફ લઈ જનાર-દોરનાર. ઝાડ.
દિ ત્રિ પરણવા ગ્ય, ચોતરફ લઈ જિીન ૧ એક જાતની પક્ષિની ગતિ. જવા-દોરવા યોગ્ય.
રીના 7૦ ઉપરને અર્થ. Tયા સ્ત્રી પરણાવવા ગ્ય કન્યા. પત ત્રિ પરિપક્વ, પરિણામવાળું, સર્વ રતવમન ૪૦ ચોતરફ ગમન-જવું તે. તરફથી નમેલ, શેષયુક્ત.
તાત્રિ ચોતરફ ગમન-જવાને ગ્ય.
For Private and Personal Use Only
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
परितर्कण
તિન ન॰ તર્ક કરવા તે.
પેન ત્રિ॰ તૃપ્ત કરનાર, તર્પણ કરનાર. તિર્ અન્ય૦ ચોતરફ, સ તરફ. પશ્તિાપ પુ॰ નરક, દુઃખ, શાક, સંતાપ, ભય, કપ, અતિ ઉષ્ણતા. ઇશ્તિાપન ત્રિ॰નરકદાયી, દુ:ખદાયી, શાકજનક, સંતાપકારક, ભયકારક, કપકારક, અતિ ઉષ્ણુતા દેનાર. પતુિષ્ટ ત્રિ॰ અત્યંત સંતાય પામેલ. પશ્તિોષ પુ સંતાષ, એક જાતના આનંદ. તોષ ન॰ સંતાષ ઉપજાવવા, ખુશ
કરવું, તૃપ્ત કરવું. પતિોવવત્ ત્રિ॰ સંતાયી. પશ્તિોનિ ત્રિસંતાષી. પત્ય, ત્રિ॰ તજેલ, છેડેલ. પરિત્યસ્તુ ત્રિ તેજનાર, છેડનાર. પરિત્યખ્ય વ્ય॰ ત્યાગ કરીને, તજીને, છેાડીને. પરિત્યાગ પુ॰અત્યંત ત્યાગ,ચાતરફથી ત્યાગ, પસ્થિમ્ ત્રિ॰ અત્યંત ત્યાગ કરનાર,
સતા ત્યાગી.
ત્યાન્ય ત્રિ॰ અત્યંત તજવા યાગ્ય. પત્રસ્ત ત્રિ॰ ત્રાસ પામેલ, ભયભીત. પરિત્રાળ ન॰ રક્ષણ, અનિષ્ટમાં તૈયાર થચેલને અટકાવવું.
પત્રાઇ ત્રિ॰ રક્ષણ કરનાર, અનિષ્ટ કરવા તૈયાર થયેલને અટકાવનાર. પરિત્રાસ પુ॰ અત્યંત ભય. પરિત્રાલિન ત્રિ॰ અત્યંત ભયભીત. પવિત્ર પુ॰ એક જાતને રાગ, પશિત ત્રિ॰જેણે અખ્તર ધારણ કર્યું હાય તે.
પન્દન ન॰ ચોતરફથી ખળવું, લગાડવી.
આગ
પ્લાન ન॰ અદલા બદ્લા કરવા. પરિપ્લાય પુ॰ સુગંધદાયી, સુગંધી. પરિવાચિન પુ॰ જેના માટેા ભાઇ કુંવારા
८०
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
परिधूपित
હાય તેવા નાના ભાઇને કન્યા આપનાર. પર્િાટ્ટુ પુ॰ સર્વ તરફથી દાહ, બળતરા, પીડા.
ર્ડારહેવજ ત્રિ॰ વિલાપ કરનાર, શોક કરનાર. પત્ત્તવન ૧૦ વિલાપ, શેક. પત્ત્તવના શ્રીવિલાપ, શાક, વેવિન ત્રિ॰ વિલાપ કરનાર,શોક કરનાર. પદ્રિષ્ટ્ર ત્રિ॰ ચાતરક જોનાર, સ તરથી જોનાર.
દ્વીપ પુ॰ ગરૂડને એક પુત્ર. પરિધÒળ ન॰ તિરસ્કાર, નિદા, પરસ્ત્રી
ઉપર અલાત્કાર.
ધ્યાન ૧૦ નાભિની નીચે પહેરેલું વસ્ત્ર,
વસ્ત્ર, પહેરવું, ધારણ કરવું. રિયાનીય ત્રિપહેરવા યાગ્ય, ધારણ કરવા ચેાગ્ય.
પરિયાનીયા સ્ત્રી શસ્ત્ર વગેરેમાં રહેલી
ઉત્તમ યા.
વિદ્યાયપુ॰ રિઝેર જુએ, નિતંબપ્રદેશ, પાણીનું સ્થાન, પહેરવું.
રિપ્લાય અન્ય પહેરીને, ધારણ કરીને. વરિયાળ ન પહેરવુ, ધારણ કરવું. પરિપ્લાવિન્ પુ॰ સાઠ વર્ષોમાંનું છેતાળીસમુ
વ.
ધિ પુ॰ મેધ વગેરેના સમીપપણાથી ચંદ્ર—સૂર્યની આસપાસ થતું ગાળાકાર મંડળ, યજ્ઞપશુને બાંધવા માટે ખાડેલી યનવૃક્ષ-ખાખરા વગેરેની શાખા, ગાળ માંડળના ચેાતરફથી ગાળ ઘેરાવે. પિિધસ્થ ત્રિ॰ પરિચારક, યુદ્ધ વગેરેમાં રથી યાહાના રક્ષણ માટે ચાતરફ ગા વાયેલ સૈન્ય વગેરે. ધિપતિઘેર પુ॰ મહાદેવ. ધૂપન ન॰ ધૂપ દેવા, સુવાસિત કરવું. પરિધૂપિત ત્રિ॰ ધૂપ દીધેલ, સુવાસિત કરેલ,
For Private and Personal Use Only
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
परिधूमन
પરિધૂમન સ॰ તૃષાતુર મનુષ્યના એક પ્ર કારના એડકારરૂપ એક ઉપદ્રવ. પરિધૂમાયન ન૦ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ એક જાતના
ઓડકાર.
પરિભૂત્ત ત્રિ॰ અત્યંત ભુખરૂં, ધૂળ વગેરેથી ખરડાયેલ.
પધ્ધેય ત્રિ॰ પહેરવા યેાગ્ય, ધારણ કરવા ચેાગ્ય, પરિધિમાં હેાનાર વિશ્વદેવ વગેરે. વિંત્ત પુ॰ સમૂળગા નાશ,સમગ્રના નાશ. પધ્ધલિન ત્રિ॰ સમૂળગા નાશ કરનાર,
સમગ્રતા નાશ કરનાર. નિમ્નન ત્રિ॰ સંતાષકારક, નન ન૦ સંતોષ ઉપજાવવા તે. પરિનિર્વપન ન॰ દેવું, આપવુ', વહેંચવું. પરિનિર્વપલા શ્રી દેવાની ઈચ્છા, વહેંચ
વાની ઇચ્છા.
વિનિયંપત્તુ ત્રિ॰ દેવા ઇચ્છનાર, વહેંચવા
ઇચ્છનાર.
પરિનિષ્ઠા શ્રી પવસાન, અંત, છેડા, છેલ્લી સ્થિતિ.
નિશ્ચિત ત્રિ॰ વિદ્વાન, કળાકુશળ. પદ્મ ત્રિપરિપાકવાળું, પાકેલ, પરિામ પામેલ.
પિતા શ્રી પાકેલા પણું, પરિણામ પામેલાપણું.
પરિપત્વ ૬૦ ઉપરના અ.
વિળ ન॰ મૂળધન, મુડી. પિન ૧૦ મૂળધન, મુડી. િિત ત્રિ॰ સર્વવ્યાપી, અધે વ્યાપક. પતિ પુ॰ અધિપતિ. સ્વામી.
પરિપન્થ પુ॰ રસ્તા છેાડનાર,રસ્તામાં વ્યાસ. પિન્થ પુ॰ શત્રુ. પરિન્થિન પુ॰ શત્રુ. પરિવસ્થિન ત્રિ॰ વિપરીત આચરણ કરનાર, રાકનાર, અટકાવનાર.
11
८१
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
परिपूर्णता
પિનિ પુ॰ શત્રુ. ઉપવન પુ॰ ચાલણી–ચાળણી. વિરાવ્ય ત્રિસર્વ પશુસંબધી. રિવાજ પુ॰ તૈયાર રસાઇ, ઉત્કૃષ્ટ પાક, પરિણામ, કરેલા કર્મનું ફળ વગેરે, હાંશીઆરી.
પાનિ ત્રિ॰ પરિણામવાળું, ફળવાળુ,
હાંશીઆરીવાળુ, રાંધનાર, પકવનાર. પરિનિી સ્ત્રી નસોતર વનસ્પતિ. પરિપતિ સ્ત્રી અનુક્રમ, પરંપરા, પતિ. રિપાટી સ્ત્રી ઉપરના અ. પરિવાર્ અન્ય પગનેા ત્યાગ કરીને, પગ સિવાય, પાદ સિવાય.
પાન ન॰ રક્ષા, રક્ષણ, પાલન કરવું,
બચાવવું.
ાિજિત ત્રિ૰રક્ષણ કરેલ,બચાવેલ,પાળેલ.
વિષ્ટ ન॰સીસુ. પીડન ન પીવું, દુઃખ દેવું. પુટન ૧૦ ભેદવું, સંપુટીકરણ. રિપુરા શ્રી ‘મોડુ' નામે વનસ્પતિ. પરિપુષ્ટ ત્રિ॰ અત્યંત પુષ્ટ, અત્યંત રક્ષણ કરેલ–પાયેલ.
પશ્પિતા શ્રી. અત્યંત પુષ્ટપણું, અત્યંત રક્ષેલાયેલપણું.
For Private and Personal Use Only
પરિપુષ્કૃત્ય ન૦ ઉપરના અ.
પરિપૂનન ન॰ પૂજવું, પૂજા. પરિપૂના સ્ત્રી. ઉપરના અ પરિપૂનિત ત્રિ॰ પૂજેલ. વૃિત ત્રિ॰ અત્યંત શુદ્ધ-પવિત્ર, ફોતરા વગરનું ધાન્ય વગેરે. પરિપૂરઃ ત્રિ॰ પરિપૂર્ણ કરનાર. પરિપૂરળ 7 પરિપૂર્ણ કરવું. પૂન ત્રિ॰ અત્યંત પૂર્ણ, સંપૂર્ણ. પરિપૂર્ણતા સ્ત્રી॰ અત્યતપૂર્ણ પણું, સંપૂર્ણપશુ.
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
परिपूर्णत्व
परभोगवत्
રિપૂa R૦ ઉપરના અર્થ. ક્વેિર 7) શેવાળમાં થતો મોથ જેવો
એક પદાર્થ. ક્વેિસ્ટ ઉપરનો અર્થ પસ્ટિવ ત્રિ અત્યંત મૃદુ, અતિશય કોમળ. fuોટ પુએક જાતનો કાનને રોગ. દિ પુત્ર ઉપરનો અર્થ. દિન ૧૦ ભેદન, ભેદવું તે. uિs go પિષણ. fuષવા ત્રિક પોષણ કરનાર. રિજિત ત્રિ. પિષણ કરેલ. પરિપ્રશ્ન પુછયોગ્ય-અયોગ્યપણનો પ્રશ્ન. ત્તિ ત્રિ. અત્યંત પ્રાપ્ત થયેલ, સંપૂર્ણ મળેલ.
ત્તિ સ્ત્રી અત્યંત પ્રાપ્તિ, સંપૂર્ણ મેળવવું તે. રિપુ ત્રિ પ્રાપ્ત કરવા ઈચ્છનાર, મે
ળવવા ઈચ્છનાર. Uિ R૦ પ્રેરણા કરવી, મેકલવું. જિત ત્રિ. પ્રેરણા કરેલ, મોકલેલ.
પણ ૧૦ પ્રેરણા કરવી, મોકલવું. પિત્ત ત્રિપ્રેરણા કરેલ મોકલેલ. બ્રેિષ્ઠ પ્રેરણા કરવા ગ્ય. મોકલવા ગ્ય-ચાકર વગેરે.
બ્દ ૩૦ પ્રેરણું કરીને, મોકલીને. ત્તિ ત્રિચંચળ, ચપળ, હાલતું ચાલતું. પરિવ પુત્ર પાણી વગેરે ઉપર તરવું. fજીત ત્રિપાણી વગેરેથી ભીનું થયેલ,
નાહલ, પાણીમાં ડુબેલ તરેલ. ન્જિતા સ્ત્રી, દારૂ, મદિરા, મૈથુનને વેદનાવાળું સ્ત્રીનું અમુક અંગ–નિ વગેરે. વહેં પુછે રાજાનો હાથી-ઘડે વગેરે
પરિવાર, રાજાનું છત્ર–ચામર વગેરે. ifવા યોગ્ય સામગ્રી. પરિવાર સ્ત્રીપીડા, દુ:ખ. મિક્ષ ર૦ ભોજન કરવું, ખાવું.
ત્મિક ઉ૦ ભાંગવું, તેડવું, અપમાન. મિર પુત્ર અનાદર, તિરસ્કાર, અપમાન, પરાજય, હાર.
ભવન નવ ઉપરના અર્થ. મિપર 7૦ અનાદરપાત્ર, તિરસ્કારપાત્ર,
અપમાનપાત્ર, મિરાપર ૧૦ ઉપરના અર્થ. મિનિ ત્રિઅનાદર કરનાર, તિરસ્કાર
કરનાર, અપમાન કરનાર, હારેલ. fભાવ પુo qમાં જુઓ. gfમાન 10 એક થઈ જવું, એકતા.
ભાવના સ્ત્રી, તિરસ્કાર, અનાદર, વિચાર, કપના. માવિન ત્રિ પરવિન જુઓ, ચોતરફ હોનાર-થનાર. પત્મિઘુ ત્રિપરાભવ કરનાર, હરાવ
નાર, જીતનાર. સ્મિાષા ૨૦ નિ દાપૂર્વક દુષ્ટ વચન બો
લવું, નિયમ. સ્મિાર ત્રિ નિંદાપૂર્વક દુષ્ટ વચન બોલવા ગ્ય. મા સ્ત્રોત્ર શાસ્ત્રકારોની એક કૃત્રિમ સંજ્ઞા, અવયવાર્થને નહિ સ્વીકારી સમુદાયાથે વિશિષ્ટ સંજ્ઞા, આધુનિક સંકેત.
ત્રિક બેલેલ, કહેલ. fમાષ્ય ત્રિક બેલવા યોગ્ય કહેવા યોગ્ય.
માર્ગ મ બોલીને, કહીને. vમુ ત્રિ ભોગવેલ. મૂિત ત્રિ. તિરસ્કારેલ, અનાદર કરેલ,
હારેલ.
ભૂતિ સ્ત્રી વરમય જુઓ. પરિમૂજ કાવ્યતિરસ્કારીને અનાદર કરીને,
અપમાન કરીને. મિ ત્રિ ભોગવનાર. રિમો પુત્ર ભોગવવું, ભોગવો, ઉપભેગ. fમાવત્ ત્રિ. ભગવટ્ટાવાળું, ઉપગવાળ.
For Private and Personal Use Only
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
परिभ्रम
परिमोक्ष
ધીમાશ.
ભમવું, ભટકવું, ચિત્તભ્રમ. માન ૧૦ ઉપરના અર્થ. પરિભ્રમણ ૧૦ ઉપરના અર્થ.
fભાતિબ્ધ ત્રિવધવા યોગ્ય ખોળવા પત્રિમ સ્ત્રી વરબ્રમ જુઓ.
યોગ્ય. જિત્રા પુત્ર ભ્રષ્ટ થવું, પડવું, પદભ્રષ્ટ થવું, મિનિ ત્રિશેધનાર, તપાસનાર, ચવવું.
ખોળનાર. ાિ ર૦ ઉપરના અર્થ.
રિમાર્થ ત્રિશોધવા યોગ્ય, બળવા બ્રિણ ત્રિક પદભ્રષ્ટ થયેલ, પડેલ, એલ. યેગ્ય, સ્વચ્છ કરવા યોગ્ય. fમv૮ ગોળાકારવાળું, અણુપ- fમાન ૧૦ વાળવું ઝાડવું, સાફ કરવું, રિમાણવાળું.
સ્વચ્છ કરવું, એક જાતનું ભક્ષ્ય દ્રવ્ય. મિvઉઢતા સ્ત્રી ગાળ આકાર, મિાની સ્ત્રી સાવરણી, શુદ્ધ કરનારી, મv ગોળ આકાર,
સાફ કરનારી. મિસ્કિત ત્રિ. ગોળાકાર થયેલ.
પરિમાર્જિત ત્રિ. સાફ કરેલ, શુદ્ધ કરેલ, સ્થિર ત્રિવ ઘણુંજ ધીમું અતિશય મંદ.
સ્વચ્છ કરેલ. બિન ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
મત ત્રિ. માપેલ, પ્રમાણ કરેલ, fભતા સ્ત્રી અત્યંત મંદપણું ઘણી જ યોગ્ય માપવાળું, પ્રમાણસર
મિત ન માપસર. પરિત્વિ R૦ ઉપરના અર્થ. ભિર પુવાયુ.
ત્તિમતમત્ત ત્રિમાપસર ખાનાર, મિશ્ન પુછે ઘર્ષણ, ઘસવું, નાશ પમાડવું,
તાહારી. હિંસા કરવી, ગીડદી.
iffમાર ત્રિ. ઉપરના અર્થ દ્દિન નવ ઉપરના અર્થ.
જિમતદાર ૩૦ માપસર ખોરાક. મિ પુત્ર સંગ, સમીપપણું, ચળવું,
પરિમિતિ સ્ત્રી પ્રમાણુ, માપ. ઘસવું, વિચાર.
પરિમુવ અધ્ધ, મુખનો ત્યાગ, મુખ સિવાય, મિ પુત્ર અદેખાઈ, ઈષ્યપૂર્વક જેવું.
મુખવિના. ઘનિષ્ઠ પુત્ર સુગંધ, કેસર-ચંદન વગેરેથી મુવાદ્રિ પુપાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ મર્દન, ચેતરફ સંબંધ, પંડિતને સમૂહ. એક શબ્દગણ
રિત ત્રિ. સુગંધવાળું થયેલ, ખુ- | રિસૃચ ત્રિો સાફ કરવા યોગ્ય, સ્વચ્છ શબોદાર થયેલ.
કરવા યોગ્ય. મિા માપ, પ્રમાદ, વજન કરવાનું
પરિસૃચ અg૦ સાફ કરીને, સ્વચ્છ કરીને. સાધન, કાળ, સંખ્યા, વર્તુલને ઘેરાવો. વિત ત્રિ, ચોળેલ, મઈને કરેલ, આ પમિાપવા ઉપરના અર્થ.
લિગેલ, ભેટેલ fમાતરમ્ મારા માપથી, પ્રમાણથી. | રિસૃg ત્રિસાફ કરેલ, સ્વચ્છ કરેલ. રિસાય ત્રિા માપવા ગ્ય, પ્રમાણ મેર ત્રિવ માપવા યોગ્ય પ્રમાણ કરવા કરવા યોગ્ય.
યોગ્ય. ાિ પુત્ર સ્વચ્છ કરવું, શુદ્ધ કરવું, સાફ ! મોક્ષ ઉ૦ સારી રીતે મુક્તિ, નિર્વાણ, કરવું, શોધવું, ખોળવું.
મેક્ષ, મૃકવું, છોડવું.
For Private and Personal Use Only
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
परिमोष
परिवादिनी
પરિકોપ go ચોરી, ચોરવું. નિષ ત્રિચોર.
મોષણ 7૦ ચોરવું, ચોરી. gfોનિ ત્રિ, ચોર રિમોદ પુત્ર અત્યંત મેહ. મોહન ર૦ મોહિત કરવું, મોહ પમાડે.
દિ ત્રિ. મોહ પમાડનાર. fસ્ટાર ત્રિ. અત્યંત કરમાયેલ, શેક
ભય વગેરેથી ઝાંખુ પડી ગયેલ. fa એક પ્રકારને યજ્ઞ-બૃહસ્પતિ
સવ વગેરે. યિક પુ. ચોતરફથી યોગ. રિટર નં૦ પોકારવું, બૂમ પાડવી. રિથ્થા સ્ત્રી, ચૌટ વગેરે. gfધ ત્રિભેટેલ, આલિંગેલ, ઘેરાયેલ. fમમાણ ત્રિક ભેટતું, આલિંગન કરતું. ચિમા ત્રિભેટાતું આલિંગન કરાતું. મિ પુત્ર ભેટવું, આલિંગન. વિન્મ ૧૦ ઉપરના અર્થ. દિલ ત્રિ. ચોતરફથી પિકારનાર, બૂમ પાડનાર..
રારિન ત્રિઉપરના અર્થ. fમાન ત્રિ- આલિંગન કરાવા
ઈચ્છતું. fજે . ચોતરફથી ઘેરો, ચતરફથી
રોકાણ. રિદ્ર ત્રિ તરફથી ગ્રહણ કરનાર. રિઝુપ્ત ત્રિ. લેપ પામેલ, ઉડી ગયેલ,
નાશ પામેલ. રિલુપ્તવંશ ત્રિ નાશ પામેલી સંજ્ઞાવાળું, બેભાન, ચેતન વગરનું થયેલ.
પુત્ર ચોતરફ લખવાનું સાધન દ્રવ્ય. રહેવન ન યજ્ઞસ્થાનમાં ચોતરફ રેખા
વગેરે કરવી તે. mવિત્સર પુત્ર પાંચ સંવત્સરપૈકી એક
સંવત્સર.
વન નવ વરિરટન જુઓ, નીંદવું, ગાળ દેવી. રિવર્ષ ત્યાગ. પરિવર્નર ત્રિત્યાગ કરનાર, તજનાર,
છોડનાર. પરિવર્તન ૧૦ ત્યાગ કરે, તજવું, છોડવું,
ત્યાગ, મારી નાખવું. રિત ત્રિ. તજેલ, છેડેલ. પરિવર્ત પુત્ર અદલો બદલે, યુગના અંતનો સમય, ગ્રંથનો વિભાગ, કૂર્મરાજ, મૃત્યુના પુત્ર દુઃસાધ્યને એક પુત્ર, આવૃત્તિ, રાશિચક્રનું ફરવું, ચક્રના આકારમાં ફરવું, પરિવૃત્તિવાળું ધન વગેરે, ફેરફાર વિત્ત ત્રિઅદલ બદલ કરનાર,
ફેરફાર કરનાર, વારંવાર ઉત્પન્ન થનાર. પરિવર્તન ૫૦ અદલ બદલો, ફેરફાર, ચ
કાકારે ફરવું. રિવર્તન ન દુઃસાધ્યનો એક પુત્ર. પિત્તા સ્ત્રી પુરૂષના લિંગમાં થતા
એક જાતને રોગ. વર્જિન ત્રિવારંવાર આવૃત્તિવાળું, ગળ ચકર ફરનાર, અદલ બદલ કરનાર, ફેરફાર પામનાર, વારંવાર જન્મનાર. રિવર્તિની સ્ત્રી ત્રિવૃત તેમની વિખુતિ. વિદ્ધા ત્રિવ વધારનાર. પરિવર્દન ન વધવું, વધારે. વિર્દ પુત્ર રિવર્સ્ટ જુઓ. વિન 7૦ પરિવણ જુએ.
વરથ પુન ગામ. વિટું ઉ૦ સાત વાયુમાંનો એક વાયુ. ાિ પુત્ર અપવાદ-લે કાપવાદ, નિંદા,
આરોપ, તહોમત વીણા વગાડવાનું સાધન. રિવાર ત્રિક નિંદા કરનાર, ફર્યાદ
કરનાર, વાદી, આરોપ મૂકનારે. gવાનિ ત્રિઉપરના અર્થ. રિવારિની સ્ત્રી સાત તારવાળી વીણા.
For Private and Personal Use Only
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
परिवाप
પરિવાપ કુમુંડન, મુડવું, હજામત, જલસ્થાન, પરિચ્છેરૂ જુએ. વાપળ ૩૦ ઉપરના અ. વાપિત ત્રિમંડનમાં યેાજેલ, મુ ંડેલ, હજામત કરેલ. જેવા પુ॰ કુટુંબ વગેરે પરિવાર, તરવારનું મ્યાન, થેરવું, વીટવુ, ઢાંકવુ’. વાળ ન॰ વારવું, અટકાવવું. વારતા સ્ત્રી પરિવારપણું, પરિવારત્વ ન॰ પરિવારપણું, રિવારવૃત્ ત્રિ॰ કુટુંબ વગેરેના પરિવારવાળુ, પરિવારવત્ અન્ય કુટુંબ વગેરે પરિવારની
પેઠે.
વાતિ ત્રિ॰ વારેલ, અટકાવેલ, ઘેરેલ, વીટેલ, ઢાં કુલ.
ઉરવાલ પુ॰ નિવાસ, રહેવાનું સ્થાન. વાલન ન॰ વસાવવું. પરિવાલિત ત્રિ॰ વસાવેલ, શ્રેષ્ઠની સેવામાં પરાયણ.
વાદ પુ॰ પાણીનું પૂર, પાણીના પ્રવાહ. પરિવાવત્ ત્રિ॰ પાણીના પૂરવાળું, પ્રવાહવાળું જલાશય વગેરે.
પવિહિન ત્રિ॰ પ્રવાહવાળું, વહેતું, વહીને
લઈ જતુ.
વિય પુ॰ વેચવુ, ખરીદવું. િિવચિત્ ત્રિ. વેચવા ખરીદવાને વ્યા
પાર કરનાર.
વિત્ત ૩૦ પરણેલા નાના ભાઇના નિહ પરણેલા મોટા ભાઈ,
વિત્ત પુ॰ ઉપરના અર્થ. રિવિત્તિતા સ્રી॰ મોટા ભાઇ કુંવારા હાય છતાં નાના ભાઇનું પરણવું. પવિત્તત્વ ૬૦ ઉપરના અ. વિશ્વ પુ॰ એર.
વિન્દ્ર ત્રિ॰ ચોતરફથી વીધેલ. વિજ પુ॰ મોટા ભાઇ કુંવારા હાય
८५
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
परिवृत्ति
છતાં પરણનાર નાના ભાઇ. પવિત્ પુ॰ ઉપર અ. પવિત્ર પુ॰ વિત્ત જુએ. પવિષ્ટ ત્રિ॰ દાખલ થયેલ, પ્રવેશેલ, સેવા કરેલ.
વિધિ સ્રો॰ સેવા, ચાકરી, વ્યાપ્તિ, વ્યાપવું તે. परिविष्णु अव्य० ચેાતરફ વિષ્ણુ, વિદ્વાર પુ॰ વિહાર, રમત-ગમત. વિજ્ઞદ્ધ ત્રિ॰ અત્યંત વિહવળ, અત્યંત ગભરાયેલ.
િિવજ્ઞતા સ્ત્રી અત્યંત વિહવળપણું,
ગભરાટ.
વિધહત્વ ૬૦ ઉપરના અર્થ. પરિવી ત્રિ પરિવારથી વીંટાયેલ, ચાતરફથી પરાવાયેલ, ધેરાયેલ.
રીત ત્રિ॰ ઉપરના અર્થ.
પરવું ન॰ બહુ કરવું, પુષ્કળ કરવું, ચેાતરફથી વધારવું.
પëિદિત ત્રિ॰ બહુ કરેલ, પુષ્કળ કરેલ ચેાતરથી વધારેલ. પવિવૃવા ત્રિ હાથપગવાળું.
છેદેલ, કાપેલ, કપાયેલ
વૃિત્ત ત્રિ॰ તજેલ, છેડેલ.
વૃદ્ધ ત્રિ॰ અધિપતિ, પ્રભુ, સ્વામી,
For Private and Personal Use Only
માલીક.
પરિષ્કૃત ત્રિ॰ ચોતરફથી વીટાયેલ–ધેરાયેલ. પવૃિત્તિ સ્ત્રી॰ ચોતરફ વીંટવુ, ઘેરવું. પવૃિત્ત ત્રિ॰ ચોતરફથી ગાળ, ગાળાકાર કુલ, અદલા બદલા કરેલ, વારંવાર જન્મેલ, ફેરફાર પામેલ. વૃિત્તજ ત્રિ॰ ચાતરફથી ગોળાકારની સમીપનું. પરિવૃત્તિ સ્ત્રી ફેરફાર, અલા બદલા, ગાળ ફરવુ, વારંવાર જન્મવું, તે નામે એક અર્થાલ’કાર, પાછા ફરવું.
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
परिवृत्तिसह
परिशोधक
-
-
-
વૃત્તિ€ યૌગિક એક શબ્દ. વૃિ ગષ્ય પાછા ફરીને, અદલો બદલે
કરીને, ગળાકાર ફરીને, પ્રદક્ષિણા કરીને. નિવૃદ્ધિ સ્ત્રી અત્યંત, વધવું, ઘણે વધારો.
વેજી પુત્ર રવિન્દ્ર જુઓ. વિ પુત્ર ઉપર પ્રમાણે. દિન ૧૦ મે ભાઈ કુંવારો હોય છતાં નાના ભાઈને વિવાહ, મેટે ભાઈ કુંવારે હોય છતાં નાના ભાઈએ અને કન્યાધાન લેવું. દિન ૧૦ તરફનું જ્ઞાન, ચોતરફ વૃત્તિ,
સર્વ તરફ સ્થિતિ. પતિના સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. ક્વેિદનીશ ત્રિ તરફથી જાણવા મેગ્ય, સર્વ તરફ સ્થિતિ કરવા યોગ્ય.
વળીયા સ્ત્રી મેટો ભાઈ કુંવારે હોય છતાં પરણેલા નાના ભાઈની સ્ત્રી.
વિની સ્ત્રી ઉપર અર્થ. fઘેરા , વધિ જુઓ, વીંટવું, ઘેરવું, ઘેરાવ.
રાજા નં૦ ઉપરના અર્થ. રિઘન ત્રિવ ઘેરાવવાળું, મંડળવાળું. િિાન ત્રિઉપરના અર્થ. ાિ પુત્ર ઉપરનો શબ્દ જુઓ. mષિ ત્રિવ વીંટનાર, ઘેરનાર, ઢાંકનાર,
પાટો બાંધનાર, પીરસનાર. પિ 7૦ પરિવેરા જુઓ, પીરસવું. જિવંત ત્રિ. ઘેરાવાવાળું, મંડળવાળું, પીરસવાવાળું.
વન ત્રિ. ઉપરના અર્થ. gR R૦ વીંટવું. ઘેરવું, ઘેરાવ, ઢાંકણ, ગુમડા વગેરે ઉપર પાટ બાંધવો. થિત ત્રિ. વીંટેલ, ઘેરેલ, પાટો બાંધેલ,
ઘેરેલ. gિ ત્રિ, ઊંટનાર, ઘેરનાર, ઢાંકનાર, પાટો બાંધનાર, પીરસનાર.
રિવહુવાન ત્રિવિવાહ-લગ્ન કરવા
ઈછનાર. gવો ત્રિ વિવાહ-લગ્ન કરનાર, પરણનાર. gવ્ય go મસાલે. દિ પુછ પાણીમાં થતું નેતર, કુમોઝ.
વ્યાધ ત્રિો તરફથી વીંધનાર. ત્રિજી સ્ત્રી તપસ્યા, દીક્ષા, સંન્યાસ. બ્રિહિમન પુત્ર પ્રભુત્વ, સ્વામીત્વ, માલીકી,
સામર્થ્ય. પરિવાર પુત્ર સંન્યાસી, યતિ, ભિક્ષ. ત્રિાલ પુ. ઉપરના અર્થ. જિત્રા પુત્ર રત્રાળુ જુઓ. રિવાર સ્ત્રી બાવળ નામે એક વનસ્પતિ, રિફાઈનર ત્રિ સંપૂર્ણ શંકા કરવા યોગ્ય. રિફ સ્ત્રી સંપૂર્ણ શંકા. રિદિન ત્રિસંપૂર્ણ શંકા કરનાર,
વહેમી. વિરાપ પુશાપ, અત્યંત શાપ.
રાષ્ટ્ર ત્રિ. શેષ, બાકી. પરિશિષ્ટ ૧૦ બાકીના ભાગને ગ્રંથ, પૂર
વણી ગ્રંથ. દિન 7 ઉંડે અભ્યાસ, વારંવાર કરવું તે, સ્પર્શ. શુદ્ધ ત્રિો અત્યંત શુદ્ધ ઘણુંજ પવિત્ર, નિર્મળ, સ્વચ્છ, કરજમાંથી મુક્ત થયેલ.
શુદ્ધિ સ્ત્રી અત્યંત શુદ્ધિ, પવિત્રતા, સ્વચ્છતા, દેવું અદા કરવું તે.
9 અત્યંત સુકું, નીરસ. પરિશુ એક જાતનું પર્વ માંસ. શિવ પુશેષ, બાકી.
શેષ ર૦ ઉપરના અર્થ. ધિ પુ. કરજ વગેરે અદા કરવું,
અત્યંત શુદ્ધ કરવું, ચોતરફથી પવિત્ર કરવું. ધિર ત્રિઅત્યંત શુદ્ધ કરનાર પવિત્ર કરનાર, દેવું અદા કરનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
परिशोधन
૮૭
परिसंख्या
gfશોધન ઉપરના અર્થ. શિષ્ય ત્રિક અત્યંત શુદ્ધ કરવા યોગ્ય, કરજ વગેરે અદા કરવા ચોગ્ય.
રોષ પુ. અત્યંત સુકાઈ જવું. કિશોષવા ત્રિ... અત્યંત સુકવનાર. શિષr 7૦ અત્યંત સુકાવું તે. શિષr 2 અત્યંત સુકવનાર. રોજ ત્રિો અત્યંત સુકવવા ગ્ય. શિષ્ય ત્રિ. ઉપરનો અર્થ. પરિશ્રમ પુ૦ કલેશકારક પ્રયાસ, થાક, પશ્ચિમ પુરુ આશ્રય, સભા. ત્રિય ઝરવું, ખરવું, ટપકવું. ત્તિ ત્રિપરિશ્રમ પામેલ, થાકેલ, શ્રિત્તિ સ્ત્રી, પરિશ્રમ, થાક. fશ્વાન પુત્ર ઉપરના અર્થ.
ત્િ સ્ત્રી સૂક્ષ્મ પાષાણુ, કેકર. રિચિત ત્રિ. આશ્રિત, સાંભળેલ, શ્રવણ
કરેલ. રિતિ ૧૦ આશ્રય, ચિતરફથી વીંટવું, વરસાદ વગેરે દૂર કરવા માટે પડદા વગેરેથી વીંટવું. સ્થિતિ સ્ત્રી શ્રવણ, સાંભળવું. gfg ત્રિ ભેટેલ, આલિંગન કરેલ. gf પુત્ર ભેટવું, આલિગન. સ્વિત્તા સ્ત્રી સભાપણું, સભાનું કામ. વિશ્વ ના ઉપરના અર્થ. વિદ્ સ્ત્રી સભા, પરખદા. રિપત્ ત્રિવ અનુચર, સેવક, ચાકર. પરિષદ ત્રિ સભાને યોગ્ય. vષા પુત્ર સભા યોગ્ય–પવમાન અગ્નિ. દ્રિઢ ત્રિ. સભાસદ. પરિવા ન૦ ગાંઠ દેવી. સિત સ્ત્રી પ્રેરણ, પ્રેરણ કરવી. રિપૂતિ ત્રિપ્રેરણા કરનાર, પ્રેરક જેના પુત્ર પ્રેક્ષણ, સીંચવું, છાંટવું.
વિના ત્રિ. પ્રેક્ષણ કરનાર, સીંચનાર, છીટનાર,
વેચન ૧૦ વરિપૈ જુઓ. પરિપ ત્રિ. બીજાએ પિધેલ. પરિન્દ્ર ત્રિ. ઉપરને અર્થ, ચોતરફ
રહી રથનું રક્ષગુ કરનાર. of T૦ રથની ચોતરફથી રક્ષા. v i g૦ શણગારવું, ભૂષણ, અલંકાર,
હયાત કઈ વસ્તુમાં બીજા ગુણોનું સ્થાન પન, સંસ્કાર.
ત ત્રિ. શણગારેલ, ચેષ્ટા કરેલ, વાળી-ઝાડી સાફ કરેલ. તિભૂમિ સ્ત્રી યજ્ઞમાં સંસ્કારવાળી
કરેલી ભૂમિ. ખ્રિતા સ્ત્રી ઉપર અર્થ. પતિ સ્ત્રી રાહ જુઓ. ત્રિજ્યા સ્ત્રી, શોભાવવું, શણગારવું, શુદ્ધ કરવું, સાફ કરવું. gિ સ્ત્રી અન્વેષણ, શોધ, તપાસ.
ત્રિ, સર્વ તરફ નિરર્થક શબ્દરૂપ સ્તોભવાળું, સર્વ તરફથી સાંભળવા યોગ્ય. gિોક પુત્ર હાથીની પીઠ ઉપર નાખ
વાની ખૂલ. પષ્ઠિ ૨૦ સર્વ તરફ સ્થલ. નિષ્ટ ત્રિ. પુરાવૃત્તિ જુઓ. જ્હાન્દ્ર ત્રિચારે તરફથી ફરકતું, સર્વ તરફ સ્પન્દનવાળું.
પુષ્પ વગેરેથી પત્રાવલી વગેરેની રચના, પરિવાર, પરાર જુઓ. બ્રિન્ટ ગુરુ ઘી વગેરેનું ઝરવું, ટપકવું. ઘિ પુત્ર ભેટવું, આલિંગન, બ્રિચ વચ્ચ૦ ભેટીને, આલિંગન કરીને.
સંવત્સર બચ્ચ૦ વર્ષ પછી, વર્ષ ઉપર. પરિસંવત્સર પુત્ર પરિવલ્લર જુઓ.
રંથ સ્ત્રી સંખ્યા, ગણવું, ગણના, ગણત્રી, વિધિભેદ.
For Private and Personal Use Only
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
परिसंख्यात
परिहरण
રિરસંસ્થત ત્રિ. સંખ્યા કરેલ, ગણેલ. | fસ્તમ ઉ૦ વોન જુઓ. વિંધ્યાન ર૦ ofસંડ્યા જુઓ.
સ્થાન ના પૈર્ય, હીંમત. સચર go સૃષ્ટિને પ્રલયકાળ. iffથતિ સ્ત્રી ઉપરના અર્થ હાલત,દશા. પરિણમ્ય ૬૦ સભાસદ.
fuદ્ ત્રિ. વકર ત્રિ જુઓ. રિમાપન ૧૦ સમાપ્ત કરવું સંપૂર્ણ કરવું. Wિ T૦ વરિષવઃ ૩૦ જુઓ.
મૂદન નવ યજ્ઞાદિની સર્વ તરફ જળ Wન ફરકવું, સર્વ તરફથી લગાર વગેરેથી માર્જન કરવું, યજ્ઞમાં અગ્નિ હાલવું, ઝરવું, ખરવું. ઉપર બેલ્યા વિના સમિધ મૂકવી, સર્વ gfપમાન ત્રિા ફરકતું, સર્વ તરફથી તરફ પડેલા ઘાસને છેદી યજ્ઞાગ્નિમાં લગાર હાલતું, કંપતું. નાખવાં.
સ્પિન ત્રિ સ્પર્ધા કરનાર. રિસર પુત્ર નદી-નગર–પર્વત વગેરેનો છે, પરિત ન ફરકવું, ચમકવું, અંકુરિત પાસે, સમીપપણું, મૃત્યુ, વિધાન.
થવું. પ્રકાશવું, નીકળવું. ત્રિપુ ચોતરફ જળ વગેરેથી વીંટવું,
પરિત ત્રિ. ફરતું, ચમકતું, પ્રકા તરફ જવું.
શતું, અંકુરિત થતું, નીકળતું. ત્તિ સારસ્વત યાગભેદ.
પરિચંન્દ્ર પુ0 હાથી વગેરેના મદ વગેરેનું f or 7 તરફ જવું, સપની પેઠે
ઝરવું-ટપકવું-ખરવું. જવું.
ત્રિવ પુ. સર્વ તરફથી ઝરવું-ખરવું
ટપકવું. ર્વિન ત્રિો તરફ જનાર, સર્પની
સ્ત્રાવ પુત્ર ઉપરનો અર્થ, વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ પેઠે જનાર.
શારીરિક એક ઉપદ્રવ ત્રિ સ્ત્રી ચોતરફ જવું.
સ્ત્રિાવિન ત્રિ. ઝરતું, ખરતું, ટપકતું. સાવન ને શાંત પાડવું, સમજાવવું,
ત્રિવિન પુત્ર પાંચ પ્રકારનાં ભગંદરસાંત્વન કરવું.
પૈકી એક ભગંદર. લિયન ર૦ અત્યંત સાધવું, ઠરાવ કરવો. સિત સ્ત્રી મદિરા, દારૂ, ઝરવું, ખરવું, રિલાર ત્રિસર્વ તરફ જનાર.
ટપકવું. લાર ત્રિ. ઉપરને અર્થ.
ત્તિ ત્રિ. સર્વ તરફથી ઝરનાર–ખરજિલ્લાનિ ત્રિસર્વ તરફ જનાર..
નાર-ટપઢનાર. રામન પુસીમા, હદ.
બ્રુિત પુત્ર પુષ્પ વગેરેમાંથી નીકળેલ સાન્દ્ર ત્રિ, વરિ જુઓ.
રરૂપ પદાર્થ. તરત ત્રિ. સર્વ તરફ જતું, રખ
બુત ત્રિ. સર્વ તરફથી ઝરેલ-ખરેલડતું, ભટકતું
ટપકેલ. રિવાજ ત્રિઃ વડળ જુઓ. ન્જિતા સ્ત્રી મદિરા, દારૂ ત્તિ ૧૦ આચ્છાદન, ઓછાડ, ઢાંકણુ, દિનુ બચ્ચ૦ હડપચીની ઉપર. યજ્ઞની ચોતરફ દર્ભ રાખવો.
દૃા ૧૦ દોષ વગેરે મટાડ, હરણ વિસ્તૃત ત્રિ. આચ્છાદન કરેલ, ઢાંકેલ, કરવું, લઈ લેવું, ઝુંટવી લેવું, દૂર કરવું, એલ.
ત્યાગ કરે, હરી લેવું, ખંડન કરવું.
For Private and Personal Use Only
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
परिहरणीय
परीरम्भ
પર ત્રિહરણ કરવા યોગ્ય, લઈ | દિત ત્રિ, હરણ કરેલ, તજેલ, દૂર લેવા ગ્ય, ત્યાગ કરવા યોગ્ય, ઝુંટવી કરેલ, ખુંટવી લીધેલ, દોષ વગેરે દૂર કલેવા યોગ્ય, દૂર કરવા યોગ્ય, હરી લેવા રેલ, ખંડન કરેલ. યેગ્ય, ખંડન કરવા યોગ્ય, દોષ વગેરે દૂર પકિ ત્રિ પરીક્ષા કરનાર, વ્યવહાર કરવા યોગ્ય.
વગેરેમાં જુદાં જુદાં દિવ્ય વગેરેથી પળિયતા સ્ત્રી દુર કરવા યોગ્યપણું, રીક્ષા કરનાર.
ત્યાગ કરવા યોગ્યપણું, ખંડન–હરણ કરવા પાછા ન પરીક્ષા કરવી તે, પરીક્ષા. યોગ્યપણું.
પરીક્ષય ત્રિ પરીક્ષા કરવા યોગ્ય. ચિવ નો ઉપરના અર્થ. પરીક્ષા સ્ત્રી પરીક્ષા કરવી, તપાસવું. રજૂ ત્રિહરણ કરતું, લઈ લેતું, દૂર પરણિપુઅર્જુનના પુત્ર અભિમન્યુનો પુત્ર. કરતું, ત્યાગ કરતું, ખંડન કરતું, દેશ પાક્ષિત ત્રિ પરીક્ષા કરેલ. વગેરે મટાડતું, હરી લેતું.
પાક્ષિ ત્રિ પરીક્ષા કરનાર, તપાસનાર. સ્મિા ત્રિઉપરના અર્થ.
viાન્ ત્રિવ વ્યાપક, ચતરફથી જડેલ. દિવ્ય ત્રિવરિરળીય જુઓ. પીડાતા બચ્ચ૦ બહુ, પુષ્કળ, ઘણું. ર્ષિક ત્રિ. અત્યંત હર્ષ પમાડનાર, પાદુ ન ચોતરફથી બંધન, ચોતરફથી રોમાંચ ઉભાં કરી દેનાર.
બાંધવું. રસ્ત અવ્ય હાથનો ત્યાગ..
પીળાય પુ. રિલાસ જુઓ. હિટ ર૦ સુવર્ણનું બાજુબંધ. પત ત્રિચોતરફથી ગયેલ, ચોતરફ દાળr સ્ત્રી હાનિ, નુકશાન.
વીટાયેલ, ઘેરાયેલ. દ્ધાર ૩૦ અવજ્ઞા, અનાદર, તિરસ્કાર, | Tીત ત્રિ, ચેતરફ ફેલાયેલ. દેષ વગેરે દૂર કરવા તે, વરાળ જુઓ. સચ્ચ૦ ચોતરફ જઈને, ચારે તરફથી રિનિ ત્રિઅવજ્ઞા કરનાર, તિરસ્કાર ઘેરીને–વીંટીને. કરનાર, દોષ વગેરે દૂર કરનાર.
પાવાદ પુ. ચોતરફ દાહ–બળતરા. વિદ્યાર્થ સિંહ રઢાળીય જુઓ, દોષ વગેરે પુરાધાવિન પુત્ર સાઠ સંવત્સરે પૈકી એકદૂર કરવા યોગ્ય.
તાળીસમો સંવત્સર. ાિણ પુત્ર હાંસી, મશ્કરી.
પાપ પુત્ર રિવાજ જુઓ. રિરિન ત્રિહાંસી કરી જાણનાર, પ્રજ્ઞા સ્ત્રી પ્રાપ્ત કરવાની ઈચ્છા મેળમશ્કરી કરી જાણનાર.
વવાની ઇચ્છા. નિ ત્રિવ હાંસી કરનાર, મશ્કરી pg ત્રિ. પ્રાપ્ત કરવા ઈચ્છનાર, મેળવવા કરનાર.
ઈચ્છનાર. હિત ત્રિો પહેરેલ, ધારણ કરેલ. જમાવ ઉ૦ તિરસ્કાર, અનાદર. દિ ત્રિ, હીન થયેલ, ઓછું થયેલ, જીયો પુત્ર વિયોગ જુઓ. કૃશ થયેલ, નાનું થયેલ.
પર ર૦ ફળ. દૃિ ત્રિ- હરણ કરી જનાર, ત્યજી તેના પુત્ર કાચબો, દંડ. જનાર, દૂર કરનાર, દોષ વગેરે દૂર કરનાર. | પરમ પુત્ર ભેટવું, આલિંગન.
For Private and Personal Use Only
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
परीवर्त
पर्कट
વર્ત પુત્ર રિવર્ત જુઓ.
gવ મગ્ન બીજે દિવસે. પરીવાર પુછ વરવાઢ જુઓ.
સુન્ મJ. બીજે દિવસે. વાઘ પુત્ર પરિવાર જુઓ
Tણ પુ. બ્રહ્મા. પરીવાર પુત્ર રિવાર જુઓ.
હુ ત્રી. ઘણીવાર વિયાએલી ગાય. વાહ પુત્ર રિવાઢ જુઓ.
ધિત ત્રિ. બીજાએ પાળેલ. ઉત્તેજીિ સ્ત્રી, શેધ બળ, પરિચર્યા, સેવા.
પક્ષ દાચ્ચ૦ અપ્રત્યક્ષ જ્ઞાન. પીર પુ0 ચોતરફ જવું, પ્રસરવું. ક્ષિત્રિ. અપ્રત્યક્ષ જ્ઞાનના વિષયનું પાર પુત્ર પરિહાર જુઓ.
પર પુત્ર તપસ્વી. પરીવાર પુ. વેરહાસ જુઓ,
પક્ષતા સ્ત્રી પરોક્ષપણું. ge y૦ સમુદ્ર, સ્વર્ગ, ગાંઠ, પર્વત.
ત્ય નવ પક્ષપણું. ઉ પ પુત્ર તે નામે એક ઋષિ, પામો પુત્ર કોઈ બીજું ન જાણે-ન પર બચ્ચ૦ પૂર્વના વર્ષે–પિર.
દેખે તેમ કોઈ વસ્તુને ઉપભોગ કરે. હિન ત્રિ પૂર્વના વર્ષે હોનાર-થનાર, પક્ષવૃત્તિ ત્રિ- પક્ષવૃત્તિ-વર્તનવાળું. પોર હોનાર.
ક્ષાર્થ ૩૦ અદષ્ટ હેતુ. પહદ્વાર પુ. ઘેડે.
ઉદાત્રી પરસ્ત્રી બીજા સાથે પરણેલી સ્ત્રી. પાન સ્ત્રી ઘડી.
ર્ષ પુપારકે ઉત્કર્ષ, શત્રુની ચઢતી. ves R૦ કર વચન, કઠોર ભાષણ, કાળી
રિત ત્રિ. બીજાએ કહેલ, શત્રુએ કહેલ. ઝીંઝેટી, એક જાતનું ફળ.
ઉપર પુત્ર પારકે ઉપકાર, બીજા ઉપર પષ ત્રિ. કુર, કઠેર, નિર્દય.
ઉપકાર કરવો તે. પહકવચન ન કઠોર ભાષણ.
પોપનિ ત્રિ પરેપકાર કરનાર. પષવન ત્રિ કઠેર ભાષણવાળું. પરીપત ત્રિ. પોપકાર કરાયેલ. પહષવા સ્ત્રી ક્રૂર વાણી, કઠોર ભાષણ. vપાપ પુશત્રએ કરેલ ફાટફૂટ. પોષવા ત્રિ ક્રૂર વાણીવાળું. પvફા પુત્ર પારકે ઉપદેશ, બીજાને સ્ત્રીકઠેર ભાષણ.
ઉપદેશ આપવો. પોાિ ત્રિ. કઠોર ભાષણવાળું. પોપદ્ધ ત્રિબીજાએ રોકેલ, શત્રુએ પસન્ ૧૦ શેલડી વગેરેની ગાંઠ.
કેદ કરેલ. પરૂપ ન એ જાતનું ફળ.
પાકુ ત્રિ. પરમ બંધવાળું. વપક ઉપરનો અર્થ
ત્રિ. વિરાગી, રાગરહિત, વિમુક્ત. ત્તિ ત્રિમરણ પામેલ.
પોસ્ટ ૨૦ એક લાખની ઉપર સંખ્યા. ત્તિ પુ. પ્રેત, ભૂત.
પક્ષ ત્રિા એક લાખ ઉપર સંખ્યાવાળું. તમર્ણ પુત્ર યમ.
વિજ ત્રિ. શ્રેષ્ઠ-અકવાળું ઉતર ત્રિ. પારકું નહિ તે, શત્રુ નહિ તે. | પાવાવ ત્રિ. અત્યંત શ્રેઇ. તજ્ઞ પુયમ.
પ્રવીર્ ૩૦ પરમાત્મા. TRIs T૦ યમ.
ofી સ્ત્રી એક જાતને કીડે-તૈરાચિવ તવાર પુ. શ્મશાન.
પર ૧૦ પશ્ચાત્તાપ.
For Private and Personal Use Only
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पर्कट
पर्णाशन
Tદ પુ. કૌચપક્ષી.
દિ સ્ત્રી, પીપરનું ઝાડ. પટિન ડુ પીપરનું ઝાડ. Tટી સ્ત્રી કૌચ પક્ષિણ, પીપરનું ઝાડ. પર્વની સ્ત્રી દારૂ હળદર.
go મેઘ, ઈન્દ્ર મેઘને શબ્દ, વિષ્ણુ. ચિપત્ની સ્ત્રી વશ જુઓ, ઈન્દ્રાણી. પૂજા સ્ત્રી દારૂ હળદર. v ૩૦ ૩મસ. ટું લીલું કરવું. gf પાંદડું, પાંખ, નાગરવેલનું પાન. v પુ. ખાખરાનું ઝાડ. પ ત્રિ, પાંદડાંવાળું. gવા પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. gીર પુo તંબોળી. gીય ત્રિપાંદડાવાળા પ્રદેશ વગેરે. ઘઊંવરી સ્ત્રી, પાંદડાંની બનાવેલી ઝુંપડી. પૂ ર્વ પુએક જાતનું વ્રત–જેમાં ત્રણ
ઉપવાસ કરી પાંદડાંનો ઉકાળો પીવાય છે. g ઠ્ઠ પુત્ર પાંચ દિવસ અમુક અમુક
વૃક્ષોનાં પાંદડાંને કાઢે પીને કરવાનું
એક વ્રત. vvgo પુષ્પ વગરનું ઝાડ, પાંદડાને
ટુકડો. જવાડું ૧૦ પાંદડાને સમૂહ. પોપટ પુત્ર મહાદેવ. Tો ઉ૦ ચોર નામે એક ગંધદ્રવ્ય. વર્ષના પુત્ર મરણ પામેલે નહિ મળવાથી
તેને સ્થાને અગ્નિદાહ કે ભૂદાહ કરવા માટે કરાતી પાંદડાંની મનુષ્યાકૃતિ.
મેન ત્રિક પાંદડું ભેદનાર. પતિની સ્ત્રી પ્રિયંગુવૃક્ષ. પ્રમોશન પુત્ર બકરો.
મકર ત્રિપાંદડાં ખાનાર. પમોન ૧૦ પાંદડાં ખાવાં. મોગની સ્ત્રી બકરી.
g૦ નીલમ, લીલમ મણિ.
મજ ત્રિ, પાંદડાંમાંથી બનેલું, પાંદડાંને વિકાર. Tળકથી સ્ત્રી, પાંદડાંમાંથી બનાવેલી જુદૂ
એક યજ્ઞપાત્ર.
મારું go કારેલાંને છોડ. vમુર પુત્ર શિશિર ઋતુ–પાનખર ઋતુ
શિયાળા. vજ પુત્ર પાંદડાં ખાઈ જીવનાર વાનર
વગેરે પશુ. પહદ્ પુત્ર વસંત ઋતુ. પ્રઢ ત્રિ- પાંદડાંવાળું.
ત્રતા સ્ત્રી નાગરવેલ. પવત્ ત્રિપાંદડાંવાળું. પવિત્ના તે નામે એક ઋષિ. પછી સ્ત્રી, એક જાતનો વેલે-વારતા. પર્યાવર ત્રિપક્ષી.
વદિશા સ્ત્રી પાનબીડુ. પૂરા પુત્ર પડેલાં પાંદડાંવાળો પ્રદેશ,
રૂદ્રભેદ, પર સ્ત્રી. પાંદડાંની શવ્યા. પરાવર પુછે તે નામે એક દેશ. vશા સ્ત્રી પાંદડાંની બનાવેલી ઝુંપડી. પાટિઝ પુત્ર ભદ્રાશ્રવખંડમાં આવેલ
એક કુલાચળ પર્વત, પશુન્ પુત્ર શીતકાળ-શિયાળો.
ગ્નિ પાંદડાંની સમીપનો પ્રદેશ વગેરે. વિપુo પાણીની વચ્ચે રહેલું ઘર, કમળ,
શાક, અલંકાર. To go તે નામે એક ઋષિ. gf g૦ તે નામે એક ઋષિ.
ત્રિવ્રત માટે પાંદડાં ખાનાર, પાન ખાનાર. Tr૮ પુત્ર નાની હોડી, વહાણ, કોદાળી,
પાવડે, એક એકની લડાઇ. viાન પુમેધ. giાન ત્રિ, પાંદડાં ખાનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पर्णास
पर्यवस्थान
પર પુલ તુલસી. purતિ પુત્ર તુલસી. પાન્ પુ૦ વૃક્ષ. vળની સ્ત્રી માધુપણું વનસ્પતિ, તે નામે
એક અપ્સરા. ઈન્દ્ર ત્રિ, પાંદડાંવાળું. gf નાનું પાન. પર્ધાટન પર્ણશાળા, પાંદડાંની ઝુંપડી. v સ્ત્રાવ પર છે સેલ્ અપાન વાયુ
છોડ-પાદવું. પર્ફે પુકેશનો સમૂહ, પાદવું. પર્ધન ના પાદવું. પર્ફે સ્વી ૧૦ નં૦ સેદ્ ગમન કરવું, જવું. ઘઉં ૧૦ ઘર, નવું ઘાસ, લૂલા માણસને
ચાલવામાં ટેકારૂપ લાકડી-ઘોડી વગેરે. ઉદ પુ. પતિપાપડે, પાપડ, એક
જાતનું ઔષધ. Tટ g૦ પીતપાપડો, પાપડ. પરમ પુત્ર “પુષ્મીવૃક્ષ ગુગળનું ઝાડ. Fરી શ્રી સૌરાષ્ટ્ર દેશની માટી, પાપડ,
ઉત્તર દેશમાં પ્રસિદ્ધ એક સુગંધી દ્રવ્ય. પર્વર પુ. સૂર્ય, અગ્નિ, જલાશય,
આકડાનું ઝાડ, ચિત્રક વૃક્ષ. પરી પુત્ર પાંદડાંને રેસ-નસ-રગત
કંબલ. પાદ્રિ પુપાણિનીય બાકરણપ્રસિદ્ધ એક
શબ્દગણ. વિજ ત્રિલૂલું, લંગડું. પીલ નં૦ નવપલ્લવ-કુંપળ. T માં ૧૦ ર૦ સેટ ગમન કરવું, જવું. પર્વ ખાટલે, પલંગ, વીરાસનમાં
ખોળામાં ચત્તા સ્થાપેલ હાથ, ગપટ્ટ,
અafસત્રથા જુઓ. અર્થમાં સ્ત્રી. “શિવ’ નામે વનસ્પતિ.
ર્થિવ પુઠ ચોગપટ્ટ-વસ્ત્ર વગેરેથી પીઠ
જાંધ–હીંચણનું બાંધવું. વિશ્વના ૧૦ ઉપરનો અર્થ. ર્ય પુત્ર અશ્વમેધમાં પશુબંધનસ્તંભે બાંધવાનાં પંદર પશુ. રિત ત્રિ. ચોતરફ અગ્નિ વીંટીને
સંસ્કાર કરેલ. પટન ના વારંવાર ભમવું.
ના પુત્ર સર્વ તરફનો પ્રશ્ન, દૂષણ જાણવાની ઈચ્છા. અર્થનોજ ત્રિ નિગ્રહસ્થાનમાં તું આવ્યો
છે એમ કહેવા યોગ્ય. નિયોપેક્ષા – ગૌતમે કહેલ એક
નિગ્રહસ્થાન. જીર્થત્ત છેડે, અંત, છેવટ. પર્વતમૂ સ્ત્રી ગામ વગેરેનો સીમાડા-હદ. પત્તિ સ્ત્રી ગુણોને નાશ. પર્યન્ત પુત્ર વન્ય જુઓ. પર્થ પુત્ર શાસ્ત્ર તથા લોકથી વિરૂદ્ધ આ
ચાર, ફેરફાર, કાળો નાશ. ર્થિચUT ૧૦ ઘોડા ઉપર નાખવાનો સામાન
પલાણ ર્થવBધ ત્રિઅટકાવેલ, વીંટેલ. પર્યભન ને અટકાવવું, વીંટવું. અર્થલાન નઇ તે તે અર્થનું અવધારણ,
અંત, છેડે, છેવટ, શેપ અવધિ. પર્યવસાનિ ત્રિ- અંતનું, છેવટનું, શેષ
અવધિનું. વિચિન ત્રિઅંતવાળું, છેડાવાળું,
શેષ અવધિવાળું. ર્થિવલિત ત્રિ પૂર્વાપર વિચાર કરીને નિ
શ્રય કરેલ અર્થ, નિષ્કૃષ્ટાર્થ, નીચલાર્થ અર્થવ પુત્ર નીચે ડુબકી મારવી. પર્યવસ્થા સ્ત્રીવિરોધ, પ્રતિપક્ષ વાદ. ઉર્યવથાન ત્રિ વિરોધ કરનાર, પ્રતિપક્ષ
વાદ કરનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
पर्यवस्थान
પર્ચવસ્થાન ૧૦ વિરોધ, પ્રતિપક્ષ વાદ. પર્વર્વાસ્થત પુ॰ વિષ્ણુ, પર્વષ્ણુ ત્રિ આંસુથી વ્યાપ્ત. ર્યસન ન॰ દૂર કરવુ, ખસેડવું, ચાતરક્ ફેકવુ.
વૅન્ત ત્રિચેતરફ કે કેલ, દૂર કરેલ, ખસેડેલ, પડેલ, વિખરાઈ પડેલ. સ્તિ શ્રી ખાટલો, પલંગ, ખસેડવું.
દૂર કરવું.
પાસ્તા શ્રી. ઉપરના અ. હિજી ત્રિ આકુળ વ્યાકુળ, ગભરાયેલ. પર્યા છતા સ્રી. વ્યાકુળતા, ગભરાટ. પર્યાત્હત્વ ન॰ ઉપરના અ. પર્યાપહત્ ત્રિ॰ ઝરતું, ખરતું, ટપકતું, ખરતું. પાંચાન્ત ન॰ એક પક્તિમાં બીજા જ
મતા હાય ત્યારે બીજાએ આચમન કર્યું તે વેળાનું જમનારાઓના પાત્રમાં રહેલું
અન્ન.
પર્વાચિત ત્રિ. ચોતરફ વ્યાસ. પર્ચાળ ન ઘેાડાના સામાન–પલાણ વગેરે. પર્વાદન સ૦ સામશકટ ઉપર રહેલ પટ
કુટીરૂપ તેને આંધવાને પદાર્થ
પર્યાપ્ત ૬૦ થેજ, પૂર્ણ, તૃપ્તિ, સામર્થ્ય, નિવારવું, અટકાવવું, યાગ્યતા. પતિ ત્રિ॰ સમર્થ પ્રાપ્ત, પર્યાસિસંબંધવાળુ, તમોન ત્રિ॰ સંપૂર્ણ ભાગવાળુ, જેને ઉપભાગ કર્યા હોય તે, સપૂર્ણ ભાગ
કરનાર.
ત્તિ શ્રી સારી રીતે પ્રાપ્તિ. ન્યાયમમતસિદ્ધ સ્વરૂપ સંબંધ, તૃપ્તિ, પૂર્ણતા. પન્નાવ પુ॰ મિવ જુએ, ચાતરફ મેળવુ.
પર્યાય પુ॰ અનુક્રમ, પ્રકાર, અવસર, નિર્માણ, રચના, વ્યાના અમુક ધર્મ, સમાનાર્થમેધક શબ્દ
९३
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पर्युषितभोजिन्
ઈં
પર્યાયરાયન નં- પહેરગીરાનું અનુક્રમે શયન, વારાફરતી સુલુ' તે. પર્યાયરાર્ અન્ય અનુક્રમે,વારાફરતી,પર્યાયે. પોચોસ્ત ન॰ તે નામે એક અથાલંકાર. પર્યાયોત્તિ સ્ત્રી અનુક્રમે ખેલવુ, લક્ષણાવાળું ભાષણ.
પરની સ્ત્રી. સર્વ પ્રકારે રાગગ્રસ્ત અ
તેલી ગાય.
પર્યાહી લગ્ન હિ’સા. પાલીત્ય અન્ય હિંસા કરીને. પર્યાજોચન ન॰ સારીરીતે વિવેચન,વિચારવું. પર્યાવર્ત્તન 7॰ સૂર્યની પશ્ચિમમાં રહેલી છા
યાની પૂર્વમાં સ્થિતિ, પરિવર્તન-ફેરફાર. પદ્મત્ત પુ॰ પરિવર્ત જીએ, પડવુ, હવુ. ર્યુંક્ષળ ૬૦ મંત્ર બોલ્યા વિના મૌન પણે પાણી વગેરેનું યજ્ઞાદિની આસપાસ સિ ંચન. પત્યુત્તુ ત્રિ અત્યંત ઉત્કંઠાવાળુ પર્યુઅન ન॰ ઋણ, કરજ, દેવુ, ઉલ્હાર. પર્યુદ્ધ અભ્ય૰ ઉદયનું સમીપપણુ, સૂર્યદયની લગભગ.
ચુસ્ત ત્રિ॰ નિવારેલ, અટકાવેલ, નિષેધેલ, ચાતરફ ફેકલ, દૂર કરેલ. પથુવાસ પુ॰ નિવારણ, નિવારવું, અટકાવવું, નિષેધ.
વર્ચુપવેરાન ન॰ બીજું કામ છોડીને કવળ બેસવું તે.
પર્યુપાલન ન॰ સેવા, ભક્તિ, ઉપાસના. જ્યુંપત્તિત્ત ત્રિ॰ સેવક, ભક્ત, ઉપાસના
કરનાર.
ચુપાલન ત્રિ॰ ઉપર બેઠેલ,સેવેલ, ઉપાસેલ. જ્યુસ ત્રિ॰ વાવેલ. ન્યુત્તિ શ્રી વાવવું.
પર્યુષિત ત્રિ॰ વાસી, જેના ઉપર એક રાત્રિનેા કાળ વીતી ગયા હોય તે. ષિતમોઝિન ત્રિ॰ વાસી ખાનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
पहण
www.kobatirth.org
पर्यहण ૬૦ અગ્નિની ચાતરક માન કરવું તે.
Ëષ ૧૦ તર્ક વગેરેથી પદાર્થની પરીક્ષા, શોધ, ખેાળ, તપાસ.
ચૈષળા શ્રી. ઉપરના અ.
યદિ શ્રી પર્યેવળ જુએ.
O
પત્તિ ત્રિ॰ ચારે તરફ ચેષ્ટા કરનાર.
પવું સ્વા૦ ૧૦ સ૦ સેટ્ પૂર્ણ કરવું, પૂરવું, ભરવું, સમાપ્ત કરવું. પર્વે ૬ સાથળને સાંધા-ઘુટણ. વંજાર ત્રિ, ધનના લાભ વગેરેથી પર્વ ન હેાય તે દિવસે પણ પર્વનું કામ કરનાર. પર્વાન્િ ત્રિ॰ ઉપરના અ પવૅમિન્ પુપને દિવસે સ્ત્રી સાથે મૈથુન કરનાર.
પવૅન પુ॰ એક રાક્ષસ, પૂર્તિ કરવી, પૂર્ણ કરવુ,
પળા શ્રી સાંધામાં થતા એક જા તના રાગ.
વૅળી સ્ત્રી પૂનેમ, એક જાતના સાંધાને
રાગ. વેળા સ્ત્રી પખિન્ના જુએ. પર્વત પુ॰ પહાડ, દાન માટે કલ્પેલ ધાન્ય વગેરેને પર્વત, તે નામે એક મુનિ, એક જાતનું માલું, ઝાડ, એક જાતનું શાક, ધર્મના પુત્ર એક દેવ, સાતની સંખ્યા. પર્વતા પુ દ્રોણકાકએક જાતના કાગડા. પર્વતાળી સ્ત્રી એક જાતની કાગડી. પર્વતજ્ઞ ત્રિ પર્વતમાં ઉત્પન્ન થનાર. પર્વતના સ્ત્રી નદી.
.
પર્વતતૃળ ૦ એક જાતનું પહાડી ઘાસ. પર્વતનાથ પુ॰ હિમાલય, પર્વતત પુ॰ હિમાલય પર્વત. પર્વતમોચા શ્રી. પહાડી કેળ. તાત્ પુ॰ હિમાલય.
૨૪
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पर्वमूला
પર્વતરાન છુ॰ હિમાલય. પર્વતાલપુત્ર પુ॰ મૈનાક પર્વત. પર્વતરાનપુત્રી સ્ત્રી પાતી. પર્વતવાલનું ત્રિ પર્વાંતમાં રહેનાર. પર્વતવાસિની સ્ત્રી એક વનસ્પતિ. પર્વતસ્તુત પુ॰ મૈનાક પર્વત. પર્વતજીતા શ્રી પાર્વતી. પવૅતાત્મજ્ઞ પુ॰ મૈનાક પર્વત,
‘આશામાંસી’ નામે
પર્વતાત્મજ્ઞા સ્ત્રી પાતી. પયેતાધારા સ્ત્રી પૃથ્વી. પર્વતાર પુ ઇન્દ્ર પર્વતારાય છુ૦ મેધ.
પર્વતાય ત્રિ પર્વતમાં રહેનાર. પર્વતાશ્રય પુ॰ શરભ-અષ્ટાપદ નામે સિંહનું
શરભ-અષ્ટાપદ-માદા.
શત્રુ પશુ. વેતાથયા હ્રીં પર્વતાસન ન॰ તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ આસન. વતીય ત્રિ પર્વતમાં હાનાર-થનાર-એક પહાડી જાત. વત્તા ત્રિ પર્વતમાં રહેનાર. પર્વતમ પુ એક જાતનું માછલું. ધિ વુ॰ ચન્દ્ર, કપૂર.
For Private and Personal Use Only
પવૅન ન॰ ઉત્સવ, ગાંઠ, અમુક લક્ષણ, પ્રસ્તાવ, ગ્રં વિચ્છેદ-સ્થાન, ગ્રંથને અમુક ભાગ, ચૌદશ-આઠમ-અમાસપૂનેમ, સૂર્યસંક્રાન્તિ, અમાસ સુધીને કે પૂતેમ સુધીને કાળ, અંશ, ભાગ, ચાતુર્માસ્ય યાગમાં વૈશ્વદેવ-વરૂણપ્રધાસશાકમેધ–શુનાસીરીય-એ ચાર યાગ, ચન્દ્રસૂર્યનું ગ્રહણ, પડવે અને પુનેમ કે અમાસની વચ્ચેને કાળ
પર્વપૂર્ખતા સ્ત્રી પર્વનું સંપૂર્ણ પણું, ઉત્સ
વની પૂર્ણતા. પર્વમૂહા સ્ત્રી ધોળી ધ્રો-ખડ.
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पर्वयोनि
पलली
પર્વયોનિ પુછે જે ગાંઠમાંથી ઉગે છે-તે
શેલડી વગેરે. પર્વરી પુરા પાંદડાંના ડીંટાનો રસ, ગર્વ,
વાયુ, પાંદડાંની રગ, મડદુ, વ્રતકંબલ,
પાંદડાંના ચૂર્ણને રસ, પૂર્વી પર્વ, ઉત્સવ. પર્વરન્ ૬૦ દાડમ. પર્વવત્રી માલાદૂ-એક જાતની ઘેખડ. પર્વજ પુરુ પડવે અને પૂનમ કે અમા
સની સંધિ. પણ પુત્ર પર્વને અંત. પર પુત્ર આંગળીના વેઢાનો ફલે.
પર્વિત પુરુ પહાડી માછલું. પર્ધા પુત્ર ગ્રહણના જુદા જુદા કાળના
અધિપતિ. પર ન પડખાંનું સ્થાન-પાર્થસ્થાન. પાન ૫૦ મે. ઘન ત્રિક પીડાતું, વિચારોગ્ય. પણું ૩૦ હરકોઈ આયુધ-હથિઆર, ફરશી,
કુહાડી. પર હી. પડખાંનું હાડકું.
પnિ go ગણપતિ, પરશુરામ. વર્ણામ પુપરશુરામ.
૪ ત્રિ- હાડકાંવાળું. પડ્યેય ફરશી, કુહાડી. ટ્ઝરિ કુપાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક શબ્દગણ.
સ્વ ૦ ૦ સે સ્નેહ કરવો. gf સ્ત્રી સભા,ધર્મોપદેશકેની મળેલી સભા. Tદ્ર ત્રિા સભાસદ. પર્ષિવા ત્રિપૂરવા યોગ્યપણુથી ગ્ય. ટ્વિન ત્રિપૂરવા યોગ્ય, ભરવા યોગ્ય. પ રૂા. ૫૦ ૩૦ સે ગમન કરવું, જવું. પદ્ ગુર૦ મ. સ. યે રક્ષણ કરવું બ
ચાવવું. પદ્ધ ર૦ માંસ, જતિષપ્રસિદ્ધ અમુક કાળ,
આઠ રતિ ને બે માસાનું વજન, ત્રણ
લાભાર, ચાર કર્થ. પત્ર પુત્ર દાણા વગરનું ધાન્યનું પરાળ. પઢવચા સ્ત્રી એક જાતનું શાક. પટા પુત્ર ધોળે રંગ. પક્ષ ત્રિધોળા રંગવાળું, ધળું પહૃક્ષાર ઉ૦ રૂધિર, લેહી. પટા પુત્ર લીંપનાર, ઘર વગેરે ધોળનાર. પર ત્રિો ભીરૂ, બીકણું. પર પુ. શરીરમાંની પિત્ત ધાતુ. પષ ૫૦ રાક્ષસ, કણ, ગુગળ, લાખ,
રાસ્ના વનસ્પતિ, મુંડેરી વનસ્પતિ,
કેસુડું, ખાખરે, ગોખરૂ. પEા સ્ત્રીઝીણે ગોખરૂ, મહાશ્રાવણી
વનસ્પતિ, માખી. પર સ્ત્રી રાક્ષસણી. પદ્ધ ત્રિ. જેના સેવનથી માંસ વધે છે
તેવું દ્રવ્ય. પ૮ પુ. તે નામે એક દેશ. પલા સ્ત્રી તે નામે એક નગરી. પદ્ધઃિ પુo પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ
એક શબ્દગણ. પરિચ પુ. કાગડે,
પ્રિય ત્રિક માંસ જેને પ્રિય હોય તે. પબિયાં સ્ત્રી કાગડી. ૪િમાં સ્ત્રી વિષવદ્દ દિનાર્ધથી ઉત્પન્ન
થયેલી શંકુછાયા. પટઢ ૧૦ માંસ, કાદવ તલને બળ, વૈ
ઘકપ્રસિદ્ધ પિષ્ટકભેદ, અનાજનું પરાળ. પ૮૮ go રાક્ષસ, પદઈશ્વર પુત્ર શરીરમાંની પિત્ત ધાતુ. ટિપ્રિય પુત્ર કાગડો. પશિ ત્રિક માંસ જેને પ્રિય હોય છે. પદ્ધઝિયા સ્ત્રી કાગડી. પારોય ૩૦ ગંડરોગ. સ્ટિી શ્રી રાક્ષસણું.
For Private and Personal Use Only
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
पलव
www.kobatirth.org
પવ પુ॰ જીવતાં પકડેલાં માછ્યાંની ગતિ અટકાવનાર માંછલાં પકડવાનું એક યંત્ર. પતિ ત્રિ જેતે પળીયાં આવી ગયાં
હાય તે, લાંબા આયુષવાળુ. પછન્ન પુ॰ શરીરમાંની પિત્ત ધાતુ. પછાત્ર ૬૦ માંસના સારાંશ,
પાñ પુ॰ શિશુમાર નામનું એક જાતનું
માછ્યું.
પજાઉં છુ॰ ડુંગળી.
પાર્ પુ॰ રાક્ષસ. હાર્ ત્રિ॰ માંસ ખાનાર,
પાન પુ॰ રાક્ષસ. પાટ્ટુન ત્રિ॰ માંસ ખાનાર. પટ્ટાનો કી રાક્ષસણી. પજાવી સ્ત્રી॰ રાક્ષસણી.
પાન્ન ૬૦ માંસમિશ્ર રાંધેલું અન્ન, એક માંસમિશ્ર પકવાન.
પઢાર પુ॰ હાથીનું લમણું, કઠપાશ, ગળે આંધવાને પાસલેા.
પાપટ્ટા સ્રી નેત્રાંજન, આંખની દવા. પાચન ન॰ ભયથી નાસી જવું તે. પછાયમાન ત્રિ॰ ભયથી નાસી જતું. પહાચનપર ત્રિ॰ ભયથી નાસી જવામાં તત્પર.
પછાયનપીયન ત્રિ॰ ઉપરના અ. પાચિત ત્રિ॰ ભયથી નાસી ગયેલ, ભયથી નાસી જનાર.
પાચન ત્રિ॰ ભયથી નાસી જનાર. પૂજાજ પુ૦ ૧૦ અનાજનું દાણાવગરનું-ભુસું
પરાળ.
પછાન્દોદર્ પુ॰ આંબાનું ઝાડ. પહાનિ ત્રિ॰ માંસના સમૂહવાળું. પાહી સ્ત્રી માંસને સમૂહ. પહારા ૧૦ પાંદડું.
પારા પુ॰ ખાખરાનું ઝાડ, રાક્ષસ, લીલા રંગ, મગધ દેશ.
९६
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પારા ત્રિ॰ માંસ ખાનાર, નિર્દય, ક્રૂર, લીલા રંગનું.
पल्ययन
પહારાજપુ૰ ખાખરાનું ઝાડ,ડી-વનસ્પતિ. પહારાપ, શ્રી અશ્વગંધા-આસંધ વનસ્પતિ. પારાવ્ય પુડિંગ.
પહારવિ પુ॰ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક શબ્દગણું.
પછારાન્તા સ્ત્રીનોંધપત્ર-અજમેાદ વનસ્પતિ. પહઽશન પુ॰ વૃક્ષ.
પાચન ત્રિ॰ પાંદડાંવાળુ,
પાશિદ્ધ ત્રિ॰ પાંદડાંની સમીપના પ્રદેશ વગેરે, ખાખરાના ઝાડની સમીપને પ્રદેશ વગેરે.
પહાશી શ્રી રાક્ષસણી, લાખ, સ્ત્રી, રાઠી વનસ્પતિ.
પહાશીય ત્રિ॰ પાંદડાંવાળુ
હિજ ત્રિ॰ એક પલ જેટલા માપનું દ્રવ્ય. હિન્દી સ્ત્રી ધેાળા વાળવાળી વૃદ્ધ સ્ત્રી, ગર્ભિણી ગાય.
પથિ પુ॰ કાચનેા કુંપા, કિલ્લા, ગાયનું ઘર-ગાશાળા, દ્ધિ જુએ.
પતિ ન॰ વૃદ્ધાવસ્થાથી થતી કેશની ધે!ળાશ, કેશપાક, પળીયું, શિલાજીત, કાદવ, ગુગળ, મરી, તાપ, ગરમી, પતિ ત્રિ વૃદ્ધ, પળીયાંવાળું. પહિતકૂળ ૧૦ પળીયું ન હોય તેને પળીયાંરૂપ કરવાનું સાધન.
પદ્ધિતમવિષ્ણુ ત્રિ॰ પળીયાંવાળા ન હોય તે, પળીયાંવાળા થનાર. પહિતમાત્રુત્ત ત્રિ॰ ઉપરના અ પતિનું ત્રિ પળીયાંવાળું, વૃદ્ધ.
d
પલ્ય ત્રિ॰ ઉત્તમ.
પચવર્ચત્ત ત્રિ. ઉત્તમ તેજવાળું. ચંદ્ર પુ॰ પચે જુએ. પચચન ૧૦ ઘેાડાનું જિન, પલાણ.
For Private and Personal Use Only
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
पल्याण
www.kobatirth.org
પલ્યા 7 ઉપરના અ.
પલ્યુર્ ૩૦ ૩મ॰ સ॰ સેટ્ છેદવું, કાપવું, પવિત્ર કરવું. પલ્યૂજ઼ ૩૦ ૩ł સ૦ સેટ્ ઉપરના અર્થ, પટ્ટ્ સ્વા॰ ૧૦ ૧૦ સેટ્ ગમન કરવું, જવું. પલ્લુ પુ॰ અનાજ ભરવાનું એક જાતનું પાત્ર, ટાલા વગેરે.
É૯ પુન॰ ક્ષુદ્ર જલાશય-નાનું તળાવ, ખાખાચીયું.
પવ પુ॰ 7 નવું પાંદડું, કે પળ, નવાં કુંપળવાળી શાખા, વિસ્તાર, લાખને રંગ, બળ, અલતાનેા રંગ, વલય, શાખા વગેરેના સાંધાના પાંદડાંને સમુદાય, ડાળ, શૃંગાર, શણગાર, ચપલતા, સ્ત્રીપુરૂષને પ્રેમ, વન, જંગલ.
પાવા પુ॰ એક જાતનુ માલું, વેશ્યાને પતિ, આસાપાલવનું ઝાડ. પર્ણવ પુ॰ 7 નવુ પાંદડું, કુંપળ. પવત્રુ પુ॰ આસાપાલવનું ઝાડ, વર્ષવદ્રુમ પુ॰ ઉપરના અ. પછુવાદુર પુ॰ શાખા, ડાળ. પવાર્ પુ॰ હરણ, મૃગ. પછવાની સ્રી હરણી, મૃગલી, પહેવાધાર પુ॰ શાખા, ડાળ. પર્ણવાસ્ર પુકામદેવ.
પવિત્ર ત્રિ॰ કામી.
પવૃવિત ત્રિ॰ નવાં પાંદડાંવાળું, વિસ્તાર
વાળું, લાખથી રંગેલું. પવિત પુ॰ લાખને રંગ, પવિત્ પુ॰ વૃક્ષ.
હિ હ્રીઁ ક્ષુદ્ર ગામ, નાનું ગામડું, ઝુંપડી, ઘર, એક જાતનું શહેર, ગરાળી. હિજા સ્ત્રી ઉપરના અ. દ્ધિવાદુ પુ॰ એક જાતનું ઘાસ. પટ્ટી સ્રી પત્નિ જુએ.
૧૩
९७
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पवनेश्वर
વર્લ્ડ ન॰ ક્ષુદ્ર જલાશય, નાનું તળાવ, ખામેાચીયુ.
વહાવાર પુ॰ કાચ.
પવ પુ॰ વાયુ, સુપડાથી ઝટકવું. વ ન॰ ગાયનું છાણું.
પવન પુ॰ વાયુ, વિષ્ણુ, તે નામે એક વર્ષ,
પ્રયત્ન.
પવન ૬૦ સુપડાથી ઝાટકવું, કુંભારને નીમાડા, પાણી.
વન ત્રિ॰ પવિત્ર, સ્વચ્છ, પવનતનય પુ॰ હનુમાન, ભીમસેન. પવનપ્રમવ પુ॰ હનુમાન, ભીમસેન, અગ્નિ. પવનવિનય પુ॰ તે નામે એક ગ્રંથ-જેમાં શ્વાસાĮાસની ગતિ ઉપરથી શુભ-અશુભા જણાવેલ છે.
પવનવ્યાધિ ૩૦ યાદવ-ક્ષત્રિય ઉદ્ધૃવ, વાયુના રાગ–વાઇ.
પવનવ્યાધિ ત્રિ॰ વાયુના રાગવાળુ –વાયજ્ઞ, ફેરાના રાગવાળું.
પવનસુત પુ॰ હનુમાન, ભીમસેન. વનામન પુ॰ હનુમાન, ભીમસેન, અગ્નિ. પવનાવુનવુ॰ એક જાતનું ઝાડ–પહારુ. પવનાહ પુ॰ એક જાતનું અનાજ. પવનારા પુ॰ સ.
પવનારા ત્રિ॰ વાયુનું ભક્ષણ કરનાર. પવનારાન પુ. સ.
પવનારાન ત્રિ॰ વાયુનું ભક્ષણ કરનાર. વનારાનારા પુ॰ ગરૂડ, મેરપક્ષી. પવનારાનાશો શ્રી ગરૂડ પક્ષિણી, મેાર
♦
પક્ષિણી.
પવનારાની સ્રી॰ સાપે.
પવનારી શ્રી॰ સાપે.
વનાદત ત્રિ॰ વાયુએ હલાયેલ, વાયુના રાગથી હણાયેલ.
વનેશ્વર ૬૦ કાશીમાં આવેલું શિવલિગ.
For Private and Personal Use Only
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
पवनेष्ट
પવનેષ્ઠ પુ માનિત્ર એક જાતના લીબડાનું ઝાડ.
વમાન પુ॰ વાયુ, ગાર્હ પત્યે અગ્નિ, સામ. વમાન ત્રિ- પવિત્ર કરતું. પવમાનાત્મન છુ. એક યયિ અગ્નિ. વધુજ પુ॰ તે નામે એક ઋષિ. પવાા સ્ત્રી વટાળીયા. ષિ પુ ઈન્દ્રનું વા. વિ શ્રી. વાણી.
પવિત ત્રિ॰ પવિત્ર, પવિત્ર કરેલ, શુદ્ધ કરેલ. વિતવ્ય ત્રિશુદ્ધ કરવા યોગ્ય, પવિત્ર કરવા ચેાગ્ય.
વિત ૬૦ મરી. વિષ્ણુ ત્રિ॰ પવિત્ર કરનાર, શુદ્ધ કરનાર. પવિત્ર પુ॰ નથીતેા સંસ્કાર કરનારા ખે દર્ભ, અનામિકા આંગળીમાં પહેરવાની દર્ભની વીંટી–પવિત્ર, જનેાઇ, વિષ્ણુ, અનું ઉપકરણ, ઘી, મધ. પવિત્ર સ્ વરસવું, વૃષ્ટિ, તાંબું, પાણી, ચ', ઘસવું તે.
પવિત્ર પુ॰ તલનું ઝાડ, ‘પુત્રનીવ’ નામે વૃક્ષ. પવિત્ર ત્રિ-ત-શૌચ-પવિત્રતા વગેરેથી પવિત્ર–શુદ્ધ.
પવિત્રા પુ॰ પવિત્ર જુએ, પીપળાનું ઝાડ,
ઉંબરાનું ઝાડ, દર્ભ, દમનક વૃક્ષ. પવિત્રા ૬૦ માછલાં પકડવાની જાળ. પવિત્રતા હ્રૌપવિત્રપણું, શુદ્ધપણું, પવિત્રત્વ ન॰ ઉપરના અ. વિધાન્ય ન જવું.
.
વિત્રા શ્રી તુલસી, તે નામે એક નદી, હળદર, પીપરનું ઝાડ.
પવિત્રાત્તેપળ ન॰ વિષ્ણુ વગેરે દેવને ઉદ્દેશી
જના આપવી તે. પવિત્રાોદળ 7 ઉપરના અ. વિધિત ત્રિ॰ પવિત્ર કરેલ, શુદ્ધ કરેલ. વિકી ન પવિત્ર કરવુ, શુદ્ધ કરવું.
९८
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पशुता
પવિત્રીત ત્રિ॰પવિત્ર કરેલ, શુદ્ધ કરેલ. વિમવન ૬૦ પવિત્ર થવુ, શુદ્ધ થવુ. પવિત્ર માવ પુ॰ ઉપરના અ. પવિત્રાભૂત ત્રિ॰ પવિત્ર થયેલ, શુદ્ધ થયેલ. ર્ણચન્દ્ર પુ॰ તે નામે એક ઋષિ. પતૃ ત્રિ॰ પવિત્ર કરનાર, શુદ્ધ કરનાર. નવીનત્ત પુ ગર્ભને ઉપદ્રવ કરનાર એક અસુર.
પછી ૬૦ આયુધ, થિર, વજ, જાજ જીએ
વીવ પુ॰ વના શબ્દ.
વ્ય ત્રિ॰ પવિત્ર કરવા યાગ્ય, શુદ્ધ કરવા યેાગ્ય, યજ્ઞપાત્ર વગેરે.
પામ્યા મ॰ સ॰ મેટ્ બાધ કરવા, હુરકત કરવી, હજુ.
પણ્ ૬૦ સમ॰ સ૦ સેટ્ સ્પર્શ કરવા, અડકવું, ગમન, જવું.
પણ્ પુ॰ ૩મ॰ સ॰ સેટ્ બાંધવું, કેદ કરવું. પાવ્ય ત્રિ॰ પશુના હિતનું પશુસંબંધી. પશુ પુ॰ રૂંવાટી અને પૂછડાવાળું પ્રાણીપશુ, પ્રમથ, દેવ, હરકાઈ પ્રાણી, બકરા, એક પ્રકારના યજ્ઞ, ચક્રીય ખરા, તત્રપ્રસિદ્ધ સાધકાને એક ભાવ, શૈવાગમપ્રસિદ્ધ જીવાત્મા, અગ્નિ, ચિત્રક વૃક્ષ. પશુ મધ્ય દેખવું, જોવું,
પશુ૫ પુ॰ યજ્ઞના પશુનું સંસ્કારાદિ કર્મ, પશુળિયા સ્ત્રી. મૈથુન.
પશુગાયત્રી શ્રી યજ્ઞમાં હવાના પશુના કાનમાં કહેવાને એક મત્ર. પશુથાત પુ॰ પશુના વધ.
પશુચર્યા શ્રી. પશુના જેવે નિજ્જ
આચાર.
પશુતTM અનેકને ઉદ્દેશી એક જાતના એક પશુનું ગ્રહણ, પશુને સ્વાધીન, ૫
શુકલ્પ. પશુતા સ્ત્રી પશુપણું,
૭
For Private and Personal Use Only
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
पशुत्व
પશુત્વ ન॰ પશુપણું.
પશુદ્ર ત્રિ॰ પશુનું દાન કરનાર, પશુ આ
પનાર.
પશુવા શ્રી કાર્તિક સ્વામીની અનુચર એક
માતૃકા.
પહેવતા શ્રી. પશુની અધિષ્ઠાયક દેવતા, જેને પશુ આપવાના હોય તે દેવ.
પશુધર્મ પુ॰ થેજ મૈથુન વગેરેના સેવનરૂપ પશુ સમાન ધર્મ-જંગલીપણું. પશુનાથ પુ॰ શિવ, પશુઓને સ્વામી. પશુપ ૩૦ શિવ.
પશુપ ત્રિ॰ પશુઓને પાળનાર, પશુઓને
સ્વામી.
પશુપતિ પુ॰ શિવ, યજુર્વેદની કર્મકાંડપતિ બનાવનાર એક પડિત, ઔષધિ. પશુપતિ ત્રિ॰ પશુપાલક, પશુઓને સ્વામી. પશુપવજ ૧૦એક જાતની માથ-જૈવ મુશ્તા પશુપાજ વ્રિ પશુ પાળનાર, પશુઓનું રક્ષણ કરનાર. પશુપાજ ત્રિઉપરના અ. પશુપાન ૧૦ પશુએ પાળવાં, પશુઓનું રક્ષણ કરવું.
પશુપારા પુ॰ પશુરૂપ જીવાતા બધ. પશુપારાજ પુ॰ તે નામે એક રતિબંધ. પાણેરળ ૧૦ પશુને હાંકવું તે, પશુપ્રેરળ સ્રી॰ ઉપરના અ, પશુમન્ ત્રિ॰ પશુઓવાળુ. પશુમારમ્ અન્ય પશુની પેઠે મારીને. પશુમોનિજા સ્ત્રી લતા, વેલ, ટા જુએ. પશુવાન પુ॰ તે નામે એક યાગ. પરન્તુ સ્ત્રી॰ પશુને બાંધવાની દોરી. પશુરાન્ ૩૦ સિંહ.
વચન પુ॰ સિંહ. પશુની સ્રી સિહણુ.
પશુવર્ધન ન॰ પશુને પુષ્ટ કરનાર અમુક
વ્યાપાર.
९९
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पश्यन्त्र
પશુ પુ પશુઓમાં રહેનાર દૂધ વગેરે. પશુન ત્રિ॰ પશુનું દાન કરનાર, પશુ
આપનાર.
પશુલમાનાયિક ત્રિ॰ પશુયાગ સબંધી મત્ર વગેરે. પશુસમ્ભવ ત્રિ॰ પશુમાંથી ઉત્પન્ન થનાર દૂધ વગેરે.
પશુ તળી સ્ત્રી આત્રાતકનું ફળ. પશુન્ય ન॰ પશુયોગ.
પદ્મા અન્ય પછી, પાછળથી, છેવટે, છેલ્લે,
તે પછી.
પશ્ચાત્ અન્ય ઉપરના અ. પશ્ચાત્તાત્ અન્ય વલ્લા જુએ. પશ્ચાત્તાપ પુ॰ કરેલા કર્માને અયેાગ્ય માની શાક કરવા તે, પસ્તાવે. પશ્ર્ચાત્તાવિક્ ત્રિ॰ પસ્તાવા કરનાર. પશ્ચાદે પુ॰ પાછળના અભાગ. પશ્ચિમ ત્રિ॰ પાછળનું, પાછળ હેાનાર– થનાર, છેવટનું, છેલ્લું. પશ્ચિમાત્ર પુ॰ રાત્રિને પાછળના ભાગ, પાછલી રાત. પશ્ચિમાત્રિ સ્ત્રી પાબ્લી રાત. ઉમા સ્ત્રી॰ પશ્ચિમ દિશા, પશ્ચિમનૂપજ પુ॰ તે નામે એક રાજા. પશ્ચિમોત્તા સ્ત્રી. પશ્ચિમ અને ઉત્તરની
વચ્ચેની દિશા–વાયુકાણુ.
પચ ત્રિ॰ યથાત જોનાર, ચાગ્ય જોનાર. પર્વ અન્ય પ્રશંસા તથા વિસ્મય અઈમાં વપરાય છે.
પચત્ ત્રિ॰ દેખતું, જોતું. પશ્યતો ત્રિસૌના દેખતાં-આંખ આંજીને ચારનાર-એક જાતના ચાર. પચતી સ્ત્રી દેખતી, જોતી સ્ત્રી, એક
જાતની વાણી.
પ્રવચન ૧૦ એક જાતના યાગ. પચન્ત્ર ન॰ પશુઓને નીકળવાનું યંત્ર.
For Private and Personal Use Only
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पश्ववदान
पांसुकूल
પાન ન૦ પશુઓના અમુક અમુક ! તર, પીતપાપડે, એક જાતનું કપૂર, રૂદ્રભેદ. અંગનું છેદન.
viણુ સ્ત્રી અટકાવવાળી સ્ત્રી, એક પરંવાર પુછે તંત્રપ્રસિદ્ધ એક આચાર, જાતની સુગંધી ઔષધિ. પશુઓનો આચાર
પાંરાસ ર૦ હીરાકસી. fશ્વ સ્ત્રી એક પશુયાગ.
પાંસુરી સ્ત્રી રાજમાર્ગ. પશ્ચિક સ્ત્રી અશ્ચિચયનાથે ઈષ્ટકાભેદ.
vi૮ ૧૦ નામ વગરનો કોઈ દસ્તાવેજ. Tāદિ સ્ત્રીપશુયાગના અંગરૂપ એક ઈષ્ટિ.
પાંક્ષા ૨૦ ક્ષારલવણ પશિની સ્ત્રી અગીઆર પશુઓથી
પાંજુવર પુ. વરસાદનો કરો. સાધ્ય એક યજ્ઞ.
પાંસુરન પુત્ર શિવ. T૬ સ્વા. મ ત હરકત કરવી, હણવું. પશુરામા પુત્ર તંબુ, દૂકિત કટીતટ, પદ્ ૩૦ ઉમ૦ નં૦ સે સ્પર્શ કરવો, જવું.
વિદ્ધાપક, પ્રશંસા, ધૂળનો ઢગ. પણ ૩૦ મ. સ. સેક્ બાંધવું, કેદ કરવું. પશુષ ને એક જાતનું લવણ પષ્ટવા પુ. પાંચ વર્ષનો ભાર ઉંચકી
viણુપત્ર ૨૦ “વારતૂ' નામનું એક શાક. શકે તેવો બળદ.
પશુમાં નવ એક જાતનું લવણ. પEહી સ્ત્રી, પાંચ વર્ષની ગાય.
પાંશુમન પુક્યારો, કયારારૂપ એક પંર્ ૩૦ ૩મદ સઇ સૈય્ નાશ કરવો, નાશ
જાતનું ખેતર. પમાડવું.
પશુ પુ. લૂલે, લંગડો, ડાંસ, મચ્છર. ૦ ૩૮ સ સ હરકત કરવી, હણવું.
fશુfroft સ્ત્રી‘ના’નામે વનસ્પતિ. પર્ ૩૦ ૩૦ ૩૦ સે અડકવું, જવું.
નઇ તે નામે એક દેશ. પર્ ૩૦ ૩૦ ૧૦ હૈ બાંધવું, કેદ કરવું.
પાંશુત્રિ ધૂળવાળું, વ્યભિચારી, દુષ્ટ,પાપી. પરન્ ૧૦ રાષ્ટ્ર, દેશ. पस्त्य न० १२.
પશુરુ પુ. મહાદેવ, વ્યભિચારી પુરૂષ, પચાવત ત્રિ. ઘરવાળું.
શિવનું એક અસ્ત્ર, ખાટલાનો એક ભાગ. જરા પુત્ર શાસ્ત્રના આરંભનું સમર્થન
એક ઝાડ, કરનાર ઉપોદઘાત, સંદર્ભ ત્રુગ્રંથભેદ.
પશુરા સ્ત્રી પૃથ્વી, વ્યભિચારિણી સ્ત્રી, gવ પુદાઢી-મૂછ રાખનાર એક મલેચ્છ
અટકાવવાળી સ્ત્રી. જતિ.
vi gઇ લુલે, લંગડા T સ્ત્રી જ્ઞાgિી નામે વનસ્પતિ.
પાંવ પુo ધૂળને વરસાદ, ૫ ૦ ૫૦ ૫૦ નિ પાન કરવું, પીવું.
પવન ત્રિવાંદન જુઓ. [ સા ૧૦ સ. અનિદ્ રક્ષણ કરવું.
viષર પુત્ર પાંશવ જુઓ. ત્રિ. પીનાર, રક્ષણ કરનાર.
viળ ત્રિ. વાંદરા ત્રિજુઓ. Hવાર ત્રિક દૂષક, દુષ્ટ કરનાર, દૂધણુ -
gig jo giજુઓ. પનાર.
પણુ સ્ત્રી પાંડુરા જુએ. પાંરાવ યુ, એક જાતનું લવણ,
gયુસ વાંગુલીત જુઓ. પરાવ્ય ત્રિધૂળથી નાર-થનાર, પાંડુરી સ્ત્રી વાંચી જુઓ. પાંશુ પુધૂળ, અનાજ વગેરે માટેનું ખા- | Tig૪ નવ વાંઝ જુઓ.
For Private and Personal Use Only
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
पांसुक्षार
પાંમુન્નાર ૧૦ વાંગુક્ષાર જુએ. પાંનુષત્વ પુ॰ પાંડુર જી. પાંનુષન પુશિવ. પાંસુધામર પુ.પાંગુચામર જુઓ. પાંસુજ્ઞ ન૦ પાંશુન જુએ. પાંદ્યુપત્ર ન પાંવત્ર જુએ. પાંતુમય ન વાંચુમત્ર જુએ. પાંદ્યુમન વુ વાંમર્દ્રન જુએ. પાંસુર પુ॰ પાંચર જુએ.
www.kobatirth.org
.
પાંમુતળી સ્ત્રો॰ પાંશુરાનળી જુએ. પાંસુરાષ્ટ્રે નવાંરાષ્ટ્ર જી. પાંઘુદ્ધ ત્રિ॰ પાંચ ત્રિ॰ જુએ. પાપુજી પુ॰ વાંચુ પુ॰ જુએ. પાપુજા સ્ત્રી પાંશુરા જીએ. પાંસુવ પુ॰ પાંવ જીએ. પાંનુવર્ત પુ॰ પાંચવર્ષ જુએ. પાદવુ॰ રસોઇ કરવી, રાંધવું, રસાઇ, ધાવણું બાળક, વૃદ્ધાવસ્થાથી કેશ વગેરેતી પકવતા–ધાળાશ, ઘુવડ પક્ષી, રાષ્ટ્રભગ, તે નામે એક દૈત્ય,
१०१
પાન્ન ત્રિ॰ પાર્કલ, પત્ર, પકવબુદ્ધિવાળુ, ઘેાડુ, અલ્પ, ઉત્તમ, શ્રેષ્ઠ.
પાળ પુ॰ એક જાતનું ઝાડ,
પાન ન॰ કાચ લવણ,
પાનેં ત્રિ પાકથી થનાર, પરિપાકથી ઉત્પન્ન થનાર. પાન પુ॰ પરિણામ, શાના રોગ. પાત્રા મળ્વ પકવ બુદ્ધિવાળુ, પાપૂર્વી સ્ત્રી પાકેલી દૂર્વા–ધો-ઘાસ. પાદિક્ પુ॰ ઇન્દ્ર
પાપાત્ર ૬૦ રાંધવાનું વાસણું. પાપુટી સ્રી કુંભારના નીભાડા. પાપણ ન પા વૃક્ષ. પામાર્ગને ન૦ રાંધવાનું વાસણુ, પામવુ 7 ઉપરના અ. પામત્સ્ય પુ॰ રાંધેલું માછલું, એક જાતને
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पाकुक
કીડા, સમુદ્રનું એક માલું.
પાયજ્ઞ નુ॰ ચરૂપાકથી કવ્યુ એક યજ્ઞ, નાના યજ્ઞ, ઉત્તમ યજ્ઞ. પાજ્યશિષ્ઠ પુ॰ પાકયજ્ઞના વ્યાખ્યાનરૂપ એક ગ્રંથ. પાક્ષિજ ત્રિ॰ પાકયજ્ઞમાં હેાનાર થનાર. પાજ્ઞિય ત્રિ॰ પાકયનને ચેાગ્ય. પારસન ન॰ તેજપત્ર-તમાલપત્ર. વાહ ત્રિ॰ મોઢું પાકવાથી પડેલ ક્ષત, અન્નપાકનાશક અગ્નિની મંદતા. પા∞ 7 કુષ્ટ ઔષધિ.
રાજ્ય પુ॰ અગ્નિ, વાયુ, હાથીનેા તાવ, મેાધનદ્રવ્ય, ચિત્રક વૃક્ષ. વાહ ‰િ પાક લાવનાર, રસાઇ આણનાર. પાહિ સ્ત્રી રાહિણી નામે વૃક્ષ પાહી સ્રી. ‘ક્વાંટી’વૃક્ષ. પારાજા શ્રી રાંધવાનું ઘર, રસાડું. पाकशासन पु० न्द्रि
પારાાર્તાને પુ॰ ઇન્દ્રના પુત્ર વૈજયંત,
અર્જુન, વાલી વાનર. પારા સ્ત્રી ખડી, ચાક. વ્યાસંસ્થ પુ પાકસાધ્ય એક યજ્ઞ. પત્તુત્વત્ પુ॰ પરિપક્વ મનથી સામાભિષવ કરનાર યજમાન.
પાસ્થાન ન પાાાા જુએ. પાTM સ્ત્રી ધાવણી છેાકરી, બાળા. પારિ પુ॰ ધાળુ' સાનું, ઇન્દ્ર. પાર્જિત્ ત્રિ॰ પાક કરનાર, રાંધનાર, રસાઇ
For Private and Personal Use Only
કરનાર, પાકવાળુ.
પામિ ત્રિ॰ પાકથી બનેલ, પાકથી તૈયાર થયેલ.
પામિન્ પુ॰ પરિપકવતા,પરિત બુદ્ધિપણું, પાકપણું, અલ્પપણું, ઉત્તમપણું, પાડુ ત્રિ॰ પાક કરનાર, રાંધનાર, રસાઈ
કરનાર.
પાÓજ ત્રિ॰ ઉપરના અ.
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
पाक्य
www.kobatirth.org
પાઢ્ય ત્રિ॰ પકાવવા યેાગ્ય, રાંધવા ચાગ્ય, પાકથી સાધ્ય, પાકના હિતનું. પા= ૬૦ બિડલવણ,
પાચ પુ॰ પાંશુલવણ, જવખાર. પક્ષ ત્રિ॰ પક્ષનું, પક્ષસંબંધી, પખવાડીયાનું, પખવાડીયાસંબંધી.
પાન્નાચળ શ્રી॰ પક્ષમાં હેાનાર-થનાર, ૫ખવાડીયાનું, પખવાડીયામાં હાનાર-થનાર. પાક્ષિશ ત્રિ॰ પખવાડીયામાં હેાનાર-થનાર, પક્ષનું, પક્ષસંબંધી, સંશયકેાટીમાં હાનાર
થનાર.
પાલટ્ટુ ત્રિ॰ પાખડી, ઢાંગી, નાસ્તિક. પાપજ ત્રિ ઉન્મત્ત, બેભાન, ગાંડુ. પાń ત્રિ॰ પતિમાં હેાનાર-થનાર, ૫ક્તિ છંદવાળું પાìય ત્રિ॰ પંક્તિને યોગ્ય. પાઠ્ય ત્રિપ`ક્તિમાં બેસવા યેાગ્ય. પાચ ત્રિ॰ પકવનાર, પાક કરનાર, રાંધનાર, રસાઇ કરનાર, જેના ખાવાથી અન્ન પાચન થઈ શકે તેવું ઔષધ વગેરે. પાચન્દ્ર પુ॰ અગ્નિ, જારાગ્નિ, શરીરમાંની પિત્ત ધાતુ, ચિત્રક વૃક્ષ.
પાચન 7 પાપના નાશ કરનાર પ્રાયશ્ચિત્ત, દોષપાચનનું સાધન દ્રવ્ય. પાચન પુ અગ્નિ, અમ્લરસ, ખાટા રસ, રાતે એરડા, ચિત્રાનું ઝાડ.
પાચન ત્રિ॰ પકાવનાર,પચાવનાર, રાંધનાર. પાત્રના પુ॰ પાચન પુ॰ જુએ. પાચન ન ટકણખાર. પાનની સ્ત્રી હરડે.
પાવહ ત્રિ॰ પકાવનાર, રાંધનાર, પાચન
કરનાર.
અગ્નિ, વાયુ,
પાષણ પુ॰ રાંધવાનું દ્રવ્ય, ચિત્રક વૃક્ષ. પાત્રહ 7૦ રાંધવું, પકાવવું, પાચન કરવું.
૦૨
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पाकट
પાચ સ્ત્રી॰ રાંધવું, પકાવવું.
ચિયા સ્રી. ઉપરના અર્થ, રાંધનારી, રસાઇયણ,
પાત્રી શ્રી. એક જાતને વેલેા.
પાચ્ય ત્રિ॰ અવશ્ય પકાવવા યેાગ્ય, અવસ્ય રાંધવા ચાગ્ય.
પાનમ્ ન બળ, પાનય ત્રિ॰ બળકર.
પાશ્ર્ચપાહ ત્રિપાંચ કપાળસંબંધી. પાર્શ્વનન્ય પુ॰ વિષ્ણુના શંખ, એક અગ્નિ. પાચનચધર પુ॰ વિષ્ણુ પાર્શ્વનન્યાયનિત્રિ વિષ્ણુના પાંચજન્ય શંખની સમીપનું.
પાżદા ત્રિ॰ અમાસ કે પુતેમને દિવસે હેાનાર–થનાર.
પાશ્ચર્ય પુ॰ પંદર સામધેની મત્રાથી પ્રકટ કરવા યાગ્ય, અલૌકિક અગ્નિ. પાશ્ચમૌતિજ-ત્રિ આકાશ વગેરે પાંચ
મહાભૂતથી બનેલ.
પાજ્ઞિ ત્રિ॰ પાંચ યજ્ઞનું, પાંચ યજ્ઞ સંબંધી.
For Private and Personal Use Only
પાથજ્ઞ ન॰ પંચયજ્ઞનું કર્યું. પાર્શ્વવિજ ત્રિ॰ પાંચ વર્ષની વયનું. પાચTMત્રિ પાંચ શબ્દથી બનેલ
કાઇ વાઘ.
પાર્થિ પુ॰ પાશુપત આગમ. પાચાહ ત્રિ॰ પંચાલ દેશમાં હેાનાર-થનાર. પાગ્રાહ 7॰ પ્રવ્રુત્ત તથા નિવૃત્ત શાસ્ત્ર, પાલ્લાહ ત્રિ॰ પંચાલ દેશનું, પંચાલ દેશ સંબંધી.
પાશ્ચાર્જિા સ્ત્રી પુતળી, ઢીગલી. પાચાહી સ્ત્રી દ્રૌપદી, પંચાળદેશની સ્ત્રી. पाद अव्य० સંમેાધનના અર્થમાં વપરાય છે. પાટ ત્ર॰ ચીરનાર, ફાડનાર. પાટ પુ॰ પહેાળાઈ.
પાટજ fă છેદનાર, ચીરનાર, ફાડનાર.
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पाटक
१०३
पारीकुट
પદવી પુ. મહાકિષ્ન, વેંત, કટકાન્તર, | પાટવિ સ્ત્રી, ચણેઠી.
પાસા ચલાવવા, મુડીનો નાશ, રોકવું, પાટા સ્ત્રી‘વઠ, વનસ્પતિ. રોકાણુ, ગામને એક ભાગ.
grદત ત્રિ. ચીલ, ફાડેલ. પરચા પુત્ર ચોર.
પર સ્ત્રી બાલાવૃક્ષ, પરિપાટી અનુક્રમ, Tટર નો છેદવું, ફાડવું, ચીરવું,
ગુણાકાર વગેરેને સ્પષ્ટ ક્રમ. પાટપુ ધોળા મિશ્રણાલ રંગ ગુલાબી રંગ. પાટીfખત ૧૦ લીલાવતી વગેરે અંકશાપર ન૦ ગુલાબનું ફૂલ, એક જાતનું ધાન્ય - સ્ત્રરૂપ ગણિતશાસ્ત્ર. आशुधान्य.
પાટીદ પુત્ર ચંદન, વીર જુઓ. Tદઢ ત્રિ, ગુલાબી રંગનું, ગુલાબી, ધોળા પાટુપદ ત્રિા ચીરનાર, ફાડનાર. મિશ્ર લાલ રંગનું.
ત્ય ચીરવા યોગ્ય, ફાડવા યોગ્ય. પટકુમ પુત્ર પુન્નાગ વૃક્ષ.
જાહ્ય ૧૦ એક જાતનું શાક -પઢશા. Tદા સ્ત્રી ગુલાબનો છોડ, રાતું લેધર, પર પુત્ર શાસ્ત્ર વગેરેનો અભ્યાસ, ભણવું, દુર્ગા દેવી, પાડલ.
ભણાવવું. પટિટાપુu R૦ ગુલાબનું ફૂલ, રાતા લે- પાર ત્રિ. ભણનાર, ભણાવનાર, પુરાધરનું ફૂલ.
ણાદિ વાંચનાર. પાદટાપુપુત્રિમ ૧૦ પદ્મકાઇ.
છે પુત્ર પાઠનો વિચ્છેદ, પાઠ પડવો, Tદાવતી સ્ત્રી તે નામે એક નદી, ભણવામાં ત્રુટિ, છંદમાં વિરામ સ્થળ. દુર્ગા દેવી..
પટન ન ભણાવવું. પઢિ સ્ત્રી પાડલ, ગુલાબનો છોડ, ઘટા- દિન ત્રિ. ભણાવનાર. વાહ વૃક્ષ.
પદના સ્ત્રીભણાવવું, પટિટિવ પુત્ર બીજના ધર્મને જાણનાર. પમ્િ સ્ત્રી પાઠશાળા નિશાળ, ભણવાનું પરિજિત ત્રિવધેળામિશ્ર લાલ કરેલ, ગુ- સ્થળ. લાબી કરેલ.
પરમાર સ્ત્રી મેના પક્ષી. પઢિપુત્ર ને તે નામે એક નગર–કુ- પાદવ ત્રિ પાઠવાળું, ભણવાવાળું ભણેલ. સુમપુર.
દરઢિા ત્રી નિશાળ, ભણવાનું સ્થાન. પત્રિપુત્રના નવ ઉપર અર્થ. પાટિન ત્રિપટવ7 જુઓ. Tદી ત્રી, વાઢિ જુઓ, કભી વૃક્ષ,
પઝિની સ્ત્રી મેના પક્ષી. મુશ્કેચ વૃક્ષ.
પદા સ્ત્રી તે નામે એક વનસ્પતિ–વિટ્ઝર્જી પટોપમ પુત્ર ધોળામિશ્ર લાલ રંગનો પદાર્થસૂર્ણ ૧૦ વૈદ્યકપ્રિસિદ્ધ એક દવા. એક મણિ.
પદિાન પુ૦ ગુગળ, એક જાતનું માછલું. Tદા હોંશીઆરી, ચતુરાઈ, આરોગ્ય, Tiટ દીન જુઓ. નીરોગીપણું.
ટિકા સ્ત્રી પાય વનસ્પતિ, ભણનારી સ્ત્રી. Tદા પુત્ર પૈ૦ પટુના વિદ્યાથી ચતુરના શિષ્ય. વડત ત્રિ. ભણવેલ. પાવજ ત્રિવ હોંશીઆર, ચતુર ધૂતારું, ઠગ. પરિન ત્રિ. ભણાવનાર. પશિ ત્રિઢોલ વગાડનાર, નગારું દિન ૩૦ ચિત્રાનું ઝાડ. વગાડનાર,
પાટીદ પુત્ર ચિત્રાનું ઝાડ.
For Private and Personal Use Only
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
पाठीन
પાટોન પુ॰ એક જાતનું માલું, ગુગળનું ઝાડ, પાટીન ત્રિ. ભણાવનાર, ભણનાર. પટેલ ત્રિ॰ પાડા વનસ્પતિમાં હાનાર-થનાર. પાચ્ચે ત્રિ॰ ભણવા યાગ્ય, ભણાવવા યેાગ્ય. પાઈકની સ્ત્રી માટીનું વાસણું. પાળ પુ॰ વ્યવહાર, પણ કરવું, હાડ બન્ની, સમય, હાથ.
પાળ પુ॰ હાથ, ચિહ્ન વૃક્ષ. પાઈન સ્ત્રી હાટ, દુકાન, બજાર. ઈદ ત્રિ॰ પણથી ખરીદેલ. પળા છપિયા શ્રી ‘મમુદ્રા’ કાચબાના આકારની એક મુદ્રા. પાળિર્મનું પુ॰ મહાદેવ, પાળિર્મનું ત્રિ॰ એ હાથ વડે વગાડનાર. પાળિયા સ્ત્રી કાર્તિક સ્વામીની અનુચર એક માતૃકા, એક જાતની ક્રુડછી, પાળિયાં સ્ત્રી કાતિ કવામીની અનુચર
માતૃકા.
ળિયાત 7॰ તે નામે એક તી, પાળિયદીત ત્રિ॰ પાણિ ગ્રહણ કરેલ, લગ્ન
કરેલ.
પળચઠ્ઠીતી સ્ત્રી જેની સાથે વિધિપૂર્વક લગ્ન કર્યું હોય તે સજાતીય સ્ત્રી. પńળપ્રદ્મ પુ॰ વિવાહ, લગ્ન. પાળિપ્રદળ ૬૦ ઉપરના અ. પર્વાભપ્રદ બજત્રિ વિવાહના અંગરૂપ મંત્ર. નિશ્રદ્દીત પુ॰ પતિ, ભરથાર, પરણનાર,
૮
પતિ.
નિગ્રાદ પુ॰ ઉપરના અ.
વર્તુળય ત્રિ॰ હાથની તાળી વગાડનાર, હાથની થાપી વડે નરહ્યાં વગાડનાર કારીગર. પાળિયાત પુ॰ હાથ ઢાકનાર, લપડાક મારનાર, હાથ ડોકવા તે.
નિષ્ર ત્રિ હાથની તાળી ખજાવનાર, હાથવડે નરઘાં વગાડનાર, કારીગર. પાળિયાપલ્ય ન હાથની ચપળતા.
१०४
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पाणिहोम
પાળિજ્ઞ પુ॰ નખ. પŕળતજી ન॰ હથેળી, એ તેાલાનું વજન. પાળધર્મપુ॰ પાણિગ્રહણરૂપ ધર્મ, વિવાહ. વર્તુળન પુ॰ પાણિનિ મુનિ વર્ણન પુ॰ પાણિનિ મુનિ. પાળિનીચ ત્રિ- પાણિનિ મુનિમાં ભક્તિવાળું, પાણિનિ મુનિએ જાણેલ, પાણિનિ મુનિએ રચેલ–કહેલ.
પર્વાધમ ત્રિ હાથ ડાકનાર, હાથથી
વગાડનાર, હાથ તપાવનાર. પાળિ—ય ત્રિ॰ ઉપરના અ,હાથથી પીનાર. વળિવદ્ ન॰ એ હાથ અને એ પગ. પાળિપાવત્ ત્રિ॰હાથ પગવાળું, પાળિપીન ૧૦ વિવાહ, એક બીજાના હાથનું મન. fળવન્ય પુ॰ વિવાહ, લગ્ન. પાળિમુત્ પુ॰ ઉંબરાનું ઝાડ.
પર્દાળમુન ત્રિ॰ હાથવડે ભાજન કરનાર. નિમર્ પુ॰ મરે વૃક્ષ, કરમદાનું ઝાડ, હાથ મડવા. પળમટ્ ત્રિ॰ હાથ મચડનાર. પાળિમા પુ॰ વાળિમર્દ પુ॰ જુએ. પાળિમજ ત્રિવાળિમરૢ ત્રિ॰ જુએ. પŕળમુર્ત્ત ન॰ હાથવડે ફેંકાતું અસ્ત્ર. પળમુત્ત્ત ત્રિ હાથવડે મૂકેલ-છાડેલ. પળમુલ યુ॰ પિતૃદેવ, પાદિ પુ॰ નખ.
નિવાર્ત્ર
હાથ કોકનાર, હાથ વડે
For Private and Personal Use Only
વગાડનાર.
પળવા% ત્રિ. ઉપરના અર્થ. નિસર્યાં સ્ત્રી॰ દોરડું, દોરી. પાસ્થિ ત્રિ॰ હાથમાં રહેનાર. ઉજસ્થાનજ ત્રિ હાથવડે તાલ આપનાર, હાથની તાળી બજાવનાર. પાળિોમ ૬૦ સુપાત્ર બ્રાહ્મણના હાથમાં કરવાને હામ.
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पाणीतक
१०५
पाण्डुलिपि
Thત પુત્ર કાર્તિક સ્વામીની અનુચર | એક ચિકિત્સા. માતૃકા.
Tહુનિ ત્રિ, પાંડુ રોગવાળું, કમળાના પારા નવ વિવાહ, લગ્ન.
રોગવાળું. પાઇ ત્રિ. gue જુઓ.
પડુતર પુ. ધવવૃક્ષ-ધાવડીનું ઝાડ. પve g૦ મરવાનું ઝાડ, ધોળો રંગ. Tvહુતીર્થ ન તે નામે એક તીર્થ. Tv9 ત્રિવ ઘોળું, ધોળા રંગનું Tહુના પુત્ર પુન્નાગ વૃક્ષ, ઘેળો હાથી, પve R૦ મોગરાનું ફૂલ, ગેરૂડ
ધોળો સર્પ Tvપુ િસ્ત્રીશીતરાક્ષ નામે ઝાડ. લુપુત્ર પુત્ર પાંચ પાંડવોમાં કોઈ એક.. પvsa૫૦ પાંડુ રાજાનો પુત્ર યુધિષ્ઠિર વગેરે.
Twદુપુત્ર શ્રી. રેણુકા નામે એક ગધદ્રવ્ય. vgવામઢ પુ. શ્રીકૃષ્ણ.
પાદુpg ત્રિ. ધોળી પીઠવાળું-જે એક પાપડવાચન પુત્ર શ્રીકૃષ્ણ.
ખરાબ લક્ષણવાળું ગણાય છે. પાડવીયન ૧૦ શ્રીકૃષ્ણ
પughઈ પુપટેલ-પંડોળું. giveી સ્ત્રી પાંડુરાજાની પત્ની કુંતી પાદુટી સ્ત્રી, ચીભડાને વેલો. તથા માદ્રી.
પહુમૂમ ત્રિધળી જમીનવાળું. પાવર ત્રિ પાંડનું, પાંડવે સંબંધી. પહુભૂમિ સ્ત્રી ધોળી માટી, ખડી, ચોક, T ય પુત્ર પાંચ પાંડવોમાં કોઈ એક. વહુત્તિ સ્ત્રી ધોળી માટી,ખડી,ચોક.. પાછલા ૩૦ પંડનો પુત્ર.
પug૬ સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. જિત્ય ૧૦ પંડિતાઈ, પંડિતપણું પંડિ- પાકુર પુ. ધોળો-પીળા મિશ્ર–રંગ કમતેનું કામ.
ળાનો રોગ. Tહુ પુત્ર ધોળો પીળો રંગ, ફીક્કો રંગ, Tદુર “ચિત્ર' નામે એક રોગ-જેમાં
પાંડવોનો પિતા પાંડુ રાજા, ઘેળો રંગ, શરીરે ઘેળાં ચાઠાં થઈ જાય છે. તે નામે એક નાગ, ધોળો હાથી, તે નામે Truહુર ત્રિ, ધોળા-પીળા મિશ્ર રગવાળું, રોગ, કમળો એક જાતની સુપ વનસ્પતિ,
ધળું. પટેલ વૃક્ષ, તે નામે એક દેશ, દેશને પાદુ પુરુ એક જાતનું શાક. રાજા, કડુ, કબુતર.
પાહુપતા સ્ત્રીધોળાશ, સફેતી, ધોળાTદુ ત્રિ. ધોળું પીળું, ધોળા રંગનું પીળા મિશ્ર રંગપણું. પાંડુ-કમળાના રોગવાળું.
પાપડુત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ. Tvહુ રૂ. પાંડુ દેશ, પાંડુ રાજા, પાંડુ પvહુકુમ પુરુ “યુગ' નામે એક વૃક્ષ. દેશનો રાજા, ઘેળો રંગ.
પાદુ98 ત્રિપાઇggટ જુઓ. પugટા પુત્ર અઘાડે વનસ્પતિ givપુર સ્ત્રી એક જાતની સુપવનસ્પતિ. પપુત્ર પુછે રાજાને ગ્ય કામળ- Tધુરા સ્ત્રી માઘળી વનસ્પતિ, ધોળી શાલ, એક જાતનો પત્થર.
જુઈ, પીળી સુઈ. પાદુકોટિનું ત્રિ. રાજાને યોગ્ય કામળ- પાછલુરા ઉn ‘મન’ વૃક્ષ, ધોળે રંગ.
શાલવાળું, રાજાને યોગ્ય કામળથી ઢ. ધોળા પીળા રંગ. કાયેલો રથ.
g૦ ધોળી શેલડી. Tઇલુન ૧૦ વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ ત્રણને લગતી | Trugિિ સ્ત્રી મુસદ્દો, ખરડે.
૧૪
For Private and Personal Use Only
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पाण्डुलेख
१०६
पात्य
પટ્ટા ઉપરના અ. પાઇહુથ પાપ જુઓ. Toડુત્રોમન ત્રિ. ધોળા રૂવાટાંવાળું. પબ્લોમા ત્રિક ઉપરનો અર્થ.
vલુટોમર સ્ત્રીમાળ” નામે વનસ્પતિ. Tuદુર્વા સ્ત્રી જેમાં મૂત્ર સાથે સાકર
જેવા કકડા નીકળે છે તે મીઠે પ્રમેહ રોગ. પાદુમિત્રા સ્ત્રી કૌપદી. Tvgો પુતે નામે એક સંકીર્ણ જાતિ. TVા ત્રિ પાંડ નામના દેશમાં રહેનારા પાઠ્ય પુત્ર પાંડુ નામના દેશનો રાજા. પાશ્ચવાટ પાંડુ નામના દેશમાં આ
વેલી મોતીની એક ખાણ. વત્ ત્રિરક્ષણ કરતું, બચાવતું. પતિ ૩૦ નક્ષત્ર મંડળનો અધિષ્ઠાતા એક દેવ, રાહુ, સૂર્ય સિવાયના ગ્રહોની ઉત્તરદક્ષિણ ઉતરતી ગતિ, પડવું, આઘાત,
અથડામણું. પતિ ઝિ૦ રક્ષણ કરેલ, બચાવેલ, પડનાર,
પતન પામનાર. પાતા ત્રિો પાડનાર, પતન કરનાર. પાત ૧૦ પાપ, અનુપાતક. પાતા પુત્ર પાપને રેગ. પતિfજન ત્રિ પાપના યોગવાળું. પનિ ત્રિક પાપી.
પુસૂર્યનો પુત્ર-શનૈશ્ચર, યમ, સુગ્રીવ, વૈવસ્વત મનુ, તસ૮ ૧૦ પતંજલિએ પાણિનીય સૂત્ર ઉપર રચેલ મહાભાષ્ય, પતંજલિનું યોગ
શાસ્ત્ર , પતંત્રિન પુત્ર “પત્રિનું શબ્દવાળો કોઈ
અધ્યાય કે અનુવાક. પતન ઝિ૦ પતન કરનાર, પાડનાર. પતન ન પાડવું, નીચે લઈ જવું, પતિજ ત્રિપડવાના સ્વભાવાળું
પતિવ્ય ત્રિપાન કરવા યોગ્ય રક્ષણ યોગ્ય. પાતા નં૦ ભુવનની નીચેનો ભાગ, સર્વ
કરતાં નીચે રહેલું સ્થાન. વરાહ પુ વડવાનળ, ખાડો. તાતુ પુત્ર તે નામે એક દાનવ. પતિારી સ્ત્રી તે નામે એક લતા. પતાની પાતાળમાં રહેનાર
દૈત્ય–નાગ વગેરે. Ttતાનિવાર ત્રિ. ઉપરનો અર્થ પતીનિવસિ પુરુ પાતાળમાં રહેવું તે.
તાનિવરિન ત્રિો પાતાળમાં રહેનાર. પતાવલિન ત્રિપાતાળમાં રહેનાર, પતઢિવાહિની સ્ત્રી નાગરવેલ. પતાનુ ત્રિપાતાળમાં રહેનાર-દૈત્ય
નાગ વગેરે. mતિ પુ. પ્રભુ, સ્વામી, પક્ષી. પાતિવા ઉ૦ શિશુમાર નામે જલચર. પતિ સ્ત્ર શિશુમાર-માદા. પતિત ત્રિવ પાડેલ. પતિનું ત્રિપડનાર. પતિઢી સ્ત્રી માછલાં વગેરે પકડવાની
એક જાળ, સ્ત્રી, એક જાતનું માટીનું વાસણ. તુજ ત્રિ પડવાના સ્વભાવાળું. જાતુ પુરુ પાણીનો હાથી, guત જુઓ. પ ત્રિ૦ રક્ષણ કરનાર, પાન કરનાર,
પીનાર. પz go એક જાતનું ઘાસ, ગંધપત્ર. પાત્રતા સ્ત્રી, રક્ષકપણું, પીનારપણું. પતૃત્વ ર૦ ઉપરના અર્થ. પત્તાવ ર૦ સેના ગણનારનું કર્મ, સેના
ગણનાપણું પનોતા પુત્ર પુત્રી” એવા શબ્દવાળો અને
ધ્યાય કે અનુવાક. પાચ ન પતિપણું, માલીકી, સ્વામીત્વ. પચિ ત્રિ પાડવા યોગ્ય.
For Private and Personal Use Only
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पात्र
૨૦૭
મા
-
-
-
-
-
-
-
પાત્ર 10 પુત્ર પાત્ર, વાસણ.
મત ત્રિ ભોજન સમયેજ હાજર પત્ર ૧૦ યજ્ઞનો સુવા, દાન આપવા ગ્ય - થયેલ કામમાં નહિ.
સુપાત્ર, જલાધારસ્થાન, રાજાના અમાત્ય, mમિત્તકિ પુત્ર પાણિનીય વ્યાકરણ નાટકનું પાત્ર, માપ.
સિદ્ધ એક શબ્દગણ. પત્રટ ઉ૦ કપટ-ચીંથરાની ગોદડી વગેરે.
પાત્રોપર ૧૦ પાત્રોનું ઉપભૂષણ. પારદ ત્રિકૃશ, દુર્બળ.
પત્ર ૧૦ પાપીઓનું રક્ષણ કરનાર પત્રટીર પુયોગ્ય વ્યાપારયુક્ત મંત્રી, લે
પવિત્રતા સ્ત્રી પાપીઓનું રક્ષણ કરવાપણું. ઢાનું પાત્ર, કાંસાંનું પાત્ર, રૂપાનું પાત્ર, પત્તત્રત્વ ૧૦ ઉપરનો અર્થ. સિંધાન જુઓ, અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ, પાથ ન પાણી. “વિજ્ઞાશ” જુઓ, કાગડે, કંકપક્ષી. THથ પુત્ર અગ્નિ, સૂર્ય, ચિત્રાનું ઝાડ, ત્રી સ્ત્રી, કાગડી, કંકપક્ષિણ.
આકડાનું ઝાડ. પાત્રતા સ્ત્રી પાત્રપણું, સુપાત્રપણું યોગ્યતા. થર્ ૧૦ પાણી, અન્ન, આકાશ, પાત્રત્વ ને ઉપરના અર્થ.
if Y૦ વટેમાર્ગુને છોકરે. પત્રિપાઢ ત્રિક પાત્રનું રક્ષણ કરનાર.
પાથી સ્ત્રી વટેમાર્ગુની છોકરી. પાત્રપાઇ g૦ તુઘટ જુઓ.
grશી મુસાફરપણું. પત્રકૂત ત્રિસુપાત્ર થયેલ, દાન વગેરે
પાથર્ પુત્ર સમક. નેત્ર. આપવા યોગ્ય થયેલ
પાથેય ત્રિક માર્ગમાં ખાવાયોગ્ય દ્રવ્ય-ભાતું. પત્રિમૃત્ ત્રિસેવક, નોકર.
પાથેજ ૫૦ કન્યા રાશિ, તે નામે એક દેશ. પત્રશુદ્ધિ સ્ત્રીત્ર નીચે શબ્દ જુઓ. Tચી ત્રિ પાથેય નામના દેશમાં હેનારત્રરરર પાત્રશુદ્ધિ-માટી-જળ વ- થનાર. ગેરેથી પાત્ર શુદ્ધ કરવું તે.
પથો ૦િ કમળ, શંખ. પત્રાસન ન યજ્ઞનાં પાત્રોનું શાસ્ત્રોક્ત થોલ ત્રિ. પાણીમાં ઉત્પન્ન થનાર, ક્રમ પ્રમાણે યજ્ઞસિદ્ધિ માટે સ્થાપન.
થાત ત્રિ. પાણીમાં ઉત્પન્ન થયેલ. ત્રિલી ત્રિએક પાત્ર વવાય તેવું ખેતર થોનાર ઉ૦ કમળ, શંખ. વગેરે, એક પાત્ર જેમાં સંભવે તે પાત્રને થોર પુત્ર મેઘ, મોથ. લઈ જનાર.
પાથર ત્રિ- પાણી આપનાર. guત્ર સ્ત્રી એક પાત્ર જેટલું જેમાં વવાયા પાથોષર પુત્ર મેઘ, મોથ. તે ખેતરનો વિભાગ.
પાથો પુત્ર સમુદ્ર. grત્રિનું ત્રિક પાત્રવાળું.
પથવિધિ g૦ સમુદ્ર. પત્રિય ત્રિ પાત્રને યોગ્ય.
Tણ્ય ત્રિહદયાકાશમાં હોનાર થનાર. પાત્ર સ્ત્રી પાત્ર, વાસણ.
પ૬િ૩૦ પગ. ત્રીજા ત્રિ. પાત્રતા જુઓ.
v પુત્ર પગ, લેક કે મંત્રને ચતુર્થાશ, ત્રય ૧૦ યજ્ઞદ્રવ્ય.
વૃક્ષ વગેરેનું મૂળ, ચોથો ભાગ, મોટા પાત્ર ૫૦ નં૦ યજ્ઞદ્રવ્ય.
પર્વતની પાસે ના પર્વત, કિરણ, પાર્થીવ પુ. ૧૦ યજ્ઞદ્રવ્ય.
ગ્રંથને ભાગ, અર વ, ભાગ, ગમન, વેટ ત્રિ. નીચેના શબ્દ જુઓ. | ગતિ, જવું, તે નામે એક ઋષિ.
For Private and Personal Use Only
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पादक
पादविग्रह
પાત્ર ગમન કરવામાં કુશળ. પ ટેલ પુ. નૂ પુર–ઝાંઝર.
છું તે નામે એક વ્રત. પાણી પુ. ‘ી રોગ–જેમાં પગ
સૂજેલું રહે છે. T હ્ય ઉ૦ ગ્રહણ કરવા યોગ્ય, પગ. પસ્થિ પુ- પગની ઘુંટી, પગને સા. પર ૧૦ પગને ગ્રહણ કરવાપૂર્વક
પ્રણામ. Gરવૃત્ત ને પગે વિલેપન માટેનું ઘી. પાવર ત્રિપગના વ્યાપારમાં-હાલવા ચાલવામાં કુશળ.
તુર પુબકરો, રેતી, પીપળાનું ઝાડ, કરંજ વૃક્ષ, કેવળ પારકા દેવ કહેનાર
પુરૂષ. પાતુને સ્ત્રી બકરી. પાપંચ ન પગનું ચપળપણું દ્વાન પુત્ર પાયદળ, પાળો.
વારિન ત્રિક પગે ચાલનાર. પાત્ર ૫૦ શકિ. પાલ ત્રિ, પગમાં થયેલ રોગ વગેરે.
ગસ્ટ ૧૦ પગનું પાણચરણદક, છાશ. T૮ ત્રિ. જેમાં ચોથે હિસ્સે પાણી
vtv સ્ત્રી લતા, વેલ. પાપા સ્ત્રી પાત્રા જુઓ. પાપારા પુઘોડાને પગે બાંધવાનું દેરડું
દામણ, સાંકળ, ધ જુઓ. પિશ સ્ત્રી લતા, વેલ. પાપડ ઉ૦ ૧૦ પગ મૂકવાની બાજઠ. પાપોટા સ્ત્રીઘાંજા વગેરેની કારીગરી. પરિક્ષાઢના ૧૦ પગ ધવાનું પાણી, પગ
ધોવા તે. પામ પુરુ પગ ગ્રહણ કરીને પ્રણામ.
ધાર પાત્ર જુઓ. પ્રદર પગથી મારવું તે. પાવજ પગ બાંધવા. પાપન ન ઉપર અર્થ, ગાય-ભેંસ. વગેરેને પગે બાંધવાનું દોરડું-દામણ. મારા પુત્ર પગની નીચેનો ભાગ, ચોથા ભાગ, પા ભાગ. પરિમાન્ ત્રિએક ચતુથાશ પ્રાપ્ત કરનાર. પવિમૂઢ 7૦ પગનું મૂળ, પગની નીચે
ભાગ, પગની પાસે. giા ત્રિ. પગની રક્ષા કરનાર–જેડા
વગેરે, રથના પંડાની રક્ષા કરનાર. પક્ષમાં ત્રિ ઉપરના અર્થ પ ક્ષ ને. પગની રક્ષા કરવી તે. પષ્ણુ સ્ત્રી પગ બાંધવાની દેરી. પરથી સ્ત્રી પાત્રા જુઓ. પદિ પુ. વડનું ઝાડ. પોરના ૧૦ વડનું ઝાડ. પવન ન૦ પગ ગ્રહણ કરવા પૂર્વક પ્રણામ. પદ્રવ પુત્ર “ીવ રોગ-જેમાં પગે
સોજો રહે છે. પવિલ fa૦ મુસાફર, વટેમાર્ગ. વિઠ્ઠ પુત્ર અવયવનું ગ્રહણ, એક
ચતુર્થાશનું ગ્રહણ વિશદ ત્રિએક ચતુથાશ અવયવવાળું.
પાદુ ન પગનું મૂળ. પર સ્ત્રી શક જાતિની સ્ત્રી. પતિ૮ ૧૦ પગનું તળીયું.
ત્ર ત્રિપગની રક્ષા કરનાર. viા સ્ત્રી પાવડી-ચાંખડી, જોડા. પાત્રા ૧૦ ઉપરના અર્થ. પદિ પુ. પગમાં થતા દાહ-જે એક
વાતજન્ય રોગ છે. giv j pક્ષ, પગ મૂકવાની બાજ. પવિત્ત ત્રિ. વણે કરેલ. Tave સહ. પાધિદૃન ન પગથી કચરવું.
For Private and Personal Use Only
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पादविरजस्
१०९
पार्दू
પવિત્ર સ્ત્રી પાત્રા જુઓ. પવષર્ પુછ વૈ૦ દેવો. પક્ષ પુ. મેંઢાશીંગ વનસ્પતિ. T મ. પાદે પાદે, પગે પગે, ચોથે હિસ્સે થે હિસ્સે. શિવ સ્ત્રીપગની આંગળી. T૮ પુછે મોટા પર્વતની પાસે નાનો
પર્વત. પવિથ g૦ પગમાં આવેલ સોજો.
પાવન ન. પગની સેવા. gવા સ્ત્રી, પગની સેવા. પ
“વિજ્ઞાત્રિા' નામનો એક રોગ, શુક કાઢને એક રોગ. g વન વૈદ્યક રીતે પગને સ્વેદન
આપવું તે. પ નિ ત્રિક પગને સ્વેદન આપી કરેલ. પતિ ઝિ૦ પગથી મારેલ. v પુ. વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ એક વાતરોગ. પરિ ત્રિ પગથી લઈ જનાર. પનિ ત્રિ- પગ વિનાનું. પાર્દિીના સ્ત્રી ત્રણ પાયાવાળી લાકડાની
ઘોડી-ત્રિપદી. પાવી ને તે નામે માત્રાવૃત્ત છંદ. પાત્ર ર૦ પગનો ફણ, પગનો આગળનો
ભાગ. પરિ ૧૦ પગનું ઝાંઝર. Tી સ્ત્રી ઉપર અર્થ. પાવાઢિ સ્ત્રી પગની આંગળી. પાવાઢીયા ૧૦ પગની આંગળીએ
પહેરવાનો કરડો અંગુઠી. પાgિવા સ્ત્રી પગના અંગુઠે પહે
રવાને કરડો-અંગુઠી. પાવત ત્રિ. પગે જનાર. પવિત્યુ પાયદળ-પાળે, વૃક્ષ.
વાત ૧૦ પાળાઓને સમૂહ-સૈન્યસમુદાય. પતિ પુરુ પાળે. પતિ પુત્ર પાળે. gamતિ પુરા પાળો. પવિત્ત " પગનો અંતભાગ, લેક વગે
રેના ચરણનો અંત. પવન્તર નો બીજો પગ, લેક વગેરેનું
બીજું ચરણ. પવિવુ ન છો. વિલન ૧૦ પગે ચોપડવાનું ધી વગેરે. પવિમર્ ૨૦ પગ ધોવાનું પાણી. વાચન પુરુ પાદ ઋષિને ગાત્રજ. વાલ પુછે નૌકાનો અમુક અવયવ
વોર્િ જુઓ. પસ્ટિી શ્રી નૌકા નાવ. પવિવેગન ૧૦ પ્રક્ષાસન જુઓ. પરિવર્તિ પુઇ કુવા વગેરેમાંથી પાણી ખેં
ચવાનું યંત્ર-રેટ. પાવાવસેવન ન પાકક્ષાન જુઓ. પરિવટિન ૧૦ પગથી ઠેકવું, પગ ઠોકવો. પવિતા પુત્ર પાળો. પવાસન ર૦ પગ મૂકવાની બાજ. પરિવારના ર૦ પગ ઠોકવો, પગથી ઠોકવું. પદિત ત્રિપગથી હણેલ, પગથી મારેલ. પશિ ત્રિક એક ચતુથાશથી જીવનાર, એક ચતુર્થાશ માપવાળું.
ત્રિ હિસ્સો લેનાર, પગવાળું, ચરણવાળ લેક વગેરે, પા ભાગવાળું. પાનિ પુત્ર પગવાળું જળજંતુ. પાદુ સ્ત્રી ગમન, ગતિ.
કુલ ત્રિ ગમનશીલ, ગતિવાળું પાદુ સ્ત્રી પાત્રા જુઓ. પાકુર ઉ૦ મોચી. પાકુનું ૫૦ મોચી. પાત્ સ્ત્રી જે.
For Private and Personal Use Only
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
पादूकृत्
પત્ ॰ મેાચી. પાણેજ ન॰ પગ ધાવાનું પાણી, પગ ધાયેલું પાણી. પારો પુ૦ સર્પ. પાશેરી સ્રી સર્પણ, સાપેણ, પાસ્ક્રૂત ન॰ પતિને સમૃહ, માર્ગ ના સમુદાય. પદ્મ ॰ બ્રહ્માના દિવસરૂપ એક કલ્પ, પદ્મ પુરાણ ગ્રંથ.
પાદ્ય ૬૦ પગ ધાવામાટેનું જળ, પદ્ય ત્રિ॰ ચતુર્થાંશને યેાગ્ય.
પાયજ ત્રિ॰ પાઘપ્રકાર.
પાદ્યપાત્ર ન॰ પગ ધાવામાટેનું જળ જેમાં
હાય તે પાત્ર.
પાન ન॰ પાન કરવું, પીવું, રક્ષણ, રક્ષા, પીવાનું વાત્ર, ચિઆરને તીક્ષ્ણ કરવાને પ્રકાર-હથીઆરને પાણી પાવું તે, દારૂ, પાણી-વગેરે.
પાન પુ॰ નિશ્વાસ, દારૂ વેચનાર. પાન: ૬૦ પીણું, શરબત. પાનનોઇિજા સ્ત્રી. દારૂ પીવા માટે એકત્ર થયેલ દાડીઓને સમાજ, તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ ભરવીચક્ર.
પાનટ ત્રિપાન કરવામાં કુશળ, પીવામાં હાંશીઆર.
પાનપ ત્રિ॰ દારૂ વગેરે પીનાર. પાનપર ત્રિ॰ પીવામાં તત્પર. પાનપાત્ર ન દારૂ વગેરે પીવાનું પાત્ર. પાનકૢ પુ॰ દારૂ વેચનાર. પાનમાર્ગન 7. પાનપાત્ર જુએ. પાનરત ત્રિ॰ પીવામાં તત્પર. પાનર્થાત્ પુ॰ દારૂ વેચનાર. પાનશોટ્ટુ ત્રિ॰ દારૂ વગેરે પીવામાં કુશળ. પાનસ 7 ફેસના ફળતે દારૂ. પાનમ ત્રિફણસસંબંધી,
પાનાચય પુ॰ દારૂ પીવાથી ઉત્પન્ન થયેલા એક રાગ,
૨૦
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पापग्रह
પાનિષ્ઠ ન॰ દારૂ વેચનાર, પર્ણનન્ટ ન પીવાનું વાસણ. પાનીય ત્રિ॰ પીવા ચાગ્ય,રક્ષણ કરવા યાગ્ય. પાનીય નેં પાણી. પાનીયાજિ પુ એક બતનું પક્ષી પાનીયન૯ પુ॰ જલીલાડે પાનીચનીલી સ્ત્રી જલીલાડી પાનીયવૃષ્ટજ્ઞ પુ॰ પાણી ઉપર થનાર એક વનસ્પતિ.
પાનીયવૃષ્ઠના શ્રી શેવાળ પાનીય∞ ન॰ પાણીમાં થતું એક કદ પાનીયમહમુદના સ્રો॰ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ એક ઔષધ.
C
पानीयमूलक न० સોમાલી ’ વનસ્પતિબાવચી.
પાનીયાળા સ્ત્રી, રેતી. પાનીયશાજિા શ્રી પાણીનું પરબ. પાનીયામા ન॰ પાણીમાં થતું એક વૃક્ષ
પાણી આંબળુ,
પાનીયાળુ પુ॰ પાણીમાં થતું એક કદ પાનીયાન્ના સ્ત્રી વનના જુએ. પાર્શ્વ ત્ર॰ મુસાફર, વટેમાર્ગુ, વિયેગી. પાન્નTM ત્રિ॰ સસંબંધી, પાસાગર પુ॰ પન્નાગાર ઋષિના ચોંથા વંશજ.
પાપ ñ પાપ, હિંસા વગેરે દુષ્ટ કર પાપ ત્રિ॰ પાપી, પાપવાળુ, નિંદવા ચેાગ્ય, જ્યાતિષપ્રસિદ્ધ પાપગ્રહ વગેરે.
For Private and Personal Use Only
પાપા ૧૦ પા૫.
પાપ' ત્રિ॰ પાપ કરનાર, પાપી. પાપતે ત્રિ॰ પાપ કરનાર, પાપી. પાપજર્મનું 7 હિંસા વગેરે દુષ્ટ કમ. પાપજર્મન્ત્ર પાપી કર્મ કરનાર. પાપઋતુ ત્રિ॰ વાવર જુએ. પાપમોચર ત્રિ॰ જ્ઞાનપૂર્વક પાપ કરનાર. પાપશ્ર્ચરૢ પુ યાતિષપ્રસિદ્ધ પાપગ્રહ.
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
पापन्न
પાપણ પુ તેલ.
પાર્ટી ત્રિ॰ પાપના નાશ કરનાર.
પાપછી સ્ત્રી॰ તુલસી. પાપચત્ર ત્રિ રાંધનાર.
www.kobatirth.org
વારવાર રાંધનાર, ઘણું
પાપચય ત્રિ॰ પાપાચરણ કરનાર. પાપનેતમ્ ત્રિ॰ પાપી મનવાળુ. પાદિત સ્ત્રી‘વાટા' નામે વનસ્પતિ. પાપચેલી સ્ત્રી ઉપરને! અ
પાતિ ત્રિ॰ વારંવાર પડવાના સ્વભાવવાળુ. પાપશિન્ ત્રિ॰ પાપ જોનાર. પાપદેશ્ચન ત્રિ॰ પાપ જોનાર.
પાપના પત પુ॰ ધૂર્ત હજામ. પાપનાશન ત્રિ॰ પાપના નાશ કરનાર. પાપનારાનપુ॰ વિષ્ણુ. પાપનારાન ન॰ પાપનો નાશ કરવા, પ્રા
યશ્ચિત્ત.
પાવનાશિનૢ ત્રિ॰ પાપનો નાશ કરનાર. પાવનાશિની સ્ત્રી. તુલસી. પાનિતિ ત્રિ॰ પાપમાં પ્રીતીવાળું. પાપતિ પુ ઉપપતિ–રખાત ઘણી. પાપપુર પુ॰ પાપી પુરૂષ, તત્રપ્રસિદ્ધ પા પાત્મા નરાકાર પદા. પાપતિ ત્રિ॰ પાપમાં બુદ્ધિવાળુ પાપમુ ત્રિ॰ પાપરહિત.
પાપચÆન્ પુ॰ વસ્તુમાં રહેલ પૃષગણુ, પાપયોનિ શ્રી નિવા ચેાગ્ય પશુ-પક્ષી
વગેરેની યાનિ, પાપને લીધે પ્રાપ્ત થતા નીચ જન્મ.
પાયોનિ ત્રિ॰ પાપને લીધે પશુ- પક્ષી વગેરેમાં જન્મેલ.
વાવશે પુ॰ પાપને લીધે થયેલ રોગ ‘મસુરી' નામને રેગ.
પાપોનિક્ ત્રિ॰ પાપને લીધે થયેલા મહાન
રાગવાળુ. પાદ શ્રી. મૃગયા-શિકાર, પાપની વૃદ્ધિ,
१११
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પાપજ ત્રિ॰ પાપ ગ્રહણ કરનાર પર્લ્ડ ૧૦ એક જાતનું પરિણામ. પહોચ ત્રિ॰ નરક વગેરે પાપલાકસંબંધી. વાગમન ત્રિ॰ પાપને દૂર કરનાર. પાપરામન ન॰ પાપ દૂર કરવું તે. પાપરામની સ્ત્રી ખીજડીનું ઝાડ. પાપસમ અન્ય પાપની સમાન. પાપસમ્મિત ત્રિ॰ ઉપરના અ. પાપદન્ ત્રિ॰ પાપના નાશ કરનાર. પાવવા શ્રી સુધ ગ્રહની એક પ્રકારની ગતિ.
पाय
પાપાત્મન્ ત્રિ॰ પાપી,પાપી અંતઃકરણવાળુ, જ્ઞાત્મન્ પુ॰ પાપી જીવ. રૂપાનુલિત ત્રિ॰ પાપમાં રહેલ. પાપાનુપત્તિ શ્રીપ્રાયશ્ચિત્તદ્વારા પાપનેાનાશ. પાન્તિ ન॰ તે નામે એક તી. પાપાપદ ત્રિ॰ પાપનો નાશ કરનાર. પાપાચ ત્રિ॰ પાપી આશયવાળુ. પાપાĚ પુ॰ સુતકના દિવસ, પાપી દિવસ, વિષ્ણુ ત્રિ- પાપવાળુ, પાપી. પાપયમ્ ત્રિ॰ અતિશય પાપી. પામનું પુ॰ પાપ. પામાઁ પુગ્ધક પામરી સ્ત્રી હ્રા જુએ. પામન્ ૬૦. ખસના રાગ.
પામ ત્રિ॰ ખસના રોગવાળુ, પામર ત્રિ મુખ, નીચ ખળ. પામત્તેના સ્રી ગળે. પામવત્ ત્રિ॰ ખસના રેગવાળુ પામા સ્ત્રી॰ ખસના રાગ.
For Private and Personal Use Only
પાર્નાર્ g॰ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક એક શબ્દગણું. પામર પુગંધક.
પા૫ ત્રિપ્પા નામના સરાવસંબંધી. પાચ ૬૦ પાણી.
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
पायना
www.kobatirth.org
પાચના સ્ત્રી॰ હથિઆર વગેરેને તીક્ષ્ણ કરવા માટે પાણી પાવું તે.
પાયલ ત્રિ॰ દૂધનેા વિકાર, દૂધમાંથી બનેલ. પાચન પુ॰ દૂધપાક, ખીર. પાચન ત્રિ॰ દૂધપાકની ભક્તિવાળુ ચિત્ત પુ॰ પાળેા.
પથિત ત્રિ॰ પીવડાવેલ, પાણી ચઢાવેલ ચિઆર વગેરે. પાચન ત્રિ॰ પીનાર.
પચુ છુ॰ અપાન વાયુનું સ્થાન, ગુદા, નામે એક કમેન્દ્રિય.
પાચ્ય ૧૦ પરિમાણુ, માપ, પાન, પીવું,પાણી. પાચ્ય ત્રિ॰ નિંદા ચેાગ્ય.
પાર્૩૦૩મ॰ ૧૦ ક્ષેર્ પાર કરવું. પૂર્ણ કરવું. પાર્ ૬૦ નદી વગેરેને સામા કાંઠા, દેવટના ભાગ, શેષ અવિધ. પાર ૩૦ પાસ.
પાન્ન ત્રિ॰ પૂર્ણ કરનાર, રક્ષણ કરનાર, પાલન કરનાર, પ્રીતિ કરનાર. પાહીન ત્રિપરકુલમાં સારૂં. પાથ ત્રિ॰ પરલોક માટે હિતનું,પરલોકનું સાધન, પારકું
૫ ત્રિ- પારજનાર,કાને પૂર્ણ કરનાર. પદ્મત ત્રિ॰ પાર જનાર, કાર્યની સમાષિએ જનાર.
પારાત પુ॰ જિન ભગવાન. પાકૃત ત્રિવાત ત્રિ॰ જુએ. પારમ્ 7 સાનુ.
પાનવિજ પુ॰ પરસ્ત્રી ગમન કરનાર
વ્યભિચારી પુરૂષ.
પટીન પુ॰ પત્થર. વાળ 7॰ વ્રતની અંતે ભાજન-પારણું. પરળ પુ॰ મેધ, માથ, એક ઋષિ, પાળા શ્રી ધારળ ૧૦ જુએ. પાન પુ॰ પારણુ નામના ઋષિના પુત્ર.
११२
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पारशीक
પાતા પુ॰ પારે. પાતંત્ર્યન॰ પરતંત્રપણું, પરાધીનતા. પાત્રજ ત્રિ પરલોકના હિતનુ, પરલોકમાં હાનાર-થનાર.
પાર્ ૩૦ પારા.
પાર્ ત્રિ॰ પાર આપનાર, પાપ- પુ॰ તે નામે એક દેશ. પદ્મિ પુ॰ પરસ્ત્રીગમન કરનાર– વ્યભિચારી પુરૂષ.
પાર્થ ન॰ પરસ્ત્રી સાથે ગમન કરવું તે. પારદશ્વનું ત્રિપાર જોનાર. વાુચત્રિ પરદેશમાં હાનાર થનાર, પરદેશથી આવેલ. પારમાર્થિંજ ત્રિ॰ પરલેાકના હિતનું ક
વગેરે,વાસ્તવિક, સ્વાભાવિક, યથાર્થ –સત્ય. પરવીન ત્રિ॰પર પરાથીઆવેલ,ક્રમ-પ્રાસ. પારસ્પર્ય 7 કુળ વગેરેની પર’પરા. પાપચીપવેરા પુ॰ કુળ પરંપરાથી આવતા ઉપદેશ, ઐતિહાસિક. પાચ ત્રિ પૂર્ણ કરનાર. પાāત્ ત્રિ પૂર્ણ કરતું. પાચળુ ત્રિ॰ પાર પાડનાર, આનંદદાયી, વિજયી.
પાડ્યુલીન ત્રિ॰ પરયુગમાં સારૂં. પારા િત્રિપરલેાક માટે હિતકારી. પાવત્ ત્રિ॰ પારવાળું
પાવત પુ॰ પારેવું, કબૂતર. પાવતી સ્ત્રી॰ કબૂતરી. પાવચ્ચે ત્રિશત્રુ વર્ગમાં હેાનાર-થનાર. પાવર્ય ન॰ પરવશપણું, પરાધીનતા. પારરાવ પુ॰ પરિણીત શુદ્ર સ્ત્રીમાં બ્રાહ્મણે
For Private and Personal Use Only
ઉત્પન્ન કરેલ વર્ણસંકર, તે નામે એક દેશ, પરસ્ત્રીમાં ઉત્પન્ન કરેલ પુત્ર, લાટુ, પારાવ ત્રિ૰ ક્રશી સંબંધી, કુહાડી સંબંધી. પાણીજ પુ॰ તે નામે દેશ-હાલને ઈરાન દેશ, ઇરાની ઘેાડા.
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पारश्वध
पारिजात
પાઠ્ય પુત્ર ફરશી લઈ યુદ્ધ કરનાર લડવૈયો. પરણ્યથિ પુત્ર ઉપરને અર્થ. Tલ ત્રિ. ઈરાની. પરિવા પુવારશીવ જુઓ. પત્તિ ત્રિ. ઇરાની. ' પારીજા ત્રિ ઇરાની. પતિ પુત્ર વારી જુઓ. T ચવાની સ્ત્રી, ઈરાની અજમોદ. પરોવવા સ્ત્રી- ઈરાની વજ. પરિચયવાન સ્ત્રી રાની અજમેદ. પર પુછે તે નામે એક દેશ, ગૃહ્યસૂત્ર
કાર એક મુનિ. પ રિ પુત્ર પાણિનીય વ્યાકરણ પ્રસિદ્ધ એક શબ્દગણ.
જ ત્રિ. વ્યભિચારથી પરસ્ત્રીમાં ઉત્પન્ન થયેલ. પાંચરૂટીન ત્રિપારકા કુળમાં ઉત્પન્ન
થયેલ દત્તક પુત્ર વગેરે. પાન સ્ત્રી તે નામે એક નદી. પાપત ૫૦ કબૂતર, પારેવું. પાનાપતી સ્ત્રીકબૂતરી, પાપ પુ. સમુદ્ર. પાર/પ ૧૦ બે કાંઠા પાર/પારીur ત્રિબે કાંઠે જનાર, સમુદ્ર
તરફ જનાર. HTI R૦ સમગ્રપણું, કોઈ ગ્રંથ વગેરેને
આદ્યન્ત પાઠ. પારીજા ત્રિસમગ્રપણાનું આવર્તન કરનાર, કોઇ ગ્રંથ વગેરેના આદ્યન્ત
પાઠનું આવર્તન કરનાર. T ય ત્રિો પારાયણ સંબંધી, પારાયણ
ગ્રંથાધિકારે પ્રવૃત્ત ગ્રંથ.. પાન પુપત્થર. પાર્વત પુરુ પારેવું, કબૂતર. પારવતરિયા સ્ત્રી માલકાંકણી, કાંગ. રાવતની સ્ત્રી સરસ્વતી નદી. ૧૫
પાવતી સ્ત્રી પારાવતા જુઓ. પવિતા સ્ત્રી તે નામે નદી, સીતાફળી. પાવતા પુત્ર જ્યોતિષમતીને વેલો. TRાવતાજિપિપુ એક જાતનું કબૂતર. પારાવાર પુત્ર સમુદ્ર.. પારાવાર ૧૦ બે કાંઠા. TEવારા ત્રિ- બે કાંઠે જનાર, સમુદ્ર
તરફ જનાર. HTTરા પુત્ર પારાશર્યનો વિદ્યાથી પરાશર - ઋષિએ કહેલ. પારરાજ્યના ત્રિક પરાશરે કરેલા કલ્પ
ગ્રંથને ભણનાર કે જાણનાર, TITIf y૦ શુકદેવ. TVરર ત્રિક પરાશરનું, પરાશરબંધી. TYરનિ પુ. ૨૦ વેદવ્યાસે રચેલા
શારીરિક સૂત્રરૂપ ભિક્ષુસૂત્ર ભણનાર. પરફાર સ્ત્રી પરાશરે રચેલી મૃતિ
ધર્મશાસ્ત્ર. પરાગ ત્રિક પરાશરની સમીપને પ્રદેશ
વગેરે. પારાપુપરાશરને પુત્ર પાયન-વેદવ્યાસ. પરિવર્મિલા ત્રિ, કેસર વગેરેથી અંગ
વગેરેના સંસ્કારકમમાં યોજેલ-નીમેલ. રિલક્ષિન ૩૦ બ્રહ્મજ્ઞાનની આકાંક્ષા રાખનાર કોઈ યતિ. િિક્ષત ત્રિપરીક્ષિતનું, પરીક્ષિત સંબંધી. પરિવ ત્રિખાઈમાં હોનાર-થનાર. સ્થિય ત્રિ- ખાઇનું, ખાઈ સંબંધી. ચિ ત્રિ- ખાઈ માટેનું સ્થળ વગેરે.
થી સ્ત્રી ખાઈ જ્યાં થઈ શકે તેવી જમીન. નિર્મજ . બાળકને એક રેગ. પરિઝામા ત્રિ- ગામની ચોતરફ હોનાર
થનાર.
fજ્ઞાત પુત્ર તે નામે એક દેવવૃક્ષ, તે નામે એક નાગ, એક ઋષિ.
For Private and Personal Use Only
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पारिजातक
पारिहारिक
.
.
.
પતિ પુ. ઉપરના અર્થ. પતિપસ્વિતી સ્ત્રી તે નામે એક સરસ્વતી. Tચ્ચ ત્રિો પરણતી વેળા મળેલ ધન
વગેરે
ત્રિ. ખાસ વિશેષ, અસામાન્ય.. પMિા ત્રિઘરનો સરસામાન-ધરવખરી. ત્તિથા સ્ત્રી સેંથામાં રહેનારે સોનાને
એક અલંકાર. ત્તિ ૧૦ ઇનામ. viધેય ત્રિસૂર્ય–ચંદ્રની આસપાસ
થનારા મંડળમાં હેનાર-થનાર. પરિજ કુ. સિંહ,
ન્દ્ર સ્ત્રી સિંહણ. સ્વિથિકા ત્રિો માર્ગ છોડીને કે રોકીને
ઉભું રહેનાર, ચેર, લૂટારે, હિંસક. પિર્શ ૧૦ વરણાટી જુઓ.
પાત્ર છે તે નામે એક પર્વત. mરિપાત્ર ૩૦ ઉપરનો અર્થ. પિશ્ચિમ ત્રિસેવક-અનુચર વગેરે. પાિાિ નાટય પ્રસિદ્ધ સૂત્રધારને સેવક એક નટ.
સ્ટવ ત્રિવ ચંચળ, ચંપળ, આકુળવ્યાકુળ, પાણી ઉપર તરનાર. પિજીવ ના તે નામે એક તીર્થ, તે નામે એક આખ્યાન. ઢિાવ્ય ૩૦ હંસ. પઢિાવ્ય ર૦ ચંચળપણું, આકુળપણું. પઢિાવ્યા સ્ત્રી હંસલી.
વિર્દ ત્રિ. વિવાહ સંબંધી. પરિભદ્ર . એક જાતનું ઝાડ. ભિલા પુએક જાતનું વૃક્ષ, દેવદારનું ઝાડ, લીંબડાનું ઝાડ, સરલ વૃક્ષ, શાલ્મલિ દ્વીપના રાજાનો એક પુત્ર, શાલ્મસિદ્ધીપને એક ખંડ.
પરિભદ્ર “કુછ નામે એક ઔષધિ.
રિમાળ ઉપર અર્થ, સાક્ષીપણું. પરિમાજિક ત્રિક પરિભાષાથી આવેલ, પરિભાષાપ્રાપ્ત.
આવિ પરિભાષારૂપ આધુનિક સંકેતવાળો શબ્દ. vમાજ સ્ત્રી પરિભાષારૂપ આધુનિક
સંકેતવાળી સંજ્ઞા. મિvી 70 વરમબ્દ જુઓ, ન્યાયશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ અસમવાય કારણથી રહિત
પરમાણુપરિમાણ. infમુવિ ત્રિ. મુખની સમીપ વર્તતું. પાત્ર પુછે તે નામે એક પર્વત. પરિચીત્રની પુત્ર ઉપરને અર્થ. પયિાત્રિના પુત્ર તે નામે એક પર્વત.
ચિનિજ પુત્રમાર્ગમાં ચાલી શકે તેવો રથ. પક્ષિવી પુતાપસ. પરિવર્દ ત્રિ પરિવર્દ જુઓ. ifફ્લેવરા ના મોટાભાઈના પરણ્યા પહેલાં
નાના ભાઈનું પરણવું. પશ્ચિ ૨૦ ઉપરને અર્થ. પત્રિાવ ૧૦ સંન્યાસ. પરિણા પુત્ર પારસ પીપળાનું ઝાડ. પવિત્વ ત્રિ પરિષદ્ ગ્રંથ ભણનાર
જાણનાર. પવિત્ર ત્રિસભામાં સારું, સભામાં
હેનાર-થનાર. fષ ત્રિ પરિષદે-સભાએ કરેલ. પરિષદ ત્રિ. સભામાં સારૂં. તિર્થ ત્રિવે હળવિના હોનાર–થનાર. . દિવ્ય ત્રિ, હડપચી ઉપર હોનાર
થનાર. દિવિજ ત્રિપરિહાર કરનાર, હરનાર, - ત્યાગ કરનાર. દિરિયા પુ. માળી.
For Private and Personal Use Only
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पारिहार्य
'पार्विक
...
..
....
.
....
.
-
grદાર્થ પુત્ર હાથનું કડું, હાથે પહેરવાને | પાર્થિવ ત્રિ. પૃથ્વીને વિકાર, પૃથ્વી સંબંધી, દાગીના.
પૃથ્વીનું. જારી સ્ત્રીપાણીનું પૂર, નાનું જલપાત્ર, પાર્થિવી સ્ત્રી રામપત્ની સીતા રાજાની રાણી.
હાથીને પગે બાંધવાનું દામણ. Tચ્ચે પૃથિર્વશી એક રાજા. પરીક્ષિત ત્રિ. પરીક્ષિતનું, પરીક્ષિતસંબંધી. પર ૫૦ યમ. પારીજા ત્રિ- પાર ગયેલ, પાર પહોંચેલ, પચ્ચે પુલ રૂભેદ. કર્મ સમાપ્ત કરનાર.
પ્રતિ ત્રિ. સંપૂર્ણ, સમાપ્તિ થઈ એમ પન્ન પુ. સિંહ, અજગર.
કહેનાર. વાતી સ્ત્રી, સિંહણ, અજગરણ.
પતિ પુo એક જાતને મૃગ. પાર પુત્ર કાચબો, લાકડી, દંડ, પટણાટક.
પતિ સ્ત્રી એક જાતની મુગલી. પીળી સ્ત્રી કાચબી.
પાર્વજ ત્રિ પર્વમાં કરાયેલ. ૨ પુત્ર સૂર્ય, અગ્નિ, આકડાનું ઝાડ, ચિ
પર્વ ૧૦ અમાવાસ્યાઓ કરવામાં આવતું ત્રાનું ઝાડ.
શ્રાદ્ધ, પર્વને દિવસે કરાતું પિતૃપણું વગેરે. પછી પુઆવાપભેદ.
પાર્વા પુએક જાતનો મૃગ. પહwા પુત્ર પશુભેદ.
પર્વત ત્રિ પર્વતમાં હોનાર-થનાર,
પાર્વત પુ. એક જાતનો લીંબડે. પહષ્ય ૧૦ નિષ્ફરતા, ક્રૂરતા, દુષ્ટ વાક્ય, ઈન્દ્રનું વન, અગર ચંદન,વિરૂદ્ધ આચરણ.
પાર્વત ૧૦ શિલાજીત, હીંગળોક. પહશે પુરુ બૃહસ્પતિ.
પર્વતાયન પુત્ર પર્વત ઋષિને ગોત્રજ. વાક્ મા ગંગાને પાર.
પાર્વતિ પુત્ર ઉપરના અર્થ. gવ પુત્ર તલવાર.
પાર્વતી સ્ત્રી હિમાલયની પુત્રી–પાર્વતી, સમુદ્ર કાવ્ય સમુદ્રને પાર.
દુર્ગા દેવી, શેઢાઈ નામનું પ્રાણી, ગોવારપfસહુ અગ્ય સિંધુ નદીને પાર–સ
પૂરતાં જુઓ, જીવંતી વનસ્પતિ, કૌપદી.
પાર્વતી સ્ત્રી, વહ્યુંઅન્ન. મુદ્ર પાર. પાર ન ધૂળ, રજ.
પાર્વતીતનાં પુત્ર નીચે શબ્દ જુઓ. પાર્વજ ત્રિા મેધનું, મેઘસંબંધી, મોથનું, પાર્વતીના પુત્ર કાર્તિક સ્વામી, ગણપતિ. મોસંબંધી.
પાર્વતીપતિ પુશિવ. પાર્થ પુકુંતીપુત્ર યુધિષ્ઠિર વગેરે, સાદડાનું
પતિપુત્ર પુત્ર પાર્વતીને જુઓ. ઝાડ, રાજ.
પાર્વતરા પુત્ર શિવ. પાર્થ નં. જુદાપણું, જૂદાઈ.
પાર્વતીશ્વર પુત્ર શિવ. ર્થવ નૈવ મૃદુતા, વિશાળતા.
પાર્વતીશ્વર = કાશીમાં આવેલું શિવલિંગ. પર્થવ ત્રિ, પૃથુરાજાસંબંધી.
તીપુત go ગણેશ, કાર્તિકસ્વામી. પાર્થસારથિ પુ. શ્રીકૃષ્ણ, મીમાંસા ગ્રંથ. પાર્વતે ત્રિ પર્વતમાં હોનાર-થનાર,પહાડી. કાર એક વિદ્વાન.
ઉત્તેર ૧૦ સૌવીરાંજન, સુરમે. વર્થ લુઇ રાજ, શરીર, દેહ, પૃથ્વીનિ- પર્વતિય પુ. સૂર્યમુખી ફૂલનું ઝાડ. મિત્તે સંગ કે ઉત્પાત.
વિનાયા સ્ત્રી તે નામે એક ઈષ્ટિ. થવ તગરનું ફૂલ.
ર્વિના ત્રિ પર્વમાં હોનાર-થનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पार्विक
पाल
પર્વ પૂનમનો ચંદ્ર.
ફરશી હથિઆર ધારણ કરનાર, પાર્શ્વ પુ. ૧૦ પડખું, સમીપ, પાસે. T R૦ ફરશીઓને સમૂહ, કપટ ભરેલ
ઉપાય, શઠતા. પાર્થ ત્રિક નજીકનું, પાસેનું, પડખાનું. પાર્શ્વ પુવેવીશમાં જન તીર્થકર, તે તી
થંકરને સેવક યક્ષ. પાર્શ્વના ત્રિકપટ ભરેલા ઉપાયથી કે
શઠતાથી કંઈ ઈચ્છનાર. Tબ્ધ ત્રિ પાસે રહેનાર, સમીપે રહેનાર,
સેવક, ચાકર. Gર્થાત ત્રિ પાસે રહેલ, સમીપે રહેલ.
મહ૦ પાસેથી પડખેથી સમીપથી. Tદ્ઘતીય ત્રિવે પડખે-પાસે હોનાર-થનાર. પર્વર ત્રિ ચાકર, નોકર. પાર્શ્વનાથ પુત્ર ત્રેવીસમા જૈન તીર્થંકર. પાર્શ્વ પરિવર્તન R૦ પડખું બદલવું.
ખ્રિસ્ટ ન એક જાતની હરડે. પäમાના પુત્ર પડખાને ભાગ, સમીપનો
પ્રદેશ. પાર્શ્વયક્ષ રૂત્રેવીસમા જૈન તીર્થંકરનો
સેવક યક્ષ પાર્શ્વફ્ટ ત્રિ ફરશીના સમુદાયવાળું. પાર્વવત્ર પુ. મહાદેવ. પાર્થરાય ત્રિપડખે સૂનાર. પાર્વસ્ત્ર પુત્ર પડખાંમાં શૂળનો રંગ. Tી ત્રિ પડખે રહેનાર, સમીપે રહે
નાર, નોકર, દાસ. પાર્થસ્થ ૫૦ સૂત્રધાર સેવક નટ. Tઃ પુરુ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ
એક શબ્દગણ. āરિશ ન પડખાંનું હાડકું. કિર્ધા ત્રિ, પડખે હેનાર થનાર, સમીપ
હોનાર-થનાર. vgવ ધનવેજ જુઓ.
પાત્ર સ્ત્રી દૂિ૦ આકાશ અને પૃથ્વી. પાર્થેશવિત્રી ભાદરવા સુદ અગીઆરશ. પર્વે શિર ઉ૦ કરચલે નામે જલચર
પ્રાણી. ઘર્ષત ત્રિવિરાટ રાજાનું, વિરાટ રાજા
સંબંધી. વાત પુત્ર વિરાટપુત્રધૃષ્ટદ્યુમ્ન. પાર્વતી સ્ત્રી, દ્રૌપદી. પર્ષ સ્ત્રી સભા.
૬ ત્રિક સભાને યોગ્ય, સભાસદ. વંદ ત્રિ. પાણીના ટીપાના અમુક ભાગમાં થનાર. ઈશ્વ ત્રિ. વાયુ સંબંધી, વાયુનું, પ્રષદ% નામના રાજાનું, પૃષદ% રાજાસંબંધી.
8 go ગેત્રપ્રવર્તક એક ઋષિ. પાર્ષદ ત્રિ- પાર્વત્ર જુઓ. પાર્ષિના પુત્ર ગેઝપ્રવર્તક એક ઋષિ.
ઈિ ત્રિ. છ દિવસમાં હોનાર-થનાર. if g૦ સ્ત્રી ઘુંટીને નીચેનો ભાગ,
પીઠ, સૈન્યનો પાછળનો ભાગ. gift સ્ત્રીઉન્મદ સ્ત્રી, કુંતી. if y૦ જીતવાની ઈચ્છા. ifક્ષેત્ર પુત્ર તે નામે એક વિશ્વદેવ. દિ પુત્ર વિજય માટે જતા રાજાની પૂઠ પકડનાર પાછળ પડેલે શત્રુ, બાર રાજાઓના મંડળમાં પાછળ રહેનાર રાજા. ifeત્ર ૧૦૦ સૈન્યને પાછળનો ભાગ. giftવાદ ત્રિપાછળ રહી કામ સાધી
આપનાર. Truf૪ ત્રિપીઠવાળું, ઘુંટીના નીચેના
ભાગવાળું. પાત્ ૩૦ ૩૦ ર૦ સેટું રક્ષણ કરવું. પઢિ ત્રિક પાલન કરનાર, રક્ષણ કરનાર. પઢિપુ રક્ષણ, રક્ષા, પાલન.
For Private and Personal Use Only
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पालक
૨૨૭
पावकसुत
પાટી ૬૦ અશ્વપાળ, ઘોડાના રક્ષક, ચિ- મૂછાળી સ્ત્રી, પ્રશંસા, એક શેર, બળ, ત્રાનું ઝાડ.
થાળી, તપેલી. Tટલા ત્રિ. પાલન કરનાર, રક્ષણ કરનાર. સ્ટિવા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ, કાનનું ચાંપવું, પત્રવ્ય પુતે નામે એક મુનિ. . દહીં વગેરે કાપવાની પાળી, રક્ષણ કરનારી. પાટવ્યિ નઇ હાથી-ઘોડા વગેરેનાં લક્ષણો
ઢિત ત્રિરક્ષણ કરેલ, પાળેલ. જણાવતાર પાલકાવ્ય-મુનિકૃત અર્થશાસ્ત્ર.
પતિ પુત્ર તે નામે એક રાજા, તે નામે પાઢવચા સ્ત્રી એક જેનું શાક.
એક દેશ, શાબેટ વૃક્ષ. પરમ પુ0 વર્ષાઋતુમાં થતી છત્રાકાર હિતા સ્ત્રી કાર્તિકસ્વામીની અનુચર વનસ્પતિ, પાણીમાં થતું એક જાતનું ઘાસ.
એક માતૃકા. પાઈ ૫૦ એક જાતનું શાક.
પાટિચર પળીયાપણું કેશવગેરેની ધોળાશ. પારડી સ્ત્રી ઉપર અર્થ, દુ’ વૃક્ષ.
દિત્ય ત્રિ પળીયાંના સમીપના પ્રદેશ પરિડા ર૦ ટુ વૃક્ષ.
વગેરે. પાટા પુત્ર બાઝ પક્ષી.
પાસ્ટિન ત્રિો રક્ષણ કરનાર, પાલન કરનાર. પાશા સ્ત્રી, એક જાતનું શાક. ટિન પુરુ પૃથુ રાજાને પુત્ર એક રાજા. પટિન ૨૦ રક્ષણ, તાજી વીઓએલી ગાયનું પસ્ટિન્દ્ર પુત્ર પુત્યુ નામે એક ઝાડ.
હિન્દી સ્ત્રી શ્યામા લતા, નસોતર. પાટવગ્નિ પુછે કન્યાનું રક્ષણ કરનાર, પાર્જિદિન પુ. એક જાતનો સર્પ. કન્યાપાલ.
પરિરાજ પુત્ર તેનામે ગોત્રપ્રવર્તક ઋષિ. પાટચત્ ત્રિ- પાલન કરતું, રક્ષણ કરતું. પાટી સ્ત્રી પર જુઓ. પ તૃ ત્રિઃ પાલન કરનાર,રક્ષણ કરનાર, પાટીવત પુ. જેની ડાળી વાવવાથી ઉગે Tટર ઝિ૦ તલ ખાંડી કરેલ-તલવટ કરેલ. છે તે ઝાડ. પ૮િfજs g૦ વાગર્ જુઓ. પછી પુ. તે નામે ગોત્રપ્રવર્તક ઋષિ. Tટાફ = ખાખરાને વિકાર, ખાખરાને Tલા ત્રિ પલ્લીમાં હોનાર-થનાર. અવયવ, લીલા રંગનું
પાવટતર ત્રિનાના તળાવને કાંઠે પાિરા પુત્ર તમાલપત્ર, લીલે રંગ.
હોનાર-થનાર. પટારવા ૫૦ ઉપરના અર્થ.
પાવાપુ, અગ્નિ, વીજળીને અગ્નિ, સદાચાર, પટરાણvહું પુ0 મગધ દેશ.
અરણિનું ઝાડ, ચિત્રાનું ઝાડ, ભીલામું, પટારાવધ ૬૦ મરેલાનું શબ ન મળતું વાવડીંગ, રાતે ચિત્રો, કસુંબ, વરૂણ,
હોય તો ખાખરાનાં પાંદડાંનું પુતળું સૂર્ય, તે નામે એક ઋષિત્રણની સંખ્યા,
બનાવી તેની દહનક્રિયા કરવી તે. " સૂર્યકાંત મણિ, આંકડાનું ઝાડ. To gછે તે નામે એક ઋષિ. પાવલ ત્રિ, પવિત્ર કરનાર, શુદ્ધ કરનાર, પછી સ્ત્રી તે નામે એક ઝાડ.
પાઘપુત્ર પુત્ર કાર્તિક સ્વામી. ૪િ સ્ત્રી પાળી, કાનને અગ્રભાગ, ખૂણે, તે પાવળ પુ. સૂર્યકાંત મણિ. પંક્તિ, પાળ, અમુક અંક, શિષ્ય વગેરેને પવામ9 પુત્ર અણિનું ઝાડ. આપવા યોગ્ય પદાર્થ, જૂ, લીખ, દાઢી- | વેવપુત પુ. કાર્તિક સ્વામી.
For Private and Personal Use Only
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पावका
पाशुपत
પવી સરસ્વતી. Thત્મક પુત્ર કાર્તિકસ્વામી, ઇક્વિાકુ
વંશના દુર્યોધનની કન્યાને પરણનાર
સુદર્શન નામે એક મુનિ. પ f પાત્રમય જુઓ.
પવિહ્નિ સ્ત્રી તે નામે એક ઝાડ. નવનિ પુત્ર કાર્તિક સ્વામી. પર સ્ત્રી અગ્નિની સ્ત્રી-સ્વાહા. પ શ્વર છે તે નામે એક તીર્થ વિશ્વર ૧૦ અગ્નિએ સ્થાપેલ શિવલિંગ.
વન ત્રિપવિત્ર કરનારસિદ્ધ શુદ્ધ કરનાર, પવન ૧૦ પ્રાયશ્ચિત, પાણી, ગાયનું છાણ,
રૂદ્રાક્ષ, કુછ ઔષધ, ચિત્રાનું ઝાડ, અધ્યાસ. પાવન પુત્ર અગ્નિ, વેદવ્યાસ, વિષ્ણુ, પીળો
ભાંગરે, સિહલક. પtવશ્વનિ પુત્ર શંખ.
વનનિ ત્રિ, પવિત્ર કરનાર શબ્દવાળું. પવન સ્ત્રી હરડે, ગાય, તુલસી, ગંગા. પર્વમાન ન પવમાન અગ્નિના અધિકારે
પ્રવૃત્ત સૂક્ત, ચિત્રાનું ઝાડ. વિમાની સ્ત્રી, પવમાન અગ્નિના અધિકારે
પ્રવૃત્ત અચા. વિત ત્રિ. પવિત્ર કરેલ, શુદ્ધ કરેલ. પવિત્રાય પુo પવિત્ર નામના ઋષિનો
ગોત્રજ. પવિત્ર ત્રિ. પવિત્ર કરનાર, શુદ્ધ કરનાર. પવી ત્રી દિવ્ય વાણું, શુદ્ધ કરનારી સ્ત્રી. gવ્ય ત્રિ, પવિત્ર કરવા યોગ્ય, શુદ્ધ કરવા
ચોગ્ય. પર પુરુ પાસલે, ફાંસલે, દોરડું એક શસ્ત્ર. પારાવા ૩૦ જુગાર ખેલવાનો પાસો. પારકુન ૫૦ વયતનો પુત્ર, તે નામે રાજા, ' પરાષર પુ૦ વરૂણ દેવ, શતતારા નક્ષત્ર. પારાધર ત્રિ પાસલે ધારણ કરનાર,
રાન ને બંધન. પારdift g૦ વાધર પુ જુઓ.
પરપાનિ ત્રિપાશધર ત્રિો જુઓ. vrદ્ધ ત્રિવ પાસલાથી બાંધેલ. પારાવજન ન પાસલાવડે બંધન. પારાવાર ર૦ ૩% એ પ્રકારનું બીજ. પારામૃત પુરુ પાશધા જુઓ.
મૃત ત્રિ- પાશધા ત્રિજુઓ. પારામુદ્રા શ્રી. તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક મુદ્રા. પારાવ ત્રિ, પશુસંબંધી. પારાવ ૧૦ તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ પદ્માચાર. પરિવ ત્રિક પાસલાવાળું પાર્વત પુ૦ વરૂણ દેવ, શતતારા નક્ષત્ર. પારવાટિન ને ઘાસ. પારાવાસન ૨૦ રૂદ્રયામલ ગ્રંથપ્રસિદ્ધ એક
આસન. રિવાર ૨૦ (૩૪) એ પ્રકારનું બીજ. પાદિત પુવારાપર પુ જુઓ. પારદસ્ત ત્રિપારાવાર જુઓ. રારિ ૩૦ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક
શબ્દગણ. પરાત્તિ પુ. વસ્ત્રો પાસેનો છે. પારિવાત્રિ પાસલે રાખી શિકાર કરનાર
શિકારી. પfફત ત્રિ. પાશથી બાંધેલ. પારિન ત્રિ. પાલાવાળું. પારાનું પુછ પાશધર ૩૦ જુઓ, શિકારી,
ધ્રુતરાષ્ટ્રને એક પુત્ર. ફાઇ ત્રિો પાસલાની સમીપનો પ્રદેશ વગેરે. પરિવાર પુછે તે નામે એક દેશ, gifફાવટ ત્રિબાપદાદાઓથી પશિવાટ
દેશમાં રહેનાર. પારત ત્રિપાશથી બાંધેલ. પર ૫૦ પશુયાગજ્ઞાપક ગ્રંથ વ્યાખ્યાન. પાશુ ત્રિપશુનું, પશુસંબંધી. પાશુપત ત્રિ પશુપતિ (મહાદેવ) જેના દેવ
હોય તે-અસ્ત્ર-વિષ વગેરે.
For Private and Personal Use Only
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पाशुपत
११९
पिङ्गल
પાશુપત ત્રિ. પશુપતિ–મહાદેવનું, તે સબંધી. | પિ પુત્ર કોયલ પક્ષી. પશુપત . પશુપતિ-મહાદેવે કહેલ શાસ્ત્ર વિપ્રિય સ્ત્રી મોટા જાંબુનું ઝાડ, કેયલ પાશુપત ૬૦ બકવૃક્ષ.
પક્ષિણી. પાશુપતાત્ર પશુપતિ-મહાદેવ જેના દેવ વિવધુ ઉ૦ આંબાનું ઝાડ. છે તેવું અસ્ત્ર.
ઉપમહોત્સવ ઉ૦ આંબાનું ઝાડ. પશુપ૨ ૨૦ પશુપાલપણું–વૈશ્યવૃત્તિ. પિરા ઉ૦ આંબાનું ઝાડ. પાવવા ૦િ યજ્ઞમાં વધ કરવા યોગ્ય વિધુમ પુઆંબાનું ઝાડ. પશુને બાંધવાનું સ્થાન વગેરે.
વિવો ૩૦ રોજની જુઓ. વધિ સ્ત્રી દિ.
પિશ ત્રિ. કેયલ જેવી આંખવાળું. પાશ્ચાત્ય ત્રિ- પશ્ચિમદેશમાં હેનાર-થનાર. પિન્ન પુ. બપૈયો પક્ષી. પશ્ચાત્તમ ર૦ એક જાતનું મીઠું. પિ શ્રી. બપૈયે-માદા. પાર સ્ત્રી પાસાઓનો સમૂહ, પાલા- પાન પુત્ર વસંત ઋતુને સમય. ઓનો સમૂહ.
fપ સ્ત્રી કેયલ-માદા. પાપા પગમાં પહેરવાને એક દાગીને. ક્ષિા ત્રિ- કાયેલના જેવી આંખવાળું. પાપનું ત્રિવેદોક્ત આચારનો ત્યાગ fપક્ષના સ્ત્રી એક જાતની કાયેલ, કેયકરનાર.
લના જેવી આંખવાળી ત્રી. પvહા ત્રિઉપરનો અર્થ
જિક પુત્ર હાથીનું બચ્ચું. પfહન ત્રિપાપ જુઓ.
જિ સ્ત્રી મતીના જેટલું કાઈ વજન. પાપા પુત્ર પત્થર.
પિતા પુત્ર ઉંદર, દીવાની જોત જેવો પીંગળો THISામ પુ. વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ એક લુક રેગ. રંગ, તે નામે એક ઋષિ. પSTUવતુર્વ સ્ત્રો જે મહિનામાં સૂર્ય
દિ ત્રિ- દીવાની જેત જેવા રંગવાળું, વૃશ્ચિક રાશિમાં હોય તે મહિનાની ચૌદશ.
પીંગળા રંગનું પાછલા ૩૦ ટાંકણું.
જિfજરાત્રિ પીંગળા અને કાબરચિત્રા પાળવાના પુટાંકણું.
રંગવાળું પાપા મેવા પુએક જાતનું ઝાડ. ! જિfપર સ્ત્રી, એક જાતનું પ્રાણીTarurમે ઝિ૦ પત્થર તોડી નાખે તેવું. તૈઋાયિ. પામેન ત્રિ ઉપરનો અર્થ. વિક્ર્ પુત્ર “૩મીર' નામે એક જલપામેન પુ. એક જાતનું ઝાડ.
ચર પ્રાણી. પાવન ૩૦ ઉપરનો અર્થ. પિ ત્રિ પીંગળી આંખોવાળું. પારિન ત્રિપત્થર તેડી નાખે તેવું | પાળી સ્ત્રી, નાનો પત્થર, ધડ કરવાનો વિક્રતીર્થ ૧૦ તે નામે એક તીર્થ. નાનો પત્થર.
કિર પુત્ર પીંગળો રંગ, એક જાતનો સપ, પાપ ત્ર શક્તિ, શિલા.
રૂદ્ર, સૂર્યને એક અનુચર, તે નામે એક પચિ ત્રિા ઘરમાં રહેનાર.
નિધિ, વાનર, નોળીયો, એક જાતનું સ્થાન પાદિત ૫૦ ગ્રા ” નામે એક ઝાડ. વર ઝેર, એક જાતનું ઘુવડ, પ્રભવ વગેરે જિ સુરા ૧૦૦ નિદ્ ગમન કરવું, જવું | વર્ષો પૈકીનું દશમું વર્ષ, તે નામે એક નાગ
For Private and Personal Use Only
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पिङ्गल
१२०
पिच्छा
રાજ, તે નામે એક યક્ષ, પિંગલાચાર્ય, | વિશ્વ સ્ત્રી ઢીંચણ નીચેનો માંસલ તેમણે રચેલે પિંગલગ્રંથ.
ભાગ–પીંડી. જિક ત્રિ. પીંગળા રંગવાળું
જિfપણ ત્રિવિચક્રિ જુઓ. જિકદ્ર પુરૂ૦ જુઓ, તે નામે યક્ષ. વિશ્વ કપાસનું ઝાડ. કિનામ ન. શિલાજીત.
ચિંe go are જુઓ. જિકૌદ ૧૦ પિત્તળ.
રાકશ ત્રિ પિવરશ્ન જુએ. પિરા બ્રીતે નામે એક વેશ્યા, રીતિ, fજનિક ત્રિક વિધિ જુઓ. પિત્તળ, સીસમ વામન નામના દિગ્ગજની જિરિદ્ધિ ત્રિ વિરુ જુઓ. સ્ત્રી હાથણી, #fશા જુઓ, તંત્રપ્રસિદ્ધ જિજુ કપાસનું રૂ, એક જાતને કેદ્રને એક નાડી.
રોગ, બે તોલાભાર, તે નામે એક અસુર, જિસ્ટિી શ્રી. બગલી.
ભૈરવ, એક જાતનું ધાન્ય. વિહિત ત્રિ. પીંગળું કરેલ.
જિવુ પુમીંઢળનું ઝાડ. વિત ત્રિપીંગળું.
વિવુ ત્રિમીંઢળનાં ઝાડવાળો દેશ. જિન પુત્ર હતાળ.
પિપુત્ર ૧૦ પાસનું રૂ. પિરિક પુત્ર મેર નામે એક મણિ. પિયુમ પુ. લીંબડાનું ઝાડ. જિક જી. ગેરેચન, હિંગ, નાલિકા, ચં- પિયુમર્દ . લીંબડાનું ઝાડ. ડિકા, હળદર, વંશરેચન."
પિયુટ g૦ ક્ષાવૃા નામે એક ઝાડ, ફૂશ્વત્ર વિક્ષ ઉ૦ તે નામે એક દૈત્ય, શિવ, તે જુઓ, જલકાગડે, રૂ. નામે એક શિકારી.
જિગ્ન ૩૦ ૩૫૦ ૦ સે છેદવું, કાપવું. જિક ત્રિપીંગળી આંખેવાળું. પિચર ને સીસું, કલઈ જિલ્લા સ્ત્રી કાર્તિકસ્વામીની અનુચર એક પિચર go એક જાતનો નેત્રરંગ. માતૃકા.
વિશT સ્ત્રી મતીના જેટલું અમુક વજન. જિલ્લા પુત્ર એક જાતનું માછલું, પલ્લી પતિ. ચિદ પુત્ર એક જાતને કીડે. જિફાર ૧૦ ઉત્તમ સોનું
જિfશત વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ કાષ્ઠભગ્નભેદ. જિન્નાર સ્ત્રી ગળી.
પિછું તુ0 v૦ ૩૦ સેટું પડવું, દુઃખ દેવું, શિકારી સ્ત્રી એક જાતની માછલી.
કનડવું. જિલ્લા પુ. એક જાતનું માછલું. પિજી મેરનું પીછું કલગી,શિખા, પીછું. fuી ત્રિ પીંગળા મુખવાળું. જિષ્ઠ પુત્ર પૂંછડું. પિશાચ સ્ત્રી, એક જાતની માછલી. પિચ્છ. 9. મોચરસ. ' જિક સ્ત્રી. ઉંદરડી, ખીજડીનું ઝાડ. પિછવીur g૦ બાઝપક્ષી. પિક્ષના પુત્ર શિવ.
પિછ૮ પુત્ર વાસુકિવંશનો એક સી. રિક્ષા ત્રિપીંગળા નેત્રવાળું. વિછા સ્ત્રી બેરડીનું ઝાડ. વિષ્ણુ પુરુ ઉદર, પેટ, પશુને અવયવ. પિછી સ્ત્રી, શીમળાનું ઝાડ, સોપારી, છટા, પિચcs ત્રિપેટ ભરવામાં કુશળ, પેટભરૂ. તરવારનું મ્યાન, મોચરસ, પંક્તિ, ભાતનું પિકિ ત્રિ. મેટા પેટવાળું દુંદાળું, ઓસામણ, ઘોડાના પગને રોગ, કાયલફાંદાળું.
માદા, સીસમનું ઝાડ, fળના જુઓ.
For Private and Personal Use Only
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पिच्छादि
पिडका
-
-
-
-
-
-
છિદg૦ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક | જિજૂ ૩૦ દર્ભની વાટ. શબ્દગણ.
પિઝઝૂટા પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. છિતિ શ્રી. શીશમનું ઝાડ. પિઝૂષ પુ0 કાનને મેલ. િિા ત્રિ. ભાતનું ઓસામણ વગેરે, જિલેટ ૩૦ આંખને એલચીપડા.
ચીકટ પદાર્થ, શિખાવાળું, કલગીવાળું, જિલોટા ત્રીપાંદડાંને શબ્દ. પીછાંવાળું.
જિ વા. વ• મ ણે એકત્ર થવું, એકઠા વિછિદ્ર પુત્ર “
અધ્યાત' નામે એક ઝાડ. થવું, શબ્દ કરવો, અવાજ કરે. પિછ૮ પુત્ર “ધન્વનવૃક્ષ' નામે એક ઝાડ. દિ ૩૦ નેતર વગેરથી બનાવેલ દાબડ, 9િઢત્વર પુનારંગીનું ઝાડ.
પેટા. ચ્છિતા પુમોચરસ-વનસ્પતિ. દિ નવ વોઢ જુઓ, છિત્ર સ્ત્રી પોતિશ જુઓ, સીસમ, ઉપર પુ. નેતર વગેરેના દાભડાને સમૂહ,
શીમળો, સિન્થભેદ કિલાક્ષ, વૃશ્ચિકાશુપ, કરંડી, ફેલો.
અળસી, શલિતૃણ, વરુ જુઓ. પિદવી સ્ત્રી નેતર વગેરેના દાભડાને fig g૦ ૩૦ સેદ્ દીપવું, પ્રકાશવું, સમર્થ સમૂહ, કરંડીયાનો સમૂહ, ફેલાને સમૂહ.
થવું ૧૦ હિંસા કરવી, દાન કરવું સત્ર વિટો સ્ત્રી ઈદરવરણું- વા. પિત્તવર પુ. વિશ્વામિત્રને યજમાન રાજા.
દિલ પુછે તેનામે એક મુનિ, વિદ% જુઓ. પિસ્ટ g૦ તે નામે એક ઋષિ.
દિવા સ્ત્રી દિક્યા જુઓ. વિષ્ટ ૧૦ પિચ્છ જુઓ.
જિદ્દ ૩૦ ૩૫ ૩૦ સે પીટવું, કૂટવું, પીટી વિશ્વ ન બળ, સામર્થ્ય, નાશ, એક જા
કૂટીને નીચે પિસાડવું. તનું કપૂર, રૂ.
પિલ ન૦ દાંતનો મેલ. જિસ ત્રિ. આકુળ, વ્યાકુળ. ઉપલટ આંખને મેલ-ચીપડા.
Fતિ ત્રિ. પીટી ફૂટીને નીચે પિસાડેલ. વિસન ૧૦ રૂપીંજવું, રૂ પીંજવાનું યંત્ર-તાંત.
દ્િ સ્વાસે કલેશ પામવો. ૩૦ જિજર 1૦ હરતાળ, સોનું, નાગકેસર, પાં
મારવું, વધ કરવો. તે જરું, પક્ષી વગેરેનું બંધનસ્થાન, હાડપીંજર.
જિક ઉ૦ કલેશ, દુઃખ, વધ, નાશ. જિજર પુએક જાતનો ઘડો, પીળો–લાલ ઉપર પુએક જાતનું ઘર, થાળી, તપેલી, રંગ, પીળો રંગ, એક જાતનો સપ.
તે નામે એક દાનવ. પિસર ત્રિ- પીળું, લાલ-પીળા રંગનું. પિન્ન નૈવ મેથ, ર, રવઈ. રિલર પિઝા ને ૩૦ ત્રિ. જુઓ.
ઉપર પુછે તે નામે એક નાગ. વિસર ન૦ હરતાળ, દર્ભ પત્ર.
વિકી સ્ત્રી, થાળી, તપેલી. વિર પુઅત્યન્ત આકુળ સૈન્ય વગેરે. વિડીનન્ પુત્ર તે નામે એક ઋષિ.
લો સ્ત્રી બીજા દર્ભથી વીંટેલ અગ્ર- હિં સ્વામા૩૦ સે ઢગલે કરવો, ભાગસહિત બે દર્ભ પત્ર.
એકત્ર કરવું. જિલ્લા ત્રીહળદર, હિંસા, છટા. પિંg૦ ૩૦ ૨૦ કે ઉપરના અર્થ. જિલાઇ ૨૦ સોનું.
fપડી સ્ત્રી વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ એક રેગ, પીડાશિબિર સ્ત્રી, તૂરનાઝિા જુઓ.
દાયક શુક ફોલ્લે.
૧૬
For Private and Personal Use Only
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
पिण्ड
પિત્રુ પુ॰ ઢગ, ખેાત્ર વનસ્પતિ, બળ, શરીરને એક ભાગ, ધરતા એક ભાગ, શરીર, દેહ, પિતૃને આપવાના પિંડ, ગાળા, શિલાજિત, જાસુદનું ફૂલ, સમૂહ, જથ્થા, કાળીયા, હાથીનું ગંડસ્થળ, મીંઢળનું ઝાડ, પીડા.
વિષ્ણુ ત્રિ॰ એકત્ર કરેલ, એકઠુ કરેલ, જમાવેલ, ઢગલા કરેલ, ધન, ઘટ્ટ. વિષ્ણુ ન॰ આજીવન, લેાહુ, શ્રાદ્ધમાં પિતૃએને આપવાને પિંડ.
વિષ્ણુન્ન પુ॰ એક જાતને કંદ, શિલાજીત, ખેલ વનસ્પતિ, પિંડ, મૂળ, એક જાતના મૂળા, હાથીનું ગંડસ્થળ. વિષ્ણુર્ પુ॰ એક જાતને કદ પિત્તુ પુ॰ ઉપરના અ. પિલવસ્તૂર પુ॰ એક જાતના ખજૂરનું ઝાડ. વિપુલનૂરિજા સ્ત્રી એક જાતના ખજૂર. પિલવસ્તૂરી સ્રી. ઉપરના અ. વિન્ડોસ યુ॰ ધરમજીએ. વિત પુ॰ પિંડના લેપભાગી વૃદ્ધ
પ્રપિતામહ વગેરે ત્રણું.
વિદ્યુતજીજ પુ॰ તુર્કસ્તાની એક ગંધદ્રવ્ય. વિષ્ણુતા સ્ત્રી એકત્રપણું, પિંડપણું, સમૂહ, જથ્થા.
પિત્ત્તત્વ ન॰ ઉપરના અ. વિદ્ પુ શ્રાદ્ધમાં પિંડદાન કરનાર પુત્ર વગેરે.
વિષ્ણુદ્દાન ન॰ શ્રાદ્ધમાં પિંડનું દાન. વિષ્ણુન ૧૦ નદી વગેરે પૂસ-પાળ, પીડા કરવા, ગાળાકાર કરવું. વિષ્ણુપત્ ન॰ જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ અમુક અંકસંખ્યા, પિંડનું સ્થાન.
વિષ્ણુપાન્ પુ॰ હાથી. વિષ્ણુપરી શ્રી હાથણી. વિકપિયજ્ઞ પુ॰ પિડા આપી કરેલા પિતૃના યજ્ઞ.
१२२
पिण्डार
વિષ્ણુપ્પુષ્પ ૧૦ આસપાલવનું ફૂલ, જાસુદનું ફૂલ, કમળનું ફૂલ, તગરનું ફૂલ. વિષ્ણુનુ પદ્મ પુ॰ 'વાસૂદ્ધરાજ' નામે શાક. વિપ્રર્ પુ॰ શ્રાદ્ધમાં પિંડદાન કરનાર. વિષ્ણુશા સ્ત્રી કડવી તુંબડી, વિજ્ડવીન પુ॰ કણેરનું ઝાડ, વિષ્ણુમુસ્ત પુ॰ નાગરમોથ, વિષ્ણુમુસ્તા શ્રી॰ નાગરમોથ. વિઙમૂજ ૬૦ ગાજર, પિલમૂજ ન॰ ગાજર વિ≤યજ્ઞ પુ॰ વિવિત્રયજ્ઞ જુએ. વિન્ડો બન્ને પુ॰ એક જાતની વનસ્પતિ. વિષ્ણુદ્ધ પુ॰ સેતુ, પૂલ, પાળ. વિન્ડ@પ પુ॰ પિતૃના પી'ડ વાળતાં હાથમાં ચાટેલ પિણ્ડાંશ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વિષ્ણુવત્ ત્રિ॰ પિડવાળુ, ગાળાકાર. વિષ્ણુવત્ થ્ય પીંડની પેઠે, પીંડ જેવું. વિકરાળ શ્રી ખડી સાકર. વિપુલ ત્રિ॰ ભીખ માગી જીવનાર. વિષ્ણુસઁવંધ પુ॰ શરીર સાથે સબંધ, પિ
તૃઓને આપવાના પિંડ સાથે સંબંધ, પિરસેન્દ્ર પુ॰ એક જાતને સાપ. વિકટ્ટાના સ્ત્રી ગાંઠવાળી હળદર. વિરા શ્રી લાખડ, પેાલાદ, એક જાતની કસ્તૂરી, ઠંાપત્રી જુએ. વિરાત પુ॰ સિહ જુએ.
°
વિsાત ત્રિ॰ પિડરૂપ થયેલ, એકત્ર થયેલ, એકઠુ થયેલ.
વિજ્ઞાન્તાદાર્યન્ત 7. પાણુ શ્રાદ્ધ. પિકામ પુત્ર જુએ. પિકાગ્ર ન॰ વરસાદને કરે. વિજ્ઞાયત્ત ન॰ તીક્ષ્ણ લાટ્ટુ –પેાલાદ. વિષ્કાર પુ ‘વિત' નામે વૃક્ષ, ઔ બૌદ્ધ સાધુ, ગોવાળ, એક જાતને સર્પ, ભેંસના રખેવાળ, એક જાતનું ઝાડ.
For Private and Personal Use Only
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पिण्डार
१२३
पितृकानन
વિપકાર ૧૦ એક જાતનું શાક. fuીતર પુછે તગરનું ઝાડ. પિપરા પુત્ર તે નામે એક નાગ, બળ- જિગ્લીપુu T૦ આસોપાલવ. રામનો એક નાનો ભાઈ.
fivમવન એકઠું થવું, ઢગ થી, પિve R૦ તે નામે એક તીર્થ.
ગોળ થવું. fiveણુ પુરુ એક જાતને કંદ, એક જિોમૂત ત્રિો એકઠું થયેલ, ઢગ થયેલ, જાતની ગળો.
ગોળ થયેલ. uિs go ઉપરના અર્થ. ત્તિ ૩૦ દાડમનું ઝાડ, fકીર જુઓ. વિeારા ત્રિ, પિંડભોજન કરનાર પિતૃ fuGર ત્રિરસ વગરનું. વગેરે, ભીખ માગી જીવનાર.
fપીરસૂર ત્રિખાવામાંજ શરવીર-ક્ત વિષ્ણારાજ ત્રિઉપરના અર્થ.
ખાઈ જાણનાર, નમાલું. જિનિ ત્રિ. ઉપાશ જુઓ. fiveોરણ ૧૦ પિતૃ વગેરેને પિંડદાન જિલ્લાહ્ય સ્ત્રી એક જાતની હીંગ.
કરવું તે. િિા, સ્ત્રી તાજુ જુઓ, દેવ વગેરેની
પિveોદિ સ્ત્રી. મુખે ખાધેલ એઠું અન્ન. પીઠિકા, રથના પડાનું મધ્યસ્થાન-થનામ,
વિખ્યા સ્ત્રી “ડયોતિષ્મતીચતા –માલકાંકણું. પાટલે, ઢીંચણની નીચે માંસના
પિપીલ પુછે તલને ખોળ, હીંગ, કેસર, ભરાવાવાળો ભાગ.
શિલાજિત. જિક સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
પિથો સ્ત્રી શિલાજિત. જિfકત ત્રિ. એકઠું કરેલ, ગણેલ, ગુણેલ
પિત્તરિ ત્રિા બાપા પાસે શૂરવીર–નમાલું. જિહિત પુત્ર તુર જુઓ.
પિતાપુત્ર ૬૦ દ્રિવર બાપ અને છોકરે. જિત પુ0 શિલાજીત.
પિતામહું પુ. બાપનો બાપ.
પિતામહ સ્ત્રી. પિતાની માતા. જિન્ ત્રિ. પિંડવાળું, ભીખારી, પિંડ
પિતૃ પુત્ર અન્ન, અનાજ. દેનાર. વિના સ્ત્રી. મજીઠ, તાંદળજે.
પિતુપુત્ર પુત્ર પિતાનો પુત્ર.
પિતુ ઘણુ વી. પિતાની બહેન-ઈ. ૪િ પુસેતુ, પૂલ, પાજ.
પિતુષ્ય સ્ત્રી પુરું ફેઇને છોકરે. fiveટ ત્રિ જેશી.
પિતાવરૂ ત્રી. પિતાની બહેન-ઈ. જિક સ્ત્રી fif૩ જુઓ, એક જાતનું
પિતāસ્ત્રીય પુફેઇન કરે. તગર, તુંબડીનો વેલો, એક જાતનો
વિ૮ પુત્ર પિતા, બાપ, પિતૃલોકને પામેલ. ખજૂર, તત્વજ્ઞાનાર્થે ઉપદેશ, ભજન.
પિતૃ પુ. વિ. માતા અને પિતા. વિવારે પિંડે કરે, એકઠું કરવું, વિશ્ર્વર ત્રિપિતાથી આવેલ, પિતાએ ઢગલે કરે, ગેળ કરવું.
આપેલ. પિત્ત ત્રિપિંડે કરેલ, એકઠું કરેલ. વિવર્મન ૧૦ પિતૃઓને ઉદ્દેશી કર્મઢગલે કરેલ, ગોળ કરેલ.
શ્રાદ્ધ વગેરે, પિતાનું કર્મ. પિન્કીનE . તે નામે એક ઋષિ. ! પિતૃ૫ પુ. પિતાનું શ્રાદ્ધ વગેરેં કર્મ. પિતા પુત્ર મીંઢળનું ઝાડ, તગર, જૂન- પિતૃપ ત્રિ. પિતા સમાન. # જુઓ.
પિતૃના નવ સ્મશાન,
For Private and Personal Use Only
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पितृकार्य
૨૨૪
पितृसन्निभ
વિવાર્થ ન પિતૃર્મન જુઓ.
ઇના છોકરા, પિતાની માસીના છોકરા, વુિં ત્રી. તે નામે એક તીર્થ પિતાના મામાના છોકરા. પિયા સ્ત્રી પિતૃમન જુઓ. fzવાયા પુલ ઉપરના અર્થ. પિતૃપા પુત્ર અગ્નિજ્વાર વગેરે પિતૃઓ. જિમ ૧૦ મઘા નક્ષત્ર. પિતૃપાથી સ્ત્રી, પિતૃઓએ ભણેલ કલેક- મિત્ત સ્ત્રી પિતાની ભક્તિ, પિતૃઓની સમુદાય.
ભક્તિ . વિદ ૧૦ શ્મશાન.
પિમોન નં૦ પિતૃઓનું ભજન. પિત્ત પુત્ર કાર્તિકસ્વામીને અનુચર ગ્રહ. પિતૃમાન પુત્ર અડદ. પિતૃષાત ત્રિ. પિતાને નાશ કરનાર. પિઝાઝું પુત્ર પિતાનો ભાઈ. પિતા નવજલદાન આપી પિતૃઓને તૃપ્ત મિત્ ત્રિ. પિતાવાળું કરવા, પિતૃતાર્થ જુઓ, તલ.
પિતૃમ ન સ્મશાન. પિતૃતર્ મJ૦ પિતાથી.
વિમેધ પુત્ર પિતૃઓને ઉદ્દેશી કરવામાં પિતૃતિથિ પુ. શ્રી અમાસ.
આવતું એક કર્મ. પિતૃતાર્થ નવ તર્જની આંગળી અને અં | પિતૃયજ્ઞ ૩૦ પાંચ મહાયજ્ઞમાં આવતું પિ
ગુઠાનું મધ્યસ્થાન, ગયા વગેરે તીર્થ તૃતર્પણ. પિતૃતાં સ્ત્રી. પિતાપણું, પિતૃપણું પિતૃથા પુત્ર પિતૃઓને ચંદ્રકમાં જવાને પિતૃત્વ ર૦ ઉપરના અર્થ.
માર્ગ. પિત્તાન ને પિતૃઓને ઉદ્દેશી દાન–શ્રાદ્ધ. પિતૃપા પુત્ર યમદેવ. જિવન ન ઉપરનો અર્થ.
પિતૃપ પુત્ર શિવ. પિતૃદ્દિન ૧૦ અમાસ.
પિતૃપ ત્રિ. પિતાસમાન. પિરિવણ ૧૦ પુત્ર અમાસ.
પિતૃઢોલ પુ. અંકલેકની ઉપર આવેલ પિયત 7૦ મઘા નક્ષત્ર.
એક લેક. પિતૃપક્ષ ઉ૦ ગૌણ આશ્વિનકૃષ્ણપક્ષ-ભાદ- પિતૃવત પિતાની પેઠે. રવા મહિનાનું કૃષ્ણપક્ષ.
પિતૃવન નૈ૦ મશાન. પિતૃપક ત્રિપિતાના કુળનું, પિતા વગે- ! પિત્તનેવર પુત્ર શિવ. રેનું ત્રિક.
ઉપદ્રવનેશ્વર ત્રિસ્મશાનમાં રહેનાર. પિતૃપતિ પુત્ર યમદેવ.
પિતૃવર્તિનું પુબ્રહ્મદત્ત નામે એક રાજ. પિતૃપ પિતૃઓનું સ્થાન, પિતૃલોક, વિનંતિ સ્ત્રી સ્મશાન. પિતાનું સ્થાન.
fજવાર ત્રિ. પિતાનું વચન પાળનાર. વિપાત્ર ૧૦ શ્રાદ્ધમાં ઉપયોગી વાસણ. પિતૃચ્ચ પુત્ર પિતાને ભાઈ-કાકે. પિવિત્ર પુ. પિતાને પિતા.
પિતૃશ્રાદ્ધન, પિતૃઓનું શ્રાદ્ધ પિતાનું શ્રાદ્ધ. બિરૂ સ્ત્રી. પિતાની માતા, સંધ્યા. પિતૃષત્ર ૧૦ દર્ભ. પિત્ત ત્રિપિતાથી પ્રાપ્ત થયેલ. પિતૃષg સ્ત્રી. પિતાની બહેન-ફેઈ જિકિય ઉ૦ ભાંગરે.
પિતૃષત્રીય ૫૦ ફાઈને છોકરે. પિકિર ત્રિ પિતાને પ્રિય.
પિતૃસઘન ન૦ સ્મશાન. પિતૃવધુ પુત્ર પિતાને ભાઇ, પિતાની ફે- | પિતૃમિ ત્રિ. પિતા સમાન.
For Private and Personal Use Only
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पितृसमान
पिपासु
વિમાન ત્રિ. પિતાસમાન.
જિલ્લા ત્રિ પડવાની ઈચ્છાવાળું પિતૃસામાન્ય ન સર્વ પિતૃઓ. પિન પુરુ પક્ષી. જિજૂ શ્રી. પિતાની માતા, સંધ્યા. પિત૮ પુત્ર માર્ગ, રસ્ત. પિતૃથાન ૨૦ પિતૃaો જુઓ.
પિયત ત્રિ- ઢાંકતું. પિતૃસ્થાન ત્રિપિતાને ઠેકાણે રહી પાલન જિદ્ર પુ. એક જાતનો મૃગ. કરનાર.
વિધાન ન ઢાંકણ, ઢાંકવું તે, ન જુઓ. પિતૃસ્થાનીય ઉપરનો અર્થ. fuધાના પુત્ર તરવારનું માન. પિતૃદન્ ત્રિપિતાનો નાશ કરનાર. વિધાનતા સ્ત્રી ઢાંકણપણું, ઢાંકવાપણું. પિતૃદૂ પુત્ર જમણે કાન.
વિધાનત્વ ન ઉપરના અર્થ. જિત્ત નવ શરીરમાં રહેલી પિત્ત ધાતુ. પિન ત્રિ પહેરેલ. નિત્તમ ત્રિ, પિત્તને નાશ કરનાર, નિસ ૩૦ વીનત જુઓ. પિત્તર ન ઘી.
જિન યથ૦ પહેરીને. પિત્તની શ્રી ગળે.
વિના પુત્ર નં મહાદેવનું તે નામે ધનુષ, પિત્તવર પુ. પિત્તને લીધે આવેલે તાવ. ત્રિશુળ, ધૂળનો વરસાદ. પિત્તાવિન ૩૦ મીઠું લીંબું.
પિનાવિધ પુ. મહાદેવ. પિત્તાવિન પિત્તને ગાળી નાખનાર, પિનાવાપા મહાદેવ. પિત્તધા સ્ત્રી તે નામે એક કળા. વિનામૃત પુત્ર મહાદેવ. પિત્તનજી ૨ રક્તપિત્ત રોગ.
જિનાનિ પુત્ર મહાદેવ. પિત્ત૮ ત્રિ. પુષ્કળ પિત્તવાળું.
વિના ત્રી, એક જાતની સારંગી. પિત્ત૮ ૧૦ પિત્તળ ધાતુ, ભોજપત્ર. વિચાર ૧૦ હિંગ. પિત્ત શ્રી. ‘તોગવિઠ્ઠી” નામે વનસ્પતિ. પ ડૂ૦ ૫૦ ૦ સે સીંચવું, છાંટવું. પિત્તવમાં શ્રી કાળું અતિવિષ.
જિતિ ત્રિપડવાને ઈચ્છતું. પિત્તદન ત્રિપિત્તનો નાશ કરનાર. fપતિવન પુરુ પક્ષી. પિત્તન સ્ત્રી, પિત્તપાપડે-વનસ્પતિ. પિતિ સ્ત્રી પડવાની ઈચ્છા. જિત્તાતિસાર પુત્ર પિત્તને લીધે થયેલ ઝા ! પિતપુ ત્રિક પડવાને ઇચ્છનાર. ડાનો એક રોગ.
fપતિપુ પુપક્ષી. પિત્તમિળ પુપિત્તને લીધે આંખમાંથી forfષ ત્રિ- પવિત્ર કરવા ઇચ્છતું. પાણી ઝરતો રોગ.
જિવિકા સ્ત્રી પવિત્ર કરવાની ઈચ્છા. પિત્તારિપુ પીતપાપડ, લાખ, વેવા જુઓ. પિવિષ ત્રિ, પવિત્ર કરવા ઈચ્છનાર. પિચ ત્રિ. પિતાનું, પિતાને પ્રિય, પિતાથી પિureત ત્રિ. પાન કરવા-પીવા ઇચ્છતું.
આવેલ, પિતાસંબંધી, પિતૃસંબંધી. જિજ્ઞાસા સ્ત્રી પાન કરવાની-પીવાની ઇચ્છા, વિશ્વ નં. પિતૃતાર્થ જુઓ, મઘા નક્ષત્ર, મધ. તરસ. પિચ પુ0 અડદ, મોટો ભાઈ
પિપાસાવત ત્રિ. તરસ્યું, તૃષાવાળું. ઉપગ્યા સ્ત્રી પૂનમ, અમાસ.
વિરત ત્રિ. જેને પીવાની ઇચ્છા થઈ પિવિત્ર ત્રિ. પિતૃસંબંધી, પિતાસંબંધી. હોય તે. જિવતી સ્ત્રી કન્યા.
વિપાકુ ત્રિતરસ્યું, તૃષાવાળું.
For Private and Personal Use Only
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पिपीतक
१२६
पिशाचद्रु
પિતા પુત્ર તેનામે એક બ્રાહ્મણ. જિન પુ. તે નામે એક અસુર, જિત શ્રી. વૈશાખ સુદ બારસ. મિનિ ત્રિ શબ્દ કરવું. વિ૪િ પુકડે, મંકેડે.
વિચાર ત્રિ, હિંસક, વિવઢવ ૩૦ ઉપના અર્થ.
પિચાર પુત્ર પીતા' નામે એક વૃક્ષ. પિપ૪િ સ્ત્રી. કીડી, મંકોડી.
વિદ્ ૩૦ ૩મસસં પ્રેરણા કરવી. પિરિમણ ન એક જાતનું ચાન્દ્રાયણ. િિાષની સ્ત્રીચીકણી જમીન. ત્તિ સ્ત્રી. કીડી, મંડી.
વિષ્ણુ પુ. પીલુનું ઝાડ. જિલ્પા પુત્ર શરવ્યા દેવતદેશે આલભન ક- વિજુ ૧૦ પીલુનું ફળ-પીલુડું. રવા યોગ્ય પક્ષી.
પિસુની સ્ત્રી, “મૂર્વા' નામે વનસ્પતિ. Hિવા સ્ત્રીશરવ્યા દેવતદેશે આલભન જિત્વપuf સ્ત્રી. “જોરદારતા' નામે એક વેલ. કરવા યોગ્ય પક્ષિણી.
વિહુ ર૦ ચીપડાવાળી આંખ ભીની આંખ. જિબૂદ શ્રી. એક જાતને ખાદ્ય પદાર્થ. વિણ ત્રિ. ભીની આંખવાળું, ચીપડાવાળી વિષ૮ ૧૦ પાણી, વસ્ત્રનો ટુકડે.
આંખવાળું. પિસ્ટ ૬૦ પીપળાનું ઝાડ, બંધનરહિત પક્ષી. પિતૃ સ્ત્રી હાથણી. ક્વિટર ૩૦ તે નામે એક ઋષિ. પિસ્ તુઢા ૦ ૧૦ ટુકડા કરવા,જૂદા કરવું, વિષટીયન ભારતનો નાનો ભાઈ એક | Rદીપવું, પ્રકાશવું, મe ભક્ત રાજા,
જિરા ત્રિ- પાપથી મુક્ત, પાપરહિત. જિmદિ સ્ત્રી, પીપર.
પિરા R૦ બહુરૂપ. જિપૂછી સ્ત્રી, પીપર,
જિરાફ ૩૦ પીંગળે રંગ. પિપલ્ટી સ્ત્રી, પીપર.
પિરાત્રિ પીંગળા રંગનું, પીંગળું. પિસ્ટીવૃત્ત ૧૦ વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ પીપરનું ઘી. જિરાફા પુત્ર પીંગળો રંગ.
પીકૂ ન પીપરમૂળગંઠેડા. પિરાજ ત્રિ પીંગળા રંગનું, પીગળું. પિસ્ટર ત્રિ. પીપરવાળું.
વિરા પુત્ર વિષ્ણુ. પિછીય પુત્ર રેવતીમાં જન્મેલ, એક મિત્ર- પિરાતા સ્ત્રીપિંગળાશ, પીંગટ રંગપણું. પુત્ર.
રિકત્વ ન ઉપરના અર્થ. ખ્રિસ્ટોfજ શ્રી. તે નામે એક નદી.
ઉપરાન્યૂઝ ત્રિશુદ્ધ પીગળા રંગનું Wિહુ ઉ૦ તે નામે એક ઋષિ.
પિરાતિ ત્રિ. ઘણું ધનને સ્વામી. પિચાઇ ૧૦ વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ પીપરનું તેલ. વિરાછા સ્ત્રી. પિત્તળ. િિષા સ્ત્રીદાંતને મેલ.
પિરાત્રિ પુત્ર તે નામે એક દેવજાતિ, પ્રેત. પિ પુ. એક જાતનું પક્ષી.
વિરાળ પુ. ઉપરના અર્થ. બિષિ ત્રિ, પૂછવા ઈચ્છતું. પિરાત્રિ ત્રિ, પિશાચને દૂર કરવામાં પિfછા સ્ત્રી પૂછવાની ઈચ્છા.
કુશળ, પિશાચના જેવું. પિઝાપુ ત્રિ, પૂછવા ઈચ્છનાર, પિન પુત્ર કુબેર. fvg પુ. તે નામે એક અસુર
પિરાતા સ્ત્રી પિશાચપણું. વિષ્ણુ પુત્ર ગઢ જુઓ.
પિરાવિત્વ ન પિશાચપણું. પિન ત્રિઅસ્પષ્ટ શબ્દ કરતું. પિરાજ ઉ૦ શાખેટક વૃક્ષ.
For Private and Personal Use Only
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पिशाचमोचन
१२७
पिसन
પિરાવિમોચન ૧૦ તે નામે એક તીર્થ. | પિવન ૧૦ રાંધવાની તવી-તાવડીઉપરાવરમ ર૦ પિશાચેની સભા.
કઢાઈ વગેરે. પિરાવિકા સ્ત્રીપિશાચણી, “iધમાંથી
વિપશુ ૩૦ યજ્ઞમાં હોમવા માટે બનાવેલ વનસ્પતિ.
લોટનું પશુ. બિરાજી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
પિ િરૂ લેટ રાંધવો તે. જિરા પુત્ર તે નામે એક દેશ.
પિપવિત્ ૧૦ વિઝન જુઓ. જિરિત ૧૦ માંસ.
પિત્ત ત્રિ. લેટ રાંધનાર. જિરિતમુન્ન ત્રિા માંસ ખાનાર રાક્ષસ વગેરે. છિપાવલ ત્રિવ ઉપરનો અર્થ. જિરાતીરાજ ઝિવ ઉપરનો અર્થ.
fપછપાવ ર૦ વિઝgવન જુઓ. જિરિાતા ત્રિક વિશિતમુઝ જુઓ.
પિષ્ટપૂર ૩૦ વડું, ઘારી વગેરે પકવાન્ન. જિરિતી સ્ત્રી, “મારી નામે વનસ્પતિ.
gિવા ન૦ પીસેલાને પીસવું, કહેલાને
ફરી કહેવું તે. નિરાતવ ન કેસર. fી સ્ત્રી, ‘ગટામાંસી” નામે વનસ્પતિ.
વિમા ત્રિલેટનો વિકાર-રોટલે વગેરે
પિમેઢ પુત્ર એક જાતનો પ્રમેહ રોગ. વિરોદ ૧૦ માટીનું સરાવડું, કેડીયું,
વિદિન એકજાતના પ્રમેહના રોગવાળું. ચપણીયું.
જિનિ સ્ત્રી, એક જાતનું પકવાન્ન.. પિન ન કેસર.
જિવર્તિ રૂ૦ મગ-અડદ વગેરેને લેટ. fiાન પુ. નારદ, કાગડે. પિજીન ૦િ ચાડીયું, કૂર.
જિત ન માલપુડો, વડું વગેરે.
પિછામ નવ ચંદન, સુખડ. જિનતા સ્ત્રી ચાડીયાપણું, કૂરપણું
વિકૃત પુત્ર પટવાસ, અબીલ. વિશુનત્વ ન ઉપરના અર્થ.
જિઇ ને ચોખાના લેટનો વાત્મક પિઝુનવાર ર૦ ચાડી.
પદાર્થ, લગ્ન પહેલાં વરકન્યાને ચાળવામાં જિશનરંજન ત્રિ ચાડીયું.
આવતી પીઠી. પિશુના સ્ત્રી, એક જાતનું શાક.
જિક સ્ત્રી પાણીમાં પલાળી રેતરાં િહવાઇ ૧૦ ૧૦ મન પીસવું, ભુક્કો
કાઢીને પત્થર પર વાટેલી દાળ. કરે, દળવું.
જિલી સ્ત્રી મિત્ર જુઓ. પિy R૦ સીસું, રૂપ.
જિs R૦ લેટમિશ્ર પાણી. gિ પુ૧૦ લેટ, ભુકો.
ન્િ 1. go મ. સે દીપવું, પ્રકાશવું. gિ . તે નામે એક ઋષિ
પિન્ ૩૦ ૩૫૦ મ૦ સે દીપવું, પ્રકાશવું gિ fa૦ દળેલ, ભુકો કરેલ, લેટ કરેલ છે
ર્િ ૩ ૦ ૧૦ ૧૦ ગમન કરવું, જવું. gિ fa૦ લેટને વિકાર, લોટમાંથી ન્િ ૩૦ ૩૦ સેટુ વસવું, બળવાન થવું. બનેલ.
ર૦ વધ કર, દાન કરવું, જવું. ૨૦ gિ પુ૧૦ માલપુડો વડું વગેરે. વિરત ત્રિપાપથી મુક્ત. પાપરહિત. વિના ૨૦ એક જાતનો આંખનો રોગ ! પિત્ત ૧૦ બહુરૂપ. તલનું ચૂર્ણ, ખોળ.
પિત્તક પુત્ર વિશ પુત્ર જુઓ. પિછા ૨૦ ભુવન, જગત.
પિતા ત્રિક પિશ ત્રિ. જુઓ.
For Private and Personal Use Only
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
पिस्पृक्षत्
વિસ્તૃક્ષત્ ત્રિ॰ સ્પર્શ કરવા ઇચ્છતું. પિવૃક્ષા શ્રી સ્પર્શ કરવાની ઇચ્છા. પિવૃક્ષુ ત્રિસ્પર્શી કરવા ઇચ્છનાર. વિદ્યુત ત્રિ॰ ઢાંકેલ, છુપાયેલ, છુપાવેલ, આચ્છાદેલ.
પી વિદ્યા સ॰ મા॰ નિર્ પાન કરવું, પીવું. પૌત્ર ૧૦ નીચેનું જડયું.
પીટ પુ॰ ન॰ એક પ્રકારનું આસન, પાટલા, વ્રતધારીઓનું આસન, દેવપૂજાના અગરૂપ હૃદયરૂપ આધાર, દર્ભાસન, તળીયું, અભરાઈ, આસન.
પીઢ જુ॰ કંસને એક અમાત્ય તે નામે એક
અસુર.
પોષ્ઠિ પુનાયકસહાયક ભેદ-પીઠમયે જુઓ. પીન ત્રિ॰ આસન ઉપર રહેલું,લુલું, લંગડું. પીત્ર ૬૦ લેખ્યવ્રતના અગરૂપ અષ્ટદલ કમલને એક અવયવ. પીન્ના ન॰ ગાંડુ વગેરે. પોઇચાલવુ॰ તતંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક પ્રકારતા ન્યાસ.
પીયૂ સ્ત્રી॰ કિલ્લાની સમીપ રહેલ પૃથ્વીને
ભાગ.
પીમદ્ દુ કાઇ નાયકનેા કાઇ એક સહાયક-જેમ રામા સુગ્રીવ.
પીપે ત્રિ॰ લુલું, લંગડું. પીપિન ત્રિ॰ ભૂલું, લંગડું. પોટિજા શ્રી દેવમૂર્તિના સ્થાપનાધાર, પૌર્ ૩ સમ॰ સેટ્ પીડવું, દુ:ખ દેવું, અનાજ વગેરેને ખાંડવું, મસળવું, મન કરવું, સ॰ શાભાવવું. અ
પીડન ૬૦ પીડવું, દુ:ખ દેવું, ધાન્ય વગેરે ખાંડવું–ચાળવું, મન કરવું. પીડા શ્રી વ્યથા, દુ:ખ, કૃપા, શિરમાળા,
સરલવૃક્ષ પોકાર ન॰ પીડવું. દુઃખ દેવું.
१२८
पीततुण्ड
પીડામાન્ ત્રિ॰ પીડિત, દુ:ખી, ખડાતું, ચેાળાતું, મસળાતું.
નીકિત ત્રિ॰ પીડેલ, દુઃખ દીધેલ, ખાંડેલ, ચાળેલ, મસળેલ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શીવિત પુ॰ તંત્રસારેાક્ત એક મત્ર. પીડિત ૬૦ પીડા, દુઃખ.
પીક્ચમાન ત્રિ॰ પીડા પામતું. દુ:ખી થતું, પીડાતું.
પીત ત્રિ॰ પીધેલ, પાન કરેલ, પીળારંગનું, પીળુ, પીનાર, પાન કરનાર. પીત ન॰ પીવું, પાન કરવું, હરતાળ. પીત પુ॰ પીળેા રંગ, પીળેા મણ-પાખરાજ. પીતષ્ઠ ત્રિ॰ પાન કરેલ, પીધેલ, પીળું,
પીળાર’ગનું, હરતાળથી રંગેલ. પીતા પુ॰ તે નામે એક અસુર, સ્યાનાક વૃક્ષ, હરિ વ્રુક્ષ, પીતશાલ. પીતળ ન પદ્મકાઇ, પિતળ, માક્ષિક, ક્રેસર
.
પીળુ ચંદન, અવ્યક્ત રાશિને સંજ્ઞાભેદ. પીતળી સ્ત્રી સાનેરી કેળ, પીળી કુળ. પીતકુમ કુ॰ હરિદ્રુક્ષ, દારૂ હળદર. પીતર્ ન ગાજર. પીતજવીજ પુ॰ પીળાર`ગની કરે. પીતાવે ન॰ કેસર, પિતળ. પીતાઇ ન પીળુ ચંદન, પીળું અગર. પીતાહા સ્ત્રી એક જાતના વેલા. પીતજીજા સ્ત્રી એક જાતનું ઝાડ, પીતરુજી ન॰ પીળા રંગને કાઢના રાગ. પીતાન્ધ ન પીળુ’ચંદન. પીતઘોષા શ્રી પીળા ફૂલવાળી ધાષાતકી– વનસ્પતિ.
પૌતચન ન॰ પીળુ ચંદન, કેસર, હળદર. પીતમ્પન્ન કુ દીવેા. પીતજ્ઞાતિ સ્ત્રી. પીળી જાઇ.
પીતતવુ પુ॰ એક જાતનું ધાન્ય-કાંગ. પોતતબ્દુલ્હા સ્ત્રી॰ ક્ષીરિકા વૃક્ષ. પીતતુર પુ॰ બતક પક્ષી.
For Private and Personal Use Only
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
पीततुण्डी
પીતતુરી સ્ત્રી બતક પક્ષિણી. પીતતેજ ત્રિ જેણે તેલ પીધું હાય તે, તેલ પીનાર. પીતતેના સ્ત્રી માલકાંકણીના વેલા, મહાજ્યાતિષ્મતીને વેલા.
પોતદ્દાત્ત ૧૦ સરલ વૃક્ષ, દેવદાર, હરિદુ વૃક્ષ. પીતવુધા સ્ત્રી જેના દૂધને લેણદાર પેતાના વ્યાજ બદલ પીતે હેાય તેવી દેવાદારની ગાય.
પીતકુ પુ॰ સરલવૃક્ષ, દારૂ હળદર. પીતકુમ ૩૦ ઉપરના અ પીતન ન॰ કેસર, હરતાળ, દેવદાર. પીતન પુ॰ ખાખરા, આશ્રાતક વૃક્ષ. પીતન પુ ઉપરના અ.
www.kobatirth.org
પીત્તના ન॰ કેસર. પીતની શ્રી ‘શાહ ' નામે વનસ્પતિ, પીતનીજ પુ॰ લીલા-પીળા મિશ્રરંગ. પીતની ત્રિ॰ લીલા-પીળા મિશ્રરંગવાળુ. પીતા પુ॰ કમળની રજ. શીતપળી સ્ત્રી એક જાતને વેલા.
પીતાનિ ત્રિ• અમુક કાઇ રાગને લીધે
પીળા હાથવાળુ.
પીત્તપાળ પુ॰ પીળા હાથ.
પછીતપાપ પુ॰ પીળા લાધરનું ઝાડ. શીતપના શ્રી મેના પક્ષી.
ી પટ્ટ 7 સીસુ.
તપુષ્પ ત્રિ॰ પીળા રંગના ફૂલવાળુ તપુષ્પ પુ॰ પીળા રંગના ફૂલવાળી કરેણનું ઝાડ, ચંપા, પીળી ઝી ઝોટી,પિણ્ડાતકભેદ. પતપુષ્પા સ્ત્રી ઇન્દ્રવારૂણી-ઈંદરવરણી,
એક જાતની ક્ષુપ નરપતિ, તુવેરને છેડ. ગીતપુષ્પી સ્ત્રી॰ શંખપુષ્પી વનસ્પતિ, સહદેવી વનસ્પતિ, મહાકાષ્ઠાતકી વનસ્પતિ, ત્રપુષી વનસ્પતિ.
શીતપ્રસવ પુ॰ પીળી કરેણુ, પીત્તજ પુ॰ શાખાટકવૃક્ષ, કૌરવૃક્ષ.
૧૭
१२९
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पीतवासस्
પીતા પુ॰ ઉપરના અ પીતાનુજા શ્રી. હળદર. પીતવીના સ્ત્રી.મેથી. પીતમુકુરાન છુ॰ પીળેા ભાંગરા. પીતળિ પુ॰ પીળા મણિ-પાખરાજ. પીતમસ્તજ પુ॰ એક જાનનું પક્ષી. નીતમાક્ષિજ ૧૦ માક્ષિક. પીતમુત્તુ પુ॰ એક જાતનું પક્ષી. પીતમુદ્મ પુ॰ એક જાતના પીળા રંગના મગ, પીતમૂત્ર ન॰ રાગ વગેરેથી પીળું સૂત્ર. પીતસૂત્ર ત્રિ॰ રાગ વગેરેથી પીળુ' મૂત્રનાર. પીતમૂત્રતા સ્ત્રી રોગ વગેરેથી પીળા મૂત્રનેા રાગ.
પીતમૂત્રત્વ ન• ઉપરના અ પીતમૂહ ૬૦ ગાજર. પીતચિન્ના શ્રી પીળી રૃ. શીતયુથી શ્રી પીળી જૂઇ. પીતા ન॰ પોખરાજ મિણ, પીત્તત્ત છુ. પીળા અને લાલ રંગ. પીતન્ત ત્રિ॰ પીળું અને લાલ. પીતત્ત ન॰ પાખરાજ.
પીતમ્મા શ્રી પીળી કેળ-સાનેરી કુળ. પીતાન ન॰ પુષ્પની અંદરના કૈસરા–કેસરતંતુ, સિજ્જ જુએ. પીતા પુ॰ પીળા રંગ પીત્તાપ ત્રિ॰ પીળા રંગનું, પીળુ પીતોધિની સ્ત્રી જામી જીએ. પતજી કુ॰ પીળા રંગ. પીતરુ ત્રિ॰ પીળારંગનું, પીળુ પીત્તજ ૬૦ પીતળ. પીતજ ન પીતળ. પીતહોદ ન પીતળ.
For Private and Personal Use Only
પીતવાસમ્ પુ॰ શ્રીકૃષ્ણ. પીતવાસમ્ ૧૦ પીળું વસ્ત્ર. પીતવાસમ્ ત્રિ॰ પીળા વસ્ત્રવાળુ.
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पीतवृक्ष
१३०
पीयूषमहस्
ઉતા પુત્ર ફોન: મે-એક જાતનું પીળું | સ્વતિન | ઘોડો. ઝાડ, દેવદાર.
વતુ પુત્ર અગ્નિ, સૂર્ય, ચૂથપતિ-હાથી, ઉતરશાસ્ત્ર પુત્ર માનવૃક્ષ-પિયાસાલ.
ચિત્રાનું ઝાડ, આકડાનું ઝાડ. ઉતરાદિ પુ- પીળી ડાંગેર.
તુવાર પુછે ઉંબરે, દેવદાર. ઉતાર ને પીળા રંગનું ચંદનકાઇ-જે વીત્યા ૩૦ પાન કરીને, પીને.
મલયગિરિમાં થાય છે, હરિવંદન. જીલ્લાશિક ત્રિ, પાન કરીને–પીને સ્થિર વતના પુત્ર ગોમેદ મણિ, અકોટ વૃક્ષ, થયેલ. તુર્કસ્તાની બીજક
ઉષ ર૦ ઘી, પાણી. ઉતાર પુછ લીબડે.
પણ પુત્ર સુર્ય, અગ્નિ, આકડાનું ઝાડ, ઉતાર ૧૦ “aોતજ્ઞને-સુરમો.
ચિત્રાનું ઝાડ. પિતા પુત્ર નીચેનો શબ્દ જુઓ.
થિ g૦ ઘોડો. વતના પુત્ર પિયાસાલ વૃક્ષ, અસન વૃક્ષ. વન ત્રિપુષ્ટસ્થળ, ઝાડું,વૃદ્ધ વધેલ,સંપન્ન. ત્તિક પુત્ર સોમરસ જેણે પીધે હોય તે. ધન R૦ સ્થૂલતા, ઝાડાઈ, પુષ્ટતા,વૃદ્ધ પણું. ઉતાધે પુત્ર એક જાતનું ઝાડ. નિતા શ્રી. ઉપરના અર્થ. વતરિ તુ પોખરાજ મણિ. નિવ નવ વીર ન જુઓ. તો પુત્ર પીળા ફેલ્લે.
વિનર ત્રિપુષ્ટતાની સમીપનું, પુષ્ટની પાસેનું વિતરિત પીળો અને લીલો રંગ. ઉનાસ સળેખમનો રોગ, શરદી. ઉતરત ત્રિપીળા અને લીલારંગનું. નિતિન ત્રિસળેખમ જેને થયું હોય તે. ઉતા સ્ત્રી હળદર, ગરોચન, માલકાકણી, ઉનોમી સ્ત્રી પુષ્ટ બાવલાવાળી-અડાણકાંગ ધાન્ય.
વાળી ગાય-પુષ્ટ થાનવાળી ગાય. ઉતા પુત્ર એક જાતનું નાક વૃક્ષ ઉપ૬ સ્વ. ૫૦ ૦ સેટ યાચના કરવી, ઉતા ત્રિ- પીળાં અંગવાળું, પીળા - માગવું. રીરવાળું.
િિર પુત્ર નાનો ખાખરો. ઉતાબ્ધિ પુરુ અગત્ય મુનિ.
સત્ર ૧૦ ૧૦ સંર્ પ્રસન્ન કરવું, પ્રેમ ઉતાશ્વર પુત્ર શ્રીકૃષ્ણ, નટ, નટવો.
ઉપજાવ, ખુશ કરવું. ઉતાર્થ ૧૦ પીળું વસ્ત્ર.
ચિનુ ત્રિ હિંસાશીલ, હિંસક, શત્રુ. વીતાવર ત્રિ. પીળાં વસ્ત્રવાળું.
પશુ ઉ૦ કાળ, વખત, કાગડે, ઘુવડ, સૂર્ય, ઉતા પુત્ર પીળો અને લાલ રંગ. આકડાનું ઝાડ. ઉતા ત્રિ. પીળા અને લાલ રંગનું ચૂિક્ષ સ્ત્રીએક જાતનો ખાખરે. તારમન પુત્ર પોખરાજ મણિ.
ચૂલાવ ન એક જાતના ખાખરાનું વન. ઉતા પુત્ર રાળ.
વી૮િ ત્રિપીક્ષા જાતિના ખાખરાની ઉતાહ્ય સ્ત્રી વીતા જુઓ.
સમીપનો પ્રદેશ વગેરે. વતિ પુઘોડો.
વ ૨૦ અમૃત-દેવાનું એક જાતનું પીણું, ઉતિ સ્ત્રી, પાન, પીવું તે, ગમન,ગતિ, સુંઢ, તાજી વિયાએલી ગાયનું સાત દિવસ જતિ સ્ત્રી દારૂ હળદર, સોનેરી જૂઇ, સુધીનું દૂધ. પીળી જૂઈ.
યૂમર્ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર.
For Private and Personal Use Only
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पयूषरुचि
१३१
पुकश
ઉષર પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. ગ્રૂપવર્ષ પુ. ચંદ્ર, કપૂર, તે નામે
એક વિદ્વાન. ઉદ્ સ્વા. ૫૦ ૩૦ છે રોકવું, અટકાવવું. ઢિયા ત્રિ રોકનાર, અટકાવનાર, ઉટ કીડે, મંકોડે. ઉછા સ્ત્રી તે નામે એક સ્ત્રી. ઉ૩૦ પરમાણુ, હાથી, હાડકાનો ટુકડો,
તાલકાંડ, પુષ્પ, બાણુ, કીડો, પીલુનું ઝાડ. થી ૪૦ પીલુનું ફળ-પીલુડું. fહુલ ૩૦ એક જાતને કીડ. નિ ન પીલુડાંને પાક. ધની સ્ત્રી મૂર્વા વનસ્પતિ–મોરવેલ. પિત્ર પુત્ર જોરદારતા -તે નામે એક વેલ.
guળ સ્ત્રી મૂર્વા વનસ્પતિ–મોરવેલ,
બિખિકા વનસ્પતિ, એક જાતની ઔષધિ. વજુમૂઢ ન પીલુડીનું મૂળીયું. વીમૂત અગ્ય૦ પીલુનાં મૂળ તરફની
એક દિશા.
મૂત્રા સ્ત્રીઅશ્વગંધા-આસંધવનસ્પતિ, શતાવરી. વહુ સ્ત્રી શતમૂલી વનસ્પતિ, શાલ
પણ વનસ્પતિ, જુવાન ગાય. વિદ ત્રિપીલુને વહિ જનાર પાણી વગેરે. વહુવા ૩૦ પરમાણુવાદ.
વાહન ત્રિપરમાણુવાદી. વિવાહ ૦ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ
એક શબ્દગણ. વુિં સ્વા૦ q૦ ૦ સે સ્થૂલ થવું, ઝાડા
થવું, પુષ્ટ થવું. વન ત્રિશૂલ, ઝાડું, પુષ્ટ, બળવાન, મેટું. વિન પુછ વાયું. વિર ત્રિપુષ્ટ, પૂલ, મેટું. વિર પુતામસ મનંતરનો સપ્તર્ષિ ભેદ. વરસ્તની સ્ત્રી, મોટા સ્તનવાળી સ્ત્રી, મોટા આંચળવાળી ગાય.
વરી સ્ત્રીઆસંધ વનસ્પતિ, શતાવરી
વનસ્પતિ, સ્થૂલ સ્ત્રી. વિના સ્ત્રી પુષ્ટ સ્ત્રી, તરૂણ સ્ત્રી, જુવાન ગાય. વિરોધી સ્ત્રી પુષ્ટ-અડાણ–થાનવાળી
ગાય. વર્ ત્રિ, પૂલ, પુષ્ટ ઉવા સ્ત્રી પાણી.
વોપનિ ત્રિસૂક્ષ્મ jથા પુત્ર પુરૂષને વેગ-સંબંધ. પંક્ષિા પુ. વિષમરાશિ-મેષ, મિથુન, સિંહ,
વગેરે. go R૦ પુરૂષનું ચિહ-લિંગ. પુત્રિ પુત્ર પુરૂષજાતિવાચક શબ્દ, કુંવત્ મધ્ય પુરૂષની પેઠે, પુરૂષની સમાન. પુત્ર ૩૦ પુરૂષરૂપ વત્સ-વાછડે. પુંવત્તા સ્ત્રી પુરૂષરૂપ વત્સવાળી ગાય વગેરે. કુંવાવ ૫૦ પુરૂષના જેવું થવુ, પુલિંગ
જેવું થવું તે. jqs go છછુંદર. પુત્ર પુત્ર વ્યભિચારી પુરૂષ. ઈશ્ચી સ્ત્રી, વ્યભિચારી સ્ત્રી. પુંર્ સ્ત્રી, વ્યભિચારી સ્ત્રી. ઉચ્ચ ૧૦ પુરૂષનું ચિન્હ લિંગ.
૩૦ મ૦ નં૦ સે મર્દન કરવું, દુઃખ દેવું, પીડવું, શિક્ષા કરવી. gવન ન સ્ત્રીને ગર્ભ રહ્યા પછી અમુક
સમયે કરવામાં આવતા એક સંસ્કાર. પુનિક પુજેને નાનો ભાઈ પુરૂષ હોય તે. પુમિ સ્ત્રી પુરૂષની ઈરછા કરતી સ્ત્રી. પુ૮િ નરકોયલ. jતા સ્ત્રી પુરૂષપણું, વિર્ય, પરાક્રમ. jત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ. jત્ત્વવિદ ૬૦ મૂળએક જાતનું ઘાસ. પુલ ત્રિપવિત્ર. gવાન ત્રિ, પવિત્રની સમીપનો પ્રદેશ વગેરે. પુશ પુત્ર ચંડાલ, એક જાતનું વર્ણસંકર.
For Private and Personal Use Only
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
www.kobatirth.org
पुकश
१३२
पुटोटज પુરા ત્રિ, અધમ, નીચ.
પુતિના સ્ત્રી તે નામે એક અપ્સરા. પુરણી સ્ત્રી ચંડાલણ, એક જાતની વર્ણ પુષિસ્થત્ર સ્ત્રી તે નામે એક અપ્સરા.
સંકર સ્ત્રી, ફૂલની કળી, ગળી ઔષધિ. કુલ ૩૦ વિષઢ જુઓ. પુE T૦ ચંડાલ.
પુષ્ટિ ત્રિપક્ષીઓના સમૂહનો ઘાત કરનાર. પુN ત્રિઅધમ, નીચ.
પુરુ ૩૦ ૩૦ સે દીપવું, પ્રકાશવું પુરી સ્ત્રી ચંડાલણી.
ચૂર્ણ કરવું–૧૦ પુર ૬૦ ચંડાલ.
પુત્ તુ૦ ૧૦ સં૦ સેટુ સ્પર્શ કરવો, ભેટવું. પુર ત્રિ, અધમ, નીચ.
પુર્ ૩૦ ૩૦ ૩૦ સેટુ સંસર્ગ કરે. પુરણી સ્ત્રી ચંડાલણી.
પુર ૧૦ જાયફળ, ઘોડાની ખરી, પરસ્પર પુરૂષને પ્રિય દૂધ.
સંબંધ, આચ્છાદન-ઢાંકણ. પુલ ૬૦ બાણનું મૂળ.
પુર ૩૦ ઔષધ પકાવવા માટે ઉપર નીચે પુ ૧૦ બાણનું મૂળ.
બે પાત્ર મૂકી કરેલ પાત્ર-સંપુટ, ઘોડાની પુલ ત્રિ. પુષ્કળ-ઘણું.
ખરી, બાર અક્ષરનો એક છંદ. પુરતીર્થ 7૦ રામે શરૂ કરેલ એક તીર્થ પુર જિ. પાંદડાં વગેરેથી બનાવેલ દૂધ વગેરે પુત ત્રિબાણના મૂળવાળું.
પીવાનું પાત્ર–પડીયો વગેરે. પુf y૦ સમૂહ.
પુર ૧૦ કમળ. પુરપુ આમા.
પુટ પુ. ૧૦ ફુટ શબ્દ જુઓ. પુવ . બળદ, વૃષભ નામે એક ઔષધિ. !
પુરજૂ | વોઝન્દ્ર જુઓ. પુર્વ ત્રિ. શ્રેષ્ઠ.
પુરાની સ્ત્રી કમળનો સમૂહ, કમલિની. પુHવતુ ૩૦ શિવ, મહાદેવ.
પુરવ પુ. ગાગર, ત્રાંબાને ઘડે. પુચ્છુ મા. ૧૦ મણે પ્રમાદ કરવો, ભૂ
પુરણ પુરુ પુટપાત્ર વડે ઔષધનો પાક. લવું, ચુકવું.
પુરઃ ૫૦ નદી વગેરેમાં જે ઘુમરી પડે પુષ્ઠ પુત્ર પૂછડુ, વાળવાળું પૂછડું, સમૂહ, છે તે, નગર, શહેર, ગાતો જુઓ. જ .
પુરમેન નં૦ નગર, શહેર, પુછ ન પૂછડું, પાછળનો ભાગ.
પુરપુટવા સ્ત્રી પ્રથમ વળગેલ અને પછીથી પુછશષ્ટ પુવીછી.
જુદી પડેલ. પુદ ત્રી. આંગળીઓની ચપટી વગા
જુદાજુ પુત્ર એક જાતનું કંદ-વિશ્વ જુઓ. ડવી તે.
દિ સ્ત્રી એલચી. પુટી સ્ત્રી ઉપર અર્થ.
પુરત ત્રિો પરોવાયેલ, ભુક્કો કરેલ, ચીરેલ, પુછવા સ્ત્રી ગ્રાન્ટનામે એક વનસ્પતિ.
ફાડેલ. પુછve g૦ તક્ષકના વંશને એક નાગ. કુરિત નં. હસ્તપુટ-હાથને કરેલ સંપુટ. પુષ્ટિનું ઉ૦ કુકડે, આકડાનું ઝાડ. દિત પુત્ર અમુક કોઈ મંત્રથી આદિ તથા ત્રિ, પૂઠાવાળું.
અંતમાં સંપુટિત કરેલ કાઈ મંત્ર. પુલ ૬૦ ઢગલે, સમૂહ.
પુરી સ્ત્રી પડી વગેરે પાનપાત્ર, લંગેટ, જુલાના પુત્ર તે નામે એક ઝાડ.
એલચી. પુષિ ૬૦ સમૂહ, ઢગ.
પુરક ન ધળું છત્ર
For Private and Personal Use Only
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
पुटोदक
પુટો પુ॰ નાળીએર.
પુર્ ૩૦૩મ॰ સ॰ સેટ્ અનાદર કરવા. પુંર્ સ્વા॰ વ સ સે મર્દન કરવું. પુખ્ તુ ષ સ ક્ષેદ્ ધર્માચરણ કરવું. ૩૬ ૩૦ તિલક,
www.kobatirth.org
મુનિ પુ॰ એક જાતની ભ્રુપ વનસ્પતિ
જેનાં પાંદડાં શાકપણી જેવાં હાય છે. પુરી ન॰ ધાળુ કમળ, ધાળુ છત્ર, ઔષધ, વા.
પુષ્કરી પુ॰ અગ્નિકાણુમાં રહેલ તે નામે દિશાને હાથી, વાઘ, આંખે, રાજીલ સર્પ, હાથીને તાવ, દમનક વૃક્ષ, કમડળ, ધાળા રંગ, એક જાતને કાઢના રાગ, તે નામે એક કાણકાર.
તુરીજ ત્રિ॰ ધેળા રંગવાળુ
પુરીધ્રુવ પુ॰ એક જાતનું પક્ષી-જેનું
વર્ણન સુશ્રુતમાં છે.
પુષ્કરી ધ્રુવી સ્ત્રી એક જાતની પક્ષિણી. પુરી મુવા શ્રી ઝેર વગરની એક જા
તની જળેા.
પુષ્કીક્ષ પુ॰ વિષ્ણુ, એક જાતની ક્ષુપ વનસ્પતિ. પુષ્કતાસ ત્રિધાળાં નેત્રવાળુ. પુરીજી સ્ત્રી વાધ-માદા-વાઘેણ. पुण्डरीयक न० સ્થળકમળ, પ્રપૌરીજ
જીએ.
કમળસમાન
પુર્વ ન॰ તે નામે એક ક્ષ્પ વનસ્પતિ. પુરૢ પુ॰ એક જાતની શેલડી, તે નામે એક દૈત્ય, તે નામે એક દેશ, અતિમુક્તને વેલા, ચિત્ર વૃક્ષ, કૃમિ-કરમ-ચરમ,ધાળુ કમળ, તિલક વૃક્ષ, નાના ખાખરાનું ઝાડ, ચંદન વગેરેનું તિલક.
પુરૂ ન૰ ઘેાડાના શરીર ઉપર રહેલ એક પ્રકારનું ચિ.
१३३
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पुण्यगन्धि
પુષ્ઠ પુ॰ માધવી લતા, એક જાતની શેલડી, તિલક, કસ્તૂરી. પુકા સ્ત્રી. ધાળી જૂઇ. પુખ્તòહિ પુ॰ હાથી. પુષ્પ ન શુભ અદષ્ટ ફળ, ધર્મ, પુણ્ય, સુકૃત, ધ્યેય, પવિત્રતા, જ્યાતિષપ્રસિદ્ધ લસાવધિક નવમું સ્થાન, સુગંધ, સૌંદર્યાં. પુખ્ત ત્રિ॰ શુભ અદૃષ્ટ ફળવાળુ, ધર્મિક, પવિત્ર કર્મવાળુ, પવિત્ર, સુંદર, સુગંધવાળુ, સુગંધદાર.
પુખ્ત પુ॰ મેષ, કર્ક, તુલા, મકર, એ રાશિ. મુખ્ય ૬૦ મુખ્ય જુએ, ઉપવાસ વગેરે વ્રત,
હરિવશ ૩૬-મા અધ્યાયમાં કહેલ ત્રત. પુખ્ત પુ॰ વિષ્ણુ, મુખ્યમન્ 1૦ પવિત્ર કામ, ધાર્મિક કાર મુખ્યમંત્ ત્રિ॰ પવિત્ર કામ કરનાર, ધનાં કાર્ય કરનાર.
મુખ્યવ્રત ન॰ સ્ત્રીએ કરવાનું એક વ્રતજેનું વર્ણન રિવંશ–૩૬ અધ્યાયમાં છે. પુષ્પાજી પુ પુણ્યજનક કાળ-સૂર્ય વગે
રેની સંક્રાતિસમયે કરેલ સ્નાન-દાન વગેરૈના ફળજનક કાળ. પુખ્યતન પુ॰ વિષ્ણુ. મુખ્યતન ન॰ પુણ્યનું કથન,પુણ્યનું વર્ણન. મુખ્યીર્તન ત્રિ॰ જેનું કીર્તન-કથન-વર્ણન પુણ્યજનક હાય તે.
મુખ્યતવુ પુખ્યજોઇ જુએ. પુષ્યતિ સ્ત્રી પવિત્ર કીર્તિ, પુણ્ય ઉત્પન્ન
કરનારી કાતિ.
પુષ્પતિ ત્રિ॰ પવિત્ર કીતિવાળુ પુષ્પદ્ભુત્ ત્રિ
પુણ્ય કરનાર.
જેણે પુણ્ય કર્યું હાય તે,
મુખ્યક્ષેત્ર ૧૦ પુણ્યનું ક્ષેત્ર-પુણ્યભૂમિ-આૉવત દેશ.
For Private and Personal Use Only
પુખ્તત્ત્વ પુ॰ પેા.
પુછ્યાધિ વિ પવિત્ર ગંધવાળુ, સુંદર,
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
पुण्यजन
મુખ્યઽન પુ॰ રાક્ષસ, યક્ષ, સજ્જન. પુષ્પનની સ્ત્રી. રાક્ષસ જાતિની સ્ત્રી, યક્ષ જાતિની સ્ત્રી.
પુણ્યનનેશ્વર પુ॰ કુબેર. પુનિત ત્રિપુણ્યવડે જીતેલ ચંદ્રલોક
વગેરે.
.
મુખ્યતા શ્રી. પુણ્યપણું, પવિત્રતા. મુખ્યતીર્થન પુણ્યજનક તીર્થ, પવિત્ર તીર્થ, પુષ્પત્તુ ન ધાળા દર્ભ. મુખ્યત્વે ૧૦ મુખ્યતા જુએ. પુર્શન પુ॰ ચાસ પક્ષી. મુખ્યન ત્રિ॰જેનું તે, પુણ્યકારક દનવાળુ, પુષ્પાની સ્ત્રી ચાસ પક્ષિણી. પુષ્યનામનૢ પુ॰ કાર્તિકસ્વામીને અનુચર.
દર્શન પવિત્ર હાય
મુખ્યનામને ત્રિ જેનું નામ પુણ્યજનક હાય–પવિત્ર હોય તે.
મુખ્ય જ પુ જ્યાં લક્ષ્મી દેવી વસે છે તે એક વન.
મુખ્યત્વે ન॰ પુણ્યરૂપ ફળ. પુષ્યતિ ત્રિ॰ પુણ્યથી ભરેલ મુખ્યમાર્ત્ર પુષ્યવાળુ, પુણ્યશાળી. પુખ્યમ્ સ્ત્રીઁ પવિત્ર ભૂમિ-આર્યાવર્ત દેશ. પુષ્પભૂમિ સ્ત્રી ઉપરના અ મુખ્યપાત્ર પુ॰ પવિત્ર રાત્રિ,પુણ્યજનક રાત્રિ. પુછ્યો પુ પુણ્યથી પ્રાપ્ત કરવા યોગ્ય
ચંદ્રલોક વગેરે, ધર્મિષ્ઠ માણુસ. પુણ્યવત્ ત્રિપુષ્યવાળુ,ધણુંજ પુણ્યશાળી. પુનિત ત્રિ. પુણ્યથી જીતેલ. મુખ્યાન ૧૦ શુભસૂચક શકુન. મુખ્યરાત ત્રિ॰ શુભસૂચક શકુનનું સાધન. પુષ્કરીજ ત્રિ॰ પુણ્યશાળી, નિત્ય પુણ્ય કરનાર, પવિત્રશીલ. પુષ્યજ્જો પુ વિષ્ણુ, નળ રાજા, યુધિષ્ઠિર રાળ, જનક રાખ.
૨૪
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पुत्रकाम्या
પુછ્યો ત્રિ॰ પવિત્ર ચારિત્ર્યવાન, પવિત્ર ચરિત્રવાળુ, પવિત્ર, કીતિવાળું પુચ્છ્વાજા શ્રી સીતા, દ્રૌપદી. મુખ્યત્તમ મધ્ય જેમાં સરખુ પુણ્ય હોય તે. મુખ્યત્તત્તમ 72 જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ એક સહમ. મુખ્યસ્થાન ન॰ જ્યાં પુણ્ય ઉત્પન્ન થાય છે તે સ્થાન, જ્યાતિષપ્રસિદ્ધ લગ્નાવધિક નવમું સ્થાન.
મુખ્યા શ્રી તુલસી,પુણ્યજનક સ્ત્રી,પવિત્ર સ્ત્રી. પુળ્યાત્મન્ ત્રિ॰ પુણ્યશીલ, પવિત્ર આત્માવાળુ, પુણ્યશાળી. મુખ્યાહ ન॰ પુણ્ય દિવસ, પવિત્ર દિવસ. મુખ્યાાચન ન॰ પુણ્યજનક દિવસનું બ્રા
ભદ્રારા વાચન-એક કર્મ. પુષ્પોા સ્ત્રી તે નામે એક નદી. પુછ્યોદ્ય પુ પુણ્યને ઉદય. પુત્ ન॰ તે નામે એક નરક. पुत्त् सौत्रधातु० वा० - સ॰ સેટ ગમન કરવું, જવું.
પુત્તજ પુ॰ પુતળુ.
પુત્તા પુ॰ પૂતળુ પુત્તહિા સ્ત્રી. પુતળી. પુત્તછી સ્ત્રી. પુતળી.
પુત્તા સ્ત્રી એક જાતની નાની માખી. પુત્ર પુ॰ દીકરા, છોકરા, જ્યાતિષપ્રસિદ્ધ
લમાવધિક પાંચમુ સ્થાન, તે નામે સહમ. પુત્રઃ પુ॰ દયાપાત્ર પુત્ર, દીકરા, છેકરા,
સિંહનું શત્રુ શરભ પશુ, ધૃતારા, તે નામે એક પર્યંત, તે નામે એક બતનું ઝાડ, પતંગ.
પુત્રાન્તા સ્ત્રી॰ એક જાતનું કંદ-સમળાન્ત્ર, પુત્રા શ્રી ઔરસ-સગી છેાકરીના સમાન
છેકરી.
પુત્રામ ત્રિ॰ પુત્રની ઈચ્છાવાળુ, પુત્રાસ્થા સ્ત્રી પાતાને પુત્રની ઈચ્છા.
For Private and Personal Use Only
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पुत्रकृथ
पुनःपुनर्
I
પુત્ર ૩૦ પુત્રને ઉત્પન્ન કરે તે. પુત્રાચાર્ય પુત્ર પુત્ર જેનો વિદ્યાગુરુ હોય પુરણી સ્ત્રી, એક જાતનો યોનિરોગ-જે તેવો બાપ.
વૈદ્યકના સુપ્રત ગ્રંથમાં પ્રસિદ્ધ છે. પુત્રવિન પુછે જેની પુત્રને ખાઈ જવાની પુત્રાધી સ્ત્રી, પુત્રને ખાઈ જનારી સ્ત્રી. નિંદા થતી હોય તે. પુત્રના પુત્ર તે નામે એક ઝાડ-પુત્રનીવસૃા. પુત્રાહિની સ્ત્રી જેની પુત્રને ખાઈ જવાની પુત્રજીવા પુત્ર ઉપરના અર્થ.
નિંદા થતી હોય તેવી સ્ત્રી. પુરતા સ્ત્રી, પુત્રપણું.
પુત્રાન્ના પુપુત્રનું અન્ન ખાનાર પિતા, પુત્ર ૧૦ પુત્રપણું.
એક જાતનો કુટીચક સંન્યાસી. પુત્ર ત્રિ, પુત્ર આપનાર, છોકરો દેનાર. ત્રિા ત્રિ પુત્રવાળું. gવા સ્ત્રી, એક જાતની કાકડી, એક જા | પુત્રિ સ્ત્રી, પુત્રી, કન્યા, છોકરી, પુતળી, તનું કંદ.
થવા દૂર જુઓ, છોકરી ન હોય તેવાએ પુત્રવાળી સ્ત્રી, એક જાતને વેલે-જે મા- ખોળે લીધેલ છોકરી. ળવામાં પ્રસિદ્ધ છે.
પુત્રપુત્ર છોકરી એજ છોકરો. પુત્ર ૧૦ છોકરો અને છોકરાનો છોકરો. છોકરીને છેકરે. પુત્રીજી ત્રિ. છોકરા અને છોકરાના પુત્રાપ્રસૂ સ્ત્રી છોકરી જણનારી સ્ત્રી. છોકરાને અનુભવ કરનાર.
પુત્રવધામ પુ જમાઈ પુત્રપ્રતિનિધિ ૩૦ દત્તક છોકરે, એળે પુત્રપુત પુ. છોકરીને છોકરે. લીધેલ છોકરો.
gfક સ્ત્રી છોકરાવાળી સ્ત્રી. પુત્ર ઝિ૦ છોકરે આપનાર.
પુત્રનું ત્રિ. છેકરાવાળું. પુત્ર સ્ત્રી તે નામે એક વનસ્પતિ, પુત્રી સ્ત્રી છેકરી, દીકરી, તે નામે વૃક્ષ. પુત્રપ્રિય પુ. એક જાતનું પક્ષી.
પુત્રીય ત્રિછોકરાસંબંધી અંગ-ઉત્પાત પુત્રમા સ્ત્રી વૃનીવતી નામનો વેલે. વગેરે, પુત્રસંબંધી. પુત્રમાવિ પુત્ર પુત્રપણું, છોકરાપણું, જ્યોતિષ- પુત્રી વી. પુત્ર નિમિત્તે કરવામાં આવતી પ્રસિદ્ધ પાંચમું સ્થાન.
એક દષ્ટિ-યાગ. પુત્રવત્ ત્રિ પુત્રવાળું, છોકરાવાળું. પુષ્ટિ સ્ત્રી. પુત્રની ઇચ્છાવાળાએ કરપુત્રવત્ અર્થ પુત્ર સમાન, છોકરાની પેઠે. વાની એક ઇષ્ટિયાગ. પુત્રવતો સ્ત્રી છોકરાવાળી સ્ત્રી.
દિ સ્ત્રી ઉપર અર્થ. પુત્રવઢ ત્રિ પુત્રવાળું, છોકરાવાળું. પુvor પુત્રની ઈચ્છા. પુત્ર સ્ત્રી માત્ર જુઓ.
જુથ ૦િ ૧૦ ૩૦ સે હિંસા કરવી. પુત્રી ત્રીઉંદરકાની વનસ્પતિ-
મૂળff જુથ ૩૦ ૩૫૦ મો દીપવું, પ્રકાશવું. પુત્રરત્ન પુપિતાથી જુદા વર્ણની પુત્ર પુત્ર પરમાણુ, જૈન–બૌદ્ધમતપ્રસિદ્ધ
સ્ત્રીમાં પુત્ર ઉત્પન્ન કરી વર્ણસંકર કરનાર. ઘણુક વગેરે અમુક પદાર્થ. પુત્ર ૧૦ જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ એક સહમ. પુત્ર ત્રિ. સુંદર આકારવાળું, રૂપ વગેપુત્રર્ સ્ત્રી છોકરે જણનારી સ્ત્રી. પુત્રરતી સ્ત્રી જેણે છોકરો મારી નાખ્યો પુનઃપુન બચ૦ વારવાર, ફરી ફરીને બીજી હોય તેવી સ્ત્રી.
બીજીવાર.
રેથી યુક્ત.
For Private and Personal Use Only
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पुनःपुना
१३६
पुपूषत्
પુનર્ગમન ૩૦ જન્મમરણના ફેરાને
જીતવો તે, મોક્ષ. પુનર્જન્મનું ન ફરી જન્મ, વારંવાર જન્મ. પુનર્જન્મનું ત્રિ. ફરીવાર જન્મવાળું. પુના પુત્ર નખ. પુનર્જવ ત્રિ ફરીફરી નવું. પુનર્નવ ત્રિક ઉપરનો અર્થ. પુનર્નવ પુ. નખ. પુનર્નવા સ્ત્રી સાડી વનસ્પતિ. પુનર્નવામvહૂર ન વૈદ્ય પ્રસિદ્ધ એક ઔષધ
-
વા.
પુનઃપુના સ્ત્રી તે નામે એક નદી. પુના સંર પુ. મઘ-ગેમાંસ વગેરેનું ભક્ષણ કરનારને ફરી જનોઈ આપી સં
સ્કાર કરવો તે. પુનાસ્તો ૫૦ કીસંરથ નામે એક યજ્ઞ. પુનઃ કરીને, બીજીવાર, અપ્રથમ
ભેદ, અધિકાર, પક્ષાન્તર, અપ્રથમ વિશેષવગેરેમાં વપરાય છે. પુનર્થતા સ્ત્રી ફરી યાચક પણું. પુનર્થત્વ નો ઉપરનો અર્થ. પુન; ત્રિફરીથી જન્મેલ-છવેલ. પુનરાત ત્રિ. ફરી આવેલ. પુનરામન નવ ફરી આવવું તે. પુનાધાન ૧૦ ફરીવાર સ્થાપન-શ્રત
સ્માર્ત અગ્નિનું બીજીવાર સ્થાપન. પુનરાધેય ર૦ તે નામે એક શ્રૌત કર્મ
ફરી અગ્નિનું આધાન. પુનરાવર્ત પુ. વારંવાર પાછા ફરવું, ફરી
ફરી જન્મ લઈ આવવું તે. પુનરાવર્તિન ત્રિવારંવાર પાછી આવનાર,
ફરી ફરી જન્મ લેનાર. પુનરાહાર કુફરી જમવું, બીજીવાર ભોજન
કરવું. પુના ત્રિો ફરી કહેલ અર્થ-શબ્દ વગેરે. પુન ૧૦ ફરી કહેવું. પુનામેન પુ. બ્રાહ્મણ-ક્ષત્રિય વૈશ્ય-એ
દિજાતિ, બ્રાહ્મણ પુનરંવેવામાપ પુ તેનામે એક અલંકાર પુનત્તા સ્ત્રીફરી કહેવું. પુનત્પત્તિ સ્ત્રી ઉત્પન્ન થયેલાની ફરી
ઉત્પત્તિ. પુનહરૂe go એક જાતને પશુ-જેને
ગાડા વગેરેમાં જોડી દુર્બળતાને લીધે છેડી દેવામાં આવેલ હોય અને ફરી જેડીને છેડી દીધેલ હોય છે.
પુનર્ભવ " નખ, ફરી ઉત્પત્તિ, વારંવાર
જન્મ. પુનર્માત્રિ ફરી જન્મેલ, વારંવાર જન્મેલ. પુનર્મજીવન ત્રિ. ઉપરના અર્થ પુનર્ની સ્ત્રી જેણે પુનર્લગ્ન કર્યું હોય તેવી સ્ત્રી. પુનમૃત્યુ પુ. ફરી મરણ, વારંવાર મરણ. પુનર્યશ પુ. ફરીથી કરવા યોગ્ય યજ્ઞ. પુનર્યાત્રા સ્ત્રી ફરી આવવું કે જવું, જગ
ન્નાથની ફરીવાર યાત્રા. પુનર્વ ત્રિ“પુનર' એ શબ્દવાળું પુનર્વચન ન કરી બોલવું કહેવું. પુનર્વ, પુત્ર વિષ્ણુ, શિવ, કાત્યાયન મુનિ,
લોકભેદ, ધન મેળવવાનો આરંભ, તે નામે
એક નક્ષત્ર. પુનર્વસુ કુ દ્રિવ સાતમું નક્ષત્ર. પુનર્વદ પુત્ર નદ. પુર વાવ ૬૦ સે વધ કરે ૩૦ કલેશ
પામવો ૨૦ પુજા પુત્ર તે નામે એક ફૂલઝાડ, ધેલું
કમળ, જાયફળ, શ્રેષ્ઠ પુરૂષ, ધોળો હાથી. પુસાર ૬૦ વમર્ક નામે એક વૃક્ષ. પુન્ના પુત્ર ઉપરનો અર્થ. મુન્ના તે નામે એક નરક. પુત્રામના પુત્ર તે નામે એક નરક. પુpષત ત્રિ. પવિત્ર કરવા ઈચ્છતું.
For Private and Personal Use Only
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पुपूषा
રૂ૭
पुरस्
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
ggT સ્ત્રી પવિત્ર કરવાની ઈચછા. Togટ g૦ તાળવામાં થતો એક રોગ,
દાંતનો એક રોગ. goga j૦ ોમ જુઓ, બીજકોષ-જેમાં
કમળકાકડી થાય છે તે ડડે. પુત્ર ૫૦ પેટનો એક રોગ.
T૦ પુષ્પસ જુઓ. મનુ ત્રિવ પુરૂષની પાછળ ઉત્પન્ન થનાર. પુમuત્ય ન૦ પુરૂષરૂપ સંતાન. કુમાર્થ પુરૂષવાચક શબ્દ. "મારા સ્ત્રી પુરૂષસંજ્ઞા. પુન્યૂમન પુરુ પુરૂષનું બહુપણું, પુલિંગનું બહુપણું
g૦ પુરૂષ, હરકોઈ મનુષ્યજાતિ, પુસ્ તું ૫૦ ૨૦ સે આગળ જવું. પુર:સર ત્રિઆગળ જનાર. પુર ૧૦ ઘર, શરીર, પાટલિપુત્ર નગર, કુ
સુમદલવૃત્તિ, નાગરમોથ, ચામડું, ઘરને ઉપરનો માળ, ઘણા ગામડીઆઓનું વ્યવહારસ્થાન–ઘણી દુકાન વગેરેથી યુક્ત મુખ્ય ગામ, શહેર, પીળી ઝીંઝેટીવન
સ્પતિ, ધાન્ય વગેરેનો સમૂહ. પુર પુછે રાશિ, ઢગલે, ગુગળ. પુર ત્રિ, પૂર્ણ, પુષ્કળ, ઘણું પુર ત્રિવ નગર તરફ જનાર. પુષિ પુ. શિવ, ચંદ્રવંશી એક રાજા. પુચતિ જુઠ અશિ. પુરના પુત્ર ક્ષેત્ર-જીવાત્મા. પુલની સ્ત્રી બુદ્ધિ. પુરા ૩૦ તે નામે એક રાજા-જે આક્ષેયુ
વંશી હતા, સૂર્યવંશી કાકુસ્થ એક રાજા. પુટ ન૦ સોનું. પુરતા સ્ત્રી સુવર્ણવેલ. પુરા ૬૦ સમુદ્ર. પુરતો સ્ત્ર નાની દુકાન, નાની બજાર. પુરત ૦ આગળ.
પુ તા સ્ત્રી નગરની અધિષ્ઠાયક દેવ-દેવી.
પુરદ્વાર ૧૦ શહેરમાં દાખલ થવાને દરવાજે. પુત્ર શિવ. पुरन्द पु० द.
૩૦ ઈન્દ્ર, છા નક્ષત્ર, વિષણુ, પુર 7૦ ચો જુઓ. પુરતા સ્ત્રી ગંગા નદી. પુધિ સ્ત્રી વિદ્યાવાભૂમિ-આકાશ-પૃથ્વી. પુષ સ્ત્રી એક જાતની વેદકર્મપ્રસિદ્ધ
ઈષ્ટિકા, બહુ બુદ્ધિ. પુષ્યિ ત્રિક બહુબુદ્ધિવાળું. પુપ્રિ સ્ત્રી. બહુ કુટુંબવાળી પતિપુત્ર
વાળી સ્ત્રી. પુછી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. પુરપાટ પુશહેરના રક્ષક-રખેવાળ, દુ
પાલક જીવાત્મા. પુમિ પુત્ર શિવ. પુન . શિવ. પુરમથન પુત્ર શિવ. પુરમા પુશહેરનો માર્ગ પુ માનિની સ્ત્રી તે નામે એક નદી. પુરા ૬૦ તે નામે એક રાજા. પુરતા પુત્ર પુરપાટ જુઓ. પુરા પુત્ર ઉપર પ્રમાણે પુરક્ષિન ૩૦ પુરપાટ જુઓ. પુરા શ્રી દુર્ગા દેવી પુવતિનું નગરવાસી, શહેરી. પુ૨ીસન ૬૦ મહાદેવ. પુરા ૧૦ આગળથી આચરણ, ગ્રહણ કરેલી મંત્રની સિદ્ધિ માટે તંત્રશાસ્ત્ર
પ્રસિદ્ધ એક પ્રયોગ. પુર્યા સ્ત્રી ઉપર અર્થ. પુરૂછ પુ. એક જાતનું ઘાસ. પુર ૩૩૦૫ ૦ પૂર્વ દિશામાં, પૂર્વકાળમાં, પૂર્વ દેશમાં, આગળ, આગળથી.
૧૮
For Private and Personal Use Only
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
पुरसंस्कार
पुरिश
નાશ પામેલા શહેરને ફરી | Tr T૦ એંસી કડીનાં માપનું પણ, સુધારવું તે.
કાપણ. પુરજ ન પૂર્ણ કરવું, તૈયાર કરવું. પુજાળr૫ રૂ૦ બ્રહ્મ–પરમાત્મા.
આગળ કરવું, પૂજા કરવી, સત્કાર કરો, પુરાળા ત્રિ. પુરાણશાસ્ત્ર ગાનાર, પુરાણની રચવું, વચન આપવું. આરોપ, ઠપકે, કથી કરનાર પુરાણ વગેરે. શત્રુને પકડ, હલો, ધાડ પાડવી, ક્ષણ, પુરry g૦ પરમાત્મા, વિષ્ણુ, વૃદ્ધપુરૂષ. ધ્યાનમાં લેવું, સ્વીકારવું.
પુરાત્ત ૫૦ યમ, પુરાણનો અંત, પુરાપુરસ્કાર ત્રિપૂર્ણ કરવા યોગ્ય, ણનો શેષ.
આગળ કરવા ગ્ય, તૈયાર કરવા યોગ્ય. પુતિન ત્રિ, પૂર્વનું, પૂર્વે હેનાર-થનાર, પુ ર્તવ્ય fa૦ ઉપરના અર્થ
જૂનું, અગાઉનું. પુરા પુત્ર પૂજન, શત્રુને પકડવો, પુતિન પુત્ર વિષ્ણુ.
આગળ કરવું, સ્વીકાર, છાંટવું, પ્રેક્ષણ પુત૮ ને સાત પાતાલમાંનું એક પાતાલ. કરવું, સત્કાર, અભિશાપ.
પુરાધા પુત્ર નગરનો સ્વામી, શહેરનો પુરાયા સ્ત્ર ઉપરના અર્થ
અધિકારી વગેરે, જીવાત્મા. પુરત ત્રિ, પૂજેલ, અભિશાપેલ, શત્રુએ પુષ્યક્ષે ૩૦ ઉપરના અર્થ.
ગ્રહણ કરેલ, આગળ કરેલ, સ્વીકારેલ, પુરાનિ પુત્ર મહાદેવ, શિવ. સીંચેલ, છાંટેલ, પ્રક્ષણ કરેલ. પુજાતિ પુ શિવ. પુરતાત્ ત૨૦ પુ જુઓ.
T રિ ૩૦ શિવ. પુરદન ૫૦ મહાદેવ.
પુરાáવિસ્તર પુછે પરું, શાખાનગર, એક પુજી વચ૦ પરિચ્છિન્ન ક્રિયા કરવી, પુરાણ, જાતનું હથિઆર.
જૂનું, પૂર્વ થઈ ગયેલ, ભાવી, પાસે, પ્રથમ પુર વિસ્તાર પુત્ર ઉપરના અર્થ. થયેલ, બીકણ
પુરાવતી સ્ત્રીતે નામે એક નદી. પુરા સ્ત્રી, પૂર્વ દિશા, તે નામે સુગંધીદ્રવ્ય. પુરાવકુ ૫૦ ભીષ્મ પિતામહ. પુરોથા સ્ત્રી ઈતિહાસ, જૂની વાત. પુવિ ત્રિ પૂર્વના ઈતિહાસ વગેરે વૃત્તાંત પુરા, ત્રિ. પ્રાચીન કલ્પ, જૂની સૃષ્ટિ, જાણનાર. જૂનો આચાર, એક અર્થવાદ.
પુરાવૃત્ત પૂર્વે બનેલ વૃત્તાંત, ઇતિહાસ, પુરત ત્રિ. પૂર્વે કરેલ, આ જન્મમાં કે पुरासाह् पु. छन्द्र
પૂર્વજન્મમાં કરેલ પુણ્ય પાપ વગેરે. પુજાસત્ ત્રિ. શત્રુઓનાં નગરો જીતનાર. પુરા ત્રિ પૂર્વ જનાર, પ્રથમ જનાર. પુતિની સ્ત્રી, સહદેવીને વેલે. પુતળુ વાઢ૦ ૧૦ ૩૦ સે પૂર્વનું આ પુરાસુદ પુ. શિવ, મહાદેવ. ખ્યાન કહેવું.
પુરિ સ્ત્રીનગર, શહેર, નદી, સંન્યાસીઓની પુરા ત્રિ પૂર્વ-પ્રથમ હેનાર-થનાર, જૂનુ, એક ઉપાધિ-વિશેષણ, દેહ, શરીર, અગાઉનું.
પુર પુત્ર રાજા. પુરા ર૦ વ્યાસ વગેરેએ રચેલ પુરાણ પુનિત સ્ત્રી, આંતરડું, શરીરમાં હૃદય શાસ્ત્ર-જેના મહાપુરાણ તથા ઉપપુરાણ ભાગને ઢાંકનાર માંસદેહ, શારીર. એવા બે ભેદ છે.
પુનિશ y૦ જીવ.
For Private and Personal Use Only
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पुरी
१३९
पुरुषच्छन्दस्
પુરુશવ પુત્ર હંસ. पुरुदंशस् पु० चन्द्र पुरुदंसस् पु० छन्द्र પુન્દ્ર ત્રિવ ઘણાં કર્મવાળું, ઘણું કામવાળું. पुरुदत्र पु० ईन्द्र. પુ ત્રિ. ઘણાને નાશ કરનાર, ઘણું
કામવાળું. પુત્ ત્રિ. ઘણાનો દ્રોહ કરનાર.
पुरुद्रुह् पु० छन्द्र. પુત પુત્ર કાષ્ટ્રવંશી મધુપુત્ર એક રાજા. પુરથી અવ્ય ઘણે પ્રકારે, અનેક પ્રકારે. પુરના ૦ પુળાય જુઓ. પુનાય ત્રિ. પુચિ ત્રિજુઓ. पुरुभूत पु० ईन्द्र.
પુરી સ્ત્રી પુર જુઓ. પુરાતત્ સ્ત્રી પુરિત જુઓ. પુરીમોદ ૫૦ ધંતુર. પુરા 7 વિષ્ટા, પાણી, વિષ્ટા જેવી માટી,
થવસ જુઓ પુષo go વિષ્ટા. પુજી પધાન નજ્યાં વિષ્ટા રહે છે તે સ્થાન
મળાશય. પુરપમ પુ0 અડદ. પુરાધાધાન ન પુરીધાને જુઓ. પુનિ ત્રિ મળયુક્ત, પાણીવાળું. પુષ્યિ 2, વિષ્ટાના હિતનું, ઝાડાને ફાય
દાકારક પુર ત્રિઃ પુષ્કળ, ઘણું. પુર ૩૦ દેવલોક, યયાતિ રાજાનો એક પુત્ર,
યુધિષ્ઠિરનો સભાસદ રાજા, તે નામે એક
દૈત્ય, પરાગ, રજ. 1 પુર સ્ત્રી ,તે નામે એક નદી. પુરફુલ્લ પુત્ર માંધાતા રાજાનો એક પુત્ર. પુરૂત્સન પુછે તે નામે એક દૈત્ય. પુરુત્સવ પુ. ઈન્દ્રનો એક શત્રુ. પુણાનો સ્ત્રી માંધાતા રાજાના પુત્ર
પુરૂકુત્સની પત્ની. પુરક્ષ ત્રિ. ઘણું અન્નનું સ્વામી, ઘણાં
અન્નનું માલીક, ઘણા ઘરવાળું. પુરવન્દ્ર ત્રિ. ઘણી કાંતિવાળું. પુજ્ઞ પુત્ર ભરતવંશી સુશાન્તિને પુત્ર રાજા. પુરારિ પુત્ર ઉપરનો અર્થ. પુનિત પુત્ર કુતિભોજ એક રાજા, શશ
બિંદુના વંશના રૂચકનો એક પુત્ર, વિણ. TUTચ પુત્ર તે નામે એક રાજા. પુજય ત્રિઅનેકને જીતનાર. પુહમન પુત્ર વિશાળ આત્માવાળું, મોટા
આત્માવાળું. પુત્ર ૩૦ ઘણાઓને ઘણા વિષે. પુર ૧૦ સોનું.
પુરુમોન ત્રિ ઘણું ખાનાર, ઘણું ભોજન
કરનાર, પુમિર પુછે તે નામે એક મહારથી રાજા,
તે નામે ધૃતરાષ્ટ્રનો એક પુત્ર. પુરમ ૩૦ તે નામે કુરુવંશી એક રાજા. પુરથ પુત્ર સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. પુરવર પુચંદ્રવંશી એક રાજા. પુરાવણ પુ૦ ઉપરનો અર્થ. પુજનવિન ત્રિ. અનેક પ્રકારનાં ફળ આ
પનાર. પુરવણ ત્રિ. ઘણા માનવાળું. પુરશ્ચન્દ્ર ત્રિ. ઘણી કાંતિવાળું.
T૦ પુરૂષ, મનુષ્ય, આત્મા, સાંખ્યપ્રસિદ્ધ પચીસમું તત્વ, પુન્નાગ વૃક્ષ, વિષ્ણુ, મેષ-મિથુન-વગેરે વિષમ રાશિ,
મંગળ વગેરે ગ્રહ, પુરુષ ઘેડાઓની બે પગે ઉભા રહી
એક જાતની ગતિ. પુરુષાર ૩૦ પુરૂવ ચેષ્ટિત-પુરૂષાર્થ. પુરકુલર પુ. શ્રેષ્ઠ પુરૂષ. પુરુષ સ્ત્રી બે ચરણવાળો છંદ.
For Private and Personal Use Only
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पुरुषत्रा
शुरोगति
પુત્રા મથ૦ પુરૂષને, પુરૂષમાં, પુરૂષ વિષે. Twiાનિ ત્રિ, પુષ્પાંશક ગ્રંથને જાણ પુરતા પુરૂષપણું, મર્દાઈ.
નાર કે ભણનાર. પુરુષત્વ R૦ ઉપરના અર્થ.
પુરપ પુ રાક્ષસ. પુ w tત્ર ઉંચા કરેલ હાથવાળા પુ. ગુપ પુ રાક્ષસ, તે નામે એક મધ્યદેશ. રૂષના માપનું.
પુરાવો શ્રી રાક્ષસી. પુ ખ્ત સ્ત્રી મેદ્દા નામે એકવનસ્પતિ.
gઈ પુત્ર વિષ્ણુ, એક જિનેશ્વર, રાહાસ. યર ત્રિઃ પુહgવન્ન જુઓ.
Twામ પુત્ર પુરૂષોમાં અધમની, પુરુષ ત્રિ. પુરૂષનો દ્વેષ કરનાર. પુષિર પુત્ર પુરૂષનો અધિકાર, પુ ધર્મ પુ0 પુરૂષમાત્રનો ધર્મ.
પુચિ ત્રિ આત્માનો આશ્રય કરી પુરુષનાથ પુ૦ મનુષ્યોનું રક્ષણ કરનાર, રહેલ પ્રાણ વગેરે. સેનાપતિ.
પુષુપ ૧૦ પુષનો આયુષકાળ. પુરુષપશુ T૦ પુરુષરૂપ પશુ.
પુરુષાર્થ પુધર્મ–અર્થ-કામ-મ-એ પુપુર પુત્ર પુરૂષમાં શ્રેષ્ઠ, શ્રેષ્ઠ પુરૂષ ચાર પુરૂષાર્થ, સાંખ્યમતે બુદ્ધિને ઈષ્ટ શ્રેષ્ઠ માણસ
ભોગ તથા મોક્ષ પુષgીજા પુત્ર શ્રેષ્ઠ પુરૂષ, શ્રેષ્ઠ માણસ,
પુarફાન પુo રાક્ષસ. તે નામે એક જિનેશ્વર.
પુપરિની સ્ત્રી, રાક્ષસી. પુરુષમગ્ર ત્રિપુત્ર જુઓ.
પુરપાશ્ચિમારિન પુરુ મહાદેવ. પુછે તે નામે એક યજ્ઞ–જેમાં
પુરા પુત્ર નારાયણ વિષ્ણુ, ઉત્તમ પુરૂષનો વધ થાય છે.
પુરૂષ, એક જિનેશ્વર, પુvમ ઉ૦ પુઘપુ જુઓ.
પુષ્ય પુરૂષના હિતનું. પુરાવર્તિત ત્રિ. પુરૂષરહિત, પુરૂપ વિનાનું. પુદર્દ ત્રિ. પુષ્કળ, ઘણું. પુરાવા સ્ત્રી શારિ જુઓ.
પુરુ fa૦ પુષ્કળ, ઘણું. પુરુષવાદ ૩૦ કુબેર, ગરૂડ પક્ષી.
પુતૂત પુછે છે. પુરુષવાદમ્ ૩૦ પુરૂષને વહેવું તે. પુરુદતિ પુત્ર વિષ્ણુ. પુરૂવિધ ત્રિ. પુરૂષના જેવા પ્રકારનું. જુતિ સ્ત્રી દાક્ષાયણી. વાત્ર ૫૦ શ્રેષ્ઠ પુરૂષ.
પુરુદાત્ર પુત્ર અંશુરાજાનો એક પુત્ર. પુરવાર ૫૦ શ્રેષ્ઠ પુરૂા.
પુત્ર પૌરવ વંશમાં શ્રેષ્ઠ રાજા, રૂદ્રપુરી પુચરનું એક ચિઆર. સાવર્ણ મનુને પુત્ર-બારમો મવંતર. પુરુષ સમવાય પુત્ર પુરૂષોનો સમૂહ.
પુવર્ પુત્ર ચંદ્રવંશી બુધને પુત્ર રાજા. પુ ષટ્ટ ૩૦ શ્રેષ્ઠ પુરૂષ, એક જિનેધર.
પુરવાર પુત્ર ઉપરનો અર્થ. પુરજૂ ન પરમ પુરૂષનું પ્રતિપાદન g&વહુ ત્રિ. પુષ્કળ ધનવાળું.
કરનાર “રહ્મરણ” વગેરે ૧૬ અચાઓનું પુજેન ત્રિઆગળ જનાર, પ્રધાન-મુખ્ય. એક વેદસૂક્ત.
પુરત ત્રઃ આગળ ગયેલ. પુરાવા ૩૦ એક પ્રકારનો પુરુષાંશ, પુરોતિ સ્ત્રી આગળ જવું તે, પુરૂષાંશનો પ્રતિપાદક ગ્રંથ.
પુરત ત્રિઆગળ જનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
पुरोगम
ઘુત્તમ ત્રિ આગળ જનાર, પુરોમન ૬૦. આગળ જવું તે. પુોમિન ત્રિ॰ આગળ જનાર. પુરોચન પુ॰ લાક્ષાગૃહમાં પાંડવાને બાળવા માટે નીમાયેલ દુર્યોધનના એક મિત્ર. પુોત્તમન ત્રિ આગળ જન્મનાર-મોટા ભાઇ વગેરે.
પુોઝયા હ્રૌં આગળ જન્મેલી, માટી
બહેન.
પુત્તેદિ પુ॰ વનાર જીએ. પુત્તેહાર્ પુ॰ યજ્ઞ સંબંધી એક પ્રકારનું હવ્યદ્રવ્ય, સામરસ, જવના લોટથી મિશ્ર એક જાતના રોટલા, હુતશેષ. પુત્ત્તકાન્ત પુ॰ ઉપરના અ. પુત્તાિન પુ પુરોડાશના વ્યાખ્યાનના
ગ્રંથ.
પુોકારાય ત્રિપુરાાશને હિંતનું-જવવગેરે પુોડાય ત્રિ ઉપરના અ પુત્તેન્દ્ર ત્રિ॰ શહેરમાં હોનાર-થનાર. પુોદ્ધવા સ્ત્રી ‘મહાજ્ઞા' નામે વનસ્પતિ. પુત્તેધમ્ પુ પુરાહિત, ગાર. પુરોખા સ્રીપુરાહિતપણું, ગોરપદુ પુરોવાયા છો તે નામે એક ઋચા. યુરોપનીત ત્રિ॰પ્રથમ હેાયેલ, પૂર્વ પ્રાપ્ત થયેલ. યુરોપવન ન૦ રહેરના બગીચા. પુણેમાન પુ અગ્ર ભાગ. પુરોમાન ત્રિગુણના ત્યાગ કરી માત્ર દોષ
ગ્રહણ કરનાર.
ઘુત્તમગિતા સ્ત્રા॰ ગુણુનો ત્યાગ કરી માત્ર દોષ જોવાપણું.
પુત્તનિત્વ ન ઉપરના અ. પુત્તનિમ્ ત્રિપુરોમાન્ય ત્રિ॰ જુએ. પુણેનાત પુ॰ પૂર્વ દિશામાં હાનાર વાયુ, પૂર્વ પવન. પુરોચાવત્ ત્રિ॰ આગળ ગયેલ. પુરો વત્ પુ પુરવત્ જી.
१४१
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पुलाक
પુરોહર્ શ્રી॰ તે નામે એક ઋચા. પુરોવાત પુ॰ પૂર્વને વાયુ. પુત્તેદિત પુ॰ પુરોí જુએ. પુત્તેહિત ત્રિ॰ આગળ મૂકેલ-સ્થાપેલ. પુરોહિતાવિ પુ॰ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક શબ્દગણુ. પુત્તેદિતિજા સ્રીયાપાત્ર પુરોહિતની પત્ની પુત્તેીિ સ્ત્રી પુરોહિતની પત્ની-ગોરાણી. પુર્ં ૦ ૧૦ ૧૦ સેક્ નિવાસ કરવા,રહેવું પુર્ણ સ્વા॰ વ સ સે પૂર્ણ કરવું, ભરવું, પૂરવું.
.
પુ ૧૦૧૦ ૧૦ સેટ્ મેટા થવું, મેટાઇ
પ્રાપ્ત કરવી.
પુછ્ ૩૦ ૩મ॰ સ સેટ્ ઉદ્ધાર કરવા. પુરુ પુ॰ રામાંચ, શરીરનાં ફેવાં ઉભાં થઇ જાય છે તે. પુરુ ત્રિ માટુ, વિશાળ.
પુરુ ન॰ વ્રુષ્ટ જુએ, એક જાતની ૫હાડી માટી.
પુ પુ॰રામાંચ, શરીરમાંથી બહાર ની કળેલ એક કીડા, એક જાતને! પત્થર, મણિના એક દોષ, હરતાળ, તે નામે એક ગંધર્વ, હાથીના અન્નના પિંડ, મુન્ની જુઓ, શસ્ત્ર જુએ. પુખ્ત ત્રિ જેને રામાંચ થયેલ હોય તે. પુનૢિ ત્રિ॰ રામાંચવાળુ પુરુર્ પુ॰ એક જાતનું કબ વૃક્ષ, પુરુોત્તમ પુ॰ રામાંચ થવું તે. પુસ્તિ પુ॰ પુલસ્ત્ય મુનિ જે સપ્તષિમાંને
o
એક છે.
For Private and Personal Use Only
પુત્સ્ય પુ॰ ઉપરના અ. પુદ્દે પુ॰ સષિમાંના એક. પુજા પુ॰ સંક્ષેપ, તુચ્છ ધાન્ય, અનાજના ફાતરાં, રાંધેલા ચોખાનું ટેડ, ચોખાનું આસામણુ, ઉતાવળ, અશ્પત્વ.
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पुलाकिन्
૪ર
पुष्करसद्
પુટવેર પુછે વૃક્ષ, ઝાડ. પુત્રાચિત ઘડાની એક ગતિ વિક્રાન્તિ. પુસ્ત્રિ સ્ત્રી એક જાતનો ઝેરનો ઉપદ્રવ gટન નં૦ નદી વગેરેનો કાંઠે, પાણી ગયા પછી ઉત્પન્ન થયેલ કાંઠે.
જનતા સ્ત્રી નદી. gટન્દ્ર પુત્ર એક જાતનો ચંડાળ-ભીલ,
ભીલોનો દેશ. જિન્ટો સ્ત્રી ભીલડી. પુિિા પુત્ર સર્પ. પુસ્ટિશ પુત્ર જ્યોતિષસિદ્ધાંતકર્તા એક ઋષિ પુરામ ત્રિ. ઘણી કામનાવાળું. પુત્રીના સ્ત્રી ઈન્દ્રની પત્ની-ઇન્દ્રાણી. पुलोमजित् पु० चन्द्र पुलोमद्विष् पु० दि. પુત્રોમન પુ. ઈન્દ્રનો સસરો એક રાક્ષસ. पुलोमभिद् पु. . પુત્રોમાં સ્ત્રી ભૃગુ ઋષિની પત્ની-અવન
ઋષિની માતા. પુત્રોમરિપુ, ઇન્દ્ર. પુ ત્રિ. પ્રફલ, વિકાસ પામેલ.
બ્રાહ્મણથી ક્ષત્રિય જાતિમાં ઉ. ત્પન્ન થયેલ વર્ણસંકર. પુરી સ્ત્રી બ્રાહ્મણથી ક્ષત્રિય સ્ત્રીમાં ઉ.
ત્પન્ન થયેલ વર્ણસંકર સ્ત્રી. પુત્ર ત્રિ રોમાંચ વડે બનેલ-થયેલ. pg ત્રિપ્રફુલ્લ, વિકસ્વર. પુરા પુત્ર અત્યંત ખાઉધરો, એક જાતનો
મૃગ, પુષ્પ ત્રિા ૧૦ નં૦ નટ પોષવું, પોષણ
કરવું. પુણ્યા ૧૦ ૩૦ સેટ ઉપરનો અર્થ. પુણ્ સ્વી ૧૦ સર સે લિવું, પિોષણ કરવું.
૬૦ મ. ૧૦ સે ધારણ કરવું, પિષવું. gવા સ્ત્રી ઢાઢી વૃક્ષ, પિોષવું, પિષણ કરવું.
પુષિત ત્રિપિલ, પિષણ કરેલ. gષા પુષ્ટિ, પોષણ. પુણ ને હાથીની સૂંઢ અગ્રભાગ, વાદિત્રનું મઢેલું મુખ, પાણી, આકાશ, તરવારવું પાનું, કમળ, તે નામે એક તીર્થ, કુષ્ઠ નામે ઔષધિ, ભાગ, અંશ. તે નામે એક બેટ, બ્રહ્માએ કરેલું એક
સરોવર. પુર ૩૦ તે નામે એક રોગ, તે નામે
એક નાગ, સારસ પક્ષી, નળરાજાનો ભાઈ, મેઘને અધિપતિ, તે નામે એક યોગ, તે નામે એક અસુર, વિષ્ણુ, પુષ્કર દ્વીપમાં આવેલું એક પર્વત, પુષ્કરદ્વીપનો રાજા,
બીલીનું ઝાડ એક જાતનું વાદિત્ર. પુરવાન સ્ત્રી સ્થલપદ્મિની, જમીન
ઉપર થનાર કમળનો વેલે. પુરવ્ર પુ. લેકાલેક પર્વત ઉપર રહેલ
એક દિગ્ગજ. પુરષદ સ્ત્રી પુષ્કરમૂળ વનસ્પતિ. પુરના સ્ત્રી પુરાવા જુઓ. પુનામ ૬૦ વિષ્ણુ પુનામા કમળાકારે ભગવાનનું
પ્રકટ થવું. જુ વો નઇ કમળનું બી-કમળકાકડી. પુરમરિન પુર હિમાલયની એક કન્યા
નો પતિ. પુરમરિન ત્રિ. કમળની માળાવાળું. પુરમૂઢ ર૦ કુષ્ઠ ઔષધિ, કમળનું મૂળ. પુરમૂજ ૧૦ ઉપરના અર્થ. પુરવા ન પુરવીન જુઓ.
રાશિવ સ્ત્રી સંઘાતે ફરનાર એક જાતનું પક્ષી. જુવાર - પુરસૂત્ર જુઓ. પુર ત્રિ કમળમાં વસનાર–રહેનાર, કુદરત પુ ગેત્રપ્રવર્તક એક ઋષિ.
For Private and Personal Use Only
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
पुष्करसागर
પુરસાગર પુ॰ મુર્છા ઔષધિ, મુસાન્ પુ॰ કમળને ખાનારૂ એક પક્ષી. પુષ્ઠ સ્થપત્તિ ૩૦ મહાદેવ. પુત્રમ્ સ્રીકમળની માળા. પુત્રન્ પુત્ર અશ્વિનીકુમાર. પુત્રસ્ત્ર॰ કમળની માળા ધારણ
કરનાર.
પુરાક્ષ પુ॰ વિષ્ણુ,
પુરાક્ષ ત્રિ॰ કમળ સમાન નેત્રવાળુ. પુરાત્ત્વ પુ॰ સારસ પક્ષી, કુષ્ઠ ઔષધ પુરાત્રિજ્ઞ ન॰ પુષ્કરમૂળ-કુષ્ઠ ઔષધ. પુજાવિ પુ॰ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ
એક શબ્દગણું.
પુરાŕળવુ॰ ગર્ગના પૌત્ર પુરૂવંશી રાજા. પુરાવતી સ્ત્રી તે નામે એક નદી. પુરાવર્ત્ત પુ॰ તે નામે મેધના અધિપતિ. પુખ્તાવર્ત્તજ પુ॰ ઉપરના અ. પુરાä પુ॰ પુઠાચ જુએ. પુજાય પુ પુરાણ્ય જી. પુષ્કાિ સ્ત્રી તે નામે એક રાગ-જેનું નિમિત્ત રોષ હોય છે,
પુતળી સ્ત્રી હાથણી, કમલિની, નાનું જલારાય, ચાક્ષુષ મનુની એક પત્ની, - ચોકની માતા-ભૂમન્યુની પત્ની,સ્થળ કમળ. પુષ્કળી હ્રીં કમળને સમૂહ. પુરિન્ પુ॰ હાથી.
પુનૢિ ત્રિ॰ કમળવાળા પ્રદેશ વગેરે. પુષ્ઠ ત્રિશ્રેષ્ઠ, ઘણું, પુષ્કળ, ચિત જુઓ.
પુષ્ઠ ૧૦ ૬૪ મુડ બરેાબર એક માપ, ભક્ષા માટે આપવા ચે!ગ્ય અન્નનું માપ. યુદ્ધ પુ॰ તે નામે એક અસુર, ભરતને
પુત્ર.
પુષ્ઠ પુ॰ કસ્તૂરી મૃગ. પુ∞ાવત પુ॰ ઉત્તરમાં આવેલ એક દેશ.
१४३
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पुष्यकाल
પુજાવતી સ્ત્રી. ભરતના પુત્ર પુષ્કલની રાજધાની.
પુખ્ત ત્રિ જેણે પાપણ કર્યું હાય તે, પુષ્ટ,
લ.
પુષ્ટ 7 પુષ્ટિ, પાષણ. પુખ્ત પુ વિષ્ણુ.
પુજારૢ 7॰ પુષ્ટ શરીર, પુષ્ટ અંગ. પુષ્ઠાઙ્ગ ત્રિ પુષ્ટ શરીરવાળુ પુષ્ટાવત્ ત્રિ॰ પોષણ કરનાર. પુષ્ટિ સ્ત્રી॰ પોષણ, વૃદ્ધિ, આસંધ વનસ્પતિ, તે નામે એક માતૃકા, તે નામે યોગિની, ધર્મ પત્ની.
પુષ્ટિજા સ્ત્રી પાણીમાં થનારી છીપ. પુષ્ટિાન્ત પુ॰ ગણપતિ, ગણેશ. પુષ્ટિક્ ત્રિ પોષણકારક, પુષ્ટિકારક. પુષ્ટિવા સ્ત્રી આસંધ વનસ્પતિ, પુષ્ટિ આપનારી.
પુષ્ટિપતિ પુ॰ એક પ્રકારના અગ્નિ. પુષ્ટિપતિ શ્રી સરવતી. પુષ્પ ર્િવ॰ અવત્ વિકસવું, ખીલવું, પ્રશુલ થવુ.
પુષ્પ ન॰ ફૂલ, સ્ત્રીનું રજ, કુબેરનું વિમાન, એક જાતને નેત્રરાગ-આંખમાં ફૂલું પડે છે તે.
ઘુઘ્ન વુ॰ વિકસવું, ખીલવુ, પ્રશ્ન થવુ પુષ્પદ્મ ન॰ પુષ્પ ન જુએ, પિત્તળનું ફૂલ, રત્નનું કંકણ, રસાંજન, હીરાકસી, અગારા રાખવાની સગડી, સૌ ય જુએ. પુષ્પક ૧૦ ફૂલ રાખવાનેા કરડીયેા. પુષ્પાપડ ન॰ ઉજ્જયિની નગરીમાં આવેલ શિવને એક બગીચા. પુષ્પર્ઙ નં૦ ફૂલ રાખવાનેા કરડીયેા. પુષ્પ પુિજા સ્ત્રી ઉજ્જિયની નગરી. પુષ્પાક પુ॰ કામદેવ. પુષ્પદ્માજી પુ॰ સ્ત્રીનેા રોદને કાળ, વસંત ઋતુને સમય.
For Private and Personal Use Only
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पुष्पकासीस
पुष्परथ
પુcવાલીન ન એક જાતની હીરાકસી -
ધાતું. youઠ્ઠીર પુત્ર ભમરે, કૂલમાં રહેલ કડો. ગુcતને પુત્ર કામદેવ. guતુ ૧૦ કૂલમાંથી બનાવેલ એક અં.
જન–એક જાતનો સુરમે. guતુ પુ. કામદેવ. પુqfહવા સ્ત્રી. ગુદામૈથુન. પુરિ ૩૦ ફૂલનો પર્વત-ગ. પુજયાત ઉ૦ વાંસ. guથતિ ત્રિફૂલેનો નાશ કરનાર,
પુત્ર ફૂલનો ઢગ. પુuTY T૦ કામદેવ. પુuીમર ૩૦ મીંઢળનું ઝાડ, નેતરનું ઝાડ, પુજ્ઞ ૧૦ ફૂલને રસ-મધ.
ત્રિ. ફૂલમાંથી ઉત્પન્ન થયેલ. ju૬ ૬૦ ઝાડ. પુwવંછું ૫૦ એક જાતનો નાગ. પિત્ત પુવાયવ્ય કોણનો એક દિગ્ગજ
તે નામે એક વિદ્યાધર, તે નામે એક જેન તિર્થંકર, તે નામે એક નાગ, તે નામે વૈષ્ણવ અનુચર, નગરના દ્વારને અધિ
પતિ, નગરનો દરવાન. guત્તા પુત્ર મન્ના પારં તે’ એ શિવ
સ્તોત્રનો રચનાર એક ગંધર્વ. પુcuીમન ફૂલની માળા, તે નામે છંદ. પુષ્પદ્રવ પુ. ફૂલને રસ-મધ. પુegધ પુ. જ્ઞાતિ બહાર થયેલ બ્રાહ્મણને
પુત્ર. youધી સ્ત્રી જ્ઞાતિ બહાર થયેલ બ્રાહ્મ
ણની પુત્રી. પુષre ૩૦ કામદેવ. પુષ્પષવેન પુત્ર કામદેવ. guધારા પુત્ર વિષ્ણુ. guધારિન ત્રિ. ફૂલ ધારણ કરનાર. નિવૃક્ષ પુ. ભમરો.
pmનિક્ષી સ્ત્રી, ભમરી. gemનિવર પુ. ફૂલનો સમૂહ. પુemનિવય પુરુ ફૂલનો સમૂહ. પુષ્પનિક ૩૦ ફલને રસ-મકરંદ. પુ ત્ર તૈ૦ કૂલનું બનાવેલ નેત્ર. પુwય પુત્ર ભમરો. Twધી ત્રિ. ફૂલના રસને પીનાર. પુwધથી સ્ત્રી, ભમરી. પુcuપત્ર નં૦ નવું પાંદડુ. youપત્ર સ્ત્રી એક જાતનું શાક. Tuત્રઃ પુ. કામદેવ. gquથ છે સ્ત્રીઓના ઋતુરજને નીકળવાનું દ્વાર–નિ.
પુત્ર એક જાતનો સર્પ. guપve | આસોપાલવનું ઝાડ. પુષ્પપુર ૧૦ પાટલિપુત્ર નગર, કુસમપુર,
હાલનું પટના શહેર. પુouપ્રવચ પુ. લાકડી વગેરેથી કૂલ લેવાં તે. પુwવા પુ. ચોરીને કૂલ લેવાં તે. પુuપ્રાય ઉ૦ હાથવતી ફૂલ વીણવાં તે. guપ્રાય સ્ત્રી અનુક્રમે ફૂલ વીણવાં
ચુંટવાં. પુegh T૦ કેડનું ઝાડ, કેહિ. પુણવા પુત્ર કામદેવ. પુપમ ને તે નામે સ્વર્ગનો બગીચો. regવ ૧૦ પુષ્પને રસ. પુevમૂતિ ફૂલવડે શણગારેલ. પુeભૂષિત R૦ સાહિત્યદર્પણપ્રસિદ્ધ એક
રૂપકપ્રકરણ govમરિ સ્ત્રી શ્યામ કમળ, પુપમ ત્રિવ ઘણું ફૂલવાળું, કૂલમય. પુમાણ પુચૈત્ર મહિને, વસંતકાળ. પુપર ૩૦ સુર્યમણિ નામે એક વૃક્ષ. guસ્ ૨૦ ફૂલની રજ. gsષરથ પુછે ફૂલનો બનાવેલ રથ.
For Private and Personal Use Only
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
पुष्परस
પુષ્પન્ન ૩૦ ફૂલને રસ-મકરંદ, પુષ્પત્તાૌંચ ન॰ મધ. પુષ્પરાજપુ॰ પાખરાજ મણિ. પુષ્પાન ૩૦ ફૂલના રંગ. પુષ્પાન ૩૦ પોખરાજ મિણ. પુષ્પરેજી પુ॰ ફૂલની રજ–પરાગ. પુષ્પોચન પુ॰ નાગકેસર, પુષ્પન્ન પુ॰ ખીલા, ખૂંટો. પુષ્પજાવ ત્ર ફૂલ ચૂંટનાર. પુષ્પજાવ પુ॰ માળી પુષ્પવિન્ પુ॰ માળી. પુષ્પવિની સ્ત્રી. માલણુ. પુષ્પહાવી શ્રી માલણુ, પુષ્ટિદ્યુ॰ ભમરા. પુષ્ટિદ પુ॰ ભમરા, પુષ્પવત્ ત્રિફૂલવાળું. પુષ્પવત્ પુ॰ ટ્વિ॰ સૂર્ય-ચંદ્ર
.
પુષ્પવતી શ્રી ઋતુમતી સ્ત્રી—અભડાયલી સ્ત્રી. પુષ્પવન્ત પુ॰ ટ્વિ॰ સૂર્ય-ચંદ્ર. પુષ્પવન મુ॰ સુશ્રુત ગ્રંથમાં કહેલ અમુક અમુક ફૂલને સમૂહ. પુષ્પવર્ષ પુ॰ ફૂલના વરસાદ. પુષ્પવર્ષળ ૬૦ ઉપરના અ. પુષ્પવાટિજા સ્ત્રી ફૂલની વાડી. પુષ્પવારી સ્ત્રી ફૂલની વાડી. પુષ્પવાળ પુ॰ કામદેવ, તે નામે એક દૈત્ય, સાહિત્યપ્રસિદ્ધ નાયકભેદ. પુષ્પવન પુ॰ તે નામે એક-રાજા. પુષ્પવાદિની શ્રી॰ તે નામે એક નદી, પુષ્પવૃષ્ટિ સ્ત્રી ફૂલના વરસાદ. પુષ્પરાટી સ્રી દેવતાઇ વાણી. પુષ્પરાજહિત્યુ એક જાતને સ પુષ્પરરી ૩૦ કામદેવ. પુષ્પાસન પુ॰ કામદેવ. પુષ્પરા હિન્ ત્રિ. ફૂલવાળું, પુષ્પરાન્ચ પુરાનું ઝાડ,
૧૯
•
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पुष्पाहषा
પુષ્પશૂન્ય ત્રિ॰ ફૂલ વગરનું. પુષ્પાન્યા સ્ત્રી જેને ઋતુધમ નથી આવેલ તેવી સ્ત્રી. પુષ્પરોમા શ્રી ફૂલની શાભા. પુષ્પશ્રી શ્રી ફૂલની શાભા.
પુજન પુ॰ હૃદયના ડાબા ભાગમાં હેાનાર ફેક સુ
પુષ્પસમય પુ॰ વસંત ઋતુ. યુવત્તાર ૩૦ ફૂલને રસ-મધ, તુલસી. પુષ્પલોરમાં શ્રી॰ જેના ફૂલમાં સુગંધ હાય છે તે-નિવગરી વૃક્ષ. પુત્રેય્ પુ પુષ્પના રસ-મકરંદ પુષ્પદાન પુ॰ વિષ્ણુ, ફૂલનું ધડવું-ખીલવું. પુષ્પહારા શ્રી રજસ્વલા સ્ત્રી. પુષ્પદ્દીન ૩૦ ફૂલ વગરનું ઝાડ. પુષ્પદીના સ્રૌ રજોદર્શીન વિનાની સ્ત્રી, ઉંબરાનું ઝાડ.
પુષ્પા સ્ત્રી ચંપાપુરી-હાલનું ભાગલપુર. પુષ્પાન પુ॰ વસંત ઋતુ. પુષ્પાનમ ૩૦ વસંત ઋતુ. પુષ્પાઞીવ પુ॰ માળી. પુષ્પા વિન્ પુ॰ માળી. પુષ્પાની વિની શ્રી માલણુ. પુષ્પાનીવો શ્રી માલણુ. પુષ્પાલન ૧૦ ફૂલમાંથી બનતું એક જાતનું અંજન.
પુષ્પાવૃદ્ધિ ૩ ફૂલને ભરેલા ખાખે. પુષ્પાન્નો સ્ત્રી. ઉપરના અ પુષ્પાનન ૩૦ એક જાતને દારૂ. પુષ્પાવ્રુત્ત ૧૦ ફૂલના રસ–મકરંદ પુષ્પાયુષ્ય ૩૦ કામદેવ. દુષ્કાળ પુ॰ તે નામે એક રાજા. પુષ્પાવાચિત્ પુ॰ માળી. પુષ્પાલવ ૧૦ મધ.
For Private and Personal Use Only
પુષ્પાત્ર ૩૦ કામદેવ.
પુષ્પાલ્લા શ્રી રાતવુડ્વા નામે વનસ્પતિ.
.
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
पुष्पिका
પુષ્પિા સ્ત્રી॰ દાંતના મેલ, લિંગને મેલ. પુષ્પિત ત્રિ॰ પુષ્પવાળુ થયેલ, પુષ્પથી ફૂલેલ, ખીલેલ, વિકસેલ. પુષ્પિતાા સ્ત્રી તે નામે એક છંદ. પુષ્પની શ્રી રજસ્વલા સ્ત્રી. પુષ્પિત્ ત્રિ ફૂલવાળું, પુષ્લેષુ ૩૦ કામદેવ. પુષ્પોટા સ્ત્રી તે નામે એક રાક્ષસી-જે રાવણ તથા કુંભકર્ણની માતા હતી. પુર્વૅ′૦૧૦ સ॰ સેટ વિકસવું ખીલવું પુષ્ય પુ॰ સત્યાવીસ નક્ષત્રાપૈકી ૮ મું નક્ષત્ર, પોષ મહિને, કલિયુગ, પુષ્પનેત્રા શ્રી જે રાત્રિમાં આદિથી અંત સુધી પુષ્ય નક્ષત્ર હાય છે તે રાત્રિ. પુષ્પર્શે પુ યાત્રા માટેને રથ. પુષ્ઠ પુ॰ કસ્તૂરી મૃગ, બૌદ્ધ સાધુ, દિગબર જૈન સાધુ, ખીલા, ખૂટા. પુષ્યજી સ્ત્રી કસ્તૂરી મૃગલી, પુષ્પસ્નાન ન॰ જે કાળે પુષ્ય નક્ષત્ર હોય તે કાળે સ્નાન.
પુષ્પા શ્રી પુષ્ય નક્ષત્ર.. પુષ્યાનુTM TM૦ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ બેક ચૂર્ણ, પુષ્યમિત્રે પુ પુષ્પસ્નાન જુએ. પુષ્ચાર્જ પુ॰ પુષ્ય નક્ષત્ર ભોગવનાર સૂર્ય, પુર્ ૩૦ ૩મ॰ સ॰ સેટ્ મર્દન કરવું, હાનિ કરવી.
પુત્ ૩૦ ૩૦ સ॰ સેટ્ બાંધવું, અનાદર
કરવા.
પુસ્ત ૬૦ માટી–લાકડું-વસ્ત્ર-ચામડું-લે હું કે રત્ન-એથી કરેલી કાઇ કારીગરી. પુસ્તજ ન॰ પુસ્તક, ચેાપડી, પેાથી, પુસ્ત મુદ્રા સ્રી તત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ મુદ્રા. પુસ્તામનું ત્રિગ્રંથ લખવાનું કામકરનાર. પુસ્તી સ્રૌ॰ પુસ્તક, ચોપડી, પેાથી. ઘૂ વિવા॰ આ૦ ૩૦ સેટ્ શુદ્ધ કરવું, પવિત્ર કરવું, સાફ કરવું.
ટ્
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पूज्यत्व
पू
ત્રાસ સ॰ સેટ્ ઉપરના અ.
पू क्या ० ૩૦ સ॰ સેટ્ શુદ્ધ કરવું, પવિત્ર કરવું, સાફ કરવું.
પૂર્વી પુ॰ સાપારીનું ઝાડ, સમૂહ, છન્દ, ભાગ, સનું ઝાડ. પૂર્વી ન॰ સોપારીનું ફળ. પૂનપાત્ર ન॰ પિકદાની, થુંકવાનું પાત્ર. પૂરપીટ પુ॰ ઉપરના અ જૂની ૧૦ પૂરમાત્ર જુએ. પૂરપુષ્પા સ્ત્રી॰ વિવાહાત્સવમાં અપાતાં પાનબીડાંહાર–તારા વગેરેનું ક, પાનલેણું. પૂરાગેટ પુ॰ ચિંતા નામે એક ઝાડ, પૂનÌટજ પુ॰ ઉપરને અર્થ. પૂતિ ત્રિ॰ ઢગલા કરેલ, એકઠુ કરેલ. પૂનાભૂત ત્રિ॰ ઢગલા થયેલ, એકઠુ થયેલ. પૂષ્પ ત્રિ॰ સમૂહમાં હાનાર, સાપારીમાં હાનાર-ચનાર.
પૂર્ ૩૦ ૩૦ ૧૦ સેટ્ પૂજવું. ધૂનન્ત ત્રિ॰ પૂજા કરનાર, પૂજારી. ધૂનન 7 પૂજવું, પૂજા કરવી. પૂનની સ્ત્રી તે નામે એક ચકલી–જેની કથા મહાભારતના શાંતિપર્વમાં છે. પૂનનીય ત્રિ પૂજવા યોગ્ય. પૂજ્ઞચિંતુ ત્રિ॰ પૂજા કરનાર. પૂના શ્રી પૂજવું, પૂજા કરવી. પૂનાબાર પુ॰ દેવાના પૂજનને આધાર પાણી વગેરે.
.
પૂનારૂં ત્રિ પૂજવા યાગ્ય, માન્ય. વૃલિત ત્રિ॰ પૂજેલ, પૂજા કરેલ. વૃનિષ્ઠ પુ॰ દેવ.
વૃન્નિષ્ઠ ત્રિ પૂજવા યાગ્ય, પૂજ્ય, મૂખ્ય ત્રિ॰ ઉપરના અ શૂન્યતા શ્રી પૂજવા યોગ્યપણુ’. પૂખ્યત્વે ન॰ ઉપરના અ
For Private and Personal Use Only
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पूज्यमान
१४७
पूतिमेद
પૂશ્ચમન ત્રિ, પૂજાતું. જૂખ ૩૦મ ૧૦ સે ઢગલે કરવો, એકઠું
કરવું. પૂત ના ફેતરાં કાઢી ઢગલે કરેલ ધાન્ય,
સત્ય. પૂત ત્રિ. વ્રત વગેરેથી શુદ્ધ, પવિત્ર. પૂત પુત્ર શંખ, ઘેળો દર્ભ, વિવત વૃક્ષ. પૂતતાથી સ્ત્રી, ઇન્દ્રાણી. पूतक्रतु पु० /-. પૂત પુ૦ વર-એક જાતની તુલસી. પૂતળ ૧૦ ધોળો દ. પૂતળું પુ0 ફણસનું ઝાડ, ખાખરાનું ઝાડ, પૂતયજ ૧૦ તલ. પૂતના સ્ત્રી એક જાતની હરડે, ધમાંથી
વનસ્પતિ, કંસની એક ધાવ-જે ઝેર ચોપડેલ સ્તન કરી કૃષ્ણનો પ્રાણ લેવા
આવી હતી, તે નામે એક બાલગ્રહ. પૂતનાનકૂવન પુત્ર શ્રીકૃષ્ણ. પૂતનાપતિ પુ. વાસુદેવ શ્રીકૃષ્ણ પૂતના પુત્ર ઉપરને અર્થ. પૂતનાપુ ગુરુ શ્રીકૃષ્ણ પૂતનારાગુ ૫૦ શ્રીકૃષ્ણ. પૂતના પુત્ર શ્રીકૃષ્ણ. પૂતનાદિન ૫૦ શ્રીકૃષ્ણ. પૂતie T૦ ફણસ. પૂત મૃત પુત્ર સેમરસ ભરવાનું એક જાતનું
પાત્ર. પૂતયા અચ્ચ૦ જ્યાં ફોતરાં કાઢી નાખેલ
જવ હોય તેવું ખળું વગેરે પૂત સ્ત્રીદૂર્વા-ધ્રોખડ. પૂતામિ ત્રિ. પવિત્ર આત્માવાળું, શુદ્ધ
અંતઃકરણવાળું, શુદ્ધ શરીરવાળું. પૂતાનિ પુત્ર વિષ્ણુ તિરોહિતૃળ નામે એક ઘાસ, પવિત્રતા,
દુર્ગન્ધ. દૂર ત્રિઃ દુર્ગધવાળું.
પૂતિ ૧૦ વિષ્ટા. પૂરતા પુત્ર દુર્ગધી એક કરંજ વૃક્ષ. [તિરજ્ઞ પુલ ઉપરને અર્થ. પૂતિરલ પુતિ પુ૦ જુઓ. જૂતિ ઉ૦ એક જાતને કાનને રેગ. પૂરતા પુત્ર ઉપરનો અર્થ. પૂરતા સ્ત્રી એક જાતનું શાક માર્ગરી જુઓ. [ તિમુહ ઉ૦ શબૂ જુઓ. પૂતિક ન દેવદારનું ઝાડ. પૂરતા પુરા સરલ વૃક્ષ. પ્રતિટ પુએક જાતને કીડે. પૂરિશ્વરતીર્થ ન તે નામે એક તીર્થ. જૂતા પુગંધક ઈંગોરીયાંનું ઝાડ,દુર્ગધ. પૂતિન્ય કલઈ તિવારા સ્ત્રી તે નામે એક વનસ્પતિ. જૂતિજ ત્રિદુર્ગધવાળું. જૂતિસ્થિત ત્રિ. દુર્ગધવાળું. તિાિ સ્ત્રી એક જાતનું શાક.' પૂતિયાણ ૬૦ સુશ્રુત ગ્રંથમાં વર્ણવેલ
એક પ્રાણું. પૂરતૈરા સ્ત્રી માલકાંકણી. પૂતિની ૧૦ એક જાતને નાકને રેગ. જૂતિનાસિક ત્રિદુર્ગધી નાકવાળું.
તપત્ર પુ. નાક ભેદ. પૂતિપુષિા સ્ત્રી માતુ બીજેરાનું ઝાડ, જિટા સ્ત્રી સમાગી નામે વનસ્પતિ. પૂતળી સ્ત્રી ઉપર અર્થ. તિવર સ્ત્રી એક જાતની તુલસી. દૂતિખૂક પુત્ર એક જાતનો દુર્ગધી ભમરે. નિમણૂરિ સ્ત્રી અજમદા વનસ્પતિ. તિના પુત્ર બીલીનું ઝાડ દુર્ગધી પવન. પૂતિમાંક ૧૦ દુર્ગધી માંસ. જૂતિના પુત્ર નેત્રપ્રવર એક ઋષિ. કૃતિવૃત્તિવાન તે નામે એક નરક.. પૂતિઃ પુરુ એક જાતનો દુર્ગધી ખેર.
For Private and Personal Use Only
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
पूतिवक्त्र
જંગલી જંતુ.
વૃત્તિવTM ત્રિદુર્ગંધી મુખવાળુ. વૃત્તિવાત પુ॰ ખીલીનું ઝાડ, દુર્ગંધી વાયુ. તિવૃક્ષ પુ॰ મ્યાનાક વૃક્ષ. વૃત્તિરાતિજ્ઞા સ્ત્રી તે નામે વૃત્તિ પુ॰ પૂતિકરંજ વૃક્ષ. પૂજન પુ॰ ઉપરના અ પૂત્રીજા પુ॰ તે નામે એક વૃક્ષ. પૂતીજા સ્ત્રી એક જાતનું શાક.. પૂવ્હારી પુ॰ પોકાર, ખૂમ.
પૂન ત્રિ- પાકાર કરનાર, ખૂસ પાડનાર
પૂજારી શ્રી નાગ લાકની રાજધાની,
સરસ્વતી.
વૃત્તિ સ્ત્રી પાકાર, ખૂમ. પૂચર પુ॰ એક જાતનેા દુર્ગંધી કીડા, કસ્તૂરી મૃગજાતિને એક મૃગ. ચિન્તા સ્ત્રી એક જાતનું શાક. પૂન ત્રિ॰ વિનાશ પામેલ, ખાવાઈ ગયેલ. ધૂપ છુ॰ પુડા, માલપુડા, પૂજા સ્ત્રી પુરી, પાળી. પૂપજિન્ના સ્રી. ઉપરના અ
d
ધૂપસાજા સ્રી. પૂડા—માલપુડા બનાવવાનું
સ્થળ.
પૂપછી શ્રી પૂરી, પાળી. પૂરાજ્જિા સ્રી પૂરી, પાળી. રૂપાલ્ટી શ્રી રૂપા જુએ. પૂર્વષ્ટા સ્ર માગશર મહિનાની પૂનેમ પછી અંધારી આમે કરવાનું કહેલ એક શ્રાદ્ધ.
વૃત્તિા શ્રી પૂજા જીએ.
પૂર્વીય ત્રિ॰ પુડાને માટેના લેટ વગેરે. વૃધ્ધ ત્રિ॰ ઉપરના અ.
પૃથ્ સ્વા॰ બા॰ સ્ સ॰ સેટ્ દુર્ગંધ હાવી, દુર્ગંધાતુ’.
પૂચ ૧૦ ગુમડા વગેરેમાંથી નીકળેલ લાહીવિકાર-પરૂ.
{va
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પૂરન ન॰ ઉપરને અ પૂરનારા પુ॰ લીબડા. જૂથમાનયવ
રાતા જવવાળું ખળું” વગેરે. સૂચત્ત્વ પુ॰ એક જાતનેા નાકના રાગ ચા ન પરૂ સાથે લેહી. ચવર્જુન પુ॰ સુશ્રુતપ્રસિદ્ધ નવધાન્ય વગેરે એક દ્રવ્યવ. પૂયશોભિત ૩૦ પ્રથા પુ॰ જુએ. પૂયશોભિત ન પૂચ ૬૦ જી. પૂર્તિ પુ॰ લીંબડાનું ઝાડ. પૂયાત પુ॰ સાંધામાં થનારા એક જા~ તનેા રાગ.
पूरण
પૂર્વીર્ ન॰ તે નામે એક નરક. પૂર સ્ત્રી નગર, શહેર.
થયી ફાતરાં વગરના કુ
પૂર્વ ફ્રિ આ સ॰ સે પૂરવું, ભરવું, પૂર્ણ કરવું, પ્રસન્ન કરવું.
પૂર ઘુ॰ પાણીનું પૂર, પુડા, માલપુડા, ત્રણશુદ્ધિ-ગુમડું વગેરે સાફ કરવું તે.
For Private and Personal Use Only
પૂર ૬૦ એક જાતનું અગર. પૂજ ત્રિ પૂર્ણ કરનાર, ભરનાર, પ્રસન્ન
કરનાર.
પૂજ પુ॰ ગુણુક અંક, ખીજોરાનું ઝાડ, પ્રાણાયામ વેળા બહારના પ્રાણવાયુને નાકથી આકર્ષી શરીરમાં દાખલ કરવાની ક્રિયા, પોતાના સુતક સમયમાં આપવાને પ્રેતના દેહપૂરક પિંડ પૂજાહ્ન પુ॰ બીજોરાનું ઝાડ. પૂત ત્રિ॰ પૂરવડે કરેલ, પૂર્ણ કરેલ. પૂરળ ન॰ વિષ્ણુલ, ગણિતશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ ગુણાકાર, વૃષ્ટિ, વરસાદ, ટટ જુએ. પૂરળ પુ॰ વાવતસ્તુ જીઓ, સેતુ, પૂલ, સમુદ્ર, શામળાનું ઝાડ,
પૂરન ત્રિ॰ પૂરણ કરનાર, ભરનાર, પ્ર
સન્ન કરનાર.
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
पूरणी
પૂરી સ્ત્રી પૂર્ણ કરનારી સંખ્યા. પૂયત્ ત્રિ॰ પૂર્ણ કરતું, ભરતું, પ્રસન્ન કરતું. દૂષિત ત્રિ પૂર્ણ કરનાર, ભરનાર, પ્ર
સન્ન કરનાર.
પૂચિત પુ॰ વિષ્ણુ.
પૂર્વાચિત્લા અન્ય પૂર્ણ કરીને, ભરીને.
www.kobatirth.org
પૂર્વીō પુ॰ વૃક્ષ!જ જુએ. પૂર્વજ્ર પુ॰ પારણુપાળી, પૂડા, પૂરિા સ્ત્રી પુરી, પાળી.
O
તિ ત્રિ પૂર્ણ કરેલ, ભરેલ, ગુણેલ. વૃનિ ત્રિ॰ પૂર્ણ કરનાર, ભરનાર, સંપૂર્ણ
કરતાર.
પૂરી સ્રી નગર, શહેર.
પૂરું પુ॰ ૬૦ ૬૦ મનુષ્ય.
પૂરૢ પુ॰ વૈરાજ મનુને એક પુત્ર, જહતુ એક પુત્ર, તે નામે એક રાક્ષસ, યયાતિના એક પુત્ર.
પૂરુષ પુ પુરૂષ, નર, મ. વૃદ્ધ ત્રિ॰ પુરૂં, પૂર્ણ, સંપૂર્ણ, સમગ્ર. પૂર્ણ પુ॰ અપેક્ષાશન્ય, સર્વ પ્રકારે ઇચ્છાશન્ય, પરમાત્મા, પક્ષીઓને એક પ્રકારના સ્વર, તે નામે એક નાગ, તે નામે દેવગંધ. પૂર્ણ ન॰ પાણી.
પૂર્ણ પુ॰ સાનેરી કલગીવાળું એક પક્ષી, કુકડા, ચાસ પક્ષી.
પૂર્ણાંજ ત્રિપૂર્વી ત્રિ॰ જુએ. પૂર્ણમ્ પુ॰ તરૂણ ખળદ. પૂર્ણ પુ॰ ભરાવદાર ખાંધવાળા બળદ. પૂર્ણાવ ત્રિ॰ પૂર્ણ તાળવાવાળુ. પૂર્ણામ પુ॰ પરમેશ્વર,
પૂર્ણામ ત્રિ॰ જેની કામના પૂર્ણ થઈ હાય તે.
"
પૂર્ણટ પુ॰ એક જાતનું પક્ષી. પૂર્વરી શ્રી એક જાતની પક્ષિણી. પૂર્ણાટ ૫૦ પૂર્વીયુક્ત જુએ. ઘૂળેટી સ્રી પૂર્ણટી જી.
0
૪૨
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पूर्णाभिषेक
પૂર્ણમ્મ પુ જળ વગેરેથી ભરેલ ઘડે,
તે નામે એક દાનવ
.
પૂર્ણજ્ઞેશા સ્ત્રોત તે નામે એક ઔષધ, પૂર્ણજોટા સ્રી નાગરમાથ. પૂર્ણચન્દ્ર ૩૦ પૂનમને ચદ્ર-સંપૂર્ણ ચંદ્ર, પૂર્ણતા શ્રી પૂર્ણપણું. પૂર્વીત્વ ન॰ પૂર્ણપણું. પૂર્ણપર્વન્તુ સ્ત્રી પૂનેમ. પૂર્ણપાત્ર ૪૦. વધામણામાં વસ્ત્રાલ કારથી ભરપૂર કરી આપવામાં આવતું પાત્ર, વાય.
પૂનામા ત્રિ॰ સંપૂર્ણ બુદ્ધિવાળુ પૂર્ણપ્રજ્ઞ પુ॰ વાયુને ત્રીજો અવતાર, વૈષ્ણવ મતભેદને સ્થાપક એક આચાર્ય. જૂનવીન પુ. બીજોફે.
પૂનમક પુ॰ તે નામે એક નાગ, તે નામે એક યક્ષ. પૂર્ણમા સ્ત્રી પૂનેમ. પૂર્ણમામ્ હ્રીઁ પૃતેમ.
પૂનમ સ્પુ॰ સૂર્ય, ચંદ્ર, આકડાનું ઝાડ, કપૂર. પૂર્ણમાસ પુ॰ પૂનેમને દિવસે કરવા યાગ, પૂર્ણમાસી સ્ત્રી પૂનેમ.
પૂર્ણમુલ ૬૦ જનમેજયના સર્પસત્રમાં બળી ગયેલ એક નાગ.
પૂર્ણયોગ પુ॰ એક પ્રકારનું બહુયુદ્ધ. મૂળવનાશિક્ત પુસ એક ઔહ.
For Private and Personal Use Only
શૂન્યત્વવાદી
પૂર્ણદોમ પુ॰ પૂર્ણ આહુતિ.
પૂર્ણાં સ્ત્રી॰ પાંચમ-દશમ-પૂનેમ એ તિથિએ. પૂર્ણાકર પુ॰ તે નામે એક નાગ. પૂન ૧૦ પૂર્વવાત્ર જુએ. પૂળોજ ૧૦ પૂર્વાપાત્ર જુએ.. પૂર્વાનરૂ પુ॰ પરમેશ્વર, મંત્રપ્રકરણકાર તે નામે એક વિદ્વાન. પૂર્છામિવેલ પુ॰ તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક અભિષેક.
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पूर्णायुस्
पूर्वदिश्
quપુર પુછે તે નામે એક ગંધર્વ-પ્રાધેય પૂર્વાહિશ ત્રિ પૂર્વના કાળમાં સાથ, ગંધર્વભેદ.
અગાઉના સમયમાં સાધ્ય. [ગુરૂ ૧૦ સો વર્ષ પૂર્ણ જીવનકાળ. પૂર્વન્ટન ત્રિવ પૂર્વકાળમાં નાર-નાર. [ગુરૂ ત્રિ પૂર્ણ આયુષવાળું. પૂર્વIEા સ્ત્રી, પૂર્વ દિશા. પૂર્વાવતાર ૩૦ નૃસિંહ, રામ, શ્રીકૃષ્ણ. પૂર્વ પુત્ર પૂર્વ દિશાને સૂચવનાર સૂર્ય, પૂર્ણાશા સ્ત્રી તે નામે એક નદી.
પૂર્વ દિશાને અધિપતિ . પૂતિ સ્ત્રી પૂર્ણ આહુતિ, હોમની સમાપ્તિ. પૂર્વદિ સ્ત્રી વિવાદવિષયમાં પ્રથમગ્રહણ પૂળ સ્ત્રી પ્રતિ, પૂનમ.
કરેલ વિષય-પૂર્વપક્ષ પૂજા સ્ત્રી તે નામે એક પક્ષી. પૂર્વ ત્રિપૂર્વ જનાર, પૂર્વમાં હોનાર. જૂના સ્ત્રી પૂનમ, મરીચીની એક કન્યા. પૂર્વમા સ્ત્રી નર્મદા નદી. vમાત્ર સ્ત્રી પૂનમની રાત. પૂર્વ સ્ત્રી. ગોદાવરી નદી. પૂuદુ પુરુ પૂર્ણ ચંદ્ર.
પૂર્વચિતિ ત્રિપૂર્વના અનુભવનું વિષય, પૂ પુછે પૂર્વમાં આવેલ એક દેશ. પૂર્વના સ્મરણવિષયનું. પૂortપમાં સ્ત્રી. તે નામે એક ઉપમાલંકાર. પૂજિત્તિ સ્ત્રી તે નામે એક અપ્સરા. પૂર્વ ત્રિ પૂર્ણ કરેલ, ઢંકાયેલ, પાળેલ. પૂર્વક ત્રિક પૂર્વે ઉત્પન્ન થયેલ, પૂર્વના પૂર્ણ ન પાળવું, ખાત વગેરે કર્મ-વાવ
સમયમાં ઉત્પન્ન થયેલ. કુવા-દેવમંદીર બંધાવવાં તે.
પૂર્વક પુત્ર માટે ભાઈ, ચંદ્રકમાં રહેલ પૂર્તિ સ્ત્રી પૂરવું, પૂર્ણ કરવું ભરવું, ગુણવું.
| દિવ્ય પિતૃગણ.
પૂર્વક ઉ૦ વડું ૩૦ બાપદાદા વગેરે પૂર્વજ. પૂરિન ત્રિ પૂર્ણ કરનાર, ભરનાર, જેણે
પૂર્વ સ્ત્રી મોટી બહેન. પૂર્ણ કરેલ હોય તે, જેણે વાવ-કુવા
પૂર્વનિના પુત્ર મંજુઘોષ વગેરે પ્રાચીન જિનવગેરે બંધાવ્યાં હોય તે.
તીર્થકરે. દૂર R૦ શહેરને દરવાજે.
પૂર્વતના ત્રિક પૂર્વ હોનાર-થનાર, પૂર્વનું, પૂર્ણ ખ્યા ૦ ૧૦ ૧૦ સે યાચના કરવી,માગવું.
અગાઉનું. ભૂમિધ નં૦ નગરને નાશ.
પૂરણ અશ્વત્ર પૂર્વમાંથી, પૂર્વ દિશામાં, પૂર્વ ત્રિા પૂર્ણ કરવા યોગ્ય પાળવા યોગ્ય.
પૂર્વમાં, પહેલાંથી. પૂર્વ ૩૦ ૩૫૦ સે નિમંત્રણ કરવું તે પૂર્વત્ર અથ૦ પૂર્વે, પૂર્વમાં. નિવાસ કરવા મઠ
પૂર્વેક્ષા પુત્ર અગ્નિકેણુમાં આવેલ દેશ. પૂર્વ ૦ ૫૦ સેફ્ટ ઉપર પ્રમાણે પૂર્વક્ષિા સ્ત્રી પુર્વ અને દક્ષિણ દિશાની પૂર્વ ત્રિ, પૂર્વનું, પહેલાંનું, પૂર્વ દિશાનું, વચ્ચેની દિશા-અગ્નિ ખૂણે. પૂર્વ તરફનું, પ્રથમ.
પૂર્વવિરતિ પુઈન્દ્ર મેષ-સિંહ વગેરે રાશિ. પૂર્વ પુ. વઢુ પૂર્વજો.
પૂર્વાિરા પુત્ર ઉપરના અર્થ. પૂર્વજ ત્રિ, પૂર્વ ૦િ જુઓ.
પૂર્વવિ૮ ૧૦ અમુક કાળે સૂર્ય વગેરે પૂર્વવર્મન પ્રથમ કર્મ,
ગ્રહનું પૂર્વમાં હોનાર બળ. પૂર્વય પુ. શરીરનો આગળનો ભાગ, પૂર્વનિમેષ-સિંહ-ધન-એ ત્રણરાશિ. પૂ રું પુત્ર પ્રથમનો કાળ, પૂર્વને સમય. પૂર્વવિ શ્રી. પૂર્વ દિશા.
For Private and Personal Use Only
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पूर्वदिष्ट
पूर्ववादिन
કૂદિ ત્રિ, પૂર્વના ભાગ્યાનુસાર થયેલ |
દુઃખ વગેરે, પૂર્વે કરેલ. પૂર્વવ ૩૦ અસુર. પૂર્વવ નર નારાયણ પૂર્વવતા સ્ત્રી અનાદિ કાળથી દેવભાવવાળા
પિતૃઓ. પૂર્વરા પુત્ર પૂર્વમાં રહેલ દેશ, જંબુદ્વીપમાં
રહેતા અમુક દેશ. પૂર્વનરી સ્ત્રી, પૂર્વ દિશામાં આવેલી નદી. પૂર્વના ત્રિ પૂર્વ દિશામાં આવેલી નદીમાં
હોનાર–થનાર. પૂર્વપક્ષ ઉ૦ શુકલપક્ષ, અજવાળીયું, શા
સ્ત્રીય સંશય દૂર કરવા માટે પ્રશ્ન-ફ્રિકા, સિદ્ધાંતવિરૂદ્ધ કોટી. પૂર્વેક્ષા પુત્ર ચાર પાદવાળા વ્યવહા
રેમાં પ્રથમપાદ. પૂર્વપદ્ ૧૦ પૂર્વમાં રહેલ વિભક્તિવાળું પદ,
પૂર્વમાં રહેલ સ્થાન, પ્રથમનું સ્થાન. પૂર્વ ક્રિાત્રિ પૂર્વ પદને ભણનારકે જાણનાર. પૂર્વપર્વત પુત્ર ઉદયાચલ પર્વત. પૂર્વાઢિ ત્રિપૂર્વ પંચાલ દેશમાં
હોનાર-થનાર. પૂર્વાઢિપુત્ર ત્રિપૂર્વ પાટલિપુત્ર ન
ગરમાં હોનાર-થનાર. પૂર્વપાર લેક વગેરેનું પહેલું ચરણ પૂર્વ જિન પુત્ર પૂર્વના દેશને એક રાજા,
પૂર્વ દિશાનો સ્વામી ઈન્દ્ર. “વપતામ¢ પુત્ર પ્રપિતામહ-પિતાના પી
તાનો પિતા. પૂર્વદિ જી. કથાગ્રંથની અમુક અ
વતરણિકા. પૂર્ણg g૦ પિતા-પિતામહ-પ્રપિતામહ
એ ત્રણ પુરૂષ. પૂર્વપૂ૫ રૂ૦ ઉપરનો અર્થ [પૂર્વ ત્રિ, પૂર્વ પૂર્વનું.
પૂર્વપ્રવૃત્ત ત્રિ, પૂર્વ કાળે ચાલુ થયેલ, પ્ર
થમ પ્રવતલ. પૂર્વની સ્ત્રી સત્યાવીસ નક્ષત્રો પૈકી
અગીઆરમું નક્ષત્ર. પૂર્વમાનમા પુ. બૃહસ્પતિ. પૂર્વમકૂપ પુ નીચેને અર્થ. પૂર્વમદ્રપલા સ્ત્રી સત્યાવીસ નક્ષત્રો પૈકી
પચીસમું નક્ષત્ર. પૂર્વમાં પુત્ર પૂર્વ જન્મ.
માપવા સ્ત્રી, પૂર્વમાવવા જુઓ. પૂર્વેમાં ૫૦ ન્યાયપ્રસિદ્ધ પૂર્વવૃત્તિત્વ કાર
સુત્વ, પૂર્વને ભાવ-અસ્તિત્વ. પૂર્વમાવિન ત્રિ. પ્રથમ વર્તનાર પદાર્થ.
માત્ર, પૂર્વ હોનાર પદાર્થ માત્ર. પૂર્વમાવિન 7 કારણ. પૂર્વકfજ સ્ત્રી, પૂર્વને ભગવદ્ગો, પહેલાનો
ઉપભોગ, પ્રથમ ભજન. પૂર્વ પુજૈનમતે મણિભદ્ર વગેરે પૂર્વનાયક્ષ. પૂર્વ૬ પુલ નાટકના આરંભમાં સૂત્રધાર વગેરેથી ભણવામાં આવતો મંગળનિમિત્તે
નાંદીપડ. પૂર્વના નાયક-નાયિકાના મેળાપ પછી
પ્રથમ થયેલ સ્નેહ. પૂર્વાર પુછે રાત્રિનો પૂર્વભાગ. પૂર્વરૂપ ને તે નામે એક અર્થાલંકાર, ભાવી
રોગની પહેલાં થયેલ અમુક લક્ષણ. પૂર્વેક્ષણ ૨૦ પ્રથમનું લણક્ષ, પહેલું ચિન્હ. પૂર્વવત્ અ૦ પૂર્વની પેઠે, પ્રથમની સમાન. પૂર્વવય 7૦ પ્રથમની વય-બાલ્યાવસ્થા. પૂર્વજન્ ત્રિ. પ્રથમની વયવાળું –બાળક. પૂર્વવર્તિનું ૦િ પૂર્વે હોનાર-થનાર. પૂર્વાર્લિન ન. અન્યથાસિદ્ધિન્ય કારણ. પૂર્વવાદ ૩૦ પૂર્વ પક્ષવાદ-વ્યવહારમાં રાજા
વગેરેની પાસે પ્રથમ જણાવવું. પૂર્વારિન ત્રિ, પૂર્વપક્ષવાદી-વ્યવહારમાં રાજા વગેરેની પાસે પ્રથમ જણાવનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
- पूर्ववार्षिक
પૂર્વવિ ત્રિ॰ વર્ષાઋતુના પૂર્વ ભાગમાં હાનાર–થનાર. પૂર્વવત્ પુ॰ પૂર્વ વયમાં વહેનાર. પૂર્વવત્ ત્રિપૂર્વને જાણનાર, પ્રથમનું
જાણનાર.
પૂર્વવૃત્ત ૧૦ ઇતિહાસ.
પૂર્વરાનું ત્રિ॰ શરદ ઋતુની પૂર્વે હાનાર, પૂર્વરાજ પુ॰ ઉદયાચલ પર્યંત. પૂર્વથ ન સાથળના પૂર્વભાગ. પૂર્વલ ત્રિ॰ પૂર્વ સન્મુખ થઇને જનાર. પૂર્વસમુદ્ર પુ॰ પૂર્વમાં આવેલ સમુદ્ર પૂર્વતારી પુ॰ ઉપરના અ. પૂર્વતાર ત્રિ॰ પૂર્વ દેશ તરફ જનાર, પૂ
તરફ જનાર.
પૂર્વી સ્રી પૂર્વ દિશા.
પૂચિત ત્રિ॰ પૂર્વે આચરેલ, પ્રથમ કરેલ. પૂર્વાતિથિ પુ॰ તે નામે ગાત્રપ્રવતક ઋષિ પૂર્વાતિ પુ॰ પાણિનીય વ્યાકરણુપ્રસિદ્ધ સ નામ એક શબ્દગણુ. પૂર્વાદ્રિ છુ॰ યાચલ પર્વત. પૂર્વાનિહ પુ॰ પૂર્વના વાયુ. પૂર્વાનુયોગ ૩૦ પાંચ પ્રકારના દૃષ્ટિવાદોપૈકી એક દૃષ્ટિવાદ.
પૂર્વાપર ત્રિ॰ પૂર્વાં કે પશ્ચિમ દેશનું, આગળ પાછળનું. પૂર્વીય ન॰ પૂર્વ પશ્ચિમપણું, આગળપાછળપણું.
પૂર્વપદાના સ્ત્રી પૂર્વે હીન થનાર. પૂર્વાર્ધ સ॰ પહેલા અર્ધ ભાગ. પૂધ્ધ ન॰ પહેલા અભાગમાં હેાનાર. પૂર્વાવતાર પુ॰પ્રથમપ્રવેશ,પ્રથમના અવતાર. પૂર્વાલે ત્રિ પ્રથમ જષ્ણુાવનાર વાદી વગેરે. પૂર્વાલેવિન ત્રિ॰ ઉપરના અ પૂર્વાશ્રમ પુ॰ પ્રથમને આશ્રમ. પૂર્વાષાઢા સ્ત્રી॰ સત્યાવીસ નક્ષત્રામાંનું ૨૦ મુ નક્ષત્ર.
- १५२
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पूषण
પૂર્વાન પુ॰ દિવસને પૂર્વભાગ, पूर्वाह्वतन ત્રિ॰ દિવસના પૂર્વ ભાગમાં હાનાર—થનાર, દિવસના પૂર્વભાગ સહન
કરનાર.
પૂર્વા જ ત્રિ દિવસના પૂર્વ ભાગમાં
સાધ્ય કર્મો વગેરે.
પૂતિન ત્રિ॰ પૂર્વોતન જુએ. પૂર્વજ ત્રિ પૂર્વનું, પહેલાનું. પૂર્વિન ત્રિ॰ પૂર્વ ક્રિયા કરનાર, પ્રથમ ક્રિયા
કરનાર.
પૂર્વા અન્ય પૂર્વ, પૂર્વ દિશા-દેશ-કાળમાં. પૂર્વમ્ અન્ય૦ પૂર્વ દિવસે, આગલા દિવસ. પૂર્વપુજામરામી શ્રી. પૂર્વ દિશામાં આવેલું એક શહેર.
પૂર્વોત્ત ત્રિ॰ પ્રથમ કહેલ. પૂર્વોત્તા શ્રી પૂર્વ અને ઉત્તર દિશાની વચ્ચેની દિશા–ઈશાનકાણુ. પૂર્વાતિ ત્રિ॰ પ્રથમ કહેલ, પૂર્વે ઉદય પામેલ. પૂર્વ્ય ત્રિ પૂર્વજોએ કરેલ, પૂર્વના વિદ્રાનાએ કરેલ પુરાણ વગેરે. પૂ ૪૦ ૩૦ ૧૦ સેન્ટ્ ઢગલા કરવા, એકઠુ કરવું.
પૂછું હા વ॰ ૧૦ સેટ્ ઉપરના અ. પૂર્જા પુ॰ ઘાસ વગેરેના પૂળા, ધાસ વગેરે ની ગંજી.
પૂજા પુ॰ તુચ્છ ધાન્ય.
પૂજાત્ત ત્રિ॰ ઘાસ વગેરેની ગંજીને જૂદી
પાડનાર–દૂર કરનાર.
For Private and Personal Use Only
પૂજાનઝક ત્રિ॰ કુંડામાંથી કે કુંડમાંથી ઘાસ વગેરે દૂર કરનાર. વૃદ્ધિા સ્ત્રી પુરી, પાળી, પૂર્ ૧૦ ૧૦ ક્ષેત્ વૃદ્ધિ પામવી,વધવું અ દૂધ પુ॰ બ્રહ્મદાર વૃક્ષ. પૂજ પુ॰ ઉપરના અ
દૂષણ ત્રિ॰ પૃથ્વીનું, પૃથ્વીસંબંધી.
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
पूषणा
વૃષળા શ્રી॰ તે નામે કાર્તિ કરવામીની અનુ
ચર માતૃકા.
પૂજવૃત્ ત્રિ॰ વાળુ, પૃથ્વીવાળુ પૂર્વન્તદર પુ॰ દક્ષપ્રજાપતિના યજ્ઞસમયે
પૂષા દેવના દાંત ઉખાડી પાડનાર શિવાનુચર વીરભદ્ર.
પૂષા પુ॰ વૈવસ્વત મનુને એક પુત્ર. પૂર્ ૬૦ સૂર્યાં, તે નામે એક આદિત્ય દેવ, આકડાનું ઝાડ. પૂર્ શ્રી પૃથ્વી. પૂત્રમાલા શ્રી ઇન્દ્રની નગરી. પૂરાતિ ૩૦ સૂર્ય જે આપી શકે છે તે
એક વસ્તુ.
જામન પુ॰ મેધ, ઇન્દ્ર, દૂધાપુત્ પુ॰ શિવ. તુ મા॰ કામ વગેરેમાં ગુંથાવું.
નિર્વ્યાપાર કરવા,
છુ વા૦ ૧૦ નિર્ પ્રસન્ન થવું અ॰ પ્રસન્ન કરવું સ
રૃ જી. ૧૦ સ॰ અનિદ્ પાલન કરવું, પૂર્ણ કરવું, ભરવું.
છુ ૩૦ ૩મ॰ સ૦ સેટ્ પૂર્ણ કરવું, ભરવું. વૃક્ષા સ્ત્રી એક જાતનું શાક. વૃત્ત ત્રિસંબંધ પામેલ, સ્પર્શ પામેલ, સીએલ, છંટાયેલ.
પૂર્ણ 7 ધન.
વૃત્તિ સ્ત્રી સંબંધ, સ્પર્શ, સીંચન. વૃક્ષન્ પુ॰ અન્ન, અનાજ. વૃક્ષે અન્ય સંગ્રામ, યુદ્ધ. વૃક્ષુ સ્ત્રી ઘણીજ ભુખ. પૂર્ બા આ અ સેટ્ સબંધ પામવા, સ્પર્શ પામવા.
પૂર્ ૩૦ ૩૦ સેન્ટ્ સયમન કરવું, વશ કરવું સ॰ ઉપરના અર્થ
ધ્રુમ્યા ૫૦ સેટ્ ઉપરના અ સ• સંબંધ પામવા ૬૦
૨૦
१५३
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पृथ्वीन
પૃથ્વજ ત્રિ॰ પૂછનાર, પ્રશ્ન કરનાર પૃષ્ઠન ન પૂછ્યું, પ્રશ્ન કરવા. પૃચ્છા સ્ત્રી પ્રશ્ન, કં પણ જાણવા માટે કાઇને કહેવાની પ્રેરણા,
પૃષ્ઠTM ત્રિ॰ પ્રશ્ન કરવા યોગ્ય, પૂવા યાગ્ય. પુના આ ૬૦ સે સબંધ પામવે, સ્પર્શ પામવેા.
વૃક્ તુ॰ ૬૦ ૫૦ સેટ્ હર્ષ પામવા, ખુશ થવું. પૂર્વી તુ॰ ૧૦ સ॰ સેક્ તૃપ્ત કરવું, ખુશ કરવું. પુત્ સ્ત્રી॰ સેના, લશ્કર.
વૃતના સ્ત્રી॰ સેના, ૨૪૩ રથ-૨૪૩ હાથી૭૨૯ ઘેાડા-૧૩૧૫ પાળા–એ સંખ્યાવાળું લશ્કર, સંગ્રામ–યુદ્ધ, મનુષ્ય.
મૃતનાખ્ય ૧૦ યુદ્ધ, લડાઇ. ધૃતરાસાદ્પુ વૃષપુ॰ યુદ્ધ, લડાઇ.
ઇન્દ્ર
પૃથ્ ૩૦ ૩૦ ૩૦ સેટ્ ફેઇંકવું, દૂર કરવુ. પૃથકૢ અન્ય જૂદું, સિવાય, જાત જાતનું, તહેવાર, ભિન્ન.
પૃથક્કરણ ન॰ જૂદું પાડવું પૃર્થાત ત્રિ॰ જૂદું પાડેલ. પૃથક્ષેત્ર ત્રિ॰ એક જાતના પુરૂષથી અનેક જાતની સ્ત્રીઓમાં ઉત્પન્ન થયેલ છેાકરાં, પૃથતા સ્ત્રી જૂદાઈ, ભિન્નતા. પૃચત્ત્વ ન॰ ઉપરના અ. પૃથક્ત્વષા શ્રી મૂર્વા વનસ્પતિ-મારવેલ. પૃથĒ છી પીઠવણુ વનસ્પતિ, ઉંદરકાની વનસ્પતિ.
.
પૃથ વિષ્ણુ પુ૦ ૬૦ માત્ર જલતર્પણુના અધિકારી પિતૃદેવા.
પૃથાાત્મતા સ્ત્રીભેદ,તફાવત,વિશેષ,જૂદાઇ.. નૃવાત્મત્વ ૬૦ ઉપરના અ. પૃથાત્મિા શ્રી.ત્તિ જુએ. પૃથનુ પુ॰ જૂદો ગુણુ. પૃથનન પુ॰ નીચ, મૂર્ખ, પામર, પૃથથ્વીગ ૩૦ ભીલામાંનું ઝાડ,
For Private and Personal Use Only
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
पृथविध
ધ્રુવિધ ત્રિ॰ાદીાદી જાતનું,તરેહવારનું. પૃથ્વી સ્ત્રી પૃથ્વી.
પૃથા સ્ત્રી કુંતિભાજની કન્યા-પાંડુની પત્ની. પૃથાન 3. કુંતીપુત્ર યુધિષ્ઠિર વગેરે, સાદડાનું ઝાડ. ચાપતિ ૩૦ પાંડુ રાજા. ચિા ની ગતવરી જુએ. ચિત્ પુ॰ વેન રાજાના પુત્ર પૃથુ રાજા. gfurfer ato yel. ચિવી શ્રી પૃથ્વી. ચિલીક્ષિત્ ૬૦ રાજા. ચિલીનીતા સ્રી વિષ્ણુ પુરાણમાં ૪ - શના ૨૪ અધ્યાયમાં વર્ણવેલી પૃથ્વીનીકયા. પૃથિવીસન પુ॰ તે નામે એક દાનવ. પૃષિ તજ ન॰ પૃથ્વીની સપાટી પિવીતીય ન॰ તે નામે એક તી, ચિલીનાથ પુ॰ રાજા. વૃથિવીન્દ્ર પુ॰ રાજા.
પૃથિવીપતિ પુ રાજા, ઋષભ નામે એક ઔષધિ.
વિવાહ પુ॰ રાજા. પૃથિવીવાજ પુ॰ રાજા. વૃથિવીમવ ૩૦ સુરાખાર.
પૃથિવીમષ ત્રિ॰ પૃથ્વીપર હાનાર–થનાર. પૃથિવીમુન પુ રાજા.
વૃથિવીમુન પુ॰ રાજા.
ષિવીદ્ધ પુ॰ ઝાડ.
વૃથિવીરા પુ॰ રાજા. પૃથિવીરા પુ॰ રાજા. વૃષુ ત્રિ॰ વિસ્તી, વિશાળ, મા પૃથુ છુ॰ વેનના પુત્ર સૂર્યવંશી એક રાજા, મહાદેવ, ચેાથા મન્વંતરના તે નામે એક સપ્તર્ષિ, કાકુત્ચ અનેનસનેા પુત્ર એક રાજા, અજમીઢ વંશના પૌરપુત્રનેા પુત્ર, ક્રોપ્ફુવ’શી ચિત્રના પુત્ર એક રાજા, તે નામે
१५४
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पृथुवक्त्र
એક દાનવ, અગ્નિ, ચિત્રક વૃક્ષ, કાળીજીરી, ત્વક્ષત્રી વનસ્પતિ, હિંગુપત્રી વનસ્પતિ, અફીણ, વિષ્ણુ.
ક્ષુ સ્ત્રી॰ કાળીજીરી.
પૃથુળ પુ॰ વિવિટ જુએ, નાનું બાળક, બચ્ચુ.
પૃથા સ્ત્રી બાળકી, હિંગુપત્રી વનસ્પતિ, પૃથુજીય ત્રિ॰ ખાળકના હિતનું, બચ્ચાંને ઉપયેાગી.
મુજય શ્રી કુંતીની નાની બહેન-વસુદેવની એક બહેન. યુોજ ॰ માટુ ખાર. પૃથુલ્ય ત્રિ વ્યુત્ક્રીય જુએ. ચુગંધા સ્ત્રી. કપૂરકાચલી. વૃષુદ્રીવ પુ॰ તે નામે એક રાક્ષસ, પૃથ્વીવ ત્રિ॰ માટી ડાકવાળુ. મૃત્યુઅર્જુ॰ એક જાતના દર પૃથુઋક્ ત્રિ॰ મેટાં પાંદડાંવાળુ પૃથતા શ્રી વિશાળતા. પૃથુત્વ ન॰ વિશાળપણું.
જીપત્ર પુ॰ રાતું લસણ. ભુપત્ર ત્રિ॰ મેટાં પાંદડાંવાળુ નૃત્યુપત્ર પુ॰ રાતું લસણુ. પૃથુપત્ર ત્રિ॰ મોટાં પાંદડાંવાળુ પૃથુપહાશિત સ્ત્રી. કચુરા વનસ્પતિ-શી. પૃથમ પુ॰ ક્રોબ્રુવ’શના રૂકમકવચને
એક પુત્ર.
પૃથìમન્ ૬૦ માછ્યું. ત્યુત્તમન ત્રિ॰ મેટાં રૂવાટાંવાળુ પૃથુદ્ધ ત્રિ॰ સ્થૂલ, લટ્ટ, માટુ', વિશાળ, પૃથા સ્ત્રી įિશુપત્રી નામે વનસ્પતિ. પૃથુજાક્ષ ત્રિ॰ મેટાં નેત્રવાળુ, પૃથુજાક્ષ પુ॰ પુરૂવંશના ચતુરંગના પુત્ર. પૃથુવન્ન ત્રિ॰ મોટાં મેઢાવાળુ પૃથવત્રા સ્રી ક્રાતિ કવામીની અનુચર
એક માતૃકા,
For Private and Personal Use Only
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पृथुशिम्ब
पृषोदर
પૃથરાજ એક જાતનું નાક વૃક્ષ. | gf g૦ તે નામે એક ઋષિ, યુધાક્તિ યુરોલર પુત્ર પર્વત.
રાજાને એક પુત્ર. પૃથAવ ત્રિ- મોટા કાનવાળું.
ગ્નિ સ્ત્રી કૃમિ નામે વનસ્પતિ. પૃથુશ્રવણ ત્રિ. ઉપરનો અર્થ.
વૃશ્નિાર્મ પુ. નારાયણ પૃથુશ્રવણ પુ. શશબિંદુ રાજાને એક પુત્ર, gfg fa૦ અનેક વર્ણની કાંતિવાળું, કાર્તિકસ્વામીને એક અનુચર.
રંગબેરંગી કાંતિવાળું. પૃથુન ઉ૦ અનુવંશી રૂચિર રાજાનો પુત્ર. gfgવા સ્ત્રી તે નામનો એક વેલ– પૃથN S૦ ભુંડ, ડુક્કર.
પીઠવણ વનસ્પતિ. પૃથથી સ્ત્રી ભુંડણ, ડુક્કરી.
પિf સ્ત્રી ઉપર અર્થ. પૃથુવર 7૦ તે નામે એક તીર્થ. gઝમ પુ. નારાયણને એક અંશ. પૃથા ત્રિમોટા પેટવાળું.
વૃશ્ચિમ ત્રિ રંગબેરંગી જમીનમાં ઉત્પન્ન પૂન બકરે.
થયેલ. થુવા સ્ત્રી બકરી.
બ્રિચું પુo ગણપતિ, નારાયણ. પૃથ્રી સ્ત્રી બકરી.
વૃક્ષો સ્ત્રી માં વનસ્પતિ. પૃથ્યાદિ પુપાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક વૃદ્ સ્વાહ મા ૦ ૦ સે સીંચવું, છાટવું. શબ્દગણ.
પૃષ ૧૦ બિંદુ, ટીપું. પૃથ્વી સ્ત્રી, પૃથ્વી, લટ્ટ સ્ત્રી, હિંગુપત્રી પૃષત્ ત્રિછટકાવવાળું. વનસ્પતિ, કાળીજીરી, મેટી એલચી, પૃષત પુ. ધોળા ટપકાંવાળો એક જાતને
સાટોડી વનસ્પતિ, તે નામે એક છંદ. મૃગ, વાયુવાહન મૃગ, બિંદુ, ટીપું. પૃથ્વી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
કૃવતી સ્ત્રી ધોળાં ટપકાંવાળી એક જાતની પૃથ્વીરવ પુત્ર ધોળું મંદારવૃક્ષ.
મૃગલી. પૃથ્વીગણેશ, ગણપતિ.
પૃજતાં પતિ પુ. વાયુ. પૃથ્વીન ત્રિ. પૃથ્વીમાં ઉત્પન્ન થયેલ. પૃષતાશ્વ ૬૦ વાયુ. પૃથ્વીન નસુરેખાર.
પૃષ િઉ૦ બાણ. પૃથ્વીર પુત્ર પર્વત.
પૃષરા ૩૦ વાયુ. પૃથ્વીના પુત્ર રાજા.
પૃશ્ય ઉ૦ વાયુ. પૃથ્વીમર ૬૦ તે નામે એક છંદ.
પૃષચ ૧૦ દહીંના ટીપાંવાળું ઘી, દહી પૃy g૦ વીછી, વાઘ, ચિત્તો, હાથી, ઝાડ. છાંટેલું ઘી. पृदाकुसानु पु० .
પૃષ૪ પુ. વાયુને ઘોડે. પુરાવ્ય ત્રિ સ્પર્શથી સાધ્ય.
પૃષ પુવૈવસ્વત મનુને એક પુત્ર. રાજુ ત્રિ. પિતાને સ્પર્શ સાધ્ય ઈચ્છતું. પૃષક પુ. વૈવસ્વત મનુને એક પુત્ર. મિ ત્રિ. અતિ અલ્પ, દુર્બળ હાડકાં- વૃત્તિ પુત્ર બિંદુ, ટીપું. વાળું, વામન, ઠીંગણું, નીચું.
પૃપમાં સ્ત્રી. ઇન્દ્રની નગરી અમરાવતી. જિ સ્ત્રી શ્રીકૃષ્ણની જન્માંતરની માતા કૃપા સ્ત્રી નાની શિલા, નાને પત્થર. રશ્મિ, સૂર્યની એક પત્ની, તે નામે એક પૃષાત ૧૦ દહીંવાળું ધી. વનસ્પતિ, રંગબેરંગી જમીન. gવા ત્રિઅતિશય નાના પેટવાળું,
For Private and Personal Use Only
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पृषोदर
पेचिलो
gો ૫૦ વાયુ.
પૃષ્ટવંશ ૩૦ પીઠનું હાડકું. gવાર પુછે વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ શબ્દગણ. Eવાતુ બલિ આપનારના પીઠભાગનું વૃધાન ૧૦ નાનો બગીઓ.
વાસ્તુ. gઇ ત્રિ. સીંચેલ, છાંટેલ, પ્રશ્ન કરેલ, પૂછેલ. વાદ્ ત્રિપીઠના ભાગને વહેનાર, પીઠ yદાન પુરુ એક જાતનું ધાન્ય, હાથી. ઉપર વહેનાર બળદ વગેરે. પૃહાયની સ્ત્રી હાથણી.
gવાહ્ય ત્રિપીઠ ઉપર ભાર વહેનાર gઇ સ્ત્રી સીંચવું, છાંટવું પ્રશ્ન પૂછવું, બળદ વગેરે. પૃષ્ટદેશ–પીઠ.
પૃષ્ઠરાગ ત્રિ. પીઠ ઉપર સૂનાર, સૂનાર. pg fઝ પાસેનું, પાસે રહેલ.
BE T૦ જંગલી બકરે. છુટ્ય ચ૦ પૂછીને, પ્રશ્ન કરીને
ગૃજન પુરુ પાડો, નપુંસક, ભીમસેન. ge 1. શરીરનો પાછલે ભાગ, પીઠ, વાંસ, કૃષ્ટ સ્ત્રીજંગલી બકરી. એક જાતનું સ્તોત્ર.
પૃષ્ઠના ત્રિો પાછળ ચાલનાર, વાંસે જનાર. ggg go પાછળના ભાગનું રક્ષણ કરનાર gછv સ્ત્રી, પીઠવણ નામે વનસ્પતિ. દ્ધો, પીઠનું રક્ષણ કરનાર.
gછે પુ તે નામે કાર્તિકસ્વામીને એક gઈ9િ ત્રિકુબડું, ખુંધુ.
અનુચર. પૃષ્ઠકુર પુછે રીંછ.
gોવચ પુલ પૃષ્ઠ ભાગમાં ઉદયવાળી - ક ત્રિ પાછળ થયેલ, વાંસે થયેલ. તિષપ્રસિદ્ધ કઈ રાશિ. પૃષ્ઠકત ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
પૃશ્ય ત્રિક પાછળ હેનાર, પીઠે હોનાર, 98ાદ ૧૦ પીઠનું મૂળ.
વાંસે હોનાર, પીઠે ભાર વહેનાર પૃષ્ઠતાન ને પીઠ ઉપર સુવું તે, ચત્તા વૃક્ય ન સ્તોત્રસમૂહ. સુવું તે.
પૃથ્રસ્તોમાં પુત્ર સામે પ્રસિદ્ધ અમુક છે gષ્ટતમ્ માત્ર પાછળથી, પાછળ, વાંસે. યજ્ઞો. gષદષ્ટ ઉ૦ રીંછ.
gfer fઝ જૂદા જૂદારંગવાળું, રંગબેરંગી. gg૪ ૧૦ સપાટીનું ક્ષેત્રફળ.
groor સ્ત્રી પીઠ, પગની એડી. પૃષ્ઠમર્મન ન પીઠનું મર્મસ્થાન, પીઠનું હાડકું.
9 ૦ ૧૦ તે પાળવું, પૂર્ણ કરવું, gષમાં ૨૦ પીઠનું માંસ.
પૃ ખ્યા ૦ ૫૦ ૫૦ સે ઉપરના અર્થ. પૃષ્ઠમાંતર ત્રિ. પીઠનું માંસ ખાનાર, 9 ૩૦ મસ. સેક્ પૂર્ણ કરવું, ભરવું. પક્ષમાં કેઇના દોષ કહેનાર, ચાડીયું.
વેશ્વર પુઘુવડ, ગુદા ઢાંકનાર માંસપિંડ, gણમાં ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
પલંગ, ખાટલે, મેધ, જૂ, હાથીના પૂyeટમાં નપીઠનું માંસ ખાવું,પક્ષમાં છડાને અગ્ર ભાગ. કેઇના દેષ કહેવા.
નિ પુત્ર હાથી. gઈશ્વન ૩૦ રચંતર વગેરે છ સ્તોત્ર- પશિની સ્ત્રી હાથણી. સમૂહથી યજ્ઞ કરનાર,
જેવી સ્ત્રી ઘુવડી. પૃથર ન પીઠ ઉપર ચઢી બેસવું, પીઠ | રિસ્ટ પુરા હાથી.
ઉપર સ્વાર થવું, પીઠેથી ચાલવું. છે ઉચિઠ્ઠી સ્ત્રી, હાથણી.
For Private and Personal Use Only
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
पेचु
તેવુ ન॰ એક જાતનું શાક, પૈપુછી સ્ત્રી. ઉપરના અ. પેટ પુ॰ પ્રહત જીએ. પેટ ત્રિ॰ એકઠુ' કરનાર,
પેટા પુ॰ 7 પુસ્તક વગેરે મૂકવા માટે
નેતર વગેરેથી કરેલ પદાર્થ, ટાળુ, સમૂહ, પેટા પુ॰ વાંસ વગેરેથી બનાવેલ પેટી, પેટારા પેટા સ્ત્રી માટી પેટી.
પેટાજ પુ પેટ શબ્દના અર્થ જુએ. પેટિજા સ્ત્રી પેટી, પેટારા, એક જાતની ભ્રુપ વનસ્પતિ.
પૈટી શ્રી નાની પેટી,
પેલા સ્ત્રી માટી પેટી.
પેઢાદ્ધ છુ. અવસર્પિણી કાળમાં થયેલ એક જિનેશ્વર.
વેલ્ સ્વા॰૧૦ ક્ષેત્ જવું, પીસવું, સ॰ ભેટવું, સંબંધ પામવે અ પુત્વ ૬૦ અમૃત, થી.
પેવુ જુ॰ તે નામે એક રાજા. વૈપાયમાન ત્રિ॰ વારંવાર પીવાતું. પેય ત્રિ- પીવા ચેાગ્ય.
વૈય ન પાણી, દૂધ, આઠ પ્રકારના અન્ન પૈકી એક અન્ન-રાખડી.
પૈચા સ્ત્રી ઉકાળેા, કાંજી, રાબ, સિધ્ધવાળુ પીણું.
પેચૂપ પુ૦૬૦ અમૃત, તાજું ધી, વીઆયેલી ગાયનું પ્રથમ સાત દિવસની અંદરનું દૂધ. વેવ્ઝ 7. એક ાતના મણિ-પીરાજા. પૈા સ્ત્રી એક જાતનું વાદિત્ર. પેષ્ઠ પુ॰ સૂર્ય, અગ્નિ, આકડાનું ઝાડ, વૃક્ષ, સમુદ્ર.
ચિત્રક
પત્તા ન એક જાતને! મણિ-પીરાજા. પેન્દ્ ા ૧૦ સેટ્ ક પવું, ધ્રુજવું જવું સ
વૈશ્ યુ સમ॰ સ૦ સર્ગમન કરાવવું. પેજ ન॰ વૃષણ, પુરૂષચિન્તુ-અડકાય.
१५७
વૈજ પુ॰ ગમન. ગતિ, કંપ, ધ્રજ. પેજવ ત્રિ॰ કામળ, કુશ, વિરલ. હિ ત્રિ ગમન કરનાર, જનાર. હિન્ દુ પુરૂષ, નર, ઘેાડે.
ની સ્ત્રી પેર્ સ્વા॰
પેરા પુ॰ રૂપ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આ
पेसल
એક જાતનું શાક.
સ॰ સેટ્ સેવવું, સેવા કરવી.
પેરાજ ત્રિ॰ સુંદર, દક્ષ,ચતુર, કામળ, ધૂતારૂં. વેરાજ પુ॰ વિષ્ણુ.
પેરામ્ ૧૦ રૂપ, રૂપાંતર, સાનું, કાષ પેરાTMાર પુ॰ પોતે પકડેલાતેસ્વરૂપે કરનાર એક કીડે.
For Private and Personal Use Only
પેરાĐત્ પુ॰ ઉપરના અ
શિ સ્ત્રી વજ, અડદની દાળ, સારી પાકેલી કળી, જટામાંસી, તરવારનું મ્યાન, માંસપિણ્ડી, તે નામે એક નહી, તે નામે એક પિશાચી, તે નામે એક રાક્ષસી, ગર્ભ ઉપર વીંટાયલી એળ, એક જાતનું વાઘ, ઈંડું.
રાજા શ્રી. ઉપરના અર્થ, ફળની છાલ. વેશી શ્રી શિ જુએ. પેશીજોરાપુ॰ વૃષણ, ડ. પેશીજોષ પુ॰ અંડકોષ, વૃષણ. પેશ્ર્વર ત્રિ॰ પીસનાર, દળનાર, ચૂર્ણ કરનાર. પૈણ્ મ્યા॰ સા॰ સ૦ સેટ્ સેવવું, નિશ્ચય કરવા. પેવળ ન॰ પીસવું, દળવું, ખરળમાં ઔષધ
વગેરેનું મર્દન કરવું. તેવા પુ॰ એક જાતનું ઝાડ.
વૈŕળ સ્ત્રી ઘટી, ખરલ, દળવાનું હરકાઇ
સાધન.
વૈષળી સ્ત્રી. ઉપરના અ.
વૈષજ ત્રિ॰ પેશ ત્રિ॰ જુએ. તેવા પુ પેવળી જુએ. નૈષિ પુ॰ વજ્ર.
પણ્ ૧૦ ૧૦ સ॰ સેટ્ ગમન કરવું, જવું, પેસલ ત્રિ॰ પેશન મિજી. :
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पेसुक
पैशुन
જેવા ત્રિ વધવાના સ્વભાવવાળું, વધનાર. | પૈતૃવંસ્ત્રીય સ્ત્રી ફેઇની છોકરી. તેશ્વર ત્રિા જવાના સ્વભાવવાળું, જનાર. ત્તિ ત્રિશરીરમાંની પિત્ત ધાતુથી આવેલ
વા. ૧૦ ૨૦ અનિઃ શોષવું, સુકાવું. તાવ વગેરે, પિત્તધાતુનું-સંબંધી. જો પુત્ર તે નામે એક ઋષિ.
ત્તિ ત્રિ. શરીરની પિત્ત ધાતુએ કરેલ વૈરાન પુત્ર એક જાતનું પક્ષી.
વ્યાધિ વગેરે. કરાયા પુત્ર પિંગલ ઋષિનું ગોત્રસંતાન. ઉગ્ર ત્રિપિતૃ સંબંધી શ્રાદ્ધ વગેરે. પૈઇ go a a૦ પિંગલના પુત્રના પિત્ર ૧૦ અંગુઠે અને તર્જની આંગળીની વિદ્યાથીઓ.
વચ્ચેનું સ્થાન-પિતૃતીર્થ, પિતૃ સંબંધી જો છાયા પુત્ર વૈરાગત જુઓ.
દિવસ. વિચ પુ. પિંગલ ઋષિનું ગોત્રસંતાન.
પૈદાહોરાત્ર પુત્રપિતૃદેવોને એક રાત્રિદિવસદિgo પિંગ ઋષિને પુત્ર.
મનુષ્યને એક મહિને. લેકિન ઉ૦ પિંગ ઋષિકૃત કલ્પશાસ્ત્ર-આ- હૈદ્ર પુ• ઘોડે. ચારગ્રંથ.
વિકી સ્ત્રી ઘેાડી, પિતા પુત્ર પગ ઋષિને પુત્ર એક ઋષિ. ઉના ત્રિ- ઢાંકેલાની પાસેનું. ચિવન નતે નામે એક રાજા. પિના ત્રિ. મહાદેવના પિનાક ધનુષસંબંધી. વૈજ્ઞs go કાન.
પૈષ ત્રિ. પીપળાનું, પીપળા સંબંધી. પર ત્રિક તપેલીમાં રાંધેલું માંસ વગેરે. વિકિ પુત્ર પિપ્પલાદ ઋષિનો પુત્ર. દિલ તે નામે એક અસુર વિસ્ટ g૦ પીલાને પુત્ર એક ઋષિ દિલિ તે નામે એક ઋષિ. પેઢા પુત્ર તે નામે એક ઋષિ ઊંઘકાચન પુ. પિંડ ઋષિને ગોત્રજ પુરૂષ. ઊર્જવ ત્રિ. પીલુ ફાલે ત્યારે અપાતું, પીલુના વિજ ત્રિ. ભીખ માગી જીવનાર. સમયનું કાર્ય વગેરે. ઑફિજ ઉપર અર્થ.
સ્ટવ ત્રિ. પીલુ સંબંધી, પીલુનું. પૈજા ત્રિ, પિંડીમાં હોનાર-થનાર. વૈદ્ય ત્રિ. પીલુની પાસે વહેતા પાઊતાવળ છે તે નામે એક ઋષિ. ણમાં હોનાર-થનાર. પૈતાનંદ ત્રિવ દાદાનું દાદા સંબંધી પૈwારિ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક ઉતૃ ત્રિપિતા સંબંધી, બાપદાદાઓથી શબ્દગણ. આવેલ, પિતૃ સંબંધી.
પૈદ્ય g૦ પૈ૪ જુઓ. વૈવામિ શ્રી. બાપદાદાઓનું સ્થાન. ધરાર પુધર્મશાસ્ત્રોક્ત આઠ વિવાહધિરથાન ૧૦ ઉપરને અર્થ
મને એક વિવાહ, પિશાચ. પામી ત્રિવ નહિ પરણેલી-કુંવારીમાં
ઘેરાવ ત્રિ, પિશાચે કરેલ, પિશાચનું, ઉત્પન્ન થયેલ.
પિશાચસંબંધી. દિશા ત્રિ પિતૃઓના યજ્ઞનું પિતૃઓના વૈરાર ન હારીત સ્મૃતિમાં કહેલ એક યજ્ઞ સંબંધી.
નિંદ્ય દાન. પતૃશ્વર પુઈનો છોકરો.
પરાજપુ૨૦ ઘ૦ હથિઆર ઉપર છવનાર વાસે શ્રી ફોઈની છોકરી. કેાઈ મનુષ્યસંધ. વિસીય પુત્ર ઑઇને છોકરે. પૈસુર ૧૦ ચાડીયાપણું
For Private and Personal Use Only
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पैशुन्य
पोषक
તષ ત્રિક વહાણ-નાવવડે તરનાર. પતવાન્ ૬૦ વહાણથી વેપાર કરનાર
વેપારી. તવા પુ વહાણની રક્ષા કરનાર-સુકાન. તપ્રિય પુ તે નામે એક બુદ્ધ. તવજ્ઞિ ૩૦ તવાળુ જુઓ. તવા વહાણ ચલાવનાર ખલાસી. પોતાછા નવ તંબુ, રાવટી.
તાધાન ૧૦ શુદ્ર માછલાંઓને સમૂહ. જોતા એક જાતનું કપૂર-ભીમસેની
વૈરાન્ય ર૦ ઉપરને અર્થ. પૈ ત્રિ, પિષ્ટ-લેટનું, લેટ સંબંધી. વૈછિલા ૧૦ લોટને સમૂહ.
થી સ્ત્રી, લોટમાંથી બનતો એક દારૂ. પૈસુવાન પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. જે ત્રિશુદ્ધ, શોધક, પવિત્ર, પવિત્ર કરનાર.
Ug પાંચથી દશ વર્ષ સુધીના બાળકો નવું ત્રિવિકળ અંગવાળું, ઓછા
વધતા અંગવાળું–ખેડખાપણવાળું. Gર પુ૦ ભેટવું, મળવું, ઘરની ભૂમિ, ઘરને પાયો.
પુત્ર એક જાતનું માછલું, એક જાતનું બિરૂ–ઘાસ, કાસડે. દારી સ્ત્રી, એક જાતની માછલ્ફી. પર ૧૦ કપડાંનું પિટકું, પિટલું. ટિસ્ટિક્યા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. પર સ્ત્રી પુરૂષના લક્ષણવાળી સ્ત્રી.
દિલ પુ ગુમડું પર સ્ત્રી એક જાતનું માછલું.
ત્રિા સ્ત્રી કપડાંનું પિટલું. પછી સ્ત્રી ઉપરને અર્થ.
ઢિ પુતે નામે એક જૈન તીર્થકર. હિટાચાર્ય ઉ. ઉપરને અર્થ. પડ પુ. બોપરીના હાડકાનું તળીયું. પત ૬૦ બાળક, વહાણ, ઘરનું અમુક સ્થાન, દશ વર્ષને હાથી, અમુક પ્રકારની નૈકાજહાજ, તલ 90 ઉપરના અર્થ, એક જાતનો નાગ. તો સ્ત્રી એક જાતનું શાક, ફોન જુઓ, એક જાતનું પક્ષી. તક પુ. બાળકરૂપે થતે હાથી-ઘોડે વગેરે, મૈથુન વિના ગર્ભ ધારણ કરનાર મનુષ્યભક્ષક એક પ્રાણી. તન ત્રિ, પવિત્ર, પવિત્રતા કરનાર. રાજપુર ૧૦ તે નામે એક શહેર.
તિજો સ્ત્રી એક જાતનું શાક, શતપુષ્પી વનસ્પતિ, મૂવીતી જુઓ. નિમોજ ૩૦ તે નામે એક રાજા. તો સ્ત્રી નાનું બચ્ચું, બાળક.
તુ ૩૦ માનભાંડશોધક. પણ પુ. એક ઋત્વિજ.
ત્ય સ્ત્રી વહાણને સમુદાય. = = વજ, મુંડના મુખનો અગ્રભાગ, હળના મુખનો અગ્રભાગ, વહાણ-નૌકા. પોત્રાયુધ ઉ૦ ભુંડ, ડુક્કર, રાથુધી સ્ત્રીભુંડણ, ડુક્કરી. રવિપૂરિ ૧૦ ભુંડની દાઢમાં થતું રત્ન. રિન્ ૬૦ ભુંડ, ડુક્કર. શિન્ ત્રિ. વહાણવાળું, વજીવાળું.
ત્રિાથી સ્ત્રી જિનશક્તિભેદ. ત્રિય ૧૦ પિતા ઋત્વિજનું કર્તવ્ય. જેથી સ્ત્રી, એક જાતને રોગ-આંજણી.
પુત્ર ત્રિ. અત્યંત પવિત્ર કરનાર. Tોઇ ત્રિ. મહત્ત્વવાળું.
ટિવ સ્ત્રી, પુરી, પિળી. જિજ નૌકાનો અમુક ભાગ.
હી ત્રી, કિશા જુઓ. જs go પિષવું, પોષણ કરવું. પર રિ પોષનાર, પિષણ કરનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पोषक
पौनरुक्तिक
પોષા નં. પિષવું, પિોષણ કરવું.
રાજા વંશપરંપરાથી પિંડ દેશમાં રહેનાર, પોષય ત્રિક પિષણ કરવા યોગ્ય.
ભીમસેનને શંખ, એક જાતની શેલડી, ચિતવ્ય ત્રિપિષણ કરવા યોગ્ય.
ક્રિયાના લેપથી શૂદ્રપણાને પામેલ એક ચિત્ન પુત્ર કાયેલ નર.
ક્ષત્રિય. ચિનુ સ્ત્રી કેયલ માદા.
to go ઉપરના અર્થ. ચિનુ ત્રિક પિષણ કરનાર.
vપર એક શહેર. જિન્ ત્રિપોષનાર, પિષણ કરનાર. જનાર ત્રિપિંડનગરમાં હોનાર-થનાર. પુf ત્રિક પિષણ કરવાના સ્વભાવવાળું.
qH . તે નામે એક રાજા. 9 ત્રિ. પોષનાર, પોષણ કરનાર, vqવર્દન ૩૦ એક દેશ-હાલનો બિહાર ત્રિ પિષવાગ્ય અવશ્ય પોષવાલાયક
પ્રાંત. જેતા સ્ત્રી પોષવા યોગ્યપણું, vQyવ પુશ્રીકૃષ્ણનો પ્રતિપક્ષી ત્વ ને ઉપરનો અર્થ.
એક રાજા. Myત્ર ૬૦ પાલન વગેરેથી પુત્રપણને
પત્તિ પુત્ર એક જાતની શેલડી, તે નામે પામેલ.
એક ઋષિ. વર્ષ પુરુ પિષવા યોગ્ય માતા-પિતા
વૉા ત્રિ. પુણક કર્મ કરનાર, સ્ત્રી વગેરે.
તવ ૧૦ માપ, વજન. વૉચ પુત્ર વ્યભિચારિણીને છોકરે.
વંતિકા ત્રિ દુર્ગધી પદાર્થોથી બનેલ. ' વચ નઅસતીપણું, વ્યભિચારિણીપણું,
પતિનrઉતરી નવ દુર્ગધી નાકનો મળ. સ્ત્રી પુરૂષને માંહોમાંહેનો વ્યવહાર.
જોતિના પુત્ર તે નામે એક રાજા. સન ૧૦ કુંસવન જુઓ.
પતિના ૨૦ ઘ૦ પ્રતિમાપ ઋષિના સાધન પુછે તે નામે એક રાજ.
વિદ્યાથી. ર૦ પુરૂષપણું.
iા ત્રિ પિતા નામના ઋત્વિજ સંબંધી. Gર્ચ 7, બળ, યુદ્ધ.
પત્તિ ૧૦ મધ. નg . પાંચથી દશવર્ષ સુધીની અ
પૌત્ર પુત્ર પુત્રને પુત્ર. વસ્થા.
ત્રિક ત્રિ. પુત્રના પુત્ર સંબંધી. ૌરાષ્ટ્ર ત્રિ. પાંચથી દશવર્ષ સુધીની અ- વરિય પુત્ર પુત્રીને પુત્ર વસ્થાવાળું.
ત્રિા સ્ત્રી, પુત્રીની પુત્રી. લાઇ ૨૦ ૩ ૨૦ જુઓ.
રિન્ ત્રિપુત્રને ત્યાં પુત્રવાળું. વસિષ્ઠ પુત્ર એક અંત્ય જાતિ
પૌત્ર સ્ત્રી પુત્રીની પુત્રી. ઊંશિષ્ટ સ્ત્રી એક અંત્યજ જાતિની સ્ત્રી. પન્ન પુ. સ્મક રાજાનું શહેર. પટના પુત્ર પિટાયન ઋષિને ગાત્રજ, વનgનિ ત્રિવારંવાર, ફરી ફરી હોપરિણા સ્ત્રીપુણ ગોત્રની સ્ત્રી .
નારથનાર. કંઇ જ ન એક વનસ્પતિ-ઝવવી. પુચ વારંવાર, ફરી ફરી. પve R૦ એક જાતનો વેલે.
નોન 7 ફરીવાર કહેવું, વારંવાર કહેવું. પૌષ્ટ્ર ૧૦ એક શહેર.
ના ત્રિ. વારંવાર-ફરી ફરી કહેલા ૌણ પુતે નામે એક દેશ, દેશને / અર્થને જાણનાર કે ભણનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पौनर्भव
पौर्व
નિર્મલ . ધર્મશાસ્ત્રોક્ત બાર પુત્રો પૈકી ઉદ્યમ, ઉંચે લાંબા કરેલા હાથવાળા માએક, પુનર્લગ્ન કરનારનો છોકરો.
ણસ બરોબર માપ. નિર્મલા ત્રી. પુનર્લગ્ન કરનારની સ્ત્રી.. હs ત્રિ. પુરૂષનું, પુરૂષસંબંધી. પર ત્રિ. નગરવાસી, નાગરિક, શહેરી, પર પુલ પુરૂષ, મર્દ. પેટભરૂ.
પિતા જીમાઁઈ, પુરૂષપણું. પર ૧૦ એક જાતનું ઘાસ.
હત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ. વર ત્રિપૂર્વ દિશા-દેશ-કાળમાં હોનાર- | રાજલન ૩૦પુરૂષાંશક નામના ઋષિએ થનાર.
કહેલાનું અધ્યયન કરનાર, ૌરવ ૪૦ ઘરની બહારનો બગીચો.
ચ પુત્ર પુરૂષનો વધ, પુરૂષને વિકાર, પત્ની સ્ત્રી ગાધિ રાજાની માતા. પુરૂષનો સમૂહ.
વીર ત્રિવનગર ગયેલાની સમીપનું વગેરે. વૌહર ત્રિપુરૂષે કરેલ. ૌન ઉ૦ નગરવાસી, નાગરિક. પણ ૧૦ પુરૂષપણું. . or g૦ તે નામે એક ઋષિ.
૪ કિનગરની સમીપનું વગેરે. Mા ત્રિ પૂર્ણ કરનાર, પૂરનાર. વાવ પુપાકશાળાને અધ્યક્ષ, રસોૉરર ત્રિઈન્દ્રનું, ઈન્દ્ર સંબંધી.
ડાંને વડો. પર ૧૦ જ્યેષ્ઠા નક્ષત્ર.
ઊંડારા પુત્ર પુરેડાશયજ્ઞમાં હોમવાને શિવ યયાતિરાજાના પુત્ર પુરૂ રાજાને એક પ્રકારને રોટલે.
પુત્ર, ઉત્તરમાં આવેલ એક દેશ, વોરાના પુત્ર પુરોડાશના હેમ સમયે દેશનો રાજા.
મંત્ર ભણનાર ઋત્વિજ. વ ત્રિવ પુરૂરાજાનું, પુરૂરાજા સંબંધી. વોલાર ૧૦ પુરોડાશપણું.
વીર ત્રિપૌરવ રાજા ઉપર ભક્તિવાળું. ઊત્તેપણ ર૦ પુરહિતપણું, ગરપદું, ગેવ ણિકા ત્રિ. પુરશ્ચરણનું પ્રતિપાદન રનું કામ.
કરનાર ગ્રંથવ્યાખ્યાનરૂપ ગ્રંથ વગેરે. જેમા 1૦ પુરેભાગપણું, મત્સર. રથ ૧૦ શહેરી માણસની મિત્રતા. જોહિત ત્રિ. પુરોહિત-ગરના ધર્મનું. ચિત્રિ આગળ હોનાર-થનાર પ્રથમનું. જોદિત્ય ૧૦ પુરહિતપણું, ગરપદું. ઘી સ્ત્રી શહેરી સ્ત્રી.
પ ર્વ ૧૦ એક જાતનું વૈદિક કર્મ. જય ત્રિ. પ્રથમના સમયે ગયેલાની માર પુત્ર પુનમને દિવસે કરવાનો ત્યાગ. સમીપનું વગેરે.
નારી સ્ત્રી પૂનમ. વાળા ત્રિપુરાણમાં કહેલ, પુરાણોક્ત, મહિલા ત્રિ. પુનમને દિવસે હોનાર પુરાણનું, પુરાણસંબંધી.
યાગ વગેરે. ૌલિ ત્રિપુરાણના અર્થને જાણનાર મારા ત્રિ. ઉપરનો અર્થ. પુરાણ, પુરાણનો અભ્યાસી.
વળી સ્ત્રી પૂનમ. વિ. . દક્ષિણમાં આવેલ એક દેશ. પૉર્નિવા ત્રિ, પૂર્વ સાધન કર્મ. ત્તિ પુ તે નામે એક ઋષિ શૌર્ય ઉ૦ પુર નામના રાજાનો પુત્ર. પર R૦ પુરૂષપણું, પુરૂષાર્થ, પરાક્રમ, | પર્વ ત્રિ પૂર્વનું, પૂર્વસંબંધી.
૨૧
For Private and Personal Use Only
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पौर्वनगरेय
ર
.
પર્વનાથ ત્રિ, પૂર્વ નગરીમાં હોનાર- | પોસ્ટ ત્રિપુષ્કળથી બનેલ-થયેલ. થનાર.
૪ R૦ તે નામે એક સામ, પુષ્કળ. વોર્વલિકા ત્રિ, પૂર્વપદને ગ્રહણ કરનાર. ટીવત દિવોદાસ ધનંતરીપ્રત્યે પૌતિય પુત્ર તે નામે એક ઋષિ.
આયુર્વેદના જ્ઞાન માટે પ્રશ્ન કરનાર સુપર્થ ન આગળ પાછળપણું, આગળ શ્રુતનો એક સહાધ્યાયી. પાછળનું.
વૉચ ત્રિ. પુષ્કળમાં થયેલ વગેરે. પૌવા ત્રિા પૂર્વાર્ધમાં હોનાર-થનાર. પૌથર્ચ ૧૦ પુષ્કળપણું. વિદ્ધા ત્રિઉપરને અર્થ. પૉપિક ત્રિપુષ્ટિના હિતનું, પુષ્ટિનું સાધન, પાર્થ ત્રિ પર્વ જુઓ.
પુષ્ટિકારક, વિજ ત્રિ દિવસના પૂર્વ ભાગમાં - દિલ ને પુષ્ટિસાધન કઈ કર્મ. નાર-થનાર
પછી સ્ત્રી પુરૂ રાજાની તે નામની સ્ત્રી. ર્વિલ ત્રિ, પૂર્વકાળે હેનાર-થનાર. or f=૦ પૂષા દેવનું, પૂષા દેવ સંબંધી, નર્વિર સ્ત્રી પૂર્વકાળે હોનારી-થનારી. પૂષા જેને દેવ હોય તે હવિષ વગેરે.
કરતા સ્ત્રી. રાવણની બહેન શૂર્પણખા. પcom ૧૦ રેવતી નક્ષત્ર. પૌઢસ્ય પુત્ર પુલસ્તનો પુત્ર કુબેર, રાવણ curમ ૧૦ રેવતી નક્ષત્ર. વગેરે.
Tw ત્રિફૂલથી બનેલ, ફૂલથી સાબ, પલા ત્રિ. પુલાકને વિકાર.
ફૂલનું, ફૂલ સંબંધી. તો િg૦ લગાર બળેલું રાંધવા આરંભેલું
પપ્પા નવ ફૂલમાંથી બનતું અંજન. રાંધણું.
સ્ત્રી, ફૂલમાંથી બનેલે દારૂ, પાટલી લિસ્ટિક go ઉપર અર્થ.
પુત્ર શહેર–પટ્ટના. gfજ પુત્ર તે નામે એક ઋષિ.
પૌષ્ય પુત્ર તે નામે એક રાજા, પુષ્પરાજાને જોની સ્ત્રી ઇન્દ્રાણી. તૌર પુપિષ મહિને, પુષ્ય નક્ષત્ર યુક્ત પષ્ય ત્રિ, પુષ્ય નક્ષત્રનું, પુષ્ય નક્ષત્ર સંબંધી. પખવાડીયું, જૈવ વર્ષ.
પષ્ય ૧૦ મહાભારતના આનુશાસનિક ૫ૌવા સ્ત્રી પોષ મહિનાની પૂનમ. '
વનું એક પેટાપર્વ. ઊંકા પુષ્કળ મૂળ.
ના સ્ત્રી જટા. પસાર ત્રિ. શ્યામ કમળનું, શ્યામ કમળ
શા અગ્ય સંબોધનાર્થે અવ્યય. સંબંધી, પુષ્કળ તીર્થનું, પુષ્કળ તીર્થ
ચોથું સ્વા. માત્ર 40 સેક્વધવું, વૃદ્ધિ પામવું. સંબંધી, પુષ્કળ દ્વીપનું. ' જોર પુછે જેમાં વિષ્ણુને કમળરૂપે પ્રા
થાયur તે નામે એક ઋષિ. દુર્ભાવ હતો તે પાઘ કલ્પ.
શુ ૩૦ ૩૦ ૧૦ સે છોડવું, ત્યાગ કરવો. ૌમૂત્ર ૧૦ પુષ્કર મૂળ નામનું સુગંધી
શુપૂ f g R૦ હૈ વિભાગ કરવો, દ્રવ્ય.
બાળવું, બળવું. વાળિી સ્ત્રી પુwળી જુઓ. શુન્ ૦િ ૧૦ ૩૦ ૨ વિભાગ કરે. ઊં ચી ત્રિ. પુષ્કર તીર્થમાં ઉત્પન્ન | જૈન૦ ૩૦ નિર્વધવું, વૃદ્ધિ પામવી.
થયેલ, પુષ્કર બેટમાં ઉત્પન્ન થયેલ વગેરે. | ર૦ આરંભ, ગતિ, ઉત્કર્ષ, પ્રથમપણું,
For Private and Personal Use Only
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रकङ्कत
१६३
प्रकाशक
સર્વ તરફથી હેવું, ઉત્પત્તિ, ખ્યાતિ,
વ્યવહાર એ અર્થોમાં વપરાય છે. કવર પુપ્રકૃષ્ટ વિષ, અત્યંત ઉતાવળે
જનાર સર્પ. પ્રવર ત્રિ સ્પષ્ટ, ખુલ્લું. પ્રટન ૧૦ સ્પષ્ટ કરવું, ખુલ્લું કરવું. પ્રવારિત ત્રિ સ્પષ્ટ કરેલ, ખુલું કરેલ. પ્રારા ૨૦ સ્પષ્ટ કરવું, ખુલ્લું કરવું. કીટર ત્રિ સ્પષ્ટ કરેલ, ખુલ્લું કરેલ. પ્રરમવન 7૦ સ્પષ્ટ થવું, ખુલ્લા થવું. પ્રવેદીમૂત ત્રિ સ્પષ્ટ થયેલ, ખુલ્લું થયેલ. પ્રશ્વ પુ. તે નામે એક દેશ. પ્રોw g૦ કંપવું, હાલવું, પ્રજવું. પ્રસ્પન પુછ વાયુ, તે નામે એક નરક. પ્રસ્થાન ૧૦ કંપવું, હાલવું, ધ્રુજવું. પ્રધwત ત્રિ. કંપાવનાર, હલાવનાર, ધ્રુ
જાવનાર. " કપમાન ત્રિ કાંપતું, હાલતું, ધ્રુજતું.
Wયત્ ઝિ૦ કંપાવતું, હલાવતું, ધ્રુજાવતું. પ્રતિ ત્રિકપિલ, હાલેલ, પૂજેલ. પ્રર . સમૂહ, ફોસલાવવું, પટાવવું,
અતિક્ષેપ જુઓ. કર R૦ અગર ચંદન. ઘર ત્રિ. વેરેલાં ફૂલ વગેરે. પ્રજા પ્રસ્તાવ, પ્રસંગ, ભજવવાયોગ્ય
નાટક વગેરે દણ્ય કાવ્ય, ગ્રન્થસંધિ, એક અર્થનું પ્રતિપાદન કરનાર ગ્રંથને અમુક અંશ, શબર ભાષ્યમાં કહેલ અર્થ, શાસ્ત્રસિદ્ધાંતનું પ્રતિપાદન કરનાર એક ગ્રંથ. વારાણપુ ગૌતમે કહેલ એક હેવાભાસ. બાળ સ્ત્રી સાહિત્યપ્રસિદ્ધ એક નાટિકા. પ્રધાન સ્ત્રી નાટયનું એક અંગ, ચૌટાની
પ્રવર્ષ પુ. ઉત્કર્ષ, ચઢતી, અત્યંત ખેંચવું.
ખેડવું. વર્ષા ૨૦ ઉત્કર્ષ, અત્યંત ખેંચવું, આ
કર્ષણ. પ્રર્વતત્ર ત્રિઉત્કર્ષને આધીન. કર્ષિત ત્રિો અત્યંત ખેંચેલ, ખેડેલ,
વ્યાજબી ઉત્પન્ન કરેલ.
નિ ત્રિક ઉત્કર્ષવાળું, અત્યંત ખેંચાણ- વાળું. પ્રવિપુ. વાણિઓ, વેપારી. કવિ ત્રિ- અજ્ઞાતા, અજાણ. g uત ત્રિતૈયાર કરેલ રચેલ, કલ્પેલ. પ્રાણ પુ. વૃક્ષના મૂળથી આરંભી શાખા
સુધીનો ભાગ, ડાળ,મેરી શાખા. પ્રારા ઉત્તમ, શ્રેષ્ઠ, વખણાયેલ.
Is T૦ વૃક્ષ, ઝાડ. પ્રમ ઝિવ યથેષ્ટ, ઇચ્છામુજબ, અત્યંત
કામી–અત્યંત કામનાવાળું. પ્રમ પુત્ર દેવભેદ. પ્રમિન્ મચ૦ અત્યંત, ઘણુંજ, અનુમતિના
અર્થમાં પણ વપરાય છે. પ્રમોદ પુદેવભેદ પ્રવીર પુત્ર ભેદ, સમાનતા, વિશિષ્ટ જ્ઞાનમાં
વિશેષણરૂપે ભાસ પદાર્થ, વિશેષણ. કવિતા સ્ત્રીભેદપણું સાદસ્યતા વિશેષણતા. પ્ર ત્વ ન૦ ઉપરના અર્થ. પ્રવટિન ૧૦ મારવું, હિંસા કરવી. પ્રારા પુત્ર તડકે, તાપ, ઉજાસ, અજવાળું. . વિકાસ,ખીલવણ પ્રકટ કરવું પ્રસિદ્ધ કરવું. પ્રજા ત્રિ. વિકાશવાળું, ખીલવણીવાળું. પ્રારા પુત્ર વૈવસ્વત મનુને એક પુત્ર. પ્રવેશ ૨૦ કાંસુ. કરાલ ત્રિ પ્રસિદ્ધ કરનાર, પ્રકાશ
કરનાર સૂર્ય વગેરે, પ્રકટ કરનાર, ખુલ્લું કરનાર,
પ્રયાઈ અત્યંત કરનાર. મજા પુત્ર નાશ, હિંસા, વધ.
For Private and Personal Use Only
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
प्रकाशक
પ્રજારાજ ન॰ સાંખ્ય મતે સત્વ ગુણુ, પ્રજારા જ્ઞાતૃ પુ કુકડા. પ્રજારાતા સ્ત્રી॰ પ્રકટપણું, ખુલ્લાપણું પ્રસિદ્ધ. પ્રજારાત્વ ન॰ ઉપરના અ.
પ્રજારાને ન॰ પ્રકટ કરવુ, ખુલ્લું કરવું, જાહેર કરવું, પ્રસિદ્ધ કરવું. પ્રજારાનીય ત્રિ પ્રાચ જુએ. પ્રજારાન ત્રિ પ્રંગરાન છુ॰ વિષ્ણુ,
પ્રકાશ કરનાર.
મારામાન ત્રિ॰ પ્રકાશતું, શાભતું, દીપનું. પ્રજારાત્મતા શ્રી સ્પષ્ટ સ્વભાવપણું,
પ્રકટ સ્વરૂપપણું.
પ્રણાત્મત્વ ૬૦ ઉપરના અ.
પ્રજારાાત્મન્ ત્રિ॰ વ્યક્ત સ્વભાવવાળુ, મારાત્મન્ પુ॰ વિષ્ણુ,
પ્રાણિત ત્રિ॰ પ્રકટ કરેલ, પ્રસિદ્ધ કરેલ,
પ્રકાશવાળુ.
