Book Title: Rang Avadhut Santvani 24
Author(s): Jayantilal Acharya
Publisher: Navjivan Prakashan Mandir Ahmedabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005996/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMtavANI graMthAvali 24 zrI raMga avadhUta Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI raMga avadhUta (Shri Ranga Avadhoot) lekhaka jayaMtIlAla AcArya maeNnejiMga TrasTI, avadhUta nivAsa TrasTa (nArezvara) 19 navajIvana prakAzana maMdira amadAvAda-380014 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A graMthAvalinAM 28 pustakonI kiMmata rU.300 thAya che. graMthAvalino saMpuTa kharIdanArane te rU. 200nA rAhata dare ApavAmAM Avaze. prAptisthAna navajIvana prakAzana maMdira gUjarAta vidyApIThanI pAchaLa, po. navajIvana, amadAvAda-14 (2) navajIvana TrasTa (zAkhA), 130, zAmaLadAsa gAMdhI mArga, muMbaI - 400 002 divya jIvana saMgha zivAnaMda Azrama, jodhapura TekarI, zivAnaMda mArga, amadAvAda - 15 divya jIvana saMgha zivAnaMda bhavana, rAmajI maMdiranI poLa, sarakArI presa sAme, AnaMdapurA, vaDodarA-390 001 divya jIvana saMgha, zizuvihAra, bhAvanagara-364 001 divya jIvana saMgha, mohana oNpTiziyana, AjhAda coka, valasADa-396 001 ( 5) diyA ) (6) daza rUpiyA (c) gujarAta divya jIvana saMdha trIjI AvRtti, prata 3,000, jUna 1999 punarmudraNa, prata 3, 000, oNkaTobara 2006 kula prata : 6,000 ISBN 81-7229-237-6 (set) mudraka ane prakAzaka | jitendra ThAkorabhAI desAI navajIvana mudraNAlaya, amadAvAda- 380 014 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakanuM nivedana navajIvana ane divya jIvana saMghanA saMyukta upakrame 'saMtavANI graMthAvali'no 28 pustikAono A saMpuTa vAcakonA hAthamAM mUkatAM AnaMda thAya che. sarvadharmasamabhAvanA uddezane dhyAnamAM rAkhI A 'saMtavANI graMthAvali' saMpuTa brahmalIna zrI svAmI zivAnaMdajInI zatAbdI nimitte gujarAta divya jIvana saMgha dvArA taiyAra karavAmAM Avyo hato. te taiyAra karavAmAM aneka mitrono sahakAra maLyo hato. chatAM tenI pAchaLanI ekadhArI mahenata sva. uccharaMgabhAI svAdiyAnI hatI te noMdhavuM joIe. A graMthAvalinI pahelI AvRtti capocapa UpaDI gayA pachI 1985mAM tenuM punarmudraNa karavAmAM AvyuM hatuM. paraMtu teya pahelI AvRttinI jema ja jhaDapathI vecAI jatAM graMthAvali ghaNAM varasathI upalabdha na hatI. gAMdhIjI prasthApita saMsthAnI badhA dharmonI sAcI samajaNa phelAvavAnI javAbadArI che. vaLI ucca zikSaNamAM have mUlyazikSaNa tathA tulanAtmaka dharmonA zikSaNanuM mahattva vadhatuM jAya che. kendra sarakAranA yojanA paMce mUlyonA zikSaNane protsAhana ApavAnuM samarthana karyuM che. Ane anulakSIne A pustaka saMpuTa sAmAnya vAcako uparAMta ucca zikSaNamAM kArya karatA sahu koIne upayogI thaI paDaze. gujarAta divya jIvana saMghe A graMthAvali A yojanAmAM punarmudraNa mATe sulabha karI te mATe ame temanA AbhArI chIe. 'saMtavANI graMthAvali'nA A pustaka saMpuTanA prakAzanathI gAMdhIjInA sarvadharmasamabhAvano saMdezo sarvatra vasatAM gujarAtI kuTuMbomAM prasaraze evI AzA che. 3 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navajIvana TrasTanA dastAvejamAM tenA uddezonI pUrti sAru je je pravRttio karavAnuM sUcaveluM che temAM hindamAM vaselI badhI judI judI komo vacce aikyane pracAra karavAnuM sUcavavAmAM AvyuM che. te hetu mATe navajIvane gUjarAta vidyApIThamAM prasthApita karelA anAmata kozamAMthI A 'saMtavANI graMthAvali'nuM punarmudraNa jUna 1999mAM prasiddha karI rAhata dare ApavAmAM AvyuM hatuM. saMtavANI graMthAvali'nI mAMga cAlu rahetAM navajIvana taraphathI tenuM A trIjuM punarmudraNa prasiddha karavAmAM AvI rahyuM che. ane tenI kiMmata sAmAnya vAcakane paravaDe tevI rAkhavAmAM AvI che te noMdhavA jevuM che. amane AzA che ke sarvadharmasamabhAvanA pracArArthe thatA A prakAzanane vAcako taraphathI yogya AvakAra maLavAnuM cAlu raheze. tA. 2-10-'06 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA 1. bhUmikA 2. kuLaparicaya 3. bALapaNa ane abhyAsakALa 4. vyavasAyI jIvana 5. nArezvaramAM Agamana 6. narmadAparikramA 7. mAtRbhakti 8. mahAnubhAvonA saMparkamAM 9. sAhityanirmANa 10. Adeza-upadeza 11. dattopAsanA 12. AzIrvAdAtmaka saMdezAo 13. viziSTa vicAradhArA 14. samApana 4 w 15 18 rara 25 29 30 33 43 kR te Page #7 -------------------------------------------------------------------------- Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prasannostu I || zrIraka prasaMnostu | zrI nAkhyA proDastu che. 1. bhUmikA narmadAkinAre AveluM nArezvaradhAma Aje pU. zrIraMga avadhUta mahArAjanA tyAMnA nivAsane kAraNe jANItuM banyuM che. zrIraMga avadhUtajIe tyAM tapazcaryA karI. lokone ghaDanArI anekavidha AdhyAtmika ane sAmAjika pravRttio karI ane potAnA AcAra dvArA vicArono phelAvo karyo, te kAraNe nArezvara tarapha lokonuM dhyAna kendrita thayuM che. Aje zrIraMga avadhUta mahArAja tyAM dhULa dehe upasthita nathI chatAM emanA e sthAnamAM dhArmika ane sAmAjika sevAkAryonI pravRtti cAle che. tyAM nArezvara mahAdevanuM zivAlaya che. savAre barAbara pAMca vAgye e maMdiramAM AratI thAya che. te pachI raMgamaMdire AratI, prabhAtiyAM vagereno krama thAya che. je yAtriko Ave che tene nivAsa karavA mATe tyAM dharmazALAo che. bapore prasAdanI vyavasthA paNa vinAmUlya thAya che. avAranavAra utsavo, yajJo, netrayajJa, zastrakriyA zibiro, ena.esa.esa.nI pravRttinA bhAgarUpe vividha yunivarsiTIonA vidyArthIo, zikSako vagerenI zibiro, sAdhusaMtonA sAnidhyamAM dhyAna, bhajana, dhUnanAM milano thAya che. ahIM eka davAkhAnuM paNa cAle che. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI raMga avadhUta narmadAnI parikramAe nIkaLanAra sarvane ahIM sagavaDa apAya che. saMpradAya ke dharmane dhyAnamAM lIdhA sivAya sAdhu, sAdhako ane sagRhasthone anuSThAna Adi mATe suvidhAo apAya che. A badhuM vyavasthita rIte TrasTI maMDaLa saMbhALe che. enI pAchaLa pU. zrIraMga avadhUta mahArAjazrIe AMkI ApelI nIti ane emanA amogha AzIrvAda kAma kare che. AjanuM pravRttithI dhamadhamatuM ane aneka suvidhAovALuM nArezvaradhAma joI purANA samayanuM - pAMceka dAyakA pahelAnuM nArezvara to yAda paNa na Ave te svAbhAvika che. e samayanuM nArezvara eTale AjubAjunAM pAMcasAta gAmonuM smazAna. Aje jyAM aneka ImArato dekhAya che tyAM phAphaDA thuvaranI ane anusarInAM vRkSonI jhADI ja jhADI. nAnAmoTA sapa to Amatema pharyA karatA najare caDhe ja caDhe ane atyaMta jherI evA moravIMchInuM to jANe vana! AvA jaMgalamAM to Ave paNa koNa ? dasa paMdara divasa sudhI mANasanuM mAM paNa jovA na maLe evuM e bheMkAra sthAna. dhoLe dahADe khAvA dhAya tevuM. chatAM avadhUtajIe ahIM Asana jamAvyuM kAraNa ke emane potAnI ghaniSTha sAdhanA mATe, anuSThAna mATe, AvuM ja ekAMta joItuM hatuM. ahIM narI bhayAnakatA ja hatI chatAM avadhUtajInI najare AvatAnI sAthe ja eka divya dazya paNa paDyuM. eka moTo nAga be moralAonI vacamAM gela karato, ramato hoya tema joyuM. sAdhAraNa rIte, A baMne ekabIjAne jotAM ja khAvA-mAravA doDa. tenA badale temane A rIte sAthe ramatA joIne avadhUtajIne A siddhabhUmi che tenI khAtarI thaI gaI. pachI to A dazya Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUmikA ghaNI vAra najare paDatuM. vaLI ghaNI vAra savAre-sAMje nArezvara mahAdevanA maMdiramAM jANe AratI thatI hoya, ghaMTanA nAda thatA hoya, vedanA maMtro bhaNAtA hoya tema paNa sAMbhaLavAmAM AvatuM. pAse jAya to badhuM baMdha thAya. dUrathI sAMbhaLIne avadhUtajIe evA divyanAdane sAMbhaLavAno AnaMda lUMTyA karyo. pachI to jema jema loko AvatA thayA tema tema avadhUtajI potAnuM nityakarma paravArI pachI ravivAre ane guruvAre temanI sAthe vAto karatA thayA. zarUmAM koI gAMDo bAvo Avyo che evI lokomAM vAto thatI. dhIre dhIre temanI tejasvitA ane tapazcaryA joI teoe AdarabhAvathI jovA mAMDyuM. avadhUtajIe paNa lokono bhAva joI dInadukhiyAMnAM du: kho dUra karavAmAM, jJAnagoSThi dvArA Adhidaivika, Adhibhautika ane AdhyAtmika upAdhio TALavAmAM nimitta banavA mAMDyuM. Aje je lImaDA nIce e vadhu vakhata besatA te lImaDo atyaMta nIco namI jhUMpaDI jevo banI gayo che. enAM pAne enI svAbhAvika kaDavAza paNa choDI dIdhI che. AvA nArezvaranA saMtarAjanuM jIvana kevuM haze ? zrI.ra.a. 2 1 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. kuLaparicaya avadhUtajInA kuLano paricaya joIe, emanA vaDavAonI vAta laIe, emanA pitAjInA prasaMgo para dRSTipAta karIe, ke khuda eozrInA bacapaNathI te brahmalIna thayA tyAM sudhInI koI paNa binA para vicAra karIe, to eka vAta spaSTa thAya che ke ja AdhyAtmika mArganuM je ekameva dhyeyamokSa, janmamaraNanI ghaTamALamAMthI mukti - sarva klezamAMthI chUTI jaI AtyaMtika sukha meLavavA-tarapha ja pahelethI jatA dekhAya che. temAM paNa avadhUtajInA samagra jIvanamAM A dhAgo ekadhAro phUlamALAnA dorAnI mAphaka parovAI gayelo dekhAya che. badhA emanuM mULa vatana ratnAgirI jillAnA saMgamezvara tAlukAmAM AveluM devaLe nAmanuM nAnuM gAma. emanA bApadAdA tyAM rahetA hatA. khagezrvara mahAdevanI upAsanA Aje paNa e kuLamAM cAle che. dAdA jerAma bhaTTane, 'bALabhaTTa'nA vahAlasoyA nAmathI badhA oLakhatA. te ati vidvAna, dasagraMthi brAhmaNa hatA. yajJayAgAdimAM emanI khUba ja khyAti hatI. gausevA to paraMparAthI ja tyAM hatI. brAhmaNadharmano AcAra teo kaDakaDita rIte pALatA. paropakArI ane dharmamaya jIvana gujAratA. e jerAma bhaTTane cAra dIkarA hatA temAM trIjA naMbaranA dIkarAnuM nAma viThThala hatuM. e ja avadhUtajInA pitAjI. avadhUtajInuM mULa nAma pAMDuraMga hatuM. mAtAjInuM mULa nAma kAzI hatuM. paraMtu dakSiNI rivAja mujaba lagna pachInuM temanuM nAma rukimaNI rAkhavAmAM AvyuM ane pAchaLathI teo avadhUta parivAramAM mA Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuLaparicaya rukamAmbA tarIke jANItAM thayAM. godharA(ji. paMcamahAla)mAM viThThala maMdira AveluM che. eno mULa puruSa sakhArAma sarapotadAra karIne hatA. teonI vinaMtIthI jerAma bhaTTajIe potAnA trIjA naMbaranA dIkarA zrI viThThala bhaTTajIne e viThThala maMdiramAM pUjAkArya mATe mokalyA. AthI viThThalapaMta ane rukimaNI mAtA godharA AvIne vasyAM. viThThala maMdiranI pUjA karavA uparAMta, teo yajJayAgAdinuM kArya paNa kuLaparaMparA pramANe karatA hatA ane thoDA ja samayamAM emanuM kArya eTaluM prazaMsAne pAmyuM ke te samayamAM te gALAmAM teoe samAjamAM eka sAttvika chatAM vidvAna brAhmaNa tarIkenI khyAti meLavI lIdhI. mAtA rukamAmbA paNa vrata-tapa-yukta pavitratAthI rahetAM. eo tulasInI niyamita pUjA karatAM. eka samaye to eka vrata tarIke tulasInI eka lAkha pradakSiNA karI hatI. lagna pahelAMnAM kumArikAnAM vrato ane lagna pachInAM saubhAgya