________________
કુળપરિચય
રુકમામ્બા તરીકે જાણીતાં થયાં.
ગોધરા(જિ. પંચમહાલ)માં વિઠ્ઠલ મંદિર આવેલું છે. એનો મૂળ પુરુષ સખારામ સરપોતદાર કરીને હતા. તેઓની વિનંતીથી જેરામ ભટ્ટજીએ પોતાના ત્રીજા નંબરના દીકરા શ્રી વિઠ્ઠલ ભટ્ટજીને એ વિઠ્ઠલ મંદિરમાં પૂજાકાર્ય માટે મોકલ્યા. આથી વિઠ્ઠલપંત અને રુકિમણી માતા ગોધરા આવીને વસ્યાં.
વિઠ્ઠલ મંદિરની પૂજા કરવા ઉપરાંત, તેઓ યજ્ઞયાગાદિનું કાર્ય પણ કુળપરંપરા પ્રમાણે કરતા હતા અને થોડા જ સમયમાં એમનું કાર્ય એટલું પ્રશંસાને પામ્યું કે તે સમયમાં તે ગાળામાં તેઓએ સમાજમાં એક સાત્ત્વિક છતાં વિદ્વાન બ્રાહ્મણ તરીકેની ખ્યાતિ મેળવી લીધી.
માતા રુકમામ્બા પણ વ્રત-તપ-યુક્ત પવિત્રતાથી રહેતાં. એઓ તુલસીની નિયમિત પૂજા કરતાં. એક સમયે તો એક વ્રત તરીકે તુલસીની એક લાખ પ્રદક્ષિણા કરી હતી. લગ્ન પહેલાંનાં કુમારિકાનાં વ્રતો અને લગ્ન પછીનાં સૌભાગ્ય સ્ત્રીનાં વ્રતો તેમણે કર્યાં હતાં. શ્રદ્ધા અને ત્યાગનું તેઓ મૂર્તિમંત સ્વરૂપ જ હતાં. સદાય પ્રસન્નવદન અને વાત્સલ્યભાવથી ભરેલાં જોયાં – જાણ્યાં છે.
આવા પવિત્ર કુળમાં અવધૂતજીનો જન્મ થયો હતો.
તેઓશ્રીનો જન્મ કારતક સુદિ (આઠમ ઉપર) નોમને દિવસે વિ. સં. ૧૯૫૫, તા. ૨૧-૧૧-૧૮૯૮ ને સોમવારે પ્રદોષ સમયે થયો હતો. એમના જન્મ પહેલાં જ વિઠ્ઠલ મંદિર નજીક આગ લાગી હતી. બંબા તો તે વખતે હતા જ નહીં. માતા રુકિમણી પણ અન્ય લોકો સાથે આગ ઓલવવાના કાર્યમાં