પ્રજાતિ ન॰ પ્રકાશ, પ્રાય ત્રિ॰ પ્રકટ કરવા યોગ્ય, ખુલ્લું કરવા યાગ્ય, જાહેર કરવા યાગ્ય. પ્રાણિત સ્ત્રી” પ્રકાશવાળાપણું, પ્રસિદ્ધિ. પ્રાચિત્વ ન॰ ઉપરના અ પ્રાચિન ત્રિ॰ પ્રકાશ કરનાર, ખુલ્લું કેરનાર, પ્રકાશનાર.
પ્રાય ત્રિ॰ પ્રકટ કરવા યાગ્ય, ખુલ્લું કરવા યેાગ્ય, જાહેર કરવા ચેાગ્ય. માયતા શ્રી સ્પષ્ટપણું, ખુલ્લાપણું પ્રસિદ્ધિ પ્રાત્વ ન ઉપરના અ. પ્રજાને ન ચામર, ગ્રંથવિચ્છેદ.
પ્રજળે ત્રિ॰ વેરેલ, વિખેરેલ, મિત્ર કરેલ, જૂદી જૂદી જાતનુ
પ્રશ્નીને પુ॰ એક જાતનું વૃક્ષ-વૃત્તિ રજી. પ્રશ્ની ન॰ વિખેરવું, વેરવું, મિત્ર કરવું, વિસ્તાર.
પ્રજીનાજ ન॰ ઉપરના અ. પ્રશીમે યુ ધાડા.
દૃષ્ટ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रकृतिधर्म
પ્રજીÒજી સ્ત્રી ઘેાડી,
પ્રીસ્થે પુ॰ એક જાતનું કરમદાનું ઝાડ– करजभेद.
પ્રજી→ ત્રિ. વિખેરવા યાગ્ય, વેરવા યેામ્ય, ભ્યાસ કરવા યાગ્ય.
પ્રશ્ન પુ॰ એક પલ બરાબર વજન–ચાર રૂપીઆભાર. પ્રતિ ત્રિ॰ અત્યંત કાપેલ
પ્રવૃત્ ત્રિ॰ અત્યંત કરતું, સારી રીતે કરતું. માળ ત્રિ ઉપરના અ. મારુ ન॰ સુંદર શરીર, શ્રેષ્ઠ શરીર. મષ્માણ્ડી સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. પ્રત ત્રિ॰ અધિકૃત-નીમેલ, આરંભેલ, પ્રકરણથી પ્રાપ્ત થયેલ, પૂર્ણ કરેલ, સિદ્ધ કરેલ.
For Private and Personal Use Only
પ્રદ્યુત પુ॰ તે નામે એક ઋષિ. પ્રવૃત્તિ સ્ત્રી સ્વભાવ, યાનિ, ઉત્પત્તિસ્થાન, લિંગ-પુરૂષચિન્હ, સ્વામી-અમાત્ય વગેરે રાજ્યનું અંગ, કારીગર, શક્તિ, સ્ત્રી, પરમાત્મા, આકાશ વગેરે પાંચ મહાભૂત, કરણ, ગુહ્યુ, જંતુ, એકવીસ અક્ષરના ચરણવાળા એક છંદ, માતા, પ્રત્યય જેનું નિમિત્ત હાય તેવા કાર્ય શબ્દ, ઉપાદાન કારણ, સત્વ-રજ-તમ-એ ત્રણ ગુણાની સામ્ય અવસ્થા, પદાર્થ માત્રના સ્વભાવિક ગુણ, જગતનું આદિકારણુ માયા, પાંચભૂતમન-બુદ્ધિ-અહંકાર–એ આઠ પ્રકૃતિ, મૂળ કારણ, રાજાએ વિચારવા યાગ્ય મૂળ હેતુ, પ્રકૃતિના અંશરૂપ પાંચ દેવીએરૂપ શક્તિ, રાજ્યની પ્રજા. પ્રકૃતિજ્ઞ ત્રિ॰ સ્વભાવથી ઉત્પન્ન થનાર,
ઉપર દર્શાવેલ પ્રકૃતિથી ઉત્પન્ન થનાર. પ્રકૃતિતજી ત્રિ॰ સ્વભાવથીજ ચંચળ. પ્રવૃત્તિધર્મ પુ॰ સાંખ્યમતપ્રસિદ્ધ પ્રકૃતિના એક ધર્મ, સ્વભાવધર્મ.
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रकृतिमण्डल
प्रक्षीण
-
---
કમિપૂર૦ રાજ્યના અંગરૂપ સ્વામી પ્રીમ ૬૦ આરંભ, શરૂઆત, અવસર, અમાત્ય વગેરે પ્રજા સમુદાય.
ગમન, ગતિ. પ્રતિમત્ત ત્રિ પ્રકૃતિવાળું.
પ્રજ્ઞા ર૦ ઉપરના અર્થ. પ્રતિવર કાચ૦ મૂળના જેવું, સ્થાની- માય ત્રિવ આરંભ કરવા ગ્ય, જવા તુલ્ય કાર્ય.
યોગ્ય. પ્રતિદ્રવ પુત્ર મૂળના જેવું હોવું–થવું તે. પ્રમીત ત્રિ. આરંભતું, જતું, ઉપર ચતું, પ્રતિસ્થ ત્રિ. સ્વભાવમાં રહેલ, મૂળ હરાવતું. સ્થિતમિાં રહેલ, સ્વભાવસિદ્ધ.
પ્રતિવ્ય ત્રિ. કમળાય જુઓ. પ્રતિથિત ત્રિઉપરના અર્થ.
પ્ર ૩૦ આરંભીને, જઈને, ઉપર પ્રારિ પુરુ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ ચઢીને, હરાવીને. એક શબ્દસમૂહ.
પ્રતિ ત્રિ. આરંભેલ, પ્રકરણથી પ્રાપ્ત પ્રતિ ત્રિઅત્યંત કૃશ-દુર્બળ-પાતળું થયેલ. થયેલ.
નવા સ્ત્રી પ્રકરણ, અધિકાર, રાજા - કઇ ઉત્કર્ષવાળું, ઉત્તમ, શ્રેષ્ઠ, પ્રધાન, ગેરેને ચામર-છત્રધારણ વગેરે વ્યાપાર, મુખ્ય.
શબ્દ-પ્રયોગની સાધન અવસ્થા, પક્ષપ્રછતા સ્ત્રી શ્રેષપણું, ઉત્તમપણું, ઉત્ક
પ્રતિપક્ષની પ્રવૃત્તિ, ઉંચું કરવું, ચઢાવવું, ર્ષવાળાપણું, મુખ્ય.
મેટાઈ, ઇલ્કાબ. કછત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ.
પ્રહાન ત્રિરમતું. પ્રખ્ય ત્રિક ખેંચવા યોગ્ય, ખેડવા ગ્ય. |
પ્રશકિત ત્રિક રમેલ, ખેલેલ. પ્રખ્ય વ્ય૦ ખેંચીને, ખેડીને.
* ત્રિ. તૃપ્ત, ઘણુંજ ભીનું. હરિ સ્ત્રી રચના, તૈયારી હોવાપણું,
પ્રાપ પુ. વેણુ વગેરેનો શબ્દ હયાતી.
પ્રાપા પુત્ર ઉપરને અર્થ. કત ત્રિ. અત્યંત જણાવનાર, અત્યંત અક્ષર પુરુ પ્રકલર go જુઓ. સુખનું સાધન.
કફ ત્રિપ્રવલર ત્રિવ જુઓ. થવુ અત્યંત પડવું, સારી રીતે પડવું,
પ્રક્ષાઢ ત્રિ. શોધક, સાફ કરનાર, ધનાર. સુકાવું.
પ્રક્ષાઢ ૧૦ શોધક–પવિત્ર કરનાર પ્રાયશ્ચિત. કોપ ૩૦ અત્યંત કપ, ઘણોજ ખળભ- પ્રક્ષાલ ત્રિ- પ્રજ્ઞા ત્રિ. જુઓ. ળાટ, અત્યંત લાભ.
પ્રાન ધોવું, સાફ કરવું, પવિત્ર પ્રોપનીય ત્રિવ ઘણું જ કપાવવા યોગ્ય. કોપિત ત્રિઘણું જ પાવેલ. પ્રતિ ત્રિધેયેલ, સાફ કરેલ, શેલ,
પતવ્ય ત્રિ ઘણું જ કપાવવા યોગ્ય. પવિત્ર કરેલ પ્રષ્ટિ ૩૦ કેણી નીચે કાંડા સુધીને ક્ષત્ત ત્રિફેંકેલ, નાખેલ, મિશ્ર કરેલ,
ભાગ, ઘરના બારણાના ચોગઠાનો ભાગ, ઘણુમાં થોડું નાખેલ. ઘરની અંદરના ભાગ.
ક્ષરવત્ ત્રિ. અત્યંત નાખતું. પ્રવર ઉઘડાનું બંસર, કુતરો, ખચ્ચર.. પ્રક્ષણ ત્રિ. અત્યંત ઘસાયેલ, ઘણું જ ક્ષય વિરાર ત્રિક અત્યન્ત તીવ.
પામેલ, નાશ પામેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रक्षोवित
प्रगृहीत
કક્ષાવિત ત્રિ. લેફર, ઉન્મત્ત, ગાંડું. પ્રત ત્રિગયેલ, જૂદું થયેલ. પ્રક્ષેપ પુત્ર અપવું, સાંપવું, થાપણ ઘણામાં પ્રતિકાનુ ત્રિજેના ઢીંચણ પરસ્પર થોડું નાંખવું, ફેકવું.
જોડાયેલા–ભેગા ન રહેતા હોય તે. પ્રક્ષેપ ૧૦ સેંપવું નાખવું, ફેંકવું, ઘણામાં પ્રતિજ્ઞાનુ ત્રિ. ઉપરનો અર્થ. ડું નાખવું.
પ્રતિ ત્રિ સ્પષ્ટ બોલેલ, કહેલ. ઘડન પુત્ર નારાચ અસ્ત્ર-લોખંડી બાણ. પ્રનિ ત્રિ. અત્યંત સ્પષ્ટ કહેવાના સ્વપ્રવન ગર્જના, ઘોંઘાટ.
ભાવવાળું. ફેડના સ્ત્ર ઉપરના અર્થ,નારા બાણ. પ્રદ્યાવિ પુપાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ ઘહિત ત્રિગર્જના કરતું, ગાજતું,
એક શબ્દગણ. ઘોંઘાટ કરતું.
પ્રય પુત્ર પીતપાપડો. પ્રતિ ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
કન્ય ત્રિ. ઉત્તમ ગંધવાળું ઘણા ગંધવાળું. અતિ ત્રિપ્રતિ ઝિ૦ જુઓ.
પ્રવાહમ ત્રિ- હાજર જબાની, પ્રતિભાશાળી, પ્રતિ ૧૦ પ્રફરત ન જુઓ.
શરીર, પ્રૌઢ, ઉદ્ધત, નિર્લજ્જ, આગ્રહી. કવિ ત્રિ. પ્રતિવત્ જુઓ.
પ્રમ પુ. જાતકર્મના હવનને અગ્નિ. કર ત્રિ. અતિ તીવ્ર, અત્યંત તીક્ષ્ણ
કાત્મતા સ્ત્રી. નિઃશંકપણું, હાજર જવા
બીપણું પ્રતિભાશાળીપણું,શૌર્ય, ઉદ્ધતાઈ, કહે પુત્ર પ્રકવર પુજુઓ.
બેશરમીપણું, ઉત્સાહ. કચ્છ ત્રિ. કોઈ પણ શબ્દની પાછળ આવી સદશ સમાન એ અર્થને સૂચવે છે.
પ્રમત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ.
પ્રવાહમાં સ્ત્રી સાહિત્યપ્રસિદ્ધ એક નાયિકા. કલ્યા સ્ત્રી. વિખ્યાતિ, પ્રસિદ્ધિ, ઉપમા.
પ્રત ત્રિવ ઘણુંજ, દઢ કિલષ્ટ. અધ્યાત ત્રિ. પ્રસિદ્ધ, વિખ્યાત, પ્રખ્યાત,
પ્રતૃિ ત્રિ. ઉત્તમ ગાન કરનાર, ઉત્સાદ જાહેર કરેલ.
ગયો વગેરે. કથાતમા 7૦ રાજા વગેરેને આપવામાં
પ્રાણ પુ. વેદમાં જ્યાં બે અચાઓને ત્રણ આવતું અમુક કે વસ્તુનું દાણ વગેરે.
કરવામાં આવે છે તે. પ્રસ્થાતિવસ્તૃ પુછે જેનો પિતા પ્રખ્યાત
પ્રમિન ત્રિ. સારી રીતે જનાર. હોય તે.
પ્રવાસન ત્રિસારી રીતે ગાનાર. પ્રસ્થાતિ સ્ત્રી પ્રસિદ્ધિ.
ગુor ત્રિસજ્જ, તૈયાર, પ્રમાણિક, સરળ, પ્રથાનોય ત્રિક પ્રસિદ્ધ કરવા યોગ્ય.
સીધું, દક્ષ, ચતુર, હસીઆર, અત્યંત કથાપન ૧૦ પ્રસિદ્ધ કરવું, જાહેર કરવું.
ગુણવાન. અધ્યાપનીર ત્રિ પ્રસિદ્ધ કરવા યોગ્ય, પ્રતિ ત્રિ. સીધું કરેલ, તૈયાર કરેલ. જાહેર કરવા યોગ્ય.
પ્રનિ ત્રિ. અત્યંત ગુણવાન, સરળ, પ્રથાણ . પ્રજાપતિ.
પ્રમાણિક. કve પુત્ર કર્ણની ઉપરનો બગલ સુધીનો wગુણ કિ અત્યંત, ઘણું, ઉત્તમ, અત્યંત ભાગ.
ગુણવા ગ્ય. કGી સ્ત્રી શરાઓના પડાવનું સ્થાન, | પ્રકૃતિ ત્રિ. અત્યંત ગ્રહણ કરેલ, સ્ત્રીછાવણી, કિલ્લે, કિલ્લાની ભીંત.
કારેલ, માન્ય કરેલ, કબુલેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रगृह्य
१६७
प्रचरित
લાયક.
@ પાણિનીય વ્યાકરણસસિદ્ધ સંધિ પ્રથા પુ. પ્રવન જુઓ. રહિત પદ, સ્મૃતિ, વાક્ય.
પ્રતિ ૧૦ યુદ્ધ, લડાઈ. પ્રઢ ત્રિા પ્રહણ કરવા ગ્ય, સ્વીકારવા પ્રથાત પુત્ર હણવું, મારી નાખવું.
પ્રધાન પુ0 ઝઘન જુઓ. અને મધ્ય અતિપ્રાતઃકાળ, પઢ.
પ્રથાર પુછે સારી રીતે ખાવા યોગ્ય હવિષ પ્રતિ ત્રિપરોઢમાં હોનાર થનાર, પ્રા- વગેરે. તઃકાળે હોનાર-થનાર,
કારિન ત્રિસારી રીતે ભક્ષણ કરવા વનર ત્રિ. પ્રાતઃકાળે સૂનાર.
ગ્ય હવિષવાળું. પ્રોપન ૧૦ રક્ષણ કરવું, રાખવું, છુપાવવું.
કયુ પુરુ અતિથિ, પણ. પ્રથા ૧૦ અત્યંત ગુંથવું સારી રીતે ગુંથવું.
અધૂળે પુત્ર ઉપરના અર્થ. પ્રઝ ત્રાજવાંની દેરી-સાંકળ વગેરે,
પ્રવૃત્રિ ગળાકારે ફરનાર, આમતેમ ઘડા વગેરેની લગામ, બંદીવાન, કેદી,
ફરનાર-ડલનાર. બાહુ, ભુજા, વિષ્ણુ, વૃક્ષ, કરેણનું
અઘો પુo અત્યંત ગોખવું, જાહેર કરવું, ઝાડ, નિયમન, સંયમ, કૃપા, દયા, માપ.
અસ્પષ્ટ શબ્દ-અવાજ. પ્રજા ગ્રહણ કરવું, સ્વીકારવું, પકડવું. પ્રથા પુત્ર અસ્પષ્ટ શબ્દ-અવાજ. પ્રવેન્દ્ર ત્રિ. ઘોડા વગેરેની લગામવાળું, પ્રવન ન. પિતાના મંડળમાંથી પરમંડળ દયાળુ, બાહુવાળું વગેરે.
તરફ ચાલેલું સૈન્ય. પ્રકા પુ. ઘેડા વગેરેની લગામ, ત્રાજ- પ્રસુન્ ૩૦ બૃહસ્પતિ. વાંની દોરી-સાંકળ.
પ્રવ૬ ત્રિદુર્ધર્વ, દુર્વહ, અતિઉગ્ર, ઘકશીવ પુ. ૧૦ બારી, ગેખ, ઝરૂખ,
જ પ્રતાપી, ખરાબ અંતવાળું. ઝાડની ટોચ, ઘર વગેરેના છેડાના ભાગનું
વિve g૦ ધોળી કરેણનું ઝાડ, તે નામે લાકડુ. પ્રીવ ત્રિ-મેટી ડોકવાળું, શ્રેષ્ઠ ડોકવાળું.
એક દાનવ. પ્રઢ ત્રિ. થાકેલું, કંટાળેલું. કરમાયેલું,
vઉતા, સ્ત્રી અતિઉગ્રપણું. ગ્લાનિ પામેલ.
કved ૧૦ ઉપરને અર્થ. પ્રકરવિ પુ શાસ્ત્રો જાણવાને આડંબર
પ્રવાહમૂર્તિ પૂ૦ વા વૃક્ષ. ધરાવનાર.
કચમૂર્તિ સ્ત્રી ઉમ્રમૂર્તિ, ઉગ્ર સ્વરૂપ. પ્રથા પુએક અર્થનું પ્રતિપાદન કરવા
પ્રવામૂર્તિ ત્રિ. ભયંકર શરીરવાળું, ઉગ્રમાટે ગ્રંથનો અમુક વિભાગ.
સ્વરૂપવાળું. પ્રથr jએટલે, ઘરનો ઉંબર, તાંબાને વિશે પુલાકડી વગેરેથી ઝાડના અગ્ર
ઘડે, લોઢાને મુદ્દગર, કોઇ જુઓ, ભાગમાં રહેલાં ફલે વીણવા-લેવાં, સમૂહ, પ્રથા ૬૦ ઉપરના અર્થ.
ઉપચય, વૃદ્ધિ, શિથિલ એ એક સંગ. પ્રથણ ૫૦ અત્યંત ખાવું. તે નામે એક | પ્રવર પુત્ર માર્ગ, રસ્તો. રાક્ષસ, અસુર, દૈત્ય.
પ્રવર ના ચાલવું. પ્રયતા સ્ત્રી કાર્તિકસ્વામીની અનુચર એક કરવુ ત્રિ ચાલતું, જતું. * માતૃકા.
પ્રતિ ત્રિક ચાલેલ, ગયેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रचल
૧૮
प्रच्छणा
પ્રવ૮ ત્રિ, ચંચળ, ચપળ.
પ્રવૃરપુરા ત્રિા ઘણુ પુરૂષવાળું સ્થાન. પ્રવત્ ત્રિ ચાલતું, જતું.
કપુરતા સ્ત્રી પુષ્કળપણું, ઘણાપણું. પ્રવહન ન ચાલવું, જવું.
પ્રફુરત્વ ૧૦ ઉપરનો અર્થ. કવા પુબાણને આઘાત-પ્રહાર, પ્રવૃરીવાર ને પુષ્કળ કરવું, ઘણારૂપ
મોરનું પીછું, સર્પ. પ્રવિન મેર પક્ષી.
પ્રવૃત્તિ ત્રિપુષ્કળરૂપ કરેલ, ઘણારૂપ વંદાની સ્ત્રીમોર પક્ષિણ-ઢેલ. કરેલ. પ્રવઢાળી સ્ત્રી સાપેણ, સર્પણ. પ્ર મવન ૧૦ પુષ્કળરૂપ થવું,ઘણારૂપ થવું. प्रचलाय् नामधातु. आ० अ० सेट् यसन પ્રદ્યુમૂત ત્રિપુષ્કળરૂપ થયેલ, ઘણારૂપ હોય નહિ પણ ચલનરૂપ થવું.
થયેલ. પ્રવત્તિ ત્રિ નિદ્રા વગેરેથી કાં | જેતપુ વરૂણદેવ, તે નામે એક મુનિ, ખાધેલ, નિદ્રાથી ડેલેલ.
અનુવંશી એક રાજા. કવયિત ૧૦ નિદ્રા વગેરેથીખાં ખાવાં. પ્રતા ત્રિ. ઉત્તમ હૃદયવાળું, ઉદાર મનવરિત ત્રિક ચાલેલ, ગયેલ.
વાળું, ઉત્કૃષ્ટ જ્ઞાનવાળું. કવચ પુત્ર વચ જુઓ.
પ્રત પુo 40 વૈ૦ પ્રાચીન બહિંપ રાપ્રવચ સ્ત્રી અનુક્રમે કૂલ વગેરે વીણવાં જાના પુત્રો તે નામના રાજાઓ. એકઠાં કરવાં તે.
જેતા સ્ત્રી- કાયફળ. પ્રચાર પુત્ર પ્રસરવું, ફેલાવું, ગતિ, ગમન, ત્રિવીણનાર, એકઠું કરનાર, પ્રકાશ, ખુલ્લું.
બન્ને પુત્ર સારથિ. પ્રવત્તિ ત્રિ. પ્રસરેલ, ફેલાયેલ, ગયેલ, પ્રતુન ત્રિ. ઉત્તમ જ્ઞાનવાળું, ઉત્કૃષ્ટ પ્રકાશેલ, ખુલ્લું થયેલ.
જ્ઞાનવાળું. પ્રવાહ પુ. યજ્ઞસ્તંભનું-ધૂપનું એક કટક- ૮ ૧૦ પીળું કાષ્ઠ, પીળું ચંદન. કડું, વીણા, તંબુર, સતાર.
દિલ ત્રિઉત્તમ ગતિવાળું, શ્રેષ્ઠ રીતે પ્રવઢન ન ચલાવવું, હલાવવું.
ચાલનાર. ત્તિીર્ષત ત્રિકરવા ઈચ્છતું, ઉપાય પ્રદલ પુછે ઘોડે. લેવા ઈચ્છતું.
જે સ્ત્રી ઉત્તમ ગતિવાળી, શ્રેષ્ઠ રીતે જિવું ત્રિ. કરવા ઈચ્છનાર, ઉપાય ચાલનારી. લેવા ઈચ્છનાર.
જે સ્ત્રી ઘોડી. વિત ત્રિવીણેલાં-એકઠાં કરેલાં ફૂલ વગેરે. મોરવા ત્રિપ્રેરણું કરનાર, હાંકનાર, જિત ત્રિઉપરને અર્થ પ્રચયસ્વરવાળું. મોકલનાર. રિત તે નામે એક દંડક છંદ. પ્રોન ૧૦ પ્રેરણા કરવી, હાંકવું, મોકલવું. કવેસ્ટ ન૦ સુગંધી વાળો-ખસ.
પ્રવોનો ત્રીવારિવા ભરીંગણી. પ્રવીર પુત્ર તે નામે એક રાજા.
કવિ સ્ત્રી દુઃસહ રાજાની નિયોજિતા કપુર ૬૦ ચોર.
નામની કન્યામાં ઉત્પન્ન થયેલ કન્યા. પ્રચુર ત્રિપુષ્કળ, ઘણું.
પ્રઝુ તુ. ૫૦૦ અનિદ્ પૂછવું પ્રશ્ન કરવો. પ્રશુરપુરુષ ૩૦ ચાર.
પ્રછા સ્ત્રી પ્રશ્ન પૂછપરછ
For Private and Personal Use Only
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रजानत्
છત્ ૧૦. અન્ન, અનાજ. કચ્છા ઓછાડ, આચ્છાદાન વસ્ત્ર વગેરે,
ઢાંકણ. પ્રછટ g૦ ઓઢવાનું વસ્ત્ર, શરીર ઢાં
કવાનું કપડું. કચ્છના સ્ત્રી આમંત્રણ. કચ્છન્ન ૧૦ ગુપ્ત દ્વાર, અંદરનું બારણુ. કછત્ર ત્રિ. ૮કાયેલ, છવાયેલ, ગુપ્ત,છાનું. કંછન નં૦ વમન, ઉલટી, કોઠાના વાયુને
નાકદ્વારા બહાર કાઢવાને એક પ્રયત્ન
રેચન,
પ્રજી ત્રિઉલટી કરાવનાર ઔષધ
વગેરે. પ્રદર્જિા સ્ત્રી, વમન, ઉલટી, ઉલટીનો રેગ. પ્રાછા ત્રિ. ઢાંકનાર, છોઈ દેનાર. પ્રછાલન ન ઢાંકવું, છાઈ દેવું,ઉત્તરીય વસ્ત્ર.
છાત ત્રિઢાંકેલ, છાઈ દીધેલ. પ્રછાન અત્યંત છેદન, સારી રીતે
કાપવું, વૈદ્યક શસ્ત્રક્રિયા-ઓપરેશન. પ્રચ્છા પુત્ર ગાઢ છાંયે.
છ૪ ત્રિક નિર્જળ, જળરહિત. ર્થિવ ઉ૦ ખરવું, ઝરવું, ટપકવું, સ્વાભા
વિક ઝરવું, ચવવું. પ્રત્યે ત્રિ. ખરવાવાળું, ઝરનાર, ટપકનાર.
વ્યવન ર૦ ખરવું, ઝરવું, ટપકવું,ચવવું. પ્રચુત ન૦. ઉપરના અર્થ. પ્રદ્યુત ત્રિ. ખરેલ, ઝરેલ, ચેવેલ, ટપકેલ. પ્રવ્રુતિ સ્ત્રી પ્રવ્યુત ૧૦ જુઓ. પ્રજ્ઞ પુત્ર પતિ, સ્વામી, ધણી. પ્ર તે નામે એક રાક્ષસ. પ્રમ ત્રિપ્રજ્ઞાશીલ, બુદ્ધિશાળી. કાન પુત્ર ઉત્પન્ન થવું, જન્મ પામવો, જન્મવું, ગર્ભગ્રહણમાટે ગાય વગેરેમાં આંખલા વગેરેનું મૈથુન.
ત્રિ ઉત્પન્ન કરનાર, પેદા કરનાર. કાના ત્રિ ઉત્પન્ન કરનાર.
કાનન ૧૦ એનિ, ઉત્પત્તિસ્થાન, મગન પુત્ર
જુઓ. પ્રજ્ઞના ત્રિપ્રજ્ઞા ત્રિ- જુઓ. પ્રનિશ સ્ત્રી માતા, મા. પ્રતિeg ત્રિ ઉત્પન્ન થનાર. પ્રજ્ઞા ત્રિ ઉત્પન્ન થવાના સ્વભાવવાળું. કાનૂ સ્ત્રી જન્મવું, ઉત્પન્ન થવું. કાચ પુ. અત્યંત, જય, મેટી જીત. પ્રજ્ઞા પુ. બકવું, બોલવું, વાતચીત કરવી,
ભાષણ, કઈ પ્રકારની ઉત્તમ કથા. પ્રજ્ઞા ન બકવું, બોલવું, વાતચીત કરવી. પ્રવ પુ. ઘણા વેગ. પ્રવિન્ ત્રિ. ઘણુ વેગવાળું. પ્રતિ પુરુ પુરાણ, ગાહપત્ય નામને
વૈદિક અગ્નિ. પ્રજ્ઞા સ્ત્રી સંતતિ, સંતાન, લેક, જનસમૂહ,
પ્રાણીમાત્ર. પ્રકામિ ત્રિસંતાન–છોકરાંની ઈચ્છાવાળું. પ્રવર ૩૦ ઉજાગરો, જાગરણ, જાગવું તે,
વિષ્ણુ. પ્રારા ૧૦ જાગરણ,ઉજાગરે જાગવું તે. પ્રજ્ઞા સ્ત્રી તે નામે એક અસર. પ્રજ્ઞાત ત્રિઉત્પન્ન થયેલ, જન્મેલ, ઉત્તમ
રીતે પેદા થયેલ. પ્રજ્ઞાત પુત્ર એક જાતનો ઘડે. પ્રજ્ઞાતા સ્ત્રીસુવાવડી સ્ત્રી. પ્રાતિનુ સંતાન, છોકરું. પ્રગતિ સ્ત્રી પ્રજા, જન્મવું, જન્મ, ઉ.
ત્પત્તિ, પૌત્પત્તિ, પુત્ર વગેરેની વૃદ્ધિ, પ્રજ્ઞાતી સ્ત્રી એક જાતની ઘોડી. પ્રકર ત્રિ. પ્રજા આપનાર, છોકરાં દેનાર.. પ્રજ્ઞાવા સ્ત્રી વર્માત્રી વૃક્ષ. પ્રજ્ઞાવાન ૧૦ પ્રજાનું દાન, પ્રજાનું લેવું, રૂપું. પ્રાધર્મ પુત્ર પ્રજાઓને ધર્મ, સંતતિનો
છોકરાંઓનો ધર્મ કાનત ત્રિ- જાણતું. વિદ્વાન, સમજુ..
૨૨
For Private and Personal Use Only
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
प्रजानन्ती
પ્રજ્ઞાનન્તી શ્રી શાણી સ્ત્રી.
પ્રજ્ઞાનાથ પુ॰ રાજા.
www.kobatirth.org
પ્રજ્ઞાપ પુ રાજા.
પ્રજ્ઞાપતિ પુ॰ બ્રહ્મદેવ. દક્ષ વગેરે પ્રજાપતિ, રાજા, જમાઇ, સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ, દેવાને સુથાર વિશ્વકર્માં-ત્વષ્ટા, વિષ્ણુ, ાતના કીડા.
યજ્ઞ,
એક
પ્રજ્ઞાતિદત્ય ન॰ તે નામે એક સામવેદના
વિભાગ.
પ્રજ્ઞામાજ પુ રાજા.
પ્રજ્ઞાપાલ્ય ૧૦ પ્રજાના પાલનરૂપ રાજાનું ક, રાજાપણું.
પ્રજ્ઞાચળી સ્ત્રી વિસ્તારી સ્ત્રી, ધણાં છે।કરાંની મા.
પ્રજ્ઞાવત્ પુ॰ છેાકરાંવાળું, સંતાનવાળુ,પ્રજામંડળવાળા રાજા. પ્રજ્ઞાવતી સ્ત્રી છેાકરાંઓની મા સ્ત્રી,
ભાની સ્ત્રી, ભાભી.
પ્રજ્ઞાવત ત્રિ॰ પ્રજાનું રક્ષણ કરનાર, પ્રજાપાલક
પ્રજ્ઞાવૃદ્ધિ સ્ત્રી પ્રજાની વૃદ્ધિ, કરાંનેા વધારા, રૈયતા વધારો.
પ્રજ્ઞાક્ષનિ ત્રિ॰ સંતાન આપનાર, છેકરાં
આપનાર.
પ્રજ્ઞાદિત ત્રિ॰ સંતાનના હિતનું, રૈયતના
હિતનું. પ્રજ્ઞાહિત ન॰ પાણી.
ઝિન પુ॰ વાયુ.
પ્રજ્ઞેરા પુ॰ રાજા.
પ્રજ્ઞેશ્વર પુ॰ રાજા. પ્રજ્ઞત્રિ બુદ્ધિમાન, ડાહ્યું.
પ્રાપ્તિ શ્રી મુદ્ધિ, સંકેત, તે નામે દેવી. પ્રાદી શ્રી જૈન વિદ્યાદેવીભેદ. પ્રજ્ઞા સ્ત્રી બુદ્ધિ. પ્રજ્ઞાાય પુ॰ મનુધાષ.
१७०
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रणपात्
પ્રજ્ઞાચક્ષુન્ પુ. ધૃતરાષ્ટ્ર રાજા. પ્રજ્ઞાચક્ષુર્ ત્રિ॰ આંધળુ, અંધ પ્રજ્ઞાત ત્રિ॰ નણેલ, જણાયેલ, પ્રખ્યાત, જાણીતું.
પ્રજ્ઞાવિ પુ॰ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક
શબ્દસમૃદ્ધ.
પ્રજ્ઞાન ન॰ બુદ્ધિ, ચિહ્ન. પ્રજ્ઞાન ત્રિવિદ્વાન, પંડિત. પ્રજ્ઞાજ ત્રિ॰ બુદ્ધિવાળું, બુદ્ધિમાન, પડિત. પ્રજ્ઞાવત્ ત્રિ॰ બુદ્ધિમાન, ડાહ્યું. પ્રશાદીન ત્રિ॰ બુદ્ધિવગરનું, મૂર્ખ, શિન્ ત્રિ॰ પ્રજ્ઞાહ જુએ. પ્રશિષ્ટ ત્રિ॰ બુદ્ધિમાન, ડાહ્યું, પતિ. મા ત્રિ છૂટા ઢીંચણવાળું માણસ, જેના
એ ઢીંચણુ ભેગા થતાં વચ્ચે જગ્યા રહેતી હાય તેવું, અથવા ગયેલા ઢીંચણુવાળુ, પ્રવૃ પુ॰ લલાટમાં કરવામાં આવતું તિલક. પ્રવૃતિ ત્રિ બળ ખળતું, પ્રજવલિત, દેદીપ્યમાન, સળગેલ.
પ્રખ્વાર ઘુ॰ તાવના દાહ. પ્રખ્યાતિ ત્રિ- સળગાવેલ, ખાળેલ. મરીન ન॰ એક પ્રકારની પક્ષિઓની ગતિ. પ્રળ ત્રિ॰ પૂર્વે હેાનાર–પ્રાચીન, પુરાણ, જૂનું. મળવુ પુ॰ નખના અગ્ર ભાગ. પ્રાત ત્રિ॰ નમેલ, પ્રણામ કરેલ, વિનયવાળું,
.
For Private and Personal Use Only
મળતવત્ ત્રિ॰ નમન કરતું, નમ્ર, પ્રળ શમ્ ત્રિ॰ નમાવેલા મસ્તકવાળુ. પ્રાતશિશ્ન ત્રિ॰ ઉપરના અ. પ્રતિ શ્રી॰ નમસ્કાર, નમન, પ્રણામ. પ્રાન પુ૦ અનુરાગ–સ્નેહથી કરેલા સીત્કારશબ્દ,વાગવું, મોટેથી કરેલ શબ્દ, ગર્જના, કાનના એક રાગ.
પ્રતિ ત્રિ॰ મોટેથી શબ્દ કરેલ, ગાજેલ,
વાગેલ. પ્રણષાત્ ત્રિ॰ અત્યંત રક્ષણ નહિ કરનાર,
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रणय
१७१
प्रणीय
પ્રય પુત્ર પ્રેમ, સ્નેહ, પ્રાર્થના, વિશ્વાસ,
નિર્વાણ-મેક્ષ પ્રય ત્રિ. સારી રીતે લઈ જતું-દેરતું. કચન સારી રીતે લઈ જવું, સારી
રીતે દરવું, કરવું, તે નામે અગ્નિનો એક
સંસ્કાર. અપનીર ત્રિસારી રીતે લઈ જવા યોગ્યદેરવા યોગ્ય, અગ્નિના સંસ્કાર સંબંધી સમિધ-કાછ વગેરે. પાચની પુત્ર સંસ્કાર કરવા યોગ્ય અગ્નિ. પ્રાચિન ત્રિ. પ્રેમવાળું, સ્નેહવાળું. પ્રાચિન ૫૦ પતિ, સ્વામી. પ્રyrગની સ્ત્રી ભાર્યા, પત્ની પ્રવ પુત્ર હકાર શબ્દ, યજમાને પ્રથમ
“ કહી ગાવા ગ્ય સામ, પરમેશ્વર. કવ િ૫૦ કાર શબ્દ, પરમેશ્વર, પ્રપરિચત ત્રિ. વિનાશ પામતું. કસિ ત્રિ. ગયેલા નાકવાળુંનકટું. purછી સ્ત્રી દ્વાર, બારણું, ગાઢ જુઓ. પ્રી િપુત્ર પ્રાવન જુઓ. કપામ પુનમસ્કાર,નમન, અષ્ટાંગ પ્રણામ,
પંચાગ પ્રણામ વગેરે. પ્રમિન ત્રિ. પ્રણામ કરનાર, નમનાર. પ્રણવ પુ. શ્રેષ્ઠ નાયક, સેનાપતિ, નેતા. પ્રશ્ય ત્રિચેર, પ્રીતિને યોગ્ય, વિરક્ત,
સાધુ, ઇચ્છારહિત, પ્રિય. કorઢ પુત્ર નીચે શબ્દ જુઓ. પ્રી સ્ત્રી પાણી વહેવાનો માર્ગ નાળચું,
પરણાલ, પરંપરા. પ્રસ્ટિન સ્ત્રી ઉપરના અ. પ્રારા પુત્ર અત્યંત નાશ, મહાન વિનાશ. પ્રારા ૧૦ નાશ પમાડવો, હાનિ,નુકશાન. કરન ત્રિ નાશ પમાડનાર, નુકશાન
કરનાર. કરિાન્ ત્રિઉપરના અર્થ. ળિયાત ૩૦ વધ, નાશ, માર મારે તે. |
પ્રળિયાતન ૧૦ ઉપરના અર્થ. બિત ૧૦ મસાલો, કોથમરી, ધમધમાટ
કરેલી સ્વાદિષ્ટ કઢી. fધાન નવ પ્રયત્ન, અભિનિવેશ, આગ્રહ,
ગશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક સમાધિ, એક જાતની ભક્તિ, અર્પણ કર્મનાં ફળનો ત્યાગ, મનને બીજા વિષયમાંથી દૂર કરી એકાગ્ર કરવું તે. fધ g૦ ગુપ્તદૂત, છૂપી પોલીસ, અનુચર,
સેવક, યાચના કરવી, અવધાન, ધ્યાન
આપવું, કશ્યપ વંશના બૃહદ્રથને પુત્ર. બળનવ ત્રિગર્જના કરતું, મેઘ જે
શબ્દ કરતું. પ્રજાના પુ. ગર્જના, મેરે શબ્દ, ગંભીર
અવાજ, મેઘ જેવો શબ્દ. fણપતન ૧૦ પ્રણામ, નમન, નમસ્કાર. વિપરિત ત્રિ. પ્રણામ કરેલ, નમેલ. forપતિ પુત્ર પ્રણામ, નમસ્કાર, નમન.
પતિન ત્રિપ્રણામ કરનાર, નમનાર. સિત ત્રિચુંબન કરેલ. કળદિત ત્રિ. મૂકેલ, સ્થાપેલ, પ્રાપ્ત કરેલ,
મેળવેલ, સમાધાન કરેલ. પ્ર ત્રિવ કરનાર. કt g૦ ઈશ્વર. પ્રતિ ત્રિ. રાંધીને રૂપમાં તથા રસમાં
ફેરફાર કરેલ કોઈ પદાર્થ, નાખેલ, ફેકેલ, દરેલ, લઈ ગયેલ. મૂકેલ, સ્થાપેલ, કરેલ, મંત્રથી સંસ્કારયુક્ત કરેલ, પ્રવેશ કરેલ,
અર્પણ કરેલ, સિદ્ધ કરેલ. પ્રત પુત્ર યજ્ઞમાં સંસ્કારયુક્ત કરેલ અગ્નિ. પ્રોતા સ્ત્રી તે નામે એક યજ્ઞપાત્ર. પ્રતા સ્ત્રી ૨૦ મંત્રથી સંસ્કારયુક્ત
કરેલ પાણી. પ્રદ ત્રિ મંત્રવડે જેને સંસ્કાર કરેલ
હોય તે.
For Private and Personal Use Only
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
प्रणूत
પ્રદ્યૂત ત્રિ॰ સ્તવેલ, સ્તુતિ કરેલ. ગળેતુ ત્રિ॰ લઇ જનાર, દોરનાર,નેતા,નાયક. પ્રજ્ઞેય ત્રિ॰ વશ, સ્વાધીન, લૌકિક સંસ્કાર
કરેલ, પ્રાપ્ત કરવા યોગ્ય, મેળવવા લાયક, લઇ જવા યાગ્ય, દારવા લાયક, પહેાંચાડવા યેાગ્ય.
પ્રળોર્ પુ॰ પ્રેરણા, હુકમ, આજ્ઞા. પ્રળન ન॰ પ્રેરણા, હુકમ, આજ્ઞા. કળાપ્તિ ત્રિ॰ પ્રેરેલ, હુકમ કરેલ, આઝા કરેલ.
પ્રતન ત્રિ॰ અત્યંત ગતિવાળુ, સારી રીતે જનાર.
પ્રતત્તિ સ્ત્રી॰ વિસ્તાર, ફેલાવું તે, વેલા, વેલ. પ્રતતી શ્રી વેલ, વેલા.
પ્રતદ્દનુ ત્રિ॰ પ્રાપ્ત કરેલ ધનવાળુ, વિસ્તારેલ
ધનવાળું, ધનવાન.
પ્રતન ત્રિ॰ પુરાતની, પુરાણું”, જૂનું. મતનુ ત્રિ॰ અતિઅલ્પ, ધણું ઓછુ, અતિ સૂક્ષ્મ, ધણુંજ બારીક.
મતનુજ ત્રિ॰ ઉપરના અર્થ.
પ્રતમમ્ અન્॰ અત્યંત પ્રક—અતિશય વધારે-ઉત્તમ વગેરે.
પ્રસર પુ સારી રીતે તરવાનું સાધન, ચર, જૈન મતે દેવતાઈ વિમાનેાના થર. પ્રતરા ૧૦ તરવું, સારી રીતે તરવું. પ્રતામ્ ગચ્છ પ્રતમામ્ જુઓ પ્રતર્જ પુ॰ મોટા તર્ક, મહાન વિત પ્રતર્જન 7॰ ઉપરના અ. તદ્દન ન” મારવું, માર મારવા. પ્રતન પુ॰ દિવાદાસ રાજાના એક પુત્ર
જેને ઇન્દ્રે ઉપદેશ આપ્યા હતા તે કાઇ, પ્રતન ત્રિ॰ મારનાર, માર મારનાર. પ્રતજી ૬૦ તે નામે એક પાતાલ. પ્રતત્ત્વ પુ॰ પહેાળી કરેલ આંગળીઓવાળા હાથ, થપડ, તમાચે..
પ્રવત્ ત્રિંણુંજ બળવાન.
१७२
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रतिकण्ठ
પ્રતાન પુ॰ વિસ્તાર, વેલા વગેરેના ત ંતુ, તે નામે એક ઋષિ.
પ્રતાન ત્રિ॰ તંતુઓવાળુ, વિસ્તારવાળુ, પ્રતાનવત્ ત્રિ॰ તંતુવાળું, ફેલાવવાળુ, વિસ્તારવાળું.
પ્રતાનિા સ્ત્રી. તે નામે એક વનસ્પતિ
ઉપલસરી.
પ્રતાનિન ત્રિ સ્તારવાળુ.
વિસ્તાણુ, ફેલાવવાળુ, વિ
પ્રતાનિની સ્ત્રી ફેલાયલી લતા,વિસ્તીર્ણ વેલા. પ્રતાપ પુ॰ કાષ અને દંડથી ઉત્પન્ન થયેલ
રાજાનું તેજ, તાપ, આકડાનું ઝાડ. પ્રતાપન પુ॰ તે નામે એક નરક, વિષ્ણુ, પ્રતાપન ત્રિતપાવનાર, પીડનાર, દુઃખદેનાર પ્રતાપવત્ ત્રિ॰ પ્રતાપી, પ્રતાપવાળુ. પ્રતાપવત્ પુ॰ તે નામે કાર્તિક સ્વામીને એક અનુચર.
પ્રતાપસ પુ॰ મોટા તાપસ, ધેાળા આકડાનું
ઝાડ.
તામ્ અન્ય ગ્લાનિ.
પ્રતામ્ ત્રિ॰ દુઃખ પામનાર, દુઃખી, પ્રતામ્ર ત્રિ અત્યંત લાલ. પ્રતારાત્રિ ઠગારું, રંગ, ધૂતારૂ, છેતરનાર પ્રતારણ ન॰ ડગવુ, છેતરવુ’. પ્રતાળા સ્રી રંગવુ, છેતરવુ ઠગાઇ, પ્રતાપ્તિ ત્રિ॰ રંગેલ, છેતરેલ. પ્રતિ વ્ય॰ સામે, ઉલટુ, વ્યાપ્તિ, લક્ષણ, કાઇ પ્રકાર પામેલાનું કથન-લક્ષણ, પ્રતિદાન, થાવું, નિંદા, નિશ્ચય, વ્યાવૃત્તિ, સન્મુખપણુ, સ્વભાવ–વગેરેમાં વપરાય છે. પ્રતિષ્ઠ ત્રિ કાર્યાર્પણ નામના સાનાના સિક્કાથી ખરીદેલ. પ્રતિથા સ્રી ઉત્તરવિરૂદ્ધ કથા. પ્રતિશય અન્ય કંડ, કનું સમીપપણું, કર્ડમાં, કુંડ વિષે.
For Private and Personal Use Only
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रतिकर
૨૭
प्रतिग्रह
તપુ વિસ્તીર્ણપણું, વિશેષ વિખેરવું, | કવૂિa R૦ ઉપરના અર્થ. નાખવું.
પ્રતિદ્રવ ર૦ વિરૂદ્ધ દૈવ, અવળું નશીબ. પ્રતિવર્ત ત્રિ સામે અપકાર કરનાર, ઉપાય પ્રતિત ત્રિ. સામે ઉપાય કરેલ, વૈરને કરનાર.
બદલે લીધેલ,રેગ વગેરેની ચિકિત્સા કરેલ. નિર્મન્ ૨૦ કોઈપણ હયાત વસ્તુમાં સતિ શ્રી પ્રતિમા, સાદસ્પ, સમાનતા,
બીજા ગુણનું સ્થાપન, કૃત્રિમ અલંકાર, પ્રતિનિધિ શણગાર.
પ્રતિ ત્રિ નિંદવા યોગ્ય, બે વાર ખેડેલ તિર્મન લાગ્ય૦ દરેક કર્મમાં, કાર્યો કર્યો.
ખેતર વગેરે.. તિર્થ પુન ખેંચાણ, આકર્ષણ, સંબંધ પ્રતિg g૦ સામે કરેલ કોપ, રોગને માટે પૂર્વના પદનું ગ્રહણ.
યોગ્ય કપ. પ્રતિવર ત્રિસહાય, વાર્તા લઈ જનાર, સિરિય સ્ત્રી પ્રતિવાર જુઓ. પુરા જુઓ. .
પ્રતિક્ષા કરો. દરેક ક્ષણે, ક્ષણે ક્ષણે. પ્રતિવરા પુત્ર જેને ચાબુકના પ્રહાર પડ્યા તિક્ષય ત્રિો રક્ષક, રક્ષા કરનાર, હોય તેવા ઘોડે.
પ્રતિક્ષા ત્રિ-મોકલેલ, પ્રેરેલ, ફેંકેલ, અને પ્રતિજ 7૦ કર્મને એગ્ય કષ્ટ, કર્મને યોગ્ય | ટકાવેલ તિરસ્કાર કરેલ બોલાવીને મોકલેલ. કષ્ટનું કારણ
પ્રતિ ૩૦ તિરસ્કાર. અપમાન, સામે તમ મચ્ચ૦ પ્રત્યેક અભિલાષ, દરેક ફેંકવું, દૂર કરવું તે. ઈચ્છીએ.
ઇતિહુ છુ એક પ્રકારને મૂઢ ગર્ભ. તિવાર પુબાણનું લક્ષ્ય, નિશાન, પ્ર- તિર્થાત ત્રિપ્રખ્યાત, પ્રસિદ્ધ. તિરૂપક–પ્રતિમા–છબી વગેરે.
તિસ્થાતિ સ્ત્રી. વિખ્યાતિ, પ્રસિદ્ધિ. રતિલાર પુત્ર સામે ઉપાય, વૈર વગેરેને
પ્રતિપાત ત્રિક પાછું ફરીને ગયેલ, સામે ગયેલ. બદલે, રાગ વગેરેની ચિકિત્સા. પ્રતિતિ ૧૦ એક જાતની પક્ષીની ગતિ. તિવાનિ ત્રિ સામે ઉપાય લેનાર, વેરને પ્રતિવાર પુછ વૈદિક મંત્રનું એક ઉચ્ચારણ,
બદલે લેનાર, રેગની ચિકિત્સા કરનાર. ઇતિત ત્રિ. સામે ગર્જના કરતું, પડઘો પ્રતિવરા પુત્ર તુલ્યતા, સમાનતા.
પાડતું, રાજદ્રોહી, સ્વામીદ્રોહી. સિવિતા ૩૦ જુગારી સામે ખેલત જુગારી. ગતિનો સ્ત્રી સામે ગર્જના, પડઘો. નિશ્ચિત ત્રિસંકેચાયેલ, વાંકું થઈ નિતિ મન્ચ૦ દરેક પર્વતે, પર્વત પર્વતે. ગયેલ.
પ્રતિજાર પુત્ર પર્વતમાન. પ્રતિg પુછે ખાઈ.
તિગૃહીત ત્રિસામેથી ગ્રહણ કરેલ, પ્રતિકૂઢ ત્રિ. ઉલટું, વિરૂદ્ધ, વિરૂદ્ધ પક્ષને || સ્વીકારેલ. આશ્રય કરનાર.
તિગૃહ મચ૦ સામેથી ગ્રહણ કરીને, તિ૮ ૨૦ વિપરીત આચરણ.
સ્વીકારીને. તિર ત્રિ વિરૂદ્ધ કરનાર, વિપરીત | તિરંદ પુત્ર દાન લેવું, સ્વીકાર, સામેથી કરનાર, ઉલટું કરનાર.
ગ્રહણ કરવું તે, સૈન્યની પીઠ, થુંકવાનું તિજૂતા શ્રી વિરૂદ્ધપણું, ઉલટાપણું. પાત્ર-પીકદાની.
For Private and Personal Use Only
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
प्रतिग्रहण
પ્રતિપ્રદા ન॰ દાન લેવું, સ્વીકાર કરવા, સામેથી ગ્રહણ કરવું.
પ્રતિશ્રૃત્તીય ત્રિ॰ સામેથી ગ્રહણ કરવા ચેાગ્ય, સ્વીકારવા યેાગ્ય.
પ્રતિદિન ત્રિ॰ નીચેના શબ્દ જુએ. પ્રતિપ્રવ્રુત્ત ત્રિ॰ દાન લેનાર, સ્વીકાર કરનાર, સામેથી ગ્રહણ કરનાર. પ્રતિપ્રદ્દીતવ્ય ત્રિ પ્રતિપ્રળીય જુએ. પ્રતિપ્રજ્ઞ ત્રિ॰ ઉપર પ્રમાણે. પ્રતિશ્રાદ્ઘ ત્રિ॰ દાન લેનાર, પ્રતિગ્રહ કરનાર. પ્રતિદ્રારૢ પુ॰ થુંકવાનું પાત્ર-પીકદાની. પ્રતિમાહા ત્રિ॰ પ્રતિષ્ઠાન્હેં ત્રિ જુઓ. પ્રતિશ્રાદ્ઘ ત્રિ॰ પ્રતિગ્રહ કરવા યેાગ્ય, દાન લેવા ચેાગ્ય.
પ્રતિષ પુ॰ નીચેને શબ્દ જુએ. પ્રતિયાત પુ॰ મારવું, ઠોકવુ, સામેથી પ્રહાર, અથડાવું, નિષેધ, અટકાવવું તે. પ્રતિષ્ઠાતન ન॰ ઉપરના અ. પ્રતિષ્ઠાતિનૢ ત્રિ॰ મારનાર, ડોકનાર, અ
ટકાવનાર.
પ્રતિષ્ર નંગ,
પ્રતિકૃત્ ત્રિ॰ સામેથી મારતું, અટકાવતુ, અથડાવતું.
પ્રતિષક્ષ્ય ત્રિ. અત્યંત જોવા યાગ્ય, સારી રીતે જોવા લાયક.
પ્રતિચિન્તન ૧૦ સામે વિચારવુ, ઉલટા
વિચાર કરવા, વારંવાર ચિતવવુ. પ્રતિજીન્દુ પુ॰ પ્રતિબિંબ પ્રતિજીન્ન ત્રિ॰ પ્રતિનિધિ, બદલાનું. પ્રતિજ્જીમ્ ત્રિ॰ અભિપ્રાયને યાગ્ય, અ
ભિપ્રાયને અનુસરતું, યેાગ્ય, અનુસરવું, સદરા, સમાન. પ્રતિજીસ્ટ્સ અવ્યયો પ્રત્યેક વેદમાં, દરેક
વેદમાં. પ્રતિચ્છાયા સ્ત્રી સમાનતા, પ્રતિમા.
૪
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रतिज्ञाहानि
。
પ્રતિજ્ઞા સ્ત્રી અગ્રજ ધા,જા ધના અગ્રભાગ. પ્રતિજ્ઞન અથ॰ માણસે માણસે, પ્રત્યેક મનુષ્ય. પ્રતિજ્ઞન પુ॰ શત્રુ,
પ્રતિજ્ઞનાવિ પુ॰ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક શબ્દગણું.
પ્રતિજ્ઞન્ય ૧૦ શત્રુસૈન્ય, શત્રુબળ. પ્રતિજ્ઞન્ચ ત્રિશત્રુના દેશમાં હાનાર-થનાર. પ્રતિજ્ઞ૫ ૩૦ નીચેના અ તિનપજ પુ૦ દંતવાયભેદ, એક પ્રકારનું દૂતવાક્ય.
પ્રતિજ્ઞાવાર પુ૦ સાવધ રહેવુ, જાગતા રહેવું, અમુકની દેખરેખ રાખજે એવા નિયેાગ. પ્રતિજ્ઞાા ૬૦ ઉપરના અ. પ્રતિબિજ્જા સ્રી. તાળવાંના મૂળભાગમાં રહેલ એક માંસપિંડ-પડજીભ પ્રતિઽિન્દ્રિતા સ્ત્રી ઉપરના અ. પ્રતિનીવન ન॰ સજીવન થવું, ક્રીથી જીવ આવવા તે.
પ્રતિજ્ઞા સ્ત્રી પ્રતિજ્ઞા, સંકલ્પ, અંગીકાર, સ્વીકાર, ન્યાયશાસ્ત્રમતે પંચાંગ અવયવ, પ્રતિજ્ઞાત ત્રિ॰ પ્રતિજ્ઞા કરેલ, સ્વીકારેલ. પ્રતિજ્ઞાતવ્ય ત્રિ પ્રતિજ્ઞા કરવા યાગ્ય, પ્રતિજ્ઞાવાન પુ॰ પ્રતિજ્ઞાભંગ, પ્રતિજ્ઞાન ન॰ પ્રતિજ્ઞા જીએ પ્રતિજ્ઞાન્તર 7॰ બીજી પ્રતિજ્ઞા, ગૌતમસ્ાક્ત એક નિગ્રહસ્થાન. પ્રતિજ્ઞાપત્ર ન॰ કરારનામું, દસ્તાવેજ. પ્રતિજ્ઞાપત્ર ૬૦ ઉપરના અ. પ્રતિજ્ઞામક પુ॰ પ્રતિજ્ઞાનેા ત્યાગ, પ્રતિજ્ઞાવિત્તેષ પુ॰ પ્રતિજ્ઞા અને હેતુના
વિરાધ-ગૌતમસૂત્રેાક્ત એક નિગ્રહસ્થાન. પ્રતિજ્ઞાનુંન્યાસ પુ॰ પ્રતિજ્ઞાનેા ત્યાગ,
ગૌતમસૂત્રેાક્ત એક નિગ્રહસ્થાન. પ્રતિજ્ઞાદાનિ પુ॰ પ્રતિજ્ઞાને ત્યાગ, ગૌતમસૂત્રોક્ત એક નિગ્રહસ્થાન.
For Private and Personal Use Only
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रतितत्वसिद्धांत
प्रतिपण
તિતત્ત્વરિત પુ. દરેક તત્વમાંથી સિ-
દ્ધાંત કાઢવો તે. તિતત્ર ૧૦ પ્રતિકૂલ શાસ્ત્ર, પિતાના માતથી વિરૂદ્ધ શાસ્ત્ર
ગડ્યશાસે શાઍ પ્રત્યેક શાસ્ત્રમાં. તિજાતિદ્દાત પુ. ગૌતમસૂત્રોક્ત એક સિદ્ધાંત–સ્વતંત્રસિદ્ધ અને પરતંત્રસિદ્ધ એવો સિદ્ધાંત. તેતર - તરવાનું સાધન–નૌકાને ચલાવવાનું સાધન વગેરે. કવિતાઢ પુત્ર સંગીતપ્રસિદ્ધ એક તા. પ્રતિતી સ્ત્રી તાળું ઉઘાડવાની કુચી,ચાવી.
તસૂળી સ્ત્રી વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ એક વાતરેગ. તિન સામેથી જેવું,સામે જેવું, દર્શન. તિવાર ના સામેથી દાન, કેઈએ મૂકેલું દ્રવ્ય પાછું સાંપવું તે, થાપણ આપવી. તારા ૧૦ યુદ્ધ, ભેદન, ચીરવું, ફાડવું. પ્રતિનિ ગાથીદરજ, હમેશ. સિવિન ૩૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. પ્રતિદિવસ અચી. દરરોજ, હમેશ. તાિ સાથી. પ્રત્યેક દિશામાં, દિશાએ દિશાએ. પ્રતિવીવન ૩૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ પ્રતિય ત્રિ. સામે આપવા યોગ્ય. પ્રતિજ 7 ઘરેણે મૂકવું. રિા મધ્યથી દરેક દેશમાં પ્રત્યેક દેશમાં. પ્રતિg ત્રિ. સામેથી દ્રોહ કરનાર-શત્રુ પ્રતિદત્તક પુત્ર ગૌતમસૂત્રોક્ત જાતિ
શબ્દ. પ્રતિ ૧૦ તુલ્ય યુદ્ધ, સમોવડીયાનું યુદ્ધ. પ્રતિનિ ત્રિ. તુલ્યયુદ્ધવાળું, જેની સામે
દ્વ યુદ્ધ કરાય તે. પ્રતિકાર મખ્ય પ્રત્યેક દ્વારે, બારણે બારણે. તિષ ત્રિ. નિરાકરણ કરનાર. સિધા સ્ત્રી પ્રતિવિધાન, સામે ઉપાય વગેરે કરવો તે, સામા કરવું.
તિવાન ર૦ ઉપરના અર્થ. તિધાવન ને સામે દોડવું, હુમલો કરવો,
ધસારો કરે. પ્રતિધ્વનિ પુત્ર પડઘો, સામે શબ્દ. વિશ્વાન પુત્ર ઉપરનો અર્થ. કતિના નવ આશીર્વાદ વગેરેથી સામે
સંભાવના કરવી, સામેથી હર્ષ બતાવવો. પ્રતિન પુરુ પ્રપૌત્ર-પુત્રના પુત્રને પુત્ર. તિનવ ત્રિ. નવું, નૂતન. પ્રતિનિ૬િ ૬૦ પ્રતિધ્વનિ જુઓ. પતિનાવયાયિતા સ્ત્રી, વાણના ગુણો
માને એક ગુણ. પ્રતિનાલિત ત્રિ. જેને પડઘો પડેલ હોયતે. પતિના પુત્ર વીર રસ વગેરેમાં પ્રતિકૂલ
નાયક-જેમ રામની સામે રાવણ તિનિધિ g• બદલાનું, સદશ, પ્રતિરૂપ, તુલ્યરૂપ, એકને સ્થાને તે બદલ બીજે
સ્થાપન કરાય તે. િિના પુત્ર તિધ્વનિ જુઓ. પ્રતિનિપાત પુત્ર સામે પડવું તે. તિનિયમ પુ. એક એક પ્રત્યે નિયમ, વ્યવસ્થા. ફિશ ત્રિ. પ્રથમ દર્શાવેલ પદાર્થને ફરી અન્યગુણ સ્થાપનાર્થે નિર્દેશવિષય. નિવર્તન ન પાછો ફરવું, નિવારણ,
ઇષ્ટ વસ્તુથી નિવૃત્તિ. નિવૃત્ત ત્રિ પાછું ફરેલ, નિવારેલ. પ્રતિનિરા મળી. પ્રત્યેક રાત્રિએ, દર રાત્રે. તિચાર વચ્ચ૦ જેમ જવાયું હોય તેમ
ફરી પાછા આવવું તે. સિપ ૬૦ શાંતનુ રાજાને પિતા. સિપલ પુત્ર વિરૂદ્ધ પક્ષ, વ્યવહારમં
પ્રતિવાદી. પ્રતિપક્ષ ત્રિ, શત્રુ, સદશ, સમાન. પ્રતિક્ષિત પુ• તે નામે એક હેવાભાસ, પ્રતિપળ પુસદશ મૂલ્ય, સમાન કિંમત.
For Private and Personal Use Only
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रतिपत्ति
प्रतिप्रसव
તિત્તિ સ્ત્રી પ્રવૃત્તિ, પ્રાગ૯ભ્ય, ગૌરવ, | પિટિક ત્રિક પાલન કરનાર, રક્ષણ માન, સત્કાર, પ્રાપ્તિ, પદપ્રાપ્તિ, કર્તવ્ય- કરનાર. પણનું જ્ઞાન, મીમાંસકમતે ફળશન્ય કર્મનું લિપસ્ટિા રાજા, એક અંગ, સ્થાપન.
પ્રતિપાન ન રક્ષણ, પાલન, રાહ જોવી તે. પ્રતિત્તિપદ૬ કુ. મેટું નગારું.
તિપનીય ત્રિ, રક્ષણ કરવા યોગ્ય, પ્રતિજ્ઞામુણ ત્રિકદાગ્રહી, હઠીલું,
પાળવા યોગ્ય, રાહ જેવા યોગ્ય. ગૌરવરહિત, વશ ન થાય તેવું. નિત્તમ ત્રિસત્કારવાળું, ગૌરવવાળું,
તિતિ ત્રિરક્ષણ કરેલ, પાળેલ, માનવાળું, મોટા હોદ્દાવાળું.
રાહ જોયેલ. તિપત્ત ન બત.
તિપતિજ ત્રિ સિવારની જુઓ. રિપત્ર સ્ત્રી નાનાં કારેલાને વેલ.
પ્રતિપચિ ત્રિો ઉપર પ્રમાણે. પ્રતા સ્ત્રીપડવે તિથિ, નોબત, જ્ઞાન,
પ્રતિપુર્ષ યોગ્ય પુરૂષ, પ્રતિનિધિ પુરૂષ ઉપક્રમ, આરંભ, બહિષ્પવમાન સ્તોત્રની
બદલાને માણસ. પ્રથમ સ્તુતિ.
તિપુર બચ્ચ૦ દરેક પુરૂષ, પુરૂષે પુરૂષ તપ મવ્યયી પગલે પગલે, દરેક પગલે. પ્રતિps fa૦ પૂજનાર, પૂજા કરનાર. તિવા સ્ત્રી, પડવે તિથિ.
તિપૂન ૧૦ સામે પૂજા કરવી, કેઈએ તપન્ન ત્રિજાણેલ, સ્વીકારેલ, કબુલ
પૂજા કરી હોય ત્યારે સામે તેની પૂજા કરેલ, વિક્રાંત.
કરવી તે. તારા ત્રીવન્તી વૃક્ષ–તે નામે
તિપૂલની ઝિ૦ રિપૂગ્ય જુઓ. એક ઝાડ-ઉંદરકાની.
તિપૂષા સ્ત્રી ઉપર અર્થ. રિપથ મા પ્રત્યેક માર્ગે, રસ્તે રસ્તે. પ્રતિપૂલિત ત્રિ. સામે પૂજેલ, પૂજન કરેલ. પ્રતિપાળ ઉ૦ સામે જુગાર ખેલવો. પ્રતિકિતવ્ય ત્રિપ્રતિકૂષ્ય જુઓ. પ્રતિપાત્ર બચ્ચથી પ્રત્યેક પાત્ર,પા પાત્ર.
પ્રતિ ચ ત્રિ સામે પૂજવા યોગ્ય, પૂજવા પ્રતિપાલ ત્રિ- બોધક, બોધ આપનાર, યોગ્ય. સમજાવનાર, પ્રતિપાદન કરનાર. પ્રતિપૂર્ચ મુખ્ય સામે પૂજીને. તપાન ૧૦ દાન, દેવું, આપવું, બોધ પ્રતિપૂ૫ ૫૦ પ્રતિપુes g૦ જુઓ. આપવો, સમજાવવું, સિદ્ધ કરવું, ત- પ્રતિપુરા થ૦ પ્રતિપુરુષ વચ્ચ૦ જુઓ. વસ જુઓ.
તિપૂર્વ • શમીને પુત્ર. પ્રતિપાલા અચ૦ પ્રત્યેક વૃક્ષેદરેક વૃક્ષે. તિUામ પુત્ર સામો પ્રણામ. તિરિત ત્રિ. પ્રતિપાદન કરેલ, સિદ્ધ પ્રતિકાન ન૦ સામે આપવું તે, સામુંદાન. કરેલ, દીધેલ, આપેલ.
તિયાણ 7૦ સામે પ્રયાણ કરવું, સામે સિપાહુલ ત્રિક ગતિવા જુઓ. પ્રતિપદ ત્રિદેવા યોગ્ય, સમજાવવા યોગ્ય, અતિપ્રણવ મુખ્ય ઉત્પતિએ ઉત્પત્તિએ,
પ્રતિપાદન કરવા યોગ્ય, સિદ્ધ કરવા યોગ્ય. પ્રત્યેક જન્મે. પ્રતિપાદન ત્રિપ્રતિપાદન કરાતું, સિદ્ધ તપ્રસવ નુ નિધેલાંની પુનઃપ્રાપ્તિની કરાતું, દેવાતું, અપાતું.
સંભાવના.
For Private and Personal Use Only
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रतिप्रसूत
प्रतिमल्ल
રસિકભૂત ત્રિ. સામાન્ય નિષેધેલનો પુનઃ | વિષ્ણુ પુ. બંધુતુલ્ય-દૌહિત્ર વગેરે. : વિશેષ વિધિ.
પ્રતિવર પુ. શ. તથા . સમયાગનો એક ઋત્વિજ. પ્રતિવસ્ત્ર 10 સામર્થ્ય, શક્તિ. તિરથાન ૧૦ પ્રતિકૃતિ પ્રસ્થાન, વિરૂદ્ધ તમftત ત્રિસામે કહેલ, ઉત્તર આપેલ. પક્ષને આશ્રય.
તિમતિજ ત્રિ. સામે કહેવા યોગ્ય, પ્રતિપ્રથાન ત્રિપ્રતિકૂલ પ્રસ્થાનવાળું, ઉત્તર આપવા યોગ્ય. વિરૂદ્ધ પક્ષના આશ્રયવાળું.
પ્રતિમા ત્રિ. ભયહેતુ, ભયંકર. તિપ્રજ્ઞા પુત્ર સામે પ્રહાર
પ્રતિમા ન ભય, બીક. પ્રતિષ પુવૈદિક કર્મમાં સામેથી કરવામાં તિમાં સ્ત્રી બુદ્ધિ પ્રત્યુત્પન્ન બુદ્ધિ પ્રતિઆવત દૈષ.
ક્ષણે નવું નવું બહાર પ્રકટ કરતો બુદ્ધિ, fસ૮ ૧૦ પ્રતિબિંબ જેણે જે કર્મ કર્યું
દીપ્તિ, કાંતિ. હોય તે બદલ તેની સામે યોગ્ય ઇલાજ
પ્રતિમા પુ. યોગ્ય ભાગ.
પ્રતિમા – જ્ઞાન થતાં ભાસતો હરકોઈ યોગ્ય ઉપાય.
પદાર્થ, કાંતિવાળું, તેજસ્વી. પ્રતિ૮ સભ્યો પ્રત્યેક ફળ, ફળે ફળે. પ્રતિ ૧૦ તરૂર ન જુઓ.
પ્રતિમા ન૦ કાંતિ, સાહસબુદ્ધિ, શૂરવીરપણું પ્રતિષ્ઠા સ્ત્રી બાવચી.
તિમવિત ત્રિપ્રતિભાશાળી, પ્રત્યુત્પન્ન પ્રતિષ્ઠિત ત્રિા પ્રતિબિંબ પડેલ, પ્રતિ- બુદ્ધિવાળું, કાંતિવાળું. બિંબ થયેલ, પ્રતિકાર કરેલ.
તિમાકુ ત્રિ ઉપરના અર્થ.
તમારા સમભાવ, તુલ્યભાવ, પ્રતિપ્રતિ ત્રિ. પ્રd, વિકસ્વર.
કૂલ ભાવ. વિન્દ્ર ત્રિ, બંધાયેલ, બાંધેલ, સંપૂર્ણ
પ્રતિમા ત્રિપ્રતિમાવિત જુઓ. સંબંધ પામેલ, વ્યાપક.
પ્રતિમા પુત્ર પ્રકાશ. વિષ્ય નિ પ્રતિબંધને યોગ્ય.
પ્રતિમાસ ત્રિ પ્રકાશમાન, તેજસ્વી. પ્રતિવધ પુ પ્રતિરોધ, મનાઇ, અટકાવ,
મિનિ સ્ત્રી બુદ્ધિને નાશ, જ્ઞાનને સંપૂર્ણ સંબંધ, વ્યાપ્તિ.
નાશ, કાંતિને નાશ. પ્રતિવધ ત્રિ. પ્રતિરોધ કરનાર, મનાઈ
તમન્ન ત્રિછેદેલ, ભેદેલ, જૂદું કરેલ, કરનાર, અટકાવનાર, રોકનાર.
બે વિભાગ કરેલ. ચરેલ, ફાડેલ. પ્રતિવધવા પુ. ઝાડની શાખા.
પ્રતિજૂ go સાક્ષી, જામિન. વિશ્વત્રિપ્રતિવધ ઝિજુઓ. રિમેન ૨૦ નેત્ર વગેરેનું ઉખેડી નાખવું વિશ્વની નં. પ્રતિવરણ જુઓ.
તે, ભેદવું, ચીરવું, ફાડવું. પ્રતિવશ્વવત ત્રિ. પ્રતિબંધવાળું. પ્રતિમ ત્રિતુલ્ય, સદશ, સમાન. સભ્ય શ્રી અટકાવનારી, મનાઈ તિમvge 1. પરિવેષ-પરિધિ-સૂર્ય વગેકરનારી, રોકનારી.
રેની આસપાસ થતું મંડળ. તિપિતા સ્ત્રી પ્રતિબંધવાળાપણું. પ્રતિમve૪ વ્યથી પ્રત્યેક મંડળે-મંડળે પ્રતિનિધિત્વ ૧૦ ઉપરનો અર્થ.
મંડળ. તિર્િ ત્રિ પ્રતિસાદ ત્રિજુઓ. પ્રતિમ સામે યોદ્ધો, શત્રુ ચોદ્ધો.
૨૩
For Private and Personal Use Only
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ભૂલ માટે સૂચના. આ પેઇજના બીજા કલમમાં “પ્રતિવર ન સામર્થ્ય, શક્તિ”એ શબ્દાર્થ પછી ૧૮૧ મા પેઈજના બીજા કલમમાંના “પ્રતિવય ત્રિ” શબ્દથી માંડી “પ્રતિમય’ શબ્દ સુધીના શબ્દો સમજવા.
For Private and Personal Use Only
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रतिमा
૨૭૮
प्रतिलोमजात
'તમાળ .
ગતિર્િ ત્રિક વિરૂદ્ધસંબંધવાળું, વિરૂ
ઠપક્ષવાળું. પ્રતિયોત્રિય સામે યુદ્ધ કરનાર શત્રુ યોદ્ધો. તિર ત્રિવૃદ્ધ, લાંબા કાળ સુધી સ્થિતિવાળું. પ્રતિરથ ત્રિ પ્રતિકૂલ રથવાળ-શત્ર યોદ્ધો. પ્રતિથિ અચ૦ રથે રથે, પ્રત્યેક રથે. પ્રતિરથ પુત્ર તે નામે અનાધૃવંશનો એક
રાજા, યદુવંશી વજાધનો પુત્ર. તથ્ય અથ૦ પિળે પળે, શેરીએ શેરીએ. પ્રતિરભ પુછ લાભ મેળવવું, પ્રાપ્તિ. પ્રતિષ પુરુ પ્રાણ પ્રતિકૂલ શબ્દ, સામે
રાબ્દ.
તિમાં સ્ત્રી સાદશ્ય, સમાનતા, માટી વગેરેથી બનાવેલી દેવતાની મૂર્તિ અનુકરણ, છબી, ફેટ, નકલ, હાથીના દાંતનું બંધન, પ્રતિબિંબ વિમાન ન ઉપરના અર્થ, હાથીના ગંડ
સ્થળની નીચેનો ભાગ, હાથીના બે દાંતની વચ્ચેનું સ્થાન. પ્રતિમાના પુત્ર આકાશચારી એક નગર. તિમિત્ર તે નામે એક રાજા. તિમિર અથથી પ્રત્યેક મિત્રે, મિત્રે મિત્રે. પ્રતિકુળ ત્રિ મૂકેલ, છોડેલ, પહેરેલ,
ધારણ કરેલ. નિકુલ ૧૦ સાહિત્યપ્રસિદ્ધ નાટકની સંધિ. તિગુણ બચ્ચથી પ્રત્યેક મુખે, મુખે મુખે. તિમુહીત ત્રિ. સામે આવેલ, સન્મુખ
આવેલ. તમતિ સ્ત્રી છબી, દેવ વગેરેની મુતિ, - સમાન મૂતિ, સદશ પ્રતિમા. તિયત્ન ૩૦ ઇચ્છા, વાંછા, ગ્રહણ કરવું કેદ પકડવું, હયાત એવી કોઈ વસ્તુમાં બીજા કોઈ ગુણના સ્થાપરૂપ સંસ્કાર, પ્રતિગ્રહ, સામેથી ગ્રહણ કરવું, રચના, રચવું, સામે પ્રયત્ન. તિથન ત્રિયોગ્ય યત્નવાળું, સામેથી
પ્રયત્ન કરનાર. પ્રતયાતના સ્ત્રી પ્રતિમા જુઓ. તુલ્યરૂપ
યાતના. તિયાચિન ત્રિ. ભવિષ્યમાં જનાર, પ્રતિજ પુ. વિરોધ, વિરૂદ્ધ સંબંધ. સિરિતા સ્ત્રી વિરોધીપણું, વિરૂદ્ધ
સંબંધવાળાપણું. પ્રતિતિાવે છેવત્ર ન્યાયપ્રસિદ્ધ એક ધર્મ-જેમ-ઘટાભાવમાં ઘટની ઘટવરૂપે પ્રતિગિતા છે માટે ત્યાં ઘટવ પ્રતિયોગિતાવચ્છેદક છે. પ્રતિનિત્વ ૪૦ પ્રતિયોગિતા જુઓ.
તિજ 7૦ તુલ્ય રૂપ, પ્રતિમા. પ્રતિરૂપ પુ તે નામે એક દાનવ.
તિ: ત્રિતુલ્યરૂપવાળું સમાનરૂપવાળું. પ્રતિ ૧૦ પ્રતિબિંબ, પ્રતિમા. તિરૂપ શ્રી. મેરૂ સાવણિની એક પુત્રી. તિરોધ પુનિરોધ, અટકાવવું તે, પ્રતિબંધ, તિરસ્કાર, બલા કાર, ચોરી, ન્યાયપ્રસિદ્ધ સત્પક્ષ દેવ દુષ્ટહેતુસૈન્યને ઘેરે. તિરોધ પુત્ર ઉપરના અર્થ કવિધ ત્રિવ અટકાવનાર, રોકનાર, - તિરસ્કાર કરનાર, બલાત્કારે ચોરી કરનાર,
સૈન્યથી ઘેરો ઘાલનાર. તિરોધન ન અટકાવવું, રોકવું, અટકાયત, રોકાણ તોધિન ત્રિપ્રતિરોધક ત્રિ. જુઓ. પ્રતિ૮ પુ0 પ્રતિ મ જુઓ. તિમિર્ ત્રિ મેળવનાર, પ્રાપ્ત કરનાર. પ્રતિમ ત્રિ. ડાબું, અવળું, વિપરીત,
વિરૂદ્ધ. તિસ્ત્રોમન પુત્ર ઉત્તમ વર્ણની સ્ત્રીમાં અને
ધમવર્ણથી ઉત્પન્ન થયેલ વર્ણસંકર. તિસ્ત્રોમાં સ્ત્રી ઉત્તમવર્ણની સ્ત્રીમાં અને
ધમવર્ણથી ઉત્પન્ન થયેલ વર્ણસંકર કન્યા. તિસ્ત્રોમના પુત્ર પ્રતિમા પુત્ર જુઓ.
For Private and Personal Use Only
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रतिलोमजाता
प्रतिश्रवण
સોમનાતા સ્ત્રી પ્રતિષ્ઠોના જુઓ. | પ્રતિવચન નં૦ સામે વચન. પ્રત્યુત્તર વિરૂદ્ધ
વાક્ય. પ્રતિવરણ ન. ઉપરના અર્થ. તિરંથ ૫૦ ગામડું, ગામ. પ્રતિવસ્તુ ન તુલ્યરૂપ વસ્તુ,સમાનરૂપ વસ્તુ. તિસ્તૂપના શ્રી. તે નામે અર્થાલંકાર. પ્રતિવારી 1૦ પ્રતિવચન જુઓ. વિદ્યાર્ સ્ત્રી પ્રતિરંજન જુઓ. તિવાર ની ઉપર પ્રમાણે. સવાર પુછે જે પ્રદેશથી વાયુ આવતો હોય તે પ્રદેશ. તિવાત મચ્ચ૦ વિરૂદ્ધ વાયુ, સામો પવન.
તવઃ વિરૂદ્ધ વાદ, સામો વાદ. સિવાન ત્રિ વિરૂદ્ધ વાદ કરનાર, સામે
વાદ કરનાર, સામે બેલનાર. તિવારા ત્રિ નિવારણ કરનાર, અટ
કાવનાર, કનાર. તિવાર ૧૦ નિવારણ કરવું, અટકાવવું,
કરવી, છબી પાડવી. સિવિશ્વવાદ્રિ પુછે જીવને ઇશ્વરના પ્રતિબિંબરૂપે સિદ્ધ કરવાને વાદ. તિલિવિત ત્રિ. પ્રતિબિંબ પડેલ, જેમાં
પ્રતિબિંબ પડયું હોય તે દર્પણ વગેરે. તિવિષr સ્ત્રી અતિવિખની કળી. તિgિg go જેનમતે પ્રતિવાસુદેવ. પ્રતિષિcy અગ્યથી વિષ્ણુ વિષ્ણુ પ્રત્યે. પ્રતિવિપુલ ઉમુચુકુન્દ રાજા મુચુકુંદ વૃક્ષ તિરા પુરુ પાડોશીનું ઘર, પાડોશી.
. પાડોશી. તિરિન ત્રિ. પાડોશી. પ્રતિશિની સ્ત્રી, પાડોશણ, પ્રતિવેર ગર્લ્સ. ઘેર ઘેર, દરેક ઘેર. ક્વેિરમેન ૧૦ પાડેશીનું ઘર. તિશૂદgo સૈન્યની યોગ્ય ગોઠવણી, સામે
ગોઠવણ, વિરૂદ્ધ રચના. પ્રતિરાય ત્રિ. શંકા કરવા યોગ્ય. તિરફ સ્ત્રી, શંકા, વહેમ. પ્રતિરાય ત્રિ. શંકા કરવા યોગ્ય. કતિરા પુત્ર પ્રતિધ્વનિ જુઓ. પ્રતિમ પુ. શાંતિ. પ્રતિરાથન ૪૦ ઈચ્છિત મેળવવા માટે દેવ
વગેરે પાસે સ્નાન-ભજન વગેરેના ત્યાગ પૂર્વક સૂઈ રહેવું. તિરાદિત ત્રિો સૂઈ રહેલ. પ્રતિરારજ ને નકર ચાકરને હુકમ ક
રવો તે. તિરાઇ ત્રિ મોકલેલ, તિરસ્કાર કરેલ,
ખંડન કરેલ. તિરસ્યા સ્ત્રી એક જાતનો રેગ-સળેખમ. પ્રતિરાય ઉપરનો અર્થ, ઝાકળ. પ્રતિય પુથગ્રહ,સભા આશય સ્થાન ધર. પ્રતિ ૩૦ સ્વીકાર. પ્રતિવળ ન સ્વીકાર, સાંભળવું.
કવું.
નિવારણ પુછે તે નામે એક દૈત્ય. તિવા સ્ત્રી પ્રત્યુત્તરરૂપ વૃત્તાન્ત. રિવર ૩૦ પાસે રહેવું. તિવાર સવ્ય દરરોજ, હમેશ. તિવારિન ત્રિ પાસે રહેનાર, પાડોશી. તિવાસિનો સ્ત્રી પાડોશણ. પ્રતિવાદ પુત્ર શ્વફલ્કને પુત્ર એક યાદવ
અરનો નાનો ભાઇ. પ્રતિનિધાન ન. તિજાર જુઓ, ઉપાય
લેવો, ઉપાય કરવો, રચના. પ્રતિષ્ઠિ પુત્ર યુધિષ્ઠિરને પુત્ર, તે નામે
એક ક્ષત્રિય. વિદ્ નામધાતુo go સ છે પ્રતિબિંબનું આચરણ કરવું વિશ્વ ૧૦ પ્રતિબિંબ નક્લ, ફેટ,બી. વિશ્વ ન અનુકરણ કરવું, નલ !
For Private and Personal Use Only
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
प्रतिश्रवण
પ્રતિશ્રૃવળ ત્રિ-કાનને અનુસરેલ, કાને પહેાંચેલ.
પ્રતિશ્રવણ્ પુ॰ ગાત્રપ્રવર એક ઋષિ, પરિક્ષિતના પુત્ર ભીમસેનનેા પુત્ર એક રાજા, પ્રતિશ્રૃત્ સ્ત્રી પ્રતિધ્વનિ જુએ. પ્રતિશ્રૃા સ્ત્રી તે નામે એક દેવતા. પ્રતિશ્રુત ત્રિ॰ સ્વીકારેલ, સાંભળેલ, પ્રતિશ્રુત ન॰ સ્વીકાર.
પ્રતિશ્રુતિ સ્ત્રી સાંભળવું,સ્વીકાર, પ્રતિનિ જુઓ.
પ્રતિષિદ્ધ ત્રિ॰ મનાઇ કરેલ, નિષેધેલ, અટકાવેલ, રોકેલ.
પ્રતિષિલેવન ન॰ નિષેધેલાનું સેવન. પ્રતિવિદ્ધત્તેવિન્ નિષેધેલું સેવનાર. પ્રતિવે ત્રિ॰ નિષેધ કરનાર,મનાઇ કરનાર, પ્રતિવેધ પુ॰ નિષેધ, મનાઇ, રોકવું, અટકાવવું, દૂષણ કહેવુ, તે નામે અર્થાલંકાર. પ્રતિવેષ ત્રિ॰ પ્રતિષ જુએ, પ્રતિવેધન ન પ્રતિષષ જુએ. પ્રતિનેયોપમાં સ્ત્રી તે નામે એક અર્થાલંકાર, પ્રતિષ્ઠ પુ॰ દૂત. પ્રāવધુ ચામડાની દારી,સહાય,સહચર. પ્રતિજ્ઞ પુ॰ દૂત. પ્રતિશ્રૃધ્ધ પુરોકેલ, અટકાવેલ, સ્તબ્ધ કરી દીધેલ, થભાવેલ.
પ્રતિવ્રુક્ષ્મ પુ॰ પ્રતિવશ્વ જુએ પ્રતિવ્રુત્તિ સ્ત્રી સામે સ્તુતિ, પ્રતિજ્ઞક્ષીને સ્તુતિ.
પ્રતિષ્ઠ ત્રિ॰ પ્રતિષ્ઠાવાળું, પ્રખ્યાત, પ્રસિદ્ધ. પ્રતિષ્ઠ પુ॰ કાઇ એક જૈન. પ્રતિષ્ઠા સ્ત્રી પૃથ્વી, સ્થાન, ગૌરવ, માન, આબરૂ, પ્રખ્યાતિ, પ્રસિદ્ધિ, યાગાદિની સમાપ્તિ સમયે કરવાનું એક કર્મ, દેવા વગેરેની પ્રતિષ્ઠા, સ્થિરતા, આશ્રય, સ્થિતિ,
હસ્ય.
પ્રતિષ્ઠાન ન॰ વ્રત વગેરેની સમાપ્તિ સમયે
૮૦
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रतिसमन्त
an elemy Saval doma
કરવાનું એક ક, પ્રખ્યાતિ, પ્રસિદ્ધિ, દેવાની પ્રતિષ્ઠા, તે નામે એક શહેર, સ્થાન, સ્થિતિ.
પ્રતિષ્ઠાપન ૬૦ સ્થાપન કરવું તે, પ્રતિષ્ઠા કરવી તે.
પ્રતિષ્ઠાપિત ત્રિ સ્થાપન કરેલ,પ્રતિષ્ઠા કરેલ. પ્રતિષ્ઠાત્ ત્રિ॰ રહેવા ઇચ્છતું, સ્થિતિ કરવા ઇચ્છતું. પ્રતિષ્ઠાણુ ત્રિ
રહેવા ઈચ્છનાર સ્થિતિ
કરવા ઇચ્છનાર.
પ્રતિષ્ઠિત પ્રતિષ્ઠા પામેલ દેવ વગેરે, પ્રસિદ્ધ, પ્રખ્યાત, સ્થિતિ પામેલ, પ્રતિષ્ઠિત પુ॰ વિષ્ણુ
પ્રતિષ્ણાત ત્રિ॰ નહાયેલ,સ્નાન કરેલ,સ્વચ્છ. પ્રતિષ્નિા સ્રો॰ પ્રતિસ્નાન કરેલ સ્ત્રી. પ્રતિલીમ પુ॰ પ્રતિબિંબ, પ્રતિાયા,
સંચાર.
પ્રતિત્તમ ત્રિપ્રતિાયા પામેલ,
પ્રતિબિંબ પામેલ, સંચાર પામેલ. પ્રતિના સ્રો ગણવુ, ગણત્રી કરવી, સંખ્યા કરવી, સાંખ્ય વગેરેમાં સિદ્ધ જ્ઞાન. પ્રતિન ચાનિશેષ વુ॰ બુદ્ધિપૂર્વક ભાવાના નાશ-મૌદ્મસિદ્ધ એક પદાર્થ.
પ્રતિનજી પુ॰ સંચાર,એક પ્રકારના પ્રલય. પ્રતિભુન્દ્રા પુ॰ સામેા સંદેશ. પ્રતિજ્ઞન્યાન 7. અનુસંધાન, શેાધવું, ખેાળવું, અનુચિંતન. પ્રતિકૃષિ ૩૦ વિયેાગ, ઉપરના અ,
૩૧મ જુઓ, સાંધા.
પ્રતિત્તષિ અન્ય સાંધ સાંધે, દરેક સાંધે પ્રતિતન્ધેય ત્રિ॰ સામેથી સાંધવા યાગ્ય,
ઉપાય કરવા યોગ્ય, સંધિ કરવા યોગ્ય. પ્રતિભ્રમ ત્રિ॰ વિસદશ, સમાન–સરખું નહિ તે.
પ્રતિનુમન્ત ત્રિ॰ જેના વડે ચેતરફ પ્રાપ્ત થવાયુ` હાય તે.
For Private and Personal Use Only
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रतिसमाधान
१८१
प्रतिस्पश
પ્રતિસમાધાન ન ઉપાય, રોગથી આરામ
કરે તે. પ્રતિષમાણન ૧૦ નિર્ણન જુઓ નિવારણ,
અટકાવવું, રોકવું. તિના પુત્ર સૈન્યનો પાછળનો ભાગ, હસ્ત
સૂત્ર-હાથે બાંધવાનું સૂત્ર, એક પ્રકારને મંત્ર, માળા, વ્રણશુદ્ધિ-ગડગુમડ
સાફ કરવું તે. પ્રતિસાર ૦ ૦ ભૂષણ, અલંકાર, રક્ષા
બંધનસુત્ર–રાખડી. તિરર ત્રિા નોકર, ચાકર, સેવક. પ્રતિસ્ત્રીરક્ષાબંધનસૂત્ર-રાખડી. તિન પુત્ર બ્રહ્મદેવની સૃષ્ટિ સરખી મરીચિ
વગેરે પ્રજાપતિઓની સૃષ્ટિ, પ્રલય. પ્રતિવર્ષ કાવ્યથીસગે સગે, પ્રત્યેક રષ્ટિએ,
પ્રલયે પ્રલયે. તિર્વ ઉ૦ રૂભેદ. તિરચ૦ પ્રતિકૂલ, વિરૂદ્ધ આચરણવાળું,
વિરોધી. પ્રતિસાનિ પુછે માગધ સ્તુતિપાઠક
ભાટચારણ વગેરે. તત્તમ મચથી. પ્રત્યેક સામે, સામવેદવિભાગે. તારા ત્રિક દૂર કરનાર, ખસેડનાર. તિવાW 7 દૂર કરવું, ખસેડવુ, સુબુતમાં કહેલ એક અગ્નિકાર્ય, એક પ્રકારનું દાંતનું ઘર્ષણ. પ્રતિસારdય પુત્ર દૂર કરવા યોગ્ય ખસે
ડવા યોગ્ય. તિરો પુત્ર સુપ્રતમાં કહેલ એક |
ક્ષારપાકવિધિ. પ્રતિસારિત ત્રિલ દૂર કરેલ, ખસેડેલ. પ્રતિસારિન ત્રિવિરૂદ્ધ જનાર, અવળું
ચાલનાર, નીચે જનાર, નીચમાં જનાર. | તિલી સ્ત્રી નવના જુઓ.
પ્રતિસૂર્ય પુત્ર કાચડે-કાકી પ્રાણી, બીજો સૂર્ય પ્રકટયો હોય તેવો આકાશમાં થતા.
એક ઉત્પાત. પ્રતિસૂર્ય પુત્ર ઉપરના અર્થ. પ્રતિ ત્રિપ્રેરેલ, મેકલેલ, તિરસ્કાર
કરેલ, ખંડન કરેલ, મદમત્ત. પ્રતિમા સ્ત્રી મણિવર્ડ્સ નામનો વેલે. કતિ પુત્ર કાર્તિકસ્વામીને એક અનુ
ચર, નિયમસંધિનું એક અંગ.. તિરૂપ મચી ખાંધે અંધે, દરેકખાંધે. પ્રતિવઢ ત્રિ સમાન બળવાળું. પ્રતિવસ્ટા સ્ત્રી તે નામે એક વનસ્પતિ, પ્રતિવાદુ પુ. બાહુને અગ્રભાગ, શ્વફલ્ક
યાદવનો પુત્ર-અક્રુરને મેટો ભાઈ. પ્રસિવિશ્વ ૧૦ પ્રતિબિંબ. તિવિશ્વિત ત્રિ. જેનું પ્રતિબિંબ પડેલ
હેય તે. પ્રતિવુ ત્રિ. જાગેલ, જાણેલ, સમજેલ. વધપુત્ર જાગવું, જાણવું, જ્ઞાન, સમજણ. તિષ ત્રિ. પ્રતિયુદ્ધ જુઓ. પ્રતિધન નવ જાગવું જાણવું જ્ઞાન સમજ. પ્રતિવોધન ત્રિા પ્રતિયુદ્ધ જુઓ, પ્રતિવધવત ત્રિજાગતું, જાણતું, બે
ધવાળું, જ્ઞાની. પ્રતિષિત ત્રિ બેધ પમાડેલ, જણાવેલ,
જગાડેલ, જ્ઞાની, સમજાવેલ. પ્રતિવધિનું ત્રિ. પ્રતિવીધવત્ જુઓ. . મિટ પુ. શત્રુ હો, પ્રતિકૃલ દ્ધો. ગતિરિ મચી. સ્ત્રી સન્મુખ. તિલી સ્ત્રી પરનારી, પરસ્ત્રી. તિev સ્ત્રી સામે સ્પર્ધા, ગ્ય સ્પર્ધા,
તિજક્ષા જુઓ. તિસ્પર્ધન ત્રિ સ્પર્ધા કરનાર, શત્રુ
સામે સ્પધો કરનાર. તારા પુત્ર પ્રતિદૂત, યોગ્ય દૂત, સામોદૂત. તિસ્પર સચીવ પ્રત્યેક દૂતે, દૂતે દૂતે.
For Private and Personal Use Only
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रतिस्रोतस
१८२
प्रतीप
પ્રતા પુત્ર અવયવ, વિભાગ, પ્રત જુઓ,
અવળું, વિરૂદ્ધ, ઉલટું. કર્તા પુત્ર તાર જુઓ. પ્રતીસારા પુત્ર ઉપમા. પ્રતાઠ્ય પુoભાનુમાન રાજાને એક પુત્ર. પ્રતીક્ષા ત્રિઃ રાહ જેનાર, વિચારનાર,
લક્ષ્યમાં લેનાર.. પ્રતિક્ષા ૧૦ પ્રક્ષા જુઓ. પ્રતીક્ષા ત્રિ રાહ જેવા ગ્ય, વિચા
રવા યોગ્ય, લક્ષમાં લેવા યોગ્ય. પ્રતિક્ષા સ્ત્રી રાહ જોવી વિચારવું, લક્ષમાં
લેવું.
તોરણ 10 સામો પ્રવાહ, પ્રતિકૂલ
પ્રવાહ, અવળો પ્રવાહ. સિલ્વર પુત્ર પ્રતિશબ્દ, પડધે, સૂર્યદ્વારા
અગ્નિસંપાદનનું સાધન, સૂકું છાણ-અડાયું છાણું વગેરે. પ્રતિત ત્રિ પ પામેલ, રેકેલ, દૂર કરેલ, બાતલ કરેલ, ખસેડેલ, અલના પામેલ,
સામે અથડાયેલ, નાશ પામેલ. ઇતિહત નિરસ જુઓ. પ્રતિતતિ ત્રિ નાશ પામેલ બુદ્ધિવાળું તિતિ સ્ત્ર પ્રતિઘાત, સામે પ્રહાર, રેષ, ક્રોધ. તદન ૧૦ સામો માર મારવો, સામે પ્રહાર કરે. તિદર ને સામેથી હરવું, સામેથી લઈ
લેવું, ફરી લેવું. પ્રતિ ત્રિ. સામેથી હરનાર, લેનાર,
ફરી લેનાર. તિહ પુ. એક પ્રકારને ઋત્વિજ તિર્ષિ ૧૦ ગ્ય સંતોષ ઉપજાવ,
સરખો હર્ષ. પ્રતિક્ત પ્રતિનિધિ. તિસ્તા પુત્ર પ્રતિનિધિ. તિતિનું ત્રિમત્સરવાળું, પી. પ્રતિહાર પુત્ર દ્વારપાળ, દ્વાર, દરવાજે. પ્રતિહાર નો ઉદ્દગાતાએ ગાવા યે સામ
વેદનો એક વિભાગ. પ્રતિહાર ત્રિમાયાકાર-જાદુગર વગેરે. તિહાર ત્રિ. ઉપરને અર્થ, એક સ્થા
નેથી બીજે સ્થાને પહોંચાડનાર. તિશ પુત્ર પ્રતિહાર નામના સામ
વિભાગનું ગાન કરનાર. પ્રતિહાર પુત્ર સામે હસવું, કરેણનું ઝાડ. તહાસ ત્રિ. સામે હસનાર.
તા સ્ત્રી સામી હિંસા,ખૂનસામે ખૂન. પતિ પુ. સમીપ, પાસે.
પ્રતીતિ ત્રિ. રાહ જોયેલ, વિચારેલ,
લક્ષ્યમાં લીધેલ. પ્રતિનિ ત્રિક રાહ જોનાર, વિચારનાર,
લક્ષ્યમાં લેનાર. પ્રતીક્ષ્ય મઘ૦ રાહ જોઇને લક્ષ્યમાં લઈને,
વિચારીને. તોફ્ટ ત્રિપ્રતીક્ષા જુઓ. વર્તાયાત ૩૦ તિવાત જુઓ. પ્રતી સ્ત્રી પશ્ચિમ દિશા. કોન ત્રિપશ્ચિમ દિશામાં હોનાર-થનાર. પ્રતીચિ ત્રિ. ઉપરનો અર્થ, અન્તહિત
થયેલ, અન્તર્થાન પામેલ. પ્રતીસ્થી સ્ત્રી, પુલસ્યની માતા. પ્રતીષ્ઠ કિગ્રાહક, ઘરાક ગ્રહણ કરનાર. પ્રીત ત્રિ. વિદ્વાન, પંડિત, પ્રખ્યાત, પ્રસિદ્ધ, જાણીતું, જાણેલ, હર્ષ પામેલ,
આદરવાળું. પ્રતીત પુ. તે નામે એક વિશ્વદેવ. પ્રતીતિ સ્ત્રી ખ્યાતિ, પ્રસિદ્ધિ, જ્ઞાન, આદર,
પ્રતિષ પુવિદેહ દેશ. કરી ત્રિપ્રતિકૂલ, વિરૂદ્ધ શત્રુ આડું અવળુ. પ્રતાપ પુ તે નામે ચંદ્રવંશી એક રાજા,
તે નામે એક અલંકાર,
For Private and Personal Use Only
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रतीपक
૨૮
प्रत्यक्षभोग
પ્રતાપ. પુ. હર્યશ્વરાજાના પુત્ર યદુનો પુત્ર. | પ્રઢિ સ્ત્રી ઘણું રૂ વાળી એક પ્રકાપ્રતિપવા ત્રિતવ fa૦ જુઓ.
રની શય્યા. પ્રતિનિ ત્રિવિરોધવાળું શત્રુવાળું વગેરે. પ્રતિઃ પુ. ઘોડા વગેરેને મારવાને ચાબુક, બીપનિ ત્રિઅવળું જેનાર, વિરૂદ્ધ
કોઠી સ્ત્રી, શેરી, પળ, શહેરની અંદર જેનાર.
માર્ગ બજારનો માર્ગ કીપરની સ્ત્રી સ્ત્રી.
પ્રોસ્ટીવ ત્રિ. શેરીઓવાળું, પિળવાળું પ્રતાપર્વચન ર૦ વિરુદ્ધ વચન, આડું બેલવું.
શહેર વગેરે. પ્રાપવવન ત્રિત વિરૂદ્ધ બેલનાર, આડું
પ્રતો, સંતોષ, સ્વાયંભુવ મનુનો પુત્ર. બોલનાર.
પ્રતીષ ત્રિસંતોષવાળું. પ્રતીપાઠ્ય પુત્ર તે નામે એક રાજા.
પ્રત્ત ત્રિવેદીધેલ, આપેલ. પ્રતીમાન ત્રિવ જણાતું, અનુભવાતું, ખા
ત્તિવત ત્રિ. દેનાર, આપનાર, ત્રીવાળું, વિશ્વાસપાત્ર.
પ્રત્ન ત્રિ. પુરાણ. જૂનું. પ્રતીર ના તીર, કાંઠે,
પ્રચંશુ ત્રિ- કિરણને પ્રાપ્ત થયેલ. પ્રતીત ગુરુ ભૌત્ય મનુનો એક પુત્ર.
પ્રચંતન ૩૦ જીવ, સાંખ્યમતસિદ્ધ પુરૂષ, તાલાપ પુ ગળેલા સેના વગેરેને ભુક્કો, સર્વજ્ઞ અંતરાત્મા, પરમાત્મા, પરમેશ્વર, પીવાની કોઈ ઔષધીમાં બીજું કોઈ કપ સ્ત્રી અઘાડ નામની વનસ્પતિ. ઔષધ નાખવું તે.
પ્રત્યgs સ્ત્રી ઉપર અર્થ. પ્રતિવે પુત્ર પ્રતિશ જુઓ.
ચોળ સ્ત્રી. દીવૃક્ષ, ઉદરકાની વનકતારાિન ત્રિપાડોશી..
સ્પતિ. પ્રતીદ પુત્ર ભરતવંશી એક ક્ષત્રિય. પ્રત્યક્ષ મચ્ચ ઇન્દ્રિયનું લક્ષણ-ચિન્હ. કતદાર કુપ્રતિહાર પુત્ર જુઓ. પ્રત્યક્ષ ર૦ ઇન્દ્રિયના સંબંધથી થનારું જ્ઞાન. કતિદાન ન૦ પ્રતિહાર ૧૦ જુઓ.
પ્રત્યક્ષ ત્રિઇન્દ્રિયના સંબંધથી થનાર કર ત્રિ. પ્રતિહાર ત્રિ. જુઓ.
પ્રત્યક્ષનો વિષય કોઇ પદાર્થ. પ્રતીક સ્ત્રી દ્વારપાળ સ્ત્રી.
પ્રત્યક્ષત વચ્ચ૦ પ્રત્યક્ષ, સમક્ષ પ્રતિહાગ્નિ પુત્ર દ્વારપાળ.
પ્રત્યક્ષતા સ્ત્રી પ્રત્યક્ષપણું. પ્રતીહાસ પુ. કરેણનું ઝાડ.
પ્રત્યક્ષેત્રે નવ પ્રત્યક્ષપણું, બતુર ચાંચવતી ટોચીને ખાનાર કોઈ
પ્રત્યક્ષન ત્રિ. સાક્ષી, સાક્ષાત જેનાર, પણ પક્ષી.
પ્રત્યક્ષ જોનાર. કાછિદ્ર ત્રિ- સંતોષ આપનાર
પ્રત્યક્ષ ત્રિ. ઉપરના અર્થ. પ્રતુણૂપ ત્રિ૦ સ્તુતિ કરવા ઇચ્છતું.
પ્રત્યક્ષમા ન ઈન્દ્રિયના સંબંધથી પ્રાપ્ત પ્રતુણા સ્ત્રી સ્તુતિ કરવાની ઈચ્છા.
થનાર પ્રમાણ. કતુપુત્રિ સ્તુતિ કરવા ઇચ્છનાર.
પ્રત્યક્ષમૂત ત્રિ. પ્રત્યક્ષ થયેલ, પ્રકટ થયેલ, જૂર્ત ત્રિ. અત્યંત વેગવાળું, ઘણા વેગવાળું.
ખુલ્લું થયેલ. ખજૂર્વ ૧૦ અત્યંત વેગ, ઘણો વેગ.
પ્રત્યક્ષમો પુત્ર કઈ પણ વસ્તુનો તેના પ્રહૂર્ત ત્રિ. પ્રસૂર્ત ત્રિ. જુઓ.
માલીકની સમક્ષ ઉપભોગ કરવો તે.
For Private and Personal Use Only
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रत्यक्षलवण
प्रत्ययित
પ્રચાઈવ રસોઈ તૈયાર થયા પછી | પ્રશ્ન પુત્ર પ્રત્યર્ ૩૦ જુઓ. શાક વગેરેમાં અપાતું મીઠું.
પ્રત્યસન ૧૦ ચોગ્ય અંજન-આંજણ. પ્રત્યક્ષવનિ પુત્ર ચાર્વાક.
પ્રત્યાન્તર ત્રિ પાસેનું, નજદીકનું,પછીનું. પ્રત્યનિ ત્રિ સાક્ષાત જનાર પ્રત્યક્ષ કરનાર. પ્રત્યેની પુ. શત્રુ, વિદ્ય. પ્રત્યક્ષ ર૦ પ્રત્યક્ષ કરવું.
ચિની નૈ. તે નામે એક અલંકાર. પ્રત્યક્ષત ત્રિપ્રત્યક્ષ કરેલ.
પ્રત્યેનુમાન ૧૦ વિરૂદ્ધ અનુમાન. પ્રત્યક્ષમ વન ૨૦ પ્રત્યક્ષ થવું.
પ્રત્યક્ત કુટ તે નામે એક પ્લેચ્છ દેશ. પ્રત્યક્ષમૂત ત્રિ- પ્રત્યક્ષ થયેલ.
પ્રત્યત ત્રિ. નજીકનું, પાસેનું, સમીપનું પ્રત્યોતરૂ પુત્ર પશ્ચિમતરફ વહેતી નદ, | પ્રત્યુત્તર પુછે મોટા પર્વતની પાસે
પરમાત્મામાં એકાગ્ર મનવાળો એગી, પર્વત. પ્રત્યોતર્ શ્રી. નર્મદા નદી. પ્રત્યુતપર્વત પુત્ર ઉપરને અર્થ. પ્રત્યામિન ૫૦ પરમેશ્વર, પરમાત્મા, બ્ર- પ્રત્યુત્તર ત્રિ પાસેનું, સમીપનું, પછીનું. હ્મચૈતન્ય.
કમિશા સ્ત્રી એક પ્રકારનું પ્રત્યક્ષ જ્ઞાન, પ્રત્યરા શ્રી. પશ્ચિમ દિશા.
અમુક વસ્તુને પ્રથમ જોયા પછી તેને પ્રત્યાઘાત વરૂણ દેવ.
તેજરૂપે ફરી ઓળખવી તે. પ્રત્યે સ્ત્રીપશ્ચિમ અને ઉત્તરદિશાની પ્રત્યfમાન ૧૦ તે નામે એક દર્શનવચ્ચેની દિશા-વાયવ્યકોણ.
માહેશ્વર શાસ્ત્ર. ચિત્ર ત્રિનવીન, નૂતન, શોધેલ.
પ્રમશાન ન પ્રમજ્ઞા જુઓ. ક7% પુરુ બૃહદ્રથને પુત્ર એક રાજા. પ્રત્યfમજ પુત્ર પ્રતિવાદીની વિરૂદ્ધ ફરીયાદ. પ્રત્યવ્રતા સ્ત્રી નવીનપણું.
પ્રત્યfમવીર પુરુ વંદન કરનારને સામેથી પ્રત્યગ્રત્વ ૧૦ નવીનપણું.
આશીર્વાદ વગેરે કહે તે. પ્રત્યરથ g૦ અહિચ્છત્ર નામે એક દેશ. પ્રમિલન ૧૦ ઉપરનો અર્થ. કલ્ચર ત્રિ. નવી વયનું, જુવાન. કમિન પ્રત્યમયો જુઓ. કચઝવયર્ નવ યુવાવસ્થા.
પ્રત્યય પુત્ર સ્વાધીન, સોગંદ, જ્ઞાન, વિશ્વાસ, પ્રત્યપ્રદ પુત્ર ચેદિ દેશને એક રાજા. પ્રમાણપૂર્વક નિશ્ચય, હેતુ, છિદ્ર, અમુક પ્રત્ય નૈ. કાન વગેરે શરીરના અંગ. એક શબ્દ, આચાર, ખ્યાતિ, નિશ્ચય, પ્રત્યજ્ઞ અધ્યયી અંગે અંગે, પ્રત્યેક અંગે. ખાતરી, સહકારિકરણ, સ્વાદિષ્ટ, વ્યાકરણ પ્રત્યક્ષ – પુતે નામે એક ઋષિ.
પ્રસિદ્ધ પ્રત્યય, વિષ્ણુ, ધ્યાન ધરવું વર્તન, પ્રત્યક્ષ સ્ત્રી તે નામે એક દેવી.
કીર્તિ, જ્ઞાન, બુદ્ધિ, પ્રત્યક્ષ ત્રિ- પશ્ચિમ તરફ મુખવાળું. પ્રત્યક્ષ શ્રી. ખાતરી કરાવનારી પ્રત્યક્ષતા સ્ત્રી પશ્ચિમ તરફ મુખ રાખ- મહેર-સિક્કો-મુદ્રા. વાપણું.
પ્રત્યયારિન ત્રિખાતરી કરાવનાર, કચિમુલત્વ નવ ઉપરના અર્થ.
નિશ્ચયકારક, વિશ્વાસકારક. પ્રત્યક્ ૩૦ સ્વાત્મા, પશ્ચિમ દેશ-કાળ. કચિત્ત ત્રિ વિશ્વાસ પામેલ, આપ્તહિહત્ય ગ૦ પશ્ચિમ દિશા-દેશ-કાળમાં. તેચ્છ, પ્રમાણિક, સામે ગયેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रत्ययिन्
प्रत्यानात
પ્રત્યેનું ત્રિ વિશ્વાસુ, ખાતરીવાળું, નિ- ] પ્રત્યાર્થત ત્રિ ખંડન કરેલ, તિરસ્કારેલ; શ્રયવાળું.
દૂર કરેલ, રદ કરેલ, ત્યાગ કરેલ. પ્રત્યા સ્ત્રી પૈડાંના આરઓને મજબૂત પ્રત્યા સ્થાન ને દૂર કરવું. તિરસ્કારવું, રાખવા માટે ખીલે.
ખંડન કરવું, રદ કરવું, ત્યાગ કરવું, કરિ ગુરુ શત્રુ.
જેનમતે નવમું પૂર્વ પ્રત્યર્થ go ઉત્તમ, વૈર, શત્રુતા.
પ્રત્યાથાનક જૈનોએ માનેલ ચૌદ પ્રત્યર્થન ત્રિ- શત્રુ, પ્રતિવાદી.
પૂર્વેમાંનું નવમું પૂર્વ. પ્રત્યર્પણ ન પાછું મેંપવું.
પ્રત્યાય ત્રિવ ખંડન કરવા યોગ્ય ના કર્ષિત ત્રિપાછું સેપેલ.
કહેવા યોગ્ય, તિરસ્કારવા લાયક, રદ પ્રત્યાન ૧૦ શ્રાદ્ધનું એક કર્મંગ.
કરવા લાયક. પ્રચવમર્ષ ૫૦ અનુસધાન જુઓ, વિચાર,
પ્રત્યાત ત્રિસામે આવેલ, પાછું આવેલ, મસલત.
ફરી આવેલ. અત્યાર = અતિ અધમ, અત્યંત નીચ,
પ્રત્યાતિ સ્ત્રી સામે આવવું, પાછા આ હલકું.
વવું, ફરી આવવું. પ્રત્યેનો પુત્ર સામે ઉતરવું.
કામ પુરુ ઉપરના અર્થ. કચવા ૧૦ ઉપરનો અર્થ
પ્રત્યાગમન ૧૦ પ્રત્યાતિ જુઓ. પ્રત્યવસાન ૧૦ ભજન, જમવું.
અત્યાર ૧૦ પ્રથમનું નિવાસસ્થળ. પ્રચલિત ત્રિવ ભજન કરેલ, ખાધેલ. કચાર મધ્યચી. ઘેર ઘેર, પ્રત્યેક ઘેર. પ્રત્યવસ્થા પુત્ર વ્યવહારમાં એક પ્રકારને
પ્રત્યાવિ પુત્ર છબી, ફેટ, પ્રતિમા. ઉત્તર.
પ્રત્યાદ્રિ ત્રિલ દૂર કરેલ, તિરસ્કારેલ, ખંપ્રત્યવેરોન ૧૦ ઉપરનો અર્થ.
ડન કરેલ, નિરાકરણ કરેલ. સુચવેલ, પ્રત્યવસ્થા સ્ત્રી પ્રતિપક્ષરૂપે ઉભા રહેવું તે. જણાવેલ, આજ્ઞા કરેલ. પ્રત્યવાન ન૦ ઉપરને અર્થ.
પ્રત્યારા પુત્ર નિરાકરણ, તિરસ્કાર, ખંડન, પ્રત્યાગ્ર ત્રિ. પ્રતિપક્ષરૂપે ઉભો રહેનાર. દૂર કરવું, સૂચવવું, જણાવવું, આજ્ઞા. કલ્યવાન પુત્ર સંહાર, યુદ્ધ માટે તૈયાર થ- પ્રત્યાધાન ન મસ્તક, દ્વિતીય આધા.
વેલાં સૈન્યને યુદ્ધથી અટકાવવાં તે. પ્રત્યાખાન ૫૦ એક જાતનો વાતરોગ. પ્રત્યવાય પુત્ર પાપ, વિરૂદ્ધ આચરણ. પ્રત્યાયન ૧૦પાછું આણવું,સામેથી આણવું, પ્રત્યક્ષ ર૦ આગળ પાછળનો વિચાર ફરી આણવું. કરવો તે, આટલું કર્યું છે. આટલું નથી પ્રત્યાનિષત્ ત્રિ પાછું આણવા ઈચ્છતું, કર્યું એમ લક્ષ્યમાં લેવું તે.
સામે આણવા-ફરી આણવા ઇચ્છતું, પ્રત્યક્ષ સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
પ્રત્યનિનીષા સ્ત્રી પાછું આણવાની ઈચ્છા, કલ્ચરમનું ઉ૦ ગેરૂ.
સામે આણવા-ફરી આણવાની ઈચ્છા, બરછી સ્ત્રી એક પ્રકારને રોગ. પ્રનિg ત્રિ પાછું આણવા સામે પ્રત્યસ્ત ત્રિક સામે ફેકેલ, ત્યજેલ છડેલ. આણવા–ફરી આણવા ઈચ્છનાર. પ્રત્યહમ અર્થે હમેશ, દરરોજ. પ્રત્યાનીત ત્રિપાછું આણેલ, સામે આત્યાર પુo તરવારનું માન.
ણેલ, ફરી આણેલ.
૨૪.
For Private and Personal Use Only
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रलापति
प्रत्युत्थित
અત્યાર સ્ત્રી ફરી આવવું, પાછા આવવું, | હની પાછળ બૃહ કરે તે. વૈરાગ્ય.
પ્રત્યાહાર ઉપરના અર્થ. પ્રત્યાના પુત્ર પ્રતિનિધિ.
અત્યારસ્વર પુઅસ્ત પામીને ફરી આવેલકલ્યાનાર ત્રિ. પ્રતિનિધિરૂપે કરાતું. પાછો આવેલ સૂર્ય. પ્રત્યાય ત્રિ વિશ્વાસકારક, જણાવનાર, પ્રત્યસ્થિર ત્રિ પાછું આવેલ, ફરી આવેલ.
સમજાવનાર, બોધ આપનાર. પ્રત્યાદિત ત્રિ સામે મારેલ,હઠાવેલ, હરાવેલ. પ્રત્યાયન ૧૦ બોધ આપવો, સમજાવવું, પ્રત્યાઘા મન અને ઈન્દ્રિયો વગેરેને
ખાતરી કરી આપવી, વિશ્વાસ પમાડ. વિષયોથી અટકાવવાં તે, સામેથી લેવું, ત્યારભ પુઆરંભની પાછળ આરંભ. પાછું ખેંચવું, ફરી લેવું. પ્રત્યાર્થી ર૦ ધનુર્ધારીઓની યુદ્ધવેળાની પ્રાય ત્રિ પાછું ખેંચવા યોગ્ય, બેસવાની એક રીત-વીરાસન.
સામેથી લેવા ગ્ય, રોકવા યોગ્ય. પ્રત્યાહીદ ત્રિ- ચાટેલ, સ્વાદ લીધેલ. પ્રચાર્તવ્ય ત્રિઉપરના અર્થ. પ્રત્યાવર્તન ને પાછા ફરવું, ફરી આવવું,
પ્રત્યg૦ મન-ઇન્દ્રિો વગેરેને વિષયોથી સામેથી અટકાવવું.
વારવાં તે-ગનું એક અંગ, પાણિનીય અત્યાઘુર જિ. પાછું ફરેલ, ફરી આવેલ,
વ્યાકરણની ‘ગ-૪ વગેરે સંજ્ઞા, ગ્રહણ સામે અટકાવેલ.
કરવું, સંક્ષેપ. પ્રત્યાવૃત્તિ સ્ત્રી પાછા ફરવું, ફરી આવવું, પ્રત્યાર્થ ત્રિ. પ્રચારૂસળીય જુઓ. સામે અટકાવવું.
પ્રત્યાદિત જ પાછું ખેંચેલ, ફરી લીધેલ, અત્યારે સ્ત્રી સામે આશા-ઇચ્છા, સામી
સામે લીધેલ, રેકેલ. વાંછા.
પ્રત્યે ત્રિ સામે કહેલ, ઉત્તર આપેલ, પ્રારા ત્રિ. સામે આશા-ઇચ્છા રાખ
નિરાકરણ કરેલ, ખંડન કરેલ. નાર, સામી વાંછા કરનાર,
પ્રભુજી સ્ત્રી સામે કહેવું, ઉત્તર આપવો. કશ્રાવ . કેઈને ઉદ્દેશી સંભળાવવું, પ્રત્યુત્તર ન ફરી જીવવું, સજીવન થવું, ૩ર૩ શ્રી’ એવો શબ્દ.
મરણ પછી ફરી જીવ આવવો તે. પ્રત્યાત્રા – અધ્વર્યું પ્રત્યે અમુક કોઈ પ્રત્યુષાવિત ત્રિફરી છવેલ, સજીવન થયેલ. મંત્રનું અગ્નીધ્ર સંભળાવવું,
પ્રત્યુત મર્ચન્ટ ઉલટું, વિપરીત, બીજી રીતે, પ્રત્યાગ્યાન ર૦ સાંત્વન માટે આશ્વાસન નહિ તે. આપવું, દીલાસે વગેરે.
કસુત્રોમ y૦ યુધ્ધ માટે ઉદ્યોગ, મુખ્ય અત્યારંછિત ત્રિ. અમુક વિષયને નિશ્ચય પ્રયોજન માટે અમુખ્ય પ્રજનનો આરંભ. કરેલ હોય તે, સંકલના કરેલ.
કલ્યુમ ૧૦ ઉપરને અર્થ અત્યાર સ્ત્રી સમીપપણું, ન્યાયમને અને પ્રત્યુત્ત સ્ત્રી પ્રદ્યુમ જુઓ. લૌકિક પ્રત્યક્ષજનક સંબંધ.
પ્રત્યુત્તર ૧૦ સામે ઉત્તર, જવાબ. કારત્ર ઝિ• અત્યંત સમીપ રહેલ, પ્રત્યુતરાન કેઈ આવે ત્યારે તેને માન સંબંધ પામેલ.
માટે આસન ઉપરથી સામા ઉભા થવું તે. કલ્યાણ ૩૦ સૈન્યની પાછળનો ભાગ, બ્યુ- સ્થિત ત્રિ. કેઈ આવે ત્યારે તેના
For Private and Personal Use Only
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रत्युत्पन्न
प्रयिमन
માન માટે આસન ઉપરથી સામે ઉભું
થયેલ. પ્રત્યુત્પન્ન ત્રિક પાછું ઉત્પન્ન થયેલ, ફરી
ઉપજેલ, ઉત્સુક, ઉદ્યમવાળું, ગુણેલ,
ગુણાકાર કરેલ. પ્રત્યુત્પન્ન નવ ગુણવું, ગુણાકાર. પ્રત્યુત્પન્ન જ્ઞાતિ સ્ત્રી એક પ્રકારનું ગણિત. પ્રત્યુત્પતિ શ્રી. તત્કાળને એગ્ય બુદ્ધિ,
જે સમયે જે ઘટે તે સૂઝાડનારી બુદ્ધિ. પ્રત્યુત્પન્નમતિ ત્રિ તત્કાળને યોગ્ય બુદ્ધિ
વાળું, હાજરજવાબી, પ્રતિભાશાળી. પ્રયુહાણ ૨૦ પ્રતિકૂળ ઉદાહરણ, વિરૂદ્ધ
દાખલે, ઉલટું દૃષ્ટાંત. કયુવાદિત ત્રિ. પ્રતિકૂલ દાખલે આપેલ,
વિરૂદ્ધ દષ્ટાંત કહેલ. યુવાન પુત્ર પ્રત્યુત્થાન જુઓ, સામે જવું. કયુલમન ઉપર પ્રમાણે. પ્રત્યુમની 7૦ ધોયેલાં વસ્ત્રની જેડ પ્રત્યુમનીષ ત્રિક સામે જવા ગ્ય,
સામે જઈ માન આપવા ગ્ય, પૂજ્ય. કલ્યુ ૧૦ સામે ઉદ્ધાર કરે, ગયેલું
ફરી મેળવવું. પ્રત્યુત્તર ન નીચે નમવું. પ્રત્યુતર પુ૦ સામે ઉપકાર કરે, સામે
ઉપકાર. પ્રત્યુપર ઝિવ સામે ઉપકાર કરનાર. પ્રત્યુત્ત ત્રિ. સામે ઉપકાર કરેલ. કયુપશિયા સ્ત્રી સામે ઉપકાર કરે. કયુિપણા પુત્ર સામે ઉપદેશ. કચુપર ૩૦ ગ્ય ઉપહાર-ભેટ, સામી
ભેટ. પ્રત્યુત્ત ત્રિ. વાવેલ, જડી દીધેલ. કલ્યાણ મચ્યથી છાતીમાં, છાતીવિષે. પ્રફુલ વચ્ચેથી ઉપરના અર્થ.
જુહૂ કાગડે.
પ્રભુત્વ છે ઘુવડના જેવું કઈ પક્ષી. પ્રભુષ ૩૦ પ્રાતઃકાળ, પઢિ. પ્રત્યુષણ ૨૦ ઉપરના અર્થ.. અચૂક પુત્ર પ્રભાત, સવાર, આઠ વસુમાને
એક વસુ, સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. પ્રચૂર્ ન પ્રભાત, સવાર, પ્રાતઃકાળ. જૂિ પુ. વિઘ. કર અધ્યયી પ્રત્યેક ચાએ, દરેક
ચાએ. પ્રત્યે જાય. એક એક પ્રત્યે. પ્રત્યેષુ કુ. તે નામે એક બુદ્ધ. પ્રત્યક્ષ ત્રિ. અત્યંત શત્રુ-ઘાતક. કશું ખ્યા માત્ર 40 સે પ્રસિદ્ધ થવું.
૩૦ ૩૦ શેટુ પ્રસિદ્ધ થવું એ પ્રસિહ કરવું, ફેલાવવું ૩૦ પ્રથા ૧૦ પ્રસિદ્ધ કરવું, ફેલાવવું. પ્રથમ ત્રિ. મુખ્ય, પહેલું. કથક ઉન્ન પહેલાં ઉત્પન્ન થયેલ. પ્રથમવાર ત્રિ. ઉપરના અર્થ. પ્રથમતન્ ૭૦ પહેલેથી, મુખ્યથી. પ્રથમતાં સ્ત્રી પહેલા પણું, મુખ્યપણું. પ્રથમવ 7ઉપરના અર્થ. પ્રથમવચરણ ૧૦ પહેલી વય–અવસ્થા. પ્રથમવહિન 7િપહેલી વયવાળું. પ્રથમવતિની સ્ત્રીપહેલી વયવાળી. અથવા જી. પ્રથમ પરણેલી સ્ત્રી. પ્રથમણા રૂ. અઢીસે પણ એક
પ્રકારનો દંડ. પ્રથમશુદિ સ્ત્રી અંગુઠે. કથાશ્રમ ૩૦ ૧૦ પહેલે બ્રહ્મચર્યાશ્રમ. કથા સ્ત્રી ખ્યાતિ, પ્રસિદ્ધિ. fથત ૦ પ્રસિદ્ધ, પ્રખ્યાત, ફેલાયેલ.
થત ૬૦ વિષ્ણુ, સ્વાચિષ મનુને પુત્ર. સ્થિતિ સ્ત્રી પ્રખ્યાતિ, પ્રસિદ્ધિ.
મન પુ. વિસ્તારપણું, વિશાળતા, પૂલપણું.
For Private and Personal Use Only
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
प्रथमत्
પ્રથમવત્ ત્રિ॰ વિસ્તારવાળું, વિશાળતાવાળું, સ્થૂલતાવાળુ’.
www.kobatirth.org
મિન્ પુ॰ તે નામે સ્થૂલ કાઇ પુરૂષ. પ્રથમની સ્ત્રી તે નામની સ્થૂલ કાઇ સ્ત્રી. પ્રથિી સ્ત્રી પૃથ્વી.
થિજી ત્રિ॰ અત્યંત વિશાળ, ઘણુંજ માટુ, અત્યંત સ્કુલ. થાવત્ ત્રિ ઘણું જ વિશાળ-માટુ-સ્થૂલ. પ્રથોયલી સ્ત્રી ધણી-વિશાળ-માટી સ્કૂલ સ્ત્રી. પ્રત્યુ પુ॰ વિષ્ણુ
O
પ્રથા પુ॰ પૃથુ જુઓ. પ્રર્ ત્રિ॰ ઘણું દેનાર–આપનાર.
શિળ ન॰ પોતાની જમણી બાજુ બતાવી દેવા વગેરેને પ્રણામ કરવા તે-પ્રદક્ષિણા કરવી તે.
પ્રવૃક્ષિળીરળન॰ પ્રદક્ષિણા કરવી. પ્રવૃક્ષિળીદ્યુત ત્રિ॰ પ્રદક્ષિણા કરેલ. પ્રવૃક્ષનીઋત્ય અન્ય પ્રદક્ષિણા કરીને. પ્રવૃřિળત્ ૧૦ પ્રદક્ષિણા કરવી. પ્રત્ત ત્રિ॰ ઘણું આપેલ.
પ્રવૃ પુ ભાંગવું, ચીરવું, કડવું, બાણુ, સ્ત્રીએના એક ચેાનિરાગ,
પ્રીન્દ્ર ત્રિ॰ દર્શાવનાર બતાવનાર, સમ
જાવનાર.
પ્રાન ન દેખાડવું, બતાવવું. પ્રણિત ત્રિ॰ દર્શાવેલ, બતાવેલ.
પ્રત્ન પુ॰ બાણ. મ પુરુ ઘણાજ તાપ.
પ્રદ્ઘત્રિ ઘણું જ તપાવનાર, ધણુંજ દુ:ખ દેનાર.
પ્રગ્ન્ય પુ॰ દાવાગ્નિ-દાવાનળ. પ્રા સ્રી ઘણુંજ દાન, મોટુ દાન. પ્રવૃત્તિ ન॰ માટું દાન, દાન. પ્રાચિન ત્રિ॰ દાન દેનાર, મારું દાન
આપનાર.
૬૮
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रदोष
કવિ ત્રિ॰ ઉપરના અ. પ્રવિધ ત્રિ॰ ચોપડેલ, ખરડેલ, લીપેલ. પ્રવિધ 7 ઘીમાં તળેલું મસાલા નાખેલું માંસ.
પ્રવૃિ ત્રિ॰ અત્યંત પ્રકાશતું, પૂરાણું, ાનું. પ્રવૃિ સ્ત્રી મોટો દિવસ, આગલા દિવસ, શ્રેષ્ઠ દિવસ.
પ્રતિ શ્રી॰ વિદિશા, બે દિશાએ વચ્ચેની દિશા-ખૂણા.
પ્રીપ પુ॰ દીવા.
પ્રોપન ન દીપાવવું, પ્રકટ કરવું, પ્રકાશ
કરવી.
પ્રીન પુ॰ એક પ્રકારનું સ્થાવર ઝેર. કોપન ત્રિ॰ દીપાવનાર, પ્રકટ કરનાર,
પ્રકાશક.
પ્રટ્રીપીય ત્રિ॰ દીવાના હિતનું, દીવાના ઉપયાગનું.
For Private and Personal Use Only
પ્રીન્ન ત્રિ॰ દીપેલ, પ્રકટ કરેલ, પ્રકાશેલ. પ્રીતિ સ્ત્રી દીપ્તી, પ્રકાશ, તેજ, કાંતિ. પ્રદ્દીપ્તિમત્ત્ર કાંતિવાળું, તેજવાળુ, પ્રકાશવાળુ,
પ્રવીન્ય ત્રિ પ્રતીપીચ જુએ. મદુરૢ ત્રિ અત્યંત દોહનાર. પ્રચ ત્રિ દેવા યાગ્ય, આપવા યાગ્ય. પ્રવેરા જુ॰ અમુક એક ભાગ, સ્થાન, ભીત,
તર્જની અને અંગુઠાની પહેાળાઇનું માપ. પ્રવેરાન ૧૦ રાજા વગેરેને ધરવામાં આવતી ભેટ, ઉપદેશ.
મહેરાની સ્રી તર્જની આંગળી. પ્રવેશથ ત્રિ પ્રદેશમાં રહેનાર. પ્રત્યેશિની સ્ત્રી પ્રદેશની જુઓ. દેદ પુ॰ લેપ, ગુમડા વગેરે ઉપર લેપ લગાવવામાં આવે છે તે, લીપવું. પ્રજ્ઞેષ ૩૦ રાત્રિના આરંભને પ્રથમ ભાગ, મોટા દોષ.
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रदोषक
१८९
प्रपक्ष
કોષ ત્રિ, રાત્રિના આરંભના પ્રથમ
ભાગમાં હેનાર-થનાર. ઘુ ઉચ્ચ આકાશ સંબંધી, પરલોકસંબંધી. કપુર ૩૦ કામદેવ, શ્રીકૃષ્ણને રુકિમણીમાં
ઉત્પન્ન થયેલ પુત્ર, મનુને એક પુત્ર, વૈષ્ણવ આગમમાં કહેલ ચતુર્વ્યૂહાત્મક વિષ્ણુનો એક અંશ. ક ત્રિ. મોટા દિવસવાળું શ્રેષ્ઠ દિવસવાળું. પ્રદ્યોત પુત્ર કિરણ, તે નામે એક યક્ષ,
પ્રકાશ. અદ્યતન ત્રિ પ્રકાશમાન, પ્રકાશનું.. કળતા પુ. સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. ગત ૨૦ દીપ્તિ, તેજ, કાંતિ. કદ્રવ ૫૦ પલાયન, નાસી જવું તે. પ્રવિન ત્રિવે નાસી જવાના સ્વભાવવાળુ. કાળા ત્રિ. ખરાબ ગતિને પામેલ, અંત્ય
અવસ્થા પામેલ. ઝાવ ૩૦ દ્રિવે જુઓ. પ્રકાવિન ત્રિપ્રવિન જુઓ. પ્રકાર ૧૦ બારણના છેડાને ભાગ. િત્રિક અત્યંત ટૅપ કરનાર, શત્રુ પ્રષિદ્ ત્રિવ અત્યંત ટૅપ કરતું, શ. પ્રy ત્રિઅત્યંત ઠેષ કરનાર, શત્રુ. કઇ ત્રિ. અત્યંત ધારણ કરનાર, ઘણુંજ
પિષણ કરનાર. gધન નવ યુદ્ધ.
ધન ત્રિપુષ્કળ ધનવાળું. પ્રધાન ૧૦ ધમવું. કર્ષિત ત્રિ. પરાભવ પમાડેલ, હરાવેલ,
અભિમાની, ગર્વિષ્ઠ, નિર્લજ્જ, કથા સ્ત્રી નિધાન, મૂકવું, સ્થાપવું, દક્ષની
પુત્રી-કશ્યપની એક પની. પ્રધાન ૧૦ સાંખ્યમતસિદ્ધ પ્રકૃતિ, બુદ્ધિતત્વ,
પરમાત્મા. પ્રધાન ત્રિ મુખ્ય છે.
પ્રધાન પુત્ર રાજાને પ્રધાનમંત્રી,સેનાપતિનો
અધ્યક્ષ. પ્રધાનતા સ્ત્રી પ્રધાનપણું, મુખ્યપણું,
શ્રેષ્ઠપણું. પ્રધાનત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ. પ્રધાનધાતુ પુત્ર મુખ્ય ધાતુ-વીર્ય. ય પુરથનાભિ-રથના પૈડાંનાં લાકડાં જેના આધારે રહે છે તે. મિveટ ૧૦ રથનાભિને ઘેરાવ. થી ત્રિ. શ્રેષ્ઠ બુદ્ધિવાળું, મહાબુદ્ધિમાન,
અત્યંત ધ્યાન કરનાર. પ્રવૃત્તિ ત્રિ. તપાવેલ, સંતોષ પામેલ. કપૂપિતા સ્ત્રી તપાવેલી, સંતોષ પામેલી,
સૂર્યને જવાની દિશા. વૃષ્ટ ત્રિ, વર્ધિત જુઓ. ધ્યાન ન ઉત્કૃષ્ટ ધ્યાન, ખૂબ વિચાર કરવો તે, ધ્યાન ધરવું. વંશ પુત્ર વિનાશ, નાશ, સાંખ્યમતે
અતીતાવસ્થા. પ્રવૃત્તિ ત્રિ. નાશવાળું, નાશવંત. અધ્યયત ત્રિ. શબ્દ કરતું, અવાજ કરતું અશ્વત ત્રિ. નાશ પામેલ, ગયેલું, વીતેલું,
ખેવાઈ ગયેલ, અશ્વત ઉ૦ એક પ્રકારના મંત્ર. કનકૂ૫૦ પુત્રનો પુત્ર. કનર્તન ૧૦ નાચવું, નાચ. ના ર૦ અત્યંત શબ્દ કરનાર, મોટી
ગર્જના કરનાર. પ્રાઇ ત્રિ નાશ પામેલ, નાસી ગયેલ,
બેવાઈ ગયેલ. કનવિનય ત્રિવિનય વગરનું, અવિનયી. અનાયક ત્રિ. મેટા નાયકવાળું, શ્રેષ્ઠ નેતા
વાળું. નિઘાતન વધ, હિંસા, મારવું તે. અપક્ષ ૩૦ પક્ષને અગ્ર ભાગ.
For Private and Personal Use Only
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કિપણ
કથા
વિનાશ.
બપશ પુત્ર વિસ્તાર, ફેલાવ, વિપરીત પણું પાવવા પુરપક્ષી. છેતરવું, સંસાર, માયા, કપટ.
vપાના સાકર-મરી વગેરે નાખેલ પ્રપતિ ત્રિ. વિસ્તારેલ, ફેલાવેલ, ઠગેલ, એક જાતનું પીણું–શરબત. છેતરેલ, સંપાદન કરેલ.
કાનીય રૂ પીવા ગ્ય. પતન ન પડવું, અત્યંત પડવું, મરણ, પ્રાપૂરનોય ત્રિ. જેનું પ્રયોજન પ્રપા
પરબ પૂરણું કરવાનું-ભરવાનું હોય તે. પતનીય ત્રિક પ્રપાતનું સાધન.
પ્રાચિ ત્રિપાન કરનાર, પીનાર, રક્ષણ પતિત ત્રિપડેલ.
કરનાર, vપા પુત્ર મોટો માર્ગ શ્રેષ્ઠ માર્ગ
કવન નતે નામે એક વન–જાનારા. પ્રપથ ત્રિ-મેટા માર્ગવાળું, શ્રેષ્ઠ માર્ગવાળું. પિતામહું ૩૦ પિતાના પિતાના પિતા, પષ્ય ત્રિો અત્યંત હિતકારક,
દાદાનો બાપ. પડ્યા શ્રી હરડે.
પિતામહ શ્રી દાદીની મા. પર ન પગનો આગલે ભાગફણે. પ્રત્યે સ. ઉત્તરાયણ. પ્રવીન ત્રિ, પગના આગલા ભાગ સુધી પિત્ત ત્રિ. પડવા ઈચ્છતું. પહોંચનાર.
પત્યુ ઝિ૦ પડવા ઈચ્છનાર. પ્રપન્ન ત્રિશરણે આવેલ.
Tycle go uપનાર જુઓ. પસાર ૩૦ વમર્વ વૃક્ષ-જે દાદરના રોગનો પુનઃ ૩૦ નીચેને શબ્દ જુઓ. નાશ કરે છે.
vપુત્રા સ્ત્રી, ધમાસો વનસ્પતિ. કપ ત્રિ, પાંદડાં પડી ગયેલ ઝાડ વગેરે. પુજાટ ૩૦ પ્રપન્નાહ જુઓ. પ્રપાન ન પલાયન કરવું, નાસી જવું. પુજા ઉ૦ ઉપર શબ્દ જુઓ. કપઢારિત ત્રિનાસી ગયેલ.
પુના ઉ૦ ઉપર પ્રમાણે. પ્રાચિન ત્રિ. નાસી જનાર.
કપૂર ત્રિ. અત્યંત પૂર્ણ કરનાર–ભરનાર, પ્રપવા શુદ્ધ કરવું, પવિત્ર કરવું, સાફ સારી રીતે ભરનાર. કરવું.
પૂ. ૧૦ પૂરણ કરવું, ભરવું, બાણ vgવાય ત્રિ. શુદ્ધ કરવા યોગ્ય, પવિત્ર મારવા માટે ધનુષની દેરી ખેંચવી તે. કરવા યોગ્ય, સાફ કરવા લાયક.
પૂવિ શ્રીભોરીંગણ વનસ્પતિ પનીર ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
પૂર્વ ઉ૦ પરમેશ્વર. કા સ્ત્રી પાનીયશાલા-પાણું રાખવાનું અપૂર્વ ૩૦ વિ૦ પરમેશ્વરરૂપે ધ્યાન સ્થળ, પરબ.
કરવા યોગ્ય બે અશ્વિનીકુમાર. પાઇજ ૩૦ વેદના અધ્યાયને અમુક અંશ, પ્રહરીજા પુત્ર એક જાતની સુપ વનસ્પતિશ્રૌત્રગ્રંથને અમુક અંશ.
પુરી. પ્રપનિ પુત્ર હાથને નીચલો ભાગ, હથેળી. પ્રપૌહાવાદ ૪૦ વૈદ્યકશ્રસિદ્ધ એક - પ્રપતિ પુત્ર કાંઠા વગરનું, નિરાધાર, પર્વતને ષધરૂપ તેલ. નિરાધાર ટેકરે, ઝરણું, કાંઠે, મવન્ટ પ્રપોઝ છોકરાના છોકરાનો છોકરો. જુઓ, પડવું તે.
કરી સ્ત્રી છોકરાના છોકરાની છોકરી. પાથ પુત્ર માર્ગ, રસ્તા,
પ્રસ્થાન ત્રિવે ઝાડું, સ્થલ, લક
For Private and Personal Use Only
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रकर्व
प्रमविष्णु
પર્વ ત્રિ. શ્રેષ્ઠ ગતિવાળું. વિ શ્રી. શ્રેષ્ઠ નિતંબવાળી સ્ત્રી. કુહા કિ પ્રફુલ–વિકસ્વર,ખલેલ વિકસેલ. પુર્ણ ત્રિ. ઉપરના અર્થ. પુ ત્ર ત્રિ વિકરવર નેત્રવાળું, પ્રફુલ્લા
નેત્રવાળું. અન્ય સંદર્ભ ગ્રંથ વગેરેની રચના,
અખંડ કામ. વસ્થાપના જીવ થેડી સાચી ઘણે ભાગે
ખોટી કથા-વાર્તાકાદંબરી વગેરે નોવેલ. કવચન ન બાંધવું, રચવું, ગુંથવું. કવર્દ ત્રિ. પ્રધાન, મુખ્ય, શ્રેષ્ઠ. પ્રઢ ત્રિ- અત્યંત બળવાન. કવર ૧૦ પલ્લવ, કુંપળ. પ્રવઢતા સ્ત્રી અત્યંત બળવાનપણું. પ્ર ત્વ ૧૦ ઉપરને અર્થ. પ્રવઠા શ્રી. એક જાતની વેલ. કવિ શ્રી. રસ્કિા જુઓ, પ્રવાહિલી સ્ત્રી હેસ્ટિા જુઓ. પ્રવેદ્દી સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ પ્રવાહ નવપલ્લવ, કુંપળ, વીણાને દાંડે. પ્રાપુએક જાતનું રત્ન-પ્રવાસ-પરવાળું. પ્રવટિયા પુત્ર તે નામે એક યક્ષ. કાઢhઠ રક્તચંદન. પ્રવાહવત્ ત્રિ. કુંપળવાળું, નવપલ્લવવાળું. વટામિન ૫૦ રાતે અમન્તક વૃક્ષ. પ્રવાહિલ પુછે નવસાવા-એક જાતનું શાક. વાડું રૂબાહુનું મૂળ. પ્રથા સમકાળ, ઉંચું, ઉચે. કવાદુલામ્ મચ૦ ઉપરના અર્થ. પ્રવુત્રિ જાગેલ, બોધ પામેલ, વિદ્વાન,
પંડિત, જ્ઞાની, ખીલેલું ફૂલ વગેરે. કવુ પુછ ભાગવતધર્મપ્રધાન ઋષભદેવને
એક પુત્ર. કોષ પુ. જાગવું, યથાર્થજ્ઞાન, વિકાસ,
ખીલવું તે.
ધન ન ઉપરના અર્થ, સારી રીતે જગાડવું, દીપવવું, પ્રથમની સુગંધ ઓછી થતાં ફરી સુગંધ લાવવા માટે કેઈ વ્યાપાર કરવો તે. કોની સ્ત્રી કાર્તિક સુદ અગીઆરશ. પ્રોધિત ત્રિ. બોધ પમાડેલ, જગાડેલ,
ઉપદેશેલ, સમજાવેલ, ખીલવેલ. કૉપિતા સ્ત્રી એક અતિજાતિ. બોધિની સ્ત્રી પ્રકોની જુઓ. કજ ત્રિ. કાંતિવાળ, તેજસ્વી. કમ પુત્ર વિનાશ, નાશ, ભાંગી પડવું તે. પ્રભાસન પુ. વાયુ, મેટે વાય. મક પુ. લીંબડાનું ઝાડ. ક્રમ પુઉપરને અર્થ. કમજ ૧૦ પંદર અક્ષરના ચરણવાળો છંદ. પ્રમદા સ્ત્રી એક જાતની વેલ. મર્મન પુત્ર યજ્ઞ. મન • અત્યંત સંપાદન કરવું. કમર પ્રથમનું પ્રકાશસ્થાન, પહેલાનું ઉત્પત્તિસ્થાન, બીજા પ્રકારે અથવા બીજેથી સિદ્ધ થયેલી વસ્તુનું પ્રથમ પ્રાપ્તિ સ્થાન, મૂળ, જન્મનો હેતુ, જન્મ, તે નામે એક મુનિ, સાઠ વર્ષો પૈકી એક વર્ષ, વિષ્ણુ, પરાક્રમ. મન ઉત્પન્ન થવું, જન્મવું, સમર્થ
થવું હોવું. કમરનોય ત્રિ હોવા લાયક થવા લાયક,
ઉત્પન્ન થવા યોગ્ય, જન્મવા ગ્ય. કમવાર પુત્ર પ્રભવ વગેરે સાઠ સંવત્સર. કવિતવ્ય ત્રિ. કમવનીચ જુઓ. કવિ ત્રિ- હોનાર, થનાર, ઉત્પન્ન
થનાર, પરાક્રમી. કવિણુ ત્રિ પ્રભાવશીલ, ઉત્પન્ન થનાર,
હોનાર, થનાર. પ્રતિcણુ પુરુ વિષ્ણુ.
For Private and Personal Use Only
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रभविष्णुता
१९२
प्रभूवन्
મવિsચ્છતા સ્ત્રી પ્રભાવશીલપણું, હેના- ! રાજાની પત્ની-વિદર્ભ રાજની પુત્રી, ૨૫ણું, ઉત્પન્ન થનારપણું.
મણિ” નામના ઓગણીસમા ભૂતકમવિભુત્વ ન. ઉપરના અર્થ.
કાળના જૈન તીર્થકરની માતા, ગણપ્રભવ્ય ત્રિપ્રમવનીચ જુઓ.
દેવેની વીણા, તેર અક્ષરના ચરણવાળા પ્રમ શ્રી દીપ્તિ, કાંતિ, તેજ, કુબેરની એક છંદ. નગરી, દુર્ગા દેવી, સૂર્યની એક પત્ની, પ્રમાઘ પુ. આઠ વસુઓમાંને એક વસુ. સ્વભંનુની એક કન્યા-નહુષની માતા, તે અમાપ ત્રિ. ખૂબ બોલનાર, ભાષણ કરનાર, નામે એક અપ્સરા, તે નામે એક ગોપી. પ્રમાણ ત્રિ અત્યંત તેજસ્વી, ઘણીજ કાંકમર પુ. સૂર્ય, અગ્નિ, ચંદ્ર, સમુદ્ર, - તિવાળું.
આકડાનું ઝાડ, તે નામે એક મીમાંસક, પ્રમાણ છે તે નામના એક જૈન ગણધર, અત્રિના વંશનો એક મુનિ, કુશદ્વીપમાં
કાર્તિકસ્વામીને અનુચર એક ગણ, તે આવેલો એક ખંડ, આઠમા મવંતરને
નામે એક ઋષિ, તે નામે એક વસુ એક દેવગણ, કપૂર, ચિત્રાનું ઝાડ.
આઠમા મવંતરને એક દેવગણ, તે નામે અમીદ પુપતંગીયું
એક તીર્થ–સોમતીર્થ–પ્રભાસક્ષેત્ર પ્રમાણ ત્રિક ભાગ પાડનાર, ભાંગનાર,ફોડનાર. પ્રમાણભૂત પુ• પરમેશ્વર, રૂદ્ર. ઘમાસન પુત્ર સરગવાનું ઝાડ.
મિત્ર ત્રિવ અત્યંત ભેદેલ, ચીરી નાખેલ. કમત ૧૦ પ્રાતઃકાળ, સવાર.
પ્રમx g૦ મદ ઝરતે હાથી. પ્રભાત ત્રિપ્રભાવાળું, કાંતિવાળું.
મુ ૬૦ ત્રિસ્વામી, શેઠ, કાર્ય કરવાની કમર પુતે નામે એક વસુ.
શક્તિવાળું, સમર્થ, કૃપા તથા શિક્ષા મતિ ૧૦ પ્રાતઃકાળ, સવાર.
કરવામાં સમર્થ. માતીર્થ ૧૦ તે નામે એક તીર્થ. મુ ૬૦ વિષ્ણુ, આઠમા મવંતરનો એક માતર પુછે તે નામે એક નાગ.
દેવગણ. કમાન ૧૦ દીપ્તિ, તેજ, કાંતિ.
કમુતા સ્ત્રી, શેઠાઈ, સામર્થ્ય, શક્તિ. ભાવ ઉ૦ રાજાઓનું કોષ તથા દંડનું તેજ,
પ્રભુત્વ તૈ૦ ઉપરના અર્થ. તેજ, સામર્થ્ય, પરાક્રમ, શકિત, શાંતિ,
કમુત્વાક્ષેપ તે નામે એક અર્થાલંકાર. ઉદ્દભવ, ઉત્પત્તિ, તે નામે એક વસુ,
મુમ ત્રિ સ્વામીભક્ત, શેઠ ઉપર પ્રેમ સૂર્યને એક પુત્ર.
રાખનાર નોકર-સેવક.
મુમ પુત્ર કુળવાન ઉત્તમ ઘોડો. કમાવા ત્રિ, પ્રભાવથી ઉત્પન્ન થનાર.
ભૂત ત્રિપુષ્કળ, ઘણું, ઉત્પન્ન થયેલ, પ્રમાવા ન૦ ખજાનો તથા સૈન્યબળથી
ઉન્નત, ઉંચું. ઉત્પન્ન થનારું રાજાઓનું તેજ.
ભૂત ત્રિપુષ્કળ બળ વગેરેથી યુક્ત. પ્રમાત્રિ કાંતિવાળું, તેજવાળું, તેજસ્વી.
ભૂતતા સ્ત્રી પુષ્કળપણુ ઘણાપણું ઉત્પત્તિ, અમાવતી સ્ત્રી, વજનાભ અસુરની એક * ઉંચાઇ. કન્યા, તે નામે એક તાપસી, કાર્તિક ભૂતત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ. સ્વામીની અનુચર એક માતૃકા, અંગ પ્રભૂતિ સ્ત્રી સારી રીતે થવું, અત્યંત હેવું. દેશના રાજા ચિત્રરથની પત્ની, મસ્ત- | મૂવન ત્રિ- સામર્થ્યવાળું, શક્તિવાળું.
For Private and Personal Use Only
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પુત્ર.
प्रभूवरी
१९३
प्रमाणतस् મૂવી સ્ત્રી સામર્થ્યવાળી.
અમથાધિપ પુત્ર શિવ. મૂળુ ત્રિ પ્રભાવશીલ, પ્રભાવશાળી, પ્રમથી પુછે તે નામે એક નરક. સમર્થ, શક્તિવાળું.
મથિત ત્રિ. મથેલ, મથી નાખેલ, વલોવેલ. મૃતિ ઝગતે સમય-દેશ-કાળથી આરંભીને. મથત ૧૦ પાણી નહિ નાખેલી છાશકબૂથ ત્રિસારી રીતે ભરણપોષણ કરનાર દહીંનુ ઘોરવું. મેર ૫૦ પ્રકાર, વિશેષ, ભેદ, તફાવત. પ્રમ ૫૦ હર્ષ, તે નામે એક દૈત્ય, ત્રીજ મેશ્વર પુછે તે નામે એક તીર્થ.
મવંતરનો એક સપ્તર્ષિ. gબંધુ ૩૦ એક જાતને નાકનો રોગ. પ્રમઃ ર૦ ધંતુરાનું ફળ. કg fa૦ ભ્રષ્ટ, બ્રશવાળું, પડી ગયેલ. પ્રમઃ ત્રિવ પ્રમત્ત જુઓ.
જઈ ન શિખામાં લટકતી માળા. પ્રમ પુરુ પરલોકને નહિ માનનારો એક પ્રમાર ૩૮ વ્યાજવટાનો ધંધો કરનારને જાતને નાસ્તિક.
ગમન ૧૦ નીચે અર્થ. ગમન ગમન કરવું, જવું.
પ્રમશાનનન રાજાઓના જનાનખાનાને ત્રિગમન, કરેલ, ગયેલ.
બગીચો. કમાન્ ત્રિ. ઉદાર મનવાળું, શ્રેષ્ઠ મન- |
પ્રમવા સ્ત્રી શ્રેષ્ઠ સ્ત્રી, મદમાતી સ્ત્રી, અવાળું હર્ષવાળું.
ગીઆર અક્ષરના ચરણવાળો એક છંદ,
કન્યા રાશિ. પ્રમતિ પશ્ચિમ દિશાના રાજા સુનયને પુરોહિત કશ્યપવંશનો એક ઋષિ, અવન
પ્રમાાનના ૧૦ પ્રમાાન જુઓ. ઋષિને એક પુત્ર, પૃસમદ ઋષિના
પ્રવઘર ર૦ ઉપર પ્રમાણે. વંશના વાગિન્દ્ર ઋષિને એક પુત્ર, નગ
પ્રતિની સ્ત્રી, એક જાતની ઔષધિ. રાજાને પુત્ર એક રાજા, તેના વંશનો
અમદા સ્ત્રી શુનક ઋષિની માતા-રફની
ભાયો. વસંપ્રીતિનો પુત્ર એક રાજા,
પ્રમનદ્ ત્રિ. પ્રમળ જુઓ. પ્રતિ ત્રિશ્રેષ્ઠ બુદ્ધિવાળું ઉત્તમ બુદ્ધિવાળું.
કમળ્યું પુત્ર પ્રિયવ્રત વંશના વિરવતનો પુત્ર પ્રમત્ત ત્રિ પ્રમાદી, કર્તવ્યમાં અકર્તવ્યની
એક રાજા. બુદ્ધિથી તથા અકર્તવ્યમાં કર્તવ્યની બુ
પ્રય પુત્ર વધ, માર, મારી નાખવું તે. દ્ધિથી કર્મમાં સાવધાન નહિ તે, સંધ્યા
પ્રમજુ ત્રિ. મારી નાખનાર, વધ કરનાર. વગેરે કમ નહિ કરનાર, ગાફલ, કાળજી
અમન ત્રિઅત્યંત મર્દન કરનાર. વિનાનું, ગાંડું, પાગલ.
અમન પુછે તે નામે એક દૈત્ય, વિષ્ણુ. મત્તા ન૦ પ્રમત્તે ગાયેલું ગીત.
માં સ્ત્રી યથાર્થ જ્ઞાન, ભ્રાંતિરહિત જ્ઞાન, પ્રમશ ૫૦ તે નામે ધૃતરાષ્ટ્રને એક પુત્ર,
પ્રમાણ ૨૦ પ્રમારૂપ જ્ઞાન, અનુભવજ્ઞાન, ૧. શિવને એક પારિવદ.
સાબીતી, પુરાવો, વિષ્ણુ પ્રમાણ, અમુક મથન ને મથવું, મથી નાખવું, વવવું, માપ, હેતુ, પરિણામ, પ્રમિતિકરણ ચક્ષુ વધ, નાશ, કલેશ પમાડવા.
વગેરે. રાજસ્થાન ૩૦ શિવ
પ્રમાઈ ત્રિ. માપનાર, પ્રમાણ કરનાર. કથા સ્ત્રી હરડે.
પ્રમruત બચ્ચ૦ પ્રમાણથી, ૨૫
For Private and Personal Use Only
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रमाणपुरुष
પ્રમાણપુરા નુ પ્રમાણિક પુરૂષ, તટસ્થ | પ્રમાનિ સાઠ સંવત્સરોમાને સંવત્સર. માણસ, પંચ..
પ્રમાણ ૧૦ પ્રમાદપણું. પ્રમાdવધતાઈવ પુત્ર તે નામે એક તક.
પ્રમાઘત અચ૦ પ્રમાદથી. પ્રમાણભૂત ત્રિ. પ્રમાણરૂપ.
પ્રમાપ ન મારવું, મારી નાખવું. પ્રમાણચન્દ્ર ત્રિ પ્રમાણ કરતું, પ્રમાણને પ્રમાપન ૧૦ ઉપરના અર્થ. ' માનતું–કબૂલ કરતું
પ્રમાણુ ત્રિભરણ પામવાના સ્વભાવવાળું, પ્રમાણમા પુત્ર પ્રમાણન અભાવ, પુરા- મિત ત્રિ. જાણેલ, માપેલ, પ્રથમ નક્કી વાનું નહિ હોવાપણું.
કરેલ, પ્રથમ ધારેલ. પ્રભાવિ ત્રિ પ્રમાણસિદ્ધ, પરિમાણના મિતાક્ષર સ્ત્રી તે નામે મુહૂર્ત ચિન્તાભેદવાળું.
મણિ ગ્રંથની ટીકા, બાર અક્ષરના ચરપ્રમાણ સ્ત્રી આઠ અક્ષરના ચરણવાળે ણવાળો એક છંદ. એક છંદ.
મિતિ સ્ત્રી પ્રમાં જુઓ, માપ, તાપવું. પ્રમામદ પુત્ર માતાના પિતાનો પિતા.
પ્રમીઢ ત્રિ-મૂતરેલ, પેસાબ કરેલ, ઘાટું, ઘટ્ટમાતાની સ્ત્રી માતાના પિતાની માતા, પ્રમી પુ. મેધ.
માતાના પિતાના પિતાની પત્ની. મત ત્રિ• મરેલ, મરણ પામેલ. પ્રમ ત્રિ પ્રમાજ્ઞાન કરનાર, અનુભવ
પુયજ્ઞમાટે હણેલ પશુ. જ્ઞાન કરનાર.
અમદા સ્ત્રી તંદ્રા, ઘેન. અમાત્ય ન ઝમાં જુઓ.
પ્રમુણ ૧૦ શ્રેષ્ઠ આરંભ, સારો પ્રારંભ, વગેરે. નાથ go વધ કરે, મારી નાખવું, મથી
પ્રમુણ ત્રિ. પ્રથમ, પ્રધાન, મુખ્ય, માન્ય, નાખવું, બલાત્કારે હરી લેવું-ઝુટવી લેવું,
શ્રેષ્ઠ વગેરે. પીડવું, દુઃખ દેવું, કાર્તિકસ્વામીને એક
પ્રમુણ ૩૦ સમૂહ, પુન્નાગ વૃક્ષ. અનુચર, શિવને પારિષદ પ્રમથગણ, ધૃત
પ્રમુલતા સ્ત્રી પ્રમુખપણું, મુખ્યપણું, રાષ્ટ્રને એક પુત્ર.
શ્રેષપણું વગેરે. પ્રાચિન ત્રિમથી નાખનાર, મારી ના
પ્રમુવત્વ ન ઉપરના અર્થ. ખનાર, બલાત્કારે હરી લેનાર, ઝુંટવી
કમુર ૩૦ તે નામને એક ઋષિ. લેનાર, પીડનાર, દુઃખ દેનાર.
કસુર ત્રિ. સારી રીતે મૂકનાર, છેડનાર, પ્રાચિન પુછે તે નામે એક રાક્ષસ.
અત્યંત મૂકનાર. પ્રમાથિની સ્ત્રી તે નામે એક અપ્સરા. મુવુ તે નામે એક ઋષિ પ્રઃ પુત્ર ભૂલ, ચૂક, ગફલત, કર્તવ્ય-અ- પ્રમુ૬ ત્રિ- હર્ષ પામેલ, હર્ષવાળું આનંદી. કર્તવ્યનું ભાન નહિ તે.
પ્રમુ૬ ૩૦ તે નામે એક દેવ. રમત અગ્ર ભૂલથી, ચૂકથી, ગફલતથી, કયુ સ્ત્રી અત્યંત હર્ષ, ઘણે આનંદ. કર્તા–અર્તવ્યના અજ્ઞાનથી.
પ્રમુકિત ત્રિ- હર્ષ પામેલ. * પ્રભાવિ ત્રિ પ્રમાદી, નિત્ય પ્રમાદવાળું. પ્રતિવના સ્ત્રી હર્ષ પામેલા મુખવાળી, પ્રમાદ્રિ સ્ત્રી પ્રમાદિ સ્ત્રી, જેનું કન્યાત્વ તે નામે એક છંદ. નાશ પામ્યું હોય તેવી છોકરી.
મૂઢ ત્રિમેહ પામેલ, મુંઝાયેલ, મૂર્ખ પ્રમાવિન ત્રિ નિત્ય પ્રમાદવાળું. | અજ્ઞાની.
For Private and Personal Use Only
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रमूढसंक्ष
'प्रयापण
| n
કબૂતરંશ ત્રિ. ઉપરના અર્થ. અમૃા મળ્યુઘણાં મૃગલાંવાળું. પ્રવૃત્ત ખેતીરૂપ આજીવિકા ઉપાય-ખેતી. પ્રવૃg f૦ સાફ કરેલ, શુદ્ધ કરેલ. રિત ત્રિઘી-તેલ વગેરેથી ચીકણું. ર ત્રિા માપવા ગ્ય, પ્રમાઝાન વિષય પદાર્થ, અનુમાન કરવા યોગ્ય, અવધારણનિશ્ચય કરવા યોગ્ય.
પુત્ર તે નામે એક રોગ-પરમીયો. દિન ત્રિ, પ્રમેહ રેગવાળું. પોવન ને સારી રીતે મૂકવું–છેડવું,
અત્યંત મૂકવું–છોડવું. પ્રમોદ ત્રિક મૂકવાનું સાધન. પ્રમોર સ્ત્રી એક વનસ્પતિ-જો . કમો પુત્ર હર્ષ, આનંદ, કાર્તિકસ્વામીને
એક અનુચર, તે નામની મુખ્ય સિદ્ધિ. કમર ત્રિ. અત્યંત હર્ષ–આનંદવાળું. પ્રમોન ત્રિ- હર્ષકારક, આનંદકારક, નોન ર૦ હર્ષ પામેવો, આનંદ પામે. પ્રોવિન પુત્ર વિષ્ણુ. પ્રતિ ત્રિ- હર્ષ પામેલ, આનંદ પામેલ. કવિ ત્રિ- હર્ષવાળું, આનંદી, હર્ષજનક,
આનંદજનક. ઘરની સ્ત્રી, જિંધીની વૃક્ષ. પ્રમોદ ૩૦ અત્યંત મેહ, મૂંઝવણ, મૂચ્છ. પ્રમોદન ૧૦ મેહક, મેહ ઉપજાવનાર,
મેહનું સાધન, તે નામે એક અસ્ત્ર
મોહનાસ્ત્ર. પ્રમોદન ત્રિમેહજનક, મેહ ઉપજાવનાર. કરન્સી સ્ત્રી તે નામે એક અપ્સરા. કોરા શ્રીતે નામે એક અપ્સરા. પ્રયત્ન નિ દેતું, આપતું. કશું ત્રિઅધ્વર્યું. કય ત્રિપવિત્ર, સંયમ, નિયમશીલ, પ્રયત્નવાળું, દીધેલ, આપેલ.
પ્રયત્ન પુત્ર પ્રયાસ, મહેનત, યત્ન, ઉદ્યોગ,
વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ પ્રયત્ન. પ્રયત્નત મધ્ય પ્રયત્નથી, ઉદ્યોગથી. પ્રયત્નવત્ ત્રિ પ્રયત્નવાળું. પ્રયત્નશિલ્ય ૧૦ પ્રયત્ન કરવામાં શિથિ
લપણું. પ્રયન્ત ત્રિ. અત્યંત નિયમમાં રાખનાર,
દાન કરનાર, આપનાર. પ્રથમ્ ૧૦ અન્ન, અનાજ.
રસ્ત ત્રિ. પ્રયાસથી કરેલ, યત્નથી કરેલ. પ્રતિ ૧૦ યત્નથી સંસ્કારયુક્ત કરેલ–
સુધારેલ શાક. કયા પુo R૦ ગંગા અને યમુનાના સમાગમસ્થળરૂપ તીર્થ પ્રયાગ-હાલનું
અહલાબાદ. કયા પુ. ઈન્દ્ર, ઘોડે, શ્રેષ્ઠ ય. કથા કિ શ્રેષ્ઠ યજ્ઞવાળું. प्रयागमय पु... પ્રથriા પુત્ર પ્રયાગના માહાસ્ય વગેરેનું
પ્રતિપાદન કરનાર એક ગ્રંથ. પ્રય પુત્ર દર્શ પર્ણમાસ વગેરેના અંગરૂપ
એક યાગ. કથાવત્ ફ પ્રયાજરૂપ પાંચ કર્મભેદવાળો
પ્રધાન યોગ-દર્શ વગેરે. પ્રથા ગમન, પ્રસ્થાન, શહેર-ગામ વગેરેથી બહાર જવું તે, દૂર ગમન, સૈન્યની
કૂચ, મરણ. પ્રથા ન૦ ઉપરના અર્થ. પ્રાઇવેટ પુ. જવાનો સમય, સૈન્યની
કૂચને વખત, મરણકાળ, પ્રયાણ કરી
ગયેલ, પ્રયાસથી પ્રાપ્ત કરેલ. પ્રતિ ત્રિ. અત્યંત જનાર, સારી રીતે
જનાર, ગયેલ, મરણ પામેલ, દૂર ગયેલ. પ્રથત ઉચ્ચ પ્રદેશ, ઉંચું સ્થાન, સૌપ્તિક. કથાપા 10 મોકલવું, ગમન કરાવવું.
For Private and Personal Use Only
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रयापणीय
प्रयोजकता
રાપર્વ ત્રિ. મેકલવા લાયક, ગમન | પ્રયુત ન૦ દશ લાખની સંખ્યા દશ લાખની કરાવવા યોગ્ય.
સંખ્યાવાળું. પ્રથાપના ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
કશુત ત્રિ. સારી રીતે મિશ્ર કરેલ—જેલપ્રતિ ત્રિ. મેકલેલ, ગમન કરાવેલ. મેળાપ કરેલ. પ્રયાનિ ત્રિમેલનાર, ગમન કરાવનાર. પ્રતિ સ્ત્રી અત્યંત યોગ, સાથે સંબંધ, પ્રાથમા ત્રિ મોકલાતું, ગમન કરાવાતું. આ પ્રયોગ, સારી જના. થામાન ત્રિ ઉપરના અર્થ. કયુલેશ્યર તે નામે એક તીર્થ. પ્રથમ પુ. મેંઘાઈને લીધે ધાન્ય વગેરે ઉપર યુયુત્સુ ત્રિ. યુદ્ધ કરવા ઈચ્છનાર.
માણસનો અત્યંત આદર થાય છે તે, કયુયુત્સુ પુઈન્દ્ર, વાયુ, મેં, તપસ્વી. કીંમતની અધિકતા આંકવી તે, વેંચાણમાં
યુદ્ધાર્થ પુત્ર પ્રત્યુતમ જુઓ. આપવા ગ્ય.
પ્રોચ ન વાપરવા લાયક, જવા વાર પ્રયત્ન, પરિશ્રમ કલેશ, અવિદ્યા
, જેડવા લાયક, પ્રયોગ કરવા લાયક, વગેરે પાંચ કલેશદાયક.
પ્રેરણા કરવા યોગ્ય, મોકલવા યોગ્ય. પ્રયતમારૂ ઝિ૦ પ્રયત્ન કરનાર, પરિશ્રમ |
પ્રયોજી ત્રિક વાપરનાર, પ્રયોગ કરનાર, કરનાર, કલેશ પામનાર.
જનાર, જોડનાર, પ્રેરણા કરનાર, મોક
લનાર. પ્રાય ત્રિ. જનાર, ગમન કરનાર.
પ્રયોગ ૫૦ અનુષ્ઠાન, શબ્દ વગેરેનું અમુક પિયુ ત્રિપ્રયાણ કરનાર, જનાર, કૂચ
ઉચ્ચારણ,વશીકરણ વગેરેનો ઉપાય, કામણ કરનાર.
કર્મ, શસ્ત્ર વગેરે મૂકવું-છોડવું, વાપરવું, પ્રપુરા ત્રિજેલ, પ્રયોગ કરેલ, પરંપ
નાયક નાયિકાનો મેળાપ, યોજના, યુક્તિ, રાથી કરવા યોગ્ય, અત્યંત સંગવાળું, પ્રેરણા કરેલ, મોકલેલ, વાપરેલ.
નાટક વગેરે પ્રગ.
કોffધ• પ્રયોગને જણાવનાર વિધિ. પશુ 7૦ પ્રોગ, યોજના, હેતુ, કારણ.
પ્રયોmતરાય પુ. નાટકના અંગની એક યુwતા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ..
પ્રસ્તાવના. યુવન. ઉપરના અર્થ.
પ્રયોજાઈ પ્રયોગ માટે, મુખ્ય પ્રયોગ પ્રાિ સ્ત્રી પ્રવેગ, શબ્દનું અમુક ઉચ્ચા
કરવામાં અનુકૂલ કોઈ વ્યાપાર. રણ, યોજના, પ્રેરણું, મેકલવું, પ્રેરવું,
યોજાઈ ત્રિ પ્રયોગ માટેનું. મોટી યુક્તિ, સારી યુક્તિ.
પ્રોજ ત્રિો પ્રવેગ કરનાર. ગુજ્ઞ ત્રિ- જોડાઈ જનાર, યોજના પામનાર.
કશ ત્રિ પ્રયોગ કરવા યોગ્ય. કયુચ અવ્યયોજના કરીને, છને જોડીને,
પ્રચય પુઘોડે. પ્રયોગ કરીને, મેકલીને, પ્રેરણા કરીને,
પ્રોક ત્રિપ્રેરણું કરનાર, જનાર, વાપરીને.
જોડનાર, પ્રયોગ કરનાર. યુચમાર ત્રિ પ્રયોગ કરાતું, જાતું.
થોડી પુછ વ્યાકરણમાં કહેલ હેતુસંજ્ઞક મેકલાતું.
કર્યો. કલન ત્રિ. જડતું, જતું, પ્રેરણું | પ્રવરતા સ્ત્રી પ્રયોજકપણું એક પ્રકારને ફરતું, મોલતું.
સ્વરૂપસંબંધ.
S
For Private and Personal Use Only
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रयोजकत्व
प्रलोभन
-
કોગત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ.
એક અસુર, સીસું, સ્તન, લતાનો અંકુર, પ્રયોજન ર૦ હેતુ, કારણ, કાર્ય.
ગાથા, એક જાતનો હાર. પ્રયોગનવે ત્રિ પ્રયોજનવાળું.
કઢી 7૦ એક જાતનું ઘાસ. પ્રોચ ઉન્ન યોજવાને શક્ય, પ્રેરણા કર- કસ્ટમ પુબળરામ, બળદેવ. , વાને શક્ય, સેવક વગેરે..,
કટામિન્ પુત્ર ઉપર અર્થ. પ્રોચ ન મૂળધન, મૂડી.
ઝાડ ત્રિ, લાંબા વૃષણવાળું ખર્ચ ૩૦ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ- જ્યકર્તા. પ્રદ ત્રિસારી રીતે પામેલ, અત્યંત પ્ર ચત્વ નો એક પ્રકારનો સ્વરૂપસંબંધ. મેળવેલ, ઠગેલ, છેતરેલ.. કરક્ષા ૧૦ સારી રીતે રક્ષણ, અત્યંત પ્રજન્મ ૩૦ ઘણેજ લાભ, સારે લાભ. રક્ષા કરવી તે.
પ્રમત્ત ૧૦ ઉપરના અર્થ. પણ અઘ૦ જ્યાં રથ ગયા હોય તે પ્રદેશ. પ્રય પુ. પ્રલય, નિત્ય-નૈમિત્તિક-પ્રાકૃતપ્રવિત્ર ત્રિઅત્યંત રેચક, સારી રીતે આત્યંતિક વિનાશ, તે નામે એક સારેચ લગાડનાર.
વિક ભાવ. પ્રહર ત્રિો અત્યંત રોગકારક.
વઢવ ૩૦ અત્યંત છેદવું, કાપવું, ખંડકાજુદેવોનો એક સેનાધિપતિ, તે નામે ટુકડે, લેશ. એક રાક્ષસ.
પ્રવિત્ર દાતરડું. પ્રતિ ત્રિઘણુંજ રડેલ.
પછાપ પુઅનર્થક વાક્ય, કારણુવિનાનું, કર૮ ત્રિ ઉગનાર.
રેગને એક ઉપસર્ગ–ઉપદ્રવ feત ઝિ૦ ઉગેલ, વધેલ, ચઢેલ, ઉત્પન્ન
કાપદનું પુ. કળથીમાંથી થતું એક જાતનું થયેલ, બંધાયેલા મૂળવાળું, સારી રીતે અંજન. બેધ પામેલ-જાગેલ.
કાનિ ત્રિપ્રલાપ કરનાર,બકવાદ કરનાર. પ્રઢ . ઉદર, પેટ.
પ્રકીન ત્રિ, પ્રલય પામેલ, ચેષ્ટાન્ય, નષ્ટ, કવન 7૦ રૂચિ ઉપજાવવી.
કઝીનતા સ્ત્રી ચેષ્ટાનાશ, ઇન્દ્રિયસ્વાપ-છેકોવના સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ, પ્રસ્તાવનાનું ન્દ્રિયોને વ્યાપારાભાવ. એક અંગ.
કલ્ટીનત્વ 70 ઉપરના અર્થ. કોઇ go ઉગવું, વધવું, ચઢવું, ઉત્પત્તિ, પ્રટેપ ૩૦ લીપવું, લેપવું, ખરડવું, લેપ અંકુર.
લગાડવા. ઘોળ ઉગવું, વધવું, ચઢવું, ઉત્પત્તિ. કપરા ત્રિલીપનાર, લેપનાર, ખરડનાર, પ્રદપત્ ત્રિ. બકતું, બકવાદ કરતું, બહુજ લેપ લગાડનાર. બોલતું,
પ્રપલ પુ. સુશ્રુત નામના વૈદ્યક ગ્રંથમાં પ્રટન ૧૦ પ્રલાપ, બકવાદ, અનર્થક વાક્ય. કહેલ એક તાવ. પ્રતિ ૧૦ ઉપરના અર્થ
પ્રદ પુ0 ચાટણું, ચાટણું. પ્રતિ ત્રિ. પ્રલાપ કરેલ, બકેલ, બહુજ કહોડા ૧૦ ગોળાકાર કરવું, સમુદ્રની પેઠે બોલેલ.
હાલકલેલક થવું. અશ્વ ત્રિલટકતું, વિલંબ કરતું પ્રમ પુ. મેટે લાભ, ઘણો લાભ. મજ પુ. લટકવું, વિલંબ કરે, દનુપુત્ર | મન ન લોભાવવું, લાંચ.
For Private and Personal Use Only
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रलोप
प्रवसु
કસ્ટો પુત્ર અત્યંત લેપ, છેક નાશ. પ્રોજન ૧૦ લેપ કરે, છેક નાશ પમાડવું. બોલુપ ત્રિઅત્યંત લુપ,ઘણુંજ લાલચું. પ્રભુ ૩૦ ગરૂડ વંશને કુંતીપુત્ર ઋષિ. પ્રદ ત્રિ સારી ગતિવાળું, ઘણું ગતિમાન. પ્રવ ત્રિઅત્યંત બોલનાર, વર્ણાનુસંધાનપૂર્વક વેદ વગેરે વાચનાર, મહાન વક્તા,
વેદ વગેરેના અર્થને ઉપદેશ કરનાર. કવા પુત્ર પક્ષી. કવિ સ્ત્રી પક્ષીણી. પ્રવિન ર૦ વેદાદિ શાસ્ત્ર, સારી રીતે
વાચવું બોલવું, અર્થાનુસંધાનપૂર્વક કહેવું. પ્રવચનીય ત્રિસારી રીતે અર્થાનુસંધાન
પૂર્વક વાચવા લાયક, પ્રવશા ન છેતરવું, ઠગવું. પ્રવૃશ્ચિત ત્રિ. ઠગેલ, છેતરેલ. કવર પુ0 જવ. કવા પુૌટે, નીચાણવાળું સ્થાન,ઉદર,પેટ. કલા ત્રિ- નમ્ર, નીચાણવાળા પ્રદેશ વગેરે, લાંબુ, પ્રગુણ તૈયાર, ક્ષણ, કુત-કુદેલ,
સ્નેહાળ, ક્ષીણ, આસક્ત, વળગેલ, લાગેલ. કવર ત્રિનીચાણવાળા સ્થાનમાં જનાર. કવવત ત્રિ. નીચાણવાળા પ્રદેશમાં જ
નારવાળું. કવસ્થિતિ શ્રીજેનો પતિ પરદેશ
જનારે હોય તે સ્ત્રી. પ્રવેન્દ્ર ત્રિવ ઘણું બોલતું, અત્યંત બેલતું. પ્રધાનનું ત્રિસારી રીતે ગમન કરીને
ઉતાવળથી જનાર. કવા ન વાવવું, વાવણી કરવી તે. પ્રવચળ નવસારી રીતે જવું, લાઠી, પરણી. પ્રવેયન ને સારી રીતે જવું અત્યંત જવું. વિયેન ર૦ લાકડી, લાઠી, પરણે. પ્રાય ત્રિ- મોટી વયનું, વૃદ્ધ, ઘરડું. પ્રવેવ્યા સ્ત્રી સારી રીતે જનારી સ્ત્રી,
અત્યંત જનારી સ્ત્રી.
પ્રવર ૩૦ સન્તતિ, ગોત્ર, તે નામે એક મુનિ,
આચ્છાદન વસ્ત્ર, ઓછાડ, કવર ત્રિશ્રેષ્ઠ. pવર ૧૦ અગરચંદન. પ્રવતિ નસોળ અક્ષરના ચરણવાળો
એક છંદ. પ્રવરવદન ૩૦ રૂa અશ્વિનીકુમાર. પ્રવ ૫૦ વિષ્ણુ. પ્રવર્ષ પુ. મહાવીર, એક પ્રકારનો યજ્ઞ. પ્રવર્ત પુત્ર વર્તન, વર્તવું તે, કામે લાગવું,
ઉત્તેજક, ઉશ્કેરણી, ચેતવવું. કવવા ત્રિો પ્રવૃત્તિજનક, પ્રવૃત્તિ કરાવનાર, પ્રેરણા કરનાર, ઉત્તેજન આપનાર, પ્રવ
વનાર. કવા ૧૦ નાટકમાં મંગલાચરણ પછી
પહેલા પાત્રવર્ગનું આવવું તે. પ્રવર્તન ૧૦ આરંભ, શરૂઆત, પ્રેરણ
કરવી, વ્રત જુઓ. પ્રવના સ્ત્રી પ્રેરણું, આજ્ઞા, પ્રવૃત્તિજનક
વ્યાપાર-વિધિ વગેરે. પ્રવર્તમાન ત્રિપ્રવર્તતું, કામે લાગતું. પ્રવૃત્તિત ત્રિપ્રવર્તેલ, કામે લાગેલ, ઉત્તે
જન આપેલ. કર્તિ ત્રિ. પ્રવર્તનાર, કામે લાગનાર. પ્રવર્તન ન વધવું, મોટા થવું, વૃદ્ધિ પામવી. પ્રવર્તત ત્રિવધારનાર, વૃદ્ધિ પમાડનાર. પ્રવઈ ત્રિ. શ્રેષ્ઠ, ઉત્તમ. પ્રવહન પુરુ સપ. પ્રવાન્િ ત્રિ. રંગબેરંગી વિચિત્ર મેખ
લાવાળું. પ્રવત્ ત્રિ વસતું, રહેતું, પ્રયાસ કરતું,
પરદેશ જતું. પ્રસંન ૧૦ સારી રીતે વસવું, પ્રવાસે
જવું, પરદેશ જવું. , કવણુ ૩૦ ઈલિ રાજાને પુત્ર એક રાજ.
For Private and Personal Use Only
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रविदारण
-
પ્રવાહ ! તે નામે એક વાયુ-જેનાથી -
તિશ્વક ફરે છે. કa g૦ શહેરની બહાર જવું. પ્રલ ૨૦ પાલખી, આસપાસ વસ્ત્રથી
ઢાંકેલું સ્ત્રીને બેસવાનું વાહન. પ્રતિ ત્રિ. વહેતું, લઈ જતું. પ્રયહિ સ્ત્રી પ્રવિધ જુઓ. કહિ સ્ત્રી ઉપર પ્રમાણે પ્રવાહી સ્ત્રી કન્ટિ! જુઓ. જવા પુઅન્ન, અનાજ. પ્રવાર્ ત્રિ. યુક્તિયુક્ત વાક્ય બોલનાર. અવાજ ઝિવ ઉપરનો અર્થ. પ્રવાળિ નિ પ્રવાર્ જુઓ. પ્રવાસ સ્ત્રીવણકરનું વણવાનું એક સાધન,
સુતર વીંટવાની મોઈ. પ્રવાત ત્રિગ્ધણા પવનવાળું, ઉતમવાયુવાળું. પ્રવાત . ઘણે પવન, ઉત્તમ પવન. પ્રવાત્રિ સારી રીતે વાનાર, શ્રેષ્ઠ ગતિવાળું. કવgિ પુત્ર પ્રાણ. પ્રવર્તક ઝિ૦ નીચે જતા તેજવાળું. પ્રવાદ ૩૦ પરંપરાથી આવેલું વાક્ય, કહેવત,
લોકોમાં પ્રસિદ્ધ લોકવાદ, પરસ્પર કથા કહેવી તે, મટે વાદ. કવ િત્રિ. પરસ્પર કથા કહેનાર, મેટે
વાદ કરનાર. પ્રાપિન ત્રિવાવનાર. વાર પુછે ઓઢવાનું વસ્ત્ર, ઓછાડનું વસ્ત્ર,
ઓછાડ, પ્રવાહ ૧૦ કામ્ય દાન, ફળની અપેક્ષાએ
આપેલું દાન, ઉત્તમ વસ્તુનું દાન, મેટું દાન-મહાદાન, વારવું, અટકાવવું. પ્રવાહ ૧૦ પરવાળું, વિણને દાંડે, નો
અંકુર. પ્રદ ત્રિ. નીચાણવાળા પ્રદેશ વગેરે.
પુ. પરદેશ જવું, પ્રવાસે જવું તે, |
પ્રવાસન્ ત્રિ- મુસાફરી કરતું. પ્રવાસન ૧૦ પરદેશ વસાવવું, દેશ નિકાલ કરવો તે, વધ, નાશ, શહેરમાંથી બહાર
હાંકી કાઢવું. પ્રવાહિત પરદેશ વસાવેલ દેશનિકાલ
કરેલ, શહેરમાંથી બહાર કાઢેલ, હણેલ. પ્રવાસન ત્રિ પરદેશમાં વસનાર, મુસાફરી
કરનાર. પ્રાચિ ત્રિ. દેશનિકાલ કરવા ગ્ય, ૫રદેશ વસાવવા યોગ્ય, શહેરમાંથી બહાર
કાઢવા યોગ્ય. પ્રવાહ ૬૦ પ્રવૃત્તિ, જળ વગેરેને પ્રવાહ,
વ્યવહાર, સંતતિ, પરંપરા, ગુટક ન થવું તે, ઉત્તમ ઘડે. પ્રવીહલ fa૦ અત્યંત વહેનાર, સારી રીતે
વહેનાર. પ્રવાહ ૬૦ રાક્ષસ. કવાણા ઉ. તે નામે એક ઋષિ. પ્રવાહૂપ ત્રિવ વહેવડાવનાર. પ્રદિપતિત ત્રિ. પ્રવાહમાં પડેલ. પ્રવાહ સ્ત્રી સંગ્રહણીને રેગ. પ્રવાતિર મખ્ય સંગ્રહણી રોગથી. પ્રવાહિત સ્ત્રી પ્રવાહવાળા પ્રદેશ. પ્રવાહિન ત્રિત પ્રવાહવાળું, પ્રવાહી. પ્રવાહી સ્ત્રી, વેળુ, રેતી. કવાથી સ્ત્રીરેતી. પ્રવાહ પુતે નામે એક રૂદ્રદેવ. કવાણ ત્રિ. સારી રીતે વહેવા યોગ્ય. વિશાત્ ત્રિ સારી રીતે વિકાસ પામતું,
ખીલતું. વિકાસ ત્રિ. ઉપરને અર્થ. વિખ્યાતિ જીમેટી પ્રસિદ્ધિ. સિતત ત્રિવ ઘણુંજ વિસ્તીર્ણ, અત્યંત
ફેલાયેલું. કવિતા ૧૦ યુદ્ધ, ચીરવું, ફાડી નાખવુ
મુસાફરી.
For Private and Personal Use Only
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रविदारण
२००
प्रवेशक
વિલાખ ત્રિ ચીરનાર, ફાડી નાખનાર, | પ્રવૃત્ત ઝિ૦ કરેલ પ્રવૃત્તિવાળું, પ્રવૃત્તિવાળું, વ્યાપ્ત.
આરંભાયેલ. જિમ ત્રિ. વિભાગ કરેલ, વહેલ,
પ્રવૃત્ત = પ્રવૃત્તિલક્ષણ ધર્મ, પ્રવૃત્તિ જૂ ૬ કરેલ થયેલ.
પ્રવૃત્ત ૧૦ તે નામે માત્રાવૃત્ત એક છંદ. વિમાન ફવિભાગ, વહેંચણી, જૂદું થવું. પ્રવૃત્ત જર્મન ૧૦ આરંભેલું કર્મ. કરવું.
પ્રવૃત્તની પુત્ર રાષ્ટ્ર વગેરેમાં અમ્મલિત વિવર ૧૦ પીળું ચંદન,
આજ્ઞાવાળો રાજા. વિવર ત્રિ મોટા છિદ્રવાળું, અત્યંત છિ
પ્રવૃત્તવતા શ્રી રાષ્ટ્ર વગેરેમાં અખલિત દ્રવાળું.
આજ્ઞાવાળું રાજ્ય. પ્રવિણ ત્રિક અત્યંત લેપ પામેલ, ઘણું જ પ્રવૃત્તિ સ્ત્રી પ્રવાહ, વાર્તા, વૃત્તાંત, ખબર, નાશ પામેલ.
અવનિ વગેરે દેશ, હાથીને મદ, ન્યાયવિવાદ ૩૦ અત્યંત વાદ, મોટો વિવાદ. પ્રસિદ્ધ એક પ્રયત્ન, શબ્દોની અર્થબોધક વિત્રશિષ ત્રિક દેશ નિકાલ કરવા એક શક્તિ,પોતપોતાના વિષયમાં ઈન્દ્રિય ઈચ્છતું.
વગેરેને સંચાર. વત્રાનપુરિ દેશનિકાલ કરવા ઈચ્છનાર.
પ્રવૃત્તિ ત્રિક પ્રવૃત્તિ જાણનાર, વૃત્તાંતવિષ ત્રિવિધુર, વિયોગી.
ખબર જાણનાર. વિન્ટેજ પુત્ર વિયોગ, બાદબાકી.
પ્રવૃત્તિ પુ એક પ્રકારનો ચર-દૂત. વિષા શ્રી અતિવિખની કળી. પ્રવૃત્તિનિમિત્ત ૧૦ શબ્દોની બોધના શક્તિનું વણ ત્રિ- પ્રવેશ કરેલ, દાખલ થયેલ.
નિમિત્ત, શક્યતા વચ્છેદક. વા સ્ત્રી પપ્પલાદિ અને કૌશિકની માતા.
પ્રવૃન્દ્ર ત્રિ વૃદ્ધિ પામેલ, વધેલ, પ્રૌઢ, વીજ ઝિવ હૈશીઆર,કુશળ,પ્રવીણ, ડાહ્યું. અત્યંત વૃદ્ધ, બો પુત્ર ત્ય મનુને એક પુત્ર પ્રવૃદ્ધિ ૩૦ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ બીતા સ્ત્રી હોંશીઆરી કુશળતા,ડહાપણું એક શબ્દગણ. કવીત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ.
વે ત્રિ પ્રધાન, મુખ્ય, શ્રેષ્ઠ. કવીરપુ૨ મહાન પરાક્રમી, મેટો વીર, વેટ ૩૦ જવ.
ઉત્તમ લડવૈયે, સુભટ, હર્યશ્વરાજાનો એક fજ સ્ત્રી હાથીની ખાંધ ઉપર નાખવાની પુત્ર, પૂર રાજાને એક પુત્ર, ઐલરાજાને | ખૂલ, વેણી, પાણી વગેરેને પ્રવાહ.
એક પુત્ર, પુરૂવંશી પ્રચિન્વતનો પુત્ર રાજા. જે સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. પ્રવીર ત્રિ નિપુણ, હોંશીઆર, કુશળ, વે પુછે સારથિ. ડા, ઉત્તમ, શ્રેષ્ઠ.
વિન વિ. સારી રીતે જાણનાર, કવીતા સ્ત્રી પરાક્રમ, ડહાપણ.
વેપા ર૦ અત્યંત જવું, હાલવું કાપવું. વીત્વ ર૦ ઉપરના અર્થ. '
પન ૧૦ ઉપરનો અર્થ. પ્રવીયા પુત્ર તે નામે એક રાક્ષસ. કડ પુ. પીળા મગ. પ્રવૃષનીય વર્ષ જુઓ, મહાવીર. પ્રવેશ પુત્ર અંદર પેસવું, અંદર જવું. " પ્રવૃલ ન૦ અન્ન, અનાજ.
કવેરા ત્રિક મળે જનાર, વચ્ચે જનાર, કોમ એક જાતને હેમ.
અંદર પ્રવેશ કરનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रदेशक
२०१
કરા સાહિત્યપ્રસિદ્ધ એક મુખાક.
રાન ન પ્રવેશ કર,પેસવું,પ્રધાનદાર, | મુખ્યદ્વાર, સિંહદ્વાર. કરાની ત્રિ પ્રવેશ કરવા ગ્ય, પિસવા - ચોગ્ય, પ્રવેશ કરવાનું સાધન કોરિાત ત્રિ. પ્રવેશ કરાવેલ, પસારેલ,
અંદર દાખલ કરેલ. વેરા ત્રિપ્રવેશની જુએ. છ બાહુ, ભુજ, બાહુને નીચે ભાગ, હાથીના દાંતનું માંસ, હાથીના
પીઠનું સ્થાન. કાકા કુછ જમણે બાહુ સુજા..
પ્રવ્ય ત્રિપેસવા યોગ્ય, અંદરદાખલ
થવા લાયક કવ્યા ૦િ, સ્પષ્ટ, સ્કેટ પ્રત્યાધ પુe જોરથી ફેલું બાણ જ્યાં પડયું
હોય તે સ્થાન.. પ્રત્રના ૧૦ સંન્યાસ.
કિત ત્રિ. સંન્યાસી. કબનિતા ની જટામાંસી, મુડેરી વનસ્પતિ,
તાપસી, તે નામે એક બુદ્ધ ભિક્ષુકી. પ્રવચ સ્ત્રી દીક્ષા, સંન્યાસ, સંન્યાસાશ્રમ. દશાવતા પુત્ર સંન્યાસથી ભ્રષ્ટ થયેલ. પ્રજ્ઞા પુ. અત્યંત નીચાણવાળા પ્રદેશ,
સંન્યાસ. કાનન R૦ સંન્યાસ આપવો, દેશ નિકાલ
પ્રધાન જી શાન્તિ, નિવૃત્તિ, નિદેવને પુત્રા રામન • વધ, નાશ, શાંત કરવું, શાંત
પાડવું, શાતિ, સમાવવું. પ્રતિ શિવ શાંત કરેલ, શમાવેલ. પ્રરમી જી. તે નામે એક અપ્સરા. કરાવ્યાજ વિ. શાંત કરાનું, શમાવાતું. કરાત ત્રિવખણાયેલ, શ્રેષ્ઠ, ઉત્તમ રાદિ તે નામે મધ્યદેશમાં આવેલો
એક પર્વત. કારિત સ્ત્રી પ્રશંસા, સ્તુતિ, વખાણું. કરાય બિંદુ પ્રશંસા કરવા યોગ્ય, વખા
ણવા લાયક, સ્તુતિ કરવા લાયક.. પ્રરાય ર૦ પ્રશંસા, સ્તુતિ. કરાયા - વાણીના ૩૫ ગુણે પૈકી . એક ગુણ : જીઅમ શાખા પારિવાજ નુ નાની શાખા. પ્રધાન અa૦ સામર્થ્ય. કર ત્રિ. અત્યંત શાંતિ પામેલા,
ઘણુંજ શાંત. રાજિત ત્રિો અત્યંત શાંત ચેષ્ટાવાળું,
છેક બંધ થયેલી ચેષ્ટાવાળું. પ્રાન્તામન અત્યંત શાંત આત્માવાળું. કરાિ સ્ત્રી અત્યંત શાન્તિ, ઘણુજ શાંતિ. કરારના ૧૦ શાસન કરવું, રાજ્ય કરવું,
નિયમન કર્યું. પ્રાપ્તિ ત્રિ. શાસન કરનાર, રાજ્ય
કરનાર, નિયમન કરનાર. રાજુ પુ. શસ્ત્રરૂપ શંસન કરનાર એક . ઋત્વિજ. કર ત્રિ. શસ્ત્રરૂપ શંસન કરનાર -
વિજસંબંધી. રિા પુત્ર શિષ્યને શિષ્ય. પ્રશ્ન પુછ જિજ્ઞાસા, જાણવાની ઇચ્છા, પૂછવું
તે, કહેવા માટે પ્રેરણું, તે નામે ઉપનિક પ્રશ્ન જી કા જુઓ.
કરસન સ્તુતિ,વખાણ પ્રશંસા કરવી તે. કરાંતના સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. પ્રેરણા સ્ત્રી ગુણ પ્રકટ કરી સ્તુતિ કરવી તે. પ્રતિ ઝિક પ્રશંસા કરેલ, વખાણેલ. પ્રસ્તાવિત ૦િ પ્રશંસા કરવા યોગ્ય, વિ
ખાણવા લાયક. માણો મા તે નામે એક અર્થાલંકારઃ પણ પુરુ સમુદ્ર. કરવા નદી.
For Private and Personal Use Only
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
वाद
પ્રવિવશ પુ॰ કરેલા પ્રશ્નના ઉત્તર- - પનાર જોશી. પ્રશ્નાવ્યા
7૦ જૈનાએ માનેલ પ્રવચનપુરૂષનાં અગીઆર અંગામાંનું એક ગ એક જૈનશાસનગ્રંથ.
પ્રસાખ ૬૦ પ્રશ્નના ઉત્તર કહેવા તે પ્રત્રિપુ॰ તે નામે એક ઋષિ પ્રસી સ્ત્રી કુંભીપાકા નામની એક વનસ્પતિ, પ્રશ્નોપનિષદ્ સ્ત્રી તે નામે અથવવેદની એક ઉપનિષદ્.
પ્રાય પુ॰ પ્રણય, વિનય, સ્નેહ. પ્રશ્નોપત ત્રિ॰ વિનયવાળુ, વિનયી. મશ્રિત ત્રિ॰ ઉપરના અ. પ્રતિ પુ॰ શાન્તિદેવને એક પુત્ર.. પ્રવ્રુત્ત ત્રિધણુંજ સાંભળેલ,અત્યંત સાંભળેલ. પ્રથ ત્રિ॰ અત્યંત શિથિલ, ધણુંજ ઢીલું, પ્રશ્વાલ પુ॰ શ્વાસ લેવા, કાઠાના વાયુને બહાર કાઢવા તે. " પ્રખ્યાલોધનન॰ પ્રાણાયામ. ઋન્ય ત્રિ પૂછવા યાગ્ય, પ્રશ્ન કરવા લાયક. પ્રણૢ ત્રિ॰ પ્રશ્ન કરનાર, પૂછનાર. પ્રષ્ટિ પુ॰ વાહનયંમધ્યવર્તી એક મૃગ, પ્રણ ત્રિ॰ આગળ જનાર, શ્રેષ્ઠ. પ્રટવાદ્ ત્રિ॰ ઝુસરીએ પ્રથમ જોડેલ જી
વાન બળદ.
२०२
પ્રછી સ્ત્રી॰ ચડક ઔષધિ, આગળ જનારશ્રેષ્ઠની પત્ની.
છૌદી સ્ત્રી પ્રથમ ગર્ભિણી થયેલી ગાય. પ્રર્ વિષા॰ આ॰ સ૦ સેટ્ પ્રસવવું,વિસ્તારવું. પ્રસTM ત્રિ॰ પ્રસંગના વિષયનું, નિત્ય, નિત્યતાવાળું, લાગેલ, વળગેલ, પ્રાપ્ત થયેલ. પ્રસન્ન 7॰ નિત્ય, હમેશ. પ્રશસ્તિ શ્રી પ્રસંગ, આપત્તિ, અનુમિતિ, પ્રાપ્તિ, વ્યાપ્તિ.
શિન ત્રિ॰ અત્યંત સહન કરવાના સ્વભાવવાળું
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रसर
મસંસ્થાન ન॰ સમ્યગ જ્ઞાન, સારી રીતનું જ્ઞાન, ઉત્તમ જ્ઞાન.
પ્રસલ્યાન ત્રિ॰ અત્યંત સંખ્યાવાળું', સારી રીતે ગણેલ.
પ્રસન્ન પુ॰ અત્યંત સંગ, સારી રીતે સ`ગ, વ્યાસિરૂપ સંબંધ, એક જાતની સંગતિ, અનુરાગીપણું, પ્રસ્તાવ, પ્રસંગ,મૈથુનમાં આસક્તિ, સિદ્ધિ, પ્રાપ્તિ. પ્રક્ષાલમ છુ૦ ગૌતમસૂત્રપ્રસિદ્ધ એક જાતિ, મલબ્ધ અન્ય પ્રાપ્ત થઇને, લાગીને. મલબ્ધ પુ॰ નીચેના શબ્દ જી. પ્રસન્યપ્રતિષેષ પુ॰ પ્રાપ્તિ આરાપીને પ્ર તિષેષ.
મલાન 7૦ વાગવું, વળગવું, પ્રાપ્તિ. પ્રવૃત્તિ શ્રી. નિર્માંળતા પ્રસન્નતા. પ્રભત્વન ૩૦ ધર્મ, પ્રજાપતિ પ્રહ્મા વગેરે. પ્રભુત્વી શ્રી પ્રતિવૃત્તિ જુઓ. પ્રસન્ધિ પુ॰ તે નામે મનુને એક પુત્ર, શ્રેષ્ઠ સન્ધિ-સાંધા.
For Private and Personal Use Only
•
પ્રસન્ન ત્રિ નિર્મળ, સ્વચ્છ, સંતુષ્ટ, જેણે અનુગ્રહ કર્યો હોય તે, કૃપાળુ. પ્રસન્નતા સ્ત્રી નિર્મળતા, સ્વચ્છતા, સંતુષ્ટપણું, કૃપાળુપણું. પ્રલન્નત્વ ન૦ ઉપરના અ. લખમુલ ત્રિ॰ પ્રસન્ન મુખવાળુ, प्रसन्ना स्त्री દારૂ, મિરા. પ્રસન્નાત્મન્ ત્રિ- પ્રસન્ન અંતઃકરણવાળુ. પ્રલનાત્મન્ પુ-વિષ્ણુ, પ્રશન્ને સ્ત્રી એક જાતની મદિરા. પ્રત્તમ ન૦ બલાત્કાર, જોરજુલમ. પ્રક્રમ અન્ય૦ ઉપરના અ. પ્રણમોક્ષળ ન॰ સારી રીતે જોવું, વિચારવું. પ્રલમીચ મખ્ય॰ સારીરીતે જોઈને વિચારીને. પ્રણયન ન॰ આંધવાનું સાધન,તાંતણા,જાળ. મલ પુ॰ વેગ, પ્રલય, સમૂહ, યુદ્ધ, નારાચ
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
प्रसर
www.kobatirth.org
અસ્ત્ર, સારી રીતે ફેલાવુ, સારી રીત સરકવુ –ખસવું–જવુ'.
પ્રભુ ખ્રિ॰ સારી રીતે ફેલાવનાર, સરકનાર
1
ખસનારજનાર.
મલા ૪૦ સૈન્ય વગેરેનું ચાતરમ્ ગમન, ફેલાવ, બ્રાસ વગેરે લેવા માટે સૈન્યાનું આમતેમ જવુ.
મલષિ શ્રી. ઉપરના અ.
પ્રસરણી શ્રી પ્રસાળ જુએ. પ્રભુત્ ત્રિ. ચોતરફ ફેલાતું—ખસતું—જતું. પ્રભુર્વેદ ત્રિ ખેલાવ્યા વિના આવનાર,
આવીને જવાના સ્વભાવવાળુ. પ્રણવેળ ન૦ સૈન્યાનું ચેતરફ ફેલાવુ,ફેલાવ,
સર્વ તરફ ગમન. મલજી પુ॰ હેમન્તકાળ. મલા પુ॰ હેમન્તકાળ. પ્રસવિ અન્ય પ્રક્ષિન જુઓ. લવ પુ॰ જવું, ઉત્પત્તિ, કાર્યાં, ફળ, ફૂલ, સંતાન, બ્રેકરૂં, સ્ત્રીઓને ગર્ભ મુક્તિકાળ. લવજ પુ॰ ચારોળીનું ઝાડ. પ્રભુવાજી પુ॰ જણવાના વખત, ઉત્પત્તિકાળ, ફળ-ફૂલના સમય. મૂલવતી શ્રી જગુવાનેા વખત જેના આવ્યા હાય તેવી સ્ત્રી. પ્રભવ બન્ધન ૧૦ ફળ-ફૂલ વગેરેનું દીઠું. પ્રસવવેદ્ભા સ્ત્રી જવાની પીડા, જશુતી વેળાનું દુઃખ. પ્રલવણ્યહી ની ઉત્પત્તિસ્થાન, માતા. પ્રસવિતૃ ત્રિ॰ પિતા. પ્રવિત્રી શ્રી
માતા.
પ્રવિન ત્રિ॰ જણવાના સ્વભાવવાળુ,ફળ ફૂલ વગેરે ઉત્પન્ન કરવાના સ્વભાવવાળુ. પ્રણવ્ય ત્રિ પ્રતિકૂળ, વિરૂદ્ધ, ઉલટું, ડાબુ. સંદ ત્રિ॰ સારી રીતે સહન કરનાર, ખલાકારે ખાઇ જનાર.
d
૨૦૨
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रसाधिका
કરકરા - મ
લાલુ. અલાકારે ઝુંટાવીને ખાઇ જેનર
કાગડો–સમળી વગેરે પક્ષી. મલન ત્રિ॰ ક્ષમારહિત. લજ્જન પુ॰ એક જાતનું હિંસક પશુ. પ્રસહન ન॰ સારી રીતે સહન કરવુ, ક્ષમા, આંલિંગન.
મજ્જા સ્ત્રી તે નામે એક વનસ્પતિ પ્રતા ક્ય૦ બલાત્કારથી, જોર જુલમથી,
હાથી.
મલા ત્રિ॰ સારી રીતે સહન કરવાને શક્ય. પ્રલ પુ॰ બલાત્કારે ચારી કરમાર. મલાળ ન૦ બલાત્કારે હરવુ, હરી લેવુ માન્ ત્રિ॰ સારી રીતે સહન કરનાર, ક્ષમાવાળું. મલાતિના સ્ત્રી સૂક્ષ્મ ધાન્ય. પ્રશાન્ પુ॰ નિર્મળતા, સ્વચ્છતા, અનુગ્રહ, કૃપા, મહેરબાની, કાવ્યના એક ગુણુ, સ્વસ્થપણું, દેવનૈવેદ્ય, દેવ-ગુરૂ . વગેરેના ઉપભાગ પછી બાકી રહેલ પદાર્થ –પ્રસાદી, ધર્મના એક પુત્ર મસાજ ત્રિ કૃપા-મહેરબાની કરનાર, પ્રસન્ન થનાર, નિર્મૂળ કરનાર. મલાવુ એક જાતનું શાક. પ્રભાનન પ્રસન્ન કરવું, ખુશ કરવુ,સેવવું. મલાના સ્રી. ઉપરના અ. મશાસ્પદ ૩૦કૃપાસૂચક પટ્ટ,અનુગ્રહસૂચક પટ્ટ પ્રભાત્ ત્રિ॰ કૃપા કરતું, મહેરબાની કરતું. પ્રભાવિત ત્રિ॰ પ્રસન્ન કરેલ, નિર્મળ કરેલ,
સ્વચ્છ કરેલ.
For Private and Personal Use Only
મસાયા ત્રિ॰ શણગારનાર, શોભાવનાર. પ્રજ્ઞાધા પુ૦ રાજાઓને શણગારનાર સેવક. પ્રસાધનન૦ કૃત્રિમ ભૂષણ–વેશ, શણગારવું,
સિદ્ધ કરવું, સાધવુ. લાયની સ્ત્રી કાંકસી. કલાધિજા સ્ત્રી॰શણગારનારી,નીવારધા સામેા.
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૪
કથિત ત્રિ શણગારેલ સિદ્ધ કરેલ સાધેલ - ગર્વ ૧૦ ફૂલ, ફળ. બાષ્ય ત્રિ- સાધવા ગ્ય, સિદ્ધ કરવા પ્રસૂન ત્રિ ઉત્પન્ન થયેલ. યોગ્ય, વશ કરવા યોગ્ય.
કહુનરિ શ્રી ફળ-ફુલની સંપત્તિ. કષ્યિ મગ સાધીને, સિદ્ધ કરીને વશ સૂનવા પુત્ર કામદેવ. કરીને.
કરાર પુછે કામદેવ. પ્રસાર પુછે ફેલાવ, લૂટ વગેરે માટે સોનું
પુ કામદેવ. ચોતરફ ગમન.
પ્રવૃત ર૦ બે પલનું વજન, અર્ધી બો. કરણ ૧૦ ફેલાવવું, વિસ્તારવું, એક પ્ર- પ્રવૃત ત્રિ. ફેલાયેલ, કરેલ, વેગવાળું, ગયેલ, કારની ક્રિયા.
યોજેલ, જેડેલ. કરાળી સ્ત્રી, એક જાતની લતા: કતા પુત્ર પરસ્ત્રીમાં વયસિંચન કરી તાાિ િશ્રી લજામણી વનસ્પતિ
ઉત્પન્ન કરેલ પુત્ર-કુંડગેલકરૂપ પુત્ર. માનિ ત્રિક ફેલાવેલ, વિસ્તારેલ. કતા સ્ત્રી જંધા, જાંધ. કવિ ૦િ ફેલાયેલ, વિસ્તારવાળું, કે બસ સ્ત્રી અર્ધી ખે. લાવનાર,
કઇ ત્રિ. અત્યંત સાફ કરેલ, સારી રીતે લિત ત્રિ- આસક્ત, અત્યંત ઘેલું.
સરજેલ-પેદા–કરેલ. દિશા ન પરૂ.
ક@દા સ્ત્રી- ફેલાવેલી આંગળી. જિત શ્રી. બંધનસાધન બેડી વગેરે,
કરે ૬૦ સીંચવું, છાંટવું, ઝરવું, ખરવું, તંતુ, જાળ..
કફને રોગ, સિક ૦િ પ્રસિદ્ધિ પામેલ, પ્રખ્યાત થયેલ,
કવિનું ત્રિસીંચનાર, છાંટનાર. ઝરનાર, શણગારેલ.
ખરનાર, કફના રેગવાળું. રિદ્ધિ સ્ત્રી ખ્યાતિ ટુંકાર, ભૂષણ શોભા.
પવિત્ર છે તેનામે એક અસાધ્ય ત્રણરોગ. ક િસ્ત્રી ના બગી.
મહિલા સ્ત્રી ના બગી. કપુર ઝિ૦ ગાઢ નિદ્રામાં સૂતેલ.
પ્રવિણ ત્રિપ્રસન્ન, પ્રસન્ન થયેલ. કુરિ જી. ગાઢ નિદ્રા, વાયુને રોગ. .
સ્ત્રી પ્રસન્ન થયેલી સ્ત્રી. પ્રફુલ પુ તેનામે એક દેશ, દેશનો રાજા.
નવુ અનમિત્રનો પૌત્ર-સત્રાછત રાજાને { જી. માતા, ઘોડી, કેળ, વેલ.
ભાઈ એક ક્ષત્રિય. કરા જી- ઘડી.
પ્રતિ પુતે નામે એક રાજા. કત ત્રિ. જણેલ, ઉત્પન્ન થયેલ.
કવિ ૩૦ વીણાનું એક અંગ, સારી રીતે કત ન ફૂલ.
સેવવું. કરતા શ્રી. સુવાવડી સ્ત્રી.
કલેવ ત્રિ પરવેલ, ગુથેલ. કવિ શ્રી. પ્રસવ, જણવું તે, સુવાવડ, કરવા પુ. વણને છેડે બાંધેલ તુંબડું, ઉત્પત્તિ, છોકરે, છોકરી, માતા.
સુતરનું ધોકડું, સુતરાઉ કોથળી-થેલી પ્રતિવા જી. સુવાવડી સ્ત્રી.
વગેરે. પ્રતિ ૧૦ દુઃખ.
વિજા ત્રિસારી રીતે સેવા કરનાર, પ્રકિ ત્રિપ્રસવથી ઉત્પન્ન થનાર, સારી રીતે પરાવનાર, સારી રીતે ગૂંથનાર. સુવાવડથી થનાર.
કvષ પુછે તે નામે કર્વને પુત્ર ઋષિ.
For Private and Personal Use Only
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रस्कन्दन
२०५
પ્રીન્દ્રનગાજૂન જુઓ વિરેચન,રેચ. | રથ પુરુ એક જાતનું માપ-આતંકનો યુપ્રજા મહાદેવ.
તુશ, બે સરાવડાં બરોબર વજન, વિકન ત્રિ- પડેલ.
સ્તાર, માપેલી વસ્તુ. પ્રફુદ પુકુંદ નામની ચક્રાકાર વેદિકા. પ્રથ go R૦ જ્યાં સ્થિતિ થઈ શકે તેવું છત્તર પુછે પત્થર, પાંદડાં વગેરેની બનાવેલ પર્વતનું શિખર.
શયા, મણિ, દર્ભની એક મુઠી. કથકુમ પુત્ર મર, ડાં પાંદડાંવાળી ક િત્રીજોઢોમિજા નામની વનસ્પતિ. તુલસી, એક જાતનું બીજેરૂં. કરતષ્ઠિા પુત્ર તે નામે એક વિશ્વદેવ. પ્રથyu g૦ ઉપરના અર્થ. કd પુત્ર પુષ્કળ ઘાસવાળું વન, પાદડાં પ્રથwત્ત ત્રિએક પ્રસ્થ વજન બરાબર વગેરેથી બનાવેલ શયા, શય્યા, છંદશા
રાંધનાર. સ્ત્રપ્રસિદ્ધ લઘુ-ગુરૂવર્ણને જણાવનારી ક્રિયા.
પ્રસ્થ૮ ૩૦ તે નામે એક દેશ.
પ્રરથ ત્રિ, પર્વત. પ્રતીરVાિ સ્ત્રી તે નામે એક છંદ. કરતાર્થન્મ ૧૦ એક જાતને નેત્રરોગ.
પ્રથાન ૧૦ જીતવાની ઈચ્છાવાળાનું યુદ્ધ
માટે પ્રયાણુ, ગમન, જવું તે, યુધિષ્ઠિર પ્રસ્તાવ પુ. અત્યંત સ્તુતિ, અવસર પ્રસરા,
વગેરેના મહાપ્રસ્થાનનું જેમાં વર્ણન છે પ્રકરણ, સામવેદને એક અવયવ.
તે મહાભારતનું એક પટાપર્વ, માર્ગ, પ્રસ્તાવના સ્ત્રી આરંભ, શરૂઆત.
ઉપદેશને ઉપાય. પ્રસ્તારિત્ર ૧૦ વાણીના ૩૫ ગુણપૈકી
કથાનના ૧૦ શ્રુતિ-સ્મૃતિના ન્યાયને દર્શાએક ગુણ.
વનાર ઉપનિષદૂ-ગીતા-શારીરક સૂત્ર. પ્રતિ પાંડડાં વગેરેની બનાવેલી શયા.
પ્રસ્થાનત્રયી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. કરણીત ત્રિવ ઘટ્ટ, ઘાટું, અવાજ કરેલ.
પ્રસ્થાનવા લુઇ જવામાં વિઘ. પ્રસ્ત ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
કથાપન ૧૦ સ્થાપવું, સારી રીતે સ્થાપવું, પ્રસ્તુત ત્રિ પ્રકરણથી પ્રાપ્ત, પ્રાસંગિક,
પ્રેરણું કરવી, મેકલવું, વળાવવું, વકીઉપસ્થિત, તૈયાર, સ્વીકારેલ, પ્રાપ્ત થયેલ,
લાત કરાવવી. સારી રીતે સ્તુતિ કરેલ.
કથાપનીય ત્રિસારી રીતે સ્થાપવાયેગ્ય, પ્રસ્તુત... મધ્ય ચાલુ સમયે,વિદ્યમાન કાળે,
પ્રેરણું કરવા યોગ્ય, મોલવા ગ્ય, કહૃત ત્રિ. ઢાંકેલ, છાયેલ, સારી રીતે વળાવવા ગ્ય, વકીલાત કરવા યોગ્ય. વિસ્તારેલ.
કથાપિત ત્રિ. સારી રીતે સ્થાપેલ પ્રેરણું પ્રસ્તાવૃ ત્રિ. સારી રીતે સ્તુતિ કરનાર,
કરેલ, મેકલેલ, વળાવેલ, વકીલાત કસવેલ. બતાવુસામવેદના પ્રથમ ભાગનું ગાન કારિન ત્રિ. ભવિષ્યમાં જનાર જવાના કરનાર એક ઋત્વિજ.
મનવાળું. કર ત્રિ. પ્રસ્તતા ઋત્વિજસંબંધી. દિશા સ્ત્રી અંબિકા નામને એક વેલે. અત્તરા નવ પ્રસ્તોતા ઋત્વિજે ભણત કનુષા સ્ત્રીપુત્રના પુત્રની વહુ. સામવેદને પ્રથમ ભાગ.
બન્ને ઝિ૦ સ્નાન કરવા ગ્ય. કર ત્રિ. અત્યંત સ્થિતિવાળું, સારી રીતે કwજૂન ૧૦ સારી રીતે કરવું–ખરવું--- રહેતું, જનાર, મજબુત.
પકવું, કાપવું.
For Private and Personal Use Only
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
www.kobatirth.org
प्रस्फुट
२०६
प्रहारवल्ली
પરના અર્થ.
.
પ્રદ ત્રિપ્રફુલ, વિકસેલ, ખીલેલ, સારી | હિરણ નદ અસ્ત્ર, કર્ણરથ, યુદ્ધ, પ્રહાર રીતે સ્પષ્ટ.
કરવો, મારવું, દમ, દમન. કોરર 10 સૂપડું,મારવું, ઠેકવું, પ્રકાશ, ક હi સીચૌદ અક્ષરના ચરણવિકાસ.
વાળો એક છંદ. કચવુ સારી રીતે ઝરવું-ખરવું-ટપકવું. નિ ત્રિ. એક પ્રહર સુધી કામમાં કશ ત્રિ. સારી રીતે ઝરનાર–ખરનાર, અધિકૃત સૈન્યભેદ-પહેરગીર-પહેરે ભ
સારી રીતે ક્ષરણ કરનાર-ટપકનાર. રનાર. કરવવુંપાણી વગેરેનું અવિચ્છિન્ન કરવું, કથિત્ ત્રિા પ્રહાર કરનાર-કરશે એવું. પરસેવો, જ્યાં ઝરતું પાણી પડીને ઘણું
કઈ ત્રિો પ્રહાર કરનાર, મારનાર. થાય છે તે સ્થાન.
કર્ષ ઉ૦ ઘણા હર્ષ-આનંદ. કલા ર૦ ઉપરના અર્થ.
કર્ષા ૨૦ અત્યંત હર્ષકારક, અત્યંત કરવા પુ. માલ્યવાન પર્વત.
હર્ષનું સાધન. પ્રતિપુ સારી રીતે કરવું-ખરવું-ટપકવું,
હર્ષ પુ. બુધ ગ્રહ. મૂત્ર-પેશાબ.
કહી સ્ત્રી હળદર, તેર અક્ષરના ચરણકહ્યુત્ત ત્રિસારી રીતે કરેલ, ખરેલ ટપકેલ, વાળો એક છંદ. પેસાબ કરેલ.
કર્ષિત ત્રિહર્ષ પામેલ, આનંદ પામેલ. કવન ૩૦ મેટેથી શબ્દ–અવાજ.
પ્રહ ૩૦ બુધ ગ્રહ. કa૬ ૬૦ ઘણો સ્વાદ.
પ્રહર ૩૦ તે નામે એક રાક્ષસ, કવિ ત્રિઅત્યંત સ્વાદ લેવડાવનાર.
કર ત્રિ. અત્યંત હસતું,ખડખડાટ હસતું. પ્રસ્થાન ૩. ઉપરને અર્થ.
પ્રહસન ૧૦ અત્યંત હસવું, ખડખડ હસવું, કપ પુશત્રુઓને ઉઘાડી રાખવામાં
હાંસી, મશ્કરી, એક પ્રકારનું દશ્યકાવ્ય- સાધન એક અસ્ત્ર.
રૂપક, આક્ષેપ, તિરસ્કાર. સ્થાપન ન ઉપરનો અર્થ.
કહતાિ સ્ત્રી, એક જાતને મોગરે, કપની સ્ત્રી સત્યભામાની બહેન કૃષ્ણની
જાઈને વેલે, સગડી. એક સ્ત્રી. કાપિની સ્ત્રી શત્રઓ વગેરેને ઉઘાડી
પ્રદરતી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. દેનારી એક વિદ્યા.
કલિત ત્રિ. ખૂબ હસેલ, ખડખડ હસેલ. સ્વિજ ત્રિ. જેને પરસે આવેલ હોય તે. દત્ત ] રાવણને સેનાપતિ એક રાક્ષસ, જો પુ. ઘણેજ પરસેવો.
પહેળી કરેલ આંગળીવાળો હાથ. કરતિ ત્રિ. જેને પરસેવો આવેલ હોયતે. ક ૧૦ નાશ, ત્યાગ, લય, હાનિ. પ્રતિવર ત્રિ. ઉપરનો અર્થ. કપ જી હાનિ, નાશ, ઘણેજ નાશ, પ્રત ત્રિો હણેલ, મારી નાખેલ.
મચી જુઓ. પ્રતિ ૩૦ ચન્દ્ર, કપૂર.
પ્રદ પ્રહાર, મારે, માર. પ્રઃ પુરાત-દિવસને આઠમો ભાગ, પહેર. કહેur R૦ કામ્ય દાન. દિલ પુછે ઉપરને અર્થ
પ્રવીણી નાં હિળીનામને એક વેલે. હુથી સ્ત્રી એક જાતની ક્ષુપવનસ્પતિ. કહાણી જી ઉપરનો અર્થ.
For Private and Personal Use Only
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रहारात
२०७
प्राकारान
પ્રારા ત્રિપ્રહારથી પીડાયેલ, મારથી
દુઃખી થયેલ. પ્રણાનિ ત્રિ. અત્યંત પ્રહાર કરનાર–માર
મારનાર. પર પુશિવ, નટ, સોમતીર્થ, ખડખડ
હસવું, તે નામે એક નાગ. કાલિન ત્રિ. બીજાને અત્યંત હસાવનાર,
પિતે અત્યંત હસવાર. કાલિન પુ. વિદૂષક, મશ્કરે. દિ પુછ કુ. fહત ત્રિ. પ્રેરણ કરેલ, મેલેલ, ફેકેલ,
મૂકેલ, સ્થાપેલ, જેલ. ગતિ ૧૦ ફૂપ જુઓ. હિi એક જાતને વેલે. કાળ અત્યંત હીન, ઘણું ઓછું,
તજેલ, છડેલ, નાશ પામેલ. વહી ર૦ બાળ જુઓ. રહીવિતત્રિ નાશ પામેલ જીદગીવાળું,
મૃત્યુ પામેલ. દુર ન ભૂતયજ્ઞ, અત્યંત હેમ, ઘણેજહેમ. કત ત્રિ. પ્રહાર કરેલ, મારેલ. પ્રહત નવ પ્રહાર, મારકહત તે નામે એક ઋષિ. કત્રિ હર્ષ પામેલ, આનંદ પામેલ,ખુશી. ક ૧૦ હર્ષ, આનંદ. બાદ પુત્ર કાગડે. કપરા ર૦ એક જાતનું પિષ્ટક-પકવાન્ન. માત્ર ૧૦ ઉપરને અર્થ. કસ્ટિકા સ્ત્રી જેનો અર્થ દુય હોય
તે એક પ્રશ્ન. જિન ત્રિ. અત્યંત હવન કરનાર, સારી રીતે હવન કરનાર. પ્રહર ઉ• હિરણ્યકશિપુને એક પુત્ર, તે
નામે એક નાગ. પ્રહાર ૫૦ અત્યંત હર્ષઆનંદ, શબ્દ-મેટે
અસ્પષ્ટ શબ્દ.
પ્રજ્ઞા ત્રિ. આનંદકારક. બન્નતિ ત્રિ. આનંદ પામેલ.
જ સ્ત્રી હર્ષ, આનંદ. પ્રહ ત્રિહર્ષ પામેલ, આનંદ પામેલ. પ્રજિ . હર્ષ, આનંદ. રાહ પુત્ર પ્રહાર જુઓ. પ્રવન ત્રિહર્ષકારક. કલિત ત્રિો હર્ષ પામેલ, આનંદ પામેલ કઇ ત્રિનમ્ર, આસક્ત.. પ્રતીભવન નમ્ર થવું, આસક્ત થવું. કમાઇ g૦ ઉપરનો અર્થ.
હાભૂત ત્રિનમ્ર થયેલ, આસક્ત થયેલ. પ્રાણીજો સ્ત્ર ઝિ જુઓ. બહરિ ત્રિ- નમ્ર અંજલિવાળું. કય પુ. બેલાવવું.
જ નવા ૪૦ ૩૦ મિનિટુ પૂર્ણ કરવું, ભમવું. પશુ ત્રિ. ઉંચું, ઉન્નત. iાંશુ યુ વત્સકી રાજાને સુદક્ષિણામાં ઉત્પન્ન થયેલ એક પુત્ર, વૈવસ્વત મનુનો
એક પુત્ર. પ્રા ચ૦ પહેલાં, અગાઉ, પ્રથમ. બાપા શ્રી. એક જાતને નિરેગ. પ્રારા ૧૦ પ્રકટપણું, પ્રસિદ્ધિ આવિર્ભાવ. પાન ૫૦ ઘુતિમત રાજાને એક પુત્ર. પ્રાણિક ત્રિદ પ્રકરણથી પ્રાપ્ત થયેલ. પ્રાષિા , ત્રિ નિત્ય પ્રકર્ષને વેગ્ય. પ્રાણિ પુસ્ત્રીઓને નચાવનાર, પારકી
સ્ત્રીઓ ઉપર જીવનાર,ગુદા મૈથુન કરાવનાર. કાવ્ય ૧૦ આઠ પ્રકારના ઐશ્વર્યાનું
એક ઐશ્વર્ય, સ્વચ્છંદપણું, ઇચ્છાનુસારપણું. કાન પુઈટ વગેરેથી બનાવેલ કિલ્લે,
કેટ, વાડ, ચેતરફ વિસ્તાર કા િત્રિ- કિલ્લો તેડી ભાંગી
નાખનાર, કાળTIઇ ૧૦ કિલ્લાને અગ્રભાગ-કાંગરે.
For Private and Personal Use Only
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्राकारीय
૨૦૮
પ્રથમ અભા
કાપીર ત્રિકિલ્લા માટેની ઈટ વગેરે) | HIT T૦ બહસ્પતિ. જ્યાં કિલ્લો થઈ શકે તે પ્રદેશ વગેરે. પ્રાય ૩૦ બહસ્પતિ.
| પ્રાફિચ ર૦ પ્રકાશપણું પ્રકટપણું આ- પ્રારા પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. વિર્ભાવ, સ્વચ્છતા.
પ્રવર શ્રી. પૂર્વ કાળની સંધ્યાપ્રતિ ત્રિ. નીચ, પ્રકૃતિસંબંધી, સ્વભાવ * પ્રાતઃસંધ્યા.
સિદ્ધ, સંસ્કૃતમાં બનેલ–અપભ્રંશ વગેરે. શ્રાવકવન નવ યત્તિય પ્રથમ સવન. ઘાત પુત્ર નાટક વગેરેમાં પ્રસિદ્ધ અપભ્રંશ | પ્રવામિકા ત્રિ. સમયાગની પહેલાં કરવા
શબદ, સ્વભાવથી સિદ્ધ મિત્ર કે અમિત્ર. યોગ્ય અગ્નિહોત્ર-દર્શ–પર્ણિમાસ–પશુયાગપ્રતિ ૧૦ સંસ્કૃત સિવાયનું ભાષણમાગધી ચાતુર્માસ્ય-ચાંગરૂપ કિયાકલાપ. વગેરે.
બાવનમી સ્ત્રી સમયાગની પહેલાં g શ્વર પુ. એક પ્રકારને તાવ, કરવાની ઈષ્ટિ. પ્રતિષ પુ. વર્ષ-શરદ-વસન્ત-એ ત્રણ કાવતર સ્ત્રી નદી.
ઋતુઓમાં અનુક્રમે કાપેલ, વાત-પિત્ત-કફ. પ્રાર્જ ૧૦ પ્રખરપણું. ઘાતક પુત્ર એક પ્રકારને પ્રલય. પ્રાઝિ૦ પૂર્વાભિમુખ-પૂર્વ સામે મુખવાળું. પ્રાતમનુષ્ય ૬૦ નીચ-હલકે માણસ. રાજ ત્રિ- સારી રીતે વક્તાની સમીપને પ્રતિમાનુષ પુરુ ઉપરને અર્થ.
પ્રદેશ વગેરે. . પ્રાદમિત્ર ૩૦ સ્વભાવસિદ્ધ મિત્ર, સ્વા- પ્રામા પુત્ર તે નામે એક સંસર્ગભાવ,
ભાવિક મિત્ર. કાતરાણુ પુ. સ્વભાવસિદ્ધ શત્રુ સ્વાભા- પ્રહસ્ય ન વાસ્મતા જુઓ, ભયશન્યવિક શત્રુ.
- તારૂપ સ્ત્રીઓને એક સાત્વિક ભાવ: પ્રાંતિજ ત્રિ. પ્રકૃતિ સાધ્ય-સ્વભાવસિદ્ધ,
બાપુજીવી સ્ત્રી, પૂર્વ અને ઉત્તર દિશાની સ્વાભાવિક, પ્રકૃતિનું, પ્રકૃતિસંબંધી, વચ્ચેની દિશા-ઈશાનકાણ.
ઉ૦ પૂર્વને સમય, અગાઉ વખત. પ્રાનિનું ત્રિપૂર્વ તરફ જનાર, પૂર્વે શાહ પુ. પૂર્વમાં મૂકેલ દર્ભ. - -
જનાર, પ્રથમ જનાર. પ્રાછા ત્રિ- હસ્તનક્ષત્રની પૂર્વવર્તિ છાયા- પ્રાંતિષ પુકામરૂપ દેશ-કામરૂ દેશ. વાળો દિવસ વગેરે.
કામ૧૦ વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ ભોજન પહેલાં કાન ત્રિપૂર્વનું, પૂર્વે હોનાર-થનાર, ઔષધ સેવનનો એક કાળ. અગાઉનું.
પ્રામા go ઉત્કર્ષ, શ્રેષ્ઠતા, પરભાગ, કાન ન પુણ્ય-પાપ વગેરે–અદષ્ટદેવ. પર્વતનો અગ્રભાગ. પ્રાનવેર્મન ૧૦ પૂર્વે કરેલ કર્મ. વામિત્ર પુત્ર ઉપરના અર્થ, પૂર્વે હેવાપણું. બા પૂર્વનું પદ, પૂર્વનું સ્થાન. કાદિર ત્રિ. શ્રેષ્ઠ. .. પ્રાવપુwા સ્ત્રી પ્રથમ ફૂલ આવનારી લેતા. બાદ ૧૦ પાતળું દહીં. પ્રાહ પુફણસનું ઝાડ,
બાગ ત્રિક. કાજષ્ણુ પુરુ બૃહસ્પતિ.
પ્રાર્થા પુહવિગૃહથી પૂર્વ ભાગમાં રહેલા કારની સ્ત્રીપૂર્વા ફાલ્યુની નક્ષત્ર. યજમાન વગેરેની સ્થિતિ માટેનું ઘર. નવાજુની પુબૃહસ્પતિ., | પ્રાર્ધારા પુત્ર વિષ્ણુ
For Private and Personal Use Only
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्राग्वचन
૨૦૨
प्राजन
બાવવા ૧૦ પહેલાં કહેલ વચન, મનુ પ્રાચીનકર્મ Tતે નામે એક ઋષિ. વગેરેએ પૂર્વે કહેલ વચન.
પ્રાર્થનતિઢવી | ચંદ્ર, કપૂર. પાશ્વત અથ૦ પૂર્વના દેશ-કાળતુલ્ય, અગા- પ્રાર્થનાનસ ૬૦ બીલીનું ઝાડ, ઉના દેશ-કાળ સરખું.
પ્રાચીન પુ. ઇન્દ્ર, તે નામે એક રાજા, બાઇ કિ અત્યંત સ્પષ્ટ કહેનારની સ- હવિર્ધામાને પુત્ર. મીપને પ્રદેશ વગેરે.
પ્રાચીન તે નામે એક ઋષિ. કાયત ૩૦ યુદ્ધ,
પ્રાર્થનાનાપુત્ર પુત્ર યજુર્વેદના વંશનો પ્રધાન પુત્ર યજ્ઞમાં અગ્નિ ઉપર ઘી વગેરેની એક ઋષિ. ધાર કરવી તે.
કારીનો પુત્ર પ્રાચીનયોગ ઋષિનું ગોબાપુ અતિથિ.
ત્રસંતાન. પ્રાપુ, પુત્ર અતિથિ.
પ્રાવના સ્ત્રી તે નામે એક વનસ્પતિ. પ્રાણવાયુ, અતિથિ.
પ્રાર્થનામઢ ૧૦ પાણીમાં થતું આંબળું. પ્રાપૂર્વક પુત્ર અતિથિ.
કાવીવીત ર૦ શ્રાદ્ધ વગેરેમાં ડાબો હાથ પ્રા ન૦ ૫ણવ વાઘ–ાવ જુઓ.
બહાર કાઢી જમણી ખાંધ ઉપર નાખેલ પ્રાકૃત્રિમોટા શરીરવાળું,સારા શરીરવાળું.
જનોઈ-અપસવ્ય કરેલ જનોઈ પ્રાણ ઘરની ભૂમિ, આંગણું,પણવવાઘ.
પ્રાચીનાવતિન પુત્ર શ્રાદ્ધ વગેરેમાં અને પ્રક્રિપતિ બન્ચ૦ આંગણેથી, આંગણામાં.
પસવ્ય કરેલ જનોઈવાળો, મારી સ્ત્રી મોટા શરીરવાળી સ્ત્રી, સારા
प्राचीपति पु० चन्द्र. શરીરવાળી સ્ત્રી.
પ્રાચર ને કાર જુઓ, વાડ, ચોતરફ પ્રાચી વ્યવહારમાં એક પ્રકારનો
વેષ્ટન. પ્રમુણ ત્રિ, પૂર્વ તરફ મુખવાળું.
પ્રાગુ ૧૦ પુષ્કળપણું. પ્રાર્ અધ્ય પૂર્વમાં, પૂ.
ખાતર પુ. વાલ્મીકી મુનિ, પ્રાચીન પ્રાઝિ૦ પૂર્વ દેશ-કાળ.
બહિષ રાજાનો પુત્ર, વરૂણને પુત્ર. બાર પુ સારી રીતે રક્ષણ કરનાર, સારી
પ્રારૂ ન પ્રાચીન, જૂનું, પુરાણું, પૂર્વમાં રીતે ગમન–જવું.
હોનાર, પૂર્વે હોનાર. કાવાર ત્રિ. આચારભ્રષ્ટ, અનાચારી.
પ્રાગ ત્રિ ઉપરના અર્થ. પ્રવાÁ પુ. શ્રેષ્ઠ આચાર્ય.
કાળવુંશરાવતી નદીની પૂર્વ-દક્ષિણનો દેશ. પ્રારિ સ્ત્રી જંગલી માખી.
પ્રાચર ૧૦ પૂર્વ દેશમાં રહેલા જિન પુતે નામે એક રાજા.
રાજ્યવૃત્તિ સ્ત્રી પ્રાચીન વૃત્તિ, તે નામે છંદ. બાવા સ્ત્રી, પૂર્વ દિશા.
પ્રચત્તિ ત્રિ. પ્રાચીન વૃત્તિવાળું. પ્રાચીન ત્રિ પૂર્વ દિશા-દેશ-કાળમાં
પ્રાગેરસમ ત્રિપ્રાચીન સપ્તસમ. હેનાર-થનાર, પૂર્વનું, અગાઉનું, પ્રથમનું, વાગ્યાથન પુત્ર પ્રાયનું નેત્રસંતાન. જૂનું.
રાત્રિ પ્રશ્ન કરનાર,પૂછનાર,ન્યાયાધીશ. પ્રાચીન ન શહેર, ઘર વગેરેની બાજુ પ્રજ્ઞ પુત્ર સારથિ. વાડ વગેરે.
| પ્રાગત ર૦ પશુ વગેરેને હાંકવાને દંડ-લાકડી. ૨૭
ઉત્તર.
For Private and Personal Use Only
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्राजबा
प्राणजीवन
પ્રાચા અર્થ = પ્રાચન ક્રિયા-પ્રકૃષ્ટ ગમન- | મારી જી. પંડિતની સ્ત્રી, વિદ્વાનની પત્ની, ક્ષેપણુક્રિયા.
ચતુરની સ્ત્રી, સૂર્યની પત્ની. પ્રહદી કચ૦ ઉગવું.
પ્રારા ૧૦ પુષ્કળ ઘી, શ્રેષ્ઠ ઘી. માહાય ચ૦ ઉગીને.
રાજ ત્રિ. પુષ્કળ ઘીવાળું, શ્રેષ્ઠ ઘીવાળું. વાગઢવિ શવ્ય ઉગીને.
પ્રાગ્ર ઝિ૦ પૂર્વ-દેશ-કાળમાં વર્તનાર-હેitsદિત પુ. ગાહપત્ય અગ્નિ.
નાર-થનાર પ્રાણપત ત્રિ. પ્રજાપતિના ધર્મનું, પ્રજા- પ્રઢ ત્રિ, સરળ, સુબેધ, પ્રમાણિક. પતિના ધર્મસંબંધી.
પ્રાલતા સ્ત્રી- સરળપણું, સુબોધપણું બાપા આઠ પ્રકારના વિવાહમાને પ્રમાણિકતા એક વિવાહ.
પ્રાસ્ટવ 7૦ ઉપરના અર્થ. viાપત્ય ૧૦ તે નામે એક વ્રત, પ્રયાગ પ્રાદિ ત્રિક જોડેલા બે હાથવાળું. તીર્થ, હિણી નક્ષત્ર.
પ્રાષ્ટિ છે જેડેલા બે હાથ. બાકાય ત્રિ. પ્રજાપતિ જેનો દેવ હોય જિન ત્રિ પ્રાતિ ત્રિ. જુઓ. તેવું હવિષ વગેરે.
બાલાત ત્રિ. પ્રશ્ન કરનારાઓ હણેલ. પ્રજ્ઞાપત્ય પુત્ર તે નામે એક જૈન. પ્રવિરાજા પુત્ર ન્યાયાધીશ, અદાલતમાં પ્રાગપત્યિા સ્ત્રી જેમાં સર્વસ્વ દક્ષિણ રાજાએ નીમેલ વિચારક રાજાને સહાયક. હોય છે તેવી એક ઈષ્ટિ
વિવેવ પુત્ર પ્રાણ વાયુ. પ્રજાવત્ત ત્રિ. ભાઈની પત્નીના ધર્મનું,
પ્રાળુ પુ. બ્રહ્મા, બેલ સુગંધી દ્રવ્ય, કાવ્યનું ભાભીના ધર્મસંબંધી.
જીવન રસ, વાયુ, બળ, સૂક્ષમદેહ સમષ્ટિકવિ પુત્ર સારથિ.
ઉપહિત ચૈતન્ય, પ્રાણ પાધિક જીવ, જીવન, કાલિન પુત્ર એક જાતનું પક્ષી.
ઈન્દ્રિયસ્થાન, ધ્રાણેન્દ્રિય, શરીરમાં ને ર૦ રહિણી નક્ષત્ર
રહેલ છિદ્ર, ધાતાને એક પુત્ર, કવિત્વRા ત્રિ. પ્રજાપતિ જેનો દેવ હોય તેવું શક્તિ, તે નામે એક સપ્તષિ, વિષ્ણુ, હવિષ વગેરે.
પરમાત્મા, મૂલાધારમાં રહેલ વાયુ જીવન, પ્રોજેશ્વર ત્રિ. ઉપરનો અર્થ.
પરાક્રમ, સત્તા. નેશ્વર ૧૦ રોહિણી નક્ષત્ર.
of g૦ ૨૦ પાંચ વૃત્તિવાળો પ્રાણ વાયુ, પ્રશિ ઉ. પંડિત, વિદ્વાન, એક જાતને દશ વૃત્તિવાળો શરીરમાં રહેલ વાયુ. પિોપટ, કલ્કિનો મોટો ભાઈ, વ્યષુપહિત કા ત્રિપૂર્ણ કરેલ, પૂર્ણ ભરેલ. ચૈતન્ય-છવચૈતન્ય.
કાલિ પુત્ર જીવ, જીવકક્ષ, બેલ નામે શ ત્રિબુદ્ધિમાન, ચતુર, ડાહ્યું.
સુગંધી દ્રવ્ય. નાશતા સ્ત્રી બુદ્ધિમાનપણું,ચતુરાઈ, ડહાપણ પ્રાપાર ત્રિ, બળકારક, રાશિત્વ ર૦ ઉપરના અર્થ..
બાપાવર્મન ૧૦ પ્રાણવાયુનું કર્મ. મનન ત્રિ પિતાને પંડિત-વિદ્વાન- પ્રાપાત્રદ પ્રાણેન્દ્રિય. ડાહ્યું માનનાર.
પ્રાણજીવન ત્રિ પ્રાણને જીવાડનાર માણને કાશ સ્ત્રી બુદ્ધિ.
પિષનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्राणजीवन
प्राणाग्निहोत्र
કાલવન પુત્ર વિષ્ણુ. પ્રાર્ ઝિ૦ જીવતું, શ્વાસોચ્છવાસ લેતું.
તક કલ્પમાં હોનાર વૈમાનિક દેવ. કાત્યાન પુરુ પ્રાણનો ત્યાગ. પ્રાપથ ૫૦ ગાન વાયુ, મનુષ્યને કુલપુરૂષ. પ્રાપથ ત્રિ. બળવાન. પ્રાથs g૦ વાગતા જુઓ. પ્રાગટ્ર પાણી, લેહી. શાપ વિષ્ણુ, છવક વૃક્ષ. કા ત્રિો પ્રાણ આપનાર. રાખવા સ્ત્રીહરડે, ઋદ્ધિ વૃક્ષ. રાખવા ત્રિવ પ્રાણ આપનાર. પ્રાપવાર ૧૦ પ્રાણ આપવો તે. બાળપણ ન૦ પ્રાણ ધારણ કરવો તે. પ્રાઇન નં જીવન, જીવવું તે. કાન પુરુ પાણી. બાપાનાથ પુ. પતિ, સ્વામી, ધણી. પ્રાનિઝદ પુત્ર પ્રાણાયામ. કાનિયમ પુછે પ્રાણાયામ. માનિનો પુ. પ્રાણાયામ. કાન go વાયુ, રસાજન નામનું અંજન. પ્રાન્તો સ્ત્રી સુધા, ભુખહેડકી. કાપતિ પુ. પતિ, સ્વામી, ધણી. કાવત ત્રિ. પ્રાણને બચાવવા ઈચ્છતું. પ્રાણા _પુત્ર પ્રાણને બચાવવા ઇચ્છનાર. પ્રાપિs go બોલ નામે ગંધદ્રવ્ય. પ્રાપક ત્રિ પ્રાણ આપનાર, બળ આપનાર. કાકા સ્ત્રી ઋદ્ધિ નામની ઔષધિ,હરડે. પ્રામા પુછે ધ્રાણેન્દ્રિયથી સુંઘવું તે. બાળમક્ષ ત્રિવ ધ્રાણેન્દ્રિયથી સુંઘનાર. રામાવત પુરા સમુદ્ર. પ્રાઇમૃત ત્રિ. પ્રાણી, હરકોઈ જીવ-જંતુ,
પ્રાણનું પોષણ કરનાર. બાળમૃત . વિષ્ણુ.
પ્રાપમય પુત્ર જીવના સ્વરૂપને ઢાંકનાર વેદાં
તપ્રસિદ્ધ એક કોષ–પ્રાણમય કોષ. પ્રાથમિક પુછે ઉપરનો અર્થ. પ્રાપથમ ૫૦ પ્રાણાયામ. પ્રાણાયાત્રા સ્ત્રી પ્રાણનો શ્વાસોચાસ વગેરે,
ભજન, પ્રાણધારણનું સાધન. રાજયાત્રિના ત્રિપ્રાણધારણનું સાધન ભો
જન વગેરે કરનાર. પ્રાયોનિ પુપરમેશ્વર, વાયુ. ગાવિત ત્રિ. પ્રાણવાળું, પ્રાણી, જંતુ,
જીવમાત્ર. પ્રાણવાયુ પુ. શરીરમાં રહેલ પ્રાણવાયુ. કાવ્યા પુત્ર પ્રાણનો નાશ. . પ્રાપરારોડ પુ. પરમેશ્વર. પ્રાસંયમ પુરુ પ્રાણાયામ. પ્રારંવાર ૩૦ મુખ્ય પ્રાણને ઇન્દ્રિયની
સાથે પિતાની શ્રેષ્ઠતા. સંબંધે વિવાદ. પ્રાપર્ણરાય પુરુ પ્રાણુની સ્થિતિને સંશય,
જેથી ઘણું કરી મરણ થાય તેવો વ્યાપાર. શાપર૧૦ દેહ, શરીર. પ્રાપારમાં પુત્ર પ્રાણ સમાન પ્રિય પતિ–સ્વા
મી-ધણું. કાપાર ત્રિ પ્રાણસમાન. કાળમાં સ્ત્રી પ્રાણસમાન પ્રિય પત્ની. પ્રાઇ ત્રિપ્રાણ હરનાર, પ્રાણ લેનાર
ઝેર વગેરે. પ્રખર ત્રિ. ઉપરના અર્થ. પ્રાપારિન ત્રિા જુઓ. પ્રાહિત સ્ત્રી પાદુકા, મોજડી, જેડા. viળા સ્ત્રી તે નામે એક પક્ષિણ-જે અ
રૂણ અને ગરૂડની સાસુ હતી. પ્રાસોત્ર ૧૦ પ્રાણરૂપ અગ્નિમાં હેમ
પ્રાણને પાંચ આહુતિરૂપ અગ્નિહોત્રાત્રાત્મક ભજન, તે નામે કૃષ્ણ યજુર્વેદીય એક ઉપનિષદ્દ.
For Private and Personal Use Only
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
प्राणाचार्य
પ્રાળાચાર્યે કુ વૈદ્ય. પ્રાળાચય પુ॰ પ્રાણના નાશ, પ્રાણ જવાના
કાળ.
પ્રાળાધિનાથ ૩૦ પતિ, સ્વામી.
પ્રાન્ત પુ॰ મરણુ, પ્રાન્તિજ ત્રિ॰ મરણ જેનું ફળ હાય તેવું પ્રાયશ્ચિત્ત વગેરે.
કાળાપટ્ટાર ત્રિ॰ પ્રાળ જુએ. માળાપહારજ ત્રિ॰ ઉપર પ્રમાણે, માળાપટ્ટારિત્ ત્રિ॰ પ્રાળન્ટૂર જુએ. માળાપાન પુ॰ ટ્વિ॰ પ્રાણ તથા અપાન વાયુ, અશ્વિનીકુમાર.
પ્રાળાવાય પુ॰ પ્રાણને પીડા-૬, ખ-સંકટ. પ્રાળયતન ૧૦ શરીરમાં રહેલ નવ દ્રિ
રૂપ પ્રાણને રહેવાનાં મુખ્ય સ્થાન. માળાચન પુ॰ પ્રાણનું સંતાન. પ્રાળયામ પુ॰ પ્રાણનું સંયમ–પ્રાણવાયુની ગતિ રોકનાર એક વ્યાપાર. માળાવાય ન॰ ક્રિયાવિશાલ. પ્રાસન ન॰દ્રયામલ ગ્રંથયાં કહેલ આસન. પ્રાળક્રુતિ શ્રી પ્રાણરૂપ અગ્નિમાં આહુતિ–
ગૃહસ્થે કરવાના પ્રાણુરૂપ અગ્નિમાં હામ. પ્રશિનિષત્ ત્રિ॰ જીવવા ઈચ્છતું. િિજુ ત્રિ॰ જીવવા ઈચ્છનાર, પ્રાળિવૃત ૧૦ સમાય નામનું એક વિવાદસ્થાન, શરત કરી પ્રાણીઓનું યુદ્ધ કરાવવું તે.
કબિન ત્રિ પ્રાણવાળુ, હરકેાઇ જંતુ. પ્રાળનું પુ જીવ, જીવાત્મા, ચેતન. પ્રાળિપીડન ન પ્રાણીને પીડા-દુઃખદેવું તે. પ્રાળપીડા શ્રી પ્રાણીને પીડા, પ્રાણીની પીડા—દુઃખ.
માળિમાતૃ સ્ત્રી એક જાતની ક્ષુપ વનસ્પતિ. પ્રાળિદિત ત્રિ॰ પ્રાણીનું હિતસાધન, પ્રાણીના હિતનું.
२१२
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रातर्गेय
.
પ્રાળિદિતા શ્રી પાદુકા, પાવડી, જોડા. માળીત્ય ન॰ ઋણ, કરજ, પ્રાગૈરા પુ॰ પતિ, સ્વામી, વાયુ. માળેગા શ્રી પત્ની, ભાર્યાં. પ્રાળેશ્વર પુ॰ પતિ, સ્વામી, વાયુ. પ્રાળેશ્વરી શ્રી પત્ની, ભાર્યા. માન્યજ્ઞ ન॰ પ્રાણીનું અંગ-હાથ-પગ વગેરે. પ્રાતઃહિ પુ॰ પ્રાતઃકાળ,સવાર,પ્રભાતકાળ,
સૂર્યોદય સુધી ત્રણ મુદ્દા કાળ. માલ ત્ય ॰ શાસ્ત્રાક્ત પ્રાતઃક વ્ય—સંધ્યા વગેરે. પ્રાતઃસખ્યા સ્ત્રી પ્રાતઃકાળે કરવાનું સંધ્યાક', ગઇ રાત્રિ પછી સૂર્યોદય થતાં સુધીમાં વચ્ચેના એક મુદ્દા કાળ. પ્રાત:સમય પુ॰ પ્રાત:ાજ જુએ. પ્રાતઃસવ પુ પ્રાતઃકાળે કરવાનું યજ્ઞના અંગરૂપ એક કર્મી.
પ્રાતઃવન 7. ઉપરના અ. પ્રાતઃસ્માન ન॰ પ્રાતઃકાળે કરવાનું સ્નાન. પ્રશ્નસ્મળ ન॰ પ્રાતઃકાળે અમુક દેવ-ગુરૂ વગેરેનું સ્મરણ.
પ્રાતઃસ્મરીય ત્રિ॰ પ્રાતઃકાળે સ્મરણ કરવા યાગ દેવ-ગુરૂ વગેરે. પ્રાતદ્ અન્ય પ્રાત:ાહ જુઓ. પ્રાતર્ત્ર નદી વગેરે તરી જવાના પુષ્કળ દાણવાળા કાઇ દેશ વગેરે. પ્રાતીય ત્રિ નદી વગેરે તરી જવામાં પુકર દાણુ લેનાર કાઇ દેશની પાસેના દેશ વગેરે.
માતા પુ॰ એક જાતને સ. પ્રાતનુવા પુ॰ પ્રાતઃકાળે ભણવાના અમુક વેદવભાગ.
પ્રાતરાન ન॰ પ્રાતઃકાળનું ભોજન. પ્રાતનારા પુ॰ ઉપરના અ પ્રાતનિ ન પ્રાત:કાળે ગાવાનું સામ વગેરે. પ્રાતીય ત્રિ॰ પ્રાત:કાળે રાજાની સ્તુતિપાઠક, પ્રાતઃકાળ ગાવા યેાગ્ય સામ વગેરે.
For Private and Personal Use Only
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रातर्दिन
२१३
प्रादुराक्षि
કાર્વિન ૧૦ આગલા દિવસ. ગ્ર ત્રિ. પ્રાત:કાળે ભજન કરનાર. કામે ૫૦ કાગડે. પ્રાતમેન જૈ૦ પ્રાતઃકાળે ભજન. કાતર્તમામ્ ઐ૦ અત્યંત પ્રાતઃકાળ. માતા સ્તરમ્ ગચ૦ ઉપરને અર્થ. પ્રોતસ્ટિવ સ્ત્રી ગંગા નદી. પ્રતિ સ્ત્રી પૂતિ, પૂરણ, સંપૂર્ણ કરવું તે,
પૂરવું તે, લાભ. તિવાદિત ત્રિ. પ્રત્યેકકંઠે ગ્રહણ કરનાર. પ્રાતિ સ્ત્રીનવા વૃક્ષ. પ્રતિનિન પુછે તે નામે દુર્યોધનને દૂત. પ્રતિસ્ત્રિકા ત્રિ પ્રતિકૂલ વર્તતું, વિરૂદ્ધ
વર્તતું. તિઢિી સ્ત્રી વિરૂદ્ધ વર્તતી. પ્રાચિ ને પ્રતિકૂળપણું, વિરોધપણું,
વિરોધ. પ્રતિવચન પ્રતિસ્પણું, પારૂપીઆની ખરીદી. તિજનીન . પ્રત્યેક મનુષ્યને સારું,
પ્રત્યેક મનુષ્યના હિતનું કાનિધિ પુત્ર પ્રતિનિધિ જુઓ. તિથિ ત્રિ. દરેક માર્ગે જનાર. તિથી સ્ત્રી, દરેક માર્ગે જનારી. પ્રતિપઃ ત્રિપડવે તિથિએ હોનાર-થનાર. સિલિક ત્રિઉપરને અર્થ. પ્રતિક્રિયા પુત્ર પડવે તિથિએ પ્રકટ થયેલ
અગ્નિ. પ્રતિવર પુતે નામે એક રાજા, ગોત્ર
પ્રવર એક ઋષિ. રિપેર પુછે તે નામે એક રાજા. કાસિમ ત્રિ. પ્રતિભાશાળી. પ્રતિમ ૩૦ યોગીઓના યુગમાં વિઘ કરનાર
એક ઉપસર્ગ. પ્રતિમાડ્યન જામીનગીરી, જામીનગીરીમાં
આપવાનું ધન,
પ્રાતિમાલિ. ત્રિ- છીપમાં જેમ રૂપું તેમ
માત્ર ભ્રાંતિથી ભાસતું. પ્રતિક્ટોશ નવિપરીત પણું ઉલટાપણું. તિરાજ ત્રિપાડોશી. પ્રાંતિ ૨૦ પાડોશ, પાડોશી. પ્રવેશ્યા ર૦ ઉપરનો અર્થ. પ્રતિરથ ત્રિ. દરેક શાખામાં હેનાર
થનાર. પ્રતિરથ ૧૦ તે નામે એક વ્યાકરણ. તિકૃત્ય ૩૦ પ્રતિશ્રવણ વેલાઓ હેનાર પુરૂષ. વિક ત્રિ. અસાધારણ ધર્મ, દરેક
વ્યક્તિએ હેનાર-થનાર. કાતિર્ક ૧૦ પ્રતિહર્તા નામના ઋત્વિજનું
કર્મ, પ્રતિહરણ. પ્રતિદર જાદુગર, ગારૂડી. માતા પુત્ર પ્રતિહાર, છડીદાર.
તિદાવા ઉપરને અર્થ. પ્રતિદવિ પુપ્રતિહાર જુઓ. પ્રતીતિ ત્રિ. પ્રાતિમાણિવદ જુઓ. પ્રાતપ્રતીપ રાજાને પુત્ર-શાન્તનું
રાજા. પ્રાપિવા ત્રિ વિરુદ્ધ વર્તનાર, ઉલટું
ચાલનાર. પ્રાતઃ ૬૦ તે નામે એક ઋષિ.. પ્રાચિન ત્રિએક પ્રકારને જામીન–સાક્ષી,
ખાત્રીનું, અનુભવવાળું. પ્રાથમહિપ ત્રિ. પ્રથમ આરંભને યોગ્ય
વેદાધ્યયન વગરે, પ્રથમ કલ્પરૂપ શિક્ષાગ્રંથને ભણનાર. પ્રાથમિ ત્રિ. પ્રથમમાં હેનાર-થનાર * વેદ વગેરેનું પ્રથમ અધ્યયન કરનાર. પ્રાથષ્ય ૧૦ પ્રથમપણું. પ્રઃ પુછે 'g' વગેરે ઉપસર્ગ. રાહુતિ ૩. તે નામે ગોત્રપ્રવર ઋષિ.
For Private and Personal Use Only
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
प्रादुर्भवन
પ્રાદુમેવન 7 પ્રકટ થયું, પ્રથમ પ્રકાશ. પ્રાદુર્ભાવ પુ॰ ઉપરના અ. પ્રાદુર્ભૂત ત્રિ॰ પ્રથમ પ્રકટ થયેલ, પ્રથમ
પ્રકાશેલ.
પ્રાદુષ્ય ૧૦ પ્રાદુર્ભાવ, પ્રકટપણું, માજુમ અન્ય પ્રકટપણું', પ્રકટ, ખુલ્લું. પ્રાવેરા પુ॰ તર્જની આંગળી સાથે પહેાળા કરેલ અંગુઠા, દેશમાત્ર, એક જાતનું માપ, સ્થાન.
પ્રાવેરાન ન॰ દાન, દેવું, આપવું. મારિાજ ત્રિ॰ પ્રદેશમાં હાનાર થનાર. માલેષ ત્રિ॰ પ્રદોષકાળે-રાત્રિના આરંભસમયે હાનાર થનાર.
પ્રાણિજ ત્રિ॰ ઉપરના અર્થ. પ્રાૌદ્ઘત્તિ પુ॰ પ્રદેાહનને પુત્ર પ્રાોદનાનિ પુ॰ પ્રદોહનના યુવપુત્ર. માધ્યનિષ્ઠ ત્રિ યુદ્ધનું ઉપકરણ, યુદ્ધનું સાધન–સામાન વગેરે.
પ્રથા શ્રી કશ્યપની એક સ્ત્રી-દક્ષની કન્યા. પ્રયાનિજ ત્રિપ્રધાન જુએ, પ્રધાન
સંબંધી, મુખ્યસંબંધી.
પ્રાધાન્ય 7૦ પ્રધાનપણું, મુખ્યપણું, શ્રેષ્ઠતા. પ્રાથીત ત્રિ॰ સારી રીતે ભણેલ. પ્રાદ્યેય પુદક્ષકન્યા પ્રધાના પુત્ર દેવ-ગંધવ વગેરે. પ્રાયન ન॰ સારી રીતે ભવું તે. પ્રાધ્ધ ત્રિ॰ નમ્ર, અંધાયેલ, બહુ દૂર જનાર રથ વગેરે.
પ્રાધ્ધ પુ॰ દૂર માર્ગ, દૂરના રસ્તા, લાંખે રસ્તા.
પ્રથમ અન્ય અનુકૂલપણું, બંધન અને નમ્રતા-એ અમાં વપરાય છે.
પ્રાન્ત પુ॰ છેડા, બાકીની હદ, છેવટ, તે નામે એક ઋષિ.
૨૪
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्राप्ति
પ્રાન્તતમ્ અન્ય છેડેથી, બાકીની હદથી, છેવટથી.
પ્રાન્તદુર્ણ પુ॰ રાજાને આશ્રય કરવાનું એક સ્થાન, એક જાતને કિલ્લો.
પ્રાન્તર ન દૂર જવા યાગ્ય માર્ગ, વૃક્ષ વગેરેની શાખા વગેરના રસ્તા, વન, કાટર. પ્રાન્તશૂન્ય પુછાયા વગેરેથી રહિત મા. પ્રાપ ત્રિ॰ પુષ્કળ જળવાળુ, જળમય, પ્રાપજ ત્રિ॰ પહાંચાડનાર, પ્રાપ્ત કરનાર, મેળવનાર.
પ્રાપળ ન॰ પ્રાપ્ત કરવું, મેળવવું, પહાંચાડવું. પ્રાપવિજ પુ॰ મોટા વેપારી, કરીયાંણા વેચનાર.
માપય ત્રિ॰ પ્રાપ્ત કરવા ચાગ્ય, પહોંચા
ડવા લાયક.
પ્રાપિત ત્રિ॰ પહેાંચાંડેલ, મેળવેલ,પ્રાપ્ત કરેલ. પ્રપેય પુ॰ તે નામે એક ગંધ ગણુ. પ્રાપ્ત ત્રિ॰ પ્રાપ્ત કરેલ, મેળવેલ, પાસે આવેલ, થઇ ગયેલ.
પ્રાપ્તાહ પુ॰ કરવા યેાગ્ય સમય, યાગ્ય
કાળ, જેના સમય આવી પહોંચ્યા હાય તે. પ્રાપ્તપઐત્વ ત્રિ॰ મરણ પામેલ, મરેલ. પ્રાપ્તવૃદ્ધિ ત્રિ બુદ્ધિને પામેલ, ભાનમાં આવેલ.
પ્રાપ્તમા ત્રિ ભાર વહેવાને સમય જેને આવ્યા હાય તેવા બળદ વગેરે. પ્રાપ્તમાત્ર પુ॰ ઉપરના અ. પ્રાસરૂપ ત્રિ॰ મનેાહર, સુંદર, પંડિત, વિદ્વાન, રૂપવાળુ, રૂપાળુ
પ્રાપ્ત ત્રિ॰ પ્રાપ્ત કરવા યેાગ્ય, પહેાંચાડવા
લાયક.
કાંસાપરાય ત્રિઅપરાધમાં આવેલ,અપરાધી. પ્રાસાવલ ત્રિ॰ પ્રાપ્તગરુ જુએ. પ્રાપ્તિ સ્ત્રી ઉદય, ધન વગેરેની વૃદ્ધિ, લાભ, પહેાંચવું, પહેાંચાડવું, સંહતિ, જથ્થા,
O
For Private and Personal Use Only
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
प्राप्तिसम
સમૂહ, અણિમા વગેરે આઠ ઐશ્વમાંનું એક, બૃહદ્રથ વંશના જરાસંધ રાજાની એક પુત્રી, 'સની એક સ્ત્રી, સંચાગરવરૂપ એક દ્રવ્યગુણ, સાહિત્યપ્રસિદ્ધ એક મુખાંગ, કામની એક સ્ત્રી, તે નામે એક સહમ, મેળવવું, જવું, ગમન. પ્રાપ્તિલમ 7. ગૌતમસૂત્રમાં કહેલ એક જાતિ ઉત્તર.
પ્રાપ્ત્યાણા સ્ત્રી-લાભની ઇચ્છા, પ્રોર્બ્ધ
કાર્યની એક અવસ્થા, મેળવવાની ઇચ્છા. પ્રાપ્ય ત્રિ॰ ગમન કરવા યાગ્ય, જવા ચેાગ્ય, મેળવવા ચેાગ્ય.
પ્રાપ્ય ૪૦ વ્યાકરણુપ્રસિદ્ધ એક કર્મ, પ્રાપ્ય અન્ય॰ ગમન કરીને, જઇને, મેળવીને, પ્રાપ્ત કરીને.
પ્રાચજાન્ ત્રિ॰ વિષયપ્રદેશમાં જને વિષયને પ્રકાશ કરનાર ચક્ષુષ વગેરેઈન્દ્રિય, પ્રાવસ્ય ન॰ પ્રબળપણુ
પ્રાૌધિજ પુ॰ ઉષાકાળ—પરાદ્ધ, પરાઢીયું,
સવાર.
પ્રાજ્ઞધિશ ત્રિ॰ પ્રાત:કાળે સ્તુતિપાઠ કરનાર ભાટ-ચારણ વગેરે.
પ્રામસન ન॰ સ્વાતી નક્ષત્ર. પ્રામન ત્રિ॰ વાયુસંબંધી, વાયુનું. પ્રામાનિ પુ॰ હનુમાન, પાંડવ-ભીમસેન. પ્રમવ ૬૦ પ્રભુત્વ, શ્રેષ્ઠતા, પ્રભુતા. પ્રામવત્ય ન॰ વિભુપણું, પ્રભુતા. પ્રામા ત્રિ॰ પ્રભાકર નામના એક મીમાંસકસંબંધી, પ્રભાકર-મીમાંસકના મતને જાણનાર.
પ્રાતિજ ત્રિ॰ પ્રભાતનું, પ્રભાતસંબંધી, પ્રાતઃકાળસંબંધી.
પ્રામૃત ન॰ ભેટણું, ભેટમાં મૂકવાનું દ્રવ્ય, ભેટ. મામા ન॰ ઉપરના અ. પ્રામધિ પુ॰ તે નામે ઋષિ–સમિાંને એક.
२१५
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रांथिय
પ્રામાભિન્ન ત્રિ॰ પ્રત્યક્ષ વગેરે પ્રમાણથી સિદ્ધ, શાસ્રસિદ્ધ, કારણથી સિદ્ધ, કારણસંબંધી, મર્યાદા જાણનાર, શાસ્ત્ર જાણનાર, પરિચ્છેદક, પ્રમાણુ કરનાર. પ્રામાન્ય ન॰ પ્રમાણપણું, પ્રામન્યવાદ્ પુ. પ્રમાણપણાના વાદ–પ્ર
માણતાકથન.
પ્રામાજિ ત્રિ॰ પ્રમાદના કારણનું, અસત્ય ભાષણ વગેરે વ્યવહાર.
પ્રમાથ હૈં પ્રમાદ.
મામાદ્ય પુ॰ અરડુસાનું ઝાડ, અરડુસા. પ્રામીત્ય ન કન્જ, દેણુ, મરણ. પ્રામોષ્ઠિ ત્રિ હર્ષકારક, આનંદનું કારણું, પ્રાચ પુ॰ મૃત્યુ, મરણ, અનશન કરીને મરવું તે, ઘણું, ઘણું કરીને.
પ્રયળ ન॰ શરીરના ત્યાગ કરી ખીજે સ્થાને
ગમન, પ્રારંભ, પ્રાર્`ભદિવસ. પ્રાચળીય ૬૦ અતિરાત્ર યાગ. પ્રાયશ્ચિત્ત ન॰ પાપક્ષય માત્રનુંસાધન શાસ્રોક્ત એક કર્મ, નિશ્ચયયુક્ત કર્યાં, નિશ્રયયુક્ત તપ. પ્રાચિવિધિ વુ પ્રાયશ્ચિત્તના વિધિ. પ્રાયશ્ચિત્તિ શ્રી પ્રાયશ્ચિત્ત જુએ. પ્રાયશ્ચિત્તિજ ત્રિ- નીચેના શબ્દ જુએ. પ્રાયશ્ચિત્તિક્ ત્રિ॰ જેને પ્રાયશ્ચિત્ત કરવાનું હાય તે. પ્રાર્વાયત્તીય ત્રિ॰ પ્રત્યશ્ચિત્તનું, પ્રાયશ્ચિત્તસંબંધી. પ્રાચિનીયતા સ્રી॰ પ્રાયશ્ચિત કરવાપણું. પ્રાચત્ અન્ય ઘણુ કરીને, તપ, વ્રત વગેરે, પુષ્કળપણું.
પ્રાયનિષ્ઠ ત્રિ॰ પ્રયાણના હિતનું, પ્રયાણનું સાધન, પ્રયાણને ઉપયાગી શંખ-ચામરવગેરે.
પ્રાચિત્ર ત્રિ ઘણું કરીને હાનાર-થનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
प्रायुद्धेषिन्
પ્રત્યુદ્ધેવિન ૩૦ ધોડે, માયો છુ૦ ગાડા વગેરેમાં જોડવા યાગ્યબળદ. પ્રાજ્ઞનિજ ત્રિ॰ નિત્ય પ્રયાગને યાગ્ય,
હમેશ વાપરવા લાયક. પ્રાયોન્ય ત્રિ॰ સારી રીતે ચેાજવા જોડવા
યેાગ્ય.
પ્રોવિષ્ટ ત્રિ. અનશન કરીને મરવા તૈયાર થયેલ.
પ્રાયોવેરા પુ અનશન કરીને મરવા તૈયાર થવું તે.
પ્રાયોપવેરાન ૬૦ ઉપરના અ. પ્રાપત ત્રિ॰ અનશનમરણવાળુ પ્રારબ્ધ ત્રિ॰ સારીરીતે આરંભેલ-શરૂ કરેલ. પ્રાત્મ્ય 7॰ દેહાદિનું આર ભક અદૃષ્ટ-જૈવનસીબ, પૂર્વજન્મમાં કરેલ કર્યું. પ્રાન્તિ શ્રી હાથીને બાંધવાની દારડી,
આરંભ, શરૂઆત.
કામ પુ॰ આરંભ, શરૂઆત. પ્રામ ત્રિ॰ સારી રીતે આરંભવાળુ,યાગી. પ્રામણ ન॰ આરંભ, શરૂઆત. પ્રામળીય ત્રિ॰ આરંભના પ્રયેાજનવાળુ: પ્રાતિષ્કૃિત ત્રિ॰ સારી રીતે આરંભ કરવા ઈલ.
પ્રાòદ ત્રિ॰ ઉગવાના સ્વભાવવાળુ, માળે ૧૦ ઘણુંજ કરજ, ઉત્તમ કરજ. માળે ત્રિ॰ અત્યંત કરજદાર, ઉત્તમકરજદાર, પ્રાર્થન 7૦ પ્રાર્થના, યાચના, હિંસા. પ્રાર્થના સ્ત્રી ઉપરના અર્થ, ગર્ભનું એક અંગ, એક જાતની મુદ્રા.
.
D
પ્રાથૅનીય ત્રિ પ્રાર્થના કરવા યોગ્ય, યાચના કરવા ચેાગ્ય.
પ્રાર્થનીય પુ॰ દ્વાપર યુગ,
પ્રાચિત ત્રિ॰ પ્રાર્થના કરેલ, યોચના કરેલ, કહેલ, શત્રુએ કેદ કરેલ. પ્રાચિતવત્ ત્રિ॰ પ્રાર્થના કરતું,યાચનાકરતું.
२१६
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रावृत्तिक
પ્રાહમ્ન ન॰ કડથી સીધી લટકતી માળા. પ્રાહમ્પ ત્રિ॰ અત્યંત લટકતું, પ્રાન્વિા સ્ત્રી માનાના એક જાતના હાર.
પ્રાય ૧૦ હિમ. પ્રાય પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર.
પ્રાયનિ પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર. માહેયાંશુ પુ॰ ચદ્ર, કપૂર. પ્રાòયાદિ ૩૦ હિમાલય પત.
માવટ પુ જવ.
માવા ૪૦ કાદાળી. પ્રાણિ શ્રી॰ સારી રીતે રક્ષણ. પ્રાવદ પુ॰ પ્રાચીર જુએ, તે નામે એક દેશ. પ્રાવળ ૧૦ ઓછાડવાનું વસ્ત્ર, ઓછાડ, ઉત્તરીય વસ્ત્ર.
પ્રાવાર પુ॰ અત્યંત આવરણ, સારી રીતે આવરણ, ઉત્તરીય વસ્ત્ર. પ્રાવાવ મેં પુ॰ એક જાતનું વડ, પ્રાવાકીટ પુ॰ એક જાતને કીડા. પ્રાવાલ ત્રિ॰ પ્રવાસમાં અપાતું, પ્રવાસમાં કરવાયાગ્ય કાર્ય વગેરે.
પ્રાવાવ ત્રિ॰ પ્રવાસનું સાધન, પ્રવાસમાં સારૂં.
પ્રાવિત ત્રિ॰ સારી રીતે રક્ષણ કરનાર. પ્રાવીન્ય સ૦ હાંશીઆરી, પ્રવીણતા. માતૃાહ પુ॰ વર્ષાકાળ. પ્રાદૃાવના સ્ત્રી॰ તે નામે એક નદી. પ્રાતૃઽત્યય ૩૦ વર્ષાઋતુ વીતી જવી તે,
શરદ ઋતુ.
પ્રાઇટ્સમય ૩૦ વર્ષાકાળ. પ્રાતૃદ્ધ પુ૰ પ્રાસૃષિગ પુ॰ જુએ. માત્રુદ્ધ ત્રિ॰ ત્રાવૃષિન ત્રિ॰ જુઓ. પ્રાદ્યુતન સારી રીતે ઢાં કેલ-ઓઢેલ વસ્ત્ર. પ્રાવૃત ત્રિ॰ઢાંકેલ, એટેલ, વીટેલ. પ્રાવૃત્તિ શ્રી પ્રાચીર જુઓ. પ્રવૃત્તિષ્ઠ પુ॰ પ્રવૃત્તિ-ખબર અંતર લઈ જનાર લાવનાર દૂત.
For Private and Personal Use Only
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
प्रावृष्
પ્રવૃત્ સ્ત્રી વર્ષાકાળ-શ્રાવણ અને ભાદરવા. માતૃષા શ્રી॰ ઉપરના અર્થ પ્રાતૃષાયની સ્રો વિ વનસ્પતિ
દ
કવચીજ. પ્રવૃષિષ્ઠ પુ॰ માર પક્ષી.
પ્રાતૃષિષ્ઠ ત્રિ૦ વર્ષાઋતુમાં હેાનાર-થનાર. પ્રવૃત્તિી શ્રી મારપક્ષિણી–ઢેલ, વર્ષાૠતુમાં હેનારી.
પ્રવૃષિજ્ઞ પુ॰ વરસાદ સાથે તાફાની પવન
ઝંઝાવાત.
www.kobatirth.org
પ્રવૃષિજ્ઞ ત્રિ॰ વર્ષાઋતુમાં ઉત્પન્ન થયેલ. માતૃળ ત્રિ॰ વર્ષાકાળમાં હેાનાર-થનાર. પ્રાતૃવૈખ્ય ત્રિ॰ ઉપરના અ
પ્રાતૃવેન્થ ત્રિ॰ વર્ષાકાળમાં આપવા યોગ્ય કર વગેરે, વર્ષાકાળમાં કરવા યોગ્ય કામ વગેરે.
પ્રાતૃવષ્ય પુ॰ કદંબનું ઝાડ, કુબ્જ વૃક્ષ, ધારાકદ.
પ્રાતૃવેખ્ય 7 પુષ્કળપણું. માતૃવળ્યા શ્રી રાતી સાટાડી, વિ વનસ્પતિ.
પ્રાતૃષય પુ॰ તે નામે એક દેશ, માતૃવેય ત્રિ॰ વર્ષાકાળમાં હેાનાર—થનાર. પ્રવૃષ્ય ત્રિ. ઉપરના અ.
પ્રાતૃ પુ.ધારા કદંબનું ઝાડ, કુટજ વૃક્ષ, વિકકત વૃક્ષ.
પ્રાવેશન ત્રિ॰ પ્રવેશમાં અપાતું, પ્રવેશમાં કરાતું.
પ્રાવેરાન ન॰ શિલ્પશાળા. પ્રવેશિષ્ઠ ત્રિ પ્રવેશનું સાધન. મામાન્ય 7॰ સંન્યાસ, દીક્ષા, સંન્યાસીપણું, મારા જુ॰ અન્ન વગેરેનું અત્યંત ભાજન, સારી રીતે જમવું તે.
પ્રાણજ ત્રિ॰ સારી રીતે જમનાર...ભાજન
કરનાર.
૨૮
२१७
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रासादशुरू
પ્રાશન ન॰ પ્રાશ જીએ. પ્રારાવ્ય ત્રિ સારી રીતે ભક્ષણમાં ઉપયાગી, પ્રકૃષ્ટ ભક્ષણના હિતનું.
પ્રાણિત ત્રિ॰ સારી રીતે જમેલ-ભાજન કરેલ.
પ્રાતિ ન॰ ભક્ષણ, ભેાજન, ખાવું તે, પિતૃયજ્ઞમાં તર્પણુ,
પ્રશિત્ર ૬૦ બ્રહ્મોદ્દેશ્યક ભાગરૂપ શિશ્નને અમુક અંશ.
પ્રશિત્રાહરળ ન॰ પ્રાશિત્રરૂપ ભાગને હરવાનું સાધન એક પાત્ર.
પ્રાણુ ત્રિ॰ સારી રીતે ભક્ષણ કરનાર-ભાં
જન કરનાર.
પ્રાણુ અન્ય અત્યંત શીવ્ર, ધણીજ ઉતાવળ, માધુપ્ત ત્રિ॰ મેટાં શિંગડાંવાળુ, મેટા શિખરવાળુ .
પ્રાસ્ત્રિજ પુ॰ સભ્ય, સભાસદ.
પ્રાસજ ત્રિ॰ પ્રશ્નોત્તર આપવામાં ઠીક-સાર્ પ્રાસ્ત્રીપુત્ર પુ॰ યજુર્વેદના વંશને તે નામે એક ઋષિ.
પ્રાર્ય અન્ય પ્રાશન કરીને, ભાજન કરીને. પ્રાધ્રુવળે ત્રિ. અનેક પ્રકારના રંગવાળુ, ર’ગએર ગી.
પ્રાસ પુ॰ ભાલા, ભાલાના અગ્રભાગ. પ્રાર્જ પુ॰ ઉપરના અર્થ, પાશ જી. પ્રાસજ્જ પુ૦ ના જોડવાના વાડાની ખાંધ
ઉપર નાખવાની એક પ્રકારની ઝુંસરી. પ્રાકિજ ત્રિ॰ પ્રસંગથી પ્રાપ્ત થયેલ, પ્રસગથી આવેલ.
For Private and Personal Use Only
પ્રાતત્ત્વ પુ॰ ઝુસરીને વહેનાર બળદ પ્રજ્ઞાન્ પુ॰ દેવમંદીર, રાજમહેલ, હવેલી. પ્રાસાન્ટ પુ॰ પારેવું, કબૂતર, પ્રાસાદ્ધૃષ્ટ ન॰ દેવમંદીર-રાજમહેલ વગેરેની અગાસી, ઝરૂખા. પ્રાજ્ઞાવ્યુઝ ન॰ દેવમંદીર–રાજમહેલ વંગેરેની ટાંચ-શિખર.
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
प्रासिक
પ્રાપ્તિજ પુ॰ ભાલાવડે યુદ્ધ કરનાર. પ્રાપ્ત ત્રિ ફેકેલ, ઉછાળેલ. પ્રાસ્તારિજ ત્રિ- પ્રસ્તારમાં વ્યવહાર કરનાર. પ્રાસ્થાનિજ ત્રિ॰ પ્રયાણ સમયનું, પ્રયાણું
સમયનું મંગલદ્રવ્ય-શંખ-દહીં વગેરે પ્રાથિજ ત્રિ. જેમાં એક પ્રસ્થ જેટલું ધાન્ય વવાય તેવું ખેતર વગેરે, પેાતાનામાં એક પ્રસ્થ જેટલું સમાવનાર, એક પ્રસ્થ ધાન્ય રાંધનાર, એક પ્રસ્થ જેટલા ધાન્યના ઢગ વગેરે, એક પ્રસ્થથી ખરીદેલ, પ્રાથિજ ત્રિ॰ એક પ્રસ્થના માપનું. પ્રાથિયા પુ એક પ્રસ્થનિમિત્તે સયેાગ
અથવા ઉત્પાત.
પ્રાથિજી સ્ત્રી જેમાં એક પ્રસ્થ જેટલું ધાન્ય વવાય તેવી ભૂમિ. પ્રાહ પુ॰ નૃત્યોપદેશ.
માકુળ ૩૦ અતિથિ. પ્રાક્રુજ ૩૦ અતિથિ.
પ્રાદ્ધુ અન્યી સારા દિવસવાળું, મેટા દિવસવાળું.
માજી છુ૰ દિવસને પૂર્વ ભાગ-પ્રથમ ભાગ. પ્રા@ અન્ય૦ દિવસના પૂર્વ ભાગ. માહેતન ત્રિ દિવસના પૂર્વ ભાગમાં હેાનાર
થનાર.
માહેતની શ્રી॰ દિવસના પૂર્વ ભાગમાં હેનારી થનારી.
તમામ્ અન્ય અત્યંત પ્રાતઃકાળ. પ્રાચેતામ્ અભ્ય॰ ઉપરના અ. પ્રિય ત્રિ॰ પ્રિય, વહાલું, સુંદર, મનેાહર. પ્રિય પુ॰ પતિ, સ્વામી, ભર્થાર, પ્રિયક મૃગ, જીવક ઔષધિ.
પ્રિયંવદ્ ત્રિ॰ મીઠુ ખાલનાર.
પ્રિયંવદ્ છુ ખેચર, તે નામે એક ગંધ. પ્રિયંચવા જાતે નામે એક છંદ, શત્રુતલાની એક સખી,
२१८
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रियप्राणम्
પ્રિયા પુ॰ એક જાતનેાં મૃગ, એક જાતનું ઝાડ, કાંગનું ઝાડ, કદંબવૃક્ષ, ધારાક ખ ધૃક્ષ, ભમરા, કેસર, અસનવ્રુક્ષ, કાર્તિકસ્વામીના એક અનુચર. પ્રિયવ્હાર ત્રિ॰ પ્રિય કરનાર પ્રિયી સ્ત્રી એક જાતની મૃગલી, પ્રિયમ્ ત્રિ॰ પ્રિય કરનાર. પ્રિયઋત્ પુ॰ વિષ્ણુ, પ્રિયકૂન ત્રિ॰ પ્રિય કરનાર. પ્રિયકૂળ ત્રિ॰ અપ્રિયને પ્રિય કરવાનું
સાધન.
પ્રિયંદૂરી સ્ત્રી. ધાળી ભોંયરીંગણી, ગૃહજજીવતી વનસ્પતિ, આસંધ વનસ્પતિ. પ્રિયન્તુ હ્રીઁ કાંગ, રાઈ, પીપર, પ્રિયંગુ
વૃક્ષ, કડુ.
પ્રિયજ્ઞન પુ॰ વહાલા માણસ, પ્રૌઢ ભાવને જાણનાર.
પ્રિયજ્ઞીવ છુ૦ શ્યાનાક વૃક્ષ. પ્રિયનીવા પુ॰ લાધરનું ઝાડ. પ્રિયતમ ત્રિ. અત્યંત પ્રિય.
પ્રિયતમ પુ॰ પતિ, ભર્થાર. મશિખાવૃક્ષ. પ્રિયતમા સ્ત્રી વહાલી, પ્રિયા, પત્ની. પ્રિયંત ત્રિ॰ અત્યંત પ્રિય, ચિંતા સ્ત્રી પ્રિયપણું. પ્રિયન્તોત્ર પુ॰ પ્રિય-વહાલાને સંતાષ. પ્રિયંતોષ ત્રિ॰ વહાલાને સંતોષ ઉપજા
વનાર.
પ્રિયંતોષળ ૬૦ રતિમંજરીમાં કહેલ એક રતિબંધ.
પ્રયત્ન ન॰ પ્રિયપણું.
પ્રિયંત્તા શ્રી દાન કરાતી પૃથ્વી. પ્રિયાન ત્રિ॰ પ્રીતિકર દેખાવનું. સુંદર દેખાવનું,
પ્રિયાન પુ॰ પોપટ પક્ષી, ક્ષીરિકાવૃક્ષ. પ્રિયપ્રાયમ્ 70 પ્રિયવાક્યું.
For Private and Personal Use Only
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
प्रियप्रेप्सत्
પ્રિયપ્રેપ્સત્ ત્રિ॰ પોતાને પ્રિય હાય તેને પ્રાપ્ત કરવા ઈચ્છતું.
પ્રિયઝેન્તુ ત્રિ॰ પોતાને પ્રિય હોય તેને પ્રાપ્ત કરવા ઇચ્છનાર.
પ્રિયમાજળ ન॰ પ્રિય ખાલવું તે,પ્રિયવાક્ય. પ્રિયમાષ ત્રિ॰ પ્રિય ખેલનાર. પ્રિયમાવિળી શ્રી પ્રિય ખેલનારી, મેના
પક્ષી.
.
પ્રિયમાનિ ત્રિ પ્રિય મેલિનાર. પ્રિયમધુ પુ॰ ખળસમ, બળદેવ. પ્રિયમધુ ત્રિ॰ જેને દારૂ પ્રિય હોય તે. પ્રિયમાણ ત્રિ॰ પ્રસન્ન થવું, પ્રેમી, પ્રેમાળ. પ્રિયમાલ્યાનુòપન ત્રિ॰ પુષ્પની માળા તથા ચંદનલેપન જેને પ્રિય હાય તે. પ્રિયમૈષવુ॰ અજમીઢ રાજાના એક પુત્ર, તે નામે એક ઋષિ.
પ્રિયવિષ્ણુ ત્રિ॰ અપ્રિય પ્રિય થાય તે, પ્રિયમ્માનુજ ત્રિ॰ ઉપરના અ. પ્રિયપ ત્રિ॰ પ્રિયરૂપવાળું, સુંદરરૂપવાળુ, પ્રિયપ ૬૦ પ્રિય રૂપ, સુંદર રૂપ. પ્રિયવચન ત્રિ॰ પ્રિયવાદી, પ્રિય ખેલનાર,
વૈદ્યના ઉપર ભક્તિ ધરાવનાર રાગી. પ્રિયવચન ન૦ પ્રિય વચન, સુંદર વચન, પ્રિયથી સ્રી પ્રિયગુ લતા. પ્રિયવહી સ્રી પ્રિય'ગુ લતા, સુંદર વેલ. પ્રિયવાનિ ત્રિ॰ પ્રિય ખેલનાર. પ્રિયવાતિની સ્ત્રી પ્રિય ખેલનારી સ્ત્રી. પ્રિયવ્રત પુ॰ સ્વાયંભુવ મનુના એક પુત્ર. પ્રિયવ્રત ત્રિ વ્રત જેને પ્રિય હોય તે. પ્રિયંત્રવત્ ણુ પરમેશ્વર. પ્રિયલલ પુ॰ પ્રિય મિત્ર, ખેરનું ઝાડ, પ્રિયના મિત્ર.
પ્રિયસલી સ્ત્રી વડાલી સખી. ચિત્રકામ પુરુ વહાલાને સમાગમ. પ્રિયસામન ૧૦ ઉપરના અ.
શ્
प्रीपाल
પ્રિયપક્રમન પુ. તે નામે એક દેશ. પ્રિયંત્તત્ય ૬૦ પ્રિય એવું સત્ય વાક્ય. પ્રિયસત્ય ત્રિ॰ સત્ય જેને પ્રિય હાય તે. પ્રિયલન્તા પુપ્રિય એવા સંદેશા, ચંપાનું ઝાડ, પ્રિયા સંદેશા,
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રિયસાહ પુ॰ ચારેાળીનું ઝાડ, પ્રિયલાજ પુ ઉપરના અ. પ્રિયા શ્રી ભાર્યાં, પત્ની, પ્રિયાજ્ઞત્રિ પ્રિય કહેનાર, સારા સમાચાર કહેનાર.
પ્રિયાવિ પુ॰ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક શબ્દગણુ.
પ્રિયાન્નુ પુ॰ આંબાનું ઝાડ. પ્રિયાન્તુ ત્રિ॰ પાણી જેને પ્રિય હાય તે. પ્રિયાદેં ત્રિ પ્રિય વાક્ય વગેરેને ચેાગ્ય. પ્રિયાદે વુ॰ વિષ્ણુ,
પ્રિયાજ પુ॰ ચારેાળીનું ઝાડ, प्रियाला स्त्री० પ્રિયોતિ ૬૦ પ્રિય વાક્ય.
દ્રાક્ષ.
પ્રોવિલ ત્રિ॰ પ્રિય કહેલ, વહાલાંએકહેલ. શ્રી મ્યા૦ ૩૦ સ॰ અનિદ્ સંતુષ્ટ કરવું, તૃપ્ત
કરવું, પ્રેમ ઉપજાવવેા, ખુશ કરવું. શ્રી વિવા॰ શ્રા॰ સરૂ અનિદ્ ઇચ્છવું, ઈચ્છ કરવી, પ્રીતિ કરવી,
પ્રી જ્યા॰ કમ॰ નિ તૃપ્ત કરવું, ખુશ કરવું, સ॰ તૃપ્ત થવું, ખુશ થવું, ઇચ્છવું, ચાહવું. જ્ઞ
શ્રી શ્રુ॰ સમસ॰ અનિદ્ પ્રેમ ઉપજાવવા, ખુશ કરવું.
શ્રી સ્રી પ્રીતિ, પ્રેમ.
થ્રીપ ત્રિ॰ પ્રીતિકારક, ખુશકારક, પુરાણ, જાનું. પ્રીળ ૬૦ મશ્કરી, હાંસી.
શાન ન॰ પ્રેમ ઉપજાવવા, ખુશ કરવું, તૃપ્ત
કરવું. પ્રીપલ પુ॰ ગેંડા.
For Private and Personal Use Only
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
२२०
प्रिझोल्
જિત ત્રિપ્રસન્ન થયેલ, ખુશ થયેલ, તૃપ્ત | ગુજ્જુ ચા ૧૦ સૈમ્ સચવું, છાંટવું, પૂર્ણ થયેલ.
કરવું, ભરવું તે, સ્નેહ કરે. મક રીત – પ્રેમ, આનંદ, સંતોષ, ખુશી. પુર્ણ ત્રિભરમ કરેલ બાળી નાખેલ, બાળેલ. પ્રતિનિણિ ત્રિ- પ્રસન્ન થયેલ મનવાળું. કુa પુઋતુ, સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, પા
સ્ત્રી હર્ષ, આનંદ, તૃપ્તિ, ખુશી, તે ગણીનું ટીપું. નામે એક યોગ, કામદેવની એક પત્ની. ગુવા સ્ત્રીપાણીનું ટીપું. તિgs ત્રિપ્રીતિવાળું, પ્રેમાળ, પ્રેમ ક્ષs f=૦ જેનાર, તપાસ કરનાર. રાખનાર.
પ્રેક્ષ નં૦ જેવું, તપાસ કરવી, નેત્ર, દષ્ટિ, જતિપુ શ્રી અનિરૂદ્ધની પત્ની ઉષા-ઓખા. !
નાટક વગેરે. તિઃ ત્રિો પ્રેમ આપનાર, પ્રીતિદાયક.
ક્ષિપદ પુત્ર નેત્રને ગેળા. પ્રતિઃ પુરા ભાંડ, મશ્કરે, વિદૂષક.
ક્ષr સ્ત્રી જેવું, તપાસ. કવિત્ત ત્રિ. પ્રીતિથી આપેલ.
પ્રેક્ષકા ત્રિ. જેનાર, તપાસનાર.
ક્ષિણિક સ્ત્રી જે તે જે જે કરનારી સ્ત્રી. પ્રતિ ૧૦ એક પ્રકારનું સ્ત્રીધન.
પ્રેક્ષક ત્રિ જેવા ચોગ્ય, તપાસવા યોગ્ય, તિવન નવ પ્રેમથી આપેલ દાન, પ્રેમથી
દેખાવડું. આપવું.
છેલ્લા સ્ત્રી વિષયના શુભ-અશુભ સંબંધે તિવાર પ્રેમથી આપેલ.
પર્યાચના, બુદ્ધિપૂર્વક કર્મ કરવું તે, તિપૂર્વ મુખ્ય પ્રેમપૂર્વક, પ્રેમથી.
જેવું, તપાસ, સમજણ, સમજ. કમિશન ૧૦ પ્રેમનું ભોજન, પ્રેમથી
ક્ષાર ન૦ રાજાઓનું મસલત ચલાવભોજન.
વાનું ઘર. પ્રતિજ ત્રિ. પ્રેમથી ભેજન કરવા
વેક્ષાદ 7ઉપરને અર્થ. - યોગ્ય અન્ન વગેરે
પ્રેક્ષાદિ પુછે પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક કતિમ ત્રિ. પ્રેમવાળું, પ્રેમાળ.
શબ્દગણ. તમન ત્રિ- જેના મનમાં પ્રેમ હોયતે.
દેવ ત્રિ વિચારીને કરનાર. પ્રતિવરણ ને પ્રેમનું વચન, પ્રિય વચન,
દેક્ષિત ત્રિવ જોયેલ, વિચારેલ, તપાસેલ. પ્રેમાળ વચન.
સ્થમા ત્રિ. જેવાતું, તપાસ કરાતું. પ્રતિવવર ત્રિ. પ્રેમ વચનવાળું.
છે ન અત્યંત હાલવું-ચાલવું, હીંચવું, પ્રતિવર્જન પુ. વિષ્ણુ.
ડોલવું, દશરૂપકનું અંતર્ગત એક રૂપક. કતિર્લેન ત્રિપ્રેમ વધારનાર.
ત્રિઅત્યંત હાલતું-ચાલતું, હીચકતું. g૦ એક જાતનું પક્ષી.
કે સ્ત્રી હીંચકે, હીંડોળો, પરિભ્રમણ, કીયા ત્રિ- ખુશ થતું, તૃપ્ત થતું, પ્રસન્ન | સ્વાર્થકગતિ, ઘેડાની ગતિ, નાચ, એક થતું.
જાતનું ઘર. સ્ત્રાવ સા ક્ષેત્ર નિદ્ સરકવું, ખસવું, જવું. ત્તિ ત્રિઅત્યંત હાલેલ-ચાલેલ, કપિલ, પુત્ ૦ ૧૦ ૧૦ હૈ મર્દન કરવું, ચોળવું. હીંચકેલ, ડોલેલ. કુખ્યા ૮ સત્ર દ્ ભસ્મ કરવું, બાળી ૩૦ ૩૫ ૩૦ હીંચવું, હીંચકવું, નાખવું, બાળવું.
હાલવું, ડાલવું.
For Private and Personal Use Only
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
प्रेङ्खोलन
પ્રોસ્ટન ન॰ હીંચકા, હીંડોળા, હીંચવુ, ડાલવુ, કંપવુ. પ્રેત્તેજિત ત્રિ॰ હીંચકાવેલ, ડાલાવેલ,ક પાવેલ. પ્રેશ્ સ્વા॰ ૧૦ સ॰ સર્જવુ, પ્રેરણા કરવી, ભેટવું.
ત્રેતાનન 7॰ સ્મશાન. ત્રેતાય ન પ્રેતમન્ જી. પ્રેતત્ય ૬૦ વ્રત મન જુએ. કેતનૃદુ ન॰ શ્મશાન.
મેળિ ત્રિ॰ પ્રેરણા કરનાર, જનાર,ભેટનાર. પ્રેત ત્રિ॰ મરણ પામેલ,
પ્રેત પુ॰ નરકમાં રહેલ કાઇ જીવ, પિશાચ, શબ્દ, મુડદું, ભૂત, પ્રેત. પ્રેતમન્ ન॰ મરેલાને ઉદ્દેશી કરવામાં આવતી દાહાદિ ક્રિયા.
૨૨.
કેતનૈદ ન॰ શ્મશાન.
પ્રેતતત્ત્વ ન મરેલાને ઉદ્દેશી એક વર્ષ
સુધી કરવામાં આવતું તર્પણ. પ્રેતતા સ્ત્રી પ્રેતપણું. પ્રેતત્ત્વ ૬૦ પ્રેતપણું. કેતવેદ પુ॰ પ્રેતશરીર, મડદું, પ્રેતયૂમ ૬૦ ચિતાના ધુમાડો, પ્રેતના 7॰ વ્રતપુર જુએ. પ્રેતનવી સ્રીયમદ્રારમાં આવેલી વૈતરણીનદી, કેતનિષ્ઠ પુ॰ શખને ઘેરથી સ્મશાનમાં
લઇ જનાર.
મેતપક્ષ પુ॰ ભાદરવા મહિનાનું અંધારીયું પખવાડીયું.
મેતપટટ્ટુ પુ મરણ કાળે વગાડવાનું વાદિત. પ્રેતતિ પુ॰ યમરાજ. મેતપર્વત પુ॰ ગયા તીર્થમાં આવેલા પત. પ્રેત્તપાત્ર ૬૦ પ્રેતય માં વપરાતું એક પાત્ર. મેવિષ્ણુ છુ પ્રેતને આપવાના પિંડ, વ્રતપુર ૧૦ યમરાજાનું નિવાસસ્થળ. પ્રેતભૂમિ સ્રૉમશાન,
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रेमबंध
પ્રેતમેઘ છુ॰ પિતૃઓના શ્રાહરૂપ યજ્ઞ. મેતાક્ષરી શ્રી તુલસી. મેતાન છુ૦ યમરાજ. મેતોજ પુ॰ યમલાક. પ્રેતવન ન॰ શ્મશાન. પ્રેતવાહિત ત્રિભૂતના વળગાડવાળુ. કેશા સ્ત્રી॰ ગયા તીમાં આવેલ ગુ જપ ત વગેરે સ્થળે એક શિલા. પ્રેતશુદ્ધિ સ્ત્રી મરણ થતાં તે નિમિત્તે જે સૂતક લાગે છે તેના દૂર થયા પછી શુદ્ધિ કરવી તે.
પ્રેતૌચ ન ઉપરતા અર્થ, તે નામે એક પ્રેતસંસ્કાર.
પ્રેતથાદ્ધ ૬૦ પ્રેતને ઉદ્દેશી કરવામાં આવતું
શ્રાદ્ધ.
પ્રેતદાર ત્રિ॰ શખતે સ્મશાનમાં લઈ જનાર. નેતા શ્રી પ્રેત ભાવને પામેલી સ્ત્રી. નેતાન્ન ન॰ શ્રાદ્ધનું અન્ન, પ્રેતપ્રીત્યર્થે અપાતું અન્ન.
મેતિ પુ॰ અન્ન, અનાજ. પ્રતિ સ્ત્રી મરણ. પ્રેતીન ત્રિ॰ પ્રાપ્ત ગમનવાળું. પ્રેત્ય અન્ય લેાકાન્તર,પરલોક,મરણપામીને. પ્રત્યજ્ઞાતિ સ્ત્રી॰ મરણ પછીના જન્મ. પ્રેત્સમવન ૬૦ મરણ પછીના પુનર્જન્મ. પ્રત્યમાત્ર પુ॰ ઉપરના અ પ્રત્યન પુ॰ ઇન્દ્ર, વાયુ.
મેપ્સત્ ત્રિ॰ પ્રાપ્ત કરવા–મેળવવા ઇચ્છતું. પ્રેગ્નુ ત્રિ॰ પ્રાપ્ત કરવા–મેળવવા ઇચ્છનાર. પ્રેમન્ પુ॰ ૧૦-સૌહાર્દ, સ્નેહ, પ્રેમ, હ,
આનંદ, તે નામે એક ભાવબંધન, પ્રેમપ્ત ત્રિ॰ પ્રેમ પરાયણ. પ્રેમપાતન ન॰ તેત્રનું પાણી, આંસુ, નેત્ર, આંખ.
પ્રેમબંધ ૩૦ ગાઢ સ્નેહ, ગાઢ અનુરાગ,
For Private and Personal Use Only
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
प्रेमबंधन
પ્રેમબંધન ન॰ ઉપરના અર્થ. પ્રેમમત્તિ સ્રી પ્રેમપૂર્વક ભક્તિ, પ્રેમાજિકૂન ૧૦ પ્રેમપૂર્વક આલિંગન, પ્રેમાશ્રુ ૧૦ પ્રેમનું આંસુ, પ્રેમિક્ ત્રિ॰ પ્રેમવાળુ’.
પ્રેચરૢ પુ॰ અતિશય પ્રિય, ઘણુંજ વહાલું. મેચમ્ પુ॰ પતિ, ભર્તાર. પ્રેયર્ ન॰ 'માક્ષનું સાધન નહિ એવું સ્વગર્ગાદિ ફળ.
પ્રેયસી સ્ત્રી પ્રિયા, પત્ની, ભાર્યા. શ્રેયોઽપત્ય પુ॰ ક્રૌંચ પક્ષી. પ્રેTM ત્રિ॰ પ્રેરણા કરનાર, પ્રયેાજક. મેળ ન॰ પ્રેરણા કરવી. કેળા સ્ત્રી પ્રેરણા કરવી—પ્રેરવું. પ્રેરિત ત્રિ॰ પ્રેરણા કરેલ.
ત્રેત્વર્ પુ॰ સમુદ્ર. પ્રેત્વી સ્ત્રી નદી.
પ્રેક્ સ્વા॰ ૧૦ સર સે ગમન કરવું, જવું, મેાકલવું.
મેષ પુ॰ માકલવું, પીડવું.
શ્રેષજ્ઞ ત્રિ॰ માકલનાર, પ્રેરણા કરનાર. મેષા ન॰ મોકલવું, પ્રેરણા કરવી. મેષળીય ત્રિ॰ મોકલવા યોગ્ય, પ્રેરણા કરવા યોગ્ય.
પ્રેષિત ત્રિ॰ માકલેલ, પ્રેરણા કરેલ. પ્રેષિતવત્ ત્રિ॰ મેકલનાર, પ્રેરણા કરનાર. પ્રેષિતન્ય ત્રિ. શ્રેષળીય જુએ. પ્રેષિતુ ત્રિ॰ મેાકલનાર, પ્રેરણા કરનાર. શ્રેષ્ઠ ત્રિ॰ અતિશય પ્રિય, ઘણુંજ વહાલું. શ્રેષ્ઠ પુ॰ પતિ, ભોર. શ્રેષ્ઠા સ્ત્રી॰ પત્ની, ભાર્યા, જાંધ. મેષ્ય ત્રિ॰ માકલવા યાગ્ય, પ્રેરણા કરવા યેાગ્ય.
મેષ્ચ અભ્ય૦ માકલીને, પ્રેરણા કરીને. મેષ્ય છુ. ચાકર, દાસ.
૨
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रोडपाद
શ્રેષ્ય ન॰ પ્રેરવું, મોકલવું. પ્રેષ્ટિા સ્ત્રી‘હું કટ જા' એમ જેમાં કહેવાય તે ક્રિયા.
મહિમા શ્રી ‘હું કમન' એમ જેમાં કહેવાય તે ક્રિયા.
ત્રેય ન॰ સ્નેહ, પ્રેમ, પ્રિયણ્. પ્રયવ્રત ત્રિપ્રિયત્રતનું, પ્રિયવ્રતસંબંધી, ચૈત્ર પુ॰ ક્લેશ, દુ:ખ, પીડવું, મર્દન કરવું, ઉન્માદ, પ્રેરણા કરવી, મેાકલવું.
સૈન્ય ત્રિશ્રેષ્ય ત્રિ જુઓ.
0
વૈષ્ય ૧૦ ગ્રેષ્ઠ ૬૦ જીએ,નેકરી, ચાકરી. વૈષ્ય પુ શ્રેષ્ય છુ જુએ. પ્રોક્ત્ત ત્રિ॰ કહેલ ખેલેલ. પ્રોક્ત્ત ન॰ કહેલ વાક્ય. મોર્શાવત્ ત્રિં કહેતું, ખેલતું.
પ્રોક્ષળ ન યજ્ઞાથે પશુને હવું તે, વધ, નાશ, સીંચવું, છાંટવું, ચન્ને હાથે પાણી વગેરે છાંટવું.
પ્રોક્ષી સ્ત્રી પ્રોક્ષણનું સાધન જળ, પ્રોક્ષસાધન જળ જેમાં હાય તે પાત્ર. મોક્ષળીય ત્રિ॰ પ્રોક્ષણ-સિંચન કરવા યાગ્ય. પ્રોશિત ત્રિ યજ્ઞ માટે સંસ્કારવાળુ કરેલ પશુ વગેરે, પ્રોક્ષણ-સિંચન કરેલ, છાંટેલ, વધ કરેલ, મારી નાખેલ. પ્રોપ્રાનન 7॰ મારવું, મારી નાખવું. પ્રોન્શન ન છોડવું, ત્યાગ કરવા. પ્રોજ્જિત ત્રિ છેડેલ, તજેલ. પ્રોન્જીન 7 માર્જન, લૂછ્યું, સાફ કરવું. પ્રોઢ ત્રિ ત્રીસથી પંચાવન વર્ષની ઉમરનું, વૃદ્ધ, પ્રગલ્ભ, પીઢ, પાકટ, સારી રીતે વહેલ.
For Private and Personal Use Only
પ્રૌઢ ૩૦ ચાળીસ અક્ષરને મંત્ર. પ્રૌઢાન્ ત્રિ॰ પગ ઉપર પગ જેણે ચઢાવેલ હાય તે, આસન ઉપર જેણે પગ રાખ્યા હાય તે.
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रोटा
२२३
તા સ્ત્રી સાહિત્યપ્રસિદ્ધ એક નાયિકા- જિતના પરદેશમાં મરણ, પ્રવાસમાં ત્રીસથી પંચાવન વર્ષની ઉમરની સ્ત્રી. મૃત્યુ. ઢિ શ્રી. સામર્થ્ય, શક્તિ, બડાઈ હાંકવી, તિવર ત્રિ. પ્રવાસ કરનાર, પરદેશ હકિત.
જનાર. દિવાર પુછે હઠક્તિ-બડાઈ હાંકવી તે. કોઇ પુ. એક જાતનું માછલું, તે નામે કોus g૦ પીકદાની.
એક દેશ, બળદ. પોતત્રિ સારી રીતે પરોવેલ, સીવેલ ગુલ. કોઇપ પુચાંદ્ર ભાદરવા મહિનો. કોર ન૦ સીવેલ વસ્ત્ર, સીવવું, સાંધવું. ગોષ્ટપવા સ્ત્રી, પૂર્વાભાદ્રપદા તથા ઉત્તરાતોત્સાહન ૧૦ વસ્ત્ર જડેલી ભૂમિ, છત્ર, ભાદ્રપદા નક્ષત્ર. છત્રી.
કોઈ સ્ત્રી ચાંદ્ર ભાદરવા મહિનાની પૂનમ. પોતાદ ત્રિ. અતિશય ઉત્કટ, પ્રીતિનું, રોણા ત્રપૂર્વાભાદ્રપદા કે ઉત્તરાભાપ્રીતિપાત્ર, ઘણુંજ.
દ્રપદા નક્ષત્રમાં જન્મેલ. પ્રો પુત્ર અત્યંત ઉત્કર્ષ, ઘણીજ ચઢતી. પ્રોહી સ્ત્રી, ગાય, એક જાતની સાક્ષી.
mટ એક જાતનું ઝાડ-જેનાં ફલ કોwા ત્રિો ઘણુંજ ઉનું–ગરમ. સિંહના પૂછડાના આકારનાં હોય છે.
અચ૦ પરદેશ જઈને. વો ત્રિવિકસેલ, ખીલ, ફુલેલ
પાપીયર ત્રિ પરદેશ જઈને અત્યંત શાહ ૩૦ અત્યંત ઉત્સાહ.
પાપી થયેલ. પ્રોત્સાહન ન સારી રીતે ઉત્સાહ આપવા, મોદ ત્રિ. અત્યંત વહેનાર, સારી રીતે તે નામે એક નાટયાલંકાર.
વહેનાર, ડાહ્યું, વિચાર કરનાર. પ્રોત્સાહિત ત્રિ. સારી રીતે ઉત્સાહ આપેલ. કોz g૦ હાથીને પગ, તર્ક, સંધિ, હાથીના જો ખ્યા ૩૫૦ મિ. સેક્ પરિપૂર્ણ થવું, પગની ઘુંટી. સમર્થ હોવું.
ડોદરા શ્રી “હેકરટ ! સારી રીતે વિચાર કોથg૦ ૧૦ પ્રયાણ કરેલ ચાલેલ, ઘેડાનું કરે’ એમ જેમાં કહેવાય તેવી ક્રિયા. નાક, ઘેડાનું મુખ.
કોઇ ત્રિ. સારી રીતે તર્ક કરવા યોગ્ય. રોજ ૬૦ કેડ, સાડલો, સાડી, સ્ત્રીને ગર્ભ કોઢ અબ્ધ બે પગથી અત્યંત પ્રહાર
ખાડે, કટિપશ્ચાદભાગ-લે-ગ. ન કરે તે. થિ ત્રિ. ભીષણ, ભયંકર, મુસાફર, પ્ર- ૌઢ ત્રિવ વૃદ્ધ, વધેલ, પરિપૂર્ણ, નિઃશંક, સિદ્ધ, સ્થાપેલ.
પીઢ, પાકટ, ઉદ્ધત, ઘટ્ટ, ઉચે કરેલ, કોઇ પુ- મુખને શબ્દ, મોઢેથી શબ્દ વહેલ, વિવાહ કરેલ, બુદ્ધિશાળી, ત્રીસથી કરવો તે.
પંચાવન વર્ષની ઉમરનું શોખ પુસંતાપ–દાહ.
ઘોરવાઢ જુઓ. પક પુત્ર તે નામે એક દેશ,
મનોરમા શ્રી ભોદીક્ષિતકૃત સિદ્ધાંતવિત ત્રિ. પ્રવાસે ગયેલ, પરદેશ ગયેલ. ! કૌમુદીની એક વ્યાખ્યા. પ્રતિમા સ્ત્રી જેને પણ પ્રવાસે- | કૌવા સ્ત્રી. ઘોઢા જુઓ. પરદેશ ગયો હોય તે સ્ત્રી,
શૈક્તિ સ્ત્રી, પ્રોઢિ જુઓ.
For Private and Personal Use Only
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रौढिवाद
२२४
प्लिहन्
સ્થાન.
તિવાદ પુ0 ઢિવાઢ જુઓ.
ત્રિવ જનાર, તરનાર, કૃદનાર. જ ત્રિ. અત્યંત ખસેડનાર-દૂર કરનાર, વલ ત્રિકૃદનાર, કૂદતો જનાર, તરનિપુણ, હોંશીઆર,
વારની ધાર વગેરે ઉપર નાચનાર. ૌg૫૬ પુત્ર ઘોર જુઓ.
ઢવા પુત્ર ચંડાલ, દેડકે, પીપળીનું ઝાડ. ૌપવા સ્ત્રી પ્રોષ્ઠાવા જુઓ.
દઢવા પુવાંદરો, દેડકે, સૂર્યને સારથિ, gવી સ્ત્રી પ્રોવી જુઓ.
બતકપક્ષી. જલકુકડો, શિરીષ વૃક્ષ. ૌષિ ત્રિ. મોટા-લાંબા હોઠવાળું, શ્રેષ્ઠ વઢવાતિ પુ. દેડકે. હેઠવાળું.
વતિ સ્ત્રી દેડકાંની ગતિ, કુદી કુદીને ૌદ પુત્ર સારી રીતે તર્ક.
જવું તે. કુલ પુસ્ત્રીઓનું નીચેનું એક અંગ. વતિ કૂદી કૂદીને જનાર pક્ષ માં મ. સ. ભક્ષણ કરવું, ખાવું. સ્ટિવલ ઉ૦ વાંદરો, મૃગ, હરણ, લક્ષ વૃક્ષ, ૪ પુ. પીપળાનું ઝાડ, તે નામે એક બેટ, • પીપળાનું ઝાડ. ગુપ્તધાર, પીપળીનું ઝાડ.
પવન પુ. દેડકે, વાંદર. ક્ષતા સ્ત્રી સરસ્વતી નદી.
જીવન ત્રિ અનુક્રમે નીચાણમાં જનાર. pક્ષતીર્થ ૧૦ તે નામે એક તીર્થ.
સ્ટવન ૧૦ કૂદવું, પાણી ઉપર જવું, તરવું. pક્ષદપ પુતે નામે એક બેટ.
વમન ત્રિકૂદતું, પાણી ઉપર જતું,તરતું. ક્ષકસ્ત્રાવ ૧૦ સરસ્વતી નદીનું ઉત્પત્તિ- વિજ ત્રિ- હેડી વડે તરનાર, ત્રાપાવડે
તરનાર, તરીને જનાર. ક્ષા પુત્ર સેમતીર્થમાં આવેલ મોટું
વાર પીપળી વૃક્ષને સમૂહ, પીપળીનું પીપળાનું ઝાડ. Uારિ ૩૦ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ દક્ષ ત્રિપીપળી વૃક્ષને વિકાર. એક શબ્દગણ.
સ્ટોનિ પુત્ર પ્રયોગ નામના રાજાનો પુત્ર. ક્ષાવતા ૧૦ સરસ્વતી નદીને ઉતર
વન ૧૦ પ્રવાહી પદાર્થનું ચોતરફ જવુંવાનું સ્થાન.
ફેલાવું, ડુબાવવું, ભરાઇને ઉભરાય જાય પ્રતિ તે નામે એક ઋષિ.
તે પ્રમાણે પાત્રમાં પાણી વગેરે ભરવું. દ્ સ્વ. માત્ર ૧૦ છે કૂદવું, તરવું.
સ્ટીવની સ્ત્રીભૂતોની એક ધારણું. # ૧૦ એક જાતની મોથ, ગંધતૃણ–એક
ઢાવત ત્રિવ જળ વગેરેથી ચોતરફ વ્યાસ, જાતનું સુગંધી ઘાસ, જવું, તરવું, કૂદવું, દેડકે, બકરા, વાંદરો, ચાંડાળ, જલકાગડો, સ્ટાર સ્ત્રી શિક્ષ-લિંગના મૂળમાં આવેલી બતકપક્ષી, જુઓ, પ્રવળ જુઓ, પર્કટીવૃક્ષ, તરવાનું સાધન ત્રાપ-હોડી સ્ટાર પુ. એકદમ જલદી રંધાતી ડાંગેર. વગેરે, સામે જવું, પ્રેરણું કરવી, મોકલવું, | શુરિત્ અગ્ય શીઘ, સત્વર, જલદી. શત્રુ, એક જાતની જાળ, માછલાં પક- fસ્ટર્ ૦ ૦ ૧૦ સેટ જવું, ગમન કરવું. ડવાનું એક યંત્ર, જલકુકડ, જલચર
જિન પુરુ પેટમાં ડાબે પડખે રહેલ એક અમુક પક્ષિગણ, સાઠ સંવત્સરમાંનો એક માંસપિંડ, બરોળ, જેમાં બળ વધે છે સંવત્સર.
તે રોગ.
નાડી,
For Private and Personal Use Only
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
प्ली
વ્હી મચાવ॰સ નિગમન કરવું, જવું. છીન્નુમ પુ॰ દાડમનાં જેવાં ફૂલવાળું એક ઝાડ, રંગદાહિડા.
વ્હીટ્ટન પુ॰ નિ જુઓ. જીહરાનું પુ॰ વ્ઝીન્ન જુએ. જીલ્લા સ્ત્રી. ખરેાળને રોગ. જીદ્દાત પુ॰ પીપળાનું ઝાડ, જીહારાત્રુ પુ॰ જીન્ન જુએ. જોદ્દો ન॰ એક જાતનેા પેટને રાગ. હુ સ્વીંગ સ॰ અનિટ્ કૂદીને જવું, તરવું. જીક્ષિ॰ અગ્નિ, સ્નેહ, ઘરનું બળવું, ધરમાં
ભાઇ લાગવી.
જીત 7॰ ધાડાની એક ગતિ, તીરહ્યું જવું, કૂદીને જવું.
જીત પુ॰ ત્રણ માત્રાના કાળથી ઉચ્ચારણ કરાતા અક્ષર.
જીત ત્રિ કૂદી ગયેલ, તરી ગયેલ. તિ સ્ત્રી ત્રણ માત્રાનું ઉચ્ચારણ, કૂદીને જવું, તરવું, જળ વગેરેની ચાતરફ ગતિફેલાવું.
ન્રુમ્ સ્વા॰ ૧૦ સ॰ મેટ્ બળવું, બાળવું. સુષુ વિવા॰ ૧૦ ૩૦ સેટ્ ઉપરના અ જીપ ક્ર્માં ૧૦ સ૦ સેટ્ સીંચવું, છાંટવું,
પૂરવું, ભરવું, સ॰ સ્નેહ કરવા, ચાહવુ, રુષ પુ॰ બળવું, ખાળવું, દાહ. ન્રુષિ પુ॰ બગલા જેવી ચાંચવાળું એક પક્ષી, દાહક એક સ.
હુઇ ત્રિ॰ બળેલ, ખાળેલ. જીમ્ વિા ૧૦ સ॰ સેક્ ખાળવુ, ખળવું, વિભાગ કરવા, વહેંચવું.
જે પુ॰ અત્યંત હાલવુ–ડાલવુ, કપવુ. વ્હેય્ સ્ત્રા૦ ૦ સ॰ સે સેવવું, સેવા કરવી. જોત 7॰ સુશ્રુતમાં કહેલ શત્રુકમનું ઉપકરણ, જોષ પુ॰ બળવું, બાળવું, દાહ. જોષણ ૧૦ ઉપરના અ
૨૯
२२५
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
फण्
સા અવા॰ પ૦ સ॰ અનિદ્ ભક્ષણ કરવું, ખાવું.
લા સ્ત્રી ભક્ષણ કરવું, ખાવું. સાત ત્રિ॰ ભક્ષણ કરેલ, ખાધેલ. સાન ન॰ ભક્ષણ, ભાજન.
તુ પુ॰ રૂપ. તુ ત્રિ રૂપવાળું, રૂપાળુ.
फ
ૢ વ્યંજનેામાંના બાવીસમા વ્યંજન. TM 1૦ રૂક્ષ કથન,નિષ્ફળ વાક્ય, લૂખું ખેલવુ તે, કુત્કાર–ફૂંફાડા મારવા તે, ક્રોધયુક્ત
ભાષણ.
પુ॰ વરસાદ સાથે તેાફાની પવન, ઝંઝવાત, બગાસું ખાવું, ફલભાગ.
પ્ત ત્રિ॰ વધારનાર, વધનાર. જાર પુ૦ ‘જ’ અક્ષર.
ધ સ્વા॰ ૧૦ ૪૦ સેટ્ દુષ્ટ આચરણ કરવુ, ધીમા જવુ.
બિજા સ્ત્રી દુષ્ટ વ્યવહાર,ખરાબ ચાલચલગત, તત્વનિર્ણય માટે પૂર્વ પક્ષ. ખુન પુ॰ તે નામે ગેાત્રપ્રવર એક ઋષિ. ગ્નિ સ્ત્રી ભારંગ વનસ્પતિ. બ્રિજા શ્રી દેવતાડ વૃક્ષ, બ્રહ્મયષ્ટિ વનસ્પતિ, ધમાસા, ભારંગ વનસ્પતિ. હશિપત્રિત સ્ત્રી ઉદરકાની વનસ્પતિ. ી સ્ત્રી. ઇિ જુએ.
દ્ અન્ય. તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક મંત્ર, તંત્રશાસ્ત્રાક્ત યાગ, કર્માંકાંડમાં વપરાતા શબ્દ, અનુકરણ.
ટ g॰ સાપની ફેણુ, કપટી, કંપટ, દાંત, જ્યા સ્રી॰ સાપની ફેબ્રુ. હિજ્જા સ્ત્રી એક જાતને કીડા-તમરૂ. જન્મ્યા॰ ૧૦ ૩૦ સેટ્ અનાયાસે ઉત્પન્ન
થવું.
For Private and Personal Use Only
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
२२६
સ્વા૦ ૧૦ ૩૦ સે ગમન કરવું, જવું. |
સાપની ફેણ, ગાય-બળદનું શીંગડું. પર 50 સપ.
ધાધર' પુત્ર શિવ.
મન ઉ૦ સપ્ટે. જામૃત પુત્ર સર્પ. જનિ પુત્ર સર્પની ફેણ ઉપર મણિ. | જાવત્ પુ. સર્પ.
rrr સ્ત્રી સર્પની ફેણ. avi g૦ સ. of g૦ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધએક ધાતુગણ, Tધા પુસ. aણામ પુ૦ સર્પ. #ાર ઉ૦ સર્પ.
ગામણિ પુત્ર જળમનિ જુઓ. પવન પુ૦ સર્પ. fi સ્ત્રી એક જાતનું ઝાડ. પબિમાર છે તે નામે એક દેશ.
વાર ૫૦ નાગકેસર. for g૦ નાગકેસર. ળિયેર પુત્ર સર્પ સાથે ખેલનારું એક
પક્ષી. ળિયેહી સ્ત્રી- સર્પ સાથે ખેલનારી એક
પક્ષિણી. વિક ૧૦ વિવાહ વગેરેમાં શુભ અશુભ
સૂચક જ્યોતિષ પ્રસિદ્ધ એક ચક્ર, વળિયg૦ નાગચંપિ. જાિના સ્ત્રી તે નામે એક વૃક્ષ.
જિલ્લા સ્ત્રીધળી ઉપલસરી, મહી- | શતાવરી વનસ્પતિ નિકિદિ સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. બ્લિક પુ૧ એક જાતની તુલસી, બી- | જેરાનું વૃક્ષ.
શકિત ત્રિ. ગયેલ. જform y૦ શેષશાયી વિષ્ણુ નારાયણ fણન સર્પ, શેષનાગ અવતાર પતંજલિ મુનિ. ની સ્ત્રી સાપેણ, તે નામે ઔષધિ. પિતા સ્ત્રી વેખડ વનસ્પતિ.
પ્રિય પુ. વાય. શનિ ૧૦ અફીણ. નિમુહૂ પુત્ર ગરૂડ. શમિશન ૩૦ ગરૂડ. જળકુલ ૧૦ચેરી કરવામાં ઉપયોગી માટી
દૂર કરવાનું એક યંત્ર. fટતા જી. નાગરવેલ. જવણી સ્ત્રી નાગરવેલ. fમા શ્રી. તે નામે એક વૃક્ષ. for g૦ નેળીયું.
જો સ્ત્રી નેળીયું માદા, અપનાવણી. frદત સ્ત્રી સુદ દુરાલભા વનસ્પતિ
ધમાસો. જળી પુ. શેષનાગ, વાસુકિનાગ, anોશ ઉ૦ ઉપરના અર્થ. #fશ્વર પુ. #ળી જુઓ. Rળીશ્વરવી ને નક્ષત્રભેદ-શનિની સ્થિતિથી સાત દ્વીપના શુભ અશુભનું સૂચક
એક ચક્ર. vs go જઠર, પેટ. firf T૦ હરકોઈ પક્ષી.
R૦ ઢાલ, પાટીયું. જવા સોપારી રાખવાનું પાત્ર. Bર ત્રિ. અત્યંત ચંચળ.
કરીના નવ નવપલવ, કુંપળ, કમળપણું, શરીર ૫૦ તમા, થડ, કામદેવ.
રોજ સ્ત્રી, પાવડી, જોડા, પાદુકા. જ ૦ ૧૦ ૩૦ સે ગમન કરવું, જવું, પૂર્ણ કરવું, ભરવું.
For Private and Personal Use Only
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
फर
ર૭
फलपञ्चाम्ल
કર ત્રિ- પૂરક, પૂર્ણ કરનાર, ભરનાર. or go પાણી આંબળાનું ઝાડ. જહુ આ૦ ૧૦ ૧૦ શેર્ તેડવું, ભેદવુ, ચી
eg ત્રિ. કાળાં ફળવાળું કોઈ ઝાડ રવું, ફાડવું.
વગેરે. હુ ખ્યા ૧૦૦ જેટું ઉત્પન્ન થવું, ફાલવું, જટાર પુ. નાળીએરનું ઝાડ. ફળવું.
ટોપ પુત્ર અંડકેશ–વૃષણ-પેળી. ૨૦ વૃક્ષ વગેરેનું ફળ, લાભ, ફલક
રાપર ઉપરને અર્થ.
ટર્મ પુ. એક જાતનું પકવાન્ન. ઢાલ, પાટીયું, કાર્ય, ઉદેશ્ય, પ્રયોજન,
શરદ . યોગ્ય સમયે જેમાં ફળ આજાયફળ, ત્રિફળા, કક્કોલ, બાણને અગ્ર
વતાં હોય તે ઝાડ, ભાગ-ફળે, આર્તવ–સ્ત્રીરજ, ફાળ હળનું,
દિ ૦િ સફળ, ફળ ગ્રહણ કરનાર, દાન, વૃષણ, ધાત્વર્થનિષ્પાદ્ય પ્રધાન દેશ
પોઢશાહ ત્રિક કુળ ગ્રહણ કરનાર, પ્રયજન, ધાત્વર્થજન્ય સંગ વગેરે, ગૌતમે કહેલ એક પ્રમેય, કપાસ, ઈન્દ્રજવ,
શાનિ પુત્ર ઝાડ. સોપારી, તરબુચ, શકુનનું ફળ, ત્રિકોણ
શાહિન ત્રિ. ફળ ગ્રહણ કરનાર. વર્તુલ વગેરેનું ફળ.
ધૃત ૧૦ વીર્ય વગેરેની વૃદ્ધિ કરનાર
ઔષધરૂપ એક ઘી. ૧૫૦ કુટજ વૃક્ષ.
પોસ્ટમર પુદહીંથી મિશ્ર વડની છાલનું જય ત્રિબનેલ, ઉત્પન્ન થયેલ સિદ્ધ થયેલ. જ૮ ૧૦ પુ. ઢાલ, ફળું, પાટીયું, હાડકાંને
ચૂર્ણ, તેને ઉદ્દેશી પ્રવર્તેલે એક ન્યાય. ટુકડે, નાગકેસર.
હાલ પુર નામે એક ગંધદ્રવ્ય. સ્ટાફ ૫૦ તે નામે એક યક્ષ.
ત્ ત્રિ. ફળતું. vટા પુત્ર જેના ફળમાં કાંટા હોય
રય ન હરડે-બહેડાં-આંબળાએ ત્રણ છે તે વૃક્ષ, પીતપાપડો.
ફળ, દ્રાક્ષ - પરૂષ–કાશ્મ-એ ત્રણ ફળ. પળ હાથમાં ઢાલવાળા હો.
પર ૧૦ સુંઠ-મરી-પીપર-એ ત્રણ જયંત્ર - સિદ્ધાંત શિરોમણિ ગ્રંથમાં
ફળ, ત્રિફળા. કહેલ એક યંત્ર.
૧૦૬ ૬૦ ઝાડ. ત્રિફલક-ઢાલ કે પાટીયા ટઃ ત્રિ• ફળ આપનાર. જેવા સાથળવાળું.
વાતૃ ત્રિ. ઉપરનો અર્થ. અંજાબ વિ ફળની ઈચ્છાવાળું, ફળ hez g૦ ઝાડ. ઈચ્છનાર.
જેટલાનું પુ• ઝાડ. જામ પુ. ફળની ઈચ્છા.
ફાયન ત્રિ૦ ફળ આપનાર. ટામના સ્ત્રીફળની ઈચ્છા.
ના ર૦ ફળવું, સફળ થવું તે. રંજન પુરુ એક જાતનું માછલું.
નિવૃત્તિ શ્રી. ફળની નિવૃત્તિ, ફળને વન ત્રિ. ઢાલવાળું, પાટીયાવાળું.
અભાવ. શનિ ૦િ જરા નામના ઝાડની પાસે નિuત્ત સ્ત્રીફળની સિદ્ધિ, ફળની પ્રદેશ વગેરે.
ઉત્પત્તિ, ફળપ્રાપ્તિ. જીવન ર૦ તે નામે એક તીર્થ. | સ્ટાગ્રામરુ ન ખાટાં પાંચ ફળ.
For Private and Personal Use Only
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
फलपाक
२२८
फलापेत
પાકા પુકરમદાંનું ઝાડ, પાનું - | શસ્ત્રવત્ પુરુ ફળવાળું ઝાડ. બળાનું ઝાડ, ફળને પાક, પરિણામ. રાવતું પુo તરબુચને વેલે. પવિત્ત ત્રિ. ફળપાક પછી જેનો વતુંઢ ૧૦ તરબુચ. . નાશ થાય છે તે કેળ-ધાન્ય વગેરે.
વૃક્ષ ફણસનું ઝાડ. Rવત્તા સ્ત્રી કેળ.
વૃક્ષા પુત્ર ફણસનું ઝાડ. ટપાન ૩૦ ગઈભાંડ વૃક્ષ.
પટરાજ ર૦ ફળરૂપ શાક. પતન ન ફળ પાડવું તે.
રાડા દાડમનું ઝાડ. પુચ્છ પુવરરાષ્ટ્ર નામે એક આલુ- રાત્રિનું ત્રિફળવાળું. કંદની જાત.
પરિવાર કુબેરડીનું ઝાડ. પુષ્પા સ્ત્રી એક જાતની ખજૂરીનું ઝાડ. રકૃતિ સ્ત્રી વૈદિકકર્મોનાં ફળ પ્રતિપાદપૂર પુ. બીજેરાનું ઝાડ.
નાર્થ શબ્દ, ફળ સાંભળવું તે. પૂરવ પુ૦ ઉપરનો અર્થ.
શ્રેષ્ઠ પુ. આંબાનું ઝાડ. ક૬ ત્રિ૦ ફળ આપનાર.
શશ ત્રિ. ફળવાળું. કાદિ સ્ત્રી - ફળની પ્રાપ્તિ.
ટરે પુરુ ફણસનું ઝાડ, પ્રિય પુo એક જાતને કાગડે.
ઈક પુત્ર ફણસનું ઝાડ. પ્રિય ત્રિ. ફળ જેને પ્રિય હોય છે. કંપન્ન સ્ત્રી. ફળની સંપત્તિ. કિયા સ્ત્રી એક જાતની કાગડી, કિશું ટાઇન ર૦ ફળનું સાધન. જુઓ.
સિદ્ધિ ત્રીફળની સિદ્ધિ. પટવષ્ય ૫૦ ફળવિનાનું ઝાડ.
hથાપન ૧૦ સીમંતિનયન સંસ્કાર. ત્રિફળ પ્રાપ્ત કરનાર.
૮૬ અંકેટ વૃક્ષ. ભૂમિ સ્ત્રી. કર્મનાં ફળ ભોગવવાની રુદારિન ત્રિફળ લઈ જનાર, ફળ ભૂમિ, કર્મભૂમિ સિવાયને ભૂમિપ્રદેશ. હરણ કરનાર. મોન પુસુખ દુઃખ વગેરે કર્મોનાં Rટાર સ્ત્રી તે નામે એક કાલી દેવી. ફળ ભેગવવાં તે ફળ.
હા એક જાતની સુપ વનસ્પતિ ખીજડી. ત્રિફળ ભોગવનાર.
ઉલ્ય ત્રિફળવાળું, સફળ. જેમાં સ્ત્રી કુંવાર.
હાલ્યા સ્ત્રી વ્હી –એક જાતનીકળ. મુથી સ્ત્રી, અજમેદા વનસ્પતિ. Rાન પુરુ પોપટ પક્ષી. મુવિ શ્રી. પિંડખજુરી વનસ્પતિ. હાનિ ત્રિ. ફળ ખાનાર, ફળ ભોગવનાર.
શુ માં સ્ત્રીએક જાતની વનસ્પતિ. ઢાની સ્ત્રી પોપટ પક્ષિણ. પોટા પુત્ર ફળને સંયોગ, નાટકના અં
ઢાધ્યક્ષ પુરાયણનું ઝાડ, ફલદાનાધ્યક્ષ
ઈશ્વર, ગકાર્યની એક અવસ્થા. ૪s g૦ તરબુચ.
ઠાકુરના નવ ફળને અનુસરવું તે, ફળની ઢાળસ્ત્રી પ્રજરૂપ હેતુવાળી
પાછળ પડવું તે. લક્ષણે.
ટાર ઉ૦ વાંસનું ઝાડ, ફળને અંત. વિત ત્રિ. ફળવાળું, ફળનું સાધન ત્યાગ
જાતિ ઝિ૦ જેથી ફળ દૂર થયું હોય તે, વગેરે.
નિષ્ફળ.
For Private and Personal Use Only
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
फलापेक्षा
२२९
फल्गुषाटिका
પાપા શ્રી ફળની ઇચ્છા, ફળની આશા. સ્ટાટિલે સ્ત્રીફળસહિત અફળયુક્ત સ્ત્રી. છાવણ્ય પુરુ ફળયોગ્ય વૃક્ષ. ૦૨ ૧૦ વૃક્ષાલ. ટા પુત્ર અશ્લવેતસ, આંબલીનું ઝાડ. છાપ ન પાંચ ખાટાં ફળ. ofથન ત્રિ. ફળની ઇચ્છાવાળું. Rહારાજ પુત્ર પોપટ. જાનિ ત્રિફળ ખાનાર, ફળ ભોગવનાર. હરાની સ્ત્રી પોપટ પક્ષિણ. Rટરિાત્રિ ફળ ખાનાર,ફળ ભોગવનાર. હાસ ત્રિફળમાં આસક્ત, ફળની લાલચવાળું. રાત નુ ફળમાં આસક્તિ.
૪ પુ. એક જાતનું માછલું. દિ સ્ત્રીનિખાવી-નામે એક શાક. જસ્ટિા . મેઘ. જતિ ત્રિ ફળેલ, ફળવાળું થયેલ, સિદ્ધ,
તૈયાર, સફળ. હિત પુફળવાળું વૃક્ષ. જિત ૧૦ શિલાજિત. ઘટિતા સ્ત્રી અભડાયેલી સ્ત્રી. દિન ત્રિ. ફળવાળું, સફળ. સ્કિન ૩૦ ફળવાળું ઝાડ. દિન ત્રિ૦ ફળવાળું, સફળ, અરીઠાનું ઝીડ, ફણસનું ઝાડ. સ્ટિન પુ. ફળવાળું ઝાડ. જસ્ટિન સ્ત્રી પ્રિયંગુ-કાંગ ધાન્ય, ઘઉલે.
શ્રી સ્ત્રી ઉપર અર્થ. કરી ન૦ નીચેને શબ્દ જુઓ. સ્ટીલ પુ. ફળની ઈચ્છા, ઉતરાં કાઢી
નાખવાં તે, અફળને ફળ પ્રાપ્ત કરવું તે. પછી ઉન્ન ફળવાળું, ફળની પાસેનું. ફૂષ પુએક જાતનો વેલે.
દિ ત્રિોગ્યકાળે ફળ ધારણ કરનાર અથવા સ્વીકારનાર,
દિ ત્રિઉપરને અર્થ. aધુરા ૬૦ તે નામે એક યક્ષ. રોજ ત્રિક ફળની દચ્છિા રાખનાર. હેન્દ્ર પુએક જાતનું જાબુનું ઝાડ-રનનવ્વલ. પુHT સ્ત્રી રોણપુષ્પી વૃક્ષ.
હાં સ્ત્રી વાટસ્ટિવૃક્ષ-પાડલ વનસ્પતિ. જસ ત્રિફળમાં આસક્ત.
શય પુરુ ફળ એકઠાં કરવાં. છોત્તમા શ્રીએક જાતની દ્રાક્ષ, ત્રિફળા
હરડે, બહેડાં, આંબળાં. hોત્પત્તિ ૩૦ આંબાનું ઝાડ. રોજ ત્રીફળની ઉત્પત્તિ. ટોચ પુ૦ ફળની ઉત્પત્તિ, લાભ, સ્વર્ગ,
હર્ષ, આનંદ. પાટોત ત્રિ. ફળવાળું, સફળ. Re ત્રિો સાફ કરેલા અંગવાળું, વિસ્તારેલા અંગવાળું.
ત્રિ સુંદર, અસાર, નિરર્થક, મિથા વાકય, ગુલાલ, વસંત કાળ, એક જાતના ઉંબરાનું ઝાડ.
શું સ્ત્રી. ગયા તીર્થમાં આવેલી એક નદી. hશુતા સ્ત્રી સુંદરતા, અસારતા, નિરર્થકપણું.
પુતીર્થ ૧૦ તે નામે એક તીર્થ. hત્વ ૧૦ જુતા જુઓ. aણા સ્ત્રીગયા તીર્થની પાસે નદી. a@ાન પુ• ફાગણ મહિને, અજુન.
શુના પુત્ર ફાગણ મહિનો. પશુની સ્ત્રી જોહુક્કા-એક જાતના
ઉંબરાનું ઝાડ, પૂર્વાફાલ્ગની તથા ઉત્તરાફાળુની નક્ષત્ર. ગુજુ સ્ત્રી તે નામે એક દેશ. ગુવારવા શ્રી જોશોપન્ના-એક જાતના ઉંબરાનું ઝાડ.
For Private and Personal Use Only
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
फल्गुन्त
પુખ્ત પુ॰ તે નામે એક ઔષધ. hીવૃત્તા પુ॰ ઉપરના અ. ૉજીલુન્તા ૬૦ શ્યાનાક વૃક્ષ. ભૂવિ પુ॰ ફાગણ મહિનાની પૂતેમને દિવસે કરવાને એક ઉત્સવ.
લ્ય ૧૦ પુષ્પ.
વિમ્ પુ॰ એક જાતનું માલું. છુદ્ધ પુ॰ સુપડાને પવન.
ા પુ॰ નિષ્ફળ ભાષણુ, સંતાપ, વૃદ્ધિ, આબાદી, ચઢતી.
જાત્રિ॰ વધારનાર, વૃદ્ધિ કસ્નાર. દ્ અન્ય નિમ જ્યુમાં તથા ખેલાવવામાં વપરાય છે.
હાથી સ્ત્રી ફટકટી.
ળિ સ્ત્રી ફેણી, ગાળના વિકાર, ગાળ, દહીથી મિશ્ર સાથવો.
જાબિત ન ગાળના વિકાર, ફેણી, જાટ ન॰ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ એક જાતના કાળા. શબ્દ ત્રિ॰ અનાયાસે કરેલ, હિન॰ હળના અગ્રભાગમાં રહેલ લાહુ ફળ, કપાસનું વસ્ત્ર, તપાવેલું ફળ કરવાની એક પરીક્ષા.
જાજ પુ॰ મહાદેવ, બળદેવ, ખીજોરાનું ખી. બાધ્રુજ્જુ ત્રિ॰ હળના ફળાથી ખેડેલ ખેતર વગેરે.
નિ પુ॰ કાગણ મહિના, જૈવ વર્ષ, પાંડવ અર્જુન, સાદડનું ઝાડ. ાજીનપ્રિય ૩૦ શ’ખ, કેળું. જાલ્ગુનાનુન પુ॰ ચૈત્ર મહિનેા, વસન્તકાળ. hાલ્ગુનાનુન પુ॰ દ્વિવ॰ પાંડવ-નકુલ અને સહદેવ.
નિજ જુ ાગણ મહિને.
જાલ્ગુની સ્રી ફ્રાગણ મહિનાની પૂનેમ. જિ પુ॰ નિષ્ફળ વાક્ય, પાપ, કાપ, ક્રોધ. સિદ્ધપુ॰ એક જાતનું પક્ષી. દ્ધિ પુ॰ એક જાતને રાગ, તે નામે એક મ્લેચ્છ દેશ:
२३०
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
फुलरीक
કોટિના શ્રી પાઉં, ખીસ્કીટ, જિલળેટી ની ઉપરના અ. િિકૂળી સ્ત્રી શ્રીરંગી સ્ત્રી. વિદિન ૩૦ કિર`ગ દેશમાં રહેનાર–કિરગી, કિરગ નામના રાગવાળું.
. પુ॰ મંત્રાચ્ચારપૂર્વક ફુત્કાર, તુચ્છવાય. ૉજ પુ॰ પક્ષી.
કુટ ત્રિ॰ ફૂટી ગયેલ, ચીરાયેલ,ફાટી ગયેલ. પુટ પુ॰ સર્પની ફેણ,
ત્ અન્ય એક જાતના અનુકરણ શબ્દ, અપમાન તથા અનાદરમાં પણ વપરાય છે. હોર્ ૩૦ અગ્નિ. તુજામ ત્રિકૂત કરવાની ઈચ્છાવાળું, ઝુકાડા મારવાની ઈચ્છાવાળુ. તુમનક્ ત્રિ॰ ઉપરના અ ર પુ પુત એવા અસ્પષ્ટ શબ્દ, સર્પના ફૂંફાડા. પુખ્ત ત્રિ દુષ્કૃત ન॰ ગુફા,
કુંકાડા મારેલ.
પણ અન્ય કાડા મારીને. ઉત્ક્રાતિ સ્ત્રી આંકાડા. ૉલ પુ॰ ફેફ્સ. ન્ત ત્રિ॰ પ્રખ્રુદ્ઘ, વિકસેલ, ફળેલ, ફૂલેસ. વ્રુત્તિ શ્રી પ્રફુલ્લ થવું, વિકસવું, ફળવું, ફૂલવું.
ૉટ્ સ્વા૦ ૧૦ ૧૦ સેટ્ પ્રફુલ થવું, વિકસવું, ફળવું, ફૂલવું. ઝુલ્લું ત્રિ॰ ત જીગ્મા, તુવન્ત શ્રી ટકડી.
વામન ના ફૂલની માળા, ઓગણીસ અક્ષરના ચરણવાળા એક છંદ
પુછુનયન ત્રિ॰ પ્રફુલ નેત્રવાળુ, નયન ન॰ પ્રફુલ્લ નેત્ર. સુરાજ પુ॰ સૂપડાને વાયુ. છુરી પુ॰ તે નામે એક દેશ, સર્પ,
For Private and Personal Use Only
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
फुललोचन
૨૨
વન ઝિ૦ પ્રફુલ નેત્રવાળું. જળી સ્ત્રી, એક જાતનું પકવાન્ન-ફેણ, ફોર યુ એક જાતને મૃગ.
ખાજે. ઉોજન ૧૦ પ્રફુલ ને.
વિર પુવેગથી ચાલતાં જે શબ્દ થાય કઈ ત્રિ. પ્રફુલ્લ થતું, વિકસતું. સ્ત્રી પ્રફુલ થવું, વિકસવું.
ત્તિ ત્રિવેગથી ચાલતાં જે શબ્દ સ્થિતિ શ્રી, વિકસવું, પ્રખુલ્લ થવું.
થાય છે તે કરનાર. ન મથ૦ કુતું જુઓ.
જિત શ્રી. એક જાતનું તંત્ર વર પુ૦ અગ્નિ.
હરીય પુત્ર એક જાતનું તંત્ર. #ામ ત્રિકૂત કરવાની ઇચ્છાવાળું. જિન પુરુ પળ જુઓ. તુમન ત્રિ. ઉપરને અર્થ.
ના પુત્ર જળ જુઓ. વાર પુર જુઓ.
નિષ સ્ત્રી જુઓ. pકર શિ૦ ૪ત જુઓ.
જિનતા જી. ફીણપણું. nત ૧૦ કુંફાડે.
નિત્વ ર૦ ફીણપણું. જાય અથ૦ કુંફાડે મારીને.
નિકુધા સ્ત્રી પદુધા જુઓ. Mિ T૦ દૂધ-પાણી વગેરેનું ફીણ, વિના પુત્ર એક જાતને મુનિ.
પાવાપુ ઉપર અર્થ,એક જાતને લેટ. નવર ત્રત્ર ફીણવાળું. જે સ્ત્રી પાણીમાં રાંધેલ ખાને
નિષત્ મથ૦ ફીણના જેવું.. લેટ, અરીઠાનું ઝાડ.
જિનવાહન પુત્ર વસ્ત્ર. જેતા જી. ફીણપણું.
છે સ્ત્રી ના જુઓ. જય ર૦ ફીણપણું.
જિના ૧૦ નાઝ જુઓ. જિાદુથા સ્ત્રી એક જાતની સુપ વનસ્પતિ. નામીન ત્રિ૦ ફીણવાળું દૂધ વગેરે પાપ પુ- મુનિ.
फेनाशनि पु० चन्द्र વિત ઝિ૦ ફીણવાળું.
નિજો સ્ત્રી ળિજા જુઓ. જાવત્ ર૦ ફીણના જેવું.
નિ ત્રિ ફીણવાળું. વિવાદિન ૩૦ વસ્ત્ર, કપડું
જૂનિટ ત્રિ ફીણવાળું. જેવા સ્ત્રી- શીકાઇ વનસ્પતિ.
નિટ ૩૦ ૪ g૦ જુઓ. પાત્ર 10 પરપટ, બુડબુડીયુ.
શનિટનળ ન જુઓ. બાયમાન ઝિ૦ ફીણવાળું દૂધ વગેરે. શિની સ્ત્રી એક જાતનું પકવાન્ન–ણી, ખાજે. Rા સ્ત્રી એક જાતનું પકવાન્ન-ફેણી– જ શિયાળ. ખાનું.
જેe go શિયાળ. બિન ત્રિ ફીણવાળું.
જરાક સ્ત્રી શિયાળ-માદા. દિ ત્રિ. ફીણવાળું.
જાવ કુ. શિયાળ, રાક્ષસ. ૪ g૦ બેરડીનું ઝાડ,અરીઠાનું ઝાડ. જિવ ત્રિ૦ ધૂર્ત, ધૂતારૂં. વિ૮ ૨૦ બેરડીનું ફળ, બોર, અરીઠે, ! વી સ્ત્રી શિયાળ-માદા-રાક્ષસી મીંઢળ.
જે પુરુ શિયાળ.
For Private and Personal Use Only
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
२३२
बणिक्पथ પર શ્રીશિયાળ-માદા.
વત્તિ શ્રીબગલાની વૃત્તિ-વર્તન. દ્િ સ્વાદ ૧૦ ર૦ ગમન કરવું, જવું.
વનવૃત્તિનું ૦િ બજલાના જેવા વર્તન૪ પુ. ૧૦ ખાતાં વધારેલું એઠું અન્ન
વાળું, દંભી, વગેરે.
વનિ પુરુ પાંડવ ભીમસેન. ટિવ ઉ૦ ૧૦ ઉપરનો અર્થ.
વરાછુ છુ. પાંડવ ભીમસેન. હિરા સ્ત્રી ઉપરને અર્થ.
તેવી સ્ત્રી, એક જાતનું માછલું. દિ શ્રી. ૪ જુઓ.
યોનિ પુત્ર પાંડવ ભીમસેન. ૪િ શ્રીઉપરને અર્થ.
વળી સ્ત્રી, બગલી. થી સ્ત્રી પર જુઓ.
વર ત્રિક ભયંકર. પદ્ ગ્રાપ૦ મ૦ સેર્ જીવવું. તે
g૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, થયુટ કુબેલસરીનું ઝાડ, કપાલતિલક. વટા શ્રી કડુ વનસ્પતિ, બકુલા દેવી.
ચડ્ડરી સ્ત્રી કાલી વનસ્પતિ. સ્ વ્યંજનોમાં ર૩ મે વ્યંજન
વટ પુત્ર બલસરીનું ઝાડ. a g૦ વરૂણ દેવ, સમુદ્ર, ભગ-યોનિ, પાણી, હે સ્ત્રી નાનું બકપક્ષી.
ગમન, જવું તે, ગંધન, ગંધ કરવો તે, વટ પુ. બગલે. તંતુસંતાન-તાંતણે સાંધવો, વપન–મુંડન, વરી સ્ત્રી બગલી. ઘ, કળશ.
વરું અહ છે વધવું, સમર્થ ચંદ્ મસા. . ૩૦ સેદ્વાંકું થવું, હોવું–થવું. વાંકું કરવું.
વહુ આવી ૧૦ • રે ઉપરના અર્થ. વિહિક ત્રિ. અતિશય, ઘણું
વડવા સ્ત્રી ઘોડી, દાસી, અશ્વિની નક્ષત્ર. દીર્ ક અત્યંત ઘણું.
વડવત પુ. એક જાતને દાસ-ચાકર. જરા જુઠ બગલે પક્ષી, બકાસુર દેય. વડવાગ્નિ પુરા સમુદ્રમાં ઘોડીના મુખમાંથી વાર ત્રિબગલાના જેવા વર્તનવાળું. નીકળતે કાલાગ્નિ-વડવાનળ.
વિશ્વ સ્ત્રીએક જાતનું માછલું. વડવાનલ્ટ રૂટ ઉપરનો અર્થ. સાનિત પુત્ર પાંડવ ભીમસેન.
વડવામુa g૦ વરવામિ જુઓ, મહાદેવ, થાન ત્રિ- બગલાની પેઠે જેનાર. તે નામે એક દેશ. હ રાનું પુ. કબૂતર પક્ષી.
વડવાણુત ઉ૦ વિ૦ અશ્વિનીકુમાર. થ ની સ્ત્રી કબૂતર-માદા.
કવીત ૩૦ જ વાત જુઓ. વરાધૂપ પુએક જાતનો ધૂપ.
વિવિશ માછલાં પકડવાનું એક યંત્ર. યોનિન પુરુ પાંડવ ભીમસેન.
વહિર સ્ત્રી ઉપર અર્થ. પણ ૧૦ કાર્તિક સુદ અગીઆરસથી વહિર સ્ત્રી ઉપર અથ પાંચ તિથિ.
વજુ આ ઘ૦ ૧૦ શેર્ શબ્દ કરવો. વપુw g૦ અગથીઆનું ઝાડ.
વખત પુ૦ શબ્દ, અવાજ. ત્તિ ત્રિ. બગલા જેવા વર્તનવાળું. પિથ પુબજાર.
For Private and Personal Use Only
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
afiring
અળિવધુ પુ॰ ગળીનુ ઝાડ. અળખાવ છુ૦ વેપાર, વાણીઆપણું. વિવાદ પુ॰ ઉંટ.
જિન્ પુ॰ આજીવિકા માટે વેચાણ-ખરીદી કરનાર, વેપારી, વાણીઓ, જ્યાતિષપ્રસિદ્ધ
એક કરણ.
બિન શ્રી વાણિજય, વેપાર. માનિ પુ નિ પુ॰ જુએ. શનિના સ્ત્રી.વેપાર.
ચોળT 7 વેપાર, વાણીઆપણું. સાળિખ્યા સ્ત્રી. ઉપરના અ.
સત અન્ય આશ્રય, ખેદ, શાક, સંતાષ–એ અર્થાંમાં વપરાય છે.
વદ્ સ્વા॰૧૦ અ સેક્ નિશ્રળ થવું, સ્થિર થવું–હાવું,
વર્ ૩૦ મ૦ ૧૦ સેટ્ ખેલવું, કહેવું. વદ્ સ્વા॰ ૬૦ સ૦ સેટ્ ખેલવું કહેવું. વ પુ॰ ખેરડીનું ઝાડ, દેવસરસવનું ઝાડ, કપાસી, કપાસનું ઝાડ,
ચ ૬૦ ખેર, કપાસનું ફળ. પાચન ન॰ તે નામે એક તી. પછી શ્રી મૂમિની જીએ, તે નામે એક વેલા.
વી શ્રી. ઉપરના અર્થ. વા શ્રી વરાહક્રાન્તા વૃક્ષ, વારાહીકન્દ ચામા ૧૦ ખારના જેવું આંખળુ, ખેર અને આંખળુ વવૃત્તિ કી ઓરડી. અનિષ્ટ પુ॰ ખેરડી. પરિજા સૌ રડી.
વૃત્તિાવન ૬૦ બદરિકાશ્રમ નામે તી. તિજાશ્રમ પુ॰ ઉપરના અ
સતી સ્ત્રી ઓરડી, કપાસનું ઝાડ, વરાહક્રાન્તા વનસ્પતિ.
ચીકા દીપ્તિજોજી વૃક્ષ, શબનખી.
34
www.kobatirth.org
२३३
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ચીપત્ર ૦ નખલા નામે સુગંધી દ્રવ્ય ચીપત્રજ પુ॰ ઉપરના અ. વીજ્જા સ્રી મીલશેાચિત્રા વનસ્પતિ, વીરાજ છુ૦ હિમાલય પર્વતના એક ભાગ, વન્દ્ર ત્રિ બંધાયેલ, બાંધેલ, કેદ પકડેલ,રાકુલ. વસ્તુલ ૬૦ કાડાને બંધ કરી દેનારા એક રાગ–ઝાડાને રાકીદેનાર એક રાગ.
વદ્ધપિ ન॰ મુડી.
ચન્દ્રહ પુ॰ કરંજ વૃક્ષ.
વન્દ્રમુદિત્રિ॰ કૃપણ, લાભી, બાંધેલી મુડીવાળું વમૂળ ત્રિ॰ બંધાયેલ મૂળીયાંવાળું, દૃઢ મૂળીયાંવાળુ.
ચન્દ્રભાઇ પુ॰ એક જાતને આંખે, વનશિલ ત્રિ બાંધેલી શિખાવા. શિવા સ્ત્રી બાંધેલી શિખા‚ થયા નામે વનસ્પતિ.
ચન્દ્રાણિ ત્રિ જેણે બે હાથ જોડયાહયતે. વષૅ પુ॰ વધ, નાશ, મારી નાખવું. ચણૢ ૩૦ મ॰ સ૦ સેટ્ બાંધવું, ૬૬ પ૬ડવુ, નિયમમાં લેવું.
ચક્ મ્યા॰ આન્સ॰ સેક્ નિંદા કરવી, બાંધવું. વધજ ત્રિ॰ વધ કરનાર, મારી નાખનાર, હિંસક.
ધજ પુ॰ વ્યાધિ, રાગ, મૃત્યુ. વધજામ્યા શ્રી મારી નાખવાની ઇચ્છા. વધીવિનત્રિકાઇને મારી નાખવાના
કામઉપર જીવનાર, પારધી, કસાઇ વગેરે. યંત્ર ૬૦ અસ્ત્ર, હથિઆર. વધ૬ ૩૦ વધની શિક્ષા, ઠાર કરવાની
સા.
વયસ્થી સ્રો॰ શ્મશાન, મારી નાખવાનું
સ્થળ.
વધસ્થાન ૬૦ ઉપરના અ. વાકજ નં૦ કેદખાનું, જેલ. વધાદે ત્રિ:મારી નાખવાને યેાગ્ય.
For Private and Personal Use Only
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
बधिर
२३४
बन्धुदत्त
વધિ ત્રિ. બહેરું.
પત્તા સ્ત્રીબહેરાપણું, બહેરાશ. વરિત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ. વિભિન્ન પુર બહેરાપણું. રાઘુ સ્ત્રી વહુ, ભાર્યા, નારી, સ્ત્રી, પૂક્કા
વનસ્પતિ, પુત્રની સ્ત્રી, નવી પરણેલી સ્ત્રી,
શારિવા ઔષધિ, શહી-કચૂરે. વપૂગન વહુ, સ્ત્રી. વધુ રાયન ગોખ..
દિ સ્ત્રી જુવાન સ્ત્રી. વરી જી. જુવાન સ્ત્રી. बधूत्सव पु० रक्काम्लान वृक्ष.
Rવકસવ ઉ૦ઉપરનો અર્થ. વધવત મારી નાખવા તૈયાર થયેલ. પvય છે મારી નાખવાને ઉપાય. વષ્ય ત્રિમારી નાખવાને યોગ્ય, જેલમાં
પૂરી રાખવા યોગ્ય. લગતા સ્ત્રી મારી નાખવા યોગ્યપણું શષ્યત્વ ઉપરને અર્થ. વચ્ચપહજુ કેદખાનાને રક્ષક, જેલર. વણાટકા પુ. ઉપર અર્થ.
ગભૂમિ શ્રી વધસ્યરી જુઓ. અર્થશાન ઉપર જુઓ. વષ્યોનg• તે નામે એક ઋષિ. જw ૧૦ સીસું, ચામડાની દેરી, વાધરી. વાત્રી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. સર૪ ૧૦ જેડ, મોજડી. વાગ્યા સચ્ચ૦ બાંધીને. વન્તના મા• ૦િ સે યાચવું, માગવું. જ ચા ૦ ૧૦ ૩૦ નિ બાંધવું, ૩ ઉંચું કરીને બાંધવું, અનુ + અનુસરવું, પાછળ જવું, નિ + નિયમપૂર્વક બાધવું, fમ્ + આગ્રહ કરે, ૪+ ગુંથવું, કાલ્પનિક કહેવું. પ્રતિ + રોકવું, અટકાવવું, સન્ + સારી રીતે બાંધવું, સંસર્ગ કરો, જોડવું.
વજ્ર ૩૦ મ સ સેટ બાંધવું. વધ પુ. બાંધવું, રોકવું, કેદ કરવું, ઘર
વગેરેને વીંટવાનું સૂતર, ગાંઠ, બેડી, શરીર,
કરજમાં ઘરેણે મૂકેલ કઈ વસ્તુ. અથવા ર૦ કરજમાં ઘરેણે મૂકેલ કઈ વસ્તુ, વ ધુ વિનિમય-અદલ બદલ-બાંધવું,
કેદ, શહેર, વ્યભિચારી. જય સ્ત્રી, વ્યભિચારિણી સ્ત્રી, પાંચ
પુરૂષ પાસે જનારી સ્ત્રી, વેશ્યા સ્ત્રી, હાથણી. પન્ન ર૦ સંપૂર્ણ સેના. જન ૨૦ બાધવું, કેદ કરવું, મારવું, મારી નાખવું, મારી નાખ્યાનું સાધન દોરી-ફાંસો. વધની સ્ત્રી બાંધવાની ગાંઠ. વનજુ સ્ત્રી બાંધવાની દેરી.
શ્વનવેમદ્ ર૦ કેદખાનું, જેલ. વજનરમ પુહાથીને બાંધવાને ખીલે,
બાંધવાનો થાંભલે. વશ્વના ૧૦ કેદખાનું, જેલ. વશ્વના પુત્ર ઉપરના અર્થ.
શ્વરતન્મ ૩૦ ઘનસ્લમ જુઓ. ત્રિપુકામદેવ, ચામડાને પંખે–વીજ. વધુ ૬૦ જ્ઞાતિ, મામાનો પુત્ર વગેરે,
સગોત્રી, બાંધવ, મિત્ર, પિતા, માતા,
ભાઈ, બંધુજીવવૃક્ષ-બોરીઆનું ઝાડ. વધુ ૩૦ વપુગીવ વૃક્ષ-બપોરીઆનું ઝાડ. વધુઝર ઉ૦ કુટુંબી, સગાંવહાલાં. વધુળવ પુવુિ જુઓ. થ વા પુત્ર ઉપર પ્રમાણે, વધુતા શ્રી. બંધુઓને સમૂહ, બંધુપણું.
પુત્ય ન બંધુપણું પુવા ન૦ સ્ત્રીને બધાએ આપેલ
સ્ત્રીધન. વધુ ઉગ્ર બંધુઓએ આપેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
बन्धुर
२३५
રાપુર પુત્ર ૧૦ સાથે.
વનું ૫૦ ૧૦ બધુ દેશમાં રહેનાર. વપુર ન મુકુટ, સ્ત્રીનું ચિન્હ, તલને ખેળ. ધાતુ ૫૦ સેનું, ગેરૂ. વજુર ૩૦ બોરીઆનું ઝાડ, હંસ, બગલા, જવાહર ઉ૦ મણિપુરને એક રાજા વાવડીંગ, ઋષભ ઔષધિ.
વન્ ૦ ૦ ૦ સે ગમન કરવું, જવું. વપુર ત્રિ- મનહર, સુંદર, બહેરું, નમ્ર, વજન પુભમરે. નીચું, ઉંચું.
યમરાછી શ્રી. ભમરાની પંક્તિ, માખી. વધુ સ્ત્રી વેશ્યા.
વિભારિત ત્રિસર્વનું ભરણપોષણ કરનાર. વધુ ૩૦ વ્યભિચારિણીને પુત્ર, બારી- વા ન આદુ, તજ, કેસર, તે નામે એક આનું ઝાડ,
સુગંધી દ્રવ્ય. પુત્ર ત્રિમનોહર, સુંદર, નમ્ર. વર પુ. વર, જમાઈ વરદાન, વ્યભિચારી, વધુધન ત્રિબંધુવગરનું.
છીનાળવો. વધૂ પુ. બરીઆનું ઝાડ.
પર ૨૦ વરવું, સ્વીકારવું. યૂવા ર૦ ખધૂપ.
વરમ્ અથ૦ સારું, ઠીક, લગારજીષ્ટ. વપૂyu y૦ પીતસાલ વૃક્ષ.
વન સ્ત્રી. ત્રિફળા-હરડે–બહેડાં–આંબળાં, પૂર ત્રિ સુંદર, મોહર, નમ્ર, ઉંચું, ગળ, મેદા વનસ્પતિ, બ્રાહ્મી વનસ્પતિ, નીચું, ઉંચું નીચું.
પાઠા વનસ્પતિ, હળદર. રજૂર ૧૦ છિદ્ર, બાંસુ.
જે સ્ત્રીશતાવરી વનસ્પતિ. ક૪િ પુ. બારીઆનું ઝાડ,
દિ ગાય વગેરેના દૂધની ઉત્પત્તિનું યુધ્ધ ત્રિ. વાંઝીયું, નિષ્ફળ, બાંધવા યોગ્ય. સ્થાન. સ્થhહ પુ. ફલહીન વૃક્ષ
જ વા૦ ૧૦ ૧૦ સંર્ ગમન કરવું, જવું. ઘણા સ્ત્રી વાંઝણી સ્ત્રી, બાલા નામને વટ પુએક જાતના અડદ.
સુગંધી પદાર્થ, એક જાતને યોનિરોગ. સર્વર જી. ડાંગર, વેશ્યા સ્ત્રી. તથા સ્ત્રી એક જાતની કડવીકાકડી. વળા - અસમાની રંગની માખી. વરણાગીદા સ્ત્રી એક વનસ્પતિ. વર્વર ત્રિમૂખ, જંગલી. રાતિના મિથ્યા પદાર્થ, વાંઝણીના વધુ ન પાણું. છોકરા જેવો મિથ્યા પદાર્થ.
વેદું વાળ માત્ર 10 સે દાન દેવું, આપવું, વાસ્તુત પુઉપરના અર્થ.
વધ કર, ઢાંકવું, વિસ્તારવું, બેલવું, રમૂવર ત્રિ- હેયેલ-થયેલ. વત્ર મા૧૦ લ૦ સે ગમન કરવું, જવું. | વર૦ મેરનું પીછું, પાંદડું, પરિવાર, વઢવો સ્ત્રી દુર્ગા દેવી.
વર્લ્ડ વુમેરનું પીછું, પરિવાર. પત્રિ ત્રિ ધારણ કરતું.
વહેતુ પુ0 નવમા મનનો એક પુત્ર. હજુ ડુ શિવ, વિષ્ણુ, અગ્નિ, નોળીયુ, તે હવત્ પુ. મેર પક્ષી.
નામે એક દેશ, નામે એક મુનિ, પી. વર્દ નિ મોરપીછાંવાળું. ગળો રંગ, ઉંદર, તે નામે એક યાદવ. ! પણ ૧૦ આસ્તરણ પાથરણ. x ત્રિપીંગળા રંગનું, પીંગળું,વિશાળ. | હં ૧૦ દર્ભ, દાભ.'
For Private and Personal Use Only
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कर्मकुसुम
बलविन्यास
સુમ પુત્ર મયૂરવિરસ વૃક્ષ. ટ્ટિા પુત્ર મોર પક્ષી. વર્ણન મોર પક્ષી. gિs g૦ મયૂરપિચ્છ વૃક્ષ. દિલ પુછે દેવ. રાજ પુત્ર કાર્તિકસ્વામી
afશુમ પુત્ર અગ્નિ. થવું પુ વડું. તે નામે એક પિતૃગણ, વéિ g૦ અગ્નિ.
ઇ ત્રિ દર્ભ ઉપર રહેનાર. હિંs R૦ દેવદારનો આસવ, સુગંધી વાળો
ખસ. મિ ત્રિ દર્ભવાળું. fઇ ત્રિ દર્ભ ઉપર સ્થાપેલ પિંડ વગેરે,
દર્ભ, દાભ, યજ્ઞનો દર્ભ, દીપ્તિ, કાંતિ, અગ્નિ. વહુ મવાળ ૧૦ ૩૦ સે જીવવું, ધાન્ય અને
ટકાવવું. ધ ગ્રા૦ ૩૦ ૨૦ સે દેવું આપવું, વધ
કરવો, નિરૂપણ કરવું. વે ૩૦ મા. ૨૦ નિરૂપણ કરવું. વઢ સૈન્ય, શરીરનું-સામર્થ્ય-બળ-ર,
શૂલપણું ગંધરસ, રૂપ, વીર્ય, દેહ,શરીર, પાવ, કુંપળ, લેહી. વ૮ ૩૦ કાગડ, બળદેવ, વરૂણવૃક્ષ, તે નામે
એક દેય. વઢ ત્રિક બળવાન. વૈદ્રશ્ન પુત્ર ધોળો રંગ. વસ ત્રિ. ધોળા રંગનું, ઘેળું. વઢા નેક ખેતર, શહેરનું દ્વાર-દરવાજે,
શસ્ય, ધાન્ય, યુદ્ધ. વટવા ત્રિબળથી ઉત્પન્ન થનાર. વઢવાન વહૂ બુઓ. વસ્ત્રજ્ઞા સ્ત્રી શ્રેષ્ઠ સ્ત્રી, જૂઈ વતી સ્ત્રી મહેલ ઉપર મંડલિકા-નાની
બંગલી.
વટર પુત્ર છવક વૃક્ષ, પૌષ્ટિક કર્મના અંગ
રૂપ એક અગ્નિ. વરુદ્ર ત્રિબળ આપનાર, પૌષ્ટિક વટવા સ્ત્રી- આસંધ વનસ્પતિ. વીનતા સ્ત્રી, ગ્લાનિ. વૈદેવ ૫૦ બળરામ, વાયુ વહેવા સ્ત્રી ત્રાયમાણ ઔષધિ. बलद्विष् पु० - વનિ બળનું ઓછાપણું. बलनिषूदन पु०/વસ્ટ ટૂ શ્રી બળદેવની માતા–હિણી. વેઢમદ્ર પુo બળરામ, રેઝ જનાવર, શે
ષનાગ, લેધરનું ઝાડ. વમ ત્રિો બળવાન. વ૮મા સ્ત્રી ગાયમાણ ઔષધિ, એક
જાતની કુંવાર. વટમક્રિ સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. વમિ ત્રિ સૈન્યમાં ફાટફૂટ કરનાર સૈન્યમં
ભંગાણ પાડનાર.
મિ પુર ઈન્દ્ર વદ્યામ પુત્ર બળદેવ. बलरिपु पु० दि. વ૮૪ ૩૦ બળદેવ. વઢવત્ અચેઅતિશય, ઘણું. વરત ત્રિબળવાન, મજબુત, પુષ્ટ. વઢવત્તા સ્ત્રી બળવાનપણું. વઢવશ્વ ૧૦ બળવાપણું. વટવર્દન ત્રિ. બળને વધારનાર. વઢવન પુત્ર ઉત્સર્જન અથવા ઉપકર્મને
સ્પંડિલાગ્નિ.. યટન ત્રિબળને વધારનાર વસ્ત્રની સ્ત્રી જીવક ઔષધિ. વઢવમાં સ્ત્રી દારૂ. વઢવષા શ્રીગંધક. વઢવાણ ૬૦ સૈન્યની વ્યુહરચના.
For Private and Personal Use Only
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
बलमुत्रनिषूदन
बलवृत्रनिषूदन पु० ४६. बलवृत्रहन् पु० ४. વાગુ વૃ૦ ઇન્દ્ર વાહિત સ્ત્રી બળવાનપણું. વટારિય ન બળવાનપણું. થાઈરોટિન ત્રિબળવાન. बलसूदन पु. ईन्द्र વરિશતિ સ્ત્રી લશ્કરી છાવણી. વદન ૩૦ ઈન્દ્ર, શરીરમાં રહેલ કફ ધાતુ
બળરામ. વદન ત્રિ, નિર્બળ, કમર.. વહીનતા સ્ત્રી નિર્બળતા, કમજોરી. વરાહત્વિ ૧૦ ઉપરના અર્થ. વછા સ્ત્રી તે નામની એક સુપ વનસ્પતિ,
વિશ્વામિત્રે રામને આપેલી એક અસ્ત્રવિદ્યા. વા સ્ત્રી નાગરવેલ, બલદાણું, વાવડીંગ,
જયંતી વનસ્પતિ, પૃથ્વી, લક્ષ્મી. વાટાઘ પુ બગલે. વસ્ટા સ્ત્રી બગલી, બગલાની પંક્તિ,
કામુકી-મૈથુનની ઈચ્છાવાળી સ્ત્રી. વટાવશ્વ પુતે નામે એક રાજા. વટામિન ઝિ૦ બગલાની પંક્તિવાળું, બ
ગલીવાળું, કામુકી સ્ત્રીવાળું. વટાનિ પુત્ર તે નામે ધૃતરાષ્ટ્રને પુત્ર. વટાપુ વસતકાળ, વટાતા સ્ત્રી બળરામની વિણું. થરાદ મગ. વટાત્ર્યિ ત્રિ. બળવાન. વાત મથ૦ બળથી, જોરજુલમરી, હઠથી. વટામિન g૦ બબપૂર્વક કરવું, હઠથી કરવું. વાભિ સ્ત્રી તે નામે એક વૃક્ષ. વર્યાદ્રિ પુત્ર પાણિનીયવ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક
શબ્દગણ. વાઘા જી. તે નામે એક સુપ વનસ્પતિ. વહાધ્યક્ષ રૂ. સેનાપતિ.
છાનુલ ૬૦ શ્રીકૃષ્ણ થાન્વિત ત્રિ. બળવાન, સેના સહિત, સે
ન્યયુક્ત. વઢાપામ્ ગચ૦ બળાત્કારે, હઠથી. વટાશ ન બલા-મહાબલા-નાગબલા
અતિબલા–રાજબલા-એ પાંચ ઔષધિ. વઢાવાયા ન આકાંક્ષા-અનાકાંક્ષારૂપ બળાબળને નિશ્ચય કરાવનાર
જેમિનીએ કહેલ એક ન્યાય. વોરા શ્રીનામની વનસ્પતિ. વાવ પુ વરૂણ વૃક્ષ. बलाराति पु०/-. વટાટર રૂ૦ પાણી આંબળાંનું ઝાડ. વટવા પુ. બળને ગર્વ. વહાર પુછે શરીરમાંની કફ ઘાતુ. વારા ઉ૦ ઉપરનો અર્થ. થાણ પુવારા જુઓ. વટાણા ૩૦ ઉપર જુઓ. વઢારમી સ્ત્રી તેજબળ. વારંમ પુ. તે નામે એક જેન, બુદ્ધ. વસ્ત્રાદુ પાણી. વાવ પુત્ર મેઘ, નાગરમોથ, પર્વત, વિષ્ણુનો ઘોડો. તે નામે એક સર્પરાજા,
તે નામે એક દૈત્ય. વટાવવી પુ. એક જાતનું કંદ. ૪િ પુત્ર પૂજા, બલિદાન, ભેટ, રાજાઓએ લેવાતા કર, ચામરને દાંડે, ગૃહસ્થ કરવાના પાંચ યમોનો ભૂતયજ્ઞ, વિરોચનનો પુત્ર એક દૈત્ય-બલિ રાજા પેટને અમુક ભાગ, ગુદામાં રહેલ અંકુરાકાર માંસપિંડ, યયાતિ રાજાના વંશના સુતપ રાજાને પુત્ર, વૈશ્વદેવ વગેરેમાં કાગડા વગેરેને અપાતું અન્ન. દિ સ્ત્રી વૃદ્ધાવસ્થાથી શરીરે પડતી કરચલી. વરિજી ઉ૦ ઘરનાં છાપરાને છેવટને ભાગ.
For Private and Personal Use Only
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
बलिकरम्भ
बस्कयिणी
ત્રિભ પુ૦ હોમમાટે એક પકવાન વટામિન ને બલિદાનનું કર્મ-વૈશ્વદેવ વગેરે. વસ્ટા સ્ત્રી ઘરના છાપરાને છેટને
ભાગ, અતિબલા વનસ્પતિ. વહિન ર૦ લાલ સુખડ. દિન ૨૦ બલિદાન. વર્જિરિન પુ. વિષ્ણુ. વહિન ત્રિક બળવાન. વહિન પુરા ઉંટ, પાડો, બળદ, ભુંડ,
મોગરાનું ઝાડ, કફ, અડદ, બળદેવ. દિન ત્રિવૃદ્ધાવસ્થાથી શરીરે કરચલીઓ
વાળું. વસ્ટિનના પુત્ર બાણાસુર. રિની સ્ત્રી તે નામે એક સુપ વનસ્પતી. ત્રિપુછ કુછ કાગડે. વિશે સ્ત્રી૩ોજી જુઓ. પ્રિય પુ. લેધરનું ઝાડ, કદંબ વૃક્ષ. વરિષ્ઠ પુત્ર રૈવતક મનુને એક પુત્ર. ત્રિમ ત્રિ વજન જુઓ. દિમુજ્ઞ પુત્ર કાગડે. યમિત ત્રિ. વસિન જુઓ. મિ પાતાળ. વંઢિપુર ૬૦ વાંદર. ચિવત્ર પુત્ર ગંધક. જિવતા સ્ત્રીગંધક, વરિષ્ઠ ત્રિ... અત્યંત બળવાન.
સ્ટ g૦ ઉંટ. દિકુ ત્રિઅપમાન પામેલ. વદિન ૧૦ પાતાળ. વહિ પુવિષ્ણુને વામનાવતાર. થી સ્ત્રી વૃદ્ધાવસ્થાથી પડેલી કરચલી. વીજ પુ. ઘરના છાપરાંનો છેવટને ભાગ. વહીન પુ. વીંછી. વીર્ણ પુબળદ. વહીલુહ પુવાંદર.
વીર્ ત્રિો અત્યંત બળવાન. વટવર્ષે ૬૦ બળદ. વછરાજા ૩૦ એક જાતનું ઝાડ. વલૂર ત્રિબળવાન. વાર ત્રિબળવડે ઉત્કટ-ઉદ્ધત. વોરા સ્ત્રી કાર્તિકસ્વામીની અનુચર
એક માતૃકા. વોત્તમ ત્રિ- બળવડે ઉત્તમ, વોત્તમ સ્ત્રી તે નામે એક વનસ્પતિ.
પવિણ ત્રિબળવાન. વત ત્રિ. બળવાન. વચ ન પ્રધાન ધાતુ-શુક્ર-વીર્ય. વલ્ય ત્રિબળનું સાધન, બળને હિતકારક. વજ ઝિવ બળથી બનેલ–થયેલ. વન્ય પુત્ર તે નામે એક બૌદ્ધ ભિક્ષુક. વર્યા સ્ત્રીઆસંધ, અતિબલા વનસ્પતિ,
એક જાતની ક્ષુપ વનસ્પતિ, પ્રસારિણું તા. વેચાથપગ્રહ ૧૦ ગળો-ઉપલસરી
ભોં કે હળી-હળદર-મેંઢાશીંગ–એ પાંચ. gayગોવાળ, સેઇએ, પાંડવ ભીમસેન. વરુ શ્રી ગોપી-ગેવાળણ. વહવેલા શ્રી. એક જાતનું ઘાસ-વર વહુન્ ગા મા સે વિસ્તારવું, ફેલાવવું,
દેવું, અપવું, વધ કરવા લ૦ યાચના
કરવી, માગવું. વિદ વદ ૩૦ તે નામે એક ક્ષત્રિય, તે નામે
એક દેશ. વર પુજ્યોતિષ પ્રસિદ્ધ એક કરણ. વયે સ્ત્રી નીચેને શબ્દ જુઓ. વયની સ્ત્રી, નીચેને શબ્દ જુઓ. વય જુવાન વાછરડાવાળી ગાય. સલિનો સ્ત્રી સચિળી જુઓ. વાય સ્ત્રી ઉપર જુઓ. વાચી શ્રીઉપર જુઓ. વયિ શ્રી વયિની જુઓ.
For Private and Personal Use Only
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
बस्कयिनी
२३९
बहुदुग्ध
સચિન જી. વળી જુઓ. વિદુગાષા જી. પીળી જઈ, ચંપાની કળી, ચ ૩૦ ૦ ૦ સે વધ કરે, દુઃખ શાહજીરૂં.
દેવું, ગમન કરવું, માગવું, શ્રિત વહુવાર્યવાજૂ ત્રિ. ઘણીજ નિંદવા યોગ્ય વસ પુબકરે.
વાણીવાળું. વત પુ. બકરો.
વહુગુણ સ્ત્રી તે નામે એક વનસ્પતિ. હત પુ રાયણનું ઝાડ, બકરાને કાન.
વદુખ ત્રિઘણા ગુણવાળું. અનેકવાર. તાન્યા સ્ત્રી જંગલી તુલસી,અજમેદ.
વિદુરથ પુ. વાંસ, શેલડી. ઉત્તમ સ્ત્રી અજમોદા
વછિન ત્રિઅનેકવાર કાપેલ,ઘણું કાપેલ. સ્ત્રમેંઢાશીંગ.
વરિષ્ઠ સ્ત્રીએક જાતની ગળ. ચંદ્ મવા સસે વૃદ્ધિ પામવી, વધવું.
વધુ ઘણી નાડીઓવાળું, ઘણું ત્રિ. પુષ્કળ, ઘણું, બહુ.
તારવાળું. વિદુર પુ. આંખની પાંપણને એક રેગ.
વડુતળી સ્ત્રી ઘણા તારવાળું એક વાદિત્ર. વિદુહા મેંઢાશીંગ.
વધુ ત્રીજા ત્રિવ ઘણું તારવાળું કઈ વાદિત્ર. વહુ ત્રિત્રણથી આરંભી અનેક સંખ્યાવાળું,
યદુતન ત્રિ. અતિશય ઘણું. પુષ્કળ, ઘણું, વિશાળ.
ચતુર ત્રિ. અત્યંત ઘણું. હુ છુ કરચલે, સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ,
દુલારા પુત્ર એક જાતનું ધાન્ય. દાયૂહ પક્ષી.
વહુત અચ૦ ઘણાથી, બહુથી. વહુ ત્રિપાણી માટે બદનાર.
દુત - બહુપણું, ઘણાપણું દુષ્ટ ઝીણો ગોખરૂ, જવાસો.
વધુતા ત્રિ. ઘણુંજ કડવું. વટવા ત્રિ. ઘણા કાંટાવાળું.
વહુતિ સ્ત્રી કાકમાચી વનસ્પતિ. વહુપદ શ્રી ક્રિષ્ના જુઓ, મન્નિયમની
વતિ ત્રિ. અનેકની સંખ્યાવાળુ, પુષ્કળ, જુઓ.
ઘણું. વધુ સ્ત્રી, રીંગણી.
થયુગ મા અનેક દિશા–દેશ-કાળમાં, ૨૫૦ સૂરણ
ઘણામાં. યદુના સી. કાકડી.
વદુત્વ ન બહુપણું, ઘણાપણું. વરાત્રિ સભા-કચેરી વગેરે સાફ કરનાર,
વડુત્વ પુત્ર ભોજપત્રનું ઝાડ. ઘણું કામ કરનાર,
યદુવંર્ પુત્ર ઉપરનો અર્થ. હુજ ૬૦ ઉંટ.
વહુ ત્રિો બહુ આપનાર, ઘણું દેનાર સ્ત્રી સાવરણું. ઉંટડી.
વિપિ ત્રિવ ઘણું દક્ષિણાવાળું. વધુ શ્રી. ઉંદરકાની વનસ્પતિ. વપુલકિત ત્રિ. ઘણું દંડધારીઓવાળું.
ગુલિત ત્રિવ ઘણું ફૂલવાળું. દુ હમ્ ત્રિઉપરનો અર્થ. વર્ષ નાળીએ.
દુહ પુ. એક જાતનું અનાજ. વાવષ પુ૦ કીંદરું.
યદુવંદ ત્રિવ ઘણું પાંદડાંવાળું, યદુકાય નવ તજ.
વહુરા સ્ત્રી એક જાતનું પક્વાન્ન. મહુવા જી. એક જાતને મૃગ. | યહુદુધ ઉ૦ ઘઉં.
For Private and Personal Use Only
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
बहुदुग्धा
વહુલુખ્ખા શ્રી પુષ્કળ દૂધવાળી ગાય. વધુદુધજા સ્ત્રી થારનું ઝાડ. વસુદષ્ટ ત્રિષ્ણુ જોયેલ, ઘણીવાર જોયેલ, જેણે ધણુ જોયેલ હાય તે. વધુતોષ ત્રિ ઘણા દોષવાળુ. વશુધન ત્રિ॰ ઘણા ધનવાળુ, વસુધા અન્ય બહુ પ્રકારે, ઘણું પ્રકાર, ઘણું કરીને.
વાર ન વજ્ર. ચાર ત્રિ॰ ધણી ધારવાળુ યદુનાલીજ ૩૦ દિવસ, સ્તંભ.
વહુનાર ૩૦ શ’ખ.
આદુ ત્રિ॰ લગાર ઓછું હાંશીઆર. વદુપટ્ટુ ત્રિ॰ ધણુંજ હોંશીઆર. દુપત્ર પુ॰ ડુંગળી.
www.kobatirth.org
પશુપત્ર ત્રિ॰ ઘણાં પાંદડાંવાળુ વધુપત્રા શ્રી વરૂણીપુષ્પ.
ક્રુત્રિજા શ્રી ભોંય આંબળી, મેથી, મહાશતાવરી.
વટ્ટુપત્રી શ્રી લિંગિની વનસ્પતિ, તુલસી, બૃહતી, એક જાતની કુંવારઘીકુવાર, લાખ, ગારક્ષદુગ્ધા વનસ્પતિ. વટ્ટુપળે પુ॰ સીતપુડાનું ઝાડ. સુપળે ત્રિ॰ ઘણાં પાંદડાંવાળુ, યદુર્ગાળા શ્રી ઉંદરકાની વનસ્પતિ, વધુપળી સ્ત્રી મેથી.
વધુપાવું પુ॰ વડનું ઝાડ. વધુપાત્ પુ વડનું ઝાડ,
વધુપાત્ ત્રિ॰ ધણા પગવાળું, ઘણાં મૂળયાંવાળું.
પપુત્ર પુ॰ સાતપુડાનું ઝાડ. પુત્ર ત્રિ॰ ઘણા છેકરાવાળુ વટ્ટુપુત્રી શ્રી શતમૂલી વનસ્પતિ. ડુપુષ્પ ૬૦ લીંબડાનું ઝાડ. વટ્ટુપુષ્પ ત્રિ॰ ધણાં ફૂલાવાળુ
૨૪૦
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વધુપુષ્પિા સ્ત્રી. ધાવડી—બાતી, સુમન પુ॰ ભુંડ, ડુક્કર, મુજ શ્વાસ. વધુપન ત્રિ॰ ઘણી પ્રજાવાળુ, ઘણાં છેાકરાંવાળુ .
વૈદુપ્રતિજ્ઞ ત્રિ॰ ધણી પ્રતિજ્ઞાઓવાળું, વધુપ્રર્ ત્રિ॰ ધણુંજ આપનાર, ઉદાર. વધુપ્રવાદ ત્રિ॰ ઘણા પ્રવાહેાવાળુ . વધુપ્રર્ શ્રી. ઘણા છેાકરાંવાળી સ્ત્રી. વઘુ પુ॰ કદંબનું ઝાડ, તેજળ,વિક કત. ચંદુજી ત્રિ ઘણાં ફળવાળુ વધુહા શ્રી વદુષ્ટી જુએ. વદુષ્ટિવા સ્ત્રી. એક જાતની ખેરડી, વધુ જો સ્ત્રી માષપી, ક્ષવિકા,કાકમાચી, ત્રિપુસી, નાની કારેલી, ભાંય આંબળી, આંબલી, મૃગેૉરૂ.
ચળન ત્રિ॰ ધણાં પ્રાણવાળુ વધુના શ્રી સાતા જુએ. વધુવહ પુ॰ સિંહ.
बहुमूर्ति
ધ્રુવજ ત્રિધણાં બળવાળું, બહુ બળવાન. વધ્રુવટો શ્રી સિહણુ. વધ્રુવઠ્ઠી શ્રી ડોડીનું ઝાડ.
વધ્રુવીન પુ॰ એક જાતના લીમડાનું ઝાડ. યદુવીન ત્રિ॰ ધણાં ખવાળુ યદુલીન ન૦ સીતાફળ, વડુમાન્ય ત્રિ॰ સારા નસીબવાળું. મુક્ ત્રિ॰ ઘણું ખાનાર, ખાઉધરૂ. વધુમલી સ્ત્રી॰ તુલસી.
કુમત ત્રિ॰ ધણાએ માનેલ, ધણું માન્ય. ઘુમતિ ત્રિ. ઉપરના અ
વધુમહ ૬૦ સીસુ. ચહુમજ ત્રિ॰ ધણા મેલવાળુ, વધુમાÒ ૬૦ ચૌટા.
For Private and Personal Use Only
O
અનુમાનેં ત્રિ ઘણા માર્ગવાળું વધુમૂર્તિ સ્રી॰ જંગલી કપાસ. વધુમૂર્તિ ત્રિ॰ અનેક મૂતિ—આકારવાળુ:
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
દુકાવતા સ્ત્રી જેથી ઘણીવાર પેસાબે | વહુ ૧૦, આકાશ, કાળાં મરી. જવું પડે છે તે એક રોગ.
દુધ ત્રિ. પુષ્કળ ગંધવાળું. યદુમૂત્રત્વ ૧૦ ઉપરને અર્થ.
વહુન્ધા સ્ત્રી એલચી. વધુમૂર્ધનું ઉ૦ વિષ્ણુ
વદુરજી લાલ સરગવો. યદુમૂર્ધન ત્રિઅનેક મસ્તકેવાળું. વહુચ્છર ત્રિ. ઘણાં પાંદડાંવાળું. વધુમૂહ લગ્ન અનેક મૂળીયાંવાળું.
વધુઢતા સ્ત્રી પુષ્કળપણું, બહુપણું. વમૂત્ર સરગવો. ધૂપર જુઓ, જંગલી વદુર ન૦ ઉપરના અર્થ. બકરે, તે નામે એક નાગ.
વદુર્ચવા ભોજપત્રનું ઝાડ. વધુમૂઢ ર૦ સુગંધી વાળે–ખસ. દુર ૧૦ ખારી જમીનમાં પેદા થયેલ યદુમૂઢા સ્ત્રી માતંદી વનસ્પતિ, શતાવરી
એક જાતનું મીઠું. વનસ્પતિ.
વધુરા સ્ત્રી એલચી, ગાળી, ગાય, તે નામે
એક દેવી. વહુસૂરી સ્ત્રી- જંગલી બકરી.
દુકા સ્ત્રી વહુકૃત્તિકા નક્ષત્ર. . વમૂત્ર ત્રિ. ઘણી કીંમતનું.
વહુરાઠ્ય પુ. મૈથિલવંશને એક રાજા : વધુમૂલ્ય ને ઘણું કીંમત.
થી ૧૦ ઘણું, કરવું, પુષ્કળ કરવું. યદુપ્રિ સ્ત્રી મેદા વનસ્પતિ.
દુહીત ત્રિ. ઘણું કરેલ, પુષ્કળ કરેલ, વિદુર ૦િ ઘણું રસવાળું.
એકઠું કરેલ, ઢગ કરેલ. , દુરણ પુત્ર શેલડી, ઘણે રસ.
વદુહીત ન ભુસું દૂર કરી ખળામાં ઢગયદુના શ્રી માલકાંકણ.
લે કરેલ ધાન્ય. . ચંદુ સ્ત્રી, એક જાતનું રાંધેલું ધાન્ય. યદુવન ન. વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ બહુવચન. વહુદાં સ્ત્રી એક જાતની ગળો.
વહુવા ૩૦ ઉપરાઇ જુઓ. વહુu g૦ શિવ, વિષ્ણુ, બ્રહ્મા, કાકી, વઘુવઠ્ઠી શ્રીડોડી નામે સુપ વનસ્પતિ.
કામદેવ, સર્જરસ, કેશ, તે નામે બુદ્ધ. વહુવાર ૩૦ શ્લેષ્માતક વૃક્ષ. દુરપ ર૦ પરબ્રહ્મ.
યદુવારા પુત્ર ઉપરનો અર્થ વહુ ત્રિ- અનેક રૂપવાળું.
વહુવા અગ્ય ઘણુવાર, બહુવાર. યહુરૂપ પુયદુહા પુત્ર જુઓ. વવિધ ત્રિ- અનેક પ્રકારનું ઘણું પ્રકારનું. યદુ સ્ત્રી દુર્ગા દેવી.
વસ્તી ત્રિ. ઘણા વિસ્તારવાળું ઘણું યga ત્રિ. ઘણી રેખાવાળું
વિશાળ. દુલ્લા શ્રી. ઘણી રેખા.
વિતી સ્ત્રી. નિશાં વૃક્ષ પુતાણ ૩૦ બ્રહ્મા.
પાવીજ પુ. એક જાતના લીંબુનું ઝાડ, પાપોન ઉ૦ બકરો, ઘેટ..
પાવીજ જિપણ બીવાળું. જેન ત્રિવ ઘણું રૂવાટાંવાળું. થોન . સીતાફળ. પUર ત્રિ. અનેક સંખ્યાવાળું, પુષ્કળ, વીર્ય પુબહેડાનું ઝાડ, મર, તાંદળઘણું, કાળારંગનું
જાનું શાક, શીમળાનું ઝાડ. દુર પુત્ર અગ્નિ, કૃષ્ણપક્ષ-અંધારીયું, કા- gવી ત્રિ ઘણું વીર્યવાળું,ઘણું પરાક્રમી. તિક મહિનો, ચિત્રક વૃક્ષ, કાળા રંગ, | વહુવવ્ય શ્રી. બેય આંબળી,
For Private and Personal Use Only
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વપુત્રાદિ પુનવ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક સમાસ. યદુવાદિ ૦િ પુષ્કળ ધાન્યવાળું, ઘણી
ડાંગરવાળું. વહુરાકુ ૫૦ ચકલે. વારાણુ પ્રિ ઘણું શત્રુઓવાળું, યહુચિ પુત્ર રાતે ખેર. વપુરા ત્રિ ઘણું ખીલાવાળું, સારા ૩ ૦ ઘણીવાર, અનેક વાર. વાણ ત્રિઘણી શાખાઓવાળું. પુરાવ નિવડંગ. Ule g૦ થોરનું ઝાડ. પુરાણ ત્રિ. ઘણી શિખાઓવાળું. પરિવાર શ્રી જલપીપર. વર્િ ૩૦ વિષ્ણુ પરિવણ ત્રિક ઘણું મસ્તકવાળું. વધુ પુ. વિષ્ણુ એક ત્રિ ઘણું શીંગડાંવાળું, ઘણાં સિખસવાળું. પુર ત્રિ. અનેકવાર શાસ્ત્રશ્રવણ જેણે
કરેલ હોય તે, વિદ્વાન. યણ ત્રિઘણા કલ્યાણવાળું. વચન ત્રિવ ઘણું કલ્યાણકારી લક્ષ્મી
વગેરેવાળું. દુત્તતિ પુરુ એક જાતને વાંસ થવુક્તિ ત્રિઘણાં સંતાનવાળું, અનેક
સંતતિવાળું, બળા વિસ્તારવાળું. વહુનપુર ૩૦ વિષ્ણુકન્દ. ચાર પુત્ર ખેડનું ઝાડ. વાર ત્રિ ઘણું સાવાળું અનેક સાર કુલ ર૦ વર્ણ કરવાનું.
પુજા શતમૂલી નામની વનરપતિ જરૂર બહુ જણનારી સ્ત્રી, ભુણ,
વાવ ત્રિ. અનેક પ્રકારે-ઘણું આવનાર
ઝરનાર. વહુવા સ્ત્રી સર્જી જુઓ. યદુશ્વત ત્રિઘણું શબ્દવાળું. યદુવન પુરુ ઘુવડ, વદુર્ઘની સ્ત્રી, ઘુવડી. વર એક જાતનો સંન્યાસી.
દવા ૧૦ ઘણું પાણી. વડ પુ૦ બહેડાનું ઝાડ. વઠ્ઠ મવા માટે તે એ વધ કરવો, મારી
નાખવું, દેવું, આપવું, બોલવું, કહેવું. રપ૦ ૩૦ ભુંડ, ઉંદર. વૈદત્ય ત્રિો ઘણાં છોકરાંવાળું. વર્થ ત્રિઘણા અર્થવાળું, બહુ પૈસાદાર,
ઘણુ પ્રજનવાળું. વહાર પુરુ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક
શબ્દસમૂહ, વહરનું Ta. બહુ ખાનાર. વારિા પુતે નામે ધૃતરાષ્ટ્રને એક પુત્ર વ ૬ ૩૦ વેદ, વેદ ભણનાર. વાર ૧૦ સદનું સૂક્ત. વત્ર ૧૦ ઉપરને અર્થ. વઘુ પુત્ર ઋગ્યેદ, વેદ ભણનાર. વળી સ્ત્રીઋદ ભણનારની સ્ત્રી. વાવ ત્રિ. બગલાનું, બગલાસંબંધી. વાજ ન બગલાઓનો સમૂહ. વર્ માત્ર રૂ. ૩ ડૂબવું, ન્હાવું ૫૦ ડુબાડવું ૩૦
બ્રાહ્મણ, વડવાનળ-સમુદ્રને અગ્નિ . વર્ષ ર૦ વડવા-ડીઓને સમૂહ. પાડવાગ્નિ પુ વડવાની. વહિવષ્ય પુત્ર શ્રેષ્ઠ બ્રાહ્મણ. વાર પુત્ર - અશ્વિનીકુમાર, વાક્ય ૧૦ બ્રાહ્મણે સમુદાય,
બહુ સ્ત્રી ઘણીવાર વીઆએલી ગાય, ઘણુવાર જણનારી સ્ત્રી,
For Private and Personal Use Only
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨
-
बाउस
૨૩
થી
વાણ 9 માછલું. વારિન પુછે રીંગણીનો વેલે. વાવીર પુછે પગાર આપી રાખવામાં આવતું
ચાકર. વાઢ ર૦ અતિશય, અત્યંત પ્રતિજ્ઞા. થાળ ૬૦ બાણ, ગાયનો આંચળ, વિરોચનને
પુત્ર, એક દૈત્ય, કેવળ, શરપુંખ, કાળી ઝીંઝરી, શબ્દ, ચાર સેરનો મોતીનો હાર,
બાણ કવિ. વાવા . રાવણના બાણપ્રહારથી
નીકળેલી એક નદી. વોરા ઉ૦ બાણને માર્ગ–વિષય. વાપર પુ. વાપદંડ-મા. વાય ૫૦ બાણ રાખવાને ભા. વનિત ત્રિબાણવડે કપાયેલ, વાપર રૂ૦ કંકપક્ષી. વાળા પુત્ર કંકપક્ષી. વાપfજ ત્રિજેના હાથમાં બાણ હોય તે. વાન સ્ત્રી તે નામે એક વનસ્પતિ. વાપુર ૧૦ બાણાસુરનું શહેર-શોણિતપુર. વાપમદ ૫૦ કાદંબરી ગ્રંથ બનાવનાર એક
મહાકવિ. વાળામુ બ્ર. તે નામે એક મુદ્રા. થાપાનો 7૦ બાણ મૂકવું–છોડવું તે. વાયુ ૧૦ બાણડે યુદ્ધ, બાણાસુર
સાથેનું યુદ્ધ. યાજિક ૧૦ બાણાસુરે પૂછને નર્મદામાં
નાખેલું એક શિવલિંગ. થાવાર પુત્ર કવચ, બખર. વાસુતા સ્ત્રી અનિરૂદ્ધની સ્ત્રી-ઓખા. વાત્ર ૫૦ શ્રીકૃષ્ણ. વાળા સ્ત્રી તે નામે એક વનસ્પતિ. ચાર પુત્ર શ્રીકૃષ્ણ. વાત્ર ૬૦ ધનુષ. વાહન ન ધનુષ.
વાણિત પુ0 વેપારી, વાડવા. વાલિયા ૩૦ ઉપરના અર્થ. વાળા go વેપારી, વાડવાગ્નિ. વાણિર્ચ વેપાર, વેપારીપણું. વાણિજ્ય સ્ત્રી, વેપાર, વેપારીપણું. વાળન ત્રિબાણધારી, જેની પાસે બાણ
હોય તે. વાળની સ્ત્રીચતુર સ્ત્રી, જોમ આ,
નાચનારી સ્ત્રી, વાત પુ• કપાસનું ઝાડ. વ૪િ ૧૦ સુતરાઉ તાંતણે. વવિ7 ઝિ૦ સુતરાઉ વસ્ત્ર વગેરે. વાર ૦ પીપળો. વા સ્ત્રી કપાસનું ઝાડ. યોજાયેલ પુ. વેદવ્યાસ. વાર પુ. વેદવ્યાસ. વતિ ત્રિ. જમીન ઉપર પડેલ બેરને
એક એક કરી વીણનાર. થાત્ ૦ ૦ ૦ છે પડવું, દુઃખ દેવું,
અટકાવવું, બાધ કરે. વાધ ૩૦ પીવું, રોકવું, અટકાવવું, ઉપદ્રવ,
ન્યાયમતે સ્વાભાવવાળો પદાર્થ, તે નામે હેતુદોષ. વાષ ત્રિપીડા કરનાર, કિનાર, અષ્ટક
વનાર, ઉપદ્રવ કરનાર, વિન કરનાર, વધા .fa૦ ઉપરના અર્થ. વાવ પુ. સ્ત્રીઓના ઋતુકાળમાં પ્રત્યે
ત્તિની શક્તિને અટકાવનાર એક રોગ. વાધન ૫૦ પીડા, પીડવું, અટકાવવું, રોકવું,
ઉપદ્રવ કરે, વિન કરવું. ધની ત્રિ પડવા યોગ્ય, અટકાવવા
યો, રોકવા યોગ્ય. વધા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. વાધિત ત્રિ રોકેલ, અટકાવેલ, પાડલ, ઉપદ્રવ કરેલ, વિન કરેલ,
For Private and Personal Use Only
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
बाधितव्य
बालपत्रक
વાતિવ્ય ત્રિ. વાઘનય જુઓ.
યાત્રા સુગંધીવાળો-ખસ, ાિર્થ જુઓ, વધિ નવ બહેરાશ, બહેરાપણું. વાર્ટરતા સ્ત્રી બાળકપણું. વષ્ય ત્રિવાધનીય જુઓ.
વરુત્વ ર૦ બાળકપણું. વાગતા સ્ત્રી બાળપણું.
વાટકિય ત્રિબાળકને પ્રિય હોય છે. વાષ્યત્વ ર૦ બાયપણું.
વાકિયા સ્ત્રી ઈદરવરણું, કેળ, વિષ્યમાર ત્રિ રોકાતું, અટકાવાતું, પીડાતું, | ચારી સ્ત્રીએક જાતનું ઘાસ. ઉપદ્રવ કરાતું, વિગ્ન કરાતું.
વામિ પુકેશને કીડ-જૂ. વાપાનેય પુત્ર વ્યભિચારિણીને પુત્ર. વહિન ૧૦ કેડી. વાસ્થવ પુ0 વધુ જુઓ, પિતા અને માતાનો વહિન ત્રિ. બાળકને રમવાનું સાધન સંબંધી, ભાઈ, મામો વગેરે.
વાડવા ૧૦ કેડી. થાશ્વર ત્રિબંધુનું, બંધુસંબંધી. વાઢી ના ત્રિ બાળકને રમવાનું સાધન. વાત્ર સ્ત્રી દુર્ગા દેવી.
વાબ્રિચ પુત્ર ચહું માર્કડેય પુરાણમાં પત્રવ્ય તે નામે એક ઋષિ.
કહેલા અંગુઠાના પર્વ જેવડા સાઠ હજાર ચાર પુત્ર દ્વારગ્રાહી, બ્રાહ્મણ, જૂ,
મુનિઓ, પ્રાણ. આરતિ ઉતારેલ ઘોડે.
વાઢમળી સ્ત્રી પ્રથમગભણી થયેલીગાય. વાર્થવર પુકલઈ ધાતુ, આંબાની ડેડલી, અંકુર, વેશ્યાને પુત્ર.
યાટિયા પાઠ ૩૦ શ્રીકૃષ્ણની એક મૂતિ.
ચાર પુત્ર બાળકોને પડનાર ઉપગ્રહ." વાત ને બૃહતીનું ફળ.
વારંઘર્થ પુકાર્તિકવામી. વાર્દિત ત્રિબહતીમાં હોનાર-થનાર.
વાઇવ સ્ત્રી બાળકનું આચરણ-વર્તન. વાઈ૪ પુબૃહદગ્નિ નામના ઋષિનો પુત્ર.
વાયુ પુ૦ એક જાતનું માછલું. વાર્દશ | પૃહદ્રથ રાજાનો પુત્ર. થાઈરથ ત્રિબ્રહદ્રથ રાજાનું, બૃહદ્રથ રાજા
વાસના પુ. ખેરનું ઝાડ, બાળક છોકરે. ‘સંબંધી.
વાતના ત્રિ. બાળક છોકરાંવાળું. થાઈwત્ત ત્રિ. બૃહસ્પતિનું, બૃહસ્પતિસંબંધી.
યાતનયા સ્ત્રી બાળક છોકરાંવાળી સ્ત્રી. બૃહસ્પતિ જેનો દેવ છે તેવું વિષ વગેરે.
વાતજ ૧૦ બાળકને રક્ષણ કરવાને વાર્દિત્ય ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
ઉપાય, બાલચિકિત્સા. વાë ત્રિમેરને વિકાર..
વાતૃજ નવ નવું તાજું ઘાસ. યાદ . 7તે નામે એક ગંધદ્રવ્ય,
વાઢા પુત્ર ખેરનું ઝાડ. સુગંધી વાળે ખસ.
વાધન ત્રિ૦ બાળકરૂપી ધનવાળું. વાહ પુ. બાળક, છોકરે, મસ્તકના કેશ, વાધન ન• બાળકનું ધન, બાળકરૂપી ધન.
ઘોડાનું બચ્ચું, ઘેડાનું પૂછડું, હાથીનું વધિ પુવાળવાળું પૂછડું. પૂછડું, નાળીએર, હરકોઈ પશુનું પૂછડું. વારનવ ઉ૦ ૧૦ વાઘનખ. થાઇ ત્રિ. મૂર્ખ, અજ્ઞાની, છોકરું, સોળ વાદva j૦ જાસો, ખેરનું ઝાડ. વર્ષ સુધીની વયનું
વઢપર ત્રિ. નવાં પાંદડાંવાળું. યારા પુછે છોકર, વીંટી, કેશ, હાથીનું વટપત્ર નં૦ નવું પાંદડું.
પૂછડું, ઘોડાનું પૂ. શ્રી જુઓ. || વહિવત્ર ૬૦ ખેરનું ઝાડ.
For Private and Personal Use Only
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
बालपत्रा
२४५
बालेय
ચારપત્ર શ્રી. કાકડીને વેલો. વાઘ સ્ત્રી મેથી વાઢિપર સ્ત્રી સીમંત–સેથાની પાસે
રહેતો એક અલંકાર. વારુપુત્તિ સ્ત્રી જૂઈ. વાઢિપુષ્પો સ્ત્રી જૂઈ. વામિ પુત્ર એક જાતનું ઝેર. વાહમાવ પુ૦ બાળપણું બાળપણું. વાક્ય = રસાંજન, બાળકનું ઔષધ.
વાટિમોચ ૬૦ ચણે. વોચ ત્રિબાળકે ખાવા યોગ્ય. વાટવિ સ્ત્રી નાની ઉંદરડી. વાયજ્ઞોપવીત ૧૦ વરસ જુઓ. વાટિRIક પુવૈર્ય મણિ. વઢના પુત્ર બાળકનો રોગ. યાદવ કુળ જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ એક કરણ. વઢવાડ 70 વૈશ્ય મણિ. વીટવાસન્ ૧૦ બાળકનું વસ્ત્ર. વાઢવા પુત્ર જંગલી બકરે. વટથાન ૧૦ ચામર, વાઢત પુત્ર મંજુષ નામે એક બૌદ્ધસાધુ. વાઈરામ પુત્ર રાતો રંગ–અરૂણ વર્ણ. વાસૂર્ય પુત્ર સવારમાં ઉગતો સૂર્ય, વૈર્ય
વાંઢાપત્ય ૧૦ નાનું છોકરું. વાનિ પુબાળા-સોળ વર્ષની સ્ત્રીને પુત્ર. વાટી પુ. બાલ સૂર્ય-ઉગતા સૂર્ય. . વા૪િ તે નામે એક વાનર-વાલી. વાટિકા સ્ત્રી સારા જુઓ, વેળુ, રેતી. વાર્જિવિલ્ય પુત્ર વાહિત્ય જુઓ. વાનિ પુ. વાલી વાનર. વારિની સ્ત્રી અશ્વિની નક્ષત્ર. વાસ્ટિમન ૩૦ બાળપણ વટિરા ત્રિ, મૂર્ખ, બાળક, બચ્યું. વાટિકા ર૦ ઓશીકું. વાઢિયાતા સ્ત્રી મુખઇ, બાળપણ. વારિત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ. વનિ પુત્ર રામચન્દ્ર. થાન્તુિ પુત્ર રામચન્દ્ર વારા પુત્ર મૂત્રકૃચ્છને રેગ. વાસ્તુ પુત્ર તે નામે એક સુગંધી દ્રવ્ય. વાઘ પુરુ પાણી આંબળું. વહુ ને તે નામે એક સુગંધી દ્રવ્ય. વડુિ સ્ત્રી, રેતી, કાકડી, કપુર, એક
જાતનું યંત્ર. વાસુડ પુત્ર એક જાતનું માછલું, વાસ્તુઝિવ સ્ત્રી સાકર. .
વાસુકમ સ્ત્રી જેનમતે એક નરકભૂમિ. વાજ ન આષધના પાક માટેનું
એક યંત્ર. વાસ્તુ પુ. વૈવપ્રસિદ્ધ તપાવેલી
રેતીથી સ્વેદન. વસ્તુ સ્ત્રી, એક જાતની કાકડી. યાહુ સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. વિિા સ્ત્રીકાકડી, યાહુ સ્ત્રી કાકડી. વાહૂવ કુળ એક જાતનું ઝેર વાય ઉ૦ ગધેડે, તે નામે એક દૈત્ય,
એક જાતનો મૂળો, અંગારવલ્લરી નામે વનસ્પતિ.
મણિ .
વાસ્ટિસૂર્ય ૩૦ વૈર્ય મણિ. વાર્તા પુત્ર પશુઓનું પૂછડું, કેશસમૂહ. વાટા સ્ત્રી સોળ વર્ષની સ્ત્રી, કન્યા,
બાળિકા, બાલકી, એક વર્ષની ગાય, દેવીની એક મૂતિ, નાળીએર, હળદર, ધોળી જૂઈ કડુ, મેધ્ય, ત્રુટિ, એક જાતની કુંવાર, સુગંધી વાળી, અંબા વનસ્પતિ, કાળી છોટી, એલચી. વા િપુતે નામે એક ઋષિ. ચઢિાક્ષી સ્ત્રી પુરી વૃક્ષ ચાલY ૬૦ ઉગતા સૂર્યને તાપ.