strInAM vrato temaNe karyAM hatAM. zraddhA ane tyAganuM teo mUrtimaMta svarUpa ja hatAM. sadAya prasannavadana ane vAtsalyabhAvathI bharelAM joyAM - jANyAM che. AvA pavitra kuLamAM avadhUtajIno janma thayo hato. teozrIno janma kArataka sudi (AThama upara) nomane divase vi. saM. 1955, tA. 21-11-1898 ne somavAre pradoSa samaye thayo hato. emanA janma pahelAM ja viThThala maMdira najIka Aga lAgI hatI. baMbA to te vakhate hatA ja nahIM. mAtA rukimaNI paNa anya loko sAthe Aga olavavAnA kAryamAM Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI raMga avadhUta lAgyAM hatAM. Aga zAMta thayA pachI thoDI ja vAramAM bALa pAMDuraMgano janma thayo. jagatanA trividha tApane zamAvavA ja A bALakano janma che ema prakRtimAtA sUcavatAM hatAM ne pAchaLathI satya sAbita thayuM, kAraNa ke aneka baLelAM haiyAMne temaNe zAtA ApI hatI. 3. bALapaNa ane abhyAsakALa rAmanAmano gurumaMtra nava mahinAnI taddana nAnI uMmaramAM to e zuddha spaSTa uccArathI samajaNapUrvaka vAtacIta karavA lAgyA hatA. doDha varSanI umare to pitAnI sAthe gaMbhIra viSayonI carcA karavA lAgyA. gUDha kUTa praznonI paraMparA rajU karavA lAgyA. eka vakhata eka maDadAne smazAnamAM laI jatAM, tenI pAchaLa tenAM sagAMvahAlAMne raDatAM joIne bALa pAMDuraMge pitAne pUchyuM: "A badhAM kema raDe che ? A mANasane kyAM laI jAya che ?'' pitAe kahyuM: ''e marI gayo che, ene bALavA mATe smazAnamAM laI jAya che. enA marI javAthI enAM sagAMvahAlAM raDe che.'' '""ene bALI de to e dAjhe nahIM ?'' pharI prazna thayo. "marI jAya to dAjhe nahIM,'' pitAe samajAvyuM. ''paNa marI jAya eTale zuM thAya ?'' khoLiyAmAMthI jIva jato rahe ane pharI pAcho kyAMka janma le.'' Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALapaNa ane abhyAsakALa eTale e janma ane pAcho mare, pharI janme ane pharI mare evuM thayA kare ema ja ne ?'' ""hA.' pitAe TUMko javAba Apyo. ''tyAre enAthI chuTAya nahIM ? maravuM ja na paDe evuM kaMI na thAya ?'' ''jarUra thAya. rAmanuM nAma levAthI badhAthI chuTAya. janmavuMye na paDe ne maravuM na paDe !'' basa, bALakane gurucAvI maLI gaI. rAmanAmano gurumaMtra maLI gayo ane pAMDuraMge doDha varSanI nAnI uMmaramAM rAmanAmanA tArakamaMtrathI zraddhApUrvaka upAsanA zarU karI dIdhI. avadhUtajInI upAsanA ane sAdhanAno dhAgo jIvanabharano che. bhale te zALA-mahAzALAmAM gayA, sAmAjika kSetrezikSaNakSetre pravRttio karatA rahyA hoya ! eozrIe jIvananA pratyeka kAryane eka sAdhanAnuM ja sopAna gayuM che. e daSTie dareka pravRttimAM jhaMpalAvyuM che ane tethI ja teozrInI pratyeka pravRttinI pAchaLa bhagavAnano varada hasta rahyo che. gurukRpA pAMDuraMga ATha varSanA thayA tyAre temane upanayana saMskAra (janoI) ApavA mATe mAtA temanA gAma devaLe gayAM. pitAjI viThThalapaMta to pAMDuraMganI pAMca varSanI uMmara thaI tyAre ja godharAmAM cAlelA pleganA rogano bhoga banI svarge gayA hatA. pAMDuraMganA eka nAnA bhAI nArAyaNa te samaye traNa varSanA hatA. janoI ApavAno maMgaLa vidhi pUro thayA pachI devanAM darzana karAvavA mATe badhAM narasobAnI vADImAM gayAM. narasobAnI vADI Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI raMga avadhUta dattAtreyanA avatAra zrIkRsiMha sarasvatInuM lIlAsthAna che ane mahArASTramAM kolhApura najIka AveluM che. te vakhate tyAM zrIvAsudevAnaMda sarasvatI svAmI mahArAja birAjatA hatA tethI temanAM darzane paNa badhAM gayAM. A svAmI mahArAjazrIne dattAtreya bhagavAnano sAkSAtkAra thayo hato ane teo mahArASTramAM khUba ja AdarapAtra gaNAtA. svAmInAM darzane gayA tyAM bALa pAMDuraMgane jotAM ja svAmI bolI UThyAH ""A bALaka to amAro che kema re chokarA ! tuM kono ?' bALake tarata ja javAba Apyo: ''Apano.' ema kahI khoLAmAM mAthuM mUkavA bALa pAMDuraMga doDyo. apavitra kapaDAM sAthe svAmIne page lAgatAM mAtAe rokyo. paraMtu mAnasika rIte to bALake mAnyuM ja ke potAnA upara gurukapA thaI cUkI che. ane manomana potAnuM sarvasva guru mahArAjanA caraNamAM arpaNa karI dIdhuM. nAnapaNamAM ja jANe guru mahArAja taraphathI Ama anokhI rIte dIkSA maLI gaI. A guru mahArAjanAM pharIthI emane sadehe darzana thayAM nathI. paraMtu jyAre paNa A vAta nIkaLe athavA gurubhakti ke guruzraddhA para vAta thAya tyAre, teozrI kahetA ke tamane mAruM mAthuM mArA dhaDa para bhale dekhAtuM hoya, paNa meM to mAruM mAthuM mArA guru mahArAjanA khoLAmAM tyAranuM ja mUkI dIdhuM che ! bephikara nAnapaNamAM badhAM bALako nAgApUgAM pharatAM hoya che tema eka vakhata bALa pAMDuraMga ramatA hatA. sarapautadArane tyAM kalekaTara AvavAnA hatA. temaNe kahyuM: 'pAMDuraMga, nAgo nAgo zuM kare che? kalekaTara sAheba AvavAnA che. gharamAM jA.'' pAMDuraMge jarAya Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALapaNa ane abhyAsakALa kacavATa vagara, saMkoca vagara bedhaDaka kahI dIdhuM ke, ""mAre gharamAM javAnI zI jarUra che? kalekaTarane zarama AvatI haze to mane DhAMkaze.'' spaSTa vakatA eka vAra zALAnuM InspekSana thavAnuM hatuM. zikSake badhA vidyArthIone sArAM navAM caDDI, khamIsa, bUTa, mojAM vagere paherIne AvavA mATe Agraha karyo. te vakhate bALa pAMDuraMga vinayapUrvaka paNa spaSTa rIte garjI UThyAH ""sAheba, kapaDAM svaccha hovAM jarUrI che. paNa amuka prakArano ja paheraveza hovo joIe e barAbara nathI. kadAca sAhebane khuza karavA tame ema kaho ke tame badhA kALA cho te saphedo lagADI gorA thaIne Avo !'' varNanazakita phAInalanI parIkSA hatI. te samayamAM InspekaTara parIkSA levA AvatA. nibaMdhanA praznamAM koI eka tIrthasthaLanuM varNana karavAnuM hatuM. pAMDuraMge maNikarNikA ghATanuM suMdara zailImAM AbehUba varNana lakhyuM. A vAMcIne ispekaTara atyaMta mugdha thaI gayA, ane pAMDuraMgane pAse bolAvI pUchyuM: ''bhAI, te kAzI joyuM che ?' nA sAheba.'' pAMDuraMge javAba Apyo. 'tyAre varNana to teM evuM sacoTa karyuM che ke jANe kAzImAM ja tuM raheto hoya !' Ama kahI InspekaTare tene dhanyavAda ApyA. hAjarajavAbI skUla-phAInalanI parIkSAno prasaMga che. te samaye maeNTrikanI parIkSA sAthe A parIkSA maukhika levAtI. ane A parIkSA Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 zrI raMga avadhUta . lenAra te samayanA gorA adhikArI rahetA. maeNTrika sAthe jo skUlaphAinala pAsa karI hoya to nokarI jhaTa maLatI, tethI vidyArthIo A baMne parIkSAo ApatA. pAMDuraMganI aMgrejInI maukhika parIkSA gujarAta kaoNlejanA te vakhatanA prinsipAla zrI robarTasana lenAra hatA. pAMDuraMga to zuddha brAhmaNanA lebAzamAM hatA. badhAthI judA tarI AvatA. A vidyArthIne - viziSTa paheraveza, mAthe coTalI vagere - joI te aMge prazno pUchavA mAMDyA. bALa pAMDuraMge janoI, coTalI, ghArI vagere aMge evA to hAjarajavAbI uttaro ApyA ke parIkSA lenAra bALakanI hiMmata, medhAzakti ane hAjarajavAbI joI mugdha thaI gayA ane bALakane pahele naMbare pAsa karI dIdho ! A badhAM cihno temaNe Arya saMskRtinAM pratIko che ema puravAra karyuM hatuM. avadhAnazakti emanI avadhAnazakita vize emanA bALapaNanA sAthI sva. bhAlacaMdra bivare kahetA: temanA samayamAM sanAtana dharmanI parIkSAo levAtI. avadhUtajI pAse A parIkSAnAM pustako maLe nahIM, chatAM parIkSA to ApavI hatI. mArI pAse pustako hatAM tethI teo roja rAtre mArI pAsethI pustako laI jAya. eka eka vakhata e badhAM pustako vAMce ane parIkSAo Ape. emAM eozrI upale naMbare pAsa thAya. AvI traNeka parIkSAo temaNe ApI hatI. roja rAtre mArI pAsethI je pustaka laI jAya te pustaka acUka bIje divase huM UThyo na houM to ozIkA pAse paNa mUkI jatA. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALapaNa ane abhyAsakALa 11 vAcanavyAsaMga emane nAnapaNathI ja jJAnavairAgyabhaktipradhAna sAhityamAM ja rasa vadhAre hato. bAra varSanI uMmare zrI divAkara kezava kRta paramArtha sopAna' jevuM pustaka zrI bivare pAsethI vAMcavA laI AvelA. e nAnI uMmare paNa pUrvajanmanA abhyAsabaLe jJAnagAMbhIryabharyA pustakono marma samajavAnI zakti teozrI dharAvatA hatA. jyAre teo hAIskUlanA chaThThA dhoraNamAM (AjanuM dasamuM dhoraNa) hatA tyAre, zikSakoe paNa na vAMcyA hoya evA agharA graMtho jevA ke "IMgliza esaIsTa', 'iMgliza ilokavansa', 'subhASita ratnabhAMDAgArA' jevAM pustako te vAMcatA. rAjakIya pravRtti ane vidyArthImaMDaLanI pravRttimAM paNa teo AgaLa paDato bhAga laI moTI sabhAo gajAvatA. teonuM sthAna haMmezAM pahelI pATalI para ja rahetuM ane teo ucca koTinA vidyArthI hatA. teo sAmAnya rIte ochuM bolatA, paNa jyAre koI prazna pUchavAmAM Avato tyAre teno spaSTa ane sAco javAba ApatA. emAM eka prakAranuM UMDANa ane AtmavisvAsa rahetAM. eka vAra vargazikSake badhA vidyArthIone gherathI nadI upara nibaMdha lakhI lAvavA kaheluM. pAMDuraMge nadI' upara eka lAMbu kAvya lakhI ANI badhAne Azcaryamugdha karyA hatA. svAzraya-tapa avadhUtajI jyAre godharAmAM bhaNatA hatA tyAre temanI sAthe eka chokaro zALAe Avato hato. e chokarAnuM daphatara zrI.ra.a. 3 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI raMga avadhUta mAmalatadArano paTAvALo UMcakIne sAthe cAlato hato. pAMDuraMge kahyuM: ''tArAthI sarasvatI mAtAno ATalo bhAra upADAto nathI to pachI sarasvInI upAsanA karanAra vidyArthIe jAte mahenatatapa karavAnI tatparatA dAkhavavI joIe to ja bhagavAnanI kRpA Utare che.' 12 siMhanI mAtA eka divasa evo prasaMga banyo ke paDozamAMthI koI bAI rIMgaNAM ApI gaI. e rIMgaNAM kaMI bheTamAM ApyAM na hatAM. e bhAI zAka lAvI haze ane gharavaparAza karatAM vadhAre haze eTale ApI gaI. pAMDuraMganAM mAjIe vahelAmoDA paisA ApavAnA ja hatA. Ama to viThThalapaMtanA avasAna pachI paisA na hoya to zAka lAvavAmAM AvatuM ja nahIM, paNa pelI bAI avAranavAra zAka ApI jatI. ane A vyavahAra bALa pAMDuraMganI gerahAjarImAM ja thato. jema putra mAtAne ochuM na Ave tenI kALajI rAkhato tema, mAtA paNa putrane A vyavahAranI gaMdha na Ave tenI kALajI rAkhatAM. paNa bAI rIMgaNAM ApI gaI tyAre nasIbajoge pAMDuraMga hAjara hatA ! ane pAMDuraMge bAInA gayA pachI mAtAne namratApUrvaka chatAM makkamapaNe kahyuM: ''mAjI, tamo badhuM ja karajo, badhuM ja bhUlI jajo paNa e kadApi bhUlazo nahIM ke tamo siMhanI mAtA cho. mArI be hAtha joDIne prArthanA che ke zAka vagara calAvIzuM paNa Ama uchInuM ke udhAra jarA paNa karazo nahIM.'' Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALapaNa ane abhyAsakALa 13 daDha AtmabaLa InTaranI parIkSA ApavAnI hatI. pAMDuraMga bImArImAM paTakAyA hatA. e samaye eka baMgALI svAmI brahmAnaMdajIe kahyuM ke, jyotiSanI daSTie tArA graho jotAM tuM nApAsa thaIza ema lAge che. vaLI tArI mAMdagI che tethI vAMcavAnuM ane parIkSA ApavAnuM mAMDI vALa. mAMdagIne lIdhe te parIkSA na ApI ema badhA mAnaze paNa nApAsa thaIza to tArI AbarU jaze. paNa pAMDuraMganI tejasvitA ane AtmabaLa jabbara hatAM. rojanuM kAma roja karanAra vidyArthIne parIkSAno Dara to hoya ja kyAMthI ? vaLI eka vAra vAMcatAM ja badhuM yAda rahetuM hatuM tethI vinayapUrvaka temaNe svAmIjIne jaNAvyuM ke huM parIkSA ApIza. ane pAsa paNa thaIza. tamAre tamAruM TIpaNuM phADI nAkhavuM paDaze ema lAge che. ane sAce ja teo svAmIjInA ane sarvanA Azcarya vacce bIjA vargamAM uttIrNa thayA. svAmIjIne khIjavatAM kahevA lAgyA ke have TIpaNuM phADI nAkho ! svAmIjI bicArA zuM kare? pAMDuraMganA daDha AtmabaLanAM vakhANa karavA lAgyA. godharAmAM abhyAsa karatA hatA tyAre e dararoja sAMje aDadho kalAka vAMsaLI vagADatA. pachI pharavA jatA. eka divasa kaMIka becenI jevuM lAgyuM eTale vAMsaLI vagADI nahIM. sIdhA pharavA javA bahAra nIkaLyA. sAmenI meDI upara bArImAM eka bahena beThelAM. emaNe pUchyuM: 'kema Aje tame vAMsaLI vagADI nahIM?'' pote ekadama camakI gayA. sAmo savAla pUchyoH "tame zA mATe Ama pUcho cho?'' ""mane tamArI vAMsaLI Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 zrI raMga avadhUta sAMbhaLavI khUba ja game che. huM dararoja te sAMbhaLuM chuM ane A samaye roja rAha joIne besuM chuM.'' te jhaDapathI ghera pAchA gayA. eka moTo patharo hAthamAM lIdho ane temanI pelI atyaMta priya vAMsaLInA TukaDA karI nAkhyA. tene kUvAmAM padharAvI pANI mUkyuM ke AjathI koI divasa vAMsaLI vagADavI nahIM. koInA mohanuM kAraNa banavuM paDe e paristhiti UbhI ja na thavA devI e ja AnI pAchaLanuM kAraNa hatuM. AvuM ja nArezvaramAM pAchaLathI judA saMdarbhamAM banyuM. temane ekAMtamAM vahelI savAre bhajana lalakAravAno abhyAsa hato. paraMtu pAchaLathI jANyuM ke ethI mAjInI UMghamAM khalela paDe che tethI eozrIe potAno e atipriya zokha paNa vinA saMkoce choDI dIdho ! Ama, nAnapaNathI ja emano samagra vyavahAra sAdhanApoSaka rahyo. Ama to temanI vezabhUSA vagere sAdAM ja hatAM paNa eka samaye ema lAgyuM ke kSaura karAvavAmAM paNa parAvalaMbIpaNuM anubhavAya che, tyArathI te baMdha karI lAMbA vALa rAkhavAnuM zarU karyuM. bAhya daSTie anekavidha pravRttiomAM bhAga letA hoya tema dekhAvA chatAMya e badhuM taddana jaLakamaLavat nirlepa rahIne ja. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. vyavasAyI jIvana kaoNlejanA chellA varSanI chellI Tarma hatI. pote vaDodarA kaoNlejamAM hatA, ane rASTrapitA mahAtmA gAMdhIjIe yuvAnone hAkala karI - zALA, mahAzALA, sarakArI nokarIo choDI dezanI svataMtratA kAje kAma karavAnI. e hAkalane mAna ApI temaNe rASTrabhaktithI prerAIne kaoNleja choDI. jatAM jatAM noTisa borDa upara temaNe lakhyuMH ""choDIne jAuM chuM, jemane pAchaLa AvavuM hoya te Ave.' gAMdhIjIe godharAmAM bharAyelI gujarAta rAjakIya pariSadanA pramukhapadethI uccAreluM ke, "paMcamahAlamAM vAmana, vaLAme ane caMdrazaMkara tejasvI tAralAo che.'' A agAu vaDodarAthI eka vakhata amadAvAda javAnuM thayuM. yuvAnonI eka sabhA aMge gAMdhIjIne maLavAnuM thayuM. kuzaLa vartamAna puchAyA bAda gAMdhIjIe pUchyuM: ''kyAMthI Avo cho?' "vaDodarAthI kaoNlejanA pratinidhi tarIke AvuM chuM.' "zA AdhAre Ama kaho cho ? kazo kAgaLa ANyo che?'' "bApujI, A prazna tyAre ja upasthita thAya ke jyAre koI phariyAda karatuM Ave ke A amAro pratinidhi nathI. jaMgalamAM siMhano koNa abhiSeka kare che ? e to svAbhiSikta ja hoya che.'' AvA AtmavizvAsathI bharelA javAbo sAMbhaLI gAMdhIjI pAMDuraMga vaLAme sAme joI rahyA ane saharSa bolyA: ''AvA AtmavizvAsathI UbharAtA ekaso juvAniyA maLe to svarAja hAthaveMtamAM che.'' 1 nA Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI raMga avadhUta eka prasaMge godharA-ANaMdanI gADImAM pravAsa karatAM gAMdhIjIno bheTo thaI gayo. gAMdhIjIe pUchyuM: "kyAMthI Avo cho?'' "DAkorathI.'' gAMdhIjI tAjetaramAM ja DAkora jaI AvelA eTale sahajabhAve kahevA lAgyA: ''tyAM gaMdakI bahu ja, nahIM?'' "bApujI, huM to DAkoranAthanAM darzana karavA gayo hato. e suramya manohara mUrtinAM darzana karatAM AMkha parAI ja nahIM, eTale bIjuM kazuM najare paDyuM nathI.'' A javAbathI gAMdhIjInA mana para jANe navo ja prakAza paDyo hoya tema bolyA: "vAta vicAravA jevI che. dhyAna eka viSaya para ja kendrita thAya to te vAta tarata siddha thAya.'' gUjarAta vidyApITha sAthe sauthI pahelI joDAyela rASTrIya vinaya maMdiranI zALAmAM e kAma karatA hatA te samaye eka prasaMga banyo. dara guruvAre teo eka vidyArthIne doDha pAzera peMDA lAvavA eka rUpiyo Ape. te vidyArthI eka ja dukAnethI eka jAtanA peMDA dara vakhate lAve paNa koI vakhata pAMca lAve to koI vakhata sADA cAra. avadhUtajI to vidyArthIne A aMge kahe nahIM; eTaluM ja nahIM paisA keTalA pAchA lAvyo teya gaNe nahIM. mahinAo vahI gayA pachI te vidyArthI eka divasa dhrusake ne dhrusake raDI paDyo. raDavA mATenuM kAraNa pUchatAM teNe peMDA khAI javAnI ane paisA ochA ApyAnI bhUla kabUla karI mAphI mAgI. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyavasAyI jIvana pote te vakhate eTaluM ja bolyA: ""sAcA aMta:karaNathI thayela pazcAttApanA agnimAM game teTalo moTo pApano puMja baLIne kSaNavAramAM ja bhasma thaI jAya che. amadAvAdamAM eka vAra teo zaheranA dhorI rastA uparathI pasAra thaI rahyA hatA. lAMbA vALa ane mAthe TopI joI keTalAMka TIkhaLI ane avaLacaMDAM bALakoe "nATakanI bAyaDI' "nATakanI bAyaDI' ema bolIne temane khIjavavAnA hetuthI pAchaLa pAchaLa javA mAMDyuM. paraMtu zrI vaLAmee pote paNa temanI sAthe joDAI nATakanI bAyaDI' nATakanI bAyaDI' ema kUdatAM-hasatAM bolavA mAMDyuM. raste janAra eka sagRhastha A joyuM ane chokarAne teNe vikherI nAkhyAM. Ama emanA aMtarano AnaMda koI paNa viSama paristhitimAM jato nahIM. Ama avadhUtajInA divaso pasAra thaI rahyA che. AMtarika rIte cAlatI sAdhanAno vega tIvratAthI vadhI rahyo che. ghaNA vakhata pahelAM thayeluM "pothI vAMca"nuM dRSTAMta ane pothI - gurucaritra - maLatAM ja tenuM niyamita paThana-manana to cAlu ja hatuM. ane ziyALAmAM nAtAlanI rajAomAM traNacAra mitro sAthe zUlapANezvaranA pravAse javAnuM thayuM. AvA pravAsono hetu ekAMta sthAnanI zodhano ja raheto. e rIte teo Abu, kedArezvara, utkaMThezvara vagere aneka sthaLoe gayA hatA. A pravAsamAM maMDaLI hAlanA garuDezvara sAmenA indravaraNA gAme AvI ane rAtre jyAM zivAlayamAM sUtA hatA tyAM pAMDuraMgane svapna paDyuM ane svAmI mahArAja vAsudevAnaMda sarasvatIe darzana ApI kahyuM ke dattapurANanA 108 pArAyaNa kara. amuka Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 zrI raMga avadhUta maMtranuM anuSThAna kara. ane svapnamAMthI jAgyA. dattapurANanuM to nAma paNa sAMbhaLeluM nahIM. pAchaLathI e paNa aciMtya rIte maLI ane enA pArAyaNa mATe teozrI nArezvara AvyA. 5. nArezvaramAM Agamana nArezvara sthAnanI jagyA avadhUtajIne batAvanAra raNApuranA sva. haragoviMda kAnajI sonI jene Aje avadhUta parivAra mu. 'dAsakAkA'nA hulAmaNA nAmathI oLakhe che te hatA. teo ja zarUmAM badhI vyavasthA karatA hatA ane avadhUtajInI kaDakamAM kaDaka zistane ane avadhUta mijAjane jIravatA hatA. avAranavAra emanA jUnA paricita sanmitro sva. aMbAlAla vyAsa jeonI AdivAsI sevAmaMDaLamAMnI sevAo jANItI che te, ane sva. amRtalAla nAthAbhAI modI jeoe pAchaLathI avadhUta nivAsa TrasTanA maMtrI ane vyavasthApaka tarIke saMgIna kAma karyuM ane avadhUtajInI lokasaMgrahAtmaka sarva pravRttione AtmasAt karI te mATe kArya karyuM, te khabara levA AvatAM. te ubhaya upara avadhUtajInA lakhAyelA patrono alaga saMgraha chapAyelo paNa che. pratikULatAmAMye anukULatAnuM darzana karavAno mULathI ja svabhAva. eTale nArezvaramAM game tevI viSama paristhiti UbhI thAya to paNa temano mAnasika AnaMda tevo ne tevo ja akhaMDa raheto. koI divasa khAvAnuM na hoya to phAphaDA thuvaranAM be pAMca jIMDavAM cUsI divasa kADhI nAkhe to koIka vAra dezI dhUvaranAM pAMdaDAMnI bhAjI ke jaMgalanI itara bhAjIthI calAvI le. roja Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nArezvaramAM Agamana savAre be vAgye UThI Agale divase narmadAmAMthI bharI ANelI maTakImAM rahelA pANIthI bAre mAsa snAna karI ane tarata ja dhyAnamAM besatA. savAre ajavALuM thAya tyAre pharI maTakI laI, cUle tapelImAM kaMIka khIcaDI ke evuM mUkI snAna karavA jAya ane pANImAM UbhA rahI japa kare. Ave ke tarata manomana pUcheH ''kacore pakavAna ho gayA?'' javAba paNa pote ja Ape; ''hAM ho gayA !'' ane khAI le. 19 eka vakhata avadhUtajI oTalA para sUtA hatA. amRtalAla modIjI emanI khabara kADhavA AvyA hatA. ane acAnaka eka vIMchI sAmethI AvI temanA zarIra para caDavA lAgyo. modIjIe kahyuM ke, mahArAja vIMchI ! avadhUtajIe kahyuM: '"me enuM zuM bagADyuM che ? mane kaMI karaDe nahIM.'' toya modIjIe sANasI lAvI pakaDIne vADamAM pheMkI dIdho. thoDI vAramAM bIjo vIMchI Avyo. e ja raste avadhUtajI pAse jato hato. ene paNa vADamAM nAkhI devAmAM Avyo. tyAM to trIjo, jANe vIMchIno saradAra hoya tevo moTo saDasaDATa jANe gussAmAM hoya tema Avato jovAmAM Avyo. moTo moravIMchI hato. dALyo dabAya nahIM. avadhUtajIe pote lAkaDIthI dabAvyo ane modIjIe pakaDyo tyAre to pakaDAyo ! pU.zrIe vinoda karyo: 'kema modIjI ! Aje vIMchInuM dhyAna karo cho ke zuM ? uparAuparI vIMchInAM ja darzana thaI rahyAM che ! bhagavAna tamane e batAve che ke avadhUta cAM ane kevI jagAe paDyo che ! paNa mAruM rakSaNa to bhagavAna karyA ja kare che.'' eka vakhata rAtanA lagabhaga eka vAgyAno samaya haze. comera zrI.ra.a.