For Private and Personal Use Only
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
are
વાઢેચ ત્રિ॰ બાળકના હિતનું. વહેચરાજ પુ॰ એક જાતનું શાક. યાહેદ ૧૦ ખાર.
વાહે” ત્રિ॰ બાળકને પ્રિય, વાજા શ્રી નાની એલચી. યાહોયીત ન॰ યાજ્ઞોરીત જુઓ. વાલ્વ ૬૦ બાળકપણું, બાળકનું કર્મ, સાળ વષૅ સુધીની અવસ્થા. વાલ્યાવસ્થા સ્ત્રી બાળકપણાની અવસ્થા. વાલ્વામજ ત્રિ॰ લપ નામના ધામના
.
ભારા વહી જનાર.
www.kobatirth.org
વાડજ ૧૦ કેસર.
વાહાયજ્ઞ ત્રિ॰ બહિ દેશમાં હાનાર-ચનાર. વાઢાયન ન॰ હિંગ
વાજ પુ॰ તે નામે એક દેશ, ખાહિક દેશના રાજા, કેસર.
યાન્તિ ત્રિ॰ બાલ્પિક દેશનું. યાન્તિ 7 હિંગ યાફ્રીજ વુ
તે નામે એક ગધવ.
યાજ પુ॰ તે નામે એક ઋષિ, તે નામે એક દૈત્ય.
યાજ્ડ ત્રિ॰ મેટું.
વાળ ૬૦ આંસુ, ગરમી, બા. વાલ્પ ન લાગ્નુ.
.
થાવજહ ત્રિ॰ આંસુથી ગળગળુ, વાળનતા સ્ત્રી કુષ્ટ વનસ્પત્તિ. વાષ્પાજી ત્રિ આંસુથી વ્યાકુળ. સ્વાાિ સ્ત્રી હિં ગુપત્રી વનસ્પતિ, શાહજીરૂં. યાળી સ્ત્રી. ઉપરના અ. વાળો: વ છુ૦ આંસુ આવવાં તે. વાહ પુ॰ તે નામે એક દૈત્ય. વાસ્તુ ત્રિ॰ બકરાંનું, બકરાંસંબંધી. વાસ્તેય 7॰ બસ્તિક
થાસ્તેય ત્રિ॰ અસ્તિસંબંધી. વાલ્પ પુ॰ વાવ જુએ.
૨૪
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
बाहुयुद्ध
વાત્ ૦ ૦ ૨૦ સેટ્ પ્રયત્ન કરવા.
વાદ પુ॰ બાહુ, ભુજા. વાઘાવાાવ અન્ય બાહુએ બાહુએ પ્રહાર કરીને થયેલું યુદ્ધ.
વારુ પુ॰ ભાડુ-ભુજા.
વાદુજ પુ॰ ઋતુપર્ણ રાજાના અશ્વપાલ બનેલા નલ રાજા, તે નામે એક નાગ, નાકર, સેવક.
ચાતુર ત્રિ॰ હુંછું.
વાડુન્થ પુ પક્ષીઓની પાંખ. बाहुकुब्ज श्र० ડું.. વાતુભેચ ત્રિ વહુમુખ્ય ન॰ બહુગુણપણું. વાટ્ટુન પુ॰ ક્ષત્રિય, પાપટ, પોતાની મેળે થયેલ તલ.
બહુકુળમાં જન્મેલ,
વાર્ટુન ત્રિ બાહુથી ઉત્પન્ન થનાર. સાધુત્ર પુ॰ 7॰ હાથે આંધવાનું અખ્તર. રાહુવાળ ન॰ ઉપરના અ. વાસ્તુન્ત પુ॰ અરાવત હાથી.
વાડુન્ત પુ॰ તે નામે એક નીતિશાસ્ત્ર, ઐરાવત હાથી.
વાદુરન્તિન પુ॰ ઇન્દ્ર વાઘુર્તેય પુ॰ ઇન્દ્ર
વાદુવા શ્રી॰ તે નામે એક નદી, પરીક્ષિ
તની એક સ્ત્રી.
ચાટુંમહેરળ ૧૦ બાહુયુદ્ધ. વાદુપ્રહર ત્રિ બાયુદ્ધ કરનાર, રાહુજી ૧૦ બાહુ- ભુજનું ખળ.
વાટુંમૂગળ ન૦ બાજુબંધ, ભુજાનેા દાગીના, વાદુસૂયા સ્રી. ઉપરના અ. વાદુમેવિન પુ॰ વિષ્ણુ,
વાદુમેનિ ત્રિ॰ બાહુને ભેદનાર–તાડનાર, વધુમાંય ત્રિ॰ એક ભુન્નના માપનું. વાદુમૂલ્ય ૬૦ ભુજાનું મૂળ અગલ. વાયુન ૧૦ બુજાવર્ડ યુદ્ધ કરવું તે
For Private and Personal Use Only
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-
વાસ્તુ પુત્ર અગ્નિ, ચાન્દ્ર કાર્તિક માસ,
ચિત્રક વી. વાકુરુ ૪૦ બહુપણું, ઘણાપણું. હાથનું
બક્ષ. ચાહુદ્ધ ત્રિ. અનેકવડે સાધ્ય. વાપુરા ૧૦ વ્યાકરણમાં કહેલ સર્વ ઉપા
ધિરહિત વિધાન વગેરે. પાદુa g૦ વાસુર પુછે જુઓ. વાટિકા સ્ત્રી બહુલપણું. વિદુરી કાર્તિકી પૂનમ. વાદુઇ કાર્તિકસ્વામી. વાદુકોણ - કાંસું, વાદુચન બહુપણું, ઘણાપણું. વાદુવીર્થ ૧૦ બાહુનું પરાક્રમ ભુજાનું બળ. વાપુરારિન વિઅત્યંત બાહુબળવાળું. વાદુરભવ કુ. ક્ષત્રિય. વારમાં ત્રિ બાહુથી ઉત્પન્ન થનાર. વડુિત પુ૦ કાર્તવીર્ય. વાહૂવાવિ મઘ૦ વાદાવાવ જુઓ. વાણિ ત્રિા બહાર હોનાર-થનાર. સાધરિષ્ઠ પુત્ર તે નામે એક નાગ. યાહ્યા સ્ત્રી ચંદ્રવંશી ભજમાન રાજાની - કન્યા, ચાહ્ય પુત્ર તે નામે એક નાગ. થાયઠ્ય પુ તે નામે ચંદ્રવંશી એક રાજા. વારિ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક
શદગણ વિદ્ ૦ ૦ ૦ સે શાપ દે, ગાળો - ભાંડવી, નિંદવું.
વિટાઢ, કુ. બિલાડે. बिडोजस् पु० चन्द्र વિદ્ - ૧૦ ૧૦ સે અવયવ કરવા,
વિભાગ કરવા. વિવ૮ ૧૦ દાળ, અંશ, ભાગ. વિવિ પુત્ર બિન્દુ, ટીપું, અંશ. વિનય ત્રિ બિંદુસંબંધી. વિન્દુ પુવ અ૯૫ અંશ, ટીપું, તે નામે એક રાજા, રેખાગણિતપ્રસિદ્ધ એક પદાર્થ, સાહિત્યપ્રસિદ્ધ એક અર્થપ્રકૃતિ, અનુ.. સ્વારસૂચક એક રેખા, મીંડું, નાદજન્ય ચિતા શક્તિની એક અવસ્થા, એક બીજ. બ્લિવિત્ર પુએક જાતનો મૃગ. વિન્દુના - બિંદુઓને સમહ, હાથીની
સૂંઢ ઉપર ટપકાંને સમૂહ. વિદુલા ર૦ હાથીની સૂંઢ ઉપર ટપ
કાને સમૂહ. વિહુજ ઉ૦ શેત્રજ ખેલવી તે, સોગઠાં
ખેલવાનું પાટીયું, ચોપાટ, પાસે. વિજુવ પુત્ર શિવ. વિવુપત્ર પુત્ર ભોજપત્રનું ઝાડ. વિવુપત્ર ૩૦ એક જાતની ભાજી. વિવુપત્ર સ્ત્રી એક જાતનું કંદ. વિવુi૮ ૧૦ મોતી. વિદુમાઘવપુકાશીમાં આવેલ વેણીમાધવ, વિદુર ત્રિબુદ્ધિમાન. વિતુર્વર પુ. અનુસ્વાર વર્ણ, એક જા
તનું પક્ષી. તિરફ ૧૦ કાશીમાં ગંગાકિનારે એક
સરોવર. હિક પુત્ર ઉપરને અર્થ. જિત્ ત્રિભેજવાશેકવા ઈચ્છતું, નાસ:
કરવા ઇચ્છતું. વિકાસ ત્રિમુંજવા-શેકવા ઈચ્છનારના
કરવા ઈચ્છનાર,
વિક જ અરીસ, આકાશ. હિત ૧૦ વિક જુઓ. સિઝન પુત્ર બિલાડે. દિલ બિલાડે. વિલાટ પુ. બિલાડે.
For Private and Personal Use Only
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વિશ્વરિત
રકટ
बीभत्स
-
-
વિશ્વકપ ત્રિ. વિઝક્ષત જુઓ. વિશ્વ ન બીલીનું ફળ-બલું. વિકિપુ ત્રિવિઝટ્સ જુઓ.
વિવેવ ૧૦ તે નામે એક તીર્થ. વિકિપુ પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રક વૃક્ષ વિવેક પુત્ર તે નામે એક નાગ, વિહુ ૩૦ મત ક્ષેત્ ભેદવું, ચીરવું, વિવાર ૩૦ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ બાંકુ પાડવું.
એક શબ્દગણ. વિહુ તુ. વ. સ. એ ઉપરના અર્થ.
જિત્વજીવ ત્રિ બીલીવાળો પ્રદેશ વગેરે. વિ૮ ૧૦ છિદ્ર, બાંકુ, ગુફા, ગલ, નેતર, વિવન ત્રિબીલીમાંથી ઉત્પન્ન થયેલ. ખાડે.
વિશ્વાણ પુતે નામે એક નાગ. વિઠ્ઠ પુત્ર ઈન્દ્રને ઉઐશ્રવા ઘોડે. વિશ્વપત્ર ૩૦ તે નામે એક નાગ. વિટા િT૦ ઉંદર
જિત્વપત્ર ૧૦ બીલીનું પાંદડું. વિટાનિ ત્રિછિદ્ર કરનાર, બાંકુ પાડ
વિવેમાં 3 પુત્ર તે નામે એક નાગ.. નાર, ખાડે કરનાર, ગુફા કરનાર.
વિશ્વ ત્રીસુકાયેલા બીલને ટુકડે. વિવાહ પુરુ એક જાતનું પ્રાણું.
વિશ્વવન બીલીનું વન. વિવાનિ પુત્ર સપ, ઉંદર, સસલે. ધિવા સ્ત્રી હિંગુપત્રી વનસ્પતિ. ' વિદ્રવાસન કિ છિદ્રમાં રહેનાર, બાંકામાં વિશ્વર પુત્ર તે નામે શિવમૂતિ.
રહેનાર, ખાડામાં રહેનાર,ગુફામાં રહેનાર. बिस् दिवा०प० स० सेट् ३. વિદ્રવાહિની સ્ત્રી સાપેણ, ઉંદરડી, ઘ, વિર ૧૦ મૃણુલ-કમળને દાંડલે. સેઢાઈ.
વિન્ટર સ્ત્રી બગલી. વિરેજીસ ત્રિઉપરના અર્થ, વિસf go બગલે. વિહેવાલ પુત્ર સર્પ, ઉંદર, સસલે. વિરપુમ ૧૦ કમળ. વિલિની સાપેણ, ઉંદરડી, સસલી, વિરત ત્રિમૃણાલ-કમળના દાંડલાને સેઢાઈ.
ખોદનાર. વિરાર પુત્ર સંપ, ઉંદર, સસલે. વિસાથિg૦ મૃણાલ-કમળના દાંડલાનીગાંઠ. વિરાર ત્રિક વિવાહિત્ ત્રિજુઓ. વિરામ લી. કમલિની. વિરાયા સ્ત્રી સાપેણ, ઉંદરડી, સસલી, વિસનાટિકા સ્ત્રી પણ જુઓ. ઘે, સેઢાઈ.
વિર = કિસલય-કુંપળ. વિકમ ૧૦ ભાસવું, દીપવું, માથા ઉપરનો વિન્દ્ર ત્રિવે મૃણાલ-કમળના દાંડલાવાળું. ટેપ-શિરસ્ત્રાણ
વિરવર્તન ૩૦ ૧૦ નેત્રને એક રેગ. * વિજિનિ દેવ."
સિરિજી ની કમલિની, કમળને સમૂહ, મિનિ ૦િ પ્રકાશમાન, શિરસ્ત્રાણવાળું. કમળવાળો દેશ. ટોપવાળું.
રિસિદ્ધ ત્રિ. મૃણાલ-કમળના દાંડલાની gિ ૧૦ હિંગ, ક્યારે.
સમીપ વગેરે. વિવૂિકા સ્ત્રી વારાહીકન્દ.
વિમત ત્રિ, પાપી, નિંદ્ય, ધૃણાના વિષયવિસૂ સ્ત્રી દસ પુત્રને જણનારી સ્ત્રી. | રૂપ, ઘણાજનક, વિકૃત માંસ વગેરે, વિશ્વ પુ. બીલીનું ઝાડ.
ધિક્કારપાત્ર, શરમ ભરેલું
For Private and Personal Use Only
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
बीभत्स
२४९
- बुधवार
ધીમા પુત્ર નાટયશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ જુગુપ્સાસ્થા- સુદ્ધાત્ત ઉ૦ જીવની એક અવસ્થા-જાગ્રદવસ્થા. યિભાવક રસ, તે રસને વિષય, અર્જુન, સ્ત્રી સાંખ્યમાં કહેલ સુખદુઃખાદિ સાદડ વૃક્ષ
અનિષ્ટ ધર્મવાળું પ્રકૃતિ–પરિણામ, વેદામિતુ પુત્ર અર્જુન, સાદડ વૃક્ષ.
તીઓએ માનેલ નિશ્ચયાત્મક વૃત્તિવાળું સુદ ત્રિવ ભસનાર.
અન્તઃકરણ, જ્ઞાન, અક્કલ, તે નામે ધર્મની સુનિ ત્રિક ભરનારની સમીપનો પ્રદેશ એક પત્ની. વગેરે.
શુદ્ધિક ત્રિક બુદ્ધિને ઈચ્છનાર, ગુણ સાવ ઘ૦ ૩૦ સેટ ભસવું.
સુવિમા સ્ત્રી કાર્તિકસ્વામીની અનુચર ૩ રૂ૦ ૪૦ ૫૦ સે ભસવું.
એક માતૃકા. યુદ્ધ ત્રિવ ભસનાર.
યુન્નિનવિન ત્રિક બુદ્ધિરૂપ ઉપાયથી છવયુ પુ. બકરે, કુતરે, સમય, વખત.
નાર, બુદ્ધિથી આજીવિકા ચલાવનાર. ૩ લેહી, હૃદય, હૃદયને માંસપિંડ.
સુરત ૭૦ બુદ્ધિથી. યુન ૫૦ યુર ૬૦ જુઓ,
શુદ્ધિકૃત ત્રિ. બુદ્ધિમાન. યુનિ નવ ભસવું.
ગુમન્ ત્રિ. બુદ્ધિમાન.
શુદ્ધિદત ત્રિ. બુદ્ધિહીન. g૦ ચંડાળ.
ગુદ્ધિહતના સ્ત્રી બુદ્ધિહીનપણું. લુણી સ્ત્રી. ચંડાળણ
સુવિદિતત્વ 7૦ ઉપરને અર્થ. સુધી સ્ત્રી, લેહી, હૃદય.
કુતિહાય ૬ બુદ્ધિસહાયક અમાત્યપુરમાં ૧૦ હૃદયમાં રહેલ માંસપિંડા
મંત્રી–પ્રધાન. કાર અગ્રમાંસ.
શુદ્ધિહીન ત્રિ, બુદ્ધિ વગરનું. પુસિંહને શબ્દ
ધનતા સ્ત્રી બુદ્ધિહીનપણું. સ્ત્રીહૃદય, કાળજું.
શુદ્ધિહીનત્વ ૧૦ બુદ્ધિહીનપણું યુઃ ૩૦ ૩૦ ૩૦ સેટ હિંસા કરવી.
સુદ્ધાંન્દ્રિય જ્ઞાનેન્દ્રિય-મન-બે કાનગુરુ સ્વા૦ ૧૦ ૩૦ ટુ હિંસા કરવી.
બે નેત્ર-જીભ-ત્વચા-નાસિકા. સુહુ તુ ૫૦ ૦ લે ત્યાગ કરવો, ઢાંકવું.
તુર 7૦ પાણીને વિકાર-પપટે, યુડિસ્ટ પુતે નામે એક રાજા,
ગર્ભની એક અવસ્થા અaro ૩૦ ૪૦ સે નિશાન-આલે
gધુ વાવ ૧૦ ૧૦ સંબોધ થવો, જાણવું. ચન કરવું, જેવું.
દુધ વા૦ ૩૦ ૩૦ સે બોધ થવો જાણવું. વૃદ્ધ પુ. ભગવાનને એક અવતાર, પંડિત,
સુધ ત્રિા મા નિર્બોધ થવો,જાણવું. વિદ્વાન.
સુષ . પંડિત,વિદ્વાન, બુધ ગ્રહ, બુધવાર, યુદ્ધ ત્રિબોધ પામેલ, જાગેલ, જ્ઞાની. યુવાથી સ્ત્રી કીકટ દેશમાં આવેલ બુદ્ધ- | સુષ ત્રિડાહ્યું, સમજુ ગયા તીર્થ,
સુવા ન જોતિષપ્રસિદ્ધ શુભાશુભયુદ્ધદવ્ય ૨૦ સ્તુપ કરેલ દ્રવ્ય.
સૂચક એક ચક્ર. યુદ્ધપુરા ન બુદ્ધના આવિર્ભાવને જણા
| ગુવાર પુબુધ ગ્રહને શુભાશુભસૂચક વનારું પુરાણ
સંચાર. - ૩૨
કુતરો.
For Private and Personal Use Only
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
हुधवनय
ગુપતનપુત્ર પુરૂરવા રાજા. સુલતાન પુરુ ચન્દ્ર. યુથપુત્ર ૬૦ પુરૂરવા રાજા. સુધાત્ર ર૦ મરકત મણિ. જુવાર ૩૦ બુધવાર. સુથાર પુ૦ બુધવાર. સુધસાગુ પુત્ર યજ્ઞપુરૂષ, પાંદડું. ગુથણુત ઉ૦ પુરૂરવા રાજા. સુધી સ્ત્રી , જટામાંસી વનસ્પતિ. સુધારિ પુત્ર જન્મકાલે એક રાશિમાં બુધ
અને સૂર્યને ગ. gધાન પુ. આચાર્ય, ગુરૂ, વિદ્વાન, પંડિત,
કવિ, બ્રહ્મવાદી. સુધાન ત્રિપ્રિયવાદી, મીઠું બેલનાર સુધાષ્ટમી બુધવાર યુક્ત અજવાળી આઠમ,
તે દિવસે કરવાનું વ્રત. યુથિત જાણેલ. સુધિ ત્રિક વિદ્વાન, પંડિત, સમજુ,ડાહ્યું. સુદન પુરુ મૂલ, શિવ, અન્તરીક્ષ, ગુદા. ગુખ્ય પૃ૦ ગાપત્ય અગ્નિ, તે નામે રૂ. ગુન્ મવા મ સ આલેચન કરવું,
જોવું. સુબ્ધ માં કમ સે હૈ ઉપરના અર્થ. ગુજ્જુ ૩૦ મે ૧૦ સે બાંધવું. મુમુક્ષર ત્રિ ભોજન કરવા-ખાવા ઈચ્છતું. સુમુક્ષા શ્રી. ભજન કરવાની ઈચ્છા. बुभुक्षित त्रि. भू. કુમુક્ષુ ત્રિ. ભૂખ્યું, ખાવા ઈચ્છનાર. ફુ ૩૦ ૩૦ ૨૦ સે ડુબવું. સુ૪િ સ્ત્રી, ભય, બીક. પુત્ર - તીર છું, આડું, વાંકું. પુv R૦ તુચ્છ ધાન્ય, ફળરહિત ધાન્ય-ભુ. કુલ ૧૦ ઉપરના અર્થ.
૩૦ ૩૦ ૧૦ ૩ આદર કરે, અનાદર કરવો.
સુરત ફણસ વગેરે ફળનો ત્યાગ કરવા
યોગ્ય ભાગ, એક જાતનું માંસપિષ્ટક. – ૧૦ હૃદય, કાળજું, લેહી. વૃવકુશ R૦ પદ.
સ્ત્રીઋષિઓનું આસન. વૃતી સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. વૃદ્ વા૦ ૪૦ ૫૦ લે વધવું. વૃદ્ધ પુ. તે નામે એક દેવગંધર્વ. વૃઝુ પુરુ એક જાતનું શાક વૃદ્ધાં પુત્ર બીજેરાનું ઝાડ. વૃછા ૩૦ એક જાતનું માછલું. વૃa fa૦ મહાન યશસ્વી, મેટા
યશવાળું. ઝન ૩૦ મહાજન, મેટ માણસ. જ્ઞાત વરાહમિહિરકૃત એક જાતક ગ્રંથ. હાર્દિg૦ તે નામે એક ઉપનિષદ વૃવત્તા શ્રી મહાઇવન્તી વનસ્પતિ. વૃદ્ધ સ્ત્રીભેરી વારિત્ર-મેટું નગારું. ધૃત ત્રિ, મહાન. વૃદ્ધત્વ પુવિષ્ણુ. વૃત્તિ સ્ત્રી ઉત્તરીય વસ્ત્ર. વૃતી સ્ત્રી ઉત્તરીય વસ્ત્ર, નવ અક્ષરના
ચરણવાળો એક છંદ, નાની વંતાકડીરીંગણી, જલાશય, ભોરીંગણ, વાણી,
એક શાક. વૃતિતિ ઉ૦ બૃહસ્પતિ.
હર ત્રિમોટા પ્રકારનું વૃથા સ્ત્રી વરરૂચિએ લખેલી એક કથા. ગૃહ ૩૦ વિષ્ણુકન્દ-ગાજર, ડુંગળી,
લસણુ. ગૃહર્મન ૧૦ મોટું કામ. ગૃહાત્ ત્રિમેટાં કામવાળું. હર્મન પુરુ બૃહદધને એક પુત્ર.
જાય ૦િ મેટા શરીરવાળું,
For Private and Personal Use Only
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
बृहत्कायं
बृहद्धनुस्
વૃદાય પુ0 અજમીઢ વંશનો એક રાજા. ! ગૃહના પુત્ર મગધ દેશનો એક રાજા, બૂ ગૃહ ઉ ૦ એક જાતનું શાક. હદ્રથના વંશનો એક ભાવી રાજા, ગૃહરિ ૩૦ એક જાતનું ઘાસ.
વૃદન્સના સ્ત્રી મોટી સેના. વૃપ્તિ ત્રિ. મેટી કીર્તિવાળું. વૃત્તિ ત્રિ. અનેક પ્રકારના અગ્નિવાળું. ગૃ ૦ આંગિરસ અગ્નિને એક પુત્ર, વૃ૪ પુ. હાથી. તે નામે એક અસુર.
કૃ ત્રિમોટાં શરીરવાળું. વૃક્ષ ત્રિ. મેટા પેટવાળું.
વૃદલી સ્ત્રી મોટાં શરીરવાળી સ્ત્રી હાથણી. ચૂંદતુ ત્રિ- મોટી ધજાવાળું.
વૃક્વાઢિ સ્ત્રી કાર્તિકરવામીની અનુવૃદ્ધતુ ૩૦ તે નામે એક રાજા.
ચર એક માતૃકા. વૃદક્ષર પુછે તે નામે એક રાજા.
ગૃહ પુત્ર એક જાતનું ઝાડ. વૃત્તાહ ઉ૦ હિતાલ વૃક્ષ.
દ્રશ્ન પુછે તે નામે એક ઋષિ, તે નામે વૃત્તિ સ્ત્રી પાઠા નામની વનસ્પતિ. એક રાજા. હૃદgs S૦ વાંસ.
ગૃ તિ પુ. ભૂત, પિશાચ. વૃવત્ત ત્રિ. એક જાતનું વૃક્ષ.
વૃદ્ધાથ 7૦ તે નામે એક ઉપનિષદ. વૃદ્ધા ત્રિમોટાં પાંદડાંવાળું. વૃષિ પુ. આજમીઢબે પુત્ર રાજ, હગૃહલ્પ . લેધરનું ઝાડ, હસ્તિકંદ વૃક્ષ “શ્વ વંશને એક રાજા. પળે R૦ મેટું પાંદડું.
વૃ૯૬થ • મહાન ઉકથ. વૃદ્ધિ પુ. ધંતુરે.
વૃદડુથ g૦ અશ્વમેધયજ્ઞ,અગ્નિવંશી તપનો વૃદસ્પદ ત્રિ- મેટા પગવાળું, મોટાં મૂળી
પુત્ર, તે નામે એક અગ્નિ. યાંવાળું.
વૃદg૬૦ જગત્રુષ્ટિકારક પ્રજાપતિ. ગૃહત્યાઃ ૩૦ વડનું ઝાડ.
વૃદુત્તરતાપિની સ્ત્રી તે નામે ઉપનિષદ. હ વત પુમોટું પારેવું-કબુતર. વૃદ્ધા સ્ત્રી મોટી એલચી. હાર્જિન પુ. જંગલી જીરૂં.
જ શિબિરાજાનો એક પુત્ર. ગૃહ પુમેટાં પીલુનું ઝાડ.
યુદ પુત્ર તે નામે એક રાજા., વૃદપુw ત્રિ- મેટાં ફૂલવાળું.
બૃહદ ઉ૦ કારૂષ નામે દેશ-બુદેલખંડ. પુi જી. તે નામે એક વૃક્ષ.
પૃથ૮ ૩૦ ઉપરનો અર્થ. ગૃહ ત્રિ. મેટાં ફળવાળું.
વૃદોસ્ટ ર૦ તરબુચ. હ ફણસનું ઝાડ.
ગૃહદર્ભ પુ. કક્ષેયવંશી એક રાજા. પર સ્ત્રી કડવી તુંબડીને વેલો, મ.
વૃદ્ધ પુ. હિંતાલ વૃક્ષ, પટ્ટિકાલોખું. હેન્ડવારૂણી, કેવળાંને વેલે, મહાજંબુ
ગૃતિ ત્રિઘણું તેજવાળું. વૃક્ષ.
ગૃહસ્થતિ સ્ત્રી ઘણું તેજ. ઉદિતા સ્ત્રી વરાહમિહિરત એક
વૃઘુમન્ ૬૦ તે નામે એક રાજા. જ્યોતિષગ્રંથ.
ગૃહga પુત્ર તે નામે એક રાજા. ધરામ7 10 તેનામે સામવેદ વિભાગ.
વૃધનુ પુત્ર અજમીઢવંશી એક રાજા. દસેન ત્રિમેટી સેનાવાળું. વૃદ્ધનુણ ત્રિ. મોટા ધનુષવાળું.
For Private and Personal Use Only
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
बृहद्धन
२५२
बौधन
વૃધન પુઈક્વાકુવંશી એક રાજા.
ધન ત્રિ. પુષ્કળ ધનવાળું. વૃઢ ન૦ મોટું બળ.
વ. ૦િ અત્યંત બળવાન.
ક્ષેત્ર . અંગિરા ગેત્રનો એક ઋષિ. ગૃહમંદૃવિ શ્રી દુર્ગા દેવી. વૃદમય ૫૦ સાવર્ણિ મનુને એક પુત્ર. જૈમનુ પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રક વૃક્ષ, આંગિરસ
એક અગ્નિ,ઈન્દ્ર-સાવ|િ મન્વન્તરમાં હરિને એક અવતાર. વૃદમાવ ૩૦ એક જાતનું પક્ષી. શૂળ ઉ૦ ઈવાકુવંશી ભારી રાજા. પૃથ પુ. મૌર્યવંશી એક રાજા આંગિરસ
અગ્નિને એક પુત્ર, મગધ દેશને એક રાજા, જરાસંધને પિતા, ચેદિરાજ વસુનો એક પુત્ર.
થત ન તે નામે સામવેદનો વિભાગ. દીક . ઈવાકુવંશનો ભાવી એક રાજા. વૃદ્ધાવન ૩૦ એક જાતનું ઘુવડ. ગૃ પ પુ તે નામે એક મરૂદ્દગણ.
વૃદz g૦ ઇન્દ્ર, એક પ્રકારનો યજ્ઞ. વૃ તી સ્ત્રી તે નામે એક નદી. ધૃવેદ ઉ૦ પાટોત્ર નામે વનસ્પતિ. ગૃહવે પુછે ઉપરનો અર્થ. વૃદ્ધતિ જુવ પથરી રોગને મટાડનાર એક
ધાન્ય. વૃદ્ધાળી સ્ત્રી મહેન્દ્રવારૂણી વનસ્પતિ. યુવીર પુ. આમ્રાતક વૃક્ષ
શ્ન પુત્ર અર્જુન, સાદડ વૃક્ષ. વૃન્નાવાય ૧૦ તે નામે એક ઉપપુરાણ
ક્રાયોનિ સ્ત્રી તે નામે એક
ઉપનિષદ, ગૃહ સ્ત્રીએક જાતની રમત.
ચન પુત્ર તેનામે ચંદ્રવંશી એક રાજા
પતિ પુ0 આંગિરસ એક મુનિ, દેવોને
ગુરૂ, એક ગ્રહ. વૃતિવશ R૦ શુભાશુભસુચક તે નામે
એક ચક્ર.
પતિપુૉદિત ઈન્દ્ર, હરકોઈ દેવ. વૃતિવીર પુ. ગુરૂવાર.
વૃદંપતિવાસ પુ. ગુરૂવાર ગૃ તર પુછે તે નામે એક યજ્ઞ. .
સ્પતિસ્તા પુત્ર તે નામે એક યજ્ઞ. ચૂંદિત ૧૦ હાથીની ગર્જના. વૃદિત ત્રિ. વૃદ્ધિ પામેલ, વધેલ.
યા ૫૦ ૩૦ સે વરવું, માગવું, પસંદ કરવું, સ્વીકારવું, ભરણ પોષણ કરવું. ચેના પુત્ર વ્યાજવટાને ધંધો કરનાર,
સ્ત્રી વાણી. વેત્ સ્વા૨ સા. અ. હે પ્રયત્ન કરે. વૈવિધા ત્રિબીજનું, બીજસંબંધી. વૈલિ નવ મૂળ કારણ, વૈદ્રવૃત્તિ સ્ત્રી બિલાડાની વૃત્તિ. વૈરાત્રિ બિલાડાના જેવી વૃત્તિવાળું,
દાંભિક. વૈ ત્રિ. બીલીનું, બીલીસંબંધી.
ત્ર ૧૦ બીલીનું પાંદડું. વોશથી સ્ત્રી બોડાનું આંતરડું. વોઇ પુત્ર જ્ઞાન, જાગવું, તે નામે એક દેશ,
ઉપદેશ. વયવ ત્રિ જ્ઞાન ઉત્પન્ન કરનાર, સમ
જાવનાર, બોધ આપનાર, ચાડીયું, વૈતાલિક-રાજાઓને સવારે સ્તુતિદ્વારા
જગાડનાર. વોપર ત્રિઉપરના અર્થ વધા ન જણાવવું, સમજાવવું, બોધ આ
પવો, સમયને લીધે કોઈ પદાર્થની ઓછી
થયેલી ગંધમાં વધારો કરવો, જાગવું, , ઉપદેશ આપવો, જગાડવું. .
For Private and Personal Use Only
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
attit
નોધના સ્ત્રી એક જાતને વેલેા. યોધની સ્રી પીપર,કાતિ કશુદ અગીઆરશ. નોધનીય ત્રિ॰ ઉપદેશ આપવા યોગ્ય, સમજાવવા યાગ્ય.
જોધચત્ ત્રિ॰ સમજાવતું, ખાધ કરતું, ઉપદેશ કરતું, જણાવતું, જગાડતું. મોધવાસ પુ॰ કાર્તિક શુદ અગીઆરશ, તે દિવસે કરવાનું વ્રત. ચોખાન ત્રિ॰ ડાહ્યું, સમજી, વિદ્વાન. વાધાન છુ બૃહસ્પતિ. વોધિ પુ॰ એક જાતની સમાધિ, પીપળાનું ઝાડ, તે નામે એક યુદ્ધ, જૈનમતે સભ્યકત્વ, ખેાધ, જ્ઞાન.
વધિ ત્રિ॰ જાણનાર, જ્ઞાની. યોધિતT પુ॰પીપળાનું ઝાડ. ચોષિકૢ પુ॰ પીપળાનું ઝાડ, વૉધિતુમ ૩૦ પીપળાનું ઝોડ, વોધિયોન ન॰ જ્ઞાનનું મૂળ,સમ્યકત્વનું મૂળ. યોધિસત્વ 7॰ જ્ઞાનયુક્ત સત્ત્વ, સમ્યકત્વ સાથે સત્વ.
વોધિસત્ત્વ પુ॰ તે નામે એક બુદ્ધ. વોદ્મવ્ય ત્રિ॰ જાણવા ચાગ્ય, સમજાવવા
માગ્યું.
ચૌદ ન મુદ્દે કહેલ શાસ્ત્ર, બૌદ્ધ શાસ્ત્ર. ચૌદ્ધ ત્રિ॰ બુદ્ધનું, બુદ્ધસંબંધી, બૌદ્ધ શાસ્ત્ર જાણનાર-ભણનાર, યુદ્ધના અનુયાયી. ધ પુ॰ મુધતા પુત્ર પુરૂરવા. ચૌધિ છુ॰ આંગિરસ ભિન્ન ખાધનું ગાત્રસંતાન. વૌમ્ય પુ॰ ખાધનું આંગિરસ ગાત્રસંતાન. ચૌધ્ધ ત્રિ॰ બાપદાદાએથી ખાધ દેશમાં રહેનાર.
અક્વા ૫૦ સ॰ અનિદ્ તાડન કરવું, મારવું. ચુક્ યુ સમ॰ સ॰ સેર્ છેડવું, ત્યાગ ક રવા, વિભાગ કરવ્ઝ.
ૐ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ब्रह्मघोष
ત્રણ્ ા૦ ૧૦ શ્ર॰ સેટ્ શબ્દ કરવા. પ્રષ્ન પુ॰ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, શિવ, દિવસ, ઘેાડા, તે નામે એક ઋષિ, એક રાગ. પ્રશ્વ પુ॰ એક રાજા. ગ્રાન્યા સ્ત્રી॰ સરસ્વતી, બ્રાહ્મી-વાણી. માન્યા સ્રી. ઉપરના અ. બ્રહ્મમન્ ન૦ વેદોક્ત ક, બ્રાહ્મણનું ક. બ્રહ્મમન્ ત્રિ॰ કર્માનાં ફળ ઇશ્વરને અર્પણ કરી દેનાર. ગ્રામસમાધિ પુ॰ સર્વ કર્મ-કર્તા વગેરેનું બ્રહ્મસ્વરૂપે ચિંતન.
બ્રહ્મજાય ન૦ પારસ પીપળે. બ્રહ્મ′ 7॰ તે નામે એક સરેાવર. બ્રહ્મપુરા શ્રી. અજમાદા વનસ્પતિ. બ્રહ્મટ પુ॰ તે નામે એક પત. પ્રાર્જ ન૦ પંચગવ્યના પાનરૂપ એક વ્રત, કુશાદકસહિત પંચગવ્ય, બ્રહ્મવૃત્ ત્રિ॰ તપ કરનાર. બ્રહ્મòત પુ॰વિષ્ણુ.
પ્રાપ્તત ત્રિ॰ બ્રહ્માએ કરેલ, બ્રાહ્મણે કરેલ, પ્રભ કરેલ.
૦
બ્રહ્મજોશી શ્રી અજમાદા વનસ્પતિ. પ્રશ્નમાં સ્ત્રી સહિત્યમTMા વનસ્પતિ, બ્રહ્મર્ત્ય પુ॰ તે નામે એક ઋષિ, બ્રહ્મગિરિ પુ॰ તે નામે એક પત. બ્રહ્મીતા સ્રી॰ મહાભારતના આનુશાસનિક પર્વના ૩૫ મા અધ્યાયમાં બ્રહ્માએ ગાયેલી ગીતા.
ગ્રાસ્થિ પુ॰ જતાઇની ગાંઠ. બ્રહ્મવાત પુ॰ બ્રહ્મહત્યા, બ્રાહ્મણુતા વધ, બ્રહ્મચર્યના નાશ
પ્રાચાતા ત્રિ॰ બ્રહ્મહત્યા-બ્રાહ્મણના વધ કરનાર, બ્રહ્મચર્યના નાશ કરનાર. બ્રહ્મયાતિમ્ ત્રિ॰ ઉપરના અ બ્રહ્મયોષ પુ. વેદધ્વનિ.
For Private and Personal Use Only
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ब्रह्मन
ब्रह्मनि
વૃક્ષન ત્રિ. ત્રહ્માત જુઓ. વૃક્ષમ સ્ત્રી કુંવાર વનસ્પતિ.
ક્ષેત્ર નવ સંસાર, દુનીયાં, રૂદ્રયામલ આ ગ્રંથમાં કહેલ દીક્ષાને ઉપયોગી એક ચક્ર રહવા ૧૦ બ્રહ્મચર્ય વ્રત. દ્રહાર્ય પુ. બ્રહ્મચારી. વૃક્ષ સ્ત્રી બ્રહ્મચર્ય વ્રત. ત્રણચાર સ્ત્રી બ્રહ્મચર્ય પાળતી સ્ત્રી,
દુર્ગાદેવી, વારૂણી વૃક્ષ. બ્રહ્મચર્િ બ્રહ્મચારી. વૃક્ષ પુહિરણ્યગર્ભ. ત્રહિન ત્રિબ્રહ્માથી ઉત્પન્ન થનાર, બ્રહ્મથી
ઉત્પન્ન થનાર. બ્રહ્માદા સ્ત્રી દમનક વૃક્ષ. વાગામહ ૧૦ બ્રહ્મયામલ તંત્ર.
નિશક્ષિા જી. બ્રહ્મ જાણવાની ઈચ્છા, ત્રાઉનશાકુ ત્રિ- બ્રહ્મ જાણવા ઈચ્છનાર. વહાવિન ત્રિ. વેદ ઉપર જીવનાર. ગ્રહણ પુરુ વિષ્ણુ વૃદ્ધિા ત્રિવ બ્રહ્મવેત્તા-બ્રહ્મ જાણનાર, વેદ
જાણનાર. ગ્રહણન ૧૦ બ્રહ્મનું જ્ઞાન, “હું બ્રહ્મ છું'
એવું જ્ઞાન. રહ્યuત પુબ્રાહ્મણ જાતિને સ્વામી,
મંત્રને સ્વામી. ત્રણ પુત્ર વિષ્ણુ, બ્રહ્મદાર વૃક્ષ, મુંજ
ઘાસ, તાડનું ઝાડ, શનૈશ્ચર, બ્રહ્મ, વેદ,તા. ત્રપથ ત્રિ બ્રાહ્મણના હિતનું, વેદનિક, તપસ્વી.
. વ્રતત્વ ૧૦ બ્રહ્મનું તત્વ, વેનું તત્વ,
પરબ્રહ્મ–પરમાત્મા. Bહતા શ્રી બ્રાહ્મણને ધર્મ, બ્રહ્મા થયેલ
ત્વિજ ધર્મ, બ્રાહ્મણપણું, બ્રહ્મપણું.
લોર્થ ન પુષ્કર તીર્થ, પુષ્કર મૂળ, ગ્રહCT તે નામે એક પર્વત.
વહત્વ નવ વાતા જુઓ. ગ્રહ પૃ૦ ઉપનયન સંસ્કાર કરી વેદ ભ
ણાવનાર આચાર્ય. ગ્રહve g૦ બ્રાહ્મણને શાપરૂપ દંડ,
બ્રહ્મદંડ, બ્રાહ્મણને દંડ વસિષ્ઠની સિદ્ધ એવી એક લાકડી, બ્રાહ્મણષ્ટિાક્ષ,
બ્રાહ્મણની લાકડી, કેતુબેદ. બ્રહ્મલી સ્ત્રી, એક જાતની ક્ષુપ વનસ્પતિ. ગ્રહણ ૩૦ ઈશ્વાકુવંશી એક રાજા, અ
હનો પુત્ર. ગ્રહર ત્રિ બ્રહ્માએ આપેણ, બ્રાહ્મણને
આપેલ હવત્તા સ્ત્રી- શુકદેવની કન્યા. ગ્રહમાં ત્રી, યાનિક વનસ્પતિ બ્રહ્મા ૩૦ કાર જુઓ. ગ્રહિન ન૦ વેદ ભણાવે છે. ગ્રહવાય પુવેદાધ્યયનની સમાપ્તિ સામે
બ્રાહ્મણને સજાએ અપાતું ધન. ગ્રહવાહ પુપીપળાના જેવું એક ઝાડ,
પારસ પીપળા. ત્રમ્ શિ૦ બ્રાહ્મણનેપ કરનાર, વેની
નિંદા કરનાર, વેદને ઠેષ કરનાર. ત્રલ ૧૦ વેદ, તપ, સત્ય, યથાર્થ તાવ, - પરબ્રહ્મ. ગ્રહ - બ્રહ્મા, બ્રાહ્મણ, બ્રહ્મા થયે
વિજ, તિષપ્રસિદ્ધ ૨૫ મે મેગ, બૃહસ્પતિ, ખાખરાનું ઝાડ, ઘટનામ વિષ્ણુ, નારાયણ. ક્ષના ૧૦ કાશીમાં મણિકર્ણિકાની પા
સેનું એક તીર્થ. રનિર્વાણ ૨બ્રહ્મભાવને લાભ-મે
પરમાનંદ. રહ્મનિટ ૩૦ એક જાતનું વૃક્ષ પ્રકિ ત્રિ- બ્રહ્મમાં સ્થિતિ કરનાર, છે
ઉપર શ્રદ્ધા રાખનાર, પરવી.
For Private and Personal Use Only
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मानिष्ठा
ब्रह्माष
શાનિક સ્ત્રી બ્રહ્મમાં નિષ્ઠા, વેદમાં નિકા,
તપમાં નિકા-સ્થિતિ-શ્રદ્ધા. ત્રપત્ર ૧૦ ખાખરાના ઝાડનું પાંદડું. શહd R૦ ઉપરનો અર્થ. ત્રણ સ્ત્રી- gf વનસ્પતિ. અહાપર ૩૦ દર્ભ.
હવા પુ. ખાખરાનું ઝાડ. ત્રણ 9 એક જાતનું ઝેર, ઉત્તર દેશમાં
આવેલું એક નદ, એક ક્ષેત્ર, નારદ વગેરે
ચાના પુત્ર. રહપુત્રી સ્ત્રી સરસ્વતી નદી, ભારંગ વન
સ્પતિ. :H૦ બ્રહ્મની ઉપાસનાથે હદયરથાન, બ્રહ્માની નગરી, કાશી–નગરી, ઇશાન દિશામાં આવેલ એક દેશ. ત્રાપુજા ૦ વ્યાસે રચેલ એક મહાપુરાણ. રહાપુને સ્ત્રી પુર જુઓ. ત્રાપુes y૦ ૧૦ બ્રહ્મપ્રાપક-દ્વારપાળરૂપ
ચક્ષુ-વાણ-મન-પ્રાણ. રણિપુરોહિત ૬૦ દેવ. ત્રણ ફૂલ ૧૦ બ્રહ્મથી ઉત્પન્ન થયેલ જગત,
બ્રાહ્મણે શરૂ કરેલ કર્મ. રહweત ત્રિ. બ્રહ્મ–બ્રહ્મા-બ્રાહ્મણથી
ઉત્પન્ન થયેલ. ટહાધ્યા સ્ત્રી બ્રહ્મહત્યા.. Bહિg g૦ બ્રાહ્મણના આચાથી ભ્રષ્ટ
નીચ બ્રાહ્મણ. ત્રવિહુ પુ. વેદાધ્યયનસમયે મુખમાંથી
નીકળતી લાળનું ટીપું. ગ્રહવાન કુરુ બ્રાહ્મણ તરીકે પોતાને કહે
નાર, નીચ જાણુ. પ્રાથમિક જ ત્રાયમા ઔષધિ. રહમ પુબ્રહ્મારૂપ ઋત્વિજને આપવાને
માધવ્યને ભાગ. હા મિત્ર બ્રાહ્મણ-બ્રહ્મ-બ્રહ્મથી ઉત્પન્ન થનાર,
બ્રહ્મમૂઝિવ બ્રહ્મ-બ્રહ્મા-બ્રાહ્મણથી ઉત્પન્ન
થયેલ. ગ્રહભૂતિ શ્રીસ-ધ્યા.
પૂમિના જી. સિંહલીનામની વનસ્પતિ હામૂય ન૦ બ્રહ્મપણું, બ્રહ્મભાવ-શુદ્ધ
ચૈતન્યસ્વરૂપની પ્રાપ્તિ. ગ્રામvgી સ્ત્રી એકજાતનીસુપ વનસ્પતિ. બ્રહ્મમય વિ. બ્રહ્મારૂપ, બહાત્મક,
મય ૧૦ બ્રહ્માસ્ત્ર. ગ્રહણી - મહાકાલી દેવી.
ક્ષમ પુરુ બ્રાહ્મણને ઉદ્દેશી ઉત્સવ. વ્રઉંમર ૫૦ ને નામે એક મુનિ. ગ્રામમાં સ્ત્રી. વ્યાસે રચેલે એક વે
દાન્તગ્રંથ. દહેગ્રા જી. મુંજવાસ. ગ્રહ પુ. વેદનું અધ્યયન તથા અધ્યાપન. ક્ષ િસ્ત્રીએક જાતનું વૃક્ષ-વામન
હાટી વૃક્ષ. ત્રણ સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. ગ્રહણુળ હિરણ્યગર્ભને વિપ્રસૃષ્ટિ
પ્રધાન એક કાળ ત્રી પુરુ બ્રહ્મસાક્ષાત્કારસાધન સમાધિ. વૃક્ષોનિ પુ. બ્રહ્મગિરિ પર્વત, બ્રહ્મપ્રાપ્તિના
ઉપાયરૂપ જ્ઞાનનિષ્ઠા. હાનિ ત્રિવ બ્રહ્માથી ઉત્પન્ન થયેલ. ઢોનિ સ્ત્રી સરસ્વતી, તે નામે એક તીર્થ. રાને સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. વ્ર જ ૨૦ મસ્તક ઉપરનું છિદ્ર. ગ્રહણ ૬૦ બ્રહ્મરાક્ષસ. હva g૦ શુકદેવ, યાજ્ઞવલ્કય મુનિ. મહાપતિ g૦ ઉપરના અર્થ. પ્રહાર કુ. રાત્રિના શેષભાગરૂપ મુહૂર્ત. ઝાતિ સ્ત્રી એક જાતનું પીતળ. રહર્ષિ પુ. બ્રહ્માઋષિ, બ્રહ્મા સરખે ઋષિ,
વેદનું સ્મરણ કરનાર,
For Private and Personal Use Only
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ब्रह्मर्षि
२५६
રગ્રહ,
રહ્મર્ષિ પુ. વેદદષ્ટા ઋષિઓ.
ત્રવૈવર્ત ૧૦ તે નામે એક મહાપુરાણ. બ્રહ્મા પુત્ર કુરુક્ષેત્ર–મસ્ય-પંચાલ-શર, દ્રવ્રત ૧૦ હજાર વર્ષનું એક વ્રત. સેન–એ દેશ.
વ્રારા પુત્ર તે નામે એક વૃક્ષ. બ્રહ્મક્ષ ૧૦ બ્રહ્મનું લક્ષણ બ્રાહ્મણનું વૃદ્ધરાજ સ્ત્રી તે નામે એક તીર્થ, વેદપાઠ લક્ષણ.
માટે શાળા. ગ્રોવર છે બ્રહ્માને લેકસત્યલોક, ત્રાસન ન વેદની આજ્ઞા, બ્રહ્મવિચા
તુરીય બ્રહ્મસ્વરૂપ. વૃક્ષણ ૨૦ બ્રહ્મતેજ, વેદાધ્યયથી ઉત્પ- રહ્માિરા ૧૦ તે નામે એક અસ્ત્ર. ન થયેલું તેજ.
ગ્રહરિત ત્રિ, મંત્રથી તીક્ષ્ણ કરેલ. દલપશ્વિન ઝિ૦ વેદાધ્યયનથી ઉત્પન્ન #દિતા સ્ત્રી વૈષ્ણના આચારસિદ્ધાંથયેલા તેજવાળું.
તને એક ગ્રંથ. ત્રવર્ણ પુરુ બ્રહ્માવત દેશ.
વ્રતી સ્ત્રી સરસ્વતી. ગ્રહેવન ન તાંબુ.
બ્રહ્મહત્તા સ્ત્રી બ્રહ્મરૂપ જગતની અધિષ્ઠાત્રી દ્રવદીય પુત્ર તેનામે એક મુનિ.
સત્તા. રહ્મવદ્રિ પુ. વેદપાઠ, વેદાધ્યયન.
રોક્ષરત્ર ૧૦ બ્રહ્મજ્ઞ જુઓ. ગ્રહવાનિ પુ. વેદપાઠક, વેદાન્તી.
બ્રહાન ૧૦ ઋત્વિજનું દર્ભાસન, બ્રહ્મલોક. પ્રાન્િત બ્રહ્મબોધક શાસ્ત્ર. બ્રહ્મસમા પુત્ર જૈનભેદ, બ્રહ્માથી ઉત્પન્ન બ્રહ્માની સ્ત્રી ગાયત્રી.
થયેલ વસિષ્ટ વગેરે. ગ્રહો 7૦ તે નામે એક તીર્થ. બ્રહ્મભવ ત્રિબ્રહ્મથી ઉત્પન્ન થનાર, ગ્રહવાસ પુ. બ્રહ્મલોક.
બ્રહ્માથી ઉત્પન્ન થનાર વ્ર ત્રિ• મંત્રથી પ્રાપ્ત કરાતું. વ્ર ત્ત ૧૦ તે નામે એક તીર્થ. દ્રવિત્ર બ્રહ્મ અને આત્માની એકતા દ્રશ્ન પુછે એક જાતને મોટો સર્ષ. જાણનાર, વેદ જાણનાર.
બ્રહ્મસાત્ મથ૦ બ્રહ્મને-બ્રાહ્મણને અધીન, ત્રવત્ પુત્ર વિષ્ણુ.
બ્રહ્માર્પણ. ગ્રહવદ્યા સ્ત્રી બ્રહ્મજ્ઞાન.
બ્રહ્મલીમદ્ સામવેદને અમુક ભાગ. બ્રહ્મવવન પુત્ર વિષ્ણુ
દ્રતિયુષ્ય ૧૦ બ્રહ્મભાવ-બ્રહ્મપણાને ઘરવર્તન ૧૦ બ્રહ્મ-તપ વગેરેની વિશેષ પામવું તે.
બ્રહ્મક્ષતા સ્ત્રી બ્રહ્મતુલ્ય ગતિ. દ્રાક્ષ પુ ખાખરાનું ઝાડ,ઉંબરાનું ઝાડ. દૃઢવાવ પુ. દશમો મન.. પ્રવૃત્તિ સ્ત્રી બ્રહ્માકાર અંતઃકરણની બ્રહ્મસિદ્ધાન્ત પુ. બ્રહ્માએ રચેલ એક - વૃત્તિ, બ્રાહ્મણની આજીવિકા–વૃત્તિ.
તિષસિદ્ધાન્ત. ત્રણ પુત્ર બ્રહ્મજ્ઞાન, વેદાન્ત.
રહયુત પુબ્રહ્માના પુત્ર, કેતુભેદ. હરિ પુ. તે નામે એક દેશ-જે કુરુક્ષે- &યુવા સ્ત્રી એક જાતની ઔષધિ. ત્રમાં છે.
ગ્રહરૂ ૩૦ ચતુર્વ્યૂહાત્મક વિષ્ણુની એક ગ્રોવિન ત્રિો ત્રાવિદ્ ગ્નિ જુઓ. મૂર્તિ, અનિરૂદ્ધ, કામદેવ.
For Private and Personal Use Only
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ब्रह्मसूत्र
२५७
ब्राह्मण
બ્રહ્મસૂત્ર ૧૦ જનોઈ વ્યાસકૃત બ્રહ્મપ્રતિપાદક છે દ્રવર્તિ ૧૦ બ્રહ્માવત દેશમાં આવેલ તીર્થ. શારીરિક સૂત્ર.
બ્રહ્મન નવ બ્રહ્મા-ઋત્વિજનું આસન, હજૂનુ ઈશ્વાકુવંશી એક રાજા–બ્રહ્મ- પદ્મસ્વસ્તિક વગેરે આસન, દેવપૂજાના દત્ત, વસિષ વગેરે.
અંગરૂપ એક આસન, બ્રાહ્મણનું આસન. ત્રણ સ્ત્રી, બ્રાહ્મી વનસ્પતિ.
બ્રહ્માટા ન૦ બ્રહ્માનું અસ્ત્ર. વ્રત્તેર ૧૦ વેદની ચોરી, અનુજ્ઞા વિના ગ્રહાદુતિ સ્ત્રી- વેદાધ્યયન. વેદાધ્યયન.
ક્ષર પુપરમેશ્વર, વેદ જાણનાર, તપસ્વી. હારથાન ન. તે નામે એક તીર્થ. વૃદ્ધિા ત્રિ. અતિશય બ્રહ્મવેત્તા. કલા ન૦ બ્રાહ્મણનું ધન.
ગ્રહ્મgr સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. વૃક્ષav R૦ બ્રહ્મ-બ્રહ્મા-બ્રાહ્મણનું સ્વ
બ્રહ્મા ત્રી, બ્રાહ્મી વનસ્પતિ. રૂપ, વેદનું સ્વરૂપ.
બ્રહ્મીધૃત ૧૦ બ્રાહ્મીનું ઘી. ગ્રહત્યા સ્ત્રી બ્રાહ્મણને વધ.
ઢોરા પુત્ર વિષ્ણુ, કાર્તિક સ્વામી. બ્રહ્મદચાત્તમ ૧૦ બ્રહ્મહત્યાસમાન અસત્ય
બ્રહ્મ પુ. વેદને ત્યાગ કરનાર. ભાષણ વગેરે.
બ્રહ્મક્ષતા શ્રી. વેદનો ત્યાગ કરવાપણું. શ્રેન ત્રિ બ્રાહ્મણને વધ કરનાર.
બ્રહ્મજ્જત્વ ૧૦ ઉપરને અર્થ. ત્ર મ્ ૩૦ ઘોડે, બ્રહ્માના પુત્ર.
રહ્યોડ પર ૧૦ તે નામે એક તીર્થ. ત્રહ્મક્ષ૪િ પુ. વેદપાઠ માટે ગુરેને જોડેલા વ્રત ઝિ૦ જેનો અધિકારી બ્રાહ્મણ બે હાથ-ગુરૂ પ્રત્યે વિનયાંજલિ.
હોય તે, બ્રહ્મપ્રધાન. બ્રહ્માજી સ્ત્રી બ્રહ્મશક્તિ, રેણુકા નામે ગંધ
દુશ્વર ૧૦ તે નામે એક તીર્થ. દ્રવ્ય, રાજરીતિ, બ્રહ્માના અધો શરીરથી
દ્રશ્નોઇ ને બ્રહ્મપ્રતિપાદક વાક્ય, બ્રહ્મકથન,
વેદપાઠ. ઉત્પન્ન થયેલી શતરૂપા, બ્રહ્માની પત્ની
ગ્રહો પુખાખરાનું ઝાડ. સાવિત્રી, ગાયત્રી, સરસ્વતી.
ત્રપનિષત્ શ્રીતે નામે એક ઉપનિષદ. દ્રલાઇs R૦ અંડાકાર ભુવનકોષ.
રવિન ન. પુયજ્ઞમાં બ્રહ્મા-ઋત્વિજગ્રામ ૫૦ ગ્રામ જુઓ.
માટેનું અન્ન. દ્રર્તિી સ્ત્રી હૃાવી જુઓ.
રાક્ષ ઉગ્ર બ્રહ્માનું, બ્રહ્મા સંબંધી, બ્રાહ્મણનું, રહાન પુત્ર વેદાધ્યયન, વેદાભ્યાસ.
બ્રાહ્મણ સંબંધી, બ્રહ્માએ કહેલ, વેદે કહેલ. બ્રહ્માદિકામન ર૦ ઉપરને અર્થ.
ગ્રાહ્ય 7૦ એક મૂહુર્ત, એક નક્ષત્ર, તે નામે ગ્રહાન પુ. બ્રહ્માને આનંદ, મેક્ષ.
એક પુરાણ, અંગુઠાના મૂળરૂપ તીર્થ. માત ઉ૦ સૂર્યમંડળમાં રહેલ રાક્ષસ. રાણ પુ. તે નામે એક વિવાહ, બ્રહ્માના પ્ર ખ્યાત પુ. વેદને અભ્યાસ.
પુત્ર વસિષ્ઠ-નારદ વગેરે, બ્રાહ્મકાળ, મનુએ હા ૧૦ વેદપાઠની ભૂમિ.
કહે રાજાઓને ધર્મ, પારો. હા ર૦ સર્વ કર્મ કર્તા વગેરેનું |
હા શિ૦ બ્રહ્માએ કરેલ, બ્રાહ્મણે કરેલ. બ્રહ્મસ્વરૂપે ચિંતન, બ્રહ્મ પરમાત્મા- ગ્રાહત ૩૦ તે નામે એક આયુધજાતિવર્ગ,
ઈશ્વરમાં સર્વ કર્મ ફળને સંન્યાસ-ત્યાગ. ત્રાહિંગુલીય ત્રિઉપરનો અર્થ. ત્રણ વર્ષ પુ• તે નામે એક દેશ.. ચાંદાળ 7 મંત્રથી જાદો એક વેદવિભાગ,
For Private and Personal Use Only
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
બાળ
દ્રાક્ષન પુ॰ વિપ્ર, બ્રાહ્મણ.
બ્રાહ્મળ ત્રિ॰ બ્રહ્મ જાણનાર, આત્મજ્ઞાની, બ્રાહ્મળ પુ॰ નીચ બ્રાહ્મણ. પ્રાક્ષળજપુ જ્યાં બ્રાહ્મણા હથિઆર ઉપર જીવતા હેાય તે દેશ. દ્રાક્ષળજામ્યાશ્રી બ્રાહ્મણની ઇચ્છા, બ્રાહ્મણને વિષય.
પ્રાહ્મીય ત્રિજ્યાં બ્રાહ્મણેા હથિઆર ઉપર જીવતા હોય તે દેશસંબંધી. બ્રાહ્મળવમુક્ ન॰ બ્રાહ્મણનું નેત્ર વેદસ્મૃતિ. બ્રાહ્મણવાડાનું પુ॰ નીચ બ્રાહ્મણ. દ્રાક્ષળજ્ઞાતોય પુ॰બ્રાહ્મણ,બ્રાહ્મણની જાતિના. દ્રાક્ષનનીવિજા સ્ત્રી” બ્રાહ્મણની વૃત્તિયાજન-અધ્યાપન-પ્રતિગ્રહ વગેરે. પ્રાહ્મળતા શ્રી બ્રાહ્મણપણું, પ્રાણપત્રા અન્ય બ્રાહ્મણને આપવા યાગ્ય, પ્રાહ્મણને અર્પણ.
બ્રાહ્મળત્વ ન૦ બ્રાહ્મણપણું. બ્રાહ્મપ્રિય પુ॰ વિષ્ણુ,
બ્રાહ્મપ્રિય ત્રિ॰ બ્રાહ્મણને પ્રિય,બ્રાહ્મણના હિતનું.
२५८
દ્રાક્ષળધ્રુવ પુ॰ બ્રાહ્મણ કથી ભ્રષ્ટ, માત્ર નામને બ્રાહ્મણ,
પ્રાપ્તયજ્ઞ પુ॰ માત્ર બ્રાહ્મણે ફરવાલાયક સૌત્રામણી યજ્ઞ.
દ્રાક્ષળદ સ્ત્રી એક જાતનું ઝાડ, બ્રાહ્મણુની લાકડી.
બ્રાહ્મળĐા સ્રા॰ ઉપરના અ. ગ્રાલયથી સ્રી ત્રાજ્ઞળચંદ એ. બ્રાહ્મળશા ન યાગ–તપ–દમ-દાન સત્યશૌચ–દયા–શાસ્ત્રજ્ઞાન- વિદ્યા–વિજ્ઞાન-આાસ્તિકય–એ રૂપ બ્રાહ્મણુનું લક્ષણુ. બ્રાહ્મળરાહ્મ 10 અભિચારાદ માચ્ચારરૂપ
બ્રાહ્મણવાય. બ્રાહ્મગલમ પુ૦ બ્રાહ્મણક્રિયાથી ભ્રષ્ટ બ્રાહ્મણ. દ્રાક્ષાતૃલિન્ પુ॰ તે નામે યજ્ઞીય ઋત્વિજ,
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
બ્રાહ્મળાવિ પુ॰ પાણિનીય વ્યાકરણુપ્રસિદ્
એક શબ્દગણું.
ब्रूस्
પ્રાણળાચળ પુ॰ શુદ્ધવશમાં ઉત્પન્ન થયેલ બ્રાહ્મણ. બ્રાહ્મળાયળી સ્ત્રી શુદ્ધ વંશમાં ઉત્પન્ન થયેલી બ્રાહ્મણી.
બ્રાહ્મનિષ્ઠ પુ॰ મંત્રેતર વેવિભાગના વ્યાખ્યાનરૂપ એક ગ્રંથ.
બ્રાહ્મળી શ્રી પ્રહ્મણ જાતિની સ્ત્રી, પૃશ્ના વનસ્પતિ, બ્રાહ્મી વનસ્પતિ, ભાર`ગ વનસ્પતિ, બુદ્ધિ, નાની કીડી.
બ્રાહ્મન્ય ૧૦ બ્રાહ્મણાનેા સમૃહ બ્રાહ્મણધમ,
બ્રાહ્મણુક, બ્રાહ્મણપણું. દ્રાક્ષખ્ય પુઃ શનિ ગ્રહ.
પ્રાક્ષી શ્રી સરસ્વતી, વાણી, સામલતા, એક જાતનું શાક, તે નામે એક માતૃકા, તે નામે એક દેવી, વારાહીકંદ, હિલમેાચિકા વનસ્પતિ, રાહિણી.
ગ્રાહીન્દુ પુ॰ વારાહીકન્દ, બ્રહ્મયષ્ટિકા વનસ્પતિ.
પ્રામ્ય ત્રિ॰ બ્રહ્મસંબંધી, બ્રહ્મનું. ગ્રામ્ય ૧૦ વિસ્મય, આશ્ચર્ય, દશ્ય-દેખાવ. ગ્રામ્યમુહૂર્ત પુ॰ રાત્રીના છેલ્લા પ્રહરનું મુદ્દત.
For Private and Personal Use Only
ધ્રુવસ્ ત્ર ખેલતું, કહેતું. ધ્રુવાળ ત્રિ॰ ઉપરના અ. ઘૂ અવા॰ સમ॰ ટ્વિ॰ સેટ્ ખેલવું, કહેવું. અનુ+ પાછળ મેલવું, અનુવાદ કરવા, વિ+વિરૂદ્ધ ખેલવું, વિવાદ કરવા.
ઘૂમ્ ૬૦ સમ॰ ૩૦ સેર્ પીડવું, દુઃખ દેવું.
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
२५९
भक्ष्यकार
.
એ વ્યંજનોમાં ચાવીસમો વ્યંજન. મ નવ નક્ષત્ર, ગ્રહ, રાશિ. મે શુક્રાચાર્ય, પર્વત, બ્રાન્તિ, છંદશા
ત્રપ્રસિદ્ધ ભગણ. મંaણ ઉ૦ ગુદા, ગાંડ, મેર ૬૦ અક્ષર. મીક્ષા સ્ત્રી. નક્ષત્રકક્ષા. મટ નંવિવાહમાં દંપતીના શુભ-અશુ
ભને સૂચવનાર રાશિસમૂહ. મવિક સ્ત્રી એક જાતનો કીડે. મજ ૫૦ ૧૦ અન્ન, ભાત. મજ ત્રિભક્તિવાળું, ભક્તિમાં તત્પર,
વિભાગ કરેલ, ભાગ કરેલ. મf 7૦ ભાગ કરવા, વિભાગ કરવા, ભ
જવું, સેવવું, ભજન. મોવર પુન અન્ન-ભાત લાવવાનું પાત્ર. મવા પુધૂપ-અમુક પદાર્થોથી બના
વેલ ધૂપ. મોર ત્રિ. અન્ન રાંધનાર,રસોઈ કરનાર. મછર ર૦ ભૂખ. મોગા ત્રી, અમૃત, તૃપ્તિ. મરતા સ્ત્રી ભક્તપણું. મોતૂર્વ 7. ભોજનળનું વાદિત્ર. મન્ય ર૦ ભક્તપણું.
મા ત્રિઅન્ન આપનાર. માતૃ ત્રિવ ઉપરનો અર્થ. મન ન૦ અન્ન આપવું.
રાયા ત્રિઅન્ન આપનાર. મરવાચિન ત્રિ. ઉપરનો અર્થ. મોવાણ પુરા માત્ર અન્ન મેળવી દાસ બનેલ,
અને દાસ. મપુછો પુત્ર અન્નનો કોળીયો, ભાતનો
કાળી, ઉકાળેલા ચોખાનું પાણી.
મમve ભાતનું ઓસામણ. મવત્રઢ ત્રિ. ભક્ત ઉપર પ્રેમ રાખનાર. અવઢ પુત્ર વિષ્ણુ. મવિથ મમઃ જુઓ. મા સ્ત્રી. આરાધના, સેવા, સેવામાં
એકાગ્ર ચિત્તવૃત્તિ, ભજન, વિભાગ, ગૌણ વૃત્તિ, ઉપચાર, અવયવ, ભાગ, રચના,શ્રદ્ધા. ત્તિ સ્ત્રીએક જાતની વનસ્પતિ. મામg ત્રિ. ભક્તિવાળું. ભક્ત, સેવક. મરિામ ત્રિ. ઉપરના અર્થ.. મત્તિક પુત્ર ચિત્તની એકાગ્રતાનું સાધન
એક ઉપાય, ભક્તિરૂપ યોગ. મરિસ પુત્ર ભક્તિરૂપ રસ. માત્ર ૩૦ સારે ઘડે. મસૂત્ર નં૦ શાંડિલ્ય મુનિકૃત સૂત્રાત્મક
એક ગ્રંથ. મક્ષ ૩૦ ૩૦ ૧૦ સે ભક્ષણ કરવું, ખાવું. મક્ષ માત્ર ૧૦ ૧૦ સેદ્ ભક્ષણ કરવું, ખાવું. મા પુજન, ખોરાક, ખાવા યોગ્ય પદાર્થ. મા ત્રિભક્ષણ કરનાર, ખાનાર. અક્ષર પુરુ કઇ, મીઠાઈ બનાવનાર. મક્ષટા પુત્ર ગેખરૂ. મન ભક્ષણ કરવું, ખાવું. મલય ત્રિવ ભક્ષણ કરવા ગ્ય, ખાવા
યોગ્ય. મલપત્ર સ્ત્રી નાગરવેલ. મક્ષત્ ત્રિઃ ભક્ષણ કરતું, ખાતું. માયા ત્રિ. ઉપરના અર્થ. મક્ષા પુત્ર તે નામે એક દેશ. મતિ fa૦ ભક્ષણ કરેલ, ખાધેલ. મફતવ્ય ત્રિ. ભક્ષણ કરવા મેગ્ય, ખાવા
લાયક. લવ ત્રિવ ભક્ષણ કરનાર. મા ત્રિમક્ષિત જુઓ.
મજા ન ભજન, ખોરાક. | મારા પુત્ર મક્ષાર જુઓ.
For Private and Personal Use Only
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
भक्ष्यपत्रा
૨૦
भर
મચપત્ર સ્ત્રી નાગરવેલ. મચાવ્ સ્ત્રી એક જાતની તુંબડીનો વેલે. મન પુત્ર રસૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, અણિમા વગેરે આઠ પ્રકારનું ઐશ્વર્ય, વીર્ય, પરાક્રમ, યશ, લક્ષ્મી, શોભા, જ્ઞાન, વૈરાગ્ય, નિ, ઇચ્છા, માહાઓ, યત્ન, ધર્મ, મેક્ષ, સૌભાગ્ય, કાન્તિ, ચંદ્ર, કપૂર, પૂર્વાફાલ્ગની નક્ષત્ર, સારું નશીબ. મા પુન ગુદા અને વૃષણની વચ્ચેનો ભાગ. અને ૧૦ ધન, પદ, સ્થાન. માન ૩૦ મહાદેવ. મા પુ. બાર રાશિઓને સમૂહ, બાર રાશિઓનો ભાગકાળ, છંદશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ
ભગણ. મ નરકાસુરને એક પુત્ર. માવા સ્ત્રી કાતિકસ્વામીની અનુચર એક
માતૃકા. માદેવ નુ કામ પુરૂષ. માવત 7૦ પૂર્વાફાલ્યુની નક્ષત્ર માના પુત્ર વિષ્ણુ. મનના સ્ત્રી કાર્તિક સ્વામીની અનુચર
એક માતૃકા. મને ન પુ. મહાદેવ. માત્રાપ૬ ૫૦ મહાદેવ. મજા પુત્ર તે નામનો એક રોગ-ગુદા
અને વૃષણની વચ્ચે થતું ગુમડું. મમ ત્રિવધનમાં આસક્ત, ધનનો ભક્ત. મામલજી ત્રિ નાયક-નાયિકાને મેળાવી
આપનાર, કુટણાનો ધંધો કરનાર, મળવત્ g૦ પરમેશ્વર, બુદ્ધદેવ. મળવત્ ત્રિઅશ્વર્યવાન, ધનવાન અાવતી સ્ત્રી દુર્ગાદેવી શ્રીમતી નસીબદારી. માવજતા જી. મહાભારતના ભીષ્મ
પર્વમાં આવતે અઢાર અધ્યાય ગ્રંથ. માવજય ત્રિ. ભગવાન તુલ્ય.
મારા ૧૦ કામશાસ્ત્ર. મોહન પુવિષ્ણુ. માgિ g૦ હરસને ગ. માધાન ન મહાભ્યનું સ્થાપન. સૌભાગ્ય. માસ્ટર માણસનું માથું,માણસની ખોપરી. માનિ પુત્ર શિવ. મશિની સ્ત્રી. બહેન. મરથ પુત્ર સૂર્યવંશી એક રાજા, મારા પુત્ર ઐશ્વર્ય વગેરેને ઇશ્વર-સ્વામી. મોર પુછે રાશિચક્ર, નક્ષત્રમંડળ. મળો સભ્ય સત્કારપૂર્વક સંધનાર્થે
વપરાય છે. અન્ન ત્રિ- ભાગેલ, તુટેલ, તડેલ, હારેલ,
અપમાન પામેલ. મHપ ૧૦ જેને તૃતીયાંશ અન્યરાશિમાં
ગયેલ હોય છે તેવું નક્ષત્ર, મigષ્ટ ત્રિ. ભાંગેલી પીઠવાળું, સમુખ. મૌનમ પુત્ર કાવ્યને એક વાક્યષ, અનુ
ક્રમનો ભંગ. મા પુછે જેમાં સાંધા ભાંગે છે તે
એક રોગ. માધિ ૨૦ છાશ. મ ધ ત્રિ. ભાંગેલા સાંધાવાળુ. મામન પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. અક્ષરા ત્રિક હતાશ, ભાગેલી આશાવાળું. મશી સ્ત્રીબહેન. મઘમ ત્રિ નિષ્ફળ ઉદ્યમવાળુ. મારી ત્રીભમરી. મ પુત્ર તરંગ, મેજું, પરાજય, હારવું તે, ખંડ, ટુકડો, એક જાતને રેગ, કુટિલતા, ભય, પત્રરચના-કપાળ વગેરેમાં અર્ચા કાઢવામાં આવે છે તે ગમન, ગતિ, પાણીનું નિકળવું, શણ, ઘાસ, ધાન્ય, હરાઈ રોગ, અપમાન,
For Private and Personal Use Only
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
भंगकार
२६१
भट्टारक
મજા પુત્ર અવિક્ષિત રાજાને એક પુત્ર, | મકત ત્રિવ ભાગ કરતું જ ૬ કરતું, ભજતું, સત્રાજિત રાજાને એક પુત્ર.
સેવતું, ભોગવતું, સેવક વગેરે. માર ત્રિભાંગનાર, હરાવનાર, અપમાન મામાન ત્રિઉપરના અર્થ, ન્યાયથી કરનાર, ભંગ કરનાર,
આવેલ દ્રવ્ય વગેરે. મકવાણા સ્ત્રી હળદર.
મામાના પુત્ર સાત્વત રાજાને એક પુત્ર. માર્થ ત્રિકુટિલ, વક્ર, અપ્રમાણિક લખ્યું.
મલિ પુમન્ ધાતુ, સત્વત રાજાનો પુત્ર. સ્ત્રી ભાંગ, નસોતર.
મલિન પુસત્વત રાજાને એક પુત્ર. મવિર ૧૦ ભાંગની રજ, ભાંગ.
મજ ત્રિભજન કરવા , ભાગ માન એક જાતનું માછલું.
કરવા ગ્ય, સેવવા યોગ્ય. માની સ્ત્રી, એક જાતની માછલી.
મનેય પુત્ર તે નામે એક રાજા. મારી સ્ત્રી ભમરી.
મH ૩૦ ૩મયે દીપવું, પ્રકાશવું. મારા પુત્ર તે નામે એક રાજા,
મસા ત્રિ. ભાંગનાર તેડનાર, નાશ કરનાર.
મસન ૧૦ ભાંગવું, તેડવું, નાશ કરવો. મક સ્ત્રી, ભાંગવું, તુટવું, કુટિલતા, અમ
મસન ૫૦ એક જાતનો મોઢાંનો રેગ. માણિકપણું, વિન્યાસ, મૂકવું, સ્થાપવું,
મસનાજિનિ પુત્ર તે નામે એક પર્વત. તરંગ, મોજું, ભેદ, બહાનું, ઘ, પ્રવાહ,
મસહ પુત્ર દેવમંદીરમાં ઉગેલ વૃક્ષ. રચના.
મસા સ્ત્રી અન્નપૂર્ણા દેવી. મનિ ત્રિભાંગવાના સ્વભાવવાળું, નાશવંત.
મ મસા. ૫૦ લ૦ સે ભાડું લેવું, કામ જિની સ્ત્રી, એક જાતની વનસ્પતિ.
કરવાનું મૂલ્ય લેવું, પગાર લે. મકિન પુરુ મળિ જુઓ. મલો સ્ત્રી મણિ જુઓ.
મ માત્ર ૧૦ ૨૦ સે ભાષણ કરવું, બોલવું મકરું જ્ઞાનેન્દ્રિયમાં ન્યૂનતા.
મિ ૩૦ ૫૦ ૫૦ લે છેતરવું, ઠગવું. મયુર ત્રિભાંગી જવાના સ્વભાવવાળું,
મદ પુત્ર દ્ધો, વીર, એક જાતનો સ્વેચ્છ, નાશવંત, કુટિલ, વક્ર.
એક જાતને નીચ રાક્ષસ, રાત્રિચર.
મા સ્ત્રી અંદરવરણનો વેલે. મશુર ૫૦ નદીઓને વાંકે પ્રવાહ.
મટિઝ 10 સયા ઉપર રાંધેલું માંસ. મધુર સ્ત્રી પ્રિયે જુઓ, અતિવિખની કળી, ભાંગ.
મદ્ ઉ૦ ભાટ, સ્તુતિપાઠક, વેદ જાણનાર, મકા ન ભાંગ જેમા નીપજી શકે તેવું |
પંડિત, સ્વામીપણું, માલીકી, તે નામે ખેતર
એક મીમાંસક. મકા ત્રિ. ભાંગને યોગ્ય.
દૃાવાર્થ છુ. હુતાતભટ્ટ અને ઉદયનાચાર્ય મ. ૧૦ નક્ષત્રમંડળ, રાશિચક.
સમાન, તે બન્નેના મતને જાણનાર.
મદ્દાવાર્થ પુઈ. હુતાતભઠ્ઠ અને ઉ. મજ્ઞ આ૦ ૩મસ. નિ ભાગ કરવા, જૂદું કરવું, સેવા કરવી, ભેગવવું.
મટ્ટર . પૂજ્ય. મદ્ ૩૦ વમળ હૈ રાંધવું, દેવું, આપવું. મઠ્ઠા ત્રિ, પૂજ્ય. મા કિ ભાગ કરનાર, જુદું કરનાર, મટ્ટાર છું. રાજા. (નાટકની ભાષામાં) ભજનાર, સેવનાર, ભાગવનાર.
મારા પુત્ર દેવ,તપોધન,સૂર્ય,આકડાનું ઝાડ,
નાચાર્ય
For Private and Personal Use Only
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
भट्टारकवार
भद्रकुम्भ
મારવાર પુછે રવિવાર.
મળ્યોતિ સ્ત્રી મા. મારવાર પુછે રવિવાર.
માત્ર ૩૦ મ. માજિક સ્ત્રી એક દેવતા.
મvg પુત્ર તે નામે એક દેશ. મટ્ટાર સ્ત્રી એક દેવતા.
મvલુ પુએક જાતનું માછલું. મદિ પુછે તે નામે એક મહાકવિ. મvહૂ પુછે નાક વૃક્ષ, મદૃષ્યિ ૧૦ ભકિવિએ કરેલું મહાકાવ્ય.
મંત્મ્યા મા. મ. સે શુભ કહેવું, પ્રમટ્ટિની સ્ત્રી નાટયભાષામાં જેના ઉપર સન્ન થવું. પટરાણી તરીકે અભિષેક નથી તેવી રા- મં ૩૦ ૩૦ ૧૦ સે કલ્યાણ કરવું.
જાની રાણી, બ્રાહ્મણની સ્ત્રી-ભટાણી. | મત પુતે નામે એક બુદ્ધ. મોનિ પુત્ર સિદ્ધાન્તકૌમુદીના કર્તા એક મદ્ર ત્રિ- પૂજ્ય, સાધુ-સંન્યાસી. વ્યાકરણશાસ્ત્રી.
મવા ૧૦ કલ્યાણ. મંડુ સ્વામાત્ર ૨૦ કે બેલવું.
મન, કાળું કમળ, ચંદન, લેટું, પિલાદ, મંડુ ૩૦ ૩૫૦ ૦ સે કલ્યાણ બેલવું.
નાગરમોથ, કલ્યાણ, મંગળ, મસ્તક સોનું, મઃ પુલ એક જાતનો વર્ણસંકર.
તિષપ્રસિદ્ધ સાતમું કરણ. મહિ૪ પુ. વીર, સેવક, તે નામે એક ઋષિ. મદ્ર પુમહાદેવ, બળદ, ખંજન પક્ષી, કમણ વાં૫૦ કિગ ક્ષે કહેવું, ભણવું. દંબનું ઝાડ, હાથીની એક જાત, બળદેવ, મત ત્રિ. ભણેલ, કહેલ.
રામને એક દૂત, સુમેરૂપર્વત, થરનું ઝાડ, મળતિ સ્ત્રી ભણવું, કહેવું, બોલવું, વાણી. દેવદારનું ઝાડ, તે નામે એક મધ્યદેશ, મા સ્ત્રોરીંગણી, બહતી વનસ્પતિ. વસુદેવને એક પુત્ર, તે નામે એક દેવગણ, અંડુ પુ. નાક વૃક્ષ.
તે નામે એક નટ. મv S૦ સ્થાનાક વૃક્ષ.
મદ્ર ત્રિ, ઉત્તમ, શ્રેષ્ઠ, સુંદર, કલ્યાણકારક, મve ૩૦ ભાંડ, મશ્કરે.
માંગલીક, મveી પુત્ર ખંજન પક્ષી.
મદ્રતા ત્રિમનોહર, સુંદર, મારે સ્ત્રીખંજન પક્ષિણી.
મજ પુત્ર દેવદારનું ઝાડ. માન ૧૦ ઠગવું, છેતરવું, કવચ-અક્ષર. મદ્ર ન એક જાતની મોથ, બાવીસ માનની સ્ત્રીવેશ્યા.
અક્ષરના ચરણવાળો એક છંદ. મજિક સ્ત્રી વીચી-તરંગ, શિરીષવૃક્ષ. મદ્રષ્ટિ પુત્ર ગોખરૂનું ઝાડ. મ૬િ સ્ત્રીમજીઠ.
મજ પુત્ર તે નામે એક તીર્થ. મપિતા પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. મદદ ત્રિક માંગલીક, કલ્યાણકારક. મકર ૩૦ શિરીષવૃક્ષ.
મદ્રર પુ. તે નામે એક દેશ. પુશિરીષવૃક્ષ.
મદ્રય પુત્ર શ્રીકૃષ્ણને તે નામે એક પુત્ર. મveો સ્ત્રી ઉપર અર્થ.
મદ્રાય ત્રિમાંગલીક શરીરવાળું. અપકતી સ્ત્રી, મછડ.
મદારી સ્ત્રી દુર્ગા દેવીની એક શક્તિ. મીર પુએક જાતની સુપ વનસ્પતિ, મદશી સ્ત્રી, એક જાતની મથ. તાંદળજાનું શાક, શિરીષવૃક્ષ.
મદ્રષ્ટિ ૧૦ દેવદારનું ઝાડ. માસિક સ્ત્રી મક,
મદ્રુમ ઉ૦ જલપૂર્ણ કલશ-ઘડે.
For Private and Personal Use Only
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
भद्रगन्ध
२६३
भद्रहंस
મકાજ પુરુ કલ્યાણકારક ગંધ.
મકબુલ ત્રિ. સારું બોલનાર, માંગલિક મનવાં સ્ત્રી મોથ.
બેલનાર, સારા મુખવાળું. મૌન પુત્ર તે નામે એક દેશ.
મયુર પુએક જાતનું મુંજ ઘાસ. માર ત્રિ. મંગળકારક,
મકમુર્તા પુત્ર નાગરમોથ. મકરણ ૧૦ મંગળનું સાધન.
મદમુક્તા સ્ત્રી નાગરમોથ. સવન િશ્રી કાળી ઉપલસરી મકથા પુ. અંદર જવ. વનસ્પતિ.
મકરથ પુકલેકુવંશના હર્યગરાજાને પુત્ર. મવાર પુછે રૂકિમણીમાં શ્રીકૃષ્ણનો મકg પુત્ર ઐરાવત હાથી. એક પુત્ર.
મદ્રષિ સ્ત્રી કડ. મદ્રઃ પુરુ એક જાતનું ઝાડ.
મદ્રઢતા સ્ત્રી હળદર, એક જાતનો મોગરો. મગ ૩૦ અંદર જવ.
મદ્રવત્ ૨૦ દેવદારનું ઝાડ. મતો સ્ત્રી કુમ્ભક વૃક્ષ.
મકવતી સ્ત્રી, ગાંભારી વનસ્પતિ, ભરતની મતુ પુ તે નામે એક તીર્થ.
- એક કન્યા. મત્રતુલા ૨૦ જંબુદ્વીપના નવ ખંડમાંનો મકર્મનડુ નવમલિકાને વેલબટમોગરે. એક ખંડ,
મકવgિી સ્ત્રી અનઃ મૂળને વેલેત્તિ સ્ત્રી દંતીવૃક્ષ.
જોવસ્કી. મકકા પુનવ દેવદારનું વૃક્ષ.
મકલી સ્ત્રી ઉપર અર્થ. મદીપ પુતે નામે એક ઉપદીપ. મહિના પુત્ર તે નામે એક અર્ધસમ મદ્રનામન્ ૩૦ એક જાતનું પક્ષી.
વૃત્ત-છદ. મદ્રનામ સ્ત્રી ત્રાયંતીને વેલે. મ ર્મનું ત્રિ પુત્ર વગેરના આનંદવાળું, મનિધિ પુત્ર દાન માટે તૈયાર કરેલ તાંબા સુખી. વગેરેનો ઘડો.
મરાવ ૬૦ કાર્તિકસ્વામી. મvલા સ્ત્રી, પૂર્વાભાદ્રપદા તથા ઉત્તરા- મદ્રષિા, સ્ત્રી, હળદર. ભાદ્રપદા નક્ષત્ર.
મકશ્રય ૧૦ ચંદન વૃક્ષ. મuિrt સ્ત્રી કરમ વૃક્ષ, પ્રસારિણ મદ્રગ્રહણ પુધર્મને એક પુત્ર. વનસ્પતિ.
મથી પુત્ર ચંદન વૃક્ષ મા શ્રી ગાંભારી વનસ્પતિ.
મદ્રણ પુત્ર દિવોદાસની પહેલાંને કાશીને મપિ ત્રિ, પૂર્વાભાદ્રપદા તથા ઉત્તરા- એક રાજા. ભાદ્રપદામાં જન્મેલ.
મદ્રાસ્ટ્ર સુપાર્શ્વ પર્વત ઉપર આવેલું મદાર પુત્ર ૧૦ રાજા કે દેવ વગેરેના એક સરોવર, ' ' અભિષેક માટે પાટલે.
મકાઢવન ને ભદ્રા ખંડમાં આવેલું મકવન ૩૦ બળરામ.
એક વન.. મકવા સ્ત્રી ગંધમાદાલને વેલે, ગધિકા મ ન ૩૦ દેવકીમાં વસુદેવને એક પુત્ર,
વનસ્પતિ, માધવી લતા, બલા વનસ્પતિ. કુંતી દેશના રાજાને એક પુત્ર. મમમ શ્રી કશ્યપની પત્ની એક દક્ષકન્યા. | મોના ત્રી, ગંગા, તે નામે એક નદી. મક િશ્નોનવમલિકા લતા-બટમોગ. | મહેર ૫૦ નાગરમોથ.
For Private and Personal Use Only
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
भद्रा
www.kobatirth.org
મદ્રા સ્રી॰ તે નામની એક નદી, જ્યાતિષપ્રસિદ્ધ સાતમુ કરણ, ભદ્રા તિથિ-ખીજ– સાતમ-આરશ, વૈશ્રવણની પત્ની, ચંદ્રની પુત્રી-ઉતથ્યની પત્ની, રૌદ્રાશ્વની એક કન્યા, કાયફળ, જૈનદેવી, વેખડ વનસ્પતિ, ધેાળી ધ્રો, અલા વનસ્પતિ, નાગરવેલ,કાળા ઉબરા, કાળી ઉપલસરી, ચાંદવેલ, શ્રીકૃષ્ણની બહેન. મદ્રા 7મુંડન,
મનાજ પુ॰ બળરામ. મદ્રાત્મનાપુ તરવાર.
મદ્રાજ પુ॰ અઢાર દ્વીપામાં એક દ્વીપ, મદ્રાત્રિજા સ્ત્રી ગન્ધાલી વનસ્પતિ, મદ્રાહી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ, મંગળની શ્રેણીપરંપરા.
મદ્રાવતી સ્ત્રી કાયફળનું ઝાડ. મદ્રાશ્રય પુ॰ ચંદનવૃક્ષ. મદ્રાશ્ય પુ॰ તે નામે એક રાજા, ભદ્રાશ્વખાંડના રહેવાસી.
મન્નાશ્વ ૬૦ જંબૂદ્રીપના નવખંડમાંના ખંડ, મદ્રાસન ૬૦ રાજાનું આસન, દેવનું આસન. મદ્રાસ્ત્રી ખીજ-સાતમ-ખારશ-એ તિથિ, તે નામે એક દશા, નવ અક્ષરના ચરવાળા એક છંદ,અગીઆર અક્ષરના ચરણવાળા એક છંદ
મદ્રેશ્વર પુ॰ તે નામે એક મહાદેવ. મદ્રા શ્રી. મોટી એલચી. મોનો સ્રો॰ખલા વનસ્પતિ. મન્ વા॰૧૦ સ૦ સેટૂ પૂજવું, પૂજા કરવી. મળ્યું ૧૦ માલ તૈય્ પૂજવું, દીપવું, અલિ ત્રિ॰ શુભ, માંગલિક. મન્ધિ પુ॰ કપ, જ, દૂત. મનુજ ૩૦ તે નામે એક દેશ મપક્ષ ૧૦ નક્ષત્રમ’ડળ
મપત્તિ ૬૦ ચંદ્ર, રાશીના સ્વામી મંગળ વગેરે, કપૂર.
૨૬૪
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
भयसंहृष्टरोमन्
મમ-જી ન રાશિચક્ર
મમ્મ પુ॰ એક જાતની માખી, ધૂમાડા. સમાજિશાસ્ત્રી॰ ભમરી, ડાંસ. મમ્માહી સ્રી. ભમરી, ડાંસ. મમ્માસારપુ. મગધ દેશના એક રાજા. મગ ન॰ ભયનું કારણ, ભય, બીક, નાટકપ્રસિદ્ધ એક રસ. સચ પુ॰ નિશ્રુતિને એક પુત્ર,
મત ત્રિ॰ ભયકારક, ભય કરનાર. માર્જ ત્રિ. ઉપરના અ. મત્ ત્રિ॰ મયાઁ જુએ. મચત્ પુ॰ ભયને નાશ કરનાર પરમેશ્વર. મા ત્રિ॰ ભયજનક, ભયકારક. મદૂર પુ. નાટકપ્રસિદ્ધ એક રસ, એક જાતનું પક્ષી, વિશ્વદેવ-ગણુ. મરી શ્રી કાર્તિકસ્વામીની અનુચર એક માતૃકા, એક જાતની પક્ષિણી. મિિકમ પુ॰ રણવાદ.. મદ્ ત્રિ॰ ભય આપનાર, ભય’કર. માતૃ ત્રિ॰ ઉપરના અ. માય ત્રિ॰ મયર જુએ. મહાયજ્ર ત્રિ॰ મયર જુએ, મનુત ત્રિ॰ ભયથી નાસેલ. મચનારાન ત્રિ॰ ભયનેા નાશ કરનાર. મચનારાન પુ॰ વિષ્ણુ. મયર્દાની સ્ત્રી ત્રાયમાણુના વેલા. મયપ્રસ્તાવ પુ॰ ભયનું કારણ. મત્રાદ્ઘ પુ॰ ભયથી પેાતાને બ્રાહ્મણ કહેનાર.
For Private and Personal Use Only
મયમીત ત્રિ॰ ભયથી ત્રાસ પામેલ. મથષદ ત્રિ॰ ભયથી નાસેલ, મવિયાવિન ત્રિ॰ ભય કરનાર, મવિદ્યુત ત્રિ॰ ભયમાં ડુમેલ. મયવ્યૂ પુ॰ એક પ્રકારના વ્યૂહ. મયસંદ‰તેમન ત્રિ॰ ભયથી જેનાં વાં ખડાં થઈ ગયાં હાય તે,
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
भयस्थान
www.kobatirth.org
મસ્થાન ન॰ ભયનું સ્થાન, મહેતુ પુ॰ ભયનું કારણ. માતુ ત્રિ- ભયથી આતુર. માના પુ॰ વાઘ, રાહુગ્રહ. મયાન‚ ત્રિ॰ ભયંકર, ભયજનક માપદ ત્રિ॰ ભયના નાશ કરનાર. મયાપદ પુ॰ વિષ્ણુ, તે નામે એક રાજા. મયાવદ ત્રિ॰ ભયંકર. મર્યાપ્રવળ ત્રિ॰ ભયમાં તત્પર, ભયભીત, મોપરામપુ॰ ભયની શાંતિ, નિર્ભયતા. મચ્છુ મૈં ભય, બીક. મ પુ॰ અતિશય સમૂહ. મ ત્રિ૦ ભરણ પેષણુ કરનાર. માત્ર અતિશય, જનાર. ભર પુ॰ પરબ્રહ્મ, પાત્મા, મટકુ કુંભાર,
મટિશ ત્રિ॰ કુંભારથી લઇ જનાર. મળ ન॰ પોષણ, પગાર, ધારણ, ભરળ પુરુ ભરણી નક્ષત્ર. મળજ ત્રિપગારથી લઇ જનાર. મળી સ્ત્રી ભરણી નક્ષત્ર, એક જાતનીલતા. મળીયૂ પુ રાહુ ગ્રહ
મળીય ત્રિ॰ ભરણ પોષણ કરવા યાગ્ય, ધારણ કરવા ચેાગ્ય. મરહુ છુ સ્વામી, રાજા, તેનામે પક્ષી. મળ્યું નિવ૦ ૩૦ સેટ્ ધારણ કરવું, પોષણ કરવું.
મળ્ય ત્રિ॰ મળીય જુઓ. મળ્યું ન. ધારણ, પાષણ, પગાર, મળ્યમુલ ત્રિ॰ પગારદાર નાકર વગેરે. મળ્યા ..
મળ્યા શ્રી. એક જાતનું વૃક્ષ. મળ્યું ત્રિ શરણ્ય, મિત્ર, સ્વામી. મળ્યું છુ. અગ્નિ, ચંદ્ર, ચિત્રાનું વૃક્ષ, કપૂર. મત ૩૦ જડ ભરત મુનિ, અલકાર શાસ્ત્રના કર્તા એક મુનિ, શબર, તન્તુવાય, ક્ષેત્ર,
૩૪
२६५
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
भरुटक
કૈકયીના પુત્ર ભરત, શકુન્તલામાં દુષ્યતનેા પુત્ર, અગ્નિનેા એક પુત્ર, ભૌ મનુના એક પુત્ર, તે નામે આયુધજીવી એક સંધ, જંગલી માણસ, સ્ત્રીને વેષ લેનાર,ગાયન
નૃત્ય કરનાર પુરૂષ. મરતપુ॰જ્જુ ભરતવંશી રાજાએ, ભરતશાસ્ત્ર—નાટયશાસ્ત્ર ભણનાર. સતલુજ્જુ છુ॰ કુમારિકા ખંડ-હિંદુસ્તાન. મતાિહ પુ॰ ભરતે કરેલ એક યજ્ઞ. મરતપુત્ર પુ॰ નટ, નાટકીયેા. મતપ્રભૂ શ્રી કૈકેયી, શકુન્તલા, ઋષભદેવની પત્ની.
O
મરતવર્ષ પુ॰ ભરતખંડ–હિંદુસ્તાનઃ
મતાપ્રજ્ઞ પુ॰ રામચન્દ્ર. મથ ૩૦ રાજા, એક દેવ. મન્દ્વાન પુ॰ તે નામે એક મુનિ, મને રૂપ એક ઋષિ, એક જાતનું પક્ષી, તે નામે એક દેશ..
For Private and Personal Use Only
મધ્દાના પુ એક જાતનું પક્ષી. મદાની સ્રૌ એક જાતની પક્ષિણી. મમ ત્રિ॰ ભરણુ પાષણ કરનાર, ધારણ
કરનાર.
મન્ ૬૦ ભરણ, પાષણ, ધારણ. મની સ્ત્રી લીલા રંગ. મતિ- ત્રિ॰ પાયેલ, ધારણ કરેલ. મતિ પુ॰ લીલા રંગ. મતિ ત્રિ॰ લાલ રંગવાળું, લીલું. મત્રિ ૧૦ દ્વિવ॰ એ બાહુ,
મમિન ૫૦ કુટુંબ, ભરણુ, પાષણ, ધારણ, વિષ્ણુ.
અન્ય પુ॰ સ્વામી, સોનું, શિવ. મા કુ દક્ષિણમાં આવેલા એક દેશ. મહા કુ॰ શિયાળ, મા શ્રી શિયાળ માદા, મરની સ્ત્રી શિયાળ માદા. મષ્ટાન. શેફેલું માંસ,
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
२६६
भल्लातकलौह
મરે અવ્ય સંગ્રામ, યુદ્ધ,
મર્સના સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. મ પુત્ર શિવ, જ્યોતિ પદાર્થ, સૂર્યમાં રહેલ મર્યાત્રિ સ્ત્રી મહાનલી વૃક્ષ. - ઈશ્વરી તેજ, શેકવું, ધૃષ્ટકેતુના વંશનો એક મર્સ + ૧૦ ૩૦ સે હિંસા કરવી. રાજા, તે નામે એક દેશ.
મર્મ ૨૦ સેનું, પગાર, નાભિ, ધંતુરે. મરૂ તેજ.
મર્મ સ્ત્રી પગાર. મરિ પુછે પાણિનીય વ્યાકરણ પ્રસિદ્ધ એક | મર્મન્ ૨૦ મર્મ જુઓ. શબ્દગણ.
મર્મvયા , પગાર, મથઇ પુછે તે નામે એક ઋષિ. મર્મભૂથી સ્ત્રી, પીળી જૂઈ. અર્થ પુત્ર શિવ.
માંડ્યું પુત્ર તે નામે ભરતવંશી એક રાજા. મન ૧૦ ભુંજવું, શેકવું.
અર્વ મવા ઉ૦ સર સે હિંસા કરવી,ભજન મનું ત્રિભરણ પોષણ કરનાર, ધારણ કરવું. કરનાર,
મદ્ ૩૦ મા સ૦ સે નિરૂપણ કરવું, જેમર્તવ્ય ત્રિ. ભરણ પોષણ કરવા યોગ્ય, ગણાવવું. ધારણ કરવા યોગ્ય.
માતા સ્ત્રી રાજબલા નામની લતા. ' મર્તવ્ય શ્રી સ્ત્રી.
મટન ઉ૦ કાન્યકુજ દેશને એક રાજા, મહું પુરુ સ્વામી, પતિ,અધિપતિ, શેઠ,રાજા, માનQ ત્રિમાંગલિક મુખવાળું. વિષ્ણુ.
મહન્દુ સ્વા. ૧૦ ૨૦ દેવું, આપવું,વધ મ ત્રિ. ભરણુ પિષણ કરનાર, ધારણું કરવો, જણાવવું, સમજાવવું. કરનાર,
મg g૦ રીંછ, પીળું નસેતર, એક જાતને મા ત્રિસ્વામી-ધણી-શેઠ-રાજાનો નાશ રેગ, સન્નિપાત, તે નામે એક દેશ. કરનાર.
મg g૦ ૧૦ ભાલું. મરી સ્ત્રી, પતિ-ધણુ-શેઠ-રાજાને નાશ મચ્છુ ૩૦ ૩૦ ભલ્લ દેશમાં હોનાર–થનાર.'
કરનારી હાથની રેખા, ધણને મારી મg g૦ મઝ પુજુઓ. નાખનારી સ્ત્રી.
મ૮િ ૫૦ રીંછને પાળનાર. મતા સ્ત્રી સ્વામીપણું શેઠાઈ, પોષકપણું. મા૮િ૬૦ ઉપરને અથ. મત્ર નવ ઉપરના અર્થ.
મપુરી સ્ત્રીએક જાતની સુપ વનસ્પતિ. મવાર પુછે રાજકુમાર. (નાભાષામાં) મવિ ફુ. તે નામે એક ઋષિ. માિ રાજકુમારી. (નાટક મ સ્ત્રી રીંછણ, ભાષામાં )
મg g૦ એક જાતને હંસ.. મથાન . તે નામે એક તીર્થ. માર પુર્વ શશિધ્વજ રાજાને પુત્ર, -બ્રઅરિ પુત્ર વિક્રમાદિત્યનો મોટો ભાઈ- હ્મદત્તના વંશને એક રાજા. ૨ ભરવી રાજા.
મત ૩૦ ૧૦ ભીલામાનું ઝાડ. " " : ગમ ત્રિભરણ પોષણ કરેલ. માતા પુત્ર ૧૦ ઉપરને અર્થ. : " : મલ્લું ૩૦ ૩૦ ૩૦ સે તર્જના કરવી; માતા તેર વૈદ્ય પ્રસિદ્ધ બીલામાનું તેજ, તિરસ્કારવું, નિંદવું.
મતકૌદ ર૦ ભીલામા વગેરેમાં પર મëન ૧૦ તર્જના, તિરસ્કાર, નિંદ. | વેલ એક ઔષધ.
For Private and Personal Use Only
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Harrafourt
મજ્ઞાતવિધાન ૧૦ એક હજાર ભીલામાં સેવવાના એક પ્રકાર.
માતળી સ્ત્રી. ભીલામાનું ઝાડ. મજ઼િા સ્રી. ઉપરના અ. મહી ભીલામાનું ઝાડ, મજ્જુ પુ॰ રીછ, શ્યાનાકના ભેદ, એક જાતના જલજ તુ.
મજૂTM ૬૦ ઉપરના અ. મવ પુ॰ મહાદેવ, જન્મ, ઉત્પત્તિ, પ્રાપ્તિ, સંસાર.
સવ ૧૦ ફી.
મવજ ત્રિ॰ ઉત્પન્ન થયેલ, જન્મેલ, આ શીવાંદ આપનાર.
મતુ પુ॰ એક કેતુ,
મવયંમર પુ॰ દાવાનળ મવત્ ત્રિ. આપ, તમે, હાતું, થતું. મવા સ્ત્રી કાર્તિકસ્વામીની અનુચર એક
માતૃકા અવધિ પુ॰ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક
રા་ગણુ.
મવવાહ પુ॰ દેવદારનું ઝાડ.
મવતીય ત્રિ સંબંધી, તમારાસંબંધી.
મવન ન॰ ધર, ભાવ, જન્મ, સત્તા-હેાવાપણું મવનનાથ પુ॰ નીચેના શબ્દ જુએ. અવનતિ પુ॰ ઘરનેા માલીક, રાશીનેા સ્વામી, જૈનમતે એક દેવતિ. મનારાન ત્રિ॰ જન્મ-સંસારનેા નાશ
આપનું, તમારૂં, આપના
કરનાર.
મવનર્જરાનો શૌ॰ સરયૂ નદી. અવનીય ત્રિ॰હાવા ચાગ્ય, થવા યોગ્ય. મવનો ન૦ ધરના મધ્ય પ્રદેશ, ધરા અંદરના ભાગ.
અવન્ત પુ॰ કાળ, સમય.
મન્ત પુ॰ વર્તમાન કાળે જન્મ વગેરે. મવન્તી સ્ત્રી હાતી, થતી,ઝેર ચોપડેલ બાણુ.
૨૫૭
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
भ
મવમાન્ ત્રિ॰ સંસારી, જીવ, પ્રાણી. સવમાવન પુ॰ જન્મનું કારણ, ઉત્પત્તિનુ
કારણ.
મમૂત ન॰ પરમેશ્વર. સવમૂત્તિ ૩૦ મહાદેવની વિભૂતિ, તે નામે એક વિદ્વાન કવિ.
મવત્ પુ॰ પ્રેતપટહ-મડદાને કાઢતી વેળા વગાડાતું નગારૂં. માવજી જુમંદરાચળની પૂર્વે આવેલ એક પંત, કૈલાસ.
અવામન પુ॰ કાર્તિકસ્વામી, ગણપતિ. મવાલા શ્રી. મનસાદેવી. મવાદક્ષ ત્રિ॰ આપજેવું, આપસમાન. માદા ત્રિઉપરના અ. મવાદશ ત્રિ॰ આપજેવું, આપસમાન, મવાની શ્રી શિવની પત્ની-દુર્ગા દેવી-પાતી. મવાનીજીજ પુ૦ હિમાલય. મવાનીપત્તિ પુ॰ વિ.
O
માર્તણ્ પુ॰ બ્રહ્મા.
મવાન્તર્ ન સંસારનેા નાશ કરનાર જ્ઞાન. મવામાય પુ॰ સંસારના અભાવ, જન્મને
અભાવ.
મામાદ પુ॰ ગુગળ. મવામીષ્ટ ત્રિ॰ સંસારમાં ષ્ટિ, સંસારમાં પ્રિય.
મવાયન ત્રિ॰ શિવમાં તત્પર, શૈવ. મવાયની સ્ત્રી ગંગા નદી. વિશ્વ ન॰ કુશળ, ક્ષેમ, માઁગળ. વિશ્વ ત્રિ॰ કુશલયુક્ત, ક્ષેમયુક્ત,માંગલીક, મવત ત્રિ॰ થયેલ, ઉત્પન્ન થયેલ, જન્મેલ, મથિતવ્ય ત્રિ॰ થવા લાયક, હાવા લાયક. મવિતવ્યતા શ્રી અવશ્ય’ભાવ, નસીબ,
Q
For Private and Personal Use Only
ભાગ્ય, અવથવાપણું,
ચિત્ર ત્રિ॰ હેાનાર, ઉત્પન્ન થનાર. સચિન ત્રિ॰ કાવ્યકર્તા કવિ.
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
भविल
ર૮
भाऋजीक
મવિર પુત્ર જાર પુરૂષ, વ્યભિચારી. | મા શ્રી ધમણ. મવિર ત્રિભવ્ય, હેનાર, થનાર. મારા સ્ત્રી એક જાતની સુપ વનસ્પતિ. માણુ ત્રિવ થવા-હેવાના સ્વભાવવાળું. મરિ સ્ત્રી ધમણ. મવિશ્વ ઉ૦ ભાવિ કાળ.
મા શ્રી ધમણ. રવિણ ત્રિો ભાવિ-ભવિષ્યમાં હેનાર- મણીએ ત્રિક ધમણની પાસે પ્રદેશ વગેરે. થનાર.
મરમવા ન ઘણું ખવરાવનાર એક રોગ, અવિષ્ય ૧૦ તે નામે એક પુરાણ
રૂપું, વાવડીંગ. વિજ પુ. ભાવિકાળ, એક જાતનું ફળ. મજૂર પુ તે નામે એક પર્વત. વિગત રિ૦ મણ ૦િ જુઓ. . મળ્યા જીતેનામે એક ગંધદ્રવ્યg. મવિર ન પાણી, હરિવંશનું એક પર્વ માજ્યિા સીટ ઉપર અર્થ. મીણ ત્રિ. અતિશય ઘણું..
મમifજ્યની સ્ત્રી મમળ્યા જુઓ. મષ ત્રિ. ભાવી, થવા-હેવાલાયક, શ્રેષ્ઠ, મમર્મ ૫૦ સીસમનું ઝાડ, તિનિશ વૃક્ષ. સારું, યોગ્ય, શુભ, સાચું.
મામ સ્ત્રી મમ જુઓ. ભવ્ય ર૦ એક જાતનું ફળ, હાડકું, સત્ય.
મરમગાવાઢિ પુત્ર તે નામે એક ઉપનિષદ. ભવ્ય ઉ૦ એક જાતને રસ, કમરંગ.
મમર નવ ગામને સમૂહ, ધૂળનું ઘર્ષણ, અગા સીટ ગજપીપર, અળસી-અતસી. હિમ. આ ખ્યા- ૧૦ - શેત્ કુતરાનું ભસવું.
મન ન રાખ. મક પુ કુતરે.
મwiા સ્ત્રી સંધ જુઓ. મષ પુરુ કુતરે.
મમ્રવર્ણ પુ• એક જાતને કાગડો. મી સ્ત્રી કુતરી.
મ ધવા પુo કપૂર. અષU R૦ કુતરાનું ભસવું.
મરમા મધ્ય ચર્વણજન્ય શબ્દનું અનુકરણ મકા સ્ત્રી- સ્વર્ણક્ષીરી વૃક્ષ-સોનામુખી.
અમસાત્ અવે સમગ્ર ભસ્મરૂપ કરવુંથવું. મા સ્ત્રી કૂતરી.
મરના પુત્ર હોલ પક્ષી, એક જાતનો મણિ. મણ ગુણો. ૧૦ સે દીપ સે તિરસ્કાર મરાવણ પુ. કામરૂ દેશમાં આવેલ પર્વત. કરવા સર૦
માનુજ g૦ તે નામે એક અસુર. મણ ખ્યા ૧૦ લ૦ સે ભક્ષણ કરવું, ખાવું. મwાહય ઉ૦ પૂર. મત ત્રિ. ભક્ષણ કરતું, ખાતું.
મા ર૦ રાખ કરવી. મામ્ પુત્ર કળ. સમય, મછવો, કારંવપક્ષી. મ ત ત્રિ. રાખ કરેલ. મરવું ૨૦ જાંઘ, સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ,માંસ, મરમવન ૦ રાખ થવું. મર સ્ત્રી જાંધ.
મરભૂત ત્રિ. રાખ થયેલ. મહત્ત કુબ કાળ, સમય.
માં માત્ર ૧૦ મા ન દીપવું, પ્રકાશવું, મનિષ ૩૦ અમુક નક્ષત્રોને સંધિરૂપ કાળ. જણાવું, દેખાવું, તબુદ્ધિની પ્રભુતા મહિત ૧૦ ભસ્મ, રાખ.
થવી વિ+ગતિ+પરસ્પર દીપવું. મસૂત્ર પુત્ર જેશી.
માં સ્ત્રી દીપ્ત, કાંતિ. મન્ના સ્ત્રી ધમણ.
માલા ત્રિકાંતિ મેળવનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
भाजी
માત્ર ૩૦ એક જાતનું માછલું.
મહાન પુરુ ભાગાકાર. મારિ ત્રિ. કાંતિકારક.
માહિર ઉ૦ ભાગનું હરણ માત્ર ૩૦ તે નામે એક પર્વત, એક માનુઘવજ્ઞાતિ સ્ત્રી ત્રણ પૂર્ણક એક જાતનું માછલું.
ચતુર્થાશ એવી ગણિતપ્રસિદ્ધ જાતિ. મારો પુત્ર સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. માપવીજ્ઞાતિ સ્ત્રી, ગણિત પ્રસિદ્ધ જાતિ. મા ત્રિ ઔપચારિક-ગૌણવૃત્તિથી જણ- માનસિદ્ધિ સ્ત્રી તે નામે એક હેત્વાભાસ. યેલ અર્થ, અન્નસંબંધી, જેને નિયત માનિ ત્રિ. વારસ, ભાગવાળું, જેના અન્ન અપાતું હોય તે.
ઉપર વ્યાજ ચઢતું હોય તેવી ઘરેણે મારા પુત્ર અનસંપાદન સાધન, ચેખા.. મુકેલી વસ્તુ. મવિ ત્રિ- જેને નિયત અન્ન અપાતું માનિ ત્રિ. ભાગવાળું, વારસ. હોય તે..
મારા પુત્ર ભાણેજ, ભાણે. મક્ષ ત્રિ. ભક્ષણ કરવાના સ્વભાવવાળું. મજિયા સ્ત્રી ભાણ, ભાણેજી. મા ૫૦ ભજન, ભજવું, ભાગ, અંશ, ઇઝ માયણ વિ. અતિશય ભાગવાળું. વસ્તુને અર્ધો ભાગ, જ્યોતિષમાં કહેલ મારથી શ્રી ગંગા નદી. રાશિને ત્રીસમો ભાગ, તૃતીયાંશચતુર્થી મારિ ગુરુ સ્મૃતિ-વ્યાકરણ વગેરેના કર્તા વગેરે, ભાગવું.
એક મુનિ. મગ 1૦ પૂર્વાફાલ્યુની નક્ષત્ર, અગીઆરની માય ર૦ નસીબ, પ્રારબ્ધ. સંખ્યા.
માણ ત્રિગ ભાગને મેગ્ય. મજ્ઞાતિ ત્રીભાગવાને પ્રકાર, ભાગાકાર. માલીન ત્રિ. ભાંગ જેમાં થઈ શકે તેવું માધેય ૧૦ ભાગ્ય, નશીબ.
ખેતર વગેરે. મારા પુછે રાજાને આપવામાં આવત મક ૦િ ઉપરને અર્થ. કર, દયાદ-સપિંડ-વારસ.
મારૂ ૩૦ ૩૦ ૧૦ સદ્ જૂદું કરવું, અલગ માન ૧૦ નક્ષત્રમંડળ, રાશિચક્ર, વર્તુલને કરવું, ભાગવું. પરિધ.
આર ત્રિવ જૂદું કરનાર, અલગ કરનાર, મારુક્ષ ત્રીજહદજહત સ્વાર્થી લક્ષણ.
ભાગનાર. માષિત ત્રિભગવાનનું, ભગવાનસંબંધી,
મન ત્રિ- ભાજક અંક, ભાગ કરનાર, ભા .
માંના ૨૦ પાત્ર, વાસણ, આધાર, ભાગાકાર માગવત ૧૦ શ્રીમદ્ભાગવત મહાપુરાણુ. કરે, યોગ્ય, ગઢ જુઓ. મારિ પુત્ર તે નામે એક ઋષિ. માનની સ્ત્રી પાત્રપણું, ગ્યપણું આ માસિક ૩૦ ભાગવિત્તિ ઋષિનું નિંદ્ય ધારપણું યુવસંતાન.
મગનત્ય ન૦ ઉપરના અર્થ. માસિત્તેર ત્રિ. ઉપરને અર્થ.
માણા જી. અપકવ વ્યંજન. માdgfસ સ્ત્રી ઉણાદિસત્રની એક વૃત્તિ- 1 માનિત ત્રિજૂદું કરેલ, ભાગેલ, ભાગ વિવરણ.
કરેલ. મારાષ્ટ્ર કચ્છ- ભાગ પ્રમાણે
બિન ત્રિસેવક, ભક્ત. માર ત્રિભાગ લેનાર, વારસ. મની સ્ત્રી શેકેલ-પકવેલ કોઈ વ્યંજન.
For Private and Personal Use Only
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
भाज्य
२७०
भाम
- -
મચ ત્રિો ભાગ કરવા યોગ્ય, વિભાગ
કરવા યોગ્ય. મારા ઉ૦ ૨૦ ભાડું. મારિ સ્ત્રી, ભાડું. માદૃ ઝિ૦ કુમારિક ભટ્ટને અનુસરનાર. મા પુછે દશરૂપકની અંદરનું એક રૂપક
એક દશ્ય કાવ્ય-નાટક. માઇe R૦ પાત્ર, વાસણ, તેલ વગેરેનું પાત્ર, વેપારીઓનું મૂળધન, વેચવાનું કરીયાણું, ભંડાર, નદીના બને કાંઠાની વચ્ચેનો પ્રેદેશ, ઘોડાને અલંકાર, ભાંડનું ચરિત્ર
ભવાઈ. માઇ: ૫૦ ગર્દભાડુ વૃક્ષ માઇકપુર ૩૦ હજામ, ઘાંજે. માપપુ છુ એક જાતનો સર્ષ. મveતમg go એક વસ્તુ દઈને બીજી
તેના બદલામાં લેવાન ગણિત પ્રસિદ્ધ પ્રકાર. મvમ પુ. ભાંડમાં ભરવાની વસ્તુ. મveટ ઝિ૦ ભાંડ ગ્રહણ કરનાર, માઇવ ત્રિવ ભંડુની પાસે પ્રદેશ વગેરે. માઇકુવાદિન ૧૦ ભંભપાત્ર વગાડવું તે. માડા ૧૦ ભંડાર. માઇફાજિ ત્રિલે ભંડારી, ભંડાર ઉપર
નીમેલ. માઈકારિન ત્રિવ ભંડારી. માઇગ્લાનિ ત્રિ ભંડારી, કોઠારી, ભંડાર
ઉપર નીમેલ. મણિ શ્રી હજામની ઓજારો રાખવાની
કોથળી, માઉ પુ• ભાંડ, ભાટ, સ્તુતિપાઠક, મrs= ત્રિભાંડવાળું—પાત્રવાળું. માજિકટ પુત્ર હજામ, ઘાંજે. માવાદ ૩૦ હજામ, ઘાંજે. મvીર પુલ વડનું ઝાડ, વૃંદાવનમાં આવેલ વડલાઓનું એક વન.
મત ત્રિ. દીપતું, પ્રકાશતું. મત ત્રિ. દિપેશ્વ, પ્રકાશેલ. માતિ સ્ત્રી દીપ્તિ, કાંતિ, શોભા. માતુ ૩૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. માતુ ત્રિ દસ, પ્રકાશમાન. માતૃ ત્રિ. દીપનાર, પ્રકાશમાન. મા ૬૦ ભાદરવા મહિને. મદ ન પૂર્વાભાદ્રપદા કે ઉત્તરાભાદ્રપદા
નક્ષત્ર. માપિ પુ ભાદર મહિને. માપવા શ્રી માત્ર ૧૦ જુઓ. માપવી સ્ત્રી ભાદરવાની પૂનમ. મદ્રમાન પુત્ર સતીને પુત્ર માત્રી સ્ત્રીભાદરવા મહિનાની પૂનમ. માન ૪૦ પ્રકાશ, દીપ્તિ, જ્ઞાન. માનવત્ ત્રિ પ્રકાશમાન, જ્ઞાની. મનું પુ. સુર્ય, આકડાનું ઝાડ, કિરણ,પ્રભુ, રાજા, તે નામે એક ગંધર્વ, યદુવંશી એક ક્ષત્રિય-ભાનુમતીને પિતા, વિષ્ણુ, ભૂતકાળના પંદરમા જૈન તીર્થકર, પિતા,
સુંદરતા, શોભા. માનુ છુa૦ ઉત્તમમવંતરના કાળના દેવ. મનું સ્ત્રી ધર્મની એક પત્ની. મારા સ્ત્રી કેળ. મજુતો સ્ત્રી ભાનુ નામના યાદવની કન્યા. માનુમન્ ૬૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, તે નામે
એક રાજા. માનુમરિન પુત્ર સુર્ય, આકડાનું ઝાડ. માગુવાર પુછે રવિવાર. માનુવાર પુછે રવિવાર. મનુણેના પુત્ર કર્ણને એક પુત્ર. મક પુ૧ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. માત્ત ૩૦ ચંદ્ર, નક્ષત્ર અને રાશિનો અંત. મામ્ માત્ર માત્ર એક સે ક્રોધ કરે. મા પુ• ક્રોધ, દીપ્તિ, પ્રકાશ, સૂર્ય, આ કડાનું ઝાડ, બનેવી.
For Private and Personal Use Only
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
भामक
૨૭૨
भार्दा जी
મામ ૬૦ બનેવી.
મારવાદ ૪૦ ઉપરના અર્થ. મામની પુત્ર પરમેશ્વર.
મારવાહા ત્રિ• મારવા જુઓ. મામ સ્ત્રીત્ર ક્રોધી સ્ત્રી,
માર્જીવ પુત્ર કિરાતાજુનીય કાવ્યના કર્તા મમિત્ર ત્રિ. ક્રોધી.
એક મહાકવિ, તેણે કરેલ કાવ્ય. મમિની સ્ત્રી, ક્રોધી સ્ત્રી.
મારવૃક્ષ ઉ૦ એક જાતનું ગંધદ્રવ્ય-પક્ષી. માર પુ. ગુરૂત્વપરિમાણુ બોજો, વિષ્ણુ. મારક પુસાબર મૃગ.
ભારે પદાર્થ, વીસ તોલાનું માપ, આઠ મારસદ ત્રિ- ભાર સહન કરનાર. હજાર તેલનું માપ વવધ જુઓ. મારા ત્રિમારવા જુઓ. મા ૩૦ ભાર, બોજે.
માર ત્રિક ઉપર પ્રમાણે, માતા ત્રિ. પોષણ કરનાર. ' માદા ત્રિમારવાદ જુઓ. માં સ્ત્રી પિષણ કરનારી સ્ત્રી. મારિન નિ ઉપર પ્રમાણે. માત્ર ત્રી, એક જાતની ગળીનું ઝાડ. માન્તિ ત્રિ. ભારથી દબાયેલ. માતા: ૩૦ એક જાતનું પક્ષી.
માન//ત્તા સ્ત્રી સત્તર અક્ષરના ચરણ મારત ૧૦ વ્યાસકૃત મહાભારત ગ્રંથ, હિં વાળો એક છંદ. દુસ્તાન,
મારા પુત્ર સિંહ. મારત ત્રિભરતનું ભરતસંબંધી ભરતવંશી.
મવિ ત્રિ મારવા જુઓ. મત ત્રિ. ભરતમુનિકૃત શાસ્ત્ર વગેરે.
આદિ કાળો ચલે. ભારતવર્ષ પુરા ન હિંદુસ્તાન.
માનિ ત્રિ, મારવાડ્યું જુઓ. માપતી સ્ત્રી વાક્ય, વાણી, સરસ્વતી, એક
માઈકુ ! એક જાતનું પક્ષી. જાતનું પક્ષી, અલંકારશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક
માપ ૧૦ ચિદાત્મક બ્રહ્મ, વૃત્તિ, સંન્યાસીની ઉપાધિ.
મહા પુત્ર આત્મા. મારા પુત્ર ગોત્રપ્રવર્તક એક મુનિ, કો- મારા ન૦ ભાર ઉપાડવો. સુચાર્ય, અગમ્ય મુનિ, બૃહસ્પતિને પુત્ર, મદદન ૧૦ ભાર ઉપાડવો. એક જાતનું પક્ષી
મા પુભર્ગ દેશનો રાજા, પ્રતર્દનનો પુત્ર. મારા ર૦ હાડકું.
માસૂમિ સ્ત્રીઆંગિરસ ભાર્ગવને એક પુત્ર. માતાની સ્ત્રી એક જાતને જંગલી કપાસ, માવ ઉ૦ ભૂગુ ઋષિને વંશજ, શુક્રાચાર્ય, ચકલી, અતિબલા વનસ્પતિ.
ધનુર્ધર, હાથી, પૂર્વમાં આવેલ એક દેશ, મામૃત ત્રઃ ભાર ધારણ કરનાર.
મહાદેવ, કુપદના નગરનો એક કુંભાર. મારા પુત્ર વિષ્ણુ.
માવા નવ દ્વારકામાં આવેલું એક વન. માર ત્રિ. ભરણ પોષણ કરનારસંબંધી. માવપ્રિય પુ. હીરે. મારા પુત્ર એક જાતનું પક્ષી.
માનવ જી. વેદપ્રસિદ્ધ એક વિદ્યા,પાર્વતી, આદિ સ્ત્ર ભાર ઉપાડવા માટેની લાકડી, લક્ષમી ધોખડ. 'કાવડ, ખૂટી.
માથા go ભર્ગને ગાત્રજ માતા નઇ ધનુધની દેરી.
માં સ્ત્રી, ભારંગ વનસ્પતિ. Tદ જિ ભાર વહી નાર, ભાર ઉ. | મા પુત્ર તે નામે એક રાજા. પાડનાર,
મર્દોષ મારવાની જુઓ.
For Private and Personal Use Only
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
માર્ચ
મચ્ચે પુ ભરણ પાષણ કરવા લાયક. મારૂં સ્ત્રી વિધિથી પરણાયલી સ્ત્રી,પત્ની, હરકેા સ્ત્રી.
માચ્છેદ 3. વ્યભિચાર માટે પોતાની સ્ત્રીને ખીજાને સાંપનાર. માાંતિજ ૩૦ સ્ત્રીને વશ થયેલા, એક
જાતના મૃગ.
માર્યાંજ પુ॰ તે નામે એક પર્વત, એક જાતને! મૃગ, પરસ્ત્રી સાથે વ્યભિચાર
કરનાર
મોવૃક્ષ પુ૦ પતંગનું ઝાડ. માઔંઢ ૩૦ સ્ત્રીને પરણેલ. માહ ન૰ લલાટ, કપાળ, તેજ, માત્ પુ॰ ગાત્રપ્રવર એક ઋષિ, માર પુ શિવ, ગણપતિ. મારા શ્રી દુર્ગા દેવી. માનિ ૬૦ સિંદૂર. માજોન ૩૦ શિવ.
માદા પુ૦ શિવ.
માનવન પુ॰ શિવ, માનવના હ્રી દુર્ગા દેવી. માનત્ર પુ॰ શિવ.
માનેત્રા શ્રી દુર્ગા દેવી. માહજોન વુ શિવ. માોષના શ્રી દુર્ગા દેવી. મહારૢ પુ॰ શિવ, લલાટમાં ચિહ્નવાળા કાઈ પુરૂષ, કાચા, એક જાતનું માલું, એક જાતનું શાક, કરવત.
માત્રુ ૩૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. માલ ૩૦ રીંછ,
માર્કોળી સ્ત્રી રીયુ.
માજુલ ૬૦ રીછે. માખી તે રી'બ્લ્યુ. મારુતિ ૩૦ સામવેદની એક શાખા, તે શાખાને ભણનાર. માજુ પુ॰ રીછે.
૨૭૨
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
માજુજી શ્રી રીણુ
d
મજ ૩૦ રી. માસ્તૂળી સ્ત્રી રીંછષ્ણુ.
भावबोधक
આવ પુ॰ પંડિત (નાટચભાષામાં), હૃદયની અવસ્થા જણાવનાર માનસિક વિકાર, વ્યભિચારી ભાવ, રતિ વગેરે ભાવ, સાધ્યરૂપ-સિદ્ધરૂપ-ક્રિયારૂપ ધાતુનેા અર્થ, રાગ, સ્નેહ, આશય, સત્તા, હેાવાપણું, જન્મ, વિભૂતિ, ઐશ્વર્ય, આત્મા, વિદ્વાન, માન્ય, એક કાષ્ઠ અભિનય, ચાનિ, ઉપદેશ,સંસાર, મન જુઓ, પ્રાણી, પદાર્થ માત્ર, લગ્નાદિથી તનુ વગેરે બાર ભાવ, સ્ત્રીઓના યૌવનકાળમાં સત્ત્વથી થનારા અઠ્ઠાવીસ અલ’કારાપૈકી પ્રથમાલ કાર, ગ્રહોનું શુભાશુભ ફળ, તે તે પદાર્થના અસાધા રણ ધર્માં, જંતુ–પ્રાણી, અભિપ્રાય, શ્રદ્ધા, સ્વભાવ.
આવ ત્રિ॰ સંસારનું, સંસારસંબંધી. માત્ર ૩૦ માત્ર શબ્દ જુએ, મનેાવિકાર. માવજ ત્રિ॰ સત્તાશ્રય, ઉત્પાદક, ઉત્પન્ન કરનાર.
માવત ત્રિ॰ ઉત્પન્ન થનાર સંબંધી, ઉત્પન્ન થનારવું.
આવા ત્રિ॰ આપનું, આપસ બંધી, તમારૂં, તમારા સંબંધી,
માવન ૬૦ એક જાતનું ફળ, વાસિત કરવું, ચિન્તા, મનન, ધ્યાન, પર્યાલાચના, વૈઘપ્રસિદ્ધ એક ઔષધસંસ્કાર. માષન કુ॰ વિષ્ણુ,
For Private and Personal Use Only
માગમા શ્રી અનુભવથી થનાર સ્મૃતિનું કારણુ એક સરકાર, ચિંતા, ધ્યાન,મનન, વાસિત કરવુ', વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ એક ઔષધ સંસ્કાર, નિર્યાસ વગેરે સાથે ચૂર્ણદ્રશ્યને મિશ્ર કરવું, કલ્પના. મોયજ ૩૦ ભાવ જણાવનાર ચેષ્ટા વગેરે.
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
भावयत्
२७३
भासद
માવત્ ત્રિો ભાવના કરતું, ચિંતા-મનન | માર્ચ ત્રિઅવશ્ય હેનાર-થનાર, મક વગેરે કરતું.
જુઓ. મા ત્રિ- ભાવની ઈચ્છા કરનાર. માન્ મવા આવે છે કે બેલવું, કહેવું, માવત ત્રિ. ભાવવાળું.
+શાસ્ત્રકારનો સંકેત. માવવિર પુ. યાસ્કાચાર્યે કહેલા ઉત્પ- મા ર૦ બેલવું, કહેવું, ભાષણ, સાહિ.
ત્તિવાળા પદાર્થના જન્માદિ છ ધર્મ ત્યપ્રસિદ્ધ નિર્વહણનું એક અંગ. માવઠ્ઠર સૃષ્ટિક્ત બ્રહ્મદેવ..
મામા ત્રિબોલતું, કહેતું. મધરાત્તિ શ્રી. મનોવિકારની શાન્તિ. મજ સ્ત્રી વાક્ય,સંસ્કૃત વગેરે વાક્ય બોલી, મવાર પુત્ર ભાવક, સાધુ,કામી, નટ, નિલેશ પ્રતિજ્ઞાસૂચક વાક્ય, તે નામે એક રાગિણી. જુઓ, ભાવપ્રાપ્તિ.
માધાપર ૩૦ ર્યાદ, દાવો. માવાનુ ત્રિ અભિપ્રાયને અનુસરનાર, મામ ૧૦ તે નામે એક શબ્દાલંકાર, ભાવને અનુસરનાર,
માજિક ત્રિ, વેદ વગેરેની પરિભાષાથી માવાનુ સ્ત્રી છાયા, છાયડે.
બનેલ. માવાર્થ ૫૦ તાત્પર્યાથ, નીચોલાર્થ.
માષિવર પુત્ર મંત્રથી ઇતર વેદભાગરૂપે મવિટીના સ્ત્રી. છાયા.
બ્રાહ્મણમાં કહેલ સ્વર. માવાવ ત્રિસ્નેહાળ.
માષિત ન કહેવું, બોલવું, વાક્ય. માવિ ત્રિ. ભાવસાધ્ય પદાર્થ, રસિક, | મલિત ત્રિ. બોલેલ, કહેલ. સ્વાભાવિક, શ્રદ્ધાળુ.
માતપુર ત્રિ. જેણે પુલિંગ કહ્યું હેય મારા પુત્ર તે નામે એક અર્થાલંકાર.
તેવો શબ્દ-જે નરજાતિમાં પણ હોય મવિત ત્રિ. વાસિત પ્રાપ્ત, શુદ્ધ, ચિંતવેલ,
તેવો શબ્દ. મિશ્ર કરેલ, વૈદકમાં કહેલ નિયંસ વગે
મન ત્રિ. બોલનાર, કહેનાર. રેથી મિશ્ર કરેલ ચૂર્ણ વગેરે, બીજગણિ
માષ્ય ૧૦ હરકેઈ સૂત્રની વ્યાખ્યારૂપ ગ્રંથ. તમાં કહેલ અવ્યક્ત અનેક વર્ગના સમી
માર્ગ કિ. કહેવા યોગ્ય, બોલવા લાયક. કરણથી વ્યકતીકરણ.
માધ્યa g૦ સૂત્ર ઉપર વ્યાખ્યા કરનાર માવિત ૨૦ શુદ્ધ, ચિંતા, મનન, મિશ્ર કરવું.
પતંજલિ વગેરે. માવત ત્રિશુદ્ધ-ચિંતા-મનન કરનાર, મિશ્ર કરનાર.
માત્ર ૩૦ ઉપરનો અર્થ. માવિક ર૦ ગ્રલક્ય.
માણુ મા. મામ. હે દીપવું, પ્રકાશવું. મહિન્દ્ર ત્રિભવિષ્ય પદાર્થ, હોનાર,થનાર.
માણ સ્ત્રી દીપ્તિ, કાંતિ, પ્રભા, તેજકિરણ, માવિની સ્ત્રી. બહુ ભાવવાળી સ્ત્રી, હરકોઈ
ઇચ્છા, શેભા. સ્ત્રી, તે નામે એક ગંધર્વકન્યા,
મારા દીપ્તિ, કાંતિ, વડે, તરે, શુક્ર, માડુ ૨૦ મંગળ, કલ્યાણ
પક્ષી, ગીધ પક્ષી, તે નામે એક કવિ. માણુ ઉગ્ર માંગલિક, કલ્યાણવાળું, ભા- | મારા વિશેભાવનાર, દીપાવનાર, પ્રકટ વનાવાળું.
કરનાર. મધુ પુ. બનેવી (નાટયક્તિમાં . માર ન નિતંબ, કટિને પશ્ચાદ્ભાગ, કુલે. માવો મનોવિકારને ઉદય. માત્ર ૧૦ ઉપરના અર્થ,
૩૫
For Private and Personal Use Only
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ક
मिक्षु
મહત્ત ઉ૦ સુર્ય, ચંદ્ર, નક્ષત્ર, ભાસ પક્ષી, તું મારા પુ” સૂર્ય, વીર, આકડાનું ઝાડ. આકડાનું ઝાડ, કપૂર.
મતો સ્ત્રી તે નામે એક નદીપઢ, આરિત ત્રિસુંદર આકારવાળું.
ઉષા, એક જ્યોતિષ-નિબંધ. મરની સ્ત્રી તારા.
માર પુ. સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, દિવસ, મામાન ત્રિ- દીપતું, શોભતું, પ્રકાશતું. અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ, કાર્તિક સ્વામીને માલય ત્રિક ભાવતું, દીપાવતું.
એક અનુચર. માત્ર 7 દીપ્તિ, કાંતિ, તેજ.
માઘર ત્રિદેદીપ્યમાન. મારા સ્ત્રી કુંવારી કન્યા, કાંતિ, તેજ.
મર્જર કુક ઔષધિ. માલતુ પુત્ર અગ્નિ. '
મિ દ્વારા માત્ર એટ લોભ કરવો, ૧૦ માલપુર ૧૦ તે નામે એક શહેર.
ભીખવું, માગવું,દ્વિજકલેશ પામે,મઝ૦ માણુ પુ. સૂર્ય, આકડાનું ઝાંડ.
મિક્ષ ર૦ ભીખવું, માગવું. માણુ ત્રિ દેદીપ્યમાન,પ્રકાશમાન તેજસ્વી.
મિક્ષમા ત્રિ. ભીખતું, માગતું. માકુર સ્ફટિકમણિ, વીર, ધો.
મિક્ષા સ્ત્રી ભીખ, યાચના, માગણી, સેવા,
ચાકરી, ભીખ માગી આણેલી વસ્તુ. માપુર ૧૦ કુછ ઔષધિ
મિક્ષા ત્રિ- ભીખારી માગણ. માણુ પુo કોઈ વિશેષનામ. માકુરતા સ્ત્રી કાંતિ, તેજ, તેજસ્વીપણું.
કમાવા ત્રિ. ભીખારી, માગણ.
મિણાદા ર૦ ભિક્ષા માટે ભટકવું. મહુવ 7૦ ઉપરના અર્થ.
મિક્ષર પુ. પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ મારા , અગ્નિ, વીર, આકડાનું
એક શબ્દગણ. ઝાડ, ચિત્રાનું ઝાડ, તે નામે એક પંડિત,
મિક્ષા ૨૦ ભિક્ષાન્ન, ભીખી આણેલું અન્ન. મહાદેવ..
ભિક્ષાપત્ર ૧૦ ભીખ માગી લાવવાનું પાત્ર. માર નં૦ સોનું.
મિક્ષાપાત્ર પુભિક્ષાને પાત્ર-ભિક્ષા આપવા માશુતિ પુ. વિષ્ણુ.
યોગ્ય બ્રહ્મચારી વગેરે. માતિ સ્ત્રી સૂર્યની કાંતિ.
મિક્ષા ત્રિ- ભીખીને ખાનાર. મરિપ્રિય પુત્ર પદ્મરાગ મણિ.
મિક્ષારાતા સ્ત્રી ભીખીને ખાવાપણું, ભીમારવા ૧૦ ભાસ્કરે કરેલ મીઠું.
ખારીપણું. સરાવકુ સિદ્ધાન્તશિરોમણિગ્રંથને મિરાવ ર૦ ઉપરના અર્થ. બનાવનાર પંડિત.
મિરાન ૧૦ ભીખીને ખાવું તે. માયર્સ go એક જાતનો મરતકારેગ. મહારાજ જિ. ભીખીને ખાનાર. મારિ કુવૈવસ્વત મનુ, કર્ણ, યમ, શનિ, મિફાજીરાનું ત્રિ- ભીખીને ખાનાર. તે નામે એક મુનિ.
મિલાદ ભિક્ષાને યોગ્ય. મારાઇ ત્રિસૂર્યને પ્રિય.
મિસિસ રિ૦ ભીખેલ, માગેલ. મારા જી. એક જાતને વેલ. | મિ૦િ ભિક્ષા માગનાર, ભીખારી, માગણ. મન ત્રિભસ્મનો વિકાર.
મિક્ષુ કુ. સંન્યાસી, સન્યાસ, તે નામે એક મારમાયન ઉ૦ ભસ્મ ઋષિને ગોત્રજ. બુદ્ધ, એક જાતની સુપ વનસ્પતિ, ક્રિશ્નાશ માન્ય સ્ત્રી ભસ્મ ઋષિની ગોત્રજ સ્ત્રી. | જુઓ, તે નામે એક ઉપનિષદ
For Private and Personal Use Only
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मिति
સૂત્ર.
મિક્ષુક પુત્ર ભીખારી, માગણ, સંન્યાસી. | મા ગુરુ નદ. મધુસંધારી સ્ત્રી ભીખારીનું વસ્ત્ર, સંન્યા- fમદ્ર ૧૦ વજ. સીની કફની વગેરે.
મિજૂi૦ ૧૦ લઇ લે ભાગ કરવા. મિસૂત્ર ૧૦ વ્યાસકૃત બ્રહ્મસૂત્ર–શારીરિક મિિિાહ પુહાથથી ફેંકવાનું એક અસ્ત્ર,
પીસ્તલ. મિક્ષાર ઉ૦ ભિક્ષાને સમૂહ. મિશ્ન ત્રિભેટેલ, ચરેલ, છેદાયેલ, ચીરાયેલ, મિve g૦ ભીંડાનું ઝાડ.
સંગત, જુદું, અલગ, ફૂટી ગયેલ. મિ સ્ત્રી ભીંડનું ઝાડ
મિન જો એક જાતને રોગ. મહોત. પુ. ઉપરને અર્થ. ભિન્ન પુબૌદ્ધ. મિત્ત ૨૦ ખંડ, ટુકડો.
મિક્ટ ૧૦ બલવ્યસનભેદ. મિત્તિ સ્ત્રી ભીંત, અવકાશ, સંવિભાગ. fમના પુત્ર તે નામે એક કાવ્યા. મિત્તિ સ્ત્રી ઉપરના અર્થ, સ્ત્રી જુઓ. મિનાર્મ ૧૦ મિમજૂર જુઓ. મિત્તલાતર પુરુ ઘુસી જનાવર-એક જા- મનurfકા સ્ત્રી કાકડી. તને ઉંદર.
મિથુન ૨૦ લીલાવતી ગ્રંથમાં કહેલ મિસિયાતની સ્ત્રી ઘુસ-એક જાતની એક પૂરણ. ઉંદરડી.
મિનિધન - અપૂર્ણાકનો ત્રિઘાત. મિત્તચોર પુત્ર ભીંત ફાડી ચોરી કરનાર.
મિરની સ્ત્રીમરવેલ વનસ્પતિ. મિત્તિપતન પુo fમતિઘાતન જુઓ,
મિજા પુત્ર જૂદો દેશ. મિત્તપતો સ્ત્રી મતિયતની જુઓ.
fમા ત્રિજૂદા દેશવાળું. મિ દધા રૂમ હ૦ અનિદ્ બે ભાગ મિજાતા શ્રી જુદા દેશપણું. કરવા, ફાડવું, ચીરવું.
મિરત્વ ૧૦ જૂદા દેશપણું મિત્ ત્રીભેદવું, ફાડવું, ચીરવું, ભેદ,
મિજવા ત્રિ. ભાંગી પડેલી નૌકાવાળું | વિશેષ કરવું.
મિજવા સ્ત્રી ભાંગી પડેલી નૌકા. મિત્ ત્રિ ફાડનાર, ચીરનાર, ભેદનાર,
મિનાવિન નૈ લીલાવતી ગ્રંથમાં મિવ ૧૦ હીરે, તરવાર.
કહેલ સંસ્કાર મિત ત્રિ. ભેદતું, ચીરતું, ફાતું. મિત્તમાતા અપૂર્ણાંકનો ભાગાકાર. રમવા સ્ત્રી, ભેદ, ભેદવું, ચીરવું, બે વિભાગ મિમિતિમન્ પુ ચણું, ચોળા, કરવા, ફેડવું.
મિજમાન ત્રિ ભેદાયેલા મર્મસ્થાનવાનું મિક go પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ भिन्नयोजनी स्त्री० पाषाणभेदक वृक्षा એક શબ્દગણ.
મિજવી પુત્ર અપૂણકને દ્વિઘાત. fમતિ પુવજ.
fમજવહુ ત્રિકવીભૂત થયેલા મળવાનું મિનિ ૪૦ વજ.
મિજવ ત્રિ ઉપરનો અર્થ. જિકુ R૦ વજ.
fમવિ શિ૦ કવીભૂત થયેલા મળત્રાનું મિ જિ. પિતાની મેળે જોડાઈ જનારું. ! મિવ સ્ત્રી તુંબડીને વેલે. મિતુ પુ. પીપળાનું ઝાડ.
મિત્રવૃત્તિ સ્ત્રી જદી વૃત્તિ. મિહિર રિટ પિતાની મેળે ભેદતું. - મિત્રવૃત્તિ ત્રિ. જૂદી વૃત્તિવાળું.
For Private and Personal Use Only
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
भिन्नव्यवंकलन
২৩
भीमद्वादशी
મિત્રવ્યવહન ન અપૂર્ણાંકની બાદબાકી. | ઉમા સ્ત્રી અન.
મિકસંસ્ટન અપૂર્ણાંકને સરવાળો. મિલિદા સ્ત્રી અન્ન. મિસ્ટર ત્રિવ જૂદી સંકલનવાળું. મિ ગુણો 10 મ0 ગન ભય પામ, મિત્રાના જી. જૂદી સંકલના.
બીવું. મિત્રરંજિત ૧૦ અપૂર્ણકનો સરવાળો. મને ચારિ૧૦ અને ભય પામવો સહ મિત્રાર્થ ઝિ૦ જૂદા અર્થવાળું.
ભરણ પોષણ કરવું સંશ૦ મિજાથે ૩૦ જૂદ અર્થ.
સ્ત્રીભય, બીક. મિલે R૦ ભય.
મીft સ્ત્રી કાર્તિકસ્વામીની અનુચર એક મિયા સ્ત્રી, ભય.
માતૃકા. દિલ જી. ધળી ચડી.
મત ૧૦ ભય, બીક. મિનીટ કુ. શિયાળ.
મત ત્રિક ભય પામેલ. દિલ જી. શિયાળ-માદા.
મત go એક જાતને મંત્ર. મિત્ર ૩૦ ૩૫૦ ૧૦ સેદ્ ભેદવું, તોડવું,
મીત ત્રિ. ભયંકર. વિભાગ કરવા.
મીમીત ત્રિ. અત્યંત ભય પામેલ. મિજુ તુo g૦ ૩૦ સે ઉપરના અર્થ.
મત ત્રિભયવાળું, ભય પામેલ. મિg g૦ ભીલ.
મોતિ સ્ત્રી ભય, બીક, કંપ, પ્રજ. મારા સ્ત્રી એક જાતનું રેઝ જનાવર. મીન ત્રિ- ભયંકર, ભયનું કારણ મિત પુ. લોધરનું ઝાડ.
મીન ૩૦ સ્થાનક રસ, મહાદેવ, ભીમસેન, મિરાભૂષા ૨૦ ચણોઠીનું ઝાડ.
અશ્લસ, પરમેશ્વર, મહાદેવની આકાશમિકોર લેધરનું ઝાડ.
રૂપ ભૂતિ, તે નામે એક દેવગંધર્વ, મિરરી સ્ત્રી, ભીલડી, લેધરનું ઝાડ.
આંગિરસ અગ્નિ, તે નામે એક દાનવ, भिप सौत्र० ५० सक० सेट् २। प्रतीक्षार
અમાસુવંશનો એક રાજા, સાતવંશી કરવે.
એક રાજા, વિદર્ભ દેશનો એક રાજા, મિકા સ્ત્રી ૦ ગળે.
અઢાર અક્ષરને એક મંત્ર. મિલિત ૧૦ ઔષધ, દવા.
મને પુત્ર પાર્વતીના ક્રોધમાંથી ઉત્પન્ન મિષમા સ્ત્રી મતાં વૃક્ષ
થયેલ એક ગણ, રુકિમણીને પિતા, દમમિષમાતૃ સ્ત્રી અરસાનું ઝાડ.
યંતીને પિતા. મિન્ દ્વારા ૧૦ ૩૦ સે રોગની ચિ- ! મીરામન નો ભયંકર કામ. | કિત્સા કરવી.
મનમેન ત્રિ. ભયંકર કામ કરનાર. મિ7 , હકીમ, ડોકટર, વિષ્ણુ. મીમાનું ૫૦ યમની સભાને એક રાજા. भिष्णज् कण्वा० ५० स० सेट् पासे २डीन માનસિક સ્ત્રીભીમ અગીઆર. સેવવું
મમરાન ર૦ ભયંકર દર્શન, ભયંકર દેખાવ. fમારા સ્ત્રી અન્ન.
મોમન ત્રિ. ભયંકર દર્શનવાળું, ભયંમિસાદાં સ્ત્રી અન.
કર દેખાવનું. મિાિરા સ્ત્રી અન્ન.
મીમતિ સ્ત્રી માઘ મહિનાની શુદ મિરરદા સ્ત્રી અન્ન.
બારશ.
For Private and Personal Use Only
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
भीमनगर
૨૭૭
મીમનજર વિદર્ભ રાજાનું કુડિનપુર. | મીના પુત્ર ધૃતરાષ્ટ્રનો એક પુત્ર. મીમના પુત્ર ભયંકર શબ્દ-અવાજ. મીમાર ત્રિ. યંકર બાણવાળું. મીમનાર ત્રિ. ભયંકર શબ્દવાળું.
મીમશાહના પુત્ર યમ, ભયંકર શાસન કરમામપરા પુત્ર વિષ્ણુ.
નાર રાજા વગેરે. બીમારીમ ત્રિભયંકર પરાક્રમવાળું. એમણે પુત્ર યુધિષ્ઠિરને નાનો ભાઈ પાંડવ મીનપુર ૧૦ વિદર્ભ રાજાનું કુડિનપુર ભીમસેન, ભીમસેની બરાસ, જનમેજયને મીમલ્ટ ત્રિ. ભયંકર બળવાળું.
એક ભાઈ, જનમેજયને એક પુત્ર. મીમવ૮ g૦ ધૃતરાષ્ટ્રને એક પુત્ર, એક મીમહાપ પુ રૂહ જુઓ. જાતને અગ્નિ.
મામ સ્ત્રી દુર્ગા દેવી, રચના ગધદ્રવ્ય, મૌનપુત્રી પોતાને બળદની ઈચ્છા કરતી ગાય. ચાબુક, એક નદી. મીમેન નયુદ્ધ.
મમrgo પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક મીરથ તે નામે એક અસુર, ધૃતરા
શબ્દગણ. ષ્ટ્રનો એક પુત્ર, ધવંતરિના વંશને એક
દેવી સ્ત્રી દુર્ગા દેવીની એક મૂતિ. રાજા દશાઈ વંશને એક રાજા શ્રીકૃષ્ણને
મામૈવી સ્ત્રી, ભીમ અગીઆરશ. એક પુત્ર.
મી ત્રિ. બીકણું. મમતથી સ્ત્રી સીત્તોતેરમા વર્ષના સાતમા
મી . શિયાળ, વાઘ, એક જાતની શેલડી. મહિનાની સાતમી માણસને અતિ દુસ્તર
મિર સ્ત્રી શતાવરી વનસ્પતિ, રીંગણ, ગણાતી રાત્રી, તે નામે એક નદી.
શતપાદિકા વનસ્પતિ, છાયા, સ્ત્રી, બકરી. મીમલિ સ્ત્રી સત્યભામામાં ઉત્પન્ન થયેલી
મહા પુત્ર શિયાળ, વાઘ, એક જાતની શ્રીકૃષ્ણની એક કન્યા.
શેલડી. મીમલ્ટ ત્રિભયંકર
મજ ત્રિ. ભયવાળું, બીકણ. મીવિલામ ધૃતરાષ્ટ્રને એક પુત્ર.
મીરછ પુતે નામે એક દેશ. મીવિલમ ત્રિભયંકર પરાક્રમવાળું.
મીત પુત્ર મુગ. મીવિત્ત ૩૦ સિંહ.
મીત ત્રિ. ભયભીત મનવાળું, બીકણ મીવિત્ત ત્રિભયંકર પરાક્રમવાળું.
મનવાળું. મવિન્તિ સ્ત્રી સિંહણ.
મીતા સ્ત્રીને બીકણપણું. વિપ્રદ પુ. ભયંકર શરીર, ભયંકર યુદ્ધ.
મહત્વ ન. બીકણપણું. મીનવિપ્રદ ત્રિા ભયંકર શરીરવાળું, ભયંકર
માત્ર સ્ત્રી શતમૂલી વનસ્પતિ. યુદ્ધવાળું.
પત્રી સ્ત્રી ઉપર અર્થ. મા પુરુ ભયંકર વેગ.
મહાન 1૦ બીકણનું સ્થાન. મોમવેલા ત્રિવ ભયંકર વેગવાળું.
વિથ બીકણ હૃદય. મીરા ૩૦ ભયંકર વેશ, ધૃતરાષ્ટ્રને એક મહહરા પુત્ર મૃગ. પુત્ર, એક દાનવ.
અઠ્ઠલય ત્રિબીકણ હૃદયવાળું. મીમા ત્રિ. ભયંકર વેશવાળું.
મયુતો સ્ત્રી તાજી વિઆયેલી ગાય. ધ રાવતુ પુ. ધૃતરાષ્ટ્રને એક પુત્ર. મી સ્ત્રીબીકણુ સ્ત્રી. મકવેરાવત ત્રિભયંકર વેશવાળું. | મોજુ ત્રિ. બીકણ.
For Private and Personal Use Only
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૩૮
મી ત્રિબીકણુ.
મુરઃ ૩૦ મગ. મજુર પુછે રીંછ.
મુ ત્રિો વાંકું વળી ગયેલ, નમેલ, મહૂવા ૫૦ રીંછ.
મુર દધા. મારા લગ્ન નિમ્ ભક્ષણ કરવું, મ ત્રિબીકણુ.
ભોગ કરવો. મrષ ત્રિભયકારક,
મુન્ ધાબ go awa મનિ પાળવું, રક્ષણ મીષા પુત્ર ભયાનક રસ, ન્યુ વૃક્ષ, ફિતાર કરવું.
વૃક્ષ, સેઢાઈ પ્રાણી, મહાદેવ, હાલે. મુ તુ ૫૦ લ૦ અનિદ્ મરડી નાખવું, મષ ત્રિ, ગાઢ, દારૂણ, ભયંકર,
વાંકુ કરવું. મા ત્રીભય બતાવા, ભય.
મુક પુ. બાહુ, ભુજ, લીલાવતીપ્રસિદ્ધ અમુક ભયાનક રસ.
ક્ષેત્રાંશ. મીન ભયાનક, ભયંકર.
મુક ત્રિક ભેગ કરનાર ખાનાર,વાંકું થયેલ. મw g૦ રૂદ્ર, રાક્ષસ, શાન્તનુપુત્ર ભીષ્મ
મુઝટ પુરા હાથના નખ. પિતામહ.
મુવિટશ પુત્ર હાથને નખ. મM T૦ રૂકિમણીને પિતા એક રાજા. મુકરર ૬૦ બગલ. મમરાવ ૬૦ કાશીમાં કેશવની મૂતિ. મુક ઉ૦ સર્પ, આશ્લેષા નક્ષત્ર. અથવા પુ. એક જાતનું ફૂલઝાડ.
મુ વાર ૩૦ ગરૂડ પક્ષી, મોર, નળીયું, માનનો સ્ત્રી ગંગા.
મુકવા ૦ ગરૂડ પક્ષી, મોર, નોળીયું. મીષ્મપરા ૧૦ કાર્તિક સુદ અગીઆરસથી
મુઝમજ ૬૦ ગરૂડ, મેર પાંચ તિથિએ કરવાનું એક વ્રત,
મુ મુક્સ ઉ૦ ગરૂડ, મોર. મMત્રિ 7 હિમાલયથી ઉત્તરના દેશમાં
મુઝમોરિન વુમોર પક્ષી, ગરૂડ, નોળીયું.
મુમોનિની સ્ત્રી મોર પાક્ષેણ. ઉત્પન્ન થતું એક રત્ન.
મુ નામ પુગરડ પક્ષી, મોર, નળીયું મોખરૂ સ્ત્રી ગંગા. મારી સ્ત્રીભીષ્મનો દેહત્યાગદિવસ
મુનિતા સ્ત્રી નવ અક્ષરના ચરણવાળા
એક છંદ. માઘ શુદિ આઠમ. મુજ ત્રિભજન કરેલ, ખાધેલ.
મુસિપુ ડુ ગરૂડ, મોર, નેળીયું મુ ૧૦ ભોજન, ભક્ષણ.
મુરા ૬૦ ગરૂડ, મોર, નેળીયું, મુરામોજી ત્રિ. જેણે ભોગ કર્યો હોય તે.
મુઝદ્દિન ૩૦ ગરૂડ, મેર.
મુગા 90 ગરૂડ, મેર. અાવત્ ત્રિભજન કરનાર, ખાનાર,
મુ લ્થ R૦ નાગકેસર. ભગવનાર.
મુકાતા પુત્ર ગરૂડ, મેર, નેળીયું. સુરોપ ત્રિભોજનથી બાકી રહેલ ભેગથી.
મુનિ પુત્ર ગરૂડ, મોર, નળીયું. બાકી રહેલ.
ગાન પુ. ગરૂડ, મેર, નોળીયું. મુનમુક્સિત ત્રિ. ભેજન કરી છોડેલ, મુiાત્ર ૧૦ નાગા. ભોગ કરીને ત્યજેલ.
મુક સ્ત્રી સાપેણ મુક્તિ સ્ત્રી ભોજન, ભોગ, સૂર્ય વગેરે. મુનg૦ સપ, વ્યભિચારી પુરૂષ, બાગ, ગ્રહનું રાશિઓના અંશ વગેરેમાં ગમન. " આલેષા નક્ષત્ર.
For Private and Personal Use Only
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
भुजङ्गघातक
ROR
મુજયાતા પુત્ર ગરૂડ, મોર, નોળીયું. મુifથાતિન ગરૂડ, મોર, નોળીયું. મુળથતિની સ્ત્રી સર્પાક્ષી લતા. મુના જિલ્લા સ્ત્રી એક વનસ્પતિ, સાપની
જીભ. મુનમનો સ્ત્રી. નકુલેષ્ટા વનસ્પતિ. મુગરાળ પુ૦ ગરૂડ, મેર, નેળીયું, મુofજવાહs g• ગરૂડ, મેર, નેળીયું. મુકનારાના ગુરુ ગરૂડ, મોર, નોળીયું. મુ પf શ્રી નાગદમની વનસ્પતિ. મુગલપની જો ઉપરનો અર્થ. મુન ૫ સ્ત્રી નાગદમની વનસ્પતિ. મુગપુw g૦ એક જાતની સુપ વનસ્પતિ. મુજયાત ર૦ બાર અક્ષરના ચરવાળે
એક છંદ. મુઝમક્ષ ૬૦ ગરૂડ, મેર, નાળીયે. મુન મોનિ ત્રિ ગરૂડ, મેર, રાજસપે. મુમોનિ સ્ત્રી મેર પક્ષિણ. મુજમ રૂ૦ સપ, આશ્લેષા નક્ષત્ર. મુગમ ર૦ સીસું. મુકામી સ્ત્રી સાપેણ, મુમૈરા પુત્ર મુગા જુઓ. મુgિ પુ. ગરૂડ, મોર. મુરતા શ્રી નાગરવેલ. મુવિકૃતિ ન• વીસ અક્ષરના
ચરણવાળો એક છંદ, મુનાગુ g૦ ગરૂડ, મોર. મુ પુત્ર ગરૂડ, મેર, નળી.
મુક ઉ૦ ગરૂડ, મોર, નેળીયો. સુરાણો સ્ત્રી રાસ્ના વનસ્પતિ. સુ w g૦ નાગકેસર. સુ રત ૩૦ મુગારતા જુઓ.
મુગરિ મુકવા જુઓ. મુરાન - મુકાશન જુઓ. મુત્ર ૧૦ નાગાસ્ત્ર. મુક સ્ત્રી સાપેણ.
મુના પુત્ર વાસુકિ નાગ, શેષનાગ,બળદેવ,
પિંગલ મુનિ, પંતજલિ મુનિ. મુક્યા સ્ત્રી ત્રિકોણ ક્ષેત્રની ભુજછવા. મુક પુત્ર હાથ. મુગટ ૧૦ ગણિતશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ ભુજથી
આણેલ એક ફળ. મુખ્ય નૈબે ભુજની મધ્ય ભાગ. મુનરાલા પુત્ર ખાંધ. મુરિત્ ન ખાંધ. મુગા સ્ત્રી બાહુ, ભુજા. મુiાદ ૩૦ હાથના નખ. મુવિર હાથના નખ. મુળા 50 હાથ. મુશાસ્ત્ર પુછ હાથ. મુત્તર ને બે હાથની વચ્ચેનો ભાગ, મુ
ભેટવું, આલિંગન. મુનિ પુ૦ મુન્ ધાતુ, અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ, મુનિ પુત્ર તે નામે એક દેશ. મુષ્યિ પુત્ર દાસ, રેગ, હસ્તસત્ર. મુખ્ય ઝિ૦ સ્વતંત્ર. મુશિષ્યા સ્ત્રી- દાસી, વેશ્યા. મુક્યું પુત્ર પાત્ર, વાસણ, ભજન, અગ્નિ,
ચિત્રાનું ઝાડ, યજ્ઞ, મુ મ્યા મા. ૩૦ સે ભરણ પોષણ
કરવું, કરવું. મુળાકા પુત્ર અમુક કેઈ ગેત્ર. મુળુ ૫. પુરૂવંશના ભરતનો પુત્ર રાજા. મુન્ મારા માત્ર ૪૦ સેટ પ્રાપ્ત કરવું. મુળુ જરૂર છે .• સ સે ધારણ કરવું,
પિષણ કરવું. મુપ ન ભરણ પોષણ, શિધ્ર, જલદી. સુર રિ૦ ઉતાવળીયું, વેગવાળું. મુક સ્ત્રી પૃથ્વી. મુgિ સ્ત્રી વિ૦ બે બાહુઓ. મુe go ભારડ પક્ષી. મુ પાક ૧૦ ર૦ સે ભક્ષણ કરવું, ખાવું
For Private and Personal Use Only
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
भुर्वणि
भूत
મુનિ પુત્ર કર્તા, કરનાર. મુવ પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ, ભુવ લેક. મુવતુ ૬૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. મુવન ૧૦ જગત, જન, લેક, દુનીયાં, - આકાશ, પાણી, ચૌદની સંખ્યા. મુવનો પુoભૂગલ, જ્યોતિષનો એક ગ્રંથ. મુવનત્રય ૧૦ ત્રણ જગત. મુવનેશ્વર પુ. પરમેશ્વર. મુવનેશ્વર સ્ત્રી મહાવિદ્યા મળે દેવીની
એક મૂતિ. મુવન્તિ પુતે નામે એક રૂદ્ર. મુવષ્ણુ પુ. સ્વામી, સૂર્ય, અગ્નિ, ચન્દ્ર,
આકડાનું ઝાડ, ચિત્રાનું ઝાડ, કપૂર. મુવતિ પુ ભુવકને પતિ. મુવમ પુ. ઉપરનો અર્થ. મુવમગ્ર આકાશરૂપ બીજો લેક-ભુવલક. મુવા પુત્ર ઉપરનો અર્થ. મુવઢોવા ઉ૦ મુવર્ જુઓ. મુવ અથ૦ મુવર્ જુઓ. મુવંતિ ભુવર લેકને સ્વામી. મુવિણ ત્રિપૃથ્વી ઉપર રહેલ. મુવિ પુ0 સમુદ્ર. મુશુલ્કી સ્ત્રી, પત્થર ફેંકવાની ચામડાની
ગેફણ. મૂ ૩૦ ૩૦ ૨૦ સેટ પ્રાપ્ત કરવું, મેળવવું. મૂ મ૦િ ૩૦ ૧૦ સેટુ ઉપરના અર્થ. મુ ૩૦ ૩૦ સેદ્ શુદ્ધ થવું, ૩૦ ચિંતન
કરવું, મિશ્ર કરવું. ૨૦ – વાવ ૧૦ ૩૦ સે થવું, હોવું, રાધિ+
ઐશ્વર્યવાળા થવું, અધિક થવું, અનુ+ અનુભવ કરાવે, અતર-અંતર્ધાન થવું, તિર+અંતર્ધાન થવું, મતિરસ્કાર કર મણિસ્પ્રકટ થવું, ૩ ઉત્પન્ન થવું જરા+પરાભવ કરવો, પરિતિરસ્કાર કરવો, પ્રતિતુલ્યરૂપ થવું, વિવ્યાપ્ત થવું, વિત્તિપરસ્પર થવું, મૂ+ સંભવવું. યોગ્ય થવું.
પૂ શ્રી પૃથ્વી, હરકોઈ સ્થાન, ફટકડી. મૂ પુયજ્ઞને અગ્નિ, પરમેશ્વર મૂ ત્રિ ઉત્પન્ન થતું. મૂ સચ્ચ૦ મુવમ્ જુઓ. મૂ ૧૦ છિદ્ર, કાળ. મૂ ળ પુરુ એક જાતનું વૃક્ષ
મૂરિશ્વર પુ. અજમોદ. મૂષા સ્ત્રી ગરખતુંડી.
મૂવારઃ માબાવળિ વૃક્ષ. મૂ૫ રૂ. પૃથ્વીને કંપ. મૂર્વારા એક વનસ્પતિ. મૂહ પુત્ર તફાની ઘોડે. મૂરચા પુત્ર વસુદેવશ્રીકૃષ્ણના પિતા. મૂવીની પુત્ર એક જાતનો કાગડે કૌશપક્ષી,
કાળો હોલો. મૂન્મ સ્ત્રી એક વનસ્પતિ, મૂાણી સ્ત્રી બોરડી. મૂવેશ | વડનું ઝાડ, શેવાળ. મૂરો સ્ત્રી રાક્ષસી. મૂર્િ ૩૦ ભુંડ, ડુક્કર, ભૂચર. મૂવર્ણી સ્ત્રી, એક જાતની ખજૂરી. મૂર R૦ ઝેર. મૂર પુ• ભવભૂતિ કાવ. મૂર્મ પુત્ર વિષ્ણુ, ભવભૂતિ કવિ. મૂર્દ જમીનમાં રહેલ ઘર–ભોંયરું. મૂ૪ પુ. ગોળાકાર મંડળ. મૂદન શ્રી. ફટકડી. મૂવર ત્રિ. પૃથ્વી ઉપર ચાલનાર-ફરનાર
પ્રાણ વગેરે. મૂરછાયા સ્ત્રી સૂર્યનાં કિરણ નહિ પડવાથી પૃથ્વી ઉપર થતા રાહુ ગ્રહ નામને
અંધકાર, અંધારું. મૂઝાતુ ૩૦ હાથી. મૂકવૂ સ્ત્રી, ઘઉં, એક જાતનું ફળ, એક
જાતની જાંબુડી. મૂત ને ન્યાય ભરેલું, ગ્ય, પૃથ્વી-જળ
For Private and Personal Use Only
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
મત
www.kobatirth.org
તેજ-વાયુ- આકાશ, સત્ય, યથા, વાસ્તવિક, તત્વાનુસંધાન, પ્રાણી. સૂત પુ॰ પિશાચ વગેરે, યાગીન્દ્ર કાર્તિકસ્વામી, કૃષ્ણપક્ષ.
સૂત ત્રિ॰ થયેલ, થઇ થયેલ, સદશ, સમાન, પ્રાપ્ત થયેલ, સત્યા.
મૂળા શ્રી પૃથ્વી વગેરે મહાભૂતાને ઉત્પન્ન કરનારી એક શક્તિ. મૃત્ યુ વિષ્ણુ, મૂતòરા પુ॰ એક જાતનું ધાસ. ભૂતજ્ઞા શ્રી શેફાલિકા વનસ્પતિ, ભૂતવેશી શ્રી કાળી નગોડ. મૂસળેલા શ્રી મેથી.
મૂલાન્તિ શ્રી ભૂતના વળગાડ, ભૂતના શરીરમાં આવેશ.
મૂળળ પુ॰ ભૂતનેા સમુદાય. ભૂતળન્યા શ્રી મુરા નામે એક ગંધદ્રવ્ય. મૃતકુળ પુ॰ આકાશાદિ મહાભૂતાના શબ્દાદિ
ગુણુ, ભૂતના ગુણુ.
ભૂતપ્રામ ૩૦આકાશાદિ મહાભૂતાના સમુદાય, પ્રાણી વ.
મૂત્તમ પુ॰ ભાજપત્ર, લસણુ, ઉંટ. મૂત્ર ત્રિ॰ ભૂતનેા નાશ કરનાર. ભૂતમી શ્રી તુલસી. સૂચતુર્વરી શ્રી કાળી ચૌદશ. મૂતઞટા શ્રી જટામાંસી વનસ્પતિ, ગધ માંસી વનસ્પતિ,
સૂતા સ્ત્રી પ્રાણી ઉપર દયા. મૂતાવિન્ પુ॰ લાલ કરેણુ, ભૃતાંકુશ વૃક્ષ. સ્મૃતકુમ કુ॰ શ્લેષ્માતક વૃક્ષ, શાખાટક વૃક્ષ. ભૂતયાત્રી શ્રી પૃથ્વી.
.
મૂળનાથ ૩૦ શિવ, બટુક ભૈરવ. મૂલનાવિયા ી દુર્ગા દેવી, માધાન ૩૦ સરસવ, ભીલામુ, રડી સાક્ષ
ભૂષણ કુ॰ કૃષ્ણ પક્ષ.
૨૮૨
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
भूतसञ्चारिन्
ભૂતપત્રી સ્ત્રી કાળી તુલસી. ભૂતપુષ્પ ૩૦ સ્ટેાનાક વૃક્ષ. ભૂતપૂર્ણિમા સ્ત્રી આસો સુદ પૂનેમ. ભૂતપ્રિયા શ્રી કાળી તુલસી.
મૂતત્તિ પુ॰ ભૂત માટે બલિદાન, પ્રાણી માત્રને બલિદાન.
ભૂતવા શ્રી. ભૂતની પીડા. ભૂતભ્રહ્મન્ બાવલાંના પૂજારી. ભૂતમતૢ ત્રિ॰ પ્રાણીનું પોષણ કરનાર. ભૂતભાવન ૩૦ વિષ્ણુ, બટુકભૈરવ. ભૂતકૃત્ ત્રિ॰ પ્રાણી માત્રનું પાણુ કરનાર. મૂળમૃત્ યુ વિષ્ણુ,
ભૂતમઽષ્ઠ ન॰ પૃથ્વી વગેરેનું અમુક મ`ડળ. ભૂતમા શ્રી પૃથ્વી. મૂતાવિન્ ૩૦ ચિડા નામે એક ગધદ્રવ્ય, ભૂતવણ પુ॰ પ્રાણીમાત્રને ઉદ્દેશી કરાતા યજ્ઞ. ભૂતોનિ સૌ પરમેશ્વર.
મૂતરુ ન॰ પૃથ્વી, પાતાળ, પૃથ્વીના નીચેના
ભાગ.
•
ભૂતહિલા શ્રી કા નામની વનસ્પતિ, મૂિિષ શ્રી. ભૂત-પિશાચાની લિપી. ભૂતહોમ્માથ ૩૦. તે નામે એક દાનવ. ભૂતવળે જુ॰ મૂતહિતિ જુઓ, ભૂત-પિશાચાના વણું –રંગ.
ભૂતવાલ ૩૦ બહેડાનું ઝાડ, ભૂતવિધિયા શ્રી વાઇના રોગ, ભૂતવિદ્યા સ્રી ભૂતા વગેરેને અટકાવાની વિદ્યા.
For Private and Personal Use Only
ભૂતવૃક્ષા ॰ ગોરખતુંડી વનસ્પતિ, ભૂતવેગી સ્ત્રી. એક વનસ્પતિ—જેતશેાજિજ્ઞા મૂરમાન ૩૦ દેવપૂજારી. સૂતશુદ્ધિ શ્રી પૃથ્વી વગેરે ભૂતાનું વિશેષ
શાષન મૂલર ૩૦ભૂત-પિટા ચ વગેરે તે આવેશ, મૂલારિષ્ઠ ૬૦ દાવાનળ,
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
भूतसंपृक्त
२८२
મૂતigો ત્રિ- પૃથ્વી આદિ ભૂતો સાથે | ચંદન, એક જાતનું ઘાસ. મળેલ.
મૂતિર્મન ૧૦ વિવાહ વગેરે મહત્સવ. મૂતા પુત્ર પ્રલય.
મૂતિમ ° સંપત્તિ-સમૃદ્ધિની ઇચ્છા મૂતર ૩૦ ભૂતસૃષ્ટિ, પ્રાણીની ઉત્પત્તિ રાખનાર. મૂતણાધની સ્ત્રી પૃથ્વી.
મૂતિન પુત્ર રાજમંત્રી, બૃહસ્પતિ. મૃતસર . નાક વૃક્ષ.
મૂઢિ પુત્ર પૃથ્વીમાં ખાણ. મૂતgિ સ્ત્રી પ્રાણીમાત્રની ઉત્પત્તિ. મૂનિત્ય નવ મતિર્મન જુઓ. મૂતરથઝિ૦ પૃથ્વી આદિ મહાભૂતમાં રહેનાર.
મૂતિતી સ્ત્રી કાર્તિકસ્વામીની અનુચર
એક માતૃકા. મૂતાત્ર સ્ત્રી એક જાતની કાકડી, ધોળી
તિનિધાન ૨૦ ધનિષ્ઠા નક્ષત્ર. ધ્રોખડ.
મૂતિયુવા પુત્ર તે નામે એક દેશ. મૂતં પુo ગુગળ.
મૂતિય પુ તે નામે એક તીર્થ. મૂતહાનિ પુત્ર દેવદારનું ઝાડ.
મૂતીવા ૧૦ મતિ જુઓ, ચિત્રાનું ઝાડ. મૂતા સ્ત્રી કાળી ચૌદશ. સૂતાંરા પુત્ર એક કષિ, કાશ્યપ ઋષિ,
મૂળ ન એક જાતનું ઘાસ,
મૂળ ૫૦ એક જાતનું ઘાસ. " ભૂતોનો અંશ.
મૂચ પિશાચને પૂજનારમૂતારા ૬૦ તે નામે એક વૃક્ષ.
મૂતેપુછપરમેશ્વર,પ્રમથગણને સ્વામી શિવ. તામન પુ. શરીર, પરબ્રહ્મ, હિરણ્યગર્ભ,
મૂતેશ્વર પુત્ર ઉપરના અર્થ. વિષ્ણુ, બટુક ભૈરવ.
મૂતે સ્ત્રી કાળી ચૌદશ. મૂતા પુરુ પરમેશ્વર, અહંકારતત્વ.
મૂતાર ૧૦ તે નામે એક તંત્રશાસ્ત્ર.. મૂતાવિશ પુત્ર ઉપરના અર્થ.
મૂતો પુત્ર ભૂત-પિશાચે કરેલ ગાંડપણ. મૂતારિ ૬૦ હીંગ.
મૂત્તમ ન સોનુંમૂતારૂં ત્રિ. ભૂત-પિશાચથી પીડાયેલ.
મૂ ૦ ઉંદર, ભુંડ, ડુક્કર.. મૃતાર્થ g૦ યથાર્થ–સત્ય. :
મૂત્ર ૧૦ પૃથ્વીમાં દર. મૂતાજી સ્ત્રી, ભૂતની પંક્તિ, તે નામે વૃક્ષ.
મૂાયા સ્ત્રીઉંદરકાની વનસ્પતિ. તાવાર = વિષ્ણુ, બહેડાનું ઝાડ.
મૂવી સ્ત્રી. ઉંદરડી, પૃથ્વીમાં દર, ભુંડણી. મૂતાવિદ ત્રિજેના શરીરમાં ભૂત-પિશાય
મૂત્રામાં સ્ત્રી. ઉંદરકાની વનસ્પતિ. પેસેલ હોય તે.
મૂ વ સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. મૂતારા પુત્ર શરીરમાં ભૂત-પિશાચનો મૂવર્યા સ્ત્રીઉંદરકાની વનસ્પતિ. પેસારે.
મૂવાર ૬૦ ઉંદર, ભુંડ, ડુક્કર. મૂતિ સ્ત્રી થવું, હોવું, અણિમાદિ આઠ
મૂાર સ્ત્રી. ઉંદરડી, ભુંડણું. ઐશ્વર્ય, શિવના અંગ ઉપરની ભસ્મ, મૂવ ઉ૦ બ્રાહ્મણ. ' હરકોઈ રાખ, ગઝવેરા જુઓ, એક જાતનું ધન ૦ રાજા.
ઘાસ, સંપત્તિ, સમૃદ્ધિ, જાતિ, વૃદ્ધિ નામની મૂધ ન પૃથ્વીરૂપ ધન. 'ઓપધિ, પકવ માંસ.
મૂલન ત્રિ. પૃથ્વીરૂપ ધનવાળું મસા ૧૦ કરીયાતું, કાયફળ, અજમોદ, ભૂધર ૬૦ પર્વત..
For Private and Personal Use Only
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
भूधात्री
'૨૮૨
भूमिपुत्री
મૂારી સ્ત્રી ભોંયઆંમળી.
યોગીઓના ચિત્તની અમુક અવસ્થા, મૂષ ૩૦ પર્વત,
એકની સંખ્યા. મૂના પુત્ર એક ઉપરસ.
મૂકવર પુ. એક જાતનું કદંબનું ઝાડ. મૂનિ પુરુ કરીયાતું.
મૂનિર્વિવા સ્ત્રી ગોરખતુંડી વનસ્પતિ. મૂનિસ્વાદ ૧૦ ને નામે એક ઔષધ મિસ્ત્રી સ્ત્રી એક જાતની કંદલી.. મૂની પુએક જાતનું કદંબનું ઝાડ.
ભૂમિw g૦ ભૂકંપ, પૃથ્વીકંપ, ધરતીકંપ. નેતૃ પુત્ર રાજા.
ભૂમિ સ્ત્રી રચના, વેશ, નાટયશાસ્ત્રીય પ ૫૦ રાજા.
ગ્રંથ, ઉપઘાત, કક્ષા.
ભૂમિટિ સ્ત્રીએક જાતની વનસ્પતિ. મૂપતિ પુત્ર રાજા.
ભૂમિમાહ g૦ ભોંયકેહળે. મૂપનું પુરુ ઝાડ.
મૂનિવ િસ્ત્રીએક જાતની ખજારી. મૂપો સ્ત્રી મોગરે.
મૂર્તિની સ્ત્રી ઉપર અર્થ. મૂffધ પુ. પૃથ્વીને ઘેરાવ.
મૂમામ ઉ૦ ઉંટ. મૂપદારા એક જાતનો છોડ.
મસિવામી શ્રીઉંટડી. મૂઢિ જી. ભેય પાલ વનસ્પતિ.
મૂવિશ્વના પુત્ર ભોંય ચંપ. મૂઢિપુ રાજા.
મિક પુછે મંગળ ગ્રહ, નરકાસુર, એક મુપુત્ર પુ. મંગળ ગ્રહ, નરકાસુર
જાતનું કદંબનું ઝાડ, મનુષ્ય. મૂળી સ્ત્રી સીતા દેવી.
ભૂમિષ ત્રિપૃથ્વીમાં–ઉપર પેદા થનાર નૂપુર ના યંત્રની બહાર રહેલ અમુક રેખામાં ભૂમિ ગુજુ એક જાતને ગુગળ. ભૂખ્યાકાર સ્થાન.
મૂમિગવુ સ્ત્રી એક જાતની જાંબુડી. ભૂપુષ સ્ત્રી એક જાતને ચંપે. '
પૂમિનવુ સ્ત્રી ઉપર અર્થ. મૂછ પુત્ર ચારોળીનું ઝાડ.
મૂર્દૂિ સ્ત્રી એક જાતની જાંબુડી. પણ ત્રિ. રાજાને પ્રિય.
ભૂમિકા સ્ત્રી સીતા, મુવેલી સ્ત્રી નાની બેરડી.
મૂ વિનg૦ વૈશ્ય, ખેડત. મૂવ૮ ૧૦ રાજાના જયનું સાધન એક
મૂલા પુત્ર વિરાટ રાજાને એક પુત્ર. જાતનું સૈન્ય.
મૂવિ પુ. બ્રાહ્મણ. મૂર્ણ પુ. રાજા.
મૂનિયર પુત્ર પર્વત. મૂમુન્ ૬૦ રાજા.
મૂના ઉ૦ રાજા. મૂશ્વત્ ૬૦ રાજા, પર્વત.
મૂપિયા ૦ એક જાતનો ઉત્તમ ઘેડે. મૂમve R૦ મંડલાકાર ભૂવિભાગ, પૃથ્વી. | નિપતિ પુત્ર રાજા. મૂહિની સ્ત્રી મગરે.
મૂપિવિતા સ્ત્રી રાજાપણું. મૂમનું ઉ૦ બહુપણું, પુષ્કળતા.
ભૂમિપતિત્વ ૧૦ રાજાપણું. મૂમ ત્રિ... અત્યંત મોટું, ઘણું જ. મૂપિસ્ટ g૦ રાજા. મૂમય ત્રિમાટીમય.
ભૂમિવિરાવ ૬૦ તાડનું ઝાડ, ખૂમથી સ્ત્રી છીયા.
ભૂમિપુત્ર પુત્ર મંગળ ગ્રહ, નરકાસુર મિ સ્ત્રી પૃથ્વી, હરકોઈ સ્થાન, જીભ, ' મૂમિપુત્રી શ્રી સીતા,
For Private and Personal Use Only
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
भूमिप्रविभाग
૨૮૪
મૂરિયાતો
મિબવિમાન પુત્ર સુશ્રુતપ્રસિદ્ધ આષધાંગ
ભૂમિવિભાગ. મૂરિશ્વર પુ. રાજા, પર્વત. પૂમિમve g૦ એક જાતને વેલે. ભૂમિકલપકા - માધવી લતા. ભૂમિ પુરુ ઉત્તમ ઘેડે. મૂરિક્ષા પુત્ર ઉત્તમ ઘડે. પૂમિદ્ પુત્ર ઝાડ. મૂહું ઝાડ. ભૂમિત્રતા જી. શંખપુષ્પી વનસ્પતિ. ભૂમિશ્રામ ઉ૦ મૃત્યુ. મૂપિન ૧૦ છાણ. મૂવિન પુત્ર મડદું. મિર્ઝન ત્રિપૃથ્વીને વધારનાર. મૂરિરાય પુબાળક. “મિરાય ત્રિ. પૃથ્વી ઉપર સૂનાર. મૂનિક ત્રિ. પૃથ્વી પર રહેલ–રહેનાર. મૂરિસર ર૦ પૃથ્વીદાનરૂપ યજ્ઞ. મૂરિભવ પુમંગળ ગ્રહ, નરકાસુર. મૂરિભ ત્રિ. પૃથ્વી ઉપર ઉત્પન્ન
થનાર. મૂરિમવા જી. સીતા. ભૂમિસેન કુ. દશમા મનુને એક પુત્ર. ભૂમિતિમ પુ. એક જાતને યાગ. બિસ્કૃા ૩૦ વૈશ્ય, મનુષ્ય, એક જાતને
ચેર. ભૂમિચ્છુ ત્રિ. લૂલું, આંધળું. ભૂમી સ્ત્રી માં જુઓ. મૂકીછા સ્ત્રી પૃથ્વી ઉપર પડવાની ઈચ્છા. મૂકી ઉ૦ રાજા. મૂ હ ૩૦ એક જાતનું પક્ષી. મૂચ ત્રિ. પૃથ્વીને યોગ્ય. મૂક્યત્તર ૩૦ પોતાના દેશની પાસેના દેશને
રાજાઓને શત્રુ. મૂક્યામઢી સ્ત્રી, ભોંય મળી, મૂવામથી સ્ત્રી ઉપર અર્થ.
મૂળાપુરા ૧૦ એક જાતની વનસ્પતિ. મન્યુનાશ્રય સ્ત્રી ઉંદરકાની વનસ્પતિ મૂથ ત્રિ. અતિશય ઘણું. મૂથરતા સ્ત્રીઅતિશય ઘણુપણું. મૂરિ ૧૦ ઉપરને અર્થ. મૂયાણ ૦ અનેકવાર, ઘણીવાર. મૂહિક ત્રિઅત્યંત ઘણું. મૂલુ જ એક જાતની ખજૂરી. મૂત્ અભ્ય૦ ભૂલેંકપૃથ્વી. મૂરિ ત્રિ. પુષ્કળ, ઘણું. મૂરિ ૫૦ શિવ, વિષ્ણુ, ઇન્દ્ર,સોમદને પુત્ર. મૂરિ ૧૦ સેનું. મૂછિન્ય ત્રિપુષ્કળ ગંધવાળું. મૂવિધા સ્ત્રીપુ નામે ગંધદ્રવ્ય. મૂમિ ઉ૦ ગધેડે. મૂસ્લિમ સ્ત્રી ગધેડી. મૂરિ જી. પૃથ્વી. મૂવિકિપ પુવિષ્ણુ મૂિિક્ષા ત્રિ. પુષ્કળ દક્ષિણાવાળું. મૂપુિસ્થા સ્ત્રીવૃશ્ચિાજી નામે વનસ્પતિ. મૂતિg g૦ નવમાં મનુને એક પુત્ર. રિધામ પુછ નવમા મનુને એક પુત્ર. મૂરિધામ ત્રિ. પુષ્કળ તેજવાળું, શ્રીમંત. મૂપિત્ર ૩૦ એક જાતનું ઘાસ. મૂરિપત્ર ત્રિ. પુષ્કળ પાંદડાંવાળું. મૂપિજિત સ્ત્ર, એક જાતની કેળ. મૂજનુષ સ્ત્રી શતપુષ્પી નામે વનસ્પતિ. મૂરિન પુત્ર ચક્રવાક પક્ષી. મૂરિમેન ત્રિ. પુષ્કળ પ્રેમવાળું મૂનિ ત્રિ. પુષ્કળ ફીણવાળું. મૂરિના શ્રી. અરીઠાનું ઝાડ. મૂવિત્ર ત્રિઃ પુષ્કળ બળવાળું. મૂવિ પુ. ધૃતરાષ્ટ્રને એક પુત્ર. મૂવિત્ર સ્ત્રી અતિબલા વનસ્પતિ. મૂસિત શ્રી તુલસી.
For Private and Personal Use Only
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
भूरिमल्ली
२८५
મિણી શ્રી અંબઝા વનસ્પતિ. મૂભિય પુત્ર શિયાળ. મૂરિસાઇ ત્રિવ પુષ્કળ માયાવાળું, ઘણું *કપટી. અભિા સ્ત્રી શિયાળ-માદા, ઘણું કપટ. મૂહૂિદ્ધ ત્રિ. પુષ્કળ મૂળીયાંવાળું. મૂિિો સ્ત્રી અંબણા વનસ્પતિ. મૂપિરાણ મચ્યું ઘણુંવાર, અનેકવાર. મૂરિઝવણ ત્રિ. ઘણા યશવાળું. મૂરિઝવણ ૩૦ ચંદ્રવંશી સોમદત્તને પુત્ર
એક રાજા. મષ્ટિ ત્રિ. ઘણાં શીંગડાંવાળું, ઘણું શિખરેવાળું, મિિા પુત્ર તે નામે એક શહેર, મૂનિ ત્રિ. ઘણાને નાશ કરનાર, મલ્વિર પુ. તે નામે એક અસુર. મૂહઊી સ્ત્રી, એક જાતનું વૃક્ષ. મહ૬ ૫૦ ઝાડ. મૂર્ત પુરા ભાજપત્રનું ઝાડ, મૂ દ પુએક હલકી મનુષ્યજાતિ
પુરૂષ. મ દ ત્રી, હલકી મનુષ્યજાતિ-સ્ત્રી. મૂળ સ્ત્રી પૃથ્વી. મૂવિ પુત્ર પૃથ્વીરૂપ લક. મૂદ ત્રિ. પૃથ્વી ઉપર વળગેલ. મૂળ સ્ત્રીશંખપુષ્પી વનસ્પતિ. મૂત્રતા સ્ત્રી એક જાતનો સાપ. મૂટિશન પુ. દરમાં પડી રહેનારું
એક પક્ષી. મૂવઢય ર૦ પૃથ્વીમંડળ. મૂવામી જી. એક જાતની નાની ખીજડી. મૂહ લગ્ન દરમાં રહેનાર નેળીયું વગેરે. મૂકાય રૂ૦ વિષ્ણુ સૂરત સ્ત્રી એક જાતને કંદ. મૂહુ પુ. એક જાતનું ઝાડ. મૂત્ ૩૦ ૩૫૦ લ૦ લેઆભૂષણ પહેરાવવું,
શણગારવું, શોભાવવું. મૂ૫ ૦ ૧૦ ૩૦ સેદ્ ઉપરના અર્થ. મૂષણ ન અલંકાર, દાગીને, શોભા. મૂરખ પુત્ર વિષ્ણુ. મૂષણ/ષ્ય પુવાંદરો. મૂકાઈ ત્રિ- દાગીનાને યોગ્ય. મૂષય ત્રિઆભૂષણ પહેરાવા યોગ્ય,
શણગારવા ગ્ય, શેભાવવા લાયક. મૂચિતશે ત્રિ. ઉપરના અર્થ. માં સ્ત્રી શણગારવું, દાગીના પહેરાવવા,
શોભાવવું. મત ત્રિ. શણગારેલ, શોભાવેલ, દાગીના
પહેરાવેલ. મg ત્રિવ થવા-હવાના સ્વભાવવાળું. અલંકાર યજ્ઞાદિમાં કરાતે પૃથ્વીને
સંસ્કાર. પુત મંગળ ગ્રહ, નરકાસુર મસુતા સ્ત્રી સીતા. મૂળ ન છત્રાનિ જુઓ. મૂચ્છા ૬૦ મનુષ્ય. મુ પુ. સુમેરૂ પર્વત. અમિન રાજા, પૃથ્વીને ધણી. સું સારા સમ. સ. અનિદ્ ભરણ કરવું, પષણ કરવું. ગુણો રૂમ ૧૦ મનિટુ ધારણ કરવું, પોષણ કરવું. સૂરા પુત્ર સ્ત્રીવેશધારી નટ-નાટકી. મૃત પુત્ર ઉપરને અર્થ. મૃતિ સ્ત્રી. ભમર ચઢાવવી તે. મૃદુરી સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. મૃગુ પુ. બ્રહ્માના પુત્ર એક ઋષિ, મહાદેવ,
શુક, પર્વતનું શિખર, જમદગ્નિ, પર્વત વગેરેનું નિરાધાર ઉંચું સ્થાન, વરૂણ
પુત્ર એક ઋષિ. મૃગુ ૩૦ ૧૦ ભૃગુનાં નેત્રસંતાન.
For Private and Personal Use Only
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
भृगुक
મૃગુપુ॰ તે નામે એક દેશ. મૃત્યુઈ પુ॰ તે નામે એક તી. મૃત્યુòરાવ ૬૦ કાશીમાં ભૃગુએ સ્થાપેલ કેશવની એક સ્મૃતિ.
મૃત્યુન ૩૦ શુક્રાચાર્યાં. મૃત્યુના સ્રી ભાર્રંગ વનસ્પતિ, સ્મૃતિનય ૩૦ શુક્રાચાર્ય, મૃત્યુદ્દ 7॰ તે નામે એક તી. મૃત્યુનન્દન પુ શુક્રાચાર્યું. મૃત્યુતિ પુ॰ પરશુરામ. મૃત્યુષાત પુ॰ પર્વતના શિખર ઉપરથી પડવું, પર્વત વગેરેનાં ચાં સ્થાન ઉપરથી પડવું. મૃત્યુપુત્ર ૐ૦ શુક્રાચાર્યું. સમવ ૩૦ શુક્રાચાર્યું.
મૃત્યુમવા સ્રી॰ ભારંગ વનસ્પતિ, મૃત્યુભૂમિ પુ॰ કાઇએક ભાવપુત્ર. મૂજીવઠ્ઠી સ્ત્રી તૈત્તિરીય ઉપનિષદ્ની ત્રીજી વલી.
મ્રુત્યુત્તુત પુ॰ શુક્રાચાર્યું. મૂળાંપતિ પુ॰ પરશુરામ. મુજ્ઞ પુ॰ ભમરા, ભાંગરા વનસ્પતિ, વ્યભિચારી, સાનાનું જળપાત્ર, એક જાતના કીડા, કાકાકૌવા. મૂળ પુ॰ કાકાકૌવા પક્ષી.
જાર
ઝારી,
મૂદ્દન ન॰ અભ્રક, તજ, અગરચંદન. મૂકના સ્રી ભાર્ગવનસ્પતિ, મુળા શ્રી ઝીણી એલચી. મૂકૃપા સ્ત્રી ઉપરના અ. મૂમિયા સ્ત્રી માગી. મુળવધુ પુ॰ કદંબનું ઝાડ. સૂજ્ઞમૂહિા સ્ત્રી- એક વનસ્પતિ,
મન પુ॰ ભાંગ.
મૃતમ્ પુ॰ ભાંગરા.
મુદ્રાન પુ॰ ભાંગરા, એક જાતનું પક્ષી, શ્રેષ્ઠ ભ્રમરા, એક યક્ષ.
૨૮૬
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મ
મુન્નાભાઇ 7૦ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ ઔષધરૂપ
એક તેલ.
મૃદ્રષ્ટિ પુ॰ શિવને એક પાચર. સૃષ્ટિ વુ॰ ઉપરના અ. મોહ પુ॰ એક જાતને કીડા, સૂવર્ણમ પુ॰ એક જાતના કદબનું ઝાડ, અજમે.
સૂજ્રવર્ણમાં સ્ત્રી૦એક જાતની જાંબુડી.
માસ્તુદર્ ૩૦ માગા. મૂલો પુ॰ ભાંગરા. મૂળનિન્દ્રા સ્રી જાઇ. મૃગામ ઇ પુ॰ આંબાનું ઝાડ, મૂળરવુ॰ સાનાનું જળપાત્ર, ઝારી,ભાંગરા. સુર ન॰ લવીંગ, સાનું. સ્મૃતિ સ્રો॰ એક વનસ્પતિ. મૂળા સ્ત્રી એક કીડા-તમરૂ, મૂડ્ઝી સ્ત્રી ઉપરના અ મ્રુત પુ॰ ભાંગરો, જીરૂ, ઝારી. માતા સ્ત્રી. એક વનસ્પતિ. મૂનિ પુ॰ શિવને એક પાચર. માગ સ્ત્રી ઈન્દ્રગાપ કીડેા અતિવિખની કળી. માન્ ૩૦ વડનું ઝાડ, શિવનેા અનુચર. મૂળી સ્ત્રી॰ અતિવિખની કળી. મુળીજ પુ॰ આત્રાતક વૃક્ષ, મૃત્નીરા પુ॰ મહાદેવ. મૂત્તષ્ટિ વુ॰ શિવને એક અનુચર. મૃìષ્ટ ત્રિ॰ ભમરાને પ્રિય. મૃÒા સ્ત્રી એક જાતની કુંવાર, ભારંગ વનસ્પતિ, તરૂણ સ્ત્રી,
મુ સ્ત્રા॰ આ સ॰ સેટ્ ભુજવુ, શેકવુ. મૃખન પુ॰ ભુજવા-શેકવાનું પાત્ર–કઢાઇતવી વગેરે.
મૂળીય સ્વા॰ આ સ॰ સે ક્રોધ કરવા. મૂન્ટા સ્રી ધાળી ચાડી. વિષ્ણુ સ્ત્રી તર’ગ, માજી.
For Private and Personal Use Only
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
भृत
શ્વેત ત્રિ॰ ભરણ-પોષણ કરેલ, પગાર આપી પાયેલ, ધાણુ કરેલ. સ્મૃત ન॰ ભરણ-પોષણુ.
મૃત પુ॰ ચાકર, સેવક.
મૃતજ ત્રિ॰ પગાર લઇ જીવનાર, ચાકર, મજૂર.
મ્રુતાાવ ૬૦ પગાર લઇ ભણાવનાર મૃતાાચિત્ પુ૦ પગાર આપી ભણુનાર. સ્મૃતિ સ્ત્રી ભરણ પાષણ, પગાર, મજૂરી, મૂલ્ય, ધારણ.
સ્મૃતિમુક્ ત્રિપગારદાર નાકર, મજૂર. મૃત્યુ પુ॰ દાસ, તેાકર.
મૃત્યુ ત્રિ૦ ભરણ પાષણ કરવા ચેાગ્ય. મૃત્યુતાશ્રી॰ નાકરી, ચાકરી, દાસપણું, મ્રુત્વ ન॰ ઉપરના અ મૃત્યુમર્ળ ન૦ પોષણ કરવા યેાગ્યનું પાષણ, તાકર ચાકરનું પાછુ.
મૃત્યુમર્સ્ટ ત્રિ॰ પોષણ કરવા ચાગ્યનું પાણ કરનાર, નેાકર ચાકરને પોષનાર. મૃત્યશાહિન્દુ ત્રિ॰ નાકર ચાકરવાળુ કૃત્રિમ ત્રિભરણ પોષણુથી થયેલ. વૃમિ પુ॰ એક જાતનેા વાયુ, ભસવું, કરવું. મુમ્ત પુ॰ તે નામે એક ઋષિ. મુદ્ વિવા॰૧૦ અ॰ સેટ્ નીચે પડવું. રૃરા 7॰ અતિશય, અત્યંત. મુજ્ઞ ત્રિ॰ અત્યંત, અતિશય, મુરાત્રિજા શ્રી ગળીનું ઝાડ. भृशम् अव्य०
અત્યત, વારંવાર, સારૂં
મૂરાવિ પુ॰ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક
શબ્દગણુ.
મુદ્ શ્રી પત્થર.
મૃ ત્રિ॰ ભુજેલ, શેકેલ.
મૃવ પુ॰ શેકેલા જવ.
સુવાસ ૬૦ શેકેલું અનાજ. સૃષ્ટિ સ્ત્રી રોકવું, ભુજવું: શૂન્ય, વાડીબગીચા.
૨૮૭
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
भेदनीय
મૈં ક્યા॰ ૧૦ સ॰ સે ભુજવું,શેકવું,તિરસ્કારવું.
મેન્દ્ર પુ॰ દેડકા, મેધ.
મેટ પુ॰ એક જાતનું માલું.
મેનિ પુ॰ એક જાતનું માધ્યું. મેપી સ્ત્રી એક વનસ્પતિ. મેમુન્ પુ॰ સપ.
મેજાલન ૧૦ તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક આસન. મે શ્રી મેવાં વનસ્પતિ. મેતિ શ્રી. અપ્સરારૂપ એક નક્ષત્ર. એક પુ॰ બકરા, ધેટા, વહાણ, કમળનું ખી, એક ઋષિ.
મેડ્ડી સ્ત્રી બકરી, ઘેટી. મેદ્ન પુ॰ બકરા, ઘેટા. મેસ્ટ્રી સ્ત્રી બકરી, ઘેટી. મેતવ્ય ત્રિ॰ ઔીવાલાયક એત્તબ્ધ ત્રિ॰ મેનીચ જુએ... મેત્તવ્ય ન॰ વિશેષ્ય.
મેત્તુ ત્રિ॰ ભેદનાર, તાડનાર, જાદુ કરનાર, ફાડનાર, ભાગનાર,
મેર્ પુ॰ જૂદું કરવું, ફાડવું, ફાટફૂટ કરવી, સામ વગેરે ઉપાયેાપૈકી એક, ચીરવું, એ વિભાગ કરવા, રેચ, જીલાખ, તફાવત. મેન્દ્ર ત્રિ॰ રેચક, ચીરનાર, ફાડનાર, ભાંગનાર, અલગ કરનાર.
મેજન॰ વિશેષણ. મેન્દ્ર પુ॰ એક શાક. મેત્તત્ અન્ય ભેદથી, તફાવતથી. મેન ૧૦ મેટ્ જીએ, હીંગ,એ વિભાગ કરવા. મેન ત્રિ॰ મેર ત્રિ॰ જુએ. મેન પુ॰ અમ્લવેતસ.
મેનજ ન॰ શાહજીરૂ, મેનિન્જ ન॰ શાહજીરૂ,
મેત્તીય ત્રિ॰ ભાંગવા યોગ્ય, ફાડવા લાયક, ચીરવા ચેાગ્ય, એ વિભાગ કરવા લાયક મેહુલીય ન॰ વિશેષ્ય.
For Private and Personal Use Only
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
भेदित
મેતિ ત્રિ॰ ભાંગેલ, ફાડેલ, ચીરેલ, ખે વિભાગ કરેલ.
મેતિ પુ॰ ત ંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક મંત્ર. મેવિન ત્રિ॰ મેગા ત્રિશુ. મેવિન ૩૦ અમ્ભવેતસ. એવુ ન વા.
મેથ ત્રિ મેનીય જી. મેદ્ય ૧૦ વિશેષ્ય.
મેન પુ॰ સૂર્ય, ચંદ્ર, આકડા, કપૂર. મેર પુ૦ પટડ, ઢોલ, નગારૂ. મેરિકી માટું નગારૂ, ઢાલ. મેરી ની ઉપરના અ. મેડી“મહાત્વના સ્ત્રી કાર્તિકસ્વામીની
અનુચર માતૃકા,
મેરુળ્યું ત્રિ॰ ભયાનક, ભયંકર. મેન્ગ્યુ ન॰ ગર્ભ ધારણ કરવા. મેરુજ્જુ છુ॰ દેવવિશેષ, શિવ. મેરÜા છી એક પક્ષિણી.
મેજ ત્રિ॰ બીકણુ, ચંચળ, ચપળ, અજ્ઞાની, બુદ્ધિવગરનું.
મેજ જુ॰ તે નામે એક મુનિ. મેજ પુ॰ વહાણુ, હાડી.
મેક્ સ્વા॰ સમ॰ અ૦ સેટ્ ભય પામવું, બીવું. મેષજ્ઞ ૧૦ ઔષધ, વા. મેષજ્ઞ ૬૦ ઔષધનું અનુપાન કેાઈ વસ્તુ. મૈશ ન ભિક્ષા, ભીખ, ભિક્ષાના સમૂહ. શૈક્ષ ત્રિ॰ ભિક્ષામાં હેાનાર-ચનાર. મૈક્ષચરળ ૧૦ ભીખ માગવી. શૈક્ષચર્ચા શ્રી ભીખ માગવી.
સૈક્ષીવિજ ત્રિભીખ માગી જીવનાર. મેક્ષનીવિલા સ્ત્રી॰ ભીખ માગી જીવવું. મૈમુખ્ ત્રિ॰ ભીખ માગી ખાનાર. મેલપ ૧૦ ભીખારીઓને સમૂહ, એચ ૧૦ ભીક્ષા, ભીખ, ભિક્ષાના સમૂહ, સતિ ત્રિ નિત્ય ભેદને યાગ્ય. મેન વિ ભીમ રાજાસંબંધી, શિવસંબંધી,
•
૨૮૮
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
भोगक
ઐમળવ પુ॰ તે નામે એક ગેાત્ર. મૈમર્થ ૩૦ ભીમરથના અધિકારે કરેલ ગ્રંથ. સૈમસેનિ ૬૦ ભીમસેનના પુત્ર. એમલેન્સ પુ॰ ભીમસેનના પુત્ર. સૈમાયન ૬૦ ભીમસેનને યુવપુત્ર. મૈની સ્ત્રી દમયંતી, ભીમ અગીઆરશ. મૈવ કુ॰ ભય, બીક, ભયાનક રસ, શંકર, ભૈરવ દેવ, એક નદ, ભૈરવ રાગ, શિવના એક ગણુ, તે નામે એક નાગ. ચૈવ ત્રિ॰ ભયંકર, ભયનું સાધન. સૈથી સ્ત્રી દુર્ગા દેવી, ભૈરવ દેવની પત્ની. મૈવીવા ન ભૈરવી દેવીની પૂજા માટે એક ચક્ર. સેવન ૪૦ ઔષધ, વા.
મેષજ્ઞ છુ૦૨૦ વૈદ્યના ગાત્રજ અથવા છાત્ર, મેષન્ય ૧૦ વા. . મેષન્ય છુ. વૈદ્યના પુત્ર.
મૈપ્શન પુ॰ હૈં ભિષ્ણુજના ગોત્રજ–છાત્ર. સૈખળી સ્ત્રી. ભીષ્મકની પુત્રી–રૂકિમણી. મોહવ્ય ત્રિ॰ ભાજન કરવા લાયક. મોઝામ ત્રિ॰ ભાજન કરવાની ઇચ્છાવાળું. ઓ ત્રિ॰ ભાગવનાર, ભેાજન કરનાર,
રક્ષણ કરનાર. મોટ્ટા પુ॰ વિષ્ણુ,
મોતા શ્રી ભાગવનારપણું, ભાજન કરનારપણું, રક્ષકપણું. મોહ્ત્વ જ્ઞ॰ ઉપરના અર્થ. મોન પુ॰ સુખ, દુ:ખ, સુખ-દુઃખને અનુ ભવ, ભાડું, વેશ્યા વગેરેના ઉપભાગ બા તેને આપવામાં આવતું ભાડું, સર્પનું શરીર, સર્પની ફેણુ, ધન, પાલન, રક્ષણુ, ભાજન, દેહ, શરીર, સર્પ, માપ, સૂર્ય વગેરેના રાશિમાં ગતિના કાળ, પૃથ્વી વગેરેના ફળભાગ, એક પ્રકારને વૈભવ, ભાગવટા, વહીવટ.
ઓર ત્રિ॰ ભાગના કાળનું, ભાગના સમયનું.
For Private and Personal Use Only
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
भोगकर
મોર ત્રિ॰ ભોગવનાર, વહીવટ કરનાર, ખાનાર.
મોનુ∞ ન વેશ્યાને ભાગવ્યા બદલ તેને આપવામાં આવતું ભાડુ.
ઓષ્ણુદ ૧૦ ભેગનું ધર, સ્ત્રીપુરૂષનું રતિગ્રહ. મો વેદ પુ॰ સુખ-દુઃખ વગેરે ભાગવવાનું સાધન શરીર.
મોત ૩૦ ભાગ કરવા માટે પતિ, રાજાને પ્રતિનિધિ.
મૌનપાજ પુ॰ ઘેાડાના રખેવાળ મોર્ગાવાાિ સ્ર॰ ભુખ. મોતિયાની શ્રી ભુખ. મોનપ્રસ્થ પુ॰ ઉત્તરમાં આવેલા એક દેશ. મોગમૂમિ શ્રી ભરતખંડ સિવાયના ખંડ, મૌગવત્ ત્રિ॰ ભાગવાળુ, ભાગવનાર. મેળવત્ ૩૦ સર્પ, નાચ, ગાન. મોળવતી સ્ત્રી એક નદી, પાતાલગંગા, કાર્તિકસ્વામીની અનુચર એક માતૃકા. મોળવર્જીન પુ॰ એક દેશ. મોનવર્જુન ત્રિ॰ ભાગ વધારનાર. મોગલઘન્ ૧૦ વાસગૃહ–ભાગ કરવાનું ઘર. મોસ્થાન ૧૦ ઉપરના અ. મોળાયતનન૦ સ્થૂલ શરીર. મોહેં 7 ધાન્ય.
મોનાર્હ ત્રિ॰ ભાગને યેાગ્ય, ભાગ્ય વસ્તુ. મૌગાવટી શ્રી॰ બાગની પક્તિ, સ્તુતિ, સ્તુતિપાઠક, નાગપુરી.
મોળાવાલ પુ॰ મોલાન્ જીએ. મોનિજ ૩૦ ધાડાના રખેવાળ.
મોનિશાન્ત પુ॰ વાયુ. મોનિન્યિા સ્ત્રી એક જાતનું વૃક્ષ. મોનિન્ પુ॰ સર્પ, આશ્લેષા નક્ષત્ર, ગામના
મુખી, રાજા, હજામ.
ઓશિન્ ત્રિ॰ વ્યાવૃત્તિ કરનાર, ભાગવનાર, ભાગવાળું. ઓનિીતી સાપેણ, નાગપુરી, પટરાણી
३७
૨૮૨
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સિવાયની રાણી. મળિમુક્ પુ॰ ગડ, માર. મોનિયા પુ॰ શેષનાગ, વાસિક નાગ, ઓશિવજીમ ન॰ ચંદન. મોનીન્દ્રપુ॰ શેષનાગ, વાસુકિ નાગ. મોનોરા પુ॰ ઉપરના અ મોનીશ્વર પુ॰ ઉપર પ્રમાણે. મોન્ચ ૬૦ ધન, ધાન્ય, મોન્યત્ર ભાગવવા ચાગ્ય વસ્તુ. મો પુ॰ એક પ્રકારના આધિ. ઓગ્યા સ્ત્રી-ભાગ કરવા યેાગ્ય સ્ત્રી,વેશ્યા. મોન વુ॰ તે નામે એક દેશ, ધારા નગરીને રાજા ભાજ, વસુદેવના શાન્તિદેવા સ્ત્રીમાં ઉત્પન્ન થયેલ એક પુત્ર, સ્થુ રાજાના
भोज
એક પુત્ર.
મોનશ ત્રિ॰ જમાડનાર, ભાજન કરનાર, મોનટ પુ॰ ભેાજ નામે દેશ. મોનટીય ત્રિ. ભાજ દેશમાં હેાનાર
થનાર.
મોનલ પુ॰ ધારા નગરીને રાજા ભાજ. મૌઝન ૧૦ ભાજન, ખાવું, જમણું, ધન, મોઝન પુ॰ વિષ્ણુ.
મોઝન ન॰ ભાજ દેશમાં ધારાનગરી. મોઝનપાત્ર ૧૦ ભાજન કરવાનું પાત્ર મોઝનન્યત્ર ત્રિ॰ ખાવામાં મશગુલ. મૌનનીય ત્રિ॰ જમવા લાયક, ખાવા લાયક. भोजपति पु० ભાજ દેશને રાજા કંસરાજા. મોનપુર ૧૦ મોગનવર જુએ. મોઝિન ત્રિભોજન કરનાર, ખાનાર. મૌન્ય ત્રિ
ભોજન કરવા યોગ્ય, ખાવા લાયક, શ્રાદ્ધમાં પિતૃઓને તૃપ્તિ માટે આપવાનું અન્ન વગેરે.
મૌન્ચલમ્મલ પુ• ખારાકથી શરીરમાં થનારી
રસ ધાતુ.
મોટ ૬ ભુતાન દેશ. મોટા ૬- ભુતાન દેશ..
For Private and Personal Use Only
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
भीमरा
ઓમિા શ્રી.એક જાતનું રત્ન, મોરી સ્ત્રી જંગલી ચકલી, મોહિ પુ॰ ઉટ,
www.kobatirth.org
ઓમ્ અન્ય૦ સંબોધનના કે પ્રશ્નના અર્થમાં. મૌનીય ત્રિ ભોજ દેશમાં હાનાર–ચનાર. મૌત પુ॰ દેવના પૂજારી બ્રાહ્મણ, ગૃહસ્થે કરવાના પાંચ યજ્ઞમાંના એક. મૌત ત્રિ॰ ભૂત સંબંધી,પ્રાણીનું,પ્રાણીસંબંધી. મૌતિજ ત્રિ॰ ભૂતના અધિકારે થયેલ,ભૂતનું, મહાભૂત સંબંધી, વ્યાધિ વગેરે ઉપદ્રવ. મૌતિષ્ઠ પુ॰ માતી, મહાદેવ. સૌત્સ્ય પુ॰ ચૌદમા મનુ,
મૌમ પુ॰ મંગળ ગ્રહ,નરકાસુર, રાતી સાટાડી વનસ્પતિ, એક જાતને ક્ષાર, અંબરનામે સુગંધીદ્રવ્ય.
મૌમ ત્રિ॰ પૃથ્વીનું, પૃથ્વી સંબંધી, પૃથ્વીમાં
વ્યાપક.
સૌમન પુ॰ વિશ્વકર્મા દેવ.
મૌમત્ત્ત નં૦ પરવાળું.
મૌમવા જુ॰ મંગળવાર.
મૌમવાલ પુ॰ મ'ગળવાર.
મૌનિજ ત્રિ॰ પૃથ્વી ઉપર રહેનાર, ભૂમિના અધિકારી, પૃથ્વી ઉપર રહેલ. મૌની સ્રી સીતા દેવી. મૌષ્ઠિ ત્રિ સાના ઉપરનેા અધિકારી. મૌિિવધ પુ॰ ભૂરિક ઋષિના પુત્ર. મૌાિ હી ભૂરિક ઋષિની પુત્રી. મૌનિાવિ પુ॰ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ
*
૨૦૦
એક શબ્દગણું.
મૌલિશિ પુ. ભૂલિક ઋિષના પુત્ર. મૌન્ડિયા ભૂલિક ઋષિની પુત્રી. મૌષ્ઠિ, ૩૦ ભૂલિંગ પક્ષીનું બચ્ચું-નર. મૌષ્ઠિત સ્ત્રી ભૂલિંગ પક્ષીનું બચ્ચુ’-માદા, સૌપત્તિ ૩૦ વાદિગણુના ધાતુ. વર્ા આ અસેટ્ ભય પામવા,ખીવું. જાપાની અન્ય ઉત્તર ક્રિયા.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
भ्रमरबांधवा
અંર્ દ્રિયા આા૦ ૦ સેટ્ નીચે પડવું, સ્પ્રંગ વુ॰ નીચે પડવું, વ્યસન. અંરાજ્જા સ્ત્રી હિંસા. સંરાજહાત્વ અન્ય હિંસા કરીને. પ્રઝેરા જુ॰ નાટકમાં સ્ત્રીવેશધારી નાટકીયેા. *ષ્ટિ પુ॰ ભમર વાંકી કરવી, ભમર ચઢાવવી.
સ્ત્રી સ્ત્રી ઉપરના અ. મક્ષ સ્વા૦ ૩૦ ૧૦ મેટ્ ભક્ષણ કરવું, ખાવું. *નર્ પુ॰ અગ્નિ, આદિત્યરૂપ હ્યુર. શ્ર સ્ત્રા॰૧૦ સ૦ સેટ્ શબ્દ કરવા. * વા૦ ૧૦ ૧૦ ક્ષેત્ નીચે પડવું. અન્ય મ્યા૦ ૧૦ ૧૦ સેટ્ નીચે પડવું. શ્રમજ્ઞ પુ॰ ભમર ભાંગવી.
શ્રમ સ્વા॰ વર્॰ અ॰ સેટ્ ભમવું, ચાલવુ. સ્ત્રમ્ વિા વર્॰ અ સેટ્ ભમવું, ચાલવું. શ્રમ વુ॰ મિથ્યાજ્ઞાન, ભ્રાંતિ, પાણીને નીક
ળવાનું સ્થાન, પાણીનું ગાળાકાર ભમવું, ભમવું, ફરવું, એક જાતની મૂળૅ, શ્રમળ ૧૦ ભમવું, ફરવું. અમળી સ્ત્રી॰ રમત માટે ભમવું, રમત. શ્રમમ્ ત્રિ॰ ભમતું, કરતું. અમટી શ્રી છત્રી.
મર્ પુ॰ ભમરા, કામી પુરૂષ. શ્રમજ પુ॰ ભમરા, પાણીનું ગાળાકાર ભમવું, લલાટની ભમર, દડા, એક પ્રકારનું વીંધવાનું અસ્ત્ર.
શ્રમજી સ્ત્રી નાની ઉંદરી, શ્રમજીદ કુ॰ એક જાતને કીડા. શ્રમ છઠ્ઠી સ્ત્રી. એક જાતની લતા–વેલ, શ્રમપદ્ધ ન બાર અક્ષરના ચરણવાળા એક છંદ.
અમમિષ છુ. એક જાતના કબનું ઝાડ, મેગરા,
અનમિયા ફી-ભમરી, भ्रमरबांधवा श्री० भू
.
For Private and Personal Use Only
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
भ्रमरमारी
શ્રમમારી સ્ત્રી એક જાતના વેલા. શ્રમવિશિતા શ્રી અગીઆર અક્ષરના ચરણવાળા એક છંદ.
શ્રમ શ્રી. એક જાતના વેલા.
શ્રમતિથિ ૩૦ ચપેડ. અમાનન્દુ પુ॰ ખેલસરી, અતિમુક્તકના વેલા, રક્તામ્યાન વૃક્ષ. શ્રમજ પુ લલાટની ભમર. શ્રમી શ્રી ભમરી, લાખ, પુત્રદાત્રી વનસ્પતિ.
શ્રમજી પુ૦ શ્યાનાક વૃક્ષ. અમનેટ્ટા સ્રી॰ ભારંગ વનસ્પતિ, એક જાતની જાંબુડી.
શ્રમોહ્નવા સ્ત્રી માધવી લતા. *માસુત્ત ત્રિ શસ્ત્રો સજનાર. શ્રમિ શ્રી શ્રમ જુએ. શ્રમિન ત્રિ॰ ભમનાર, ફરનાર. અગ્ નિવા॰ પ૨૦ ૬૦ સેટ્ નીચે પડવું, ભ્રષ્ટ થવું. શ્રાિમન્ ૩૦ અત્યંતપણું, અતિશય ઘણું. શ્રશિષ્ટ ત્રિ॰ અતિશય ઘણું, સ્ત્રીયમ્ ત્રિ॰ અતિશય ઘણું, અષ્ટ ત્રિ॰ નીચે પડેલ, ભ્રષ્ટ થયેલ. પ્રખ્ય ત્રિ॰ રાજ્યભ્રષ્ટ થયેલ. *ન્ તુ॰ સમસ॰ અનિદ્ પકાવવું,રાંધવું. શ્રાદ્ સ્વા॰ આમ સેટ્ દીપવું, પ્રકાશવું. સ્ત્રાલ ૪૦ સામવેદના અમુક ભાગ. ગ્રાના ત્રિ॰ દીપવાના સ્વભાવવાળું, પ્રકાશવાના સ્વભાવવાળું શ્રાગજ ૬૦ પિત્ત.
p
આનથુ સ્ત્રી દીપ્તિ, ક્રાંતિ. ગ્રાનથુમત્ ત્રિ॰ દીપ્તિવાળું, કાંતિવાળુ શ્રાન્નિર ૬૦ ભૌત્ય મન્વંતરમાં અમુક કાઇ
દેવ.
આશિષ્ણુ ત્રિ પ્રાગ ત્રિ॰ જુએ. શ્રાજ્ઞિનુ પુ॰ વિષ્ણુ, શ્રતુપુત્ર પુ॰ ભાઈના પુત્ર.
२९१
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
भ्रामरिन
પ્રાતૃ પુ ભાઇ. ગ્રાહ પુ॰ ધ્રુવ ભાઇ બહેન. સ્ત્રાવૃત્ત ત્રિ॰ ભાઈ સંબંધી, ભાઇનું. શ્રાવૃત્ત ૩૦ ભાઈના પુત્ર-ભત્રીજો. પ્રાતના શ્રી ભાઈની પુત્રી–ભત્રીજી. પ્રાદુના શ્રી ભાઇની સ્ત્રી–ભાજાઈ. આવૃદ્વિતીયા શ્રી કાર્તિક શુદ ખીજ— ભાઈબીજ.
O
પ્રભુપત્ની શ્રી ત્રાતૃનાચા જીએ. વધૂ સ્ત્રી ઉપર પ્રમાણે. પ્રદનની સ્રી દિવ ભાઈ બહેન. શ્રમમ્ ત્રિ॰ ભાઇવાળુ. શ્રાવજી ત્રિ॰ ભાવાળું, પ્રાતૃવ્ય પુ॰ ભાઇના પુત્ર, શત્રુ. મ્રત્શ્વશુર ૬૦ પતિના મોટા ભાઈ જેડ. ગ્રામ ત્રિ॰ ભાઈનું, ભાઈસંબંધી. સ્ત્રીય પુ॰ ભાઈનેા પુત્ર, ભત્રીજો. આણીયા શ્રી॰ ભાઈની પુત્રીભત્રીજી. પ્રાન્ત ન॰ ભમવું, ભટકવું, કરવુ. ગ્રાન્ત પુ॰ ધતુરા, મઠ્ઠાન્મત્ત હાથી. પ્રાન્ત ત્રિ॰ ભમી ગયેલ, મિથ્યા જ્ઞાનવાળુ,
ભ્રાંતિવાળું, ભમતું, ફરતું. શ્રાન્તિ શ્રી મિથ્યા જ્ઞાન, ભમવું, ફરવુ. શ્રાન્તિમત્ ત્રિ॰ ભ્રાંતિવાળું,મિથ્યાજ્ઞાનવાળુ. શ્રાન્તિમમ્ પુ॰ તે નામે એક અર્થાલ'કાર. શ્રાન્તિજ્જર ત્રિ॰ ભ્રાંતિ દૂર કરનાર. શ્રાન્તિત્તર પુ॰ મંત્રી, પ્રધાન. ગ્રામ ત્રિ॰ ભ્રાંતિવાળુ, ભમતું, ફરતું. ગ્રામજ ત્રિ॰ શ્રમજનક, ભમાવનાર, ધૂતારૂં. ગ્રામજ પુ॰ શિયાળ, સૂર્યાવર્ત્ત` મિણ, લેાહસુ એક.
ગ્રામજી શ્રી શિયાળ–માદા.
For Private and Personal Use Only
ગ્રામર ૬૦ મધ.
ગ્રામર ત્રિ॰ ભમરાનું, ભમરાસંબંધી ગ્રામ 3. લાહચુંબક, વાના રાગ.. ગ્રામનૢિ ત્રિ॰ વાઇના રાગવાળુ:
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मकराक
સ્ત્રીને સ્ત્રી દેવીની એક ભૂતિ.
સ્ટોર ખ્યા ૦ ૦ દીપવું, પ્રકાશવું. ઝોરમવા મા મા સે દીપવું, પ્રકાશવું. સ્ટાર ઢિાવ માત્ર 40 સે દીપવું પ્રકાશવું. ઝાદૂ ૫૦. કડાઈ, તવી, કડાયું.
4 મ મ સે પડવું, ચાલવું, ઝાષ્ટ્ર ત્રિ. કડાઈ-તવીમાં જેલ-શેકલ. ભય પામવો. શ્રાવિક પુત્ર ગોત્રપ્રવર એક ઋષિ. સ્ટેપ ૬૦ ગ્રેડ જુઓ. સ્ત્રાતિનg૦ ઉપરને અર્થ. ચા વાળ આવે છે કે દીપવું, પ્રકાશવું. ઝા વિવાહ મા સ સે દીપવું, પ્રકાશવું.
મ શ્રી ચાહ g૦ મનિટુ ભય પામવું, ૧૦
– વ્યંજનોમાં પચીસમે. ભરણ પોષણ કરવું. ૩૦ સુરા પુરા પ્રjશ જુઓ.
go શિવ, ચંદ્ર, બ્રહ્મા, યમ, સમય, ઝેર, અરિ પુત્ર પ્રકુટિ જુઓ,
- વિષ્ણુ, કપૂર, છંદશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ મગણ. ટી સ્ત્રી અટી જુઓ.
મ ન સમૃદ્ધિ, આબાદી.
મં મુ તા ૦૫૦ સે ઢાંકવું, સ. એકઠું થવું, મા
ત્રા આ૦ ૦ સેટુ શણગારવું, શેશ્રી. ભમર.
ભાવવું, જવું.
મmT go મગરમચ૭, મકર રાશિ, કુબેરને સૂરા અા જુઓ, સૂર ઉ૦ મટિ જુઓ.
એક ભંડાર. ખૂટી શ્રી પ્રદ્યુટી જુઓ.
મહુve૪ ૧૦ મગરના આકારનું કુંડળ. સૂપ પુ. ભમર વાંકી કરવી-ચઢાવવી,
મ તના પુત્ર કામદેવ. સંકેત જણાવવા માટે ભમરને ચઢાવવી.
મ તુ પુકામદેવ.
મmās g૦ કામદેવ. સૂકાતું ન ભમરનું મૂળ. સૂઇ ૩૦ મા૦ સ૮ તે આશા રાખવી,
મરિન્દ્ર પુત્ર પુષ્પને રસ, મોગરે. વિશેષ શંકા કરવી.
મરર ર૦ કમળનો કેસરે. સૂપ પુસ્ત્રીઓને ગર્ભ, બાળક.
માવત ત્રિ. પુષ્પના રસવાળું. ત્રિ ગર્ભહત્યા કરનાર, બાળહત્યા
માનવતર ણી વારા વનસ્પતિ. કરનાર.
મ િસ્ત્રી ઓગણીસ અક્ષરના સૂમ પુ. ક્રોધ વગેરે જણાવવા માટે ભમર
ચરણવાળો એક છંદ. ચલાવવી.
મ ધૂદ પુત્ર મગરના આકારે સૈન્યની મૂહિત્ય સ્ત્રી ગર્ભહત્યા, બાળહત્યા.
ગોઠવણી. અપાઇન ત્રિ પૂળ જુઓ.
વિરસંક્તિ સ્ત્રી મકર રાશિમાં સૂર્યનું એન્ માત્ર સારા સે દીપવું, પ્રકાશવું. ગમન, મકર રાશિના સૂર્યવાળ દિવસ. એ વાળ રમ૦ સ પડવું, ચાલવું, "મના પુત્ર સમુદ્ર. ભય પામવો.
મારા પુત્ર એક જાતનું કરંજ વૃક્ષ. એf gછે યોગ્ય સ્થાનેથી પડવું, ભ્રષ્ટ થવું મે લ પુ. રાવણના પક્ષનો એક રાક્ષસ, ગ્રોથ ત્રિ. ભમર સંબંધી, ભમરનું. મm T૦ કામદેવ, નામે એક મનુ,
# ઝાડ મ. ૧૦ સે ભક્ષણ કરવું, ખાવું. | સમુદ્ર.
For Private and Personal Use Only
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मकरालय
२९३
मधी
મજાય પુ. સમુદ્ર.
મા પુરુ યજ્ઞ. મનવાસ પુસમુદ્ર.
મત્રાટ પુત્ર શ્રીરામચંદ્ર. મનાશ્વ ૬૦ વરૂણ દેવ.
મક્રિન્ પુ0 રાક્ષસ. મારત ૧૦ પૂજાના અંગરૂપ આસન. મક્રિ૬ ત્રિ. યજ્ઞનો દ્વેષ કરનાર. મ નું ૫૦ સમુદ્ર.
મહામુ ૩૦ સેમલતા. મારી સ્ત્રી મગર-માદા.
મહેન્દુિ પુ. યજ્ઞને અગ્નિ. મારા સ્થjમગરીથી સંબંધ પામેલશિખર. માગ્નિ પુત્ર યજ્ઞનો અગ્નિ. મષ્ટ્ર ૬૦ તે નામે એક ઋષિ.
અન્ન ન એક જાતનું ફળ, યજ્ઞનું અન્ન. માર પુમકાર વ્યંજન, મદ્ય-મસ્ય
વાસુહ૬ g૦ મહાદેવ. માંસ-મૈથુન-મુદ્રા–એ પાંચ.
મં વાવ ૧૦ ૧૦ લે ખસવું, જવું, મટ ૧૦ મુકુટ.
મા પુછે છંદ શાસ્ત્રોક્ત મગણ. મતિ સ્ત્રી શશાસન.
મધ પુત્ર તે નામે એક દેશ-ભાટ-ચારણ. મ go દર્પણ, આરસી, બલસરીનું ઝાડ, માધ ૩૦ વડું મગધ દેશના લેક,
કુંભારને ચાક ફેરવવાને દંડ, ફૂલની કળી. માધા - પીપર. મ0 g૦ ફૂલની કળી, બલસરી વૃક્ષ. મધીય ત્રિ મગધ દેશમાં હોનાર–થનાર, મક પુ• જંગલી મગ.
મગધ દેશનું. મક go એક જાતનું અનાજ.
મોપેશ્વર પુત્ર જરાસંધ, મગધ દેશનો રાજા, અષ્ટ ત્રિમૃદુગામી.
માધવ ત્રિકમગધ દેશમાં ઉત્પન્ન થનાર. મક પુ જંગલી મગ.
માધોદ્દવા શ્રી. પીપર. મઢવા ઉ૦ દાંતીવૃક્ષ, મુઝ જુઓ. માદ વાવ ૧૦ ૧૦ સે તરફ વીંટવું. મજ પુત્ર એક જાતનો કૃમિગ. મઃ પુ. વ્યાજવટાનો ધંધો કરનાર-કુન મ સ્વામાત્ર સં૦ સે જવું.
રીતિન જુઓ. મહું પુ0 એક જાતને શળને રોગ. માઢ એક ઋષિ. મ૪િ ૧૦ શિલાજીત,
મસ ત્રિ. ડુબેલ, મશગુલ. ' મોઢ g૦ ખડી, ચક.
મં સ્વા. સે જુગાર ખેલા મક્ષ ખ્યા ૧૦ અ સેક્ રોકવું, એકઠા થવું, નિંદા કરવી, આરંભ કરે છે કાપ કરે, ભરવું.
બંધ ના પ૦ ૨૦ સે શણગારવું. મા પુત્ર પિતાની ભૂલ ઢાંકવી, ઢોંગ, પાખંડ, મય પુત્ર તે નામે એક બેટ, એક શ્લેચ્છદેશ. મક્ષવીર્ય પુત્ર ચારોળીનું ઝાડ.
મથ ૧૦ એક જાતનું ફૂલ. અક્ષિ સ્ત્રી માખી.
મયંવત્ પુ. ઈન્દ્ર, ઘુવડ. મક્ષિનિવાર ઉ૦ માખીઓને સમૂહ. મધવતી સ્ત્રી, ઇન્દ્રાણી. મિસ્ટ ર૦ મીણ.
મથવન પુ. ઈન્દ્ર, ઘુવડ. મીવા સ્ત્રી માખી.
મથા સ્ત્રી તે નામે એક નક્ષત્ર, એક ઔષધ. મધુ ન જલદી, એકદમ.
માત્ર સ્ત્રી. ભાદરવા વદ તેરશ. મg f=૦ ઉતાવળે જનાર.
મામ ૬૦ શુક્ર ગ્રહ. મં વાઇ ૫૮ ૩૦ સેટ ખસવું, જવું. | મથી સ્ત્રી, ભાદરવામાં થતું એક ધાન્ય.
For Private and Personal Use Only
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मघोनी
मज्जूषा
મોની સ્ત્રી, ઇન્દ્રાણ.
અલ્ય પુ. પીપળો, બીલી, છ, મસૂર, મ જા પુત્ર એક ઋષિ, એક યક્ષ.
કદનું ઝાડ નાળીએર, અરીઠાનું ઝાડ, મgિo ધનની ફચ્છિાવાળો કઈ વણિક. ત્રામાણા ઔષધિ મ૪િ g૦ દાવાનળ.
મકી ત્રિ. મંગળકારક, માંગલિક સુંદર, મ ત્રિક ચાલતી ગતિવાળું.
મર્થ પુત્ર મસૂર, મન પુ. દર્પણ, આરસી.
મથવુકુમા સ્ત્રી શતપુષ્પી વનસ્પતિ. મા ૧૦ સાથળનું બંક્ષર.
નાનામવા સ્ત્રી જીવતી ઔષધિ. મલ્લુ બન્ચશીધ્રતા, ઉતાવળ.
મકા સ્ત્રી એક જાતનું અગર, રચના, મસુદ ૧૦ સાથળનું ઐશ્વર.
અવાક્ પુષ્પી, ખીજડી, ધોળી વજ, કાંગ, મક પુછે નૌકાનું મસ્તક.
માણપણ વનસ્પતિ, શતપુષ્પી વનસ્પતિ, મા પુ. મંગળ ગ્રહ,ઈચ્છિત અર્થની સિદ્ધિ.
જીવન્તી ઔષધિ, ઋદ્ધિ નામની ઔષધિ, મકર ૧૦ શ્રેષ્ઠ આચરણ, કલ્યાણ
હળદર, , દુર્ગા દેવી. મકઇ ત્રિ. શ્રેષ્ઠ, પવિત્ર, માંગલિક.
જિન સ્ત્રી નૌકા, ડી.
મણ પુત્ર તે નામે એક રાજા. મફપિલો ઢી. એક દેવી.
સંર્ મારા માત્ર સે ઉંચું કરવું, ધારણ મઢવાહી એક દેવી.
કરવું, પૂજા કરવી દીપવું,પ્રકાશવું મસજી સ્ત્રી, પીપરનું ઝાડ,
મદ્ વૈ૦ મા સ સે દંભ કરે,શકતા ઈચ્છાથ y૦ વડનું ઝાડ.
કરવી. મદ્યપાઠ પુ. માંગલિક પાઠ.
માં કરૂક્ષેત્રમાં આવેલું એક તીર્થ. મહાશિ ત્રિવ સ્તુતિપાઠક, ભાટ.
મચિં સ્ત્રી શ્રેષ્ઠ, ઉત્તમ. મu fa૦ મંગળ દાતા-માંગલિક.
મછે પુછે માછલું. મટકા સ્ત્રી, હળદર,
મરછી સ્ત્રી માછલી. મસૂત્ર ૧૦ વિવાહમાં કન્યાના ગળામાં
મવિર પુ. તે નામે એક ઋષિ. નંખાતું સૂતર.
મગતિ ૧૦ હાડકું. મકા સ્ત્રી દુર્ગા દેવી, હળદર, ધ્રોખડ,
મગ ત્રિડૂબતું. પવિત્રતા, એક જાતનું કરંજ વૃક્ષ, ભૂત
મગનું પુ. મજજા-ચરબી, વૃક્ષ વગેરેને કાળના એક જૈન તીર્થકરની માતા, એક
સારાંશ. . ગિની દશા.
મઝન ન૦ સ્નાન, કુબવું, મજજા-ચરબી, મજાપુર ૧૦ એક જાતનું અગર.
કાર્તિકસ્વામીને અનુચર એક ગણ. મરણ પુ. હિમાલય.
મ=સમુદ્રવ ૫૦ વીર્ય, પારે. મારા નવ મંગળ કરવું, માંગલિક
માં સ્ત્રી મનનું જુઓ, આચરણ-શુભકર્મ વગેરે.
મઝા નવ એક જાતને ગુગળ, વીર્ય, પારે. મકાઇ ૨૦ વિવાહ વગેરેમાં ભણવાના મગsણ ને વિષ્ટા, ગુગળ, માંગલિક આઠ લેક.
મગાહ પુત્ર વીર્ય, પારો. માત્ર ૨૦ ચંદન, માંગલિક, અગર, સોનું, | મગાતાર નવ જાયફળ. સિજૂર, દહી.
મંજૂષ સ્ત્રી પેટી.
For Private and Personal Use Only
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मज्मन्
२९५
मठर
મન ૧૦ બળ.
મગુનિ ૫૦ શ્રીકૃષ્ણ. મદ્ રૂા. ૫૦ લ૦ સે જવું.
મઝુરિન ત્રિ સુંદર કેશવાળું. ન પુ. માચે, ખાટલે, વાંસનું બનાવેલ મકુમ ત્રિા સુંદર ગતિવાળું. ઉંચું આસન, ઊંચે મંડપ.
મકુમના સ્ત્રી હંસલી. જશા પુત્ર ઉપરના અર્થ.
અનુપ પુતંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ ઉપાસના મ થાચિન પુ. માંકડ.
કરવા એગ્ય એક દેવ, પૂર્વકાળમાં થઈ મારાવસ્થાચિન ત્રિમાંચા-ખાટલા ઉપર ગયેલા એક જૈન તીર્થંકર, સુંદર અવાજ રહેનાર–બેસનાર.
મનુઘોર ત્રિ સુંદર અવાજવાળું. જન્નત્રય પુમાંકડ
મનુનાર સ્ત્રી દુર્ગા દેવી ઈન્દ્રાણી સુંદર સ્ત્રી. મમver go ખેતરમાં ધાન્ય વગેરેની સ મગુપડા ઉ૦ પિપટ પક્ષી. રક્ષા માટે બાંધેલ માંચડે.
અનુપાઈ ત્રિ સુંદર ભણનાર. મનું ૩૦ ૩૦ ૧૦ સે માંજવું, અવાજ મઝુપર સ્ત્રી પોપટ પક્ષિણી. કરવો.
મનુના પુત્ર બ્રહ્મદેવ. મસર તિલક વૃક્ષ, મોતી, વેલે, મઝુમર ૩૦ એક જૈન તીર્થકર. ઝાડનો મહોર.
મકુમારિન ત્રિ સુંદર બોલનાર. મરિ સ્ત્રી માંજર, ઝાડને મહેર, મોતી,
મઝુમષિ સ્ત્રી તેર અક્ષરના ચરણવાળો વેલે, તિલતા, તુલસી.
એક છંદ. મતિ ત્રિમાંજરવાળું થયેલ,મહોરવાળું.
મખ્ખર ત્રિમનેહર, સુંદર, મરી સ્ત્રી મારિ જુઓ.
મગનુર ર૦ લતાગૃહ, શબલ, શેવાળ. મરીનમ્ર પુ. નેતર.
મનુટ પુએક જાતનું જળપક્ષી. મીપિરિત ત્રિમાંજરથી પીંગળું મન્સુરી સ્ત્રી એક જાતની જળપક્ષિણ. થયેલ, મોતીથી શોભતું.
મનુ પુત્ર પૂર્વકાળના એક જૈન તીર્થકર. મા સ્ત્રી માંજર, મહેર, બકરી. મનુત્ર શ્રી સુંદર શેભા. મરિ સ્ત્રી માંજર, મહાર.
મનુશ્રી ત્રિ સુંદર શોભાવાળું. જો સ્ત્રી વેશ્યા.
મનુષ સ્ત્રી પેટી. સિટી સ્ત્રી કેળ.
સંસ્કૃતિના સ્ત્રી તેર અક્ષરના ચરણવાળો મનિષ્ઠ સ્ત્રીમજીઠ.
એક છંદ. લૌદ પુ. એક જાતનો પ્રમેહ, મંડૂષ સ્ત્રી પેટી, મજીઠ, પત્થર. મારા પુત્ર મજીઠને રંગ, અચળ પ્રેમ. જ વા. ૫૦ ૦ ૨ શબ્દ કરવો. મલી સ્ત્રી માંજર, મહોર.
મદી સ્ત્રી, પત્થરને વરસાદ, એક પક્ષી. મકર ને ઝાંઝર, પગને દાગીને. મટિ પુ. ગર્વનો આરંભ. મર ૩૦ દહીં વલોવતી વેળા રવૈ ચંદ્ ૦ ૦ ૦ ૩ ચિંતવવુ, વિચારવું. બાંધવાને થાંભલે.
ત્ ૦ ૫૦ નિવાસ કરવો, રહેવું છે મશી પુરુ પગના દાગીનાના જેવા મર્દન કરવું ૩૦ શબ્દવાળું.
મળવુ તે નામે એક મુનિ, માણુ ૦િ મનેહર, સુંદર,
મદા ૦િ કુશળ, હોંશી આર.
For Private and Personal Use Only
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
मंडू
મંર્ ૩૦ ૭મ ૬૦ સેટ્ હર્ષ પામવે. મંન્ નુ॰ મ॰ સ॰ સેટ્ શાભાવવુ,શણગારવું. મંદ્ સ્વા॰ ૫૦ સ॰ સેટ્ ઉપરના અ. મંદ્ સ્વા॰ આ સ॰ સેટ્ વિભાગ કરવા. મજ પુ॰ એક જાતનું ધાન્ય. મક પુ. એક જોતનેા કારીગર. માર ત્રિ॰ શણગારનાર, શોભાવનાર. મજ્જુ પુ॰ એક જાતનું વાત્રિ, મજ પુ॰ ઉપરના અર્થ.
મન્ સ્વા॰ ૧૦ અ॰ સેટ્ અસ્પષ્ટ શબ્દ કરવા. મર્માળ પુ॰ સ્રી મણિ, મેાતી–હીરા વગેરે રત્ન, એક જાતનું માટીનું વાસણ, પુરૂષના લિંગના અગ્રભાગ,તે નામે એક નાગ, સ્ત્રીની યાનિને ઉંચા ભાગ, બકરીના ગળાના આંચર, મણિબંધ.
મળિવદ ૧૦ એક પ્રકારનું માટીનું વાસણ. મળદ પુ॰ ચાસ પક્ષી.
મળિñ પુ॰ કામરૂ દેશમાં એક શિવલિંગ. મળિણિત સ્ત્રી કાશીમાં ગ ંગાકિનારે એક તી.
મળિયાળિયેશ્વર પુષ્કાશીમાં એક શિવલિંગ. મળીશ્વર પુ॰ ઉપરના અ બિજળશ્વર પુ॰ કાશીમાં એક શિવલિંગ મળિજાનન ૧૦ કં', ગળુ.
મર્માળા પુ॰ કેવળ મણિએના દાગીના
અનાવનાર.
મર્માળ,ટ્ટિા શ્રી કાર્તિકસ્વામીની અનુચર
એક માતા.
મટિ પુ॰ કામરૂ દેશમાં એક પર્વત. મળિòત્ પુ॰ મળિાર જુઓ, મળતુ પુ॰ એક પ્રકારના કેતુ. શિનિ ૬૦ મણિઓની ખાણુ. મશિનનનિત કુ॰ પંદર અક્ષરના ચરણવાળા એક દ. સીવ છુ. ખેરના એક પુત્ર
२९६
मणिमन्दिर
મેદાઔષધિ, ઋષભ
મર્માળના સ્ત્રી તે નામે એક નદી. મતિ ન॰રતિકાળે સ્ત્રીઓને અસ્પષ્ટ શબ્દ. મળતાજ પુ॰ સારસ પક્ષી. મળતાળી સ્ત્રી સારસ પક્ષિણી. મળતુ૬ ૬૦ એક પ્રાણી,
ળદીપ પુ॰ ક્ષીર સમુદ્રની મધ્યે આવેલા એક એટ. મળિયનુ 7॰ ઇન્દ્રધનુષ. બનાન પુ॰ તે નામે એક નાગ, मणिपर्वत पु० તે નામે એક પત. માજી ત્રિ॰મણિનું રક્ષણ કરનારના ધર્મનું. મર્માળપાહિ ત્રિ॰ મણિનું રક્ષણ કરનાર. મર્માળપુછી સ્રી મણિ જેવા પૂછડાવાળી. મળવુ પુ॰ સહદેવના શંખ. મળપુર ન॰ પૂર્વમાં આવેલા એક દેશ. મર્માળપૂર ૧૦ છ ચક્રની વચ્ચે નાભિમાં
એક પદ્મ.
મળિચ્છિદા-સ્ત્રી ઔષધિ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મળિવધ પુ॰ કાંડું અને હાથની વચ્ચેને સાંધા, એક પત. જિવીજ્ઞ પુ॰ દાડમનું ઝાડ મળમ૬ ૩૦ તે નામે એક યક્ષ. મળિભૂમિ શ્રી મણિએની ખાણુ. મર્માળમસી સ્ત્રી એગણીસ અક્ષરના ચર
વાળા એક છંદ.
મળમ૬૫ ૬૦ મણિજડિત મડપ, તંત્ર. પ્રસિદ્ધ એક દેવતાપીઠસ્થાન. મિત્ ત્રિ॰ માંણવાળુ, मणिमत् पु० નામે એક યક્ષ, દ્વાપરયુગને
એક રાજા, તે નામે એક નાગ, એક રાક્ષસ, એક દૈત્ય, પશ્ચિમમાં એક દેશ. મળમધ્ય ન નવ અક્ષરના ચરણવાળા એક છંદ.
મળિશલ્પન- સૈંધવ-સિ’ધાલૂણુ, મળિયમ્પિંગ 7 મેાતીની છીપ,
For Private and Personal Use Only
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
माणमाला
--
—
મામાં સ્ત્રી બાર અક્ષરના ચરણવાળા |
એક છંદ, મણિને હાર, દંતક્ષત, લક્ષમી, દીપ્તિ, કાંતિ. વિારા પુછ મણિને રંગ. for હિંગળે. મષિાઢ ઝટ મણિઓવાળું મખિાવ પુતે નામે એક નાગા મળવા પુત્ર એક જાતનું પશુ રવિન તે નામે એક સજા મલિક પુલ દાડમનું ઝાડ.
દિ પુછે તે નામે એક પર્વત. માિરા પુત્ર મણિજડિત હાર.
સોન ર૦ મણિજડિત પગથીયું. નિજ પુત્ર તે નામે એક નાગ, મો સ્ત્રી મળિ જુઓ. મળવા 7. ચન્દ્રકાન્ત મણિ, એક પક્ષી. મારી સ્ત્રી એક પક્ષિણ. સાવા ને ફૂલ. જવતી સ્ત્રી એક નદી. જzવી સ્ત્રી એક વનસ્પતિ
દિ પુએક ઋષિ. મ | એક જાતનું રાંધેલું અન્ન-માંડવો. અve y૦ ૧૦ ઓસામણ, સાર, પીછું,
એરંડાનું ઝાડ, એક શાક, અલકારે. મe દહીંનું ઘેરવું-પાણી નહિ નાખેલ
ભાગેલું દહીં, દારૂ. જઇ go એક જાતનું રાંધેલું અન્ન
માંડવે. અપકના પુત્ર તે નામે એક મીમાંસક, માન ત્રિ. શોભાવનાર, શણગારનાર. મvળ ન ભૂષણ-અલંકાર, શોભા, એક
મતનું ખંડન કરી બીજા મતનું સ્થાપન. vu g૦ ૧૦ મનુષ્યનું વિશ્રામસ્થાન,
માંડવ, દેવમંદીર.. vલા ત્રિ- ઓસામણ પીનાર. પિકા સ્ત્રી મૂકશીંબી વનસ્પતિ..
ના નવ ઓસામણ પીવું. માઉથર્ ત્રિશંભાવતું, શણગારતું. જઇયત્ત ત્રિશોભાવનાર, શણગરનારું. અપકુન્તી જીવ હરઈ સ્ત્રી Hપર 7િ. શોભાવનાર, શણગારના મારી સ્ત્રી ઘુઘરી. મve૪ ના ગળાકાર મંડળ, બન્ને તરફ વિસર્જન કઈ દેશ, સૂર્ય-ચંદ્રની આસપાસ થતું મંડળ, બાર રાજાઓનું મંડળ ગેળ ઘેરાવ, એક જાતને કાઢને રોગ, શીળસનો રોગ, સમૂહ, ચક્ર, પૈડું ધનુર્ધારીઓનું અમુક સ્થાન, સૈન્યનો એક બૂહ, ગોળાકાર નખક્ષત, કૃત્રિમ ખાઓથી કરેલ મંડળ, પકવાન્ના લાડુ, યુદ્ધ, જમીનના તળનું ગામ, બિંબ મveટ g૦ કુતરે, એક જાતને સર્પ, વાઘ. veટ વુંદર્પણ આરસી બિંબ, એક
જાતને કાઢ-શીળસને રેગ. મvહું છેલા ત્રી. રાતી સાટોડી. મveતૃચ ૧૦ ગેળાકારે ભમવારૂપ નાચ. મvપત્રિ સ્ત્રી. રાતી સાટોડી. મvegછ ૬૦ એક જાતને કીડે.
Gહબ્રાહ્મણ નો અમુક એક વેદવિભાગ. મveārā– ત્રિમંડળમાં હોનાર,ગેળા
કાર થનાર. મvઉઢાજીત ત્રિ. ગોળાકારે કરેલ. મeટા પુત્ર એક જાતની તલવાર. મvઉfપv ચાર યોજનમાં જેનો
અધિકાર હોય તે રાજા, માંડળિક રાજ. મvfધપતિ પુઉપરને અર્થ. અપકઢાયા પુત્ર ઉપરનો અર્થ માધીશ્વર પુ. મધ જુઓ. મહાધ્યાય રૂ૦ ગseatuળ જુઓ. નજિન પુ. સર્પ, બિલાડ, વડનું ઝાડ,
ગેસ સપ, માંડળિક રજા..
-
૩૮
For Private and Personal Use Only
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
मण्डली
મઙી શ્રી ગાળાકાર મંડળ, આિંખ, ધ્રોખડ, કુંવાર, ગાળાકાર ફરવું. મલÊા પુ મહાધિવ જી. મળ્યુંòશ્વર પુ॰ ઉપર પ્રમાણે. મઽહાજ પુ॰ દારૂ વેચનાર. મળ્યા શ્રી. દારૂ, આંબળી. મતિ ત્રિ॰ શાભાવેલ, શણગારેલ. મખ્ખત પુ॰ મહાવીર સ્વામીના છઠ્ઠા ગણુધર. મળ્યું પુ॰ તે નામે એક ઋષિ, મજ પુ॰ દેડકા, એક વૃક્ષ, એક મુનિ, એક અંધ.
મજ ત્રિ॰ અત્યંત તેજવાળુ મસ્તૂપ” પુ॰ શ્યાનાક વૃક્ષ, શાણુક વૃક્ષ. મસ્તૂપની સ્રી. મ. મસ્તૂળા શ્રી બ્રાહ્મી વનસ્પતિ, આિ ત્યભતા વનસ્પતિ.
-
મજ્જૂપી સ્રી. ઉપરના અ, મજી. મળમાતૃ શ્રી બ્રાહ્મી વનસ્પતિ, મદૂત્તલ ૧૦ તે નામે એક સરાવર. મજૂર ૧૦ લોઢાના મેલ–એક રસાયન. મઝૂમર્ ૧૦ લાઢાના મેલની ભસ્મ, મદ્વગ્ન પુ૦ એક ઔષધ. મહૂવા પુ॰ ગાળીરૂપ એક ઔષધ, મળ્યોજ 7. ર'ગખેરંગી ચિત્રકામ, તરેહ
તરેહના રગ, વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ એક કાળા. મત ત્રિ॰ સંમત,મનાયેલ, માનેલ,અભિપ્રાય
આપેલ, જાણેલ, સમાન કરેલ, પૂજેલ. મત 7॰ સંમતિ, પૂજા, જ્ઞાન, અભિપ્રાય, મતજ ૧૦ ઉપરના અ.
મતદ્ન પુ॰ મેધ, તે નામે એક મુનિ, એક દાનવ, એક રાજ,બ્રાહ્મણીમાં હજામથી ઉત્પન્ન થયેલ ચંડાળ.
મન પુ॰ હાથી. મતની સ્ત્રી હાથણી. મતળવાપી સ્ત્રી તે નામે એક તી. મહિયા ી
.
શ્રેષ્ઠ, ઉત્તમ.
૨૮
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
• मत्तमयूर
મતાનુશાસ્ત્ર એક નિગ્રહસ્થાન, મતામિમાન ન॰ મતનું અભિમાન. મતિ શ્રી સાન, ઇચ્છા, સ્મૃતિ, બુદ્ધિ, માનવું, સત્કાર, પૂજા, એક શાક. મતિ ત્રિ॰ આર્ય, બુદ્ધિમાન. મતિજ્ ત્રિ॰ બુદ્ધિ આપનાર. મતિવા શ્રી માલકાંકણી. મતિની ૬૦ તે નામે એક રાજા. મતિમાપે પુ॰ મુદ્ધિની શ્રેષ્ઠતા–અધિકતા. મતિભ્રમ પુ॰ બુદ્ધિભ્રંશ,ભ્રાન્તિ,ઉન્માદ રાગ, મતિમંત સ્ત્રી ઉપરના અ. મતિાન્તિ ત્રિ ઉપરના અ. મતિમત્ ત્રિ॰ બુદ્ધિમાન, જ્ઞાની. મતિવિમ પુ॰ મતિશ્રમ જુએ. મતુલ ત્રિ॰ મત ગાનાર, બુદ્ધિમાન. અા ત્રિ॰ મારૂ, મારા સંબંધી, મજ ૩૦ માંકડ,
માળ ૩૦ માંકડ, દાંત વિનાનેા હાથી, મૂવિનાના પુરૂષ, નાળીએર, જાધતુ
અક્ષર.
મહા શ્રી. જેની યાનિ ઉપર વાળ ઉગ્યા ન હેાય તેવી સ્ત્રી. મલ્લુતિ ૩૦ ભાંગ. મળિજા શ્રી કાર્તિકસ્વામીની અનુચર
એક માતૃકા.
૭
મત્ત ૬૦ મદેાન્મત્ત હાથી,ધતુરા,કાયલ,પાડા, મત્ત ત્રિ છકેલ, મદ્રેોન્મત્ત, ગાંડું, હર્ષી પામેલ, મવાળું. મત્તજારિાની સ્રી ઉત્તમ સ્ત્રી. મત્તાલિની સ્ત્રી ઉત્તમ સ્ત્રી. મત્તોય શુ॰ હાથી. મત્તજોરી સ્રી હાયણી.
મત્તવૃત્તિન છુ૦ મદોન્મત્ત હાથી. મત્તવૃત્તિની શી ગાંડી હાથણી. મત્તનપૂર ૩૦ મેલ, ગાંડા માર
For Private and Personal Use Only
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
मन्तमयूर
અત્તમયૂર ન॰ તેર અક્ષરના ચરણવાળા
એક છંદ.
મસવાળ છુ૦ માન્મત્ત હાથી. મત્તવાળ ૬૦ મહેલની ફરતી વાડ, સેપારીના ભુટ્ટો.
મત્તા શ્રી દારૂ, દશ અક્ષરના ચરણવાળા એક છંદ.
મત્તાશીલા શ્રી તેર અક્ષરના ચરણવાળા એક છંદ.
મત્તાહત્મ્ય પુ. મહેલની ફરતી વાડ-કાટ. મત્તમવિહિત ૧૦ એકવીસ અક્ષરના ચરણવાળા એક છંદ, મદ્યન્મત્ત હાથીની ક્રીડા.
મત્પત્રિ॰ મારામાં તત્પર, મારામાંઆસક્ત. મર્ત્ય ૧૦ ખેડેલા ખેતરને સપાટ કરવાનું
સાધન, દાતા વગેરેની મુઠી.
મંર્ ૩૦ આ॰ સ૦ સેર્ ગુપ્ત ભાષણ કરવું. મત્ત છુ માછ્યું. મત્તા′ ૩૦ માલ્લાનું એક પ્રકારનું શાક. મત્સર પુ॰ બીજાનાં શુભના દ્વેષ કરવા,
ખીજાની સંપત્તિ નહિ સહન કરવી, ક્રોધ, મચ્છર, પાતા ઉપર ધિક્કાર–તિરસ્કાર. મત્સર ત્રિ॰ દ્વેષી, ક્રોધી, કૃપણ, લેાભી, મત્તા શ્રી માખી, મચ્છર, મત્તરિન્ ત્રિ॰ દ્વેષી, ક્રોધી, કૃપણુ, દુષ્ટ. મંત્તી થી માખ્ખી.
મત્સ્ય પુ॰ માનું.
મત્સ્યો છુ॰ માધ્યું.
મત્સ્ય વિલા સ્ત્રી માલાં રાખવાના કરડીયેા.
મત્સ્યપન્યા શ્રી વ્યાસની માતા સત્યવતી, જલપીપર.
२९९
મત્સ્યપષ્ટ પુ॰ એક પ્રકારનું માછલાંનુંશાક, માત છુ॰ માખ્ખાં મારવાં તે. મત્સ્યગાહ ૧૦. માથ્થાં પકડવાની જાળ મત્સ્યડીવિન ૩૦ મચ્છીમાર, નિષાદ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मत्स्यादनी
મનિા સ્ત્રી ગેાળના એક વિકાર. મત્સ્યપત્ની ની ઉપરના અ. મત્સ્યદ્વીપ પુ॰ તે નામે એક દ્વીપ, મત્સ્યપાની સ્ત્રી માછલાં રાખવાનું પાત્ર. મત્સ્યનારાજ જુ॰ ટીટાડો પક્ષી.
મત્સ્યનારાજ ત્રિ॰ માછલાંના નાશ કરનાર. મત્સ્યનારાજી શ્રી ટીટાડી. મત્સ્યનારાન છુ॰ટીટાડે. મત્સ્યનાાન ત્રિ માછલાંના નાશ કરનાર. મત્સ્યનારાની સ્રી ટીટાડી. મત્સ્યપિત્તાશ્રી કડુ વનસ્પતિ.
મત્સ્યવન્યજ ત્રિ॰ માલાં પકડનાર. મત્સ્યવન્યજવુ॰ મચ્છીમાર, એક વર્ણસંકર. મત્સ્યેયન્જિન પુ॰ ઉપરના અ મત્સ્યવષિનું ત્રિ॰ માછ્યાં પકડનાર. મત્સ્યવયની સ્ત્રી. માછલાં પકડવાની જાળ,
મત્સ્યમુદ્રા શ્રી॰ પૂજાના અગરૂપ એક મુદ્રા. મત્સ્યન વુ॰ એક પક્ષી. મત્સ્યરાજ પુ॰ એક પક્ષી, મત્સ્યરતી સ્ત્રી. એક પક્ષિણી. મત્સ્યપાન કુ॰ રાહિતમત્સ્ય, વિરાટ રાજા, મત્સ્યદેશના રાજા. મત્સ્યવિના શ્રી કડુ વનસ્પતિ, મત્સ્યવેધન છુ. એક પક્ષી,
મત્સ્યવેધન ૬૦ માલાં વીધવાના આંકડાકાંટા.
મત્સ્યવેષની સ્ત્રી ઉપરના અ. મત્સ્યસંઘાત પુ૦ માલાંને સમૂહ. મહ્ત્વલન્તાનિ પુ॰ એક પ્રકારનું માછલાંનું શાક.
મત્સ્યાક્ષી શ્રી॰ એક જાતની ધ્રોખડ, સામલતા,હિલમેાચિકા વનસ્પતિ,બ્રાહ્મીનું શાક. મત્સ્યાનો સ્ત્રી હિલમેાચિકા વનસ્પતિ, મત્સ્યાત્ ત્રિ માછલાં ખાનાર. માની શ્રી. જળપીપર.
For Private and Personal Use Only
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
= =
= = 1 st - - - - - -
- -
સાત પુત્ર એક પક્ષી. મચારાન ઝિ૦ માછલાં ખાનાર. મચારાની સ્ત્રી એક પક્ષિણ. મિરર ર૦ એક જાતનું આસન, મોર સ્ત્રી વ્યાસની માતા સત્યવતી, કાશીમાં એક તીર્થ.
૦ ૨૦ સે મથવું, વેલાવવું નં +10 q૦ ૨૦ સે વધ કરે, મારી
નાખવું, કલેશ આપવો, દુઃખી કરવું. મશન ૨૦ વધ, કલેશ, દુ:ખી કરવું, પીડવું,
મથવું, વવવું. મથન પુરુ અરણીનું ઝાડ મથિત ૧૦ પાણી નહિ નાખેલ ભાગેલ દહીં.
થત ત્રિ. મથલ, વલોવેલ, દુઃખ દીધેલ,
પીડેલ, હણેલ. સન્ ૬૦ રવૈયો. મથુરા શ્રી. તે નામે એક શહેર. મયુરાનાથ પુ. શ્રીકૃષ્ણ મથુરા પુત્ર શ્રીકૃષ્ણ મથુરેશ્વર . શ્રીકૃષ્ણ મધૂર સ્ત્રી મથુરા શહેર, મંથા ૦ ગા ૦ ૩૦ ૧૦ સે જડ થવું ઉંઘવું,
મદ કરવો, હર્ષ પામે, રતુતિ કરવી, દીપવું, પ્રકાશવું. મદ્ વિવાહ ૧૦૦ શેર્ હર્ષ પામવો મારા
થવું, મદ પામવો. મદ્ ગ્રા૫૦ મો સે ગર્વ કો દીનતા
કેરવી. મદ્ ૩૦ સી . લવ લેતૃપ્ત કરશું, સંતેણ મા .
હાથીનો મદ, ગર્વ, હર્ષ, વીર્ય, કરી ગાંડણ, નંદ, કલ્યાણકારી તું, મવિરાટ ૩૦ વરૂ જુઓ, માર ૫ ધંતુરાનું ઝાડ. મન ત્રિ. મદ કરનાર, ગાંડપણ કરનાર. મરી સ્ત્રી, દારૂ.
Hઈ પુત્ર મોન્મત્ત હાથી. મવિટ ત્રિ. અસ્પષ્ટ શબ્દ કરનાર, મદથી
અસ્પષ્ટ બોલનાર. ના પુત્ર સાતપુડાનું ઝાડ, માન્યા સ્ત્રી, દારૂ, અળસી. પ્રક્રિયા સ્ત્રી પ્રતિષ્ઠા વનસ્પતિ. મધાર પુ. એક પર્વત. રંગા સ્ત્રીકાંગનું ઝાડ.
ન ઉ૦ કામદેવ, વસંતકાળ, મીણ, ધંતુર, ભમર, ખેનું ઝાડ, કાટક બ્રશ, છેલસરીનું ઝાડ, મીંઢળનું ઝાડ, એક જાતનું
આલિંગન, એક જાતને કઠોળ. मदनक पु० दमनक वृक्ष. મોટ ૫૦ સાત્વિક રોમાંચ. મનડુત્ર પુત્ર કબૂતર, પારેવું.
નારી સ્ત્રી કબૂતર-માદા. ભવન સ્ત્રીનું ચિહ-યોનિ, લગ્નાવધિષ્ઠ
સાતમું સ્થાન. મના પુત્ર શ્રીકૃષ્ણ માનવી શ્રી ચૈત્ર સુદ ચૌદશ. સવનવા સ્ત્રી ચૈત્ર સુદ તેરશ. મતદાર શ્રી ચૈત્ર સુદ બારશ. મ ક્ષ પુ. ખંજન પક્ષી. મનપીઠ ૩૦ કયલ. મામ ર૦ નવનપૂર જુઓ.
રનમાં કસ્તૂરીમૃગ. મનમોદન ઉ૦ શ્રીકૃષ્ણ મરિપુ મહાદેવ. નિતિ ની સળઅક્ષરજ્ઞાચરણવા
એક છંદ, મra g૦ પ્રેમી જોડાને પ્રેમપત્ર. અવનવી ર૦ તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ ' એ
બીજ.. મનરાવ ત્રી, કામોદ્દીપક ઔષધુ,
સારસ પક્ષી, કાયલ. નવન ન માન-૨ જુઓ.
For Private and Personal Use Only
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मदिरागृह
અવસાયિકા જી. મેના પક્ષી. મનાવ નં૦ નાદ જુઓ. મનાવાયુ કાકી ધાન્ય. મનારા પુત્ર પુરૂષચિન્ડ-લિંગ, મૈથુન
કાળે નખપ્રહાર. મનાયુ ૩૦ સ્ત્રીચિલ્ડ-નિ. મનીપુર ૩૦ કામની વૃદ્ધિ કરનાર એક
વનસ્પતિ. ભવનાથ g૦ મનિટુ જુઓ. મનાવેથા સ્ત્રી, કામી સ્ત્રી-પુરૂષને કામદેવે
કરેલી ઉન્માદ વગેરે દશા. મની સ્ત્રી, દારૂ, કસ્તુરી, અતિસુદ જુઓ. કર ત્રિ- હર્ષ પામવા યોગ્ય, ગર્વ
કરવા યોગ્ય. મનીયા સ્ત્રી તે નામે એક ઝાડ, અરછા - કામની ઈચ્છા. રાહ પુ. આંબાનું ઝાડ. મનોરથ પુ. હેળીને ઉત્સવ. મોરવા . સ્વર્ગની વેશ્યા. માના પુત્ર હાથીઓને મદ ઝરે તે.
સિત્રી શ્રી સંતમૂલી વનસ્પતિ. પત્તિ સ્ત્રી મારે. મરચત્તો સ્ત્રી મેગ. મચિનુ છુ. કામદેવ, મેઘ, દારૂ વેચનાર. મનું ન દારૂ. મયિત્ન માદક, મદ ઉમક્ષ કરતા
વીગ ૩૦ કામ, કુકડે. શકાશે સાત અક્ષરતા ચરણવાળો
એક છંદ, હાથીઓના જળની પંક્તિ. મણિત પુત્ર મન્મત્ત હાથી. અવિક્ષિાત શિવ સહથી વિક્ષેપ પામેલ. મારા કુલ ૩ોતી વનસ્પતિ. ભરપs g૦ જાયફળ. કરાર પુ તૂલ વૃક્ષ. મથ૦ ૫૦ મદિરામાન, દારૂની દુકાતું. મદુરથાન ૧૦ ઉપરના અર્થ.
પરિણામ સ્ત્રી મહાકરંજક્ષ. “ મહેતુ ૬ મદનું કારણ, ધાવડીનું ઝાડ. મવાર પુછે તે નામે એક કણિ. અલાય ૦િ મદવાળું ગર્વવાળું હર્ષવાળું. વન્ય પુ તાડનું ઝાડ. મવાત પુત્ર કામજવર, માદક પદાર્થના
સેવનથી આવેલો તાવ. માવત્યિક ૩૦ મદનિમિત્ત એક ગ. મવારનાત g૦ હાથીની પીઠ ઉપરની નોબત, મલાર ઉ૦ મદોન્મત્ત હાથી. મવિર પુ. વરાહ, ભુંડ, ડુક્કર, મદોન્મત્ત
હાથી, તે નામે એક રાજા. વાર ત્રિ. ધૂતારૂં, કામી. માર્કઃ ૩૦ એક જાતનું માછલું. માસ્ટર ૬. મદોન્મત્ત હાથી. મોટા મદથી આળસુ. માત્ર સ્ત્રી ગંધર્વરાજા વિશ્વકેતુની કન્યા. મુલાટાપન પુ. કેયલ. વિદ્યાપિન સ્ત્રી કોયલ-માદા. મવાહ ૩૦ કસ્તૂરી
ર જી. ખેતીનું સાધન એક યંત્ર. મવિલા સ્ત્રી ઉપર અર્થ. મનું ત્રિતૃપ્ત કરનાર, ખુશ કરનાર. મતિ ત્રિ. અતિશય તૃપ્ત કરનાર. નતિ ઉ૦ રાતા ખેરનું ઝાડ. નવા સ્ત્રી- દારૂ, મન્મત્ત ખંજન પક્ષી, વસુદેવની એક પત્ની, દુર્ગા દેવી, બાવીસ
અક્ષરના ચરણવાળે એક છંદ. મવિલ ત્રિ, ખંજન મક્ષીના જેવા
નેત્રવાળું. માિક્ષી ૩૦ વિરાટ રાજાને ભાઈ વિવાણી સ્ત્રી ખંજન પક્ષીના જેવાં તેજ
વાળી બી. મહિલાહ 7 દારૂ કાઢવાનું સ્થાન, દારૂનું
પી.
SIS
For Private and Personal Use Only
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मदिराश्व
३०२
मधुकृत्
માઠ્ય પુત્ર વિરાટ રાજાને એકસેનાપતિ, | માવા દારૂ બનાવવાના પદાર્થો.
હિરણ્યહસ્તન સસરે એક પ્રાચીન રાજા. મામve y૦ શુરામ જુઓ. રિસારણ પુ. આંબાનું ઝાડ.
શાહિની સ્ત્રી, ધાવડીનું ઝાડ. મક્ષિા ત્રિક માલ જુઓ. મ ળ્યાન ૧૦ દારૂ બનાવવાને વ્યાપાર. મહિલા શ્રી. વિરાક્ષી સ્ત્રી જુઓ, મામો, પુલસરીનું ઝાડ. વિકા સ્ત્રી- દારૂ.
મદ્ર પુo એક દેશ, હર્ષ, મંગળ. નવીય ત્રિો મારું, મારા સંબંધી.
નવા ત્રિમદ્ર દેશમાં હોનાર-થનાર. દિ પુત્ર પ્રાર્થના.
મજ ત્રિ. મારા વર્ગનું. વ ત્રિમદમત્ત.
મકર ત્રિમારા વર્ગનું. માટે ૩૦ મદોન્મત્ત હાથી.
મર્થ ત્રિ. ઉપરને અર્થ. લેટ ઝિ૦ મદથી ઉદ્ધત.
કપુ ૧૦ દારૂ, મધ, પુષ્પને રસ, મકરંદ, "મોર પુમદોન્મત્ત હાથી.
પાણ, મધુર રસ, પ્રાણીઓનું શુભત્રિ. મદથી અત્યંત ઉગ્ર.
અશુભ કર્મ. જોવા સ્ત્રી મદથી છેકેલી સ્ત્રી.
મg ત્રિ. મધુર, મીઠું. મોત go મદોન્મત્ત હાથી. મોત ત્રિમદથી ઉદ્ધત.
મy go એક દૈત્ય, વસંત ઋતુ, ચૈત્ર મહિને, મોર પુત્ર તંત્રપ્રસિદ્ધ એક મંત્ર.
મહુડાનું ઝાડ, આસોપાલવ, જેઠી મધ,
એક જાતને બંદી, એક પક્ષી. અમિત ત્રિ. મદથી ઉન્મત્ત. મજુ છુ એક જાતનું પક્ષી, એક જાતનું
મg સ્ત્રી જીવન્તી વનસ્પતિ.
મધુકા ત્રિ. મધુર, મીઠું. માછલું. મg g૦ એક જાતનું માછલું.
યુવા પુ. મહુડાનું ઝાડ, જેઠીમધ, જેઠી મધુ પુ. ઉપરનો અર્થ.
મધને શીરે એક પક્ષી, એક જાતને બંદી. માલી સ્ત્રીનીચેને અર્થ.
મગુ ર૦ મધ, કથીર. માજીક સ્ત્રી, એક જાતની માછલી. મધુas go કોયલ પક્ષી. મારી સ્ત્રીએક જાતની માછલી. મયુદી સ્ત્રી કેયલ-માદા. મજુરી સ્ત્રી એક જાતની માછલી. નપુછવા સ્ત્રી એક વનસ્પતિ. મથ ૧૦ દારૂ, દ્રાક્ષને રસ.
પુરૂ૦ ભમરો, કામી માણસ, ભાંગરે. મઘટ દારૂને કીડે.
મહુવા શ્રી. ભમરી,રાંધેલા અન્નની ભિક્ષા. મઘમ ૬૦ માડ વૃક્ષ.
મજુરારિ સ્ત્રી એક જાતનું બીજોરું, કv g૦ તે નામે એક દાનવ.
મીઠી ખજુરી. જઈ ત્રિદારૂ પીનાર.
મધુબારી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. માપ પુત્ર સુરાહ જુએ.
મધુ સ્ત્રી જેઠી મધ, મધુપણું વૃક્ષ. મદ્યપાન ૧૦ મદ્યપાનરચક ભક્ષ્ય. મધુરારિન ઉ૦ ભમરો. મત ત્રિ. જેણે દારૂ પીધો હોય તે. નપુણ ઉ૦ એક જાતનું લાકડું, ખાલી સ્ત્રી જેણે દારૂ પીધો હોય તે સ્ત્રી. | Fas a૦ જેઠીમધનું લાકડું. મધપુડવા ની ધાવડીનું ઝાડ.
પુa ૩૦ ભમરે.
For Private and Personal Use Only
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मधुकोष
मधुमर्कटी
મgs g૦ મધપૂડે. મધુરીને ૩૦ મધપૂડ, મદ્યપાનને ક્રમ. અક્ષર પુછે ખજૂરીનું ઝાડ. ની ઉપરને અર્થ. વપુલઝૂત સ્ત્રી મીઠી ખજૂરી. મધુવન્ય પુબેલસરીનું ઝાડ. મધુoભ્યપ્રસૂન ૬૦ સાદડાનું ઝાડ.
મધુપોષ રૂ૦ કાયલ. મપુછવા સ્ત્રી એક વનસ્પતિ. મધુબ્યુ ઝિ૦ મધ ઝરતું. મધુન ર૦ મીણ નપુiા સ્ત્રી પૃથ્વી. નપુસ્થીર મીઠું બીજોરું. મધુઝન્મ ૩૦ ઉપરને અર્થ. પુનિનg. વિષ્ણુ. યુવા ૧૦ શેલડી. મધુવન પુશેલડી. મપુત્રય ૧૦ મધ-સાકર-ઘી. નપુરા ૨૦ ઉપર જુઓ. મયુદૂત ઉ૦ આંબાનું ઝાડ. મહુતી સ્ત્રી પાડલ વનસ્પતિ. મધુ પુo ભમરો. મદ્રવ ૫૦ મહુડાનું ઝાડ. મધુમ પુ. મહુડાનું ઝાડ. મyધાતુ ઉ૦ સુવર્ણમાક્ષિક, રોમાક્ષિક. મહુધાતુના પુત્ર ઉપરના અર્થ.
પુષ્ટિ ૩૦ ખાંડ. મધુપેનુ જી. દાન માટે કલી મધ વગેરે
પદાર્થોની ગાય. મપુનાર - મીઠું નાળીએ. મધુના િg૦ મીઠું નાળીએ. નપુર . ભમરે. મધુનો પુત્ર ભમરે. પુરણ પુ૦. ભમરે.
મધુપ ત્રિ. મધ પીનાર, દારૂ પીનાર. મધુપર્શ પુરુ દહીં-ઘી–પાણ-મધ-સાકર
એ પાંચ મિશ્ર કરેલ દ્રવ્ય. મધુપ શ્રી. ગળો, ગાંભારી વનસ્પતિ, ગળીનું ઝાડ, વરાહક્રાન્તા વનસ્પતિ, મીઠું બીજોરું. ગુપમ સ્ત્રી તરબુચ. મધુપાન ૧૦ મધ પીવું, દારૂ પી. પુસિ ત્રિમધ પીનાર, દારૂ પીનાર. મધુપવિત્ર પુત્ર ભમરે. .
પુપસ્ટિી શ્રી. ગાંભારી વનસ્પતિ. મધુપીછું ઉ૦ મીઠા પીલુનું ઝાડ, મધુપુરી સ્ત્રી મથુરા. મધુપુw g૦ મહુડાનું ઝાડ, સરગવાનું
ઝાડ, આસપાલવ, બલસરીનું ઝાડ. મધુપુષ્કા શ્રી નાગદતી વૃક્ષ, દંતીવૃક્ષ મધુપુર ૬૦ એક જાતનું પકવાન્ન. મપ્રિય પુબળદેવ, ભમરે. મવિ ત્રિ. મધ જેને પ્રિય હોય તે, દારૂ
જેને પ્રિય હોય તે મધુરિયા, સ્ત્રી, એક જાતની જાંબુડી. મધુ પુછ મીઠી નાળીએરીનું ઝાડ, મહુડો. મધુiા સ્ત્રી મીઠી ખજૂરી, મધુવદુહા માધવી લતા-જાઈ મધુવન પુદાડમનું ઝાડ. મધુમ વિષ્ણુ. પુષિા સ્ત્રી મધમાખી. મધુમલન ૩૦ આખેટક વૃક્ષ.
પુને ત્રિ મીઠાશવાળું, મીઠું નવુમન્ ૬૦ કાશ્મરી વૃક્ષ. મધુમતી સ્ત્રી એક નદી, વૈદિકપ્રસિદ્ધ “મધુ
વાતા' ઈત્યાદિ ત્રણ ઋચાઓ, એક દેવી
નાયિકા, મધુમથન પુત્ર વિષ્ણુ. નવુમોટો સ્ત્રી મધની ખાંડ,
For Private and Personal Use Only
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
मधुमाल
મધુમતિ સ્ત્રી ખટમેગરે.. મધુમણિકા શ્રી. બટમેગરે. મધુમહી સ્ત્રી. બટમેગરા, મધુમતા ૪૦. એક પકવાન. મધુમાખીજ ન॰ મહુડાના દારૂ. મધુમૂહ ૧૦ એક જાતનું આપું. મધુમેહ પુ॰ એક જાતને પ્રમેહરાગ. મધુક્તિ શ્રી શૈલડી, જેઠીમધ, મૃત્યુદિત શ્રીઠ ઉપરના અર્થ. મધુરી સી. નીમધ, રશેલડી, મધુશનિ સ્ત્રી કાળી દ્રાક્ષને વેલો મધુર ૩૦ મીઠા રસ, મધુર રસ, લાલ સરગવેા, રાજામ્ર વૃક્ષ, લાલ શૈલડી, ગાળ, ડાંગર, જીરૂ.
મધુર ત્રિ. મીઠું, સ્વાષ્ટિ, પ્રિય. મધુ નકલઇ, સીસુ, ઝેર. મધુ પુ જીવતી વૃક્ષ, મધુજ શું એક જાતનું માછલું. સંપુજારી શ્રી એક જાતની કાકડી, મધુરજ્ઞસ્વી પુ॰ મીઠું જો મધુરતા શ્રી મધુરપણું, મીઠાશ. મથુંરત્ન ન ઉપરના અ. મધુવ્ર્ ૐ ધાવડીનું ઝાડ, મધુત્વન પુ ઉપરના અ મયુનિવન ત્રિ॰ મીઠા શબ્દવાળુ: મયુનિવના સ્રી મીઠા શબ્દવાળી સ્ત્રી. મધુરપ્રિય ત્રિક મીઠું જેને પ્રિયાય તે મધુપ્રિયા સ્રો॰ મીઠું જેને પ્રિય હાય તે સ્ત્રી, એક વનસ્પતિ. મધુરજી પુ॰ મોટા ખેરનુ” ઝાડ, મથુરા' શ્રી. એક જાતની કાકડી, મધુલીન પુત્ર મીઠા બીજૅરાનું ઝાડ, મધુમૂષળ ૬૦ કાંગનું ઝાડ. મધુશિ શ્રી મીઠી વળીયારી. મધુવલ્લી શ્રી મીઠા બીજોરાંનુ ઝાડ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
*
मधुवार
મધુસ્ ૩૦ શેલડી, તાડનું ઝાડ, મીઠે રસ; દારૂને રસ. મધુરલ ત્રિ॰ મીઠા રસવાળુ મધુરતા સ્ત્રી મેરવેલ,દ્રાક્ષ, દૂધી, ગાંભારિ વનસ્પતિ.
મધુસ્રવ પુ॰ એક ખજૂરનું ઝાડ, મહુવા શ્રી શતપુષ્પા, જેઠીમધ, મીઠીકાકડી, મધૂલી વનસ્પતિ, પ્રક્રાલી વનસ્પતિ, શતાવરી વનસ્પતિ, મથુરા નગરી, બુ જીવતી વનસ્પતિ, એક શાક, વળીયારી. મધુરા પુ આશ્રાતક વૃક્ષ, લીધ્રુતુ.
ઝાડ, દાડમનું ઝાડ, નારંગીનુ ઝાડ મધુડાજાપ-ત્રિ. મીઠા ભાષણવાળુ, મધુરાજાપા શ્રી મીઠા શબ્દવાળી સ્ત્રી મેના, કાયલ.
મધુરાજાવુ પુ॰ મીઠી તુંબડી-દૂધી. મધુરજા શ્રી. વળીયારી. મધુરિજી પુ॰ વિષ્ણુ, મધુત્તે પુ॰ મીઠા પાણીને સમુદ્ર. મધુજ ન॰ દ્રાક્ષના રસ.
મધુલતા શ્રી જેઠીમધ,
મધુન્નપુ॰ રાતા સરગવાનું ઝાડ. મધુદ્ધિના સ્રો॰ રાઇ, મધુર્િ ૩૦ ભમરો. મધુછેદ ૩૦ ભમરૉ. મધુòહિન્દુ॰ ભમરી. મધુહોલુપ પુ॰ ભમરા.
મધુવન ન॰ મથુરા પાસેનું એક વન,કિષ્કિંધા પાસેનું એક વન. મધુવન ૩૦ ક્રાયલે.
મધુવñ ૩૦ જૂદા જૂદા મીઠા પદાર્થોના
સમૂહ.
મધુવતિ શ્રી મોડા ખીજોરાનું વૃક્ષ, જેઠીમધ, કાળી દ્રાક્ષઃ મધુવલ્હી સ્ત્રી. ઉપરના અર્થા જુવાર જુ॰ વારંવાર દારૂ પીયાના મ
For Private and Personal Use Only
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
मधुवीज
મધુલીન ૬૦ દાડમનું ઝાડ. મધુરીનપૂ પુ॰ મીઠા બીજોરાનું ઝાડ. મધુમ પુ॰ મહુડાનું ઝાડ. મધુકત પુ॰ ભમરા. મધુવતી શ્રી ભમરી, અધુરા શ્રી. મધની સાકર. મધુશાલ પુ॰ મહુડાનું ઝાડ, મધુશિપુ ૩૦ રાતા સરગવેા. મધુર્યારાજા શ્રી સુવર્ણમાક્ષિક ધાતુ, મધુરીજેંજ ૬૦ એક જાતનું પકવાન્ન. મધુનુજ પુરાતા સરગવા. મધુરશેષ પુ॰૧૦ મી. મધુશ્ચેળો શ્રી॰ મારવેલ વનસ્પતિ. મધુશ્વાલ ત્રિ॰ મીઠા શ્વાસવાળુ મધુશ્ચાત્તા શ્રી જીવન્તીવૃક્ષ. મધુટીજી વુ॰ મહુડાનું ઝાડ. મધુલવ ૩૦ કામદેવ. મધુર્ણમવ પુ૦ મી. મધુમવા સ્ત્રી કાળી દ્રાક્ષ. મધુસહાય ૩૦ કામદેવ. મધુલાથિ ૩૦ કામદેવ. મધુલિથ પુ॰ એક જાતનું ઝેર. મધુદર્ ૩૦ કામદેવ.
મીઠા શ્વાસવાળી સ્ત્રી,
મધુસૂદ્દન જુ॰ વિષ્ણુ, ભમરા, એક પંડિત,
એક શાક.
ભમરી,
www.kobatirth.org
મધુસૂની શ્રી મધુસ્નેહ !૦ મીણુ.
મધુસ્રવ પુ॰ મહુડાનું ઝાડ, મધુત્રવત્ પુ॰ મહુડાનું ઝાડ, મધુસ્ત્રવા શ્રી. મારઢાલતા,જેઠીમધ,મેરવેલ,
જીવંતી વૃક્ષ.
મધુત્વ ॰ કાયલ, મીઠા સ્વર. મધુસ્વર ત્રિ॰ મીઠા શબ્દવાળું, મીઠા સ્વરવાળુ . મધુવડી સ્ત્રી. કાયલ-માદા,
૩૯
३०५
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मध्यम
મધુહર્ ૩૦ વિષ્ણુ,
મજ ૧૦ જેડીમધ. મયૂજ પુ. મહુડાનું ઝાડ. મયૂøિx ૬૦ મીણુ. મયૂજ્જિત ૧૦ મીણ, મયૂથ ન॰ મીણ. મધૂમર્ પુ॰ કાયલ.
મધુશ્મા શ્રી કાયલ-માદા. મપદ્મ પુ॰ મથુરા શહેર.
મધૂન ડુ પાણીમાં કે પર્વતમાં થનારૂ મહુડાનું ઝાડ.
મધૂળ ત્રિ॰ મીઠું, મધુર. મયૂજ પુ॰ મીઠા રસ, મીઠાશ. મયૂજિજા શ્રી. મારવેલ વનસ્પતિ, રા. મયૂહી સ્રો. મધુકાંટી વનપતિ, આંખે, જેડીમધ, મારવેલ. મધ્ય ન॰ છુ॰ કટી ક્રેડ
મધ્ય ૧૦ વચલા ભાગ, એક સંખ્યા, નૃત્ય વગેરેમાં મંદતા તથા શીઘ્રતા સિવાયના
For Private and Personal Use Only
વ્યાપાર.
મધ્ય પુ॰ મધ્યમ ગતિવાળા ગ્રહ.
મધ્ય ત્રિ॰ વચલું, ન્યાયવાળું, યેાગ્ય, નીચું હલકું.
મા ત્રિ વચ્ચે રહેલ. મધ્યાન્ય પુ॰ આંબાનું ઝાડ. મધ્યન્ત્રવિન્ ત્રિ. વચમાં ચાલનાર–કરનાર, મધ્યાન્ અન્ય વચમાં, વચ્ચેથી, મધ્યે. મધ્યવેરા પુ૦ હિમાલય અને વિધ્યાચળની વસેને–વિનશનની પૂર્વ ને-પ્રયાગથી પશ્ચિમનેા દેશ, વચલા પ્રદેશ. .. મધ્યવિન ૬૦ દિવસના મધ્ય-અપાર. મધ્યન્દિન ન॰ ઉપરના અ. મન છુ૦ બપોરીયાનું ઝાડ. મધ્યપસમૂહન॰ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ પાંચ ઔષધ. મધ્યપદ્ધત્તિર્ ૩૦ વ્યાકરણુપ્રસિદ્ધ સમાસ. મધ્યમ ત્રિ. વચલું, વચ્ચેનું.
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मध्यम
३०६
मनतिशय
મધ્યમ ઉ૦ મધ્યમસ્વર-કૌચપક્ષીના સ્વર
સમાન-સ્વર, એક ઉપપતિ. મધ્યમved ૩૦ અર્જુન સાદડનું ઝાડ મધ્યમમૃત પુત્ર ખેડુત વગેરે મધ્યમ દાસ. થરો પુત્ર પૃથ્વીલેક.
ચમપઢિ પુ0 રાજા. મધ્યમવથી ત્રિ. વચલી વયનું. મધ્યમવંદ પુત્ર વ્યાસે કહેલ એક મધ્યમ |
સ્ત્રીસંગ્રહ-કેઈ સ્ત્રીને વસ્ત્રાલંકાર વગેરેથી વશ કરવી તે. મધ્યમવાર ૧૦ પારકાં વસ્ત્ર વગેરેને
ખૂંચવી લેવાં વગેરેરૂપ એક સાહસ. મધ્યમા ઉ૦ મનુએ કહેલ એક
સજા-દંડ. અર્થમાં સ્ત્રી જેને ઋતુધર્મ દેખાય હોય
તેવી સ્ત્રી, વચલી આંગળી, કમળ વગેરેની કળી, સાહિત્યપ્રસિદ્ધ એક નાયિકા, પરા
વગેરે ચાર વાણીમાંની એક વાણી. અચ્ચમાદા ને એક પ્રકારનું ગણિત. મધ્યમય ત્રિવ વચ્ચે હોનાર-થનાર. મળેશ્વર પુ. કાશીમાં એક શિવલિંગ. મધ્યયવપુલ છ જવ બરાબર એક વજન. મધ્યરાત્ર પુમધ્યરાત્રિ. મગરો પુત્ર પૃથ્વીલેક. મધ્યપુ પૃથ્વીલેક, સંધ્યોપરિ ૩૦ રાજા. मध्यलोकेश पु० . મચર્તિનું ત્રિો વચ્ચે રહેનાર, મધ્યસ્થ,
સ્વાર્થ નહિ બગાડી પરાર્થ કરનાર, વચમાં પડી સમાધાન કરનાર. મધ્યવૃત્ત ૧૦ નાભિ, દુરી. મધ્યસ્થ ત્રિ. ત્રાહિત, મધ્યવર્તન જુઓ. મથતા સ્ત્રી મધ્યસ્થપણું. જગથa R૦ મધ્યસ્થપણું.
ચંથરું નૈ૦ વચેનું સ્થાન, મધ્યસ્થળ. | નથી જ. ઉપરના અર્થ.
મા સ્ત્રી જેને ઋતુધર્મ આવતું હોય તે
સ્ત્રી, તે નામે એક છંદ, ગ્રહોની એક ગતિ, સાહિત્યપ્રસિદ્ધ એક નાયિકા, ના પુત્ર દિવસનો મધ્યભાગ-બેર. મધ્યાન્હ પુ. બપોરીયાનું ઝાડ. નામના પુ. બીજેરાનું ઝાડ. મધ્યપતિ પુત્ર વિષ્ણુ.
ધ્વનિ પુત્ર વિષ્ણુ. મધ્યાહુ ૬૦ એક જાતનું આલુ. મધ્યાહુ પુત્ર ઉપરનો અર્થ. મષ્યાવાસ પુ. આંબે. અધ્યાત પુત્ર મહુડાને દારૂ. માનવનિ પુત્ર મહુડાંનો દારૂ કાઢનાર ટ્વિના સ્ત્રીદારૂ. મન વાવ ૫૦ રે પૂજા કરવી તે ગર્વ
કરવો ૫૦ મન્ ૩૦ ૦ ૦ સે ગર્વ કરવો. મન તન મા. ૨૦ સે જાણવું માનવું મન ૩૦ ૩૦ ૪૦ કે ધારણ કરવું. મન વિ વાવ તે ન જાણવું, માનવું. મન પુત્ર જટામાંસી વનસ્પતિ. મન ત્રિમને જ્ઞ, સુંદર, મના પુત્ર એક ગ્રહયોગ. મન રિસ્ટ પુ. મણસીલ. મનઃાિ સ્ત્રી મણસીલ. મનન ૧૦ અનુમાન, વિચાર, યુક્તિથી પદા
ઈને નિર્ણય કરે. મનસ્ નમન,સંકલ્પવિકલ્પવાળું અંતઃકરણું;
મણસીલ. મન સ્ત્ર આસ્તીક મુનિની માતા, જર
કારૂની પત્ની-વાસુકિની બહેન. નવી સ્ત્રી ઉપર અર્થ. અનાજ્ઞાનિ ત્રિઃ માથી જાણનાર. મનસિક પુ. કામદેવ. મનસિક ત્રિ. મનનાં ઉત્પન્ન થનાર. અનલિરાય ત્રિ-મનમાં હોનાર-થનાર
For Private and Personal Use Only
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
Haftar
મત્તિરાય પુ॰ કામદેવ. મનાર પુ॰ મનની સુખતત્પરતાં. મનાવવુ॰ માનસીક દુઃખ, મનની પીડા. મનસ્તાન પુ॰ દુર્ગા દેવીને સિંહ.
www.kobatirth.org
મનસ્તાજી ન॰ હરતાલ.
મનસ્વિતા શ્રી શ્રેષ્ઠ મનવાળાપણું,સ્વાધીન મનવાળાપણું,
મવિત્વ ૬૦ ઉપરના અ
મનવિન ત્રિ॰ શ્રેષ્ઠ મનવાળું, સ્વાધીન મનવાળું.
મસ્વિન્ પુ॰ શરભ નામનું પશુ. મનસ્વિની શ્રી ઉત્તમ મનવાળી, સ્વાધીન મનવાળી.
મના ૢ અન્ય થેાડું, લગાર, મન્દ. મનના સ્ત્રી હાથણી. મનાધરર્ ૧૦ એક જાતનું અગર. મનાધાર ત્રિ॰ થાડું-અપ-મન્દ કરનાર. મનાથી સ્ત્રી મનુની પત્ની. મનાવી શ્રી મનુની પત્ની. નિત ત્રિ॰ વિચારેલ, જાણેલ. મનીજ ૬૦ આંજણુ, મનીષા સ્ત્રી બુદ્ધિ. મનીષિર્ ૩૦ પૉંડિત. મનીવિન્ ત્રિ॰ બુદ્ધિમાન. મનુ શ્રી પ્રશ્ના વનસ્પતિ, મનુની પત્ની. મનુ પુ॰ એક પ્રજાપતિ, ધર્મશાસ્ત્રના કર્તા સ્વાયંભુવ વગેરે મુનિ.
મનુન પુ॰ મનુષ્ય, માણસ. મનુજ્ઞતા શ્રી મનુષ્યપણું, મનુજ્ઞત્વ ન મનુષ્યપણું. મનુના સ્રી॰ માણસ જાતની સ્ત્રી.
મનુષ્ય પુ॰ માણસ.
મનુષ્યતા શ્રી માણુસાઇ.
મનુષ્યત્વ મૈં માણસાઇ. મનુષ્યધર્મન્ પુ॰ કુબેર. મનુષ્યસમા શ્રી મનુષ્યોની સભા.
३०७
मनोरञ्जन
મનુષ્યયજ્ઞ પુ॰પાંચ મહાયજ્ઞામાંતા એક યો. મનુષ્યા શ્રી માણસ જાતિની સ્ત્રી. મનોગત ત્રિ॰ મનમાં હેાનાર-રહેનાર.. મનોગત ૬૦ મનના અભિપ્રાય. મનોતિ હ્રીઁ મનની ગતિ. મનોતિ ત્રિ॰ મનના જેવી ગતિવાળું. મનોગમ્ય ત્રિ મનથી જવા યાગ્ય, મનથી જાણવા લાયક, મનમાં જાણવા લાયક. મનોવી સ્રી ઇચ્છા, આશા. મનોગુપ્તા સ્રી મણુસીલ, મનોજ્ઞ પુ॰કામદેવ.
મનોજ્ઞ ત્રિ॰ મનમાં ઉત્પન્ન થનાર મનોનવ ત્રિ॰ પિતાતુલ્ય, મન જેવા
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વેગવાળુ.
મનોજ્ઞત્ર ॰ વિષ્ણુ, મનને વેગ. મનોનવમ્ ત્રિ॰ પિતાતુલ્ય, મનોજ્ઞવા સ્ત્રી॰ અગ્નિની એક જિલ્લા, દુર્ગો દેવીની એક શક્તિ.
મનોનવૃદ્ધિ પુ॰ કામવક એક વૃક્ષ. મનોનવૃદ્ધિ સ્ત્રી કામદેવની વૃદ્ધિ મનોજ્ઞ ત્રિ॰ મોહર, સુંદર. મનોજ્ઞ ન દેવદાર.
મનોજ્ઞા સ્ત્રી॰ મણુસીલ, એક જાતની કાકડી, જીરૂં, દારૂ, રાજપુત્રી, જાઈ. મોર પુ॰ મનને વશ રાખવું તે. મોનિજ્જ પુ॰ ઉપરના અ. મનોમદ પુ॰ મનને ભગ મનોમય પુ॰ કામદેવ.
મનોમવ ત્રિ॰ મનમાં હાનાર થનાર મનોમાવ છુ૦ મનનેા ભાવ.
મનોમૂ ૩૦ કામદેવ.
મનોયાચિત્ર ત્રિ- મનવડે જનાર, મનની પેઠે જનાર. મનોયોનિ પુ॰ કામદેવ.
મનોોનિ ત્રિ॰ મનમાં પેદા થનાર મનોલનન મનને રાજી કરવું તે.
For Private and Personal Use Only
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मनोरथ
३०८
मन्थदण्डक
મનોરથ પુ. ઈચ્છા. મનોભ ત્રિ. મહર, સુંદર, મનોમ પુમોગરે, મુચુકુન્દ વૃક્ષ. મનોમાં સ્ત્રી સુંદર સ્ત્રી, ગોરોચન, રૂચિ
મનુની પત્ની, પીળી જૂઈ, એક વિદ્યા
ધરની કન્યા.. મનોૌચ ૧૦ મનની ચંચળતા. મનોવૃત્તિ સ્ત્રી મનની વૃત્તિ. મનોહત ત્ર મનથી ઉદાસ, હણાયેલા મ
નવાળું. મનોદ ત્રિ, સુંદર, મનહર. મનોજ ૧૦ સોનું. નોર પુત્ર મોગર. મનોદત્ત સ્ત્રીપીળી જઈ, જાઈ. મનોદ ત્રિ. મન હરનાર, સુંદર, મનોદ ત્રિ. ઉપરના અર્થ. મોટા સ્ત્રી મણસીલ. મનુજ્ઞ ખ્યા ઘ૦ સેદ્ માંજવું, સાફ કરવું,
19 શબ્દ કરવો. મ. અત્તરાત્રિ માનવા યોગ્ય, મનન કરવા
લાયક. અતિવ્ય ન૦ મત, અભિપ્રાય, સલાહ. મg g૦ અપરાધ, મનુષ્ય, પ્રજાપતિ. સત્ત ત્રિમાનનાર, સલાહ આપનાર,
પવિત્ર જ્ઞાનવાળું. મજુ . વિદ્વાન, પંડિત. મત્ર ૬૦ ગુપ્ત ભાષણ, એકાંતમાં વિચાર,
મંત્રણ, દેવ વગેરેની સાધનાને મંત્ર,
અમુક વેદવિભાગ. મન ત્રિ મંત્રણ કરનાર, ગુપ્ત વિચાર
કરનાર મંત્રપ્રયાગ કરનાર. સત્ર પુત્ર પ્રધાન, મંત્રી, સલાહકાર,
વેદમંત્ર કરનાર ઋષિ. જન્નત fઝ૦ મંત્રવડે સંસ્કારયુક્ત કરેલ. કત્રિવાહ પુ. મંત્રશાસ્ત્ર, મંત્રવિદ્યા. મરિ સ્ત્રી એકાંતમાં મંત્રણ.
મનપૂઢ ૫૦ ગુપ્ત દૂત, છાનો જાસુસ. અન્ય ૧૦ એકાંતમાં મંત્રણું કરવાનું
ઘર, મંત્રજાપનું ઘર. મનિહ પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રક વૃક્ષ. મન્નશ ત્રિમંત્ર જાણનાર, ગુપ્ત વિચાર
જાણનાર. મFરા ઉ૦ મંત્રી, પ્રધાન, છાનો બાતમીદાર. મા ૧૦ ગુપ્ત ભાષણ, ખાનગી વિચાર
કરો. માત્ર સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. મજણ મંત્રથી, ગુપ્ત વિચારથી,
ખાનગી સલાહથી. મજે ૬૦ ગુરૂમઃ ત્રિમંત્ર આપનાર.
જવ ત્રિમંત્ર આપનાર. મજz g૦ ગુરૂ. મતિ પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રક વૃક્ષ. મજપૂત ત્રિમંત્રવડે પવિત્ર. મજપૂતતિમ ત્રિ-મંત્રથી પવિત્ર મનવાળું,
મંત્રથી પવિત્ર આત્માવાળું. મનપૂનામનું પુગરૂડ. મi R૦ મંત્રનું ફળ. મન્નતિ ત્રિ. મન્નશ ત્રિ. જુઓ.
વિત ઉ૦ મત્રજ્ઞ ૩૦ જુઓ. જિત ત્રિ મંત્રેલ, વિચારેલ.
જોતા સ્ત્રી મંત્રીપણું, પ્રધાનપણું, દિવાનગીરી. મત્રત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ.
જિન ૩૦ મંત્રી, અમાત્ય, પ્રધાન. મળ્યોપમ ૩૦ સલાહ, સૂચના. મને ખ્યા ૫૦ સેર્ કલેશ પામે છે
વવવું ૩૦ મ સ્થા. ૧૦ રે વલવવું, મથવું. મળ્યા ન માખણ. અથવા ર. અથવા ૩૦ રવૈયો.
For Private and Personal Use Only
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मन्थन
३०९
मन्दीभवन
1.
મળ્યા મથવું, વવવું, દુઃખ દેવું, મામા ત્રિ અભાગીયું, દુર્ભાગી.
મારી નાખવું, કલેશ, દુખ, રવૈ. અતિ ત્રિ. મન્ન ત્રિ. જુઓ. કથન શ્રી દહીં વલોવવાની ગેળી. અતિ સ્ત્રી ઓછી બુદ્ધિ, જડ બુદ્ધિ. મળ્યા ર૦ કસુંબો.
અ g૦ મંદરાચળ પર્વત, કલ્પવૃક્ષ, સ્વર્ગ, મથા કેપ, ખજાને, ભંડાર, ફળ, એક જાતને હાર, દર્પણ બાધ, રવૈયે.
મા ૦િ ઘણું, મન્દ, જડ, મૂર્ખ. મળ્યર ત્રિવાંકું, વિશાળ, મન્દ, ધીમું, | માત્ર ૩૦ મંદરાચળ પર્વત. જડ, નીચ, ચાડીયું.
મલાન ૫૦ અગ્નિ, પ્રાણ, નિદ્રા, ચિત્રકવૃક્ષ. મસ્થા શ્રી કૈકેયીની એક દાસી.
મ નુ ઉ૦ છવ, રવM. સભ્ય પુ. ચામરને પવન.
મજા શ્રી જ્યોતિષ પ્રસિદ્ધ એક સૂર્ય સંક્રાન્તિ, અથરૌઢ પુત્ર મંદરાચળ પર્વત.
ગ્રહોની એક ગતિ, મંદ સ્ત્રી. . મસ્થાન ઉ૦ ર, ગરમાળાનું ઝાડ.
માની સ્ત્રી સ્વર્ગગંગા,અમુક સંક્રાન્તિ. માનવ પુ. ઉપરના અર્થ.
અનિતા સ્ત્રી- સત્તર અક્ષરના ચરણ મળ્યાના ૧૦ એક જાતનું ઘાસ.
વાળો એક છંદ. મથિ ત્રિવવનાર,મથનાર,દુઃખ દેનાર.
મળ્યા ન૦ લાજ, શરમ. થિની સ્ત્રીદહીં વલોવવાની ગોળી.
મળ્યાલ ત્રિ- સંકોચાયેલાં નેત્રવાળું, મન્દ થોધિ ક્ષીરસમુદ્ર.
નેત્રવાળું. કર ત્રિ, મૂર્ખ, કમળ, અભાગીયું, રોગી,
માલી સ્ત્રી સંકેચાયેલા નેત્રવાળી સ્ત્રી, પિલું, સ્વતંત્ર, ખળ, નીચ, લુચ્ચું, દારૂડીયું.
અનાજ પુરુ ખાધેલું ન પચાવી શકો મન્ પુશનિ ગ્રહ, હાથી, યમ, પ્રલય.
શરીરને મન્દ અગ્નિ, એક રેગ. અજુન ત્રિધીમે જનાર, થોડું જનાર.
મળ્યાશિતા સ્ત્રી, મંદાગ્નિપણું. મનિ કુ. શનિ ગ્રહ.
માત્ર ૧૦ મંદાગ્નિપણું. વત ત્રિ. ધીમે ગયેલ, થોડું ગયેલ.
કમિ ત્રિ. આળસુ, ધીમું. મજૂતિ ત્રિધીમી ગતિવાળું.
અદ્રિ ત્રિવ થડ આદર કરતું. મતિ શ્રી. ધીમી ગતિ.
મખ્યા ૬૦ થોડે આદર-સત્કાર. મજૂવામિન્ ૬૦ શનિ ગ્રહ.
માહિg૦ મંદ પવન, થોડો પવન. મજૂમિ ત્રિ. ધીમું જનાર, થોડું જનાર.
માયમાન ત્રિો આળસુ, ધીમું, ઢીલ કરતુ. અન્નાની સ્ત્રી સૂર્યપત્ની-શનિગ્રહની માતા.
માયુ થિડી આયુષવાળું. જ પુ• કડા લીંબડે.
મા ઉ૦ કલ્પવૃક્ષ, કડવો લીંબડે, હાથ, મજૂતા સ્ત્રી ધીમાશ, આળસ, જડતા, ધૂતારે, એક તીર્થ, આકડાનું ઝાડ. - મૂર્ખાઈ.
માજૂિચ ૧૦ લાજ, શરમ. કવિ ઉપરના અર્થ.
મgિ go એક જાતનું માછલું. મન ૧૦ સ્તુતિ, પ્રશંસા.
જિન ૧૦ ઘર, શહેર, દેવમંદીર. મજવુદ્ધિ જડ બુદ્ધિવાળું, મૂખ. મgિ૦ સમુદ્રઢીંચણને પાછળ ભાગ. મજિ સ્ત્રી જડ એવી બુદ્ધિ. અમદા ન૦ મંદ થવું, જડ થવું.
For Private and Personal Use Only
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मन्दीभाव
मगर
મન્વીમા પુત્ર મત્રતા જુઓ. મહુવા સ્ત્રી ઘોડાને તબેલે,સુવાની સાદડી. મોર નવ ગ્રહની ઉચ-નીચ ગતિ.
જો સ્ત્રીરાવણની સ્ત્રી. મજsor લગાર ગરમી. મનો ત્રિ. લગાર ગરમ. મનું પુ. એક વાદિત્ર, ગંભીર શબ્દ. મઃ ત્રિગંભીર શબ્દવાળું. મન્મથ પુ. કામદેવ, કાઠનું ઝાડ, કામચિંતા. જમથન પુ. આંબાનું ઝાડ. મમથી પુછે સ્ત્રીઓની યોનિ, આંબે. સન્મથન ત્રિકામી. અમર ત્રિમારારૂપ. કચન ત્રિો માનતું, વિચારતું. અન્ય સ્ત્રી ડકની પાછળ આવેલી નસ. મચાવી સ્ત્રી ઉપરને અર્થ.
શોક, દીનતા, ક્રોધ, યજ્ઞ, અહંકાર, રૂક.
ત્રિક્રોધવાળું, શેકવાળું, દીનતાવાળું, અહંકારી. નવન્તર ન સ્વાયંભુવ વગેરે મનુને
અધિકાર, તે તે મનુનો ૩૧૧૪૪૪૮૦૦ વર્ષને સ્થિતિકાળ. મળ્યાન ત્રિવે માનતું, વિચારતું. મજુદા ૬૦ જંગલી મેગ. નમ્ર ૦િ ૧૦ ૩૦ સે જવું. મન મચ્ચે મારો--મારી–મારૂં. મમતા સ્ત્રી ગર્વ, અહંકાર, મારાપણું. ' મમત્વ ર૦ ઉપરના અર્થ.
ખાપલાદ પુત્ર વિષય. મદ્ વા મા લ૦ સે જવું. મય પુ. એક દાનવ, ઉંટ, ખચ્ચર. મયર પુત્ર ઘાસ-પાંદડાંની બનાવેલી ઝુંપડી. મયછી પુજંગલી મગ. કથા સ્ત્રી, ઉંટડી, ખચ્ચરી. મગુ પુછે કિન્નર, મૃગ.
મયુ% 92 જંગલી મગ. મથુરા ૩૦ કાંતિ, કિરણ, શિખા, શોભા,
ખીલો. મયૂર ૩૦ મેર પક્ષી, મયૂરશિખાક્ષ
તે નામે એક કવિ મયૂર R૦ મોરથુથુ. મયૂર પુત્ર અઘાડે વનસ્પતિ. મયૂર છવા ન મોરથુથુ. મિથુરવા ૦ કુકડે. મયૂવૂડ સ્ત્રી મયૂરશિખવૃક્ષ. મયૂર . નાકવૃક્ષ. મયૂરતુO R૦ મોરથુથુ. મેપૂરપ ન નખથી કરેલ ચિન્હ. મથુરા શ્રી અagી જુઓ. મરિાણ સ્ત્રી મયૂરશિખાવૃક્ષ. મr g૦ કાચંડ, કાકીડે. મવિ. સ્ત્રી અને જુઓ. મરી સ્ત્રીમર-પક્ષિણ-ઢેલ, અજમેદ મજૂતી વર્ષા ઋતુ.
મજ પુત્ર પ્રાણીઓનું અકાળ મરણ-મરકી. મરત ન મરકતમણિ–પાન્ના. મનપત્રી શ્રીવાવી વનસ્પતિ. સરલતા પુત્ર મત જુઓ. મજ ન કરત જુઓ. મા સ્ત્રી એક વૃક્ષ મટ પુત્ર એક જાતને ખેર. મા 70 મૃત્યુ, મોત, વછનાગ. કરાલ ત્રિ મરણથી ઉત્પન્ન થનાર. મત પુમૃત્યુ, મેત. જાન્ટ ઇમર જુઓ. માત્ર ૩૦ માર જુઓ. મરણ ૧૦ ફૂલ. મરાઠી સ્ત્રી વૃશ્ચિકલું વનસ્પતિ.
પુત્ર અનાજનો કોઠાર.
For Private and Personal Use Only
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
મહા
www.kobatirth.org
માર્થ પુ॰' રાજહંસ, કાજળ, અતકપક્ષી. હંસ, ધેાડા, મેધ, દાડમનું વન. માજી ત્રિ॰ ચીકણું,
મા પુ॰ હંસ.
માહિજા સ્રો. વનસ્પતિ શિકાઇ. માહી સ્રી હંસલી.
મત્સ્ય પુ॰ મરીયાંનું ઝાડ, કાલ, મરચી, મલ્ધિ ન॰ મરી, મરચુ, ક"કાલ. વિપત્રજ પુ॰ દેવદારનું ઝાડ, વિલદા ન૦કે કાલ. મમિન્ પુ॰ મૃત્યુ, મેાત. મરીચ પુ॰રવ પુ॰ જુએ. મીત્ર ન૦ માર્ચ ૬૦ જુએ. મત્તિ ૩૦ સપ્તર્ષિઓમાંને એક ઋષિ,
મરીચિ ત્રિ॰ કૃપણુ, લાભી. માિ સ્ત્રી ઝાંઝવાનું જળ. મીવિમાહિત્ યુ સૂર્યાં.
મહાપુ॰ પર્યંત, નિર્જળ દેશ, મારવાડ, એક
જાતનું ઝાડ.
મહન પુ॰ નખલા–નામે સુગધી દ્રવ્ય. મહા ત્રિ॰ મારવાડમાં થનાર, નિર્જળ દેશમાં થનાર.
મહત્તા શ્રી. મૃોટી વનસ્પતિ. મજ્જા સ્ત્રી ઉંચા કપાળવાળી સ્ત્રી. મહા દ્વી ઉપરને અર્થ. મત્ પુ॰ વાયુ, મરવા, દેવ. મત્ ૧૦ એક વનસ્પતિ. મત્ સ્ત્રી॰ પૃષ્ઠા વનસ્પતિ. મહર પુ॰ એક જાતના અડદ, મહાિ સ્ત્રી પાવું તે. મત્ત પુ॰ તે નામે એક રાજા. મત્તે પુ॰ મરવા.
મધ્ય ૪૦ આકાશ. मरुत्पाल पु० द्र. મચ્છુત્ર ૬૦ ભીમસેન, હનુમાન. મવપુત્રી શ્રી જંગલી નગાડ,
३११
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મહપ્રિય પુ. ઉંટ. મળિયા સ્ત્રી ઉ’ટડી.
મહત્ઝવ ૬૦ સિંહ મહહ્દવી સ્ત્રી સિહણુ. માજ ન॰ કરા.
મહત્વત્ પુ॰ ઈન્દ્ર, હનુમાન. મહત્વતી શ્રી ધર્મપત્ની-દક્ષકન્યા. મહત્તલ પુ॰ ઈન્દ્ર, અગ્નિ, ચિત્રકક્ષ. મહામ્નોજ ન૰વીંઝણા, પંખા, મવિષ્ટ ૬૦ ગુગળ. મહા શ્રી. એક વનસ્પતિ. મથ પુ॰ દેવને રથ, ઘેાડા, મદ્રુમ પુ॰ એક જાતના ખેર. મહદમન્ ન૦ આકાશ. મજ્જાદ પુ॰ ધુમાડા, અગ્નિ, ચિત્રકવૃક્ષ, મદ્વિપ પુ॰ ઉંટ.
मर्क
મતા શ્રી કાવેરી નદી. મમાહા શ્રી પૃષ્ઠા વનસ્પતિ. મમ્પુ મારવાડ દેશ. મમ્ શ્રી નિર્જળ ભૂમિ. મહમૂદ્રપુ॰ કેરડાનું ઝાડ. મત્સ્ય પુ॰ મરવા. મધ્વજ પુ॰ મરવા, વાઘ, રાહુ. મહુવા ત્રિ॰ ભયાનક, ભયંકર મહĒમય પુ॰ મારવાડી મૂળે, મહસંમવા સ્ત્રી ધમાસા વનસ્પતિ. મથજ ન નિર્જળ પ્રદેશ. મથહી સ્રૌ નિર્જળ પ્રદેશ. મા સ્ત્રી ધમાસે વનસ્પતિ, મજ પુ॰ એક જાતના મૃગ, માર. મવ પુ॰ મારવાડી મૂળે. માવા શ્રી કપાસ, એક જાતને! ખેર, જવાસે.
મોજ પુ॰ મગરમચ્છો મìહિ પુ॰ મગરમચ્છ. મ સૌત્ર ૧૦ સ૦ સેર્ જવું.
For Private and Personal Use Only
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मर्कक
मलन
મજા પુત્ર કરેળીયે. મદ પુવાનર, કોળી, એક સ્થાવર
ઝેર, એક પક્ષી. મારા પુત્ર ઉપરના અર્થ, એક જાતનું
માછલું, એક દૈત્ય. મતિ દુલ રૂ. એક જાતની પીલુડી. મજ વહી સ્ત્રી અઘાડ વનસ્પતિ. મદિર go એક જાતનું ઝાડ. મવાર ૩૦ કરોળીયાનું જાળું, વાનરનું
રહેઠાણ મરવાર પુત્ર ઉપરના અર્થ. મદવારનg૦કરેળીયાની લાળનો તાંતણો. મરણ ૧૦ હિંગળાક.
દાચ પુ. લાલ રંગ. મરણ ત્રિલાલ રંગવાળું, માંકડાના
જેવા મુખવાળું. જરાય ન વાનરનું મુખ. મરી સ્ત્રી- વાનરી, અઘાડે, અજમોદ,
કરંજવૃક્ષ, કવચબીજ, છંદશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ મર્કટીચક્ર.
રાપs g૦ અઘાડો. મરીડાટન ઈદ શાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ મટી-ચક્ર. માં ભાંગરો, વાસણ. ના સ્ત્રી સુરંગ, વાંઝણી સ્ત્રી. મદ્ ૩૦ ૩મ0 લ૦ સે ગ્રહણ કરવું. મજું છુબેબી, વીમ જુઓ. મનું સ્ત્રી શુદ્ધિ. નર્ત પુ. મનુષ્ય, પૃથ્વીલેક. મર્તવ્ય ત્રિમરવા લાયક મામ નિ., મરવાની ઈચ્છાવાળું. મર્તમન ત્રિમરવાને મનવાળું.
અર્જા ત્રિ મર્દન કરનાર, દાબનાર. મન ન મર્દન કરવું, દાબવું, ચૂર્ણ કરવું. માલ ર૦ તેલ. મનોય ત્રિમર્દન કરવા ગ્ય.
૪ પુ. એક વારિત્ર. નહિંત ત્રિમર્દન કરેલ, દાબેલ, ગુંથેલ,
ચૂર્ણ કરેલ. જ વાં. ૧૦ ૧૦ સે જવું. મા જિ. મર્મ જાણનાર, તત્વવેત્તા. જર્મનું ૧૦ જીવનસ્થાન, સાંધાના સ્થાન,
તાત્પર્ય, રહસ્ય, તત્વ. પર પુવસ્ત્ર કે પાંદડાંને શબ્દ. મર્યા સ્ત્રીપીતદારૂ વૃક્ષ, હળદર. મવિ ત્રિ મર્મજ્ઞ જુઓ. મર્મ નિમર્મજ્ઞ જુઓ. મ જિમર્મસ્થાનને પડનાર. મવિદ્ ત્રિમર્મસ્થાનને વિધનાર,
મર્મભેદક. મર્ય પુત્ર મનુષ્ય. મર્યા શ્રીસીમા, હદ. અથવા સ્ત્રી, ન્યાયમાર્ગમાં સ્થિતિ, સીમા,
હદ, કાંઠે. મર્યાવિત મર્યાદાવાળું, હદમાં રહેનાર. મળ્યું સ્વા. ૧૦ ૨૦ છે પૂર્ણ કરવું, ભરવું. મ પુત્ર વિચાર, ઉપદેશ. મજ ૧૦ વિચાર ચલાવે, ઉપદેશ કરે. મ ત્રિો સહનશીલ. મર્થ ન સહન કરવું. મતિ કિસહન કરેલ. અતિ ત્રિ. સહન કરનાર. મદ્ ખ્યા. આશ૦ સે ધારણ કરવું. મe go મેલ, પાપ, વિષ્ટા, લેઢાં વગેરેનું
કટું, કપૂર, વાત-પિત્ત-કફ, સંબંધ, મઢ ત્રિ- મેલું, પાપી, દુષ્ટ
મટમ પુશીમળાનું મૂળ. | મમ ત્રિમેલને નાશ કરનાર,
ત્યે ત્રિ, પૃથ્વીલેકમાં નાર, અત્યંત પુ. એક ઉપદ્રવ અર્વ ૧૦ ગ્રહણના ગણિતનું એક ઉપકરણ પર્વના પુત્ર એક ઝાડ.
.
For Private and Personal Use Only
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मलनी
मल्लारी
મસ્ત્રી શ્રી નાગદમની વનસ્પતિ. દિ શ્રી. યુક્ત થવું, સહિત થવું..
ત્રિમેલથી થનાર, પાપથી થનાર, જિન ત્રિ મેલું, દૂષિત, પાપી, કાળું. મળથી થનાર.
દિન ત્રિ ઉપરના અર્થ. મા પરૂ..
નદિન ૧૦ ઘોરું જુઓ, દોષ, ટંકણખાર. મરહૂષિત ત્રિમેલું, મલીન, પાપી. જિનાએ ત્રિ. મેરી કાંતિવાળું. મદ્રાવિન્ ૩૦ નેપાળાનું ઝાડ. ' મટિનમુણ ત્રિમેલા મુખવાળું, ખળ, મદન તંબુ, રાવટી.
ને દુષ્ટ, દૂર, પ્રેત મટV સ્ત્રી, એક જાતના ઉંબરાનું ઝાડ. નિકુલ પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રક વૃક્ષ, વાનર. મહમુ ૩૦ કાગડો.
મહિનામુવી સ્ત્રીવાનરી. મરણ સી. કાગડી..
નિતાં સ્ત્રી મેલપણું. મ િત્રિક મેલને નાશ કરનાર, મળ- સ્કિનવં ન મેલપણું. નાશક,
ઢિનદ્ રામપાતું. ૧૦ ૨૦ મેલું કરવું, મરિની સ્ત્રીકડુ ઔષધિ.
દૂષિત કરવું મઢમછુના પુત્ર લગેટ, લંગોટી,
મહિના ત્રિમેલા અંગવાળું. મઢમાર પુત્ર અધિક માસ, પુરૂષોત્તમ માસ,
મટિના સ્ત્રી એક વનસ્પતિ. જય રૂ૦ દક્ષિણમાં આવેલ એક પર્વત તે
મહિના ૧૦ મેલું પાણી, શાહી. પર્વતની પાસેનો દેશ,ઉપવન, રોwાં જુઓ, મરિની સ્ત્રી અટકાવવાળી સ્ત્રી. ઇન્દ્રનું નંદન વન, અઢાર દ્વીપમાને એક
મહિન્દુ પુ. મળમાસ-અધિક મહિને, દ્વીપ, ઋષભદેવનો એક પુત્ર.
- વાયુ, અગ્નિ, ચિત્રક વૃક્ષ, ચોર ઢિયથિના સ્ત્રી પાર્વતીની એક સખી. મસ્ટિક ત્રિો અત્યંત મેલું મઢયા પુ૧૦ ચંદન.
રિણા સ્ત્રી અટકાવવાળી સ્ત્રી. મઢયા પુત્ર મલય પર્વતને વાયુ.
મટણ ત્રિમેલું. મષ ત્રિ, મલય પર્વતમાં કે દેશમાં
મહીમા ફુલેઠું, હીરાકસી. ઉત્પન્ન થનાર.
મણ મારા મા સ ધારણ કરવું. મરચા સ્ત્રી નસોતર.
મષ્ઠ પુત્ર મલ, બાહુયુદ્ધ કરનાર, પાત્ર, એક મચાવેદ પુદક્ષિણમાં એક પર્વત. માછલું, ગાલ, એક વર્ણસંકર, એક દેશ, મનિટ ૫૦ મલય પર્વતને વાયુ. કંકપક્ષી. * મયૂ સ્ત્રી બાવચી વનસ્પતિ. " મંg ત્રિો અત્યંત બળવાન. મક્ટવિનાશિની સ્ત્રીશંખપુષ્પી વનસ્પતિ. મજા પુત્ર દાંત, દીવો કરવાનું કેડીયું, મહા સ્ત્રીભોંયબળી.
નાળીએરમાંથી કરેલ પાત્ર, દીવો મેગરે. મસ્તાન ૩૦ મેલ કાઢનાર,ઝાડુ કાઢનાર. મન ર૦ મરી. માં સ્ત્રી તી, હાથણી સ્ત્રી. ' મમ્ સ્ત્રી એક દેશ. . મહાપાર્ષિ ૨૦ મેલ કાઢો.
મનિ સ્ત્રી એક દેશ. હરિ | સર્વ ક્ષાર દ્રવ્ય.,
મહયુદ ૧૦ બાહુયુદ્ધ. મહાવદ ત્રિ- મેલ કરનાર, મેલું, પાપી. , | મgs go એક રાગ. મારા ફરમાવેલ પાપને કબૂલ કરવું. | મન સ્ત્રી વસંતરાગની એક રાગિણું.
૪૦
For Private and Personal Use Only
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मल्लि મg સ્ત્રી મેગરો, જેન એક સ્ત્રી તીર્થકર. | મ જી. શાહી. gિ પુત્ર ધારણ કરવું.
મણ ૦િ ૧૦ લેરું પરિણામ પામવું ગ્ર મgિ g૦ એક જાતને હંસ.
માપવું ૩૦ કિ સ્ત્રી મગરે.
મહ પુમાપવું, માપણી, પરિણામ. gિોક્ષ પુ. એક જાતને હંસ. મહા 7૦ સેમરાળ વૃક્ષ. gિarશ્વ પુ. એક જાતને હસ. મરા જી. મસૂર ધાન્ય. માથા સ્ત્રી એક જાતનું ફૂલ, એક મોર યુ ઇન્દ્રનીલ મણિ. જાતની હંસલી.
મહાલ પુછ ઇન્દ્રનીલ મણિ. મસ્ત્રિાપુew g૦ કુટજ વૃક્ષ, કરૂણ વૃક્ષ. સ્ત્રી શાહી. જસ્ટિigg 7 મેગરાનું ફૂલ નવ જીશાહી હસ્ત્રી શ્રી. એક જાતની હંસલી.
રિલા ની માહીને ખીએ. રવિધિ ૧૦ અગર ચંદન.
નસિપિલા સ્ત્રી- શાહીને ખડીઓ. મ૦િ૫ ૧૦ છત્રા જુઓ.
સીપી જી શાહીને ખડીઓ. મારી શ્રી મસ્જિ જુઓ.
શ્રી શાહીને ખડીઓ. મચ્છુ ૩૦ રીંછ.
રિલાદ સહ શાહી. અર્ માત્ર ૧૦ ૧૦ સેટુ બાંધવું.
મરિયાન શાહીને ખડીઓ. મયિત ૦િ બાંધેલ.
સિધાની શ્રી શાહી ખડીઓ. કવિ મા = ૩૦ સે બાંધવું.
સિન ૧૦ પ્રેતને પિંડદાન માટે અધિકારપર ૦ ૫૦ અવાજ કરવા મyકેપ કરવો હ૦
વળે સંબંધ. મરવા g૦ મચ્છર, ચામડાની સયક એક રાગ.
મણિપષ્ય 1 લહીએ, લખાણ કરી જીવનાર, રાશિઃ ૫૦ ઉંબરાનું ઝાડ.
મરિશ પુકુલમ, મરાચ્છર પુત્ર એક જાતનું ઘાસ.
મe a૦ લમ. @ી સ્ત્રી મચ્છરદાની.
મરિવર્તન ન ગંધરસ વનસ્પતિ. મણિ સ્ત્રી શાહી, નીલશેફાલિકા વક્ષ.
મ સ્ત્રી શાહી. મરિ બ્રીવ શાહીને ખડીઓ.
મગ શાહી. માધાન જે. શાહીને ખડીઓ.
મરીના ર૦ અળસી. માધાન શ્રી શાહીને ખડીઓ.
મયુર પુ મસૂર ધાન્ય. સશો સ્ત્રી શાહી.
મe g૦ મસૂર ધાન્ય. ૬ સ્વ. પૂ. ૬૦ સે વધ કરે, મારી મગુરૂ વી. એક જાતના ચોખા, વેશ્યા. નાખવું
જે સ્ત્રીમસૂર ધાન્ય. મજિ સ્ત્રી શાહી.
મસૂર ૬૦ મસુર ધાન્ય. મજજા સ્ત્રી એક વનસ્પતિ.
મસૂલ ૬૦ મસુર ધાન્ય. મહિપ શ્રી શાહીનો ખડીઓ. મજૂવિત્રા જીકાળું નોતર,કાળીલતા, નધિન ન. શાહીને ખડીઓ. મા સ્ત્રી જ જુએ. વિધાન વીશાહીને ખડીઓ. કવિ શ્રી વસન્ત રેગ, વેશ્યા, કુટણી.
For Private and Personal Use Only
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
महाकाय
a gી ઉપરના અર્થ, કાળું નસોતર, માત્ર ૧૦ સાંખ્યનું ચોવીસ તત્વોમાંનું નસોતર.
એક તત્વ. મફળ ત્રિ. ચીકણું, કમળ, લીસું. મહત્તમ ત્રિ. અત્યંત મોટું. મા ની અળસી.
મહિ કિઘણું મોટું. મદ્ સ્વાહ ૦ ૦ સે જવું.
મહત્તર ગામનો મુખી, સભાસદ. મજ પુવાંસ, છિદ્રવાળો વાંસ, જવું, મા સ્ત્રી મોટાઈ, શ્રેષ્ઠતા. ગતિ, જ્ઞાન.
મ ન૦ મોટાઈ, શ્રેષ્ઠતા. માનિ ૩૦ સંન્યાસી, ચન્દ્ર, કપૂર, મારા મેટાને આશ્રય. મઝુ તુ ૫૦ ૫૦ નિ સ્નાન કરવું. મહેવિટ પુ- આકાશ. મતિ ૧૦ માથું.
રાજય ત્રિ- પૂજ્ય. મત વિ. ઉંચું.
મહgશ્ય ઉપરનો ચોથે લોકએક વ્યાહતિ. મત ૩૦ ૧૦ માથું.
મ g૦ ઉપરને ચોથે લોકો કરતા ન૦ માથું.
મામી જી. કવચ વનસ્પતિ. મહા ત્રિ. ઉંચું.
મર્ષ પુ. મોટો ઋષિ. મરતા ૩૦ ૧૦ માંડ્યું.
મહર્ષિ શ્રી. ઘળી રીંગણી. મરતા પુત્ર માથામાં રહેલી મજા- જિક જનાનખાનાને રક્ષક-નજર, મગજ.
વૃષણ અને લિંગ વિનાને સ્ત્રીને સ્વભામતવાહ ૧૦ દેવદાર.
વવાળો મનુષ્ય. માત્ર ૧૦ ડેક.
મરણ ૧૦ તેજ, યજ્ઞ, ઉત્સવ. મત સ્ત્રી માપવું.
અંદર ૧૦ જ્ઞાન, જાત. સ્તિષ્ક ૧૦ રતને જુએ.
મદ જીગાય, એક વેલે. મg - દહીંની તર.
મહારાજની જી. એક વૃક્ષ. મહુટિર ઉ૦ મતને .
મિશાલ છે ૬૦ સમુદ્ર, વરૂણ, પર્વત. અતુરિક પુ. ઉપર જુઓ.
મારા ઉ૦ લસણ, મેટી ડુંગળી, મૂળો. સ્વામામ હ વધવું.
મહા0િ g૦ બીલીનું ઝાડ, રાતું લસણ, મદ્ સ્વાહ ૧૦ - શેર્ પૂજવું.
મોટો મૂળો, મ ૩૦ મે ૨૦ સેર્ પૂજવું.
મહાવિર . મેટે હાથ, મોટી ખાણુ. મદ પુ. ઉત્સવ, તેજ, પાડે.
માર ત્રિ. મેટા હાથવાળું, મોટી ખામહા પુ. કાચબ, વિષ્ણુ, શ્રેષ્ઠ મનુષ્ય.
સુવાળું. મ પુછે ચોતરફ ફેલાતી સુગંધ. મજ પુમેટાં કરમદાનું ઝાડ. મધ૭૬૩૦ એક વનસ્પતિ.
માવજત પુત્ર ગરમાળા. મહ ઝિમેટું, વિશાળ, વૃદ્ધ.
મહાન પુ. વિષ્ણુ મા રાજ્ય, પરબ્રહ્મ.
જાપાર ત્રિ- મેટાં કામવાળું. માત્ર ૩૦ સાંખ્યનું મહત્વ.
મહાન ૧૦ મોટું કામ મહલ બ્રીએક જાતની વિણ, નારદની | નદાર ઉ૦ શિવને અનુચરનંદિ, શિવ, વીણા બહતી વનસ્પતિવતાકડી,મોટી સ્ત્રી. . એક ભૈરવ, એ વેલે, હાથી, હું શરીર
For Private and Personal Use Only
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
महाकाय
મહાય ત્રિ॰ મોટા શરીરવાળુ મહાજાતિી સ્ત્રી રાહિણી નક્ષત્રસહિત કાર્તિકી પૂતેમ.
મહાહિ પુ॰ નહિ. ત્રુટક કાળ, શિવ, એક ભૈરવ, એક વેલા. મહાજાહી સ્રી દુર્ગાની એક મૂર્તિ, મેઢાશીંગ વનસ્પતિ.
મહાવ્ય ન સની બાંધણીનું અઢાર સથી વધારે સવાળું કાવ્ય. મહામાતિા શ્રી ગુલાબી શેવતી, માટી
શેવતી.
મહામારી સ્રી. ઉપરના અર્થ. મામી શ્રી કાયફળ. મદાજી ૧૦ મોટુ કુળ, ખાનદાન કુળ. મજ્જાજીથીન ત્રિ॰ મેટા કુળવાળું, દાન કુળનું.
ખાન
માનુજી ન॰ એક જાતના કાઢ મહાપ ૩૦ મોટા કુવા. મદ્દાર્થા સ્ત્રી ગાકણીતા વેલા, મજ્જાજોરાપુ॰ વિષ્ણુ,
મદ્દાોરામાહા શ્રી દેવદાલી લતા. મહાજોષાતળી સ્ત્રી હસ્તિયેાષા વનસ્પતિ, મહાઋતુ પુ॰ વિષ્ણુ, મોટા યજ્ઞ. મહાશ્રમ વુ॰વિષ્ણુ,
મહાત્ પુ॰ મહાન રોગ, તાવ. મજ્ઞાનન્ય 7॰ હરિચંદન, ખેલ. મહાન્ય પુ. જલવેતસ,
મન્નાથી સ્ત્રી નાગબલા વનસ્પતિ, કવિકા વનસ્પતિ, ચામુંડા દેવી. મહાનત્તે પુ॰ વિષ્ણુ. મહામન્ધિા સ્રો॰ ભારગ વનસ્પતિ, મહાગિરિ પુ॰ મોટા ત મહાનુહ ૬૦ મનુષ્યનાં પિતા વગેરે, સ્ત્રીઓના મહાન ગુરૂ પતિ,
મનુસ્મા શ્રી સામવલ્લી. મનુદ ત્રિજ મેટી ગુફાવાળુ
૨૬
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
महाजाली:
મહાનુહા શ્રૌપદ્મિપણી વનસ્પતિ, મેડી
ગુફા.
મહાત્રીવ પુ॰ઉંટ. માત્રીવ ત્રિ॰ મોટી ડાકવાળુ, મહાશ્રીવા સ્ત્રી માટી ડેાકવાળી સ્ત્રી, મેટી
ડાક. મદાત્રીથી હ્રૌં ઉંટડી, મહામૂળ સ્ત્રી હરકાઇ, દારૂ. મહાવૃત ૪૦ એક સેા દશ વર્ષનું ધી. મહાઘોષ ત્રિ॰ મોટા શબ્દવાળુ મહાયોષ ન॰ હાટ, દુકાન, બજાર. મહાયોષા સ્રો॰ કાકડાશીંગ, શેષગુ દરનું ઝાડ, મહાજ્ઞ પુ॰ ઉંટ, ગોખરૂ, રાતા ચિત્રાનું ઝાડ, મટ્ઠાદ ત્રિ॰ મોટા અંગવાળુ મહાજ્ઞ ન॰ માટુ' અંગ.
મહાકી સ્ત્રી ઉંટડી.
મહાવત્તુ ત્રિ. અત્યંત ઉગ્ર, ધણુંજ ગરમ. માજીર્ પુ॰ દેવતાડ વૃક્ષ. મહાચ્છાય પુ. વડનું ઝાડ. મહાચ્છાય ત્રિ માટી છાયાવાળુ મહાછિદ્ર ત્રિ॰ મોટા છિદ્રવાળુ, મહાષ્ઠિકા સ્ત્રી મહામેદા વનસ્પતિ. મહાન પુ॰ માટા બકરા, મહાનટ ત્રિ ં મેટી જટાવાળુ, મહાનટા શ્રી રૂદ્રજટા વૃક્ષ, માટી જટા. મજ્જાનન પુ॰ શ્રદ્ધાળુ માણસ, મેાટું માણસ, મહાજન, પંચ,
}
મહાનવુ શ્રી॰'મેટા જાયુનું ઝાડ, મહાનનૂ સ્ત્રી ઉપરના અ મહાજ્ઞાતિ શ્રી મોટી જાઈ, મેટી જાતિ. મદ્યાજ્ઞાતિ ત્રિ॰ માટી જાતનું. મહાજ્ઞાતીય ત્રિ માટી જાતનું. મહાહિ સ્રી॰ સાનામુખી વનસ્પતિ, મન્નાનાદ્ધિની સ્ત્રી ઉપરના અ. મહાનાણી શ્રી પીળી ધોષા વનસ્પતિ, રાજકાષાતકી વનસ્પતિ.
For Private and Personal Use Only
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
महाज्यैष्ठी
महानीलसरस्वती માછી સ્ત્રી જેઠ મહિનાની પૂનમ. મકુમ ૩૦ પીપળાનું ઝાડ, મોટું ઝાડ. મળ્યોતિખતો સ્ત્રી મોટી માલકાંકણ. માધન મટી કીંમત, સુવર્ણ શિલાજિત, મહાવઢપુયજ્ઞનો અગ્નિ.
સુંદર વસ્ત્ર. માવાટા સ્ત્રી મેટી જવાળા.
માધન પુત્ર ખેતી. મહાશિ પુ. કદંબનું ઝાડ.
મહીપત ત્રિઅત્યંત ધનવાન, મહાકીંમતી. મહાશિ ત્રિ. મહાન પ્રભુ–સમર્થ.
માધાતુ પુસોનું. મહારાણ પુવિષ્ણુ.
મહાન પુ. મહાદેવ. મતપર ર૦ મોટું તપ.
મહાનવી સ્ત્રી મોટી નદી, તે નામે નદી. મતિ ત્રિમોટા તપવાળું.
મર્દોનઃ મેક્ષ, અતિશય આનંદ. માતર ૫૦ મોટું વૃક્ષ, થોરનું ઝાડ.
મહીનર ત્રિ. અતિશય આનંદવાળું. મતિ૮ ૧૦ સાતપાતાલમાં પાંચમું.
માનના સ્ત્રી માઘ શુદ નોમ, એક નદી. મહારાજા રણી તંત્રપ્રસિદ્ધ એક તારિણી,
મનન્દ પુ. કલિયુગના મહાપદ્મ રાજાને જૈનોની એક દેવી, દાતારી સ્ત્રી મોટું તાડનું એક ઝાડ.
પિતા.. મહાતિ ઉ૦ કડવો લીંબડે.
મહાન પુત્ર તે નામે એક નરક. મહતિ ત્રિ. અત્યંત કડવું.
મહાનઠ પુત્ર પારે.
માવાની સ્ત્રી આશ્વિન શુદ નેમ. મત લી. યતિક્તા વનસ્પતિ, પાઠા વનસ્પતિ.
મહાન ૧૦ રસોડું. મત ત્રિ. અતિશય તીણ, મહાતીત્ર. મઘનાદ ૧૦ દશ્યકાવ્યરૂપ એક નાટક, મહાફળ સ્ત્રી ભીલામાનું ઝાડ. *
મોટું નાટક, હનુમન્નાટક. મહતુથ્વી સ્ત્રી મેટી તુંબડી.
માના પુત્ર હાથી, ગાજતો મેઘ, સિંહ, મત્તિક પુત્ર પાર, કાર્તિકસ્વામી, અગ્નિ, ઉંટ, કાન, એક કંઠવાદિ,મેટો અવાજ. ચિત્રાનું ઝાડ.
મહાના ૦િ મોટા અવાજવાળું. મણિ ત્રિ- મોટા તેજવાળું. માનવી સ્ત્રી હાથણી, સિંહણ, ઉંટડી. મમિ ત્રિભહાશય મોટા મનનું મહાત્મા. મહાનિદ્રા શ્રી. મરણ, મત. મતિ ત્રિ. મોટા દાંતવાળું.
મનિધિ પુત્ર મેટે ભંડાર, વિષ્ણુ. મદગ્નિ પુછે હાથી, ગણપતિ, મેટે દાંત. મનિષ્ણ go એક જાતને લીંબડે. માન ન તુલાદાન વગેરે સોળ મહાદાન. મહનિવેરા ત્રિઘટ્ટ,ઘાટું,કઠણ, સુશોભિત. મવિાહ ૧૦ દેવદાર.
મણિરા સ્ત્રી રાત્રિના વચલા બે પ્રહર. મલ્લિીધે પુ0 સાગનું ઝાડ, દેવદાર મહાનવ ત્રિવ ઘણું નીચ, અત્યંત નીચું. મી ત્રિઅત્યંત લાંબું.
મનીષ પુ. ધબી. મહાપુ એક જાતને ભાત. માની પુ. ભાંગર, એક મણિ, એક મા ઉ• શિવ, અગીઆરની સંખ્યા. નાગ, મોટાં જાંબુનું ઝાડ. મલ્લવ સ્ત્રી પાર્વતી, દુર્ગા, મોટી દેવી. માની ન એક તંત્ર મહાપુદુ પુ. એક રણવાદિત્ર. મનીટરરસ્વતી સ્ત્રી તંત્રપ્રસિદ્ધ એક મહાદુમિ વુમોટું નગારું, મેટીને બત. | તારિણી.
For Private and Personal Use Only
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
महानुभाव
महाभारत
મનુમાર ત્રિ. મહાશય, મોટા મનનું | મહાપ્રભ ત્રિ. મેટા તેજવાળું.
મહાપ્રતાપીકામક્રોધાદિરહિત. મહાકg g૦ શિવ, ઈન્દ્ર, રાજા, તપસ્વી, મહાપરામૂલા ૧૦ બિલી-અગ્નિમંથ–ો. માટે પ્રભુ, પરમેશ્વર, મહાસમર્થ.
નાક-કાશ્મરી-પાટલાએ પાંચ એકઠાં. મહાપ્રય g• બ્રહ્માનાં સો વર્ષ પછી મહાપરિપ 7૦ ઇંગી-કાલકૂટ-મુસ્તક- પ્રાણીમાત્રનો પ્રલય. તેયુક્તકાળ.
વછનાગ-શંખકણ–એ પાંચ એકઠાં. મહાપ્રસાદુ દેવ વગેરેનું નૈવેદ્ય, મેરી માત્ર પુત્ર એક જાતનું કંદ.
પ્રસન્નતા. મહાપ પુ. સાગનું ઝાડ.
મહરિવણ . માંસહિણીવનસ્પતિ. મહાપમાં સ્ત્રી મેટા જાબુનું ઝાડ. મદાબાપા - એક જાતનો કાગ, વ્યાકર મહાપા પુત્ર સરીમામ સ્ત, રાજમાર્ગ,
રણુપ્રસિદ્ધ વર્ગોચ્ચારના બાહ્ય પ્રયત્ન હિમાલયની ઉત્તરે સ્વર્ગારોહણમાર્ગ. એક ભેદ. મનપષ પુરુ આઠ નાગપૈકી એક નાગ,
મકાઇ ત્રિ ઘણું બળવાન. કુબેરના નિધિમાંને એક, લીલાવતીમાં
માત્ર ૩૦ બીલીનું ઝાડ, કેડનું ઝાડ, કહેલ યુતટી સંખ્યા, તે નામે એક
તાડનું ઝાડ, નાળીએરનું ઝાડ, તેજબ, રાજા, શુકલપક્ષ.
મોટા પીલુનું ઝાડ. મહાપારમેટુંકમળ, અયુતની સંખ્યાવાઈ.
મહાપટા સ્ત્રી ઇંદરવરણનું ઝાડ. મહાપાત ૧૦ બ્રહ્મહત્યા-મદ્યપાન-ચેરી
મજાવટ પુ. વાયુ, તે નામે એક બુદ્ધ.
મ૪િ કિ. ઘણુ બળવાન. ગુરૂપત્ની ગમન-અને પાપ કરનારને સંગએ મોટાં પાપ..
મહાવજ 7૦ સીસું. મનાતન શિ. ઉપરનાં મહાપાપે
મારા સ્ત્રી તે નામે એક વનસ્પતિ. કરનાર.
મહાનિ ત્રિ ઘણું બળવાળું.
મહાવાદુ બાહુ. મહાપs R૦ મોટું પાપ.
મહાવડુિ ત્રિ- મોટા બાહુવાળું. મહાપાપ ત્રિ- મેટાં પાપ કરનાર,
મણિ પારે. મહીપનિ ત્રિ. ઉપરને અર્થ.
અાવક ન મેટું બીજ. મfપછીત પુ. એક જાતનું મીંઢળનું
માજિકુ. વિષ્ણુ. ઝાડ,
માદિ ત્રિ. અત્યંત બુદ્ધિશાળી. માત્રુ . મીઠા પીલુનું ઝાડ.
મહાવો ૬૦ બુદ્ધ દેવ. મહાપુજા ૧૦ વ્યાસે રચેલ એક પુરાણ
માત્રાહ્મણ પુત્ર માટે બ્રાહ્મણ નિંદ્ય બ્રાહ્મણ. મહાપુરુષ ઉ૦ નર, નારાયણ, મહાન પુરૂષ.
મામદ 3. મેટ હો. મrgષત્તા સ્ત્રી શતમૂલી વનસ્પતિ. મામ સ્ત્રીત્ર ગંગા નદી. મહાપુપતા સ્ત્રી ઉપર અર્થ. મમવા એક વનસ્પતિ. મહાપુew g• મગરે, લવીંગનું ઝાડ, કાળા મerમાત્ર મેટાભાગ્યવાળું ભાગ્યશાળી, મગનું ઝાડ.
નસીબદાર, મrysસ્ત્રી અપરાજીતા વનસ્પતિ. મામ વિષ્ણુ. મહngs g૦ ઉંટ.
મામલે કુલ ૧૦ વ્યાસે રચેલ એક ગ્રંથ.
For Private and Personal Use Only
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
माधीत
સમીત ત્રિ ઘણું ભય પામેલ. મમતા સ્ત્રી લાજાળુ વનસ્પતિ. મામીન પુછે તે નામે એક રાજ. અમીષ્મ પુદ ભીષ્મ પિતા. મહામM ત્રિઅત્યંત ભયંકર. મહાભૂત ૧૦પૃથ્વીજળ-તેજ,વાયુ,આકાશ
એ પાંચ. મહમૂત પુરુ પરમેશ્વર, મમૂતર ૩૦ સેળ મહાદાન પૈકી એક
મહાદાન. મહા પુત્ર કાળો ભાંગરો. મહામતિ ત્રિ. ઘણી બુદ્ધિવાળું. મીમિક્સ મોટું માછલું, મગર વગેરે. મહામઃ પુરુ ઘણુ મંદવાળો હાથી. મહીમ ત્રિ. ઘણું મદવાળે. માનનાર ઝિ૦ મહાશય, મેટા મનનું. મહાનાર પ્રધાન, અમાત્ય, મુખ્ય મંત્રી, HI: શ્રી. મુખ્ય મંત્રી સ્ત્રી, મહાનિરિવI શ્રી નીચેનો શબ્દ જુઓ. મામાનારી સ્ત્રી જૈન એક શાસનદેવી. મમિા ૬૦ વિષણું.. 3માં જગતનું કારણ અવિદ્યા,
દુર્ગા દેવી. મહાભાચિન ત્રિઅત્યંત માયાવી. મહામણનો સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. મામાથી સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. મારા સ્ત્રી મરકી, કેલેરૂં, મહાકાલી. મામા પુએક જાતના અડદ. મહામુક ર૦ મેટા મુખવાળું.
કુલ ૬૧ એક જાતનો મગર.
કુલ ૧૦ મોટું મુખ. મનું નિ જી. ગોરખમુંડી વનસ્પતિ. મહામુક સ્ત્રી ઉપર અર્થ. મહામુનિ પુત્ર માટે મુનિ,એક બૌદ્ધ, કૃપા
ચાર્ય, કાળ, નર-નારાયણ. મમૂર્તિ ૩૦ વિષ્ણ,
મહામૂર્ણ પુરુ એક જાતની ડુંગળી. મસૂઢા સ્ત્રી એક જાતનો વેલો. મહામૂર ર૦ એક જાતનું રત્ન. મહમૂત્ર ઝિ. મેટી કીંમતનું મહા પુત્ર હાથી, અષ્ટાપદ જાનવર, મહાન સ્ત્રી હાથણી, અષ્ટાપાદ–માદા. મહ° ૫૦ શિવ. મહામે પુત્ર એક ઔષધિ મહામેલા શ્રીએક ઔષધિ. મૌત્ર પુ. બુદ્ધ દેવ. મોદ પુ. વાસ્તવિક અનિષ્ટ વસ્તુઓ
ઉપર પણ ભ્રાન્તિને લીધે રાગ, સંસારનું કારણ એક અજ્ઞાન, શાસ્ત્રોક્ત દશ પ્રકા
રને વિષયવાગ. માદિકૂ ત્રિઉપર દર્શાવેલા મહા
મેહવાળે. મમોહન ધંતુરાનું ઝાડ. મચ્છુ R૦ દશ નિખર્વની સંખ્યા મોટું
કમળ. સંકટ્ટ 7૦ ઘણી ખટાશ. મલ્ડિ ૬ આંબલીનું ઝાડ. સાન્દ્ર ત્રિવ ઘણું ખાટું. મહા પુત્ર જૈન તીર્થકર અજિતનાથનો
સેવક એક યક્ષ દેવ. મહારાજ ગુગ્રહસ્થે નિત્ય કરવાના વેદાધ્યયન
અગ્નિહોત્ર-પિતૃતર્પણ-ભૂતબલિક–અતિથિપૂજા–એ પાંચ મહાયજ્ઞ. મહારાષ્ટ્ર ત્રિ. મોટા યશવાળું. મરાળા ત્રિમોટા યશવાળું. મહાગુ પુરુ મોટો યુગ, ચાર યુગ મળીને
એક યુગ. માનેશ્વર પુપરમાત્મા, વિષ્ણુ, મોટો
યોગેશ્વર. મહયોશ્વર સ્ત્રી એક વનસ્પતિ. મારત ૧૦ સેનું, ધંતુરે. મહાન ૧૦ કસુંબ, સેનું.
For Private and Personal Use Only
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
महारण्य
३२०
महाधिल
મહાનિર્ચ ૧૦ મોટું જંગલ.
માર્ક રૂ. એક જાતનું વૃક્ષ. મહથિ go એક દશ હજાર ધનુર્ધારીઓ મત જંગલી આદુ.
સાથે લઢી શકે તેવો યોદ્ધો, મેટા રથ. મદેવું ૧૦ સે કરેડની સંખ્યા. મારા ત્રિક મોટા રથવાળું.
મદર્દ ત્રિ અતિયોગ્ય, મહાપૂજ્ય, મહેશનું પુદ દશ હજાર ધનુર્ધારીઓ સાથે મહાકીમતી. એકલે લઢી શકે તેવો યોદ્ધો.
મર્દ ન એક જાતનું વૃક્ષ. મામ પુત્ર એક જાતનું લવણ.
મલ્ટિમી સ્ત્રી મેટી લક્ષ્મી, મોટી શેભા, મજ ત્રિ. મેટા આરંભવાળું.
દુર્ગા દેવીની એક શક્તિ-દેવી. નહિ પુ. ખજૂર, પારે, શેલડી, અભ્રક, મહથિ g૦ પરમાત્મા, તીર્થસ્થાન મંદીર, હિંગળાક, કાંતલેહ, સુવર્ણ માક્ષિકપૌષ્ટ્ર
મોટું ઘર, બંગલે, ધર્મશાળા, સત્યલેક, માક્ષિક.
મેટો લય. મહારર ત્રિ- મેટા રસવાળું.
મદદ 7૦ ભાદરવામાં પિતૃશ્રાદ્ધપક્ષ, મહરિસ રાજ જુઓ.
પિતૃઓનું એક શ્રાદ્ધ. મારા પુત્ર માટે રાજા ચક્રવર્તી રાજા.
મ
એક લેધરનું ઝાડ. મFI go બસો વીસની સંખ્યાનો એક મહામ પુકાગડે. દેવગણ.
મહદોસ્ટ g૮ કાગડે. મહારનવૂતા એક જાતના આંબાનું ઝાડ.
મંદોદ ૫૦ લેહચુંબક મહાવર્તક ઉપરને અર્થ.
મહાન ૧૦મોટું વન, મથુરા પાસે એક
જંગલ. માલુમ પુત્ર ગરમાળાનું ઝાડ. મહા મહતમે જુઓ. . મહાનિ પુત્ર મહારાજ જુઓ. મહાવરા જી. દૂર્વા-ધ્રોખડ. માત્ર સ્ત્રી મોટી રાત્રિ, મહાપ્રલય, મદાવાદ ૩૦ વિષ્ણુનો એક અવતાર, શિવરાત્રિ.
મોટું ભંડ. મહારાષ્ટ્ર પુ. એક દેશ-દક્ષિણમાં કર્ણાટક | મદદ પુલ વડનું ઝાડ. મહારાષ્ટ્રી જી. જલપીપર, એક શાક મામ્ પુત્ર સાટોડી વનસ્પતિ. મદષ્ટિ . એક પહાડી લીંબડે. મહાવમ્ સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. મહgિ R૦ અત્યંત અશુભ.
મહાવો સ્ત્રી માધવી લતા, મોગરો, મદનગાંડપણ-ક્ષય-વગેરે મહાન રોગ. મોટી વેલ. મહાનિ ત્રિક મોટા રેગવાળું. મહાઉસ પુએક જાતનું માછલું. મૌરવ પુ. તે નામે એક નરક. મહાવોચ ૧૦ પરસ્પર સંબંધવાળા અર્થના મદાઈ ત્રિ મહાકીંમતી, મધું.
વાકયસમુદાયરૂપ એક વાક્ય, વેદાંતઅર્થ go એક જાતનું પક્ષી.
પ્રસિદ્ધ “રવમસિ' વગેરે મહાવાક્ય, દાન મહર્ષિતા સ્ત્રી મહાકીમતીપણું.
વગેરેમાં અભિલાપવાક્ય." મર્ધત્વ નં૦ ઉપરને અર્થ.
એક વાત પુત્ર માટે પવન. મહાઈવ ૩૦ મેટો સમુદ્ર,
મવિલા સ્ત્રી કાલી વગેરે દશ દેવીઓ. માર્થતા સ્ત્ર, વાણીને એક ગુણ માવિસ્ટ ને આકાશ, મે રાફડે.
For Private and Personal Use Only
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
महाविष
३२१
महाङ्गिन
મવિર પુo બે મોઢાવાળો સાપ. મહાવિડ ૧૦ મોટું ઝેર. મહાવિદ ત્રિમહાઝેરી, ઘણું ઝેરવાળું. મદાવપુર ૧૦ સૂર્યનું મેષ રાશિમાં ગમન. મહાવીર પુછે તે નામે એક નરક. મહાવીર ત્રિ. સુખરહિત. મહાવી૨ ૧૦ વીર્ય, પારો. મંદીર go ગરૂડ, હનુમાન, સિંહ, યજ્ઞનો
અગ્નિ, વજ, ધોળો ઘોડે, સિંચાણે પક્ષી, છેલ્લા જૈન તીર્થકર, કાયલ, મેટ વીર, ધનુર્ધારી, એકવીર વૃક્ષ, યજ્ઞસાધન માટીનું
એક પાત્ર, મદાવા સ્ત્રી ક્ષીરકાકેલી વૃક્ષ. મવીર્થ વારાહીકન્દ, પરમાત્મા. મહાવીર્ય ત્રિ મહાવીર્યવાળું, મહાપરાક્રમી. માવી સ્ત્રી, જંગલી કપાસ, સૂર્યની ' પત્ની સંજ્ઞા. મવૃિા પુત્ર થોરનું ઝાડ, મોટું ઝાડ. માતૃપા સ્ત્રી કાળી મુસળી. મgિણી સ્ત્રી કાળી મુસળી. મgવૃતી સ્ત્રી વંતાકડી, રીંગણી. મહાન પુત્ર માટે વેગ. મહા ત્રિ. મેટા વેગવાળું. મળ્યfધ કઢક્ષય વગેરે મોટા રોગ. માળીદૂત સ્ત્રી મમુવા-સ્વ-એ ત્રણ - વૈદિક મંત્ર. માત્ર ૧૦ મોટું વ્રણ, દુષ્ટ વણ. સહિત મેટું વ્રત, બાર વર્ષનું પ્રાય
શ્ચિતરૂપ એક વ્રત. અતિ ત્રિમોટાં વ્રત કરનાર, બાર
વર્ષનું પ્રાયશ્ચિતરૂપ વ્રત કરનાર. મારા પુત્ર મોટો વાઘ. મદાર પુત્ર વિષ્ણુ, કાર્તિકસ્વામી. મહા ત્રિ- મોટી શક્તિવાળું. મદાર શ્રી મોટી શક્તિ.
૪૧
મારા પુ. મે ખીલે, તે નામની
ચૌદમી એક ખ્યા. મારા પુત્ર તંત્રપ્રસિદ્ધ મનુષ્યના લલાટના
હાડકાંની એક માળા, મોટો શંખ. મહાર૪ કુએક જાતનો ધંતુરે. મદીરાદ ત્રિઅત્યંત ધૂર્ત. મહારાણપુષિ સ્ત્રી એક જાતનું ઝાડ, મીરાપાપુvv સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. મધરાતા સ્ત્રી મહાશતાવરી વનસ્પતિ. મહારાણાવદર સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. મહારાય ત્રિવ મહાનુભાવ, ઉદાર આશય
વાળું, મેટા મનનું મારા ૬૦ સમુદ્ર. મદારી સ્ત્રી મટી શયા, શેજ, હોડી,
સિહાસન. મહારાજ ઉ૦ મેટું બાણ મારા પુત્ર એક જાતનું માછલું. મહારાણા સ્ત્રી નાગબલા વનસ્પતિ. ' મદીરાત્રિ ૩૦ મેટી ડાંગર, કોદ વગેરે
ઉંચા ચોખા, આંબામહોર. મારી સ્ત્રી એક વનસ્પતિ. મહારા:રમુક્તા પુત્ર તે નામે એક રાજા, મહાશિત ત્રિવ ઘણું ઠંડું, અત્યંત શીતળ. મહારત ૧૦ ઘણી ઠંડી. માતા સ્ત્રી શતમૂલી વનસ્પતિ. મશુાિ સ્ત્રી મોતીની છીપ, મોટી છીએ. મહાશુરા સ્ત્રી સરસ્વતી. મહાશુદ્ધ ઝિ૦ અત્યંત શુદ્ધ, ઘણું પવિત્ર. મહાશુદ્ધ ર૦ રૂ!. महाशुभ्र न. ३ મહાશુત્ર ત્રિવ ઘણું ધોળું. મારા પુત્ર ભરવાડ, રબારી, આયર. , મહારાજ શ્રી. ભરવાડણ, રબારણુ,
આયરાણી. મદ૬ ૬૦ સાબરમૃગ, વિષ્ણુ. મહાન ૩૦ ઉપરના અર્થ
For Private and Personal Use Only
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
महाश्मशान
महिषमथनी
મહામરાન ૧૦ કાશી, બનારસ,
મહાકૂફમાં સ્ત્રી, રેતી. મારામાં સ્ત્રી સીસમનું ઝાડ, કાળી મહાસન પુત્ર કાર્તિકસ્વામી, મેટો સેનાપતિ. | ઉપલસરી.
માણેન ત્રિો મોટી સેનાવાળું. મીશ્રમ જૈન સાધુ
મલબ્ધ ઝ૦ મેટી ખાંધવાળું માથા g૦ ચુસ્ત શ્રાવક-જૈન. માન્યા સ્ત્રી જાંબુનું ઝાડ. મહાકાળી સ્ત્રી, ગેરખમુંડી વનસ્પતિ. મથો સ્ત્રી પૃથ્વી, મોટું સ્થળ. મશ્રાવણ સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. મહાનાયુ પુરા શરીરમાં લોહી વહેતી નાડી. મહાશ્વેત ત્રિવ ઘણું ધોળું.
મહાશ્વન પુત્ર એક રણવાદિત્ર. મહાશ્વેતા શ્રી સરસ્વતી, એક જાતનું મઠ્ઠાવન ત્રિ મોટા શબ્દવાળું.
કહળું, ઘણું ઘોળી, કાદંબરીની સખી મદિનુ પુત્ર શિવ, એક સર્પ જાતિ. આ મહામવેતા. '
મહાવ પુ. મહાન યુદ્ધ. મારી સ્ત્રી આશ્વિન સુદ આઠમ. મવિદ્ નવ ગાયનું ઘી. મહત્વ ત્રિવ ઘણું સાત્વિક, ઘણું બળવાન. મવિષ્ણુ પુત્ર વિષ્ણુ. મહિન્ન ૬૦ કુબેર.
મહિa g૦ મોટેથી હસવું. માર્જ ૩૦ અસનક્ષ, ફણસનું ઝાડ. મદદધા સ્ત્રી મહાપુ જુઓ. મહાસંહ પુત્ર પુષ્પપ્રધાન મુજક વૃક્ષ. મલ્ફિર 9 મોટો ધરે. મહાવદ ત્રિવ ઘણું સહનશીલ.
મહૃરવ ત્રિવ ઘણું નાનું, અત્યંત ટુંકુંમહત્ત સ્ત્રી ભાષપણું વનસ્પતિ, અતિ- નીચું બલા વનસ્પતિ.
મહંસ્થા સ્ત્રી પારું વનસ્પતિ. માતાના પુત્ર મેટ સમુદ્ર.
દિ સ્ત્રી, પૃથ્વી, મહત્તવ, મહિમા. મહાતપન ન ધર્મશાસ્ત્રોક્ત સાતદિવ- મહિલા સ્ત્રી હિમ. સનું એક વ્રત.
મતિ ત્રિ, પૂજાયેલ, પૂજ્ય. માતા ૩૦ એક જાતના ખેરનું ઝાડ.
હિત ૧૦ શિવનું ત્રિશુળ. માણસ ને મોટું સાહસ.
નદિન ૧૦ રાજ્ય. માતાપિતા મોટું રાહસ કરનાર. મધિવા પુત્ર ઉંદર, ભાર ખેંચવાનું દેરડું મહાનિ પુત્ર મોટી તરવાર.
મદમન વુમેટાઇ આઠ ઐશ્વર્યોમાંનું એક. મહાલિદ પુત્ર માટે સિંહ, અષ્ટાપદ જાનવર.
નહિ પુ. સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. મહાપુa g૦ એક બૌદ્ધ સાધુ.
મહિન્દ્રા સ્ત્રી હરકોઈ સ્ત્રી, ગાડી સ્ત્રી, મદમહાપુણ ને મૈથુન.
ન્મત્ત ૨ પ્રિયંગુ હતા. રેણુકા ગંધદ્રવ્ય. મહya ઝિ૦ ઘણું સુખી.
દિલ્હાલા શ્રી પ્રિયંગુ લતા, રેણુકા મહુવશ્વ ત્રિવ ઘણું સુગંધા.
ગંધદ્રવ્ય. મહાકુખ્યા 1૦ કસ્તુરી-ચંદન-કાળું
દિપ પાડે, મહિષાસુર, અગર-કપૂર-કેસર-મેગરે.
વિન્દ્ર પુછે તે નામે એક કંદ મહુધા સ્ત્રી- ધુનાવટી નામની લતા. દિવંગ . યમદેવ, જિનભેદ. માફ ઉન્ન ઘણું–અત્યંત સૂક્ષ્મ. 5 મહિમથનો સ્ત્રી દુર્ગા દેવી.
For Private and Personal Use Only
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
'महिषमर्दिनी
महोत्पल
વિનર્વિની સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. મહિષમતા ૩૦ એક જાતનો ભાત. મણિપાદન પુત્ર યમદેવ. મષિા પુત્ર એક જાતનો ગુગળ. મહિષાક્ષના પુત્ર ઉપર અર્થ. નષિાસુર પુત્ર તે નામે એક અસુર. મહિષાસુ સન્મવરૂ૦ એક જાતને ગુગળ. મહિલી સ્ત્રી, ભેંસ, પટરાણી, સૈરી જુઓ,
એક જાતની ઔષધિ, વ્યભિચારિણી સ્ત્રી, પિકિયા સ્ત્રીએક જાતનું ઘાસ.. મદ્દી સ્ત્રી, પૃથ્વી, તે નામે એક નદી, ગાય,
એક વનસ્પતિ. મહાશિ પુ” રાજા. મગ ૧૦ આદુ, મહs g૦ મંગળ ગ્રહ, નરકાસુર મહીષ ત્રિ, પૃથ્વી ઉપર ઉત્પન્ન થનાર. મહીના સ્ત્રી રામપત્ની સીતા. મધીતરું પૃથ્વીની સપાટી મીષા પુત્ર પર્વત. મદીu go પર્વત. મહીષ ત્રિ. પૃથ્વીને ધારણ કરનાર. મહોપ ૫૦ રાજા. મહીપતિ પુત્ર રાજા મદીપ . રાજ. મદીપુત્ર ૬૦ મંગળ ગ્રહ, નરકાસુર. મહીપુત્ર શ્રી રામપત્ની સીતા. મહાવીર ૧૦ સમુદ્ર. મહીમા ત્રિ. પૃથ્વીમાં ઉત્પન્ન થનાર,
પૃથ્વીમાં બનેલ. મદમુજ્ઞ પુત્ર રાજા. મહામૃત પુત્ર પર્વત, રાજા. મહીમાં ત્રિ. પૃથ્વીને વિકાર, પૃથ્વીનું
બનેલ. મ રર ત્રિ. અતિશય મોટું. મથ્યમાન ત્રિ- પૂજ્ય, શ્રેષ્ઠ. .
મદીર્ પુત્ર વૃક્ષ, ઝાડ. મહી ઉ૦ વૃક્ષ, ઝાડ. માટતા સ્ત્રી એક જાતનો કીડે. મહાગુત ૫૦ મહીપુત્ર જુઓ. મહુતા સ્ત્રી રામપત્ની સીતા, મહેશ ત્રિ વિષ્ણુ, મેટા-ઉદાર મનનું,
મોટી ઈચ્છાવાળું. મહેશ પુત્ર વિષ્ણુ. મહેચ ત્રિઅતિશય પૂજ્ય. મહેન્દ્ર પુપરમેશ્વર, મેટા ઐશ્વર્યવાળો
ઈન્દ્ર, જંબુદ્વીપમાં એક પર્વત. મ રી સ્ત્રી, એક જાતની કેળ.
મહેન્દ્રના સ્ત્રી સ્વર્ગમાં અમરાવતી નગરી. મgી સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. મહેન્દ્રવાળી સ્ત્રી, એક જાતને વેલે. માળી સ્ત્રી, ઈન્દ્રની સ્ત્રી ઈન્દ્રાણી. મદેવળા સ્ત્રી- શી વૃક્ષ. મહેન્દ્ર સ્ત્રી હરિકેઈ સ્ત્રી. મલ્ટિો સ્ત્રી હરકેઈ સ્ત્રી. મહેશ પુત્ર શિવ, મેટ ઈશ્વર. મહેરાવવુ પુ. બીલીનું ઝાડ. મહેશ સ્ત્રી દુર્ગા દેવી, મહાસમર્થ સ્ત્રી. મદેશ્વર પુત્ર મહેશ જુઓ. મહેશ્વરલભુતાત્રી કરતોયા નામની નદી, મહેશ્વરી સ્ત્રી મહેશી જુઓ, મેકર્ણી
વનસ્પતિ. મy મોટું બાણ. મહેશ્વાસ રૂમેટો ધનુર્ધર, વિષ્ણુ. ના સ્ત્રી મેટી એલચી. મોક્ષ પુમે બળદ. મોદિ શ્રી. બહતી વનસ્પતિ. મોર સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. મહા ત્રિો અત્યંત ઉત્કંઠિત. મહોત્વા સ્ત્રી વીજળી. મહત્પ૮ પુત્ર સારસ પક્ષ, મારું ન કમળ.
For Private and Personal Use Only
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
महोत्सव
मांसहाला
'
મોતવ પુમે ઉત્સવ. મોતીદ પુત્ર માટે ઉત્સાહ, મહિ ત્રિ. મોટા ઉત્સાહવાળું.
મોધિ પુસમુદ્ર. મય પુત્ર માટે ઉદય, મેક્ષ, કાન્યકુજ
દેશ, સ્વામી, તિષમાં એક ગ. મહોય છે કાન્યકુમ્ભ દેશમાં એક શહેર. મોદ ત્રિ. મેટા ઉદયવાળું, ચઢતીવાળું. મોર સ્ત્રી નાગબલા વનસ્પતિ મત ત્રિમેટા પેટવાળું. મજ સ્ત્રી શતમૂલી વનસ્પતિ. મત ત્રિઘણુંજ ઉદાર. મોઘન પુમોટો ઉદ્યમ. મહોય ત્રિક મોટા ઉદ્યમવાળું. મિત્રત ઉ૦ તાડનું ઝાડ. મોત ત્રિ ઘણું ઉચું, અત્યંત મેટું. મહાન માટે સર્પ. મારા ર૦ તગરમૂળ. મો સ્ત્ર મોટું ઉંબાડીયું. મામ્ ત્રિ. અત્યંત તેજસ્વી મહાબળ
વાન, મહાપરાક્રમી. મૌર્ ઘણું તેજ, મોટું બળ, મેટું
પરાક્રમ. મકર ર૦ સુદર્શન ચક્ર. મષધ ૧૦ સુંઠ, લસણ, વારાહીક-દ વછનાગ, પીપર, અતિવિખની કળી, વીર્યવાન ઔષધ. મૌષધિ સ્ત્રી ધ્રોખડ, લાજાળુ વનસ્પતિ,
મોટી ઔષધિ. મર્દોષથી સ્ત્રી, ધોળી ભોરીંગણ, બ્રાહ્મી વનસ્પતિ, કડુ, અતિવિખની કળી, મોટી
ઔષધિ. મા ગુરો માત્ર શનિ શબ્દ કરવો ૩૦
માપવું. સ0 માં માત્ર ૧૦ ૧૦ ને માપવું.
ના વિવાહ મા સહ નિર્માપવું. મા ચા વારવું, અટકાવવું, નહિ, ના. માં સ્ત્રી લક્ષ્મી, માતા, મા, માપવું, મા
પણ, માપ. માંક ૧૦ માંસ. માંસ ૬૦ સમય, વખત, કીડે, એક વર્ણ
સંકર જાતિ, માંસાર ન લેહી. માંaછા સ્ત્રી, એક જાતને વેલે. માંસા મેદ ધાતુ–ચરબી. માંસક ત્રિમાંસથી ઉત્પન્ન થનાર. માં મન નવ ચરબી. માંડનનન ત્રિ, માંસથી ઉત્પન્ન થનાર માંના ૧૦ ચરબી.
ન ઉ૦ એક જાતનું ઝાડ, માંદ્રાવિન પુત્ર અવેતસ. માંસપના ૧૦ માંસ રાંધવું. માં પવન ઉન્ન માંસ રાંધનાર. માં પિત્ત ન ચરબી. માંસપેાિ સ્ત્રી ગર્ભને અમુક અવયવ,
માંસની પેશી, માંસપેશી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. માં સ્ત્રી વંતાકડી, રીંગણ. માંસમક્ષ ઉગ્ર માંસ ખાનાર. માંસમાવા ત્રિક માંસ ખાનાર. માંસમક્ષ ૧૦ માંસ ખાવું. માં તમારા સ્ત્રી માલપણું વનસ્પતિ. માં િસ્ત્રી એક સુગંધી દ્રવ્ય. માંસદ ત્રિબળવાન, પૂલ, લદ્દ, પુષ્ટ,
અત્યંત. માસ્ટરી સ્ત્રી વંતાકડી, રીંગણ. માંવિનિ ત્રિ. માંસ વેચનાર. માંરસાર ચરબી. માંસદ પુચરબી. માતાના સ્ત્રી શરીર ઉપરની ચામડી.
For Private and Personal Use Only
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मालाष्टका
३२५
माणक
માંસાલી સ્ત્રીચાંદ્ર માઘમાસની અંધારી ! માગધી સ્ત્રી, જૂઇ, પીપર, નાની એલચી, આઠમ,
સાકર, મગધ દેશની પ્રાકૃત ભાષા. માંકિત ત્રિમાંસ વેચી જીવનાર, કસાઈ. મય પુત્ર માઘ મહિને, માઘકાવ્ય, માઘકવિ. મણિની સ્ત્રી જટામાંસી વનસ્પતિ,
માધવતી સ્ત્રી, પૂર્વ દિશા. માલી સ્ત્રી ઉપર અર્થ, એક વેલ, માધવેન ૦િ ઈન્દ્રનું, ઇન્દ્ર સંબંધી. કંકાલ વનસ્પતિ.
માધી સ્ત્રી માઘ મહિનાની પૂનમ. માજી ત્રિ માંસ જેને પ્રિય હોય તે. મર્થ નો મેગરાનું ફૂલ, ડોલરનું ફૂલ, માંer સ્ત્રી, એક જાતનું પક્ષી.
માસ્ટિવ ત્રિ. મંગળકારક, માત્ર પુઆંબો.
માર્ચ ૨૦ મંગળ, મંગળનું સાધન, શુભ માલિક ૧૦ કેરી. માતાજો સ્ત્રી આંબળી, એક શહેર, પીળું માર્ચ ત્રિમાંગલિક, મંગળ સંબંધી. ચંદન.
માહ્યા સ્ત્રી ત્રાયમણનો વેલે. માવજ ત્રિમકર રાશિનું, મકર રાશિ
માત્ર માર્ગ, રસ્તો. સંબંધી, મગરનું, મગર સંબંધી. માવટ પુo રોગ, ચેર, મગર. માજિક સ્ત્રી માધ વદી સાતમ.
કવિ શ્રી માખી, અંબછા વનસ્પતિ. મારું પુ. ઈન્દ્રને સારથિ.
મારી સ્ત્રી એક વનસ્પતિ. મામ્ ૦ ૧૦ ૩૦ હા કરવી, ચાહવું. માલિક ન મજીઠી રંગ, લાલ રંગ. માલિક ૧૦ મધ, સ્વર્ણ માક્ષિક કે રૉય- માલિક ત્રિ. મજીઠીયા રંગે રંગેલું, લાલ માક્ષિક ઉપધાતુ.
રંગનું. મફT R૦ મીણ
મરાજા ૩૦ એક જાતનું ઝાડ, મક્ષિh૪ પુ. મીઠા નાળીએરનું ઝાડ. માત્ર પુરુ માર્ગ, રસ્તો. મલિરાર્થના સ્ત્રી મધમાંથી બનતી જાર પુત્ર સૂર્યને એક અનુચર, વ્યાસ, એક સાકર.
બ્રાહ્મણ, દારૂ વેચનાર–કલાલ. મવિર પુમધપુડે.
માત્ર સ્ત્રી બખર. નાક્ષીકા ના માલિક જુઓ.
માધી સ્ત્રી, બખ્તર. માત્ર ને મણ
મજ કુ. માર્ગ, રસ્તા. માલીવાઢ ધુમાણિવદર જુઓ. મારૂ સ્વ. મ. સ. શે માપવું. માલીવારા સ્ત્રી સાક્ષરતા જુઓ.
માડુ એક જાતનું નગારું વગાડનાર, માક્ષીય પુત્ર મધપુડે.
માજિક પુત્ર ઉપરને અર્થ. માધ ૩૦ ધોળું જીરૂં, સ્તુતિપાઠક-ભાટ, મારિ સ્ત્રી દુઃખ કહી સંભળાવવું, દરિદ્રતા, એક વર્ણસંકર જાતિ.
ગરીબાઈ, અંકુર, દુઃખ, પીડા, દાંત ઉપર માયાષ ત્રિઃ મગધ દેશમાં ઉત્પન્ન થનાર, દાંતનું વધવું, દાંતની પાછળના દાંત, ક્રોધ, મગધ દેશવાસી.
વસ્ત્રની કીનાર. માયાધાર સ્ત્રી લીલાવતીમાં કહેલ | માદ્રિ પાંદડાંની નસ. એક ખારિકા.
માળા એક જાતનું કંદ.
For Private and Personal Use Only
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
માધવ
३२६
मातृष्वस्त्रेय
મા પુત્ર અલ્પવયને માણસ, બાળક. માપવા પુઉપરના અર્થ, એક જાતનો
હાર,
મીન ત્રિ. બાળક સંબંધી, બાળકનું. મોજ ૧૦ બાળકને સમૂહ. મામ સ્ત્રી આઠ પલનું વજન. માવા નો એક રત્ન-માણેક. માવિયા સ્ત્રી ગરોળી, મવિશ્વ સીંધાલૂણ-સંધવ. મામિ ન૦ ઉપરને અર્થ. મતિ પુહાથી, ભિલની એક જાત, એક
જન, એક ચાંડાલજાતિ. મતકમર ૫૦ હાથીના જેવું એક જાતનું
માછલું. મત સ્ત્રી હાથણી, એક જાતની ચાંડા
લણી, દશ મહાવિદ્યાઓમાંની એક. મતિ પુ૦િ માતાપિતા. મતરિશ્ચન પુ. વાયુ, પવન. માતઢિ પુત્ર ઈન્દ્રને સારથિ. માતી ફ્રી પાર્વતીની એક સખી. માતા સ્ત્રી માતા, મા, માતાપિતૃy૦ દ્વિવ માબાપ. માતામદ ૩૦ માને બાપ. માતામહી સ્ત્રી માની મા. મારું પુ મામે, ધંતુરો, એક જાતના
ચોખા, મીંઢળનું ઝાડ, એક સપ. માતુટ પુત્ર ઉપરના અર્થ. માતુપુત્ર પુત્ર મામાને પુત્ર. માતુપુત્ર ૬૦ મામાને પુત્ર. માતુશ્રપુત્રવ R૦ ધંતુરે. માતુ સ્ત્રી મામી. માતુરાની સ્ત્રી મામી. માતાદિ ૩૦ એક જાતને સર્પ. માતુઢિ ઈન્દ્રને સારથિ. જાદુઈ સ્ત્રી મામી.
માતુહુ પુબીજોરું, માતુહુરા પુ. બીજે. માતુહુ સ્ત્રી મીઠું લીંબુ. માતૃ ત્રિ. માપનાર, પ્રમાણ કરનાર, માતૃ ૬૦ જીવ, આકાશ. માતૃ સ્ત્રી બ્રાહ્મી–માહેશ્વરી-ડી-વારાહીવૈષ્ણવી–કૌમારી-ચામુણ્ડા-ચર્ચિકા–એ આઠ માતાઓ,માતા, મા, પૃથ્વી, વિભૂતિઐશ્વર્ય-સમૃદ્ધિ, લક્ષ્મી, રેવતી, ગાય, ઉંદરકાની વનસ્પતિ, ઈદરવરણી,જટામાંસી, ચડી પ્રસિદ્ધ દેવીની શક્તિઓ, ગોરખમુંડી વનસ્પતિ, કુંવાર, ગૌરી વગેરે દેવીની
શક્તિઓ. મારા ત્રિમાતાસંબંધી, માતાનું માનુ. માતૃ પુ. મા. માતૃ સ્ત્રી માતૃ સ્ત્રી જુઓ, ઉપમાતા, દાઈ, ભબ્રાણી વગેરે દેવીની મૂતિઓ,
અકારવગેરે ઓગણપચાસ વર્ષો બારખડી. મારા પુત્ર મામો. માટvમન માતા સાથે વ્યભિચાર
કરનાર, માત્ર ને માનું ગોત્ર. मातृघातक पु० चन्द्र માતૃધતિ ઝિ૦ માને મારી નાખનાર. માતૃવધુ પુત્ર મામો, માતાને સંબંધી,
મોસાળ પક્ષનો. માતૃવાજs g૦ ઉપરના અર્થ. જામveટ - બે આંખને મધ્યભાગ. માતૃમાતૃ સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. મામુણ ત્રિ- માવડીયું, મૂર્ખ. માતૃrrણત ત્રિ. ઉપરના અર્થ. માતૃષાણુ સ્ત્રી માની બહેન, માસી. માતૃવત્રીય પુમાસીનો છોકરો. માતૃષ્યત્રીયા સ્ત્રી માસીની છોકરી. માતૃશ્ચય પુમાસીને છોકરે.
For Private and Personal Use Only
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
raat
માતૃવચ્ચેથી સ્ત્રી માસીની છેકરી. માલિંદી શ્રી અરડુસાનું ઝાડ, માત્ર ૧૦ સમગ્રપણું, અવધારણ, નિશ્ચય. માત્રમ્ અગ્ન્ય માત્ર, ફક્ત, દેવળ. માત્ર સ્ત્રી પરિચ્છેદ, ઉપકરણ, અપ,ઘેાડું, માપ, કાનનું ઘરેણું, ધન, અક્ષરના અમુક અવયવ, ઇન્દ્રિયાનિ વૃત્તિ, હસ્વ અક્ષરને અમુક ઉચ્ચારણકાળ
માત્રાપતાજા શ્રીછંદઃશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક ચક્ર. માત્રામરી શ્રી. ઉપરના અ માત્રામેરુ પુ॰ માત્રાતાના જુએ. માત્રાવૃત્ત ૧૦ આર્યાં વગેરે માત્રાછંદ માસ્તર ત્રિ॰ બીજાના ગુણના દ્વેષ કરનાર. માત્સર્ય 7 ખીજાના ગુણનેા દ્વેષ કરવા. માપ્તિજ ત્રિ-મચ્છીમાર. મર્ સ્વા૦ ૫૦ સેટ્ વધ કરવા, દુ:ખ દેવું સ દુઃખ પામવું ૧૦
માથ પુ॰ મા, રસ્તા, મથવું, વલાવવું. માથુર ત્રિ॰ મથુરામાં હેાનાર-થનાર, મથુરાથી આવેલ.
માધુરી સ્રો એક પ્રકારની વૃત્તિ. માર્ ૩૦ ગર્વ, હ.
મા ત્રિ॰ મદ પમાડનાર, કાઈ કૈકી વસ્તુ. માત્ત કુદાવ્યૂહ પક્ષી. માલ્હી સ્રી દાયૂહ પક્ષિણી, માન ૧૦ લવીંગ.
३२७
માન પુ॰ કામદેવ, મીંઢળનું ઝાડ, માન ત્રિ॰ હ કારક.
માની સ્રી॰ ભાંગ, માકદી વૃક્ષ. માદક્ષત્રિ॰ મારા જેવું, माद्दश ત્રિ॰ મારા જેવું.
માદરા ત્રિ॰ મારા જેવું. માત્રી શ્રી પાંડુરાજાની ખીજી સ્ત્રી, અતિવિખની કળી.
માત્ર પતિ ૩૦ પાંડુ રાજા.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मान
માધવ પુ॰ નારાયણ, વિષ્ણુ, વસન્ત, વૈશાખ મહિના, મહુડાનું ઝાડ, કાળા મગ, તે નામે એક ઋષિ, સાયણાચાર્યના એક ભાઇ, એક જાતનું કાળુ પક્ષી.
માધવ પુ॰ મહુડાનું ઝાડ. માવા સ્ત્રી દાસી. માધવી શ્રી મેાગરા, દારૂ, કુટણી સ્ત્રી,એક જાતની સાકર.
માધવીતા શ્રી. મેગરા, માધવેષ્ટ ત્રિવિષ્ણુતે પ્રિય. માધવા સ્ત્રી, વારાહી કંદ વનસ્પતિ. માધોષિત ૬૦ કક્કોલક વનસ્પતિ. માધવો પુ॰ રાગાની જુએ. માધુરી સ્રી ભિક્ષાન્ન,
મધુમત ત્રિ॰ કાશ્મીર દેશમાં હાનાર
થનાર.
માથુર ૬૦ મેગરા.
માધુરી ત્રિ॰ મધુરસંબંધી, માધુરી શ્રી મીઠાશ, મધુરતા, દારૂ. મધુચ્ચું ન૦ મધુરતા, મીઠાશ, કાવ્યને એક ગુણ, ખુબસુરતી.
For Private and Personal Use Only
મા ત્રિ॰ વચલું, વચ્ચેનું. માનિ 7॰ અપેાર.
માનિ પુ॰ નીચેનેા શબ્દ જુએ. માની હૉશુકલ યજુર્વેદની એકશાખા. માધ્યમ ત્રિ॰ વચલું, વચેનું. મધ્યસ્થ ૬૦ મધ્યસ્થપણું. માથ્થીજ ન॰ મહુડાને દારૂ, દ્રાક્ષ. માધ્વીજ પુ॰ મીઠા નાળીએરનું ઝાડ. માધ્વીમધુરા શ્રમ મીડી ખજૂરી. માન્ ખ્વા॰ આ સ મેટ્ વિચારવું. માન્ ૧૦ ૫૦ સ૦ સેર્ માન આપવું, પૂજવું. માન્ ૩૦ ૩૦ ૩૦ સેટ્ ઉપરના અ. માન ૪૦ માપ, પરિણામ, પ્રમાણુ, કાળ
વ્યાપાર
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૩૨૮
- मायाविन्
--
માન પુ. ચિત્તની ઉન્નતિ, સન્માન, પરસ્પર | માનુષ્ય ૧૦ મનુષ્યોને સમૂહ. પ્રેમાળ દંપતીની એક અવસ્થા.
માનો ૧૦ મનોહરતા, સૌદર્ય. માનવા પુએક જાતનો છોડ.
મા ૧૦ રેગ, માંદગી, મંદપણું. માનથિ પુત્ર અપરાધ.
મળ્યા પુતે નામે એક રાજા, માનદ્ ત્રિ- માન આપનાર, સત્કાર કરનાર. માન્ય ત્રિ, પૂજ્ય, માનવા યોગ્ય. માનદ્ ત્રિગર્વને તોડનાર.
સાચા સ્ત્રીમરૂન્માલા. માનધાન સ્ત્રી એક જાતની કાકડી. માપત્ય ૩૦ કામદેવ. માનનીય ત્રિમાન આપવા યોગ્ય,સત્કાર માપન ૩૦ જખવાનો કાંટો. કરવા ગ્ય.
માપન 7૦ માપવું, જોખવું. માના સ્ત્રી કાલ પ્રમાણ જાણવાની મામ ત્રિ. મારું, મારા સંબંધી. તાંબાની ઘડી.
મામ પુરુ મામે. માનવ ૬૦ મનુષ્ય, બાળક,
મામ ત્રિ- કૃપણ, લેભી. માનવેન્દ્ર ત્રિ માનવાળું, અભિમાની. મામીન ત્રિમારું, મારા સંબંધી. માનવલિત ત્રિ. માન વિનાનું.
ના પુત્ર જાદુગર, મદારી, વિષ્ણુ, અસુર. માનવી સ્ત્રી મનુષ્ય જાતિની સ્ત્રી, સ્વાયંભુવ માં સ્ત્રી કપટ, ઈન્દ્રજાળ વગેરે, મિથ્યા
મનની કન્યા, એક જૈન શાસનદેવતા. બુદ્ધિનું કારણ એક અજ્ઞાન, કૃપા, દયા, માનળ ૧૦ બાળકોનો સમૂહ,
દંભ, લક્ષ્મી, બુદ્ધદેવની માતા, ઈશ્વરની માનસ ૨૦ કૈલાસની પાસેનું એક સરોવર. ઉપાધિ-અઘટનઘટનસાધિકા શક્તિ. માનસ ત્રિમન સંબંધી, મનનું.
માથાલાર જાદુગર, ખેલાડી, મદારી. માનવ ત્રિ. મનમાં હેનાર-થનાર. માન્ ૬૦ ઉપરના અર્થ. માનદ્રત ૧૦ માનસિક વ્રત-અહિંસા- માયાવળ ત્રિમાયાવાળું, માયાવી, કપટી.
સત્ય-અસ્તેય-બ્રહ્મચર્ય-અલુબ્ધતા. માથાણુઠુ ત્રિઉપરના અર્થ. માણાટય ઉ૦ હસ.
માયાજ્ઞવન ત્રિકપટ કરી જીવનાર, માનકૂટ કરે.
માયાવી, જાદુગર. માનસિક ત્રિ, મનસંબંધી, મનમાં હોનાર. | માયઃ ૩૦ મગરમચ્છ. માનનીય હંસ.
માયાવી સ્ત્રી બુદ્ધદેવની માતા. માનિ સ્ત્રી, દારૂ, એક શેર વજન. માયાવીસુત પુ. બુદ્ધદેવ. નિતા સ્ત્રી- અભિમાનીપણું
માથાપટુ ત્રિ. કપટ કરવામાં કુશળ, જાદુમાનિત્વ 7. અભિમાનીપણું.
ગીરી કરવામાં હોંશીઆર. મારિન ત્રિઅભિમાની, માનવાળું. માયામ ત્રિ. માયાવાળું, જગત, સંસાર, મનિન સિંહ.
માયાવત ત્રિ. માયાવી, કપટી. મનનો સ્ત્રી માનવાળી સ્ત્રી, ફલીવૃક્ષ. માયાવતુ ૫૦ કંસ રાજા. મgs y૦ મનુષ્ય.
માયાવતી સ્ત્રી, કામદેવની પત્ની. માનુષ ત્રિ. મનુષ્ય સંબંધી, મનુષ્યનું માયાવત ત્રિ. માયાવી, કપટી, માનુષ સ્ત્રી મનુષ્ય સ્ત્રી, એક ચિકિત્સા. માયાવિન ત્રિ-માયા-કપટ કરનાર,પ્રપંચી, માનુષ ર૦ મનુષ્યપણું, માણસાઈ. | માવિન પુ. બિલાડે, જાદુગર.
For Private and Personal Use Only
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मावाविनी
३२९
मार्गशिरी
માવિની સ્ત્રીબિલાડી.
મારવ્યના ત્રિમરકીનું દુઃખ દૂર માય જિન માયાવી, કપટી.
કરનાર, ચિવા પુત્ર જાદુગર, મદારી.
મre g૦ સાપનું ઈદુ, છાણથી લીલી મરિન ત્રિ. માયાવી, કપટી, માયાવાળું. જમીન, માર્ગ, રસ્તો. શનિ પુજાદુગર, બ્રહ્મા, વિષ્ણુ, મહેશ, મત પુવાયુ, શરીરનો વાયુ, એગણસંસાર, અગ્નિ, કામદેવ, ચિત્રક વૃક્ષ
પચાસ વાયુ. માણુ પુ. શરીરની પિત્ત ધાતુ.
મત ત્રિ. વાયુસંબંધી, વાયુનું.
મારત ૧૦ ગર્ભાધાન હવન, સ્વાતી નક્ષત્ર. માયુ g૦ કુબેરનો પુત્ર. મધૂર ન મેરને સમૂહ.
મતિવ્રત 7. રાજાઓને એક ધર્મ. માયૂર ત્રિમોર સંબંધી, મોરનું.
માતા સ્ત્રી સ્મૃwો વનસ્પતિ. મારિયા કિ મેરને મારી નાખનાર.
માતાત્મિક પુત્ર હનુમાન, ભીમસેન.
મા તાપદ ત્રિઃ વાયુનો નાશ કરનાર, મારી શ્રી અજમેદ વનસ્પતિ.
માતાપદ પુત્ર વરૂણ વૃક્ષ. મારા પુત્ર મરણ, મૃત્યુ, મારવું, કામદેવ, માત પુત્ર હનુમાન, ભીમસેન. વિઘ, ધંતુર.
માટfromહિલ સ્ત્રી, એક જાતની કીડી. જા પુત્ર મરકી, બાજપક્ષી, એક ગ્રહ.
માઇs g૦ તે નામે એક મુનિ. માર ત્રિ- મારી નાખનાર, નાશક.
માજિક શ્રીવ એક વનસ્પતિ. મારત ત્રિમરકત મણિનું.
માGિી સ્ત્રી એક વનસ્પતિ, પથાન ન જન્મલગ્નથી બીજું કે
માજે હુ એક ઋષિ. સાતમું સ્થાન.
મારા માર્કડેય મુનિત મહાપુરાણ. મારજ્ઞાતિના ૫૦ બિલાડે.
મળેપુરા ૧૦ ઉપરને અર્થ. મા જ્ઞાતિ ત્રી, બિલાડી.
ભાવ ઉ૦ ભાંગરે. માલિત્ . બુદ્ધદેવ, જિનદેવ, શંકર,
ના ૩૦ ૩૫૦ ૦ સંસ્કાર કર, મUિT R૦ મારવું, મારી નાખવું, વૈવિધ
ખસવું, જવું, તૈયાર કરવું સાધન અભિચાર કર્મ.
ના ૩૦ ૩૫૦ લેટ શોધવું, બાળવું. મારિ સ્ત્રી મારવું, મારી નાખવું, મરકી.
મા આવે છે. સં. હૈ ધવું, ખેળવું. મારા પુત્ર આર્ય (નાટકભાષામાં), એક મા પુત્ર રસ્તો. શાક, તાંદળજે.
મારા પુત્ર માગશર મહિનો. મારિકા દક્ષની માતા.
કાળા ર૦ માગવું,ધવું,ધ,પ્રણય, સ્નેહ. મારા સ્ત્રી મારિ જુઓ.
માળ ત્રિઃ માગનાર, યાચક, શોધનાર. મારા પુત્ર તારકા રાક્ષસીને પુત્ર રાવણને
૫૦ બીર્ણ. એક અનુચર, કોલક, યાજક બ્રાહ્મણ, મારા ત્રિમાગણે, યાચક. રાજાનો હાથી.
માધેનુ પુત્ર ચાર રસ, એક યોજન. મારી સ્ત્રી રાજાની હાથણ, બૌદ્ધ શાસન- માધેનુ ઉપરના અર્થ. દેવતા.
મારા પુત્ર માગશર મહિને. મારિવ્યસન ૧૦ મરકીનું દુઃખ. ની મારા જીમાગશર મહિનાની પૂનમ.
૪ ૨
For Private and Personal Use Only
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मार्गशीर्ष
मालसी
મારા પુત્ર માગશર મહિને.
માલિત ત્રિ. સાફ કરેલ, શોધેલ, માંજેલ. મારાષf સ્ત્રી માગશર પૂનમ.
માલિતા સ્ત્રી, દહીં-સાકર-મધ-ઘી–મરી મf g૦ મૃગનો વધ કરનાર, શિકારી. વગેરેથી બનાવેલ કપૂર વગેરેથી વાસિત મારા ત્રિ. મુસાફર, વટેમાર્ગ.
એક ભ. મત ત્રિમાગેલ, શોધેલ, ખોળેલ. માર્તઇદ . સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ,ભુંડ,ડુક્કર, માર્થ ત્રિ. શેધવા ખોળવા ગ્ય, સાફ | માર્તિકી સ્ત્રી, ભુંડણી, ડુક્કરી. કરવા લાયક.
માર્તિા માટીનું સરાવડું, કેડીયું. મા ૩૦ ૩૦ કે માંજવું, સાફ કરવું ૩૦ માતિ ત્રિવ માટીનું, માટી સંબંધી. અવાજ કરવો એ..
મક પુશહેર, નગર, નરઘાં વગાડનાર. મા પુત્ર સાફ કરવું, ધોબી, વિષ્ણુ.
માિ પુત્ર નરઘાં વગાડનાર. માલા ત્રિ. ધોનાર, સાફ કરનાર.
માત્ર નવ કોમળતા, કમળપણું, નરમાશ. માન ૧૦ માંજવું, સાફ કરવું.
માર્દવ પુએક જાતનું વર્ણસંકર. માન ૩૦ લેધર વૃક્ષ.
માધવ ર૦ દ્રાક્ષનો દારૂ. માર્કના સ્ત્રી માંજવું, સાફ કરવું, મુરજ માદિ ત્રિદ્રાક્ષનું, દ્રાક્ષસંબંધી. વાદિત્રનો શબ્દ.
મા પુછે તાંદળજાનું શાક, શ્રેષ્ઠ. (નાટયમાર્ગની સ્ત્રી, સાવરણી.
ભાષામાં) માનીય ત્રિો સાફ કરવા લાયક, માંજવા
માં સ્ત્રી શોધવું, સાફ કરવું. લાયક,
માત્ર ૩૦ એક જાતને સ્વેચ્છ, એક દેશ, માર પુ. બિલાડે, લાલ ચિત્રક વનસ્પતિ,
વિષ્ણુ, ખેતર, કપટ, વન. ખટ્ટાસ જંતુ.
મહિલા ૧૦ સ્થળકમળ. મારા પુ.મોર પક્ષી. માર્ગારવારવા સ્ત્રી દુર્ગા દેવીની એક મૂતિ.
માટે ૩૦ નાળીએરનું એક જાતનું પાત્ર,
લીંબડાનું ઝાડ. મ જ સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. માં સ્ત્રીમેર પક્ષિણી.
માસ્ટરા પુત્ર એક રાગ. મારવા સ્ત્રી મુળ વનસ્પતિ
મારતો સ્ત્રી જાઈ, જુવાન સ્ત્રી, કાકમાચી માધિ સ્ત્રી ઉપરને અર્થ.
વનસ્પતિ, એક નદી, ચાંદની, રાત્રિ, પહાડમift બિલાડી, કસ્તૂરી, ખટ્ટાસજંતુ.
મૂળ વનસ્પતિ. મારી પુત્ર શદ્ર, બિલાડે, શરીર સાફ
માહિતી પુ. ટંકણખાર.
મલ્ટિમિવ પુ0 ટંકણખાર. મારીયા શ્રી બિલાડી, જાતિ-સ્ત્રી. માટતીપત્રી સ્ત્રી, જાવંત્રી. મારું પુત્ર માર જુઓ.
મોતીહ ન જાયફળ. માટલા પુત્ર માર્ગો જુઓ.
મામાલિત ત્રિ. માળાઓના ભારવાળું. નર્માત્ર સ્ત્રી મારી જુઓ.
મલ્ટિવ પુત્ર માળો દેશ, એક રાગ. નર્જી સ્ત્રી માર્ગારી જુઓ.
મારુવિલા સ્ત્રી નસેતર. માગીય પુ. મારી જુઓ.
મરિની સ્ત્રી કેશપુષ્ટિકારક એક ઝાડ, એક माजालीया श्री. मारीया मा.
રાગણી.
For Private and Personal Use Only
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
माला
३३१
मासर
વનાર.
મારા જી. માળા, હાર, પંક્તિ, જપ કરવાની | મહુધાની સ્ત્રી, એક જાતનો વેલો. માળા.
માતૂન પુત્ર બીલીનું ઝાડ, કેડનું ઝાડ. માસ્ટાર પુત્ર અઘાડે વનસ્પતિ.
માતૂર નં બીલું, કઠું. મલ્ટિાલ પુ. એક જાતનું કંદમૂળ.
મચ ત્રિમાળા-હાર બનાવવામાં કુશળ. મા. ૦ માળા, હાર.
માયા સ્ત્રી મોટી એલચી. માટa g૦ માળી.
માર્ચ ર૦ ફૂલ, પુષ્પમાળા, મસ્તકની પુષ્પમહાન ત્રિમાળા કરનાર, માળા બના- માળા,
માહ્ય ત્રિ. માળાનું, માળાસંબંધી. મહાવીર સ્ત્રી માલણ.
માચિપુew y૦ શણનું ઝાડ. સાવાવ ૬૦ માળી.
માચિત્તિ સ્ત્રી શણનું ઝાડ. મહાલ ત્રિ. માળા કરનાર, માળા ! મguી સ્ત્રી શણનું ઝાડ, બનાવનાર.
માલ્યવત્ ત્રિમાળાવાળું. માહિથિ પુત્ર એક જાતની ધો. માચિવત્ ૩૦ એક પર્વત, રાવણને મંત્રી મલ્ટિાતૃળ ન એક જાતનું ઘાસ.
એક રાક્ષસ. માહ્યાવૃતિ ૧૦ ઉપરનો અર્થ. માવતી સ્ત્રી તે નામે એક નદી. મારાથી 1૦ એક અર્થાલંકાર. મારા ત્રિના કહેનાર, નિષેધ કરનાર, મહાદૂર્વા સ્ત્રી એક જાતની ઘો. માપ પુ. અડદ, પાંચ ચણોઠીભાર એક માહાહ ર૦ રૂદ્રાક્ષ.
વજન–માસે, દશ ચણાઠીભાર વજન. માષ્ટિ જીવ પૃક્કા વનસ્પતિ. માટાથ પુત્ર અડદ. માઢઢિ શ્રી. ઉપરને અર્થ. માષufજા સ્ત્રી જંગલી અડદ મારી સ્ત્રી માળી, એક જાતનું પક્ષી, માપપ સ્ત્રી, જંગલી અડદ. રંગારે.
માપમઢિ g૦ અડદની ખીચડીનું રાત્રિ સ્ત્રી જંગલી બટમોગરોડોકનો બલિદાન.
અલંકાર, એક નદી, માળા, ફૂલની માળા, માધવર્ટા પુત્ર સોની. પુત્રી, દારૂ, અળસી.
માપ ૧૦ અડદ પાકે તેવું ખેતર. નાસ્ટિી શ્રી માલણ, એક જાતની પક્ષિણી, માષ્ય ૧૦ ઉપરનો અર્થ. રંગારી.
મા પુત્ર મહિને, ચંદ્ર, કપૂર. માનિ પુમાળી.
માણ પુત્ર ઉપરના અર્થ, પાંચ ચણોઠીભાર મસ્ટિન ત્રિ. માળા ધારણ કરનાર, મા- વજન-માસે. ળાવાળું.
મારા પુત્ર ઉપર પ્રમાણે. મારિની સ્ત્રી માલણ, પંદર અક્ષરના મારંગત ત્રિ. જેને જન્મે મહિને થયો
ચરણવાળો એક છંદ, ગૌરી, ચંપા નગરી, હોય તે. ગંગા, એક નદી, એક માતૃકા, અગ્નિ- માણન ૧૦ સેમરાજી તા. | શિખા વૃક્ષ, ધમાસે વનસ્પતિ. માલમિત્ત પડવેને ચંદ્ર. માણુ સ્ત્રી, એક જાતનો વેલે, સ્ત્રી. માસમાન પુ. વર્ષ. મજુવાન પુત્ર એક જાતને સર્પ. મારા ૩૦ ઓસામણ, અનાજનું ઘણુ.
For Private and Personal Use Only
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
मासान्त
માત્તાન્ત પુ॰ પડવેને ચદ્ર, મહિનાના અંત. માનિ ત્રિ॰ મહિનામાં હેાનાર–થનાર. માનિજ ન॰ દરમહિને અમાસે ફરવાનું શ્રાદ્ધમાસીસા.
www.kobatirth.org
માસીન ત્રિ॰ એક મહિનાનું. માતુરી શ્રી દાઢી.
માસૂર ત્રિ॰ મસૂરનું, મસૂરસંબંધી. મામ અન્ય નિવારમાં-નિષેધ એવા અર્થમાં. માસ્ય ત્રિ॰ મહિનાનુ, એક મહિના સુધી રહેનાર–ટકનાર.
માત્ સ્વા॰ સમ॰ સ૦ સેર્ માપવું.
માન પુ॰ બ્રાહ્મણ. માદા શ્રી ગાય.
Q
માહારુ ત્રિ॰ મેટા કુળમાં ઉત્પન્ન થનાર. માહા સ્રીન ત્રિ ઉપરના અ. માહાત્મ્ય 7॰ મહિમા, મેટાઇ, મહારાત્તિજ ત્રિ॰ મહારાજનું, મહારાન્ત,
સંબંધી.
માદ્દન ન॰ રાજ્ય. માહિર પુન્દ્રિ
માનિ ત્રિ॰ ભેંસનુ, ભેંસસંબંધી, મત્તિષ ૧૦ ભેંસનું દૂધ વગેરે. માિિષષ્ઠ પુ॰ વ્યભિચારિણી સ્ત્રીને પતિ, પેાતાની સ્ત્રીના વ્યભિચારથી આવિકા
ચલાવનાર.
માદ્દિવ્ય પુ॰ ક્ષત્રિયથી વૈશ્ય સ્ત્રીમાં ઉત્પન્ન થયેલ વર્ણસંકર. માહેન્દ્ર પુજ્યાતિષમાં કહેલ મહેન્દ્રસંબંધી
એક દંડ.
માહેન્દ્ર ત્રિ॰ મહેન્દ્રનુ, મહેન્દ્રસંબધી. માહેશ્રી શ્રી પૂર્વ દિશા, ઇન્દ્રપત્ની ગયા. માદેય પુ॰ મંગળ ગ્રહ, નરકાસુર.
.
માદેવી શ્રી ગાય. માહેશ્વર ત્રિ
મહેશ્વરથી પ્રાપ્ત થયેલ, મહેશ્વરથી આવેલ, મહેશ્વરનું, મહેશ્વર
સંબંધી.
३३२
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मित्रशिस्
માહેશ્વરી શ્રી દુર્ગા દેવી, એક માતૃકા, વતિતા વનસ્પતિ.
मि स्वा० उभ० स० अनिट् उ अनु + અનુમાન કરવું, ત્ર + યથાર્થ જ્ઞાન કરવું. મિઝ્તુદ્દા ૧૦ સ૦ સેટ્ પીડવું, રાકવું. મિત ત્રિ॰ માપેલ,મપાયેલ,શબ્દ કરેલ, કેલ મિતઙ્ગમ પુ॰ હાથી.
મિતઙમ ત્રિ॰ માપસર જનાર. મિતઙ્ગમા સ્ત્રી॰ માપસર જનારી સ્ત્રી. મિતકુમો સ્ત્રી હાથણી. મિતઇ પુ॰ સમુદ્ર.
મિતમુક્ ત્રિ॰ માપસર ભોજન કરનાર. મિતમોઝન ત્રિ॰ ઉપરના અર્થ. મિતપત્ર ત્રિ॰ લેાભી, માપસર રાંધનાર. મિતવાન્ ત્રિ॰ માપસર ખેાલનાર. મિતાભ ત્રિ॰ ઉપરતા અ. મિતારામ ત્રિ॰ માપસર જમનાર. મિતાહાર ત્રિ॰ ઉપરના અ. મિતિ શ્રી જ્ઞાન, માપ, માપવું, માપણી, અવચ્છેદ, વિક્ષેપ.
મિત્ર ૬૦ મિત્ર, ભાઇબંધ, દોસ્ત. મિત્ર પુ॰ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. મિત્રતા સ્ત્રી ભાઇબંધી, દોસ્તી. મિત્રત્વ ૬૦ ઉપરના અ.
મિત્રઝુર્ ત્રિ॰ મિત્રના દ્રોહ કરનાર. મિત્રદ્રોદ પુ॰ મિત્રના દ્રોહ, મિર્ઝાઢપ્ ત્રિ॰ મિત્રનો દ્વેષ કરનાર, મિત્રદ્વેષ ૩૦ મિત્રનેા દ્વેષ. મિત્રમંન્ દુ મિત્રમાં માંહામહે ફાટફૂટ. મિત્રચુ ત્રિ॰ મિત્ર ઉપર સ્નેહ રાખનાર. મિત્રયુદ્ધ 7 મિત્રાની લડાઇ. મિત્રહામ પુ॰ મિત્રના લાભ, હિતાપદેશ ગ્રંથને એક ભાગ. મિત્રવૃત્તજી ત્રિ. મિન્નથુ જુઓ. મિાિર્ ત્રિ॰ મિત્રને શીખામણ આપનાર, મિત્રને આજ્ઞા કરનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મિત્ર શ્રી સુમિત્રા.
મિથ્યાતિ ત્રિ. ભ્રાંતિવાળું,ખોટાજ્ઞાનવાળું. મિત્રીવત્ત ત્રિમિત્ર પ્રમાણે આચરણકરતું. મિથ્થાવત્ ત્રિજૂઠું બોલતું. મિજી મળ્યાં. ૩૦ ૩૦ સેદ્ વધ કરે, મિથ્થાવર પુત્ર જૂઠું બોલવું.
મારી નાખવું, જાણવું, સમજવું. મિથ્યાવાનિ ત્રિ. જૂઠું બોલનાર. મિથ અચ૦ એકાંતમાં, પરસ્પર. મિત્તર 79 જૂઠો જવાબ. મિથતાાંક્ષતા સ્ત્રી, વાણીને એક ગુણ.
મિથ્થોપવાર ઉ૦ ખેડું રૂડું મનાવવું સિથિ નિમિ રાજાનો પુત્ર.
મિ ૩૦ ૩૦ મ રે સ્નેહ કરે. મિથિસ્ટી શ્રી જનક રાજાની રાજધાની. fમત્ ૦ ૧૦ મો કે સ્નેહ કરે. મિથુન ૨૦ સ્ત્રીપુરૂષનું યુગલ, એક રાશિ. મિ સ્વ. ૩૫૦ ૩૦ સે દુઃખ દેવું, જાણવું, મિથુનભાવ પુત્ર કામેચ્છા.
સમજવું. મિથ્થા મઘ૦ જુઠું, ફોકટ, ખાટું. મિત્ સ્ત્રાવ માત્ર 40 સે સ્નેહ કરે. મિથ્યાવરણ ૧૦ ખોટું આચરણ, દંભ. | મિ વિવા૫૦ સ્નેહ કરવો. મિથ્યાવરત ત્રિખોટું આચરણ કરતું મિત્ ૩૦ ૩૫ ૩૦ સે સ્નેહ કરવો. મિથ્થાવર પુખોટું આચરણ, દંભ.
fમ ન આળસ, બુદ્ધિ વગેરેની જડતા. મિથ્યાત્વ ૧૦ જૂઠાણું, નાસ્તિતા, સફળને
બિસિંહ ૫૦ ગુંગળો અવાજ કરાવનાર પણ નિષ્ફળ માનવું.
એક રેગ. મિથ્યાદિ સ્ત્રી નાસ્તિકતા-સફળને પણ
િિમર ત્રિ, ગુંગળા અવાજ કરાવનારા નિષ્ફળપણે જોવું.
રેગવાળું. મિચ્છાદિ ક નાસ્તિક, સફળને પણ
મિર્ વા ૪૦ ૩૦ સે સીંચવું, છાંટવું. નિષ્ફળ જેનાર.
નિમંત્ ત્રિ સ્નાન કરવા ઇચ્છતું, ડુબવા મિથવનાર પુખોટો નિશ્ચય.
ઈચ્છતું. મિચ્છાણિતિ સ્ત્રી બેટો નિશ્ચય.
મિમંક્ષા સ્ત્રી સ્નાન કરવાની ઇચ્છા, ડુબમિથ્યાનિલન નં૦ શપથ-સોગંદ.
વાની ઇચ્છા.
નિબંધુ ત્રિ. સ્નાન કરવા ઈચ્છનાર, ડુબવા મિથ્યાપાપોદ્રાવિન 70 બેટું આળ,
ઇચ્છનાર. જૂઠો આરોપ.
મિથિષ ઝ૦ મથવા નાશ કરવા મિથાતિ સ્ત્રી, ખોટી પ્રતિજ્ઞા.
ઈચ્છતું. મિથ્યાતિë ત્રિ. પ્રતિજ્ઞા જૂઠી કરનાર.
મિથિી મથવા નાશ કરવાની ઇચ્છા. મિચ્છામિન પુત્ર ખોટી ફર્યાદ.
મિથિg ત્રિ- મથવા નાશ કરવા મિચ્છામિ ત્રિ ખોટી ફર્યાદ કરનાર. ઈચ્છનાર. મિચ્છામિન નખેટે આરોપ મૂકવો, બિન્દુ જ્ઞા: કમ હ૦ મળવું, ભેટવું, જૂઠું આળ ચઢાવવું.
મિશ્ન થવું. મિચ્છામિરાપ પુઉપરના અર્થ. મિસ્ટર ન મળવું, મળી જવું, ભેટવું. મિચ્છામિારિન ત્રિ- બે આરોપ ત્રિત ત્રિ. મળેલ, મળી ગયેલ, ભેટેલ. મૂકનાર.
મિગ્ર રૂા. ૧૦ લે શબ્દ કરે, અવાજ મિરામત બ્રાન્તિ, ખોટું જ્ઞાન. | કર એ કોપ કરે
For Private and Personal Use Only
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
मिशि
મિત્તિ શ્રી સુવા, વળીયારી, શતપુષ્પી, જટામાંસી.
મીસ્ત્રી ઉપરના અ.
મિશ્ર ૩૦ મ॰ સ॰ સેટ્ યેાજવું, મિશ્ર કરવું. મિશ્ર ત્રિ॰ ચેાજેલ, મિશ્ર કરેલ. મિશ્ર પુ॰ હાથીની એક જાત, જ્યાતિષમાં કહેલ કૃત્તિકા-વિશાખા—નક્ષત્રગણુ. મિશ્રષ્ઠ ૧૦ ઇન્દ્રનું વન, ખારી જમીનનું મીઠું.
મિશ્રાવણ ૬૦ ઇન્દ્રના બગીચા. મિથળ ૬૦ મિશ્ર કરવું, સરવાળા. મિશ્રપુષ્પા હ્રૌ॰ મેથી, મિશ્રવળે ન॰ કાળું અગર. મિશ્રÈ પુ॰ મિશ્ર રંગ. મિશ્રવણૅ ત્રિ॰ મિશ્ર રંગવાળું. મિશ્રવ\જ્જા સ્ત્રી રીંગણી, વતાકડી. મિત્રવ્યવદાર ૬૦ લીલાવતીમાં કહેલ ગણિત. મિશ્રિત ત્રિ॰ મિશ્ર કરેલ, શેળભેળ કરેલ, મળેલ, માન પામેલ. મિશ્રિતા સ્ત્રી કૃતિકા અને વિશાખા નક્ષ
ત્રના કાળમાં સૂર્યનું જવું.
મિશ્રેયા શ્રી. વળીયારી, સુવા, શતપુષ્પી, મિક્સ્થા ૬૦ સ॰ સેટ્ સીચવું, છાંટવું. મિત્ર ૬૦ છળ, કપટ, બહાનું. મિત્ર પુ॰ સ્પર્ધા કરવી.
મિનિ શ્રી મિચિ જુએ. િિવજા સ્રી મિશિજીએ. મિથી સ્રી. મિશિ જુએ.
મિષ્ટ ત્રિ॰ સીંચેલ, છાંટેલ, મીઠું-મધુર, સ્પર્ધા કરેલ.
નિષ્ટ પુ॰ મીઠા રસ, મીઠાઇ, મીઠાશ, મિશ્રૃતૢ વુ॰ મીઠાઇ અનાવનાર, કાષ્ઠ. મિષ્ટતા શ્રી મીઠારા, મિશ્રૃત્વ ૬૦ મીઠાશ,
મિઠ્ઠાન્ન સમીઠું અન્ન-લાડુ વગેરે. મિત્તિ શ્રી મિરિશ જી.
३३४
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મિલી સ્ત્રી નિશિ જુએ. મિસ્ર મિશ્ર જુઓ.
મિદ્ સ્વા॰ પ૦ સ॰ નિદ્ સીંચવું, છાંટવું. મિદિશા સ્ત્રી હિમ, ઝાકળ.
मीम्
મિહિર પુ॰ સૂર્ય, મેઘ, વાયુ, ચંદ્ર, તે નામે વિક્રમની સભાના એક પડિત, આકડાનું
ઝાડ, કપૂર.
મિહિર ત્રિ॰ વૃદ્ધ.
મિહિરાળ પુ॰ શિવ.
0
મીવિયા ઞા॰ સ॰ અનિટ્ વધ કરવા, મારી નાખવું.
મી
મી ચા૦૩મ॰ સ૦ સેટ્ ઉપરના અ. મી ૩૦ મ॰ સ૦ સેર્ જવુ, જાણવુ. ૧૦ સ॰ અનિદ્ જવું, જાણવુ. મીત ત્રિ॰ મૃતરેલ, પેસાબ કરેલ. મદ્રુમ ૩૦ શિવ. મીસ્ ॰ શિવ,
મૌન પુ॰ માછ્યું, મીન રાશિ, વિષ્ણુને
મત્સ્યાવતાર.
મીનતન પુ॰ કામદેવ. મીનનોધિા સ્ત્રી તળાવ.
For Private and Personal Use Only
મીનયતિન્ પુ॰ બગલા, મચ્છીમાર. મૌનધ્વજ્ઞ પુ॰ કામદેવ.
મીનનેગ્રા સ્ત્રી એક જાતની ત્રોખડ. મીનપુ॰ એક જાતનું મોટું માલું, મીન જ પુ॰ એક જાતનું પક્ષી. મીનરંગ પુ॰ એક જાતનું પક્ષી. મીનાક્ષી શ્રી મીનનેત્રા જુઓ. મૌનાખ્યુ ન॰ મામ્બ્લીનું ઈંડું. મીનાબ્જી સ્ત્રી રવાદાર સાકર. મીનાઢ્ય પુ॰ સમુદ્ર.
મીનાક્રીન પુ॰ ખંજન પક્ષી, માછ્યાંનું એક જાતનું શાક. મીની સ્ત્રી માલી.
મીમ્ સ્વા॰ ૧૦ સેટ્ શબ્દ કરવા બૈં જવું સ
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मीमांसक
मुक्तावली
વેદવ્યાસ.
મીમાંસા ૦િ મીમાંસાશાસ્ત્ર જાણનાર | મુવી નુ જંગલી મગ.
ભણનાર, સિદ્ધાંત કરનાર, વિચારનાર. | કુરુષ ઉ૦ જંગલી મગ. મીમાંસા સ્ત્રી વિચારપૂર્વક તત્વનો નિર્ણય મુટા પુત્ર દતી વૃક્ષ. કરવો, મીમાંસા શાસ્ત્ર.
મુ ત્રિો મૂકેલ, છડેલ, ત્યાગ કરેલ, મેક્ષ મીમાંસાર ઉપૂર્વ મીમાંસાશાસ્ત્રના કર્તા પામેલ, આનંદિત. જૈમિની, ઉત્તર મીમાંસાશાસ્ત્રના કર્તા મુર ૧૦ ફેંકીને મારવાનું શસ્ત્ર, લેકનું
ચરણ. જીમાં ત્રિ-વિચારપૂર્વક તત્વને નિર્ણય મુઝુર પુછે જેણે કાંચળી કાઢી નાખી કરનાર.
હોય તેવો સર્પ. મીર પુત્ર સમુદ્ર.
મુરાદ બ૦ કંઠ ખૂલે મૂકીને મટે મીજુ સ્વાહ g૦ ૦ હે સંકોચાવું, મચાવું, શબ્દ. મળવું.
મુનિ પુત્ર મુ# જુઓ. મીત્ ત્રિ- સંકોચાતું, મીચાતું, મળતું. મુવેધન ત્રિ- બંધનથી છૂટું થયેલ. મીટર ૧૦ સંકોચાવું, મીચાવું, મળવું.
મુજે સ્ત્રી રાસ્ના વનસ્પતિ. મોહિત ત્રિઅપ્રફુલ-સંકોચાયેલ,મીંચાયેલ,
મુnd૬ ત્રિસંગરહિત, જેણે સર્વ વિષમળેલ.
યાસક્તિ છેડી હોય તે. મદ્ ગ્રાંટ ૦ ૦ સે સ્થૂલ થવું.
મુજ ૬૦ સંન્યાસી. વિન પુત્ર પવનજળકણ, સાર.
મુદત ત્રિ. દાનતત્પર, દાતા, ઉદાર. જીવન સ્ત્રી, પેટનો કૃમિ, કરમ.
મુજે સ્ત્રી રાસ્ના વનસ્પતિ, મોતી. નવા સ્ત્રી, એક જાતને કીડે.
મુtiટા ૩૦ મોતીની માળા. મુ ૩. શિવ, બંધન.
મુ રતાં સ્ત્રી મોતીનો આકાર મુ ૬૦ ડુંગળી.
મુ ત્વ ૧૦ ઉપરનો અર્થ મુ પુ. મેક્ષ, ત્યાગ, મૂકવું, છોડવું.
મુal R૦ મોતીની છીપ. મુકુટ ઉ૦ મુગટ, તાજ.
મુu go મોગરો. મુદા સ્ત્રી આંગળી મરડવી,ચપટી વગાડવી.
મુnબરૂ સ્ત્રી મોતીની છીપ. મુનિ પુત્ર વિષ્ણુ, લેબીન, પારે, એક
મુ૮િ ૬૦ મોતીને હાર, મોતીની જાતનું રત્ન, કુબેરને એક નિધિ.
માળા. મુહુ પુરુ ડુંગળી.
મુર્ણ૮ ૧૦ મોતી, એક જાતનું ફળ, મુવું મખ્ય નિર્વાણ-ક્ષ, ભક્તિ, પ્રેમરસ. કપૂર, બે પદેવકૃત એક ગ્રંથ. કુર ૬૦ દર્પણ, બલસરીનું ઝાડ, કુંભાર રોમ ત્રિમોતી જેવું.
ચાકા ફેરવવાનો દાંડો, મોગર,બરડી,કળી. મુજેમાં સ્ત્રી મેગ. મુ પુછ લગાર ખીલેલી કળી દેહ, આત્મા. મુwાના સ્ત્રો. મોતીની છીપ.. મુસ્કત ત્રિ. લગાર ખીલેલી કળીવાળું, મુiામુજ ત્રિવે મૂકેલ નહિ મૂકેલ. લગાર ખુલેલી આંખ વગેરે.
મુજાઢતા સ્ત્રી મોતીને હાર મોતીની માળા. કુપુત્રીત ત્રિ૦ લગાર ખીલેલી કળીરૂપ સુવરી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ, મોતીની લ,
પતિ ,
For Private and Personal Use Only
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मुक्तास्फोट
३३६
मुखसंभव
મુરારોટ ૩૦ મોતીની છીપ. મુ ર સ્ત્રી મુarઢતા જુઓ. મુહરિ ઉ૦ ઉપર પ્રમાણે. મુાિ સ્ત્રી મુકવું, છોડવું, છૂટવું, છૂટકારે,
સંસારબંધનથી ટાપણું, મોક્ષ, આત્યંતિક દુઃખનિવૃત્તિ, બ્રહ્મસ્વરૂપપ્રાપ્તિ, દેહ તથા
ઈન્દ્રિયોથી આત્માનો છૂટકારે. મુરમુર ૩૦ લબાન. મુહવા અથ૦ મૂકીને, છોડીને. મુ ર૦મોટું, ઘરમાંથી નીકળવાને માર્ગ, ઘરનું બારણું, હાટ-મંડપ વગેરેમાં પેસવા નીકળવાનું કાર, આરંભ, ઉપાય,નાટક વગેરેની એક સંધિ, નાટક વગેરેમાં એક
શબ્દ, શબ્દ, વેદ. મુહ પુ. લકુચ વૃક્ષ. મુલ ત્રિઆઘ, પહેલું, ત્રધાન, મુખ્ય. મુખ્ય પૃ૦ ડુંગળી. મુનિ ૧૦ મોઢું ઢાંકવું–છુપાવવું. મુવપદા સ્ત્રી મોટી બૂમ-બૂમાટ. કુવરપરા વી. આર્યાને અવાન્તર ભેદ
એક છંદ. મુવક પુત્ર બ્રાહ્મણ કુલ ત્રિમુખમાંથી ઉત્પન્ન થનાર. મુવીર સ્ત્રી જીભ. મુવતરૂ 4. મુખથી, મોઢેથી. મુલૂ પુ૦ ડુંગળી. મુવતા સ્ત્રી એક વનસ્પતિ-
પ્રાષ્ટિ. મુનિરીક્ષક ત્રિમોટું જેનાર, આળસુ. મુનિવરિની સ્ત્રી સરસ્વતી. મુવવા પુમોઢાનું પાકવું. મુવપૂરખ ગળે, મોટું ભરવું. મુક્ષત્રિય ર૦ લવીંગ. મુવપ્રદ ત્રિ. મુખને પ્રિય. મુરાભૂષા ૨૦ તાંબૂલ-પાનબીડું, મેઢાને દાગીને.
મુવમૂષા ત્રિ- મોઢાને શણગારનાર. મુવમvcર ર૦ મુવમૂષા ર૦ જુઓ. મુત્રમાર ત્રિમેઢાને શણગારનાર. મુવમve g૦ તિલક વૃક્ષ. મુવમાન ૧૦ મુવમૂષણ ૨૦ જુઓ. મુવમેન ત્રિમોઢાને શણગારનાર. મુવમ પુસરગવો. મુawવ ત્રિ. અરજદાર, માગણી કરનાર. મુવયંત્રણ 7૦ લગામ. મુહર ત્રિઅપ્રિયવાદી, વાચાળ, બહુ
બોલકું, અગ્રે બોલનાર, મુવર ઉ૦ કાગડો, શંખ.મુરત ત્રિવ શબ્દ કરતું, અવાજ કરતું. મુવરને સ્ત્રી કાગડી. મુવીર, ૧૦ મશ્કરી કરવી, હાંસી કરવી. મુજ ૬૦ મોઢાનો રેગ. મુવાર પુછ ભુંડ, ડુક્કર. મુવમ પુo દાડમનું ઝાડ. મુવવકૃમ ત્રિ- મોઢાને વહાલું. મુરંવાર સ્ત્રી અંબા વનસ્પતિ. મુલાઈ ર૦ મોઢેથી વગાડવાનું વાદિત્ર. મુવીર પુત્ર મોઢાને સુગંધી કરનાર પદાર્થ, મુવવાણ ત્રિ. મેઢાને સુગંધી કરનાર. મુહવાહન ત્રિ. ઉપરનો અર્થ. મુવાહન પુરુ મુલવા પુત્ર જુઓ. મુવિસ્ટા સ્ત્રી બકરી. મુવી સ્ત્રીએક જાતને કીડે. મુનિ ૧૦ મુખ પહોળું કરવું. મુવરાત્રિ અપ્રિય બોલનાર. મુશુદ્ધિ ત્રીમુખ સાફ કરવું, જમ્યા
પછી તાંબૂલ વગેરેથી મોટું સાફ કરવું. મુવરાજન ૨૦ તજ. મુવાધન પુરુ કટુ રસ. મુવરાત્રિ ૩૦ બીજે. મુહર્તમ પુબ્રાહ્મણ
For Private and Personal Use Only
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
संभव
મુસંમવ ત્રિ॰ મેઢામાં ઉત્પન્ન થનાર. વસાય પુ॰ મેાઢાની લાળ. મુદ્ધાગ્નિ પુ॰ બ્રાહ્મણ, દાવાનળ. મુલાયમ પુ॰ કરચલે.
મુદ્દોજા સ્રો દાવાનળ. મુખ્ય ત્રિ॰ પ્રથમના જેવુ,પ્રધાન, શ્રેષ્ઠ,મુખી. મુખ્યતા શ્રી શ્રેષ્ટપણું, પ્રધાનતા, મુખ્યતા. મુલ્યવન ઉપરના અ. मुख्यशस् अव्य० મુખ્યત્વે કરીને. મુહ દુ॰ એક જાતનું પક્ષી. મુખ્ય ત્રિ॰ મૂઢ, મૂખ, ભેાળું, સુંદર. મુખ્યતા શ્રી મૂઢતા, ભેાળાશ, સુંદરતા. મુખ્યત્વે ન॰ ઉપરના અ. મુખ્યા સ્રો॰ સાહિત્યપ્રસિદ્ધ એક નાયિકા,
સુંદર સ્ત્રી.
મુખ્યાનન ૧૦ સુંદર મેહુ મુખ્યાનન ત્રિ॰ સુંદર મેાઢાવાળુ મુર્ મ્યા મા સ॰ સેટ્ દભ કરવા,શતા કરવી, ઠગવુ’.
મુ× ૩૦ ૩મ॰ સ॰ સેટ્ મૂકવુ, છેડવુ. મુજ પુ॰ લાખ. મુવિ ત્રિ॰ ઉદાર, મુકનાર. મુવિ પુ॰ દેવ, વાયુ, ધમ. મુન્દ્૩૦ એક ફૂલઝાડ, એક રાજા. મુત્યુટીશ્રી આંગળીની ચપટી વગાડવી,ડી. મુન્ ૩૦ ૧૦ સત્ શબ્દ કરવા, અવાજ
કરવા અ॰ માંજવુ, સાફ કરવું સ મુફ્મ્યા૰૧૦ સેટ્ ઉપર પ્રમાણે. મુશ્ મ્યા॰ મા સ૦ સેટ્ દંભ કરવા, ગવું, છેતરવું.
મુફ્ તુના॰ ૩મ॰ ૧૦ અનિદ્ તજવુ, છેડવું, મૂકવુ. મુળ પુ॰ પુરૂષનું લિંગ, એક વૃક્ષ. મુર્ગી ૨૦૧૦ મેટ્ અવાજ કરવા મૃ માંજવું, સાફ કરવું સ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मुण्डतिका
મુક્ષુ સ્વા॰ ૧૦ સેર્ ઉપર પ્રમાણે, મુજ્ઞ પુ॰ મુજ શ્વાસ. મુલòશિન્ ૩૦ વિષ્ણુ.
મુન્નર ન॰ કમળનું દીઠું. મુખ્યાત પુ॰ સુજ શ્વાસ. મુદ્૬૦૩મ॰ સેન્ચૂર્ણ કરવું, ભુક્કો કરવા, મરડવું, દાખવું.
મુદ્ ા ૫૦ સ :સેટ્ ઉપરના અ. મુદ્ તુષા૰૧૦ સ૦ સેટ ચૂર્ણ કરવું, દળવુ, મરડવું, આક્ષેપ કરવા.
મુદ્ તુના ૫૦ સ૦ ક્ષેર્ પ્રતિજ્ઞા કરવી. મુર્મ્યા મ॰ સ૦ સેટ્ પીડવ’, દુ:ખ દેવું. મુર્ખ્વાબ આ સેટ્ પલાયન કરવું, નાસવું.
મુદ્ ા ૧૦સ સેટ્ કેશ કપાવવા, મુડાવવુ, મર્દન કરવું.
મુદ્ સ્વામ મ॰ સેર્ મજ્જન કરવુ, મુખ્ય ન. મસ્તક, કપાળ, ખેાલ નામે સુગધીદ્રવ્ય, એક જાતનું લાટુ, એક ઉપનિષદ્. મુત્તુ પુ॰ એક દૈત્ય, રાહુ ગ્રહ, હજામ, કુંડું ઝાડ.
મુખ્ય ત્રિ મુંડેલ, મુડા કરેલ. મુખ્યજ ૩૦ હજામ, ધાં. મુખ્ય ન॰ મસ્તક,
મુખ્યના પુ॰ વટાણુા. મુલનન॰ હજામત, મુડવુ, મુકુલ પુ॰ નાળીયેરનું ઝાડ, મુખ્યમઠ્ઠી શ્રી મુંડેલાના સમૂહ. મુખ્તાણિ પુ-ફોતરા વગરના ચોખા. મુખ્તા શ્રી સહાભ્રાવણિકા વનસ્પતિ, મુંડેલી સ્ત્રી, મુંડેરી વનસ્પતિ.
For Private and Personal Use Only
મુહાયજ્ઞ ન॰ એક જાતનું લે. મુજ્જિત ત્રિ મુંડેલ, ખેાડકું વિકલિા શ્રીવ એક વસ્પતિ-મુ ડેરી,
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મુનિ
મુનિ પુ0 હજામ, ઘાંજે. મુદ્િ ત્રિમુડેલું, બેડકું. મુક સ્ત્રીમુંડેરી વનસ્પતિ. મુત્ય ૧૦ મોતી. મુથ૪ પુ. જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ એક ગ. મુદ્ ૩૦ ૩૦ ૪૦ સે સાફ કરવું, મિશ્ર
મુ સ્વા. મા૩૦ હર્ષ પામવો. મુ સ્ત્રી હર્ષ, આનંદ,વૃદ્ધિ નામની ઔષધિ. મુવા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. મુશ્વત ત્રિવહર્ષ પામેલ,સુખી આનંદિત. કુતિ શિવ હર્ષ પામેલ, ખુશી, આનંદિત મુનિ પુત્ર મેઘ, દેડકે. મુનિ ત્રિ, કામુક, કામી. મુવી સ્ત્રી ચંદ્રને પ્રકાશ. મુલા ગુમગ, જલકાગડે, એક પક્ષી,. મુવાપff સ્ત્રી જંગલી મગ. મુમુન્ g૦ ઘોડે. મુમોનિન ઘડે. મુત્ર ૧૦ મલ્લિકા નામે ફૂલઝાડ, ઢેફાં
વગેરે ભાગવાનો મદગલ. મુવી નુ એક ફૂલઝાડ, એક જાતનું ઝાડ. મુરાવા ઉ૦ ઉપરના અર્થ. મુદ્ધિ ને રોહિષ ઘાસ. મુ૦િ એક મુનિ, એક રાજા. મુખ પૃ૦ જંગલી મગ, મુલાદા g૦ જંગલી મગ.' ના શ્રી સીક્કો, મોહર, અક્ષર કોતરેલી
વીટી, વીટી, અપ્રકાશ, એક જાતની લીપી, ટાઈપ, સંકોચ, તંત્રપ્રસિદ્ધ મુદ્રા. મુદ્ર ત્રિવ મહેરથી છાપેલ, મહોરથી
નીશાનીવાળું કરેલ. મુહિતા સ્ત્રી ટંકશાળ. . . . રુદ્રાિિ સ્ત્રી છાપેલી લીપી, ટાઈ૫. |
જ સ્ત્રી સોના કે રૂપાની વીટી, મહોર, સિક્કો. રિત ત્રિ. મહેરથી નીશાનીવાળું કરેલ,
છાપેલ, સિક્કો મારેલ. મુધા મલ્થ ફેગટ, મિઠા. મુનિ પુત્ર સ્થિર મનવાળો-વીતરાગ મનુષ્ય,
સાતની સંખ્યા, ચારોળીનું ઝાડ, પરાશર વૃક્ષ, દમનક વૃક્ષ, જિનદેવ, અગથીઓ. મુનિ ત્રિઢ મનન કરનાર, મુનિવર શ્રી. એક જાતની ખજારી. મુનિષ્ઠ પુત્ર સાતપુડાનું ઝાડ. કુતિઃ ૩૦ અગથીયાનું ઝાડ, હંગેરીયાનું
ઝાડ, મુનકુમ ૩૦ ઉપરના અર્થ, નાક વૃક્ષ. મુનિપિત્ત ૨૦ તાંબુ. મુનિપુકા પુ. શ્રેષ્ઠ મુનિ. મુનિપુત્ર ૩૦ મુનિને પુત્ર. નિપુત્ર પુત્ર દમનક વૃક્ષ, અગથીઆનું
ઝાડ, ખંજન પક્ષી, મુનિનો પુત્ર. મુનિge અગથીઆનું ફૂલ. નિપૂન એક જાતની સોપારીનું ઝાડ, અનિમેષ ન હરડે અગમ્ય મુનિ ભેજનને
અભાવ, ઉપવાસ. મુનિસુવ્રત ૧૦ બારમા જૈન તીર્થકર. મુનિથાન ન મુનિઓનું નિવાસસ્થાન. મુનીન્દ્ર ૩૦ બુદ્ધદેવ, શ્રેષ્ઠ મુનિ. મુનીરા ૩૦ ઉપરના અર્થ. મુનીશ્વર ૫૦ શ્રેષ્ઠ મુનિ મુન્ + ૦ ૫૦ ૫૦ હૈ જવું. મુન્શા સ્ત્રી ચિઠ્ઠા જુઓ. મુન્શન ન મુનિને યોગ્ય અન્ન-સામો વગેરે. મુમુક્ષન્ ત્રિ મૂકવા–ટવા ઈચ્છતું. મુમુક્ષુ ત્રિો મૂકવાટવા ઈચ્છનાર, મેક્ષની ઇચ્છાવાળું
For Private and Personal Use Only
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
मुमुक्षु
મુમુક્ષુ પુ॰ યતિ, મુનિ. મુમુક્ષુતા સ્રો॰ મોક્ષ પામવાની ઈચ્છા, વેદાંતમતે છ સંપત્તિમાંની એક. મુમુક્ષુત્વ ન॰ઉપરના અ. મુમુનિષત્ ત્રિ॰ ચારવા ઇચ્છતું. મુમુષિવુ ત્રિ ચારવા ઈચ્છનાર. મુમુન ૧૦ મેધ.
મુમૂલ્યાન ત્રિ॰ મૂકતું, છેડતું. મુમૂર્છા સ્ત્રી મરવાની ઈચ્છા.
મુમૂળું ત્રિ॰ મરવા ઈચ્છનાર, નજીક મરવાળુ.
મુ તુ॰૧૦ સ॰ સેટ્ વીટવું, ઘેરવું. મુ પુ॰ તે નામે એક દૈત્ય, વીંટવું, ઘેરવું. મુTM પુ મૃદંગ વાત્રિ.
સુજ્ઞાજ પુ॰ ફ્લ્યુસનું ઝાડ, મુનવત્ત્વ ૩૦ એક ચિત્રાલ કાર. મુના સ્ત્રી કુબેરની સ્ત્રી, એક ાતનું મારુ નગારૂં. મુનિત્ પુ॰ વિષ્ણુ, મુત્ પુ॰ વિષ્ણુતા શંખ.
મુન્દ્રા સ્રો॰ નર્મદા નદી.
મુરમથન પુ॰ વિષ્ણુ મુજી ૬ વિષ્ણુ, મુદ્લા હ્રીઁ નર્મદા નદી.
મુત્હી સ્ત્રી બંસી–મેરલી વાદિત્ર.
મુત્હીધર પુ॰ શ્રીકૃષ્ણ,
મુહવાન પુ॰ શ્રીકૃષ્ણ. મુત્ત સ્ત્રી તે નામે એક ગધદ્રવ્ય મુગતિ પુ॰ વિષ્ણુ, મુક્તિ પુ॰ વિષ્ણુ, મુરુપુ પુ વ॰ તે નામે દેરા. મુ મ્યા૦ ૧૦ ૭૨૦ સેર્ મેહ પામવા, વધવું. મુમિળી શ્રી નાની સગડી, નાની ચૂલ. મુર્મુ કુ॰ ફોતરાંના અગ્નિ, કામદેવ, સૂર્યના ઘેાડા.
३३९
मुष्टिन्य
મુર્ં ૦ ૧૦ ૧૦ સેટ્ બાંધવું. મુ ૩ મ॰ સ॰ સેટ્ રાવું. મુરાદ સ્ત્રી ધોળી કાંગ. મુરાજ પુ॰ મુસળ-સાંબેલું. મુરાજિષ્ઠા શ્રી લતા, વેલ, તાલમૂલી વનસ્પતિ, ગરાળી. મુનિ પુ॰ બળદેવ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મુરાહી સ્રી. ઉપરના અર્થ,
મુરાજ્ય ત્રિ॰ સાંબેલાથી મારી નાખવા યાગ્ય. મુફ્ શ્ર્વા॰૧૦ સ॰ સેટ્ વધ કરવા, ઠાર કરવું. મુક્ ત્રિા ૧૦ સ૦ સેટ્ છેદવું, કાપવું. મુ ક્યા॰ ૧૦ દ્વિ॰ સેર્ ચેરવું, લૂટવું. મુજ પુ॰ મુરારુ જીઓ, મુષહામુદ્ધિ મથ્ય મુશલે મુશલે યુદ્ધ. મુજ પુ॰ બળદેવ.
મુષલ્ય ત્રિ॰ સાંબેલાથી મારી નાખવા ચાગ્ય. મુખ્ય સ્ત્રી॰ ધાતુ ગાળવાની મુસા. મુષિત ત્રિ॰ચારાયેલ-ચારેલ. મુખ્ય પુ॰ વૃષણ-પેળીયા, એક ઝાડ, ચાર. મુખ્ય ત્રિ હરણ કરેલ, મજબૂત, પુષ્ટ. મુજ ત્રિ ઉપરના અ
મુખ્ય પુ મુખ્ય પુ॰ જુએ. મુ પુ॰ લાંબા વૃષણવાળા. મુરાત્ત્વ પુ॰ જનાનખાનાંના રક્ષક-નાંજર. મુજ ન૰ ચારી.
મુ” ત્રિ॰ ચારાયેલ, ચારેલ,
ષ્ટિ સ્ત્રી મુઠ્ઠી, ચોરી, ચેરવું, તરવારનીમુ. મુર્દિ પુ॰ પક્ષ પરિમાણુ, કુંચીને! આમા
ભાગ.
મુધ્રુિજ પુ॰કસ રાજાના એક મક્ષ, સાની, મુર્ત્તિાન્ત પુ૦ શ્રીકૃષ્ણુ.
મુભૂિત ન॰ ક્રેાડી મુડીમાં રાખી એકીએકી રમવી.
મુનૃિત્યમ ત્રિ• મુડીમાં ઝુકનાર. મુન્દ્રિત્યય ૩૦ બાળક.
For Private and Personal Use Only
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मुष्टिपात
भूछत्
'
'' ''
- 1
-
-
-
મુષ્ટિપાત નુ મુડીનું પડવું મુછવષે પુત્ર સંગ્રહ, મુઠી બાંધવી. મુછાત્ ચેરતું ચોરી કરતું. મુર હતા. ૧૦ લે રે ખાંડવું. મુક્ષરી જી. ધોળી કાંગ. મુસદ નં૦ ૦ મુસળ–સાંબેલું. મુનિ ૬૦ બળદેવ. મુરથિ ત્રિ- સાંબેલાથી મારી નાખવાયોગ્ય. મુસદ પુ. જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ નોંશ. મુ ૩૦ ૩૦ ૧૦ સે એકઠું કરવું,
ઢગલે કરવો. મુરત ૩૦ મોથ. મુતવા પુત્ર નૈવ મેથ. મુસ | એક જાતનું ઝેર. મુક્ત સ્ત્રી મોથ. મુસતા ૬૦ ભુંડ, ડુક્કર, અત્તમ ૧૦ નાગરમોથ, મુરતુ ઉ૦ મુઠી, મુત્ર ૧૦ મુસળે, આંસુ. મુદ્દે વિ. મ. સ. યે મેહ પામવો,
મુંઝાવું, ઘેલા થવું, બેભાન થવું. મુદિ પુત્ર કામદેવ, અભિલાષ, ઈચ્છા.
હર ત્રિવે મૂર્ખ, અજ્ઞાની. મુહુમાં સ્ત્રી વારંવાર બલવું. મુદુદુ અથ વારંવાર. મુકુણ અચ૦ વોરંવાર. મુર્તિ ૩૦ નં૦ બાર ક્ષણને એક કાળ, કંઈક ઓછી વધતી બે ઘડીને કાળ, અડતાલીસ મીનીટનો વખત, દિવસને પંદરમે ભાગ. હર ત્રિમુખ, અજ્ઞાની. બૂ મેવા માટે લઇ લે બાંધવું. સૂ સ્ત્રી બાંધવું, બંધન. મૂળ ઉ૦ માછલું, તે નામે એક દૈત્ય. મૂf fa૦ મુંગુ, દીન, ગરીબ.
મૂહ fa૦ મૂર્ખ બાળક,આળસુ, જડબેભાન. ભૂત ત્રિ. મૂઢ મનવાળું, ગભરાયેલા
મનવાળું. મૂતા સ્ત્રી મૂર્ખાઈ ગભરામણ, બેભાન દશા. મૂહ ૦ ઉપરના અર્થ. મૂઢમિનું ચિત્ર મૂર્ખ, જડ, બેભાન મૂત ત્રિ- બંધાયેલ, કેદી. મૂત્ ૩૦ ૩૦ મ. સે મૂતરવું. મૂત્ર ૧૦ મતર, પેસાબ. મૂત્ર ર૦ એક જાતને રેગ. મૂત્ર ૩૦ પ્રમેહને રોગ, મૂત્રવિકાર,
પેસાબ દોષ. ભૂગૉષ પેસાબ બંધ થઈ જવો,
એક રોગ. મૂત્રપથ પુત્ર પેસાબને નીકળવાને માર્ગ
લિંગ-નિ. મૂત્રપુર ન પેડુમાં મૂત્રાશય.
ત્રા કાકડી, સીસું. મૂત્રમાર્ગ ૩૦ મૂત્રરથ જુઓ. મૂત્રરોજ ૩૦ મૂત્રનિરોધ જુઓ. મૂત્રઢ ત્રિપુષ્કળ પેસાબ લાવનાર કેદ્રવ્ય. મૂત્રશુક્ર ૧૦ પેસાબમાં વીર્ય નીકળે તે રોગ. મૂત્રાઘાત પુત્ર પેસાબ અટકાવનાર એક રાગ. મૂત્રાતિ પુ. મહાકષ્ટથી પેસાબ થાય તે. મૂરિય પુત્ર મૂત્રપુટ જુઓ. મૂકિત ત્રિ. મૃતરેલ, પેસાબ કરેલ. ગોr g૦ મૂતરવું, મૂત્ર સાથે લેહી
નીકળવું, અત્યંત ધીમું મૂત્રનું આવવું. મૂર્વ ત્રિમૂઢ જુઓ, ગાયત્રીરહિત, અર્થ
રહિત. મૂર્ણ પુરુ જંગલી મગ. મૂર્તતા સ્ત્રી મૂર્ખાઈ, મૂર્ણપણું. ભૂતિ ર૦ ઉપરનો અર્થ. મૂર્ણ કાળ ૩૦ મૂખને ભાઈ. મૂછન્દ્ર ત્રિવે મૂછ પામતું, વધતું.
For Private and Personal Use Only
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मर्छन
मूलपोती
મૂછન ન મૂઈ પામવી, બે ભાન થવું, મોહ પામો, વધવું.
ના જી. ઉપરના અર્થ, ગાયનમાં સ્વરેની ચડ-ઉતર. મૂજી શ્રી મેહ, બેભાન દશા, વૃદ્ધિ. મૂત્ર ત્રિમૂચ્છવાળું, બેભાન. મૂજીંવત્ fa૦ ઉપરના અર્થ. . મૃતિ ઝિમૂચ્છ પામેલ, વધેલ, ઉન્નત,
વ્યાસ, મૂઢ. મુ ત્રિબાંધેલ. મૂર્ત ત્રિ. મૂછ પામેલ, મૂઢ, કઠણ, પ્રત્યક્ષ,
મૂર્તિમાન, ન્યાયમાં કહેલ અવચ્છિન્ન પરિમાણવાળાં પૃથ્વી-જળ–અગ્નિ-પવન
મન.
મૂર્તિ શ્રીવ શરીર, કઠિનતા, પ્રતિજ્ઞા, આકૃતિ. મૂર્તિમ ત્રિ શરીરવાળું, કઠિનતાવાળું,
આકારવાળું. મૂતિમન્ ૬૦ દેહ, શરીર. શ્રદ્ધા પુત્ર ક્ષત્રિય મૂર્ત સ્ત્રી છત્રી. મૂદ્ધ ને છત્રી. સૂદ્ધs g૦ કેશ, મસ્તકના વાળ. શ્રદ્ધા ત્રિ. મસ્તકમાં ઉત્પન્ન થયેલ.
મૂરણ સ્વા. મ. પ્રતિષ્ઠા પામવી,
ઉભા રહેવું. મૂહું ૩૦ ૩૦ ૧૦ લે રોપવું. મૂહ ૧૦ મૂળીયું, આઘ, પ્રથમ, આરંભ,
લતામંડપ, સમીપનું, વાણીનય વગેરેમાં ઉપયોગી, તે નામે એક નક્ષત્ર, મૂળ ધન, મુડી, પોતાનું, ચરણ-પગ, સુરણ, પીપરીમૂળ-ગંઠેડા, પુષ્કરમૂળ, ટીકા વગેરેથી
વ્યાખ્યા કરવા યોગ્ય ગ્રંથ. મૂહ g૦ • મૂળ નક્ષત્ર, સૂરજ ૧૦ મૂળો. મૂઢ g૦ એક જાતનું ઝેર. મૂત્રાપા પુ. મૂળાની પણ. સૂઇપણ સ્ત્રી સરગવો. મૂછની ખૂટા શ્રી ક્ષીરકાકેલી વનસ્પતિ. મૂત્રમ્ ૨૦ મંત્ર ઔષધ વગેરેથી વશી
કરણ કર્મ. મૂત્ર શ્રી. ચૂલે, ચૂલ. મૂઢ છું ૫૦ એક જાતનું વ્રત. મૂઢ છું ત્રિ૦ મુલકૃચ્છું વ્રત કરનાર. મૂર્વના ત્રિ. મૂળ ખોદનાર. મૂત્રના ૧૦ મૂળ ખોદવું. મૂત્રલ ૧૦ આદુ, મૂહs g૦ કમળ વગેરે. મૂક ત્રિમૂળમાં ઉત્પન્ન થનાર, મૂળથી
પેદા થનાર. મૂ ળ ન રવિ વગેરે ગ્રહની અનુક્રમે
સિંહ વગેરે રાશિ. મૂવ પુo કંસ રાજા. મૂદ્રવ્ય ને મૂળ ધન-મુડી મૂત્રધન નવ ઉપર અર્થ. મૂત્રધાતુ ૩૦ શરીરમાં રહેલી રસ ધાતુ. મૂત્ર સ્ત્રી એક વનસ્પતિ.
મૂઢપુર ૧૦ પુષ્કરમૂળ. | મૂઢતી સ્ત્રી, પૂતિવી જુઓ.
મૂર્ધન્ય ત્રિવ મસ્તકમાં ઉત્પન્ન થનાર. મૂર્ધન્ય ૩૦ અટવર્ગ-૨-૫-એ વણે. મૂદ્ધપુer g૦ સરસડાનું ઝાડ-શિષ. મૂદ્ધe g૦ ભાતનું ઓસામણ. મૂદ્ધવેઇન ને માથે બાંધવાનું, પાઘડી વગેરે. મૂરિજી ગુરાજા,ક્ષત્રિય, પ્રધાનમંત્રી. જૂતિના પુત્ર બ્રાહ્મણથી ક્ષત્રિય સ્ત્રીમાં
ઉત્પન્ન થયેલ વર્ણસંકર. લાં વીમોરવેલ. ની સ્ત્રી મરવેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
मूलप्रकृति
મૂરુપ્રતિ શ્રી સાંખ્યમતે ત્રિગુણાત્મક પ્રધાન-માયા, દુર્ગા દેવી. મૂહ ર્ પુ॰ ફણસનું ઝાડ. મૂહમ૬ ૩૦ કેસ રાા. મૂળમુલ્ય કુ વંશપર પરાના ચાકર. મૂત્ત પુ॰ મોટા નામે લતા. મૂળમુન પુ રથ, ગાડું.
મૂહશાદ ૧૦ કંદ-મૂળ જેમાં થઇ શકે તેવું ખેતર. મૂજરાજિન પુ॰ ઉપરના અ મૂજસ્થાન ૧૦ આકાશ, ઇશ્વર. મૂળસ્થાની સ્રી દુર્ગા દેવી.
મૂજા સ્ત્રી॰ શતમૃલી વનસ્પતિ, મૂળ નક્ષત્ર. મૂજાધાર પુ॰ નાભિ અને લિ ંગની વચ્ચેના ભાગ જે સમગ્ર નાડીઓનું મૂળસ્થાન છે, તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ સુશ્રુષ્ણા નાડીમાં આવેલું એક ચક્ર.
મૂર્જાિ પુ॰ વૃક્ષ. મૂર્જિન પુ॰ વૃક્ષ.
મૂછેર પુ॰ જટામાંસી વનસ્પતિ, મૂલ્ય ૬૦ કીમત.
મૂલ્ય ત્રિ મૂલને યોગ્ય, વાવવા લાયક,
મૂધ્ ત્રા૦ ૧૦ સ॰ સેટ્ છૂટવું, ચારવું. મૂળ પુ ઉંદર, ધાતુ ગાળવાની મૂસા. પુ. ઉદર
મૂળાવની સ્ત્રી ઉદરકાની વનસ્પતિ, મૂળવુ પુ॰ બિલાડા, સૂવું હ્રીઁ બિલાડી. દૂધરાજુ પુ॰ બિલાડા.
મૃષારાતુ શ્રી બિલાડી, મૂñારાત્તિ પુ॰ ખિલાડા, મૂળજાત્તતિ સ્ત્રી બિલાડી,
મૂવાત પુ॰ બિલાડા.
મૂક્તિ શ્રી॰ બિલાડી, મૂજળ ન॰ ચોરવું, છૂટવું, ચોરી, લૂટ.
ફ્ર
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મૂત્ ત્રિ॰ ચારતું, લૂટતું. સૂરિષ્ઠ પુ॰ જ્યોતિષમાં એક યોગ, મૂળ સ્ત્રી॰ એક જાતનું ઘાસ, ધાતુ ગાળવાની
मृग्
મૂા.
મૂત્રાળી સ્ત્રી દરકાની વનસ્પતિ. માતૃત્વ ન॰ એક જાતનું મારથુથુ. સૃષિષ્ઠ પુ॰ ઉંદર, ચાર, એક દેશ. મૂવિપળી સ્ત્રી ઉંદરકાની વનસ્પતિ. રૂષિ વિષ્ણુ પુ॰ બિલાડો, રૂષિ વિપુ શ્રી બિલાડી, મંજિરા૩ ૬૦ ખિલાડા. મૂત્રિજરા૩ શ્રી ખિલાડી. મૂવિજા સ્ત્રી ઉંદરડી, ચાર સ્ત્રી, ધાતુ ગાળવાની મૂષા, ઉંદરકાની વનસ્પતિ, મૂવિના, પુ॰ ગણપતિ, સ્મૃષિજ્જન પુ૦ ગણપતિ, મૂવિજાતિ ૩૦ ખિલાડા, મૂષિજાપતિ સ્રો બિલાડી, મૂષિજાર ૬૦ બિલાડા. મૂષિજ્ઞાતિ સ્ત્રી બિલાડી, મૂવિજ્રાક્ષ પુ॰ ઉદરકાની વનસ્પતિ, મૂવિાહય પુ॰ ઉપરના અ મૂષિત ત્રિ॰ ચારેલ, લૂટેલ. મૂળી સ્ત્રી ઉ ંદરડી,ધાતુ ગાળવાની મૃષા,ધુ શ. મૂળ પુ॰ ઉદર. મૂત્રીજા સ્રી મૂળી જુએ.
મૂલ્યાચળ પુજેને માબાપની ખબર નથી તેવું બાળક.
મ્રુતુમ આ મ નિર્ મરવું, s g॰ એક મુનિ.
For Private and Personal Use Only
સુજ્જુ પુ॰ એક મુનિ,
સૂક્ષ્ ા॰ ૧૦ સ॰ મુક્ એકત્ર કરવું, મિત્ર કરવું.
મૃત્ ૩૦ બા॰ સ સર્ શોધવું ખાળવું. મૂળ વા॰ વ સ॰ સેટ્ શોધવું ખેાળવું.
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મૃr
मृगादन
મૃr g૦ પશુ, હરણ, એક જાતને હાથી, મૃમક્ષ એક પ્રાણી. મૃગશીર્ષ નક્ષત્ર, શેધવું, બળવું, માગવું, જમાં સ્ત્રી જટામાંસી. એક યજ્ઞ, માગશર મહિને, કસ્તુરી, ગ્રામરની સ્ત્રી એક વનસ્પતિ
મકર રાશિ, પુરૂષની એક જાતિ. સુગમઃ ૫૦ કસ્તૂરી. વૃક્ષાર 7૦ હરણીનું દૂધ.
મૃમેવાસા સ્ત્રી કસ્તૂરી, મોગરો મૃગમન રિ૦ હરણ માફક જનાર. મૃગાર સ્ત્રી હરણની માતા. મૃમિની સ્ત્રી મૃગ માફક જનારી સ્ત્રી,
મૃથા સ્ત્રી- શીકાર. વાવડીંગ.
મૃગુ . બ્રહ્મા, શિયાળ, શીકારી. વૃટા પુત્ર જંગલી બીલાડે.
મૃારસા સ્ત્રીસહદેવીનો વેલે. નદી સ્ત્રી- જંગલી બીલાડી. કૃણ પુ. સિહ, સિંહ રાશિ. કૃપાસ્ટિવા સ્ત્રી હરણું પકડવાની જાળ. મૃગાગ ૬૦ ઉપરના અર્થ, ચંદ્ર, કપૂર, મૃતલવન પુત્ર પારધિ-શીકારી.
મૃગશિર નક્ષત્ર. વૃાા નશૈધવું, બળવું, શોધ, ખોળ,તપાસ.
મૃરિ સ્ત્રી જીવન્તી ઔષધિ. મૃતા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
મૃgિ y૦ સિંહ, સિંહ રાશિ. મૃગતૃત્ શ્રી નીચે શબ્દ જુઓ.
મૃત્તમન ત્રિમૃગના રૂવાટાંમાંથી બનેલ. મૃ ur સ્ત્રી, ઝાંઝવાનું જળ.
કૃત્રિાછા પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર, મૃગશીર નક્ષત્ર. for સ્ત્રી ઉપરને અર્થ.
મૃવિધાવિન ૩૦ શીકારી. મુવંરા પુ- કુતર.
મૃraઈમ ૧૦ એક જાતનું ઘાસ. નૃવંશી સ્ત્રી કુતરી.
ળવદન પુ. વાયુ, સ્વાતી નક્ષત્ર. મૃદુત ૩૦ શીકારી.
કૃપાવ્ય ૧૦ શીકાર. મૃઘુ ૬૦ શીકારી.
કૃવ્યા સ્ત્રી શિકાર.. ધૂર્ત પુ. શિયાળ. મૃધૂર્તી સ્ત્રી શિયાળણ.
મૃગુ ઉ૦ સિંહ, સિંહ રાશિ. નામિ ૩૦ કસ્તૂરી.
સૃષિાર ૧૦ મૃગશીર નક્ષત્ર. કૃમિક ૧૦ કસ્તુરી. '
કૃષિાના સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ, નામિકા સ્ત્રી કસ્તુરી.
મૃાર રૂ૦ મૃગશીર નક્ષત્ર. કૃત્રિા સ્ત્રી સૌર માર્ગની અમુક રાત્રિઓ. મૃગશીર્ષન્ ૨૦ ઉપરનો અર્થ. ગ્રુપતિ કુ. સિંહ, સિંહ રાશિ. મૃગજ શ્રી. સહદેવી લતા. ગ્રુપ 7૦ હરિણનું પગલું-પગ. ગ્રંક્ષી શ્રી વિશાલા વનસ્પતિ, મૃગના કૃપાહિ સ્ત્રી કસ્તુરી મૃગ.
જેવા નેત્રવાળી સ્ત્રી. વૃષ્ણુિ પુઠ ચંદ્ર, કપૂર.
કૃr g૦ ચંદ્ર, કપૂર. કૃત્રિય નવું પહાડી ઘાસ.
મૃતિન ૧૦ મૃગનું ચામડું મૃાવધાનવ ૬૦ પારધિ, શીકારી.
કૃપાઇ૯iા સ્ત્રી કસ્તૂરી. વશ્વના શ્રી હરણ પકડવાની જાળ. વૃશ્વિની સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. | પુછ વાઘ.
For Private and Personal Use Only
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मृगानी
मृताण्ड
વૃદ્ધિની સ્ત્રી વાઘેણ. સહદેવીને વેલ, 1 શ્રી જી. પાર્વતી, દુર્ગા દેવી.
ઈદરવરણ, એક જાતની કાકડી. મૃડાનીતિ ૬૦ શિવ. rfથા કુ. સિંહ, સિંહરાશિ.
વૃદ્ધાવા . હરણ, છૂળથતિ પુસિંહ, સિંહરાશિ. જુ તુરા ૫૦ ૨૦ સે હિંસા કરવી. ધિરાજ પુત્ર ઉપરના અર્થ.
સૃષ્ટિ પુ. ૧૦ કમળને દાંડે-નાળ, કમળ મૃતા સિંહ,સિંહરાશિ, વાઘ. વગેરેના નાળમાં રહેલે તંતુ. પૃર પુત્ર ઉપરના અર્થ, રાતે સરગવો. મૃurઢ વરણમૂળ. વિદ્ પુત્ર પારધિ, શીકારી.
મૃદ્ધિન ત્રિ- કમળ વગેરેના નાળના કૃમિત ત્રિવધેલ, ખોળેલ, યાચેલ, માગેલ. તંતુવાળું. શ્નો પુત્ર સિંહ, સિંહરાશિ.
મૃorદન્ ૬૦ કમળ. મુન્દ્રવદર પુ૦ બાઝપક્ષી.
મૃદ્ધિની સ્ટ્રીટ કમળને સમૂહ, કમળને કમુર 7૦ સિંહનું મોટું.
વેલ, કમળવાળો દેશ. વૃદ્ધાશી સ્ત્રી. અરડુસ.
ગ્રુપનારી સ્ત્રી મૃગાઢ પુત્ર ર૦ જુઓ, થેડી મૃોકાણન ૧૦ સિંહાસન.
મૃણાલ જાતિ.
vમ ત્રિ- માટીનું, માટીનું બનાવેલ. ઓવર બ્રી. એક જાતની કાકડી, ધોળી
મૃત મરણ, યાચકવૃત્તિ, ભીખ.
મૃત ત્રિ. મરેલું, મરણ પામેલ, ભીખેલું, ઇદરવરણી. છ પુત્ર મગનું ઝાડ.
મૃત નો મડદું, મરણનિમિતે સૂતક, વૃક્ષા ત્રિમૃગના જેવાં નેત્રવાળું.
મૃતા ત્રિ. મૃતપ્રાય-મરેલા જેવું. વૃક્ષનાં સ્ત્રી મૂળ જુઓ, મૃગના જેવા
મૃતવાના પુત્ર શિયાળ. નેત્રવાળી સ્ત્રી.
તનિધી સ્ત્ર. શિયાળ-માદા. વૃષ ત્રિ. શોધવા ખોળવા લાયક. મૃતવ પુત્ર તિલક વૃક્ષ ૬ ૩૦ ૩૦ ૪૦ સે શુદ્ધ કરવું, સાફ
મૃતા પુ. સૂર્યને પિતા. કરવું, શણગારવું, શોભાવવું.
મૃતમત્ત ૩૦ શિયાળ. સૃજ્ઞ માત્ર ૧૦ સ૦ સે ઉપરના અર્થ..
મૃતમત્તલ પુ’ શિયાળ. વૃષ પુરુ એક જાતનું વાદિત્ર.
મૃતવત્તા સ્ત્રી જેનું છોકરું મરી ગયું હોય પૃષા સ્ત્રી શુદ્ધિ, નિર્મળતા.
તે સ્ત્રી, જેનું વાછડું મરી ગયું હોય ગાજિય ત્રિશુદ્ધ, નિર્મળ.
તેવી ગાય, કૃચ ત્રિશુદ્ધ કરવા યોગ્ય, નિર્મળ તરા જીમરણની શંકા. કરવા યોગ્ય.
મૃદાવની ત્રી. ગેરક્ષદુગ્ધા વનસ્પતિ, ૬ ચા ૦ ૫૦ ૫૦ હે સંતોષ પમાડવો, તંત્રપ્રસિદ્ધ એક વિદ્યા. પ્રસન્ન કરવું.
કૃતજાત ત્રિમરણનિમિત્તે હાયેલ. ૬ તુલા ૦ ૨૦ ૧૦ સે ઉપરના અર્થ મૃતનાન ૧૦ મરણનિમિતે સ્નાન. ૩ ૩૦ શિવ.
તમો પુn એક રાજર્ષિ. મૃડા પુબાળક શિષ્ય.
મૃતive g૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ,
For Private and Personal Use Only
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
मृतामद
મ્રુતામર્દ્ નમારથુથુ. મ્રુતા ન॰ એક સુગંધી માટી, તુવેર. સ્મૃતિ સ્ત્રી મરણ, મૃત્યુ, મૃતોદ્ભવ પુ॰ સમુદ્ર. મૃત્યુ પુ કુંભાર.
દૃાર્ય ન॰ માટીનું વાસણું. વૃત્તિ સ્ત્રી એક જાતના દેડકા. વૃત્તિ સ્રો॰ માટી, તુવેર. મ્રુòહી સ્રી કુષ્ઠ ઔષધિ. મૃત્યુ ૩૦ યમ, મરણ, કંસ, મ્રુત્યુ ન॰ મરણુ, મેાત.
મૃત્યુલ ૩૦ મહાદેવ.
મૃત્યુનારાજ જુ॰ પારા.
મૃત્યુનારાજ ત્રિ॰ મૃત્યુના નાશ કરનાર. મૃત્યુપુષ્પ ૩૦ શેલડી.
મૃત્યુલા સ્ત્રી કેળ.
મૃત્યુવીન પુ॰ વાંસ.
મૃત્યુમકુર્જા પુ॰ મૃત્યુ સમયે વગાડવાનુ
નગારૂં.
મૃત્યુમૃત્યુ પુ॰ માંદગી, રાગ, મૃત્યુવચન પુ॰ શિવ, એક જાતના કાગડા, એક જાતનું ઝાડ, ખીલીનું ઝાડ, મૃત્યુવીન ૩૦ વાંસ. મૃત્યુભૂતિ લ॰ કરચલી. મૃત્સા શ્રી॰ માટી, તુવેર. મૃત્સ્ના સ્ત્રી માટી, તુવેર. મૃત્ત્તામાત્તુ ન॰ માટીનું વાસણુ, મૃત્નામાજ ન॰ માટીનું વાસણ.
ત્ યા॰ ૧૦ સ॰ સેટ્ ચૂર્ણ કરવું, મન
કરવું, પીસવું, દળવું. मृद् સ્ત્રી માટી.
મૃતક પુ॰ એક જાતનું કબૂતર. મૃદ્ધ પુ॰ એક વાદ્ય-નરહ્યું, સુબો કુ ઉપરના અ ES I॰ ફ્યુસનું ઝાડ. ૪૪
३४५
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
નૃવ હિન્ દુ॰ ફણસનું ઝાડ. નૃાહિની સ્ત્રી કેાષાતકી લતા. મૂકી સ્રી કાષાતકી લતા.
मृदुपुष्प
મૃદ્ર ત્રિ॰ જલદી જનાર, ખેલતું, રમતું. મૂળ સ્રી માટી.
મુવાર પુ॰ ઇન્દ્રનું વ. મુદ્દાદ્દા સ્રૌ॰ તુવેર.
સ્મૃતિની સ્ત્રી॰ સારી માટી, સારી જમીન. સૂકુ ત્રિ॰ કામળ.
મૃત્યુ હ્રૌ॰ કામળ સ્ત્રી, ગૃહકન્યા, ચિત્રાઅનુરાધા—મૃગશીર–રેવતી—એ નક્ષત્રાના
એક ગણ.
મુકુ ળાયસ ૧૦ સીસુ. મૃદુશળ ૩૦ ચિત્રા-અનુરાધા-મૃગશીરરેવતી–એ નક્ષત્રાના એક ગણુ.
ડુમન પુ॰ હંસ.
મૃદુામની સ્ત્રી હંસલી. મૃત્યુમિન્ પુ॰ ભાજપત્રનું ઝાડ, સૂવુ‰વ્ યુ॰ ઉપરના અં, પહાડી પીલુનું ઝાડ, કુક્કરવ્રુક્ષ, શ્રીતાલવૃક્ષ. મૃત્યુતા સ્ત્રી કામળપણું.
મૃદુત્વ ન॰ કામળપણું. મહત્વર્ ૩૦ ભાજપત્રનું ઝાડ. દુત્વચ ૩૦ ઉપરને અ. હુન્ના ૧૦ સાનું.
મૃત્યુપત્ર ॰ નડ-મ્બર્ ધાસ, મૃત્યુપત્ર ન॰ કામળ પાંદડું. હુપત્ર ત્રિ॰ કામળ પાંદડાંવાંળુ મૃત્યુપત્રો સ્ત્રી એક શાક, મૃદ્રુપજ પુ૦ નેતર. મૃત્યુપર્યં ત્રિ॰ કામળ ગાંઠવાળુ સ્તુવન્ પુ૦ તેતર.
For Private and Personal Use Only
મૃત્યુપુષ્પ ૬૦ શિરીષ–સરસડાનું ઝાડ.
ટપુષ્પ ન કામળ ફૂલ, પુષ્પ ત્રિ॰ કામળ ફૂલવાળુ
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
मृदुफल
મૃતુહન॰ વિકકત વૃક્ષ, મીઠું નાળીએર, કામળ એવું ફળ.
મૃત્યુજ ત્રિ કામળ ફળવાળું, મૃદુલ ૧૦ પાણી. મૃત્યુદ્ધ ત્રિ॰ કુમળુ', કામળ.
મૃદુતા સ્ત્રી કામલતા,કુણુાશ,કામળ વેલ. મૃદુત્વ ન કામળતા, કુણાશ. મૃતુહોમજ પુ॰ સસલું. મૃત્યુજોમજ ન॰ કામળ રૂવાટુ. મૃદુહોમા ત્રિ॰ કામળ રૂવાટાંવાળુ મૃદુહોમવત્ ત્રિ॰ ઉપરના અ. મૃદુહોમવત્ પુ॰ સસલું. કુવાત પુ॰ કામળ વાયુ.
મૃદૂત્વ ન॰ કાળુ કમળ, કાળુ પાયણું. મુઘલ ૧૦ લઇ, સીસુ. મુઠ્ઠી શ્રી દ્રાક્ષ, પીળી દ્રાક્ષ. મૂઠ્ઠીશાસ્ત્રી ઉપરના અ મુદ્ સ્વામ॰ અસેટ્ ભીનું થવું. મુખ્ય મૈં યુદ્ધ, લડાઇ. મોટ ત॰ માટીનું ઢેડ.
मृश तुदा० प० સ॰ અનિદ્ સ્પર્શી કરવા, અડકવું, વિચારવું, જેવું.
æ ૪૦ મ॰ સ૦ સેટ્ ક્ષમા કરવી, સહન કરવું. મૃધ્ TM૦ ૧૦ સ સેટ્ સીંચવું, છાંટવું. મુ ૨૦ મ॰ ડી તૈય્ ક્ષમા કરવી, સહન કરવું
મુ′′ સ્વા ૭મ સ૦ સેટ્ ઉપરના અ. મૃષા અચ્ચે ફાકટ, મિથ્યા, જૂઠું. નૃથા ન॰ અત્યંત અસંભવિત વાકય કૃષાTM પુ॰ આંબાનું ઝાડ. સુબાવાર્ પુ જૂ ઢું ખેલવું, મિથ્યાવાદ. તૃષાવિન ત્રિ॰ જૂઠ્ઠું ખેલનાર, મિ
થ્યાવાદી.
કૃશૈદ્ય મિ॰ ઉપરના અ
૪૬
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મુજ્ઞેય ન॰ મૃગાવત જુએ. સુષ્ટ ન॰ મરી, તીખાં,
દૃષ્ટ ત્રિ॰ ઘસેલ, શેાધેલ, મર્દન કરેલ,અડકેલ. સૃષ્ટિ સ્ત્રી ઘણુ, શાધન, મન, સ્પર્શી, સીંચવું, છાંટવું, ખાણા માટે ખેારાક તૈયાર કરવા તે. મુદ્યેન્દ્ર ત્રિ૰ અતિથિને દ્વેષ કરનાર, ખરાબ સ્વભાવવાળુ, ઉદાર, દાતા, સખાવત, મિષ્ટાન્ન ખાનાર.
मेघ
રૃ થા॰ ૧૦ ૩૦ સેટ્ વધ કરવા, મારી નાખવું.
મૈં સ્વા॰ આ॰ ૧૦ સેટ્ સામે આપવું, બદલે આપવું, બદલા કરવા.
મેજ પુ॰ એક પર્વત, અકરો. મેચા શ્રી નર્મદા નદી. મેન્યા શ્રી નર્મદા નદી. મૈાત્રિના શ્રી નમઁદા નદી. મેછી સ્ત્રી બકરી.
For Private and Personal Use Only
મૈક્ષળ ૬૦ એક યજ્ઞપાત્ર.
મેલજ પુ॰ એક પર્વત, બકરો. મેવહન્યા શ્રી નર્મદા નદી. મેલુહાન્યા શ્રી નં`દા નદી. મૈવા શ્રી॰ સ્ત્રીની કેડના દાગીને, કારા, ઉપનયન સંસ્કાર વખતે બ્રહ્મચારીએ ધારણ કરવાની મુ‘જ ઘાસની મેખલા, તલવાર બાંધવાના પટ્ટો, પર્યંતના મધ્યપ્રદેશ. નમઁદા નદી, વૃશ્ચિપી વનસ્પતિ, હામકુંડની ઉપર રહેલ માટીનું વેજન. વૈવાદિ પુ॰ એક પર્વત મેલજાત્રિના શ્રી. નર્મદા નદી. મેઘજાપર 7. કેડ કમર. મૈવનિ ત્રિ॰ મેખલાવાળુ, ક દાર મૈવટો સ્રી. બ.રી.
મૈત્ર પુ॰ વાળું, મેઘ, માથ, એક રાક્ષસ, એક રાગ, કપૂર.
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
मेघकफ
મેઘજ છુ. વરસાદના કરે. મેથાણ પુ॰ વર્ષાઋતુ. મેધવર્ઝન ન॰ મેધનું ગાજવું. મૈયાનના સ્ત્રી. ઉપરતે અ.
મેમીથોવવ ન॰ વાણીના એક ગુણુ. મૈત્રજ્ઞ પુ માટુ' માતી. મૈવજ્ઞ ત્રિ॰ મેધથી ઉત્પન્ન થનાર. મૈઘનાહ ન મેધના સમૂહ.
મૈથઝીવજ પુ॰ ચાતક પક્ષી. મેઘજ્ઞીવજો સ્ત્રી ચાતક પક્ષિણી, મેઘઝીવન પુ॰ ચાતક પક્ષી. મૈયરીવની સ્ત્રી॰ ચાતક પક્ષિણી. મેઘળ્યોતિર્ ૧૦ વાગ્નિ–વીજળી, મેતિમિર ૬૦ મેઘથી અંધકાર. મૈયરીપ પુ॰ વીજળી, મૈથદ્વાર ન આકાશ.
www.kobatirth.org
મેઘનાર્ પુ૦ વરૂણદેવ, રાવણના પુત્ર ઇન્દ્રજીત, મેધને શબ્દ.
મેધનાનાિત્ પુ॰ લક્ષ્મણુ. મેધનાવાનુહાસ પુ॰ માર પક્ષી. મેધનાવાનુહાલી સ્ત્રી॰ માર પક્ષિણી, મેઘનાવાનુહાસિનૢ વુ॰ માર પક્ષી મેઘનારાનુજાતિની શ્રી માર પક્ષિણી, મેધનામન પુ॰ માથ. મૈનિયાષ પુ॰ મેશ્વને અવાજ.
મેઘદુત્ત્વ પુ॰ વિષ્ણુતા ઘેાડા, વરસાદને કરા. મેઘપુષ્ઠ 7 પાણી. મેઘપ્રસવ પુ પાણી. મૈવભૂતિ શ્રી વિજળી, મૈથમાહા સ્ત્રી મેધની પંક્તિ-સમૃહ. મૈયોનિ શ્રી ધૂમાડે.
મેઘરાન પુ॰ તે નામે એક રાગ, મૈથવŪ ત્રિ॰ મેધના જેવા રંગનું. મેધવને પુ॰ મેધના રંગ.
મેઘયો સ્રા॰ ગળીનું ઝાડ,
३४७
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મૈવવત્મન્ ૬૦ આકાશ. મેધવન્ધિ પુ॰ વાગ્નિ-વીજળી. મૈયવાદન પુ૦ ઇન્દ્ર મૈત્રિકૂલિત ન॰ મેધગર્જના. મૈત્રવીથિ સ્ત્રી. આકાશ. મેઘસાર પુ॰ ચીનાઇ કપૂર. મૈત્રસુદર્ પુ॰મારપક્ષી, મેયસ્તનિત ન॰ મેધગર્જના.
मेथ्
મૈયસ્તનિતો ધ્રુવ પુ॰ મેધના ગાજવાથી ઉગતું એક ઝાડ.
ઐયામ પુ૦ વર્ષાકાળ, વર્ષાઋતુ. મૈયાત્મય પુ॰ શરદ ઋતુ. મૈયાનન્હા સ્ત્રી બગલી. મેધાનનિ ૩૦ માર પક્ષી મેધાનિો સ્ત્રી મેારપક્ષિણી, બગલી. મૈયાન્ત પુ॰ શરદ ઋતુ. મૈત્રાસ્થિ ન॰ વરસાદના કરે. મૈથાપત્ ન॰ આકાશ, વાતાવરણું. મેનજ ન॰ અંધકાર, સ્રોતેાંજન, નીલાંજન, મોરપિંછના ચંદ્રક.
મેળવુ॰ કાળા ર’ગ, ધૂમાડા, મેધ, સરગવા. મેષજ ત્રિ॰ કાળા રંગનું, કાળુ, મેચાપા શ્રી યમુના નદી. મેટ્ સ્વા॰૧૦ ૩૫૦ સર્ ગાંડા થવુ. મેલુહા સ્ત્રી. આમળી જુએ. મેક્ સ્વા॰ ૫૦ ૫૦ સેટ ગાંડા થવુ. મેરુ પુ॰ હાથીને! માવત.
મેન્દ્ર પુ॰ ધેટા, બકરા, પુરૂષનું ચિન્તલિંગ, મેદ્રાજ્ઞી સ્ત્રી મેઢાશીગ.
For Private and Personal Use Only
મેદ્રી સ્ત્રી ઘેટી, બકરી. મેન્દ્ર પુ॰ ઘેટા, મેઢા મેજો સ્ત્રી ધેટી, મેઢી. મેતાય પુ॰ જૈન તીર્થંકર મહાવીરના દશમા ગણધર.
મેશ્ મ્યા॰ રમ॰ સેર્વધ કરવા, મારી
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
मेथि
www.kobatirth.org
નાખવું, એધ પામવા જાવુ સ॰ સંગ કરવા. સ
થિ પુ॰ ખળામાં ધાન્યમર્દન વખતે પશુને બાંધવાનું કોઇ મેથિા સ્ત્રી એક શાક-મેથી.
થિની સ્રી. ઉપરના અ.
મૈથી સ્ત્રી મેથિા જુએ.
મૈર્મ્યા॰ મ॰ સ॰સેટ્ વધ કરવા, મારી નાખવુ, જાણવું, સમજવુ. મેસરા સ્ત્રી મેદા નામે વનસ્પતિ. મૈર્ પુ॰ મેદ, ચરબી. મેન્દ્ર પુ॰ દારૂના તળેને ભાગ.
મૈન પુ॰ એક જાતનેા ગુગળ. મેન ત્રિ॰ મેદ-ચરબીથી ઉત્પન્ન થનાર. મે′′ ૬૦ મેદ–ચરખી.
મેક્ત્ત્તત્ ન॰ માંસ.
મેતેઽસ્ ન॰ હાડકું.
મેવિન્ ત્રિ॰ ચરબીવાળુ, લટ્ટ, મજબૂત. મૈા સ્ત્રી તે નામે એક વનસ્પતિ. મેતિની સ્ત્રી ઉપરા અર્થ, પૃથ્વી. મનીદ્રવ પુ॰ ધૂળ, રજ. મેઘુર ત્રિ॰ અત્યંત સ્નિગ્ધ-ભરપુર, વ્યાપ્ત. મેલુ સ્રી॰ કાકાલી વનસ્પતિ.
મેલેસ્થિ પુ॰ શરીરમાં ચરબીની ગાંઠ. મેટ્રોન 7 હાડકું. મેટ્રોના સ્ત્રી મેદા વનસ્પતિ, મેલેન્દ્ર શી॰ ચરખીનેા વધારા. મેક્ મેથ્ ધાતુ જુઓ. મેઘ છુ॰ યજ્ઞ.
મેધમ્ પુ॰ સ્વાય ́ભુવ મનુને એક પુત્ર. મેધા સ્ત્રીધારણાવાળી બુદ્ધિ, બુદ્ધિ, મેધાનાિત્ પુ॰ કાત્યાયન મુનિ. મેધાવિન્ પુ॰ પોપટ પક્ષી. મેધાવિન ત્રિ॰ બુદ્ધિમાન. મેધાવિની સ્ત્રી॰ બુદ્ધિવાળી સ્ત્રી પોપટ
૪૮
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मेनाद
પક્ષિણી, બ્રહ્માની પત્ની, મધિ પુ॰ મેથિ જુએ.
મેન્થ સ્ત્રી॰ પશુને બાંધવાના સ્તંભ. મેમ્બર ત્રિ॰ બુદ્ધિમાન. મૅધિષ્ઠ ત્રિ॰ અતિશય બુદ્ધિમાન.
મૈત્રીયમ્ ત્રિ॰ ઉપરના અ. મૈત્રીયસી શ્રી અતિશય બુદ્ધિવાળી સ્ત્રી. મેધ્ય ત્રિ॰ પવિત્ર, શુદ્ધ. મેષ્ય પુ॰ બકરા, ખેર, જવ.
મા શ્રી કેવડાનું ઝાડ, શંખપુષ્પી વનસ્પતિ, રાતી વજ્ર, રાચના, ખીજડી, મંડૂકી વનસ્પતિ, માલકાંકણી. મેના સ્ત્રી॰સ્વર્ગની એક વેશ્યા, હિમાલયની પત્ની.
મેનાતનય પુ॰ મૈનાક પર્વત. મેનજાતના સ્ત્રી પાતી. મેનાત્મત્ત પુ॰ મૈનાક પર્વત. મૅનાત્મના સ્ત્રી પાતી. મેનજાધવ પુ॰ હિમાલય પત. મેનાપતિ પુ॰ ઉપરના અ. મેનાપુત્ર પુ॰ મૈનાક પર્વત. મેનાપુત્રો સ્રો॰ પાર્વતી. મેનજાપ્રાજ્ઞેશ પુ॰હિમાલય. મેનાભુત પુ॰ મૈનાક પર્વત. મેનાનુંતા સ્ત્રી પાતી. મેનજાસૂસ્તુ પુ॰ મૈનાક પર્વત. મેના સ્ત્રી॰ પિતૃઓની માનસી કન્યા—હિમાલયની પત્ની. મેનાન પુ મૈનાક પર્વત, મેનાના શ્રી પાર્વતી. મેનાતનય પુ॰ મૈનાક પર્વત. મેનાતનયા સ્ત્રી પાતી.
For Private and Personal Use Only
મેનામન પુ॰ મૈનાક પર્વત મેનામના શ્રી પાર્વતી. સ્નાર્ પુ॰ બિલાડા, બકરા, મારપક્ષી,
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मेनादी
मैत्रेयिका
એનાથી સ્ત્રી, બિલાડી, બકરી, એરપક્ષિણી. મેનેત્ર ત્રિબકરાં જેવી આંખવાળું. મેનાધવ પુ. હિમાલય પર્વત.
પોવન પુત્ર કુવાડીયાનું ઝાડ. જેનાપતિ પુહિમાલય પર્વત.
પોવન ત્રિ. બકરાં જેવી આંખવાળું. સેનાપુત્ર પુત્ર મૈનાક પર્વત.
એવી સ્ત્રી, મેંઢાશીંગ વનસ્પતિ. મેનાપુત્રી સ્ત્રી પાર્વતી.
વિવિધ સ્ત્રી. મેંઢાશીંગ. એનાયુત પુમૈનાક પર્વત.
મેવાળી સ્ત્રી ઉપર અર્થ. મેનાપુતા સ્ત્રી પાર્વતી.
મેષક ઉ૦ એક સ્થાવર ઝેર. શેમાન પુત્ર મૈનાક પર્વત,
મેષ સ્ત્રી. મેંઢાશીંગ વનસ્પતિ, મેNિT સ્ત્રીમેંદીનું ઝાડ.
એવા શ્રી ઝીણું એલચી. મેન્યા સ્ત્રીમેંદીનું ઝાડ
પાક્ષિકુમ પુત્ર કુવાડીયાનું ઝાડ. પૂત્ર, માત્ર સેટ સેટ જવું.
मेषाण्ड पु० चन्द्र મેજ ત્રિા માપવા યોગ્ય, જાણવા યોગ્ય.
પgિ go એક જાતનું ઝાડ. મેર ૩૦ તે નામે એક અસુર.
વિ શ્રી. ઘંટી, બકરી. મેહ એક પર્વત, જપમાળામાં સૌથી
એવી સ્ત્રી ઘંટી, બકરી, જટામાંસી, તિમેટો વચ્ચેને મણકે, હાથના વેઢાની
નિશ વૃક્ષ. માળામાં અમુક વેઢે.
મેહૂરણ ૧૦ લગ્નાવધિ દશમું સ્થાન. મેહ go એક જાતનો ધૂપ, યક્ષ ધૂપ.
મેદ પુત્ર મૂત્ર, પેસાબ, પ્રમેહ રોગ, મેધ. મેરેણાં પુત્ર ચૌદ મનુમાં અગીઆરમો
મેદધી સ્ત્રી હળદર. મનું.
મે ત્રિ, મૂતરતું. મેસ્ટ gઇ મેળો, મેળાવડા, રાંગ.
મેન ન મૂતરવું, મૂત્ર, પુરૂષનું લિંગ. મેન્ટલ પુઉપરના અર્થ.
મેના સ્ત્રી સ્ત્રી. મેટઢવા ને એક જાતનું મીઠું. દિન ત્રિ, મૂતરનાર, પ્રમેહ રેગવાળું. મટન ન મેળવવું, મેળ, મેલાવડો, સંગ. | મૈત્ર ૧૦ હગવું, અનુરાધા નક્ષત્ર. મેટા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ, ગળીનું ઝાડ, મેશ, ત્રિપુરા મિત્ર, બ્રાહ્મણ. શાહી, આંજણ, કાળ સુરમો.
મિત્ર ત્રિ. મિત્રનું, મિત્ર સંબંધી, મિત્રથી મેરાન્તા સ્ત્રી શ્રી શાહીને ખડીયો. આવેલ-પ્રાપ્ત થયેલ, સૂર્યનું, સૂર્ય સંબંધી. મેટાપુ પુલ શાહીને ખડી. એકમ ૧૦ અનુરાધા નક્ષત્ર. મેસ્ટપીચા સ્ત્રી એક પ્રકારની ગ્રહદૃષ્ટિ. મૈત્રાહિક પુત્ર અગમ્ય ઋષિ. મેટાંન્દુ પુવ શાહીને ખડીયો.
મિરાજ પુત્ર ઉપરનો અર્થ મેર્ સ્વાહ સાવ સરેર્ સેવવું.
મિત્રી સ્ત્રી મિત્રતા, દસ્તી, મેષ ઉ૦ બકરે, ઘંટે, કુંવાડીયાનું ઝાડ,
નેત્રીવર પુ. બુદ્ધદેવ, મેષ રાશિ.
મય પુબુદ્ધદેવ, એક મુનિ. મેપા પુત્ર ઉપરના અર્થ.
પિયા ૩૦ રાજ, શ્રીમંત વગેરેને સમય એવ૮ g૦ બકરાં કે ઘેટાંની ઊનને ! કહેનારે પુરૂષ. કામળો.
માં સ્ત્રી મિત્રની લડાઈ.
For Private and Personal Use Only
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
मैत्र्य
મૈત્ર્ય ન॰ મિત્રતા, દોસ્તી. મેરુ છુ. મિથિલા નગરીનેા રાજા. ચિન્હ ત્રિ॰ મિથિલા નગરીનું-સંબંધી. મૈથિલી સ્ત્રી સીતા.
મૈથુન ન॰ અગ્ન્યાધાન વગેરે કર્યાં, સ્ત્રીપુરૂષના સંયેાગરૂપ ગ્રામ્યધર્મ. મેનાજ પુ૰ તે નામે એક પત. મેનાવત્તુ સ્ત્રી પાČતી. મેનિન્જ પુ॰ મચ્છીમાર. મેન્દ્ર પુ॰ તે નામે એક દૈત્ય, મેન્દ્દન જુ॰ વિષ્ણુ.
મેય ૧૦ મિરા દેશના આસવ, એક જાતતા દારૂ. મેન્દ્ર પુ॰ ભમરા.
મોહન્ય ત્રિ॰ મૂકવા-છેડવા યોગ્ય. મોરૢ ત્રિ॰ મૂકનાર છેાડનાર. મોક્ષ ૩૦ ૩મ॰ સ॰ સેટ્ મૂકવું, છેડવું, મોક્ષ સ્વા॰ ૧૦ સ સેટ્ મૂકવું, છેડવું. મોક્ષ પુ॰ મૂકવુ, છેડવુ, મરણ, મુક્તિ, પરમાનંદપ્રાપ્તિ, એક ઝાડ. મોક્ષજ ત્રિમુકનાર, છેડનાર. મોક્ષળ ન મૂકવુ, હાડવુ, મોક્ષળીય ત્રિ॰ મૂકવા છેાડવા યાગ્ય. મૌક્ષિત ત્રિ॰ મૂકેલ, છેડેલ મોક્ષૌપાય પુ॰ મેાક્ષને ઉપાય, મોથ ત્રિ॰ નિક, નિષ્ફળ, હીન. મોધ પુ॰ વાડ, કાટ. મોઘપુષ્પા સ્ત્રી વાંઝણી સ્ત્રી, મોટા સ્ત્રી પાટલા વૃક્ષ, વાવડીંગ,
મૌયોજો સ્ત્રી વાડ, કાટ. મોચ ૧૦ કેળનું ફળ-કેળુ . મોર્ચે પુ॰ સરગવા.
મોજા પુ॰ કેળ, સરગવા, મેાક્ષ, મુક વૃક્ષ. મોર ત્રિ મૂકનાર, ડિનાર, વૈરાગ્યવાળુ.
३५०
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मोषयित्नु
મૌચર 7 સૂકવું, છેડવુ, મુક્તિ, મેાક્ષ,
દભ, શતા. મોચની ત્રી॰ ભારીંગણી.
મોચનીય ત્રિ॰ મૂકવા છેાડવા ચાગ્ય. મૌવરલ છુ૦ માચરસ.
મોચા સ્ત્રી॰ કેળ, શામળા, ગળીનું ઝાડ, મોચાટ પુ॰ કાળું જીરૂં, કળના ગર્ભ, ચંદન. મોટજ 7 શ્રાદ્ધમાં પિતૃઓને આપવા માટે મૂકેલા એ દ.
મોટી સ્રી. એક રાગિણી. મોટા સ્ત્રી ખલા નામની વનસ્પતિ. મોટાયિત ૬૦ નીચેના અર્થ. મોટ્ટાયિત ન॰ સ્ત્રીઓને એક અભિલાષ. મોળ પુ॰ સુકું ફળ, એક જાતનું કમળ. મોર્ પુ॰ હ, આનંદ. મો પુ॰ લાડુ, એક વર્ણસંકર જાતિ. મોTM ત્રિ॰ હ પમાડનાર, ખુશ કરનાર. મોોની સ્ત્રી જાપુનું ઝાડ. મોચત્ ત્રિ હર્ષ, પમાડતું, ખુશ કરતું. મોચન્તી શ્રી મેગરા, અજમેા. મોક્ષ શ્રી અજમોદા. મોન્ચ ત્રિ હર્ષવાળું, ખુશી. મોઢા સ્ત્રી॰ અજમેાદા. મોતિ ત્રિ॰ હર્ષ પામેલ, ખુશી થયેલ. મોતિ ન॰ હર્ષ, આનંદ. માહિતી સ્રી મેગરા, અજમાદા, જૂઈ, કસ્તૂરી, મદિરા.
મોટ ૧૦ શેલડીનું મૂળ, અકાટ પુષ્પ, સાત રાત્રિનું રાખેલું દૂધ. મોટ જુ॰ ક્ષીરમારટા વનસ્પતિ,
મોટા સ્ત્રી॰ મારવેલ. મોષ વુ॰ ચોરી, લૂંટ, ચાર. શેષજ ૩૦ ચાર.
મેષળ 7 ચારવું, લૂંટવુ, છેદવું, વધ. મોચિત્તુ પુ॰ બ્રાહ્મણ, કાયલ.
For Private and Personal Use Only
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मोषा
३५१
- म्रक्ष
કોઇ સ્ત્રીચરવું, ચેરી.
નિદ્રા – મૂઢપણું, મેહ, બાળપણ. પિતૃ ત્રિા ચેરનાર, ચેર.
ક્ય ૧૦ મુડીયાપણું મોણ ત્રિચોરનાર, ચર.
મૌ૪િ go કાગડો. નોદ ૩૦ મૂછ, બ્રાન્તિસાધન અજ્ઞાન, વે. મારા પુત્ર તે નામે એક મુનિ. દાંતમાં કહેલ એક અજ્ઞાન, દુઃખ, દેહ મ ન મગ નીપજે તેવું ખેતર. વગેરેમાં આત્માનું અભિમાન.
મૌન ને ચૂપ રહેવું, બોલવું નહિ તે, મોદન ૩૦ ધંતુર, કામદેવનું એક બાણ.
મનિન પુમુનિ. મોદન ત્રિમેહકારક.
મૌનિ ત્રિચૂપ રહેનાર, નહિ બેલનાર. મોદન ૧૦ મૈથુન, મોહ પામવો.
ૌનેય પુછે તે નામે એક ગંધર્વ. મોદના સ્ત્રી એક જાતનું ફૂલ.
મલિક ત્રિક નરઘાં વગાડનાર. મોદની સ્ત્રી ઉપદકી વનસ્પતિ, વટપત્રી મૌર્થ ન ખાઈ, મૂર્ખતા. વનસ્પતિ.
મૌર્યપુત્ર પુત્ર જૈન તીર્થકર મહાવીરના સામોદની સ્ત્રી બ્રહ્માના પચાસ વર્ષે થતે | - તમાં ગણધર. પ્રલય, જન્માષ્ટમી.
મૌવ સ્ત્રીધનુષની દોરી, મેંઢાશીંગ. મોહરાત્રિ - મેહક શાસ્ત્ર.
મરુ ત્રિવે મૂળ જાણનાર, મૂળથી આવેલ મોદિન ત્રિ. મોહ પમાડનાર.
પ્રાપ્ત થયેલ, મૂળનું. હિના વી. એક અપ્સરા, અમૃતમંથન
મૌ૪િ પુશ્રી. શિખા, મુકુટ, બાંધેલે કાળે દૈત્યોને મેહ પમાડવા માટે વિષ્ણુએ
કેશ, મસ્તક. સ્ત્રીરૂપે લીધેલો અવતાર, દારૂ.
ૌઢિ પુત્ર આસોપાલવનું ઝાડ. મૌઢિ પુત્ર કાગડે.
મજિ સ્ત્રી પૃથ્વી. ૌત્તિ ૧૦ મોતી.
મસ્ટિક ત્રિમૂળનું, મૂળ સંબંધી, મૂળ
ભારને વહેનાર. મૌલિવ સ્ત્રી મોતીની છીપ. ૌાિાિ સ્ત્રી મતીની છીપ.
ૌરી સ્ત્રી પૃથ્વી.
નંમુસળ સંબંધી, મુસળસમાન મત્તિશુત્તિા સ્ત્રી મોતીની છીપ.
ચેષ્ટારહિત, મહાભારતનું સોળમું પર્વ મૌર ૧૦ મુંગાપણું.
મૌ સ્ત્રી મુષ્ટિપ્રહારની રમત. ૌલ ત્રિમુખનું, મુખ સંબંધી.
નૌકૂર્ત ૬૦ જેશી. મોર્ય R૦ વાચાળપણું, અગ્રેસરપણું.
મૌદૂર્તિા પુત્ર જેશી. મૌલિ ત્રિ. મુખનું, મુખ સંબંધી.
૩૦ સે અભ્યાસ કરવો, ૌથ મુખ્યપણું
મનન કરવું. મૌધ ન મુગ્ધપણું, ભોળાપણું, સુંદરતા. બ્ર ૩૦ ૩૦ સ દ યોજવું, જડવું, ૌષ્ય ૧૦ ઉપરના અર્થ. મૌસ ત્રિ મુંજઘાસનું-સંબંધી.
# સ્વા. 14 સેટ એકઠા થવું ન જવું, મૌલી સ્ત્રી મુંજવાસની કટીમેખલા-કંદરે. મિશ્ર કરવું તે મૌલીવ પુ. ઉપનયનસંસ્કાર.
બ્રા પુત્ર તારાપણું, પિતાના દોષ ગુપ્ત મૌવધન નવ ઉપર અ.
રાખવા તે.
ચેપડવું.
For Private and Personal Use Only
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
म्रक्षण
३५२
यक्षतरु
સ્ટેઇછઝાતિ સ્ત્રી હલકી જાત, નીચ
જાત, ગોમાંસ વગેરે ખાનારની જાત, ભિલ વગેરે.
છા પ્લેછોને દેશ. છમોલન ન. અર્ધા કાચા જવ. છેમોન પુરુ ઘઉં. છમv૬૪ ૧૦ શ્લેચ્છ દેશ. ગુણ ૧૦ તાંબુ.
છારા પુત્ર અર્ધા કાચા જવ. સ્ટેચ્છાચ ન૦ તાંબુ છિત ૧૦ અપશબ્દ-અસંસ્કૃત શબ્દ. ફ્ટ ખ્યા ૦ ૫૦ ૫૦ લે ગાંડા થવું. ર્ સ્વા૧૦ ૨૦ સેટુ ગાંડા થવું. હે ખ્યા માત્ર સ સેવવું. म्लै भ्वा० ५० अ० अनिट् तिने क्षय
થવો, કરમાવું.
રક્ષણ જવું, મિશ્ર કરવું, એકત્ર
કરવું, ઢગ કરવો, તેલ. બ્ર વા. માત્ર ૧૦ સેટ દળવું, ચૂર્ણ
કરવું, કચરવું. બ્રમિન ૩૦ કમળતા. બ્રવિણ ત્રિ. અતિશય કમળ.
યણ ત્રિ. અત્યંત કોમળ. ઘાતન ૧૦ એક જાતની મોથ. ચિમા ત્રિ. મરતું.
શું વા૦ ૧૦ સ0 સે જવું. ન ગ્રાન્ટ ૪૦ ૪૦ જવું. જે રૂા. ૪૦ ૩૦ સે ગાંડા થવું.
હું સાવ ૫૦ અબ લે ગાંડા થવું. પક્ષ મસ. ત્રણ જુઓ.
સ્ટ ત્રિચોળેલ, ચોપડેલ. સ્ટોન ત્રિ. કરમાયેલ, ચીમળાયેલ, ઓછું
થયેલ, થાકેલ. સ્ટન ન કરમાવું, ચીમળાવું, થાકવું,
ઓછા થવું. સ્ટનિ સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. સ્વારિન ત્રિકરમાનાર, ચીમળાનાર,
થાકી જનાર, ઓછું થનાર. gિ ત્રિને અસ્પષ્ટ વાક્ય બોલનાર, પ્લાન. હુ સ્વા. ૧૦૧૦ સે જવું. હુ મઝા ૧૦ ૪૦ સેટું જવું.
છુ ૩૦ મે ૨૦ સેઅપશબ્દ બોલો, ખરાબ બોલવું, અસ્પષ્ટ બોલવું, વિદેશી બોલવું. સ્ટેચ્છુ ગ્રા૦ ૦ સે ઉપરના અર્થ.
છ પુત્ર અપશબ્દ, ખરાબ શબ્દ, પામર જાતિ, હલકી જાત.
9 ત્રિ. ગાય વગેરેનું અભક્ષ્ય માંસ ખાનાર, આચારભ્રષ્ટ, પાપી. કોઇ 7૦ હીંગળે,
૨ ૩૦ લસણ,
શું વ્યંજનોમાં છવીસમો. પુ. વાયુ, યશ, ગ, ગતિ, જવું, સંયમ,
છંદ શાસ્ત્રમાં યગણ. જ ત્રિ. જનાર. થત્રિ. જે. ચાર પુત્ર ૬ અક્ષર. ચર ૧૦ પેટમાં જમણી બાજુ રહેલ
માંસપિંડ એ માંસપિંડને વધારનાર રેગ. થાત્મિ સ્ત્રી એક કી. વનિ પુછે રેહિડાનું ઝાડ.
૩૦ ૩૦ ૪૦ સે પૂજા કરવી. ચક્ષ ઉ૦ એક દેવજાતિ, કુબેરનો અનુચર,
કુબેર, પૂજન, ઇન્દ્રગ્રહ. વસવજન પુરુ કેસર–અગર -કસ્તુરી-કપૂર
ચંદન–એ સમભાગે મિશ્ર કરેલ-ચૂર્ણ. વરાહ પુ. વડનું ઝાડ,
For Private and Personal Use Only
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
यक्षधूप
यज्ञायशीय
ચક્ષધૂપ પુ રાળ. ક્ષના પુત્ર ચોથા જૈન તીર્થંકરનો ભક્ત
એક યક્ષ, કુબેર. અક્ષરજ્ઞ પુત્ર કુબેર. ચલાલ ૬૦ કુબેર. ચારી પુરી સ્ત્રી, કુબેરની અલકા નગરી. અક્ષરાત્રિ સ્ત્રી કાર્તિકી પૂનેમ.
સામટા ૧૦ એક જાતનું ખજૂર. અક્ષાવાર પુત્ર વડનું ઝાડ, અક્ષી સ્ત્રી, યક્ષ જાતિની સ્ત્રી, કુબેરની સ્ત્રી. ચ પુત્ર અઢારમા જૈનતીર્થકરને ભક્ત
એક યક્ષ. ક્ષેરા પુત્ર કુબેર. ક્ષેશ્વર પુત્ર કુબેર. ચોડર 1. પીપળાનું ફળ. લક્ષ્મણ સ્ત્રી દ્રાક્ષ યક્રમનું ૬૦ ક્ષય રોગ. થસ્થમા ત્રિ મનાતું, પૂજાતું. યજ્ઞ સ્વ. મ. સ. નિ યજ્ઞ કરવો,
પૂજવું, દાન કરવું, દેવું, સંગ કરે. થાત્ ત્રિયજ્ઞ કરતું, પૂજતું, દેતું, સંગ
ચા પુ. યાગ, યજ્ઞ, વિષ્ણુ. શ્રેજર્મન નવ યજ્ઞનું કામ. ચાઇ ૩૦ ૦િ પૂનમ, અમાસ. યશ ત્રિયજ્ઞ કરનાર. એશિયા સ્ત્રી યજ્ઞની ક્રિયા. ચશg૬ ત્રિ. યજ્ઞને દેહ કરનાર, શકુન્ ૬૦ રાક્ષસ.
પતિ પુત્ર વિષ્ણુ. ચપશુ પુત્ર યજ્ઞમાં હોમવાનો ઘોડો
બકરો વગેરે. ચશપત્ર ૧૦ યજ્ઞસાધન પાત્ર. યજ્ઞપુરા પુત્ર વિષ્ણુ. ચશમાન ૧૦ યજ્ઞસાધન પાત્ર. થશભૂમિ સ્ત્રી યજ્ઞ કરવાનું સ્થાન. ચામૂષ ૧૦ ધોળા દર્ભ, દર્ભ. થાયોગ્ય ઉ૦ ઉંબરાનું ઝાડ. યજ્ઞથ ત્રિ, યજ્ઞને યોગ્ય યજમાન
બ્રાહ્મણ વગેરે. થશરદ પુ. વિષ્ણુ, આદિવરાહ. એવો સ્ત્રી સોમલતા. યશવાટ ૫૦ યજ્ઞનું સ્થાન. થશવૃક્ષ ઉ૦ વડનું ઝાડ.
ફિાઇ ત્રિ, યજ્ઞ કરતાં બાકી રહેલ વસ્તુ. ચરોપ ત્રિઉપરને અર્થ ચરણ સ્ત્રી સમવલ્લી. ચશકાર ઉ૦ ઉંબરાનું ઝાડ.
સૂત્ર ૧૦ જનોઈ થશથાન ૧૦ યજ્ઞનું સ્થાન. યશ પુત્ર ઉંબરાનું ઝાડ, ખેર, બ્રહ્મષ્ટિ. અજ્ઞાશ ૧૦ યજ્ઞનું અંગ. યશનિ પુત્ર યજ્ઞને અંત-સમાપ્તિ.
શનિ ત્રિયજ્ઞ કરતાં બાકી રહેલ. થાયશીય ર૦ અગ્નિષ્ઠોમ યજ્ઞમાં ગાવાનું
એક સામ, જ્યોતિષ્ટમ યજ્ઞમાં ગાવાનું એક સામ,
યાત પુત્ર ઋત્વિજ. યાતિ go એક યાગ. યત્ર ને રશિહોત્ર. ચત્ર વિ. અગ્નિહોત્રી. થાન ન યજ્ઞ કરવો, પૂજવું. ચકત ત્રિ. યજ્ઞ કરનાર, પૂજનાર. યજ્ઞમાન ત્રિનતુ જુઓ. ચાલ ત્રિવ દાતા, આપનાર, યજ્ઞનો ખર્ચ આપી યજ્ઞ કરનાર,
પુત્ર યજ્ઞ કરનાર, યજ્ઞ, ચન્ ધાતુ. ચર્િ પુ. યજુર્વેદ જાણનાર. થgવેઃ ૩૦ ચાર વેદપૈકી એક વેદ. થg૨ ૩૦ ઉપરને અર્થ.
૪૫
For Private and Personal Use Only
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
शिक
વશિષ્ઠ પુ. ખાખરાનું ઝાડ, શિય ત્રિ યજ્ઞકર્મને ચેાગ્ય. ચોક્ષય પુ॰ દ્વાપર યુગ, ખેર, ખાખરા, ખરા.
યશિયરે પુ યજ્ઞક યાગ્ય દેશ. શિયરાજા શ્રી યાગમડળ. યક્ષીય પુ॰ ચક્ષિય પુ॰ જુઓ. યજ્ઞીય ત્રિ॰ યજ્ઞસબંધી, યજ્ઞનું. યજ્ઞીયત્રાપા૫ પુ॰ એક ઝાડ. યજ્ઞેશ પુ॰ વિષ્ણુ. યજ્ઞેશ્વર પુ॰ વિષ્ણુ,
યજ્ઞેષ્ઠ ૧૦ એક જાતનું ઘાસ.
યજ્ઞેષ્ટ ત્રિ॰ યજ્ઞમાં ઈચ્છેલ, યજ્ઞ જેને પ્રિય હોય તે.
ચોદુમ્બર પુ॰ ઉંબરાનું ઝાડ. યજ્ઞોનુમ્બર પુ॰ઉપરના અર્થ. યજ્ઞોપવીત ન જોઈ. ચન્નુ પુ॰ યજુર્વેદ ભણેલ બ્રાહ્મણુ. ચળ્વન્ પુ॰ વિધિપૂર્વક યજ્ઞ કરનાર, વિષ્ણુ, અન્યનાંતિપુ॰ ચંદ્ર, વિષ્ણુ, કપૂર. ચત્ ૬૦ ૬૦ સ॰ એટ્ તાડન કરવું, મારવું, અભિપ્રાય પ્રમાણે ઠરાવવું. ચત્ સ્વા॰ ૦ ૦ સેટ્ યત્ન કરવા. વત્ અન્ય જેમાટે, જેથી. ચત ત્રિ. વશ કરેલ, દાખમાં રાખેલ. યચિત્ત ત્રિ॰ મનને જેણે વશ કર્યું હોય તે. યતત્ત્વતમ્ ત્રિ॰ ઉપરના અ
યત્ ત્રિ॰ યત્ન કરતું. તન ૬૦ યત્ન, મહેનત. યતનીય ત્રિ॰ યત્ન કરવા ચેાગ્ય. ચતમ ત્રિ॰ અનેકમાંથી જે. ચતમાન ત્રિયત્ન કરતું. યત ત્રિ॰ એમાંથી જે. यतस् अव्य० જેથી, જે માટે, જ્યાં. થતાત્મન્ ત્રિ॰ વશ મનવાળું.
ઢ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
यथातथत्व
કૃતિ ૩૦ સન્યાસી, જતિ, સાધુ, પરાભવ, વિષ્ણુ, વાદ્યાંગ એક પ્રબંધ
તિ સ્ત્રી છંદશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ છંદમાં અમુક વિશ્રામસ્થળ, શ્લા* વગેરેમાં અમુક વિરામસ્થાન, રાંડીરાંડ, રાગ, સંધિ. તિ ત્રિ॰ જેટલા પ્રમાણનું, જેટલું. તિષાદ્રયળ ૧૦ એક વ્રત. તિર્ ૩૦ સન્યાસી, જતી, સાધુ. તિની શ્રી રાંડીરાંડ સ્ત્રી, સાધ્વી, જોગણુ. યતિપાત્ર ૬૦ સન્યાસી—જતિ— સાધુનું પાત્ર-કમડળ વગેરે.
તિમૈથુન ન॰ દુષ્ટ યતિઓનું ગ્રુપ્ત મૈથુન. યતુજા સ્ત્રી॰ એક જાતનું ઝાડ, ચતુા શ્રી. ઉપરના અઘ્ર ચલ પુ॰ ઉદ્યાગ, મહેનત, પ્રયત્ન. યતતમ્ અન્ય પ્રયત્નથી, ઉદ્યોગથી. ચક્રવત્ ત્રિ॰ પ્રયત્નવાળુ, ઉદ્યોગી. યંત્ર ૪૦ સમ॰ સ॰ મેટ્ સ કેાચવું, વસ કરવું.
યંત્ર્ા॰ ૧૦ સ૦ સેર્ ઉપરના અ.
સૂત્ર અન્ય જ્યાં. ચત્રામાવસાયિત્વ ૬૦ અણિમા વગેરે આ ઐશ્વ પૈકી એક.
વથા અન્ય જે પ્રકારે, જેમ, જેવું, યેાગ્યતા.
ચારાતણ્ અર્થે સરખા ભાગે. રાજ્યમ્ અચ જેવી વાત હેાય તેવી. થાજામ મળ્યાનુસાર યથાજામિન ત્રિ॰ સ્વેચ્છાચારી.
For Private and Personal Use Only
ચાહું ન્ય. સમયપ્રમાણે. યથાશ્રમ અન્ય ક્રમપ્રમાણે, અનુક્રમે. યથાગાત ત્રિ. ભૂખ, નીચ. યથાતથ અન્ય યથા, ખરેખર. પંચાતથતા સ્ત્રી॰ યથાર્થપણું, ખરેખરપણું, વાતથવ ૬૦ ઉપરના અ.
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અથાણા'
यत्रगोल
'
થાતથા ૧૦ જેમતેમ. યથાપૂર્વ મચ૦ અગાઉની પેઠે, પૂર્વ પ્રમાણે
થાકુટ્ટીન ત્રિ સમાન, સરખું, ભળતું. ચાર ચ૦ ઈચ્છાનુસાર, મરજી મુજબ. થાપ અથ૦ રૂપને યોગ્ય, રૂપ પ્રમાણે,
યથાયોગ્ય. યથાર્થ મલ્ચ૦ સત્યતા, સત્ય સ્વરૂપ. થાર્થ ત્રિસત્ય, સાચું. યથાર્થતા સ્ત્રી સત્યપણું, સચ્ચાઈ, યોગ્યતા. યથાર્થત્વ ઉપરના અર્થ
શાર્દ અગ્ર યથાયોગ્યતા, ચોગ્ય રીતે. પથાર્દ ત્રિયોગ્ય, સત્ય પદાર્થ. અથાતા - યથાયોગ્યપણું, સત્યતા.
થધેલ્લે ર૦ ઉપરના અર્થ, યથાર્દવ ૩૦ ચર, દૂત, જાસુસ. સંથારા મન્ચ સમય પ્રમાણે, વખતસર.. યથાવત મર્ચ૦ યોગ્ય રીતે, બરાબર. યથાવતર થશે. ચાવેશ જુઓ. યથાવિધિ - વિધિ પ્રમાણે, આજ્ઞા
પ્રમાણે.. પથારાજ મુચ્ચ શક્તિ પ્રમાણે. અથાક પ્રશ્ય શાસ્ત્ર પ્રમાણે. થથાણુણ લ૦ સુખ પ્રમાણે, સુખેથી. યથાસ્થિત કચ૦ જેમ હોય તેમ, મેગ્ય,
ખરેખરું. થાથિત ત્રિ. યથાર્થ, સત્ય, યોગ્ય. રથિતતા સ્ત્રી યથાર્થપણું, ગ્યપણું,
સાચાઇ. પતિત્વ ના ઉપરના અર્થ. ઘણાજ અદા યથાર્થપણું, સારું, વ્યાજબી. થયા ત્રિ. યથાર્થ, સત્ય, યોગ્ય. જાવતા સ્ત્રી યથાયોગ્યપણું, સચાઈ. યથાસ્થય ને૦ ઉપરના અર્થ. ચલિત મચ• યથેષ્ટ, ઈચ્છાનુસાર,
મરજી પ્રમાણે.
થ ત ત્રિયથેષ્ટ, મરછપ્રમાણેનું. ઇથોચિત થાયેગ્ય, યોગ્યતા પ્રમાણે. પથવિત ત્રિયોગ્ય, લાયક. ચલિત બચ્ચ૦ કહેવા પ્રમાણે. ય ત્રિ. જે. થવું જેથી, નિંદામાં તથા અવધૂ
તિમાં પણ વપરાય છે. ચા એ જ્યારે, જે કાળે, જે વખતે. અરિ મચ૦ જે, સંભાવના, નિંદા, વિકલ્પ. ચી ત્રિ- જેનું ચકુ ઉ૦ યયાતિ રાજાને મોટો પુત્ર રાજા. વડું ૩૦ ૨૦ યદુવંશી, દશાહ દેશ. યદુનાથ ૬૦ શ્રીકૃષ્ણ રઘુપતિ પુત્ર શ્રીકૃષ્ણ થઇછા સ્ત્રી સ્વાતંત્ર, સ્વેચ્છાપણું. ચંદા શ્રદ્ ૩૦ જાતિ વગેરેનહિ કહેનાર નિરર્થક ચિ' વગેરે સંજ્ઞાશબ્દ. વિષ્ય ત્રિદૈવ-ભાવી પર આધાર રાખનાર. થઈ ગ• જો કે, યદુવા અગવરિ જુઓ. થત ત્રિ. જે આવ્યું તે બેલનાર, જેમ
તેમ બોલનાર. ચહ્ના અ૦ અથવા, બુદ્ધિ,
પુસારથિ, માવત. ચન્ન ત્રિ. સંયમવાળું, સંયમી. અન્ન નસંયમન, બાંધવું, વશ કરવું, દેવાદિનું આશ્રયસ્થાન ચક્ર-જંતર, સંચ, સાં, સુથારનું વધણું, ઔષધપાક
માટેનું એક પાત્ર, દુરબિન, અગ્નિયંત્ર. ચત્ર ૧૦ એક જાતનું યંત્ર. શ્રેત્ર જિપાજ વગેરે બાંધનાર. વજ ના તેલ કાઢવાની ઘાણીનું સ્થાન,
સંચાનું કારખાનું. થળોઢ g૦ વટાણું.
For Private and Personal Use Only
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વધાન :
३५६
यमसास्कृत
ન બાંધવું, વશ કરવું, કેદ કરવું, | યમદૂત પુત્ર યમના દૂત. રક્ષણ, બંધન, દુઃખ.
યમદૂત પુ. યમના દૂત, કાગડે. યત્ર સ્ત્રી, પીડા, દુ:ખ.
ચમત્કૃતિ સ્ત્રી આંબલીનું ઝાડ, કાગડી. ચત્ર સ્ત્રી વહુની નાની બહેન-સાળી. યત્વ યમદેવ. ચત્રવેષ સ્ત્રી સંચાથી દળવાની ઘંટી. ચવત ૧૦ ભરણી નક્ષત્ર. ચરમુજી ૨૦ યંત્રથી ફેંકવાનું હથિઆર. ચમેવતા સ્ત્રી. ભરણી નક્ષત્ર. કિત ત્રિ. બાંધેલ, વશ કરેલ, કેદ કરેલ, યમકુમ પુ. શીમળાનું ઝાડ. રક્ષણ કરેલ, પીડેલ.
યમદ્વિતીયા શ્રી કાર્તિક સુદ બીજજન્નત ત્રિ. જેણે બેલનું બંધ કર્યું ભાઈબીજ. હેય તે.
ચૌધાનો સ્ત્રી, યમનું રહેઠાણ ત્રિ- બંધન કરનાર, વશ કરનાર, વધાર . બન્ને બાજુ ધારવાળું હથિ કેદ કરનાર.
આર-કિરીચ. ચમ્ સ્વા. ૧૦ સઅનિમૈથુન કરવું, સ્ત્રી- યમન ૨૦ બાંધવું, વશ કરવું, વિરમવું, સાથે વિષય ભોગવવો તે.
નિગ્રહ. યમ્ સ્વાઘ૦ ૫૦ નિદ્ વિરમવું, બંધ ચમન પુ. યમદેવ. કરવું, વશ કરવું, ભલાંબું કરવું ૩+
શનિ સ્ત્રી તંબુની કપડાની દીવાલ વિવાહ કરે.
પડદો. ચમ ૩૦ ૩૫૦ ૧૦ સે પીરસવું, જમાડવું.
ચમકય ઉ૦ વડનું ઝાડ. થમ પુઅહિંસા-સત્ય-બ્રહ્મચર્ય–અશા- ચમમમિની સ્ત્રી, યમુના નદી.
અસ્તેય-એ પાંચ વ્રત, ઇન્દ્રિયો વગેરેને ચમરથ પુછ પાડે. વશ રાખવી તે, યમદેવ, કાગડે, શનિ યમના પુત્ર યમદેવ, ધર્મરાજ
ગ્રહ, બેની સંખ્યા, ભરણી નક્ષત્ર. ચમી = ૫૦ ઉપરના અર્થ. ચમ ત્રિ. જેડલું, જે.
ચમે ન જોડલું, જેવું, વૃંદાવનમાં આવેલું ચમી પુ. વ્રત, નિયમપાલન.
એક વૃક્ષ. મજ ૧૦ એક શબ્દાલંકાર.
યમદાત્ર પુત્ર અશ્મન્તક વૃક્ષ, કેવિદારવૃક્ષ. ચમસ્ટિી શ્રી સુર્યપત્ની સંજયા. મહાકુર પુ. વૃંદાવનમાં એક વૃક્ષ. યમર પુત્ર એક જાતને કીડે. ચમાકુનનું પુ. શ્રીકૃષ્ણ. અમરિ પુલંકાથી પૂર્વે એક શહેર. મરી સ્ત્રી બંડી, અંગરખું, ઝબલું વગેરે. અમેરિ સ્ત્રી ઉપરને અર્થ.
થમવત ત્રિ. સંયમી, જિકિય, ઈન્દ્રિ ચમધપદ પુત્ર તે નામે એક ગ.
વશ રાખનાર. . યમજ પુત્ર જમદગ્નિ મુનિ.
ચકવાન પુત્ર પાડે. નિ જોડલું, જેડે જન્મેલ.
મત્રત ને નિષ્પક્ષપાતપણે કઈને શિક્ષા ચમત ૩૦ ૩૦ નીચેનો શબ્દ જુઓ કરવી તે.. ચમન પુo a૦ કાર્તિક અને માગશરના અમરમ ન યમદેવની સભા. પહેલા આઠ આઠ દિવસે.
થાત ત્રિ. યમને સ્વાધીન કરેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
यमस्वस
૭
यव्य
ચમg શ્રી યમુના નદી, યમુના. ચનાની સ્ત્રી, યવનોની લીપી. માનિ સ્ત્રી અજમેદ.
થવનાર ૩૦ શ્રીકૃષ્ણ. ચાની સ્ત્રી, અજમેદ.
ચવના પુત્ર એક જાતનું ધાન્ય, જવનો ચાત્તા પુત્ર શિવ.
સાં ઠે. શનિ ત્રિ. યમ પાળનાર, સંયમી. થનાટક ૬૦ જવખાર. મન પુત્ર સંન્યાસી, સાધુ.
અવનિ સ્ત્રીકનાત, પડદો. ચમી સ્ત્રી યમુના નદી, યમુના.
ચવની સ્ત્રી, અજમોદ, યવનની સ્ત્રી. પુના સ્ત્રી ઉપરના અર્થ, દુર્ગા દેવી. થg R૦ સીસું, મરી, ગાજર, લસણ, યમુનાગના પુત્ર સૂર્ય.
ડુંગળી. યમુનાજીમદ્ ૩૦ બળદેવ.
અનેક પુ. લીંબડાનું ઝાડ. જમુના ત્રાતૃ પુ. યમદેવ.
થવા સ્ત્રી- ખજૂરીનું ઝાડ, ચમેલા સ્ત્રી- દંડનું નગારું.
યથhe g૦ વાંસ, ઇંદરજવનું ઝાડ, જટાઅતિ પુછ નહુષનો પુત્ર એક રાજા. માંસી, પીપળાનું ઝાડ. ચથી પુત્ર માર્ગ, રસ્તા, શિવ, ઘોડે. ચવષ્ય ૧૦ એક જાતનું ચાંદ્રાયણ વ્રત. થયું પુત્ર અશ્વમેધને ઘડે, ઘડો. વાર ૩૦ જવખાર. અધ્ય. જ્યારે.
વેરા ૬૦ જવખાર. થવ પુ0 જવ, આંગળીમાં જવના આકારની
વેરાવક પુત્ર જવખાર. એક રેખા, એક જવનું વજન, છ સરસવ
થવસ ૧૦ ઘાસ. બરાબર વજન.
વાગૂ શ્રી રાબ, રાબડી. થવ પુત્ર જવ.
વાત્રા ૩૦ જવખાર, અજમેદ. થવાય ૧૦ જવ પાકે તેવું ખેતર. ગવાન સ્ત્રી અજમેદ. વિક્ષર પુત્ર જવખાર.
થવાની સ્ત્રી, અજમેદ. થવો પુ0 જવનો લેટ.
યથાપત્ય ન જવખાર. અવકૂ ર૦ જવનો લેટ.
ચવામઢs R૦ સૌવીરક એક કાંજિક, થવા પુત્ર જવખાર, અજમોદ.
ચણિ પુત્ર જવા, એક જાતને ખેર, જવતિ શ્રીશંખિની વનસ્પતિ.
ધમાસો. ચવીપ ૩૦ જાવા બેટ.
ચવાણા પુ૦ ઉપરના અર્થે. ચન પુ. યવન દેશ, વેગ, વેગવાળો ઘેડો, એવાણા સ્ત્રી જવાસો.
ઘઉં, ગાજર, તુર્કસ્તાની લેક, યવન લેક, યદ્ધિ ૫૦ જવખાર. ચર્ધન ૩૦ યવન દેશવાસી, યવન દેશના વણ ત્રિક અતિશય નાનું, નાનામાં નાનું, રાજા..
અતિશય જુવાન. થવા ત્રિ. અતિશય વેગવાળું.
ચી ત્રિ. ઉપરના અર્થ. વનgિ g૦ ગુગળ.
ચોથ ૧૦ સૌવીરક અંજન. ચનપ્રિય મરી, તીખાં.
ન જવ પાકે તેવું ખેતર. અવનાવાર્ય તિઃ શાસ્ત્રી એક પંડિત. | ચરા પુo ચાંદ્ર માસ.
For Private and Personal Use Only
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
यशःकार्य
ચા:કાયદુ॰ યશરૂપી શરીર. ચા પત્હ પુ યશનું નગારૂં ચારશેષ ત્રિ॰ મરણ પામેલ. ચરારોથીભૂત ત્રિ॰ મરણ પામેલ. ચાર્ટ્ ૬૦ લઇ જેવી એક ધાતુ, યાર્ ન॰ ખ્યાતિ, કીતિ, આબરૂ. ચરાત ત્રિ॰ યશ કરનાર, યશદાયી. ચરાામ ત્રિ॰ યશની ઇચ્છાવાળુ. ચરણજામ્યક્ ત્રિ॰ યશને ઈચ્છિતું. ચાામ્યાશ્રી યશની ઇચ્છા. યરાય ત્રિ॰ યશનું સાધન. ચાલ્યા શ્રી જીવન્તી ઔષધિ, ઋદ્ધિનામની ઔષધિ.
.
ચરાવત્ ત્રિ યશવાળુ, ચરવિન્ ત્ર યશવાળુ થાવિની સ્ત્રી યશવાળી સ્ત્રી, જ્યેાતિમતીના વેલા–માલકાંકણી,જંગલી કપાસ.
યશોન્ન ત્રિ॰ યશને નાશ કરનાર. ચોક્ ત્રિયા આપનાર. યશોટ્ ર્॰ પુ॰ પારદ–પારા. યશોદ્દા સ્ત્રી. નંદગાપની સ્ત્રી, દિલીપરાજાની
માતા.
યશોધર ૩૦ ભાવી ૧૯ મા જૈન તીર્થંકર, ભૂતકાળના ૧૮ મા જૈન તીર્થંકર. યશોધર ત્રિ॰ યશ ધારણ કરનાર. થોમ૬ પુ॰ ચૌદ પૂર્વધારી એક જૈન શ્રુતકેવલી.
ખ્રિસ્ત્રી લાકડી, ધા વગેરેના દાંડા, તાંતણા, હાર, ભારંગ વનસ્પતિ, જેઠીમધ, એક જાતનું શાસ્ત્ર.
યદિષ્ઠ પુ॰ એક જાતનું પક્ષી. ચાિ સ્ત્રી. ટ્ટિ જુએ. યદ્ઘિપ્રદ પુ॰ લાકડી પકડનાર-લેનાર. ચષ્ટિમધુ ન॰ જેઠી મધ. દમધુજા શ્રી જેઠીમધ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
याneeri
યષ્ટિનિવાસ ૬૦ થાંભલા ઉપર બાંધેલું કબૂતરખાનું, પક્ષીઓને બેસવાના સ્ત ંભ. યષ્ટી શ્રી ચંદ જી. ખીજ ન॰ જેઠીમધ. યલ્ટીપુષ્પ ૩૦ એક જાતનું ઝાડ. યષ્ટીમધુ છુ. જેરીમધ.
ચટ્ટ પુ॰ યજ્ઞ કરનાર, પૂજનાર. ચઢ્યાદ ન॰ જેઠીમધ,
ચક્ તિવા॰ ૫૦ ૧૦ સૈ યત્ન કરવા. ચત્ મ્યા॰ ૬૦ ૨૦ સેટ્ યત્ન કરવા. ચTM પુ॰ તે નામે એક મુનિ.
ચહ્ન ૩૦ યજમાન.
ચા અવા॰૬૦ સ॰મનિટ્ જવું. થાળ પુ યજ્ઞ.
યાદ્ સ્વા॰ સમદ્વિજ• સેર્ માગવું. ચાવજ ત્રિ॰ માગનાર, માગણુ. ચાચન ૧૦ યાચવું, માગવું. ચાચના ત્રિ ચાર જુઓ. ચારના શ્રી॰ યાચવું, માગવું. યાત્રમાન ત્રિ॰ યાચતું, માગતું, યાજ્જિત ત્રિ॰ યાચેલ, માગેલ. યાન્વિત 7 યાચના, માગણી. યાન્વિતજ ન॰ યાચેલી-માગેલી વસ્તુ. ચાખ્ખા શ્રી યાચના, માગણી. યાજ્ય ત્રિ॰ યાચવા-માગવા લાયક યાજ્ઞ પુ॰ ઉકાળેલા ચાખા. યાજ્ઞજ ૩૦ ધન વગેરેની ઈચ્છાથી પારકા
માટે યજ્ઞ કરનાર ઋત્વિજ વગેરે. યાજ્ઞજ પુ॰ ગાંડા હાથી, રાજાનેા હાથી. યજ્ઞન ન॰ દક્ષિણા માટે ખીજાને યજ્ઞ કરાવવા. યાનિ પુ॰ યજ્ઞ કરનાર. યાજ્ઞિન્ પુ॰ યજ્ઞ કરનાર. યાજીષ ત્રિ॰ યજુર્વેદસંબંધી. યાજ્ઞવૃત્તિ ૩૦ કુબેર.
For Private and Personal Use Only
યાજ્ઞવલ્ક્ય પુરુ ધર્મશાસ્ત્રકાર એક ઋષિ, શુકલ યજુર્વેદના પ્રવર્તક એક મુનિ,
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
काशनी
ચાળીની શ્રી પાંડવપત્ની દ્રૌપદી, યાજ્ઞિ પુ યજ્ઞમાં ઉપયાગી દર્ભ, ચાન જીએ, યજમાન, ખેર, ખાખરેા, પીપળે. યાજ્ય 7 યજ્ઞનું સ્થાન, દેવીની પ્રતિમા. યા ત્રિ યજ્ઞ કરાવવા ચાગ્ય. ચાલ્યા સ્રી એક ચા. ત્ ત્રિ જતુ. થાત ત્રિ॰ ગયેલ.
ચાલના સ્ત્રી॰ તીવ્ર વેદના.
યાયામ ત્રિ॰ જેના ઉપર એક પ્રહર વીતી ગયેા હાય તે, જીણું, ઉપભાગ કરેલ, ભાગવેલ, વાસી, ઉચ્છિષ્ટ, વારંવાર પ્રયાજાતું-વપરાતું, રદ કરેલ.
ચાલવ્ય ત્રિ॰ જવાયેાગ્ય.
યાતથ્ય પુ॰ યુદ્ધ માટે રાજાએ જવા ચેાગ્ય
શત્રુ. યાતાયાત ન જવું આવવું. થાતુ ન॰ રાક્ષસ.
ચાતુ પુ॰ કાળ, સમય, વાયુ.
ચાલુ ત્રિ॰ જનાર, મુસાફર, ગમન કરાવનાર, પ્રવર્તાવનાર.
યાતુમ ૩૦ ગુગળ.
થતુધાન પુ॰ રાક્ષસ. ચાતુધાની શ્રી રાક્ષસી. યાદ સ્ત્રી. દેરાણી, જેઠાણી. ચાલુ ત્રિ॰ જનાર. યાજ ત્રિ મુસાફર.
ચાય પુ॰ નરકનું દુઃખ ભાગવનાર. યાત્રા શ્રી જીતવાની ઇચ્છાથી રાજાનું જવું,
જવું, દેવને ઉદ્દેશી સ્થયાત્રા વગેરે ઉત્સવ, વખત ગાળવા, ઉપાય.
યાત્રાળ ૬૦ યાત્રા કરવી, જવું, મુસાફરી કરવી. યાત્રાપ્રત્તક પુ॰ યાત્રાનેા પ્રસંગ, જવાને પ્રસ’ગ.
३५९
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
યાત્રિ: ત્રિ યાત્રા માટે હિતનું નક્ષત્ર વગેરે, યાત્રા કરનાર, મુસા. ત્રિજ ન॰ ઉત્સવ, ઉપાય. ચાકોત્સવ છુ૦ યાત્રા માટે ઉત્સવ. યથાતથ્ય ન॰ જેવું થવું જોઇએ તેવાપણું, યથાર્થપણું, સત્યતા, યેાગ્યતા. યથાર્થ ન યથાર્થીપણું', સત્યતા. ચાલ્ફેરા ૩૦ સમુદ્ર, વરૂણ. યાતિ પુ॰ ઉપરના અ. ચાર્વી પુ યદુવંશી, શ્રીકૃષ્ણ. ચાવ ત્રિ॰ યદુનું, યદુસંબંધી. યાદ્ય ૧૦ યદુઓનું ગાય-ભેંસ વગેરે ધન, ચાવી શ્રી યદુવંશી સ્ત્રી, દુર્ગા દેવી. ચા ન॰ જળજંતુ. યાસાંનાથ પુ॰ સમુદ્ર, વરૂદેવ. યાજ્ઞાતિ પુ॰ ઉપરના અ યાજ્ઞનિવાલ પુ॰ પાણી. ચાદા ત્રિ. જેજેવું, જેવું. ચાદચ્છિન્ન ત્રિ૰યથેચ્છાએ પ્રાપ્ત થયેલ, દૈવયેાગે મળી આવેલ.
યાદમ્ ત્રિ॰ જેજેવુ, જેવું.
ચાદા ત્રિ॰ ઉપરના અ.
याप्य
યાન ન॰ જવુ, શત્રુપર ચઢાઇ માટે જવું, જવાનું સાધન રથ વગેરે વાહન.
For Private and Personal Use Only
ચાનપાત્ર 7૦ વહાણુ, હાડી. ચાનપાત્રજ ૬૦ વહાણુ, હાડી. યાનમુલ ૧૦ રથ વગેરેના અગ્રભાગ. ચાનસ્વામિનૢ પુ॰ વાહનના માલીક. ચાપન ૧૦ સમય ગાળવા, દૂર કરવુ, રદ
કરવું, રહેવું,રાગ–પીડા વગેરે દૂર કરવીતે. ચાપનીય ત્રિ॰ સમય ગાળવા યોગ્ય, દૂર
કરવા લાયક, રદ કરવા લાયક, રાગ– પીડા વગેરે શાંત કરવા યોગ્ય. યાતા સ્ત્રી. જટા.
થાપ્ન ત્રિ નિંદવા યોગ્ય, અધમ, દૂર કરવા ચેાગ્ય, કાળની પેઠે ગાળવા લાયક.
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
याप्य
३६०
यावनीय
થાળ ઉ૦ સંપૂર્ણ શાંત કરવા યોગ્ય અમુક | ચોમેર ૫૦ ભાણેજ, ધર્મપત્ની-કુળવાન રેગ
સ્ત્રીનો પુત્ર. વાચન ૧૦ પાલખી, મીયાનો. થાય છે અગમ્ય, ચંદનવૃક્ષ, યમને દૂત. રામ મૈથુન, સ્ત્રીસંભોગ.
ચાન્ય ત્રિયમનું, યમસંબંધી, દક્ષિણનું, યામ પ્રહર, સંયમ, તે નામે એક - દક્ષિણસંબંધી. દેવગણ, સંયમ.
થાક્ય ભરણી નક્ષત્ર. થીમ પુ કુકડે.
ચાચા સ્ત્રી દક્ષિણ દિશા, ભરણી નક્ષત્ર. સામાં સ્ત્રી ઘડીઆળ, ઘડી. ચાયન ૧૦ સૂર્યનું દક્ષિણાયન. ગામ સ્ત્રી કુકડી.
થાકૂત પુત્ર શ્રીતાલ વૃક્ષ. ચામનાઢી સ્ત્રી ઘડીઆળ, કલાક વગેરે યાથકૂવા પુત્ર વારંવાર યજ્ઞ કરનાર, જણાવનારું નગારું.
યાયાવર પુત્ર અશ્વમેધનો ઘોડો, જરકારૂ यामनेभि पु० चन्द्र
મુનિ. યાત્રિ નવ યુગલ, જોડલું, તે નામે એક | યાયાવર ત્રિ. વારંવાર જનાર, અત્યંત તંત્રશાસ્ત્ર.
વાંકું જનાર, ભટકનાર. પામવત્ ત્રિ- સમયવાળું, પ્રહરવાળું. થાયવરને યાચના, માગણી. પામવતી સ્ત્રી રાત્રિ, હળદર.
થાય ત્રિ- જનાર. થામા પુછે જમાઈ.
થાવ ૬૦ લાખ, અલ. ચમ ૩૦ કુળવાન સ્ત્રી, ધર્મપત્ની, બહેન, વાવ ત્રિજવનું, જવસંબંધી. રાત્રિ, હળદર, યમદેવની પત્ની.
થાવ પુ0 લાખ, અલત, કળથી. મિ સ્ત્રી રાત્રિ, હળદર.
વચ્છર અગ્ય ૦ જેટલું બની શકે તેટલું. વામિત્ર રતિષપ્રસિદ્ધ લગ્ન અને રાશિથી વાપીવા મથ૦ જ્યાં સુધી જીવ હોય ત્યાંસુધી. સાતમું સ્થાન.
થાવત્ ત્રિ૦ જેટલા પ્રમાણનું, જેટલું મિર પુ. વિવાહ વગેરેમાં ત્યાજ્ય થાવત્ ૧૦ જ્યાંસુધી, સમગ્રપણું, અવધિ, એક યોગ.
વ્યાપ્તિ, માપ, નિશ્ચય, યામિની સ્ત્રોરાત્રિ, હળદર.
થાવત્તાંવત્ મધ્ય બીજગણિતપ્રસિદ્ધ પ્રમિનીના પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર,
થમ રાશિ. યામિનપતિ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર.
ચાવત ત્રિજેટલું હોય તેટલું, જ્યાં સુધી શામિનારા પુ૦ ચંદ્ર, કપૂર.
હોય ત્યાંસુધી. યામિનીશ્વર . ચંદ્ર, કપૂર.
પાવન પુત્ર શિલાજીત. થામાં સ્ત્રી દક્ષિણ દિશા, ભરણી નક્ષત્ર, થાવન ઝિ૦ યવનનું, યવનસંબંધી. રામ જુઓ, યમસંબંધી પીડા.
થવના પુત્ર રાતે એરો. ચાર પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર.
થાવના પુત્ર એક જાતનું ધાન્ય. યામીના સ્ત્રી રાત્રિ, હળદર.
ચાવનારા પુત્ર એક જાતનું બાણ. થાકુન નિ યમુનાનું, યમુનાસંબંધી. ચાવનારી સ્ત્રી, એક જાતની સાકર. યામુનેદ R૦ સીસું.
ચાવતીય ઉ૦ કરમાણી અજમેદ.
For Private and Personal Use Only
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
३६१
यावशूक
ચાવા પુ॰ જવખાર. ચાવલ ૬૦ ખડના ઢગ, ધાસની ગંજી. યાજ્ય ત્રિ॰ મિશ્ર કરવા યોગ્ય, એકઠુ
કરવા લાયક.
ચાણોદય પુ॰ યશોધરાને પુત્ર. યાદી પુ॰ લાકડીથી યુદ્ધ કરનાર. ચાલ પુ॰ ધમાસા, પ્રયાસ, યત્ન. વિક્ષત્ ત્રિ॰ યજ્ઞ કરવા-પૂજવા ઇચ્છતું. વિક્ષમાળ ત્રિ॰ ઉપરના અ. વિયક્ષા શ્રી યજ્ઞ કરવા-પૂજવાની ઇચ્છા. વિચક્ષુ ત્રિ યજ્ઞ કરવા–પૂજવા ઈચ્છનાર. વિવિષત્ ત્રિ॰ મિશ્ર કરવા ઈચ્છતું, અ
મિશ્ર કરવાની ઇચ્છા,
મિશ્ર કરવા ઇચ્છતું. ચિવિષા શ્રી અમિશ્ર કરવાની ઈચ્છા. વિવિધુ ત્રિ॰ મિશ્ર કરવા ઇચ્છનાર, અમિશ્ર કરવા ઇચ્છનાર.
ચુ અવા॰ ૧૦ સ॰ સેટ્ મિશ્ર કરવું, અમિશ્ર કરવું.
ચુ જ્યા॰ સમ સ॰ અનિટ્ બાંધવું. ચુ સુ॰ આ સ॰ સેટ્ નિંદવું. શુ અન્ય ખરાબ રીતે.
ચુન્ત ત્રિ॰ જોડેલ, મળેલ, એકઠુ કરેલ, યેાગ્ય, સત્ય, સાચું, સિદ્ધ. સુત્ત ૩૦ ચેાગી.
ચુત્ત્ત ૪૦ ન્યાયથી આવેલ દ્રવ્ય વગેરે. ચુòતા શ્રી રાસ્ના વનસ્પતિ, ચુસ્ત શ્રી. એક વૃક્ષ-એલાની. ચુત્તિ શ્રી. ન્યાય, વ્યવહાર, અનુમાન, અનુમાનસાધકિલંગજ્ઞાન વગેરે, જુક્તિ, જોડવું.
ચુંદ્ સ્વા॰ ૧૦ સ॰ સેટ્ વવું, તજવું. ચુપ ન॰ જોડકું, ખેની સંખ્યાવાળું, સત્યત્રેતા-દ્વાપર-કલિ-એ યુગ, વૃદ્ધિ નામે ઔષધ, ચાર હાથનું માપ,
૪
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
युज्
ચુળ પુ॰ રથ–ગાડાની ઝુંસરી, હળની ઝુંસરી. ચુવીજ પુ॰ઝુંસરીના ખીલા. ચુબન્ધ ૩૦ રથ–ગાંડાની ઝુંસરીને ધારણ કરનાર કાઇ, એક પત. સુળપણ્ અન્ય એક સાથે, એકદમ. યુગપત્ર પુ॰ કાવિદાર વૃક્ષ. યુગપત્રવ્ઝ પુ॰ કેાવિદાર વૃક્ષ. યુગપત્રા સ્રી સીસમનું ઝાડ, યુગપાર્શ્વન કુ॰ અભ્યાસ માટે ઝુંસરે નવા જોડેલ બળદ
ચુબજ ૧૦ જોડલું, ખેની સંખ્યાવાળું. વહાવ્ય ૬૦ વર વૃક્ષ. યુનહાલ્ય ત્રિ॰ ‘યુગલ ’ એવા નામવાળુ, યુગાન્ત પુ॰ પ્રલય, પ્રલયકાળ. સુક્ષ્મ ૧૦ જોડલું, એની સંખ્યાવાળું, અમુક એ તિથિઓથી યુક્ત યોગ, મિથુન રાશિ, સમરાશિ.
સુષ્મા ન॰ યુાજ જુએ. સુખપત્ર ૩૦ એક વૃક્ષ. યુગ્મત્રા હ્રૌ॰ સીસમનું ઝાડ. સુક્ષ્મજા શ્રી ઇન્દ્રચિર્ભડી, વૃશ્રિકાલુ.
મુખ્ય ન॰ વાહન.
ચુખ્ય ત્રિ॰ નુ ંસરૂ વહેનાર ઘેાડા બળદ વગેરે. યુજ્જી સ્વા॰૧૦ ૩૬૦ સેટ્ પ્રમાદ કરવા. સુન્ હા॰ સમ॰ સ॰ અનિટ્ યાજવું, જોડવુ, મિશ્ર કરવું, અનુ+૧૦ આ॰ પ્રશ્ન કરવા, અમિસ॰ આ દાવા કરવા, હુમલા કરવા, દબાવવુ, યેાજવું, જોડવુ, ઉદ્યમ કરવા, મા अ० नि+स० आ० પ્રેરણા કરવી, ર+મનુ+બા સ॰ દૂષણ માટે પ્રશ્ન કરવા, પ્ર+મા॰ F॰ પ્રયાગ કરવા, ધીરધાર કરવી, આપવું, પ્રતિ+ ૬૦ આ॰ સામે જોડવુ, વિછૂટા પડવુ, નિયેાજવું, એકઠા થવુ, વિ+નિ+નીમવુ, યેાજવું, વાપરવુ. સ+૧૦ ૧૦ સંયોગ કરવા, એકઠા થવું.
For Private and Personal Use Only
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
३६२
યુજ્ઞ ૩૦ મા સ તે નિંદા કરવી. સુજ્ઞ વિવાહ મા ૩૦ અનિદ્ મનમાં સમાધાન
કરવું, સમાધિ કરવી. ગુરૂ ૩૦ ૩૦ ૪૦ સે બાંધવું, મિશ્ર કરવું. ગુર સ્વ. io - સે ઉપરના અર્થ. ગુરૂ મન્ચ૦ નિંદા. ગુજ્ઞ ત્રિજોડનાર, મનની સમાધિવાળું,
સંયોગવાળું. ગુજત્ ત્રિ- જોડતું, મિશ્ર કરતું, સમાધિ
કરતું. યુવાન ૪૦ ઉપરના અર્થ જુલાના પુત્ર સમાધિનિ યોગી, બ્રાહ્મણ,
સારથિ. યુત વા૦ સા સે દીપવું, પ્રકાશવું. યુત ત્રિવ જોડાયેલ, મળેલ, નહિ મળેલ. ચુત સંશય, યુગ, જોડલું, જે સ્ત્રી
ના વસ્ત્રનો છેડે, પગના અગ્ર ભાગ, વિવાહ સમયે આવેલી બક્ષીસ, મિત્રતા કરવી, આશ્રય, વિરામ,સુપડાને અગ્રભાગ,
સ્ત્રીનું વસ્ત્ર યુત ત્રિમિશ્ર કરેલ, જેડેલ. યુતવેદ પુ• વિવાહ વગેરેમાં વર્ષ એક |
પાપગ્રહ યોગ. સુતિ ત્રી, જોડવું, મિશ્ર કરવું, સરવાળો. પુ૬ ૧૦ યુદ્ધ, લડાઈ યુદ્ધ ૩૦ કાર્તિ સ્વામી. યુદ્ધરાજ ઘોડે. યુનિતિન પુo a૦ મહાભારતપ્રસિદ્ધ
સંશક્ષક યોદ્ધાઓ. પુજ્ઞાનિતિન ત્રિક યુદ્ધમાંથી પાછું નહિ
ફરનાર. યુદ્ધમત્ત ત્રિ. યુદ્ધ-લડાઈમાં ઉન્મત્ત.
વિ. શાહ લ૦ સે લડવું, યુદ્ધ કરવું. યુદ્ સ્ત્રી લડાઈ, યુદ્ધ લડવું. યુવા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
યુવાનન્ ૬૦ કોષ્ટ્ર રાજાને પુત્ર રાજા. યુવાન પુત્ર ક્ષત્રિય, શત્રુ. શુધિર પુત્ર પાંડવમાં સૌથી મોટો. સુધી ત્રિ. લડનાર.
લડાઈ, યુદ્ધ, ધનુષ, બાણ, યોદ્ધો, શરભ પશુ. ગુજ્જુ હિa૦ ૧૦ ઇ લે મોહ પામવો. ગુરુ પુ. ઘોડો. ગુJરવુર ૩૦ નાને વાઘ. યુધાન ૩૦ ઇન્દ્ર, સાત્યકિ નામે યાદવ,
હરકેાઈ ક્ષત્રિય. ગુવ પુરા જુવાન. યુવતિ સ્ત્રી મસ્તકે ટાલના રેગવાળી
જુવાન સ્ત્રી. યુવા ઉ૦ યુવાનને ગંડસ્થળમાં થતું
એક ત્રણ-ખીલ. ગુવારન્ ઝિ૦ યુવાન હોવા છતાં વૃદ્ધ. યુવાન ઉ૦ જુવાન સ્ત્રીવાળો. સુવતિ સ્ત્રી જુવાન સ્ત્રી, હરકોઈ સ્ત્રી,
હળદર. યુવતી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. યુવતી સ્ત્રી, પીળી જૂઈ. યુન્ ૩૦ જુવાન, શ્રેણ, સ્વભાવિક બળવાન,
પૌત્રાદિનું સંતાન. યુવનાશ્વ ૬૦ માંધાતાને પિતા સૂર્યવંશી
રાજા. યુવનાશ્વ પુ0 માંધાતા રાજા. યુવરિત ત્રિજુવાનીમાં જેને પળીયાં
આવ્યાં હોય તે. યુવIs g૦ પાટવી કુંવર, એક બુદ્ધ. યુવરાચ નવ યુવરાજપણું. ગુજ્જુ સૌત્ર ૫૦ R૦ ક્ષે ભજવું. ગુHદ્ ત્રિ. તુ, તમે. ગૂ સ્ત્રી જેમાં કઠોળ વગેરે પળાયેલ હોય
તે પાણી.
For Private and Personal Use Only
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
यूक
योगमाया
ચૂવા પુત્ર માકણ, જૂ,
I સ્ત્રી માકણું, જૂ. ચૂલાઇ૧૦ માકણ કે જૂનું ઇ. જૂતિ સ્ત્રી મિશ્ર કરવું, જૂથ નવ ટોળું, સજાતીય સમુદાય. જૂથનાથ જંગલી હાથીઓના ટોળાને
નાયક હાથી. જૂથ g૦ ઉપરને અર્થ. જૂથતિ ઉ૦ ચૂથનાથ જુઓ. જૂથપ્રદ ત્રિક સજાતીય સમુદાયથી વિખૂટું
પડેલ. જૂથવા સ્ત્રી અમ્યાનક, પાઠ વનસ્પતિ,
જૂઈ. પૂથી સ્ત્રી જૂઈ. જૂથન ૬૦ ચૂથનાથ જુઓ. યૂનિ સ્ત્રી મિશ્ર કરવું. જૂની સ્ત્રી યુવતિ જુઓ. ચૂપ ૫૦ ૧૦ યજ્ઞના પશુને બાંધવાનો કાછ
સ્તંભ, યજ્ઞસમાપ્તિના ચિહ્ન માટે સ્તંભ. ચૂપ પુત્ર જયસ્તંભ. પર પુત્ર યજ્ઞસમાપ્તિસૂચક સ્તંભ
ઉપરનું લાકડાનું ચષાલકડું. ચૂપ પુ ઘી ચોપડેલ યજ્ઞસ્તંભનો એક
ભાગ. ભૂપ૬ ઉ૦ ખેરનું ઝાડ. ચૂપકુમ ૩૦ ખેરનું ઝાડ. પૂર્ ૦ ૫૦ ૩૦ સે વધ કરવો, મારી
નાખવું. ચૂર પુનઃ મગવગેરેનો ઉકાળો-ઓસામણ જે સ્ત્રી માત્ર સે યત્ન કરવો. ચાવ્ય ત્રિા યોજવા જોડવા યોગ્ય. ચોજી ત્રિજનાર, જોડનાર. ચોવર જેતપું, જેતર.
જ પુત્ર સંબંધ, સંગ, જેવું, મળવું, | ઉપાય, બશ્વર વગેરે ધારણ કરવું. ધ્યાન, |
યુક્તિ, સર્વ વિષયોથી અંતઃકરણને રોકવું તે, જીવાત્મા અને પરમાત્માનું ઐકય, અલભ્ય અર્થને મેળવવાની ચિન્તા, દેહની ચિન્તા, શબ્દાદિને પ્રયોગ, ઔષધ દવા, વિશ્વાસઘાતક, દ્રવ્ય, કામણ–ટુમણ, સમુદાયશબ્દનો અવયવાર્થ સાથે સંબંધ, કર્મમાં કુશળતા, જ્યોતિષ પ્રસિદ્ધ વિકુંભ વગેરે યોગ, તિથિ-નક્ષત્રો વગેરેને અમુક સંબંધ, છળ, કપટ, નૈયાયિક, ધન, દૂત, જાસુસ, સૂત્ર. નક્ષેત્ર ૧૦ અન્નવસ્ત્રાદિથી વ્યવહાર ચલાવો તે, અલભ્યના લાભની ચિંતા સાથે
મેળવેલી વસ્તુનું રક્ષણ કરવું તે, કલ્યાણ. ચોમ ત્રિઅન્નવસ્ત્રાદિથી વ્યવહાર
ચલાવનરિ, કલ્યાણ કરનાર, નવા પુત્ર હનુમાન. જૂળ નવે એક પ્રકારનું ચમત્કારી ચૂર્ણ.
= નવ અગરચંદન. રોઝ go ન્યાય વગેરેમાં કહેલ પ્રત્યક્ષનું
સાધન એક સન્નિકર્ષ. ગોવાર ત્રિ સંબંધ-સંયોગ-જોડાવા વગેરેથી
થનાર.
ગત અઠ૦ વેગથી. ચરાન ન૦ છળ-કપટથી દાન. યોનિ સ્ત્રી દુર્ગા દેવી, ગાઢ સમાધિ,
યોગરૂપ નિદ્રા, પ્રલયકાળે સર્વ જીવોના સંહારની ઇચ્છાથી પરમેશ્વરનો ગરૂપ વ્યાપાર. પટ્ટ તૈ૦ ગાભ્યાસ માટે યોગી લોકોએ કેડ ઉપર ધારણ કરાતું વ્યાઘ્રચર્મ-મૃગચર્મ
કે કોઈ વસ્ત્ર. ચોપજ 7૦ ઉપરનો અર્થ. ચોગઠ પુત્ર ન દેવ વગેરેનું એક આસન.
માયા શ્રી ભગવાનની જગત સરજવાની શક્તિ, દુર્ગા દેવી,
For Private and Personal Use Only
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
योगरङ्ग
ચૌદ્ધ પુ॰ નારંગીનું ઝાડ, ચોળાતિ સ્ત્રી શબ્દની એક વૃત્તિ. ચોવદ્દ પુ॰ પારા, સાજીખાર. એવિય પુ૦ કપટથી વેચાણ કરવું તે. ચોવિક્ ત્રિ॰ યાગ જાણનાર. ચોવવું પુ॰ યાગી.
ચોળાસ્ત્ર ન॰ પતંજલિ વગેરેનું યાગશાસ્ત્ર, એગલાજ પુ॰ નારંગીનું ઝાડ. ચોમલેવન ૪૦ યાગાભ્યાસ, યોગસેવા શ્રી યોગાભ્યાસ. એમાચાર પુ॰ એક બૌદ્ધ.
નાધમન ૧૦ છળકપટથી દાનધરેણે મૂકવું તે.
ચોદ છુ૦ યોગાભ્યાસી-યાગી. એશાસન ન॰ યાગશાસ્ત્રાક્ત સ્વસ્તિક વગેરે
આસન.
યોગિન ત્રિ॰ સંયાગવાળું, યાગવાળું, જોડાલું, મળેલું. યોનિનૢ પુ યેાગી.
યોનિની સ્ત્રી દુર્ગા દેવી, ચાસઠ જોગણીઆમાંની કાઇ એક,
એળેશ્વર પુ॰ યાજ્ઞવલ્કય મુનિ, યાગીઓમાં
શ્રેષ્ઠ.
એનેશ્વરી શ્રી દુર્ગા દેવી. યોગેશ્વર પુ॰ શ્રીકૃષ્ણ. અજ્ઞેશ્વરી શ્રી દુર્ગા દેવી. શેનેટ ન॰ સીસું,
અન્ય ત્રિ॰ યાગને યાગ્ય, લાયક, હાંશીઆર, શક્તિમાન, સમર્થ.
એન્ચ પુ પુષ્ય નક્ષત્ર. સૈન્ય 7 ઋદ્ધિ નામે ઔષધિ, યોગ્યતા શ્રી સામર્થ્ય, શાબ્દધસાધન યેાગ્યપણુ.
યોગ્યત્વ ૬૦ યોગ્યપણું.
રોળ્યા સ્ત્રી અભ્યાસ, શાસ્ત્રાભ્યાસ, સૂર્યની
૭
પત્ની.
હૃદય
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
fa
ચો ચાનુપધિ શ્રી ન્યાય વગેરેમાં કહેલ અભાવગ્રાહક એક સાધન. ચોનન ન॰ યાજવું, જોડવું, સંયાગ, જોડણી, ચાર ક્રોશ, પરમાત્મા, આંગળી. એનનન્યા શ્રી કસ્તૂરી, સીતા, વ્યાસની માતા સત્યવતી.
એનનનન્યિા શ્રી॰ ઉપરના અર્થ. યોગનગામિની સ્ત્રી જૈનતીર્થંકરાની વાણી, રોજ્ઞનપળી શ્રી મેજી.
એનનવણિજા શ્રી મ. યોગનવઠ્ઠી શ્રી. મજી.
ચોનના સ્ત્રી યાજવું, જોડવું, નીમણુંક, ઉમેરવું.
યોનનીય ત્રિ॰ યાજવા–જોડવા યાગ્ય, ઉમે
વા લાયક.
રોનિત ત્રિ॰ યેાજેલ, જોડેલ, નીમેલ. શેન્ચ ત્રિ॰ યોનનીય જુએ. યોટજત્રિ મેળાપ કરી આપનાર,મેળવનાર. ચતુ પુ॰ માપ, સાફ કરવું, ચૌંતુ ત્રિ- માપનાર, સાફ કરનાર. ચૈત્ર ન॰ જોતરૂં, જોતર. એચ ત્રિ લડવા લાયક.
ચોરૢ ત્રિ॰ લડનાર, યુદ્ધ કરનાર, યો. શેષ વુ॰ યાદો, લડવૈયા, લડાઇ. યોધન ૬૦ યુદ્ધ, અસ્ત્ર વગેરે આયુધ. ચૌધન ૩૦ યાહ્નો, લડવૈયેા, યુદ્ધ કરનાર. ઔષધનસંઘવ પુયુદ્ધ માટે યાદ્દાઓનું પરસ્પર લાવવું.
ચૌધમુલ્ય પુ॰ શ્રેષ્ઠ ચાહો, યાદ્દાઓને
ઉપરી.
ઔધવત્ ત્રિ॰ લડાવતું, યુદ્ઘ કરાવતું. ચોવિન્ પુ॰ લડનાર, યાદો. ચોનજી પુ॰ એક જાતનું ધાન્ય. યોનિ પુ॰ મણિ વગેરેનું ઉત્પત્તિસ્થાન—ખાણુ, કારણ, જળ, સ્ત્રીઓનું ખાસ ચિન્હ, ઉત્પત્તિસ્થાન, પૂર્વોક્ાલ્ગુની નક્ષત્ર.
For Private and Personal Use Only
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
योनिज
યોનિ ન॰ જરાયુજ, દેહ, અંડજ દેહ. ઔનિવેષતા સ્ત્રી॰ પૂર્વાફાલ્ગુની નક્ષત્ર. યોનિનાલા સ્ત્રી સ્ત્રીની ચેનિના ઉપલા
ભાગ.
.
યોનિમુદ્રા શ્રી તત્રશાસ્ત્રોક્ત એક મુદ્રા. ોનિલન 7 સ્ત્રીને અટકાવ.
યોનિોન વુ॰સાળ પ્રકારના સ્ત્રીના યોનિરાગ.
યોનિÉવૃત્તિ સ્ત્રી॰ સ્ત્રીની યાનિનું સંક્રાચાવું. ચોષા સ્ત્રી નારી, સ્ત્રી. યોષિત્ શ્રી નારી, સ્ત્રી. ચોષિતા શ્રી નારી, સ્ત્રી. ચોવિચિત્ર સ્ત્રીને પ્રિય. ઔિિધયા શ્રી હળદર. ચૌત્તિષ્ઠ ત્રિ॰ યુક્તિસિદ્ધ, યેાગ્ય. ચૌન્તિ પુ॰ ગમત કરાવનાર પ્રધાન. જૈન ૩૦ તૈયાયિક, ન્યાયશાસ્ત્ર.
નૈનિજ પુ॰ પ્રકૃતિ અને પ્રત્યયથી જેના અર્થ મળી શકે તેવા શબ્દ. ચૌશિક ત્રિ યાગને યેાગ્ય. જૈનનાતિજ ત્રિ॰ સા યેાજન જનાર,
સા યાજન લાંબું.
ચૌઽનિજ ત્રિજ્યેાજન જનાર, યેાજન લાખુ. ચૌટ્ સ્વા॰ ૧૦ સ૦ સેટ્ બાંધવું, સંબંધ કરવા. यौ भ्वा०प० ૬૦ સેટ્ ઉપરના અર્થ. ઐતજ ૧૦ વિવાહસમયે મેળવેલું ધન,
પહેરામણીમાં મળેલું દ્રવ્ય. તવ ન॰ પરિમાણુ, માપ. ચૌતુજન॰ ચૌત જુઓ. ઓધાલય ૬૦ સામવેદના એક ભાગ. ચૌધેય પુ૦ ચાહો, લડવૈયા. ચૌધેય પુ૦ = ઉત્તરમાં એક દેશ ચૌધેય ત્રિ॰ યુધાનું સંતાન. ચૌન ત્રિ॰ યાનિથી પ્રાપ્ત, જૈન પુ॰ વૈવાહિક સંબંધ. જૈવત ૬૦ જીવાન સ્ત્રીઓને સમૂહ.
३६५
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
रक्तकन्द
જૈવત ત્રિ॰ જુવાન સ્ત્રીઓએ કરેલ. ચૌવન ન॰ જીવાની, જોબન. ચૌવનષ્ટ પુ॰ જુવાનીમાં થતા ખીલ. ચૌવનત્ત્વ ૩૦ જુવાનીનું અભિમાન. ચૌવનવા સ્ત્રી॰ જુવાની. ચૌથનપીકા સ્ત્રી ચૌવનન્ટ જુએ. ચૌવનરુક્ષ ૧૦ જીવાનીનું ચિન્હ, સ્તન, સૌંદર્ય, લાવણ્ય. ચૌવનવત્ ત્રિ જીવાન. યૌવનાવ્ય ત્રિ॰ જુવાન.
યૌવનાશ્વ પુ॰ માંધાતા રાજા. ચૌવનાશ્વદ પુ॰ માંધાતા રાજા. ચૌખાજ ત્રિ તમારૂં, તમારાસંબંધી. ચૌબ્બાજીન ત્રિ ઉપરના અ.
૬.
TM વ્યંજનેામાં સત્યાવીસમેા.
૬ ૩૦ અગ્નિ, ઉગ્ર, કામદેવને અગ્નિ, છંદઃશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ ર ગણુ.
ત્યુ સમ॰સ સેટ્ જવું. સ્તુતિ શ્રી વેગ. રમ્ ૬૦ વેગ.
૨ ૢ૪૦૩મ॰ સ૦ સેટ્ સ્વાદ લેવા, ચાખવું, મેળવવું.
૨૪ ૧૦ કેસર, તાંબું, પ્રાચીનામલક, સિંદૂર, હિંગળા, પતંગ, લાહી, રાગ, રંગ. ત્ત્વ પુ॰ કસુંબા, હિજ્જલ,રાતા રંગ,પરાગ. ′′ત્રિર ંગેલ, અનુરાગી-પ્રેમી, ક્રીડામાં
આસક્ત.
રોવું અમ્લાન વ્રુક્ષ, બંધૂક વૃક્ષ, રાતા સરગવા, એરડા. રજ ૬૦ લાહી, લાલ વસ્ત્ર. હ્રજ ત્રિ અનુરાગી, પ્રેમી, વિનેાદી. રાજ્પુ॰ પરવાળું, રતાળુ,લાલ ડુંગળી,
For Private and Personal Use Only
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
रक्तकन्दल
ર પુ॰ પ્રવાળુ, ત્તવામહ ન લાલ કમળ. રાવલ ૧૦ લાલ કમળ.
વીર પુ॰ લાલ કરેણુ. રક્ત્તજવીજ પુ૦ લાલ કરેણુ. રહેજાગ્રુત્ત પુ॰ લાલ ફૂલનું એક ઝાડ. રાના સ્રી. રાતી સાટાટી.
મુર ન॰ લાલ પાયણું. રોસુમ નરિમન જુએ.
www.kobatirth.org
વ્હેલર પુ॰ મિત્ર જુએ. જૈવ ન॰ લાલ કમળ. હે પુ॰ લાલ ખેર. ન્યુજ મૈં એલ-ગન્ધરસ, TTMક્ત પુ॰ રાહિડાનું ઝાડ. રત્તરી સ્ત્રી ધ્રોખડ.
रक्तचन्दन न० લાલ ચંદન, રતાંજળી, ચિત્રશ ન॰ લાલચિત્રક વનસ્પતિ. રશૂળ ૧૦ સિ ંદૂર, લાલ ચૂર્ણ. ઋનિંદ્ઘ પુ॰ સિંહ. થ્રિન્ટી સ્ત્રી એક ફૂલઝાડ. રતા સ્રી રતાશ, લાલાશ, રતુલ પુ॰ પોપટ પક્ષી. રહેતુપુત્રિ લાલ મુખવાળુ. રતુળા શ્રી ગોમૂત્રિા જુએ. તેનસ્ ન॰ માંસ. ત્રિવૃત્ શ્રી. રાતું નસેાતર. ત્રિવૃતા સ્ત્રી॰ રાતું નસેાતર.
ત્વ ન રતાશ, લાલાશ. વન્તિા શ્રી દુર્ગા દેવીની એક શક્તિ. રહેવા સ્રી એક વનસ્પતિ. રદા પુ॰ કબૂતર, rTMદક્ ત્રિ॰ લાલ દષ્ટિવાળુ, રુધાતુ પુ॰ ગેરૂ, તાંબું, લાહી. નામજ ૧૦ સર. નામનૢ ન॰ કેસર,
३६६
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
નાહ પુ॰ એક જાતનું શાક, સ્તનાસિષ્ઠ પુ॰ ઘુવડ પક્ષી.
રńપ પુ॰ રાક્ષસ. TMપ ત્રિ॰ લેાહી પીનાર.
પદ્મ પુ॰ ગર્ડ, રત્નપરા શ્રી રાતી સાટોડી. રપત્રી શ્રી॰રાતી સાટેાડી
પવી સ્ત્રી॰ રીસામણીના વેલા, સપદી. ર૫જીવ છુ૦ આસોપાલવ. પા ૧૦ જળે. રોપાજો સ્ત્રી॰ બૃહતી વનસ્પતિ. વાત પુ॰ લાહી નીકળવુ, લાહી પાડવું. પાતા સ્ત્રી જળે.
હ્રપાત્ પુ॰ પોપટ, હંસ.
ત્તપાત્ ત્રિ॰ લાલ પગવાળું, TMપાચન પુ॰ માકડ. હ્રાચિની સ્રી જળા.
रक्तपुष्पो
હ્રપાત્ ર્યુ. હીંગળા. વિષ્ણુ પુ॰ ચીનાઇ ગુલાબ, લાલ ગુમડું, નાક અને મેાંમાંથી લાહીનુ એકદમ નીકળવું.
રવિ૩૪ ૬૦ રતાળુ
પિત્ત ન॰ એક જાતના રાગ. રત્ત્તપિત્તદા શ્રી. એક જાતની ધ્રોખડ. ઋષી સ્રી રાક્ષસણી. રત્નપુષ્ઠિા શ્રી. એક પ્રાણી,
રપુષ્પ ન॰ લાલ કરેણ, રાહિડાનું ઝાડ, રક્તકાંચન વૃક્ષ, દાડમનું ઝાડ, નાગકેસરનું ઝાડ, અપેારીયાનું ઝાડ.
For Private and Personal Use Only
પુષ્પ પુ॰ ખાખરાનું ઝાડ, રાડિડાનુ ઝાડ, શીમળાનું ઝાડ, પીતપાપડા. રીપુષ્પા શ્રી શીમળાનુ ઝાડ, સાટેાડી. પુષ્પા સ્ત્રી રીસામણીના વેલા,
લાલ સાટાડી. रक्तपुष्पी स्त्री०
પાટલી વૃક્ષ, વા,
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
रक्तपूरक
रक्तातीसार
આવર્તકી લતા, નાગદમની વૃક્ષ, કરૂણ વૃક્ષ, ઉષ્ટ્રકાંડી. # ૧૦ વૃક્ષામ્સ વનસ્પતિ. પ્રસવ પુલાલ કરેણ, રક્તાન્સાન વૃક્ષ. #વડનું ઝાડ. wwા સ્ત્રી, બિખિકા વનસ્પતિ. રજીના પુત્ર ફેફસું.
વાસુ ૧૦ સિંદૂર. રાજુલા સ્ત્રી સિ દૂર. રવીન પુછે દાડમનું ઝાડ, અરીઠે, એક
અસુર. રમવ માંસ.
જમણા પુત્ર નિયુલ વૃક્ષ. નામૂટા દેવ સરસવ.
મૂહ સ્ત્રી. રીસામણને વેલ. રાદિ પુ. એક જાતનો પ્રમેહ રેગ. મોક્ષ ર૦ લેહી કાઢવું.
િસ્ત્રી.મજીઠ. પ્રચષ્ટિ સ્ત્રી. મજીઠ. રહિત ત્રિ. લેહી વગરનું, રાગ વિનાનું. રજુ ૫૦ ખાખરાની કળી, સિંદૂર,
નાગકેસર. રાજુ સ્ત્રી, ખાખરાની કળી. રજીસ્ટશુન લાલ લસણ. રોસ્ટા સ્ત્રી અતુટી વનસ્પતિ. રોજન પુરુ કબૂતર. ફોન ત્રિલાલ નેત્રવાળું. રજવરી સ્ત્રી, શીળીનો રોગ.
જીવ લાલ વસ્તુઓને સમૂહ. સવલત ઉ૦ રતિ જુઓ. રજા ઈન્દ્રગેપ કીડે, લાલ રંગ. જવ ત્રિ. લાલ રંગનું.
વર્ણન પુવાર્તા જુઓ. જેવમ્ પુત્ર રાતી સાટોડી. રવજન ૩૦ સંન્યાસી.
નજીવન પુત્ર વીર જુઓ. વૃત્તા સ્ત્રી Iટો જુઓ.
સ્ત્રીલેહીને વરસાદ. રા૪િ પુ. લાલ ડાંગેર. રિસન ૧૦ સિંદૂર.
#g go લાલ સરગવો. રાશર્ષવા પુત્ર દેવદાર. રોજ ત્રિ. લાલ મસ્તકવાળું. ન વા ૧૦ એક જાતનું ઝેર. રસ્થાન ઉ૦ લાલ મિશ્ર કાળા રંગ. રજીસંવર 7૦ કસુંબો.
Rવ ન રાતું કમળ. રજેશ R૦ કેસર. રોચ્ચ ર૦ લાલ કમળ.
m/૦૬ ૧૦ લાલ કમળ. rav g૦ રાઈ.. રાસ સ્ત્રી રામાન વૃક્ષ.
જીવાર ૧૦ રતાંભળી. નાણાર પુત્ર અશ્લવેતસ. રવિ ૧૦ લાલ કમળ. તસ્ત્રાવ પુલેહીનું ઝરવું. શ્રી ત્રિ. લેહી વગરનું, રાગ વગરનું. જ સ્ત્રી લાખ, ચણોઠી, મજીઠ, રાગી સ્ત્રી, જોરિ પુછે પરવાળું. #la ત્રિ. લાલ આકારનું. inક્ષ " કબૂતર, પા,ચોર,સારસ પક્ષી,
કૂર માણસ. રાસ 20 લાલ આંખવાળું. રજી પુત્ર પરવાળું, પ્રવાલ. જ ન કેસર. જા પુત્ર મંગળ ગ્રહ, ફાલસા. If y૦ ૧૦ પરવાળું.
જે સ્ત્રી જીવન્તી વૃક્ષ, મજા. રતિસાર પુ. લેહીવાળા ઝાડાનો રોગ. રતિસાર પુત્ર ઉપરનો અર્થ.
For Private and Personal Use Only
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
रक्ताधार
३६८
रघुनन्दन
રાધાર પુ. શરીર ઉપરની ચામડી. જarદ પુ. ગંધરસ-બોલ.
VIf y૦ લાલ અઘાડે. mશ્વર ન લાલ વસ્ત્ર, સાર ત્રિ, લાલ વસ્ત્રવાળું. રાત્ર ૬૦ એક જાતનું ઝાડ. રમઝાન પુએક જાતને વેલે. રવું ; એક જાતનો રેગ.
રજૂ ૨૦ એક જાતને હરસને રોગ. રાહુ પુત્ર રતાળુ, સકરકંદ. જિ. સ્ત્રી પ્રીતિ, રંગ, રાગ. તા સ્ત્રી, ચણોઠી, રાઈ, રતિ વજન. જે નવ લાલ નેત્ર. ફાઇ ત્રિ, લાલ નેત્રવાળું. કું પુત્ર લાલ શેલડી.
we go લાલ એરંડે. રાહ ૨૦ લાલ કમળ, ગેરૂ. mત્પષ્ટ પુ. શીમળાનું ઝાડ. શારામ પુત્ર લાલરૂપ, લાલરંગ. રોત્પિામ ત્રિલાલ રૂપવાળું, રાતું. જન્મ રૂા. ૫૦ સરક્ષણ કરવું, બચા
વવું, સંભાળવું, રાખવું # ત્રિ રસ જુઓ. ક્ષરમ 70 રાક્ષસોની સભા. રક્ષા ત્રિ રક્ષણ કરનાર, બચાવનાર,
સંભાળનાર. ક્ષા ૨૦ રક્ષણ કરવું, રક્ષણ, બચાવ,
રક્ષા, રાખવું. ક્ષિણિક સ્ત્રી ત્રાયમાણુ લતા.
ક્ષો સ્ત્રી ત્રાયમાણ લતા. ફળીય ત્રિક રક્ષણ કરવા યોગ્ય, સંભા
ળવા લાયક, રાખવા લાયક. સત્ ઝિ૦ રક્ષણ કરતું, સંભાળતું, રાખતું. સન્ ૧૦ રાક્ષસ. ક્ષા જી. રક્ષળ જુઓ, રાખડી, લાખ રાખ.
હાયિત ત્રિ. રક્ષણ માટે નીમેલ
અધિકારી. રક્ષાપત્ર ૩૦ ભોજપત્રનું ઝાડ, કિત ત્રિ. રક્ષણ કરેલ, બચાવેલ, સંભા
વેલ, રાખેલ, કરીયાણું. ક્ષિત go એક પ્રકારનો વૈદ્ય.
ક્ષતવ્ય ત્રિ ક્ષીય જુઓ. ફિ ત્રિરક્ષણ કરનાર, સંભાળનાર,
બચાવનાર, રાખનાર. જેન ત્રિ. ઉપરના અર્થ. શિવ પુ રક્ષણ કરનારા-પહેરગીર વગે. રેને સમૂહ. વાળા રાક્ષસને સમૂહ. # ૧૦ કાંજીક, હીંગ, ભીલામું, વેદપ્રસિદ્ધ એક સૂક્ત.
g૦ ભીલામાનું ઝાડ, ઘેળો સરસવ. હોમ ત્રિ. રાક્ષસોને નાશ કરનાર. મી સ્ત્રીવજ.
પુગુગળ, ધોળો સરસવ. ફોલ્ ત્રિો રાક્ષસનો નાશ કરનાર. ના પુત્ર રક્ષા જુઓ. સંg a૦ ૫૦ ૫૦ ટુ ખસવું, જવું.
માત્ર ૫૦ ૧૦ લે ખસવું, જવું. સંજુ વા૦ ૫૦ ૫૦ સે જવું. ર સ્વા૦ g૦ ૩૦ સેટ શંકા કરવી. ૨ ૩૦ મ. સ. યે સ્વાદ લેવો, ચાખવું, મેળવવું. ૩૦ ૩૫ ૪૦ સે દીપવું, પ્રકાશવું.
મવા માટે સત્ જવું. જ પુસૂર્યવંશી-દીલીપપુત્ર રઘુરાજા કાલીદાસકૃત એક મહાકાવ્ય. ધુ ઉ૦ ૧૦ રઘુ રાજાના વંશજો. પુર ૬૦ મહાકવિ કાલીદાસ. યુવ્ય ર૦ કાલીદાસકૃત એક મહાકાવ્ય. ધુના પુત્ર શ્રી રામચંદ્ર, તેમના ભાઈ ભરત વગેરે.
For Private and Personal Use Only
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
रघुनाथ
રઘુનાથ ૩૦ શ્રીરામચંદ્ર રઘુપતિ ૪૦ શ્રીરામચંદ્ર. રઘુવંરા પુરસુરાજાનો વંશ, મહાકવિ કાલીદાસકૃત એક મહાક઼વ્ય. ઝુવંરાતિ ૩૦ શ્રીરામચંદ્ર, રઘુવર પુ. શ્રીરામચંદ્ર. સ્થૂલહ પુ॰ શ્રીરામચંદ્ર.
ત્રિ॰ રાંક, કૃષ્ણ, મદ. રઘુ॰ એક જાતના મૃગ, રંગખેરંગી પીડવાળા હરણ,
૨ ૩૦ ૧૦ લઇ ધાતુ.
રજ્ઞ પુ॰ રંગ, રાગ, પ્રીતિ, રણભૂમિ, ટક ણુખાર, નાટ્યસ્થાન, નૃત્ય, નાચ ખૈરમાર. મન ના સિદૂર.
રજ્ઞીવજ ૩૦ રંગારા, ચીતારા, નાટકીયા. ર૬૬ પુ॰ ટંકણખાર, ખેરસાર રવા શ્રી કંટકડી.
કાચા પુ॰ એક જાતનું ધાન્ય, કાંગ. ર૬પી શ્રી ગળીનું ઝાડ, પુષ્પી શ્રી ગળીનું ઝાડ. રવીન ન॰ રૂપુ. રત્નમૂર્તિ પુ॰ શરદ પુનમના દિવસ.
કમૂનિ શ્રી નાટષભૂમિ, નાટયસ્થાન, માતા અખાડા, રણભૂમિ. ર૬મી શ્રી. વીણા, તપુરા વગેરે. રક્રમાદ શ્રી લાખ, કુંટણી સ્ત્રી. હ્રમાતા સ્ત્રી ઉપરના અ. કાલિની સ્રી શેફાલિકા વનસ્પતિ. કવીન ન॰ રૂપું.
કાળા સ્ત્રી નાટકશાળા, નાટ્યસ્થાન. રજ્ઞા સ્ત્રી ફટકડી. જ્ઞાનીવ પુ॰ નાટકીયા, ચિતાસ, ગામ. જ્ઞાતિ પુ॰ કરેણુનું ઝાડ, રાવત 7૦ નાટકમાં પાઠ લેવા ઉત્તરવું. રજ્ઞાવતા જ પુ॰ નટ, નાટકીસ,
૪૭
R
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
रजनीमुख
રજ્ઞાવનાત્ પુ॰ નાટકીયેા. રાળી ી શતમૂલી, એક જાતની મેથ ન ત્રિ॰ રંગવાળું', રાગ–પ્રીતિવાળું.
વન ન૦ વેગ.
रच् चु० उभः
બનાવવું.
સ॰ સેક્ રવું, ગેહવવું,
જ ત્રિ॰ રચનાર, બનાવનાર, ગાળનાર. વન ન॰ રચવું, અનાવવું, ગઠવવું. રચના સ્રી ઉપરના અ. રત્ન ૧૦ શ્રીરજ, પાસ, ધૂળ, રન પુ. રજોગુણ.
For Private and Personal Use Only
રજ્ઞઃરાય પુ॰ કુતરા. રનારાયા સ્રીકુતરી. જ્ઞાસાચિ વાયુ. રત્નજ ૩૦ ગારો, ખી. રત્નજી શ્રી ગારી, ધાણુ, રત્નત ન॰ રૂપું, હાથીદાંત, લાહી, હાર, એક પત, સાનું, એક સવર, ધેાળાશ, રત્નત ત્રિધાળું, સફત. જ્ઞાતિ ૩૦ કૈલાસ, રૂપાના પતુ. રત્નતવ્રુત્તિ ૬૦ હનુમાન. રત્નતાપજી પુ॰ રૂપાના પર્વત, ફૈલાસપ ત. રત્નતાધિ છુ. ઉપરના અ. રઝન ન॰ રંગવું, રાગ.
રવિ શ્રી રાત્રિ, હળદર, લાખ, સુંખે.. નની સ્ત્રી ઉપરના સ નની ૐ ચંદ્ર કપૂર. રત્નનીન્ધાસ્રી એક ફૂલઝાડ. રત્નનીવર પુ॰ રાક્ષસ, ચાર, રાત્રિના મહે સી.
રત્નનીષ ત્રિ॰ રાત્રે કરવાર. રત્નનીવરી શ્રીરાક્ષસી. રત્નનીષ્ઠ ૧૦ હિમ, ઝાકળ. રત્નનીપુષ્પ પુ॰ એક જાતનું કર ક્ષ રમતજી ન પ્રદ્વેષ, જિંત્રને પ્રારંભ
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
रजनीहासा
રત્નનીહાલા શ્રી શેહિા જુએ. રત્નમ્ ન॰ કસુખે, પુષ્પનીરજ–પરાગ, ધૂળ, રજોગુણ, સ્ત્રીરજ.
રતલાનુ પુ॰ મેધ, અંતઃકરણ, રગલી સ્ત્રી. પૃથ્વી.
નવલ ત્રિ॰ રજવાળું, રસ્વત છુ૦ પાડે..
નવા ટ્વી॰ અટકાવવાળી સ્ત્રી. નહી સ્રી ભેંસ.
રત્નોનુર્ ત્રિ॰ રજોગુણુ સેવનાર.
કોલ ૧૦ અધારૂ
રત્નોવજ ૧૦ અધારૂં. રોહન કુ॰ ધાબી,
રત્નું સ્ત્રી॰ દારડુ, દોરી, દેશની વેણી, રત્નુંરાજા પુ॰ જંગલી ઘુવડ.
સ॰ સેટ્ રંગવું.
रअ भ्वा० उभ० ર ન હીંગળા. રા પુ॰ કાંપિલ્લવૃક્ષ. રાત્રિ॰ રંગનાર, પ્રીતિકારક.
www.kobatirth.org
જ્ઞાન ૧૦ રાતું ચંદન, રંગવું, હિંગળા, મુંજ ધાસ, રાગ, રંગ.
રન પુ॰ કાયફળ.
રાન ત્રિ॰ પ્રીતિકારક, રંગનાર.
રસના પુ• કાયફળ.
હ્યુની શ્રી મા, ગળી, શેફાલિકા, હળદર, પર્પટી, ગુડરોનિકા વનસ્પતિ. રત્૦ ૧૦ સ॰ સેટ્ ખેલવું, કહેવું. ત્ ત્રિ॰ ખેલતું, કહેતું. રટન ન૦ ખાલવું, કહેવું.
દન્તીશ્રી માધ મહિનાની અંધારી ચૌદશ. ટિત ત્રિ॰ ખેલેલ, કહેલ. ટિત ૧૦ ખેલવું, કહેવું. રર્મ્યા॰ ૫૦ ૧૦ સેટ્ ખેલવું, કહેવું. ॥ શ્વા॰૧૦-૩૦ સેટ્ જવું. છૂ મા ૧૦ અ॰ લેર્ શબ્દ-ખવાજ કરવેા.
३७०
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
रतज्वर
૨૫ પુ॰ મૈં યુદ્ધ, લડાઇ. રળ પુ॰ શબ્દ, અવાજ, કણ, ગતિ, જામિન્પુ॰ યુદ્ધ ઈચ્છનાર. રાત્ ત્રિ॰ જતું, શબ્દ—અવાજ કરતું. રત્નસૂર્ય ન॰ લડાઈનું વાજું, લડાઇની નેાબત. રાન્તિ પુ॰ યુદ્ધકુશળ યાદ્દો. પ્રિય પુ॰ યુદ્ધ જેને પ્રિય હાય તે, રામત્ત છુ॰ હાથી,
રળ, પુ॰ હાથીના બે દાંત વચ્ચેના ચહેરાત ભાગ.
રા, ત્રિ॰ યુદ્ધમાં રાંકણું—બીકણ,
૨૫ ૩૦ મચ્છર પળજ ૩૦ ઉદ્યોગ, અતિશય.
રળસીને ૧૦ તુમુલ યુદ્ધ, મોટી લડાઇ. રૂસ્તમ્મ ॰ રણના થાંભલા. ર૫ાળ ન॰ રણનું આંગણું. úનિર્ ૧. રણનું આંગણું.
બહિં ન પુ. એક જાતનું પક્ષી. નિત ત્રિ॰ ગયેલ, શબ્દ—અવાજ કરેલ. રોત્સાદ પુ॰ રણમાં ઉત્સાહ. ૨૬ ત્રિ॰ ધૂતારૂં, નિષ્ફળ, અધાગે છેદાયેલ અવયવવાળુ.
રષ્ઠ પુ॰ નિષ્ફળ વૃક્ષ.
રઙા શ્રી વિધવા, રાંડીરાંડ, નિઘ્ર સ્ત્રી, ઉંદરકાની વનસ્પતિ.
ર૬ામિન ૩૦ અડતાળીસ વર્ષે ૨ડાયલા પુરૂષ.
For Private and Personal Use Only
ર્બ્ સ્વા॰ આ સ૦ સેટ્ જવું. ત ૪૦ સ્ત્રીપુરૂષનું મૈથુન, શુદ્ઘ અંગ. રત ત્રિ॰ રાગી, અનુરાગી, રમેલ. તીજ પુ॰ કુતરા, પુરૂષનું લિ’ગ. તવૃઝિત ન૦ મૈથુનમાં થતા શબ્દ તળિયા લી॰ મૈથુન. તનુજ ૩૦ પતિ, ધણી. ત કુ॰ કાગડા.
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
रततालिन्
રતતાહિક્ ૩૦ વ્યભિચારિ, રંડીખાજ. રતતાહિની સ્ત્રી વ્યભિચારિણી, વેશ્યા, કુંટણી.
તતાહી સ્રી. ઉપરના અર્થ.
તનાવીનેં પુ॰ કામદેવ, કુતરા, રંડીબાજ, મૈથુનવેળા સીત્કાર.
નિધિ પુ॰ ચકલા, ખંજરીટ પક્ષી. તનિધિ શ્રી ચકલી, ખંજરીત પક્ષિણી. तर्द्धिक न० દિવસ, સુખસ્વપ્ન, અષ્ટમ`ગળ. રતત્રણ પુ॰કુતરા.
રતરાચિન પુ॰ કુતરા.
રતદિન્તુ પુ॰ રંડીબાજ, સ્ત્રીને ચારી લઇ
જનાર,
તાજુ પુ॰ કુતરા. રતામર્ પુ॰ કુતરા. સાયની સ્ત્રી વેશ્યા, કુંટણી.
. T
રત્તિ સ્રી પ્રીતિ, ઉત્સાહ, રમવું, ગુહ્ય અંગ, કામદેવની સ્ત્રી.
તિજાન્તિ પુ॰ કામદેવ. રતિદ્રુર 7૦ સ્ત્રીની ચાનિ. રશિયા શ્રી મૈથુન.
તિવૃત્ત જ્ઞ॰ સ્ત્રીની ચેાનિ, કામક્રીડાનું ઘર. ત્તિવૃત્તિ પુ॰ કામદેવ. તિપ્રિય પુ॰ કામદેવ
રતિપ્રિય ત્રિ॰ રમવું જેને પ્રિય હોય તે. તિવન્ય પુ॰ સાળ કામક્રીડાના પ્રકાર. રતિમા સ્ત્રી॰ અપ્સરા. રતિમન્દ્રિ ૧૦ રતિયાઁ જુઓ. રતિષ્ફળ પુ॰ કામદેવ.
p
રતિજ્ઞ પુ॰ મૈથુન. તિસ્તત્વા શ્રી શાક. રતુ સ્ત્રી શ્રેષ્ઠ સ્ત્રી, ગંગા. તોહ પુ॰કાયલા. રત્ન ન॰ માણેક વગેરે રત્ન, હીરા, પાતપોતાની જાતિઓમાં શ્રેષ્ઠ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
રત્ન પુ॰ પરવાળુ, ર્નર ૩૦ કોર.
રત્નર પુ॰ તે નામે એક પર્વત, રત્નમ વુ॰ સમુદ્ર, કુબેર. ત્તવમાં શ્રી પૃથ્વી, સપુત્રવાળી સ્ત્રી. રત્નવીપ ૩૦ રત્નરૂપ દીવે.
રત્નદ્વીપ ૩૦ ૧૦ તાક્ત સુધાસમુદ્રમાં રહેલારૂપે ધ્યાન કરવા યેાગ્ય રત્નમય એટ. રત્નધિ પુ॰ સમુદ્ર. रत्नधेनु स्त्री० રત્નાની ગાય.
મહાદાન માટે પેલી
રત્નનામ પુ॰ વિષ્ણુ.
રત્નના ૩૦ માણેક.
રત્નનિધિ પુ॰ ખજનપક્ષી, રત્નાના ભંડાર સમુદ્ર.
રત્નપાચળ ન૦ સર્વ રત્નાને આધાર. રત્નપરીક્ષા પુ૦ રત્નાની પરીક્ષા કરનાર. રત્નત્રમા હી॰ રત્નની કાંતિ, એક નરકભૂમિ, રત્નમુલ્ય 7 હીરા.
રત્નાર્ પુ॰ માણેક, શ્રેષ્ઠ રત્ન. રત્નશિ પુ॰ સમુદ્ર, રત્નાના ઢગ. રત્નવત્ ત્રિ॰ રત્નાવાળું રત્નવતી સ્ત્રી. પૃથ્વી,
रत्नावली
રત્નવવુંજ છુ॰ કુબેરના રથ. રત્નવવુંજ ત્રિ॰ રત્ના વર્ષાવનાર.
રત્નવ્રુક્ષ પુ॰ પરવાળુ રત્નલાનુ ૩૦ સુમેરૂ પત. રત્નર શ્રી પૃથ્વી.
રત્ના ૩૦ સમુદ્ર, રત્નાની ખાણુ. રત્ના, પુ॰ વિષ્ણુને રથ,
રત્નારણ પુ॰ દાન માટે કલ્પેલા રત્નનેા પત.
For Private and Personal Use Only
રત્નામા ન૦ રત્નજડિત દાગીને.
રત્નાવલી શ્રી રત્નજડિત હાર, વત્સરાજની
О
એક પત્ની, શ્રીહર્ષીકૃત ચાર અંકની એક નાટિકા.
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
રથા પુનેતરનું ઝાડ. થાત્ર ૫૦ નેતરનું ઝાડ થાદ્ધ ત્રિા રથ ઉપર ચઢેલ-બેઠેલા થાદ રથ પર ચઢવું-બેસવું. થાનિ પુ. રથમાં ચઢનાર–એસનાર. થાવત ર૦ રથથી ઉતરવું. થઇ સ્થમાં બેસી યુદ્ધ કરનાર, તિનિશ
નિ પુત્ર મુઠી વાળેલા હાથનું માપ રત્નો સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ.
ત્યંત ૧૦ સ્ત્રીની નિ, પુણ્યનું સિંગ. રથ go રથ, શરીર, પગ, નેત્રનું ડ,
તિનિશ વૃક્ષ રથ પુત્ર મંદીરને અમુક અવયવ. અથાણા જી. રથનો સમૂહ. ચર 9 રથ બનાવનાર, સુથાર, થર પુત્ર ઉપરના અર્થ. રથ ચિન્ ૩૦ સારથિ. રથ પુ0 સુથાર. થર્મજ ડુ પાલખી-ડેલી વગેરે, રાજય
જુઓ. જળ સ્ત્ર શસ્ત્ર વગેરેથી રથના રક્ષણ
માટે કરેલ ખડી આવરણ રથન ૧૦ ઉપરનો અર્થ. થવા પુત્ર રથનું પૈડું, ચક્રવાક પક્ષ. થરાળ સ્ત્રી ચક્રવાક પક્ષિણ. થ૬ ૩૦ તિનિશ વૃક્ષ. રથકુમ તિનિશ વૃક્ષ થતા શિક રથ લઈ જનાર. થત્ત ૧૦ સામવેદને અમુક ભાગ. થવું પુછે રથવાળ જુઓ. રથયાત્રા સ્ત્રી- આષાઢ સુદ બીજે જગન્ના
થની રથવડે યાત્રા, રથથી કરવાને એક
ઉત્સવ. અથવા go રથ હાંકનાર સારી. તથા ૧૦ પિડું, ચક્રવાક પક્ષી, થાપા પુત્ર વિષ્ણુ. થાદ ચક્રવાક પક્ષી. થાફાહી સ્ત્રી ચક્રવાક પક્ષિણ. તથાણાના પુત્ર ચક્રવાક પક્ષી.
પાડાની સ્ત્રી ચક્રવાક પક્ષિણ. થાનિ પુછે વિષ્ણુ તથા સ્ત્રી ચક્રવાક પક્ષિણ.
થન પુવિ જુએ. fથન પુઉપરને અર્થ. fથર પુo fથ જુઓ.
થોપw - રથને મધ્યભાગ. ઉચ્ચ પુઘોડે. રણ્ય ત્રિ રથસંબંધી, રથનું. ર સ્ત્રી શ્રેષ્ઠ માર્ગ, અંદર માર્ગ,
શેરી, રથોને સમૂહ, નાને રસ્તે, ચોક ચૌટ, માર્ગ. હું સ્વા. કમ સે ઉખેડવું, ભેદવું. હું ૩૦ દાંત, એવું, ફાળું, ચીરવું
છ g૦ દ્વિવ હેઠ. વન પુત્ર દાંત. રહર ૧૦ ચીરવું, ફાડવું.
યુધ ૫૦ ડુક્કર. વાયુથી સ્ત્રી પુરી. રજ્ઞ સ્વા. માત્ર નિદ્ રંગવું.
જોવ વિષ્ણુ, ચંદ્રવંશી એક સજા, કુતરે. તહેવી સ્ત્રી કુતરી.
૫૦ રસ્તા, નદી. જન ૧૦ રાંધવું, નાશ કરવો. નિયત ત્રિ. રાંધેલ. » R૦ છિદ્ર, દૂષણ, જ્યોતિષ પ્રસિદ્ધ લગ્નથી
આઠમું સ્થાન, યોનિ, ખાડે. શ્વર પુ. એક જાને બાવળ. પ્રવધુ ઉંદર.
For Private and Personal Use Only
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
वंश
વિરા પુ॰એક જાતના વાંસ, રણ્ ૦ ૧૦ ૩૦ સેટ્ સ્પષ્ટ ખેડવું, પ્રકટ કરવુ.
સ્વાનન્સ સેટ્ જવું.
વ્ ા ા સબ્દ કરવા અ॰ જવું ૬૦ સ્વ પુ શબ્દ, અવાજ. પ ત્રિ. આરંભેલ, શરૂ કરેલ. રજ્જ ત્રિ॰ આરભનાર, શરૂ કરનાર. રમ્ ૦ ૦ અ સેર્ શબ્દ કરવા. રમ સ્થા॰ આા૦ ૨૦ અનિટ્ ઉત્સુક થવું, મા+ આરભ કરવા, શરૂ કરવું ૧૦ રમલ પુ॰ વેગ, હ, ઉત્સુકપણું, આગળ પાછળના વિચાર ન કરવા, ઉતાવળ કરવી. રમલ ત્રિ॰ ઉતાવળીયુ, વેગવાળુ, હર્ષવાળુ, ઉત્સુક, આગળ પાછળના વિચાર ન કરનાર, મેલું.
ર્મલ પુ॰ તે નામે એક કાષકાર.
રમ્ સ્વા॰ આ કૈં અનિદ્ર્ ક્રીડા કરવી. રમ વુ કાંત, ધણી, પતિ, પ્રિય, કામદેવ. આસાપાલવ.
મ ત્રિ॰ વહાલું, ચાહેલું.
મજ પુ॰ આશક, યાર, વહાલા. મદ ૬૦ હિંગ.
રમતનિ પુ॰ હિંગ.
રમળ પુ॰ કામદેવ, પતિ, ધણી, ગધેડા, વૃષણ-પેલીયા, લીંબડા, જબુદ્ધીપમાં આવેલા એક ખંડ, બળદ.
મળ ૧૦ સુરત-મૈથુન, રમવુ, ખેલવુ,
પટેાલલ, જધનાધ
મગજ ૧૦ પાલમૂળ. રમા સ્ત્રી॰ તે નામે પીઠસ્થ એક શક્તિ,સ્ત્રી રાળી સ્ત્રી ઉત્તમ સ્ત્રી, હરાય સ્ત્રી એક જાતનું ઝાડ, ગધેડી. મળીય ત્રિ. સુંદર. મળીયતા સ્રી સુંદરતા, સાં
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ૐ
મનીયા ૬૦ ઉપરના અ. ગમખ્ય ત્રિ॰ રમાડનાર, રમુજી. સ્મૃતિ પુ॰ નાયક, સ્વર્ગ, કામદેવ, કામ,
સમય.
રસમાળ ત્રિ રમવું, ક્રીડા કરતું.
મજ ૧૦ એક પ્રકારનું જ્યોતિઃશાસ્ત્ર. રમા શ્રી લક્ષ્મી, શાભા, કલ્કિની સ્ત્રી. રમાનાથ પુ વિષ્ણુ, રામાપતિ પુ॰ વિષ્ણુ.
માપ્રિય પુ॰ વિષ્ણુ. માપ્રિય ન કમળ.
रसर्ट
# પુ॰ રેણુ, રંજ, મહિષાસુરના પિતા રંભાસુર.
રમ્ય સ્ત્રીકેળ, એક અપ્સરા, વેશ્યા, ગાય કે બળદના શબ્દ, ગૌરી, ઉત્તર દિશા. માતૃતીયા સ્રો॰ માગશર શુદ ત્રીજ. રમાવ્રત ન॰ માગશર સુદ ત્રીજે કરવાનું એક વ્રત.
રાસ સ્ત્રી. કેળ જેવી જાધવાળી.
રમ્ય ત્રિ॰ સુંદર, અલકારક.
રમ્ય પુ॰ ચંપા, બકવૃક્ષ.
રમ્ય ૧૦ પટાલમૂલ.
રમ્યજ ૧૦ શુક્રધાતુ-વીય, જખૂદ્વીપના એક ખંડ, પારા.
રમ્યતા શ્રી. સુંદરતા, સાંદ રખ્યત્વ ન॰ ઉપરના મ રપુષ્પ પુ॰ શીમળાનું ઝાડ. રમ્યા હ્રૌં રાત્રિ, સ્થલપદ્મિની, ગંગા. રન્ન પુ॰ લાલ રંગ, શાભા, કાંતિ, સ્ વા॰ આ આ સેર્ જવું. ચ પુ॰ વેગ, પ્રવાહ. ત્ત્વ ન॰ પાણી, ધત.
For Private and Personal Use Only
ચિષ્ઠ પુ॰ કુબેર, અગ્નિ, બ્રહ્મા, ચિત્રક બ્રા રવિષ્ટ ચિં અત્યંત વેગવાળુ.
સ્વાદ ન લલાટ, કપાળ.
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
रल्लक
રહ્યુજ પુ॰ એક જાતનેા મૃગ, કામળા, આંખનું રૂંવાડું.
www.kobatirth.org
વ્ ॰ શબ્દ, અવાજ,
વળ પુ॰ કાયલ, ઉંટ.
વળ ત્રિ શબ્દ-અવાજ કરનાર, તીક્ષ્ણ, ચંચળ, ભાંડ, મસ્કરા,
વળ ૧૦ કાંસુ.
વળી સ્ત્રી કાકિલા, ઉંટડી.
વચ્ છુ॰ કાયલ.
વથી શ્રી. કાયલ-માદા.
વિ પુ॰ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ,બારની સંખ્યા. વિન્તિ પુ॰ સૂર્યકાંતમણિ. વિજ્ઞ પુ॰ શનિ, સાવણૢિ મનુ, વૈવસ્વત મનુ, સુગ્રીવ, યમ, ક. વિના શ્રી યમુના. વિતનય પુ॰ રવિન જુએ. વિનન્સુન પુ॰ વિગ જુઓ. વિનની શ્રી યમુના,
મિનાથ સ॰ કમળ, અપેારીયાનું ફૂલ. વિનાથ પુ॰ ખપારીયાનું ઝાડ. રવિનેત્ર પુ॰ વિષ્ણુ, રવિપુત્ર પુ॰ રવિન જી.
રવિપુત્રી શ્રી યમુના. પ્રિય ન૦ લાલ કમળ, તાંબુ, િિપ્રય પુ॰ કરેણનું ઝાડ, આદિત્યપત્ર,
જલચર.
વિત્ત 7॰ માણેક.
રવિષ્ટોન પુ॰ વિષ્ણુ. વિહૌદ મૈં તાંબુ
રવિવાર્ છુ સૂર્યને વાર, રવિવાર. વિવાપરવુ૰ઉપરના અ.
વિસંજ્ઞા ન॰ તાંધ્યું.
રવિદ્યુત પુ॰રવિઘ્ન જુએ.. વિદ્યુતા શ્રી યમુના. रश् सौत्र ० ५०
કરવા.
૦ સેટ્ શબ્દ અવાજ
૪
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
रसन
રાના સ્ત્રી મેખલા-કદારા, જીભ, દારડુ, રશ્મિ પુ॰ કિરણ, લગામ, આંખની પાપેણુ. મિ ન॰ કમળ. માપવુ॰ ચેાપન સેરના હાર. રમ્ સ્વા॰ પ૦૦ સેટ્ શબ્દ–અવાજ કરવા. સ્ ૩૦ ૩મ॰ સ૦ સેટ્ સ્વાદ લેવા, ચાખવુ. રસ પુ॰ સ્વાદ, રસ, માધુ વગેરે ગુણુ,
ખાધેલા અન્ન વગેરેનું શરીરમાં થતું એક પરિણામ, સાર, પારા, ગાળ વગેરે, પુષ્પનેા રસ–મક રદ, અલંકારશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ રત્યાદિ સ્થાયીભાવ, શૃંગારાદિ રસ, ગંધક,
રસ પુ॰૧૦ ઝેર, વીર્ય, રાગ, દ્ર, પાણી, ગધરસ, ગંધક, અન્ન. રસજ ન ઉકાળેલું માંસ. લપૂર ૧૦ રસકપૂર. રસદ ન॰ કપૂર. રન્ધપુ૦૪૦ એલ–ગધરસ.
સાન્ય ૩૦ ૧૦ ગંધરસ, ગંધક, સનમ ૩૦ રસાંજન, હિં...ગળેા. રસન્ન પુ॰ ટંકણખાર. રસંગ ન લાહી.
રસજ્ઞ પુરુ ગાળ, દારૂના કીડે. રસન્ન ત્રિ॰ રસમાંથી ઉત્પન્ન થનાર. રસન્ન ત્રિ॰ રસને જાણનાર. ક્ષક્ષા શ્રી જીભ.
સભ્યેષ્ઠ પુ॰ મધુરરસ, શૃંગારરસ. રસત્ ત્રિ
For Private and Personal Use Only
અવાજ કરતું, શબ્દ કરતું,
ચાખતું. રસતેલન્ ન લાહી.
રસાહિજા સ્ત્રી એક ન્તતની વેલડી. સંધાતુ છુ પારા.
રસમૈનું શ્રી દાન માટે કલ્પેલી શેલડીના રસરૂપ ગાય.
પ્લન ૧૦ સ્વાદ, ચાખવું, શબ્દ, અવાજ,
જીભ.
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
रसना
३७५
રસના સ્ત્રી જીભ, રાસ્ના વનસ્પતિ, કટી | િિા પુત્ર રસમાં આસક્તિ. મેખલા, દેરડી.
રાષ્ટ્ર નવ વૃક્ષાન્સ, જુઓ. તનાથ પુત્ર પારે.
લાયન ૧૦ છાશ, કેડ, એક જાતનું ઝેર. રહના પુત્ર શિવ.
વૈદ્ય પ્રસિદ્ધ ઔષધોનું સ્થાન. રસનાહિદ્ પુત્ર કુતરે.
રસાયન પુ. વાવડીંગ, ગરૂડ પક્ષી. ત્રિ સ્ત્રી મણસીલ.
વસાયના સ્ત્રી હરડે. પતિ પુ પારો.
રસાયન શ્રેષ્ઠ પુત્ર પારે. રસપ પુ રસને પાક.
રાથના સ્ત્રી ગળા, કાકમાચી વનસ્પતિ, રસપાન ઉ૦ ગોળ, લેહી.
શંખપુષ્પી, મજીઠ, ધોળું નસોતર, અન્નReઇ પુ. નાળીએરનું ઝાડ.
રસવાહિકા નાડી. સમાવજ ૧૦ તે નામે એક પદાર્થ. લાઇ go આંબે, શેલડી, ફણસ, ઘઉં વતન ૩૦ પાર, રસાંજન.
ધળી શેલડી. રદ્દ પારો.
રક્ષાઢ 7૦ શિલાજીત, ગંધરસ, શિખંડ. હવત્ ત્રિ. રસવાળું.
અલાસ્કા સ્ત્રી જીભ,ધ્રોખડ, વિદારી વનસ્પતી, વતી સ્ત્રી રસોડું, રસોઈ.
દ્રાક્ષ. વિજય પુત્ર રસ વેચવો તે.
રટિશ શ્રી. ચિક્કાબાઈ વનસ્પતિ. તરોધનન૦ ટંકણખાર,પારાને શોધવો તે.
હાર્દીિ સ્ત્રી, એક જાતને છોડ. રજૂર ૧૦ પારામાંથી બનતું એક સારી સ્ત્રી, એક જાતની શેલડી,ચિક્કા
ખાઈ. તથા ૧૦ હીંગળોક.
લg g૦ એક જાતને ધૂપ. રહ્યા સ્ત્રી પૃથ્વી.
લાગ્યાતા સ્ત્રી એક વેલ-ઘારી. સાહન પુ. કુકડો.
સારવા પુત્ર રસને સ્વાદ, આત્મસાક્ષા રહાણની સ્ત્રી કુકડી.
કારમાં એક વિદ્મ. રહ્યા ૧૦ રસાંજન. રસાસન પિત્તળમાંથી બનતું એક અંજન. વાસ્થાન ત્રિ રસને સ્વાદ લેનાર. સાયિ પુઆશ્રાતક વૃક્ષ.
રાત્રિની સ્ત્રી. રસનો સ્વાદ લેનારી લલ્પિ ત્રિરસવાળું.
સ્ત્રી, ભમરી. રાત૮ ૦ તે નામે એક પાતાળ. રાહ્ય સ્ત્રી રાસ્ના વનસ્પતિ, શતાવરી. રાવાન ૧૦ રસનું ગ્રહણ.
તા. પુત્ર સારસ પક્ષી, ઘોડો, હાથી. ટંકણખાર.
લકા ત્રિરસને જાણનાર, રસવાળું. સાયિક ત્રિરસથી અધિક ઘણા રસવાળું. સતા શ્રીરસિકપણું. રાધા જી. કાકડુઅરિકા વનસ્પતિ, વિશ્વ ૧૦ રસિકપણું. રોત્તર ન ચાલુ રસથી બીજો રસ. વિ શ્રી. જીભ, શેલડીને રસ, કટિમેરામાણ ૩૦ પશુ વગેરે પરનાયકગત ખલા, દ્રાક્ષ, ધ્રોખડ. શૃંગારાદિ રસ.
તિજ જી. સારસંક્ષિણી, ઘોડી, હાથણી.
સિંદૂર.
For Private and Personal Use Only
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
रागाच्या
-
સતા મેઘ વગેરેને શબ્દ પણ મે | જીમૂત ફિ. એકાંતમાં થયેલ, એકાંતનું. શબ્દ.
મા ૫૦ સત્ર શનિદેવું, આપવું, લેવું. લિત ત્રિશબ્દવાળું, સ્વાદ લીધેલ, ચાખેલ. 7 શ્રી. વિભ્રમ, દાન, એનું સિદ્ ત્રિરસિક, સ્ટવાળું.
સાવા સ્ત્રી, પડવે મુક્ત પૂનેમ, સંપૂર્ણ સુર પુક લસણ.
ચંદ્રવાળી પૂનેમ, એક નદી, પ્રથમ અને જુના પુ0 લસણ.
ડાયેલી સ્ત્રી, કઠ્ઠરોગ, આંગિરસ કન્યા. પારે.
Taluત પુત્ર ચંદ્ર. વેધન 1૦ સેનું.
રક્ષણ ઉ૦ રાક્ષસ. લેન્દ્રવંત ર૦ સેનું.
રાણ ૦િ રાક્ષસનું, રાક્ષસસંબંધી. લેવા પુત્ર પારે.
સફારી સ્ત્રી રાક્ષસણી, સત્રિ, દાહ, ચડિકા, લેશ્વર પુત્ર પારે, ઈશ્વરતુલ્ય રસ.
યોર નામે ગધદ્રવ્ય. હત્તમ પુ. મગ, પારે, સાંજન.
રાક્ષસે પુછે રાવણ, સક્ષસોને રાજ. રોકવ ર૦ હીંગળો.
રક્ષા જૈ૦ લાખ. રહર ત્રિ, રસમાંથી ઉત્પન્ન થનાર.
રાજ્ અવા૧૦ સુકવવું, નિવાવું, રન પુ. લસણ.
અટકાવવું, શણગારવુંa૦ સમર્થ હોવું ખેલ 90 લસણુ.
જાપુ રંગવું, રંગ, પ્રીતિ, અનુરાગ, સજા, પર ન મોતી.
સંગીતના રાગ, લાલ રંગ, ચંદ્ર, સૂર્ય, ન દ્રવ્ય, વસ્તુ, પાર્થ.
લાપ વગેરે. ન લેહી, માંસ, પાતળું દહીં.
જાનૂ પુકામદેવ, ખેરનું ઝાડ, લાખ, સ્ત્રી રાસ્ના વનસ્પતિ.
રંગવાળું ચૂર્ણ, સિંદુર, ગુલાલ. रंह् भ्वा० ५० स० सेट् .
છા પુત્ર રામચંદ્ર ત્ ૦ ૧ ૦ છે ત્યાગ કર.
રાગ ત્રિ રંગનાર, ચિત્રકાર ગયે. સ્ ૧૦ એકાંત, નિર્જન, છાનું સબવા- રાણા સ્ત્રી સ્ફટિક મણિ. લાયક, યથાર્થપણું, સત્યતા, મૈથુન, મુલ્ય વાઢિ પુમસૂર. અંગ.
સગપુw બીચ, રક્તામ્યાનક્ષ. હ - ગુસપણે, છાની રીતે.
રાપુHી સ્ત્રી નવી જુઓ. ૪ પુ. સ્વર્ગ લેક, સમુદ્ર.
પ્રણવ ઉ૦ વાગપુર જુઓ. બચ૦ એકાંતમાં.
રાયુ ૩૦ મણેક. જ જિ. ગુપ્ત છાનું રાખવા યોગ્ય, શુ ત્રિરંગવાળું, રંગીન, રાગવાળું. એકાંતમાં થયેલ.
રાજુ પુત્ર કામદેવ. હર્ચ ૧૦ ગુપ્ત વસ્તુ, છાનું રહસ્ય-તાત્પર્ય- ભય શિક સાયુજ્ઞ ૦િ જુઓ. ભાવ-ઉપદેશ.
ત્તિ ૫૦ મમદેવ. સ્થા સ્ત્રી, પા, રાસ્ના, એક નદી. રાત્રિ ૧૦ પટ્ટસૂત્ર, રંગેલું સુતર, તુલાસૂત્ર.
દ પુ. બ્રહ્મરાક્ષસ, મંત્રી, પ્રધાન. સારી સ્ત્રીમજીઠ. રમત વિન ડે.
આવિયા સ્ત્રી મછા.
For Private and Personal Use Only
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
रागारु
राजधर्म
Tણ ત્રિ. આશા બતાવી નિરાશ કરનાર, રાક્ષવ પુરાજસર્ષપ. triારનિ પુબુદ્ધદેવ
રની સ્ત્રી, એક જાતની ખરી. જિળી સ્ત્રી રાગણી, ચતુર સ્ત્રી, રાગ, ગમન ત્રિરાજા પાસે જનારા
સ્નેહવાળી સ્ત્રી, મેનકાની એક કન્યા. રાતિ સ્ત્રી રાજગરે. રતિવાળી સ્ત્રી, એક ઘાસધાન્ય. શનિ પુ૦ મગધદેશમાં એક પર્વત, બિન ત્રિરાગવાળું, સ્નેહવાળું, રતિવાળું, એક શાક. રંગવાળું, રંગનાર.
Tગુરુ . રાજાને ગુરૂ, રાજગોર ઉ૦ રીંછ.
રાષa g૦ એક જાતનું માછલું. રાષ્ટ્ર મા મા સે શક્તિમાન હોવું, રાય ત્રિ. રાજાને નાશ કરનાર, તીક્ષ્ણ સમર્થ હતું.
ર ર૦ છત્ર-ચામર વગેરે તથા પુત્ર રઘુને વંશજ, શ્રી રામચંદ્ર, રાજાનું ચિન્હ. સમુદ્ર, એક જાતનું મોટું માછલું. વાર નવ લિંગ, યોનિ.
રાજવૂ સ્ત્રી, એક જાતની ખજૂરી, વાવ ૧૦ રંકુ મૃગના રૂવાટાનું વસ્ત્ર.
એક જાતની જાંબુડી. T મવા રૂમ 40 સે દીપવું, પ્રકાશવું, રામન એક જાતનો ક્ષયરોગ. શોભવું.
જગત કિ. રૂપાનું, રૂપા સંબંધી. રજ્ઞ પુ. રાજા.
राजत રજૂ ત્રિદીપનાર, પ્રકાશનાર, શોભનાર. રાતe g૦ કરેણનું ઝાડ, ગરમાળો. રાજા ૧૦ રાજાઓને સમૂહ
રાતરણ કાવ્ય ૦ સજાથી, રાજા પાસેથી. તે ત્રિ. કાંતિમાન, તેજસ્વી, શોભનાર.
સ્ત્રી રાજાપણું. રાવા પુરાજા.
તા સોપારીનું ઝાડ. રાવવા પુએક જાતનું કદંબવૃક્ષ. રાષણ ર૦ રાજાનું તેજ. રાવજી સ્ત્રી રાજાની કન્યા.
રાત્રિ ર૦ રાજાપણું. વાર પુછે રાજાને કર.
રાત g૦ ઉપરની લાઇનમાં વચ્ચેના રાજા ત્રિ. રાજા જેવું.
બે દાંત. નિટિ શ્રી. ચીનાઈ કાકડી. રાય ત્રિ૦ રાજાતુલ્ય. નારી સ્ત્રી, ચીનાઈ કાકડી.
રય ત્રિક રાજાતુલ્ય. વારો પુત્ર ભકમેથ.
રાગદ્વાર ૧૦ રાજાનું દ્વાર, કે. નવરો પુત્ર ભદ્રમોથ.
વાદ ૩૦ રાજાને કેહ. કાર્ય ૧૦ રાજાનું કામ.
૨ા પુત્ર રાજાનો દ્રોહ કરનાર વીથ ઝિ૦ રાજાનું, રાજાસંબંધી. રાજધર પુત્ર પીળા ધંતુરે, શકુમાર પુછે રાજાને પુત્ર.
ગધડૂત પુત્ર પીળો ધંતુરે. રાપુર ૧૦ રાજાનું કુળ, રાજાનું ઘર. sધુતૂર પુ. પીળો ધંતુરો. રામાપs g૦ વાર્તાજી જુઓ. નાગપુતૂન પુપીળો ધંતુરે. ન વી સ્ત્રી, એક જાતને વેલે. | તનધર્મ પુરાજાનો ધર્મ
૪૮
For Private and Personal Use Only
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
राजधर्मज्ञ
૩૭૮
राजराज
નાગધર્મશ ત્રિ. રાજાને ધર્મ જાણનાર. રાધમૅવિ ત્રિ. ઉપરને અર્થ. રાજધાની સ્ત્રી રાજાનું નિવાસસ્થાન શહેર. રાગધાજ 7શ્યામાક- સામો ધાન્ય. રાજુ રાજા, ચંદ્ર, પ્રભુ, સ્વામી, ક્ષત્રિય,
યશ, કુબેર, ઈન્દ્ર, પૃથુ રાજા, રાકના પુત્ર રાજગરે. પાનના પુત્ર રાજનીતિ. રાજનીતિ સ્ત્રી રાજાઓની નીતિ રાજાએ
જાણવાના સામ વગેરે ઉપાય, કામન્દકીય વગેરે નીતિશાસ્ત્ર. ગse go એક જાતનું રત્ન
જ પુરા ક્ષત્રિય, રાજપુત્ર, અગ્નિ, સીરિકા વૃક્ષ. રાન્ચ ૧૦ ક્ષત્રિયોને સમૂહ. ગાવત્ જિ. સુંદરશ્રેષ્ઠ રાજાવાળો દેશ
વગેરે. નાના પડેલું, મધુર પંડોળી. રાપટ્ટ ઉ૦ એક જાતને મણિ.
પત્ની સ્ત્રી રાણી, પીતળ. suથ g૦ રાજમાર્ગ, સરીયામ રસ્તો.
પછી સ્ત્રી એક જાતનો વેલે. કપરાડુ લાલ ડુંગળી. કપોસુ પુ૦ મોટાં પીલુનું ઝાડ.
પુત્ર ૫૦ બુધ ગ્રહ, રાજાને પુત્ર, રજપુત, એક જાતને આબો. નાગપુત્ર ૧૦ રાજપુત્રોનો સમૂહ. નપુઝિવ સ્ત્રી એક જાતનું પક્ષી.
પુત્રી સ્ત્રી રાજાની પુત્રી, કડવી તુંબડી, રેણુકા, પીતળ, જાતિ, છુંદર, માલતી,
મેંગરે, જાઈ. રાવપુરા ૬૦ રાજાને માણસ, રાજકીય
પુરૂષ. નપુણ ૩૦ નાગકેસરનું ઝાડ. પુષ્પી સ્ત્રીમોગરે, જાઈ.
પૂરા ત્રિ. રાજાને પૂજ્ય. રાવપૂર્ચ ૧૦ સેનું.
પ્રિય પુત્ર લાલ ડુંગળી. રાણ પુ. રાજાને ચાકર.
sઐણ ને રાજાની નોકરી.. રાના પુ. નારંગીનું ઝાડ. rah g૦ પંડળનું ઝાડ. રાપ્તા સ્ત્રી જાંબુડી. They go એક જાતનું ઝાડ. નવા પુ. મેટાં સારાં બેરનું ઝાડ.
ઝવત્ર ૧૦ મીઠું, રક્તામલક વૃક્ષ. સાવિત્રી સ્ત્રી, એક જાતનો વેલે.
વોક ૧૦ રાજાનું વીર્ય. રાવલન ત્રિ- રાજવંશી. સમદ્ર પુછ કુછ વનસ્પતિ, લીંબડે. નમૂચ ૧૦ રાજાપણું, રાજધર્મ
મૃત્ય ૩૦ રાજાનો સેવક. રામશ્વ ૧૦ જાયફળ. રાકમથ ચાળીનું ઝાડ, રામખ્ય ત્રિરાજાને ભોગવવા યોગ્ય
વતું. નૌત પુત્ર રાજાને વિદૂષક વગેરે મશ્કરે.
મv૩૪ ૧૦ રાજાઓને સમૂહ, રામદૂત પુ. મે દેડકે.
નતિ ૧૦ રાજમહેલ. રામ પુછે રાજાનો મલ. રામા પુછે રાનપથ જુઓ. 1s માપ પુ. એક જાતના અડદ. સમુહૂ પુએક જાતના મગ. સામુદ્રા સ્ત્રી રાજાનો સીક્કો, રાજમહોર,
રાજચન્હ. રાયક્રમનું ૫૦ રનનમન જુઓ. રાયોગ્ય ત્રિ. રાજાને યોગ્ય.
s૬ ૧૦ રૂપું. રાજાના પુત્ર કુબેર, ચંદ્ર, ચક્રવતી રાજા.
For Private and Personal Use Only
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
તિ
राजालाबू
રાતિ સ્ત્રી, એક જાતનું પીતળ.
ઉં પુત્ર શ્રેષ્ઠ રાજા, રાજા ઋષિ, છતેન્દ્રિય રાજા. સાગરક્ષા ૧૦ રાજિન્હ જુઓ. રાષટન્ ૩૦ ઉપર પ્રમાણે. નાગઢ સ્ત્રી રાજવૈભવ. કવ રાજા તરફનું લખાણ, રાજકીય દસ્તાવેજ. કર્ધા પુત્ર રાજાને વંશ. સવં ત્રિ. રાજવંશી.
વત્ ત્રિ. રાજાવાળે દેશ વગેરે. રાવર્તન ૧૦ જાનવય જુઓ, રાજાનું
કર્તવ્ય કર્મ. નવમ પુત્ર ચારોળીનું ઝાડ, શ્રેષ્ઠ બોરનું ઝાડ, એક જાતનો આંબે, એક ગ્રંથ. વચ્છમ ત્રિરાજાને વહાલું. કવણી વી. એક જાતનો વેલો. રવા ૩૦ઘોડે. THવાણ ત્રિક રાજાને બેસવાનું વાહન
હાથી-ઘોડો વગેરે. રાધીન ત્રિ રાજવંશી. રાખવૃક્ષ ૩૦ ગરમાળાનું ઝાડ, ચારોળીનું
ઝાડ, લંકાનું એક વૃક્ષ. રાવાન પુરુ પટ્ટ-પાટ.
રાધ્યા સ્ત્રી. રાજાની શયા. સારા પુત્ર એક જાતનું શાક. સાવરવિની સ્ત્રી રાજગરી. પશુ ઉ૦ એક જાતને પિોપટ,
RJ R૦ રાજચિહ છત્ર. સાગર ત્રિક રજોગુણથી ઉત્પન્ન થયેલ
કર્મેન્દ્રિય વગેરે, રજ:પ્રધાન. જાણ ૧૦ ખ્યાતિ માટે કરવામાં આવતું
સાગર પુછે એક જાતનો સરસવ, સરસવ
બરાબર માપ. રાણા અર્ચ૦ રાજાને અધીન. રાજાના પુત્ર મેર પક્ષી. રાપરતી સ્ત્રી. મોર પક્ષિણ. રહદ . ચક્રવતી રાજા, શ્રેષ્ઠ રાજા. રાણી . દૂર્વા-ધ્રોખડ. રાજસૂય પુછે માત્ર રાજાએ કરવાને યજ્ઞ નાનસૂયયાલિનપુ0 રાજસૂય યજ્ઞનઋત્વિજ. રાજસેવ . રાજાનો સેવક. રાહ્ય ૧૦ રાજાને કર, રાજાનું ધન.
ત્રણે પુ. પીળો ધંતુરે. રાહુલ પુ. લાલ ચાંચ અને પગવાળો
ધોળી પાંખવાળો એક હંસ, કલહંસ. શાનદં પુ. શ્રેષ્ઠ રાજા. રાના નવ તગરનું ફૂલ. રાગસ્તિન પુછે રાજાને હાથી. જાનહાતી એક જાતનું માલું, રાજાને હસાવનાર વિદૂષક વિગેરે. નાતિન પુત્ર ચારોળીનું ઝાડ. ગાદ્રિ પુત્ર ઉપરને અર્થ, કેસુડાનું ઝાડ. જ્ઞાન સ્ત્રી ક્ષીરિણું વૃક્ષ. કદિ પુછે રાજગરી. નાગાધિરાણ પુત્ર ચક્રવતી રાજા. રાગાનુનવિન પુત્ર રાજસેવક. રાનાન્ન ૧૦ એક જાતનું ધાન્ય, રાજાની માલીકીનું અનાજ.
go એક જાતને અબ. જ્ઞાસ્ટ ૩૦ અમ્લતસ. ના પુત્ર શ્વેળા આકડાનું ઝાડ. કર્દિ ૧૦ અગરચંદન. કાર્દ ત્રિરાજાને ગ્ય. રાજાÉ પુત્ર કપૂર. રાજ્ઞાિં સ્ત્રી જાંબુડી. સાહાહૂ સ્ત્રી મીઠી તુંબડી,
કરતાં સ્ત્રીરાજાની સત્તા. રામ નૈ. રાજાની સભા.
For Private and Personal Use Only
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
राजावर्त
૨૮૦
रात्रिपुष्पिका કાવર્ત પુ. એક જાતનું રત્ન, વિરાટ | ખજાન-રાષ્ટ્ર-સૈન્ય-પ્રજા-એ આઠ રા- દેશનો હીરે.
જ્યનાં અંગ. નાનાદિ પુo બે મોઢાવાળો સર્પ.
રાટ પુ- પક્ષી. નિ સ્ત્રી પંક્તિ, રેખા.
ટિ શ્રી. યુદ્ધ. કિવિ સ્ત્રો, પંક્તિ, રેખા, રાઈ.
રાટી સ્ત્રી, યુદ્ધ. નિવપોઢ પુધળો સરસવ.
રાહ ૦ ગળીનું ઝાડ. લિત ત્રિ. શોભેલું.
નહિ પુ. પક્ષી. લિસ્ટ go પડેળાનો વેલે.
રાતિ સ્ત્રી યુદ્ધ. લિhી સ્ત્રી ચીનાઈ કાકડી.
રાવી સ્ત્રી, યુદ્ધ, નિસ્ટ પુલ ઝેર વિનાને એક સાપ.
જાત પુતે નામે એક દેશ. નિજી સ્ત્રી, ઝેર વિનાની એક સાપેણ. દિલ પુછે ઉપરને અર્થ. જ સ્ત્રી પંક્તિ, રેખા.
સ્ત્રી એક શહેર, શેભા, સૂક્ષ્મ. સાપ પુત્ર પંડોળાને વેલો.
લીચ ત્રિરાઢ દેશમાં હેનાર-થનાર. ગીર સ્ત્રી ચીનાઈ કાકડી.
સન ૧૦ પાંદડું, મેરનું પીછું. રવિ ને કમળ.
ત્તિ સ્ત્રી, દાન, દેવું, આપવું. ચાલવ પુએક જાતનું હરણ, એક ત્ર સ્ત્રી રાત્રિ, હળદર, પિતૃઓને
જાતનું માછલું, હાથી, સારસ પક્ષી. શુકલપક્ષરૂપ કાળ, દેવોને દક્ષિણાયનરૂપ નીવત્ર ત્રિ. કમળસમાન નેત્રવાળું. કાળ.
વોવન ત્રિઉપરનો અર્થ. રાત્રિ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. નવી સ્ત્રી, એક જાતની હરણી, એક ત્રિવર ૩૦ રાક્ષસ.
જાતની માછલી, હાથણી, સારસ પક્ષિણ. ત્રિવર ત્રિરાત્રિમાં વિચરનાર-ફરનાર. રાજેન્દ્ર પુત્ર ચક્રવતી રાજા, શ્રેષ્ઠ રાજા. ત્રિવત સ્ત્રી રાક્ષસી, ઓઝલ પડદે જેમ પુછે રજિાને હાથી.
રહેનારી સ્ત્રી. રાશી સ્ત્રી રાણી, રાજકરનારી સ્ત્રી, સૂર્યની ત્રિવ શ્રી. રાત્રિમાં ફરવું તે, રાતનું પત્ની, કાંસું.
કામ. ૨ ૧૦ રાજાપણું, રાજાનું કર્મ, દેશ, રાત્રિમાં ત્રિ, રાત્રિમાં ઉત્પન્ન થનાર. લાખ ગામનું અધિપતિપણું.
રાત્રિના પુત્ર કુતરે, રાત્રે જાગવું. રાજ્ય સ્ત્રી રાઈતું
રાત્રિના ત્રિ. રાત્રે જાગનાર. રાજેન્થત પુત્ર રાજ્યભ્રષ્ટ રાજા.
ત્રના ૦ માંકડ, મચ્છર, ચાંચડ. તારાપુનું સ્ત્રી રાજ્યભાર.
રાત્રિના સ્ત્રી કુતરી. રાજ્ય સ્ત્રી રાજ્યભાર.
ત્રિશા પુત્ર રાક્ષસ. ચમારૂ ૫૦ રાજા.
ત્રિજ્ઞા ત્રિ. રાત્રે ફરનાર, Tag g૦ વાગ્રસ્કુત જુઓ.
ત્રિી સ્ત્રી, રાક્ષસી. ચરક્ષા સ્ત્રી રાજ્યનું રક્ષણ.
Tags નવરાત્રિવિકાસી કમળ-યણું ચીન સ્વામી-અમાત્ય-મિત્ર-કિલ્લો- | ગgષ સ્ત્રી, પેળી જૂઈ.
For Private and Personal Use Only
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
रात्रिपुष्पी
૨૮૨
रामफल
ago શ્રી ધોળી જૂઈ. ત્રમણિ પુચંદ્ર, કપૂર. રમ્પરા ત્રિરાત્રિ જેવું લાગનાર. ત્રિના પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. ત્રિવાર ૧૦ અંધારું, રાત્રે પહેરવાનું વસ્ત્ર. ત્રવિરામ ૬૦ પ્રભાતકાળ, પઢ. ત્રિવિરામન પુત્ર ચક્રવાક પક્ષી. ત્રિવિવામિ શ્રી ચક્રવાકપક્ષિણી. રાત્રિઃ પુ. કુકડો.
વેવિન ઉ૦ કુકડે. ત્રિવેશિની સ્ત્રી, કુકડી.
ત્રી શ્રી. કુકડી. ત્રિપત્ર ૧૦ રાત્રે કરવાનો યજ્ઞ,
ત્રિદાર ધોળું કમળ. સાથ ત્રિ રાત્રે આંધળું, કાગડે વગેરે. Tદ્ર ત્રિ સિદ્ધ, તૈયાર, પકવ, રાંધેલું. રદ્ધિાન્ત પુરા સિદ્ધાંત, નિશ્ચય. s a૦ ૧૦ નિ સિદ્ધ થવું . સિદ્ધ કરવું, તૈયાર કરવું, રાંધવું તે જ વિવા૦ ૧૦ મનિટુ ઉપર પ્રમાણે. Tધ go વૈશાખ મહિને.
ધન ર૦ સાધન, પ્રાપ્તિ, સંતોષ. રાધના સ્ત્રી પૂજન, પૂજા. શધર પુહળ, ઝીણો વરસાદ, રાષણ 7૦ અન્ન. ષ સ્ત્રી વિશાખા નક્ષત્ર, એક ગેપી, પુતળી, કર્ણની પાલક માતા, એક
શક્તિ-દેવી. રાધાવાન પુત્ર શ્રીકૃષ્ણ.
પાતના પુત્ર કર્ણ. માધાપર . શ્રીકૃષ્ણ. રાધાપુત્ર ૬૦ કર્ણ. રાધાવિન ઉ૦ અર્જુન. રાધામ પુરુ શ્રીકૃષ્ણ.
ધાધિન પુત્ર અર્જુન. સધી સ્ત્રી વૈશાખ પૂનમ. રાધેય પુત્ર કર્ણ.
માનવેગ, ત્વરા, ઉતાવળ, હીંગળો. તમી પુ. આસોપાલવનું ઝાડ. રામ પુત્ર શ્રી રામચંદ્ર, પરશુરામ, બળરામ,
ત્રણની સંજ્ઞા, હીંગળો. રામ ત્રિમનહર, સુંદર, ધોળું, કાળું. રામ ૧૦ વાસ્તુક શાક, કુછ ઔષધિ, તમા
લપત્ર. રામ પુરુ એક વનસ્પતિ. રાતિ શ્રી રામકલી રાગણી. સમજપૂરવ પુલ એક જાતનું સુગંધી ઘાસ.
Have To R૦ રામબાણ. સમરિ go ચિત્રકૂટ પર્વત. રાવજ શ્રી રામચંદ્ર. રામજીના પુત્ર મીંઢળનું ઝાડ. રામાના પુત્ર દશરથ રાજા. માનની સ્ત્રી કૌસલ્યા, વસુદેવની પત્ની
રેહિણી, જમદગ્નિની પત્ની રેણુકા. રામચન્તી સ્રો. રામનવમી. રામદ ન૦ હીંગ. રામક પુછ અંકોટક વૃક્ષ. રામડીનારી સ્ત્રી, દીકામારી વનસ્પતિ. રામર સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. રામા ૧૦ પહાડી, લીંબડો, તિન્દુક વૃક્ષ. રામળીયા ના સુંદરતા, રમણીયતા. રામજીયે ત્રિ, સુંદર, રમણીય. રમતો સ્ત્રી સેવંતીનું ઝાડ, રામપત્ની
સીતા, બળદેવની પત્ની રેવતી. રામદૂત ૫૦ હનુમાન. રામદૂતી સ્ત્રી, એક જાતની તુલસી. રામનવમો સ્ત્રી ચૈત્ર સુદ નોમ. રામદૂT | એક જાતની સોપારીનું ઝાડ, , રામર ર૦ રામફળ.
For Private and Personal Use Only
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
रामबाण
રામવાળ ન રામબાણુ, એક રસ. રામમદ્ર પુ॰ શ્રીરામચંદ્ર, રામિત્ર 7 સુગ્રીવ. રામજવળ ૧૦ શાંભારી લવણુ. રામન્નુમ 72 ભાજપત્ર. ગામવજીમ ત્રિ॰ રામને પ્રિય
રામવન્નુમા શ્રી સીતા, બળદેવની પત્ની
રેવતી.
રામવીના શ્રી.એક જાતની વીણા. રામસજ્જ પુ॰ સુગ્રીવ,
રામા સ્ત્રી॰ ગીત વગેરે કળા જાણનારી સ્ત્રી, હરકાઇ સ્ત્રી, નદી, હીંગ, ધેાળી ભારીગણી, ગૃહકન્યા, આસાપાલવ, ગેારાચના, ગેરૂ, બાલા.
રામાપ્રિય પુ॰ તજ.
રામાયળ ૧૦ વાલ્મીકીય એક મહાકાવ્ય. રામાજિક નામ પુ॰ રકતામ્લાન વૃક્ષ. મિરુ પુ॰ કામદેવ, પતિ, ધણી, સ્વામી,
યાર.
રામોપાખ્યાન ૧૦ રામનું આખ્યાન, મહાભારતના વનપનું એક પેટાપવ રાજ્ન્મ પુ॰ અમુક કાઈ વ્રતમાં ધારણ કરવાના વાંસના દંડ.
રાવળ ન॰ દુ:ખ, પીડા, અવાજ. રાયમાટી સ્રી નદીંનેા પ્રવાર.
www.kobatirth.org
રાહ પુ॰ રાળ. રાહાય પુ॰ સાગનું ઝાડ.
રાવ પુ॰ શબ્દ, અવાજ. રાવળ ૩૦ રાવણ રાક્ષસ. રાવળાના સ્ત્રી એક નદી.
રાવળનિવૃત્ત પુ॰ શ્રીરામચંદ્ર, રાવવુ ૩૦ શ્રીરામચંદ્ર રાવળરાત્રે પુ॰ શ્રીરામચંદ્ર રાવળāન્ પુ॰ શ્રીરામચંદ્ર, રાવળ પુ॰ શ્રીરામચંદ્ર,
ફેર
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
रासमण्डल
રાવળારિ પુ॰ શ્રીરામચંદ્ર
રાવળ પુ॰ રાવણના મોટા પુત્ર મેધનાદ, રાત્ સ્વા॰ આ૦૦ સેટ્ શબ્દ કરવા, અવાજ કરવેશ.
રશિ ૩૦ ઢગ, ઢગલા, મેષ વગેરે રાશિ, ગણિતશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ ત્રિરાશિ—પંચરાશિ
વગેરે. રાશિત ત્રિ॰ ઢગલા કરેલ, શિશ્ન ન॰ બાર રાશિઓનું મડળ. શિમાન પુ॰ રાશિને ભાગ.
શિમોન પુ॰ મેષ વગેરે રાશિએમાં સૂ વગેરે ગ્રહાની અમુક ગતિ. શિમઙજ ન રાશિષ જુએ. રાચીન ન૦ ઢગલા કરવા. રાશીત ત્રિ॰ ઢગલા કરેલ. રાશીમવન ૬૦ ઢગલા થવા. રાશીભૂત ત્રિ॰ ઢગલા થયેલ. રાષ્ટ્ર ન॰ દેશ, રાજ્ય, ઉપદ્રવ. રાષ્ટ્રાહા ભારી ગણી. રાષ્ટ્રિય પુ॰ ( નાટચભાષામાં– ) રાજાને સાળા, રાજા.
રાષ્ટ્રિય ત્રિ॰ રાષ્ટ્ર-દેશમાં હેાનાર–થનાર. રાષ્ટ્રીય ત્રિ॰ ઉપરના અર્થ. રાષ્ટ્રીય પુ॰ રાષ્ટ્રિય પુ॰ જુએ. રાર્ સ્વા॰ આ અ સેર્ શબ્દ કરવા, અવાજ કરશે.
રાસ પુ॰ શબ્દ, અવાજ, કાલાહુલ, એક જાતની રમત.
પત્તજ સ॰ એક દૃશ્ય કાવ્ય.
રાલમ ૩૦ ગધેડા. રાસમન્દિની સ્રી મેગરાનું ઝાડ. રાસમી શ્રી. ગધેડી.
For Private and Personal Use Only
રાસમઽહ 7 રાસક્રીડા માટે મંડળ, ગાલાકમાં રાસક્રીડા માટેનું એક આધાર
સ્થાન.
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
रासयात्रा
३८३
रिपुघातिन्
તાત્રા સ્ત્રી કાર્તિકી પૂનમને દિવસે રિત ત્રિવ ખાલી હાથવાળું, નિર્ધન, શ્રીકૃષ્ણને એક ઉત્સવ.
દાન વગેરેમાં પુષ્કળ ધન ખચી ખાલી સેવા પુ. ગોકી, મંડળી, રાસ, શંગાર, હાથવાળું.
રસસિદ્ધિ, રસાવાસ, પ્રેમ, ઉત્સવ, પરિહાસ. રિજી સ્ત્રી અને પખવાડીયાની ચોથ નોમ શાશ્વત સ્ત્રી રાધા ગોપી.
ને ચૌદશ. ના સ્ત્રી એક વનસ્પતિ.
વિથ ન ધન, વાર, મિલ્કતને હિસ્સો. હુ તુ ત્યાગ, તજનાર, જ્યોતિશ્ચક્રમાં થિગીદ ત્રિ. વારસો લેનાર, વારસ, સૂર્યકિરણનો સ્પર્શ નહિ થવાથી પડતી વિથ દિન ત્રિ. ઉપરનો અર્થ. પૃથ્વીની છાયારૂપ અંધકાર, તે નામે એક રિવાર ત્રિ. વારસ, વારસો લેનાર. ગ્રહ, સિંહિકાને પુત્ર દાનવ.
રિરથન ત્રિો ઉપરનો અર્થ દુસ્ત ત્રિરાહુએ ગ્રાસ કરેલ. રિક્ષા સ્ત્રી- લીખ. દુઘાર | ચંદ્રગ્રહણ, સૂર્યગ્રહણ.
રજૂ ચા૦ ૧૦ ૩૦ સેમ્ રિખવું, જવું. દુશ૬ ૩૦ ચંદ્રગ્રહણ, સૂર્યગ્રહણ. દ્િ ૦ ૦ ૦ મેટુ ઉપરના અર્થ. દુછત્ર ૧૦ આદુ.
रिंग भ्वा० ५० स० सेट् . રાદુન ન. ચંદ્રગ્રહણ, સૂર્યગ્રહણ. રિ ૧૦ ખલના પામવી, જવું, રિંખવું. રાહુત્રિ પુત્ર વિષ્ણુ.
ફિr R૦ ઉપરના અર્થ. રાહુદ્ધીમત્ પુ. વિષ્ણુ.
રિ ૪૦ ૩મએ. મન ખાલી કરવું, રાદુન ને ગમેદ મણિ.
ખૂબ હગવું મત + અતિ ઉત્કૃષ્ટ થવું, શ્રેષ્ઠ સાદુરૂ ૩૦ બૌદ્ધ શાક્યસિંહ.
થવું . વિ + અતિ + ભેદ પામવો. Tદુ ચંદ્રગ્રહણ, સૂર્યગ્રહણ. સિદ્ સ્વાહ g૦ ૩૦ સે સંબંધ પામવા, સદુદ પુત્ર વિષ્ણુ.
છૂટા થવું. રાછિછ g૦ લસણ
સિદ્ ૩૦ મે ૨૦ સે ઉપરના અર્થ. ~ T૦ લસણ.
જ્ઞિ સ્વા. માત્ર સક સે ભેજવું, શેકવું, ત્તિ તું ૫૦ ૧૦ જવું.
તળવું. વિ ર૦ અંતઃકરણ, મન, કાયદે. દિ સ્ત્રી ભડકાનો અવાજ, એક વાદિત્ર, જિ ન શુન્ય, વન,
કાળું મીઠું. ત્તિ ત્રિ. ખાલી, સૂનું, નિરર્થક. દિ પુo શિવનો એક અનુચર. રિજી ત્રિઉપરના અર્થ.
દ્િ ૦ ૦ ૦ સે જવું. રિતા સ્ત્રી, ખાલીપણું. શન્યતા, નિર
ત્તિ પાકેલું ધાન્ય. ર્થકપણું
દ્રિ ત્રિવ તૈયાર, સિદ્ધ. રિજી ર૦ ઉપરના અર્થ.
રિધમ પુકામદેવ, વસંત. રિપબિ પુ. ખાલી હાથ.
gિ g૦ શત્રુ, ચેર નામે ગંધદ્રવ્ય, - પિનિ ત્રિખાલી હાથવાળું.
તિષમાં કહેલ લગ્નની અપેક્ષાઓ છે : રિમાણ ખાલી વાસણ.
સ્થાન, કામક્રોધ વગેરે આવ્યંતર શત્રુઓ. વિહત પુખાલી હાથ.
| રિપુતિન ઝિ૦ શત્રુને મારનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
रिपुघातिनी
३८४
रुक्मिदर्प
gિધતિની સ્ત્રી, એક જાતને વેલે.
પુજય ત્રિ. શત્રુને જીતનાર. નિપુલ ૬૦ તે નામે એક રાજા. વુિતા શ્રી શત્રુપણું, દુશ્મનાઈ રિપુત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ. uિ fa૦ ક્રૂર, ઘાતકી, નીચ. દ્િ સુવા v૦ સે હિંસા કરવી, નિંદવું,
૨૦ વખાણવું. મ. રિષ્ઠ પૌત્ર ૫૦ ૪૦ નિંદવું. મ્િ રૂા. ૧૦ નં૦ સે શબ્દ કરો. દ્િ તુ ૧૦ ૩૦ સે વધ કરે,
હણવું. જિ પુ. લગ્ન અપેક્ષાએ બારમું સ્થાન. િવાવ ૧૦ ૩૦ સે જવું. રિલા સ્ત્રી રમવાની ઇચ્છા. gિ fઝ રમવા ઇચ્છનાર. ત્તિ સ્ત્રીપિતળ. જિળ તુટ્ટા ઘ૦ ૧૦ શનિ હિંસા કરવી,
મારી નાખવું. ૪િ go એક જાતને મૃગ-હરણ. રિયા સ્ત્રી એક જાતની મૃગલી. ૬િ ગ્રા. ૫૦ ૧૦ સે વધ કરે, મારી
નાખવું. gિ ૧૦ મંગળ, અશુભ, પાપ, નાશ. રિષ્ઠ પુત્ર તરવાર, રાતો સરગવો. ન્દ્રિ ત્રિ. માંગલિક, અશુભવાળું, પાપી,
નાશવંત. દ્ધિા ત્રિ. ઉપરના અર્થ. gિવા g૦ જુઓ. બ્રિતિ ત્રિકલ્યાણકારક. િત્રી. અશુભ, અમંગળ, એક જાતનું
શસ્ત્ર. રિદ્ધિ પુત્ર તરવાર, કિ. વિશે પુછે રિય જુઓ. વિખ્યા સ્ત્રી રહયા જુઓ.
વિશ્વ ત્રિ- હણનાર, મારી નાખનાર. ત્િમવાવ ૧૦ ૩૦ સે વધ કરવો, મારી
નાખવું. તે ચા પ૦ નિદ્ જવું, વધ કરે ૪૦
શબ્દ કરવો એ રીચા સ્ત્રી દયા, લજજા.
રીદા સ્ત્રી રીઠા કરંજવૃક્ષ. દિલ પુછે તે નામે એક વૃક્ષ.
પુ. પૃષ્ઠવંશ-પાંસળી, પાતળું. રદા સ્ત્રી અવજ્ઞા, અપમાન. રન ત્રિ. વેલ, ખરેલ, ઝરેલ. ક્ષતિ શ્રી. પિતળ, ઝરવું, ખરવુ, ટપકવું, લેઢાનું કીઠું, બાળેલા સોના વગેરેને મેલ, સીમા-૬, મતિ, બુદ્ધિ, સ્વભાવ, અલકારશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ ગૌડી વગેરે રચના. તિજ ૨૦ પુષ્પાંજન. તિના ત્રી. પુષ્પાંજન. ક્ષતિયુકુમ ૪૦ પુષ્પાંજન.
તપુew ૧૦ પુષ્પાંજન. રિતિદેતુ પુત્ર જસત. ત્તિ સ્ત્રી. પિતળ. રીલ્ ૦ ૩૦ ૪૦ સે ગ્રહણ કરવું,
ઢંકાઈ જવું, અંતર્ધાન થવું. જ થવા ૧૦ વે શબ્દ-અવાજ કરવો. જ વામાત્ર 40 સનિ વધ કરવો, મારી
નાખવું, જવું. હવા પુત્ર ઉદાર, સખાવત.
તિકિયા સ્ત્રી રોગ ઉપચાર એમ ને સોનું, ધંતુરે, લટું, નાગકેસર,
H T૦ સોનાના દાગીને. અમરલ પુ. સોની. હમ ત્રિ. તેનાથી મઢેલ. વિમા ગ્રી, શ્રીકૃષ્ણની એક સ્ત્રી, સેના
મુખી, મીઠી આવળ. વર્ષ પુબળદેવ.
For Private and Personal Use Only
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
रुक्मिदारिन्
रुंद
જિનિ પુ. બળદેવ.
સ્નેહ કરનાર, ઈછા કરનાર, પ્રકાશનાર જમન પુછ ભીષ્મક રાજાનો મોટો પુત્ર
વગેરે. સામ ત્રિસોનાવાળું.
વર પુનારંગીનું ઝાડ. મિ પુત્ર બળદેવ.
વિતા સ્ત્રી પ્રીતિ, સ્નેહ, આસક્તિ, શોભા, સરતન ન વિષ્ટા, ગુ.
તેજ વગેરે. રક્ષ ત્રિચીકણું નહિ તે, લૂખું, નિઃસ્નેહ,
રત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ. કઠેર..
રર ત્રિ, મનોહર, સુંદર, મધુર. તા લૂખાપણું, કઠોરતા.
રર ર૦ મૂળો, કેસર, લવીંગ. હત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ
ત્ર સ્ત્રી. ગોરોચના. હા ત્રિ. રોગી, ભાંગેલું, વાંકુ.
ના પુત્ર વિષ્ણુ. પતા સ્ત્રી રોગીપણુંવાંકાઈ.
જીવન ર૦ સરગવાનું ઝાડ. સુપાત્ર ૩૦ ઉપરના અર્થ.
વિજાનન ત્રિ૦ સુંદર મુખવાળું. સવ૬ g૦ સંનિપાત.
વિના પુત્ર સુંદર કટાક્ષ. ર્ મવાળ કાળ સે દીપવું, પ્રકાશવું,
વાપી શ્રી સુંદર કટાક્ષવાળી સ્ત્રી. પ્રસન્ન થવું, રચવું.
જ ત્રિ૦ રૂચિકારક, મીઠું વગેરે. ૨ શ્રી દીપ્તિ, કાંતિ, પ્રકાશ, દીપવું, સુધી સ્ત્રી વ સ્ત્રી જુઓ. શભા, મેના કે પોપટની વાણી, ઈચ્છા, શ્રેષ્ય ૦િ સુંદર, રૂચિ કરનાર, રૂચવું, ગમવું.
શ્રેચ પુરુ પતિ, સ્વામી, નિર્મલીનું ઝાડ, સુલ ૧૦ સાજીખાર, માંગલિક દ્રવ્ય,
ડાંગર ધાન્ય. ઘેડાને અલંકાર, માલ્ય, હાર, માળા, કે
સુષ્ય ૧૦ સંચળ. સંચળ, મીઠું, બીજે, ચાખવા લાયક
સન્ ૬૦ સુરણ રસ, ગેરચના, વાવડીંગ, સોનાનું એક સન્ તુ ૫૦ ૧૦ સેદ્ ભાંગવું, ભરડવું, જાતનું પાત્ર. 8 go બીજારાનું ઝાડ, દાંત, સોનામ- રુ રૂા૪૫૦ R૦ સે હિંસા કરવી, મારી હર, કબૂતર.
નાખવું. રવિ ત્રિઉત્કષ્ટ, દીપનાર, પ્રકાશનાર,
ગ્ર સ્ત્રી રોગ, ભાંગવું, ભંગ, બકરી, કોઢ. શેભનાર, ગમનાર.
અગત્ ત્રિપીડતું, દુ:ખ દેતું, ભાગતું, હાજી સ્ત્રી, કબૂતર માદા.
તેડતું, ભરડતું. અા સ્ત્રી પ્ર સ્ત્રી જુઓ.
સારવાર ત્રિ રોગકારક, ઉપદ્રવકારક. ર સ્ત્રી અનુરાગ, પ્રીતિ, સ્નેહ, આસક્તિ, સગા સ્ત્રી- દણ સ્ત્રી જુઓ. સ્પૃહા, અભિલાષ, ઇચ્છા, શોભા, કાન્તિ, હરિ ૧૦ કર્મરંગ ફળ. દીપ્તિ, પ્રકાશ, કિરણ, ભૂખ, ગેરચના, સંજ્ઞા ત્રિરેગકારક એક પ્રકારનું આલિંગન.
હના પુત્ર વ્યાધિ, રોગ. જ . તે નામે એક પ્રજાપતિ.
જ્ઞાપદ રિ૦ રોગને નાશ કરનાર વીર ત્રિરૂચિકારક, પ્રીતિ કરનાર, ] મા ૧૦ ૩૦ સેટ ચોરી કરવી, ચોરવું.
For Private and Personal Use Only
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ત્ પુરા ૩૦ લે રોકવું ૨૦ દીપવું, | તાવ પુત્ર ચૌદ મનુઓ પૈકી બારમો પ્રકાશવું ૩૦
મનું. દ્ સ્વસ દીપવું, મા સામે રૂ સ્ત્રી અગીઆર છોકરાની મા. મારવું સ0
હ૩િ ૧૦ શ્મશાન. હદ્ વા૦ ૧૦ સે જવું, ચોરવું ૩૦ મંદ
રુદ્રાક્ષ ૬૦ રૂદ્રાક્ષનું ઝાડ. થવું, લૂલા થવું એ
દ્વાણ સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. વી. માત્ર સર સેટ સામે મારવું.
દ્રારિ પુકામદેવ. ૨૩ ૩૦ માથાવિનાનું શરીર–ધડ.
વિાર શમશાન, કાશી, કૈલાસ. ઘઉ સ્ત્રીઉંબરે, રણભૂમિ, અદ્ભુત
હદ્ વિવા. માત્ર ૨૦ નિ અનુસરવું, શક્તિ, દૂતી.
ઈચ્છવું. (ઘણું કરી મનુ સાથે જ વપરાય છે.). હત ૧૦ પશુ-પક્ષી વગેરેને શબ્દ.
હહ૦ મ૦ દિવસન રોકવું ઘેરવું, જ વા૦ ૫૦ ૫૦ લે રડવુ, રેવું. પીડવું, ઢાંકવું. હત ત્રિ. રડતું, રેતું.
ધિર ન લેહી કેસર, એક જાતનો મણિ. રથ પુશિષ્ય, કુતરો.
ધિર પુ0 મંગળ ગ્રહ, લાલ રંગ. હન્તિ સ્ત્રી, એક જાતનો છોડ.
ત્રિ. લાલ રંગનું, રાતું. ક્રતી સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ.
થરપાચિન ત્રિ. લેહી પીનાર. હવાર ઉ૦ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક ધિરાચિન પુછે રાક્ષસ. ધાતુગણ.
ધરની સ્ત્રી, રાક્ષસી. જિત ૧૦ રડવું, રેવું.
| વિવાહ ૧૦ ૩૦ સેટું આકુળ કરવું. હરિત ત્રિ. રડેલ.
હમત ૩૦ તે નામે એક પર્વત. દ્ધ ત્રિ રોકેલ, ઘેરેલ, અટકાવેલ, અટકેલ. ! હમ સ્ત્રી સુગ્રીવ વાનરની સ્ત્રી, જ્યાં મીઠું રુદ્ર પુત્ર શિવની એક મૂર્તિ, અગ્નિ, અગી
થાય છે તે એક દેશ. આર રૂદ્રદેવ, આ નક્ષત્ર, અગીઆરની
હમ એક જાતનું મીઠું. સંખ્યા.
સ્ટ g૦ એક જાતનો મૃગ. veી સ્ત્રી એક તંત્રગ્રંથ.
હવા પુત્ર સૂર્યવંશી એક રાજા. પુરુ પારે, ગણેશ, કાર્તિકસ્વામી. હતા સ્ત્રી રોકવાની ઇચ્છા. રુદ્રષદા સ્ત્રી એક જાતને વેલે, શિવની
હજુ ત્રિ રોકવા ઈચ્છનાર. જટી.
હવત્ત ત્રિરડવા ઈચ્છતું. દ્રતના પુત્ર તે નામે એક રાજા, ગણેશ, વિકા સ્ત્રી રડવાની ઈચ્છા. કાર્તિકસ્વામી.
વિષ ત્રિક રડવા ઇચ્છનાર. પત્ની સ્ત્રી દુર્ગા દેવી, અળસી. હવેથ પુત્ર અવાજ, શબ્દ, કુકડે. રુદ્રકિયા સ્ત્રી દુર્ગા દેવી, હરડે.
હg g૦ એરંડાનું ઝાડ, લાલ એરંડ. રુદ્રોન સોનું
મયુર પુઉપરના અર્થ. દ્રઢતા સ્ત્રી, એક જાતનો વેલે.
તે ઉ૦ એરંડાનું ઝાડ. વંતિ સ્ત્રી પ્રભવ વગેરે સાઠ વર્ષે | સુરા તાa૦ મનિટુ હિંસા કરવી, પૈકી છેલ્લાં વીસ વર્ષ.
For Private and Personal Use Only
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શરતો
તો સ્ત્રી. અશુભ વાણી. વા ૪૦ • સ હ જુઓ.
વિવાહ ૦ ૧૦ શેર કોધ કરે. મ્ સ્ત્રી, ક્રોધ, કેપ. જા સ્ત્રી ક્રોધ, કેપ. ત્તિ ત્રિ. કાપેલ, ક્રોધ પામેલ. ઇ ત્રિ ઉપરના અર્થ.
છ સ્ત્રી, ક્રોધ, કેપ. # Fa૦ ૧૦ ૨૦ નટ ઉગવું. મધ +. ઉપર ચઢવું, મા ચઢવું, મવ + ઉતરવું, 5 ઉગવું. દ ત્રિ ઉત્પન્ન થયેલ, ઉગેલ. હવાન છિદ્ર, બાંકું. ઠ્ઠા સ્ત્રો ધોખડ.
દિવા સ્ત્રી ઉત્કંઠા. હૃક્ષ ૩૦ ૩મએ. હે કઠોરતા કરવી,
નિઃસ્નેહ થવું. રાક્ષ ત્રિ, કઠોર, લૂખું, નિઃસ્નેહ,
ફા પુત્ર ઝાડ, એક જાતનું ઘાસ, સાજ પુ. ગુગળ. ક્ષત્મિક સ્ત્રી એક જાતનું ધાન્ય. હસતા સ્ત્રી લુખાપણું, કરતા, નેહ
શૂન્યતા. નક્ષત્ર ૧૦ ઉપરના અર્થ. રાવર્ય પુત્ર એક જાતને દર્ભ.
ક્ષપત્ર ૩૦ શાખોટ વૃક્ષ. ક્ષય પુત્ર ઋષભ ઔષધિ. રૂઢ ત્રિ ઉગેલ, ઉત્પન્ન થયેલ, પ્રસિદ્ધ.
૮ પુ0 રૂઢિથી અર્થબોધક શબ્દ. સૂઢિ સ્ત્રી જન્મ, ઉત્પત્તિ, પ્રસિદ્ધિ, તે
નામે એક શબ્દશક્તિ. હિરાદ્ g૦ રૂઢિથી અર્થબોધક શબ્દ.
૩૦ ૩૦ ૪૦ રૂઢિથી યુક્ત કરવું, હાવભાવથી બતાવવું, ભજવવું. નિ + પ્રમાણે મૂકી સ્વરૂપ વગેરે કહેવું, બતાવવું.
+vR૦ સ્વભાવ, સૌદર્ય, પશુ, નામ, શબ્દ, ગ્રંથની આવૃત્તિ, દશ્ય કાવ્ય, નાટક વગેરે,
ક, આકાર, ઘાટ, શબ્દ–ધાતુનું રૂપ, ધોળા વગેરે રંગ, એકની સંખ્યાવાળું, બીજગણિતમાં કહેલ અવ્યક્ત રાશી સાથેની વ્યક્ત સંખ્યાવાળું, શબ્દાદિ વિષયપૈકી
એક વિષય. રૂપ ત્રિ રૂપવાળું, ધોળે વગેરે રંગવાળું. ત્રપલ ર૦ અભિનયપ્રદર્શક એક દશ્ય કાવ્ય-નાટક વગેરે, ધોળે વગેરે રંગ, આદર, આકૃતિ, તે નામે એક અર્થાલંકાર, ત્રણ ચોંઠી બરાબર વજન, રૂપીઓ. પરાત્રિ રૂપવાળું, આકૃતિવાળું, મૂર્તિમાન. સૂપ પુ રૂપીઓ, ઘેળો વગેરે રંગ. હપતત્વ ૧૦ મૂળ સ્વભાવ. જપત ર૦ સાંખ્યાદિમતપ્રસિદ્ધ તેજ
પદાર્થનું મૂળકારણ એક સૂક્ષ્મ ભૂત. રૂપતાર મચ૦ રૂપથી, રૂપથકી. પધાનિ ત્રિ રૂપવાળું, રૂપાળું, સુંદર,
બીજો વેશ લેનાર નટ વગેરે. હૃપનાશન ત્રિા રૂપને નાશ કરનાર, પનીરશન પુરુ ઘુવડ. અમૃત ત્રિ રૂપ ધારણ કરનાર. સૂત્ ત્રિો બનાવતું, ભજવતું. સપઢાવણ ન૦ સુંદરતા. રૂપવત્ ત્રિ રૂપાળું, રૂપવાળું, સુંદર આ
કારવાળું. રરાવ ૧૦ કથીર.
પોવાં સ્ત્રી વેશ્યા. પાત્ર ન કામદેવ. વિકા સ્ત્રીધોળા આકડાનું ઝાડ, જિન ત્રિ પર્વત જુએ. જૂજ રૂપૈયો, અલંકાર વગેરે બનાવવા
ટીપાતું સોનું કે રૂપું, ઉપમેય, રૂપું. (ચ ત્રિ સુંદર
For Private and Personal Use Only
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
रूप्याध्यक्ष
www.kobatirth.org
વ્યાધ્યક્ષ પુ॰ ખજાનચી. જૂજ પુ॰ એરંડાનું ઝાડ. પ્૩૦૩મ॰ ૨૦ સેટ્ ધૂળ વગેરેથી મિશ્ર
કરવું. જજ જુ॰ અરડુસા. ષષ્ઠ ત્રિ॰ મિશ્ર કરનાર. દુષિત ત્રિ॰ ધૂળ વગેરેથી મિશ્ર કરેલ, ખરડાયેલ. ચીકણું નહિ કરેલ, લૂખું કરેલ. ૨ અન્ય નીચ વગેરેને સંખેાધન. દેવ્ઝ મ્યા॰ મા સ॰ સેર્ શંકા કરવી, રેન્જ ૩૦ વિરેચન, રેચ, જુલાબ, શંકા, નીચ,
દેડકા.
રેસ્ ન॰સાનું.
રા હ્રૌ॰ સંદેહ, શક, જી શ્રી દેડકી.
રેલા શ્રી અલ્પ, ઘેાડું, છળ, કપટ, આભાગ, વિસ્તાર, તૃપ્તિ, લાંખી રેખા, પંક્તિ, સુમેરૂ અને લંકાની વચેનું સ્થળ. રેલાબિત ન॰ તે નામે એક ગણિતગ્રંથ, રેલાપુર ૪૦ લંકા અને સુમેરૂની મધ્ય પ્રદેશનું એક શહેર.
જ ૬૦ બરતી, પીચકારી, જીલાબ, રેચ, પાતળા થઈ ગુદાદ્વારા નીકળતા મળ. રેષ્ઠ પુ॰ નેપાળા, જવખાર, તિલકવૃક્ષ, પ્રાણાયામને એક ભેદ.
વજ્ર ત્રિ॰ જુલાબ લાવનાર ઔષધ વગેરે. રેચન ૧૦ રેચ, જીલાખ, કાઠાના વાયુને નાકમાંથી બહાર કાઢવા તે. રેવનજ પુ॰ કાંપિલ વૃક્ષ.
દેવના સ્ત્રી॰ધાળુ નસેતર,
.
રેવની શ્રી કાંપીલ વૃક્ષ, નેપાળા, કાલાંજની. ચિત ત્રિ॰ રેય આપેલ.
ફ્ટ
વિત ૬૦ ધાડાની એક ગતિ રેની સ્રી કાંપિલ વૃક્ષ, અકાટ. તેર્ ા આ બ॰ સદ્ દીપવું, પ્રકાશવું.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
रेभणं
રેન્ પુ॰ અગ્નિ, ચિત્રક વૃક્ષ. જૈનતે શ્રી ઉત્તર દિશા. ટ્રમ॰ ટ્વિ॰ સેટ્ યાચવું, ખેલવું.
°
રેજી પુ॰ સ્ત્રી ધૂળ, રજ, પરાગ. તેનુ શ્રી રેણુકાબીજ, વટાણા. તેનુ શુ॰ પીતપાપડા, વાવડીંગ, ધૂળ. ભુજ ૬૦ વટાણા.
દેવુજા શ્રી રેણુકાબીજ, વટાણા, જમદગ્નિની પત્ની-પરશુરામની માતા. રેબુજાતનય પુ॰ પરશુરામ. વેણુજામન પુ॰ પરશુરામ. તેનુ પુત્ર પુ॰ પરશુરામ. રેબુજાતુત પુ॰ પરશુરામ. વેણુવત્તુ પુ॰ પરશુરામ. દેવુષિત પુ॰ ગધેડા, રેબુષિત ત્રિ॰ ધૂળથી ખરડાયેલ. દેવુષિતી સ્ત્રી. ગધેડી. રેજીવાત પુ॰ ભમરા. ખુલા પુ॰ કપૂર. તેજીલાજ પુ॰ કપૂર. રેતના સ્ત્રી રેતી. ચેતન ન॰ પારા, વી. તન્ ન॰ પારા, વી. રેલ્સ ૧૦ પુષ્પાંજન, પીતળ. તંત્ર ન॰ વી, પારા, અમૃત, પટવાસ, સૂતર. રૈપ્ સ્વા॰ આા૦ સેટ્ શબ્દ કરવા, અવાજ કરવા ॰ જવું સ પ ત્રિ॰ નિદિત, ક્રૂર, કૃપણ. રેષ્ઠ પુ॰રકાર, ‘૨’ અક્ષર, રાગ, શબ્દ,કામ, રેન્દ્ર ત્રિ॰ નિતિ, નિશ્ર્વ.
For Private and Personal Use Only
રેક્ ત્રિ॰ ક્રૂર, અધમ, નીય, દુષ્ટ, કૃપણ. વ્ ા મ॰ સેટ્ જવું સ॰ કૂદવું, અ મા॰ આ મ॰ સેટ્ શબ્દ-અવાજ કરવા
મળ ૬૦ ગાયનું ભાંભરવું.
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
रेरिहाण
વિજ્ઞાન પુ॰ મહાદેવ, અસુર, ચાર. રેલ વ્ જુએ.
વટ પુ॰ ભુંડ, વાંસ, વિષવૈદ્ય, વાયડા, વટ ન॰ દક્ષિણાવર્તી શંખ.
રેવત છુ॰ બીજોરાનું ઝાડ, ગરમાળા, અળરામના સસરા એક રાજા. સ્થત ત્રિ॰ પૈસાદાર, ધનવાન.
વતા પુ॰ કબૂતર. વતિ સ્ત્રી કામદેવની એક સ્ત્રી. રેવતી સ્ત્રી. રૈવત રાજાની કન્યા—બળરામની પત્ની, સત્યાવીસમું નક્ષત્ર, સત્યાવીસની સંખ્યા, એક માતૃકા, ગાય, એક નદી, દુર્ગા દેવી, રેવતીપયુક્ત રૂચા, પાંચમા મનુની પત્ની.
રેવતીનાનિ પુ॰ બળમિ.
રેવતીપતિ પુ॰ બળરામ.
રેવતતમવ પુ॰ શનૈશ્વર ગ્રહ, રૈવત મનુ. વર્તી મળવુ॰ બળરામ. રેવતીવજીમ ૬૦ બળરામ. રેવતીરા પુ॰ બળરામ.
વત્સવ પુ॰ પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ
એક શબ્દગણું.
રેવન્ત પુ॰ ગુહ્યંકાના અધિપતિ, સૂર્યા
પુત્ર-એક મનુ. સેવન્તમનુ પુ॰ એક મનુ, રેવન્તમનુલ્લૂ સ્ત્રી સૂર્ય`પત્ની સંજ્ઞા.
રેવા શ્રી નર્મદા નદી, દુર્ગા દેવી, કામદેવની પત્ની, ગળીનું ઝાડ.
બ્રૂ સ્ત્રા॰ આ અ સદ્ ધાડાના શબ્દ
કરવા, હહવું. દેવળ ૧૦ હણુદ્ધવું.
ષિત ન હણહણવું. નૈષિત ત્રિ હણુહણેલ.
રેન્દ્ર ત્રિ॰ નુકશાન કરનાર, અપકાર
કરનાર.
ચૂંટô
रोगायतन
મૈં સ્વા૦ ૫૦ ૫૦ અનિદ્ શબ્દ કરવા. પુ॰ ધન, સાનુ, શબ્દ. દૈત્ય ત્રિ॰ પિતળનું, પિતળસંબંધી રૈવત પુ॰ ગિરનાર પર્વત, એક ઝાડ, શિવ, એક દૈત્ય, પાંચમા મનુ, શનૈશ્વર ગ્રહ. દૈવતજ પુ॰ ગિરનાર પર્વત. વતજ ન॰ એક જાતનું ઝાડ, તિજ ૩૦ વતિના પુત્ર, તેજ ॰ વહાણ, છિદ્ર, ખાકુ. જ્ઞેષ્ઠ પુ॰ દીપ્તિ, તેજ, કીંમત આપી ખરીદવું. તેન્દ્ર ત્રિ॰ ચંચળ, ચપળ, ચળ. તેન પુ॰ વ્યાધિ, રાગ, કુછ ઔષધ. તેથ્રસ્ત ત્રિ રાગી, માંદુ, ખીમાર. શેમ્ર ૬૦ ઔષધ, દવા, વૈદ્યકશાસ્ત્ર. તૈનમ્ર ત્રિ॰ રાગને નાશ કરનાર. જ્ઞાતિ ॰ તાવ. તેમાક્ ત્રિ॰ રાગી; રાગવાળું ગેમ સ્ત્રી શરીર. તૈમાન છુ૦ ક્ષયરાગ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શૈક્ષ ન રાગનું લક્ષણ–નિદાન. તેમાાન્તિ શ્રી રાગની શાન્તિ. તેર્નારાજા શ્રી મણુસીલ. ત્તેદ ૬૮ ઔષધ, દવા. તેનદન્ પુ॰ વૈદ્ય, ડાકટર, હકીમ. રોમન ત્રિરાગના નાશ કરનાર. શેવદર ત્રિ॰ ઉપરના અ તૈનાદર પુરોહન પુ॰ જુએ. તે દર્દ ૩૦ વૈદ્ય વગેરે. રોયતે ત્રિ॰ રાગના નાશ કરનાર. વૈવારિન્ પુ॰ રોજ્જન પુ॰ જુએ. વૈજ્ઞાનૢિ ત્રિ॰ રાગનેા નાશ કરનાર. તૈનાતજ ત્રિ॰ ઉપરના અ. તેવાન્તજ પુ॰ વૈદ્ય વગેરે. તેાન્વિત ત્રિરાગી. શેવાયતન ન॰ શરીર.
For Private and Personal Use Only
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
रोगात
रोमकर्णकी
તેના ત્રિ રોગથી પીડાતું. જે સ્ત્રી. રેગી સ્ત્રી. વિત પુત્ર આસોપાલવ. પિતા સ્ત્રી રોગીપણું. ત્તિ 1. રોગીપણું. જિન ત્રિ રોગવાળું, રોગી. રિતેશ ત્રિ રોગના હિતનું પથ્ય વગેરે, રોગનું, રોગ સંબંધી. વલ ત્રિ, રૂચિકારક. સેવન કુછ ભૂખ, કેળ, ડુંગળી, ચાટણ
ઔષધ વગેરે. વન એક જાતના શીમળાનું ઝાડ, ધળો સરગવો, ડુંગળી, દાડમ, કરંજવૃક્ષ,
ગરમાળો, અંકોઠ વૃક્ષ. પૌવન જિ. રૂચિકારક,
વનવા પુ. બીજેરાનું ઝાડ. જોવટ બીજેરાનું ઝાડ. રેવના સ્ત્રી, ચીભડાને વેલે. રચના સ્ત્રી ઉત્તમ સ્ત્રી, ગોરોચન, રાતું
કમળ.
વનિ સ્ત્રી શુંડારેચન, વંશરેચન. રજની સ્ત્રી મણસીલ, ગેરેચના -
મળી, શુંડારોચન, ધેાળું નસોતર, એક ગંધદ્રવ્ય. સેવન ત્રિલ દીપતું, પ્રકાશ, રૂચિયુક્ત. રોમાન ઉડાની ડેકે રૂંવાટાનું આવર્ત.
વિદg ત્રિ. પ્રકાશમાન, તેજસ્વી. વિજ્ઞ ૧૦ પ્રભા, તેજ, કાંતિ. જેવી સ્ત્રી હિમોજા જુઓ
ન્ય ત્રિ. પ્રકાશયોગ્ય, પ્રીતિવિષય. દિ સ્ત્રી રોટલી. તે વા૦ ૩૦ સે અનાદર કરે. રેન ૧૦ રડવું, રેવું, આંસુ
નિ સ્ત્રી એક જાતનું ઘાસ. ની સ્ત્રી, ધમાસે વનસ્પતિ.
t R૦ સ્વર્ગ, ભૂમિ. રોણી સ્ત્રી પૃથ્વી. જે સ્ત્રી - આકાશ અને પૃથ્વી.
દવા સ્ત્રી લાજાળુ વનસ્પતિ. તે પુત્ર રેકવું, અટકાવવું, અટકાવ, ઘેર, | નદીને કીનારો.
ધન ન રોકવું, અટકાવવું, અટકાવ. નોધન ત્રિવ અટકાવનાર, રોકનાર. ધન પુ. બુધ ગ્રહ.
સ્ત્રી નદી. ધરૂ ૧૦ નદી વગેરેને કીનારે. રાવળ સ્ત્રી નદી. 7 R૦ પા૫, અપરાધ. રોષ પુલોધરનું ઝાડ. તે પુ. લેધરનું ઝાડ.
પ્રyer T૦ મહુડાનું ઝાડ. તેugfqft સ્ત્રી, ધાવડીનું ઝાડ.
પ્રશુળી એક જાતને ભાત. v પુબાણ, રોપવું, વાવવું. તે ન છિદ્ર, બાકું. નેપલ ત્રિરેપનાર, વાવનાર. go R૦ રોપવું, વાવવું, ઉત્પન્ન કરવું, એક જાતનું અંજન, મોહ પમાડે, અને ન્યથા વસ્તુનું અન્યથા જ્ઞાન, મૂકવું, સ્થાપવું. પાઉં સ્ત્રી એક નેત્રોજનવટી. તેજિત ત્રિ. પેલ, વાલ, મૂકેલ, સ્થા
પેલ, આપેલ. તો પુછિદ્ર, બાકું. તેમ ન પાણી, રૂવાટું, રોમ શહેર. તેમજ ૧૦ રેમ શહેર, એક જાતનું લવણ,
લેહચુંબક. મદ્ g૦ ડુંગળી. જેમપત્તન ર૦ રોમ શહેર, તેમના પુત્ર સસલે. મળી સ્ત્રી સસલી.
For Private and Personal Use Only
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
रोमकूप
३९१
रोहिणीनाथ
મા પુ રૂવાટાંનું છિદ્ર. મોર ર૦ ચામર. તેમજ પુત્ર ચામર. મછા પુચામર. સોમન્ ૧૦ રૂવાટું. તેમળ પુત્ર પશુઓનું વાગોળવું. તેમભૂમિ સ્ત્રી ચામડી, ચામડું.
માનિ સ્ત્રી નીચેનો શબ્દ જુઓ. તેમછતા સ્ત્રી રૂવાટાંની પંક્તિ, દુરી સુધી
જનારી રૂવાટાંની પંક્તિ. રેમવત્ ત્રિ, રૂવાટાંવાળું. સોમવાર ૩૦ રૂવાટાં ખડાં થઈ જાય છે તે.
માળિયા સ્ત્રી ઉપર અર્થ. તેમના પુત્ર બકરે, ઘેટ, ભુંડ, મી જુઓ,
five૭ જુઓ. જેમા ત્રિ, રૂવાટાંવાળું. જેમ સ્ત્રી બકરી, ઘેટી, ભુંડણી. જેમ પુછે રોમવાર જુઓ. મર્ષ ૧૦ ઉપર પ્રમાણે તેના પુત્ર તે નામે એક મુનિ. મા પુછે રોમવિર જુઓ. શ્ચિત ત્રિજેનાં રૂવાં ખડાં થયાં હોય તે. તેનારી ત્રીજુવાની, યૌવન, રૂવાટાંની
પંકિત. તેમજુ છુ વિષાણુ જુઓ. મજુ ત્રિરૂવાટાંવાળું,
વિપિન સ્ત્રી. ૩મી જુઓ. તેમજ સ્ત્રી રોમરતા જુઓ.
માવી સ્ત્રી ઉપર પ્રમાણે. તેમના પુત્ર રમવાર જુઓ. રોબોકિ પુત્ર ઉપર પ્રમાણે.
સ્ત્રી અતિશય રડવું. Rાવત્ ત્રિવ અત્યંત રડનાર. રથમા ત્રિ. અત્યંત રડતું.
રોઢgo પાણીઆંબળું, સુંઠ. ર૪ ભમરો, સુકી જમીન જો
ભમરી. જે પુ. ધ. પણ પારે, કસોટીને પત્થર, ખાર
જમીન. રોષણ ત્રિક ક્રોધી સ્વભાવનું.
જાતા સ્ત્રી ક્રોધી સ્વભાવપણું, પત્ર નં૦ ઉપરનો અર્થ. પદ ત્રિક્રોધાયમાન થયેલ. Tષ્ટ ત્રિક્રોધ કરનાર. નેદ પુરા અંકુર, ઉગવું, ચઢવું.
ટ્ટ ત્રિઉગનાર, ચઢનાર. જેવા ત્રિઉપરના અર્થ. રોહ ઉ૦ એક વૃક્ષ.
R૦ પ્રકટ થવું, વીર્ય, ચઢવું, ઉગવું. પદ્મ પુત્ર ચંદન વૃક્ષ. રોક્ત પુ એક વૃક્ષ, ઝાડ, એક લતા.
દત્તા સ્ત્રી વેલે. દિ પુછ વૃક્ષ, બી. દિ ત્રિ૦ ધાર્મિક. પિ ન૦ દિવસના પંદર વિભાગમાંથી નવમે ભાગ, રોહિણી જેને દેવ હોય તે. દિ પુત્ર વડનું ઝાડ, હિડાનું ઝાડ,
એક જાતનું ઘાસ. હિલ સ્ત્રીક્રોધથી લાલ થયેલી સ્ત્રી, ળિો સ્ત્રી ગાય, ચોથું નક્ષત્ર, વસુદેવની પત્ની-બળદેવની માતા, વીજળી, કડવી તુંબડી, લાલ રંગની સ્ત્રી, હરડે, મજીઠ, કાશ્મરી, નવ વર્ષની કન્યા, સુરભિ કન્યા,
એક જાતને ગળાને રેગ. તેહિક પુ. બળદેવ. ળિોતના બળદેવતિ પુબળદેવ. ળિીનાથ ૩૦ ચંદ્ર, કપૂર, વસુદેવ.
For Private and Personal Use Only
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
रोहिणीपति
ઔદિીપત્તિ પુ ઉપરના અ. તેહિળીપુત્ર પુ॰ ખળદેવ. વૈદિળીવઇમ પુરોહિણીનાથ જીએ.
નક્ષત્રયુકત
રોદિત્રિત ૬૦ રહિણી આઠમે કરવાનું વ્રત. તૈત્તિળીરાટ નગાડા જેવું રેાહિણી નક્ષત્ર. રોહિળીદ્યુત પુ. બળદેવ. રોહિળીસૂ પુ॰ બળદેવ.
વૈદ્દિળીસ્વામિનૢ પુ॰ રોહિળીનાથ જીએ. îદિત્ પુ॰ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, લાલ રંગ,
એક જાતનું માછ્યું.
રોહિત ૬૦ લાહી, કેસર, ઇન્દ્રધનુષ, ત્તેજ્જિત ૬૦ રાહિડાનું ઝાડ, એક માલું, લાલ રંગ, એક જાતને મૃગ. ìદિત ત્રિ॰ લાલ રંગનું. તેહિતજ પુ॰ રેહિડાનું ઝાડ, તેજ્જિતાશ્વ પુ॰ અગ્નિ. ઐહિતિજ્ઞા સ્ત્રી લાલ રંગની સ્ત્રી.
.
તેહિતી સ્ત્રી એક જાતના વેલા, મૃગલી, નૈદિપ્તેય ૬૦ રેાહિડાનું ઝાડ, ત્તેન્દિન પુ રહિડાનું ઝાડ, વડનું ઝાડ, પીપળાનુ ઝાડ.
ìદ્ઘિન ત્રિ॰ ઉગનાર, વધનાર, ચઢનાર. નૈર્દિષ પુ॰ એક જાતનું ઘાસ. રૌદ્ય ન॰ કઠારતા, લૂખાપણું. નૈનિજ ત્રિ॰રોચનાથી રંગેલ. સૈન્ય પુ॰ તેરમા મનુ. ત્ મ્યા॰ ૫૦ ૬૦ સેટ્ અનાદર કરવા. શૈક્ઉપર જુએ. ચૈત્ર ન॰ સૂર્યના તાપ, ઉગ્ર રસ. ૌદ્ર ત્રિ॰ ભયંકર, ઉગ્ર રસવાળુ. રૌદ્ર પુ॰ સાહિત્યપ્રસિદ્ધ એક રસ. નૈકી સ્ત્રી દુર્ગા દેવી રૂદ્રજટા વૃક્ષ. સૈવ્ય ૧૦ રૂપુ
સૈવ્યમય ત્રિ॰ રૂપાનું, રૂપાસંબંધી.
३९२
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
लक्ष
સૈમ ૬૦ એક જાતનું લવણુ, તૈમજ ૧૦ ઉપરના અ.
रौरव पु० તે નામે એક નરક, રૌત્ત્વ ન॰ સામવેદના અમુક ભાગ. ૌરવ ત્રિ॰ ચંચળ, ધૂતારૂ, ભયંકર. તૈત્તિ પુ॰ ચંદન વૃક્ષ. રોહેિન પુ॰ જુએ. વૈદિપ્તેય પુ॰ બુધ ગ્રહ, બળરામ, ગાયના
વાડા, શનૈશ્વર ગ્રહ. વૈદિપ્નેય સ॰ મરકત મણિલીલમ. વૈદિનેથી સ્ત્રી ગાયની વાડી. ઐહિષ મૈં એક જાતનું ઘાસ. વૈદિષ ૩૦ એક જાતનેા મૃગ, એક જાતનું
માછ્યું.
ગૌર્દિી શ્રી કૂર્તા-ધ્રોખડ, એક જાતની મૃગલી.
છૅ.
ૢ વ્યંજનેામાં અાવીસમેા.
♦ પુ॰ લઘુ અક્ષર, ધાતુના દશ કાળ. હ વુ ઇન્દ્ર, લધુ અક્ષરે. હ ૬૦ તંત્રપ્રસિદ્ધ એકમત્ર.
જીર્ ૬૦ મ॰ સ૦ સેટ્ સ્વાદ લેવા, ચાખવું, પ્રાપ્ત થવુ, મેળવવું.
હા ન લલાટ, કપાળ.
રુષ પુ॰ એક જાતનું ઝાડ, પુ॰ ઉપરને અ
જ
છ જ પુ અલતા, જીર્ણ વસ્ત્રને ટુકડા. હાર્મનું પુ॰ લાલ લોધરનું ઝાડ, હત્તિા રાધે.
For Private and Personal Use Only
लक्षू चु० उभ० સ॰ સેટ્ જોવું, તપાસવુ, આંકવું, નિશાનમાં લેવું, તાકવું. હક્ષ ન॰ પદ, ચિન્હ, વ્યાજ, આણુનું લક્ષ્યનિશાન, એક લાખની સંખ્યા.
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પુલક્ષણાથી અર્થબોધક શબ્દ. પર ૧૦ ચિન્હ, લક્ષણ, નીશાની, સ્વરૂપ, વ્યવહારમાં ઉપયોગી નામ. રક્ષા ૧૦ વ્યાકરણ વગેરેનું સૂત્ર. ફur g૦ સ્વરૂપ પ્રતિપાદક શબ્દ, સારસ
પક્ષી. સ્ટા સ્ત્રી તે નામે એક શબ્દશક્તિ,
સારસ-માદા હંસ-માદા, એક અસરા. ક્ષા જી- લાખની સંખ્યા. ક્ષિત ત્રિજાણેસ, અનુમાન કરેલ. રક્ષિત પુ. લક્ષણાથી, જણાયેલ અર્થ, લક્ષણાશ્રય લક્ષક શબ્દ.
લેતા સ્ત્રી તે નામે એક લક્ષણ. અમur 9 રામને ભાઈ લક્ષ્મણ. રામ ર૦ ચિન્હ નામ. ફમા ત્રિ. મુખ્ય પ્રધાન, ભાગ્યવાન. ક્રમ કg શ્રી લક્ષ્મણની માતા સુમિત્રા. ફમા સ્ત્રી સારસ પક્ષિણી, ધોળી ભેંરીંગણી, એક ઔષધ લક્ષ્મણાનંદ, દુર્યો. ધનની પુત્રી, ક્રમ ન૦ ચિન્હ, નીશાની, પ્રધાન. સ્ત્રક્રમી સ્ત્રી વિષ્ણુની પત્ની, શેભા, કાંતિ, સંપત્તિ, ઋદ્ધિ ઔષધિ, વૃદ્ધિ નામે ઓષધિ, ફલિનીવૃક્ષ, સ્થલપદ્મિની, હળદર, ખીજડી, મોતી, દ્રવ્ય, પીડા, વેશ્યા. અક્ષૌત્તિ પુરુ વિષ્ણુ, રાજા, ક્રમ ૧૦ લક્ષ્મીનું ઘર, લાલ કમળ. સ્ટીલ ૩૦ સ્ત્રીપુત્ર જુઓ. ક્રમાનાર્જન ન૦ એક શાલગ્રામ ત્રફળતના પુત્ર શ્રીપુત્ર જુઓ. ૪જીતનુ પુ૦ સક્ષમીપુત્ર જુઓ. સ્ટફીના નવ એક શાલગ્રામ. ફરિદ ૧૦ એક શાલગ્રામ. ક્રમતિ પુ. વિષ્ણુ રાજા, લવિંગ, સોપારીનું ઝાડ,
ફીર ઉ૦ કામદેવ, ઘડે, કુશ લવ,
એક ગંધર્વ. અમીપુw go પદ્મરાગ મણિ. માણેક. સ્ત્રી પુર બીલીનું ઝાડ. સ્ત્રીવત્ પુ. ફણસનું ઝાડ, ધોળા રેહિ
ડાનું ઝાડ. સ્ત્રીવત્ ત્રેિ લક્ષ્મીવાળું, પૈસાદાર, ધન
વાન, શ્રીમંત. રુમી પુ. વિષ્ણુ રાજા, આંબાનું ઝાડ સ્ટફીસમાહલા શ્રી સીતા. અથવઝ g• ચંદ્ર, કપૂર, ઉચ્ચશ્રવા
ડે.
સુત પુત્ર પુત્ર જુઓ. ૪મીદ પુત્ર સ્ત્રીપુત્ર જુઓ. અા ર૦ નીશાન, બાણનું લક્ષ્ય. ટકા પુ. લક્ષણોધ્ય અર્થ.
ત્રિ- જાણવા ગ્ય, ઉદ્દેશ્ય, અનુમાન કરવા ગ્ય. ઢયાર ર૦ એક જાતનું આસન. & a g૦ ૧૦ સે જવું. અg Mા ૧૦ ૩૦ સે જવું. ૪ વા૦ ૧૦ ૩૦ ર્ જવું. ૪ ખ્યા ૧૦ ૧૦ લંગડા થવું, લૂલા
થવું. • જવું છે [ સ્વા. ૫૦ લ છે વળગવું, લાગવું. ૪ ૩૦ ૩૦ ૧૦ સે સ્વાદ લેવો, પામવું, હાલ ત્રિ. સુંદર. કિત ત્રિલાગેલ, વળગેલ. ગુe g૦ લાઠી, લાકડી, ધકે. અંગુર ૩૦ ઉપરના અર્થ.
૪ પુ. ગુરુ જુઓ. # ૧૦ મેષ વગેરે રાશિઓને ઉદય. # ત્રિા લાગેલ, વળગેલ, જોડાયેલ, લાજેલ, શરમાયેલ. # પુત્ર સ્તુતિપાઠક, ભાટ.
For Private and Personal Use Only
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઢા પુત્ર સાક્ષી, જામીન.
જ સ્ત્રી જેને અટકાવ આવતો નથી તેવી કન્યા. દંડ સ્વાદ મા સે લાંઘવું, ભૂખ્યા રહેવું
4. મર્યાદા ઓળંગવી, જવું, ઓળગવું. ૧૦ દ્વારા ૧૦ ૩૦ ટ ક પામવો. હિં ૩ ૩૦ ૩૦ પ્રકાશવું.
૩૦ ૩૦ ૨૦ સ્વાદ લેવો, ચાખવું, મેળવવું, પામવું. ઘટ પુ. વાયુ. ટિ વાયુ. મન ઉ૦ હલકાઈ, લઘુતા. એક ઐશ્વર્ય.
ત્રિઅતિશય લધુતાવાળું, ઘણુંજ હલકું. થીયર ત્રિ. ઉપરના અર્થ. પુ . શીઘ, જલદી, કાળું અગર, સુગંધી વાળે-ખસ ધુ ત્રિવ હલકું, ટુંકે, મનોહર, સુંદર, નિઃસાર. ટપુ શ્રી કૃષ્ણા ઔષધિ. લધુતાવાળી સ્ત્રી. ધુ પુત્ર હસ્વ અક્ષર, જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ પુષ્ય
વગેરે નક્ષત્ર. અધુય પુબકરો. અથુથ ઉ૦ ૨૦ નાનું-હલકું શરીર. ટપુથા સ્ત્રી૦. બકરી. પુરમર્થ ૫૦ કાયફળનું ઝાડ. પુખ પુત્ર અશ્વિની-પુષ્ય-હસ્ત-નક્ષત્ર ધુ પું” એક જાતનું માછલું. વત ૧૦ કાળું અગર. પુમિદા સ્ત્રી એક જાતની કાકડી. ઘુતમ્ ત્રિઃ હલકા શુદ્ધ મનવાળું, ઢતા શ્રી હલકાઈ, શુક્રતા, નાનપણ. પુત્વ ર૦ ઉપરના અર્થ. પુરક્ત સ્ત્રી સુદ દન્તી વૃક્ષ.
યુદુમિ પુરુ નાનું નગારું. પુરક્ષા સ્ત્રી, એક જાતની દ્રાક્ષ. પુનામનું પુ અગર ચંદન. પુત્ર પુત્ર એક જાતને વેલે. પુત્રી શ્રી પીપળાનું ઝાડ gpsc g૦ એક જાતના કદંબનું ઝાડ, પુવર પુચણી બોરનું ઝાડ. યુવા સ્ત્રી એક જાતની બોરડી. પુત્રાહ્મી સ્ત્રી એક જાતની બ્રાહ્મી. પુથ ઉ૦ શુદ્ર અગ્નિમંથ વૃક્ષ. પુરુચ ૧૦ સુગંધી વાળો-ખસ, ધુવા સ્ત્રી એક જાતના ઉંબરાનું ઝાડ, યુદ ૩૦ બાણું ફેંકવામાં ઝડપદાર હાથવાળે. યુમહુધા બ્રીઉપરનો અર્થ. ધૂત ત્રિઃ હલકું કરેલ. ઢબૂદુશ્વર સ્ત્રી એક જાતના ઉંબરાનું ઝાડ. ધ્યાફિન ત્રિ- અલ્પાહારી, થોડું ખાનાર, હલકું ખાનાર
ધ્યાહાર ઉવ હલકે આહાર-ખોરાક. હૃથ્વી સ્ત્રી ટુંકી, નાની, પૂક્કા વનસ્પતિ. ૪ સ્ત્ર. એક શહેર, વેશ્યા, શાખા.
વાદિન ૩૦ હનુમાન. ધv g૦ રાવણ, કુબેર. ધિપતિ પુ રાવણ, કુબેર. ઢાનાથ g૦ રાવણ, કુબેર. સ્ટા ૩૦ રાવણ, કુબેર. જાપતિ પુત્ર રાવણ, કુબેર.
mવિ શ્રીપૃકા વનસ્પતિ. રવિ શ્રી. ઉપરનો અર્થ. રાથરિન પુ. લંકામાં એક ઝાડ.
થાચિન ત્રિ. લંકામાં રહેનાર. ટકા . રાવણકુબેર.
For Private and Personal Use Only
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
રહેશ્વર
लण्डज
શ્વર પુછે રાવણ, કુબેર. ઢવા સ્ત્રી પૃચ્છા વનસ્પતિ.
સ્ત્રી લગામની કડી. ૪૬ પુત્ર સંગ, વ્યભિચારી પુરૂષ. દુર ૧૦ લાંઘણ, લાંઘવું, ભોજન નહિ કરવું તે, ઓળંગીને જવું, ઓળંગવું,
કૂદવું, ખેંચવું, ખેડવું, અપમાન કરવું ઢના સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
નોર ત્રિ. ઓળંગવા યોગ્ય, લાંધવા યોગ્ય. અંકિત ત્રિ, ઓળગેલ, લાંધેલ.
સ્વા. ૧૦ ૩૦ સે ચિન્હ કરવું. અંર્ ખ્યા ૦ ૧૦ ૩૦ સે તિરસ્કાર કરે. અંજ્ઞ ૩૦ ૩૫૦ ૩૦ સે બોલવું, હિ સા
કરવી, દેવું ૧૦ સમર્થ થવું, રહેવું એ સ્રર્ ખ્યા ૦ ૦ ૦ સે લાજવું, શરમાવું ર્ ૩૦ ૩૦ ૧૦ સે ભાસવું, દીપવું. નારિકા સ્ત્રીરીસામણીનો વેલે.
ત્ ત્રિ૦ લાજતું, શરમાતું સ્ટકન ત્રિ. ઉપરના અર્થ. ઢષા ધ્રોલાજ, શરમ, રીસામણનો વેલો. સ્ટાર ત્રિ શરમાવે તેવું, શરમાવનાર. ૪જ્ઞાન ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
કન્વિત ત્રિ. લાજવાળું, શરમાળ. જ્ઞાહિત ત્રિલાજવગરનું, બેશરમ. જ્ઞાસુ સ્ત્રીરીસામણીનો વેલો. ઝાહુ ત્રિ શરમાળ. સ્ત્રજ્ઞાવર્ત ત્રિલાજવાળું, શરમાળ. ગીરસ્ટ ત્રિઉપરના અર્થ. ઝાદીન ત્રિ નિર્લજ્જ, બેશરમ. કિત ત્રિ૦ લાજેલ, શરમાયેલ. કિત સ્ત્રી. રીસામણને વેલે. ઢવા સ્ત્રી લાજ, શરમ. હષ્ય પુત્ર લાંચ, રૂશ્વત. શા છ લાંચ રૂશ્વત,
૪૬ ૩૦ ૩૦ બ૦ સે દીપવું, પ્રકાશવું. સ્ટસ પગ, પૂછડું, કર જુઓ. ઢસા શ્રી. વેશ્યા, લક્ષ્મી, પ્રવાહ. જિક સ્ત્રી વેશ્યા. દ્ મવા ૧૦ લે બાળપણ કરવું શ૦ બેલવું, કહેવું ૬િ૦ ટ પ્રમાદવચન, દોષ, એક રાગ. ટા પુ૦ દુજ ન. ટા ન તજ. દમ ત્રિ સુંદર. ટા સ્ત્રી એક જાતના કરમદાનું ઝાડ, એક જાતનું વારિત્ર, ગામને ચકલે, કસુબો,
ભમરો, એક પક્ષી.. સ્ટટ્ટ ૩૦ દુર્જન. સ્ત્ર પુત્ર એક જાતનું કરમદાનું ઝાડ, ચકલ,
ઘોડે. ટા શ્રી. ચકલી, ઘડી, કસુંબે, ભમરે. ૪૩૦ ૩૦ ૧૦ સેટ ઉચે ફેંકવું, બોલવું,
૪િ૦ ઢંર્ વા ૦ ૧૦ ૧૦ સે ઉંચે ફેંકવું, બેલિવું દ્વિ• હું એવા ઘ૦ ૦ સેટ વિલાસ કરવો, રમવું, જીભ ભરાબર કાઢી હલાવવી. સ્વા . ૧૦ મ0 સે પીડવું, દુઃખ દેવું. ૮ ૩૦ ૩૦ ૩૦ સે અત્યંત પાળવું,
લાડ લડાવવાં. लड् चु० उभ० स० सेट् ३५. ત્ર ૩૦ ૩૫૦ ર૦ સેટ વ્યાપવું.
કઇ ત્રિ સુંદર, મનોહર, ૪૩ ૦ દુર્જન.
લાડુ. કુવા પુ૦ લાડુ સ્ટve ન૦ વિષ્ટા, લાદ. સ્રન્ પુ. લંડન-દેશ. ઢગ ૦િ લંડનમાં જન્મેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
लत्
હત્ સૌત્ર ૧૦ ૪૦ સેર્ આધાત કરવા.
.
હતા શ્રી વેલ, વેલા, શાખા, કાંગ, પૃષ્ઠા વનસ્પતિ, અસનપણી, માલકાંકણી, શારિવા ઔષધિ, ધ્રોખડ, મેાગરા. હતા જ્ઞ પુ॰ એક જાતનું કરંજ વૃક્ષ. તાજતૃાિ શ્રી. એક જાતના વેલા. હતાનિહ્ન પુ સ તાનિહ્ની શ્રી. સાપે.
તાતર પુ॰ તાડનું ઝાડ, નારંગીનું ઝાડ,
સાગનું ઝાડ.
તાદુમ પુ॰ ઉપરના અ. તાપનલ પુ॰ તરબુચના વેલા.
હતાા શ્રી. એક શાક,
હતાપતાન પુ॰ લતાના ત ંતુ, લતાના ફેલાવ. તાપ્રતાનિની સ્ત્રી વેલ.
હતાજ ન પડાળું. તાનિ પુ॰ પરવાળુ . તામહત્ શ્રી. પૃક્કા વનસ્પતિ. હતામાયથી શ્રી માધવી લતા. તામૂળ પુ॰ વાનર, વાંદરે. તામૂળી સ્ત્રી વાંદરી. હતાયષ્ટિ સ્ત્રી મજીઠે.
હતાયાવ ૬૦ પરવાળુ હતાર્જ પુ॰ લીલી ડુંગળી.
www.kobatirth.org
હતાજ પુ॰ હાથી. હતાવેજી પુ॰ એક જાતનું આલિંગન. તાવતિજ ૧૦ ઉપરના અ.
તારાદ્ધ પુ॰ સાગનું ઝાડ. તિજ્ઞા શ્રી વેલા.
હદ્ સ્વા॰૧૦ દ્વિ॰ સેર્ ખેલવું. રુપન ન॰ મુખ, ખેલવું, કહેવુ. રુપ્તિ ત્રિ॰ ખાલેલ, કહેલ. પિત ૧૦ ખાલવું, કહેવુ.. સિઁજા શ્રી લાપસી, લાવસી. ન્યૂ મ્યા॰ આ લેર્ આશ્રય લેવા, લટકવું
३९६
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
लम्बकेश
સ॰ શબ્દ કરવા લ
જમ્પ ત્રિ॰ મેળવેલ, પામેલ. હબ્ધ ન॰ લાભ, મેળવવુ, પામવું. રુન્ધનમન ત્રિજન્મેલું, જન્મ પામેલું, હમ્પયન ત્રિ॰ મેળવેલા ધનવાળુ. હવ્યવ′′ પુ॰ વિદ્વાન, પંડિત. હવિધ ત્રિ॰ ભણેલ, વિદ્યા પામેલ. જન્મ્યા શ્રી॰ એક નાયિકા.
રુધ્ધિ શ્રી પ્રાપ્તિ, અમુક ઐશ્વર્ય, ના,
ભાગાકાર.
હમ્ સ્વા॰ આ સેટ્ શબ્દ કરવા અ હમ્ સ્વા॰ આ સ॰ અનિટ મેળવવું, પામવું
આ + સ્પર્શી કરવા, વધ કરવા, ૩૧ + જાણવું. ૩પ + મા+òપા દેવા, તિરસ્કારવું. હમસ ૧૦ ધેાડાને પગે બાંધવાનું દોરડું લેમ્સ ત્રિ પ્રાપ્ત કરવા યોગ્ય, મેળવવા
યેાગ્ય, ન્યાય ભરેલું, યાગ્ય. મજ પુ॰ છીનાળવા, વ્યભિચારી, હમ્પદ પુ॰ પરસ્ત્રીમાં લુબ્ધ, આસક્ત, પટતા શ્રી લંપટપણું, આસક્તિ. હ્રપટત્વ ન॰ ઉપરના અ. જમ્પાજ પુ॰ તે નામે એક દેશ. રુમ્પાપટટ્ટુ પુ॰ એક જાતનું નગારૂં. જમ્પ પુ॰ નટ, નટવા, કાન્ત, અંગ, લાંચ, રૂથ્વત, અકશાસ્ત્રમાં કહેલ ત્રણ ભુજાવાળા ક્ષેત્ર વગેરેમાં ભુજાતી અને કર્ણની વચ્ચે લટકતું સુત્ર.
હવાને પુ॰ બકરા, હાથી, રાક્ષસ, બાઝ
પક્ષી, લાંખા–લટકતા કાન, અંકાટ વૃક્ષ. હવળે ત્રિ॰ લાંબા કાનવાળુ, લટકતા
For Private and Personal Use Only
કાનવાળુ.
હવાળી સ્ત્રી, બકરી, હાથણી, રાક્ષસી, ખાઝ પક્ષિણી.
સથરા પુ લાંબા કેશ, લટકતા કેશ, હવા ત્રિ॰ લાંબા કેશવાળુ, લટકતા કેશવાળુ,
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
लम्बदन्त
ललित
અશ્વત્ત ૩૦ લાબે દાંત. ત્તિ ત્રિ. લાંબા દાંતવાળું.
ન્તિા શ્રી. એક જાતની પીપર, સ્ટકન નાભિસુધી લટકતી માળા-હાર વગેરે, આશ્રય લે. થવા સ્ત્રી એક જાતની પીપર.
માન ત્રિ૦ લટકતું. રક્ષા શ્રી કડવી તુંબડી, લક્ષ્મી, ગૌરી,
દક્ષની એક કન્યા, હિમાલયની એક કન્યા. લિ જી. પડછભ. શિત ત્રિ. લટકેલ, આશ્રિત. જ્યુષ સ્ત્રી સાત સેરને હાર.
વર પુગણપતિ. ચોદ જિ. લાંબા-મોટા પેટવાળું. ઢોલર શી તારા નામે દેવી. ઢોઇ પુત્ર ઉંટ. સ્ટોક ત્રિલાંબા હોઠવાળું. સ્ટથી શી. ઉંટડી.
लम्बौष्ठ पु०62. સ્ટક ત્રિ. લાંબા હેઠવાળું. ઢોકો ત્રી, ઉંટડી.
મે સ્ત્રી એક જાતની વાડ. ઢમ્ સ્વાહ મા લ૦ હે જવું. ૪ પુ. સંશ્લેષ, લીનતા, વિનાશ, નૃત્યગીત-વાઘની એક્તાનતારૂપ સામ્ય, પ્રલય | કાળ, ઈશ્વર. થaહ પ્રત્યે કાળ.
પુત્ર પુનટ, નટ. યપુર સ્ત્રી નટી, નાચનારી. યાદા પુ૦ નટ, નટ, નાચનાર. જ વા૦ ૧૦ સેટ જવું. સ્ટ ગુસમય લ૦ સેટ ઇચ્છવું. ઢાર પુરુ કુત, ઉટ.
નિ ત્રિહિંસક પ્રાણી, ચાલતી જીભવાળું,
ના થી ચાલતી–ચળવળતી જીભવાળી સ્ત્રી ઢવલી સ્ત્રી કુતરી, ઉંટડી. અત્ ત્રિક ચાલતુ, ચળવળતું.
ન ચાલવું, હાલવું, ક્રિીડા, રમત. ઢ૮ના પુત્ર બાળક, સાગનું ઝાડ, ચારોળીનું ઝાડ.
ના સ્ત્રી જીભ, સ્ત્રી. અનાદિય ૩૦ કદંબનું ઝાડ ઢનાઝિર 10 સુગંધી વાળો–ખસ. ઢનાદિય ત્રિ. સ્ત્રી જેને પ્રિય હોય છે,
જીભ જેને પ્રિય હોય છે. હૃત્તિ સ્ત્રી નાભિસુધી લટકતી માળા
હાર, ઘે. ટેટો પુત્ર પુરૂષનું લિંગ. રચાર ન કપાળ. ૮૦% ર૦ કપાળ. સ્ટટટતર ન કપાળ. અહદના પુત્ર સૂર્ય. ટછાટના ત્રિલલાટને તપાવનાર. સ્ટાપ પુ. લલાટ-કપાળ. સ્ટટટ ન કપાળ. ઢસ્ટાર સ્ત્રી કપાળમાં લખાયેલી રેખા,
કપાળમાં લીટી. સ્ટાર સ્ત્રીWાળનું ભૂષણ, કપાળમાં
ચિન્હ-તિલક વગેરે. ઢામ • પ્રધાન, ધ્વજ, શૃંગ, શિખર,
પૂછડું, ભૂષણ, તિલક, પ્રભાવ, ઘોડે. ઢામ ત્રિ- મનોહર, સુંદર. ઢામ ૧૦ કપાળસુધી સન્મુખ સ્થાપેલી
માળા, ટામનું ન• સ્રામ ૧૦ જુઓ. ઢામન ત્રિસ્ટરામ ત્રિ. જુઓ. ઢામી સ્ત્રી, કાનને દાગીને, ઘડી. ત્રિત ન• શૃંગારને અનુસરતી અમુક ચેષ્ટા, હલાવવું, ચલાવવું.
For Private and Personal Use Only
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ललित
लहरि
ત્તિ ત્રિમનોહર, સુંદર, ઇસ્કેલ ચાહેલ, વષિ પુખારો દરી. ધીમું, મંદ, આનંદી.
વેvrrfધs R૦ દરીયાનું મીઠું. સ્ટર્જિત ઉ૦ અમુક એક સ્વર.
ઢવUT: સ્ત્રી એક નદી, દીપ્તિ, કાંતિ. ત્રિતા સ્ત્ર કસ્તુરી, હરકોઈ સ્ત્રી, એક વોત્તમ ૧૦ સિંધાલુણ, સિંધવ.
નદી, દુર્ગા દેવી, રાધાની એક સખી. વળો ખારો દરીયો. જિતાસત્તનો સ્ત્રી ભાદરવા સુદ સાતમ. સ્ટાર 7૦ કાપવું, છેદવું, લણવું, દાતરડું. ઢિતાણાવ્રિત ને ભાદરવા સુદ સાતમે ની સ્ત્રીએક જાતનું ઝાડ, કરવાનું વ્રત.
ઢવી સ્ત્રી, એક જાતનું ઝાડ. પુત્ર લેશ, અંશો વિનાશ છેદવું, છેદન,
ઢવા ઉ૦ દાતરડું. શ્રીરામનો એક પુત્ર, સમયનું અમુક માપ
ઋવિત્ર ૧૦ દાતરડું. બે કાણા, ગાય-બળદના પૂછડાના વાળ,
સ્ટો સ્ત્રી એક જાતની પક્ષિણી.. કેશ, એક જાતનું પક્ષી.
અંકુ ત્રિ. કાપવા ઈચ્છનાર. ઢવ ૧૦ લવીંગ, જાયફળ, સુગંધી વાળો
દ્રવ્ય ત્રિ. કાપવા યોગ્ય, લણવા લાયક. ખસ,
સ્ટર ૩૦ ૩૦ ૩૦ સેદ્ કારીગીરી કરવી. ઢવા ત્રિ. કાપનાર, છેદનાર, લણનાર.
શુને નૈ૦ લસણ, ઢવ ૧૦ લવીંગ.
સ્ટર ન૦ લસણ ઢવા ૧૦ લવીંગ,
૪૬ ૩૦ ૩૫૦ ૦ સે ત્રણ જુઓ. સ્ટવેસ્ટ સ્ત્રી, લવીંગ, લવીંગની કળી. દ્ વા ૪૫૦ ૧૦ ચાહવું, ઈચ્છવું. સ્ટવ કુળ ખારે રસ, સિધુ દેશ, સમુદ્ર, ઢળુ મવાળ ૩૦ સ૦ હે ચાહવું, ઈચ્છવું, એક અસુર.
ઢષ્ય પુત્ર નાચનાર, નટ. ઢવા ન લવણ મીઠું, ક્ષાર પદાર્થ. સ્ટ ૩૦ ૩મ૦ ૩૦ સેર ઢ જુઓ. ઢવ ત્રિ- ખારું, લાવણ્યવાળું, સુંદર, સ્ત્રમ્ સ્વા૦ ૧૦ સે ભેટવું આલિંગન કરવું વાવશુ સ્ત્રીમહાજ્યોતિષ્મતીને ૨૦ રમવું, દીપવું વેલ-માલકાંકણી.
સ્ત્રાન્ત ત્રિ. દીપતું, શોભતું, ભેટતું. વપક્ષા પુત્ર લવણયુક્ત ક્ષાર.
ઢસા સ્ત્રી હળદર. ઢવાનિ સ્ત્રી શાંભરિ લવણ જેમાં તિલાં સ્ત્રી લાળ. ઉત્પન્ન થાય છે તે એક ખાણ, મી- જીલા સ્ત્રી શેલડીનો રસ, ચામડી અને ઠાની ખાણ.
માંસ વચ્ચેનો રસ, એક જાતનું પાણી. ઢવધેનુ શ્રી દાન માટે કલ્પેલી લવણની જ્ઞ સ્વા. માત્ર બે ટુ શરમાવું.
સુરત ત્રિ. ભેટેલ, રમેલ, દલિ, પ્રકાશેલ, ઢવારિ ૩૦ ખારો સમુદ્ર.
કારીગર. ઢવાણમુક પુખારો દરીયો.
રસ્ત પુ0 ધનુષનો મધ્યભાગ. ઢવા મીઠાની ખાણ.
સ્ત ૩૦ ઉપરનો અર્થ. સ્ટાર પુત્ર દાન માટે કલ્પલ લવણને | ઢસ્તાિન 9ધનુષ પર્વત,
રુરિ જીવ લહેર, મોટું મેજું, તરંગ.
ગાય.
For Private and Personal Use Only
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
लहरी
હદી સ્ત્રી ઉપરના અ.
'.
www.kobatirth.org
હા સા॰ પ૦ સજ્જ॰ નિટ લેવું, આપવું. હાણિજ પુ॰ લક્ષણાથી અર્થભેાધક શબ્દ હાક્ષદ ત્રિ॰ લક્ષણાવાળુ
લાક્ષખ્ય ત્રિ॰ શુભ-અશુભ લક્ષણ જાગનાર, લક્ષણવાળું .
હાક્ષા શ્રી॰ લાખ રંગવાનું એક દ્રવ્ય. હાક્ષવૃદ્ધ ન૦ લાખનું ઘર. જાક્ષાતર પુ॰ જેમાંથી લાખ બને છે તે
ઝાડ.
હક્ષતિજ ન॰ વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ એક તેલ, જાક્ષાપ્રસાદ્ ગુ॰ એક જાતનું લેાધરવૃક્ષ. હાશાપ્રસાધન ૬૦ રાતા લાધરનું ઝાડ, ઢાક્ષારસ પુ॰ અક્ષતે.
હક્ષિશ ત્રિ॰ લાખથી ર ંગેલ.
હાલ મ્લા ૧૦ મેટ્ સુકાવું, શણગારવું, દેવું, આપવું, અટકાવવું મ॰ સમથ થવું ૪૦ હાર્ ા અ॰ સેટ્ સમ થવું. જાધવ નં૦ લઘુતા, હલકાઇ, આરોગ્ય. હાઙ્ગલ્ફ ન હળ, લિંગ, એક જાતનું ફૂલ, તાડનું ઝાડ, ઘરનું લાકડું. સ્રા પ્રā પુ॰ ખેડુત.
સાપવુ પુ॰ હળની વચ્ચેનું લાકડું –Üમ. હા જપદ્ધતિ સ્ત્રી હળથી ખેડેલા ખેતરમાં ભૂમિરેખા.
.
હાજિન્ન ત્રિ॰ હળનું, હળસંબંધી. હાન્તિ પુ॰ એક જાતનું ઝેર. રાોિ સ્ત્રી એક જાતનું ઝાડ. હાર્જિન પુ॰ બળરામ, નાળીએરનું ઝાડ, સ.
હાસી સ્ત્રી. એક જાતનું શાક. સ્ક્યુ 7 પૃડું.
હા જ ન પૂછ્યું, શે જુએ, રા જુઓ. હાનિકા સ્રી પૃથ્વીપણી વનસ્પતિ,
३९९
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
लालाfor
હાર્જિન પુ॰ વાનર, ઋષભ ઔષધિ. હામૂહિક્ ત્રિ॰ પુછડાવાળુ સ્ટાક્ ૦ ૧૦ સ॰ સેટ્ તિરસ્કારવું, પા દેવા.
હાર્ મ્યાં પ॰ સ૦ સેટ્ ઉપરના અ. છાસ ન॰ સુગંધી વાળે-ખસ. હાન પુ॰ ભીના ચોખા.
હાન પુ॰ વ॰ શૈલી ડાંગેર-શાળ. જાના શ્રી. ઉપરના અ
હાર્ટ્ઝ મ્યા૦ ૧૦ ૧૦ મૅટ્ ચિન્હ નીશાની
કરવી.
સ્રાબ્ઝન 7॰ ચિન્હ, નીશાની.
હાટ પુ॰ તે નામે એક દેશ, વસ્ત્ર, જીણું અલંકાર, ચતુર પુરૂષ.
હાટાનુપ્રાસ પુ॰ તે નામે એક શબ્દાલ ંકાર. હાર્ ૩૦ મ॰ સ॰ સેટ્ ફેકવું. હાપ પુ- ખેલવું, કહેવું.
હાવ્ય ત્રિ॰ ખેલવા યેાગ્ય, કહેવા યેાગ્ય. હામ પુ॰ લાલ, ફાયદો, નફા, પ્રાપ્તિ, હામાલ ત્રિ॰ ફાયદો કરનાર, નફા કર
નાર, મેળવનાર, પ્રાપ્ત કરનાર. જામત ત્રિ॰ ઉપરના અ. હામત્તજ 7॰ સુગંધી વાળા-ખસ. હાજન ૬૦ સ્નેહપૂર્વક પાળવું-લડાવવું. હાલ્યમાન ત્રિ. અત્યંત વિલાપ કરતું. જાહસ ત્રિ॰ લાલસાવાળું, લુબ્ધ, લેલુપ. જાહતા હ્રૌં અત્યંત દચ્છિા, ગર્ભિણીનું
દોહલું, યાચના, માગણી, ઉત્કંઠા. હાહા સ્ત્રી લાળ.
હાહાટિજ ત્રિ પ્રભુ-સ્વામી-શેઠના ભાગ્ય ઉપર જીવનાર-કાર્ય કરવામાં અસમર્થ, ભાગ્યને અધીન, ભાગ્ય સંબંધી, કપાળ સંબંધી.
હાહાવિષ પુ॰ એક જાતને કીડેા-કરેળોયા વગેરે,
For Private and Personal Use Only
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
लालानाव
लिमसंभवा
-
સાવ 9 કરોળીયો.
| દિ સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. ઋત્રિપુ પાડે.
મ્િ માત્ર ૫૦ ર૦ સે જવું. ટાઢિત ૦િ સ્નેહપૂર્વક પાળેલ-લડાવેલ. જૂિજા ઘ૦ ૧૦ સે લખવુ, ચીરવું.
ન૦ સુંદરતા, મનહરતા. સિંહ ત્રિ. લખનાર, લેખક, ઢાર પુત્ર એક જાતનું પક્ષી, છેદવું, કાપવું. ઢિ લખતું, ચીતરતું. ટાવર પુએક જાતનું પક્ષી.
નિ ન લખવું, ચીતરવું લિપી. રાવ િનિ છેદનાર, કાપનાર.
દિલિત ૧૦ ઉપરના અર્થ, લખાણ, દસ્તાઢાવો સ્ત્રી, એક જાતની પક્ષિણ.
વેજ, ખત. મીઠું ચઢાવેલ ઔષધ વગેરે. ત્રિહિત ત્રિ. લખેલ ચીતરેલ. રાવળ ત્રિમીઠા સંબંધી.
જિવિત પુ તે નામે એક મુનિ. ઢાવળ ન અવગ જુઓ. દિશા શ્રી. સિ જુઓ. ટાવર ત્રિ. મીઠું વેચનાર.
gિ R૦ અંતઃકરણ, મન. ઢાવ ર૦ મીઠાપણું, ખારાશ, ખુબસુરતી,
ત્રિભુ રિમૂર્ખ, બેવકુફ. સૌંદર્ય
ગુિ પુ. હરણ, પૃથ્વીને એક ભાગ. રાવળશ્રી શ્રી ખુબસુરતીની શોભા. દિડા ગ્રાઘ૦ ૧૦ જવું. રાવાલિત ત્રિ. વિવાહ સમયે કન્યાને ઢિા ૩૦ ૩૦ ર૦ સે ચીતરવું. સાસુસસરાએ આપેલ ધન.
જિક ૨૦ જાતિ, ચિહ, પુરૂષનું ચિન્હ ગુ0 ઢાવા સ્ત્રી, એક જાતનું પક્ષી.
ઇન્દ્રિય, સાંખ્યમાં કહેલ પ્રધાન, શિવની વિશે પુત્ર પાડે.
મૂર્તિ, વ્યાપ્ય વ્યક્ત, શબ્દમાં રહેલ એક ઢવી સ્ત્રી, એક જાતની પક્ષિણી.
ધર્મ. સાથે ત્રિ. લણવા યોગ્ય, કાપવા યોગ્ય. દિવા પુત્ર કેડનું ઝાડ. હાણ પુનૃત્ય, નાચ, રાબડી, કાંજી. જિગા સ્ત્રી એક વનસ્પતિ. ઢાવ ઉ૦ નટ, નટો, શિવ, મેર પક્ષી. દિ ૩૦ દશ ઇન્દ્રિય-પાંચ વિષય-મનસ્ટાર ત્રિનાચનાર, ભેટનાર, જુગારી. એ રૂપ જીવનું સૂક્ષ્મ શરીર. રાહ ન ઘરનો ઉપરને માળ.
દિન ૧૦ ભેટવું, આલિંગન કરવું. સ્ટાર સ્ત્રી નૃત્ય કરનારી સ્ત્રી.
કિનારે ૩૦ ચિહનો નાશ. શિવ સ્ત્રી ઉપર અર્થ.
જિલપમ પુ. ન્યાયમને અનુમાનરાશ ૧૦ નૃત્ય, નાચ, નૃત્ય–ગીત-વાદ્ય. સાધન હતુવિચાર. ઉપરના અર્થ.
હિપુરાણ વ્યાસકૃત એક મહાપુરાણ ચિા સ્ત્રીય નૃત્ય કરનારી સ્ત્રી. હિમૂતા સ્ત્રી એક જાતને વેલે. ૪િ સ્ત્રી, થાક, નાશ, સમાનતા, એકતા, રિત ત્રિચિન્હવાળું, લિંગવાળું. બબરી.
જિવન પુત્ર કેડનું ઝાડ. ચિત્ર | એક જાતનું ઝાડ
જિતનો સ્ત્રી અઘાડે. ઢિ સ્ત્રી જાળીયામાં સૂર્યના પ્રકાશમાં | સિકવૃત્તિ પુ. વેશધારી કપટી સંન્યાસી.
દેખાતી ચાર રજ બરાબર વજન, લીખ. | જિમવા સ્ત્રી, એક જાતનો વેલે.
For Private and Personal Use Only
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
लिङ्गस्थ
હિસ્થ પુ॰ બ્રહ્મચારી. જિજ્ઞાર્નન ન॰ લિંગની પૂજા. હિાહિા સ્ત્રી નાની ઉંદરડી. જિનૢિ ત્રિચિન્હવાળુ, વેશધારી કપટી સંન્યાસી વગેરે, વાસનાશ્રય. જિદિન પુ॰ શ્રેષ્ઠ ચિન્હવાળા હાથી. િિકની સ્ત્રી એક જાતને વેલા. જિકિવેરા પુ॰ કમળ વગેરે સંન્યાસીના
વેશને ધારણ કરનાર.
જિજ્ઞોહિત ॰ સાધ્ય અનુમાનના અંગના
હેતુવાળા પક્ષ.
હિપ્ તુના૦૩મ॰ સ૦ નિર્ લીપવું, ખર ડવુ, ચાપડવુ,
જિા સ્ત્રી નીચેમા શબ્દ જુએ. જિવિ શ્રી અક્ષર, મૂળાક્ષર, ખત, દસ્તાવેજ, લખવુ.
જિવિર ત્રિ॰ લખનાર, લેખક, લહીયેા. હિતિ ત્રિ. ઉપરના અર્થ િિવજ્ઞ શ્રી ઢિવિ જુએ. પિલના સ્ત્રીલેખણ-કલમ વગેરે. હિપી શ્રી િિવ જુએ. બિપીન ત્રિ હિરિ જુએ. જિવીજા ત્રિ॰ સિવિાર જુએ.. હિન્દીલના શ્રી.િિવસના જુએ. જિન્ન ત્રિ॰ લીધેલ, ખરડેલ, ચાપડેલ, ભાગવેલ, મળેલ, ઝેર ચેાપડેલ. જિસન્ન પુ॰ ઝેર ચેપડેલ ભાણુ. હિમવત્ ત્રિ॰ હિત જુએ. હિસ્તા શ્રી જ્યોતિષમાં કહેલ રાશિના સાડ
ભાગમય કલારૂપ ભાગ-૬ડાત્મક કાળ. જિત્તિજા સ્ત્રી. ઉપરના અ.
જિલ્લા સ્રી મેળવવાની ઈચ્છા લાભની ઈચ્છા, લાલચ. જિન્નાવત્ ત્રિ મેળવવાની દચ્છાવાળુ, લાલચુ.
૫૧
૪૦
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
बीका
જિલ્લિત ત્રિ॰ મેળવવા ઈચ્છેલ, ચાહેલ જિષ્ણુ ત્રિ મેળવવા ઇચ્છનાર, લાલચુ. હિાન્ન પુ॰ એક જાતનું ખીજોરૂ', ગધેડા. જિમ્પાજી શ્રી. ગધેડી.
.
િિવ શ્રી કિવિ જુએ. જિવિજ ત્રિ૦ સિવિર જુએ. િિવાર ત્રિિિવવાર જી. લિવિા શ્રી સિવિા જુએ. િિવલા સ્ત્રી જિવિસમ્મા જુએ.. જિવી શ્રી. િિપ જુએ. હિન્દી ત્રિ॰ સિવિા જુએ. હિન્રીજા ત્રિ॰ ઢિવિાર જુએ. જિવીત્તજ્ઞા સ્ત્રી સિવિલના જુઓ. लिश् दिवा० आ० सक०- • અનિદ્ ભેટવુ', મળવું, ઓછું થવું લ
જિજ્ઞ તુવા॰ વ સ જિન્ન પુ॰ નટ, નટવે!:
અનિદ્ જવું.
જિદ્દ થવા॰ સમૂદ્ર સ॰ અનિદ્ સ્વાદ લેત્રે, ચાખવુ.
દ્િ ત્રિ॰ સ્વાદ લેનાર, ચાખનાર. હી વિવા॰ મા॰ સ॰ અનિદ્ ભેટવુ, જોડવું, લીન થવું.
ઢી ક્યા॰ ૫૦ સ॰ નિર્ઉપરના અ હી ચુ॰ સમ સ॰ સેટ ઓગાળવુ, પીયળાવવુ.
હો સ્વા॰ પ૦ સ॰ અનિટ્ ઉપરના અર્થ. હીયા શ્રી હિરા જુએ. હીક્ષા શ્રી ચિહ્ના એ. હ્રૌઢ ત્રિ॰ સ્વાદ લીધેલ, ચાખેલ, સ્પ કરેલ.
સ્રોન ત્રિ. વળગેલ, જોડાયેલ, લીન થયેલ, ઓગળેલ, એકાગ્ર થયેલ.
હીનતા સ્ત્રી॰ લીનપણું, એકાત્રપણું, હીનત્વ ન॰ ઉપરના અ. છીજા શ્રી ક્રીડા, રમત, વિશ્વાસ, શૃંગાર વગેરેથી ઉત્પન્ન થયેલી ચેષ્ટા, પ્રિયાનુકરણ.
For Private and Personal Use Only
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
लीलाखेल
લોહાણેજ ત્રિ॰ રમતીયાળ,ખેલાડી, વિલાસી, જીજાઇદ 7॰ વિલાસગૃહ, રમતનું ઘર. હીચિત ત્રિ॰ લીલાથી આચરેલ, વિલા
સથી કરેલ.
लोलावतार पु० શ્રીભગવાનના ક્રીડાથે
અવતાર.
છીજાવતી સ્ત્રી વિલાસવાળી સ્ત્રી, ભાસ્કરાચાર્યની પુત્રી, તે નામે એક ગણિતગ્રંથ, મંડનાચા ની પત્ની, તે નામે એક ન્યાયગ્રંથ, તે નામે એક વેશ્યા. છીહાવન ૬૦ નીચેના શબ્દ જુઓ. સ્રીજોવાન ન૦ ક્રીડા માટેનું ઉદ્યાન, બગીચા. સ્રીજોપવન ૬૦ ઉપરના અ. રુદ્રાયન નૅ અદૃશ્ય થવુ, છુપાઇ જવું. સુરાયિત ત્રિ॰ અદૃશ્ય થયેલ, છુપાઈ ગયેલ. જીર્ ૩૦ લાપ, અદર્શીન.
लुच् भ्वा०प०
સ સેટ્ છેદવુ, કાપવું, ચુટવુ', ખેલવુ, કેશ ચુંટવા, દૂર કરવુ. હુન્નુન ન॰ ઉપરના અ.
लुञ्चित ત્રિ છેઠેલ, કાપેલ, સુટેલ, લેશ, કેશ ચુટેલ, દૂર કરેલ.
પુસ્ ૩૦ મ॰ સ॰ સેટ્ કહેવુ. કુંર્ સ્ત્રા॰ ૧૦ સ॰ સેટ્ હરવું, લુટવું. ધ્રુમ્ સ્વા॰ ૧૦ મેટ્ જવું, ચારવુ, છૂટવું સ॰ લૂલા થવું, આળસ કરવું ૧૦ જીર્ ૬૦ ૩૧૦ ૩૧ સેટ્ દીપવું, પ્રકાશવું. ઝુર્ વિવા॰૧૦ ૪૦ સે લેાટવું, આળાટવું, હરવું, છૂટવું.
દુદ્ ા ૧૦ સ॰ સર્ ઉપરના અ. જીવ્યક્ ત્રિ॰લેટતું, આળેટતુ જીર્ ા॰ આા૦ ૦ સેટ્ લેાટવું, આળેાટવું, સામે અથડાવું.
જીર્ મ્યા॰ ૧૦ અ॰ સેર્ આળેટવું. જીર્ તુલ॰ ૧૦ સ॰ સેટ્ જોડાવું, આળેાટવું. સ॰ સેટ્ ચારવુ, છૂટવું.
लुट् चु० उ०
४०२
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
लुप्तत्व
ઝુઇન ન॰ લેાટવુ, આળેાટવુ. કુચિત ત્રિ॰ લેટેલ, આળોટેલ. હુક્મ્યા॰૧૦ ૩૦ સેલ્ મથવુ, વલાવવુ. જીર્ તુલ॰ ૫૦ સેટ્ ઢાંકવુ, સ॰ ભેટવુ, જોડવું અ
જીર્ ૩૦૩મ॰૧૦ સેટ્ અપમાન કરીને ચારવુ, છૂટવું.
જીર્ મ્યા॰ પ૦ સ॰ સેટ ઉપરના અ છુટા પુ॰ એક જાતનું શાક. દુષ્ટાન્ન ત્રિ. ચેર, ટારો, કાગડા. હુરાજી શ્રી લૂટારી, કાગડી.
સ॰ સેટ્ ચારવું, લૂટવુ,
लुण्ठ् भ्वा० प०
આળેાટવુ. હુજ ત્રિ॰ ચાર, લૂટારો, કાગડા. હુજ પુ॰ એક જાતનું શાક. જુજી શ્રી લૂટારી કાગડી. જુન ૧૦ લાટવુ, આળાટવું, ચરવું. જુવાર શ્રી લાટવુ, આળોટવુ. જીજાજ ત્રિ છુટા જુએ. હુવાળી સ્ત્રી છુટાજી જુઓ. જીન્સી સ્ત્રી. લાટવુ, આળોટવું. પણ્ ૩૦ ૭મ સ॰ સેટ ચોરવું, લૂટવું, જીન્ડિા શ્રી સદાચાર, યેાગ્ય વર્તન, એકત્ર વીટેલ ( ધેટાં વગેરે ).
For Private and Personal Use Only
હુઠ્ઠી શ્રી. રાજાના ધર્મ પાળવા તે. સુન્દ્ સ્વા॰ ૧૦ સેટ્ વધ કરવા સ॰ દુ:ખી થવુ જ્ઞ
સુર્વા ૧૦૭૧૦ સે વ્યાકુલ થવુ, ગભરાવું.
જીર્ ૩૦ લાખ, અદન. લુપ્ત 7 ચારેલું ધન, લૂટ.
હુન્ન ત્રિ॰ નાશ પામેલ, લાપ પામેલ, છેદાચેલ, છેદેલ.
O
જીતતા શ્રી લાપ, અદર્શન, જીસત્વ ન• ઉપરના અ
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
लुप्तपिण्डोदकक्रिय
કો
સુત્તવિવાદિ ત્રિ. જેનાં પિંડદાન | સૂ૫ ૩૦ ૩૦ ૩૦ એ વધ કરે, મારી
તથા ઉદકદાન નાશ પામ્યાં હોય તે. | નાખવું, ચરવું. સુધ ત્રિ. લેભી, લાલચુ, લંપટ, a go લખવું, લખાણું, દસ્તાવેજ, દેવ, સુષ પુરુ શિકારી, પારધિ.
લખવાનો કાગળ. સુષ્ય ઉ૦ ઉપરના અર્થ.
ટેવ ત્રિ. લખવા ગ્ય. સુધજપુત આકાશમાં શિકારીના આકારનો ટેલ પુલેખક, લખનાર, લહીયે. એક તારે, વાયુ.
વન ર૦ લખવું, ભોજપત્ર, ઉલટી, એક સુમ તુ૦ ૫૦ ૫૦ સેમેહ પામવે, ગભરાવું.
જાતનું ચૂર્ણ. સુમ વિ૦ ૦ ૧૦ સે લેભ કરવો. રેહાન પુરુ એક જાતનું ઘાસ સુષ્પ તુરા ૩૦ લ૦ અનિદ્ નાશ કર, જેલના પુત્ર લેખક, લહીયે. છેદવું, કાપવું.
જેલની સ્ત્રી રોગ દૂર કરવાનું એક શસ્ત્ર, સુરમ્ ૩૦ ૩૦ ૩૦ સે પડવું, દુઃખ દેવું. લખવાની કલમ, ખડી, કાસડો ઘાસ, સુ ખ્યા ૫૦ ૨૦ સે ઉપરના અર્થ. અંજનના અંગરૂપ એક વ્યાપાર. સુસ્ તૌત્ર ૫૦ ૩૦ સે મર્દન કરવું,
સેવનય ત્રિલખવા યોગ્ય. ઉશ્કેરવું.
लेखर्षभ पु० चन्द्र સુરા પુ૦ પાડે.
સેવર પુo લખેલે કાગળ વગેરે લઈ સુદા સ્ત્રી ભેંસ.
જનાર ખેપીયે વગેરે, પિસ્ટમેન. સુરથ પુ. પાડો.
લહ ઉપરના અર્થ. સુત્રાથી સ્ત્રીભેંસ.
સ્ટેન્િ પુ. છેલહાર જુઓ. સુચિત ત્રિ. હલાવેલ, કંપાવેલ, હીંચોળેલ. | એવા સ્ત્રી રેખા, પંક્તિ, લિપી. સુન્ ખ્યા ૦ ૧૦ ૩૦ સે ચોરવું, લૂટવું. લિત ત્રિો લખેલ. સુ સૌત્ર ૧૦ ૧૦ સે હિંસા કરવી, મારી
હેલ્થ ત્રિ. લખવા યોગ્ય. નાખવું.
૧૦ લેખ, દસ્તાવેજ. સુમ પુત્ર મદોન્મત્ત હાથી.
જેસ્થા ન૦ ઉપરના અર્થ. સુત્ સ્વાઘ૦ લ૦ નિ લેભ કરે, ઇચ્છવું. ચાર પુત્ર તાડનું ઝાડ. સૂ સ્થા, રમ૦ શેર્ છેદવું, કાપવું,
રોથપત્ર ૧૦ લખવાનો કાગળ, લિખીત લણવું.
દસ્તાવેજ. સૂતા - પશુ.
થપત્ર ૧૦ ઉપરના અર્થ. સૂતા સ્ત્રી કોળીયો, એક જાતને કીડે,
ચંપરા પુત્ર તાડનું ઝાડ, એક જાતનો રોગ, કીડી.
ચપ્રણ પુત્ર લિખિત દસ્તાવેજ. સૂતિ સ્ત્રી કરેળીયે.
સ્ટેપ ૧૦ લીંડું. ટૂન ત્રિ- છેદેલ, કાપેલ.
સેક્ મારા માત્ર 40 સે જવું. સૂમ પૂછડું.
v go ભજન, લેપ કરેલેપ, લીંપવું, સૂમ R૦ પૂછડું.
કળી ચૂને પિતૃઓને આપેલા પિંડને શેષ. વિજ પુરુ પૂછડામાં ઝેરી એક પ્રાણું. . પર ત્રિ. લીપનાર. લેપ કરનાર
For Private and Personal Use Only
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
लेपक
लोकलोचन
વિજ પુત્ર કડી, સલાટ. રેપન ૧૦ લીપવું, પડવુંલેપ-એક સુગંધી દ્રવ્ય. મgિ૦ ચોથી-પાંચમી-છઠ્ઠી પેઢીના પિતૃઓ.
સુજ્ઞ ૬૦ ઉપરનો અર્થ. જિન પુકડીયો. પિત્ત ત્રિલીપનાર, ચેપડનાર. ત્ ત્રિ. ઉપરને અર્થ.
પુત્ર કડીયે. રિમથી સ્ત્રી, પુતળી. દેવી સ્ત્રી, પુતળી, સુગંધી દ્રવ્ય ચોપ
ડેલી સ્ત્રી. ટેચ પુ. સિંહ રાશી. ત્રિ સ્ત્રી તે નામે એક મુદ્રા, જસ્ટિન ૩૦ શિવ, સર્પ. દિન ત્રિ. વારંવાર ચાટનાર. હિના સ્ત્રી, એક જાતની મુદ્રા. જિલ્લાની સ્ત્રી સાપેણ. ટેરા પુત્ર અલ્પ, થે, થડાશ.
હુ છુ માટીનું ઢેકું. ટેટુ પુ. માટીનું ઢેકું ભાંગર,
દુબેરન ઉપરને અર્થ. વિર પુ. માવત. હેઠ્ઠ પુ0 ચાટવું, ચાટણ, ખાવું, રસ, સ્વાદ લે.
ત્રિચાટનાર, સ્વાદ લેનાર. હજી ત્રિ ઉપરના અર્થ.
ન ન. g૦ જુઓ. દિન ઝિ• જે ત્રિ. જુઓ. દિન ૫૦ ટંકણખાર. જે ત્રિ ચાટવા યોગ્ય, સ્વાદ લેવા લાયક છેa R૦ અમૃત, ચાટણ. જનઅઢાર મહાપુરાણો પૈકી અગીઆરમું પુરણ.
સૈ fa૦ લિંગનું, લિંગસંબંધી. સ્ટફિક્ત ત્રિ. લિંગ વગેરેથી કલ્પેલ, અનુ
માન કરેલ. સ્ટી શ્રી. લિંગિની વૃક્ષ સ્ત્રો ૩૦ ૩૦ - સે દીપવું, પ્રકાશવું. ટો માં આવે તે દેખવું, જેવું. ઢોવા ૩૦ જગત, દુનીયાં, સંસાર, માણસ, જોવું, દીપવું.
ત્તિ પુ. લેકને સ્વામી. રોત્તિ ત્રિલેકને પ્રિય.
ઢોવાતા સ્ત્રી ઋષભ ઔષધિ. ટોન પુરુ બ્રહ્મા. ટોચકુંર્ ૩૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. ઢોલિવૂ ઉ. બુદ્ધદેવ. રોનિદ્ ત્રિવ જગતને જીતનાર. ઢોલત્રય ન સ્વર્ગ–મૃત્યુ–પાતાલ એ ત્રણ
લેક. ઢોલત્રી સ્ત્રી ઉપર અર્થ. ઢોવાના પુત્ર જગતનો ધણી, બુદ્ધ, રોણા
જુઓ. રોશની ત્રિ જેવા લાયક ઢોવાનેર ન સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. ઢોરપતિ પુo aોવાની જુઓ. સ્કોપ go રાજા, ઈન્દ્રાદિ લોકપાલ,
વિનાયક વગેરે પાંચ. ટોપ ત્રિ. જગતનું રક્ષણ કરનાર ઢોસિદ્ધ ત્રિા જગતમાં પ્રસિદ્ધ. ઢોવાવાધવ રૂ૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. ઢોવેવાણે ત્રિ. જગતની બહારનું. ઢોવિજુવાર જૈનમતે ચૌદમું પૂર્વ.
મg સ્ત્રી, લક્ષ્મી દેવી, જગતની માતા. ઢોરમાતૃ ત્રિજગતને જાણનાર. ઢોસ્કૃ ત્રિવ જગતને આનંદકારક,
જગતમાં વ્યાપક. વોવન 7૦ સુર્ય, આકડાનું ઝાડ.
For Private and Personal Use Only
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
लोकवाद
જોષાત્ પુ૦ લાકકહેવત. હોાન્તર 7॰ બીજો લેાક, પરલાક, સ્વર્ગ
વગેરે.
હોાન્તાત ત્રિ॰ મરણ પામેલ, પરલો કમાં ગયેલ. છોક્ષાન્ત પ્રાપ્ત ત્રિ॰ ઉપરના અ. હોળાયત ન॰ ચાવોક વગેરેના નાસ્તિકમત. ઢોળાયતિજ પુ॰ ચાર્વાક વગેરે નાસ્તિક, હોજાહોજ પુ॰ તે નામે એક પર્વત. હોજિત ત્રિ॰ જોયલ, દેખેલ. છોરા પુ॰ બ્રહ્મા, રાજા, પારા, યુદ્ધભેદ. હોજેશ્વર પુ॰ ઉપરના અર્થ. હોર્ ૩૦ મ૰ ૨૦ સેટ્ દીપવુ, પ્રકાશવુ. હોર્ સ્વાસ॰ સેટ્ દેખવું, જોવું. હોજ ૬૦ માંસપિંડ, આંખની કીકી, કાજળ, સ્ત્રીઓનું કપાળનું એક આભૂષ, કાળું વસ્ત્ર, કાનનેા દાગીના, કેળ, મારવેલ, સાપની કાંચળી. હોજ ત્રિજોનાર, દેખનાર, બુદ્ધિવગરનું, નિğહિં.
O
હોષન ૬૦ નેત્ર, આંખ, દેખવુ', જોવું. ઢોહિતા સ્ત્રી એક જાતનું અંજન, હોરના શ્રી દેખવું, જોવુ. જોષનામય ૩૦ આંખને રાગ. ોષની સ્ત્રી એક જાતના કીડા, જો પુ॰ કેશ ચૂટવા, જેવું. હોરમટ પુ॰ એક જાતનું ફૂલ. હોમસ્ત છુ. મારની કલગી, માર. રોટ્ સ્વા॰ ૧૦ સ॰ સેર્ ગાંડા થવું. હોટન ન॰ લાટવુ, આળેાટવુ. હોર્ સ્વા॰૧૦ સસેર્ ગાંડા થવુ. હોળજ ૬૦ મીઠું. હોળા સ્ત્રી॰ એક વનસ્પતિ-ભ્રૂણી. હોબાન્હા ટ્વી ઉપરના અ. હોબાર ૧૦ એક જાતના ખાર.
૪૬
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
હોળી સ્ત્રી હોળા જુએ.
હોત ન॰ ચારેલ ધન, ચિન્હ, આંસુ, લવણુ,
મીઠું.
હોત્ર ૧૦ ચારેલું ધન, આંસુ. ોષ પુ॰ લાધરનું ઝાડ. હોત્ર પુ॰ લાધરનું ઝાડ,
लोमकूप
હોપ ૬૦ નાશ, અદર્શીન, છેદવું, કાપવું, વ્યાકુળ થવું.
હોવા સ્ત્રી અગસ્ત્ય મુનિની પત્ની. ોપાજ પુ॰ શિયાળ. જોપાજી શ્રી શિયાળવી. જોપાપજ ૩૦ શિયાળ. એવિા શ્રી શિયાળ-માદા. જોપામુદ્રા શ્રી અગસ્ત્ય મુનિની પત્ની. જોવાનુપ્રાપતિ ૩૦ અગસ્ત્ય મુનિ. હોપારાજ પુ. શિયાળ. નેપરિાજા શ્રી શિયાળ–માદા. જોન્ગન ચારેલું ધન હોળી લી. ચારેલું ધન.
હોમ પુ॰ લાલુપતા, પારકા દ્રવ્યમાં અતિશય અભિલાષ.
For Private and Personal Use Only
હોમનીય ત્રિ॰ લાભ કરવા લાયક. હોમમોદિત ત્રિ. લાભવડે માહ પામેલ, હોમરહિત ત્રિ॰ લાભ વિનાનુ. હોવિત્ત પુ॰ લાભને ત્યાગ. એમવિદ્ધ ત્રિ॰લાભરહિત. હોવિક્ષિત ત્રિ॰ લાભરહિત, હોમાઇ ત્રિ॰ લાભથી ખેંચાયેલ, હોમિન ત્રિવ્લાભવાળુ, લેાભી, હોગ્ય પુ॰ મગ,
હોય ત્રિ॰ લાભ કરવા લાયક. હોમ ન રૂંવાડું, પૂછડુ'. હોમ પુ॰ સસલા. એમાળી સ્ત્રી સસલી. હોમપ પુ॰ રૂવાટાંનું છિદ્ર,
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
लोमन
હોમગ્ર ૧૦ ટાલના રાગ, ટાલ. હોમમ્ પુ॰ રૂંવાડું. હોમાત્ પુ॰ અંગ દેશના એક રાજા. જોમાğર્ શ્રી ચંપા નગરી. હોમપાપુરી સ્ત્રી. ચંપા નગરી. હોમ વિષ પુ॰ વાધ વગેરે. હોમરા પુ॰ એક મુનિ, બકરા, ધેટા. હોમા ત્રિ॰ રૂવાટાંવાળુ.
એમ જાડા શ્રી કાકડી. હોમાનિજા સ્ત્રી જંગલી મગ, હોમરાશિની સ્ત્રી એક વનસ્પતિ. હોમરાજુજ પુ॰ શિરીષ વૃક્ષ, સરસડાનું
ઝીંડ.
હોમ શ્રી કાકુજ ધા વનસ્પતિ, જટામાંસી વનસ્પતિ, વજ, શશિખી વનસ્પતિ, મહામેદા વનસ્પતિ, હીરાકસી, શણપુષ્પા વનસ્પતિ, અતિખલા વનસ્પતિ, ગધમાંસી વનસ્પતિ, એક શાકિની. હોમરાતન ન॰ વાળ ખેરવી પાડે તેવું એક ઔષધ.
ટોમર્જળ સ૦ રામાંય, રૂવાં ખડાં થવાં તે. કોમર્ભેળ પુ॰ વ્યાસના શિષ્ય તે નામે એક પૌરાણિક. હોમૠત્ પુ॰ હરતાળ. હોમાંચ પુ॰ રોમાંચ, હોમાજિા સ્ત્રી શીયાળવી.
હોજ ત્રિ॰ તૃષ્ણાવાળું, ચંચળ, ચપળ. સ્નેહા સ્ત્રી. જીભ, લક્ષ્મી. જોહાર્જ પુ॰ કાશીમાં સૂર્યની એક મૂર્તિ. હોજિત ત્રિ॰ ચલાવેલ, હલાવેલ, ચચળ કરેલ.
હોલુપ ત્રિ॰ અતિશય લાભી, લાલચુ. હોહુમ ત્રિ॰ ઉપરના અ. હોજીવ ત્રિ॰ વારવાર છેનાર, અત્યંત
કાપનાર.
४०६
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
लोहशङ्कु
लोष्ट् भ्वा० आ० એકડુ કરવું.
જોજૂયા શ્રી॰ લણવા-કાપવાની ઇચ્છા. સ॰ સેટ્ ઢગલા કરવા,
હોઇ પુ॰ 7॰ માટીનું ઢેડુ, લોઢાને મેલ.
જોન્ન પુ॰ માટીનાં ઢેફાં ભાંગવાનું સાધન મુગર વગેરે. હોટમેન વુ॰ ઉપરના અ જોનિ પુ॰ ઉપર પ્રમાખે. હોજી પુ હોઇ જુઓ. જોષ્ટ પુ॰ જોઇ જુએ.
જો પુ॰૧૦ ગજવેલ, લાટુ, હરકાઇ ધાતુ, લાહી, હથીઆર.
હૌદ ૬૦ અગર ચંદન.
ોટા પુ॰ મીંઢળનું ઝાડ, લોઢાંના કાંટા.
હોદ્દાન્ત પુ॰ લોહચુંબક. હોદ્દાર પુ॰ લવાર. હોદ્દારદ પુ॰ લવાર. હોદ્દષ્ટિ ન॰ લાઢાને મેલ, કાટ. હોદ્દપૂર્ણ ન॰ લાઢાની ભુક્કી. ફોન ન॰ લાટાના મેલ, કાટ, કાંસું. જો બત્ પુ॰ હીરા.
હોદ્દાવન પુ॰ ટંકણખાર.
જોહનુષન ત્રિ લાઢાને પીગળાવનાર, ધાતુને ગાળનાર.
O
હોદનાહ પુ॰ નારાચ અસ્ત્ર. હો પૃષ્ઠ પુ॰ ક’કપક્ષી. જોદદથી શ્રી કંકપક્ષિણી, જો પ્રતિમા સ્ત્રી લાઢાની સ્મૃતિ. હોદ્દમય ત્રિ॰ લોઢાનું. હોમાજ પુ॰ એક વનસ્પતિ. હોજ પુ॰ અસ્પષ્ટ ખેલનાર, લાટુ લેનાર. હોલર ૬૦ સાનું. હોદ્દવર્મન્ ન॰ લોઢાનું બન્નર. જોનરાડ ૩૦ લાઢાના ખીલે
For Private and Personal Use Only
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
लोहश्लेषण
૦૭.
ल्वी
દત્તે ૧૦ ટંકણખાર.
રોદિતાના પુત્ર નેળીયે. ઉત્તર ૧૦ મિશ્ર ધાતુ, એક જાતનું ટોદિતાના ત્રિ, લાલ મેઢાવાળું. લેટું
ઢોહિતાનની સ્ત્રી નેળીયણ. ઢોહમીર પુ. યુદ્ધ માટે પ્રયાણ વખતે દિતા ૧૦ તાંબુ.
રાજાઓ શસ્ત્રોની જે આરતિ ઉતારે છે તે. ટોદિતાયેલ ન૦ તાંબુ. ઢોરમાર પુઉપરને અર્થ. ઢોદિતિન ૩૦ લાલાશ, રતાશ. રોદાદg૦ લેઢાને આગળી, લેતાને ઢોહિની સ્ત્રી, લાલ રંગની સ્ત્રી. ખીલે, તે નામે એક તીર્થ.
હત્તમ ૧૦ સોનું. રોહિત ૧૦ કેસર, રતાં જળી, લાલ ગરો- રાતના પુત્ર ચાર્વાક વગેરેના નાસ્તિક ચન, પતંગ, હરિચંદન, તૃણ, કુકમ, મતને જાણનાર. લોહી, યુદ્ધ.
જિ નિ લેકમાં જાણીતું, લેપ્રસિદ્ધ રોહિત પુત્ર તે નામે એક નદ, મર્દન લેકના હિતનું. કરવું, લાગ રંગ, એક જાતને મૃગ,
ૌશિક ૧૦ લેક વ્યવહાર-લેકટિ. રહિત મત્સ્ય, એક દેવ, સર્પ, મસૂરધાન્ય,
વિશ્વના સ્ત્રીલૌકિકપણું. રાતી ડાંગર, રતાળુ, તે નામે એક વન, તે નામે એક સરેવર.
જિત ૧૦ લૌકિકપણું. રોહિત ત્રિલાલ રંગનું, ચઢનાર.
ત્તિ ૩૦ વિધિપૂર્વક સંસ્કારરહિત
અગ્નિ.. રોહિત ૧૦ પિતળ.
માત્ર ૧૦ ૧૦ છે ગાંડા થવું. ઢોહિત મંગળ ગ્રહ, પવરાગ મણિ
ઢૌદ પુ. લોઢું, હરકેઈ ધાતુ. માણેક. રોહિતવન ૧૦ કેસર, રતાંજલી.
સ્ત્રૌદશ ન મંડૂર, કાંસુ-પિતળ વગેરે. ટોતિપુu go દાડમનું ઝાડ.
વન્ય પુત્ર લેઢાને બંધ. ઢોહિતપુષ્પ, ત્રિ. લાલ ફૂલવાળું.
માઇe લેઢાનું વાસણ. હતત્તિ શ્રી ગેરૂ, લાલ માટી.
મા પુત્ર લેઢાનું અમુક વાસણ. હોદિતા સ્ત્રી- વરાક્રાંતા વનસ્પતિ, લાલ
મેષ્ઠ ર૦ લેઢાને મેલ, કાટ. સાટોડી, લાલ રંગની સ્ત્રી.
સ્ત્ર ના પુત્ર ટંકણખાર. ઢોહિતાક્ષ કુ. વિષ્ણુ, કાયેલ.
ૌદિત્ય ૧૦ રતાશ, લાલાશ, લાલ રંગ. ટોહિતાલ ત્રિ. લાલ નેત્રવાળું.
ૌહિત્ય પુ તે નામે એક નદ. ઢોહિતાક્ષી સ્ત્રી કેયલ-માદા.
હર સ્થા૫૦ ૫૦ ને ભેટવું, જોડવું. ઢોદિતા પુત્ર મંગળ ગ્રહ, કપિલ વૃક્ષ ' સ્વી યા ૧૦ ૪૦ નિ જવું.
For Private and Personal Use Only
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
૧.
ન્યૂ ઓગણત્રીસમા અતઃસ્થ વ્યંજન. ૧ પુ॰ વાયુ, વરૂણુદેવ, શાંત પાડવું, મંત્રણમસલત, કલ્યાણુ, રાહુ, રહેવું, રહેઠાણુ, સમુહ, વાધ, રા જીએ, વંદન, પાણી, યાત્રિ॰ બળવાન.
મૈં અન્ય સમાનપણું-સાદૃશ્ય. * ૧૦ વસ્તુ.
www.kobatirth.org
વંરા પુ॰ વંશ, કુળ, વાંસ, વાંસળી, સમૂહ, વાંસાનું હાડકું, શેલડી, સાગનું ઝાડ. વંરાજ પુ॰ એક જાતનું માલું, એક જાતની શેલડી.
વરાજ ૬૦ અગર ચંદન.
ત્યરાજા ન॰ વાંસના આકારમાં હવામાં
ઉડતા તંતુ.
યંવાળવું ન૦ વાંસકપૂર. વંરાજપૂોષના શ્રી॰ વાંસકપૂર. વરાજ્ય પુ॰ વંશના નાશ, વાંસનો નાશ. વરાક્ષોની સ્રી, વાંસકપૂર.
વરાન પુ॰ વાંસમાં થતા જવ.
યંરાન ત્રિ॰ સારા કુળમાં ઉત્પન્ન થયેલ. વંરાના સ્રી॰ વાંસકપૂર. વંરાત જૂજ પુ॰ વાંસમાં થતા જવ. વરાધર ત્રિ॰વશને ધારણ કરનાર, વાંસને ધારણ કરનાર. વંરચનાહિત સ્ત્રી વાંસળી. વંશપત્ર ૬૦ શેલડીનું મૂળ.
યંરાપત્ર પુ॰ ના ઘાસ. યંગપત્ર ૬૦ વાંસનું પાંદડુ
વંરાપત્રપતિત ન॰ સત્તર અક્ષરના ચરણ
વાળા એક છંદ.
વાત્રી શ્રી. એક જાતની હીંગ. વાપીત પુ॰ એક જાતનેા ગુગળ. વંરાપુખ્ત સ્ત્રી સહદેવીને વેલા.
૪૦૮
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कवृति
વંશપૂજ ૧૦ શેલડીનું મૂળ. વંરાોનના સ્ત્રી॰વાંસકપૂર. વંરાોષના સ્રી॰ વાંસકપૂર. વંચાવૃત્તિ સ્ત્રી વંશની વૃદ્ધિ, વાંસની વૃદ્ધિ. વરારા સ્ત્રી વાંસકપૂર. યરારાહાત સ્ત્રી સુગંધી વાળા-ખસ, વસમાચાર પુ વંશના સમાચાર, વાસ્તુનિત ન॰ બાર અક્ષરના ચરણવાળા
એક છંદ.
યંરામ્ય ૧૦ ઉપરના અ યંરાથવિહ ન॰ ઉપર પ્રમાણે. વરાદ્દીન ત્રિ॰ વશવીનાનું, નિર્દેશીયું. વાત્ર ૧૦ વાંસનેા અગ્રભાગ–કાંટા.
વંરા ૩૦ ઉપરને અ. વરાાનુવરાજવિત ૧૦ સૂર્યવંશ વગેરે વંશનું ચરિત્ર.
વશિષ્ઠ 7॰ અગર ચંદન. વશિષ્ઠા શ્રી. વાંસળી.
વંશી શ્રી॰ વાંસળી. વંશીય પુ॰ શ્રીકૃષ્ણ.
વંશીધર ત્રિ॰ વાંસળી ધારણ કરનાર. વર્ય ત્રિ વંશનું, વશમાં હેાનાર, કુળવાન, વંથ ૬૦ ધરના અવયવ એક લાકડું. તંત્તિષ્ઠ ત્રિ॰ અત્યત, અતિશય. વંદ્વીચક્ ત્રિ॰ ધણુંજ, બહુજ. વજ્ર પુ॰ ખગલા પક્ષી, એક ફૂલઝાડ, શ્રીકૃષ્ણે મારેલા એક દૈત્ય, એક યંત્ર, એર. વનિત્ પુ॰ શ્રીકૃષ્ણ, ભીમસેન. વધૂપ પુ॰ એક જાતને ધૂપ. વનિવૃત્ત પુ॰ શ્રીકૃષ્ણ. વપત્ત ન કાર્તિક શુદ અગીઆરશથી પાંચ તિથિ.
For Private and Personal Use Only
વજ્રપુષ્પ ૩૦ એક ફૂલઝાડ, વવૃત્તિ ત્રિ॰ સ્વાથી રંગ મનુષ્ય, બગલા જેવી ડગ વૃત્તિવાળુ.
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
बकवतधर
૦૨
वक्रशल्या
ત્રતધર ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
વમેરિન્ ત્રિ. મેટું ભાંગી નાખનાર. વત્રતિ ઝિવ વાતિ જુઓ.
વવષ્યવાણ પુ. નાગરવેલ, પાનસેપારી, વજતિન ત્રિ ઉપર પ્રમાણે.
મુખની ગંધ. વળાવી સ્ત્રી એક જાતની માછલી. વરોધિન . બીજોરું. વાd go શ્રીકૃષ્ણ.
વ ધિન ત્રિપાનસોપારી વગેરે. વરિ પુશ્રીકૃષ્ણ.
વત્રણવ ૬૦ અધરેક રસ. વટ પુબલસરીનું ઝાડ.
વક ૧૦ નદીની વાંકાઈ વધુ સ્ત્રી ઉપર અર્થ.
વળ પુ. શનૈશ્ચર ગ્રહ, મંગળ ગ્રહ, રૂદ્ર દેવ, વપુછી સ્ત્રી કાકેલી વનસ્પતિ.
ત્રિપુરાસુર, પીતપાપડે. વાર પુછે વટ જુઓ.
વશ ત્રિ. વાંકું, ટેટું, કૂર. વાં સ્ત્રીવાયુથી વાંકી થયેલી ઝાડની વ દ ૩૦ બોરડીનું ઝાડ, બેરનું ઝાડ ડાળી.
વર્ષ પુછ વાંકી તરવાર. ર િખ્યાંમાત્ર ૨૦ શેર જવું.
થામિન ઈ વાંકું જનાર. વો વિ બોલવા લાયક, કહેવા યોગ્ય. વાવ ૬૦ ઉંટ. વચ્ચે ત્રિઢ નિંદવા લાયક, નિંદ્ય, હીન,
વીવ ત્રિવાંકી ડોકવાળું. હલકું, દુષ્ટ,
વકીના ત્રી, વાંકી ડોક, વાંકી ડોકવરાળ ૧૦ દૂષણ, દોષ, કહેવું, કથન,
વાળી સ્ત્રી. ઠપકે.
વીવો ત્રી, ઉંટડી. વસ્થતા સ્ત્રી કહેવા યોગ્ય પણું દૂષણ, વવષુ કુ. પોપટ પક્ષી. ઠપકે.
વતા સ્ત્રી વાંકાઈ, ટેઢાપણું. થવ્યત્વ ર૦ ઉપરના અર્થ.
વત્વ R૦ ઉપરના અર્થ. રજુવામિ ત્રિબોલવા ઈચ્છનાર.
વ ષ્ણુ પુ. ડુક્કર.. વામનદ્ ત્રિ બલવાના મનવાળું. વેના પુત્ર ઘુવડ પક્ષી. વ ત્રિો એગ્ય બહુ બેલનાર, કહેનાર,
વનાશિવ ત્રિવાંકા નાકવાળું. બોલનાર.
વપુચ્છ ૩૦ તરે. T૦ પંડિત.
hપુર ર૦ વાંકું પૂછડું. વત્ર ૧૦ મુખ, મોટું, તગરમૂળ, એક જાતનું
વપુછી કુતરી. વસ્ત્ર, એક છંદ.
વપુew ૩૦ ખાખરે, એક ઝાડ. વ લુર દાંત.
વળમતિ ત્રિ. વાંકુ કહેલ. વજન ઉ૦ બ્રાહ્મણ
fમતિ ન વાંકું બોલવું, વક્રોક્તિ. વરા ત્રિ. મુખમાં ઉત્પન્ન થનાર. વરાશૂટ કુતર. વત્રતા ૬૦ ૧૦ મુખથી વગાડવાનું એક વટાટન ન પૂછડું. વાદિત્ર.
વટામૂહી સ્ત્રી, કુતરો. વપદ ૩૦ તબરે.
વાધિ પુરુ કુતરી. પ વિત્ર પુત્ર કડવો કે તીખો રસ, | રાય સ્ત્રી એક જાતનું ઝાડ.
For Private and Personal Use Only
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वक्रा
वचनोपक्रम
વI સ્ત્રીવાંકી ગતિ.
વાઇ ન જાંઘને સાંધે. વેal હસ.
વí સ્ત્રી ગંગાનો એક પ્રવાહ. વફ ન વાંકું શરીર.
વશ ન સીસું, કલઈ. વશ ત્રિવાંકા શરીરવાળું.
વ પુ. ૩૦ બેંગાલ દેશ. વાલી સ્ત્રી હંસલી.
વક પુ. યદુવંશી એક રાજા, કપાસ, મિ પુ. વક્રતા, વાંકાઈ
રીંગણને વેલે. વશિમન પુત્ર ઉપરના અર્થ.
વજ 7૦ સિંદૂર. વોરા R૦ વાંકું કરવું.
વશ ત્રિા બેંગાલ દેશમાં ઉત્પન્ન થનાર. વીત f= વાંકું કરેલ.
વન છે રીંગણીને વેલે. વમવન ના વાંકું થવું.
વશુદવા ૧૦ કાંસુ. વભાવ પુ વાંકું થવું.
વફાન પુરુ એક જાતનું ઝાડ. વળમૂત ત્રિ. વાંકું થયેલ.
વર પુ. હરતાળ. યોતિ સ્ત્રી વાંકું બોલવું, તે નામે એક
વઠ્ઠ મવાળ મા સે નિંદા કરવી, આરંભ અર્થાલંકાર, કાકુવચન. વgિવા સ્ત્રી દાંત ન દેખાય તેમ હસવું.
કરે સંવ વેગ કરવો ૩૦ વસ્ વા૦ ૧૦ ૩૦ સે ક્રોધ કરવો.
થર્ ૩૦ ૩૫૦ સેટુ સંદેશો કહેવો, ૧૦ વારથ૮ ૧૦ છાતી, શ્રેષ્ઠ છાતી.
કહેવું દ્રિ વક્ષસંદ્ધિની સ્ત્રી પ્રિયપત્ની.
રજૂ કર૦ ૦િ ૫૦ નિઃ બેલવું, કહેવું. યક્ષ ર૦ છાતી.
અનુ + કહેલાનું ફરી કહેવું-અનુવાદ કરે,
નિર + અવયવાર્થકથન, વશરૂ ૧૦ છાતી, હૃદય.
પ્રવચન કરવું. રક્ષથઈ ન શ્રેષ્ઠ છાતી, છાતી.
વર્ષે ૫૦ પોપટ. વક્ષરથ૮ ૨૦ ઉપરના અર્થ.
વ નું ત્રિ- બકબકીયું, ભડભડીયું. વોશ પુત્ર સ્તન.
વન ન બોલવું, કહેવું, વાક્ય, સુંઠ, વ્યાપુસ્તન.
કરણપ્રસિદ્ધ એકવચન-દ્વિવચન-બહુવચન. વીમા ત્રિો કહેવાશે, બોલાશે તે. વરકર ત્રિ વચન કરનાર, સેવક. वंख भ्वा० ५० स० सेट् . વનમ ૩૦ બેલવાને ક્રમ. વં સ્ત્રી ૧૦ અ લે લંગડાવું. વ્યવનપ્રાદિન ઝિવ વચન માનનાર, સેવક, વાર્દિ પુત્ર સત્રા જુઓ.
વશ થયેલ. વ૬ સ્ત્રી સારા સે વાંકા થવું ન જવું ૩૦
વત્રની ત્રિ કહેવા યોગ્ય, નિંદવા લાયક વે પુ. નદીનો વાંક.
નીય કાપવાદ, નિંદા. યજ્ઞ સ્ત્રી પચચન જુઓ.
વચનોથતા સ્ત્રી ઉપના અર્થ. a એક જાતનો કાંટો.
વિશ્વનીયત્વ નિંદા, કાપવાદ વાય ત્રિ. વાંકું.
વસ્થિતત્ર વચનમાં રહેલ, વશ થયેલ, વશિ સ્ત્રી. પડખાંનું હાડકું.
ચાકર. પશિ ૩૦ ૧૦ એક જાતનું વાદિત્ર, ઘરનું | વનપમ પુ. બેસવાની શરૂઆત, વાલાકડું.
કયારંભ.
For Private and Personal Use Only
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वचर
४११
वजुलं
વેર ઉ૦ કુકડે. વર ત્રિ. શઠ, લુચ્ચું. વરી સ્ત્રી કુકડી. વવષ્ણુ પુત્ર અપરાધ, દોષ, ભૂલ, શત્રુ. વાર; નવ વચન, વાક્ય. વાપતિ પુ બૃહસ્પતિ. વ ત્રિવ વશ થયેલ, વચન માનનાર. વવા સ્ત્રી વજ. વોઝદુ કાન. વર્ વા૦ ૫૦ ૫૦ લે જવું. યજ્ઞ ૩૦ ૩૫૦ ર૦ સે બાણનો સંસ્કાર
કરવો. વત્ર પુછે ર૦ હરે, ઈન્દ્રનું હથીઆર. વઝ ૧૦ બાળક, ધાવડી, કાંજીક, તલનું
ફૂલ, એક જાતનું લોઢું, અબ્રભેદ, - તિષપ્રસિદ્ધ એક યોગ. જ્ઞ go કિલાક્ષ વૃક્ષ, ઘેળો દર્ભ, શ્રીકૃષ્ણને પ્રપૌત્ર એક રાજા, તે નામે એક જૈન
આચાર્ય, સામવેદપ્રસિદ્ધ એક યજ્ઞ. વઝ ત્રિો મજબૂત, કઠણ વર્ષના પુત્ર હનુમાન. વઝાપટા ગેરનું ઝાડ, કોકિલાક્ષવૃક્ષ. વજ્ઞાનg૦ ગેડે જનાવર. વક્રતુve g૦ ગણપતિ, ગરૂડ, મચ્છર, ગીધ. વજ્ઞક્તિ પુરા ભુંડ, ડુક્કર, ઉંદર. વઝવાન પુત્ર ઉપરના અર્થ.
ક૬ પુત્ર થારનું ઝાડ વકુમ ૩૦ શેરનું ઝાડ. વજ્ઞધર પુઈન્દ્ર, ઘુવડ. યજ્ઞનિ વજનો શબ્દ વઝનપેડ પુઉપરનો અર્થ. વપર્યાયામનું ૧૦ હીરે.
કપાળ પુ૦ ઈન્દ્ર, ઘુવડ. વષપાત પુત્ર વજીનું પડવું વાઝપુર ૧૦ ઔષધ પકવવાનું એક પાત્ર.
વપુes R૦ તલનું ફૂલ. વખપુષ્કા સ્ત્રી શતપુષ્પ વનસ્પતિ, સુવા. વષમય ત્રિ. અત્યંત કઠણ, મજબૂત. વઝનૂરી સ્ત્રી માપપf વનસ્પતિ. વરથ પુત્ર ક્ષત્રિય. વરઃ ૫૦ ભુંડ, ડુક્કરે. વઝપ પુવજ જેવો કઠણ લેપ. પદ્મવઠ્ઠી સ્ત્રીવજના જેવી કઠણ વેલ. વગ્રવાદી સ્ત્રી માયાદેવી. વકવીન પુ. લતાકરંજ વૃક્ષ. વવૃક્ષ ૦ સેતુષ્ઠ વૃક્ષ. વરાચ પુત્ર એક જાતને જંતુ. વાર સ્ત્રી વિદ્યા દેવી. વઝનૂર્ય પુત્ર એક બુદ્ધ. વઝામિન પુત્ર એક જૈનાચાર્ય. ઉગ્ર સ્ત્રી ગળે, થોરનું ઝાડ, દુર્ગા દેવી. વેબ્રતિ જિલ્લામૂલીય એક વર્ણ. વગ્રાતિ ત્રિ. વજીના જેવા આકારનું. વાત ૩૦ વજન ઘા. વઝા પુત્ર સર્ષ. વજ્ઞ સ્ત્રીએક જાતનું અનાજ, એક
જાતને વેલે. વજ્ઞાથિસ્ટ સ્ત્રી કેકિલાક્ષ વૃક્ષ. વઝિનિસ્ પુત્ર ગરૂડ, પઝિન ૩૦ ઈન્દ્ર, ઘુવડ, બુહભેદ. વઝી સ્ત્રી, વઝા જુઓ. વજ્ઞ. પુશિયાળ, ઘરને નોળીયો. વશ ત્રિા ઠગ, ખળ, છેતરનાર, વશી સ્ત્રી શિયાળવી. વથ ૩૦ ઠગ, ખળ, કોયલ, ઠગાઈ. વન ન. ઠગાઈ, ઠગવું, છેતરવું. વજીના સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. વજય ત્રિ- ઠગવા લાયક, છેતરવા લાયક. વતિ ત્રિ. ઠગેલ, છેતરેલ.
પુત્ર પુત્ર ઠગ, ઠગારું.
For Private and Personal Use Only
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વષ્ણુ ત્રિતિનિશ વૃક્ષ, આસોપાલવ, | ગરમી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
નેતરનું ઝાડ, સ્થલ પદ્મ વૃક્ષ, એક જ- વડવા સ્ત્રી ઘોડી. તનું પક્ષી.
વડવાનલ્ટ સમુદ્રને અગ્નિ વપુર ત્રિવાંકું.
વડવામુહ પુ. ઉપરનો અર્થ. વષ્ણુકુમ ઉ૦ આસોપાલવ.
વહેવાયુત પુ. સ્વર્ગવૈદ્ય-અશ્વિનીકુમાર. વાઝુદ્રિય પુનેતર,
વડવાઈબ્રનું ઉપરને અર્થ. વનુ સ્ત્રી. બહુ દૂધવાળી ગાય, નદી.
વલા સ્ત્રી વડું. ૩૦ મ. સ. તેર વટવુ, ભાગ કરવા. કિરણ ન. માછલાં પડવાને લેખંડી વ સ્વા૫૦ દિવે લેર કહેવું.
આંકડે. વટ પુલ વડનું ઝાડ, વડું, કેડી, ગેળો,
વહૂ ત્રિ મેટું. સમાનતા, મજબૂત દેરી.
વણ રૂા. ૧૦ ૨૦ સેર શબ્દ કરે. વટશ પુ૦ વડું, ગોળી.
વળ મા પુબજાર. વટપત્ર ૬૦ એક જાતનું ઝાડ.
વળદ્ go વાણી, વેપારી, તુલા રાશિ. વટપત્રા સ્ત્રી ત્રિપુરમા વૃક્ષ.
વાક્ય 70 વેપાર. વરાત્રી સ્ત્રી એક જાતની વેલ.
વાચા સ્ત્રી, વેપાર. યા પુત્ર કુકડે.
વ ૩૦ મ૦ નં૦ સેટ વિભાગ કરવા. વટર ત્રિ. શઠ, ચંચળ, ચર.
વદ્ ૩૦ ૩મ૦ ૧૦ શેર ઉપરના અર્થ. રદા સ્ત્રો. કુકડી.
વર્a ૦ ૧૦ ૩૦ શેર ઉપર પ્રમાણે. વરાતિ યક્ષ.
વ સૌત્ર ૧૦ ૧૦ સેટ ચોરવું. વટ g૦ દેરડું, દરી.
વટ ૫૦ ભાગ, દાતરડાં વગેરેનો હાથો. વટાવર ૫૦ ઉપરના અર્થ.
વટ પુ. ભાગ, વહેંચણી. વાવ જી. દેરી.
યાદા ત્રિો ભાગ કરનાર, વિભાજક. વરાપિનિય ત્રિબહુ દોરીવાળું.
વઘટન ન૦ ભાગ કરવા, વહેંચણી. વટાવવા પુત્ર પ્રસિદ્ધ ચોર.
વ સ્વા. બ૦ બ૦ સે અસહાય કરવું. વરિ સ્ત્રી વડી, ગોળી. વદ ત્રી, દેરી, વડી, ગાળી, એક જાતનું
વપુ. બાંધવાની દોરી, કુતરાની પૂછડી, ઝાડ.
કરીરકેષ, તાલનું પલ્લવ, મેઘ, સ્તન. વટુ પુત્ર બટુક, બ્રહ્મચારી, માણવક. વર્ મારા માત્ર 40 સેવિટવું વિભાગ વટુ પુ. બાળક, બટુક, બ્રહ્મચારી, બટુક કરવા. ભરવ.
વાણ ત્રિ નહિ પરણેલ, વાંકું, હાથવિનાનું, વિ1િ R૦ જનોઈ દેવાની ક્રિયા.
ઠંડું, નાગું, નપુંસક. વર્ મવા૧૦ ૩૦ શેર સમર્થ થવું.
વપs g૦ અંતઃપુરરક્ષક-માંજર, કૃપણ. વ ત્રિ, મૂર્ખ, શઠ, મંદ, નીચ, કૂર. વાલી સ્ત્રી દુરાચારિણી સ્ત્રી, વ૬ લ ૫૦ ૦ સે વધવું, ચઢવું. વાલ પુછે શૂરાઓનું યુદ્ધ, વહાણને વમિ સ્ત્રી ઘરની વળી, મહેલ ઉપરની પાવડા. બંગલી.
વઃ સચ્ચ૦ સમાનતા, સાદસ્ય.
For Private and Personal Use Only
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वंत
વત અર્થે ખેદ, અનુકંપા, દયા, હર્ષ, | વત્સદ્દિન ૩૦ વરૂ, નહાર. વિસ્મય, આમંત્રણ.
વત્સાની સ્ત્રી, વરૂ-માદા, ગળો. વાંસ - કાનને દાગીને, મુકુટ, મસ્તકને વત્સય પુત્ર ભરવાડ, રબારી, ગોવાળ.
દાગીને, કલગી, હરકોઈ દાગીને. વત્ સ્વા. મ. સ. એ બોવવું, કહેવું, વતws g૦ તે નામે એક મુનિ.
સંદેશો કહે. વતો સ્ત્રી છોકરાં વિનાની સ્ત્રી. વત્ રૂા. ૫૦ લ૦ સે બેલવું, કહેવું, વત્તિ ૧૦ છાતી.
ગા+નિંદા કરવી, અપવાદ કરે, રિતે વ7 g૦ બાળક, બચ્ચું, પુત્ર, ગાય વગેરેનું નિંદા કરવી, મિયા દોષ આપવા, પ્રતિ+
વાછડું, વર્ષ, ચંદ્રવંશી એક રાજા. વિરૂદ્ધ બોલવું, ઉત્તર આપવો વિ+વિવાદ વેલ્લા ૧૦ પુarીત જુઓ.
કરો, વિરૂદ્ધ બોલવું. વસ પુ. ગાય વગેરેને વાછડે, કુટજ, વ૬ ૩૦ ૩૦ સ૦ ક્ષેત્ બોલવું, કહેવું, ઈદરજવ.
સંદેશે કહે, મમ્રણામ કરવા, નમવું. વલ્લવીન નવ ઈદરજવ.
વ૬ ત્રિ. બેલનાર, કહેનાર. કામ ત્રિ- છોકરાંની ઈચ્છાવાળું. વલ ત્રિ બોલતું, કહેતું. વત્સોમાં સ્ત્રી, છોકરાં ઇચ્છનારી સ્ત્રી. વન ર૦ મુખ, મોટું, બોલવું, કહેવું વગુલ પુછે છોકરાંઓનો ગુરૂ–મહેત. વચનેન્દ્રિય. વતા પુરુ નાનું વાછરડું.
વત્તિ સ્ત્રી વાણી, વાત, ભાષા. વતી સ્ત્રી નાની વાછરડી.
વન્ત સ્ત્રી ઉપરના અર્થ, બેલતી, કહેતી. વલતનો સ્ત્રી, વાછરડું બાંધવાની દેરી. વેજ પુત્ર દાતા, ઉદાર. વત્સર ૧૦ કૌશાંબી નગરી.
વલા ૬૦ બેરડીનું ઝાડ. વત્સનામ ૬૦ વછનાગ.
વાચ ૩૦ દાતા, ઉદાર. વપત્તન R૦ કૌશાંબી નગરી.
થવામ ન બદામ. વરિષ્ઠ પુત્ર શ્રીકૃષ્ણ, બળદેવ.
લેવા પુએક જાતનું માછલું. ત્રિપુર નવ કૌશાંબી નગરી.
રંવાર પુત્ર ઉપરનો અર્થ. વેલ્લા ૩૦ વર્ષ, સાલ.
વારી સ્ત્રી, એક જાતની માછલી. રત્નાક ૩૦ ચંદ્રવંશી એક રાજા. વ૮િ સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. વારિ પુ. માગશર મહિનો.
વાવર ઉ૦ બહુ બોલનાર, વાચાળ. વત્સરાજ પુત્ર ફાગણ કે આધિન માસ. વધ g૦ નાશ, હિંસા, મારી નાખવું તે. વટ ત્રિવહાલું, સ્નેહાળ.
વધુ સ્ત્રી વહુ, ભાર્યા, પત્ની, નવી પરણેલી વત્સર પુત્ર વિષ્ણુ, વાત્સલ્ય રસ.
સ્ત્રી, પુત્રની સ્ત્રી, કચૂર વનસ્પતિ. વઢતા સ્ત્રી વહાલ, પ્રેમ.
વપૂજન ૧૦ સ્ત્રી, નારી, વ ત્વ ર૦ વહાલ, પ્રેમ,
કબૂટી શ્રી જુવાન સ્ત્રી, વત્તા સ્ત્રી- વાછરડા માટે આતુર ગાય અધૂરાયન 1૦ જાળી, ગોખ, ઝરૂખે.
વત્ર સ્ત્રી ચામડાની દેરી, વાધરી. વાલી સ્ત્રી ગોકુખ્યા જુઓ. | વ g૦ હે સેવવું. શબ્દ કરે એ
For Private and Personal Use Only
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
वन्
વન્ સ્વા॰ પસ॰ સેર્ વ્યાપાર કરવા. વન્ તનાબા ટ્વિ॰ સેટ્ યાચવું, માગવું. વન્ ૩૦ મ॰ સેટ્ ઉપકાર કરવા, તપાવવું, દુ:ખ દેવું સ॰ શબ્દ કરવા લ વન્ સ્વા॰૧૦ મેટ્ ઉપરના અ વન ન॰ જંગલ, વન, પાણી, રહેઠાણ, ઘર, પાથરણુ. વનજી સ્ત્રી જંગલી કુળ. વનનું પુ॰ જંગલી સુરણ. વનનિ પુ॰ જંગલી હાથી. વાળી સ્ત્રી. જંગલી હાથણી. વનારી સ્ત્રી. જંગલી કપાસ. વનનૈષ્ઠિ॰ જંગલી ખારડી. વનાવ પુ૦ રાઝ મૃગ, વનરાજ્ઞ પુ॰ જંગલી હાથી. વાહન ન॰ ગાઢ જંગલ-ઝાડી. વનવન ન॰ અગરચંદન, દેવદાર. વનર્વાન્દ્રા શ્રી મેગરા, વનસ્પર્ધા પુ॰ જંગલી ચંપા. વનચર ત્રિ॰ વનમાં કરનાર, જંગલી. વનરન્ત્ર ઉપરના અ વનચ્છા પુ॰ જંગલી બકરા, ભુંડ, ડુક્કર. વનચ્છાની સ્ત્રી. જંગલી બકરી, ભુંડણુ, ડુક્કરી.
વનન ન॰ કમળ, એક જાતની માથ. વનન પુ॰ જંગલી સુરણ, હાથી, નાગરમાથ, વનઝ ત્રિ॰ વનમાં ઉત્પન્ન થનાર. વનના સ્ત્રી. આસંધ, ગંધપત્રા, જંગલી કપાસ, જંગલી મગ,
પત્નિ પુ॰ હરડે, ઇતિહ૪ પુ॰ હરડે.
વતા સ્રો પાડા વનસ્પતિ. વનવીપ પુ॰ જંગલી ચા. વનપવ પુ॰ સરગવા. વનપુષ્પ ૧૦ જંગલી ફૂલ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ક
વનપુષ્પા સ્રી સુવા. વનપૂ પુ॰ જંગલી બીજે. વપ્રિય પુ૦ કાયલ,
વનપ્રિય ન॰ તજ.
वनशूकरं
વપ્રિય ત્રિ જેને જંગલ પ્રિય હાય તે. વપ્રયા શ્રી કાયલ–માદા.
વનમુન્ પુ॰ બળદ, ઋષભ ઔષધિ. વનક્ષિા સ્ત્રી જંગલી માખી, ડાંસ. વનજ઼િા સ્ત્રી. જંગલી મેગરા. વનમઠ્ઠી શ્રી. ઉપરના અર્થ. વનમાળા સ્ત્રી. ઢીંચણ સુધી લટકતી-દરેક ઋતુનાં ફૂલવાળી–વચ્ચે મેટાં કખનાં ફૂલવાળી માળા. વનમહિનૢ ૩૦ શ્રીકૃષ્ણ.
વનમર્દાની સ્ત્રી વારાહીલતા, દ્વારકા. વનમુ પુ॰ મેધ.
વનમુના પુ॰ જંગલી મગ,
વનમુર્તી સ્ર॰ મુદ્દગપી વનસ્પતિ, વનસૂત ૬૦ મેધ. વનમૂદ્રુના શ્રી કાકડાશીંગ. વનમોદી જંગલી કુળ. વનમી શ્રી કેળ, વનની શાભા, પાણીની શાભા.
વનતા શ્રી જંગલી વેલ. વનવવર પુ॰ જંગલી ખાવળ. વનર્વાન્ધ પુ॰ જંગલના અગ્નિ, દવાનળ. વનવાસ પુ॰ જંગલમાં રહેવું તે. વનવાસિમ્ ત્રિજંગલમાં રહેનાર. વનવાસન પુ॰ મુક વૃક્ષ, વારાહીકન્દ, શામલી કન્દ, નીલમહિષ કન્દ, ઋષભ ઔષધિ.
For Private and Personal Use Only
વનવીન પુ॰ જંગલી ખીજો. વનવૃત્તાને સ્ત્રી. જંગલી રીંગણી, વનીત્તિ ૩૦ સામા, મારૈયા. વનરા′ ૩૦ જંગલી ભુંડ,
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
वनशुकरी
વનારી લી॰કવચ વનસ્પતિ, જંગલી
ભુંડણ. વનરૢટ પુ॰ ગાખરૂ. વનટિ g॰ ગોખરૂ,
વનોમન ન૦કમળ,
વનરાોમાં શ્રી જંગલની કે પાણીની શાભા. વનમ્પન્ પુ॰ જંગલી કુતરા, શિયાળ, વાઘ, જંગલી બિલાડા.
વનસજ્જ પુ॰ મસૂર ધાન્ય, યનનોનિની સ્ત્રી॰ જંગલી કપાસ. વનસ્થ ત્રિવનમાં રહેનાર. વનસ્થ પુ॰ હરણ, તપસ્વી, વનસ્પતિ પુ પુષ્પવિના જેને ફળ આવે
છે તે પીપળેા વગેરે ઝાડ, હરકાઇ ઝાડ. વનહાલ છુ॰ કાસડા ઘાસ, વાસ્તુ પુ॰ સસલા,
વાસ્તુપ્ત ૩૦ મગ.
વનાદુ પુ॰ કાળા ભમરા, અપાનપ્રદેશ
ગુદા.
વનાન્ત પુ॰ વનના છેડા.
વનામિાવ ત્રિ. જંગલના નાશ કરનાર. વનામજી પુ॰ કરમદાનું ઝાડ, વનાઘ્ર પુ॰ જોશાત્ર જુએ. વનાયુ ૩૦ અરબસ્તાન દેશ. વનાયુગ ૩૦ અરબસ્તાની ઘેાડા. વનારા સ્ત્રી. જંગલી હળદર. વનાર્ષદ ત્રિ॰ ફૂલ એકઠાં કરનાર. વનાાિ સ્ત્રી. એક જાતની વેલ. વનાવિ પુ॰ ડુક્કર.
ન પુ॰ અગ્નિ, ઢગલા, યાચના, માગવું, ચિત્રક વૃક્ષ.
વનિ ત્રિ॰ યાચક, માગણુ, માગનાર. વનિા સ્ત્રી॰ બાગ, બગીચા, ઝાડી, જંગલ. નિત ત્રિ॰ યાયેલ, માગેલ. વનિતા શ્રી પ્રેમ રાખનારી સ્ત્રી,
४१५
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वन्दि
વનિન્ ૬૦ વાનપ્રસ્થ. વનિ ત્રિ॰ યાચક, માગણુ. વની સ્રી વનિા જુએ. વનીન્દ્ર ત્રિ॰ યાચક, માગણુ. વનીપજ ત્રિ॰ ઉપરના અ. વીયજ ત્રિ॰ યાચક, માગણુ. વનેશ્રુના સ્રી॰ કરજ વૃક્ષ. વનેષ ત્રિ॰ જંગલમાં ફરનાર, જ’ગલી.
વર્નરાય ત્રિ॰ વનમાં રહેનાર, જંગલી. વનેશ્વર પુ॰ સિંહ. નેસનૅ પુ॰ અસન વૃક્ષ. વનવેરા ડુ॰ વનના એક ભાગ. વનોદ્ભવ ત્રિ॰ વનમાં ઉત્પન્ન થનાર. વનોદ્ધા સ્ત્રી જંગલી કપાસ. વનૌર્ પુ॰ વાનર, વાંદરા. થનૌર્ ત્રિ॰ વનમાં રહેનાર, જંગલી. વા॰૧૦ સ૦ સેટ્ ઠગવું, છેતરવું. વન્દ્ સ્વા॰ આ સ૦ સેટ્ નમવું, પગે પડવું, સ્તુતિ કરવી.
વા સ્ત્રી॰ એક જાતને ડ. વન્થ પુ॰ ભાટ, ચારણ, સ્તુતિપાઠક, વન ન॰ નમવું, પગે પડવું, મુખ, માઢું. વનમાહા સ્ત્રી. દરવાજાની શણુગારેલી
કમાન.
વનમાહિત સ્ત્રી ઉપરના અ. વના શ્રી નમવું, પગે પડવું. વનીય ત્રિ॰ નમવા યાગ્ય, સ્તુતિ કરવા
હ
યેાગ્ય.
For Private and Personal Use Only
વીયા શ્રી ગારાચના.
વન્તા સ્ત્રી એક જાતને વેલા, ભીખારણ. વાજ પુ॰ એક જાતના વેલે. વન્દ્વાજા સ્રી એક જાતના વેલા. વાજી શ્રી. ઉપરના અ
વન્તાહ ત્રિ॰ વન્દન કરવાના સ્વભાવવાળુ. — સ્ત્રી॰ કેદી, વંદન, સ્તુતિ, પગથીયું.
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
वन्दिग्राह
વન્દિત્રાદ પુ॰ બલાત્કારે મારી નાખનાર. વન્દિૌર ૩૦ ધરફાડુ ચાર. જૈન પુ॰ યિન જુએ. યતિ ત્રિ॰ વંદન કરેલ, સ્તુતિ કરેલ. વન્જિન પુ॰ રાજા વગેરેને સ્તુતિપાઠક,
www.kobatirth.org
ભાટ, ચારણ.
પાઇ પુ॰ સ્તુતિગ્રંથ, વખાણ કરવાં, વન્દ્રી શ્રી વન્તિ જુએ.
વલ્પ ત્રિ॰ નમવા યોગ્ય, વંદન કરવા લાયક. વન્ધ્યા સ્રી વાંઝણી.
વન્ધા શ્રી ગારીચના, એક વેલા.
વન્દ્ર નકલ્યાણું,
વન્દ્ર ત્રિ પૂજક, પૂજારા, પૂજનાર.
વન્ય ન॰ તજ,
વન્ય પુ॰ જંગલી સૂરણ, વારાહીકન્દ, એક જાતનું બરૂ ધાસ.
વચ્ચે ત્રિ॰ વનમાં ઉત્પન્ન થનાર. યા સ્ત્રી મુદ્ગપણી, ચણાઠી, ગેાપાલકકંટી, એક જાતની મેાથ,
વન્યા સ્ત્રી॰ પાણીના કે જળનેા સમૂહ. યંત્ર ત્રિ॰ અશવાળું, ભાગવાળું, વર્ સ્ત્રા॰ ૩મ॰ સ॰ અનિદ્ વાવવું, મુડવું, વણવું.
વપ પુ॰ વાવવું, મુડવું, વણવું. વપન ૬૦ ઉપરના અ.
'હ
વપત્ની સ્ત્રી સરૈયા, અસ્ત્રા, હજામનું આજાર, વાટશાળા, વણકરનું ઘર, વણવાનું સાધન, મુડવાનું સાધન, વા સ્ત્રી મેદ, ચરબી, છિદ્ર, પિષ્ટ પુ પિતા.
પુન ૩૦ દેવ.
વપુત્રા શ્રી હનુષા.
વધુષ્ટમાં શ્રી પદ્મચારિણી લતા, કાશી રાજાની એક કન્યા, જનમેજયની પત્ની. વપુષ્પત્ ત્રિ॰ શરીરવાળુ,
૪૬
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वम्रीकूट
વપુર્ ન॰ શરીર, સુંદર આકાર, તેજા અશ.
વક્તવ્ય ત્રિ॰ વાવવા લાયક, મુડવા લાયક, વણવા યાગ્ય. વષ્ણુ પુ॰ પિતા, ખેડુત.
વસ્તુ ત્રિ॰ વાવનાર, મુંડનાર, વણનાર. વત્ર પુ॰ ૬૦ કિલ્લો, કાટ, ખેતર, રજ, ધૂળ, કાંઠો, કિનારા.
વપ્ર ૬૦ સીસુ.
વત્ર પુ॰ પિતા, પ્રજાપતિ, ફિલ્લો. વપ્રીડા શ્રી. માટી વગેરેના ઢગમાં માથુ મારી હાથી-બળદ-ભેંસ વગેરે રમત કરે છે તે.
વા શ્રી મ.
ત્રિપુ॰ ખેતર, કયારા, દુર્ગતિ, સમુદ્ર. વળી શ્રી રાફડા. વચ્ મ્યા॰૧૦ સ૦ સે જવું.
વમ્ સ્વા॰૧૦:૩૦ સેર્ એકવું, ઉલટી કરવી, બહાર કાઢવું. વમ પુ॰ ઉલટી, એકવુ તે.
વધુ પુ॰ ઉપરના અર્થ, હાથીની સુંઢમાંથી નીકળતા જળકણ.
वमन 7 એકવું, બહાર કાઢવું, મન કરવુ, આહુતિ.
વમન પુ॰ શણુ. યમની શ્રી. જળે!. યમનીયા શ્રી માખી. વૃમિ સ્ત્રી ઉલટી, વાંતિ. વૃમિ પુ॰ અગ્નિ, ચિત્રક વૃક્ષ.
મિ ત્રિ॰ ધૂતાર, રંગ.
યમિત ત્રિ॰ એકેલ, બહાર કાઢેલ.
વમિમ્ ત્રિ॰ એકનાર, બહાર કાઢનાર. વચ્ચે ૩૦ વશ.
વમ્ભાવ પુ॰ પશુનું ખરાડવું. વજ્રી પુ॰ રાડો.
For Private and Personal Use Only
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
बबू
વપ્ ના આ ૩૦ સેર્ જવું. વયમ્ ન॰ પક્ષી, ખાળપણુ વગેરે અવસ્થા, યૌવન, જીવાની.
વજ ત્રિ વયનું, ઉંમરનું.
મત્સ્ય પુ॰ જુવાન.
વયઃસ્થા શ્રી બહેડાનું ઝાડ, ચ્યાંખળી, હરડે, સામવલ્લી, ઝીણી એલચી, કાકાલી, ક્ષીર કાકાલી, જુવાન સ્ત્રી.
વસ્થ પુ જીવાન. વયસ્થા શ્રી. વચ:હ્યા જુએ. રચય ત્રિ. સમાનવયનું, મિત્ર. થયા સ્ત્રી॰ સખી, બહેનપણી. વધુન ન॰ જ્ઞાન, વમદીર.
વધુન પુ॰ દેવમંદીર.
યોધન પુ. જુવાન. વયો ૧૦ સીસુ.
વ ૩૦ સમ॰ ૬૦ સે ઈચ્છવું, વર્ સાગવા.
વત્ ૧૦ કેસર, ઘેાડુ, ઇચ્છા, યાચના, વીંઢવું. વ ત્રિ॰ ઇ, ઇચ્છેલ, શ્રેષ્ઠ. વર પુ॰ જાર, વ્યભિચારી પુરૂષ, પ્રતિ, વર જમાઇ, ગુગળ, ઈષ્ટ પદા.
વજ્ર પુ॰ જંગલી મગ, પીતપાપડેા, એક જાતનું ધાન્ય.
સરળ ન વહાણુ ઢાંકવાનું વસ્ત્ર.
વાસ્તુ પુ॰ ઇન્દ્ર, ધ્રુવડ. વશ્વના 12 દેવદાર, કાળું અગર. વલૢ ૧૦ મેાગરાનું ફૂલ. વટ પુ॰ એક જાતનેા કીડા, હંસ પક્ષી. વલ્ટા સ્રી હંસલી, કસુંબાનું ખી. વઢી સ્ત્રી હંસલી.
વળ ૩૦ વરવુ, પસંદ કરવું, વીંટવુ, બ્રાહ્મણુ વગેરેનું યજ્ઞાદિ યિાણાં વરણુ સ્વીકાર, કિલ્લા, વરૂણુ વૃક્ષ, ઢાંકવું, ષવું. વર૫ ૩૦ ઉંટ.
વળલી સ્રી કાશી-બનારસ્.
૫૩
૨૦
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वरमु
વા શ્રી કાશીમાં આવેલી એક નદી, વળી સ્ત્રી ઉંટડી.
O
વન્તુ પુ॰ એક જાતના મુખતા રાગ, સવેદી, સમૂહ, ટીપુ .
વસ્તુ પુ॰ ઉપરના અર્થ, વર્તુલ, ભીંત. યુવા ત્રિ. વિશાળ, કૃપણુ, ભય પામેલ. વડાજી પુ॰ એરંડાનું ઝાડ. પત્તા થી વપૂણું. ત્તિત્ત પુ॰ ફોજ ..
વસિષ્ઠ પૂવ કુટજ વૃક્ષ. વત્તા શ્રી પાડા વનસ્પતિ, વીશ્રી રેણુકા નામે ગધદ્રવ્ય પલ્લા સ્ત્રી હાથીના પેટ ઉપર બાંધવાની દેરી.
હ
રા નવરપણું.
વત્વત્ર પુ॰ લીબુડાનું ઝાડ. તત્ત્વચ ત્રિ॰ શ્રેષ્ટ હાસ્યાસહીવાળુ વત્ ત્રિ॰ ઇચ્છિત આપતાર,વર આપનાર,
પ્રસન્ન.
વળ જ તે નામે એક મુદ્રા,
વતા શ્રી કન્યા, આસ, દુર્ગા દેવી, આદિત્યલક્તા.
ચાતુર્થી શ્રી માધ શુદ ચેાથ. વાસ્તુ પુ॰ એક જાતનું ઝાડ. વાઇ ન॰ વર આપવા, વન. વનિશ્ચય ૩૦ વરના નિશ્ચય. વપક્ષ કુ॰ વિવાહમાં વરના પક્ષ-સુચાં સંબંધી.
વપળે પુ॰ ક્ષીર ચુકી વૃક્ષ વúવું ત્રિવર આપનાર. વબા શ્રી લાખામુદ્રા. વજ પુ॰ નાળીએરનું ઝાડ. વાજી 1૦ શ્રેષ્ઠ ફળ. વડનું મૃત્યુ॰ થાડું ઇષ્ટ, સારી, ડ્રીક. વમુળી સ્ત્રી રેણુકા નામે ગધદ્રવ્ય.
For Private and Personal Use Only
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
arrare
નખ્વા સ્રીપતિ વવા ઇચ્છતી કન્યા, એક વેલ.
વચિત્તુ પુ॰ ધણી, પતિ. વર્ણવ ત્રિ કાંતિવાળુ
શ્રેષ્ઠ પ્રીતિવાળું, ઉત્તમ
વવિ પુ॰ વિક્રમાદિત્યની સભાના એક પંડિત, એક વ્યાકરણાચાર્ય. વરહ પુ॰હસ, એક જાતના કીડા. વષઁ પુ॰ ચંપાનું ઝાડ.
વરબ્ધ ત્રિ॰ જેણે વર મેળવેલ હાય તે. વા સ્ત્રી હંસલી.
વહી સ્રી હંસલી. વવત્તા શ્રી.સાસુ.
વળિની સ્ત્રી ઉત્તમ સ્ત્રી, લાખ, હળદર, રેાચના, ફલિની વનસ્પતિ, સાધ્વી સ્ત્રી, ગૌરી, પાર્વાંતી, લક્ષ્મી. વવારણ પુ॰ શ્રેષ્ઠ હાથી, યવાહીજ ૬૦ કેસર.
વા સ્ત્રી હરડે-બહેડાં—આમળાં, રેણુકા નામે ગંધદ્રવ્ય, ગળા, મેદા વનસ્પતિ, બ્રાહ્મી વનસ્પતિ, વાવડીંગ, પાઠા વનસ્પતિ,
હળદર.
વરાજ પુ શિવ.
વરાજ ન॰ યુદ્ધ.
વાજ ત્રિ॰ બીચારૂ, ગરીબ, શોચનીય, અધમ.
વલૢ ન॰ મસ્તક, ગુજી ખન્દ્રિય, યાનિ, તજ, વાદ ૩૦ હાથી, વિષ્ણુ, કામદેવ. વાદ ત્રિ॰ શ્રેષ્ઠ અંગવાળુ
વાલજ ૬૦ તજ.
વરાહ્નના સ્રી ઉત્તમ સ્ત્રી.
વકિન પુ॰ અમ્ભવેતસ. વક્રન ત્રિશ્રેષ્ટ અંગવાળુ વાની સ્ત્રી હળદર, ઉત્તમ અ’ગવાળી સ્ત્રી. વાટ પુ॰ કાડી, દોરડું.
ve
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वरिष्ठ
વાટ પુ॰ ઉપરના અર્થ, પદ્મખીજને
$14.
વાટ નય્ પુ॰ નાગકેસર વૃક્ષ. રટિજા સ્ત્રી કેાડી, ગરીબડી, તુચ્છ, વાળ ૩૦ ઇન્દ્ર, વરૂણ વૃક્ષ. વાળણી શ્રી કાશી, બનારસ.
પાન ન॰ ચારાળી.
વાઘ્ર પુ॰ કરમદું.
વરાજ પુ॰ હીરા. વાÒદ પુ॰ હાથી.
વાઓના સ્ત્રી શ્રેષ્ઠ નિતંબવાળી સ્ત્રીવહિ પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર. યાહિજા સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. યજ્ઞ પુ॰ ઝાડુ કપડુ.
.
વાસન ન॰ જાસુદનું ફૂલ, ઉત્તમ આસન. વાલનપુ॰ વ્યભિચારી પુરૂષ, દ્વારપાળ. વાલ પુ॰ ઝાડું વસ્ત્ર, તરવાર ધારણ
કરનાર.
વાદ પુ॰ ભુંડ, ડુક્કર, વિષ્ણુને વરાહ અવતાર, એક પર્વાંત, એક એટ, માથ, એક જાતનું માપ, શિશુમાર, વારાહીકન્દ. વન્દ્વુ એક જાતનું ઝાડ. વાતાતા સ્ત્રી॰ એક જાત્તનું ઝાડ, વાન્તિા · શ્રી રીસામણીના વેલા. વાદાવતાર પુ॰ વિષ્ણુને વરાહ અવતાર. યાદા શ્રી કવચ વનસ્પતિ,
યાદી સ્ત્રી. એક જાતની માથ, ભુંડણુ, વરાહકન્દ વૃક્ષ.
મિન્ પુ॰ શ્રેષ્ઠપણું,
વિમ્ ન પૂજન, ધન. રિયલિત ત્રિ॰ પૂજેલ, સેવેલ.
afarer at Hal, you. રિચિત ત્રિપૂજેલ, સેવેલ. વરિષ્ઠ ત્રિ॰ અત્યંત માટુ, ઘણું ભારે, અત્યંત શ્રેષ્ઠ.
For Private and Personal Use Only
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
વરિષ્ઠ
વરિષ્ઠ પુ॰ તેતર પક્ષી, નારંગીનું ઝાડ, વાછરડા.
O
વરિષ્ઠ ન॰ તાંબુ, મરી. વરિષ્ઠા શ્રી આદિવ્યભક્તા. પછી સ્ત્રી તેતર પક્ષિણી. વરી શ્રી શતાવરી, સૂર્યની પત્ની.
www.kobatirth.org
થીયમ્ ત્રિ॰ અત્યંત શ્રેષ્ઠ, ધણું, મોટું, ઘણું ભારે.
વરીયન્ પુ॰ જ્યાતિષપ્રસિદ્ધ અઢારમા યાગ. વીવતૢ પુ॰ બળદ.
વીવુ છુ॰ કામદેવ.
વટ પુ॰ એક મ્લેચ્છજાતિ. વસ્તી સ્ત્રી એક મ્લેચ્છજાતિની સ્ત્રી. વક ૬૦ એક અત્યજ જાતિ. વકી સ્ત્રી એક અંત્યજ જાતિની સ્ત્રી. વળ પુ. વર્ણ દેવ, પ્રાણી, સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, એક એટ, વરૂણ વૃક્ષ. વળા સ્ત્રી કાશીમાં એક નદી. વળાભના સ્ત્રી॰ પાણીમાંથી થતા એક દારૂ. વળાની સ્રી વરૂણની સ્ત્રી. વસ્ત્ર ન॰ઉત્તરીય વસ્ત્ર.
.
વથ ૬૦ બાર, ઢાલ, ચામડું, રથનું રક્ષક ઢાંકણું.
વથ પુ॰ રથનું રક્ષક ઢાંકણુ.
વચન પુ॰ રથ, પહેરગીર, ચાકીદાર. સચિની સ્રી સેના, સૈન્ય. સભ્ય ન૦ કેસર.
વખ્ય ત્રિ મુખ્ય, શ્રેષ્ઠ, પ્રાર્થના કરવા લાયક, ઈચ્છવા લાયક. વરેન્દ્રી શ્રી ગૌડ દેશ.
વરેરા પુ॰ શિવ. વન્દેશ્વર પુ॰ શિવ.
થોટ પુ॰ મરવાનું ઝાડ, થોટ ૪૦ મરવાનું ફૂલ. વૌદ્ધ પુ॰ એક જાતના કીડા.
કર
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वर्ण
થોળી સ્ત્રી એક જાતની કીડી. વ પુ॰ જુવાન પશુ, બકરા–ઘેટાંનું બચ્ચું, બકરા, ઘેટા, હાંસી, મશ્કરી. વાટ ન॰ સ્ત્રીના સ્તન ઉપર પુરૂષને
નખક્ષત.
વરી શ્રી બકરી, ઘેટી.
થના ૩૦ સજાતીય સમૂહ, સંધ, સમૂહ, વિભાગ, ગ્રંથપરિચ્છેદ, ગણિતશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ વ.
વર્ષપ્રતિ સ્ત્રી બીજ ગણિતમાં કહેલ એક ગણનાપ્રકાર. મૂળ ૧૦ ગણિતપ્રસિદ્ધ વર્ગ મૂલ. ચિ ત્રિ॰ વનું, વસંબંધી. યજ્ઞેશમ ૬૦ જ્યોતિષમાં કહેલ ત્રીસમા અંશરૂપ રાશિને નવાંશભેદ. वर्ष् दिवा० प० સ॰ સેટ્ જવું. વસ્તું સ્વા॰ ૦ ૨૦ સેટ્ દીપવુ, પ્રકાશવું. વર્ચસ્ ન॰ રૂપ, વીર્ય, તેજ, વિષ્ટા. વવત્ પુ॰ ચંદ્રના પુત્ર. વન્દેષ્ઠ પુ॰ વિષ્ટા. વનિયન ત્રિ॰ તેજસ્વી. વર્ત્તજ ત્રિ॰ તજનાર, છેડનાર. વન ન॰ ત્યાગ, તજવું, છેડવુ, હિંસા, મારી નાખવું.
વજ્ઞનીય ત્રિ॰ તજવાલાયક, છેડવા લાયક. વનામૂ ન્ય॰ વિના, સિવાય. નિત ત્રિ॰ તજેલ, છેાડેલ, રહિત. ગિતન્ય ત્રિ વગનીય જુએ. વર્ષે ત્રિ॰ વર્ગનીય જુએ.
For Private and Personal Use Only
वं चु० उभ० સ॰ સેટ્ વર્ણન કરવુ, વખાણવુ.
વળે ન॰ કેસર.
થળે પુ॰સાનું, વ્રત, ધેાળા વગેરે રંગ, અકાર વગેરે અક્ષર, ભેદ, ગાયનના ક્રમ, ચિત્ર, એક તાલ, અંગરાગ, યશ, ગુણુ,
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वतजन्मन्
સ્તુતિ, બ્રાહ્મણ વગેરે જાતિ, વિવાહ | ધરતી સ્ટી હળદર. યોગી અમુક નક્ષત્રોથી ય વર્ણફૂટ. થffોડા . અક્ષરર, કચેર, થઈ પુત્ર ર૦ ભેદ, રૂપ, અક્ષર.
ઘરફાડુ ચોર. ૩૦ ચારણ, હીંગળો વગેરે વવૃત્ત ન• અક્ષરછંદ. વળવા ૧૦ હરતાળ, વિલેપનોગ્ય પિષ્ટ- | શ્રેષ્ઠ પુબ્રાહ્મણ પીઠી વગેરે-ચંદન વગેરે.
વ સ g ઉત્તમ વર્ણના પુરૂષથી નીચે પાક કુબેરને પુત્ર.
વર્ણની સ્ત્રીમાં અથવા નીચે વર્ણના પુરૂવીજ 6 હીંગળ વગેરે.
ષથી ઉત્તમ વર્ણની સ્ત્રીમાં જન્મેલ સંતાન. કપિલા સ્ત્રી શાહીને ખડી. હરિ કુંડ પાણી.
વહીન ત્રિ, હલકા વર્ણનું, વર્ણ બહિષ્કત, થવા પુત્ર ચિત્રકાર, ચીતાશે.
અક્ષરરહિત. થઇ go બ્રાહ્મણ
વળ સ્ત્રીતુવેર ધાન્ય. વળે ચિ. શ્રણ વર્ણટવાળું
વાર આ લેખણ, કલમ. વણજો સ્ત્રી શ્રેષ્ઠ વર્ણકૂટવાળી સ્ત્રી. Hure g૦ ગર્વ, ચિત્રકાર, નાટકી. કતર મi૦ વર્ણથી.
પરમને ૬૦ શબ્દ, ધાતુ-ક્રિયાપદ. વહૂઢિ સ્ત્રી લેખણ, કલમ
વાવ જિ. નીચવર્ણનું, વબહિષ્કત. ત્રિો . લેખણ, કલમ.
લખપત ત્રિદ વર્ણથી દૂર કરેલ. થતૂ શ્રી લેખણ, કલમ,
વર્દ પુ. મગ. ન કાળું અગર.
ત્રિમ પુ. વણશ્રમ. રઃ ત્રિવર્ણ આપનાર.
વપરિપત્ર - વર્ણાશ્રમને ધર્મ. ત્રિવર્ણ આપનાર.
વ ૨૦ સેનું વાત્રી જીહળદર.
પિતા હતો. કલમ, શાહી, ખડી, વાનગી. જદૂત લખેલે કાગળ, સિપી. વતિ ૦િ વર્ણવેલ, વખાણેલ, રંગેલ,
ધર્મ બ્રાહ્મણ વગેરે જાતિ ધર્મ રૂપાંતર કરેલ. જન વર્ણન કરવું, વખાણવું, રંગવું. વળ પુચિત્રકાર, લેખક, બ્રહ્મચારી, થના સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
બ્રાહ્મણ વગેરે જાતિ. થનાર ત્રિદ વખાણવા લાયક, વર્ણન વળની સ્ત્રી હળદર, સ્ત્રી. કરવા ગ્ય, રંગવા લાયક.
foroિમિત્ર યુકે બ્રહ્મચારીના વેષવાળે. થઈમાં સ્ત્રી લેખણ કલમે.
વર્ષ પુ. તે નામે એક મદ આદિત્ય. કમાણ સ્ત્રી સરસ્વતી.
વર્તિા ૩૦ ભાખંડ પક્ષી, ચલ પક્ષી, ઘોડાની મારા સ્ત્રી જાતિમાળા, અક્ષરપંક્તિ, ખરી. યાગકર્મમાં પચાસ વર્ણની એક માળા. વર્ત ત્રિ. વર્તનાર, હેના. દરિયા સ્ત્રી ખડી, ચોક.
કર્તા એક જાતનું લોઢું. બ હાર સ્ત્રીખ, ચોક,
વર્તિા સ્ત્રી ચાલી. લાલ ત્રિવર્ણવાળું.
વર્તાઇ મેથ.
For Private and Personal Use Only
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કરે
વર્તન ૧૦ વર્તવું, રહેવું, સ્થિતિ, વૃત્તિ, વત જ ર્સિ જુઓ.
સ્થાપન, ધંધે, પગાર, ભાડું, આજી- સર્વ શિ. ગોળાકાર પદાર્થ. વિકા, સાધારણ વર્તલ, ગોળ, લાડુ, વર્તુઢ ગાજર. ચરખાની બેઠક.
વર્તુહ g૦ વટાણું, ગળે. વર્તન ત્રિક વર્તનાર, હેનાર, વૃત્તિવાળું,
વર્તુત્ર શ્રી. ચરખાની બેઠક. વામન, સ્થાવર.
વર્તુશ્રી સ્ત્રીગજપીપર. કર્તવાન ૧૦ પગાર આપવો, ભાડું આપવું, વર્મન ૧૦ માર્ગ, રસ્તા, આચાર, આંખની આજીવિકા આપવી.
પાપણ. વર્તનમાલ પુત્ર આજીવિકાનો અભાવ. વનિ સ્ત્રી માર્ગ, રસ્તો. વર્તાિ સ્ત્રી, પૂર્વ દેશ.
વર્ષે ૩૦ મ. સ. લે છેદવું, પૂરવું, ભરવું. વરની સ્ત્રી માર્ગ, રસ્તે, પીસવું, દળવું.
થઈ ઉ. છેદવું, પૂરવું, ભરવું, વૃદ્ધિ. વર્તનીય ત્રિવર્તવા ગ્ય, હેવી લાયક, વધા ઉ૦ ગ્રાઉHળ િવનસ્પતિ. ' રહેવા લાયક.
વધેલા ત્રિછેદનાર, પૂરનાર, ભરનાર, વર્તમાન પુ. વર્તમાન ચાલુ કાળ.
વૃદ્ધિ કરનાર. વર્તમાન ઝિ૦ વર્તમાન ચાલુકાળનું, વર્તતું, પતિ જુ. સુથાર. હેતું, રહેતું.
વનિ પુત્ર સુથાર. વર્તમાતા સ્ત્રી વર્તમાનપણું.
કર્ધા ૨૦ વધવું, છેદવું, પૂરવું, ભરવું. વર્તમાન ન વર્તમાનપણું
વર્ધન ત્રિક વૃદ્ધિકારક, વધનાર, વૃદ્ધિવાળું, વર્તક પુત્ર તે નામે એક નદ, પાણીનું છેદનાર.
ગોળ ફરવું,કારપાળ, પહેરગીર, કાકલીભેદ, વર્ષની સ્ત્રી સાવરણી, ખડી, નાળચાંવાળું વર્તoોદ ૧૦ એક જાતનું લેટું.
પાત્ર. ર્તિ સ્ત્રી લેખ, નેત્રાંજન, વાટ, દીવેટ, વધમાન ત્રિવધતું, વૃદ્ધિ પામતું, વૃદ્ધિવાળું. શરીરે લેપન, વૈદ્યોનું એક ઔષધ, દીવ, જમાન . એરંડાનું ઝાડ, માટીનું કેડીયું, તંબુ, પિોષાકને છેડો, લીટી, આંકેલી વિષ્ણુ, એક જાતનું પશુ, જૈન તીર્થકર લીટી.