-4 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI raMga avadhUta badhuM zAMta. tAraliyAnI vAto, enI keraphudaraDI, narmadAjInAM zAMta jaLano saumya avAja ne evuM evuM rAtrinI zAMtimAM gaMbhIratA ane prasannatA pUre evuM AnaMdadAyI vAtAvaraNa hatuM. avadhUtajI Asana para ja saheja ADA thaI paDyA hatA. UMgha to hatI ja nahIM; akhaMDa jAgRtine ja teo varyA hatA. AvA samaye taddana ajANyA be baMdUkadhArI mANaso ekAeka sIdhA avadhUtajInI pAse ja AvIne beThA. vArtAlApa cAlyo: ekaH kema mahArAja, ekalA ja ahIM raho cho? avadhUtajIH ekalo to kema kahevAya? dahADe keTalAMya paMkhIo ahIM kallola kare che, pazuo paNa keTalAMka A jhADImAM nirbhaya rIte pharyA kare che. sApa, vIMchI vagere paNa ochAM to nathI ja. uMdaraDA, kAgaDA e badhAMne to gaNyAM che ja koNe? ahIM koNe vastIpatraka karyuM hoya ke jethI cokkasa saMkhyAnI khabara paDe ! bIje paNa ahIM koI mANasa Ave che ke nahIM? avadhUtajIH divasanA koI koI Ave. eka rAtanA koI nahIM ja AvatuM hoya, kema ? avadhUtajIH tamArA jevA bhakto hoya te rAtre darzana de; kAraNa ke divasanA to phurasada hoya nahIM! bIjoH A kamADa kholo to mahArAja ! aMdara ThAkorajInAM darzana karavAM che. avadhUtajIH avadhUtanA kamADane kadI tALuM hotuM ja nathI. jAte ja kholo ane aMdara jAo. paNa aMdara ThAkorajI-bAkorajI kaMI na maLe. e to tyAM pelA mahAdevanA daherAmAM. hAM, aMdara cauda brahmAMDanI dolata lUMTI lUMTIne avadhUta bhegI karI che te tijorI Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nArezvaramAM Agamana jarUra aMdara che. te tamArI meLe joI lo ane lUMTAya to lUMTI jAo. ane pelA tyAMthI jatA rahyA. Avo ja bIjo prasaMga sthAnamAM dharmazALA baMdhAtI hatI ane kaDiyAkAma cAlatuM hatuM tyAre banyo. madharAta pachI be lapaTTa mANaso AvyA. eka jaNe pUchyuM: ""mahArAja akele hI rahete ho?'' avadhUtaH hAM. ' bIjo: Dara nahIM lagatA ? avadhUtajIH kyAM Dara lAge ? akele hove to Dara kaisA? dUsarA hove to Dara lAge ! ekaH koI mAre yA paTa to kyA kare ? avadhUtajIH are bhAI, abhI taka to na kisIne mujhe mArA hai, na pITA hai. isaliye aisA karo ki Apa mese eka mujhe pakaDo aura eka pITo. aura dekho meM kyA karatA huM ! A javAba sAMbhaLI pelA to ThaMDAgAra thaI gayA ane cAlavA lAgyA. emanI nirbhayatA ane Izvara pratyenI atUTa zraddhA evI ke sAme AvelAnI vRtti paNa karI jAya. eka prasaMge teo narmadAe snAna karavA jatA hatA. hAthamAM dhAriyuM laI eka mANasa doDato Avyo ane emanI najIka AvI pUchavA lAgyoH ""mahArAja kyAM che ?' dekhAva uparathI te mANasa ghAtaka jevo ja lAgato hato ane dhAriyAthI kApI nAkhavA ja Avyo hoya tema jaNAtuM hatuM. paraMtu avadhUta jenuM Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI raMga avadhUta nAma ! mahArAjazrIe kahyuM: ''bhAI zuM kAma che? huM ja mahArAja !'" javAba sAMbhaLIne pelA mANasanI vRtti pharI gaI ane kahyuM: mAre tamArAM darzana karavAM hatAM !'' Ave ja eka prasaMge narmadAnA pANImAM UbhA UbhA japa karatA hatA tyAM traNa magaro dhasI AvyA hatA tyAre temaNe atyaMta nirbhayatApUrvaka aMjali chAMTI kaheluM: ''darzana devA AvyA ho to darzana thayAM; darzana karavA AvyA ho to darzana thaI gayAM. Apa padhAro!'' ane traNe magaro jANe "ebAuTa Tarna'no hukama maLyo hoya tema jevA dhasamasatA AvyA hatA tevA ja pAchA vaLI gayA! 6. narmadA parikramA pU. zrI nArezvara A rIte rahyA ane emane thayelA daivI Adeza anusAra dattapurANanAM 108 pArAyaNa ane japa vagerenuM anuSThAna pUruM karyuM. bhAratIya saMskRtimAM koI paNa anuSThAna kare to tenI samAptimAM udyApana karavAno rivAja hoya che. emAM ThIka ThIka kharca thatuM hoya che. paNa avadhUtajI pAse to paiso ja kyAM hato ? pote to aparigrahavrata rAkhyuM hatuM. tyAM ja eka satsaMkalpa thayo ke 108 pArAyaNa karyA che to mA narmadAnI 108 divasamAM page cAlIne parikramA karavI, ane e rIte jAte tapa karIne ja ughApana karI levuM. tyAM to temane pharI devadaSTAMta thayo je anusAra teo potAnA Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 narmadA parikramA gurubaMdhu zrI gAMDA mahArAjazrIne maLI AvyA ane temaNe sopeluM kArya samajI laI sIdhA moraTakkA mukAme paramahaMsanA Azrame pahoMcI gayA ane tyAMthI narmadAnI parikramA zarU karI dIdhI. A paramahaMsa zrI caMdrazekharAnaMdajI siddha puruSa hatA ane temaNe pU. zrIne nArezvara AvatAM agAu keTalIka vAto karelI ane gujarAtamAM ja rahevA jaNAveluM. A AzramamAM ja pAchaLathI emaNe emanAM pU. mAtA rukamAmbAnI uttarakriyA karI hatI. parikramAmAM teo potAno paricaya bhAgye ja ApatA. veza paNa vicitra rAkhyo hato. hiMdI bhASI pradezamAM teo hiMdI bolatA nahIM ane gujarAtI bhASI pradezamAM teo gujarAtI bolatA nahIM. aMgrejI to kyAreya na bolatA. bhikSA svAbhAvikatAthI maLe to ThIka, nahIM to goLanuM pANI pIne cAlatA rahetA. tAva to lagabhaga AkhI parikramA daramiyAna sAthIdAranI mAphaka sAthe ja rahyo, paNa te saheja narama paDe ke cAlatA ja rahe. jota jotAmAM 35-40 kilomiTara to kApe ja kApe. jANe pavana ja UDyo evI ajaba cAla ! eka vakhata to divasanA lagabhaga 80 kilomiTara cAlelA ! rastAmAM ke mukAma para sAthI parikramAvAsIomAM bhaLI jAya, sevAcAkarI paNa kare. teo kavacit pUche ke bhAI tame sukhI gharanA lAgo cho. zA mATe parikramAe nIkaLyA ? to tarata ja potAnA avadhUtI vinodane vyakta karatAM kaheH "dekho bhaiyA ! duniyA saba sukha lUMDhaneko bAvarI bAvarI phiratI hai, hama duHkha kahAM hai vo TUMThaneko nikale haiM. hamako kahIM bhI duHkha dIkha paDatA nahIM hai !''. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 zrI raMga avadhUta AkhI parikramAmAM aneka anubhavo thayA. eka vakhata traNa rIMcha nadInI khINamAMthI dhasamasatA dhasamasatA upara cAlavAnI keDI taraphanA raste dhasI rahyAM hatAM ane avadhUtajInI pAchaLa cAlanAra sAthInI najare paDyAM. avadhUtajI to emanI dhUnamAM ne dhUnamAM prabhunAmasmaraNa karatA cAlyA jatA hatA. pAchaLathI bUma AvI ke mahArAja bhAla (rIMcha) ! avadhUtajI svastha thayA. sAvadhAnIthI sarvane kahyuM ke, sau potapotAnI jagA para sthira UbhA thaI jAo. ane pote 'gurudevadatta'nI divya ghoSaNA karI hAthamAMnI lAkaDI ThokI UbhA rahyA ane AMkhanuM eka paNa maTakuM mAryA vinA rIMcha tarapha joyA karyuM. najara maLatAM ja rIMcha gelamAM AvI gayAM hoya tema pAchAM vaLI nIce doDI gayAM ! eka vakhata khUba thAkI gayA hatA. narmadA para snAna mATe paNa mAMDa mAMDa gayA. snAna pachI skUrti AvI ane cAlavA mAMDyuM to bhUkha lAgI. tyAM to emanI najare tAjI bhAkharI ane bhAkharI upara mAkhaNa paDyAM. A ahIM koNe ApyuM hoya ! kema khavAya? vicArI AgaLa vadhyA. bhUkha to kakaDIne lAgI hatI paNa ema game tema kema khavAya ? AgaLa jatAM joyuM to pharI pAchI tAjI bhAkharI joI ! mAkhaNa na hatuM. ane tarata ja khyAla Avyo ke mA narmadA mAkhaNa ane bhAkharI khavaDAvavA AvelI paNa AgaLa cAlavAnI mati karI to mAkhaNa jatuM rahyuM. have bhAkharI khAI levI ja rahI, nahIM to e paNa jaze, kAraNa A jaMgalamAM tAjI bhAkharI nahIM to A rIte koNa mUke? avadhUtajIe revAmAno e prasAda aMgIkAra karyo. AvA aneka anubhavonuM bhAthuM laI nirdhArita saMkalpa anusAra Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtRbhakita - 25 108 divasamAM parikramA pUrI karI pote bharUca pahoMcI jaI pU. gAMDA mahArAjazrIe raceluM zrIgurumUrticaritra marAThI ovI chaMdamAM lakhAyeluM pustaka chapAvyuM ane temanAM caraNomAM nivedita paNa karI dIdhuM. eka vakhata to mu. dAsakAkA teozrIne parikramA daramiyAna garuDezvara maLavA gayA hatA. pU. zrIne daivI Adeza thayo ane temaNe cAlavA mAMDaluM, te vakhate avadhUtajIno paga khoDaMgAto hato ane mu. dAsakAkA temane ArAma levAnuM sUcavatA hatA. chatAM Adeza - guruAjJA - anusAra kArya karanAra avadhUtajIe kazuM ja gaNakAryuM nahIM ane kaDaka avAje mu. dAsakAkAne potAno nirNaya jaNAvI cAlavA ja mAMDyuM. zarIrarakhA mATe AdhyAtmika mArga che ja nahIM. ahIM to "harino mAraga che zUrAno, nahIM kAyaranuM kAma jone" e kAvyapaMkti anusAra ja kArya karavAnuM hoya 7. mAtRbhakita Ama, avadhUtajI dhIre dhIre narmadAtaTavihArI, nArezvaranivAsI tarIke prasiddha thatA jatA hatA. tyAM ekAeka emanA nAnA bhAI nArAyaNa bImAra paDyA. nArAyaNabhAInI kArakirdI atyaMta tejasvI hatI. aMgrejI para khUba sAro kAbU hato. akSaro motInA dANA jevA hatA. muMbaImAM nokarI karatA hatA ane mAMdA paDyA. temane TI.bI. thayo hato. avadhUtajI pU. mAjI ane nArAyaNabhAI baMnene nArezvara lAvyA. ahIM te Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI raMga avadhUta vakhate dharmazALAnuM kAma cAlatuM hatuM, tethI mANasonI ThIka ThIka avarajavara rahetI. paraMtu nArAyaNabhAIno dehAMta thayo. zrI nArAyaNabhAIno AtmA dehapiMjara choDatAM kaMIka mUMjhAto hato ema pU. zrIe joyuM tyAre te samajI gayA ane potAnA bhAIne kola Apyo ke tuM nirAMte prANa choDa. pU. mAjInI ciMtA jarAya karIza nahIM. mane ema lAgaze ke mAro A sAdhuno veza pU. mAjInI sevAmAM ADo Ave che to huM nokarI karI letAM acakAIza nahIM. pU. mAjInI sevAmAM huM UnI AMca AvavA nahIM dauM. sAce ja e akSaro pU. zrIe sAcA pADyA. pU. mAjI te pachI avadhUtanI suprIma korTa samAM banI rahyAM. emanI AjJA laIne ja nIkaLavuM ane emanI mAMdagInI khabara pravAsamAM paDe ke tarata badhA ja kAryakramo rada karIne pAchA AvatA rahetA. nArezvaranI e pachInI tamAma pravRttio ane sthAnano vikAsa e pU. mAjIne AbhArI che ema kahevAmAM jarAya atizayokti nathI. pU. mAjI ahIM na rahyAM hota to avadhUtajIe nArezvarane kAyamI nivAsasthAna banAvyuM hota ke kema e zaMkAspada ja che. ' pU. zrI mAjIne praNAma karIne ja, emanI AjJA laIne ja Azrama bahAra jatA. A emaNe svecchAe svIkArelo niyama hato. paraMtu eka vakhata evuM banyuM ke avadhUtajI vahelI savAre nIkaLavAnA hatA. prathama nAvamAM besI korala jaI gADImAM besavAnuM hatuM. pU. zrI snAnAdithI paravArI maLasake cAra vAgye taiyAra thaI gayA ane pU. mAjInI rajA levA, pAye paDavA Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtRbhakti pU. mAjInI kuTire AvyA. pU. mAjI kudaratI hAjate gayAM hatAM. pU. zrIe sevAmAM rahenAra bAIne kahyuM ke mAjIne kahejo ke e gayo. pU. mAjI thoDI vAramAM ja AvyAM ane temane thayuM ke thoDI vAra paNa na rokAyo ! evI zuM utAvaLa hatI ! ane basa. ahIM pU. zrI je mazIna boTamAM beThA hatA tenuM mazIna cAlyuM ja nahIM. Akho divasa narmadAmaiyAnA khoLe ja gayo. ane tarata ja pU. zrIe samIkSA karatAM kahyuM ke Aje pU. mAjInI AjJA lIdhA vinA nIkaLyo tenuM A phaLa - tenI A sajA bhagavAna karI rahyA che je mAre bhogavavI ja rahI. pU. zrIe te divase svaicchika sajArUpa annatyAga paNa karyo. pU. zrI potAne game ke na game paNa pU. mAjI kaMIka kahe to acUka temanI AjJA pALatA. eka vakhate pU. zrIe kAraNavazAt pUjanamAM potAnI pAdukAo ApavI baMdha karI. paraMtu vaDodarAnuM maMDaLa dara sAla pagapALA AvatuM ane temane pAdukA pUjana karavuM hatuM. avadhUtajIe to kAne vAta dharI nahIM, paNa pU. mAjIne vinaMtI karatAM pU. mAjIe avadhUtajIne kahyuM ke pAdukA kema Apato nathI? emanA tapa sAmuM to jo ! pU. zrIe kahyuM ke huM tamane pAdukA ApuM. bhale te tamArI pAsethI laIne pUjana kare. pachI pU. mAjIe e rIte pAdukA vaDodarA maMDaLane ApI, paNa umeryuM ke have tame e je kahe tenI amalabajAvaNI karaje. AjJAnuM ullaMghana kyAreya na karazo. AvAM vatsala mAjIno dehavilaya jeTha suda 11, vi. saM. 2023nA roja thayo. pU. zrIe uttarakriyA uttama karI ane pU. mAjInA puNya smArakarUpe mAtRsmRtizailanuM nirmANa karyuM. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 zrI raMga avadhUta ekAda doDha varSa pachI pote paNa mahAprayANa karyuM: potAnI 71mI varSagAMTha jayapura mukAme karI haridvAra padhAryA hatA. tyAM 19mI navembara, 1968nA roja kArataka mAsanI amAse dehalIlA saMkelI lIdhI. avadhUta parivAre emanA pArthiva dehane haridvArathI nArezvara lAvI agnisaMskAra karyo ane raDate hRdaye zokAMjali arpI, je divase agnisaMskAra thayo te 21mI navembara emano aMgrejI tArIkha lekhe janmadivasa ja hato. bhAratamAMthI tathA anya videzomAMthI zokAMjalinA saMdezAo AvyA je 'zraddhAMjali'mAM saMgrahAyA che. e pachI raMgamaMdiranuM nirmANa thayuM. jANe avadhUtajI citAmAMthI pharI beThA thayA hoya ema maMdiramAM citA khaDakAI hatI te sthaLe ja zAstrokta vidhithI mUrtinI prANapratiSThA thaI, je prasaMge ghaNI khyAtanAma vyaktio, AdhyAtmika vibhUtio hAjara hatI. agnisaMskAra karanAra emanA ja gotranA zrI goviMda alavaNI dAdAe badhI uttarakriyA karI hatI to, pU. zrInA ja veda-RgvedanA prasiddha paMDita kheDurakara zAstrInA hAthe mUrtinI prANapratiSThA thaI hatI. Aje raMgamaMdiranI e mUrti anekonAM haiyAMne zAtA Ape che. pAchaLathI dhyAnamaMdiramAM emaNe upayogamAM lIdhelI ane anya evI vastuono smRtisaMgraha karavAmAM Avyo che. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. mahAnubhAvonA saMparkamAM pU. zrI sarvadharma samanvayanA puraskartA hovAthI aneka mahAna vibhUtio, saMto, AcAryo, mahAnubhAvone maLatA, nikhAlasatApUrvaka vicAronI Apale karatA ane AzramamAM padhAravAnI vinaMtI karatA ane jeo Ave teno yathAyogya satkAra vagere karatA. AvI ghaNIya vibhUtione teozrI maLyA hatA. paraMtu mukhya mukhya nIce mujaba gaNAvI zakAya: saMtakoTinA sarvazrI AcArya vinobA bhAve, pU. zrImoTA, pU. muktAnaMdabAbA, DoMgare mahArAja, svAmI kRSNAnaMdajI, svAmI cinmayAnaMdajI, svAmI zrI saccidAnaMda (cANoda), svAmI zrI kRpAlvAnaMdajI, pU. gulavaNI mahArAja, sajjana gaDhanA saMta pU. zrI tarAlokara nAnA mahArAja, svAmInArAyaNa saMpradAyanA pU. yogIjI mahArAja, pU. raNachoDadAsajI mahArAja, prasiddha vaiSNavAcAryo vrajabhUSaNaratnalAlajI vagere; svAmI bhadrasamA aneka - bhAgavatamArtaDa kRSNazaMkara zAstrI, paMDita sAtavaLekara, vedazAstrajJa ceDUkarajI, ve. zA. saM. kavIzvara zAstrIjI, jere zAstrIjI, maNizaMkara paMDitajI, badarInAtha zAstrIjI, tuLajAzaMkara zAstrIjI vagere jevA vidvAna ratno; gulajhArIlAla naMdA, zrI bI. jI. khera, zrI lalitacaMdra dalAla, bAbubhAI paTela, eca. ema. paTela, bhAIkAkA, prabhAtasiMha mahIDA, ratnasiMha mahIDA, guru golavalakara, ravizaMkara mahArAja vagere jevA samAjanA agraNI kAryakaro-rAjapuruSone maLyA che. abhinava saccidAnaMdajI, dvArakApIThAdhIza zaMkarAcArya ane 29 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 zrI raMga avadhUta mahAmaMDalezvara zrI rAmasvarUpAnaMdajI vagerene to teozrI khUba ja umaLakAthI maLatA jAyA che. ravizaMkara rAvaLa samA citrakAra, mAsTara vasaMta ane dosta mahaMmada samA saMgItakAra, DaoN. bhoMsale jevA AMtararASTrIya masAja karanAra vagere vagerenI yAdI lAMbI thAya tema che. 9. sAhityanirmANa pU. zrIe sAhitya lakhavA khAtara nathI lakhyuM. svAbhAvika rIte, AnaMdanA udgAra rUpe, khAdhA pachI jema oDakAra Ave che te rIte, lakhyuM che. lakhyuM che ema kahevA karatAM lakhAI gayuM che ema kahevuM vadhu yogya che. keTalAka graMtha ke stotro - bhajano divya Adeza ke bhakta aMtaHkaraNanA nimittathI lakhAyAM che. (1) zrI gurulIlAmRta: jJAnakAMDa, karmakAMDa ane upAsanAkAMDa ema traNa bhAgomAM lagabhaga 19, 000 doharA chaMdamAM lakhAyelo A varada aupanika graMtha che. A graMthanAM saptAha-pArAyaNa, anuSThAno, sAmUhika rIte ane vyaktigata rIte thAya che. kathAo paNa yojAya che. emAM pahelA bhAgamAM dattAtreya bhagavAnanI daivIlIlAo ane te dvArA vedAMtanuM ane aSTAMga yoga vagerenuM saraLa chatAM zAstrIya nirUpaNa che. bIjA bhAgamAM zrIpAda vallabha ane nRsiMha-sarasvatI je ubhaya zrI dattAtreyanA avatAra manAya che temanI lIlAonAM varNana che. trIjA bhAgamAM dattAtreyAMzAvatAra zrIvAsudevAnaMda sarasvatI je temanA guru che temanI lIlAo Ave che. ghaNA doharAo saraLa, jJAnasabhara Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 - sAhityanirmANa zailImAM apAyA che je jhaTa moDhe caDI jAya tevA che. pAchaLathI . enuM gadyarUpAMtara emanI preraNAthI thayuM che. (2) avadhUtI AnaMdaH A bhajanasaMgraha che. bhaktipravaNa avadhUtanuM darzana emAM thAya che. 250 uparAMta gujarAtI- hiMdI bhASAmAM lakhAyelAM A bhajano kAvyasAhityanI daSTie paNa UNAM Utare tema nathI. AmAM emanI ati prasiddha 'datta bAvanI' paNa AvI jAya che. AmAMnAM hiMdI bhajano "avadhUtI mauna' nAmathI alaga chapAyAM che. (3) raMgadayam saMskRta bhASAnuM mAdhyama avadhUtajIne vadhu phAve che. bhAva ane zabdanuM tAdAbhya ahIM vizeSa dekhAya che. judAM judAM devI-devone parabrahmanA svarUpa tarIke saMbodhIne bhAvapUrNa stutio saMgrahAyelI che. vaLI, jJAnaya nAmanA enA vibhAgamAM tattvaciMtana paNa sabhara bharyuM paDyuM che. nAnAMmoTAM 76 stotro ane 15 jeTalAM pariziSTothI zobhita A graMtha gujarAtI anuvAda sahita maLe che. (4) raMgataraMgaH marAThI abhaMgo, padono saMgraha che. (5) vAsudeva saptazatI: 700 ovI (chaMda)mAM lakhAyelo A marAThI graMtha zrI vAsudeva gurunuM caritra saMkSepamAM varNave che. (6) saptazatI samanuvAda: zrI vAsudevAnaMda sarasvatIjIe lakhela saMkSipta gurucaritrano e ja ovI chaMdamAM anuvAda karyo (7) amara Adeza pravacano, saMdezAo vagereno A saMgraha avadhUtajInI vicAradhArAne samajavA upayogI thAya tema che. (8, 9) upaniSadonI vAto ane viSNupurANanI vAtoH Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI raMga avadhUta 32 nAma pramANe ja prAcIna sAhityanI vArtAo rasALa zailImAM ApelI che. (10) sodharAtaLa uparanI colodhinI nAmanI saMskRtamAM TIkA pU. zrInI samajAvavAnI zailI sAthe saraLa saMskRtamAM paNa keTaluM arthagaMbhIra lakhI zakAya che teno namUno che. (11) zrI raMgapatramaMjUSA : pUrvAzramanA ane nArezvara AvyA pachInA keTalAka patrono saMgraha che. (12) saMgItagItA : sAdo gAmaDAno rahIza paNa'samajI zake e DhALamAM ane zailImAM gItAnuM rUpAMtara kareluM che. jANe kRSNa bhagavAna gujarAtImAM gAtA hoya tema lAge che. (13) praznottaragItA: mahAbhAratathI mAMDI Adha zaMkarAcAryanI ane anya cha praznottara-mAlikAono A saMgraha savivecana che. (14) patragItA: mumukSuone mArgadarzana Apato nAno paNa jJAnabharapUra graMtha, gItAnA 16 zlokone vaNI laI 16 patronA rUpamAM lakhAyelo padyAtmaka graMtha. (15) dattayAgapaddhati : aneka prAcIna graMthonA abhyAsa ane paraMparAthI prApta yajJapaddhatinuM saMzodhana ane saMkalana. (16) pUrvAzramamAM lakhAyelA saMskRta vyAkaraNanA graMtho 'gIrvANa bhASA praveza pUrvArdha - uttarArdha' lakhAyelA Aje aprApya che. e ja rIte 'tyAre karIzuM zuM?', 'TaoNlsTaoNya ane zikSaNa' vagere paNa pUrvAzramanA graMtho maLe che. emanA vize, emanA graMtho vize, keTalAMka bhajanonI samajUtI, keTalAMka stotro vagerenI samajUtI vagere sAhitya Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Adeza-upadeza 33 preraNAthI lakhAyeluM che. kAvyAMjalio vagere saMgraho paNa sArI evI saMkhyAmAM che. 10. Adeza-upadeza avadhUtajI AcAra dvArA ja pracAra-prasAramAM mAnatA. AcaraNa e ja upadeza ema kahetA tethI pote thaIne kyAreya kazuM bolatA nahIM. potAnI janmajayaMtInA divase pAchalAM dasabAra varSa kaMIka bolatA. bAkI praznonA javAbamAM e svairavihArInI vANI kalAko sudhI cAlatI. emAMthI kaMIka saMgrahAyuM che. vaLI zarUnAM varSomAM nArezvaramAM ke kyAMka avadhUtI lahera Ave ane e AnaMdanA svAbhAvika ugAra kAvyamaya bhajanarUpe sarI paDe athavA stotrarUpe AviSkAra pAme tevuM sAhitya ghaNuM che. keTalAka patro paNa che. te badhAMmAMthI badhuM to ApI na zakAya paNa mukhya keTalAka vicArone atratatrathI ahIM mUkyA che. Adeza' e zIrSakathI sau prathama pa9mI raMgajayaMtI prasaMge emaNe kareluM TUMkuM udabodhana mananIya che. Adeza tevo bhava ! ekabIjA tarapha devadaSTithI jotAM zIkho, dAnavadaSTithI nahIM. dareka vyaktimAM rahelA devatvane - daivI aMzane pichAno. ane ekabIjAnuM maMgala IcchI jagatamAM mAMgalya varasAvo! vicAra, vANI ane vartanamAM ekatA Acaro. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 zrI raMga avadhUta ekabIjAne AzIrvAda Apo, abhizApa nahIM. bhaluM Iccho, bhUMDuM nahIM. * rUDuM karo, kUDuM nahIM! ekabIjAnA poSaka bano, zoSaka nahIM. tAraka bano, mAraka nahIM. upakAraka bano, apakAraka nahIM ! bolo thoDu, karo vadhAre. mAthuM ThaMDuM rAkho, garamI hAthapagamAM pragaTAvo. pratyeka prati sahiSNutA rAkho, vidviSatA nahIM. bolo to satya bolo, asatya nahIM. karo to satkarma karo, duSkarma nahIM. vAMcho to sarva kalyANa vAMcho, mAtra svakalyANa nahIM ! juo to potAnA doSa juo ! gAo to bIjAnA guNa gAo ! khAo to svakaSTArjita khAo ! mukhamAM avinAzI bhagavannAma, hAthe sarva maMgala kAma, ne haiye hanumAnathI aDaga hAma rAkhI dhaye jAo, dharme jAo. vijaya tamAro che, vijaya tamAro che !! vairANi prazamaM yAntu sauhArda vardhatAM mithaH / kalahA vilayaM yAntu bhAvayantu janA mithaH // zAntiH ! zAntiH !! zAntiH !!! jAsudda, raMga avadhUta e pachI bIje varSe emanI janmajayaMtInuM 60muM varSa AvatuM hatuM. pU. mAjI, e jue e hetue nArezvaramAM ja enI Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Adeza-upadeza 35 ujavaNI aneka dhArmika anuSThAno, yajJayAgAdi, annavastranAM dAna sAthe UjavAI. te samaye "nArezvarano nAda' e zIrSaka heThaLa kareluM temanuM uddabodhana sAmAnya mANasa mATe rojiMdA jIvanavyavahAramAM paNa upayogI thAya tema che. nArezvarano nAda vahAlAM AtmasaMtAno ! hareka paLe, hareka sthaLe, hareka avasthAmAM parama kAruNika paramAtmAnI upasthiti anubhavo. haratAMpharatAM, UMghatAjAgatAM, UThatAMbesatAM ke kAma karatAM enA sAMnidhyano sAkSAtkAra karo. svAse zvAse enI hastInuM anusmaraNa karo. nasenasamAM eno anAhata padadhvani sAMbhaLo ! rAma kaho ke rahemAna kaho, ISTa kaho ke krAIsTa kaho, kRSNa kaho ke karIma kaho, datta kaho ke dAtAra kaho, vibudha kaho ke buddha kaho, Atama kaho ke prItama kaho, Izvara kaho ke allAha kaho, jina kaho ke jihovAha kaho, gaoNDa kaho ke guNeza-gaNeza kaho, ahurmajhada kaho ke Atmamata kaho, parabrahma kaho ke paramezvara kaho, vizvAtmA kaho ke vAsudeva kaho, ziva kaho ke pIva kaho, raMga kaho ke raba kaho, puruSottama kaho ke pArasanAtha kaho, bhagavatI kaho, merI kahe, mariyama kaho ke mAtA kaho, ke bIjuM kAMI kahe, pulliga, strIliMgI ke napuMsakaliMgI phAve te nAmathI ene pokAro, je koI che te e ja che. anaMta nAmomAM eka ja akhilAdhAra anAmI rahelo che !! parvatomAM enuM sthANutva nihALo; nadIomAM enI dayArdratA Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI raMga avadhUta anubhavo; sUrya, tArA, nakSatromAM enA kSaNe kSaNe navInatAbharyA sauMdaryanI jhAMkhI karo ! prANImAtramAM e haratApharatA, 'satsaM zivaM sundaram'ne pichAno. jAtijAtimAM (Species) e ajAtane jotAM zIkho ! tamAruM sarva vastu roma roma enAthI bharI do. tamAruM badhuM jIvana enA astitvathI otaprota banAvo. tadrupa thAo, tanmaya bano !! hAthathI enA maMgalakAryamAM sAtha do; pagathI enA puNyadhAmamAM Daga mAMDo; mukhathI enuM puNya nAma uccAro; zabdezabdamAM enI mRdutAno sparza karo ! eka paNa zabda evo na uccAro jethI enA vizvasaMgItamAM kSobha utpanna thAya. eka kadama paNa evuM na uThAvo, eka karma paNa evuM na karo, je enI samakSa na karI zako. eka vicAra paNa evo na UThavA do eka zvAsa paNa evo na lo, jethI enI vizvazAMtimAM talabhara paNa vikSepa Ubho thAya ! 