મહાવીર, ધનવાનું એક જાતનું ઘર, વતા ચકલે પક્ષી, ભારંડ પક્ષી.
એક દેશ, એક નગર. વર્તિા સ્ત્રીદીવેટ, ચકલી, મેંઢાશગ. વર્ધમાકા છુ. હાંકણું.
ત્તિ સ્ત્રી. ચકલી, ભારંડ પક્ષિણી. વપન ૧૦ વધામણું, ઉત્સવ, નાડીદન થત ત્રિ. વર્તેલ.
કર્મના અંગરૂપ એક સંસ્કાર. વરિંતવ્ય ત્રિ, વર્તનીચ જુઓ.
વલ જિ. વધેલ, છેદેલ, પૂરેલ, ભરેલ, વર્સિાપુ ત્રિક વર્તનાર, વર્તનશીલ, વર્ત- | પ્રસ્તુત. વાના સ્વભાવનું.
વજ ત્રિવ વધતું, વૃદ્ધિ પામતું. વર્તિ ત્રિ. વર્તવાના સ્વભાવવાળું. વધeg ત્રિવૃદ્ધિ પામવાના સ્વભાવનું, શરમાળ પુ ભવિષ્યકાળ.
વધતું. એમાં ત્રિભવિષ્યકાળનું. | | Tw R૦ ચામડું, વાધરી, ચામડાની દોરી.
For Private and Personal Use Only
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
वर्धी
વી સ્ત્રી વાધરી, ચામડાની દોરી.
વર્ષ ૧૦ રૂપ. સદ્ સ્વા॰ ૧૦ ૧૦ સેટ્ જવું, વધ કરવા.
વર્માજ પુ॰ પીતપાપડેા. વર્મળષા શ્રી.એક જાતની વનસ્પતિ, વર્મન્ ૬૦ કવચ, ખાર. વર્મન્ પુ॰ ક્ષત્રિયને લાગતું વિશેષણ. વર્મત્તુ પુ॰ બાર ધારણ કરી શકે તેટલી
કર
ઉમારા જુવાન.
મિ ૬૦ એક જાતનું માલું. મિત ત્રિ॰ જેણે બખ્તર ધારણ કર્યું હાય તે, તૈયાર. વર્ષે ત્રિ મુખ્ય, વર્ષ પુ॰ કામદેવ.
.
શ્રેષ્ઠ.
વર્ષાં શ્રી કન્યા, પતિ વરવા ઈચ્છતી કન્યા. વેળા શ્રી.એક જાતની માખી, વવું તેં હિંગળા, પીળું ચંદન, ગધરસ, વયં ત્રિ॰ પામર, મૂર્ખ.
વર્ષે પુ॰ વાંકડીયા કેશ, એક દેશ, બાવળનુ ઝાડ, એક જાતની માખી.
વજા સ્ત્રી એક જાતનુ ચંદન, એક
જાતનું ફૂલ.
ઘે સ્ત્રી. એક જાતની માખી, બાવળનું
ઝાડ.
વેરી સ્રી. ઉપરના અ. વવીજ પુ॰ શિવ, ત્રાાળસૃષ્ટિ, વૃક્ષ વાંકડીયા કેશ, અજગધિકા વનસ્પતિ. વોલ્થ ન॰ ધાળુ ચંદન. વર્યાં સ્ત્રી એક જાતની વનસ્પતિ, વ ત્રિ॰ ખાઉધરું, ખાખા કરનાર. વઘુર ૩૦ બાવળનું ઝાડ,
વર્ષે ૬૦ વરસાદ, વૃષ્ટિ, વરસવું તે, જ’મુદ્દીપ, મેધ, પ્રભવ વગેરે સાઠ વર્ષમાંનુ કાઇ વ.
વર્ષ દુ॰ ૬૦ જમુદ્દીપના અમુક ભાગ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वर्षापगम
વર્ષ ત્રિવરસનાર. વર્ષ૬ પુ॰ મેધ.
વર્નર ત્રિ॰ વરસાદ કરનાર. વર્ષી સ્ત્રી એક જાતના કીડે!-તમરૂં. વર્ષòતુ પુ॰ રાતી સાટેાડી, વરસાદના કરો. વર્ષોષ પુ॰ જોશી, મહિને.
યુજેન ત્રિ॰ વરસાથી-માં ઉત્પન્ન થનાર, વથીવ માં પેદા થનાર, જબુદ્રીપમાંથી થનાર.
વર્ષળ ન વરસાદ, વરસવું.
વળિ સ્ત્રી કૃતિ, વન, યજ્ઞ, વરસવુ,
વરસાદ.
વર્ષસ્ ત્રિ વરસતું.
વર્ષધર પુ॰ નાંજર, નપુંસક. વર્ષધરાદૂન૦ વર્ષ ૧૦ જુએ, વર્ષધર્ષ પુ૦ વષધર જુઓ.
વર્ષપર્યંત પુ॰ હિમાલય—હેમકૂટ વગેરે સાત ખંડપ તા.
વપાર્જિન પુ॰ આસ્રાતક વૃક્ષ. વર્ષપુષ્પા સ્ત્રી સહદેવીના વેલા. વર્ષપ્રિય પુ॰ બપૈયા. પ્રિયા સ્રી બપૈયા-માદા. વર્ષવર પુ॰ નાંજર, નપુસક. વર્ષવર પુ. ઉપરના અ. વર્ષવૃદ્ધિ સ્ત્રી જન્મતિથિ, જન્મદિવસ, જન્મદિવસે કરવાનુ... પૂજા વગેરે ક. વર્ષરાત ૧૦ સેા વર્ષ, સેક્રા. વર્ષસહસ્ર ન॰ એક હજાર વર્ષ, વર્ષા શ્રી મૈં॰ શ્રાવણ-ભાદરવા–એ એ મહિનાની ઋતુ.
For Private and Personal Use Only
વર્ષાદ ૩૦ મહિનેા.
વર્તી સ્ત્રી સાટાડી, વર્ષાયોષ પુ॰ દેડકા.
વર્ષાામ પુ॰ શરદ ઋતુ, વર્ષા ઋતુની સમાપ્તિ.
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वर्षाप्रभञ्जन
કર
वलयित
-
-
જ
વપfકમલ ત્રિ વરસાદ દુર કરે તેવું. વર્ષvમાન પુત્ર વરસાદની ઋતુનો પવન. વષમ પુત્ર રાતી સાટોટી. વમ ત્રિ. વર્ષાઋતુમાં હોનાર–થનાર. વપૂ ત્રિ. ઉપરને અર્થ. વમૂ પુ. દેડકે, ઇન્દ્રપ કીડે. વર્ષામે સ્ત્રી સાડી. વખ્ય સ્ત્રી દેડકી, એક જાતને વેલો. વમઃ go મેર પક્ષી. વનવી સ્ત્રી મોર પક્ષિણી. વર્ષમHRUાવ્રત પુ. બપૈયો. થયુત 10 દશ હજાર વર્ષ. વપરાત્ર વર્ષાઋતુની રાત. વર્ષો પુત્ર મંગળ ગ્રહ. વર્તાવાન પુત્ર રામ જુએ. ઈિ ત્રિવર્ષાઋતુસંબંધી, વર્ષાઋતુનું,
વરસનું, વરસસંબંધી. વર્ષવા ૧૦ એક જાતનું લાકડું. વર્ષન્ ઝિવ વરસનાર. ર્યાપક ત્રિઅતિશય વૃદ્ધ. વાણ ત્રિઅત્યંત વૃદ્ધ. વર્ષના ત્રિર વર્ષવાના સ્વભાવવાળું. વર્ષે ૬૦ વરસનાર મેધ. વર્ષા ત્રિક વરસાદમાં ઉત્પન્ન થનાર.
પર પુત્ર વરસાદને કરે. વર્ગ નવ શરીર. વર્ણન ૧૦ શરીર, પત્થર. વર્ણન ત્રિ. અત્યંત સુંદર.
૩૦ ૩૦ શેર વધ કરે ૦ દીપવું, પ્રકાશવું. ૨૦ વ માં માત્ર ૧૦ સે ઉત્કર્ષ પામવો. દર્દ ર૦ મેરનું પીછું, ગ્રન્થિપણું વૃક્ષ. વર્દ મોરનું પીછું. વન નપાંદડું. વહિવુગુમ ૧૦ ગ્રન્થિપણું વૃક્ષ.
éged Rગ્રંથિપણું વૃક્ષ.
દંશુન્ પુ. અગ્નિ, ચિત્રક વૃક્ષ. વષ્ટ ૧૦ સુગંધી વાળો-ખસ. હિંદુમ ૧૦ ગ્રથિપણું વૃક્ષ.
uિ go મેર પક્ષી. વર્ણિવાન પુત્ર કાર્તિકસ્વામી. વળી સ્ત્રીમોર પક્ષિણી.
સ્ત્રી, ચંડિકા દેવી. ઈન પુo મેર પક્ષી.
દંપુw 10 ગ્રંથિપણ વૃક્ષ. Éિતિર્ પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રક વૃક્ષ દિર go દેવ. વર્દવ તે નામે પિતૃગણ, વાઈબ્રેરા પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ.
પુત્ર સુગંધી વાળો-ખસ. િT૦ અગ્નિ, ચિત્રક વૃક્ષ, ગ્રંથિપણ
વૃક્ષ વર્દક પુ૧૦ દર્ભ. વર્િ – કાંતિવાળું, તેજસ્વી. વહૂ વાવ લ સે ઢાંકવું, ઘેરવું, ચાલવું વ૮ ૧૦ સૈન્ય, લશ્કર. વહૃક્ષ પુ. ધોળો રંગ. વક્ષ ઉન્ન ધળું, સફેત. વરુક્ષનું પુરુ ચંદ્ર, કપૂર. વઢw g૦ ૧૦ મધ્ય, કેડ. ચંદન ૧૦ સંવરજી જુઓ. વમ સ્ત્રી પાનસી જુઓ, વલભીપુર
શહેર, ઘરનો ઉપલો માળ, વ૮મી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. વશ્વ પુo awa જુઓ.
વા રૂ. ૧૦ ચુડી, હાથપગનું કડું, ગેળા' કૃતિ, વેઝનભૂમિ. વય પુગળાને એક રેગ. વંચિત ત્રિ. વીંટેલ, ઘેરેલ, ગોળાકાર
થયેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ફરક
વંત્રી શ્રી બલા વનસ્પતિ, જરા જુઓ. વરિતો સ્ત્રી એક જાતને કીડે. વાલ પુછે બગલે.
વય ત્રિ- મનહર–સુંદર થતું. વટાળા સ્ત્રી બગલી.
વ મયા મા લ૦ જેટું ભક્ષણ કરવું, બીજા પુત્ર મેધ, મોથ, પર્વત, એક દૈત્ય, ખાવું.
એક નાગ, શ્રીકૃષ્ણને એક ઘોડે. વમન ૧૦ ખાવું, ખોરાક, ભજન. વ૪િ ૦ ૪ જુઓ.
મત ત્રિો ભજન કરેલ, ખાધેલ. વરિત ત્રિ. વોલ, ઘેરેલ, ચલાવેલ.
આ પુ. કીડાઓએ કરેલે માટીને વરિત ત્રિ. જે જુઓ.
રાફડે. ટિરા ર૦ વરિશ જુઓ.
વિ . પુરાફડે. વસ્કી 7૦ વટ ર૦ જુઓ.
વલ્લીવાપુ1૦ કીડાઓએ કરેલે માટીને વહીવ બળદ.
રાકડો. વહૂ પુ૦ એક જાતનું પક્ષી, અસુર. વેજમવા પુરુ એક જાતનો રોગ, વાલ્મીકિ વ ૨૦ કમળ.
વીમવ પુ. વાલ્મીકી મુનિ. વ ૩૦ ૩૦ દ્રિવ વેર બેલવું, કહેવું. વીર નં. એક જાતનું અંજન. વત્તા ૨૦ વૃક્ષ વગેરેની છાલ, માક્લાનું
થમીર ૧૦ ઘમીજ પુર૦ જુઓ. ચામડું, ખંડ, ટુકડો.
વન્યુહૂ ગુમ લ૦ સેર્ છેદવું, પવિત્રતા વર પુ. એક જાતના લેધરનું ઝાડ. કરવી. વાતe સોપારીનું ઝાડ,
વઠ્ઠ ઉપર પ્રમાણે. વકુમ પુ૦ ભાજપત્રનું ઝાડ.
વઠ્ઠ મવા બ૦ લ૦ ઢાંકવું, ચાલવું. વે તજ.
વઠ્ઠ પુત્ર ત્રણ ચણોઠી બરાબર વજન, બે વોહ પુ. ૧૦ ઝાડની છાલ.
ચણોઠી બરોબર વજન, દોઢ ચણોઠી વરોધ go એક જાતના લેધરનું ઝાડ. | બરોબર વજન, વાલ.
વહ વા૦ ૧૦ ૩૦ સેટ જવું, કૂદવું. વર્ણી સ્ત્રી વીણા, સલકી વૃક્ષ. વત્ ત્રિ- જતું, હાલતું,
વેજીમ રૂ૦ પતિ, ધણી, અન્વેક્ષ, ઉત્તમ વા સ્ત્રી ઘોડાની લગામ.
ઘોડે. વાત ૧૦ ઘોડાની એક ગતિ, જવું, કૂદવું, વર્ણમ ત્રિવહાલું, પ્રિય. બહુ બોલવું.
વાંમર ૩૦ અશ્વપાળ. વાિત ત્રિગયેલ, ફૂદેલ.
વર્ણિમા સ્ત્રી વહાલી સ્ત્રી. વધુ ઉ૦ બકરે.
વર્ણ ૧૦ કાળું અગર, ગહન, કુંજ, ઝાડી, વજુ ત્રિ- મનહર, સુંદર,
માંજર-ઝાડનો મહેર. વપુરા ર૦ મનોહર, સુંદર.
વધુ િથીઝાડનો મહેર,મેથી, ચિત્રમૂળ, વાલા 7૦ ચંદન, વન, પણ, કીંમત.
લતા, વેલ. વપs g૦ જંગલી મગ.
વી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ વગુ g૦ એક જાતનું પક્ષી.
વર પુ. ગોવાળ, ભરવાડ, રબારી, ભીમપાછા જી. સોમરાજ, એક પક્ષી. સેન, રસોઈએ.
For Private and Personal Use Only
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
થવી જી. ગોવાળણ, ભરવાડણ, રબારણ | વાર્જિન - વશ થયેલ, સ્વાધીન. વડ સ્ત્રી લતા, વેલ, પૃથ્વી.
પર સ્ત્રી કેઈપણ સ્ત્રી, વાંઝણી સ્ત્રી, પુત્રી, ઘણી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ, અજમોદ, કૈવ- હાથણી, ગાય, નણંદ. તિકા, ચવક.
વરાણુ પુએક જાતનું પક્ષી. વાણી ર૦ મરી.
અરજુન ઝિ૦ વશ થયેલ, તાબેદાર. પછી સ્ત્રી, એક જાતની ધો.
વરાચિન ત્રિ. કુતરો. વાવ ત્રી, એક જાતની બેરડી. વરાચિન જી. કુતરી. વટ્ટીકુલ ૩૦ જંગલી મગ.
જરા ઝિ૦ વશ કરનાર, વર્ણવૃક્ષ ૩૦ સાગનું ઝાડ.
જરા ૧૦ વશીકરણ. વજુર ૧૦ ઝાડી, ઝાડનો મહોર, નિર્જન વરાજ ત્રિ. શૂન્ય, ખાલી.
સ્થાન, લીલા ઘાસવાળો પ્રદેશ, ગહન, વરાળ ત્રીઅગર ચંદન, જંગલ.
વરિાતા સ્ત્રી વશ કરવાપણું, ઈશ્વરનું એક વહબ્રૂડ તડકા વગેરેથી સૂકાયેલું માંસ, ઐશ્વર્ય, સ્વતંત્ર. ભંડ-ડુક્કરનું માંસ, વનક્ષેત્ર જંગલ,વાહન,
વરિત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ. ક્ષાર ભૂમિ.
વરાન ત્રિ, જિતેન્દ્રિય, સ્વાધીન, સ્વતંત્ર. વંચા સ્ત્રીધાવડીનું ઝાડ.
વાન ખીજડીનું ઝાડ. વા ન એક જાતનું ઘાસ.
વરાર ૧૦ સમુદ્રનું મીઠું. વયના સ્ત્રી એક જાતનું ઝાડ.
વાર ૩ ગજપીપર, ચવક વનસ્પતિ. વદ્ ૩૦ ૩૦ અ સેક્ દીપવું, પ્રકાશવું. ઘરાક પુરુ વસિષ્ઠ મુનિ. વર સ્ત્રાવ મા - ઉત્કર્ષ પામે.
વ
બીજાને વશ કરવું તે. a g૦ જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ પહેલું કરણ. વરીત ત્રિ. વશ કરેલ, તાબે કરેલ. વ માત્ર ૧૦ ૧૦ સે સ્પૃહા કરવી, વરાજમાન ૧૦ વશ થવું, તાબે થવું. ઈચ્છવું.
વરભૂત ત્રિ. વશ થયેલ, તાબે થયેલ. વરા ૦ ૧૦ વશપણું, સ્વાધીનપણું, પ્રભુત્વ, વાર ગજપીપર. ઈચ્છા.
વરચ ૧૦ લવીંગ. જા ત્રિસ્વાધીન, પરવશ, પરાધીન. વય ત્રિ. વશ, સ્વાધીન, તાબે થયેલ. રવ ત્રિ. પ્રિયવાક્ય બોલનાર, મીઠું
વચ્ચે ત્રી, સ્વાધીન રહેતી સ્ત્રી. . બોલનાર, ‘હું તને વશ છું” એમ બોલનાર વરા સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. વરાજ સ્ત્રી સ્વાધીન સ્ત્રી, તાબામાં વદ્ સ્વાહ ૫૦ ૫૦ જેટ વધ કરવો. રહેતી સ્ત્રી.
વર્ષ અગ. દેવોને ઉદ્દેશી હવિષને ત્યાગ. વરિયા સ્ત્રી વશ કરવું.
પુત્ર દેવોને ઉદ્દેશી હવિષના ત્યાગવર ત્રિ. વશ થયેલ, તાબે થયેલ. રૂ૫ યજ્ઞ. વરાળા શ્રી વાક્ય જુઓ.
વત ત્રિહમેલ. વરકત ત્રિ. વશ થયેલ.
વદ મવા મા લ૦ સે જવું. વરાના સ્ત્રી સ્ત્રીને કંઠાલંકાર,
વય પુ. એક વર્ષનું વાછરડું. ૫૪
For Private and Personal Use Only
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पकयणी
४२६
वसुदेव
વચળ શ્રી ઘણું કાળથી વીયાયેલી ગાય. | વરતેડૂત પુત્ર કેયલ-નર, આંબાનું ઝાડ, કયિft સ્ત્રઉપરને અર્થ.
પંચમ રાગ. વણ ૩૦ કમ સે સ્નેહ કરો, માયાળુ વહૉદૂત સ્ત્રી માધવી લતા, પાટલી થવું મટે છેદવું, વધ કરવો
વૃક્ષ, ગણીયારીનું ઝાડ, કાયલ-માદા. વ વાવ go ૨૦ સે થંભવું, થંભી જવું. વાકુ કુ. આંબાનું ઝાડ. વર્ સ્વાહ ૧૦ ૧૦ મનિટુ રહેવું.
વાતાશનો સ્ત્રી વસંતપંચમી. બા. માત્ર ૧૦ સે ઢાંકવું.
વત્તવૃક્ષ ઉ૦ આંબાનું ઝાડ. ૩૨ ૩૦ ૩૦ ૪૦ સેદ્ર વાસિત કરવું, વરતા પુત્ર કામદેવ. સુગંધી કરવું.
વતન્તોત્સવ પુ. હોળીનો ઉત્સવ. વત ત્રિ વસતું, રહેતું.
વણા સ્ત્રી મેદ, ચરબી, એક વેલ. પતિ શ્રી રહેઠાણ, નિવાસ કરવો, સ્થાપન, વસાત્રિ ૬૦ શિશુમાર નામે મોટું માછલું. ઘર, છાવણી. રાત્રિ.
વાત્ય પુત્ર ઉપરનો અર્થ. વતિ જે સ્ત્રી વછે સમગ્રહણ માટે જળ. વાલ્યા સ્ત્રી શિશુમાર નામે માછલી. વસતી સ્ત્રી વસતિ જુઓ.
વસાન ત્રિ. પહેતું, ધારણ કરતું. વસ પુ૦ ગામ, ગામડું.
વસિ પુત્ર રહેઠાણ, ઘર, રહેવું. વરલ ર૦ વસ્ત્ર, ઢાંકણ, વસવું, વાસ, રહે. વત ત્રિવસનાર, રહેનાર. ઠાણ, સ્ત્રીનું કટીભૂષણ-કંદોરે.
વલિન પુરુ પાણીનો બિલાડે. વરદ ન કપડાંનું ઘર-તંબુ.
સર સમુદ્રનું મીઠું, ગજપીપર. વેલન R૦ ઉપરનો અર્થ.
વશિષ્ટ પુવસિષ્ઠ ઋષિ. વજના ત્રા૦ સ્ત્રીનું કટીભૂષણ-કંદોરે. વહુ ન ધન, રત્ન, વૃદ્ધિ ઔષધ, સેનું, રત્ત ૦ ચૈત્ર-વૈશાખ–એ બે મહિનાની પાણી.
ઋતુ. ઝાડાનો રોગ, નાટકમાં વિદૂષકને વહુ ! બકવૃક્ષ સુર્ય, અગ્નિ, કિરણ, એક વિશેષણ તે નામે એક તાલ.
ગણદેવ, આઠની સંખ્યા, ધનિષ્ઠા નક્ષત્ર, પત્તિ પુ નાક વૃક્ષ.
તે નામે એક રાજા, આકડાનું ઝાડ, વરસતગુમ ૩૦ સેલવૃક્ષ.
ચિત્રાનું ઝાડ. વસંતકુમ ૧૦ વસંતઋતુનું ફૂલ.
વહુ શ્રી દીપ્તિ, કાંતિ વૃદ્ધિ, ઔષધિ. વરતપુલકુમાર પુત્ર પ્રમેહ રોગનો નાશ વકુ ત્રિશ્યામ, મધુર, સુકાયેલું, સુકું કરનાર એક ઔષધ.
વધુ પુત્ર આકડાનું ઝાડ, બકવૃક્ષ. વરત્તી સ્ત્રીકાયલમાદા. વહુ ન એક જાતનું મીઠું. વનઘોજિન પુછે કોયલ-નર.
વસુદ પુછે યાચક, માગણ. વત્તા ત્રિ. વસંતઋતુમાં ઉત્પન્ન થનાર. વપુfછકા સ્ત્રી. મહામેરા વનસ્પતિ. વક્તા શ્રી માધવી લતા.
વસુર ઉ૦ કુબેર, વિષ્ણુ વત્તતિ ન ચૌદ અક્ષરના ચરણવાળો વપુઃ ત્રિધન-સનું–વગેરે આપનાર. એક છંદ.
વહુ શ્રી પૃથ્વી, ધન આપનારી. યુતિ શ્રી. ઉપરને અર્થ.
વસુદેવ ૩૦ શ્રીકૃષ્ણને પિતા.
For Private and Personal Use Only
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
वसुदेव
વનુàવ ૬૦ નિષ્ઠા નક્ષત્ર. વસુદેવતા શ્રી. ઉપરના અ. વસુદેવસૂ પુ॰ શ્રીકૃષ્ણ. વસુરેખ્યા શ્રી. ધનિષ્ઠા નક્ષત્ર. વસુધા શ્રી પૃથ્વી.
વાયર ૩૦ પત. વસુધાધિપ પુ॰ રાજા. વસુધાધિપતિ ૩૦ રાજા.
વસુધાધીરા ૩૦ રાજા. વસુયાયીશ્વર પુ॰ રાજા. વસુધાનગર 7. વરૂણની રાજધાની.
વસુધાન્ત શ્રી॰ માંગલીકમાં ચેદિરાજ વસુને ઉદ્દેશી કરાતી થી વગેરેની ધાર, કુબેરની નગરી, જિનદેવની એક શક્તિ. વસુન્ધા શ્રી પૃથ્વી. વસુકાળ ૬૦ અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ. વસ્તુપૂલ્ય ૩૦ ૧૨ મા જૈન તીર્થંકર વાસુપૂજ્યના પિતા.
હ
વહુમત્ ત્રિ॰ ધનવાન, પૈસાદાર. વસુમતી શ્રી પૃથ્વી. ધનુર્વાચિત્ પુ યજ્ઞ, વસુજી પુ॰ દેવ.
વસુવે પુ॰ કર્યું.
વસ્તુલેન પુરુ કર્યું.
www.kobatirth.org
વમુઘલો શ્રી॰ કુબેરની નગરી, ધન- રત્ન
સેાના વગેરેનું સ્થળ.
દુષ્ટ પુ॰ બકવૃક્ષ.
વટ્ટ પુરુ બકવૃક્ષ. વજ્ર પુ॰ એક જાતનું મીઠું. વસૂપ શ્રી વેશ્યા. वस्क् भ्वा०आ० વૈજ્જ પુ॰ નિશ્ચય.
વાદિત સ્ત્રી વીછી. વસ્તુ ૩૩મ સેટ્ વધ કરવા, મારી નાખવું, જવું ક॰ યાચવું, માગવું ટ્વિ
સ॰ સેટ્ જવું.
૪૨૭
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वस्त्रभूषण
વક્ત કુ॰ બકરે.
વૃત્ત ન ધર.
વસ્તુ 7॰ બનાવટી મીઠું. વસ્તુદર્ભે પુ॰ સાગનું ઝાડ. વસ્તનન્યાશ્ત્રી અજગન્ધા વનસ્પતિ. વસ્તનોવા સ્ત્રી અજમેદિ.
વક્તવ્ય ત્રિ॰ રહેવા લાયક, રહેવા યાગ્ય.
સ્તિ પુ॰ નાભિની નીચે મૂત્રાધારસ્થાન, વાસ, રહેઠાણ, રહેવું. ગુદાદ્વારા લેવાતી પીચકારી.
વસ્તિ પુ॰ શ્રી કપડાંની કિનાર છેડા. વસ્તિવજર્મન્ ન૦ ગુદાદ્વારા પીચકારી લેવી તે. તિશર્માન્ય પુ॰ અરીઠાનું ઝાડ, સ્તમજી ૬૦ મૂત્ર, વસ્તી હ્રી બકરી.
વસ્તુ ન॰ વસ્તુ, દ્રવ્ય, ચીજ, પદાર્થ, સત્ય પદાર્થ, પાત્રભૂત, અ, નાટક વગેરેને વિષય.
વસ્તુળ ન॰ એક જાતનું શાક,
વસ્તુા શ્રી. એક જાતનું શાક. વસ્તુતમ્ અધ્ય૦ વાસ્તવિક રીતે, ખરી રીતે, વસ્તુથી.
વસ્તુમાત્ર 70 પદાર્થ માત્ર, વસ્તુનિ શ્રી વસ્તુની હાનિ. વસ્તુ ન॰ એક જાતનું મીઠું.
વસ્ત્ય ન॰ ધર.
વવન્તર ૬૦ બીજી વસ્તુ. વત્ત્વમાવ પુ॰ વસ્તુને અભાવ.
ત્ર ૧૦ વસ્ત્ર, કપડુ, તમાલપત્ર, આચ્છાદન. વટ્ટમ ન॰ તંબુ, છત્રી.
For Private and Personal Use Only
વજ્રગ્રહ ન॰ તંબુ.
વસ્ત્રપ્રસ્થ પુ॰ કપડાંની ગાંઠ, વિ જુએ. વચનળનજ પુ ધાબી, પદ્મપુત્રા શ્રી॰ કપડાંની પુતળી, ઢીંગલી. મસળા શ્રી. મજી,
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वलमेदक
કામેવા પુદરજી.
વદન ત્રિવત જુઓ. વાદિન ૫૦ દરજી.
વેસ્ટ g૦ વહાણ. વયુમ ૧૦ બે વસ્ત્ર, વસ્ત્રની જેડ. વટ ત્રિ દઢ, મજબૂત, ગાઢ, બહુ, પુષ્કળ. વાયોનિ સ્ત્રી રૂ-ઉન-રેશમ વગેરે. વાષ ૨૦ એક જાતનું ચંદન. થરાદ ત્રિ કપડાં રંગનાર.
થઈવષ્ણુ પુત્ર મેંઢાશીગ વનસ્પતિ. વટાસર પુત્ર કસુંબો.
વઢવંa ઘેલું લેધરનું ઝાડ. વET R૦ કપડાંનો છેડો.
વા સ્ત્રીસુવા, મોટી એલચી. વઢrvલા ત્રિ. કપડાંની ચોરી કરનાર. થઈ સ્ત્રી નદી. વસ્ત્રાપલ્લનિ ત્રિ. ઉપરને અર્થ.
ત્રિ વહાણ, પાણીમાં તરવાનું સાધન. વન ન. પગાર, કીંમત, મૂલ્ય, વસ્ત્ર, દ્રવ્ય, વત્રિક ૨૦ ઉપરના અર્થ.
ચીજ, ધન, મૃત્યુ, વાસ, રહેઠાણ.. વદિન ત્રિ. વહેનાર, લઈ જનાર, પ્રાપ્ત વન પુo કીંમત, મૂલ્ય.
કરનાર, પહોંચાડનાર. વર્નર ૨૦ સ્ત્રીને કેડનો દાગીને. વધિની સ્ત્રી, વહાણ વરના સ્ત્રી, નાયુ જુઓ.
વદિ ૧૦ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ પ્રત્યયાદિક વારા સ્ત્રી ઇન્દ્રની નગરી, ઇન્દ્રની | નિમિત્તક પ્રકૃતિના અવયવ વગેરેમાં કાર્ય. નદી, કુબેરની નગરી, કુબેરની નદી.
વિિા ૧૦ શબ્દાદિ બાહ્ય વિષયને વંદ ૩૦ રૂમ ગ દીપવું, પ્રકાશવું. ગ્રહણ કરનારી શ્રોત્ર વગેરે ઇન્દ્રિય. વ૬ ૩૦ ઉમા દ્વિજ ને પહોંચાડવું, વતિ ત્રિ. બહાર ગયેલ.
પ્રાપ્ત કરવું, વહેવું, વાવું, લઈ જવું. વમિન ને બહાર જવું. યદિ પુ૦ બળદ.
દિર ૧૦ બહારનો દરવાજે. ૧૬ કુ. બળદની ખાધ, ઘોડે, બાહુ, ભુજા, વર્મિવન ર૦ બહાર થવું-હેવું. - માર્ગ, રસ્તો.
દિત ત્રિ. બહાર થયેલ. વદ ત્રિવહેનાર, લઈ જનાર, પ્રાપ્ત કરનાર. દિલ ત્રિ. બાહ્ય વિષયોમાં આસક્ત વદર ત્રિક વહેતું, વાતું, લઈ જતું, પહ- મનવાળું, વિષયાસક્ત, વિમુખ. ચાડતું.
શ્ચિડ ઉ૦ કરચલે. વાત પુ૦ બળદ, મુસાફર.
વરિ ત્રિબહાર ફરનાર-જનાર. વતિ ૩૦ વાયુ, બળદ, પ્રધાન, મંત્રી. દિન ૧૦ બહાર કરવું, હાંકી કાઢવું, વર્ત સ્ત્રી ગાય, નદી.
બહિષ્કાર, અનાદર કરે. વઘુ • મુસાફર, બળદ.
વરિવાર પુત્ર ઉપરના અર્થ. વદન ૧૦ તે નામે એક શહેર, વાવું, લઈ ત્તિ ત્રિ બહાર કરેલ, હાંકી કાઢેલ,
જવું, પ્રાપ્ત કરવું, પહોંચાડવું, તરવાનું અનાદર કરેલ. સાધન વહાણ વગેરે.
વહિર અગ્ય બહાર. વદન ત્રિ- વહન કરવા યોગ્ય, લઈ વડા ૩૦ બહેડાનું ઝાડ, જવા યોગ્ય,
કહિ પુઅમિ, ચિત્રાનું ઝાડ, ભીલામાનું વ જ યુ વાયુ, બાળક.
ઝાડ, લીંબુનું ઝાડ, તંત્રે ૨કાર
For Private and Personal Use Only
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કરવું
আহব
સહિર ત્રિ- અગ્ન કરનાર, અગ્નિદીપક. | સંવ પુત્ર ચિત્રાનું ઝાડ, ભીલામાનું હિર સ્ર એક જાતનું ઝાડ.
ઝાડ, વહિals R૦ એક જાતનું અગર.
વળ્યુત્પત્તિ ૩૦ અગ્નિકૃત ઉત્પાત, ધૂમકેતુ. હિંમર ૩૦ જૈનાગપ્રસિદ્ધ અગ્નિ- વહ્ય ૧૦ ગાડું, વાહનમાત્ર. કુમાર દેવ.
વહ્યા સ્ત્રી મુનિ પત્ની. વહિવધ પુ. એક જાતનો ધૂપ. વાં . ૩૫૦ રે, સુખ મેળવવું, ન જવું, હિર્મ પુ. વાંસ.
સેવવું, સત્ર વહિનામાં સ્ત્રી ખીજડીનું ઝાડ.
વા મા ૫૦ લ૦ નિ જવું, વાવું, હિંસા હિન્વીટી સ્ત્રી, ધાવડીનું ઝાડ, અગ્નિની કરવી. ઝાળ,
વા સમગ્ર વિકલ્પ, સાદશ્ય, અવધારણ, વહિવી પુ. કસુંબાનું ઝાડ.
નિશ્ચય, સમુચ્ચય, વિતર્ક તથા પાદપૂર્તિમાં દ્વિીપ ત્રિ- અગ્નિદીપક.
વપરાય છે. દ્વિવી સ્ત્રીઅજમોદ.
વાંરા બિરુ વંશનું, કુળનું, વંશસંબંધી, વાંહંનાનિ પુત્ર ભીલામાનું ઝાડ, ચિત્રક સડાનું, વાંસડાસંબંધી. વૃક્ષ.
વાંકા ત્રિ. વાંસળી વગાડનાર, વાંસને હિર સ્ત્રી જટામાંસી વનસ્પતિ.
ભાર લઈ જનાર. વહિપુષ્ક ત્રીધાવડીનું ઝાડ.
વાં સ્ત્રી વંશરેચન. વહિવા ૧૦ વહ્નિવીન જુઓ. વારિ પુ. શિશુમાર. હિમોજ ૧૦ ઘી.
વાપુw R૦ લવીંગ. હિમા પુરુ ગણીયારીનું ઝાડ, અગ્નિનું વાસન ૧૦ પાણીનું મોટું વાસણ. મંથન, અગ્નિ પ્રકટ કરવો.
વારા ગુરુ વચન, વાક્ય, એક ગ્રંથ, વેદન હિમારી ૧૦ પાણી.
અમુક ભાગ. વલ્લમિત્ર પુત્ર પવન, વાયુ.
વાવ ત્રિબગલાનું, બગલાસંબંધી. હત ૩. શિવ, અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ. વાળ ન બગલાઓને સમૂહ. તણ ૧૦ સેનું.
વાપુરી સ્ત્રી સોમરાજી વનસ્પતિ. હજી ૧૦ તાંબુ.
વાધિક પુ. વાણીને કછો.
વાધીર સાળો. વહિવઘુ સ્ત્રોત્ર અગ્નિની સ્ત્રી સ્વાહા, સ્વા- વાછરું ન૦ વાણી વડે છળ. હામંત્રી
વાટુ ત્રિબોલવામાં હોંશીઆર. વહિવર્ષ ર૦ લાલ કમળ.
વારતા સ્ત્રી બોલવામાં હોંશીઆરી. વિથિમ ૩૦ લાખ.
વાWદુત્વ ન ઉપરનો અર્થ. વહિવેઇમ ત્રિ- અગ્નિને વહાલું.. વાપતિ પુ. બૃહસ્પતિ, પુષ્ય નક્ષત્ર. વહિવા ૧૦ જીરું, લીંબુ, તંત્રોક્ત રકાર. વારિત્રિ નિર્દોષ ઉદ્ધત વચન બેલનાર. ક્ષિાિણ ન કસુંબો.
વાજપથ વાણી-વાકયને વિષય. રિલ જીધાવડી. અમિની શિખા. વાપw R૦ કઠેર વાણી, વાણીની જ વાયુ, જીરું,
કારતા.
For Private and Personal Use Only
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
वाक्य
www.kobatirth.org
વાક્ય ૧૦ અમુક પદાના સમુદાય, સ્વાર્થમેધસમાપ્ત પદસમુદાય. વાસદન ૧૦. વાકયનું ખંડન, વાવિન્યાસ પુ॰ વાક્યરચના.
ચાંક્ષ સ્વા॰ ૧૦ સ૦ સેટ્સ્પૃહા કરવી, ઇચ્છવું, ઝંખવું.
વાગર પુ॰ વિદ્વાન, પંડિત, શૂરવીર, કસોટી, મુમુક્ષુ, ખાતરી, અડચણ, વરૂ, વડવાગ્નિ. યાર fત્ર નિર્ભય, ભયરહિત, વાળી સ્ત્રી વર્-માદા. થવા સ્ત્રી લગામ. વાહ ત્રિવચન તાડનાર. વાતિ ॰ મુદેવ.
વાળીરા પુ॰ બૃહસ્પતિ, પુષ્યનક્ષત્ર, બ્રહ્મા. વીરા ત્રિ॰ શ્રેષ્ઠ વચન ખેલનાર. વાળીરા શ્રી સરસ્વતી
વાળેશ્વર પુ॰ બૃહસ્પતિ, ગુરૂ, મંજુઘેાષ. વાગીશ્વરી શ્રી સરસ્વતી, વાયુની શ્રી સામરાજી,
.
વાઘુરા શ્રી શિકારમાં ઉપયેાગા પશુબંધનપાશ–પાસલા–જાળ.
વાળુવૃત્તિ પુ॰ પારધી, શિકારી. વાળુરાવૃત્તિ સ્ત્રી પકડવાના ધધા. વાઝુદ્દિપુ॰ શીકારી.
વાળુષમ પુ- પંડિત, વિદ્વાન, વકતા. વાસ્તુત પુ॰ એક જાતનું પક્ષી. વાળુવી સ્ત્રી એક જાતની પક્ષિણી, વાસ્તુહિ પુ॰ રાજાઓને તાંબૂલ-પાનબીડું
શિકાર, જાળથી પશુ
આપનાર.
વાસ્તુન્તિ પુ॰ ઉપરના અ
વા કન્વર પુ॰ વાણીનેા આડ ંબર, ખાલવાની છટા, વાકયના સમૂહ, બહુ વાકય. માત્ર ૩૦ વાણીના દંડ, વાણીના સંયમ, માલવું, મિત ભાષણ.
४३०
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वाचंयम
વાત્ત ત્રિ॰ વાણીથી-વચનથી આપેલ. વાત્ત્તા સ્ત્રી વાણીથીવચનથી આપેલી
કન્યા.
યાદ્રિ ત્રિ॰ મિતભાષી, ઘેાડા ખેાલું. વા 72 હાઇ. વાર્ાન ૧૦ કન્યાનું વાણીથી દાન. યાદુઇ ત્રિ॰ વાણીથી દુષ્ટ-શુદ્ધ વસ્તુ પણ અણુરૂપ કહેવાથી દૂષિત થયેલ. વાતવતા શ્રી સરસ્વતી, વાતેવી શ્રી સરસ્વતી.
વારૢાષ પુ॰ વાણીના દોષ, કાઈનું ખરાબ ખેલવું.
વાવન્ધન ૧૦ વાણીનું બંધન, મૌન, ખેલતું બંધ કરવું.
વામિનૢ ત્રિ શ્રેષ્ઠવાકય ખેલનાર, વાચાળ,
ખેલવામાં કુશળ. યામિમ્ પુ॰ બૃહસ્પતિ, વિષ્ણુ,
O
વામૂહ ૧૦ વાણીનું મૂળ વાચ્ચે ત્રિ વાણીમાં દરિદ્ર વન્ય પુ॰ ખેદ, કંટાળા,વૈરાગ્ય, દીનતા, શક. વાચંત ત્રિ॰ મૌન ધારણ કરનાર. વાચત પુ॰ મુનિ.
વામ્યમ પુ॰ મુનિ.
વાળ્યામ પુ॰ વાણીનેા સંયમ, ઘેાડું ખેલવું. વાળ્યામ ત્રિ॰ થાડું ખેલનાર, મૌન ધારણ
કરનાર, વાણીને સંયમ કરનાર, વિલાસ પુ॰ વાણીને વિલાસ. યાજ્ઞપુ॰સમુદ્ર. વામતો સ્ત્રી એક નદી.
વાડ્મય ત્રિવાણીમય શાસ્ત્ર વગેરે, વાણીરૂપ.
e
વાડ્યુલ ૧૦ પ્રથમ વાકયાર‘ભ. વાર્ સ્ત્રી વાણી, સરસ્વતી, ખેલવું, વાક્ય, વાક્ ઇન્દ્રિય.
વારંયમ ત્રિ॰ માપસર ખેલનાર, વાણીને નિયમમાં રાખનાર,
For Private and Personal Use Only
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
बाथम
વાપંચમ પુ॰ મુનિ, વાત્ર પુ॰ એક જાતનું માલું. વાવ પુ॰ એક વનસ્પતિ, યા ત્રિ॰ ખેલનાર, કહેનાર, વાચનાર, પુરાદિ વાચનાર–ભણનાર. સાવજ ૩૦ ઉપાધ્યાય, સાક્ષાત્ સંક્રતિત અને જણાવનાર શબ્દ, વાવતા શ્રી વાયકપણું, વારત્વ ન૦ વાચકપણું, થાપન ૧૦ વાચવું, ભણવું, કહેવું. વાવના સ્રી. ઉપરના અ. વાચનિષ્ઠ ત્રિવચનથી ઉત્પન્ન થયેલ. ચાચલાંતિ પુ॰ બૃહસ્પતિ, પુષ્ય નક્ષત્ર. વાચસ્પતિ ૩૦ બૃહસ્પતિ, પુષ્ય નક્ષત્ર, વાચા સ્રી. વાર્ એ. વાચાટ ત્રિ॰ બહુ ખેલ ખેલ કરનાર. વારાહ ત્રિ॰ ઉપરના અ. વાચિ ત્રિ॰ વાણીથી થયેલ પાપાદ. યાવિદ 7 સંદેશાની વાણી, સમાચાર, સંદેશ.
વાવિજ પુ॰ એક પ્રકારના વાક્યારભ. યાનિપત્ર ૧૦ સંદેશાનેા કાગળ, લીપી. વાષિપત્રજ ૦ ઉપરના અ. વાવિજ્હારજવુ॰ સંદેશા લઇ જનાર કાગળ વગેરે.
વાચોયુક્તિ સ્ત્રી વાણીથી દર્શાવેલી યુક્તિ,
વાયની નિર્માંળતા.
વાચોયુત્તિ ત્રિ॰ ખાલવામાં કુશળ. વાચો પટુ ત્રિ॰ ખેલવાની યુક્તિમાં હાંશીઆર.
વાસ્થ્ય ન॰ દૂષણ, દોષ, પ્રતિપાદન, કથન,
કહેવું.
યાજ્ય ત્રિદૂષણુયાગ્ય, નિદ્ય, ખેાલવાકહેવા યેાગ્ય, પ્રતિપાદન યોગ્ય. વાત્ત્વ પુ શબ્દની અભિધાશક્તિથી જાણવા યેાગ્ય અ.
ક
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
યાદશ
વાંછુ મ્યા॰૧૦ સસેટ્ ઇચ્છવું, ચાહવું. યાજ્ઞ ૧૦ અન્ન, ઘી, પાણી, યજ્ઞ, બાણુનું
પીબ્રુ.
વાન પુ॰ વેગ, શબ્દ, પક્ષી, પીઠ્ઠુ, મુનિ. વાલય પુ॰ ૧૦ એક જાતને યાગ. વાચિત્ પુ॰ વાજપેય યાગ કરનાર,
વાજપેય યાગ કરનારને વંશજ.
યાજ્ઞમૌલિન્ પુ॰ વાજપેય યાગ. યાજ્ઞલન પુ॰ વિષ્ણુ, શિવ. વાનપ્તનિ પુ॰ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. વાગતનેય પુ॰ યાજ્ઞવલ્કય. વાગતનેવિન ૩૦ યાજ્ઞવલ્કય ઋષિકૃત શુકલ યજુર્વેદ ભણનાર બ્રાહ્મણ વગેરે. યાજ્ઞિન્યા શ્રી આસંધ વનસ્પતિ. યાનિતા સ્ત્રી. ધાડાપણું, વાનિત્ય ૧૦ ઘેાડાપણું. યાજ્ઞિન્ત પુ॰ અરડુસાનું ઝાડ. વાન્તિત્ત્તજ પુ॰ ઉપરના અ વાનિન્ પુ॰ ધાડા, બાણુ, અરડુસા, અમુક એક દેવ.
યાજ્ઞિન ત્રિ॰ વેગવાળું.
યાનિ પુ॰ આમિક્ષામાંથી નીકળેલ પાણી. ( તપાવેલા પાણીમાં દહીં નાખતાં જે કાકડાં કાકડાં થઇ જાય છે તે આમિક્ષા.) યાજ્ઞિની સ્ત્રી ઘેાડી, આસંધ, વેગવાળી સ્ત્રી. વાનપૃષ્ઠ ૩૦ એક ઝાડ મન્હાન યાજ્ઞિમક્ષ પુ॰ ચણા. યાજ્ઞિમોઝન પુ॰ મગ. યાજ્ઞિમત્ પુ॰ પટાલ વૃક્ષ. વાર્નિશાહા સ્ત્રી ઘેાડાર, તખેલેા. વાનીજરળ ન॰ વીર્ય વૃદ્ધિ કરનાર કાઈ પધ.
વાચ્છુ સ્વા॰ ૧૦ સ॰ સેટ્ ઇચ્છવું, ચાહવું. વાઋત્ ત્રિ ઇચ્છતું, ચાહતું. વામ્હન ન ઈચ્છવું, ચાહવું.
For Private and Personal Use Only
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पान्छनीय
વાકીય રિ૦ ઇચ્છવા–ચાહવા યોગ્ય. એક જાતનું મુંજ ઘાસ, ચિત્રાનું ઝાડ. વાગછા સ્ત્રી ઈચ્છા, ચાહના.
વાવિદ્ શ્રીકૃષ્ણ. વાછત ત્રિ. ઈચ્છલ, ચાહેલ.
વાહ પુ. વણકરની સાળ. વાછતવ્ય ત્રિ. ઈચ્છવા ચાહવાયેગ્ય. વારિત ત્રિબાણથી ઘાયલ થયેલ. વાછિન ત્રિઈચ્છનાર, ચાહનાર.
વાઈ ત્રિ- બાણ જેના હાથમાં હેય તે. વાછિની સ્ત્રી, ઇચ્છતી-ચાહતી સ્ત્રી. વાપાપુર ૧૦ બાણાસુરનું શહેર-શોણિતપુર. વાટ પુત્ર માર્ગ, રસ્તા, વાડ, ભીંત, મંડપ. વાર પુત્ર બખર. વદ ૧૦ વરંડ, એક ગાત્ર.
વાણુતા શ્રી. બાણાસુરની પુત્રી-ઓખા. વાગ્યા સ્ત્રીરસ્તા બંધ કરનારી
વાન પુ. શ્રીકૃષ્ણ. સાંકળ.
વારિ પુ. શ્રીકૃષ્ણ, ટિકા સ્ત્રી વાસ્તુભૂમિ, ઘરની જમીન, વાળિ સ્ત્રી વણવું, વણવાની સાળ, મા, વાડી, વાડ, ભીંત એક વનસ્પતિ.
વાય, વાણી, સરસ્વતી. વારો સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
વાળિs g૦ વાણીયો, વેપારી. વાદૃ ૨૦ શેકેલા જવ.
વાણિજ્ય ૧૦ વેપાર. વલ ત્રિ. વાડીનું, વાડસંબંધી, ભીંતનું, વાનિ ત્રિબાણવાળું. ભીંતસંબંધી.
વાળની સ્ત્રી નાચનારી સ્ત્રી, હસીઆર વાટ્ય સ્ત્રીએક જાતનો છોડ.
સ્ત્રી, ગાંડી સ્ત્રી. વધ્યારું પુએક જાતને છેડ. વાત્ ૩૦ ૧૦ જવું, સેવવું, સુખી વાટ્યીસ્ટ g૦ એક જાતને છોડ. વાત્સલ્ટી સ્ત્રી ઉપર અર્થ.
વાત પુ. વાયુ, પવન, શરીરમાં રહેલ એક વાત્ સ્વા. આ મઠ નાહવું, વટવું, ધાતુ, વ્યભિચારી પુરૂષ, ધૃષ્ટ નાયક. ડુબકી મારવી.
વાત fa૦ જનાર. વાડ ૩૦ ઘેરવું, વીંટવું.
વાત g૦ વ્યભિચારી પુરૂષ, એક વનસ્પતિ. વાહર પુસમુદ્રમાં સળગતો અગ્નિ, બ્રાહ્મણ.
વાતકર્મ ન વા છોડ, પાવું. વાહર ન• ઘોડીઓનો સમૂહ.
વાતાિન ત્રિ. વાયુના રેગવાળું. વાડવાગ્નિ પુત્ર સમુદ્રમાં સળગતા અગ્નિ.
વાતમ પુછે હાથીને ગંડસ્થળનો નીચલો વાલ પુછે બળદ.
ભાગ. જાદુળ ૧૦ ઘેડીઓને સમૂહ.
વાતનુ ઉ૦ ધૂળ, રજ. વદ ૧૦ અતિશય, ઘણું.
વાતષ્ઠિ પુત્ર સ્ત્રીના સ્તન ઉપર પુરૂષના વાદિ ત્રિ. અતિશયવાળું, અત્યંત.
નક્ષત, પ્રેમવાર્તા. વાહમ ચ૦ પ્રતિજ્ઞામાં, સ્વીકારમાં
વાતિમિર્ ૩૦ પક્ષો. વપરાય છે.
વાતગુમ ૬વાયુનો ગોળો, એક જાતને વઢવમ ત્રિ. અત્યંત પરાક્રમી.
વાતરોગ, પવનનો મોટો ઝપાટે. વાત ૬૦ બાણ, વણકર, ગાયોના આચર, ઉતરત ત્રિ. વાયુથી ઘેરાયેલ, વાયુના
એક દૈત્ય, કેવળ, ફક્ત, એક કવિ, અગ્નિ, ] દરદથી વ્યાપ્ત.
For Private and Personal Use Only
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वातघ्न
वाताव
વાતા ત્રિ. વાયુનો નાશ કરનાર. વાર્તા પુત્ર કેવળ લાકડાનું તથા લેઢાનું વાતો સ્ત્રી સાલપાન વનસ્પતિ, આસંધ બનાવેલ. વનસ્પતિ, એક જાતનો છેડ,
વત સ્ત્રી વાયુની વૃદ્ધિ. વાત ૧૦ વરોળીયો, પૂર્વ વગેરેના વાર્તા | ચણો. વાયુનું કાળભેદપરત્વે શુભાશુભસૂચક
વાત૮ ત્રિવાયુકારક દ્રવ્ય, વાયડું. અમુક પ્રકારે વાવું.
વાતવ્યાધ પુ. વાયુના રોગો વાતચર ફુડ વાયુને તાવ.
વાતરિત સ્ત્રી મૂત્રને અટકાવ. વાતતૂટ ૧૦ વાયુથી આકાશમાં ઉડતું |
વાતનું ૩૦ એરંડાનું ઝાડ સૂતર-રૂ.
વાતો ૧૦ પેટની નીચેનો ભાગ-, વાતવા પુત્ર મેઘ, ધૂળ.
બસ્તિ વાતપુત્ર ૩૦ હનુમાન, ભીમસેન, ઠગ, વાતરા ન વાયુનું શળ. વાતોથ પુત્ર ખાખરાનું ઝાડ.
વાતHદ ત્રિા વાયુને સહન કરનાર, વાયુના વાતમો પુ. વેગવાળું એક જાતનું હરણ. રેગવાળું. વાતનો સ્ત્રીવેગવાળી એક જાતની વાતારથિ અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ, હરણ.
યાતિસુત વાતપુત્ર જુઓ. વાત૭ ત્રિ. વાયુથી ફૂલેલ.
વાતાર ૩૦ સૂર્યને ઘોડે, એક જાતને વાતમા પુરુ એક જાતને મૃગ.
મૃગ, વાતમાં સ્ત્રી, એક જાતની મૃગલી. વાતા એક જાતને વૃષણનો રોગ. વાતમveી સ્ત્રી વંટોળીયો પવન. માતા g૦ બદામનું ઝાડ. વાતકૃr g૦ વેગવાળો એક જાતનો મૃગ. | વાતપિ પુતે નામે એક અસુર. પાતળી સ્ત્રી, વેગવાળી એક જાતની વાતાર્િ અગત્ય મુનિ. મૃગલી.
યાતિifટૂન ઉ૦ ઉપરનો અર્થ. વાત ૧૦ એક જાતનો રોગ.
વાતાપિન પુછે અગમ્ય મુનિ. વાત # પુ. એક જાતનું ઝાડ.
વાતામવા સ્ત્રી કસ્તૂરી. તરિ પુત્ર એક જાતનો વેલે.
વાતીય સૈ૦ પાંદડું. વાતિ ૩૦ પીપળાનું ઝાડ.
વાતાયન ૧૦ બારી, ગોખ, ઝરૂખો, જાળીયું. વાતથ ઉ૦ વાદળું, આકાશ.
વાતાયન પુ. ઘોડે. વાતિય ત્રિઉન્મત્ત-ગાંડું, આળસુ.
વાતાયની સ્ત્રી ઘડી. વાતના પુત્ર પ્રયોજનશૂન્ય પુરૂષ, બાણ,
વાતા; પુત્ર હરણ. બાણનું વેગથી જવું, કરવત, પર્વતને વાતારિ ૦ એરંડાનું ઝાડ, શમૂલા, અગ્રભાગ, સરલ વૃક્ષ-દેવદાર.
શેફાલિકા, અજમોદ, ભારંગ વનસ્પતિ, વાત પુવાયલ, પવનની લહેર, લાંચ થોર, ભીલામાનું ઝાડ, વાવડીંગ, સુરણ, ઇન્દ્રનું ધનુષ.
લાખ, પુત્રદાત્રી વૃક્ષ. વાતો પુ વાયુને રેગ.
વાતાશ્રી સ્ત્રી વંટોળીય વાયુ. વાતfજન ત્રિવાયુના રોગવાળું. વતાä go ઉત્તમ ઘોડો.
૫૫
For Private and Personal Use Only
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
वाति
વાત પુ॰ વાયુ, ર, ચન્દ્ર, આકડાનું ઝાડ,
કપૂર.
યાતિષ્ઠ પુ॰ વાયુથી થયેલા કાઇ રાગ. વાતન્ત ત્રિ॰ વાયલ, વાચાળ, વાયુથી
થયેલ.
યાતિષ પુ॰ એક જાતનું ઝાડ, વતન ત્રિધાતુવાદી-ખનિજ પદાર્થીનું
જ્ઞાન ધરાવનાર.
થતિમ ત્રિ॰ ઉપરના અ.
યાલિગમ પુ॰ વાતિ જુએ. યાતિકૂળ ૬૦ ઉપર પ્રમાણે. ાતીય ન॰ કાંજીક.
વાસીય ત્રિ॰ વાયુના હિતનું, વાયુ માટે ફાયદાકારક.
વાતુજ ૬૦ વાયુના સમૂહ, વાતુજ ત્રિ વાયલ, વાયડું, ગાંડુ. વાતુષ્ટિ પુ॰ એક જાતનું પક્ષી. વાસ્તુદ્ધિ સ્ત્રી. એક જાતની પક્ષિણી. વાતૃદ્ધ ત્રિ॰ વાત રોગવાળુ, ઉન્મત્ત, ગાંડુ, વાય ુ, વાયલ.
વાતૂરુ ન॰ વાયુને સમૂહ,
વાત્ પુ॰ વાયુ, પવન. થાતોન ત્રિ॰ વાયુરહિત, વાયુહીન. વાતોના સ્ત્રી એક જાતનેા છેડ. વાસ્યા શ્રી વાયુને સમૂહ. વાત્સજ ન વાછરડાઓના સમૂહ. વાત્સલ્ય નપુત્રાદ્રિ ઉપર પ્રેમ, સ્નેહ, સાહિત્યપ્રસિદ્ધ રસ.
વાસ્તીપુત્ર પુ॰ ધાંો.
વાત્સ્ય પુ॰ ગાત્રપ્રવર્તક એક મુનિ. વાત્સ્યાયન છુ॰ ન્યાયસૂત્ર ભાષ્યકાર પક્ષિલ મુનિ.
ચાર પુ॰ વાદ, ખેલવું, ગૌતમે કહેલ વિચારાત્મક વાકય, તત્વ જાણવાની Üચ્છાથી કહેવું.
રૂપ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વાર ત્રિવાદ કરનાર. વાન ન॰ હરકાઈ વાદિત્ર વગાડવું, અ જાવવું.
વાદ્યન્ ત્રિ॰ વગાડતું, બજાવતું. વા ન॰ સુતરાઉ વસ્ત્ર વગેરે. વાદ ૩૦ પીપળાનું ઝાડ. યાત ત્રિવાદ કરવામાં આસક્ત વાદ શ્રી કપાસના હેડ. વાચન ૩૦ વેબ્યાસ. વાળ ૩૦ વેદવ્યાસ, શુકદેવ. વાનિઝ ત્રિ॰ મેર વીણનાર. વાહન જેઠીમધ. વાવાવિન્ ૩૦ જિનભેદ.
વાવન્ય ત્રિ॰ દાતા, ઉદાર. વૈવામ ન॰ બદામ.
वान
વારાહ પુ॰ હજાર દાઢવાળું એક માલું. વાર્ત્ર વિદ્વાન.
વાત્રિ 7॰ વાદિત્ર, વાજી
યાવિન ત્રિ॰ વક્તા, ખેલનાર, અથી, વાદ કથા કહેનાર.
વા પુ॰ એક ઝાડ, વિશ પુ- વિદ્વાન.
વાઘ ન॰ મૃદંગ વગેરે વાદિત્ર. વાદ્યનિયાઁષ ૬૦ વાદિત્રને અવાજ. વાઘમાકુ ૧૦ વગાડવાનું પાત્ર-ભભા વગેરે.
વાટ્ સ્વા॰ આ સ॰ સેટ પીડવું, દુ:ખ દેવું, ખાધ કરવા.
For Private and Personal Use Only
વર્ષો પુ॰ પ્રતિરોધ, અટકાવ, બાધ, પીડા, દુ:ખ, ન્યાયપ્રસિદ્ધ એક હેત્વાભાસ. વાધન ન॰ ઉપરના શબ્દ જુએ. વાયા સ્રી વાય જુએ. વૃક્ષ્ય ૧૦ વિવાદ. વાત્રીળસ શુ॰ ગેડા જનાવર. ઞાન ન સૂકું ફળ, વનનેા સમૂહ, સીવવું,
O
Page #455
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
'वान
www.kobatirth.org
સાદડી, ગતિ, ગમન, પાણીમાં કુદતી વાયુની લહેર, સુરંગ, સુગંધ, તપખીર, ઘરની ભીંતમાં છિદ્ર,
વન ત્રિ॰ વનસંબંધી, વનનું, સૂકાયલું. વાનર્૩ પુ વાપર૩ જુએ.
વાનપ્રસ્થ પુ॰ મહુડાનું ઝાડ, ખાખરાનું ઝાડ, વાનપ્રસ્થાશ્રમ, વાનપ્રસ્થાશ્રમ જેણે સ્વીકાર્યો હાય તે.
વાનર પુ॰ વાંદરા. વાનરનાથ પુ॰ વાનરેન્દ્ર જુઓ. વાનર્ણય પુ॰ એક જાતનું ઝાડ. વાનરયાત પુ॰લાધરનું ઝાડ, વાનરાધીરા જુવાનરેન્દ્ર જુએ. વાનરાધીશ્વર પુ. ઉપર પ્રમાણે. વાનરી સ્રો॰ વાંદરી, શિખી વનસ્પતિ. વાનરેન્દ્ર પુ॰ સુગ્રીવ, વાનરાનેા રાજા. વાનજી પુ॰ એક જાતનું ઘાસ. વાનસ્પત્ય ૩૦ પુષ્પમાંથી ફળવાળું થનાર આંખે વગેરે ઝાડ.
વાનાયુ પુ॰ અરબસ્તાન દેશ. વનાયુગ પુ॰ અરબસ્તાની ઘેાડા, વાનાયુનો હ્રૌ॰ અરબસ્તાની ઘેાડી. થાની પુ॰ નેતર, વંજુલ વૃક્ષ. વાનીરા પુ॰ મુજ ઘાસ, વાનીન ૧૦ કુષ્ઠ ઔષધ. વાનેય ૧૦ એક જાતની માથ. વાનેય ત્રિ॰ વનમાં કે જળમાં હાનાર
થનાર.
વાન્ત ત્રિ॰ એર્કલ, ઉલટી કરેલ, મહાર કાઢેલ. વાતાત્ પુ॰કુતરા. વાન્તાદ્દી શ્રી કુતરી. વાન્તિ શ્રી ઉલટી, એકવું તે. વાન્તિષ્ઠર ત્રિ॰ઉલટી કરનાર. વાન્તિત્ ત્રિ॰ઉપરના અ
.
રૂપ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वामनभवन
વાન્તિર્ ત્રિ॰ ઉલટી કરાવનાર. શ્રાન્તિવા શ્રી કડ્ડી વૃક્ષ. વાન્તિતૃત્ યુ॰ ઉલટી દૂર કરનાર એક ઝાડ, યાન્તિદૂત્ ત્રિ॰ ઉલટી દૂર કરનાર. વાપ પુ॰ વાવવું, વણવું, મુડવુ, ક્ષેત્ર. વાપ૩ પુ॰ વણકરનું વણવાનું સાધનવેમા.
વાપિત ત્રિ॰ વાવેલ, મુ ંડેલ. વાપિત ન॰ એક જાતનું ધાન્ય, યવિ શ્રી વાવ, હરકેાઇ જલાશય. વાપી સ્ત્રી. ઉપરના અ. વાદ પુ॰ ચાતક પક્ષી બપૈયા. વીદ્દી શ્રી ચાતક પક્ષિણી, વળ ત્રિવાવમાં હેાનાર થનાર, વાવવા યેાગ્ય.
વાવ્ય ૬૦ કુષ્ઠ ઔષધ,
ગામ ન૦ ધન, ડાખું શરીર, એક શાક. વામ પુ॰ વામમાર્ગ, તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ વેદાચારવિરૂદ્ધ મદ્યપાનાદિ આચાર, કામદેવ, મહાદેવ.
વામ ત્રિ॰ મનેહિર, સુંદર, પ્રતિકૂલ, અવળું, વિરૂદ્ધ, ડામુ, અધમ,
વામતા સ્ત્રી॰ સુંદરતા, મનેાહરપણું, અવળાઇ, આડાઈ, પ્રતિકૂલપણું, ડાખાપણું, અધમપણું.
વામત્વ ન॰ઉપરના અ. વામતેષ પુ॰ મહાદેવ, એક ઋષિ, વામન ત્રિ॰ નીચ, ઠીંગણું, વામન, ટુ, વામન પુ॰ દક્ષિણ દિશાનેા દિગ્ગજ, અકાટ
વૃક્ષ, વિષ્ણુને વામન અવતાર, કાશિકાવૃત્તિકાર એક પંડિત,
For Private and Personal Use Only
વામનીòત ત્રિ॰ નીચુ કરેલ, ટુંકુ કરેલ, રીંગણું કરેલ. વામનોમથન ન॰ નીચા થવું, ટુંકા થવું, રીંગણા થવું.
Page #456
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वामनीभूत
४३६
वायुवम॑न्
વાયર ઉ૦ કાગડ, અગરનું ઝાડ, શ્રીવાસ
વૃક્ષ.
વામનજીમૂત ત્રિ. નીચું થયેલ, ટુંકુ થયેલ,
ઠીંગણુ થયેલ. વામજૂર ૩૦ રાફડો. વામજોરર ત્રિ સુંદર નેત્રવાળું. ગામોના સ્ત્રી સુંદર નેત્રવાળી સ્ત્રી. વાઇ પુત્ર જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ એક યોગ. વાન સ્ત્રી દુર્ગા દેવી, હરકોઈ સ્ત્રી, લક્ષ્મી,
સરસ્વતી. વીમાક્ષી સ્ત્રી સુંદર નેત્રવાળી સ્ત્રી. સામાતિ ત્રિડાબે અંગે કરેલ. ચામાચાર પુત્ર વેદાદિવિરૂદ્ધ આચાર, તંત્ર
શાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ મધ માં સેવનરૂપ આચાર, વામ માર્ગ. વામજાનું ત્રિતાંત્રિક, નાસ્તિક, વામ
માગ. વામાપડના પુત્ર પીલુનું ઝાડ. - વાનરર્સ ત્રિ. વામમાર્ગે જનાર, અવળે
માર્ગે જનાર. વાતાવર્ત પુત્ર ડાબી તરફ રેખાવાળો શંખ,
અવળે માર્ગે જવું. વામિ સ્ત્રી ચંડિકા દેવી. વામિઢ ત્રિા દંભી, અવળું, સુંદર. વાલી સ્ત્રી ઘોડી, ગધેડી, શિયાળવી, ઉંટડી,
હાથણી. વાક સ્ત્રી સુંદર સાથળોવાળી સ્ત્રી. વાય | વણવું. વાયુ પુરુ વણનાર, વણકર, સમૂહ. વાયવું ૩૦ વાયા? જુઓ. વાચન 7૦ સારા પ્રસંગે બ્રાહ્મણને મીઠાઈ
આપવી તે. હાથન R૦ ઉપરનો અર્થ વાયવી સ્ત્રી વાયુસંબંધી સ્ત્રી, વાયુની શક્તિ,
વા વ્ય ખૂણો. વાયવ્ય ત્રિ. વાયુ જેને દેવ હોય તે, વાયુ સંબંધી.
વાયજ્ઞવિવિવાત્રિ કાગવિદ્યા જાણનાર. વાયરાની સ્ત્રી માલકાંકણી, કાકતુંડી
વનસ્પતિ. વાય રાજાતિ પુ. ઘુવડ વીય સ્ત્રી કાગડી, માલકાંકણી, કાકેદુબરિકા, કાકમાચી, કાકતુંડી, કાકનાસા
વનસ્પતિ. વાચક્ષુ પુ0 કાસડે ધાસ. વાહિલી સ્ત્રી, નીચેને શબ્દ જુઓ. વાચનારી સ્ત્રી કાકમાચી વનસ્પતિ. વાયુ ૩૦ પવન, વાયુ દેવ, શરીરમાંની એક
ધાતુ. વાયુનુ પુ. ઘુવડ. વાયુતિ સ્ત્રી વાયુની ગતિ. વાયુત ત્રિવાયુસમાન ગતિવાળું. વાયુમુક્ષ્મ પુરુ પાણીનું ગોળાકાર ભમવું. વાયુન પુછ ભીમસેન, હનુમાન. વાયુજ્ઞાત રૂ૦ ઉપરના અર્થ. વાયુતનાથ પુ. વાયુન જુઓ. વાયુવા પુ. મેઘ. વાયુપુત્ર 9 વાયુન જુઓ. વાયુe R૦ ઇન્દ્ર ધનુષ, વરસાદને કરે. વાયુમ પુત્ર સર્પ. વાયુમક્ષા પુત્ર સર્ષ. વાયુમક્ષ સ્ત્રી સાપેણ. વાયુમક્ષી સ્ત્રી સાપેણ, વાયુમ પુત્ર સર્પ. વાયુમાં સ્ત્રી સાપણુ. વાયુભૂતિ જેન તીર્થંકર મહાવીર સ્વા
મીના ત્રીજા ગણધર, વાયુમર પુત્ર અગ્નિ. વાયુરોપ, સ્ત્રી રાત્રિ. વાયુકર્મન્ ૧૦ આકાશ.
For Private and Personal Use Only
Page #457
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वायुवाह
वाराहाङ्गी
વાપુવાદ પુધુમાડે.
વારના ત્રીવેશ્યા. વાયુવાદિનો સ્ત્રી શરીરમાં વાયુનો સંચાર વારવાળા પુ૦ ૧૦ બક્ષર. કરનારી નાડી.
વારમુથ સ્ત્રીવેશ્યા. વાયુના પુત્ર અગ્નિ.
વારંવારમ્ ૨ વારંવાર, ફરીફરી. વાયુ પુત્ર અગ્નિ.
વાયત્ત પુપતિ. વાયુમર ૬૦ હનુમાન, ભીમસેન.
વાતૃ ત્રિવારનાર, રોકનાર, અટકાવાયુપુત ૫૦ ઉપરના અર્થ.
વનાર. વસ્થાપવું ન૦ આકાશ.
વાષા સ્ત્રી વેશ્યા. વાસ્તવ પાણી.
વાહિત સ્ત્રી વેશ્યા. વાર પુત્ર સંઘ, સમુદાય, અવસર, વખત,
વાટા સ્ત્રો હંસલી. રોગ્ય કાળ, દ્વાર, શિવ, કુ% વૃક્ષ, વારી પુ. એક જાતની તુલસી. ક્ષણ, દિવસ, દારૂનું પાત્ર.
વરવધૂ સ્ત્રી વેશ્યા. વાર ન પાણીની સમૂહ-જથ્થો.
વાવનિતા સ્ત્રી વેશ્યા. વાવ ત્રિવારનાર, રોકનાર, અટકાવનાર. વારિવાર પુબર. વાપુ એક જાતનો ઘોડો, ઘોડાની એક વાતવાન સ્ત્રીને વેશ્યા.
ગતિ, શત્રુ, પાંદડાં ભક્ષણ કરી રહેનાર વારંવાર સ્ત્રી વેશ્યા. યોગી, વાર.
વારંવારિની સ્ત્રી, વેશ્યા. વારલા સુગંધી વાળા-બસ, કષ્ટસ્થાન. વારવૃષા સ્ત્રી ધાન્ય, કેળ. વાવાન પુત્ર એક જાતને ઘોડો-ચિત્રાશ્વ, વાટા સ્ત્રીરવિવાર વગેરે દિવસોમાં
સમુદ્ર, પાંદડાં ખાઈ રહેનાર યેગી, શ. ત્યાગ કરવા ગ્ય અમુક સમય. વીર પુત્ર સાળો, વાડવાગ્નિ, જૂ, વેણુ
વાબુલી સ્ત્રી વેશ્યા. ધિની, આરતિ ઉતારેલ ઘોડો.
વાત્રી સ્ત્રી વેશ્યા. વાર પુત્ર પક્ષી.
વારના શ્રી. વેશ્યા. વાર પુત્ર તરવાર વગેરેની મૂઠ.
વાસંનિધિ પુ0 સમુદ્ર. વાટ ન ક્ષેત્ર, ક્ષેત્રોનો સમૂહ.
વારતી , કાશી, બનારસ. વારા સ્ત્રી હંસલી.
વરસે ત્રિ, કાશી-બનારસમાં હોનારવાર ૧૦ વારવું, રોકવું, અટકાવવું, નિષેધ, થનાર. મનાઇ, હાથ વગેરેથી વારવું.
વાર ૧૦ પાણીનું મોટું વાસણ, વારા ૬૦ હાથી.
પાણીને ધરો. વારા પુલ નવ બક્ષર.
વાર્દિ પુત્ર એક જાતનું ઝાડ, વાનrg સ્ત્રી કેળ.
વાદ ત્રિવરાહ-ભુંડડુક્કરસંબંધી, વરાહ વાવમાં જીવ કેળ.
અવતારનું-સંબંધી. વાતો સ્ત્રી હાથણી.
વાર શ્રી. આસંધ વનસ્પતિ, વાર f=૦ વારવા-રોકવા યોગ્ય, અટ- | વાપરી સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ કાવવા લાયક, નિષેધ કરવા યોગ્ય | વાર સ્ત્રી દંતીવૃક્ષ
For Private and Personal Use Only
Page #458
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वाराही
वारुणि
---
--
---
--
વાદો સ્ત્રી આઠ માતૃકાઓ મધ્યે વરાહ | વાનિધિ પુ ઉપરના અર્થ.
શક્તિ, એક જોગણી, વરાક્રાંતા વન- વારિપfથલ ત્રિવ જળમાર્ગે જનાર.
સ્પતિ, ભુંડણડુક્કરી, શ્યામા પક્ષી. થાપિ િસ્ત્રી કુંભિકા વનસ્પતિ. વાદોરન્ટ પુત્ર એક જાતને કંદ. વાપર્ધા સ્ત્રી ઉપર અર્થ. વાર ૧૦ પાણી, સુગંધી વાળો-ખસ. વરિપઢિા સ્ત્રી કુંભિક વનસ્પતિ. વારિ સ્ત્રી હાથીને બાંધવાની સાંકળ
વાર્ષાિાિ સ્ત્રી ઉપર અર્થ. વગેરે, વાણી, સરસ્વતી, કળશલી, ગાગર, વાgિી સ્ત્રી કુંભિકા વનસ્પતિ. કેદી સ્ત્રી.
વનવા સ્ત્રી એક જાતની આમળી. વાલિષ્ટ પુo R૦ સીંગડું.
વારિવાઢવા ર૦ સુગંધી વાળો-ખસ. વર્જાિ સ્ત્રો મી નામે વનસ્પતિ. વામિવ ત્રિપાણીમાં હોનાર-થનાર. વાલિf સ્ત્રી ઉપર અર્થ. વાભવ એક જાતનું અંજન. વરિપૂર ૩૦ એક જાતનું માછલું. વામિનિ પુત્ર મેઘ, મેથ. વારિવારી સ્ત્રી, એક જાતની માછલી. વારમુ મેઘ, મેથ. વારિ પુછે સીંગડું.
વામૂિત્રી સ્ત્રી વુમી વનસ્પતિ. વાનિ પુત્ર સીંગોડું.
વારિરથ પુ. વહાણ, હેડી. વામિ ૫૦ જળો.
િિા પુત્ર સમુદ્ર, પાણીનો સમૂહ. વાલ્વિર પુકુંમિ વનસ્પતિ.
વા૬િ ૧૦ કમળ. વારિવ7 T૦ માછલું.
વારિ૯૬ ત્રિ પાણીમાં ઉત્પન્ન થયેલ. વારિર ત્રિ. જલચર પ્રાણી.
વામિન ૫૦ વરૂણ. વારિવાર ના શેવાળ.
વાવિત ૨૦ એક જાતનું આમળું વારિક નં૦ કમળ, લવીંગ, પેલું સોનું, વારિવર ર૦ કરમદું-શરમ. એક જાતનું લવણ.
વાવિદ્યુમ ત્રિ, પાણી જેને વહાલું હોય તે. થા પુત્ર શંખ, ઘૂંક જુઓ.
વાવમાં સ્ત્રી વિદારી વનસ્પતિ. વાલિ ત્રિ પાણીમાં ઉત્પન્ન થનાર. વારિવાર પુત્ર પૌષેિ જુઓ. વારિત ત્રિવારેલ, રેકેલ, અટકાવેલ.
વારિવ૬ પુ. મેઘ, મોથ. વારિત સૂર્ય, મેઘ, મોથ, આક- વાહન પુત્ર મેઘ, મોથ. ડાનું ઝાડ,
વારા પુત્ર વિષ્ણુ. ત્રિા શ્રી છત્ર.
વાલી સ્ત્રીવારિ સ્ત્રી જુઓ. વા િgo મેધ, મોથ.
વારા પુત્ર સમુદ્ર, વરૂણદેવ. વારઃ ત્રિપાણી આપનાર.
વીશ્વર પુ. ઉપરના અર્થ. કારિતાં સ્ત્રી સુગધી વાળો-ખસ. વાલ પુશત્રુઓને વિજ્ય કરનાર હાથી. થf T૦ ચાતક-અપે.
વાળા પાણી, શતતારા નક્ષત્ર. વધિ પુત્ર સમુદ્ર, પાણીના આધારરૂપ વહા ત્રિપાણીનું, પાણીસંબંધી, પાણી ઘડ વગેરે, મેઘ.
કે વરૂણ જેને દેવ હોય તે. જાતિનાથ પુછે સમુદ્ર વરૂણદેવ, મેધ. . વાળ પુત્ર અગત્ય મુનિ.
For Private and Personal Use Only
Page #459
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वारुणी
वार्षक
વાળો સ્ત્રી, પશ્ચિમ દિશા, મદિરા, શત. વાર નુ વૈશ્ય, વેપારી, ચકલો પક્ષી. ભિષા નક્ષત્ર, ગંડદૂર્વા, ધ્રોખડ, શતભિષા કર દક્ષિણાવર્ત શંખ, પાણી, ભારતનક્ષત્રયુક્ત ચૈત્રકૃષ્ણ ત્રયોદશી, દરવરણી, વાણી, રેશમ, આબીજ. વરૂણની સ્ત્રી.
વાર્તૃઢ ૧૦ વાદળીયો દિવસ-દુદિન. વાહનોના ૬૦ વરૂણ દેવ.
વર્ત પુ. શાહીને ખડીયો. વાજોપતિપુ વરૂણ દેવ. વહાવિસ્ટમ પુ વરૂણ દેવ.
વાદ્ધ નવ વૃદ્ધોને સમૂહ, વૃદ્ધપણું, વૃદ્ધા
વસ્થા. વાહરા પુત્ર વરૂણ દેવ.
વાદ્ધ, ૧૦ વૃદ્ધપણું, વૃદ્ધાવસ્થા. વાપાશ્ચર પુ વરૂણ દેવ.
વાર્તાનો સ્ત્રી - જળપાત્ર, વાહwામિન પુવરૂણ દેવ.
યાદ્ધિ પુસમુદ્ર. વાળ અL૦ વારવાર. વાજેન્દ્રો સ્ત્રી વંગ દેશ-બંગાળ.
વાર્દિમ નવ સમુદ્ર લવણ-મીઠું.
વામિત ત્રિ. સમુદ્રમાં હોનાર-થનાર. વાર્ફ ન જંગલ, વન. વાર ત્રિ. હંસ વગેરે જલચર.
વનિ પુત્ર વ્યાજનો ધંધો કરી જીવનાર. વાર્જાિવા પુત્ર લેખક.
વારિકા પુત્ર ઉપરનો અર્થ. વાર્ત નવ આરોગ્ય, અસાર.
વારિન ત્રિઃ વ્યાજ ઉપર જીવનાર, વાર્ત ત્રિ. નિરામય, નીરોગી, વૃત્તિવાળું. વ્યાજનો ધંધો કરી જીવનાર. વાત્ત સ્ત્રી દુર્ગા દેવી, વૃત્તિ, આજીવિકા, વાર્તુજ ન ધાન્યાદિને વધારવા ઉપાય,
ખેતી, વાત, લેખકહેવા, વૃત્તાંત, વર્તવું, વ્યાજનો ધંધો કરનારપણું. હોવું, રહેવું, કાલથી થતો પ્રાણીઓને વાર્દીિના પુત્ર ગંડક-ગેડે જનાવર, એક નાશ.
જાતને બકરો, એક જાતનું પક્ષી. વાર્તાના પુત્ર રીંગણ, વંતાક.
વાર પુત્ર ઉપરના અર્થ. વાર્તાના પુત્ર રીંગણ, વંતાક. વાત્તવાન પુત્ર ઉપરનો અર્થ.
વાર્મદ પુત્ર એક જાતનું માછલું.
વાળ ન બને સમૂહ. વાર્તા સ્ત્રી રીંગણી, વંતાકડી. વાર્તાલુપુત્ર ઉપરનો અર્થ.
વાર્મ ન બંક્ષરધારીઓનો સમૂહ. ત્રાચિન પુ0 જાસુસ, ચર, પ્રવૃત્તિ જાણનાર.
વા પુત્ર મેઘ, મેથ. વાવદ પુત્ર ખેતી-વેપાર ઉપર છવનાર
વાર્થ ત્રિવારવા-અટકાવવા લાયક. વેપારી.
વાર્થ ત્રિપાણીનું, પાણીસંબંધી. વાર્તાદ ત્રિ. સમાચાર લઈ જનાર. વાર્થવ ૧૦ કમળ. વાત્તાન ત્રિ- જીવિકાને માટે સત્રાદિમાં પાર્વત ઉ૦ વહાણ, હોડી. ખાનાર.
વાર્તા સ્ત્રી, એક જાતની માખી. વર્જિા ૧૦ વૃત્તિરૂપે કરેલો ગંધ, વિવરણ- વાર્ષિ શ્રી. પાણીનો કરો, બરફ. રૂ૫ ગ્રંથ.
વાઉ વર્ષનું, વર્ષસંબંધી, વરસાદનું. વાર્જિવ ત્રિ ચર, દૂત, કાસદ, વૃત્તાંત લઈ | વરસાદસંબંધી. જનાર.
હું વાર્ષિક ૪૦ પૃથ્વીને એક ભાગ.
For Private and Personal Use Only
Page #460
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
वार्षिक
વાર્ષિ ત્રિ॰ વર્ષમાં હેાનાર-થનાર, વર્ષ કાળમાં હેાનાર-થનાર. યાન્તિ ૧૦ ત્રાયણમાણના વેલા. વિજો સ્રો. દરવર્ષે કરવાની પૂજા. વાતન્હા શ્રી પાણીને કરા, બરફ. વાળું ત્રિ વરસતું, ભીનું કરતું, છાંટતું. વાર્ષીય પુ॰ શ્રીકૃષ્ણુ,
વાળય ત્રિ. વૃષ્ણુિકુળમાં ઉત્પન્ન થયેલ. વાર્હત ૬૦ બૃહતીનું ફળ. વાહેદ્રથ પુ॰ બુદ્ધથરાજાના પુત્ર જરાસંધ
રાજા.
વાહેદ્રથ ત્રિ॰ બુદ્ધથરાજાનું–સંબંધી. વાથિ પુ॰ વાદ્રથ પુ॰ જી. ચાર્જશ્પત ત્રિ॰ બૃહસ્પતિનું. બૃહસ્પતિસંબંધી. વાર્હસ્પત્ત ન૦ બહસ્પતિ જેના દેવ છે તેવું હવિષ, પુષ્ય નક્ષત્ર, બૃહસ્પતિનું નીતિશાસ્ત્ર, બૌદ્ધાગમ.
www.kobatirth.org
વાર્હસ્પત ૩૦ ચાર્વાક.
વાઈસ્પત્ય જી॰ ચાર્વાક.
યાર્હસ્પત્ય ત્રિ॰ વાહેવત ત્રિ॰ જુએ. વાઈલ્ય 7 વર્દસ્તૃત 7. જુએ. વાહ પુ બાળક, વાળ, વાલ. વાજ પુ॰ ઉપરના અ. વાવિ પુ॰ પૂછ્યું.
O
વાજપાયા શ્રી વાળ બાંધવા માટે મેાતીની સેરા, વાળમાં પાશા સમૂહ. વાહવ પુ॰ જ્યાતિષપ્રસિદ્ધ એક કરણ, યાનિ પુ॰ વાલી વાનર. વાહન પુ॰ ઉપરના અ. વાલુજા સ્ત્રી તી.
વાળુ ાત્રમાં સ્રી એક નરકભૂમિ. વાળુકી સ્ત્રી કાકડી.
વાજ પુ॰ એક સ્થાવર ઝેર. વાજ્ય પુ॰ ગધેડા. વાલેયા શ્રી. ગધેડી.
૪૦
वाशिष्ठ
વાર્જ ૬૦ ઝાડની છાલથી બનેલું વસ્ત્ર.. વાલ્ડ ન॰ ઉપરના અ. વાલ્હી સ્ત્રી એક જાતની મદિરા-દારૂ. વાલ્મિક્ત્તિ પુ॰ રામાયણ ગ્રંથકર્તા એક મુનિ.
વાલ્મોજ પુ ઉપરના અ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વાલ્મીષ્ઠિ પુ॰ રામાયણ ગ્રંથકર્તા એક મુનિ
વાદ્દિષ્ઠ પુ॰ ૬૦ તે નામે એક દેશ. વાલ્દીજ પુ॰ ૬ તે નામે એક દેશ. યાજ્હીજ 7 હીંગ.
ચાવજૂદ ત્રિ॰ બહુ ખેાલવાના સ્વભાવવાળુ,
વાચાળ.
વાવદૂતા સ્ત્રી વાચાળપણું, બહુ મેલકાપણું.
વાવત્વ ૬૦ ઉપરના અ. વાવય પુ॰ એક જાતની તુલસી. વાદિ ત્રિ॰ અત્યંત ભાર વગેરે વહેનારઉપાડનાર.
વાવૃત્ તિયા બા॰ સ૦ સેટ્ ભજવું, સંભક્ત કરવું.
વાવ્રુત્ત ત્રિ॰ સ્વીકારેલ, પસંદ કરેલ. વારા વિવા॰ શ્રા॰ સેક્ તિર્યંચાના શબ્દ કરવા ૩૦ ખેલાવવું સ॰
યારાન ન૰ તિર્યંચાના શબ્દ કરવા, ખેલાવવું. ચારાર ૩૦ ૬૦ દિવસ. વારા શ્રી અરડુસા વનસ્પતિ. યાશિા સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. વારત ન॰ વાશન જુએ. યાશિત ત્રિ॰ ખેલાવેલ. વાશિત ત્રિ॰ વાતિ ત્રિ॰ જી. वाशित न० વાસિત ૬૦ જી. વાશિતા સ્ત્રી હાથણી, હરકાઇ સ્ત્રી. વશિષ્ઠ 7॰ વસિષ્ઠે રચેલું એક ઉપપુરાણ, વિસષ્ઠનું એક યોગશાસ્ત્ર,
For Private and Personal Use Only
Page #461
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वाशिष्ठ
४४१
वासिका
જરિા ત્રિવસિષ્ઠનું, વસિષ્ઠસંબંધી. વરાણી સ્ત્રી ગમતી નદી. વારી સ્ત્રીબૂમ, ગર્જના. વારીમદ્ f૦ બૂમ પાડતું, ગર્જના કરતું. વાશુરા સ્ત્રી રાત્રિ. વાત્ર ૧૦ ઘર, ચૌટે.
વા પુત્ર દિવસ. વાદ્ધ ત્રિ- મોટું. વાર પુત્ર શર-વીર, યોદ્ધો. પw g૦ ઉષ્ણતા, ગરમી, લેટું, આંસુ. વાવ ૩૦ એક જાતનું શાક-મારિપરા. વા િસ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. વાઓ સ્ત્રીરાવ જુઓ. વાર ૩૦ ૩૦ ૧૦ સુગંધી કરવું,
મસાલાથી મિશ્ર કરવું, હરણ કરવું. વાર પુછે રહેવું, રહેઠાણ, ઘર, વાસ, વસ્ત્ર,
અરડુસે. ચાર પુત્ર અરડુસો, ગાયનનું એક અંગ. વાર સ્ત્રી યજ્ઞશાળા. વાસિક સ્ત્રી સાહિત્યપ્રસિદ્ધ એક
નાયિકા. વારવા સ્ત્રી અરડુસો. વાછૂટું ન રહેવાનું ઘર, મધ્ય ગ્રહ. વાત પુત્ર ગધેડો. વારતી સ્ત્રીગધેડી. વાતેય ત્રિ. રહેવા લાયક, વાસ કરવા
યેગ્ય. વારથી સ્ત્રી રાત્રી, હળદર. વાહન તૈ૦ સુગંધી કરવું, ધૂપ દેવો, જલપાત્ર, વસ્ત્ર, રહેવાનું સ્થાન, જ્ઞાન, મૂકવા સ્થાપવાને આધાર, કઈ અંદર મૂકી-નાખી
સીલ કરેલું પાત્ર, ફેંકવું. વાસના સ્ત્રી પ્રત્યાશા, જ્ઞાન, સ્મરણહેતુ સંસ્કાર, સુગંધી કરવું, મિથ્યા જ્ઞાનજન્ય એક સંસ્કાર, ગણિતશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક સંસ્કાર, અજ્ઞાન, ઈચ્છા,
વાલા પુત્ર કેયલ, વસંતનો વાયુ–મલયા વાયુ, મગ, કાળા મગ, મીંઢળનું ઝાડ,
ગુદામૈથુન કરાવનાર, નાંજર. વાતન્ત ત્રિ. વસંતકાળમાં હોનાર–થનાર,
વસંતઋતુનું, વસંત ઋતુસંબંધી. વાજો સ્ત્રી જૂઈ, મગરે, પાટલા લતા,
પીળી જાઈ, નવમલ્લિકા લતા, વસનતકાળે કરવાની દેવીની પૂજા, ઉંટડી, કેયલ–
માદા. વાતન્તપૂજા સ્ત્રી વસંતકાળે કરવાની
દેવીની પૂજા. વારા પુત્ર અબીલ. વાર પુછે દિવસ. વાર પુછે એક નાગ. वासव पु० ८.. વાહર ધનિષ્ઠા નક્ષત્ર. વારંવ ત્રિ. ઈન્દ્રનું, ઈન્દ્રસંબંધી. વાવેત્ત ત્રિઈન્ડે આપેલ. વાવેત્તા સ્ત્રી તે નામે એક આખ્યા
યિકાગ્રંથ. વારવી સ્ત્રી વ્યાસની માતા મત્સ્યગંધા. વાસન્ ન કપડું, વસ્ત્ર. વારકા સ્ત્રી તે નામે એક નાયિકા. વાણા સ્ત્રીઅરડુસો. વાસાવ નવ વૈદ્યક પ્રસિદ્ધ એક ઔષધ. વાતાવ૬vs R૦ એક ઔષધ. વાસાગા ર૦ વાસ યોગ્ય, ઘર, ઘરનો.
મધ્યભાગ. વાતાવૃત 7. વૈદ્ય પ્રસિદ્ધ ઔષધરૂપ
એક ઘી. વાચકૃત ૧૦ ઉપરનો અર્થ. વાતાવ ઉ. અરડુસાનું એક ચાટણ
રૂપ ઔષધ. વાવિ . એક જાતની ફરસી-વાંસલો, વારિકા સ્ત્રી અરડુસ.
૫૬
For Private and Personal Use Only
Page #462
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
वासित
વાલિત ત્રિ॰ સુગંધીયુક્ત કરેલ, પ્રસિદ્ધ, ખ્યાત, વસ્ત્રથી વી’ટેલ.
વાસિત ૧૦ શબ્દ, જ્ઞાન, પક્ષીનેા શબ્દ,
વાસના.
વાલિતા સ્ત્રી હાથણી, સ્ત્રી. વાસિતી સ્ત્રી હાથણી, સ્ત્રી. વાલિમ્ ત્રિ॰ વસનાર, રહેનાર. વાસની સ્ત્રી એક જાતની વનસ્પતિ. વાત્તક ન લેાહી.
વાર્ત્તિ” ત્રિ॰ વસિષ્ઠનું, વસિષ્ઠસંબંધી. વાલિટી શ્રી ગામતી નદી.
www.kobatirth.org
વાસુ પુ॰ વિષ્ણુ, વિશ્વરૂપ, પુનર્વસુ નક્ષત્ર. યાદિ પુ॰ તે નામે સર્પાના રાજા. વાતુષ પુ॰ ઉપરના અર્થ વાસ્તુદેવ પુ॰ વિષ્ણુ, શ્રીકૃષ્ણ, વાસુદેવ ન॰ શ્રવણ નક્ષત્ર. વાસુદેવપ્રિયંજરી શ્રી શતાવરી વનસ્પતિ, વાસુદેવી શ્રી॰ એક વનસ્પતિ. વાસ્તુપૂખ્ય પુ॰ બારમા જૈન તીર્થંકર. વાસ્તુ ૩૦ શિયાળ. વાઘુરી શ્રી શિયાળવી.
વાસ્તુના સ્ત્રી સ્ત્રી, હાચણી, રાત્રિ, ભૂમિ. વાઘ સ્ત્રી બાળા સ્ત્રી. (નાટકની ભાષામાં) વાસૌર્ ૧૦ રહેવાનું સ્થળ–ધર. વાસ્તવ ૬૦ સત્યભૂત પદાર્થ, સત્ય, ખરૂં. વાસ્તવ ત્રિ॰ સાચુ, ખરૂં. વાસ્તવિજ ત્રિ॰ સ્વતઃસિદ્ધ, સત્યભૂત. વાતોષા સ્ત્રી ‘હળદર વાસ્તવ્ય ત્રિ॰ વસનાર, રહેવાસી. વાસ્તવ્ય ન॰ વસવા યાગ્ય સ્થાન, વસતિ, રહેઠાણુ.
વાસ્તુ પુ॰ ૬૦ વાસયેાગ ભૂમિ, વાસ્તુ ન॰ એક જાતનું શાક. વાસ્તુ ન॰ એક શાક. વાસ્તુ ન॰ એક જાતનું શાક.
ર
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वाह्य
વાસ્તૂળી સ્ત્રી એક જાતનું શાક. વાસ્તેય ત્રિ॰ વસ્તિસંબંધી, રહેવા યાગ્ય, વાસનું, વાસસંબંધી.
યાસ્તોત ૩૦ ઇન્દ્ર, વાસ્તુ ભૂમિનેા પતિ, વાસ્ત્ર પુ॰ વસ્ત્રથી ખરાબર ઢાંકેલ રથ. યાહ્ય ત્રિ વજ્રનું, વસ્ત્રસંબંધી. વાલ્પ પુ॰ વાવ જી. વાÒય પુ॰ નાગકેસર. વાત્ સ્વા॰ આ અ સેટ્ યત્ન કરવા. વાહ પુ॰ ધાડા, એક જાતનું માપ, ભુજા, વાયુ, બળદ.
વાહ ત્રિ॰ વહેનાર, લઈ જનાર, ઉંંચકનાર. વાદષિત પુ॰ પાડા. વાદોષિત્પુ॰ પાડા.
વાહન ન॰ રથ, ગાડી વગેરે વાહન. યાહન ત્રિ૰ વહેનાર લઇ જનાર. વાહરિપુ પુ॰ પાડા.
જાહેરાત્રુ ૩૦ પાડે.
વાત પુ॰ અજગર, એક જાતનું શાક,
માપ.
યાહા શ્રી બાહુ, ભુજા.
વાદિ પુ॰ નગારૂં, ખળદ, ગાડું વગેરે. યાદ્દિષ્ઠ ત્રિ ભાર વહેનાર. યાસ્થિ ન॰ હાથીના ગડસ્થળનેા નીચલા
ભાગ.
વાહિનૢ ત્રિ॰ વહેનાર, લઇ જનાર. વાદિની સ્ત્રી॰ સેના, લશ્કર, નદી. વાહિનીપત્તિ ૩૦ સેનાપતિ, સમુદ્ર. યાદી સ્ત્રી ઘેાડી, ગાય.
વાદીજ પુ॰ જાટ નામે જાતિ, તે નામે એક દેશ.
For Private and Personal Use Only
વાઘ ૧૦ વાડેા વગેરે વાહન.
વાઘ ત્રિવહન કરવા યાગ્ય, ઉંચકવા ઉપાડવા લાયક, બહારનું, બહાર હેાનાર
થનાર.
Page #463
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
वाह्येन्द्रिय
વાઘેન્દ્રિય ન॰ શ્રેત્રાદિ બાહ્ય ઇન્દ્રિય. વાદ્ધિજ પુ॰ તે નામે એક દેશ. વાહિTM ન॰ હીંગ, કેસર. વાલ્ડ્રીજ ન॰ હીંગ, કેસર. વાજ પુ॰ તે નામે એક દેશ. वि अव्यः નિયેાગમાં, વિશેષમાં, નિશ્ચયમાં, અસહનમાં, નિગ્રહમાં, હેતુમાં,અવ્યાપ્તિમાં, થા ું એવા અર્થાંમાં, પરિભવમાં, અવલખનમાં, જ્ઞાનમાં, વિશેષ ગતિમાં, આલસ્યમાં તથા પાલનમાં વપરાય છે. વિ પુ॰ પક્ષી, વાયુલાક, સ્વર્ગ, નેત્ર, વિરાત્રિ વીસમુ
વિરાજ નવીસની સંખ્યા.
વિરાતિ સ્ત્રી વીસ.
વિરાતિજ ત્રિ॰ વીસની સંખ્યાને ચેગ્ય. વિરાતિતમ ત્રિ॰વીસમું.
વિરાતિતમી સ્રી. વીસમી. વિરાતા પુવીસ ગામને માલીક. વિરાન્ ૩૦ વીસની સંખ્યા.
વિશ્વ ૬૦ તુરતમાં વીઆયેલી ગાયનું દૂધ-ખીરૂ
વિશ્વ ત્રિ॰ સુખ વગરનું, પાણી વગરનું. વિર પુ॰ ગાખરૂ.
વિત્ત પુ॰ એક ઝાડ. વિધતા સ્ત્રી અતિખલા વનસ્પતિ. વિષ છુ॰ બૌદ્ધ સાધુ, ધજા, કેતુ ગ્રહ. વિષ ત્રિ॰ ખીલેલું પુષ્પ વગેરે, કેશવગરનું. વિષા શ્રી મહાત્રાવણિકા વનસ્પતિ. વિશ્વીપ 7॰ ખીલેલું કરવું. વિશ્વીત ત્રિ॰ ખીલેલું કરેલ. વિશ્વજી ત્રિ કચ્છ-કાછડી વગરનું. વિષ્ટ હુ વિસ્ફોટક, એક ઝાડ. વિજ્જ ત્રિ॰ વિશાળ, વિકૃત, સુંદર, દાં
તવાળુ . વિજ્યા શ્રી માયાદેવી.
૪૩
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विकलाङ्ग
વિષ્ણુજ પુ॰ જવાસેા વનસ્પતિ. વિષ્ણુજ ત્રિ॰ કાંટા વગરનું, શત્રુવિનાનું, વિજ્રન્થન ન॰ પેાતાનાં વખાણ કરવાં તે, બડાઇ હાંકવી.
વિજ્જન ત્રિ॰ પોતાનાં વખાણુ કરનાર, અડાઇ હાંકનાર.
.
વિશ્વા શ્રી વિસ્ત્યન ૬૦ જી. વિચિત્ ત્રિવિદ્ઘન ત્રિ॰ જી. વિશ્ર્વત્રિ॰ વિશેષ ધ્રૂજનાર, કપનાર. વિજ્ડ ૬૦ સારસ્વત દેશ, રાગ. વિજળી લી. એક જાતનું ઝાડ, વિાહ ત્રિ॰ વિક્રાળ, ભયંકર. વિરાજતા શ્રી ભયંકરપણું. વિાહત્વ ન॰ ભયંકરપણું, વિળૅ ત્રિ॰ કાન વગરનું. વિળૅજ પુ. એક જાતની વનસ્પતિ. વિનિંજ્ઞ પુ॰ ઉપરના અ. વિભિન્ન પુ॰ ૬૦ કાશ્મીર દેશ. વિજ્જૈન પુ॰ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. વિતૅન ન॰ કાપવું,
વિત્ત ત્રિ॰ કાપનાર, હિંસક, કસાઇ વગેરે. વિમેન્ત ત્રિ॰ નિતિ આચારવાળુ, વિરૂદ્ધ
કર્મ કરનાર. વિશ્વમંત્ ત્રિ॰ ઉપરના અ વિમેન ન॰ વિરૂદ્ધ કર્મ, નિદ્ય આચાર. વિજ્રર્મસ્થ ત્રિ॰નિંદ્ય આચારવાળુ, ખરાબ કર્મ કરનાર. વિરૂં પુ॰ બાણુ, ખેંચવું, ખેડવું. વિષળ ૬૦ ખેંચવું, ખેડવું. વિદ્ધ ત્રિ॰ વિહવળ, વ્યાકુળ, સ્વભાવહીન, કળારહિત.
For Private and Personal Use Only
વિશ્વા શ્રી ઋતુમતી સ્ત્રી, કળાને છઠ્ઠો
ભાગ.
વિશ્વાન્ન ત્રિ॰ સ્વાભાવિક રીતે ઓછાવધતા અંગવાળુ, વિહવળ, વ્યાકુળ, ગભ રાયલું.
Page #464
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
विकली
વિલ્હી શ્રી ઋતુમતી સ્ત્રી. વિજ્હોન 7૦ વ્યાકુળ કરવું, વિહવળ
કરવું. વિદ્ધીન્નત ત્રિ વ્યાકુળવિહવળ કરેલ. વિલ્હીમવન 7. વ્યાકુળ થવું, ગભરાવું. વિલ્હીમૂત ત્રિ॰ વ્યાકુળ થયેલ, ગભરાયેલ. વિજપ પુ સંશય, ભ્રાન્તિજ્ઞાન, કલ્પન, કલ્પવું, વિવિધ કલ્પના કરવી, સંસર્ગારાપણ, પક્ષથી પ્રાપ્તિ, એક પ્રકારની
ચિત્તવૃત્તિ, સંપ્રતારક જ્ઞાન, વૈચિત્ર્ય, વિરૂદ્ધ આચાર.
વિશ્વજ ત્રિ॰ વિકલ્પ કરનાર, સ*શય
કરનાર.
વિપત્ ત્રિ॰ ઉપરના અ. વિશ્વપન ન॰ વિકલ્પ કરવા, સંશય કરવા,
કલ્પના કરવી. વિજqલમ ૩૦ ન્યાયશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ જાતિના ઉત્તરભેદ.
વિપિન ત્રિ વિકલ્પ કરનાર, સંશય
કરનાર, કલ્પના કરનાર.
વિશિત ત્રિ॰ વિકસેલ, પ્રકાશયુક્ત,
ખીલેલ.
વિશ્વર ત્રિ॰ પ્રકાશમાન, પ્રશ્ન, વિકસેલ, ખીલેલ.
વિશ્વા શ્રી રાતી સાટેાડી. વિષા શ્રી મછડ, માંસરાહિણી વનસ્પતિ. વિલા સ્રો. ઉપરના અ. વિલિત ત્રિ॰ વિશિત જુઓ. વિવર ત્રિ- વિશ્વર જુએ. વિષા શ્રી. વિશ્વરા જુઓ. વિન્નાર પુ॰ પ્રકૃતિનું અન્યરૂપ પરિણામ, મૂળસ્થિતિમાં ફેરફાર, રૂપાંતર, રાગ, અંતઃકરણમાં ફેરફાર, આવેશ, લાગણી, જીસ્સા.
विकारत अव्य० વિકારથી, ફેરફારથી.
ટ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विकुर्वाण
વિજાતા શ્રી॰ વિકારપણું. વિજ્ઞાત્વ ન॰ વિકારપણું. વિજાવિતા સ્રી. વિકારીપણું, વિધિત્વન વિકારિપણું, વિજાનિ ત્રિ॰ વિકારવાળુ. વિશ્વાસ્થ્ય ત્રિ. વિકારજન્ય દ્રવ્ય. વિજ્રાર્થન॰ વ્યાકરણુપ્રસિદ્ધ એક કર્મ. વિશ્વાહ પુ॰ રાક્ષસી વેલા, દિવસના અંત્યકાળ, સાંજ, વિદ્ધ સમય. વિશ્વાજ પુ॰ ઉપરના અર્થ. વિજાજિષ્ઠા શ્રી ધડીઆળ, ઘડી. વિારા ન॰ એકાંત, વિકાસ, વિશેષ પ્રકાશ. વિજારાજ ત્રિવિશેષ પ્રકાશ કરનાર,
ખુલ્લું કરનાર, ત્રિકાસ કરનાર. વિશ્વારાન ન॰ વિશેષ પ્રકાશ કરવું, ખુલ્લું કરવું, વિકાસવું, પ્રકટ કરવુ, વિજાશિન્ ત્રિ॰ વિશેષ પ્રકાશમાન, વિકસ્વર. વિત્તિ પુ॰ વિારા જુએ. વિજાના ત્રિવિરાજ જુએ. વિશ્વાસન ન૦ વિજ્ઞાન જુઓ. વિજાલિન ત્રિ વિજ્ઞશિન્ જીએ. વિરપુ॰ પક્ષી, વૃક્ષ, વિઘ્નની શાંતિ
માટે ઉછાળેલ સરસવ વગેરે, અગ્નિથી અળેલા વગેરેને પિંડદાન, પ્રસાર, ફેલાવ. વિવશ પુ॰ પક્ષી, વૃક્ષ, વિઘ્નની શાંતિ માટે ઉછાળેલા સરસવ.
વળિ ન ફેંકવું, હિંસા કરવી, જ્ઞાન, વિખેરવું.
For Private and Personal Use Only
વિષ્ઠિરન પુ॰ આકડાનું ઝાડ. વિધિરળ ત્રિ॰ કિરણરહિત. વિજિત્ ત્રિ॰ વિખેરતું, ફેંકતું, ઉરાડતું. વિીિ સ્ત્રી પક્ષિણી.
વિઝીન ત્રિ॰ વિખેરલ, ફેકલ, ઉરાડેલ. વિવાન ત્રિ॰ વિકાર પામતું, હર્ષ વગેરેના કારણથી ઉભાં થયેલ રૂવાટાંવાળુ
Page #465
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
www.kobatirth.org
विकुक्षि
विक्लित्ति
વિપુલ ૩૦ સૂર્યવંશી ઇક્વાકુ રાજાને પુત્ર | વિક્રમિન કુ. સિંહ, વિષ્ણુ. એક રાજા.
વિભિન્ન ત્રિ, પરાક્રમી. વિત્ર પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર.
વિજય પુ. વેચવું, વેચાણ, વકરે. વિજન ૧૦ કટાક્ષ, ત્રાંસું જેવું. વિચUT R૦ ઉપરના અર્થ. વળવા સ્ત્રી નાક.
વિયાનુરાગ ૬૦ વેચાણનો પશ્ચાત્તાપ, વિદ્યત્ત ત્રિ. વિકાર પામેલ, બીભત્સ, મલીન વેચાણનિમિત્ત એક વિવાહ. કરેલ, રોગી, વિકારયુક્ત.
વિfચ ત્રિવેચનાર. વિર વિકાર.
વિપિન ત્રિ. વેચનાર. વિત ૬૦ સાઠ વર્ષો પૈકી ચોવીસમું વર્ષ.
વિના પુત્ર સિંહ, શુરવીર. વિતવેરા પુત્ર બીભત્સ વેષ.
વિન્ત ત્રિ, પરાક્રમી. વિતરિન ત્રિક બીભત્સ વેષવાળું. વિત્તિ ૧૦ પરાક્રમ, શૌર્ય, સામર્થ. વિક્ર ત્રિ વિકાર પામેલા અંગવાળું.
વિત્તિ સ્ત્રી ઉપરના અર્થ, ઘોડાની વિત્તિ સ્ત્રી વિકાર, રોગ, કિન્ન જુઓ. એક ગતિ. વિમિત ત્રિ. વિકારવાળું, રેગી. વિસ્તૃ ત્રિ, પરાક્રમી, શરીર, વિવૃત્તી સ્ત્રી વિકૃતિ જુઓ.
વિયવ વેચનાર. વિક ત્રિક ખેંચેલ, ખેડેલ.
વિલિયા સ્ત્રી વિકાર, જૂદા રૂપમાં રહેલી વિરાટ પુ. લાંબો કાળ.
વસ્તુનું જૂદા રૂપમાં થવું, ખરાબ કામ, વિરા ત્રિ. કેશવગરનું.
વિરૂદ્ધ કામ. વિરલી સ્ત્રી કેશ વગરની સ્ત્રી, શિવની વિશિયન 7૦ અઢાર વિવાદપૈકી પૃથ્વીરૂપ પત્ની, પટવતિ.
એક વિવાદ. જિલ્લા પુ. વૃત્રાસુરને એક પુત્ર. વિડિત કીડા, રમત. વિષ ત્રિખુલ્લું, પાન વગરનું. વિત ત્રિ. વેચેલ. વિલાપ પુત્ર ખુલ્લી તરવાર
વિક્કીટ મચ૦ વેચીને. વિA g૦ હાથીનું બચ્ચું.
પિતૃ ત્રિવેચનાર. gિ૦ હાથીનું બચ્ચું.
વિજ ત્રિ. વેચવા યોગ્ય. વિમ પુ. વિષ્ણુ, પરાક્રમ, સામર્થ્ય, વિ. વિરાન ૧૦ બૂમ પાડવી, મોટેથી ચીસ
ક્રમાદિત્ય રાજા ઓળંગવું, ચાલવું, પાડવી, ગાળો દેવી, નિંદવું.
પગલાં ભરવાં, પગ, શૌર્યાતિશય. વિક ત્રિ નિંદનાર, ગાળો દેનાર, બૂમ વિના પુત્ર સાઠ વર્ષો પૈકી આઠમું વર્ષ.
પાડનાર. વિમા ન ઓળંગવું, પગલાં ભરવાં, વિજઇવ ત્રિ, વ્યાકુળ થયેલ, ગભરાયેલ.
વિષ્ણુનું પગલું, પરાક્રમ કરવું. વિવરવ પુત્ર વ્યાકુળપણું, ગભરામણ. વિરામન પુત્ર વિક્રમાદિત્ય રાજા વિવરાવતા સ્ત્રી, ગભરાટ, ગભરામણ, વિમાહિત્ય પુત્ર ઉપરનો અર્થ.
વ્યાકુળતા. વિમર્શ વિક્રમાદિત્ય રાજ. વિરત્વ ન ઉપરના અર્થ. વિત્રીમતિ ત્રિ, પરાક્રમથી મેળવેલ. " વિત્તિ સ્ત્રી જળ અને તેજના સંયોગથી
For Private and Personal Use Only
Page #466
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
विद्यमान
અવયવેનું શિથિલ થવુ, નરમ થવું, ધાઈ જવું.
વિદ્ધિદ્યમાન ત્રિ॰ ભીનું થતું, નરમ થતું. વિન્નિ ત્રિ॰ ભીનું થયેલ, નરમ થયેલ, સડી ગયેલ, જૂનુ થયેલ. વિન્દ્ર પુ॰ વિદ્ધિત્તિ જુએ. વિજ્ઞાવ છુ શબ્દ, ઉધરસ વગેરેથી થતા
અવાજ.
વિક્ષિપત્ ત્રિ॰ ફેંકતું, ઉરાડતું. ક્ષિત ત્રિ॰ ફેકેલ, ઉરાડેલ, વિખેરેલ, દૂર થયેલ.
વિક્ષિપ્ત ન॰ યેગશાસ્રાક્ત એક ચિત્તભૂમિ. વિક્ષો ત્રિ॰ નાશ પામેલ, ક્ષીણ થયેલ. વિક્ષીર પુ॰ આકડાનું ઝાડ. વિક્ષી ત્રિ॰ દૂધ વગરનું. વિક્ષેપ પુ॰ દૂર ફેકવું, ઉરાડવું, વિખેરવું, ત્યાગ, દૂર કરવું, પ્રેરવું, સ્ત્રીઓને એક સાત્વિક અલંકાર, કથાવિચ્છેદરૂપ એક નિગ્રહસ્થાન.
વિક્ષેપળ ન॰ દૂર કરવું, ઉરાડવું, ત્યાગ, ફેકવું, પ્રેરવું.
વિક્ષેપરાત્તિ શ્રી વેદાંતમાં કહેલી એક અવિદ્યાશક્તિ.
વિલ ત્રિ॰ નાક વગરનું, નકતું. વિકિત ત્રિ॰ ખંડિત, તુટેલ, ભાગેલ. વિલનમ્ પુ॰ બ્રહ્મદેવ. વિજ્ઞાનપ્પુ॰ એક જાતને યતિ,
વિધાતા શ્રી જીભ. વિષ્ણુ ત્રિ નાકવગરનું, નકટું. વિષ્ણુ પુ॰ રાક્ષસ, ચાર. વિદ્યુત્ત શ્રી રાક્ષસી. વિષ્ણુ ત્રિ નાકવગરનું, નકયું. વિખ્યાત ત્રિ॰ પ્રખ્યાત, પ્રસિદ્ધ. વિખ્યાતિ શ્રી પ્રખ્યાતિ, પ્રસિદ્ધિ. વિજ્ઞાપન ૬૦ પ્રસિદ્ધ કરવું, વર્ણન,
વ્યાખ્યાન.
૪૪૬
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विगाहमान
વિષ્ણુ ત્રિ. નાકવગરનું, નક. વિાળન 7 વિશેષ ગણત્રી, વિચારવું, કરજ અદા કરવું.
વિનિત ત્રિ॰ ગણેલ, વિચારેલ, કરજ અદા કરેલ.
વિગત ત્રિ॰ પ્રમાદરહિત, ગયેલ, દૂર થયેલ, મરી ગયેલ.
વિત્ત ૬૦ પક્ષીની ગતિ. વિગતષ ત્રિ૰ પાપરહિત, નિર્માંળ. વિપતન્ય ત્રિ॰ ગયેલા તાવવાળુ, વિતાવ ત્રિરાગરહિત, વીતરાગ. વિનતાત્તવા સ્ત્રીૠતુધ રહિત થયેલી સ્ત્રી. વિનતાનિ ત્રિ॰ પીડારહિત થયેલ, દુઃખરહિત થયેલ.
'
વિનન્ય પુ॰ઇંગારીયાંનું ઝાડ. વિધિજા સ્ત્રી આસંધ વનસ્પતિ. વિનમ ૩૦ નાશ, વિરામ, દૂર થવું તે, અંત:
વિર પુ॰ પંત, પવન ઉપર વનાર, નાગા માણસ. વિનર્દેળ ન॰ નિંદવું, નિંદા. વિદેીિય ત્રિનિદવા લાયક. વિદિત ત્રિ॰ નિર્દેલ,
વિાહિત ન॰ નિવું, નિંદા. વિદ્યુત્રિ નિવા લાયક. વિદ્યથા સ્ત્રી- નિંદવાલાયક વાત, ખરાબ શબ્દ, ગાળ દેવી.
વિનમ્ ત્રિ॰ ગળતું, ઝરતું, ટપકતું, મ ંદગતિવાળું.
વિવાદ ત્રિ॰ નાહેલું, સ્નાન કરેલ, પ્રવેશ કરેલ, ડુએલ.
For Private and Personal Use Only
વિાદ 7॰ નિદા.
વિષાદ પુ॰ સ્નાન, પ્રવેશ, દુખવું. વિવાહમાન ત્રિ॰ સ્નાન કરતુ, પ્રવેશ કરતું,
ડુબતું.
Page #467
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
विगीत
વિનીત ત્રિ॰ નિર્દેશ. વિનતિ શ્રી નિદા.
વિષ્ણુળ ત્રિ॰ ગુણ વગરનું, નિર્ગુણુ, વિરૂદ્ધ ગુણવાળુ. વિષ્ણુદ્ધ ત્રિ॰ નિતિ, ગુપ્ત.
વિષ્ણુદ્દીત ત્રિ॰ ગ્રહણ કરેલ, વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ વિગ્રહવાક્યસ્થ પદ વગેરે.
વિપ્ર ત્રિ॰ નાકવગરનું, નકરું.
ચિત્રકૢ પુ॰ દેહ, શરીર, વિસ્તાર, ફેલાવ, યુદ્ધ, સમાસાદિ વૃત્તિના સમાન અર્થવાળું વાક્ય, વિશેષ જ્ઞાન.
વિપ્રદ ન॰ યુદ્ધ, લડાઇ.
વિવત્ ત્રિ॰ દેહધારી, જીવ, યુદ્ધવાળુ, લડાઇવાળું.
વિષટશ ત્રિ॰ છૂટું પાડનાર, જૂ દું કરનાર,
વિશેષ રચનાર.
વિટિજા સ્ત્રી ઘડીનેા સામેા ભાગ–પળ. નિયતિ ત્રિ જૂદું કરેલ, છૂટું પાડેલ, વિશેષ રચેલ.
G
વિયટ્ટન ન ઘસવું, ચલાવવું, છુટુ પાડવું, અન્યાય કરવા, મારવું, એળગવું. વિષટ્ટના શ્રી. ઉપરના અ.
વિદિત ત્રિ॰ ધસેલ, ચલાવેલ, છૂટું પાડેલ, અન્યાય કરેલ, મારેલ, એળગેલ. વિદિન ત્રિ॰ ઘસનાર, ચલાવનાર, કરનાર, અન્યાય કરનાર, મારનાર, એ ળ’ગનાર, સ્પર્શી કરનાર.
વિયન જુ॰ હથાડા.
વિપક્ષ પુ॰ ભાજન કરતાં બાકી રહેલ, આહાર, ખારાક, અન્ન.
વિત્ત ૬૦ મીણ, દેવેા તથા પિતૃઓને આપતાં બાકી રહેલ.
વિયત્તારા ત્રિ॰ દેવા તથા પિતૃને આપી
દીધા પછી બાકી રહેલાનું ભાજન કરનાર, વિધલાચિન ફ્રિ ઉપરના અ.
૪૪૭
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विचक्षस्
વિષાત પુ॰ વ્યાધાત, આધાત, મારવું, નાશ કરવા.
વિયાતજ ત્રિ॰ મારનાર, નાશ કરનાર,
આધાત કરનાર, અટકાવનાર. વિયાતિનૢ ત્રિ॰ ઉપરના અ. વિજ્ઞ પુ॰ અંતરાય, વિશ્વ, અડચણ, હરકત, એક ઝાડ.
વિષ્રર ત્રિ॰ અંતરાય-વિશ્ર્વ–અડચણ-હરકત કરનાર, વિધાતક, ધેાર દેખાવનું. વિપ્રજાતિ ત્રિ. ઉપરના અ. વિદ્યુત્ ત્રિ॰ ઉપરના અ. વિષનાયજ પુ॰ ગણેશ. વિધનારાજ પુ॰ ગણેશ.
વિપ્રનારાજ ત્રિ॰ વિશ્ર્વનેા નાશ કરનાર. વિધનારાન ત્રિ॰ ઉપરના અ. વિદ્મનારાન ૩૦ ગણેશ. વિધાન છુ॰ ગણેશ. વિઘ્નવત્ ત્રિવિધ્રુવાળું. વિઘ્નવિનાય૪ ૩૦ ગણેશ. વિઘ્નહાનિ પુ॰ ગણેશ. વિઘ્નહાનિ ત્રિવિધ્રો દૂર કરનાર. વિઘ્નત ત્રિ॰ જેતે વિન્ન થયું હેાય તે. વિધ્નેરા પુ॰ ગણપતિ. વિઘ્નેશાન છુ॰ ગણપતિ. વિઘ્નેશાનાન્તા સ્ત્રી ધેાળી ધ્રોખડ. વિઘ્નેશ્વર પુ॰ ગણેશ, વિપુ॰ ઘેાડાની ખરી.
વિશ્વ ખુદ્દો૩મ૰ અનિટ્ જૂદું કરવું, અલગ કરવું, ચીરવું, દૂર કરવું, ભેદ પામવેા. વિશ્વ ધા॰ મ૦ ૩૬૦ અનિષ્ટ ઉપરના અર્થ. વિષ્ટિ પુ॰ મીંઢળનું ઝાડ, એક જાતને મેાગરા.
વિશ્વક્ષળ પુ॰ વિદ્વાન, પંડિત, ચતુર. વિચક્ષળા શ્રી. નાગદતી વનસ્પતિ. વિક્ષસ્ પુ॰ શિક્ષક, અધ્યાપક.
For Private and Personal Use Only
Page #468
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विचक्षुस्
વિઠ્ઠ
વિચક્ષુન્ ત્રિ ઉદાસ મનવાળું, ઉંચક | ચિત્ર તરેહવાર રંગ, કાબરચિત્રો રંગ,
મનવાળું, આંખ વગરનું, આંધળું. તે નામે એક અર્થાલંકાર, આશ્ચર્ય વિ શ્રી. લાલ કરેણ.
વિવિર ત્રિ. કાબરચિવું, આશ્ચર્યકારક, ચિત્ર ૧૦ શોધવું, બળવું, પુષ્પાદિનું અદ્ભુત, રંગબેરંગી. વીણવુંએકઠાં કરવાં.
કવિત્ર પુત્ર ભોજપત્રનું ઝાડ. વિવર ત્રિ વિચરતું, ફરતું, લટકતું. વિવિત્ર ૧૦ આશ્ચર્ય, નવાઈ. વિશ્વ સ્ત્રી. ખસને રોગ, લૂખસ. વિચિત્રતા સ્ત્રી વિચિત્રપણું. વિશ્વ સ્ત્રીચંચળ, ચપળ.
વિચિત્રત્વ ૧૦ વિચિત્રપણું. વિવર ત્રિો અત્યંત ચંચળ.
વિવિદ પુત્ર મેઘ. વિશ્વ ત્રિક હાલતું, ચાલતું, ચંચળ થતું.
વિવિત્રવીર્ય પુ. શાંતનુ રાજાનો પુત્ર એક વિરટન ૧૦ હાલવું, ચાલવું, ચંચળતા,
રાજા. અસ્થિરતા, ગર્વ.
વિચિત્ર સ્ત્રી એક જાતની કાકડી. વિવાર પુવિચાર, તત્વનિર્ણય, સંદિગ્ધ
વિર પુત્ર ચિત્તો-વાઘ-દીપડે, મારવસ્તુમાં પ્રમાણપૂર્વક તત્વપરીક્ષા. વિચાર ત્રિ વિચાર કરનાર, તત્વનિર્ણય વિત્ર ત્રિ. આશ્ચર્ય શરીરવાળું, અદ્દ - કરનાર.
ભુત દેહવાળું, રંગબેરંગી શરીરવાળું. વિવાવતા સ્ત્રી વિચાર કરનારપણું. વિચારત્વ ૧૦ ઉપરને અર્થ.
િિરત્રા૪ ૦ અદભુત શરીર, રંગબેરંગી
શરીર, વિવાવર્ત ત્રિ. વિવાર જુઓ.
વિવિત્ર સ્ત્રી વાઘેણ, દીપડી, મેર વિવાતor R૦ વિચાર જુઓ. વિવાર સ્ત્રી વિવાર જુઓ, મીમાંસા
પક્ષિણ-ઢેલ. શાસ્ત્ર.
વિજિત ત્રિ. શોધતું, ખોળતું, એક વિવાર, ત્રિ વિચાર કરવા યોગ્ય. કરતું, વીણતું. વિવાદળીય ૧૦ શાસ્ત્ર.
વિવી સ્ત્રી વિચિ જુઓ. વિરારમ્ સ્ત્રી વિચાર કરવાનું સ્થાન.
વિડ્યો ત્રિ. કબજે કરેલ, વશ કરેલ, પ્રવેશ વિચારથ૮ ૧૦ ઉપરનો અર્થ.
કરેલ. વિશ્વરિત ત્રિ વિચાર કરેલ, વિચારેલ. વિત ત્રિ. દુષ્ટ ચિત્તવાળું, ઉદાસ મનવિવાનિ ત્રિ. વિચરનાર, ફરનાર.
વાળું, બેભાન, મૂર્ખ, અજ્ઞાની. વિચારું છુ. અંદરનું, વચ્ચેનું, જુદા પ્રકા
વિત ત્રિ. ઉદાર મનવાળું, મોટા રમાં રહેલી વસ્તુને કંઇક વિશેષરૂપે જૂદા
મનનું, શ્રેષ્ઠ મનવાળું. પ્રકારમાં કરવી.
વિષ્ટ સ્ત્રી, ખરાબ ચેષ્ટા, દુષ્ટ વર્તન, વિજ પુત્ર તરંગ, પાણીનું મોજું.
વિશેષ ચેષ્ટા. વિદિ સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
વિપ્રિત ત્રિચેષ્ટાન્ય, તપાસેલ. વિત્તિ સ્ત્રી સંશય, સંદેહ. વિદિત ૧૦ વિઝા જુઓ. િિતિ ત્રી, ધ, તપાસ, શેધવું, | વિષ્ણુ ગુરુ મ. સ. સેટ દીપવું, પ્રકાશવું. ખોળવું.
विच्छ् तुदा० ५० अ० सेट न.
For Private and Personal Use Only
Page #469
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विच्छन्द
विजिगीषा
વિછર go ધનવાનના ઘરમાં સાથીયા- | વિનવા પુત્ર વિજયનો વાવટો.
ચિત્રકામ-કારીગીરી–પૂતળાં વગેરે. વિષયમર્વસ્ત્ર પુત્ર વિજયનું નગારું. વિઝાપુઈશ્વરગ્રહ, ધનવાનની હવેલી, વિનવા સ્ત્રી પાર્વતીની એક સખી.
દેવમંદીરઉપર ઉપર માળવાળું ઘર. આસો સુદ દશમ, દુર્ગાદેવી, ભાંગ, મજીઠ, વિછર ન ઉલટી, એકવું, અપમાન શેફાલિકા વનસ્પતિ, ખીજડીનું ઝાડ, અકરવું, મરવું.
ત્રિમંથ વૃક્ષ, હરકોઈ મહિનાની શ્રવણવિત સ્ત્રીઉલટી, વાંતિ.
નક્ષત્રયુક્ત શુદ બારશ, હરકેાઈ મહિનાની વિછાપ ન પક્ષીના સમૂહની છાયા. રવિવારયુકત શુદ સાતમ, યમની પત્ની, વિછા ત્રિ છાયાવગરનું, નિસ્તેજ, ઝાંખુ. હરડે, વજ, એક જાતની અસ્ત્રવિદ્યા, તે વિછાર વિશેષ કાંતિવાળો મણિ. નામે એક માતૃકા. વિઝિત્તિ સ્ત્રી અંગરાગ, વિલેપન, એક વિજયારમી સ્ત્રી આસો સુદ દશમ.
જાતને હાર, વિચ્છેદ, નાશ, છેદ, કપાવું નિયમિનન પુત્ર કલિયુગને શકપ્રતે, વિનાશ, સ્ત્રીઓની એક ચેષ્ટા.
વર્તક એક રાજા. છિન્ન ત્રિવ જૂદું પડેલ, છેદાયેલ, કપા- વિજ્ઞાન ત્રિવિજયવાળું, જય કરનાર, યેલ, કુટિલ, વક્ર,
વિનર ત્રિઘડપણવગરનું. છિન્ન ન છેદ, નાશ, કાપવું.
વિના ન ફળ કે ફૂલનું દીઠું. જિક પુત્ર વિભાગ, વિયોગ, સંતતિરહિ
વિટ ત્રિપાણી વગરનું, નિર્જળ. પણું, છેદવું, કાપવું.
વિના પુત્ર એક જાતનું વાક્ય, બેલ, વિજ્ઞ જુદો ૩૫૦ ૩૦ શનિ જૂદું કરવું,
ભાષણ, બકવું. અલગ કરવું.
વિનતિ ત્રિ. બોલેલ, કહેલ, બકેલ. વિજ્ઞ હૃા. ૧૦ સેટ બીવું, કંપવું.
વિuિત ૧૦ બેલ, કહેવું તે, બકવું. વિજ્ઞ તુલા આ૦ ૦ નિ બીવું, કંપવું. વિઝન ત્રિક નિર્જન, એકાંત.
વિજાત ત્રિવ્યભિચારથી ઉત્પન્ન થયેલ, વિજ્ઞાનના ૧૦ જણવું. ઉત્પન્ન થવું, ઉત્પત્તિ.
જન્મેલ, ઉત્પન્ન થયેલ. વિકસિત ત્રિવ જણેલ, ઉત્પન્ન થયેલ.
વિજ્ઞાન સ્ત્રી જેને છોકરાં થયાં હોય
તેવી સ્ત્રી. જિગનેન ત્રિ. વ્યભિચારથી ઉત્પન્ન થયેલ. વિજ્ઞપિસ્ટ ન કાદવ.
વિજ્ઞાતિ સ્ત્રી વિરૂદ્ધ જાતિ, જૂદી બીજી
જાત. વિના પુત્ર અર્જુન, વિમાન, યમ, વિષ્ણુને એક અનુચર, તે નામે એક રાજા,
વિજ્ઞાતીય ત્રિ. અન્ય ધર્માવલંબી, જૂદી કલિકનો એક પુત્ર, જય, છત, જીતવું તે.
જાતનું, વિરૂદ્ધ જાતિનું. પુવિજયને માટે હાથી,
વિનાના ત્રિવિશેષ જાણીતું. રાજાનું વાહન હાથી.
વિનાના ત્રિ. ઉપરનો અર્થ. વિષય છ– પુત્ર પાંચ સો સેરનો હાર.
િિનાળપત્ત ત્રિ. વિજય-ફત્તેહ ઈચ્છતું. विजयन्त पु० दि.
વિનિની ત્રી વિજયની ઈચ્છા, જય વિજયન્તો સ્ત્રી, બ્રાહ્મી વનસ્પતિ.
કરવાની ઈચ્છા, પેટ ભરવા માટે સિંઘ
For Private and Personal Use Only
Page #470
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
विजिगीषाविवर्जित
કર્મ વગેરેમાં પ્રવૃત્તિ, નિંદ્ય કર્મની નિંદા નહિ ગણવી તે.
વિનિનીષાવિદ્યાનિત ત્રિ॰ પેટભરૂં. વિનિયોનિ ત્રિ॰ વિજયની ઇચ્છાવાળુ. વિન્નિીવ્રુત્રિ વિજયની ઇચ્છા રાખનાર, જીત ઈચ્છનાર.
વિનિત ત્રિ॰ જીતેલ. વિનિતવત્ ત્રિ॰ વિજયવાળુ, જીતતું. વિઝન ૬૦ સ્વાદિષ્ટ શાક વગેરે. વિનિહ ૬૦ ઉપરના અ. વિનિવિજ૧૦ વિગિન જુએ. વિનિધીી સ્ત્રી વિહાર કરવાની પ્રુચ્છા, વિલાસ–ક્રીડા કરવાની ઇચ્છા,
વિન્નિઢીનું ત્રિ॰ વિહાર–ક્રીડા કરવા ઇચ્છતું,
વિહાર કરવા ઇચ્છતું.
વિનિઘ્ન ત્રિ વાંકું, ટેઢુ વિનિવ્રુતા હ્તો. વાંકાઇ, ટેઢા. વિનિક્ષત્વ ન૰ ઉપરના અ. વિનુજ પુ॰ શીમળાના કદ, વિષ્ણુમા ૧૦ વિકાસ, ખીલવું, ઉઘડવું, બગાસું ખાવું, પ્રકાશ વિષ્ણુમ્મા શ્રી. ઉપરના અ વિકૃમ્મિત ત્રિ॰ વિકસેલ, બગાસું ખાધેલ. વિકૃમ્મિત ન॰ બગાસું ખાવું, વિકાસ, પ્રેકાશ.
વિનેતૃ ત્રિ॰ જીતનાર.
વિનોદ્ધિ સ્ત્રી પક્તિ, હરાળ, લાઇન. વિજ્ઞન ૬૦ બાણ.
વિદ્ધ ન॰ ખોણ, સ્વાષ્ટિ શાક વગેરે. વિબ્રિજ ન॰ વિલિન જુએ. વિષ્ણુજી ન॰ તજ. વિષ્ણુજિા સ્ત્રી. લાખ. વિજ્જર ત્રિ તાવરહિત, ગયેલા તાવવાળુ. વિશ્વ ત્રિ॰ વિશેષ જાણનાર, ડાહ્યું, પ્રવીણ, હાંશીઆર.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विट
વિજ્ઞ પુ॰ પંડિત.
+
વિજ્ઞતા સ્ત્રી॰ ડહાપણ, હાંશીઆરી, ૫ડિતાઇ.
વિજ્ઞત્વ ન॰ ઉપરના અ
વિજ્ઞપ્ત ત્રિ॰ જણાવેલ, વિનતિ કરેલ, ખબર કરેલ.
વિત્તિ શ્રી॰ જણાવવું, વિનતિ, ખખર કરવી.
વિશાત ત્રિ॰ જાણેલ, પ્રખ્યાત. વિજ્ઞાન ૧૦ સાન, કર્મ, શિલ્પાદિ જ્ઞાન, વેદાન્તમાં કહેલ અવિદ્યાની એક વૃત્તિ, બૌદ્ધમતે આત્મારૂપ જ્ઞાન, ચૌદ વિદ્યાનું
જ્ઞાન, અનુભવજ્ઞાન.
વિજ્ઞાનપાદ્પુ॰ વ્યાસ. વિજ્ઞાનમયોષ પુ॰ જ્ઞાને દ્રિયસહિત બુદ્ધિ
પદા.
વિજ્ઞાનમાત્રજ પુ॰ બુદ્ધદેવ. વિજ્ઞાનન્દ પુ॰ બૌદ્ધમતપ્રસિદ્ધ આલયવિજ્ઞાન પ્રવૃત્તિવિજ્ઞાન-પ્રવાહ. વિજ્ઞાનિક ત્રિ॰ વિજ્ઞાનયુક્ત.
વિજ્ઞાપજ ત્રિ॰ જણાવનાર, ખબર કહેનાર, વિનતિ કરનાર.
વિજ્ઞાપન ન॰ જણાવવું, ખબર કહેવી, વિનતિ કરવી, વિનતિ.
વિજ્ઞાપના શ્રી॰ ઉપરના અ, વિજ્ઞાપનીય ત્રિ॰ જણાવવા યેાગ્ય, વિનતિ કરવા યાગ્ય, ખબર કહેવા ચેાગ્ય. વિશાપિત ત્રિ॰ જણાવેલ, વિનતિ કરેલ, ખબર કહેલ.
For Private and Personal Use Only
વિજ્ઞેય ત્રિ॰ જાણવા ચેાગ્ય. વિોહી સ્ત્રી પક્તિ, હાર–હરાળ, વિટ્ સ્વા૦ ૧૦ સર્ ગાળ દેવી, નિ ંદા કરવી, સ॰ બૂમ પાડવી, શબ્દ કરવા વિટ પુ॰ વ્યભિચારી પુરૂષ, લગા, જાર, શૃંગારરસનાયક અનુચર, ધૃતારા, એક
Page #471
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विटङ्क
वितण्डावाद
પર્વત, એક જાતનું લવણ, એક જાતનો | વિશ્વના સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. ખેર, ઉંદર, નારંગીનું ઝાડ.
વિકાર પુબિલાડે. વિદ ૧૦ મહેલ વગેરેના અગ્રભાગ ઉપર વિહાર પુ. બિલાડે, બનાવેલ લાકડાનું કબૂતરખાનું.
વિરાણી સ્ત્રી, બિલાડી. વિરહી પુત્ર ઉપરનો અર્થ.
વિવિ શ્રીબિલાડી. 'વિદા ૧૦ પુત્ર ડાળી, શાખા, પલ્લવવિસ્તાર,
વિલા સ્ત્રી બિલાડી. તંબ, ગુચ્છ, કુંપળ, ફણગે.
રિલ૮ પુ. બિલાડે, નેત્રપિંડ, નેત્રનું એક વિદા ત્રિ. વિટ લેકે–વ્યભિચારીઓનું
ઔષધ. પાલન કરનાર, મહાવિટ-લેફર.
વિરાટ પુ. બિલાડે, નેત્રનું એક ઔષધ.. વિટv g૦ આદિત્યપુત્ર.
વિકાઢi R૦ હરતાલ. વિપિન પુવૃક્ષ, વડનું ઝાડ.
વડાપ રસોળ માસા બરાબર વજન. વિપ્રિય ઉ૦ મુદગર વૃક્ષ.
લિસ્ટિવ વિદારી વનસ્પતિ, બિલાડી. વિટાક્ષિ પુએક જાતની ધાતુ.
વિહારી સ્ત્રી૦૦ ઉપરના અર્થ. વિરે સ્ત્રી, પીળું ચંદન..
વિલીન ૧૦ પક્ષીઓની એક ગતિ. વિટી સ્ત્રી, પીળું ચંદન.
વિહીન ન ઉપરનો અર્થ. વિવિ ૩૦ દુર્ગધી ખેર.
વિ૬૪ પુનેતરનું ઝાડ. વિર પુત્રવિષ્ટા વગેરે દુર્ગધી સ્થાનમાં વિહૂ ૧૦ એક જાતનું રત્ન. રહેનારૂં ગ્રામ્ય ભંડ-ડુક્કર.
विडोजस् पु० छन् વિલી સ્ત્રી વિષ્ટા વગેરે દુર્ગધી સ્થળે
विडोजस् पु० छन्द्र. રહેનારી ભુંડણું.
વિશ્વ ર૦ બિડલવણ.
વિદ પુ. જેથી ઝાડાની કબજીઅત વિષvs વેપાર. સ્થિતિ ૩૦ જમાઈ.
થાય તેવો એક વાયુને રેગ. વિપુ. ઝાડાની કબજીઅતને રોગ.
વિજ્ઞ ત્રિ, વિષ્ટાથી ઉત્પન્ન થયેલ. વિવિ શ્રી. એક જાતનું પક્ષી.
વિમેવ ત્રિ, વિષ્ટાથી ઉત્પન્ન થનાર. વિદ્ સ્વાહ go સંસે ગાળો દેવી, નિંદવું.
વિન 7૦ બિડલવણ. વિસ્ સ્ત્રી. ટુકડો, ભાગ.
વિદ ૩૦ વિષ્ટામાં રહેનારું ભંડ
ग्राम्यशूकर. વિડ ૧૦ એક જાતનું લવણ.
વિનંત પક્ષીઓને બાંધવાનું સાધન વિહે પુત્ર વાવડીંગ,
દેરડી વગેરે. વિડ ઝિ૦ જાણીતું, જાણકાર, ડાહ્યું, વિતા સ્ત્રી માત્ર પોતાનો જ પક્ષ સાધી ચતુર.
પારકા પક્ષનું જેમાં ખંડન હોય તેવો વિક ૩૦ ૩૦ ૧૦ અનુકરણ કરવું, એક વાદ, મિથ્યા વાદ, એક જાતનું શાક,
નકલ કરવી, ફજેત કરવું, તિરસ્કાર કરેણનું ઝાડ, કડછી, શિલારસ, પારકા કરવો, દુઃખ દેવું.
ગુણદોષ પ્રકટ કરવા. વિશ્વના ૧૦ તિરસ્કાર, અનુકરણ, નકલ ? વિતાવી પુ. પિતાને જ પક્ષસાધી પા
કરવી, ફજેતી, નિરર્થક કરવું, વ્યર્થ કરવું. તે રકા પક્ષનું જેમાં ખંડન હોય તેવો વાદ.
For Private and Personal Use Only
Page #472
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वितत
४५२
वित्सन
વિતત ત્રિ. વિસ્તૃત, ફેલાયેલું. વિજ્ઞાનીમવન – ચંદરવારૂપે થવું, છતવિતિ સ્ત્રી વિસ્તાર, ફેલાવ.
રૂપે થવું. વિત ત્રિ. મિથ્યાભૂત પદાર્થ, અસત્ય. વિતાનોમૂત ત્રિ, ચંદરવારૂપ થયેલ, છતતિથ્ય ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
રૂપ થયેલ. વિત૬ સ્ત્રી, પંજાબ દેશમાં એક નદી. હિતી ત્રિ- દીધેલ, આપેલ, દાન કરેલ, જિતનું ત્રિ- પાતળું, સૂક્ષ્મ, નાજુક.
ઓળંગેલ, તલ, વશ કરેલ, પરાજય વિત ત્રિ. વિસ્તારતું, ફેલાવતું, પરતું, પામેલ. ફેલાતું.
વિતુજ ન. શેવાળ, એક જાતનું શાક. વિતવાન ત્રિઉપરના અર્થ.
મિતુજ ૨૦ ધાણું, મેરથુથુ, નાગરમોથ. વિતરૂ f૦ અંધકાર વગરનું. અજ્ઞાન હિતુ પુ. આમળાંનું ઝાડ. વગરનું, તમોગુણરહિત.
વિનુનમૂતા સ્ત્રી મળી. વિતરy R૦ દાન, દેવું-આપવું. વિતુમાં સ્ત્રી મળી. વિત પુત્ર સંદેહ, સંશય, કહ-તર્ક, જ્ઞાન- વિન્દ્ર ત્રિ. તૃષા વગરનું, તૃષ્ણારહિત.
સુચક, તે નામે એક અલંકાર. પિતૃ ત્રિ. તૃષ્ણા વગરનું, તૃષ્ણારહિત, વિતા ૧૦ સંદેહ કરવો, સંશય કરે, વિરાગી, અનાસક્ત. તર્ક કરવો.
વિ7 ૩૦ મ૦ ૩૦ સે ત્યાગ કરે, દાન તિર્ષિ શ્રીવેદિકા,
કરવું. વિતી સ્ત્રી વેદિકા.
પિત્ત ન ધન. વિ િસ્ત્રીવેદિકા.
ત્તિ ત્રિ. પ્રખ્યાત, પ્રસિદ્ધ, વિચારેલ, વિતી સ્ત્રીવેદિકા.
જાણેલ, મેળવેલ. વિતરું ને તે નામે એક પાતાલ. વત્તા ત્રિ, પ્રખ્યાત, પ્રસિદ્ધ કીતિવાળું. વિતરું ત્રિ, તળીયાં વિનાનું.
tવત્તા ત્રિ. ધનથી ઉત્પન્ન થનાર. તિસ્તા સ્ત્રી તે નામે એક નદી. વિત્ત ત્રિ. ધન આપનાર, વિતતિ સ્ત્રી ત.
વિરવત્ ત્રિધનવાન, ધનવાળું. વિત ઉ૦ વેંત.
ચિત્તત્િ ગચ૦ ધનની પેઠે. વતન ન ઉ૦ ચંદરવા, છત.
વિહીન ત્રિધનવગરનું, દરદી. વિતાના પુત્ર અવસર, યજ્ઞ, વિસ્તાર, ફેલાવ, ત્તિ શ્રી જ્ઞાન, લાભ, વિચાર, જાણવું,
આહવનીય વગેરે અગ્નિને વિસ્તાર. મેળવવું, વિચારવું. હિતાન ઝિ૦ તુચ્છ, મન્દ, શૂન્ય. વિરા પુત્ર કુબેર, ધનવાન. વિતાની પુત્ર ૧૦ ચંદર, છત. વિત્તિય્યર પુત્ર ઉપરના અર્થ. વિતાના પુત્ર એક જાતનું ઝાડ. વિદા સ્ત્રી. ધનની ઈચ્છા-લાલચ. પિતાનમૂઢ ર૦ સુગંધી વાળો-ખસ. વિત્ર ત્રિ, બેશરમ, નિર્લજજ. વિતાની નવ ચંદરો બાંધવો, છત- વિત્રસ્ત ત્રિત્રાસ પામેલ, ભયભીત રૂપે કરવું.
વિત્રાણ પુદ ભય, બીક, ત્રાસ. વિતાની ત્રિ ચંદરવો બાંધેલ, છત જડેલ. | વિલ્સન પુબળદ, વૃષભ રાશિ.
For Private and Personal Use Only
Page #473
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
www.kobatirth.org
विश्
विदारिणी
વિજ્ઞ સ્વા. આ સે યાચવું, માગવું. | વિક્રમ સ્ત્રી, વિર્દભ દેશ, કુંઠિનપુર. વિઘુર પુત્ર ચેર, રાક્ષસ.
વિવિ૮ ત્રિ- બે પ્રકારે થયેલ, બે વિભાગ વિથ્થા સ્ત્રી વનસ્પતિ,
થયેલ, ડેલ, ચીરેલ, ભાગરહિત, ટુકડા વિદ્ ૩૦ ૩૦ સૈ સુખ વગેરેનો અનુભવ
વગરનું, પાંદડાં વગરનું. કરે, કહેવું, બોલવું લ૦ વસવું, રહેવું
વિ૮ ૧૦ દાડમનો કલ્ક, વાંસ વગેરેનું अक०
પાત્ર સેના વગેરેને અવયવ, કઠોળ ધાન્ય, વિદ્ માત્ર ૧૦ ૧૦ તે જાણવું, માનવું,
વિષ્ટ જુઓ. ધારવું, ગણવું.
વિન્દ્ર ત્રિ ફાટતું, ચીરાતું, ઉઘડતું, વિ૬ દધા માટે ૦ મ્ વિચારવું, ખીલતું.
જાણવું, વિવાદ કરે, શોધવું. વિકસ્ટર ન ફાટવું, ચીરાવું, ઉઘડવું, ખીલવું. વિદ્ વિવામાત્ર નિ થવું, હવું.
વિઢિત ત્રિચીલ, ફાટેલ, ઉઘડેલ, વિદ્ પુત્ર વિદ્વાન, પંડિત, બુધ ગ્રહ.
ખીલેલ. વિર પુત્ર ઉપરના અર્થ.
વિસ્કી ને ફાડવું, ચીરવું, વિભાગ વિવર પુ૦ ચાટણું.
કરવા, ઉઘાડવું. વિરાઇ ત્રિ નાગરિક, ચતુર, શીઆર,
વિટીત ત્રિ. ફાડેલ, ચીરેલ, ઉઘાડેલ,
વિભાગ કરેલ. પંડિત, વિદ્વાન. વિવધ ૦િ વિશેષ બળેલ.
વિદ્યામવન નવ ફાટવું, ચીરાવું, ઉઘડવું, વિધતા સ્ત્રી વિદ્વત્તા, પંડિતાઈ, ચતુરાઈ
વિભાગ થવા. હોંશીઆરી.
fટીમૂત ત્રિ. ફાટેલ, ચીરાયેલ, ઉધડેલ, વિશ્વસ્વ ર૦ ઉપરના અર્થ.
વિભાગ થયેલ. વિધા સ્ત્રી ચતુર સ્ત્રી, સાહિત્યપ્રસિદ્ધ
વિઠ્ઠ પુત્ર જ્ઞાન, બુદ્ધિ. એક નાયિકા.
વિવાદ્રિ પુ. વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક શબ્દગણ. વિન્દ્ર ત્રિવ જાણતું, જ્ઞાની, વિદ્વાન. વિવાર પુછે ચીરવું, ફાડવું, વિભાગ કરવા, વિથ g૦ યોગી, કુશળ, ચાલાક, જાણકાર, પાણીનું પૂર, યુદ્ધ. વિદ્વાન, કૃતકૃત્ય, કૃતાર્થ.
વિવાર પુછ પાણીની વચ્ચે રહેલ ઝાડ કે વિવધ ત્રિવ કરતું, વિધાન કરતું, ધારણ શિલા વગેરે. કરતું, પોષતું.
વિલાલ ત્રિા ચીરનાર, ફાડનાર, વિભાગ વિધાન ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
કરનાર, વિ ૧૦ એક જાતનું ઝાડ.
વિવાદ ર૦ સુકાયેલી નદી વગેરેનું પાણી વિરપુત્ર ફાડવું, ચીરવું, ભાગ કરવા.
ધારણ કરી શકે તેવો ખાડો, પાણીને વિવર ત્રિનિર્ભય, બીકવગરનું, નીડર.
બંધ. વિર્ષ ૩૦ ૨૦ તે નામે એક દેશ. વિવારા R૦ ફાડવું, ચીરવું, વિભાગ કરવા. વિર્મા ત્રિ. વિદર્ભ દેશમાં ઉત્પન્ન થનાર. વિવાાિ ત્રી, ધમાસે, એક વનસ્પતિ વિના સ્ત્રી- દમયંતી, રુકિમણી, લેપમુદ્રા, વિદર્ભ દેશની સ્ત્રી.
લિખિતે સ્ત્રી મિરી જુઓ.
For Private and Personal Use Only
Page #474
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विदारित
विद्धकर्ण
-
-
-
વિત્તિ ત્રિચીલ, ફોડેલ, વિભાગ | વિજ ત્રિક અત્યંત દૂર જનાર. કરેલ
રિઝ ન વૈડૂર્યમણિ. વિવારે સ્ત્રી સાલપાન વનસ્પતિ, ભેયક- વિદુર ત્રિો અત્યંત દૂર ઉત્પન્ન થનાર.
હળું, એક જાતને ગળાંને રોગ. વિદૂથ પુ. બારમા મનુને એક પુત્ર, વિવારબ્ધ સ્ત્રી સાલપાન વનસ્પતિ. પુરૂવંશી એક રાજા. વિર પુ. કાકડે.
વિના પુત્ર જ્યાં વૈર્યમણિ નીપજે છે વિવાદ ૩૦ બળવું, બળતરા, દાહ.
તે એક પર્વત. વિવાદિન ત્રિબાળનાર, દાહજનક. કૂિવા ઉ૦ શુગાર રસસહાયક એક વિવિ૬ go એક જાતનું પક્ષી.
મશ્કરે. વિતિ ત્રિ. જાણીતું, જાણેલું, પ્રસિદ્ધ, વિક્રૂષ ત્રિપારકી નિંદા કરનાર, મશ્કરૂં.
માગેલ, પ્રાર્થના કરેલ, જ્ઞાની, જાણનાર, વિદૂષણ દોષ દેવો, દોષ, ઠકે, પંડિત..
દૂષિત કરવું. વિતિ ઉ૦ કવિ, વિદ્વાન, પંડિત.
વિદૂષિત ત્રિદોષ દીધેલ, ઠપકે આપેલ. જિવિત ૨૦ વિખ્યાતિ, પ્રસિદ્ધિ, જ્ઞાન, બુદ્ધિ, | વિના પુત્ર દેશાન્તર, પરદેશ. ઉપગમ.
નિ ત્રિ પરદેશ જનાર. વિવિતા સ્ત્રી તેરમા જૈન તીર્થંકરની શા- વિરાતિ ઝિ૦ પરદેશ ગયેલ. સનદેવી.
વિવાર્ ત્રિ- પરદેશ જનાર. વિવિશ સ્ત્રી બે દિશાની વચ્ચેની દિશા- વિરાગમન ૧૦ પરદેશ જવું. ખૂણે.
વિરાગ ત્રિ પરદેશમાં ઉત્પન્ન થનાર. વિવિપુવિષ્ણુ.
વિાકાત ત્રિ પરદેશમાં ઉત્પન્ન થયેલ. વિવિફા સ્ત્રી. વિઃિ જુઓ.
વિરા ત્રિ પરદેશમાં રહેનાર. જિર્ણ ત્રિા ચીરાયેલ, ફાટેલ, ફાડેલ. વિાિન ત્રિક પરદેશી, વિદેશી. વિ૮ ૩૦ હાથીના ગંડસ્થળને મધ્યભાગ,
વિદ પુત્ર જનક રાજા તે નામે એક દેશ, પાણીને ઘોડે.
મિથિલા દેશ, મીમાંસાપ્રસિદ્ધ દેહસંબંધવિદુર ત્રિ નાગરિક, શહેરી, ધીર, ચતુર,
શુન્ય અચેતન મંત્રાત્મક દેવ. વિદ્વાન, જ્ઞાની, ડાહ્યું.
વિદ ૩૦ ૩૦ જનકના વંશના રાજાઓ, વિદુર go દાસીમાં ઉત્પન્ન થયેલે કૌરવોને - મિથિલા દેશ, દેશના લક.
એક મંત્રી–જે ધર્મને અવતાર ગણાતે. વિદ ત્રિવ દેહસંબંધરહિત, દેહશુન્ય, કૈવવિસ્ટ g૦ નેતર, પાણીમાં થતું નેતર, લ્ય મુક્તિયુક્ત. ગધરસ તે નામે એક ક્ષત્રિય.
વિચ ર૦ જીવન્મુક્તનો દેહપતન પછી વિકુલ સ્ત્રી, એક જાતનું ઝાડ.
નિર્વાણમક્ષ. વિન ત્રિવ દુઃખી, આપત્તિમાં આવેલ. જિલ્લા સ્ત્રી. મિથિલા. વિદૂર . અત્યંત દૂર.
વિદ ત્રિવીંધાયેલ, છિદ્ર પડેલ, સદશ, વિદૂત ત્રિ. અત્યંત દૂરનું.
સમાન, બાધિત, માર મારેલ. જિકૂર ૩૦ વૈડૂર્યમણિનું ઉત્પત્તિસ્થાન. વિદ્ધાર્થ પુત્ર પાઠા વનસ્પતિ.
For Private and Personal Use Only
Page #475
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
विद्धकर्ण
વિન્દ્રજળે ત્રિ॰ કાન વીધેલ. વિનિજા સ્રો પાઠા વનસ્પતિ. વિદ્ધળી સ્ત્રી ઉપરને અર્થ, વિદ્યમાન પુઃ વર્તમાન કાળ. વિદ્યમાન ત્રિ॰ વર્તમાન કાળનું, વતું,
હયાત.
વિદ્યા સ્ત્રી॰ તત્વસાક્ષાત્કાર, જ્ઞાન, દુર્ગા દેવી, ગણિકારિકા વૃક્ષ, તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ દેવીમંત્ર, વિદ્યાહેતુ શાસ્ત્ર.
વિદ્યાન્ન ત્રિ વિદ્યા વડે પ્રસિદ્ધ-વિખ્યાત. વિદ્યાપન ત્રિ. ઉપરના અ. વિદ્યાનુશ્રુત્રિ વિદ્યાવડે પ્રખ્યાત-પ્રસિદ્ધ. વિદ્યાતનું મુખ્ય વિદ્યાથી, વિદ્યાથકી, વિદ્યાદ્ઘ પુ॰ ભાજપત્રનું ઝાડ.
વિદ્યાવાન ન॰ વિદ્યા આપવી, ભણાવવું, પુસ્તક વગેરેનું દાન.
વિદ્યાધન ન૦ વિદ્યાવડે મેળવેલું ધન, વિ
દ્યારૂપી ધન.
વિદ્યાધર પુ॰ એક દેવજાતિ. વિદ્યાધર ત્રિ॰ વિદ્યાને ધારણ કરનાર. વિદ્યાધરી શ્રી વિદ્યાધર સ્ત્રી. વિદ્યાનુપાહન ન॰ વિદ્યાનું પાલન–રક્ષ. વિદ્યાનુપ્લેવનન॰ વિદ્યાનુ સેવન–વિદ્યાભ્યાસ. વિદ્યાપ્રવાર્ ૬૦ જૈન દનપ્રસિદ્ધ ચૌદ પૂર્વ પૈકી ૧૦ મું પૂ.
વિદ્યાપ્રાપ્તિ શ્રી વિદ્યાનેા લાભ, વિદ્યા
મેળવવી તે.
વિદ્યામા પુ॰ વિદ્યાનેા આરંભ. વિદ્યાર્ઝન ન॰ વિદ્યા મેળવવી તે. વિદ્યાર્તગત ત્રિ. વિદ્યાથી મેળવેલ. વિદ્યાર્થ પુ॰ વિદ્યાનું પ્રયોજન, વિદ્યાર્થિન ત્રિ વિદ્યાના પ્રયેાજનવાળું. વિદ્યાજન્ય ત્રિવિદ્યાથી મેળવેલ. વિદ્યાઠ્ય પુ॰ પાઠશાળાવિવાહામ પુ॰ વિદ્યાને લાભ
४५५
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विद्रुममणि
વિદ્યાહોમ પુ॰ વિદ્યાને લાભ. વિદ્યાવત્ ત્રિ॰ વિદ્યાવાળું, વિદ્યાવિદ્દીન ત્રિ વિદ્યારહિત, વિદ્યાવતસ્નાતજ પુ॰ જેણે બાર વર્ષમાં વિદ્યા તથા બ્રહ્મચર્ય વ્રત પૂર્ણ કરેલ હાય તે. વિદ્યાહ્નાતજ પુ॰ બ્રહ્મચર્ય વ્રતમાં જેણે વિદ્યા પૂર્ણ કરી છે તે. વિદ્યાદ્દીન ત્રિ॰ વિદ્યારહિત. વિદ્યુત્ શ્રી. વીજળી, સંધ્યા. વિદ્યુત્ ત્રિ॰ નિસ્તેજ, કાંતિ વગરનુ. વિદ્યુપ્રિય ન૦કાંસું-ધાતુ. વિષ્ણુન્નત્ ત્રિ॰ વીજળીવાળુ
.
વિદ્યુમાલા શ્રી. આઠ અક્ષરના ચરણવાળા એક છંદ. વિદ્યુલિન પુ॰ તે નામે એક રાક્ષસ, રામાયણુપ્રસિદ્ધ એક રાક્ષસ. વિષેતન ન૦ પ્રકાશવું, ચળકવું. વિજ્ઞતન ત્રિ॰ પ્રકાશનાર, ચળકનાર. વિશેષાર્ઝન ન॰ વિદ્યા મેળવવી તે. વિચૌપાષિત ત્રિવિદ્યાથી મેળવેલ. ચિત્ર 7 છિદ્ર.
વિદ્રષિ પુ॰ એક જાતને રાગ. વિધિજ્ઞ ૩૦ સરગવાનું ઝાડ. વિદ્રધિનારાન ૩૦ સરગવાનું ઝાડ, વિશ્વ પુ॰ નાસી જવું, ઝરવું, પીગળવું, ખરવુ, ગળી જવુ. વિદ્રાવ પુ॰ ઉપરના અ વિદ્રવ ત્રિ॰ નસાડનાર, ગાળનાર, પીગળાવનાર, મારનાર.
વિદ્યુત ત્રિ॰ નાસી ગયેલ, પીગળેલ, ઝરેલ, ખરેલ, ગળેલ, રસ થયેલ.
વિનુમ પુ॰ પરવાળુ, પરવાળાંનુ ઝાડ. વિનુમટા શ્રી॰ એક જાતની વનસ્પતિ, વિષ્ણુમર્માળ પુ॰ પરવાળું.
For Private and Personal Use Only
Page #476
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विद्रुमलता
विधिदर्शक વિમિત્રતા સ્ત્રએક જાતનું સુગંધી દ્રવ્ય. | વિધવાર ર૦ રાંડરાંડને પરણવું. વિકુમતિવા સ્ત્રી ઉપર અર્થ. વિધા શ્રી. વિધ જુઓ, કર્મ, કામ. વિદdev ત્રિથોડું ઓછું વિદ્વાન, વિ- રિયાતવ્ય ત્રિઢ કરવા યોગ્ય. દ્વાન જેવું
વિધાતૃ ત્રિપ્રજાપતિ, બ્રહ્મા, કામદેવ, વિદત્તક ત્રિ. અતિશય વિદ્વાન, મહાન મદિરા, દારૂ,ભૂગુમુનિનો એક પુત્ર, અધર્મ. પંડિત.
વિધાદ ત્રિો કરનાર, વિધાનકતો. પિત્તર ત્રિઉપરના અર્થ.
વિષાદ ૩૦ નારદ મુનિ, મરિચિ વગેરે વિદ્વત્તા સ્ત્રી વિદ્વાનપણું. વિકત્વ નવિદ્વાનપણું.
વિધારાયુ પુ. સૂર્ય, મહાકલ્પ, આકડાનું વિદાય ત્રિક વિરપ જુઓ.
ઝાડ. વિદાય ત્રિક ઉપર પ્રમાણે.
વિયાત્રી સ્ત્રી, પીપર. વિદુર્ ત્રિવિદ્વાન, પંડિત, આત્મજ્ઞાની, વિધાન ન કરવું, કર્મ, કામ, વિધિ, ડાહ્યું.
હાથીનું ભક્ષ્ય અન્ન. વિદ્ર પંડિત.
વિધાન 1વ્યથા, પીડા. વિદ્ ત્રિ. શત્રુ.
વિધાન ૩૦ પંડિત. વિષિ ત્રિ, શત્રુ.
વિધાનg ત્રિક વિધિ જાણનાર, દિષત્ ત્રિ, શત્રુ.
વિષય ત્રિવિધિ કરનાર, કરનાર, વિષ વૈરભાવ, શત્રુતા, વૈર, દ્વેષ.
વિધાતા સ્ત્રી કરનારપણું વિષr R૦ તંત્રોકત અભિચાર કર્મ, દ્વેષ
વિલાયત્વ ન ઉપરનો અર્થ. કરે, વૈરભાવ રાખવો, શત્રુતા કરવી.
વિધાનિ ત્રિા કરનાર. દિન ત્રિ- દ્વેષ કરનાર, શત્રુ.
વિધાન ર૦ ધારણ કરવું, ધરવું. fથઇ ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
વિધિ પુત્ર વિષ્ણુ, જગત્કૃષ્ટા બ્રહ્મા, ભાગ્ય. વિ, તુઢા પર૦ ૦ ૨ વિધવું, છેદવું,
ક્રમ, પ્રવર્તના-નિયોગ-પ્રેરણા, પ્રવર્તનાઆજ્ઞા કરવી, તજવીજ કરવી. વિક વિધાન, હાથીનું ભક્ષ્ય અન્ન,
જનક વાક્ય, કર્મ, કામ, હાથીનું ભક્ષ્ય પ્રકાર, વેધ, વિધવું, છેદવું, વૃદ્ધિ, વેતન.
અન્ન, વૈદ્ય, નહિ પ્રાતને પ્રાપ્ત કરી રેજી, પગાર.
આપનાર એક વાક્ય, વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ વિધન ત્રિનિર્ધન, ધનવગરનું.
એક સૂત્ર, તે નામે એક અર્થાલંકાર. વિધનતા સ્ત્રી નિર્ધનપણું.
વિથિ ત્રિક વિધિ જાણનાર. વિધત્વ નવ નિર્ધનપણું.
વિતિર્ ૩૦ વિધિથી, વિધિપ્રમાણે. વિધવા સ્ત્રી રાંડરાંડ સ્ત્રી, અનેક ધણીઓ- વિરત ત્રિકરવા ઇચ્છતું.
વાળી વેશ્યા કે વ્યભિચારિણી સ્ત્રી. લિથિા સ્ત્રી કરવાની ઈચ્છા. વિધવામિનું પુરાંડ રાંડસાથે વ્યભિચાર વિધિ ત્રિા કરવા ઈચ્છનાર. સેવનાર.
વિધિવત પુત્ર યજ્ઞમાં સર્વ વિધિ દર્શાવિધવાવિવાહવુ, રાંડરાંડને વિવાહ-પુન- વનાર બ્રાહ્મણ. લગ્ન-નાતરું.
વિધિ ત્રિ. વિધિ બતાવનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #477
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
विधिदर्शिन
વિધિાિર્ ૩૦ વિધિ જોનાર–તપાસનાર યનિય એક બ્રાહ્મણુ. વિધિશિન પુ॰ વિધિ જોનાર. વિધિનેરાજ પુ૰વિધિ જોનાર–તપાસનાર યનિય એક બ્રાહ્મણ, સદસ્ય, ગુરૂ. વિધિપ્રોન પુ॰ વિધિને પ્રયાગ, શાસ્ત્રીય
વિધિપ્રયાગ.
પ્રસ`ગ,
વિધિવ્રત્ત ૩૦ શાસ્ત્રીય વિધિને વિધિપ્રાપ્તિ, વિધિને પ્રસંગ. વિધિવત્ શક્ય વિધિ પ્રમાણે, ખરાબર. વિધિવિદ્દીન ત્રિવિધિ વગરનું, વિધિ
વિધિ
રહિત.
વિવિદ્દીન ત્રિ॰ ઉપરના અ
વિધીયમાન ત્રિ॰ કરાતું, ખરાબર કરાતું. વિષ્ણુ પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર, વિષ્ણુ, બ્રહ્મા, શંકર,
રાક્ષસ, વાયુ, યુદ્ધ.
વિદ્યુત ત્રિ॰ ધુણેલ, કપેલ, ત્યજેલ, હાલેલ, ચાલેલ.
કપાવવું, ચલાવવું, હલાવવું.
વિદ્યુતિ લી॰ ધુણવું, કપવું, તજવુ', ત્યાગ, હાલવું, ચાલવુ. વિષ્ણુનન ન વિધુત્તુર્ ૩૦ રાહુ, વિષ્ણુપર ૩૦ તરવાર. વિષ્ણુપત્ર પુ॰ તરવાર. વિદ્યુપ્રિય પુ॰ એક જાતનું ધાન્ય, વિષ્ણુપ્રિયા શ્રી ચંદ્રની સ્ત્રી. વિદ્યુત્રિ જીટું, અલગ, વિકળ, વિષ્ફળ, રહિત.
વિષ્ણુન॰ છૂટાપણું, અલગપણું, વિકળપણું, રહિતપણું, વિયેાગ, વિહવળપણું. વિધુરતા સ્ત્રી॰ ઉપરના અ વિધુત્વ ન વિધુર ન જુએ. વિધુત્ત શ્રી ગયેલી ઝુંસરી, શીખંડ, વિષુવન ન॰ કંપવું, હાલવું, ચાલવું, ધૂણવું, તજવુ.
૧૮
૪૧૭
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विनम्रत्व
વિધૂત ત્રિ॰ કપેલ, હાલેલ, ચાલેલ, ધ્રૂજેલ, તજેલ, તિરસ્કૃત.
વિવૃત્તિ શ્રી કપ, ત્યાગ, હાલવું, ચાલવું, તિરસ્કાર.
વિધૂનન ૧૦ ધૂણાવવું, કપાવવું, હલાવવું. વિધ્રૂચમાન ત્રિ॰ કપાવતુ, તજાતું, છેડાતું, તિરસ્કારાતું.
વિધેય ત્રિ॰ કરવા લાયક, વશ, વચનમાં રહેલ, આધીન, સ્વાધીન, વિધિવડે ખેાધ કરવા યાગ્ય, ઉદ્દેશ્યપ્રકારતાયે જણાતુ. વિધેયતા સ્ત્રી કરવા યેાગ્યપણું. વિધેયત્વ ૬૦ ઉપરના અ. વિષેયવિમો ૩૦ કાવ્યનેા એક દોષ. વિધ્યામાલ પુ॰ તે નામે એક અર્થાલંકાર. વિધ્વંસ પુ॰ નાશ, શત્રુતા, અપમાન. વિષ્ણસિત્ ત્રિ નાશ પામનાર, અપરાધી, ગુન્હેગાર, અપમાન કરનાર.
વિનત ત્રિ॰ નમેલ, વાંકુ, શિક્ષિત. વિનતા શ્રી. ગરૂડની માતા કાશ્યપની એક પત્ની, એક જાતની ફાલ્લી–રાગ. વિનતાતનય પુ॰ ગરૂડ. વિનતાતનૂન પુ॰ ગરૂડ,
વિનતાત્મજ્ઞ પુ॰ ગરૂડ. વિનતાનન પુ॰ ગરૂડ.
વિનતાપુત્ર પુ॰ ગરૂડ.
વિનતાપ્રભૂત પુ॰ ગર્ડ, વિનતાપુખ્ત પુત્ર ગ, વિનતાસૂનુ પુ॰ ગરૂડ.
વિનતિશ્રી॰ નમ્રતા, નમ્રપણું, વિનય. વિનતોય પુ॰ગડ. વિનન્ પુ॰ એક જાતનું ઝાડ.
વિનમ્ર ત્રિ॰ અત્યંત નમ્ર. વિનમ્રજ ૪૦ તગરનું ફૂલ. વિનમ્રતા સ્ત્રી અત્યંત નમ્રપણું, વિનય. વિનમ્રત્યુ 7॰ ઉપરના અ,
For Private and Personal Use Only
Page #478
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
विवय
વિનય કુ॰ શિક્ષા, પ્રણામ, અનુનય–વીનવવું, વીનવણી, વેપારી, વાણીયા, દંડ. વિનય ત્રિ॰ વિનયવાળું, નિવ્રુત જુએ, રે કેલ, જિતેન્દ્રિય.
વિનાદિન ત્રિ॰ આજ્ઞામાં રહેનાર, વચનમાં રહેનાર.
વિનયન ન॰ શીખવવું, કેળવવું, કેળવણી, શિક્ષા.
વિનયમાનૢ ત્રિ॰ વિનયવાળુ, વિનયી. વિનયવત્ ત્રિ॰ વિનયવાળુ, વિનયી, વિનયસ્થ ત્રિ॰ ઉપરના અ. વિનવૃત્ ત્રિ શબ્દ કરતું, ગર્જના કરતુ, ગાજતું.
વિનરાન ન૦ વિનાશ, કુરૂક્ષેત્રમાં એક તીર્થ, નાસી જવું, જવું, નહિ જેવું થવું. વિનયંત્ ત્રિ॰ નાશ પામતુ, નાસી જતું. વિનશ્વર ત્રિ નાશવત, અત્યંત નાશ પામવાના સ્વભાવનું.
વિનષ્ટ ત્રિ નાશ પામેલ, નાસી ગયેલ, નહિ જેવું થયેલ.
વિનદિ સ્ત્રી વિનાન જુએ.
વિનસ ત્રિ॰ નાક વગરનું, નકર્યું. વિના અન્ય॰ વિના, વગર, સિવાય. વિનાન્ત ત્રિ॰ તજેલ, રહિત. વિનાહિત સ્ત્રી ઘડીનેા સાઠમેા ભાગ, પળ. વિનારી શ્રી. ઉપરના અ
O
વિનાથ ત્રિ॰ નાથ વગરનું, અનાથ, નિરાધાર, આશ્રયરહિત.
વિનાયા પુ॰ ગણેશ, બુદ્ધદેવ, ગુરૂ, ગરૂડ. વિનાવિા શ્રી. ગરૂડની પત્ની. વિનાજ્ઞા શ્રી ગળા, નસેાતર. વિનારા પુ॰ વિનશન જુઓ.
O
વિનારાજ ત્રિ॰ નાશ કરનાર, નસાડનાર. વિનારાન ત્રિ॰ નાશ કરનાર. વિનારાયક્ ત્રિ નાશ પમાડતું, નાશ
કરતુ.
.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विनिश्चय
વિનાશિત ત્રિ॰ નાશ પમાડેલ, નાશ કરેલ. વિનાશિનૢ ત્રિ નાશ પામનાર, નાશ કરનાર, નાશવંત, અવિનાશી. વિનારોમુલ ત્રિ॰ નષ્ટપ્રાય, નાશ થવાની અણીપર આવેલુ, નાશ થવા તૈયાર,
પકવ.
વિનાવિશ ત્રિ॰ નાક વગરનું, નકયું. વિનાદ પુ॰ કુવાના મેાઢાનું ઢાંકણુ. વિનિપ્રદ પુ॰ નિવ્રહ જુએ. વિનિ ત્રિ નિદ્રા વગરનું, જાગતુ, ખીલતું,
પ્રપુલ.
વિનિવ્રતા સ્ત્રી॰ નિદ્રારહિતપણું, જાગરણ, ખીલવુ, પ્રફુલતા, પ્રોાધ. વિનિવ્રુત્ત્વ ૧૦ ઉપરના અ વિનિપાત પુ॰ નિપાત, દુ:ખ, દૈવાદિષ્કૃત
દુઃખ, પડતી, અપમાન. વિનિમય ૩૦ અલા ખદલા, સરખું દ્રવ્ય આપી ખીજું દ્રવ્ય લેવુ.
વિનિમય ત્રિ॰ બંધક, બાંધનાર. વિનિમેષ વુ॰ તેત્રના મીંચવાને તથા ઉધડવાના વ્યાપાર. વિનિયમ પુ॰ નિયમ.
વિનિયોગ ૩૦ ક્રિયાઓમાં પ્રવર્તન, યાજવું, જોડવું, કરવુ, અનુક્રમે કરવું.
વિનિત ત્રિ॰ નીકળેલ, બહાર ગયેલ. વિનિયમ પુ॰ નીકળવું, બહાર જવું, વિનિનય પુ॰ જીતવું, ફતેહ પામવી, જીત. વિનિરિત ત્રિ જીતેલ ફતેહ પામેલ. વિનિઊઁચ પુ॰ નિશ્ચય, નિયમ, વિનિીત ત્રિ॰ નિશ્ચય કરેલ. વિનિમય ત્રિ॰ ભય વગરનું, નિર્ભય. વિનિમય ૩૦ સાધ્ય નામે એક દેવગણુ. વિનિમુન્ન મૂકેલ, છેડેલ, બ્રુટેલ. વિનિવાતિ ત્રિરોકેલ, અટકાવેલ વિનિશ્ચય પુ॰ નિશ્ચય, ખાતરી.
For Private and Personal Use Only
Page #479
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
विनिश्चल
વિનિમ્બ્રજ ત્રિ સ્થિર, ચંચળ નહિ તે. વિનિશ્ચિત ત્રિ- નિશ્ચય કરેલ. વિનિશ્વસત્ ત્રિ॰ નીશાસા નાખતું. વિનિાદ ત્રિ॰ અત્યંત કપટવગરનું, વિનિષ્ઠામ ત્રિ॰ અત્યંત કામના વગરનું, નિષ્કામ.
વિનિખાલન ન॰ હાંકી કાઢવું, કાઢી મૂકવું. વિનિસળ ન નીકળવું, અહાર જવું. વિનિવૃત ત્રિ॰ નીકળેલ, બહાર ગયેલ. વિનીત ખ્રિ॰ નમ્ર, વિનયવાળુ, કેળવાયેલ,
દંડ કરેલ, ક્રૂ કેલ, દૂર કરેલ, લઇ જવાયેલ, જિતેન્દ્રિય, હરણ કરેલ, શાંત, પૂર્ણ, કહ્યામાં રહેનાર, સારી ચાલતું. વિનોત પુ॰ સુશિક્ષિત ઘેાડા, શિક્ષિત બળદ વગેરે, વાણીયા, વેપારી, મીંઢળનું ઝાડ, વિનીતઃ પુ॰ પાલખી, ડાળી વગેરે. વિનોતતા સ્રો॰ કેળવણી, નમ્રતા, શિક્ષણ,
વિનય.
વિનોતત્વ ન॰ ઉપરના અર્થ. વિનોતાત્મન્ ત્રિ॰ કેળવાયલું, શિક્ષિત, નસ્ત્ર. વિનોય અન॰ શીખવીને, કેળવીને, લઈ જઇને, હરીને.
વિનીય પુ॰ પાપ, મેલ, કાદવ, ખરાબ
કાળ.
વિનેતૃ પુ॰ રાજા, શિક્ષક, વિનંતુ ત્રિ॰ શિખવનાર, કેળવનાર. વિનય ત્રિશિખવવા લાયક, કેળવવા લાયક, પ્રાપ્ત કરવા-લઈ જવા ચેાગ્ય. વિનય પુ॰ શિષ્ય, ચેલા. વિનેષ્વક્ ત્રિશિક્ષણ આપવા ઇચ્છતું,
લઇ જવા ઇચ્છતું. વિનોદ્ધિ સ્ત્રી તે નામે એક અર્થાલંકાર. વિનોદ્ પુ॰ કૌતુહલ, રમત, ગમત, ખંડન, એક જાતનું ઘર. વિનોન ન॰ રમત, ગંમત, કૌતુહલ.
કર્
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विपक्षतस्
વિનોદિત ત્રિ॰ વિનાદ કરેલ, ગમત કરેલ, રમત રમાડેલ.
વિલિન ત્રિ વિનાદ કરનાર, ક્રીડા કરૂ નાર, રમનાર, વિનાદ કરવાના સ્વભાવવાળુ.
વિન્તુ ત્રિ॰ જાણનાર જ્ઞાની, વિદ્વાન. વિષ્ણ પુ॰ તે નામે એક પત, અવ તી દેશને એક રાજા, શીકારી. વિષ્ણટ પુ. અગસ્ત્યમુનિ, વિધ્યાચલનું શિખર. વિન્ધ્યવાસિન ૩૦ વ્યાડિ નામના મુનિ. વિન્ધ્યવત્તિનો સ્રી યશોદાના ગર્ભમાં જન્મેલી દુર્ગા દેવી. વિન્ધ્યસ્થ પુ॰ વ્યાડિ મુનિ. વિન્ધ્યા શ્રી લવલી વૃક્ષ, ઝીણી એલચી, વિન્ધ્યાચળ પુ॰ તે નામે એક પત વિન્ધ્યાટવી શ્રી વિંધ્યાચલ પર્વત પાસેનું
એક વન. વિન્ધ્યાવતો શ્રી. બાણાસુરની માતા. વિન્ધ્યાવહીપુત્ર પુ॰ બાણાસુર. વિન્ન ત્રિ વિચારેલ, પ્રાપ્ત કરેલ, મેળવેલ, જાણેલ, રચેલ.
વિચત્ત ત્રિ॰ મૂકેલ, સ્થાપેલ, ફેકલ, આપેલ, ગાઠવેલ.
વિન્ચાર્જ ૩૦ એક જાતનું ઝાડ. વિચાલ ૩૦ સ્થાપવું, ચાપણુ, રચવું, ગાઠવવું, આપવું.
વિક્ પુરા॰ ૩મ॰ સ૦ સેર ફેકવું. વિત્રિમ ત્રિ॰ પરિપકવ, પાર્કલ, પરિપાક દશાને પામેલ.
વિપક્ષ ત્રિ॰ શત્રુ, પ્રતિકૂલ પક્ષનું, પ્રતિકૂલ, વિરૂદ્ધ.
વિપક્ષ પુ॰ પ્રતિકૂલ પક્ષ, વિરૂદ્ધ પક્ષ. વિપક્ષતત્ અન્ય૦ પ્રતિકૂલ પક્ષથી, વિદ્ધ પક્ષથી, શત્રુથી.
For Private and Personal Use Only
Page #480
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
fuपक्षता
વિપક્ષતા શ્રી શત્રુતા, દુશ્મના, વિરૂદ્ધપક્ષપણું
વિપક્ષત્વ 72 ઉપરના અ. વિજ્જા સ્રો॰ વીણા વાદિત્ર, ક્રીડા, રમત. વિશ્રી શ્રી. ઉપરના અ. વિપળ પુ॰ વિક્સ, વેચાણુ, વેચવું. વિપળન ૬૦ ઉપરના અ.
વિળિ સ્ત્રી॰ બજાર, દુકાન, વેચવાનું સ્થળ, વેચાણુ.
વિપળન ત્રિ. વેપારી, દુકાનદાર, વાણીયા, વેચનાર.
વિપળી સ્ત્રી વિળિ જુએ. વિપત્ત્રાદ્ધ પુ॰ વિપત્તિને સમય. વિપત્તમ પુ॰ ઉપરના અ. વિપત્નમુદ્ર ૩૦ આપત્તિનેા દરોયા. વિપત્તાપરવુ॰ઉપરના અ. વિપત્તિ શ્રી આપત્તિ, દુઃખ, નાશ, વેદના. વિપત્તિમુત્ત ત્રિ॰ આપત્તિવાળુ, દુઃખી,
O
નાશવત.
વિત્તિદિત ત્રિ॰ આપત્તિરહિત, દુઃખ વગરનું, નાશરહિત.
.
વિપત્તિસમુદ્ર પુ॰ દુ:ખના દરીયા. વિપત્તિનાગર પુ॰ ઉપરના અર્થ. વિથ પુ॰ અવળા માર્ગ, નિતિ રસ્તા. વિપદ્ શ્રી. વિત્તિ જુએ. વિપાસ્રી ઉપર પ્રમાણે, વિપદુદ્ધ ન॰ આપત્તિમાથી ઉગારવું. વિપદુદ્વાર ૩૦ ઉપરના અ. વિપદ્ધત્ત ત્રિ॰ આપત્તિથી ઘેરાયેલ. વિદ્યુત્ત ત્રિ॰ આપત્તિથી યુક્ત. વિપદ્વતિ ત્રિ॰ આપત્તિથી રહિત. વિન્ન ત્રિ॰ આપત્તિવાળું, દુ:ખી, નાશ પામેલ, ખાવાયેલ, મરણ પામેલ. વિપન્ન પુ॰ સર્પ, વિપન્નષ્ઠ પુસ
૪૦
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विपव्य
વિપન્ની શ્રી॰ સાપે. વિપન્ની શ્રી॰ સાપે, વિષમ પુ॰ વિરૂદ્ધ પરિણામ. વર્ષારામ ત્રિ॰ વિરૂદ્ધ પરિણામવાળુ, વિપવિત્તન ન પાછા ફરવું, ફેરફાર થઇ
જવા, બદલી જવું.
વિીિત ત્રિ॰ પ્રતિકૂલ, વિરૂદ્ધ, છેાડેલા
ક્રમવાળુ, ઉલટુ’.
વિપત પુ॰રતિમંજરીમાં કહેલા એક મૈથુન પ્રકાર-જેમાં સ્ત્રી પુરૂષ ઉપર હાય છે. વિપરીતજ ૩૦ ઉપરના અ. વિપરીત પતિ ત્રિ॰ વિરૂદ્ધ ગતિવાળું, ઉલટુ
જનાર.
વિપરીતતિ શ્રી વિરૂદ્ધ ગતિ, ઉલટુ
ગમન.
હ
વિપરીતતા સ્ત્રી વિરાધ, અવળાઇ, આડાઈ, પ્રતિકૂલતા.
વિપોતત્વ ૬૦ ઉપરના અ. વિપરીતત 7 ત્રિપરીત જુ॰ જુએ. વિપરીતા સ્રી॰ કામુકી સ્ત્રી, વ્યભિચારિણી, પતિથી વિરૂદ્ધ સ્ત્રી.
વિનત્ત પુ॰ લગભગ ફૂલથી ભરેલું ખાખરાનું ઝાડ.
વિપળજ ત્રિ॰ પાંદડાં વગરનું, ઘેાડાં પાંદડાંવાળું. વિપથ્થય પુ॰ ઓળંગવું, ઉલટાપણું, અવળાઇ, મિથ્યા જ્ઞાન, એક પ્રકારની ચિત્તવૃત્તિ, ભ્રાંતિ.
વિપયત્ત ત્રિ॰ એળગેલ, પાછું ફરેલ, ઉલટુ ધારેલ.
For Private and Personal Use Only
વિષપર્વાન પુ॰ વિપર્યય જુએ, ઉચે ફેંકવું. વિષહ ૬૦ પળને સામેા ભાગ, વિજ્ઞાન ન॰ નાસી જવું, નાસવું. વિજ્ય ત્રિ. પવિત્ર કરવા લાયક.
Page #481
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
લિત
४६१
विप्रलम्भ
ફલ્લો.
વિપશ્ચિત રૂ. પંડિત, વિદ્વાન, જ્ઞાની. | વિપ્રવરિન પુત્ર અપકાર કરનાર, તિર વિપશ્ચન ઉ૦ બુદ્ધભેદ.
સ્કાર કરનાર. વિપાક પુપાક, રાંધવું, સ્વેદ, કર્મફળનું વિપ્રવ8 R૦ એક જાતનું ઝાડ. પરિણામ, ફળ.
વિકત ત્રિ. અપકાર કરેલ, તિરસ્કારેલ. વિપાકૃત ૧૦ જેનદર્શનપ્રસિદ્ધ અગી
વિકતિ સ્ત્રી વિઝાર જુઓ. રમું અંગ
વિકઇ ત્રિ. દૂરનું, દૂર રહેલ. વિદુર ત્રિધળું, સફેત, ફીકકું. વિકઇ ત્રિ. ઉપરના અર્થ. રિપવિન નવ મારી નાખવું.
વિછતા સ્ત્રી. દૂરપણું, દૂર. રિપોક ત્રિ. મારી નાખવા લાયક.
વિકત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ. વિપરિતાથ ત્રિ. ઉપરનો અર્થ.
વિત્તિ સ્ત્રી તે નામે એક દાનવ. વિપક સ્ત્રી પગનું ફાટી જવું, પગે
વિપિન પુત્ર સામે ઉપાય, સામે પગલાં
લેવાં, ઉલટાપણું, સામાપણું, સામે વિપરિત ત્રિ. મારી નાખેલ.
ઉપાય લેવો. વિપરિતાથ ત્રિ. મારી નાખવા લાયક.
વિકસિત ત્રિ. સામે ઉપાય કરેલ, સામે સિપાઇ ત્રિ. ઉપરને અર્થ.
થયેલ. વેપારું ત્રિો પાળક વિનાનું, રક્ષકરહિત.
રિતિપત્તિ સ્ત્રી વિષેધ, સંશયજનક વાક્ય, લિપસ્ટિક ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
બે વિરૂદ્ધ કોટી સ્થાપનાર શબ્દ, વિપવિપશુ સ્ત્રી. તે નામે એક નદી.
રીત-નિદિત સત્કાર, વિકૃતિ, અનહ. વિપાર ત્રિ. પાશ વગરનું, પાસારહિત.
વિપિન્ન ત્રિ. સંદેહયુક્ત, વિરોધ કરેલ. વિપર સ્ત્રી તે નામે એક નદી,
વિતિના પુત્ર અનુતાપ, પશ્ચાત્તાપ, ક્રોધ, જિfજન વન, જંગલ. વિપુલ્ક ત્રિ વિસ્તીર્ણ, વિશાળ, અગાધ.
વિકતવાર પુછે ઉપરના અર્થ. વિપુટ પુ. હિમાલય, મેરૂ પર્વતની પાસે
વિકરંદ પુ૦ સુકાયેલું ફળ-મૂળ વગેરે.
વિઘઇ ત્રિ. બગડેલ, ખરાબ થયેલ. એક પર્વત, દાનાથે કલ્પલ તલનો એક પર્વત-ઢગલો.
વિપ્રિય પુત્ર ખાખરાનું ઝાડ, લાડુ, વિપુટ સ્ત્રીઆર્યા છંદને એક ભેદ, પૃથ્વી.
વિપ્રોગ્ય ત્રિછુટું કરવા યોગ્ય છોડવા
યોગ્ય. વિપુત્રા શ્રી આર્યાછંદનો એક ભેદ.
વિપ્રથા પ્રયાણ કરવું, જવું, નાસવું. વિપુછાત્રાપુ, એક જાતની કુંવાર.
વિપશુ ત્રિ. જૂ ૬ કરેલ, વિયોગી, છુટું વિપૂય પુ૦ મુંજ ઘાસ.
થયેલ, વિરહી. વિક ઉ૦ બ્રાહ્મણ, પીપળાનું ઝાડ.
વિકો પુ. વિયેગ, વિરોધ, વિપ્રલંભ. વિક ત્રિ વિશેષે કરી પૂરનાર-ભરનાર.
વિપ્ર૪૫ ત્રિછેતરાયેલ, ઠગાયેલ. જિક ન૦ અપકાર, તિરસ્કાર, દુ;ખ વિરુધ્ધા શ્રી. સાહિત્યપ્રસિદ્ધ એકનાયિકા.
વિપ્રશ્ન પુછે વિસંવાદ, ઠગવું છેતરવું, વિઝર્વ ઉ૦ દૂર, દૂરપણું.
વિરહ, વિયોગ, સાહિત્યપ્રસિદ્ધ એક શૃંગાવિર પુત્ર વિજ્ઞાન જુઓ.
રાવસ્થા.
For Private and Personal Use Only
Page #482
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विप्रलाप
४६२
विभाग
અડાટ.
વિઘા પુત્ર વિરોધોક્તિ, પરસ્પર વિરૂદ્ધ વિના સ્ત્રી વીણા જુઓ. અર્થવાળું કહેવું, અનર્થક વાક્ય, બડ- વિશ્વ ત્રિ નિષ્ફળ, ફળરહિત.
વિટી સ્ત્રી કેવડાનું ઝાડ. વિકાનું ત્રિ પરસ્પર વિરૂદ્ધ અથવાળું વિશ્રીના નવ નિષ્ફળ કરવું.
બોલનાર, અનર્થક બોલનાર, બકબક વિકાસ ત્રિ નિષ્ફળ કરેલ. કરનાર.
વિમવન ન નિષ્ફળ થવું. વિકટોનિ પુત્ર આસોપાલવનું ઝાડ. વિમૂત ત્રિ નિષ્ફળ થયેલ. વિધવાર ૩૦ મુસાફરી કરવી, પરદેશ વિવધ પુત્ર સંગ્રહ કરેલ ધાન્ય વગેરે, બન્ને વસવું.
તરફ સીકાંવાળી કાવડ. વિલિન ત્રિ મુસાફરી કરનાર, પરદેશ વિવધ પુરુ કબજીઅતનો રેગ. વસનાર.
વિવુજ બોધ પામેલ, સાની, ડાહ્યું, વિક્સિજ પુત્ર દેવા, જોશી.
જીગ્રત. વિવિધ સ્ત્રી દૈવજ્ઞ સ્ત્રી, જ્યોતિષ જાણ
વિવુધ go પંડિત, વિદ્વાન, ચંદ્ર, કપૂર. નારી સ્ત્રી.
વિવિધ go જાગવું, બોધ પામો. વિકસમાજમ પુત્ર બ્રાહ્મણોને સમાગમ.
વિથિત ત્રિવ જગાડેલ, બોધ પમાડેલ. વિકલાત્ બચ્ચ૦ બ્રાહ્મણને સ્વાધીન, બ્રાહ્મ
વિમ ત્રિ- અલગ થયેલ, વહેંચાયેલ, ણને અર્પણ
જૂ થયેલ, વિભાગ કરેલ. વિકલ્પ ૨૦ બ્રાહ્મણનું ધન.
વિમા ૧૦ વિભાગ, ભેદ, વહેંચણું. વિકી ત્રિો છીનવી લીધેલ, હીન, રહિત. વિમરns go વારસા વગેરેનો ભાગ પાડ્યા િિા ૧૦ અપ્રિય, અપરાધ.
પછી ઉત્પન્ન થનાર પુત્ર. વિકિર ત્રિ. જેનું પ્રિય ગયું હેય-નાશ
વિમા સ્ત્રી વિભાગ, ભેદ, વહેંચણું, પામ્યું હોય તે.
વિશેષ ભક્તિ, વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ વિભક્તિ.
વિમલનાથ ત્રિવહેંચવા યોગ્ય, વિભાગ વિકુન્ સ્ત્રી ૩૦ બિંદુ, ટીપું, વેદપાઠકાળે મુખમાંથી નીકળેલ જળબિંદુ
કરવા ગ્ય, ભાગવા ગ્ય. વિવિત્ત ત્રિપ્રવાસે ગયેલ, મુસાફર.
વિમx go ભાંગવું, ટુકડા થવા, ભાગ, વિપિનમર્તા સ્ત્રી જેને પતિ પ્રવાસે
અંશ, રોકાણ સંકોચ.
વિમ જૈનદર્શનપ્રસિદ્ધ એક જ્ઞાન. ગયો હોય તેવી સ્ત્રી.
વિમવ ધન, પૈસો, દોલત, મોક્ષ, સર્વ દિgવ પુશત્રુ રાજાના દેશ વગેરેથી ભય,
મૂર્ત દ્રવ્યના સંગરૂપ ઐશ્વર્ય સાઠ સંવત્સર દેશમાં ઉપદ્રવ, બળ, તોફાન, આપત્તિ,
પૈકી એક. દુઃખ, પાપ, ક્રૂરતા, ઘાતકીપણું,
હિમા સ્ત્રીકિરણ, શોભા, કાંતિ, તેજ, વિવ પુ. ઘેડાની એક ગતિ, ચોતરફ
પ્રકાશ. જળનું ફેલાવું,
વિમાન ઉ૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, અગ્નિ, વિક્રુત ત્રિઉપદ્રવ પામેલ, દુઃખી, પાપી, ચિત્રાનું ઝાડ.
ક્રૂર, ઘાતકી, જળથી વ્યાપ્ત થયેલ. વિમાનg૦ ભાગ, વહેંચણી, અંશ, હિમ્સ, વિષ્ણુન્ સ્ત્રી. ૧૦ ગુિન્ જુઓ.
પ્રતિપાદન.
For Private and Personal Use Only
Page #483
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
विभागकल्पना
विभागकल्पना स्त्री० ભાગા નિર્ણય કરવેશ. વિમાતનું અન્યભાગથી, હિસ્સાથી, ભાગ પ્રમાણે. વિમાનમાત્ ત્રિ॰ ભાગ ભાગવનાર. વિમાન્ય ત્રિ॰ ભાગ કરવા યાગ્ય, વહેંચવા યેાગ્ય.
વિમાન્દ્વજ પુ॰ તે નામે એક મુનિ, વિમાન્ડો સ્ત્રી એક જાતના વેલા. વિમાતુ ત્રિ॰ શાભતું, પ્રકાશવું, દીપતું. વિમાત ન॰ પ્રભાત, પરા વિમાતજ ૧૦ ઉપરના અ. વિમાન પુ. પરિચય, અલંકાર શાસ્ત્રમાં કહેલ રસાદીપક આલંબનાદિ.
વિમવન ન॰ તકરાર, તજવીજ, માનવુ, જોવું, વિચારવું, સત્યતા તપાસવી. વિમાત્રના સ્ત્રી ઉપરના અ, તે નામે
એક અર્થાલ’કાર.
વિમાવી શ્રી રાત્રિ, હળદર, કુટણી સ્ત્રી, વક્ર સ્ત્રી, વાચાળ સ્ત્રી, વિવાદવસ્ત્રમુ’ડી, મેદા વૃક્ષ.
વિમાવત્ પુ॰ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. વિમાવસુ છુ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ, ચંદ્ર, કપૂર, એક પ્રકારના
હાર.
વિમાવ્ય ત્રિ જાણવા યેાગ્ય, માનવા લાયક, જોવા લાયક, તપાસવા લાયક. વિમાન સ્ત્રી વિકલ્પ, વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ વિકલ્પવિધાન.
વિમાવત ન॰ ઉપરના અ. વિષિત ત્રિ॰ વિકલ્પ કરેલ. વિમાસન ન॰ દીપવું, પ્રકાશવું. વિમાના શ્રી પ્રકાશ, ચળકાટ, દીપવું. વિમાણિત ત્રિ॰ પ્રકાશેલ, ચળકેલ, દીપેલ. વિમિત્ર ત્રિ॰ જૂદુ થયેલ, પ્રકાશિત, વિદલિત, વિભક્ત.
૪૬૨
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विभ्रान्ति
વિખિન્નતા સ્ત્રી જૂદાઇ, અલગપણ, ભેદ. વિમિત્રત્વ ન॰ ઉપરના અ. વિમીત ત્રિ॰ ભય પામેલ, બીધેલ. વિમત ૩૦ બહેડાનું ઝાડ. વિમાતા છુ॰ બહેડાનું ઝાડ, વિમીષન પુ॰ રાવણના ભાઇ, નડવાસ. વિષન ત્રિ વિશેષ ભયકારક~ભયંકર વિમાંપા શ્રી ય દેખાડવા, ડરામણી. વિમુ પુસમૂ`સંયુક્ત કાળ વગેરે, મહાદેવ, પ્રહ્મા, વિષ્ણુ, ધણી, સેવક, ચાકર, અહ દેવ.
વિમ્મુ ત્રિ વ્યાપક, નૃત્ય, સમ, દૃઢ, પરમમહત્ત્વવાળુ.
વિમુતા સ્ત્રી સામર્થ્ય, શક્તિ, વ્યાપકપણું, નૃત્યપણું, દૃઢપણું, પરમ મહત્તા. વિભુત્વ ૬૦ ઉપરના અ. વિભૂતિ સ્ત્રી ભસ્મ, ઐશ્વર્ય, સમૃદ્ધિ. વિમૂર્તિમત્ ત્રિ॰ ઐશ્વર્ય વાળુ, સમૃદ્ધિમાન. વિભૂષળ ૬૦ અલંકાર, દાગીનેા, શૃંગાર, શાભા.
વિભૂષા શ્રી. ઉપરના અ. વિભૂષિત ત્રિ॰ શણગારેલ, સુશેાભિત કરેલ. વિક્ ત્રિ॰ ધારણ કરતું, પેષણ કરતું. વિસ્ત્રમ વુ॰ સ્ત્રીઓની શૃંગારિક એક ચેષ્ટા, વિભ્રમ, ભ્રાંતિ, ઉતાવળમાં અયેાગ્યસ્થાને અલંકાર પહેરવા તે, શાભા, સંદેહ, ભમવું, શૃંગારથી ચિત્તવૃત્તિની અનવસ્થા, ગભરાટ. વસ્ત્રમાં શ્રી વૃદ્ધાવસ્થા, ઘડપણ. વિભ્રષ્ટ ત્રિ॰ ભ્રષ્ટ થયેલ, ખાવાયેલ, પડી ગયેલ.
વિશ્રાક્ ત્રિ॰ વિશેષ પ્રકાશતું, દીપતું, શાલતુ .
વિમ્રાજ્ઞમાન ત્રિ॰ ઉપરના અર્થ. વિસ્ત્રાળ ત્રિ -વિન્નત જુઓ. વિશ્રાન્તિ સ્ત્રી વિશેષ ભ્રાંતિ, ભમવું.
For Private and Personal Use Only
Page #484
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
- મિત
કદ્દક
विमुद्र
હુંક્ય.
વિગત ત્રિવિરૂદ્ધ મતિવાળું, વિષમ, | વિમામ ઝિ૦ નિર્મળ હૃદયનું, સ્વચ્છ, સંદેહવાળું.
ઉજવળ, વિમતિ સ્ત્રી વિરૂદ્ધ મત, ચાહવું નહિ તે. વિટામિન ત્રિ. ઉપરના અર્થ. વિનર ઝિ૦ મત્સરરહિત, દ્વેષભાવરહિત. વિટામિન કુનિર્મળ આત્મા, શુદ્ધ વિમન ત્રિચિન્તા વગેરેથી વ્યાકુળ મનવાળું, ઉદાસ.
વિમાદ્રિ પુ. પાલીતાણુ પાસે શત્રુંજય વિનર ઝિ ઉપરના અર્થ.
પર્વત. વિમની નવવ્યાકુળ કરવું, ઉદાસ કરવું. વિમાલિત ત્રિ. મસ્તકરહિત, કપાયેલા વિમત ત્રિ- વ્યાકુળ કરેલ, ઉદાસ મસ્તકવાળું. કરેલ.
વિમલ પુo R. શાસ્ત્રનિષિદ્ધ કુતરા મિનોમવન ૧૦ વ્યાકુળ થવું, ઉદાસ થવું વગેરેનું માંસ. વિનોમૂત 7િ. ઉદાસ થયેલ, વ્યાકુળ વિમા સ્ત્રી સાવકી માતા, ઓરમાન મા, થયેલ.
વિમાન ઉ૦ સાવકે ભાઈ, ઓરમાન વિના પુત્ર અદલે, બદલે, સાટું.
ભાઈ વિમર્વ ઉ૦ તે નામે એક ઝાડ, મન, વિમા સ્ત્રી સાવકી બહેન, ઓરમાન
કેસર વગેરેનું મર્દન, મનુષ્ય વગેરેની બહેન. ગીડદી.
વિમાન ઉ૦ ૧૦ દૈવી વાહન દેવતાઈ રથ, વિમા પુત્ર કુવાડીયાનું ઝાડ.
ચક્રવર્તીનું એક પ્રકારનું ઘર. વિન મર્દન, કેસર વગેરેનું મર્દન,
વિમાન પુત્ર . મસળવું, મારી નાખવું.
વિમાન ન માપવું, પરિણામ. લિમ પરામર્શ, ન્યાયપ્રસિદ્ધ સાધ્ય વિમાન ઉન્ન માનરહિત, માનભ્રષ્ટ. વ્યાયહેતુમાનરૂપે પક્ષનિશ્ચય, વિતર્ક.
વિમાન ન અપમાન કરવું, અપમાન. વિમાન ૧૦ ઉપરના અર્થ.
વિમાનના સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. વિમાન ત્રિનિશ્ચય કરનાર, વિતર્ક
વિમાનિત ત્રિ. અપમાન કરેલ. કરનાર.
વિમા પુત્ર અવળે માર્ગ, વિરૂદ્ધ માર્ગ, વિમર્ષ પુત્ર વિચાર, નાટકના અંગરૂપ એક
ખરાબ માર્ગ, નિંદિત આચાર, સાવરણિ. સંધિ, અસંતોષ, અધીરતા. વિમર્ષ ૨૦ ઉપરના અર્થ.
વિમાન ૧૦ શેધવું, તપાસવું, શોધ, વિમનિ ત્રિ વિચાર કરનાર, અસંતોષી,
તપાસ. અધીર
વિમુત્ત ત્રિવે મૂકેલ, છેડેલ, છુટું કરેલ. વિમ ત્રિ નિર્મળ, સ્વચ્છ, ઉજ્વળ, સફેત, વિમુક્ત સ્ત્રી છુટકાર, છુટા થવું, મોક્ષ. ધળું, સુંદર, સારૂં.
વિપુલ ત્રિઅવળું, વિરૂદ્ધ, બહિર્મુખ, વિમર નો એક ઉપરસ, સાત્વિક એક દાન. પાછું ફરેલ. વિમર ૩૦ તે નામે એક જિનદેવ. વિમુવતી સ્ત્રીઅવળાપણું વિરોધ. વિમા સ્ત્રી જગન્નાથ ક્ષેત્રમાં એક દેવી, વિEવત્વ ર૦ ઉપરના અર્થ. સત્તા જુઓ.
વિમુદ્ર ત્રિવિકસેલ, ખીલેલ, મુદ્રારહિત.
For Private and Personal Use Only
Page #485
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
विमूढ
વિમૂદ ત્રિ॰ અત્યંત મૂઢ, મેાહ પામેલ, મુ ઝાયેલ.
વિમૂઢતા સ્ત્રી॰ મુંઝવણુ, મૂઢપણું, વિમૂત્વ 7૦ ઉપરના અ. વિમૂઢસંજ્ઞ ત્રિ॰ ભાનવગરનું, બેભાન, ખે
શુદ્ધ.
વિમૂઢામમ્ ત્રિ॰ ઉપરના અ. વિસ્મૃતિ ત્રિ॰ મર્દન કરેલ, મસળેલ. વિમુચારિત્ ત્રિ॰ વિચારીને કરનાર. વિમુલ્યાતિા શ્રી. વિચારીને કરવાપણું. વિટ્ટયાત્વિકન॰ ઉપરના અ. વિમોક્ષ પુ॰ છેડવું, છુટા કરવું, મુક્તિ,
મેાક્ષ, છુટકારા.
વિમોક્ષ ન॰ ઉપરના અર્થ. વિમોક્ષળા શ્રી વિમોક્ષ જી.
વિમોચન ન॰ મૂકવું, છેડવું. વિમોચિત ત્રિ॰ મૂકલ, છેડેલ. વિશ્વ પુ॰ 7॰ પ્રતિબિંબ, પ્રતિષ્ઠાયા, કમંડળ, સૂર્યમંડળ, ચદ્રમંડળ, મૂર્તિ, પ્રતિમા. વિશ્વ પુ॰ કાચંડા.
વિશ્વ ૬૦ બિંબિકાનું ફળ. વિવશ પુ ન॰ વિશ્વ પુ॰ ૬૦ જીએ. વિશ્વના શ્રી.એક જાતના વેલા. વિશ્વટ પુ॰ સરસવ. વિશ્વા શ્રી. એક જાતના વેલા.
વિસ્વાગત ત્રિ॰ પ્રતિબિંબિત, પ્રતિબિંબ
પડેલ.
વિવિા સ્ત્રી એક જાતના વેલા. વિન્ધી સ્ત્રી કાચ’ડી, કાકડી, એક જાતનેા
વેલા.
વિષદ્યાળિી સ્ત્રી સમળી-માદા. વિદ્યાનિ ત્રિ॰ આકાશમાં ફરનાર. વિદ્યાનિ પુ॰ સમળેા પક્ષી. વિયંત્ ન॰ આકાશ. વિત્તિ છુ॰ પક્ષી.
૯
કદ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विरजस्
વિયાજ્ઞા સ્ત્રી. આકાશગંગા. વિયાતિ ત્રિ આકાશમાં ગતિવાળુ વિભૂતિ શ્રી. અંધકાર, વિચળ પુ॰ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, વિષમ પુ॰ સંયમ, દુઃખ. વિયાત ત્રિ॰ ધૃષ્ટ, નિર્લજ, અસભ્ય,
ઉદ્ધૃત.
વિયાતત્તા શ્રી ધૃષ્ટતા, અસભ્યતા, નિજ્જતા, બેશરમી, ઉદ્ધતાઈ.
વિયાતત્ત્વ ૬૦ ઉપરના અ. વિયમ પુ॰ વિયમ જુએ. વિચુસ્ત ત્રિ॰ વિયેાગી, વિરહી, જૂ દુ થયેલ, છુટું પડેલ.
વિયોગ પુ॰ વિચ્છેદ, છુટા થવું, જુદા પડવું, પક્ષીને સંબંધ.
વિયોગમાત્ ત્રિ. વિયાગી, વિરહી, છુટું પડેલ, પક્ષીઓના સંબંધવાળુ વિયોનિનૢ ત્રિ॰ ઉપરના અ વિયોનિનૢ પુ॰ ચક્રવાક પક્ષી. વિયોગિની સ્ત્રી ચક્રવાક પક્ષિણી, તે નામે
એક છંદ, વિયેાગવાળી સ્ત્રી, વિરહિણી. વિયોનિત ત્રિ॰ છુટુ પાડેલ, જાદુ પાડેલ. વિત્ત ત્રિ॰ વિરાગી, રાગવાળું નહિ તે,
આસક્તિ રહિત, કંટાળેલું.
વિા સ્ત્રી॰ વિરાગી સ્ત્રી, અભાગણી સ્ત્રી, રાગવગરની સ્ત્રી.
વિત્ત શ્રી વૈરાગ્ય, રાગરહિતપણું. વિઘ્ન પુ॰ પર્વતની સાનેરી કે રૂપેરી એક જાતની માટી કે જે ઔષધિ ગણાય છે. વિવત્ ત્રિ॰ રચતું, ગેાઠવતું, કરતું. વિવત્ ત્રિ॰ ઉપરના અ. વિષિત ત્રિ રચેલ, ગાડવેલ, કરેલ, બનાવેલ.
..
For Private and Personal Use Only
વિજ્ઞમ્ ત્રિ॰ રજ વગરનું, રજોગુણરહિત, પાપરહિત, નિષ્પાપ,
Page #486
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विरजस्
,
,
વિન સ્ત્રી રદર્શનરહિત-નહિ અભ- | વિદિત ત્રિતજેલ, રહિત, હીન ,
ડાતી સ્ત્રી, જેનો એટકાવ ગયો હોય વિદિન ત્રિ વિયોગવાળું વિરહવાળું. તેવી સ્ત્રી, ઋતુધર્મ રહિત ત્રી.
વિદ્યોતિ ત્રિસાહિત્યપ્રસિદ્ધ એક વિકા ત્રિવિનસ ત્રિક જુઓ.
નાયક. વિજ્ઞ સ્ત્રી વિષ સ્ત્રી જુઓ. વિડિતા સ્ત્રી સાહિત્યપ્રસિદ્ધ એક, વિાષરતમા ત્રિસત્વગુણમય, રજોગુણ- નાયિકા. તમોગુણરહિત.
વિના પુત્ર રાગને અભાવ, અપ્રીતિ. વિશા શ્રી. દૂર્વા-ધ્રોખડ, રાધાની એક વિરાગ ત્રિ. રાગ વગરનું, સ્નેહ,
સખી, તે નામે એક નદી, એક જાતનું વિરાગી.
ઝાડ, યયાતિ રાજાની માતા. વિર્દ ત્રિક નિત્ય વૈરાગ્યને યોગ્ય. વિર પુત્ર જગત્કૃષ્ટ બ્રહ્મા.
વિન્દ્ર ત્રિ. ઉપરના અર્થ. વિશ્વ સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ.
વિજ્ઞ પુક્ષત્રિય, બ્રહ્માંડાત્મક પૂલ દેહાવિર પુતે નામે એક રાજા, ખભો, ભિમાની આદિપુરૂષ-વિરાટુ પુરૂષ, તે નામે કાળું અગર.
એક છંદ, સ્વાયંભુવ મનુ. વિU R૦ સુગંધી વાળો-ખસ.
વિર/- વિશેષ દીપતું-પ્રકાશતું. વિમૂઢ ર૦ ઉપરને અર્થ.
વિપત ત્રિશોભતું, દીપતું, પ્રકાશતું, વિરત ત્રિ. નિવૃત્ત, પાછું ફરેલ, વિરામ
અપમાન. પામેલ, શાંત, વિષયો નહિ સેવતું.
વિરાજમાન ત્રિ ઉપરના અર્થ. જિત શ્રીનિવૃત્તિ, પાછા ફરવું, વિરામ
વિરાટ પુત્ર તે નામે એક દેશ, વિરાટ પામવું, શાંતિ, વિષયસેવા ન કરવી તે. દેશને રાજા. વિન્દ્ર ત્રિા છુટું, છવાયું, અવકાશવાળું, વિરાટન પુરુ એક જાતને હીરો.
દુર્લભ, નાનું, નાજુક, પાતળું, ઢીલું, વિરટિશ ત્રિ. વિરાટ દેશમાં જન્મેલ. પિચું, દૂર હેનાર, ઘટ્ટ નહિ તે. વિધાન પુ. હાથી. વિરહ ૧૦ દહીં.
વિરદ ત્રિવ તિરસ્કારેલ, પરાભવ કરેલ વિ૮નાનુલ ત્રિ. વાંકા પગવાળું.
| ધિક્કારેલ, અપમાન કરેલ. કિરવા સ્ત્રીચોખા વગેરેની રાબડી, વિધ પુતે નામે એક રાક્ષસ. ' ઢીલી રાબ.
વિાધન ન પીડા, દુઃખ. વિપરી સ્ત્રી કાળું નસોતર.
વિષ્યન્ત ત્રિ. પીડતું, દુઃખ દેતું, સામે વિરત ત્રિરસ વગરનું, નીરસ.
થતું. વિના પુત્ર વિયેગ, વિચ્છેદ, અભાવ, શું વિરામ પુત્ર અવસાન, છેડે, અંત, વિરામ,
ગાર રસની વિપ્રલંભ નામની એક અ- વિરમવું, અટકવું, નિવૃત્તિ, મધ્ય, વ્યાકવસ્થા.
રણપ્રસિદ્ધ વિરામ સંતા-વર્ણનો અભાવ. કિતા ત્રિ. વિરહથી પીડાયેલ, વિયે- વિતરું પુબિલાડે. ગથી પીડાયેલ.
વિદા સ્ત્રી બિલાડી, વિજ્ય સ્ત્રી વિયોગી સ્ત્રી, ભાડું, પગાર. | વિતક ઉ૦ શબ્દ, બૂમ, પિકાર,
For Private and Personal Use Only
Page #487
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
विराव
d
વિરાય ત્રિ શબ્દ વગરનું, અવાજ વગરનું. વિવત્ ત્રિ શબ્દ કરનાર, બૂમ પાડનાર, પે.કાર કરનાર.
વિત્તિ ત્રિ॰ જુલાબ આપેલ, રેચ દીધેલ. વિષ્ણુ પુ બ્રહ્મા, વિષ્ણુ, શિવ. વિશ્ચન પુ॰ ઉપરના અ. વિવિધ પુ॰ વિચિ જુએ. વિઘ્ધિ પુ શબ્દ, અવાજ. વિજ્ઞળ ૧૦ અપમાન, ગાળ, સાગ ́દ,
માધા.
વિત ન॰ શબ્દ, અવાજ, સ્વર. ત્રિકૢ પુ॰ ખૂમ, પેાકાર, રડવું. વિષ્ણુ ન॰ બિરૂદ, ઇલ્કાબ. વિરુદ્ધ ત્રિ॰ વિરાધવાળુ, વિરાધી, પ્રતિકૂળ, વિરુદ્ધ પુ॰ તે નામે એક હેત્વાભાસ. વિદ્ધતા સ્ત્રી વિરોધીપણું, વિરોધ, પ્રતિ
કૂળતા,
વિત્ત ન॰ ઉપરના અ. વિદ્ધમુક્ ત્રિ॰ પ્રકૃતિ વિરૂદ્ધ ખાનાર, અપથ્યસેવી.
વિદ્ધમોનન ૧૦ પ્રકૃતિ વિરૂદ્ધ ખાવું, પથ્યસેવન.
વિદ્ધતિત્ વુ॰ તે નામે એક કાવ્ય
દોષ. વિદ્ધાલન ન॰ ગાળ, ગાળ દેવી, વિરૂદ્ધ કહેવું.
વિરુદ્ધ ત્રિ॰ ઉગેલ, ઉત્પન્ન થયેલ. વિત્ત 7॰ એક જાતનું શાક,
વિરૂપ ત્રિ॰ ખરાબ રૂપવાળુ, ખેડાળ, કદ્રુપુ, નિંદિત.
વિપ ન પીપરમૂળ, ગઢોડા. વિપત્ર ત્રિ. વિવ ત્રિ॰ જી. વિરૂપા સ્ત્રી॰ અતિવિખની કળી, ધમાસાવનસ્પતિ, યમદેવની સ્ત્રી. વિરૂપાક્ષ વુ॰ શિવ.
૪૬૭
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विरोध
વિરપાક્ષત્રિક વિકટ નેત્રવાળું, ખેડાળ આંખવાળુ.
વિપિન ત્રિ॰ વિસ્તૃ ત્રિજીએ. વિપિન્ટુ નાનનુ–એક પ્રાણી. વિરેજ પુ॰ રેચ, જુલાબ, વધારે, વિશેષ. વિષદ ત્રિ॰ રેચ લાવનાર, જુલાબ કરનાર. વિરેચન પુ॰ પીલુનું ઝાડ. વિરેચન પુ॰ ઉપરના અ
વિરેચન ત્રિ॰રેચ લાવનાર, જુલાબ
કરનાર.
વિન ન॰ રેચ, જુલાખ. વિશ્વનાજ પુ॰ પીલુનું ઝાડ. વિચિત્ત ત્રિ॰ રેચ આપેલ, જુલાબ દીધેલ, ખાલી કરેલ.
વિષે પુ॰ નદ, નદી, હરકેાઈ મદ. વિરેષ્ઠ ત્રિ. રેક્વણુરહિત. વિલેજ પુ॰ 7 છિદ્ર, ખાર્ક, ગુડ્ડા, દર. વિશેષ્ઠ પુ॰ સૂર્યનું કિરણ. વિશેષન પુ॰ સૂર્યાં, આકડાનું ઝાડ, ખષિરાજાનેા પિતા, પ્રહ્લાદને પુત્ર એક અસુર, ચંદ્ર, કપૂર, અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ, રાહિડાનું ઝાડ, શ્વેાનાક વૃક્ષ, ધૃતકરજ
વૃક્ષ.
વિશેષન ત્રિ૦ રૂચિકારક, વિશેષનતનય પુ॰ બલિરાજા. વિશેષનતનૂન પુ॰ બલિરાજા, વિશેષનપુત્ર પુ॰ બલિરાજા, વિશેષનવ્રુત પુ. બલિરાજા. વિશેષનજૂનુ છુ॰ બલિરાજા, વિત્તવિષ્ણુ ત્રિ॰ પ્રકાશમાન, ભતું, સુશાભિત.
વિશેષ વુ॰ વૈર, દુશ્મનાવટ, વિદ્ધતા, ન્યાયપ્રસિદ્ધ એક હેતુદોષ, તે નામે એક અર્થાલ કાર, વિપરીત અવાળાપણું, સાઠ વર્ષો પૈકી એક વર્ષ, વિપરીતપણું, લડાઈ, આફત, બાણુ, હરકત, સામાપણું
For Private and Personal Use Only
Page #488
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विरोधन
विलासमन्दिर
વિરોધ – વૈર, દુશ્મનાવટ. વિધામણ પુત્ર તે નામે એક અલંકાર વિરોધન પુશત્રુ, સાઠ વપૈકી એક
વિધિન ત્રિ વિરોધ કરનાર. વિધી સ્ત્રી બાંધેલ ધારો-રિવાજ-કાયદો. વિરોધાિ સ્ત્રી બીજાના વચનથી વિરૂદ્ધ
વચન-ભાષણ. વિસ્ તુરા ૦ ૧૦ ૩૦ સે સ્તુતિ કરવી,
વખાણ કરવાં. વિઠ્ઠ પુરા ૩૫૦ ૩૦ સેટ પ્રેરવું, મોકલવું,
વિ૮ ૬૦ ઇન્દ્રને ઘોડો, એક જાતનું ઘાસ
અરૂ. વિર નં૦ છિદ્ર, બાકુ, ગુફા, દર, ખારો. વિટ ત્રિ. આશ્ચર્ય પામેલ, શરમાયેલ,
ઝંખવાડું થયેલ, નિસ્તેજ થયેલ, નીશાની
વગરનું, લક્ષ વગરનું વિસ્ટા ત્રિ- વિભિન્ન, જૂ ૬, વિશેષણ
યુક્ત, બીજું, જુદી તરેહનું. વિફા ૧૦ પ્રોજન વિનાની સ્થિતિ,
જેવું તે, વિરૂદ્ધ લક્ષણ. વિરુક્ષતા શ્રી. જૂદાઈ, વિરૂદ્ધ લક્ષણ
વિનય ત્રિ. ઓળંગવા યોગ્ય, તેડવા
લાયક, અપમાન કરવા લાયક. વિત ત્રિ. ઓળગેલ તેડેલ, અપ
માન કરેલ. વિન્દ્ર ત્રિવિઘવીર જુઓ. વિમાન ઝિ૦ લાજતું, શરમાતું. વિટકા સ્ત્રી લાજ, શરમ. વિત્ર ત્રિ વિલાપ કરતું, બોલતું, બકતું. વિરુa g૦ અશીધ્રતા, ઉતાવળ નહિ કરવી
તે થોભવું, રાહ જોવી, વાર, સાઠ વર્ષો
પૈકી એક વર્ષ. વિવર ઉતાવળ નહિ કરવી તે,
ભવું, વાર કરવી, રાહ જોવી, લટકવું. વિશ્વમનિ ત્રિ વાર કરતું, રાહ જોતું,
વિલંબ કરતું, લટકતું. વિશ્વિત ત્રિ. વિલંબવાળું, ધીમું, મંદ,
ઉતાવળું નહિ તે, વાર કરતું. વિશ્વત ૧૦ મધ્ય કાળનું નૃત્ય કે ગીત. ઢિવિત્ર ત્રિ, વિલંબવાળું, વાર કરનાર,
ધીમું, ઉતાવળું નહિ તે વિન્ટન્મ પુ. અત્યંત દાન, બક્ષીસ. વિટચ નુ પ્રલય, નાશ. વિદ્યા સ્ત્રી‘તબલા નામે એક વન
વનસ્પતિ. વિન્દ્ર ત્રિ વિલાસ કરતું, રમતું, પ્રકા
શતું, દીપતું, ચળકતું. વિરત ત્રિ વિલાસ કરેલ, રમેલ, દીપેલ. વિહિત ૧૦ વિલાસ, દીપ્તિ, કાંતિ. વિટી પુત્ર વિલાપ, પરિદેવન. વિટાઢ પુ. બિલાડ, યંત્ર, સાંચે. વિછી સ્ત્રી, બિલાડી. વિસ્ટા પુત્ર સ્ત્રીઓની એક શૃંગારચેષ્ટા, દીપ્તિ, કાંતિ, સ્ત્રીઓને એક સાત્વિક
ભાવ, રમત, ગંમત, મોજશોખ. વટાવર ન૦ વિલાસ કરવાનું સ્થાન, રમતનું ઘર.
વિસ્ટા . ઉપરના અર્થ. વિક્ષrn સ્ત્રી, દાન માટે કપેલ સોનાના
પુરૂષની મૂર્તિયુક્ત એક શયા. વિસ્ટક્ષતા શ્રી. શરમ. વિસ્મયલક્ષહિ.
હિતપણું, નીશાની રહિતપણું. વિન્ટર ન ઉપરના અર્થ. વિર ત્રિ. વળગેલ, સેટેલ, ચપડેલ,
પાતળું, કુશ, નાજુક. વિશ્વ મધ્યભાગ, કેડ, ઉઠ્ય પામેલી
મેષ વગેરે રાશિ. વિદ્રાન ન ઓળંગવું, તોડવું, અપમાન
For Private and Personal Use Only
Page #489
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विलासवत्
विवक्षत्
વિદ્યાવત ત્રિ, વિલાસી, મોજીલું, શોખીન, | વિક્ટોકિત ત્રિ. વલોવેલ, મથેલ, ડહોળી ગમતી, ભોગી.
નાખેલ. વિટાતિ સ્ત્રી ઉપરૂપક રૂપ એક નાટિકા. વિમ પુત્ર વિશેષ લેભ. વિદ્યારિન ત્રિ વિલાસવાળું, મોજીલું, વિમ ત્રિ વિશેષ ભવાળું, ભરહિત.
શેખન, ગમ્મતી, ભગવાળું, ભોગી. વિરામ ત્રિ વિપરીત, અવળું, ઉલટું. વિસ્ટાલિનપુ. સર્ષ, કૃષ્ણ, અગ્નિ, ચિત્રાનું | વિક્ટોમ કુ. સર્ષ, કુતરો, વરૂણદેવ, ગણિતઝાડ, મહાદેવ, ચંદ્ર, કપૂર.
પ્રસિદ્ધ એક ક્રિયા. વિટામિન સ્ત્રી વેશ્યા, સ્ત્રી.
વિન 7૦ પાણી ખેંચવાને રેટ-મરપદ. વિત્રિત ત્રિલીપેલ, ખરડેલ, ચોપડેલ. વિરમજાન R૦ અવળું કામ, ઉલટું વિટીન ત્રિ. ઓગળેલ પીગળેલ, જૂ ૬ કામ, વિપરીત કર્મ, ગણિતપ્રસિદ્ધ એક પડેલ, નાશ પામેલ.
ક્રિયા. પિન ૧૦ લીપવું, ખરડવું, ચોપડવું,
વિરોમન ત્રિ. અવળું કામ કરનાર, ચોપડવાને કે ખરડવાનો ઘસેલ કે પી- ઉલટું કામ કરનાર.
સેલો ચંદન-કેસર વગેરે પદાથો. વિજયા સ્ત્રી વિોમર્મન ન જુઓ. વિપરી સ્ત્રી રાબડી, સુંદર વેશવાળી સ્ત્રી. વિદ્યોગનg ઉત્તમ વર્ણની સ્ત્રીમાં અધમ વિહે પુત્ર રાબડી, રાબ.
વર્ણના પુરૂષે ઉત્પન્ન કરેલ પુત્ર. વિરેશ ત્રિલેપવા યોગ્ય, ખરડવા, યોગ્ય, વિક્ટોમકા સ્ત્રી ઉત્તમ વર્ણની સ્ત્રીમાં ચોપડવા લાયક.
અધમ વર્ણના પુરૂષે ઉત્પન્ન કરેલ પુત્રી. વિહોતા પુત્ર એકાંત.
વિક્ટોાિહ પુ. હાથી. વિજોન 7૦ જેવું, દેખવું.
વિટોનહી ત્રીહાથણું. વિના સ્ત્રી જેવું, દેખવું. હિમવર્ષ પુરા વિસ્ત્રોમન જુઓ. વિટોજાની ત્રિ જેવા લાયક, દેખવા વિરમવ શ્રી. વિરોમઝા જુઓ. લાયક.
વિસ્ત્રોની સ્ત્રી આમળીનું ઝાડ, સાપેણ, વિક્ટોરાનોતા સ્ત્રી જેવા ગ્યપણું. કુતરી. વિસ્ત્રોની ૧૦ ઉપરનો અર્થ. વિન્ટર ત્રિ, ચંચળ, ચપળ, વિશેષ વિત્તિ ત્રિ. જોયેલ, દેખેલ.
તૃષ્ણાવાળું. વિક્ટોરી ત્રિક વિરોની જુઓ. વિરતા શ્રી ચંચળપણું, ચપળપણું, વિટોચ જોઇને, દેખીને.
લોલુપતા. વિચR R૦ નેત્ર, આંખ, જેવું, દેખવું. વોટ ન ઉપરના અર્થ. વિક્ટોવનપાત પુ જેવું, નજર કરવી. વિરોઇન ૧૦ ચલાવવું, હલાવવું. વિોનાપુ આંખનું પાણી, આંસુ. વિદ ૧૦ હીંગ, ખાડો, દર, ગુફા. વિદવ એક જાતનું માછલું. વિરવ પુબીલીનું ઝાડ. વિડર ૧૦ વવવું, મથવું, ડહોળી જિત્વ ન બીલીનું ફળ નાખવું.
વિન્દ્ર ત્રિબલવા ઈચ્છતું, કહેવા વિડિત ૧૦ છાશ.
ઇચ્છતું.
For Private and Personal Use Only
Page #490
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विवक्षा
૭૦
विवाह
વિવક્ષ સ્ત્રી બલવાની ઇચ્છા, કહે- | વસ્તુને કઈ વસ્તુરૂપ માનવી કે જેવી વાની ઈચ્છા.
એ પ્રકારની ભ્રાંતિ. વિષ્ણુ ત્રિક બેલવા ઇચ્છનાર, કહેવા વિવર્તન ૧૦ વધવું વૃદ્ધિ, કાપવું. ઇચ્છનાર.
વિત ત્રિ. વધેલ, કાપેલ. વિશિપર્ ત્રિઠગવા ઇચ્છતું, છેતરવા વિવશ ત્રિ. અસ્વતંત્ર, પરવશ, પરાધીન, ઈચ્છતું.
વ્યાકુળ, અરિષ્ટ બુદ્ધિવાળું. વિશ્વ સ્ત્રી ઠગવાની ઈચ્છા, છેતર- વિવફાતા સ્ત્રી પરાધીનતા, વ્યાકુળતા. - વાની ઈચ્છા.
વિવરત્વ ન૦ ઉપરના અર્થ. વિશg ત્રિ. ઠગવા ઈચ્છનાર, છેતરવા વિત્ર ત્રિ. વસ્ત્ર વગરનું, નાગું. ઇચ્છનાર.
વિવત્ર પુદિગંબર જૈન, શિવ. વિવર રૂ. 7૦ છિદ્ર, બાંસું, ગલ, ગુફા, શિવ પુ0 સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, સૂર્યને દોષ.
સારથિ અરૂણ, હરકોઈ દેવ. વિવાહ ૧૦ વ્યાખ્યાન, કોઈ વિષયનો વિવાર ત્રિ વિવેચન કરનાર.
વિસ્તાર કરવો, સ્પષ્ટીકરણ, ટીકા, ભાષ્ય. ત્રિવત્ ત્રિ વિશેષ વાતું. વિવાર ત્રિ. વ્યાખ્યાન કરનાર, વિવાર પુ. વિરૂદ્ધ વાદ, કલહ, કજીયો, ટીકાકાર, ભાષ્યકાર.
દાવો. વિવUર ત્રિઉપરના અર્થ. વિવાહર ત્રિ. વાદ કરનાર, કછો. વિવાદિ સ્ત્રી વાંસ.
કરનાર, દાવો કરનાર. વિવરીષત્ ત્રિવ્યાખ્યાન કરવા ઈચ્છતું, વિવારના ૧૦ વાદ કરે, કછો કરવો,
પ્રકટ કરવા ઈચ્છતું, ખુલ્લું કરવા ઈચ્છતું. દાવો કરવો. વિષિા સ્ત્રી વ્યાખ્યાન કરવાની ઈચ્છા, વિવારવાર ત્રિ વિવાર જુઓ. પ્રકટ કરવાની ઇચ્છા.
વિવાર ન વાનું કારણ, કજીયાનું વિgિ ત્રિ વ્યાખ્યાન કરવા ઇચ્છનાર, કારણ, દાવાનું કારણું. પ્રકટ કરવા ઇચ્છનાર.
વિવાર નિ વિવાર જુઓ. વિવર્તન વર્જવું, છોડવું, ત્યાગ. વિવાર્થિન ત્રિ. વાદ કરવા ઈચ્છનાર, વિનોદ ત્રિવર્જવા યોગ્ય, છાડવા
દાવો કરવા ઇચ્છનાર. લાયક, તજવા લાયક.
વિવાદિ ત્રિ. વાદ કરનાર, દાવો કરનાર, વિર્જિત ત્રિ વર્જેલ, છડેલ, તજેલ.
કછો કરનાર, વિવર્ચે ત્રિ. વિનીત જુઓ.
વિવાર પહોળું થવું, ફેલાવ, વ્યાકરણ વિર્ધા ત્રિક અધમ, નીચ, મલિન, મેલું. સિદ્ધ વહેંચ્ચારણમાં એક બાહ્ય પ્રયત્ન. વિવવત્ત ત્રિ. ફીક્કા મુખવાળું.
રિવાર પરદેશ વસવું, દેશનિકાલ. વિવર ત્રિ. ઉપરના અર્થ
વિવાર ત્રિક વસ્ત્ર વિનાનું, નાગું. વિવર્સ પુ. વિકાર, ફેરફાર, રૂપાંતર, નૃત્ય, ! વિવારન્ પુત્ર શિવ, દિગંબર જૈન.
નાચ, સમુદાય, ફરવું, ફરી જવું, કારણથી વિદ્યારિત ત્રિવ દેશનીકાલ કરેલ. વિષમ સત્તાએ ઉત્પન્ન થતું કાર્ય, કઈ | વિવાદુ પુરુ પરણવું, લગ્ન, વિવાહ.
For Private and Personal Use Only
Page #491
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विवाहित
ક૭૨ .
विशङ्कट
વિવાહિત ત્રિ પરણેલ, જેનો વિવાહ થયો | વિવૃત્તિ સ્ત્રી વધવું, વધારે. હોય તે.
વિના પુત્ર યથાર્થ રીતે વસ્તુના સ્વરૂપનો વિવાહ્ય ત્રિ વિવાહને યોગ્ય, વિશેષે કરી | નિશ્ચય કરવો, પ્રકૃતિ અને પુરૂષનું ભેદજ્ઞાન, વહન કરવા ગ્ય.
અન્યના ધર્મને પૃથફ કરી વસ્તુના વિવાહ પુત્વ જમાઈ.
સ્વરૂપને નિશ્ચય કરે છે, વિચાર, કિવિ ત્રિા નિર્જન, એકાંત, પવિત્ર,
પાણીને ધરે. અસંયુક્ત, નહિ જોડાયેલું, વિવેકી. વિના પુત્ર ન્યાયાધીશ. રિસેવિન ત્રિ. એકાંત સેવનાર. વિતા સ્ત્રો વિવેકપણું. વિfવા સ્ત્રી અભાગણી સ્ત્રી. વિતા ૧૦ વિવેકપણું લિક્ષિત પ્રવેશ કરવા ઈચ્છતું.
વિદગ્ધન ત્રિ. વિવેકી, વિવેકથી જેનાર, વિવિક્ષા સ્ત્રી પ્રવેશ કરવાની ઇચ્છા. કવિતા સ્ત્રી વિવેકીપણું. વિક્ ત્રિ. પ્રવેશ કરવા ઇચ્છનાર. વિરત્વ ૧૦ વિવેકીપણું. વિધિવત્ ત્રિમેળવતું, મિતું.
વિવિદ્ ત્રિ. વિવેકવાળું વિવિદ્ ત્રિ- જાણતું, જાણનાર, ડાહ્યું. વિવિાન પુત્ર ભરવવંશી દેવસેનનો એક વિવિધ ત્રિ. અનેક પ્રકારનું, જાત જાતનું, પુત્ર. તરેહ તરેહનું, જૂદું જુદું.
વિશ્વ ત્રિ, વિવેચન કરવા યોગ્ય. વિરાવ ત્રિ. પ્રવેશ કરતું.
જિવન ન વિચાર, વિશેષે કરી પૃથક્કરણ, વિરત પુ. ઘણાં ઝાડ તથા ઘાસ વગેરે ટીકા. વાળો દેશ.
વિવેવની ત્રિ, વિવેચન કરવા યોગ્ય વિવૃત્ત ત્રિ. તજેલ, છોડેલ.
વિવો ૩૦ જમાઈ, પતિ. વિવૃત્ત સ્ત્રીપતિએ તજેલી સ્ત્રી. વિવો ૬૦ સ્ત્રીઓની એક શૃંગારચેષ્ટા. વિવૃત ત્રિવિસ્તૃત, વિશાળ, ખુલ્લું વિશ તુઢાઇ 1 ર૦ નિ પ્રવેશ કરવો, કરેલ, વ્યાખ્યાન કરેલ.
પેસવું, અધિ+બેસવું. રાધિ+નિ-મનની સ્થિવિદ્યુત સ્ત્રી, એક જાતનો ફુકરેગ.
તિનું કારણ એક સંયોગ, રા+આસન વિવૃતા પુત્ર કુકડો.
વગેરે ઉપર સ્થિતિ કરવી–બેસવું, નિ+ વિકૃતાક્ષ શ્રી. કુકડી.
બેસવું, સ્થિતિ કરવી, નિર+ઉપભોગ વિકૃતિ સ્ત્રી વિવરણ, વ્યાખ્યાન, વિસ્તાર, કરો, ક+ અંદર જવું પેસવું, દાખલ
ફેલાવ, ખુલ્લાપણું. વિવૃત્ત ત્રિઆડું ચાલેલ, પ્રકટ કરેલ, વિ પુમનુષ્ય, વૈશ્ય. તિ છું કરેલ.
વિરા ન૦ કમળની દાંડલી–મૃણાલ. વિવૃત્તા સ્ત્રી એક જાતને સુદ્ર રોગ. વિરા ત્રિપ્રવેશ કરનાર, પિસનાર. વિવૃત્તાન્ત ત્રિવર્તવા-હોવા ઇચ્છતું. વિરાટ પુ. બગલો. વિષુલ્લા સ્ત્રી વર્તવા-હોવાની ઈચ્છા. વિરાજે સ્ત્રી બગલી. વિવૃત્યુ ત્રિવર્તવા-હવા ઈચ્છનાર વિરાત્રિ. શંકારહિત, નિઃશક, વિદ્ગદ્ર ત્રિવ વધેલ.
વિરાટ ત્રિ વિશાળ.
For Private and Personal Use Only
Page #492
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
विशत्
વિરાત્ ત્રિ પ્રવેશ કરતું, પેસતું. વિરાટ્ પુ॰ સફેત રંગ, ધેાળા રંગ, ઉજાસ. વિરાર્ ત્રિ॰ સફેત, ધેાળુ, ઉજ્જવળ,
નિર્મળ, પ્રકટ, ખુલ્લુ, સ્પષ્ટ. વિરાવીરા ન૦ પ્રકટ કરવું, ખુલ્લું કરવું, સ્પષ્ટ કરવું. વિશય પુ॰ સંશય,
વિચિત્ ત્રિ॰ સંશયવાળું. વિરાર્ ૬૦ વધ, મારવું, મારી નાખવું. વિરાર ત્રિ॰ ખાણ વગરનું, બાણુ રહિત. વિશળ ન૦ વાર ઘુ॰ જુએ. વિરાય ત્રિ॰ સાલ વગરનું, કાંટા વગરનું, દુઃખ વગરનું. વિરાર્ ત્રિસાલ વગરનું કરનાર, કાંટા વિનાનુ કરનાર, દુઃખ દૂર કરનાર. વિરાĐત્ પુ॰ એક જાતનું ઝાડ. વિરારની સ્ત્રી એક જાતની સષધિ. વિશલ્યા સ્ત્રી॰ અગ્નિશિખા વૃક્ષ, નેપાળાનું ઝાડ, ગળા, અજમાદ
વિરાલન ૪૦ મારવું, મારી નાખવું, કાપવું, કાપી નાખવું.
વિરાસન પુ॰ તરવાર.
વિશલિત ત્રિ॰ મારી નાખેલ, કાપી નાખેલ. વિહિતૃ ત્રિ॰ મારી નાખનાર, કાપી
નાખનાર.
વિરાસ્ત ત્રિ॰ ત્રિશક્ષિત જુએ, ઉદ્દત, નિજ, પ્રસિદ્ઘ, વખાણેલ. વિરાસ્તુ પુ॰ ચંડાળ વિરાય ત્રિશસ્ત્રરહિત. વિશાલ પુ॰ કાર્તિક સ્વામી, ધનુર્ધારીની નીશાન તાકતી વેળા ઉભા રહેવાની એક રીત, સાટાડી, શિવ, કાર્તિક સ્વામીના અંશથી ઉત્પન્ન થયેલ એક દેવ. વિશાલ ત્રિ॰ યાચક, માગણ, અરજદાર. વિરાાલ ત્રિ॰ શાખા વગરનું.
ર
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विशाली
વિશાલન ત્રિ. નારંગીનુ ઝાડ. વિરાાવલ 7 ધનુર્ધારીઓની ઉભા રહેવાની એક રીત. વિરાવા શ્રી સાળમુ નક્ષત્ર, ટ્ટિ જુઓ.
વિરાય પુ॰ પહેરગીરાનુ વારાફરતી સૂવું. વિરાળ 7. મારી નાખવું, ઠાર કરવુ. વિરાર્ પુ૦ ખેલસરીનું ઝાડ, પંડિત. વિજ્ઞાન્ ત્રિ- પ્રગલ્ભ, શ્રેષ્ઠ, ખાહેાશ,
હાંશીઆર, કુશળ, વિદ્વાન, પ્રસિદ્ધ વિશારવા સ્ત્રી॰ ધમાસા વનસ્પતિ. વિાહ ત્રિ॰ વિસ્તીર્ણ, માઢું. વિરાહ પુ॰ એક જાતના મૃગ, એક જાતનું પક્ષી, તે નામે એક રાજા, એક જાતનું ઝાડ.
વિરા
ન॰ માટુ કુળ. વિશાલન ત્રિ॰ મોટા કુળમાં ઉત્પન્ન થયેલ. વિરાજનુ હસમવ ત્રિ॰ ઉપરના અ વિચાહતા સ્રી. વિસ્તાર, મોટાઈ, વિશાતેહાર્મ પુ॰ કાટક વૃક્ષ, વિરાહત્વ ૬૦ ઉપરના અર્થ. વિરાાહ ર્ ૩૦ સાતપુડાનું ઝાડ. વિરાાજપત્ર પુ॰ ાસાઉ વૃક્ષ, શ્રીતાલ વૃક્ષ, વિરાહા સ્ત્રી ઇન્દરવરણી, મહેન્દ્રવારૂણીનેા વેલા, રૂપોથી જુએ, ઉજ્જયની નગરી, તે નામે એક નદી. વિશાલાક્ષ પુ॰ ગરૂડ, મહાદેવ, વિષ્ણુ, વિરાહાક્ષ ત્રિ॰ વિશાળ નેત્રવાળુ, મોટી આંખાવાળુ.
O
વિશાલાક્ષી શ્રી. પાર્વાંતી, મોટી આંખાવાળી સ્ત્રી, નાગદંતી વૃક્ષ, શ્રેષ્ઠ સ્ત્રી, એક યાગિતી.
For Private and Personal Use Only
0
વિશાહી સ્ત્રી અજમેાદ, એક જાતની મૃગલી, એક જાતની પક્ષિણી
Page #493
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
विशिख
વિશિવ પુ॰ ખાણ, કાસડાનુ ઝાડ, તે
મર શસ્ત્ર.
વિશલ ત્રિ॰ શિખા વગરનું,
વિશવા શ્રી કાદાળી, પાવડા બંદુક, પાળ, માંદાને સુવાનું ઘર.
વિજ્ઞાન ત્રિ શબ્દ કરતું, અવાજ કરતું. વિશિપ ન॰ મંદિર.
વિશિષ્ટ ત્રિ॰ યુક્ત, વિલક્ષણૢ, વિશેષથી યુક્ત, ઉત્તમ.
વિશિષ્ટત્રુદ્ધિ સ્ત્રી વિશેષણવાળા વિશેષ્યનુ
.
માન.
વિશિષ્ટવૈશિષ્ટયજ્ઞાન જ્ઞ॰ વિશેષણયુક્ત
સંસર્ગનું જ્ઞાન. વિશિષ્ટાદ્વૈત ૧૦ રામાનુજ વગેરેએ કહેલ પ્રકૃતિયુકત ભ્રહ્મની એકતા, વિશિષ્ટામાવ ૩૦ વિશેષવિશિષ્ટના અભાવ. વિશીને ત્રિ॰ સુકાઇ ગયેલ, વૃદ્ધાવસ્થાને પામેલ, વીખાઈ ગયેલ.
વિરોપળ પુ॰ લીબડાનું ઝાડ, વિરહ ત્રિ॰ શીલવિનાનું, ચારિત્ર્યહીન. વિશુદ્ધ ત્રિદોષરહિત, સ્વચ્છ, નિર્મળ, પવિત્ર.
વિશુદ્ધ ન॰ ત ંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ઘ કંઠમાં આવેલું એક ચક્ર.
વિષ્ણુદ્ધતા સ્ત્રી॰ શુદ્ધિ, પવિત્રતા, સ્વચ્છતા, નિર્મળતા, દોષરહિતપણું. વિશુદ્ધત્વ ન॰ ઉપરના અ વિશુદ્ધાદ્વૈત ન૦ વલ્લભાચાર્યના મતે દોષ રહિત બ્રહ્મનુ અદ્વૈતપણું–એકતા. વિશુદ્ધિ સ્ત્રÎ॰ દોષરહિતપણું, શેાધવું, પવિત્ર કરવું, નિર્દોષપણુ, નિમ ળપણું, શુદ્ધિ. વિષ્ણુન્નરુ ત્રિ॰ પરિપાટી વગરનું, સાંકળ વિનાનું, કેદમાંથી છૂટેલું, સ્વતંત્ર, ઉચ્છં
ખલ.
વિશેષ પુ॰ વધારે, ભેદ, પ્રકાર, વ્યક્તિ, ૬૦
કર્
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विशोधन
સ્પષ્ટીકરણ, તફાવત, ખાસ, તિલક, ન્યાયપ્રસિદ્ધ એક પદાર્થ, વ્યાપ્ય ધર્મ, તે નામે એક અર્થાલ કાર.
વિશેષષ્ઠ પુ૦ ૧૦ લલાટમાં કરેલ તિલક, ચાંદલા.
વિશેષજ્ઞ ન॰ એક વાક્યતાને પામેલ ત્રણ શ્લોક.
વિશેષજ ત્રિ॰ વિશેષ કરનાર. વિશેષષ્ઠ પુ ોલનું ઝાડ વિશેવત્તુ પુ॰ ન્યાયપ્રસિદ્ધ વિશેષ પદા
ના ગુણ.
વિશેષજ્ઞત્રિ વિશેષ જાણનાર, વિદ્વાન. વિરાવળ ન૦ ગુણ-ક્રિયા વગેરે ભેદક ધ. વિશેષસિદ્ધ પુ॰ તે નામે એક હેત્વાભાસ. विशेषतस् अव्य० વિશેષથી, વિશેષે કરીને, ઘણું કરીને, ખાસ કરીને, વિશેષતા સ્ત્રી વિશેષપણું, વિશેષત્વ ન॰ વિશેષપણુ
વિશેષધર્મ પુ॰ વિશેષ ધર્મ-ખાસ ધ. વિશેષજક્ષ 7 વિશેષ લક્ષણ-ખાસ
લક્ષણ.
વિશેષવિધિ ૩૦ વિશેષ વિધાન-ખાસ વિધિ. વિશેષત ત્રિ॰ વિશેષ કરેલ, ભેદ પાડેલ, વિશેષણયુક્ત કરેલ.
વિરોìત્તિ સ્ત્રી તે નામે એક અર્થાલંકાર. વિશેષ્ય ત્રિગુણ વગેરેથી ભેદ્ય પદાર્થ, ધી, જેતે વિશેષણ લાગ્યું હાય તે વિરોયસિદ્ધ પુ॰ સ્વરૂપાસિદ્ધ એક . હેત્વા
ભાસ.
વિશોજ પુ॰ આસાપાલવનું ઝાડ. વિશોજ ત્રિ॰ શેકરહિત,
વિરોજા શ્રી યાગશાસ્ત્રોક્ત એક ચિત્તવૃત્તિ. વિશોધન નૅશુદ્ધ કરવું, પવિત્ર કરવું,
સ્વચ્છ કરવું, શોધવું. વિશોધન ત્રિ॰ શુદ્ધ કરનાર, પવિત્ર કરનાર, સ્વચ્છ કરનાર, શોધનાર,
For Private and Personal Use Only
Page #494
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विशोधनी
કડક
विश्वजित्
વિરોધની સ્ત્રી, નેપાળો. વિરત ત્રિ. શુદ્ધ કરેલ, શોધેલ, પવિત્ર
કરેલ, સ્વચ્છ કરેલ. વિરોધઃ ત્રિ વિશોધન ત્રિ. જુઓ. વિરોધની સ્ત્રી, નાદ્રિત્તી જુઓ. વિ પુo દીપ્તિ, કાંતિ, પ્રકાશ, ભા. વિઝન ૧૦ દાન, દેવું, આપવું. વિશ્વ ત્રિ, વિશ્વાસ, વિશ્વાસ પામેલ,
શાંત, ઉદ્ધત નહિ તે, ગાઢ. વિજ પુત્ર વિરામ, વીસામો લેવો, આરામ. વિશ્રમિત ત્રિઅત્યંત થાકેલ, વીસામો
લીધેલ. છિન્મ 9 વિશ્વાસ, પ્રેમ, સ્નેહ, ક્રીડા
કલહ, વધ, મારી નાખવું. વિજ પુ. આશ્રય. વિકાળન ૧૦ વિશ્વના જુઓ. વિથિત ત્રિ દીધેલ, આપેલ. વિશ્રાત્ત ત્રિવિસામે લીધેલ, શાંત. વિશ્વત્તિ સ્ત્રી વીસામો લેવો, આરામ. વિશ્રામ પુત્ર વિશ્વમ જુઓ. શિવ પુત્ર પ્રસિદ્ધિ, ખ્યાતિ. વિદ્યુત ત્રિવિખ્યાત, પ્રસિદ્ધ, વિશેષ
સાંભળેલ. વિત્તિ સ્ત્રી વિશેષ સાંભળવું, પ્રખ્યાતિ,
પ્રસિદ્ધિ. વિથ ત્રિ, શિથિલ, ઢીલું, નિર્બળ. વિશ્વથાકૂ ત્રિઢીલા અંગવાળું, શિથિલ
અંગવાળું. વિgિ fઝ૦ જૂદું પડેલ, શિથિલ, ઢીલું. જિજે વિયેગ, શિથિલપણું. વિશ્વ યુદ્ધ જગત, સંસાર, વિષ્ણુ દેડ, - શરીર, સુંઠ. વિષ્ઠ પુત્ર સંસારાભિમાની જીવ. વિશ્ય નિ બધું, સઘળું, નાગરિક. વિશ્વ ૩૦ ૧૦ તે નામે શ્રાદ્ધ દેવો
વિશ્વાકુ શિકાર કરવામાં હોંશીઆર
કુતરો, શબ્દ, અવાજ. વિશ્વકુ ખળ, નીચ, લુચ્ચું. નિશ્ચમન પુ. સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, દેવને
કારીગર-સુથાર, તે નામે એક મુનિ,
પરમેશ્વર. વિશ્વના સ્ત્રી સૂર્યની એક પત્ની. વિશ્વકર્મકુત્તા સ્ત્રી ઉપર અર્થ. વિશ્વન ૩૦ વિશ્વકર્મા, પરમેશ્વર, બ્રહ્મા,
બધું કરનાર. વિશ્વનું પુત્ર અનિરૂદ્ધ. વિશ્વવન પુ. વિષ્ણુ, વિના નિર્માલ્યને
ધારણ કરનાર તેને એક ગણુ. વિશ્વના સ્ત્રી પ્રિયંગુ વૃક્ષ-કાંગ. વિશ્ચીજ ૨૦ બેલ-ગંધરસ, ડુંગળી. વિશ્વથા સ્ત્રી પૃથ્વી. વિશ્વોત્કૃ ત્રિજગતનું રક્ષણ કરનાર. વિશ્ચન્રપુ. ઈન્દ્ર, વિષ્ણુ શિવ, પરમેશ્વર, વિશ્ર્વસ્થિ સ્ત્રી ઇંટ્રી લતા. વિશ્ર્વર ત્રિસઘળું કરનાર, વિશ્વ ગષ્ય૦ ચોતરફ, બધેય, ચારે બાજુ,
સર્વ તરફ, વિશ્વમ્ ત્રિ. સર્વ તરફ જનાર, ચોતરફ
જનાર, વિશ્વત્ર ૧૦ બારમું એક મહાદાન. વિશ્વના ન બધાં માણસે. વિશ્ચન પુત્ર યક્ષ. વિસ્થાની ત્રિબધા માણસના હિતનું,
જગતના હિતનું. વિશ્ચનની ત્રિ. ઉપરના અર્થ. વિશ્વાન્ય ત્રિ. ઉપર પ્રમાણે, વિશ્વનન પુરુ વિષ્ણુ, સર્વસ્વ દક્ષિણવાળા
યજ્ઞ.
વિશ્વલિત રિ૦ જગતને જીતનાર, બધું
જિતનાર,
For Private and Personal Use Only
Page #495
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विश्वञ्
विश्वासघात
વિશ્ચન્દ્ર ત્રિચેતરફ જનાર, ચેતરફનું. વિશ્વગ્ન મ. ચોતરફ. વિશ્વતણ્ અ ચારે તરફથી, સઘળેથી,
સઘળે. વિશ્વતોમુa fa૦ ચોતરફ મુખવાળું. વિશ્વદેવ પુત્ર પૈ૦ એક શ્રાદ્ધ દેવગણ. વિશ્વદેવા સ્ત્રી એક વનસ્પતિ, નાગબલા,
લાલ કમળ. વિશ્વધાોિ સ્ત્રી પૃથ્વી. વિશ્વધ ત્રિ. જગત ધારણ કરનાર,
સમગ્ર ધારણ કરનાર. વિશ્વથાન્િ ૩૦ પરમેશ્વર. વિશ્વનાથ પુત્ર પરમેશ્વર, શિવ. વિશ્વ સ્ત્રી બેય આંબળી. વિશ્વ ૬૦ સૂર્ય, ચંદ્ર, અગ્નિ, આકડાનું
ઝાડ, ચંદ્ર, કપૂર, ચિત્રાનું ઝાડ, પરમેશ્વર વિશ્વપ ત્ર જગતનું રક્ષણ કરનાર, વિશ્વસન પુ. સર્વભક્ષક અગ્નિ, ચંદ્ર,
દેવ, વિશ્વકમાં, પૃથ્વી, સૂર્ય, ચિત્રાનું ઝાડ,
કપૂર, આકડાનું ઝાડ. વિશ્વમુત્ત ત્રિ. જગતભક્ષક, સમગ્ર ખાઈ
જનાર. વિશ્વમ્ ૩૦ તે નામે એક બુદ્ધ. વિશ્વભેષજ્ઞ ૧૦ સુંઠ. વિશ્વમાં સ્ત્રી અગ્નિની એક જીભ. વિશ્વમર go ઇન્દ્ર, વિષ્ણુ, શિવ, બ્રહ્મા, વિશ્વમાં સ્ત્રી પૃથ્વી. વિશ્વશું પુરુ પવન. વિશ્વજ્ઞ ૬૦ જગતને રાજા, પરમેશ્વર. વિશ્વરૂપ પુ. વિષ્ણુ, પરમેશ્વર. વિશ્વરૂપ ન કાળું અગર. પિતર્ પુ. બ્રહ્મા. વિશ્વવર પુ. એક જાતનું શાક. વિશ્વવિધાવિન ૩૦ જગતને કર્તા. વિશ્વવેત્ પુત્ર ઈન્દ્રાદિ દેવ.
વિશ્વકર ત્રિસમગ્ર જાણનાર. વિષ્યવ્યાપી ત્રિ. જગતમાં બાપનાર,
સર્વવ્યાપક. વિશ્વવ્યાપ ત્રિ. ઉપરના અર્થ. વિશ્વવ્યાત્રિ સ્ત્રી જગતમાં વ્યાપવું, સમગ્ર
સ્થળે વ્યાપવું વિશ્વન 1 વિશ્વાસ, વિશ્વરદ ત્રિસમગ્ર સહન કરનાર. વિઝવા સ્ત્રી પૃથ્વી. વિશ્વના ૧૦ તે નામે એક તંત્ર. વિવાર પુછે તે નામે એક વૃક્ષ. વિશ્વરિત ત્રિ. વિશ્વાસ પામેલ. વિશ્વ પુ. બ્રહ્મા, જગતને કર્તા. વિશ્વસેનETY T૦ સેળમા જૈન તીર્થકર
શાંતિનાથના પિતા. વિશ્વત ત્રિો વિશ્વાસ પામેલ. વિશ્વત્તા સ્ત્રી. વિધવા સ્ત્રી. વિઝવા શ્રીશતાવરી વનસ્પતિ. વિદ્યay g૦ જગત કર્તા, બ્રહ્મા. વિશ્વ સ્ત્રી. સુંઠ, શતાવરી, દક્ષની એક કન્યા, અતિવિખની કળી, વીસ પળ
બરાબર વજન. વિધ્યાર્થી સ્ત્રી. તે નામે એક અપ્સરા,
બાહુનો રેગ. વિશ્વામિંન પરમેશ્વર, વિષ્ણુ. વિધ્યાધાયણ પુત્ર દેવ. વિશ્વના પુત્ર અગ્નિજનક એક વિપ્ર. વિશ્વામિત્ર પુછેગાધિપુત્ર બ્રહ્મર્ષિ વિશ્વામિત્ર, વિશ્વામિબિયપુ નાળીએર, શ્રીરામચંદ્ર. વિષાર્ પુત્ર સમગ્ર રાજા, પરમેશ્વર. વિઘાઇકુ સ્ત્રી તે નામે એક ગંધર્વ. વિવાન વિશ્વાસ, શ્રદ્ધા. વિશ્વાસના ર૦ વિશ્વાસનું કારણ. વિશ્વાસન ત્રિ. વિશ્વાસ કરનાર.. વિશ્વાસઘાત , વિશ્વાસને ઘાત..
For Private and Personal Use Only
Page #496
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
विस्मातक
વિશ્વાસધાતજ ત્રિવિશ્વાસ ઘાત કરનાર, કપટી,
વિશ્વાસયાતિમ્ ત્રિ॰ ઉપરના અ. વિશ્વાસમજ્ઞ પુ॰ વિશ્વાસને નાશ. વિશ્વાસસ્થાન ૧૦ વિશ્વાસનું સ્થાન. વિશ્વેષ પુ॰ ૧૦ એક શ્રાદ્ધ દેવગણ, વિશ્લેનૈવ ૬૦ અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ. વિશ્વેશ પુ॰ શિવ, પરમેશ્વર. વિશ્વેશ્વર પુ॰ ઉપરના અ વિશ્વૌષધ ન॰ સુ. વિક્નુદ્દો સમન્સ
અતિર્ વ્યાપવું.
વિષે ક્યા વૃં ૬૦ અનિટ્ વિયેાગી થવું,
જાદા પડવું, છૂટા થવું.
ܢ
www.kobatirth.org
O
विष् भ्वा० प०
સનિ સીંચવું,
છાંટવું. વિદ્ શ્રી વિષ્ટા, કન્યા.
વિષ ન॰ પાણી, પદ્મથ્રેસર, ગંધરસ–માલ, વછનાગ, ઝેર.
વિષ પુ॰ ૬૦ હરકેાઈ ઝેર. વિશ્વ પુ॰ કમળનેા દાંડલા.
વિશ્વપત્તિનો સ્ત્રી॰ એક જાતના વેલે. વિષષ્ઠ પુ. શિવ.
વિષયા શ્રી ગળે. વિષયાતિન્ પુ॰ શિરીષ વૃક્ષ. વિષયાતિક્ ત્રિ॰ ઝેરનેા નાશ કરનાર. વિવજ્ઞ પુ॰ શિરીષ વૃક્ષ, જવાસા, બહેડાનું
ઝાડ, ચંપાનું ઝાડ,
વિષન ત્રિ॰ ઝેરનો નાશ કરનાર. વિષનો શ્રી હિલમેાચિકા, ઇંદરવરણી,
ભાંય આંબળી, હળદર, લાલ સાટેાડી, મહાકરજ વૃક્ષ.
વિજ્ઞદ પુ॰ દેવતાડ વૃક્ષ. વિષનુષ્ર ત્રિ॰ ઝેર ખાધેલું, ઝેર સેવેલ. વિષવર પુ॰ પાડા. વિષવરી સ્રી ભેસ.
૪૭૬
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विषभुजङ्ग
વિષ= ૧૦ કમળનેા દાંડલા. વિષળ ત્રિ॰ ખેદ પામેલ, કંટાળેલ, વિપળમુલ ત્રિ॰ ખેદ પામેલા મુખવાળુ. વિષાવન ત્રિ॰ ઉપરના અ. વિષળતા શ્રી. ખેદ, કંટાળા. વિપળત્વ ન૦ ખેદ, કંટાળા, વિપળાય ત્રિ॰ ખેદ પામેલા મુખવાળુ.
વિતg ૩૦ કારસ્કર વૃક્ષ, કિ’પાક વૃક્ષ, ખરાબ પીલુનું ઝાડ. વિષર્ પુ॰ મેઘ, માથ, ધેાળા રંગ વિષટ્ ત્રિ॰ ઝેર આપનાર, ધાળા રંગવાળું. વિષર્ ન॰ મેરથુથુ.
વિષા શ્રી॰ સર્પની દાહ, ઝેરી દાઢ, એક જાતના વેલા.
વિષન્તજ પુ૦ સર્પ. વિવન્તજી સ્ત્રી॰ સાપે. વિષૉનમ્રુત્યુજ પુ॰ ચકાર પક્ષી. વિશૅનમૃત્યુજી શ્રી ચંકાર પક્ષિણી. વિષદુમ પુ॰ કારસ્કર–કિ’પાક વૃક્ષ. વિષધર પુ૰ સ.
For Private and Personal Use Only
વિષધર ત્રિ॰ ઝેર ધારણ કરનાર. વિષધરો સ્ત્રી સામે, વિષધર્મનૂ જુ॰ એક જાતના વેલા. વિષયાત્રી શ્રી. જરકારની સ્ત્રી. વિનારાન પુ. શિરીષ વૃક્ષ. વિવનારાન ત્રિ॰ ઝેરના નાશ કરનાર. વિષનાશનું ત્રિ॰ ઉપરતા અ. વિષનાશન પુ॰ શિરીષ વૃક્ષ. વિષનાશિની સ્ત્રી. એક જાતને વેલા. વિપત્તુર્ પુ॰ શ્યાનાક વૃક્ષ. વિષપુષ્પ ૧૦ કાળું કમળ. વિષપુષ્પદ ૧૦ છન વૃક્ષ, મીંઢળનું ઝાડ; વિષપ્રયોગ પુ॰ ઝેરને ઉપયાગ કરવા. વિષમક્ષળ ન॰ ઝેર ખાવું. વિષમુખન્ન પુ॰ ઝેરી સર્પ,
Page #497
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विषभृत्
૪૭૭
विषर्वद्य
કિપમૃત ત્રિ. ઝેર ધારણ કરનાર.
i, ઉપભોગ કરવા યોગ્ય કઈ વસ્તુ, વિસ્મૃત પુત્ર ઝેરી સાપ.
નિયામક, આરપાશ્રય. વિષમ ત્રિઅસમ, અયુગ્મ-એકીનું, ઉંચા | વિચાર્યનું ૧૦ વિષયનું કામ. નીચું, એક સરખું નહિ તે, કડ, વિષય વિષયની ઈચ્છા. અવળું, દારૂણ, કૂર.
વિષયામ ત્રિ વિષયની ઇચ્છાવાળું. વિકમ નં. જેમાં ચાર ચરણ ભિન્ન હોય
વિપથગ્રામ પુત્ર વિષયોનો સમૂહ, દેશને તેવું એક પદ્ય, સંકટ, દુઃખ, ઉપદ્રવ.
સમૂહ. વિઘ પુત્ર મેષ-મિથુન-વગેરે એકીની રાશિ, વિજ્ઞાન ૧૦ વિષયોનું જ્ઞાન. એક જાતનો તાલ.
વિષયાજ્ઞાન ૧૦ તંદ્રા. વિષમચ્છર પુત્ર સાતપુડાનું ઝાડ. વિષયાત્મક ત્રિ, વિષયરૂપ આત્માવાળું, વિપશ્વર પુત્ર ચડ-ઉતર તાવ-એકાંતરીયો વિષયી. તાવ, આંતરે આવતો તાવ.
વિષયયન ૦ રાજા, કામદેવ, વિષયી વિષમના પુત્ર શિવ.
પુરૂષ. મિત્ર go શિવ.
વિવાદિન ૧૦ જ્ઞાન, ઇન્દ્રિય. વિત્ર સર્પ પકડનાર-ગારૂડી. વિષયાસ ત્રિ વિષયમાં આસક્ત, કામી, વિવમમય ત્રિ વિષમથી પ્રાપ્ત થયેલ. વિષયી. વિષમચ ત્રિઉપરનો અર્થ. વિપરિતાં સ્ત્રી વિષયીપણું, જ્ઞાનનિષ્ઠ વિષયવિમનિકા સ્ત્રી રાસ્ના વનસ્પતિ. - નિરૂપિત એક પદાર્થ, સ્વરૂપ સંબંધ. વિપમનો સ્ત્રી ઉપર અર્થ.
વિચિત્ર 7 વિષયીપણું. વિષમણ ત્રિ. ઉંચા નીચામાં રહેલ, ઉપ- વિપિન ર૦ જ્ઞાન, ઇન્દ્રિય. દ્રવને પામેલ, સંકટમાં રહેલ.
વિપિન પુત્ર રાજા, કામદેવ. વિથિત ત્રિ. ઉપરના અર્થ. વિન ત્રિ વિષયમાં આસક્ત. વિષમરાજ પુ. કામદેવ.
વિચપસેવન ન વિષયોનું સેવન. વિપરાઇ ૨૦ અગ્ય શાસન.
વિષયોપવા સ્ત્રી ઉપર અર્થ. fષમાયુધ ૫૦ કામદેવ.
વિષg fઝ ઝેરરૂપ, ઝેર જેવું. વિના કામદેવ.
વિષ સ્ત્રી અતિવિખની કળી. વિષમીર ત્રિ વિષમથી પ્રાપ્ત.
વિષટ ઝેર. વિષg go એક જાતનો છોડ. વિપઢતા સ્ત્રી ઇદરવરણી, ઝરપણું. વિષમૃત્યુ ૩૦ ચકાર પક્ષી,
વિવંટવ 7૦ ઝેરપણું. વિપક્ષ પુશિવ.
વિવિથા સ્ત્રી વિષને નાશ કરનાર વિષપુ પુકામદેવ.
મંત્રાદિનું જ્ઞાન. વિષમોત R૦ ઉંચાનીચું.
વિવિધ go એક જાતનું દિવ્ય-પણવિષય પુત્ર શબ્દ-સ્પર્શ-રૂપ-રસ-ગંધ-એ સોગંદ.
ઇન્દ્રિયના વિષય, દેશ, ભોગસાધન, ' વિષા પુઝેરનો વેગ, વિર્ય, પારે, પતિ, નિત્યસેવિત, અવ્ય- | વિવૈ go ઝેરને વૈદ્ય, મંત્રાદિથી ઝેર
For Private and Personal Use Only
Page #498
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विषशालूक
ઉ૮
विष्टब्ध
ઉતારનાર, ગારૂડી, ઝેર ઉતારવાની વિદ્યા ! વિધાપદ ત્રિઝેર દૂર કરનાર, ઝેર જાણનાર. ,
હરનાર. વિપરાતૂના પુત્ર પદ્મકંદ.
વિષપદા સ્ત્રી મુશ્કક વૃક્ષ, ઈદરવરણી, વિધવા પુત્ર ભમર.
નિર્વિષા, નાગદમની, અમૂલ તથા સર્ષવિહિન પુત્ર ભમરે.
કંકાલિકા–વનસ્પતિ. વિપકૂવા પુત્ર ચાર રક્ષી.
પિયુષ પુરા સર્પ. વિષય સ્ત્રીચકાર પક્ષિણી. વિપશુધી સ્ત્રી સાપણુ. વિષયૂન પુભમરો.
વિષા પુત્ર સર્પ. વિષદ ત્રિો ઝેરનો નાશ કરનાર. વિજાપતિ જુ. કાળો ધંતુર. વિન્દ્ર ત્રિ. ઝેરનો નાશ કરનાર. વિધાનિ ત્રિ. ઝેરનું શ. વિષgી સ્ત્રી અપરાજિતા વનસ્પતિ. વિપત્તિ ત્રિ. ઝેરનું શત્રુ. દિ ત્રિ. ઝેર દૂર કરનાર.
વિષાર ૩૦ વૃતકરંજક્ષ. વિષ સ્ત્રી મનસા દેવી, ઝેર ઉતારનારી વિપરિ સ્ત્રી સાપણ. એક વિદ્યા. '
વિષાણુ ત્રિ. ઝેરી, ઝેરવાળું. વિષદા સ્ત્રીદેવદાલીને વેલે.
વિષાએ પુત્ર સર્પ. વિષદ ત્રિ. ઝેરી હદયવાળું.
વિષાચા સ્ત્રી સાપેણ, ભીલામું. વિષ શ્રી અતિવિખની કળી, બુદ્ધિ. વિપુ અગ્ય અનેક પ્રકારનું, સમાનતા. વિષર પુo ભાલે.
વિપુષ ર૦ સમાન દિવસ અને રાત્રિવાળો વિષાદ ૧૦ પશુનું શીંગડુ, હાથીને દાંત, કાળ, અયનાંશક્રમણ.
કુછ ઔષધ, વરાહનો દાંત, ડુક્કરનું દાતરડું. વિપુવ ઉપરના અર્થ. વિપિન સ્ત્રીમેંઢાશીંગ, કાકડાશીંગ, વિષધી સ્ત્રી નાગદતી વનસ્પતિ. આવર્તકી, સાતલા.
વિ યુ મા૩૦ સે હિંસા કરવી. વિષાનિ પુબળદ, હાથી, ડુક્કર, પશુ, વિજા... પુસૂર્ય તથા ચંદ્રના વેગથી શીંગડું, ઋષભ ઔષધિ.
ઉત્પન્ન થયેલા યોગ પિકી પહેલ યોગ, વિજાન ત્રિ. શીંગડાવાળું.
વિસ્તાર, પ્રતિબિંબ, રૂપક નાટકનું એક વિવારે સ્ત્રી આંબલી, વૃશ્ચિકાલુ, વિજ્ઞાન અંગ, યોગીનો એક બંધ, વૃક્ષ, રોકનાર, જુઓ.
અટકાવનાર, ખીલો વગેરે, એક પર્વત. વિષાઃ પુખેદ, શોક, જડતા. વિકમ પુત્ર ઉપરના અર્થ. વિજ ત્રિ. ઝેર ખાનાર.
વિષ૪ પુગામમાં રહેતું ભંડ. વિષનો સ્ત્રી, એક જાતને વેલે. વિછી સ્ત્રી ગામમાં રહેતી ભુંડણ. રિપવિત્ર ત્રિ. મેદવાળું, શેકવાળું, જડ, વિકિકાર પુત્ર પક્ષી, એક જાતનું પક્ષી. વિધાનના પુત્ર સર્પ.
વિીિ સ્ત્રી, પક્ષિણી. વિધાનની સ્ત્રી સાપેણ.
વિક ઉઝ પ્રવેશ કરેલ પેસેલ. વિકાન્ત પુ. શિવ.
વિછv R૦ જગત, ભુવન. જિત્તા ત્રિવ કેરને નાશ કરનાર. વિકલ્પ ત્રિ રોકાયેલ, અટકાયેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #499
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
विष्टम्भ
વિશ્વમ્ભ પુ॰ રાકાણુ, અટકાવ, પ્રતિબંધ, આફરાને રાગ, મૂકવું.
વિટમિન ત્રિ॰ રાકાણવાળુ,અટકાયતવાળુ’, આફરાના રોગવાળુ, મૂકનાર.
વિષ્ટ પુ॰ દર્ભનું એક આસન, વૃક્ષ, દર્ભની મુડી, હરકાઇ આસન. વિશ્ર્વવત્ પુ॰ વિષ્ણુ. વિશ્ર્વત્રિ॰ આસન ઉપર રહેનાર, આસને બેઠેલ.
વિષ્ણુદા સ્ત્રી એક જાતને કેવડા. વિશ્વા પુ॰ પક્તિ છંદના ભેદ એક છંદ વિધિ શ્રી વેડ, પૈસા વિનાની મજુરી, પગાર, કામ, વરસવું, જ્યાતિષપ્રસિદ્ધ વિષ્ટિ, માકલવું, ફેંકવું.
વિષ્ટિ પુ॰ સેવક, ચાકર. વિષ્ટિ ત્રિ કામ કરનાર, વેઠીયા, પૈસા વિનાના મજૂર.
O
વિષ્ણુજી ન॰ દૂરનું સ્થળ.
વિદ્યા સ્ત્રી. પેટ, મળ, ગુ, નરક. વિષ્ણુ પુ॰ વિષ્ણુ, પરમેશ્વર, અગ્નિ, વસુ– દેવ, ધર્મશાસ્ત્રકાર, એક મુનિ, શ્રવણ નક્ષત્ર, ચિત્રક વનસ્પતિ,
વિષ્ણુ ત્રિ વ્યાપક. વિષ્ણુન્દ્પુ॰ એક જાતનું મૂળીયું. વિષ્ણુન્તા શ્રી. અપરાજિતા વનસ્પતિ. વિષ્ણુગુપ્ત પુ॰ ચાણક્ય, એક જાતનું કંદ. વિષ્ણુગુપ્ત ત્રિ॰ વિષ્ણુએ રક્ષણ કરેલ. વિષ્ણુવૃત્ત ન॰ તામ્રલિપ્તિ શહેર. વિષ્ણુર્તજ ન॰ એક જાતનું ઔષધ રૂપ તેલ. વિષ્ણુવત ત્રિ॰ વિષ્ણુ જેના દેવ છે તેવું દ્રવ્ય વગેરે.
વિષ્ણુવત ન॰ શ્રવણ નક્ષત્ર. વિષ્ણુદેવસ્ય ન॰ ઉપરના અ વિષ્ણુવત્ય ત્રિ॰ વિષ્ણુલત ત્રિ॰ જુએ. વિષ્ણુદ્રિપ્ પુ, અસુર, જૈનમતે
પ્રતિવા
સુદેવ.
૩૭૨
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विष्वय
વિષ્ણુધર્મ પુ॰ વિષ્ણુની ઉપાસનાયેાગ્ય ધર્મ, વિષ્ણુધ પ્રતિપાદક ગ્રંથ. વિષ્ણુધમેત્તિ ૧૦ એક સંહિતા.
વિષ્ણુપર ૬૦ આકાશ, ક્ષીરસમુદ્ર, કમળ, વિષ્ણુતા ખગ—પગલું, વિષ્ણુરૂપ સ્થાન. વિષ્ણુપર્ી સ્ત્રી॰ ગંગા નદી. વિષ્ણુપુરાણ ન॰ વ્યાસે રચેલ એક મહા
પુરાણું. વિષ્ણુપ્રિય ત્રિ॰ વિષ્ણુને પ્રિય. વિષ્ણુપ્રિયા શ્રી લક્ષ્મી, તુલસી. વિષ્ણુમા શ્રી પરમેશ્વરની માયા, દુર્ગા
દેવી.
વિષ્ણુયરામ્ પુ કલ્કિના પિતા. વિષ્ણુલ્થ પુ॰ ગરૂડ પક્ષી, વિષ્ણુને રથ. વિષ્ણુરાત પુ॰ પરીક્ષિત રાજા. વિષ્ણુવઇમ ત્રિ॰ વિષ્ણુને પ્રિય. વિષ્ણુવર્ણમા સ્ત્રી. લક્ષ્મી, તુલસી, અગ્નિશિખા વૃક્ષ. વિષ્ણુવાન પુ॰ ગરૂડ પક્ષી, વિષ્ણુવાન ન॰ વિષ્ણુનું વાહન. વિષ્ણુવાઘ પુર્વ ગરૂડ પક્ષી. વિષ્ઠાર પુ॰ ધનુષ્યના ટંકાર વિષ્ય ત્રિ-ઝેર વડે મારી નાખવા યાગ્ય. વિશ્વ ત્રિ નુકશાન કરનાર, નુકશાની,
અડચણ કરનાર. વિષ અન્ય ચાતરક, સત્ર, વિવન્તેન પુ॰ વિષ્ણુ. વિશ્વન્સેનપ્રિય ત્રિવિષ્ણુને પ્રિય. વિશ્વન્સેનપ્રિયા શ્રી લક્ષ્મી, તુલસી, વારાહીક દ. વિઘ્નસેના સ્ત્રી પ્રિયંગુ લતા. વિસ્ ત્રિ. ચોતરફ જનાર, સર્વવ્યાપી વિષ્વપન ન ખાવું, ભાજન કરવું. વિષર્ ત્રિ. સર્વ તરફ જનાર, સર્વ
વ્યાપક.
For Private and Personal Use Only
Page #500
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विष्वाण
૬૮૦
विस्तीर्णता
વિશ્વાન પુ. ભજન, ખોરાક. વિસાનિ પુત્ર માછલું. વિસંધુ ત્રિા છૂટું, જોડાયેલું નહિ. વિવાદિન ત્રિવ ફેલાનાર, પસરનાર. વિથો પુત્ર વિયોગ, જોડાવું નહિ તે. વિસારી સ્ત્રી માછલી. વિલંવાર પુત્ર વિરૂદ્ધ, ઠગવું, ગમતું નહિ તે, વિશિની સ્ત્રી, કમળને સમૂહ, કમળનો
પ્રતિકૂલપણું, ખોટું કહી છેતરવું, વિરોધ. વેલ, કમળની દાંડલી. વિવર વિવા૦ ૧૦ ૩૦ સે છોડવું, તજવું. વિપૂવિ શ્રી અજીર્ણનો એક રે – રિસ મૃણાલ-કમળની દાંડલી.
કોલેરા. વિરદા સ્ત્રી બગલી.
વિસૂરજ ૧૦ શોક, દુઃખ. વિકુમ ૧૦ કમળ.
વિર સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. વિર પુસિંહ, ગેરીયાનું ઝાડ.
વિભૂતિ 7શોક, પશ્ચાત્તાપ. વિત સ્ત્રી સિંહણ.
વિશ્વરિતા સ્ત્રી એક જાતને તાવ. વિર ર૦ કમળ.
વિનર ત્રિા છોડતું, તજતું, દેતું, આપતું. વિસનામિ સ્ત્રી કમળનો સમૂહ, કમળનો
વિચ સચ્ચ૦ છોડીને, તને, દઈને, વેલ.
આપીને. વિસTH R૦ કમળ.
વિકૃત ત્રિ. વિસ્તીર્ણ, ફેલાયેલ. વિઝનૂન ૧૦ કમળ.
વિકૃત ૧૦ ફેલાવો, પ્રસાર. વિસર ઉ૦ સમૂહ, વિસ્તાર.
વિકૃતિ સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. વિર પુત્ર દાન, ત્યાગ, મળત્યાગ, વિસર્ગ
વિકૃત્વા ત્રિ ફેલાતું, પ્રરસતું. અક્ષર, મેક્ષ, પ્રલય, વિશેષ સૃષ્ટિ, સૂર્યનું
વિમા ત્રિ. ઉપરના અર્થ એક અયન. વિસર્જન ૧૦ છોડવું, તજવું, વિદાય કરવું,
થિઇ ત્રિ છોડેલ, તજેલ ફેંકેલ, આપેલ.
વિષ્ટિ સ્ત્રી.. ત્યાગ, દાન. પ્રેરણું કરવી, દાન, ત્યાગ. વિસર્જન પુત્ર વિસર્ગ અક્ષર.
વિસ્તૃ ત્રિવ જનાર. વિનોદ ત્રિ. ત્યાગ કરવા યોગ્ય, દેવા
ત્તિ પુ. નં૦ સેનાનું એક કષ, એંસી યોગ્ય,
રતિભાર વજન. વિનંત ત્રિતજેલછોડેલ, દીધેલ. વિસ્તી ૩૦ શબ્દોનો સમૂહ, વિસ્તાર, પ્રણય, વિર્ષ પુ. એક જાતને રોગ, ફેલાવું, સમૂહ, બાજઠ, પાટલો. ફેલાવે.
વિસ્તરણ અવ્ય વિસ્તારથી. વિરામ ૧૦ મધપુડાનું મીણ. *
વિરતાર્ ૩વ્ય વિસ્તારથી વિધor R૦ ફેલાવું, પસરવું, ખસવું. વિસ્તાર પુછ શાખા, ડાળું, વિશાળતા, વિપિન ત્રિ. ફેલાનાર, ધીમેથી ખસનાર. ફેલાવ, ગુચછે, સમાસના વાક્યની અંદર વિનસ્ટ ૧૦ પલ્લવ-કુંપળ.
રહેલ પદસમૂહ. વિક્ષાર પુત્ર માછલું.
વિસ્તી ત્રિ વિશાળ, વિસ્તારવાળું, મોટું, વિસાન ૧૦ ઈમારતી લાકડું.
પહેળું. વિસા શ્રી માછલી, ભાષપણ વન- | વિત્તીર્ણતા શ્રી. વિશાળતા, વિસ્તાર, સ્પતિ.
|| ફેલાવ, મોટાઈ, પહોળાઇ.
For Private and Personal Use Only
Page #501
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
विहङ्गमी
વિદામી શ્રી. પક્ષિણી. વિદ્યાાનપુ॰ ગરૂડ, વિજ્ઞા સ્રો
કાવડ.
ભાર ઉંચકવાની લાકડી,
www.kobatirth.org
વિજ્ઞો સ્ત્રી પક્ષિણી.
વિત્ત ત્રિ॰ હણેલ, મારી નાખેલ, અટકાવેલ. વિદ્યુતિ સ્ત્રી હણવું, મારી નાખવુ, અટ
.
કાવવું.
વિદ્યુત પુ॰ દોસ્તદાર, સાબતી. વિન્દનન ન હતું, મારી નાખવું, હિ ંસા, વિઘ્ન, રૂ પીજવાનું કામઠું. વિર પુ॰ વિદ્યાર્ જીએ. વિદળ ન॰વિહાર જુઓ, હરવું, લઇ જવું. વિદળીય ત્રિ॰ વિહાર કરવા ચાગ્ય, હરવા યાગ્ય, લઇ જવા લાયક. વિદ્યત્ત્ત પુ॰ હરનાર, ચાર, લૂટારા, વિહાર
કરનાર, ફરનાર, ભટકનાર. વિત્તન 7 મધ્યમ હસવું. વિક્ષિત ન મધ્યમ હસવું.
વિશ્વસ્ત ત્રિ વ્યગ્ર, વ્યાકુળ, પંડિત, હાથવિનાનું.
વિશ્વસ્ત પુ. ૩ જુએ. વિશ્વા અન્ય સ્વ.
વિદ્યાવિત 7 દાન, આપવું. વિદ્યાપિત ત્રિ॰ આપેલ, દાન કરેલ.
વિજ્ઞાન્ય મધ્ય તજીને, છેાડીને. વિદ્દાયિત ન દાન, આપવું. વિદ્વાયત્ ન॰ ૬૦ આકાશ. વિદ્યાયક્ પુ પક્ષી.
વિશ્વાયત્ત પુ॰ પક્ષી.
વિશ્વાયત્ત ન॰ આકાશ. વિદાયના અન્ય આકાશ. બિટ્ટાર પુ॰ ક્રીડા માટે એ પગે જવું, ભમવું, ફરવું, રમવું, લીલા કરવી, ગમત, ખભા, બૌહતું દેવાલય, એક જાતનું પક્ષી, ધજા.
૮૨
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
aarya
વિદ્યાનિ ત્રિ॰ વિહાર કરનાર, મેાલું, આનંદી, ગમતી, ફરનાર, રમનાર વિશ્વાસ પુ॰ મધ્યમ હસવું. વિદ્યુિત ત્રિ॰ કરેલ, વિધિથી એધેલ, આના
કરેલ.
વિદ્યુતવત્ ત્રિ॰ કરતુ. વિહિતામ્ ત્રિ॰ અપરાધી. વિદ્યુતજ્ઞહિ ત્રિ એ હાથ જેણે જોડવા હાય તે.
વિદ્યીન ત્રિ॰ તજેલ, છેડેલ વિદ્યુત ત્રિ॰ વિહાર કરેલ, રમેલ, ક્રેલ. વિત્ત ન॰ વિહાર, રમવું, ગમત કરવી, સ્ત્રીએની એક ચેષ્ટા. વિત્તિ સ્ત્રી ઉપરના અ
વિદેન વુ॰ હિ’સા, મન, વિડ ંબન, ક્રૂજેતી, પીડા.
વિદેન ન॰ ઉપરના અ.
વિદ્વજ ત્રિ॰ ભય વગેરેથી વ્યાકુળ, ગભરાયેલા વિદ્વદ્ધતા સ્રો॰ વિળપણું, ગભરામણ, વિદ્યુહત્વ ન॰ ઉપરના અ.
વો વા′′ ૧૦ યુનિટ્ ઇચ્છવું, ચાહવું, ઉપન્ન થવું ૩ વ્યાપવું, ફેંકવું, ભાજન કરવું જવું, મેકલવું સ
વી પુ॰ ઉપરના અર્થ.
વીજ પુ॰ વાયુ, પક્ષી, મન.
વીજારા પુ॰ વિકાસ, પ્રકાશ, એકાંત.
વક્ષ પુ॰ જોવું, દર્શન. વક્ષ જ્ઞ॰ વિસ્મય, દશ્ય પદાર્થ. વીક્ષા ૬૦ જોવું, દર્શન, આંખ. વીક્ષળીય ત્રિ॰ જોવા લાયક. ચૌક્ષમાળ ત્રિ॰ જોતું, દેખતું, વીક્ષા સ્ત્રી જોવું, દર્શન, આશ્ચર્ય, વિસ્મય,
શરમ.
વાક્ષાપન્ન ત્રિ જેયેલ, આશ્ચર્ય પામેલ, શરમાયેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #502
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विस्तीर्णत्व
૪૮
विहामा
વિસ્તીત્વ ર૦ ઉપરના અર્થ. વિસ્તfપર્વ ૧૦ એક જાતનો કંદ. વિસ્તૃત ત્રિ. વિસ્તારવાળું, વિશાળ,
પહેલું. વિદ્યુતિ શ્રી. વિત્તીત્તા જુઓ. વિપષ્ટ ત્રિ સ્પષ્ટ, પ્રકટ, ખુલ્લું. વિર૦ ધનુષને ટંકાર. વિહિ #g૦ તણખો, અગ્નિને કણ, એક
જાતનું ઝેર. વિથ પુત્ર મેઘને ગડગડાટ, કડાકે. વિર પુઉલ્લે, વિસ્ફોટક રોગ. વિટ પુત્ર ઉપરના અર્થ. વિરમય પુ. આશ્ચર્ય, અદ્દભુતસ્થાયિભાવક
એક રસ, ગર્વ, સંદેહ. વિસ્મયાવિત ત્રિવિસ્મયવાળું, આશ્ચ
ર્યવાળું. વિયન ત્રિ. ઉપરના અર્થ. વિસા 1૦ વીસરવું, ભૂલી જવું. વિસ્મરદ ત્રિ વિસરવા લાયક, ભૂલી
જવા યોગ્ય. વિમાન પુ. કામદેવ, ક્યુટ, માયા, ઠગાઈ,
જાદુઈ, ભ્રાંતિ. વિમાન ૧૦ ગંધર્વ નગર, વિસ્મય
પમાડવો. વિમાની ત્રિ. વિસ્મય પમાડવા યોગ્ય,
આશ્ચર્ય પમાડવા લાયક. વિસ્મત્ત ત્રિવિસ્મય પમાડતું, આશ્ચર્ય
કરતું. દિયર ર૦ વિમાન ૧૦ જુઓ. વિસ્મયત ત્રિ. વિમા યત્ જુઓ. વિસિત ત્રિ. વિસ્મય -આશ્ચર્ય પામેલ. વિસ્તૃત ત્રિભૂલી જવાયેલ, વિસરેલ. વિસ્કૃતિ શ્રી ભૂલી જવું, વિસરવું. વિર ત્રિ. આશ્ચર્ય પામેલ, વિસ્મય
પામેલ..
વિત્ર ૧૦ અપર્વ ગંધ, ચિતાને ધૂમાડે
વગેરે, અપવ માંસને ગંધ, દુર્ગધ. વિત્રણ પુત્ર ઝરવું, ખરવું, ટપકવું પડવું. વિરતા સ્ત્રી વૃદ્ધાવસ્થા. દિiધ પુત્ર વિત્ર જુઓ. fiધા સ્ત્રી યુવા જુઓ, વિધિ પુત્ર હડતાળ. વિસતા સ્ત્રી ગંધનું કાચાપણું, કાચ ગંધ. વિરત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ. વિશે ત્રિ વિશ્વાસ પામેલ, શાંત, મન
વાળું, વિશ્વાસુ. વિત્રમ પુત્ર વિશ્વાસ, ખાતરી, ઓળખાણ,
પરિચય, પ્રીતિ, સ્નેહ, દરકાર, મારી
નાખવું. વિમિ ત્રિો વિશ્વાસુ, પ્રીતિવાળું, પરિ
ચયવાળું, દરકારવાળું, મારી નાખનાર. ત્રિત પડેલ, ખરેલ. વિત્ર સ્ત્રી હૃપુષા જુઓ. વિશ્વર ત્રિખરાબ સ્વરવાળું, સ્વરવિનાનું. વિદ્યાર ત્રિ સ્વાદ વિનાનું, ખરાબ
સ્વાદવાળું. વિદT T૦ પક્ષી, બાણ, સૂર્ય, ચંદ્ર મેઘ,
આકડાનું ઝાડ, કપૂર, મેથ, સૂર્ય વગેરે
ગ્રહ. વિપતિ પુત્ર ગરૂડ. વિપરાશ - ગરૂડ. વિહળી સ્ત્રી, પક્ષિણી. વિદરા ૩૦ ગરૂડ. વિદગ્દર ગરૂડ. વિદ ૩૦ પક્ષી. વિદતિ પુત્ર ગરૂડ. વિજ પક્ષી. વિહરા પુત્ર ગરૂડ. વિદીમા શ્રી ભાર ઉંચકવાની લાકડી,
કાવડ, .
For Private and Personal Use Only
Page #503
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वीक्षित
४८३
वीणा
વિક્ષિત ત્રિજોયેલ
વીષદૂર ! બીજેરાનું ઝાડ. વા સ્ત્રી શુકશિબી વનસ્પતિ, એક જાતની થપૂર 70 બીજે ગતિ, નૃત્ય, નાચ, ઘેડાની એક ગતિ, રંગપુર . બીજેરાનું ઝાડ. • સંધિ, સાંધો.
વીગપૂરવા ૧૦ બી. રવિ પુo તરંગ, મેજું, અવકાશ, સુખ, વીાિ સ્ત્રી વૃષણ, પેલી. કિરણ, અલ્પ, સુખ.
સ્ત્રી ઉપર અર્થ. વોદિ સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
વીજ પુ. બીજેરાનું ઝાડ. વોતરપુએક ન્યાય-એક તરંગમાંથી વકમાતૃ સ્ત્રી, પદ્યબીજ.
ઉત્તરોત્તર તરંગ ઉત્પન્ન થાય છે તેમ વિરત્ન ન વટાણ. કોઈ વિષયમાંથી ઉત્તરોત્તર વિષયને વિષદ પુબીમાંથી થનાર ધાન્ય વગેરે. પ્રસાર.
વીન ત્રિ. બીમાંથી થનાર. ચોવિમારા સ્ત્રી તરંગોની પંક્તિ.
વીજન ૧૦. નેપાળાનું બી. રોજિસ્ટિન પુ. સમુદ્ર.
વડવત્ ત્રિ. બીવાળું. ચોવી સ્ત્રી વીર સ્ત્રી જુઓ.
વીજવપન ૨૦ ક્ષેત્ર, ખેતર, બી વાવવું. વોર્ ૩૦ ૩મ૦ નં૦ સે વીંઝવું, પંખો | વનવૃક્ષ ઉ૦ વૃક્ષ. નાખો.
વાવવા લાયક બીને સંગ્રહ. વીર ન બી, બીજ, કારણ, વીર્ય, અંકુર, વષર્ સ્ત્રી પૃથ્વી. તન્હાવધાન, મજજા, ચરબી, પારે,
થરથાપન ૧૦ ધાન્ય વગેરે સ્થાપવામાં અવ્યક્ત એક ગણિત, એક મંત્ર, ધાન્ય તેનું મુહૂર્ત વગેરે. વગેરેનું ફળ વગેરે.
વીર ર૦ બીજ સાથે ખેડવું, વાલ ૧૦ ઉપરના અર્થ.
વગત ત્રિો બીજ સાથે ખેડેલ. વીની પુત્ર બીજોરું, પીતસાર.
વીના ૨૦ એક જાતનું ઝાડ. વીગત્ ૧૦ વાજીકરણ ઔષધ,-વીર્યવૃદ્ધિ- વલિત ત્રિ. વીંઝેલ, પંખો નાખેલ, ચામર, કારક દવા.
ઢાળેલ. ચાર પુત્ર કમળનાં બી જેમાં રહે છે તે. વોનિ ત્રિ. બીજવાળું. વષર્મ ઉ૦ પંડોળું, પીતપાપડે. વિલિન પુછે પિતા. ' વગપુર શ્રીશીંગ.
વીy R. ઉત્તમ બીજ. વીગત મા. બીજથી, બીજમાંથી, વાવ ર૦ વરસાદને કરો. બીથી.
વચ ત્રિક કુળવાન, બીજથી ઉત્પન્ન વીઝન 7૦ વીંઝવું, પંખ નાખો, ચામર
થનાર. વગેરે, પંખો, વસ્તુ, ચીજ.
વોદિ સ્ત્રી પાનની બીડી. વોડના પુત્ર ચક્રવાક પક્ષી, જીવંજીવ પક્ષી. વદિશા સ્ત્રી ઉપરને અર્થ, કાંચળીની
પv go ભીલામાનું ઝાડ, બીમાંથી ગાંઠ. ઉત્પન્ન થયેલ વૃક્ષ.
વરો સ્ત્રી વઢિ જુઓ. વીરપુ નમર, મીંઢળનું ઝાડ. | MT સ્ત્રી એક વાદિત્ર-તંબુર, વીજળી,
*
J
For Private and Personal Use Only
Page #504
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वोणादण्ड
वीरतर
વીજુve g૦ વીણા વાદિત્રને ઉપરના | વીથિી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. ભાગને દાંડે.
વથી સ્ત્રી વીધિ જુઓ. વાવ ત્રિ વિણા વગાડનાર. વોચ્ચે પુત્ર દશ્ય એક કાવ્ય, દસ્થ કાવ્યનું વીપાવાવ ત્રિ. વીણા વગાડનાર.
એક અંગ. વાવાદિન ત્રિ. વીણા વગાડનાર. વાઇ ત્રિ. નિર્મળ, સ્વચ્છ, જોવા ન વીણાવાદિત્ર.
વીu આકાશ, વાયુ, અગ્નિ, ચિત્રાનું વોવાઇ પુત્ર નારદ.
ઝાડ. વાવાળા સ્ત્ર, સરસ્વતી દેવી. વીનાદ ૩૦ કુવા વગેરેનું ઢાંકણ. વાત નવ યુદ્ધ માટે અસમર્થ હાથી-ઘોડા વી સ્ત્રી વીજળી.
વગેરેનું સૈન્ય, અંકુશકર્મ, ન્યાય વગેરેમાં વીસ ત્રીવરાત્રિ, વ્યાપ્તિ, વ્યાપવું, વારંવાર. કહેલ એક અનુમાન.
થી ૩૦ ૦ ૦ ૩ શૌર્ય કરવું, પવત ત્રિગયેલ, શાંત.
રાક્રમ કરવું. રીલંક પુત્ર મૃગો તથા પક્ષીઓને પકડવાની | યુવા પુ. ચમરી. દેર–જાળ-વગેરે, મૃગો તથા પક્ષીઓને જય માત્ર ૪૦ સે શૌર્ય હેતુ વિશ્વાસ પમાડવાનું એક ઓઢણ.
ઉદ્યમ કરવો, બડાઈ કરવી. વીતાક ત્રિકામનારહિત, નિષ્કામ. થી ૩૦ ૩૦ ૧૦, વીર થવું, શૌર્ય તિમ ત્રિ દંભ વગરનું, નિષ્કપટ. વીતા પુડોકની બન્ને બાજુમાં પડખાં. વીર ૧૦ ઇંગી, સુગંધી વાળો-ખસ, નડવાસ, વીતમય ત્રિ, નિર્ભય, ભયરહિત.
મરી, પદ્મભૂલ, કાંજી મા જુઓ. ઉતરાજ ત્રિવિરાગી, રાગરહિત. વીર ત્રિશુર, પરાક્રમી, તાંત્રિક કુલાચારપોતાના પુત્ર સર્વ દેવ, પરમાત્મા, જિન- વાળું, શ્રેષ્ઠ. દેવ, બુક.
વીર પુછે છેલ્લા જિનદેવ ના, વિષ્ણુ, વતા પુત્ર આસોપાલવનું ઝાડ.
તાંદળજો, વરાહકંદ, લતા કરંજ, કરેણનું વીતો ત્રિ. ગયેલા શેકવાળું, શેકરહિત.
ઝાડ, અર્જુન, સાદડાનું ઝાડ, યજ્ઞનો વતશૃંદ ત્રિ સ્પહારહિત, નિઃસ્પૃહ. અમિ, પતિ, પુત્ર, ઉત્તર, સુટ, યોદ્ધો વતિ શી ગતિ, ગમન, દીપ્તિ, કાંતિ, સાહિત્ય પ્રસિદ્ધ એક રસ, ચિત્રાનું ઝાડ. ભોજન, ઉત્પન્ન કરવું, ધારણ કરવું.
વીર પુ. કરેણનું ઝાડ જતિલોક પુત્ર અગ્નિ. સુર્ય, ચિત્રાનું ઝાડ,
વીરગતિ વિ. , લડાઈ, યુદ્ધમાં આકડાનું ઝાડ.
વિજયેળા યોદ્ધાઓનું એક નૃત્ય. સિહોત્રા પુરા ઉપરના અર્થ.
વોરા ૧૦ સુગંધી વાળો-બસ. વીતત્તર ત્રિ. ઉત્તરરહિત, ઉત્તર આપવા
વીજળમૂઠ ર૦ ઉપરને અર્થ. અસમર્થ, ઉત્તર આપવા નાખુશ.
થળી સ્ત્રી કટાક્ષ, ઉંડુ સ્થળ, ઘાસ, વધિ શ્રી પંક્તિ શ્રેણી, ઘરનું એક અંગ- કોળી મૂઠ 7૦ સુગંધી વાળે–ખસ,
અગાશી, માર્ગ, રસ્તા, પિોળ, શેરી, દશ્ય વીતમ ત્રિમહાન વીર. એક કાવ્ય.
વીરતા ૧૦ વીરગ જુઓ.
For Private and Personal Use Only
Page #505
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वीरतर
કટક
वीर्यविरहित
વિષ્ણુ.
વરિત ત્રિ. અત્યંત વીર-મહાવીર. વજૂ શ્રી. વીરપુરૂષની માતા, વાત પુત્ર અર્જુનવૃક્ષ-સાદડ, ભીલામાનું વીર | નળ રાજાનો પિતા એક રાજા. ઝાડ, બીલીનું ઝાડ કોકિલાક્ષ.
વીરેન ૧૦ માસ્થંલ જુઓ. વીરતા સ્ત્રી વીરપણું, પરાક્રમ, શૌર્ય. કન પુરુ અગ્નિહોત્રી નહિ એવા બ્રાહ્મણ, વત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ. વધવન પુત્ર કામદેવ.
થી ત્રિા વીરને નાશ કરનાર. વોરપતિ સ્ત્રી નીચેનો શબ્દ જુઓ. થી સ્ત્રી. મુરા નામનું ગંધ દ્રવ્ય, ક્ષીરવીપનો સ્ત્રી વીર પુરૂષની સ્ત્રી.
કાકોલી, આંમળી, એલવાલુકા, પતિ-પુત્રવોરાત્ર સ્ત્રી, ભાંગ.
વાળી સ્ત્રી, કેળ, વિદારી વનસ્પતિ, દૂધી, વીur R૦ યુદ્ધ માટે અથવા યુદ્ધને ક્ષીરવિદારી, કાકેલી, મહાશતાવરી, એક
થાક ઉતારવા માટે મદિરાપાન વગેરે. જાતની કુંવાર, બ્રાહ્મી વનસ્પતિ, અતિવાજ R૦ વીવાળ જુઓ.
વિખની કળી, મદિરા, સીસમ. વાપાન ન. વીરવાઇ જુઓ.
વરુ અવેતસ. કરવા સ્ત્રી વીરપુરૂષની માતા.
વફાન ને ભયંકર યુદ્ધક્ષેત્ર. વીરવાદુ ૬૦ વિષ્ણુ.
વીસન ૧૦ એક આસન, ભીંત વગેરેના વીમદ્ પુત્ર અશ્વમેધ યજ્ઞને ઘોડે, વીરોમાં
આધાર વિના બેસવું. ભદ્ર, સુગંધી વાળો-ખસ, શિવને ગણ
વધુ સ્ત્રી ફેલાયલી વેલ, વેલે. મિત્ર પુત્ર સુગંધી વાળો-ખસ.
વધા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. વોરમા ત્રી. વીરપત્ની જુઓ.
વીરેશ્વર ત્રિ. વીરેનો પતિ-સ્વામી. વો માતૃ સ્ત્રી વીર પુરૂષની માતા.
વચ્છર પુ. કાશીમાં એક શિવલિંગ. વીરપુરા શ્રી. વચલી આંગળીએ પહેરવાની
થોશ પુ. સવાર-સાંજ હેમ નહિ
કરનાર. વીટી. વરમુદ્ર
પાવિકા ઉ૦ દંભ માટે અગ્નિહોત્ર સ્ત્રી ઉપર અર્થ.
કરનાર. વીર્ ર૦ સિંદુર.
વીર્થ ૧૦ શરીરમાં રહેલી છેલ્લી ધાતુ, વીજી પુત્ર ભીમસેન.
પરાક્રમ, બળ, પ્રભાવ, તેજ, દીપ્તિ, કાંતિ, વિરવત્ ત્રિવીરવાળું.
દ્રવ્યમાં રહેલ રવિપાકાદિ શક્તિરૂપ વત્ બચ્ચ૦ વોરની પેઠે.
એક પ્રભાવ. વીવતો સ્ત્રી વીરવાળી, માંસરોહિણી વીર્યબાદ ૨૦ નમતે ચૌદ પૂર્વે પૈકી
વનસ્પતિ, પતિવાળી સ્ત્રી, પુત્રવાળી સ્ત્રી. - ત્રીજું પૂર્વ. થવા સ્ત્રી. વીરપુરૂષની માતા. વીર્થશુ ત્રિ. વીર્થાત જુઓ. વીવાસ્તુ પુ. વિષ્ણુ.
વીર્યરત ત્રિ. વીર્યવિરતિ જુઓ. વીજયપાલ પુ. શદ્રનું ધન લઈ યg | વીર્વવત્ત ત્રિવીર્યવાળું, બળવાન, કરનાર બ્રાહ્મણ
પ્રભાવશાળી, તેજસ્વી. વોરવૃક્ષ ૩૦ એક જાતનું ધાન્ય, વીરત વીર્વવિદિત ત્રિ. વીર્યરહિત, નિર્બળ, જુએ.
નિસ્તેજ,
For Private and Personal Use Only
Page #506
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वीर्यविशिष्ट
४८६
वृक्षालया
વીવિકા ત્રિ, વીર્યવત્ જુઓ. વર્થદ્દીન ત્રિ, વીર્યવરહિત જુઓ. ચવા પુત્ર ભાર. વીદાર બુદ્ધનું મંદિર, ગમત માટે ફરવું,
રમવું. jદ્ ગ્રા૫૦ લ૦ જવું, જોડવું. શું ૩૦ ૩૦ ૨૦ હૈ ક્ષય પામવા, ઘસાવું. ૭ ૩૦ ૩૦ ૧૦ સે ઢાંકવું. તૃ થઇ જાવ સં૦ શેર સેવા કરવી. ઝુ સ્વા૦ ૩મ૦ લ૦ રે વરવું, સ્વીકારવું. વૃદિત ૧૦ હાથીની ગર્જના. વૃદિત ત્રિ. વધેલ, પિષેલ, તૃ +વા માટે લ૦ સે લેવું, ગ્રહણ કરવું. વૃા વરૂ, નહાર, કાગડો, શિયાળ,
ક્ષત્રિય, એક જાતનું ઝાડ, અનેક દ્રવ્યોનો ધૂપ, સરલવૃક્ષનો રસ, પેટનો એક અગ્નિ. યુવા . કુતરે. યુરો સ્ત્રી કુતરી. વૃધૂi g૦ અનેક દ્રવ્યનો દશાંગ વગેરે ધૂપ. વૃધૂર્ત ૬૦ શિયાળ. વૃધૂત સ્ત્રીશિયાળવી. વૃ શ્રી અંબછા વનસ્પતિ. વૃક્ષો સ્ત્રી નસોતર. વૃતિ ઉ૦ કુતરે. વૃધારિપુ ! કુતરો. વૃશા પુત્ર ભીમસેન. વૃક્ષ સ્ત્રી શ્રેષ્ઠ માંસ. વૃ ત્રિવે છેદેલ, કાપેલ. વૃક્ષ સ્વામાત્ર તે વરવું, પસંદ કરવું,
સ્વીકારવું. વૃક્ષ ઉ૦ ઝાડ. વૃક્ષ પુરુ નાનું ઝાડ. વૃક્ષરૂર પુ0 જંગલી કુકડે. સક્ષરી સ્ત્રી જંગલી કુકડી. જ વર પુ. વાનર, વાંદર.
વૃક્ષ ત્રિ. ઝાડ ઉપર ફરનાર, વૃક્ષારો સ્ત્રી વાંદરી. વૃક્ષ છાય ને ઘણાં વૃક્ષોની છાયા.
સંતર ન૦ ઝાડનું તળીયું. વૃક્ષધૂપ ઉ૦ સરલ વૃક્ષ-દેવદાર. વૃક્ષનાથ g૦ વડનું ઝાડ. વૃક્ષના પુ0 ઝાડને ગુંદર. વૃક્ષપતિ પુ. વડનું ઝાડ. વૃક્ષu g૦ વડનું ઝાડ. વલસાન નવ ઝાડની ગાલ. વૃક્ષમક્ષ ત્રિ. ઝાડને ખાઈ જનાર. વૃક્ષમક્ષ સ્ત્રી વંદા નામનો વેલે. વૃક્ષમિ પુત્ર કુહાડો. વૃક્ષના પુત્ર કુહાડો, ટાંકણું. વૃક્ષય ત્રિ ઘણું ઝાડવાળો પ્રદેશ વગેરે. વૃક્ષનેટિકા સ્ત્રી ખીલી. વૃક્ષમટો સ્ત્રી, ખસખોલી. વૃક્ષમૃમ્ ૩૦ પાણીનું નેતર. યુરોપ ત્રિ. ઝાડ વાવનાર. વૃક્ષપ ર૦ ઝાડ વાવવું. વૃક્ષવારા સ્ત્રી ઘરની પાસેની વાડી
બગીચો. વૃક્ષારો સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. વૃક્ષના પુત્ર કુહાડ, પીપળો, મધપેડું,
ચારોળીનું ઝાડ. વૃક્ષાર ત્રિ. ઝાડને ચીરનાર.
ક્ષદ્વિનો સ્ત્રી વંદાને વેલે. વૃક્ષાદ્રિ 7ભેટવું, આલિંગન. વૃક્ષા ન ખાટું ઝાડ, આંબલી, વૈદ્યક
પ્રસિદ્ધ એક દવા. વૃક્ષારોપ ત્રિ. ઝાડ વાવનાર, વૃક્ષારોપ ૧૦ ઝાડ વાવવું. વૃક્ષાર્તા સ્ત્રી મહામેરા વનસ્પતિ, વૃક્ષાઢય પુત્ર પક્ષી. વૃક્ષાયા સ્ત્રી પક્ષિણ.
For Private and Personal Use Only
Page #507
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वृक्षाश्रय
वृत्ता
વૃક્ષશ્ર પુત્ર પક્ષી. વૃક્ષાશ્રયા સ્ત્રી પક્ષિણી. વૃક્ષાશ્રય સ્ત્રી પક્ષિણ. વૃક્ષાશ્રયન પુત્ર પક્ષી, એક જાતનું નાનું - ઘુવડ. શ્રી ત્રિ. ઝાડથી ઉત્પન્ન થનાર.
૫૪ પુ. કરેણનું ઝાડ. વૃર દધી ૦ ૧૦ ૩૦ ટ વીંટાવું, જવું.
અઢાઇ યાદ હૈત્યાગ કરવો, તજવું. વૃજ્ઞ સ્વા૦ ૧૦ ૩૦ છે ત્યાગ કરવો, તજવું, કૃg jરા ૦ ૩૦ ૨૦ મે ઉપર જુઓ. શૃં હ૦ ૧૦ ૩૦ સે વીંટવું, વીટાવું,
ત્યાગ કર, તજવું. વૃન નવ પાપ, આકાશ. વૃઘન પુછે કેશ, વાળ. ફ્યુઝન ત્રિ. કુટિલ, વક્ર.
નિ સ્ત્રી તે નામે એક દેશ. વૃલિન ન પાપ, દુઃખ. કૃષિના પુત્ર કેશ, વાળ, વિન ત્રિકુટિલ, વાંકું. ગ્રુપ તનાવ સમ૦ સ૦ સેટ ભક્ષણ કરવું,
ખાવું. વૃવત્ ત્રિવ વરતું, પસંદ કરતું, સ્વીકારતું. વૃધ્યાન ત્રિ. ઉપરના અર્થ. વૃત ૩૫૦ ૦ સે દીપવું, પ્રકાશવું. તૃત +વા૩૦ મ ણે વર્તવું, હવું. વૃત વિવાહ મા તો વિભાગ કરવા,
પસંદ કરવું, વરવું. વૃત્ ત્રિક થયેલ, હોયેલ. વૃત ત્રિ. વરેલ, સ્વીકારેલ, જેલ, નીમેલ. વૃત ન વર્તલ, ગોળાકૃતિ. વૃતપરા શ્રી. એક જાતને વેલે. શુતિ સ્ત્રી વરવું, સ્વીકારવું, નીમવું, જવું,
વાડ, ઘેડે.
કૃતિ ત્રિ. વાડ કરનાર, ઘેરનાર, સ્ત્રી
કારનાર, નીમનાર. કૃતિ પુ એક ઝાડ. વૃત્ત ૧૦ સદ્વર્તન, ગુરૂપૂજા–દયા–સત્ય
ઇન્દ્રિયનિગ્રહ વગેરે ચરિત્ર, શિખરિણી વગેરે છંદ, વૃત્તિ, ગોળાકાર ખેતર, આજીવિકા, ગળાકૃતિ, વૃત્તાંત, હકીકત.
ઇતિહાસ. વૃત્ત ત્રિવર્તેલ, થયેલ, દઢ, ગોળાકારવાળું, દઢ, મજબૂત, આવરણ કરેલ, ઢાંકેલ. મરણ પામેલ ઉત્પન્ન થયેલ, થયેલ, પ્રખ્યાત, ઢાંકેલ, અભ્યાસ કરેલ પસંદ
કરેલ, વહેલ, નીમેલ. વૃત્ત ૩૦ કાચબો. વૃત્તe R૦ વલનો ટુકડો. વૃત્તષિ ૨૦ એક જાતનું ગદ્ય. વૃત્તશ ત્રિ- વૃત્તાંત જાણનાર, ચરિત્ર જાણ
નાર, ઈતિહાસ જાણનાર. વૃત્તત્તાપુત્ર પુત્ર એક જાતના ચેખા. વૃત્તનિurat સ્ત્રીગોળ નેઈણી. વૃત્તoff સ્ત્રીએક જાતની વનસ્પતિ–પાઠા. વૃત્તપુષ્પ પુકદંબનું ઝાડ, સરસડો-શિરીષ. સૃ ષ્ઠ 7. મરી, દાડમ, બોર. વૃત્તwટા સ્ત્રી વંતાકડી, આંબળી, દાડમી,
બોરડી. ઘુત્તમસ્જિ સ્ત્રી ઘેળો આકડો, એક લતા. વૃત્તવંત ત્રિચરિત્રવાળું, સદ્દવર્તનવાળું. વૃત્તવોક પુત્ર ભીંડાનું ઝાડ. વૃત્તીના સ્ત્રી, તુવેર વૃત્તસંપન્ન ત્રિ- સદવર્તનવાળું. વૃત્તવારિન ત્રિવ ચારિત્ર્યહીન, આચાર
બ્રન્ટ, નીચ. રથ ત્રિ૦ સવર્તનવાળું, ચારિત્ર્યવાન, આચારનિ. ત્તા સ્ત્રી રેણુકા પ્રિયંગુહિણી, એક વેલ
For Private and Personal Use Only
Page #508
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वृत्ताध्ययनर्द्धि
वृद्धावस्था
વૃત્તાસ્થનિર્જ શ્રી ચારિત્ર અને વિદ્યાનું
તેજ, બ્રહ્મતેજ. વૃત્તાન્ત પુ. સંવાદ, સંદેશ, ખબર, પ્રક્રિયા, સમગ્રપણું, પ્રસ્તાવ, પ્રસંગ, જાત, રીત,
એકાંત, ભાવ. વૃત્તિ સ્ત્રી, ધંધા, રોજગાર, આજીવિકા, વર્તન, સ્થિતિ, વિવરણ, નાટકરચના ભેદકૌશિકી-સાત્વતી-ભારતી-આરભટી, વેદાંતમાં કહેલ અંતઃકરણ વગેરેની વૃત્તિ. વૃત્તિવર્ધત ત્રિા અલ્પ આજીવિકાવાળું,
મુશ્કેલીમાં રહેલ, ધંધાવડે ખેંચાયેલ. વૃત્તિતા સ્ત્રી આજીવિકા, ધંધા, રોજગાર,
સ્થિતિ, વૃત્તિત્વ ન૦ ઉપરના અર્થ.
ત્તાન ૧૦ આજીવિકાનું સાધન આપવું. વૃત્તિમદ્ ત્રિ આજીવિકાવાળું, ધંધારેજ
ગારવાળું. વૃત્તિથ ત્રિસત્કર્મ કરનાર.
રણ પુત્ર કાચંડો-કાકીડે. વૃત્તિથી સ્ત્રી, કાચંડી-કાકડી. વૃત્તિદેતુ ૩૦ આજીવિકાનું કારણ. વૃત્તાન્ ત્રિ. અત્યંત બળવાન. કૃત્ર ૩૦ અંધકાર, શત્રુ, તે નામે એક દાનવ, મેઘ, મેથ, એક પર્વત, ઈન્દ્ર, શબ્દ, वृत्रद्विष् पु० छन्द्र. વૃત્ર પુ. ઈન્દ્ર.
ત્રાગુ ઈન્દ્ર. ઘુત્રદાન કુળ ઈ. वृत्रहन्त पु० ६. वृत्राराति पु० ४न्द्र. वृत्रारि पु० .. વૃથા શ્રી. નિરર્થક, નિષ્ફળ, ખોટું, વ્યર્થ. વૃથાવથા સ્ત્રી જૂઠી વાત, ખોટી કથા. વૃથાયાત પુ. વ્યર્થ મારવું, ખોટું મારવું. વૃથાવાર ર૦ નિષ્ફળ દાન, ફેકટ દાન.
વૃથાપશુમ ૩૦ યજ્ઞાદિ નિમિત્ત વિના વ્યર્થ
પશુને મારનાર. થામાં ૧૦ દેવાદિન નિમિત્તવિના હણેલ પશુનું માંસ. થાસ્ટન્મ ૬૦ વ્યર્થ કાપવું, ફેકટ મારી
નાખવું. વૃદ્ધ ના એક ગંધદ્રવ્ય. વૃદ્ધ પુ૦ વૃદ્ધદારક વૃક્ષ, પંડિત. વૃદ્ધ ત્રિ. ઘરડું, વૃદ્ધાવસ્થાવાળું, વધેલું,
મોટું. વૃદશા ઉ૦ એક જાતને કાગડે. વૃદ્ધા સ્ત્રી તે નામે એક નદી. વૃક્રતા સ્ત્રી વૃદ્ધપણું, ઘડપણ. વૃદ્ધત્વ ૧૦ ઉપરનો અર્થ.
કાર પુત્ર વીરતાડ વૃક્ષ. વૃક્રવાલ પુછે ઉપરને અર્થ વૃક્રવાર ૧૦ ઉપર પ્રમાણે. વૃદનામિ ત્રિ-મેટી નાભિવાળું, દુકાળું. વૃપિતામંદ પુમોટો દાદો. વૃપિતામહી સ્ત્રી મેટી દાદી. વૃદuતામ€ પુ૦ દાદાનો દાદો. વૃપિતામર સ્ત્રી દાદાની દાદી. વૃદમાતામા માતાના દાદા દાદે. વૃક્રમમતામણી સ્ત્રી માતાના દાદાની
દાદી. વૃઢયટા શ્રી. તે નામે એક વનસ્પતિ. કૃષિમતા પુ. આમ્રાતક વૃક્ષ. વૃદમાવ ૬૦ વૃદ્ધતા જુઓ. વૃક્રવત્રિ આબો.
વિમાતા પુઆશ્રાતક વૃક્ષ. वृद्धश्रवस् पु० ४. વૃદ્ધનંદ પુ. ઘરડાંઓને સમૂહ. વૃદ્ધસૂત્ર. ૧૦ એક જાતનું રૂ. વૃદ્ધ સ્ત્રી ઘરડી સ્ત્રી, ડેસી, મહા
શ્રાવણિકા વનસ્પતિ. વૃદ્ધાવસ્થા સ્ત્રી- ઘડપણ.
For Private and Personal Use Only
Page #509
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
वृद्धि
વૃદ્ધિ
સ્ત્રી વધારા, સમૃદ્ધિ, અભ્યુદય, સંપત્તિ, સમૂહ, તે નામે એક ઔષધ, એક જાતના રોગ, વ્યાજ.
વૃદ્ધિ પુ॰ એક ગંધદ્રવ્ય, ધન.
વૃન્દ્રિ ત્રિ॰ વૃદ્ધિ કરનાર, અભ્યુદયકારક, સંપત્તિકારક.
વૃદ્ધિા શ્રી. એક જાતનું ઔષધ. વૃદ્ધિનીવિજા શ્રી. વ્યાજવટ્ટાના ધંધો. વૃદ્ધિપત્ર ૧૦ એક જાતને અસ્ત્રા. વૃદ્ધિમત્ ત્રિ વૃદ્ધિવાળુ .
વૃદ્ધિશ્રાદ્ધ ન॰ પુત્રાદિના સંસ્કારના અંગરૂપ નાંદીશ્રાદ્ધ.
વૃદ્ધોક્ષ પુ॰ ધરડા બળદ.
થાનીય પુ॰ વ્યાજવટુ કરી જીવનાર. તૃપ્ ॰ સમ॰ ૬૦ સેટ્ દીપવું, પ્રકાશવું. યુ સ્વા॰ આ અસેટ્ વધવું. વિજ્ઞાન પુ॰ મનુષ્ય. નૃપલાની શ્રી મનુષ્ય-સ્ત્રી.
વૃદ્ધત્તાનું પુ॰ પુરૂષ, પાંદડું, કા-કામ. વૃત્ત ન દીઠું.
વૃત્તાન્ત પુ॰ વતાકડી, રીંગણી. વૃત્તાજી શ્રી. ઉપરના અ વૃન્તિતા સ્ત્રી॰ કડુ વનસ્પતિ,
વૃન્દ્ર ન॰ ટાળુ, સમૂહ, દેશ અબજની સંખ્યા, વ્રુન્દા શ્રી તુલસી, કેદારકન્યા, રાધિકા. વૃન્હા ત્રિ॰ મનેાહર, સુંદર, આબદાર. વૃન્દ્વારા પુ॰ દેવ, યૂથપતિ. વૃન્દ્રાજ ત્રિ મુખ્ય, મનેાહર, સુંદર, શ્રેષ્ઠ. વૃન્દાવન 7૦ મથુરાની પાસેનું એક વનતી.
વૃષ્ણુિ ત્રિ॰ અતિશય મુખ્ય, ધણું સુંદર. વૃન્દ્રીયમ્ ત્રિ. ઉપરના અ. રૃર વિવા૰૧૦ ૧૦ સેટ્ વરવું, સ્વીકારવું, પસંદ કરવું.
રૃરા ૩૦ અરડુસા, ઉંદર.
કર
૪૮૨
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વૃા ન॰ આદું. યુરાા સ્રો॰ એક ઔષિધ. રૃરી સ્ત્રી. ઉંદરડી.
वृषध्वज
વૃશ્ચિળ પુ॰ વીછી, એક કીડા, વૃશ્ચિક રાશિ, એક ઔષધિ, મીંઢળનું ઝાડ, છાણુના એક કીડા, કરચલા. વૃશ્ચિળી સ્ત્રી દરકાની વનસ્પતિ વૃશ્ચિક્ષપ્રિયા શ્રી પ્રતિષ્ઠા જુએ. વૃશ્ચિળા સ્ત્રી એક જાતને ઝેરી છેડ. વૃશ્ર્વિાહો સ્ત્રી. ઉપરના અ. વૃશ્રિત્રી શ્રી વૃધ્ધિા જીએ. પૃથ્વીર પુ॰ ધાળી સાટડી.
વૃષુ સ્વા॰ ૧૦ સેટ્ સીચવું, છાંટવું, સ॰ ઐશ્ચર્યવાળા થવું, સંતતિ ઉત્પન્ન કરવાનું સામર્થ્ય ધરાવવું.
वृष् चु० आ० ૩૦ સેટ્ સંતતિ ઉત્પન્ન કરવાનું સામર્થ્ય ધરાવવું, ઐશ્વર્ય વાળા થવું.
For Private and Personal Use Only
વૃષ પુ॰ ખળદ, વૃષભરાશિ, એક જાતને પુરૂષ, ઇન્દ્ર, ધર્મ, શીંગડાંવાળુ કાપણુ પશુ, ઉંદર, વાસ્તુનુ એક સ્થાન, અરડુસા, શત્રુ, કામદેવ, ઋષભ ઔષધિ, મેાપિ, શ્રીકૃષ્ણ, અરિષ્ટાસુર.
વૃષ ત્રિ॰ બળવાન, વીવાન. વૃષજળી સ્ત્રી. એક જાતના વેલા. વૃષતન પુ॰ શિવ. વૃષનન્યા શ્રી.એક વનસ્પતિ. વૃષળ ૩૦ અડફેાષ-પેલીયા. વૃષળ ત્રિ॰ વીર્યવાળું, પરાક્રમી, વૃષળશ્વ પુ॰ ઇન્દ્રના ઘેાડા, વૃષવત્ ત્રિ. વણવાળું, વરસતું. વૃષવસ્તુ ત્રિરથ વગેરે ઇન્દ્રનાં ઉપકરણ. યુવરાજ ગુ૦ ખીલાડા. રૃપાલી સ્ત્રી ખિલાડી. વૃષધ્વન પુ શિવ, ગણપતિ.
Page #510
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वृषध्वांक्षी
वृष्टिजीवन
વૃષધ્યક્ષ સ્ત્રી નાગરમોથ.
વૃષરકુ ૩૦ શ્રીકૃષ્ણ. ગ્રુપન પુ. ઈન્દ્ર, કર્ણ, દુઃખ, વેદનાજ્ઞાન, કૃષચત્તો સ્ત્રી અત્યંત કામી સ્ત્રી. બળદ, ઘોડે, ધર્મ..
વૃષ, સ્ત્રીઉંદરકાની, કવચબીજ. વૃજનીન ઉ૦ વાવડીંગ, શ્રીકૃષ્ણ
વૃષાપથી સ્ત્રી પાર્વતી, ગૌરી, લક્ષ્મી, વૃષનારાના ત્રિધર્મનાશક,
સ્વાહા, ઈન્દ્રાણી, જીવન્તી, શતાવરી કૃપા શ્રીઉંદરકાની વનસ્પતિ, સુદ- વનસ્પતિ. ની વૃક્ષ.
ગૃપાgિo શિવ, વિષ્ણુ, ઇન્દ્ર, અગ્નિ, વૃષપર્વન કુ. શિવ, તે નામે એક દૈત્ય,
ચિત્રાનું ઝાડ. એક ઝાડ.
વૃષનિ પુત્ર અડદ. કૃvમ બળદ, પહેલા જૈન તીર્થંકર, વૃષા પુત્ર શિવ, નપુંસક, ભીલામાનું કાનનું છિદ્ર, એક ઔષધિ, વૈદભરીતિ, ઝાડ, સાધુ.. વષભ રાશિ, હાથીનો કાન.
વૃષા ત્રિધમિક, પુણ્યવાન ષમ ત્રિ. શ્રેષ્ઠ, ઉત્તમ.
વૃષાલન • શિવ. વૃજતન ઉ૦ શિવ.
કૃપાપા ૬૦ શિવ. પૃvમત ૩૦ શિવ.
વૃષાારિ ગુરુ શ્રીકૃષ્ણ
કૃપયા ૫૦ એક જાતને ચકલે. કૃપમાન ૬૦ શિવ.
તૃષાત પુ. શ્રીકૃષ્ણ કૃપમાન ૬૦ શિવ.
વૃષાર પુ. શ્રીકૃષ્ણ. વૃષમા સ્ત્રી ઈદરવરણી.
ગૃહિર કુ. બિલાડો. કૃપમાન પુ. રાધિકાને પિતા.
યુપીહારી સ્ત્રી, બિલાડી. કૃષમાનું ૩૦ ઉપરનો અર્થ.
વૃજિ સ્ત્રી વૃતિઓનું દર્ભાસન. વૃષમારા સ્ત્રી અમરાવતી.
સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. વૃષયાન go શિવ.
ઘુત્ર પુત્ર મરેલા વગેરેને ઉદેશી તેના વૃgિ પુશ્રીકૃષ્ણ.
પુત્ર વગેરેએ નીલ પરણું તે, વિધિકૃષ૪ પુશુદ્ર, ગાજર, ઘોડો, ચંદ્રગુપ્ત રાજા. પૂર્વક બળદને છૂટો કરવામાં આવે છે તે. વૃષદ ત્રિક અધાર્મિક, નીચ.
કૃપા સ્ત્રી બળદ પાસે જનારી ગાય, વૃઢતા શ્રી શદ્રપણું.
પુરૂષ પાસે જનારી સ્ત્રી. વૃષ૦૦ ર૦ ઉપરના અર્થ.
દિ સ્ત્રી વરસાદ વરસવું તે, મેઘ વગેરેથી વૃષરી શ્રી. પિતાને ઘેર પરણ્યા પહેલાં સીચાતું જળ. જેને રજોદર્શન આવેલું છે તેવી સ્ત્રી,
ત્રિક વૃષ્ટિ કરનાર, વરસાવનાર. શક જાતિની સ્ત્રી, ઘોડી, શુદ્રની સ્ત્રી. વૃદ્ધિાર પુ. વરસાદને સમય. વૃષોવર પુ. ઉંદર, બળદની આંખ. તૃપ્રિ સ્ત્રી ઝીણું એલચી. વૃષચન ત્રિ. બળદના જેવા નેત્રવાળું. | સૃષ્ટિનીવન ઉ૦ ચાતક પક્ષી. વૃષઢોરની સ્ત્રી. ઉંદરડી.
છિન ત્રિવરસાદ ઉપર છવનાર વૃષવન શિવ.
દેશ વગેરે.
For Private and Personal Use Only
Page #511
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वृष्टिभू
४९१
वृहदम्ल
વૃત્તિ સ્ત્રી. ઉત્તરીય વસ્ત્ર, રીંગણી, ભરીંગણી.
સ્ત્રી મોદી સ્ત્રી, નાની રીંગણી, પાણીની ઝારી વગેરે, ભોરીંગણી, વાણી, સરસ્વતી, નવ અક્ષરના ચરણવાળો એક
પછી
વૃદ્ધિમૂ પુ. દેડકે. વૃષ્ટિમૂત્રિ વરસાદમાં હોનાર-થનાર.
ઇમર્ ત્રિક વરસાદવાળું. કૃતિ ને ઉપદ્રવસૂચક વૃષ્ટિવિકાર. gfor g૦ યાદવવંશી એક રાજા, શ્રીકૃષ્ણ,
મેઘ, મોથ. for ત્રિ ગરમ, ઉગ્ર, પાખંડી. હિoirમાં પુત્ર શ્રીકૃષ્ણ. કૃષ્ણ ત્રિક બળકારક, વીયની વૃદ્ધિ કરનાર, વૃષ્ય ૬૦ અડદ, વૃષ્ય નં૦ વાજીકરણ ઔષધ. વૃષ્યના સ્ત્રી વિદારી વનસ્પતિ. વૃષભા સ્ત્રી વૃદ્ધદારક-વનસ્પતિ. વૃષ્યનિધી સ્ત્રી અતિબલા વનસ્પતિ. વૃષ્યવ િસ્ત્રી વિદારી વનસ્પતિ. વૃષ્યવસ્થા સ્ત્રી ઉપર જુઓ. વૃધ્યા સ્ત્રી આમળી, શતાવરી, ઋષભ
ઔષધિ, ઋદ્ધિ નામે ઔષધિ. શૃંદુ ૩૦ ૩૦ ૧૦ સે દીપવું, પ્રકાશવું. વૃદ્ ૧૦ સ0 સેર ઉપરના અર્થ. વૃદ્ ૦ સે (હાથીનો) શબ્દ
કરે, વધવું. છંદુ સ્વા. મામલે વધવું, શબ્દ કરે. વૃદ્દ થ૦ ૧૦ ૩૦ સે ઉપરના અર્થ. વૃદ્ધ પુ. એક જાતનું શાક. વૃશિત પુ. બીજેરાનું ઝાડ. વૃશ્ચિત્ત ત્રિ. મોટા મનવાળું. વૃશ્ચિત્ત ૧૦ મોટું મન. વૃદંચ્છીત R૦ મોટું શરીર. વૃછરીર ત્રિ. મોટા શરીરવાળું. વૃછી પુએક જાતનું માછલું. વૃદંગના પુત્ર મોટો માણસ, વૃદુ સ્ત્રી મેટું નગારું. દર ત્રિમેટું.
કૃતીતિ go બૃહસ્પતિ. વૃદ્ધા ત્રિમોટું. વૃ ન્દ્ર પુત્ર ગાજર, વિષ્ણુકંદ.
હા ત્રિમટા શરીરવાળું. વૃદ્ધત્વય પુત્ર મોટું શરીર. વૃ ઢ પુત્ર એક જાતનું શાક.
પુત્ર એક જાતનું ઘાસ. વૃતિ ત્રિ. મેટા પેટવાળું. વૃદત્તાત્ર પુત્ર હિતાલ વૃક્ષ. વૃત્તિ સ્ત્રી પાઠા વનસ્પતિ. વૃકૃr go વાંસનું ઝાડ.
વિર પુછે તે નામે એક ઝાડ. શૃંદાત્ર રૂ. હસ્તિકંદ વૃક્ષ. વૃwત્ર સ્ત્રી ત્રિપર્ણિકા વનસ્પતિ. વૃદિઢિ પુ. ધંતુરાનું ઝાડ.
ત્રિવડનું ઝાડ, વૃદ્ધત્પાઃ ત્રિ. મેટા પગવાળું. વૃદ્ધત્પત્તિનું ૩૦ જંગલી જીરૂં. કૃ ણુ પુ0 મોટા પીલુનું ઝાડ. વૃદ્ધપુer R૦ મેટું ફૂલ.
you tત્ર મેટા ફૂલવાળું. શુદ્ધ ૧૦ મોટું ફળ. વૃઢ ત્રિ- મોટા ફળવાળું. વૃધા સ્ત્રી કડવી તુંબડી, મહેન્દ્રવારૂણી,
કોહળાંને વેલ, મોટા બીજેરાનું ઝાડ. વૃંદામન તે નામે એક સામ. ગૂંદવા પુત્ર હાથી. વૃદ્ધ સ્ત્રી હાથણું.' વૃ ૪ પુતેનામે એક ઝાડ,
For Private and Personal Use Only
Page #512
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वृहदेला
वेणि
શ્રી મોટી એલચી. વૃદ્ધશ્રદ . તે નામે એક દેશ. હ
તરબુચ. વૃદઢ go એક જાતનું લેધરનું વૃક્ષ,
હિંતાલ વૃક્ષ. વૃઢ ૧૦ મોટું હળ.
હદાર સ્ત્રી દુર્ગા દેવી, પાર્વતી. વૃદ્ધાનુ પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ. વૃદક પુત્ર ઇન્દ્ર, એક જાતનું યજ્ઞપાત્ર, તે
નામે એક સામ. વૃક્રવ પુ. મોટો શબ્દ. વૃદ્ધાવજે સ્ત્રી એક ઘુવડ-માદા. વૃદ્રાવિન પુત્ર એક જાતનું ઘુવડ. વૃદાવન ત્રિમોટા શબ્દવાળું. વૃદ્ધા પુપટ્ટિકા લોધ વૃક્ષ. વૃદ્ધાંત ૩૦ તે નામે એક ઝડ. વૃદ્ધાને શ્રી મહેંદ્રવારૂણી. વૃદોષ પુરુ આશ્રાતક વૃક્ષ.. વૃન્નક પુત્ર અર્જુન, સાદડ વૃક્ષ વૃન્ના સ્ત્રી ઉપરના અર્થ વૃક્ષ ઉ૦ જુઓ. વૃન્ના સ્ત્રી ઉપર પ્રમાણે. વૃ તિ પુત્ર દેવગુરૂ, દેવાચાર્ય, એક ગ્રહ. | વૃદસ્પતિવત્ર ૧૦ સાઠ વર્ષનું એક ચક્ર. | ગૃહપતિસવ પુ. એક યજ્ઞ.
સ્થા ૦ ૩૫૦ R૦ સે વરવું, સ્વીકારવું, પસંદ કરવું. જે ૦ ૩૦ સત્ર નિદ્ વણવું. વેદ પુ. યુવાન, ઝવેરી, નાટકીયે, એક !
માછલું. વેજી પુ. ઉતાવળ, પ્રવાહ, વેગ, ઝડપ,
મહાકાલ ફળ, વીર્ય, મૂત્ર-વિષ્ટા વગેરેને બહાર કાઢવાનો એક યત્ન, ન્યાયમાં
કહેલ એક સંસ્કાર. જેતરૂ મચ૦ ઉતાવળથી, ઝડપથી.
વેળાપ વેગ રેકો. લેવાધન ૧૦ વેગ રેકો. લેવર ત્રિવેગવાળું.
વત્તમ ત્રિઅત્યંત વેગવાળું. વેળવત્તર ત્રિવ ઘણું વેગવાળું.
વિધારા ૧૦ વેગ રેકે, વેગ ધારણ
કરવો. વેરાસર પુત્ર ખચ્ચર ડે.
વાહર ત્રિ. વેગથી જનાર. વેવાણી સ્ત્રી, વેગથી જનાર સ્ત્રી, ખચ્ચર ઘોડી.
થાત પુ. વેગ અટકાવવો, વેગનું રોકાણુ. જોગિતા સ્ત્રીવેગવાળાપણું. રેરિત્વ ૧૦ ઉપર જુઓ.
નિ ત્રિવેગવાળું, ઝડપદાર. જિન ઉ૦ બાઝપક્ષી, દૂત, ખેપીયે. જિની સ્ત્રી બાઝ પક્ષિણ, વેગવાળી સ્ત્રી. જેવા સ્ત્રી, પગાર, ભાડું. વેરાનો સ્ત્રી સોમરાજી વનસ્પતિ. શેર go ઘટ્ટ-છિદ્ધવિનાનું બંધન. વેલકમ સ્ત્રીત્ર વેડમી-એક જાતની રોટલી. રેડમી સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. વેલ બ્રીનૌકા-વહાણું.
આ રૂમ છે તે જાણવું, સાંભળવું, વારિત્ર ગ્રહણ કરવું, જવું, ચિંતવવું, વિચારવું. જો પુત્ર એક જાતને વર્ણસંકર, પૃથુ રા
જાને પિતા એક રાજા. નિ પુત્ર ગુંથેલા વ્યવસ્થિત કેશ, એટલે,
અબડો, પાણીને સમૂહ, પાણીને પ્રવાહ, દેવતાડ વૃક્ષ, ગંગા-યમુના-સરસ્વતીને મળવાનું સ્થાન-ત્રિવેણી-પ્રયાગ ક્ષેત્ર, તે નામે એક નદી.
For Private and Personal Use Only
Page #513
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
वेणिका
વેબિજા સ્ત્રીગુ ંથેલા વ્યવસ્થિત કેશ,ચાટલા, અખેડા.
વેળી સ્ત્રી વેનિ જુએ. વેળાપ પુ॰ અરીઠાનું ઝાડ,
વેજી પુ॰ વાંસ, વાંસને વિકાર, વાંસળી વાદિત્ર, તે નામે એક રાજા. વેબુજ ૧૦ તોત્ર જુએ. વેજી પુ॰ કરેણનું ઝાડ. મૈથુન પુ॰ વાંસના જવ-ચેાખા. વૈપુજ્ઞ ત્રિ॰ વાંસની લાકડી વગેરે, વાંસથી ઉત્પન્ન થનાર.
વૈઘુત્ર પુ॰ વાંસની લાકડી. વૈણુ પુ॰ વાંસળી વગાડનાર. ગ્રેજીન ૧૦ મરી, તીખાં. વેણુપત્રો શ્રી વંશપત્રી વૃક્ષ. વૈજીવ પુ॰ વાંસના જવ-ચાખા. મૈનુવાદ્ ત્રિ॰ વાંસળી વગાડનાર, વૈવાજ ત્રિ ઉપરને અર્થ. વેજીવીન ન૰ વેચત્ર જુએ. વૈતન 7 પગાર, ભાડું, આજીવિકા. ચેતનાનપાર્મન ૧૦ એક વ્યવહાર. શ્વેતલ પુ॰ નેતરનું ઝાડ. ચેતત્તાત્મ્ય પુ॰ અમ્લવેતસ વૃક્ષ. નેતન્ની સ્ત્રી॰ તેતરનું ઝાડ. વૈતવત્ પુ॰ ઘણા નેતરવાળા દેશ, ચેતવત્ ત્રિ॰ નેતરવાળું.
શ્વેતાજ પુ॰ તે નામે એક મન્ન, ભૂત જેમાં પેઠું હાય તેવું મડદું, શિવના અનુચર એક ભૈરવ, દ્વારપાળ.
વૈતાહમટ્ટ પુ॰ વિક્રમની સભાના એક વિ. વેત્તુ ત્રિ॰ જ્ઞાની, જાણુનાર, મેળવનાર, પરણનાર, વહેનાર. વેત્તુ પુ॰ પડિત, વિદ્વાન, ચૈત્ર પુ॰ નેતરનું ઝાડ.
ચૈત્ર ન॰ છડી, લાકડી,
૪૨૩
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वेदतत्त्वज्ञ
ચૈત્રજીય ૧૦ નેતરના સમૂહ, બહુ નેતરવાળા દેશ.
ચૈત્રીય ત્રિ॰ બહુ નેતરવાળુ . ચૈત્રધર જુ॰ છડીદાર, દ્વારપાળ. ચૈત્રધર ત્રિ છડી-લાકડી ધારણ કરનાર. ચૈત્રષારજ ત્રિ ઉપરના અ. નેત્રધાર પુ॰ છડીદાર, દ્વારપાળ. વેત્રવત્ ૩૦ ઉપરના અર્થ. યંત્રવત્ ત્રિ॰ છડી લાકડીવાળું, નેતરવાળુ, ચૈત્રવતી સ્ત્રી છડીદાર સ્ત્રી, માળવદેશમાં એક નદી, વૃત્રાસુરની માતા. વેચાવતી શ્રી ડીદાર સ્ત્રી, વૃત્રાસુરની
માતા.
ચૈત્રાલન ૧૦ તેતરનું આસન, નેતરની ખુરશી. લેત્રાપુર પુ॰ તે નામે એક અસુર. ત્રિી શ્રી છડીદાર સ્ત્રી. ત્રિર્ પુછડીદાર, દ્વારપાળ વેત્રિન ત્રિ છડીવાળું, લાકડીવાળું, નેતરવાળું.
વૈશ્ ૦ ૦ વિજ॰ સેટ્ યાચવું, માગવું. વેર્ ૩૦ વિષ્ણુ, શાસ્ત્રજ્ઞાન, શાસ્રાક્ત ચરિત્ર, યજ્ઞનું અંગ, દની મુઠીનેા કરેલા એક પદાર્થ ઋગ્વેદ યજુવે દ–સામવેદ-અથર્વવેદ.
ચૈત્ ત્રિ॰ જાણનાર, રાની, જાવનાર. ચેૌહેયજ પુ॰ મહાદેવ, શિવ. ચૈાર્મ પુ॰ બ્રહ્મા, વિષ્ણુ, બ્રાહ્મણુ. વેસ્ક્યુલર સ્ત્રીવેદનું રક્ષણ, વેદને ગુપ્ત
રાખવા તે.
વૈજ્ઞ ત્રિ. વેદ જાણનાર. વૈ૬ પુ॰ હાથી.
મૈી સ્ત્રી હાથણી.
ચેતત્ત્વ ૧૦ વેદનું રહસ્ય. ચૈતત્ત્વજ્ઞ ત્રિ॰ વેદના રહસ્યને જાણનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #514
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
arri
ચૈત્રય ૬૦ ત્રણ વેદ-ઋક્–યજી:–સામ. ચૈત્રથી શ્રી. ઉપરના અ
જૈન ન॰ જાણવું, અનુભવવું, ભાગવવું, વિવાહ.
નૈના સ્રો॰ ઉપરના અર્થ, પીડા, દુ:ખ, બૌદ્ધના પાંચ સ્કન્ધપૈકી એક. લેનારૂપ પુ॰ બૌદ્ધોના પાંચ સ્કન્ધ પૈકી એક. લેનિન્જ પુ॰ બૌદ્ધ, નાસ્તિક. થૈનિન્દ્ર ત્રિવેદની નિંદા કરનાર. લેનિન્દ્રા શ્રી વેદની નિંદા.
મૈીય ત્રિ॰ જાણવા લાયક, જણાવવા લાયક, અનુભવવા યાગ્ય, ભાગવવા લાયક. વૈપાપ ત્રિવેદના પારને પામેલ. વૈપરાત ત્રિ॰ઉપરના અ વેન્નુર ન વેદનું પુણ્ય. વૈમાદ શ્રી ગાયત્રી મંત્ર. વૈદ્ય ત્રિ॰ જાણનાર, પામનાર. વૈશ્ર્ચત્ ત્રિ॰ જણાવતું. વૈચિત ત્રિ॰ જણાવનાર. વેક્ક્ષળ ૬૦ વેદનું કક્ષણ. વૈજ્ઞા સ્ત્રી વેદનું રક્ષણુ. વૈક્ષિતૃ ત્રિવેદનું રક્ષણ કરનાર. નેવચન ૬૦ વેદનું વચન. ધવત્ પુ॰ વેદાભ્યાસી દ્વિજ,
ધૃવતી સ્ત્રી કુશધ્વજ રાજાની કન્યા. વૈવાજ્ય ન વેદનું વચન. થૈવાસ પુ॰ બ્રાહ્મણ, બ્રહ્મા. વૈવત્ ત્રિવેદ જાણનાર. વૈવિત પુ॰ વિષ્ણુ, જૈવિક્ ત્રિવેદ જાણનાર, વૈવૃત્ત 7॰ વેદના મત.
વૈખ્યાલ પુ॰ પરાશરના પુત્ર એક મુનિ. વૈન્ પુ॰ જાણનાર, પામનાર. યેસમત ત્રિ॰ વંદે માનેલ,
પૃષ્ઠ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
बेदित
વૈવાદ ન॰ વેદનું અંગ. વાવિ પુ૦૩શ્કાર. વાષિગમપુ॰ વેદનું જ્ઞાન, વેદપ્રાપ્તિ. વૈજ્ઞાધિગમન ૧૦ ઉપરના અ. વૈવાધિપ ૩૦ બૃહસ્પતિ-શુક્રાચાર્ય-મંગળબુધ, વિષ્ણુ. વૈજ્ઞાધિપતિ ૬૦ ઉપરના અ. વૈવાયત્ત 70 વેદના અભ્યાસ. ધૈર્યચિત્ ત્રિ વેદના અભ્યાસ કરનાર. ચંદ્રાધ્યાપજ ત્રિવેદ ભણાવનાર. ચૈાધ્યાપન ન॰ વેદ ભણાવવા. વૈર્ાન્ત પુ॰ ઉપનિષદ્રૂપવેદ ગ્રંથ, શારીરક સૂત્ર ભાષ્ય વગેરે. વૈવાન્તક્ષ ત્રિ॰ વેદાંત શાસ્ત્ર જાણુનાર. વેવાન્તવિક્ત્ ત્રિ॰ ઉપરના અ. વૈવાન્તિન ત્રિ॰ વેદાંત શાસ્ત્ર જાણનાર. વૈપામ્યાલ પુ॰ વેદનો અભ્યાસ. વૈવાર પુ॰ કાચંડો, કાકીડા. વેવારી શ્રી કાચડી, કાકીડી, ઘેટાવાત્ત પુ॰ બ્રાહ્મણ, બ્રહ્મા. વેવિ ન॰ અબકા નામે વેલા. વેવિ પુ॰ પંડિત.
ચેર્િસ્ત્રી પરિષ્કૃત ભૂમિ, સાફ કરેલી જમીન, આંગળીની વીટી, એટલા, વિવાહ વગેરેમાં વેદવિધિથી કરાતી ઓટલી, પશુ ખાંધવા માટે કરેલી ડમરૂ આકારની જમીન.
For Private and Personal Use Only
વજા સ્ત્રી મંગલ ક` માટે ઘરના દ્વાર વગેરેમાં કરાતી ચાખડી માટીની એટલી. કેવિના શ્રી. દ્રૌપદી,
વેતિ ત્રિ॰ જણાવેલ.
તિવ્ય ત્રિ
લાયક.
હ
કેન્દ્રિતા સ્ત્રી જ્ઞાન, સમજ. વિશ્વ ત્રિ॰ જાણનાર.
જાણવા લાયક, જણાવવા
Page #515
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वेदित्व
४९५
वेल्लित
ત્વિ જ્ઞાન, સમજણ. દિન રૂ. પંડિત, બ્રહ્મા. વેલિન ત્રિ- જાણનાર. હિની સ્ત્રી જાણનારી સ્ત્રી. વેવી સ્ત્રી વેહિ સ્ત્રી જુઓ. વેલ પુ. સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. વેતિ ત્રિવેદ કહેલ, વેદમાં કહેલ. વેશ ત્રિજાણવા લાયક. વેધ go વીંધવું, વેધ, પરિધિનો નવમો
ભાગ, ઉંડાઈ. વેધ g૦ કયૂરે વનસ્પતિ, અમ્લતસ. વેધવા ર૦ ધાણું. વેધર ત્રિક વીંધનાર, વેધ કરનાર.
વધવું. વેધરૂં ત્રિ. તે ત્રિજુઓ. વેધન ૧૦ વિધવું, ઉંડાઈ. વેન શ્રી હાથીના કાન વીંધવાનું
અસ્ત્ર, વીંધણી, મણીઆર લેકેનું રત્ન વગેરે વીંધવાનું એક ઓજાર, મેથી. વેધન સ્ત્રી વીંધણી, મણીઆર લેકનું રત્નો વગેરે વીંધવાનું એક ઓજાર,
હાથીઓના કાન વીંધવાનું અસ્ત્ર. વેપમુક્ય કુળ કચેરે વનસ્પતિ. વેધનુષ્યના પુત્ર હળદરનું, ઝાડ. વેષણ પુ. હિરણ્યગર્ભ, બ્રહ્મા, વિષ્ણુ,
સૂર્ય, ધોળા આકડાનું ઝાડ, પંડિત, એક
એક રાજ. રેપર ૧૦ હાથના અંગુઠાનું મૂળ. ધિત ત્રિ. વીંધેલ, છિદ્ર પાડેલ. ધન ત્રિ. વીંધનાર. ધિની સ્ત્રી, જળો,મેથી.
ગ્ર ત્રિ. વીધવા લાયક. વેન વા૦ ૦ નં૦ સે જવું વેન ૩૦ વેળ જુઓ, બ્રહ્મા. Rાં સ્ત્રી તે નામે એક નદી.
વેદ્ વાળ માત્ર 40 સેટ કંપવું, ધ્રુજવું. વેપથ પુo કંપ, દૂજ.
પન ના કંપવું, ધ્રુજવું. વેપમાન 2૦ કંપતું, પૂજતું. વેર્ નવ કંપ, પ્રજ. પર્ ત્રિનિર્દોષ.
પુવણકરેની સાળ. મન ૧૦ પુત્ર ઉપરને અર્થ. વેર ૧૦ દેહ, શરીર, રીંગણી, કેસર. વેલ પુ. કચેરે વનસ્પતિ. રેટ કુ. એક નીચ જાતિ–મનુષ્ય.
ખ્યા૧૦ ૨૦ સેદ્ કંપવું, ચાલવું. वेल् चु० उभ० स० सेट् समयन। पहेश
કરે, વખત જણાવો. વેસ્ટ 1૦ ઉપવન, બગીચે. વેઢા સ્ત્રી કાળ, વખત, મર્યાદા, સમુદ્રને
કીનારે, હોરારૂપી કાળ, સમુદ્રના જળને વિકાર, અકિલષ્ટ મરણ, રેગ, ઈશ્વર
ભજન, બુધની પત્ની. વેદાર ને તામલિત દેશ. વેરામૂઢ નવ સમુદ્રના કિનારે. વૈg a૦ ૧૦ ૩૦ સે ચાલવું, હાલવું. વેસ્ટ go R૦ વાવડીંગ. વેઠ્ઠ પુત્ર હાલવું, ચાલવું. વેઈઝ ૩૦ મરી, તીખાં. વેઈમ ર૦ ઘેડા વગેરેનું જમીન ઉપર
લેટવું, હાલવું, ચાલવું, લાકડાને એક
પદાર્થ. વેનાં સ્ત્રી માલાદૂર્વા વનસ્પતિ. ઘેઘુત્તર પુત્ર એક વૃક્ષ-વીરતા. વેઇટ go છાકટો. લેફર, છીનાળવો.
gિ બ્રો. લતા, વેલ, વેલ. ાિ ત્રી, એક ઝાડ, વેલે. વેજિત ન ગમન, ગતિ, હાલવું. જીિત ત્રિગયેલ, હાલેલ, ચાલેલ, કપિલ, વાંકું.
For Private and Personal Use Only
Page #516
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वेल्ली
वैकङ्कत
ઘણી સ્ત્રી, વેલ, વેલ વેવી સારા at ફેર્ મેકલવું, ઇચ્છવું,
જવું, વ્યાપ્ત થવું, ફેંકવું, તિરસ્કારવું, ભોજન કરવું તે ગર્ભ ધારણ કરે એ રા પુત્ર વેશ, અલંકાર વગેરેથી કરેલું રૂપાંતર, વેશ્યાનું ઘર, હરકોઈ ઘર, પ્રવેશ, પેસવું. વાલ ત્રિ. પ્રવેશ કરનાર, વેરા ૧૦ ઘર. વેરાન્દ્ર ત્રિવેશ કરનાર, પ્રવેશ કરનાર, વેધાળિ સ્ત્રી વેશ ધારણ કરનારી સ્ત્રી. વેરાધાનિ ત્રિકપટવેશ ધારણ કરનાર,
નટ, વેશ ધારણ કરનાર. લેરાન ન ઘર, પ્રવેશ, પેસવું. વેરાત પુત્ર નાનું સરેવર, તળાવ, ખાબ
ચીયું, અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ. વેરામૃત ત્રિવેશધારિન જુઓ. વેરાભૂષા સ્ત્રી વેશને શણગાર. કેરા પુત્ર ખચ્ચર ઘોડે. વેરાવ ત્રી. ખચ્ચર ઘડી. વેરાવાર પુત્ર કરીયાણું, વસાણું. વેરિન ત્રિ. વેશવાળું. વેરમન ર૦ ઘર. વેરમણ્ સ્ત્રી ઘર કરવા યોગ્ય સ્થાન. રય વેશ્યાનું ઘર, વેશ્યાવાડે. રયા સ્ત્રી, વેશ્યા સ્ત્રી, પાઠા વનસ્પતિ. રયા પુ. વેશ્યાઓને સમૂહ. વેરાપુર પુ. વેશ્યાને ભડવો. વેરથાથ૯ ર૦ વેશ્યાનું ઘર.
વાર્થ વેશ્યાને ભડવો. વેચાવીર પુવેશ્યાઓનો સમૂહ. ઘેરથાશ્રમ પુ. વેશ્યાનું ઘર, વેશ્યાવાડે. છેષ પુ. વેશ, અલંકાર વગેરેથી રૂપાન્તર
કરવું તે, વેશ્યાનું ઘર, વેશ્યાવાડે. રેપ પુ કાસમન્દ વૃક્ષ.
વેષ શ્રી. ધાણાનું ઝાડ. વે ખ્યા મા લવ વીંટવું, ઘેરવું. વેષ્ટ પુત્ર વીંટવું, ઘેરવું, ઝાડને રસ-ગુંદર,
વાડ, પાઘડી.. રેષ્ટા પાઘડી. રેષ્ઠ પુત્ર કિલ્લો, ભીંત, કોહળું. વેષ્ટ ત્રિો વીંટનાર, ઘેરનાર. વેદન ૧૦ વીંટવું, ઘેરવું, કાનનું છિદ્ર,
પાઘડી, મુકુટ, ગુગળ, વાડ, ભીંત. દય ત્રિ. વીંટવા–ઘેરવા ચોગ્ય.
gવંરા પુ. એક જાતને વાંસ. વેદના પુત્ર શ્રીવેદ જુઓ.
દિત ત્રિવીંટેલ, ઘેરેલ, રેકેલ, નાચનાર. વેદિત નં૦ વીંટવું, ઘેરવું, નૃત્ય.
હુ સ્વા. ૧૦ લ૦ જેદ્ જવું. વેતન ૧૦ ગણું વગેરેની દાળને લેટ,
જવું, ગમન. વેના પુત્ર ખચ્ચર ઘેડે. વેલી સ્ત્રી ખચ્ચર ઘોડી. સવાર ૩૦ વસાણું કરીયાણું, પાક, એક
ખાણું. જેદ્ વા૦ મા૩૦ સેન્ યત્ન કરવો.
હત સ્ત્રી ગર્ભઘાત કરનારી સ્ત્રી. વેલાના પુત્ર બહાર દેશ. વેલ્ ખ્યા ૫૦ ૧૦ સેટ જવું.
સ્વા૦ ૧૦ ૩૦ સે જવું. સ્વા૧૦ ૦ ૩૦ સે સુકાવું, સુકવવું. રે ૩૧૦ પાદ પૂરણમાં, અનુનયમાં, સંબ
ધનમાં. વૈરતિ ત્રિ. વીસથી ખરીદેલ. હૈ એક જાતને હાર-જે જનોઈની
પેઠે પહેરાય છે. ઉત્તરીય વસ્ત્ર. શૈક્ષ ૧૦ જનોઈની પેઠે પહેરેલી એક
જાતની માળા. વૈવર પુએક જાતનું ઝાડ.
For Private and Personal Use Only
Page #517
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वैकङ्कत
वैतानिक
સંબંધી.
વૈર ઝિન વિનંત વૃક્ષસંબંધી. . શિવ ત્રિ. બીજસંબંધી, બીજથી પ્રાપ્ત, વૈદિક પુત્ર ઝવેરી.
. બીજથી થયેલ. વૈશાલ ત્રિ વિકલ્પ હોનાર-થનાર, નિજ પુત્ર નવાંકુર. અનિશ્ચિત, પક્ષપ્રાસ.
વૈજ્ઞાનિક પુત્ર હોંશીઆર, વિજ્ઞાનશાસ્ત્રી, વૈવલ્ય ૧૦ વત્રતા જુઓ.
બૌદ્ધ. આગમ. વૈ૪િ પુસાંજ.
રેશનકા ત્રિ- બૌદ્ધાગમ ભણનાર બૌદ્ધાવૃષ્ટ પુત્ર વિષ્ણુ, ઇન્દ્ર, ધળું અબરખ.
ગમસંબંધી. gws વિષ્ણલેક, વિષ્ણુનું ધામ.
વૈરાટ ત્રિક બિલાડાનું. બિલાડા સંબંધી. વૈત ના વિકાર, બીભત્સ રસ.
પૈકાઢવ્રત ન ધર્મકપટ છળથી ધમચવૈત ત્રિ. વિકારથી ઉત્પન્ન થયેલ.
રણ, ઢાંગ. વૈતાપદ ત્રિ વિકારને નાશ કરનાર,
|| લાસ્ટરિકા છળથી ધર્માચરણ કરવૈજ્ઞાત્તિ એક જાતનો મણિ
નાર, ઢેગી, ઉપરથી ધર્મનો ડોળ કરનાર, હિરો શ્રી. કંઠ વગેરેમાં ઉચ્ચારાતે હૂર્વે ૩૦ સૂર્ય જુઓ. અર્થઓધક-વર્ણાત્મક એક શબ્દ. .
વૈr | વાંસ કાપનાર, વાંસનું કામ
કરનાર. વૈજ્ઞના પુત્ર વાનપ્રસ્થ એક તાપસ.
જૈવ ત્રિ. વાંસનું, વાસસંબંધી, વાંસળીનુંવૈવાનાર ઝિ૦ વાનપ્રસ્થ એક તાપસનું
. સંબંધી.
જૈવ R૦ વાંસનો જવ. વૈવાની સ્ત્રી, વાનપ્રસ્થ એક તાપસની
વૈદિક ત્રિ. વાંસળી વગાડનાર. વૃત્તિ, યજ્ઞનું એક પાત્ર.
િત્રિવીણું વગાડનાર. વૈrણ ૧૦ વિગુણપણું, વિરૂદ્ધ ગુણવાળા
વૈજુ ૧૦ હાથીને ચલાવવાની લોઢાના મેંપણું, દોષ, બેટ, ન્યૂનતા, અન્યાય, વાળી વાંસની લાકડી. ગુણરહિતપણું.
વૈજુ ત્રિ. વાંસળી વગાડનાર. વલણ ૧૦ વિચક્ષણપણું, હોંશઆરી.
વૈપુચિ ત્રિ. વાંસનું, વાસસંબંધી. ત્રિકા ૧૦ વિચિત્રતા, વિલક્ષણતા, અદ
વૈvય પુવેન રાજાને પુત્ર પૃથુ રાજા. ભુતપણું, તરેહ તરેહપણું, આશ્ચર્ય. વૈશિવ માંસ વેચી આવનાર શિકારી. જૈનનન = ગર્ભિણીને પ્રસવકાળ.
વૈનિક ત્રિક ભાડા ઉપર છવનાર, પગાર રચત્ત ઈન્દ્રને મહેલ, ઇન્દ્ર, ઘર,
ઉપર જીવનાર, પગારથી કામ કરનાર. ઈન્દ્રની ધજા, અરણિનું ઝાડ.
થત િસ્ત્રીયમદ્વારમાં એક નદી. વૈકન્તિકા ત્રિધજાવાળું, પતાકાવાળું.
તાળી સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. વૈજ્ઞાન્તિા શ્રી ધજા, પતાકા, એક
ચૈતર પુત્ર અન્સ વેતસ. ઝાડ,
વેતર વિ. નેતરનું, નેતર સંબંધી. વૈવાયત્ત સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. ચિંતાન ત્રિ, યજ્ઞનો પવિત્ર અગ્નિ વગેરે. ગિરિ પુજૈન શાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક ચક્રવતી. તાજીના પુત્ર શ્રતવિધિથી અગ્નિનું સ્થાપન. વૈશાચ નવ વિજાતીપણું
કેશવત્રિયજ્ઞના પવિત્ર અગ્નિ વગેરેનિદા ર૦ સરગવાનું તેલ, કારણ, આત્મા. સંબંધી.
For Private and Personal Use Only
Page #518
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वैतालिक
वैभ्र
વૈદિક ત્રિ-મંગળ-સ્તુતિ વગેરેથી રાજા | એક ભૈરવ, ધનંતરિ, તે નામે એક
એને જગાડનાર ભાટ ચારણ વગેરે. શિવલિંગ. વૈતાઢીય પુત્ર તે નામે એક માત્રાવૃત્ત છંદ. વૈદ્યવધુ પુગરમાળાનું ઝાડ. વૈર ત્રિવેદનું, વેદસંબંધી, ડાહ્યાનું, વૈઘમાતૃ સ્ત્રી. અરડુસાનું ઝાડ. ડાહ્યાસંબંધી.
વૈદ્યfધી સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. વૈષ ર૦ ડહાપણુ, ચતુરાઈ, શઠતાલુચ્ચાઈ વૈદ્યા સ્ત્રીકાકેલી વનસ્પતિ. ચાલાકી.
વૈધ ત્રિક વિધિપ્રતિપાદ્ય, વિધિથી પ્રાપ્ત, દૈવી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
વિધિ પ્રમાણે. વૈષ્ય ૧૦ વૈધ જુઓ.
વર્ષ ૧૦ વિરૂદ્ધ ધર્મપણું, જુદા ધર્મવૈવર્ત પુત્ર વિદર્ભ દેશનો રાજા.
પણું, અન્યલક્ષણ. ૌર્મ ૧૦ વાક્યની કુટિલતા.
વૈધવ્ય ૧૦ વિધવાપણું. દૈવી સ્ત્રી વિદર્ભને કાયદો, સાહિત્યપ્રસિદ્ધ વૈધર્દિના ત્રીવેદોક્ત હિંસા.
એક કાવ્યરચના, નળરાજાની પત્ની દમ- ધાત્ર પુત્ર સનકુમાર વગેરે મુનિ. યંતી, અગત્યની પત્ની, શ્રી કૃષ્ણની એક વૈપાત્ર સ્ત્રીબ્રાહ્મી વનસ્પતિ. રાણું.
વૈધૃતિ પુ. વૈષ્ઠભ વગેરે યોગમાંહેને છેલ્લે જૈવ ૧૦ ભિક્ષુકનું એક ભિક્ષાપાત્ર યોગ, સૂર્યચંદ્રના કાંતિસામ્યથી આણેલ ૮ ૦ મસાલેદાર ઘીની પિળી.
અશુભસૂચક એક અગ્નિ. વૈશ્વિક પુવેદ જાણનાર બ્રાહ્મણ
વૈધેય મૂર્ખ. જૈવિક વેદત કર્મ વગેરે.
વૈશ્ચત પુત્ર યમદેવને પ્રતિહાર-દ્વારપાળ. વળી સ્ત્રી, વિદ્વાનપણું. પંડિતાઈ. ત્તેિર પુગરૂડ, અરૂણ વૈદુષ્ય ૧૦ વિદ્વત્તા, પંડિતાઈ.
વૈચિ ત્રિ વિનયવાળું. એક જાતને મણું.
વૈદિક ત્રિબૌહાગમ રેરિત ત્રિ. વિદેશનું, પરદેશી. વૈનાયિકા ૩૦ બૌદ્ધગમ જાણનાર, બૌદ્ધ. ૪ પુવેપારી, શતથી વૈશ્યમાં ઉત્પન્ન વૈનારા પુત્ર બૌદ્ધાગમ, કોળીયો.
થયેલો એક વર્ણસંકર, વિદેહરાજા જનક. નારાજ ત્રિ બૌદાગમ જાણનાર, બૌદ્ધ, વૈદ ત્રિ. વિદેહ દેશનું, વિદેહ દેશમાં ક્ષણિક, પરત–. હોનાર-થનાર.
નીતા go R૦ પાલખી-ડેલી-વગેરે. દિલ પુછે ઘેર g૦ જુઓ.
ન્ય પુત્ર પૃથુ રાજા. વૈદેહી સ્ત્રી, શુદ્ધથી વૈશ્યમાં ઉત્પન્ન થયેલી ચૈ ત્ય ૧૦ વિપરીતપણું, વિપર્યય.
એક વર્ણસંકરની સ્ત્રી, વેપારી સ્ત્રી, સીતા, ઘેરીયા શ્રી લજજાલુ લતા-રીસામણીને હળદર પીપર. વૈદ્ય g૦ વિદ્વાન, પંડિત, વૈદ્ય, અરડુસાનું વૈવલ ત્રિ, વૈધિક જુઓ. ઝાડ,
વમાં ૧૦ વિભુપણું, વૈભવ, વિભૂતિ, વૈદ્ય ૧૦ અ યુર્વેદ ચિકિત્સાશાસ્ત્ર
સમૃદ્ધિ. વાના તે નામે એક દેશ તે નામે | જૈ% 7. વિષ્ણુ લક.
વેલે.
For Private and Personal Use Only
Page #519
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
वैभ्राज
મૈમ્રાજ્ઞ ન॰ દેવ લાકમાં એક બગીચા. વૈમાત્ર નૅ સાવકા ભાઈ. વૈમાત્રી શ્રી સાવકી બહેન. જૈમાત્રેય પુ॰ સાવકા ભાઇ વૈમાત્રેયી સ્ત્રી સાવકી બહેન. વૈમાનિષ્ઠ પુ॰ ૪૦ જૈનાગમપ્રસિદ્ધ દેવ. વૈમાનિષ્ઠ ત્રિ॰ વિમાનનું, વિમાન સંબંધી. વૈમુલ્ય ન॰ વિમુખપણું, વિમુખતા, વિરોધ. વમેય પુટ વિનિમય જીએ વૈયધિજન્ય ૬૦ વ્યધિકરણપ, ભિન્ન વિક્તિ-ભિન્ન લિંગ—ભિન્ન વચનપણું.
તૈયાર ત્રિ॰ વ્યાકરણ શાસ્ત્રી, વ્યાકરણ
જાણનાર, વ્યાકરણ ભણનાર. વૈયાવ્ર પુ॰ વાધના ચામડાથી મઢેલા રથ. વેચાપ્રપદ્ય પુ॰ ગોત્રકારક એક મુનિ. વેચાણ ૧૦ બે અખી, જંગલીપણું, નિ
જ્જપણું.
વૈચાજિ ૩૦ વ્યાસપુત્ર શુકદેવ. વૈયાલિદ ત્રિ. વ્યાસે કહેલ. વૈયનિષ્ઠ સ્રી વ્યાસે રચેલ સંહિતા. વેર ૧૦ વિરાધ, દ્વેષ, વીરપણું, શૌય, દુ નાવટ.
વર ત્રિ॰ વિરોધ કરનાર, દ્વેષ કરનાર. ઘેરાય ત્રિ॰ ઉપરના .. વેહ્ત્વ ન વિરાગ, વૈરાગ્ય. વૈદ્ભિજ ત્રિ॰ વિરાગને ચેાગ્ય, વિરાગી. વનિયંતન 7૦ વૈરના બદલા, વેર વાળવું. વૈપ્રતિક્રિયા સ્ત્રી ઉપરના અ વપ્રતિષ્ઠા પુ ઉપર પ્રમાણે. વૈષ્ણુદ્ધિ શ્રી. નૈનિયંતન જીએ. વૈરાગ ત્રિ॰ વિરાગ, વૈરાગ્ય. જૈવિક ત્રિ "રક્ષિત્ર જુએ. वैराग्य न० વિષયવાસના રહિતપણુ,આ લોકપરલેાકના વિષય—ઉપર અપ્રીતિ, અરૂચિ,
કટાળે.
૨૦
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वैशम्पायन :
વૈદ ત્રિ॰ વિરાટસંબંધી, વિરાટનુ. ઘેરાટ પુ॰ ઇન્દ્રગેપ કીડા. વૈત, પુ॰ અર્જુન વૃક્ષ-સાદડાનું ઝાડ. વૈાનુન્ધિન ત્રિ॰ દ્વેષને યેગ્ય કરનાર, વૈરભાવને ઘટતું કરનાર, વૈરને અનુસ
રનાર.
વૈરાયમાળ ત્રિ॰ વૈર કરતું. વૈવિન્ ત્રિ॰ શત્રુ, વીર. વૈવ્ય ન॰ વિરૂપપણું, ખેડાળપણું, ખરાખ રૂપવાળાપણું, અવળું થવું, વસ્તુને એક વિકાર, અયેાગ્યપણું.
વોચન ૩૦ અગ્નિના પુત્ર, સૂર્યના પુત્ર, અલિ રાજાના પુત્ર એક દાનવ, તે નામે બુદ્ધ, સિદ્ધગણ. વીનનિતન ૧૦ પાતાળ. વૈોચનિ પુ॰ વૈરોજન જુએ.
O
હોટસ્થા સ્ત્રી જેનાગમપ્રસિદ્ધ સાળ વિદ્યાદેવીએ પૈકી તે મી વિદ્યા દેવી. વૈશ્ય ૧૦ શરમ, લજ્જા, સ્વભાવની વિલક્ષ ગુતા.
વૈહખ્ય ન॰ વિલક્ષણુપણું, વિશિષ્ટતા, વૈવ ત્રિ॰ ખીલીનું, બીલીસંબંધી. વેર્વાધજત્રિ વેપારી, અન્ન વગેરેના વેપારી. વૈવળ્યે ન॰ મલિનતા, ફીકાશ, નિસ્તેજાણું જૈવસ્વત ૩૦ યમદેવ, અગ્નિ, એકત્ર, સાતમેા મનુ, ચિત્રાનું ઝાડ,
વૈવસ્વત ત્રિ॰ યમસંબંધી, અગ્નિસંબંધી,
સાતમા મનુ સંબંધી, તે નામે રૂદ્રસંબંધી. વૈવસ્વતી શ્રી દક્ષિણ દિશા. વૈવાદિજ ત્રિ વિવાહને ચાગ્ય, વિવાહ સંબંધી, વિવાહથી સંબંધવાળુ થવાદિની શ્રી વિવાહની ક્રિયા.
वशद्य न० પણ, સફેતી, ધેાળાશ, C. dl.
વૈશમ્પાયન ૬૦ વ્યાસને શિષ્ય એક મુનિ,
For Private and Personal Use Only
Page #520
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
वैशस
વૈરાલ ન॰ હિંસા, ક્રૂરતા. વૈરાલ ત્રિ॰ હિંસક, ક્રૂર વેરાલુન્નુ વૈશાખ, મહિના,તે નામે એક ગુરૂવ, રવૈયા.
'*
www.kobatirth.org
વૈશાલ૪૦ ધનુર્ધારીઓનું એક આસન. ઘેરાવો શ્રી વૈશાખ મહિનાની પૂનેમ. વેાિજ વુવેશ્યામાં આસક્ત પુરૂષ. વૈશિષ્ટય ૬૦ ભેદ, વિશેષતા, વિશેષ્યવિશેષણસંબંધી વિશેષબુદ્ધિનિયામક એક
સંબંધ.
વૈજ્ઞષિજન કણાદમુનિકૃત ... એક શાસ્ત્ર, વૈશેષિ ત્રિ॰ વૈશેષિક શાસ્ત્ર જાણનાર, વૈશેષિક શાસ્ત્રસંબંધી.
વશેષ્ય 7 વૈશિષ્ટય જુએ.
વૈશ્ય પુ॰ વૈશ્ય વર્ણ, વેપારી, વાણીયે. વૈશ્યમનું જ્ઞ૦ નીચેને શબ્દ જુએ. વૈયક્રિયા શ્રી વેપાર, ખેતી વગેરે વૈશ્યને ધંધો.
વેચવૃત્તિ" દ્વી ઉપરના અ. વૈશ્યા શ્રી વૈશ્ય સ્ત્રી, વાણીયણ. વૈશ્રવા પુકુબેર.
વૈશ્રવળાય પુ. વડનું ઝાડ, કુબેરની
નગરી.
વૈશ્રવળાવાસ ૩૦ વડનું ઝાડ, કુબેરની
નગરી.
વૈશ્વર્ષ પુ વિશ્વદેવાને આપવા યાગ્ય અલિનું કર્મ
વૈશ્વર્મમ્ ન॰ વિશ્વદેવાને આપવા યોગ્ય અલિનું ક.
વૈશ્વાનર પુ॰ અગ્નિ, ચેતન, ચિત્રાનું ઝાડ, અગ્નિલેાકના અધિપતિ અગ્નિ.
વૈશ્વી સ્ત્રી. ઉત્તરાષાઢા નક્ષત્ર. વૈષમ્યમાં વિષમતા, 'વિલક્ષણુતા, ભેદ
વેશ્યાનરી સ્ત્રી “વર્ષના આર્ભમાં થતા : એક ય.
५००'
वोरपट्टी
વૈચિ ત્રિવિષયસંબંધી, વિષયનું સુખ
દુઃખ વગેરે. વૈદ્યુત ન॰ હામની ભસ્મ. વૈદ્યુત ત્રિ॰ વિધ્યુતિસાધ્ય યજ્ઞ વગેરે. વૈશ્યૂ પુ. વિષ્યપ, ભુવન, જગત, સ્વર્ગ, વિષ્ણુ.
વૈષ્ણવ છુ વિષ્ણુના ઉપાસક, વિષ્ણુતા
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ભક્ત.
વૈષ્ણવ ત્રિવિષ્ણુનું, વિષ્ણુસંબંધી, વિષ્ણુ જેના દેવ છે તેવું વિષ વગેરે. વૈષ્ણવ ન વિષ્ણુનું સ્થાન, વિષ્ણુ પુરાણું. વૈષ્ણવી સ્ત્રીવિષ્ણુની શક્તિ વૈજ્ઞાનિ પુ॰ માલું. વૈસાળિી સ્ત્રી માછલી. વૈસૂચન ૧૦ નાટકમાં સ્ત્રીવેશ ધારણ કર
નાર પુરૂષ.
વૈજ્ઞાર્ય ત્રિ॰ મશ્કરી કરવા યોગ્ય સાળા વગેરે.
વૈજ્ઞાત્તિજ પુ॰ વિદૂષક, ભાંડ, મશ્કરા. કોટા શ્રી॰ ચાકરડી, ગુલામડી. ચોદૂ પુ॰ એક જાતને સર્પ, એક જાતનું માલું.
વોટ્ટી શ્રી એક જાતની સાપે, એક જાતની માછલી, પળતા ચતુર્થાંશ. વોલુ પુ॰ તે નામે એક મુની. ચોદ્ર ત્રિ॰ વહેનાર, ઉચકનાર, મજૂર, એક ઠેકાણેથી બીજે ઠેકાણે પહેાંચાડનાર, ભાર લઈ જનાર, મૂઢ, મૂર્ખ, કોટ્ટ પુ પરનાર, વર, બળદ, પુત્ર, યોર ત્રિ॰ ભીનું,
વૌવાહ પુ॰ એક જાતનું માછ્યું. યોાહી સ્ત્રી એક જાતની માછલી, વોરા પુ॰ લેખક, લી. વોટ જુ॰ મેગરા, ડોલર વૃક્ષ. શેરપટ્ટી શ્રી એક જાતની સાડી.
For Private and Personal Use Only
Page #521
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Patodia
વોહવાન પુ॰ એક જાતના ઘેાડા. જોવાની સ્રી એક જાતની ઘેાડી. વોલ્ટ પુ॰ ખેલ, ગધરસ, યોજ પુ॰ ઉપરના અર્થ, લેખક, લડીએ. રોજ઼ાદ પુ॰ ધેાળી કેશવાળી અને ધેાળા પૂછડાવાળા ઘેાડા.
રોજ઼ાદી સ્ત્રી. ધાળી કેશવાળી અને ધેાળા પૂછડાવાળો ઘેાડી.
કોશિસ્ત્રી જન્મકાળે સૂર્યથી બીજા સ્થાનમાં રહેલ વિચન્દ્ર ગ્રહ, પૃથ્વી અને પાણીમાં જીવી શકનાર એક જાતનું પ્રાણી. મોહિ” ન॰ વહાણુ. પૌષટ્ મુખ્ય દેવાને ઉદ્દેશી વિશ્વના ત્યાગ. વ્યરાજ પુ॰ પત.
५०१
વ્યંશુલ ત્રિ॰ વસ્ત્ર રહિત, નગ્ન. અંજ પુ॰ ધૂત, ઠગ, છેતરનાર. યંત્તજ ત્રિ૰ ખાંધ વગરનું. યંલન ન॰ ઠગવું, છેતરવું.
ચંતનીય ત્રિ ઠગવા લાયક, છેતરવા લાયક. યંત્તિત ત્રિ ઠંગેલ, છેતરેલ વ્યસ્ત ત્રિ સ્ક્રુટ, સ્પષ્ટ, પ્રકટ કરેલ, ખુલ્લું, ડાહ્યું, સ્થૂલ. વ્યTM પુ વિષ્ણુ.
વ્યસ્તતા શ્રી સ્પષ્ટપણું”, પ્રકટપણું, ખુલ્લાપણ, સ્થૂલપણું, ડહાપણું. વ્યત્વ 7 ઉપરના અ. અષ્ટપ્રાય પુ॰ સાક્ષાત જોનાર સાક્ષી. વ્યસ્જીદન્ટુ ત્રિ॰ ઉપરના અર્થ, સ્પષ્ટ જોનાર. વ્યસન પુ॰ વિષ્ણુ.
વ્યક્તિ સ્રી પ્રકાશ, મનુષ્ય, જુદી જુદી
વસ્તુ, પ્રકટપણું, સ્પષ્ટતા. વ્યહીન ૧૦ સ્પષ્ટ કરવું, ખુલ્લું કરવું. ચીત ત્રિ॰ સ્પષ્ટ કરેલ ખુલ્લું કસ્લ વ્યન્તમવન ૬૦ સ્પષ્ટ થવું, ખુલ્લા થવું. વ્યોમૂત ત્રિ॰ સ્પષ્ટ થયેલ, ખુલ્લુ થયેલ.
व्यञ्जिजिषु
વ્યોતિ ત્રિ॰ સ્પષ્ટ કહેલ, ખુલ્લુ કહેલ,
સ્પષ્ટ ઉદય પામેલ.
યંત્ર ત્રિ
વ્યત્ર પુ॰ વિષ્ણુ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વ્યાકુળ, આસક્ત.
વ્યવ્રતા સ્ત્રી॰ વ્યાકુળતા, આસક્તિ. શ્રૃત્વ ૧૦ ઉપરના અ. ચક ન॰ વિકળ અંગ, ખાટવાળું અંગ, ગયેલું અંગ.
યંદ ત્રિ॰ વિકળ અંગવાળું, ખાટવાળા અંગવાળું, ગયેલા અંગવાળુ વ્ય પુ॰ દેડકા, મુખતા એક રાગ, ચન્નાર ત્રિ॰ અંગારા વિનાનું. વ્યદી સ્રી દેડકી,
વ્યવ્ય ૬૦ વ્યંજના વૃત્તિથી જાણવા યાગ્ય
અર્થ.
વ્યથ ત્રિ પ્રકાશ કરવા યાગ્ય. વ્યસ્ તુલા ૧૦ સે બહાનું કરવું અ સંબંધ કરવા સ
વ્યનન ન॰ વીંઝણા, પંખા, વ્વજ પુ॰ વ્યંજના વૃત્તિથી અર્થ જણાવનાર શબ્દ, હૃદયના ભાવ વગેરેને પ્રકટ કરનારી અભિનય.
વ્યશન ન॰ દાળ-શાક વગેરે, ચિન્હ,તીશાની, દાઢી, મૂ, સ્ત્રી પુરૂષનું ગુહ્ય અંગ, અવયવ, ભાવ, દિવસ, વ્યંજન-અક્ષર, શબ્દની એક વૃત્તિ.
ક્યાના સ્રી શબ્દની એક વૃત્તિ. વ્યશ્ચિત ત્રિ॰ પ્રકાશેલ, પ્રકટ કરેલ. વ્યષિત પુ॰ વ્યંજના વૃત્તિથી જણાયેલ અ.
For Private and Personal Use Only
વ્યચિનિષત્ ત્રિ॰ પ્રકટ કરવા ઇચ્છતું, પ્રકાશ કરવા ઇચ્છતું. વ્યયિનિષા શ્રી પ્રકટ કરવાની ઇચ્છા, પ્રકાશ કરવાની ઈચ્છા. શિનિષ ત્રિ॰ પ્રકટ કરવા ઈચ્છનાર,
પ્રકાશ કરવા ઈચ્છનાર.
Page #522
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
व्यडम्बक
व्यपनयन
ચશ્વ ૦ એરંડાનું ઝાડ.
દુખ પામવું, ચળવું, ગભરાવું. તિવાર ૩૦ વ્યતિસંબંધ, વ્યસન, દુઃખ, | વ્યથા ૦ પીડા કરવી, દુઃખ દેવું. સંક:, મિશ્રપણું સેળભેળ કરવું પરસ્પર | વ્યથા સ્ત્રી, પીડા, દુઃખ. સંબંધ, બનાવ, પ્રસંગ, તક, વારાફરતી વ્યથાર ત્રિ પીડા કરનાર, દુઃખ કરનાર, બનવું.
થાપિત ત્રિપીડા વગરનું, દુઃખરહિત. તિન પુરુ ઓળંગવું, ઉલંઘન, વિપર્યય, વ્યથિત ત્રિપીડા પામેલ, દુઃખી થયેલ. ઉલટપણું, વિશેષ ઓળંગવું.
ચધુ વિના ૧૦ ર૦ નટુ મારવું, વિધવું. તિકાન્ત ત્રિા ઓળગેલ, વિપરીત. ચપ ઉ૦ વેધ છિદ્ર કરવું, ભેદવું, ચીરવું, વ્યતિત ત્રિભિન્ન, જૂદું.
ફાડવું. અતિરેક પુત્ર વિશેષે કરી ઓળંગવું, વ્યધન ઉપરના અર્થ. અભાવ, વિના, સિવાય, તે નામે એક ચથી સમાન વિભક્તિમાં ન અર્થાલંકાર.
હેવાપણું, કઈ પદાર્થનું જુદે જુદે હેવાપણું. તવાર સ્ત્રી સાધ્યભાવવ્યાપકી- ચયિપુછજૂદી જૂદી વિભક્તિવાળા ભૂત અભાવ પ્રતિયોગિત્વરૂપ એક વ્યાપ્તિ. શબ્દોને એક બહુવીહિસાસ. તિનિ ૧૦ ન્યાયશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક રચયિરપવિત્રદિ ઉપરને અર્થ. અનુમાન
ધ પણ નવ વ્યધિકરણપણું, જૂદી જૂદી તિનિ ત્રિ. ઓળંગનાર, ભેદવાળું, વિભક્તિવાળાપણું. અભાવવાળું.
શષ્ય ત્રિો મારી નાખવા લાયક, વિધવા તિષશ ત્રિ પરસ્પર જોડાયેલું, મળેલું. લાયક. ગુંથાયેલું.
રચશ્વ પુત્ર નીશાન, લક્ષ્ય. તિષપુ પરસ્પર મળવું, અન્યાશ્રય. ચશ્વ પુત્ર ખરાબ માર્ગ. તિષ ત્રિ પરસ્પર મળનાર, અન્યો- વ્યનુવર પુ૦ ફેલાતે શબ્દ. ન્યાશ્રયવાળું.
ચન્દ્ર ૩૦ મ. સ. ક્ષય પમાડવા, ક્ષય સ્થિતિ ૩૦ બદલે, પરસ્પર એક જાતની
કરો. ક્રિયા કરવી.
થપરા ૩૦ કહેવું, સંસા, કપટપણું, ચતત ત્રિગયેલ, વિતેલ.
બહાનું, મુખ્ય વ્યવહાર, બતાવવું. ચતોપતિ go એક જાતનો મેટો ઉત્પાત,
થરાન ત્રિ મુખ્ય વ્યવહારને વિષય અપમાન, જ્યોતિષ પ્રસિદ્ધ એક વેગ,
કોઈ પદાર્થ પડવું, પડતી.
ટચરાવ અગ્ર મુખ્ય વ્યવહારના ચતીદ પુત્ર તિહાર જુઓ.
વિષય કોઈ પદાર્થની પેઠે. ચર્ચા જુઓળંગવું, વિપર્યય, ઉલટપણું,
ચપરિવાર મુખ્ય વ્યવહારના સામ પણું.
વિષય કઈ પદાર્થની સમાનતા. ચંત્યત ત્રિ. ઉલટું, વિરૂદ્ધ.
ચાઇ ત્રિ બહાનું કરનાર, ઠગનાર, ચંચર go ચર્ચા જુઓ.
કપટ કરનાર, બતાવનાર. ટચ સ્વાલા. તે સેક્ ભય પામવા, ચપન ૧૦ દૂર કરવું, ખસેડવું.
For Private and Personal Use Only
Page #523
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
व्यपनोत
५०३
व्यचक्रुष्ट
ચપનોત ત્રિ. દૂર કરેલ, ખસેડેલ. ચોપડા ને છેદવું, ઉખેડી નાખવું,
મારી નાખવું, પ્રાણવિમુક્ત કરવું. ચપોષિત ત્રિછેદેલ, ઉખેડી નાખેલ,
મારી નાખેલ, પ્રાણવિયુક્ત કરેલ. ચપતિ ત્રિનિરાકરણ કરેલ, ના પાડેલ,
અસ્વીકારેલ, ખંડન કરેલ, કપાવેલ. ચપતિ સ્ત્રી નિરાકરણ, ના પાડવી તે,
અસ્વીકાર, ખંડન, ગોપવું, છુપાવવું. વ્યપાઠય પુરુ આશ્રય. ચપતિ ત્રિઆશ્રિત, આશ્રયવાળું. એપેક્ષ ત્રિ દરકાર વિનાનું, બેદરકાર,
રાહ જોતું. ચપેક્ષા ન દરકાર રાખવી નહિ તે, રાહ
જેવી. એપેક્ષા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ, વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ
પરસ્પર મિલિત પદોને પરસ્પર અન્વય. ચેક્ષિત ત્રિ. દરકાર નહિ કરેલ, રાહ
જોયેલ. રેત ત્રિ. દૂર થયેલ, ગયેલ. ચક્ર ત્રિ સામું, ઉલટું, વિરૂદ્ધ, પ્રતિકૂલ. કમિવાર પુછે નિંદિત અચાર, સ્ત્રીને
પરપુરૂષસંગ અને પુરૂષને પરસ્ત્રીસંગ, ન્યાય વગેરેમાં પ્રસિદ્ધ એક હેતુદોષ, તે નામે એક હેત્વાભાસ, નિયમને ભંગ,
અવળે માર્ગે ગમન. મિનિ પુત્ર અલંકાર શાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ રસને પ્રકટ કરવાના અંગરૂપ નિર્વેદ વગેરે સંચારિ ભાવ. ચમિવ જિ. વ્યભિચાર કરનાર,
દુરાચારી, ચારિત્ર્યભ્રષ્ટ. ચન્દ્ર ત્રિવાદળાં વિનાનું. વ્યમ્ સ્વા. ૩મ. ર૦ છે, ત્યાગ કરે,
ખરચવું, તજવું. એ ૩૦ ૩૦ ૪૦ સે ઉપરના અર્થ.
ચમ્ ૩૦ ૩મ૦ નં૦ સેટુ શબ્દ કરો. ટચ ૦ ખર્ચ, ખરચવું, ધન વગેરે વાપરવું,
જવું, ઓછા થવું. ચન્દ્ર ત્રિ. ખરચતું, વાપરતું, ઉડાઉ, ચન ૧૦ ચચ જુઓ.
ચમાર ત્રિક ખરચતું, વાપરતું, ઉડાઉ. વ્યકિત ત્રિ. ખરચેલ, વાપરેલ, ક્ષય થયેલ
ચિન ત્રિક ખરચનાર, વાપરનાર, ઉડાઉ. ચીરઇ ન ખરચ કરવો, ખરચવું. ચોર ત્રિા ખરચેલ, વાપરેલ. ચીમન ને ખરચ થવું. રથમૂત ત્રિખરચ થયેલ. ચર્થ ત્રિ નિપ્રયોજન, નિષ્ફળ, અર્થ
શુન્ય, નકામું. ચર્થના ત્રિ. ઉપરના અર્થ. ચર્થતા સ્ત્રી વ્યર્થપણું. ચર્થવ ૧૦ વ્યર્થપણું. ચર્થીવરા ર૦ વ્યર્થ કરવું. થત ત્રિવ્યર્થ કરેલ. ચથમવન વ્યર્થ થવું. ચર્થીમૂત ત્રિ. વ્યર્થ થયેલ. ચન્દીરા 7 અકાર્ય, વિલખાપણું, અપરાધ,
અપ્રિય, અસત્ય, ઠગાઈ, ગતિનું ઉલટાપણું,
સ્ટીવ ત્રિઅકાર્યવાળું, અપરાધી,
અપ્રિય, હેવાળું, ઠગ, ઉલટું, દુ:ખી. ચઢી જતા સ્ત્રી જૂઠાણું, અપ્રીતિ, ભૂલ,
ચઢીલા ર૦ ઉપરના અર્થ. વ્યવેદન ૧૦ વિયુક્ત કરવું, છૂટું કરવું,
બાદ કરવું, દૂર કરવું, હીન કરવું. રચવવાતિ 7૦ ઉપરના અર્થ. રચવર્જિત ત્રિ. વિયુક્ત કરેલ, છૂટું કરેલ,
બાદ કરેલ, દૂર કરેલ, હીન કરેલ. | ચchષ્ટ ત્રિ ગાળો દીધેલ, નિલ.
For Private and Personal Use Only
Page #524
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
श्यवक्रोशन
૧૯૪
न्यवहारपद
એવોરાન ન ગાળો દેવી, નિંદા કરવી. ચરિત્ર ત્રિવે છેદેલ, કાપેલ, જૂદુ
કરેલ, ભાગ કરેલ, વિશેષવાળું. એવર પુજૂદું કરવું, વિશેષ કરવું,
મૂકવું, બાણ છોડવું, છેદવું, ભાગ કરો. અતિમાન ત્રિ વ્યવસ્થિત કરવું, ગઠવતું ચાધા શ્રીવ્યવધાન, વચ્ચે આવવું.વચ્ચે. થવું, અંતર, ઢાંકણ, કેઈ બે વસ્તુ વચ્ચે કેઈનું આચ્છાદન, સંતાડવું છુપાવવું,
અદ્રશ્ય થવું. એવાન 7૦ ઉપરના અર્થ, છુપાઈ જવું. વ્યવધાયક ત્રિવ્યવધાન કરનાર,ઢાંકનાર, વચ્ચે કરનાર, વચ્ચે આવનારું સંતાડનાર,
છુપાવનાર. થવધિ ૩૦ અવધાન જુઓ. વ્યવસાય પુઉદ્યમ, નિશ્ચય, ઉપજીવિકા,
કંઈક કરવું તે, ધારણું, ઠરાવ, વિષ્ણુ વ્યવસાયામ ત્રિ. ઉદ્યોગી, ઠરાવવાળુ, નિશ્ચયવાળુ. વ્યવસાયત્મિક શ્રી. નિશ્રયસ્વરૂપ બુદ્ધિ
વગેરે. એવચન ત્રિ ઉઘોગી, મહેનતુ, આજીવિકાવાળુ, નિશ્ચયવાળુ, કામે લાગેલ, ઠરાવવાળું. ચરિત ન નિશ્ચય, ઉદ્યોગ, ઠરાવ, કાર્ય,
આજીવિકા, ધારણું. ચરિત ત્રિ. નિશ્ચય કરેલ, ઉદ્યોગ કરેલ,
ઠરાવેલ, ધારેલ. વ્યવસ્થા સ્ત્રી શાસ્ત્રમર્યાદા, ગોઠવવું, રીતસર કરવું, ઠરાવ, ગઠવણ, ન્યાયાધીશને હુકમ, દૂર કરવું, મૂકવું, સ્થાપવું, શાક્તનું બીજા વિષયના ત્યાગપૂર્વક અંદર કરવું, અમુક વિષયમાં સ્થાપન, શરત, કાયદો. અવરથા સિવિલમ ૩૦ વ્યવસ્થા ઓળંગવી,
શાસ્ત્રમર્યાદાને ત્યાગ કરવો, શરતનો ભંગ કરવો, ઠરાવ તેડ, કાયદાનો ભંગ. વ્યવથાતિવર્તન ૧૦ ઉપરના અર્થ. વ્યથાન ૧૦ અવરથા જુઓ. યવથાન પુરુ વિષ્ણ. ટયવસ્થાપન ૧૦ સ્થાપવું, મૂકવું, વ્યવસ્થા
કરવી, નક્કી કરવું, નીમવું, જુદુ કરવું, નિયમિત કરવું. વ્યવસિથત ત્રિ. સ્થાપેલ, મૂકેલ, વ્યવસ્થા કરેલ, નીમેલ, નિયમિત કરેલ, નક્કી કરેલ, મર્યાદામાં મૂકેલ. વ્યવસ્થિતિમાં સ્ત્રી, “કોઈ ઠેકાણે પ્રવૃત્તિ, કોઈ ઠેકાણે અપ્રવૃત્તિ' વગેરે પ્રકારને વ્યાકરણ શાસ્ત્રમાં કહેલું એક વિક૫. ચવાળા ત્રિ. નીચે જુઓ. વ્યવર્તિવ્ય ત્રિ વ્યવહાર કરવા ગ્ય, બેલવા લાયક, કહેવા યોગ્ય, કાયદેસર કરવા લાયક. વ્યવર્દ્ર ત્રિ વ્યવહાર કરનાર, ન્યાયાધીશ,
જજજ. કથા પુ. અમુક કેઈ અર્થને બાધ કરવા માટે અમુક કેઈ શબ્દનો પ્રયોગ, સાથે બેસવા ઉઠવા જમવા વગેરેને વ્યવહાર, ધાર, રૂઢી, ધંધો, રોજગાર, ફોજદારી–દીવાની––વગેરે કાયદાને
વ્યહવાર. ચવા નો વ્યવહાર કરવો. ચાલ ત્રિ વ્યવહાર કરનાર. ચવાણ ત્રિ વ્યવહાર જાણનાર, વ ન વ્યવહારની તપાસ, વ્ય
વહાર જવે. વદ્રિષ્ટ્ર ત્રિ વ્યવહાર તપાસનાર
જેનાર. એવપદ્ ૧૦ વ્યવહારને વિષય, વ્યવહારનું સ્થાન.
For Private and Personal Use Only
Page #525
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
व्यवहारप्राप्त
व्याख्या
રચવદત્તપ્રત ત્રિ વ્યવહારથી પ્રાપ્ત થયેલ, | કથાનીય પુત્ર છીનાળવો. વ્યવહારને પામેલ.
વ્યંકુ ત્રિ મરણ પામેલ, પ્રાણરહિત. વંદા મારા સ્ત્રી વ્યવહારને માટે વ્રત ત્રિ. વ્યાકુળ, વ્યાસ, વહેંચાયેલું, ન્યાયાધીશ વગેરેએ કરવા ક્રિયા- છૂટું, ભાગ પાડેલ, વિપરીત, એકત્ર સમુદાય.
પદાર્થમાં એક એક, સમસ્તભિન્ન, ચરિત્ર વ્યવહારના પ્રોજનવાળુ, ઉલંઘન. વ્યવહારને યોગ્ય કઈ વસ્તુ વગેરે વહેપારી,
ચતતા વ્યાકુળતા, છુટાપણું, વિભાગ વ્યવહારમાં ગુંથાએલું.
કરવા, વિપરીતપણું. ટશવદાસત્તા સ્ત્રી, વ્યવહારમાં ઉપ
વ્યસ્તત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ. યોગી વસ્તુની સત્તા-હોવાપણું.
વ્યતા વ્યાકુળતા, ગભરાટ. દવાદવિ શ્રી. લેકરૂઢી, ઈગળીઓનું
વ્યસ્તાર છે હાથીના ગંડસ્થળમાંથી નીકઝાડ, સાવરણી.
બળતું મદજળ. ચે ન્ન ત્રિ વ્યવહારવાળું, વહેપારી, ચાલન ન. શબ્દ સિદ્ધ કરનાર શાસ્ત્ર, કાયદાને અનુસરતું.
વેદાંતમાં કહેલ નામ-રૂપ વડે જગતનું દgવાર્થ ત્રિ વ્યવહૃર્તવ્ય જુઓ.
વિકાસન. થવાણિ પુ. પરસ્પર હસવું.
ચાર પુત્ર વિરૂદ્ધ આકાર, આકારમાં દત ત્રિવ્યવધાનવાળુ, વચ્ચે કંઈ ફેરફાર. અંતરવાળ.
ચાર ત્રિ રોગ વગેરેથી વ્યાકુળ, એવા પુગ્રામ્યધર્મ-મૈથુન, અંત- ગભરાયેલુ. ર્ધાન, ઢાંકવું.
ચાટતા સ્ત્રી વ્યાકુળપણું, ગભરાટ. રચવાય ૧૦ તેજ.
ઐત્વિ ઉપરના અર્થ. ચલચિત્ ત્રિ. ગ્રામ્યધર્મ કરનાર, મૈથુન ચાટમન ત્રિ. ગભરાયેલા મનવાળુ. કરનાર,
ચાટમ ત્રિ. ઉપરનો અર્થ શ્વન વિપત્તિ, દુઃખ, સંકટ, ભ્રષ્ટ ચાર્જિત ત્રિ. ગભરાયેલું થવું, કામથી ઉત્પન્ન થયેલ ત્રીભોગ- કાતિ સ્ત્રી કપટ, દો. મદ્યપાન વગેરે દેશ, કેપથી ઉત્પન્ન થયેલ થાત ત્રિ. પ્રકટ કરેલ, નામ અને રૂપથી દોષ, દૈવાદિત ઉપદ્રવ, પાપ, દુર્ભાગ્ય, પ્રકાશેલ, વિરૂદ્ધ આકારવાળું. દેવનું પરિણામ, નિષ્ફળ ઉદ્યમ, આસ- ચાંતિ સ્રો. ભંગી, રચના, પ્રકટ કરવું, કિત, નાલાયકી, પડવું તે, વાયુ.
ખુલ્લું કરવું. નામ તથા રૂપ વડે પ્રકાશ રચનપ્રદાનિ ત્રિ દુઃખ દેતુ, પીડતું, કરવું, વ્યાકરણ શાસ્ત્ર, દુ:ખમાં માર મારતુ.
કરા ત્રિ. પ્રફુલ, વિકસ્વર. ખીલેલુ. અનાર્ત ત્રિ દૈવાદિત ઉપદ્રવવાળુ, ચાઇ ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
વ્યાપ પુત્ર વિન, તિરસ્કાર, વિલંબ, વ્યવનિતા સ્ત્રી દુઃખીપણું, વ્યસનીપણું. આમ તેમ અથડાવું. વ્યક્તિત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ.
ચાહ્ય સ્ત્રી વિવરણ, ટીકા, બેલવું, થાનિન ઝિ૦ દુખી વ્યસની.
६४
For Private and Personal Use Only
Page #526
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
व्याख्यात
વ્યસ્થાત ત્રિવિવરણ કરેલ, ટીકા કરેલ, મેલેલ, કહેલ.
સ્થળ્યેય મિ વિવરણ કરવા યોગ્ય, ટીકા કરવા લાયક, ખેલવા કહેવા ચેાગ્ય. વ્યાયન ૧૦ અથડાવું, ઘસવું, ચાળવું, વલાવવું, મથવું.
ન્યાયના સ્રી. ઉપરના અ.
વ્યાદિત ત્રિ॰ અથડાયેલ, ધસેલ, ચાળેલ, વલાવેલ, મથેલ.
વ્યાધાત પુ॰ અંતરાય, વિશ્ર્વ, પ્રતિબિંબ, હરકત, પ્રહાર, માર, તે નામે એક અર્થાલકાર, જ્યાતિષપ્રસિદ્ધ તે નામે એક યેાગ.
વ્યાઘાતòત્રિ અંતરાય કરનાર, વિજ્ઞ કરનાર, હરકત કરનાર, પ્રહાર કરનાર, અટકાવનાર.
ન્યાયાતિનું ત્રિ ઉપરના અ. ત્યાધાત ત્રિ છાંટેલ, સીચેલ, વ્યાઘ્ર પુ કરજવૃક્ષ
વ્યાઘ્રચર્મનું 7॰ વાઘનું ચામડું. વ્યાઘ્રચર્મન ત્રિ. વાઘના ચામડાવાળું, વ્યાઘજી પુ॰ એરડાનું ઝાડ, ક્યાત્રનલ પુ॰ નખલા નામે એક સુગંધીદ્રવ્ય વાચનેા નખ, થારનું ઝાડ, ધ્યાનવ જુ॰ ઉપરના અ.
વાત્ર, ચિત્રા, લાલ એરડા,
વ્યાપ્રનાદ છુ. શિયાળ. વ્યાઘ્રપાવું ૩૦ વિકકત વૃક્ષ, તે નામે એક મુનિ.
વ્યાપ્રપાત્ પુ॰ઉપરના અ.
વ્યાપ્રપુચ્છ પુ॰ એરંડાનું ઝાડ, વાઘનું
પૂછ્યું.
વ્યાઘ્રપુષ્ઠ 7 વાઘનું પૂછડું. ચામ્રાટ પુ॰ ભરદ્વાજ પક્ષી. વ્યાઘ્રાટો શ્રી ભરદ્વાજ પક્ષિણી,
५०६
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
व्याधिकर
વ્યાત્રાનો સ્ત્રી॰ નસાતર. વ્યાપ્રાય પુ॰ બિલાડા. વ્યાત્રાસ્યા હ્રૌં બિલાડી. ક્યાત્રો સ્રો॰ વાધેણુ, ભારી ગણી.
ખ્વાન પુ॰ કપટ, દગે!, બહાનું, ઠગાઇરૂપ ફળવાળા અસત્ય વ્યવહાર, ક્રૂરપણું, વ્યાનિન્દ્રા સ્રી કપટ ભરેલી નિંદા, તે નામે એક અર્થાલંકાર વ્યાજ્ઞસ્તુતિ શ્રી કપટ ભરેલી સ્તુતિ, તે નામે એક અર્થાલંકાર.
થ્થાનો િસ્ત્રી છળથી કહેવું, કપટથી કહેવુ, તે નામે એક અશ્કેલ કાર. વ્યાવુ પુ॰ માંસભક્ષક વાદ્ય વગેરે પશુ, સર્પ, ઇન્દ્ર
વ્યાપુ ત્રિ તગારા, રંગ, છેતરનાર. વ્યાયુધ 7૦ નખલા નામે સુગંધી દ્રવ્ય. ત્યાદિ પુ॰ તે નામે એક મુનિ—જેમણે
‘સંગ્રહ’ નામે એક વ્યાકરણગ્રંથ રચ્યા છે, વ્યાત્ત ત્રિ॰ પહેાળુ કરેલ, કાડેલ, વિસ્તારેલ, વિશેષે કરી ગ્રહણ કરેલ. ચાચુક્ષો સ્ત્રીઓ પરસ્પર વારૂપ એક
જલકીડા.
વ્યાવાન ન॰ ગ્રહણ, ગ્રહણ કર, પહેાળુ કરવું, ફાડવું. વ્યાાિ પુ॰ વિષ્ણુ,
શિ ત્રિ॰ વિશેષે કરી આદેશ કરનાર. વ્યાધ પુ॰ શિકારી, એફ વર્ણસંકર, વધવુ, પીડવુ, મારવુ
વ્યાપ ત્રિ॰ દુષ્ટ, હિંસક, વ્યાપમોત પુ॰ મૃગ, હરણ. વ્યાપમોતો સ્ત્રી. મૃગલો, હરણી.
For Private and Personal Use Only
વ્યાયામ પુ. વ.
વ્યાધિ પુરોગ, કાટને રાગ, કાળે કરેલ નાયક-નાયિકાના એક અવસ્થા.
વ્યાધિદર ત્રિ રોગકારક.