36 ahaMno aMcaLo pheMkI daI, eka nirdoSa, nirapekSa, nagna bALakanI mAphaka, nirdabha digaMbara DiMbhanI jema enI samakSa UbhA raho. mAgaNanI mAphaka haragija nahIM ! 'A Apa' 'te Apa'nI vRttithI kadI nahIM. nazvara jagatamAM e nATakI naTavaranI ramatanuM ramakaDuM thaIne raho ne juo zI majA Ave che ! enA pagano phUTabaoNla thaIne UchaLo ne juo ke enA anaMta aizvarya - AkAzamAM tame kevA UDo cho ! bALake khAdhuMpIdhuM ke nahIM, e ughADuM che ke DhAMkeluM, svaccha che ke gaMduM, bImAra che ke taMdurasta e badhAyanI ciMtA enI mAne che, bApane che. bALaka thaIne raho ane enI amara hUka anubhavo ! jagata ke Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 Adeza-upadeza jagadIza koInI pAse mAgaNanI kazI ja kiMmata nathI; kadAca baTakuM maLe to paNa tiraskArathI - parAyAnI buddhithI. paNa nirdoSa bALakane jotAM ja duzmanamAM paNa AtmIya bhAva pragaTa thAya che, e khUba yAda rAkho ! vizva-bApanI anaMta samRddhinA vArasa hovA chatAM, koI azaraNa anAthanI mAphaka bhikhArIveDA zuM Acaro cho? UTho, jAgo ne tamArA svayaMbhU hakanI jANa sAthe e anAdi hakanI - vidhvaMbhara paramAtmAnI anaMta aizvaryabharI chAyAmAM vinamra thaI bALabhAve bAMga pukAro ne enI akhaMDa yAdamAM nirbhaya - naciMta thaI masta vicaro ne tamArI janmajAta bAdazAhatano upabhoga lo !! sarve vairavinirmuktAH paraspara hitaiSiNaH / svasthAH zAntAH samRddhAzca sarve santvakutobhayAH / / jagatsuhRd, raMga avadhUta DAkoranA raNachoDarAya to godharAnI najIka ja. avAranavAra darzana karavA jatA. pAMDuraMgane mana viThThala ke raNachoDarAya, datta ke dAtAra sarva parabrahmanAM ja svarUpo! raNachoDarAyanI bhakti sAthe teozrIe eno AdhyAtmika artha nIcenA abhaMgamAM, DAkoranI deNa e pravacanane aMte Apyo che je vicAraNIya cheH deha te DAkora, AtmA zrI raNachoDa ! dharme mati sthira, gomatI e | OM || boDANo analpa, mana niHsaMkalpa | samAdhi sakalpa gaMgAbAI zrIM che satkarmane kuDe, tulasI mAMjara ! Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - za ? zrI raMga avadhUta jJAna niSThAMkura, bhakti puSTa ! svarNavALI dAna sarva samarpaNa | anya vismaraNa, nizadina | va7 | jvAse svAse svAtma-smaraNa niSkAma | sevA harinAma, saMta saMga / nai || dvArakA parokSa, DAkora pratyakSa | zarapUrNa pakSa, raMga divya | aaN . nIceno vaidika maMtra ApaNe sau jANIe chIe? OM sahanAvavatu / sahanau bhunaktu / sahavIryaM karavA vahai / tejasvinAvadhItamastu / mA vidviSAvahai / / / paNa enAM pAMca nAnAM nAnAM vAkyone emaNe vaidika paMcazIlanuM nAma ApI AjanA saMdarbhamAM navA ja arthano phoTa karyo che? sahanAvavatu / e parama pitA paramezvara ApaNA ubhayanuM rakSaNa kare ! eka saMrakSita ne bIje upekSita rahe to kALe karI baMneno nAza thAya. 1 saha nau bhunaktu // ApaNe baMne aizvaryane varIe ne vividha sukhopabhoga bhogavIe ! eka sukhasagavaDomAM ALoTa ne cAMdInI thALImAM roja miSTAnna Aroge ane bIje duHkhamAM pAsAM ghasyAM kare ne mAMDa kodarAya na pAme to eka apacana ne bIjo bumukSAno bhakSya banI baMneya vinAzane paMthe paravare. 2 14, vIrya karavA vahai , capaNe ne zaktimAna banIe - baMne baLanI upAsanA karI, sAtvika tAkAta meLavIe ! eka sabaLo ne bIjo Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deza-upadeza 39 nabaLo hoya to samAjamAM haMmezAM zIta ke uSNa yuddhanuM vAtAvaraNa rahyA kare ne enI gupta pragaTa javALAmAM vizva samasta zekAI jAya. 3 tejasvinAvadhItamastu / ApaNA ubhayanuM bhaNatara tejasvI ho ! emAMthI ekabIjAmAM paraspara devatvanI bhAvanA pragaTe, ekabIjA mATe Adara ne sahAnubhUtinI jyota jAge ane to ja manuSyamAM sAcI mAnavatA jAge - manuSya manuSya mATe marI paDe ne aMgata svArtha bAjue mUkI paramArthamAM pagalAM mAMDa - sva bhUlI sarvamAM samAI jAya ane vizvamAM zAMti ne samRddhinuM sAmrAjya patharAI jAya. 4 mA vidviSAvahai / ApaNe kadIye ekabIjAno dveSa na karIe ! 'mAM tuM ane 'tuM'mAM huM nihALI sarvatra huM-tuM, mAruM-tAruMthI para eka avinAzI akhaMDa paramatattvanAM darzana karI, badhe eka abhaMga AdhyAtmika ekatA anubhavI jagatamAMthI verajhera, duHkhadAridra, juddha-athaDAmaNane dezavaTo ApI sukhazAMti ne AnaMdaAnaMdanAM maMDANa karIe !! 5 A saMsAramAM sukhaduHkha cAlyA ja kare che. e sukha ane duHkha taraphanI daSTi e zabdano navo ja artha ApIne badalavAnI vAta suMdara rIte temaNe mUkI che. teo kahe che: ''paNa e sukha eTale zuM ? sukha zabda ja enI vyAkhyA Ape che. "susthAni annakvAni mAtmAna savAri rUndriyAna bhinna ta suvim' - jemAM mana sahita iMdriya viSayomAMthI parAmukha thaI AtmAbhimukha thAya - Izvara tarapha vaLe - te sukha. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI raMga avadhUta duHkhano artha ApatAM teozrI kahe cheH 'duHkhAni bahirmukhAniM viSayaniratAni indriyANi yasmin tat duHkham - jemAM iMdriyo bahirmukha thaI zabdasparzAdi viSayonI pAchaLa AMdhaLI bhIMta thaI doDatI hoya e ja duHkhano dariyo ! ethI ja eka ThekANe e samAjamAM cAlI rahela paristhitinuM mUlyAMkana karatAM kahe che: ''Aje jyAMtyAM du: kha, daitya, bhIti, kleza vagerenuM udAsa vAtAvaraNa najare paDe che. koInA moDhA para teja, ullAsa ke AnaMda nathI, kAraNa zuM ? puNyasya phalamicchanti puSpaM necchanti mAnavAH / phalaM pApasya necchanti pApaM kurvanti yatnataH // re puNya ke satkarmanuM phaLasukha, te badhAne joIe che. paNa satkarma karavAnI vRtti bhAgye ja koIne thAya che, pApa ke duSkarmanuM acUka phaLa te du: kha. te koIneya joItuM nathI, paNa duSkarma karavAmAM to badhA ja, huMsAtuMsIthI AgaLa dhAya che.'' '"to pachI sarvasAdhAraNa loko mATe paramAtmA ke zAzvata sukhazAMtinI prApti mATe taddana saraLa ane saheluM sAdhana kayuM?'' evo prazna pote ja pUchI uttara ApatAM kahe cheH ''me mAro saMdeza eka ja TUMkA sUtramAM ApI dIdho che ke zvAse zvAse vatta nAma smarAtman - kalyANakAMkSI he jIva! pratizvAsa zrIdattanuM - jeNe tane badhuM ApyuM che te paramAtmAnuM nAmasmaraNa kara, haMmezAM prabhunI yAdamAM jIvana vyatIta kara. mANasamAtrane roga eka ja thayo che ane te bhavaroga, eTale ja azAMti, phleza, kalaha, asamAdhAna ane tenA para bhagavannAmasmaraNa e Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 Adeza-upadeza ilAja paNa eka ja che. koI paNa AdhyAtmika anubhava - pratIti sAcAM che ke kema e nANI jovA mATe zAstrIya rIta A cheH zAstra pratIti, gurupratIti ane AtmapratIti ema traNa eka hovAM joIe. zAstra eka kahe, guru kAMI bIjuM ja bole ane ApaNe kAMI trIjuM ja anubhavIe to e anubhava pUrNa vizvAsa karavAne lAyaka nathI, ema jANavuM. guru nAnaka kahe che: "nAnaka dukhiyA saba saMsArA ja sukhiyA so nAma adhArA.' saMsAra saghaLo du:khathI ja bharelo che. je koI pUrNa sukhI che tenA sukhano pAyo bhagavannAmasmaraNa ja che. paNa nAma konuM levuM ? koI kahe cheH rAma moTo, koI kahe che: kRSNa moTo, koI kahe cheH zivanuM nAma sAruM to koI kahe che: dattanuM nAma moTuM. paNa A badhuM ajJAna che. Izvara eka che. enAM nAma aneka che, rUpa aneka che. vastutaH to enAM aneka nAma ne rUpa hovA chatAM e to tattvataH anAmI-arUpI ja che. koI paNa nAmarUpanI kedamAM sapaDAyelo nathI.'' eka ThekANe A bhagavannAmasmaraNanA paththarUpe teozrIe kahyuM ke paraspara levo bhava - tame ekabIjAmAM devatva nihALatAM zIkhazo to bIjo paNa tamane deva nIrakhaze ane aMte zAzvata sukhamAM oLaTavAnAM badhAMnAM ja svapno siddha thaze. A saMdarbhamAM yAda Ave che ke svAmI zrI muktAnaMdajI pAse vizvazAMtino saMdeza levA AvelA pratinidhimaMDaLane pU. muktAnaMdajIe paNa A avadhUtI sUtra ja ApyuM hatuM ke AjanI badhI ja azAMtino upAya paraspara devo bhava e sUtranA amalamAM ja rahelo che. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI raMga avadhUta AphrikAmAM bALako vacce bolatAM temaNe je kahyuM temAM prArthanAnI mahattA to AvI ja jAya che paNa badhe ja saphaLatA meLavavAnI cAvI paNa temAM batAvAI che. mane kAle eka bhAIe pUchyuM ke, ""badhe ja saphaLatA meLavavAnI koI kUMcI che kharI?' kahyuM: hA. sAnukrane nAthe - jo paramAtmAne anukULa thAya eTale ApaNane thAya, to sAnui | trayam badhI duniyA ApaNane sAnukULa che. ane nAnune gagannAthe nAnukUna nan trayam paramAtmAne anukULa nahIM hoya to mANasa phAve teTalA dhamapachADA mAre topaNa e jIvananI aMdara yazasvI thato nathI. koI paNa rIte tame samaje evI bhASAmAM kahuM to jo rAjA sAthe dostI karI hoya to vagara mAgye rahevA mATe baMgalo maLe, nokaracAkara maLe, cAMdInI thALIomAM khAvAnuM maLe, bagIcA maLe, sArAM kapaDAM maLe, badhuM ja maLe ane dIvAnathI caparAsI sudhI badhA ja ApaNane salAmo bharatA phare. paNa ene mATe thoDI mahenata karavAnI jarUra che eTaluM ja. evI rIte rAjAonA rAjA paramAtmA, AkhAya brahmAMDa para jenI sattA cAle che tenI sAthe jo thoDI dostI thaI jAya - ane e thoDAmAM rIjhe evo che. ene kaMI bIjuM joItuM nathI. "mAna te bhAva ApaNo sAco hovo joIe. te bhAva pradarzita karavAne mATe prArthanA eka sAdhana che, e eka pula che. paramAtmA pAse javA mATe ApaNe A tarapha chIe, paramAtmA pelI tarapha che ane kalpanA karo, vacamAM eka moTo mahAsAgara che. e taravAne mATe prArthanA eka pula che. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11. dattopAsanA pU. zrI sAthe datta-upAsanA joDAyelI che. paNa eozrIno datta e kAMI pAMthika devanI mAphaka eka nAnakaDA maMdiramAM samAI rahela pASANano TukaDo ke koI manuSyane peTe avatarela sADA traNa hAthanuM hADacAmanuM nAzavaMta pUtaLuM nathI, paNa aNumerumAM vyApIneya avazeSa rahela pUrNa parabrahma che. enAM traNa mukha te sat, cit ane AnaMda che; ane aizvarya vagere cha vibhUtio tenI SaDyujAo che. yogabhUmi - kAmakrodhAdi durgaMdhayukta maDAMnI dAhabhUmi je mumukSuonuM aMtaHkaraNa smazAna che, ane IzvaranA ni:zvAsarUpa veda kUtarArUpe enA paga cATe che. 'A datta-upAsanAmAM jhaghaDAne sthAna ja nathI, koI upAsanA sAthe virodha nathI, koI dehadhArI AsurI daityano vadha karavA mATe eno AvirbhAva nathI thayelo. ayyanasUyAnI ekaniSTha bhagavadbhaktinA phaLarUpa e avatAra sAdhaka mAtrane naDatA mohAsurano nAza karI jagatamAM vizuddha prema, jJAna, advaita phelAvavA mATe ja pragaTa thayelo hovAthI ene Adiguru kahyo che ane tethI ja e datta-upAsanAnI pazcAdbhUmi para anya koI paNa upAsanA UlaTI vadhAre tejasvI bane che.'' 40 dattAtreya digaMbara kahevAya che tene samajAvatAM kahe che: ''digaMbara - dizAonuM aMbara - e vyutpatti pramANe vastranI mAphaka dizAone DhAMkanAra eTale piDa ane brahmAMDanI bahAra paNa vyApI rahenAra; ane dizA aMbara che jenuM e vyAkhyA pramANe dizArUpI vasranI aMdara rahenAra ema baMne vyAkhyAno sAthe artha 43 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 zrI raMga avadhUta karatAM, brahmAMDane aMdara-bahAra vyApIne rahenAra "satyaniSThatu dazAMgulam' evuM nitya nigurNa paramatattva - paramAtmA. dattAvatAranI upAsanAnuM rahasya batAvatAM temaNe lakhyuM dattAvatAra eTale tene tyavettena munIyA:"nuM saguNa, sAkAra, pratyakSa svarUpa, parArthe "ta samarpaNa'no mUrtimaMta Adarza "nti vi sundaram'nuM bolatuM cAlatuM pratIka; brahmA, viSNu ane maheza, vizvanAM mULamAM rahela sarjaka, saMrakSaka, saMhAraka, anAdi Adi paribaLonuM jagadvitaika daSTie samanvayAtmaka jIvatuM daSTAMta; OMkAranA akAra, ukAra ane makAra ke sata, cita ane AnaMdarUpa trimukha dhAraNa karanAra; bhUta, bhAvi ne vartamAna ane AdhArarUpa mahAkAlanuM avinAza, akhaMDa adhiSThAna, parama pAvana parabrahma paramAtmAnA anaMta dAtRtva ne tyAganuM bhAvaikagamya pazvaryayukta divya rUpa-nirapekSa sarvAzAvinimukta, aniketa, nirdabha, anAdi, avinAza Arocanaka jIvaMta mUrti vaheta laMgoTInI e mAlikI sahana na karanAra, jagatabharamAM mAMgalyanI varSA karatA, uMmare uMmare ahAleka jagAvatA, mUka AcAragarbha svayaMpracAranI jAgatI jyota samA mukta pharanAra digaMbara divya phakIrA ! ane datta-upAsaka eTale enI jIvanadaSTi keLavI enA Adeza pramANe jIvana jIvavAno yatna karanAra mumukSu sAdhaka. teno AcAra e ja upadeza che; mauna ke sUcaka bolavuM e ja vyAkhyAna che; sahaja satata udyoga e ja upAsanA che; puruSArtha ke parizrama e ja tapa che; ahaMkArane bALIne lagAvela bhabhUti e ja vibhUti (vaibhava) che; zIla e ja zaNagAra, akiMcanatA e ja aizvarya, karmakauzala e ja yoga che; bhUtayA e ja bhoga ane sahaja sevA Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dattopAsanA 45 e ja svadharma che. zvAnasurabhi, rAyaraMka, amIraphakIra, brAhmaNacAMDAla ene samAna che. rAgadveSa, mAnaapamAna, niMdAstuti vagere kaMkothI e para che - aspaSTa che. mUMgA sAthe mUMgo, vAcALa sAthe vAcALa, mUDha sAthe mUDha, vidvAna sAthe vidvAna, bALaka sAthe bALaka, yuvAna sAthe yuvAna, bUDhA sAthe bUDho, strI sAthe strI, puruSa sAthe puruSa, jJAnI sAthe jJAnI, mUrakha sAthe mUrakha, jene maLe tenI sAthe pANInI mAphaka bhaLe, chatAMya koInAya saMgathI raMgAyA ke lepAyA vagara badhe niHsaMga karanAra aniketa chatAM sthira mati, Ama parauddhAra mATe potAnI anokhI rIte vartamAna vaheNa sAthe vahI na janAra yatamAna yati, saMyamI, avadhUta che. je levAmAM samajyo ja nathI, anAyAse prArabdhavazAt AvI maLe te anyane ApavAmAM ja eno AnaMda samAyelo che. je phakIra chatAM amIra che, amIra chatAM phakIra che. akiMcana chatAM lokaddayanA siMhAsana para birAjela bAdazAha che. bAdazAha chatAM zAhI tumAkhIthI para cheH banA mAlika binA daulata, banA rAjA binA raiyata, karuM bAtAM binA maiyata. - e enI AtmakhumArI che ne evI akathya AtmamastImAM AlApe che koka vAra eka hamo manamojI pharanArA ! hamone bAMdhanAruM kUNa? sadA niHsaMgI ne nyArA, jagatane mAnanArA tRNa ! vagere (juo amara Adeza : pR. 167) emaNe eka avadhUtI jAherAta - "upadezako joIe che' te Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI raMga avadhUta aMgenI - lakhI che je emano Adarza kevo hato te tarapha nirdeza kare che. A rahI e jAherAtaH joIe che ! joIe che !! joIe che !!! koNa? upadezako. kevA? vANIzUrA nahIM, paNa vartanazUrA. mAtra zabdathI zIkha de tevA nahIM, paNa potAnI jAtane upadeze tevA. "parI kare tevA nahIM, paNa potAnI jAtane upadeze tevA. badhAnA guru thavA doDe tevA nahIM, paNa sarvanA ziSya thavA mathe tevA. udhAra AdarzavAdI nahIM, paNa rokaDa vAstavavAdI. svapnasevI nahIM, paNa jAgrata-jIvI. pagAra zo maLaze? AtmasaMtoSa, amara AnaMda, zAsvata zAMti ! arajI kyAM karavI? aMtaranA UMDANamAM. kAma para kyAre caDavuM? nizcaya pAko thAya tyAre, abaghaDI ! hAjara kyAM thavuM? jyAM ho tyAM ja, sarvatra ! arajI svIkAryAno javAba ? urano ullAsa. arajI kone karavI ? aMtarAtmA avadhUtane !! jagatsuhRda, raMga avadhUta jayapuramAM teozrInI 71mI raMgajayaMtI UjavAI, jyAM temaNe AzIrvAdAtmaka pravacana karyuM je aMtima banI rahyuM. temAM teozrInA upadezano jANe sAra AvI jato hoya tevuM e pravacana che. cAra saMskRta zloko upara ja vivecanAtmaka kazIya pUrvataiyArI vinA apAyelI samajUtI e pravacanamAM Ave che: Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AzIrvAdAtmaka saMdezAo 47 tamAro dareka ThekANe, dareka kAryanI aMdara badhe jayajayakAra thAo. tame badhA paramAtmAnA anusaMdhAnanI aMdara haMmezAM magna raho. (AvI rIte karazo to) janma, mRtyu, jarA (buDhApo) ane enI muzkelIo e badhAMnI aMdarathI bahu sahelAIthI pasAra thaI jazo. tame badhA sadAcArayukta raho, tame badhA mukta thAo (iMdriyadamana karo), zamayukata (manonigraha karanAra) thAo. tamArI pAsenuM parArthe (bIjAne mATe, je kaMI hoya teno sadupayoga, paramAtmA prItyarthe) vAparo. evo yajJa karanArA thAo. khoTI doDadhAmamAMthI mukata thAo ane parizreya zAMti athavA mokSa e pathanA pravAsI thAo. A nagaranI aMdara sukha samRddhi khUba vahyA kare ane badhA puNyane mArge paLo. ekabIjAne tamo bhAIbahenanI mAphaka cAho. bIjAnA matanI sahiSNutA vadho. * paramAtmAnI kRpAthI tame badhA riddhi, siddhi, yaza, kIrti, baLa vagere pAmo ane badhA ja loko haMmezAM AnaMdanI aMdara masta raho. tamane badhAne kalyANane mArge prabhu laI jAo. 12. AzIrvAdAtmaka saMdezAo * T r ikri avadhUtajIe janmanA divasoe ja pravacano ApyAM che ema nahIM. ghaNI vAra judA judA prasaMge saMdezAo, patro, AzIrvAda vagere pAThavI prasaMgone anurUpa potAnuM vicAracitana samAja samakSa rajU karyA che. winnilifflirtain . 1 ja e ' , " * Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 zrI raMga avadhUta rAIphala tAlIma zibira nArezvaramAM thaI tyAre tenA uddaghATana pravacanamAM bolatAM temaNe kahyuM ke, ""mAnavIne aMdara ane bahAra yuddha khelavuM paDe che. jIvana eka saMgrAma che. A jagatamAM svamAnabhera jIvavuM haze to ekeeka nAgarike yuddhanI tAlIma levI joIze. svamAnatyAga ane rASTrapremavihoNuM jIvana e mRtyu samAna che.'' DAkoranI vidyAsaMsthAnI mulAkAta samaye kahyuM: ""koI paNa sAruM kAma paisAne abhAve aTakI paDatuM nathI. kAmanI saMgInatA ne niHsvArthatA ja enI sugaMdha comera dUra dUra phelAve che ne phAve tevI dizAmAMthI joIto paiso ApameLe taNAI Ave che.' gurupUrNimAnA mahattva vize temaNe kahyuM: ''gurupUrNimA eTale AdhyAtmika vikAsanuM saravaiyuM kADhavAno divasa....'' ane gurupUjana eTale zrIsadgurunA... sadupadezane AcaraNamAM utAravAnA saMkalparUpa lokasaMgraha mATe kRtajJatAdarzaka samAraMbha.' dharmamAM jhaghaDAnuM mULa kyAM che te zodhI kADhI kahyuM. " "koI paramAtmAne kaMIka eka rUpamAM mAne che, to koI kaMIka bIjA rUpamAM mAne che, ane A rIte mAnIne besI raheto hoya to jhaghaDo thato nathI, paNa jyAM jisane mAnA, manA rahA hai' - bIjAne potAnI rIte manAvavAno prayatna kare eTale potAnA ToLAnI aMdara bheLavavAno prayatna kare che ane tethI A badhA jhaghaDAo thAya che. UlA badhA ja loko eka ja mArge cAlatA hoya to huM ema kahuM chuM ke vadhAre bhaTakAvAno prasaMga Ave, paNa aneka mArge cAlatA hIM to bhaTakAvAno prasaMga nahIM Ave. dharmapariSadane saMdezo ApatAM tethI ja lakhyuM: ''judA judA Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AzIrvAdAtmaka saMdezAo dharma e prabhune pAmavAnA judA judA mAge che. aMtima maMjila ke prApyasthAna badhAnuM eka ja che..... arthakAmanI prApti, vaheMcaNI ane upabhoga je dharmamUlaka na hoya to samAjamAM akhaMDa asaMtoSa ane yAdavAsthaLI jAmelI ja rahe. ane mokSa ke paramazAMtinI mAtra vAto ja karavAnI rahe.'' eka sAptAhika nIkaLatuM hatuM tenA taMtrIzrIne saMdeza ApatAM lakhyuM: ''ApaNI AjhAdI sAcI AbAdInuM pratIka bane, ApaNI lokazAhI ToLAzAhImAM na pariName, ApaNuM svarAja sva-paisA ke paisAdAronuM rAja athavA sva-saMbaMdhIo ke lAgatAvaLagatAonuM rAja na banatAM sva-potAnuM, darekanuM rAja bane ane tenA saMcAlanamAM sAcA lokamatanuM pratibiMba hoya... ane rASTrapitA mahAtmA gAMdhIjInuM sarvodayanuM svapna saphaLa thayeluM jovAne zaktimAna thaIe e dhyeya haMmezAM najara AgaLa rAkhI... ane e mATe joItI zakti ane taTastha nirvikAra daSTi jaganniyaMtA paramAtmA Apane bakSe evI sahRdaya prArthanA che.'' eka sAptAhikanI dazAbdI prasaMge lakhyuM: "vartamAnapatra e lokamAnasanI nADInA dhabakArA mApavAnuM akSayaMtra che - hovuM joIe. janatA ane sarakAra vaccenI khAI upara pula samAna che....'' ramatapremI yuvAnone zIkha ApatAM jaNAvyuM ke, ''ramatagamatanuM medAna zArIrika svAcya, buddhinI zIdhra nirNAyakazakti ane hRdayanI hamadarda udAtta bhAvanA keLavavA mATe sArAmAM sAruM kSetra che..... mAtra kSudra manoraMjana ke kALakSepanA Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 zrI raMga avadhUta sAdhana tarIke enuM avalaMbana na karatAM ramatagamata mAnavajIvana samRddha banAvavAnI ucca zaktio keLavavAnuM paNa eka sAdhana che evI jIvanasAdhanAnI divya bhAvanAthI ramato ramAya e khAsa jarUrI che.'' vidyArthIo ane zikSako ubhayane mATe temaNe maMtro ApatAM lakhyuMH ""jevI rIte vidyArthIo mATe navA phevo bhava' tArakamaMtra che tevI ja rIte adhyApako ane zikSaNa saMsthAnA saMcAlako mATe chatra kevo bhava' jIvanamaMtra hovo joIe. "tela samAcAra' pAkSikano saMdeza atyaMta mahattvano banI rahe tevo che. zIrSaka che "sneha(tela)nA phuvArA, ''bALakanA janma sAthe ja enA pratyenA vAtsalyanA pratIka samI enI mAtAnA stanamAMthI dUdhanI dhArAo chUTe che tema gujarAta rAjyanI zaizava avasthAmAM ja gurjarInA vakSa:sthaLamAMthI sneha(tela)nA kuvArA UDavA mAMDe e joI konuM haiyuM hiloLe na caDe ? rASTranI samRddhi - rathanAM be paiDAM - udyoga ane khetI; eTale AjanA yaMtrayugamAM telanuM mahattva e paiDAMmAM gati pUranAra dharI samAna che. e parI gharane AMgaNe ja taiyAra thatAM thoDAM varSomAM ja e mATenuM parAvalaMbanapaNuM naSTa thaze, ane e mATe bahAranI dUdhanI bhUkIthI mAMDa poSAtA bALakanI mAphaka paradezanA mAM sAmuM jovAnuM nahIM rahe. deza Akho udyogothI dhamadhamI UThaze ane dezanI kAyApalaTa thaI samRddhinAM soNalAM pratyakSa thatAM vAra nahIM lAge.'' mauna vize eka patramAM lakhe cheH Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 viziSTa vicAradhArA ""mauna ane upavAsa khUba zAMtithI pUrAM thayAM. mauna e kharekhara mumukSune mATe atyaMta zakitadAyaka che...bahu bolavAthI zaktino vyaya thAya che ane mananuM cAMcalya vadhe che. zuM bolanAranAM bora vecAya ane na bolanAranI nAraMgIye na vecAya ema kaho cho ? bhalA mANasa, e Buying and Selling (kharIda-vecANa) kyAM sudhI karyA karazo? jAte ja khUba khAI lo ane bAkInAM lUMTAvI do, sAcesAcI sudhA lAgI hoya temane, kSudhAturone bolAvavA mATe paNa bUmo pADavAnI jarUra nathI zuM? nA. jarAye nahIM. tamArI pAse sarasa anna bharyuM paDyuM haze to tenI sugaMdhathI kheMcAIne teo jAte ja tamane khoLatA Avaze.' 