-
Page #527
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
व्याधिघातं
વ્યાધિથાત પુ॰ ગરમાળે, વ્યાધિન્ન ત્રિ રોગનો નાશ કરનાર, વ્યાધિત ત્રિ॰ રાગી, રાગવાળું. વ્યાધિયુ, ત્રિ॰ રાગી, વ્યાધિત ચિરાગ વગરનું. વ્યાધિહસ્ ત્રિરાગને નાશ કરનાર. વ્યાધિદત્તુ પુ॰ વારાહીકન્ટ વનસ્પતિ, વ્યાધિદન્તુ ત્રિરાગને નાશ કરનાર. વ્યાવ્રુત ત્રિકપેલ, કંપાવેલ, તિરસ્કારેલ. વ્યાવૃત ત્રિ॰ ઉપરના અક વ્યાપ્યુરામ જુ રાગની શાંતિ. વ્યાધ્યુપરશાન્તિ શ્રી રાગની શાંતિ, બ્યાન પુ॰ શરીરમાંના પાંચ પ્રાણ વાયુમાં
એક વાયુ-જે આખા શરીરમાં વ્યાપ્ત છે. વ્યાપ ત્રિ અધિક દેશમાં વનાર, વ્યાપનાર, ઢાંકનાર, આચ્છાદક, ફેલાનાર. વ્યાપતા શ્રી વ્યાપકપણું, વ્યાપવ ૧૦ વ્યાપકપણું, વાત્ સ્ત્રી. આફત, દુઃખ, મૃત્યુ. વ્યાપન ન વ્યાપવું, ફેલાવું.
મરણ પામેલ, આફતમાં
વ્યાપસ ત્રિ આવેલ, દુઃખી.
વ્યાપારૢ પુ॰ કોચિંતન, કાઇનું ખરાબ ચિતવવું.
વ્યાપાન ન॰ મારી નાખવું, કાઇનું ખરાબ ચિતવવુ.
વ્યાપલિત ત્રિ॰મારી નાખેલ, કાઈનું ખરાબ ચિંતવેલ,
વ્યાપાર પુ. વેપાર, રાજગાર, ક્રિયા,પ્રયત્ન, શ્રમ, જ્યાં ત્યાં માથુ મારવુ તે વ્યાપવત્ ત્રિ. વેપારી, વેપારવાળુ, ધધાદાર, રાજગારવાળું, ક્રિયાવાળુ, પ્રય
ન કરનાર.
સ્થાપનું ત્રિ. ઉપરના અ યાનિ પુ॰ વધારી, વાણીયા.
५०७
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
बालग्राह
વ્યાપનાર, ફેલાનાર,
સ્થાપન ત્રિ વ્યાવૃત ત્રિ વ્યાપારવાળુ, ધંધામાં મશગુલ, કામે વળગેલ,
.
વ્યાવૃત પુ॰ કારભારી, પ્રધાન, મત્રી. વ્યાસ ત્રિ પૂર્ણ, વ્યાપેલું, ફેલાયલું દખાયલું, પ્રખ્યાત, સ્થાપિત, વ્યાપ્તિવાળુ, વ્યાપ્તિ શ્રી॰ તે નામે એક ઐશ્વ, ન્યાયમતે તેના અભાવવાળામાં અવિદ્યામાનતારૂપ પદાર્થ,વ્યાપવું, ફેલાવુ, મેળવવુ’. વ્યાપ્તિમમ્ ત્રિ॰ વ્યાપ્તિવાળુ, વ્યાજ્ઞિક્ષળ ન॰ વ્યાપ્તિનું લક્ષણ, વ્યાવ્ય ત્રિ. વ્યાસ, અપદેશવૃત્તિ. વ્યાપ્ય ॰ અનુમાનનું સાધન લિગ, હરકાઇ સાધન, કુછ ઔષધિ.
ચામ પુ॰ બન્ને બાજુ પહેાળા કરેલા એ હાથની વચ્ચેનું માપ-વાંભ. ચામન ૧૦ અનાદર, તિરસ્કાર. ચામર્થ પુ॰ ધૈર્ય. યામિશ્ર ત્રિ॰ મિશ્ર, સેળભેળ. ત્યાચત ત્રિ॰ લાંબુ, દૃઢ, મદ્યુત, અતિશય, અત્યંત, કામમાં વ્યાવૃત-લાગેલ. વ્યાયત ૧૦ લંબાઇ.
વ્યાયામ પુ॰ ઉદ્યોગ, શ્રમ, કસરત, પુરૂષાર્થ, થાક, વાંભ, મરદાઈ, દુર્ગ સંસ્કાર, વિષમ, મલ્લુ લેાકાની કુસ્તી, વ્યાયામશાહ ત્રિ॰ ઉદ્યોગી, પરિશ્રમ કરનાર, નિયમિત કસરત કરનાર. ચામિન ત્રિ॰ ઉપરના અ થાયે પુ॰ દશ્ય એક કાવ્ય. વાજ પુ॰ સર્પ, હિંસક પશુ, દુષ્ટ હાથી, ચિત્રા, વાઘ, રાજા.
For Private and Personal Use Only
યાજ ત્રિ॰ શ, લુચ્ચુ, દુષ્ટ, ધુતાર્. જ્યા ૩૦ દુ! હાથી. વ્યાજળન્ધાસ્રીનાલી જી. વ્યાપ્રાદ ત્રિ॰ સર્પ પકડનાર.
Page #528
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
व्यालग्राहक
૯૦૮
व्यूढ
-
-
-
-
-
-
વ્યઢિહિં ત્રિ. સર્પ પકડનાર. થાકદિન ત્રિ. ઉપરનો અર્થ ચાટ્યવિદા સ્ત્રી મતના વનસ્પતિ. થાત ત્રિઅત્યંત દુષ્ટ, ઘાતકી,
અત્યંત ધૂર્ત. ચાટતા ત્રિ. ઉપરના અર્થ. વ્યારા ૬૦ ગોખરૂ. ચાટ પુ. નખલો નામે સુગંધી દ્રવ્ય. વ્યારના પુત્ર ઉપરને અર્થ. થાપત્ર સ્ત્રી એક જાત્તની કાકડી. થાઈશ્વ પુ. લાલ એરંડે. થાઇશ્વ ત્રિ. વિશેષ લટકતુ. વ્યાયુધ ૫૦ નં૦ નખલો નામે સુગંધી
દ્રવ્ય. સ્થાત્રિત ત્રિ. લખતું, ખેતરતું. વ્યટિ ત્રિ, ચંચળ, કંપતું, પ્રજતુ. થાવટન R૦ બાદ કરવું. ચાઇનાહિત ત્રિ. બાદ કરેલ. व्यावद
પરસ્પર ગાળા દેવી, નિંદવું. ચાર્જ 3. નાભિકંટક. વ્યવર્તન ૧૦ ગોળ ફરવું, વ્યાવહારિક ઉ૦ મંત્રી, પ્રધાન. વ્યાવહારિક જીત્ર વ્યવહારનું, વ્યવહાર સંબંધી, રીત, રીતસંબંધી, જગતરૂપ પ્રપંચ સંબંધી. શ્રાવદાર સ્ત્રી પરસપર હરવું. વ્યાવાસી સ્ત્રી પરસ્પર હસવું.
વિષ ત્રિજુદુ જુદુ, નનનનનું. વ્યાવૃત્ત ત્રિ પાછું ફરેલ, વીંટાયેલ. વ્યાવૃત્તિ સ્ત્રી પાછા ફરવું, વીંટવું અટકા
વવું. વ્યાણ પુરુ પરાશરપુત્ર વેદવ્યાસ, પુરાણી, વિસ્તાર,સમાસ વગેરેનું સમાનાર્થક વિગ્રહવાક્ય, વૃત્ત ક્ષેત્રની મધ્યસ્થ રેખા, એક પ્રમાણ
ચાર ત્રિઆસક્ત, તત્પર, વળગેલ,
ચોટેલ. ચા સ્ત્રી- નીચેને શબ્દ જુઓ. ચાર પુત્ર આસક્તિ, બીજા કાર્યનો ત્યાગ કરી એકજ કાર્યમાં લાગ્યા રહેવું, વળગી રહેવું, ચાટી રહેવું. સિદ્ધ ત્રિ. રાજાની આજ્ઞાથી રોકી રાખેલ, નિષેધેલ, અટકાવેલ. વ્યાત ત્રિવ્યાઘાતવાળું. વ્યા ન૦ નીચેનો અર્થ. Orદત્ત ત્રિબોલતું, કહેતું. ચાદર પુલ ઉક્તિ, વાક્ય બોલવું તે. રચાત ત્રિ. બોલેલ, કહેલ. દિતિ સ્ત્રી વ્રણાદાર જુએ. ભૂર-ભુવા
સ્વર-જનસ-તપ-સત્ય-એ સાત વ્યાહુતિ. સુમ પુત્વ ઓળંગવું, કમનું વિપરીતપણું. સુસ્થાન ન. વિરેધ કરે, સ્વાતંત્ર્ય કરવું, રેકવું. અટકાવવું, યોગશાસ્ત્રમાં કહેલ સમાધિ અવસ્થાથી ટ્યુત થવું, એક જાતનું નૃત્ય, વિશ કરી ઉઠવું. શુરિથતિ સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. સુત્તિ સ્ત્રી વિશેષ ઉત્પત્તિ, શાસ્ત્રજન્યશબ્દ તથા અર્થને જ્ઞાનથી સંપાદન કરવા યોગ્ય એક સંસ્કાર, શબ્દોના અર્થને જણાવનારી શક્તિ. સુuત્ર વિશેષ ઉત્પન્ન થયેલા શબ્દોના
અર્થ જણાવનારી શક્તિવાળું, વિદ્વાન. દરુત્ત ત્રિ. ખંડન કરેલ, તિરસ્કારેલ,
રદ કરેલ, દૂર કરેલ, નિરાકરણ કરેલ. યુવાન પુ રદ કરવું, ખંડન કરવું,
તિરસ્કારવું.
શુ ત્રિક બળેલ સી. શુઇ ન પ્રભાત, પ, ફળ, દિવસ. શુષ્ટિ સ્ત્રી સમૃદ્ધિ, સ્તુતિ, ફળ, પરિણામ. દવૃત ત્રિબૂહ રચનામાં ગઠવેલ સંન્ય
For Private and Personal Use Only
Page #529
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
व्यूढकङ्कट
वणवेदना
વગેરે, મુકેલ, રથાપેલ, એકઠું કરેલ, માત્ર ૧૦ વિમાન-એરેસ્લેન, બલૂન. વ્યવસ્થિત, મેટું દઢ, વિશાળ, પહેરેલ, મત ૬૦ ઢામારિન પુત્ર જુઓ. પરણેલ.
ચોમન ત્રિવ થામચરિન ત્રિજુઓ. બૃહર ત્રિ. જેણે બંન્નર પહેર્યું હોય તે.
ટા ન૦ સુંદ-મરી-પીપર-એ ત્રણ. સૂર ત્રિ વિશાળ છાતીવાળું.
ત્ર મા ૧૦ ૩૦ સેર જવું, ભૂત ત્રિવ તંતુઓથી ગુંથેલ, વણેલ, સીવેલ.
ત્ર ૩૦ મલ૦ સેટ જવું, સંસ્કાર કરે, ત સ્ત્રી વણવું, સીવવું, ગુંથવું, વણાટ, સાફ કરવું, શુદ્ધ કરવું. વસ્ત્રાદિ વણવા બદલ ભાઇ-પગાર. ત્ર ૬૦ સમૂહ, ગામને વાડે, માર્ગ, ચૂદ છે સમૃત, રચના, ગોઠવણી, સારે તર્ક,
મથુરાની પાસેને દેશ. દેહ, શરીર, સૈન્ય, યુદ્ધ માટે સૈન્યની anત ત્રિજતું.
એક જાતની ગોઠવણી, એકઠું કરવું. 23ન ન જવું. ચૂદન ૧૦ ઉપરના અર્થ.
ત્રાના રૂ૦ શ્રીકૃષ્ણ. દurf y૦ યુદ્ધ માટે ગોઠવાઈ ઉભેલા ત્રપતિ પુ. શ્રીકૃષ્ણ. સૈન્યનો પાછલો ભાગ.
ત્ર પાઠ પુ0 શ્રીકૃષ્ણ સ્કૃદ્ધિ શ્રી વિરૂદ્ધ સંપત્તિ.
ત્રકમદન ૩૦ શ્રીકૃષ્ણ. થે સ્વા. મ. સ. અનિદ્ વણવું, સીવવું, as g૦ શ્રીકૃષ્ણ. વીંટવું, ઢાંકવું.
ત્રવહસ્ટમ પુત્ર શ્રીકૃષ્ણ ભ્યો વચ્ચે લેવું, એક બીજ.
ત્રાના સ્ત્રી વ્રજની સ્ત્રી, ગેપી. પુલવાર, લેવું.
વનિત ત્રિ. ગયેલ. ચમા પુત્ર શિવ.
ત્રવિત ન ગમન, ગતિ, જવું, દમન , શિવ.
વૈચા સ્ત્રી ગમન, ગતિ, સૈન્યનું યુદ્ધ માટે મારિન પુત્ર પક્ષી, દેવ, ગ્રહ નક્ષત્ર | પ્રયાણ, જિતેચ્છની કુચ, સમૂહ, ભટકવું,
રખડવું. રમવારનું વ્ર આકાશમાં વિચરનાર- ત્ર ચાન્ ત્રિ. જનાર, પ્રયાણ કરનાર, ફરનાર,
રખડનાર, ભટકનાર. મારિનાર ને આકાશમાં ફરતું નગર- ત્રણ વૈ૦ ૧૦ ૨૦ , શબ્દ કરે. ગંધર્વ નગર, હરિશ્ચંદ્ર રાજાનું એક શહેર. ૩૦ ૩૦ ૩૦ સે અંગે ઘાયલ કરવું. મરાપુર ૧૦ ઉપરના અર્થ. aur go R૦ ઘાવ, ત્રણ, જખમ, ઘારૂ. મv go મેધ, મથ.
ગ્રાન્ ૬૦ ભીલામું. મન નવ આકાશ, અભ્રક, પાણી,
ત્રિવ ઘાવ કરનાર, જખમ કરનાર, સૂર્યની પૂજાનું આશ્રયસ્થાન.
દ્રબ્રિમ્ ત્રિ. ઘાવ રૂઝવનાર. નમસ્ટ આકાશમંડળ, પતાકા, an g૦ બ્રાહ્મણયષ્ટિકા વનસ્પતી. ધન.
ત્રાવનુ નઇ ત્રણ પાડવા યોગ્ય શરીરને, મકુર પુત્ર અકસમાત આકાશમાંથી હરાઈ ભાગ. ટેલ પવનને ઝપાટા.
ત્ર ના શ્રી. ઘાવ, જખમ, વેદના.
For Private and Personal Use Only
Page #530
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
व्रणव्यथा
ક
auથથા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. | ત્ર áિ૦ ના ર૦ નિ જવું ત્ર ણ પુત્ર જખમનો જે ઘાવનો સેજે. | ત્રી વિ. ૧૦ સેટ ફેકવું તિરરકારવું, ત્રdrદ પુ. એરંડાનું ઝાડ.
સેવ લાજવું, શરમાવું છે ત્રણ સ્ત્રી ગળે વનસ્પતિ.
a૩ પુત્ર લાજ, શરમ. ત્રનારા પુત્ર બે વનસ્પતિ–ગંધરસ અગ- ત્રી ૧૦ લાજવું, શરમાવું. થીયે.
ત્ર સ્ત્રી લાજ, શરમ. arra g૦ ઘાવનું ઝરવું, જખમમાંથી ત્રાવાવત ત્રિવ શરમથી નમેલ. લેહી વગેરેનું ઝરવું.
વત ત્રિ. લાજાળું, શરમાળ. વ્રત ન એક જાતનું ભક્ષણ, પુણ્યનું સાધન ત્રાદિત ત્રિ. લાજેલ, શરમાયેલ.
ઉપવાસ વગેરે, કોઈ જાતને નિયમ, ત્રક ૩૦ ૪૦ સેટ વધ કરવા મારી પુણ્યનું સાધન, દીક્ષા.
નાખવું. ત્રતતિ સ્ત્રી લતા, વેલ, વિસ્તાર.
ચૈત્ર માં ઘ૮ તે ક્ષેત્ર ઉપરના અર્થ. ત્રમિક્ષા સ્ત્રી જનોઇના સંસ્કારસમયે ત્રાદિ પુત્ર ડાંગેર ચાખા. કરેલી ભિક્ષા.
ત્રાદિ ત્રિડરવાળુ, ચેખાવાળુ. ત્રતા પુત્ર ત્રત ભાંગવું તે.
ત્રોfહેન ! એક જાતનો કહેર, મસૂર, વતન ન. ત્રત ભાંગવું.
ત્રદિન ત્રિ. ડાંગરવાળ, ચોખાવાળુ. ત્રતલઠ્ઠ પુત્ર વ્રતમાટે લીધેલી દીક્ષા. ત્રદિgo સ્ત્રી એક જાતનો છોડ, ત્રતાવાળા ૧૦ વ્રત પાળવું.
ત્રી પુ. ચણા. ત્રતાવાર ઉ૦ ગ્રત આચરવું.
ગ્રહિમા ચોખાનો રોટલ, પુરેડાશ बतादान न०
વગેરે. શ્રેતારા પુત્ર જનોઈ દેવું તે, ઉપનયન- ત્રાદિનિજ સ્ત્રી કાંગ ધાન્ય. સંસ્કાર.
ત્ર પુ. એક નાના ઉત્તમ ચાખા. વ્રતન ત્રિ. વતવાળુ, વ્રત ધારણ કરનાર,
ત્રાકાર ને અનાજનો કોઠાર. વ્રતિન પુત્ર યજમાન, સંન્યાસી, બ્રહ્મચારી. ત્રઘાં પુત્ર પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ ત્ર ૫૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ,
એક શબ્દગણ. ત્રસ્તુ ૫૦ ૫૦ વટ છેદવું, કાપવું. યુઃ તુરી ૧૦ ટ ઢગલે કરવા હાંકવું, ત્રશ્ચન પુo સોનું વગેરે કાપવાની છીણ, , સેવ કુબવું ૩૦ કુહાડો.
વૃ ૩૦ ૩૦ ૧૦ સર વધ કરવા, મારી ત્રશ્ચન છેદવું, કાપવું
નાખવું. ત્રાનિ સ્ત્રી પર્વનનો ઝપાટે..
૦ ૧૦ ૩૦ સેટ ઉપરના અર્થ. ત્રાંત પુત્ર સમુહ, ટોળું.
ત્રિદ ત્રિવ ચોખાનું, ચોખા સંબંધી, ત્રાતીન પુ0 સમૂહ, સંઘ ઉપર જીવનાર. - ડાંગરનું, ડાંગેર સંબંધી, ગ્રાન્ટ ઉગ્ર વ્યવહારને અયોગ્ય, સંસ્કારહીન. ગ્ર ત્રિ. ડાંગેર થાય તેવું ખેતર વગેરે. ત્રથમ પુછે તે નામે એક યજ્ઞ. રહ્યો છે પૂ. ર૦ નિ જવું, પસંદ ત્ર ચા ૫૦ ૩૦ નિ વરવું પસંદ કરવું, કરવું, ઢાંકવું. વીટવું, ઢાંકવું.
૩. v૦ સેઇ સે જવું.
For Private and Personal Use Only
Page #531
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शकुनझा
1 તાલવ્ય અષ==ોસમ બંજન. 1 ને મંગળ-શુભ, કલ્યાણ, સુખ. શ ૫૦ શિવ, શસ્ત્ર. શું સ્વાદ આવે છે ત્રાસ પામવો ૨૦ સંશય કરવો તે શુ છે માંગલિક, સુખી, કલ્યાણવાળું,
શુભ. રંવ 7. ઉપરના અર્થ. a g૦ વજ, મુસળને લોખંડી અગ્રભાગ.
વર નં૦ પાણી. ફણ સ્વી ૧૦ નં૦ સેદ્ કહેવું, વખાણવું,
પ્રશંસા કરવી, દુઃખ દેવું, પ્રસ્તુતિ કરવી વખાણવું, ગા+આશા રાખવી, તકાસવું,
માત્મને, મિ+શાપ દેવો. શંકા સ્ત્રી વાકય, આકાંક્ષા, ઇચ્છા, પ્રશંસા,
બોલવું, કહેવું. શકિત ત્રિ. બેલેલ કહેલ, નિશ્ચય કરેલ,
હિંસા કરેલ, વખાણેલ, ઈલ. સંસ્કૃ ત્રિો બોલનાર, કહેનાર, વખાણ
કરનાર, રથ ત્રિસુખી, કલ્યાણવાળુ, શુભવાળુ. શરથ ત્રિ. વખાણવા લાયક, હિંસા કરવા
ચોગ્ય, કહેવા લાયક. શ વિવા૦ ૩૦ સ૦ સે ક્ષમા કરવી,
સહન કરવું. શરુ સ્વાદg૦ ૩૦ નિ સમર્થથવું, શકિત
માન થવું. 1 go એક ક્ષત્રિય જાતિ, તે નામે એક દેશ, તે દેશને રાજ, યુધિષ્ઠિર, વિક્રમાદિત્ય, શાલિવાહન વગેરે છ રાજાઓએ ચલાવે તો સંવત.
શરદ પુત્ર ૧૦ ગાડું. ફાર ૩૦ તે નામે એક ત્ય, બે હજાર
પળનું વજન. વેદન પુત્ર શ્રીકૃષ્ણ. શરદ પુ. શ્રીકૃષ્ણ.
રાપુર પુ તે નામે એક દૈત્ય. રાદવિા સ્ત્રી રોહિણી નક્ષત્ર.
દિવા સ્ત્રી, ગાડી, નાની ગાડી. રાદો સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. રાજુ પુ. શક દેશનો કે શક લોકોનો
કુવો. રસ્ટ g૦ ૧૦ ટુકડો, એક ભાગ, અવયવ. પર ર૦ છોલ, વલકુલ, તજ, માછલાંની
ચામડી. ર સ્ટન ૩૦ માછલું.
શહેરી સ્ત્રી, એક જાતનું માછલું. ફાવીજOT R૦ ટુકડા કરવા. રાવત ત્રિવ ટુકડા કરેલ. રામવન નં૦ ટુકડા થવા તે. શાસ્ત્રોમૂત ત્રિટુકડા થયેલ. રાવાવ પુ0 હંસ, રાવો સ્ત્રી હંસલી. રાવતા પુત્ર વિક્રમાદિત્ય. ફાળા પુત્ર શક ચલાવનાર રાજા સુધીનું
વર્ષ. શશિર પુરુ “શ’ અક્ષર, નાટકમાં રાજાના
નહિ પરણેલો સાળો. શનિ પુછે વિક્રમાદિત્ય રાજા.
#ા ૫૦ શાર જુઓ. શકુન ૧૦ શુકન. શન પુરુ પક્ષી, ગીધ પક્ષી, એક જાતનું
પક્ષી. રન ત્રિઃ શુકન જાણનાર, નિમિત્તી,
જોશી. રાપુની સ્ત્રી ઘરમાં ફરતી ગરોળી.
For Private and Personal Use Only
Page #532
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
शकुनि
રાદ્ધત્તિ પુ॰ પક્ષી, એક જાતનું પક્ષી, દુર્યાંધનના મામે શનિ, યોતિષપ્રસિદ્ધ એક કરણ, દુ:સ· રાજાના પુત્ર, વિકૃતિ રાજાને એક પુત્ર. રાષ્ટ્રનિનાથ પુ॰ ગરૂડ પક્ષી. રાનિપ પુ ગણ્ડ પક્ષી. રાજુ નિવૃત્તિ પુ॰ ગરૂડ પક્ષી,
રાધુનિકા સ્ત્રી॰ પક્ષીઓને પાણી પીવાનું
સ્થળ.
રા નિસ્વામિન્ પુ॰ ગરૂડ પક્ષી. રાની સ્રૌ॰ શ્યામ પક્ષી-કાળી ચકલી. રાજુનીરા ૬૦ ગર્ડ પક્ષી. રાનીશ્વર પુ॰ ગરૂડ પક્ષી. રાન્ત પુ॰ પક્ષી, ભાસ પક્ષી, એક જાતને કીડા.
રાલુન્તા શ્રી. મેનકા–વિશ્વામિત્રની પુત્રી– કણ્વ રૂષિએ ઉછેરેલી દુષ્યંત રાજાની પત્ની દુષ્કૃતપુત્ર ભરતની માતા. રાવુન્તલા શ્રી મહાકવિ કાલીદાસકૃત એક
નાટક.
રાહુન્તાકૂન પુ॰ શકુંતલા દુષ્યંતપુત્ર
ભરત રાજા.
રાજ્તહાન પુ॰ ઉપરના અ. રાતાઽસ્મન્ પુ॰ શત્રુન્તા નજીએ. રાજ્તહીતનુન પુ॰ ઉપર પ્રમાણે. રાતજાતનૂન પુ॰ રાન્તા નજી. રાન્તŌામન પુ ઉપર પ્રમાણે, રાખ્તાપુત્ર પુ॰ રાન્તા ન જુએ. રાન્તાદ્ભુત પુ॰ ઉપર પ્રમાણે. રાન્તીજૂનુ પુ॰ શત્રુન્તા ન જુએ, રાન્તિ પુ॰ પક્ષી, ભાસ પક્ષી. રાવુ,ન્તિના સ્રી તીડ, રાષ્ટ્રન્તિનાથ પુ॰ ગરૂડ પક્ષી. રાવુંન્તિપ ૩૦ ગરૂડ પક્ષી. રાન્તિવૃત્તિ ૩૦ ગરૂડ પક્ષી,
५१२
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शक्तिग्राहक
રાજુન્તિસ્વામિન પુ॰ ગરૂડ પક્ષી. શત્રુન્તોરા પુ॰ ગરૂડ પક્ષી. રાન્તોમ્બર પુ॰ ગરૂડ પક્ષી, રાહ્રન્ટ પુ॰ એક બતનું માછલું. રાજુહાસી સ્ત્રી એક જાતની કોડ. રામુ જારની સ્ત્રી એક જાતનું શાક, જટામાંસી વનસ્પતિ, જલપીપર, કાયફળ. રાજુ જામેજ પુ॰ માછલું.
રાષ્ટ્રી સ્ત્રી એક જાતની માછલી, રાત્ ન॰ વિષ્ટા, ગુ.
રારિ પુ॰ ગાય વગેરેના વાડા વગેરે.
રારી સ્ત્રી૦ ગાય વગેરેની વાછડી વગેરે. રાત્હાર પુ॰ વિષ્ટા કરનાર. રાષ્ટ્રદ્ઘા ન॰ ગુદા, ગાંડ. રાર પુ॰ બળદ.
રાત શ્રી ચૌદ અક્ષરના ચરણવાળા એક છંદ, તે નામે એક નદી, કંદોરા, મેખલા, આંગળી.
રાત્ત ત્રિ॰ સમર્થ, શક્તિમાન, સર્જાતા શ્રી શક્તિ, સામર્થ્ય, રાત્ત્તત્વ ન॰ શક્તિ, સામર્થ્ય, રાન્તિ સ્ત્રી સામર્થ્ય, શક્તિ, હકાઈ દેવી, દેવીની મૂર્તિ, ન્યાય વગેરેમાં કહેલ કારણનિષ્ઠ કાર્યોત્પાદનયેાગ્ય એક ધર્મ, શબ્દમાં રહેલ અર્થોધકતારૂપ શક્તિ-વૃત્તિ, એક જાતનું અસ્ત્ર, તંત્રપ્રસિદ્ધ પીઠાધિછાત્રી એક દેવતા, રાજાઓની પ્રભાવમંત્ર-ઉત્સાહરૂપ શક્તિ-સામર્થ્ય, ગૌરી, લક્ષ્મી, કવિત્વ શકિત, સ્ત્રીની ચેાનિ. રાન્તિપ્રદ પુ॰ શબ્દની અબાધકતારૂપ
શક્તિ-વૃત્તિનું જ્ઞાન, શિવ, કાર્તિકસ્વામી. રાત્રિ, ત્રિશક્તિ અસ્ત્રને ધારણ કરનાર, સામર્થ્ય વાળુ, સદ્ધિપ્રાય: પુ શિવ, કાર્તિકસ્વામી,
For Private and Personal Use Only
Page #533
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
शक्तितस्
રાષ્ઠિતમ્ મધ્ય શક્તિથી, સામર્થ્યથી, શક્તિપ્રમાણે.
રાપ્તિધર છુ કાતિ કસ્વામી. શક્તિધર ત્રિષ્ટ શક્તિ ધારણ કરનાર, સામવાળુ, શક્તિ અસ્ત્રને ધારણ કરનાર. શક્તિયાજ ત્રિ॰ ઉપરના અર્થ. શધિરજ છુ. કાર્તિક સ્વામી, રાન્તિવનૅ પુ॰ સાતપુડાનું ઝાડ. શસ્તિપાળ પુ॰ કાતિ કસ્વામી. રાપ્તિશ્રૃત્ પુ॰ કાર્તિકસ્વામી. રાશિમૃત્ ત્રિ જ્ઞમિત ત્રિ॰ શકિતવાળુ
શશિધર ત્રિ॰ જુએ.
રાિિદત ત્રિ શક્તિવગરનુ, નિર્મૂળ રાજિદ્દીન ત્રિ ઉપરના અ. શક્તિāતિષ્ઠ પુ॰ શક્તિ અસ્ત્રથી લડનાર ચાહો.
રાજું પુ॰ 7॰ સાથવા, શેકેલા જવ વગેરે લેટ.
રાત્ત્તા શ્રી ખીજડીનું ઝાડ, રાહેજો સ્ત્રી ખીજડીનું ઝાડ.
રવિત્ર પુ॰ વિસ”ના પુત્ર-પરાશરના પિતા એક મુનિ.
રાવિશ્વ પુ॰ ઉપરના અ. રાનુ ત્રિ॰ પ્રિય ખેલનાર. રામન પુ॰ શક્તિ, સામર્થ્ય, સત્તા, રાજ્ય ત્રિ॰ શક્તિવાળું, સમર્થન કરવા
ચેાગ્ય, સાધવાને ચેાગ્ય, બની શકે તેવું. રાજ્ય પુ॰ શબ્દની શક્તિથી જાણવા યોગ્ય અ.
રાચતા સ્ત્રી॰ શકયપણુ
રાજ્યતાવ છે પુ॰ શકયપદાર્થના અસાધારણ ધર્મ-જેમ ઘટમાં ઘટત્વ, રાજ્યત્ત્વ ન શકયપણું,
ા પુ॰ ઇન્દ્ર, કુટજ વૃક્ષ, સાદડાનું ઝેડ, ઘુવડ, જ્યેષ્ઠા નક્ષત્ર, ચોદની સંખ્યા.
}પ
.५१३
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
રાસન
સીદાસજી પુ॰ મેરૂ પર્વત, શોપ નવું ઇન્દ્રગેપ કીડા, રાચાપ પુન્દ્રધનુષ.
રાત્રજ્ઞ પુ॰ કાગડા.
સર્જન મૈં ઇન્દ્રથી ઉત્પન્ન થનાર. રાજ્ઞાત ત્રિઉપરના અ. રાજ્ઞાત પુ॰ કાગડા. શઽિત્ પુ॰ ઇન્દ્રજિત-રાવપુત્ર-મેઘનાદ. રાજ્ઞિત્ ત્રિ॰ન્દ્રને જિતનાર. રાતનય પુ॰ અર્જુન, જયંત, વાલી. રાતનૂન વુ॰ અર્જુન, જયંત, વાલી વાનર, રાજ્યનુસ્ ન॰ ઇન્દ્રનું ધનુષ્ય, રાયજ્ઞ પુ॰ ભાદરવા શુદ બારશે પૃજવા ચેાગ્ય ઇન્દ્રની ધજા.
રાજન પુઅર્જુન, જયંત, વાલી
વાનર.
For Private and Personal Use Only
રામનન ત્રિ-ઇન્દ્રને આનદકારક. રાય ૩૦ કુટજ વૃક્ષ, ઇન્દ્ર શબ્દને ૉય શબ્દ
રાવારૂપ પુ॰ દેવદારનું ઝાડ, કુટજ વૃક્ષ. રાૠપુત્ર પુ॰ અર્જુન, વાલી વાનર, જયંત. રાત્રપુષ્પિા હ્રૌ॰ અગ્નિશિખા વૃક્ષ. રાપુષ્પી સ્ત્રી ઉપરા અ રાનીગ ૬૦ અંદરજવ, ઇન્દ્રયવ રામન ૪૦ વ.
રામિમ્ પુ॰ શાંગત્ પુ॰ જુએ. રામ્ પુ॰ અર્જુન, જયંત, વાલી વાનર, રાસૂમવા સ્ત્રીદરવરણી.
રામાતૃશ્રી ઇન્દ્રની માતા અદિતિ, ભાર્ગવનસ્પતિ.
રામ્મૂધમ્ પુ॰ રાડા, ઇન્દ્રનું મરતક શહો સ્ત્રીઈદર ધરણી. રાવાહન પુ॰ મેય. રાવીન ન૰દરજવ ઈન્દ્રિયવ. રાજશાસન ન ઇન્દ્રધનુષ
Page #534
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પરિસરાત્રિ
शङ्खकार
શશાવિન પુ0 કુટજલ. રાફિક ૧૦ રાફડો, ઈન્દ્રનું મસ્તક. રાશ ઉપર અર્થ. રાસાઉથ go ઈન્દ્રને સારથી, માતલિ. રાહુત પુત્ર અર્જુન, જયંત, વાલી
વાનર. રાહુધા સ્ત્રી પાર્વશી વનસ્પતિ. શરૂનું ૬૦ ઉપરના અર્થ. રાઇ ત્રિઈન્ડે ઉત્પન્ન કરેલ.
રાિ સ્ત્રી હરડે. રાવળ ૫૦ ઘુવડ.
રાવાસ પુસ્વર્ગ. રાશરાન ન ભાંગ. રાજ પુકુટજ વૃક્ષ.
g૦ મેવ, વજ, હાથી, પાંદડું. #ોથાન ન૦ ભાદરવા સુદ બારશે કરવાનું ઇન્દ્રધનું ઉત્થાન, તે નિમિત્તે કરવાને
ઉત્સવ. શરુ ત્રિા પ્રિય બોલનાર, મીઠા બેલું. રાં ૩૦ હાથી. ફરી સ્ત્રી બળદ. શો ત્રીશaણી જુઓ.
મ્યા થા. ૧૦ સે શંકા કરવી, વહેમ આણ, ભય પામવો. 1 g૦ ગાડું વહેનાર બળદ વગેરે. નોય ત્રિ. શંકા-વહેમ આણવા લાયક, શક ભરેલું. શા પુત્ર શિવ. શ ત્રિકલ્યાણ કરનાર, સુખ કરનાર,
રાવલ ) કૈલાસ પર્વત, કપૂર. ફી દુર્ગા પાર્વતી, મછા, ખીજડી. ફાઇ શ્રીવહેમ, સંશય, બીક, વિતર્ક રશ્વિત ત્રિ. શંકાવાળું, ભયવાળું. રામ ત્રિો વહેમી, ભયભીત.
રાદિત ત્રિ. શંકાવગરનું, ભય વગરનું. રવિઠ્ઠીન ત્રિઉપરના અર્થ.
દિન ત્રિશારદિત જુઓ. શકિત ત્રિ. શંકાવાળું, ભયભીત, તર્ક
કરેલ. રાતિવા પુચોર, રz એક જાતનું માછલું, ઝાડનું હું,
ખીલો- રાફડે, દશ કરોડની સંખ્યા, દશ કરોડની સંખ્યાવાળુ, મહાદેવ, પાપ, મેલ, પાંદડાના રેસાને સમૂહ, પુરૂષનું લિંગ, નખલો નામે સુગંધી દ્રવ્ય, છાયાના માપને માટે લાકડા વગેરેનો એક ખીલ, જનમેજયનો એક પુત્ર, નવ રત્નમાંનું એક રત્ન, હંસ, દૈત્ય, કામદેવ, ભય,
બીક. રાવર્ણ પુત્ર ગધેડે, તે નામે એક
દાનવ; કાર્તિક સ્વામિને એક અનુચર, રાત પુત્ર સાગનું ઝાડ. રર ત્રિ. ભયંકર.
છા સ્ત્રી સુડી. રાટોવેve g૦ સુડીવડે ટુકડે. પાડ્યુલ ૬૦ સાગનું ઝાડ. રાત્ર ૬૦ એક જાતનું માછલું. રાશિ પુત્ર એક્ર જાતનું માછલું,
૩ પુત્ર ૧૦ શંખ, શંખલું. રાપુ. લલાટનું હાડકુ, તે નામે એક
નિધિ, ખજાને, નખલે નામે એક ગંધદ્રવ્ય, કાનની પાસેનું હાડકું, તે નામે એક નાગ, હાથીના દાંતને મધ્યભાગ, દશ નિખર્વની સંખ્યા, દશ નિખર્વની સંખ્યાવાળ. રા ન૦ શંખનો ગોળાકાર એક પદાર્થ,
શંખનું કડુ, ચુડી. રાજા પુત્ર મરતક રોગ. રાસ ૩૦ શંખના દાગીના બનાવનાર
એક વણસંકર જાતિ.
For Private and Personal Use Only
Page #535
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
शङ्खचरो
ાચરી શ્રી લલાટનું હાડકું, રા ચર્ચા શ્રી લલાટનું હાડકું રા પૂર્ણ ન॰ શંખનું ચૂક્યું. રાહુઁન પુ॰ શંખમાં થતું એક માતી. રાષ્ટ્રદ્રાવજ પુ॰ તે નામે એક ઔષધ. રાધાવિન્ પુ॰ અમ્ભવેતસ, રાદુ ધર યુ વિષ્ણુ, સમુદ્ર. રાધર ત્રિશંખ ધારણ કરનાર. રાધા શ્રી હિમત્તિ જુએ. રાધ્મ પુ॰ શંખ વગાડનાર.
www.kobatirth.org
માઁ પુ॰ શંખ વગાડનાર. રાનિ પુ॰ શંખને અવાજ. રાદુનલ પુ॰ નાનું શંખલુ, નખલા નામે ગંધ દ્રશ્ય.
રાનથી સ્ત્રી ઉપરના અ. રાધાજી પુ॰ સૂર્ય, એક નાગ, આકડાનું
ઝાડ.
ા મુળી સ્ત્રી એક વનસ્પતિ, રાપ્રસ્થ પુ॰ ચંદ્રમાંને ડાઘ, રાદુષ્કૃત ! વિષ્ણુ, સમુદ્ર. ગટ્ટુશ્રૃત્ ત્રિશખ ધારણ કરનાર. રામુલ પુ॰ એક જાતનું જલચર, રામુથી શ્રી. રાખમુખ-જલચરમાદા. ગસ્થન પુ શંખનેા અવાજ, રાજિત શ્રી એક ન્નતના ઇંડ દુર્ પુ વિષ્ણુ, સમુદ્ર, શનિ ત્રિશ ́ખવાળુ. હિનો સ્ત્રી ચારપુષ્પી વનસ્પતિ, શ્વેતપુન્નાગ, ચૈતયુકા, શ્વેતવુન્હા, યવતિક્તાવનસ્પતિ, ચાર જાતની સ્ત્રીઓ પૈકી એક સ્ત્રી, શંખવાળી સ્ત્રી, એક ઉપદેવતા. રાન્નુિનોજ પુ॰ શિરીષ વૃક્ષ-સરસડા રાનિીવાલ પુ॰ શાખાટક વૃક્ષ. રાજ્ સ્વા॰ બા॰ સ૦ સર્ એલવું, કહેવું ચિ સ્ત્રી ઈન્દ્રની પત્ની-ઇન્દ્રાણી,
५१५
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शणतान्तव
.
રાખી સ્ત્રી ઉપરન અ. शचीपति पु० द्र
शचीभर्तृ पु० ४. शचीस्वामिन् पु० ४न्द्र રાષ્ટ્ર સ્વા॰ આ સ૦ સે જવું. રૉડ્યુ॰ આ॰ સ૦ સે વખાણવું. રાટ્ સ્વા॰ પ૦ સેટ્ દુઃખી થવું, માંદા થવું, રાગ ઉત્પન્ન થવા, ॰ જવું, ભેદ પાડવા,
ભાગ કરવા સ
રાટ ત્ર॰ ખાટું,
રાટ પુ॰ ખટાઈ.
.
રાટા સ્રી સિંહની કેશવાળી, જટા. ટ સ્ત્રી આંબા હળદર. રાટી સ્રી આંબા હળદર.
शट्टक न० શાલિચૂર્ણ.
રાટ્ સ્વા॰ પ૦ સેટ વધ કરવા, સ૦ કપટ કરવું, દુઃખ પામવું અ
ઘી અને પાણીથી મિશ્ર
રા ૩૦૦ સ॰સેટ્ વખાણવું. રાત્ર્ ૩૦ ૧૦૦ સેર્ આળસ કરવું. રાત્ બ્રુ॰ મ॰ સ॰ સેટ્ દુષ્ટ વચન મેલવું, ખરાબ શબ્દો લવા.
રાઇ ન॰ તગર, કેસર, લાટુ
રાઇ પુ॰ ધતુરા, મધ્યસ્થ પુરૂષ, સાહિત્યપ્રસિદ્ધ એક નાયક,
For Private and Personal Use Only
રાઇ ત્રિ॰ ધુતારૂં, દગ, લુચ્ચુ. રાતા સ્ત્રી તારાપણું, કાઈ, લુચ્ચાઇ, રાત્ય ૧૦ ઉપરના અ. રાઢવા સ્ત્રી અબટ્ટા વનસ્પતિ. રાજ્ ત્રા॰ ૧૦ સ॰ સેટ્ દેવું, આપવું. રાળ વુ શણુના છેાડ.
રાળથંટિજા સ્રી શપુષ્પી વનસ્પતિ
જેના ના શબ્દ ઘંટ જેવા થાય છે. રાગતનુ પુ॰ શણના દેરા. રાખતાન્તવ ત્રિ॰ શણુના દોરાનું.
Page #536
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
शपर्णी
રાળપળ સ્ત્રી અસનપણી વનસ્પતિ. રાળપુાિ સ્ત્રી તે નામે એક વનસ્પતિ, ાળપુષ્પી સ્ત્રી ઉપરને અ. રાળવસ્ત્ર ૬૦ શણનું લુગડું.
રાત્ર ૧૦ શણના ારા ાણની જાળ. રાજુજ પુ॰ એક જાતનું ઝાડ. રાઈના સ્રી શણપુષ્પી વૃક્ષ રાજ્ ૰૧૦ સેટ્ રાગી થવું, એકઠુ થવું૧૦
રાજુ ન॰ કમળ વગેરેના સમૂહ. રાજ્ક યુ નપુંસક, બળદ. શબ્દતા સ્ત્રીઁ નપુંસકપણું, નામદો. રાત્ત્વ ન॰ ઉપરના અ. શન્ડિન્ટ પુ॰ શાંડિલ્યના પિતા એક મુનિ, રાખ્ત પુ॰ જનાનખાનાનેા રક્ષક નાંજર, નપુસક, વાંઝીયા પુરૂષ, ગાંડા માણસ,
અદ
રાત ન॰ સેાની સંખ્યા, સેંકડોની સંખ્યા, ઘણી સંખ્યા, સાની કે ઘણી સંખ્યાવાળું, રાજ ન॰ ઉપરના અર્થ રાજ ત્રિ॰ સાની સંખ્યાવાળુ, રાતક્રાતિ ૩૦ ભાવી ૧૦ મા જૈન તીર્થંકર. રાતનુમ્ન પુ॰ સેાનાની ખાણવાળેા એક
પર્વત.
રાત‰ત્વમ્ અધ્ય॰ સાવાર. રાતોટિ પુ॰ ઇન્દ્રનું વ.
શોટિ સ્ત્રી સાથી ગુણેલી કરાડની
સંખ્યા.
शतक्रतु पु० ४न्द्र રાતનારુ નસાનું, રાતશુળ ત્રિ॰ સાગણું.
રાતળિત ત્રિ॰ સાગથ્થું. રાતત્મ્યિ શ્રી.દૂર્વાં-ત્રોખડ.
રાતણી સ્ત્રી એક નૂતનું અસ્ત્ર, તાપ, વૃશ્રિકાલી વનસ્પતિ, કરંજ વૃક્ષ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
દ્
शतपोरकं
રાતત્તમ ત્રિ॰સાની સંખ્યા પૂર્ણ કરનારસામું. રાતતારા શ્રી શતભિષા નક્ષત્ર. રાતદુ સ્ત્રી તે નામે એક નદી. રાતદ્વાર ત્રિ॰સા દ્વારવાળુ, રાતા શ્રી કૂર્તા-ત્રોખડ. રાતા અત્મ્ય સા પ્રકારે,
રાતધામન્ પુ॰ વિષ્ણુ.
રાતયાર પુ 9. રાતાર ત્રિ॰ સેા ધારવાળુ રાતકૃતિ પુ॰ ઇન્દ્ર, બ્રહ્મા, સ્વ.
રાતપત્ર ન૦ કમળ.
રાતપત્ર પુ॰ મારપક્ષી, લક્કડકૃટ પક્ષી, રાજપાપટ, સારસ પક્ષી. રાતપત્ર પુ॰ એક જાતનું ઝાડ. શતપત્રી સ્રો॰ એક ફૂલઝાડ. રાતપથ પુ યજુર્વેદના એક બ્રાહ્મણગ્રંથ, રાતથજ ત્રિ શતપથ બ્રાહ્મણગ્રંથ ભણનાર કે જાણનાર. રાતપદ્ ૧૦ જ્યેાતિપ્રસિદ્ધ નામકરણમાં ઉપયાગી એક ચક્ર.
રાતપવી સ્રી. એક ાતના કીડા, શતમૃલી વનસ્પતિ.
રાતત્ત્વજ્ઞ ñ સો પાંખડીવાળુ કમળ, ધાળુ
કમળ,
શતપર્વમ્ પુ॰ વાંસ, એક જાતની શેલડી. રાતવા શ્રી કડુ, વ, ધોખ. રાતવિા સ્રો॰ જવ, શરદ પૂનેમ, ભાર ગ વનસ્પતિ.
રાતપાત્ શ્રી કાનખજૂરા કાંડા, રાતપાટ્જા સ્ત્રી કાકાલી વનસ્પતિ, જળા. રાતપુષ્પ પુ॰ મહાવિ ભારિવ. રાતપુષ્પા સ્ત્રી એક જાતનું શાક, સુવા. રાતળા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. રાતો પુ॰ એક વતની શેલડી,
For Private and Personal Use Only
Page #537
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शतप्रसूना
शत्रुघ्न
તારૂના શ્રી સુવાન છોડ.
રાતા સ્ત્રી વીજળી, વજ, દક્ષની એક તપ્રાણ પુ૦ એક જાતનું ઝાડ,
કન્યા. મિત્ત સ્ત્રી શતભિષા નક્ષત્ર.
તાક્ષ ત્રિો નેત્રવાળું. ફામિ . શતભિષા નક્ષત્ર.
તાક્ષી સ્ત્રી રાત્રિ, શતપુષ્પી વનસ્પતિ, સાતમીદ સ્ત્રી મલ્લિકા-ગ.
દુર્ગા દેવી, હળદર.. રાતમાં ૫૦ ઈન્દ્ર, ઘુવડ.
શતા ૫૦ રથ, તિનિશ . રાતમજુ ૫૦ , ઘુવડ,
રાતના નર સ્મશાન. ફાતમાન ૫૦ ૧૦ સોનું માપ, ચાર પ્રસ્થ શાનદ્ પુ. ગૌતમથી અહલ્યામાં ઉત્પ
બાબર વજન, એક હજાર ચોવીસ ન્ન થયેલે એક પુત્ર, શ્રીકૃષ્ણ, બ્રહ્મા, મુઠિનું માપ, બસે છપન પળ, સેના વગેરેનું વિષ્ણુને રથ. માપ, તે માપનું.
રાતાનર ત્રિસેને આનંદ ઉપજાવનાર. તકનિ ઘણે અનુભવી વૈદ્ય, સેને રાત્તાનો પુત્ર વ્યાસને શિષ્ય એક મુનિ, મારી નાખનાર.
ચંદ્રવંશી એક રાજા, સુદાસ રાજાને શતા પુત્ર સરાણીયે.'
પુત્ર, તમારા પુત્ર સરાણી.
તાર નઃ વજ. તમુણ ત્રિ૦ સે મુખવાળું
ઉતારૂ એક જાતને કઢ. તમુવી સ્ત્રી, સાવરણી.
તાયુ ત્રિ. સો વર્ષના આયુષવાળું. રાતમૂર્તિ ૬૦ વિષ્ણુ
સાતાવર ઉ૦ સે પણ વગેરેને દંડ. રાતમૂ શ્રી દુર્વા-ધ્રોખડ.
રાત્તાવાર સ્ત્રી શતમૂલી વનસ્પતિ, ઈન્દ્રની ફાતમૂર સ્ત્રી શતમૂલીને વેલે.
સ્ત્રી, કચૂરો વનસ્પતિ. રાતદિક પુ. સો સરવાળો હાર.
રાતાવર્ત પુ. વિષ્ણુ. રાતરથ પુત્ર તે નામે એક રાજા.
રાતાવર્તન ૫૦ વિષ્ણુ. રાતોર નં૦ યજુર્વ દે એક રૂાધ્યાય. રાતા€ સ્ત્રી શતમૂલી વનસ્પતિ, સુવા. રાતા સ્ત્રી બ્રહ્માની પત્ની, બ્રહ્માની એક તિલ ત્રિસેથી ખરીદેલ, સેને વિકાર કન્યા.
સો સંબંધી. શત૮ ને સે લાખ, એક કરો. ફાર પુછે શત્રુ, ઈજ. તસુwા મહાકવિ ભારવિ.
7 fa૦ નાશ પામનાર, જનાર. રતથી સ્ત્રી, પેળી ઘોખડ, શતાવરી ફાર્ચ વિ શતિ જુઓ. વનસ્પતિ, પીળી દ્રાક્ષ
ત્રિ પુત્ર હાથી, રાતોધિન પુત્ર અવેતસ.
ફાગુ પુ. દુશ્મન, રાજન શત્રુપક્ષી રાજા, રાતરાણ અણ સેંકડવાર, સેંકડો રીતે, જ્યોતિષમાં કહેલ લગ્નાધિક છઠું સ્થાન, સવાર.
કામાદિ શત્રુ. તરાલ ત્રિસે શાખાવાળું.
રા ત્રિ નાશ કરનાર. શાતણ ન એક લાખ.
રાગુયાત પુત્ર શત્રુને નાશ કરનાર, રાતના ત્રિ. એક લાખની સંખ્યાવાળું. | રાન્ન પુ. દશરથ રાજાને એક પુત્ર.
For Private and Personal Use Only
Page #538
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
शत्रुघ्न
રાસુન્ન ત્રિ॰ શત્રુને નાશ કરનાર. રામુમનનની સ્રી દશરથપુત્ર શાની માતા-સુમિત્રા.
રસગુલય ત્રિ॰ શત્રુને જિતનાર.
રામુચ પુ॰ પાલીતાણા પાસે એક પહાડ. શત્રુતા હ્રૌં ન-પશું. રાત્રુત્વ ૧૦ શત્રુપણું. શત્રુનિષ્ઠાયપુ॰ શત્રુએને સમૃહ. રાત્રુનિજન પુ॰ શત્રુનું રહેઠાણનું સ્થળ. રાવી શ્રી રાત્રિ, હળદર. રાટ્ સ્વા॰૧૦ ૨૦ સેટ્ નાશ પામવું. રાટ્ સ્વા॰૧૦ સ॰ નિર્ જવું. રાય્ પુ॰ ફળ-મૂળ-વગેરે. રાત્રિ પુ॰ મેઘ, અર્જુન, હાથી. રાત્રિ સ્ત્રી વીજળી, એક જાતની ખાંડ. રાનાહિ શ્રી ગજપીપર. અનાવહી સ્રી ગજપીપર. રાનવ† શ્રી કડુ વનસ્પતિ.
રાનિ પુ॰ સૂર્યના પુત્ર એક ગ્રહ, શનિવાર. રાનિન ન॰ કાળાં મરી.
રાનિસ્ત્ર શ્રી સૂર્યની પત્ની છાયા, શિન ગ્રહની માતા.
શનિવાર પુ॰ શનિવાર, શનિવાલ પુ॰ શનિવાર.
શનૈશ્વર પુ॰ શનિ ગ્રહ. શનૈશ્ચર ત્રિ॰ ધીમે ચાલનાર, શનૈન્ અય્ય॰ ધીમે ધીમે, હળવે હળવ, शन्स् त्रा०प० રસ સર્ હિંસા કરવી, સ્તુતિ કરવી, કહેવું.
'शेप् स्वा० उभ० સનાત્ શાપ દેવા,
ગાળા દેવી, નિવું, સોગંદ ખાવા. શર્ નિવાસમ૦ સ॰ અનિટ્ ઉપરના અર્થ. પત્ ત્રિ॰ શાપ દેતું, સાગદ ખાતુ, ગાળા દેતુ રાજ્ય પુ॰ સોગંદ, શાખ, ગાળ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૮
शब्दवेधन्
રાન ન॰ સોગંદ ખાવા, શાપ દેવા, ગાળ
દેવી.
રાપમાન
રાજૂ જુએ.
રાસ ત્રિ॰ શાપ દીધેલ, ગાળા દીધેલ, ગાળ દીધેલ.
શૈક્ષ પુ એક જાતનું ઘાસ. રાષ્ચત્ ત્રિશવત્ જીએ. રાવ્યમાન ત્રિવત્ જુએ.
શબ્દ "॰ ગાયા વગેરેની ખરી, ઝાડનું મુળ. રાર્જુ॰ એક જાતનું માછ્યુ, રાધિપ પુ॰ એક જાતનું મારુ માધ્યું. રાળી સ્ત્રી. માછલી, નાની માછલી, રાવ ૩૦ એક મ્લેચ્છ જાતિ, ભિલ્લ. રાવરાવાસ પુ॰ ભીલ્લાનું રહેઠાણ, રાવજી પુ॰ કાબર ચિત્રો ર્ડંગ, રાવજ ત્રિ॰ કાબર ચિત્ર, રંગબેર`ગી. રાબ્વે ૩૦ મ॰ અ॰ સત્ શબ્દ કરવા. રાજ્ પુ॰ અવાજ, શબ્દ, અક્ષરાત્મક શબ્દ, નામ, સત્તા, શ્રોત્રન્દ્રિયથી ગ્રહણ કરાતા આકાશને એક ગુ. રાત્રિ શબ્દ કરના, અવાજ
કરનાર.
રાજ્જદ પુ॰ શ્રોત્રન્દ્રિય, શબ્દજ્ઞાન. રાજ્યામ પુ શબ્દોને સમૃહ, રાષ્ત્રાદિક્ ત્રિ॰ શબ્દ-અવાજ ગ્રહણ
કરનાર.
રાતમાત્ર ન॰ સાંખ્યમતપ્રસિદ્ધ આકારોનું કારણ એક સમ ભૂત.
રાન ૧૦ શબ્દ-અવાજ કરવા. રાન ત્રિ શબ્દ-અવાજ કરનાર. રાબ્રહ્મન્ ન॰ વેદરૂપ શબ્દબ્રહ્મ, સ્ફોટ રૂપ નિત્ય શબ્દબ્રહ્મ.
રાબ્તમેવિન પુ॰ શબ્દના અનુસાર લક્ષ્યને વીંધનાર બાણુ, અર્જુન. રાજ્યેન્ પુ॰ ઉપરના
For Private and Personal Use Only
Page #539
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
રાત્તિ
શાશ્વત
ફારિ સ્ત્રી શબ્દોની અભિધા-લક્ષણ- | રાના પુત્ર બ્રાહ્મણ, અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ,
બંજનારૂપ અથધક શકિત-વૃત્તિ, નોવાક્ય ન શિંગરૂપ થતું મગ વગેરે સામર્થ્ય.
- ધાન્ય રાત્રે ૧૦ વ્યાકરણશાસ્ત્ર.
સાપત્રી શ્રી. રીસામણીને વેલો. રાજાધિષ્ઠાન ૧૦ કાન.
રામોર પુશમિર જુઓ. રદ્ધાનુરાસન ન વ્યાકરણ શાસ્ત્ર.
wr સ્ત્રીવીજળી. સાયમાન ત્રિ- શબ્દ-અવાજ કરતું.
શwા પુત્ર ગરમાળો, વિપાક, પરિણામ. શનિ પુત્ર અલંકારશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ અનુ
અલ. પ્રાસ વગેરે અલંકાર,
રાષ્ટ્ર વા. . સ. એ જવું. શત ત્રિ- શબ્દ-અવાજ કરેલ, બેલેલ,
શિવ પુ. વજ, મુસળના અગ્ર ભાગમાં કહેલ, બેલાવેલ.
રહેલું લેવું, લેઢાને કંદોરે, સીધું સન્ ૩૦ ૩૦ ૧૦ સે ચક્ષુ ઈન્દ્રિયથી
ખેંચવું. જેવું-જાણવું.
રાજ ત્રિા ભાગ્યવાન, દરિ. રામ્ રિવાઇ ૫૦ શેર શાંત થવું એ શાંત
ફાર 1 પાણી, ધન, વ્રત, ચિત્ર, બૌદ્ધનું કરવું તે
એક વ્રત. રામ પુ. શાન્તિ, આત્યંતર ઇન્દ્રિયનું
શનિ ત્રિ. શ્રેષ્ઠ. દમન, મોક્ષ, હાથ, ઉપચાર. રામ ત્રિ. શાંત થનાર, શાંત કરનાર.
ફાર કુએક જાતનો મૃગ, તે નામે રામથ પુ. શાન્તિ, રાજાના મંત્રી.
એક દૈત્ય, એક જાતનું માછલું, તે નામે મન ન૦ શાન્તિ કરવી, શાંત થવું, યજ્ઞ
પર્વત, તે નામે એક જિન દેવ, યુદ્ધ, માટે પશુધ, ચાવવું, હિંસા.
ચિત્રાનું ઝાડ, લેધરનું ઝાડ, સાદડાનું શમન પુત્ર યમદેવ, એક જાતનો મૃગ.
ઝાડ. રામનામની સ્ત્રી, યમુના નદી.
રાવલ પુ. વારાહીકંદ. રામનાર સ્ત્રી યમુના નદી.
રાવવજન ૧૦ શંબર પર્વતનું ચંદન. રામ સ્ત્રી રાત્રિ, હળદર,
રાવરિપુ કામદેવ. રામનીષર પુ રાક્ષસ.
રાવશ3 કામદેવ. રામથ7 ત્રિ. શાંત કરતું.
રીશ્વરસૂન જુ. કામદેવ. સમસ્ટ ૨૦ વિષ્ટા, ગુ પાપ.
શરદ પુત્ર કામદેવ. મિ સ્ત્ર, ખીજડીનું ઝાડ, મગ વગેરેની શાશ્વર પુકામદેવ. શીંગ, સેમરાજી વનસ્પતી.
ઉત્તરાતિ પુ. કામદેવ. શામિત ત્રિવ શાંત થયેલ.
શ્વર પુકામદેવ. મન ત્રિવ શાંત, શાંતિવાળુ,
રક્વરી શ્રી. ઉંદરકાની વનસ્પતિ. ઉમર નાની ખીજડીનું ઝાડ.
ફાસ્ટ g૦ ૪૦ કાંઠા, તીર, કિનારે, મોર પુત્ર શિવ.
મુસાફરીમાં ખાવાનું ભાતું, મત્સર, કે. રામ સ્ત્રી શમિ જુઓ.
રૂશ્વત ત્રિ. ઉલટું-અવળ બે વાર શાખા તે નામે એક મુની.
ખેડેલ ખેતર વગેરે.
For Private and Personal Use Only
Page #540
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शम्बु
૨૦
शर
રાજુ પાણીની છીપ.
રય પુછે હાથ, સર્પ, શિયા, પથારી, નિદ્રા, શષ્ણુ પુરુ ઉપરનો અર્થ, તે નામે પણ. રામાયણપ્રસિદ્ધ એક શદ્ર તાપસ, શંખ, રથ પુ0 અજગર, મૃત્યુ, ભુંડ, હુક્કર, તે નામે એક દૈત્ય, હાથીના ગંડસ્થળનો માછલું. એક ભાગ.
રાથથ ત્રિ. ઉંધણસી, ઉધતું. રાકૂ ઉ૦ શ૩ ૬૦ જુઓ.
શયથી સ્ત્રી, ભુંડણી, કુકરી, માછલી. રાવ્ સ્ત્રી શબ્યુ સ્ત્રી જુઓ.
રાયન ૧૦ સૂવું, સુઈ જવું, નિકા, શય્યા, કાબૂ ૫૧ પાણીની છીપ.
પથારી, મૈથુન. શમ્ ત્રિકલ્યાણવાળુ.
રાવના ન૦ સુવાનું સ્થળ, સુવાનો મઢ પુછે તે નામે એક ગામ-જ્યાં ઓરડે. વિષ્ણુને કલ્કિ અવતાર થશે.
શયનીય સૂવા લાયક. રામરી સ્ત્રી, કુટણી સ્ત્રી.
રાથની ૧૦ શયા, પથારી. રામા પુત્ર ત્રીજા જૈન તીર્થંકર.
ફાયનીય ર૦ શયા, પથારી. રજુ કુ. શિવ, બ્રહ્મા, વિષ્ણુ, સિદ્ધ, ફની વી સ્ત્રીઅષાઢ સુદ અગીધોળા આકડાનું ઝાડ.
આશ. પામ્ ત્રિઃ વૃદ્ધ, ઘરડું
રાથનિ ત્રિક સૂતું, ઉંઘતું. રામુતના પુત્ર ગણપતિ, કાર્તિકસ્વામી. રાયાના પુત્ર સર્પ, કાચ, કાકીડે. રામુલના પુત્ર ઉપરના અર્થ.
રાજુ ત્રિઉંધણસી, ઉંધવાના સ્વભાવ રામુનૂન પુરુ શમ્મતની જુઓ.
વાળુ. મુનંદન પુ. શમુતનય જુઓ.
રાચાર્ ૩૦ અજગર, કુતરે. રામુપુત્ર પુત્ર ઉપર પ્રમાણે.
રયા સ્ત્રી અજગર-માદા કુતરી. શબ્યુઝિક ૨૦ ધેળ કમળ.
શત ત્રિ. સૂતેલ, ઉધેલ. ત્રિશિવ, બ્રહ્મા, વિષ્ણુને રચિત નિદ્રા, ઉંધ. પ્રિય.
ચિતવત ત્રિ નિદા લેતું, ઉંઘતું. ભુરિયા સ્ત્રી દુર્ગા દેવી, પાર્વતી, રાયુ ઉ૦ અજગર. આંમળી.
રાયુન ઉ૦ અજગર. રામ્ભવમ નૈ૦ ધોળુ કમળ. રાત્મ પુત્ર જૈન અને બીજા મૃતરામુવમ ત્રિશિવ, બ્રહ્મા, વિષ્ણુને ! કેવલી. પ્રિય.
ફા સ્ત્રી શયા, પથારી, પલંગ, ખાટલો, રાષ્ટ્રમાં સ્ત્રી શમ્યુઝિથા જુઓ.
સુવું, ગુંથવું. शम्भुसुत पु• शम्भुतनय नुस।
રાવ્યાણ ૩૦ રાજાની શયા ઉપર મુજૂનું T૦ ઉપર પ્રમાણે.
અધિકારી. ફક્યાં શ્રી ગુંસરીને ખીલ, સંગીત- ફાર ૧૦ પાણી.
પ્રસિદ્ધ એક તાલ, લાકડી, એક યજ્ઞપાત્ર. ! ફાર ૬૦ બાણુ, બાણનું સાધન એક ઘાસ, રાખ્યાતિ 9 લાકડીનું પડવું. | કાસડે, દહીં કે દુધની મલાઈ, હિંસા.
For Private and Personal Use Only
Page #541
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
গন্ধা
રાક
રાથros go કાસડાને ગુચ્છ, કાસડાનું | ૨૬ સ્ત્રી વર્ષ, વરસ, અને બાણ.
કાર્તિક મહીનાની ઋતુ. રાણ પુ. શરદઋતુને ચંક.
વા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. રાક ન૦ માખણ.
રાફિક ત્રિશરદ ઋતુમાં ઉપન્ન થયેલ. રા ઉ૦ કાતિક સ્વામી
રાષિ પુલ બાણ રાખવાને ભા. રાજન પુરુ કાર્તિક સ્વામી
રાજપતિ ઉ૦ બાણનું પડવું. રાટ પુત્ર કાચંડ, કાકી, એક જાતનું શાપુ ૬૦ બાણનું મૂળ. શકિ.
રાજુલા સ્ત્રી એક જાતનું ઝાડ. રાજા ર૦ ઘર, શરણ, રક્ષણ, વધ, નાશ,
ફાર ૧૦ બાણનું ફળું, પાનું. મારી નાખવું.
રામ પુત્ર અષ્ટાપદ-સિંહનું શત્રુ આઠપગવાળું ત્રિ રક્ષણ કરનાર, ઘાત કરનાર,
એક પશુ, હાથીનું બચ્ચું, તે નામે એક મારી નાખનાર.
વાનર, ઉંટ, શિશુપાલનો એક પુત્ર, તે રાપાકાપ્ત ત્રિશરણે આવેલ.
નામે એક દાનવ, પતંગીઉં, તીડ. રાણા શ્રી પ્રસારણીનો વેલે. રમી સ્ત્રીસિંહની શત્રુ એક પશુ-માદા, રાપfinત ત્રિ. શરણે આવેલ.
- ઉંટડી. રાપર ત્રિ- શરણે આવેલ.
રામ્ પુત્ર કાર્તિક સ્વામી. રાનિ ત્રિ• શરણ-રક્ષણની ઈચ્છા
રામય ત્રિકાસડે નામના ઘાસનું વાળું.
બનાવેલ. રાજ શ્રી માર્ગ. રસ્તે, પ્રસારણને ફg સ્ત્રી અયોધ્યાની નીચે વહેતી એક વેલે, પૃથ્વી, જયંતિ.
- નદી. રાતો સ્ત્રી ઉપર અર્થ.
રા શ્રી. ઉપરનો અર્થ.. ફરજન શરણ-રક્ષણ ઈચ્છનાર. રાત્રિ સરળ, સુગમ સહેલુ સીધુ ફાફ ડુ પક્ષી, છીનવાળો, રટ જુઓ, સરળ મનવાળું. એક જાતને અલંકાર.
રાટ ઉ૦ સરલ વૃક્ષ. રાઇ ત્રિ. કામી, છીનાળવું, ધૂતારૂ. રા૮િ ૧૦ પાણી. ત્રિા શરણે આવેલાનું રક્ષણ કરવામાં
શત્રુતા સ્ત્રી- સરળપણું. સમર્થ.
રાદ્ધત્વ ન૦ સરળપણું. રાથી સ્ત્રી, દુગાં દેવી.
સારવ પુત્ર શિવ, ઢાંકણ. રાજુ પુત્ર મેઘ, વાયુ.
રાવળ નવ શર-કાસડાનું વન, રાજેન્દ્ર સ્ત્રી વર્ષ, વરસ.
રાવ ૩૦ કાતિ કે સ્વામી. રામિન ૫૦ કુતરે.
રાજા પુત્ર બાણનો વરસાદ. રાજામિન સી. કુતરી.
રાક સ્ત્રી બાણનો વરસાદ.! રાટ પુત્ર શરદ ઋતુને સમય. શવ્ય ૧૦ બાણનું લક્ષ્ય, નીશાન. ૫% ર૦ ધોળુ કમળ.
રારિ વી. એક જાતનું પક્ષી. રાપર્વનું ૧૦ શરદ પુનમનો ઉત્સવ. - રાજાર સ્ત્રી એક જાતનું પક્ષી
For Private and Personal Use Only
Page #542
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शराभ्यास
વિરર
शर्वरी
રાજસ્થાન છે બાણ ફેંકવાને અભ્યાસ. | પાવર વુ દાન માટે કપેલે સાકરને મુવી સ્ત્રી કાતર.
* પર્વત. are ત્રિહિંસક, ઘાતક.
રાકમા શ્રી. તે નામે એક નરક. રાજu g૦ ધનુષ.
રાસાર્વઃ પુ. એક જાતનો રંગ. રારિ જી. એક જાતનું પક્ષી. રાવત ત્રિ. સાકરવાળુ, ખાંડવાળું, રાજા પુત્ર માટીનું કેડીલ, સરાવ, શરૂ, પત્થરના ટુકડાવાળુ, રેતાળ. રામપાતર, બે કુડવનું માપ.
શરારતી સ્ત્રી વૈશાખ સુદ ૭ રાજા શ્રીતે નામે એક નદી.
ફાલિ ત્રિવ ઘણું સાકરવાળા પ્રદેશ રામ બાણ રાખવાને ભા.
વગેરે, ઘણે રેતાળ પ્રદેશ વગેરે. રાજલન ન ઉપરને અર્થ.
રાત્રિ ત્રિ. ઉપરના અર્થ. ર/રન પુત્ર ધનુષ.
રવિ ૨૦ સાકરમિશ્ર પાણી. રીત ત્રિ. બાવડે હણેલ, મારેલ. ફાઈ ખ્યા. ૧૦ ૨૦ શેર મારવું, માર મારે, મિન પ્રસવ, અંકુર.
મારી નાખવું. રાહ જી. ચીયાનું ઝાડ.
રાધે ઉ૦ પાદવું. રાતિ 7. શરીર, દેહ, મડદું, કેઈપણ રાધન R૦ પાદવું. જડ વસ્તુને આકાર.
રાર્ધસદ પુત્ર અડદ, રાવપુ. છવ.
રાષ્ટ્ર ખ્યા ૦ ૧૦ સે હિંસા કરવી, રાજા પુત્ર પિતા, બાપ.
મારી નાખવું, જવું. s . ગ, પુત્ર, કામદેવ.
રામે ત્રિ. સુખદાયક. ફી ત્રિ. શરીરથી ઉત્પન્ન થનાર. રાક પુત્ર વિષ્ણુ. શાન્ ત્રિ ઉપરને અર્થ. ફામન પુ. શરીર= go જુઓ. રાન ૩૦ બ્રાહ્મણને લાગતુ વિશેષણ રામા ત્રિ પ્રાણી, શરીરી, જીવ. ફર્મનું ત્રિ. સુખી. રવિણ ૧૦ શરીર ઢાંકનાર ચામડી, ફર્મવેત્ ત્રિસુખી, શરીરનું ઢક છે.
ફાર્મત ત્રિસુખદાયક. રાવણ ત્રિ• શરીર ઢાંકનાર. ફાર્મ પુદ એક જાતનું વસ્ત્ર. શનિ ત્રિ. પ્રાણી, શરીરધારી. ફાર્મા જી. દારૂ હળદર. શનિ પુત્ર જીવ,
રાય સ્ત્રી રાત્રિ, હળદર, રાહ ૩૦ બાણ, ક્રોધ, વજ, હથિઆર. રાતિ ૬૦ વૈવસ્વત મનુને એક પુત્ર. ર ત્રિ. હિસક, ઘાતક, ર.
ર માત્ર ૧૦ ૧૦ સં મારવું, કાર ફg g૦ આંબાનું ઝાડ.
કરવું. વાલ પુછ મીઠા લીંબુનું ઝાડ,
સર્વ શિવ, વિષ્ણુ. જી. સાકર, ખાંડ, પત્થરનો ટુકડો, પાર્વર પુત્ર કામદેવ. રેતી, કટકે, ઠીકરી, એક રેગ, સાકર- ફાર ને અંધારું, અંધકાર. વાળુ, ખાંડવાળું, રેતાળ.
ફાર્યરત શ્રી. રાત્રિ, સંખ્યા, સ્ત્રી, હળદર,
ફર્મન ૧૦ સુખ.
For Private and Personal Use Only
Page #543
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
शर्वरीक
રાવીજ પુ॰ લુચ્ચું, નીચ, હલકા માણસ. રાવેરીનાથ પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર. રાર્થીવ તુ ં ચંદ્ર, કપૂર. રાર્થીપત્તિ પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર. રાર્વીા પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર. રારીશ્વર પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર, શર્વરીયામિમ્ પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર, રાર્યજા શ્રી તામર નામે અસ્ર. સર્વજો સ્ત્રી તામર નામે અસ્ત્ર. રાળી સ્ત્રી દુર્ગા દેવી, પાવતી. स० સેટ્ ચલાવવું,
शलू भ्वा० आ० હલાવવું.
રાષ્ટ્ર [ ૫૦ સ૦ સે જવું. રાજ્ ૩૦ આ સ॰ સેટ વખાણવું. રાજ્ન્મ્યા વ॰ સ સેલ્ વેગ કરવા. રાજ ૧૦ સેઢાઇનું વાયું.
રાજ પુ॰ શૃંગી, બ્રહ્મા, એક જાતનું ક્ષેત્ર, ભાલા, ઉંટ. રાજ કરાળીયા.
રાજકૢ પુ॰ લાકપાલ, રાજા, એક જાતનું મીઠુ.
રામ ૩૦ પતંગીઉ.
રામહિ પુ॰ ઉટ, રાજમાલી સ્ત્રી ઉંટડી, રાજ ન॰ શાહુડી, સેઢાનું રૂવાટુ રાહી સ્રી શાહુડી, શેઢાનું રૂંવાડું. રાજાા સ્ત્રી સળી, મીંઢળનું ઝાડ, સોગઠુ,
સેઢાઇ, બાણુ, ચીતરવાની પીછી, હાડકું, વૈદ્યક એક શસ્ત્ર. રાજાશાન્તિ અન્ય સાગડાની રમતમાં હારવું તે. રાજાલાપુરુષ પુ ૨૦ જૈનાગમ પ્રસિદ્ધ ત્રેસઠ દેવતાઇ પુરૂષા.
રાહાટ પુ॰ એક ગાડીના ભાર. રાદુન કાચું ફળ.
५२३
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
રાજાદુ પુ॰ એક જાતનેા મૂળા, ખીલીનું
ઝાડ,
રાજા પુ॰ એક જાતનું સુગધી દ્રવ્ય. રાજાહુજ ત્રિશલાલુ નામના સુગંધી દ્રવ્યથી ખરીદેલ.
રાહી સ્ત્રી ઉટડી.
રાજૂ ન॰ ટુકડા, ઝાડની છાલ, વલ, માછ્યાંની ચામડી.
રાજ 7 માસાંની ચામડી, ઝાડની છાલ, વલ્કુલ.
રાત્ત્તહિન્ દુ માછ્યું. રાજિન્ દુ માછ્યું. રાજ્યા હૌમેદા ઔષધિ.
રામ્ ના॰ આ સ॰ સેટ્ પ્રશંસા કરવી, વખાણવું.
શમહિ પુ॰ શીમળાનું ઝાડ, રાજ્જૂજ સ્ત્રી. શીમળાનું ઝાડ. રામલ્ટી સ્રી॰ શીમળાનું ઝાડ.
રાહ્ય ૧૦ બાણુ, તામર અસ્ત્ર, ઝેર, વાંસના સોટા, દુઃસહ દુર્વાકય, પાપ, ખીલા, કાંટા, દુ:ખ, સટ, વૈદ્યપ્રસિદ્ધ એક યંત્ર, હાડકુ
રાજ્ય પુ॰ મીંઢળનું ઝાડ, શેઢા પ્રાણી, શાહુડી, પાંડવ નકુલને મામા મદ્રે દેશના એક રાજા, સીમા, હદ, રાજાના જી, બીલીનું ઝાડ, એક જાતનું માલું, એક શસ્ત્ર.
રાજ્યઃ પુ॰ મીંઢળનું ઝાડ, તામર અસ્ત્ર, શેઢાઇ, શાહુડી.
રાજી શ્રી શેઢાઇ, શાહુડી, માદા, રાજ્યક પુ॰ શેઢાઇ, શાહુડી, રાજ્યની સ્રી શેઢા-શાહુડી-માદા. રાજ્યજોમન્ નૢ૦ સેઢાઇશાહુડીનું પીધુ રાજ્યાતિ ૩૦ યુધિષ્ઠિર રા. રાદ્ સ્વા॰ ૧૦૧૦ સેટ્ જવું.
For Private and Personal Use Only
Page #544
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
રાષ્ટ્ર’
રાછું ન છાલ, ચામડી, સેઢા-શાહુડીનું પીધું.
રાજી ૩૦ દેડકે.
રાઈ ન ર જુએ.
રાજી પુ॰ શાણુ વૃક્ષ, એક જાતનુ પક્ષી. રાષ્ટ્રી સ્ત્રી એક જાતનું ઝાડ, સેઢાઇ– શાહુડી.
રાષ્ટ્રીવ્રષ પુસિદ્ધ જુએ. રાષ્ટ્રી સ્ત્રી સેઢાઈ-શાહુડીનું પીછું. રાલ્વ પુ॰ તે નામે એક દેશ. शव् भ्वा०
જવું.
રાવ પુ॰૧૦ મડદું, મૃત શરીર. રાવ ન.પાણી. રાવજામ્ય પુ॰ કુતરા. રાવજામ્યા શ્રીકુતરી. રાવન ન॰ મડદું બાળવું તે. રાવવાદ પુ॰ ઉપરના અ. રાવાહિન ત્રિ॰ મડદું બાળનાર. રાજ્યાન ૬૦ મડદાંની ડાંડી વગેરે. વર પુ॰ એક મ્લેચ્છજાતિ, ભીલ, હાથ, શિવ, મીમાંસાભાષ્યકાર એક વિદ્વાન. રાવ ન॰ પાણી, એક શાસ્ત્ર. રાવથ પુ॰ મડદાંની ડાંડી વગેરે. રાવોપ્ર પુ॰ વાળા લાધરનું ઝાડ, રાવરાજ પુ॰ ઉપરના અર્થ. રાવાય વુ॰ ભીલાનું રહેઠાણુ. રાવવાસ પુ॰ ઉપરના અ. રાવી શ્રી દુર્ગા દેવી, પાતી, ભીલડી. રાવજ પુ॰ કાબરા-કાબરચિત્રા રંગ. રાવજ ત્રિ॰ કાબરા-કાબરચિત્રા રંગનું-રંગખેરગી.
૧૦ સસેર્ વિકાર પામવા,
રાવજતા શ્રી કાબરચિત્રા રંગપણું, રંગએર ગીપણું.
રાવહત્વ ન ઉપરના અર્થ.
૨૪
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શશિપ્રા
રાયા સ્રી કાબરચિત્રી ગાય, રંગબેર`ગી
ગાય.
રાવાન પુ॰ મુસાર.
રાવલાન ૧૦ શ્મશાન.
રારા સ્વા॰૧૦ સ॰ સેટ્ કૂદવું, કૂદીને જવું. રારા પુ॰ સસલા, ખેલ-સુગંધીદ્રવ્ય, લાધરનું ઝાડ, ચંદ્રમાં જણાતા સસલા, એક પુરૂષજાતિ. રારા I. સસલા.
રાણી સ્ત્રી સસલી. शशत् ત્રિ કૃદ્દીને જતું. રારાધર પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર.
રારાજુલ ૧૦ નખક્ષત-નખના ઉઝરડા. રારાવિન્દ્વ યુ॰ તે નામે એક રાજા, વિષ્ણુ, રારામૃત પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર. રા જામ્બુન પુ॰ ચદ્ર, કપૂર.
રારાવિષળ ન॰ સસલાંનું શીંગડું–અસ્તિત્વ નહિ ધરાવનાર પદા.
ચારિષિત સ્રી જીવન્તીના વેલા. રાષ્ટ્ર પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર. રાણાન્તુદ્ધિ સ્ત્રી એક જાતની કાકડી. રારાજુજી સ્ત્રી. ઉપરના અર્થ.
રાજ્ યુ॰ માઝ પક્ષી, શાન વુ॰ બાઝ પક્ષી, શાિજા શ્રી ચંદ્રની કળા. શિાન્ત ન॰ પોયણું–રાત્રિવિકાશી કમળ. શિક્ષાન્ત પુ॰ ચંદ્રકાન્ત મણિ.
રાશિજાન્તા સ્ત્રી રાત્રિ, હળદર, સત્યાવીરા નક્ષત્રાપૈકી કાઇપણ.
શતેલ પુ॰ તે નામે એક રા. રાશિન્ પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર. રાાિપાત્ પુ॰ ચંદ્રનું કિરણ, રાશિપ્રમ ન॰ પોયણું, મેાતી. રાશિપ્રમ ત્રિ॰ ચંદ્રસમાન કાંતિવાળું રાશિમાં હ્રીઁ ચંદ્રની કાંતિ, ન્યાત્સ્યા.
For Private and Personal Use Only
Page #545
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शशिप्रिय
शस्त्रसंहति
રાશિદ ત્રિ. ચંદ્રને પ્રિય, ચંદ્ર જેને | ફાલન ન યજ્ઞ માટે પશુનો વધ. પ્રિય હોય તે.
રાત નવ કલ્યાણ, દેહ, શરીર. પાકિયા સ્ત્રી રાત્રિ, હળદર, સત્યાવીસ રાપ્ત ત્રિ. કલ્યાણવાળું, સ્તુતિ કરાયેલ, નક્ષત્રોમાંનું કોઈપણ
વખણાયેલ. મારા પુત્ર ચંદ્ર અને સૂર્ય. ફાસ્ત ૧૦ આંગળીઓનું બંણર. રિમૂજ પુત્ર શિવ
રસ્ત ત્રિ સુંદર કેશવાળું. ફરિમૂવ શ્રી દુર્ગા દેવી.
રત્ર ૨૦ લટું, તરવાર વગેરે હથિઆર. રામvહન પુત્ર શિવ.
તરવાર, પ્રગીત એક મંત્ર. રામાના શ્રી દુર્ગા દેવી.
ર ન ઉપરના અર્થ. રાદ્ધનું ૦ શિવ.
રાણો ત્રિહથિઆર બનાવનાર. રાણ સ્ત્રી ચંદ્રની કળા, ગળો. ફાસ્ત્ર હથિઆર બનાવનાર. રિહેવા સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. પંદર શાસ્ત્રોકત પુત્ર મહાપિંડી વૃક્ષ. અક્ષરના ચરણવાળો એક છંદ.
રાહક ન હથિઆર લેવું. શારિવારિ સ્ત્રી સાટોડી વનસ્પતિ. રાદિ ત્રિવ હથિઆર લેનાર. રારિરોવર પુત્ર શિવ.
રાણના ૧૦ હથિઓને સમૂહ. શરિરો વર સ્ત્રી દુર્ગા દેવી.
રાટાવિન પુત્ર હથિઆર ઉપર છવનારફરારા પુત્ર શિવ.
યોદ્ધો વગેરે. રાશીશ્વર પુશિવ.
ફાટ્યચાર પુત્ર હથિઆર છોડવું તે. ગોr R૦ સસલાંનું રૂવાટું.
રાજન ત્રિ- હથિઆર છોડનાર. શશ્ચન બચ૦ નિરંતર, હમેશ, સદા,
રાત્રધર ત્રિ, હથિઆર ધારણ કરનાર, વારંવાર.
રાખ્રધાન ૧૦ હથિઆર ધારણ કરવું. રજૂ ખ્યા ૧૦ ર૦ સૈટ વધ કરવો, મારી ફાયરિન ત્રિ હથિઆર ધારણ કરનાર. નાખવું.
શાસ્ત્રપનિ ત્રિહથિઆર જેના હાથમાં રાકુટ ૩૦ એક જાતનું ઝાડ,
હોય તે. રાણી સ્ત્રી, એક જાતને પુડ, જલેબી, પતિ પુરુ હથિઆર ઘા કરે.
કાનનું છિદ્ર, એક જાતનું માછલું. રાતનું ત્રિહથિઆરને ઘા કરનાર. રાણ ન૦ કુમળું ઘાસ.
રહ્મપૂત ત્રિહથિઆરવડે પવિત. શw S૦ પ્રતિભાને નાશ.
રામૃત ત્રિ૦ હથિઓર ધારણ કરનાર. પણ સ્ત્રી માત્ર ૨૦ ટ આશીવાદ દે, શાસ્ત્રમાર્જ ૩૦ હથિઆર સાફ કરનારઆકાંક્ષા રાખવી, ઈચ્છવું. (ઘણું કરી
સજનાર. મા ઉપરની સાથે જ વપરાય છે.) શાસ્ત્રના પુત્ર ઉપર અર્થ. વાર માત્ર ૧૦ ૧૦ સે સ્વમ આવવું, ફાટ્યમાન ૧૦ હથિઆર સાફ કરવુંઉંધવું.
સજવું. ફાર્ મા v૦ ર૦ સે વધ કરવો, કાપી રહiદતિ સ્ત્રી હથિઆરને સમુહ. નાખવું.
રાત્રયંતિ ૩૦ આયુધશાળા.
For Private and Personal Use Only
Page #546
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शस्त्रहत
ચૌદશ.
રાસત ત્રિહથિઆરવડે હણાયેલ. રવિ ઉ૦ એક જાતનું ઝાડ, સાગનું ઝાડ, હેતેવતુશી સ્ત્રી ગણુ આધિન વદ સરસડાનું ઝાડ, સાથી, પિતાના રાજ્ય
ની હદમાં સંવત ચલાવનાર એક રાજા, રાત્રઢત્ત ત્રિ, હથિઆર જેના હાથમાં તે રાજાનું વર્ષ, તે નામે એક બેટ. હોય તે.
રાજુ સ્ત્રીવ આંબલી. ઢવ પુ0 હથિર ઉપર જીવનાર- રાટ ત્રિ. ગાડાનું, ગાડી સંબંધી યોદ્ધો વગેરે.
રોટ ૬૦ ધાવડીનું ઝાડ, લેષ્માતક વૃક્ષ. રસ્ત્રાણ પુછે હથિઆર વાપરવાનો
રાજારાથન પુવ્યાકરણકર્તા એક મુનિ. અભ્યાસ.
રાશિ ત્રિવ ગાડામાં-ગાડીમાં બેસી ટાયર 7૦ હથિઆર બનાવવાનું લેટું.
જનાર. શનિ ત્રિઃ હથિઆર ધારણ કરનાર.
રાટીન પુએક ગાડું-ગાડી વજન. સ્ત્રી સ્ત્રી, છરી, જમે. .
શાહ ૫૦ એક જાતનું ઝાડ, ત્રિોrv 1૦ હથિર ઉઠાવવું.
રાવ૫ત્ર ૬૦ સરગવાનું ઝાડ. રહ્યોપનિ ત્રિશસ્ત્રવિન જુઓ.
શારેય પુબ્રહ્મષ્ટિકા વનસ્પતિ. ૨૫ ૧૦ કુમળું ઘાસ.
શવિત્ર પુત્ર વંતાકડી. ૨૩ નવ વૃક્ષ વગેરેનું ફળ, ખેતરમાં રહેલું Imહવે પુરુ વંતાકડી. ધાન્ય,
શ મર તે નામે એક શહેર. રાત્રિ ૧૦ અનાજનું ખેતર.
રામર સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. રસ્થિતિન પુરુ એક જાતનું ઝાડ.
રામાય એક જાતનું મીઠું. રચયંતિન ત્રિખેતરના અનાજને નાશ
રાજળ ન ધાણું, કોથમીર, કરનાર.
શs T૦ વાસ્તુક શાક. ફર્સમક્ષ ત્રિક ખેતરના અનાજને ખાઈ
રૂઢિ ત્રિવ શકલ ઋષિકૃત શાસ્ત્રગ્રંથ જનાર,
ભણનાર. ચમક્ષ ૧૦ ખેતરનું અનાજ ખાઈ
g૦ કલઋપિત શાસ્ત્રગ્રંથ ભણજવું.
નારાઓને સમૂહ-પરંપરા સંબંધ-ઘોષ. રાથમક્ષિન ત્રિ. શ0મક્ષ જુઓ.
રાટ ત્રિ. ટુકડાનું, ટુકડાસંબંધી. પાચમા સ્ત્રીનવા ધાન્ય વગેરેની | રાત્રિના ત્રિ. ઉપરના અર્થ. માંજર.
વિર પુછે રીંગણને છોડ-વંતાકડી. સાચક્ષા ત્રિઃ ખેતરના અનાજનું રક્ષણે વિદ્યા પુત્ર ઉપરને અર્થ. કરનાર.
રાવી પુ. વાસ્તુક શાક. રાચાર નવા ધાન્ય વગેરેની માંજર. શાંઘૂસા ઉ૦ એક જાતનું ઝાડ. શાસ્થરક્વર પુએક જાતનું ઝાડ. ફરાર ૧૦ શાકનું ખેતર. ફાચાર પુત્ર નાનું ખીજડીનું ઝાડ.. રાશાવાદિન ૧૦ શાકનું ખેતર. રાજુ ત્રિ. સીસમનું, સીસમસંબંધી. રાજs T૦ જીવંતી વૃક્ષ. રજા પુત્ર ને શાક, ભાજી.
રાવશ્રેષ્ઠ વંતાકડી.
For Private and Personal Use Only
Page #547
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शाकाख्य
-
૨૭
शाड्वल
ર થ પુ. સાગનું ઝાડ.
શા 1૦ મરી, મરચી, ડેડીને છેડ. રવિ ન૦ વૃક્ષાલ. ર મેન ૧૦ ૨ જુઓ.
રાજાને સ્ત્રી નાટકમાં શિકારની ભાષા. રાત્રિાવું સ્ત્રીદૂધી શાક રાજા સ્ત્રી, ગૌણ ફાગણ મહિનાની
આઠેમ. રોજિની સ્ત્રી, શાક થવાને ચગ્ય ભૂમિ– ઘરની વાડી, દેવીની એક સહચરી, દેવીની
એક શક્તિ . શનિ ત્રિ... બીજાને તપાવનાર, સંતાપ
કરાવનાર. રાશન પુછે શકુનજ્ઞાન સાધન ગ્રંથ-કાક
ચરિત. શાપુન ત્રિશુકનનું, શુકનસંબંધી. રજ્ઞાનિક ત્રિવ પક્ષી ધાતક-પક્ષીઓને મારી
પકડી જીવનાર. રાgિiટન કવિ કાલીદાસકૃત એક નાટક.
ઉજતા પુશકુંતલપુત્ર ભરત રાજા. રાટ પુ. મચ્છીમાર, રાજ ત્રિ. શક્તિને ઉપાસક, દેવીભક્ત,
તાંત્રિક. શાના પુત્ર શક્તિ અસ્ત્રવડે યુદ્ધ કરનાર, રાવી પુબુદ્ધ-શાક્ય મુનિ. શારાપુન પુઉપરને અર્થ. સાવસિંહ પુ. શાક્યમુનિ–બુદ્ધભેદ. રા િત્રિઈન્દ્રનું, ઈન્ડસંબંધી. રાજી સ્ત્રીઇન્દ્રતુલ્ય પરાક્રમી દુર્ગા દેવી. રાવવા પુત્ર બળદ. રાત્ મવા૧૦ ૨૦ ૨ વ્યાપવું, વ્યાપ્ત
થવું, tra | કૃત્તિકા પુત્ર કાર્તિકસ્વામીને
અનુચર એક ગણ ગ્રથને અમુક ભાગ, રાહુ.
રાધી સ્ત્રી, ઝાડની ડાળી, બીજે પણ,
અમુક ભાગ, શરીરને અમુક અવયવ. રાવીદ પુછે હાથીઆ થોરનું ઝાડ. રાવીનર ૧. શહેરનું પરું. શવપુર ૧૦ ઉપરનો અર્થ. રાવાપિ પુ. હાથ-પગ-વગેરે શરીરના
અવલેમાં દાહ, તજાગરમી. શા વાવૃા પુત્ર વાનર. રાણિી સ્ત્રી, વાનરી. શાથી પુત્ર પોતાની વેદશાખામાં કહેલાં કર્મો છોડી પારકી વેદશાખાનાં કર્મો
કરનાર. રાત્રિ પુત્રનેતરનું ઝાડ. શraiા સ્ત્રીવડ વગેરેની વડવાઈ,
ગળો વગેરે વેલ, રાત્રિ ઝાડ, વેદશાખાવાળું, એક
રાજા, એક લેચ્છજાતિ. ફાવટ પુત્ર એક જાતનું ઝાડ. રોટલા પુત્ર ઉપરને અર્થ. શા ઉ૦ શંકરને બળદ. રારિ ત્રિશંકરનું, શંકરસંબંધી. શક્કર ગણપતિ, કાર્તિકસ્વામી. શા પુ શંખના દાગીના બનાવનાર -
શંખારીયો. rfી સ્ત્રી, શંખારીયણ સ્ત્રી. શશુEા સ્ત્રી ચડી. રાટ પુરુ લુગડું, કપડુ, સાદ. રસાદ ૬૦ ઉપરના અર્થ.
દિ સ્ત્રી સાડી, લુગડું, કપ. શાદી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. રાચિન પુત્ર તે નામે એક મુનિ. રાહ્ય ર૦ શઠતા, લુચ્ચાઈ, ઠગાઈ. શા સ્વાસા સ૦ સેટ વખાણવું. શાક પુ લીલું ઘાસ, કાદવ. શrફૂવર ત્રિલીલા ઘાસવાળું.
For Private and Personal Use Only
Page #548
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
શાળ
શાળ ત્રિ॰ શણનું, શણુસંબંધી. શાળ 7 શણનું વસ્ત્ર.
www.kobatirth.org
રાળ પુ॰ સરાણુ, ચિઆર સજવાનું યંત્ર, કસોટી કરવાના પત્થર, કરવત, ચાર માસા ખરાખર વજન. ગાળાનીય પુ॰ હથિઆર વગેરે સજી જીવનાર–સરાણીયા.
શનિ પુ૦ પદ્મવૃક્ષ.
સાળિ સ્ત્રી॰ શણનું એક જાતનું વસ્ત્ર, છિદ્રવાળું વસ્ત્ર, હાથ-કટાક્ષ વગેરેથી સૂચના કરવી તે, તંબુ, રાવટી.
શાળિત ત્રિ॰ સરાણુ ઉપર સજી તીક્ષ્ણ કરેલ.
ચાળી સ્ત્રી શાળિ સ્ત્રી જી. શાળી ન॰ શાણુ નનું વચ્ચેનુ' તળીયું, ચાલ્ય છુ૦ ગાત્રપ્રવર્તક ભક્તિશાસ્ત્રકર્તા
એક મુનિ, ખિલીનું ઝાડ, એક અગ્નિ.
સાત હૈં. સુખ.
સાત ત્રિ॰ સુખી, છેદેલ, કાપેલ, કૃશ, દુળ, તીક્ષ્ણ કરેલ, પાતળું કરેલ. સાત પુ॰ ધતુરા. રાતન્મ ન સાનુ.
શાંતમ પુ॰ કરવીર વૃક્ષ, ધતુરા. ગાતન ૧૦ તીક્ષ્ણ કરવું, પાતળુ કરવું, નાશ પમાડવું.
સાતપત્ર ૧૦ ચંદ્રના પ્રકાશ. સાતમોહ પુ॰ એક જાતને માગરા. સાતમન્યત્ર ત્રિન્દ્રિતુ, ઇન્દ્રસંબંધી. સાતમાન ત્રિ॰ સાના માપથી ખરીદેલ. સાતા શ્રી એક જાતનું ઝાડ. રાશિદ્ધ ત્રિ॰ તીક્ષ્ણ અણીવાળુ અણીદાર.
સાત તપવુ॰ સ્મૃતિકાર એક મુનિ. સાતાતપીય ન॰ શાતાતપ મુનિએ કરેલ કવિપાક ગ્રંથ.
પરવ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शान्तिकर
શાત્રવ પુ॰ શત્રુ.
રાવ ૬૦ શત્રુઓને સમૂહ, શત્રુતા, વૈર. શાત્રયીય ત્રિ॰ શત્રુનું, શત્રુસંબંધી. શાત્ પુ॰ કાદવ, લીલું ઘાસ. જ્ઞાનપતિ ત્રિલીલા શ્વાસથી લીલું. રાદ્ધ ત્રિપુષ્કળ લીલા ઘાસવાળા પ્રદેશ વગેરે.
शान् भ्वा० उभ० સ॰ ક્ષેત્ તેજ કરવું, તીક્ષ્ણ કરવું.
સાન જુ॰ શાળ જુએ. રાાની સ્ત્રીઈદરવરણી વનસ્પતિ. શાન્ત પુ॰ સાહિત્યપ્રસિદ્ધ એક રસ. શાન્ત ત્રિ॰ શમતાવાળું, વિદ્વાન, પડિત, કુળવાન, શાંતિ પામેલ,
રાન્તિનૈતક્ ત્રિ॰ શાંત મનવાળું. સાન્તતા શ્રી શાંતપણું, શાંતિ. રાન્તિત્ત્વ ૬૦ ઉપરના અ. રાન્તિનય પુ ભીષ્મ પિતામહ. શાન્તનુ પુરુ ભીષ્મપિતામહના પિતા. સાન્તમ્ અન્ય નિષેધાથૅ, નિવારણમાં. રાન્તિય ત્રિશાંત વેગવાળુ. શાન્તા હ્રૌલામપાદ રાજાની કન્યાઋષ્યશૃંગની સ્ત્રી. એક જાતની ખીજડી, શાંત સ્ત્રી.
શાન્તાત્મન્ ત્રિ શાંત મનવાળુ, શાન્તિ સ્ત્રી કામ-ક્રોધ વગેરેને જય, વિષયાથી મનને શકવું તે, શાંતપણું, ઉપદ્રવનું નિવારણ, શકવું, અટકાવવું, અટકવું, એક જાતને અંતેાષ, દુર્ગા દેવી, પૂજા-હામ-જપ-દાનદ્વારા દુષ્ટ ગ્રહો વગેરેના ઉપદ્રવને શાંત કરવા.
For Private and Personal Use Only
રાન્તિ પુ॰ સાળમા જૈન તીર્થંકર. શાન્તિજ ત્રિ॰ શાંતિનું સાધન, શાંતિ માટેનું હામ વગેરે ક. ત્રિ॰શાંતિ કરનાર
રાન્તિ
Page #549
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शान्तिकर्तृ
शारदीय
રાન્તિ ત્રિ. શાંતિ કરનાર.
મોગરે, એક જાતનું ઝેર, શિવનો પુત્ર. રાન્તિવમ શાંતિની ઇચ્છા.
શામેવ ન દેવદાર, શક્તિશામ ત્રિક શાંતિની ઈચ્છાવાળું. મિ શિવનું, શિવસંબંધી, શિવને શાન્તિ ત્રિવ શાંતિ કરનાર
ભકત. રાન્તિ૬ ૧૦ યજ્ઞશાળામાં શાંતિ માટે
શામવી સ્ત્રી દુર્ગા દેવી, એક મુદ્રા. એકાંત સ્થળ.
સાથે પુ. બાણ, તરવાર. રેન્તિનાથ પુસોળમા જૈન તીર્થંકર.
સાયિકા સ્ત્રી સુવું તે, નિદ્રા, ઉંધ. રા પુત્ર કોઈને “અનિષ્ટ થાઓ એમ કહેવું,
રાષ્ટ્ર ૩૦ મ૦ નં૦ સેટુ દુર્બળ કરવું, ગાળ, સોગંદ, નિંદવું.
સારવું.
ફાર પુકાબરો રંગ, રંગબેરંગી રંગ, પાસા રાપમુ. ત્રિશાપથી છૂટેલ.
ખેલવાનું એક સાધન, વાયુ. શાપમુાિ સ્ત્રી શાપથી છૂટકારે. રાપાત્ત પુશાપને છેડે.
ફાર કિ. કાબરારંગનું, રંગબેરંગી, પીડ
નાર, દુઃખ દેનાર. રાપાત્ર ૩૦ મુનિ, ઋષિ. ફવિ ત્રિ. મચ્છીમાર.
રર પુચાતક પક્ષી, બપૈયે, હરણ, રાદિ ત્રિશબ્દનું, શબ્દસંબંધી.
મોર, હાથી, ભમરે.
૨g ત્રિ, હિંસક, હિંસા કરનાર, રાદકોષ પુત્ર અન્વયબોધ, શબ્દના જ્ઞાનથી થનાર કે પદાર્થ વગેરેનું એક જ્ઞાન.
શાહી સ્ત્રીચાતક પક્ષિણ, બપૈયો માદા,
હરણી, મેર પક્ષિણી, હાથણી, ભમરી, રવિ go વ્યાકરણશાસ્ત્ર જાણનાર કે સારંગી નામનું એક વાદિત્ર. ભણનાર.
શાતા શ્રી રંગબેરંગીપણું, કાબરચિત્રા શશી સ્ત્રી સરસ્વતી.
રંગપણું. મન નસંધિ, સલાહ.
રાહત્વ ર૦ ઉપરને અર્થ. મિન ને મારી નાખવું, શાંત કરવું, રાઃ પુ. બાલસરી, લીલા મગ, કાસડો સંધિ, સલાહ.
ઘાસ, તે નામે એક વાનર. મિત્ર ૧૦ યજ્ઞમાં હણવા માટે પશુને રાહુ ર૦ ધોળુ કમળ. બાંધવું તે, યજ્ઞ માટે પશુને હણવાપણું, રા, ત્રિશરદ ઋતુમાં હોનાર-થનાર, યજ્ઞ માટે પશુને હણવું તે.
નવીન, અપ્રતિમ, અતુલ, શાલીન, રામન ન ભસ્મ.
ઉત્તમ સ્વભાવનું, અદબવાળુ. શાનીનો સ્ત્રી એક યશપાત્ર, સર. | શાળા સ્ત્રી દુર્ગા દેવી, સરસ્વતી. શાશ્વરને સ્ત્રી માયા, ઇન્દ્રજાળ, જાદુઈ રાવવા ન૦ શરદ ઋતુમાં કરવાનું શ્રાદ્ધ, વગેરે.
રવિના પુત્ર શરદ ઋતુમાં થનાર રેગ. રાવલ ત્રિ. શંખ વેચી જીવનાર, રાવી સ્ત્રી શરદ ઋતુમાં હોનારી, શંખારીઓ.
જલપીપર, સાતપુડે, શરદ પૂનમ, શકવુ પુછ પાણીની એક છીપ.
શરદ ઋતુમાં કરવાની પૂજા વગેરે. રાજૂવા ઉ૦ ઉપરનો અર્થ.
રોય ત્રિશરદ ઋતુમાં કરવાને રાવ ૬ ગુગળ, કપૂર, એક જાતનો ' ઉત્સવ વગેરે.
For Private and Personal Use Only
Page #550
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
शारदीया
રાષ્ટ્રીયા શ્રી શરદ ઋતુમાં કરવાની દુર્ગાની પૂજા. ચા શ્રી શેત્રજ વગેરે ખેલવાનું સેાગડુપાસેા વગેરે, એક જાતનું પક્ષી, મેના પક્ષી, યુદ્ધ માટેના હાથીની ઉપરને સામાન, પલાણુ, એક જાતના વ્યવહાર,
કપટ.
રાજા શ્રી મેના પક્ષી, સારંગી વીણા વગેરે વગાડવાનુ સાધન.
શાહિદ્ધ પુ॰ સ્॰ સાગઠાં રમવાનું પાટીઉકડુ વગેરે.
ચાર્જ ૬૦ ૬૦ ઉપરના અ. રારિયા સ્રી શ્યામાલતા, ઉપલસરી. રણુંજા સ્ત્રી એક જાતના પાસા. સારી સ્રી શારિ જુએ. શરીર ત્રિ શરીરનુ, શરીરસંબંધી. શારીર પુ॰ બળદ, જીવ, શરીરનેા રાગ વગેરે. શારીરત્ન પુ॰ ઉપરના અ. સર્જન॰ શરીરસબંધી જીવને ઉદ્દેશી કરેલ વ્યાસનું વેદાંતસુત્ર, શરીરના દુ:ખને ઉદ્દેશી કરેલ સુશ્રુત વગેરે ગ્રંથના અમુક ભાગ.
શારીરિઝ ત્રિ॰ શરીરમાં થનાર દુઃખ વગેરે.
શાદ ત્રિ॰ હિંસક, હિંસા કરનાર, શાર્જ પુ॰ સાકર, રેતી.
ચાર ત્રિ॰ સાકરવાળા પ્રદેશ વગેરે, રેતાળ પ્રદેશ વગેરે, શરી નામના છંદવાળું .
શાર્જરપુ॰દૂધનું ફીણ, શેલડીના એક
વિકાર.
શાર્દ્ર ત્રિ॰ શીંગડાના વિકાર વગેરે, શીગડાંતુ, શી'ગડાં સંબધી. રણા પુ॰ ૬૦ વિષ્ણુનું ધનુષ, હરદેાઈ અનુષ,
५३०
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शालनिर्यास
શાહ્ને ન॰ આદુ.
રાજ્ય પુ॰ વિષ્ણુ, ધનુર્ધારી. શા‡પળિ ૩૦ વિષ્ણુ, ધનુર્ધારી. રાાામૃત્ પુ॰ ઉપરના અ રાત પુ॰ વિષ્ણુ, ધનુર્ધારી, શનિ ૬૦ ઉપરના અ, રાવુંજ પુ॰ વાધ, દીપડા, ચિત્રા, સિંહનુ શત્રુ શરભ પશુ, તે નામે એક રાક્ષસ, એક પક્ષી. રાયૂંર્મન્ ન॰ વાઘનું ચામડુ, વ્યાધચ. शार्दूलविक्रीडित न० અઢાર અક્ષરના ચરણવાળા એક છંદ.
રાદ્નેઝિન ન॰ સાર્વષર્મન જુએ. સાહૂઁઢી સ્ત્રી વાઘણુ, વાઘ-માદા, શરભ
માદા.
સાવર ૬૦ યાર અંધારૂ. રાાવે ત્રિ॰ ધાતક, હિંસક, ક્રૂર. સાર્વત્રિ॰ રાત્રિનું, રાત્રિ સંબધી. સાર્વજિ ત્રિરાત્રિમાં હોનાર-થનાર. સાર્વો સ્ત્રી રાત્રિ, હળદર. રાજ્ સ્વા॰ બા॰ સ॰ સેર્ ખેલવું, કહેવું, બડાઇ કરવી.
For Private and Personal Use Only
ચાહ પુ॰ એક જાતનું માછ્યુ, કિલ્લો, શાદ્દલ, હરકાઇ ઝાડ, તે નામે એક નદ, શાલિવાહન રાજા, રાળનું ઝાડ. સાગામ પુ॰ તે નામે એક પર્વત, તે પર્વતમાં થનારી વિષ્ણુની એક મૂર્તિ શાહકામગિરિ પુ॰ એક પત, શાહગ્રામપર્વત પુ॰ એક પર્વત.
શાહ ટ્રાયન પુ॰ તે નામે એક ઋષિ. શાચનના શ્રી વ્યાસની માતા સત્યવતી. શાદ્દાચનનીવસૂત્રđ• ઉપર જુઓ. સાહન પુરાળ. સાહનિયોલ ૩૦ ઉપર ાખે..
Page #551
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
शालनिर्यासगन्ध
શાનિયોસગન્ધ પુ॰ શાલવૃક્ષના રસને ગધ–રાળના ગધ. સાનિયાલમન્ધિન ત્રિશાલ વૃક્ષના રસના ગંધવાળુ.
સાહનિા સ્ત્રી સાલપણુ વનસ્પતિ. શાહી સ્ત્રી ઉપરના અ. शालभञ्जिका स्त्री० લાકડાંની પુતળી, વેશ્યા.
સામગ્રી સ્રી” ઉપરના અર્થ. શાવ પુ॰ લેાધરનું ઝાડ, સાર્વેદ પુ॰ શાલવૃક્ષને રસ–રાળ. રાજસાર છુ. હીંગ.
રાાસાર પુ॰ શ્રેષ્ઠ વૃક્ષ.
ચાહા શ્રીધર, ઝાડની માટી ડાળી, ઘરના એક ભાગ–એરડા.
રાજા પુ॰ પાણિની મુનિ. ચાહારી સ્ત્રી પુતળી. શાાનિ પુ॰૧૦. જવાસા. શાહાલ પુ॰ ન જવાસેા. ગાય પુ॰ એક જાતનું શાક, રાાહાતુરીય પુ॰ પાણિની મુનિ. શાળાની સ્રી વિદારી વનસ્પતિ, રાજમૂળ પુ॰ શિયાળ. શાહામુની શ્રી શિયાળ-માદા. શાહાર 7॰ નીસરણી. દાદર. સાજારૃન્દ્ર પુ॰ શિયાળ, કુતરા, બિલાડા,
મૃગ, વાનર.
રાાહાટ્ટી શ્રી શિયાળવી, કુતરી, બિલાડી, મૃગલી, વાનરી.
શાહિ પુ॰ ડાંગેર, કલમી ચોખા વગેરે, વગેરે, સાઠ દિવસે પાકતું હરકેાઈ ધાન્ય, ગધાતા એક જાતને બિલાડા. સાહિજ ત્રિશાળાનુ, શાળાસંબંધી. શાન્તિ પુ॰ સાળવી, વણકર, જકાત. શાહિTM સ્ત્રી. વિદારી વનસ્પતિ.
५३१
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સાજિશ્ચમ પુ॰ એક જાતનું શાક. રાજિતા શ્રી શાલવાપણું,યેાગ્યતા, વિશ્વાસ, વહીવટ, ભાગવટા.
शाल्मल
સાહિત્ય ન॰ ઉપરના અ શાહિદ્દા સ્ત્રી એક જાતની વનસ્પતિ. શાહિન ત્રિશાલનાર, યુક્ત. ( આ શબ્દ ઘણું કરી સમાસને છેડે આવે છે.) શાહિનોળ ન તિરસ્કાર. રાજિપની સ્ત્રી સાલપણુ વનસ્પતિ. જ્ઞાિિવષ્ટ ન॰ સ્ફટિક મણિ, રાજિવાદન પુ॰ તે નામે એક રાજા. શાબ્દિોત્ર ૩૦ ધાડા, અશ્વશાસ્ત્રપ્રવક એક રાજા. સાજિદોથી સ્ત્રી ઘેાડી. "શાહી શ્રી કાળી જીરી.
સાહીન ત્રિ॰ અધૃષ્ટ-શરમાળ, શરમવાળુ. રાહીનતા સ્ત્રી નિર્લજ્જપણું, બેશરમી. રાાહીનત્વ ન॰ઉપરના અ. રાહોના સ્રી મિશ્રેયા જુએ.
શાહુ ન॰ પાયણા વગેરેનું મૂળ, જાયફળ, કષાયદ્રવ્ય, ચાર નામે એક સુગંધી દ્રવ્ય, ઘર.
સાકુર પુ॰ દેડકા.
રાજુરી સ્ત્રી. દેડકી.
ચાલુ પુ॰ દેડકા.
રાજુજ ૧૦ પાયણા વગેરેનું મૂળ, જાયફળ.
For Private and Personal Use Only
રાષ્ટ્ર” ન॰ઉપરના અ. જૂન ૩૦ દેડકે. રાજૂરી સ્ત્રી દેડકી. શાયવુ॰ મધુરિકા વનસ્પતિ. શાયા સ્રી મિશ્રેયા જુએ. રાજોત્તર પુ॰ તે નામે એક ગામ. ગાજોત્તરીય પુ॰ પાણિની મુનિ. શામજી પુ॰ શીમળાનું ઝાડ, તે નામે એક એટ, ગરૂડની રાજધાનીને એક પ ત.
Page #552
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શાદ
રામિ૪િ પુ. શીમળાનું ઝાડ, મોચરસ, | (આ ધાતુ ઘણું કરી ના ઉપસર્ગ સાથે તે નામે એક બેટ.
વપરાય છે). રાિ પુત્ર રોહિડાનું એક ઝાડ. રાજન ૨૦ આજ્ઞા, હુકમ, શિક્ષણ, ઉપદેશ, રાત્રિનું પુત્ર ગરૂડ પક્ષી.
લખેલે દસ્તાવેજ, ખત, આજ્ઞાપત્ર, રાજિદ ૩૦ મોચરસ.
રાજાએ આપેલી ભૂમિ. સાષ્ટિ ૩૦ માચરસ.
ફારના ઉ૦ હુકમ લઈ જનાર-લાવનાર રાહ્મટો સ્ત્રી રામહિ જુઓ. રામવાન્ પુ. શીમળાનું મૂળ. શાલિતુ ત્રિ- હુકમ કરનાર, આજ્ઞા કરરાહમહી& 10 શીમળાનું ફળ.
નાર, શિક્ષા કરનાર, શાસન કરનાર. રામેશ્રીટ ૩૦ તેજ ફળનું ઝાડ. શ ત્રિ. ઉપરના અર્થ. રાહ્મીષ્ઠ પુ. મોચરસ.
રાત્ર ૩૦ રાજા, ઉપાધ્યાય, ગુરૂ, પિતા, સાહિમણા પુ સરસ.
બુદ્ધદેવ. રાત્રિ પુતે નામે એક દેશ, નામે
રાત્રિ ના શાસ્ત્ર, હિત શિખવનાર ગ્રંથ, એક રાજા.
હુકમ, આજ્ઞા, ફરમાન. રવિ પુ. સુકૃતમાં કહેલ એક ઔષધ.
શાસ્ત્રાર્જ ૩૦ શાસ્ત્ર કરનાર. વાવ પુ. બાળક, બચ્ચે.
શત્રે ૫૦ શાસ્ત્ર કરનાર. વાવ ત્રિવ શબનું, શબસંબંધી.
શાસ્ત્રનું પુરુ શાસ્ત્ર કરનાર. રવિ પુ. બાળક, બચ્યું.
શાસ્ત્રના પુત્ર શાસ્ત્રો જાણનાર. રાવી પુછ પાપ, અપરાધ, લેધરનું ઝાડ. રાટ્યાત પુત્ર ઉપરનો અર્થ. વિ, નવ શવર સ્વામીકૃત મીમાંસા
રાયચક્ષુણ ૧૦ વ્યાકરણ શાસ્ત્ર. ભાષ્ય.
રાજસૂયાના ત્રિ શાસ્ત્રને પ્રચાર કરનાર. રાવર ત્રિશબર-ભિલજાતિનું-સંબંધી.
શાસ્ત્ર ત્રિ શાસ્ત્રી જાણનાર. રાવાસ ત્રિ. તાંબુ.
શાસ્ત્રજ્ઞતા સ્ત્રી શાસ્ત્રોને જાણવાપણું. રાવત સ્ત્રી શુકશિબી વનરપતિ, તે નામે
રાત્રેશ ને શાસ્ત્રોને જાણવાપણું. ' એક વિદ્યા.
શાશ્વજ્ઞાન ૧૦ શાસ્ત્રોનું જ્ઞાન. રશ્કત ત્રિનિત્ય, સતત, હંમેશનું.
રાત્રિત શાસ્ત્રોનું રહસ્ય. પાશ્ચત પુત્ર શિવ, વ્યાસ
શત્રુતર્વજ્ઞ પુરુ શાસ્ત્રોનું રહસ્ય જાણનાર શાશ્વત ૧૯ પરમપદ-મોક્ષ, સ્વર્ગ
જોશી. રાશ્વતી સ્ત્રી પૃથ્વી, યોગમાયા. ફાશ્વતરાન પુત્ર શાસ્ત્રોના રહસ્યને શાળુટ ત્રિક માંસ ખાનાર.
જાણનાર. શાસ્ટિક નજલેબીઓને સમૂહ. રાત ૫૦ શાસ્ત્રોથી, શાસ્ત્ર પ્રમાણે, રક્ષણ દ્વારા ૧૦ િસે આશા રાખવી, શાસ્ત્રાનુસાર, તકાસવું, ઈચ્છવું, કહેવું, ઉપદેશ દેવો, શાસ્ત્રનું ત્રિ. શાસ્ત્ર જાણનાર. આજ્ઞા કરવી, શિક્ષા કરવી, શાસન કરવું, શાશ્વg ત્રિ. શસ્ત્રમાં જે કહેલ હોય તે. આજ્ઞા કરવી, હુકમ ચલાવ, શિખવવું. | રાજદણ ત્રિ શાસ્ત્રો જાણનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #553
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
शास्त्रविद्
શાસ્ત્રવિદ્ ત્રિ॰ શાસ્ત્ર! જાણનાર. શાસ્રશિપન્ ત્રિશાસ્ત્રજ્ઞાન ઉપર જીવજીવનાર-આજીવિકા ચલાવનાર. રાશિલ્પિન્ પુ॰ કાશ્મીર દેશ, શાસ્રસિદ્ધ ત્રિ શાસ્ત્રના પ્રમાણથી નિર્ણય કરેલ.
શાસ્રાતિક્રમ પુ॰ શાસ્ત્રનું ઉલ્લંઘન. શાભ્રમિશ ત્રિ॰ શાસ્ત્રો જાણનાર. શાબ્રિન ત્રિ શાસ્ત્રો જાણનાર, શાસ્ત્રી, શાસ્ત્રને અભ્યાસી,
રાષ્ટ્રીય ત્રિશાસ્ત્રમાં કહેલ. રાાસ્ત્રોક્ત્ત ત્ર ઉપરના અર્થ.
શાસ્ય ત્રિ॰ શાસન કરવા યાગ્ય, શિષ્ય વગેરે.
શિ સ્વા-૩મ॰ સ અનિટ્ તેજ કરવું, તીક્ષ્ણ કરવું.
શિ પુ॰ શિવ, સારૂં ભાગ્ય, શાંતિ, દિશા સ્ત્રી॰ સીસમનું ઝાડ, શિઘ્ન ત્રિ॰ અધ્યવસાયી, નિશ્ચયવાળુ, ઉદ્યોગી,
મહેનતુ, કામજિવાળુ.
શિથ ૬૦ મોણ. શિથ ન મીણું.
શિક્ષ્ય ૧૦ શીકુ, ત્રાજવાંની દોરી. શિષ્યત ત્રિશીક રાખેલ કાઈ પદા. શિક્ષ્ મ્ના આ સ॰ મેટ્ અભ્યાસ કરવા, શિખવું.
શિક્ષપ્ત ત્રિ॰ અભ્યાસ કરાવનાર, શીખ
વનાર.
શિક્ષળીય ત્રિ॰ અભ્યાસ કરવા યાગ્ય, શિખવા લાયક,
'
શિક્ષા સ્ત્રી શિક્ષણ, અભ્યાસ, કળવણી, વર્ણોનું ઉચ્ચારણ દર્શાવનાર વેદનુ અંગ એક ગ્રંથ, શ્યાનાક વૃક્ષ, સજા, દંડ. शिक्षाकर त्रि० શિખવનાર, શિક્ષા
કરનાર.
५३३
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शिखfer
શિક્ષાર ૬૦ વ્યાસ. શિક્ષાગુર પુ॰ વિદ્યાદાતા ગુરૂ. શિક્ષિત ત્રિ॰ શીખેલ, કેળવેલ, ડાહ્યું, હાંશીઆર.
શિક્ષિતન્ય ત્રિશિક્ષળીય જુએ. શિક્ષિતાક્ષર પુ॰ વિદ્યાથી, વિદ્યાદાતા ગુરૂ, શિક્ષ્ય ત્રિ॰ શિક્ષળીય જુએ. શિલ્ પસ॰ સે જવું. શિવ૩ વુ॰ મારપિચ્છ, મારી વગેરેના માથા ઉપરની કલગી.
શિવન્ત પુ॰ કાનછરીયા કેશ. રાન્ડજ વુ કુકડા. શિાિ શ્રી શિવવુ જુઓ. સિન્ડિી સ્ત્રી કુકડી, શિવિલન્ પુ॰ મેરપક્ષી, કુપદ રાજાને એક પુત્ર, માર પીછ, ભાણુ, વિષ્ણુ કુકડા. શિર્વાકની સ્ત્રી માર પક્ષિણી, કુકડી, જૂઇ, ચણાઠી, પીળી જૂઇ. શિલર્ ન પર્યંતનું શિખર, છેડા, અંત, ટાચ, અણી, રામાંચ, એક જાતનું રત્ન, સુકાયલુ કિસ.
શિવ પુ॰ 7॰ ઝાડનેા અગ્ર ભાગ, ટોચ. શિવવાલિન ત્રિ પર્વતના શિખર
ઉપર રહેનાર, ટાચ ઉપર રહેનાર. શિલવાસિની શ્રી દુર્ગા દેવી. શિવરા ી મારવેલ.
શિરિની સ્ત્રી કાકડાશીંગ, એક જાતને ખાદ્ય પદાર્થા, સત્તર અક્ષરના ચરણવાળા એક છંદ, મોગરા, નાભિ ઉપરની રૂવાટાંની પંકિત, શ્રેષ્ઠ સ્ત્રી.
For Private and Personal Use Only
શિવૃત્િ પુ॰ પર્વત, ઝાડ, અધાડા વન
સ્પતિ, કાટ–કિલ્લા, એક જલચર પક્ષી શિનિ ત્રિ॰ શિખરવાળુ, ઢાંચવાળુ અણીવાળુ .
Page #554
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शिखलोहित
વિરૂદ્ધ
शिञ्जिनी
રાવોદિત પુએક જાતનો છોડ. િિાની સ્ત્રી મયૂરશિખા વૃક્ષ, મેર રાવા સ્ત્રી અગ્નિની જવાળા, રોટલી, પક્ષિણી, કુકડી, ઘડી, ગાય. ચોટલ, અઝ, ટોચ, શાખા, મેર પક્ષી
શિવપુછે ર૦ મોરનું પૂછડું. ની કલગી, કામવર, ભાલે, અંકુશ, શિલિપ્રિય પુત્ર નાનાં બેરનું ઝાડ. પગનો ફણો.
શિવિમve૪ ૫૦ વરૂણ વૃક્ષ. રિવાર ને ગાજર.
શિવાલા સ્ત્રી અજમેદ વનસ્પતિ. રાણા પુત્ર કાનજીરીયા કેશ.
શિપિ પુ. શ્રીકારી મૃગ. ાિણીતા પુત્ર દીવો મૂકવાની દીવી. વિદ્ધ go કેહળુ. રિવાજા પુત્ર મોરપક્ષી, મંજુઘોષ.
વિવાદિન ૩૦ કાર્તિક સ્વામી. રાણાધર ત્રિશિખ ધારણ કરનાર,
ત્રિત ૧૦ અગ્નિપદ આપનાર એક વ્રત. રિલાધરા શ્રીશિખા ધારણ કરનારી
ક્ષિાિણા શ્રી. અગ્નિની જવાળા, મેર
પક્ષીની કલગી. સ્ત્રી. શિવાધને સ્ત્રી મોર પક્ષિણ.
રિલિફોન ન. પક્ષીની કલગી. રિલાધાર પુછે મોર પક્ષી.
રાણ પુ. સરગવાનું ઝાડ, હરકોઈ શાક. સાર્વીધાને સ્ત્રીમોર પક્ષિણ.
વિક હરકોઈ શાક.
રિશgs R૦ સરગવાનું બી. રાણામૂટ ૧૦ ગાજર, શિખાનું મૂળ,
રિપુષ્ટ ન સરગવાનું ભૂલ. શિવાજુ પુ0 મપૂરશિખા વૃક્ષ.
શિવક 7૦ સરગવાનું બી. શિવાવત ત્રિ. શિખાવાળું.
શિશુવા ન૦ સરગવાનું બી. શિવાવત્ g૦ અગ્નિ, ચિત્રક વૃક્ષ, કેતુગ્રહ.
gિ aro v૦ ૩૦ સેટ સુંધવું. ફિલાવતી સ્ત્રી મેર વેલ.
રિાજા ર૦ કાચનું પાત્ર, લોઢાનો મેલ, રિવર ૫૦ ફણસનું ઝાડ.
નાકને મેલ, ગુંગું, લીંટ-શેડાં, પિાવાવ પુમોર પક્ષી.
nિg R૦ ઉપરના અર્થ. કરાવવા સ્ત્રી મયૂરશિખા વૃક્ષ.
શિકિત ત્રિ. સુધેલ. રિવાથી સ્ત્રી, મોર પક્ષિણ.
શિની સ્ત્રી નાક. કરાવવૃક્ષ ૪૦ દીવો મૂકવાની દીવી.
शिञ्ज चु० उभ० अ० सेट् स२पष्ट शब्द કરાવવૃદ્ધિ સ્ત્રી હંમેશ ગ્રહણ કરવાનું કરવા. વ્યાજ,
રિસ અવાવ માત્ર સેટ ઉપર અર્થ. વિલve R૦ મોરથુથું.
વુિ સ્વાહ ૧૦ અ લે અસ્પષ્ટ શબ્દ વિશીવ પુo મોરથુથુ.
કરવો. ફિવિશ્વન કાર્તિક સ્વામી, ધુમાડે. રિતિકા સ્ત્રી કટિમેખલા, કંદોરે. વિહિન પુત્ર મેર પક્ષી, અગ્નિ, ચિત્રાનું શિક્ષક શ્રી દાગીનાને અવાજ, ધનુષની
ઝાડ, કેતુ ગ્રહ, કુકડો, બાણ, બળદ, દોરી. ઘોડે, બકરાનું રૂવાટું, પર્વત, બ્રાહ્મણ, રિજિત ને દાગીનાનો અવાજ.
દીવો, ઝાડ. સિતાવર, મેથી. | શિની સ્ત્રી નુપુર, ઝાંઝર, ધનુષની રિત્તિ ત્રિ. શિખાવાળુ.
દોરી.
For Private and Personal Use Only
Page #555
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
शिद
ચિત્ સ્થા॰ ૧૦ સ॰ સેટ્ અનાદર કરવા. શિષ્કાળી સ્ત્રી એક જાતનુ ખાદ્ય દ્રવ્ય. શિત ત્રિ દુર્બળ, કુશ, સજેલ, તીક્ષ્ણ
કરેલ.
શિતકુ સ્ત્રી તે નામે એક નદી. શિતધાર ત્રિ॰ સજેલી તીક્ષ્ણ ધારવાળુ. શિશિવિજ પુ॰ એક કઠોળ, વાલ. ચિતાજ પુ॰ જવ, ઘઉં, રાતામ્ર ત્રિ॰ સજેલી તીક્ષ્ણ અણીવાળું. વિત્તિ ૩૦ ભાજપત્ર ઝાડ, ધેાળા રંગ, એક યાદવ ક્ષત્રિય.
શિત્તિ ત્રિ॰ ધાળુ, કાળુ. રાન્તિ પુ॰ સ્ત્રી સાર જીએ.
વિત્તિજજ્જ પુ॰ શિવ, મેારપક્ષી, દાલ્યૂહ પક્ષી.
શિતિજરી શ્રી દુર્ગા દેવી, મેાર પક્ષિણી, દાવ્યૂહ પક્ષિણી.
શિતિના પુ॰ એક જાતનુ શાક. શિતિજીત પુન્ડુસ પક્ષી. શિતિપક્ષ પુ॰ હંસ પક્ષી,
શિતિરત્ન ન॰ એક જાતનું રત્ન. શિતિલાજ પુ॰ તિવ્રુત્ત વૃક્ષ. રિતેષ વુ॰ તીક્ષ્ણ બાણુ. ચિત્તેપુ ત્રિ તીક્ષ્ણ ખાવાળું. સિથિજી ત્રિં ઢીલુ, મજમુત નહિ તે, મદ,
પાચુ, નરમ.
સિથિતા સ્ત્રી પાંચાપણું, ઢીલાપણું,
મંદતા, નરમાશ.
ચિત્વ ૬૦ ઉપરના અ. િિજિત ત્રિ॰ ઢીલુ થયેલ, પાચું થયેલ, નરમ થયેલ. શિથિલી
૧૦ ઢીલુ કરવું, નરમ
કરવું, પાસું કરવું. શિવિહોત મ॰ ઢીલુ રેલ, નરમ કરેલ, પાપુ' કરેલ.
५३५
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शिम्बीपणिका
શિથિલીમવન ન॰ ઢીલુ થવું, પાચું થવું. નરમ થવું.
રિચિહીભૂત ત્રિ॰ ઢીલુ થયેલ, પાચુ થયેલ,
તરમ થયેલ.
શિવિષ્ટ પુ॰ શિવ, વિષ્ણુ.
શિવિષ્ટ ત્રિ॰ ખરાબ ચામડી વાળુ, માથે તાલવાળું, ટાલીયું. ત્તિ ૩૦ કિરણ. શનિ 7 પાણી. વિષ્ટ પુ॰ શિવ, વિષ્ણુ, શિપિવિષ્ટ ત્રિ॰ fશષ્ટિ ત્રિ॰જીએ. શિક પુ॰ તે નામે એક સરાવર. શિકા સ્ત્રી તે નામે એક નદી. શિષ્ઠ પુ॰ ઝાડનું જટાકાર મૂળ. રાજા શ્રી॰ ઝાડનું જટાકાર મૂળ, નદી, નાક, માતા, શતપુષ્પા—સુવા, હળદર, પદ્મકન્દ, કમળનું મૂળ. રિવાજ પુ॰ નીચેને શબ્દ જૂઓ. શિષ્ઠાન્ય પુ॰ પદ્મ મૂળ, કમળનું મૂળ. શિળષર પુ॰ ઝાડની શાખા, ડાળ. શિદ્ધ પુ॰ વડનું ઝાડ, વિજા સ્ત્રી॰ પાલખી, મીયાનેા, વિર ન॰ શિવર જુએ. શિમિ હ્રૌ॰ શીંગ. રામુઠ્ઠી શ્રી. એક જાતના છેોડ. શિમ્ન પુ॰ કુંવાડીયાનું ઝાડ, શિવા સ્ત્રી॰ શીંગ. શિસ્વિ શ્રી શીગ, ચીત્રા, ઘાસ. ષષ્ઠ પુ॰ કાળા મગ. શિવિજા સ્ત્રી.શિસ્ત્રિજીએ. શિસ્ત્રી શ્રી શિમ્નિ જુએ. શિવીધાન્ય ૬૦ મગ–અ ડદ વગેરે શીગમાં થતું અનાજ. શિક્ષ્મીનિવા સ્ત્રી એક જાતના જંગલી
મળ
For Private and Personal Use Only
Page #556
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शिम्वीपर्णी
५३६
शिलाज
રિપf સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ ફિાર ૧૦ મસ્તક, માથું, પીપરીમૂળ, શય્યા. વિર પુઅજગર. રિાઃ સ્ત્રી માથાની વેદના. રિટ પુ. નાળીએ. રિસ્ટ 1૦ એક જાતને શૂળને રોગ. રિા પુત્ર કેશ, માથાના વાળ. રિા ને મસ્કત, શિખર, પ્રધાન, મુખ્ય
સેનાને અગ્ર ભાગ. રિવર ૩૦ કેશ. શિહિદ ૩૦ કેશ. ફિાર ૧૦ માથાની પાઘડી, ટોપ વગેરે. રિાશ ૧૦ ઉપરના અર્થ. રિલ્લા ૧૦ શિર જુઓ. રિારા ત્રિ. મસ્તક ઉપર રહેનાર. રિરથ go સરદાર, નાયક. શિચ નિર્મળ કેશ. વિશે ત્રિ. મસ્તકમાં હોનાર, થનાર.
ત્તિ સ્ત્રી શરીરની નાડી, નસ. રિપત્ર પુત્ર હિંતાલ વૃક્ષ.
રાજ૮ ૧૦ કર્મ કરમદુ. શિવાઢ ત્રિ નાડીવાળું, નસવાળુ. शिरालक न० शिराल न. સિા૮િ ૩૦ એક જાતનું ઝાડ. શિવૃત્ત ૧૦ સીસુ. કિરિ ત્રિહિ સક. રિરિ ૩૦ બાણ, તરવાર, પતંગીયું. શાપ પુ. સરસડાનું ઝાડ. રાષuત્ર સ્ત્રી એક ઝાડ. શિરીષgsu R૦ સરસડાનું ફૂલ. રાજે મહેલનું ઉપરનું ઘર, સૌથી
ઉપલે ઓરડો, અગાશી. ત્રિદ એક વાયુનો રોગ. રિક પુ. કેશ. રિષત સ્ત્રીડોક,
રિષિ સ્ત્રી, ડોક. રિમાપુ મસ્તક ઉપર ધારણ કરવાને
મણિ . રાજેનજિ ઉપરનો અર્થ. શનિ ત્રિ. ઉત્તમ, શ્રેષ્ઠ. શિરોમર્મન g૦ ભુંડ, ડુક્કર. શિવરત્ન ન૦ શિરેમળ ઉ૦ જુઓ. શિરોહ સ્ત્રી માથાનો રોગ. ફિરોઝા સ્ત્રી માથાને રેગ, સાતપુડાનું
ઝાડ, શિાહ ૫૦ કેશ. રિા પુત્ર કેશ. શિરોરો પુમાથાને રોગ. રિવહસ્ટી શ્રી મોર પક્ષીની માથા
ઉપરની કલગી. વૃિત્ત મરી, તીખાં. વૃિત્તપન્ટ પુત્ર રાતે અઘાડે. શિg g૦ પાઘડી, ટોપી.
gિ R૦ ઉપરના અર્થ. રાષ્ટ્રના ૧૦ શિવેટ જુઓ. રાહુ તુ ૧૦ સ૦ સેટ વીણવું, કણે કણે
લેવું. રિટ ન. જેમાંથી અનાજ ઉપડી ગયું
હોય તેવા ખેતરમાંથી આસપાસ પડેલા દાણા વીણી લાવવા રૂપ એક આજીવિકા. ફિશર્મક go શિલાજિત. રિટર્મના સ્ત્રી પાષાણભેદ વૃક્ષ. શિાસ્ત્રી સ્ત્રીપત્થર, મણસીલ, ઉંબરે,
સ્તંભનું મસ્તક. Fારા સ્ત્રી, એક જાતનું ઝાડ. રિટા પુત્ર પત્થર તેડવાનુ ટાંકણું,
એક જાતને વાનપ્રસ્થ. રાજાપુર 7૦ મણસીલ ધાતુ. રિટાઇન ત્રિક પત્થર જેવું કઠણુ. રિહાન ૧૦ શિલાજિત, લેવું.
For Private and Personal Use Only
Page #557
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शिलाज
શિષ ત્રિક પત્થરથી ઉત્પન્ન થનાર. રિપત્રો ર૦ કેળનું ફૂલ, જવ જુઓ, રિજાતુ ર૦ શિલાજિત, ગેરૂ.
ત્રિપુટી જુઓ, કાગડાની ટોપી. ટિકિત સ્ત્રી શિલાજિત.
રાષ્ટ્રીબ્રલ ૨૦ કાગડાની ટોપી. રિટાજો સ્ત્રી કાલાંજની વૃક્ષ.
૬િ go એક જાતને પગનો ગ. વિાદ ૩૦ ઘરનો ઉપરનો ભાગ- કાઢી મુલ ૩૦ ભમરે, બાણ, યુદ્ધ: અગાસી વગેરે, રાફડે, દર.
શિાસ્ત્રીમુ ત્રિ. જડ થયેલ. રિારાત્મક ના શિલાજિત, લોઢું. રિચય પુત્ર પર્વત. શિસ્ટાતિમાં સ્ત્રી મૂષા-સોનું વગેરે ગાળ- રિોગ છે પુશિ૪ ૧૦ જુઓ. વાની કુલડી.
રિસ્થ = શિલાજિત. વિરાટા પુત્ર એક જાતનું ઝાડ. વિરાટો ત્રિપત્થરથી ઉત્પન્ન થનાર. વિટાપુ શિલાજિત.
કરાવ ત્રિઉપરનો અર્થ. રાધાતુ પુત્ર ખડી, ચોક, પીળા રંગને રિયોદર 7 શિલાજિત.. એક ગેરૂ,
રિલા ૧૦ કારીગીરી, સર. રિટાપુત્ર ૫૦ વાટવાને નાતે પત્થર.
રાપર્મન ૧૦ કારીગીરીનું કામ. રિટાપુત્ર પુત્ર ઉપરનો અર્થ.
રાજ્ય - એક જાતનું ઘાસ. રિટાપુeg R૦ શિલાજિત.
શિવ ત્રિ. કારીગર, હુન્નરી, રિમલ ન૦ શિલાજિત.
રિપત્તિ ત્રિ. ઉપરના અર્થ. રાજાએ g૦ પાષાણભેદ વૃક્ષ, પત્થર ફિાલ્પવિન 7 કારીગીરીનું જ્ઞાન. ભાંગવાનું ટાંકણું.
વિદ્યા સ્ત્રી કારીગીરીની વિદ્યા, રામે ૩૦ ઉપરના અર્થ.
ાિરાણા શ્રી. કારીગરેનું કારીગીરી ફિમેન 1. પત્થરા ભાંગવાનું ટાંકણું.
કરવાનું સ્થળ. રિટમય ત્રિપત્થરનું, પત્થરમય.
રા૫રાધ ન કારીગીરી હુન્નર-કળા વગેરે વિરાછાત્મા સ્ત્રી, એક જાતની કેળ.
જણાવનારૂં શાસ્ત્ર. રિટારણ શિલાજિત.
શિલ્પ સ્ત્રી, હજામની દુકાન, ઘાંજાની રિત્રાવ ઝીવ એક જાતનું ઝાડ.
દુકાન-હેરકટીંગ સલૂન. ફિસ્કા સ્ત્રી, પત્થરને વરસાદ.
સ્પિન ત્રિા કારીગર, હુન્નરી. રિસ્ટાડ્યાધિ go શિલાજિત.
શિપિન પુત્ર નખલો નામે સુગંધી દ્રવ્ય. શિસ્ત્રાવના ર૦ શિલાજિત, પત્થરનું આસન.
શિશ્વિન વી કોમળ પાંદડાંવાળી ઔષધિ. રિદ્ધિ go ભોજપત્રનું ઝાડ.
રિટા બ્રીડ કારીગરનું કામ કરવાનું
સ્થાન. શિ૪ શ્રી. ઘરનાં બારણની નીચેનું
ફિાર ૨૦ મંગળ, કલ્યાણ, સુખ, પાણી, લાકડું-ઉંબરે. શિરિન્ટ પુત્ર એક જાતનું માછલું.
સેંધવ, સમુદ્રનું મીઠું, ઘેળો ટંકણખાર,
અદ્વૈત બ્રહ્મ. શિઢિો સ્ત્રી એક જાતની માછલી. રિશી સ્ત્રી, દેડકી, છત્રાકપુષ્પ, સ્તંભનું ! શિવ પુ. મહાદેવ, મોક્ષ, પશુને બાંધવાને મસ્તક.
ખીલે, વારે જુઓ, ગુગળ, વેદ, પં
For Private and Personal Use Only
Page #558
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शिव
રાજાના
રીક વૃક્ષ, કાળા ધંતુર, પારે, હરકેઈ ! ફિવા ન૦ રૂદ્રાક્ષ દેવ, લિંગ, વિષ્ફભ વગેરે ગપૈકી વિવિ ૩૦ બક વૃક્ષ, ધંતુર, સ્ફટિક વીસમે યોગ.
મણિ. શિવ ત્રિ. માંગલિક, સુખકારક, સુખી. વિઝિયા સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. શિવપુલ ખીલે, ગાય-બળદને શરીર વિના પુત્ર સાદડાનું ઝાડ.
ખણવા માટે વાડામાં ખોડેલ લાકડું. શિવજી સ્ત્રી બક વૃક્ષ. રાયપુ ભૂતકાળની ઉત્સર્પિણીમાં થયેલા રિવર સ્ત્રીને દરેક મહિનાની અંધારી ૨૨ મા જૈન તીર્થંકર.
ચૌદશ, માઘ મહિનાની અંધારી ચૌદશ. રિયર ત્રિકલ્યાણ કરનાર, મંગળ રિસિ૬ ૨૦ શિવનું લિંગ-મૂર્તિ. કરનાર, સુખ કરનાર.
કરાવવા ૬૦ શિવનું કૈલાસ સ્થળ. રાવણી સ્ત્રી તે નામે એક નગરી.. શિવમ ત્રિશિવને પ્રિય. કરાવતિ ઉ૦ ભૂતકાળની ઉત્સર્પિણીમાં શિવમ પુ. આંબાનું ઝાડ, ધંતુર. થયેલા ૧૪ જૈન તીર્થંકર.
રિયલમાં સ્ત્રી દુર્ગા દેવી, શતપત્રી ર્મિક પુમંગળ ગ્રહ
વનસ્પતિ. શિવજ ત્રિ- મંગળ કરનાર, કલ્યાણ રિપછી સ્ત્રી લિંગિની લતા, શ્રીવલી. કરનાર, સુખ કરનાર,
પિાલન ન બળદ. શિવ ત્રિ. મંગળ જાણનાર, કલ્યાણ રિવરીન ૧૦ પારે, શિવનું વીર્ય. જાણનાર, સુખ જાણનાર.
વિાક ન ઉપરના અર્થ. રિાવશાન ન તે નામે એક શાસ્ત્ર. રાહ પુ. ધંતુર, બકપુષ્પ. રિવતુર્વરી શ્રી. ફાગણ અંધારી ચૌદશ. વિગુજરાત સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. ફાતિ શ્રીમંગળની પરંપરા, સુખ- સિાવા સ્ત્રી મંગળવાળી સ્ત્રી, દુર્ગા દેવી, આ પરંપરા.
મુક્તિ-મેક્ષ, શિયાળ, હરડે, ખીજડીનું રિાષmતિ ત્રિ રિવર જુઓ.
ઝાડ, મળી, હળદર, દૂર્વા–ધ્ર, ગેરેશિવત્ત ત્રિશિવે આપેલ.
ચન, શિયાળવી. રિલ ન૦ દેવદારનું ઝાડ.
શિવાક્ષ ૧૦ રૂદ્રાક્ષ. શિવદૂતી સ્ત્રી દુર્ગા દેવીની એક મૂતિ, તે
રિવારિક સ્ત્રી વંશપત્રી વનસ્પતિ. નામે એક યોગિની.
શિકારમવા ૨૦ સેંધવ. શિવકુમ ૩૦ બીલીનું ઝાડ.
રાવામિલ ત્રિ, શિવમય, શિવસ્વરૂપ, વિશિષ્ટ સ્ત્રી કેવડે-તી.
મંગળમય, સુખમય, કલ્યાણમય. કરાવધાતુ પુત્ર પારે.
રિવામિના પુત્ર ગણેશ, કાર્તિકસ્વામી. રિાવનારી સ્ત્રી કાશી-બનારસ. રિવાજો સ્ત્રી દુર્ગા દેવી, જયંતી વૃક્ષ. રિાવપુત્ સ્ત્રી કાશી.
કરાવાપ્રિય પુ. બકર, શિવ. રિાવપુર ૧૦ કાશી.
રિવારિક ત્રિ, દુર્ગા દેવીને પ્રિય. શિવપુરા શ્રી કાશી-બનારસ,
રિવાપર ૩૦ બકવૃક્ષ. જિમ બિ. શિવને પ્રિય
શિવાજા ની ખીજડનું ઝાડ,
For Private and Personal Use Only
Page #559
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शिवावलि
शिष्ट
રિવાજ ઉ૦ તંત્રસારમાં કહેલો સંધ્યા- | રિન્દ્રિીય બાળકના રૂદન વિષયનો સમયે શિયાળાને આપવાનો માંસ વગેરે એક ગ્રંથ. બળિ.
રિવાજા સ્ત્રી એક જાતની માલતી. શિવાજાતિ g૦ કુતરે.
શિશુવીયન નં૦ મનુએ કહેલું એક રાવાહિત 7. શિયાળને શબ્દ.
વ્રત-જેમાં ચાર કાળીયા સવારે અને વિદ્યા ૧૦ સ્મશાન.
ચાર કેળીયા સાંજે ખાવાના હોય છે. કરાવાસ્ટિાપુ શિવનું મંદીર, લાલ તુલસી. રિાતા સ્ત્રી બાળકપણું. રિાવા પુત્ર શિયાળ.
વારત્વ ૧૦ બાળકપણું. રિવારવૃતિ સ્ત્રી જયંતી વૃક્ષ.
રિાશુરામન રૂ૦ ઉંટ. શિવાઢાર પુબક વૃક્ષ, શિવનો સંતોષ.
શિશુપાઢ go ચેદિદેશનો રાજા. રિવા€ સ્ત્રી રૂદ્રજટા વૃક્ષ, શિવને બોલા- રિપ૦િ ૩૦ ઉપરનો અર્થ. વવા તે.
શિશુપાઈના પુત્ર શ્રીકૃષ્ણ. વિવિ ૩૦ હિંસક પશુ, ભોજપત્રનું ઝાડ, રિપ૮િ૬૬ ૩૦ શ્રીકૃષ્ણ.
ઉશીનર રાજાને પુત્ર એક રાજા. રિપોઈન્દ્ર પુ. શ્રીકૃષ્ણ. વિવિધ સ્ત્રી પાલખી, ડેલી.
શિશુમાર પુત્ર એક જાતનું જલજંતુ, શિવિર ન લશ્કરી છાવણી, રાજાની આકાશમાં એક તારાચ.
છાવણ, લશ્કરી સિપાઈનું રક્ષણ, એક શિશુવાદ પુજંગલી બકરે. જાતનું ધાન્ય.
વિવીિ ૩૦ જંગલી બકરે. રાવી પુછ પાલખી, ડોલી.
શિશુવાક સ્ત્રી જંગલી બકરી. gિ go બક વૃક્ષ.
રિાશુવાહી સ્ત્રજંગલી બકરી. રાષ્ટ્ર ત્રિ. શિવને પ્રિય.
રિફુવી જંગલી બકરો. ાિવે શ્રી દુર્ગા દેવી.
રિવાહિતા પુત્ર જંગલી બકરો. રિચિપન ત્રિ શયન કરવા ઈચ્છતુ, શિશુવાહ જી. જંગલી બકરી. પિરાચિવા સ્ત્રી- શયન કરવાની ઈચ્છા.
શિશુવા સ્ત્રી જંગલી બકરી, ફિાયg ત્રિ શયન કરવા ઈચ્છનાર.
રિશ્ન પુત્ર પુરૂષનું એક ચિન્હ, લડે. શિશિર ૧૦ હિમ, માઘ અને ફાગણ
ફિશ્ચિન ત્રિ- પાપ કરનાર. મહિનાની ઋતુ, શીતલ સ્પર્શ.
રામ્ સ્વા૦ ૧૦ ૩૦ સે વધ કરો, મારી રિરિાર ત્રિવ થંડુ, શીતલ સ્પર્શવાળું.
નાખવું. વિષ્ણુ પુલ બાળક, બચ્ચે.
રિાષ્ટ્ર ૩૦ મ૦ ૧૦ સેટું બાકી કરવું, શિશુ ત્રિ... અત્યંત અ૫, ,
બાકી રાખવું. રિશુલ પુએક જાતનું જલજંતુ, બાળક,
રિદ્ સ્વા. ૫૦ ૨૦ સેદ્ ઉપરના અર્થ. બચુ, એક જાતનું ઝાડ.
હિન્દુ યા ૫૦ ૫૦ મનિટુ બાકી રાખવું, કરાર સ્ત્રી એક જલજંતુ, માદા.
વિશેષ કરવું, ભેદ પાડો, જૂદુ કરવું. રિાશુર પુ. બાળકનું રડવું.
રિાઇ ત્રિશાન્ત, વેદવાક્યમાં વિશ્વાસ, રિગુન ન ઉપરનો અર્થ.
સારા બેધવાળુ, જ્ઞાની, ધીર, ધૈર્યવાળું,
For Private and Personal Use Only
Page #560
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शिष्टता
शीतगिरि
સજ્જન, શિક્ષણ પામેલ, કેળવાયેલ, | શબતની સ્ત્રી, કુતરી. શીખવેલ, બાકી રહેલ.
રોગ્રામન પુએક જાતનું કરંજવૃક્ષ. ાિણતા જ શાંતિ, સજ્જનતા, ધૈર્ય, જ્ઞાન, શીઘામનું ત્રિ. તુરત જન્મના એક વચનાતિશય.
શીવ્રતા સ્ત્રી ઉતાવળ, વેગ, ઝડપ. રિાષ્ટa R૦ ઉપરના અર્થ.
ત્ર ૧૦ ઉપરના અર્થ. રિવાર પુત્ર શ્રેષ્ઠ વ્યવહાર, સજજનને શષ્યવેધન ત્રિઝડપથી વધનાર, નિશાન-. આચાર.
બાજ. રિવારતિપત્તિ શ્રી. સજ્જનના આ- પ્રિય પુત્ર શિવ, વિષ્ણુ, બિલાડાની લડાઈ. ચારનો સ્વીકાર.
શીત R૦ શીતલ સ્પર્શ, પાણી, હિમ, દિ શ્રી. આઝા, શાસન, શિક્ષણ, મારવું, બરફ. ઠોકવું.
શત g૦ તજ, બહુવાર વૃક્ષ, નેતરનું ઝાડ, રાળ ત્રિશિક્ષા કરવા યોગ્ય, શિખવવા
પીતપાપડ, લીંબડો, કપૂર, હિમાળા, લાયક, આજ્ઞા કરવા લાયક, ઉપદેશ શિયાળે ઋતુ, અસનપણું. કરવા લાયક.
શત ત્રિ, શીતળ, , આળસુ, કહેલ. વિષ્ય પુ. શિષ્ય, ચેલે.
શીતલ ત્રિવ દીર્ધ સૂત્રી, આળસુ, સ્વસ્થ, રાથતા સ્ત્રી- શિષ્યપણું. શિષ્યધર્મ,
શાંત, સુસ્થિત, ઠંડે કાઈ પદાર્થ રિાખ્યત્વ ર૦ ઉપરના અર્થ.
શતા પુત્ર વીછી, શિયાળ, ચંડીને સમય, ાિ પુત્ર શિલાજિત.
અસનપણું. રિાવી પુશિલા.
શીતર ૩. ચંદ્ર, કપૂર. શી ગયા છે તે ક્ષેત્ શયન કરવું, સુવું ! શતર ત્રિઠંડું કરનાર. શો સ્ત્રી શયન, સુવું, ઉંઘવું, શાંતિ. ત૮ ૩૦ થંડીને વખત, શિયાળો, શળ સ્વામાત્ર ૩૦ સેટ છાંટવું, જવું. માગશર અને પિષ મહીનાની ઋતુ. રોઝ રમ૦ ૨૦ ટુ સીંચવું, છાંટવું, | શીતલન્ટીન ત્રિવ થંડીના વખતનું, થંડીમાં સ્પર્શ કરવાનું વિચાર કરવો.
હોનાર, થનાર. રદ સ્વા. ૧૦ ૨૦ સે ઉપરના અર્થ. શીતરિક પુ ચંદ્ર, કપૂર. પર પુછ વાયુ, પાણીને કણ.
તgમ પુત્ર વીર વૃક્ષ. ફાર ૧૦ સરલ વૃક્ષનો રસ.
શૌતમ સ્ત્રી પાણીમાં થતું એક ઝાડ. શીષ ન જલદી, સુરત, ઝડપથી. શત ર૦ એક વ્રત-જેમાં પ્રથમ હીદ ત્રિ. વેગવાળું, ઉતાવળુ.
ત્રણ દિવસ ઠંડું પાણી, તે પછી ત્રણ શનિ ત્રિ. ઉતાવળથી જનાર, તુરત દિવસ ઠંડું દૂધ, તે પછી ત્રણ દિવસ ઠંડું જનાર, વેગથી જનાર.
ઘી પીને પછી ત્રણ દિવસ વાયુને આહાર રીટમિન ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
કરવાનો હોય છે. શીતન ઉ૦ કુતર, આકડાનું ઝાડ. શીતક્ષા ૨૦ ધોળે ટંકણખાર. શીતન ઝિ૦ જલદી ચેતનવાળુ. તબ્ધ ન ધેલું ચંદન. રીતના જી. અતિબલા વનસ્પતિ. રોજરિ હિમાલય પર્વત.
For Private and Personal Use Only
Page #561
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शीतगु
शीतालु
ત૮૭ ચંપો, થડું પાંદડું. ત ૮ ૨૦ કમળ, ઠંડું પાણી. તતા સ્ત્રીઠંડી, શીતલપણું. તત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ. તઃ પુલ સુખડ, ચંદન. ત૮વાત પુત્ર થંડો પવન. શીતવાત પુત્ર અસનપણું વનસ્પતિ.
તા સ્ત્રી તેનામે એક દેવી, શીતળા, કુટુંબિન વૃક્ષ, રેતી. તરી સ્ત્રી પાણીમાં થનારું એક ઝાડ.
તવા પુઉંબરાનું ઝાડ. શીતવીર્થના પુત્ર ખાખરાનું ઝાડ. શીતવીર્ય ત્રિ શીતલ વીર્ય કરનાર. તાવ ૧૦ સૈધવ, શિલાજિત, સક્તફલ
વૃક્ષ,
શતગુ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. તwા પુત્ર દર્પણ, આરસી, દીવે. તતા સ્ત્રી થંડી, શીતલતા, ટાઢ. તત્વ નવ ઉપરના અર્થ. શતા સ્ત્રી એક વનસ્પતિ. તપવા સ્ત્રી, એક જાતની જાંબુડી.
તાપાિની સ્ત્રીકાકાલી વનસ્પતિ. રીત સ્ત્રી કોકીલી વનસ્પતિ, વાટયાત્ર. શતપુo go શિરીષ વૃક્ષ-સરસડે, આકડાનું ઝાડ. તy R૦ શિલાજિત.
તysqવી નઇ શિલાજિત. શતપુur સ્ત્રી અતિબલા વનસ્પતિ. શોતમ કપૂર. શબિર ૬૦ પીતપાપડો. રાત૮ go ઉંબરાનું ઝાડ, રોહુ જુઓ. શીતવા સ્ત્રી, એક જાતની વનસ્પતિ.
તમાકુ ચંદ્ર, કપૂર. શૌતમ સ્ત્રી મગરે. તમાર ત્રિ. ઠંડીથી ભય પામનાર.
તમોનિ ત્રિ, થંડુ ખાનાર. શતમ જો સ્ત્રી શેફાલિકા વનસ્પતિ. શોતમપૂર | ચંદ્ર, કપૂર શીતમ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. તમૂઢ ૧૦ સુગંધી વાળો-ખસ.
તમૂત્ર ત્રિ. ઠંડાં મૂળીયાંવાળું. રતાથ પુત્ર દીવો. શતરિક પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. ત૮ go ઠંડો સ્પર્શ, ચંપે, રાળ, ચંદ્ર,
કપૂર, બહુવાર વૃક્ષ. શોતર ને મલયચંદન, શિલાજિત, હીરા
કસી, મોતી, સુગંધી વાળો-ખસ. શત ત્રિ. થર્ડ, ટાઢું.
ત૮ ૨૦ ધેલું કમળ. શતા પુત્ર મરો .
શીતરિવ પુ. મધુરિકા. શીતરિવા સ્ત્રી મિકા વનસ્પતિ, ખીજડીનું ઝાડ. તદ પુપીલુનું ઝાડ. શીત સ્ત્રી કાળી નગેડ, વાસંતી. શીતા સ્ત્રી, હળને લીસોટ, રામપત્નીસીતા, અતિબલા નામે વનસ્પતિ, દૂર્વા
ખડ, એક જાતનું ઘાસ, ઠંડી, ચંદ્રવાળી રાત્રિ. તાંશુ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. શોતાપુત્ર ત્રિ. ઠંડીથી વ્યાકુળ-વિળ. શત ત્રિ. ઠંડા અંગવાળું. શીતાફ ન થવું અંગ. શતા સ્ત્રી હંસપદી વૃક્ષ. શતા પુત્ર દાંતના મૂળમાં એક રેગ. રતાથ પુત્ર તાઢીયો તાવ.
તક પુહિમાલય પર્વત. શતા ત્રિ. ઠંડીથી પિડાયેલું, ઠંડીની
પીડાવાળું. રાતા ત્રિ ઉપરના અર્થ,
For Private and Personal Use Only
Page #562
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शीतावला
ધર
शील
શોરાવર સ્ત્રી એક વનસ્પતિ.
તારા પુત્ર ચંદ્રકાન્ત મણિ. રશીમાર પુત્ર મેક્ષ, ઠંડા થવું. શીતત્તમ ૧૦ વાણું. શીર મૈથુન સમયે સ્ત્રીઓને એક
અસ્પષ્ટ અવાજ, ‘શી' એ અવાજ. શa f= હળથી ખેડવા યોગ્ય ખેતર
વગેરે. શપુ ડુ ન૦ શેલડીના રસને એક દારૂ.
પુષિ પુબલસરીનું ઝાડ.
પુv fa૦ શેલડીના રસને દારૂ પીનાર. શન ઝિ૦ જામી ગયેલ ઘી વગેરે, મૂર્ખ. શન પુરુ અજગર.
ની સ્ત્રી, અજગર-માદા. રામ મવા મા૦ લ૦ સેટ બોલવું, કહેવું. રામ્ય g૦ શિવ, બળદ. શોર અજગર. શલિદાં સ્ત્રી વંશપત્રી વનસ્પતિ. શક્તિ પુલીલે દર્ભ.
જ સ્ત્રી અજગર-માદા. શી ત્રિ. કુશ, દુર્બળ, સુકાયેલ, એક
ગંધદ્રવ્ય. શીતા સ્ત્રી કુશપણું, દુર્બળતા, સુકાયલાપણું
ત્વ ન ઉપરના અર્થ. રાટ પુછ લીંબડાનું ઝાડ.
૪ ત્રિ. સુકાયેલા પાંદડાંવાળું. શીવ ર૦ સુકાયેલું પાંદડું.
નાટા સ્ત્રી એક વનસ્પતિ. પત્ર ૩૦ કરેણનું ઝાડ, લીંબડો, એક
જાતનું લાધર. રીપક ત્રિ. સુકાયલાં પાંદડાંવાળું. શીપર ૧૦ સુકાયેલું પાંદડું.
પળ પુછ લીંબડાનું ઝાડ. રશીપ ત્રિસુકાયેલાં પાંદડાંવાળું.
ન૦ સુકાયેલું પાંદડું.
શીષર પુ. શનૈશ્ચર ગ્રહ. શrfuી સ્ત્રી અવqી વનસ્પતિ. શીfપુwો સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. શીળમારા સ્ત્રી પૃશ્ચિપણ વનસ્પતિ,
સુકાઈ ગયેલી માળા, શીવૃત્ત ૧૦ તરબુચ, સુકાયેલું દટું.
વૃત્ત ત્રિસુકાયેલા દટાંવાળું. ઈન્તજ ઝ૦ ઉપરનો અર્થ. શીવૃત્ત ૧૦ તરબુચ. શorષિ યુ શનૈશ્ચર ગ્રહ. શષ ત્રિો અપકાર કરનાર, હિંસક.
જે નવ મસ્તક, માથું, કાળું અગર, મથાળું, શીરનામું. શીર્ષક ૦ ઉપરના અર્થ, પાઘડી, ટોપીવગેરે, માથાનો ટોપ, હુકમનામું, ફેંસલો, માથાનું હાડકું. શા પુત્ર રાહુ ગ્રહ, શીલાશ ત્રિ મસ્તક ઉપર રહેનાર, જેના
ઉપર હુકમનામું થયેલ હોય તે. પાર્થ છે પુ મસ્તક કાપવું શીર્ષક છેવ ત્રિમાથું કાપનાર.
છે નઇ માથું કાપવું શીર્ષાવિ ત્રિ. માથું કાપવા ગ્ય. શીર્ષાવિન ત્રિ. માથું કાપનાર. રાશિ ત્રિ. શીર્ષકેટ્રિક જુઓ. શષ્ય મસ્તકની પાઘડી-ટોપી વગેરે,
માથાનો ટોપ શીર્ષve go નિર્મળ કેશ. રિશીષ ત્રિનિર્મળ કેશવાળું. રબા ૧૦ મસ્તકની પાઘડી-ટોપી
વગેરે, માથાને ટોપ. શીર્વાહા ૧૦ ઉપરના અર્થ. રની ખ્યા ૧૦ નં૦ સે સમાધિ કરવી,
સેવવું, ચિંતવવું, વિચારવું, એકાગ્ર થવું, પૂજવું, માન આપવું.
For Private and Personal Use Only
Page #563
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शील
शुक्त
નાક.
ર ૩૦ મ. સ. શેર અભ્યાસ કરવો, | નામનું પુ. શુકજિ વૃક્ષ.
અતિશય થવું, પૂજવું, માન આપવું, પહેરવું, શુનારાના પુત્ર દાદરના રોગને નાશ કરધારણ કરવું, પ્રવૃત્તિ કરવી.
નાર એક ઝાડ. શe R૦ સદવર્તન, સ્વભાવ, સદાચરણ, ગુરાના ઉ૦ નાક વૃક્ષ, કાદંબરી ગ્રંથચારિત્ર, રાગદ્વેષને ત્યાગ.
પ્રસિદ્ધ તારાપીડ રાજાનો એક મંત્રી. ૨૮ ૩૦ અજગર સર્પ.
શુવનાર ત્રિ પિપટના જેવા નાકવાળું. ત્રત વચ્ચ૦ સદ્દવર્તનથી, સ્વભાવથી, કુવાનારા સ્ત્રી એક વનસ્પતિ, પિપટનું ચારિત્રથી, રાગદ્વેષના ત્યાગથી. હતા ત્રીશીદ ન જુઓ, અભ્યાસ, શુ veો સ્ત્રી કવચ વનસ્પતિ. વહીવટ.
શુક્રપિતાએ પુ. પરાશર મુનિ. શીવ ર૦ ઉપર પ્રમાણે
શુક્રપિતૃ પુ. શુકદેવનો પિતા વ્યાસમુનિ ઢા ન૦ મનન કરવું, અભ્યાસ, અતિશય થવું, પ્રવૃત્તિ કરવી, સેવવું, માન આપવું,
શુપુછ પુત્ર ગંધક.
શુપુછે ર૦ પોપટનું પૂછડું. પહેરવું, ધારણ કરવું. શીષ્ટાદિત ત્રિ. ચારિત્રરહિત, દુરાચારી.
શુપુછ પુત્ર ગંધક.
શુપુછ ન પોપટનું પૂછડું. ત્રવત્ ત્રિ, ચારિત્રવાળું, દુરાચારી
શુપુew g૦ શિરીષ વૃક્ષ-સરસડે. સ્વભાવવાળું.
સુપ્રિય શિરીષ વૃક્ષ-સરસડે, દાડમનું વૃત્ત ત્રિઉપરના અર્થ.
ઝાડ, લીંબડે. કંપન્ન ત્રિશીવત્ જુઓ. રિત ત્રિ. અભ્યાસ કરેલ, મનન કરેલ,
ગુiાય ત્રિ પિપટને પ્રિય. ચિંતવેલ, સદાચારી.
સુથા સ્ત્રી જેબુનું ઝાડ, પિપટી. રહ્યા સ્ત્રી કૌડિન્ય મુનિની પત્ની.
શુe g૦ આકડાનું ઝાડ. રહી અજગર સાપેણ.
કુર્દ ૨૦ એક વનસ્પતિ, પોપટનું પીછું. પવન પુત્ર અજગર સર્પ.
સુવર્દ ને ઉપરના અર્થ. શુ વા૦ ૫૦ ૨૦ સે જવું
શુવૈદ્યુમ પુત્ર વિય ૫૦ જુઓ. ગુ પુવ્યાસપુત્ર શુકદેવ, પિપટ પક્ષી,
સુ મ ઉઝ પોપટને પ્રિય. રાવણને એક મંત્રી, શિરીષ વૃક્ષ-સરસ,
શુઠ્ઠિ પુત્ર કામદેવ. હરકેઈ ઝાડ, તાલીસ પત્ર.
શિખ્ય સ્ત્રી કવચ વનસ્પતિ. શુજા નં૦ ગ્રન્થિપણે વૃક્ષ, વસ્ત્ર, વસ્ત્ર શુવિ શ્રી. ઉપરનો અર્થ છેડે, શિરસ્ત્રાળ જુઓ, દાદરને રોગ.
મુનિ પુત્ર દાડમ. સુધી ૧૦ ગ્રન્થિપણું વૃક્ષ.
શુનના સ્ત્રી એક ઝાડ. સુવાસિહાં ત્રી, એક જાતનું ઝાડ, પોપટની કુજી સ્ત્રી પોપટડી, કશ્યપની પત્ની, તામ્રાની જીભ.
એક કન્યા. શુતા પુત્ર શિરીષ વૃક્ષ-સરસડે. શુ 7૦ તાલીસપત્ર, પોપટનું પેટ, ગુ વ વ્યાસને પુત્ર શુકદેવ મુનિ, | શુજ ૧૦ માંસ, કાંજી, અમુક સમય પડી ર લ શાહ જુએ
રહેવાથી ખાટો થઈ ગયેલું કે મધુર
For Private and Personal Use Only
Page #564
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शुक्त
शुक्लपुष्प
પદાર્થ, નિર્જન, એકાંત, ત્રણ રાત્રિની શુષ્યિ પુત્ર દેય, અસુર, શુક્રાચાર્યને
શિષ્ય. ખાટું, નિર્જન, પવિત્ર, ક્રર | શુચિ ત્રિક શુક્ર જેનો દેવ હોય તેવું કઠોર, ભેટેલ, વળગેલ.
હવિષ વગેરે, શુક્રાચાર્ય સંબંધી. શુત્તિ સ્ત્રી એક જલજંતુ, શંખલું, છીપ, શુચિ ૧૦ યજુર્વેદને ‘વૈવા ’એ ૩૬ પરીને ટુકડે, નખલે નામે સુગંધી
મે શાન્યધ્યાય. એક દ્રવ્ય, હરસને રેગ, ઘોડાના શરીર
શુભ૪ નવે રૂપું, માખણ, ઉપરનું એક આવર્ત-ચકરી, એક આંખનો શુઇ પુત્ર ધળો રંગ, એક આંખનો રંગ, રેગ, બે કર્ણનું માપ, ચાર કર્થનું માપ, જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ એક યોગ, વેળા એરંડે, દાં જુઓ.
શુકલપક્ષ-શુદ. ત્તિ સ્ત્રી છીપ, શંખલું, સુIિ શુ ત્રિ. ધોળું, સફેત, શુદ્ધ. જુઓ.
શુટા પુત્ર એક ઝાડ. શુas R૦ મોતી.
શુદve એક પક્ષી , શુમિ પુત્ર તે નામે એક કુલાચલ પર્વત. શુટave g૦ દયૂહ પક્ષી. મિતી સ્ત્રી તે નામે એક નદી. શુકલાપી સ્ત્રી- દાયૂહ પક્ષિણી. શુર ૧૦ પારે, વીર્યધાતુ, શરીરની છેલ્લી શુ
સ્ત્રી એક પક્ષિણ-સાયૂહી. ધાતુ, એક જાતને આંખને રેગ. શુટવા ૫૦ એક કંદ-મહિષકંદ, ધોળે શુ ૩૦ દૈત્ય ગુરૂ શુક્રાચાર્ય, શુક્ર ગ્રહ,
અગ્નિ, ચિત્રક વૃક્ષ, જેઠ મહિને. જ્યોતિ- શુકજીના સ્ત્રી અતિવિખની કળી. વપ્રસિદ્ધ એક યોગ, શુક્રવાર.
શુક્રર્મન પવિત્ર કર્મ, શુદ્ધ કામ. શુ0 g૦ મજજાધાતુ-ચરબી.
જર્મન ત્રિ, પવિત્ર કર્મ કરનાર, શુદ્ધ શુ ? ત્રિવીર્ય કરનાર કોઈ પદાર્થ. કામ કરનાર. ગુજરર્થ ન વીર્યની ક્ષીણતા.
શુ99 ર૦ ધોળો કઢ. શુકરર્ય પુ. એક જાતનો વાયુનો રોગ. શું સીતા સ્ત્રી વોટી વનસ્પતિ. શુક્રઃ પુ0 ઝીણા ઘઉં, જવ.
શુક્રતા સ્ત્રી ધોળાશ, શુદ્ધતા. શુ ઝિલ વીર્ય આપનાર કોઈ પદાર્થ. ત્વ ન૦ ઉપરના અર્થ. નારા પુત્ર વાયુ, વીર્યને નાશ.
શુ દુધ પુ. શીંગડું. સુમુક્ષુ માર પક્ષી.
દુધ ૦િ ધોળા છીવાળું. શુમુત્ત સ્ત્રી મયૂરપક્ષિણી–મોર-માદા. શુક્રધાતુ પુરુ ધોળી ધાતુ, ખડી-ચેક. શુન્ ૬૦ મજજા ધાતુ-ચરબી.
શુપક્ષ પુશુદ-અજવાળીયું, ધળી શુક્યમાતૃ સ્ત્રી ભારંગ વનસ્પતિ.
પાંખ, બગલો પક્ષી. બ્રેટ ત્રિવીર્યવર્ધક કઈ પદાર્થ. શુપક્ષી સ્ત્રી બગલી. શુiટા સ્ત્રી કરી જુઓ.
શુપુw નવઘળું ફૂલ. શુક્રવાર ૬૦ શુક્રવાર.
શુપુed T૦ છત્રાક વૃક્ષ, મગરે. શુવાર go શુક્રવાર.
સુપુeg ૦િ ધોળા ફૂલવાળું.
For Private and Personal Use Only
Page #565
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शुक्लपुष्पो
शुचिमलिका
રંગ.
શુકુળ સ્ત્રી નાગદંતી વનસ્પતિ શીતંભી | શુક્લ પુ. વડનું ઝાડ, આશ્નાતક વૃક્ષ, વનસ્પતિ.
કાંટો. ggg g૦ નગોડનું ઝાડ,
શુક્ર સ્ત્રી, પીતપાપડો, ધાન્ય વગેરેને શુમૂત્ર ૬૦ ધોળું લસણ.
કાંટો. શુકુન્ ૧૦ ‘' ઇત્યાદિ ચાળીસ શુકર્મન્ ૧૦ એક ગર્ભસંસ્કાર. અધ્યાયનો એક યજુર્વેદ.
શુદ્િ ઉ૦ વડનું ઝાડ, ખાખરાનું ઝાડ. શુરોહિત પુ0 ધળો અને લાલ-મિશ્ર શુદિન ત્રિ. શુંગ-કાંટાવાળું.
શુ વિવાર ૩૦ - લે શેક કરવો, શુદિત ઉ૦ ધોળા હિડાનું ઝાડ. ભીના થવું, અનુ+કેઈને ઉદેશી પશ્ચાત્તાપ શુદિત ત્રિધોળા-લાલ-મિશ્રરંગનું કરવો શુરા સ્ત્રી વચટા વનસ્પતિ.
શુ સ્વાઇ . ૨૦ પેટ શોક કરવો. શુક્રવાર ઉ૦ ધળો કાગડો, બગલે. શુક્ ત્રી, શેક, પશ્ચાત્તાપ.
વઢવાણી સ્ત્રીધોળી કાગડી, બગલી. શુવા સ્ત્રી શોક, પશ્ચાત્તાપ. શુઇવૃક્ષ ઉ૦ એક ઝાડ.
fજ પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ, અષાઢ ગુજરાટ પુ. પહાડી લીંબડ, ધોળા મહીને, જેઠ મહીને, શૃંગાર રસ, શુદ્ધ રંગનું ઝાડ.
આચરણ, ગ્રીષ્મ ઋતુ-ઉનાળે, શુદ્ધ શુ સ્ત્રી સરસ્વતી, સાકર, કાલી મંત્રી, એક જાતને અગ્નિ, ઘેળે રે, વનસ્પતિ, વિદારી વનસ્પતિ, સ્નેહી વન
સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, જપ, દોષરહિતપણું, સ્પતિ, ધોળા રંગની સ્ત્રી.
શુદ્ધપણું, ચંદ્ર, કપૂર, શુક્ર, વિષ્ણુ, બ્રહ્મ શુક્ર ત્રિ. ધેળા અંગવાળું.
ચર્ય, પવિત્રતા, નિર્મળતા. શુક્રાફ ૧૦ ધોળું અંગ.
શુદિ ત્રિશુદ્ધ, પવિત્ર, ધળું, નિર્દોષ, સુકા સ્ત્રીશેફાલીકા વનસ્પતિ.
. સુકાપા પુ. મોર પક્ષી.
સ્ત્રી કાશ્યપની પત્ની, તામ્રાની શુપાલી સ્ત્રી મોર પક્ષીણી.
એક કન્યા. ફાસ્ટ એક જાતનું શાક
જિત ત્રિ. શુદ્ધ કરેલ, પવિત્ર કરેલ, ગુર્જ પુત્ર ધોળો આંકડો.
શેક કરેલ. – એક જાતને આંખનો જીવતા શ્રી પવિત્રતા નિર્મળતા, સ્વચ્છ રોગ.
પણ, શુદ્ધિ. શુફ્રિકન ધેળાશ.
શુતિ ઉપરના અર્થ. સુ રજ ન ધળું કરવું.
શુકુમ પુપીપળાનું ઝાડ. શુકત ત્રિ. ઘેલું કરેલ.
રિઝ બ્રી, આચમન વગેરેથી શુદ્ધ ગુમન ર૦ ધળું થવું.
કરવું તે. શુમાવ પુધોળા થવું.
મિનિ કુફાટિક મણિ, ધોળે મણિ, શુભૂત ત્રિ. ધોળું થયેલ.
સ્વચ્છ મણિ. શુપટ્ટા ઢો. ખડી સાકર.
શુચિકિત્સા શ્રી મગરે, બહમેગરી,
For Private and Personal Use Only
Page #566
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शुचिरोचिस्
શુદ્ધ
શુત્તેિજિત્ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર,
શુષિ સ્ત્રી સુઇ જુઓ. શુજિનિ ત્રિઉજ્વળ કાંતિવાળુ, ધોળુ. શુજિવન ૩૦ હાથી, દારૂ વેચનાર શુદ્રિત ત્રિપવિત્ર વ્રતવાળુ.
સ્ત્રી હાથણી, દારૂ વેચનારી વિદ્રત પુત્ર પુંડરીક વૃક્ષ.
સ્ત્રી, છછુંદર, વ્રત નો પવિત્ર વ્રત.
સુપિમૂવિ સ્ત્રી છદર, સુવિચાર પુત્ર વિષ્ણુ.
શુપણ સ્ત્રી હાથણી, એક ઝાડ. શુરિઝવત્ ત્રિપવિત્ર યશવાળુ. શુતુદ્ર સ્ત્રી તે નામે એક નદી. શુજિમિત ત્રિ. મંદ હાસ્યવાળુ. શુદ્ધ ને સૈધવ લવણ, મરી, રૂપુ. શુ માત્ર ૫૦ સે સ્નાન કરવું ૨૦ નવ- રુદ્ધ ત્રિ. કેવળ, નિર્દોષ, શુદ્ધ, પવિત્ર, ડાવવું, અભિષેક કર, આસવ કાઢવો, સ્વચ૭, ધોળ. મથવું, પડવુ, નીચવવું, સાંધવું, સંધાન શુદિ સ્ત્રી ત્રિકોણની સરળ બાજુ, કરવું, ૨૦
ચતુષ્કોણની સરળ બાજુ, નિર્દોષ પક્ષ. શુટીર ઉ૦ વીર, શર,
શુ છે ગધેડો. દરતાં સ્ત્રી, શૌર્ય, પરાક્રમ, વીરતા. શુદ્ધ સ્ત્રી ગધેડી. શુટીરત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ.
શુક્રતા સ્ત્રી પવિત્રતા, સ્વચ્છતા, ધોળાશ, શુક્ વા ૪૦ ૩૦ સે ગતિ અટકાવવી. શુદ્ધપણું. શુ રૂ. ૩૦ ૩૦ શેર્ આળસ કરવું, શુદ્ધત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ. આળસુ થવું.
શુક્રવત્ ત્રિસ્વચ્છ દાંતવાળું. શુદિ સ્ત્રી. સુંઠ.
રુદ્ધથી સ્ત્રી પવિત્ર બુદ્ધિ. શુઇ ૩૦ ૩મ. સ. શોધવું. રુદ્ધથી ત્રિ શુદ્ધ બુદ્ધિવાળુ, શુદ્ધ ધ્યાન શુwત્ મ્યા૧૦ ૨૦ ટુ શેધવું.
કરનાર. શુક સ્ત્રી સુંઠ.
દ્રવુદ્ધિ ત્રિશુદ્ધ બુદ્ધિવાળુ. શુષ્ટી શ્રી. સુંઠ.
શુક્રવુદ્ધિ સ્ત્રી પવિત્ર બુદ્ધિ. શુvય ર૦ સુંઠ.
યુદ્ધમત ત્રિશુદ્ધ બુદ્ધિવાળુ. શુve . મદનું ઝરણું, હાથીની સુંઢ. કુમતિ પુ. ગઈ ઉત્સર્પિણીમાં થયેલ શુve g૦ દારૂ વેચનાર, કલાલ.
૨૧મા જૈન તીર્થંકર. Uા સ્ત્રી હાથીની સૂંઢ, દારૂ પીવાનું સ્થળ, | કુમતિ સ્ત્રી પવિત્ર બુદ્ધિ, ભીમક રાજાની દારૂની દુકાન, દારૂ, વેશ્યા, પાણીની પત્ની-રુકિમણીની માતા.
હાથણી, કુટણી સ્ત્રી, કમળની દાંડલી. માંડ ૧૦ એક જાતનું પકવ માંસ. શુપાન 7 દારૂ પીવાનું સ્થળ, દારૂ શુદ્ધવધ ૬૦ કેવળ વધ. પી તે.
સ્ત્રી સ્ત્રી, ગળો, પવિત્રતા. શુપકાર ૫૦ દારૂ વેચનાર, કલાલ, હાથી. શુક્રવાર ત્રિપવિત્ર વસ્ત્રવાળુ. શુ તો સ્ત્રી હાથણી.
ગુવાર ૨૦ પવિત્ર વસ્ત્ર. શુv૩૪ પુ. હાથી.
સુદ્ધા શ્રીફટકડી, કાસડાનું બી, શુદ્ધ ગુણાસ્ત્રી શ્રી હાથણી.
સ્ત્રી
For Private and Personal Use Only
Page #567
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शुद्धानुमान
शुभदन्ती
શુ ૩૦ ૩૫૦ સેફ્ટ શુદ્ધ થવું શુદ્ધ
કરવું ૨૦ ગુરમ્ વા૦ ૧૦ ૧૦ સેટુ ઉપર પ્રમાણે શુષ્ણુ પુલ વાયું. ૩ તા. ૧૦ સે દીપવું, પ્રકાશવું અને
મર્દન કરવું. ૨૦ શુન્ય – કુતરીઓનો સમૂહ. શુન્ય ત્રિ શુન્ય, ખાલી, સૂનું. ગુમ તુરા ૫૦ સેર્ દીપવું, પ્રકાશવું, શોભવું,
૩૦ હિંસા કરવી. ૩૦ ગુણ સ્વામાત્ર 10 સે દીપવું, પ્રકા
દ્વાનુમાન ને નિર્દોષ અનુમાન. શુદ્ધાત પુ૦ રાજાનું જનાનખાનું, જનાન
ખાનાની સ્ત્રી, સૂતકનો છેડો-અંત. શુદ્ધાન્તાના જનાનખાનાનો રક્ષક સુદ્ધાપતિ શ્રી. તે નામે એક અર્થ
લંકાર. શુદ્ધિ સ્ત્રી પવિત્રતા, સ્વચ્છતા, નિર્દોષપણું, ધોવું, સાફ કરવું, વૈદિક કર્મ ગ્યતાસંપાદક એક સંસ્કાર, દુર્ગા દેવી. શુદ્ધિવાન્ ૧૦ પવિત્ર કંદ, ઘેળો કંદ. શુદ્ધો ૬૦ બૌદ્ધ શાકયમુનિનો પિતા. શુદ્રોના પુ0 બૌદ્ધ શાક્ય મુનિ. Tોનનાત g૦ ઉપરનો અર્થ. શુદ્રોતના પુત્ર ગુનગ જુઓ. શુદ્ધોદનતનુજ્ઞ ૩૦ શુદ્ધોદન જુઓ, શુદ્ધોદનતકૂઝ ૩૦ શુદ્ધો ન જુઓ. શુદ્ધોદનપુર ૫૦ બૌદ્ધ, શાક્ય મુનિ. શુદ્ધોનસુત પુબૌદ્ધ શાક્ય મુનિ, શુદ્રોનનું પુરુ શુદ્ધોદન જુઓ. ગુઢવામિંગ ૫૦ ઉપરને અર્થ. ધ વિવા૧૦ પવિત્ર થવું, શુદ્ધ થવું, સમાપ્ત થવું, એ પવિત્ર કરવું, શુદ્ધ કરવું, સમાપ્ત કરવું. ૩૦ ગુર તુરા ૦ ૧૦ ૩૦ સે જવું. ગુન ૫૦ કુતરો. ગુજરરોજ પુત્ર વિશ્વામિત્રનો શિષ્ય એક મુનિ. ગુના ૩૦ કુતર, તે નામે એક મુનિ ગુનરાવવુ સ્ત્રી એક જાતનો છોડ. ગુવારી સ્ત્રી, એક જાતનો છોડ. ગુનો સ્ત્રી કુતરી.
નારર . ઈન્દ્ર, ઘુવડ. ગુના ૩૦ ઉપરને અર્થ. શનિ ૫૦ કુતરે. ગુની સ્ત્રી કુતરી, કહોળાંનો વેલો. ગુનો ૩૦ કુતરીઓનો સમૂહ.
ગુમ 7 મંગળ, શુભ, કલ્યાણ પઘકાષ્ઠ,
એક ખેચરનગર. સુમ પુત્ર જ્યોતિષ પ્રસિદ્ધ એક ગ. ગુમ ત્રિઃ શુભ, માંગલિક, કલ્યાણવાળુ,
સારૂ. સુમધુ ત્રિઉપરના અર્થ. શુમેન ત્રિવ શુભ કરનાર, મંગળ કરનાર,
કલ્યાણ કરનાર. શુમાન્ય પુત્ર સારે ગબ્ધ, ઉત્તમ ગંધ. શુમાન્ય ત્રિ. સારારબ્ધવાળું, ઉત્તમ ગંધ
વાળ. શુમાવવા ૧૦ બેલ નામે સુગંધી દ્રવ્ય. માધ્ય. ત્રિશુભ ગંધવાળું, ઉત્તમ
ગંધવાળું. શુમge શુભદાયક ગ્રહ, ગુરુ, શુક્ર,
ચંદ્ર, બુધ, સુમ ત્રિ. શુભ કરનાર, કલ્યાણ કરનાર,
મંગળ કરનાર, શુમાન સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. શુમર ૬૦ પીપળાનુ ઝાડ. રામ ત્રિક મંગળ આપનાર, કલ્યાણ
આપનાર. મસ્તો સ્ત્રી સારા દાંતવાળી સ્ત્રી, વાયવ્ય કેણના દિગ્ગજની સ્ત્રી હાથણું.
For Private and Personal Use Only
Page #568
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
शुभ्रपत्रिका
મત્રા હ્રૌ。. સાલપાન વનસ્પતિ, શુમપત્રો સ્રૌ॰ ઉપરના અ. જીમમ શૂન્ય
મગળ, કલ્યાણુ.
સુમા ન॰ સારૂ લગ્ન, માંગલીક લગ્ન. શુમનાલન પુ॰ મુખવાસ દ્રવ્ય, પાનસાપારી વગેરે. શુમવાસનfત્ર સારી વાસનાવાળુ. ગુમરીીજ ત્રિ॰ સારા વભાવવાળુ, ઉત્તમ ચારિત્રવાળુ..
ઝુમવા ત્રિ॰ સારૂં સૂચવનાર. ગુમસૂચિના સ્ત્રી શુભ સૂચવનારી, ગુમન ત્રિ॰ સારૂં સૂચવનાર. ગુમસૂચની સ્ત્રી॰ તે નામે એક દેવી. શુમથો સ્ત્રી॰ યજ્ઞસ્થળ, સારૂં સ્થળ. સુમા શ્રી ચાભા, કાન્તિ, ઈચ્છા, રાચના, ખીજડી, પ્રિયંગુ, સરસવ, કાંગ, ધેાળી ધ્રો, દેવસભા, પાર્વતીની એક સખી. માર્જિની સ્ત્રી॰ એક વનસ્પતિ. શુમાન ત્ર સારા અગવાળું, સુંદર અંગવાળુ’.
.
શુમા, ૬૦. સાફ-સુંદર અંગ. ઝુમવા ત્રિ॰ સારા-પવિત્ર આચારવાળુ. માવા શ્રી પાર્વતીની એક સખી, સારા આચારવાળી સ્ત્રી.
શુમાન પુ. સરગવાનું ઝાડ. શુમાનન ત્રિ॰ સારા-સુંદર મુખવાળુ. જીવાનન ૧૦ સારું મુખ.
સુમનપાકા સ્ત્રી સુંદર કટાક્ષવાળી સ્ત્રી. ગુમાણુમ મ શુભ અને અશુભ ગુમેતર ૧૦ અશુભ, અમગળ, ખરાબ.
મ્ર નં અભ્રક, રૂપું, હીરાકસી, સૈધવ લવણ, ધાળુ ચ'દન.
પુત્ર પુ૰ ધોળા રગ, સ્ફાટિક મણિ, સુત્ર ત્રિ॰ ધાળુ’, ધેાળા રંગનું, ઉજ્જવળ, સુબર પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર, ધેાળા હાથ.
५४८
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शुल्कं
સુપ્રòર ત્રિધાળા કિરણવાળુ, ઉજ્વળ કિરણવાળુ, ધેાળા હાથવાળુ. શુન્ત્રવિર પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર.
શુભ ત્રિ॰ ધાળા કિરણવાળું, ઉજ્જવળ કિરણવાળુ .
શુભ્રંત્ પુ॰ સાર્ક વર્ષોમાંનું એક વર્ષ. શુશ્રòત્ ત્રિ ધાળુ કરનાર.
.
જીવ્રતા શ્રી ધેાળાશ, ધોળાપણું, ઉન્ન ળપણું.
મ્રુત્વ ન॰ ઉપરના અર્થ. શુશ્રક્ન્તી સ્ત્રી ગુમવતી જુએ. શુશ્રમ પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર, શુશ્રા સ્રો॰ ખાવાને એક પદાર્થ, ગંગા નદી, સાકર, વશલાચન, ફટકડી, સ્ફટિક મણિ.
શુશ્રાનુ પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર.
શુશ્રાંતુ ત્રિ॰ સુત્રવિધળ ત્રિ જુઓ. સુશ્રાજી પુ ધાળુ એક કદ, મહિષકદ
વનસ્પતિ.
મિ પુ॰ બ્રહ્મા.
શુક્ષ્મ ૧૦ દારી.
શુક્ષ્મ પુ॰ તે નામે એક દાનવ. શુક્ષ્મવતની શ્રી દુર્ગા દેવી. શુક્ષ્મપુરી સ્ત્રી શુભ દૈત્યનું એક નગર
શભલપુર, જીમ્મથની સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. જીમાંફ્ની શ્રી દુર્ગા દેવી. ગુરૂ વિવા૦૦ ૩૦ સેટ્ મારવું, થભાવવું. જીજ્ ૩૩મ સ૦ સૈટ્ કહેવું, સરજવું, છેડવું, દેવું, આપવું.
શુ પુ॰ ન॰ રાજાનેા કર, જકાત, દાણુ, ટેક્સ, વરના પક્ષપાસેથી કન્યાના પક્ષવાળાંએ એ લેવાતું ધન, એક પ્રકારનું સ્ત્રીધન, સંભાગ માટે સ્ત્રીને અપાતું દ્રવ્ય, ભાડું, કીંમત, પશુ.
For Private and Personal Use Only
Page #569
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शुल्कस्थान
હક
शूकरदंष्ट्रक
-
-
-
-
-
-
-
જુથાર ૧૦ રાજાઓનું દાણ લેવાનું શુદવાતા સ્ત્રીસુકાયલાપણું.
થાન, કર લેવાનું સ્થળ, જેની જકાત | શુજાવ 7. સુકાયલાપણું. લઈ શકાય તેવી વસ્તુ.
શુ પર R૦ એક શાક, સુકાયેલું પાંદડું. શુarષ્યા ૫૦ દાણ લેનાર અધિકારી,
મુકામાં ૧૦ સુકું માંસ, માંસની સુકવણી. શુન્ ૩૦ મે સ દેવું, આપવું, ગુ વતી સ્ત્રી તે નામે એક માતૃકા. માપવું.
ગુણ ન૦ સુકું માંસ, માંસ. શુa R૦ તાંબુ, કેરી, પાણીની સમીપ, શુ વૃક્ષ ૫૦ સુકાયેલું ઝાડ, ધવેક્ષ. યજ્ઞ કર્મ, આચાર, ધર્મ.
શુવૈર ૧૦ કારણવિનાનું વૈર. ગુવા સ્ત્રી- દેરી.
ત્રણ પુત્ર સુકાયેલે ઘાવ-ઘા, શુરવાર પુત્ર ગંધક.
શુલિપ એક આંખનો રેગ. સુગુમાં સ્ત્રી શુક્રાચાર્યની સ્ત્રી.
શુ પુરુ ધવવૃક્ષ. શુ ત્રિસાંભળનાર.
ગુદા ત્રિ. સુકાયેલાં અંગવાળું. શુશ્ર સ્ત્રી માતા, મા.
Tear ૧૦ સુકાયેલું અંગ, શુભ્રષદ ત્રિવ સાંભળવા ઈચ્છનાર, સેવક, શુદવા સ્ત્રી સુકાયેલા અંગવાળી સ્ત્રી, સેવનાર.
ગળી. શુશ્રુપ 7૦ સાંભળવા ઇચ્છવું સેવવું શુદ્રા ૧૦ સુંઠ. સેવા કરવી.
શુઝ ન૦ તેજ, પરાક્રમ. શુશ્રુષ સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
સુખ પુ. સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, અગ્નિ, સુશ્રુષત્ ત્રિ સાંભળવા ઇચ્છતું, સેવતું, ચિત્રક વૃક્ષ, વાયુ, પક્ષી, અગ્નિની વાળા. સેવા કરતું.
ખન અગ્નિ, ચિત્રક વૃક્ષ ગુવા સ્ત્રી સાંભળવાની ઇચ્છા સેવા કહેવું. શુમન્ ૧૦ તેજ, પરાક્રમ. શુકૃપા ત્રિ સાંભળવા તત્પર, સેવામાં Tચત્ત ત્રિસુકાતું. તત્પર.
રાજા ૩૦ ૨૦ તીણ અગ્ર-અણી, શિખા, ગુજ્જુ fહવા ૧૦ ૨૦ નિમ્ શોષવું, સુકાવું. દયા, ઝેરી પાણીના મેલથી થનાર એક શુષ પુત્ર ખાડે, દર, છિદ્ર. શુદ્ધિ સ્ત્રો પથર, દર, છિદ્ર.
રાવતા પુત્ર વર્ષા કાળ, રસ. શુરિ (૧૦ છિદ્ર, બંસી-વાંસળી વગેરે વીર પુત્વ એક જાતને કીડો, વીછી, વાદિ.
as R૦ જવખાર. વિર ત્રિ છિદ્રવા.
રક એક જાતનું ઘાસ. પર ૩૦ ઉંદર, અમિ, ચિત્રક વૃક્ષ. રાધાન્ય 70 જવ વગેરે ધાન્ય. પિત્ત સ્ત્રી નદી, નલી નામે એક ગંધદ્રવ્ય. પાવા ન જવખાર. શુષિર સ્ત્રી, ઉંદરડી.
શૂપિvી સ્ત્રી, કવચ વનસ્પતિ. શુપ૪ વાયુ.
સૂર ઉ૦ ભુંડ, ડુક્કર. શુ ત્રિલ સુકાયેલું, સુ.
રજૂ ૬૦ વારાહકન્દ વનસ્પતિ. ગુદા ને સુકાવું, સોસવું.
જીવંયા પુએક શુદરેગ-ગુરગ્રંશ.
For Private and Personal Use Only
Page #570
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शुकरपादिका
शूरत्व
શુકgrદ સ્ત્રી વોશસ્વી વનસ્પતિ. શાર્તા સ્ત્રી વિષ્ણુ જુઓ.
મુર નૈ૦ તે નામે એક નરક. શાન ન શક જાતિની સ્ત્રીને પરશૂરાન્તા સ્ત્રી, વરાહદાંતા વનસ્પતિ. ણવું તે. રાવાર સ્ત્રી ઉપર અર્થ, ભુંડણી, શૂદ્રાવિન પુત્ર શક જાતિની સ્ત્રીને પરડુક્કરી.
નાર. રાષ્ટ્ર પુત્ર ૬ નામે એક કંદ. સુત્રાપુર go શુદ્ર જનિની સ્ત્રીનો પુત્ર. રાવજી ત્રિો ભુંડને પ્રિય, ડુક્કરને વહાલું. શુક્રાણુતા સ્ત્રી એક જાતિની સ્ત્રીની પુત્રી. રાવજી પુત્ર તોફાની ઘોડો.
શૂદ્ર સ્ત્રી શદ્રની સ્ત્રી. વત ત્રિતીક્ષ્ણ અગ્રવાળું, શિખા- ના સ્ત્રી પ્રાણીઓનું વધસ્થાન, પડછભ. વાળું, દયાળુ.
ન્ય ત્રિઅસંપૂર્ણતા, ઓછું, તુચ્છ, સૂર્યવતી સ્ત્રી, કવચ વનસ્પતિ, તીક્ષણ અનું. અગ્રવાળી, દયાળુ સ્ત્રી, શિખાવાળી. રાજ . નિર્જનસ્થાન, આકાશ, મીંડું, શિડ્યા સ્ત્રી કવચ વનસ્પતિ.
બિંદુ, અભાવ. રાાિવિ સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ
ચોદ ૧૦ નું ઘર, ખાલી ઘર, નધરાળી સ્ત્રી, કવચ વનસ્પતિ.
ણીયાનું ઘર. Pવ સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ.
થતા સ્ત્રી શિન્યપણું, સૂનાપણું, આકારાપુટ્ટ g૦ એક જાતનો મણિ.
શપણું, નિર્જન. વાહ ૦ માછલું, એક જાતનું માછલું, ચૈત્વ ઉપરના અર્થ. નાગરમોથ.
ચમધ્ય નડ, ઘાસ. સ્ત્રી સ્ત્રી માક્લી, એક જાતની માછલી. શુન્યવાવિન પુ. બૌદ્ધ, નાસ્તિક, ત્તિi ગરમાળો.
શૂન્યથા ૦ એકાંત, નિર્જન સ્થાન. શૂદ્ર પુત્ર ચોથા વર્ણ-શ.
રીત ત્રિ. ખાલી હાથવાળું. સૂતા સ્ત્રી શદ્રપણું.
શૂન્યા સ્ત્રી, નહી જુઓ મહાકંટકિની શત્વ ન શકપણું.
વનસ્પતિ. રાત્રધર્મ ૬૦ થકનો ધર્મ.
મિનિ ત્રિ. સોજી જતુ, વધતું, તું. મિફત ૧૦ ક પાસે માગેલી ભિક્ષા. | શૂ? વિવા. માત્ર તે લેટ હિંસા કરવી, શૂદ્રમૂચિ ત્રિ- જ્યાં શક ઘણું હોય તે. સ્તબ્ધ થવું. રાત્ર સ્ત્રી શક જાતિની સ્ત્રી.
૨ ૩૦ ૩મ૦ સ૦ સે પરાક્રમ કરવું. દ્રાન્ન ન શકનું અનાજ.
સૂર પુત્ર વીર, પરાક્રમી, વસુદેવ યાદવ, કાળિયન ન શક જતિની સ્ત્રીને
સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, સિંહ, ભુંડ, ડુક્કર, પરણવું તે.
ચિત્રક વૃક્ષ, સાગનું ઝાડ, મસુર ધાન્ય. કાપુત્ર પુત્ર શક જાતિની સ્ત્રીને પુત્ર. | To go સુરણ નામે એક કંદ, શેણાક દ્વાપુગી સ્ત્રી કે જાતિની સ્ત્રીની પુત્રી. દામાર્થ પુછે જેની સ્ત્રી શુદ્ર જાતિની રસ્તા સ્ત્રી વીરપણું, પરાક્રમ. હોય તે.
| રત્વ R૦ ઉપરના અર્થ,
વૃક્ષ
For Private and Personal Use Only
Page #571
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शूरदेव
शृगालकोलि
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
- -
-
-
-
-
સૂર પુત્ર ભાવી ઉસપિણીમાં પહેલા | પૃ૬ સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. જૈન તીર્થકર.
ફૂટ ૬૦ શિવ. સૂરસેન પુછે તે નામે એક દેશ, એક રાજા. ફૂટનારાને ૨૦ સંચળ, પુષ્કર મૂળ. શ્રે ન પુ. શરસેનનો પુત્ર કંસારાજા. રાટનારા પુત્ર હીંગ.
જ સ્ત્રી સિંહણ, ભુંડણી, ડુકકરી. શૂરાત્રી સ્ત્રી, એક જાતનું ઘાસ. શૂન્ ૩૦ ૩૦ ૧૦ સે માપવું.
શૂન્ટાનિ પુત્ર શિવ. સૂપ go સુપડું, બે દ્રોણનું માપ.
રાહમૃત g૦ શિવ. શૂર્પક ઉ૦ તે નામે એક દૈત્ય.
અમૃત સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. ફૂપ પુ. હાથી, ગણપતિ.
સૂત્રત્ર પુએરંડાનું ઝાડ, ફૂપે સ્ત્રી હાથણી.
રાત્રી સ્ત્રી, અજમોદ. રાજવી સ્ત્રી તે નામે રાવણની બહેન. સૂર્ણપણી સ્ત્રી ઉપરને અર્થ.
ટા સ્ત્રી- શળી, વેશ્યા. નિqia g૦ એક સુપ, ધાન્યનું ઢાત ત્રિ. લેખંડી સળીયા ઉપર ભુસુ.
પકવેલ માંસ વગેરે. શૂપિuff સ્ત્રી જંગલી મગ.
શૂઢાર 1શળીને અગ્રભાગ. ઈવાત પુત્ર સુપડાને પવન.
શૂઢિવા પુ. સસલે. પશુતિ ૩૦ ગણપતિ, હાથી.
ાિ ત્રિરાત જુઓ, શળવાળું. રજૂર્મ પુ. લોઢાની પ્રતિમા.
શાસ્ત્રી સ્ત્રી સસલી. માં સ્ત્રી લેઢાં વગેરેની પ્રતિમા.
સ્કિન પુ. શિવ, સસલો. રાજ્ ૦ ૫૦ ૬૦ સે રેગી થવું દિન ત્રિવ ળના રેગવાળું, ત્રિશળ ર૮ ઉ૦ ૧૦ શળનો રંગ, ત્રિશળ, શળી, ધારણ કરનાર
ભાલે, પીડા, દુ:ખ, મૃત્યુ, ચિન્હ, માંસ જિન પુત્ર ભાંડીર વૃક્ષ. શેકવાનો લેખંડી સળીઓ.
જિન સ્ત્રી દુર્ગા દેવી, સસલી. 0 g૦ ઉપરના અર્થ, દુર્વિભાગ્ય. સ્ત્રી સ્ત્ર, એક જાતનું ઘાસ ગૂઢથિ એક જાતની ઘોખડ.
હોવા સ્ત્રી સોમરાજી વનસ્પતિ ધાતા મંડૂર, લેહભસ્મ. ફૂલ્ય ત્રિ. શાત જુઓ. રસ્ટમ ઉ૦ બુર વૃક્ષ.
M ૦ ૧ ૩૦ , પ્રસવવું, ભણવું શૂદ્ધs T૦ હીંગ.
પુશિયાળ. સૂધવન ૩૦ શિવ.
સ્ત્રી શિયાળવી. સૂત્રધર પુત્ર શિવ.
૮ g• શિયાળ, તે નામે એક દૈત્ય, ધરા સ્ત્રી દુર્ગા દેવી.
વાસુદેવ, સૂત્રધાર સ્ત્રી દુર્ગા દેવી.
T૪ ત્રિ. કુર, ઘાતકી, ખળ, ઠગ, રધાન પુત્ર શિવ.
બીકણ રાહક પુત્ર શિવ.
૮ve go એક જાતને છોડવો. ગુર સ્ત્રી દુર્ગા દેવી.
Tઢોઢિ પુત્ર એક જાતની બોરડી,
For Private and Personal Use Only
Page #572
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शृगालघण्टी
५५२
शृङ्गिणी
TITધારી શી એક જાતનો છોડવો. | પૃfમૂત્ર ૩૦ શીગે.
લાસ્ટિકg સ્ત્રી એક જાતની વનસ્પતિ. | કૃદિન ઉ૦ ચંપાનું ઝાડ. કૃત્રિા સ્ત્રી પૃશ્ચિપણ વનસ્પતિ. કરા શ્રી. મેંઢાશીંગ. priઢવૃત્તા સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. Jવેત્ ત્રિ. શિખરવાળું, શીંગડાવાળું. ymરિકા સ્ત્રી શિયાળવી, ભયથી પલાયન
વત પુ તે નામે એક સીમા પર્વત, કરવું તે.
Jર ૧૦ આદુ, સુંઠ, રામના મિત્ર Iી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ કોકિલાક્ષ,
ગુકનું શહેર. વિદારી વનસ્પતિ..
રાજા ન આદુ. ગૃહ ઉ૦ નિગડ, બેડી, સાંકળ, લેખંડી
ઝવેરમેનૂરના પુત્વ પર જુઓ. પાદબંધન, કંદોર, કેડે બાંધવાને પહો,
Jાટ ઉ૦ ઉત્તરમાં એક પર્વત, ચીટો.
શીંગડાંનો વેલે, દરવાજે. કમરપટ.
ટિ ન. શીંગડું ગૃહ ઉ૦ ઉંટ, ર જુઓ.
દિવા ન શીંગડું. શ્રી સ્ત્રી, ઉંટડી. થવા શ્રી કૃઢ જુઓ.
દg૦ ગ્રુજાટ ૩૦ જુઓ.
ગૃા ૬૦ સાહિત્યપ્રસિદ્ધ એક રસ, લવીંગ, ત્તિ ત્રિસાંકળથી બાંધેલ, બેડી
સિંદૂર, ચૂર્ણ, કાળું અગર, ભૂષણ અને ઘાલેલ, કેદ કરેલ.
લંકાર, શણગાર, હાથીને અલંકાર, ગૃહ સ્ત્રી કોકિલાક્ષ વૃક્ષ, કેડે બાંધવાનો પુરૂષની સ્ત્રીમાં અને સ્ત્રીની પુરૂષમાં સંગપટ્ટો, કમરપટ્ટો.
પ્રત્યે ઈચ્છી, મૈથુન. જૂz ૧૦ શિખર, પ્રભુતા, ચિન્હ, જલક્રીડા શ્રકાર ૧૦ સિંદુર. માટેનું યંત્ર, પીચકારી, પશુ વગેરેનું
મૂષur • સિંદુર. શીંગડુ, ઉત્કર્ષ, ઉંચું, તીક્ષણ, કમળ,
Iોનિ પુત્ર કામદેવ. રણશીંગ, કામની અધિકતા, આદુ.
રસ પુત્ર સાહિત્યપ્રસિદ્ધ રસ, જ પુરુ એક જાતનું ઝાડ, તે નામે એક
વૃક્ષારસદારા પુત્ર શૃંગારમાં સહાયક. મુનિ.
કરવાથી પુત્ર ઉપરનો અર્થ. ફૂલ પુછે છવક વૃક્ષ.
કૃતિ ત્રિ. શણગારેલ, સિંદૂરથી રંગેલ. પૃ ૧૦ પર્વતનું શિખર, આદુ.
નિ પુત્ર સોપારી, હાથી, માણેક. ૪ ૧૦ શીંગડું.
ઝરિન ત્રિ શણગારવાળું, સારા વેશક ૧૦ શીંગડું.
વાળું. a R૦ અગરચંદન.
ગ્રાહ્ય શ્રી શીંગડું. ૦ જેમાંથી બાણ બની શકે છે તે શક્તિ સ્ત્રી એક જાતની માછલી. એક ઝાડ.
લિ એક જાતનું ઝેર. ત્રિ. શીંગડામાંથી થનાર.
ગતિ ત્રીઅતિવિખની કળી. કૃધૂમ પુત્ર હોલ પક્ષી.
કૃદ્ધિr g૦ બકરે, ઘેટ, બળદ, વૃધૂમને સ્ત્રી હેલી.
ળિો સ્ત્રી બકરી, ઘેટી, ગાય, મોગર નાસ્ત્રી શ્રીકાકડાશીંગ,
રાને વેલે, માલકાંકણી.
ર
For Private and Personal Use Only
Page #573
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
વૃદ્ધિન પુ॰ પર્વત, વૃક્ષ, તે નામે એક કુલાચલ પર્યંત, તે નામે મુનિ, બકરા, ઘેટા, બળદ.
www.kobatirth.org
વૃદ્ધિન ત્રિ॰ શીંગડાંવાળુ હરકેાઇ પ્રાણી, શિખરવાળુ’.
ગુરૂત્ત સ્ત્રી એક જાતની માછલી, અતિવિખની કળી, વૃષભ ઔષધિ, કાકડાશીંગ, પીપરનું ઝાડ, પીપળાનું ઝાડ, ઝેર, દાગીના માટે સાનું.
સુજ્ઞજનTM ન॰ દાગીના માટે સાવું. ગુનિ શ્રી અકુશ, જીવત ત્રિ॰ સાંભળતું.
ગૃત ત્રિ॰ પકવેલ, રાંધેલ, ઉકાળેલ પાણી વગેરે.
જીત પુ॰ કવાથ, ઉકાળેા.
શુ મ્યા॰ આ અ મેટ્ પાદવું, શુ ॰ સમ સ॰ સે છેદવું, કાપવું.
રાવ્ યુ॰ સમ॰ સ૦ સેટ્ ચણ કરવું. નૃત્યુ પુ॰ બુદ્ધિ, અપાન, ગુદા. શુન્નુ ત્રિ॰ નિંદવા યોગ્ય, ખરાબ. રૃ ક્યા૦ ૬૦ સ॰ સેક્ હિંસા કરવી, કાર કરવું.
શેશ્વર પુ॰ શિખા, ચેટલી, મસ્તકમાં
રહેલી માળા, તારા, ગાયના અંગ રૂપ એક ધ્રુવ.
શૈŕત ત્રિ॰ શિખાવાળુ ચોટલીવાળુ, તારાવાળું.
શેવરો સ્રો॰ વા નામે વનસ્પતિ,
શેલરીજા ન॰ શેખર રૂપ કરવું. શૈલરી ત ત્રિ॰ શેખર રૂપ કરેલ. શેવરીમથન ન॰ શેખર રૂપ થવું. શેવરોમૂત ત્રિ॰ શેખર રૂપ થયેલ. શેળવી શ્રી મુદ્ધિ રોના સ્ત્રી બુદ્ધિ. શેવ કુ॰ પુરૂષનું ચિન્હ-લડે.
O
!! ;
५५३
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શેવ ત્રિ॰ મૃનાર, શયન કરનાર. સેવન્ પુ॰ શેવ પુ॰ જુએ. શેવાહ પુ॰ શેવાળ. રોજ પુ॰ 7॰ રોજ ૬૦ જુએ. શેન્દ્ર ત્રિ॰ રોપ ત્રિ॰ જુએ. રોલ 7 શેપ પુ॰ જુએ. શૈશાહિ સ્રી નગોડ વનસ્પતિ, રોહિજ્જા સ્રી નગોડ વનસ્પતિ. શૈાહી સ્ત્રી નગોડ વનસ્પતિ. શેષો સ્ત્રી બુદ્ધિ.
રોટ્ટ્ સ્વા॰ ૧૦ સ॰ સેટ્ જવું, ચાલવું. રોજી પુ॰ બહુવાર વૃક્ષ. રોવ પુ॰ શેવ પુ॰ જુએ, સ.
शैघ्र
શૈવ ત્રિ॰ ઉન્નત, ઉંચું
શૈવધ પુ॰ નવ પ્રકારના નિધિ-ભંડાર. રોજ ન॰ શેવાળ,
શેવાલ ૬૦ શેવાળ.
રોવાહા સ્ત્રી આકાશમાંસી વનસ્પતિ, સેવ પુ શેષ નાગ, બળદેવ, બાકી, હાથી, ભગવાનની કાળમૂર્તિ, મરણુ.
શેષ ત્રિ॰ ઉપયુક્તથી ઇતર વસ્તુ. શેષશાહ પુ॰ બાકીને વખત, મરણને
સમય.
શેવમાન પુ॰ બાકીને ભાગ.
શેવમુTM ત્રિ॰ બાકી રહેલું ખાનાર, એઠું
For Private and Personal Use Only
ખાનાર.
શેષમોલન ન॰ બાકી રહેલુ ખાવું, – એન્ડ્રુ ખાવું.
શેષરાત્રિ સ્ત્રી રાત્રિના આકીના ભાગ, શેવરાયન પુ॰ નારાયણ્. સેવાચિન પુ॰ નારાયણુ.
શૈક્ષ ત્રિ॰ શિક્ષાગ્ર ંથને ભણનાર કે ઋણનાર. સૈજપુ॰ અધાડા વનસ્પતિ. શૈલચ પુ॰ અઘાડા વનસ્પતિ. રોત્ર ન ઉતાવળ, બેગ, ઝડપ
Page #574
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शैत्य
शैलेन्द्रतनया
રૌઢનાકપુત્રી સ્ત્રી પાર્વતી. રૌઢાનસુત પુત્ર મૈનાક પર્વત. રોજીરાવકુતા સ્ત્રી પાર્વતી, ગંગા. રૌદ્રરાશામક પુ. મૈનાક પર્વત. સૌરાગારમા સ્ત્રી પાર્વતી, ગંગા, ઢવો ઉ૦ ભીલામાંનું ઝાડ,
રાવર પર્વતનું શિખર. રૌશિવિર ૧૦ સમુદ્ર. ફોટક નો પર્વતનું શિખર. ફૉસ્ટર્ષમાં પુત્ર શિલાજિત. રૌઢસાર ૧૦ રૂ૦ શિલાજિત. ત્રિપુત પુત્ર મૈનાક પર્વત. ૌત્રસુતા સ્ત્રી પાર્વતી, ગંગા. ફોઢાઝ ૨૦ પર્વતનું શિખર.
સ્ત્ર ૧૦ શિલાજિત. ફૌઢાર પુત્ર સિંહ, ભિલ, ધોળા કાચ, દેવને
પૂજારી.
ફૌત્ર ૧૦ શીતળપણું. શૈથિલ્ય ૧૦ શિથિલપણું, ટીલપણું, અદઢ સંગ. ને પુત્ર સાત્યકિ નામે યાદવ. ફૉટા પુત્ર શ્રી કૃષ્ણનો ઘેડ, એક રાજા.
વ્યા સ્ત્રી કૃષ્ણની એક પત્ની, રાજા ઘુમસેનની પત્ની, સત્યવાનની માતા. રીય પુત્ર કાળી ઝીઝટી. શેય પુત્ર ઉપરને અર્થ. ફોરવિલ ત્રિ. શીર્ષછેદને યોગ્ય,
વધ કરવા યોગ્ય. ૪ શિલાજિત, તાર્યશેલ. ૪ પુત્ર પર્વત. ૪ ત્રિ, શિલા-પત્થર સંબંધી-નું કાશ્વ ૧૦ એક જાતનું ચંદન. ૪માં સ્ત્રી ઔષધ રૂપ એક ઘેળો પથર, ટા ૧૦ શિલાજિત. દર ત્રિ પર્વતમાંથી ઉત્પન્ન થનાર. ઢના સ્ત્રી ગજપીપર, દુર્ગા દેવી, પાર્વતી, સેંટ્સી જુઓ, ગંગા.
હત સ્ત્રી પાર્વતી, ગંગા. ૌત્રધરવ પુ. શિવ.
સ્ટધર પુત્ર શ્રી કૃષ્ણ રસ્ટના પુત્ર હિમાલય પર્વત. ફોન ઉ૦ શિલાજિત. ત્રિપતિ પુત્ર હિમાલય પર્વત. ૪૪ પુ. બીલીનું ઝાડ.
ટપુત્ર પુત્ર મૈનાક પર્વત. રૌઢપુર દ્વારા પાર્વતી. ફમિત્તિ પુo પત્થર કોતરવાનું ટાંકણું.
go પર્વતની ગુફા. 13 પુત્ર હિમાલય પર્વત. ફોન્ટ ટુ સ્ત્રી પાર્વતી, ગંગા. ફોટTags g૦ મિનાક પર્વત.
ફૉટારી સ્ત્રી, સિંહણ, ભીલડી. ફટારમન પુ. મૈનાક પર્વત. ફૉસ્ટારમા સ્ત્રી પાર્વતી, ગંગા. ફૌર શિવને પાર્ષચર નદી. ફોન્ટસ્ટિન • નટ. શૈક્રિય ત્રિક પાખંડી, ઢેગી, ધૂર્ત.
જો સ્ત્રીચારિત્ર, એક જાતનો સંત. ફૌજ ૩૦ એક જાતનું ઝાડ.
સૂપ પુ. નટ, બીલીનું ઝાડ, ગવૈયો, ધુતાર, કરતાલ વગાડનાર. શૈક્નવિજા મુખ્ય નટ. ફૌજૂજ સ્ત્રી મુખ્ય નરની સ્ત્રી, મુખ્ય નટી.
ન્દ્ર પુહિમાલય પર્વત. ફોજૂર પુમૈનાક પર્વત.
શહેન્દ્ર સ્ત્રી પાર્વતી, ગંગા. ફ તનો મૈનાક પર્વત. ફતના સ્ત્રી પાર્વતી, ગંગા.
For Private and Personal Use Only
Page #575
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
शैलेन्द्रसुत
રાજેન્દ્રસ્તુત પુ૦ મૈનાક પત રાજેન્દ્રસુતા સ્ત્રી પાર્વતી, ગંગા. રાજેન્દ્રસ્થ પુ॰ ભાજપત્રનું ઝાડ, શૈલેન્દ્રાત્મજ્ઞ પુ૦ મૈનાક પર્વત. હેન્દ્રામના સ્ત્રી પાર્વતી, ગ`ગા. શૈલેચ 7 શિલાજિત.
www.kobatirth.org
રાય ત્રિ પર્વતમાં હાનાર થનાર, શિલાનું, શિલાસંબંધી, પત્થર જેવું. રૌવ્હેય પુ॰ સિંહ, ભમરે. રાજેથી સ્ત્રી સિંહણ, પાતી, ભમરી. શૈલેશ ૩૦ હિમાલય. ચૈહેરાન ૩૦ મૈનાક પર્વત. શૈલેશના શ્રી પાર્વતી, ગંગા રોજેરાત્રુતા સ્ત્રી પાર્વતી, ગંગા. શૈલેશાત્મત્ત છુ॰ મૈનાક પત. રોગામના શ્રી પાર્વતી, ગંગા. રૌજોવા શ્રી ક્ષુદ્ર પાષણાભેદ શ્રૃક્ષ, પાર્વતી, ગંગા.
સૈન્ય ન॰ પત્થર જેવું કાણુ,
રાવ ૬૦ વેબ્યાસકૃત એક મહાપુરાણ, શેવાળ, આર્દ્રા નક્ષત્ર.
શૈવ ત્રિ॰ શિવનું, શિવસંબા, શિવભક્ત, શૈવ પુ॰ વસુક, ધતુરા, એક આચાર. સૈયરુ છુ શેવાળ. શૈવ ન પદ્મકાઇ, રોહિતી સ્ત્રી નદી.
શૈવાજ પુ॰ શેવાળ, શૈવાજ પુ॰ શેવાળ.
સૈન્ય પુ॰ શિમિ ગાત્રના એક રાજા, ઘેાડા, શ્રીકૃષ્ણને એક વાડા.
શૈરાય ન૦ બાળપણ, બાલ્યાવસ્થા. સૈશિર પુ॰ કાળા ચકલા. કૌશિર ન॰ શિશિર ઋતુ. નૈશિર ત્રિ॰ શિશિર ઋતુનુ-સંબંધો. નૈરિારી સ્ત્રી, કાળી ચકલી.
५५५
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शोचिस्
રૌષ પુ॰ શિશિર ઋતુ. રોવ્યોપાધ્યાયિા સ્ત્રી- શિષ્ય અને ઉપાબ્યાયનું કર્મ–શિષ્યને ભણાવવાનું કામ. શો ાિ ૧૦ સ॰ મૅ, તીક્ષ્ણ કરવું. શોજ પુ॰ શાક, અસાસ, દીલગીરી. સૌનાં સ્રી રોક કરવા તે. શોવર પુ॰ શાકનેા તાવ. શૌચ્છિક્ ત્રિશોકનો નાશ કરનાર. રોજજી ત્રિ શાકને નાશ કરનાર. રશો છેન નાકના નાશ કરવા. શોનાથ ૬૦ આસાપાલવનું ઝાડ. શોજનારા પુ ઉપરના અર્થ, શાકના
નાશ.
શોનારાન ત્રિ॰ શેકના નાશ કરનાર. શોમ પુ॰ શાકના નાશ. શોત્સૂચ્છિત ત્રિ. શાકવડે મૂર્છા પામેલ. શોવત્ ત્રિ॰ શાકવાળું. ફોજદારનૢ ત્રિ॰ શાકને નાશ કરનાર. શોદારી સ્ત્રી વનવવરિકા નામે વનસ્પતિ. શોાહ ત્રિ શાકથી વ્યાકુળ. શોાગ્નિ પુ॰ શોકરૂપ અગ્નિ, શોકના
અગ્નિ.
સોજાનજી પુ॰ઉપરના અર્થ. સોલાપનુર્ પુ॰ શાક દૂર કરનાર. સૌારિ પુ॰ કેદબનું ઝાડ.
શોોજી ત્રિશોકથી ઉત્પન્ન થનાર. શોધન 7॰ શેક કરવા.
શોચન ત્રિ॰ શાક કરનાર.
For Private and Personal Use Only
શોચનીય ત્રિ॰ શેક કરવા યાગ્ય, ક્ષુદ્ર, હલકું, અધમ, બીચારૂ, દયાપાત્ર, શોવિ પુ॰ કિરણ, તેજ, કાંતિ. શોષિત ત્રિ શક કરેલ. શોષિતવ્ય ત્રિશોચનીય જુએ. શોચિજા પુ॰ અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ, રોવિન્ ન॰ પ્રભા, ક્રાંતિ, તેજ,
Page #576
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ
शौफनी
રોગ ત્રિશોરાની જુઓ.
ચવ ત્રિ. ઉપર જુઓ. શદાર્થ ૧૦ વીર્ય, પરાક્રમ, શૌર્ય. શોટ પુકબૂતર પક્ષી. શોર ત્રિ, મૂર્ખ, આળસુ, ધૂતારું, ઠગ,
નીચ. શોક સ્ત્રી કબૂતરી, જ અવાવ ઘ૦ સે જવું ૪૦ લાલ થવું છે જ ૧૦ લેહી, સિંદૂર. or go લાલ શેલડી, શેણુક વૃક્ષ, મંગળ ગ્રહ, અગ્નિ, ચિત્રક વૃક્ષ, લાલ રંગ, તે નામે એક નદ, એક સમુદ્ર. રોજ ત્રિ- લાલ રાતું. શાળા એ ક જાતનું ઝાડ. રોળિિદ સ્ત્રી, લાલ ઝીંઝટી. શોત્તરી સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ.
પત્ર ત્રિ. લાલ પાંદડાંવાળું.
પત્ર go રાતી સાડી-વનસ્પતિ. શાપુF T૦ વિદાર વૃક્ષ શggવ ત્રિ, લાલ ફૂલવાળું. શgiા ત્રીસિંદૂર પુષ્પી વનસ્પતિ.
orgટન સ્ત્રી, પીળું કાંચન વૃક્ષ પાર ન પારાગ મણિ. બજ ૧૦ એક જાતનો છોડ. જિત 7. લેહી, કેસર. જિત પુ. લાલ રંગ. શfuત ત્રિ. લાલવાણું, રાતું. જિતરા નૈ૦ રતાં જળી, રક્તચંદન,
તા પુત્ર રાક્ષસ, શોજિત ત્રિ. લેહી પીનાર.
તપુર ૧૦ બાણાસુરનું શહેર.
તામિલ ૧૦ કેસર. ળિતોu૪ પરાગ મણિ-માણેક.
મિન્ ૩૦ લાલાશ, રતાશ. રૂપા પારાગ મણિ-માણેક,
શોધ ૬૦ સેજે, હાથ પગ વગેરેમાં સોજાને
રોગ. શથી પુ. ઉપરના અર્થ. શથw tત્ર સે ઉતારનાર,
થી સ્ત્રી સાટોડી વનસ્પતિ, સાલાપાન, વનસ્પતિ. શોથલ ભલામું. શરથના પુત્ર સાડી. થત ૩૦ ભિલામું. fથ ત્રિ. સોજાવાળું. શોધક ત્રિ શોધનાર, શુદ્ધ કરનાર,
સુધારનાર, બાદ કરવાને અંક. ધન – શુદ્ધ કરવું, શોધવું, શોચ, વિષ્ટા, હીરાકણી, મળ વગેરેનું વિરેચન, દેશનિવારણ કરજ અદા કરવું, બાદ કરવું, વિહિત અવિહિત માસ વગેરેને વિચાર કરે, સંસ્કાર કરવો, વાળવું, ઝાડવું, સાફ કરવું, સ્વચ્છ કરવું, પવિત્ર
શોપન ૩૦ લીંબુ, ચુને. શધર ત્રિ. શોધ ત્રિજુઓ. શોધન સ્ત્રી સાવરણી, નાગરવેલ, ગાળી,
નેપાળાનું ઝાડ. પs R૦ નેપાળાનું બી.
ધનીશ ત્રિ. શોધવા યોગ્ય, શુદ્ધ કરવા યોગ્ય, બાદ કરવા લાયક. શોધવા સ્ત્રી રાતી કાંગ. થિત ત્રિશોધેલ, શુદ્ધ કરેલ, સાફ કરેલ, સ્વચ્છ કરેલ, પવિત્ર કરેલ, સંસ્કાર કરેલ. શથિન્ ત્રિધ જુઓ. ફા પુત્ર શોથ જુઓ. શો પુત્ર શોથ જુઓ.
# ત્રિસેજે ઉતારનાર. શોક સ્ત્રી જુઓ, .
For Private and Personal Use Only
Page #577
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शोफजित्
પ૭
રોનિક્ પુત્ર ભલામું.
શોવિન્ ત્રિસુકાનાર, શેપ પાડનાર, ના પુત્ર સાટોડી વનસ્પતિ.
સુકવનાર. શોદનારાના પુત્ર નીલ વૃક્ષ.
રોજ ૧૦ પિપટ પક્ષીઓને સમૂહ. રશીત પુછે ભલામું.
વાર ને તે નામે એક તીથી. મન ના કમળ, સૌંદર્ય, શોભા, શુભ કર ત્રિો ભુંડનું, ભૂંડસંબંધી. માટે બલિદાન.
જરા નવ તે નામે એક તીર્થ. મન ૩૦ જ્યોતિષ પ્રસિદ્ધ એક યોગ,
રવિ નવ મોતી. શુભ ગ્રહ, શિવ.
જે 7 મોતી. ફોમન ત્રિ. સાફ, સુંદર, શોભાવાળું. ફવિર પુસોમલ. રોમન ૬૦ સરગવાનું ઝાડ,
રાહ્ય ન ધેળાશ, સફેતી, ધોળો રંગ. જેમના સ્ત્રી, હળદર, ગેરોચન.
ફજ શુદ્ધિ, પવિત્રતા, સૂતકનું નિવાસોમનાથના ન૦ સારું આચરણ.
રણ, કાયિક-વાચિક-માનસિક-પવિત્રતા, મનાં ત્રિસારા આચરણવાળું.
મળનો ત્યાગ કરે, પ્રમાણિકપણું. અનાજિત R૦ સારું આચરણ
up ત્રિો શુદ્ધિ-પવિત્રતા ઈચ્છનાર. શમનકિત ત્રિ. સારા આચરણવાળું.
રેય પુત્ર બી. શમના ત્રિ. શેભવા યોગ્ય.
શા સ્ત્રીબણ. મનાય સ્ત્રીગોરખમુંડી વનસ્પતિ. '
શઃ વાવ ૧૦ ૨૦ રેગર્વ કરવા. રમમાન ત્રિશોભતું, શોભા પામતું. શોમાં સ્ત્રી શોભા, કાંતિ, તેજ, તે નામે
શરીર પુત્ર ત્યાગી, વીર, શર,
ટીર ત્રિ, ગવિ, અભિમાની. એક ગેપી, હળદર, ગોરોચન.
દીર્થ ૧૦ ગર્વ, વીરતા, શૌર્ય. માસ પુલ સરગવાનું ઝાડ. મિત ત્રિશોભેલ, શોભા પામેલ.
i - ૧૦ - શેર્ ગર્વ કરો. મન ત્રિઃ શેભેલ, શભા પામનાર.
શરુ ઝિ૦ મદોન્મત્ત, છકેલું, ગર્વિષ્ઠ, ટિ બ્રીડ જંગલી હળદર.
દક્ષ, ચતુર, હોંશીઆર, કુશળ, દારૂડીયું, શોરી સ્ત્રી, જંગલી હળદર.
શve g૦ કુકડે. શશુમાર ત્રિઅત્યંત શેક કરતું. શશિ પુત્ર દારૂ વેચનાર-કલાલ. શોખ પુત્ર સુકવવું, સુકાવું, ક્ષયરોગ, દુર્બળ
જિલી સ્ત્રી દારૂ વેચનારી-કલાલણે. થવું, કૃશ થવું.
જિન પુત્ર શૌષેિ જુઓ. ફોષr R૦ ઉપરના અર્થ, શોક વૃક્ષ, રોજિની સ્ત્રી જ્ઞveી જુઓ. સુંઠ, કામદેવનું એક બાણ, ચુસવું, સોસવું.
sો સ્ત્રી ચવેક વનસ્પતિ, ગજપીપર શોધમાં ૨૦ પીપરમૂળ. શોષ સ્ત્રી એક વનસ્પતિ.
કર ગર્વિષ્ઠ, અભિમાની. જાવંદ ત્રિ. શેષને નાશ કરનાર,
Gી નવું પરાક્રમ, શૌર્ય, પુરૂષાર્થ. શાપ સ્ત્રી એક વનસ્પતિ.
શૌદ્ર ત્રિા શકનું, શકસંબંધી. જિત ત્રિ. સુકાયેલ, સેસાયેલ, શેષ | શ પુત્ર શુદ્ધ સ્ત્રીમાં દ્વિજાતિથી ઉત્પન્ન
સેલે પુત્ર.
For Private and Personal Use Only
Page #578
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
शौद्री
સૌી સ્ત્રી શૂદ્ર સ્ત્રીમાં દ્વિજાતિથી ઉત્પન્ન થયેલી પુત્રી. શૌદ્યોનિ પુ॰ એક બૌદ્ધ મુનિ. સૌષિત શ્રી. રાતી કાંગ. ગૌન ૧૦ વધસ્થાન સંબંધી માંસ, સૌ પુ॰ તે નામે એક મુનિ. શૌનિજ ૩૦ માંસ વેચનાર, કસાઇ, શિકારી, શિકાર.
શૌમ ન આકાશમાં ફરનાર હરિશ્ચંદ્રનું શહેર.
શૌમ ૩૦ દેવ, સાપારી.
સૌમનેય પુ॰ સુંદર-સારી સ્ત્રીના પુત્ર. સૌમલન પુ॰ સરગવાનું ઝાડ. સૌમિત્ર ત્રિ॰ ઇન્દ્રજાલિક, જાદુગર. શનિ પુ॰ વિષ્ણુ, શનૈશ્વર. સૌર્પ ત્રિ॰ સુપડાથી માપેલ. ઔપિંજ ત્રિ॰ ઉપરના અ
શૌર્ય ૪૦ પરાક્રમ, શૂરવીરતા, શક્તિ, સામ, ગામટી જુઓ.
શૌર્યાન્વિત ત્રિશૂરવીર, પરાક્રમી. સૌનિત ત્રિ॰ પરાક્રમથી મેળવેલ. સૌયાનિત ત્રિ॰ ઉપરના અર્થ. સૌષ્ઠ ત્રિ. રાજાના દાણનું—સંબંધી. સૌજ પુરાજાની જકાત-કર લેનાર
અધિકારી શોદિ વુ. ઉપરના અ. શૌાિ ત્રિ શૌલ્મ ત્રિ॰. જુએ. શૌયિ વુ એક જાતનુ ઝેર, શૌવિ. પુ કંસારા.
ગૌવિજી સ્ત્રી કસારણ. સૌવ ૬૦ કુતરાંના સંકાચ. શૌયન ત્રિ॰ કુતરાંનું, કુતરાંસંબંધી. ગૌપ્તજ ત્રિ. આવતી કાલે હાનાર–
નાર.
શૌવાત્ ત્રિ શીકારી પશુનું, શીકારી પશુસંબંધી.
५५८
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
श्याम
શો ત્રિસ માંસ વેચનાર, સુ માંસ ખાનાર.
શૌહ ૧૦ સુકા માંસની કીંમત, श्रुत् स्वा०प० ॰ સેટ્ ખરવું, ઝરવું, ટપકવું.
સ્ત્રોત પુ॰ ઝરવું, ખરવું. ટપકવું, છાંટવું. જ્યુત્ સ્વા॰૧૦ સેટ્ ખરવું, ઝરવું, ટપકવું ૪૦ સીંચવું, છાંટવું ૩૦
ક્રુતિ ત્રિ॰ ઝરવું, ખરવું, ટપકવું. શ્રુતિત ત્રિ॰ ખરેલ, ઝરેલ, ટપકેલ. જ્યોત પુ॰ ચાતરમ્ સીચવું-છાંટવું. શ્મન ૧૦ પુરૂષનું મુખ, શબ, મુડદું. મરાન ન॰ મશાન, મસાણ. મરાાનાણી સ્ત્રી એક કાલીકા દેવી. માનનિવાસ પુ૦ સ્મશાનમાં રહેવું. રમરાનનિવાસિન ત્રિ॰ સ્મશાનમાં રહેનાર. મરાાનિવાલિન્ પુ॰ શિવ, બટુક ભૈરવ. રમશાનવાલિન પુ॰ ઉપરના અ. મશાનવાસિમ્ ત્રિ॰ સ્મશાનમાં રહેનાર. રમરાનવેમનું ૩૦ શિવ, મચ્છુ ન॰ પુરૂષનીષ્ઠ-દાઢી. મથુનમન્ ૬૦ હજામત. મશ્રુમુવો શ્રી દાઢી નૃવાળી સ્ત્રીપુરૂષનાં ચિન્હવાળી સ્ત્રી. રમમ્રુદ્ધ ત્રિ॰ દાઢી-મૂવાળુ ર્મજીવન પુ॰ ધાંજો, હામ. श्मीलू भ्वा० ૧૦ ૧૦ સેટ્ નેત્ર મીંચવું, મીયાવું.
મોહન ન॰ નેત્ર મીંચવું, માયાળુ. માહિ ન॰ નેત્ર મીંચવું, મીંચાવું. રમીહિત ત્રિનેત્ર મી'ચેલ, મીંચાયેલ, ચાન ત્રિ॰ સંકાચ પામેલ –ધન થયેલ, સુકાઇ ગયેલ, ઠરી ગયેલ-જામી ગયેલ. સ્થાન ન॰ ધૂમાડો.
શ્યામ પુ॰ બૃહૃદારક વૃક્ષ,પ્રયાગ તીર્થમાં આવેલા એક વડ, કાયલ પક્ષી, મેઘ,
For Private and Personal Use Only
Page #579
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
श्याम
श्येतत्व
કાળો રંગ. લીલા રંગ, ધંતુરો, પીલુનું ઝાડ, સામે ધાન્ય, દમનક વૃક્ષ, એક
થાસ. રામ ૧૦ મરી, સૈધવ.
થામ ત્રિકાળું, લીલું. રામ ન એક જાતનું ઘાસ. રામ પુત્ર સામો ધાન્ય. થામાં પુત્ર શિવ, મેર પક્ષી. સામટો સ્ત્રીમોર પક્ષિણી. રામાન્ય સ્ત્રી અતિવિઓની કળી. રામવા સ્ત્રી, એક જાતની ધ્રોખડ. ચામળિ સ્ત્રી ઉપર અર્થ. સ્થામાં સ્ત્રી કાળાશ, લીલાશ, રાત્વિ ન ઉપરના અર્થ. રામપર ૬૦ તમાલ વૃક્ષ. રયામ૪ ૦ પીપળાનું ઝાડ, કાળા રંગ,
લીલે રંગ, ભમર, કાળાં મરી. રામ ત્રિકાળું, લીલું. રામશૂલ સ્ત્રી, ચણોઠી. રામદતા સ્ત્રી એક વનસ્પતિ, કાળી
વેલ. રયામટતા સ્ત્રી કાળાશ, લીલાશ. રયામટા ૧૦ ઉપરના અર્થ. જામજા સ્ત્રીઆસંધ વનસ્પતિ, જાંબુડી, કસ્તુરી, કડુ વનસ્પતિ. શ્યામ૪િ સ્ત્રી ગળી.
મધુ પુ. કાળી શેલડી. શ્યામપુર ૫૦ શ્રીકૃષ્ણ. ફયામાં સ્ત્રી છોકરું નહિ થયેલી સ્ત્રી, ચિનુ જુઓ, યમુના નદી, વાહ જુઓ, રાત્રિ, કાળું નસેતર, ગળી, ગુગળ, સોમલતા, ગુણ જુઓ, કુડા જુઓ, આંબકા, ગળો, કસ્તુરી, વટપત્રી વનસ્પતિ, વન્દા વનસ્પતિ, કાળી સાડી, પીપર, હળદર, કાળી છે, તુલસી, ગાય, છાયા,
બાવચી, સીસમ, કાળી ચકલી, ઠંડીમાં ગરમીવાળી અને ગરમીમાં ઠંડક આપતી સોનેરી રંગની સ્ત્રી, સોળ વર્ષની સ્ત્રી, હિમાલયની પુત્રી કાલી, સુગંધી દ્રવ્ય
ઘઉંલે, પદ્મબીજ, ઉપલસરી વનસ્પતિ. રામા પુત્ર સામે ધાન્ય. રામા પુ. બુધ ગ્રહ. થામાં ન૦ કાળું શરીર, શ્યામ ત્રિકાળા શરીરવાળું. રૂમાલી સ્ત્રી, કાળાં અંગવાળી સ્ત્રી,
કાળી ધ્રોખડ. રામજી સ્ત્રી, એક જાતનો છોડ. રયામલ્લિા સ્ત્રી પીપર. ચામિ શ્રી કાળાશ, લીલાશ, સેના
વગેરેનું મેલાપણું. રચમિત ત્રિકાળું થયેલ, લીલું થયેલ રાહ પુ. સાળા. રવિ સાળે. રાત્રિના ૬૦ સાળો. રાત્રિ સ્ત્રી સાળી.
પુત્ર કાળો પીળા મિશ્ર રંગ. રયાવ ત્રિક કાળા પીળા મિશ્ર રંગવાળું. રાવર્ત પુ એક ઝાડ. રચાવે fa૦ કાળા રંગના દાંતવાળું. રચાવવત્ત ત્રિ. સ્વભાવથી કાળા દાંતવાળું, રાવવત્ત સ્વભાવથી કાળા દાંત. થાત ત્રિો સ્વભાવથી કાળા દાંત
વાળું. રત ધળો રંગ. ફત ત્રિ. ધોળા રંગનું, ઘેળું. ફત પુ. એક જાતનું માછલું.
તો સ્ત્રી એક જાતની સાક્ષી. ફરતા સ્ત્રી ધોળાશ, ધોળાપણુ. રતવૉ૦ ઉપરના અર્થ.
For Private and Personal Use Only
Page #580
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
श्येन
ચૈન પુ॰ બાઝ પક્ષી, ધોળા રંગ, એક
યાગ.
એન ત્રિ॰ ધોળા રંગનું, ધાળુ ચેનજર ન॰ જૂદી ચિતામાં બળવુ. ચેનયજા સ્ત્રીદતી વૃક્ષ. ચેનાતા સ્ત્રી શિકાર.
ચેની સ્ત્રી. ધોળા રંગની સ્ત્રી, બાઝ પક્ષિણી, ત્યે સ્વા॰ આ અ॰ નિર્ જવું. થેંળાજ પુ॰ એક જાતના છેાડવા. એનાજ પુ॰ ઉપરના અર્થ. શ્ર ૢ મ્યા॰ જવું.
કા સ મે સરકવું, ખસવું,
શ્રત સ્વા॰ ૫૦ સ॰ સેટ્ જવું. બ્ ા ૧૦ સ॰ સેટ્ દેવું, આપવું. શ્રણ ૩૦ રમ॰ સ૦ સેટ્ દેવું, આપવું. અત્ અન્ય શ્રદ્ધા.
શ્રર્ ૩૦ ૩મ॰ સેટ્ યન્ન કરવા, અપહર્ષ પમાડવા. સ
શ્રર્ ૩૦ ૩મ॰ અ॰ સેટ્ દુર્બળ થવું. શ્રx સ્વા॰ ૫૦ સ॰ સેટ્ વધ કરવા, મારી નાખવું, બાંધવું, છેડવું.
શ્ર ૩૦ ૩મ॰ સ॰ સેર્ ઉપરના અર્થ. શ્રન ન॰ વધ, મારી નાખવું, યત્ન, પ્રતિ
હ.
ગ્રંથના સ્રી. ઉપરના અ શ્રત્ ત્રિ॰ શ્રદ્દા કરતુ, વિશ્વાસ રાખતું, શ્રદ્ધાન ત્રિ. ઉપરના અ. થના સ્ત્રી. આદર, વિશ્વાસ, શુદ્ધિ, પવિ ત્રતા, સ્પૃહા, ચિત્તની પ્રસન્નતા, ખાતરી. શ્રદ્ધા” ન॰ શ્રદ્ધા રાખવી. શ્રદ્ધાòત ત્રિ॰ શ્રદ્ધાથી કરેલ. શ્રદ્ઘાન્વિત ત્રિ॰ શ્રદ્ધાવાળું. શ્રદ્ધાતૃિત ત્રિ॰ શ્રઢાવગરનું. શ્રદ્ધાજી ત્રિ॰ શ્રદ્ધાવાળુ અવાજી શ્રી સ્પૃહાવાળી સ્ત્રી, શ્રદ્ધાળુ સ્ત્રી.
५६०
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
श्रमसाध्य
શ્રદ્ધાવત્ ત્રિ. શ્રદ્ધાવાળુ. શ્રતૢ સ્વા મ॰ સંદ્ શિથિલ થવું શ્ર૦ શિથિલ કરવું સ
શ્રમ્ ૩૦૩મ॰ સ॰ સેર્ ગુંથવું, વધ કરવા, મારી નાખવુ.
શ્રેશ્વા ૫૦ સ સ ઉપરના અર્થ. અચ્ ચાં ૬૦ સ॰ સેર્ મૂકવુ, છેડવું, ખુશ કરવુ.
અન્ય પુ॰ બાંધવું, ગુંથવુ મૃકવુ, છેડવું, વિષ્ણુ.
પ્રસ્થન ન॰ ગુંથવુ,
અન્યના સ્રી ગુંચવુ.
શ્રપળ ॰ વાસણ વગેરેમાં ઉકાળવુ, રાંધવું.
પિત ત્રિથી વગેરે સિવાયના કાઇ માંસ વગેરે રાંધેલા પદા
શ્રમ નિવા૦ ૧૦૫૦ સે થાકી થવું, પિરશ્રમ કરવા મહેનત કરવી, તપ કરવું, વિ+વિસામા લેવા, થાક ઉતારવા. શ્રમ પુ॰ યત્ન, થાક, શાસ્ત્રનેા અભ્યાસ, લશ્કરી તાલીમ, તપ, પરિશ્રમ, મહેનત, પરસેવા.
શ્રમનજી ૧૦ પરસેવા.
શ્રમળ પુ॰ બૌદ્ધ સાધુ, જૈન સાધુ. શ્રમળ ત્રિ॰ ભિક્ષા ઉપર જીવનાર હરડ્ડાઇ. શ્રમળા પુ॰ બૌદ્ધ સાધુ, જૈન સાધુ. શ્રમજ ત્રિભિક્ષા ઉપર વનાર હકાઈ.
For Private and Personal Use Only
શ્રમળ હ્રીં॰ જટામાંસી વનસ્પતિ, મુડેરી વનસ્પતિ, એક જાતની ભીલડી, સુદર દેખાવની સ્ત્રી, મજીદ. શ્રમો શ્રી બૌદ્ધ સાધ્વી, જૈન સાધ્વી, શ્રમણોપાલજ ૩૦ બૌદ્ધે ગૃહસ્થ, શ્રાવક, શ્રમજ્ઞાષ્ય ત્રિ॰ પરિશ્રમથી સધાય તેવું, યત્નસાધ્ય.
Page #581
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
श्रमसिद्ध
શ્રતિજ્ઞ ખ્રિ॰ પરિશ્રમથી સિદ્ધ, યત્નથી સિદ્ધ.
શ્રમિન્ ત્રિ॰ પરિશ્રમવાળુ, થાકેલ, મહેનતુ. શ્રમ્ ખ્વાબ અ॰ સેન્ટ્ પ્રમાદ કરવા, ભૂલવું, ચુકવુ, વિ+વિશ્વાસ કરવા.
શ્રય પુ॰ આશ્રય, આધાર.
શ્રયળ ૩૦ આશ્રય, આધાર. શ્રવ પુ॰ કાન, ખ્યાતિ, પ્રસિદ્ધિ. શ્રવળ ન॰ કાન, સાંભળવું, શ્રવણ નક્ષત્ર. શ્રવળ પુ॰ શ્રવણ નક્ષત્ર. થવળદાવશો શ્રી ભાદરવા સુદ ખારશ. શ્રવપથ પુ॰ કાનને મા, શ્રવણીનિષ્ઠા શ્રી શ્રાવણી વૃક્ષ. અવળા સ્રો॰ શ્રવણ નક્ષત્ર, મુંડરિકા વૃક્ષ. શ્રવણ્ ન॰ કાન, કીતિ પ્રવાસ્થ્ય પુ॰ યજ્ઞનેા પશુ. શ્રવિષ્ટા શ્રી
ધનિષ્ઠા નક્ષત્ર, શ્રવણુ
નક્ષત્ર.
શ્રાવિજ્ઞાન પુ॰ બુધ ગ્રહ. કાવિષ્ઠાનૂ પુ॰ બુધ ગ્રહ,
શ્રા થવા પ॰ સ અનિટ્ રાંધવું, પકાવવું. આાળ ત્રિ॰ ધી વગેરે સિવાયને કાઇ માંસ વગેરે રાંધેલ પદા.
આળા શ્રૌ રાખ.
.
શ્રાદ ન॰ પિતૃ વગેરેને શ્રદ્ધાથી અપાતું
દ્રવ્ય, શ્રાદ્ધ.
શ્રાદ્ધ ત્રિ॰ શ્રાવાળું, શ્રદ્ધાળુ. શ્રાદ્ધ પુ. શ્રાવક.
શ્રાદ્ધ ત્રિ॰ શ્રાદ્ધ કરનાર. શ્રાદ્ધહિ પુ॰ પિતૃકમ કાળ, દિવસને આઠમે ભાગ.
શ્રાદ્ધòત્ ત્રિ॰ શ્રાદ્ધ કરનાર. શ્રાદ્ઘદેવ પુ યમ, વૈવસ્વત મનુ. શ્રાદ્ધદ્વેષતા સ્રો ઉપરના અ. શ્રાદ્ધદેવતા સ્રો ૧૦ પિતૃદેવે
પક્
५६१
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રાદમુક્ ત્રિ॰ શ્રાદ્દ ખાનાર. શ્રાદ્ધરાજન॰ શ્રાદ્ધમાં કરવાનું એક
શાક
શ્રાસ્ક્રિપ્ત ત્રિ॰ શ્રાદ્ધમાં આપવા લાયક ક્રાઇ દ્રવ્ય વગેરે, શ્રાદ્ધમાં આપવા લાયક દ્રશ્ય ખાનાર.
શ્રાદ્ધન ત્રિ શ્રાદ્ધમાં આપવા લાયક દ્રવ્ય
ખાનાર.
શ્રાન્ત ત્રિ॰ પરિશ્રમવાળું, થાકેલ, શાન્ત, જિતેન્દ્રિય.
શ્રાન્ત ૬૦ શ્રમ, પરિશ્રમ, મહેનત, યત્ન. શ્રાન્તસંવાદ ન થાકેલાતે આસન વગેરે આપી થાક દૂર કરાવવા તે. શ્રાન્તિ શ્રી॰ પરિશ્રમ, થાક.
શ્રામ્ ૩૦૩મ॰ સ॰ સેટ્ મંત્રણા કરવી, ખેલાવવું.
શ્રાવ ત્રિ॰ સાંભળનાર. શ્રાવTM પુ॰ બૌદ્દગૃહસ્થ, જૈનગ્રહસ્થ, કાગડા. શ્રાવળ પુ॰ શ્રાવણ મહિના, પાખંડ, એક જાતનું વ.
શ્રાવણ ત્રિ• કાનનું, કાન સબંધી, શ્રવણ નક્ષત્રનું, શ્રવણ નક્ષત્ર સબંધી. શ્રાવળા સ્રો ખ્યાલી વૃક્ષ. શ્રાવળિજ પુ॰ શ્રાવણ મહિને. શ્રાવળી સ્ત્રી શ્રાવણ મહિનાની પૂનેમ: શ્રાવળીય ત્રિ॰ સંભળાવવા લાયક. શ્રાવન્તો શ્રી ધર્મ પત્તન શહેર. શ્રિ સ્વા॰ રમ॰ સ॰ સેટ્ સેવવું, આશ્રય કરવેશ.
શ્રિત ત્રિ॰ સેવેલ, આશ્રય લીધેલ. બ્રિર્ મા ૭મ॰ સ॰ સેટ્ બાળવું. શ્રી ક્યા સમ॰ સ૦ સેટ્ પકવવું, રાંધવું. શ્રો સ્ત્રી લક્ષ્મી, લવિંગ, શાભા, વાણી, વેશરચના, દેવદારનું ઝાડ, ધર્મી-અક્ષ્ કામ, સંપત્તિ, પ્રકાર, ઉપકરણ, રાચ
For Private and Personal Use Only
Page #582
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
श्री
રચીલું, આબાદી, બુદ્ધિ, વિભૂતિ, સમૃદ્ધિ, અશ્વર્ય, અધિકાર, પ્રભા, કાંતિ, તેજ, કીર્તી, વૃદ્ધિ, સિદ્ધિ, કમળ, ખીલીનું ઝાડ, વૃદ્ધિ નામે ઔષધિ, શણગાર.
શ્રી પુ॰ તે નામે એક રાગ. શ્રીશંઢ પુ॰ શિવ, હસ્તિનાપુરતી ઉત્તરપશ્ચિમે ગુરૂજીંગલ દેશ.
શ્રી પદ્ધાન્જીન પુ॰ ભવભૂતિ કવિ. શ્રીલલ પુ॰ કુખેર.
શ્રોન્યા સ્રો એક જાતની કાકડી. શ્રીર ન॰ લાલ કમળ.
શ્રી પુ॰ વિષ્ણુ. તે નામે એક પંડિત.
થ્રોશર ત્રિ॰ લક્ષ્મીકારક, શાભાકારક. શ્રી ળ ન॰ લેખણુ, કલમ. શ્રીાન્ત પુ॰ વિષ્ણુ. શ્રીવ્હાન્ પુ શ્રીહરિન ત્રિ॰ લક્ષ્મીકારક, શાભાકારક, શ્રીવત્તુ ન૦ ચંદન, સુખડ, શ્રીગમ પુ॰ વિષ્ણુ, તરવાર.
એક જાતને ભૃગ.
સ્ત્રોત્રઢ પુ॰ પક્ષિઓને પાણી પીવાનું સ્થળ,
પરબડી,
શ્રીવન પુ॰ તે નામે એક ખુર શ્રીધન તૂ દહી,
શ્રીપદ 7॰ તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક યંત્ર, શ્રીન પુ॰ કામદેવ.
શ્રીતનન્ય છુ કામદે.
શ્રોતનુન જુ॰ કામદેવ, શ્રીહનૂન પુ॰ કામદેવ.
શ્રીતાજી પુ॰ તાડના જેવું એક ઝાડ, શ્રીર્ ૩૦ કૅમેર
શ્રી૬ ત્રિ॰ લક્ષ્મી આપનાર, ધન આપ
નાર.
શ્રોધ પુ॰ વિષ્ણુ, ભૂતકાળની ઉત્સર્પિ ણીમાં થયેા છ મા જૈન તીર્થંકર. શ્રીધર ૧૦ શાલગ્રામની એક સ્મૃતિ
५६२
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
श्रीमद्भागवत
શ્રીનન પુ॰ કામદેવ. શ્રીનાથ પુ॰ વિષ્ણુ. શ્રીનિવૃતન પુ॰ વિષ્ણુ, શ્રીનિòતન ન લક્ષ્મીનું નિવાસસ્થળ, શ્રીનિવાસ પુ॰ વિષ્ણુ, લક્ષ્મીનું નિવાસ
સ્થળ.
શ્રીપશ્ચમી શ્રી માઘ શુદ પાંચમ. શ્રીપત્તિ પુ॰ વિષ્ણુ. રાજા. શ્રીય પુ॰ રાજમાર્ગ –જાહેર રસ્તા શ્રીપર્વ ન॰ કમળ. શ્રીપનૅ ૬૦ અરણિનું ઝાડ, શ્રીપાળા સ્ત્રી કાયફળનું ઝાડ. શ્રીપર્ણ↑ સ્રી કાયફળનું ઝાડ, ગાંભારી વૃક્ષ, શીમળાનું ઝાડ, અહિંનું ઝાડ. શ્રીવિષ્ટ પુ॰ દેવદારનું ઝાડ,
શ્રીપુત્ર પુ॰ કામદેવ, ઇન્દ્રના ઉચ્ચ:શ્રવા
ધોડા, ચંદ્ર, કપૂર. શ્રીપુષ્પ 7૦ લવીંગ પદ્મકાઇ. શ્રીપૂર્વમ્ અન્ય ‘શ્રી’ જેની પૂર્વમાં લગાડેલ હાય તે,
શ્રીત્તજ પુ॰ ખીલીનું ઝાડ, રાયણનું ઝાડ, ગળીનું ઝાડ.
શ્રીજા સ્રો નાના કારેલાંને! વેલા. શ્રીહિજ્જા સ્ત્રી ઉપરને અ. શ્રીજી સ્ત્રી આમળી.
.
For Private and Personal Use Only
શ્રીમત્રા શ્રી એક જાતની માથ. શ્રીમતિ ન॰ તે નામે એક મહાપુરાણ. શ્રીપ્રાતુ ૬૦ ઉચ્ચઃશ્રવા ઘેાડા, ચંદ્ર,
કપૂર.
શ્રીમત્ પુ॰ તલનું ઝાડ, પીપળા, વિષ્ણુ, શિવ, એર.
શ્રોમમ્ ત્રિ॰ લક્ષ્મીવાળુ, ધનવાન. શ્રીમતો સ્ત્રી રાધિકા, ધનવાન સ્ત્રી, શેશભાવાળી સ્ત્રી. શ્રીમદ્ધવત શ્રી॰ તે નામે એક મહાપુરાણ,
Page #583
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
श्रोमलापहा
५६३
श्रुतिकट
થોમસ્ટાપદ શ્રી. એક વેલેબૂત્રવત્રા | શ્રીવૃક્ષન પુછે જેની છાતીમાં ધોળા શ્રમર્તવા પુ0 લસણ.
રૂવાટાંનું ગોળ ચક્ર કુંડાળું હોય તેવો મુ પુછે તે નામે એક વર્ષ.
ઘોડો. શ્રીમૂર્તિ સ્ત્રી દેવીની પ્રતિમા, લક્ષ્મીની શ્રણ પુત્ર દેવદારને રસ. મૂતિ.
શ્રી પુ. ઉપરને અર્થ. થયુ ૦િ શોભાવાળું, લક્ષ્મીવાળું, શ્રી પુરુ વિષ્ણુ, શ્રી રામચંદ્ર. કીર્તિવાળું.
શ્વર પુ. ઉપરના અર્થ. શ્રીયુત ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
થી ૧૦ લવીંગ. શ્રીજપત્તા ૧૦ દક્ષિણમાં એક શહેર, શ્રોતા પુત્ર ચંદ્ર, ઉચ્ચવા છેડે, શ્રીરસ પુત્ર તે નામે એક ગંધદ્રવ્ય.
ચરિતની સ્ત્રી, એક જાતનું ઝાડ. શ્રીરામ ૬૦ દશરથપુત્ર શ્રી રામચંદ્ર. શ્રી ત્રિ
મુ સ્વ
નિ ભાવાળું, લક્ષ્મીવાળું, કી
૧૦ ૨૦ જવું. તિવાળું.
શુ સ્વાહ ૧૦ સદ નટુ શ્રવણ કરવું,
સાંભળવું. શ્રીવર પુછાતીમાં ધોળાં રૂવાટાંનું ચક્ર
# પુ. તે નામે એક દેશ, જે મહત્ત્વસૂચક ગણાય છે, વિષ્ણુ, એક
દિનવા સ્ત્રી સાજીખાર. પ્રકારની સુરંગા.
શ્રી સ્ત્રી સાજીખાર. શ્રીવત્તક પુત્ર છાતીમાં ધોળાં રૂવાટાંના
શ્રત ૧૦ શાસ્ત્ર, શાસ્ત્રનું જ્ઞાન. ચક્રવાળાધોડે.
કૃત ત્રિ. શ્રવણ કરેલ, સાંભળેલ. આવ7મૃત પુત્ર વિષ્ણુ.
કૃતતિ સ્ત્રી કુશધ્વજ રાજાની કન્યા, વત્સસ્ટાર પુત્ર વિષ્ણુ.
શત્રુનની પત્ની. શ્રીવત્સાન ન વિષ્ણુની છાતીમાં
તોર્તિ ત્રિ. પ્રખ્યાત યશવાળું. રૂવાટાંની ગાળ એક નિશાની.
તવ શ્રી સરસ્વતી દેવી. થવા ને ઉપરનો અર્થ.
શુતોષ પુત્ર કાલીદાસકૃત એક છંદશાસ્ત્રશ્રીવત્સ ! વિષ્ણુ.
ગ્રંથ. શ્રીવરાહ . વિષ્ણુને વરાહાવતાર. તશ્રવણ ૩૦ શિશુપાલન પિતા. ચોવટ્ટી સ્ત્રી પુષ્કળ કાંટાવાળુ એક ઝાડ, કૃતજ સ્ત્રી સૂવન્તી જુઓ. થવારો સ્ત્રીએક જાતની નાગરવેલ. શુતારાના ૧૦ શાસ્ત્રગ્રહણ, બ્રહ્મવાદ. શ્રવાર ૩૦ એક જાતનું શાક.
શુતાગુ પુસૂર્યવંશી એક રાજા. વાય નૈ. દેવદારના ઝાડનો રસ, શુતિ સ્ત્રી વેદ, શ્રવણેન્દ્રિયથી થનારૂ જ્ઞાન, કમળ, વિષ્ણુ, શિવ.
શ્રવણ કરવું, સાંભળવું, ગણિતશાસ્ત્રશવાસન્ ૧૦ દેવદારના ઝાડનો રસ,
પ્રસિદ્ધ એક રેખા, વાર્તા, ખબર, શ્રવણ શ્રી વિદ્યા સ્ત્રીત્રિપુરાસુંદરી.
નક્ષત્ર, પરાગના આરંભ સમયનો વૃક્ષ પુ. ઘોડાની છાતીમાં ધળી રૂવા- |
એક શબ્દ. ટીનું ચક્ર-કુંડાળું, પીપળાનું ઝાડ, | શુતિ સર્પ, પાપને શોધવું, પાપબીલીનું ઝાડ,
માંથી છૂટવું તે.
For Private and Personal Use Only
Page #584
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
श्रुतिकटी
श्रोणी
શ્રુતિરો સ્ત્રી સાપેણ. તિરું go અલંકારશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક
કાવ્યદોષ, કઠોર શબ્દ. શ્રતિથિત ત્રિવેદે કહેલ, વેદનું ફરમાન. શ્રત્તિકવિ સ્ત્રી સ્મૃતિશાસ્ત્ર. શ્રુતિતત્પર ત્રિસાંભળવામાં તત્પર,
વેદમાં તત્પર. શ્રુતિધર ત્રિમાત્ર સાંભળતાંજ ધારણ
કરી શકનાર. શ્રુતિન ત્રિ. જેણે સાંભળ્યું હોય તે, શાસ્ત્ર
જાણનાર. થતિમૂરું ન વેદરૂપ ધમબોધક પ્રમાણ,
કાનનું મૂળ. કૃતિમૂર્ણ ત્રિ. વેદ જેનું મૂળ કારણ
હોય તે. શુતિકત ત્રિ. વેદપાઠ રહિત, બહેરું. તિવિવર પુ. વેદનો વિષય. કૃષિ ૩૦ કર્ણવેધ નામને એક
સંસ્કાર. શુતિરા શ્રી એક જાતની લતા. કૃત્યનુઘાર પુછે તે નામે એક શબ્દાલંકાર.
યુવત ત્રિ. વેદમાં કહેલ. શ્રવ પુ. યાગ, યજ્ઞ. થવા સ્ત્રી એક યજ્ઞપાત્ર, શર. યુવાવૃક્ષ વિકંકત વૃક્ષ. કૂચમા ૦િ શ્રવણ કરાતું, સંભળાતું.
સ્ત્રી જૂદી જૂદી જાતનાં દ્રવ્યોને મિશ્ર કરવા માટે એક જાતની ગણત્રી. શ્રેઢી ચાર પુત્ર જુદી જુદી જાતનાં દ્રવ્યોને મિશ્ર કરવા માટે ગણત્રીનો એક ઉપાય. જિ સ્ત્રી, પંક્તિ, લાઇન. એના પુત્ર તે નામે એક એક જેને રાજા | એક સ્ત્રી તંબુ.
શ્રેળી સ્ત્રી ળિ જુઓ.. શ્રેજી ન૦ પંકિા રૂપે કરવું. ધ્રોત ત્રિ પંક્તિ રૂપે કરેલ શ્રેમવન - પંક્તિરૂપ થવું. શ્રેજીમૂત ત્રિ. પંક્તિ રૂપ થયેલ. શ્રેય ન ધર્મ, મોક્ષ, કલ્યાણ, શુભ. શ્રેય ત્રિ. અત્યંત વખાણવા લાયક,
માંગલિક, કલ્યાણવાળું, ઉત્તમ. શ્રેથી સ્ત્રી, હરડે, પાછા વનસ્પતિ, ગજ
પીપર, રાસ્ના વનસ્પતિ. શ્રેચર ત્રિકલ્યાણકારક, શુભકારક. રામ ત્રિા કલ્યાણની ઈચ્છાવાળું. g g૦ કુબેર, રાજા, બ્રાહ્મણ, વિષ્ણ.
૧૦ ગાયનું દૂધ. શ્રેg ત્રિો અત્યંત ઉત્તમ. gig g૦ એક જાતનું વૃક્ષ gવા સ્ત્રી શ્રેષપણું. શ્રેષ્ઠત્વ ૧૦ શ્રેપણું. શ્રેષ્ઠવ સિંધાલુણ. શ્રેઇધિવા સ્ત્રી કસ્તુરી. શ્રેષ્ઠ સ્ત્રી સ્થલપદ્મિની, મદા વનસ્પતિ. શ્રેષાઢ ઉ૦ કોકમનું ઝાડ. fઇન્ ૬૦ શેઠ. જૈ વા૦ ૦ ૦ મનિટ પવસેવો થશે. શ્રે નો શ્રેષ્ટપણું ટો મવા. ૫૦ ૦ સેટ એકઠા થવું. છr tત્ર પાંગળું, લુલું. શ્રા સ્ત્રી કાંજી. aft ત્રી, કેડ, કમર, માર્ગ, રસ્તો. શોજિટલ ૧૦ શ્રેષ્ઠ કેડ, કમર, કેડનું
પડખું. વિંગ ૧૦ કેડને એક દાગીને. શ્રોળિસૂત્ર ૧૦ કેડે તરવાર વગેરે બાંધવા
માટેનો કમરપટો. થોળી સ્ત્રી, શોખ જુઓ.
For Private and Personal Use Only
Page #585
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
श्रोतव्य
प्रलेष्मह
-
-
-
-
-
-
-
છતા ત્રિો શ્રવણ કરવા ગ્ય, સાંભળવા | પ્રશંસા, વખાણ, તારીફ, પરિચય, સેવા, લાયક.
અભિલાષા, ઈચ્છા. ત૬ ૨૦ કાન, નદીને વેગ, ઈન્દ્રિય. થત ત્રિવખાણેલ. તુમ ત્રિો સાંભળવા ઇચ્છનાર. કાગ્ર ત્રિ. વખાણવા લાયક. તુમન ત્રિવ સાંભળવાને મનવાળું. ૩િ ૧૦ તિશાસ્ત્ર. તૃ ત્રિવ સાંભળનાર.
૪િ પુ. ચાકર, નોકર, જાર પુરૂષ. ત્ર ૨૦ કાન, કાનનું છિદ્ર.
ઋિક્ +વા૫૦ સ’ સદ્ બાળવું. કોત્રવિષય પુત્ર શબ્દ, અવાજ.
દ્િ વિવા૨ ૫૦ ૫૦ સેટ ભેટવું, આલિંટોરિય વેદ ભણવામાં આસક્ત
ગન કરવું, વળગવું. બ્રાહ્મણ, સંપૂર્ણ વેદશાસ્ત્ર જાણનાર,
ત્રિમ્ ૩૦ ૩મસ૦ સે ઉપરના અર્થ. એ છે કર્મ કરવામાં તત્પર બ્રાહ્મણ
ત્રિદ ત્રિઆલિંગન કરેલ, ભેટેલ, ત્રિતા સ્ત્રી શ્રોત્રિયપણું.
વળગેલ, વરૂપ શબ્દાલંકારવાળું. ત્રિચર ને એત્રિયપણું
ત્રિષ્ય ત્રિા આલિંગન કરતું, ભેટતુ. થત ત્રિ. વેદોક્ત ધર્મ વગેરે.
રીપ ને એક જાતનો પગને રેગ. ત ] ગાઈપત્ય-આહવનીય-દક્ષિણાગ્નિ
સ્કીપ ત્રિ. શ્લીપદ રોગવાળું. એ ત્રણમાંને કોઈ અગ્નિ.
કપત્રમા રૂ૦ આંબાનું ઝાડ. છત નં૦ કાન, વૈદિકપણું વદોકત કર્મ
પાપ પુ. પુત્રજીવ વૃક્ષ વગેરે.
સ્કીટ ત્રિશોભાવાળું, સુંદર, ઘર અચ્ચ૦ યજ્ઞ વગેરેમાં હવિષે પદાર્થનું પુત્ર સંસર્ગ, આલિંગન, ભેટવું તે, દાન કરતી વેળા ઉચ્ચારાતો શબ્દ. દાહ, બળતરા, તે નામે એક શબ્દાલંકાર. અ ત્રિઅલ્પ, ડું, ચિકણું.
વારંવાર પુછે તે નામે એક શબ્દાલંકાર, ૭ કુ. સોપારીનું ઝાડ.
પુકફ, સળેખમ. ફળ ત્રિ- મનહર, સુંદર,
મદન ત્રિકફન-સળેખમને નાશ જીવણ ૩૦ અશ્મન્તક વૃક્ષ.
કરનાર. ત્ર મવા સારુ ર૦ સરકવું, ખસવું, સ્ટેમદત્ત સ્ત્રી મન્દ્રિમાં જુઓ, કેવડો.
કૉંદન સ્ત્રી માં જુઓ, માલ
કાંકણી, ત્રિવટું જુઓ. ૬ માં ૧૦ સે સૈય્ જવું.
બંગ ત્રિક સળેખમથી થનાર, કફથી ઋજુ ૩૦ ૩૫ ૧૦ સે દુર્બળ થવું.
થનાર. અથ ત્રિ- દુર્બળ, ઢીલું, શિથિલ.
કમળા ત્રિકફવાળુ, સળેખમવાળું. આ વાવ ૫૦ ૪૦ સેદ્ વ્યાપવુ.
ઝHT સ્ત્રી અરડુસો. ત્રા સ્વામાત્ર 40 સે પિતાના ગુણ – કફ, સળેખમ. જાહેર કરવા, વખાણવું.
પર ત્રિ કફવાળુ, સળેખમવાળું. સ્કાયનીય ૦િ વખાણવા લાયક.
H૮ પુએક જાતનું ઝાડ, વહુવાર. સ્થા સ્ત્રી પોતાના ગુણ જાહેર કરવા, એ go કાયફળનું ઝાડ,
For Private and Personal Use Only
Page #586
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
श्लेष्मह
श्वसनाशन
Hદ ત્રિ. કફનો નાશ કરનાર, સળે- ! ખમનો નાશ કરનાર. મત પુ. એક જાતનું ઝાડ, વહુવાર. જ્ઞાતા પુત્ર ઉપરનો અર્થ. મારત પુવઢુવાર વૃક્ષ.
a૦ ગા સં૦ સે વધારવું, એકડુ કરવું, છોડવું, વખાણવું. કાજ પુત્ર ચાર ચરણનું કવિકૃત વાય
પદ્ય-કવિતા, યશ. pોr 40 g૦ ર૦ સે એકઠું કરવું. શ્વશ્રેયસ 70 મંગળ, કલ્યાણ, સુખ,
પરમાત્મા. શ્નાયણ વિ. માંગલિક, કલ્યાણવાળું,
સુખી. 4Tv g૦ કુતરાનો સમૂહ. arળા ત્રિ. કુતરાઓના સમૂહની મદદથી
શિકાર કરનાર. ૐ સ્વમા સ સસરકવું, ખસવું,
શ્વર પુત્ર હલકે ચાંડાલ. શ્યા 72 કુતરાંનુ પગલુ. શ્યપ પુ. હલકે ચાંડાળ. શ્વપુલ ૫૦ વીંછી. શ્વપુચ્છ સ્ત્રી, પીઠવણ વનસ્પતિ. af૪ પુ. બીજોરાંનું ઝાડ.
યુદ યાદવ વશી- અકરનો પિતા એક ક્ષત્રિય. ચમાર પુત્ર શિયાળ, શ્વમ્ ૩૦ ૩૦ સે જવું, છિદ્ર કરવું, ર૦ દરિદ્ર થવું, ખરાબ સ્થિતિવાળા
થવું. ૫૦ ઐશ્વ નં૦ છિદ્ર, બાંકુ. શ્વધુ પુસોજો. ચીચી સ્ત્રી, પીડા, દુઃખ, સોજાને રેગ. aહુ વા૦ ૫૦ ૦ સે વેગ કરો. શ્વર ૩૦ ૩મ૦ નં૦ સે બોલવું, કહેવું aછુ મા૫૦ હમ સે વેગ કરે. શ્વવત્ ત્રિ. કુતરીવાળું.
વૃત્તિ સ્ત્રી નોકરી, ચાકરી, સેવા, દાસત્વ. શ્વવ્યાધ્ર પુત્ર ચિત્ર, વાઘ.
શ્ચર્ વૈ૦ ૦ ૦ સે જવું. કવિ શ્રી. નોકરી, ચાકરી, સેવા.
શ્વ સ્વાદ મા - સ સે જવું. a ૩૦૩૦ ૦ સે જવું, સંસ્કાર કરવો,
દુષ્ટ ભાષણ કરવું, ખરાબ બોલવું. 24 ૩૦ ૩૦ રને સે ઉપરના અર્થ. શ્વત્રંષ્ટ્ર ૫૦ કુતરાની દાઢ. aષ્ટ પુત્ર ગોખરૂનો છોડ.
શ્વા સ્ત્રી કુતરાની દાઢ, ગેખરૂ. श्वदयित न० 133. aધૂā go શિયાળ. શ્વધૂત સ્ત્રી શિયાળ-માદા. ઐન પુરુ કુતરો. નિરા ૧૦ કુતરાઓને મદ કરનારી રાત્રિ. નિરા સ્ત્રી ઉપર અર્થ. |
શુt go સસરે. ઋથે દિયર, સાળો.
શ્વ સ્ત્રી સાસુ. ઐશ્યg g૦ સાસુ સસરો.
ચ૦ આવતીકાલ, આવતા દિવસ. શ્વકુ ચઢાઇ g૦ ૩૦ સે જીવવું, શ્વાસ લે.
૦ ૧૦ રે ઉંઘવું. શ્વરન્ ત્રિ જીવતું, શ્વાસ લેતું. Jસન પુ. વાયુ, મીંઢળનું ઝાડ. શ્વસન ન નિશ્વાસ, નીશાસ, શ્વાસ લે
જીવવું. સમાન . સં૫.
For Private and Personal Use Only
Page #587
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આવનારાની
श्वेतदूर्वा
શ્વસનારાની સ્ત્રી સાપેણ. શ્વનેશ્વર સાદડાનું ઝાડ. શ્વ ભુજ ૬૦ સર્પ. શ્વાસુ સ્ત્રી સાપણ. વનિત 7 નિશ્વાસ, શ્વાસ, નિશાસે. ઇશ્વયુન ૫૦ એક જાતનું ઝાડ. શ્વત ત્રિ. આવતી કાલે હોનાર
થનાર. 40 ત્રિ. ઉપરનો અર્થ.
કૃ ત્રિ. કુતરાએ સ્પર્શ કરેલ. વાળા કુતરાને મદદમાં લઈ શિકાર
કરનાર, સ્થત ત્રિ. કુતરાં જેવા દાંતવાળું, શ્વાન પુછ કુતરો. ઘાનgિ સ્ત્રી પુનાગ્રી જુઓ. શ્વાન સ્ત્રી કુતરી. જવાપર પુ0 હિંસક પશુ, વાઘ.
ધ્યાજિદ્દ ૩૦ સેઢાઈ જનાવર-શાહુડી. wવવિધ પુ. ઉપરનો અર્થ. વાવ ઉ૦ ભૈરવ. વાર પુત્ર શ્વાસ લેવો, શ્વાસ, વ્યાકરણ
પ્રસિદ્ધ એક બાહ્ય પ્રયત્ન, એક રોગ. ઝવણ પુશ્વાસ સાથે ઉધરસ-દમનો
રોગ. સ્ત્રાપુર પુ. વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ એક ઔષધ, ચ્ચારધારા ૧૦ પ્રાણાયામ. સ્થાતિ સ્ત્રી નિદ્રા, ઉંધ. શ્વાસર પુત્ર પુષ્કરમૂળ વનસ્પતિ. શ્વાસન ત્રિ. શ્વાસવાળું. શ્વાસન પુ. વાયુ. ઠ્ઠિ મવા ૧૦ લેટ જવું ૨૦ વધવું ૩૦ શ્ચિત્ સ્વા. મારાસેટ ધોળું કરવું. શ્વિત્ર ન એક જાતનો ધોળો કાઢ. શ્વિત્ર સ્ત્રી એક વનસ્પતિ–ઉતાળ fશ્વર ત્રિએક જાતના ધોળા કાઢવાળું.
શ્ચિત્ ૦ ૦ રોં સે ધોળું કરવું. વેત પુત્ર તે નામે એક બેટ, એક પર્વત,
એક જાતનું કોડું, શુક્ર ગ્રહ, ધોળું વાદળું, શંખ, નવ જુઓ, ઘેળો રંગ, કલિયુગમાં શિવને એક અવતાર, વેત ને રૂપું.
તા ૧૦ રૂપું. વેતા પુત્ર કોડું. વેતપદા સ્ત્રી જોળી ભરીંગણી. ઝવેતાન્કા સ્ત્રી અતિવિખની કળી.
તાિાિદી સ્ત્રી, એક જાતનો છોડવો. તત્તર પુછે ઐરાવત હાથી, ઘેળા હાથી. તપુરા પુત્ર એક જાતને ધોળે દર્ભ શ્વેતતુ પુo એક કેતુગ્રહ, તે નામે એક
ઋષિ, બુદ્ધ, વેતા પુ. ધોળા કેશ, લાલ સરગવો. શ્વેતા ત્રિ. ધોળા કેશવાળું.
તો ઉ૦ એક જાતનું માછલું. તઢવા પુત્ર એક જાતનું માધ્યું. તો સ્ત્રી એક જાતની માછલી. તો સ્ત્રી, એક જાતની માછલી. તવિર ધોળા ખેર. વેતાના પુત્ર જેતપુર જુઓ. તાત્ પુરુ હંસ. તત્ સ્ત્રી હંસલી. વેતન્ત ત્રિ, ઘેળી પાંખવાળું. જેતપુલ સ્ત્રી, ધોળી ચણોઠી. વેવિ સ્ત્રી એક જાતનું શાક.
તરછે પુત્ર હંસ પક્ષી. તજી ત્રિ- પેળી પાંખવાળું. વેતરછી સ્ત્રી હંસલી. જવેરીલા . ઘળું જીરૂં.
તદળ ૧૦ ધોળે ટંકણખાર. ઝવેત શ્રીપેળી છે.
For Private and Personal Use Only
Page #588
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
तत
શ્વેતદ્યુતિ ૩૦ ચદ્ર, કપૂર. વૈદ્વિપ પુ શ્વેતકુકાર જુએ. શ્વેતદ્રુપ પુ॰ તે નામે એક એટ, શ્વેતથાસ્તુ પુ॰ ધાળી ધાતુ, ખડી-ચાક. ચૈતધામનું પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર, સમુદ્રનું પીણુ, શ્વેતથામનું ત્રિ ધેાળા તેજવાળુ ત્રેતની પુ॰ ધોળા કાળા રંગ, મેધ.
વૈતનીજી ત્રિવાળા કાળા રંગનું. શ્વેતપત્ર પુ॰ હંસ.
શ્વેતપત્ર ત્રિ॰ ધાળી પાંખવાળુ, ધેાળાં પાંદડાંવાળુ
શ્વેતપત્ર ન॰ ધાળુ પાંદડું, ધોળેા કાગળ. શ્વેતપત્રરથ પુ॰ બ્રહ્મા. શ્વેતપત્રી સ્ત્રી. હું સલી. શ્વેતપદ્મ ન॰ ધાળુ કમળ. શ્વેતપળી સ્ત્રી વાત્ત્વ↑ જુઓ.
શ્વેતવળત્તિ પુ॰ ધાળી તુલસી, શ્વેતપાછા સ્ત્રી. ધેાળી પાડલ વનસ્પતિ. પ્રવ્રુત્ત્તપન્ન પુસિંહ, ધેાળા પીંગળા રંગ. વૈપિ ત્રિ॰ ધાળા પીંગળા રંગનું. ચૈતવિકદ્ધ ત્રિ॰ ઉપરના અર્થ.
વૈવિક જ પુ શ્વેતવિજ્જ જુએ. ચૈમ્ફ્રિીતજ પુ મહાપિણ્ડીતક વૃક્ષ. શ્વેતપુષ્પ પુ॰ નગોડનું ઝાડ. શ્વેતપુષ્પ ત્રિ॰ ધેાળા ફૂલવાળું. દ્વૈતપુષ્પન્ન પુ॰ ધાળી કરે.
શ્વેતપુષ્પા સ્ત્રી નવન્તી જીએ, મોહિ જીએ, દોષાતી જુએ.
શ્વેતપુષ્પા સ્ત્રી મહારા વૃક્ષ, પુત્રવા↑ વનસ્પતિ.
વૈતપ્રસૂનઃ પુ॰ કાીનું ઝાડ. દ્વૈતપ્રસૂનજ ત્રિ॰ધાળા ફૂલવાળું. શ્વેતમકા સ્ત્રી. ધેાળી અપરાજિતા વન
સ્પતિ. શ્વેતમન્ત્ર પુ॰ ધાળું મદાર વૃક્ષ.
५६८
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
श्वेतसार
શ્વેતાં પુ॰ સરગવાનું ખી, ધેાળાં
મરી.
શ્વેત્તરજ્ઞ પુ॰ ગુલાબી રંગ. શ્વેતત્ત ત્રિ॰ ગુલાબી રંગનું, ગુલામી. શ્વેતન ન॰ સીસુ.
શ્વેતરથ પુ॰ ધોળા રથ, શુક્ર ગ્રહ. શ્વેતાની શ્રી ૨ેઢા વનસ્પતિ. શ્વેતìવિસ્ ૩૦ ચંદ્ર, કપૂર. શ્વેતરોહિત ૬૦ ગુલાબી રંગ, એક ઝાડ,
ગર્ડ.
શ્વેતìહિત ત્રિ॰ગુલાબી રંગનું, ગુલાખી. શ્વેતજોધ્ર પુ॰ એક જાતનું લાધરનું ઝાડ, ચેતવવા શ્રી. અતિવિખની કળી. શ્વેતવō પુ. ઉંબરાનું ઝાડ. શ્વેતાદ્ધ ત્રિ॰ ધાળી છાલવાળુ, શ્વેતાગિન પુ॰ ચંદ્ર, અર્જુન, કપૂર, સાદડાનું ઝાડ,
શ્વેતવાસમ્ દુ શ્વેતાંબર જૈન સાધુ, એક
જાતનેા સંન્યાસી.
શ્વેતવાસમ્ ત્રિધાળાં કપડાંવાળુ શ્વેતવાદ્પુ ઇન્દ્ર, અર્જુન, ચંદ્ર, કપૂર, સાદડાનું ઝાડ, શ્વેતવાદન.૩૦ ઉપરના અ. શ્વેતવુન્દ્રા સ્રો॰ વનતિષ્ઠા જીએ, શ્વેતવૃક્ષ પુ॰ વર્ગુ વૃક્ષ, ધેાળું ઝાડ, શ્વેતવૃત્તી શ્રી ધોળી ક્ષુદ્ર બૃહતી, શ્વેતાગરાપા શ્રી. ધાળુ સીસમ, વૈરાય પુ॰ ધાળા સરગવે. શ્વેતસુદ્ધ પુ॰ જવ, શ્વેતક્રુદ્ધ ત્રિ॰ ધોળી શીગવાળુ શ્વેતાળ પુ॰ જંગલી સુરણ. શ્વેતસર્પ ૬૦ વરૂણ વૃક્ષ, ધેાળા સાપ. વેતની સ્ત્રી ધેાળી સાપેણ, શ્વેતÒપ પુ॰ ધાળા સરસવ. શ્વેતત્તાર પુ॰ ધોળા ખેર.
For Private and Personal Use Only
Page #589
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
श्वेतसुरसा
षट्त्रिंशत्तम
શ્રી ધોળી શેફાલિકા વનસ્પતિ. વેતરપરા સ્ત્રાવ પેળી અપરાજિતા વન
સ્પતિ. શ્વેત પુ. ઉચ્ચવા ઘોડે ધોળો ઘડે, અર્જુન, ઇન્દ્ર, સાદડાનું ઝાડ, તદ ત્રિ. ધોળા ઘડાવાળું. જેતા સ્ત્રી કેડી, શંખિની, એક જાતની પાડલ વનસ્પતિ, અતિવિખની કળી, ધોળી અપરાજિતા વનસ્પતિ, પેળી ભરીંગણી, પાષાણભેદિની વનસ્પતિ, ધોળી ધ્રો, સાકર, ધોળી રીંગણી. શ્વેતા પુ. ધેળા આકડાનું ઝાડ. શ્વેતવર : સિતાર શાક. શ્વેતાશ્વ ૬૦ તવાગિન જુઓ. વેતાશ્વતર પુ. એક વેદશાખા. વૃત્તેિચ્છુ ૩૦ ધળી શેલડી. શ્વેતો પુત્ર કુબેર.
તેંદી સ્ત્રી ઇન્દ્રાણી. ચૈત્ય ૧૦ ધોળાશ, વેળાપણું.
વરીયર ન આવતે દિવસે થનાર મંગળ-કલ્યાણ, ભાવિ કાળનું મંગળ. વરીયા ત્રિો ભાવિ કાળે મંગળવાળું, આવતી કાલના મંગળવાળું.
પર્ સ્વા. ૧૦ નં૦ સે સંબંધ પામવો,
જોડાવું. વ ખ્યા ૦ ૪૦ ૫૦ સેટ વિભાગ કરો. ઘ ત્રિછ અવયવાળું, છ વાળુ, છ. વર્મન શાંતિ-વશીકરણ-સ્તંભનવિષ–ઉચ્ચાટન-મારણએ છ પ્રયોગ, અધ્યયન-અધ્યાપન-યજન–સાજન-દાનપ્રતિગ્રહ-એ છ કર્મ, હઠ યોગનાં અંગ રૂપ ધતિ-બસ્તિ-નેતિ–નૌલિ-ત્રાટક-ક
પાલભાતિ–એ છ ક્રિયાઓ. વર્મન gયજન-માજન–અધ્યયન-અ
ધ્યાપન-દાન–પ્રતિગ્રહ એ છે કર્મમાં આસકત રહેનાર બ્રાહ્મણ.
ર્મનિરત પુત્ર ઉપરને અર્થ. વટા સ્ત્રી એક ભૈરવીભેદ. પ ણ ૧૦ વિજ, તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ એક
યંત્ર, જ્યોતિષસિદ્ધ લગ્નથી છઠું સ્થાન. પોળ ત્રિછ ખુણાવાળું. v R૦ તંત્રોક્ત શારીરિક છ ચક્રો- દ્વિદલ-ચતુર્દલ વગેરે. પરવા ત્રિ- બેંતાલીસમું. પવાર સ્ત્રી બેંતાલીસ.
વાર્જિાત્તમ ત્રિછેતાલીસમું.
RUT | ભમર, જૂ, પર સ્ત્રી ભમરી, જૂ, વ ૩૦ ૩૦ સે નિવાસ કરવો, રહેવું, બળવાન થવું એ હિંસા કરવી, દાન
કરવું, દેવું, ર૦ પરિજિન પુત્ર તલ વડે શરીરે મર્દન
સ્નાન-હોમ-દાન-ભજન તથા તલની
વાવણી કરનાર, વત્રા ત્રિ. છત્રીસમું. પાત્ર સ્ત્રી છત્રીસ. ઘર્જરત્તમ ૦િ છત્રીસમું,
જુ વ્યંજન માં એકત્રીસમો વ્યંજન.
T૦ કેશ, ગર્ભવિમોચન, મનુષ્ય, સ્વર્ગ, નિદ્રા, અંત, નાશ, મોક્ષ. જ ત્રિસર્વ, એક, પંડિત, વિદ્વાન, ડાહ્યું. 1 નં. ધેર્ય, ધીરજ. જ વા૧૦ ૨૦ સે ઢાંકવું.
દવા ૧૦ ૩૦ સે હિંસા કરવી. T સ્વા. માત્ર ૧૦ ટુ સીચવું, છાંટવું.
७२
For Private and Personal Use Only
Page #590
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
षत्रिंशदुपचार
५७०
षड्दुर्ग
જાપાર પુદેવપૂજાના અંગરૂપ | Tamતિત ત્રિવાસીમું. છત્રીસ ઉપચાર.
પતિમુઘ ન જ્યોતિષ પ્રસિદ્ધ અમુક ત્રમ્પત મનુ વગેરે છત્રીસ ધર્મ- રાશિ પરત્વે કાળ, - શાસ્ત્રકારને મત.
પષ્ટતા 7૦ વર કન્યાની પરસ્પર રાશિની રાશ ત્રિછપનમું.
અપેક્ષાએ પરસ્પર છઠ્ઠી તથા આઠમી પારાનું સ્ત્રી છપન.
રાશિને સંબંધ. શારાત્તમ ત્રિછપનમું.
જાનન પુ. કાર્તિક સ્વામી. પચારિક સ્ત્રી તે નામે એક પ્રશ્ન- પન્નાથ પુત્ર શિવનાં છ મુખથી નીકળેલ ગ્રંથ.
છ પ્રકારનાં તંત્રશાસ્ત્ર. પાર પુત્ર ભમર, જૂ,
કૂર્મ પુત્ર ભૂખ-તરસ-હ-શાક-જન્મપત્રિય પુનાગકેસર.
મરણ-એ છ વિકારેવાળો છવ. વડિય ત્રિક ભમરાને પ્રિય.
ફૂષણ ન મરીસહિત પંચકોલ. તિથિ પુ. આંબાનું ઝાડ.
Fથા સ્ત્રી. ગયાગજ-ગાદિત્ય-ગાયત્રીજાનવર્ધન ! આસોપાલવનું ઝાડ,
ગદાધર–ગયા ગયાસુર–એ છે. Guી સ્ત્રી, ભમરી, જા, છ ચરણવાળો વાવ ૧૦ છ બળદો કે છ ગા.
એક છંદ, છ કે સમૂહ. જવ ત્રિ. છ બળદેવડે ખેંચવાનું કઈ વશ કુ. ધર્મ-અર્થ-કામ-મોક્ષ-લોક- ગાડું-હળ વગેરે. વ્યવહાર અને આધ્યાત્મિક-એ છ વિષ
પણ પુ. સંધિ-વિગ્રહ-કાન-સ્થાનચેનું જ્ઞાન ધરાવનાર, બૌદ્ધ, કામી પુરૂષ. આસન-ધીભાવ-એ છ રાજાઓના ગુણ. પર ન બે જાધ-બે બાહુ-મસ્તક- પશુ ૧૦ છ ગુણે.
મધ્ય અંગ-એ શરીરનાં અંગે, શિક્ષા- ગુur છગણું. કલ્પ-વ્યાકરણ-નિરૂક્ત-છંદશાસ્ત્ર-જ્યો– વસ્થા સ્ત્રી વજ, કચૂરો વનસ્પતિ, તિષ-એ છ વેદનાં અંગો, ગોમૂત્ર-ગાયનું ધોળી વજ. મહાકરંજ વૃક્ષ. છાણ-દૂધ-ગાયનું ઘી-ગાયનું દહીં-ગેરે- પથિ ત્રિ, છ ગાંઠવાળું. ચન-એ છ માંગલિક અંગ.
પથિ સ્ત્રી વજ. ત્રિ. છ અંગોવાળું.
પસ્થિ સ્ત્રી શહી-કચૂર વનસ્પતિ. Tહત્િ વિષ્ણુ
પથ્થો સ્ત્રી, વજ. પવિત્ ત્રિ છ અંગે જાણનાર, પન્ન ઉ૦ સંગીતપ્રસિદ્ધ એક વર. પર સ્ત્રી પBT R૦ જુઓ.
જરૂર ન પૂર્વમીમાંસા-વેદાન્ત-સાંખ્યપદ્મિ પુ0 ભમર, જૂ.
પાતંજલ-ન્યાય-વૈશેષિક–એ છ દર્શન છે પરિમજ્ઞ પુબુદ્ધભેદ.
બૌદ્ધ દર્શન. પત્તિ સ્ત્રી છયાસી, મિથુન-કન્યા-ધન- પટ્ટી ઉ૦ ગ્રા-----ગ-એ છે
મીન-એ રાશિઓમાં સૂર્યનું સંક્રમણ પતિવર નં૦ જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ એક વસ્તુ ૧૦ મનુએ કહેલા છ જાતના ચક્ર.
કિટલી,
For Private and Personal Use Only
Page #591
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
षड्धा
પડ્યા ગખ્ય છ પ્રકારે.
વન્તુ પુ॰એક જાતને! કીડા, વિષ્ણુ, પદ્ગુનfત્ર. ૭ ભુજાવાળુ નમુન પુ॰ રૌદ્ર સ્વર, વડ્મના સ્રી તરબુચના વેલા. षड्रस न० મીઠા-ખારા–તીખા-તુરાખારા-કુડવા-એ છ રસ, છ ગણા રસ. ષક્સ ત્રિ॰ છ રસવાળુ વસાવવુ॰ મધુર વગેરે છ રસાને
આસવ.
પલા શ્રી તરમુચના વેલા. ૧ડ્જવળ ન છ જાતનું મીઠું. પત્નિ પુ॰ કાર્તિક સ્વામી. વર્ત પુ॰ કામ-ક્રોધ-લાલ-મેાહ-મદમસર-એ છે, જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ ક્ષેત્ર-હારાકેક્રાણુ-નવાંશ-દ્વાદશાંશક-ત્રિ‘શાંશક-એ છે.
વવિધ ત્રિ છ પ્રકારનું.
પણ્ સ્વા૦ ૧૦ સ॰ સેટ્ સારી રીતે ભક્તિ કરવી, ભાગ કરવા.
મા તેના સમ॰ સ॰ સેટ્ દાન કરવું, દેવું. વળ્યું પુ નપુ ́સક, બળદ. ષષ્ઠ પુ॰ નપુસક, નામ.
પદ્ધતિજ પુ॰ વાંઝીયા તલ, તેલ વગ
રા તલ.
વળતિ સ્ત્રી છનું. જળતિતમ ત્રિ છન્નુમુ પપ્પાસ 7 છ મહિના. માર્ચે ત્રિ છ મહિનાનું. જમ્મુલ પુ॰ કાર્તિક સ્વામી. ષર્ ૩૦ ૭મ॰ સ॰ સેર્ જવું. વર્તુયા॰ ૧૦ અનિદ્ર ખેદ પામવા, આકુળ વ્યાકુળ થવું ૧૦ હિંસા કરવી, જવું સ
વર્ સ્ત્રાવ સ સેટ સારી રીતે ભક્તિ કરવી, વિભાગ કરવા. પન્ તના મ॰ સ્ ક્ષેત્ દાન કરવું, દેવું,
५७१
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ષ સ્ત્ર॰ વર્ગ સ॰ સે જવું. વનન્મ્યા॰ ૧૦ સ॰ અનિદ્ સંબધ પામવા, જોડાવું, સંગ કરવા.
૫પ્ ૬૦ મ॰ સ૦ સેટ્ ઉપરના અ. ષમ્ સ્વા॰ ૬૦ સ॰ સેન્ટ્ વિકળ થવું. પર્વા ૫૦ સ॰ સે સરકવું, ખસવું,
જવું.
षष्ठान
પડ્યું સ્વા॰ ૧૦ સ૦ સે સરજવું, મેળવવું. વ્ ા૦ ૬૦ સ॰ સેક્ જવું, વવું સ્વા॰ ૧૦ ૬૦ સેટ્ જવું. પૂર્વી સ્ત્રી એક જાતનું પક્ષી. વર્લ્ડ સ્વા॰ ૧૦ સ્॰ સેટ્ જવું. વર્ષે ત્રિ છ, છની સંખ્યા. ઇ સ્ત્રી સાઠ, સાડની સંખ્યા. જિ પુ॰ સાડી ચોખા. ષ્ઠિ ત્રિ॰ સાડથી ખરીદેલ. પદ્મિા શ્રી સાડી ચાખા.
પ્રક્ષ્ય "ન॰ સાડી ચેાખા થઈ શકે તેવું ખેતર.
દિતમ ત્રિ॰ સામુ
દિધા અન્ય સાફ પ્રકારે
Đમત્ત ૩૦ સાઠ વર્ષે મવાળે થયેલ હાથી.
ઇિજતા શ્રી॰ ભમરી.
પવિત્તર પુ॰ ૬૦ સાફ વર્ષા. ષષ્ટિસંવસ્તર પુ૰૧૦ સાઠ વર્ષે.
ઉદયન પુ॰ સાઠ વર્ષને હાથી, સાડી
ચેાખા.
વચ્ચેનું પુ૦ ૬૦ સાઠ વર્ષા.
ઇ ત્રિ
છું. ષષ્ઠ પુ॰ છઠ્ઠો ભાગ,
જીવાણ્ પુ॰ છ વર્ષના હળ વહી શકે તેવા
બળદ.
પટ્ટારા પુ ો ભાગ. વટ્ટાન્ન ૧૦ છઠ્ઠું ભાજન,
For Private and Personal Use Only
Page #592
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पष्ठान्नं
હિર
જાન્ન ત્રિ દિવસના છઠ્ઠા ભાગે અન્ન- | જિલ્ સ્વાહ ૫૦ ટુ મંગળ કરવું એ શાસન ભજનના સમયવાળું,
કરવું વષ્ટાન્નાઇ ત્રિ. ઉપરને અર્થ:
વિદ્ સ્વ. g૦ સ૦ સે જવું. પછી સ્ત્રી છઠ, સ્કંદની ભારૂપ એક વિધ ૦િ ૦ ૦ ૮ સિદ્ધ થવું, માતૃકા.
પૂર્ણ થવું, મા + રાજાની આજ્ઞાથી પણ મારા ઘ૦ ૦ સે સુવું, ઉંઘવું.
રોકવું, સંત ઉંચા થવું, ન + નિવારણ ઉજ્ઞ વા૦ ૪૦ ૪૦ સે સરકવું, ખસવું, કરવું. રોકવું, વરિ + નિવારણ કરવું,
રોકવું વ્રત + રોકવું, અટકાવવું, વિ + પર્ ૦ ૦ ૦ સે સુવું, ઉંઘવું. આ + વિશેષે કરી નિષેધ કરવો, વિ + ૫ ૩૦ ૩૦ ૪૦ સે સહન કરવું.
સ્કૃત + વિરોધ કરે, અટકાવવું. પદ્ વિવાસે સહન કરવું. ષિક્ માત્ર ૧૦ સે હિંસા કરવી, સબ પદ્ વા યા ગ્લ૦ મે સહન કરવું
દીપવું, પ્રકાશવું, ૫૦ પહંસાનું go મોર પક્ષી, યજ્ઞ,
જિમ મંત્ર ૧૦ ૨૦ સેર હિંસા કરવી, ડાર પ ૦ સંબધનાથે.
કરવું. પવિતા ૦િ છ મ્યાનમાં ઢંકાયેલ. !
વિદ્ સુવા 1૦ હ૦ સે જેમાંથી ધાન્ય વાવ ૬૦ ગાન, ગાયન, રસ, મળેલા છે
ઉપડી ગયું હોય તેવા ખેતરમાંથી પડેલા સ્વરવાળે રાગ.
દાણે દાણા વીણવા. પાછુષ્ય ૧૦ છ ગુણ.
ષિ વિવા• v૦ ૩૦ સે સીવવું કામાતુર પુત્ર કાર્તિક સ્વામી.
પુ મ. મનિટ દારૂ કાઢવો, સોમરસ ત્રિછ મહિને હોનાર-થનાર.
કાઢ, અર્ક કાઢવો, મથવુ, સ૦ સ્નાન પvમાસિક ૧૦ મરી ગયેલાને ઉદ્દેશ છે
કરવું એ મહિને કરવાનું શ્રાદ્ધ.
પુ વાળ ૩૦ ૩૦ નિ જવું. વધુ સ્ત્રાવ ૧૦ અ શનિ સિદ્ધ થવું,
માત્ર ૧૦ ર૦ નિ જણવું, ઉત્પન્ન સિદ્ધ કરવું
કરવું, ૨૦ ઐશ્વર્યવાળા થવું એ વધુ હિa૦ ૫૦ ૫૦ નિ સિદ્ધ થવું,
g g૦ જણવુ, ગર્ભ છેડવો. સિદ્ધ કરવું ૪૦
ગુરુ ગુ૦ ૩૦ ૦ ટ અનાદર કરે. વાર્િ ૩૦ મે સેવ સે શાંત પાડવું.
g” a૦ ૫૦ સે દીપવું મ૦ હિંસા જિ વા૦ ૩૦ ૪૦ નિદ્ બાંધવું.
કરવી સ” fપ ચા મ૦ ર૦ નિ બાંધવું.
પુસ્ તુમાં ૬૦ સે દીપવું ૦ ઐશ્વર્યવાળા વિ પુત્ર પિન જુઓ.
થવું. જિગ્ન તુયા. મસનિદ્ સિંચવું, પુ ફિવા , g૦ સેટ તૃપ્ત થવું, ૩૦ ક્ષમા છાંટવું.
કરવી, સહન કરવું ૩૦ fષ વા૦ ૫૦ ૫૦ લે અનાદર કરવી, પૂ અવાT૦ ૩૦ વર્ જણવું, ગર્ભ fજા પુત્ર કામી પુરૂષ, વ્યભિચારી પુરુષ, છોડવો. છીનાળ, રડેડીયો.
કૂ વિવાચા. સ. વેટ જણવુ.
For Private and Personal Use Only
Page #593
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૭
સુવા 1૦ ઇ વે નિવારણ કરવું, સ્વાહા-શાન્તિ-પુષ્ટિધૃતિ-તુષ્ટિ - માતૃઅટકાવવું.
લેકમાતૃ-એ સેળ માતૃકાઓ. ઙ્ગ સ્ત્રી જન્મ, ઉત્પત્તિ.
વાર્વિજ્ઞ પુત્ર હતા વગેરે છ ઋત્વિજે. પૂર્ મા ર૦ સેટ નિવારણ કરવું, પોકારા પુત્ર સોળમો ભાગ. અટકાવવું.
પુરુ શુક્ર ગ્રહ. પૂર્વી ૦ ૧૦ ર૦ સે મારવું, મારી નાખવું. વોકરા પુ ષોડશા જુઓ. પૂ ૩૦ ૩૦ સે ખરવું, ઝરવું, એ ઘોડા ૩૦ ગુગળ વગેરે સોળ દ્રવ્યોથી પ્રતિજ્ઞા કરવી, દૂર કરવું.
બનાવેલ ધૂપ. વૃદ્ વિવાસા સે થંભાવવું ય હિંસા કરાર ૩૦ કરચલે જળચર. કરવી, ર૦
કરાર નવ શરીરમાં સોળ પાંખડીનું પૂર્ણ જવાબ ૧૦ ર૦ સે અનાદર કરો.
એક કમળ, તંત્રપ્રસિદ્ધ એક યંત્ર. પૂરું ૦ ૧૦ સંત સેફ્ટ ઈર્ષ્યા કરવી.
રાચિન્ પુશુક્ર ગ્રહ. પૂ; સ્વા ૦ ૫૦ ૦ સે જણવું.
પોરાવર્ત પુ એક જાતને શંખ. "મ ૦ ૫૦ ર૦ સે હિંસા કરવી, હણવું. Tોફાન પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર, યજ્ઞમાં સમરસ ઉન્મ કંસા v૦ સં૦ સે ઉપરના અર્થ. રાખવાનું એક પાત્ર. જેવા વાળ માટે ર૦ સેટુ સરકવું, ખસવું, વરપાર પુ૨૦ સ્વાગત–આસનજવું.
પાદ્ય-અર્થ-આચમન-મધુપર્ક-આચમનજે મંa૦ ૧૦ ૩૦ સેટ ચાલવું
સ્નાન-વસ્ત્ર-અલંકાર-ગંધ-પુષ્પ–ધૂપ-દીપવેદ્ સ્વમ. સ. યે સેવવું, ઉપભોગ નૈવેદ્ય-વંદન-એ સોળ ઉપચાર.
કરવી, ભોગવવું, આશ્રય કરો. વોઢા મધ્યવસેળ પ્રકારે. જિ સ્વાઘ૦ નવ નિર ક્ષય પામો , પોતાન્યાસ પુત્ર તંત્રપ્રસિદ્ધ સોળ પ્રકારનો ઘસાવું.
ભ્યાસ, પર વિ૦ ૫૦ ૦ મનિટુ નાશ પામવું, દ સ્વા૦ ૦ સે અથડાવું, અટકા
અધિ+ઝવ+ઉત્સાહ કરે, નિશ્ચય જ્ઞાન વવું, રોકવું, અડચણ કરવી. કરવું, વાવ-વિશેષ નિશ્ચય કરવો,
gp વાળ પ૦ સં૦ સે ઢાંકવું. ઉદ્યમ કરવો, અનુ+
વિત્ર + જ્ઞાનપૂર્વક રન સ્વા. પ૦ ૩૦ સે શબ્દ કરવો. જાણવું.
મ ૩૦ મ. સ. યે વિકળ થવું, ગકત પુત્ર છ દાંત વાળો બળદ વગેરે. ભરાવું. જો ત્રિસોળમું.
દર સ્વા૦ ૫૦ ૦ સે ઉપરના અર્થ. થોડા સોળની સંખ્યાવાળી વસ્તુ.
દમ સ્વમાત્ર 40 સે થંભવું, થંભી કરાર ત્રિ. સેળની સંખ્યા, સોળની
જવું, રોકવું, અટકવું. સંખ્યાવાળુ.
દિ સ્વા ૦ ૦ સેટ સામે થવું. વકરામુ સ્ત્રી દુર્ગા દેવીની એક મૂતિ.
ષ્ટિા મવાળ વા૦ અ સેટ ખરવું, ઝરવું. પોલરામ સ્ત્રીત્ર ગેરી–પદ્મા શચી– ટિમ ખ્યા ૦ ૦ ૩૦ સેટ ભીંજાવું.
મેધા-સાવિત્રી-વિજય-જયા-દેવસેના– | દ૬ દ્વિવા. ૧૦ ૨૦ સે ભીંજાવું.
For Private and Personal Use Only
Page #594
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्वए
લેવું ગરમ, વિપાથરવું, વેગળા રહેવું आत्म०
સ્વાહ 1 4 સે દૂર કરવું, થુંકવું છોડ્યું - ૫૦ ૩૦ સેટ ઉપરના અર્થ. ઈવર ને શું કર્યું, થુંક દૂર કરવું. છેવન ન ઉપરના અર્થ. gયૂત ત્રિ. શું કલ, દૂર કરેલ. દારૂ ઢિવા ૫૦ ૯૦ સેદ્ દૂર કરવું ખંડન
ટુ શાહ મે ૨૦ અનિટ સ્તુતિ કરવી. | દુર આ માત્ર 2 સેર પ્રસન્ન થવું. દ૬ વા૦ ૩૦ સે થંભવું, અટકવું,
રોકવું ૩૦ થંભાવવું, અટકાવવું, રોકવું ૩૦ ઘણા વિ. ૧૦ ૩૦ સે ઊંચા થવું. વૃક્ષ ખ્યા ૦ ૫૦ ૫૦ સે જવું. છુ તા૦ ૧૦ ૩૦ વેટ વધ કરવો, ઠાર કરવું. પ્રઃ તુઢા માં ર૦ વેઃ ઉપરના અર્થ. v સ્વમાત્ર 40 સેટ ઝરવું, ખરવું. ૐ સ્વા. ૧૦ ર૦ નિટ વીંટવું.
શુમ ૩૦ ચંદ્ર, કપૂર, કાંતિ. દૃ ખ્યા ૫૦ નિ એકઠું કરવું, અવાજ
કરવો ૧૦ gT a૦ ૫૦ નં૦ સેટ ઢાંકવું. જ મજા ૫૦ ૦ સે સ્થિતિમાં હોવું,
ઉભા રહેવું, સ્થાનમાં હોવું. ઇન્ વિવા૧૦ નં૦ સે દૂર કરવું, ખંડન
કરવું. gr સ્વ. ૧૦ ૩૦ નિ ઉભવું, ઉભા રહેવું,
સ્થાનમાં હોવું, સ્થિતિમાં હોવું ધિ + આધારરૂપે રહેવું, ઉપર રહેવું, વસવું સનું + કરવું, આચરવું, પાછળ જવું, નકલ કરવી, આજ્ઞા પાળવી ર્ + ઉંચે ચેષ્ટા કરવી, ઉઠવું, ઉત્પન્ન થવું–આ અર્થમાં ગામને ૩ + સેવવું, ર૦
નિ + અત્યંત સ્થિતિ કરવી, સમાપ્ત કરવું, મરવું, સમાપ્ત થવું, ક+ પ્રયાણ કરવું, જવું સર્વ પ્રતિસ્પ્રતિષ્ઠા કરવી, સારી રીતે સ્થિતિ કરવી, પ્રયાણ કરવું, જવું, વિમવ+એક પ્રકારને નિયમ કરો, વ્યવસ્થા કરવી સન્સારી રીતે સ્થિતિ કરવી, નાશ પામવું, ભામને રામવતૈયાર થવું, કિયા ક્યાં વિના ઉભા રહેવું. માનવ સેવચી |
cur - ૫૦ ૧૦ અનિદ્ સ્નાન કરવું,
ન્હાવું, શુદ્ધ થવું. uિ fa૦ સં વે સ્નેહ રાખે,
પ્રેમ કરવો. ष्णिह् चु० उभ० अ० सेट् स्नेहयुक्त
થવું. sમા મ૦ હૈ૦ સે સ્તુતિ કરવી. દg qi૦ મા ર૦ લે સીંચવું, છાંટવું.
ફિવા૧૦ ૨૦ સે ભક્ષણ કરવું, ખાવું. crદ્ વિવા૦ v૦ ર૦ વે ઓડકાર ખાવો, વમન કરવું, બહાર કાઢવું.
ખ્યા ૦ ૫૦ ૫૦ મનિટ વીંટવું. દિક સ્વાં 49 રનિ લગાર હસવું,
સ્મિત કરવું, મંદ હસવું. ra ā ૦ ૦ ૦ સે સરકવું, ખસવું, જવું.
૩૦ ૩૫૦ R૦ સે સ્વાદ કરવો, ચાખવું, છેદવું, કાપવું. થ૬ મ. સા. ૨૧૦ સે પ્રેમ કરવો, પ્રીતિ
કરવી, ચાટવું, ચાખવું वन्ज़ भ्वा० आ० स० अनिट् शालिगन
કરવું, ભેટવું. rav ૩યા ૦ ૦ ૦ ૩નઃ શયન કરવું,
સુવું, નિદ્રા લેવી, ઉંઘવું.
૧.
For Private and Personal Use Only
Page #595
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
संयन्तु
g૦ રુમ સે જવું, ૪૦ દુઃખથી | સંજ્ઞ ત્ર સાથે મળેલા ઢીંચણવાળું. જીવવું ૩૦
સંપન નવ મારી નાખવું. ઇવે 41 મા ર૦ સે જવું.
સંજીર સ્ત્રી મારી નાખવું, જણાવવું. વિ૬ સ્વા. સમોહ પામે, મુંઝાવું, હિં સ્ત્રી નામ, ઇસારો, બુદ્ધિ, અવચેવોની
સ્નેહ કરવો, પરસેવો થવો, ચીકટ થવું, ચેષ્ટાથી કંઈ જણાવવું તે, ભાન, ચેતના, એ મૂકવું, છેડવું તે
સૂર્યની એક પત્ની, ગાયત્રી. ત્તિ વિપ૦ ૦ મનિટ પરસેવો થવો. * સંજ્ઞાતિના શનૈશ્ચર ગ્રહ.
રસંશાતનુજ્ઞ ૩૦ શનૈશ્ચર ગ્રહ. સંજ્ઞાતક પુત્ર શનૈશ્ચર ગ્રહ. સંજ્ઞાપન ૧૦ જણાવવું.
વંશપુત્ર પુત્ર શનૈશ્ચર ગ્રહ. – વ્યંજનમાં બત્રીસમો વ્યંજન.
સંશાવત્ત ત્રિસત્તાવાળું, ચેતનાવાળું,
ભાનવાળું વિષ્ણુ, સર્પ, ઈશ્વર, પક્ષી, છંદ
સંજ્ઞાસુત પુશનૈશ્ચર ગ્રહ. શાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ સગણ, વાયુ.
સંલ્લિત ત્રિવ નામ પાડેલ, ભાનમાં આવેલ. રસ ૧૦ જ્ઞાન, ગાડાં વગેરેનો રસ્તો, વાડ,
સંg ત્રિો સાથે મળેલા ઢીંચણવાળું. ધ્યાન. લિંક્ષેપ પુ. ટુંકમાં-ટુંકાણમાં અર્થ વગેરેનું
સંશ્વર પુત્ર અગ્નિથી થયેલ તાપ, સંતાપ,
સંમર્દ પુત્ર અન્યોન્ય ગીડદી, પરસ્પર દઢ પ્રકાશન, ટુંકુ કરવું.
સંગ, સંઘર્ષ જુઓ. સંપળ ને ઉપરના અર્થ.
હિંમન ને સારી રીતે મર્દન કરવું. સંક્ષમ પુચંચળપણું, ક્ષોભ, ગભરામણ, વ્યાકુળતા.
રંથ ૫૦ હાડપીંજર. રામ નવ ઉપરના અર્થ.
સંત શ્રી યુદ્ધ.
સંવત્ ત્રિસંયમ કરનાર, સંયમી. સંપ્રદ પુત્ર સંઘરવું, એકઠું કરવું, સારી રીતે
થત ત્રિકેદી, બંધાયેલ, બાંધેલ, દબાણમાં પ્રહણ કરવું, સંયમ કર, ધારણ કરવું. લીધેલ, જેણે શાસ્ત્રોક્ત નિયમ કરેલ સંગ્રદિન ૫૦ કુટજ વૃક્ષ,
હોય તે. સંગ્રહિન ત્રિો સંગ્રહ કરનાર, સંચય કર- સંતાત્મન ત્રિસંયમ કરેલ આત્માવાળું, નાર, ધારણ કરનાર.
સંયમી. સંઘ g૦ સમૂહ, પ્રાણીઓનું ટોળું. સંકિ ત્રિજિતેન્દ્રિય, ઇન્દ્રિોને સંઘg g૦ અન્યોન્ય ગીડદી, અન્ય વશ કરનાર,
ગુંથાઈ જવું, પરસ્પર ઘટ્ટ મળી જવું. રસંવિર પુત્ર પ્રાણીઓનો સમૂહ. સંપર ન ઉપરના અર્થ.
સંવર ત્રિ, વાણીને નિયમાં રાખનાર. સંઘઠ્ઠા સ્ત્રી લતા, વેલ.
સંયદર પુત્ર રાજા. સંય પુત્ર અ ન્ય દઢ સંયોગ, સ્પર્ધા, સંગધ્રામ ઉ૦ આંખમાં જણાતો પુરૂષ.
સારી રીતે ઘર્ષણ, સારી રીતે મર્દન ! સંપન્ન ત્રિ નિયમ કરનાર, વશ કરનાર, સં ૨૦ પીતકાછ વનસ્પતિ
બાંધનાર, કેદ કરનાર,
For Private and Personal Use Only
Page #596
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
संयम
संलापित
સંયમ પુ• વ્રત, દીક્ષા, વ્રતના અંગ અનિત્યપણું પ્રતિપાદન કરનાર મીમાંસ
તરીકે આગલે દિવસે કરવાનો નિયમ, કોએ કહેલ એક ન્યાય. હરકેઈ નિયમ, ઇન્દ્રિયને વશ કરવી તે, સંવિદ ૧૦ બીજા દ્રવ્યના સંયોગથી બંધન, નિયમ, દબાણ.
વિરૂદ્ધ ગુણુના આશ્રયવાળું કોઈ દ્રવ્ય. મિન ને સંયમ, બંધન, ચાર શાળા
ત્તિ ત્રિસંગ પામેલ, જેડાયેલ. વાળું ઘર, ચાર ખંડવાળું ઘર, તે નામે ! લયોન નં૦ મૈથુન, સારી રીતે જોડવું– એક શહેર.
યોજવું. સંયમના પુત્ર યમ દેવ.
અંકિત ત્રિ. યોજેલ, જેડેલ, મેળવેલ. સિંચમના શ્રી યમદેવની નગરી.
સંરક્ષણ R૦ સારી રીતે રક્ષણ-બચાવ, સિંમિ ત્રિસંયમ કરનાર, નિયમવાળું,
રાખવું. ઈન્દ્રિયોને વશ કરનાર.
સિંક્ષિત ત્રિ. સારી રીતે રક્ષણ કરેલ,
બચાવેલ, રાખેલ. સંયમિન પુત્ર મુનિ.
સિંધ ઝિ૦ કેપેલ, ક્રોધાયમાન થયેલ. હિંયાત્રા સ્ત્રી જાત્રા, મુસાફરી.
સિંક કુળ ક્રોધ, કેપ, આડંબર, ઉત્સાહ, યામ પુ. સંયમ જુઓ.
આવેશ, વેગ. સંથાવ ૬૦ ધી વગેરેમાં શેકેલા ઘઉંનો લેટ,
સિંમ્બિન ઝિર ક્રોધવાળું, કેપવાળું, આશિરે.
નંબરવાળું, ઉત્સાહવાળું, આવેશવાળું, ર ત્રિ- જોડાયેલું. સંયોગવાળું.
વેગવાળું. સંયુગ યુદ્ધ.
સંત પુ. ક્રોધ, પ્રીતિ. સંયુજ્ઞ ત્રિક ગુણવાન, જેડાયેલ.
સિંધર ૧૦ સારી રીતે સેવવું, સારી રીતે સંયુત ત્રિવ જોડાયેલું, સંગવાળું.
ચિંતવવું. સંયુયુત્ત ત્રિસોગ કરવા–જોડવા સંરાવ પુ૦ શબ્દ, અવાજ, બૂમ. ઈચ્છતું.
સંવિન્દ્ર ત્રિવ શબ્દવાળું, અવાજવાળું, સંયુક્ષા સ્ત્રી જોડવાની ઈચ્છા, સંગ
બૂમવાળું.
વંદ ત્રિક પ્રૌઢ, ઉગેલ, અંકુર ફૂટેલ. કરવાની ઈચ્છા. સંશ્ક ત્રિ જેવા ઈચ્છનાર, સંયોગ
સિંહદ્ધ ત્રિવે રેકેલ, ઘેરેલ, રૂંધેલ.
હતેષ ઉ૦ રોકવું, ઘેરવું, રૂંધવું. કરવા ઇચ્છનારે.
સંન્ન ત્રિવ વળગેલ, મેળેલ, ચેટેલ, સંયુકૂલત ત્રિો જોડવા ઇચ્છતું, મિશ્ર કરવા
જોડાયેલ. ઇચ્છતું.
સંગમાન ત્રિ૦ લાજતું, શરમાતું. સંયુભૂવા સ્ત્રી જોડવાની ઈચ્છા, મિત્ર વંશ ઉ૦ નિદ્રા, પ્રલય. કરવાની ઇચ્છા.
હિંઢાપ પુપરસ્પર કહેવું, વાતચીત, રસંg ત્રિક જોડવા ઈચ્છનાર, મિશ્ર કરવા પ્રીતિથી પરસ્પર કહેવું, એકાંતમાં કહેવું. ઇચ્છનાર.
સં ત ત્રિ. પરસ્પર કહેલ, વાતચીત તો મળવું, જોડાવું, સંબંધ. કરેલ, પ્રીતિથી પરસ્પર બેસેલ, એકાંતમાં સંયોગથરત્વ ૧૦ એકજ કર્મનું નિત્ય
For Private and Personal Use Only
Page #597
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
संलापिन्
संवीत.
સિંહfપન ત્રિ પરસ્પર કહેનાર, વાતચીત ! સંવાર પુછે ઘર, વસવું, રહેવું, નગરની
કરનાર, પ્રીતિથી પરસ્પર બોલનાર, બહાર નગરવાસીઓને રહેવા લાયક એકાંતમાં કહેનાર, .
ખુલ્લું થાન. હવત્ અJ ૦ વર્ષ, વરસ, સાલ.
સંવાનિ ત્રિ. વસનાર, રહેનાર, ઘરવાળું, સંવતર પુત્ર વરસ, સાલ, વર્ષ.
વા પુત્ર શરીર ચાંપનાર ચાકર, અંગમસંવ નવ આલોચન જેવું, વિચારવું, ઈન કરનાર સેવક,
વશ કરવું, વશીકરણ બલવું કહેવું. સિંઘાદા પુલ ઉપરના અર્થ. સંવનન ન. ઉપરના અર્થ.
સંવાદન ૧૦ શરીર ચાંપવું, દાબવું, અંગસંવા ન પાણી.
મર્દન કરવું સંકર પુછે તે નામે એક દૈય, એક જાતનું સંવિન્ન ત્રિ, વૈરાગ્ય પામેલ, ઉદ્વેગ પામેલ, માછલું, એક જાતનો મૃગ.
ભય વગેરેથી ઉત્કંઠિત થયેલ. સારી સ્ત્રી, એક જાતની માછલી. એક વિવિજ્ઞાનના ત્રિ, ઉદ્વેગ પામેલા મનવાળું. જાતની મૃગલી.
સંવિત્તિ સ્ત્રી જ્ઞાન, સ્વીકાર, ચેતના, સિંહ પુત્ર પ્રલયકાળ, ઋતિકાર એક મુનિ, અંગીકાર, બુદ્ધિ,
કર્ષલ વૃક્ષ, મેઘ, મેઘનો એક નાયક. રંવાર સ્ત્રી જ્ઞાન, પ્રતિપત્તિ-સ્વીકાર, સં. સંવત્તા ૧૦ બળદેવનું હળ.
ભાષા-વાતચીત, બુદ્ધિ, ક્રિયા કરવી તે. સંવવા પુ. બળદેવ, વડવાનળ.
યુદ્ધ, અંગીકાર, નામ, આચાર, સંત, સંવનિ પુલ બળદેવ.
સંતેષ, સમાધિ, ચિત્તની એક ગતી.. સંવત્તા સ્ત્રી- દીવા વગેરેની શિખા, |
સંધિવા સ્ત્રી, ભાંગ. કમળ વગેરેના કેસરાની પાસેનું પાંદડું,
ક્ષત્રિવિત ત્રિવ અંગીકાર કરેલ, સ્વીકારેલ, નવું પાંદ, કુંપળ.
સારી રીતે જાણેલ. સંવત 2. સન્માન કરનાર, વધારનાર, વિસરમવું સ્વીકારેલું–કબૂલેલું નહિ વૃદ્ધિ કરનાર, ઉછેરનાર.
કબૂલ કરવારૂપ એક વિવાદ. સંવત ૨૦ સન્માન કરવું, વધારવું, સંવિધાન ઉપાય, યે જવું જેવું
ઉછેરવું. સંવર્મિત ત્રિ. બંન્નર પહેરેલ.
વિમ ત્રિ વિભાગ કરેલ, ભાગ પાડેલ. સંવઢિત ત્રિમળેલ, મિશ્ર થયેલ.
વહેંચેલ. સવસથ છે ગામ, ગામ, જનસમૂહનું સંવિમાન પુત્ર વિભાગ એવો, ભાગ પાડે, નિવાસસ્થળ.
વહેરવું. સંવદ પુત્ર સાત વાયુપૈકી એક વાયુ. સંધિવા સ્ત્રી અતિવિઓની કળી. રંવાર ત્રિ. વાતું.
વંવિદ ત્રિ પહેરેલ, સુતેલ વાર ૩ સારી રીતે વાદ, પરસ્પર સંવાદ. સક્ષમાં ૧૦ સારી રીતે જોવું, તપાસવું, સવાર પુછ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક બાહ્ય શધવું, ખોળવું. પ્રયત્ન, સંગેપન, સંરક્ષણ છુપાવવું,
સંવીત ત્રિઆવૃત, ઢાંકેલ, સંતાડેલ, ઢાંકવું, સંકોચવું.
છુપાવેલ ઉલ, વેલ, મળેલ જાયેલ.
રચના.
For Private and Personal Use Only
Page #598
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
संधुवूषत्
હ૭૮
संसक्त
---
-
-
સંપુર્ણ ત્રિ- છુપાવવા ઈચ્છતું, છાનું | સંશય ૦િ અંશય કરનાર, શંકા કરનાર, ' રાખવા ઇચ્છતું, ઢાંકવા ઈચ્છતું. | વહેમી. સંયુકૂપ સ્ત્રી છૂપાવવાની ઈચ્છા, છાનું | સંસારમાં ૧૦ રણને આરંભ, યુદ્ધની રાખવાની ઇચ્છા, ઢાંકવાની ઈચ્છા.
શરૂઆત. વુકૂર્ણ ત્રિ- છુપાવવા ઇચ્છનાર, છીનું
સંત ત્રિવતસંબંધી યત્ન કરનાર, રાખવા ઈચ્છનાર, ઢાંકવા ઈચ્છનાર.
વ્રતમાં પ્રયત્નવાળું. સંસ્કૃત ત્રિ. સંતાડેલ, ઢાંકેલ, છુપાવેલ,
સંવિાત પુત્ર સંપાદન કરેલા સંબંધી વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક આભ્યન્તર પ્રયત્ન.
પ્રયત્ન, સ્વીકારેલા વ્રતમાં કાળજી. ' સંવૃત્ત ૬૦ વરૂણ દેવ. અનંત શ્રી ઢાંકવું, છુપાવવું, સંતાડવું.
સિરિતત્રત ત્રિસારી રીતે સંપાદન કરેલ
વ્રતવાળું. વે પુo ભય વગેરેથી ઉતાવળ, સારે
સિંદ્ધ ત્રિ. સારી રીતે શુદ્ધ, પવિત્ર, વેગ, અત્યંત વેગ, વૈરાગ્ય. રનિ ત્રિવેગવાળું, ઉતાવળું, વૈરાગી.
સ્વચ્છ, નિર્મળ, વેદ પુત્ર જ્ઞાન, અનુભવ.
સંશુદ્ધિ સ્ત્રી સારી રીતે શેધન, પવિત્ર રવિંદન સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
કરવું, સફાઈ કરવી, નિર્મળતા, શરીર સંવેરા પુત્ર નિદ્રા, પીઠ, આસન, બાજઠ,
વગેરે સાફ કરવું. છે. પાટલ, એક જાતને રતિબંધ.
સંશુ ત્રિ. સારી રીતે સુકાયેલ, સુકું. રવેરાન ન રતિક્રિયા, મૈથુન
સંશોધન ૧૦ સારી રીતે શુદ્ધ કરવું, પવિત્ર રંથાન ઉત્તરીય વસ્ત્ર, હરકેઈ વસ્ત્ર. કરવું, સાફ કરવું. સંબૂઢ ત્રિો મેળવેલ, મિશ્ર કરેલ, એકડું સિંચર્ ૨૦ કપટ, દગો, ઠગવું, છેતરવું. કરેલ.
સંરથાન ત્રિસંચાયેલ, સંકોચ પામેલ. સંબૂદ કુબ મેળવણ, મિશ્ર કરવું, એક વિંઝા ઉ૦ આશ્રય.
સિંago અંગીકાર, સ્વીકાર, કબુલ કરવું તે. સંવાલા પુત્ર પ્રતિજ્ઞા કરીને યુદ્ધમાંથી પાછું સંવ પુત્ર ઉપરના અર્થ નહિ હઠનાર સિન્ય.
લિંકૃત ત્રિ. અંગીકાર કરેલ, સ્વીકારેલ, સંચાર પુત્ર સંદેહ, શંકા, વહેમ-આ અમુક
સારી રીતે સાંભળેલ. હશે કે અમુક વગેરે.
લિંgિ ત્રિ મળેલ, જોડાયેલ, સંબંધ સંરથમ ૫૦ જાત્યુત્તરભેદ.
'પામેલ, ભદેલ, વળગેલ. સંવાદસ્થ ત્રિક સંદેહવાળું, શંકાવાળું, વહેમી.
સંકર પુત્ર આલિંગન કરવું, ભેટવું, સંબંધ રાથમિન ત્રિ. સંદેહયુક્ત અંતઃકરણ
પામવો, સંબંધ, વળગવું, સંબંધ. વાળું, વહેમી.
વિંગ્સત્ ૧૦ સંર્ જુઓ. સંપાયર ત્રિસંશય કરતું, શંકા કરતું, સંવ ત્રિક મળેલ, સંબંધ પામેલ જોડવહેમી.
વેલ, લાગુ થયેલ, જાડેલ વળગાડેલ, વાવાઝુ ત્રિ. સંશયવાળું, શંકાવાળું, બધેલ, વ્યવધાન વગરનું, અંતરવગરનું, વહેમી.
તરફ વિસ્તાર પામેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #599
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
संसक्तयुग
સંતયુગ પુ॰ ઝુસરીએ જોડેલ બળદ વગેરે.
સંપત્તિ શ્રી આસક્તિ, વળગવું, સંબંધ પામવા, જોડાવું, બાંધવું, જોડવું, સમીપપણું, લાગુ થવુ. સંસનમાન ત્રિ॰ જોડાતું, લાગુ થતું, વળગતું, તૈયાર થતું. સંવત્ સ્ત્રી સભા.
સંસરળ ન॰ સંસાર, સાથે જવું, સંગમ, પ્રવાહ, મોટા મા, સરીયામ રસ્તા, રાજમાર્ગ, યુદ્ધ આરંભ, સંગતિ, સંગત, જોડાવું તે, ગામ કે શહેરની પાસે વિશ્રામસ્થળ.
સંઘો પુ॰ સંબંધ, જૂ દું થયા પછી જોડાવું તે, પરિચય, સાથે રહેવું, વિષયના સંબંધ, માહિતી.
સંસર્ગામાત્ર પુ૦ સબધના અભાવ, પરિચય નહિ તે, ન્યાયપ્રસિદ્ધ એક અભાવ. સંઘનિતા સ્ત્રી સ’મધવાળાપણું, પરિચય
વાળાપણું.
સંઘનિત્વ ૬૦ ઉપરના અ. સંનિમ્ન ત્રિસંસર્ગવાળુ, પરિયવાળું,
પ્રથમ જૂદુ થઇ એકઠું થનાર. સંર્ઝન મ॰ ઉત્પન્ન થવુ, છેડયું, મૃકવું, સંઘર્ષ પુ ખસવું, સરકતુ, પાણીના રેલાની પેઠે જવુ, સર્પની પેઠે જવુ, સંર્પન ૧૦ ઉપરના સ
સંપિન ત્રિ॰ ખસનાર, જનાર, સરકનાર, પાણીના રેલાની પેઠે જનાર, સર્પની પેઠે
જનાર.
GK
સંસાર પુ॰ સંસાર, દુનિયાં, જગત, મિથ્યાજ્ઞાનજન્ય સંસ્કારૂપે વાસના, દેહાર ભક એક અદષ્ટ, પાતાના અદૃષ્ટથી બંધાયલા શરીરને ગ્રહણ કરવું તે, સંગતિ, જોડાવું,
પ્રવાહ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
संस्कार
સંસારજીરુ પુ॰ કામદેવ, આખા જગતના
ગુરૂ.
સંઘારાન કરી ફ્રી જન્મમરણુરૂપ જીવતા એક વ્યાપાર, સંસારરૂપી ચક્ર. સંસારમાî y॰ યોનિદ્વાર. સત્તાન્ત્િ પુ॰ જીવ. સંસાણ્િ ત્રિ॰ સંસારવાળુ. કૃત્તિન્દ્ર ત્રિ॰ સારી રીતે સિદ્ધ થયેલ, સ્વભાવસિદ્ધ, મેાક્ષ પામેલ.
સદ્ધિ સ્રી॰ સ્વાભાવિક સિદ્ધિ, સારી રીતે સિદ્ધ થવું તે, સ્વભાવ, પ્રકૃતિ, મુક્તિ, મેાક્ષ.
સંચન ન॰ચવવું, જણાવવું, ઠપકા, ગાળ દેવી, ચાડી કરવી.
સંસૂચિત ત્રિ॰ સૂચવેલ, જણાવેલ, ઠપકા આપેલ, ગાળ દીધેલ, ચાડી કરેલ, સત્કૃષ્ટ પુ॰ વારસાની વહેંચણી કરી લીધા પછી મૈત્રી કરી ફરી પાતપેાતાના ધનમાં એકત્ર થયેલા ભાઇએ વગેરે, મિશ્ર થયેલ, જોડાયેલ, સંબંધ પામેલ, વળગેલ, વમન વગેરેથી શુદ્ધ થયેલ.
સંસ્કૃતિ શ્રી સંસાર, પ્રવાહ, સંગતિ, જોડાવુ' તે.
સંઇ ન સંસર્ગ, સંબંધ.
સંસૃષ્ટિનૢ ૩૦ વારસાની વહેંચણી કરી જાદા થઈ ફરી એકઠા થયેલા ભાઇએ વગેરે. સંજ્ઞેયન ન॰ સેવવું, ચાકરી કરવી. સંસેવિત ત્રિ॰ સેવેલ, ચાકરી કરેલ. સંત ત્રિ॰ સંસ્કાર કરનાર, રાંધનાર, તૈયાર કરનાર, સિદ્ધ કરનાર, સ્થાપન
કરનાર.
અંજાર પુ॰ હયાત ગુણામાં બીજા ગુણા સ્થાપવારૂપ પ્રયત્ન, ગર્ભાધાન વગેરે સાળ સંસ્કાર, રસોઈ, વ્યાકરણુપ્રસિદ્ધ શબ્દાદિની સાનિકા, શાસ્ત્રીય જ્ઞાન, પૂર્વજન્મની વાસના, કેળવણી.
For Private and Personal Use Only
Page #600
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
संस्कारज
સાપન ત્રિઅંસ્કારથી ઉત્પન્ન થનાર. સંન્નારહિત ત્રિ॰ સંસ્કારવગરનું. સંઘારવાવ 7॰ વાણીનેા એક ગુણ. સંાનિત ત્રિ સંસ્કાર વગરનું, ગભ - ધાનાદિ સંસ્કારરહિત, શાસ્ત્રાદિમાં યુત્પત્તિરહિત,
સંમ્હારદીન ત્રિ॰ ઉપરના અર્થ.
સંસ્કૃત ત્રિ॰ કેળવાયેલ, સંસ્કાર કરેલ, જેની સિદ્ધિ વ્યાકરણને આધીન હાય તેવા રાબ્દ વગેરે, રાંધેલ, તૈયાર કરેલ, સિદ્ધ, રાગારેલ, શેાધેલ, પવિત્ર કરેલ, એક પ્રકારનું શાસ્ત્ર વગેરે.
સંત જ્ઞ સંસ્કૃત ભાષા, કેળવણી. સંસ્કૃતાત્મન્ ત્રિ॰ સંસ્કારી આત્માવાળુ, શુદ્ધ, પવિત્ર, કેળવાયેલ. સોહિ સ્રી-સંસ્કૃત ભાષા, સંસ્કારી ભાષા, શુદ્ધ લી.
સંસ્કૃત્રિમ ત્રિ॰ સંસ્કારથી બનેલ, સંસ્કાર પામેલ, શુદ્ધ, કેળવાયેલ.
સરિયા સ્રી સંાર જુઓ, કળવણી. સંતર પુ શય્યા, બીકાનું, પાંદડા વગેરેની
શમ્યા.
સંતરાાયિન્ ત્રિ- પથારીવશ પથારીમાં નાર
સંતબ્ધ ત્રિ॰ થંભેલ, અટકલ, સ્થિર થયેલ, સ્તબ્ધ થયેલ.
સંસ્તવ પુ॰ ઓળખાણ, પરિચય, સારી રીતે સ્તુતિ, પ્રશંસા
સંસ્તયાન ખ્રિસ્તુતિ કરતું, વખાણતુ, સારી રીતે ખેલતુ, વાચાળ.
સંસ્તાન પુ યજ્ઞ માટે મત્રાચ્ચાર કરતા બ્રહ્માની વાસભૂમિ, વેદના મા વારવાર ખેલવા તે. સંસ્ક્રુત ત્રિ સારી રીતે રતુતિ કરેલ, પરિચયવાળુ, ઓળખાણવાળુ,
ટવ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
संस्फोट
સંસ્તુતિ સ્ત્રી સારી રીતે સ્તુતિ, પ્રશંસા. સંસ્થા પુ॰ સધાત, સમૃહુ, ઢગ, ગાઢ સય્યાગ, જથ્થા, વિસ્તાર, સંસ્થાન, આકૃતિ,
ઘર.
સંખ્ય ત્રિ રહેલ, સ્થિતિ પામેલ, મરણ પામેલ, નિવારણ કરનાર, અટકાવનાર, વ્યવસ્થિત, સમાપ્ત કરેલ, સમાપ્ત. સંસ્થ પુ॰ ચર, દૂત, પ્રકાર, મરણ, પ્રલય, એક યજ્ઞપ્રકાર.
સંસ્થા સ્ત્રી ન્યાયમાર્ગ રહેવું તે, સ્થિતિ, રહેવું, વિનાશ, નાશ, સમાપ્તિ, ઠંડા, વ્યક્તિ, વ્યવસ્થા, સાદશ્ય, સમાનતા, એક યજ્ઞ.
સંસ્થાન ન॰ ચોટા, રહેવું, સ્થિતિ કરવી, આકૃતિ, આકાર, ગામ વગેરે, મૃત્યુ, ચિન્હ, સારી રીતે સ્થિતિ કરવી, રહેઠાણુ, અવયવાર ભક એક સયાગ.
સંસ્થાન ત્રિ॰ સમાન, સરખું, મળતુ. સંસ્થાપન 7 સ્થાપન કરવું, સ્થાપત્યુ, વુ, એકયું કરવું,
સંસ્થાપિત ત્રિ॰ સ્થાપન કરેલ, સ્થાપેલ,
એકટ્ટુ કરેલ, મુશ્કેલ,
સંસ્થિત ત્રિ॰ મરણ પામેલ, સ્થિતિ પામેલ, રહેલ, સારી રીતે રહેલ.
સ્થિતિ સ્ત્રી॰ મૃત્યુ, મરણ, નાશ, અંત, ઠંડા, રહેવું. સંસ્પર્શવુ॰ અડકવું, સારી રીતે સ્પર્શ
કા
સંપાં સ્ત્રી એક જાતનું ઝાડ-ગર્ભધાન્રુક્ષ. સંસ્કૃષ્ટ ત્રિ સારી રીતે સ્પર્શ કરેલ,
અડકેલ.
સંસ્ખાણ પુ મેધ.
સંદ ત્રિ॰ વિકસેલ, ખીલેલ. સંટ ન યુદ્ધ. સંોટ યુ યુદ્ધ.
For Private and Personal Use Only
Page #601
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
संस्मरण
५८१
सद्गर्भ
સંદરા ૧૦ સમરણ કરવું, સંભારવું,
સ્મૃતિ, મરણ, યાદગીરી. સંસ્કૃત ત્રિસ્મરણ કરેલ, સંભારેલ,
યાદ કરેલ, સ્મરણમાં આવેલ. વિસ્મૃતિ સ્ત્રી સંમળ જુઓ. સંત ત્રિ. દઢ સાંધાવાળું, મળેલા જોડાયેલ,
દ, પારકા માટે મળેલ, મજબૂત સંચો
વાળું, સારી રીતે હોલ, મારી નાખેલ. સંત ૧૦ સંઘાત, સમૂહ. સંદતષાનુ જેના બને ઢીંચણ સાથે
મળેલ-જોડાયેલા હોય તે. સંતાનુ ત્રિ. ઉપરને અર્થ. હિંદતપુfeg સ્ત્રી મિથા વનસ્પતિ. સંત૮ go ભેગા મળેલા બે હાથ. સંતાન સ્ત્રી જેના બન્ને સ્તન સાથે
મળેલા હોય તેવી સ્ત્રી. હિતિ સ્ત્રી, સમૂહ, સારી રીતે હણવું તે,
કાર કરવું. સિંહના ૧૦ દેહ, શરીર, સંઘાતસમૂહ,
વધ, નાશ, ઠાર કરવું. સંe go આનંદ, હર્ષ, પધા, વાયુ. સંઘનન નં૦ ચાર ઘરને સમુદાય. સંઢાર પુત્ર પ્રલય, નાશ, સંક્ષેપ, સમેટવું તે, એક નરક, વિસર્જન, છોડવું, વિદાય કરવું, કાલિકા ભૈરવભેદ. સંહારમુક સ્ત્રી તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક
મુદ્રા. આંદતા સ્ત્રી મનુ વગેરેએ રચેલ ધર્મશાસ્ત્ર
પુરાણ-ઈતિહાસ વગેરે, કર્મકાંડ પ્રતિપાદક વેદવિભાગ, અક્ષરોનું અત્યંત સમીપપણું,
આગલા પાછલા અક્ષરનું ઘણુંજ પાસેપણું, સંત શ્રી સારી રીતે બેલાવવું, બૂમ,
પિકાર, ઘણુએ કરેલ પિકાર. સંત f૦ હરણ કરેલ, મેટલ, સંક્ષેપેલ.
સંહાર કરેલ, સંકોચેલ.
હૃતિ સ્ત્રી રાહ જુઓ. સહૃા ૫૦ અવાજ, શબ્દ. સંનિ ત્રિક અવાજ કરતું, શબ્દ કરતું. સંદ ત્રિવ શરમાયેલ, લાલ, હિંઢા પુ. હર્ષ, આનંદ. સહટ ત્રિખરાબ. વટ પુ એક ઝાડ. સંવાદાત્ત ૧૦ ખરાબ અને. દિધા go એક જાતનાં કરમદાનું ઝાડ, - શેવાળ. સદા ત્રિકાંટાવાળું સરળ ત્રિક કરૂણાવાળું, દયાળુ. સા ત્રિ. સાવધાન, સરવા કોનવાળું,
કાનવાળું. સિવવા ત્રિકર્મવાળું, વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ
સકર્મક ધાતુ વગેરે. સિવાન ત્રિો કામવાળું. સ૮ ત્રિસંપૂર્ણ, સમાનતા, બધું, કળા
સહિત. સરળ ત્રિકારણવાળું, કારણસહિત. તારા ર૦ હરકેાઈ કાર્ય. રાશ ૫૦ સમીપ, પાસે રહv૩ ૬૦ સાંજwe વૃક્ષ. સર્ચ ૬૦ એક જાતનું માછલું. રસપુર ત્રિસમાન કુળવાળું. રસ્ટી શ્રી. એક જાતની માછલી. સી ૦િ સમાન કુળમાં હેનાર-થનાર, સત્ ઐ૦ એકવાર. સંત શ્રી વિષ્ટા, ગુ. સત્ર પુત્ર કાગડો. સબક ત્રિ. એકવાર જેને સંતાન થયેલ
હોય રનો સ્ત્રાવ કાગડી. ના કેળનું ઝાડ, રામ પુત્ર ખચ્ચર.
For Private and Personal Use Only
Page #602
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
सकृद्गर्भा
સગાં સ્ત્રી જેને એકવાર ગર્ભ રહ્યો
હાય તે સ્ત્રી.
સત્તર પુ॰ એકવીર વૃક્ષ. સદ્દોષ ત્રિ॰ કાપવાળુ, ક્રોધી.
સત્ત ત્રિ॰ આસક્ત, વળગી રહેલ, રહેલ, ઉદ્યમી.
સજ પુ॰ એક સ્થાવર ઝેર. ત્તિ શ્રી॰ આસક્તિ, વળગી રહેવું તે, ઉદ્યમ,
સત્તુ પુ॰ સાવા, શેકેલા જવ વગેરેના લોટ.
0
સસ્તુ ન એક જાતનું ઝાડ. સત્તુળા શ્રી ખીજડીનું ઝાડ. સત્તુહી સ્ત્રી ખીજડીનું ઝાડ. થિ ૧૦ સાથળ, ગાડાના એક અમુક
અવયવ.
સલોપાધિ ૬૦ બહુ પદાર્થ ઘટિત ધર્મજેવા કેન્દ્રિયત્વ દેહત્વ વગેરે. સચિ ત્રિ॰ મિત્ર, દોસ્ત. સવિતા સ્ત્રી મિત્રાચારી, દોસ્તી, મિત્રતા. સહિત્ય ન॰ ઉપરના અર્થ.
સલો શ્રી સહચરી, સાહેલી, સાબતણુ, સભ્ય ન॰ સહિતા જી. સન્ ૧૦ ૧૦ સ॰ સેટ્ ઢાંકવું. સભ્ય પુ॰ જ્ઞાતિ, બધું. સાન્ધ ત્રિ॰ ગંધવાળુ, સગર પુ॰ સૂર્યવ’શી એક રાજા. સાર ત્રિ॰ ઝેરવાળુ, ઝેરહિત, ઝેરી. સાર્મ પુ સગા ભાઈ. સગર્મ ત્રિ॰ ગર્ભવાળુ, ગર્ભ સહિત
સરમાં સ્રી સગી બહેન, ગર્ભવતી સ્ત્રી. સર્ચ પુ॰ સગા ભાઈ. સગા સ્રી॰ સગી હેન સર્ચ ત્રિ॰ ગવાળું, ગર્વિષ્ટ सगुण f॰ ગુણવાળું, ગુણવાન.
હેર
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सङ्कलन
સગોત્ર ન॰ કુળ, વંશ,
સર્વોત્ર ત્રિ॰ સમાન ગાત્રવાળું, સગેાત્રી, જ્ઞાતિ, બંધુ.
સ િસ્ત્રી સાથે ભાજન,
સદ્ સ્વા॰૧૦ સ॰ સેર્ મારી નાખવું, ડાર કરવું.
સક્રેટ ત્રિ॰ અલ્પ અવકાશવાળું, સાંકડું, ગીચ, ઘટ્ટ, થેડી જગ્યાવાળુ સ્થળ વગેરે, વિકટ સ્થળ.
સદ ન દુ:ખ,
સફૂટા શ્રી ન્યાતિષપ્રસિદ્ધ એક દશા, એક દેવી.
દ્રાક્ષ સુ ધાવડીનું ઝાડ, તથા શ્રી પરસ્પર કહેવું, વાતચીત કરવી.
સદર ૩૦ સાવરણી વગેરેથી વાળેલ કચરાપુત્રે, ભિન્ન જાતિના પુરૂષથી ભિન્ન ન્નતિમાં ઉત્પન્ન થયેલ વર્ણસ’કર, મળવું, મિશ્ર કરવું, મિત્ર થવું, સંસર્ગ, સંબંધ, સ્પર્ધા, તે નામે એક અર્થોલકાર, અગ્નિતે અવાજ.
सङ्करी स्त्री० તાજી-તુરતમાં દૂષિત થયેલી
કન્યા.
સફ્રીજરળ ન॰ એક બતનું પાપ, મેળવવું, મિશ્ર કરવું, સેળભેળ કરવુ.
સજ્જરીત ત્રિ॰ મેળવેલ, મિશ્ર કરેલ, શેળભેળ કરેલ. સર્જન પુ૦ ખાદેવ.
સર્વ ન॰ આકર્ષણ, ખેંચવું, તાણવું, એક સ્થળેથી બીજે સ્થાને ખેંચી જવું. સજ્જ પુ॰ ગણત્રી કરવી, ગણવું, સમૃ, સરવાળા કરી વધારવું.
For Private and Personal Use Only
સજ્જન ન॰ એકત્ર સ્થિર કરવું, સરવાળા કરવા, ગણ્યુ, યાજવું, સંગ્રહ કરવા, ગુ થવુ, રચવું.
Page #603
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
संकलना
सङ्क्रम
વરના સ્ત્રી જના, ઉપરના અર્થ. | સફી ત્રિજુદી જાતિના પુરૂષથી જુદી
જિત ત્રિ જેલ જોડેલ, ગણેલ, જાતિની સ્ત્રીમાં ઉત્પન્ન થયેલ વર્ણસંકર.
સરવાળો કરેલ, ગુંથેલ, સંગ્રહ કરેલ. નર્તન ર૦ સ્તુતિ, વખાણ, પ્રશંસા, વર્ણન, રસતિ 10 સારી રીતે જવું, જોડવું, દેવ વગેરેનું નામોચ્ચારણ, ગાયનથી દેવ 'સરવાળે.
વગેરેના ગુણોનું કીર્તન, કથન. વરિતૈw 10 લીલાવતીમાં કહેલ એક
સોર્તિત ત્રઃ વર્ણવેલ, વખાણેલ. વગેરે અંકનો ગ.
સરિત ત્રિસંકોચ પામેલ, સંકોચાયેલ, ના પુ- “અમુક આમ કરવું' એ
ચીમાયેલ, સમેટેલ, પ્રફુલ્લ નહિ તે, સુલ. અષ્ટસિદ્ધિ માટે મનને વ્યાપાર, નિશ્ચય, ૪ નવે પરસ્પર અસંબદ્ધ વાકય, ગીડપ્રતિજ્ઞા, કર્મ સાધવા માટે અભિલાપ
દીવાળું, સાંકડું સ્થાન વગેરે યુદ્ધ, વાક્ય, માનસિક વિચાર.
ઝિ૦ સાંકડું, વ્યાપ્ત. પs go કામદેવ. પક ત્રિ. સંકલ્પથી ઉત્પન્ન થનાર.
સહૃત્તિ સ્ત્રી એક જાતનો છંદ. સરપકમિન ત્રિ. ઉપરનો અર્થ.
રાત પુત્ર મનને ભાવ જણાવવા માટે
હાથ વગેરે અવયની ચેષ્ટા, ઇસારો, Re૫ગમન પુત્ર કામદેવ.
એક જાતની અર્થધના શક્તિ, પ્રિયના હાપાત પુત્ર કામદેવ.
સંગમ માટે ગુપ્તસ્થાન. સપનાતિ ત્રિસંક૯૫થી ઉત્પન્ન થયેલ. રામવ ત્રિસંકલ્પથી ઉત્પન્ન થનાર.
સતસ્થાન ન પ્રિયના સંગમ માટેનું ગુપ્ત
સ્થાન. સામવ પુકામદેવ.
પતિત સંકેતયુક્ત વાચ્ય અર્થ. સોનિ પુત્ર કામદેવ.
તિર પ્રિયના મેળાપનું ગુપ્ત સ્થાન. સપનિ ત્રિો સંકલ્પથી ઉત્પન્ન થનાર.
સતત ત્રિસંકેતવાળું. પસન્મા ત્રિ ઉપરનો અર્થ
રોજ પુ બહુ વિષયવાળા વાકયને અલ્પ સપણમાં પુત્ર કામદેવ.
વિષયવાળા તરીકે સ્થાપવું, સામાન્ય હુ ત્ર નીચેના શબ્દ જુઓ.
શબ્દની વિશેષપરાયણતા, જડ થવું, સારૂકા ત્રિક અસ્થિર, ચંચળ, મંદ, દુર્બળ, બોધ, બન્ધ, એક જાતનું માછલું.
સાંકડું, ગીચ, સંકીર્ણ, અપવાદ કરવાના gોર ૧૦ કેસર. રવભાવવાળું.
સવની સ્ત્રી લજામણીનો વેલો. સાર ગાયુ વગેરેથી કાઢેલો પુજે--
રોજિશન ૧૦ કેસર. કરે, અગ્નિનો શબ્દ-અવાજ.
સ ર પુઈન્દ્ર. રિવાજ શ્રી. રમી જુઓ.
ન ન૦ સારી રીતે બૂમ પાડવીસાત્રિ સરખું, સમાન, તુલ્ય, સમીપ, મોટેથી રડવું. પાસે.
સક્ષમ ૫૦ પાણીનું બંધન સ્થાન, સૂર્ય સgિ૦ અગ્નિને અંગારો, તણખે. વગેરે ગ્રહનું બીજી બીજી રાશિમાં ગમન. સોળ ત્રિક સાંકડું મળેલી અનેક જાતનું, એક સ્થળે રહેલી વસ્તુનું બીજે સ્થળે જવું,
વ્યાપ્ત, મિત્ર, શેળ ભેળ થયેલ, અશુદ્ધ પ્રતિબિંબ.
For Private and Personal Use Only
Page #604
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
सङ्क्रमण
www.kobatirth.org
સર્ધમળ ૧૦ સક્રાન્તિ, સૂર્ય વગેરે ગ્રહોનું બીજી બીજી રાશિમાં ગમન.
સમિત ત્રિ એક સ્થળેથી અન્ય સ્થળે ગયેલ, પ્રતિબિંબ પડેલ.
સમિતુ ત્રિ॰ એક સ્થળેથી અન્યસ્થળે
જનાર.
સાન્ત ત્રિ॰ સંક્રાન્તિવાળું, સંક્રમણ કરનાર,એક સ્થાનેથી બીજે સ્થાને જનાર, પ્રતિબિંબ પડેલ, પ્રાપ્ત થયેલ, ગયેલ. સાન્ત ન॰ સ્ત્રીઓનું પતિ વગેરે પાસેથી દાયરૂપે આવેલું ધન.
સાન્તિ સ્ત્રી સમન જુએ. સામ પુ॰ સમ જુએ. સીહન ન૦ રમવું, રમત, ખેલ, સીડમાળ ત્રિ॰ રમતું, ખેલતુ. સફ્ળીકા સ્ત્રી રમત, ખેલ. સર્જી૬ ત્રિ॰ કાપેલ, ક્રોધે ભરાયેલ. સાચ પુ॰ નાશ, પ્રલય.
સક્ષિપ્ત ત્રિ॰ ટુંકાવેલ, ટુંકુ કરેલ, ફે કેલ, ઉરાડેલ, મોકલેલ.
સક્ષતિ શ્રી ટુંકાવવું, ટુંકાણ, ફેકવું, ઉરાડતુ’, મેાકલવું.
તક્ષેપ પુ॰ ઉપરના અર્થ.
સાપન ન૦ સતિ જુઓ.
સફ્ળ ન॰ યુદ્ધ.
સત્યા સ્ત્રી એક-બે વગેરે સખ્યા, વિચાર, બુદ્ધિ, ગણત્રી.
મથાત ત્રિ ગણેલ, સારી રીતે પ્રસિદ્ધ,
સખ્યા કરેલ
મુચાન ન॰ ગણવું, ગણત્રી કરવી. મથાવત્ ત્રિ॰ સંખ્યાવાળુ મથાવત્ પુ॰ વિદ્વાન, પંડિત, સન્ધેય ત્રિ॰ ગણવા યાગ્ય, સંખ્યા કરવા
લાયક.
સજ્જ પુ॰
મળવું, સંબંધ, વિષય વગેરે ઉપરત રાગ, સામ્બત, સંગ.
५८४
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सगुप्त
સજા સ્ત્રી॰ જેની સમાન બીજી કાઇ ન હાય તેવી કથા.
સાત ન॰ સૌહાર્દ, પ્રેમ, સ્નેહ, સોબત, સંગત, સમાગમ, જોડાવું.
સદ્ગત ત્રિ॰ સારી રીતે મળેલ, સંગ પામેલ, મળેલ, જોડાયેલ, સાથે ગયેલ, યુક્તિથી સિદ્ધ.
સતિ શ્રી સંગમ, સાખત, મળવું તે,
પ્રસંગ
સક્રમ પુ॰ ઉપરના અ, મળવુ.
સક્રમ પુ॰ ૬૦ સ્ત્રીપુરૂષને સંગમ.
સજ્જ પુ॰ આપત્તિ, દુ:ખ, પ્રતિજ્ઞા, યુદ્ધ, ક્રિયાકારક બ્રાહ્મણ.
સઙ્ગર ૧૦ ખીજડીનું ઝાડ. સરહિત ત્રિ॰ પ્રતિજ્ઞાવિનાનું. સકૂલિત ત્રિ॰ પ્રતિજ્ઞાવિનાનું. સજ્જિત ત્રિ॰ સવિનાનું, નિત ત્રિ॰ સંવિનાનું. સજ્ઞવિદ્યુત ત્રિ॰ સંગરહિત, વિયેાગી. સવિન્મુતિ શ્રૌ॰ સંગ છૂટવા, વિયોગ. સર્વે પુ॰ પ્રાતઃકાળ પછી ત્રણ મુદ્દત સુધીને કાળ. દિન ત્રિ॰ સંગવાળુ
સદ્ગીત - ગાયન, ગાન, ગાન-નૃત્ય-વાદ્ય એ ત્રણ, સંગીત શાસ્ત્ર. સદ્દીત ત્રિ॰ સારી રીતે ગાયેલ. સીત સ્રો॰ સારી રીતે ગાવું તે, આલાપ : કરવા, વાતચીત, ગાન-નૃત્ય-વાદ્ય-એ ત્રણ.
સીન ત્રિ॰ સ્વીકારેલ કહેલ, પ્રતિજ્ઞા કરેલ.
For Private and Personal Use Only
સમાગમ, બેડાવુ,
સડ્યુસ ત્રિ સારી રીતે રક્ષણ કરેલ, છુપાવેલ, સંતાડેલ. સદ્ગુસ પુ॰ એક બૌદ્ધ સાધુ.
Page #605
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
सगूढ
સપૂત્રિ સારી રીતે ગુપ્ત, અત્યંત છાનું, સંસ્ક્રૃતિત જુઓ.
સ′′હીત ત્રિ॰ ગ્રહણ કરેલ, સ્વીકારેલ, સંગ્રહ કરેલ, એકઠું કરેલ, પકડેલ, સધરેલ.
સર્વોદાતિ સ્ત્રી ગ્રહણ, સ્વીકાર, સંગ્રહ. સĐજ્જ પુ॰ સંશય, સધરા, અનેક અર્થવાળાં વાકયેાનું એકત્ર સકલન, ઊંચાઈ, ઉંચાપણું, મોટું, ગ્રહણ કરવું, સ્વીકારવું, સંક્ષેપ કરવા, ટુંકાવવું, ટુંકાણુ, મોટાઇ, મોટાપણું, સ્વીકાર, મોટા ઉદ્યોગ, વ્યાડિકૃત વ્યાકરણના એક ગ્રંથ, મુડી, મુ. सङ्ग्रहण न० ગ્રહણ કરવું, સ્વીકારવુ, આશા, સધરા કરવા.
સદ્ધળી સ્ત્રી સંગ્રહણી રાગ, સગ્રામ સુકમ સ॰ સેટ્ યુદ્ધ કરવું. સામ પુ યુદ્ધ, લડાઈ. સગ્રામપરૢ પુ॰ લડાઇના ઢાલ, યુદ્ધનું નગારું.
સધ્ધારૢ પુ॰ ઢાલ વગેરેની મુનુ બંધન
સ્થાન.
સાદિનું ત્રિસંગ્રહ કરનાર, સધરા
કરનાર.
સ་દિન પુકુટજ વૃક્ષ. સTM પુ॰ સજાતીય પ્રાણીઓનેા સમૂહ, ટાળું, કાલા, જથ્થા, સમૂહ, ઠગ, રાશિ. સજ્જ ત્રિ॰ એકઠુ કરેલ, ઢંગ કરેલ. સરારિન્ પુ॰ માલું, સધારનું ત્રિએકઠું થઇ ફરનાર, સધરૂપે જનાર. સટ્ટાનોવિન્ પુ॰ શૂદ્ર વગેરે.
સદૃીયન ત્રિસંધ ઉપર જીવનાર. સદૃષ્ટ પુ॰ પરસ્પર સંધ, પરસ્પર ગુ થાવું તે, મળવું, મેળા, લતા, વેલ, સત્કૃષ્ટ ત્રિ‚ ચલાવનાર,
૭૪
५८५
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सचारा
દૃટ્ટન ન૦ મળવુ, ગુંથવુ, રચના, પરસ્પર
અથડાવુ, નાયક–નાયિકા વગેરેના સંબંધ. સરૃટ્ટના શ્રી॰ ઉપરના અ. સકુટ્ટા શ્રી વેલ, વેલા, તા. સકૂતરુ પુ॰ એ ભેગા જોડેલા હાથ. સાપુરી સ્રી ધાવડીનું ઝાડ. સર્વ પુ॰ પરસ્પર ઘણુ, ધસારા, સ્પર્ધા, સારી રીતે ફેલાવું, સરકવું. સદરાનું અન્ય ટાળે ટાળે, ઘણું ઘણું. ધ્રુટિજા સ્ત્રી॰ જોડલું, કુટણી સ્ત્રી, એક
વનસ્પતિ, સુંઘવું, ધ્રાણુ ઇન્દ્રિય, નાક. સદ્દાત પુ॰ સમુદાય, સમૂહ, ટાળું, જથ્થા,
એક જાતનું નરક, સારી રીતે હવુ, દઢ સંયેાગ, કફ. સાતવત્ ત્રિ સમૂહવાળુ, દૃઢ સંયેાગવાળુ. સમ્રાતત્રિજા સ્ત્રી॰ સુવા. સહ્યુઃ પુ શબ્દ, અવાજ. સઘુત્તુ ત્રિ- સારી રીતે સેલ. સચરાચર ત્રિ. સ્થાવર-જંગમસહિત. ચિ સ્ત્રી ઇન્દ્રાણી, મિત્રતા, ભાઇબંધી,
દાસ્તી.
ચિત્તુળ પુ॰ ચીપડાવાળી આંખ. સચિવ પુ॰ સહાય, મંત્રી, પ્રધાન, કાળા
ધતુરા.
સચિવામય પુ॰ એક જાતના રોગ. ચૌ શ્રી ઇન્દ્રાણી.
સીનન પુ॰ તે નામે એક વૈષ્ણવાચાર્યાં. સચેતન ત્રિચેતનાવાળુ, ભાનવાળુ, વિશેષ જ્ઞાનવાળુ.
સનેતમ્ ત્રિ॰ મનવાળુ, ભાનવાળુ વેજ ત્રિ॰ કપડા સાથે, વસ્ત્રસહિત. સચેષ્ટ ત્રિ॰ચેષ્ટાવાળુ
For Private and Personal Use Only
ચેષ્ટ પુ॰ આંબાનું ઝાડ.
સતિ ત્રિ॰ સારા ચરિત્રવાળું, સદાચારી, સારા કી
દુર,
Page #606
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सच्चिदानन्द
ત્તિ
નિજ પુત્ર નિત્યજ્ઞાનસુખમય બ્રહ્મ
પરમાત્મા. 1 શિવાનન્દ્ર ત્રિ. નિત્યજ્ઞાનસુખમય. વિછૂટ્ટ g૦ ભરવાડ, રબારી, ઘાંજે વગેરે. સનબ્લાસ્ટ ત્રિ, કાદવવાળું, કીચડવાળું.
ગાઢ ત્રિપાણીવાળું. સાત પુત્ર સમાન જાતિના પુરૂષે સમાન
જાતિની પરણેલી સ્ત્રીમાં ઉત્પન્ન કરેલ
પુત્ર. વિકાસ ત્રિવ સમાનજાતિનું, સજાતીય, એક
જાતનું. વિજ્ઞાતીય ત્રિસમાન ધર્મવાળું, એક
જાતિનું, સમાન ગુણવાળું. રસગુણ છa૦ સાથે. રાણુનું ત્રિપ્રીતિવાળું, સ્નેહવાળું, સેવા
કરનાર, સેવક, રસગુણ ૩૦ તાપસ, તપસ્વી.
tત્ર સજ, તૈયાર, સજેલ, એક કરેલ, ધારણ કરેલ, શણગારેલ, બશ્વર
સન્નત ત્રિસજજ કરેલ, તૈયાર કરેલ,
શણગારેલ, વેશ પહેરાવેલ. સ મવન ૧૦ સજજ થવું, તૈયાર થવું,
વેશ પહેરવો, બક્ષર ધારણ કરવું. વકીમૂત ત્રિ સજજ થયેલ, તૈયાર થયેલ, વેશ પહેરેલ, બખ્તર ધારણ કરેલ.
પુત્ર લખવાને એક જાતનો પત્ર. રવિત ત્રિભયભીત, બીધેલ, ત્રાસ
પામેલ. સત ત્રિ૦ ઠગ, ઠગારું, છેતરનાર, રચય પુત્ર સંગ્રહ, સંઘો, સમૂહ, એકડું
કરવું, ઢગલે. સન ૧૦ ઉપરના અર્થ.
ત્રિ સંગ્રહ કરનાર, એકઠું કરનાર, ઢગલે કરનાર. રરર ! સેતુ, પૂલ, પાજ, દેહ, શરીર,
ગ્રહ વગેરેનું બીજી રાશિમાં ગમન, સારી રીતે જવું.
એક જાતનો યજ્ઞ, પર ઉ૦ સચર જુઓ.: રવિ શ્રી. કુટણી સ્ત્રી, દૂતી, જે,
નાક, સુંઘવું તે, ઘાણ ઇન્દ્રિય. તો સ્ત્રી હંસપદીને વેલે. સારિત ત્રિસંચાર કરેલ, ચલાવેલ,
દરેલ, હાંકેલ, ગતિવાળું કરેલ. સર્િ પુધૂપ, વાયુ, અલંકાર શાસ્ત્ર
પ્રસિદ્ધ શૃંગારાદિ રસને અનુકૂલ એક
ભાવ- વ્યભિચારી ભાવ. સરિન ત્રિચાલનાર, ચંચળ, ચપળ,
સ્થાયી નહિ તે, ચલાવનાર, દેનાર. રાશાસ્ત્રી સ્ત્રી, ચણે ડી.
ચિત્રા સ્ત્રીઉંદરકાની વનસ્પતિ. રશ્ચિત ત્રિ. સંગ્રહ કરેલ, સંઘરેલ, એક
કરેલ, ઢગ કરેલ. afશ્વત ૧૦ નહિ આરંભેલા ફળવાળું એક પ્રારબ્ધ કર્મ.
પહેરેલ.
રન વેશ, જડવું. રજ્ઞ ત્રિ સારાથી ઉત્પન્ન થયેલ, સજનથી
ઉત્પન્ન થયેલ. વગર ૧૦ સજજ કરવું, તૈયાર કરવું, રણ
માટે સૈન્યની સ્થાપના, ઘાટ. રતન પુ૦ સારે માણા, સંત, કુળવાન. રંગના શ્રી. રાજા વગેરેને ચઢવા માટે - હાથીને શણગારવો તે. સમાન ત્રિ. તૈયાર થતું, સજજ થતું,
વેશ ધારણ કરતું, બંસર પહેરતું. સગા સ્ત્રી વેશ, બક્ષર.
ઝત ત્રિ સજજ કરેલ, તૈયાર કરેલ, શણગારેલ, વેશ પહેરેલ, બંન્નર ધારણ કરેલ. કીવાર ૧૦ જે કરવું, તૈયાર કરવું, !
For Private and Personal Use Only
Page #607
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
सञ्चिन्तन
સશ્ચિન્તન ન॰ સારી રીતે ચિંતન, વિચાર
કરવા, સજ્જન ન॰ સારી રીતે ચૂ
કરવા.
કરવુ, ભુક્કો
સચ્ચાર્જિંત ત્રિ॰ સારી રીતે ચૂર્ણ કરેલ, ભુક્કો કરેલ.
સગ્નેય ત્રિ॰ સંગ્રહ કરવા યોગ્ય, એકડુ કરવા લાયક, ઢગલા કરવા યોગ્ય.
સજ્જોતિ ત્રિ॰ સારી રીતે પ્રેરણા કરેલ, આજ્ઞા, કરેલ.
સøન્ન ત્રિ॰ ઢંકાયેલ, છવાયેલ. સúાપ્તિ ત્રિ॰ ઢાંકેલ, છાયેલ. સચ્છિન્ન ત્રિ છેદેલ, કાપેલ, સસ્ ા ૫૦ સ॰ મેટ્ વળગવું, ચોંટવુ,
સંગ કરવા નુ + સાથે જવું, અંગત કરવી, વિ + ક્ષતિ + જોડવુ, એકઠા થવુ, સંયુક્ત કરવું, ત્ર + વળગવું, પ્રસંગ પડવા, નિ+આસક્ત થવુ, વળગવુ, ચાંટવું ક્ર્માંધવું', મૂકવું, સ્થાપવુ, વ+સાંપવું,
વળગવું.
સન્ન પુ॰ બ્રહ્મા, શિવ.
સલનન ન॰ ઉત્પન્ન થવુ, નીપજવુ. વન ન॰ પરસ્પર સન્મુખ રહેલ ચાર એરડાઓવાળું ઘર. સન્ના શ્રી અકરી.
સજ્ઞાત ત્રિ॰ સારી રીતે ઉત્પન્ન થયેલ, નીપજેલ.
સલાનાન ત્રિ॰ સારી રીતે નતુ, ખબર રાખતું.
સગ્રીવન ન॰ સાવન જી, સારી રીતે
જીવવુ.
સગ્રીવનો સ્ત્રી તે નામે એક ઔષધિ.
= ૧૭ વ્રતીએના કેશસમુદાય, જટા, શિખા, સિંહ વગેરેની કેશવાળી, સટા શ્રી. ઉપરના અ.
ટક
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सतीर्थ
સાદુ પુ॰ સિહ. સાદી શ્રી સિહણુ. સ્કંદ શ્રી॰ કચૂરા વનસ્પતિ, ગંધપત્ર વૃક્ષ. સટી સ્રી. ઉપરના અ. સટીજ ત્રિ॰ ટીકાવાળુ, ટીકાસહિત. સા સ્રી. એક ાતનું પક્ષી, વાદિત્ર. સદ્ જ્જુ સમ॰ ૩૦ સેટ્ શ્ર ધાતુ જુઓ, જવું, સંસ્કાર કરવા, અસંસ્કાર કરવા. કિ સ્ત્રી॰ ટિ જુએ. સટી સ્રી ઉપર પ્રમાણે. સળસૂત્ર ન॰ શણના તાંતણા. પુરા પુ॰ સાંડસી, ચીપીયા. સોન ન॰ પક્ષીઓનું એક સાથે મળીને જવું.
સત્ ત્રિ॰ સાચું, સાધુ, સજ્જન, પૂજાયેલ, માન્ય, ધીર, પ્રશસ્ત, વિદ્યમાન-હયાત, હાતું, થતુ.
સત્ ન॰ પરબ્રહ્મ, પરમાત્મા, સત્ અન્ય આદર, સત્કાર.
સતત ન• નિત્ય, નિરંતર, હમેશ, કાયમ. સતત ત્ર નિત્યનું, નિરંતરનું, હમેશનું, કાયમનું.
સતતતા શ્રી નિત્યપણું, નિરંતરપણું,
d
For Private and Personal Use Only
સતતત્વ 72 ઉપરના અ. સતત્ત્વ ન સ્વભાવ, યથા, સત્ય. સતાનન્દુ પુ॰ ગૌતમના પુત્ર એક મુનિ. સતિ હ્રૌ॰ દાન, નાશ.
સતી સ્ત્રી પતિવ્રતા સ્ત્રી, દક્ષની એક કન્યા, સાર દેશની માટી.
સતીતા સ્રી સતીપણું, પતિવ્રતાપણું. સતીત્વ ૬૦ ઉપરના અ
સતોન પુ॰ એક જાતનેા વાંસ, એક જાતના કંઠાળ.
સતોના પુ॰ ઉપરના અર્થ. સતીર્થ પુ॰ એક ગુરૂ પાસે ભણેલ, સહાધ્યાયી.
Page #608
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सतीर्थ्य
૧૮૮
सत्य
વાયુ.
સંતો ઉ૦ ઉપરના અર્થ. | સત્ર ૩૦ મેઘ, હાથી. સારુ એક જાતનો કઠોળ, વાંસ, | સાત્રિ ત્રિજીતવાના સ્વભાવવાળું, છે
તનાર. સોઢા પુત્ર વાંસ, એક જાતનો કઠોળ.
સરિન પુગૃહપતિ, ગૃહસ્થ, યજ્ઞ કરનાર, ત€ સ્ત્રી એક જાતને કઠોળ.
સાથે ૧૦ સાંખ્યપ્રસિદ્ધ પ્રકૃતિનો અવયવ ર૬ ત્રિ. તૃષ્ણવાળું, તરસ્યું.
એક પદાર્થ-સત્વગુણ, દ્રવ્ય પ્રાણ, વ્યવસાય, સર ત્રિફેતરાંવાળું ધાન્ય વગેરે.
બળ, રવભાવ, મન, ચિત્ત, પિશાચ વગેરે, વિશ્વ પુ. એક જાતની કદંબનું ઝાડ. રસ, આયુષ, ધન, આત્મા, સત્તા, એક સારૂં પુત્ર વિગુ.
પ્રકારની જાતિ, હોવાપણું. સવિર્દ્ર ત્રિ- સત્કાર કરનાર, સારું કરનાર,
ના પુત્ર ન પ્રાણી. હાર્મન ૧૦ સારું કામ, વેદોક્ત યજ્ઞયાગાદિ કર્મ, પુણ્ય કર્મ.
સરવા પુત્ર સત્વગુણ.
સારું પાંદડું, કમળનું નવું પાંદડું. રાના એક જાતની રતાંજલી. તાલ પુ. સમળો પક્ષી.
વાત્ર ૦િ સુંદર પાંદડાંવાળું. સવાલો સ્ત્રી સમળી.
Tv9 g૦ સારો માર્ગ, વેદ વગેરેમાં કહેલ રસતા સન્માન, પૂજા, સકાર, આદર.
આચાર. તાર્થ ૧૦ વર્મન જુઓ.
સત્પરિટ્ઠ પુત્ર ઉત્તમ મનુષ્ય પાસેથી દાન વર્થવાદg૦ કાર્યના અસ્તિત્વનો નિર્ણય ગ્રહણ કરવું તે. કરનાર એક વાદ.
લાગુ પુત્ર યજ્ઞનું પશુ, સારું પશુ. તરત ત્રિ. સત્કાર કરેલ, માન આપેલ, સપુત્ર પુત્ર સારો પુત્ર. પૂજેલ.
પુરા પુત્ર સારે પુરૂષ. સતિ સ્ત્રી સારા જુઓ.
તપૂરક પુત્ર સારો પુરૂા. ક્ષત્રિયા સ્ત્રી ઉપર પ્રમાણે.
પતિશ્રદ પુત્ર સારા માણસે આપેલ સત્તા ત્રિક અતિશય ઉત્તમ, ઘણુંજ સારું.
દાનને સ્વીકાર કરે તે. સત્તર ત્રિવ ઘણું સારું.
સાક્ષ પ્રતિગી-તુલ્યવિરોધી, સત્તા સ્ત્રી દ્રવ્ય-ગુણ-કર્મમાં રહેનારી જાતિ, ન્યાયશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ હેતુદોષ–એક હેત્વાભાસ. વિદ્યમાનપણું, હયાતી, હવાપણું.
સરસ્ટ g૦ દાડમનું ઝાડ. સત્ર ને સ્થાન, એક જાતને યજ્ઞ, સદાનું
સ@૮ ત્રિ. સારા ફળવાળું. દાન, જંગલ, કપટ, ધન, ઘર, દાન,
સત્ય ન પાંચ મહાભૂત, સત્યયુગ, સોગંદ, સરોવર, તળાવ, ઢાંકણ.
સત્યપણું, સાચાઈ પરબ્રહ્મ, તપલેકની સત્રમ્ ૩વ્ય સાથે.
ઉપર આવેલે લેક. હવત્રાટા સ્ત્રી દાનશાળા, અન્ન-જળ સત્ય fa૦ સાચું, સત્યપૂર્ણ, સત્યતાવાળું,
વગેરેનું દાન આપવા માટેનું સ્થળ, સત્યયુગનું. સત્રા મધ્ય સાથે.
સત્ય ૫૦ પીપળાનું ઝાડ, નાંદીમુખ શ્રાદ્ધને સત્રાનિ પુત્ર શ્રીકૃષ્ણને સસરો-સત્ય- એક દેવ, સિદ્ધાત, શ્રી રામચંદ્ર, પરમાત્મા,
ભામાને પિતા એક રાજા. | વિષ્ણુ.
For Private and Personal Use Only
Page #609
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सत्यक
सत्यसन्धा
સત્યના ત્રિ. સાચું, ખરું, સત્યવાળું. સત્ય . “ અમુક વસ્તુ મારે ખરીદવીજ
છે એમ દર્શાવવાને ખાત્રી માટે જે પ્રથમ કંઈ બહાનું આપવામાં આવે છે તે. સત્ય નૈ૦ ઉપરનો અર્થ સત્યત ત્રિ. બહાનામાં આપેલ. સચિતપ પુ તે નામે એક મુનિ. નિત્યતા સ્ત્રી સાચાપણું, સાચા. સત્યત્વ ના ઉપરના અર્થ. સત્યધન ત્રિઃ સત્યરૂપ ધનવાળું, સત્ય
પાળનાર. સત્યધન ૧૦ સત્યરૂપ ધન, સત્ય પાળવું તે. સત્યવૃતિ પુ શતાનન્દનો પુત્ર એક ઋષિ. હત્વના પુત્ર સંક્રાંતિ વગેરેમાં પૂજ્ય
નારાયણની એક મૂર્તિ. સત્યપુર ન વિષ્ણુલેકે. સત્યપૂત ત્રિ. સત્યવડે પવિત્ર સત્ય પુ. બીલીનું ઝાડ. સત્યમામ સ્ત્રી સત્રાજિત રાજાની એક . પુત્રી–શ્રીકૃષ્ણની એક પત્ની. રામત ૫૦ વેદવ્યાસ, સત્યમ્ વચ્ચ૦ સ્વીકારમાં વપરાય છે. સત્યયુજ ૧૦ ચાર યુગમાં પહેલો સત્યયુગ. સચવન ઉ૦ એક દેવજાતિ-વિદ્યાધર સત્યરત ત્રિ. સત્યમાં આસક્ત, સત્ય
પાળનાર. સત્યરત ૫૦ સત્ય બોલવામાં આસક્ત હરિ.
ચંદ્રનો પિતા. સત્યરતિ ત્રિ. સત્ય ઉપર પ્રીતિવાળું, સત્ય
પાળનાર. લયસ્ત્રોના પુત્ર ઉપર આવેલા સાત લેક
પૈકી સૌથી ઉપર લેક. રચવ ત્રિ- સત્ય બોલનાર. સત્યવચન ત્રિ. સત્ય વચનવાળું, સાચું
બોલનાર.
સત્યવચન • સત્ય એવું વચન, સત્ય
ભાષણ. સત્યવાણ ત્રિસત્ય વચનવાળું, સાચું
બોલનાર. રત્યવાન્ પુત્ર મુનિ, ઋષિ. સત્યવત્ પુ. સાવિત્રી રાજકન્યાનો પતિ
સત્યવાન, તે નામે એક મુનિ. સત્યવત્ ત્રિસત્યવાળું, સાચું. સત્યવતી સ્ત્રી. વ્યાસની માતા સત્યવતી,
નારદની પત્ની, અચીક મુનિની પી. સત્યવતીતના પુત્ર વ્યાસ મુનિ. સત્યવતી તનુજ્ઞ પુ. વ્યાસ મુનિ. સત્યવતી તનૂન પુ. વ્યાસ મુનિ. સત્યવતીપુત્ર પુછ વ્યાસ મુનિ. સત્યવતીકુત પુત્ર વ્યાસ મુનિ. સત્યવતીજૂનુ પુ. વ્યાસ મુનિ. હત્યા ત્રિ. સત્ય બોલનાર. રસત્યવાર્ ૦ ઋષિ, મુનિ, કાગડે, સત્યવાન્ ત્રિ. સાચું બોલનાર. સત્ય સ્ત્રી કાગડી. રસત્યવતા સ્ત્રી સાચાબોલાપણું. સત્યાવિત્વ ને સત્યવાદીપણું. સત્યવાન પુત્ર ઋષિ, મુનિ. સત્યવારિન ત્રિ. સાચું બોલનાર. સત્યવ્રત go ત્રિશંકુ નામે રાજ, યુધિષ્ઠિર
રાજ. સત્યવ્રત ત્રિ. સત્યવ્રતવાળું, સત્યમાં પરાયણ. હત્યા પુત્ર કુબેર. સચિવર ત્રિસત્ય પ્રતિજ્ઞાવાળું. સત્યન્ય ત્રિક સત્ય પ્રતિજ્ઞાવાળું, સત્યને
લક્ષ્યબિંદુ માનનાર. સત્યરબ્ધ પુ. શ્રીરામચક, શ્રીરામચન્દ્રને નાનો ભાઈ ભરત, જનમેજય રાજા,
યુધિષ્ઠિર રાજા. સત્યસંસ્થા સ્ત્રી પદી, સત્ય એવી
પ્રતિજ્ઞા.
For Private and Personal Use Only
Page #610
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
संत्या
સત્યા શ્રી રામપત્ની સીતા, વ્યાસની માતા સત્યવતી, દુર્ગા દેવી, દ્રૌપદી. સત્યાન્રુતિ શ્રી સત્ય ન જુએ. સાન્નિ પુ॰ અગસ્ત્ય મુનિ. સત્યાસુત્ર સત્યમાં આસક્ત, સત્ય ઉપર પ્રેમ રાખનાર.
સત્યવ્રુત્તિ હ્રૌ॰ સત્ય ઉપર પ્રેમ, સત્યમાં આસક્તિ. સત્યાન્રુત7॰ વિવૃત્ત-વેપાર, સત્યનૃત ત્રિ॰ સાચુ-ખાટુ જેમાં હોય તે, સત્યાપન ન સત્યTM ૧૦ જુએ. સત્યપના શ્રી. ઉપર પ્રમાણે, સચોર્ષ પુ॰ સત્યની ઉન્નતિ, સત્યને જય, સત્ય માટે ઉન્નતિ, સાચી ઉન્નતિ. રત્નોય ત્રિ॰ સચર્વાતંત્ ત્રિ જુએ. સત્યોદ્ય ૬૦ સત્ય ભાષણ, સાચું વાકય, સાચુ ́ ખેલવું તે.
સન્ ૬૦
૦ ૦ સેટ્ સંબંધ કરવા, સંતતિ
પરંપરા કરવી.
સત્ર ૬૦ ઘણા દિવસથી સાધ્ય એક જાતના યજ્ઞ, નિત્યનું દાન.
સત્ર પુ॰ શ્રીકૃષ્ણના સસરા એક રાન્ન. સત્રપત્રિ શરમવાળું, શરમાળ, સત્રરાજા સ્રો॰ યજ્ઞશાળા, નિત્યની દાનશાળા, હમેશ ત્યાં દાન અપાતું હાય તે
સ્થળ.
સત્રનત્ પુ॰ શ્રીકૃષ્ણને સસરા એક રાજા. તંત્રજ્ઞાતજ ન॰ એક જાતનું માંસ, તંત્રનું પુ॰ સત્રિમ્ જી. સત્વર ૬૦ શીવ્ર, ઉતાવળથી, જલદી. સચર ત્રિ॰ ઉતાવળીયું, ઝડપદાર. સત્યતા સ્રી ઉતાવળ, જલદી, ઝડપ. સત્યરત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ. સત્સંર્ન પુ॰ ઉત્તમ મનુષ્યના સંગ, સારા માણસની સેાબત.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सदस्य
સત્સંસર્ગિત્ ત્રિ॰ ઉત્તમ મનુષ્યના સંગવાળું, સારા માણસની સેાબતવાળુ. સત્સંગ કુક્ષી છુ જુએ. સત્સંગિન ત્રિસÉન જુએ. સત્તમાામ પુ॰ સત્સંહ જુએ. સત્તમામિનું ત્રિ॰ સત્સંગન જુએ. ધૂર ન થુંક ઉરાડીને, ચુકપૂર્વક, શુંક સાથે. સત્તુવા॰૧૦ અ॰ અનિટ બેસી જવું, એક સ્થળે સ્થિર થવું, શિથિલ થયું, થાકી જવું, અપ્રસન્ન થવું, નાખુશ થવું, નીચે પડવુ, સરકી જવું, વિ + ખેદ કરવા, થાકી જવું, પીડાવું x + પ્રસન્ન થવું, ખુશ થવું, કૃપા કરવી, શાંત થવું, વચ્છ થવુ, સફળ થવું, નિ + નીચે બેસવું, બેસવું, દુઃખી થવું, પીડાવું ૩૫ + પાસે જવું, પૂજવું, ૢ + ઉખડી પડવું, નીચે પડી જવું, નાશ પામવા, જ્ઞ + પાસે જવું, સામે થવું, હુમલા કરવા, બેસવું, અવ + નીચે પડવું, થાકી જવું, મૂર્છા આવવી, નાખુશ થવુ, . મધ્રુત્સાહ થવુ, નાશ પામો, સરાજ પુ॰ કરચલા જલચર. સવરાજ ત્રિ॰ દશવાળુ, સાવન પુ॰ કઇંક પક્ષી. સટ્ટાવની સ્રી કક પક્ષિણી, સદ્ પુ॰ વૃક્ષનું ફળ.
સાન ૧૦ એક જાતનું અંજન-પુવાાન, સત્ન ન॰ ઘર, પાણી, સ્થાનમાં હોવુ, સ્થિતિમાં હાવુ, સ્થિતિ.
સત્ય છુ સારા શુભકારક વિધિ, સત્ય ત્રિ॰ દાવાળું, દયાળુ. સ ત્રિ॰ ભયવાળુ, ભયસહિત. સત્ શ્રી સભા.
મત્સ્ય પુ॰ યજ્ઞ વગેરેમાં શાસ્ત્રીય વિધિને યથાસ્થિત દર્શાવનાર બ્રાહ્મણ.
For Private and Personal Use Only
Page #611
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सदस्य
सद्गुण
-
Rય ત્રિ. સભાસદ, સભ્ય. સવા ચ૦ સર્વ કાળે, હમેશ, દરરોજ,
કાયમ. રવાતિ વાયુ, સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ,
નિર્વાણ, મોક્ષ, પરમેશ્વર. રાતિ ત્રિ. હમેશ ગતિવાળું, કાયમ
જનાર. તલવાર પુત્ર સારો આચાર, ઉત્તમ આ
ચરણ, સદ્દવર્તન. સહાયનિ ત્રિસારા આચારવાળું,
ઉત્તમ આચરણવાળું, સદ્દવર્તન કરનાર. હલાતા પુત્ર વિષ્ણુ, પરમેશ્વર, આત્મા. વાતન ત્રિ નિત્યનું, હમેશનું, સતત
હેનાર. રસતા સ્ત્રી કરેતેયા નદી, એલાપણું
વનસ્પતિ.
સવારમ– ત્રિ- સારા મનવાળું, સારા
સ્વભાવવાળું. સવારના પુત્ર ઈન્દ્રને ઐરાવત હાથી,
ગણપતિ, હરકોઈ હાથી, રવિન ત્રિ હમેશ દાન કરનાર રવાના પુત્ર બ્રહ્મા, પરમાત્મા, શિવ,
વિષ્ણુ. સાન ત્રિ હમેશ આનંદવાળું, સદા
આનંદમાં રહેનાર. તવાન પુત્ર ખંજન પક્ષી. વાન ત્રિ હમેશ નાચનાર, નિત્ય નૃત્ય
કરનાર. વાન સ્ત્રી, ખંજન પક્ષિણી. વાનરવહ સ્ત્રી કરતોયા નદી.
ના સ્ત્રી કરતયા નદી. વાપુew g નાળીએરનું ઝાડ. સાપુeo ત્રિ" હમેશ ફૂલવાળું. સવાW aો લાલ આકડાનું ઝાડ. વાપ્રસૂન પુછે રોહિડાનું ઝાડ, આકડાનું ઝાડ, મોગરે,
સવાઘજૂન ત્રિ. હમેશાં ફૂલવાળું. સવાટ g૦ નાળીએરનું ઝાડ, ઉંબરાનું
ઝાડ, સન્દફળ વૃક્ષ, બીલીનું ઝાડ. રાટ ત્રિો હમેશાં ફળવાળું. સવાટ સ્ત્રી એક જાતની વંતાકડી. સમg, વિષ્ણુ પરમાત્મા, પરમેશ્વર સામ ત્રિ હમેશ કલ્યાણવાળું.
રામદ્રા સ્ત્રીગાંભારી વૃક્ષ. સંવાનિ પુત્ર વિષણું. રાજન 2૦ હમેશ યોગવાળું, નિત્ય - યોગ સાધન કરનાર. સારા પુત્ર મહાદેવ, શંકર. સરાશ્રિત ત્રિસારાનો આશ્રય કરનાર, સારા આશ્રયવાળું, સારું આશ્રિત, હમેશાં
આશ્રિત. સત્તર ન સારો ઉત્તર, એગ્ય જવાબ,
સારી જુબાની. કુત્તર ત્રિસારા ઉત્તરવાળું, યોગ્ય
જવાબવાળું, સારી જુબાનીવાળું. સદા ગ્નિ સમાન, સરખું, જેવું, યોગ્ય
દશ ત્રિઉપરના અ. સદા ત્રિવ સમાન, સરખું, જેવું, યોગ્ય. સદરતા સ્ત્રી સમાનતા, સર ખામણી,
યોગ્યતા. સદરાવ ઉપરના અર્થ. રસદાપૂન ત્રિ સ્થિર, ચંચળતારહિત. Rા પુત્ર નિકટ, સમીપ, પાસે, નજદીક. સા ત્રિસમીપનું, પાસેનું, નજદીકનું,
સમાન દેશનું, દેશ સહિત. સતિ સ્ત્રી સારી ગતિ, ઉત્તમ ગતિ
ગ્ય ગતિ. સતિ ને સારી ગતિવાળું, ઉત્તમ ગતિ
વાળું, યોગ્ય જાતિવાળું. સતિમ7 ત્રિ ઉપરના અર્થ. ના પુત્ર સારો ગુણ, ઉત્તમ ગુણ.
For Private and Personal Use Only
Page #612
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सद्गुण
सधि
શુ ત્રિ. સારા ગુણવાળું, ગુણવાન. રાણ અઘ૦ તુરત, તણું, જલદી, એકદમ, agવત્ ત્રિ સારા ગુણોવાળું.
એકજ દિવસે. શુન્ ત્રિ સારા ગુણવાળું. લઇ બિ૦ નવું, તાજું, તુરતનું, તક્ષણ સત પુહેવાભાસ દોષ રહિત ન્યાય
ઉત્પન્ન થયેલ. પ્રસિદ્ધ એક હેતુ.
તારો પુત્ર એક જાતને યાગ. તુમ ત્રિવહેવાભાસ દેષરહિત ન્યાય- સાત પુત્ર વાછરડે, શિવની એક મૂતિ પ્રસિદ્ધ એક હેતુવાળું.
રાત ત્રિસથ જુઓ. સાવ પુત્ર હયાતી, વાપણું, સારે ભાવ. | સમાવિન fa૦ ઉપર પ્રમાણે સમૂત ૧૦ યથાર્થતા, સત્ય, સાચાપણું. સમાવિન્ પુ. વાછરડે. સતત ત્રિઃ સાચું, સત્યવાળું, યથાર્થ. ર ત્રિજનાર. મૂતતા સ્ત્રી સાચાઈ, સત્યતા, ખરાપણું.
ત્રિસારા વંશનું, ઉચ્ચ કુળનું, રસસૂતત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ.
કુળવાન, સારા વાંસનું. રણ ૧૦ ઘર, પાણી.
ના પુત્ર સાર વંશ, ઉચ્ચ કુળ, સારો સહ્યાતિ સ્ત્રી ઘરનો સમુદાય.
વાંસ. રઘવાઇ ન જલદી કરવું, તુરત કરવું,
Hથે ઉ૦ સારું ગામ. એકદમ કરવું.
સત્ત સારો સ્વભાવ, સારું વર્તન, સ ત ત્રિ. જલદી કરેલ, તુરત કરેલ,
ઉત્તમ ચારિત્ર. એકદમ કરેલ.
વત્ત ત્રિ. સારા સ્વભાવનું, સારા વર્તનરાતિ
વાળું, ઉત્તમ ચારિત્રવાળું. સ્ત્રી , જલદી કરવું, તુરત કરવું,
સત્તિ સ્ત્રી ઉત્તમ ચારિત્ર, સદવર્તન, ઉત્તમ એકદમ કરવું. વાચ ગ જલદી કરીને, તુરત કરીને,
વ્યાખ્યા-ટીકા-વિવરણ. એકદમ કરીને.
ત્તિ ત્રિ. ઉત્તમ ચરિત્રવાળું, સદવર્તન
નવાળું, ઉત્તમ વ્યાખ્યાટીકા-વિવરણવાળું. સાવર ત્રિ. તુરત બળ કરનાર
સધર ત્રિો ધનવાન. તાજું માંસ-નવું અન્ન-જુવાન સ્ત્રી-દૂધનું ભજન-ઘી-ગરમ પાણી એ છ પદાર્થો.
ધર્મનું ત્રિ સમાન ધર્મવાળું, તુલ્ય,
સમાન, સરખું. રસ ના ત્રિ. તુરત પ્રાણ હરનાર
ધર્મચાજિળ સ્ત્રી ભાર્યા, પત્ની, વિધિસુકું માંસ-વૃદ્ધ સ્ત્રી-બાલસૂર્ય-તાજું દહીં
પૂર્વક પરણેલી સ્ત્રી. પ્રભાતે મૈથુન પ્રભાતે નિદ્રા.
સધન સ્ત્ર સમાન ધર્મવાળી સ્ત્રી. ત થા સ્ત્રી કવચ વનસ્પતિ.
વધર્મ સ્ત્રી ધર્માળિી જુઓ. સ વ 7૦ ધર્મશાસ્ત્રોકત તુરત નાશ વધાન ઉન્ન સમાન ધર્માચરણ કરનાર, કરવા – દૂર કરવા એગ્ય અશૌચ,
તેમાન ધર્મવાળું. સ ર જેનું અશૌચ-સૂતક-અપવિત્રતા સધવા સ્ત્રી જેનો પતિ જીવતા હોય
વગેરે તુરત દૂર થાય છે તે-કારીગર- તેવી સ્ત્રી. રાજા-શ્રોત્રિય બ્રાહ્મણ વગેરે. રય પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ,
For Private and Personal Use Only
Page #613
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सधिम्
* સત્તાન
- -
..
............... .e- -
આર.ક.
-ન
--
-
-
—
વધિ પુ. બળદ. સધી સ્ત્રી ભાર્યા, પત્ની, બાણ, સખી, બહેનપણી, સહચરી.
ત્રિસહચર, બેબતી, મિત્ર, સાથે જનાર.
તનાવ ૩૦ ર૦ સેર માન આપવું. પૂજવું, ચાહવું, પ્રસન્નતાથી સત્કાર કરવો, ચાહવું.
મા ૧૦ સહસે ઉપરના અર્થ. સન પુઘંટાપારૂતિ વૃક્ષ, હાથીના કાનનું
અથડાવું. રસ પુત્ર બ્રહ્માને એક માનસ પુત્ર. અનન્ ૬૦ બ્રહ્મા. શનિ અ• સદા, હમેશ, કાયમ. રાહુમાર પુ. બ્રહ્માને પુત્ર એક મુનિ,
જેનમતે એક દેવ જાતિ. સાપુ બ્રહ્માને પુત્ર એક મુનિ. સન ત્રિ. આનંદવાળું, આનંદસહિત.
ના સ્ત્રી અસનપણ વનસ્પતિ. રનમૂત્ર ૧૦ માછલાં પકડવાની શણની
પનામા પુછે સરગવાનું ઝાડ. નામ ત્રિ નામવાળું. નિ પુત્ર પૂજા, દાન, સંસ્કાર, સત્કારપૂર્વક નિયોગ–ોજના. સત્ત શ્રી સત્કારપૂર્વક નિયોગ-યોજના. નિત ત્રિ દાન કરેલ, સ્વીકારેલ.
નgવ ન થુંકસહિત, થુંકપૂર્વક. સવિ ઉપરના અર્થ.
સ્ત્રાવ નિ સ્ત્રી જુઓ, હાથીના કાનનું અથડાવું, દિશા. રતની ત્રિ. નજદીકમાં રહેલી સમીપનું,
પાસેનું, પક્ષી વગેરેના માળા સહિત. તા પુત્ર જોડેલા બે હાથ. સત્ત ૧૦ નિત્ય, હમેશ, કાયમ, નિરંતર. સત્તર ત્રિ નિત્યનું, હમેશનું, કાયમનું,
નિરતરનું, વિસ્તીર્ણ, વિશાળ. સત્તતિ સ્ત્રી ગોત્ર, પુત્ર, કન્યા, છોકરું,
વિસ્તાર, પંક્તિ, અવિચ્છિન્ન ધારા, તત્તજ ત્રિઅગ્નિથી તપેલ, માર્ગમાં જવા વગેરેથી થાકેલ, અગ્નિથી શુદ્ધ, દુઃખ પામેલ,
સંતાપ પામેલ, સામણ ના ગાઢ અંધારું, મહામહ, મોટું
અજ્ઞાન. સત્તન ન. તર્જના કરવી, તિરસ્કાર
કરો, તરછોડવું. રતના સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. ન્તલત ત્રિતર્જના કરેલ, તિરસ્કાર
કરેલ, તર છેડેલ. સત્તજ્વળ ન કાલ-દાડમ-ખજૂર-સાકરમધ-આટલાં દ્રવ્યોની સાથે ઘી નાખેલું
શેકેલી ડાંગરનું ચૂર્ણ. વત્તા ત્રિસારી રીતે તૃપ્ત કરનાર, સન્ત ત્રિસારી રીતે તૃપ્ત કરેલ. . સત્તાન પુ) વંશ, કુળ, કલ્પવૃક્ષ, સંતાન
છોકરું, વિસ્તાર,
સના અધ્ય. સદા, હમેશ, નિત્ય, કાયમ. સનાતન ત્રિ. સદાનું, નિત્યનું, હમેશનું,
કાયમનું, હમેશ હેનાર-થનાર, નિશ્ચળ. સનાતન પુત્ર શિવ, વિષ્ણુ, બ્રહ્મા, દિવ્ય મનુષ્ય, બ્રહ્માને એક માનસ પુત્ર, પિતૃ
તો અતિથિ. સનાતનો સ્ત્રાવ દુર્ગા દેવી, લક્ષ્મી, સરસ્વતી. સનાત્ પુત્ર વિષ્ણુ. સનાત અE૦ સદા, હમેશ, નિત્ય, કાયમ. | નવનાથ ત્રિા સહિત, યુક્ત. નાથવાળું. હનાથી સ્ત્રી જેને ધણી જીવતો હોય
તેવી સ્ત્રી. સનામિ પુજ્ઞાતિ, સગું, વહાલું. રતનમિ મધ્યવાળું, નેહવાળું, તુલ્ય, સમાન સરખું, જેવું. ઉપ
For Private and Personal Use Only
Page #614
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सन्तानक
सन्दिए
અનંતાનો પુત્ર કલ્પવૃક્ષ. સત્તાની સ્ત્રીદૂધની તર, ફીણ, કરે
ળીયાનું જાળું, છરીનું ફળે. સત્તા પુત્ર અગ્નિને તાપ, સારી રીતે તાપ, દુ:ખ, સંતાપ, કલેશ, વેગ, આવેશ,
જુસ્સો, તપ, પશ્ચાત્તાપ. સત્તાન ન કામદેવનું એક બાણ. સત્તાન ત્રિવ તપાવનાર, સંતાપ કરનાર,
પશ્ચાત્તાપ કરનાર, તપ કરનાર, સત્તાપિત ત્રિ. સંતાપ પામેલ, દુઃખી,
તપેલ, તપાવેલ. ત્તિ સ્ત્રી હાન, અવસાન, અંત, છેડે. હતુંg ત્રિસંતોષી, સંતોષ પામેલ, પ્રસન્ન
થયેલ, ખુશ થયેલ, ધીરજવાળું. સત્તક પુત્ર પૈર્ય, ધીરજ, સ્વાર્થપણું, શાંતિ,
સારી રીતે તુષ્ટિ, તૃપ્તિ. સંતોષ ન સંતોષ પામો, ખુશ થવું,
તૃપ્ત થવું, પ્રસન્ન થવું. સત્તષિત ત્રિસંતેષ પમાડેલ, ખુશ
કરેલ, તૃપ્ત કરેલ, પ્રસન્ન કરેલ. સત્તજિન ત્રિ- સંતોષ પામનાર, ખુશ
થનાર, તૃપ્ત થનાર, પ્રસન, શાંત, સ્વસ્થ. સચરા ત્રિ. તલ, છોડેલ, છાંડેલ, ત્યાગ
કરેલ. વાચનના ત્યાગ કરે, તજવું, છાંડવું,
છોડવું.
સ્થા ઉપરના અર્થ. સત્રના ૧૦ ત્રાસ પામ, બીવું.
ત્ર ત્રિ. ત્રાસ પામેલ, બીધેલ.
ચાર પુત્ર ત્રાસ પામો, બીવું, ભય Farfજન ત્રિ. ત્રાસવાળું, ભયભીત,
ભયવાળું. ના પુત્ર સાંડસી, ચીપીયો. સાપતિત પુત્ર મીમાંસા શાસ્ત્રમાં કહેલ
એક ન્યાય,
નાતિત ત્રિ. સાંડસીમાં આવેલ, ચીપીયામાં પકડાયેલ.
વધત ત્રિ. નીચેનો શબ્દ જુઓ. રસધાર ત્રિક સાંધતું, તાકતું, ધારણ
કરતું. વર્ય પુત્ર રચવું, રચના, ગુંથવું, ગ્રંથ,
ગૂઢ અર્થનો પ્રકાશ કરવો, શ્રેષ્ઠ વાણીવડે ઉત્તમ વચન કહેવાં, અનેક અર્થવાળાપણું, જાણવા મેગ્યપણું, વક્તાનું એક જાતનું
તા . સ ન ૧૦ દેખાડવું, બતાવવુ.
થર્ ત્રિ દેખાડતું, બતાવતું. રતિ ત્રિ. દેખાડેલ, બતાવેલ. સાન ને દામ, દેરડું, બંધન, સારી રીતે
ખંડન કરવું, સારી રીતે દેવું, આપવું. સવાર પુછે હાથીનું ગંડસ્થળ-જ્યાં મદ
કરે છે તે.
નાનિવાં સ્ત્રી એક જાતને દુર્ગધી ખેર. સારિત ત્રિબાંધેલ, દીધેલ, આપેલ. સાનિનો સ્ત્રી ગોશાળા. રાવ ઉ૦ નાસી જવું, ભાગી જવું,
પલાયન કરી જવું. સવાદ ૩૦ મુખ વગેરેનું સુકાવું, સારી રીતે
દાહનાપ–બળતરા. રિદ્િધ ત્રિ. સંદેહવાળું, સંયમવાળું, સંદેહને વિષય, સારી રીતે લખેલ, ખરડેલ, પડેલ.
સારી રીતે લીપવું, ખરડવું, ચોપડવું, સંદેહ, શંકા. નિધહ્ય ૧૦ શક ભરેલે ખત, સંશ
યવાળે દસ્તાવેજ. રતિ ઝિવ બાધેલ. રિા ત્રિ. સંદેશો આપતું, બતાવતું. gિ R૦ સંદેશ.
ન્દ્ર ત્રિ દેખાડેલ, બતાવેલ, ઉપદેશેલ, સંદેશે કહેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #615
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सन्दिहान
सन्धिवेला
ક્ષત્તિ ત્રિ. સંશય કરતું, સંદેહ કરતું, ! શિવ પુ. લુચ્ચાઈથી પારકું ધન સંશયવાળું, સંદેહવાળું.
હરનાર. સનો સ્ત્રો ખાટલે, પલંગ.
સધિત ત્રિ સાંધેલ, બધેલ, એકઠું કરેલ, તો પુ. મયૂરશિખા વૃક્ષ
જાડેલ. સિત્તેર પુછે સદેશે.
જિલ્લત ત્રિસાંધવા ઇચ્છતું, બાંધવા સરા પુત્ર સંદેશ લઈ જનાર-દૂત. ઈચ્છતું, જોડવા ઇચ્છતું. વરાહ પુત્ર ઉપરનો અર્થ.
નશ્વિત્ર સ્ત્રી સાંધવાની ઈચ્છા, બાંધરદ પુસંશય, સંદેહ, શંકા, તે નામે વાની ઈચ્છા, જોડવાની ઈચ્છા. એક અલંકાર.
ન્જિતુ ત્રિ- સાંધવા ઈચ્છનાર, બાંધવા હોદ ૫૦ સમૂહ, સારી રીતે દેહવું, ઇચ્છનાર, જોડવા ઈચ્છનાર.
કૂિપ ૧૦ સંધિમાં દોષ કાઢવે તે, સત્રા પુત્ર પલાયન, નાસી જવું, ભાગી સલાહને ભંગ. જવું.
જિની સ્ત્રી બળદના સંયોગથી ગર્ભવતી જ ત્રિ ધારણ કરનાર, એકઠું થયેલ, થયેલી ગાય, અકાળે દૂધવાળી ગાય. જોડાયેલ.
પૂના શ્રી આશ્વિન સુદ આઠમ તથા શ્રી સ્થિતિ, પ્રતિજ્ઞા, સાંધવું, સંધાવું, તેમના સંધિકાળે કરેલી પૂજા. દારૂ કાઢવા, અનુસંધાન, સંધ્યા.
અશ્વિવંs go એક જાતના ચંપાનું ઝાડ, સભ્યતવ્ય ત્રિ- સાંધવા યોગ્ય, સંધિ કરવા સલાહ કરવી, સંધિને નિયમ બાંધે, લાયક, જેડવા લાયક.
સલાહને કરાર. વધાન ૧૦ દારૂ કાઢવે, સોમરસ કાઢવો, | મિંગ પુo સલાહનો ભંગ, સંધિ તડવી,
અનુસંધાન, સાંધવું, જડવું, સંધિ, સલાહ, શરીરના સાંધાનું ભાંગવું. દારૂ, કાંજી, મદ્યપાન વગેરેની તૃષા વધા- શ્વિપ્ર સ્ત્રી ભીંતમાં પાડેલું બાંકું, રનાર એક દ્રવ્ય–અવદંશ, સૌરાષ્ટ્ર, સુરંગ, નદી. ધનુષમાં બાણ સાંધવું.
વિઠ્ઠ પુત્ર સલાહ અને યુદ્ધ. વધાન સ્ત્રી હથિઆર વગેરે રાખવાનું વિઝાવિલોરિન પુરાજાઓને
કે બનાવવાનું સ્થળ, કાંજી, મદિરા. સંધિ અને લડાઈ માટે અધિકારી. વિશ્વ પુ. સાંધવું, સંપ, સલાહ, સંગ, િિવવક્ષના પુત્ર સંધિ કરવામાં કુશળ,
જોડાવું, બે હાડકાંનું સંયોગ-સ્થાન, ચાર સલાહ કરવામાં હોંશી આર. વગેરેએ કરેલી સુરંગ, ભગ, યોનિ, નાટ
રવિ ત્રિ. સંધિ કરી જાણનાર, સલાહ કનું એક અંગ, સવિકાશ, વ્યાકરણમાં કરવાનું જાણનાર. કહેલ બે અક્ષરની સંધિ, ભેદ, ચીરવું, ઢિ ર૦ દિવસ અને રાત્રિના સંધિફાડવું, તિથિ વગેરેને આદિ અંત ભાગ.
કાળે હેનાર-થનાર. જ્યા સ્ત્રી દારૂ કાઢવો.
રિધા સ્ત્રી દિવસ અને રાત્રિને ઘરફાડુ ચેર, ઘર વગેરે સંધિકાળ, સંધ્યા, સંધિને સમય, સલાતોડીને ચોરી કરનાર.
હનો વખત.
For Private and Personal Use Only
Page #616
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
eference
સન્ધિદાજ પુ॰ ધરફાડુ ચાર, ઘર ફાડીને ચારી કરનાર.
સન્ધુક્ષિત ત્રિ॰ દીધેલ, સળગાવેલ, ખાળેલ, બળેલ, પ્રદીપ્ત.
સન્ધેય ત્રિ॰ સાંધવા લાયક, મેળવી દેવા લાયક, સધિ કરવા યોગ્ય.
સા શ્રી સધ્યાકાળ, દિવસ અને રાત્રિને મધ્યવર્તી કાળ, દિવસ અને રાત્રિને સધિકાળ, સાંજ, પ્રાતઃકાળે ઉપાસના કરવા યેાગ્ય એક દેવ, સંગ્યાકાળની ઉષાસના, દિવસ અને રાત્રિના સંધિકાળે કરવાનું જિજાતિનું એક નિત્ય કર્મી, યુગના સંધિકાળ, તે નામે એક ની, બ્રહ્માની એક પત્ની, ચિન્તા, વિચાર, ધ્યાન, પ્રતિજ્ઞા, વચન, સીમા, હદ, સધાન, એક જાતનું ફૂલ, સલાહ, સ ંધિ, કરાર, પ્રાધ અને સંપ્રસાદની સધિમાં હેનારૂં સ્વમ,
મુખ્યારા પુયુગના સંધિકાળના અશ, સભ્યાને ભાગ. સયાજી વુ સબ્યાના સમય, દિવસ અને રાત્રિના સંધિકાળે કરવાનું જિતતિનું નિત્ય કર્મ કરવાના સમય સજ્જન પુ॰ તે નામે એક પર્વત, સન્ધ્યાચલ પુ॰ તે નામે એક પૂર્વન સન્ધ્યાય ૧૦ સવાર-અપેાર-સાંજ-એ ત્રણ સબ્યા. સન્ધ્યાનટ પુ॰ શિવ. સખ્યાના ટેમ્પુ શિવ.
સત્ત્વાપર્યંત પુ॰ તે નામે એક પર્વત. સન્ધ્યાવુડપી સ્ત્રી જાઇનું ઝાડ.
મુખ્યવહ પુ॰ રાક્ષસ.
સન્ધ્યાદ્ધિ પુ॰ નદીની એક મૂર્તિ
સરજ્યાવહી સ્રી રાક્ષસ સી. સન્ધ્યાસ્ત્ર ૧૦ સાના ગેરૂ સંધ્યાકાળનું વાદળુ મેલ.
५२६
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
for
સન્મ્યાન પુ॰ સિંદૂર, સધ્યાકાળના રંગ.
સન્ધ્યારામ પુ॰ બ્રહ્મા. સન્ધ્યાવેજા સ્ત્રી સન્ધ્યાહારુ જુએ.
સન્ધ્યાસમય પુ॰ સન્ધ્યાાહ જુએ, સન્ન પુ॰ ચારાળીનું ઝાડ,
સન્ન ત્રિ॰ નીચું, ઠીંગણું, વામન, નાશ પામેલ, દુઃખી થયેલ, જેને અંત આવેલ હાય તે.
સન્નTM ત્રિ॰ ઉપરના અ. સન્ના પુ॰ ચારેાળીનું ઝાડ, નીચું ઝાડ. સનનું પુ ઉપરના અ સન્નકુમ પુ॰ સત્ન પુ॰ જીએ. સસ વૃક્ષ પુ॰ ઉપર જુઓ. સન્નત ત્રિ॰ નમેલ, ધ્વનિવાળુ, અવાજવાળું. સન્નતિ શ્રી નમન, નમવું, નમસ્કાર,
પ્રણામ, નમ્રતા, ધ્વનિ, અવાજ, એક જાતને! હામ.
સન્નવ્રુત્રિ અખ્તર ધારણ કરેલ, વ્યૂહ રચનામાં ઉભેલ સૈન્ય, થિર ધારણ કરી તૈયાર થયેલ, ગાડવાયેલ, મંત્ર વગે રેથી યુક્ત.
સન્નય પુ॰ સમૃહ, પાસે રહેલ, સૈન્ય. સન્નદ્દન નૅ અખ્તર ધારણ કરવું, ઉદ્યોગ,
ઉદ્યમ.
સન્તાદ પુ॰ અખ્તર, સંબંધ પામવા, સારી રીતે બંધન,
સન્નાઇ પુ॰ યુદ્ધમાં યાગ્ય એવા હાથી. સન્નિવં પુ॰ સમીપપણું, સમીપ, પાસે, વિષય અને ઇન્દ્રિયાના રા બંધ, અલૌકિક પ્રત્યક્ષસાધન એક ઉપાય. સિરળ ન॰ સમીપપણું, પાસેપણું. સન્નિષ્ટ ત્રિ॰ સમીપનું, પાસેનું, ઇન્દ્રિય અને વિષયના સબધનું, સન્નિક્ષાર પુ॰ એક જાતનું ઝાડ. ઇન્દ્રિય ન સમીપપળું, પાસેપણું,
For Private and Personal Use Only
Page #617
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सन्निध
सैपत्राकृत
ફેંકી દેવું.
જય ત્રિ સમીપ રહેલ, પાસે રહેલ. માટે પ્રદેશ, સારી રીતે સ્થિતિ કરવી, ન્નિધાતુ ત્રિ સમીપ મુકનાર, પાસે રાખનાર, થાપણ રાખનાર.
નિવૃત્ત ત્રિ. પાછું ફરેલ, અટકેલ, સન્નિધાન સમીપપણું, પાસપણું, આશ્રય. રેકેલ, બંધ કરેલ, બંધ થયેલ. ક્ષત્રિય પુત્ર સમીપ મૂકવું, પાસે મૂકવું,
સન્નત્તિ સ્ત્રી પાછા ફરવું, અટકવું, સમીપપણું, પાપણું, ઈન્દ્રિયવિષય, સારો રોકવું, બંધ કરવું, બંધ થવું. ભંડાર, સજનને ભંડાર.
નિદિત ત્રિવ સમીપમાં રહેન, નજીકમાં ન્નિતિત ઝમળેલી પાસે રહેલ, મરણ ! રહેલ, પાસે રહેલ, પડોશનું, સારી રીતે પામેલ, ઉતરેલ, અમીપ આવેલ.
સ્થાપેલ. પાર પુત્ર મળવું, પાસે રહેવું, મરણ
ના પુત્ર સારા માર્ગ, સારો રસ્તો. પામવું, ઉતરવું, સમીપ આવવું, જે જેના
રાજ્યસન નં૦ સંન્યાસ, ત્યાગ, અર્પણ, આશ્રયે ઉત્પન્ન થાય તે તેના પ્રત્યે સનિપાત, નાશ, કફ વગેરે ત્રણ ધાતુની
રચત્ત નિ સારી રીતે મૂકેલ, સ્થાપેલ, વિષમતારૂપ ત્રિપક્વર, સંગીતપ્રસિદ્ધ
સારી રીતે ત્યાગ કરેલ, ફેંકેલ, જેલ, એક તાલ.
જોડેલ, અર્પણ કરેલ. ન્નિપાતવર પુત્ર કફ વગેરે ત્રણ ધાતુની
ન૦ સંન્યાસ, ત્યાગ, અર્પણ, વિષમતારૂપ ત્રિદોષનો તાવ. સન્નિપાતનુ પુત્ર ત્રિદોષના વિકારને દૂર
સન્યાસ ૩૦ સારી રીતે ત્યાગ કરે કરનાર નેપાળી લીંબડો.
સંન્યાસ આશ્રમ, ચૈત્ર મહિને, ફેંકવું, સાિલ ત્રિ. સારી રીતે બંધાયેલ
છોડવું, અર્પણ કરવું, જટામાંસી વન
સ્પતિ.
સરિતા સ્ત્રી સંન્યાસીપણું. ન્નિશ્વન ન સારી રીતે બાંધવું, પરિ
રાજ્યાયિત્વ ૧૦ સંન્યાસીપણું. ણામ, સંબંધ, અસરકારકપણું. મ ત્રિ, સરખું, સમાન, તુલ્ય, જેવું.
તન્યનિત્રિ ત્યાગી, સંન્યાસી, સંન્યાસ નિમગ્ન ત્રિકુબેલ, સુતેલ.
આશ્રમમાં રહેલ, છેડનાર, ફેંકી દેનાર, ક્ષત્રિશુ ત્રિનીમેલ, યોજેલ, જેડેલ,
ત્યાગ કરનાર, અર્પણ કરનાર, ચૈત્ર મહિલગાડેલ, વળગાડેલ.
નામાં કરવાનું શિવનું એક વ્રત કરનાર સરથા નીમવું, જવું, જેવું,
R[ S[ જુઓ. લગાડવું, વળગાડવું.
સપક્ષ સમાનપક્ષવાળું, તુલ્યરૂ૫, સરખું, ક્ષત્તિ ત્રિ. રેકેલ, અટકાવેલ, વિન્ન કરેલ. સમાન, પાવાળું, પડખાવાળું. નિષ પુ0 રોકવું, અટકાવવું, વિઘ કરવું, રક્ષા પુત્ર નિશ્ચિત સાધ્યક પક્ષ. વિઘ.
Hપગાર ૧૦ અત્યંત વ્યથા ઉપજાવવી, રવિણ ત્રિ પ્રવેશ કરેલ, પિઠેલ, દાખલ ઘણુંજ દુ:ખ દેવું, બાણથી વીંધવું. થયેલ, નજીકનું, પાસેનું.
તપત્રાકૃત ત્રિ. અત્યંત વ્યથા ઉપજાવેલ, સન્નારા પુત્ર નગર વગેરેની બહાર વિહાર | ઘણું દુઃખ દીધેલ, બાણથી વીધેલ.
બાંધેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #618
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
संपत्राकृति
संप्तरक्त
તપત્રાતિ સ્ત્રી સારા જગ જુઓ. સતિ સ્ત્રી સમાન પતિવાળી પૃથ્વી વગેરે. સપન શS. સપત્નતા સ્ત્રી પણું. સપના ૧૦ શપણું. સપનારિ પુએક જાતનો વાંસ. પત્ની સ્ત્રી, શોય, એક પતિવાળી સ્ત્રી,
સમાન પતિવાળી પૃથ્વી વગેરે. ની પુત્ર સ્ત્રીવાળા પુરૂષ. સિદ્ધિ માટે એકદમ, તત્કાળ, જલદી. સપનું છg૦ ૧૦ ૩૦ સે પૂજા કરવી,
સત્કાર કરે. રાપર્યા સ્ત્રી પૂજા, સત્કાર. સ૬ ત્રિઃ પાદસહિત, ચતુથશસહિત,
ચોથા ભાગ સહિત. રવિત્રિ સમાન પિંડવાળું, સગું,
જ્ઞાતિભાગ ભોક્તા તરીકે એક પિંડવાળું સરિતા સ્ત્રી સગાઇ, સગપણ.' સgિa R૦ ઉપરના અર્થ. પિugવારા ૧૦ પ્રેતપણથી મુક્ત કરવા
માટે પ્રેતને ઉદ્દેશી કરવાનું એક શ્રાદ્ધ. સવિલીન પ્રેતપણાથી મુક્ત કરવા
માટે પ્રેતને ઉદ્દેશી કરવાનું શ્રાદ્ધ કરેલ. અતિ ઉ૦ રાજધાતકી વૃક્ષ. રતિ શ્રી રાજા વગેરેનું સાથે ભેજન,
સાથે પીવું તે. સતિ શ્રી હસ્તિષાતકી વૃક્ષ. વસતી ૨૦ સાતની સંખ્યા, સાતને સમૂહ. હત ત્રિ. સાતની સંખ્યાવાળું, સાતમું. સતી સ્ત્રી મેખલા, કંદોરે. સત્યાાિ સડતાલીસમું. સાત સ્ત્રી સડતાલીસ. સત ત્ત મ ત્રિ સડતાલીસમું. કરછર પુ. સાતપુડાનું ઝાડ. રવિ પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ.
સવાર પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ. સતતખ્ત ઉ૦ યજ્ઞ. સતત ત્રિ. સીત્તેરમું. પતિ સ્ત્રી સીત્તેર. સાતિત ત્રિ. સીતેરમું. સતવા ત્રિસત્તરમું. સત્તાન ૦િ સત્તર,
Rામ ત્રિસત્તરમું. સતત પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ સતી સ્ત્રી પૃથ્વી. સતધા અગ્ર સાત, પ્રકાર, સાત રીતે. સાધતુ પુત્ર વૈ૦ શરીરમાં રહેલી સાત
ધાતુઓ-રસ-લેહી-માંસ-મેદ–હાડકુંમજા–વીર્ય. સન ત્રિવ ઘ૦ સાત, સાતની સંખ્યા. તનહીવત્ર ૧૦ વૃષ્ટિ જાણવા માટેનું
એક ચક્ર. સતનાના સ્ત્રી આત્રિમ વનસ્પતિ. સતપત્ર પુત્ર સાતપુડાનું ઝાડ, મુદ્દગર વૃક્ષ. સપ્તપરી સ્ત્રીવિવાહ સમયે ચોરીમાં જે
સાત પગલાં ભરાય છે તે. સપ્તપર્ણ પુત્ર સાતપુડાનું ઝાડ. સતપ ૧૦ સાત પાંદડાં. સત્તા સ્ત્રી. રીસામણીનો વેલે. સતપતારું ર૦ સાત પાતાલ.
Rપુત્રર્ સ્ત્રી સાત છોકરાંની માતા. સપ્તપ્રતિવિતિ શ્રી. ૨૦ સાંખ્યપ્રસિદ્ધ
મહત્તત્વ-અહંકાર-પાંચ સૂમ ભૂતોપંચતન્માત્રાઓ. સમદ્ર પુત્ર સરસડાનું ઝાડ. સતમ ત્રિ. સાતમું. સાતમાં સ્ત્રી સાતમ તિથિ, સાતમી વિભક્તિ. સત્તર પુછે જેના હાથ-પગનાં તળીયાં
નેત્રનો અંદરનો ભાગ-નખ-નાળવું-અધર૪-જીભ-એ સાત લાલ હોય છે.
For Private and Personal Use Only
Page #619
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
सप्तरात्र
સસરાત્ર 7॰ સાત રાત્રિએ. सप्तर्षि पु० ब० સાત ઋષિ-મરીચિઅત્રિ—પુલહ-પુલસ્ત્ય-ક્રતુ-અગિરા-વશિષ્ટએ સાત ઋષિએ.
આકાશમાં સાત
सप्तर्षिमण्डल no ઋષિએનું તારારૂપે મંડળ સપ્તહા શ્રી. મેગરા, ચણાડી, પાલ વનસ્પતિ, વનસ્પતિ ચક્ષા,
સત્તરાતી
સ્ત્રી સાતસા બ્લેકના દેવીચરિત્રના એક ગ્રંથ- ચંડીપાડ, સસ્તા શ્રી નાગરવેલ, સન્નત્તિ પુ॰ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. સતસાગર ૩૦ ૬૦ સાત સમુદ્ર.
સત્તાંશુ પુ॰ અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ. સતાંશુષુદ્રવ પુ॰ નિ ગ્રહ સાવિત્ પુ॰ અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ, શનિ
ગ્રહ.
સત્તાશ્વ પુ॰ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. સત્તાવાન પુ॰ ઉપરના અ. સપ્તાહ ન॰ સાત દિવસ, ત્તિ ૩ ધાડે.
સજ્જ ૬૦ એક જાતનું માલું. સરી શ્રી. એક જાતની માછલી. સજ્જ ત્રિ॰ સફળ, ફળવાળું, વ્ય નહિ તે. સવપૂલ ત્રિ॰ સ્ત્રીવાળે પુરૂષ. સવજી ત્રિ સૈન્યવાળુ, લશ્કરસહિત, સામવાળું, બળવાળું, બળવાન, સવાય ત્રિ॰ બાધાવાળુ, પીડાવાળુ સબ્રહ્માત્ પુ. એક ગુરૂ પાસેથી વેદાધ્યયનકાળે વેદાધ્યયન નિમિત્ત સમાન વ્રતનું આચરણ કરનાર, સમય ત્રિ॰ ભયવાળુ, બીકવાળુ. અમર્ત્તા શ્રી॰ હયાત ઘણીવાળી સ્ત્રી. સમા સ્ત્ર॰ ધણાઓને બેસવાનું સ્થાન, દૂત, ઘર, સમૂહ, ન્યાયમંદીર, કાઈ,
www.kobatirth.org
५९९
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समकोणी
સમાન્ ૩૦ સમ॰ સેટ્ સેવવું, દન કરવું, સદીપવું અ
સમાનન ૬૦ જતી આવતી વેળા સુખ આનંદ-પ્રીતિનું સાધન સંભાષણ-વાતચીત, પૂજવું, પૂજા, સત્કાર. સમાજ્ઞન પુ॰ સભાને માણસ
સમાનિત ત્રિ॰ સુખ આનંદ કે પ્રીતિની વાતચીત કરેલ, પૂજેલ, સેવેલ, સત્કાર કરેલ. સમાતપુ॰ સભાના પતિ, પ્રમુખ, સભાને
સ્થાપક રાજા.
સમાલર્ ૩૦ સામાજિક-સભ્ય, સભામાં એસનાર.
સમાન્તાર ૩૦ સામાજિક, સભ્ય, સભાના પ્રમુખને સહાયક. મજ પુ॰ જુગારી. સમાજ પુ॰ જુગારી.
સોષિત ઘુ॰ પંડિત. સોચિત ત્રિ॰ સભાને ચેાગ્ય. સભ્ય પુ॰ સામાજિક, સભાસદ, જુગારી. સભ્ય ત્રિ॰ વિશ્વાસુ, વિશ્વાસપાત્ર, સભાને ચેાગ્ય, નિમકહલાલ, સભ્યતાવાળું સભ્યતા સ્રી સભ્યપણું. સભ્યત્વ ૬૦ સભ્યપણું. સમ્ અન્ય સાથે, એકઠાં, સારૂં, સારી રીતે, પ્રકમાં તથા સમુચ્ચયમાં વપરાય છે. સમ્ ષણ્ ધાતુ જુઓ.
સમ-ત્રિ સમાન, તુલ્ય, સરખું, જેવું, સીધુ’, સપાટ, યેાગ્ય, સારૂં, જોડું, જોડકું, સવ, બધું, સઘળું
સમજ્જા સ્ત્રી પરણવાને યેાગ્ય થયેલી
કન્યા.
સમાજ પુ॰ સમાન કાળ, યાગ્ય ફાળ. સમજોન વુ॰ સ. સમજોની સ્રી. સાપેણુ,
For Private and Personal Use Only
Page #620
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
Www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समबुद्धि
હદ.
સમક્ષ મચ૦ પ્રત્યક્ષ, આંખની નજરે, | સમદષ્ટિતા સ્ત્રી- સર્વ ઉપર સમાન દષ્ટિ રૂબરૂ.
રાખનારપણું. સમક્ષ ત્રિ. પ્રત્યક્ષના વિષયનું, આંખે સમદરલ ર૦ ઉપરને અર્થ. જોયેલ.
પરમપિ ત્રિ. અત્યંત અધિક તમારા પુત્ર એક જાતને બનાવટી ધૂપ. સમકૃત ૦િ સમાન રીતે ધારણ કરેલ, સમાધિવા પુત્ર સુગંધી વા–ખસ. બરાબર, સમાન. સમગ્ર ત્રિો સકલ, સંપૂર્ણ બધું, પૂર્ણ,
સમg ઝિ૦ સમાન માર્ગવાળું, એક સાથે સઘળું.
જનાર. રમકતા સ્ત્રી સમગ્રપણું, સઘળાપણું. રતનનિયત ત્રિ. વ્યાપકપણું હેતે છતે રસપત્ર ર૦ સમગ્રપણું, સધળાપણું.
વ્યાખ્યત્વવાળું. સાન સ્ત્રી મછ8.
સમનુ સ્ત્રી, રજા, કબૂલાતપરવાનગી. ૦િ સર્વ ઠેકાણે સમાનતાવાળું, સમગુણત ઝિ૦ રજા આપેલ, કબૂલેલ, સર્વના ઉપર સમાન મનવાળું, તત્વજ્ઞાની. પરવાનગી આપેલ. રાણા સ્ત્રી કીર્તિ, યશ.
રમrશાન ૧૦ મનુજ્ઞા જુઓ. રચા સ્ત્રી સભા, કીતિ, આબરૂ, યશ. તમા પુત્ર સારી રીતે અંત-છેડો, સીમા, તમાર ત્રિાગ્ય, યુક્ત, લાયક, વ્યાજબી, અત્યન્ત.
તમન્ત ત્રિ. સારી રીતે અંગવાળું, સંપૂર્ણ હાલ નાગ્યપણું, યુક્તપણું, લાયકાત, સઘળું. વ્યાજબીપણું, અત્યન્તપણું
સમાત સભ્ય તરફ, બધે ઠેકાણે, સારસરતા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
સર્વત્ર. રામાપરવિન સમજણ ૧૦ જુઓ. સમન્તદુધ ઘી થેરનું ઝાડ. તક પુત્ર વીર જુઓ.
સમસ્ત પણ ન કુરક્ષેત્રમાં આવેલું એક સમતા સ્ત્રી સમાનપણું, તુલ્યપણું.
તીર્થ. વનવિ ર૦ ઉપરના અર્થ.
બત્તમ ૬૦ બુદ્ધ દેવ. સમય ત્રણ સરખે ભાગે, સુંઠ-મરી- રમતમુરૂ અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ. ગોળ-એ ત્રણ સરખે ભાગે.
રમતાંત્ત મા ચેતરફ, બધેય, સર્વત્ર. સમરર ત્રિ, મત્સરવાળું, અદેખું, ક્રોધી. સમજુ પુત્ર શિવ. સમરતા સ્ત્રી સર્વ ઉપર સમાન દૃષ્ટિ સમજુ ત્રિ. ફોધવાળું, શકવાળું. રાખનારપણું.
સવિત ત્રિસહિત, સાથે, તે જુઓ. સનરવ ર૦ ઉપર અર્થ.
રામપર ૧૦ લક્ષ્ય વીંધતી વેળા ધનધારીતમાન ત્રિ. સર્વ ઉપર સમાન દૃષ્ટિ એની ઉભા રહેવાની એક રીત, એક રાખનાર,
રતિબંધ-એક મૈથુન પ્રકાર. સમદષ્ટિ કિટ ઉપરને અર્થ.
સમપત્ર ૧૦ ધનુર્ધારીઓની લક્ષ્ય વધતી સમદદિ સ્ત્રી- સર્વ ઉપર સમાન દૃષ્ટિ- વેળા ઉભા રહેવાની રીત. સમભાવ,
નિમવુદ્ધિ ત્રિવ સમાન બુદ્ધિવાળું.
For Private and Personal Use Only
Page #621
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
org
.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समभाव
६०१
समर्पणीय
----
-
સમમા પુત્ર સમાન ભાવ, સમાનપણું, રામરમ પુતે નામે એક રતિબંધ-મૈથુન તુલ્યપણું.
પ્રકાર. સમમrષ ત્રિ સમાન ભાવવાળું, તત્વજ્ઞાની, સમાધનપુ. યુદ્ધનો અગ્રભાગ, લડાઇનો સર્વ ઉપર સમાન ભાવ રાખનાર.
મોખરેતમિર પુત્ર સહિતપણું, પૂર્વાપરી- સંમતિ પુ. યુદ્ધને યોગ્ય હાથી.
ભાવ, વ્યવધાનરહિતપણું, સહેચ્ચારણ.' સમર્થન ન સારી રીતે પૂજન. પરમિડ્યાદિત ત્રિ. સહિત, સોચ્ચારણ સમના સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. કરેલ, વ્યવધાનરહિત.
નચિંત વિ. સારી રીતે પૂજેલ. સમfમધ્યાતિ સ્ત્રોસમમિચ્ચાદર જુઓ. નમ ત્રિસારી રીતે પડેલ. સમમિરર 7 સામે જવું, જવું, મેળવવા સરળ ત્રિ શક્તિમાન, સામર્થવાળું, શોધવું મેળવવા ચાહવું.
બળવાન, હિતકારી, ગ્ય અર્થવાળું, સમમિન કરવું, હરણ કરવું, લેવું, બંધ બેસતા અર્થવાળું. પકડવું,
સમર્થ gોગ્ય અર્થ, સાર અર્થ, ઈચ્છિત તમામદારપુરા વારંવાર ક્રિયાનું સતતપણું,
અર્થ, વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ પદસંબંધી વિધિઅત્યંત, ઘણાપણું.
સમાસ વગેરે. મમ્ સાથે, સહિતપણું, એક સમયે,
સમર્થના સમર્થન કરનાર, સિદ્ધ કરે એકજ વખતે.
નાર, સાબીત કરનાર. સમિતિ ત્રિ સમાન માપનું.
સમર્થ અગર ચંદન. સમમિતિ સ્ત્રી સમાન માપ.
સમર્થતા સ્ત્રી સમર્થપણું સામર્થ્ય, શક્તિ. સમય પુ0 કાળ, વખત, શપથ, સોગંદ, | સમર્થત્વ ર૦ ઉપરના અર્થ. આચાર, સિદ્ધાન્ત, અંગીકાર, સ્વીકાર,
સમર્થન ૪૦ “અમુક આ પ્રમાણેજ છે-હોવું સંકેત, નિર્દેશ, ભાષા, બોલવું, બોલી,
જોઈએં ઈત્યાદિ નિશ્ચય કરવો તે, સિદ્ધ સંપત્તિ, આજ્ઞા, નિયમ, અવસર, કાલવિ
કરવું, સાબીત કરવું, યોગ્ય-અયોગ્યને જ્ઞાન, સમયનું જ્ઞાન, નિયમ બાંધવો,
વિચાર કરવો, સમાધાન કરવું, ટેકે શાસ્ત્ર, કરાર, ઠરાવ, મોસમ, નિયમ.
આપવો, વિરોધ. તમે ૩૦ વખત ગુમાવ, નિયમનો ભંગ, કરારને ભંગ.
સમર્થના શ્રી. અશક્ય અધ્યવસાય ન બને સમથમવાર પુત્ર ઉપરના અર્થ.
તેવું કાર્ય–વગેરેને નિશ્ચય કરે તે રમવા ગ્ય૦ પાસેપણું, સમીપ, મએ, |
"ો ! સમર્થિત ત્રિ સમર્થન કરેલ, સિદ્ધ કરેલ. વચ્ચે.
સમદ્રે ત્રિ. ઈચ્છિત ફળ આપનાર દેવો સમયાન ૩૦ સંકેત.
વગેરે. સમથગ્રુતિ ૧૦ સૂર્ય અને તારા જે
રમા ત્રિવર આપનાર, વરદાન સમયે દેખાતા નથી તે સમય-પરોઢ
આપનાર. પ્રભાત.
સમfor 1૦ સેંપવું, અર્પણ કરવું, આપવું. સમજાશુદ્ધિ સ્ત્રી સમય-કાળની અશુદ્ધિ. સમર સોંપવા લાયક, અર્પણ સમર ૫૦ યુદ્ધ, લડાઈ.
કરવા યોગ્ય, આપવા લાયક.
For Private and Personal Use Only
Page #622
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
समर्पित
સમર્પિત ત્રિ અર્પણુ કરેલ, સાંપેલ, આપેલ.
સમચંદ ત્રિ॰ મર્યાદાવાળુ, સીમાવાળું, હદવાળુ, પાસેનું, સમીપનું. સમર્થાંર્ ૩૦ સમીપ, પાસે. સમજ ન॰ વિષ્ટા, ગુ.
સમજ ત્રિ॰ મળવાળુ, મેલું, વિષ્ટાવાળુ સમવાર પુ॰ એક જાતનું નાટક. સમવતાર ૩૦ પાણીમાં ઉતરવાનાં પગથીયાં. સમતિનું પુ યમ, ધર્મરાજા. સમતિનfત્ર॰સ ઠેકાણે સમભાવે
વનાર.
સમવનત ત્રિ॰ સારી રીતે નીચે નમેલ, સમવસર્ચ ત્રિ છેાડી દેવા લાયક, જવા દેવા લાયક.
સમવત્તિ સ્ત્રી॰ મેળવવુ, પામવું, પ્રાપ્તિ. સમવાય ૩૦ સમૂહ, મેળવવુ, મેળવી દેવું, એક જાતને સંબંધ.
સમાચાર ન॰ એક જાતનું કારણ. સમવાયજ્ઞના ૬૦ એક જાતનું કારણ. સમાચિન્ ત્રિ॰ સમવાય સંબંધને અનુસ
રનાર.
સમવૃત્તિ ત્રિ॰ સમાન વૃત્તિવાળું સમવેત ત્રિ॰ મળેલ, સમવાય સંબધથી જોડાયેલ, સમૂહવાળુ.
સમરાનીય પુ॰ વિવાહ થઇ રહ્યા પછી દંપતીને ખાવા માટે કરેલ સ્થાલીપાક. સટ્ટ સ્ત્રી॰ સમગ્રપણું, સારી રીતે વ્યાપવું. સમઇિજ પુ॰ એક જાતનું શાક. સમદાહ પુ॰ ઉપરને અ.
સમસન ૧૦ સમાસ, સંક્ષેપ, ટુંકાવવુ, સારી રીતે ફેંકવું, સમાસ કરવા. સમવ્રુતિ પુ॰ સંહાર, પ્રલય. સમગ્રપાતન્યાય પુ॰ એક ન્યાય—જ્યાતિષમાં પ્રસિદ્ધ છે,
६०२
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समागत
સમસ્ત ત્રિ॰ સંક્ષિપ્ત, ટુંકું થયેલ, સમાસ પામેલ, સમગ્ર, બધું.
સમથ ત્રિ॰ સમભાવે રહેલ. સમયની સ્ત્રીવેદીની અંદરના પ્રદેશ, સપાટ ભૂમિ. સમથહીન ૬૦ સપાટ કરવું. સમન્થલીત ત્રિ॰ સપાટ કરેલ, નમસ્થળોમવન ૩૦ સપાટ થવું. સમર્થજીમૂત ત્રિ॰ સપાટ થયેલ. સમસ્યા સ્ત્રી સમસ્યા–સંક્ષેપમાં કહેલ શ્લાકના ચરણ વગેરેને પોતે અથવા ખીજાએ કરેલ બાકીના બીજા ભાગથી ચેાજવા માટે કરેલ પ્રશ્ન. સમા સ્ત્રી॰ વ, વરસ
સમાજ્ઞ પુ॰ સમાન અંશ, સમભાગ, સરખા ભાગ, સરખા હિસ્સા તમાંહારજ ત્રિ॰ સરખા ભાગ લેનાર, સમાન હિસ્સા લેનાર. સમાંપ્રદારિત્ ત્રિ॰ ઉપરના અ સમાલમીના ની દરેક વર્ષે વીઆતી ગાય. સમાવિદ્ ત્રિ॰ સારી રીતે આકર્ષણ
કરનાર–ખેંચનાર–ખેડનાર.
સમાજષિન પુ• અતિ દૂર સુધી જનાર ગધ. સમાજ ત્રિ॰ સારી રીતે આકુળ, વ્યાકુળ, તમાકુ હતા શ્રી॰ સારી રીતે આકુળ-વ્યાકુળપણું.
સમાત્વ ૬૦ ઉપરના અ. સમાલ્યા શ્રી કીર્તિ, યશ, આબરૂ, સંજ્ઞા, નામ, યોગબળ, યાગની શક્તિ. સમાન્યાત ત્રિ॰ પ્રસિદ્ધ, કીર્તિવાળું, યશવાળુ, આખાર, સારી રીતે કહેલ. સમાાતિ સ્ત્રી, સારી રીતે કહેવું, યશ, કીતિ, આબરૂ, પ્રસિદ્ધિ
For Private and Personal Use Only
સમાલ્યાન ન॰ સારી રીતે કહેવું. સમાવત ત્રિ॰ આવેલ, સમાગમ થયેલ.
Page #623
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
Www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समागति
६०३
समानाधिकरण
કરવું, કર્મ.
સમાજતિ સ્ત્રી આવવું, સંગમ, સમાગમ. | સમમિત ત્રિ. સમાધિવાળું, મનની સમાજમ રૂ૦ ઉપરના અર્થ
- એકાગ્રતાવાળું. સમાગમન ન આવવું, સમાગમ. પરમાર ત્રિવધલ, ફુકેલ, સારી રીતે રસધાર પુયુદ્ધ, સારી રીતે ઘાત–પ્રહાર, ગર્વ પામેલ, સારી રીતે શબ્દ કરેલ. આઘાત.
સમાન ત્રિતુલ્ય, સરખું, સમાન, એક, સમા ત્રિ. આચરણ કરનાર, આચરનાર,
અભિમાની, માનવાળું, પ્રાણુ વગેરે પાંચ કરનાર,
વાયુમાંને એક વાયુ, સાવા ન આચરણ, આચાર, વર્તન,
સમાવિસ્ટ g૦ સરખો કાળ, એક વખત.
સમાવિહિન ત્રિ સમાન કાળે હોનારસમાવત્ ત્રિ. આચરતું, વર્તતું, કરતું,
થનાર, એક સમયે થનાર. આચારમાં મૂકતું.
તમાનપત્ર ઉન્ન એક ગોત્રનું. સમીર સ્ત્રી સમવરળ જુઓ.
જમનાજન ત્રિવ સમાન જન્મવાળું, એક સમાચાર પુત્ર સારે આચાર, ગ્ય આચ
સાથે જન્મેલ. રણ, સારું વર્તન, સમાચાર.
સમાન જ્ઞાતિ ત્રિએક જાતનું. સમાન . પશુ સિવાયનાઓને સમૂહ, સભા, હાથી.
સમાના ત્રિએક જાતમાં હોનારતમાં સ્ત્રી સારી આજ્ઞા, હુકમ, આબરૂ,
થનાર. કીતિ, યશ.
સમાનતા સ્ત્રી સમાનપણું. સમાન ન સારી રીતે ગ્રહણ, સારી રીતે તમાનત્વ ૧૦ સભાનપણું. સ્વીકાર, બૌદ્ધોનું પોતાનું કર્મ.
માનયન ૧૦ આણવું, લાવવું રમવાય સમગ્ર લઈને, ગ્રહણ કરીને, સમનવમવિ ત્રિક સરખી વિભક્તિસ્વીકારીને.
વાળું, એક વિભક્તિવાળું. સમાવિષ્ટ ત્રિ. આજ્ઞા કરેલ, હુકમ કરેલ. સમાનવષય ઉ૦ એક વિષય, સમાન સમજ ઝિવ લેવા લાયક, ગ્રહણ કરવા યેગ્ય, સ્વીકારવા લાયક.
રમાનવિષયેલા ત્રિએક વિષયનું, સમાન તમારા ગુરુ આજ્ઞા, હુકમ, ફરમાન.
વિષયવાળું. માયા સ્ત્રી નિષ્પત્તિ, સિદ્ધિ, વિવાદ સમાનાર પુત્ર સરખો આકાર, સમાન ભાંગ, સમાધાન કરવું, ધ્યેય વસ્તુમાં
આકૃતિ. એકાગ્રપણે મનને સ્થાપવું.
સમાનાવાલા ત્રિક સરખા આકારનું, સમયાન ૧૦ ઉપરના અર્થ.
સમાન આકારવાળું. સમાધિ પુ. ધ્યાન કરવા લાયક વસ્તુમાં
સોનારિ . સમાનાવાર જુઓ. એકાગ્રપણે મનને સ્થાપવારૂપ એક ધ્યાન, સમાધિ ર૦ એક અધિકારણમાં વચનને અભાવ, મૌન, નિયમ, ઇન્દ્રિયને વર્તનાર–પિતાના અધિકરણમાં વર્તનાર વશ રાખવી તે, તે નામે એક અર્થાલંકાર, પદાર્થ, જૂદી વિભક્તિવાળું નહિ એવું કાવ્યને એક ગુણ, સારી રીતે નાખવું- અને અભેદવડે એક અર્થને જણાવનારું દફનાવવું, મનની એકાગ્રતા.
પદ.
ડી.
વિષય.
For Private and Personal Use Only
Page #624
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
समानाधिकार
સમાના ધાર છુ૦ સમાન અધિકાર. સમાનારૌષ ૧૦ સમાન–તુલ્ય અશૌચ–
સૂતક.
સમાનીત ત્રિ॰ આણેલ, લાવેલ. સમાનોત્જ ૩૦ અગીઆરથી માંડી ચૌદમી પેઢી સુધીને સગે. સમાને પુ॰ સગા ભાઈ... સમાનો સ્ત્રી સગી બહેન, સમાન્ત પુ॰ વર્ષના છેડા. સમાપ પુ॰ દેવયજન સ્થાન, સમાપ ત્રિ॰ સમાપ્ત કરનાર, પૂર્ણ કરનાર, માપનાર, મેળવનાર, ઠાર કરનાર, મારી
નાખનાર
સમાપન ૧૦ સમાપ્ત કરવું, પૂર્ણ કરવું. કાર કરવુ, મારી નાખવું, માપવું, મેળવવું. સમાપન્ન ત્રિ॰ સમાપ્ત કરેલ, પ્રાપ્ત થયેલ,
મેળવેલ, ફ્લેશ પામેલ, મારી નાખેલ. સમાપન્ન ન॰ સમાપ્તિ, વધ, નાશ. સમાપ્તિ ત્રિ॰ સમાપ્ત કરેલ, પૂર્ણ કરેલ. સમાપ્ત ત્રિ॰ સમાપ્ત, સંપૂર્ણ કરેલ, મેળવેલ, અત પામેલ, છેડાને પામેલ. સમારવુનરાત્તતાશ્રી સાહિત્યપ્રસિદ્ધ કાવ્યને એક દોષ.
સમાન્નાહ ૩૦ પતિ, સ્વામી, ધણી. સમાપ્તિ સ્રી॰ સમાપ્તિ, છેડા, અંત, પ્રાપ્તિ,
મેળવવું, સમાધાન.
સમાન્નિશ ત્રિ॰ સમાપ્ત કરનાર, ઈંડા
આણુનાર, અંત લાવનાર. સમાજ્ઞાત ત્રિ॰ ગણેલા, ગણત્રી કરેલ, ફરી
કરેલ.
સમાન્નાય પુ॰ ગણવુ, ગણત્રી કરવી, ક્રી કહેવુ કહેવુ.
સમાન્નાન ન॰ ગણત્રી, ગણના, ગણવું તે, ફરી ફરી કહેવુ, વારવાર. સમાય પુ॰ આવવું, આવક, સમાગમ.
६०४
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समाविष्ट
સમાચાત ત્રિ॰ આવેલ, સારી રીતે આવેલ. સમાયોન ૬૦ સયાગ–સમવાય વગેરે સંબંધ, પ્રયાજન, કારણ.
સમારબ્ધ ત્રિ॰ આરભેલ, શરૂ કરેલ. સમામ પુ॰ આરંભ, શરૂઆત. સમાધિન ૬૦. આરાધન કરવું, સેવવું,
સેવા, સંતેાષ ઉપજાવવા, ખુશી કરવું. સમારાધના સ્ત્રી ઉપરના અ સમાસ ત્રિ॰ ઉગેલ, વધેલ, ચઢેલ. સમાÒટ્ટ પુ॰ ઉગવું, વધવુ, ચઢવુ. સમાìદિન ત્રિ॰ઉગનાર, વધનાર, ચઢનાર, સ્વાર.
સમાજમન ન॰ સમાજ્ન્મ જુએ. સમાહત્મ્ય ત્રિ. યજ્ઞમાં વધ કરવા પડેલ પશુ વગેરે, યજ્ઞમાં વધ કરેલ. સમાહમ્ન પુ॰ આશ્રય, આધાર, ટેંકા,
આલંબન, શરણ, લટકવું, વળગવું. સમાજવન ન॰ ઉપરના અ. સમાશ્વિન ત્રિ॰ આશ્રય લેનાર, આધાર લેનાર, આશ્રયવાળું, આધારવાળુ, ટેકા વાળુ, આલંબન કરનાર, શરણ લેનાર, લટકનાર, વળગી રહેનાર. સમાન્વિત્ પુ॰ એક ઘાસ. સમાજમાં પુ॰ કેસર વગેરે શરીરે ચાળવુ– ચોપડવું, લેપન કરવું. યજ્ઞમાં વધ કરવા, પકડવું.
સમાજમન ૬૦ ઉપરના અર્થ. સમાજસ્મિન્ ત્રિ॰ કૈસર વગેરેથી શરીરે લેપન કરનાર, યજ્ઞાથે પશુવધ કરનાર. સમાવરણ ૧૦ ઢાંકણું, વેજન, આવરણ, સમાવર્ત્તન ૬૦ વેદાધ્યયન કર્યા પછી ગૃહસ્થપણા માટે ગુરૂકુલથી આવવા નિમિત્તે એક સંસ્કાર
સમાવિષ્ટ ત્રિ॰ યુક્ત, જેડાયેલ, મનના અથવાળું, હરકાઈ કામમાં મનની અત્યંત એકાગ્રતાવાળુ
For Private and Personal Use Only
Page #625
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
Www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समावृत
६०५
' માવો
સમાવૃત્ત ત્રિવીંટાયેલ, ઘેરાયેલ, ઢાંકેલ, | વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ પુરૂષ-કર્મધારય-દિગુઢંકાયેલ.
અવ્યયીભાવ-~-બહુવહિ–એકશેષએ સમવૃત્તિ સ્ત્રી વીંટાવું, વીંટવું, ઘેરવું, સમાસ. ઢાંકવું, ઢંકાવું.
સમાજ ત્રિવ અત્યંત આસક્ત, વળગેલ, સિવૃિત્ત ત્રિ. જેને સમાવર્તન સરકાર સંયુક્ત, જોડાયેલ, આગ્રહવાળું.
થયેલ હૈય તે, ગુરૂગૃહેથી વેદાધ્યયન કરી રામાાિ સ્ત્રી અત્યંત આસક્તિ, વળગવું, ગૃહસ્થવાસ માટે પાછા ફરેલ શિષ્ય.
લાગ્યા રહેવું, જોડાવું, અત્યંત આગ્રહ. સાવૃત્ત ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
સમાપ 9. ઉપરના અર્થ. સમાવેય ત્રિ. નીચેને શબ્દ જુઓ. સમાવત્ ત્રિસમાજ જુએ. સમાવેઇ ત્રિ નિવેદન કરવા યોગ્ય, જાણ માણસા ૧૦ સમાાિ જુઓ. વવા લાયકે.
સમાવતરૂ રાવ્યો સંક્ષેપથી, ટુંકાણથી. સમાવેજી પુત્ર જના, જોડાવું, મનને રસમાવર્તન ન મૂકવું, છોડવું, ત્યજવું.
આગ્રહ, જુસ્સે, આવેશ, હરકોઈ કામમાં સમારંવત ૬૦ વ્યાકરણમાં કહેલ સમાસમનની અત્યંત એકાગ્રતા, અનેક અર્થો વાળો શબ્દ, તુંદવૃક્ષ વગેરેને એક વાક્ય વગેરેમાં સમાવેશ સમાજવ ત્રિ, સંક્ષેપવાળું, ટુંકાણવાળું,
કરવું તે, સમાવવું. સમરિાત ત્રિો સમાવેશ કરેલ, સમાવેલ. રામાવત ૫૦ સમાસતુલ્ય ક્રિયા, સમાસ સમય પુત્ર આશય, આશરેડ, આધાર,
જેવું, સમાસની પેઠે. ટેકે, શરણ.
તમારા ૧૦ પ્રાપ્ત કરવું, મેળવવું, સમrશ્ચત ત્રિ. આશ્રય લીધેલ, આશરે પહોંચવું, પાસે આણવું.
લીધેલ, આધારવાળું, શરણવાળું. રમવાદિત ત્રિ પ્રાપ્ત કરેલ, મેળવેલ, સમાકિ ત્રિો ભેટેલ, વળગેલ, આલિંગન
પહોંચેલ, પ્રાપ્ત થયેલ, પાસે આણેલ. કરેલ.
સમાના પુત્ર વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ સમાસની સમાજ go આલિંગન કરવું, સારી રીતે અંતે આવતા પ્રત્યય વગેરે. ભેટવું, વળગી રહેવું.
સમાનાન્તલિપિ પુ વ્યાકરણમાં સમાસની સમારિન ત્રિ- આલિંગન કરનાર, સારી અંતે આવતા પ્રત્યય વગેરેને વિધિ. રીતે ભેટનાર, વળગી રહેનાર.
સમાસાર્થ પુસમાસથી જાણવા યોગ્ય સમશ્વસનને આશ્વાસન પામવું, વિરમવું, અર્થ. શાંત થવું.
સમાનાર્થી સ્ત્રી સમસ્યા, સમસ્યા. સમગ્રરત ત્રિઅશ્વાસન પામેલ, વિરામ સમરિન ત્રિ- બેઠેલ. પામેલ, શાંત થયેલ.
તમાં ત્રિ- મૂકેલ, છડેલ, ત્યજેલ. સમાચ્ચાસ પુ. ઉપરના અર્થ.
રતમાં સ્ત્રી મૂકવું, છોડવું, ત્યજવું. સમાચ્યાન શાંત પાડવું, વિરામ સમવન ને સારી રીતે સેવવું, સેવા. પમાડવું, આશ્વાસન કરવું.
સમવિના સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. સમાસ . સંક્ષેપ, ટુંકું થવું તે, સમર્થન, સમવા સ્ત્રી સમાવન જુઓ.
For Private and Personal Use Only
Page #626
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
Www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समासेवित
દુદ્દે
समीपत्व
સમાસ,
સાવિત્ત ત્રિ. સારી રીતે સેવેલ, સેવેલ. | શિર ઉ૦ સમીર જુઓ. સમાવ્ય ત્રિ. સારી રીતે સેવવા લાયક. સનો ૧૦ યુદ્ધ. સમાત ત્રિો હણેલ, ઠેકેલ, વગાડેલ. રમીના ર૦ સરખું કરવું, સમાન કરવું, સમાના ન૦ હણવું, ઠેકવું, વગાડવું. બીજગણિતપ્રસિદ્ધ એક ક્રિયા. સમાહર સમુચ્ચય, જેના અવયવ પ્રકટ રમત . સરખું કરેલ, સમાન કરેલ. ન હોય તેવે સમૂહ.
સમક્ષ ર૦ સાંખ્ય શાસ્ત્ર. માદા પુ. વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક રમીલ પુત્વ પર્યાલેચન, વિચારવું, સારી
રીતે જ્ઞાન, સારી રીતે તપાસવું. સમાહરણ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ એક રક્ષા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ, સત્ત્વ, બુદ્ધિ, સમાસ.
મીમાંસાશાસ્ત્ર, યત્ન, પ્રયત્ન. સમાહિત વિ. મુકેલ, સ્થાપેલ, સાવધાન મલિત ત્રિ. સારી રીતે જોયેલ, વિચાથયેલ, એકાગ્ર થયેલ, પ્રતિજ્ઞા કરેલ, સિદ્ધ રેલ, તપાસેલ. થયેલ, તૈયાર થયેલ, શુદ્ધ, સમાધાન સમીરા અર્થ સારી રીતે જોઈને, વિચાકરેલ, કબૂલ કરેલ.
રીને, તપાસીને. ' રમત ૧૦ સમાધાન, શુદ્ધિ, સ્થાપના. સમાજ ને સારી રીતે જોઈનેસમાંત ત્રિ. સંગ્રહ કરેલ, એકત્ર કરેલ, વિચારીને કરવું. એકઠું કરેલ, આણેલ, મેળવેલ.
મી િત્રિ. સારી રીતે વિચાર રતનતિ સ્ત્રી સમીર જુઓ. :
કરીને કરનાર. તમાદરપુo નામ, સંજ્ઞા, બેલાવવું, પ્રાણી- રવીવ ત્રિ. સંયુક્ત, જોડાયેલું.
એને પણમાં મૂકી રમાતું જુગટુ, એ રમવા ૧૦ મૈિથુન. જુગટાના અધિકારે થયેલે એક વિવાદ, સમી શ્રી હરિણી, મૃગલી, વંદના, માદા સ્ત્રી નામ, સંજ્ઞા, ગેજી; વૃક્ષ
પ્રશંસા, વખાણું. મિ નવ એક જાતનું અસ્ત્ર.
સીન ત્રિ. યથાર્થ, સારું, સાચું, ખરું. સમિત સ્ત્રી, યુદ્ધ, લડાઈ
સમર્થન ૧૦ સારું, ઠીક, સત્ય. મિતા સ્ત્રી ઘઉને એક જાતને ભેટ- સમીચીનતા સ્ત્રીયથાર્થપણું, સત્યતા. મેંદાન-લેટ.
સમીત્રોનાવ નં. ઉપરના અર્થ. સમિતિ સ્ત્રી સભા, યુદ્ધ, સંત, જેન સમીર પુ0 સમતા જુઓ. દર્શનપ્રસિદ્ધ પાંચ સમિતિ.
સોનિ સ્ત્રી. દરેક વર્ષો વીતી ગાય. મિથ પુત્ર અત્રિ, ચિત્રાનું ઝાડ, યુદ્ધ,
રસ ત્રિક પાસેનું, નજદીકનું. આહુતિ.
સમીપ ર નજદીક, પાસે. વિવિધ સ્ત્રી કોણ, લાકડું, હોમનું એક સમીપ ત્રિ પાસે જનાર, નજદીક જાતનું લાકડું.
જનાર. નિય પુ. લાકડું, અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ. રીપતરૂ 2નજદીકથી, પાસેથી. તમિર ને લાકડું, ઈધણું, સારી રીતે સમીપતાં સ્ત્રી પાસેપણું, નજદીપણું દીપવું–બળવું, પ્રકાશવું.
રપ૦ ૦ ઉપરના અર્થ.
For Private and Personal Use Only
Page #627
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
Www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समीभवन
૬૦૭
समुत्पतन
સમવન ર૦ સરખું થવું, સપાટ થવું, | સગુણીમાન ત્રિએકઠું કરાતું, ઢગલે સીધું થવું.
કરાતું, સમૂહ કરાતું. તમીભૂત ઝિ૦ સરખું થયેલ, સપાટ થયેલ, | સમુછિદ્યમાન ત્રિમૂળમાંથી ઉખેડાતું, સીધું થયેલ.
નાશ પમાડાતું. સનીર . પવન, વાયુ, ખીજડીનું ઝાડ. સમુચ્છેદ્ર વિનાશ, મૂળમાંથી ઉખેડી રમવા ૦ વાયુ, પવન, મરવાનું ઝાડ, નાખવું તે. મુસાફર.
રમુજીંય પુઉંચાઈ, ઘણીજ ઉન્નતિ, રમી R૦ સારી રીતે પ્રેરણા કરવી, વિરોધ.
ફેંકવું, સારી રીતે બોલવું, ઉચ્ચાર કરવો. સમુઠ્ઠીય ઉપરના અર્થ. મીત્તિ ત્રિ. સારી રીતે પ્રેરણ કરેલ, સકૃિત ત્રિઉંચું કરેલ, ઉન્નતિ કરેલ, ફેંકેલ, સારી રીતે બોલેલ-ઉચ્ચાર કરેલ- વિરોધ કરેલ. કહેલ,
છટર સારી રીતે વિસ્તાર પામવો, તમીન ન ચાહવું, ઈચ્છવું, સારી ચેષ્ટા
ઉછળવું. કરવી.
સમુદ્રિત ત્રિ. સારી રીતે વિસ્તાર સમીક્ષા સ્ત્રી ચાહના, ઈચ્છા, સારી ચેષ્ટા.
પામેલ, ઉછળેલ. સહિત ત્રિ. ચાહેલ, ઈચ્છલ, સારી
સમુદ્રના ૧૦ સમુચ્છરન જુઓ. ચેષ્ટા કરેલ.
સંસ્કૃતિ ત્રિઃ સમુછર્જિત જુઓ. મીહિત ૧૦ સમી જુઓ.
સમુહૂવર પુ. શ્વાસ. ગુણ ત્રિક વાચાળ, બહુ બેલ બેલ
સમુદૃાન સારી રીતે ઉસ લેવો, કરનાર,
શ્વાસ લેવો. જીવવું. તરત ત્રિ. યોગ્ય, વાજબી, સારી રીતે
રસમુલિત ત્રિને સારી રીતે ઉસ ઉપયેગી.
લીધેલ, શ્વાસ લીધેલ, વેલ. સરિતા સ્ત્રી યગ્રતા, લાયકાત,
સમુન્શન 1. છેડવું, ત્યાગ કરવો, તજવું. વ્યાજબીપણું
રક્ષિત ત્રિ. છોડેલ, ત્યાગ કરેલ, તજેલ. સમુચિતત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ.
મુત્રમ ઉ૦ ઉંચે જવું, સારી રીતે ઉગવું. તમુય પુ. સમૂહ, બે ત્રણ વગેરેને ઢગ,
રામુરા પુ. ટીટોડો પક્ષી, ઘણું મટે પરસ્પર નિરપેક્ષ એવી અનેક વસ્તુઓને.
શબ્દ–બૂમ. એક ક્રિયા વગેરેમાં અન્વય, સંબંધ, સમ
મુશી સ્ત્રી, ટીટોડી.
સમુથ ત્રિને સારી રીતે ઉઠેલ, ઉગેલ. હાર જુઓ.
મુસ્થાન 7 ઉઠવું, ઉભા થવું, ઉદ્યોગ, મુશન પુત્ર સારી રીતે ઉચ્ચારણ, સારી ઉદ્યમ, વ્યાધિને નિર્ણય, ઉગવું, વધવું, રીતે ત્યાગ.
વધારે. તમુરજ ઉ૦ ઉપરના અર્થ.
સિમુસ્થિત ત્રિ. ઉકેલ, ઉભું થયેલ, ઉગેલ, સવારણ સમુર જુઓ.
વધેલ. રચિત ત્રિ- એકઠું કરેલ, ઢગ કરેલ, | કુuતન ૧૦ ઉંચે ઉડવું, જવું, ચઢવું, સમૂહ કરેલ,
ચઢાઈ, પ્રયત્ન કરવો.
For Private and Personal Use Only
Page #628
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समुत्पतित
દ૯૮
समुद्धृत
-
સમુપતિત ત્રિઉંચે ઉડેલ, ગયેલ, ચઢેલ,
ચઢાઈ કરેલા પ્રયત્ન કરેલ.. પત્તિ સ્ત્રી ઉત્પત્તિ, ઉત્પન્ન થવું,
ઉગવું, ઉપજ, પેદાશ. સમુત્પન્ન ત્રિ ઉત્પન્ન થયેલ, નીપજેલ
પેદા થયેલ. સત્પદ ત્રિા મૂળમાંથી ઉખેડી નાખવું,
નિર્મળ કરવું. સમુત્પાદન ૧૦ ઉપરના અર્થ. હત્પાદિત ત્રિ. મૂળમાંથી ઉખેડી નાખેલ,
નિર્મળ કરેલ. સમુત્પત્તિ ૧૦ ઉપજાવવું, ઉત્પન્ન કરવું,
પેદા કરવું, બનાવવું, કરવું. સાવિત ત્રિ. ઉત્પન્ન કરેલ, ઉપજાવેલ,
પેદા કરેલ, બનાવેલ, કરેલ. વિપિ ત્રિ. અત્યંત આકુળ વ્યાકુળ,
ઘણુંજ ગભરાયેલ.
ત્વિજ પુરુ ગભરાયલું સૈન્ય, સમુf y૦ સારી રીતે ત્યાગ કરવો,
તજવું. સમુત્સવ ઉ૦ સારે ઉત્સવ, મેટો એછવ. સમુહુવા ત્રિઅત્યંત ઉત્સુક, ઇચ્છિત
વસ્તુ મેળવવા માટે ઘણુંજ ઉતાવળું. રસગુલ્લ ત્રિઃ સારી રીતે તજેલ, છેડેલ,
ત્યાગ કરેલ. સમુખ પુઅત્યંત ઉંચાઈ અત્યંત
વિશાળતા. સમુદ્ર ત્રિ. કુવા વગેરેમાંથી બહાર
કાઢેલ પાણી વગેરે. સમુદ્રથનુ સમૂહ, યુદ્ધ, લડાઈ, સારી રીતે
ઉદય, સારો ઉદય, દિવસ, સમુદા ૧૦ જોતિષમાં કહેલ લગ્ન, પા
ળના ભાગમાં રહેલ સૈન્ય. મુલાકામ પુરુ સારું જ્ઞાન. સવાર પુત્ર અભિપ્રાય, સારો આચાર. |
મુવીય પુત્ર સમૂહ, યુદ્ધ, ઉગવું. સલિત ત્રિએકઠું કરેલ, ઢગલો કરેલ,
સમૂહરૂપ કરેલ. રમુવર 7૦ સારી રીતે કહેવું. સમુરિત ત્રિ. સારી રીતે કહેલ. સમું સંપુટ, ડાબલો, ડાભડે, ઢાંકેલી - પેટી કગેરે. રસગુલ ત્રિઉદય પામનાર, ઉગનાર,
ઉત્પન્ન થનાર, મગવાળું, મગસહિત. કુલ ૫૦ મુદ્દા પુ જુઓ. સમુદ્રત ત્રિ ઉગેલ, ઉંચે ગયેલ, જન્મેલ,
ઉત્પન્ન થયેલ, ઉદય પામેલ. મુકામ પુ. ઉંચે જવું, ઉગવું, ઉત્પન્ન
થવું, જન્મ, ઉત્પત્તિ, ઉદય. તમુહૂત ત્રિઉચ્ચસ્વરથી ગાયેલ, ઉચેથી
ગાયેલ. સકળ ત્રિક વમેલ, ઓકેલ, બહાર કાઢેલ, બેલેલ, કહેલ, ઉંચું કરેલ, ઉંચે
તળેલ. સદ ત્રિ. સારા ઉદ્દેશવાળા પદાર્થ,
દેખાડેલ, બતાવેલ. રસરા પુત્ર સારે ઉદેશ, સારું લક્ષ્ય,
દેખાડવું, બતાવવું. સમુદ્ધત ત્રિઅત્યંત ઉદ્ધત, ઘણુંજ અવિ
નથી, બહાર કાઢેલ, ઉંચે કરેલ. સમુદાઇ ૧૦ ઉંચે કરવું, ઉંચકવું, ઉલટી કરવી, મૂળમાંથી ઉખેડી નાખવું, ઉદ્ધાર
કરવો. રમુખ ત્રિ એકી કાઢેલ, બહાર કાઢેલ,
મૂળમાંથી ઉખેડી નાખેલ. સર્ષદ ત્રિ. ઉદ્ધાર કરનાર, બહાર કાઢ
નાર, એકનાર, મૂળમાંથી ઉખેડી નાખ
નાર, હરાયેલા દ્રવ્યને ફરી પાછું લાવનાર, સમુકૃત ૦િ દૂર કરેલ, ખસેડેલ, ઉખેડી નાખેલ, ઉંચે ખેંચેલ, ઉદ્ધત, એકી કાઢેલ,
For Private and Personal Use Only
Page #629
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
६०९
લાદવ પુઉત્પત્તિ, જન્મ, ઉત્પન્ન થવું ! સમુદ્રવિત્ર સ્ત્રી પૃથ્વી. પેદા થવું.
સમુદયાત્રા સ્ત્રી સમુદ્રને તીર્થ માની ( ત ઉત્પન્ન થયેલ, જન્મેલ, મુસાફરી, તેમાં ડુબી મરવું. . નીપજેલ, પેદા થયેલ.
સમુદ્રયાન નદરીયાઈ વાહન-વહાણઘર ત્રિ. સારી રીતે ઉદ્યમવાળું, તૈયાર, સ્ટીમર વગેરે, દરીયાઈ મુસાફરી, સજ્જ થયેલ.
સમુદ્રમાં સ્ત્રી પૃથ્વી. સારી રીતે ઉદ્યમ, ઘણેજ મુકવાના સ્ત્રી પૃથ્વી, પ્રયત્ન, સારે પ્રયત્ન.
સમુદ્રઢવા ૧૦ દરીયાનું મીઠું. સમુદ્ર પુ. દરીયે.
મુકવન્દુિ પુવ વડવાનળ અગ્નિ. સમુદ્ર ત્રિ, મુદ્રાવાળું, મુદ્રાસહિત, સીક્કા- રામુદ્રવના સ્ત્રી પૃથ્વી. વાળું, મહોરવાળું, મર્યાદાવાળું.
સમુદ્રવિત્ર સ્ત્રી પૃથ્વી. સમુદ્ર . પુ. સમુદ્રલેનસમદર ફીણ,
સમુદ્રકિય પુ. બાવીસમા જૈન તીર્થકર સમુનું ફીણ,
નેમિનાથના પિતા એક યાદવ રાજા. પણી સ્ત્રી પૃથ્વી.
સમુહ જી. દરીયાને કીનારે. મુક સ્ત્રી નદી.
મુકપુત ચંદ્ર, કપૂર. સકળ ત્રિ. દરીયા તરફ જનાર, સમુદ્રમાં સમુકતા શ્રી લક્ષ્મી દેવી. જનાર,
સમુદ્રધુમાં સ્ત્રી ગંગા નદી શકા સ્ત્રી નદી.
સમુદ્રનુ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. a R૦ દરીયાઈ ઘર, દરીયામાં જળ
મુનૂ સ્ત્રી, લક્ષ્મી દેવી. યંત્ર ગૃહદરીયાના પાણી ઉપર બાંધેલ
સમુદ્ર સ્ત્રી કચેરે વનસ્પતિ, ખીજડીનું
ઝાડ
મુક્તિ ૩૦ વડવાનળ અગ્નિ. દ્રગુહુ ઉ૦ અગત્ય મુનિ.
સમુદ્રા ૧૦ જાયફળ. મુકિa g૦ ચંદ્ર, કપૂર. તજ્ઞા સ્ત્રી લક્ષ્મી દેવી.
સમુદ્રાન્તિ ત્રિસમુદ્ર સુધીનું.
સમુદ્રત સમુદ્રનો અંત-છે. સમુદ્રતટ ૧૦ દરીયા કીનારો.
સમુદ્રના ત્રી, ધમાસો વનસ્પતિ, કપાસનું સકતય પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર.
ઝાડ, પુક્કા વનસ્પતિ, જવાસે વનસ્પતિ. વ્રતના સ્ત્રી લક્ષ્મી દેવી.
તમુરાવા સ્ત્રી પૃથી. સમુદ્રતા સ્ત્રી નદી.
અમદાર પુ. એક જાતનું માછલું, સમુદ્ર શરદાન ૨૦ અમૃત, ચંદ્ર, કપૂર. ઉપનો બંધ-પૂલ, મગરમચ્છ. સમુન્નત્ની સ્ત્રી નદી.
રક્રિય ત્રિસમુદ્રમાં હોનાર-થનાર. સમુદ્રપુત્ર પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર.
તોય ત્રિઉપરનો અર્થ. સમુદ્રપુત્રો શ્રી લક્ષ્મી દેવી.
સમુદ્ર ત્રિ શ્રેષ્ઠ, વહન કરનાર, ધારણું મુકયા સ્ત્રી નદી.
કરનાર. સમુદ્રઢ ન એક જાતની ઔષધિ. સમુદત્ત ત્રિવહન કરતું, વહેતું, ધારણ નમુન ૩૦ સમુદ્રનું ફીણ-સમદર ફીણ. | કરતુ.
ઘર.
For Private and Personal Use Only
Page #630
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समुन्दन
६१०
समूर
સગુન ૧૦ સારી રીતે ભીનું થવું, | સમુપયન ૧૦ સમીપ લઈ જવું, પાસે પલળવું.
લઈ જવું. રમુજ ઝિવ ભીનું થયેલ, પલળેલ, ભીનું. સમુપgિ ત્રિો પાસે બેઠેલ, સમીપે બેઠેલ.
mત ત્રિ. ઉંચું, ઉન્નત, ઉન્નતિવાળું, સમુરા , બેસવું, બેસાડવું, પાસે ઘણુંજ ઉંચું.
બેસાડવું. સમુન્નત ઉ૦ એક જાતને સ્તંભ.
મુવેરાન ન ઉપરના અર્થ. સમુન્નતિ શ્રી. ઉંચાઈ સારી રીતે ઉન્નતિ. તમુપ ત્રિક પાસે બેસનાર, સમીપ જમુના જંત્ર ગર્વવાળું, ઉદ્ધત, પિતાને "સનાર. પંડિત માનનાર, ઉચું કરેલ ઉંચું કરી રમુખ શ્રી સમીપ ઉભવું, પાસે રહેવું, બાંધેલ, ઉત્પન્ન થયેલ.
રિપથાન ન ઉપરના અર્થ. રમુજી પુત્ર પ્રભુ, સ્વામી, શેઠ.
સમુચિત ત્રિ સમીપ ઉભેલ, પાસે તનુજા ૧૦ ઉંચું કરીને બાંધવું.
રહેલ, નજીક આવેલ. રાજા પુત્ર ઉંચે લઈ જવું, ઉંચું કરવું,
સમુપરિસ્થતિ સ્ત્રી સમુપથા જુઓ. સારી નીતિ, મેળવવું. પ્રાપ્ત કરવું, ઉપ
સપેક્ષા સ્ત્રી સારી રીતે ઉપેક્ષા કરવી, જવવું, કલ્પી કાઢવું, બનાવવું, બનાવ,
સારી રીતે જોવું, તપાસવું. તર્ક કરવો.
રપતિ ત્રિસારી રીતે ઉપેક્ષા કરેલ, રમુજય ત્રિ. પ્રાપ્ત કરતું, લઈ જતું,
સારી રીતે જોયેલ-તપાસેલ. ઉચે લઈ જતું, મેળવતું, તર્ક કરવું,
સમુખેત ત્રિા પાસે આવેલ, અમીપ ગયેલ, ઉપજાવતું, કલ્પી કાઢતું.
યુક્ત, યોગ્ય, સાથે, સહિત. ગુજથી ૧૦ સમુચ જુઓ.
રવિણ ત્રિ સમીપ ગયેલ, પાસે તમુપજીન ત્રિો પાસે જતું, પહોંચતું, ગયેલ, પ્રાપ્ત થયેલ, આવેલ. રસપuત ત્રિ. પ્રાપ્ત થયેલ, પહોંચેલ, પાસે સમુદ્ર ત્રિ- સંગત, જોડાયેલ, યુક્ત, ગયેલ.
યોગ્ય, થયેલ, ઉત્પન્ન થયેલ. મુપમ પુત્ર પ્રાપ્ત થવું, પહોંચવું, પાસે સમુહે . પગ વગેરેથી જમીન વગેરે જવું.
ખતરવી તે. સમુપજ્યમાન ત્રિ. પ્રાપ્ત કરાતું, પહોં.
મૂદ ત્રિો એકઠું કરેલ, ઢગલે કરેલ, ચાતું, પાસે જવાતું.
દમન કરેલ, એકદમ ઉત્પન્ન કરેલ, વિવાહ સાવિત ત્રિ. અત્યંત ઘણું કરેલ, વૃદ્ધિ કરેલ, પરણેલ, શોધન કરેલ, શેધેલ,
પામેલ, વધેલ, વધારેલ, એકઠું કરેલ. પવિત્ર કરેલ, વક્ર, વાંકું, સેબતી, સંધાતી. સમુરિવંત ત્રિ. અત્યંત ઘણું કરતું, તમૂઢ ત્રિમૂઢસહિત, મૂર્ખની સાથે.
વૃદ્ધિ કરતું, વધારતું, એકઠું કરતું. સમૂર પુએક જાતને મૃગ. વગુત્તવિવાર ત્રિ. ઉપરના અર્થ. સમૂહલા ઉ૦ એક જાતનો મૃગ.
યુપીયમાન ત્રિવધારાનું, વૃદ્ધિ કરાતું, સમૂરો ત્રી, એક જાતની મૃગલી. '' અત્યંત ઘણું કરાતું. .
સમૂજી સ્ત્રીએક જાતની મૃગલી. કુપોષમ્ સભ્ય અત્યંત આનંદ, સમૂહ પુત્ર એક જાતનો મૃગ.
For Private and Personal Use Only
Page #631
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સમૂહ
सम्पादन
સમૂહ શ્રી. એક જાતની મૃગલી. સજ્જ ત્રિ. નીચે ઉતરનાર, પડનાર. સમૂહ પુ. એક જાતનો મૃગ.
Wત ત્રિ. નીચે પડતું, ઉતરતું. રિમૂવી સ્ત્રી, એક જાતની મૃગલી.
ત્તિ સ્ત્રી અત્યંત વૈભવ, યોગ્ય એ સમૂહ ત્રિમૂળસહિત, મૂળીયાંની સાથે. આત્મલાભ વિભૂતિ, સમૃદ્ધિ. ર૪પાત મચ૦ મૂળમાંથી નાશ કરીને, તે સ્ત્રી વૈભવ, સંપત્તિ, વિભૂતિ, ગુણેમૂળસહિત હણીને.
કર્ષ. સમૂહ ૩૦ સમુદાય, સારો તર્ક, ઢગલો, સત્ ૩૦ એક જાતને હાર. સમૂહ, જશે.
રતw R૦ ઉપરનો અર્થ. વરદત્ત ત્રિ. સારે તર્ક કરતું, એકડું Wદર રાજા. કરતું, ઢગલો કરતું.
પન્ન ત્રિ, સંપત્તિવાળું, સાધિત, સિદ્ધ, મૂદન સારે તર્ક કરે, એકઠું, . સંપૂર્ણ, યુક્ત. કરવું, ઢગ કરે, સાફ કરવું.
સપના ૩૦ યુદ્ધ, લડાઈ. આપત્તિ, દુઃખ. સમૂહની સ્ત્રી સાવરણી.
ઉત્તરકાળ. સફૂલસ્ટિવન ન૦ સમૂહના વિષયનું જ્ઞાન,
વપરાયેલ ન૦ ઉપરના અર્થ. સામૂહિક જ્ઞાન.
હwાધિવા નવ યુદ્ધ, લડાઈ. દિન ત્રિ સમૂહવાળું, સારા તર્કવાળું.
સર્વ go સંબંધ, રતિ, મૈથુન, મળવું, સમૂહ g૦ યજ્ઞને અગ્નિ, યજ્ઞના અગ્નિને
જોડાવું.
વર્જિન ત્રિ- સંબંધવાળું, રતિવાળું, એક સંસ્કાર. સમૂહ્ય ત્રિસારી રીતે તર્ક કરવા લાયક.
મૈથુન કરનાર, જોડનાર, મળનાર.
પરચત્ સિ દેખતું જતું. સહ્ય વચ્ચ૦ સમૂહ કરીને, એકઠું કરીને,
સર્ષ બ્રીવીજળી. સારી રીતે તર્ક કરીને. સમૃદ્ધ ત્રિ. અધિક સંપત્તિવાળું, અત્યંત
Wારા પુત્ર ગરમાળાનું ઝાડ,
હા ત્રિ. ધૃષ્ટ, નિર્લજ્જ, બેશરમ, વધેલ, સમૃદ્ધિમાન, અત્યંત વૃદ્ધ, ઘણું.
તર્ક કરનાર, લંપટ, અલ્પ, થોડું. સદા ત્રિ. ગણા વેગવાળું, વધેલા
રસપૂત પુ પક્ષીની એક ગતિ સારી રીતે વેગવાળું.
પડવું, રેખા, સૂર્ય વગેરેનું સંપતન. સદ્ધિ સ્ત્રી અત્યંત સંપત્તિ, સારી રીતે
તwતપાદર ૧૦ ઝંપલાવવું, ઝુંપાપાત વૃદ્ધિ, ઘણુ જ વૃદ્ધિ.
કરવો, ખૂબ ઉંચેથી કુદી પડવું. રતિ ત્રિ આવેલ, જેડાયેલ, યુક્ત સાથે.
પતિ પુત્ર જટાયુ પક્ષીને મોટે ભાઈ સકિત ત્રિ. સારી રીતે વધેલ-વૃદ્ધિ પામેલ,
એક પક્ષી. ઘણું વધેલ.
સસ્પતિ ઉ૦ ઉપરને અર્થ, ગરૂડનો સનો ત્રિવ હર્ષવાળું, આનંદવાળું, ખુશ.
મેટે પુત્ર. સવ ૨૦ દહીં જેટલાજ પાણીવાળી Wા ત્રિક સંપાદન કરનાર, મેળવનાર, છાશ.
પામનાર. તમો ત્રિહર્ષવાળું, આનંદી, ખુશી, રવિ ર૦ સંપાદન કરવું, મેળવવું, . લાડુવાળું, લાડુસહિત.
ને પામવું.
For Private and Personal Use Only
Page #632
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सम्पादित
६१२
सम्प्रयोगिन्
સપૂત ત્રિ. સંપાદન કરેલ, મેળેવેલ, } સમ્રતીક્ષા ૨૦ નીચેનો શબ્દ જુઓ. પામેલ.
રસપ્રતિક્ષા સ્ત્રી રાહ જોવી, આશા. પિ ત્રિ. પીસેલ, દળેલ.
રાખવી, તકાસવું. રતન જે. પીડવું, દુઃખ દેવું, પીડા, સતીક્ષિત ત્રિરાહ જોયેલ, આશા
દુઃખ, મેલવું, દાબવું, ચળવું, મસળવું. રાખેલ, તકાસેલ. હwલા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
પ્રતીતિ ત્રીયશ, કીર્તિ, ખાતરી, સહિત પડેલ, દુઃખ દીધેલ, - નિશ્ચય.
મેકલેલ, દાબેલ, ચોળેલ, મસળેલ. વાતૃ ત્રિ દાન કરનાર, આપનાર.
mતિ સ્ત્રી એકઠા મળીને પીવું. પ્રવાસ ૧૦ સારી રીતે દેવું, આપવું, સંપુટ પુરુ કુરવક વૃક્ષ, ડાબલો, ડાભડા, વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ સંપ્રાદન કારક. પેટી.
સિવાય પુ. ગુરૂપરંપરા, વંશપરંપરા, તપુર ત્રિ, એક જાતના પદાર્થથી જૂદી ગુરુપરંપરાને ઉપદેશ, હરકોઈ ધર્મ, જાતનાને બન્ને તરફથી વ્યાપ્ત.
માર્ગ, પંથ. વપુરા પુત્ર પેટી, દાભડો, ડાબલે, વિશ્વન ઝિ૦ ગુરૂપરંપરાના ઉપદેશપટારે.
વાળું, અમુક કેઈ ધર્મપંથવાળું, ગુરૂતિપૂર્ણ ત્રિ- પરિપૂર્ણ, પૂર્ણ, સમગ્ર, બધું. પરંપરાવાળું, વંશપરંપરાનું. ર તા શ્રી. સંપૂર્ણપણું, સમગ્રપણું. હવ્યવસ્થા ન યુક્ત અયુક્ત વિવેચનના વપૂર્ણત્વ ૧૦ સંપૂર્ણપણું, સમગ્રપણું, અર્થનું સમર્થન, યોગ્યાયેગ્ય વિષયને સંપૂof સ્ત્રી સૂર્યોદય વેળાની પહેલાં બે વિચાર કરો તે.
મુહૂર્તથી શરૂ અગીઆરસ તિથિ. રસધ્ધાર સ્ત્રી ઉપરના અર્થ સંપૂurf સ્ત્રી સાઠ ઘડી સુધીની હરાઈ રસપ go ભટકવું, રખડવું. તિથિ.
બ્રાઇr R૦ જવું, પ્રયાણ કરવું પૃજ જિમિત્ર, મિશ્ર કરેલ, સંબંધ
ત્રિ. જાડેલ, પ્રયોગ કરેલ. પામેલ, જોડાયેલ,
સબરિ સ્ત્રી જના, જેડવું, સારી સ જી સ્ત્રી મિશ્ર થવું, સંબંધ, જોડાવું.
રીતે પ્રયોગ કરવો. રાણાયન = સારી રીતે અ2િધી વગેરેને રાજ પુત્ર વ્યાજ વગેરે લાભની ઈચ્છાથી
શુદ્ધ કરવા માટે એક સંસ્કાર, વિધાન, ધન વગેરે કોઈને આપવું, રમણ, મૈથુન, વિધિ.
અન્વય, સંબંધ, કામણ-વશીકરણ સાત ત્રિ. આણેલ, લાવેલ.
વગેરે. રાઇ ત્રિ. આણનાર, લાવનાર. તન્નોજ ત્રિપ્રાર્થના કરેલ, માગેલ સતિ અચ૦ હમણાં, હાલ.
સંદિગ્ધસંદેહવાળું. અતિ પુએક જૈન રાજા.
સાનિ ચિ કામી, કામુક, રાંડીબાજ, સતિરિ ત્રી, વાદીએ કહેલ અર્થ- મૈથુન કરનાર, યોજનાર, જોડનાર, વશીવાળા વિષયને સ્વીકાર, કબૂલત, સ્વીકાર, કરણ વગેરે કરનાર, કામણ કરનાર, એક જાતને ઉત્તર
વ્યાજ માટે પૈસાની ધીર ધાર કરનાર
For Private and Personal Use Only
Page #633
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પાવન બોલવું, વાતચીત. સિલિત ત્રિ. સારી રીતે જોયેલ, તપારંજન ત્રિ. સારી રીતે પ્રસન્ન થયેલ, સેલ, વિચારેલ. નિમળ મનવાળું, પ્રસન્ન, સુઈ ગયેલ, | તોપ go જવું, જોડવું, મેકલવું, નિદ્રાવશ.
આજ્ઞા કરવી, વિધિ. તલાક યોગ વગેરે શાસ્ત્રમાં કહેલ amir R૦ ઉપરના અર્થ. ચિત્તની નિર્મળતાસંપાદક એક પ્રયત્ન, સહિત ત્રિા યોજેલ, જોડેલ, મોકલેલ, સારી રીતે પ્રસન્નતા, સુષુપ્તિ, નિદ્રાવસ્થા. આજ્ઞા કરેલ. અસાધન અલંકાર, દાગીન, શેભા
રઐs go સક જુઓ. વવું, શણગારવું.
રક્ષા 70 જળ વગેરેથી સીંચવુંતારા ૧૦ સારી રીતે વિસ્તારવું,
છાંટવું. વ્યાકરણમાં કહેલ ? ને ઠેકાણે સહિત ત્રિ. જળ વગેરેથી સીંચેલ૬, ૩, ૬, ૪ એ આદેશ.
છાંટેલે. સરથાન ન પ્રયાણ કરવું, જવું, મુસા- સવ go બેળાવું, તરબોળ થવું, ફરીએ જવું, ચાલવું.
પાણીનું પૂર વગેરે, જૂદી જૂદી દિશામાં હથિત ત્રિ. પ્રયાણ કરેલ, ગયેલ, પડવું, સારી રીતે કરવું. મુસાફરીએ ગયેલ, ચાલેલ.
રોહ પુ. બકરે, ઘેટે. સરિથતિ સ્ત્રી સખથાન જુઓ. ગુજત ત્રિ. પ્રફુલ્લ થયેલ, વિકસેલ, તથા ૧૦ પ્રહાર કર, મારવું, યુદ્ધ, ખીલેલ. લઢાઈ, ગમન કરવું, જવું.
Reઈ ત્રિઉપરના અર્થ. as g૦ ઉપરના અર્થ.
રણ્ ખ્યા ૧૦ ૪૦ સેટ સરકવું, ખસવું, બદત ત્રિ. સારી રીતે પ્રહાર કરેલ, જવું. મારેલ,
રજૂ ૩૦ ૩૦ સેર્ જોડાવું, જોડવું. અને ન સારી રીતે હસવું, ખડખડ અન્ય ખેડેલાને બીજીવાર ખેડવું, પાણી, હસવું.
સીધું બેડી પાછું અવળું ખેડવું. જિલ્લામાં પુત્ર ઉપરના અર્થ.
સાદ ત્રિ સંબંધ પામેલ, જેડાયેલ, સાત ત્રિ. સારી રીતે પ્રાપ્ત થયેલ, મેળ- સંબંધવાળું, સંબંધી. વેલ, પામેલ.
સભ્ય સારી રીતે બંધન, બાંધવું તે. હરિ ત્રી, સારી રીતે પ્રાપ્ત થવું, સમજ પુસંયોગ વગેરે સંબંધ, સંસર્ગ,
મેળવવું, પામવું, વૈદકમાં દર્શાવેલ જોડાવું, સમૃદ્ધિ, સારી રીતે બાંધવું, મનુરેગની એક ઉત્પત્તિ.
ભ્યોને એક પ્રકારને સંબંધ સગપણ સીત ત્રિસારી રીતે પ્રસન્ન થયેલ.
રાજ ત્રિહિતકારી, હિતનું, યોગ્ય. રાતિ સ્ત્રી સારી રીતે પ્રસન્ન થવું.
સભ્યન ત્રિક સંબંધવાળું, જેડાયેલ, લખેલા સ્ત્રી સારી રીતે જેવું, તપાસવું, | સંબંધ પામેલ. વિચારવું.
પરમાર ૧૦ પાણી, બોદ્ધોનું એક વ્રત. તોફાન ન ઉપરના અર્થ, | સા૨ ઉ૦ પૂલ, પાન, તે નામે એક દૈત્ય,
For Private and Personal Use Only
Page #634
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सम्बरनिषूदन
सम्भाषा
એક જાતનો મૃગ, એક જાતનું માછલું, નોધન ૧૦ સારું જ્ઞાન, સારી રીતે તે નામે એક પર્વત, તે નામે એક જૈન, | જણાવવું, બંધ આપ, સમજાવવું,
જૈનદર્શનપ્રસિદ્ધ એક પદાર્થ, સંશય. વ્યાકરણમાં કહેલ એક વિભકિત. સવનપૂરા પુત્ર કામદેવ.
નોધના સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. વધુ પુ. કામદેવ.
સન્મસ્ત્રી સ્ત્રી, કુટણી સ્ત્રી-પરપુરૂષ સાથે Rશ્વર પુ. કામદેવ.
પરસ્ત્રીને જોડી આપનારી સ્ત્રી. સમવસૂત્ર પુત્ર કામદેવ.
સન્મ પુ. ઉત્પત્તિ, ઉત્પન્ન થવું, સંભસબ્યુન ૫૦ કામદેવ.
વવું થવું, સત્તા, ઉત્કટ કટીવાળો સંદેહ, સમવેરદનુ પુરુ કામદેવ.
સંકેત, હેતુ, અપાય, નાશ, પૌરાણિક સાનિ પુત્ર કામદેવ.
મતસિદ્ધ એક પ્રકારની બુદ્ધિ, એ બુદ્ધિનું તો સ્ત્રીઉંદરકાની વનસ્પતિ, શતાવરી પ્રમાણુ, મરણ. વનસ્પતિ, એક જાતની મુગલી, એક
ત્રિક મેળવી આપનાર, જોડી દેનાર, જાતની માછલ્લી, શંબરાસુરની માયા. મિશ્ર કરનાર, રક્વેસ્ટ નવે પાણી.
સન્મવત ત્રિ. સંભવતું, હોતું, થતું, ઉત્પન્ન સહ પુ. ૧૦ ભાતું, મુસાફરીમાં સાથે
થતું, પેદા થતું. રાખવાને ખેરાક, મુસાફરીમાં ઉપયોગી
પુકઠિનું ઝાડ. સરસમાન.
સન્મળ ત્રિસારી રીતે હોનારનાર, સસ્થાવાળ ૧૦ સીધું બેડી પાછું અવળું
સંભવને યોગ્ય. ખેડવું–ખેડેલાને ફરી ખેડવું.
સમાર પરિપૂર્ણતા, સમૂહ, ઉત્પન્ન વખ્યાત ત્રિ. સીધું બેડી પાછું અવળું
થવું, સંભવવું, સામગ્રી. ખેડેલ-ખેડેલને ફરી ખેડેલ,
સન્માર્ચ ત્રિ. ભરણ પણ કરવા લાયક સક્વષ નરકનો એક જાતનો માર્ગ.
સમાપન R૦ તે નામે એક અર્થાલંકાર, વળ્યા પુત્ર અન્યોન્ય ઘર્ષણ, ચડસા
વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ સંભાવના, આબરૂ, કીર્તિ, ચડસી, સ્પર્ધા, સંકટ, સ્ત્રીની નિ.
પ્રસિદ્ધિ યોગ્યતા, લાયકાત, ઉત્કટકેટીના શ્વાન પુત્ર દ્વારપાળ, ત્રિશલની અણી,
સંશયરૂપ એક જ્ઞાન, સંભવવાળું, પૂજા, સૂળીને અગ્ર ભાગ, સ્ત્રીની નિ.
સંકેત, વિચારવું, માનવું, સત્તા, શક્યપણું, સાધન પડવું, દુઃખ દેવું, પીડા, પ્રતિકા. માન. દુ;ખ.
સન્માવના સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. સહુ પુ૦ બુદ્ધાવતાર.
સભાવિત ત્રિ. આબરૂદાર, પ્રતિષ્ઠિત, તેવુ ત્રિ. સારી રીતે બોધ પામેલ, સન્માન પામેલ, કીર્તિવાળું, માનેલ, જ્ઞાની,
વિચારેલ, સંભવવાળું. agક્તિ સ્ત્રી સારી રીતે બોધ પામવો- સન્માવિતન ત્રિ. ઉદાર સ્વભાવવાળું,
જાણવું, વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ સંબોધન, સારા. માન્ય, પ્રકારનું જ્ઞાન,
સમાપ ન નીચે અર્થ રબ્બોષ પુ સારી રીતે બોધ-જ્ઞાન, ફેંકવું, મા સ્ત્રી, ભાષણ, વાતચીત, બોલવું,
નાશ.
For Private and Personal Use Only
Page #635
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सम्भाषित
सम्मानन
| મૈથુન, મિત્રશાસન ભેદ, હર્ષ, આનંદ,
કેલિનાગર-મશ્કરે, શૃંગારની એક અવસ્થા. સોનિ ત્રિ. સારી રીતે ભોગવનાર,
મૈથુન કરનાર, હર્ષવાળું, આનંદી. સન્મોજન ૧૦ ભોજન કરવું, ભેગવવું,
જમવું, સારી રીતે ભજન, સાથે જમવું. રન્નમ ભય વગેરેથી ઉત્પન્ન થયેલ
વેગ, વરા, ઉતાવળ, ઉતાવળથી ઉત્પન્ન થતો ભય, આદર, અતિશય ભ્રાંતિ, સૂત્ર,
ગભરાટ, વસ્ત્રાન્ત ત્રિને ભય વગેરેથી ઉત્પન્ન થયેલ
ભયવાળું, વેગવાળું, ઉતાવળીયું, ગભરાયેલ, આદરવાળું, અતિશય ભ્રાંતિવાળું, વસ્ત્રાન્તિ સ્ત્રી અત્યંત જાંતિ, વેગ,
ઉતાવળ, ગભરાટ, ભય. રમત ત્રિ માનેલ, કબૂલ કરેલ, માન
આપેલ, પ્રિય છેલ, પસંદ કરેલ, અને
સમષિત ત્રિભાષણ કરેલ, બેલેલ,
કહેલ, વાતચીત કરેલ. સન્માષ્ય ત્રિવ બોલવા લાયક, વાતચીત
કરવા યોગ્ય. મિ ત્રિ ભેદાયેલ, ચીરાયેલ, ઉઘડેલ, ભિન્ન-જુદું, સારી રીતે વિકસેલ. તમ્ go ઉત્પન્ન કરનાર, પેદા કરનાર,
માતપિતા. સમુa ત્રિક વાકું વળી ગયેલ, વાંકું.
ભૂત ત્રિઉત્પન્ન થયેલ, સંભવેલ, હોયેલ, થયેલ. ભૂતવિના પુત્ર જૈન દર્શનપ્રસિદ્ધ છે
શ્રુતકેવલપૈકી ચોથા શ્રુતકેવલી. સન્મુતિ સ્ત્રી ઉત્પત્તિ, પેદા થવું તે, સંભવ,
હોવાપણું સમૂદ અબ્ધ એકઠા મળીને, સાથે થઈને. રમૂજ ૧૦ એકઠા મળીને કરવું,
સાથે થઇને કરવું. રમૂરિન ત્રિો એકઠા મળીને કરનાર,
સાથે થઈને કરનાર, રસમ્ભવત ત્રિએકઠા મળીને કરેલ,
સાથે થઈને કરેલ. ભૂચરમુથાન ર૦ મળીને વેપારીઓએ વેપાર વગેરે કરવો, એકત્ર મેળાપના વિષયનો એક વિવાદ. સત ત્રિ. સારી રીતે ભરણ પોષણ
કરેલ, એકઠું કરેલ, ધારણ કરેલ. તસ્કૃતિ સ્ત્રી સારી રીતે પિષણ, તૈયારી,
ધારણ કરવું, એકઠું કરવું. જય ત્રિ. ભરણ પોષણ કરવા લાયક. રામે પુ. બે નદીઓનું સંગમસ્થાન,
સંગમ, સમાગમ, સારી રીતે ભેદાવું, ફૂટવું, મળી જવું, એક રૂપ થવું, એક
રૂપપણું. સમોન પુછે સારી રીતે ભોગવવું, ઉપભોગ,
મેલ.
તકમરિ સ્ત્રી માનવું, કબુલ કરવું, સલાહ,
અનુમોદન, ઈચ્છવું, માન આપવું, ઈચ્છા. સમિતિ ન સંમતિ આપવી. સમર પુહર્ષ, આનંદ, ખુશાલી. સમર ત્રિ- હર્ષવાળું, આનંદી, ખુશી. રકમ પુલ યુદ્ધ, લડાઈ, અન્ય ઘર્ષણ,
ગીડદી, મર્દન કરવું. સ્મૃર્તિત ત્રિ. મર્દન કરેલ, અન્ય
ઘસેલ, વન ત્રિ. ગીડદીવાળું, અન્ય
ઘર્ષણવાળું. તાતુર સતી સ્ત્રીને પુત્ર, સારી
સ્ત્રીનો છોકરે. રતઃ ૩૦ હર્ષ, ઉન્માદ, આનંદ.
મન ન માન, આદર, સત્કાર, પૂજા. વસાન ૧૦ માપવું, માપણી કરવી. સભાના ૧૦ સમાન પુ૦ જુઓ.
For Private and Personal Use Only
Page #636
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सम्मानना
-
-
-
-
-
-
-
મનના સ્ત્રી ઉપર પ્રમાણે
કૂતરાત્રિ મૂત ત્રિ. જુઓ. સન્માનિત જિ. માન આપેલ, પૂજેલ, રમૂજીંગ ગ્નિ ઘાસ વગેરે. સત્કાર કરેલ, આદર આપેલ, રમૂજીનન સારી રીતે વિસ્તાર, ઉન્નતિ, ભાવિ ત્રિમાન આપવા લાયક, પૂજવા મોહ, મૂછ, ઉંચાઈ. યોગ્ય, સત્કાર કરવા લાયક, આદર સર્જીનોદ્ધા પુલ માછલું. આપવા યોગ્ય.
સંસ્કૃષ્ટ ગ્નિ વાળેલ, ઝાડેલ, સાફ કરેલ, વિમાના પુત્ર સાવરણી.
શુદ્ધ કરેલ, માખી વગેરે દૂર કરી શુદ્ધ સંwા ત્રિક માર્જન કરનાર, સાફ કરેલ, અન્ન વગેરે.
કરનાર, વાળનાર, શુદ્ધ કરનાર, સોઃ પુ. હર્ષ, આનંદ, પ્રીતિ, પ્રેમ. સમાન ર૦ માર્જન કરવું, સાફ કરવું,
પ્રમોદ કુ. મેહ, મૂર્ખાઈ, અજ્ઞાન, મૂછ, વાળવું, ઝાડવું, શુદ્ધ કરવું.
બેભાનીયત. જાઓના સ્ત્રી ઉપરના અર્થ,
સહિત ત્રિ. મેહ પમાડેલ, માહિત સાવરણ.
કરેલ. સમિત ત્રિ. તુલ્ય, સમાન, સરખું, તુલ્ય માપનું, માપેલું.
વચ્ચે મુખ્ય સારું, ઠીક, મેગ્ય રીતે,
સારી રીતે, સુંદર રીતે, જુદાપણું સાથે. મિતતા સ્ત્રી તુલ્યપણું સમાનપણું, સરખાપણું માપેલાપણું
ક ર ત્રિસારું, સુંદર, મનને ગમે એવું, કિa a૦ ઉપરના અર્થ.
ઘટતું, યોગ્ય, સાચું. ક્ષત્રિય ત્રિ મિશ્ર, શેળભેળ, મિશ્ર કરેલ
૧૦ સત્ય વાક્ય. નિશ્ચિત ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
ણણ જેણે રાજસૂય યજ્ઞ કર્યો હોય રતનુ ૦િ સામે આવેલ, સામું, મુખ
તેવો આખી પૃથ્વીને મહારાજા ચક્રવતી સામે.
રાજા. ભુવન g૦ કાચ, આરસી.
સયત ત્રિ. યત્નવાળું, પુરૂષાથી, મહેનતુ. સમ્યુલીન ત્રિો સામે આવનાર, સામે
રન ત્રિ સમાન ઉત્પત્તિસ્થાનવાળું, જનાર, સામેનું
હાનિ પુ. સગો ભાઈ, સુડી. રનુષ ત્રિમોહિત, ગેહ પામેલ, ગભ
યોનિ - સગી બહેન. રાયેલું, મુંઝાયેલ.
શ્ચિમ પુ. સંયમ જુઓ. શષ્ણુપતા સ્ત્રી મેહપણું મુંઝવણ, શશ્ચન ત્રિ, સંગ ગ્નિ જુઓ. ગભરાટ.
પર ન પાણી, મીઠું, બાણ, દહીંની તર, મુખ્યત્વ ર૦ ઉપરના અર્થ,
દહીંની મલાઇનું માખણ, ભેદવું તેડવું, રમૂદ મેહ પામેલ, મુંઝાયેલ, ગભ- જવું, સરકવું, ખસવું. રાયેલ.
હર ત્રિઃ ભેદનાર, તેડનાર, જનાર, સરમૂત ત્રિ. મેહિત મનવાળું, કિનાર, ખસનાર. ગભરાયેલા મનવાળું.
સવા રૂ. ૧૦ દારૂ પીવાનું પાત્ર, દારૂ રમૂજેતરના મેહ પામેલું મન, મુંઝા- પીરસ, શેલડીને દારૂ, શેલડીના દારૂનું
યેલું મન, ગભરાયેલું મન. " પાત્ર, ઘાટી મુસાફરની પંક્તિ.
For Private and Personal Use Only
Page #637
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
Www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सरक
सरसीरह
હવે ત્રિ ખસનાર, જનાર, સરકાર.. રમત ત્રિ ઉતાવળીયું, ઉતાવળું, વેગવાળું. નવ સરેવર, તળાવ.
સમસન્મ સવ્ય વેગથી, ઉતાવળથી. કરાયા સ્ત્રી- મધમાખી.
તરમાં સ્ત્રી તે નામે દેવેની એક કુતરી, સ ઃ ચાર પગવાળું પ્રાણી, પક્ષી. હરકોઈ કુતરી, તે નામે એક રાક્ષસી– તરફ સ્ત્રીચાર પગવાળી કોઈપણ સ્ત્રી- વિભીષણની પત્ની, કશ્યપ ઋષિની એક જાતિ, પક્ષિણી.
પત્ની. = ૧૦ માખણ,
વિશુ સ્ત્રી અયોધ્યાની પાસે વહેતી એક સાર સ્ત્રી ઋતુમતી સ્ત્રી, અભડાયેલી સ્ત્રી. નદી. સરકાર ત્રિક રજવાળું, રજોગુણવાળું. શરણુ પુ૦ વાયુ, પવન. અવ્ય રજસહિતપણું.
પુરુ એક જાતના દેવદારનું ઝાડ, સદ્ ૬૦ વાયુ, મેઘ, કાચંડે, મધમાખી,
પીતસાલ વૃક્ષ. મોથ..
હવ૮ ત્રિક સરળ, સીધું, ઉદાર. રદ કાચંડો, કાકીડે.
સરઢવ ૩૦ સરલ વક્ષને રસ-ટારપીન. રહરિ પુ. વાયુ, મેઘ, મેથ.
સાનિત પુત્ર ઉપરનો અર્થ. સારી સ્ત્રી કાચંડી, કાકીડી.
सरलरस पु० सरलद्रव नुम। સહુ ૩૦ કાચંડ, કાકીડે.
સાહ્યા સ્ત્રી ત્રિપુરા જુઓ. સર ન ગમન કરવું, જવું, સરકવું, ટા પુત્ર શ્રીવેષ્ટ નામે એક ગંધદ્રવ્ય લેટાનો મેલ..
સરસ્ટ વિ. સીધા અંગવાળું, સીધું. કરવા સ્ત્રી નસોતર, એક જાતને વેલે.
સરળ-સીધું અંગ. જિ સ્ત્રી માર્ગ, રસ્તા, પંક્તિ, લાઈન, રણ ૧૦ પાણી, સરોવર, તળાવ. પ્રસારણીને વેલે, નસોતર.
રરરર ત્રિ રસવાળું, સુકું નહિ તે, ભીનું, પર સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
વિરહ ન સરોવર, તળાવ. હve g૦ પક્ષી, કામી પુરૂષ, ધૂતારે | સાબિત 7એક જાતનું ઝાડ-ત્ર
રંડીબાજ, કાચંડ, કાકી, એક જાતને વૃક્ષ. દાગીને.
અલ્લા સ્ત્રી ધેલું નસોતર. veો સ્ત્રી પક્ષિણી, કામી સ્ત્રી, વ્યભિ- વિક ૧૦ કમળ. ચારિણી સ્ત્રી, ધૂર્ત સ્ત્રી, કાકીડી, કાચંડી.
પુત્ર સારસ પક્ષી. સરઘુ પુo વાયુ, મેઘ, મોથ, પાણી, વસ
રતિલી સ્ત્રી સારસ પક્ષિી. ન્ત ઋતુ, અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ,
વિજ્ઞાન પુબ્રહ્મા. સત્ ત્રિ. સરકતું, ખસતું, જતું.
વિજ્ઞાન ત્રિ- કમળનાં આસનવાળું. તરત ૧૦ સૂત્ર, સુતરને તાંતણે.
રવરણા સ્ત્રી સરોવર, તળાવનું, નાસરેવર. પતિ પુત્ર ન જુઓ.
નો પુત્ર સારસ પક્ષી, સુરત સ્ત્રી સરકતી, ખસતી, જતી સ્ત્રી. રનનો સ્ત્રી સારસ પક્ષિણી. રાત્રિના શ્રી કમળનું ઝાડ, કમળને સલાહ ૧૦ કમળ.
ત € પુત્ર સારસ પક્ષી,
વેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #638
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सरसीरुही
૧૮
सरोरुह
સલી સ્ત્રી સારસ પક્ષિણ. તરતટ ઉ૦ સરોવરને કાંઠે, તળાવને
કીનારે. સસ્તી ૩૦ ઉપરનો અર્થ. સારવત પુત્ર સરોવર, તળાવ, સમુદ્ર, નદ. હવે ત્રિરસીક. સરસ્વતી સ્ત્રી નદી, વાણી, ગાય, ઉત્તમ
સ્ત્રી, માલકાંકણી, બ્રાહ્મી વનસ્પતિ, સરસ્વતી દેવી, સમલતા, બુદ્ધની એક શક્તિ, દુર્ગા દેવી, વાણની અધિષ્ઠાયક દેવી, સરસ્વતી નદી. તા સ્ત્રી પ્રસારણીને વેલ, પાણીનું ઝરણ.
માટીનું કેડીયું, રામપાતર, શકેરું. વાવ ત્રિશબ્દવાળું, શબ્દ કરતું, બૂમ
પાડતું. ર પાણીનું ઝરણ, ઝરણું. હરિ સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. વિ શ્રી. હિંગુપત્રી વનસ્પતિ.
ત્િ સ્ત્રી નદી, સૂત્ર, સૂતર, દુર્ગા દેવી. પતિનાથ પુત્ર સમુદ્ર. પિતાંતિ ઉ૦ સમુદ્ર. રિસના પુત્ર ગંગાપુત્ર ભીષ્મ. ત્તિનુજ 9 ગંગાપુત્ર ભીષ્મ. સતિષ પુગંગાપુત્ર ભીષ્મ.
હવે પુ’ સમુદ. ત્પિતિ ૬૦ સમુદ્ર. સપુત્ર પુત્ર ગંગાપુત્ર ભીષ્મ.
ડુિત ઉ૦ ગંગાપુત્ર ભીષ્મ. ક્ષજૂિનું ઉ૦ ગંગાપુત્ર ભીષ્મ. બ્રિતિમા પુરુ ગંગાપુત્ર ભીષ્મ. સરિતા સ્ત્રી ગંગા નદી. સાથ પુસમુદ્ર. મુિa R૦ નદીનું મુખ જ્યાંથી નદી નીકળતી હોય તે સ્થળ.
મિન પુછ વાયુ, ગતિ, ગમન, જવું તે. &િ R૦ પાણી. રિષu સરસવ. તો સ્ત્રીને પાણીની ઝરણ-ઝરણું
gu go સર્પ–વીછી વગેરે, તિવમાં કહેલ મીન-વૃશ્ચિક-કર્ક રાશિ. સાપ ત્રી, સાપણું, ર૬ પુત્ર તરવાર વગેરેની મુઠ. વહિપ ત્રિવ સમાન રૂપવાળું, સરખું, સમાન,
તુલ્ય. તરતા સ્ત્રી સમાનરૂપવાળાપણું, સરખા- .
મણી, તુલ્યતા, સમાનતા. સ વ 7૦ ઉપરના અર્થ.
રોજ ઝિવ રેગવાળું, રોગી. as R૦ કમળ. હોન ૫૯ સારસ પક્ષી. કર ત્રિસરેવર-તળાવ વગેરેમાં ઉત્પ
ન થયેલ, પાણીમાં ઉત્પન્ન થનાર. સામેન ન૦ કમળ. રામન પુન્નારસ પક્ષી. સોનમંન ઝિ૦ સરોગ ત્રિ. જુઓ. રામન સ્ત્રી સારસ પક્ષિણ. તોગાસન ઉ૦ બ્રહ્મા. સનાતન ત્રિકમળના આસનવાળું.
સોનિદ્ પુત્ર બ્રહ્મા. રાશિનો સ્ત્રકમળને વેલ, કમળોને
સમૂહ, કમળ જેમાં ઉગતાં હોય તેવી
વાવ.
રતલી સ્ત્રી સારસ પક્ષિણી. વાવ પુત્ર સારસ પક્ષી. સત્સવી સ્ત્રી સારસ પક્ષિણી. રણોત્ ૦ કમળ. તો પુત્ર સારસ પક્ષિ. રોજ ૧૦ કમળ. દિ સારસ પક્ષી.
For Private and Personal Use Only
Page #639
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
Www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सरोरुहो
सर्पशत्रु
વિઠ્ઠી સ્ત્રી સારસ પક્ષિણી.
સઘાતિ ત્રિ. સપને નાશ કરનાર, સહાસન પુ. બ્રહ્મા.
યાતિનો સ્ત્રી સર્ષવારી જુઓ. હસન ત્રિ કમળના આસનવાળું. સના ૧૦ સરકવું, ખસવું, જવું .. હોવર પુત્ર તળાવ, સરેવર.
વન ત્રિ સરકતું ખસતું, જતું. g૦ વાયુ, મન, પ્રજાપતિ.
રહેવા પુત્ર નોળીયો. વર્ષ પુ. સ્વભાવ, સૃષ્ટિ, નિર્મોહ, કાવ્ય zળી સ્ત્રી નોળીયણ. વગેરેને ભાગ, નિશ્ચય, મેક્ષ, ઉત્સાહ,
સવંદૂ પુ. નાગદતી વૃક્ષ-જેને સ્પર્શ અનુમતિ, કબૂલત, સલાહ.
કરતાં સપની દાઢને સ્પર્શ કરવા જેવું વન્ય સર્ગની બાંધણીનું મહાકાવ્ય.
દુઃખ થાય છે. ન સ્વા. ૫૦ ૨૦ અર્જન કરવું,
નવા સ્ત્રી સર્પની દાઢ, વૃશ્ચિકલી લતા. ઉપાર્જવું, મેળવવું.
રવિ શ્રી.મેંઢાશીંગ વનસ્પતિ. તલ પુ. લાખનું ઝાડ, લાખ, પીત
તલી સ્ત્રી ગોરલી વૃક્ષ. શાલ વૃક્ષ.
સત્ત શ્રી નાગદતી વૃક્ષ. કરવા પુત્ર ઉપરના અર્થ.
રામની સ્ત્રી વંધ્યાકર્કોટી વનસ્પતિ. વધા ત્રી, રાસ્ના વનસ્પતિ. સન ૨૦ રુષ્ટિ, સૈન્યને પાછળનો ભાગ.
સપનાના સ્ત્રી સપના ઝેરને નાશ કર
નારી એક વનસ્પતિ. નિસ પુત્ર સાલ વૃક્ષનો રસ-લાખ.
પુeણી સ્ત્રી નાગદન્તી વનસ્પતિ. હનિયા પુત્ર ઉપરને અર્થ. વન િg૦ સરિસ જુઓ.
sus go સર્પની ફેણ ઉપર ઉત્પન્ન પણ પુત્ર શનિ જુઓ.
થત એક મણિ. કર્ષિ સ્ત્રી તે નામે એક નદી, સાજીખાર.
સમુર પુ.મેર પક્ષી, ગરૂડ પક્ષી,નળીયે. નિ સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
નધિ g૦ સપની ફેણ ઉપર ઉત્પન્ન વિક્ષાન પુત્ર સાજીખાર.
થત એક મણિ. રતલાર પુત્ર સાજીખાર.
રાજ્ઞ પુ. વાસુકિ નામે સર્પોને રાજા. પર સ્ત્રી સર્લિ જુએ.
વર્ષના પુત્ર ઉપરને અર્થ. સવા સ્ત્રી સર્વ જુઓ.
gિ go ગરૂડ, મેર, નળીયો. સાક્ષાત પુત્ર સાજીખાર.
વતા સ્ત્રી નાગરવેલ. પાર પુત્ર સાજીખાર.
જવણી સ્ત્રી નાગરવેલ. હનું ૬૦ વેપારી, વાણી.
ત્તિ ૩૦ ગરૂડ, મેર, નળી, જનરસર્ચ પુત્ર નિર્ધાર જુઓ.
મેજય રાજા. રસ પુ. નાગકેસર, સર્પ, સાપ, આશ્લેષા ઈનિ ઝિ૦ સપને શત્રુ. નક્ષત્ર, ગમન, ગતિ, જવું તે.
સ િબ્રી, ગરૂડ માદા, મેર પક્ષિણી, વર્ષો સ્ત્રી સર્પના ઝેરને નાશ નોળીયણ. કરનાર એક વેલે..
સાગુ નેળીયે, મેર, ગરૂડ. સાન્યા જ. ઉપરના અર્થ. | નિ સને શત્રુ.
For Private and Personal Use Only
Page #640
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सर्पसत्र
६२०
सर्वज्ञत्व
તજ 7 સને નાશ કરવા માટે | સ go શિવ, વિષ્ણુ,
જનમેજય રાજાએ કરેલે એક યજ્ઞ. સર્વ સંપૂર્ણ, સમગ્ર, બધું, સર્વ. રાત્રિન પુત્ર સર્પોના નાશ માટે યજ્ઞ પર્વત ત્રિબધું સહન કરનાર કરનાર જનમેજય રાજા.
સર્વ શ્રી. પૃથ્વી. સર્ષણ સ્ત્રી સર્પના ઝેરને નાશ કરનાર
સર્વ ત્રિો સકળ, સમગ્ર, બધું, સંપૂર્ણ એક વેલે.
સવ પુ. બ્રહ્મા, પરમેશ્વર, નેળી, ગરૂડ, મોર. સર્વાન બધું કામ, સઘળું કાર્ય. તન ત્રિ, સર્પનો નાશ કરનાર,
સર્વાઇr fઝ સર્વ કામ કરવામાં સમર્થ. રસન્ન ત્રિ. સપને નાશ કરનાર.
હવાઈ • સમગ્ર કાળ, બધે કાળ. સપનૂ પુનાળીયે, ગરૂડ, મેર,
સામ્ ગચ્ચ૦ ઉપરના અર્થ. રાત્રી સ્ત્રી ગરૂડ માદા, મોર માદા, વાહીન ત્રિ, સર્વ કાળે હોનાર-થનાર, નોળીયણ.
હરિન્ પુત્ર નટ, નાટકીયે. પક્ષી સ્ત્રી પનારી નામે એક વેલે. રક્ષિા પુત્ર સાબુ રહી પુનાગકેસર, મહિષકન્દ ભેદ. તા ૧૦ પાણી. સfી સ્ત્રી સપના ઝેરનો નાશ કરનારી
વર્ષના પુત્ર શિવ, પરમેશ્વર, આત્મા, વાયુ. એક લતા, સિંહલી વનસ્પતિ.
સન ત્રિસર્વ સ્થળે જનાર. વપન પુ. મેર, ગરૂડ, નાળીયે.
સ ભ્ય પુ0 પરમેશ્વર. સ્ત્રી મોર માદા, ગરૂડ માદા,
સર્વાધ સર્વ સુગંધી દ્રવ્યોને મિશ્ર નોળીયણ, નાકુલી વનસ્પતિ.
ગુરૂપ એક પદાર્થ. સrતિ ૩૦ ગરૂડ, મેર, નળીયો.
સર્વ શ્રી કાંગનું ઝાડ.
સામિન ત્રિબધે જનાર. પરિ પુત્ર ઉપરના અર્થ.
સ પુ. પીપરીમૂળ-ગંઠોડા. લves R૦ ચન્દન વૃક્ષ,
રંથિ go ઉપર અર્થ. સવાર પુત્ર સર્પોનું રહેઠાણ સર્વારા ૬૦ મેર પક્ષી, ગરૂડ, નાળીયે.
સાપુ પાપ વફાની સ્ત્રી મેર પક્ષિણી, ગરૂડ માદા,
સર્વ ત્રિ. સર્વ કરતાં ચઢીયાતુ, સર્વ
વ્યાપક. નોળીયણ.
7૦ જળ. રવિ શ્રી સાપેણ, એક જાતને છોડ,
સામાન ૧૦ આખું જગત. જનારી સ્ત્રી,
નાનીન ઝિ સર્વ માણસમાં પ્રખ્યાત, પંન ત્રિ. સરકનાર, ખસનાર, જનાર. રજૂ ૨૦ ઘી.
સર્વ ઠેકાણે જાણતું. Rા સ્ત્રી સાપેણ,
સર્વજિ નિ સર્વને જિતનાર. રજી ૨૦ ચંદન વૃક્ષ.
સર્વજ્ઞ go શિવ, બુદ્ધદેવ, જિનદેવ, પરમેશ્વર as a૦ ચંદન વૃક્ષ.
રાત્રિ બધું જાણનાર. છ ઝિ૦ સપને પ્રિય.
રાતા સ્ત્રી બધું જાણનારપણું. સભ્ય - ૩૦ શેર સરકવું, ખસવું, જવું. | સર્વ ૧૦ ઉપરને અર્થ,
For Private and Personal Use Only
Page #641
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
Www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सर्वज्ञा
सर्वप्रहरणायुधः
દેવી.
સર્વશા સ્ત્રી દુર્ગા દેવી,
સર્વથા સચ્ચ૦ સર્વ પ્રકારે, અત્યંત પ્રતિસર્વતામાં સ્ત્રી કાંગનું ઝાડ,
જ્ઞામાં તથા હેતુમાં વપરાય છે. સર્વતછુ મધ્ય સર્વ તરફથી, ચોતરફથી, પરમ પુ. શકુંતલાપુત્ર ભરત રાજા. બધેથી, બધે ઠેકાણે, ચેતરફ
સર્વર ત્રિ. બધાને દમનાર-દુ:ખ દેનાર. સર્વતાપને પુત્ર કામદેવ.
રમેન ત્રિ. ઉપરનો અર્થ. રતાપન બધાને તપાવનાર, સર્વને મન પુત્વ સર્વમ પુત્ર જુઓ. દુઃખદાયી.
સ ર્ષ પુરા બુદ્ધદેવ, જિનદેવ પરમેશ્વર. . ક્રાકમાવી વનસ્પતિ. સર્વન ઝિઝ બધું જેનાર. સર્વતમ ચાર બારણાવાળું એક સર્વના સ્ત્રી બધું જેનારી સ્ત્રી, દુગ
જાતનું ઘર, પ્રતિષ્ઠા વગેરેમાં પૂજ્ય દેવેનું એક મંડળ, જ્યોતિષમાં કહેલ શુભ- સર્વવા મખ્ય સર્વ કાળે, હમેશ. અશુભ જ્ઞાન માટેનું એક ચક્ર, અલંકાર
પુમોક્ષ, સર્વ દુઃખોને શાસ્ત્રમાં કહેલ બંધભેદરૂપ એક કાવ્ય. નાશ. સર્વતોમર પુ. લીંબડાનું ઝાડ, વિષ્ણુને
વિમુa g૦ અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ. એક રથ.
સર્વર પુસર્વવરિન ઉ૦ જુઓ. સર્વતમચર નવ તિષમાં કહેલ શુભ
ત્રિસર્વનિ જિ. જુઓ. અશુભ જાણવા માટે એક ચક્ર.
થર્ ત્રિ, સર્વને પૂજનાર, સર્વતોમવશ્વ પુત્ર અલંકાર શાસ્ત્રમાં સર્વપુરવઠ ત્રિસર્વ ભારને ઉપાડનાર કહેલ એક ચિત્રકાવ્ય.
બળદ વગેરે. સર્વતમામv૪ પ્રતિષ્ઠા વગેરેમાં સર્વપુરીન ત્રિ. સમગ્ર ભારને ઉપાડનાર પૂજ્ય દેવેનું એક મંડળ.
બળદ વગેરે. સર્વતોમાં સ્ત્રી. ગાંભારી વનસ્પતિ, નામતા શ્રી સર્વનામપણું. નટની સ્ત્રી, નટી.
સમત્વ સર્વનામપણું. સર્વતોમુર્ણ ૧૦ પાણી, આકાશ. સર્વનામન ૧૦ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ સર્વનામ. સર્વતોમુ પુત્ર શિવ, બ્રહ્મા, પરમેશ્વર, નાશ ૬૦ સર્વને નાશ. આત્મા, બ્રાહ્મણ, સ્વર્ગ, અગ્નિ, ચિત્રાનું
નારાજ ત્રિ. સર્વને નાશ કરનાર. ઝાડ.
સર્વનારા ત્રિઉપરને અર્થ. પર્વતો ત્રિ. સર્વવ્યાપક, સર્વ તરફ સર્વત્ર પુત્ર દુષ્યતપુત્ર ભરત રાજા. મુખવાળું.
સર્વ ત્રિસર્વનું રક્ષણ કરનાર. સર્વત્ર થ૦ સઘળે, બધે, સર્વ દેશમાં, સર્વપ સ્ત્રી. બલિ રાજાની સ્ત્રી.
સર્વ કાળે, સર્વ દિશામાં, બધે ઠેકાણે. પૂર્ણ પુ પરમાત્મા. સર્વત્ર ત્રિ. બધે ઠેકાણે જનાર. સર્વપૂર્ખતા સ્ત્રી સામગ્રી, તૈયારી, સર્વ સર્વત્રn go વાયુ, પરમેશ્વર.
પ્રકારની પૂર્ણતા, મિક્ષ, સર્વત્રમિન g૦ ઉપરના અર્થ.
સર્વજૂર્વત્ર ૧૦ ઉપરના અર્થ. સર્વગમન ત્રિબધે ઠેકાણે જનાર | સર્વધ પુત્ર વિષ્ણુ.
For Private and Personal Use Only
Page #642
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सर्वप्रिय
६२२
सर्वसिद्धि
કિર ત્રિ. સર્વને પ્રિય, બધાને વહાલું. | સર્વદા સ્ત્રી તોમર નામનું અસ્ત્ર. પરમ પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ, બકરો. સ્કિન પાખંડ વેશધારી, પાખંડી. સર્વમા ત્રિબધું ખાનાર, બધાનું સર્વી સ્ત્રી તોમર નામનું અસ્ત્ર. ખાનાર.
સર્વત્રો પુત્ર આખું જગત, બધે લેક. સમક્ષવા ત્રિદ ઉપરના અર્થ.
સર્વરોજેરા પુત્ર પરમેશ્વર, સમક્ષ પુત્ર સમક્ષ ઉ૦ જુઓ.
સોશ્વર પુ. પરમેશ્વર. મિક્ષ શ્રી બકરી.
સર્વોદ પુ. આખું લેઢાનું બાણ. સર્વેમાં સ્ત્રી બકરી.
સર્વસ્ત્ર પુત્ર ઉપરને અર્થ. સર્વમર્શ પુત્ર સમક્ષ પુત્ર જુઓ.
સર્વવવ શ્રી. ગાંભારી વનસ્પતિ. સમક્ય ત્રિબધું ખાનાર.
રર્વવદ્યુમ ત્રિસર્વને પ્રિય. સમક્યા સ્ત્રી બકરી. સમૃત ત્રિ. સર્વનું ભરણુ પિષણ કરનાર,
સર્વવતૃમ સ્ત્રી વેશ્યા સ્ત્રી, વ્યભિસર્વને ધારણ કરનાર.
ચારિણે સ્ત્રી. વર્ષમાં સ્ત્રી દુર્ગા દેવી.
રવિ પુત્ર સર્વજ્ઞ પરમેશ્વર
રવિ ત્રિ- બધું જાણનાર, સર્વ જાસર્વમથવુપરમાત્મા, પરમેશ્વર.
નાર. સર્વનય ત્રિ, સઘળાસ્વરૂપ, સમગ્રમય. સર્વમળી સ્ત્રી, આખી પૃથ્વી.
રરર પુત્ર સર્વ વેદાધ્યયન કરનાર. સર્વમાન પુત્ર નીચે શબ્દ જુઓ.
સર્વર ત્રિ. સર્વ જાણનાર. પર્વમીજી પુત્ર આખી પૃથ્વીને રાજા
સર્વ પુ. જેમાં સર્વસ્વ દક્ષિણા હેય
છે તે વિશ્વજિત નામે યજ્ઞ કરનાર. ચક્રવતાં રાજા. સર્વમદીશ્વર પુત્ર ઉપરનો અર્થ.
સર્વવત ૧૦ વિશ્વજિત નામના યજ્ઞમાં સર્વમૂલ્ય 7. કડી, કોડું.
દક્ષિણ તરીકે વિધાન કરેલ ઘરનું સર્વસર્વભૂપ પુકાળ, સમય,
સ્વ-ધન. સર્વત્ર પુત્ર બધો રસ, શાલરસ-લાખ,
ર વિન પુત્ર સર્વજ્ઞ પરમેશ્વર વીણ વગેરે વાદિત્ર, પંડિત, ખારો રસ,
સર્વનિ ત્રિ સર્વ જાણનાર, સર્વજ્ઞ. પરમેશ્વર.
હરિન સર્વના વેશ લેનાર નેટ, પરમ પુરુ ખારો રસ,
નાટકીયે. સર્વાત્ર પુત્ર આખી રાત્રિ સમગ્ર રાત્રી. સર્વસંતલા ઃ એક જાતનું મીઠું. સર્વર સ્ત્રી રાત્રિ, હળદર.
રર્વતત પુ. એક જાતનું ધાન્ય. રીઝ ચંદ્ર, કપૂર.
સર્વ સદન ૧૦ ચતુરંગી સૈન્ય તૈયાર કરી સર્વજોનાથ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર.
યુદ્ધ માટે પ્રયાણ સર્વોપતિ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર,
સર્વઠ્ઠ પુત્ર ઉપરનો અર્થ. પાર્વતીજા પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર,
સર્વેદ પુ૦ ગુંગળ. હરીશ્વર પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર.
નર્વસ ઝિ૦ સર્વ સહન કરનાર, બધું સર્વશીરામન પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર.
સહેવાર. સર્વ/વર્ત પુ૦ વર્ષ, વરસ ! નર્વસિદ્ધિ ૩૦ શ્રીફળ,
For Private and Personal Use Only
Page #643
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सर्वसिद्धि
६२३
सर्षप
નલિત્તિ ત્રિસમગ્ર અર્થનું સાધન. સનીન ત્રિ. સર્વાસમક્ષ જુઓ. સર્વવિદિ શ્રી. સમગ્ર સિદ્ધિ
નમિષ ત્રિ, સર્વને છેતરનાર, સર્વ ને સમગ્ર ધન.
બધાની નિંદા કરનાર. સર્વક્ષિur gછે જેમાં ઘરના સમગ્ર સમિષા પુત્ર કપટી–પાખંડી તાપસ.
ધનની દક્ષિણા હોય છે તે વિશ્વજિત સમિધિન પુત્ર ઉપરને અર્થ. યજ્ઞ.
સમિશ્વિન fa૦ સમિધ જુઓ. સર્વદાઇ ન સમગ્ર ધનનું હરણ. તમિર પુ0 ચતુરંગી સેનાને તૈયાર સર્વરવામન પુસમગ્ર સ્વામી.
કરી યુદ્ધ માટે પ્રયાણ. સર્વદા ૧૦ સમગ્રનું હરણ, બધું લઈ સર્વાર્થવિર પુ. બુદ્ધ દેવ. લેવું તે.
સર્વાર્થસિદ્ધ ત્રિ. સમગ્ર ઇષ્ટ સિદ્ધિવાળું, રસર્વદ્યાર પુત્ર ઉપરના અર્થ.
જેના સર્વ મનોરથ પૂરા થયા હોય તે.. સર્વહિત ૨૦ મરી, તીખાં.
સર્વાનુarfથની સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. સહિત ત્રિા સઘળાંને હિતનું કારણ
સર્વાવસર પુત્ર અર્ધ રાત્રિ, મધરાત સર્વાક ન સઘળું અંગ, સમગ્ર અંગ. સર્વાાિન ત્રિ. બધું ખાનાર, બધાંનું રસપુર ૩૦ એક જાતનું ઔષધ.
ખાનાર. રસપુર ત્રિસગે સુંદર.
સત્ર ત્રિસઘણાં અવાળું, સર્વ નવી કિ. સર્વ અવયવમાં વ્યાપક,
અસ્ત્રો ધારણ કરનાર. સર્વ અંગમાં વ્યાપક.
સત્રમાં વીટા શ્રી જૈનદર્શનપ્રસિદ્ધ હવળ સ્ત્રી દુર્ગા દેવી.
સોળ વિદ્યાદેવીઓ પૈકી અગીઆરમી
વિદ્યા દેવી. તમા 2. સર્વમય, સર્વસ્વરૂપ.
રહ્યા સ્ત્રી તે નામે એક દેવી. હરમન પુરુ પરમાત્મા, પરમેશ્વર.
સહુ આખો દિવસ. સર્વાનુવાજી ન૦ સઘળાંનું અનુકરણ,
રાહત ત્રિ. આખા દિવસમાં કરેલ. બધાંની નકલ કરવી તે.
સર્વીય ત્રિ, સર્વનું, બધાનું, સઘળાંનું, સર્વાનુાર ઉપરના અર્થ.
સર્વસંબંધી. હનુલાનિ ત્રિ૦ સઘળાંનું અનુકરણ સર્વેના પુત્ર સઘળાનો ઈશ્વર-પરમેશ્વર, શિવ. કરનાર, સર્વસમાન.
શ્વર પુત્ર ઉપરનો અર્થ. રતનુ સ્ત્રીશાલપણું વનસ્પતિ.
પણ હુ એકત્ર મળેલ સમગ્ર સૈન્યનો સર્વાનુભૂતિ સ્ત્રી. ધોળું નસોતર.
ધસારે, સમગ્ર જંળને વેગ. સવનુભૂતિ ત્રિ, તત્વજ્ઞાની.
રવિધિ ત્રી, કુછ-જટામાંસી-હળદરસર્વાનુભૂતિ પુતે નામે એક જિન દેવ. વજ-શિલાજિત-ચંદન-મોરલ-ચંપિ - સન ૧૦ સઘળું અન્ન, સઘળાંનું અન્ન. કપૂર-મોથ-એ સર્વ ઔષધિ,
નમક્ષ ત્રિવ સઘળું અન્ન ખાનાર, વૈચિવ પુ. ઉપરને અર્થ. સઘળાંનું અન્ન ખાનાર.
સપv g૦ સરસવ, એક જાતનું માછલું, સનમનિ ત્રિ. ઉપરના અર્થ. જાળીયામાં સૂર્યના પ્રકાશની અંદર દે
નામોનિન ત્રિ સમક્ષ જુઓ. | ખાતી ચોવીસ રજકણબબર એક વજન.
For Private and Personal Use Only
Page #644
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सर्षपतैल
६२४
सविस्मय
ર
સ્ટ ર૦ સરસવનું તેલ, સરસીયું તેલ. રવ ત્રિસજાતીય સંતાવાળું. રવજી સ્ત્રી, વનિ પક્ષિ.
નવસંશા સ્ત્રી પાણિનીય વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ હજું ઘણું જુઓ.
અક્ષરની સજાતીય સંજ્ઞા. રસ ર૦ પાણી.
સવ સ્ત્રી સૂર્યની એક સ્ત્રી સમાન રઈશ ત્રિ. લાજવાળું, શરમવાળું, વર્ણની સ્ત્રી. શરમાળ.
રાત્રિ પુત્ર સાયંકાળ, ત્રિઢ ન પાણી, ઉત્તરાષાઢા નક્ષત્ર,
હવે સ્ત્રી નસોતર. લગ્નાવધિક ચોથું સ્થાન.
સિવાય ત્રિ. વાસવાળું, સહવાસવાળું, હિ૮૬ૉટ ડુ પાણીને વાળ-શેવાળ.
વાસવાળું, ગંધવાળું. ઢિતિ શ્રી ત્રિજ્યા જુઓ.
સવાલ ત્રિવેગવાળું, વસ્ત્રવાળું, વસ્ત્રહિત્ય ૧૦ સચિા જુઓ.
સહિત. ત્રિક્રિયા ત્રીમરેલાને ઉદ્દેશી જલ- વિકલ્પવા ૧૦ વેદાંતપ્રસિદ્ધ એક સમાધિ, પ્રદાન વગેરે ઉત્તર ક્રિયા.
ન્યાયમાં કહેલ એક જ્ઞાન.. ઢિાંક ૧૦ કમળ.
વિફા ત્રિ. પ્રફુલ, વિકસેલ, સંકોચ નરસ્ટિન ત્રિ પાણીમાં ઉત્પન્ન થનાર. વગરનું. ટિનિધિ પુ. સમુદ્ર.
રવિવાર, સ્ત્રી પાતંજલ યોગશસ્ત્રિપ્રસિદ્ધ રજિસ્ટનિય જલચર પ્રાણી, મીન એક સમાધિ. તથા કર્ક રાશિ.
વત ત્રિ. તર્કવાળું, તર્ક સહિત. ઢિા પુત્ર પાણીનો વેગ.
વિત સ્ત્રી પાતંજલ યોગદર્શનપ્રસિદ્ધ ટિશ પુ. સમુદ્ર.
એક સમાધિ. ન્ટિજેન્યન પુ વડવાનળ અગ્નિ. વિત ઉ૦ જગત્કૃષ્ટા પરમેશ્વર, સૂર્ય, સિસ્ટન્ટ ત્રિલીલાવાળું, વિલાસયુક્ત.
આકડાનું ઝાડ, હસ્ત નક્ષત્ર. જ સ્ત્રી એક વનસ્પતિ-જેને હાથી વિવર ઉ૦ હસ્ત નક્ષત્ર. બહુ ખાય છે.
સવિતૃવત પુહસ્ત નક્ષત્ર. સવ ઉ૦ યજ્ઞ, સંતાન, સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. પવિત્ર ૧૦ ઉત્પત્તિનું કારણ, જન્મનું સવ ન૦ પાણી.
કારણ. પવન યજ્ઞના અંગરૂપ સ્નાન, સોમરસ વિચિ ત્રિપરમેશ્વર સંબંધી પરમે
કાઢવો, સેમ પાન કરવું, યજ્ઞ, પ્રસવ, ધરનું, સૂર્યસંબંધી, સૂર્યનું. દારૂ કાઢો.
રવિત્ર સ્ત્રી માતા, મા. સિવણ ત્રિ. મિત્ર, સબતી, સમાન ત્રિ. વિદ્યાવાળું, વિદ્વાન, ભણેલ. વયવાળું.
રવિધ ત્રિ- સમીપનું, પાસેનું, પાસે, નસવ પુત્ર તુલ્યરૂપ, એક જાતનું, સમાન
જદીકનું, પ્રકારવાળું, વિધાનવાળું. રંગનું, વર્ણ સહિત, સજાતીય, સમાન.
સવિનય ત્રિ. વિનયવાળું, વિનયી. સવર્ણન ૧૦ તુરૂપતા કરવી, એકરૂપ ! વિરમય ત્રિક વિસ્મયવાળું, વિસ્મય કરવું, સમાન કરવું, સજાતીય કરવું. ' પામેલ, આશ્ચર્ય પામેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #645
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
રવીન
सहकार.
ચારી.
સવીર પુરુ પાતંજલ યોગશાસ્ત્રમાં પહેલ | સાવ ત્રિક ઉત્તમ, શ્રેષ્ઠ, ઉતાવળું, એક સમાધિ.
સુંદરતાવાળું. રવીન ત્રિ. બીજવાળું, મૂળકારણવાળું. સિંહા પન્ન જુઓ. વર્ષના પુત્ર સબીજ સમાધિયોગ, હતા પુરુ પાંદડાં વગેરેની શય્યા. સક્રિશ ત્રિવૃદ્ધિવાળું, વ્યાજવાળું,.
૨ ૧૦ વૃક્ષ વગેરેનું ફળ, ખેતરમાં રહેલું વ્યાજસહિત.
ધાન્ય, ગુણ, શસ્ત્ર. વેરા ત્રિ સમીપનું, પાસેનું, નજ
એ પુ. એક જાતને મણિ, તરવાર. - દીકનું, પાસે.
સીમાનિ પુ. ઉંદર. હર ત્રિ. વેશવાળું, વેશસહિત.
સચમાનિ ત્રિ. વૃક્ષ વગેરેના ફળનો નાશ
કરનાર, ખેતરના ધાન્યને નાશ કરનાર, તબ્ધ ત્રિ. ડાબુ, જમણું, પ્રતિકૂલ, વિરૂદ્ધ.
ગુણનો નાશ કરનાર. રાવ્યશ ત્રિવ્યથાવાળું, પીડાવાળું, દુઃખી.
સળિો સ્ત્રી. ઉંદરડી.
વિચાર્ષવા ૧૦ અનાજનું ડું. સમિતિ ત્રિવ્યભિચારવાળું, વ્યભિ
સચરાજી ૨૦ ધાન્ય વગેરેને અગ્રભાગ.
સચિવ પુન રાળનું ઝાડ. સચરિત્ર અર્જુન, સાદડાનું ઝાડ | રચવા ઉ૦ અશ્વકર્ણ વૃક્ષ.
વ્યાણ ત્રિ બહાનાવાળું, મિષવાળું, હસ્થ ત્રિધાન્ય ખાનાર, ખેતરમાં કપટવાળું, કપટી.
રહેલા અનાજને ખાનાર, વૃક્ષ વગેરેના સચેટ્ટ g૦ રથ હાંકનાર, સારથિ. ફળને ખાનાર. રણ પુત્ર ઉપરના અર્થ.
દિ શ્રી. નવું ધાન્ય નીપજી રહે તે શs f=૦ લાજવાળું, શરમવાળું,
વેળા કરવાને એક યજ્ઞ. શરમાળ.
સ્વાદવાળું, સ્વાદિષ્ટ હર ત્રિ. શંકાવાળું, શંકાસહિત,
રઃ ઝિ૦ પરસેવાવાળું, ઘામવાળું.
સવા સ્ત્રી- દૂષિત કન્યા. સારા ત્રિધાન્યવાળું, ધાન્યસહિત. સવાણી સ્ત્રી નાગદતી વનસ્પતિ.
સદ્ વત્ ધાતુ જુઓ.
તદ અa૦ સાથે, સહિતપણું, સમગ્રપણું સલ ત્રિ. શોકવાળું, શેકસહિત,
સમાનતા, એકી સાથેપણું, વિદ્યમાનતા, દીલગીર.
સમૃદ્ધિ, સંબંધ, સામર્થ-એ અર્થોમાં મિ શ્રી દાઢી મૂછવાળી સ્ત્રી.
વપરાય છે. સન્ ગયા. ૧૦ ૧૦ શેર્ જવું.
સદ પુમાગશર મહિને. રણવ ત્રિ. સત્વવાળું, પરાક્રમી, ધીરજ
રસ પુ૧૦ એક જાતનું મીઠું-ગંધલવણ, વાળું, ધીર, પ્રાણીવાળું.
બળ, જેર. કરવા સ્ત્રી. ગર્ભિણી સ્ત્રી.
સદ ત્રિો સહન કરનાર, ખમનાર, સહસન ૨૦ યજ્ઞ માટે પશુને હણવું તે.
નશીલ. સત્તાવાર ત્રિ. ભય પામેલ, બીધેલ. સવાર પુછે અત્યંત દૂર સુધી જનાર રસીમ મચ૦ સમીપ, પાસે, નજીક | સુગંધીવાળો આંબો, સાથે કામ કરવું.
७८
For Private and Personal Use Only
Page #646
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
सहकारिता
સદ્દત્તા સ્ત્રી સહાયકપણું, સાથે કામ
0
કરનારપણું, મદદ. સાત્વિક ૬૦ ઉપરના અ.
www.kobatirth.org
સાન્ ત્રિ॰ સાથે રહી કામ કરનાર, સહાયક, મદદગાર. સહારિન્ પુ॰ પોતાથી ભિન્ન રહી પેાતાનું કાર્ય કરનાર એક હેતુ,
O
સદ્દાત ત્રિ॰ સાથે ગયેલ. સદાતિ સ્ત્રી નીચે શબ્દ જુએ. સદગમન ન॰ સાથે જવું, પતિ સાથે પત્નીએ મરી જવું તે.
સદ્દામતા ન॰સાથે જનારપણું.
સામિત્વ ન॰ સાથે જનારપણું.
સદામિનૢ ત્રિ॰ સાથે જનાર. સદામિની સ્ત્રી મરણ પામેલા પતિ સાથે મરનારી સ્ત્રી.
સંઘષર પુ॰ પીળી ઝી ઝાટી, કાળી ઝીઝાટી, મિત્ર, ખેાખતી, ગાઠીયા, ઝીંઝટી વનસ્પતિ, પ્રતિ, સ્વામી, ધણી.
સદર ત્રિ॰ સાથે જનાર, સહાયક, અનુચર, સેવક, પ્રતિબંધક.
તત્ ત્રિ• સાથે જતુ', સાથે ક્રતુ, સાથે ચાલતું.
લવરી શ્રી. પીળી ઝીંઝારી, સખી, મહે નપણી, સાબણુ, ધર્માં પત્ની,
સવાર ૩૦ સાથે ફરવું, સાથે જવું, સાથે
ચાલવું.
સાવિત્ પુ॰ સચર પુ॰ જુએ, તાનિ ત્રિ॰ સચ ત્રિ॰ જુએ. તાતળી સ્ત્રી સરી જુએ.
સહન પુ॰ સગેા ભાઇ, જ્યાતિષમાં કહેલ જન્મ લગ્નથી ત્રીજું સ્થાન. સજ્જન ત્રિ॰ સાથે ઉત્પન્ન થનાર, સ્વાભાવિક, સ્વતઃસિદ્ધ.
६२६
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सहपान
સદ્દમિત્ર ન૦ વભાવસિદ્ધ મિત્ર-ભાણેજ વગેરે.
સજ્જનન પુ॰ સ્વભાવસિદ્ઘ શત્રુ-સાવકા ભાઈકાકાના છેકા વગેરે.
સહારાનુ પુ॰ ઉપરના અ, સહખ઼લુદવું પુ॰ સહજ્ઞમિત્ર જુએ. મરૂના સ્ત્રી સગી બહેન. સદ્દગાર પુ॰ સદ્દવૈરિન્ જી. સપ્નેત્તર ત્રિ॰ સ્વાભાવિક ન હેાય તેં, સ્વતઃસિદ્ધ ન હોય તે.
સહુ ન એક જાતનું પક્વ માંસ. સત્તા સ્ત્રી સાથેપણું, સહન કરનારપણું,
સહત્વ ન॰ ઉપરના અ.
સવ પુ॰ માદ્રીના પુત્ર તે નામે એક
પાંડવ.
સતેવા શ્રી ખલા વનસ્પતિ, દ ંડાત્સલ વનસ્પતિ, ઉપલસરી વનસ્પતિ. સહેવી સ્ત્રી સર્પાક્ષી વનસ્પતિ, પીળી દંડાત્પલ વનસ્પતિ.
સજ્જનેવ્યાવિ પુ॰ પ્રતિષ્ઠાના દેવાને સ્નાનમાં ઉપયેાગી એક દ્રવ્યસમૂહ, સામળી સ્ત્રી. પત્ની, ભાર્યાં. સમિમ્ ત્રિ॰ સમાન ધર્મ વાળુ, પેાતાના સમાન ધર્મ પાળનાર, सहन न० સહન કરવું, સહેવું, ખમવું,
ક્ષમા.
સજ્જન ત્રિ॰ સહન કરનાર, સહેનાર, ખમનાર, સહનશીલ, ક્ષમાવાળું સજ્જનતૅશ ત્રિ॰ સાથે નાચનાર, સાથે નૃત્ય
કરનાર.
સહનર્તન ૧૦ સાથે નાચવું, સાથે નૃત્ય કરવું.
For Private and Personal Use Only
સવૃત્ત ન॰ ઉપરના અ. મનૃત્ય ૧૦ સર્તન જુએ. સદ્દપાન • સાથે પીવું, એક સ્થળે મળીને દારૂ વગેરે પીવે! તે.
Page #647
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
खहपायिन्
सहसवीर्या
gir= ત્રિા સાથે પીનાર, એક સ્થળે | પહેરવું અઘ૦ હજારવાર. મળીને દારૂ વગેરે પીનાર.
સહસ્ર ર૦ હજાર આપનાર, ઘણું દાન સાપશુટિ પુલ મિત્ર બાલમિત્ર, ધૂળીયે કરનાર, ઉદાર. ગોડી.
સવંદૂ ૩૦ હજાર દાઢવાળું એક માછલું. સમાવિન ત્રિ- સહાયક, મદદગાર, સાથે સર્ક્સવર્િ પુત્ર ઉપરને અર્થ. હેનાર-થનાર.
લવંણી સ્ત્રી હજાર દાઢવાળી એક રહમાવિનો સ્ત્રી સહાયક સ્ત્રી, સોબતણું, માછલી. સાથે હોનારી–થનારી.
સ ૮ પુત્ર સારસ પક્ષી. સમોન નસાથે જમવું.
હરિ ૧૦ કમળ. સહિમોનિ ત્રિવ સાથે જમનાર.
સારી સ્ત્રી સારસ પક્ષિણી. સહમ ૨૦ જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ એક રાશિદ.
સહર્ષ સ હજાર પ્રકારે, અનેક વારિ ર૦ મરેલા પતિની સાથે એક
પ્રકારે, ઘણા પ્રકારે. ચિતામાં પત્નીએ બળી મરવું તે.
સધારા સ્ત્રી હજારગણી ધારા, અનેક સહિમૃતિ સ્ત્રી ઉપરને અર્થ
ધારા, ધણી ધાર. હમૃત્યુ ૩૦ સમરી જુઓ.
વિનયન પુ. ઈન્દ્ર, ઘુવડ પક્ષી. રહણ ત્રિરસવાળું, રસિક, રસાળ.
નયની સ્ત્રી. ઘુવડ માદા. સત્તા સ્ત્રી મુર્તી વનસ્પતિ-જંગલી
રસસ્ત્રનેત્ર પુઈન્દ્ર, ઘુવડ પક્ષી. મગ.
નેત્રી સ્ત્રી ઘુવડ માદા. અસર પુ. સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, બળદ.. વર્ષ પુ. સ્પર્ધા કરવી, હર્ષ, આનંદ.
પત્ર ૧૦ કમળ. સર્વ ત્રિા હર્ષવાળું, આનંદી, સ્પર્ધા
રિપત્ર પુત્ર સારસ પક્ષી.
તપત્રી શ્રી. સારસ પક્ષિણી. કરનાર.
સહસ્ત્રાર્ ૩૦ વિણ પરમેશ્વર રહણ ૧૦ બળ, તેજ. Rs પુત્ર માગશર મહિને.
સહસ્ત્રપ૬ ૩૦ ઉપરના અર્થ, સૂર્ય, તાર ત્રિ- હાસ્યવાળું, હસતું.
આકડાનું ઝાડ, કારંડવ પક્ષી. રત માત્ર એક એક, અકસ્માત, એકદમ રસ્ત્રાવી સ્ત્રી કારડવ પક્ષિણ. હઠથી.
રસંવાદુ પુત્ર કાર્તવીર્યસહસ્ત્રાર્જુન, રક્ષાદg go દત્તક પુત્ર.
બાણાસુર, વિષ્ણુ, પરમેશ્વર. સંધાન પુ બલિદાન, મોર પક્ષી. : વાંદુ સ્ત્રી લક્ષ્મી દેવી. સત્તાની સ્ત્રીમોર પક્ષિણી.
સ મુi g૦ સઢવાણું ૩૦ જુઓ. સહ પુ. પોષ મહિને.
સત્રમુગા સ્ત્રી લક્ષ્મી દેવી. સહુ ન૦ એક હજારની સંખ્યા, બહુ સમૂર્વનું પુ. વિષ્ણુ, પરમેશ્વર.
સંખ્યા, બહુ સંખ્યાવાળું, મોટી સંખ્યા. સમૂહો સ્ત્રી વર્નોન વેલે. તારા ઉ૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. સરિક પુ. સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. વિશ્વશાપ શ્રી ધેળી ધ્રોખડ. સદવી સ્ત્રી. દૂર્વા-ધ્રોખડ, મહાશતાસહારા પુત્ર સત્રવાર જુઓ.
વરી વનસ્પતિ.
For Private and Personal Use Only
Page #648
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सहस्रवेध
ક૨૮
सहोटज
વેબ 7એક જાતની કાંજી. | સહર ત્રિહારવાળું, ફારસહિત. વિધિન ર૦ હીંગ, પાણીમાં થતું એક નrોજ ત્રિ, આરોગ્યવાળું, તંદુરસ્ત, જાતનું નેતર.
નીરોગી, રોગરહિત. નધિન પુ. કસ્તૂરી.
સાન ૧૦ સાથે આસન, એક આસન સંધિ ઝિ૦ હજારને વીંધનાર, ઘણને ઉપર બેસવું તે. - વીંધી નાખનાર.
સહિત ત્રિ. સાથે, સાથેનું, સારી રીતે તસ્ત્રાર્ ૧૦ હજાર, અનેક.
હિતકારક, સાથે ઉચ્ચારેલ, સાથે કહેલ, સર્જશીર્ષના પુત્ર સલમૂન જુઓ.
હિત સહિત. સદા સ્ત્રી અંબછી વનસ્પતિ.
સહિત ત્રિ. સહન કરનાર, સહેનાર, ખમસહસ્ત્રાંસુ ઉ૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ.
નાર, સહનશીલ. ત્રાક્ષ ઉ૦ ઇન્દ્ર, ઘુવડ પક્ષી, વિષ્ણુ,
સહિર ન સહનસાધન એક ધર્મ. પરમેશ્વર..
સહિg ત્રિસહનશીલ, સહન કરનાર, સાક્ષ ત્રિહજાર નેત્રોવાળું.
સહેનાર, ક્ષમા કરનાર. સાક્ષી . ઘુવડ માદા. નદાર 7 મસ્તકમાં સુષષ્ણુ નાડીની
સાબુતા ત્રી, સહનશીલપણું, ક્ષમા, વચ્ચે આવેલું એક હજાર પાંખડીવાળું
તાઢ-તાપ વિગેરે વિરૂદ્ધ બને ધર્મો સહન
કરવા. કમળ. . ક્ષત્રિન પુછ હજારોના સૈન્યવાળો રાજા, રહેધુત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ. હજાર દાઢવાળું, એક માછલું.
સહુર ! સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. રત્રનું ત્રિર હજારવાળું હજારેવાળું. વધુર સ્ત્રી પૃથ્વી. સદા સ્ત્રી જંગલી મગ, એક જાતની કુંવાર, સદાય ત્રિક હદયવાળું, શ્રેષ્ઠ મનવાળું, પૃથ્વી, રાસ્ના વનસ્પતિ, સોનામુખી, વિદ્વાન, પંડિત, શાસ્ત્રીય અર્થભાવનાથી નખભેષજ ઔષધિ, સાપનું ઝેર ઉતારનારી પરિપક્વ બુદ્ધિવાળું.
એક વનસ્પતિ, નારપુષ્પ, ધોળી ઝીંઝટી. તાતા સ્ત્રશ્રેષ્ઠ મનવાળાપણું, વિદ્વતા. નહર ઉ૦ પીળી ઝીંઝેટી વનસ્પતિ. સાધત્વ ૪૦ ઉપરના અર્થ. સફાઇ ત્રિસહાયક, મદદગાર, સેબતી, સદણ પુત્ર દૂષિત અન્ન, તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ પોતાને અનુકૂલ.
એક યંત્ર. સહાયતા સ્ત્રી સહાયપણું, મદદ, સહાયને સદણ ત્રિઆનંદવાળું, હર્ષવાળું,
સમુદાય, મદદગાર થવું, સોબત, સંગત. ખુશી, શેકવાળું. સારવ ર૦ સહાયપણું, મદદ, સેબત, ઈંજ ત્રિ ગમન કરનાર, માછલું, ખુશમાં
સંગત. રસધાવત ત્રિસહાયવાળું, મદદવાળું, સ ર સ્ત્રી સાથે કહેવું, એક ઉક્તિ, તે સોબતીવાળું.
નામે એક અર્થાલંકાર. જદાર પુત્ર આંબાનું ઝાડ મહાપ્રલય, મોટે | પરમ પુo મુનીઓની પર્ણ શાળા, પાંદડાં સંહાર.
- વગેરેથી બનાવેલ ઝુંપડી.
For Private and Personal Use Only
Page #649
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सहोद
साकास
તામિલ ત્રિ. યુદ્ધસાધન રથ વગેરે,
યુદ્ધ માટેનું. રયાતિ ત્રિ. સંઘાતના હિતનું, જન્મ
નક્ષત્રાવધિ સોળમું નક્ષત્ર. સાંદgિs R૦ પ્રત્યક્ષને અનુસરતા એક
ન્યાય. સાંદષ્ટિ ત્રિ. તુરત ફળવાળું, પ્રત્યક્ષ
ફળ આપનાર, તાંત્રિત વહાણથી વેપાર કરનાર,
દરીયાઈ વેપારી. સાયુજીન ત્રિયુદ્ધ કરવામાં હશીઆર,
રણકુશળ.
સદ પુ. જેનો ગર્ભ ન જણાયો હોય તેવી
ગર્ભિણ અવસ્થામાં પરણેલી સ્ત્રીને ગર્ભ. સોહન જેનો ગર્ભ ન જણાયો હોય તેવી ગર્ભિણ અવસ્થામાં પરણેલી સ્ત્રીને
તે ગર્ભથી ઉત્પન્ન થયેલ પુત્ર. વાહના સ્ત્રી જેને ગર્ભ ન જણાય
હોય તેવી ગર્ભિણ અવસ્થામાં પરણેલી
સ્ત્રીના તે ગર્ભથી જન્મેલી કન્યા. તો પુસગો ભાઈ-એક પેટથી ઉત્પન્ન
થયેલે ભાઈ. સવા સ્ત્રી સગી બહેન-એક પેટથી
ઉત્પન્ન થયેલી બહેન, સોર પુત્ર સાધુ, સજ્જન માણસ. સહ્ય ૧૦ સદાયપણું, મદદ, સંગત, સબત,
આરોગ્ય, સમાનતા, સમભાવ, માધુર્ય, મીઠાશ. તા ત્રિ સહન કરવા લાયક, ક્ષમા કરવા
યોગ્ય. સહ્ય પુત્ર તે નામે એક પર્વત. સંઘfજરિ પુત્ર તે નામે એક પર્વત. સતના સ્ત્રી- કાવેરી નદી.
guત પુ તે નામે એક પર્વત. સUપુત્રી શ્રીકાવેરી નદી. સહજુતા સ્ત્રી- કાવેરી નદી. સUવવું તે નામે એક પર્વત. લહેમિના સ્ત્રી- કાવેરી નદી. સહત્રિ પુત્ર તે નામે એક પર્વત. Rા સ્ત્રી, ગૌરી, લક્ષ્મી.
મિકા ત્રિક સંસર્ગ-પ્રસંગ-સ્પર્શ વગેરેથી થનારા કાઢ વગેરે રોગ. સાંઇ ૨૦ સમ્યગ દર્શન, કપિલનું સાંખ્ય
રવિ ૨૦ મેટે કોલાહલ, ચેતરફ
ફેલાતો બજારને ઘંઘાટ, સાંવત્સર પુત્ર જોશી, જ્યોતિષશાસ્ત્રી. સાંવત્સત ત્રિ. વર્ષસંબંધી, વર્ષનું. સાંવત્સ િન. દરેક વર્ષે કરવાનું એક
શ્રાદ્ધ-સંવત્સરી. સાંવરિત ત્રિ. દરેક વર્ષે હોનાર
થનાર. સાંવાિ પુત્ર તૈયાયિક, સંવાદદાતા. રચિત ત્રિ. સંશયને પામેલ, સંશયવાળું,
સંશયના વિષયનું. સાંસારિત ત્રિ. સંસારના હિતનું, સંસારને
ઉપયોગી, સંસારમાં હોનાર-થનાર. સિવિલ ત્રિો સ્વભાવસિદ્ધ, સ્વાભાવિક,
સ્વયંસિદ્ધ. રતા સાથેપણું, સાથે, સઢ જુઓ. રાહ પુત્ર ગ્રંથિફલ વૃક્ષ. સાય સંકલપણું, સમગ્રપણું, સમુદાય,
સમૂહ, સકલ, હોમ માટે મિશ્ર કરેલ
તલ વગેરે દ્રવ્ય. સાચવવા ૧૦ સમગ્ર અધ્યયન, પારા
યણ, સમગ્ર કહેવું તે. લાલ ત્રિ- અભિલાષાવાળું, ઈછા
શાત્ર.
સાંઇ પુછે સાંખ્યમાં કહેલ ગ. વાંચવશ્વન 1 કપિલ મુનિનું સાંખ્યશાસ્ત્ર,
પાતંજલકૃત એક ગ્રંથ.
For Private and Personal Use Only
Page #650
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
साक्षर
www.kobatirth.org
વાળુ, શાબ્દ ખાધતે ઉપયેાગી આકાંક્ષાવાળું.
સાજાર ત્રિ આકારવાળુ, અવયવવાળુ, સ્મૃતિ વાળું, પ્રત્યક્ષ.
સાર્જત ૬૦ અયેાધ્યા શહેર.
સાર્તા પુ॰ જવ. સાદ ૧૦ સાથવાનો સમુદાય. સષ્ઠ ત્રિ॰ સાથવાનું, સાથવાસંબંધી, સાક્ષાત્ અન્ય લૌકિક પ્રત્યક્ષ, તુલ્ય, સમાન, પ્રકટ, ખુલ્લું.
સાક્ષાણ ન॰ પ્રત્યક્ષ કરવુ, પ્રકટ કરવુ, ખુલ્લું કરવું, નજરોનજર કરવું. સાક્ષાર પુ॰ ઉપરના અ સાક્ષાત ત્રિ॰ પ્રત્યક્ષ કરેલ, પ્રકટ કરેલ, ખુલ્લું કરેલ, નજરેાનજર કરેલ. સાક્ષાત અન્ય પ્રત્યક્ષ કરીને, પ્રકટ કરીને, ખુલ્લું કરીને, નજરેાનજર કરીને, સાક્ષાવન ન॰ પ્રત્યક્ષ થવુ, પ્રકટ થવું, ખુલ્લું થવું, નજરેાનજરવું સામાનાવ ૬૦ ઉપરના અ સાક્ષાભૂત ત્રિ॰ પ્રત્યક્ષ થયેલ, પ્રકટ થયેલ, ખુલ્લું થયેલ.
સાક્ષાસૂમન્ય પ્રત્યક્ષ અને, પ્રકટ થઇને, ખુલ્લું થઇને. સાક્ષિતા શ્રી સાક્ષીપણુ સાક્ષત્વ ન॰ સાક્ષીપણું.
સાક્ષન ૩૦ આત્મા, પરમાત્મા, ઉદાસીન હાઈ સર્વ જોનાર પરમેશ્વર. લાર્જક્ષન ત્રિ સાક્ષી, સાક્ષાત જોનાર, પ્રત્યક્ષ જોનાર.
સાક્ષીક્ષા ન॰ સાક્ષીની પરીક્ષા કરવી. સાક્ષિપરીક્ષા સ્ત્રી સાક્ષીની પરીક્ષા કરવી. સાક્ષમય ત્રિ॰ સાક્ષી માત્રને પ્રકાશ ચેાગ્ય બુદ્ધિવૃત્તિ વગેરે
સાક્ષ્ય ૧૦ સાક્ષીનું કર્મ, સાક્ષીપણું, સાક્ષીનું કામ,
६.३०
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
साङ्ग
સાલ પુ॰ ૧૦ તુર્કસ્તાન દેશ. સાલ્ય ૬૦ મિત્રતા, દાસ્તી, ભાઈબંધી, સાગર પુ॰ સમુદ્ર, દરીયે, એક જાતને
મૃગ.
સામાન્રી શ્રી પૃથ્વી.
સામામિનું ત્રિ સમુદ્ર તરફ જનાર, દરીયા તરફ જનાર. સાગામિની સ્ત્રી નદી, ઝીણી એલચી. સાળનેમિ શ્રી પૃથ્વી. સામેલા શ્રી પૃથ્વી,
સાળવણા શ્રી પૃથ્વી. સામ્બરા સ્રો॰ પૃથ્વી. સારાય પુ॰ વરૂણ દેવ. સારી સ્ત્રી એક જાતની મૃગલી. સત્તત્વ ન॰ સમુદ્રનું મીઠું. સાન્નિ પુ॰ શ્રૌતસ્મા અગ્નિવાળા-અગ્નિહેાત્રી બ્રાહ્મણ. સાન્નિષ્ઠ પુ॰ ઉપરના અ
સાચે ન॰ સંકરપણું, મિત્ર, સેળભેળપણું”, વર્ણસ’કરપણું, સંકરને ધર્યું, ન્યાયમાં કળેલ જાતિબાધક એક દોષ, સાલ ત્રિ॰ સંકલનાથી થયેલ, સમૂહથી થયેલ.
સાદાચ પુ॰ તે નામે એક પ્રાંત. સાğન ત્રિઅંકુરહિત, અંકુરવાળુ, અંકુર સાથે.
For Private and Personal Use Only
સાસ્કૃતિ પુ॰ તે નામે ગાત્રપ્રવર એક ઋષિ.
સામિજ ત્રિ॰ સંબંધ-સંસર્ગ-સ્પર્શે વગેરેથી લાગુ થનાર કાઢ વગેરે ચેપી રાગ. साङ्ख्य 7 કપિલમુનિનું સાંખ્ય દર્શન, સમ્યગ્ દર્શીન, વેદાંતશાસ્ત્ર. સાચ પુ॰ તે નામે એક યાગ-સાંખ્ય ચેગ. સાચાલાલ પુ॰ શિવ. સાઙ્ગ ત્રિ॰ અંગસહિત, અંગવાળુ
Page #651
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
साङ्गतिक
सात्विको
રાતિજ ત્રિસંગતિવાળું, સબતાળું,
સોબતથી થયેલ, સંગતિથી સિદ્ધ. તાક સંગમ, સમાગમ, સબત,
મેળાપ. રાવામિકા ત્રિ સંગ્રામનું, યુદ્ધસંબંધી,
લડાઈનું. તામિ ઉ૦ સેનાપતિ, લશ્કરને
સરદાર. રસ મથ્થ૦ વાંકું, તીર છું, હું, ત્રાંસું,
આડું. વિવાટિકા સ્ત્રી જોળી સાટોડી. સજિવોવાર ૪૦ આડું જેવું, ત્રાંસુ
જોવું, તિરછું જેવું, ટેટું જોવું, વાંકું જોવું. વિવિરતિ ત્રિઆવું જોયેલ, ત્રાંસુ
જોયેલ, તિરછું જોયેલ, વાંકું જોયેલ. સવિશ્વ R૦ દીલગીરી, પ્રધાનપદ, પ્રધા
નગીરી. સાવા ને આવું કરવું, ત્રાંસુ કરવું,
વાંકુ કરવું, ટેટું કરવું. સાવંત ત્રિ. વાંકુ કરેલ, તીર છું કરેલ,
આડું કરેલ. રામવન ૧૦ વાંકું થવું, તીર છું થવું,
આડું થવું. તાવમૂત ઝિવ વાંકું કરેલ, તીર છું થયેલ,
આડું થયેલ. સારન પુરુ કાકી, કાચંડે. સ૩૦ ૩૦ ૪૦ સે પ્રકાશ કરવું,
પ્રકટ કરવું. સાદો ત્રિ ગર્વવાળું, આડંબરવાળું,
વિકટ. પરિપ સત્ર ગર્વથી, આડંબરથી,
રોફથી. સાત ૩૦ ૩૦ સ%૦ સે સુખ ઉપજાવવું, સુખ કરવું.
હત નવ સુખ,
' , સત્ત ત્રિ- દીધેલ, આપેલ, નાશ પામેલ, - ખોવાઈ ગયેલ. તાતા સ્ત્રી એક જાતનું ઝાડ. સાતવેદના પુત્ર શાલિવાહન રાજા સતિ શ્રી. અવસાન, અંત, છેડે, દાન,
તીવ્ર પીડા. તાતિસાર ત્રિ, અતીસારવાળું, ઝાડાના
રોગવાળું, સંગ્રહણના રેગવાળું. સાતીના પુત્ર વટાણા. રાતોહ g૦ વટાણા, વાાિ પુત્ર તે નામે યાદવવંશી એક
ક્ષત્રિય. લાયત go વેદવ્યાસ ઋષિ સાચવત ત્રિ. સત્યવાનસંબંધી, સત્યવાનનું,
સત્યવાળા સંબંધી. સાચા ૫૦ સત્યવતીનો પુત્ર વ્યાસ. તત્વ પુવિષ્ણુ ઉપાસક, વૈષ્ણવ. સાવંત વિષ્ણુ, તે નામે એક યદુવંશી રાજા, બળરામ, વિષ્ણુનો એક ભક્ત, સાત્વત રાજાને દેશ, સાત્વત રાજાના દેશમાં બાપદાદાઓથી રહેનાર,
એક જાતિભેદ, સારવતો સ્ત્રી શિશુપાલની માતા, નાટકની
એક વૃત્તિ. હારિયા પુબ્રહ્મા, વિષ્ણુ, શંગારદ
રસને અનુગુણ એક ભાવ. તા િ . સર્વપ્રધાન, સત્વગુણનું, સત્વગુણસંબંધી, સત્વગુણથી ઉત્પન્ન થનાર, સત્ય, સાચું, સારું, પરાક્રમી, ધૈર્યવાળું. સાત્ત્વિ ૧૦ સત્વગુણ પ્રધાન એક પુરાણ,
સાંખ્યનું અહંકાર તત્વ, મહત્તત્ત્વ. સાત્ત્વિક સ્ત્રી દેવીની એક પૂજા, દુર્ગા દેવી, સત્વગુણી બુદ્ધિ, સત્વગુણ શ્રદ્ધા.
For Private and Personal Use Only
Page #652
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
साद
६३२
साधिष्ठ
વાવ ૬૦ નાશ, ક્ષય, કુશપણું, દુર્બળતા, . બાવલું, સિદ્ધિ, કારક, પ્રમાણ, વ્યાખ્ય, નિર્મળપણું, પરિશ્રમ, થાક.
મેહ પમાડ, વેગ, ત્વરા, બ્રહ્મવિદ્યાનાં રાત્રિ ૨૦ નાશ કરવો, નાશ પામવું, ક્ષીણ કારણ–નિત્યાનિત્ય વસ્તુવિક–સમથવું, ઘર, રહેવાનું સ્થળ.
દમ વગેરે. થતાની સ્ત્રી, કડુ વનસ્પતિ.
સાયના સ્ત્રી સિદ્ધિ, સિદ્ધ કરવું તે, ઉપાસાઉથ ત્રિ- નાશ કરતુંનાશ પમાડતું. સના, સેવા. સારિત ત્રિ. નાશ કરવા યોગ્ય, નાશ સાધના પ્રસિદ્ધિ સ્ત્રી, ન્યાયપ્રસિદ્ધ એક પમાડવા લાયક.
હેતુદોષ. સદ્ધિ ૩૦ સારથિ, યોદ્ધો, લડવૈય, વાયુ. સધ ન સમાન ધર્મ પણું, પિતાના સાવિત ઉ૦ ઘોડેસ્વાર, હાથીસ્વાર, રથ
સાધારણ ધર્મરૂપ લક્ષણ, અનુગત ધર્મ, ઉપર બેસનાર.
અનુસરત ધર્મ, એક ધમીપણું, સમાન સવિન ત્રિ- નાશ પામેલ, ખુટી પડેલ,
ધર્મ. ક્ષીણ થયેલ.
રાષચ્ચે સ્થાપનાહેતુદૂષક એક સાદરા ૧૦ સમાનતા, સરખાપણું, તુલ્ય
જાત્યુત્તર, પણું, ગ્યતા.
સાધારણ ત્રિક સદશ, સમાન, અનેકની સાધુ ફિલ૦ ૧૦ ૨૦ કે સિદ્ધ થવું, પૂર્ણ
માલીકીનું એક ધન વગેરે, એક હેત્વાભાસ. થવું, સમાપ્ત થવું.
હાથાપાથ પુ. સર્વવર્ણાશ્રમને એક સાધુ હવા ૧૦ સં. તે સિદ્ધ કરવું, પૂર્ણ સરખો ધર્મ, અહિંસા વગેરે સર્વમાન્ય કરવું, સમાપ્ત કરવું, સાધવું, જીતવું.
ધર્મ, પ્રજાસૃષ્ટિરૂપ પ્રાણીમાત્રને ધર્મ, તા ૩૦ ૧૦ ૩૦ જેટું જવું.
મિથુન વગેરે સર્વને ધર્મ. સાધવા ત્રિક સાધનાર, સિદ્ધ કરનાર, સાધન
સાયનraો સ્ત્રી વેશ્યા. કરનાર, મંત્રાદિની સાધના કરનાર.
સાધાળો સ્ત્રી કુંચી. સાધવા પુજન્મની તારાવધિનું છઠું- સાધારણ ર૦ સમાનપણું, સમાનધર્મપણું, પંદરમું-વીસમું નક્ષત્ર.
સામાન્ય ધર્મ. સાતમ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ કરણ કારક.
તાધિ સ્ત્રી સાધનારી સ્ત્રી, સિદ્ધ કરસાધતા સ્ત્રી સાધકપણું, સિદ્ધ કરનારપણું.
નારી, સુષુપ્તિ, ગાઢ નિદ્રા, દુર્ગા દેવી. રાધાર ૧૦ ઉપરના અર્થ.
સાવિત ત્રિ. સિદ્ધ કરેલ, સાધેલ, વશ ધન ૧૦ વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ કરણકારક,
કરેલ, શેધેલ, કરજ વગેરે અદા કરેલ.
સાવિ ત્રિક અધિદેવતાસહિત. મારવું. મારી નાખવું, મરેલાને અગ્નિસં
સપલ પુરુ પરમેશ્વર. સ્કાર કરે તે, ગતિ, ગમન, જવું તે, દ્રવ્ય, ધન, અર્થ અપાવવો, ઉપકરણ, તામૂિત ત્રિઅધિભૂત સહિત. રાચરચીલું, સાધન-હાથી ઘોડા વગેરે તાધિપૂત ૬૦ પરમેશ્વર, યુદ્ધની સામગ્રી, પાછળ જવું. સૈન્ય |
ત્રિઅધિયજ્ઞસહિત. લશ્કર, ઉપાય, સિદ્ધ ઔષધ, પુરૂષનું લિંગ- રાધિશ પુ. પરમેશ્વર. લેડે, મિત્રતા, ગાય વગેરેનું અડાણ- | સાયિક ત્રિઅત્યંત દઢ, અતિશય સાધુ,
For Private and Personal Use Only
Page #653
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
साधिष्ठान
सध्याप्रसिद्धि
ઘણુંજ સારું, ધણુંજ આર્ય, ન્યાયવાળું, ચારિત્ર્યવાળું, સદ્દવર્તનવાળું. યોગ્ય.
સાપુતા સ્ત્રી સારા સ્વભાવવાળાપણું, સથિાન ત્રિસુનિહિત, સમીપનું, નજી- ઉત્તમ ચારિત્ર્યવાળાપણું,
કતું, પાસેનું, આધારવાળું, આશ્રયવાળું. તાપૂર ત્રિ સારા વિચવાળું, સારું બોલેલ, સાધિકાન ન તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ સુષુણ્ણાની ગ્ય કહેલ, સુભાષિત. વચ્ચે આવેલું એક ચક્ર
કાબૂ સારું વચન, સુભાષિત, સુંદર પાયો ત્રિ ઘણું જ સારું, અત્યંત દઢ, વાક્ય. ન્યાયવાળું, મેગ્ય,
સાત્તિ સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. સાપું ઉત્તમ કુળમાં જન્મેલ, સુંદર, સાત નવ આશુપત્ર, મોર પક્ષીઓને
સારું, યોગ્ય, ઉત્તમ, શ્રેષ્ઠ, સદ્ગુણી, સમૂહ, પર્ણવીથી. સજન.
ભાષ્ય પુ. બાર સાધ્ય દેવ, અઢાર વિવાસાધુ ૩૦ મુનિ, સપુરૂષ, જિન દેવ, વ્યાક- પૈકી પ્રમાણ વગેરેથી કહેવા યોગ્ય રણની રીતે સિદ્ધ થયેલ શબ્દ.
પદાર્થ, અનુમાનથી સાધવા યોગ્ય અગ્નિ રિપુરા પુત્ર નીચ જાતિને પુરૂષ.
વગેરે પદાર્થ, વ્યવહારમાં સાધન યોગ્ય સાપુ ૦િ સારા કુળમાં ઉત્પન્ન થનાર. સામેથી જાણવા યોગ્ય પક્ષ સાધ્યવાળો સાપુતા સ્ત્રી સારાપણું, ગ્યપણું, સજ- પક્ષ, તાંત્રિક મંત્ર, હરકોઈ દેવ, વ્યાકરનપણું, શ્રેષ્ઠતા.
ણમાં કહેલ સાધ્યરૂપ ક્રિયા, વીસમો એક સાપુત્વ ર૦ ઉપરના અર્થ.
યોગ. સાધુ સ્ત્રી સાસુ, સુંદર બુદ્ધિ, શ્રેષ્ઠ સાધ્ય ત્રિ- સાધવા ગ્ય, સિદ્ધ કરવા બુદ્ધિ, સારી બુદ્ધિ.
લાયક. સાધુધી ત્રિ. સારી બુદ્ધિવાળું, શ્રેષ્ઠ તાતા સ્ત્રી ન્યાયપ્રસિદ્ધ એકવિયતા. બુદ્ધિવાળું.
એક પ્રકારની ઈચ્છાવિષય. સાપુપુew ૧૦ સ્થળ કમળ, સારું કૂલ, રાપ્યતા દશરણં ૩૦ ન્યાયપ્રસિદ્ધ એક ઉત્તમ ફૂલ.
સંબંધ-જેમકે, પર્વત ધૂમના સંયોગને સાવાદ ૩૦ સારે કેળવાયેલે ઘડે, લીધે અગ્નિવાળો છે-વગેરે સ્થળે સંયોગ ઉત્તમ ઘોડે.
સંબંધ. સાધુવાદિન્ ઉપરના અર્થ.
સાર્થતા છેવા પુત્ર ન્યાયપ્રસિદ્ધ એક સાપુવાદિન ત્રિસારી રીતે વહેનાર, સંબંધ અથવા ધર્મ–જેમકે, પર્વત અગ્નિસુંદર વહન કરનાર,
વાળો છે-એ સ્થળે અગ્નિપણું અને સંયોગ સાધુત ઉ૦ કદંબનું ઝાડ, વરૂણ વૃક્ષ, સંબંધ સાધ્યતાવચ્છેદક છે. ઉત્તમ ઝાડ.
વાસ્થવત્ ત્રિો સાધ્યવાળું. સાપુવૃત્ત ૧૦ સારું વર્તન, સદ્વર્તન, સારી સાથ્થરમ પુતે નામે એક હેત્વાભાસ. ચાલ, સદાચાર.
રસિદ્ધિ સ્ત્રી સાધવા યોગ્યની સિદ્ધિ, સાધુવૃત્ત ત્રિસારી ચાલવાળું, સદાચારી, સાધ્યને નિર્ણય. સદ્દવર્તનસાળું.
સાચ્છાણિ િવી. ન્યાયપ્રસિદ્ધ એક સાપુજી ત્રિ સારા સ્વભાવવાળું, ઉત્તમ ! હેવાભાસ.
02
For Private and Personal Use Only
Page #654
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
साध्याभाव
સાધ્યામાવ ૩૦ સાધ્યને અભાવ. સાધ્યામાવવત્ ત્રિ॰ સાધ્યના અભાવવાળુ, સાર્વત્ત ચ ભય, બીક.
સાધ્વાચાર પુ॰ સારા આચાર, સદવર્તન, સારી ચાલ, યાગ્ય આચાર, આચાર, સજ્જતાના ચેાગ્ય વિચાર. સાવરનુંત્રિ॰ સારા આચારવાળુ, યેાગ્ય વર્તનવાળું, સજ્જતાના આચરવાળુ.
www.kobatirth.org
સાધ્વી સ્ત્રી મેદા વનસ્પતિ, પતિવ્રતા સ્ત્રી, સાધુતાવાળી સ્ત્રી, સંન્યાસણી, સાધુ બનેલી સ્ત્રી.
જ્ઞાનન્દુ ત્રિ॰ આનંદવાળું, આનંદસહિત. જ્ઞાનન્દ્ર પુ॰ સંગીતપ્રસિદ્ધ એક ધ્રુવક, ગુચ્છકરંજ વૃક્ષ.
સાનમ્ અન્ય આનંદથી, આનંદપૂર્વક. સાનજૂર પુ॰ તે નામે એક તી, સાન્તત્ત પુ॰ સાનું. સાનિયા સ્ત્રી બંસી, વાંસળી, પાવા. સાનુ પુ॰ ૬૦ પર્વતનું વિખર, પર્યંત ઉપ
રની સપાટ જમીન, વન, વાયુને સમૂહ, મા, રસ્તા, અગ્ર, ટાચ, શિખર, વિદ્વાન, પંડિત, આકડાનું ઝાડ, પલ્લવ કુંપળ.
સાનુજમ્પ ત્રિ॰ યાવાળું, દયાળુ, સાનુન ૧૦ પ્રોડરી.
સાનુન પુ॰ તંબુર વૃક્ષ.
સાનુન ત્રિ॰ નાના ભાઇસહિત, પર્વતના શિખર ઉપર ઉત્પન્ન થનાર. સાનુમત્ કુ॰ પર્વત.
સાસુલા ત્રિ. અનુરાગવાળું, સ્નેહવાળુ, પ્રેમાળ.
નાનાવિા સ્ત્રી બંસી, વાંસળી. સનેયી સ્ત્રી॰ વાંસળી, ખસી, પાત્રા. સાન્તપન 7 એદિવસનું એક વ્રત,
ફ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
साहाय्य
સાન્ત ત્રિ॰વિરલ, છુટું વાયું, અંતરવાળું, વ્યવધાનવાળું, વચ્ચે આંતાવાળું. सान्तानिक त्रि० સંતાનસાધન એક વિધાન, સંતાન માટેના કાઈ એક ઉપાય. સાન્તાનિષ્ઠ પુ॰ સતાન માટે પરણવા ચ્છતા બ્રાહ્મણ.
સાર્ પુરા હમ સ૦ સેટ્ અનુકૂળતા કરવી, શાંત પાડવું, દીલાસા દેવે. સાર્ત્ય ન॰ અત્યંત મધુર વચન કહી અનુ. ફૂલતા કરવી, કાન અને મનને પ્રિય વાય, શાંત પાડવું, દીલાસા દેવેા. સાન્હન ૬૦ ઉપરના અ. સાત્ત્વના સ્રી સાવ જુએ. સન્દીપનિ પુ॰ બળદેવ અને શ્રીકૃષ્ણના ગુરૂ એક મુનિ-જે અવતી નગરમાં રહેતા હતા. સાન્દષ્ટિ ન॰ તાત્કાલિક કુળ
સાન્દ્ર ત્રિ॰ ઘટ્ટ, ધાડું, મૃદુ, કામળ, સુંવાળું, ચીકણું, મનેાહર, સુંદર. સા મૈં વન, ઝાડી. સાન્દ્રપુષ્પ પુ॰ બહેડાનું ઝાડ. સાન્દ્રન્નિધ ત્રિ॰ અત્યંત મનેાહર, ઘણુંજ સુંદર, ઘણું જ ચીકણું, અત્યંત સ્નેહાળ. સાન્ત્રતા સ્રી ધટ્ટપણું, કામળતા, ચીક
ણાપણુ, સુંદરતા.
સાન્દ્રત્ત્વ ન॰ ઉપરના અ. સાયિન્ત પુ॰ દારૂ વેચનાર, કલાલ. સાત્યન્ત ત્રિસંધિ કરનાર, જોડનાર,
સાંધનાર, સલાહ કરનાર, સાક્ષ્ય ત્રિસંધ્યાકાળે હેાનાર-થનાર. સાન્ધ્યનુમા સ્ત્રી॰ એક જાતનું ફૂલઝાડ. સાન્નદનિશ ત્રિ અખ્તર ધારણ કરનાર,
બખ્તર પહેરી સજ્જ થયેલ. સાન્ના ૬૦.મત્ર વગેરેથી સં`સ્કાર ચાગ્ય ઘી વગેરે.
For Private and Personal Use Only
Page #655
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सानिध्य
६३५
सामवेदिन
શ બ્દ ન સંનિધિપણું, સમીપપણું. સાજિપતિ ત્રિક સંનિપાત-ત્રિદોષથી
થયેલ રેગ વગેરે. સાન્યાસ પુ. સંન્યાસી. સાવજ ત્રિક વંશસહિત, વંશવાળું, અન્ય
યવાળું, ઘટતું, બંધબેસતું સાપન્ન પુ. શત્રુ, શક્યને છોકરે, સા
વકે ભાઈ. તાપી પુ. ઉપરના અર્થ. સાપત્ય ત્રિ. અપત્યવાળું, સંતાનવાળું,
હૈયાંછોકરાવાળું. સાપરાધ ત્રિઅપરાધવાળું, અપરાધી,
ગુન્હેગાર. હાલ્ય ૧૦ સપિંડપણું સાપનીન ન૦ સાત પગલે થતી મિત્રતા,
દસ્તી. સાપ ત્રિો સાત પુરૂષોમાં વ્યાપક,
સાત પેઢી સુધીનું. સારા ન સફળપણું, સામર્થ્ય, સંપૂ
તા. સામ્ ૩૦ ૩૦ ૪૦ હે શાંત પાડવું,
સમજાવવું, દીલાસ દે. સામ્ ૩૦ ૩૦ ૨૦ મે ઉપરના અર્થ. સામે ૩૦ સરાણ, ચપુ વગેરે સજવાનું
ઓજાર. સામા ર૦ વ્યાજ વગરનું મૂળમાત્ર કરજ. નામ પુસામવેદ અધ્યયન કરનાર
બ્રાહ્મણ, સામવેદી બ્રાહ્મણ સામર્મ પુવિષ્ણુ સામગ્રી શ્રી સમસ્તપણું, સમગ્રપણું,
સાધનોને સમૂહ, કવ્ય, તૈયારી. તમg R૦ સમગ્રપણું, બધાપણું, તમામ. સામગ ૬૦ હાથી. સામગ ત્રિસામવેદના પાઠથી ઉત્પન્ન
થનાર.
નામ સ્ત્રી હાથણી. રામશ ત્રિ, સામવિન્દ્ર ત્રિજુઓ. સામા પુત્ર સાવે . જુઓ. સમય ને યોગ્યતા, ઠીકઠાક, વ્યાજબી. સામન તે નામે એક વેદ, સામવેદનું
અમુક ગાન, રાજાઓનો શત્રુ વગેરેને વશ કરવાને એક ઉપાય, મધુર વાક્યથી કોઈને શાંત પાડવું, સમજાવવું. સામની સ્ત્રી પશુને બાંધવાની દેરી. સામત go પિતાના દેશની અંદરના દેશને રાજા, ખંડીયે રાજા, ફટા, શ્રેષ્ઠ પ્રજા, પડોશી રાજા, નાયક, સેનાપતિ, સામન્ય પુસામવેદમાં કુશળ બ્રાહ્મણ. સામય પુત્ર રેગી, દદી, બીમાર. સામચિ ત્રિસમયે હેનાર-થનાર,
સમયને યોગ્ય, નિયમિત, નિયમબદ્ધ. સચિવામાવ છુ. અત્યંત અભાવ. વાયોનિ ૬૦ હાથી, બ્રહ્મા. . સામર્થન સમર્થપણું, શકિત, દેહનું બળ, યેગ્યતા, સંગત–બંધબેસતા અર્થપણું,
આકાંક્ષા-ગ્યતા વગેરેવાળું. સામર્ષ ત્રિક્રોધવાળું, ક્રોધી, અસહન
શીલ. સામન્ અઘ૦ ક્રોધપૂર્વક, ક્રોધથી, કોપથી. સામાજિક પુત્ર મંત્રી, સલાહકાર, પ્રધાન,
દીવાન. સામાયિકા ત્રિ સમવાય સંબંધવાળું. સામવિ ત્રિ. શાંત પાડવાનું કરી જાણ
નાર, સામ ઉપાય કરી જાણનાર. સાવ ૩૦ સામવેદ જાણનાર બ્રાહ્મણે. તાવેઃ પુતે નામે એક વેદ. નામ પુત્ર સામવેદ જાણનાર. સાવે પુત્ર ઉપરને અર્થ. સાત્રિ પુત્ર સામવેદ જાણનાર,
For Private and Personal Use Only
Page #656
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सामसंगायक
सायकपुख
સામસંગાથા g૦ સામવેદનું ગાન કરનાર ! સામુક ર૦ સમુદ્રનું મીઠું. બ્રાહ્મણ.
સામુદ્ર ત્રિવે સમુદ્રમાં હોનાર–થનાર. સામાજિક પુ. સભાસદ, સભ્ય, સભામાં સામુદ્રા ૧૦ હાથ વગેરેની રેખા વગેરે બેસનાર.
ઉપરથી સ્ત્રી પુરૂષોનાં શુભ અશુભ લક્ષણને સીમાવા ત્રિય સમાજનું, સમાજસંબંધી.
જણાવનાર સમુદ્ર ઋષિકૃત એક ગ્રંથ, સામાનધરખ્ય નવ સમાનાધિકરણપણું, દરીઆઈ મીઠું.
સમાન વિભક્તિ-લિંગ-વચનપણું, અભે- સામુદ્રિક હાથ વગેરેની રેખા વગેરે દાન્વયબોધકતા.
ઉપરથી સ્ત્રીપુરૂનાં શુભ અશુભ લક્ષણને સામાન્ય નં. સભાનપણું, તુલ્યપણું, જણાવનાર સમુદ્ર ઋષિકૃત ગ્રંથને ભણ
સાદસ્યપ્રયોજક ધર્મ, વ્ય-ગુણ-કર્મમાં નાર કે જાણનાર. રહેલ જાતિ, તે નામે એક અર્થાલંકાર. સાવિ ર૦ યુદ્ધ, લડાઈ સામાન્ય ત્રિસમાન, સાધારણ.
સાયિકા ત્રિ. પરલેકનું સાધન. સામાન્ય છ૮ ૧૦ એક જાતનું છળ, નીતિ અગ્ય ગ્ય, હાલ, હમણાં. સામાન્યતોદણ ન એક જાતનું અનુમાન. તા ૩૦ ૩૦ ૪૦ ટ સંબંધ કરવા, સામાન્ય સ્ત્રી તે નામે એક
જોડાવું. અલૌકિક પ્રત્યક્ષ, સન્નિકર્ષ.
રાજ ત્રિઅંબાસહિત, માતા સાથે. સામાન્યઢક્ષા ૨૦ સામાન્ય લક્ષણ. વિશ્વ પુ. પાર્વતી સહિત શંકર. સામાન્ય સ્ત્રી ન્યાયમાં કહેલ અને સાધ્વર ૧૦ સંબર દેશનું મીઠું
લૌકિક પ્રત્યક્ષસાધન એય ઉપાય. નામ સ્ત્રી લાલ લેધરનું ઝાડ, સામાન્ય સ્ત્રી સાધારણ સ્ત્રી-વેશ્યા. સન્મ ત્રિપાણી સહિત, જળસહિત, તાનિ વ્યઅર્ધ, નિંદા-એવા અર્થમાં પાણી સાથે. વપરાય છે.
તાતુર છુ. સતી સ્ત્રીને પુત્ર, કલ્યાણી વામિનારા 7: અધું કરવું, નિંદા કરવી.
સ્ત્રીને પુત્ર. તમિત ત્રિઅર્ધ કરેલ, નિંદા કરેલ. સભ્ય સમાનપણું તુલ્યતા, તુલ્યત્વરામની સ્ત્રી, યજ્ઞના અગ્નિને પ્રજવલિત પ્રયોજક સાધારણ ધર્મ. કરતી વેળા બોલવાની એક ત્રચા, યજ્ઞમાં સાર્ચ ૧૦ ચક્રવતી પણું, આખા જગહોમવાનાં લાકડાં.
તના રાજાપણું, બાદશાહી, શહેનશાહત, સમિ7 go યજ્ઞમાં અગ્નિને પ્રજવલિત દશ લાખ ગામોનું સ્વામીત્વ.
કરતી વેળા બોલાતે એક મંત્ર. ના પુત્ર બાણ, સાંજ, સાયંકાળ. સાઈકમવન – અધું થવું, નિંદા થવી. સાયંકા સ્ત્રી સાયંકાળની સંખ્યા, સાયંવામિભૂત ત્રિ. અર્ધ થયેલ, નિંદા થયેલ. કાળે ઉપાસના કરવા યોગ્ય દેવ, સાયંતામિમુજી ત્રિઅર્ધ ભોગવેલ, અર્ધ કાળની ઉપાસના, ખાધેલ.
હાથ ઉ૦ બાણ, તરવાર. સમિતિ ત્રિ. અધું પીધેલ.
સાથay g૦ બાણને અગ્ર ભાગ. સામીઝ ૨૦ સમીપપણું, નજીક, પાસે, સાથyતા સ્ત્રી શરપંખ વૃક્ષ-નામે સાંનિધ્ય.
એક ઝાડ
For Private and Personal Use Only
Page #657
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सायन
सारभाण्ड
વાચન નવિષુવવૃત્તથી આરંભી ગ્રહ | કમળ, શંખ, ચંદન, કપૂર, પુષ્પ, કાયલ સુધીની લંબાઈ
પક્ષી, બકરો, સિંહ, રાત્રિ, પૃથ્વી, દીપ્તિ, વાયત્તન ત્રિ. સાયંકાળે હોનાર-થનાર, કાંતિ, મેઘ,મેથ. સાંજનું, સાજસંબંધી.
સાત્રિ રંગબેરંગી, કાબરચિત્રા રંગવાળું, તાવેજની સ્ત્રી સાયંકાળની સંધ્યા વગેરે રાફિર પુ. શિકારી, પારધિ. ક્રિયા..
સારી સ્ત્રી સારંગી વાદિત્ર, ચાતક રાયમ્ સાયંકાળ, સાંજ.
પક્ષિણ-બપૈયણ, મૃગલી, હાથણી, ભમરી, સાયિકા સ્ત્રી કમસ્થિતિ, અનુક્રમ.
એક જાતની પક્ષિણી, રાજહંસલી, રંગસાહિં પુત્ર સાયંકાળ, સાંજ, પાંચ પ્રકા- બેરંગી એક મૃગલી, મોર પક્ષિણ કોયલ રમાં વિભાગ પામેલા દિવસને ત્રણ માદા, બકરી, સિંહણ મુહૂર્તરૂપ પાંચમે છેલ્લો ભાગ.
તા 1૦ માખણ સચિન ૩૦ ઘેડેસ્વાર.
સારા ન૦ સુગંધી દ્રવ્ય. સાયુજ્ય ૧૦ સહયોગ, સાથે સંબંધ, સાથે
સારા પુત્ર અતિસાર રોગ-ઝાડાનો એક હેવાપણું, પાંચ પ્રકારની મુક્તિપૈકી
રોગ, રાવણને એક મંત્રી–પ્રધાન, ભદ્રએક મુક્તિ, ઐક્ય, એકતા, અભેદ.
બલા વનસ્પતિ, આમ્રાતક વૃક્ષ.
સારી સ્ત્રી શુક નદી, નાની નદી, નહેર, તા ૩૦ ૩૫૦ ૩૦ જેટુ દુર્બળ કરવું,
નેક, પ્રસારિણી લતા, તે નામે એક સારવું.
જ્યોતિષ ગ્રંથ. ર૦ પાણી, ધન, માખણ, લેટું, વન,
સારો સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. જંગલ, યોગ્યપણું, ગ્યતા, લાયકાત,
તાજેve g૦ સપનું ઈ. સાર પુબળ, વીર્ય, સ્થિરાંશ, મજજા
સરિત પુ. કેળનું ઝાડ, ખેરનું ઝાડ. ચરબી, સાજીખાર, વાયુ, રોગ, પાસો,
તરત જગ્ય૦ સારામાંથી, સારથી-થકી. દહીંની તર-મલાઈ પરમેશ્વર.
વારતા સ્ત્રી સારપણું, બળ, સામર્થ. સાડ ત્રિ. શ્રેષ્ઠ, સારું, ઉત્તમ, અત્યંત દઢ,
સત્ર ૧૦ ઉપરના અર્થ. ઘણુંજ મજબૂત, ન્યાય ભરેલું, યોગ્ય.
સાથ પુત્ર રથ હાંકનાર, સારથિ. સારા પુત્ર નેપાળો.
સાથતા સ્ત્રી સારથિપણું, સારથિનું ત્રિ. સારનાર, રેચ લાવનાર.
કર્મ-કામ. વલ્લવિત્ર ૩૦ એફ જાતને દુર્ગધી ખેર. સારથિત્વ 7૦ ઉપરના અર્થ. નારાજ પુ. ચંદન, શ્રેષ્ઠ ગંધ, સુગંધ. વાત સારથિતા જુઓ. હાય ર૦ મધ.
તારક ત્રિબળ આપનાર, તેજ આપસાર૪ પુચાતક પક્ષી, બ, હરિણ, નાર, વીર્યવર્ધક,
મૃગ, હાથી, ભમરો, એક જાતનું પક્ષી, સારવા શ્રી સરસ્વતી દેવી, દુર્ગા દેવી. છત્ર, રાજહંસ, વસ્ત્ર, રંગબેરંગી મૃગ, સારકુમ ૩૦ મારતા જુઓ. એક જાતનું વાદિત્ર, અનેક જાતને રંગ, સાપાપ પુ ધામનિ વૃક્ષ કાબરચિત્રો રંગ, મેર પક્ષી, કામદેવ, ! સામાજીક ૧૦ અકૃત્રિમ પાત્ર, શ્રેષ્ઠ પાત્ર, ધનુષ, કેશ, સોનું, અલંકાર, દાગીને, | સ્વાભાવિક પાત્ર.
For Private and Personal Use Only
Page #658
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सौरभूषण
દરૂટ
सार्वजनिक
સામૂષ ર૦ શ્રેષ્ઠ દાગીને. સામતિ વેદ. જ્ઞાતિ સ્ત્રી શ્રેષ્ઠ જ્ઞાન, સાર વગરનું
જ્ઞાન. સામૂવિ શ્રી. દેવદાલી વૃક્ષ. સામેય પુત્ર કુતરે. સાથી સ્ત્રી, કુતરી. સાટોદ નવ ગજવેલ, પિલાદ. સારહ ૧૦ ગજવેલ, પોલાદ. સાર ત્રિસરયૂ નદીમાં હોનાર-થનાર. સાર ર૦ કમળ, કેડનો દાગીને, કંદરે,
નદી કે પહાડમાંથી નીકળી એક સ્થળે
જમા થયેલું પાણી. સાહ પુ૦ સારસ પક્ષી, ચંદ્ર, કપૂર. સાલ ત્રિ. સરોવરનું, સરોવરસંબંધી. સાહન ૧૦ સ્ત્રીના કેડને દાગીને-કરે,
કટિમેખલા, કેડે બાંધવાનો પટ્ટો, કમરપટ્ટો. સારણી સ્ત્રી સારસ પક્ષિણ. સારસ્વત પુ. બીલીના ઝાડની લાકડી, તે ! નામે એક દેશ, પંચગૌડ મળે એક જાતને બ્રાહ્મણ, સરસ્વતીએ પાલે એક મુનિ, બ્રહ્માના દિવસરૂપ એક કલ્પ, સારસ્વત દેશનો રહેવાસી. સાઉથત ત્રિસરસ્વતીનું, સરસ્વતી સંબંધી,
સરસ્વતી જેને દેવ હોય તે. સરસ્વતes પુત્ર તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ સર
સ્વતીની એક ઉપાસના-વિધિ, તે નામે બ્રહ્માનો દિવસ. સારા સ્ત્રી કાળું નસેતર, ધ્રોખડ. સારો પુ તલનું ઝાડ. સાનિ પુત્ર બાજ ખેલવાન પાસો, એક
જાતનું પક્ષી, સસલા વનસ્પતિ. દિ સ્ત્રી મેના પક્ષી. ળિો ત્રીસહદેવીને વેલે, કપાસને
છોડ, ધમાસો વનસ્પતિ, એક જાતનું
સીસમ, રાતી સાટોડી. સવા સ્ત્રી અનંતમૂળને વેલે.
સારી સ્ત્રી સરિ જુઓ. સાર્થ સમાનરૂપપણું, ઈશ્વર સાથે
એકરૂપ થવું તે, મોક્ષ, સાદસ્ય, સમાનતા. નાભિવ્યક્તિ સ્ત્રી પરમેશ્વર સાથે એકતા
રૂપ મુક્તિ . રાષ્ટ્રના પુત્ર એક જાતનું ઝેર. સાર્થ પુ. ટોળું, સમૂહ, કાફલ, પ્રાણી
એનો સમુદાય, વેપારીઓને સમુદાય, શબ્દ, વેપારી. સાથે ત્રિ, અર્થવાળું, અર્થસહિત, ધનવાન. સાથે ત્રિ, અર્થવાળું, અર્થસહિત,
ધનવાન. સાવર ત્રિઉપરના અર્થ સાર્થવાદ પુ. વેપારી, વાણી, મહાજન,
વણઝારે. . પાર્થિવ પુ. વેપારી, વાણી, મહાજન. સાકે ત્રિક ભીનું, નરમ, ભીનાશવાળું. સાર્વતા સ્ત્રી ભીનાશ, ભીનાપણું. સાદ્ધત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ. રાદ્ધ ત્રિ. અર્ધસહિત, અરધા સાથે, દેઢ. સદ્ધિ મઘ સાથે, સહિત. સાઈ 7૦ આશ્લેષા નક્ષત્ર. સાઈ ત્રિ સર્પનું, સપસંબંધી. સાર્વજ ત્રિ ઘીનું, ઘીસંબંધી,
ત્રિ. ઘીથી સંસ્કારવાળું કરેલ, ઘીથી રાંધેલ-તળેલ વગેરે. સાdf સ્ત્રીઆશ્લેષા નક્ષત્ર. સાર્ધ ત્રિ. સર્વનું, સર્વસંબંધી, બધાનું,
બધાસંબંધી. સાર્વજસ્ટિકા ત્રિ. સર્વ કાળે હેનાર
થનાર હમેશનું. સાર્વજનિક ત્રિો નીચેનો શબ્દ જુઓ.
For Private and Personal Use Only
Page #659
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सार्वजनीन
खावशेष
સાર્વલન ત્રિસર્વ લેકમાં જાણીતું,
આખી જનસમાજમાં પ્રસિદ્ધ, રાત્રિના ત્રિસર્વ કાળમાં-સર્વ દિશામાં
સર્વ દેશમાં–હોનાર-થનાર. સાધાત 7. વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ ક્રિયાપદના
ચાર કાળ-વર્તમાન-આજ્ઞાર્થ–હ્યસ્તનવિધ્યર્થ-એ કાળ-ગણકાર્યવિશિષ્ટ કાળ. સામતિના ત્રિ. પ્રાણીમાત્રમાં વ્યાપક. સાર્વભૌમ પુત્ર આખી પૃથ્વીને રાજા,
ચક્રવર્તી મહારાજા, ઉત્તર દિશાનો દિગ્ગજ, વિદૂરથ રાજાને પુત્ર. સાર્વમ ત્રિ. આખી પૃથ્વીનું, આખી
પૃથ્વી સંબંધી. રાશિ ત્રિ. સર્વ લોકમાં પ્રસિદ્ધ,
આખી દુનીયામાં વિખ્યાત. સાવલ ત્રિ, સર્વ વર્ણસંબંધી, સમગ્ર
અક્ષરે સંબંધી, બ્રાહ્મણ વગેરે સર્વ વર્ણોનું–સંબંધી. સર્વિમિતિ ત્રિ. સર્વ વિભક્તિમાં
હોનાર-થનાર. સાર્ધ ત્રિઃ સરસવનું, સરસવસંબંધી. તા ન૦ સરસવનું તેલ, સરસીયું તેલ. સાહ પુ. હરકોઈ ઝાડ, રાળનું ઝાડ,
કિલ્લે, કેટ, એક જાતનું માછલું, રાળ. રાટન ૦ રાળના ઝાડને રસ, રાળ. હાનિ પુત્ર ઉપરનો અર્થ. સારુષ સ્ત્રી સાલપાન વનસ્પતિ. ભાટપુષ્ય ને સ્થળ કમળ. સમજ સ્ત્રી લાકડાં વગેરેની પુતળી,
વેશ્યા. સાટિમલી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. સહિત પુ રાળ. ના પુત્ર રાળ. રાછા સ્ત્રીને શાળા, ઘર. પોટાતુર ૬૦ પાણિનિ મુનિ.
સાહાર ન ખીટી, ખીતી, અભરાઈ વાટીકૃત ઉ૦ કુતરે. સાહિબ્રુ શ્રી કુતરી. તાતૂર પુદેડકે. સટૂિ સ્ત્રીદેડકી. રાજ કુમધુરિ જુઓ. પાત્રોજ 1પરમેશ્વર સાથે એકતારૂપ
મુક્તિ, પિતાના ઈષ્ટ દેવ સાથે એક લેકમાં નિવાસ કરવારૂપ મુક્તિ. રાહક પુત્ર તે નામે એક દેશ, દેશને
રાજ. સાવંદન પુશ્રીકૃષ્ણ. સાવ7T૦ શ્રીકૃષ્ણ. સાહિત્ય પુત્ર એક જાતનું પક્ષી, રાવણ ત્રિક અપમાનસહિત, અવજ્ઞાસહિત,
તિરસ્કારપૂર્વક. સાવધાન ત્રિ, સચેતન, સવિતર્ક, સાવધાન,
એકાગ્ર ધ્યાનવાળું, મનના આગ્રહવાળું. સાવધાનતા સ્ત્રી મનની એકાગ્રતા. સાવધાના ૧૦ ઉપરને અર્થ. સાવધાનમ્ મચ૦ ધ્યાન પૂર્વક, એકાગ્ર
પણથી, મનના આગ્રહ પૂર્વક, સાવન ૧૦ અહોરાત્રરૂપ દિવસ. રાજન પુત્ર ત્રીસ અહોરાત્ર મહિને, તે
નામે એક વર્ષ, યજ્ઞને અંત, યજ્ઞની સમાપ્તિ, યજમાન, વરૂણ દેવ. સાવર પુપાપ, અપવાદ, લેધરનું ઝાડ, સાવવુસવર્ણથી ઉત્પન્ન થયેલ સૂર્યને
પુત્ર આઠમે એક મનુ. સાર્થ પુત્ર ઉપરને અર્થ. રાજા ત્રિ ગર્વવાળું, અભિમાની,
ઉદ્ધત. સાથ ત્રિ બાકીવાળું, બાકી સાથે,
અધુરું, અપૂર્ણ.
For Private and Personal Use Only
Page #660
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सावित्र
साह्यकृत्
સાવર પુ. બ્રાહ્મણ, સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, 1 સાક્ષ . એક પ્રકારનો દંડ, એક જાતને મહાદેવ, સૂર્યને પુત્ર કર્ણ, ગર્ભ.
અગ્નિ સાવિત્ર ત્રિક સૂર્યનું, સૂર્યસંબંધી, સૂર્ય ના પુત્ર વિક્રમાદિત્ય રાજા. જેનો દેવ હોય તે ચરૂ વગેરે.
સાત ત્રિ. સાહસ કરનાર, ઉતાવળ સાવિત્ર ૧૦ યજ્ઞોપવીતજનોઈ.
કરનાર, બળાત્કાર કરનાર, બળાત્કારે સાવિત્રી સ્ત્રી તે નામે એક ચા, સત્ય- ચેરી-સ્ત્રીસંગ વગેરે કરનાર. વાનની પત્ની સાવિત્રી, બ્રહ્માની પત્ની
સાહસિકા પુચોર, પરસ્ત્રીલંપટ, છીનાસાવિત્રી, દુર્ગા દેવી, ગાયત્રી.
લેવો, કઠેર, કુર. સાવિત્રીપતિ પુ સત્યવાન, શિવ, બ્રહ્મા.
તારિન ત્રિ. તાસિ ૦િ જુઓ. સાવિત્રીપતિત ત્રિ. ગાયત્રીથી ભ્રષ્ટ થયેલ
સાહન g૦ લાક્ષિા પુત્ર જુઓ. હરકેઈ બ્રાહ્મણ-ક્ષત્રિય કે વૈશ્ય.
સહસ્ત્ર ૧૦ હજારને સમૂહ, હજારની સાવિત્રી ત્રિ. ઉપરનો અર્થ.
સંખ્યા. સાવિત્રીવ્રત ૧૦ સાવિત્રીના પૂજનને ઉદેશી નદિ ત્રિ૦ હજારની સંખ્યાવાળું, હજાકરવામાં આવતું એક વ્રત, જેઠ મહિને રના માપનું, હજારથી ખરીદેલ. નાની અંધારી ચૌદશે કરવાનું એક વ્રત. પાત્ર ૩૦ એક હજાર હાથીઓનો સમૂહ. સાવિત્રીસૂત્ર ૧૦ યજ્ઞોપવીત–જનઈ. સાથ ન સહાય, મદદ. રવિવાર ત્રિ પ્રકટ, ખુલ્લું, અહંકારી, વાચ્ય ન૦ ઉપરના અર્થ. અભિમાની.
સાથે ૧૦ સાહ્યા જુઓ. રવિ પ્રકટતા પૂર્વક, ખુલ્લી સાહાય ત્રિસાથે જુઓ. રીતે.
સોર્થિવાળ ૧૦ સાધારણ જુઓ. રવાર પુછે કામળી, ધાબળી, કામળે, સાચ્ચન ત્રિ સત્ય જુઓ. ધાબળો.
સાહિત્ય ૧૦ સહિતપણું, મળવું, જોડાવું, સાથુધી સ્ત્રી સાસુ.
પરસ્પર સાપેક્ષ તુલ્યરૂપ એક ક્રિયામાં સાના ગાય-બળદને ગળે લટકતી જોડાવું, બુદ્ધિને એક વિશેષ વિષય, ચામડીની ગોદડી.
પદ્યાત્મક કાવ્ય. સા ત્રિક આંસુવાળું, સુસહિત.
સાહિત્યરાત્રિ - સાહિત્યને લગતું શાસ્ત્ર સાઉથતાબ્રાદ્ધ નઇ કાંસું.
સાહિત્યના પુત્ર તે નામે એક સાહિત્ય સહિર ત્રિ. અહંકારવાળું, અભિમાની.
ગ્રંથ. સાર્થ ૧૦ સહચરપણું, સાથે ફરવાપણું, સ@ 7 સહન કરવા ગ્યપણું મળવું,
સાથે હોવાપણું, મિત્રતા, દસ્તી, સામા- જોડાવું, મદદ, સહાય, મિત્રતા. નાધિકરણ્ય.
તારા ત્રિવે સહન કરવા ચોગ્ય. સહિત ૧૦ બળાત્કારે કરેલ ચોરી, બળા- સાહ્યT R૦ સહાય કરવી, મદદ કરવી,
ત્કાર, બળાત્કારે કરેલ સ્ત્રીસંભોગ વગેરે, દસ્તી કરવી. ઉતાવળ, કેઈપણ કામમાં વિચાર નહિ સાંa fa૦ સહાય કરનાર, મદદ કરકરવો તે.
નાર, મિત્ર,
For Private and Personal Use Only
Page #661
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
साह्वय
www.kobatirth.org
સાહસ ત્રિ નામવાળુ, નામસહિત, સાહ્રય પુ॰ સામ સામે લડનાર ય બકરા વગેરે પ્રાણી. F-વિધાતુ જુએ.
સિદ્ઘ પુ॰ સિંહ પ્રાણી, સિંહ રાશિ, શતા સરગવા, જનધ્વજ, એક પ્રકારનું મદીર, એક પ્રકારનું સિહાસન, શ્રેષ્ઠ. સિદ્ધòહિ પુ મનુધાષ નામે એક બૌદ્ધ સાધુ. વિદòરાર જુ સિંહની કેશવાળી, ખાલસરીનું ઝાડ.
નિવૃત્તજ પુ॰ જોડેલા હાથ, અલિ. સિંતુર પુ॰ મેહુ'ડ વૃક્ષ. વિદ્યાર્ ન॰ શહેર વગેરેમાં દાખલ થવાના દરવાજો.
નિવૃત્તિ પુ સિંહની ગર્જના, સિંહના જેવા શબ્દ
સિંધનવિકા સ્ત્રી એક જાતનું વાદિત્ર. વિનાત્ પુ॰ સિંધ્વનિ જુએ. સિંહના વિજા સ્ત્રી ધમાસા વનસ્પતિ,
એક જાતનું વાત્રિ,
સિંદૂષિત શ્રી અરડુસાનું ઝાડ, વિપળી શ્રી અરડુસાનું ઝાડ. લિપુજ્ગિા શ્રી ચિત્રાિ વનસ્પતિ, જંગલી અડદ, પૃક્ષિપ↑ વનસ્પતિ. સિંઘપુખ્ખી સ્ત્રી ઉપરના અ સિંધપુષ્પિા સ્ત્રી પૃક્ષિણી વનસ્પતિ. સિપુષ્પી શ્રી॰ ઉપરના અ સિદ્દમુળી સ્ત્રી. અરડુસાનું ઝાડ. સિથ્થાના શ્રી દુર્ગા દેવી. સિંહ પુ॰ તે નામે એક દેશ.
સિંહ ૬૦ પિતળ ધાતુ, કલઇ ધાતુ, તેજ. નિંદા શ્રી. સિંહલીનેા વેલા. વિદ્મહાસ્થાન પુ॰ તાડના જેવું એક ઝાડ, વિદ્દોજ પુ॰ તે નામે એક રતિબંધ
૮
૬૨
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सिंहीतनुज
વિવાદના સ્રી દુર્ગા દેવી. સિંધવાહિની શ્રી દુર્ગા દેવી. સિદ્ધવિાત છુ॰ ધેડા, સિદવિજ્રાન્ત ત્રિ॰ સિંહના જેવું પરાક્રમી, સિદવિાતી સ્ત્રી ઘેાડી. વિજિન્ના શ્રી માષપણી વનસ્પતિ, વિસંહનન ત્રિ શ્રેષ્ટ અંગવાળું, સિંહના જેવા મજબૂત શરીરવાળું, સિમ્પ્લેન ૩૦ ચૌદમા જૈન તીર્થંકર અનન્તનાથના પિતા.
.
સિંહાન ૧૦ લાઢાને મેલ, નાકના મેલ, ગુગુ.
વિતાવજોજ પુ॰ સિંહની પેઠે દષ્ટિ કરવારૂપ એક ન્યાય. સિાવજોન ૬૦ ઉપરના અ. સિદ્દાલન ૧૦ સિંહાસન, સિંહનું આસન, રાજાનું એક જાતનું આસન. સિહાસનસ્થ ત્રિ॰ સિહાસન ઉપર બેઠેલ. સિદ્દાલનસ્થિત ત્રિ. ઉપરના અ. सिंहासनासीन त्रि० સિહાસન ઉપર એડેલ.
.
વિદ્યાશ્ય પુ॰ અરડુસાનું ઝાડ,
વિદ્વિજા શ્રી કાશ્યપની એક પત્ની–રાહુ ગ્રહની માતા. સિદ્દિાતનય પુ રાહુ ગ્રહ. લિજિયાતનુન ૬૦ રાહુ ગ્રહ. વિદિતનૂન પુ॰ રાહુ ગ્રહ. દિજામન પુ॰ રાહુ ગ્રહ.
For Private and Personal Use Only
વિનિાપુત્ર પુ॰ રાહુ ગ્રહ, વિધિજાતુત પુ રાહુ ગ્રહ. સિદ્દિષ્ઠાનૂનું પુ રાહુ ગ્રહ. સિદ્દી સ્ત્રી સિહણુ, ભારી ગણી, અરડુસી, રાહુની માતા, જંગલી મગ. વિદ્દીતનય પુ॰ રાહુ ગ્રહ સિદ્ઘાંતનુન પુ રાહુ ગ્રહ,
Page #662
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सिंहीतनूज
६४२
सितपुष्ण
સિત ત્રિા સમાપ્ત થયેલ, પૂર્ણ થયેલ
બંધાયેલ, જાણેલ. સિતive g૦ લક્કડક્ટ પક્ષી-વાયૂદ. હિતી સ્ત્રી, લાટ પક્ષિણ
સાયૂહીં. સિત કુ. ચંદ્ર, કપૂર. સિત સ્ત્રી અરડુસો. હિતff @ીઅરડુસે. લિતવાર પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. શિતલ પુ. ઈન્દ્ર, ઐરાવત હાથી, ઘેળો
હાથી. સિતગુણ સ્ત્રી ઘોળી ચણોઠી. તિત છત્ર ઘેલું છત્ર, ધોળી છત્રી.
હિંદીતનૂન રાહુ ગ્રહ. વિહીપુત્ર પુછે રાહુ ગ્રહ. ત્રિીત્રતા સ્ત્રી ભોરીંગણી. હિંદીસુત પુત્ર રાહુ ગ્રહ. રિંકૂનુ પુત્ર રાહુ ગ્રહ.
સિ સત્ર - ૨૦ સે સીંચવું, છાંટવું. સિતાં સ્ત્રીરેતી, વેળુ, રેતાળ દેશ. રિલતાન ત્રિ. રેતાળ પ્રદેશ વગેરે, - રેતીવાળા કાંઠે વગેરે. સિતાવત ત્રિરેતાળ, રેતીવાળું.. વિતિ ત્રિક રેતાળ, રેતીવાળું. ત્તિ ત્રિ. સીંચેલ, છાંટેલ. લિથ ન૦ મીણ, ગળી. તિથી પુઉકાળેલા ચોખા, ચેખા
વગેરેનો કાળીયે. તિથલ ર૦ મીણ. સિક્સ ૨૦ શીકું. ફિફા નં૦ નાકનો મેલ, લેઢાંને મેલ. , સિપ નં૦ ઉપરના અર્થ. હિન્દુ તુ રૂમસનિ સીંચવું, છાંટવું
ભીનું કરવું, પલાળવું, રેડવું છોડવું, બહાર કાઢવું, નિં + છાંટવું, રેડવું, મિશ્ર કરવું,
+ છાંટવું, ગર્વ કરો, ઉદ્ધતાઈ કરવી, મિ + અભિષેક કરે. લિ ત્રિવે સીંચનાર, છાંટનાર. હિન્દુ ને વસ્ત્ર, કપડું.
વય ૫૦ વસ્ત્ર, કપડું, જુનું કપડું.. સિમન ત્રિવે સીંચાતું, ઇટાતું. લિત ત્રિ. સીંચતું, છાંટતુ. સિરામાન ત્રિ. ઉપરના અર્થ. નિશ્ચિત સ્ત્રી, પીપર. સિદ્ ધિક્ ધાતુ જુઓ. સિત • રૂપું, ચંદન, સુખડ, મુળે. વિત પુકાસડે, શુક્ર ગ્રહ, ધોળે રંગ. સિત ત્રિઃ ધોળા રંગનું, ઘેળું.
વિતરછ પુત્ર હંસ પક્ષી. તિત છr સ્ત્રીધોળી ધ્રોખડ, તિત છવી સ્ત્રી હંસ પક્ષિણી સિતવર્ય પુત્ર ધોળો દર્ભ. લિતવીતિ ચંદ્ર. કપૂર. તિતવોચ પુ. ધોળું જીરૂં. સિતતૂ સ્ત્રીધોળી ધ્રોખડ. લિતz g૦ ધોળા રંગનું ઝાડ, મોરટભેદ. સિતધાતુ ૩૦ રૂપું, ખડી-ચોક, કલઈ વગેરે
ધોળી ધાતુ. પિતા પુત્ર હંસ, શુદ્ધ-અજવાળીયું
પખવાડીયું. સિતiફાન પુરુ હંસ પક્ષી. તિપાળી સ્ત્રી હંસલી. તિતપક્ષી સ્ત્રી હંસલી. સિતારવા સ્ત્રી અને પુપિકા વૃક્ષ. તિપuff સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. લિતપઢિવામાં સ્ત્રીધોળી પાડલનું ઝાડ, સિતડું સ્ત્રી જોળી શરપંખાનું ઝાડ, પિતpsg ૧૦ એક જાતની મોથ, ઘેળું
For Private and Personal Use Only
Page #663
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सितपुष्प
દરૂ
सितायं
વિપુષ્પ પુત્ર તગરનું ઝાડ, કાસડે, ધોળા | સિતા ત્રિક ધોળાં અંગવાળું, ધોળું, રેહિડાનું ઝાડ.
સફેત, ધોળા શરીરવાળું. વિપુષ્પા સ્ત્રી મોગરે--મસ્ત્રિા . પિતા પુત્ર ગોળ. રિત્રિ ૧૦ ધોળું મરી.
પિતાના પુત્ર ગરૂડ પક્ષી હિતભાઇ પુછે રાગમાણ વનસ્પતિ.
પિતાના ર૦ ધોળું મુખ. નિતિન પુપીળા રંગ.
સિતાપY T૦ મેર પક્ષી. રિસન ત્રિ. પીળા રંગવાળું, પીળું. સિતાપક્ષો સ્ત્રી મેર પક્ષિણી. સિતરિક પુ. સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. સિતાંs= ૧૦ ધોળું કમળ. વિતરણ સ્ત્રીધોળી સાડી..
સિતમ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. વિવિ ૩૦ ઘઉં.
વિતામાં સ્ત્રી. છાશ. વિવિ પુઘઉં.
પિતાત્ર પુત્ર કપૂર. સિતરાના પુત્ર જવ.
સિતાજ ર૦ ધોળું કમળ. વિતરણ પુરુ જંગલી સુરણ.
પિતાત્ર પુત્ર કપૂર. સિતરિ અર્જુન, સાદડાનું ઝાડ,
| પિતાશ્વર પુ. વેતાંબર જૈન, ધોળો ઘોડો.
વિસ્તાર ત્રિ, ધોળાં કપડાંવાળું, સફેત વિતરણ ત્રિક ધોળા ઘડાવાળું.
કપડાં ધારણ કરનાર, પિતા પુત્ર દેળા સરસવ.
હિતાવર ઘળું . હિતાય સ્ત્રી જોળી શરપંખાનું ઝાડ. રિવાજોષ ર૦ ધોળું કમળ. પિતા પુત્ર એક જાતનું શાક. પિતાના પુત્ર ધોળી તુલસી. મિતતાલી એક જાતનું શાક. પિતટ પુત્ર ધોળું મંદાર વૃક્ષ. લિબ્ધિ સ્ત્રી ગંગા નદી.
સિતારતા સ્ત્રી ધળી ઘોખડ. સિવિષ્ણુ પુલ ધોળો સમુદ્ર.
સિસ્ટિમ સ્ત્રી ધળું કિણિહી વૃક્ષ પિતા સ્ત્રી સાકર, મોગરો, જોળી ભરી પિતા પુત્ર એક જાતનું શાક. ગણ, વિદારી વનસ્પતિ, ધોળી ધ્રોખડ, હિતાવી સ્ત્રી, વાકુવી નામે એક વનચાંદની, ચંદ્રની કાંતિ, કુટુંબની વનસ્પતિ, સ્પતિ. દારૂ, મદિરા, પિંગા વનસ્પતિ, ત્રાયમાણ સિતાશ્વ ૬૦ અર્જુન, સાદડાનું ઝાડ, ઘેળો વનસ્પતિને વેલ, તેજની વનસ્પતિ, ઘોડે. પહાડી અપરાજીતા વનસ્પતિ. સિતાઝ ઝ ધેળા ઘડાવાળું. સિતાંશુ go ચંદ્ર, કપૂર.
સિતાસિત પુ. બળદેવ, કાળો અને ઘેળો સિતારવાનું પુ મધની સાકર, ખડી સાકર,
રંગ. સાકરને ટુકડો.
પિતાવિત ત્રિ. કાળા અને ધોળા રંગસિતારા પુત્ર કાંટે.
વાળું. હિત૬ પુત્ર એક જાતનું માછલું.
સિતાપિતા સ્ત્રી વિ ગંગા અને યમુના. હિતાલી સ્ત્રી, એક જાતની માછલી. રિતાદર ધોળા સરગવાનું ઝાડ, ધોળા પિતા પુ. વેત હિષ.
હિડાનું ઝાડ.
For Private and Personal Use Only
Page #664
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
सिति
વિત્તિ પુ॰ ધોળા રંગ, કાળા રંગ. ક્ષિપ્તિ ત્રિ॰ ધેાળા રંગવાળુ, કાળા રંગવાળુ, ધાળુ, કાળુ વિત્તિતા શ્રી. ધેાળાશ, કાળાશ, ત્તિત્ત્વ 7 ઉપરના અર્થ. ક્ષિતિમમ્ ત્રિ॰ ધેાળાશ, કાળાશ, વિત્તિયજ્ઞ પુ॰ બળદેવ.
સિતિવષ ત્રિ॰ સિતિવાસમ્ ત્રિ॰ જુએ. સતિષય ન॰ ધાળું વસ્ત્ર,. કાળું વસ્ત્ર. લિતિવાદ ૩૦ એક જાતનું શાક—મુનિવળ, લિતિયાસર ૩૦ બળદેવ. શિશિવાલનું ત્રિ॰ કાળા વસ્ત્રવાળુ, ધાળાં
વસ્ત્રવાળુ .
સિલવારમ્ ન॰ કાળું વસ્ત્ર, ધાળું વસ્ત્ર, સિત્તેર પુ॰ કાળી ડાંગેર, કળથી ધાન્ય,
ધેાળા સિવાયના કાળા વગેરે રંગ. વિતેત ત્રિ॰ ધેાળા સિવાયના રંગવાળું– કાળુ વગેરે.
સિત્તેતાતિ પુ. અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ, લિતો પુ॰ ખેર, સિતોપલ પુ॰ સ્ફટિક મણિ.
સિતોપણ ન ખડી-ચેાક. સિતોપલા શ્રી સાકર. વિશ્વ ન॰ સિંધાલૂણુ. સિદ્ધપુ॰ વ્યાસ વગેરે મુનિ, તે નામે એક દૈવજાતિ, ગાળ, કાળા ધતુરા, વ્યાપાર, સિદ્ધ એવા મંત્ર, સિદ્ધિવાળા મંત્ર, વિષ્ણુભ વગેરે યાગપૈકી બાવીસમા યાગ. સિદ્ધ ત્રિ॰ બનાવેલ, તૈયાર, સિદ્ધ, રાંધેલ, તૈયાર, નિત્ય, હમેશનું, કાયમનું, નિશ્ચિત, નિશ્ચયવાળું, સૂક્ત, સુભાષિત, પ્રસિદ્ધ, સારી રીતે કહેલ, પવિત્ર, ઈશ્વરી, કુશળ, નિવ્રુત્ત પુ॰ નગાડનું ઝાડ, રાળનું ઝાડ, સાગનું ઝાડ. નિકા સ્ત્રી. ગંગા નદી.
૬૪
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सिद्धसुसिद्ध
sue 7॰ કાંજી, પકવ જળ, ઉકાળેલું પાણી. સિતા સ્ત્રી સિદ્ધપણું. સિપલોય ન॰ સિદ્ધનહ જુએ.
O
સિન્દુત્વ ન॰ સિદ્ધપણું.
સિદ્ધવ પુ॰ શિવ, મહાદેવ. બિલપાતુ પુ॰ પારદ–પારા. વિન્દ્રમણી શ્રી ગગા નદી. વિષય પુત્ર તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક
સ્થાન.
સિદ્ધપુર ન॰ લંકાની નીચેના ભાગમાં આવેલું એક શહેર, ગુજરાતમાં પાટણની બન્ને સિદ્ધરાજે વસાવેલું . એક શહેર. પિયુ કરવીર વૃક્ષ, કરેણનું ઝાડ. सिद्धप्रयोजन पु० ધાળા સરસવ.
નવો જ પુ॰ એક જાતની સાકર. વિત્ત છુ૦ પારદ–પારા. વિલ ત્રિ॰ હરકેાઈ ધાતુ. વિદ્ય ત્રિજને વિદ્યા સિદ્ધ થઈ હોય તે.
બિનિયા સ્રોત ત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ કાલી વગેરે દશ દેવી. નિબંધ ૬૦ સિદ્ધોના સમુદાય. સિદ્ધનાથન ૬૦ સિદ્ધનું સાધન-નિશ્ચય કરેલાનું અનુમાન, ન્યાયશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક દ્વેષ, તે નામે એક નિગ્રહસ્થાન, વિદ્ધસાધન પુ૦ ધોળા સરસવ, નિષ્ટ પુ॰ ત ંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક મત્ર. વિષ્ય ત્રિ॰ સિદ્ધ એવું સાધ્ય–સાખીત કલ
નિવૃતિ પુ ત ંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક મત્ર, સિદ્ધવિન્ધુ સ્ત્રી ગંગા નદી. લિલિ પુ॰ તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક
મંત્ર
For Private and Personal Use Only
Page #665
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
सिद्धसेन
ફેક
સિદ્ધત્તેન પુ॰ કાર્તિકરવામી, તે નામે એક જૈનાચાર્ય–સિદ્ધસેન દિવાકર. લિદાન્ત પુ॰ શાસ્ત્ર, નિશ્ચય, છેવટને નિર્ણય, જ્યાતિષશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ સૂર્યસિદ્ધાંત વગેરે, સિદ્ધાન્તોત્તેપુ॰ તે નામે એક
ગ્રંથ. વિશ્વાન્તાવાર પુ॰ તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક
આચાર.
વિદ્યાન્તિન ત્રિ॰ સિદ્ધાંતવાળું શાસ્ત્રનિશ્ચયવાળુ.
સિદ્ધાપા સ્ત્રી ગંગા નદી. લિગ્નાચિન્હા સ્ત્રી તે નામે એક જૈન શાસનદેવતા.
સિદ્ધાર પુ॰ તંત્રશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક મત્ર. સિદ્ધાર્થ પુધાળા સરસવ, કટી વૃક્ષ, શાક્યસિંહ, જૈન તીર્થંકર મહાવીર સ્વામીના પિતા.
વિદ્યાર્થે ત્રિસિદ્ધ અર્થવાળું, સિદ્ધ પ્રયાજનવાળું, પ્રસિદ્ધ અર્થવાળું. સિદ્ધાર્થ ત્રિ॰ ઉપરના અ સિદ્ધાર્થા પુ॰ સિદ્ધાર્થ પુ॰ જુએ. સિદ્ધાર્થા શ્રી ચાથા જૈન તીર્થંકરની
માતા.
દ્ધિ સ્ત્રી ઋદ્ધિ નામે ઔષધિ, તે નામે એક યાગ, અંતર્ધાન થવું, અદશ્ય થવારૂપ સિદ્ધિ, સિદ્ધિ-સમાપ્તિ, પરિપૂર્ણતા, આબાદી, રસાઇ, રાંધવું, તૈયાર રસાઈ, અણિમા વગેરે આઠ પ્રકારનું ઐશ્વર્ય, વૃદ્ધિ, આબાદી, અભ્યુદય, ચઢતી, મુક્તિ, મેાક્ષ, સંપત્તિ, શુદ્ધિ, સાધ્યવાનરૂપે નિશ્ચય, સાંખ્યમાં કહેલ, ઊહાદિક સિદ્ધિહેતુભેદ, પાદુકા, પાવડી, ચાંખડી, તે નામે દક્ષની એક કન્યા, વિજય, કૂત્તેહ, જીત, શુદ્ધિ, પવિત્રતા, જ્ઞાન, કરજમાંથી મુક્ત થવું.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સિદ્ધિદ્ પુ॰ બટુકભૈરવ. લિજ્જિત્ ત્રિ॰ સિદ્ધિ આપનાર. સિદ્ધિવાદ પુ॰ બટુકભૈરવ. લિન્દ્રિયા ત્રિસિદ્ધિ આપનાર. સિદ્ધિહી શ્રી. એક જાતની લાકડી, સિદ્ધિયોગ પુ॰ જ્યોતિષશાસ્ત્રમાં કહેલ એક શુભ ચેાગ.
सिन्दुबार
p
સિદ્ધિસ્થાન ૪૦ તે નામે એક તી, વિશ્વેશ્વરી શ્રી તે નામે એક દેવી, સિદ્ધીષ પુ॰ તંત્રશાસ્ત્રાક્ત તારાદેવીના પૂજનની અ ંતે પૂજ્ય એક ગુરૂ. સિધ્ ધ્િ જુએ.
વિઘ્ન ૬૦ એક જાતના રોગ-ત્રિાસરોગ. ભિષ્મન્ ૬૦ એક જાતના રાગ-જિજાસરો લાલ ત્રિએક જાતના રેાગવાળું किलासरोगी.
શિષ્મા શ્રી મીઠું' ચઢાવેલ માલું. લિષ્મવત્ ત્રિ॰ એક જાતના રાગવાળુ
किलासरोगी.
વિષ્ય પુ॰ પુષ્ય નક્ષત્ર. ભિન્ન ત્રિ॰ સજ્જન, સારૂં. સિન્ન પુ॰ ઝાડ.
વિપ્રજ છુ॰ એક જાતનું ઝાડ, નિપ્રા સ્રી. ઉપરના અ. સિપ્રજાવળ ૬૦ તે નામે દેવાને એક
બગીચા.
For Private and Personal Use Only
સિન પુ॰ ગ્રાસ, કાળીયા.
વિની શ્રી. ધોળા રંગની સ્ત્રી, ધાળી સ્ત્રી. સિનીવાજી શ્રી ચૌક્શયુક્ત અમાસ, દુર્ગા દેવી. બિન્દુ પુ॰ નગાડનું ઝાડ. મિતુલ પુ॰ નગાડનું ઝાડ, લિન્તુ ૧૦ નગાડનું ફૂલ. લિન્દુવાદ પુ॰ નગોડનું ઝાડ, લિન્દુવાદ ૧૦ નગોડનું ફૂલ.
Page #666
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सिन्दूर
सिन्धूद्भवा
સિલૂન પુરુ એક જાતનું ઝાડ. સિજૂન ૧૦ સિંદૂર, તે નામે એક લાલ
રંગનું ચૂર્ણ હિન્દુO R૦ સીસું. સિજૂતિ ઉ૦ હાથી. સિજૂતરું સ્ત્રી ધણીવાળી સ્ત્રી,
સુવાસણ સ્ત્રી, જેના લલાટમાં સિંદૂરને
ચાંદલે હોય તેવી સ્ત્રી. હિન્દુતઢી સ્ત્રી, હાથણી. સિન્દે 7૦ સીસું. હિન્દુલ સ્ત્રી, હીંગળોક. સિજૂતિ ત્રિ. સિંદૂર ચોપડેલ. સિજૂને સ્ત્રી રચના, ધાવડીનું ઝાડ. રિપુ પુ. સમુદ્ર, રક્ત ચેલિ લતા, તે નામે
એક નદ, હાથીને મદ, નગોડનું ઝાડ, ધળો ટંકણખાર, સંગીતપ્રસિદ્ધ એક
ગ, નૈનીત ખૂણુમાં આવેલ એક દેશસિંધદેશ. સિધુ શ્રી. નદી, તે નામે એક નદી. વિષ્ણુ પુ. નગોડનું ઝાડ. વિષ્ણુ પુ. સમુદનું ફીણ-સમદરફીણ. વિધુર ૧૦ ધોળે ટંકણખાર. રિન્યુ go સિન્ધ દેશ-સિંધ. ણિપુર ૧૦ સૈધવ-સિંધાલૂણ. વિપુલ પુ. ચંદ્ર, કપૂર. સિક્યુમન go ચંદ્ર, કપૂર. વિજુવામન નસીંધાલૂણ. વિજુવાનનું સ્ત્રી લક્ષ્મી દેવી. હિપુiા સ્ત્રી લક્ષ્મી દેવી. હિન્દુજાત સિંધવ સીધાલૂણ. હિન્દુiાત પુ• ચંદ્ર, કપૂર. સિધુiાતા શ્રી લક્ષ્મી દેવી. તિના પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. સિપુતના શ્રી લક્ષ્મી દેવી. વિધુતનુ પુ. ચંદ્ર, કપૂર.
સિપુતનુજ્ઞ શ્રી લક્ષ્મી દેવી. વિધુતકૂઝ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. વિધુતકૂષા સ્ત્રી લક્ષ્મી દેવી. સિધુનિ પુચંદ્ર, કપૂર. તિપુનન્દ્રિની સ્ત્રી લક્ષ્મી દેવી. fહજુપુત્ર પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. સિધુપુત્રી શ્રી લક્ષ્મી દેવી. વિપુew g૦ શંખ. વિધુમથ પુસમુદ્રમંથન. સિક્યુમેન્થા ત્રિસમુદ્ર મંથનથી ઉત્પન્ન
થયેલ ચંદ્ર-સિંધાલૂણ-અમૃત વગેરે. fધુનત્થન R૦ સમુદ્રમંથન. સિધુમથન ત્રિ સિધુમથક જુઓ. વિધુર પુત્ર હાથી. વિધુરી સ્ત્રી, હાથણી. સિપુત્રય ર૦ સિંધવ-સિંધાલૂણ. નિપુવાર ૩૦ નગોડનું ઝાડ, ઉત્તમ ઘેડે. રિધુવા ૨૦ નગેડનું ફૂલ રિધુવતિ ૦ નગોડનું ઝાડ. સિધુપ પુ. ગાંભારીનું ઝાડ. ણિપુરાના પુત્ર વિષ્ણુ. સિક્યુરાન ૩૦ વિષ્ણુ સિધુરમ પુત્ર નદીના સંગમ, નદી અને
સમુદ્રને સમાગમ. રિપુરમ ઝિન નદીને સંગમપ્રદેશ,
નદી અને સમુદ્રને સંગમપ્રદેશ, વુિપુત પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. . સિધુપુત શ્રી લક્ષ્મી દેવી. હિપુરૂનું ઉ૦ ચંદ્ર, કપૂર. સિધુરૂ શ્રી લક્ષ્મી દેવી. નિવૃત્તિ ૧૦ સિંધાલૂણ, સિંધવ. વિધૂદ્રવ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. સિધૂ-વ ત્રિ. નદીમાં ઉત્પન્ન થનાર,
સમુદ્રમાં ઉત્પન્ન થનાર. રિન્યૂસવા સ્ત્રી લક્ષ્મી દેવી.
For Private and Personal Use Only
Page #667
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
सिन्धूपल
સિન્ધપરુ પુ॰ સિંધાલૂણુ, સૈંધવ. સિધૂપન ૧૦ ઉપરના અ. સિત્ર પુ॰ તે નામે એક સરાવર, ચંદ્ર, કપૂર, પરસેવા, ધામ.
સિા શ્રી॰ ઉજ્જયની પાસે એક નદી, ભેંસ.
લિમ્ ત્રિમ્ ધાતુ જુઓ. સિમ ત્રિ॰ સ, બધું, સઘળુ’ સિમ્બા સ્ત્રી શીંગ.
O
મ્નિ સ્ત્રી નખલો નામે એક સુગંધી દ્રવ્ય, નિપાવી જુઓ,
િિશ્ર્વના સ્રો॰ શીગમાં થતુ’ ધાન્ય, કઠોળ
ધાન્ય.
૬૦
સિમ્ની શ્રી સિમ્નિ જુએ. સિમ્ફ વિમ્ ધાતુ જુએ. લિ પુ॰ પીપરમૂળ, ગઢોડા.
વિ શ્રી. નાડી, રગ, નસ, એક જાતનું જળપાત્ર.
સિદ્ વિજ્ ધાતુ જી.
નિષ્ફળો શ્રી સદી વૃક્ષ. નિર્ વિધ્ ધાતુ જુએ. સિવર પુ॰ હાથી. સિવી સ્ત્રી હાથણી.
મિક્ષત્ ત્રિ॰ સરજવા તુિં, છેડી મૂકવા ઇચ્છતું,
શિવૃક્ષા શ્રી સરજવાની ઇચ્છા, છેડી મૂકવાની દૃચ્છા.
ભિક્ષુ ત્રિ॰ સરજયા ચ્છિનાર, છેડી મૂકવા ઇચ્છનાર.
વિદુર પુ॰ થારનું ઝાડ, સિદ્ધ પુ॰ લાખાન. વિત્ત ૩૦ લાખાન.
વિદ્દો સ્ત્રી સભ્યો વૃક્ષ. સિદ્ધભૂમિ સ્ત્રી ઉપરના અ. સોમ્યા મા સ વેટ્ સીંચવું, ચાંટવું.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सीमन्त
સી ૩૩મનસ સેટ્ સ્પર્શ કરવા, અડકવું. સૌમ્યા ૧૦સ સેટ ઉપરના અ સીત્ત્ત પુ॰ જળકણું, પાણી છાંટા. સીતા શ્રી ખેતર વગેરેમાં હળની રેખા, જનક રાજાની પુત્રી સીતા દેવી, ભદ્રાશ્વ ખંડમાં આવેલી ગંગા નદી, દુર્ગા દેવી, પાવતી, લક્ષ્મી દેવી, દારૂ, મદિરા, ધાન્યની અધિષ્ઠાયક દેવી.
રીતાપતિ પુ॰ દશરથપુત્ર શ્રીરામચંદ્ર. સીતા પતિ ૬૦ ઉપરના અ મીતીના પુ॰ સતીજીએ. લીર ૧૦ નીચેના શબ્દ જુએ. સીત્કાર જુઠ સ્નેહના શબ્દ, પ્રેમના શબ્દ, મૈથુનસમયે સ્ત્રીના શબ્દ, સાદ પડવાથી મનુષ્યના મુખમાંથી નીકળી પડતા અસ્પષ્ટ શબ્દ સીત્ઝત ન॰ઉપરના અ
સીસ ત્રિ- હળથી ખેડવા ચે!ગ્ય ખેતર વગેરે.
સીત્ય ૬૦ ધાન્ય, અનાજ.
સીપુ પુ મદિરા, દારૂ, શેલડીના દારૂ, ગાળને દારૂ.
સૌધુન્ધ પુલસરીનું આડ, દારૂના
ગધ સીધુપ ત્રિ॰ દારૂ પીનાર. સૌયુર્વાચિત્ ત્રિ॰ દારૂ પીનાર,
સીધુપુષ્પ પુ॰ કદંબનું ઝાડ, ખેલસરીનું
ઝાડ.
સીધુપુષ્પી શ્રી ધાવડીનું ઝાડ, સીધુરસ પુ॰ આંબાનું ઝાડ, સીમન શ્રી॰ મર્યાદા, હદ, સીમાડા, સીમં, અવધિ, સ્થિતિ, ક્ષેત્ર, અંડકોષ–વૃષણ પેલીયા, વેળા, વખત. સીમન્ત પુ॰ સેથા, સેથી, એક પ્રકારની
For Private and Personal Use Only
Page #668
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सीमन्तक
६४८
सुकालुका
કેશરચના, છે કે આઠમે મહિને કર- | તુજ પુ0 કરો જુઓ. વાનો એક ગર્ભસંસ્કાર.
ત્રિ. શ્રેષ્ઠ કંદવાળું, સારા કંદસીમા ન સિંદૂર.
મૂળવાળું. સીમાસન છ કે આઠમે મહિને શનિ ૫૦ ડુંગળી, વારાહીદ વનસ્પતિ, કરવાને એક ગર્ભસંસ્કાર.
ધરણી કંદ. વિત્તિનો સ્ત્રી હરદેઈ સ્ત્રી.
સુવાન્સિસ્ પુત્ર સુરણ રીના સ્ત્રી મર્યાદા, હદ, સીમાડે,
સુચના ત્રી શર્યાતિરાજાની પુત્રી-વન સીમ, ગામ વગેરેને અંત, અવધિ, ઋષિની પત્ની. સ્થિતિ, ક્ષેત્ર, અંકેષ-વૃષણ, પલીયો, સુકન્યા સ્ત્રી ઉપર અર્થ, સારી કન્યા. વેળા, વખત.
સ્ત્રી ગરીબ ગાય, સહેલથી વશ રોમાંવિવર રૂ. અઢાર વિવાદો પૈકી એક
થાય તેવી ગાય. વિવાદ-સીમાડો-હદ વગેરે માટે વિવાદ, સુર્ગા પુત્ર હસ્તિકંદ વનસ્પતિ. રીબી g૦ એક જાતનું ઝાડ.
સુવા ત્રિસારા કાનવાળું શ્રેષ્ઠ સીર પુરુ હળ, સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ,
કાનવાળું. કરવા પુત્ર શિશુમાર ગ્રહ, એક જાતનું સુવા શ્રી. ઉંદરકાની વનસ્પતિ. માછલું.
દુઈ સ્ત્રી ઈદરવરણું વનસ્પતિ. લીધf g૦ બળદેવ.
યુવાન પુ. જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ વિÉભ વગેરે તથા પુ. ચંદ્રવંશી જનક રાજા. યોગો પૈકી સાતમે ગ, વિશ્વકર્મા પfor g૦ બળદેવ..
દેવ. હો૬િ ૫ બળદેવ.
કુવામન ન સારું કામ, શ્રેષ્ઠ કર્મ, પુણ્ય. રાજ પુ. એક જાતનું માછલું.
દુર્બન ત્રિસારું કામ કરનાર, શ્રેષ્ઠ સંવત ૧૦ સીવવું.
કર્મવાળું, પુણ્યશાળી. હીરની સ્ત્રી, લિંગમણિની નીચેનું સુત્ર.
સુe g૦ દાતા તરીકે તથા ભજન રોલ ન સમું.
કરાવનાર તરીકે પ્રસિદ્ધ થયેલ માણસ, રીત ૨૦ સીસું.
સુંદર મનહર અસ્પષ્ટ શબ્દ. રીપત્ર ૧૦ સીસું.
યુવા ત્રિ, સુંદર-મનહર અસ્પષ્ટ શબ્દ રસીદુve g૦ શેરનું ઝાડ.
કરનાર. હુ અથ૦ પૂજામાં, અતિશયમાં, કષ્ટમાં,
સુve g૦ કારેલાને વેલે, કારેલી. અનુમતિમાં, સારું, એવા અર્થમાં, સમૃ
gift સ્ત્રી જાણીતા નામે વેલો. હિમાં, અનાયાસમાં, મુશ્કેલી એવા અર્થમાં
સુfહન પુo ભમરો. તથા સહેલાઈ એવા અર્થમાં વપરાય છે.
સુરાહી ત્રી. પુરિ જુઓ. હુ છુ ધાતુ જુઓ.
તુમ ત્રિસારા અને રથવાળું, શુભ સુદર સ્ત્રી એક જાતની કુંવાર.
અભિલાષાવાળું સુખદુ સ્ત્રી, ખરજનો રોગ, ખરજવું.
સુના સ્ત્રી ત્રાયમણને વેલે. જેને લીધે ચેળ આવે છે તે એક રોગ. | સુ િસ્ત્રી. ડોડીને વેલે.
For Private and Personal Use Only
Page #669
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सुकाष्ठ
मुखम्
બી.
ગુલાઇ ૧૦ દેવદારનું લાકડું, સારું લાકડું. | છે તે એક પદાર્થ, સ્વર્ગ, ઋદ્ધિ નામે સુષ્ટિા સ્ત્રી એક જાતની કેળ, કડુ ઔષધિ. વનસ્પતિ.
જુવંગુ છુ શિવનું એક હથિઆર-વઢવા. અ૬ ૬૦ ડુંગળી.
સુહ fa૦ સુખી, સુખકારક સુકુમાર પુ. એક જાતની શેલડી, જંગલી
પુર ત્રિ સુખ કરનાર. ચંપ, સામો ધાન્ય.
સુવા ત્રિ સુખ કરનાર. કુમાર ત્રિ. અત્યંત કમળ, સુંદક કુમા- સુવાનિ ત્રિ. સુખ કરનાર, રાવસ્થાવાળું.
પુર ત્રિ” સુખ કરનાર. સુ9મારવા ન૦ તમાલપત્ર.
સ્ત્રી જીવની વૃક્ષ, સુખ કરનારી કુમાર ઉ૦ ડાંગર, શાળ. કુમારી સ્ત્રી જાઈનું ઝાડ, બટમોગરો,
સુવધુ પુત્ર શિવનું એક હથિઆરમગરે, કેળ, પૃwા વનસ્પતિ, માલતીની
વા . વેલ.
ગુવાર ૩૦ ઉત્તમ ઘેડો. ત્રિ. પુણ્યકારક, પુણ્ય કરનાર,
પુછેદ ત્રિ. સુખેથી કાપવા યોગ્ય, પુણ્યશાળી, ધાર્મિક મનુષ્ય.
સહેલાઈથી કાપી શકાય તેવું. સુત ન૦ પુણ્ય, સારું કામ, ધર્મ, શ્રેષ્ઠ
લુણંગત ત્રિજેને સુખ થયું હોય તે, કર્મ, મંગલ.
સુખી. સુત ત્રિ. સારી રીતે કરેલ, સારું કરેલ,
ગુણગાત ત્રિ. સુખેથી ઉત્પન્ન થયેલ, શુભ, માંગલીક.
સહેલાઈથી જન્મેલ. સુતિ સ્ત્રી પુણ્ય, મંગળ, સત્કર્મ, સારું
ગુરુ પુરુ વિષ્ણુ, સંગીતશાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક કામ, ધર્મ. પુતિન ત્રિપુણ્યશાળી, માંગલીક સત્ક
સુલ ત્રિ. સુખ આપનાર. મેવાળું, સારું ફામ કરનાર, શુભવાળું,
સુવા સ્ત્રી સ્વર્ગની વેશ્યા, અપ્સરા, સુર પુ. બીજેરાનું ઝાડ.
ખીજડીનું ઝાડ. સુaછી સ્ત્રીક્ષીરકાકેલી વનસ્પતિ. જુવોણા ત્રીસહેલાઈથી દેહી શકાય સુશોપ પુત્ર જોષાત્ર વૃક્ષ.
તેવી ગાય. ત્રિક સારી ક્રિયાવાળું, સત્કર્મવાળું, સુરણકત ત્રિ. સુખની રાહ જોનાર, પુણ્યશાળી, ધર્મિષ્ઠ.
સુખની આશા રાખનાર. ભુજિયા સ્ત્રી સારી ક્રિયા, સત્કર્મ, પુણ્ય સુવતીક્ષા સ્ત્રી સુખની રાહ, સુખની કર્મ, ધર્મ.
આશા. સુન્ ૩૦ ૩૦ ૪૦ સે સુખ સંપાદન કરવું, ગુમાન્ ત્રિ. સુખી, સુખ સેવનાર, સુખ
સુખ મેળવવું, સુખ કરવું, સુખી થવું. ભોગવનાર. ગુણ ૧૦ પુણ્યજન્ય આનંદ, એક ગુણ | કુર્ણમ્ અધ્ય. સુખેથી, સહેલાઈથી, અના
જેના અનુભવ માટે ચિત્ત અનુકુળ થાય યાસે, ખુશીથી.
ધર્મિક,
૮૨
For Private and Personal Use Only
Page #670
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सुखमय
सुगण
બેઠેલ.
કુલમત્રિ સુખમય, સુખી, ઘણુંજ | ગુare g૦ સુખેથી ખાવું, ફલપ્રધાન સુખી, સુખસ્વરૂપ.
વૃક્ષ. કુમોવા સ્ત્રી સલકી વૃક્ષ.
સુવાન ૩૦ પાલખી, મિયા વગેરે સુવરાત્રિ સ્ત્રી અશ્વિન મહિનાની અમાસ- વાહન. દીવાળી, મહાલક્ષ્મી દેવી.
ગુવાન ત્રિસુખેથી બેસેલ, આનંદથી gવત્ર સ્ત્રી આશ્વિન મહિનાની
અમાવાસ્યા-દીવાળીને દિવસે પૂજવા પુણાWાર પુછે સુખને સ્વાદ, સુખને યોગ્ય મહાલક્ષ્મી દેવી.
અનુભવ લેવો તે. સુવર્ય પુત્ર સાજીખાર.
પુણા ત્રિ સુખજનક, સુખ ઉપજસુલવર્ષ પુરુ સાજીખાર.
વનાર. પુર્વવાહ go તરબુચ.
કુલિન ત્રિ. સુખવાળું. જુવાતન ત્રિ સુખકારી સુગધીવાળું,
સુણે સ્ત્રી સુખની ઈચ્છા. દ્રવ્ય.
પુણે ત્રિસુખ ઈચ્છનાર. સુસંવોલ સ્ત્રી સહેલાઈથી દેહી શકાય
મુનિ ત્રિ. સુખ ઈચ્છનાર, તેવી ગાય.
જુવોત્સવ ૬૦ પતિ, ધણી, સ્વામી, આનંપુષ્યિ ૦િ સહેલાઈથી વશ થાય તેવું, દકારક ઉત્સવ. સુખેથી સાધી શકાય તેવું, વિનાપ્રયાસે ગુણોવા ન સુખકારક ગરમ પાણી, મટાડી શકાય તેવો રંગ વગેરે.
સુખકારક પાણી. સુવા સ્ત્રી તે નામે વરૂણની નગરી. જુવો ય ઉ૦ સુખને ઉદય. યુવાધાર પુત્ર સ્વર્ગ, સુખને આધાર. પુણો ત્રિ સુખેથી કહેવા લાયક, સહેલાકુવાનુમા કુરુ સુખને અનુભવ.
ઈથી કહી શકાય તેવું. યુવતિ સુખનો અંત.
જુવાર ૧૦ સુખેથી બેસવું. યુવાત પુત્ર કેળવાયેલ ઘોડા, ઉત્તમ ગુણોf fઝ૦ સુખેથી બેસેલ, આનંદથી ડો.
બેઠેલ. ગુવાન પુત્ર સુશિક્ષિત ઉત્તમ ઘોડે. સુવિધા પુત્ર સાજીખાર. મુવીર્થમ્ સર્વ સુખ માટે, સુખ વાસ્તે, થત ત્રિ. સારી રીતે પ્રસિદ્ધ, અત્યંત સુખ સારું.
પ્રસિદ્ધ. સુવrચક્ ત્રિસુખની ઇચ્છાવાળું, સુખ સુથતિ સ્ત્રી સારી રીતે પ્રસિદ્ધિ, માગનાર.
અત્યંત પ્રખ્યાતિ. સુવર્દ ત્રિ સુખજનક, સુખ ઉત્પન્ન વિષ્ટા, ગુ. કરનાર.
કુળ ત્રિ, સુગમ, સહેલું, સારી રીતે જઈ દુલ્લા ૩૦ વરૂણ દેવ, રાજતિનિશ વૃક્ષ, શકાય તેવું. સુખેથી ખાવું.
ત્રિસારી રીતે ગણનાર, એકદમ સુલાશ ત્રિસુખેથી ખાઈ શકાય તેવું. ગણનાર, સહેલાઈથી ગણનાર, બરાબર ગુવારા ઉ૦ રાજતિનિશ વૃક્ષ.
ગણનાર.
For Private and Personal Use Only
Page #671
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
लुगणित
सुग्रन्थि
ઘાસ.
પુણત ત્રિસારી રીતે ગણેલ, બરાબર | પુષ્કરમૂળ, સુગંધી વાળો-ખસ. ગણેલ.
ગુજ્ય ફુ એક જાતની સુગંધી.ડાંગર, પુત પુબુદ્ધ દેવ.
તુર્કસ્તાની ગંધક. સુત્ત ત્રિસારી રીતે ગયેલ, સારી ગુજ્યગુમ પીળી કરેણ. ગતિવાળું.
અ થવુંકુમ ૧૦ સુગંધદાર ફૂલ. પુત્ર સારે ગંધ, સુગંધી એક જાતનું સુ વુ ગુમ ત્રિક સુગંધદાર ફૂલવાળું. ઘાસ, શુક્ર-છ–એક જાતનું ઝીણું જીરું, પુશ્વિકુમ સ્ત્રી પુક્કા વનસ્પતિ. કાળું કમળ, ચંદન, ગ્રંથિપણું વૃક્ષ, રાતે પુનશ્વિતા સ્ત્રી સુગંધીપણું, ખુશબેદાર. સરગવો, ગંધક, ચણે, ભૂતણ નામે એક સુઝિકા સ્ત્રી જાયફળ સોપારી ને
લવીંગ. સુબ્ધ ત્રિસારા ગંધવાળું, સુગંધી,
સુખ્યિત્વ સુગંધીપણું, ખુશબોદારપણું. ખુશબોદાર, સુગંધી દ્રવ્યવાળી દુકાન
grષમૂહ સુગંધી વાળો-બસ. વગેરે.
સુવાસ્થિ સ્ત્રી છછુંદર. ગુnય ર૦ રાતી તુલસી, ગંધક, નારંગી,
પુનમ ત્રિસહેલું, સહેલાઈથી સમજાય કાકડી.
તેવું, સહેલાઈથી જઈ શકાય તેવું. સુ પત્ર સ્ત્રી રૂદ્રજટા વનસ્પતિ, ગુમતા સ્ત્રી સહેલાઈ, સુગમપણું. હુ મૂતૃપ 7૦ એક જાતનું સુગંધી પુનમ ૧૦ ઉપરના અર્થ. ધાસ.
પુજન ત્રિઅત્યંત ઘટ્ટ, ઘણુંજ ઘાટું, ગુખ્યમૂછી સ્ત્રી સ્થલપદ્મિની-ભોંય ઉપર ઘણુંજ કઠિન, કિલષ્ટ. થનાર એક જાતની કમલિની, રાસ્ના
સુદના સ્ત્રી યજ્ઞમાં આસપાસ કરેલી વાડ વનસ્પતિ.
વગેરે, હરકેઈ સ્થળે કરેલી વાડ, કુખ્ય સ્ત્રી રાજના વનસ્પતિ, કચેરી,
યુનિવૃત્તિ સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. એક જાતની કાકડી, રૂદ્રજટા વનસ્પતિ, સુપુત ત્રિ સુરક્ષિત, અત્યંત રક્ષિત, ઘણું જ નાકુલી વનસ્પતિ, સુવા, બટમોગરે, છાનું-ગુપ્ત, સારી રીતે છુપાવેલ–સંતાડેલ. સોનેરી સૂઈ પૂક્કા વનસ્પતિ, સલકી વૃક્ષ,
ખુદ એક જાતનું પક્ષી. ગંધપત્રી વનસ્પતિ, માધવી લતા, અન
1૦ સારું ઘર, ઉત્તમ ઘર. ન્તા વનસ્પતિ, તુલસી, બીજોરું.
જુદી સ્ત્રી, એક જાતની પક્ષિણી. ગુલાબ૮ ૨૦ સર્વ ઔષધિઓથી યુક્ત
પુ ત ત્રિ. સારી રીતે ગ્રહણ કરેલ,
સારી રીતે પકડેલ. આમળું-સર્વ ઔષધિથી યુક્ત સુકાયેલી આમળાંની છાલ.
જુહીતના પુત્ર પ્રાતઃકાળે સ્મરણ
કરવા યોગ્ય નામવાળું–પવિત્ર કીતિવાળા સુવિ પુઈષ્ટ ગંધ, સારે ગંધ, મેથ,
કોઈ મહાપુરૂષ વગેરે. કશેરૂ, એક જાતનું સુગંધી ઘાસ, ધાણ, પીપરીમૂળ-ગંઠેડા, સુગંધી આંબે.
પુસ્થ g૦ ચોરક નામે એક ઝાડ, સારી
ગાંઠ.. સુધિ ત્રિસુગંધવાળું, ખુશબોદાર.
સુથિ ત્રિ સુંદર ગાંઠવાળું, સારી ગાંઠગુજવા લાલ કમળ, ધળું સોનું,
For Private and Personal Use Only
Page #672
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सुग्रीव
सुज़नत्व
સુવ પુ. શ્રીકૃષ્ણને ઘડે, સૂર્યનો પુત્ર સુગ્રીવ વાનર.
સુંદર ડેકવાળું, સારી ડોકવાળું. સુગ્રીવી સ્ત્રી કશ્યપની એક પત્ની. સુગ્રીવેરા પુત્ર દશરથ પુત્ર શ્રી રામચંદ્ર. સુરેશ્વર પુ. ઉપરને અર્થ.
ત્રિ. સારી રીતે ગ્લાનિ પામેલ, ઘણું થાકેલ. સુધટના સ્ત્રી વ્યવસ્થિત ગોઠવણી, યોગ્ય
રીતે ઘટાવવું, સારી રીતે યોજવું. સુઘરિત ત્રિસારી રીતે ઘડેલ, સારી રીતે
જડી દીધેલ, એગ્ય રીતે ઘટાવેલ-યોજેલ. gધો ૦િ ઘણુંજ ભયંકર, અતિશય ઘર. સુધs go સુંદર અવાજ, સારી ગર્જના,
અત્યંત ગર્જના ગુઘોષ ત્રિ, સુંદર અવાજવાળું, અત્યંત
ગર્જનાવાળું. પુરક્ષુ કુ ઉંબરાનું ઝાડ. સુકુ ત્રિો સુંદર નેત્રવાળું. પુરફુણ ૧૦ સુંદર નેત્ર. સુચવુ સ્ત્રી એક જાતનું શાક. સુરિત ૧૦ સારું ચરિત્ર, શ્રેષ્ઠ વર્તન,
સારી ચાલ. સુરત ત્રિ. સારા ચરિત્રવાળું, શ્રેષ્ઠ
વર્તનવાળું, સારી ચાલવાળું. જુવતિ સ્ત્રી પતિવ્રતા સ્ત્રી.
ત્તિ ત્રિો સુંદર ચરિત્રવાળું, શ્રેષ્ઠ ચરિત્રવાળું, સારું ચારિત્ર્યવાન. યુવ૪િ ૧૦ સારું ચારિત્ર, શ્રેષ્ઠ વર્તન,
સારી ચાલે. યુરિકા સ્ત્રી પતિવ્રતા સ્ત્રી. સુવર્મન ૧૦ સારું ચામડું, સુંદર ચામડી,
સારી છાલ. સુવર્મન ૩૦ ભેજપત્રનું ઝાડ.
પુર્મન્ ૦િ સારી ચામડીવાળું, સુંદર
ચામડીવાળું, સારી છોલવાળું. સુચાર ત્રિક અત્યંત સુંદર, ઘણું જ મનોહર સુવાચન ત્રિ. અત્યંત મનોહર શબ્દ
વાળું, સુંદર અવાજવાળું. સુરિ મ. સુંદર ચરિત્રવાળું, વિચિત્ર,
અદભુત. સુવિર પુએક જાતનું રંગબેરંગી પક્ષી,
કાબરચિત્ર સર્પ. પુત્ર ત્રિસુંદર ચિત્રવાળું, રંગબેરંગી. gવત્ર સ્ત્રી એક જાતની રંગબેરંગી
પક્ષિણ, કાબરચિત્રી સાપેણ. રિઝવીના શ્રી વિરજૂ વનસ્પતિ. સુજિત્રા સ્ત્રી, ચીભડું. સુરત ૧૦ સારી રીતે ચિંતવવું, સારી
રીતે વિચાર કરે, સારો વિચાર કરે. કુરિતા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. વિનિતત ત્રિ. સારી રીતે ચિંતવેલ,
સારી રીતે વિચારેલ, સારો વિચાર કરેલ. દુજિર ત્રિો અત્યંત લાંબાકાળનું, બહુ કાળનું.
અધ્યઅત્યંત લાંબે કાળ, બહુ કાળ. સુવિચાર પુત્ર દેવ. કુવાયુરૂ ત્રિવ ઘણા લાંબા આયુષવાળું. સુવુર સ્ત્રી ચીપીયે, સાંડસી. ફુટ ૧૦ સુંદર વસ્ત્ર, બારીક વસ્ત્ર. સુરેન્દ્ર ત્રિ સુંદર વસ્ત્રવાળું, બારીક
વસ્ત્રવાળું, સૂક્ષ્મ વસ્ત્ર ધારણ કરનાર. પુછત્રી સ્ત્રી સતલજ નદી. કુના પુત્ર સારો માણસ, સજ્જન માણસ,
સદ્દગુણ માણસ. સુનતા સ્ત્રી સુજનપણું, સજજનપણું,
સદગુણીપણું સુકાન ઉપરના અર્થ.
For Private and Personal Use Only
Page #673
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
www.kobatirth.org
सुजन्मन्
सुतीक्ष्ण
જન ત્રિ. સારા જન્મવાળું, ખાનદાન, ઉચ્ચ કુળમાં જન્મેલ. હુકમનું ર૦ સારો જન્મ. સુગર ૧૦ કમળ, સુંદર પાણી. ગુરુ ત્રિસુંદર પાણીવાળું. દુલાત ત્રિમનોજ્ઞ, સુંદર, મનોહર, સુષ સ્ત્રીત તુવેર. સુજ્ઞાતિ સ્ત્રી સુંદર જાત, સારી જાત. સુતિ ઝિ• સારી જાતિવાળું, સુંદર
જાતનું. સુવર્ ત્રિ. સારી રીતે જીવતું, સુંદર
જીવનવાળું. સુવતી સ્ત્રી સ્વર્ણ જીવન્તી વનસ્પતિ. સુવિત ૨૦ સારું જીવતર, સુંદર જીવન. કુલાવિત ત્રિ. સારા જીવનવાળું, સારા
જીવતરવાળું. g૬ (૬) ૩૦ મ૦ નં૦ ર્ અનાદર
કરો, તિરસ્કારવું. સુત પુત્ર પુત્ર, રાજા. સુત ત્રિ. ઉત્પન્ન થયેલ, સંબંધ પામેલ,
જોડાયેલ, નીચોવેલ, પીલેલ. સુતા 7૦ જન્મસુતક, મૃત્યુસુતક, હરકેઈ
સુતક.. સુતનુ સ્ત્રી સુંદર સ્ત્રી, સુંદર શરીર, ખુબ
સુરત દે. સુતનુ ત્રિઅત્યંત નાજુક શરીરવાળું,
સુંદર શરીરવાળું, રૂપાળું. સુતનુ ત્રિઅત્યંત નાનું, ઘણુંજ થોડું,
અતિ અ૫, ઘણુંજ . પુતનૂ સ્ત્રી પુતનું સ્ત્રી જુઓ. સુતવ શ્રી. સુંદર શરીરવાળી સ્ત્રી, નાજુક
બાંધાની સ્ત્રી. સુતપન્ન પુ. સુર્ય, આકડાનું ઝાડ, મુનિ. સુતપર્ ત્રિ સુંદર તપવાળું, અત્યંત | તપસ્વી.
સુતપ ન. સુંદર તપ, શ્રેષ્ઠ તપ. કુતપતિ સ્ત્રી હસંપદી લતા. કુતર ત્રિ. સારી રીતે તપેલ, અત્યંત
તપેલ. કુતરમ્ ગચ્ચ અત્યંત સારું, અતિશય ઠીક,
ઘણું જ સારું. કુર્તજે સ્ત્રીદેવદાલી લતા. પુતર પુ. કાયલ પક્ષી. પુતની સ્ત્રી કોયલ માદા. સુત૮ R૦ તે નામે એક પાતાલ. કુતરું પુત્ર મકાન વગેરેને સારે પાયે,
અટારીનો એક બંધ. સુતવત્ ત્રિ પુત્રવાળું, છોકરાંવાળું. સુતવાર સ્ત્રી સાત પુત્રની માતા. સુતળી સ્ત્રી. ઉંદરકાની વનસ્પતિ, પુત્રોની
પંક્તિ . સુતદેવુથા પુ જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ એક
ગ્રગ. સુતા સ્ત્રીપુત્રી, ધમાસે વનસ્પતિ. પુતારમા પુરુ પુત્રને પુત્ર, પુત્રીને પુત્ર
ભાણેજ. સુતાતિમા સ્ત્રી, પુત્રની પુત્રી, પુત્રીની
પુત્રી-ભાણેજી. પુતારા ત્રીતે નામે એક જૈન શાસ
ન દેવી. સુતિ go પીતપાપડો. સુતિ ત્રિ. અત્યંત કડવું. સુતિ ૩૦ લીંબડાનું ઝાડ, ભૂનિબ
એક જાતનો લીબડે. સજા સ્ત્રી જોવાતી વનસ્પતિ. પુતિન્ પુત્ર પુત્રવાળો પુરૂષ. સુતિની સ્ત્રી, પુત્રવાળી સ્ત્રી. સુતીફr સરગવાનું ઝાડ, ધોળ સરગવો,
તે નામે એક મુનિ.
For Private and Personal Use Only
Page #674
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सुतीक्ष्ण
६५४
सुदुर्जय
સુતી ફળ ત્રિ. અત્યંત તીક્ષ્ણ, ઘણુંજ ઉગ્ર, ! તેવું, સહેલાઇથી વશ થાય તેવું. ઘણુંજ તીખું.
કુર્મ ત્રિ સુંદર દર્ભવાળો પ્રદેશ વગેરે. grH T૦ નાળીએરનું ઝાડ.
સુર સ્ત્રી સુમ નામે એક ઝાડ. કુતુદ્ર ત્રિ. અત્યંત ઉંચું, ઘણુંજ ઉંચું. સુન પુરુ વિષ્ણુનું સુદર્શન ચક્ર મેરૂ પુછે ધન્વન વૃક્ષ.
પર્વત, જાંબુનું ઝાડ, તે નામે એક જૈન કુત્તે પુછે તે નામે એક જૈન તીર્થકર. તીર્થકર. સુરેનર સ્ત્રી આદિત્યભક્તા વનસ્પતિ. સુન ૨૦ ઈન્દ્રનું શહેર, વિષ્ણુનું ચક્ર.
ત્રિ. અત્યંત તેજસ્વી, ઘણું ! કુન ત્રિ, સુંદર દેખાવનું, દેખાવડું, શ્રેષ્ઠ તેજવાળું.
દર્શનવાળું. હુર્તા સ્ત્રી માલકાંકણું.
સુવન તાવ ઉપર અકસીર એક પુતોmત્તિ સ્ત્રી, પુત્રની ઉત્પત્તિ, પુત્રનો કે આયુર્વેદિક ચૂર્ણ પુત્રીને જન્મ.
કુના ઘી. એક જાતની વેલ, આજ્ઞા, સુલ્યા શ્રી સોમરસ કાઢવો, યજ્ઞ માટે એક ઔષધિ, સુંદર દેખાવડી સ્ત્રી. સ્નાન, જન્મ થવો, ઉત્પન્ન કરવું, ઉત્પ
સુરનો ત્રી. દેવોની નગરી–અમરાવતી. ન થવું.
સુદઢ g૦ શીરમોરટા વનસ્પતિ. सुत्रामन् पु० चन्द्र
યુવા સ્ત્રી સાલપાન વનસ્પતિ. સુત્વન જેણે સ્નાન કર્યું હોય તે, જેણે કુવામન પુ. મેઘ, તે નામે એક પર્વત,
અભિષેક કર્યો હોય તે, જેણે યજ્ઞાથે તે નામે એક શેવાળ, સમુદ્ર, ઐરાવત સ્નાન કર્યું હોય તે, જેણે સોમરસ કાઢ્યો હાથી, શ્રીકૃષ્ણને મિત્ર એક બ્રાહ્મણ. હોય તે.
કુવામન ત્રિ• શ્રેષ્ઠ દાતા. કુલ ૩૦ વિદર્ભ દેશને એક રાજા.
ગુવાન સ્ત્રી તે નામે એક નદી. કુક્ષિ સ્ત્રી રઘુ રાજાની માતા– સુવા સ્ત્રી તે નામે એક નદી. દીલીપરાજાની પત્ની.
સુદ પુ. પોતાના પતિ તરફથી અથવા સુધિ સ્ત્રી દગ્ધા નામનું એક ઝાડ. માતા પિતા વગેરે તરફથી મળેલું સ્ત્રીનું સુvs T૦ નેતર.
ધન, પિતા વગેરે જ્ઞાતિ. સુv૩ ત્રિસારી લાકડીવાળું.
જુવાર ૩૦ તે નામે એક પર્વત. સુ૩િ શ્રી ગોરક્ષીને વેલે, સારી
શુદ્ધિ અઘ૦ શુકલપક્ષ, અજવાળીયું. લાકડીવાળી સ્ત્રી..
સુરિન સારે દિવસ, શ્રેષ્ઠ દિવસ, સુરત ત્રિ સુંદર દાંતવાળો હાથી વગેરે. સુવિજ ત્રિસારું, શ્રેષ્ઠ, ઉત્તમ. યુવતી સ્ત્રી સુંદર દાંતવાળી તરૂણ સ્ત્રી. જુવિના€ 7સારો દિવસ, એક દિવસ. સુદત્ત ત્રિ. સારી રીતે આપેલ, યોગ્ય સુધી ત્રિ ઘણુંજ લાંબું, અત્યંત લાંબું. રીતે આપેલ.
સુવીયન સ્ત્રી અસનપણું વનસ્પતિ. સુન્ત ત્રિ. સુંદર દાંતવાળું.
સુવીઘાં સ્ત્રી ચીનાઈ કાકડી. સુરત ૬૦ નટ, નાચનાર.
સુહુર્લય ત્રિ. અત્યંત દુર્જય-ઘણી મુશ્કેસુમ ત્રિ. સારી રીતે દમન થઈ શકે | લીથી છતાય તેવું.
For Private and Personal Use Only
Page #675
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
सुदुर्लभ
મુહુર્જ઼મ ત્રિ ધણું દુČલ, અત્યંત દુર્લભ. સુજ્જુ ત્રિ॰ અત્યંત કઠિન, ઘણુંજ અઘરૂં, અતિદુષ્કર.
સુહૂર્ત ત્રિ॰ અત્યંત દૂરનું, ઘણુંજ દૂર. પુદક્ ત્રિ॰ સુંદર દૃષ્ટિવાળું, સારાં નેત્રવાળુ.
www.kobatirth.org
સુદ્દઢ ત્રિ॰ અત્યંત દૃઢ, ઘણુંજ મજબૂત. સુઘુન્ન પુ॰ વૈવસ્વત મનુને પુત્ર. સુધન્વન્ દ્રિ॰ સુ ંદર ધનુર્ધારી, શ્રેષ્ઠ ધનુર્ધાર. સુધન્વન્૩૦ માંધાતાના વંશના એક રાજા, આંગિરસ એક મુનિ, અનંત નાગ, વિશ્વકો.
સુધન્વાચાર્ય ૬૦ પતિત એવા વૈશ્યથી સજાતીય સ્ત્રીમાં ઉત્પન્ન થયેલા પુત્ર. સુધર્મન્ પુ॰ કુટુંખી. સુધર્મન્ શ્રી દેવાની સભા. સુષમાં શ્રી દેવાની સભા, સુધી શ્રી દેવાની સભા.
સુધા શ્રી અમૃત, કળીચૂના, મારવેલ, સ્નેહી વૃક્ષ, ગ ંગા, ઈંટ, વીજળી, રસ, પાણી, આંબળાનું ઝાડ, હરડે, મધ, શાલપ વનસ્પતિ.
સુધાંશુ પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર.
સુધાંતેજ ૧૦ કપૂરથી સુવાસિત એવું
તેલ.
સુધાંશુર્મા પુ૦ ચંદ્રકાંતમણિ સુધાંશુત્ત ૧૦ માતી.
સુધાર પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર. સુધારણ ૩૦ ચંદ્ર, કપૂર. દુધા, પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર. સુધાની વન્ ૩૦ કડીયા, સલાટ. સુધાષવહિત ત્રિ॰ કળીચૂના લગાવી
ધાળેલ.
સુધાધાર પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર. સુધાનિધિ છુ. ચંદ્ર, કપૂર.
६५५
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સુધાયસ્ ન થારનું ઝાડ, સુધાળ ૩૦ ધન્વંતરિ.
સુધાપાન ૬૦ અમૃતનું પાન, અમૃત પીવું તે.
સુામવન ન કળી ચુનાથી ધાળેલું ઘર. દુધામુણ્ડુ દેવ. સુષાવૃતિ પુ યજ્ઞ, ચંદ્ર, કપૂર. સુધામય ૧૦ રાજમહેલ, હરકેાઇ મહેલ.
અમૃતમય, ચુનાવાળુ’,
सुधामय त्रि. અમૃતવાળું, સુધામો પુ॰ ખડી સાકર, કપૂર. સુધાવર્ષ પુ॰ અમૃતને વરસાદ. સુધાવિન્ ત્રિ॰ અમૃત વરસનાર. સુધાષિર્ ૩૦ ચંદ્ર, કપૂર, બ્રહ્મા, બુદ્ધભેદ.
સુધાવાર પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર.
સુયાવાલા શ્રી ત્રપુષી વનસ્પતિ. સુષાવૃત્તિ શ્રી અમૃતનેા વરસાદ. સુધાશિત ત્રિ॰ અમૃતના જેવું ધેાળુ, અમૃતના જેવું ઉજ્જવળ, અમૃતવડે બાંધેલ.
धूम्
સુધાવિન્યુ ૩૦ અમૃતને સમુદ્ર. સુધાતિ પુ. યજ્ઞ, ચંદ્ર, કપૂર. સુધાસ્ત્રવા શ્રી રૂદતી વૃક્ષ, ઉપછઠ્ઠા
પડેલ.
સુધાન્નુર પુ॰ ગરૂડ પક્ષી. સુધાહારજવુ॰ ગરૂડ પક્ષી.
સુધાત્ પુ॰ ગરૂડ પક્ષી, સુતિ પુ॰ કુહાડા. સુધ્ધિત્તિ સ્ત્રી કુહાડી. સુધી પુ॰ વિદ્વાન, પડિત, સુથી સ્ત્રી સુંદર બુદ્ધિ.
સુધી ત્રિ॰ સુંદર મુદ્ધિવાળુ, શ્રેષ્ઠ બુદ્ધિ
વાળુ. સુધૂમ ૩૦ એક જાતનું સુગંધી દ્રવ્ય.
For Private and Personal Use Only
Page #676
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सुधोद्भव
सुनीलक
અથવ ૩૦ ધન્વન્તરિ. બુધવા સ્ત્રી- હરડે.
શુપણ ત્રિસારી બુદ્ધિવડે ઉપાસના
કરવા લાયક, વિદ્વાને વડે સેવવા યોગ્ય. પુનઃ ૧૦ બળદેવનું મુસલ. ગુનઃ પુ. શ્રીકૃષ્ણને એક પાર્ધચર,
એક જાતને રાજમહેલ, કુન ત્રિઅત્યંત આનંદવાળું, ઘણુંજ
આનંદકારક, સુરત્ન ત્રી, ગેરચના, ઉમા-પાર્વતી, પાર્વતીની એક સખી, હરકોઈ સ્ત્રી,
અર્કપત્રી વૃક્ષ. ગુના પુત્ર સારી નીતિ, ઉત્તમ નીતિ. સુરત ૬૦ મૃગ, હરણ, સુનયન ત્રિ સુંદર નેત્રવાળું, ઘણી જ
સુંદર આંખવાળું. સુનયના શ્રી સુંદર નેત્રવાળી સ્ત્રી. સુનયની સ્ત્રી મૃગલી, હરણી. દુનીતિ કપૂર. પુનામ ૩૦ મૈનાક પર્વત. સુનામ દ્વારા શ્રી. તે નામે એક વ્રત. સુનામન રિ૦ સુંદર નામવાળું. સુના પુત્ર સર્પનું ઈંડું, કુતરીનું ધાવણ,
ચકલ પક્ષી. દુની સ્ત્રી, ચકલી, સારી સ્ત્રી. સુના પુ. બક વૃક્ષ. સુનીટ ત્રિસુંદર નાળવાળું, સારા
નાળચાંવાળું.. सुनाशीर पु० /न्द्र. સુનશીર્થ go એક જાતનો યજ્ઞ પુનાતર ત્રિ સુંદર નાકવાળું. સુસવા સ્ત્રી આવનારા વનસ્પતિ,
સુંદર નાક. सुनासीर पु० ईन्द्र. જુનાવાર્થ go એક જાતને યજ્ઞ.
નિઝ ત્રિ. જેને સહેલાઈથી વશ કરી શકાય છે, જેનો નિગ્રહ સારી રીતે થઈ શકે છે. સુનિદ્ર ત્રિસારી નિદ્રાવાળું, ઘસઘસાટ
ઉંઘતું. કુનિકા સ્ત્રી સારી ઉંઘ, ઘસઘસાટ ઉંઘ, નિમૃતમ્ અથ૦ અત્યંત ગુપ્ત, સારી રીતે ગુપ્ત, અત્યંત એકાંત, ઘણું જ છાનું, અતિશયપૂર્ણ, ખીચોખીચ ભરવાપૂર્વક. સુનિત ત્રિસારી રીતે જેલ
તપાસેલ. જુનિચી સારો નિશ્ચય. નિશ્ચર ત્રિ સારા નિશ્ચયવાળું. સુનિશ્ચિત ત્રિ. સારી રીતે નિશ્ચય કરેલ. નિષour go એક જાતનું શાક. દુનિયાના પુત્ર એક જાતનું શાક. પુનિત ત્રિસારી રીતે તપાવેલ, ઘણું જ
તપાવેલ. સુરત ત્રિ. સારી રીતે લઈ જવાયેલ,
સારી રીતે આણેલ, સારી રીતે નીતિવાળું, સારી ચાલનું. સુનીત નવ સદ્દવર્તન, સારું આચરણ,
સારી ચાલ. સુનીતિ સ્ત્રી સારી નીતિ, ઉત્તાનપાદ રાજાની પત્ની-ધ્રુવની માતા. નતિ ત્રિ. સારી નીતિવાળું, ન્યાયી. ગુનોશ ત્રિ. ધર્મશીલ, ધર્મ કરવાના
સ્વભાવવાળું. જુનીય પુત્ર બ્રાહ્મણ. ગુઢ 7૦ નીલમ મણિ, દાડમ. સુત્ર ૩૦ સુંદર લીલો રંગ. સુની ત્રિ સુંદર લીલા રંગવાળું. સુની ૩૦ કાળો ભાંગરો વનસ્પતિ. યુનીસ્ટર નં૦ નીલમ મણિ, દાડમ.
For Private and Personal Use Only
Page #677
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
सुनीला
સુન્નીહા શ્રી. અળસી, અપરાજીતા વનસ્પતિ, જરતી વૃક્ષ. सुन्द् સૌત્ર ૦ ૧ ૨૦ સેટ્ શાલવું, શાલાયમાન થવું.
સુજ્જુ
તે નામે એક દૈત્ય, તે નામે એક વાનર, તે નામે એક રાક્ષસ, મુન્દ્ર ત્રિ॰ મનેાહર, સુંદર. મુન્ત્ર્ પુ॰ કામદેવ, એક સુંદરી વૃક્ષ. સુન્દ્રી સ્ત્રી તે નામે એક ચાગિની, તે નામે એક છંદ, ત્રિપુર સુંદરી દેવી, ઉત્તમ સ્ત્રી, સુંદર સ્ત્રી.
જાતનું વૃક્ષ
દુવૃત્ ત્રિ॰ યજ્ઞ કરતું, અભિષેક કરતું, સમરસ કાઢતું.
સુન્વાન ત્રિ॰ ઉપરના અ
સદ્ શ્રી॰ પાણિનીય વ્યાકરણુપ્રસિદ્ધ શદ્દાના પ્રત્યયેા.
સુપર્ધા ત્રિ॰ સારી રીતે પાકેલ સુપર્ધા પુ॰ એક જાતને ઉત્તમ આંખેા. મુખ્ય ત્રિ॰ સારી રીતે પચી શકે તેવું, એકદમ હજમ થઇ જાય તેવું હરક્રાઈ હલકું ભક્ષ્ય વ્ય. પત્ર ૧૦ તેજપત્ર.
સુત્ર પુ॰ આદિયપત્ર વનસ્પતિ, એક જાતનું ઘાસ. સુપત્ર ત્રિ॰ સુંદર પાંદડાંવાળું સુપત્ર પુ॰ સરગવાનું ઝાડ, સુપત્રા શ્રી રૂદ્રજટા વનસ્પતિ, શતાવરી, પાલકી વનસ્પતિ, ખીજડી, શાલપણી. સુત્રા શ્રી લાખ.
સુચ પુ॰ સારા માર્ગ, સદાચાર, સદ્વર્તન.
સુપથ ત્રિ॰ સારા માર્ગવાળું, સદાચારી, સદવર્તનવાળું.
સુધિન પુ॰ સન્માર્ગ, સારા રસ્તા,
સદાચાર.
૮૩
६५७
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सुपा
સુપથ્ય ત્રિ સારૂં પથ્ય, પ્રકૃતિને અનુકૂલ
સારા પદા.
કુપા શ્રીશ્વેતવિટી વૃક્ષ. સુવા શ્રી વજ, કમલિની-કમળને વેલા. કુપન પુ॰ ગરૂડ પક્ષી, સ્વર્ણચૂલ પક્ષી, કૃતનાલ વૃક્ષ, નાગકેસર.
સુપળ ત્રિ॰ સુંદર પાંદડાંવાળુ’ સુપર્ણા પુ॰ ગરૂડ પક્ષી, ગરમાળા, સાત
પુડાનું ઝાડ. સુવળતુ પુ॰ વિષ્ણુ.
સુપળમા પુ॰ જૈનદર્શીનપ્રસિદ્ધ ભવનપતિ એક દેવજાતિ. સુપળેષજ્ઞ પુ॰ વિષ્ણુ,
સુવા શ્રી સ્વર્ણ જીવંતી વનસ્પતિ, વાકુચી વનસ્પતિ.
સુપળી સ્ત્રી॰ ગરૂડની માતા, કમલિની, એક જાતની પક્ષિણી, સુવર્ણ તનય પુ॰ ગરૂડ. સુપળાંતનુન પુ॰ ગરૂડ.
કુપળતિનૂન પુ॰ ગરૂડ. સુપ પુત્ર પુ॰ ગરૂડ. જીપીરત પુ॰ ગરૂડ. સુપીનૂત્તુ પુ॰ ગરૂડ.
સુપર્યંન્ પુ॰ દેવ, બાણુ, વંશ, વાંસ, ધુમાડા.
સુપવન ન॰ સુ ંદર પર્વ -ભાગ-સાંધા-વિભાગ. સુર્વા સ્ત્રી ધોળી ધ્રોખડ,
સુપાત્મ્ય ૧૦ બિડલવણુ-એક જાતનું મીઠું: સુપત્ર ન॰ સારૂં પાત્ર,
सुपाद् ત્રિ॰ સારા પગવાળુ, સાતમા જૈન
તીર્થંકર.
સુપાર્શ્વ પુ॰ ખાખરાનું ઝાડ, સંપાતિ પક્ષીના પુત્ર એક પક્ષી, મેરૂની ઉત્તરે આવેલ એક પર્વત, સારૂં પડખુ સુપાર્શ્વત્રિ॰ સારાં પડખાંવાળું,
For Private and Personal Use Only
Page #678
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
सुधाक
સુપાર્શ્વ પુ॰ ગર્દભાંડ વૃક્ષ, ભાવી ત્રીજા જૈન તીર્થંકર.
સુવિાજા શ્રી માલકાંકણી, જીવંતી વૃક્ષ. સુપ્રીત ૬૦ ગાજર. સુપ્રીત પુ॰ સુંદર પીળા રંગ.
જમીન
કુપાત ત્રિ॰ સુંદર પીળા રંગવાળું. પુટ પુ॰ કાલક’દ, વિષ્ણુદ. સુપુત્ર પુ॰ સારા પુત્ર. સુપુત્રિ શ્રી લાખ. સુપુત્રિમ્ ત્રિ॰ સારા પુત્રવાળુ. સુપુત્રી શ્રી સારી પુત્રી. સુપુખ્ત સ્ત્રી સ્થલ પદ્મિની, ઉપર થનાર કમળને વેલા. સુપુત્ત્વ ૧૦ લવી’ગનું ફુલ, પ્રપૌડરીક, આહવલ્ય, રૂ, સ્ત્રીઓનું રજ. સુપુષ્પ પુ॰ મદાર વૃક્ષ. સુપુષ્પિા શ્રી પાટલા વનસ્પતિ. સુષુપ્પી સ્ત્રી. ધેાળી અપરાજિતા વનસ્પતિ, સુવા, વળીયારી, દ્રોણપુષ્પી, જીણું છ, કેળ. સુપૂર પુ॰ ખીજોરાંનું ઝાડ. ભુજ પુ॰ બેંક વૃક્ષ.
નિદ્રા, ઉધ, શયન, સુઈ જવું તે,
સુન્નત ન॰ સુષુપ્તિ.
સુપ્ત ત્રિ॰ સુઇ ગયેલ, ઉંધી ગયેલ, નિદ્રામાં પડેલ.
સુરષાતા ત્રિ॰ સુતેલાને મારી નાખનાર. સુતજ્ઞન પુ॰ અર્ધરાત્રિ, મધ્ય રાત, સુતેલા માણુસ, ઉંધી ગયેલ લેાક સુતજ્ઞાન ન॰ સ્વપ્ન, સમણું. વ્રુત્તિ શ્રી નિદ્રા, ઉંધ, સુઈ જવું તે, સ્વપ્ન, સ્પર્શીપણું, વિશ્વાસ.
સુપ્રતિમ ત્રિ॰ ઉજ્જવળ મુદ્ધિવાળું, સારી બુદ્ધિવાળુ સુપ્રતિમા શ્રી દારૂ, મદિરા, ઉજ્જવળ બુદ્ધિ.
६५८
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सुप्रसन्नत्व
સુપ્રતિષ્ઠ ત્રિ॰ સારી પ્રતિષ્ઠાવાળું, સારી રીતે વખણાયેલ, પ્રસિદ્ધ. સુપ્રતિષ્ટા શ્રી પ્રશંસા, વખાણ, પ્રસિદ્ધિ, પાંચ અક્ષરના ચરણવાળા એક છંદ સુપ્રતિષ્ઠિત ત્રિ॰ મુન્નતિષ્ઠ જુઓ, સારી રીતે પ્રતિષ્ઠા કરેલ-સ્થાપેલ. સુપ્રતિષ્ઠિત પુ॰ ઉંબરાનું ઝાડ. સુપ્રતીજ પુ॰ ઈશાન ખૂણા દિગ્ગજ, શિવ, કામદેવ,
સુપ્રતીશ ત્રિ॰ સુંદર અ’ગવાળુ. સુપ્રતી ન॰ સુંદર અંગ.
સુપ્રમ ત્રિ॰ સુંદર કાંતિવાળું, અત્યંત કાંતિવાળુ.
સુત્રમા સ્રી॰ સારી કાંતિ, અત્યંત ક્રાંતિ, અગ્નિની એક જીભ, વાકુચી વનસ્પતિ, ઉજ્જવળ તેજ, એક સરસ્વતી નદી. દુધમાત ન॰ શુભસૂચક પ્રાતઃકાળ, પ્રાતઃકાળે ભણવા યાગ્ય માંગલિક વાક્ય. સુપ્રચુ ન॰ સારી રીતે પ્રયાગ. સુપ્રચુTM ત્રિ॰ સારી રીતે પ્રયોગ કરેલ, સારી રીતે ચારેલ-જોડેલ.
સુપ્રચુ વિાિલ ૩૦ ઝડપથી બાણુ ફ્રેંકનાર, ખાણ ફેંકવાના અભ્યાસમાં કુશળ. સુપ્રચુÔાર પુ॰ ઉપરના અ, સુપ્રયો વિરિશલ પુ॰ સુયુ વિશિલ જુઓ. સુપ્રયોગરાજ્પુ॰ ઉપરપ્રમાણે. સુપ્રજાપ પુ॰ સારૂં વચન.
સુપ્રજાનિ ત્રિ॰ સારૂં વચન ખેલનાર. સુપ્રસન્ન પુ॰ કુબેર,
સુપ્રસન્ન ત્રિ॰ સારી રીતે પ્રસન્ન, અત્યંત પ્રસન્ન.
સુપ્રસન્ના પુતળાન જુએ. સુપ્રસન્નતા સ્ત્રી સારી રીતે પ્રસન્નપણુ, અત્યંત પ્રસન્નપણું. મલબત્વ ન ઉપરના અ
For Private and Personal Use Only
Page #679
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सुप्रसाद
सुभद्रेश्वर
શિવ, સુંદર પ્રસન્નતા, અને ! સુમતિનાથ સ્ત્રી, પતિને પ્રિય એવી ત્યંત પ્રસન્નપણું.
સ્ત્રીની પુત્રી. સુર ઉ૦ દાડમ, બેર, મગ, કરેણ, કુમતનુa g૦ સુમrnય જુઓ. કે.
કુમતના સ્ત્રી પુમતનયા જુઓ. Theટ ઝિ૦ સુંદર ફળવાળું, ઘણાં ફળ- કુમળતન્s g૦ સુમતિનાથ જુઓ, વાળું.
કુમળાંતનૂ સ્ત્રીસુમતિના જુઓ. સુરા ત્રી, ઈદરવરણી, હળાંને વેલે, મerfપુત્ર પુત્ર સુમતિના જુઓ.
કેળ, પીળી દ્રાક્ષ, કાશ્મરી વનસ્પતી. કુમાપુરી સ્ત્રી કુમળતનયા જુઓ. સુન ૨૦ સમુદ્રનું ફીણ, સમદરફીણ. કુમળાપુર ૩૦ સુમરાતના જુઓ. સુઘN T૦ તલનું ઝાડ.
ડુમસુતા - કુમતનયા જુઓ. સુપુત્તિ ત્રિ. સારી બુદ્ધિવાળું, અત્યંત ગુમmar g૦ સુમાતની જુઓ. બુદ્ધિવાળું.
ગુમાસૂકૂ ગુમinતના જુઓ. સુવુ સ્ત્રી સારી બુદ્ધિ.
સુમ પુત્ર નાળીએરનું ઝાડ,
કુમક્લ ત્રિ. સારી રીતે ભાંગી શકાય તેવું, જુવોધ પુત્ર સારું જ્ઞાન, સારો બોધ.
સહેલાઈથી ભંગાય તેવું. સુવધ ત્રિ. સારા જ્ઞાનવાળું, સારા બેધ
કુમટ ઉ૦ સુંદર યોદ્ધો, સારે યોદ્ધો. વાળું. સુમ પુત્ર ચંપાનું ઝાડ, આસોપાલવ,
સુમ પુત્ર વિષ્ણુ, તે નામે એક રાજા. રક્તામાન વૃક્ષ, ટંકણખાર,
કુમક ત્રિ સારા કલ્યાણવાળું, સારું
માંગલિક, કુમ ત્રિ સારા ઐશ્વર્યવાળું, ભાગ્યશાળી,
કુમદ્રવ ૫૦ દેવને રથ, બીલીનું ઝાડ. સારું દેખાવડું, પ્રિય, નશીબદાર, સુંદર,
સુમા શ્રી શ્યામા લતા, શ્રીકૃષ્ણની બહેન સુમાતા સ્ત્રી સારા ભાગ્યવાળાપણું,
સુભદ્રા–અર્જુનની સ્ત્રી. સુંદરતા. તુમાત્ર ૧૦ ઉપરના અર્થ
ગુમાળી સ્ત્રી ત્રાયમાણુ લતા. અમg . ત્રિપ્રિય થનાર. સુમતિના ઉ૦ સુભદ્રાનો પુત્ર અભિમન્યુ
સુમઝાતનુ પુરુ અભિમન્યુ અમrmજ ત્રિ. પિતાને પ્રિય માનનાર, પિતાને દેખાવડું સુંદર માનનાર, પિતાને
દુમાતqs ઉપરનો અર્થ.
કુમતિમા પુત્ર અભિમન્યુ. ભાગ્યશાળી માનનાર,
કુમારૂતિ ૫૦ અર્જુન. કુમળા સ્ત્રી એક જાતની મોથ, શાલપણું,
ગુમાપુર ૬૦ કુમારના જુઓ. હળદર, લીલી ધ્રોખડ, તુલસી, કાંગ,
સુમરામ પુ. અર્જુન. સરસવ, કસ્તુરી, સોનેરી કેળ, બટમોગરો,
સુમરાહુત પુ ગુમતિના જુઓ. પતિને પ્રિય એવી સ્ત્રી, સુવાસણ સ્ત્રી,
કુમકત્રિનુ પુત્ર અભિમન્યુ. નશીબદાર સ્ત્રી.
ગુમાવાન પુત્ર અર્જુન. સુમતિના પુત્ર પતિને પ્રિય એવી સ્ત્રીને સુમ પુત્ર અર્જુન. પુત્ર.
મદ્રશ્યર છુ૦ અર્જુન
For Private and Personal Use Only
Page #680
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सुभाजन
અમલન ઉ૦ સરગવાનું ઝાડ. સુભાષ ર૦ સારું ભાષણ સારું વચન. સુભાષિત 7૦ ઉપરના અર્થ. કુમતિ ત્રિ. સારી રીતે બેલેલ, સારું
કહેલ, ઠીક કહેલ. સુમિ ત્રિપુષ્કળ અન્નવાળો દેશ-કાળ
વગેરે. સુમિક્ષા સ્ત્રી પુષિા નામે એક ઝાડ, સુમો ખાખરાનું ઝાડ. કુભૂતિ પુ. તે નામે એક પંડિત, બીલીનું ઝાડ.
૧ શુભૂતિ ત્રિ. સારી સમૃદ્ધિવાળું, સારા
ઐશ્વર્યવાળું, ધનવાન. કુભૂતિ શ્રી. સારૂં એશ્વર્ય. પુસૂમ પુત્ર કાર્તવીર્ય, જેનમતે એક ચક્ર
વતી રાજા. હુમૂનિ સ્ત્રી સારી ભૂમિ-જમીન. ભૂમિ ત્રિ. સારી ભૂમિ-જમીનવાળું. મૃત ત્રિ. સારી રીતે ભરણપોષણ કરેલ,
સારી રીતે ધારણ કરેલ. કુમૃા ૧૦ અત્યંત દઢપણું, અતિશય
ઘણાપણું. ભૂરા ત્રિઅતિશય ઘણું, અત્યંત. ગુરવ ત્રિ. અત્યંત ભયંકર, ઘણું જ |
બીહામણું. પુત્રી. હરકોઈ સ્ત્રી. હુ ત્રિ સુંદર ભમ્મરવાળું. સુન્ન સ્ત્રી હરકોઈ ત્રી. સુમ ૧૦ પુષ્પ, ફૂલ. સુમ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર, આકાશ. ગુમ ૧૦ સારું મંગળ. સુમ ત્રિ. સારા મંગળવાળું, સારું
માંગલિક, દુમકા સ્ત્રી તે નામે એક ઝાડ. કુમતિ ત્રિ. સારી બુદ્ધિવાળું.
સુમતિ સ્ત્રી સારી બુદ્ધિ, વિષ્ણુયશાની
પત્ની, એક જિનદેવની માતા. કુમ ત્રિા અત્યંત મદવાળું, સારી રીતે
મદવાળું. ગુમન પુરા આંબાનું ઝાડ. હુમલામાં સ્ત્રી, અસરા. સુમપુર • અત્યંત પ્રિય વાક્ય, સાંત્વન
વાક્ય. સુમપુર અતિમધુર રસ, જીવશાક
વનસ્પતિ. સુમધુર ત્રિો અત્યંત મધુર, ઘણુંજ મીઠું સુમધ્યમાં સ્ત્રી સુંદર કડવાળી સ્ત્રી. સુમન પુ. ધંતુરે. ગુમન ત્રિમનોહર, સુંદર. સુમન સ્ત્રી જાતિત્રિ વનસ્પતિ. ગુમના પુત્ર કેડનું ઝાડ. દુબઇ ન જાયફળ. કુમાર ૧૦ પુષ્પ, ફૂલ, ઘણુંજ શાંત મન,
સારૂં મન. સુમનાર્ સ્ત્રી માલતી, શતપત્રી. ગુમનાર્ ત્રિ ઘણુજ શાંત મનવાળું,
સારા મનવાળું. ગુમન પુત્ર દેવ, વિદ્વાન, પંડિત, લીંબડે,
મહાકરંજ વૃક્ષ, ઘઉં. ગુમના સ્ત્રી માલતી વૃક્ષ. કુમનોરણ ૧૦ પુષ્પની રજ-પરાગ. સુમનો fa૦ અત્યંત મહર, ઘણું જ
સુંદર. ગુમડુ અથર્વ વેદનું અધ્યયન કરનાર
વ્યાસને શિષ્ય એક મુનિ, કલ્કિદેવને મેટો ભાઈ, દશરથને સારથિ. સુમરંતુ ત્રિઅત્યંત અપરાધી, ઘણા અપ
રાધવાળું. સુમ પુત્ર દશરથ રાજાને સારથિ સુમંત્ર,
સાર મંત્ર, શુભ વિચાર.
વાવો.
For Private and Personal Use Only
Page #681
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सुमन्त्रित
માતા,
કુત્રિત ત્રિસારે વિચાર કરેલ, શુભ | કુમૂત્રા - શાલપાન વનસ્પતિ, પૃશ્ચિ
વિચાર કરેલ, સારી રીતે સલાહ આપેલ. પણ વનસ્પતિ. સુમતિ ન સારે મંત્ર, સારે વિચાર, દુહ પુ. મુંજ ઘાસ. સારી સલાહ
સુલ ત્રિ સુંદર મેખલાવાળું, સુંદર સુમતિ ત્રિ. અત્યંત મેટું, ઘણુંજ મોટું. કંદોરાવાળું.. સુમન તે નામે એક જૈન તીર્થકર,
સુભેલા સ્ત્રી સુંદર મેખલા, સુંદર સુરથ રાજાને પુત્ર એક રાજા.
કંદરે, સારી મેખલાવાળી સ્ત્રી. મિત્ર ત્રિ સારા મિત્રવાળું.
યુપણ સ્ત્રી માલકાંકણું. સુમિત્ર ૧૦ સારે મિત્ર.
હુધા ત્રિ. સારી બુદ્ધિવાળું. પુત્ર - સગર રાજા.
કુલ પુછે તે નામે એક પર્વત–મેરૂ પર્વત, સુમિત્રા સ્ત્રી દશરથ રાજાની એક પત્ની–
માળાની વચ્ચેનો ભેટે મણકે. લક્ષ્મણની માતા.
દુપvs g૦ કપૂર.
ગુજ્જુ છુ જુઓ. મત્રોતનય ૫૦ લમણ
સુમ ૩૦ તે નામે એક દેશ. gવાતનુ પુત્ર લક્ષ્મણ.
સુમ પુ. ૧૦ સુંભ દેશનો રહેવાસી. સુમિત્રાતિનૂન પુત્ર લક્ષ્મણ.
જુવરા સ્ત્રી. ૧૪ મા જૈન તીર્થંકરની સુમરાપુર ૬૦ લમણું,
હુચરણ વિસારા યશવાળું અમરાપુર ૬૦ લક્ષ્મણ સુમિત્રાનું ૬૦ લક્ષ્મણ.
હુથીમુન ૩વિષ્ણ, વત્સરાજ, એક જાતને સુમુહ go એક જાતનું શાક, ગણપતિ,
મહેલ, તે નામે એક પર્વત, તે નામે
એક મેઘ. તે નામે એક નાગ, ગરૂડને એક પુત્ર, સિતાન જુઓ, વર્વર જુઓ, વનવરિશ.
કુયુ ૧૦ સારું યુદ્ધ જુઓ.
ગુવાન પુત્ર ધૃતરાષ્ટ્ર રાજાને ભેટ પુત્ર
દુર્યોધન. અનુર્ણ ૦િ સુંદર મુખવાળું, મનહર,
પુન્ ધાતુ જુઓ. સુંદર.
સુદ ૩૦ દેવ, સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, પંડિત. સુમુત્ર ૧૦ સુંદર મુખ, એક પ્રકારને નખક્ષત.
સુરત ત્રિ. દેવે કરેલ, સૂર્યો કરેલ, પંડિત gબુQ g૦ ગરૂડ.
કરેલ. હુગુણી સ્ત્રી સુંદર મુખવાળી સ્ત્રી, કુરતા સ્ત્રીગળો. સુંદરી સ્ત્રી,
ત્રિસારી રીતે રંગેલ, ઘણું જ લાલ, સુમુખિ ૩૦ એક જાતનો છોડ.
સારી રીતે રાગ પામેલ, અત્યંત રાગી. ત્રિ. સારી રીતે બાંધનાર.
સુપર ૩૦ એક જાતનો આંબો, સેનાપુરું પુ ધોળે સરગવો.
ગેરૂ. દુહ ત્રિસારા મૂળવાળું.
વક્ષા ૨૦ સારી રીતે રક્ષણ દ6 R• ગાજર,
કુટ્ટા સ્ત્રી ઉપર અર્થ
For Private and Personal Use Only
Page #682
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
सुरक्षित
કુક્ષિત ત્રિ॰ સારી રીતે રક્ષણ કરેલ. સુવન કુ॰ ઐરાવત હાથી. સુરાળ ૩૦ દેવાને સમૂહ, પિતાને સમૃહુ. સુતિ પુ મેરૂ પર્વત. સુશ્રુષ પુ॰ બૃહસ્પતિ. सुरग्रामणी पु०न्द्रि સુદ ૧૦ હિંગળા, પતંગ.
સુરક પુ॰ નારંગી, એક જાતનેા ખાડાભોંયરું–સુરંગ.
સુન્ન ત્રિ॰ સારા ર'ગવાળુ, અત્યંત આર્દ્ર દવાળું.
તુરીયાતુ પુ॰ ગેરૂ.
સુજ્ઞા સ્ત્રીસંધિ-સાંધા, માંકુ, સુરંગ, ભોંયરૂં, માથ. સુજ્ઞા શ્રી મારવેલ.
૨
સુકી સ્ત્રી કાકનાસા વનસ્પતિ, રા સરગવા.
સુરવાપ પુ॰ ઈન્દ્રધનુષ. સુરાની શ્રી॰ સારી રાત. સુજ્યેષ્ઠ પુ॰ બ્રહ્મા. સુરાન પુ॰ સાપારીનું ઝાડ. કુરાન 7 સેાપારી.
દુખતી સ્ત્રી. ગંગા નદી.
સુરત ન॰ સ્રીપુરૂષના સમાગમરૂપ ક્રીડામૈથુન.
સુરત ત્રિ॰ અત્યંત આસક્ત, અત્યંત રમેલ,
ઘણુંજ માયાળુ. સુતતળી સ્ત્રી. ગંગા નદી. સુતાર ૩૦ દેવદાર, કલ્પવૃક્ષ. સુતતાજી શ્રી દૂતી, મસ્તક ઉપરની
માળા.
મુરતા શ્રી દેવેના સમૂહ, દેવપણું, અત્યંત આસક્ત એવી સ્ત્રી, ઘણીજ રાગી સ્ત્રી. કુતાક ! સુરપુન્નાગ વૃક્ષ. કુતોના ૩૦.કૌસ્તુભ મણિ.
હૈદર
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सुरप्रिया
સુતોષન્ન ત્રિ॰ દેવાને સંતેષ ઉપજાવનાર, દેવાને પ્રસન્ન કરનાર.
સુરથ પુ॰ તે નામે ચદ્રવ'શી એક રાજા,
સુથ ત્રિ॰ સુંદર રચવાળુ સુરવાર ન॰ દેવદારનું ઝાડ. સુીપિંજા સ્રો ગગા નદી. સુહન્દુત્તમ પુ॰ દેવાનું નગારૂં. સુલુન્ડુમી શ્રી તુલસી.
સુન્નુમ પુ॰ દેવદાર, દેવનલ વૃક્ષ, કલ્પવૃક્ષ. સુપ્ પુ॰ અસુર.
સુદ્રિપ્ ત્રિ॰ દેવાનો દ્વેષ કરનાર, દેવાને રાત્ર.
સુધનુર્ ૧૦ ઇન્દ્રધનુષ. સુરધુની શ્રી॰ ગંગા નદી.
દુધૂપ પુ॰ રાળ.
મુન્નારી સ્ત્રી. દેવાની અમરાવતી નગરી. પુની સ્રી ગંગા નદી. સુનવા સ્ત્રી તે નામે એક નદી. સુનાન પુ. ઐરાવત હાથી.
સુનાજ પુ॰ દેવનલ વૃક્ષ. સુનિ શ્રી ગંગા નદી, સુનિનેંધ નવ જુએ. સુપતિ પુ॰ ઈન્દ્ર
હવથ કુ આકાશ.
સુપર્ણ ૧૦ એક જાતની સુગધી ઔષધિ. સુપનિષ્ઠ પુ॰ સુરપુન્નાગ વૃક્ષ. સુરભિા સ્ત્રી પુન્નાગ વૃક્ષ. સુપર્બી શ્રી પલાશી વૃક્ષ. સુપાત્ત ૩૦ દેવદાર, કલ્પવૃક્ષ. સુરપુરી દેવાની અમરાવતી નગરી, સુરપુરી શ્રી. ઉપરના અ. સુપ્રિય પુ॰ અગથીઆનું ઝાડ, બૃહસ્પતિ,
ઇન્દ્ર સુપ્રિય ત્રિદેવને પ્રિય, સુમિયા સ્રી જાઈ, સોનેરી કળ
For Private and Personal Use Only
Page #683
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सुरभि
सुरसरित्
ગુfમ ૨૦ સોનું, ગંધક.
સુમ પુ. ઈન્દ્ર. સુમિ પુ. સારે ગંધ, સુગંધ, ચપ, ગુfઉં પુનારદ વગેરે દેવના ઋષિ. જાઈફળ, વસન્ત ઋતુ, ખીજડીનું ઝાડ,
સ્ત્રી માલકાંકણી, દેવતાઈ લતાકદંબનું ઝાડ, એક જાતનો ગુગળ, કલ્પલતા, તુલસી. એક જાતનું સુગંધી ઘાસ, બેલ- સુવા જી. ગંગા નદી, તે નામે એક નદી. સરીનું ઝાડ, રાળ, ચૈત્ર મહિને, સુર પુ. સ્વર્ગ. પંડિત, વિદ્વાન, ગંધફળ.
gવર્ધન ર૦ આકાશ. સુfમ સ્ત્રી સાકી વૃક્ષ, રૂદ્રજટા વનસ્પતિ, મ ત્રિદેવોને પ્રિય. તે નામે એક માતૃકા, ગાય, કામધેનુ સુવર્ણમ સી. ધોળી ધ્રોખડ. ગાય, મુરા નામે એક ગધદ્રવ્ય, તુલસી,
ગુવાહ ત્રીપુરતા જુઓ. પૂર્વ દિશા, પૃથ્વી, ગાયોની માતા, તે જુવાર શ્રી ગંગા નદી. નામે કશ્યપની એક પત્ની.
ગુ જ્જુ છુ અસુર. સુમ ત્રિ. સારા ગંધવાળું, સુગંધી, ખુ- કુદ્િ ત્રિદેવોને દ્વેષ કરનાર,
શબોદાર, વિખ્યાત, પ્રખ્યાત, ધીર, સુવિધિન પુત્ર અસુર. મનહર, સુંદર, ગમે એવું.
જુવોલિન ત્રિદેવોનો વિરોધ કરનાર. સુમા ત્રીસેનેરી કેળ, એક જાતની વૃક્ષ પુ. દેવદાર, કલ્પવૃક્ષ. કેળ.
દુ િ9 અસુર. સુમિત્ર શ્રી મોટી એલચી. કુરિન ત્રિ દેવો સાથે વૈરભાવ રાખસુfમવાર દેવદારનું ઝાડ. સુમપર ૦ આંબાનું ઝાડ.
સુવાકુ ત્રિઉપરને અર્થ. સુમિપુત્ર ત્રિ સુધી પાંદડાંવાળું. ગુજ૨ાગુ છુ. અસુર કુમકા સ્ત્રી જાંબુનું ઝાડ, રાજજંબૂ
પુરાવનું ૩૦ કલ્પવૃક્ષ, દેવદાર. વૃક્ષ.
ગુણ ૩૦ બ્રહ્મા. ગુમલ ત્રિસુગંધી રસવાળું. સુરણ સ્ત્રી, બ્રાહ્મી વનસ્પતિ. સુમરણ પુત્ર સુગંધી રસ.
કુંવર ૧૦ બેલ નામે સુગંધી દ્રવ્ય, તજ, સુમાતા સ્ત્રી સલકી વૃક્ષ.
એક જાતનું સુગંધી ઘાસ. સુમિ હોઠ નવ તજ.
સુe g૦ નગેડનું ઝાડ, ચરસ, તુલસી, સુમરાવા સ્ત્રી સાકી વૃક્ષ.
સારો રસ, સ્વાદિષ્ટ રસ. સુમુવન નં૦ સ્વર્ગ
સુરત ત્રિ. સારા રસવાળું, ઘણું સ્વાદિષ્ટ ગુભૂથ ૧૦ દેવપણું, દેવપદ, દેવ થવાપણું. રસવાળું. કુમૂદ પુ. દેવદારનું ઝાડ, કલ્પવૃક્ષ. સુaf પુત્ર દેવોને સમૂહ. કુત્તિ શ્રી ગોપીચંદન.
૨૦ સ્વર્ગ. સુભેલા સ્ત્રી મહામેટા વનસ્પતિ. સુરતમાં સ્ત્રી- દેવોની સભા, દેવોને સમૂહ. ગુજુ છુ. અસુર
ગુણનિતિ સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. સુgિ ત્રિદેવ સાથે શત્રુતા રાખનાર. | કુનિ શ્રી ગંગા નદી. .
For Private and Personal Use Only
Page #684
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सुस्सा
सुरेश्वरी
તુલા શ્રી તુલસી, રાસ્ના, નાગોની માતા, | ગુવાન ન દેવની પૂજા.
વળીયારી, બ્રાહ્મી, મહાશતાવરી. કુર્તા શ્રી દેવની પૂજા. જુલાઇ ૬૦ નગેડ વગેરે આઠ વસ્તુનું સુવર્ણ ૧૦ હરિચંદન. એક ઔષધ.
સુહા 9) મેરૂ પર્વત, સ્વર્ગ. સુલુને સ્ત્રી મેનકા વગેરે અપ્સરાઓ, સુરારિ પુદારૂને દરીયો. તે નામે એક યોગિની.
સુરા પુસૌરાષ્ટ્ર દેશ-કાઠિવાડ. सुरस्वामिन् पु० चन्द्र
સુરાષ્ટ્રલ ૨૦ એક જાતની માટી. ગુર સ્ત્રી મઘ, દારૂ, દારૂ પીવાનું પાત્ર. સુIબૂમ ૩૦ કાળા મગ, એક જાતનું જુવાર પુછે દારૂનું ઉત્પત્તિસ્થાન, દારૂ બનાવનાર.
સુરત ત્રિસૌરાષ્ટ્ર દેશમાં ઉત્પન્ન થનાર. વામન પુરા દારૂ ઉપરની તર.
સુદ પુ. દેવદારનું ઝાડ, મર, હળના સ્ત્રી મેનકા વગેરે અપ્સરાઓ.
દરનું ઝાડ. સુવાવાર્ય ગુરુ બૃહસ્પતિ.
ગુજ ૬૦ સરગવાનું ઝાડ. સુજાના પુભાંગરે.
લુકા સ્ત્રી સુરંગ. જુગ ત્રિ- સારા રાજાવાળો દેશ વગેરે.
સુ દ ૩૦ ઘરફાડુ ચેર, ઘર વગેરે જુના ૩૦ સુંદર રાજા, સારે રાજા. ફાડી ચોરી કરનાર. ગુન ૦િ સુંદર રાજાવાળું, સારા
ત્રિો અત્યંત રેગી, ઘણુંજ માંદુ. રાજાવાળું.
રહર ત્રિ. ઉપરના અર્થ. સુપર ૩૦ દારૂ વેચી છવનાર-કલાલ. પ સારું રૂપ, રે સુવાદિન ૩૦ ઉપરનો અર્થ.
ગુપ્ત ત્રિ. સારા રૂપવાળું, રૂપાળું, સુંદર કુત્રિ સ્ત્રી સારી રાત.
રૂપવાળું. સુપ્રિ ૩. મેરૂ પર્વત.
ગુev g૦ વિદ્વાન, પંડિત. ત્રિ. દારૂ પીનાર, દારૂડીયું. સુપ સ્ત્રી સાલપાન, ભારંગ વનસ્પતિ. કુરાપા સ્ત્રી ગંગા નદી.
સુદ ૩૦ ગર્દભર્ડ વૃક્ષ. કુપા ર૦ દારૂ પીવે તે, દારૂ પીવાને કુચ પુ. બ્રહસ્પતિ. ચમચે.
કુચા સ્ત્રી તુલસી. સુવાન પુત્ર દારૂ પીનાર પૂર્વદેશના લોક. પુરે પુરુ સુરરાજ ઇન્દ્ર. જુનાપત્ર ૧૦ દારૂ પીવાનું પાત્ર.
નિત પુગરૂડ, રાવણને પુત્ર અવિન ઝિ૦ દારૂ પીનાર.
ઇન્દ્રજીત. ગુમાન પુરાવમા જુઓ.
કુમ કુછ ઐરાવત હાથી. સુરમીના ર૦ દારૂ પીવાનું પાત્ર. yવદ ૩૦ એક જાતની સોપારીનું ઝાડ. સુમ પુ- સુરાગમા જુઓ.
સુરા પુત્ર શિવ, વિષ્ણુ, બ્રહ્મા, ઈન્દ્ર. સુપત્તિ ૩૦ અસુર.
સુરેશ્વર ૩૦ ઉપરના અર્થ. સુદિન ૧૦ વિષ્ણુ.
સુરેશ્વરી શ્રી દુર્ગા દેવી, મહાલક્ષ્મી, બ્રગુન્હ પુવિષ્ણુ.
હ્માણી, ઇન્દ્રાણી.
For Private and Personal Use Only
Page #685
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सुरेष्ट
सुवर्णयूथिका
કુછ કુછ રાળનું ઝાડ, સુરપુન્નાગ વૃક્ષ. કુછ શ્રી. શિવમલી વનસ્પતિ, બ્રાહ્મી. સુરે ત્રિત અત્યંત ધનવાન, પુષ્કળ ધનવાન. પુરમ પુત્ર સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. જુવોત્તમ ત્રિ, દેવામાં ઉત્તમ. અસર પુત્ર ચંદન.
પુo દારૂનો દરીયે. સુરક્ષા ત્રિસારાં લક્ષણોવાળું. સુરક્ષા ૧૦ સારું લક્ષણ. ગુમ ત્રિ. અનાયાસે મેળવી શકાય તેવું
દુર્લભ નહિ તે, સહેલાઈથી મળે તેવું. સુદ્રમાં સ્ત્રી માષપણ વનસ્પતિ, ધૂમપત્રા
વનસ્પતિ. પુરો પુત્ર હરણ, મૃગ. સુeોવા ૧૦ સારું નેત્ર.
હોવા ૨૦ સુંદર નેત્રવાળું. ગુoોચના સ્ત્રી સુંદર નેત્રવાળી સ્ત્રી. અલ્ટોરની સ્ત્રી મૃગલી, હરણું. દુહોમા વિ૦ સુંદર રૂવાટાંવાળું. સહોમ સ્ત્રી કાકવંધા વૃક્ષ. સુહ્યોમાં સ્ત્રી, તામ્રવલ્લી વનસ્પતિ, માંસ
9દી વનસ્પતિ. ગુઢો ૧૦ પીતળ. સુત્રોહિત પુત્ર સારા લાલ રંગ. રુતિ ત્રિ. સારા લાલ રંગવાળું,
ઘણું જ લાલ. સુદિતા સ્ત્રી અગ્નિજીહવા વૃક્ષ. સુવરને ૧૦ સારું વચન, સારું ભાષણ,
સુભાષિત. યુવાન ત્રિ. સારા વચનવાળું, યોગ્ય
બોલનાર. સુવરની સ્ત્રી શુભસુચની એક દેવી. સુવિણ ર૦ સારું વચન. સુવર ત્રિ. સારા વચનવાળું. સુતૂન પુ સૂર્ય, અગ્નિ, આકડાનું ઝાડ, ચિત્રાનું ઝાડ.
gવન ન૦ સારું વન, સુંદર વન. જુવર્વ પુતે નામે એક દેશ. યુવāા પુત્ર સાજીખાર. યુવ૮ પુ. તે નામે એક દેશ. યુવા સ્ત્રી સૂર્યની પત્ની, અળસી,
આદિત્યભકતા વનસ્પતિ, બ્રાહ્મી. સુવર્યા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. સુવિ પુત્ર સાજીખાર. યુવા સ્ત્રી લાખ. જુન પુત્ર સાજીખાર. સુવર્ણ ૧૦ સોનું, હરિચંદન, સોનાગેરૂ, ધન,
નાગકેસર, એક કર્ષ બરોબર વજન.. સુવર્ણ પુસોનું, તે નામે એક યજ્ઞ, ધંતુરે,
એક જાતનો ગુગળ, સારો રંગ. સુવઈ ત્રિ. સારા વર્ણવાળું, સારા રંગનું,
સારા અક્ષરવાળું, સુંદર, રૂપાળું. યુવા ૧૦ પીતળ. યુવક ઉન્નત સુંદર વર્ણવાળું, સુંદર
અક્ષરવાળું, સારા રંગનું, સુંદર, રૂપાળું. સુવા સ્ત્રીસેનેરી કેળ-એક જા
તની કેળ. જુવર્ણ સોની. જુવાર પુત્ર સેની. તુવર પુસેની. સુવાણિત નવ લીલાવતી પ્રસિદ્ધ એક - ગણિત. સુવાિ ન૦ સોનાગેરૂ. સુવર્ણવિજ પુo સોનું વેચી ખરીદી છે
વનાર, સેનાને વેપારી, વનવુot સ્ત્રી માલકાંકણી. યુવપુu g૦ રાજતરણી વૃક્ષ કુવકના ર૦ વાણુ જુઓ. સુવર્ણવજિજ્ઞ go સોનાનો વેપારી. સુવર્ણવિહુ ઉ૦ વિષ્ણુ. ' મુવથી સ્ત્રી પીળી જૂઈ.
૮૪
For Private and Personal Use Only
Page #686
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
सुवर्ण थी
સુવળથૂથી સ્ત્રી પીળી ઇ. સુવર્ણવર્ગ ત્રિ॰ સેાના જેવા રંગવાળું, ધ્રુવળવળ પુ॰ વિષ્ણુ, સાનાના રંગ. ધ્રુવળવા સ્ત્રી હળદર. સુવઈ સ્ત્રી॰ કાળુ અગર, હળદર, સોનામુખી,
સુવળી સ્ત્રી ઉંદરકાની વનસ્પતિ. સુયયન સ્ત્રી પ્રૌઢ સ્ત્રી. જીવચમ્ ત્રિ॰ સુંદર વયવાળુ. સુર્વાહ શ્રી સામરાજી લતા. મુઠ્ઠી શ્રી સામરાજી લતા. સુસન્ત પુ॰ ચૈત્ર મહિનાની પુનેમ. સુપ્રસન્ત પુ॰ માધવી લતા, કામદેવને ઉત્સવ, વસન્તાત્સવ,
સુષદ્ -ત્રિ॰ સારી રીતે વહેનાર, સહેલાઈથી વહન થઈ શકે તેવું.
સુવત્તા શ્રી શેફાલિકા વનસ્પતિ, રાસ્ના વનસ્પતિ, ગેાધાપદી વનસ્પતિ, એશાપણ્ વનસ્પતિ, સદ્ઘકી વનસ્પતિ, વીણા, નસેાતર, જટા વનસ્પતિ, હું સપદી વનસ્પતિ, ગધનાકુલી વનસ્પતિ, મુસલી, કાળી નગેાડ.
સુવાલ પુ॰ સારી ગધ, ખુશમા, સારી રીતે નિવાસ કરવા, સારી રીતે રહેવું. સુવાણ ત્રિ॰ સારી રીતે નિવાસ કરનાર, સારી રીતે રહેનાર, સુગંધદાર. ખુશખેાદાર.
મુવાલિન ત્રિ॰ સારી રીતે વાસ કરનાર, સારા વાસવાળુ.
સુવતિનો સ્રો॰ લાંબા કાળ સુધી પિતાને ઘેર વસનારી જુવાન સ્ત્રી, જેને પતિ જીવતા હાય તેવી સ્ત્રી. ધ્રુવિત્ પુ॰ પંડિત, વિદ્વાન. દુષિવૂ શ્રી સદ્દગુણી સ્ત્રી, ગુણવાન સ્ત્રી. રુષિ પુ. રાજાનેા કંચુકી, અંતઃપુરને રક્ષક વડે। અધિકારી, નાંજર્ વગેરે.
६६६
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સુચિત્ પુ॰ રાજા. સુચિત્ર ત્રિ॰ સશુવહાલું, કુટુંબ. સુચિત્તુ પુ॰ રાજાના અંતઃપુરના રક્ષક અધિકારી નાંજર વગેરે.
सुवेल
સુવિઠ્ઠા શ્રી રાજાના અંતઃપુરમાં રહે
નારી સ્ત્રી.
સુતિ ત્રિ॰ સારી રીતે જાણેલ, સુપ્રસિદ્ધ, વિખ્યાત.
સુવિધિ પુ॰ નવમા જૈનતીર્થંકર, સારા વિધિ.
સુવિનીત ત્રિ॰ સારાવિનયવાળું, કેળવાયેલ. સુવિનીતા સ્રી સુશીલ ગાય. સુવિહિત ત્રિ॰ સારી રીતે કરેલ, શાસ્ત્રોક્ત રીતે આચરેલ, સારી રીતે વ્યવસ્થા કરેલ રસેલ-ગાઠવેલ.
સુવીન પુ॰ એક જાતનું ઝાડ-ખસખસ. સુથીન ન॰ સારૂં' ખી. સુવીન ત્રિ॰ સારા ખીવાળું. સુવીરજ ૧૦ સૌવીરાંજન-સુરમા. સુરીનામ્ડ ન॰ કાંજી, કાંજિક, સુવીય ન॰ ખેર, ઉત્તમ વીર્ય, ધણુંજ ખળ. સુવીર્ય ત્રિ॰ ઉત્તમ વીવાળું, ઘણું જ
અળવાન.
સુષીર્યાં શ્રી
દુવૃત્ત ૩૦ સુરણ,
સુવૃત્ત ત્રિ॰ સારાં વનવાળુ, સારા ચારિત્ર્યવાળુ, ઘણુંજ ગાળ.
For Private and Personal Use Only
કપાસને છેડ.
સુવૃત્તા સ્રો॰ શતપત્રી, કાકલી, દ્રાક્ષ, સારા ચારિત્ર્યવાળી સ્ત્રી.
સુવેન પુ॰ ઘણાજ વેગ, ઉત્તમ વેગ. સુવેન ત્રિ॰ ઉત્તમ વેગવાળું, અત્યંત વેગવાળુ`.
.
સુત્રના શ્રી માલકાંકણી. સુત્રેજ પુ॰ ત્રિકૂટ પ સુત્રેજ ત્રિ॰ શાન્ત, નમેલું, નગ્ન.
Page #687
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
सुबेश
સુવેશ પુ॰ ધાળી શેલડી, સારા વેશ. સુવેશ ત્રિ॰ સારા વેશવાળુ, ઉત્તમ વેશવાળુ,
મુખ્યત્ત ત્રિ. અત્યંત ખુલ્લું, ઘણું જ સ્પષ્ટ, અત્યંત પ્રકટ.
સુવ્રત પુ॰ તે નામે એક જૈન તીર્થંકર. સુવ્રત સ્ત્રિ સારા વ્રતવાળું. સુવ્રતા સ્ત્રી સારા વ્રતવાળી સ્ત્રી, સુશીલ ગાય, પંદરમા જૈન તીર્થંકરની માતા, સુરામેન પુ॰ તે નામે એક રાજા, ત્રીજા મનુને એક પુત્ર, તે નામે એક નિવ બ્રાહ્મણ. સુરચર્મન્ ત્રિ॰ સુંદર સુખવાળુ, સુરામન ન॰ સુંદર સુખ, ઉત્તમ સુખ. સુરાજ્ય પુ॰ ખેરનું ઝાડ. સુરાવી શ્રી કારેલાંનું ઝાડ, કાળું જીરૂં. સુપાત્ર ૧૦ આદુ, તાંદળજો, ઉત્તમશાક. દુરાજ પુ॰ ભીડાનું શાક. સુશિલ પુ॰ અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ. સુશિલ ત્રિ॰ સુંદર શિખાવાળુ, સુશિલા હ્રૌ॰ મયૂરશિખા વૃક્ષ. સુરત ન॰ પીળુ ચંદન,
સુણીત પુ॰ ઘણા શીતળ સ્પર્શ, નાનું પીપરનું ઝાડ.
સુણીત ત્રિ॰ અત્યંત શીતળ, ઘણુંજ થડું. સુશીતલ ન॰ એક જાતનું સુગંધી ધાસ. સુરીતહ ત્રિ અત્યંત શીતલ-ઘણુંજ થડું. સુરીતા સ્ર↑ શતપત્રી વનસ્પતિ, શીતલ ગુણવાળી સ્ત્રી.
સુન્નીમ પુ॰ શીત સ્પર્શી, થડા સ્પર્શી. સુરીમ ત્રિ॰ શીત સ્પર્શવાળું, થંડા સ્પર્શીવાળું.
સુશીલ કુ॰ તે નામે વિષ્ણુનેા પાચર, સારે। સ્વભાવ.
સુશીલ ત્રિસુદર ચારિત્ર્યવાળું, સારા સ્વભાવવાળુ.
६६७
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सुषुप्ता
સુણીતા સ્રી સારા સ્વભાવપણું, સારા ચારિત્ર્યવાળાપણું.
સુરીવ ન॰ ઉપરના અ. સુશીલા શ્રી કૃશાનુ રાજાની એક રાણી. સુશ્રીજ ત્રિ॰ સુંદર શોભાવાળુ સુન્નીજ પુ॰ સલકી વૃક્ષ. સુશ્રુત પુ॰ વિશ્વામિત્ર મનુને એક પુત્ર, તેણે કરેલા ' એક આયુર્વેદિક ગ્રંથ. સુશ્રુત ત્રિ॰ સારી રીતે સાંભળેલ. સુષમ ત્રિ॰ મનેાહર, સુંદર, સમાન,
સદશ.
સુષમદુ:ખમાં શ્રી જૈનાગમપ્રસિદ્ધ એ કાડાકાડી સાગરાપમને ત્રીજો આરાએક કાળ.
સુષમા શ્રી પરમ શાભા, ઘણી ઉત્તમ શાભા, જૈનાગમપ્રસિદ્ધ ત્રણ કાડાકેાડી સાગરાપમના બીજો આરેા–એક કાળ. સુષવી સ્ત્રી પુરાવી જુઓ. સુષામનૢ ત્રિસુદર મધુર વચન ખેલનાર, સારાં સામ વચન ખેલનાર, મીઠું એાલનાર.
દુષિ શ્રી બાકુ, કાણુ’, વી'ધ, છેદ, પાલા
વાંસ.
વ્રુત્તિ ન ખાવું, કાણુ, વીધ, છેદ. સુષિર પુ॰ અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ. સુષીમ ત્રિ॰ મનેાહર, સુંદર, થડું, શીતલ. સુપ્રીમ ૬૦ શીતલ સ્પર્શ, થડા સ્પર્શી. સુષુપ્ત ત્રિ॰ સુઇ ગયેલ, ઉંધી ગયેલ, નિદ્રા
વશ થયેલ, સુષુપ્તિ અવસ્થામાં રહેલ. સુષુપ્ત ૧૦ નીચેના શબ્દ જુએ. સુષુપ્તિ સ્રી॰ નિદ્રા, ઉધ, જ્ઞાનશૂન્ય એવી
એક અવસ્થા.
સુષુપ્તતા ત્રિ॰ સુવા ઈચ્છતું, નિદ્રા લેવા ઇચ્છતું, ઉંધવા ઈચ્છતું. સુષુપ્તા શ્રી. સુવાની ચ્છા, નિદ્રા લેવાની ઈચ્છા, ઉંધવાની ઇચ્છા.
For Private and Personal Use Only
Page #688
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सुषुप्सु
सुकरी
સુપુગુ ત્રિ. સુવા ઈચ્છનાર, નિદ્રા લેવા | ગુરથતા સ્ત્રી સ્વસ્થપણું, સુખીપણું, ઈચ્છનાર, ઉંઘવા ઈચ્છનાર.
આરોગ્ય, નીરોગીપણું. સુપુજા સ્ત્રી શરીરમાં તે નામની એક પુરાત્વ ૧૦ ઉપરના અર્થ.
નાડી-જેમાં જીવ નિદ્રાવસ્થામાં રહે છે. સુન્ના પુત્ર એક જાતનું ધાન્ય. અને પુત્ર કરમદાનું ઝાદ, નેતરનું ઝાડ, સુન્નાર ત્રિ. સારી રીતે હાયેલ, મંગલ - ચિકિત્સક એક વાનર, વિષ્ણુ.
દ્રવ્યથી જેણે સ્નાન કર્યું હોય તે. gવા સ્ત્રી કાળું નસોતર.
પુરતા સ્ત્રી એક જાતની સ્ત્રી. કુળ સ્ત્રી નરોતર
સુવા ર૦ સારું સ્વમ. કુષોમાં સ્ત્રી. તે નામે એક નદી.
હું જુદું જુઓ. ગુજુ થ૦ સારું, સારી રીતે, પ્રશંસામાં, મુસ્તિન પુદશ પૂર્વધર પૈકી એક
અતિશય એવા અર્થમાં તથા સત્યમાં જૈનાચાર્ય વપરાય છે.
હિત ત્રિતૃપ્ત કરેલ, શાસ્ત્રોક્ત રીતે સુખ ર૦ દેરી, દેરડું.
કરેલ. તુરંત ત્રિ. સારી રીતે સંસ્કારવાળું મુદિત ૧૦ સારું હિત. કરેલ ઘી વગેરે અનેક દ્રવ્યથી પ્રયત્ન સહિત સ્ત્રી તે નામે અગ્રિની એક પૂર્વક રાંધેલ, ઉત્તમ સંસ્કારવાળું.
જિવા. ગુરૂત્ય ત્રિવ ઘણુંજ સત્ય, સારી રીતે કુદ૬ ૬૦ મિત્ર, જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ લગ્નથી સાચું.
ચોથું સ્નાન. પુતત્યા સ્ત્રી જનક રાજાની પત્ની.
હૃદય ન૦ સારું હૃદય, શ્રેષ્ઠ મન. સુમાન્ સ્ત્રી સૌભાગ્ય, સારી સંપત્તિ,
દય ત્રિસારા હૃદયવાળું, શ્રેષ્ઠ સમૃદ્ધિ,
મનવાળું સુરH૬ ત્રિસૌભાગ્યવાળું, સારી સંપ
કુદવષ્ઠ ૧૦ મિત્રરૂપ સૈન્ય, મિત્રનું બળ. ત્તિવાળું, સમૃદ્ધિવાળું.
વઢવ ત્રિમિત્રરૂપ સૈન્યવાળું, સુર ત્રિ- સારી રીતે સહન થઈ શકે
મિત્રના બળવાળું. તેવું, સુખેથી સહન થાય તેવું. સુત્ર પુત્ર ચંદ્રવંશી એક રાજા. સુર પુછે રાતા ખેરનું ઝાડ.
સુલ પુતે નામે એક દેશ. સુતાર ત્રિ. અતિશય સારવાળું
સુહ્મ પુ૨૦ સુહ્મ દેશના લેક, ગુજારવત ૨૦ સ્ફટિક મણિ.
શ્ન પૂ ધાતુ જુઓ. સુણાવત ત્રિ. અતિશય સારવાળું.
સૂ સ્ત્રી પ્રસવ, જન્મ, જણવું, ઉત્પત્તિ, કુરિત ત્રિ, સાકરવાળું, ઉત્તમ જાતની
ક્ષેપ, ફેંકવું, પ્રેરણું કરવી, મોલવું. રેતીવાળું.
૨૦ ૧૦ કમળ, બાણ, વાયુ. કુરિવાતા સ્ત્રી સાકર, ઉત્તમ જાતની સુર ૬૦ વરાહ, ભુંડ, ડુક્કર, કુંભાર, એક " રેતી.
જાતને મૃગ. સુવીમા શ્રી. છ જૈન તીર્થંકરની માતા. સૂતા સ્ત્રીવાહણ, ભુંડણ, ડુક્કરી, સુરથ ત્રિ. સ્વસ્થ, સુખી, આરોગ્યવાળું, કુંભારણ, એક જાતની મૃગલી, વરાહનીરોગી.
ક્રાંતા વનસ્પતિ.
For Private and Personal Use Only
Page #689
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
सूक्त
સૂત્ત્ત ન॰ સુભાષિત, સુંદર કથન, વિશિષ્ટ એકા પ્રતિપાદક એક દેવતાવાળા વૈદિકમંત્રસમુદાય. સુહા શ્રી મેના પક્ષી.
0
વ્રુત્તિ શ્રી સુભાષિત, સારૂં વચન, સુંદર કહેવું તે.
વ્રુત્તિ ત્રિ॰ સુભાષિત કહેનાર, સારૂં વચન ખેલનાર.
ક્ર્મ ન॰ કપટ, દગો, અધ્યાત્મ પદાર્થ, તે નામે એક અર્થાલ’કાર.
સૂક્ષ્મ ત્રિ॰ અત્યંત બારીક, અણુ પરિમાણવાળુ, અલ્પ, ઘેાડું. ક્રમ પુ॰ નિ`ળીનું ઝાડ—તવૃક્ષ. સૂક્ષ્મા ની એક જાતના જાંબુનું
ઝાડ.
સુક્ષ્મતજુન પુ. એક જાતનું ઝાડ, સતપુજા સ્ત્રી પીપર. મતનુજા શ્રી પીપર.
મા શ્રી સૂક્ષ્મપણું, ખારીકપણું, બારીકી, થાડાશ.
સૂક્ષ્મત્વ ન૰ઉપરના અ.
સૂક્ષ્મ શિન્ ત્રિ॰ અત્યંત ઉત્તમ બુદ્ધિવાળુ, કુશાગ્ર બુદ્ધિવાળું, તીક્ષ્ણ બુદ્ધિવાળુ.
સમવેદ પુ॰ સૂક્ષ્મશરીર જુએ. સૂક્ષ્મરેચિન્ પુ જીવાત્મા.
સૂક્ષ્મપત્ર સ્ત્રી. ધાણા, કાથમીર, જંગલી જીરૂં, એક જાતના સરસવ, ચણીબારનું ઝાડ, સુરપણું વૃક્ષ, લાલ શેલડી, જંગલી બાવળ, બાવળનું ઝાડ.
મા શ્રી ધમાસા, આકાશમાંસી વનસ્પતિ.
સૂક્ષ્મપત્રિકા શ્રી. સુવા, શતાવરી, લઘુબ્રાહ્મી વનસ્પતિ. સૂક્ષ્મરની ી રામદૂતી વનસ્પતિ,
હૃદય
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सूक्ष्मीकरण
સૂક્ષ્મપુષ્પી શ્રી ચરતિાવનસ્પતિ. સૂક્ષ્મા શ્રી ભાંય આંમળી, ભૂકર્યું દાર
વૃક્ષ.
સૂક્ષ્મવી સ્ત્રી એક જાતની ખેરડીभूमिबदरी
સૂક્ષ્મવૃદ્ધિ ત્રિ॰ તીક્ષ્ણ બુદ્ધિવાળુ, કુશાગ્ર બુદ્ધિવાળુ. વ્રુક્ષ્મદ્ધિ શ્રી તીક્ષ્ણ બુદ્ધિ, કુશાગ્ર બુદ્ધિ.
સૂક્ષ્મભૂત ૬૦ વેદાંતપ્રસિદ્ધ પંચ તન્ત્રમાત્રાએ અપચીકૃત પંચ મહાભૂતાના સૂક્ષ્માંશ.
સૂક્ષ્મણિજ પુ॰ મચ્છર. સૂક્ષ્મ ક્ષા શ્રી નાની માખી, સૂક્ષ્મવણી શ્રી॰ તામ્રવલ્લી, લાખ. સમયસ્ર ૧૦ બારીક કપડું, ઘણું ઝીણું
કપડું. સૂક્ષ્મવીન પુ॰ એક જાતનું ઝાડ. સૂક્ષ્મરારી ૧૦ વેદાંતપ્રસિદ્ધ લિ’ગશરીરજે સૂક્ષ્મ મહાભૂતાનું બનેલું હેાઈ આત્માને ઘણુંજ આવરણ કરનાર છે. સૂક્ષ્મરારિન્ પુ॰ જીવાત્મા. સૂક્ષ્મરાજા શ્રી રેતી. સૂક્ષ્મરાજૈનિષ્ઠ ત્રિ॰ ઝીણી રેતીવાળા પ્રદેશ વગેરે.
સૂક્ષ્મરાજ પુ॰ પાણીમાં થતા એક જાતના
બાવળ.
સમાજિ પુ॰ સામેા વગેરે સૂક્ષ્મ ધાન્ય. સુપરળ પુ॰ આંખની પાંપેણમાં થતી એક જાતની જા.
For Private and Personal Use Only
સૂક્ષ્મા શ્રી જાઈ, ઝીણી એલચી, રેતી. માર 7 વેદાંતપ્રસિદ્ધ લિગશરીર-જે જીવનું ભાગસાધન ગણાય છે. सूक्ष्मीकरण न० સુક્ષ્મ કરવું, બારીક કરવું.
Page #690
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
सूक्ष्मीकार
સૂક્ષ્મીજાર પુ॰ ઉપરના અ. સમીત ત્રિ. ઝીણું કરેલ, બારીક કરેલ. સૂક્ષ્મીમવન ૧૦ સુક્ષ્મ થવું, ખારીક થવું. સુક્ષ્મીમાવ છુ. ઉપરના અ. રશ્મીભૂત ત્રિ॰ ઝીણું થયેલ, ખારીક થયેલ.
સૂક્ષ્મા શ્રી ઝીણી એલચી, સૂત્ર ૩૦૩મ॰ સ સેટ્ :ચાડી કરવી, દેખાડવું, ખતાવવું, સૂચવવું, આંતરિક દ્રોહ કરવા.
સૂચ ૬૦ દર્ભના અંકુર.
સૂચત્ત ત્રિ॰ જણાવનાર, બતાવનાર, ચાડી કરનાર, આંતરિક દ્રોહ કરનાર. સૂર પુ॰ કાગડા, કુતરા, બિલાડા, પિશાચ, સિદ્ધગણુ, બુદ્ધ, નાટકપ્રસિદ્ધ સૂત્રધાર, કથા કહેનાર, ઝીણી ડાંગેર, સીવવાનું
સાધન દ્રવ્ય.
સૂપી શ્રી કાગડી, કૂતરી, બિલાડી, પિશાચણી.
સૂચન ૬૦ સૂચવવું, જણાવવું, ચાડી કરવી, દેખાડવું, બતાવવું, હિંસા કરવી. વનસ્ ૧૦ સૂત્રરૂપ વાકય, સૂત્ર. સૂચનાત્ પુ॰ સૂત્રકાર વિદ્વાન. નમ્ ત્રિ॰ ચાડી કરનાર, જણનાર,
સૂચવનાર.
દૂધના શ્રી દૃષ્ટિ, નજર, પીડા, અભિનય, હાવભાવ–ચાળા, ઉપરના શબ્દ જુઓ.
ષિ સ્ત્રી કે સીવવાનું સાધન, સેાય, શિખા, ચેાટલી, એક જાતનું નૃત્ય, પુસ્ત૪ના વિષયના કાઠા, સૂચીપત્ર, હાવભાવથી સુચવવું, જણાવવું, હાવભાવ, માળા, એક જાતના ત્રિક્રાણુ, શંકુ, એક જાતની સૈન્યની વ્યૂહરચના, અંકુર, દર્ભના અંકુર, કાણાં પાડવાં,
ફેન
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
afevse
સૂવિન્દ્ર ત્રિ॰ સીવવાના ધંધા ઉપર જીવનાર દરજી.
સૂચિજા શ્રી સાય, સાયેા, હાથીની સુંઢ, સૂચિાધર પુ॰ હાથી. સૂચિજાધર ત્રિ॰સાય ધારણ કરનાર. વિાધરી સ્ત્રી હાથણી, સૂચિામળ મ૦ વૈદ્યકમાં કહેલ એક ઔષધ.
સૂચિામુલ પુ॰ શંખ. સૂચિમુલ ૬૦ સાયનું મેહુ
સૂષિક્ષેત્ર 10 લીલાવતીપ્રસિદ્ધ સાયના આકારનું એક ક્ષેત્ર.
સૂચિત ત્રિ॰ સૂચવેલ, જણાવેલ, કહેલ, હિંસા કરેલ.
સૂચિતવ્ય ત્રિમૂખ્ય જુએ. સૂચિતા સ્ત્રી સાયનું કામ, સાયપણું, સૂષિદ્ધ પુ॰ સૂચિપત્ર જુઓ. સચિન પુ॰ દૂત, છાનેા દૂત, કાસદ, સચિન ત્રિ॰ સૂચવનાર, જાણનાર, કહેનાર. સૂચિપત્ર 7॰ ગ્રંથના વિષયને જણાવનાર કાઠા વગેરે.
સૂચિપત્રઃ ૬૦ સિતાવર નામે એક ઝાડ. સૂચિપુષ્પ ૬૦ કેવડાનું ઝાડ. વૃોિમન પુ॰ વરાહ, ભુંડ, ડુક્કર, સૂચિવત્ ૩૦ ગરૂડ પક્ષી,
સૂચિવન પુ॰ તેાળીયા, મચ્છર. સૂચિવની સ્ત્રી. નાળીયષ્ણુ. સૂચિપાહિ ૩૦ સામેા વગેરે સૂક્ષ્મ ધાન્ય, સૂચિત્ર ૧૦ સાયને દોરા, સૂચી પુ॰ સૂચિ જુએ.
સૂચીટાય પુ॰ તે નામે એક ન્યાય. સૂક્ષેત્ર ૬૦ સૂષિક્ષેત્ર જુએ. સૂચીજ પુ॰ સૂચિપત્ર જુઓ. સૂચીપત્ર ૪૦ સૂચિપત્ર જુઓ. સૂચીપત્રો ડુ॰ સુવિત્રજ્ઞ જુએ.
For Private and Personal Use Only
Page #691
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
सूचीपत्रा
સૂચનાપત્રા સૌ એક જાતની ધ્રોખડ, સૂત્રીપુષ્પ પુ॰ કેવડાનું ઝ, ડ. સૂમુલ પુ॰ ધેાળા દર્ભ, હીરા. સૂચીમુલ ન॰ સાયનું મેહુ સૂત્રોમન પુ॰ વરાહ, ભુંડ, ડુક્કર. સૂત્રીવત્ ૩૦ ગરૂડ. સૂચીવન પુ॰ તાળીયા, મચ્છર. સૂચીવતી સ્ત્રી તાળીયણ. સૂચીરાજિ પુ॰ સામેા વગેરે સૂક્ષ્મ ધાન્ય. સૂજ્ય ત્રિ॰ સૂચવા લાયક, જણાવવા યાગ્ય, કહેવા લાયક.
સૂત્ર ૧૦ સાયના અગ્ર ભાગ, સાયની
અણી.
સૂજ્યપ્રસ્થૂળ પુર્વ એક જાતનું શ્વાસ. દાસ ॰ દર. સુષ્પાસ્ય ન॰ સાયનું માઢુ સારી ઉંદરડી
સૂજ્વાલ પુ॰ સિતવારક નામે એક શાક, સૂરત પુ॰ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, ક્ષત્રિયથી બ્રાહ્મણ સ્ત્રીમાં ઉત્પન્ન થયેલ એક વર્ણસંકર, વિશ્વકર્માં, સારથિ, નંદી, ભાટચારણ, સૂત પુરાણજેનું ખીજું નામ લામહષ્ણુ હતું. ભૂત પુ॰ 7 પારદ-પારે.
સૂત ત્રિ॰ જણેલ, ઉત્પન્ન કરેલ, પ્રેરણા ફરેલ, ઉત્પન્ન થયેલ.
સૂતજ ૧૦ જન્મનું કે મૃત્યુનું સૂતક.
ભૂતતનય પુ॰ રાધાપુત્ર કર્યું. ભૂતતનુન પુ॰ રાધાપુત્ર ક. ભૂતતનૂન પુ॰ ઉપરના અ સૂતપુત્ર પુ॰ રાધાપુત્ર ક સૂતપુત પુ॰ ઉપરના અ.
સૂનુ છુ॰ રાધાપુત્ર કહ્યું. સૂતિ સ્ત્રી. પ્રસવ, જન્મ, ઉત્પત્તિ, પેદાશ,
જણવું.
K
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सूत्रकोण
ભૂતિયા શ્રી સુવાવડી સ્ત્રી, તુરતમાં જેણે જણ્યું હોય તેવી સ્ત્રી. વ્રુત્તિજાર્ ન સુવાવડીને રહેવા લાયક ધર, જ્યાં સુવાવડી રહી હૈાય તે ધર. સૂતિવૃદ્ ન॰ ઉપરના અ સૂતિામલન ન॰ સૂતિકાર જુઓ. સૂતિષ્ઠાત્તેન કુ॰ સુવાવડીના રોગ. સ્મૃતિાવમન્ ૬૦ સૂતિારી જુએ. સૂતિષ્ઠાપછી સ્ત્રી સતિકા ગૃહમાં પ્રસવથી અે દિવસે પૂજવાની ષષ્ઠી દેવી. ભૂતિયુદ્ધ ન॰ સુતિગાર જુએ. વ્રુતિમવન ન સૂતિક્ષા જુએ. વૃતિમાસ પુ॰ ગર્ભિણી સ્ત્રીના જવાના છેલ્લા મહિના.
વૃત્તિત્તે ૩૦ સુવાવડીના રાગ. સૂતિનેમન ન॰સૂતિષ્ઠાપાર જી. સ્મૃતિષથી શ્રી ભૂતિયાપછી જુએ. સૂત્થાન ત્રિ॰ ચતુર, કામ કરવામાં મશગુલ, હાંશીઆર.
.
વ્રુત્ત ન॰ દારૂ કાઢવા.
.
સા શ્રી યજ્ઞના અગરૂપ એક સ્નાન, સામરસ કાઢવા.
ઘૂસ્યાૌષ ન॰ જન્મનિમિત્ત સૂતક. સૂત્ર ૩૦ મ॰ સ॰ સેટ્ ગુંથવું, વીંટવું, રચવું.
સૂત્ર ૬૦ વસ્રસાધન સૂત્ર—સુતર, સુતરા તાંતા, વ્યવસ્થા, નાટકના પ્રસ્તાવ, અલ્પ શબ્દોમાં ગંભીર અને વિસ્તૃત ભાવ દર્શાવનારૂં એક શાસ્ત્રવાક્ય, જતાઈ.
ગજ પુ॰ બ્રાહ્મણુ, હાલેા, કબૂતર, ખંજરીય પક્ષી.
સૂચત ન જૈન દર્શનમાં માનેલ અગીઆર અગા પૈકી એક અગ. સૂગોળ પુ॰ ડમરૂ.
For Private and Personal Use Only
Page #692
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
सूत्रकोणक
સૂત્રોના પુ॰ ડમરૂ, સૂત્રાજિલા સ્ત્રી વણકરનું વણવાનું એક
.
સાધન.
સૂર્યપ્રદ ત્રિ. સૂત્ર ગ્રહણ કરનાર, સૂત્ર ધારણ કરનાર.
સૂત્રાપ્ત ત્રિ॰ ઉપરના અ. સૂત્રતનુ ૬૦ સ્તરને તાંતણેા. સૂત્રતટી શ્રી॰ તરસહિત ત્રાક. સૂત્રધાર પુ૦ નાટકના પ્રસ્તાવ કરનાર મુખ્ય નટ, સુથાર, ઈન્દ્ર.
સૂત્રપુષ્પ પુ॰ કપાસ.. સૂઽમર્ ૩૦ દરજી.
સૂત્રમમૂ છુ॰ એક જાતના ધૂપ. સૂત્રયન્ત્ર ન ં સૂત્ર વણવાનું યંત્ર-શાળ. સૂત્રા શ્રી સુતરસહિત ત્રાક. સૂત્રથીળા સ્ત્રી એક જાતની વીણા. સૂચવેજીન ન૦ વણકરનું સાધન-સુતર વીટવાતી ફાળકી.
સૂત્રાત્મન્ ૩૦ સમષ્ટિ ઉપહિત ચૈતન્યહિરણ્યગર્ભ. सूत्रामन् पु०न्द्रि.
સૂવાહી સ્ત્રી સુતરની પ’ક્તિ, ગળામાં પહેરવાની એક જાતની માળા. કાગડી,
સૂત્રળી સ્ત્રી
સૂત્રિન ત્રિ॰ સૂત્રવાળું, સુતરવાળું. સૂત્રિન પુ॰ કાગડો.
ત્ છૂટ્ ધાતુ જી. સૂવું પુ॰ રસાઇ, દાળ, અપરાધ, પાપ, લાધરનું ઝાડ, કાદવ, મસાલેદાર અન્ન. સૂન ન॰ હિંસા કરવી, મૂકવું, સ્થાપવું, અંગીકાર, સ્વીકાર. ચાહા સ્ત્રી પાકશાળા-રસોડું, રાંધણીયું. સાધ્યક્ષ પુ॰ પાકશાળાના અધ્યક્ષ-રસાયાં ઉપર દેખરેખ રાખનાર.
મૂર્તિ ત્રિ॰ મારી નાખેલ, નાશ કરેલ, હિંસા કરેલ.
६७२
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सूरि
સૂવિશ્વ ત્રિ॰ મારી નાખનાર, નાશ કરનાર, હિંસા કરનાર.
જૂન ન॰ પુષ્પ, ફૂલ, પ્રસવ, અંકુર. સૂન ત્રિ॰ વિકસેલ, ખીલેલ, જન્મેલ, ઉત્પન્ન થયેલ.
सूना
સ્ત્રી પ્રાણીવધસ્થાન, ગૃહસ્થના ઘરમાં ચૂલા-ધંટી-સાવરણી-ખાંડણી-પાણીઆરૂં-એ પાંચ હિંસાનાં સ્થાન, કતલખાનું, માંસ વેચવું.
સૂનુ છુ॰ પુત્ર, દીકરા, સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, નાના ભાઈ.
સૂનુ સ્રી પુત્રી, દીકરી, કન્યા. નૂત્ર ઉપરના અ
સૂતૃત ન॰ સત્ય, પ્રિય વાક્ય, મંગળ. સૂવ્રુત્ત ત્રિ॰ સત્યવાળુ, સાચુ, પ્રિય વાક્યવાળુ, માંગલીક.
જૂનૃતતા શ્રી સત્યપણું, સાચા, જીતત્વ ન ઉપરના અ.
સૂપ પુ॰ દાળ, રસા, વાસણ, પાત્ર, ખાણું,
સૂવાર ત્રિ રસાઈ કરનાર, રાંધનાર. પત્ ત્રિ॰ ઉપરના અ. પત્ અન્ય સારી રીતે.
સૂપચૂપ ન॰ હીંગ.
ધૂપન નહીંગ. રૂપપળી સ્ત્રી મુદ્દગપી વનસ્પતિ, સૂપશ્રેષ્ઠ પુ॰ મગ,
રૂપાક ન॰ હીંગ.
સૂમ ન॰ દૂધ, પાણી.
સૂર પુ॰ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, પક્તિ, તે નામે એક જિનદેન.
મૂળ ૩૦ સુરણ.
સૂરત ત્રિ॰ દયાળુ. ભૂત પુ॰ સૂર્યના સારથિ અણુ, સૂરિ ૩૦ સ, આકડાનું ઝાડ, પંડિત,
For Private and Personal Use Only
Page #693
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सरिन्
सूर्येन्दुसंगम
ભગત.
વિદ્વાન, તે નામે એક યાદવ, એક જિ- | સૂરજૂષા સ્ત્રી યમુના. નદેવ.
સૂર્યકરૂ છુ. સૂર્યનું તેજ. જૂનિ પુત્ર પંડિત, વિદ્વાન.
સૂર્યપુત્ર પુત્ર આદિત્યપત્ર વૃક્ષ જૂને સ્ત્રીરાઈસૂર્યની મનુષ્યજાતિની સૂર્યપુત્ર પુત્ર સૂર્યન જુએ. સ્ત્રી-કુંતી.
સૂર્યપુત્રી શ્રી યમુના. સૂર્ણ ખ્યા ૦ ૦ ૦ છે અનાદર કરવો. સૂર્યમi g૦ બપોરીયાનું ઝાડ. સૂર્ય પુત્ર અડદ.
સૂર્યમા ત્રિસૂર્યની ભક્તિવાળું, સૂર્યનું જૂન ૧૦ અનાદર. મારું સૂર્ણ ધાતુ જુઓ.
સૂર્યમલા પુ. બપોરીયાનું ઝાડ ફળ ૧૦ અનાદર.
સૂર્યમણિ પુ. સ્ફટિક મણિ, આગીઓ જૂર્વ કુ. નં૦ જુઓ, કુંભપરિમાણ,
કાચ, સૂરજ ફૂલ. દ્રોણપરિમાણ.
સૂત્રતા સ્ત્રી સુરજ વેલ.
સૂર્યવી સ્ત્રી, એક જાતની વેલ-sq. રૂપાણી સ્ત્રી તે નામે રાવણની એક બહેન.
સૂચૈતમ પુત્ર સૂર્યનું એક રાશિમાંથી
બીજી રાશિમાં જવું. સૂર્ય સ્ત્રી માં જુઓ.
જૂર્યકલાના 70 ઉપરને અર્થ સૂ સ્ત્રી. રાત્ન જુઓ. સૂર્ય પુસૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, તે નામે
સૂર્યરાત્તિ સ્ત્રી સૂર્યને જુઓ. એક દાનવ, સુરજ ફૂલનું ઝાડ.
સૂર્ય ૧૦ કેસર. સૂર્યન્યા સ્ત્રી યમુના.
સૂર્યના પુત્ર સૂર્યને સારથિ અરૂણું.
સૂર્યકુત પુત્ર સૂર્યન જુઓ. સૂર્યાસ્ત પુ. સ્ફટિકમણિ, આગીઓ
સૂર્યતા સ્ત્રી યમુના. કાચ..
સૂર્યસૂત પુત્ર સૂર્યને સારથિ અરૂણ. સૂર્યન્ત પુઅળસી.
સૂર્યનું ૩૦ સૂર્ય જુઓ. સૂત્તિ સ્ત્રી સૂર્યની દીપ્તિ, સૂર્યની
સૂર્યસૂનુ સ્ત્રી યમુના. - કાંતિ, સૂર્યનું તેજ.
સૂર્યકૂ શ્રી યમુના. સૂર્યદિ ૩૦ દિવસ.
ટૂથ સ્ત્રી સૂર્યની દેવ જાતિની સ્ત્રી-સંજ્ઞા. સૂર્ય. ૩૦ સૂર્યગ્રહણ સૂર્યનું ગ્રહણ,
સૂત્રોના પુત્ર સૂર્યને પ્રકાશ, સૂર્યનું તેજ. સૂર્યપ્રદ ન ઉપરના અર્થ.
સૂવર્સ પુ. એક જાતને છોડ, એક સૂર્યના પુત્ર શનિ ગ્રહ, યમ, વૈવસ્વત મનુ, જાતનું શાક.
સુગ્રીવ વાનર સાવણિ મનુ, કર્ણ.. સૂયત્ત સ્ત્રી આદિત્યભક્તા-સુરજવેલ. સૂર્યના સ્ત્રી યમુના.
સૂરમન પુત્ર સ્ફટિક મણિ, આગીઓ સૂર્યતરાય પુ. સૂર્યગ જુઓ.
કાચ. જૂર્વતના સ્ત્રી યમુના.
જૂછ્યું સૂર્યનો ઘેડે. સૂર્યgs y૦ સૂર્યગ જુઓ.
સૂઢ પુછે તાંબું, આકડાનું ઝાડ. gશા જી. યમુના.
ચૈજુiry go અમાસ તિથિ, સૂર્ય A g૦ રન જાઓ
'તથા ચંદ્રને મેળાપ..
For Private and Personal Use Only
Page #694
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सूर्योढ
खत्र
ફૂઢ g૦ સૂર્યને અસ્તકાળ, સૂર્યના | જરૂર તુ• 1. ૨૦ ગનિદ્ સરજવું, પેદા અસ્તકાળે આવેલ અતિથિ.
કરવું, છોડવું. છુ ૩૦ મ સ સે જવું, સ્થિતિ કરવી. વૃક્ષાર નુ સાજીખાર. સ્વા૫૦ R૦ નિ સરકવું, ખસવું,
પુનિ પુત્ર શત્રુ, દુશ્મન. જવું. x + પ્રસરવું, ફેલાવું, ઉત્પન્ન થવું,
for શ્રી અંકુશ. વ્યાપવું, ઘસવું, આગળ જવું, વહેવું,
ળિયા સ્ત્રી લાળ. વિસ્તાર પામો, પ્રચાર પામવો, સત્તા
વૃut alઅંકુશ. વાળા થવું, તત્પર થવું, પ્રતિ + પાછા
વૃળી સ્ત્રી, લાળ. જવું સામા થવું હુમલો કરે, વિ+ફેલાવું,વિ
વૃત ત્રિ. સરકેલ, ખસેલ, ગયેલ. સ્તાર પામવો, સઉત્પન્ન થવું, જન્મવું,
ત સ્ત્રી સરકવું, ખસવું, જવું, માર્ગ, પામવું, વરિ + ચારેતરફ વહેવું, ચોબાજુ
રસ્તો. ફરવું, વ્યાપવું, ફેલાવું, નિસ્ + નીકળવું, વન ૩૦ પ્રજાપતિ, વિસર્ષ, વૃદ્ધિ, વધવું. બહાર જવું, ચાલ્યા જવું, વહેવું, આસ- વર ત્રિ. સરકનાર, ખસનાર, જનાર પાસ ફરવું, ૩ + પાસે જવું, મળવું,
1 - સર્પ. મુલાકાત લેવી, ચાલ્યા જવું, મ +
તે સ્ત્રી સાપેણ, તરફ જવું, પાસે જવું, સામે જવું, હુમલો
હવાgિ g૦ વાયુ, વજ, અમિ, ચિત્રાનું કરે, ચઢાઈ કરવી, સંકેતસ્થાને જવું,
ઝાડ, પ્રતિસૂર્ય જુઓ, મૃગ, હરણ, અનુ + અનુસરવું, પાછળ જવું, અપ +
રૂ. સ્ત્રી નદી. ખસવું, પાસે જવું પાછા ફરવું.
૫ મવા ૧૦ ૨૦ નિ સરકવું, ખસવું 9 જુદો :૨૦ ૨૦ ૨ સરકવું, ખસવું, જવું, પેટે ચાલવું = + પ્રસરવું, નીકળવું,
ફેલાવું, + આમતેમ દેડવું, ફેલાવું, ના પુત્ર રાત્રિવિકાશી કમળ, હરકેઈ ધસવું, કુચ કરવી, વહેવું, છૂટા થવું, કમળ, બાણ, વાયુ.
વળવું, દેડવું, સન્ + સરકવું, વહેવું, ડુ પુખરજનો રોગ.
ફેલાવું, ચાલવું, ચરવું, અપ + ચાલ્યા જવું, વૃદ્ધિ go શિયાળ.
ખસવું, ચલિત થવું, જેવું, અનુ + પાછળ વૃઢિી સ્ત્રીશિયાળવી.
જવું, અનુસરવું, પાસે જવું, ઉન્મ ઉંચે ઘ ન હોઠના છેડાનો ભાગ-ગલેખું. ચઢવું, વધવું, આગળ જવું ૩૫ + સમીપે રન ૧૦ ઉપરનો અર્થ.
જવું, પાસે જવું, ગતિ કરવી, અનુભવવું, વિરે સ્ત્રી ચક્ર જુઓ.
સહેવું, વરિ + ચતરફ જવું, ફેલાવું, આવિન નૈ૦ % જુઓ.
મતેમ ફરવું. gr g• સિંવિવાઢ નામે એક અસ્ત્ર.
રૂપાદ પુએક જાતનું પાપ, લોહીની શિયાળ, તે નામે એક દૈત્ય. ધાર. ગાઢી સ્ત્રો શિયાળવી.
પરિ સ્ત્રી ઉપરના અર્થ, ચાંચ. પુર તિવા મા ૧૦ મનિટુ ત્યાગ કર, | રૂપારી જી. ઉપર જુઓ. તજવું, સરજવું
|| ક ચંદ્ર, પૂર,
For Private and Personal Use Only
Page #695
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सू
सेलु
9 9 ધાતુ જુઓ. મા ત્રિ. સરકનાર, ખસનાર, જનાર. મન પુરુ એક જાતનો ભંગ. નૃમ સ્ત્રી એક જાતની મૃગલી. વૃન્મ કૃમ્ ધાતુ જુઓ. 9 ત્રિસરજેલ, પેદા કરેલ, જેલ,
જોડેલ, નિશ્ચય કરેલ, બહુલ, ઘણું, શણગારેલ, તજેલ, છોડેલ, દિ સ્ત્રી- સરજવું, રચવું, છોડવું, તજવું, સ્વભાવ, સરજાતુ, નિર્ગુણ, જગત, સંસાર ઉત્પત્તિ, જન્મ.
સરજવું, ઉત્પન્ન કરવું, પેદા કરવું. દિકાઈ ત્રિસરજનાર, પેદા કરનાર,
ઉત્પન્ન કરનાર. કૃદન્ ત્રિ. ઉપરના અર્થ. વૃદ્ધિ સ્ત્રી ગર્ભદાત્રીને છોડ.
() યા ઘ૦ ૪૦ જેટુ હિંસા કરવી, સેદ્ વા ના સહ સે ગમન કરવું,
જવું. તે પુ. સીંચવું, છાંટવું, ભીનું કરવું. સેજપત્ર ર૦ સીંચવાનું પાત્ર, છાંટવાનું
પાત્ર. સયમ . મૂળે. સt go પતિ, ધણી, સ્વામી, મેઘ, મોથ. રેજી ત્રિસીંચનાર, છાંટનાર, ભીનું
કરનાર. બજ ન લેવાત્ર જુઓ. સેવ ત્રિ. સીંચનાર, છાંટનાર, ભીનું
કરનાર, હેરા પુત્ર મેધ, મેથ. સેવન 7૦ સીંચવું, છાંટવું, ભીનું કરવું,
કરવું, ખરવું, ટપકવું, પાણી વગેરે
છાંટવાનું પાત્ર. હેરની સ્ત્રી, પાણી વગેરે છાંટવાનું એક નાનું પાત્ર.
સેટુ તરબુચને વેલે. સેતુ પુરુ પાળ, પુલ, ધરી, વરૂણ વૃક્ષ. સેતુ પુરુ પ્રણવમંત્ર, ષ્કાર મંત્ર, વરૂણ
વૃક્ષ. સેતુવન્ય પુલંકામાં જવા માટે શ્રીરામચંદ્ર નલ વાનર પાસે બંધાવેલે સમુદ્ર ઉપરનો પૂલ, પાણીની આળ, ધોરીયે, પૂલ બાંધવો, હરકેઈ પાણીને બંધ. તુરિન પુછે નેપાળાનું ઝાડ. હૈતુલ ૬૦ વરૂણ વૃક્ષ. ક્ષેત્ર ૧૦ બેડી. સેવા સ્ત્રી સેઢાઈ શાહુડી. તેના સ્ત્રી, લશ્કર, સૈન્ય, તે નામે એક - જિન દેવની માતા, સેના ૧૦ હાથી-ઘડા–ર–પાયદળને
સમૂહ, સૈન્યનું હરકેાઈ અંગ. સેનાર પુ. લશ્કરી સિપાઈ સૈન્યને
અનુસરનાર. સેનાના પુત્ર સેનાપતિ, કાતિક સ્વામી. સેનાપતિ પુત્ર કાર્તિક સ્વામી, સૈન્યનો
અધ્યક્ષ, લશ્કરનો વડે અધિકારી. તેનાતિતા શ્રી. સેનાપતિપણું. સેનાપતિત્વ ૧૦ સેનાપતિપણું. તેનાગુ ૨૦ સૈન્યને અગ્રભાગ, લશ્કરનો
મોખરે. રોનોક્ષ પુત્ર સૈન્યનું રક્ષણ કરનાર-પહેર
ગીર એક સૈન્ય. તેજ પુત્ર પુરૂષનું ચિહ-લિંગ-લડે. સેમી સ્ત્રીએક જાતનું ફૂલ. રર . એક વજન–શેર. તેરાદ 9 ધોળે ઘડે. તેદી સ્ત્રી ઘોળી ઘડી. તે ગ્નિ બંધન કરનાર, બાંધનાર. સેર્ ર્ ધાતુ જુઓ. સેજુ પુ. શ્લેષ્માતક વૃક્ષ
For Private and Personal Use Only
Page #696
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
से
૬૭૬
રેલૂ સ્વ. શ૦ ૦ ૩ સેવવું, સેવા | જૈ જૈ ધાતુ જુઓ. કરવી.
વૈદ ત્રિ સિંહનું, સિંહસંબંધી. સેવ નવ એક જાતનું ફળ.
રૅસ્ટી શ્રી. સિંહલ દેશમાં થનારી પીપર. સેવકી ત્રિ દરજી, સીવનાર, સાંધનાર, ! દિવા પુત્ર રાહુ ગ્રહ. ચાકર, કર, દાસ, સેવનાર, સેવા જૈચિ પુત્ર રાહુ ગ્રહ. કરનાર, આરાધનાર.
દ્વિવત ૧૦ પુષ્કળ રેતીવાળો નદી વગેરેને સેવહુ નિરામ વૃક્ષ.
કીનારે. વિધિ પુત્ર ખજાનો, ભંડાર, કુબેરના વૈત ત્રિ. પુષ્કળ રેતીવાળું. શંખ વગેરે ભંડાર.
વૈરાતિજ પુo સંન્યસ્ત, સંન્યાસ, ક્ષણિક રસેવન ન સીવવું, સાંધવું, આશ્રય કરવો, સાધુ.
ભોગવવું, ઉપભોગ કરે, બાંધવું, બંધન, શૈતિકા ત્રિો સંદેહવાળું, સંદેહથી જીવનાર. પૂજવું, ભજવું.
તૈિતિક ન મંગલસૂત્ર. તેવી સ્ત્રી સોઈ
ન આદુ. . સેવનીય ત્રિ. સેવા કરવા યોગ્ય, ભજવા સિલgિ ત્રિ, રેતાળ પ્રદેશ જેને પ્રિય લાયક, ભોગવવા લાયક.
હોય તે. તેવમાન ત્રિ. સેવા કરતું, સેવતું, ભજતું, વૈતવાહિની સ્ત્રી બાબુદા નદી. ભગવતું.
વૈજ્ઞાન્તિ ત્રિ. સિદ્ધાંતને જાણનાર. સેવા શ્રી. ભજવું, સેવવું, ઉપભોગ કરવો, તૈનાપલ્ય સેનાપતિપણું, સેનાપતિપદ.
અરાધન કરવું, આશ્રય કરવો, પૂજવું, સૈનિક ઉ૦ મળેલા હાથી-ઘડા વગેરે, પૂજા કરવી, ચાકરી કરવી, નોકરી. લશ્કરી સિપાઈ સેવાવૃત્તિ સ્ત્રી નોકરી, ચાકરી, દાસત્વ. સૈનિક ત્રિ સેનાનું, નાસંબંધી. સેવિ ન એક જાતનું ફળ.
ૌથવ ૧૦ સિંધાલૂણ, સૈધવ. સેવિ શ્રી. એક જાતનું પકવાન-સેવ. જૈિવ કુ. એક જાતને ઘડે, સિંધી સેવિત ત્રિસેવેલ, સેવા કરેલ, ભજેલ, ભોગવેલ, આરાધેલ, પૂજેલ.
સૈધવ ત્રિસમુદ્રનું, સમુદ્રસંબંધી, સિંધુ સવિતવ્ય ત્રિસેવની જુઓ.
દેશમાં હોનાર થનાર. સેવિડ્ર ત્રિ સેવા કરનાર, સેવનાર, ભજ- સૈન્યલિસ્ટ g૦ સચ્ચિદાનંદ પરમાત્મા, નાર, આરાધનાર, પૂજનાર.
પરમેશ્વર. રવિન ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
રસૈધ્યવાન પુ. સિંધાલૂણને કુકડો. સેવ્ય ર૦ વીરણમૂળ-સુગંધી વાળો-ખસ. સૈશ્વરી શ્રી સિંધુ દેશની ઘોડી, સિંધી રેલ્વે પુત્ર પીપળાનું ઝાડ, હિન્જલ વૃક્ષ. ઘોડી. સેવ્ય ત્રિક સેવનીય જુઓ.
ૌથી સ્ત્રી, તાડ વગેરેનો રસ. વ્યતા સ્ત્રી સેવા કરવા યોગ્ય પણું. સૈન્ચ ને મળેલા હાથી-ઘોડા વગેરેનું સેવ ર૦ ઉપરનો અર્થ.
લશ્કર, સેનાને સમુદાય, લશ્કરી સમુદાય, સેવ્યા સ્ત્રી વંદા વૃક્ષ.
સેના.
ડે.
For Private and Personal Use Only
Page #697
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सैन्य
सोमतनया
સૂર્ય
સૈિન્ય ૩૦ લશ્કરી સિપાઈ, સૈનિક, લશ્કરી | નો પુત્ર સગો ભાઈ, એક પેટે જન્મેલ હાથી-ઘોડા વગેરે
ભાઈ. ૌચપતિ પુ સેનાપતિ.
સોદ્રા શ્રી. સગી બહેન, એક પેટે જન્મેલી સૈન્યf go સેનાપતિ.
બહેન. તૈચાધિપતિ પુ સેનાપતિ.
સોર સગો ભાઈ, એક પેટે જન્મેલ ન્તિવા પુત્ર સિંદૂર,
ભાઈ. મૈત્રી શ્રી પારકે ઘેર રહેનારી પિતાને વિ શ્રીસગી બહેન, એક પેટે જન્મેલ
સ્વાધીન એવી કારીગર સ્ત્રી-એક જાતની બહેન. દાસી.
તો ત્રિ. ઉદ્યોગવાળું, ઉદ્યમવાળું. સૈકા પુખેડુત, હળ ખેંચનાર બળદ. સોન૬ ૧૦ લસણ. વૈશ્વિી સ્ત્રી સેન્દ્રી જુઓ.
તો ત્રિ. ગાંડું, પાગલ, ઉન્માદ રેગમિ પુત્ર પાડે, સ્વર્ગ
વાળું, ચિત્તભ્રમવાળું. નૈમિ સ્ત્રી ભેંસ.
સોપવ પુરુ ગ્રહણથી ઘેરાયેલ ચંદ્ર કે શૈકી ૩૦ ઝીંઝરી વનસ્પતિ. સૈચિવ પુત્ર ઉપરનો અર્થ.
vgષ ત્રિ. ઉપવવાળું, ઉપદ્રવ સહિત. તે ઝીંઝેટી વનસ્પતિ.
સપિ ત્રિ. કપટી, ઠગ, ધૂતારું, શઠ. રોચક ઉપરને અર્થ.
સૌણ નિયાવિ અશ્વ કપટથી, શઠતાથી, વૈવાઇ ૧૦ શેવાળ.
લુચ્ચાઈપૂર્વક. ૌવાસ્ટ પુશેવાળ.
રોધિ ત્રિઉપાધિવાળું, સામેથી લાભની તૈa fa૦ સીસાનું, સીસાંસંબંધી.
આશાએ કરેલ દાન વગેરે. તો શો ધાતુ જુઓ.
રોયલ ત્રિ. ઉપરના અર્થ તો સ્ત્રી પાર્વતી.
નપાન ૧૦ પગથીયું. રોઢ ત્રિો સહન કરેલ, ક્ષમા કરેલ, તાઢ
તમાન પુ૦ સરગવાનું ઝાડ તડકે વગેરે સહન કરનાર, ક્ષમાવાળું. તો ત્રિ સહન કરનાર, ક્ષમા કરનાર,
સોમ ચંદ્ર, કપૂર, કુબેર, યમ, વાયુ,
તે નામે એક વસુ, પાણી, સોમલતા ક્ષમાવાળું. સોવંદ ત્રિ. ઉત્કંઠાવાળું, આતુર, ઉસુકા
ઔષધિ, વાનર, સોમરસ, અમૃત, કિરણ, રોબાણ ન પ્રિય વાક્ય, વક્રોક્તિ.
શિવ, વાનરેનો રાજા સુગ્રીવ, તે નામે
એક યાગ. તોબાહ પુત્ર અટ્ટહાસ્ય, મેટેથી હસવું, ખડખડ હસવું.
ક ૧૦ ચોખાનું પાણી, આકાશ. તિબાર ત્રિ. અટ્ટહાસ્ય કરનાર, મેટેથી તમામ પુરુ વિષ્ણુ. હસનાર, ખડખડ હસનાર,
સોમ= ૧૦ દુધ. તો ત્રિક પાણીવાળું, પાણી સહિત. રોમન પુત્ર ચંદ્રનો પુત્ર બુધ. હોરર ત્રિ. ઉદયવાળું, પ્રકટ થયેલ, રોનક ત્રિચંદ્રથી ઉત્પન્ન થયેલ. ઉત્પન્ન થયેલ, વૃદ્ધિવાળું, લાભવાળું, મિતના પુત્ર બુધ ગ્રહ. વ્યાજસહિત.
હોમતીયા બ્રો. નર્મદા નદી..
For Private and Personal Use Only
Page #698
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सोमतनुज
હ૭૮
सोमोवा
સોમrs g૦ બુધ ગ્રહ.
મāરવિમૂળ ત્રિક ચંદ્રવંશમાં અલમતકૂળ ૫૦ બુધ ગ્રહ.
કારરૂપ, ચંદ્રવંશને શોભાવનાર. સોમનૂન સ્ત્રી નર્મદા નદી.
સોમવત ત્રિ. સોમરસવાળું, ચંદ્રવાળું. મતીર્થ ૧૦ પ્રભાસ તીર્થ.
રમવા પુત્ર રીઠાકરંજ વૃક્ષ, ઘેળે નયન સ્ત્રોઆકાશ.
ખેર, કાયફળ. મg g૦ યજ્ઞમાં સેમરસ પીનાર. મgી સ્ત્રી હોતા જુઓ. સોમv g૦ વર્યુંતે નામે એક પિતૃગણ. રસોમવી સ્ત્રી રોગતિ જુઓ. નપત્ર પુ. એક જાતનું ઘાસ.
સોમાનિ પુ. ખૂબ સેમરસ પીવાથી તમાં ૩૦ યજ્ઞમાં સોમરસ પીનાર. મુખેથી સોમરસ એકી કાઢનાર. હોમ . વહુ. તે નામે એક પિતૃગણુ. સોમવાર ૩૦ સોમવાર. તમપ 7૦ યજ્ઞમાં સોમરસ પી તે. સોમવાર પુસેમવાર. તમપનિ પુત્ર યજ્ઞમાં સેમરસ પીનાર. વિના પુત્ર સમવલી વેચવી તે. રોગપતિનું ઉ૦ ઉપરનો અર્થ. સોવિચિન g૦ સેમવલી વેચનાર. મિશન ૩૦ સોમવયિત્ જુઓ. સોમવૃક્ષ કાયફળનું ઝાડ, ધોળા ખેરનું તમપવન પુસોમવાચિન જુઓ.
ઝાડ. તો પુત્ર બુધ ગ્રહ.
તોમા કપૂર. સોમપુત્રી શ્રી નર્મદા નદી.
તો પુધોળા ખેરનું ઝાડ. સોમવધુ ૩૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, ચંદ્રને હોસિદ્ધાન્ત પુતિષને એક સિદ્ધાંત પુત્ર બુધ.
ગ્રંથ. સોમવધુ ૧૦ રાત્રિવિકાશી કમળ- સોમણિપુ પુવિષ્ણુ પોયણું
રમત ૩૦ યજ્ઞ માટે સમવલીનો રસ સોમન્ પુત્ર ચંદ્રને પુત્ર બુધ, ચંદ્રવંશી કાઢનાર. ક્ષત્રિય, તે નામે એક જિનદેવ.
સોમપુત પુ. બુધ ગ્રહ. સોનમ ત્રિ. ચંદ્રથી હેનાર-થનાર. સમજુતા સ્ત્રી નર્મદા નદી. સોમવાર go ત્રણ વર્ષથી સાથે તે નામે ! તમપુત્વન ૩૦ સેમરસ કાઢનાર. એક યાગ.
મિત્ર ૨૦ અગાસી વગેરેમાંથી પાણી તમકિન ઉ૦ સોમયાગ કરનાર.
નીકળવાને નળ પરણુળ વગેરે, પાણીને સોમનિ ૧૦ એક જાતનું ચંદન.
નીકળવાનું સ્થળ. સોમનવા સ્ત્રી એક જાતની ઔષધિ- સોમાનુ છુ. બુધ ગ્રહ. બાવચી.
તમન્ જી. નર્મદા નદી. તમાન ઉપરને અર્થ.
તો માથે ૧૦ લાલ કમળ. તમાં સ્ત્રી સોમાનિ જુઓ. તમ પુરુ કોમળ સ્પર્શ. સમજતા પુત્ર તે નામે એક વેલે. તમારું ત્રિ- કમળ સ્પર્શવાળું, સુંવાળું.
મતિ સ્ત્રી સોમલતા, ગળો. સોમોર ઉ૦ બુધ ગ્રહતમારા ચંદ્રવંશ, ચંદ્રવંશી ક્ષત્રિય. | મોદવા શ્રી. નર્મદા નદી.
For Private and Personal Use Only
Page #699
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
सोल्लुण्ठ
સૌજી ત્રિ પૃથ્વી ઉપર લાટેલ ધાડા વગેરે, સ્તુતિ કરેલ, વખાણેલ, નિર્દેશ. સોન્નુજ ન॰ સ્તુતિમાંથી નિદા જણાવતું અને નીંદામાંથી સ્તુતિ જણાવતું વાક્ય. સૌજીવન ન॰ ઉપરના અર્થ. સોયન્તોદ્દોમ ૩૦ નજીકમાં પ્રસવનારી ગર્ભિણીના હિત માટે કરવામાં આવતા એક હામ.
સૌર્જ્યન અનાયાસસાધ્યતા-સહેલાઈ, સહેલાપણું.
સૌમાર્યે ન॰ કામળતા, કામળપણું. સૌ ૧૦ સમપણું, સમતા. સૌલઘુપ્તિજ ત્રિ પ્રાતઃકાળે સુખ શયન પૂછનાર ભાટચારણ—સ્તુતિપાઠક વગેરે. લીવિજ ત્રિ॰ સુખ ચ્છિનાર. સૌલ્ય ૧૦ સુખપણું, સુખ. સૌબત પુ॰ યુદ્ધ દેવ.
સૌવત ત્રિ॰ યુદ્ધનું, બુદ્ધસંબંધી, મુદ્દે મતનાં
શાસ્ત્ર ભણનાર.
સૌજન્ય ૧૦ એક જાતનું ધાસ-રામ કપૂર. સૌનન્યિા ન॰ સુગધી કમળ, એક જાતનું
કમળ.
સૌનધિ પુ॰ સુગંધીદાર અત્તર વગેરે. શૌયિ ત્રિ॰ સુગંધદાર, ખુશબોદાર. સૌમ્ય ૧૦ સુગંધપણું, સુગંધ, ખુશો. કવિ છુ દરજી.
મૌષિજ ત્રિ॰ સીવનાર દરજી. સૌજ્ઞન્ય ૧૦ સુજનપણું, સદ્વ્યવહાર. સૌપ્પી સ્ત્રી ગજપીપર. સૌ પુ॰ સૂત્રપઠિત ધાતુ, બ્રાહ્મણુ. સૌત્ર ત્રિ સૂત્રનું, સૂત્રસંબંધી. સૌગામળી સ્ત્રી ઈન્દ્ર જેના દેવ છે તેવી
એક ષ્ટિ.
સૌામની શ્રી વીજળી, તે નામે એક અપ્સરા, ઐરાવત હાથીની પત્ની એક હાયણી.
६७९
सौभरि
સૌવારી જ્ઞી. ઐરાવત હાથીની પત્ની એક હાથણી.
સૌાચિત્ર ૧૦ પેાતાના પતિ પાસેથી અથવા માતા પિતા પાસેથી મળેલું સ્ત્રીનું ધન.
સૌવાલ પુ॰ સૂર્યવંશી કલ્માષપાદ સજા. સૌધ ૩૦ ૬૦ મહેલ, એક જાતના રાજમહેલ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સૌય
રૂપું.
કૌષ પુ॰ દૂધીયા પત્થર.
સૌય ત્રિ॰ અમૃતનું, અમૃતસંબંધી, કળી ચૂનાનું, કળી ચૂનાસંબંધી
સૌધર્મ પુ॰ નાગમપ્રસિદ્ધ એક દેવ લેાક. સૌધર્મજ્ઞ પુ॰ સૌધર્મ દેવલોકના દેવ. સૌન ત્રિ॰ વધસ્થળનું, વધસ્થળસંબધી, લૌમર્ ૧૦ બળદેવનું મુસળ. સૌન્જિન પુ૦ અળદેવ.
સૌનિજ ૬૦ કસાઈ, ખાટકી, માંસ વેચી
જીવનાર.
સાર્ત્ય ૧૦ સુંદરતા, ખુબસુરતી. સૌપÈ 1૦ મરકતમણિ, સુર્દ, મહાભારતનું એક પેટાપ.
સૌને ત્રિ- ગરૂડનું, ગરૂડસંબંધી. સૌપી જી પાતાલગાડીના વેલા. સૌપાય પુ॰ ગુડ.
સાપય 7- ગાયત્રી વગેરે છંદ. સૌન્જિન રાત્રિયુદ્ધ, મહાભારતનું એક પ.
સૌમ ૧૦ ઇચ્છાનુસાર કનાર એક શહેર, હરિશ્ચંદ્ર રાજાનું નગર. સૌમ ૩૦ તે નામે એક રાજા. સૌમ૬ ૬૦ સુભદ્રાના પુત્ર અભિમન્યુ, બહેડાંનું ઝાડ. સૌમદ્રેષ છુ૦ સુભદ્રાને પુત્ર અભિમન્યુ, લામતિ કુ॰ તે નામે એક શ્રુતિ
For Private and Personal Use Only
Page #700
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
सौभागिनेय
સૌનેય ૩૦ સુભગા-પતિની માનીતી સ્ત્રીના પુત્ર, નશીબદાર સ્ત્રીના પુત્ર. સૌમાન્ય ન॰ પતિને પ્રિયપણું, સિ દૂર, ટંકણખાર, નશીબદારપણુ’. સૌમચિન્તાળિપુ॰ તે નામે એક
ઔષધ.
સોમાસન પુ॰ સરગવાનું ઝોડ
સૌમિલ પુ॰ ઇન્દ્રજાળ જાણનાર, જાદુગર. સૌમનસ્ય ન॰ પ્રશસ્ત ચિત્તપણું, પ્રસન્ન મનપણું, મનની પ્રસન્નતા, શ્રાદ્ધમાં આપેલા પુષ્પની મનને પ્રસન્ન કરવામાં સાધનતા.
સૌમનસ્યાયની શ્રી માલતી, માલતીની કળી.
સૌમિત્ર ત્રિ સામરસસંબંધી, ચંદ્રનું, ચંદ્રસંબંધી.
સૌમિત્રી શ્રી આપવા ચાગ્ય એક સૃષ્ટિ. સૌમિત્ર પુ॰ સુમિત્રાનેા પુત્ર-લક્ષ્મણુ સૌમિત્રિ પુ॰ ઉપરના અ સૌમન સાનું.
सौमेधिक त्रि. સિદ્ધિવાળું, સુંદર બુદ્ધિવાળુ.
સામયાગ માટે દીક્ષા
સૌમ્ય ત્રિ॰ ચંદ્ર જેના દેવ છે તેવું વિષ વગેરે, ચંદ્રનું, ચંદ્રસંખ ધી, મનેાહર, સુંદર નહિ તે, શાંત, પ્રિય દર્શનવાળું. પ્રશ્નાશમાન, તેજસ્વી.
સૌમ્ય પુ॰ બુધ ગ્રહ, ઉંબરાનું ઝાડ, સામરસનું પાન કરનાર બ્રાહ્મણ, તે નામે એક ખેટ, તે નામે એક વ્રત, વૃષભ વગેરે સમરાશિ, જ્યાતિષપ્રસિદ્ધ હરકેાઇ શુભ
ગ્રહ.
સૌમ્યજ્જ પુ॰ ચંદ્ર જેના દેવ છે તેવું એક સાય્ નત. સૌર છુ સુંદર 'ધ, સુગંધ,
૬૦
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सौराष्ट्रका
સૌમ્ય ધિક્ ત્રિ॰ સુંદર ગંધવાળુ, સુગધદાર.
.
સૌમ્યભ્યો શ્રી શતપત્રી વનસ્પતિ. સૌમ્યપ્રદ પુ॰ જ્યાતિષમાં કહેલ પૂર્ણ ચંદ્ર વગેરે શુભ ગ્રહ. સૌમ્યધાતુ પુ॰ શરીરમાં રહેલી ક ધાતુ. સૌમ્યા શ્રી દુર્ગા દેવી, મહેન્દ્રવારૂણી વનસ્પતિ, રૂદ્રજટા વનસ્પતિ, માલકાંકણી વનસ્પતિ, મહિષવી વનસ્પતિ, ચણાઠી, શાલપાન વનસ્પતિ, બ્રાહ્મી વનસ્પતિ, કચૂરા વનસ્પતિ, મોગરા, મૃગશીર નક્ષત્રની ઉપર રહેલ પાંચ તારાઓ. સૌ પુ॰ સૂર્યના પુત્ર શનૈશ્વર, ઉંબરાનું ઝાડ, સૂર્યના ઉપાસક, યમદેવ, સૂર્યપુત્ર ક, સુગ્રીવ વાનર.
સૌ ત્રિ સૂર્ય જેના દેવ છે તેવું હવિષ વગેરે, સૂર્યંગતિસાધ્ય દિવસ-માસ વગેરે. સૌજ્ઞ પુ॰ તુંજીરૂ વૃક્ષ.
સૌમ ન॰ સારા ગધ, સુગંધ, ખુશોા, કેસર, એલ વનસ્પતિ.
સૌજ્ઞેય પુ॰ બળદ. સૌપ્તેથી શ્રી ગાય.
સૌરમ્ય ૧૦ સુગંધ, ખુશા, યશ, કીતિ. સૌમ્ય છુ૦ કુખેર.
સૌજ્ઞેય પુ॰ કાર્તિકસ્વામી, સૌરાષ્ટ્ર પુ॰ સોરઠ દેશ-કાઠિઆવાડ, કેન્દરક
વૃક્ષ.
સૌરાષ્ટ્ર ત્રિ॰ સારડ દેશમાં હેાનાર-થનાર– કાઠિયાવાડી. सौराष्ट्र ૦ કાંસુ
.
સૌરાષ્ટ્રજ ન॰ એક જાતની ધાતુ. સૌરાષ્ટ્રા શ્રી તુવેર. લૌક્ટ્રિકન॰ એક જાતનું ઝેર. લૌવિરૂપા ી ખાખાનું શ્રા,
For Private and Personal Use Only
Page #701
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सौराष्ट्री
स्कन्धवाह
રાષ્ટ્રો - સુગંધદાર સોરઠી એક એકત્ર કરવું, કૂદવું, ઉંચે જવું, ફટિવું, જાતની માટી.
ફાટી નીકળવું, પડવું, ટપકવું, નાશ થવા, ૌરિ ગુરુ શનૈશ્ચર ગ્રહ, યમ, કર્ણ, સુગ્રીવ
અa + ઘેરો ઘાલવો, ચઢાઈ કરવી, હુમલો વાનર, અસન વૃક્ષ, આદિત્યભક્તા વન
કરવો, + આસપાસ કૂદવું, ઘસવું, વરિ+ સ્પતિ.
ઓળંગવું. રવિ પુ. શનૈશ્ચર ગ્રહ, સ્વર્ગ.
સાર્ મવા લા સેર કુદવું, ચ૦ ઉદ્ધાર વિત્ર નં૦ નીલમણિ.
કરે, ઉંચકવું, ઉપાડવું, રેડવું ૧૦ તાિચ પુ. વછનાગ.
રજૂ ૦ ૫૦ ૩૦ નિઃ જવું, સોસાવું, ન્જિનિ પુત્ર કંસારે.
સુકાવું. વિ ત્રિપિતાનું, પિતાસંબંધી, આત્માનું, ૪૬ પુત્ર કાર્તિક સ્વામી. શરીર, રાજા,
આત્માસંબંધી, સ્વર્ગનું, સ્વર્ગસંબંધી. પારદ-પાર, તે નામે એક બાલગ્રહ, વામિકા ત્રિ. પિતાના ગામમાં હોનાર- કુમાર પુત્ર કાર્તિક સ્વામી. થનાર પદાર્થ વગેરે.
જૂન ૧૦ રેચ, જુલાબ, ખરવું, ઝરવું, વહ ન કાળું મીઠું-સંચળ..
ટપકવું, જવું, સોસાવું, સુકાવું, સુકવવું. તલ ત્રિ સેનાનું, સેનાસંબંધી. હોરા પુત્ર પારદ, પારે. તવમેકિનો સ્ત્રી પ્રિયંગુ વૃક્ષ
વન્ય પુત્ર ખાંધ, ખભો, વૃક્ષનું થડ, રાજા, ૌવસ્તિક પુત્ર પુરોહિત, ગેર.
યુદ્ધ, કાયા, શરીર, સમૂહ, તે નામે એક વિદ્ ૦ અંતઃપુરનો રક્ષક-નજર છંદ, બૌદ્ધોએ માનેલ વિજ્ઞાન વગેરે પાંચ વગેરે.
સ્કંધ, માર્ગ, રસ્ત, ગ્રંથ વગેરેનો પરિપવિત્ર પુત્ર ઉપરનો અર્થ.
છેદ-ભાગ, બૃહ, ડાહ્યો માણસ, શિક્ષક. fg g૦ સવિદ્દ જુઓ.
Wાપ ૫૦ ભાર વગેરે ઉંચકનારી વીર સુવીર દેશમાં થનારું અંજન
ખાંધ ઉપર રહેનારી વાંસની કામઠીસુર, બેરડીનું ફળ, બોર,
જેમાં સીકું બાંધેલું હોય છે તે ખાંધે ૌવીર પુ. બોરડીનું ઝાડ-બોરડી.
રહેનારી વાંસની લાકડી. સૌવીરસાર પૈ૦ એક જાતનું અંજન
સાધs go ઝાડના થડમાંથી થનારી ડાળી સુરમો.
વગેરે. સૌવીરાજન ઉપર અર્થ, એક જાતની નવતર પુનાળીએરનું ઝાડ. કાંજી.
ઘેરા પુત્ર ખાંધ, ખભો. સૌવ ૧૦ અતિશયપણું, સારાપણું,
રીધર પુ. નાળીએરનું ઝાડ, ઉંબરાનું સુંદરતા.
ઝાડ. લાઈ ૧૦ નેહ, મિત્રતા, પ્રીતિ. રવાપાથના સ્ત્રી મધુરિઝ જુઓ. તૌહિત્ય ૧૦ તૃપ્તિ.
જ્યમg g૦ કેક પક્ષી. દ૬ ૧૦ મિત્રતા, બંધુતા, સ્નેહ, પ્રીતિ. | જ્યાં ૩૦ વડનું ઝાડ. બંધુતા.
વષ્યવાદ ૫૦ ખાંધ ઉપર ગાડું વગેરે સા ૩૫૦ ર૦ જે એકઠું કરવું, | વહેનાર બળદ વગેરે.
For Private and Personal Use Only
Page #702
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
स्कन्धवाहक
થવાહળ પુ ઉપરના અ. ન્યવાદ્ય ત્રિ લાયક કાવડ વગેરે.
www.kobatirth.org
ખાંધ ઉપર ઉચકવા
ધાવાશ્રી॰ ઝાડની મુખ્ય ડાળી, ચાલ પુ॰ પાડેા. ચચુકી સ્ત્રી ભેસ, જગ્નિ પુ॰ ઝાડના થડને અગ્નિ. સ્થાવાર પુ॰ યુદ્ધ માટે સજ્જ એવાં સૈન્યાના એક સ્થળે પડાવ–છાવણી, સૈન્ય, લશ્કર, રાજધાની.
સ્થિ પુન્ધવાહ જુએ. ન્થિનું પુ યવાદ જીઓ, ઝાડ, જ્યોનેય ત્રિ ખાંધ ઉપર લઇ જવા
ચેાગ્ય.
ન્ન ત્રિ॰ ચવેલ, ખરેલ, ઝરેલ, ટપકેલ, ગળેલ, સુકાયેલ, ગળેલ.
ન્ન ન ઝરવું, ખરવું, ટપકવું, ગળવું. જમ્મૂ યા રમ સ॰ સેક્ટ્ રાકવું, અટકાવવું, સામેથી ઘાત કરવા.
જન્મ સ્વા॰ સમસ્^ સેટ્ ઉપરના અ. પ્લાસ॰ સે ચલાવવું, રોકવું, અટકાવવું, ઉત્પન્ન કરવું.
.
ક્યાં રમ॰ સ૦ સેટ્ ઉદ્ધાર કરવા, બહાર કાઢવું, ઉંચે લેવું, મેળવું, ઝમેળવું, ઢાંકવું, કુવું, જવું.
વાસમ૦૬૦ સેર્ ઉપરના અર્થ. સ્થુલ્લૂ વાલા સ॰ સેટ્ છુ જુઓ. સ્નુમ્ સૌ૦ ૫૦ સ૦ સેટ્ રાકવું, અટકાવવું. રમ્ સ્વા॰ ૫૦-૬૦ સેર્ ઉપરના અ. જન્મ સ્થા॰ ૧૦ સ॰ સેટ્ રાકવું, અટકાવવું.
ત્ વિવા॰ ના સ૦ સે ફાડવું, ચીરવું. સ્વટ્ સ્વા॰૧૦ ૬૦ સેટ્ ચાલવું, ખસવું, ચળવું, ખરવું, પકવું, ભૂલ કરવી, ગધ થવું, તરનું, કર ખાવી, પ્રમાદ 13.
ર
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
स्तनित
સ્વતંત્ ત્રિ॰ ચાલતું, ખસતું, ખરતું, પરંતું.
સ્વજન ન૰ અટકવું, ઢોકર ખાવી, ચળવું, પડવું, ભૂલ, પ્રમાદ, ખેલતાં અટકવું. જિત ત્રિ॰ અટકેલ, ઠાકર ખાધેલ,
ચળેલ, પડેલ, ભૂલ કરેલ, પ્રમાદ કરેલ, ખેલતાં અટકેલ.
સ્ત ૢ ઇ ધાતુ જુઓ.
સદ્ શ્રધ્ ધાતુ જુએ.
સ્તત્૩૦ ૭મ॰ સ॰ સેટ્ મેધના અવાજ થવા, શબ્દ કરવા.
સ્તન પુ॰ સ્ત્રીનેા સ્તન, થાન, સ્તનમ્ ત્રિ॰ મેધને અવાજ કરતું, શબ્દ કરતું.
સ્તનન ૬૦ મેધના અવાજ, હરકેાઈ શબ્દ
અવાજ.
સ્તનય ૩૦ ધાવણા બાલક. સ્તનન્યવી સ્ત્રી. ધાવણી ખાલકી. સ્તનપ પુ॰ ધાવણા બાળક. સ્તનપા શ્રી ધાવણી ખાળકી. સ્તનમર્ પુ॰ સ્તનના ભાર, મોટા સ્તન. સ્તનમુલ ૬૦ સ્તનનું દીઠું. સચિત્તુ પુ॰ મેધ, મેાથ. સ્તનવૃન્ત પુ॰ સ્તનનું દીટું. સ્તશિલા સ્ત્રી સ્તનનું દીકું. स्तनाग्र ૬૦ સ્તનના અગ્રભાગ–તનનું દીકું. સ્તનાન્તર ન॰ એ સ્તનની વચ્ચેને ભાગ,
હૃદય.
સ્તનામોના પુ॰ સ્તનની પરિપૂર્ણતા, સ્તનના વિસ્તાર.
સ્વનિત 7॰ મેધની ગર્જના, મૈથુનને
શબ્દ.
અખિલ ત્રિ શબ્દ વેલ, ગુના કરેલ, સવા
લ
For Private and Personal Use Only
Page #703
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
स्तनित
स्तुन्,
સ્જનિત go જેનમતે એક દેવજાતિ. તમન પુકામદેવનું એક બાણ. સ્તનતનાં પુત્ર ઉપરને અર્થ. સ્તમ્મન ૧૦ થંભાવવું, જડ કરવું, તંત્રહર્તાનિત પુત્ર વિકકત વૃક્ષ.
શાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ એક અભિચાર-કમ. સ્તમ્ થા. પ૦ ર૦ સે રોકવું, અટ
સ્તમિત ત્રિ. થંભેલ, જડ કરાયેલ. કાવવું, થંભાવવું.
રસ્તા પુ. આચ્છાદન, બીછાનુ, પથારી, તન્મ સ્વ૧૦ ૨૦ સે ઉપરના અર્થ.
થર. તન્ય ર૦ ધાવણુ, સ્તનનું દૂધ.
સ્તરિમન પુ. આચ્છાદન, બીછાનું. ઢવા ગુચ્છો.
સ્તનો સ્ત્રોત ધુમાડે. ધ ત્રિ. સ્તબ્ધ થયેલ, થંભેલ, જડ રસ્તા પુત્ર પ્રશંસા, સ્તુતિ, વખાણુ. કરેલ, જડ થયેલ, શંભેલ, અટકેલ, અટ- સ્તવ ઉ૦ ગુચ્છ, ગ્રંથને અમુક ભાગ, કાયેલ, રેકેલ.
સમૂહ. રથમ ઉભુંડ, ડુક્કર.
હસ્તવ૬a S૦ વાડ. સત ધીવાદ ૧૦ સ્તબ્ધ કરવું, રોકવું, स्तवेय्य पु०१४ અટકાવવું.
તારા ત્રિ સ્તુતિ કરનાર, પ્રશંસા કરરતથીત ત્રિ. સ્તબ્ધ થયેલ, રેકેલ,
નાર, વખાણનાર. અટકાવેલ.
રિતદ્ દિધુ જુઓ. સ મવન ન અટકવું, રોકાવું, થંભી
રિતદ્ ઉપૂ જુઓ. જવું.
સ્તિકૂ જુઓ. સ્તબ્બીમૂત ત્રિ. સ્તબ્ધ થયેલ, રોકાયેલ,
તિમિત ૧૦ આદ્રતા, ભીનાશ, સ્થિરપણું, અટકેલ.
સ્થિરતા. તમ પુ. બકરે ઘેટે.
સ્ક્રિમિત ત્રિ, ભીનું, અચંચળ, સ્થિર. તમી સ્ત્રી બકરી, ઘેટી.
સિતમ પુ. વાયુ, સમુદ્ર. સ્તર ઉ૦ થુંબડું, ઘાસનો ગુચ્છો, ઝાડનું
રસ્તે દી ધાતુ જુઓ. મૂળ, ઝીંઝેટી વગેરે વૃક્ષ.
સ્તર્ષિ પુ- આકાશ, લેહી, એક જાતનું સ્ત વરિ પુશ્રીહિ ધાન્ય-ડાંગર.
ઘાસ, અધ્વર્યુંવારિક એક ગેર, પાણી, સ્તવેર ત્રિગુછો કરનાર. સ્તવન ઉ૦ થુંબડું ઉખેડવાનું કેદાળી તુ ટુ ધાતુ જુઓ. વગેરે ઓજાર.
રંતુ દુર ધાતુ જુઓ. સ્તH ત્રિ. ઉપરને અર્થ.
તુત ત્રિસ્તુતિ કરેલ, વખાણેલ. સ્તન ન સ્તવન જુઓ.
રતુત ૧૦ સ્તુતિકર્મ, પ્રશંસા. સ્તવપુર્ સ્ત્રી તામ્રલિસ શહેર.
હતુતિ સ્ત્રી સ્તુતિ, પ્રશંસા, વખાણ. સતર 90 હાથી.
સ્તુતિપટાપુ સ્તુતિ ભણનાર, રાજાની તજોરી સ્ત્રી હાથણી.
સ્તુતિ કરનાર, ભાટ-ચારણ વગેરે. તમ્ છમ્ ધાતુ જુઓ.
તુમ્ થા૦ ૫૦ ૩૦ લે રોકવું, અટકાવવું. તંભ પુરા થાંભલે, જડપણું, જડ થવું. 1 તુન્મ દ્વારા ૫૦ ૨૦ સે ઉપરના અર્થ.
શત્રુ.
For Private and Personal Use Only
Page #704
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
स्तुतिव्रत
હ૮૪
स्त्येन
લૈ જૈ ધાતુ જુઓ. સ્તન R૦ ચોરી. તૈન્ય ચોરી. તૈન્ય ત્રિ, ચોર, ચેરી કરનાર. નિત્ય નવ જડપણું, સ્નેહ, ભીનાશ. તો ઉ૦ ચાતક પક્ષી-બપૈયે, પાણીનું
ટીપું
સ્તુતિવ્રત પુત્ર સ્તુતિપાઠ જુઓ સ્તુર ત્રિસ્તુતિ કરવા લાયક, વખાણવા
લાયક, પ્રશંસાને યોગ્ય. તુર્થવાદ go એક પ્રકારને અર્થવાદ,
એક જાતનું સ્તુતિવાક્ય. સ્તુને પુ. બકરો. સ્તુની સ્ત્રી બકરી. તુમ પુત્વ બકરો. તુમ સ્ત્રી બકરી. રત્ર્ ર્ જુઓ. સૂપ પુછે ઢગલે કરેલ માટી વગેરે, કોઈ દેવ-દેવીગુરૂ વગેરેનાં પગલાં, સમૂહ, બળ, નિષ્ણજન. સ્કૃ તિ ૩૦ ૪૦ નિ વિસ્તારવું, પાથરવું, ઢાંકવું, સન્ + સારી રીતે ઢાંકવું, છાઈ દેવું, વિ + વિસ્તાર કરે, પાથરવું, વરિ ચોતરફથી ઢાંકવું, પાથરવું, ગઠવવું, આ + છાઈ દેવું, પાથરવું, મા + ઢાંકવું, પૂરવું. તૃ દ્વારા ૫૦ શનિ પ્રીતિ કરવી એ રક્ષણ કરવું ૨૦ તૃ ધાતુ જુઓ. દ્ કૃત્ ધાતુ જુઓ.
થી ૩૦ ર૦ સેદ્ આચ્છાદન કરવું, ઢાંકવું. સ્ટેન્ પુરા ૩૦ ર૦ સે ચોરી કરવી. સ્તન ન ચોરી. સ્તન g૦ ચોર. સ્તનતી સ્ત્રીચેર પણું, ચોરી. તૈનત્વ નઉપરના અર્થ. તે (B) પુરા સમ સત્ર સે ફેંકવું. તૈમ પુત્ર ભીનાશ, ભીનાપણું, સ્નેહ. જોર ન ચોરી.
ચિન ત્રિા ચેરી કરનાર, ચોર. તૈરિન પુરુ સેની.