13. viziSTa vicAradhArA eozrIe gadyasAhityamAM ghaNuM jJAna ThAlavyuM che paraMtu padyAtmaka rIte paNa khUba kahyuM che. eka namUno zrI gurulIlAmRta graMthamAMthI joIe: bhinna nAma nadIo sahu, gaMgA jamunA ema; mAne nAme bhinna jana, godA, revA tema. samudramAM maLatI badhI, nAmarUpa nizAna, koNa oLakhe emanuM abhinna e jaLa mAna. jJAne brahma jIva tyama thatAM lIna, AbhAsa. rahe na tyAM bhinnatvano, A dvitIyAbhyAsa. 17- 24- 26 emanA saMskRta raMgahRdayamamAM kahe che: Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 zrI raMga avadhUta kANThAMzcAgannI yo mRtasyApi datte kiM vRrtti no jIva yuktasya te'sau / zraddhAyuktaM tasya pAdau gRhANa zvAse zvAse dattanAma smarAtman // 29 // (2. hR. pR. 48) eno zlokAtmaka artha - emano ja karelo cheH are kASTha anyAdi de je mRtone na annAdi e zuM tane jIvatAne ? jaI jhAla zraddhAthI tatpAda tAta smarI le pratisvAsa he citta datta / ra9 | eka ThekANe bahu bolavAnI nA kahetAM lakhe che: bhASaNaM bhaSaNaM viddhi cittasvAsthya prahArakam / sabhA bhAso vRthA loke tasmAjjAgRhi jAgRhi // (2. hR. pR. 402) bhASaNa bhasavuM jANa tuM, cittazAMti hara je; sabhA bhAsa khoTo jage, mATe jAga sadeha. gRhasthAzrama vize zuM kahe che? _ kA vandyA ? gRhalakSmIr dakSA dhanyA pativratA nArI / ko gRhabhAnuH proktaM ? putra vizvantAharaH piturlo ke / / vaMdanIya koNa che? catura, dhanya ane pativratA gRhanI lakSmI evI patnI, gharano sUrya koNa kahevAya ? putra ke je lokamAM pitAnI ciMtA dUra kare te. (pR. 382) avadhUtI AnaMdamAMnuM nIcenuM bhajana emanI avadhUtI masta dazAne to varNave che, sAthe sAthe sAdhakane upayogI bodha paNa Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viziSTa vicAradhArA 53 Ape che: re mana ! masta sadA dila rahanA. Ana paDe so sahanA dhu. koI dina kaMbala, koI dina aMbara, kabhu digaMbara sonA; AtmanazemeM deha bhUlAke, sAkSI ho kara rahanA re1 koI dina ghIguDa mauja uDAnA, koI dina bhUka sahanA, koI dina vADI koI dina gADI, kabhu masANa jagAnA re 2 koI dina khATa palaMga sajAnA, koI dina pUla bichaunA; koI dina zAha ane zAhoM ke, kamu phakIrA dInA re3 kaThuA mIThA sabakA sUnanA, mukha amRta barasAnA samaja du: khasukha nabhabAdala sama, raMga saMga chuDAnA. re. 4 vicAra, vANI ane vartanamAM ekatA mATe kahe che: vANI-vartana-vAkya samatA, nirahaMkRti nA jene mamatA; vaNamAgye raMga maLe prabhutA, enA sukhane kyAMya virAma nathI. (a. A. pR. 43) sAcA sAdhakane prabhunI laganI kevI lAgavI joIe te vize kAvyAtmaka vANImAM teozrI kahe cheH kASTha thaI pAvaDI pAMvanI tuja banuM mRpha banI keza kALA pakhALuM ! Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 zrI raMga avadhUta deha bALI banuM bhasma bhItiharA, aMgapara jo dhare tuM kRpALu !! mRga thaI vyAdhathI deha vIMdhAvuM A, ajIna thaI besavA kAma lAguM ! zvAna thaI maMdire nitya cokI karuM darasa viNa Ana nava kAMI mAguM / (pR. 16) bhakti vize kahe che: bhaktinI mukti che dAsI, ho lAla! bhaktinI mukti che dAsI kameM adhikArano pAra na Ave, yoge prANApAna phAMsI! ho lAla! paraMtu bhaktino daMbha nakAmo che, are kyAMya paNa daMbha nakAmo che te vize kahe che: bhAvaica bhUlI kriaikaya jhIle, na e jJAna zvAnapaNa ! ho pipAsu ! pIvuM jJAnAmRta pUrNa ! athavA anyatra kahe che: jagavI dhUNI dhUpAdi karyA, dIvaDA aMtaranA nA prajaLyA; krodha dveSAdika jo na gaLyA, gabaDyA adhavaca tUTI taMgaDI ! jene jJAna nirAmaya chUTI jaDI, tene paramArathanI sUjha paDI ! A badhuM hovA chatAM teozrI potAne vize zuM kahe che ? huM mUrakha nAdAna, saMto, huM mUrakha nAdAna ! ane e rIte potAne dattadvAra para cokI karatA zvAna sAthe sarakhAvI potAnI vinamratA pragaTa kare che. to kyAMka potAne ja uddezIne lakhatAM sarvane bodha Ape che ke - Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samApana sukhaduHkha mananAM soNalAM, janmamaraNa tanagaMdha, banIramakaDuM IMzanuM khela raMga nizrca. ane chelle, pa 'raMga'raMga jana zuM kahe, raMga saMtapada dhULa ! bhAve sadguru sevatAM, cAre jaga padadhULa ! ane evA sadgurunI ApaNe bhAvathI sevA karatA thaI jaIe evo suyoga maLe e ja abhyarthanA karavI rahI. 14. samApana avadhUtajInA jIvana ane upadezanuM vihaMgAvalokana ApaNe karyuM. Ama to emanA jIvananAM aneka pAsAM che ane dareka pAsuM camakatA kImatI hIrAnA paheladAra pAsAnI mAphaka tejasvI che. paNa A nAnakaDI pustikA phakta enI kaMIka jhAMkhI karAvaze toya sArthaka che. avadhUtajIe jIvanane samagratayA joyuM che; TukaDAomAM nahIM. AthI ja eka akhaMDa jIvananI, pUrNa jInanI sAdhanAnAM sopAno kema caDAya tenI sadAya kALajI rAkhI che ane emanA saMsargamAM AvanArane te tarapha ja AMgaLI cIMdhe che. emanI lokasaMgrahAtmaka pravRttio paNa A dhyeyane najara samakSa rAkhIne ja thaI che. pahelAM teozrInI upasthitimAM, sAMnidhyamAM zrIdatta bhagavAnanI janmajayaMtI UjavAtI hatI. mAgazara sudi pUnamanA ATha divasa agAu badhA bhegA thatA. pATha, pUjA, pArAyaNo thatAM; utsava thato. eka Adarza Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa6 zrI raMga avadhUta lokameLo kevo hoya tenuM darzana tyAre thatuM. pachI gurupUrNimA ane raMga jayaMtInA utsavo umerAyA. pachI to nArezvaramAM koI paNa dharmakarma thAya ke utsava jevuM ja thaI jatuM. yajJanA brAhmaNo paNa gujarAta-mahArASTramAMthI uttamottama vINIne levAmAM AvatA. sarvakarmanA sAkSI savitAnArAyaNa Uge tyAre to karmano AraMbha thaI ja jato. maMDapamAM paNa zista jaLavAtI je praNAlikA Aje paNa jovAmAM Ave che. | sarvadharmano samanvaya ahIM jevo bIje bhAgye ja jovA maLe. jema yajJamAM praNAlikA sthApI tema dharmanI bAbatamAM paNa keTalAka krAMtikArI nirNayo lIdhA. jema ke brAhmaNa bALakone samUha yajJopavIta ApavA-apAvavA aMge temaNe jAheramAM evA samAraMbhone uttejana ApyuM. veda bhaNAvavA mATe godAvarI maiyAnA AzramamAM, ahIM sthAnanA AgaLa paDatA suratanA vedarI zrI (hAla svargastha) caMdrakAntabhAI zukalane javA mATe AzIrvAda ApyA. eka yajJa ane pratiSThA samaye hanumAna para caDAvavA mATe AveluM DabbAbaMdhI tela tyAMnI AjubAju rahetI AdivAsI vastImAM vaheMcI devAnuM kahyuM. harijano sAthe paNa sarasa vyavahAra rAkhyo, eTaluM ja nahIM paNa sarakhejamAM emane eka maMdira baMdhAvavuM che ema jANa thatAM te maMdira baMdhAvI ApyuM. sAmAnya rIte mahaMto, saMto vagere pAse dhana mukAtuM hoya che. emaNe pAIpaiso cokhA kazuM ja na mUkavAnAM borDa mAryA eTaluM ja nahIM bhUlathI paisAno sparza thAya to upavAsa karatA. chatAM bIjA pAse paiso na mUkavo evuM emaNe kahyuM nathI. AcAraparastI ane IzaparastI e ja emanAM jIvanasUtro rahyAM. AthI to teozrI Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samApana pa7 mATe koIne virodha rahyo nathI. e ja rIte maTho, Azramo vageremAM gAdIpati nImavAnI prathA che. emaNe koIneya gAdI soMpI nahIM ane prathamathI ja sthAnano ke sthAnanA TrasTamAM potAnA adhikAranoya moha rAkhyo nahIM. potAnA caraNe AvatI badhI ja cIja parArthe ApI devAmAM ja AnaMda mAnyo. A jevItevI krAMti nathI. koI virala virakta puruSa ja kAminI, kIrti ane kaMcanano tyAga karI zake che. e traNeyano tyAga eozrImAM spaSTa dekhAya che. Ama chatAM koI potAne anusare che evuM jANe tyAre ene haDadhUta to nathI ja kayo. uttejana ApyuM che. ApameLe svAbhAvikatAthI pravAhapatita karma karavAmAM emane AnaMda hato ane ema koI kare to vizeSa AnaMda vyakta karatA. samAjamAM jAgatI AMtarajJAtIya lagnonI samasyA ke kanyAnA vivAhanI mAbApanI ciMtA ghaNI vAra emanI potAnI ciMtA banI rahetI. potAne thoDuMghaNuM kaSTa paDatuM hoya paNa enAthI koI vyaktigata ke sAmAjika samasyAno ukela thato hoya to teozrI tema karavAne jarAya nArAjagI batAvatA nahIM. A daSTie ja anekane aneka rIte mArgadarzana maLatuM rahyuM. emanI AdhyAtmika siddhiono lAbha paNa ghaNAne maLato gayo, hajIye maLato jAya che. saMto zarIra tyAge che chatAM savatara vize temano vAsa hoya che; potAnA sthAnamAM paNa temanuM tapazcaryAnuM baLa hoya che, teja hoya che je vyaktinI zraddhA ane tapazcaryA anusAra kArya karatuM hoya che. emanA jIvananI AsapAsa vaNAyelA anubhavo, camatkAro A daSTie ja jovA joIe. e vyaktigata che tethI A caritramAM eno ullekha karyo nathI. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI raMga avadhUta aMte emanA vinodI svabhAvano eka prasaMga DhAMkI lauM je ghaNuM badhuM kahI jAya che. eka bhAI eka vakhata AvyA. pU. zrIne pUchavA lAgyA: ''bApajI ! Ape dattabAvanImAM lakhyuM cheH 'dAsI siddhi tenI thAya, du: khadAridra tenAM jAya' meM to bApajI, bahu pATho karyA - bAvana, bAvana guruvAra ane bAvana bAvana pATho paNa karyA paNa mane to kaMI ja maLyuM nahIM !'' pU. zrI hasatAM hasatAM kahe ke, ''bhAI, tame e lITI samajyA nathI. eno artha to Avo thAya: tenI eTale tenI gharavALI siddhi thaI jAya, eTale ke sIdhesIdhI gharakAma, vAsIduM vALatI thaI jAya !'' 58 pUrNatAe pahocelA puruSano ja Avo javAba hoI zake emAM zaMkA hoya kharI ? ! AvA devAMzAvatArIne hajAro vaMdana karI viramIe. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiMmata saMtavANI graMthAvalI - 2006 1. jagadaguru zrI Adi zaMkarAcArya 12- 00 2. zrIrAmakRSNa paramahaMsa 9- 00 3. svAmI vivekAnaMda 9- 00 4. zrI zrImA AnaMdamayI mA 9-00 5. bhagavAna mahAvIra 12 - 00 6. mahAtmA gAMdhIjI 16-00 7. Izu khrista 16 - 00 8. maharSi vinobA bhAve 18-00 9, hajarata mahaMmada payagaMbara 9- 00 10. bhagavAna gautama buddha 9- 00 11. svAmI sahajAnaMda 10-00 12. azo jarathuSTra 9- 00 13. guru nAnakadeva 10-00 14. saMta kabIra 10-00 15. mahAprabhu zrIvallabhAcArya 10-00 16. zrI svAmI rAmadAsa (kanahanagaDha-kerAlA) 10-00 17. maharSi dayAnaMda 9-00 18. zrImad rAjacaMdra 10-00 19. sAdhu vAsavANI 10 - 00 20. pUjya zrImoTA | 9-00 21. zrI ramaNa maharSi 10-00 22. maharSi araviMda 12-00 23. zrI raNachoDadAsajI mahArAja 10-00 24. zrI raMga avadhUta 10-00 25. zrI punita mahArAja 26. svAmI muktAnaMda ra7. svAmI zivAnaMda sarasvatI (hRSIkeza) 28. svAmI cidAnaMda sarasvatI 12-00 300-00 A graMthAvalinAM 28 pustakonI kiMmata rU.300 thAya che. graMthAvalino saMpuTa kharIdanArane te rU.200nA rAhata dare ApavAmAM Avaze. rU.200 (seTanI) ISBN 81-7229-237-6 (set) 9- 00 | 0 0 - oo