તોલા ઝ , લગાર, જરા. તવા પુત્ર ચાતક પક્ષી–બપો. તોય ત્રિ- નીચું, વામન, ઠીંગણું,
નાના શરીરવાળું, નાજુક. તો સ્ત્રી ચાતક પક્ષિણ-બપૈયો
માદા. તજો સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. સ્તોતવ્ય ત્રિ- સ્તુતિ કરવા લાયક, વખા
ણવા યોગ્ય. તેંડ્ર ત્રિસ્તુતિ કરનાર, વખાણનાર. સ્તોત્ર ૧૦ સ્તુતિ, પ્રશંસા, વખાણ, ગુણ
કથન. સ્તોત્રજ ત્રિ સ્તોત્રસાધન ઋચા વગેરે. તમ પુત્ર ગાયન વગેરેને આલાપ, હેલના
કરવી, થંભાવવું. સ્તો ૩૦ ૩૦ ૪૦ સે પોતાના ગુણ
પ્રકટ કરવા. હત્તમ ૩૦ સમૂહ, યજ્ઞ, સ્તો 7૦ સ્તુતિ, સ્તોત્ર, પ્રશંસા, એક જાતની સ્તુતિ, મસ્તક, ધન, લોખંડી અગ્રભાગવાળી લાકડી, અનાજ. રતન ત્રિવાંકું, વખાણવા લાયક. ક્યાન ૧૦ સ્નેહ, પ્રેમ, ઘનપણું, ઘનત્વ, સંહતિ, સમૂહ, ઘટ્ટપણું, આળસ, પડધે, એકઠું કરવું તે. સ્થાન ત્રિશબ્દ કરનાર, અવાજ કરનાર, એકઠું કરનાર. ત્યેન ચેર, અસત્ય, જૂઠાણું.
For Private and Personal Use Only
Page #705
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૬૮૯
स्थण्डिल
-
ત્યે ખ્યા ૫૦ ૫૦ નિર્ એકઠું કરવું, | જમાવ કરવો, શબ્દ કરવો, અવાજ કે કરો .. સ્ત્રી સ્ત્રી, હરકોઈ સ્ત્રી, નારી. સ્ત્રીવાર્થ સ્ત્રીનું કામ. ગ્રોવી સ્ત્રી ગાય. શ્રી ત્રિ. સ્ત્રીને નાશ કરનાર ઢોવિજ્ઞાન પુ0 સરગવાનું ઝાડ. ત્તિરિન ત્રિ સ્ત્રીના મનને હરણ
કરનાર. વીજિ ન સ્ત્રીનું અસાધારણ ચિન્હ-નિ
સ્તન વગેરે સ્ત્રીનું લક્ષણ. સ્ત્રી પુકામ પુરૂષ, સ્ત્રીને હરી જનાર
પુરૂષ, સ્ત્રીને ચેર. શ્રીરની સ્ત્રી સ્ત્રીની માતા. બ્રોનિત ત્રિસ્ત્રીને વશ થયેલ. ત્રતા સ્ત્રી જેકીપણું. સ્ત્રીત ન છીપણું. શ્રીધન ૧૦, સ્ત્રીનું ધન. સ્ત્રીધર પુરૂષ. ઢોધપુ. સ્ત્રીને ધર્મ, સ્ત્રીને અટકાવ
આવે છે તે, રજોદર્શન. સ્ત્રી ની સ્ત્રી અભડાયેલી સ્ત્રી, રજ
સ્વા સ્ત્રી. થાપનાવિન ધન લઇ સંગ માટે બીજાને પોતાની સ્ત્રી આપીને તેથી Wળેલા ધન ઉપર આજીવિકા ચલાવનાર.
jધર્મ 3૦ સ્ત્રી અને પુરૂષને ધર્મ. - સ્ત્રીપુર ૩૦ વિ૦ સ્ત્રી અને પુરૂષ. છgazક્ષા સ્ત્રી સ્તન વગેરે સ્ત્રીનાં ચિહને તથા દાઢી-મૂછ વગેરે પુરૂષનાં ચિન્હને ધારણ કરનારી સ્ત્રી.
પ્રિય પુ. આંબાનું ઝાડ, વ્યકિત ત્રિ. સ્ત્રીને પ્રિય હરકોઈ વસ્તુ રમત સ્ત્રીવાળો પુરૂષ.
કુવા પુત્ર હો જુઓ. સ્ત્રીનો પુત્ર સ્ત્રીને યોનિરોગ વગેરે રોગ.
જિજ્ઞ નારી જાતિને હરકોઈ શબ્દ. સ્ત્રીટિ ન. સ્ત્રીવિર્દ જુઓ. સ્ત્રીવરા પુત્ર સ્ત્રીને વશ થયેલ.
વિધેય પુત્ર સ્ત્રીને વશ થયેલ. સ્ત્રીવૃત્ત ત્રિ સ્ત્રીઓથી વીટાયલું, સ્ત્રીઓથી
ઘેરાયેલ. શ્રીલંક ન પરસ્ત્રીહરણ રૂપ એક
વિવાદસ્પદ. સ્ત્રીમ ૨૦ સ્ત્રીઓની સભા. જીવંs g૦ સ્ત્રી સાથે સંબંધ, સ્ત્રીનો
સંબધ કરવો તે. શ્રીમો ઉ૦ સ્ત્રી ભેગવવી, સ્ત્રી સાથે
મૈથુન કરવું તે, સ્ત્રીને સ્ત્રી સ્ત્રીને સેવવી, સ્ત્રી ભોગવવી,
સ્ત્રી સાથે મૈથુન કરવું તે. શ્રીવમય પુસ્ત્રીને સ્વભાવ, અંતઃપુરને રક્ષક નજર. or R૦ સ્ત્રીને સ્વભાવ, સ્ત્રીને સમૂહ,
સ્ત્રીપણું, સ્ત્રીનું સંતાન. ઢોળ પુત્ર સ્ત્રીને વશ, સ્ત્રીને પુત્ર. રથ ત્રિક સ્થિતિશીલ રહેનાર. રથ પુ સ્થળ, સ્થાન. સ્થ 4૫૦ ૧૦ સે ઢાંકવું, આચ્છાદન
થળ ત્રિક ધૂતારું, ધૂર્ત. થાન ૨૦ ઢાંકવું, આચ્છાદન કરવું. રથતિ ત્રિ. ઢાંકેલ, આચ્છાદન કરેલ. સ્થ સ્ત્રી તાંબૂલપાત્ર, પાનદાની. થઈ ર૦મુંધીયાપણાનો રેગ, ખુંધ.
ચૌટે, ચોક, સપાટ કરેલ પ્રદેશ, યજ્ઞ માટે શુદ્ધ કરેલ સ્થાન, હોમ માટે કુંડના પ્રતિનિધિ તરીકે રેતી વગેરેથી કરવામાં આવતું
For Private and Personal Use Only
Page #706
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
स्थण्डिलशय
स्थान
મંડળ, માટી વગેરેનો ચેતરે, માટીની 1 થરાદ પુo ભંડ-ડુક્કર-હરણ વગેરે. એટલી વગેરે.
થરાદ ત્રિા સ્થળ ઉપર સુનાર, જમીન રજિસ્ટાર ત્રિ વ્રતને માટે ચૌટામાં કે
, ઉપર પડી રહેનાર. ચોકમાં સૂનાર,
વિ પુ. વણકર, જંગમ, સ્વર્ગ. ઈન્ટિરિન ત્રિ. ઉપરનો અર્થ. રપિટરાઇ વ્રતને માટે ચૌટામાં કે
વિર નં૦ શિલાજિત. ચોકમાં સૂનાર.
વિર ર૦ અચળ, સ્થિર, વૃક્ષ. થત go કંચુકી, છડીદાર, અંતઃપુરને રવિર પુબ્રહ્મા. રક્ષક નજર વગેરે, સુથાર, કારીગર, રવિ શ્રી મહાશ્રાવણિકા વનસ્પતિ. કુબેર, અધીશ, સ્વામી, શેઠ, બહસ્પતિ- રવિણ ત્રિ. અતિશય વૃદ્ધ, ઘણુંજ સ્કૂલ, સવ નામે યજ્ઞ કરનાર.
અત્યંત લઠ્ઠ. રીતિ ત્રિ. અત્યંત ઉત્તમ, ઘણુંજ છે.
રવીવણ ત્રિ ઉપર અર્થ. પુદ. ત્રિ. ઉંચા-નીચું સ્થળ વગેરે.
રાજુ શિવ, શાખ વગરનું ઠુંઠ, થપુટ પુ. વિષમ સ્થાનમાં સંચાર કરનાર
લાકડું, એક જાતનું હથિઆર. જીવ, ત્રા૫૦ લ૦ સ્થાન કરવું,
રથા ઝ૦ વૃદ્ધ, ઘરડું સ્થિતિ કરવી, સ્થિર રહેવું.
થા૦િ ૦ વ્રતને માટે સ્પંડિલ ઉપર ૧૦ જલશુન્ય અકૃત્રિમ ભૂપ્રદેશ, સ્થાન,
શયન કરનાર, કૃત્રિમ-અકૃત્રિમ હરકેઈ પ્રદેશ, કૃત્રિમ
થતવ્ય ત્રિ સ્થિતિ કરવા લાયક, રહેવા ભૂવિભાગ.
યેગ્ય, ઉભું રહેવા લાયક. ” રથ૮૬ go એક જાતને કંદ-અગ્રા- થાતૃ ત્રિ સ્થિતિ કરનાર, ઉભું રહેનાર. મ્ય કંદ.
કથાવાર go હિમાલયમાં રહેલ, શિવને થઢીમઢ ૨૦ જમીન ઉપર થનારું કમળ. આશ્રમ. થરનુર ઉ૦ કરવીર વૃક્ષ, કરેણનું ઝાડ. રથાથીશ્વર પુછે તે નામે એક શિ લિંગ, થટવ ત્રિજમીન ઉપર ચાલનાર.
રથાન ૧૦ સ્થિતિ, સ્થાન ઠેકાણું, સ્થળ, રથમાં ત્રિ સ્થળ ઉપર ઉત્પન્ન થનાર.
સાદસ્પ, સમાનતા, અવકાશ, જાગ્યા, થ૪પ ૧૦ સ્થળ ઉપર થયેલ કમળ.
રહેઠાણ, વસતિ, ગ્રંથસંધિ, પા , ચઢાવનો સ્ત્રી સ્થળ કમળનો સમૂહ, વાસણ, સમીપ, પાસે, વ્યાકરણમાં કહેલ સ્થળ કમળને વેલે.
સ્થાન–પ્રસંગ, ક્રમ, નીતિકુશળ પુરૂષોનું રથમ સ્ત્રી અઘાડે વનસ્પતિ. વૃદ્ધિ હાનિરહિત સામ્યપણે રહેવું, વ્યાકરથ૮ટ . ગોખરૂ.
રણમાં કહેલ કંઠ-તાલ વગેરે સ્થાન, દથી સ્ત્રી હથ જુઓ.
મૃત્યુ પછી જીવનું ગતિસ્થાન, પવિત્ર સથીવતા સ્ત્રી સ્થળને દેવ.
સ્થળ, વેદિકા, શહેરમાં ખુલ્લી જગ્યા, થ સ્ત્રી એક જાતની કુંવાર-ઘી- નાટકમાં નટ જેને ભાવ ભજવે છે તે, કુંવાર, દગ્ધાવૃક્ષ
અંતર, અવાજ, સૂચના, પાત્ર,
For Private and Personal Use Only
Page #707
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
स्थानक
www.kobatirth.org
સ્થાનજ ન॰ સ્થાન, જગ્યા, ઝાડના કયારે વગેરે.
સ્થાનજીત ત્રિ સ્થાનથી ભ્રષ્ટ, પદભ્રષ્ટ. સ્થાનત્રષ્ટ ત્રિ૰ઉપરના અ
સ્થાનાધ્યક્ષ ત્રિ॰ સ્થાનની રક્ષા કરનાર. સ્થાનિઝ ત્રિ ઉપરનેા અ સ્થાનિક્ ત્રિ॰ સ્થાનવાળુ, વ્યાકરણમાં હેલ આદેશસ્થાની.
સ્થાના ૧૦ જૈનમતે અગીઆર અગા
પૈકી ત્રીજું અંગ,
સ્થાનીય ન॰ નગર, ગામ, રહેવા લાયક સ્થળ, દેશ.
સ્થાનીય ત્રિ॰ સ્થાન સબંધી, રહેવા લાયક,
વસવા ચેાગ્ય, સદશ, સમાન. થાને અન્ય યાગ્યતા, લાયકી, સત્ય, સાદૃશ્ય, ચાગ્ય, કરવું એવા અર્થમાં વપરાય છે.
સ્થાપજ ત્રિ॰ સ્થાપનાર, મૂકનાર, નકકી કરનાર, સ્થિતિસ્થાપક.
સ્થાપત્ય ન સુથારનું કામ, સુથારપણું, કારીગીરી, સુથારને ધર્મ,
સ્થાપત્ય પુ॰ અંતઃપુરના રક્ષક કંચુકીનાંજર વગેરે.
સ્થાપન ન॰ સ્થાપવું, મૂકવું, આરાપ કરવા, પુંસવન નામે ગર્ભસંસ્કાર, સમાધિ, ચિત્તની એકાગ્રતા, વ્યવસ્થા. સ્થાપના શ્રી. ઉપરના અ. સ્થાપની શ્રી પાઠા વનસ્પતિ. સ્થાપનીય ત્રિ॰ મૂકવા યેાગ્ય, સ્થાપવા યેાગ્ય.
સ્થાપચિતન્ય ત્રિ॰ ઉપરના અ. સ્થામન્ હૈં. બળ, સામર્થ્ય, સ્થાચિન ત્રિ॰ સ્થિતિ કરનાર, ઊભુ` રહેનાર, સ્થિર. રાત્રિ ૩૦ ખલકારશાસ્ત્રમાં કહેશ રતિ મેરે રસાતલ ચાવી ભાવ
૧૮૭
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
स्था सक
સ્થાવિમાવ ૩૦ ઉપરના અ. સ્થાયુજ ત્રિ॰ સ્થિતિ કરનાર, રહેનાર, સ્થિર.
શાયુ પુ॰ એક ગામ ઉપર નીમેલા અધિકારી પુરૂષ.
સ્વાહ 7 થાળી, થાળ, અન્ન વગેરે રાખવાનું પાત્ર.
ચાહી સ્રી. અનાજ રાંધવાનું પાત્ર તપેલી વગેરે.
શાહીપાદ ૩૦ ગાયના દૂધ સાથે તપેલીમાં રાંધેલા એક પાક, ચરૂ, તપેલીમાં રાંધવું તે. ચાહીપુજાTM પુ॰ મીમાંસકાએ માનેલે એક ન્યાય–તપેલીમાંના બધા ચેાખાની ખાવી જોવાથી જેમ એક ચેાખાની કચાશ કે પવતા જણાય છે તેમ અન્ય સ્થળે જોવું તે. ચાલીપૂજા ન્યાય ૩૦ ઉપરના અ સ્થાસવિદ્ધ ન॰ તપેલીનેા અંદરના ભાગ, તપેલીની અંદરના ખાલી ભાગ. સ્થાહીવિછીય ત્રિ. ચોખા વગેરે હરકાઈ રાંધવા માટે તૈયાર કરેલ અન્ન. થાળીવૃક્ષ પુ॰ પીપળા જેવું એક જાતનું
ઝાડ.
સ્થાવર ત્રિ૰ અચ'ચળ, સ્થિર, હાલે ચાલે
નહિ તેવું, એક ઠેકાણેથી બીજે ઠેકાણે ન લઈ જઈ શકાય તેવી ઘર વગેરે મિલ્કત. સ્થાવર ૐ૦૫ત.
For Private and Personal Use Only
સ્થાવર 7૦ ધનુષની દેરી.
સ્થાવાવિ પુ॰ ૬૦ વછનાગ વગેરે સ્થાવર ઝેર. સ્થાવરાત્રિ ત્રિ॰ સ્થાવર વગેરે. સ્થાવિ ૬૦ વૃદ્ધપણું, ઘડપણ. છુપાવા ૩૦ અલંકાર, કરેણ, દાગીનેા, વર્ષના ચાર પાણીમાં પા
Page #708
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
स्थास्नु
૬૮૪
स्थूल
ઝાડ.
સ્થિર.
થાનુ ત્રિ સ્થિતિશીલ, સ્થિર, નિત્ય, સ્થિર ઉપરના અર્થ. નાશવંત નહિ તે.
રિશરસંધ્ર પુત્ર સર્પ, વરાહ અવતાર ધારણ થાનું T૦ ઝાડ.
કરનાર વિષ્ણુ, અવાજ, શબ્દ. સ્થિત ત્રિક ઉભું રહે, નિશ્ચળ, સ્થિર, રિવરણી સ્ત્રી સાપણ.
પ્રતિજ્ઞાવાળું, સ્થિતિશાળી, અચળ. થિાપત્ર પુત્ર હિન્તાલ વૃક્ષ રિત ત્રિ આત્મજ્ઞાનમાં સ્થિર બુદ્ધિ fથgsu go ચંપાનું ઝાડ, બલસરીનું
વાળું, આત્મજ્ઞાની, તત્વવેત્તા. રિતિ શ્રી મર્યાદા, ઉભા રહેવું, સ્થિર થિરકુઇન પુત્ર તિલક વૃક્ષ, રહેવું, સ્થાન, સ્થળ.
રિદ્ધિ સ્ત્રીસ્થિર બુદ્ધિ. સ્થિતિમ ત્રિ સ્થિતિવાળું, મર્યાદાવાળું, સ્થિવૃદ્ધિ ત્રિ સ્થિર બુદ્ધિવાળું.
રિમિતિ સ્ત્રી- સ્થિર બુદ્ધિ. રિથતિસ્થાપવા go સ્થિતિમાં સ્થાપનાર- રિમિતિ ત્રિ. સ્થિર બુદ્ધિવાળું. ન્યાયમાં કહેલ એક સંસ્કાર.
રિથરવા ૧૦ સ્થિર એવું યૌવન. શિર પુરુ પર્વત, દેવ, ઝાડ, કાર્તિક સ્વામી, વિન ત્રિ. જેનું યૌવન સ્થિર હોય
શનિ ગ્રહ, મેક્ષ, બળદ, ધાવડીનું ઝાડ, છે તેવી વિદ્યાધર વગેરે દેવજાતિ. જ્યોતિષમાં કહેલ વૃષભ-સિંહ-વૃશ્ચિક- સ્થિૌવન ત્રિ સ્થિર યૌવનવાળું. કુંભ-એ રાશિ.
સ્થિર ત્રિ સ્થિર રંગવાળું. દિશા ત્રિ નિશ્રળ, સ્થિર, કઠણ, મજબૂત. સ્થિર સ્ત્રી. ગળી. વિશ્વ પુત્ર ચંપાનું ઝાડ.
થિરાજ ૦િ સ્થિર રંગવાળું. શિષ ત્રિ સ્થિર ગંધવાળું
ચિરાગ સ્ત્રી દારૂ હળદર, શિવા સ્ત્રી કેવડે.
રિચાધન પુનગોડનું ઝાડ. સ્થિરછ go ભોજપત્રનું ઝાડ.
રિલાર પુત્ર એક જાતનું શાકવૃક્ષ. સ્થિરછાય પુ. હરકેઈ ઝાડ, પુષ્કળ
ચિત્ત શ્રી. શીમળાનું ઝાડ, કાલી છાયાવાળું વડ વગેરે ઝાડ. શિરછાય ત્રિ સ્થિર છાયાવાળું.
વનસ્પતિ, શાલપાન વનસ્પતિ, પૃથ્વી. ચિવાહ પુ. માછલું.
રિચર/હિન્દાલ વૃક્ષ. થિવિત ત્રિ સ્થિર જીવનવાળું, લાંબી
ચિરાગુરૂ પુ. શીમળાનું ઝાડ. આયુષવાળું.
થિ ગુરૃ ત્રિ સ્થિર આયુષવાળું. રિચાવિતા સ્ત્રીશીમળાનું ઝાડ
સ્થ તુવા ૫૦ ૧૦ સેટ વરવું, ઢાંકવું, ચિતમ ઈશ્વર.
વીંટવું. રિત ત્રિ. અત્યંત સ્થિર, ઘણુંજ
પૂT સ્ત્રી ઘરને થાંભલે, ખીલે, ખૂટી, સ્થિર.
લોઢાની પ્રતિમા. સ્થિર ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
પૂર પુ૦ બળદ, મનુષ્ય. રિચરતા ૦ ઈશ્વર.
સ્થગ્નિ પુછ ભાર ઉંચકનાર બળદ વગેરે. રિચરતા સ્ત્રી- સ્થિરપણું, નિશ્ચળપણું, | ગૃહ ૩૦ કમળ ૩૦ સે પુષ્ટ થવું, લઠ્ઠ અડગપણું,
થવું, વધવું, મોઢા થવું.
For Private and Personal Use Only
Page #709
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પૂત્ર ઝિ૦ લઠ્ઠ, જાડું, મોટું, પુષ્ટ, કૂર. પૂર • ઢગલે, સમૂહ. પૂ૪ કુપનસનું ઝાડ. સ્થા ત્રિત્રિજુઓ. શૂટવા પુત્ર એક જાતનું ઘાસ. પૂરાણુ એક જાતનું ધાન્ય. ધૂઢજળ ત્રિમોટા કણવાળું, મોટા
દાણાવાળું., ધૂળ સ્ત્રી મોટું જીરૂં. શૂ ટા પુત્ર એક જાતને બાવળ. યૂટવા સ્ત્રીશીમળાનું ઝાડ. પૂર્યા સ્ત્રી રીંગણી. ધૂર્જન પુ. લાલ લસણ, સૂરણ, હસ્તિ
પૂરુડ પુ૨ બાણ. પૂઢવષ્ણુ પુ. એક જાતનું શાક. ચૂછવષ્ણુ ત્રિા મેટી ચાંચવાળું. ચૂઢવિ પુ. એક જાતનું જીરું. ચૂઢતા સ્ત્રી સ્થૂલપણું, ઝાડાઈ, મેટાઈ ધૂતા પુત્ર હિતાલ વૃક્ષ. રચૂત્રત્વ ૧૦ ગ્રૂરતા જુઓ.
ઢત્વથા શ્રી કાશ્મરી વનસ્પતિ. થુરા પુત્ર દેવનલ–એક જાતનું ઘાસ. ધૂર્મ પુ. મુંજ ઘાસ. પૂછઠ્ઠા સ્ત્રી એક જાતની કુંવાર. ગૃહના પુત્ર શૂઝ જુઓ. રઘુના પુત્ર ભુંડ, ડુક્કર, રઘુઢના ત્રિ- મેટા નાકવાળું. યૂનાના શ્રી મોટા-ઝાડા નાકવાળી સ્ત્રી. જૂનાણા ૦ ભુંડ, ડુક્કર. પૂરનાલિકા ત્રિ-મોટા નાકવાળું. છૂટરિના શ્રી મેટા-ઝાડા નાકવાળી સ્ત્રી. છૂટનારી સ્ત્રીભુંડણી, ડુક્કરી. શૂટનારી સ્ત્રી ઉપરના અર્થ
ધૂપ૬ ઉ૦ કપાસનું ઝાડ. ધૂપ ન૦ જાડું કપડું. યૂટપટ્ટા કપાસનું ઝાડ. ધૂપ પુ. હાથી, લીપદનો રોગ. પૂછપાવી સ્ત્રી હાથણી. ધૂઢપુw બક વૃક્ષ. ધૂપુષ્પ સ્ત્રીપહાડી અપરાજિતા વન
સ્પતિ. ધૂપુ. શ્રી અતિ જુઓ. પૂ૮% ૩૦ શીમળાનું ઝાડ. ધૂમકે પુછે જેનમતે છ શ્રુત કેવલીઓ
પૈકી છઠ્ઠા શ્રત કેવલી. રઘુત્રમૂજ ૧૦ વેદાંતમાં કહેલ પંચીકરણને
પામેલ પૃથ્વી આદિ કોઈ પણ મહાભૂત. ધૃતિ સ્ત્રી ઝાડી બુદ્ધિ, તીક્ષ્ણ બુદ્ધિ
નહિ તે. પૂઢમતિ ત્રિ. ઝાડી બુદ્ધિવાળું, તીક્ષ્ણ
બુદ્ધિ નહિ ધરાવનાર ધૂમજિ ૧૦ કોલ વનસ્પતિ. ધૂમૂહ ન એક જાતનો મૂળો. રઘુક્ષ ત્રિક બહુ દાન કરનાર, મેટો
દાતા. થ૦૦ ત્રિઉપરનો અર્થ. યૂટ્યાત્મકતા પુત્ર બ્રાહ્મણયષ્ટિકા વન-.
સ્પતિ.. રઢવ ૩૦. લાલ લેધરનું ઝાડ છૂટવેવાઈ ત્રિ. ઝાડી ચામડીવાળું,
ઝાડી છાલવાળું સ્થવૃક્ષવાઇ પુત્ર એક જાતનું ઝાડ, વૃધદી સ્ત્રી, ગજપીપર. ધૂદવુ ઝાડ સાદલે, ઝાડું,
કપડું. રસ્થાટિકા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. શૂરાટી બ્રી, શૂરાશા જુઓ. રાહિ પુઝાડા ચોખા,
For Private and Personal Use Only
Page #710
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
स्थूलशीर्षक
स्निग्धत्व
ત્રિક મોટા માથાવાળુ. | જનકિત ત્રિપાણી વગેરેથી અભિષેક શૂ ર્ષિ શ્રી નાની કીડી, ઝીણી | કરેલ, હવાડેલ.
નવ ઉ૦ સવવું, ઝરવું, ખરવું. છૂષu go મોટી એલચી.
રાણ ન્ ધાતુ જુઓ. ન્ય પુ. લકુચ વૃક્ષ.
ના શ્રી સ્નાયુ-શરીરના બંધનરૂપ પૂરુત્ત ૨૦ હાથીની સૂંઢ.
મોટી નાડી. સ્ત્રી મોટી એલચી, ગજપીપર.
જ્ઞા : ધાતુ જુઓ. પૂરા ત્રિ. મેટા અંશવાળું, મોટા નાત્ ત્રિ સ્નાન કરતું, ન્હાતું. અવયવવાળું.
#ાત ત્રિ. નહાયેલ, સ્નાન કરેલ. છૂઢાંચા સ્ત્રી સંધવઝા વનસ્પતિ. નાતા પુ. વેદાધ્યયન પછી ગૃહસ્થાશ્રમને પુત્ર એક જાતનો આંબે.
માટે સમાવર્તનના અંગરૂપ સ્નાન જેણે સ્થાચ પુત્ર સર્પ.
કરેલ હોય તેવો એક જાતનો ગૃહસ્થ. શ્રા ત્રિ. મોટા મોઢાવાળું, ઝાડા | જ્ઞાન ૧૦ સ્નાન કરવું, હાવું, શુદ્ધ થવું, મેઢાવાળું
પવિત્ર થવું, મંત્ર વગેરે દ્વારા આઠ છૂટાંચા સ્ત્રી સાપેણ.
પ્રકારનું સ્નાન, છૂટા પુત્ર મોટા એરંડાનું ઝાડ. નાનંદ ન નહાવાનું ઘર. તથા સ્ત્રી, મેટી એલચી.
નાનનૃા ૧૦ દર્ભ, દાભ. રોચક પુત્ર પર્વતનો મોટો પત્થર, પર્વ
જાની ત્રિ સ્નાનસાધન, સ્નાનને માટે તેની નાની ટેકરી, દાંતનું છિદ્ર, વારે
હિતકારી, નહાવામાં ઉપયોગી. જુઓ, અસંપૂર્ણ, ન્યૂનતા.
નાપવા ત્રિો ન્હવડાવનાર, સ્નાન કરાવનાર. સ્થમન ૫૦ સ્થિરતા, સ્થિરપણું.
ના સ્ત્રી શરીરના બંધનરૂપ નાડી, શએક પુત્ર વિવાદ, સંશયને નિર્ણય કરનાર
રીરમાં રહેલી નસ-નાડીઓ. જ્યુરી, પંચ, પુરોહિત, ગોર.
નાગિન ત્રિન્હાનાર, સ્નાન કરનાર. સ્થય ત્રિસ્થિર રહેવા લાયક, ઉભા
સ્નાન કુ. શરીરની કોઈનાડીમાં રોગ. રહેવા લાયક.
રાધ્ધર્મન્ એક જાતનો નેત્રનો રોગ. યણ ત્રિક અત્યંત સ્થિર.
નિષ ત્રિ. નેહવાળું, નેહાળ, સ્નેહી, સ્થg ત્રિ. અતિશય સ્થિર.'
ચીકણું, લીસું, સુંદર, ઘાટું, ગાઢ, ચળથઈ સ્થિરપણું, સ્થિરતા.
કતુ, ભીનું. રોજ ઉગ્રંથિપણે નામે સુગંધી દ્રવ્ય. ધિ પુત્ર લાલ એરંડે, સરલ વૃક્ષ, મિત્ર. સ્થળે ઉ૦ ઉપરને અર્થ.
દિનાથ ૧૦ મધપુડાનું, મીણ, તેજ, પ્રકાશ. ત્તિ ૩૦ પીઠ ઉપર ભાર ઉપાડવામાં
ધિર પુ. સરલ વૃક્ષ, દેવદારનું ઝાડ. યોગ્ય એવો બળદ.
નિતપવું પુછે તુરત ઉગે તેવા ચોખા. ૨ ૨૦ સ્થૂલપણું, ઝાડાઈ, મોટાઈ. પિતા સ્ત્રી સ્નેહીપણું, મિત્રતાદસ્તી, પન ૧૦ પાણી વગેરેથી અભિષેક કર, ચીકાશ, ભીનાશ. ન્હવડાવવું
નિષ ૧૦ ઉપરને અર્થ.
For Private and Personal Use Only
Page #711
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
स्निग्धपत्रक
स्पर्ण
સિનધાર પુએક જાતનું કરંજ વૃક્ષ,
એક જાતનું ઘાસ. જિયાત્રા સ્ત્રી બેરડીનું ઝાડ, પાલકી
વનસ્પતિ, કાશ્મરી વનસ્પતિ. દિધપિતા પુત્ર મીંઢળનું ઝાડ,
પિંડીતક વૃક્ષ. નિષા સ્ત્રી ની વનસ્પતિ. ત્તિ ૩૦ ૩૦ ૧૦ સે સ્નેહ કરે,
પ્રેમ કરો, ચીકટું કરવું. ત્તિ રિવા. ૧૦ ૪૦ વે ઉપરના અર્થ. હનુ હનુ ધાતુ જુઓ. નું ૫૦ પર્વતની સપાટ ભૂપ્રદેશ, પર્વતનું શિખર, નાયુ જુઓ. નુ છે પુ ક્ષીરચુકી વૃક્ષ. હજુ શુ ધાતુ જુઓ. સુલ ત્રિ. સ્તવેલ, ઝરેલ, ખરેલ, ટપકેલ, ઝુષ સ્ત્રીપુત્રની વહુ, શેરનું ઝાડ.
૬ શ્રી. શેરનું ઝાડ. નુ સ્ત્રીગેરનું ઝાડ.
દિ સ્ત્રીશેરનું ઝાડ. નુ સ્ત્રી. થોરનું ઝાડ. રદ પુસ્નેહ, પ્રેમ, તેલ વગેરેને એક
જાતને રસ, ન્યાયમાં કહેલ એક જાતને ગુણ, ચીકાસ, તેલ ઘી વગેરે દ્રવ્ય.
છેઃ પુ. સ્નેહનો છેદ, પ્રેમનો નાશ, ચીકાશને નાશ, તેલ-ઘી વગરેને નાશ. જૈન પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર, મિત્ર, એક જાતનો ગુણરાગ. દુર ૧૦ તેલ વગેરેનું મર્દન, ચીકણું કરવું, સ્નેહસાધનક્રિયા. જૈન ત્રિા સ્નેહનું સાધન. Wા તેલ કે ઘીમાં રાંધેલ.
દી. જેમ સ્ત્રી શ્લેષ્મ ધાતુ, સળેખમ, નેહ-
પાત્ર, સ્નેહનું સ્થાન.
{ ક T૦ તલ.
હવત્ પુ. મેદા વનસ્પતિ.
વર ત્રિા સ્નેહવાળું, પ્રેમાળ, નેહીં. હવત્ત સ્ત્રી મેદા વનસ્પતિ. વિછેઃ પુ જુઓ.
વિદ્ધ નવ દેવદાર. રૉરિત સ્ત્રી તેલ વગેરે ચીકણ દ્રવ્યથી ભરેલી પીચકારી.
g૦ ચાળીનું ઝાડ. જોવા ન૦ સ્નેહનું કારણ સદા ત્રિ. તેલ વગેરે ચીકણા દ્રવ્યથી લેવાયેલ–ખરડાયેલ. દીશ પુત્ર દીવો. દિન પુ. મિત્ર, દસ્ત, ભાઈબંધ, બંધુ. દિન ઝિ૦ નેહવાળું, પ્રેમાળ. [ go એક જાતને રોગ, ચંદ્ર, કપૂર. ઔ ો ધાતુ જુઓ. uઃ મવા આ૦ ૨૦ ટુ લગાર હાલવું,
થર્ડ કંપવું, ધડકવું, ફરકવું. સ્પર ૩૦ લગાર હાલવું, ડું કંપવું,
ધડકવું, ફરકવું. જૂન ના ઉપરના અર્થ. વનિત ત્રિ. લગાર હાલેલ, થોડું કપિલ,
ધડકેલ, ફરકેલ. રપ સ્વા. મા - 4 સ્પર્ધા કરવી,
ચડસાચડસી કરવી, બીજાને હરાવવાની ઈચ્છા કરવી, હરિફાઈ કરવી. પર્ધા શ્રી હરીફાઈ ચડસાચડસી, બીજાને હરાવવાની ઈચ્છા, સમાનતા, ક્રમે ઉન્નતિ. wધન ત્રિવ હરીફાઈ કરનાર, ચડસાચડસી -કરનાર, બીજાને હરાવવાની ઇચ્છા કરનાર.
૩૦ ગ્રાર૦ સે ગ્રહણ કરવું, ચોરી કરવી.
For Private and Personal Use Only
Page #712
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
स्पर्श
સ્પર્શે પુ॰ સ્પર્શ કરવા, અડકવુ, ત્વચા ઈન્દ્રિયથી ગ્રહણ કરાતા એક ગુણ, ગ્રહણ કરવુ, રાગ, યુદ્ધ, ગુપ્તચર-જાસુસ, છુપી પેાલીસ, વાયુ, ‘ક’ થી ‘મ’ સુધીના સ્પર્શી અક્ષરા, સભાગ, દાન. સ્પરના ત્રિઉપતપ્ત-સંતાપ પામેલ, પરત્તમાત્ર ૧૦ સાંખ્યમતપ્રસિદ્ધ વાયુનું
ઉપાદાન કારણ એક સૂક્ષ્મ ભૂત. સ્પર્શન 7 સ્પર્શ કરવા, ગ્રહણુ કરવુ, અડકવું, દાન. પાન ૪૦ વાયુ.
સ્પર્શનીય ત્રિ॰ સ્પર્શી કરવા લાયક. સ્પૉર્માળ ૩૦ પારસ મિષ્ણુ, પરોપ્રિમય ૧૦ સેાનું. સ્પરૉહા શ્રી. રીસામણીના વેલા. સ્વૉશુદ્ધ ત્રિ॰ સ્પર્શ વડે શુદ્ધ. સ્પર્શશુદ્ધ શ્રી શતમૂકી વનસ્પતિ. સ્પર્ધા શ્રી કુલટા સ્ત્રી, વ્યભિચારિણી સ્ત્રી. પશિતા સ્ત્રી જેથી ચામડી બહેરી થઈ
જાય છે તે એક વાતજન્ય રાગ. સ્વરાશિત્વ ૧૦ ઉપરના અ. સ્પરૢ ત્રિ॰ સંતાપ કરાવનાર, તપાવનાર. સ્પષ્ટ પુ॰ાગ.
स्पश् भ्वा० उभ० સ॰ સેટ્ અટકાવવું, બાધ કરવા, રોકવું, ગુ થવુ. પરા પુ॰ દૂત, જાસુસ, છ્તા બાતમીદાર, છુપી પેાલીસ, યુદ્ધ.
જ્જ ત્રિ ખુલ્લું, પ્રકટ. સ્વછતા સ્ત્રી ખુલ્લાપણું, પ્રકટપણું, સ્પત્વ ૪૦ ઉપરના અ. પુછુ ત્રિ॰ સ્પર્શ કરેલ, અડકેલ. स्पृष्टास्पृष्ट न० પરસ્પર સ્પર્શ કરવા
અડકવું.
स्पृष्टास्पृष्टि न० પરસ્પર સ્પર્શ કરવા– અડકવું
દૂર
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
स्फटीकाद्रिभिद
વૃષ્ટિ સ્ત્રી સ્પર્ધા, અડકવુ તે.
હ
વૃદ્૩૦ સમ॰ સ૦ સેટૂ ઝંખવું, તૃષ્ણા રાખવી, ચાહવુ, ઇચ્છવું.
દૃઢળીય ત્રિ॰ ઝંખવા લાયક, તૃષ્ણા રાખવા લાયક, ચાહવા લાયક, ઈચ્છવા ચાચ્ય, વખાણવા લાયક.
ઘુદ્દા સ્ત્રી. ઈચ્છા, તૃષ્ણા, વાંછા, ચાહના. સ્મૃતિ ત્રિ॰ ચાહેલ, ઇચ્છેલ, ઝ ંખેલ, તૃષ્ણા રાખેલ.
સ્થૂલ પુ॰ ખીજોરાનું ઝાડ. વૃદ્ધ ત્રિ॰ સ્થૂળીય જુએ. ત્ સ્વાસ્થ્ય ૧૦ સેટ્ વીખરાઈ જવું, છૂટા થઈ જવુ.
ટ પુ॰ સાપની ફેણુ.
ટા શ્રી॰ સાપની ફેબ્રુ.
હ
સ્પષ્ટત ત્રિ॰ વીખરાઇ જતું, છૂટું થઇ જતું. ટિ સ્ત્રી ફટકડી. ટિન્ન પુ॰ સ્ફટિક મણિ, ફટકડી. સ્ફુટિરિ ૫૦ કૈલાસ પર્યંત. ષ્ટિવંત ૬૦ કૈલાસ પર્યંત. ટિજા સ્ત્રી ફટકડી. ટિજાષણ પુ॰ કૈલાસ પર્યંત. ટિજાત્રિ ૩૦ કૈલાસ પર્વત, રૂટિનાપ્રિમિય્ પુ॰ કપૂર. સ્ફુટિયાટ્રિમિત ૩૦ કપૂર. રૂટિામ પુ॰ કપૂર. રૂઢિાર પુ॰ કપૂર. ટી સ્રી ફટકડી. ટીપવુ॰ સ્ફટિકમણિ, ફટકડી. ટોરિ પુ॰ કૈલાસ પર્યંત. ટીપવંત ૩૦ કૈલાસ પર્વત.
For Private and Personal Use Only
ટીજા સ્રી ફટકડી. ટી ત્રિપુ॰ કૈલાસ પર્વત. સ્પષ્ટીાદિમિત્ પુ॰કપૂર. સ્પષ્ટી મિર્ ૩૦ કપૂર.
Page #713
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
स्फटीकाम
ટીમ પુત્ર કપૂર.
રીવારિ પુત્ર કપૂર. #vણું ૩૦ ૩૦ ૧૦ હૈ, હસવું, મશ્કરી કરવી. આ તુયા૧૦ ૨૦ ફરકવું, તરફડવું, ઘાલવું, જવું. Tw R૦ ફરકવું, તરફડવું, સ્કૂર્તિ,
ગમન.
હું દર જુઓ. દર ૧૦ પાણીનું ટીપું, hiટા પુત્ર સ્ફટિક મણિ. પારિજા નં. સ્ફટિક મણિ, ફટકડી. દિકરિ કૈલાસ પર્વત, સ્ફટિક મણિમય પર્વત. દિપર્વત પુત્ર કૈલાસ પર્વત, ફ ટિક મણિમય પર્વત. ટિવિસ્ટ g૦ કૈલાસ પર્વત, સ્ફટિક મણિમય પર્વત. ifટાદ્રિ પુ0 ઉપરના અર્થ. wwwાદ્રિ પુo wાચિત્ર જુઓ. wારિવાઢિમિ પુત્ર કપૂર. રિદ્ધિમિર go પૂર. +iuદામ પુત્ર કપૂર, પારિવારિ પુસ્ફટિક મણિ. રિપ૪ ૩૦ સ્ફટિક મણિ vaiદો પુત્ર સ્ફટિક મણિ.
ટોલા સ્ફટિક મણિ, ફટકડી. witતિ સ્ત્રી વૃદ્ધિ, વધવું.
સ્વાહ ગ મ સે વધવું, વૃદ્ધિ પામવી. R સોનાને પરપોટે. IT ત્રિ, મોટું, વિશાળ, વિકટ, પુષ્કળ,
is g૦ ફૂર્તિ, ધડકવું, ફરકવું, તરફડવું. પિશ્વાતા કાયફળ. સ્થિતિના પુત્ર કાયફળ. કાજૂ શ્રી નિતંબ, કુલ્લે, ઢગર-કુલ્લાને
એક રોગ, વાતજન્ય એક રેગ. સિન્ શ્રી કુલ્લે, ઢગરો, નિતંબ. દ્િ ૩૦ ૩૫૦ ૪૦ સે વરવું, વીંટાવું,
અનાદર કરે, હિંસા કરવી. ત્તિ ત્રિ. પુષ્કળ, ઘણું, વધેલું.
ત ત્રિ. વૃદ્ધિ પામેલું, વધેલું, સમૃદ્ધ, સ્થૂલ. પુઃ ૩૦ મ. સ. સેક્ પ્રફુલ્લ કરવું, વિકાસ કરવો, ભેદવું, ફડિવું. દ્ ૦ ૫૦ ૫૦ સે વિકાસવું, પ્રફુલ્લ થવું, ખીલવું, ભેદ પામો, ટવું. ત્ તુ ૫૦ ૫૦ સે ઉપરના અર્થ. દ્ મવા સાવ મ સ ચીરાઈ જવું, ફાટી જવું, છુટી જવું. દ્ ૩૦ ૩૦ ૪૦ સે હિંસા કરવી. દ્ ૩૦ ૩૦ ૧૦ સે ફેડવું, વિકાસ કરવો, પ્રફુલ્લ કરવું. ર ત્રિ. પ્રકટ, ખુલ્લું, સ્પષ્ટ, ભેદાયેલ, ચીરાયેલ, કુટેલ, ધળું, વિકાસ પામેલ,
પ્રફુલ્લ.
કર તિષમાં કહેલ મેષ વગેરે - રાશિઓમાં અમુક અંશે રહેલ સૂર્ય વગેરે
ગ્રહ.
સુદ ૧૦ ઉખેક્ષાનું ઘોતન, ઉલ્ટેક્ષા પ્રકટ
કરવી. સુરત ત્રિ. ફરતું, વિકસતું, ખીલતું,
ચીરાતું, પ્રકટ થતું. દતા સ્ત્રી પ્રકટપણું, ખુલ્લાપણું, સ્પષ્ટપણું. રત્વે ૨૦ ઉપરના અર્થ. પુન ૧૦ વિકસવું, ખીલવું, ફૂટિ જવું,
ચીરાઈ જવું, ભેદ પામવે.
ઘણું
સર ૧૦ વિકાસવું, પ્રકાશવું, પ્રકટ
થવું.
For Private and Personal Use Only
Page #714
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
स्फुटबन्धनी
स्फ्याश्लिष्टेज्याधिकरण
વધની સ્ત્રી પોતજવી વનસ્પતિ. જુદા સ્ત્રી સર્પની ફેણ. કરિ સ્ત્રી પગ ફાટવાનો રોગ, કાકડી. કિત ત્રિફટેલ, વિકસેલ, ચીરાયેલ, ભેદાયેલ, પ્રકટ થયેલ, હસી કરેલ. ટી સ્ત્રી સ્મૃટિ જુઓ. ૬ ૩૦ મ૦ ર૦ સે અનાદર કરે. ૬ તુદા ૧૦ સ ર વરવું, સ્વીકારવું, ઢાંકવું, વીંટવું.
દ્ ૩૦ મ૦ ર૦ સે હસવું, હાંસી કરવી, મશ્કરી કરવી.
ઇ ૩૦ મ૦ સેટ ઉપરના અર્થ. ર સ્વા. માત્ર 40 સેદ્ વીકસવું,
ખીલવું, ચીરાવું, ભેદાવું, પ્રકટ થવું. પુત શ૦ ભડભડફડ ફડ એ અસ્પષ્ટ
અવાજ. સ્વર પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ.
તુ૦ ૫૦ ૫૦ સે... ધડકવું, ફરકવું, તરફડવું, કુરવું.
ર ઉ૦ ફલક-પાટીયું, ફળે. સુ ન સ્ફરવું, ધડકવું, ફરકવું, તરફડવું, લગાર ફરકવું, થોડું કંપવું.
T સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. કુ સ્વા. ૧૦ ૨૦ સે વિસ્મરણ થવું,
ભૂલી જવું. स्फु भ्वा० ५० अ० सेट् प०अने। शम् થવો, કડાકે થવો.
શુ પુવજનો કડાકે, વજીને અવાજ. દ્ તુા૧૦ સેટ ફરકવું, ધડકવું, સ્ફરવું, બ૦ ચાલવું, જવું, સંચય કરવો સ
ન તંબુ, રાવટી, ર ત્રિક સ્કૂતિવાળું.
ટન ૧૦ સ્કૂતિ, ફરકવું, ધડકવું, સ્કુરવું, તરફડવું. સિક પુત્ર અગ્નિકણ, અગ્નિનો તણખો.
સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. જિનિ ત્રિ- અગ્નિના તણખાવાળું.
ન્ટિફિનો સ્ત્રી અગ્નિની જવાળા. સર્ષ પુરા હિંદુ વૃક્ષ.
શુ ૩૦ વજપાત શબ્દ, વજીનો કડાકે. ર્તિ સ્ત્રી કુળ જુઓ, પ્રતિભા, યાદશક્તિ, યાદદાસ્તા, વિકાસ, ફેલાવ, પ્રકાશ, મિત go પાશુપત શૈવભેદ. કૃતિમન્ ત્રિફૂર્તિવાળું, પ્રકટ, પ્રખ્યાત, વિકાસ પામેલ. ચિલ્ડ્ર ત્રિ. અતિશય ઘણું, પુષ્કળ. રોક ત્રિઉપરના અર્થ. Bર પુત્ર પ્રકટપણું, ખુલ્લાપણું, વ્યાકરણપ્રસિદ્ધ અખંડ એક શબ્દભેદ-જે પૂર્વ પૂર્વ અક્ષરના અનુભવસહિત છેલ્લા છેલ્લા અક્ષરના અનુભવથી જણાતા અર્થનું ભાન કરાવે છે, ફલ્લો, ગુમડું, ફડિવું,
ચીરવું.
ટા પુત્ર ઉપરના અર્થ. ટકા ત્રિા ચીરનાર, ફાડનાર, ફેડનાર. દર 7૦ ફેડવું, ચીરવું, ફાડવું, વિકાસવું, ખીલવું. wોરની સ્ત્રી મણિ વધવાનું એક યંત્ર. ટકા . ભીલામાનું ઝાડ. ટવીના પુત્ર ઉપરનો અર્થ. દાન . એક વ્યાકરણશાસ્ત્રી મુનિ.
દિ સ્ત્રી એક જાતનું પક્ષી. પચ ૧૦ તરવારના આકારનું યજ્ઞ માટે એક કા. યાવિધિના 7. તે નામે એક અધિકરણ.
For Private and Personal Use Only
Page #715
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
स्म
આ અA ભૂત અર્થમાં કે પાદપૂરણમાં વપરાય છે.
પુત્ર ગર્વ, અભિમાન, અદ્દભુત રસને સ્થાયિભાવ-રસ, આ પુ. કામદેવ, સ્મરણ, યાદદાસ્ત. સ્મરકૂપ પુકામગૃહ-સ્ત્રીની યોનિ. આવૃત્તિ સ્ત્રી ઉપર અર્થ. મજુર પુત્ર વિષ્ણુ. આ ન૦ કામગૃહ-સ્ત્રીની યોનિ. સમર્થ ન સ્મરદીપક ગ્રંથમાં કહેલ એક રતિબંધ
નં૦ સ્મૃતિ, યાદદાસ્ત, યાદ કરવું, સંભારવું, ચિંતવવું, વિચારવું, તે નામે
એક અર્થાલંકાર. અવળી ત્રિ સ્મરણ કરવા લાયક, યાદ
કરવા લાયક. સ્મરી સ્ત્રીકામી સ્ત્રી પુરૂષોની કામદેવે કરેલી દશ અવસ્થાઓ પૈકી કેાઈ એક.
પુશિવ. અધ્યન ૨૦ સ્ત્રીનું ચિન્હોનિ.
પુત્ર વાદિત્ર. એપ્રિય પુત્ર કામદેવનો પુત્ર અનિરૂદ્ધ. સંકિયા સ્ત્રી કામદેવની પત્ની રતિ. રમાર ૧૦ સ્ત્રીની નિ. રમgિ પુત્ર શિવ.
મન પુત્ર શિવ. સહેવની સ્ત્રી મેના પક્ષી. એવમ પુત્વ કામદેવનો પુત્ર અનિરૂદ્ધ. સવમા સ્ત્રી કામદેવની પત્ની રતિ. આ વીથિક સ્ત્રી વેશ્યા સ્ત્રી. અરવૃત્તિ સ્ત્રી કામદેવની વૃદ્ધિ તે નામે
એક છોડ, સ્મરવાકુ કુ. શિવ. મહત્તમ પુત્ર પુરૂષનું લિંગ-લડો. અમર્થ પુત્ર ગધેડે.
સ્મરર પુશિવ. માત્ર કામદેવથી વ્યાકુળ. દw g૦ નખ. રમતુર ત્રિ. કામદેવથી આતુર, મધ પુકામદેવથી આંધળું. રમજાન્ન પુત્ર એક જાતને આંબે. માનવ ઉ૦ લાળ. અર્તિવ્ય ત્રિસ્મરણ કરવા યોગ્ય, યાદ
કરવા લાયક. રમત ત્રિ. સ્મૃતિમાં કહેલ દાન વગેરે,
સ્મૃતિ શાસ્ત્ર જાણનાર, સ્મૃતિ શાસ્ત્રને
અનુસરનાર. મિ (મિ) ૩૦ ૩૦ સે અનાદર કરવો
૪૦ લગાર હસવું, વિસ્મય પામવા લ૦ મિ ૩૦ મા છે વિસ્મય પામવો સહ
અનાદર કરે છે સિદ્ ૩૦ મે ટુ અનાદર કરે છે
સ્નેહ કરવો ૫૦ હિમત ૨૦ મંદહાસ્ય, લગાર હસવું, મેં
મલકાવવું. મિત બિ૦ વિકસેલ, પ્રફુલ, મંદ મંદ
હસતું, મંદ હાસ્યવાળું. स्मील् भ्वा० ५० स० सेट् नेत्रनी ?
ઉઘડવું, આંખની પેઠે પલકારા મારવા. ઋ અવા ૦ ૦ સે સ્મરણ કરવું, સં
ભારવું, યાદ કરવું. સ્કૃત ત્રિસ્મરણ કરેલ, સંભારેલ, યાદ કરેલ. ત્તિ સ્ત્રી સ્મરણ, યાદદાસ્ત, મનુ વગેરેએ રચેલ સ્મૃતિગ્રંથ, સંભારવું. સ્મૃતિમત ત્રિસ્મરણ શક્તિવાળું, યાદ દાસ્તવાળું, સંભારતું. તિદેતુ પુવાસનારૂપ એક સંસ્કારજેથી સ્મરણશક્તિ નીપજે છે. ર ત્રિ. વિકસેલ, પ્રફુલ્લ, મંદ હાસ્યવાળું.
For Private and Personal Use Only
Page #716
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
स्मेरमुख
स्रग्विन्
વાદ.
સમુહ - હસમુખું, મંદ હાસ્ય કરતું, | દાર પુછે જેનોએ માનેલ અનેકાંત હસતા મોંવાળું. ૬ ૩૦ વેગ.
યાદવનિ પુત્ર જૈન, ચન ૩૦ ગા ર૦ વિચાર કરે, વિચારવું.
થાઇ પુસાળો. એન્મ્યા છે. ગો ટુ ઝરવું, ખરવું,
ચૂત ત્રિ. સેય વગેરેથી વણેલ, ગુથેલ. ટપકવું.
ચૂત ૬૦ સુતરનું પાત્ર–કોથળી-થેલી વગેરે. રન્ટ પુત્ર પ્રવાહી વરતુનું, ઝરવું, ખરવું,
વૃતિ દ્વારા સોઈ વગેરેથી વસ્ત્ર વગેરે ટપકવું.
સીવવું તે. સુન ન કરવું, ખરવું, ટપકવું, પાણી.
ચૂન ૩૦ સૂર્ય, કિરણ સુતરનું સીવેલું જૂન • રથ, તિનિશિવૃક્ષ
પાત્ર કેથળી-થેલી વગેરે, આકડાનું ઝાડ. પુત્ર તિનિશ વૃક્ષ..
ચૂન ૧૦ પાણી, કિરણ. એનીતિ ઝિ૦ રથ ઉપર ચઢેલ, રથ
ધૂમ પુત્ર કિરણ. ઉપર બેસેલ.
પુછે ચૂત પુત્ર જુઓ. રચનાદ ઉ૦ રથ ઉપર બેસી યુદ્ધ
ન પુ. ચૂત go જુઓ, સૂર્ય, કિરણ કરનાર–રથી યોદ્ધો.
આકડાનું ઝાડ, સુખ. એના ૧૦ રથ ઉપર ચઢવું, રથ ચન ત્રિ. સુખ કરનાર, ઉપર બેસવું.
હિં સ્વામાત્ર સે નીચે પડવું, ચનિ ૫૦ તિનિશ વૃક્ષ,
સરકી પડવું, નીચે લટકવું, જવું. ચન્દ્રની સ્ત્રી લાળ.
વંસન ૨૦ નીચે પડવું, પડવું, ઉંચે ગરવિન ત્રિ ઝરનાર, ખરનાર, ટપકનાર. ચેલાને નીચે લઈ જવું તે. રિની સ્ત્રી, લાળ.
વંસના ત્રીઉપરના અર્થ. ચમ ત્રિ ઝરેલ, ખરેલ, ટપકેલ.
અંતમાન ત્રિા નીચે પડતું, નીચે સરકી ચથી ત્રિસ્તુતિ કરેલ, વખાણેલ. પડતું. વચમ્ રૂા. ૫૦ ૪૦ સે શબ્દ કરે, સ્ત્રહિન પુ. પીલુનું ઝાડ. અવાજ કરવો.
અંકિત ત્રિ. નીચે પડવાના સ્વભાવવાળું, ચમ્ ૩૦ મા રસ સે વિતર્ક કરવો, નીચે પડનાર. વિચારવું.
ઐતિ પુત્ર શિરીષ વૃક્ષ, સરસડાનું ઝાડ, ચમ્ ૩૦ ૩૦ ૩૦ સે શબ્દ કરવો,
અધર ત્રિક માળા ધારણ કરનાર, હાર અવાજ કરવો.
પહેરનાર. ચકત્તા પુ. શ્રીકૃષ્ણના હાથમાં રહેતો સ્ત્રધા સ્ત્રી. ૨૧ અક્ષરના ચરણવાળો
એક મણિ, એક જાતનું ઝાડ, સત્રાછતને એક છંદ. સૂર્યે આપેલ મણિ.
સૂરત ત્રિ. પુષ્પની માળાવાળું. હરકોઈ ચમી પુ. રાફડો, કાળ, વખત, મેઘ. માળા ધારણ કરનાર, ચમી બ્રી. ગળી
વિન ત્રિ. ઉપરના અર્થ
For Private and Personal Use Only
Page #717
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સ્ત્રી આ૦ ૦ સેગમન કરવું, જવું. ત્રજ્ઞ સ્ત્રી, માળા, હાર.
વાં સ્ત્રીદેરડું, પ્રજાપતિ, તંતુઓને સમૂહ, સૂરણ 1૦ મી ૦ સે સરકી પડવું,
નીચે પડવું, નીચે લટકવું. સન્મ સાથે માત્ર સ. ટુ વિશ્વાસ કરવો. સૂર પુત્ર ઝરવું, ખરવું, ટપકવું, ઝરણું,
ઝરણું. જય ત્રિ ઝરનાર, ખરનાર, ટપકનાર. જવ ૧૦ ઝરવું, ખરવું, ઘામ, પરસેવો,
મૂતર, મૂત્ર. જવ ત્રિ ઝરતું, ખરતું, ટપકતું. સવમાં શ્રી દૈવયોગે પડી ગયેલા ગ
ભવાળી ગાય, દેવયોગે પડી ગયેલા ગર્ભવાળી સ્ત્રી. જવા ૫૦ દુકાન, બજાર. ત્રવત્ત નદી, એક જાતની ઔષધિ,
ગુલ્મસ્થાન. જવા શ્રી મૂર્વ–મોરવેલ. અષ્ટ g૦ જગત્કર્તા પરમેશ્વર, બ્રહ્મા, શિવ. #ષ્ટ્ર ત્રિ- સરજનાર, પેદા કરનાર, જરા ત્રિા સસ્કેલ, નીચે પડેલ, સરી
પડેલ. ત્રસ્તર પુ. શયા, આસન, સંથારો. સ્ત્ર અથ૦ જલદી, સુરત. સ્ત્રાવ ૬૦ aa | જુઓ. સ્ત્રાવ 7૦ મરી, તીખાં સાવજ ત્રિ ઝરવનાર, ટપકાવનાર, ખે
રનાર. સ્ત્રિમ્ અવા. ૧૦ ૨૦ સે હિંસા કરવી,
ઠાર કરવું. જિમ્ ખ્યા ૫૦ ૦ સે હિંસા કરવી,
મારી નાખવું. ન્નિદ્ વા ૪૦ વે સુકાવું. એ જવું છે |
૮૮
સુ વાવ ૬૦ નિ જવું, સહ ખરવું,
કરવું અ જુવાર પુત્ર વિકંકત વૃક્ષ. સુદન ; તે નામે એક દેશ. સુધી સ્ત્રી સાજીખાર. ત્ર સ્ત્રી તે નામે એક યજ્ઞપાત્ર-સર.
વા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. સુત ત્રિ. વેલ, ઝરેલ, પરેલ, ટપકેલ,
ગયેલ. ત્રતા સ્ત્રી હિંગુપત્રી વનસ્પતિ. સુa g૦ ખેરના લાકડાંનું એક યજ્ઞપાત્ર
સર. સુવા સ્ત્રી ઉપર અર્થસલકી વૃક્ષ,
મરવેલ. સુવાવૃક્ષ | વિનંત વૃક્ષ.
સ્ત્રીતે નામે એક યજ્ઞપાત્ર-શ. स्नेक भ्वा० ५० स० सेट् : જે સ્વ. ૧૦ ૪૦ અનિદ્ ઉકળવું, રંધાઈ
જવું. ર - સ્વાભાવિક જળપ્રવાહ, પાણીને પ્રવાહ જોતા પુત્ર સમુદ્ર સ્રોત ન સ્વાવિક જળપ્રવાહ, પાણીને
પ્રવાહ, વિર્ય, શરીરમાં રહેલ જિ. - તરંગ, મેજું, ઝરે, પાણી, દરિદ્રય,
હાથીની સુંઢ. સ્રોતા પુત્ર શિવ, ચોર,
તરવત્ ત્રિપ્રવાહવાળું. જોતરવતી સ્ત્રી નદી. સ્રોતરિની સ્ત્રી નદી. સ્ત્રોતોડસન - સૌવીરાંજન–સુરમો. સ્ત્રોતો સ્ત્રી નદી.
R૦ ધન, દોલતસ્વ પુ. આત્મા, પિત, જ્ઞાતિ. ઇ ત્રિ. પિતાનું.
For Private and Personal Use Only
Page #718
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
"स्वकम्पन
સ્વપન પુ॰ વાયુ, પવન. સ્વમરણ ૬૦ પેાતાનું કર્મ-કામ કરવું. સ્વમતે ત્રિ
પેાતાનું કર્મ-કામ
www.kobatirth.org
કરનાર.
સ્વમંત્ ત્રિ॰ પોતાનું કર્મ કરનાર, પેાતાનું કામ કરનાર. સ્વર્મનું ન॰ પોતાનું કર્મ-કામ. સ્વીય ત્રિ॰ પેાતાનું. કુટુમ્બ ન॰ પોતાનું કુટુંબ.
સ્વક્ષય પુ॰ પેાતાના કુળના નાશ. સ્વત ત્રિપાતે કરેલ. વલ વધી જુઓ.
સ્વાત ત્રિ॰ પેાતાનામાં રહેલ, મનમાં રહેલ, આત્મામાં રહેલ.
સ્વાત ૧૦ પોતાના મનમાં રહેલ વચન
વગેરે.
વધુતા સ્ત્રીઁ કશિખી વનસ્પતિ, રીસામણીના વેલા.
સ્વાદ ન॰ પોતાનું ઘર.
સ્વગ્રહ પુ॰ એક જાતનું પક્ષી.
વા મ્યા૦ ૫૦ ૧૦ મેટ્ સરકવું, ખસવુ, જવું.
સ્વયં ત્રિ॰ સારા અંગવાળુ
સ્વચ્છ ત્રિ. અતિ નિર્માળ, મેલું નહિ તે, રાગરહિત, નીરોગી, ધેાળું, સફેત, ઉજવળ.
સ્વ∞ પુ મેાતી, સ્ફટિક મણિ,
स्वच्छ न०
નિર્મૂળ, ઉપરમ. સ્વચ્છતા શ્રી વપણું, નિર્માળપણું, ધાળાશ, ઉજવળતા.
સ્વજીત્વ ૬૦ ઉપરના અ.
સ્વચ્છન્દુ ત્રિ. સ્વાધીન, સ્વતંત્ર. સ્વજી ત્રિઉપરના અ.
સ્વપત્ર ૬૦ અભરખ,
સ્વચ્છના પુ॰ સ્ફટિક મિ.
६९८
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
स्वधा
સ્વચ્છા સ્રો. ધોળી કોખડ.
સ્વજ્ઞ ૧૦ લાહી.
સ્વજ્ઞ પુ॰ પુત્ર.
સ્વજ્ઞ ત્રિ. પેાતાથી ઉત્પન્ન થનાર. સ્વપ્નન પુ॰ પોતાના માણસ, જ્ઞાતિ, કુટુંબી, સગા, પેાતાના લેાક. સ્વના શ્રી પુત્રી, કન્યા. સ્વજ્ઞાતિ સ્ત્રી પોતાની જાત. સ્વજ્ઞાતીય ત્રિપાતાની જાતનું. સ્વનું વક્ત્ ધાતુ જુઓ.
સ્વર્ ૩૦૩મ॰ સ॰ સેટ ગમન કરવું, જવુ, સસ્કાર કરવા.
સ્વતંત્ર ત્રિ॰ સ્વતંત્ર, સ્વાધીન, પરાધીન નહિ તે.
સ્વતન્ત્રતા સ્રો॰ સ્વત ત્રપણું, स्वतन्त्रत्व ન સ્વતંત્રપણું. સ્વતમ્ અન્ય પાતાથી, પેાતાની મેળે, પેાતાની જાતે.
સ્વતા શ્રી પાતાપણું, પેાતાનાપણું, સ્વામીત્વ, માલીકી, સ્વતંત્રપણું, સ્વાધીનપણું, સ્વર્તાપ્રાદ્યુ ન॰ વેદાન્તીઓએ માનેલ એક
જ્ઞાનપ્રામાણ્ય.
સ્વત્વ ૧૦ ઉપરના અ.
સ્વવું સ્વા॰ મા॰ સ૦ સેટ્ સ્વાદ લેવા, ચાખવુ, ચાટવું.
વન ન॰ સ્વાદ લે, ચાખવુ, ચાટવુ: સ્વધર્મ પુ॰ પોતાને ધર્મ, પોતાની ફરજ. સ્વધર્મદ્યુત ત્રિ॰ પેાતાના ધર્મ થી ચૂકેલ,
પોતાની ફરજથી ચૂકેલ.
સ્વધર્મયજ્ઞન ન॰ પેાતાના ધર્મને! ત્યાગ કરવે તે.
For Private and Personal Use Only
ધર્મત્યાગ ૩૦ ઉપર અ. સ્વધર્મસ્થ ત્રિ॰ પેાતાના ધર્મમાં રહેલ, સ્વયંસ્થિત ત્રિ॰ પેાતાના ધર્મમાં રહેલ. સ્વાસ્થ્ય પિતૃદેવને ઉદ્દેશીને વિષના ત્યાગ કરતી વેળા વપરાતા શબ્દ
Page #719
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
स्वधा
વષ સ્ત્રી તે નામે એક માતૃકા. રાધાકિય પુ. કાળા તલ, “સ્વધા જેને પ્રિય છે તે પિતૃદેવ, પિતૃલોક. સ્વયમુન્ન પુત્ર પિતૃગણ, દેવ. સ્વયિતિ સ્ત્રી કુહાડી. સ્વતી સ્ત્રી કુહાડી. ટ્યૂન સ્વાહ ૦ ૦ શબ્દ કરે,
અવાજ કરે. કવન ૩૦ મ. સા. સેટ ઉપરના અર્થ
ન ઉ૦ શબ્દ, અવાજ. શ્વનોદ ૧૦ પિતાનું શહેર. સ્વતિ ત્રિશબ્દ કરતું, અવાજ કરતું. Eવનારા પુત્ર પિતાને નાશ, ધનનો નાશ.
નિ ૫૦ શબ્દ, અવાજ. નિત ત્રિ. શબ્દ કરેલ, અવાજ કરેલ. સ્વનિત ૨૦ શબ્દ, અવાજ, મેઘની ગર્જના. વનિતાદ્ય પુ. તાંદળજાનું શાક. સ્વપૂ દવ ધાતુ જુઓ.
પત્ ત્રિસૂતું, નિદ્રા લેતું, ઉંઘતું. સન ૧૦ સૂવું, નિદ્રા લેવી, ઉંઘવું,
નિદ્રા. સ્વનિ શ્રી. પિંડખજૂરી વનસ્પતિ. પw g૦ નિદ્રા, ઉંધ, સમણું, માનસિક
એક જ્ઞાન, જેવું, દેખવું. સ્વર ૧૦ એક જાતનું શાક. યજ્ઞ ત્રિ નિદ્રા લેવાના સ્વભાવવાળું,
ઉંધણસી, ઉંઘનાર, નિદ્રા લેનાર દ્વારા ત્રિ. ઉપરના અર્થ. સ્વવીs g૦ આત્મા. સ્વવી ૧૦ પિતાનું બીજ, પિતાનું વીર્ય,
પિતાનું કારણ હવવી સ્ત્રી, પુત્રી, કન્યા, સ્વભાવ ૩૦ સ્વતસિંદ્ધ ભાવ, સ્વભાવ, પ્રકૃતિ, મૂળ, સ્થિતિ, માવા નિ સ્વભાવથી ઉત્પન્ન થનાર. |
સ્થમાવત મ૦ રવભાવથી, સ્વભાવથકી.. સ્વમાનવ્ન પુસ્વભાવથી ખરાબ
એવો માણસ. માવજ ને સ્વાભાવિક દુર્જનતા. સવમાઘોાિ સ્ત્રી તે નામે એક અર્થ
લકાર, વમ્ ૩૦ બ્રહ્મા, વિષ્ણુ, શિવ, ઈશ્વર, કામદેવ. સ્વયંત ત્રિપોતાની મેળે કરેલ. શ્વયંવર પુત્ર કન્યાએ પિતજ પતિને પસંદ
કરી વરવો તે. સવા સ્ત્રી પોતે જાતે જ પસંદ કરી
પતિને વરનારી કન્યા. સ્થત્યંત ત્રિા પિતાની મેળે આપેલ. સ્વયેત્ત એક જાતને પુત્ર.
થી ત્રિ પોતાની મેળે પડેલ-ખરેલ, વીખરાઈ ગયેલ. યં!િ સ્ત્રી બ્રહ્માના માનસિક પુત્ર દુઃસહની એક કન્યા. સ્વચત પુત્ર કૃત્રિમ પુત્ર. સ્વયંત ત્રિ પોતાની મેળે કરેલ. રવાના સ્ત્રી શકશિંબી વનસ્પતિ. સ્વાયત્ત ૩૦ એક જાતનો પુત્ર. ચત્ત ત્રિ. પિોતે આપેલ, પિતાની મેળે આપેલ. વચમ્ કાવ્યપિત, પિતાની મેળે. વધુમ પુભાવી ચોથા જૈન તીર્થકર. કવચમ્મુ ૬૦ બ્રહ્મા. વેય—વા સ્ત્રીધૂમ્રપત્રા વનસ્પતિ સર્વયમ્ભ પુ. બ્રહ્મા, સ્તન, કાળ, કામદેવ,
વિષ્ણુ, શિવ, પરમેશ્વર, જિનદેવ. સન્ ૩૦ મ. સતે આક્ષેપ કરે,
ઠપકે દેવો. વત્ રાષ્પ સ્વર્ગ, આકાશ, દુઃખથી મિશ્ર નહિ એવી સુખની પરંપરા, સારું, સુંદર, શ્રેષ્ઠ,
For Private and Personal Use Only
Page #720
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
स्वर
સ્વર પુ॰ ઉદાત્ત-અનુદાત્ત- સ્વરિત- સ્વર, ’ વગેરે સ્વર, ત`શાસ્ત્રપ્રસિદ્ધ પ્રાણ વગેરે વાયુને વ્યાપાર, કાકુ વગેરેથી કરેલ વર્ગાચ્ચારણુરૂપ એક જાતનેા અવાજ, નિષાદ—ઋષભ-ગાંધાર વગેરે સાત સ્વર. સ્વરજ્ઞ પુ॰ એક જાતના રોગ,
સ્વ ન॰ સ્વરાદયમાં કહેલ એક ચક્ર. સ્વપત્તન ૧૦ સામવેદ. વરમપુ॰ સ્વરના ભંગ કરનાર-ધાંટા એસાડી દેનાર એક રાગ. સ્વમેવ પુ॰ ઉપરના અ.
મંજિજા સ્ત્રી વીણાવાદિત્ર, સ્વ
O
શતા સમૂહ. સ્વરમળ્યુંહી સ્ત્રી સ્વરાના સમૂહ, સ્વરહાતિજ્ઞા સ્ત્રી વીણાવાદિત્ર, વાંસળી, સ્વરરામ્ય ત્રિ॰ સ્વરવિનાનું. स्वरस ઘુ॰ હરકાઈ પદાર્થની ચટણી, લુબી, એક જાતના ઉકાળે, સ્વલ ત્રિ॰ પોતાના અભિપ્રાય, પેાતાનું તાત્પ વાક્ય વગેરેની એક પ્રકારની રચના.
વધિ પુ॰ વ્યાકરણની રીતે સ્વરના નિમિત્તે થતાં સંધિ, સ્વરને સંધિ. વરસામન્ ન એક યજ્ઞીય દિવસ. સ્વાંગ પુ॰ સ્વરના અંશ-ભાગ, પાસ્રી બ્રહ્માની પ્રથમ પત્ની, સ્વર્ ૩૦ પરમેશ્વર. સાપના શ્રી ગંગા નદી.
વાજું પુરું વજ.
સ્વાષ્ટ્ર પુન॰ પેાતાના દેશ, પોતાનું
રાજ્ય.
સ્થતિ પુ॰ ઉદાત્ત--અનુદાત્ત સ્વરને ભાગ જેમાં એકત્ર થયેા હેાય તે એક સ્વર સ્વરિત ત્રિ॰ સ્વરવાળું, અવાજવાળુ. સ્વદ પુ॰ ગ્રૂપના ખંડ, ખાણ, યજ્ઞ, સૂર્યનું કિરણ, એક જાતના વીંછી.
૩૦૦
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
स्वर्ग्य
સહવિ ત્રિ॰ સ્વતંત્ર, પરાધીન નહિ તે. સ્વષ સ્ત્રી પાતાની ઈચ્છા, પેાતાના અભિલાષ.
સ્વરૂપ ન॰ સ્વભાવ, પેાતાનું રૂપ, આત્મરૂપ, પાતારૂપ પદા.
ન્યાયશાસ્ત્રમાં કહેલ
સ્વરૂપ ત્રિ॰ સુંદર, મનૈહર. વરૂપ પુ॰ પંડિત, વિદ્વાન. સ્વરૂપસંખ્ય એક સબધ, સ્વજી સ્ત્રી સૂર્યની એક પત્ની, વપેચ ૬૦ શુભ--અશુભપણાના જ્ઞાનનું સાધન એક તંત્રશાસ્ત્ર. સ્વર્ગ પુ॰ સ્વ, દેવાનું નિવાસસ્થળ. સ્વર્તનના સ્ત્રી ગંગા નદી. સ્થત ત્રિ॰ સ્વર્ગમાં ગયેલ. સ્વર્ગપતિ શ્રી સ્વ ́માં જવું. વામન 7 સ્વર્ગમાં જવું. સ્વનૈમિન્ ત્રિ॰ સ્વર્ગમાં જનાર. નિત્તિ ૩૦ મેરૂ પર્વત ના શ્રી ગગા નદી. સ્વતંત ત્રિ॰ સ્વર્ગમાં ગયેલ. स्वर्गनाथ पु० इन्द्रि સ્વર્ગપતિ પુ॰ ન્દ્ર
ર્નવધૂ શ્રી. અપ્સરા, દેવાંગના. स्वर्ग पु०न्द्रि વનવધૂ સ્રો॰ અપ્સરા, દેવાંગના. સ્વયંસન્ ૬૦ દેવ. स्वर्गस्वामिन् पु० न्द्रि
વિજાપુ૦ મેરૂ પર્વત. સ્થતિ પુ॰ મેરૂ પર્વત સ્વન્તન પુ॰ દેવ. સ્વાનન ત્રિ॰ દેવલાકમાં જનાર, સ્વર્ગવાસી, નિતિ પુ॰ મેરૂ પર્વત. સ્વાર્ ૩૦ દેવ. સ્વસ્થ્ય ત્રિ સ્વર્ગનું સાધન, સ્વર્ગસંબંધી, સ્વ નું.
For Private and Personal Use Only
Page #721
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
स्वर्जिक
૭૦
स्वर्वधू
નવા પુત્ર સાજીખાર. ત્યારે સ્ત્રી જવખાર. શિક્ષા પુત્ર જવખાર.
ન પુત્ર સાજીખાર. ar , સોનું, ધંતુર, નાગકેસર, એક
જાતનું શાક. રાઈના ત્રિ. સોનાનું, સેના સંબંધી.
વધા ૧૦ એક જાતને ગુગળ. નવા પુસેનાને કણ-મલેશ-અંશ-ડે
ભાગ. સારી સ્ત્રી, એક જાતની કેળસેનેરી કેળ, ચાર પુત્ર ગરૂડ પક્ષી. રચવાય ત્રિસોનાના શરીરવાળું
સેની. કર્ષકૃત ૦ સેની. સતી સ્ત્રી, પીળા કેવડાનું ઝાડ.
વળી સ્ત્રી, એક જાતની વનસ્પતિ. સાઈજિરિ . મેરૂ પર્વત " રવિ ર૦ સેનાચે. સ્ત્રીવા સ્ત્રી તે નામે એક નદી.
નૂડ પુરા ચાસ પક્ષી.
સૂલી સ્ત્રી ચાસ પક્ષિણ. રચા ૧૦ કલઈ as fઝ૦ સોનાથી ઉત્પન્ન થનાર. ઈવી સ્ત્રી, ગંગા નદી, વૃશ્ચિકાલી વનસ્પતિ.
િિત પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ, સ્વ પુત્ર ગરમાળાનું ઝાડ. વપક્ષ પુગરૂડ પક્ષી. સ્વપદિલ પુછે ટંકણખાર.
પુew g૦ ચંપાનું ઝાડ, ગરમાળાનું ઝાડ.
પુev સ્ત્રી સાતલા, કલિકારી, વનસ્પતિ.
freqી સ્ત્રી, ગરમાળાનું ઝાડ, પીળા કેવડાનું ઝાડ. ચકા સ્ત્રી, એક જાતની કેળ-સોનેરી
કેળ. વાણિજ્ઞ પુ. સોનાનો વેપારી. વિભૂમિ સ્ત્રી તજ. શ્વાન પુત્ર પીળો ભાંગરો, સોનાની
ઝારી, સોનાને કળશ. શ્વમવિ ૧૦ સુવર્ણ માક્ષિક નામે
એક ઉપધાતુ. સવમાસિક સ્ત્રી સોનામુખી.
થવા સ્ત્રી- પીળી જૂઈ. વચૂથી સ્ત્રી, પીળી જૂઈ. arટતા સ્ત્રી માલકાંકણું. ઘવજી સ્ત્રીનાક વૃક્ષ.
વરીષ્ઠ પુત્ર નાક વૃક્ષ. awવી સ્ત્રી, એક જાતની વેલ. avirટા સ્રો. પીળી શેફાલિકા વનસ્પતિ, ગરમાળે. aur go ગરમાળાનું ઝાડ. aur ત્રિા સોનાના અંગવાળું-પીળા શરીરવાળું.
મા સ્ત્રી પીળી સૂઈ સ્વનિ પુત્ર ગંધક. વઢ સ્ત્રી, એક જાતનો વેલે. વર્ત ૩૦ ૩૫૦ સે જવું . દુઃખથી
જીવવું છે સ્થ સ્વા ક્ષેત્ પ્રસન્ન થવું છે
ચાટવું ૪૦ સ્વામીના પુત્ર ગોમેદ મણિ.
મનુ પુત્ર રાહુ ગ્રહ. સ્થત ત્રિ સ્વર્ગ લેકમાં ગયેલ. નર્વસ્ત્ર રૂસ્વર્ગ લેક, સ્વર્ગ, વર્ગમાં
રહેલ લેક, હવે સ્ત્રી અપ્સરા, દેવાંગના.
For Private and Personal Use Only
Page #722
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
स्वर्वापी
स्वाद्
સ્ત્રી સ્ત્રી, ગંગા નદી.
લોટનો ત્રિકોણાકાર એક પદાર્થ, જિનરચા સ્ત્રી ઉર્વશી વગેરે સ્વર્ગની ધ્વજભેદ. વેશ્યાઓ-અપ્સરાઓ.
સરિતા બ્રાહ્મણ, લખવા લાયક સર્વેદ ઉ૦ ૦િ સ્વર્ગના વૈદ્ય-અશ્વિની કાગળ વગેરે, દસ્તાવેજ, ખત. કુમાર.
સ્થતિમુહ ત્રિવ રવસ્તિવાદી. વઢક્ષના નવ સ્વભાવ, પ્રકૃતિ, પિતાનું સ્થતિવાચન ન કોઈ કર્મના આરંભલક્ષણ.
સમયે વિધ્રની શાંતિ માટે બ્રાહ્મણ દ્વારા વસ્ત્રીના તે નામે એક દાનવ.
કર્તવ્ય કર્મનું શુભપણું. હા ત્રિ. અતિઅ૫, ઘણુંજ થોડું. સ્વસિતવાનિ ત્રિસ્વસ્તિવાચનનું સ્વરાગ્નિ પુત્ર કેવિદાર વૃક્ષ
સાધન, સ્વસ્તિવાચનસંબંધી. ઘ૫રિાન્ એક જાતનો પિશાચ. સ્વચચન શુભને માટે કરાતા વેદરંપરાનું ત્રિ ઘણુજ ઓછા કેશવાળું. _ક્ત પ્રયાગ વગેરે.
જતા સ્ત્રી ઘણીજ ઓછાશ, અત્યંત સ્વી ત્રિા સ્વભાવમાં રહેલ, સ્વર્ગમાં ઉણપ, અતિશય ડાપણું.
રહેલ, સુખમાં રહેલ, સુખી, શાંત, સ્થપત્ર ૧૦ ઉપરના અર્થ.
નીરોગી. સ્વરપાત્ર પુત્ર એક જાતનો મહુડો.
સ્વસ્થતા સ્ત્રી સ્વસ્થપણું Wવસ્ત્ર ત્રિવડા બળવાળું.
વસ્થવ ૧૦ સ્વસ્થપણું.
સ્ત્રીય પુ. બહેનને છોકરે-ભાણેજ. વર ત્રિ પિતાને વશ, પોતાને સ્વાધીન.
વસ્ત્રોથા સ્ત્રી. બહેનની પુત્રી-ભાણેજી. વારિની સ્ત્રીને લાંબા કાળ સુધી પિતાને ઘેર પડી રહેનારી પરણેલી નહિ પરણેલી
રાત નવ સુખથી આવવું, કુશલ, કુશલ
પ્રશ્ન. હરકોઈ સ્ત્રી, જેનો પતિ જીવતો હોય તેવી સ્ત્રી–સુવાસણ સ્ત્રી.
રવિ પુત્ર મૃદંગ-નરવું, મૃદંગ-નરઘાં
વગાડનાર. વક ઉન આત્મા, પુત્ર.
છા ન૦ સ્વચ્છંદપણું, સ્વાધીનપણું, સ્વર ૧૦ પિતાનું બી, પિતાનું કારણ,
સ્વતંત્રતા, સ્વસ્થપણું.. પિતાનું વીર્ય. રવીના સ્ત્રી કન્યા, પુત્રી.
સ્વાતંત્ર્ય ૨૦ ઉપરના અર્થ. રદિપિન ત્રિ પોતાનું હિત ઇચ્છનાર.
સ્વાતિ પુશ્રી અશ્વિની વગેરે નક્ષત્રોસવ સ્ત્રી. બહેન.
પૈકી પંદરમું નક્ષત્ર. જયદ્ સ્વાહ મા રસ સે જવું.
વાતિ સ્ત્રી તે નામે સૂર્યની એક પત્ની, ત મચ૦ કલ્યાણુ, આશીર્વાદ, સ્વીકાર,
પક્ષી. સૂચન.
સ્થાતિના પુત્ર સ્વાતી નક્ષત્ર અને અમુક ત્તિની પુo R૦ સાથીયો.
તિથિથી થનારો એક યોગ. સ્તિના પુત્ર સિતાર શાક, ચી.
વાત્ સ્વસે પ્રસન્ન થવું ૩૦ તિન એક જાતનું આસન, ચેખાના | સ્વાદ લે, ચાખવું
For Private and Personal Use Only
Page #723
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
स्वाद
વાત્ પુ॰ સ્વાદ, રમનેા અનુભવ, પ્રીતિ, પ્રેમ, પ્રસન્ન કરવું, ખુશ કરવું, ચાટવું, સ્વાદ લેવા.
સ્વાદુ ન॰ ઉપરના અ.
સ્વાન ૧૦ રસના અનુભવ કરવેા, ચાખવું, ચાટવું, સ્વાદ લેવા.
સ્વાતિ ત્રિ- ચાખેલ, ચાટેલ. સ્વવિæ ત્રિ॰ અતિશય સ્વાદવાળું, લહેજતદાર, અતિમધુર.
સ્વાદીયમ્ ત્રિ. ઉપરના અ.
સ્વાદુ પુ॰ મધુર રસ, ગાળ, જીવક ઓધિ, અગરતા સાર.
.
સ્વાદુ ત્રિ- ષ્ટિ, ઇચ્છિત, પ્રિય, મનહર, સુંદર. સ્વાદુ સ્ત્રી દ્રાક્ષ. સ્વાદુર પુ॰ વિકકત વૃક્ષ. સ્વાદુન્દ્રા સ્રી વિદારી વનસ્પતિ, સ્વાદુા શ્રી નાગતી વનસ્પતિ, સ્વાદુલર પુ॰ ગાળ, મધુર ભાગ. સ્વાદુગન્ધા શ્રી લાલ્ સરગવે, ભોંય
કાહતુ. સ્વાદુનિના સ્ત્રી દુધી. સ્વાદુપ” શ્રી દુધી.
.
સ્વાદુવાળા શ્રી.કાકમાચી વનસ્પતિ. સ્વાદુપિણ્ શ્રી. પિડખજૂરી વનસ્પતિ. સ્વાદુપુર પુ॰ ચૂંટમી જીએ. સ્વાદુજી 7 સ્વાદિષ્ટ ફળ, મીઠુ ફળ,
ખેરડીનું ફળ-મેર.
સ્વાદુહા સ્ત્રી ઓરડી. સ્વાદુમાન્ પુ॰ પહાડી પીલુનું ઝાડ. સ્વાદુમાંસી શ્રી કાકાલી વનસ્પતિ. સ્વાદુમૂ ન॰ ગાજર.
સ્વાદુરસ છુ॰ સ્વાદિષ્ટ રસ. સ્વાદુમાં શ્રી કાકાલી, મિદરા-દારૂ, શતાવરી, દ્રાક્ષ, આત્રાતક વૃક્ષ.
७०३
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સ્વાદુતા સ્ત્રી॰ વિદારી વનસ્પતિ, સ્વાનૂ પુ॰ તે નામે એક સમુદ્ર, સ્વાદસ ન॰ સ્વાદવાળું અન્ન, સ્વાઘ્રમ્હ પુ॰દાડમનું ઝોડ સ્વાદી શ્રી દ્રાક્ષ. સ્વાધાર પુ॰ પેાતાને અધિકાર. સ્થાધિપણ ન પેાતાનું અધિપતિપણું, પેાતાની માલકી, પોતાનું સ્વામીત્વ. સ્વાધિઠ્ઠાન ૬૦ લિંગના મૂળ ભાગમાં સુષુમ્હા નાડીની અંદર આવેલ દલ
એક ચક્ર.
स्वामिन्
વ
સ્વાધીન ત્રિ॰ સ્વાધીન, સ્વતંત્ર. સ્વાધીનતા સ્ત્રી સ્વાધીનપણું, સ્વતંત્રતા, સ્વાધીનત્વ ૬૦ ઉપરના અ. સ્વાધીનપતિષ્ઠા સ્ત્રી જેના પતિ પાતાના સૌર્યાદિ ગુણાથી આકૃષ્ટ હાઇ વશ હાય તેવી સ્ત્રી. સ્વાધીનમતેજા સ્ત્રી ઉપરના અ. સ્વાધ્યાય પુ॰ દ્વિજાતીએ પાઠ કરવાને
અમુક વેદભાગ, અવશ્ય પાઠ કરવા યાગ્ય વેદાધ્યયન, નિત્ય નિયમિત અમુક અધ્યયન, પેાતાના પાડે.
સ્વાન પુ॰ શબ્દ, અવાજ. સ્વાન્ત ૬૦ મન, ગફાલ, ગુફા. સ્વાન્ત ત્રિ શબ્દ કરેલ, અવાજ કરેલ. સ્વરૂપ પુ॰ સૂવું, ઉંધવું, નિદ્રા લેવી, અજ્ઞાન, સ્પર્શનું અજ્ઞાન, સ્પર્શ નહિ જાણવા તે. સ્વાપતેય ન॰ ધન, દોલત. સ્વમવિ ત્રિ॰ સ્વભાવસિદ્ધ, સ્વાભાવિક. સ્વામિતા સ્ત્રી સ્વામીપણું, માલીકી, શેઠાઇ,
Q
રાજાપણું, ધણીપણું.
સ્વામિત્વ ૧૦ ઉપરના અ.
For Private and Personal Use Only
સ્વામિનૢ પુ॰ પતિ, ભરથાર, ધણી, શેઠ, કાર્તિક સ્વામી, રાજા, માલીક, શિવ,
Page #724
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
स्वामिपालविवाद
Gos
स्वेदनिका
વિષ્ણુ, વાત્સ્યાયન મુનિ, તે નામે એક | ક્વિટુ ૩૨૦ પ્રશ્નમાં, વિતર્કમાં તથા પાદજેન, સંન્યાસીને લાગતું વિશેષણ.
પૂરણમાં વપરાય છે. સ્વામિપરિવાર પુત્ર એક જાતનો વિન્દ્ર ત્રિવ ઘામવાળું, પરસેવાવાળું, પાકેલ, વિવાદ.
રૂધાઈ ગયેલ. વામિલાવ ગુરુ સ્વામીનું હેવાપણું. (of R૦ સ્વીકાર કરવો, કબૂલ કરવું, સ્વાવિન ૧૦ સ્વામીની સેવા.
સ્વીકારવું. મિતેવા સ્ત્રી ઉપર અર્થ.
થ ઇ ત્રિો સ્વીકારવા લાયક, રાજ્ય - સ્વામીપણું.
કબૂલ કરવા લાયક. સ્વાભ્યપદ સ્વામીને ઉપકાર.
વાર્તા ત્રિ. ઉપરના અર્થ. સ્વાસ્થૂપ પુ. ઘોડો.
વર પુઅંગીકાર, કબૂલ કરવું, વાચ્છુપર નિ સ્વામીનો ઉપકાર
સ્વીકારવું, કબૂલત. કરનાર,
રીત ત્રિો સ્વીકારેલ, કબૂલેલ. સ્થાયભુવ પુ. સ્વયંભૂ મનુનો પુત્ર.
વે ત્રિક પિતાનું, પિતાસંબંધી. સ્વાયત્ત ત્રિ. સ્વયંભૂ મનુનું, સ્વયંભૂ મનુ
કા સ્ત્રી એક જાતની નાયિકા-સ્ત્રી. સંબંધી, સ્વયંભૂસંબંધી-નું.
ઘુ છું રૂા. ૪૦ ૦ સેટ ભૂલી જવું,
વિસરી જવું. स्वाराज् पु० चन्द्र
મા૧૦ વે શબ્દ કરવો ૩૫૦ ઉપસ્વારાજ ૧૦ બ્રહ્મપણું, બ્રહ્મસ્વ. વિવિઘ પુતે નામે બીજા મનુ.
તાપ કરવો, સંતાપ કરવો ૪૦ સ્વાર્થ પુ. સ્વપ્રયજન, સ્વાભિધેય-પિતાને
વ ક્રયા ૦ ૫૦ ૦ સેટુ હિંસા કરવી. અર્થ.
દ્ વા કા. ર૦ સે ગમન કરવું, સ્વાર્થતા જ સ્વાર્થમાં તત્પર, સ્વાથી.
છા સ્ત્રી પોતાની ઈચ્છા. પિતાનો વાર્થતત્પરતાં સ્ત્રી સ્વાથી પણું.
અભિલાષ. વાર્થતપરત્વ ને સ્વાર્થીપણું.
છામ ભીષ્મ પિતામહ. સ્વાર્થવિદિ સ્ત્રી. પિતાના પ્રજન
છમરણ ૧૦ પોતાની ઈચ્છા હોય મતલબની સિદ્ધિ.
ત્યારે મરવું. સ્વાર્થવા પુત્ર સ્વાર્થમાં કરેલ વ્યાક
પછી મૃત્યુ ૩૦ ઉપરને અર્થ, ભીષ્મ રણનો પ્રત્યય.
પિતામહ. સ્વાશ્ય નવ સ્વસ્થપણું, નીરોગીપણું,
go પરસેવો, ઘામ, ગરમી, પરસેવો આરોગ્ય, સંતોષ.
લાવવો તે, બાફ. સ્થા સચ્ચ૦ દેવને ઉદેશી હવિષને ત્યાગ
વન પરસેવાથી થનાર-જૂ-માંકડ કરતી વેળા ઉચ્ચારાય છે.
વગેરે. સ્વાહ ત્રી. તે નામે અગ્નિની પત્ની.
લ૮ ૧૦ પરસેવો. સ્વાહાપતિ પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ.
ન ૧૦ પરસેવો લાવ, બાફ દેવી. હિત્રિય ઉપરના અર્થ.
નિલા શ્રી. લેઢાં વગેરેની તકઢાઈ, ર મુજ્ઞ પુત્ર દેવ.
શેકવા-મૂંજવાનું પાત્ર.
For Private and Personal Use Only
Page #725
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
स्वेदनी
સ્વની શ્રી. ઉપરના અ. સ્લેવિન્દુ પુ॰ પરસેવાનું ટીપું, સ્પેતિ ત્રિ॰ પરસેવા આપેલ, સ્વરાજ ૧૦ પરસેવાનું પાણી, પરસેવા. સ્વ ન॰ સ્વેચ્છા, પાતાની ઇચ્છા, સ્વૈર ત્રિ॰ પેાતાની ઇચ્છાવાળું, સ્વતંત્ર, પરાધીન નહિ તે, મંદ, ધીમું, સ્વૈરવૃત્ત ત્રિ॰ સ્વતંત્ર, પોતાની ઇચ્છાનુસાર વનાર.
સ્વૈરિની સ્ત્રી પાતાનો ઇચ્છા પ્રમાણે વતી સ્ત્રી, વ્યભિચારિણી, પરાયા ચાર પુરૂષો સાથે વ્યભિચાર કરતી સ્ત્રી. સ્વૈરિન ૩૦ સ્વેચ્છાચારી, સ્વતંત્ર. ચોનિત ત્રિ પોતે ઉપાર્જન કરેલ, પોતે મેળવેલ.
હૈં.
ૢ વ્યંજનામાં છેલ્લે કંઠસ્થાની ઊષ્માક્ષર
વ્યંજન.
ह अव्य०
પાદપૂરણમાં, સંબોધનમાં, પ્રેરણામાં, નિદામાં, તિરસ્કારમાં, નિગ્રહ-શિક્ષામાં, પ્રસિદ્ધિમાં અને કાપ સ,થે વારણમાં વપરાય છે.
હૈં પુ॰ શિવ, પાણી, મીઠું, શૂન્ય, આકાશ, સ્વ, ધારણ કરવું, ચંદ્ર, કપૂર.
૪ ત્રિ॰ સુકાયેલું. રક્ત, લાલ. જ્જૈલ પુ॰ હંસ પક્ષી, નિલાલ રાજા, વિષ્ણુ, સૂર્ય, પરમાત્મા, મત્સર, દ્વેષ, એક જાતના યતિ–સંન્યાસી, એક જાતને મત્ર, શરીરમાં રહેલા એક વાયુ, એક જાતના ઘેાડા, ગુરૂ, પર્વત, શિવ,
૮૯
७०५
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
हंसवाहन
*સત્ર પુ॰ આગળ રહેલ, માખરે રહેલ, વિશુદ્ધ, પવિત્ર, શ્રેષ્ઠ,
દૈવ ત્રિ॰ ઝાંઝર, પગા દાગીના-છડા વગેરે.
હંસજ પુ સ પુ॰ જુએ, રાજહ’સ પક્ષી, સંગીતશાસ્ત્રમાં કહેલ એક તાલ. હઁસાહીતનય પુ॰ પાડા,
Ëલીજ પુ॰ એક જાનના રતિબંધએક જાતના મૈથુનપ્રકાર. *લટ પુ॰ બળદની ખૂધ. *લગ પુ॰ બ્રહ્મા. हंसगद्गदा લનારી સ્ત્રી. *સામિન ત્રિ॰હંસની પેઠે જનાર. *રગામિની શ્રી હુંસની પેઠે ચાલનારી સ્ત્રી, બ્રાહ્મણી.
શ્રી મધુર-મીઠું મેાલ
લપાદન ન॰ અગર ચંદન. *લનાર્ પુ॰ હંસના શબ્દ. લનાવિન્ ત્રિ॰ હંસની પેઠે શબ્દ કર
નાર.
હંસનાવિની સ્ત્રી એક જાતની સ્ત્રી. હંસપી શ્રી. એક જાતને વેલે લપાદ ન॰ હીંગળા. *લપતિ શ્રી હંસપદીને વેલા. Ëત્તપાવી શ્રી હંસપદીને વેલા. હૂઁસમાજા શ્રી સની પ`ક્તિ, હંસને સમૂહ, તે નામે એક છંદ. ફૈલમાથા ફ્રી મા↑ વનસ્પતિ. ધ્રુવથ પુ॰ બ્રહ્મા.
હંસા શ્રી બ્રહ્માણી, સરસ્વતી દેવી. *સોમા ન॰ હીરાકસી. હંસોજ ન॰ પિતળ ધાતુ. દૈવત ત્રિ॰ હંસવાળુ żલવતી શ્રી હસપટ્ટીને વેલે ફૈલવાદન પુ. બ્રહ્મા,
For Private and Personal Use Only
Page #726
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
हंसवाहना
हतौजस्
ઇંવાદના સ્ત્રી બ્રહ્માણી, સરસ્વતી દેવી. | ૮ go બલાત્કાર, પાણીમાં યંતી એક ઇંદ્રિ પુછે હીંગળો.
વનસ્પતિ-અની. તમિળ ન રૂપું.
દર સ્ત્રીશેવાળ, કુંમિશ્ન જુઓ. ઇંવાદ ; બ્રહ્મા.
ન પુત્ર રાજયોગ વિનાજ કેવળ દંતાતા સ્ત્રી બ્રહ્માની શક્તિ-બ્રહ્માણી, પ્રાણાયામ વગેરે ક્રિયાઓથી થનાર પરસરસ્વતી દેવી.
માત્મદર્શનરૂપ ચિત્તવૃત્તિનિધાત્મક યુગ. હૃતિક સ્ત્રી હંસલી.
દુદાજુ ૩૦ સુંમિ જુઓ. હૃક્ષ સ્ત્રી હંસલી.
દિ ઉ૦ પશુને મારવાનું સાધન લાકડાનું હૃતોલ 7) નવી માટીના ઘડામાં રાખેલું– એક યંત્ર, હેડ. સૂર્યનાં કિરણેથી કંઇક તપેલું
વિકા ઉ૦ એક નીચ જાતિને માણસ. ચંદ્રના કિરણોથી મિશ્ર થયેલું–મંદવાયુથી
gી સ્ત્રી એક નીચ જાતિની સ્ત્રી. તરંગિત અને એલચી વગેરેથી સુવાસિત દૃ૪ ૧૦ હાડકું. કરેલું-નદીનું શ્રમનાશક અને પિત્તોષ્ણ
દg એક નીચ જાતિને માણસ. શામક જળ.
દુ સ્ત્રી એક નીચ જાતિની સ્ત્રી. મત સંબોધનમાં, ગર્વમાં, દંભમાં ૨૦ હાડકામાં થનારી મજજા-ચરબી. તથા પ્રશ્નમાં વપરાય છે.
હજું પુહાડકું. @ go હાકલ પાડીને બોલાવવું, હાથીને ફિલ પુએક નીચ જાતિનો માણસ. બોલાવો.
દક્ષિી સ્ત્રી એક નીચ જાતિની સ્ત્રી. પુત્ર હાકલ પાડીને બોલાવવું. v સ્ત્રી મેટું માટીનું એક પાત્ર. હા અધ્ય. નાટકમાં દાસીને બોલાવવામાં
ધ્રા મ. નાટકમાં હલકી દાસી પ્રત્યે વપરાય છે.
સંબોધનમાં વપરાય છે. હશે કચ૦ ઉપરને અર્થ.
વિક સ્ત્રી નાનું એક જાતનું માટીનું દૃષિ પુસુધા, ભૂખ.
વાસણ-હાંડલી. હૃદુ મંગા૧૦ ૨૦ સેદ્ દીપવું, પ્રકાશવું.
vsણુત go એક જાતનું માટીનું વાસણ હાર્ષિ ના શેવાળ.
જે મહયે છઠ્ઠા અર્થ૦ જુઓ. દૃદૃ પુબજાર, દુકાન, હીટ.
દ્ધ ત્રિવ નાશ પામેલ, હણેલ, નાશ પમાદટ્ટર પુબજારમાં ચોરી કરનાર ડેલ, હણાયેલ, આશારહિત ગુણેલ. ચાર.
ત ન હણવું, મારી નાખવું, ગુણવું, દવા ! ઉપરનો અર્થ.
ગુણકાર. દવઢાતિની સ્ત્રી, એક જાતનું સુગંધી ઇંતજ ત્રિનષ્ટપ્રાય, મુડદાલ, અભાગીયું. દ્રવ્ય, હળદર,
રંતર ઝિ૦ હણાયેલી આશાવાળું, આશાદૃાધ્યક્ષ go મેટે દુકાનદાર, મોટે શૂન્ય, નિર્દય, ચાડીયું, વાંઝીયું. વેપારી, બજારનો ઉપરી.
હૃતિ સ્ત્રી હણવું, મારી નાખવું, ગુણવું, 4 અવા૧૦ સે ખીલે બાંધવું ૪૦ બ- વ્યાઘાત, વિઘ, અપકર્ષ. લાત્કાર કરવો, કૂદવું ૫૦
| તાર્ ત્રિો હણાયેલા બળવાળું, નિસ્તેજ,
For Private and Personal Use Only
Page #727
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
हनु
"૭૦૭
૪નુ પુ. વ્યાધિ, રોગ, શસ્ત્ર, હથિઆર.
ત્યાં સ્ત્રી મારવું, વધ, નાશ કરવો,
ટૂથ ત્રિ. ખેદ પામેલ, થાકેલ, કંટાળેલ. હે મસા મા મર્િ હગવું, મળત્યાગ ન કરે.
હગી રહેવું, હગવું, મળત્યાગ કરવો. હૃદા સ્ત્રી જ્યોતિષપ્રસિદ્ધ અમુક રાશિનો અમુક અંશ.
સ્વ. ૧૦ ૨૦ મઃિ હણવું, મારી નાખવું, હિંસા કરવી. સમિ+અથડાવું સામે આઘાત થવો, +ખાંડવું, ઉતરાં દૂર કરવાં વગેરેને લગતા કે વ્યાપાર કરો, મા+મારવું, ઠેકવું, માર મારે, ઠોકીને કોઈ વાદિ વગાડવું. તન્ના સામેથી ઠોકવું, રોકવું, અટકાવવું, પ્રતિબંધ કરવા વિ+મા+પરસ્પર વિરોધ કરે, વિશેષ મારવું, ૩૬+ઉચે જવું, ઉંચું કરીને હણવું, સવ +આરંભ કરવો, નિનિઃશેષ રીતે હણવું-બીજા સ્વર સાથે
સ્વરને અથડાવીને ઉદાત્ત સ્વર સંપાદન કરે, નિસંપૂર્ણ હણવું, વજ વગેરેને શબ્દ થવો, કડાકે થવો, વરા+પ્રતિબંધ કરે, રોકવું, અટકાવવું, પ્રતિ+સામેથી રોકવું, પ્રતિકૂલ જવું, વિ+ગતિ+પરસ્પર હણવું, સામસામા મારી નાખવું, + સારી રીતે હણવું, સમૂહરૂપ થવું.
વ્ય. ક્રોધથી કહેવામાં, વિનવવામાં વપરાય છે. દૃ ત્રિહણનાર, મારી નાખનાર. દુર ત્રિઉપરના અર્થ. ટ્રના ૧૦ હણવું, મારી નાખવું, ઠાર કરવું. નજીક ત્રિવ હણવા લાયક, મારી નાખવા લાયક.
નજી પુત્ર કેવડાનું ઝાડ. દૃનુ પુત્ર સ્ત્રી હડપચી, જબ્બે. રંતુ સ્ત્રી એક જાતનું સુગંધી દ્રવ્ય, રોગ,
એક જાતનું અસ્ત્ર, મૃત્યુ, મરણ | દૃનુ ઘટ્ટ ૩૦ એક જાતનો રોગ-જેમાં હડ
પચી જકડાઈ જાય છે. દનુમત ૫૦ રામચંદ્રને ભક્ત-અંજનાપુત્ર
એક વાર. ઢનુત્તન્મ પુર દgઢ જુઓ.
નૂ સ્ત્રી હડપચી, જડબું. દુનૂથ ૩૦ હજુદું જુઓ. રંગૂમ પુત્ર નુમન્ જુઓ. ઇન્s રાક્ષસ. નૂપી સ્ત્રીરાક્ષસી.
તમે પુત્ર નુ હું જુઓ. દૂર મચ૦ હર્ષમાં, અનુકંપામાં, દયાજનક
સ્થિતિમાં, ખેદમાં, વાક્યના આરંભમાં, પીડામાં, દુઃખમાં, વાદમાં, સંભ્રમમાં, ગભરાટમાં, ઉતાવળમાં, છેડો કલ્પવામાં
વપરાય છે. દુત્તાવાર અતિથિને અન્નદાન કરવું,
વ્રત’ શબ્દનો ઉચ્ચાર કરે. તારા ત્રિ- હણવા લાયક, મારી નાખવા
લાયક. હજુ ૫૦ મૃત્યુ, મરણ, બળદ.
7 ત્રિો હણનાર, મારી નાખનાર, સતત હણનાર. હશ ત્રિ- હગેલ.
વા સ્ત્રી વણિગદ્રવ્યવિશેષ-રશ. પુણા સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. જ વ્ય. ક્રોધપૂર્વક કહેવામાં તથા વિનવવામાં વપરાય છે. ના સ્ત્રી નીચેનો શબ્દ જુઓ.
જ સ્ત્રી ગાયને શબ્દ, ગાયનું ભાભરવું. ( વી. ૧૦ લ૦ સે ગમન કરવું, જવું.
For Private and Personal Use Only
Page #728
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
हम्मा
દ્રુમ્મા શ્રી મા જુએ.
ચ્ ॰ વ॰ મેર જવું, સ॰ કરમાવું, થાકવું. અ હ્રય પુ॰ વાડા.
જાતા સ્ત્રી તે નામે એક ઝાડ. ગમ્ય પુ॰ એક જાતનું મીઠું. દૂધધા શ્રી આસધ વનસ્પતિ, અજમાદા વનસ્પતિ.
પ્રોવ પુ॰ વિષ્ણુના એક અવતાર, તે નામે એક દૈત્ય, તે નામે એક રાજર્ષિ ત્રીવહન્ દુ॰ વિષ્ણુ, પ્રોવા સ્ત્રી. દુર્ગા દેવી.
ત્ર ૩૦ ઇન્દ્રના સારિથ માતિલ. હ્રચક્ર ત્રિ॰ ધોડે! હાંકનાર. દિષત્ પુ॰ પાડા. દૂધન ન૦ વર્ગીય જીએ પુચ્છ ન ઘેાડાનું પૂછ્યુ હજુ સ્રો॰ માષપર્ણી વનસ્પતિ. પ્રિય પુ॰ જવું.
યપ્રિય ત્રિ॰ ઘેાડા જેતે પ્રિય હાય તે.
પ્રિયા સ્રી આસધ વનસ્પતિ, ખજૂરી, ચમાર છુ. કરેણનું ઝાડ. મારા પુ॰ કરેણનું ઝાડ. ચમારળ પુ॰ પોપળાનું ઝાડ, મેષ પુ. અશ્વમેધ યજ્ઞ. વાહન છુ સૂર્ય પુત્ર રેવન્ત. હેંચવાન ત્રિ॰ ઘેાડાના વાહનવાળુ. ચવાહનમંર ૫૦ રક્તકાંચન વૃક્ષ. ચરાજા સ્રો॰ ધાડાના તબેલા, ઘેાડાર. ચીર્ષ પુ॰ વિષ્ણુની એક મૂતિ, શાલ ગ્રામની એક મૂર્તિ ચા સ્રી આસધ વનસ્પતિ, ફ્રેંચાધ્યક્ષ પુ ઘેાડાના રક્ષણ માટે નીમેલ અધિકારી.
સાનનું પુ મગ,
૭૮
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
हरिक
ચાર પુ॰ કરેણનું ઝાડ, ચાસદ્ધ ત્રિ॰ ઘેાડા ઉપર ચઢેલ. ચારાના સ્રી સાકી વૃક્ષ. ચી શ્રી ઘેાડી, ચોત્તમ પુ ઉત્તમ ઘેાડા.
દૂર પુ॰ રૂદ્ર, શિવ, અગ્નિ, ગધેડા, વિભાજક, હરવું, ભાગવું.
દ્રુજવુ॰ રંગ, વિભાજક, હરનાર, ભાગાકાર
For Private and Personal Use Only
કરનાર.
TMTM ત્રિ॰ હરી જનાર, લઈ જનાર, ટૂલ્યૂડામળિ ૩૦ ચંદ્ર, કપૂર. દૂરળ ન॰ હરણ કરવું, લઇ જવું, ચારવું, એક ઠેકાણેથી બીજે ઠેકાણે લઈ જવું, દાયજામાં અપાતું ધન, ભાંગવું. ઢાળ પુ॰ ભુજા, હાથ, બાહુ, દળીય ત્રિ હરણ કરવા લાયક, લઈ જવા લાયક, ચારવા લાયક, ભાંગવા
લાયક.
0
તેનસ્ ન॰ પારા, શિવનું વીય પર્વત પુ॰ કૈલાસ પર્વત. હવ્વીન ન॰ તેનસ્ જીએ. ધ્રુવીન ન॰ તેનસ્ જીએ. શેલા શ્રી ગગા નદી. રૂપ શ્રી દ્રાક્ષ. દ્વાત્રિ ૬૦ કૈલાસ પર્યંત. ā g॰ વિષ્ણુ, સિંહ, સર્પ, વાનર, દેડકેા, પાપટ પક્ષી, ચંદ્ર, સૂર્ય, કપૂર, આકડાનું ઝાડ, ઘેાડા, યમ, વાયુ, મહાદેવ, બ્રહ્મા, કિરણ, જંબુદ્રીપમાં આવેલા એક ખંડ, ઇન્દ્ર, મેરપક્ષી, ક્રાયલ પક્ષી, હંસ, અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ, પડિત, ભતૃહિર નામે વાકયપ્રદીપ ગ્રંથના કર્તા એક મુનિ, લીલા રંગ, પીગળા રંગ, ઈન્દ્રના ધાડે. હૈં ત્રિ॰ લીલું, પીંગળુ, માંજરું. દૃષ્ઠિ પુ॰ કંઇક પીળા અને લીલા એવા વાડા.
Page #729
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
हरिकेलीय
ઉઠવું
हरिनामन्
સ્ટીસ કુબંગદેશ-બેંગાળ. દરિા પુત્ર શિવ, શિવ ભક્ત એક
યક્ષ. ત્રિાન્તા સ્ત્રી વિષ્ણુક્રાંતા વનસ્પતિ,
અપરાજિતા વનસ્પતિ. ૬િ ૧૦ વિષ્ણુનું મંદિર, એકચક્રા
નગરી. વિના એક જાતનું કલ્પવૃક્ષ, ધોળું ચંદન, ચંદ્રનું તેજ, સ્ના, કેસર, પધકેસર, સુંદર અંગ, ઘસેલું તુલસીનું | લાકડું- કપૂર-અગર-કેસર-આ સર્વ સાથે મેળવેલ–હરિચંદન. િgo હરણ, મૃગ, શિવ, વિષ્ણુ, હંસ, ધળો રંગ, પીળો રંગ. જિ ત્રિા ધેાળું, પીળું. ળિના પુત્ર કિનર નામે દેવજાતિ. દિ પુત્ર બીકણ, ભયવાળું. પિતા સ્ત્રી તે નામે એક છંદ. ક્ષિત્રિદ હરણ સમાન આંખવાળું. દક્ષિી સ્ત્રી હરણ સમાન આંખવાળી
સ્ત્રી, ળિr y૦ ચંદ્ર, કપૂર. હરિ સ્ત્રી પીળા રંગની સ્ત્રી, લીલા રંગની સ્ત્રી, સોનેરી સૂઈ, મજીઠ, જુવાન સ્ત્રી, શ્રેષ્ઠ સ્ત્રી, સત્તર અક્ષરના ચરણવાળો એક છંદ, મૃગલી, હરણ, તે નામે એક અપ્સરા. રિત પુ. લીલા પીળે મિશ્ર રંગ, માંજરે રંગ, સૂર્યને ઘોડે, મગ, સિંહ,
સૂર્ય, વિષ્ણુ, આકડાનું ઝાડ. હરિત ન ઘાસ. િત્રી દિશા, હળદર, હરિત ત્રિ. લીલા પીળા મિશ્ર રંગવાળું,
માંજરું, લીલું. uિ R૦ મૂળે.
હૃતિ સિંહ, એક જાતનું ઘાસ, લીલે
રંગ, પીળો રંગ, માંજરો રંગ. હરિત ત્રિ. લીલા રંગનું, પીળા રંગનું,
માંજરા રંગનું. ત્તિ ૧૦ એક જાતનું સુગંધી દ્રવ્ય. જિત Rહરકોઈ શાક. હૃતિપત્ર સ્ત્રી એક જાતનો વેલે. તિરવિ પુ. સરગવાનું ઝાડ.
તાયત ત્રિ. લીલા જેવું થતું, લીલું થતું. તાઇ ૨૦ હરતાલ નામે એક ઉપધાતુ. તિષ્ઠિ પુત્ર એક જાતનું પક્ષી. હરતા ન૦ હરતાલ નામે એક ઉપધાતુ. હરિત૪િ શ્રી. ભાદરવા સુદ ચોથ,
ધો-ખડ. તારી સ્ત્રીધ્રો-ખડ, આકાશરેખા. તારમાં એક જાતને મણિ. રિતીના ન લીલું કરવું. પિતત ત્રિ- લીલું કરેલ.
. લીલે દર્ભ. વિશ્વ પુત્ર સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ,
દેવ પુત્ર શ્રવણ નક્ષત્ર. ટૂર્ષિ લીલે દર્ભ ન્દ્રિય પુત્ર નાગકેસરની રજા હરિદ્રા ત્રી, હળદર, હરિદ્રારા પુત્ર પીળા રંગના ગણપતિ. હરિદ્રાફ ૩૦ એક જાતનું પક્ષી. બ્રિાફર શ્રી. એક જાતની પક્ષિણી. મિ પુ. પીળો રંગ, ચારોળીનું ઝાડ, કાબરચિત્રો રંગ. બ્રિામ ત્રિ- હળદર જેવું, પીળા રંગનું, કાબરચિત્રા રંગનું, રંગબેરંગી.
દ્વારા પુછે હળદરને રંગ. દ્રિ પુત્ર હરકેઈ ઝાડ, દારુહળદર. હરિદ્વાર ને તે નામે એક તીર્થ. નિમવું ૧૦ હરિનું નામ, વિષ્ણુનું નામ.
For Private and Personal Use Only
Page #730
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
हरिनामन्
७१०
- हरीतकी
સ્ટીવની સ્ત્રી ઘુવડી, કરચલી. જિલ્લા પુ. મહાભારતની અંદર આવતા
ખિલરૂપ વ્યાસકૃત એક ગ્રંથ. હરિવર્ષ ર૦ જંબુદ્વીપના નવ ખંડપૈકી
એક ખંડ. વિમ ત્રિ- હરિને વહાલું, વિષ્ણુને
નામન પુમગ.
નેત્ર ર૦ ધોળું કમળ, વિષ્ણુનું નેત્ર, - હરિનું નેત્ર,
જોર પુ. ઘુવડ. હત્રિ સ્ત્રી ઘુવડ માદા. જિનિ પુ0મરકત મણિ, લીલે મણિ ભુિજ ૬. શરદ ઋતુમાં પાકેલા મગ uિ R૦ મૂળો. જિંકય ર૦ એક જાતનું ચંદન, સુગંધી
વાળો–ખસ. હરિ તુ કદંબનું ઝાડ, પીળો ભાંગરે, વિષ્ણુકંદ નામે એક કંદમૂળ, કરેણનું ઝાડ, શંખ, બારીયાનું ઝાડ, શિવ, વાયુપ્રકૃતિનો મનુષ્ય, વાયલ. હffકર ત્રિહરિને પ્રિય, વિષ્ણુને પ્રિય,
વાયડું. ત્તિ શ્રી લક્ષ્મી, તુલસી, પૃથ્વી,
બારશ તિથિ. વિદુલ ૧૦ એક જાતનું સુગંધી દ્રવ્ય. મિ ત્રિ, હરિની ભક્તિ કરનાર, વિષ્ણુને ભક્ત-વૈષ્ણવ, સર્વ સ્થળે સમ
ભાવ રાખનાર હરિજન. મિ - એક જાતનું સુગંધી દ્રવ્ય. મિ પુત્ર તે નામે એક જૈનાચાર્ય. સ્મિત g૦ ઉપરને અર્થ.
મુક પુત્ર સર્પ. હૃમિન ૫૦ કાળ, સમય, વખત. દથિ પુલ ચણે, ગણીઆરીનું ઝાડ, તે
નામે એક દેશ. મિથા પુચણો. સ્થિર ન ચણે, કાળો મગ. ચિ પુપીળો ઘડો. હૃત્તેિ અa૦ નાટકમાં સ્ત્રીને બોલાવતી વેળા
વપરાય છે. દલ્હોત્રજ ઉ૦ ઘુવડ, કરચલો.
વિઠ્ઠમા શ્રી લક્ષ્મી, તુલસી, બારશ
તિથિ, જયા. हरिवात् पु० चन्द्र રિવાર ન અગીઆરસનો દિવસ, બા
રશનો પ્રથમ વિભાગ દરિવાર ૩૦ ગરાડ પક્ષી. વિાહન ન ગરૂડ પક્ષી. હવા ૧૦ હરતાલ નામે એક ઉપધાતુ. ાિયન ૧૦ વિષ્ણુનું શયન, વિષ્ણુની
નિદ્રા, વિષ્ણુને નિકાકાળ. ચિત્ર પુ. સૂર્યવંશી-ત્રિશંકુનો પુત્ર - એક રાજા. હરિશ્ચન્દ્રના ૧૦ સૌ નગર. હરિશ્ચન્દ્રની સ્ત્રી, સૌભ નગર, દિપુરૃ સ્ત્રી સૌભ નગર. ન્દ્રિપુર ૧૦ સૌભ નગર. ઢિપુર સ્ત્રી સૌભ નગર, ળિ પુછે તે નામે એક જૈન ચક્રવતી. દરિસોર્તન ૧૦ હરિનું નામ જપવું. દુનિસુત ૩૦ ઉપરને અર્થ. હિરા ઇન્દ્રને ઘોડે, ઇન્દ્ર, કાર્તિક
સ્વામી, ગણપતિ, આકડાનું ઝાડ. ૪િ પુ. વિષ્ણુ અને શિવના અર્ધા
અર્ધા શરીરવાળી મૂતિ. ઝિ 7૦ ગંગા અને ગંડકી નદીના સંગમની પાસેનું એક તીર્થક્ષેત્ર. પિત્મિક go ગરૂડ, શિવને પિડીયે. રીતળી સ્ત્રી હરડેનું ઝાડ, હરડે.
For Private and Personal Use Only
Page #731
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
हरेणु
દરેજી સ્ત્રી॰ કુળવાન સ્ત્રી, રેણુકા નામે
એક સુગધી દ્રવ્ય.
દરેજી પુ॰ વટાણા.
ભુજ પુ॰ વટાણા.
દૂર્તો પુ॰ ચાર, સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. જ્જતુ ત્રિ॰ હરણ કરનાર, હરનાર, ચેરી કરનાર, લઇ જનાર.
ધૈર્મન્ ન॰ બગાસું,
મિત ત્રિ. બગાસું ખાધેલ, દાઝેલ, ખળી ગયેલ, ફેકેલ, ઉરાડેલ.
ફ્રેન્દ્ર 7॰ હવેલી, ધનવાનેાનું ઘર. રૂં સ્વા૦ ૧૦ સેટ્ થાકવું, થાકી જવું ૦ જવું સ દŽક્ષ પુ॰ સિહ, ખેર. એંક્ષી શ્રી સિંહણુ. हर्यश्व पु० इन्द्र.
પૂર્વે પુ॰ હર્ષ, આનંદ, સુખ, કામદેવને પિતા, તે નામે એક રાજા.
પેન્દ્ર ત્રિ॰ હ કરનાર, આનંદ કરનાર, આનદકારક.
પેજ ૩૦ તે નામે એક પત.
જ્જૈન ન॰ આનંદ પામવા, ખુશી થવું, હર્ષ, આનંદ, ખુશાલી.
દર્શન પુ॰ જ્યાતિષપ્રસિદ્ધ એક યાગ, એક જાતને નેત્રરોગ, એક જાતનું શ્રાદ્ધ, તે નામે એક શ્રાદ્ધદેવ.
વેળ ત્રિ॰ આનંદ કરનાર, હ કરનાર, ખુશાલી કરનાર.
પેમાળ ત્રિ॰ આનંદ પામતું, હર્ષ પામતું, હરખાતું.
ચિત્તુ પુ॰ દીકરા, પુત્ર. ચિત્તુ ન॰ સાનું.
વંચિત્તુ ત્રિ॰ આનંદ પામનાર, ખુશી
થનાર.
વેલ્વન ૩૦ આનંદના અવાજ, ખુશીનેા
७११
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
हलिन
શબ્દ, ખુશાલીને પેાકાર. ઢાવળી શ્રી વિજયા ભાંગ.
નિત ત્રિ॰ હર્ષ પામેલ, આનંદ પામેલ, ખુશ થયેલ.
કૃષિર્ ત્રિ- ખુશી થનાર, આનંદ પામનાર, હકારક.
દૂર્ભુજ પુ॰ મૃગ, હરણ.
ઢવુંજ ત્રિ॰ કામી, આન'દી, હર્ષવાળું,
પુરા.
હદ્ સ્વા॰ પ૦ સ॰ સેટ્ ખેંચવું, ખાવું. ફૂલ મૈં હળ.
દૂદ્દી શ્રી હળદર.
.
દૂધર પુ॰ ખળદેવ, બળરામ.
દૂધર ત્રિ॰ હળને ધારણ કરનાર ખેડુત વગેરે.
7મૂર્તિ શ્રી ખેડ, ખેતી, પૈંમૃત્ ૬૦ ખળદેવ, બળરામ. દૃસ્તૃત ત્રિ॰ હળ ધારણ કરનાર ખેડુત વગેરે.
દસ્કૃતિ પુ॰ તે નામે એક મુનિ, હળ ધારણ કરવું તે, ખેડ કરવી, ખેતી કરવી. દૈા અન્ય નાટકમાં સુખીને ખેલાવતી વેળા વપરાય છે.
દ્દા સ્ત્રી સખી, બહેનપણી, પૃથ્વી, પાણી. ટૂયુધ ૩૦ બળદેવ બળરામ, તે નામે એક વિદ્વાન.
દૂલ્હાદ પુ॰ રંગબેરંગી ઘેાડા, કાબરચિત્રો વાડા.
For Private and Personal Use Only
દ્દાદ્દલ કુ. એક જાતનું ઝેર, એક જાતના સર્પ, અંજના, તે નામે એક મુદ્દ. હજાદી શ્રી રંગબેરગી ઘેાડી. હિ પુ॰ મોટું હળ. TMહિન્ દુ॰ બળરામ, ખળદેવ. જિન ત્રિ॰ હળ ધારણ કરનાર ખેડુત વગેરે.
Page #732
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
हलिनी
૭૨
રિની સ્ત્રી, લાંગલી વૃક્ષ. ત્રિકિય પુત્ર કદંબનું ઝાડ. ત્રિક્રિયા સ્ત્રી મદિરા, દારૂ, બળદેવની
પત્ની રેવતી. દૃી સ્ત્રી તળાને સમૂહ. દીન ૩૦ સાગનું ઝાડ.
સ્ટીમલા એક જાતને પાંડુરંગ. દીરા શ્રી. હળની ઈસ, હળનો દડો. હસ્ટીરવ પુ. એક જાતનો પાંડુરોગ. દૂચ ત્રિા હળથી ખેડવા લાયક ખેતર
વગેરે, હળસંબંધી, હળનું. સુલ્યા સ્ત્રી હળને સમૂહ. દહુ ખ્યા ૧૦ ૩૦ વિકાસ પામવું,
ખીલવું. હa R૦ લાલ કમળ. હૃઇન ર૦ ઉંધમાં આળોટવું. દૃીજ ર૦ સ્ત્રીઓનું ગોળાકારે નૃત્ય-સ્ત્રી
એને ગરબા, રાસક્રીડા. દૃષિ R૦ ઉપરના અર્થ. ઢોર ર૦ દૃષિ જુઓ. દજીલા 70 ઉપર પ્રમાણે દવ ૩૦ યજ્ઞ, હેમ, આજ્ઞા, બોલાવવું તે. દવ૬ પુ0 કાંસાના પાત્રમાં ધભાત ખાવા તે. ધ્રુવન ન હોમ, હવન કરવો તે. દવન પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ. દૃવની સ્ત્રી યજ્ઞને કુંડ. દુની ત્રિ- હેમ કરવા લાયક, હવન
કરવા લાયક. હવા અa૦ પ્રસિદ્ધ એવા અર્થમાં વપરાય છે. વળી સ્ત્રી હેમકુંડ. રિવાર ૨૦ ઘી ખાવું તે. વિરાન પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ. દવિધ go ધીને ગંધ, હેમદ્રવ્યને ગંધ.
વિધવા સ્ત્રી ખીજડીનું ઝાડ. વિદ ૧૦ યજ્ઞમંડપની પાસેનું હેમદ્રવ્ય
રાખવાનું ઘર. વિજ્ઞ પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ, વિમાન ન ઘી ખાવું તે. વિમાન પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ. વિષ્ણુ પુત્ર ગણિયારીનું ઝાડ. વષ્ય ૧૦ ઘી, મદ્રવ્ય.
મુજ્ઞ પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ. વિષ્યમોના પુત્ર ઉપરના અર્થ. વિમાન ૧૦ ઘી ખાવું, ઘીનું ભજન. હવવ્યાજ નો ત્રત વગેરેમાં ખાવા લાયક
અમુક પદાર્થ. વિણ ૧૦ ધી, હેમદ્રવ્ય, હોમ, હવન.
જ ત્રિો હવન કરવા લાયક, હેમ કરવા યેગ્ય. દૃશ્ય ૨૦ હેમ, હવન. દવ્યાં પુત્ર હેમને માટે દૂધ-ઘી વગેરેથી
મિશ્ર રાંધે ચરૂ. દુથવાદ્પુઅગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ.
વ્યવાદ પુઉપરના અર્થ.
વ્યવાન પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ. હૃવ્યારા ૬૦ ઉપરના અર્થ.
વ્યારાના પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ વ્યારાના ત્રિઃ ઘી ખાનાર, હેમદ્રવ્ય ખાનાર.
વાવ ૬૦ સેટ હસવું, ખીલવું, ઉઘડવું, વિકસવું, પ્રફુલ્લ થવું, હાંસી કરવી, મશ્કરી કરવી, મશ્કરીમાં હસવું, પ્રકાશવું, દીપવું, સમાન થવું, સરખાવવું, વિ+મંદ હાસ્ય કરવું, હસી કાઢવું, ક+ મશ્કરીમાં હસવું, મોટેથી હસવું, ખડખડ હસવું, વરિ+મશ્કરીમાં હસવું, હાંસી કરવી, સપ+ખડખડ હસવું, હાંસી કરવી, સવ+ હસવું, મશ્કરી કરવી, ૩૫હસી કાઢવું.
For Private and Personal Use Only
Page #733
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
७१३
हस्तिप
કરવી.
ga go હસવું, હાંસી કરવી, મશ્કરી | પ્રયાસે પ્રાપ્ત થવા ગ્ય પદાર્થ, વેદાંતને કરવી.
એક ગ્રંથ. દુર fa૦ હસનાર, મશ્કરી કરનાર, હાંસી સ્તિકા ૧૦ હાથીઓનો સમૂહ. કરનાર.
ત્તિક પુ. વાઘ, સિંહ. સુરત ત્રિદ હસતું, હાંસી કરતું, મશ્કરી શિતઃ ૦ એક જાતનું કંદમૂળ. કરતું
હૃતિ પુ. મહાકરંજ વૃક્ષ. દુર ર૦ હસવું, હાંસી કરવી, મશ્કરી દરિયાઈ ઉ૦ એરંડાનું ઝાડ, એક જાતને
ખાખરે, તે નામે એક ગણદેવ, એક દરની સ્ત્રી સગડી.
જાતનું કંદ, લાલ એરડે, હાથીને કાન. દત્તા સ્ત્રી સગડી.
સિતા પુત્ર ઉપરના અર્થ. દૂરની સ્ત્રી, એક જાતનો મોગરે, એક
હરિત પુ. એક જાતનો ખાખરે. જાતની ડાકણ, સગડી, હસતી સ્ત્રી.
તિઢિ એક જાતની બેરડી. સિત ત્રિહસેલ, હાંસી કરેલ, વિકસેલ,
ત્તિરિ પુત્ર કાંચી નગરી. ખીલેલ, પ્રફૂલ.
સિતોષ સ્ત્રી વૃઢોષ વનસ્પતિ. દલિત ૧૦ હસવું, હાંસી કરવી, વિકસવું,
સિતોષાતો સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. ખીલવું.
તિવાળી સ્ત્રી મહાકરંજ વૃક્ષ. ૪ પુ. હાથ, ગ્રેવીસ આગળનું માપ, તાનિ પુછે હાથીસ્વાર, હાથીને હાથીની સુંઢ, હસ્ત નક્ષત્ર, સમૂહ.
મહાવત. હત ૧૦ ધમણ.
હતિ ઝિ૦ હાથી જેવડું. દુરસ્ત જીવન ૧૦ હાથ કાપવા.
ત્તિવત્ત ૫૦ હાથીને દાંત, ભીંતમાં તોહિ પુછ હાથ જોડ વૃક્ષ.
નાખેલી ખૂટી. દુસ્તાખ ર૦ હાથમાં ધારણ કરવું, હા ! હૃત્તિન ન મૂળો.
થથી રોકવું, હાથથી રક્ષણ કરવું. દુતપુછ ર૦ હાથને ખેંચો.
સ્તિત્તા સ્ત્રી એક જાતની કાકડી. સ્તવિશ્વ નવ શરીર ઉપર અત્તર વગેરે દસ્તચર ઝિ૦ હાથી જેવડું. ચળવું તે.
હૃતિનું પુ૦ હાથી, ચંદ્રવંશી એક રાજા. તવા ૧૦ હાથ વડે અટકાવવું, આડા સ્તિd શહેરના દરવાજા પાસે હાથ દેવા તે.
ચડઉતર માટીને ઢાળ, શહેરના દરવાજા હસ્તાિં િજી. પગાર, મજૂરી, કિંમત. પાસેનો માટીને ઢગલે.
તસૂત્ર ૧૦ હાથનું કડું, પોંચી વગેરે. સ્તિનાપુર ૧૦ દિલ્હી શહેર. gaણ ત્રિક હાથમાં રહેલ.
હસ્તિનાપ્તા સ્ત્રી હાથીની સૂંઢ. શ્રેણિત ત્રિહાથમાં રહેલ.
હૃતિની સ્ત્રી, હાથણી, હવિલાસિની દરતા સ્ત્રી હસ્ત નક્ષત્ર.
વનસ્પતિ. તાઇ ર૦ હાથમાં રહેલું આંબળું, | સ્તિનાપુર ૧૦ દિલ્હી શહેર. હાથમાં રહેલા આંબળાની પેઠે વિના | સિતાં પુત્ર હાથીને માવત, હાથીવાર.
હ૦
For Private and Personal Use Only
Page #734
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
हस्तिपक
हारक
ત્તિપરા ૩૦ ઉપરના અર્થ. હસ્તિપત્ર પુત્ર હસ્તિકંદ વૃક્ષ. ત્તિળવા સ્ત્રી રાજકોષાતકી વનસ્પતિ. સ્તિપ ત્રી, મેરા લતા, કાકડી. રિતમઃ પુત્ર હાથીને મદ, તે નામે એક
ગંધદ્રવ્ય. સુરતમg go ઐરાવત હાથી, ગણેશ, શંખ,
નાગ. ત્તિમાત્ર ત્રિવ હાથી જેવડું. હૃતિપૂથ નં૦ હાથીઓનું ટોળું. તિવા પુ. મહાકરંજ વૃક્ષ. હસ્તિપ્રવ પુ. એક જાતનું ધર.
તવાદ પુત્ર હાથીને વશ રાખવાનું અંકુશ. ત્તિવાળી સ્ત્રી કેળ. તિરાત્રિ સ્ત્રી હાથીઓનું રહેવાનું સ્થળ,
હાથીખાનું. હરિતણુvg બ્રીહાથીની સૂંઢ. હૃત્તિશુvણી સ્ત્રી હાથીની સૂંઢ.. હૃતિના પુત્ર એક જાતનો મોટા
દાણાવાળે સામો. હિતના ૧૦ હાથીનું સ્નાન, હાથીના
ન્હાવાની પેઠે કઈ વ્યર્થ પદાર્થ દૃ મચ૦ હાથમાં, સ્વીકાર એવા અર્થમાં વપરાય છે. વાળ ને સ્વીકારવું, હાથમાં કરવું, પરણવું, પાણિગ્રહણ દત્તે મધ્ય૦ હાથમાં કરીને, સ્વીકારીને,
પરણીને, પાણિગ્રહણ કરીને. દુતેવા વચ્ચ૦ ઉપરના અર્થ હૃદ્ય ત્રિવે હાથથી ગ્રહણ કરેલ, હાથથી
દીધેલ-આપેલ, હાથથી કરેલ. હૃાધ્યક્ષ ૬૦ હાથી ઉપરને અધિકારી. હૃરત્યારો પુત્ર હાથીસ્વાર, હાથીને માવત. ત્રિ ત્રિમૂર્ખ, બેવકૂફ.
હૃહ મચ૦ હાલાહળ-ઝેર, એક જાતનું
સ્થાવર ઝેર. દૃ પુ. તે નામે એક ગંધર્વ. દgો q૦ ૧૦ શનિ ત્યાગ કરવો, તજવું,
છોડવું, પડતું મૂકવું. હા ગુરો૩૦ નિઃ જવું, ફક્ત ઉચે જવું, ચઢવું, ઉત્પન્ન થવું, ઉઠવું, ઉગવું, ચાલ્યા જવું, ઊંચું કરવું, ઉંચે ફેંકવું. હા મન્ચ૦ ખેદમાં, શોકમાં, પીડામાં, નિદામાં
વપરાય છે. ઢાર પુત્ર એક જાતનું જળજંતુ. દારી સ્ત્રી, એક જાતનું જળજંતુ-માદા. દિલ ન૦ તે નામે એક દેશ, દેશમાં થતું સોનું, હરકેાઈ સેનું દશ ત્રિ સેનાનું. સોનાનું બનાવેલ. હાદશમ ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
શ્વર પુત્ર ગોદાવરીને તીરે એક શિવલિંગ. હતવ્ય ત્રિ, તજવા લાયક છોડવા લાયક,
જવા યોગ્ય. વાર વેતન, પગાર, મરણ, મોત. હાન ૧૦ છોડવું, તજવું, ત્યાગ. હાનિ સ્ત્રી નુકશાન, ક્ષીણતા, ઓછાશ,
ઉણપ. ઢાપુત્ર સ્ત્રી એક જાતનું પક્ષી. હારી સ્ત્રી ઉપર અર્થ. all સ્ત્રી, બગાસું.
યેન પુ૦ વર્ષ, સાલ, ડાંગેર. દાયની સ્ત્રી વર્ષ, સાલ, અગ્નિશિખા. દર go એક જાતની મોતીની માળા, હાર,
યુદ્ધ, ભાજક-ભાગનારે અંક. ઢવ ત્રિ- હરણ કરનાર, હારનાર. ઘર ત્રિ. ઉપરના અર્થ. દાલ પુછે ચોર, ઠગ, એક જાતનું ગદ્ય
For Private and Personal Use Only
Page #735
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
७१५
हास्य
એક પ્રકારનું વિજ્ઞાન, ભાજક અંક, } aઈ પુ. બહેડાનું ઝાડ. શાખેટક વૃક્ષ
હા ત્રિ હરણ કરવા લાયક. હાર પાંચ સેરને હાર.
ઢાઢ g૦ બળદેવ, બળરામ, હળ, શાલિદિ સ્ત્રી, હાર, માળા.
“વાહન રાજા. હારાજ શ્રી પીળી દ્રાક્ષ.
ઇજા પુત્ર પીળો તથા લીલે ઘેડ, માંજરા દ્વારકૂન પુરુ મદ્ય-દારૂ.
રંગનો . હરિદ્ભા સ્ત્રી દ્રાક્ષ.
દાઢી સ્ત્રી, પીળા તથા લીલા રંગનીહાઈવસ્ટી શ્રી મોતીની માળા.
માંજરા રંગની ઘડી. દાનવી સ્ત્રી ઉપર અર્થ, એક કષ–
૮ એક જાતનું ઝેર. ગ્રંથ.
હૃાછા સ્ત્રી મઘ, દારૂ, તાડીને રસ. ૠરિ સ્ત્રી જુગારમાં પરાજય-હાર, મુસા- હટા પુત્ર ૧૦ એક જાતનું સ્થાવર ઝેર. ફરેને સમૂહ, યુદ્ધ.
દાઢાસ્ત્રી શ્રી મદિરા-મ-દારૂ. a ve g૦ કેયલ પક્ષી.
ઢાઢી ને એક જાતનું ઝેર. પાલિveી સ્ત્રી કેયલ-માદા.
દાર્જિન હળ ખેંચનાર–ખેડુત વગેરે,
બળદેવ. હાનિ ત્રિહરણનું, મૃગનું, મૃગસંબંધી.
ઘકિા ત્રિહળનું, હળસંબંધી, હળથી શરત પુ. એક જાતનું પક્ષી, લીલે પીળો
યુદ્ધ કરનાર. રંગ, માંજરે રંગ.
દારુના ઘી મોટી ગરોળી. acરા ર૦ શાક,
દ્વારા સ્ત્રી નાની સાળી. રિતી સ્ત્રી એક જાતની પક્ષિણ.
વુિં ૬૦ દાંત. દ્રિ પુકદંબનું ઝાડ.
દાવ પુ0 બેલાવવું, સ્ત્રીઓની શૃંગારિક ટ્ટાદ્રિ ત્રિહળદરથી રંગેલ.
ચેષ્ટા. ત્તિ ત્રિ- હારનાર, હારવાળું, મનહર, દાહ પુહસવું, સાહિત્યપ્રસિદ્ધ હાસ્યનો સુંદર.
સ્થાયિભાવ એક રસ. જ્ઞા૮િ go એક જાતનું પક્ષી.
દારૂ પુચંદ્ર, કપૂર, દાઢી સ્ત્રી, એક જાતની પક્ષિણ.
હૃત્તિ સ્ત્રી હસવું, હાસ્ય. સ્ત્રી, દારિ જુઓ, તી.
હારિન્ ત્રિહસનાર. ઘણીત પુસ્મૃતિકાર એક મુનિ, એક શસ્તિ ન હાથીઓનો સમૂહ. જાતનું પક્ષી,
ક્ષતિજ પુ0 હાથીને માવત. દારીત ત્રિકપટી, ઠગ, જુગારી. હસ્તિન હસ્તિનાપુર-દિલ્હી શહેર. જીત ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
દરતન ત્રિવે હાથીનું, હાથીસંબંધી, હાથી રીત પુત્ર હૃારીત ઉ૦ જુઓ.
જેટલા માપનું. દાતા શ્રી. એક જાતની પક્ષિણી. દરતનપુર ના હસ્તિનાપુર-દિલ્હી શહેર. દર્દ ન સ્નેહ, પ્રેમ,
હાર્ચ ૧૦ હસવું તે, હાસ્ય રસ. દર્દ ત્રિહૃદયમાં રહેનાર, હૃદયથી જાણવા gશ ત્રિ- હસવા લાયક, હાંસી કરવા લાયક.
યેગ્ય.
For Private and Personal Use Only
Page #736
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
हिण्डीपति
શાહ ૧૦ એક જાતનું ઝેર. હૃહ પુ. તે નામે એક દેવ, ગંધર્વ. રાહ પુ. ઉપરનો અર્થ.
મધ્ય વિસ્મયને શબ્દ, શોકને
દર પુત્ર ઉપરને અર્થ, યુદ્ધને
અવાજ. દિ સ્વા૧૦ ર૦ મનિ વધવું, જવું. દિ મધ્ય હેતુ, કારણ, અવધારણ, નિશ્ચય, વિશેષ, પ્રશ્ન, સંભ્રમ, ગભરાટ, હેતુ દર્શાવવો, દૃષ્ટાંતમાં અસૂયામાં, પાદપૂર તિમાં તથા શેક દર્શાવવામાં વપરાય છે. હિતી go વાઘ વગેરે હિંસક પશુ, શત્રુ,
અથર્વવેદી બ્રાહ્મણ ધિર ત્રિ, હિંસા કરનાર. હિંસજ ૧૦ હિંસા કરવી, ઠાર કરવું, હિંસા,
વધ. દિં સ્ત્રી વધ, મારી નાખવું તે, ચોરી
વગેરે કામ. હિંસાહ પુ. વાઘ. હિંતાણુ પુછ કુતરે. હિંસદ્ધિ ત્રિ. હિંસા કરવાના સ્વભાવવાળું. હિંતર પુo વાધપક્ષી. ત્રિ ત્રિ- હિંસા કરવાના સ્વભાવવાળું,
હિસક. હિં પુછ ઘોર ભય, ભીમસેન, મહાદેવ,
શિકારી પશુ રહૃા સ્ત્રી જટામાંસી વનસ્પતિ, કાકાદની
વનસ્પતિ અ વાલુકા, ગધુકા, સિરા,
નાડી. િસ્વા. મ. સ. યે અસ્પષ્ટ અવાજ
હિા૨ પુ. વાઘ. હિહીંગ, ઈગેરીયાંનું ઝાડ. ાિનાલિકા સ્ત્રી, એક જાતની હીંગ. દિણિ પુછ લીંબડાનું ઝાડ, હિંગને
રસ, હિંગુ વૃક્ષનો રસ. દિક્યુપત્ર પુઈગરીયાંનું ઝાડ. હિષ્ણુપરી સ્ત્રી તે નામે એક ઝાડ, હિપળી સ્ત્રી હિંગપત્રી વૃક્ષ. હિસ્ટ ૦ ૧૦ હીંગળો. હિત્રિ સ્ત્રી હીંગળ, રીંગણી. હિષ્ણુજી શ્રી હીંગળો, રીંગણુ. દિલ્હી સ્ત્રી, હીંગળો, રીંગણી. હિન્દુ પુ૧૦ હીંગળે. દિલુરારિ સ્ત્રી વંશપત્રી વનસ્પતિ. દિ એક જાતનું મૂળીયું. હિs હિન્જલ વૃક્ષ. હિઝટ ૩૦ હિન્જલ વૃક્ષ. હિત ૩૦ હાથીને પગે બાંધવાનું દામણ. િિા પુત્ર તે નામે એક રાક્ષસ. હિલિકિત પુત્ર પાંડવ ભીમસેન. દિતિનિધૂન પુરુ પાંડવ ભીમસેન. હિતિવા જી. હિડિંબ રાક્ષસની બહેન
ભીમસેનની પત્ની એક રાક્ષસી. િિાપતિ પુત્ર પાંડવ ભીમસેન, હનુમાન. રવિવાર ૩૦ પાંડવ ભીમસેન. હિલિ થાયમિન ડુ પાંડવ ભીમસેન. દિ સ્વા. ૦ ૧૦ સે જવું, હીંડવું,
ભમવું, ભટકવું. હિન ર૦ હીંડવું, જવું, ભમવું, ભેટ
કવું, મૈથુન કરવું, રમવું, ખેલવું, લખવું. િિહલા ૩૦ જેશી, લગ્રાચાર્ય. હિરિ સમુદ્રફેણ, વતાકડી, પુરૂષ,
જ જુઓ. હિપછી સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. પિકીપતિ પુશિવ.
કરવો.
હિંફ ૩૦ ૦ ૦ ટુ હિંસા કરવી,
વધ કર, હેડકી ખાવી. દિ સ્ત્રી હેડકી.
For Private and Personal Use Only
Page #737
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
हिण्डीप्रिय
દિલ્હીપ્રિય પુ॰ શિવ. હિન્દી પ્રિયતમ પુ શિવ. દિલ્હી પુ॰ વિજ્િજુએ, દ્વિરીયામિન છુ॰ શિવ.
www.kobatirth.org
દ્વિત ત્રિ॰ ગયેલ, પૃથ્ય, હિતકારક, ષ્ટિસાધન, મંગળ, માંગલિક, ચેાગ્ય, ધારણ કરેલ, શુભ, ઉપકાર કરનાર, સલાહ
આપનાર.
હિત ૧૦ મંગળ, કલ્યાણુ. દ્વિતજ પુ॰ બાળક, ખેંચ્યું. દિલજ્જ ત્રિ॰ હિત કરનાર. દિતારિત્ ત્રિ॰ હિત કરનાર. હિતમળી ૩૦ ગુપ્ત દૂત, છાનેા દૂત, છૂપી પેાલીસ.
દિતવચન ૦ તિોત્તિ જુએ. દિતાનિ ત્રિ॰હિત કહેનાર, સારી
સલાહ અ.પનાર.
हितान्वेषिन् त्रि० હિત ખાળનાર,
હિત શેાધનાર.
હિતાવહી સ્ત્રી તે નામે એક ઔષધિ. હિતેષન ત્રિ હિત ચ્છિનાર. દ્વિતોક્ત્તિ શ્રી હિત કહેવું, હિત ખેલવું, યેાગ્ય કહેવું, સારી સલાહ આપવી. હિતોપદેરા જુ॰ હિત કહેવુ, સારી શીખામણુ આપવી, તે નામે એક નીતિગ્રંથ. દિન્તાજી પુ॰ તે નામે એક ઝાડ. દિન્તુ પુ॰ ભરતખંડમાં વસતી જાતિ. દિનોજ ૩૦ હીચકેા, હીડાળા, શ્રાવણ શુદમાં કરવાના એક ઉત્સવ, તે નામે એક રાગ.
હિન્નોજ પુ॰ ઉપરના અર્થ. હિન્ધુ સ્વા॰ ૧૦ સસેર્ પ્રસન્ન કરવુ, ખુશ કરવું.
७१७
ક્રિમ પુ॰ આકાશમાંથી પડેલ જળકહ્યુ, ઝાકળ, ખરક, શીતલ વૃક્ષ, ચંદન, સુખડ,
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
हिमवत्सुता
મેાતી, તાજું માખણ, શીતલ સ્પર્શી, હિમાલય, હેમંત ઋતુ, થંડીની ઋતુ, કપૂર, ચંદનનું ઝાડ.
હિમ ત્રિ શીતળ, થડું. દિમજ પુ॰ વિકકત વૃક્ષ. દિમ ૩૦ ચંદ્ર, કપૂર. નિર્માણ કુ. ચંદ્ર, કપૂર. વિષ્ટ પુ॰ હિમાલય પર્વત, શિશિર
ઋતુ.
દિગિરિ પુ॰ હિમાલય પર્વત,
દિમન ત્રિ હિમથી થનાર, હિમાલયમાં ચનાર, થડીમાં થનાર. મિન જુ॰ મૈનાક પર્યંત.
ક્રિમના શ્રી પાર્વતી, ક્ષીરિણી લતા,
ગગા.
મિષ્ટિ પુ॰ ઝાકળ. દિમતેજ પુ॰ કપૂરનું તેલ. હિમવુન્ધા સ્ત્રી॰ ક્ષીરિણીના વેલા. હિમવુત્તિ ન॰ ઝાકળથી ઝાંખા થયેલા દિવસ.
મિદ્યુતિ ૬૦ ચંદ્ર, કપૂર. મિકુમ ૩૦ લીબડાનું ઝાડ, મિપર્વત પુ૦ હિમાલય પર્વત. ત્રિમપ્રસ્થ પુ॰ હિમાલય પર્વત. દિવવત્ પુ॰ હિમાલય પત. ક્રિમવત્તનય ૩૦ મનાક પર્યંત. મિવત્તના શ્રી પાČતી, ગંગા. હિમવત્તનુત્ત ૩૦ મૈનાક પર્વત. હિમવત્તનુજ્ઞા શ્રી. પાર્વતી, ગંગા. હિમવત્તનૂન જુ॰ મૈનાક પત હિમવત્તનૂના શ્રી પાર્વતી, ગંગા. હિમવપુત્ર પુ૦ મૈનાક પત દિમવપુત્રી શ્રી પાર્વતી, ગંગા. દ્િમવત્તુત પુ॰ મૈનાક પર્વત. હિમવત્તુતા સ્રી પાર્વતી, ગંગા,
For Private and Personal Use Only
Page #738
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
हिमवत्सूनु
D
હિમવત્સૂનુ ઘુ મૈનાક પત. હિમવત્સૂન શ્રી પાર્વતી, ગંગા. હિમવાનુજ પુ॰ કપૂર. હિમવાલુના સ્રી કપૂર. મિરાજા શ્રી
ધાન્ય.
www.kobatirth.org
ચાવનારુ-એક જાતનું
.
ન્નુિમરાહ પુ॰ હિમાલય પર્વત. દિમરોજન ત્રિ॰ હિમાલયમાં થનાર. હિમવૈજ્ઞા સ્ત્રી પાર્વતી, ગંગા. હિમતનય ૬૦ મૈનાક પર્વત. ઢિમરોહતનયા શ્રી પાર્વતી, ગગા. હિમોતનુન પુ॰ મૈનાક પર્વત. મિરાહતનુજ્ઞા શ્રી. પાતી, ગંગા, હિમોતનૂન પુ॰ મૈનાક પર્વત. હિમરોહતનૂના સ્ત્રી પાર્વતી, ગંગા. દિમાપુત્ર ૩૦ મૈનાક પર્વત હિમીપુત્રી શ્રી પાર્વતી, ગંગા. વિમરાજસ્તુત પુ॰ મૈનાક પર્વત, મિરાજપુતા સ્ત્રી પાર્વતી, ગંગા. હિમરાજસૂત્તુ પુ॰ મૈનાક પર્વત હિમરાજસૂનૂ સ્ત્રી પાર્વતી, ગંગા. વિમશ્રય પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર. ઢિમસંદત્તિ સ્ત્રી હિમના સમૂહ, બરફના
સમૂહ. દિમઢાસજ પુ॰ હિન્તાલ વૃક્ષ.
દિમા હ્રૌ॰ નાની એલચી, નાગરમાથ, ભદ્રમાથ, રેણુકા નામે એક ગંધદ્રવ્ય. દિમાંગુ છુ ચંદ્ર, કપૂર. દિમાંમિત્ત્વ ન૦ રૂપું. દિમાગમ પુ॰ હેમન્ત ઋતુ. દિત્રિપુ હિમાલય પર્વત. દિદિન ૩૦ મૈનાક પત માત્રિના શ્રી પાર્વતી, ગંગા, ક્ષીરિણી
લતા.
હિમાદ્રિતનય પુ॰ મૈનાક પત.
૭૨૮
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
हिमाश्रया
હિમાદ્રિતના સ્ત્રી પાર્વતી, ગંગા. મિતિનુન ૬૦ મૈનાક પર્યંત. હિમાદ્રિતનુના સ્ત્રી પાર્વતી, ગંગા, હિમાદ્રિતનૂન ૩૦ મૈનાક પર્વત, દ્વિમાનિતનૂના સ્ત્રી પાર્વતી, ગંગા. મિત્રિપુત્ર ૩૦ મૈનાક પત હિમાદ્રિપુત્રી સ્ત્રી પાર્વતી, ગંગા. હિમાદ્રિપુત પુ॰ મૈનાક પર્યંત. હિમાદ્રિદ્યુત સ્રી પાર્વતી, ગંગા. હિમાદ્રિનુ પુ॰ મૈનાક પર્વત. વિમાત્રિસૂનૂ શ્રી પાર્વતી ગંગા. દિમાની સ્રો॰ હિમના સમૂહ, ખરા
સમૂહ.
દિમાન્ત ત॰ થડીના વખતમાં થનારૂં
કમળ.
દિમાપતિ ૩૦ સૂર્ય, અગ્નિ, આકડાનું ઝાડ,
ચિત્રાનું ઝાડ. દિમાપવુ ં હિમાલય પર્વત, ધેાળા ખેરનું ઝાડ.
દિમાન્યજ્ઞ પુ૦ મૈનાક પત. દિમાજ્યના શ્રી પાર્વતી, ગ`ગા. દિમાયતનય પુ॰ મૈનાક પત. દિમાયતના સ્ત્રી પાતી, ગંગા. દિમાવતનુન ૩૦ મૈનાક પત. હિમાયતનુના સ્ત્રી પાર્વતી, ગંગા. દિમાવતનૂન ૩૦ મૈનાક પત. દિમાવતનૂના સ્ત્રી પાર્વતી, ગંગા. દિમાપુત્ર પુ॰ મૈનાક પર્વત, દિમાપુત્રી સ્ત્રી પાČતી, ગંગા. દિમાજ્યવ્રુત પુ॰ મૈનાક પર્વત, હિમાલયસુતા સ્ત્રી પાર્વતી, ગંગા. દિમાસૂત્તુ વુ. મૈનાક પર્વત, હિમાચજૂનું સ્ત્રી પાર્વતી, ગંગા. દિમાવતી સ્ત્રી સાનામુખી. હિમાશ્રવા સ્ત્રી સ્વર્ણજીવંતી વનસ્પતિ.
.
For Private and Personal Use Only
Page #739
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
हिमाह
७१९
हिल्लोल्.
નદ.
મિાહિ ; કપૂર.
હિરપથતા સ્ત્રી પૃથ્વી. નિત્તા સ્ત્રી- પીળી દ્રાક્ષ.
હિનામ પુ. મૈનાક પર્વત. હિvજ ઝિવ હિમમાં ઉત્પન્ન થયેલ, વિદ પુત્ર મહાદેવ, શેણ નામે એક થંડીમાં ઉત્પન્ન થયેલ.
નંદ. નિત્પન્ન સ્ત્રી. યાવનાલી વનસ્પતિ. દિવ્યવાદ પુત્ર ઉપરના અર્થ. મિત ત્રિ. હિમમાં ઉત્પન્ન થનાર, | દિપક ત્રિસેનાનું, નામય, સેનાને ઠંડીમાં ઉત્પન્ન થનાર.
વિકાર. ઢિવા બ્રી, શહી-કચૂરે વનસ્પતિ. | દિલ પુછે સૂર્યમંડળને અધિષ્ઠાયક હિલા ર૦ વીર્ય, સેનું, કડી, શંખલું,
દેવ. પારો.
હિત કુ. અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ, હિમા ત્રિ. સોનાનું, સોનામય.
શિવ. હિપાય ૨૦ જંબૂદીપમાં એક ખંડ.
હિપચવ ત્રિ. સેના જેવા રંગનું, રૂપા હિvમય પુ. બ્રહ્મા.
જેવા રંગનું. હિમયી સ્ત્રી સેનાની પ્રતિમા.. હિથવા સ્ત્રી તે નામે એક નદી. વિષ્ય ને સોનું, ધંતુર, વીર્ય, દ્રવ્ય,
હિરચવાદ ૩૦ મહાદેવ, શણ નામે એક કેડી, રૂપું, એક જાતનું માપ, ઘન, અય, અક્ષય, અખૂટ.
ચિવાણુ પુ. ઉપરના અર્થ. વિgિ g૦ તે નામે એક દૈત્ય. uિથા પુ. તે નામે એક દૈત્ય. હિરાપુર ૬૦ વિષ્ણુભક્ત પ્રાદ.
હિતાશ્વ ૬૦ દાન માટે કલ્પ સેનાને દિપચારિાપુતિને ઉપર અર્થ.
કે રૂપાને ઘેડે. થિિિરપુતખૂક પુવિષ્ણુભક્ત પ્રહૂદ.
તિથિશ્વરથ પુત્ર દાન માટે કલ્પલ થિરાજુનિવૃવન વિષ્ણુ.
સોનાનો કે રૂપનો ઘડે અને રથ. દિવેરિાપુપુત્ર પુત્ર પ્રદ.
દિwara = દાન માટે કલ્પલ સોનાના હિરાપુપુત પુવિષ્ણુભક્ત પ્રહાદ. કે રૂપાના ઘોડાસહિત રથનું દાન. દિવ્યરાજુજૂનુ ઉપરને અર્થ.
દિ સભ્ય વિના, સિવાય, વર્જવું, ત્યાગ, fuથાપુન પુત્ર વિષ્ણુ.
મળે, વચ્ચે, સામી, સમીપપણું, અધમ, હિરાપુન્ન પુત્ર વિષ્ણુ.
નીચ, હલકું. હિનથામધેનુ સ્ત્રીદાન માટે કલ્પેલી દિલ્ તુરા ૧૦ સ જે હાવભાવ કરવો. સેનાની કે રૂપાની ગાય..
મિરિ સ્ત્રી, એક જાતનું શાક. દિપષ પુરા સેનું, રૂપું.
હિસ્ટોરિ સ્ત્રી ઉપર અર્થ. હિપથ પુત્ર બ્રહ્મા, સૂર્યમંડળનો અધિ- હિસ્ટમોચી સ્ત્રી, એક જાતનું શાક. છાયક દેવ.
હિ૪ પુ. એક જાતનું પક્ષી. દિપ પુ સમુદ્ર.
દિલી સ્ત્રી, એક જાતની પક્ષિણી. હિર ત્રિસેનું આપનાર, રૂપું આપ- | હિદ્ ૩૦. મ સ સે હળવું, નાર, ધન આપનાર.
ડોલાવવું.
For Private and Personal Use Only
Page #740
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
हिल्लोल
૨૦
हुताशन
હિલ્લો પુત્ર તરંગ, મેજે, એક જાતને કરવો, ક્રોધથી હુંકાટ કરે, ત્રાડુકીને
રતિબંધ-મૈથુનપ્રકાર, દેલવું, હીંચવું, બોલવું, છણકે કરો. હીંચળવું.
સુરત ૧૦ ઉપરના અર્થ. દિવં સ્ત્રી મૃગશીર્ષ નક્ષત્ર ઉપરના દુહુતિ સ્ત્રી દુર જુઓ. પાંચ તારાઓ.
દુર્ તુરા ૫૦ સે ઢગલે કરે, એક હિં ૩ મ. સ. એ વધ કરે, હિંસા કરવું, ૨૦ ન્હાવું, સ્નાન કરવું, ડુબવું, કરવી, ઠાર કરવું.
ડુબકી ખાવી ૫૦ હિં હવા ઉ૦ ૧૦ સેટ ઉપરના અર્થ, દુ મા સ સે જવું. હિદિ મા હર્ષમાં, વિસ્મયમાં તથા શે- ૬૪ કુ. મેઘ, ચોરને અટકાવવા માટે કમાં વપરાય છે.
જમીનમાં ખેડેલે લોઢાને ખીલે, સેનાદી વિસ્મયમાં, દુઃખમાં, ખેદમાં, નું આશ્રયસ્થાન-છાવણ, રથ ઉપર શેકમાં, હેતુમાં વપરાય છે.
વિષ્ટા-મૂત્ર વગેરેના ત્યાગ માટે અમુક હન ત્રિ. ઓછું, હલકું, નિંદવા લાયક, ભાગ.
અધમ, નીચ, તજેલું, છોડેલું. g૩ ૬૦ બકરી, ઘેટે. દીનવનિ પુત્ર એક જાતને હલકો વાદી. દુહુ કુએક જાતનું વાદિત્ર, દાયૂહ નવનિ ત્રિ. હલકું બોલનાર, ઓછું પક્ષી, કપાટદંડ. બોલનાર, મુંગું.
દુહુ ત્રિ. મદમત્ત, છકેલ. ફીનસેવન 7૦ હલકાની સેવા, નીચની દુધી સ્ત્રીદાયૂહ પક્ષિણ. સેવા.
કુલ ૧૦ બળદને શબ્દ, હરકોઈ અસ્પષ્ટ દીનસેવા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ.
શબ્દ. દીના ત્રિ- હલકાં અંગવાળું, ઓછી દુહુથ શેકેલો લોટ. અંગવાળું, ખોડખાપણવાળું.
ફુ સ્વા. માત્ર ર૦ સે ઢગલે કરવો. હીના સ્ત્રી એક જાતની પીપર. ફુડ પુ. વાઘ, ગામમાં રહેતું ભંડ, રાક્ષસ, હીના પુત્ર હિતાલ વૃક્ષ.
અગ્નિ, ચિત્રક વૃક્ષ. હરિ ૧૦ હીરે, વજ.
ge ત્રિમૂર્ખ, બેવકુફ. દીર . શિવ, સર્પ, હાર, સિંહ. દુષી સ્ત્રી વાઘેણ, ગામમાં રહેતી ભુંડણી, શ્રી ૧૦ હીરે.
રાક્ષસણી. હીના સ્ત્રી લક્ષ્મી, કડી, કાશ્મીરી.
દુત ત્રિ. હોમેલ, હવન કરેલ, દેવતાને દીના પુત્ર વા.
ઉદ્દેશી મંત્રોચ્ચારપૂર્વક અગ્નિમાં હોમેલ હીરુ વીર્ય, પાર.
ઘી વગેરે. દીવ ૧૦ એક જાતનો દારૂ.
દુત ૧૦ હવન, હોમ. હીદી અગ્ય ફિટિ જુઓ.
દુલમુન્ ૬૦ અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ. દુ કુટ્ટો ૧૦ ર૦ નિ હોમ કરવો, ખાવું, | કુતવઃ ૩૦ ઉપરના અર્થ. યજ્ઞ કર, પ્રસન્ન કરવું.
દુતા પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ. ( પુ“હું” એ અસ્પષ્ટ શબ્દ ફુતારાના પુત્ર ઉપરના અર્થ
For Private and Personal Use Only
Page #741
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
हुताशनी
૦૨૨
પુતારાની સ્ત્રી, હોળી, ફાગણ સુદ પુનમ. તુમ થ૦ સ્મરણમાં, પ્રશ્નમાં, અનુજ્ઞામાં,
નિવારણમાં વપરાય છે. કુછું . ૧૦ ૪૦ સે કુટિલતા કરવી,
વાંકાઈ કરવી, આડાઈ કરવી. દુર્ ૦ ૫૦ ૫૦ હણવું, અથડાવું,
ઠેકવું, ઢાંકવું. દુરદુરી શ્રી સ્ત્રીઓને એક પ્રકારને મંગળધ્વનિ.
તે નામે એક દેવગંધર્વ. હુ રૂ૦ ઉપરને અર્થ. Hu go દુર જુઓ. દૂર્વા , લા. ર૦ સે જવું. પૂણ ૨૦ હૂણલેક, દૂણકને દેશ. દૂત ત્રિ. આહવાન કરેલ, બોલાવેલ. દૂતિ સ્ત્રી આહવાન કરવું, બેલાવવું. દૂર પુત્ર તે નામે એક પ્લેચ્છજાતિ, એ
જાતિને દેશ. દૂ લન્ચ૦ પ્રશ્નમાં, વિતર્કમાં, સંમતિમાં, ક્રોધમાં, ભયમાં, નિંદામાં, અવજ્ઞા-અપ
માનમાં વપરાય છે. દૂર્ઝન ૧૦ વક્તા કરવી, વાંકાઈ કરવી,
વાંકું થવું. દૂશ્વ પુશિયાળ. કૂવી સ્ત્રી શિયાળવી Hદુ ૩. તે નામે એક દેવગંધર્વ.
૬૦ ઉપરને અર્થ. ૬ ૦ ૩૦ દિન નિત્ હરણ કરવું, લઈ જવું, હરી લેવું, ચરવું, અનુ+ સમાનતા કરવી, સરખું કરવું, અનુકરણ કરવું, નકલ કરવી, મ+દૂર કરવું, ખસેડવું, ચરવું, મિસામેથી હરવું, સામે થઈને હરવું, સમૂ+મિપુનઃપુનઃ સંપાદન કરવું, વારંવાર પ્રાપ્ત કરવું, મિક્સવભેજન કરવું, સમ+વિ+
કસ્સામીપસંબંધ સંપાદન કરે, નજદીક કરવું, અa + દૂર કરવું. વિરૂઝવ+વિવાદ કરવો, સ્નાન–ભજન વગેરેથી સંસર્ગ કરવો, ઉપભોગ કરવો, માભેજન કરવું, જૂદા જાદા સ્થાને રહેલાંને એક સ્થળે ગોઠવવું. અધિ+મા+ તર્ક કરવો, ઉપરથી લેવું, અધ્યાહાર કરે, મસામેથી લેવું, સામેથી હરવું, ઉત્+દષ્ટાંતરૂપે મૂકવું–સ્થાપવું, દૃષ્ટાંત કહેવું, પ્રતિક્ષ્ણ વિરૂદ્ધ દાખલ કહેવો, સામું ઉદાહરણ આપવું, પરિ+ના+ચોતરફ આણવુ, તિગ્રસંક્ષેપ કરવો, ટુંકાવવું, એકથી અનેકનું ગ્રહણ કરવું, વિષયોથી ઈન્દ્રિો તથા મનને પાછું ખેચવું–વાળી લેવું, વિ+આ+કથન કરવું, કહેવું. બલવું, સન્ + 1 + સંગ્રહ કરવો, એકઠું કરવું, જૂદા જૂદા સ્થળે રહેલાને એક સ્થળે સ્થાપવું, 5+ ઉદ્ધાર કરવો, ઉંચે કરી તળવુ, ઉચે ફેંકવું, પ્રતિસ્પ્રતિકૂળરૂપે વિરૂદ્ધરૂપે ઉંચે કરવું, ૩૫+ભેટ આપવી, નજરાણું કરવું, ઝતિ-+સામેથી ભેટશું કરવું નિ+અત્યંત હરણ કરવું, હિમનું ઝરવું, નિબહાર કાઢવું, બહિષ્કાર કરવો, દૂર કરવું, ખસેડવું, બહાર કાઢવું, દૂર કરવું, વરિષ વગેરે દૂર કરવા પ્ર+ પ્રહાર કરે, મારવું, પ્રતિક્ઝક્સામેથી પ્રહાર કરવો, ત+દરેકનું હરણ કરવું, સામેથી હરણ કરવું, વિવિહાર કરવો, જુદા જુદા દેશમાં જવા વગેરેથી સંતોષ માટે વ્યાપાર કરવો, વિ+તિસ્પરસ્પર એકજાતીય ક્રિયા કરવી, સમ+સંહાર કરવો, મારી નાખવું, વણઉપસં
હાર કરવો, ચાલુ ક્રિયાને અંત આણવો. દg૦ ૫૦ ૨૦ મનિટુ બલાત્કારથી હરી
For Private and Personal Use Only
Page #742
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
इच्छय
ઉરર
हद्वण्टक
લેવું, જોરજુલમથી લઈ લેવું. | વહુ ત્રિશ્રેષ્ઠ મનવાળું, ઉત્તમ હૃદહૃદય પુ. કામદેવ.
યવાળું, વિદ્વાન, જ્ઞાની. SEછે ત્રિ, હૃદયમાં રહેનાર-હોનાર. દૃષિ ત્રિ. ઉત્તમ મનવાળું, શ્રેષ્ઠ હૃછું હૃદયમાં નીકળતું ફૂલ-એક મનવાળું. જાતને શળને રેગ.
દૃનિ ત્રિ. ઉપરના અર્થ. જવાબ માત્ર 40 સેટ લાજવું, દૃા પુત્ર ભરથાર, ધણી, પતિ. શરમાવું.
હૃાા સ્ત્રી, પત્ની, ભાય, સ્ત્રી. ટ્ટીયા સ્ત્રી લાજ, શરમ, નિંદા. દવામા ૬૦ હદયને એક જાતનો રોગ. હત ત્રિમનહર, સુંદર, હરણ કરનાર, દુવાવર્ત પુ. ઘોડાની છાતી ઉપર રહેલ લઈ જનાર.
રૂવાંટાની ગેળ નીશાની. હૃ૬ ૧૦ હૃદય, મન.
હવા તે નામે એક યાદવ-કૃતવર્માને હૃત ત્રિહરણ કરેલ, એક ઠેકાણેથી બીજે પિતા. ઠેકાણે લઈ જવાયેલ, વહેંચેલ.
હૃતિના પુત્ર કૃતવર્મા યાદવ. તરરવ ત્રિજેનું સર્વસ્વ હરાઈ ગયું
વાતનુ પુરુ કૃતવર્મા યાદવ. હોય તે.
હૃતિનૂન ૬૦ કૃતવર્મા યાદવ. દૃોw go હૃદયને કંપ, ભય વગેરેથી દૃદ્ધિપુત્ર ૩૦ કૃતવર્મા યાદવ. હૃદયનું ધડકવું.
વિદ્યુત પુકૃતવર્મા યાદવ. પિve R૦ હૃદય, મન.
દારૂનું ૬૦ કૃતવર્મા યાદવ. દૃશ ૦િ હૃદયમાં રહેનાર.
શિતિમા પુરુ કૃતવર્મા યાદવ. દૃથિત ત્રિહૃદયમાં રહેલ.
દૃશૃંગા ત્રિમનહર, સુંદર, મર્મને દૃ ત્રિ- હરનાર, લઈ જનાર.
સ્પર્શ કરનાર, દુઃખદાયી. હ૬ ર૦ હૃદય, મન.
દોસ્ટ gછે તે નામે એક પર્વત. દય મન, હૃદય, અંતઃકરણ, છાતી,
હૃ થgo હૃદયમાં ત્રણ.
દુાિ પુત્ર રુચિ પરબ્રહ્મ, પરમાત્મા.
જુઓ.
હા 7૦ તજ. દુચિ પુત્ર હૃદયમાં રહેલ અજ્ઞાનરૂપ
દૃ ત્રિક મનહર, સુંદર. સંસારબંધ.
હૃદા રૂ૦ વશીકરણ એક મંત્ર. દશમ ત્રિ. યુક્તિયુક્ત, મનોહર, સુંદર,
હૃદજ ૧૦ એક જાતનું જીરૂં. હૃદયને ગમે એવું.
દુધાજ પુ. બીલીનું ઝાડ. હૃદયમતા સ્ત્રી. મને હરતા, સુંદરતા,
દૃાન્ય સ્ત્રી જૂઈ નામે ફૂલઝાડ. હૃદયને આકર્ષવારપણું, વાણીને ગુણ.
દૃષિ ર૦ એક જાતનું જરૂ. દુચિત ત્રિવ હૃદયવાળું, સારા મનવાળું, દવા પુરુ એક જાતને હૃદયને રેગ. ઉદાર મનનું.
કોનિ પુત્ર અર્જુન વૃક્ષ-સાદડાનું દરથાન ન હૃદયનું સ્થાન, મનનું સ્થાન, છાતી,
દવષ્ટ go પેટ.
ઝાડ,
For Private and Personal Use Only
Page #743
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
हल्लास
७२३
हेमगन्धिनी
આવ’
ટિર ઉ૦ હેડકી. દહેa g૦ જ્ઞાન, તર્ક, તંત્રશાસ્ત્ર પ્રસિદ્ધ
એક મંત્ર, હર્ષ, શોક. દલા ત્રી, હૃદયની ઉત્કંઠા, આનંદ, હર્ષ,
શકે. 5 ગા. ૧૦ મો રે હર્ષ પામો, - હરખાવું. દૃ ફિવા૫૦ ૦ હર્ષ પામવો,
હરખાવું. દુર્ અન્નાશ૦ છે, મિથા કરવું. દલિત ત્રિ. હર્ષ પામેલ, ખુશી થયેલ, હરખાયેલ, વિસ્મય પામેલ, જેનાં રૂંવાટાં ખડાં થઈ ગયાં હોય તે, નાખુશ થયેલ,
નાઉમેદ થયેલ, દૂધીના ર૦ ઇન્દ્રિય. શ્રી ગુરુ વિષ્ણુ, આત્મા. ઘg f૦ હર્ષ પામેલ, ખુશી થયેલ, હર
ખાયેલ, વિરમય પામેલ, જેનાં રૂંવાટાં
ખડાં થઈ ગયાં હોય તે. દૃમાનસ ત્રિ- હર્ષ પામેલા મનવાળું. હૃદમનિણ ૧૦ હર્ષ પામેલું મન. હૃgોમન ત્રિ. જેનાં રૂવાટાં ઉભા થઇ
ગયાં હોય તે, રોમાંચિત. દઈ સ્ત્રી હર્ષ, આનંદ, જ્ઞાન. દે અશ્વ, સંબંધનમાં, બેલાવવામાં તથા
અસૂયા વગેરેમાં વપરાય છે. હે શ્રી. હેડકી. દે ખ્યા ૧૦ મો સે અટકાવવું, રોકવું,
વિઘાત કરો, અથડાવું. દે તુ ઘ૦ આબાદ થવું, ઉત્પન્ન
થવું એ પવિત્ર કરવું ૩૦ દે
બાધ કરવો, રોકવું, અટકાવવું, હરકત કરવી. ૪ પુ. બાધા, પીડા, હરક્ત, રેકાણ, અટકાયત, વિM.
દે ખ્યા મા સ ર અનાદર કરે. દે રૂા. ૧૦ નં૦ સેટુ વીંટવું, ઘેરવું. દેહ પુઅનાદર, તિરસ્કાર, અપમાન,
રોકાણ, અટકાયત, વિ. દેશ પુત્ર ક્રોધ, કેપ, ગુસ્સો, દેલાવુ છુ. ઘોડા વેચનાર, ઘોડા વેચી
આજીવિકા ચલાવનાર. તિ સ્ત્રી. અસ્ત્ર, હથિઆર, અગ્નિની શિખા,
સૂર્યનું કિરણ, હરકોઈ તેજ, સાધન. દે પુછે કારણ, અનુમિતિસાધન વ્યાય,
ફળ. હેતુતા સ્ત્રી હેતુપણું, કારણુપણું. દેતુત્વ ર૦ ઉપરના અર્થ દેતુમ ત્રિ. કારણવાળું, ફળવાળું. દેવદૂત સ્ત્રી તે નામે એક અલંકાર. ત્યુત્તર બીજું કારણ, બીજું ફળ,
ગૌતમે કહેલ એક નિગ્રહસ્થાન. દેવદિ સ્ત્રી સ્વરૂપસિદ્ધિરૂપ હેવાભાસ. દેવામા પુત્ર ન્યાયશાસ્ત્રમાં કહેલ દુષ્ટ
હેતુ, અસત્ હેતુ, હેતુને દોષ, કારણને
દેશ ન સેનું, ધંતુર, નાગકેસર. - પુએક માસા બરાબર વજન, કાળા
રંગને ઘોડે, બુધ ગ્રહ. દેવેન્દ્ર પુત્ર પ્રવાલ, પરવાળું. હેમતિ શ્રી દારૂ હળદર, સોનાની કાંતિ. ફ્રેમવનિત ત્રિસેના જેવી કાંતિવાળું: દેમાર પુત્ર સોની, સોનારે. દેસિ નં૦ નાગકેસર. હેમદ પુ. તે નામે એક પર્વત. દેઢિ પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ. દેાિ પુત્ર શિવ. અક્ષર સ્ત્રી સોનામુખી. મmશ્વિનો સ્ત્રી રેણુકા નામે એક ગંધદ્રવ્ય.
For Private and Personal Use Only
Page #744
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
fift
દેનિત્તિ પુ॰ મેરૂ પ°ત, નૈઋત્ય ખુણામાં આવેલા એક દેશ.
ફ્રેમો પુ॰ આસપાલવનું ઝાડ. તેમનો ત્રિ॰ સાના જેવુ ઉજવળ. ફ્રેમન્વાહ પુ॰ અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ. દેમતર પુ॰ ધતુરાનું ઝાડ. દેમતાર ન॰ મારથુથુ.
www.kobatirth.org
ફ્રેમસુખ દુ॰ ઉંબરાનું ઝાડ, દૈમનુષ્ય પુ૰ ઉંબરાનું ઝાડ. ફ્રેમનુષા શ્રીસાનામુખી, ફ્રેમનુખી સ્ત્ર॰ સેાનામુખી, હેમન્ ૬૦ સોનું, ધતુરા, નાગકેસર, હેમન્ત પુ॰ ૬૦ માગશર અને પોષ મહિનાની ઋતુ.
હેમન્તનાથ પુ॰ કાર્ડનું ઝાડ, હેમપુષ્પ ન॰ જવાપુષ્પ—કાંટાસરીયાનું ફૂલ. ફ્રેમપુષ્પ પુ॰ આસોપાલવનું ઝાડ. હેમપુષ્પદ્મ પુ॰ ચંપાનું ઝાડ, લેાધરનું ઝાડ. દેમપુષ્પિત્તા શ્રી પીળી જીઈ. હેમપુષ્પો સ્રામ, સ્વણ જીવતી વન સ્પતિ, છંદર વરણી, મુસળી, ભેાંરી ગણી. ફ્રેમળજ્જા સ્રીસનેરી કેળ—પીળા રંગનાં કેળાંની કુળ.
હેમમાજિક્પુ॰ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. હેમથિજા સ્ત્રી॰ પીળી જુઇ. ફ્રેમ શિળી સ્ત્રી હળદર.
.
દેમજ પુ॰ સાની, કસાટીનેા પત્થર, કાચંડા, કાકીડો.
ફ્રેમછતા સ્ત્રી સ્વજીવંતીના વેલા. ફ્રેમજી સ્ત્રી. કાચડી, કાકીડી. દેનવલ 7 માતી, ટ્રેમાંલ પુ. વિષ્ણુ. નરાલા શ્રી સાનામુખી. ફ્રેમસરી ન॰ મારથુથુ.
७२४
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
હેમદસ્તિથ ૩૦ દાન માટે કલ્પેલા સાનાના હાથીથી જોડેલા સાનાનેા રથ.
.
હેમાદ્ન પુ॰ ગરૂડ પક્ષી, સિંહ, સુમેરૂ પર્વત, બ્રહ્મા, વિષ્ણુ, ચંપાનું ઝાડ, ફ્રેમમાંદ ત્રિ॰ સેના જેવા અંગવાળુ હેમકૂ ૧૦ સેસના જેવુ અંગ દૈવ ત્રિત્યાગ કરવા લાયક, તજવા લાયક. ૢ ૧૦ હળદર, એક જાતને મુકુટ. દેમ્પ પુ॰ ગણેશ, ગણપતિ, પાડા, યુદ્ઘ. દેત્મ્ય ત્રિ શૌર્યથી ગવાળુ દેવગનની સ્ત્રી. દુર્ગા દેવી–પાતી. દેવમાતૃ શ્રી દુર્ગા દેવી–પાતી. ફૈમ્પષ્ટ પુ॰ દક્ષિણમાં આવેલા દેશ. ઢેર વાવાશ્રી દુર્ગા દેવી–પાતી. દેજિવુ ચર, દૂત, જાસુસ, કાસદ. દેષ્ઠ પુ॰ એક યુદ્ધ, મહાકાલના ગણુ, ફ્રેન્જ 7 કામાખ્યામાં એક શિવલિંગ. હેન્રી શ્રી હિલમેાચિકા વનસ્પતિ, ફૈન જ્ઞ॰ આના, અપમાન, અનાદર. ઘેજા શ્રી॰ અનાદર, અપમાન, પુખ્ત ઉંમરની સ્ત્રીઓની મૈથુન માટે પ્રૌઢ ઇચ્છા, જ્યેાસ્ના, ચાંદની.
ફૈજાનુજ પુ॰ ઘેાડા વેચી આવિકા
ચલાવનાર.
દેહિ પુ॰ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, અવજ્ઞા,
અપમાન.
દૈહિકૢ વુ સૂ, આકડાનું ઝાડ.
દેશ્ સ્વા॰ આ અ॰ સેટ્ ધાડાને શબ્દ થવા, ઘેાડાનું હણહણવું. દેવા શ્રી ઘેાડાના હણુહણુાટ. દેવિન પુ॰ ધાડા.
દેતે અન્ય સમેાધનમાં, ખેાલાવવામાં વ–
પરાય છે.
અન્ય૦ સખાધનમાં, ખેાલાવવામાં વપરાય છે.
For Private and Personal Use Only
Page #745
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
हैतुक
જૈતુન્ન ત્રિ॰ હેતુવાદમાં આસક્ત, યુક્તિવાળું વાકય ખેલનાર, મીમાંસક.
જૈમ ત્રિ॰ હિમથી થનાર, હિમમાં હેાનાર. ફ્રેમ ત્રિ॰ સાનાનું, સેાનામાંથી બનેલ. ફ્રેમ ન॰ સવારમાં પડતું ઝાકળનું પાણી. તૈમન પુ॰ હેમન્ત કાળ. ટ્રુમન ત્રિ॰ સાનાનુ, સેાના સંબંધી. જૈમન ત્રિ હેમન્ત કાળે હાનાર-થનાર. ફ્રેમન્ત પુ॰ હેમંત કાળ.
નૈન્તિજ ત્રિ॰ હેમતકાળે હાનાર-થનારડાંગર વગેરે.
તૈમજ પુ॰ હેમ'ત ઋતુ. જૈમવત ૧૦ હિંદુસ્થાન.
હૈમવત ત્રિ॰ હિમાલયનું, હિમાલયસંબંધી. હૈમવત છુ. એક જાતનું ઝેર. હૈમવતી સ્ત્રી પાર્વતી, હરડે, સાનામુખી, હિમાલયની પુત્રી, ધેાળી વજ, ગંગા, રેણુકા નામે એક ગંધદ્રવ્ય. ઢેમા શ્રી પીળી જીઈ. જૈમી સ્રી. પીળી જીઇ.
દૈવજ્ઞ ૧૦ માખણ, ગઇ કાલે હેલી ગાયના દૂધનું ધી. ચાવીન ન ઉપરના અ દૈાિ પુ॰ ચાર.
હૈદય પુ॰ કાવી રાજા. વેશ્વરપુ॰ કાવીય રાજા. તૈદેવ ૩૦ કાવીય રાજા. હો અન્ય સંમેાધનમાં-એલાવવામાં વપરાયછે. ઢોલૢ મ્યા મા સ૦ સેટ્ જવું, અનાદર કરવેશ.
ઢોલ્ડ વુ॰ સમુદ્રમાં જનાર, નૌકા–હાડી, ચેારનુ` ચિન્હ.
७२५
જોતુ પુ॰ ઋગ્વેદને જાણનાર બ્રાહ્મણુ. તેવું ત્રિ હવન કરનાર, હામનાર. દ્યોગ ૧૦ હવન, હામ, ઘી વગેરે હામવાનુ દ્રવ્ય-વિષ.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
हूनु
દોત્રા સ્રી સ્તુતિ, પ્રશંસા, વખાણુ. હેામવાનાં દ્રવ્યેા રાખવાનું
હોત્રીય ન
સ્થળ.
ઢૌત્રીય ત્રિ॰ હાતાનું, હેાતાસંબંધી ઢોમ ૩૦ હવન, હામ, પાંચ યનાપૈકી દૈવ યજ્ઞ, શ્રાદ્ધમાં બેસાડેલા બ્રાહ્મણને શ્રાદ્ધના મુખ્ય ભાગનું મંત્રપૂર્વક દાન. દોમ બ્લુ પુરુ ન॰ હામ માટે કુંડ, હામને કુંડ.
તેમધાન્ય ન તલ, જવ.
હોમધૂમ પુ॰ હેામ માટેના અગ્નિના ધૂમાડા. દોમસન્ ૧૦ હામની ભસ્મ. ઢોમાન્તિ પુ॰ યજ્ઞનેા અગ્નિ.
રૃમિ ૩૦ અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ, ઘી, પાણી. ૉમિન્ પુ॰ હેામ કરનાર. હોમ્ય ત્રિ હામ માટે હિતનુ, હેામમાં ઉપયાગી ઘી વગેરે.
ઢો સ્ત્રી જ્યાતિષમાં કહેલ યજ્ઞ, રાશિને અર્ધ ભાગ, હેારા જણાવનારૂં એક શાસ્ત્ર, રેખા.
For Private and Personal Use Only
ોજ પુ॰ શ્વાસ વગેરેથી અર્ધું પાકેલ શમી ધાન્ય.
દોહા સ્ત્રી નીચેના શબ્દ જુએ. હોબા સ્ત્રી તે નામે એક વસંતાત્સવ,
હાળી–ફાગણ શુદ પુનેમ.
દોહિા શ્રી॰ ઉપરના અ.
હોળી સ્ત્રી ોાવા જુએ.
O
ઢૌ શબ્દ રાય છે.
દૌદ્ સ્થા॰ મા સ૦ સેટ્ અનાદર કરવા, જવું.
પૌત્ર ન હેાતાનું કર્યું, હાતાપણું. ૌત્ર ત્રિ હાતાનુ, હાતાસંબંધી. इनु अदा० आ० સ॰ અભિર્ ચેરી કરવી, છુપાવવું.
સંખાધનમાં, ખેલાવવામાં વધ
Page #746
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मल
७२६
કિરણ.
હિન્દુ રૂા. ૫૦ ૦ સે ચાલવું, ખસવું, | હેચમૂ૪ પુલાલ શેલડી. - જવું.
હેરાવાવા ૦ છોડ, છોડવો. શરૂ થ૦ ગઈ કાલે.
સ્થા સ્ત્રી જંગલી મગ, નાગબલા વનસ્પતિ, રતન ઝિ૦ ગઈ કાલે હેનાર–થનાર. એક જાતની જાંબુડી. સુરતનપુવ્યાકરણપ્રસિદ્ધ હ્યસ્તન ભૂતકાળ. દ૪િ પુ. આકડાનું ઝાડ, હત્ય ત્રિ. ગઈ કાલે હોનાર–થનાર. હૃસ્થ૬િ ૧૦ ટુંકું અંગ, નાનું અંગ. આ૦ ૧૦ ૩૦ સે ઢાંકવું.
દ્ સ્વાહ માત્ર 40 સે શબ્દ કરવો, હૃદgo અગાધ જળાશય, પાણીને ધરે,
અવાજ કરે.
હા૨ ૫૦ શબ્દ, અવાજ, હિરણ્યકશિપુનો વિર સ્ત્રી નદી.
પુત્ર પ્રહાદ. દ્ ૩૦ મ. સ. સેક્ ભાષણ કરવું,
ઝિ૦ શબ્દ કરનાર, અવાજ કરનાર. બોલવું.
હાનિ ત્રિ. શબ્દવાળું, અવાજવાળું, હૃણ મJ ૫૦ ૩૦ સે શબ્દ કરવો, અવાજ
શબ્દ કરતું, અવાજ કરતુ. કરવો, ક્ષીણ થવું, ઓછા થવું, થોડા
હૃત્તિની સ્ત્રી નદી, વિજળી, વજ. થવું, ટુંકા થવું.
દ્વાર પુત્ર ક્ષીણતા, ઓછાશ, ઓછા થવું, હૃતિ મન g૦ ટુંકાઈ નાનાપણું, છાશ,
શબ્દ. ક્ષીણતા.
બ્રિો જ મામજે લાજવું, હલિ ત્રિ. અતિશય નાનું, ઘણુંજ ટુંકું,
શરમાવું. રાયણ ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
હિળિયા સ્ત્રી લાજ, શરમ. ઢવ ૧૦ એક જાતનું માપ, લઘુ અક્ષર. દૂરવ ત્રિ ઘણું જ નાનું, અત્યંત ટુંકે,
હિયા સ્ત્રી લાજ, શરમ.
દિત R૦ ભાગ. ઠીંગણું, નીચું. હૃદ્ય પુત્ર હસ્વ વર્ણ, લઘુ અક્ષર
હિર ૧૦ સુગંધી વાળો-ખસ. હૃદ્ય
હિ૪ ૧૦ ઉપરને અર્થ. g૦ ધોળે દર્ભ, ધોળો દાભ. હૃવાર્ય પુત્ર દર્ભ, દાભ..
હી 10 g૦ ૦ નિ લાજવું, શરમાવું. હરવવિધુ સ્ત્રી નાગબલા વનસ્પતિ. શ્રી સ્ત્રી લાજ, શરમ. હરવા સ્ત્રી. નાનાં જાંબુનું ઝાડ..
શ્રી વજા સ્ત્રી ત્રાસ, ભય, લાજ, શરમ. હૃવતા સ્ત્રી ટુંકાઈ, નાનાપણું, હસ્વપણું શ્રી ત્રિ. લાજેલ, શરમાયેલ, શરમાળ. હૃa R૦ ઉપરના અર્થ
શ્રી ૫૦ સ્નાન કરવું, ડુબવું, લાખ, કલઈ, વર્ષ પુરા ધોળો દાભ.
સીસું. હૃદ્યા શ્રી. સલકી વૃક્ષ.
છું કર૦ ૧૦ ૩૦ સે લાજવું, શરમાવું. વપત્ર પુ• પહાડી મહુડે.
હકિત ત્રિશરમાળ, શરમથી જીતાયેલ, હૃાાત્રિ સ્ત્રીપીપરનું ઝાડ.
લાજવાળું ટૂં કા સ્ત્રી, એક જાતનાં જાંબુનું | ફ્રી ત્રિ શરમાયેલ, શરમ પામેલ, ઝાડ,
લાજેલ.
For Private and Personal Use Only
Page #747
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
होत
૯ર૭
હીત ત્રિ. ઉપરના અર્થ શ્રી ૧૦ સુગંધી વાળો ખસ. ફ્રીક્વેસ્ટ ૪૦ ઉપરનો અર્થ દીન ત્રિ. લાજવાળું, શરમવાળું,
શરમાળ. ટ્વીવે ૨૦ સુગંધીવાળો-ખસ. શ્રીવા ર૦ સુગંધી વાળો-ખસ. હવેઢ ૨૦ ઉપરને અર્થ.
૪ ૧૦ સુગંધી વાળો-ખસ. હું સ્વા૦ મા સ૦ જેટું જવું.
ખ્યારાસ જવું. રે ખ્યા મા ર૦ સે જવું. હેપળ ને શરમાવવું લજાવવું, લાજ પમાડવી, સ્પર્ધા કરવી, હરીફાઈ કરવી,
સરસાઈ કરવી. હે માત્ર તેર ઘેડાનું હણહણવું
૧૦ સરકવું, ખસવું, જવું ૩૦ હેલા સ્ત્રી ઘોડાને શબ્દ, ઘેડાને હણહણુટ. ૌ સ્વામાત્ર ૪૦ સે ગમન કરવું,
જવું. હજુ મના૦ ૧૦ ૩૦ સે ઢાંકવું. જ્જ ૩૦૩ હિ તે ભાષણ કરવું, બેલિવું. |
હર સ્વા. ઇ. સ. જે શબ્દ કરવો,
અવાજ કરવો. હમિ . સા. એ અસ્પષ્ટ શબ્દ કરવો,
અવાજ કરવો, બ૦ ખુશ કરવું ૪૦ + આનંદ પમાડવો. ઢા પુહર્ષ, આનંદ, શબ્દ, અવાજ. હરિ ૧૦ ઉપરના અર્થ. ઢાલિન ત્રિ- હર્ષ પામનાર, ખુશ થનાર,
હર્ષવાળું, આનંદી, શબ્દવાળું, શબ્દ
કરનાર. હરિની સ્ત્રી, વિજળી, વજ, ઈશ્વરની એક
શક્તિ . હજૂ g૦ ૩૦ સેટુ ચાલવું, હાલવું,
કાન ન. શબ્દ, અવાજ, બેલાવવું. ટ્ટ ખ્યા. g૦ ૧૦ મનિ કુટિલ કરવું, વાંકું
હે રૂા. ૩મ, નિદ્ સ્પર્ધા કરવી, હરીફાઈ કરવી સરસાઈ કરવી, શબ્દ કરવો, અવાજ કરે બ૦ લાવવું, પૂછવું, માગવું . મારા સ્પર્ધા કરવી, બોલાવવું, આમંત્રણ કરવું, ચેલેંજમાં બેલાવવું, હેડ બકવી, આમંત્રણ કરવું.
સંમત.
For Private and Personal Use Only
Page #748
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
For Private and Personal Use Only
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Page #749
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
परिशिष्ट.
આ મહાન શબ્દકોષમાં આપતાં બાકી રહી ગયેલ હૈમ શેષનામમાલાના શબ્દો, હૈમ અભિધાનચિન્તામણિટીકાન્તર્ગત શબ્દો, હૈમ અનેકાર્થસ’ગ્રહ તથા હસ્તલિખિત શબ્દરનસમુચ્ચયના ઘણાજ ઉપયાગી શબ્દ
૬.
અક્ષતન ૩૦ શિવ. અંગ પુ॰ ૬૦ તે નામે એક દેશ. અન્નિષ્ઠ પુ॰ શરીરમાં રહેલી પિત્ત
ધાતુ. સહા શ્રી પૃથ્વી, અદ્યુતનેથી સ્ત્રી છઠ્ઠા જૈન તીર્થંકરની એક શાસન દેવી
અનિતા શ્રી ખીજા જૈન તીર્થંકરની એક શાસન દેવી.
અટારા શ્રી ભટકવું, રખડવું.
अतिसारकिन् त्रि० ઝાડાના રાગવાળું, સંગ્રહણીના રાગવાળું. મૃત્યુમ 7 હીંગ.
અન્ના સભ્ય નિશ્ચય કે પ્રત્યક્ષ એવા અર્થમાં વપરાય છે.
અધિયાજ્ઞ ન॰ શરીરે પહેરવાનુ સીવેલુ એક વસ્ત્ર.
અનપતિ અન્ય પ્રભાત, સવાર. અનિન્દ્રિય ન હૃદય, મન, અંતઃકરણ. અનૂપાયા શ્રી॰ તે નામે એક નક્ષત્ર. અને ત્રિ મૂર્ખ, બેવકૂફ્
૯૨
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અન્તી શ્રી. ચૂલે, સગડી. અન્દ્રોન ન॰ હીંચવું, હીંચકવું, ઝૂલવું. અનૈતા સ્ત્રી. ઉત્તર દિશા.
અપાંચ પુ॰ નેત્રને અત, આંખને છેડા, કટાક્ષ, પુંડ્રૅ જુમ્મેા. અપાંનાથ પુ॰ વરૂણ દેવ. પાનીતરા સ્ત્રી. ઉત્તર દિશા.
પ્રતા સ્ત્રી પહેલા જૈન તીર્થંકરની શાસન દેવી.
વિમ ત્રિ॰ કુળવાન, કુલીન. મિસ્તિ શ્રી યાચના, માગવું તે, માગણી.
ગોળમ્ ગચ્ચે જલદી, તુરત, અત્યંત. અમૃતપયિન્ ૩૦ દેવ.
તૃત્હિત્ પુ॰ દેવ.
અમૃતવત ૩૦ દેવ. અવરથલી સ્ત્રી પૃથ્વી, અમ્મુલન પુ॰ વરસાદના કરો.
અમ્બુતર ૬૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. અનુપલારા પુ॰ સાતપુડાનું ઝાડ, મયુત્તિ પુ॰ શિવ, શકર. અમ્યુનિપુ પુ॰ કામદેવ. સચુસ્નેત્ર પુ॰ શિવ, શંકર.
For Private and Personal Use Only
Page #750
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अरसंचित
७३०
इरावर
જાલંકિત ૧૦ ચક્ર નામે એક હથિઆર. અવઢ શિવ.
શ્રા, સર્ષર પુત્ર શિવ. વર્ષનૂર પુત્ર રણસંગ્રામમાં વગાડવાનું
માં ૩૦ વાક્યમાં, સ્મરણમાં વપરાય વાદિત્ર. અધરિ સ્ત્રી એક ખાદ્ય પદાર્થ-વડું.
વાહન ૧૦ પિતાના મુખ વગેરેને અર્ધનાર પુ. એક જાતનું બાણ.
આકાર છુપાવો. પર પુ. લેઢાંની લાકડી-એક જાતનું સાશવમણ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. હથિઆર.
આક્ષપટન્ટ ત્રિ. અધિકારી વર્ગ સાથે દિન ૩૦ શ્રીકૃષ્ણ, વિષ્ણુ
ફરનાર, પરીક્ષા કરનાર, અજુ ર૦ ધાણ-કોથમીર.
સાક્ષામાં સ્ત્રી મૈથુનને ઉદેશી ગાળ સિવિલ કુ. કેયલ, ભમરે.
ભાંડવી તે. અવ દિલો સ્ત્રી પોતાનો આકાર છુપા- | માર ૩૦ ગ્રીષ્મ ઋતુ, ઉનાળો.
વો, મુખવિકાર વગેરે નહિ જણાવો. શાસ્ત્રી શ્રી યજ્ઞને અગ્નિ કરવો. વારિકા સ્ત્રી ઉપરના અર્થ. મછોટા ઉ૦ ભાતનું ઓસામણ, અતિ ત્રિ. એકાકી–એકલું.
ગત્મિહદ પુબ્રહ્મા. અવાજાના સ્ત્રી અવજ્ઞા, અપમાન,
સમજૂતિ પુ. બ્રહ્મા. તિરસ્કાર.
કાન્ત પુરિજ પુત્ર અંત:પુરના અધ્યક્ષઅવનિ પુત્ર આકાશ.
જનાનખાનાનો ઉપરિ અમલદાર. અવિવાતિવા નિ આપ્ત, હિતેચ્છુ,
સાનિ પુ. કુકડો પક્ષી. સારો માણસ, સજજન.
માતાને સ્ત્રી કુકડી. અછતessચતા સ્ત્રી શક્તિ નામે એક
મારા પુત્ર લેઢાની લાકડી-એક જાતનું હથિઆર.
હથિઆર. असन्महस् पु० ..
સાશી સ્ત્રી સાપની દાઢ. રોણા ર૦ ઢાલને અગ્રભાગ. અહી સ્ત્રી છુરી, જમૈ. રિવાર્ ૧૦ શરીરમાં રહેલી મજા
ધાતુ-ચરબી. અમરિ સ્ત્રી હું પહેલે હું પહેલે એ પ્રમાણેની પહેલ.
ફુદ્યત્તર પુછ વર્ષ, વરસ. અહપ્રથમ સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ.
ફુલાવત્સર પુ. વર્ષ, વરસ. અહિયર્થ ઉ૦ શંકર, શિવ.
મનની સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. અધીરજન પુત્ર રાજસ-એક જાતને બે ન્દ્રવૃદ્ધિા પુ રંગબેરંગી ઘોડે. મેઢાવાળા માટે સર્પ.
ફુલાવર ૧૦ વરસાદનો કરો.
For Private and Personal Use Only
Page #751
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ईण्डेरिका
હરૂ
कमिशे
વિ શ્રી. એક ખાદ્ય પદાર્થ–વડું |
વૈહિલા ર૦ પ્રેતકૃત્ય, મરનારની પાળે કરવાનું દાન વગેરે કર્મ.
પામ્ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. પવિત્તમ પુત્ર શિવ. ઇનર શ્રી દુર્ગા દેવી.
શો.
દુર R૦ તાંબુ.
Barot સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. શgિ૦ કુલાના બન્ને બાજુના ખાડા. ક્ષેપ સ્ત્રી ઉંચે ફેંકવું, વીંઝણો, પંખે,
અનાજ મસળવાની વસ્તુ કવિ પતિ પુ. વાયુ. ૩૨રાધિપતિ ૩૦ કુબેર, કરતા સ્ત્રી દક્ષિણ દિશા. ઉત્તર ૩૦ વૈશાખ મહીને. ૩ય પુત્ર માંસ. કબૂષ શાળ, ડાંગર. કમર ૩૦ શિવ. ૩મ્ ગચ૦ વિધમાં તથા વિરૂદ્ધમાં વપ
રાય છે. કર્ઘદ્ર પુત્ર પર્વત. ૩ષાઢ ૩૦ કુકડો પક્ષી. ૩ષાાત્રિી શ્રી કુકડી. ૩ . ત્રિ- મોટા પેટવાળું, ફાંદવાળું. હસ્ત ત્રિઉંચે ફેંકેલ..
યાદન નં૦ ઘટીયંત્ર–પાણી ખેંચવાને રેંટ. ૩ ૩૦ ઉંદર. ૩ી સ્ત્રીઉંદરડી. ૩પ ત્રી, તંબુ, રાવટી. ઉપવસ્ત્ર ૧૦ ઉપવાસ, લાંઘણું. પોવન ર૦ શેક કર, વિલાપ. કoriયા પુ. ઉનાળો.
૪ પુ. કાચબો. સારી સ્ત્રી કાચબી.
. વધીજ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. ઔષધીરા પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર.
વિન પુત્ર કેટ ઉપર રૂવાટાંના ચકરવાળો ઘેડે. ક્ષાર પુરુ કોપીન, લંગેટ, લગેટી. ક્ષીર ત્રિ, અંગીકારેલ, સ્વીકારેલ. લટી સ્ત્રી ખડી, ચેક. ટાટા પુત્ર શિવ.
ત્તિ સ્ત્રી સર્વ વિદ્યા. Mય પુત્ર એક જાતનું ખંડી હથિઆર. નિરા 7૦ અનાજનું ડું.
For Private and Personal Use Only
Page #752
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
कपितन
જતિન ૩૦ લાખીપિ'પર, સાપારી, શીશવ, પીપક્ષ, ગિરાષનું વૃક્ષ. પિયાસન પુ॰ શિવ. જાળિ સ્ત્રી હાથની કાણી. વર્ ન॰ લવણ, મીઠું, ખટાઈ. कबरी સ્ત્રી અા, કેશકલાપ, એક જાતનું શાક.
પિતા શ્રી ગભાંડ વૃક્ષ, સરસડા, આત્રાતક વૃક્ષ, પીપળા.
મગમનું પુરુ બ્રહ્મા, દ પુ॰ કરચલા પ્રાણી, કુકડા-કુમાર પક્ષી.
ટી શ્રી કરચલી, કુકડી, કુમાર પક્ષિણી. જરાાહિ પુ॰ રસાલ ઈશુ. રગણ્ ત બજાર-હાટ. વાહ પુ॰ નખ.
ત્તી શ્રી. પત્ની, ભાર્યાં સ્ત્રી. પધારો સ્ત્રી હાથણી. જો તુ કુંડળ. નિશારાય 7 સેાનું.
कर्णिरथ पु० ઢાંકેલા રથ મેવિન ૩૦ સંન્યાસી,
જળિા સ્ત્રી વ્યભિચારિણી શ્રી. નીમુલ ૩૦ એક જાતનું વાદિત્ર. જોધા પુ૰ કુકડા.
આચ્છાદન કરેલા રથ,
જાષિજો સ્ત્રી ટુકડી. હ્રદ્ધાપૂર્ પુ॰ એક જાતનુ વાદિત્ર, ઋદ્ધિતનયા શ્રી યમુના નદી,
O
વચિત ત્રિ અખ્તર જેણે ધારણ કરેલ હાય તે, ખખ્ખરધારી
વિત્ત ૩૦ કવિ, વિદ્વાન, પડિત. જશા સ્રો॰ પીડનું હાડકું. હ્રાજ્ઞાત પુ॰ કાયલ પક્ષી.
৬३ই
િિટ્ટમ ૬૦ પાણી, किणालात पु० इन्द्र
વિયિન્ પુ॰ ધાડા.
C
વાદળુ ક્રૌંચ પક્ષી. સાચા ૩૦ બંગડી, ખાર, સ્ફટિક, જાનિ પુ॰ ખજુરીનું ઝાડ. ન્તિપાત્રાળ પુ॰ લેહચુંબક, ' જાન્હાવાસિની સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. હ્રામપિન્ પુ॰ ભુંડ, ડુક્કર. જામહેવા શ્રી વેશ્યા. જામવુ પુ॰ ચૈત્ર મહિને. રૂમાયુ કુ ગીધ પક્ષી. હ્રાસ સ્ત્રી શક્તિ નામનુ હથિઆર, રાગ, જાકમાં શ્રી દુર્ગા દેવી. જાહલી હ્રૌ॰ દુર્ગા દેવી. જાજરૂમની સ્રી દુર્ગા દેવી. જાહનેમિદર ૩૦ કૃષ્ણ, વિષ્ણુ, હિનૃત્ ૩ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. ાવાદન ૬૦પાડા, હાહાટ્ટમો સ્ત્રી કાર્તિક-માગશર માસની અધારી આમ. મહિયરાાલનપુ॰ શ્રીકૃષ્ણ, હાહિયાત પુ॰ શ્રીકૃષ્ણ. જાણી સ્ત્રી ફટકડી.
.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
રિત ત્રિ॰ પ્રકાશિત, ફેલાયેલ. િિિિધન્ના સ્ત્રી એક જાતનું વાદિત્ર.
જિગિરિ પુ॰ પાંડવ ભીમસેન. જાલમુલ પુ॰ પક્ષી, જીજાજTM ૬૦માંસ, ઉન્નતિ સ્ત્રી હિમ, ઝાકળ ટિહારાય પુ॰કુવાડી, વૃતી સ્ત્રી લાંબી છરી. દૃાર પુ॰ પર્વત.
ઝુડા શ્રી દુર્ગા દેવી જીન્ડિન્ પુ ધાડે..
कुण्डिन्
For Private and Personal Use Only
Page #753
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कुण्डिनपुर
७३३
क्षान्ता
veg 1૦ વિદર્ભ દેશની રાજધાની. ' ચવત્ fa૦ કામમાં ગુંથાએલ. ફોડનાપુર 70 ઉપરનો અર્થ.
પાર ન પાલખી, મીયાનો. પુ પર્વત,
કૃમર્ સ્ત્રી છીપોલી. ગુનાટિકા પુત્ર કાયેલ પક્ષી.
શાહ g૦ કરોળીઓ. સુજતા પુત્ર ૩૦ તે નામે એક દેશ.
ઉતર ત્રિ, પૂલ, ઝાડું. સુકન્યા સ્ત્રી ભૂત.
wnતાલુટાં પીપર. સુબ્રા સ્ત્રી દુર્ગા દેવી.
તિત ત્રિ બોલાવેલ. કુમુલ ઉ૦ ભુંડ, ડુક્કર.
રિની સ્ત્રી પૃથ્વી. મુ દત ૩૦ ચંક, કપૂર.
વેરાવ ર૦ માથું ચોળવું. કુદી સ્ત્રી, લાકડાની પુતળી.
તિવાન પુત્ર નુકશાનકારક જુગાર હવે પુ. શાણપ્લાન વૃક્ષ.
રમવો, કપટ કરવું. સુવિત ૬૦ સુવર્ણનું પલ નામનું
ૌરવવન્યુ ૩૦ ચંદ્ર, કપૂર. પ્રમાણ-૮૦ ચણોઠીનો ૧ તોલે એવા છે
દૈવી સ્ત્રી, પહાડમૂલ વનસ્પતિ. તેલાનું માપ.
વરિશ્રી સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. ગુરુ શ્રી દુર્ગા દેવી.
દૃત શહેરનું રક્ષણ કરનાર સુશ્રુતા કુતરી.
કેટવાળ. કુશ્વત સ્ત્રી દુર્ગા દેવી.
વાવિન શિવ. વીurn સ્ત્રીચંડાળની વીણું.
વસ ઉ૦ તે નામે એક પર્વત. #કહ ૧૦ પૃથ્વી.
શાવર નવ રેશમી વસ્ત્ર. Bહ . હાથીને દાંત.
સુધામનું પુ. નારાયણુ, વિષ્ણુ. ગુદાર પુ ગંધક.
મામ્ સર્ચ . અનુક્રમ પ્રમાણે, ધીમે ધીમે. કુસુમધવન પુત્વ કામદેવ.
નિતના પુત્ર સૂર્યને ફરવાને માર્ગ. ગુજુમાત ન કેસર.
મિત્ર પુત્ર ખેરનું ઝાડ. દારા સ્ત્રી એક જાતનું વાદિત્ર. શિયાવાન પુત્ર ફરિયાદી. સુવતી સ્ત્રી દુર્ગા દેવી.
નીચા ન પુતળી. ક્ષિણ પુગીધ પક્ષી.
ઢિ ત્રિ. ક્રિીડા કરનાર. છું પુરુ પાષાણભેદ વનસ્પતિ. નવ કાગડો, શિયાળ. વૃત ઝિ, છેલ, કાપેલ, વીંટેલ.
મન g૦ શનિગ્રહ, શનૈશ્ચર. તનિકના પુત્ર જેણે પ્રાયશ્ચિત કરેલું પુખ નવ હૃદયની જમણી બાજુ જ્યાં
પાણી રહે છે તે સ્થળ. તમ્ ત્રિકાપેલ, કોપાયમાન થયેલ.
મન ઉપરને અર્થ. તવા ૬૦ જેણે હજામત કરાવી છે તે.
onત ત્રિ. શબ્દ કરતું. શિવ પુ. જેનું રૂપાંતર કર્યું હોય તે. થિ પુત્ર અગત્ય ઋષિ. વેધન પુ0 તુરીયાને વેલે.
ક્ષક્ષorમધ્ય ક્ષણ, દરેક ક્ષણે. તષની સ્ત્રી તુરીયાનો વેલે.
ક્ષાના સ્ત્રી પૃથ્વી.
For Private and Personal Use Only
Page #754
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
क्षाराब्धिमानुषी
७३४
गुलोरिका
ક્ષધિમાનુષ શ્રી લક્ષ્મી દેવી. ક્ષીરાહ ૩૦ એક જાતનો દેવદારનો રસ
જેને ધૂપ થાય છે. સુવા 1૦ કોઈ મરણ પામ્યું હોય ત્યારે
વગાડવાનું વાદિત્ર.
વગત ૬૦ બાજ પક્ષી. રાત્રિ સ્ત્રી વેશ્યા.
તિર્ go ખદ્યોત, પતંગીયું. રવ સ્ત્રો પાસેનું બારણું, પક્ષકાર. aveટ ન અ ટુકડો. avgીજા સ્ત્રી કુલટા-વ્યભિચારિણી. હૂઇગ્લીશ ઉ૦ નારાયણ, વિષ્ણુ. હતમારું પૂ૦ મેઘ, મેથ. પાન ઉ૦ અંધકાર, અંધારું. વરફિક પુત્ર સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. વત ત્રિ. ટાલીયું, ટાલના રોગવાળું.
ત્ર સ્ત્રી તકઢાઈ, તાવડી. હિવટ ત્રિજેના માથામાં ટાલ પડી હોય તે. વીર ઝિ૦ ઉપરનો અર્થ. હરિજન વિ. આકાશમાં ગતિ કરનાર હતાપુત્ર ૩૦ રાક્ષસ. લબ્ધિ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. હારિપુ ગધેડાને શબ્દ લાસ્ટિા R૦ માથાની ટાલ. વિધીવત્ ૧૦ બહુપણું. વિgિ go મેર પક્ષી.
દુરસાના સ્ત્રી ખુરાસાણી અજમો. છુ પુત્ર પટિશ નામે એક હથિઆર.
શંકવર પુ0 ખજાનદાર. દિન 7 આચ્છાદન, ઢાંકણુ. જાવા સ્ત્રીકાકડીનો વેલે. Tગારાના ત્રી, ભાંગનો છોડ-કમળનું મૂળ,
લેબાનનું વૃક્ષ. Tયનું પુત્ર મેઘ, મોથ.
રિની સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. જહુવા પુત્ર દડે. જપમાં સ્ત્રી જટામાંસી વનસ્પતિ. જષવૈવિવાદ ૩૦ વિધિરહિતવિવાહ-પર
સ્પર ખુશીથી લગ્ન કરવું તે. ધદત સ્ત્રી, નાક, નાસિકા.
સ્થાધિ સ્ત્રી વરિયાળી. જોરિ પુગાલમશુરીયું. જસ્ટિન ત્રિ. ઝેરી, વિષવાળું. જ મિન પુરુ નારાયણ, વિષ્ણુ
સમગ્ર નવ ગર્ભ ધારણ કરે તે. નર્મપત્રિા પુત્ર ગર્ભવેષ્ટન, ઓળ. વેશ્વર પુ. પુષ્કળ ગાયોનો માલીક
જિન ત્રિ. શેધક, શોધનાર. ધિર પુત્ર વિશ્વામિત્ર, મિર 7૦ ગળી જવું. જિઃિ ૩૦ શિલાજિત. જિયપુ બાળકને રમવાનું એક સાધન
ગેડી. ગુfધાન ૧૦ સ્તનની વચ્ચેનો ભાગ| હેદય.
પાષિ ઉ૦ બુદ્ધ દેવ. પુજાટા ઉ૦ ચકાર પક્ષી. કુઢિયાત્રા સ્ત્રી દડે રમવો. ગુજ્જુ ૫૦ ગુચ્છ, લેબ. ગુઢોકળા સ્ત્રી એક જાતનું પકવાન્ન.
For Private and Personal Use Only
Page #755
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
गूढभोजन
સૂઢોનન પુ॰ ધાડે. ગૂદ્દન ન૦ છુપાવવું.
ચૂહમાન ત્રિ॰ છાનું રાખનાર, છુપાવતું. શુદ્ઘનાહિજા સ્ત્રી આકાર છુપાવવા. વ્યુહાત્યુ ન કાંજી,
ધૂ પુ॰ જ્ઞાન, અપાનવાયુ, દુષ્ટ પુષ. ગુઘ્ન ત્રિ- લાભી.
તુપ્રવાલિત પુ॰ બાણુ, તીર. સુપ્રસ્ત્રી સ્ત્રી સંધિવાયુ. Tપ્રાળ. ત્રિલોભી, લાલચુ. ગૃહૈજ્ઞાનિક્ ત્રિ॰ મૂર્ખ
ગૃદેહદ ત્રિ॰ ધરમાં ઉત્પન્ન થનાર. તેવુ છુ દડા. ગોળો વા શ્રી દુર્ગા દેવી.
હેન્ર ત્રિ॰ જેના માં આગળ ગાય હાય તે, ગોપવયૂટી સ્રી. ગોવાળની તરૂણુ સ્ત્રી. જોડાક્ ત્રિ॰ ગાયા તથા બળદોનું ટાળુ જોવુપુખ્ ત્ર ગાયાને માટે યુદ્ધ કરનાર. ગોસંવાય ત્રિ॰ ગાય આપનાર. ગૌરીપ્રવિન્ ૩૦ શિવ.
શૌતપ્રિય છુ૦ શિવ. ગૌરીખળ વુ શિવ. ગૌરી વુ શિવ. ગૌરીસ ૩૦ શિવ. બ્રાહ્મજ ત્રિ ગ્રહણ કરનાર, લેનાર. પ્રદૂળી સ્ત્રી સંગ્રહણીના રાગ,
પ્રત્તાત્રય પુ॰ ધ્રુવ.
www.kobatirth.org
.
ધનશ્રેળી સ્ત્રૌ પૃથ્વી. સ્થૂલ્યેમાન ત્રિભ્રમણમાં પડતું, ઘેરાતું, મદિરા વગેરેથી ઘેરાતું–ડેાલતું.
વૃતો પુ॰ ઘીનું કુલ્લું. ધૃતાબ્દી સ્ત્રી ઘેબર.
७३५
चरिण्टी
ધૃતાચિત્ પુ॰ અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ. ધૃતાદય પુ॰ દેવદારને રસ-જેનેા ધૂપ
થાય છે
વૃતીવળી સ્ત્રી ઘેબર. ઘેત્રંગ પુ॰ મધ્ય પ્રદેશ. મૈં ત્રિ હિંસક
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૬.
ચંચરી શ્રી. ભમરી. ચંન્નતજ ૬૦ શિલારસ. સંઘુતા સ્રી કુશલપણું, નિપુણતા, હાંશીઆરી.
નવાવસ્તુ પુ॰ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, ચક્ષુવિજ ત્રિ॰ આંધળું, આંખવગરનું. ચઙોજાદા સ્ત્રી॰ એક જાતનું વાદિત્ર, ་નુમન્ પુ॰ સંતાપ, ઉગ્રતા. ચતુરગાવ ન॰ શરીર. તુસ્તાહા સ્ત્રી. એક જાતનું હથિઆર
તાપ.
વન અન્ય અસાફલ્ય-અસમગ્રપણું એવા અમાં વપરાય છે. ચન્દ્રપુષ્પ 7 લવિંગ,
ચન્દ્રમાસ ૩૦ તરવાર. ચન્દ્ર,શરણ્ પુ॰ શિવ.
ચન્દ્રામન પુ॰ શિવ,
ચન્દ્રિમા સ્રો. ચંદ્રનું તેજ, ચાંદની. ચન્દ્ર પુ॰ હાથી, કપુર, ચંદ્રમા. પ્રોઢ્યા શ્રી. ઔષધી.
ચપેટાધાત પુ૦ લપડાક મારવી. સમવર ૩૦ શૂરવીર.
પ પુ॰ વૃક્ષ, ઝાડ, ચપટી હ્રૌ॰ જીવાન સ્ત્રી. બ્દો શ્રી. જુવાન સ્ત્રી.
For Private and Personal Use Only
Page #756
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
चर्च
વર્ષે ૬૦ ચર્ચા કરવી, વિચારવું. ચર્મવૃત્ત પુ॰ કુકડા પક્ષી. સર્વન્ પુ॰ લપડાક મારવી, સન્યા સ્ત્રી સમૂહ.
ચાતુરજ ત્રિ મીઠુ ખેલનાર, વિદ્વાન, પંડિત, ચક્રગંડ.
www.kobatirth.org
ચરખા શ્રી દુર્ગા દેવી. વિષ્ણુ ત્રિ ફેંકી દેવાને ઈચ્છનાર. ચિત્રંણા સ્ત્રી પાસે જવાની ઇચ્છા. વિીષત પુ॰ એકત્ર કરવાની ઇચ્છા કરનાર, એકઠું કરનાર.
ચિત પુકાલાહલ.
નિયાધિશેદ ૧૦ જીવતાં બળી મરવું
સતી થવું.
ચિત્રટશ પુ૰ ગાખરૂ.
ચિત્રાનંનજી પુ॰ માર પક્ષી.
ચિત્રવાન પુ॰ કુકડા.
ચિત્રાન પુ. અર્જુન, સાદડ વૃક્ષ.
ચિત્રામષ ત્રિ॰ ગુલનિધિ,
વિાિ સ્રી॰ એક જાતનું વાદિત્ર. ચુંટા શ્રી પાણીના હેાજ, ટાંકી, ચુંટી સ્રી પાણીનેા હાજ, ટાંકી. ચૂડાજા શ્રી કલગી, વજ્રા જુઓ. ચૂર્ગા શ્રી નિવાસ, રહેઠાણુ, યુક્તિ. ચૈતનિષ્ઠા શ્રી હરડેનું વૃક્ષ. ચેતોમૂ શ્રી પ્રીતિ, પ્રેમ, સ્નેહ. એજ પુ ોકડી.
ચૈત્રણ પુ॰ વસંત ઋતુ. ચૈહારાજ ॰ રાક્ષસ. સૌરમંદિજા સ્ત્રી વતાકડી.
ચોરવુ પુ॰ ચાર.
રોક્ષ ત્રિ॰ આનદકારક. જ્યોત ન પડવું તે, પતન, પ્રેાક્ષણ, જ્યોત્ન ત્રિ॰ અંડજ પક્ષી વગેરે, ગમનશીલ, ત્યક્તધર્મ, ધર્મભ્રષ્ટ.
७३६
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
..
जालवाल
છાળી સ્ત્રી. ખફરી.
છત્તે શ્રી મકરી.
ઇપાતન ત્રિ॰ દાંભિક, ઢાંગી. છાચ પુ॰ છાયા, પ્રતિબિંબ. ઐાદ્ધ ત્રિ॰ ચતુર, ડાહ્યું, હાંશીઆર. ૐદ્ધિ ત્રિ॰ ઉપરના અ
.
નાટ્કોળિપુ॰ શિવ. બનાર્ ત્રિ॰લાકસંરક્ષક, નનિત્ર ૬૦ પિતા, બાપ.
નરપવુ ત્રિ॰ વૃદ્ધ, ધરડું. સામાન્ ન પળીયાં, ધેાળા વાળ. સહજ ન॰ ક્ષુદ્ર શંખ. નજર્જરિન વુ॰ પાણીનેા હાથી.
સહેનાયંત્ર પુ॰ માલું. નરૂપજ પુ॰ માછ્યું. નવન્તુ પુ॰ માધ્યું.
સમૂજળ પુ॰ વાયુ. મહમ્વજ ૧૦ પાણીના કરો, નોહિત પુરાક્ષસ.
નામ પુ હાથી.
For Private and Personal Use Only
નાનુઘ્ન ત્રિ ઢિયણ જેટલા પ્રમાણનું પાણી વગેરે.
નાનુલ ત્રિ॰ ઉપરના અ નાનુમાત્ર ત્રિ નાનુઘ્ન જુએ. જ્ઞાવવ ૧૦ જાબુડાનું ફળ, સુવર્ણ. નામ્બૂદ્ધમાહિા શ્રી॰ વિવાહ, લગ્ન. નારળ પુ॰ રૂચક, હીંગ, જીરૂં, કાળીજીરી. નાહવાહ પુ॰ હજાર દાઢાવાળુ એક જાતનું માલું.
Page #757
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
હિન્દુ
૭૭
प्रायविपति
સંયુમ ૧૦ આંધળી ચાકરણ-બે મેઢા વાળો સાપ.
વિડુિ પુત્ર વાયુ, શ્વાસ. નિશાન ૧૦ જાણવાની ઈચ્છા. સિતમ પુ. નારાયણ, વિષ્ણુ. વત્ની સ્ત્રી જીવતા ધણુવાળી સ્ત્રી. વિશે સ્ત્રી નો અંકુર. નો ને કૃષ્ણાગરૂચંદન, કાળું અગર. કરિન પુત્ર શિવ. કરી પુ. શિવ. તિમક્રિન પુત્ર પતંગીયું.
જોરા પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર.
સાવઝ ૩૦ કામદેવ.
જ સ્ત્રી એક જાતની સોપારી, દુષ્ટ દેવકૃતિ.
તવ ત્રિ. સહન કરવા યોગ્ય. તહાશિવા સ્ત્રી નાનું તળાવ, તળાવડી. તાલુwા સ્ત્રી, પીપર, તતપત્ર સ્ત્રી કેળ. તનુજ્ઞ g૦ રોમરંધ. તનૂન પુ. લાંબા પહોળા કરેલા બે
બાહુ-વાંભ. તત્તપ૮િ ૩૦ પાંડવ નકુલ. તનુજ ૬૦ મગર. તપ પુશિશિર રૂતુ, માઘ મહિને. તવાર્જિા સ્ત્રી એકધારી નાની તરવાર તર પુછ કમળનું ફુલ. તારાના પુ. કાર્તિકસ્વામી. તામા પુરુ એક જાતનું વારિત્ર. તાજિત ૧૦ મેઘગર્જના, વસ્ત્ર, વાઘભાંડ
ગુણ, દોરી, છાઈ દેવું, ઢાંકવું, પાથરવું. સિત્તિા તે નામે એક દૈત્ય. તિત્તિના ત્રી, કાલિદાસ નામે એક ઝાડ. તિમિર ત્રી, એક જાતનું વાદિવ્ય-ઝાલર. તિરુવીર ઘાંચી. તીર્થ g૦ નારાયણ-વિષ્ણુ તુરીયંત્ર ૨૦ દિવસ માપવાનું યંત્ર. સુવિઘુર ત્રિ. ધનવાન.
મિ પુવિષ્ણુનું ચક્ર. તૃષદિ સ્ત્રી વરિયાલી. તેર ૧૦ મુખ, મહું.. તેઢપિંગ પુધોળા તલ, કપુam R૦ સીસું બારિવાતિ ૩ ઇ
ટor R૦ ટંકણખાર, બંધન. ટાર ૧૦ પાવડે, કેદાળી, જાંધ. સાંજન કીકીયારી. ઢાર પુરુ ઘડે. દિહીરા ઉ૦ એક જાતનું પક્ષી.
aહકારી સ્ત્રી, ચાંડાળોની વણ. હમ ન ડમરૂ વારિત્ર-ડાકલું. હતા કાવડ, ટોપલે. હરિ ત્રી. ડચકારે.
- ૩૦ નીચ જાતિને મનુષ્ય
For Private and Personal Use Only
Page #758
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विधातुक
दैववादिन
વિધાતુર ૬૦ ગણેશ, ગણપતિ. વિરોધી ૧૦ સેનું-રૂપું અને તાંબુ એ
ત્રણને સમુદાય. સ્વમર ૧૦ રૂવાટું, વાળ.
શુક જગ્ય. થુંકવું.
બિરાજીત અગત્ય. રાટ પુરવૈયો જેમાં બંધાય છે તે. વારા ૧૦ ઉપરને અર્થ. સલાહ પુત્ર દ્વારપાલ, હાથમાં લાકડી
રાખનારે. aavi g• દ્વારપાલ, રડ્યા ૧૦ દહીંસહિત ઘી. ધ્યાહથ એક જાતના દેવદારનો રસજેનો ધૂપ થાય છે. તાઢય પુ મુખ, મોઢું. હમૂન પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ સર્વ ૩૦ દાદરનો રોગ.
જ સ્ત્રી કસ્તુરી. ક ચ્છદ . નિઃશ્વાસ, નિશાસે
ચુંબન, હઠ. કરાવ્યા પુ. શિવ. વર પુ. નિર્જળ દેશ. વાક્ષારા ૩૦ ચંદ્ર, કપુર. લાલપરા ૩૦ પુરાધ્યક્ષ-કેટવાળ. વાદ ૫૦ એક જાતનું પક્ષી. વનવઝ ૬૦ વાણિયો. પાછુ g૦ દાંત
રિરિવિ પુ. સ્વર્ગ. રિના પુત્ર અંધારૂં. વિનમઢ પુત્ર માસ, મહિનો. વિના ન૦ અંધારૂં. વિવાપુ. સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. વિવાશ્રય પુત્ર દેવ. વિવાહૃા પુત્ર શુકલપક્ષ, અજવાળીયું. વિપ્રિયતમ પુ. શિવ. રીઢોવન પુ. બિલાડે. વીક પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ. ઢીલva g૦ બગલે પક્ષી. વીર્થનાનુ પુ સારસ પક્ષી. તીર્ઘપવન ઘુવડ પક્ષી. તુવૃત્ત ત્રિ. વેગવાળું. સુરા પુત્ર તરવાર, તુ સ્ત્રી કુલટા, વ્યભિચારિણી સ્ત્રી.. સુતિ સ્ત્રી. ખરાબ સંતાન-છોકરૂં. સુપ્રન્ટન્મ ત્રિો અપ્રાપ્ય, નહીં પાળવા
યોગ્ય. સુવંશા સ્ત્રી લાંબી કેડિ. ટુથ g૦ કુકડો, કુતરો. કુમ્ભાધન પુત્ર દ્વારપાલ. ફૂપચાપ ત્રિ. અપવિત્ર કરનાર.
સ્ટ ૦ આંસુ. દૃઢપુર ત્રિત ભાર ઉપાડી શકે તેવું. દજાતિ સ્ત્રી ધનુષ્યનો અગ્ર ભાગ, અતિ
શય વેદના. મિત્ર પુત્ર એક જાતનો મૃગ. હેવમંગા ન૦ કૌસ્તુભ મણિ. રેદમાણ પુત્ર પ્રાણી, જીવ. દેવા િસ્ત્રી, પુત્રી, છેકરી. રહ્ન સ્ત્રી પૃથ્વી. વિપ્રમrvi ત્રિક ભવિષ્ય ઉપર આધાર
રાખનાર, દેવને પ્રમાણ માનનાર. વિવાહનું ત્રિઉપરના અર્થ.
For Private and Personal Use Only
Page #759
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
७३९
नवविधान्न
રોગ પુ. બળદ,
ધાર ધંતુરે. _મી સ્ત્રી વરયાત્રા – વરનું પરણવા | ધિયા R૦ શરીરે પહેરવાનું શીવેલું માટે નીકળવું.
એક જાતનું વસ્ત્ર. દુષતિ પુત્ર દેવ.
ઈટી શ્રી કન્યા. દુવાન પુત્ર દેવ.
ધૂમ g૦ હિમ, ઝાકળ, ધૂમસ. સુરથ પુત્ર દેવ.
ધૃ ત્રિ ધારણ કરનાર, સહનશીલ, વૃદ્ધ રુદ્રના પુત્ર દેવ.
ધનુર્વાનિ નારાયણ, વિષ્ણુ, કૃષ્ણ. શુન્ પુત્ર દેવ.
ઘોર પુ0 સપની એક જાત. છે અશ્વ, ધિક્કાર.
ધરાત્ર સ્ત્રી સ્ફટિકમણિ દ્રશદ ઉ૦ સુતેલાને જગાડવા માટેનું
દ્વાન્તરિત્ર ૬૦ પતંગીયું. વારિત્ર. દિ સ્ત્રી દાઢ. ત્રાવ સ્ત્રી લાલા–રતાશ.
ને, કોથું ઉ૦ યાચક. કંદ પુ વગાડવાની ઘડિઆલ, ઝાલર.
ની સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. દ્વિનિ ત્રિો વિરૂદ્ધ, પ્રતિકૂલ.
નક્ષત્રવર્મન આકાશ. દ્રવિરમૂછ પુત્ર નારાયણ, વિષ્ણુ,
નવર સ્ત્રી સ્નાયુ—શરીરમાંની નસોદ્રવ્રુત્ત ૧૦ મરી, તીખાં. દિવાલ પુછે હિમ અને વાયુ દૂર
નારદ પુ. વાનર. કરનાર.
નવાર પુછે મોર પક્ષી. દિપકત ૧૦ બે વાર ખેડેલું ખેતર,
નદિ સ્ત્રી શરીરમાંની કોઈ એક નાડી. વિદ પુન ખાખરાનું ઝાડ,
નનુ પુત્ર મેઘ, સિંહ. વિત્યા સ્ત્રી વિશાખા નામનું નક્ષત્ર.
નવન્તો સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. દિવાળતા સ્ત્રી શપણું.
તન્ના પુત્ર કૂકડે પક્ષી. રમતા પુત્ર સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. નમન કુ. સિંહ. નમસ્થ પુત્ર ઉપરના અર્થ.
રમેશ્ચમણ પુત્ર ચંદ્ર, જાદુ, ઇન્દ્રજાલ, એક ઘનતાવાર પુત્ર કૈલાસ પર્વત.
જાતનું પકવાન્ન. ધનપૂર ત્રિ. ધન લુંટી લાવનાર, નમોષ્યા પુમેઘ, મેથ. ધનાથી સ્ત્રી ધનની અભિલાષા, ધનની રરર પુત્ર નારાયણ, વિષ્ણુ. ઈચ્છી.
નરાધાર પુત્ર શિવ. ધનુave પણછ રહિત ધનુષ્ય. નવા ૪૦ પ્રશંસા, સ્તુતિ. ધર્મનેમિ પુત્ર નારાયણ, વિષ્ણુ,
નવવિધાન 1નવ પ્રકારનું અન (દાળ ધાર પુત્ર તરવાર.
શાક, ભાજી, મિષ્ટાન્ન, રોટલી, ભાત,
રગે.
For Private and Personal Use Only
Page #760
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
नवशक्ति
ઉ૦
पटभाक्ष
વગેરે, મૂળ-આદુ વગેરે દાંતે કરડીને | નાના પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. - ખવાય તેવી વસ્તુઓ, અથાણું, પીવાની વૃષધ g૦ રાક્ષસ. મદ્યાદિ વસ્તુઓ, ચાટવાનું રાઈતું ! કૃપા વિ. પોપકાર બુદ્ધિવાળું. વગેરે, વ્યંજન, કઢી વગેરે વસ્તુઓ. કૃપાઇ ન યુદ્ધ. નવરા િgo નારાયણ, વિષ્ણુ.
વેઇન પુત્ર શિવ. નદિ સ્ત્રી નાશ.
લિદવપુર્ પુ. નારાયણ, વિષ્ણુ. ના ત્રીનાસિકા, નાક.
नेरिन् पु० धन्द्र ના પુત્ર ઇન્દ્ર
નિરાજી 7૦ સમીપપણું, સન્નિધાન. નાજિતુ ૩૦ અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ.
તૈકા પુ0 રાક્ષસ. વાલોળ ૫૦ પી.
નૈરિજી સ્ત્રી બળદનું માથું. નામત ત્રિ. મૂર્ખ, બેવકુફ.
વિચ આત્મનિયમન. નારિવાત્રિ નારકી, નરકવાસી. નૈશ્ચિકચ ૧૦ મોક્ષ ના ત્રિ. ઉપરના અર્થ.
નિષ્ણુર્થ ૧૦ નિષ્ફરપણું, કૂરતા. જીવન ન. સોનું.
RU R૦ ધિક્કાર, તિરસ્કાર. રિક્ષા ન ચુંબન કરવું.
વષર ૧૦ તિરસ્કાર. નિધનાક્ષ પુ0 કુબેર.
ચર ઝિ૦ નીચું, નીચ, સમગ્ર, બધું, નિપાન ૧૦ અભ્યાસ કરવો.
સમગ્રપણું. નિપાત ન પડવું તે.
ચાયg g૦ ન્યાયાધીશ, ન્યાય જેનાર. નિધાનેરા ૩૦ કુબેર. નિવૃત પુ. આગીઓ કીડે, પતંગીયું. નિર્વત પુ. વિષ્ણુ. નિર્દયનો સ્ત્રો સાપની કાંચળી.
ગ્રીપક્ષી-માદા, દેઢ દિવસ વિરાટન સ્ત્રી. ઉંધે માથે લટકતી
પૂનમ તિથિ, એક જાતનો નાનાં છોકરાને વાગોળ.
રોગ થાય છે કે જેથી છોકરું શુષ્ક નિરાવર્તન R૦ અંધારું.
બની જાય છે. નિરાહૃા ૬૦ કૃષ્ણપક્ષ-અંધારીયું. પ રના પુત્ર ભુંડ, ડુક્કર. નિરો પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર.
મારા ત્રિકચરો ઉપાડી જનાર. નિરા ત્રિ- સદશ–તુલ્ય.
પૂરા પુત્ર કમલકંદ. નો સ્ત્રી નેક, પાણીને ધરી
પશુat g૦ મકર રાશિ. નીટનોસ્ટિક go ખદ્યોત, પતંગીયું. gશન પુછે . નીરુમ ચંદ્ર, ભ્રમર, મેઘ, મોથ. પશ્ચાત્તા સ્ત્રી પંચાગ્નિસાધનની તપશ્ચર્યા. જાત્ર ૨૦ જળવાળો મેઘ,
પદોર પુ0 ચોર. નવા સ્ત્રી દુર્ગા દેવી.
પર શ્રી. કપાસને છોડ. ત્રિાક્ષ go હંસ પક્ષી.
પરમક્ષ ઉ૦ ૧૦ જોવાનું સાધન (ચશ્મા નવાજતુજિક સ્ત્રી તણધાન્ય-ખડધાન. દુરબીન વગેરે ).
For Private and Personal Use Only
Page #761
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पट्टबंधन
परिग्रहण
પટ્ટધંધન ન મુકુટ ધારણ કરવો તે. પતિ ત્રિ. જેનો તિરસ્કાર કર્યો હોય શેખ ૬૦ રાતા લેધરનું ઝાડ.
તે, તિરસ્કારેલ. પત્તિ ૩૦ વ્યાપારિ, વેપારી.
પનg ત્રિજયશાલી, યશસ્વી, પve g૦ નપુંસક,
વિજયી. પve g૦ નપુંસક. '
Gધાર સ્ત્રી પારકા અધિકારની પતંજાવરૂ ૫૦ ગરૂડ પક્ષી.
ચર્ચા. પત ગરૂડ પક્ષી.
વાપરતા સ્ત્રી અર્વાચીન અને પ્રાચીનતિવાળr સ્ત્રી પતિવ્રતા સ્ત્રી.
પણું, જાતિભેદ. પત્ર ર૦ વાહન–રથ ઘોડે વગેરે. પાર્વર આગીઓ કીડો, પતંગીયું. વિહિં જીવ ગૃહિલી-જવ ધાન્યનો gવર્તન ન પાછા ફરવું. એક ભેદ.
પEIR R૦ સીસું. પત્રટાં સ્ત્રી લાંબી છરી. . પણુતા સ્ત્રી, મૃત્યુ, સુસ્તી. પસંદ પુત્ર નદીના પ્રવાહને શબ્દ. FIણુa R૦ મૃત્યુ, સુસ્તી. gage g૦ પુષ્પની કળી, નવાંકુર.
જુરત ત્રિનાશ પામેલું-દેશનિકાલ થાસંતતિ સ્ત્રી, વેપારીઓને કાલે, સેદાગરનું ટોળું.
દિવસના બે ભાગ કરીએ તો પર્વઃ ર૦ ચરણકમલ.
બીજો ભાગ, પાંચ ભાગ કરીએ તે પવાટી સ્ત્રી સ્થલકમલિની.
ચોથે ભાગ. પદ્ધતિ ૩૦ નારાયણ, વિષ્ણુ.
g૦ ભીતિ, ભય-કંપા, ધ્રુજારે. વાંતર પુછ કમલની પાંખડી,
પરિવર્ષળ ખેંચતાણ કરવી. ના પુત્ર સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ,
રિર પુછ ભીનાશ. પનાચિત ત્રિ. વખાણેલું.
જૂિનાવતી સ્ત્રી ઈન્દ્રાણી. vis g૦ પાણુને કરો, હિમ. gfuહ ગ્રહણ, સ્વીકાર, પરિવાર, vie R૦ દ્વીપ, બેટ.
પત્ની, આદિકારણ, પ્રતિજ્ઞા, સોગંદ, થોભી સ્ત્રી તે નામે એક નદી.
ઉપભોગ, આચરણ, પાલન, અનુષ્ઠાન, હિતા સ્ત્રી સરસ્વતી નદી.
હસ્તગત કરવું, તાબે કરવું, પસંદ કરવું, ઉતમ ત્રિઅતિશય.
પ્રતિસંહાર, સૂર્યગ્રહણ, શાપ, આલિંગન. v૬ ૩૦ અગર ચંદન.
વસ્ત્ર અલંકારવું-ધારણ કરવું, સંખ્યાપરમબ્રહ્મચાલિત શ્રી દુર્ગા દેવી.
બાહુલ્ય, બલાત્કારથી હરણ કરવું, તારવી પરમાર પુછે છાશ.
કાઢવું, ભક્તિ, ઉપાસના, શ્રદ્ધા, માલપરમાર્થર્વત્ર પુત્ર પરમાર્થ બુદ્ધિવાળા મતા, લગ્ન, વિવાહ, ધણી, વર, પ્રસાદમાણસ.
અનુગ્રહ, રાજય, રાષ્ટ્ર, અધિકરણ, હક, પરત્વ ૧૦ પારકે હક.
રહેવાનું ઠેકાણું. પનાર મચ૦ વક્રતાથી, વાંકાઇથી, આડાઈથી, | grgr R૦ વસ્ત્ર અલંકારવું-ધારણ gવારા ર૦ તિરસ્કાર કરવા.
કરવું.
For Private and Personal Use Only
Page #762
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
परिग्रहीत
पाजस्
જિદ્દી પતિ, વર, ત્રિના નવ સેવા. વુિ ત્રિક પદભ્રષ્ટ થએલ.
મન ઝિ૦ ગાળ ફરનાર.
મન પુત્ર ચંદ્ર, અગ્નિ. સિક ત્રિભક્ષક, ખાનાર, ચુંબન
કરનાર. પરિણિ સ્ત્રી, ભક્ષણ, ચુંબન. gf g૦ દુઃખ, શોક-વિલાપ.
નિર્વિવત્તા સ્ત્રી ઉદારતા. ન્ચિાર પુત્ર પરિપૂર્ણ ચિંતન. નિ ઉ૦ શત્રુ. ચિન ત્રિપકાવનાર. રિપદ ત્રિભગવા રંગનું.
ત્રિક ફીકા રંગનું. uિjથવા પુત્ર શ. પિs R૦ સીસું.
મૂપના પુત્ર પોતાના દેશની બધી પેદાશ સામાને આપીને તેની સાથે સલાહ કરવી તે. રિમિટન ન મેળાપ. રિમુવત્તા સ્ત્રી સૌંદર્ય, ભેળપણ,
મૂર્ણપણું. રિમાલા ૧૦ મુક્તિ, ત્યાગ, ઉત્સર્ગ. રિસ્ટંધન ૧૦ લિંધન કરવું તે. પરિવાર ૬૦ લાજ-શાળ, ડાંગેર.
વિક્ષેમ ઉ૦ નાશ. ત્તિવૃંદ 7૦ ગ્રંથની પૂરવણી, પરિશિષ્ટ.
ઘેરા ઘેરાવો. ઉર્વિરાર પરિધિ, ઘેરા. શિવ પુત્ર જન્મ, નદીનો પ્રવાહ. પસ્થિત ૧૦ ટપકવું. પર પુલ પરિણાદું જુઓ. પીતા પુત્ર પરિતાપ, દુખ. રીતોષ પુસંતોષ.
ત્તિના નવ પરિમાણ, માપ. પહ૮ ૩૦ ઘોડે. vi R૦ પાણી ઢોળવાની જગ્યા.
જેટ ૩૦ અંગરખો, કોટ. vસત્તર ત્રિપાંદડાં પાથરીને સૂનાર. પર્થ વાઘ૦ ચારેબાજુ, આમતેમ. vજુ પુત્ર પરમહંસના જેવો. પર્યટ પુત્ર એક જાતના લોકો પર્યવથતૃ ત્રિ પ્રતિબંધક, શત્રુ, અટકા
વનાર. પવછંમર ૧૦ વીંટી લેવું, ઘેરે ઘાલ,
રોકવું. પર્યાવર્ત ૬૦ જવું, ચેતરફ ફરવું. પાન પરિભ્રમણ, ચોતરફ ભમવું. પદાર પુત્ર લઈ જવું, ધાન્ય અથવા
તૃણસંગ્રહ, માટીનાં વાસણ, ભાર, બાજે. અર્થાપન ૧૦ વર્ષવાર જુઓ. પપાસા ત્રિ. ઉપાસના કરનાર. પર્વનિ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. go શ્રી પર્વનો દિવસ, તહેવાર. vis g૦ કડીઓ, ઘર ચણનાર. પશિની સ્ત્રી કમલિની. gવનવાન પુત્ર અગ્નિ, ચિત્રાનું ઝાડ. પવની સ્ત્રી સાવરણી. પશુમાવા ત્રિ- પશુનો વધ કરનાર,
ખાટકી, કસાઈ. ચિમતત્ સચ્ચ૦ પશ્ચિમ તરફથી. ચિમતિ પુ. વાયુ. ઘરથાઃ મધ્ય પ્રત્યક્ષ, જોત જોતામાં,
સમક્ષ. giઝાત્રિ પુત્ર નારાયણ, વિષ્ણુ. viા ત્રિ- અપમાન કરનાર. gigવા પુ. ધૂળ. gigવા ૧૦ સુરોખાર. પણ ૧૦ સામર્થ્ય, શક્તિ, પરાક્રમ.
For Private and Personal Use Only
Page #763
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
पाटलिमन
પાટહિમન પુ॰ ગુલાબી રંગ. પાટોપ પુ॰ માણિય રત્ન, માણેક. પળૌશળ ન॰ પાણિગ્રહણ, વિવાહ, લમ. પાળ્ય ત્રિ॰ સ્તુતિ કરવા યાગ્ય, વખાણવા
લાયક.
ચાર્લ્સે ૩૦ શ્રાદ્ધમાં દક્ષિણા લીધા પછી આશીર્વાદને મંત્ર ભણનાર બ્રાહ્મણ. પાતહી શ્રી નારી, સ્ત્રી, માટી, જાળ. પાીહિા સ્ત્રી પગના દાગીને. પાચરવર પુ॰ બકરા, પિપળાનું ઝાડ,
કરાને વરસાદ પડે છે તે, તાકાની, પાચાર ન॰ ગ્રહની દરરાજની ગતિ. પાનાર ત્રિપગે ચાલનાર.
પાનજી સ્ત્રી પાવડી, ચાંખડી, મેાજડી, જોડા, પગરખું.
પાવારી સ્ત્રી પગે ફાટ, હાય તે. પાનાહિા સ્ત્રી પગના દાગીને. પાપાનિજા સ્ત્રી ઉપર અ. પાપીની સ્ત્રી પગરખું, પાવડી, ચાંખડી, મેાજડી.
પાવાધ્યાસ ૩૦ લાત મારવી તે. પાર્થૅ 1૦ બ્રાહ્મણ વગેરે શ્રેષ્ઠ માણસને
જે યાગ્ય અર્પણ કરવું તે. પાવાă ન અષ્ટમાંશ, અ ચરણુ. પાવિક્ ત્રિ॰ પાપી.
પતિ સ્રો. વાળ બાંધવાની માતાની માળા, વાળમાં ગુ ંથેલો ફૂલની માળા વગેરે.
પાયગ્રામિષ્ઠ ત્રિદ્વેષી-વેરી. પાસ્ટીક પુ પત્થર, ખડક. પાનુંશજ ત્રિ- પરદેશી, મુસાફર
પાદ્યેનુ પુ ોગ જુએ. પર્વામજ ત્રિ॰ સર્વોત્તમ-શ્રેષ્ઠ. પાશ્ર્વય પુ॰ સાનું.
પાચળી સ્ત્રી સરસ્વતી,કામ-ક્રિયા
૭૩
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पितृगणा
કરવી તે, ચિંતન, વિચાર, પ્રકાશ,
તેજ. પપ્પાથૅ ન-પરિવાર. પારિવાથૅજ ૬૦ સેવક, નાકર,
પરિમિત પુસત્કાર કરી શણગારીને કન્યાનું દાન કરનાર. पारिमुख्य न०
સમક્ષપણું, મેાઢામાઢ,
અર્
પન્નાસ્ય ન૦ મશ્કરી, હાંસી. પારેવત પુ॰ ખજુરાનું ઝાડ, પાપેક્ષ ત્રિ॰ અગમ્ય. પરીક્ષ્ય ન॰ અદશ્ય. પાથજ ૧૦ મેટાપણું, મોટાઇ પાર્થો સ્ત્રી॰ બ્રાહ્મી વનસ્પતિ, સુરજફૂલને વેલા.
પાનપ્રદ પુ॰ પછવાડેથી હરણ કરનાર. પાળી સ્ત્રી પળિ જુએ. પાંત ત્રિ॰ અપમાન કરનાર, પાંધ્રુવળ ન॰ સુરાખાર. વિાધવપુ॰ કાયલ. વિસ પુ॰ મધ.
વિદ્યુમન્ પુ॰ લીબડો. વિચ્છિન્ના શ્રી પીછી.
પિસદ ત્રિ॰ જેનું ચિત્ત અત્યંત વ્યાકુળ હાય તે
વિજ્ઞાન ૬૦ સેાનુ. વિનિયંપળ ૬૦ પિડદાન.
વિષ્ણુપાદ્ય પુ॰ હાથી.
વિજ્ડવીન પુ॰ કણેર.
વિલાદ્વાર ન પિંડ ઉપાડી લેવે! તે. વિોવા સ્ત્રી. દારૂ, મધ, પિતૃથ ૬૦ બાપની ાલત. પિત્તળ ન ખપનું દેવું, પિતૃઓનું
બ્રાહક.
પિતૃના સ્રી દુર્ગા દેવી.
For Private and Personal Use Only
Page #764
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
पितृगामिन्
પિતૃશામિન ત્રિપિતાસંબંધી. વિરૂપતામદ ત્રિ॰ બાપદાદાથી પ્રાપ્ત
થએલું. વિશ્વવ્રત ન પિતૃર્મન જીએ વિશ્વવ્રત ત્રિ॰ પ્રિતૃપ્રીત્યર્થે શ્રાદ્ધાદિ ક
કરનાર.
વિત્તòત્ પુ॰ કાજી.
વિદ્યાચતા શ્રી ઢાંકનારપણું, વિધિન્ના સ્રી ઢાંકવાની ઈચ્છા. વિનાપાળિ પુ શિવ. વિનાજમત્તે પુ શિવ. વિનાશમાહિન્ દુ શિવ.
પિનારાાહિન પુ॰ શિવ. વિષ્વરી શ્રી પીપરનુ ઝાડ.
વિપત્ર 7 સ્તનની દીટી–અગ્રભાગ, સાંધવાના દ્વારા.
પિત્રીપુત્રિ આનંદ કરવાને ઈચ્છનાર. વિવત્રિ પીનાર, પાન કરનાર. વિરાધવૃક્ષ પુ॰ ધાવડીનું ઝાડ, શિતા શ્રી જટામાંસી વનસ્પતિ. વિધિની સ્ત્રી જટામાંસી વનસ્પતિ, વિશ તજ પુ॰ નાના ટુકડા ઘઉં, વિષ્ણુ સ્ત્રી એક જાતની વનસ્પતિ. વીજ ત્રિ આસન, ઘેાડાનું પલાણુ. પીસ્થાન 7૦ વ્રતધારીઓનું આસન. નીતિ શ્રી કપાળના રાગ, પીતા શ્રી મીઠા તુરીયાના વેલા. જીતાયતા શ્રી પિત્ત રોગ,
પીતવા પુ॰ પીળે! કટાલિયા-એક ફૂલઝાડ. પૌતનવતા શ્રી. પિત્ત રોગ.
પીતનવુ॰ અરીઠાનું ઝાડ,
પીતહિ પુ॰ ગંધક પોતવી સ્ત્રી આકાશવેલ. રાવળ ન ગમ‘હન, કેસર, પીતા.
Gee
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પીતવર્ષોં છુ કદંબવૃક્ષ, પીળા દેડકેા. પીતવાનુજા સ્ત્રી હળદર, પીળી માટી. પુટિની સ્રી સુતરફેણી પકવાન્ન. પુજ્જાઃ પુ॰ મૈં તે નામે એક દેશ. મુખ્યયો। જુ૦ સદાચરણનું જે સારૂ પરિણામ આવે છે તે. પુત્તરિા સ્ત્રી નાભિ. પુત્રૈશ્ચર્ય ૪૦ બાપે પોતાની મિલ્કત પેાતાના પુત્રને સોંપી આપેલું માલીકીપણું. પુનરાવર્ત્તન ન॰ વારંવાર કરવું, ગ્રંથને વારંવાર સંભારવા, ખેવડવુ–આવૃત્તિ કરવી.
पुन न० એક ગાઉસુધીની લંબાઇવાળુ` કાઢવાળું શહેર, પાટલીપુત્ર નામનુ શહેર, ઘર, ચામડું, મેડા, માળ, પિડયા, પુલની ખીલેલી પાંખડી, કાટવાળું નગર, શરીર વગેરે.
પુન્નક્ષેત્ર ૬૦ પુષ્ય-હસ્ત-પુનર્વસુ—અભિજિત-પૂર્વાભાદ્રપદ–અનુરાધા-અશ્વિની-એ દરેક પુરૂષ જાતિનાં નક્ષા.
પુત્તર પુ॰ કાખ, બગલ. પુર:લ ત્રિ॰ અગ્રેસર-ભામીયા માણસ. પુર:સર' 7 ખેદપુરઃસર. પુòતુ ૩૦ શિવ.
શિવ.
પુāાતિન્ પુ॰ શિવ. પુનચિન્ પુ॰ પુશ્મન પુ॰ શિવ. પુત્પઋિત્ પુ॰ શિવ. પુતિર્ ૩૦ શિવ.
ઙ-ર્ ૩૦ શિવ. યુદ્ધેષિર્ પુ॰ શિવ. પુöસિન્ પુ॰ શિવ. પુરુનિન્દ પુ॰ શિવ. પુરા શ્રી દુર્ગા દેવી. ન કર શિલ
पुरसूदन:
For Private and Personal Use Only
Page #765
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
पुरान्तक
રાન્તા ૩૦ શિવ. પુન્તાવિન્પુ શિવ. પુરીìક્ષ્ર્ન પુ॰ વિષ્ટાના ત્યાગ કરવા, હગવું. પુત્ત્વ ત્રિ॰ ધણી દયાવાળુ
પુરૂષત્રા અન્ય દરેક પુરૂષ, પુરૂષને તાખે. પુરુષાંતર ૧૦ એના વચમાં એક પુરૂષ જેટલુ અંતર, અન્ય પુરૂષ-ખીજો પુરૂષ. પુરૂષોત્તિ સ્ત્રી પુરૂષની અટક, સરનામ. પુોસ્જિદ ત્રિ॰ નિરાધાર, આશ્રયવગરનુ પુત્તેષ પુ પુરાહિત, રાજાનેા ગાર. પુર્વાષિા શ્રી માયાવાળી સ્ત્રી, પુષ્કીંગ પુ॰ વષ્ણુપાશ. પુરુરાજ્ય પુ॰ ખેર. પુષ્ટિા ના ખાખડી, આંખેલીયાં. પુજોહી ની અફીણું, પુષ્ટિવર્ધન પુ॰ કુકડા.
પીળા રંગની મરવાની
પુરાવા સ્ત્રી સારસ પક્ષી, પુષ્કરમૂલ ઔષધી. કુલ કુ॰ ચાંડાળ.
પુષ્પાલીયા ન॰ કાળા રંગની હીરાકસી.
દુનિયાસ પુ॰ પુલના રસ, પુલનું મધ. પુષ્ટિજ્ઞ પુ. ભમરી.
પુષ્પલાયન વુ॰ વસંત ઋતુ. પુષ્પાવર પુ॰ પુષ્પાય જુઓ. પુષ્પિતા શ્રી રજસ્વલા સ્ત્રી,
યલી સ્ત્રી.
અભડા
પુસ્તમમ્ 7॰ ગિલ્ટ-ઢાળ-રંગ ચઢા
વવા તે. પુસ્કુલ ૩૦ ફેકસ.
પત ત્રિ॰ ઢગલા કરેલ. ૯ ન૦ સેાપારી,
પૂજારી શ્રી નાગલાક, સરસ્વતી. નાભૂષણ પુત્ર શ્રીકૃષ્ણ, પૂતળાવ ત્રિ॰ જેનું પાપ ગયું હોય તે,
GPS
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પૂતાત્મન્ ત્રિ॰ ઉપરના અ. વૃત્તિ જજ પુ॰ શીગાડુ પૂત્તિમન્ના ત્રિ॰ ઉપરના અ. જૂતિયજ્જતા શ્રી॰ મુખનું દુર્ગંધીપણું. પૂપાહિજ પુ॰ રોટલી પાળી વગેરે. પૂર્વષોતિ ત્રિ પહેલાં કહી મૂશ્કેલ. પૂર્વદષ્ટ ત્રિ પહેલાં જોએલ્ પૂર્વવેદ પુ॰ પ્રથમના જન્મનું શરીર. પૂર્વદિશ ત્રિ પૂર્વ જન્મના શરીરથી કરેલુ, પૂના શરીરસંબંધી. पूर्वथा अव्य० પૂર્વ પ્રમાણે. પૂર્વતિતા શ્રી॰ પહેલાપણું, પહેલુ. પૂર્વસંસ્થા શ્રી પ્રાતઃકાળ. પૂર્વભાદ્દલ 7॰ શિક્ષા—દંડ કરવા તે. પૂર્વામ્યાલ ૩૦ પૂર્વે કરેલા અભ્યાસ. પૂષમ ન॰ રેવતી નક્ષત્ર, પુતનાની ૩૦ સેનાપતિ.
કૃતન્યા શ્રી સેના.
વૃશિષર પુ॰ શ્રીકૃષ્ણ,
પૃષ્ઠ ૬૦ પી.
पैशाचा
પૃથકૂપ ત્રિ॰ જાત જાતનુ, અનેક જાતનું. પૃથ્વીનુંવાતા સ્ત્રી॰ ફોજદારી.
પૂજા ન॰ મરી, તીખાં. પૈત્ર પુ॰ ઘુવડ પક્ષી. પેન્દ્ર પુ॰ વૃષણ, પેલીયા, યંક ૧૦ માંસના ગાળા. વજ ત્રિ॰ દળનાર, વાટનાર. દિતા સ્ત્રી એક જાતના વેલા. વૈચ્છિજ્જ ન॰ પાતળાપણું', સુવાળુ. મૈંનુષ પુ કાન,
વૈઘ્ન ત્રિ પિતાસબંધી, બાપદાદાનું. વૈરાજ્ય ૬૦ કામળતા.
For Private and Personal Use Only
પૈણાવી સ્ત્રી. વિવાહાદિ ઉત્સાહના કાળમાં સગાંવહાલાંને પ્રસન્ન કરવા માટે જે લુગડાં આપે છે તે.
Page #766
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
पांडरीय
૭૬
प्रणिता
સંબંધી.
વીર નં૦ પુંડરીક વૃક્ષ
અક્ષય પુત્ર ભિનાશ. પિતબ્ધ ત્રિપિોષણ કરવા યોગ્ય. પ્રમ ન કપાયમાન થવું. દિવા સ્ત્રી. રતિ, ચણોઠી.
કલા સ્ત્રીઅસ્પષ્ટ શબ્દ. Twા ત્રિરાક્ષસને જે યોગ્ય હોય તે. પ્રઢ ત્રિઅતિદુષ્ટ. ઊજિા ત્રિપુરૂષનું પૂજન કરનાર. થરથર્ પુ. બૃહસ્પતિ. દૂત ત્રિ. ઇસંબંધી.
પ્રસ્થાન ૧૦ પ્રસિદ્ધ કરવું તે. દૂત્ત ૧૦ જેષ્ઠા નક્ષત્ર.
પ્રવાસન ન જવું, ગતિ કરવી, ચાલવા fમ પુ. વેગી, સંન્યાસી.
માંડવું, વધારે, વાદવિવાદ કરે. ૌ R૦ કે, તળાવ, રસ્ત, મંદીર, | પ્રાર્બન 7૦ ગર્જના કરવી. દેરાસર, ધર્મશાલા.
કત ત્રિવ ગાયેલ. વૈદિક ત્રિપૂર્વ જન્મના શરીર- જીત ૧૦ ગાયન બેલી બતાવવું તે,
ગાયન, ગીત. જૈવિ શ્રી. રેટલી.
કરાય ત્રિ. પ્રાતઃકાલમાં સૂઈ રહેનાર. पौलोमोश पु० चन्द्र uિ R૦ નેત્રનું એક જાતનું અંજન.
પ્રવક્ષ પુરુ બૃહસ્પતિ, દેવ, ગુરૂ. ચન ત્રિ. વીર જુવો.
પ્રઃ પુત્ર પ્રેરણા, ઉત્તેજન.
પ્રતિ ત્રિ. કહેલ, મોકલેલ, પ્રેરણા કfપન ત્રિ. અત્યંત કંપનાર, હાલનાર.
કરેલ. બન્ને સ્ત્રી ઉપનાટક.
કવિન ત્રિપ્રેરણું કરનાર, કર્ષક ૬૦ કામદેવ.
પ્રાપન ન બકવું, બહુ બોલવું પ્ર"ના સ્ત્રી વેંચવું, વહેંચી આપવું.
બાવન ત્રિઉતાવળું, અતિશય વેગવાળું. કામતર્ ૩૦ આનંદથી, ખુશીથી,
પ્રજ્ઞા પુo તરવાર. અત્યંત. . ર૦ પ્રસરવું, ફેલાવું.
પ્રારંથમના પુત્ર જુલમી, યમ. કળશ સ્ત્રી દુર્ગા દેવી.
પ્રાસંયમન ત્રિ. પ્રજાને વશ રાખનાર. અજીર્તન વખાણ કરવાં.
નદી ત્રિ. જીતવાની ઈચ્છા કરનાર, પ્રાપ્તિ સ્ત્રી કીર્તિ, વખાણ, નામના,
પ્રહાર કરવાની ઈચ્છા કરનાર, જાહેર કરવું, કથન.
જીવન ન ઉપજીવિકા, આજીવિકા. પ્રતિ ત્રિ સ્પષ્ટ કરીને કહેલ, જગ- પ્રસુદ ત્રિ. જેનું ઘણું સેવન કર્યું હોય તે. ઐસિદ્ધ, વર્ણવેલ, વખાણેલ.
અજમા ત્રિક બુદ્ધિવાળું, બુદ્ધિમાન. પ્રોપર ત્રિક્રોધ કરનાર, ક્રોધી. કાવતિ શ્રી નકાર, ના, નિષેધ. પિતૃ ત્રિ. કોપ કરનાર.
કવિતા સ્ત્રી ઈચ્છા. કાન્ત ત્રિ. ગમન કરનાર, પામનાર. પ્રારા ત્રિ નાશકર્તા, નાશ કરનાર, પ્રાપ્ત ત્રિ તૈયાર કરેલ.
નિત ત્રિ. મારવા તૈયાર થનાર, પ્રદ પુછ ભીનાશ.
મારવાને ભય દેખાડનાર, ભારતું. કરન ત્રિક ભીનું કરનાર.
બબિતા સ્ત્રી નદી.
For Private and Personal Use Only
Page #767
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रिणपत्य
૭૪૭
प्रतिशास्ति
બાપત્ય આદરમાનથી નમસ્કાર | સિવિશ્વ ર૦ પ્રતિહ૫ શબ્દ જુઓ. કરીને.
વિશ્વિત ત્રિ. જેનું પ્રતિબિમ્બ પડેલું વિષ્ય ત્રિ. ચુંબન કરવા લાયક. |
હોય તે. કg૬ ત્રિઆજ્ઞા કરનાર, પ્રેરણું કરનાર. | ત૬ ત્રિ. મોટાઈવાળું, પ્રખ્યાત, કપુર ત્રિઆજ્ઞા કરનાર, પ્રેરણ કરનાર જગાડેલું, જાગેલ. પુત્ર ત્રિો મોકલેલ, હલાવેલ, પ્રેરેલ. તિવધ go જાગૃત અવસ્થા, સાવધાન, કતપન ૧૦ તપાવવું.
શિખવણી, બેધ, જ્ઞાન, ઉપદેશ. પ્રતા? ત્રિ વિસ્તાર કરનાર.
તિવન 7૦ ઉપરના અર્થ. કાપઇશ્વર પુo એક જાતનું રસા- તવાધન ત્રિઉપદેશક્ત, ઉપદેશ. યણ (આ રસાયણનું સેવન કરવાથી પ્રતિષિત વિ. જાગૃત કરેલ, શિખવી પ્રતિવાત, વાયુરેગ, શ્લેષ્મ રોગ, હરસ- મૂકેલ, બધ આપેલ, સમજાવેલ. ને રોગ, અને વાતજવર વગેરે નાશ તિમિર પુ. શત્રુ, હો. પામે છે.)
તિભાવવત્ વિ. સમાન ગુણવાળું, પરાકન ત્રિ, પરાક્રમી, તેજોમય, પ્રજ્વ- કમી, મળતાવડું.
લિત, દાહર્તા, દુઃખકર્તા, ડામ દેનાર, ઇતિમતા સ્ત્રી બરોબરી, તુલ્યપણું. પ્રતાપી.
તમા ૧૦ બાબરી, સરખાપણું, પ્રતિતિવારા ત્રિ. એક સરખું ક્રૂર. બિંબિતપણું. તિક્ષિન ત્રિ. ઈચ્છા કરનાર.
તમારા ઘી. અંત્યાક્ષર ક–એક સિવારિ ત્રિ સરખું, તુલ્ય.
શ્લેક બોલે તેના અંત્યાક્ષરથી આરંભ પ્રતિક્ષપમ્ ચ૦ દરેક રાત્રિએ.
થતો બીજે ક્ષેક બીજો જણ બેલે તે. પ્રતિત ૧૦ છીંક.
તથાત ત્રિક પાછો આવેલ. પિur R૦ , ઝગડે.
પ્રતિતિન ન પ્રતિક્રિયા કરવી તે. પ્રતિમા ન પાછું ફરવું.
તિરફળ 7 સંરક્ષણ સિનિ ત્રિ. પ્રતિગ્રહ કરનાર, પ્રતિપાત્ર અર્થે. દરેક રાત્રિયે. પ્રવિંદ ) કૃત્રિમ ચંદ્ર.
ત્તિ ત્રિ. ઘેરી લીધેલ, વીંટી લીધેલ, પ્રતિક્ષા ૨૦ જાહેર કરવું
રેકેલ. કવિ શ્રી પ્રતિકાર કરવાની
ઇતિહપુ નિ કહેવાની ઇચ્છાવાળું. ઈચ્છા.
તિસ્ત્રમિત ત્રિ. સંપાદન કરેલ, દેષાસિચર g૦ નેકર, ચાકર.
રોપણ કરેલ પ્રતિક છેઃ પુત્ર હરકત, અડચણ
તરાપ go ઔષધીને કવાથ કર્યા પહેલાં તિથિ પુભાટ, બંદિજન.
અથવા પછીથી બીજે પદાર્થ નાંખવો તે. વિશ્વનું સર્ચ એકાંતરે
ત્તિશતિ પુ- આરસી, દર્પણ. તિરાન થ૦ દરેક આંખમાં. પ્રતવિદિત ત્રિ. પ્રતિવિધાન કરેલ. પ્રતિપાતા સ્ત્રી વિરૂદ્ધપણું.
તિરાદિત સ્ટ્રી ચાકર-કરને હુકમ પ્રવિત્રા જી. કાંગનું ઝાડ.
કરવો,
For Private and Personal Use Only
Page #768
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रतिशीन
૮
प्रविविक्त
તિન ત્રિપાતળું થઈ ગએલ. તકદીર્ણ ત્રિપોતાને માટે લેવાને
ઈચ્છનાર. સિંહ પુથેડામાં લાવી મૂકેલું,
સંક્ષેપ, ગલના, ત્યાગ. તિરંતિ સ્ત્રી ઉપરને અર્થ. તિરંપારિક ઉ૦ ભાટ, ચારણ. તિર્થયાના ૩૦ કાચંડ, કાકીડે. કપિવન ઠણકવું, ધડકવું, ફરકવું,
તરફડવું. પ્રતિજ 7૦ પરવાનગી; રજા. પ્રતીવીરાપુ વરૂણ દેવ. કતનાદ ગુડ હરકત, રોધ, બંધન,
અટકાયત. પ્રતીમાન ૧૦ એક જાતનું માપ. પ્રતવિર ત્રિો પાછું ફરનાર. પ્રતી સ્ત્રી દ્વારપાલ સ્ત્રી. તૂળી સ્ત્રી, પેટમાં દુઃખવાને રેગ.
તૂ fબ ઉતાવળીયું. વેગવાળું. કલ્યાાપતિ ૬૦ વરૂણ દેવ. પ્રત્યકથા સ્ત્રી- પીળી જાઈનું ઝાડ. પ્રત્યન ન ખાણું, ભજન. જમણ. પ્રત્યવાણ ત્રિ. એકાએક દ્રષ્ટિએ પડનાર. કવર પુ. સલાહ, મસલત. પ્રત્યુમન ર૦ ઉપમાને ઉપમા આપવી તે. પ્રભુલ ત્રિ. વાવેલું, જડાવેલું, જડેલ. અભૂિમાપs g૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. પ્રત્યે ત્રિ વિશ્વાસ કરનાર. vg૬ ૦િ દુઃખકારક, દ્વેષી. પ્રધાનોત્તમ ત્રિબહાદુર, રણગંભીર,
સર્વોત્તમ. અષાવન g૦ વાયુ, વા. બાવન ૧૦ ઉતાવળી ચાલ, ધોઈને સાફ
કરવું. કા ત્રિ. જેરથી દૂકનાર.
અમરવે ર૦ અ૫સામર્થ. પ્રમજુ ત્રિ દુઃખી. પ્રમોશર ત્રિ પ્રમાણ છે એવું જેના
વિષે સિદ્ધ કર્યું હોય તે. પ્રમાણભૂત ત્રિ પ્રમાણરૂપ થયેલ. માતૃ ત્રિ. કોઈ એક પ્રમાણથી પ્રમેયનું
માપ કરનાર. પ્રત્વ ૧૦ સત્ય જ્ઞાનપણું. પ્રમાધિપ શિવ. પ્રદૂષિત વિ આચ્છાદિત, ઢાંકેલ. કમો પુત્ર પ્રમોટ જુઓ. બો પુત્ર મોક્ષ. કચછ ત્રિદેતું, આપતું. પ્રયતાનિ ત્રિ. જેનો આત્મા શુદ્ધ હેય તે. કોગય ત્રિસમાગમ-મેળાપ કરનાર,
દેખાડનાર. પ્રદીપ પુo સન્નિપાત, બકવું તે.
પિ ત્રિલીપનાર. કવોચ્ચ પુ. સ્વચ્છ કેશ. કવન્ય ત્રિબોલવા લાયક. પ્રયંવર ઉ૦ ઠગારે, ધૂર્ત, ઠગ. યવનપટુ ૦િ ભાષણ કરવામાં અથવા શિખવામાં ચતુર. કવન શ્રી ઠગાઈ. પ્ર સ્ત્રી એક નદી-જે નદી ગોદા
વરીને મલી છે, ઔષધિવિશેષ, ખાખરાનું ઝાડ. પ્રવર્તાવાર્થ go ધર્મ-વ્યવહાર ઇત્યાદિને
કેમાં પ્રવર્તાવનાર. પ્રર્વ જિ. અતિવૃષ્ટિ કરનાર
વર્ષ નં. અતિવૃષ્ટિ. પ્રવાહિશ પુરાક્ષસ. રાહુલ ૫૦ તેજ વખતે, તરતજ વિ૮ શિ૦ વિરલ, છૂટું છવાયું. વિવિજ ત્રિક જુદું, છૂટ, છુટું છવાયું.
For Private and Personal Use Only
Page #769
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रविषण्ण
૭૨.
રામાર
વિષur ત્રિ, હિંમતરહિત.
પ્રસ્તાવલ ત્રિ. પ્રસંગને યોગ્ય. પ્રવૃત્તિમાને પુછે પ્રપચવાળા વ્યવહારને રચના ત્રિ- ગમનસંબંધી. માર્ગ.
થિત ત્રિસ્થલાંતર કરવાને જેણે પ્રવૃદ્ધિ સ્ત્રી ઘણી ચઢતી. તિ વિ. પ્રેરિત, પ્રેરણું કરેલ.
પ્રસ્થાન કર્યું હોય તે, ચાલેલ, ગયેલ,
પ્રયાણ કરેલ. કથિત ત્રિ. દુઃખી થયેલું. પ્રાંતીય ત્રિવખાણવા યોગ્ય.
રિથતિ સ્ત્રી પ્રયાણ, ગમન, પ્રયાસ,
| મુસાફરી. બરાબર ત્રિ, દુર્બલ, શક્તિરહિત.
કર્ષિ શ્રી આંબાહળદર, જગતી છંદનો બરામ ત્રિ. શાંત, શાંત થનાર.
એક ભેદ. પ્રરમ પુત્ર શાંતિપણું, શાંતિ. પ્રતિ ઝિક જેને શિક્ષા કરી હોય તે, }
પ્રદ્યા સ્ત્રી સ્વચ્છંદીગમન, મનમોજી ચાલ. નિયંત્રિત, જેના વિષે નિયમ કરાવ્યો .
પ્રજિ સ્ત્રી સમસ્યા. હોય તે.
ત્તિ શ્રી હર્ષ, આનંદ. વતન ર૦ પ્રેક્ષણ, સિંચન.
પ્રત્ર ત્રિા સંતેષી. પ્રણતત વિ. પાણી પાનાર, સીંચનાર, | ટહજ સ્ત્રી હર્ષ, આનંદ. ગરનાર, ખરનાર.
પ્રહણ ૧૦ નમવું. વાંકું વળવું, ઉપાસના gશ પુત્ર શિથિલપણું.
કરવી. પ્રશ્રપ 7૦ પાણીને ધોધ-પ્રવાહ. પ્રાય પુત્ર બોલાવવું તે, નોતરૂ, તેડું પ્રસંવત ત્રિ. પ્રાંસગિક-પ્રસંગવાળું. મહીલર ત્રિતાબે કરી લીધેલ, નમેલ, કાંતિ સ્ત્રી એક વિષય ચાલતો હોય નમાવેલ. તેમાં બીજા વિષયને પ્રસંગ આવવાથી
કાતિક પુ. બ્રહ્માના આયુષ્યને જે સંબંધ મેળવવો તે.
અંતે જે મહાપ્રલય થાય છે તે. કરંજિ સ્ત્રી એક કામમાં બીજુ કામ
શિઝોન ત્રિ. પ્રાચીન, જુનું થઈ જાય છે. કજિન ત્રિઆસક્ત, પ્રાસંગિક, તાબે
કારિાવણ ત્રિ, પૂર્વ દિશા તરફ જેનાર, દાર, પ્રસંગવાળું.
- જેનું મસ્તક પૂર્વ દિશા તરફ હોય તે. પ્રણા સ્ત્રી વિચાર, મનસુબ, મસલત,
ન ર૦ આંગણું આગળ પાછળને વિચાર.
પ્રારા પુત્ર ઈન્દ્ર. કIયિ વિપ્રસન્ન, આનંદી.
પ્રાણનાથ - વૈદકમાં કહેલું એક જાતનું કાર્તિ 7 વાતરેગ ઉપર ચેપ
રસાયણ. ડવાનું તેલ.
કાપા પબિદ - જીવન, છંદગી. પ્રતિવાણુ છુપ્રસવકાલ નજીક આવે છે પ્રાણાવાવ પુજીવનું જોખમ.
ત્યારે ગર્ભને જે બહાર ખેંચી કાઢે પ્રાય ત્રિ• બચાવનાર, જીવાડનાર. છે તે વાયું.
રિક્ષા જિ. સામા પક્ષનું, શત્રુપક્ષી, મહર્ષિ શ્રી અતિસારને રોગ- | નાથિ ૧૦ પ્રદક્ષિણા કરવી. સંગ્રહણી.
પાવાગ ત્રિ પ્રદેશ જેટલું
For Private and Personal Use Only
Page #770
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रापिपयिषु
G
फलात्मिका
વિષ વિ. બીજાને મળે એવી | પ્રોત્સા ૧૦ લીપીપીને સાફ કરવું તે,
ઈચ્છા કરનાર, પહોંચાડવા ઈચ્છનાર. ત્યાગ. વાતાર્થ વિ. જેનું ધારેલું પાર પડેલું ! યુદ ત્રિ. મેટે ઘાટે કાઢનાર-સારે હોય તે..
અવાજ કરનાર, ઉદ્દોષણ કરેલ, ઢઢેરો ખાવો ૬૦ પ્રાતઃકાળ, અરૂણોદય.
કરેલ. પ્રારા અવ્ય ઘણુંકરીને.
કયોષા ન મે અવાજ કરવો, કાવેરરિકા સ્ત્રી અનશન કરીને ઢ ઢેરે. મરવા તૈયાર થવું
પ્રતિ ત્રિ. ઘણું ઊંચું. પ્ર ક્વલ છાતી સુધી લટકતી કંઠી. કોમળ ર૦ ભરવું. કાવથ 7 પ્રવીણપણું, તત્પરતા. ઘમિત ત્રિ. ભરેલું. કવર કેટ, કીલે.
કવિ ત્રિ- ઢાંકનાર. પ્રારા ૧૦ પ્રશસ્તપણુ, શ્રેષપણું પ્રોવિડ્ર ત્રિ. ઢાંકનાર. પ્રાણપ્રતિષ્ઠા ત્રીનવા દેવાલયમાં પૂજા પ્રસ્થાપિત ત્રિ. દુઃખમાંથી મુક્ત થએલું, વગેરે કામ કરવાથી યોગ્યતા થવા સારું રોગમુક્ત, મદવાડમાંથી સારું થયેલ. જે સંસ્કાર કરે છે તે.
લિત ત્રિ ચિતાર-લેખક-વગેરે. ગાયિકા જિ. દેવને પ્રસાદનું, મંદીરનું હન ન લખવું તે. કૃપાનું, અનુગ્રહસંબંધી.
ૌપ્રતાપ ત્રિ. યુદ્ધમાં જેણે બહાદુરી બાલવીર ત્રિ. મહેલના ઉપયોગનું મેળવી હોય તે, મહા પ્રતાપી. બ્રિતિ ત્રિ. જન્મનું, પ્રસુતિ–સુવાવડનું
gવા સ્ત્રી નાવ, નૌકા, વહાણ. દુઃખ વગેરે.
ઇવ go પાણીમાં ડુબવું, તરવું. પ્રિયજ્ય પુએક જાતનું ઝાડ,
પવન ફુલ માંકડું. થિનો સ્ત્રી મેના પક્ષી, સારિકા.
વિન પુરુ પક્ષી. શિવરાટ કુછ મીઠો લીંબડે.
ઈહન એક જાતને રોગ-બરોળને જિનિ ત્રિમાયાળુ, પ્રિય ઈચ્છનાર. રોગ. પ્રતિવર ત્રિ. વહાલું લાગે તેવું, પ્રીતિ જુતતિ પુસસલે, દેકે, વાનર.
કરનાર, શિયા શ્રી. મરેલાંની ઉત્તર ક્રિયા.
થતા શ્રી. ચાકરી, સેવા. વિધ્યા સ્ત્રી ચાકરી, સેવા. વોરં ત્રિ- ભયંકર, ઉગ્ર,
fકા સ્ત્રી તમરું. ૌર મચ૦ ઘણુંજ ઉંચું, અત્યંત ( ૧૦ ઢાલ. ઉંચે.
મા જિ. ફળમાંથી ઉત્પન્ન થનાર. છ૪ત ત્રિા પ્રવાહી, ઉછળતું. Rટ ઝિ૦ ફળમાંથી ઉત્પન્ન થનાર. ઇસ્ક્રન ત્રિફૂલેલું, સુજેલું.
૧૮wલા શ્રી. ફળની ઈચ્છા. કોરા ૧૦ લઢાઈમાં શૂર ચઢાવવું તે. | રિયા સ્ત્રી- કારેલીને વેલે.
For Private and Personal Use Only
Page #771
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
फलाक्षी
७५१
बहिर्देश
સ્ત્રી સ્ત્રી, રાયણનું ઝાડ. સ્ત્રી પુરુ પાસપીંપળો. જોનિ સ્ત્રી. નિ. કરા સ્ત્રી સાપની ફેણ. જેન ત્રિ ફીણવાળું.
વાતવર ત્રિક બકધ્યાની, બગલા જેવી
ઠગ વૃત્તિવાળું. પટું ઉ૦ બ્રહ્મચારી મૂર્ખ શિષ્ય. વહુ બ્રહ્મચારી, મૂર્ખ શિષ્ય. વલૂરા ર૦ જનોઈ દેવી તે, મૈબંધન.
દિ સ્ત્રી કેદ, અટકાવ, મનાઈ, નીસરણી. વંવિદ પુન ખાતર પાડનાર ચોર. હરિ પુ. ખાતર પાડનાર ચોર. વંતિ પુત્ર ની સ્ત્રીને પેટ ક્ષત્રિયથી જન્મેલ પુત્ર, બંદિજન, વખાણ કરનાર,
ભાટ, ચારણ. વિપાટ gવખાણ કરવાં તે. વીર વૈવિદ્દ જુઓ. વીરછ g૦ એક જાતનો સુગંધી
પદાર્થ. વાવો ત્રિક ક્રોધને દબાવનાર. વોઇ ત્રિ. ક્રોધને દબાવનાર. વધાન ર૦ વિષ, ઝેર. વગૂઢા ૩૦ બાવળીયાનું ઝાડ. વપુરા ત્રિપીલચટુ, પીંગળું. વાવ પુ. બળદ, બળદ. સારી શ્રી રહિ જુઓ. વિરાટ પુ. બાલસૂર્યની કાંતિ, કટાક્ષ. વર્વા સ્ત્રી પુ૫, શાક. થર્વતી સ્ત્રી તે નામે એક દેશ. વરીયા પુત્ર માથાના વાળ ગુંથવા તે.
વરોથ ૧૦ વેતચંદન, સુખડ, વર્ષો સ્ત્રી અજબલા ઔષધી. વાર્ષિ પુ. હંમેશાં ખાવામાં જેનું ચિત્ત
હોય તે. વળ ૧૦ તગરનું ઝાડ, પાંદડું, પત્ર, ચમાર પુમેરનાં પીંછાં ભારે.
તિર્ પુત્ર અગ્નિ. હિંડ્યા સ્ત્રી ચંડી દેવી. વિિાણ શ્રી મોરના માથા ઉપર છોગું
હેય છે તે. વટપુછેલા પુત્ર કાગડે. વઢEા પુત્ર એક જાતનું જનાવર. ૨૦મી સ્ત્રી વર્ષોમાં જુઓ. ૨૮રતી સ્ત્રી એલચી. વટવ્યસન ૧૦ હાર, સૈન્ય, પરાજય. ચઢાવ૮ ત્રિ. કંઈક બળવાન અને કંઈક
દુર્બળ. હિંમ પુ. વિષ્ણુ. વઢવંધન પુત્ર વિષ્ણુ, નારાયણ. જિન પુરુ ચાબુકને ફટક, વાંદરાનું
ટોળું, કીડાનું દર-કીડીયારું. વીરાવ ૧૦ બલ, જેર, બળવાનપણું. વાર પુછે એક વરસને ગાયને વાછડે. વય પુત્ર ઉપરનો અર્થ. વત્વ પુધોળા લેધરનું ઝાડ,
ભોજપત્રનું ઝાડ. વ૮ પુ. સરગવાનું ઝાડ. વઢ" પુ. મરડોશીંગ. વહિકુટીર ઉ૦ કરચલ પ્રાણી. દિલ પુ. લેક, શરીરને બહાર ભાગ. વર્જિા ૧૦ હાથ-પગ વગેરે બહારની
ઈન્દ્રિય. હત બહાર ગએલ. વર્ગમન ૨૦ બહાર જવું.
દા પુરુ પરદેશ, ઉજડ દેશ.
For Private and Personal Use Only
Page #772
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
बहिर
૭૨
विव
દિકરિ નં. બહારનું બારણું. વરિષ્ઠ ૧૦ બહારના દરવાજા
પાસેનો ચોતરે, એટલે. વર્મિલ ત્રિ બહાર ઉત્પન્ન થનાર. હિર્મત ત્રિબહાર થયેલ. વહિa fa૦ નાસ્તિક. હિર કરચલો પ્રાણું. વાિ નવ નાત-ઘર-ગામ-વગેરેથી
બહાર કરવું. વણિત ત્રિઃ નાત બહાર મુકેલ, બહાર
કાઢેલ, અસ્વીકારેલ, તિરસ્કારેલ. વંહિ ગ્નિ ઘણુંજ. હિન્ અવ્ય૦ બહાર. હિશ ત્રિ. બહાર રહેનાર. વહિણિત ત્રિ. બહાર રહેલ. વહ શનિ ત્રિ. બહાર રહેનાર. ચિંઢીય ત્રિ. અત્યંત-ઘણુંજ. સીલ પુત્ર નાડી. વધુગુદા સ્ત્રી આંબળી વનસ્પતિ,
રીંગણી. દુછદ્ર ઉ૦ સાદડાનું ઝાડ. વહુધાન્ય પુ સાઠ વર્ષો પૈકી બારમું વિર્ષ. દુધાત ત્રિ- પ્રસરેલું, ફેલાયેલ. વિદુધારવા ઉ૦ હીરે.
દુધૂપ રાળ. યદુવન g૦ ડુક્કર, ભૂંડ. વહુve . ભોજપત્ર. વહુપત્નીત્વ પુ ઘણી સ્ત્રીઓ પરણનાર. દુપરવા શ્રી લઘુતવલ ઔષધિ, ય
આંબળી. વહુમાન પુઘણો આદર. ઘદુત્તાવ પુ. નિવડંગના કાંટાવાળી એક
વનસ્પતિ. વાપુરી સ્ત્રી, તકમરીયાં-આપચી-બાવચીવનસ્પતિ.
વાનિ પુ. નારાયણ, વિષ્ણુ. યહજીય ત્રિ. બાળકનું, બાળકસંબંધી. વીટ૮ ૬૦ ખેરનું ઝાડ. વાર, જી. લીલી-પીળી જાવેલને
છોડ, વાપર 7 રસાંજન. વાચવત્ર પુત્ર પારે પક્ષી. વાઇસૂવય પુ. વૈદકમાં કહેલ એક જાતનું
રસાયણ–એક ભાગ પારે-ત્રણ ભાગ ગંધક–એક ભાગ વછનાગ–ભાગ તામ્રભસ્મ-બે ભાગ ગજવેલની ભસ્મચાર ભાગ શંખ ભસ્મ-પાંચ ભાગ અબરખની ભસ્મ અને મરી એ બધાને દહીંના પાણીમાં ખરલ કરીને માત્રા બાંધવી. એ માત્રા સંનિપાતવર-કફઉલટી-પાંડુરોગ-પરમી-લેહીવા-મૂત્રકચ્છ વગેરે રોગમાં વપરાય છે. યાહુતિમાં સ્ત્રીખાંડ વાઇસ્ટ ૨૦ બોર. વાઘવા પુત્ર એક જાતની ભાજી. વાષ્પવિત્ર ત્રિ. રડી રડીને વ્યાકુળ
થએલ. વાષાઢ ત્રિ. રડતાં રડતાં બોલે ' શબ્દ વગેરે. વાવાળા ત્રિક આંસુથી મલિન
નેત્રવાળું. વાદી ત્રિબહારનું. વાચતરૂ બચ્ચ૦ બહારથી. પાક સ્ત્રી તુર્કસ્તાન અથવા તાતારદેશ. વાહિલ ઉપરને અર્થ, એક ચંદ્રવંશી
રાજા. વાહિલ ૧૦ હીંગ, કેસર, વાહન ત્રિ. તુર્કસ્તાનમાં ઉત્પન્ન થએલ. વાહી ન કેસર, હીંગ. વાહક પુછે તાતારદેશ, તુર્કસ્તાનને ઘડે. હિંગ ૧૦ ચંદ્ર-સૂર્યનું મંડળ, દર્પણ, ધળું
For Private and Personal Use Only
Page #773
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विबक
ઉબરૂ
बोजस्नेह
ગીલે.
સત્ય, વચલો ગર્ભ, બીજગણિત, મંત્રાવિયા ૪૦ ઉપર પ્રમાણે,
દિકનો જે બીજ અક્ષર હોય તે, કવિતા, હિંયા શ્રી ફળ થએલો ઘેલીને વેલે. ભાષણ. વંદ પુ. સરસવ, રાઈનો છોડ.
વીના પુત્ર ભીલામાનું ઝાડ. દ્વિવાવિત ત્રિજેનું પ્રતિબિંબ પડયું વિના ર૦ બી. હોય તે.
વગર અડદ. વિવિધ સ્ત્રી વિવના શબ્દ જુવો. થીના પુત્ર કમલને ડોડ, બીને રહેવિલિત ત્રિ, પાણી વગેરેમાં જેનું પ્રતિબિંબ વાની જગ્યા. પડયું હોય તે.
થીના પુત્ર કથળી-વૃષણ-પેલી. લિંકિની જી. આંખની કીકી.
વગs T૦ થીકોશ જુઓ. વિલુપુ. સોપારીનું ઝાડ.
થનારી સ્ત્રી. શીંગ. વિક ત્રિજેના હેઠ પાકા ગીલોડા વિગત ૪િ. ધાતુપૌષ્ટિક પદાર્થ જેવા લાલ હોય તે.
વીનર બ્રી. શીંગ. મિતથા પુબહેડાનું ઝાડ.
વાતાર બચ્ચ૦ બીમાંથી. જિમીતા બહેડાનું ફળ, બહેડું. વધાજ ૨૦ ધાણા. મિતપુરા શ્રી. બહેડાની છાલ અને વિઝન પુ. લેધરના ઝાડની એક જાત. ચોખાનો બનાવેલો દારૂ.
વનપ િધુ ભીલામાંનું ઝાડ. જિગીષા પુત્ર રાવણનો નાનો ભાઈ. થી પુw g૦ એક જાતનું અનાજ, મીંઢવિૌવા ત્રિ. વિલ્હેરાય જુઓ.
ળનું ઝાડ. વિવાદો સ્ત્રી કુણા કુણું બીલાં. થીનપૂર પુ. લીંબડાનું ઝાડ. વિહવધ go ધોળી અજબલા વનસ્પતિ. વાઘ પુલીંબડો, કોકમ. વિરાટ 70 કથીર, જસત.
વનપૂર્ણ ઉપરનો શબ્દ જુવો. વિત્વપત્ર પુત્ર વિત્વ ધ જુઓ. વનરાજ શ્રી. વૃષણ-પેલી. વિરાઃ ઉ૦ કમળને કદિ.
વિનર બી વાવનાર, ઉત્પન્ન વિરાસુમ ૧૦ કમળ.
કરનાર. વિરાની સ્ત્રી કમળને વેલે.
વગારદ પુ. બીજમાંથી અંકુર ફૂટવો તે. વિસર ઉ૦ સિંહ.
વિષપ્રફૂ સ્ત્રી પૃથ્વી. વિસર કમલના દાંડલાને કકડ. વીકમાતૃ સ્ત્રી નોરા શબ્દ જુવો. વિરલ ર૦ કમળ.
પુત્ર કણ, ધાન્ય. વિસનારિ સ્ત્રી બંગલાની જાતનું એક વીજ પુત્ર નેપાળો. પક્ષી.
થાવત ત્રિ. બીવાળું. વિપુw R૦ કમળ.
વીના પુત્ર વગર શબ્દ જુવો. વિઝન ૧૦ કમળ.
વનવૃક્ષ ૩૦ ભીલામાનું ઝાડ. વક ધાત, વીર્ય, બી, કારણ, બાર ||
૦ પૃથ્વી. દાન, પાત્ર, સ્થાન, આશય, ઈશ્વરી જ્ઞાન, ' વિઠ્ઠ પુ ખાખરાનું ઝાડ.
For Private and Personal Use Only
Page #774
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
बीजा
ब्राह्मणात्मक
થી ૩૦ બીયા સહિત.
ચેના સ્ત્રી જોળી ભોંયતળી. વાયુન્યાય પુત્ર બીજમાંથી અંકુર અને | વૈદ્યવૃત્તિ ૩૦ ઢેગી, દંભી.
અંકુરમાંથી બીજ એવી જાતનું દૃષ્ટાંત. વૈવજય ત્રિ. બીલાનું કરેલું, બીલીસંબંધી. વાત ત્રિ. જે ખેતરમાં બી વાવીને વૈવમૂથ નવ બીલીપત્ર, સમાર ફેરવ્યો હોય તે.
વરુ એક ઝાડનો ગુંદર જેને બેલ વીનાથ ૫૦ નેપાળો. સંશાધવા પુ૦ ઉંટ.
સ્ટ g૦ લહિઓ, લેખક, થવાનજી પુત્ર કેકમનું ઝાડ.
વિ૪િ સ્ત્રી પુરણપોલી, વેઢમી. વનિત ત્રિ. વીનિત શબ્દ જેવો. વદ પુજેની કેશવાળી ધોળી હોય તે વનિ ત્રિબીવાળું.
ઘોડે. વરિન પુ. બાપ, પિતા.
બ્રહ્મચર્ય વન ર૦ બ્રહ્મચર્ય વ્રતનો વોરણ ૧૦ ઉત્તમ બી.
ભંગ. થી ૧૦ પાણીનો કરે.
ત્રટ્યૂનમન ન જોઈ દેવી તે, જનોઈની વીચ ઉન્ન બીમાંથી ઉત્પન્ન થએલું.
દૃષ્ટિએ બીજો જન્મ. ગુન ગુરુ ૧૦ કાળજું, હૃદયકમલ, દ્રાના સ્ત્રી, બ્રાહ્મી વનસ્પતિ. સુચાર ન પિતાની બુદ્ધિને તિરસ્કાર.
બ્રહવાદિત ત્રિ. વેદ શિખવીને પૈસા સુધઝન પુત્ર ડાહ્યો માણસ.
લેનાર. વુમુલ્લા સ્ત્રીજાણવાની ઇચ્છા.
બ્રહ્મને પુત્ર પારસ પીપળે. કુમુલ્લિત ત્રિ- જાણવી ઈચ્છલ.
બ્રહ્મનિશ ત્રિ. બ્રહ્મજ્ઞાનમાં થઈ ગએલ. તુમુહુ ત્રિજાણવાની ઈચ્છા કરનાર,
બ્રહ્મા ઉ૦ યાજ્ઞવક્ય ઋષિ. સુમૂષ સ્ત્રી થવાની ઇચ્છા.
દ્રવિત્ર ૧૦ બ્રહ્મજાણવાપણું. વુમૂષ ત્રિવ થવાની ઇચ્છા કરનાર.
બ્રહ્મવિંદુ પુ. બ્રહ્મબિંદુ. યુવા સ્ત્રી નાની બહેન (નાટકમાં)
ત્રાવૃંદ શ્રી બ્રહ્માની રાજધાની. વૃતામણિ પુ પંચાંગ વર્તવાને
બ્રહ્માસ્ત્રમ્ ૩૦ ઘોડે. ગણેશ દેવકૃત ગ્રંથ.
બ્રહ્માધિrfમે નિ વેદને અનુસરનાર. ગ્રં ત્રિ. સાલમપાક વગેરે ધાતુ વૃદ્ધિ
ગ્રામ રવ ગાયનું મૂત્ર.
બ્રહ્મવત નવ યજ્ઞમાં બ્રાહ્મણને અન્ન કરનાર પદાર્થ. છંદો સ્ત્રોકાળી દ્રાક્ષ, આસન ઔષધિ.
આપવામાં આવે છે તે, કદી બ્રાહ્મછરીર ત્રિ. મેટા શરીરવાળું.
ણને જનોઈ આપવાને પહેલે દિવસે
સાયંકાલે હોમ કરવા સારું ભાત રાંધે વૃurી સ્ત્રી કડવી જીરી. વૃysiા સ્ત્રી કદલી-કેળ.
બ્રાહ્મણ જ્ઞાતિ શ્રી બ્રાહ્મણની જાત. વૃદ્ધા સ્ત્રી મહબલા વનસ્પતિ, ચીલની ગ્રાહ્મરંથ ત્રિ બ્રાહ્મણની પાસે રહેનાર. ભાજી.
ગ્રાહ્મumતિમ પુત્ર બ્રાહ્મણનું અપમાન. વૃકા સ્ત્રી અર્જુનનું નામ,
દ્વારા ૫૦ બ્રાહ્મણ નામનો વેદનો જf fજ મા, રમૂજ
ભાગ,
For Private and Personal Use Only
Page #775
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ब्राह्मषिंगा
भाष्यकार
ગ્રાહ્યપં શ્રી રૂપું. બ્રાહ્મીરાત્ર પુત્ર દેવના બે હજાર યુગની
બ્રહ્માની એક રાત્રી–માણસના બે કલ્પ. ત્રાબ્રિ સ્ત્રી સારંગી.
મhણાયન ર૦ દાળ શાક વગેરે. મદ્રવ ૫૦ ભાતનું ઓસામણ. મક્ષટા પુત્ર ગેખરૂ. અક્ષર પુજે કંઈ અક્ષs g૦ ચારોળીનું ઝાડ. મક્ષિત સ્ત્રી ખાવાનો પદાર્થ.. મક્ષિન ત્રિ. ખાનાર. મર્ચTT go કંઈ મંજમા= ત્રિક ભાગી ફેડી નાખનાર. અનેz go એક દૈત્ય. અને ગ્રાન્ત પુત્ર શિવ. મનોરથરંધાનો દુ લસણ. મવાદ હજામ, ઘાંજે. મકંવર ત્રિવ શુભકારક. મા૪િ પુ. નારાયણ, વિષ્ણુ. મ ટન બળભદ્ર, બળદેવ. મદ્રાવિકા પુત્ર ભદ્રદારૂ વગેરે એગ
ણચાલીસ ચીજોને સમૂહ. મદ્ નવ કલ્યાણ, મંગળ. મય પુત્ર શિયાળ. મયાન ત્રિ. ભયંકર. મથતા પુત્ર ભયનો નાશ કરવો. મથક૬ ત્રિક ભયકારક. માર્ત ત્રિ. ભયાતુર. અથવા સ્ત્રી અંધારી રાત્રિ. મોત્તર ત્રિ. ભયથી ઘેરાએલ. અટલ ત્રિ, પૂજ્ય, માન્ય.
મરીમન પુરુ પાલન, પોષણ, કુટુંબ
તાંતિ ત્રિો ધણીપણું પામેલ. મૌલિ સોનાગેરૂ. મદ ૩૦ કુતરે. મવતિ શ્રી જગતને નાશ, સંસારમાંથી
મુક્ત થવું. મધમમરિન ત્રિસંસારને તિરસ્કાર
કરનાર. મસ્ટ g૦ ભમરો. માર્જાિ પુત્ર જઠરાગ્નિ પ્રદીપ્ત હોય છતાં
શરીર દુર્બલ કરી નાખે તે અગ્નિ. મરર પુ. બેબી, રજક. મામ ૧૦ પૂર્વાફાગુની નક્ષત્ર માવત ત્રિ. ભાગ્યશાળી, નસીબદાર,
ગુણવાન, માળા સ્ત્રી હાસ્યરસપ્રધાન નાટક. . માપવું ૬૦ વાસણ . મા ૨૦ વેપારનો માલ. મામ ત્રિગ્રહના જેવું ચમતું. માવત ત્રિ. જેના ઉપર ઘણે ભાર
હોય તે. મારવદિન નિ વૈતર, મજૂર, Hવર પુકામદેવ. મારો પુત્ર મનને અભિપ્રાય જાણવો તે. માવાવઢતા સ્ત્રી મનની વૃત્તિઓનું
એકઠાપણું માવસમાહિત ત્રિપારમાર્થિકભજનીક. માવસંશુદ્ધિ સ્ત્રી મૂળ સ્વભાવનું નિર્મ
ળપણું. માવામાd T૦ મનના અભિપ્રાય
આભાસ. માવિતર્મિન ત્રિા કાર્યાદિ કરવાનો જેણે
નિશ્ચય કરેલો છે તે. મારા પુત્ર દુર્જય. મારિ પુત્ર ભાષ્યન કરનારે.
For Private and Personal Use Only
Page #776
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
भेदप्रत्यय
भासिन्
મારિન ત્રિ, તેજસ્વી. માછી સ્ત્રી સૂર્યમુખી ફૂલને વેલે,
નાનું ઝાડ. માત્ર ૧૦ નજરે પડવું. મિક્ષ સ્ત્રીયાચના, માગણ. મિક્ષત્તિ ૧૦ ભિખ ઉપર ગુજારો કરે,
લુચ્ચાઈ. મિઠુ સ્ત્રી સાધ્વી, ભિક્ષુકી, ભિખારણ. મિડીની પુછ ભીંડા, એક જાતનું શાક. મિત્તા સ્ત્રી, ભાત, અન્ન. fઅદ્યમાન ત્રિભેદાતું, ચીરાતું. મિત્રવેદ ઝિ૦ ઘાયલ, જખમી. મિક્સવિતા સ્ત્રી. પિત્તને રેગ. મિરર ત્રિબોલવામાં જે અટકો
હોય તે. મિહિલા સ્ત્રી ધોળી ચણોઠી. મિષમ પુઉત્તમ વૈદ્ય. મિષમ પુ. વૈદ્ય ઉપર વિશ્વાસ રાખ
નાર રેગી. મિત્ત સ્ત્રી મેટી હરડેનું ઝાડ, મિન્નેિ સ્ત્રી, ભાત. મિનિદા સ્ત્રી ભાત. મિHિET સ્ત્રી, ભાત. મિક્ષ ર૦ કમળનું દટું. મુનમુન્ ૩૦ મોર-ગરૂડ-શમળી. મુન્નમસ્તે પુલ ૨૦ ખભો, ખાંધ. મુiારણ ખભો, ખાંધ. * મુકામ પુ૦ ઝાડ. મુત્તાન ઝિ૦ વહિવટદાર, ખાનાર. મૂળ ૫૦ કીડીઓનું દર. મૂત્ર ૧૦ ભૂમધ્યરેખા. મૂકંપ પુ ભયચંપ. મૂછત્ર ૧૦ બીલાડીને ટોપ. મૂતપતિ પુત્ર મહાદેવ, કાળી તુલસી. ભૂતપવા પુ. વડગુંદો.
મૂતભવ્યભવમ્ પુ. વિષ્ણુ. મૂતમથમન્નાથ પુત્ર વિષ્ણુ. મૂતમાર ત્રિ પંચમહાભૂતનું બનેલ. મૂતમહેશ્વર પુ. વિષ્ણુ. મૂતમીત્ર ૧૦ પંચમહાભૂતનું જે મૂલ
તત્વ છે તે. મૂતવૃક્ષ પ૦ શાખટ વૃક્ષ, નાક વૃક્ષ,
બહેડાનું ઝાડ. મૂતતા પુત્ર મૃત્યુલોક. મૂતિના પુત્ર મૂર્ખ જુઓ. મૂતિપુષિ સ્ત્રી કેવડે. મૂd ૧૦ દહીં, હળદર, સાથો, શેકેલી
ડાંગરની ધાણી, તાજા-તલ. મૃતોપદત ત્રિ. મૂર્તિ જુઓ. મૂજી સ્ત્રી સોનામુખી. મૂઢ ન લાલ મગ. મૂમ સ્ત્રી પૃથ્વીની છાયા. ભૂમિ સ્ત્રી મોગરાના ફૂલને વેલે. મૂનિટ કેમ-ઘુસ. * મૂવિ ર૦ સુરોખાર. મૂનિ€ g૦ સાગનું ઝાડ. ભૂમિનુ પુ. પૃથ્વીનો કીડે. ભૂમિટ પુ. બિલાડીનો ટોપ. મૂચિંદ્ર પુo સોનું. મૂરિધર ૬૦ ગધેડું. મૂક્વાયત્તર પુત્ર વિષ્ણુ. મૂકવર્ પુ કીડીઓનું દર, કીડીયારું. મૃગુવાર g૦ શુક્રવાર. મૃત્યથાપન ૨૦ પગાર લઈને શિખવવું. મુરાતી સ્ત્રી જેર, તડાકે. મૃહિવત્ ત્રિજેને ઘણજ પરસેવો
વળતે હોય તે. મેરાન ૩૦ મે દેડક-મેગરાને છોડ. મે
સર્વ ચરાચર ઈશ્વરરૂપી છે એવું જે વેદનું પ્રતિપાદન તેથી વિરૂદ્ધ.
For Private and Personal Use Only
Page #777
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मेदिर
ઉ૭
मद्यदोहद
વિર ૧૦ વા. મૈરાન પુરુ ભીખ માગી ખાનાર. માદર પુત્ર ભીખારી. મને મળ્યું સંબોધનાર્થે વપરાતો અવ્યય. મોબૂત ખાવા માટે ચાકરી કરનાર. મોટામg૦ કઈ વસ્તુ ઘરેણે મૂકી તેનું
વ્યાજ ખાવું તે. માર્દ ર૦ ધાન્ય, દ્રવ્ય. મોષણ ત્રિ. સર્વ ભોગ ઉત્પન્ન કરનાર. મોગાથા g૦ કરણ નામે રાજા. મોએ અશ્વ બેલાવવાને શબ્દ, સંબોધન. ત્ર૬ર ૩૦ સ્ત્રીને વેશ પહેરીને નાચનારો
પુરૂષ. અંરા પુત્ર પદવી, અધિકાર વગેરે ઉપરથી
ભ્રષ્ટ થવું, બુદ્ધિ બગડવી. અંવિાન ત્રિબ્રશ કરનાર. ઝાદદિ ત્રિ. જેની પાસે ચકચક્તિ
તરવાર હોય તે. ત્રાન્તિ ત્રિ. ભ્રાંતિ કરનાર. એષા ન ગમન.
મજ પુત્ર મહેંદાણું. મો સ્ત્રી તીડ પક્ષી. મા પુ. કુકડો. મવિર પુ. બાણને જે ઠેકાણે પછી ઘાલે છે તે ભાગ. જમાના પુત્ર સારસ પક્ષી.
મૂ ત્રીહીરે, પિોખરાજ નોકળતો હોય તે ભૂમિ. મfor g૦ હીરો. માહીતિ ત્રિ. કુંડાળુ વાળેલ. મહિતપુર ૬૦ સાતમા જેન ગણધર. અપડ્ડી સ્ત્રી, દેડકી, બ્રાહ્મી વનસ્પતિ
છીનાળ સ્ત્રી. મધ્ય . કેયલ પક્ષી, મ0ાછો સ્ત્રી પોઈનો વેલો. મચીતિ ન સાકર. મચવા પુત્ર એક જાતનું પક્ષી. માક્ષિ શ્રી સોમલતા. માધાનો સ્ત્રી માછલાં ભરવાને
કરંડીયો. મહ૮ મદોન્મત આખલો. મ કમ ઉ૦ તાડનું ઝાડ.
મન પુછ પાડે. મ ળ્યુત ત્રિ. કેફ કરનાર-વ્યસની, મદ
ઝરતું. મનજિત ૧૦ ઇશકબાજી, કામવિલાસ, મ લ્ટિતા સ્ત્રીરતિભાવ-પુરૂષપ્રેમ, મનનાન્ટિવ શ્રી. વેશ્યા, કુલટા, વ્યભિ
ચારિણી સ્ત્રી. મ ve ન જાયફળ. મવડ્યું પુત્ર હાથી. નવરાવ પુ. આંબે. લોપિન ૫૦ કોયલપક્ષી. માં પુત્ર બલસરીનું ઝાડ. મદદ પુત્ર બલસરીનું ઝાડ.
#Rળ પુમગર. મજ ન પડી. મહંત્રાળ ન યજ્ઞનું રક્ષણ. જિન સ્ત્રી હોડી-મછવો. પઘામવ પુ. શુક્ર ગ્રહ. મઢનાન ૧૦ શાંતિક સ્નાન. માહ્નિકા ન૦ પૂર્ણ કલેશમાં મંગલકર્મ. જંગીઢ go ઝાંઝર, બેબીને રહેવાનું ગામ. મંજુમન પુ. પોખરાજ. મટતી સ્ત્રી પાણીના કરા. મંદૂર સ્ત્રી મંજુર શબ્દ જુઓ.
For Private and Personal Use Only
Page #778
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
मद्ययोनि
મોનિ પુ॰ રાળનું ઝાડ. મદ્રાર ત્રિ ખુશી થનાર. મન્ ૩૦ મહાદેવ. મધુરાટ પુ॰ ભમરે..
મધુડુંગન પુ॰ સરગવાનું ઝાડ. મધુજ્યેષ્ટ ન દૂધ. મધુરીપ પુ॰ કામદેવ,
મધુકુમ ૩૦ મહુડાંનું ઝાડ, મધુર્ગાના શ્રી દુધી, ગળાના વેલા,
સામલતા, મધુષ્ટિ શ્રી જેઠીમધ. મધુડાક્ષર ત્રિ॰ મીઠાખાલું.
મધુવાર પુ॰ મદ્ય પીવાના વારા. મધુવિરમ્ ૧૦ મીણુ. મધૂપિત ૧૦ મીણ.
મજ ૬૦ મીણ.
મધૂન ન॰ મીણું.
મમિા સ્ત્રી પ્રૌઢ વયની કન્યા.
મધ્યવાહ પુ॰ તજ. મધ્યાધાર પુ॰ મીણ, મખ્વાપાત પુ. મધનેા સ્વાદ મધ્યેષ્ઠ અન્ય પીઠ ઉપર.
www.kobatirth.org
મનનશીદ્ધ ત્રિ॰ વિચારવાની ટેવવાળું મનઃપ્રિય પુ॰ તજ. મનજ્જ ત્રિ॰ માનસિક.
મનાયુ ત્રિ॰ બુદ્ધિવાળું
મનુનેન્દ્ર પુ॰ રાજા. મનુજ્યેષ્ઠ પુ॰ તરવાર. મનુમ્ પુ મનુષ્ય. મનુરાજ્ પુ॰ કુબેરભડારી. મનુષી શ્રી મનુષ્ય જાતિની સ્ત્રી.
મનોજ્ઞય પુ॰ મન વશ કરવાના પ્રકાર. મનોનૂ ત્રિ॰ મનના જેવું ચપલ. મનોચ પુ॰ મનની ઈચ્છા. મોઢેરા પુ ઉપર જુએ.
૭૮
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મનોનિ પુ॰ કામદેવ.
મનોધાળ ૧૦ સામા માણસની મરજી સાચવવી તે.
मयूररथ
મનોનીત ત્રિ॰ મનનું પસંદ કરવું. મનોવિહારા શ્રી માનિતી સ્ત્રી. મનોદારી સ્ત્રી કુલટા સ્ત્રી, વ્યભિચારિણી. મંત્રાશન ૩૦ વેદ ભણેલા બ્રાહ્મણ. મંત્રમૂર્તિ પુ॰ ગરૂડ પક્ષી, સૂર્ય, મહાદેવ. મંત્રવત્ ત્રિ॰ મત્રી, મંત્રણા કરતું. મંત્રવત્ ત્રિ॰ વેદાધિકારી મિત્રની સલાહ. મંત્રæ ત્ર મંત્ર સાધનાર. મંત્રિ ૩૦ મંત્ર વિદ્યા જાણનાર. મંથનધટી શ્રી વલાણાની ગાળી.
મંજી ૬૦ અપફળ. મંìલ્થ ન॰ શિલાજિત. મંસ્મિત ન મ હાસ્ય. મંવાદ ૧૦ વખાણ, પાણીના ઝરા. મંત્રિપગુ છુ ખિલાડી, મંત્રપુષ્પ પુ॰ જાસુદનું ફળ.
મર્મળિ ૩૦ શિવ. માયાસા શ્રી દુર્ગા દેવી. મન્ત્રી 1૦ પગનું ઝાંઝર મમથરાટીશ્રી, કપૂરકાચલી. મથિત ત્રિ॰ કામાતુર થએલ. મમ્મન કુ મદદ ભાષણ, મન્વાહ્તમ પુ॰ ડીક પાસેના નસનું વળગવું તે. મન્સુદષ્ટ ત્રિ શાકાતુર–દરિદ્રી-ક્રોધયુક્ત.
મન્વાદ્ય નધાન્ય.
મપટ્ટ પુ॰ મગ, એક જાતનેા કંઠાર. મધ્રુજ પુ॰ મગ, એક જાતને કઠાર. મનુષ્ટ ૬૦ મગ, એક જાતના કહેાર. મયુરન્ ૩૦ કુબેર.
મયૂ ૩૦ માર પક્ષી. મયૂથ પુ॰ કાતિકસ્વામી.
For Private and Personal Use Only
Page #779
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मयोभू
महावृत्तिन्
-
મોમૂ ત્રિ. આનંદ આપનાર. મળમુલ ત્રેિ મરવાને તૈયાર. મહામૃત્ત ત્રિ. વારંવાર સ્વચ્છ કરનાર, મોવી સ્ત્રી પહેલા જૈનતીર્થકરની માતા. મપ્રિય પુત્ર ઉંટ. મારીરિક સ્ત્રી ઝાંઝવાનું જળ. મહ૮ પુત્ર હંસ પક્ષીની એક જાત. કર્ષિતા સ્ત્રી શિખંડ. મર્ચનહિત પુત્ર દેવ. મર્મવેર ૧૦ હૃદય. મીમેર go મર્મસ્થાન ઉપર વાગવું, છાની
વાત ખુલ્લી કરવી. મમેન ૩૦ બાણ. કર્મચારી સ્ત્રી, વડું. મર્મરીજ પુત્ર ભીખારી, નીચ. અવિન પુત્ર મર્મજ્ઞ. મર્મસ્થાન ૨૦ કુટી, કંઠ, ઢીંચણ, ખભે,
ડોક, બરડે, ગુદા, લિંગ, હાડકું, હાથની કેણી, વૃષણ. મર્મિલા ત્રિ મર્મા, ભેદ કરનાર, મનિ ત્રિ. મેલુદાટ, મલિન. મયતપના ત્રીભીલામુ. મઢવાહિની સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. માધન ન બંધકેશ. મસ્ત્રવિર પુ. ઝાડે ફરવું તે. મા પુત્ર અતિસાર રોગ. સદ્ધાર્થ ન મરડાને રોગ. મઢાધિ ને કફરોગ. મહાપદ્યા સ્ત્રી નદી. મg g૦ પેટ. માત્ર સ્ત્રી મેલ લોકોની સાથે કુસ્તી
કરવાની ઈચ્છા. મથુન ઉ૦ કુતરો. કરવા ઉ૦ મકર, wલા ૩૦ સાપનું ઝેર,
વિના સ્ત્રી જવાસાનું ઝાડ. મત્તવ ના મહત નામે તત્વની ઉત્પત્તિ, મહેંદાશ્ચર્થ બચ્ચ૦ મોટું આશ્ચર્ય. મ ક્ષ પુ. વડનું ઝાડ,
મદના સ્ત્રી ઉદારતા. મર્ધ ત્રિ. મેંવું. મતા સ્ત્રી, મોંઘવારી. મદ્ધિ ૦િ સઘળી વાતે પૂર્ણ. મહાપા પુત્ર કાયફળ. મનવમુ ૬૦ કૂતરો. મદાર પુ. શિવ. મહત્તા સ્ત્રી પૃથ્વી. મા ત્રિઃ ધનાઢ્યું. માળી સ્ત્રી નદી. મહા પુત્ર શનિ ગ્રહ. મહાઘોર ત્રિઅતિભયંકર. મહાયોર પુત્ર નરક. મહાવંaો પુત્ર નરક. માગવા સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. મહાતમા સ્ત્રી તે નામે એક નરક. મહાશુતિ પુત્ર વિષ્ણુ. મહાદ્રિ પુત્ર વિષ્ણુ. મમિ પુત્ર કાગડે. માપક્ષ ૬૦ ગરૂડ પક્ષી. મહાપાપ પુ. વૈરાગી. મહાના શ્રી. સમુદ્રફેણ. માવિસ્ટ નવ આકાશ, મોટું જલાશય,
ગુફો.
માધુજ ઉ૦ શિવ. મહાચવન પુત્ર વિષ્ણુ. માજિન પુરુ કુકડે. માત્ર સ્ત્રો, દુર્ગા દેવી. માવર્તન ૧૦ મોટે પગાર. માણુ ૧૦ રૂ માણાિ ૩૦ તપસ્વી, સાધુ
For Private and Personal Use Only
Page #780
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
महाशन
૭૦
मुनिभोजन
મદારાના પુત્રે શરમ, વિષ્ણુ મહારાટ સ્ત્રી એક જાતનું હથિયાર. મરિવરાત્રી સ્ત્રી, મહા વદ ચૌદશ. મહાકા સ્ત્રી ધૂળ. મહાપંઢ ૫૦ નપુંસક. મહારાજfથ પુત્ર સૂર્યને સારથિ-અરૂણ. માથાસ્ત્રી સ્ત્રી પૃથ્વી. મહંત પુત્ર વિષ્ણુ નહિત્ય નવ મોટાઈ. દિન ૧૦ મોટાઈપણું. મહિષાનિ પુત્ર ઘડે.. મહેંદ્રોદ ૧૦ અગરચંદન મોરપર્વ ૧૦ માઘ અથવા પિષ મહિનામાં સેમવારે સૂર્યોદય વખતે અમાસનો પ્રથમ ભાગ, શ્રવણ નક્ષત્રને મધ્યભાગ અને વ્યતિપાતને છેલ્લે
ભાગ આવે એવો એક યોગ. મજા પુત્ર બકાન લીંબડે. માંના પુત્ર રેમ-રૂંવાટું. માંજર ત્રિપુષ્પના રસવડે યુક્ત, માધી સ્ત્રી પીપળી મૂળ. નવમા સ્ત્રીએક જાતના પ્રાણીનું નામ. માઘસ્નાન માઘ મહિને લ્હાવો તે. મારિત છે જલ્દી, સત્વર. મારી સ્ત્રી પાનની નસ. માર્થ પુ. સૂર્યને એક પાર્ધચર. મારુ પુશ્રીફળી, વજન–પ્રમાણ–માપ. માળમત સૈધવ–-સિંધાલૂણ. માતુર્દુળી સ્ત્રી મીઠી લીબડી. મય પુત્ર પાંડવ નકુલ કે સહદેવ. મધળ્યા સ્ત્રી તે નામે એક નરકભૂમિ. મrણ્ય ૧૦ મધ્યસ્થપણું. મધ્યાન્હા પુત્ર એક જાતનું ઝાડ. માદવ . મદ્ય-દારૂ. માધી સ્ત્રી, દારૂ, પુષ્પરસ, મધની
માનંવર પુત્ર નારાયણ–વિષ્ણુ, માનતો સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. માનિ ત્રિવ માનનાર.
ત્રિજ ત્રિ, મંત્રવિદ્યા જાણનાર. માથ૦ ૧૦ માયા. મહતરશન પુત્ર સર્પ. માન સ્ત્રી કસ્તુરી. મીલંક પુમોર પક્ષી. માન્ય ૧૦ મલિનપણું. માતમ પુવર્ષ, વરસ. નાસાર્ધ ૧૦ પખવાડીયું. મારિન પુ. ઘેડો. મહાત્મા ત્રિ. પ્રતાપી, ઉદાર–પ્રતિષિત. મિમાન ત્રિવ માપનાર. મિશન ૧૦ ખીચડી. મિષ ત્રિ નિમિત્ત કાઢનાર. જિસ્કિાળ તે નામે એક શહેર, મોહર ત્રિો ઘાતકી. નિશાન પુત્ર ભલામાનું મોટું ઝાડ.
મુ સ્ત્રીકાદવ, કચર, કટિ. મુકુન્ ૬૦ સિંહ.
ત્તિ ૧૦ મેતી. મુવા પુત્ર ઉંદર. મુવલુર ૬૦ દાંત. મુવીરતા સ્ત્રીવાચાળપણું. મુરખ પુત્ર મેઢે શોષ પડવો તે. મુવી સ્ત્રીમુખની શોભા. મુકુન્ ૦ અધરામૃત. મુંના પુત્ર વિષ્ણુ. મુંઝવંધને ૧૦ બ્રાહ્મણના છોકરાને જનોઈ
દેવી તે. મુવર ત્રિ- હરખાએલે. મુવાર ૧૦ આનંદ. મુદ્રિ સ્ત્રી લાખ, લાક્ષા. મુનિમોજન ન સામે
સાકર.
For Private and Personal Use Only
Page #781
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
मुनिवर
મુનિવર પુ॰ શ્રેષ્ઠ મુનિ. મુષળી સ્ત્રી ધોળી મુસળી, કાળી મુસળી,
www.kobatirth.org
ગરાળી.
મુળી શ્રી મુષા જી.
મુન્નુઢી શ્રી. એક જાતનું વાદિત્ર. મૂલા પુ॰ ઉંદર.
મૂત્તે ત્રિ॰ કઠણ, મૂર્છા પામેલ, મૂર્તિમાન. મૂન ૬૦ મસ્તક. મૂર્ધન્ ૬૦ મસ્તક. મૂરાહો કૌ ગરાળી, મૂષિથ પુ॰ ગણપતિ. માનજી ૧૦ મૃગતૃષ્ણા જીએ. મૂળનદુ ૩૦ મૃગનું ખચ્ચુ. મુળતા શ્રી સ્મૃતિ જુએ. મુખ્ય પુ॰ ચંદ્ર, કપૂર. મૂળશત્ ન॰ મૃગશીર નક્ષત્ર. ધ્રુવી સ્રી મૃગલી, હરશુ. મૂળમાળ ત્રિ॰ શેાધાતું, શેાધ કરાતું. મુફ્ફળ ન॰ દૂધની તર. મૂડી શ્રી પાર્વતી, દુર્ગા દેવી. ધૃતા ૩૦ ચાંડાળ.
મૃત્યુપછી શ્રી કેળનું ઝાડ.
મૃત્યુવચન પુ॰ શ્રીફળ, શિવ, એક જાતને કાગડા.
મૃત્યુપાળ પુ॰ એક જાતનું માછ્યું, મુમય ત્રિ માટીનું.
૨ પુ॰ પત્થર.
મેજ પુ॰ અકરા. મૈયાત પુ॰ વાયુ.
મંદ પુ॰ ઘેટા, હાથી પાળનાર, હાથીને
માવત.
મૈંડ પુ॰ ઉપરના અ.
મેંદ્રપુ॰ મેંઠ જુએ. મૈયા તિથિ ૩૦ પાપટ. મૈપૃષ્ઠ 7૦ સ્વ. એવેંદ્રિયાના સ્રી પૃથ્વી,
૯૬
૭૨
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મૈત્રજ ૬૦ મિત્રતા, સ્તી. મૈત્રેય ત્રિ॰ મિત્રનું, મિત્રસંબંધી, મૈથુનર્ પુ॰ સારસ પક્ષી. મેમન પુ॰ નારાયણુ, વિષ્ણુ. મોટન પુ॰ વાયુ,
મોટન ન॰ નાશ કરવા, મરડવું, દળવું, વાટવું.
મોદના પુ॰ નાશ.
મોન્ત ત્રિ॰ માહ ઉપજાવનાર.
મોનિજ પુ૦ ચૈત્ર મહિને. મોદપારા પુ॰ મેહરૂપી કાંસા-પાશલા. મોતિ ત્રિ॰ મેાહ પામેલ. મૌત્તિસ્થાન ૬૦ છીપ, હાથી, સર્પ, દેડકા, શંખ, ડુક્કર, વાંસ, મૌલિન્ ત્રિ॰ મુકુટધારી, જેણે મુકુટ પહેર્યો હાય તે. પ્રતિમાન્વિત ત્રિ॰ કામળ, દયાળુ.
यशशाला
.
ચરલ પૃ॰ મદ્ય-દાર્.
ચક્ષળી સ્ત્રી વૃક્ષ જાતિની સ્ત્રી.
ચમ ૬૦ ક્ષયરેગ. માનવુ॰ ક્ષયરોગી.
ચાવત્ ન્ય. સઘળુ, બધું. ચન્નષર પુ॰ વિષ્ણુ. યજ્ઞનેમિ વિષ્ણુ, યજ્ઞમુન્ ૬ વિષ્ણુ. યજ્ઞમૃત્ ૬૦વિષ્ણુ.
For Private and Personal Use Only
ચજ્ઞાન્ પુ દ્ર, કપૂર. વર્જિન પુ॰ વિષ્ણુ,
યજ્ઞવદ્ પુ॰ ટ્વિન સ્વર્ગના વૈદ્ય-અશ્વિની
કુમાર. ચજ્ઞાન પુ॰ વિષ્ણુ, શાહા શ્રી યજ્ઞસ્થાન.
Page #782
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
यज्ञाशन
याती
ચારાના પુત્ર દેવ. શિન વિષ્ણુ યજ્ઞોપતિનું પુવિષ્ણુ. થતામત ત્રિ, જિતેન્દ્રિય, સંયમી. ચતાર ત્રિ નિયમિત આહારવાળું.
ન્દ્રિા ત્રિ, જિતેન્દ્રિય. થર ત્રિજે કંઈ કામ કરનાર.
સ્વિજિતુ ગબ્બ૦ જે કંઇ, થોડું લગાર. થર ત્રિક ખટપટીયું. ચરા ત્રિયત્ન કરવા લાયક. યત્રચિત્ અચ૦ જે કઈ ઠેકાણે અથથતિ વચ્ચે માંડમાંડ, જેમતેમ,
શિશયાસ્પદ. યથાથા અષ્ય જે કઈ પ્રકારે. અથાણા મા કદાચ, વિરળ, ચિત,
કોઈક વખતે. અથાકાવ્ય ૪િ. જે પ્રમાણે કરવા લાયક
હોય તે. યથાવ૫ ત્રિજે પ્રમાણે ધાર્યું હોય તે. અથાતચ્ચ ર૦ જેવું હોય તેવું, ખરેખરૂં. અથવા ચ૦ ભાગ પ્રમાણે, હિસ્સા
પ્રમાણે, ભાગે પડતું થાવિરા જે દિશામાં હોય તે દિશામાં. યથારામનું બચ્ચ૦ લાભપ્રમાણે. યથાવૃત્ત| બ૦ જેવું બન્યું હોય તેવું. કથાકૃતમ્ ગચવ જે જે શબ્દ વગેરેમાંથી
ખુલ્લે અર્થ દેખાતો હોય તે પ્રમાણે, સાંભળ્યા પ્રમાણે, જેવું સાંભળ્યું હોય
તેવું. ચશે છરામ ર૦ ઇચ્છા પ્રમાણે. થથે છમ્ અધ્ય૦ ઇચ્છા પ્રમાણે. જઇ ત્રિ. ઈચ્છિત, ચશેષ વ્ય ઈચ્છા પ્રમાણે.
થોર ૩૦ મૂર્ખ, મૂઢ, બેવકુફ થોપગોમૂ મળ્યુંઆનંદથી. ત્ર ૩૦ જ્યાં ત્યાં, હરકોઈ ઠેકાણે. વિકાસન્ 2કોઈક વખતે, કદીપણું, જેકે
શ્રેષ્ઠ પુશ્રીકૃષ્ણ. ચ ત
કે, જે. થતુ ઉચ્ચ જેવું. યાદ આવ્યું. અથવા. મોસ્ટ go વિષ્ણુ. સમકિત ૫૦ શિવ. જમવં સ્ત્રી અશ્વિન માસના છેલા આઠ દિવસથી આરંભી કાર્તિક માસની સમાપ્તિ
સુધીના દિવસો પૈકી દરેક દિવસ. યમની સ્ત્રી ચક, પડદે. ચાપ પુ. કાળપાશ. યમયાતના સ્ત્રી પાપી જીવને નરક
વગેરેમાં જે દુઃખ ભોગવવું પડે છે તે. મળી સ્ત્રી હેડકી. ચમહાપુનમના પુત્ર શ્રીકૃષ્ણ, વિષ્ણુ ચમો પુ. યમને લેક, યમનું નિવાસ
સ્થળ. યમત્ર ૫૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ.
મિ પુત્ર મેઘ, મોથ. ચયિન પુ. મહાદેવ. થવાન ત્રિવેગવાળું. થવ્ય g૦ મહિને, માસ. ચી ત્રિ. પ્રયત્ન કરવા લાયક, મારી
નાખવા લાયક. ચાં સ્ત્રી યોનિ-સ્ત્રીનું ખાસ ચિન્હ, ગમન, જવું, રથ, અટકાવ, મનાઈ, પ્રતિબંધ,
ભક્તિયોગ, યોગાભ્યાસ, લાભ, પ્રાપ્તિ. ચાત્તાન ૩૦ ઇન્દ્રને પુત્ર જયંત. ચાલી સ્ત્રી જાતિ, જાત.
For Private and Personal Use Only
Page #783
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
याथात्म्य
रश्मिजाल
થાથm R૦ સ્વભાવ, ગુણ.
મિન્ પુ. લાલાશ, રતાશ. થનાથ g૦ વરૂણ દેવ.
રક્ષre g૦ કોટવાળ, રખેવાળ. જામિનીજર પુછે રાક્ષસ, ચોર, ઘુવડ વગેરે તાથ પુત્ર કેલાસ પર્વત. પક્ષી.
નિકાઇ પુળ ચંદ્ર, કપૂર. વાવ ત્રિો પ્રોજન પૂરતું, પ્રજન કરિયર રાક્ષસ, ચેર, ઘુવડ વગેરે. હોય તેટલું.
જ ત્રિ રજોગુણી, રજનું, રજસંબંધી. વાર્થ ૧૦ યથાર્થ, યોગ્યતા. રામચોક પુત્ર લડાઈમાં જોડાવું. ચિયાકુ ત્રિજવા ઈચ્છનાર.
જ ૬૦ કુકડે પક્ષી. પુરક્ષા પુત્ર યુગનો નાશ, યુગને અંત. તતા સ્ત્રી કુટણી સ્ત્રી. સુવર્ણ પુરુ વિષ્ણુ,
રતાની સ્ત્રી હિમ, ઝાકળ. પુત્ર વર્ષ, વરસ.
રતાથન ત્રિમૈથુનની ઇચ્છાવાળું, સુજ્ઞ ૧૦ જેડ, યુગલ.
વ્યભિચારી. યુદ્ધvg સ્ત્રી યુદ્ધની ખરજ, લડવાની રતાથની ત્રી, મૈથુનની ઇચ્છાવાળી સ્ત્રી, આતુરતા.
છીનાળ. યુવત્ ઝિ૦ જુવાન, તરૂણ.
રતાિ પુત્ર ઢગરા ઉપરના ખાડા. યુવન ચંદ્ર, કપૂર.
રતિવર પુ. કામદેવ. યોનિ રાજુ પુત્ર વિષ્ણ.
તો સ્ત્રી જીત જુઓ. ચોર પુ. યાજ્ઞવક્ય ઋષિ.
૨વટું પુત્ર વિષ્ણુ. ચોવજ સ્ત્રી નારી, બાયડી.
ત્નિ હાથની કોણી. ચૌપણ ૧૦ સમકાળપણું, એક વખ- થાતથ અથ૦ રથે રથનું યુદ્ધ તપણું.
વિન પુત્ર હાથી. ચૌવનિ સ્ત્રી જુવાની જેબન. પદ્ધ ત્રિદુઃખી. ચૌવનો પુત્ર કામદેવ.
- ત્રિ નાશકારક. ચૌષધ ૧૦ સ્ત્રી સાથે ક્રીડા કરવી તે. ન્ત સ્ત્રી ઉત્સાહ, આનંદ, ગમત,
વિશ્રામ, વિરામ. નિતનવી સ્ત્રી વૈતરણી નદી. મણ ૧૦ ઉત્કંઠા, કે પૌષ્ટિક પદાર્થ. રમ પુ) વાંસ.
એ ત્રિ. આરંભ કરનાર. રજા પુત્ર સૂર્યકાંત મણિ, સ્ફટિકમણિ, મુસ- | dવાર . સુર્યનું કિરણ ળિધાર વરસાદ,
રવિ ર૦ કમળ. જજોને ૧૦ લાલ કમળ.
વિઝg R૦ તાંબું. ગ્રોવ - રાક્ષસ.
વરરાજથિ પુત્ર સૂર્યને સારથિ અરૂણ, સ્ત્રી દુર્ગા દેવી-પાર્વતી. સ્મિાત ૧૦ રૂપું. અમસ્ત ઉ૦ બાઝ પક્ષી.
અાત્ર ૧૦ કિરણોનો સમૂહ.
For Private and Personal Use Only
Page #784
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
रसकला
७६४
लक्षणसमन्वय
-
-
--
જતા સ્ત્રી ઝીણે મધુર સ્વર, મદમસ્ત
થયેલાનું ગાયન. રવિ ૧૦ જીભ.
પુw R૦ રસકપૂર. તમારા સ્ત્રી જીભ.
ૌટું નવ પારે. રવીર્ય સોમલ. નયન ર૦ સેનું.
સાગ ને મેરથયું. સાપચિન પુછ કુતરે. હાનિ પુત્વ હેઠ. અન્ન સ્ત્રી જીભ. સંતિ જી. વેગ, રથની ગતિ.
હર નવ વેગ. રદ્દ પુ. એકાંતવાસ. જ ૧૦ તજવું, છોડવું, વર્જવું, ત્યાગવું. રથ ત્રિા એકાંતમાં રહેનાર. રક્ષર પુછે રાવણ રાવલ , હાંસી, વિનોદ.
= " ચદ્ર, કપૂર. શાપુરા સ્ત્રી રાજકારભાર. રાત્રિનારા પુત્ર સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. રાત્રવટ ૫૦ રાક્ષસ.
નિરાશ ૬૦ અંધારું. રાત્ર સ્ત્રી રાત્રિ, રાત.
સ્થમાન ત્રિવારંવાર બુમ પાડતું સારા પુત્ર સભા, મંડળી, રાસક્રીડા,
પ્રીતિ, પ્રેમ, રસાયનશાસ્ત્રનું પૂર્ણ જ્ઞાન, સુવાવડી સ્ત્રીની છઠ્ઠી રાત્રિ, ગંમત, ખેલ, રમતું. • દુમૂર્ધદર પુવિષ્ણુ. રાહુલw g૦ ચંદ્રગ્રહણ કે સૂર્યગ્રહણ વિથરિન પુછ વારસ, મામે, વડનો
ટેટે. ફિ ઉ૦ ઠગાઈ ઠગબાજી, ઘેડાનો નખ, રિખવું, ઘસણી.
વુિ પુલાલ એરંડે. fિ g૦ મુનિ, ઋષિ. fwા સ્ત્રી તે નામે એક નરક ભૂમિ.
મારા પુત્ર વિષ્ણુ. # ત્રિવક્ર, વાંકું, વાંકું વળેલું, ભાંગેલું, તુટેલું, જટેલું, ઢીલું, નરમ, પિચું, રોગી. જિત ત્રિક સ્વાદિષ્ટ, રૂચે એવું. હવું ૩૦ એરંડાનું ઝાડ. રઘુવી પુઉપરને અર્થ.
. એરંડાનું ઝાડ. દિ સ્ત્રી હિમ, ઝાકળ, ધુમસ. ફઝ g૦ અરૂણોદય. ચન્દ્ર ત્રિરતાશ પડતું, રતુમડું, સુંદર, સહન ૬૦ વૃક્ષ, ઝાડ. પત્રદં પુ નેત્ર, આંખ. ૨ ૧૦ રૂપું. વણ નસોનું. તોષ ઉ૦ પિતા, બાપ. પુરૂ ઝિં. દુરાચારી.
ત્રિઘેડાની પેઠે હણહણતું. પુર 9 પરશુરામ. ત્તિ ત્રિરેગી.
તાપા પુત્ર પેટ. તેવા સ્ત્રી ઈચ્છા. રોજિરા પુત્ર ચંદ્ર તૈમ ત્રિસેના કે રૂપાના દાગીને વગેરે.
૪.
૪ પુ. કાપવું, કાતરવું, ઈન્દ્ર, લઘુ અક્ષર. ક્ષપાસમન્વય પુ લક્ષ્ય અને લક્ષણના સર્વ અવયવોમાં પ્રત્યેકનો યથાયોગ્ય સંબંધ થઇને વિશિષ્ટ લક્ષ્ય ઉપર વિશિષ્ટ લક્ષણને જે અન્વય થાય તે.
For Private and Personal Use Only
Page #785
--------------------------------------------------------------------------
________________
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
लक्षहन्
७६५
वंजुला
અક્ષદ પુ૦ બણિ. ઢળી સ્ત્રી સારસ પક્ષિણી.
ક્રનાથ go વિષ્ણુ. ત્રતા સ્ત્રી જોવાની યોગ્યતા, દૃષ્ટિવિ
શયતા. ઢા પુત્ર જાપુરૂષ, વ્યભિચારી પુરૂષ. નિમઃ ૩ ઐક્ય, એકતા. રંટ ન પૂછડું. ૪થ પુત્વ વાયુ. ૪૪ પુવાયુ. તાપd g૦ વિષ્ણુ.
તમ્ ત્રિભાનમાં આવેલ, જેનું મન ઠેકાણે આવ્યું હોય તે. હૃમ લાભ.
મન ૨૦ નિંદા, પ્રાપ્તિ, મળતર, ઉદ્યોગ. રમણ પુ દ્રવ્ય, ધન, ભિક્ષુક, ઘોડાને પગે
બાંધવાનું દામણ. ૪૭ ત્રિવિલાસી, મોજીલું, ખુશકારક,
મનોરંજક, ઇચ્છાશીલ. ઢવાપત્તિ ૧૦ દાતરડુ.
૪િ ત્રિ તીર્ણ. ટાછની સ્ત્રી, વ્યભિચારિણી સ્ત્રી. ટાદન લાડ લડાવવાં.
મઢિામ ૩૦ નફે તેટ. ટા પુત્ર ફેફરું, વાઈનો રંગ, મૃગીને રેગ. fટનો સ્ત્રી કટિમેખલા-કરે. િિરતા સ્ત્રી લિપિ, મૂળાક્ષર. ઢિા પુલીંપવું. પિ લીંપવું. વિશ૪ પુલેખક, લહીઓ. ચી સ્ત્રી આલિંગન. હું ત્રિ કેશ ગૂંટનારલોચ કરનાર. સ્ટાર પુછે ચોર, લુંટારો. સુંદર ન લેટવું, આળોટવું. સુળી ત્રી, ગુચ્છો, લંબ. સુરથી ૬૦ પાડે.
ટૂનવા ૫૦ જનાવર, જાત, ભેદ, પ્રકાર,
ક્ષત, ઘા. જૂનિ સ્ત્રી કાપણું. સેજિદ ઉ૦ કૃમિ, સર્પ. ઢોલનામ પુરુ વિષ્ણુ. રોકવાન પુત્ર સૂર્ય આકડાનું ઝાડ. વવષ્ણુ પુ. વિષ્ણુ, સૂર્ય, આકડાનું
ઝોડ. રોજગા શ્રી. ઉદ્યમ, વેપાર, ધંધો, જવું, આવવું વગેરે.
વદ્યુત ત્રિ. લેકમાં પ્રખ્યાત. સ્ટોતિ સ્ત્રીલેકપ્રસિદ્ધિ, અફવા.
મન ૧૦ સોનું. ટોઇથઇટ ઉ૦ વાયુ. ઢોલરારંજિત શ્રી. એક જાતનું
હથિઆર. ટોપ લેઢાંની લાકડી.
માત્ર ૧૦ એક જાતનું લોખંડી હથિઆર.
વત્ર સ્ત્રી નાનું બગલું, પવનથી નમી
ગયેલી ઝાડની ડાળી. વટ પુ. બગલે. વગઢ નવ તાળવું. વનુંs g૦ ગણપતિ, પોપટ.
ત્રિવાંકી નજરે જોનાર, વિરૂદ્ધ ભાવથી જેનાર. વનિમ 9 વાગોલ પક્ષી. વમ પુ0 પલાયન, નાસવું.
વાિ ત્રિજૂઠાબોલું. વાહ પુકાંસું. વનું ત્રિ, વકતા, વાચાળ. વિંગુર સ્ત્રી દુઝણી ગાય,
For Private and Personal Use Only
Page #786
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वज्रदक्षिण
वराले
વજનતા પુત્ર કુતરે. વનપશુ પુ. શિકારી, પારધિ. વાર પુ૦ વાનર. વનવાસ પુ૦ વાનર. વનરક પુસિંહ, વડનું ઝાડ, વનષિ સ્ત્રી વનની પંક્તિ. નિર્તિન ત્રિવનવાસી. વન– ત્રિ. વનવાસી. ઘના પુત્ર ગેરૂ. વકૂવા સ્ત્રી માંકડ. વનોદેરા પુત્ર વનનો એક ભાગ. વન્દ્રની સ્ત્રી, ગેરેચન, સેવા, પૂજા, યાચના, ભીખ, કટી, કેડ, મૃતસંજીવની
ઔષધિ.
वज्रदक्षिण पु० /-. વઝા ત્રિ. વજ જેવું, વજસરખું. વરો સ્ત્રી હાડકાનો સાંધે. વઝનન ત્રિજેનું શરીર વજ જેવું
કઠણ હોય તે. વપ્રસાદ ત્રિ. વજ જેવું કઠણ. વતિ પુત્ર અગ્નિ. વંટ પુ ભાગ, વિભાગ, વાંઢ પુરૂષ. વંટ પુવાંઢ પુરૂષ, વામન, ઠીંગણું,
બરછી. વિંટાઈ 3. યોદ્ધાની યુદ્ધ કરવાની એક
રીત, નૌકા, કેદાળી. કડવા પુત્ર સમુદ્રને અગ્નિ. વડવાવહિં પુત્ર સમુદ્રને અગ્નિ. વડવાત પુo દાસીપતિ.
જાગ ર૦ વેપાર, રોજગાર, ધંધે. વળaહ પુ. ઉટ. વનરાજ ર૦ મુખકમળ. વધવાચા સ્ત્રી મારી નાખવાની ઈચ્છા. વધwifીન ત્રિમારી નાખવા ઈચ્છનાર,
પત્ર ૧૦ શસ્ત્ર, હથિઆર. વધા ૧૦ ઝેર. વધાઈ ત્રિો વધ કરવા યોગ્ય. વધયું પુત્ર પોતાની સ્ત્રી ઉપર પ્રીતિ
રાખનાર. વધ g૦ વધનું પરિણામ. વયોવત ત્રિ. મારી નાખવા તૈયાર
થયેલ. વર્ગ ત્રિો મારી નાખવા લાયક. વપ્ર ૧૦ સીસું. વધ્વરી સ્ત્રી, જુવાન સ્ત્રી. વગુણ પુ. ગુપ્ત બાતમીદાર. વનો પુછે રેઝ જનાવર, જંગલી ગાય. વન9િ ત્રિ. જંગલ કાપનાર. વન પુત્ર મેધ.
वन्दीक पु०७न्द्र વીર પુo ચેર. વચ પિતા, બાપ. વાણા ૧૦ સીસું. જાનત ત્રિ. ઉકરડા વગેરે સ્થળે માથું
મારવા નમેલે સાંઢ–પાડો-હાથી વગેરે. વામિત go ઉકરડા વગેરે સ્થળે પાડેઆંખલ-હાથી વગેરે જે માથું મારે
વાત્મન્ ૧૦ નદીના કિનારાનું પાણી. વત્ર સ્ત્રી, ઝાડનાં પાંદડાં ખોતરી ખાનારી
ભમરી. થી સ્ત્રી ઉપરનો અર્થ. વદિશા સ્ત્રીને કસુંબાનાં બી. વતનુ સ્ત્રીસુંદર સ્ત્રી, સુંદર શરીર વરકુમ પુત્ર અગરનું ઝાડ, વિરમું બચ્ચ૦ સારું, ઠીક, યોગ્ય. વાત્રા શ્રી ઢોલ નગારાં સાથે યાત્રા. વરનિ ૧૦ કેસર. વનવૃત્ત ૩૦ શિવ. વપરું નલવીંગ.
For Private and Personal Use Only
Page #787
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वरासी
वसूत्तम
વરાણી સ્ત્રી મલિન વસ્ત્ર
વાં સ્ત્રી સુંદર સ્ત્રી. વાલ પુછે મગર.
વેચાય ૨૦ ચક્ર હથિઆર. વાહ ર૦ હીરે.
વેસ્ટમિ સ્ત્રી વમી જુઓ. વાવ પુત્ર એક જાતનું હથિઆર. તારા પુત્ર કાયેલ, દડે. I જંગલી ભૂંડ-ડુક્કર.
વહિવે પુત્ર ન છાપરાંનું મોતીયું વણિી સ્ત્રીડિશ જુઓ.
વર્જિા સ્ત્રી બલિદાન આપવું તે. વધિ go R૦ વર્ષ, વરસ, વર્ષાકાળ
જસ્ટિન ત્રિ. જેની ચામડી ઉપર કરચલીઓ ચોમાસુ. વષિા તો વર્ષા ઋતુ-ચોચાસું.
વળેલી હોય તે.
જસ્ટિમ ત્રિ ઉપરને અર્થ. વહvપાર પુગૂડ નામે જળવ. વળ પુભ્રમરકીટ.
વસ્ટિકુલ પુવાનર. વન્દ્ર પુ. ઈન્દ્ર, ચક્રવર્તી રાજા.
વઢીમુહ પુ. વાનર.
વહિપુ કાંટે. સર્વ પુ. બુધ ગ્રહ. વટી સ્ત્રીવેશ્યા.
વડત ન વ જુઓ.
વતા પુત્ર વી જુઓ. વર્વસ્વ ન૦ તેજ, મોટાઈ વર્લ ત્રિ. મુક્ત, છુટું, શિવાય, રહિત,
વની સ્ત્રીવાગેલ પક્ષી.
વમી સ્ત્રી. કીડી. વજેલું, છોડેલું. વર્ષ પુ તજવું, છેવું, વર્જવું.
રવિ ઉ૦ ૧૦ ધૂળને પિચ ઢગલે,
રાફડે. થીમ અક્ષરને અનુક્રમ, જાતિને
વહનોવિજ પુવાલ્મીક ઋષિ. ' અનુક્રમ. વરિતોમ હાથી વગેરે ઉપર ઓઢાડ
વશ કુળ ખાંધ, ખભે.
વંરા પુત્ર વાંસ, કુળ, સંતતિ, બરડાની કરેડ, વાની ખૂલ. થો ર૦ સેનેરી પીતળ.
સમુદાય, વાંસ, બરડો, વાંસળી, પાવો, વારંવાર પુછ વર્ણને સમુદાય.
મોરલી, વંશલોચન. વાત પુ0 વર્ણને સમુદાય.
વંવિતિ ગુરુ વંશવિસ્તાર. શિ ત્રિ. લેખક, લહીયે.
વંર શ્રી. તે નામે નરક ભૂમિ. વર્થ કેસર.
વસંતકુમ ૬૦ આંબે. વર્ત૮ ૩૦ કાગડાને માળો.
વસુઝઃ ૩૦ વિષ્ણુ તિર્ ૧૦ ઘર.
વલુપમા શ્રી. કુબેરની નગરી. વતર પુછે તેતર પક્ષી.
વમાં સ્ત્રી કુબેરની નગરી. વર્યા સ્ત્રી માખી.
વસુમન પુ. વિષ્ણુ. વર્ષારા પુત્ર મહિને.
થg R૦ માણેક. વધી ૧૦ વરસાદને કરે.
વકુતમ્ ૩૦ મહાદેવ. વલ ત્રિ વાર્ષિક.
યજુથ ન રૂપું. વન ર૦ ખેતર, ધાન્ય, લડાઈ, શહેરને | વહુરાન શ્રી કુબેરની નગરી. દરવાજે.
વર્તમ ૧૦ રૂ.
For Private and Personal Use Only
Page #788
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वसूयु
७६८
विअिपिल
દોષ.
વધુ ત્રિધનની ઈચ્છા કરનાર. વાર પુછે હાથી. વર્t સ્ત્રી, વેશ્યા, છીનાળ સ્ત્રી, કસબણ, વર્ણન ૧૦ કમળ. કુટણી.
વાહ્નણ પુ. લાંબા કાનવાળે વૃદ્ધ ઘણી સ્ત્રી, દીવેટ.
બોકડો, ગેડે પશુ. વૈદિક ત્રિક વંઢિષ્ઠ જુઓ.
વારિ મેધ. વંદીરૂ f૦ થંી જુઓ.
વાપુત્રના પુત્ર રૂવાટું. વદ પુનાડી.
વાણુ સ્ત્રી ટેટી, તરબુચ. વનિત્ર શિવ.
વાસુ ૧૦ ઉપરના અર્થ વનિ પુત્ર ઝાડ.
વારંg g૦ એક જાતનું બાણ. વંકુ સ્ત્રી નદીને ફાંટે.
વારા પુe અગ્નિ. વાવ ૨૦ બોલવાની ચતુરાઈ
વાતની ૧૦ કેસર. વાસ્થત અગ્ય ચુપકીથી, છાનામાના, વાપરવી સ્ત્રી રાત્રિ. ગુપચુપ.
વારત સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ, વાતાં સ્ત્રી અપકીતિ, અપ્રતિષ્ઠા, ગુણ અથવા દેષ દેખાડનાર શબ્દને ધર્મ,
વારંવંત પ્રાતઃકાળ.
વાવ ૨૦ જેષ્ઠા નક્ષત્ર. વ મન્ચ યજ્ઞમાં ઘી હોમતી વખતનો વારિવાર પુત્ર વિષ્ણુ, સોચ્ચાર.
વારંવાર પુછે સ્વર્ગ. વાલી પુપગાર બાંધી રાખેલે ચાકર. વાસુમ પુત્ર વિષ્ણુ વાળી સ્ત્રી, વાચા, બેલી, સરસ્વતી, નાદ,
વાત્ર સ્ત્રી ગાય.
વિલાસ્ટિા સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. અવાજ. વાતાં ત્રિવાયુના જેવા વેગવાળું.
વિવાહ go ચંદ્ર, કપૂર વધુ સ્ત્રી નૌકા, વહાણ.
વિક્ષા મચ૦ ક્ષણે ક્ષણે. વોરમાર પુત્ર એક દેવ જાતિ.
વિક્ષર પુછે વિષ્ણુ. વાપર ર૦ હજામત.
વિજેમ ઉ૦ ક્રોધના આવેશથી અંતકવાયુમ પુત્ર એક દેવ જાતિ.
રણમાં જે પલટો થઈ જાય છે તે, ક્ષોભ, વયુવાદિન ૩૦ વિષ્ણુ.
ગભરાટ, ધાસ્તી, ભય, યુદ્ધ, ચાલવું, વાળવુવા સ્ત્રી કેળ. વારણપુરા શ્રી. કેળ. *
fa g૦ ઘેડાની ખરી. વાત જૂથ g૦ ગજેન્દ્ર
વિગત ઉ૦ બુદ્ધદેવ. વારાવત ૧૦ હસ્તિનાપુર-દિલ્હી. વિજ્ઞાન 7 નિંદા, અપવાદ, બેટી અફવા. Tarf go મેરલી-પા-સરણાઈ- વિદન જૂદું કરવું, નાશ કરે.
વગેરે વારિત્ર વગાડનાર, ગર્વ, ન્યાયા- વિત્ર સ્ત્રી જળા. ધીશ, વર્ષ, વરસ.
વિવર પુશેધ, ખેાળ. વાવાર go બડી, અંગરખું, ચોળી, | વિથા સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. બન્નર.
વિકિપ૮ ત્રિચીકણું.
For Private and Personal Use Only
Page #789
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विज्ञानदेशन
विवध
ઘુઘરી.
વિનરાન પુબુદ્ધ દેવ.
વિમનિકા કુછ દેવ. વિઇ ત્રિનઠારું, ખરાબ.
વિમુખ્ય ત્રિગભરાયેલું, મેહ પામેલ. વિતરનું ઉત્તમ ઘેડે.
વિનોદ ત્રિ. વ્યર્થ, નિષ્ફળ. તિનું સ્ત્રી વિધવા સ્ત્રી.
વિપિન ર૦ થાક ખાવો, વિશ્રાંતિ, જિહંસ પુત્ર પાંજરું.
કરમાઈ ગયેલાં ફુલ વગેરેને પાણુ છાંટી વિ૬ પુત્ર આત્મા.
તાજાં કરવાં તે. વિશ્રાવ ૧૦ કમળ પુષ્પ, નસાડી મૂકવું, . વિસ્થાપન ત્રિ. તાજું, શુદ્ધ, સ્વચ્છ. ટપકે-ચુવે તેમ કરવું, નરમ–પાતળું વિશ્વ go વિરામ. કરવું, પીગળાવવું.
વિના ત્રિઅપમાન કરનાર, તિરસ્કાવિષમ ધાતુની નાની ઘંટડી- રનાર, નિંદક, વિરેધકર્તા, દ્વેષકર્તા, શત્રુ,
પરાભવ કરનાર. વિધ ૩૦ બ્રહ્મા.
નિરાધ ૩૦ ત્રાસ, કંટાળો, નિંદા, તિરસ્કાર, વિધુત્ ત્રિકંપતુ, હાલતું.
વિરોધ, વૈર, દ્વેષ. વિધૃત ૧૦ નિરિછા, અસંતોષ. વિરાધાન ન પીડા, દુઃખ. વિનિયુત્તા ત્રિજૂદું કરેલ, જોડેલ, સંગ | વિન ત્રિા તેજસ્વી. કરેલ.
વિભાળ ન નિંદા કરવી, વખોડવું, નિજ પુ- આગ્રહપૂર્વક નિશ્ચય, અમુક સોગંદ, આણ, પ્રતિજ્ઞા, ચૂસી લેવું, લખું
વાત અમુક રીતે કરવી એવો ઠરાવ. કરી નાખવું, શોશી લેવું. શિશિરૂ૦ કેઈ એક જગ્યાએ મૂકવું, શિક્ષણ ત્રિો લખું, સૂકું, રૂક્ષ સ્થાપવું, સ્થાપન કરવું, મુદા, છાપ,
વિદિત ત્રિરહિત, વજિત, ત્યક્ત. સીક્કો.
વિત્ર સ્ત્રી દુર્ગા દેવી. વિનિટથી સ્ત્રી દુર્ગા દેવી.
ટિપન ન બબડવું, બોલવું, તેલ વગેરેનો વિપક પુ. વિવચ્ચે જુઓ.
રગડે, વિલાપ કરવો, શક કરે. વિપરી ૧૦ સમજણ, જ્ઞાન.
વિદ્યતન ર૦ વિલાસ કરે. વિપાદન ૧૦ ચીરી નાખવું, નાશ કરે. વિદ્યાર go ઓગળવું, પીગળવું, નાશ વિપુદ્ધીષ પુત્ર સૂર્યને સારથિ અરૂણ. પામવું, નાશ. વિકલ્ફસ્પા ત્રિચેર, લુંટારે.
વિદ્યાલવાના ૧૦ ક્રીડાવન-રમવાને વિપ્રવાસન ૧૦ દેશનિકાલ કરવું, કાળે બગીચે. પાણીએ કાઢવું.
વિસ્ટાર ર૦ મોહ પમાડ. વિવાદિત ૦િ જગાડેલ, બેધ પમાડેલ. દિવ્યાં ત્રી, રાબડી. વિમુક્ત ત્રિ. વાંકું વળેલ.
વિક્ષિત ત્રિ. બોલવા ઈચ્છેલ, કહેવાને વિમેવ રૂબહેડાનું ઝાડ.
ઈષ્ટ. વિમર્દ ન સૂર્ય ગ્રહણના સ્પર્શ કાળથી વિવિધ go રાજમાર્ગ, સરીયામ રસ્તે, આરંભી મેક્ષિકાળ સુધીને વખત.
દાંડી, ત્રાજવું, કાંટો, કાવડ વગેરેની દાંડી, વિમાન યાન ૨૦ દેવાનું વાહન
ભાર, બાજે,
હ૭
For Private and Personal Use Only
Page #790
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विवधिक
ઉ0
विषुप
વિધવા પુત્ર અન્ન વગેરેને ભાર લઈ | નીતરવું, લટકવું, સંભળાવવું, ફેંસલો જનાર.
લાવવો. વિવર્તન ૧૦ પ્રદક્ષિણા કરવી, ગોળ ચકર વિશ્વર g૦ જગતને કર્તા, આંખ. ફેરવવું, પુનરાવર્તન, રહેઠાણ કરવું, વાસ વિશ્વવર go જગન્ત-બ્રહ્મા. કરો .
વિશ્વર્ટ g૦ ઉપરનો અર્થ. વિવસ્વતી સ્ત્રી. સૂર્યની નગરી.
વિશ્વવત ત્રિ. ચોતરફ પ્રસરતુ. વિવારન દેશનિકાલ કરવું.
વિશ્ચના ૩૦ જગકર્તા-બ્રહ્મા. વિશ્વાણ ત્રિ. ઉગી મનવાળું, વિશ્ચતુર ત્રિ બધું જીતનાર. ભયભીત, શંકિત.
વિશ્વક્ષિા પુત્ર વિષ્ણુ. વિવિચ ગવ્ય વિચાર કરીને.
વિશ્વવારા ત્રી, અગ્નિની સાત જીભ વિવૃત્તિ સ્ત્રી, આવર્તન, પરિભ્રમણ, પૈકી એક. ભમવું, ફરવું.
વિશ્વવત ૨૦ ઉત્તરાષાઢા નક્ષત્ર. વિરા પુ. વડનું ઝાડ,
વિશ્વમ્ ત્રિ, સર્વ ઠેકાણે જનાર. ધિરાજ ત્રિ. વીસમું, વીસ.
વિશ્વથા સ્ત્રીને સુંઠ. ધિરાત ત્રિ. વીસમું વીસ.
વિશ્ર્વવાદુ કુવિષ્ણુ. ધિરતિ સ્ત્રી. વીસ.
વિશ્વતિ પુત્ર વિષ્ણુ. ધિરાતિત ત્રિવીસમું.
વિશ્વનિ પુત્ર વિષ્ણુ. જિરાત છૂટું પડે તેમ કરવું, છેદવું, વિશ્વવિધા પુત્ર જગત્કર્તા-બ્રહ્મા. કાપવું, ચીવું.
વિશ્વસનીય ત્રિ વિશ્વાસ કરવા લાયક. વિરતન ત્રિો છેદનાર, કાપનાર, છૂટું વિશ્વ પુ. જગત્કર્તા–બ્રહ્મા. પડે તેમ કરનાર,
વિશ્વનિ ત્રિો વિશ્વાસવાળું. વિરાટ પુત્ર ગરૂડ.
વિષ ત્રિ, આસક્ત, વળગી રહેનાર, જિરિાતા સ્ત્રી ઉત્કૃષ્ટપણું, વિશેષગુણ, વળગેલ. અસાધારણપણું.
વિષgo આસક્તિ, સંગ. વિરાઇવ ર૦ ઉ૫રના અર્થ.
વિધવા પુચર પક્ષી. તિર્થ ત્રિનાશવંત.
વિપત્યા પુપાડે. વિશીર્થ ગષ્ય નાશ પામીને, વિખરાઈ વિષમીિ ત્રિ વિપરીત બુદ્ધિવાળું. જઈને.
વિષમપારા પુત્ર સાતપુડાનું ઝાડ. વિરુદ ૧૦ વિપુર જુઓ.
વિમરાિ પુત્ર શિવ. વિશેષાવન ન. અસાધારણ અથવા વિષમચ્છુ સ્ત્રી પારકા દ્રવ્યની ઈચ્છા. ભદદર્શક વાક્ય.
વિષમ ૩ પુત્ર સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. વિપત પુઘરધણી.
વિષજ્ઞ પુત્ર તરવાર. વિભિન્ન ત્રિ. જેને વિશ્વાસ રાખે, વિષાત પુત્ર ગણપતિ. હોય તે વિશ્વાસુ.
વિર પુ. અંતઃકરણ, મન. વિશ્રાવણ ન કરવું, ખરવું, ટપકવું, ચુવું, 1 વિપુપ ૧૦ વષવ જુઓ.
For Private and Personal Use Only
Page #791
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
विषुवसंक्रान्ति
૭૭૨
वेल्लन
વિપુવસંત્તિ સ્ત્રી મેષ અને તુલા સંક્રાંતિ. કારવા લાયક, વર્તવા ગ્ય, રહેવા વિન્દ્ર પુત્ર વિસ્તાર, ફેલાવ.
લાયક, શ્રેષ્ઠ, ઉત્તમ. વિશ ત્રિવ ગયેલું, વિસ્તાર પામેલું, ગ્રંથાવા સ્ત્રી વાંઝણી સ્ત્રી. ફેલાયેલું.
વૃા ૬૦ વિષ્ણુ. વિકૃમ ૧૦ ભૂતલ, પૃથ્વી.
વૃત્તિ સ્ત્રી. ફળ-ફૂલ વગેરેનું દીઠું. વિધુર સ્ત્રી લક્ષ્મી દેવી.
વૃષામિન go શિવ. ચિન્ પુ. એઘ, પ્રવાહ, ઝરણ. ઘુવતી સ્ત્રી, ગાય. વિશ્વ પુ. વિષ્ણુ
કૃપતિ ૩૦ શિવ. વિસંવાદ ૩૦ સિંહ.
વૃષમા પુરુ વિષ્ણુ. વિશ ત્રિબેભાન, નિજીવ. વૃષય પુરુ આશ્રય સ્થાન. વિસર્જિત ત્રિવિસ્તાર પામેલ. વૃષ૮ago શક, ગરીબ, દરિદ્રી. વિરદા ત્રિ. એકના સરખું બીજું નહિ વૃષણમન પુશિવ. તે, અનેક પ્રકારનું.
કૃપાછા પુત્ર શિવ. ફિચર go ઝીણી ધાર, પાણીનું ચવું- વૃષવાદન | શિવ. ટપકવું.
વૃષાક્ષ પુત્ર વિષ્ણુ. રિસન ન બંધન છેડવું, ઢીલું કરવું, વૃષs go ડમરૂ, ડાકલું.
નરમ કરવું, વહેવું, ઝરવું, ખરવું, હરાઈ વૃષાશન પુત્ર શિવ. રેચક પદાર્થ.
વૃષણના પુત્ર શિવ. વિદ્યા 7૦ ગાળવું, રસ કરે, નળી વૃષાદિનું પુવિષ્ણુ. મૂકીને લેહી કાઢવું.
વૃષિ પુ. મોર પક્ષી. વિસ્કૃત ત્રિઝરેલ, ખરેલ, વિસ્તીર્ણ વૃષોત્સા પુત્ર વિષ્ણુ વિઘા પુત્ર ગરૂડ પક્ષી.
વૃષો વિષ્ણુ. વિદાયત નો દાન.
વૃત્તી સ્ત્રી તપસ્વીઓનું આસન. રિજિત ત્રિ. વિધિ પ્રમાણે કરેલ. વૃંદ ત્રિ પૌષ્ટિક, ધાતુપૌષ્ટિક. દિંવ ત્રિ. હિંસક, હયારું. વૃત્તિ ત્રિ. રક્ષણ કરેલ, પાળેલ, વૃદ્ધિ વીજચ ના આશ્ચર્ય, અચંબે.
પમાડેલ, ઉત્તેજિત કરેલ. થીયા ૧૦ શોધ કરવી, ખોળવું. વૃદિત ૧૦ હાથીની ગર્જના. વિતવારHE T૦ પાપરહિત, નિષ્પાપ. વેરા સ્ત્રીવાણીયાવાડ. થીમવત્તી સ્ત્રી મોટી બહેન. વેબુતટીમવ 7૦ સોનું. વિષાણુ પુ. બાણ
વિહિર ત્રિ, વેદમાં કહેલ. વારાણનો સ્ત્રી રણભૂમિ.
વેરી પુબ્રહ્મદેવ. વધવા પુત્ર પાણીની કાવડ વહેનારે. વેલો ત્રિ. વેદમાં કહેલ. વૃક્ષ પુત્ર મૂત્રપિંડ.
થી સ્ત્રી, એક જાતનું વારિત્ર. વૃક્ષવાર ૧૦ ઝાડી, વન, જંગલ. ચેન ન ઘેડાની પેઠે આળોટવું, વેલણ, વૃa fઝ અંગીકાર કરવા લાયક, સ્વી- | હાલવું, કંપવું, ગમન, જવું.
For Private and Personal Use Only
Page #792
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
वेलितान
૭૭૨
व्यामोह
વ્યસન ૧૦ વીંઝણ, પંખે. રચનાર સ્ત્રી તે નામે શબ્દની એક
વૃત્તિ . કચન પુએરંડાનું ઝાડ. ચશ્વર પુ. એરંડાનું ઝાડ. ચતું ગજવેલ. તદિન ત્રિ. ઓળંગનાર, મર્યાદા છોડનાર. ચાર go એક દેવજાતિ, પિશાચ-ભૂત
વગેરે. ચપદ ત્રિો ખેંચેલ, તાણેલ. પતિ જતું રહેલ, દૂર થયેલ, નાબુદ થયેલ. ચપરમ પુ0 જતું રહેવું, નાબુદ થવું,
દૂર થવું.
એશિઝ ૩૦ કેશ, વાળ. ચેરમેનસ્ટ g૧ છછુંદર. વેરમારી સ્ત્રી સગડી. વેરમાર્થા સ્ત્રી ઘરને મધ્યસ્તંભ-ઘરની વચ્ચેની થાંભલી. ષિ સ્ત્રી ચંબેલી. વેબ્ધ g૦ ૧૦ પાણ. શૈક્ષ ૧૦ વૈશલ જુઓ.
રિક પુ. ઝવેરી. વૈર્તન ૩૦ સૂર્યપુત્ર કર્ણ રાજા. વિશew ૧૦ વિકલ્પ. વૈષ્ય ૧૦ વિકળપણું, ગભરામણ, અમુક
અંશ અપૂર્ણતા, વ્યાકુળતા. વૈવાન પુત્ર વિષ્ણુ. નિત્ય ૧૦ વ્યાકુળપણું, ગભરામણ. વૈતથ્ય બોટાપણું, અસત્યપણું,
વ્યર્થપણું વૈવિવાદન વિષ્ણુ. પૈઝા જ ન દેવોનું ક્રીડાવન. વૈમનસ્ય 70 ઉંચક મનપણું, માનસિક
વૈરભાવ, વૈર, પીડા. વૈચ, ૧૦ વ્યગ્રપણું, કામમાં ગુંથાયેલા
પણું. વૈથિલા ન૦ વ્યધિકરણપણું, વિરૂદ્ધપણું. વૈજ્ઞ પુ. ચૌદ લેકમાં એક લેક. જેમા ૧૦ તે નામે એક વન.
વૈધાવલ ત્રિ આકાશસંબંધી. વૈશિવ ત્રિ આકાશસંબંધી.
a g૦ કદંબનું ઝાડ. વોચ્ચે ત્રિ. વહન કરવા ગ્ય, વાવા
લાયક, લઈ જવા લાયક, ઉંચકવા
લાયક. વોટ પુફળ-ફુલ—વગેરેનું દીઠું. ચંવ ત્રિવ વશ ન થઈ શકે તેવું.
પુત્ર વીંઝણે, પંખો.
ચત્રિપ ત્રિ નિર્લજજ, બેશરમ. થપથ પુત્ર વિશેષ અંત–નાશ, છેડો,
છેવટ. એલર્જી ત્રિ. જૂદું કરનાર, વિશેષ
કરનાર, મૂકનાર, છેદનાર, ભાગ કરનાર, ચર go દિવાની કે ફોજદારી કામને
ન્યાય, ન્યાયની અંદર વાદવિવાદ, આચાર, આચરણ, પદ્ધતિ, રીતભાત, ચાલચલગત, વેચવા સાટવાને ધંધે. ચરા પુત્ર પર્વત. ચંશુ ત્રિ નમ, નાગુ. દિ સ્ત્રી જાતિસમુદાયમાં દરેકનું જૂદાપણું–પૃથપણું, જેમ-વૃક્ષના સમુદાયમાં દરેક ઝાડ તે વ્યષ્ટિ અને વન તે સમષ્ટિ. ચતાર પુછે હાથીના ગંડસ્થળમાંથી મદ
ચેતાના ઉન્ન ફાડેલા હેવાળું. ચોધાર પુ. ઈન્દ્રનું વજે. વ્યાધિસ્થાન નવ શરીર. ચાનો પુત્ર મૂર્ણપણું, અજ્ઞાન, મેહદશા.
For Private and Personal Use Only
Page #793
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
व्यालीन
शाखाचन्द्रन्याय
ત્રિીન ત્રિ, ગાઢ, ઘી, ખીચખીચ. | જીતભા ૨૦ સોનું. ચાવવા ત્રિ. વ્યાવૃત્તિ કરનાર કોઈ વિશેષ તછર g૦ લક્કડખોદ પક્ષી. ધર્મ વગેરે.
રાતવર પુત્ર વિષ્ણુ. શુતિ સ્ત્રી કુલ વગેરે પરોવવાં–ગુંથવાં તે. રતલ્લાવા સ્ત્રી, વીજળી, વજ. ચુસવુ ખોટી સલાહ, વિરૂદ્ધ ઉપદેશ. રાતતિ સ્ત્રી કલ્યાણ. યુપરમ પુ. શાંતિ, નિવૃત્તિ.
રતાના પુત્ર વિષ્ણુ. યુવરામ પુ. શાંતિને અભાવ-અશાંતિ. શકુ છુવિષ્ણુ. શુષિત ત્રિપ્રવાસી, મુસાફર.
નેવું લાગ્ય, ધીમે ધીમે-નમ્રતાથી, વ્યામધૂમ મેધ.
કારણથી. ચોમણી શ્રી પૃથ્વી.
शपीवि पु० दि. મન્ ત્રિા આકાશને સ્પર્શ કરનાર. રાવનારા પુત્ર ભીલવાડે. મોક્ષુ કુ. મંગળ ગ્રહ.
રવિ શ્રી. ભીલડી. ત્રમ્ ૦ કદંબનું ઝાડ.
રાવટી સ્ત્રી, કામધેનુ ગાય, કાબરચિત્રી ત્રજ્ઞાતિર ર૦ ગાયોને વાડે.
ગાય. ત્રણ પુત્ર કુકડે.
રામદ્ મુનિ. ત્રી પુ. લાજ, શરમ.
રામાના પુત્ર કામદેવ. રાત્રગુવા સ્ત્રી છીંપ. વુિં ત્રિસુખી. રાંચ્ચ ત્રિ. સુખી.
સંસ્થા સ્ત્રી સમજણ. Rટાર પુત્ર ગીધ વગેરે હિંસક પક્ષી. શમથ ૩૦ શમ, શાંતિ, મંત્રી, પ્રધાન. રાહદાર વિષ્ણ.
વિપાક, પરિણામ, અલતા. રવિન ન વિષ્ટા, ગુ.
રામુલ ૧૦ શરદ ઋતુને પ્રારંભ. રાફનાવેવનો સ્ત્રી૦શિયાળવી.
રામે કુકાબર, મેના. રારિ ઉ૦ બળદ.
રામરું ઉ૦ કાબર, મેના. રોક્ત ઝ. મીઠાબોલું,
રાવળ ) બાણની અણી, બાણ રાજયરિવાર પુત્ર બની શકે એ ઉપાય. બનાવનાર. રામ ૧૦ જ્યેષ્ઠા નક્ષત્ર.
રાયાત્રા સ્ત્રી આજીવિકા. રાકામ્ g૦ કીડાનું ઘર.
રચવાન પુત્ર શરીરમાં વાગેલ કાંટા રાશિકૈવત ૨૦ વિશાખા નક્ષત્ર.
વગેરેને બહાર દેખાતે એક ભાગ. હરિ પુ. બળદ.
રાજ ચંદ્રનાં કિરણ. રામુ ૩૦ પાણીનું ભંડ.
ઢિવા પુત્ર વિષ્ણુ. પળ પુવિષ્ણુ.
ઉિર પુ. વૃષભ. शचीश पु० ईन्द्र.
શાલીવેન્યાય go ઝાડની ડાળીને અને પુધૂર્ત.
ચંદ્રને કંઈ પણ સંબંધ નથી છતાં લેકે
For Private and Personal Use Only
Page #794
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शातकुंभ
૭૭૪
श्रुतिविकल
ચંદ્ર દેખાડતી વખતે કહે છે કે-પેલે | શિવેતર ૧૦ અમંગળ, અકલ્યાણ. ઝાડની ડાળી ઉપર ચંદ્ર રહ્યો–એવું કઈ | ફિરા પુત્ર શિવ, શિયાળ. વિષયમાં દષ્ટાંત, દેવોને લોકવ્યવહાર રિશુપઈિનિપૂન પુરુ કૃષ્ણ.
શત પુત્ર ચંદ્રમા, શતિનુંમg૦ એક વનસ્પતિ.
ફીવરી સ્ત્રી ચંદન ઘે, પાટલા ઘો. રતિવમ ન સોનું.
ગુલમ્ અગ્ય જલ્દી–ત્વરિત. શતપત્રી શ્રી ચંદ્રને પ્રકાશ, ચંદ્રિકા. વારિ પુકામદેવ. રાતી સ્ત્રી પાતળા પેટવાળી સ્ત્રી. હાયુધ પુત્ર શિવ. શાંતિયાત્રા સ્ત્રી વરને નિમંત્રણ કરવા શાસ્ત્ર ૬૦ શિવ. પ્રયાણ.
ઍમુલ ૧૦ શૃંગ-વાદિત્ર. રાજોલ 7અથર્વવેદીઓનું ઘર. પાવાદ ન ઉપરનો અર્થ. રાજ દૂધનું ફીણ, સાકરને પિડે. શૃંગારામન પુકામદેવ. રાત્રિહોશ ત્રિ. અવવિદ્યા જાણનાર.
જીવન ને સોનાના દાગીને. રાવટ ૧૦ સોપારી.
of g૦ સિંહ. વાવ ૧૦ જન્મનું સૂતક.
ફોન યુ સીંચાણે પક્ષી-બાઝ પક્ષી. • રાäતિ ત્રિા નિત્યનું, સ્થાયી રહેનાર.
રૂપા શ્રી દેવને ધરાયેલી શેષ. રિદ્ધિમૃત્યુ ૩૦ કામદેવ.
srદનામામૃત પુ૦ બળદેવ. ફિનિશ સ્ત્રી ઘુઘરીવાળો કરો.
ઢાર પુત્ર ૧૦ પર્વતની કરાડ. શિષ્ય સ્ત્રી. શીંગ..
ૌોપરાન્ય ૧૦ પર્વતની સીમા. શિવ શ્રી પાલખી.
શા ર૦ લેહી, યું. રાટીની ૩૦ ગરૂડ પક્ષી.
શો પુo ગરૂડ પક્ષી. રિસ્ટીશ્રી શ્રી પક્ષી–માદા, એક જાતની શૌષિ પુરુ પવિત્ર થવાની વિધિ. માટી.
નાહ્ય પુગરૂડ પક્ષી. શિલ્પી ન૦ ગારૂડી જે ખેલ કરે છે તે.
શ્રદ્ધેયત્વ ૧૦ શ્રદ્ધાળુપણું. વિવત્તા સ્ત્રી દુર્ગા દેવી.
શ્રમવિશ્વન ઝિ૦ કષ્ટકારક, રિવર્તન પુવિષ્ણુ.
શ્રમર્તિ ત્રિ. મહેનત કરીને થાકેલ. શિવધર્મક પુમંગળ ગ્રહ.
શ્રવણ ૧૦ કાનનું પિલાણ. રાવઘrfશની સ્ત્રી દુર્ગા દેવી.
વધુ ત્રિકીર્તિની ઈચ્છા કરનાર, શિબિયતમાં સ્ત્રી દુર્ગા દેવી.
વિકર્મા પુરુ ચંદ્ર. શિવમ સ્ત્રી દુર્ગા દેવી.
જ ત્રિસાંભળવા યોગ્ય. કરાવવધૂ સ્ત્રી દુર્ગા દેવી.
કૃતવર્મન પુ. શનિ ગ્રહ. શિવજીમાં સ્ત્રી દુર્ગા દેવી.
શ્રતોના પુત્ર શનિ ગ્રહ. રિવર્લ નવ રહિણી નક્ષત્ર,
શ્રુતિ નં. એક વેદમાં બે જાતનું પ્રતિફિgિ go રિવિઝ શબ્દ જુઓ. પાદન. રિવી સ્ત્રી દુર્ગા દેવી.
કૃતિવિસ્ટ ત્રિબહેરું.
For Private and Personal Use Only
Page #795
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
श्वेतरस
सरघा
શ્વેતા નવ સરખે ભાગે પાણીવાળી છાશ. | દુંદુભી, રૂધિરગારી, રક્તાક્ષ, ક્રોધન, તરંગ ન સીસું.
ક્ષય એ સાઠ પ્રત્યેક સંવત્સર, વિષ્ણુ. શિષ સ્ત્રી આલિંગન.
વિષ સ્ત્રી ઉદરનિર્વાહને એક પ્રકાર. મધના સ્ત્રી કેવડાનું ઝાડ.
સંવિધાન નવ અલૌકિક બનાવ બનવો તે. સંવમાન ત્રિક ભાગીદાર સંધ્યાન ન આચ્છાદન, ઢાંકણ. સંરક્ટ ૩૦ હિંસા કરવી.
સંરા ત્રિ. શ્રદ્ધાળુ, ભાવિક. go એક જાતનું કરંજ વૃક્ષ. | પણ ૧૦ આલિંગન, એકડું બાંધવાનું પહિં ભમરે.
સાધન. પvટો સ્ત્રી-નાની તળાવડી, તેલનું એક
સંક્તર ૧૦ પાથરણું, પથાણું. માપ, કામી સ્ત્રી.
સંપર્યા સ્ત્રી અદેખાઈ.
ત્રા સચ્ચ૦ સહવર્તમાન, સાથે. સત્યેતર ૧૦ અસત્ય.
wવા ત્રિ. ગુપચૂપ રહેલું.
ન્નિાથ ત્રિ- એકત્ર કરેલું. સંવાતિ સ્ત્રી મિશ્ર જાત.
Hપટીશ પુત્ર સાતપુડાનું ઝાડ. સંવેતન 7૦ સંકેત કરવો.
હર્ષલ પુ. બૃહસ્પતિ. સંતા પુત્ર સંવાદ.
ઉપૂત ૦ ઉત્તર દિશા. રાંધત્તિતા સ્ત્રી ઐકય.
સૌધણ પુત્ર વિષ્ણુ. સંધિવંધન ૧૦ નસ, નાડી.
રામ ર૦ સમીપ, પાસે. સંપેર પુયુદ્ધ, લડાઈ
રામચંદ્ર ત્રિક મર્યાદાવાળું. ઉત્તર વર્ષ-જ્યોતિષમતે સાઠ સંવ
સમર્ધા સ્ત્રીપુત્રી. ત્સર છે જે-પ્રભવ, વિભવ, શુક, પ્રમોદ,
સમવા પુત્ર હસ્તચ્છેદ કર્મ, પ્રજાપતિ, અગિરા, શ્રીમુખ, ભાવ, યુવ,
નિમવા પુત્ર સમુદાય. ધાતુ, ઈશ્વર, બહુધાન્ય, પ્રમાથી, વિક્રમ,
સમા પુછ વર્ષ-સંવત્સર. વૃષ, ચિત્રભાનું, સુભાનું, તારણ, પાર્થિવ સમોસા સ્ત્રી બેલી ચાલી. અવ્યય, સર્વજિત, સર્વધારી, વિરોધી,
નિતિના પુત્ર વિષ્ણુ વિકૃતિ, ખર, નંદન, વિજય, જ્ય, મન્મથ,
સમિતીપર પુ0 રાક્ષસ. દુર્મુખ, હેમલંબ, વિલંબ, વિકારી, રમુજીંવીર પુરુ નીસા. શાર્વરી, લવ, શુભકૃત, શોભન, ક્રોધી, સમુત્કર્ષ પુત્ર અભિમાન–મોટાઈ. વિશ્વાવસુ, પરાભવ, પ્લવંગ, કિલક, સમુદા ન૦ ઉપર લઈ જવું-ગમન. સૌમ્ય, સાધારણ, વિરેધકૃત, પરિધારી, સમોટૂ ર૦ સીસું. પ્રમાદી, આનંદ, રાક્ષસ, નલ, પિંગલ, સકવિ પુહંસ પક્ષી. કાલયુક્ત, સિદ્ધાર્થ, રૌદ્ર, દુર્મતિ, | સરથા શ્રીમધમાખી.
For Private and Personal Use Only
Page #796
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सरव्य
૭૭૨
सिंहविक्रम
હાથ 7૦ બાણુગોળી વગેરે મારવાનું | સાંદ્રતા સ્ત્રી સાંદ્રપણું. સાધન.
નવરાય ત્રિયુદ્ધ કરવાને યોગ્ય. સારા પુત્ર સારસ પક્ષી.
સિપાચિવ નવ યુદ્ધ, લડાઈ. તપ ૩૦ નાશ, અટકાવ, અંત. પ્રિતમ વાચ૦ હમણાં. ઉછા છત્રા શબ્દ જુઓ. સાંવરી સ્ત્રી જાદુગર જાણનાર સ્ત્રી. વિત 7૦ અશ્લેષા નક્ષત્ર.
સવારથ ઉ૦ સૂર્ય. તમ ૧૦ અશ્લેષા નક્ષત્ર.
સાત ત્રિસાર્થક વિષયી, અભિપ્રાયવાળું. રાક્ષ ૧૦ રૂદ્રાક્ષ.
સત ત્રિ. અયોધ્યાવાસી. પર્મ ઘી.
વાર મીઠું. મત ત્રિ. ઘીવાળું.
સટ્ટા ૧૦ મેડાવાળું ઘર. સર્વ ત્રિ, સર્વવ્યાપી.
સર્જન પુ૦ વટાણા. સર્વ અચ૦ સર્વ ઠેકાણે
સારિત ત્રિ. સત્યાનાશ કરી નાખેલું, સર્વાિનું પુનટ.
સાવંત કુછ ભીખારી. સર્વનિ પુત્ર કામદેવ.
સાધનાના પુત્ર પુરાવો રજુ કરવો. સર્વનું પુઠ વર્ષ, વરસ.
રષિમન પુરા ઉત્તમતા. સર્વપાચક ઉ૦ ટંકણખાર.
તાબ્દી સ્ત્રી દ્રાક્ષને વેલે. સર્વ મન પુરુ વિષ્ણુ, મહાદેવ, પર
સામરિવારિન ત્રિ. પાડોશમાં રહેનાર. માત્મા.
સારીવા સ્ત્રી પ્રશંસા. ક્ષત્રિા પુત્ર વિષ્ણુ. વઢવ ૨૦ સીસું.
સાયમંડ ૧૦ સૂર્યાસ્તવેલા. સ્કિપ્રિય - ભુંડ, ડુક્કર.
બરા 7૦ મધ, મીણ
વસાવત્તા સ્ત્રી સારવાળાપણું, હવા પુત્ર સ્ત્રી સહવર્તમાન પુરૂષ. સંત વિષ્ણુ.
સામુલ ડાંગર. सहस्रद्र पु० छन्द्र
વાટેમાર જુ૦ હીંગ, હરકેઈ ઝાડ. સ ધાર પુત્ર સુદર્શન ચક્ર.
દિવાન તે નામે એક રાજા. સદ્ધિ ૩હિંગ.
સાવર ઉપરના અર્થ. રાં પુસૂર્ય, આકડાનું ઝાડ.
રવિત્ર સ્ત્રી દુર્ગા દેવી.
રવિ રાણિ પુ. વિષ્ણુ.
ર૦ તાત્કાલીક ફળ.
લિથિની સ્ત્રી નાક. હોવ૮ ૨૦ બલાત્કાર. સોષિત ત્રિો સાથે રહેલ.
હિલા સ્ત્રી, પગના તોરા વગેરેનો શબ્દ. ૧૦ મેળવણી, શેળભેળપણું. સિતા સ્ત્રી સાકર સતિશ ત્રિસંતવાળું.
ઉત્તરથી સ્ત્રી નદી. સામ ઉ૦ સંગમ.
વિધુતૃપ પુત્ર વિષ્ણુ. નાં ત્રિ, ઘાટુ, ગીચોગીચ, મધુર, સુકાયેલ, સિબૂથ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. સુખકારક, ઘણું, હષ્ટપુષ્ટ, નક્કર, વિનામૂઢ ન૦ નાભિ, દુરી. ગુચ્છે, ઝાડી, વન.
સિવિત્ર પુત્ર ઘેડે.
For Private and Personal Use Only
Page #797
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सुखभेद्य
सौस्वर्य
દ ત્રિ. સુખેથી ભેદી શકાય તેવું. પુછવાગs g૦ સુગ્રીવને માટે ભાઈ વાલી. યુવકુત્તિ સ્ત્રી સારી નિદ્રા. }
ત્રિસુખકારક. કુiામ પુછે છોકરાનો બાપ. સુદ ૫૦ ગીધ પક્ષી. સુધાવર પુ. કાયલ. સુધારૃ પુત્ર ચંદ્ર, કપૂર. જુનવિનો સ્ત્રોમુરલા નદી. સુશ્વત ત્રિવ યજ્ઞકર્તા. સુપર ત્રિા વિસ્તીર્ણ-વિશાળ. કુપીકર ૧૦ હાથ પગ વગેરે ચોળવા. સુપેરન્ ત્રિ સુંવાળું. દુબદ્ધ ત્રિ. સુલભ રીતીએ પ્રાપ્ત થાય તે. જુવો ન ખસખસ. સુદ્ધાથ ૫૦ કાર્તિક સ્વામી. હુમાન ૩૦ સત્તરમ સંવત્સર. દુમાં g૦ કદંબ વૃક્ષ સુવાયુ પુરુ ખાતર પાડનાર ચોર. સુમિનન્ટ ૧૦ ગેમુત્ર. सुरयूथप पु. द्र. સુરેટા સ્ત્રીમુરલા નદી. પુરી શ્રી દેવાંગના અસરા. सुरस्त्रीश पु० - પુરાવૃત ૬૦ સૂર્ય, આકડાનું ઝાડ. સુર પુત્ર વિષણુ. દુઢિત ત્રિ. સુંદર, સુંદર ક્રીડા કરનાર. જુવાઢ પુત્ર દેવ.
વૃષ પુ. વિષ્ણુ. સુપ પુ સારી ઉંધ.. ભૂમિના વિષ્ણુ.. જૂર્વવરાહ પુ. નાનું અને મોટું |
એવાં બે કાર્ય જ્યારે સાથે કરવામાં હોય ત્યારે પ્રથમ નાનું અને પછી મોટું કાર્ય કરવાનું દષ્ટાંત.
બ્રોન પુબકુલ. સૂત્રુ ઉ૦ સસલે. જૂતિમાહત ૬૦ પ્રસૂતિની વેદના. રૂતિવાત પુત્ર પ્રસવની વેદના. સૂત્રણ ન રચના કરવી. સૂત્રિ સ્ત્રી સુતરફેણી, શેવ. સૂર્ય પુત્ર દાળ. ટૂષા સ્ત્રીકઠોળ. ફૂf g૦ હાથી.
વિનિન ૧૦ હોઠનો ખૂણો. સૈનિ પુત્ર કાર્તિકસ્વામી. સૈષ્ઠિ પુત્ર નીચ કર્મ કરનાર પુરૂષ. હૈ ઉ૦ રાહુ ગ્રહ. વૈચિ પુત્ર રાહુ. નવરાનિ પુત્ર વૈતાલિક-સ્તુતિપાઠક, ૌરવ પુત્ર ઉપરને અર્થ. તૌતિ પુબૌદ્ધમતાનુસારી-નાસ્તિક, _ભિક્ષુક, બ્રાહ્મણ, શંકા.
ત્ય ૧૦ સારથિપણું. ધાઇ ૨૦ શિવાલય.
નધર્મ ૨૦ નિર્દયપણું. સૌ૪ પુ. શકુની-દુર્યોધનને મામે.
મન કલ્યાણ. માતા go કંકુ વગેરેનું તિલક. માચમંડન 7૦ હરતાલ. રમી સ્ત્રી, ગાય. . મનસ ૨૦ જાયફળ. રિક ૧૦ સોનું. રમેહ સોનું.
મણિ એક સંક્રાતિથી બીજી સંક્રાતિ સુધીનો વખત. તારા પુત્ર સૂર્યને સારથિ. તીવીરલ ર૦ બોર. વીર ત્રિ. સૌવીર દેશનો રહેવાસી. વીર સ્ત્રી બોરડીનું ઝાડ.
R૦ મધુર સ્વરપણું.
૯૮
For Private and Personal Use Only
Page #798
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
स्कंदमातृ
हीका
-
- -
-
માતૃ શ્રી દુર્ગા દેવી.
વાનરૂપ ત્રિ- સ્વાભાવિક ત્ર ૧૦ પરાજય.
રવા હાનિ પુત્ર હરકોઈ દેવ. સ્તનકુમ ન સ્તનને અગ્ર ભાગ. રતા સ્ત્રી વિતંત્રપણું. તષ ત્રિબહેરૂ.
સરસ પુત્ર તલ ને ટોપરું ખાંડીને કહેલું સ્તબ્ધમાર ૩૦ રાક્ષસ.
તેલ. સ્તવન ને સ્તુતિ કરવી. તિમિતવ્ય ન નિશ્ચલપણું શ્રી પુ. શિવ. તુવર પુબેકડે. તુવેણ ૧૦ મેટાઈ સ્તfપા ૨૦ રજોહરણ, ઓઘો.
૨ પુ. બેલાવવું, હાકલ કરવી. જ સ્ત્રી વેશ્યા.
રિત છઃ પુઝાડ.
વિશ્વ પુત્ર સૂર્ય. શાના પુ૦ કેદખાનું.
કિ0 go દિલ્હી નામનું શહેર. નિમઃ ૬૦ મેર પક્ષી.
હફિલ્મ ના શ્રવણ નક્ષત્ર. સ્ત્રાવનું પુરુ નાડી, નસ.
નાયુ પુત્ર અગ્નિ. નિ • હાલવું, ઘસવું, ઘડાને ખંજોર.
શિવ સ્ટ્રીટ હાસ્ય. વતી સ્ત્રી જુવાન સ્ત્રી.
દુહતતત્ર ને હથેળી. સ્કૃતિ જુકામદેવ.
ત્તિનિકા સ્ત્રી હાથણી. રહે પુછે વસંત ઋતુ, ચંદ્રમા.
સ્તવુ સ્ત્રી કેળ. સ્મિન નેત્રાદિનું સંકેચન.
હિમવેદિર સ્ત્રી પાર્વતી. વિવિર પુમોર પક્ષી.
મિ શ્રી. બરફ હૃતિ સ્ત્રી પાણી ટપકવું, પાણીને ઝરે, હિvોરા પુત્ર વિષ્ણુ. ગુંદર.
દિવ્યરાપુવારા ૩૦ વિષ્ણ. સ્વાતિર્િ પુત્ર કુતરે.
હિજુ પુત્ર રાહુ ગ્રહ. વધારાના પુત્ર પિતૃદેવ.
દૃOા પુત્ર કુતરે. હવામાન ૧૦ સભ્યતા.
હુમા ત્રી. લાંબી છરી. મુહમ્ પુત્ર ગરૂડ પક્ષી.
દેતુહેતુમાર પુત્ર હેતુ અને હેતુવાળાનો યોરા 9 ઇંદ્ર, સ્વર્ગ લેકને અનુ- પરસ્પર સંબંધ. ભવી, કાયા, શરીર.
દેમપત્ર 10 પદ્મકાઇ. રવાપરે સ્ત્રી સ્વર્ગગંગા.
દેમમાં સ્ત્રીયમની સ્ત્રી. વ ળ ૧૦ સ્વર્ગ લેકમાં જવું તે. | શૈષવાર પુછે બાઉ, ચોર. વર્ષની સ્ત્રી ગંગા નદી.
જૂના પુત્ર નિર્લ જપણું. સ્વસ્તિ સ્ત્રી કુહાડે.
શ્રી સ્ત્રી લાજ, શરમ, समाप्त.
For Private and Personal Use Only
Page #799
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
अशुद्ध
नःस्वता
निकुच्यकणि
નીચે
માધવું
निच्छवि
કાંટા
સ્યાન
પુ
निबिरास
निबन्ध
निम्ललोचनी
निघट
निर्दारति
निर्बुस
निव्यढ
આધળુ
निशुम्भ
त्रि०
त्रि० यू
निस्तथ
નીચે
કાન્તિરહિત
નિત્ય કર
नृ नेनेजक જાતની ઘેાડા
पणधर
पथीय्
સાપ
शुद्ध निःस्वता
निकुच्यकर्णि
નીચ
બાંધવું निच्छिवि
કાંડા
સ્થાન
ત્
निबिरीस
निबन्ध निलोचनी
निर्घट
निर्धारित
निर्बुष
निव्यूढ
આંધળું
निशुम्भन
पु०
મૈં થૂંકવું
निस्रव
નીચ
न
नेजक
જાતની ઘેાડી
पणफर
पथीन
સામ
વૈદ્યકપ્રસિદ્ધ ક્ષુદ્ર રાગ ક્ફ્યુસનું ઝાડ
पनद्धि
पनद्धी
श्र०
न०
www.kobatirth.org
शुद्धिपत्र.
द्वितीय भाग.
અતિશય કાન્તિવાળુ
નિત્ય ક્રૂર
पृष्ठ
२
3
3
૫
७
८
९.
९
१०
१७
१८
१९
२६
२७
२७
३१
३१
३४
34
૩૬
४२
४२
४२
૫૫
६०
६५.
}}
૬૮
६९
७४
For Private and Personal Use Only
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कोलम पंक्ति
१
ર
૧
२
२
२
૧
२
૧
२
૨
३५
१
२२
૧૯
३४
૨૪
३४
૨૨
२५
२१
१६
३५
३६
२५
३४
૧૮
३२
X 7 9 2 2~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~
३४
૨૫
૭
૧૧
૨૧
૧૨
२८
३१
૧૩
३२
१९
3
३०
१८
Page #800
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
७८०
कोलम
परिक्रामत्
१०५
or or orar orr rarrrr-arrorror or or
૧૦૬ ૧૧૧
૧૧૧
अशुद्ध
शुद्ध परिक्रामिन् परितापन
परितापिन् परिश्रय
परिश्रव परिभ्रंश परिभ्रंशन परिहाणी परिहाणि परोत्य । परीत्य पर्यवस्थान पर्यवस्थात पशुतन्
पशुतन्त्र पाञ्चदश पाश्चदश पाश्चदृश्य
पाश्चदृश्य पाणीकरण पाणीकरण पाण्डुपुत्री पाण्डुपत्री રેગ
વેગ વસ્તુમાં વાસ્તુમંડળમાં પરિણામ
પરિમાણ पारलाकिक परलौकिक पारसींकयवानी पारसीकयवानी पार्वेदप्रिय पावोदप्रिय । पिशङ्गला. पिखङ्गिला पुलामजा पुलोमजा पुलामजित् पुलोमजित् पनिपुक्ष पुष्पनिक्ष વૈવસ્વત મનુને પુત્ર દ્વાપર યુગના યુધિષ્ઠિર
ના પક્ષનો એક રાજા. पैपायमान
पेपोयमान पतृमत्य पैतृमत्य पतृष्वसेय
पैतृष्वसेय प्रक्रमाण
प्रक्रममाण વિશેષ
વિક્ષેપ प्रतिजागरणा प्रतिजागरण સંતોષ
સંતાપ સંતોષ
સંતાપ તાપવું
માપવું પ્રયાસ
પ્રવાસ प्रवेर
प्रवेल प्रसलक
प्रशल प्रसरण
प्रसारण प्रहाषिन् प्रहोषिन् । પ્રાણ વાયુ ન્યાયાધીશ, અદાલતમાં
११२
१२६
१४२
१४२
૧૫૫
१५८ १५८
orarora Mar
१७3
૧૮૯ ૧૮૯ ૧૯૪ ૧૮૮ २०3 २०३ २०४ २०७ ૨૧૦
roror orn
For Private and Personal Use Only
Page #801
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कोलम
पंक्ति
२८
३५
२२४ २३४ २३५ ૨૩૯ २४२
34.
MY
.
अशुद्ध
રાજાએ નીમેલ વિચારક,
રાજાને સહાયક पक्षप्रस्त्रावण प्पक्षप्रस्रवण बाध्वा
बध्वा बधू
बच
ઘણું बहल
बल्ह बालक
बालदलक આષધ
ઔષધ बैडालवृत्ति बैडालवृत्तिक રાગ
રાગ भविष्य
भविष्यत् भागहार भागहर પક્ષી
વૃક્ષ मूम्यन्तर भूम्यनन्तर ભસવું
ભમવું मण्डण
मण्डन मण्डूकपर्णी मण्डूकपर्णा મ महिन्धक भहिधक માળી, એક જા. પૂક્કા વનસ્પતિ તનું પક્ષી, રંગાર ગયા.
ગાય ત્રધાન
પ્રધાન
૨૪૫ २५२ ૨૫૩ २६८ २६९ २८४ २८४ २८७ २९७
Manoranar orarorrororan
WWWW ANWPM
२९८
મનથી
३०६ ३२२ ૩૩૧
૩૩૨ 338
૩૧ १६
या
क्रूया
१७
मृदुगमनी मेघवणा मोदमोदनी उभ० કરનાર
मृदुगमना मेधषणां मोदमोदिनी आ. કરાવનાર
Porarora
६५२ ૩૫૩ ३५३ ३५६
न.
यमदर्शन यमेरिका દેવીની
यमदशन यमेरुका
Morror
દેવની त्रि०
न०
૩૫૯ ३६२ ३६२ 383
or
सेक.
જોડવું यागेश्वरी यातु
अनिट જોડાવું योगेश्वरी योतु
orar
३६४
For Private and Personal Use Only
Page #802
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
अशुद्ध
रक्तपाका
रतिकान्ति
उभ०
स०
मुक्त
ब०
सद्
स०
અનાવવ
रोचन
रायन
रादस
रोधशुक्र
स्वा०
लटा
लंभ्
लाक्षादितेल
यदुवंशी
ગારેનુઝાડ
वञ्जुल
अ०
अ०
છેલેશ
लुण्ठाक
वंशनेत्र
લપામેલ
वर्तिष्णु
चप्
afese
वाद
વાવ્ય પૂર્ણા
वार्चर
વિવાહ
विमाढ
विपत्तिमुक्त
विभाग्य
विकला
शुद्ध रक्तपाकी
रतिकान्तः
प०
अ०
युक्त
न०
सेट्
अ०
બનાવવા
रोचक
रोचन
रोदस
रोधशुक
भ्वा०
ला
लभू
लाक्षादितैल
चन्द्रवंशी
થારનું ઝાડ
वञ्चुक
स०
स०
ાલેલ
लुण्ठा
वंशपत्र
ભયપામેલ
वर्तिन्
वष्
बहेडक
वादि
વાયવ્ય ખૂણે
वार्च
વિવાદ
विमान
विपत्तियुक्त
विभाज्य
विफला
www.kobatirth.org
૯૮૨
पृष्ठ
३६६
३७१
३७२
३७३
३७६
३७९
३८६
३८७
३८७
३९०
३९०
३९०
३९०
३९४
३९५
३९६
३९९
४१०
૪૧૧
४११
४१२
४१२
४०२
४०२.
१०८
४१७
४२१
४२५
४२८
४३४
૪૩;
४३९
૪૪૫
કષ્ટદ
४६०
४६३
४६२
For Private and Personal Use Only
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कोलम
२
Nov vvv
१
२
२
१
२
२
२
૧
२
२
पंक्ति
११
१९.
१८
*****ws
२
33
१० १५
१८
१७
१२
११
५
२२
३५
२४
२७
૨૧
१८
२६
३१
2 2 2 20
२९
३३
१७
33
१४
३२
१८
१८
३
Page #803
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
कोलम
अशुद्ध નૃત્ય નૃત્યપણું કાકડી विवरीषत् આષધી स्त्री० विषारि वतिहोत्रक ઘોડે
शुद्ध નિત્ય નિત્યપણું કાકીડી विवरिषत् ઔષધિ
पृष्ट ४१३ ४६३ ૪૬૫
४७२
विषारी वीतिहोत्रक ઘેરવું કાકીડી
४८४ ४८७ ४८८ ४९०
વૃષભ वृषाराति
४८४ ४९९ ५०० ५०२ ५०५ ५०६ ५०९
વિષભ वृषारात કક્ષણ वैलक्षण्य व्यक्तोभूत व्यध्व व्वस्त કાળે व्योमचरिन् शक्करी स्त्री० शमाक शराश्रम ઉપરની चक्र शालगाम શત્રમાં शिलादद्रु શિલા દુરાચારી शुम्भ ઢીલપણું शैशात्मजा શિવસંબા शाधनीवीज
રક્ષણ वैलक्षण्य व्यक्तीभूत व्यध्य व्यस्त કામે व्योमचारिन् शकर पु० शमोक शराश्रय ઉપસર્ગની चुक्र शालग्राम શાસ્ત્રમાં
५१९ ५२२
પરપ
૫૩૨
शिलाद्रु
५३७
५४०
શિલાજિત સદાચારી
૫૪૩
૫૪૪
૫૫૫
ઢીલાપણું शैलेशात्मजा શિવસંબંધી बोधनीबीज श्मीलित धु
श्मीलि
થવું
५.
For Private and Personal Use Only
Page #804
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अशुद्ध
पृष्ठ
कोलम
पंक्ति
م
श्रम्म् श्रीकन्या
م
प्रलेष्मन
م
संयान
५६२ ५६५ ५७८ ५७. ૫૮૫
م
ભેદેલા સંશય
م م
५९३
م م
सम्त સ્વાર્થપણું કગેરે समुद्दष्टि सम्मान
૫૯૪ ६०८
م
शुद्ध श्रम्म् श्रीकन्दा प्रलेष्मना संव्यान ભેટેલ સંચય सन्तत સ્વસ્થપણું વગેરે समुद्दिष्ट सम्मान મેહ કન્યા सरसी તળાવ નાનું સરોવર सर्षप મંત્ર साजन આચાર વસ્તુનું
६०८
م م م
ગાહ
११६ ११७
م
م م م
પત્ની सरसा તળાવનું નાસરોવર सषप યંત્ર साचन વિચાર વગરનું
૬૧૭ ११७ ६२३ ૬૨૮ ६३१ १३४ ६३७
م م م
م م
વટી રાગ
م م
ع
६४८ ६६५
ع
ع ع
રોગ सुकन्दिन सुवर्णनकुला एलवालुक પર્વ મનને सुसमाद् सूक्ष्मपत्रा પંકિત मृदर
सुकन्दक सुवर्णनकुली एकवालुक પર્વત મુનિનો सुसम्पद् सूक्ष्मपत्र પંડિત सृदर માપ स्तन्
ع ع
६६८
ع
६७२ ६७४ ६७४ ६८२
ع ع ع
પાપ
स्तत्
ع م
६८४
નવસે
ه
ગારનું
م
થરનું સોનાગેરૂ
સેનાએ
१५ ७०१ ७११
ع
ખાવું
ડિવું
ع
For Private and Personal Use Only
Page #805
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir કીરભાઇ જેઠાભાઈની શો. પીરગણા રોડ માથી થાક | For Private and Personal Use Only