Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIpaJcasUtra-stabaka saM. vijayazIlacandrasUri paJcasUtra e jaina sAdhako mATe amRtaauSadhatulya grantha che. vartamAna jaina saMghamAM sarvAdhika vaMcAto-chapAto grantha A paJcasUtra che, ema kahI zakAya. mULe zrImad haribhadrasUrikRta A grantha kAlakrame cirantanAcAryakRta ane te rIte ajJAtakartRka gaNAyo che. tenAM kAraNa kayAM hoya te to akaLa che, parantu A bAbata ghaNI vilakSaNa gaNAya temAM zaMkA nahi. bAhyAntara aDhaLaka pramANonA AdhAre A mULa racanA paNa haribhadrasUri mahArAjanI ja hovAnuM siddha thaI zake tema che. (juo anusandhAna-11(I. 1998)mA 'paJcasUtranA kartA koNa, cirantanAcArya ke A.haribhadra ?' pR. 71) A bahumUlya grantha upara pramANamAM, bahu ochA vidvajjanoe potAnI kalama calAvI che. tethI AnA uparanI vivecanAtmaka koI paNa nAnI-moTI kRti maLe to te spRhaNIya banI rahe tema che. zrImunisundarasUrikRta avacUri 'anusandhAna-11'mAM mudrita thaI che. te pachI A 'paJcasUtra-stabaka' atre Aje prastuta thAya che. AvI bIjI kRtio paNa anyAnya bhaNDAromAM sacavAI haze prastuta stabakanI prati kaccha-koDAyanA jJAnabhaNDAranI prati che. stabaka lakhanAra tyAMnA ja eka zrAvaka che : velajI bhAramala. 19-20 mA zatakanA arasAmAM kacchamAM aneka zrAvaka-zrAvikAo thayAM, je vidvAn, zAstronAM marmajJa ane tattvapipAsu temaja adhyAtmasAdhaka hatAM. omanAM jJAna tathA cintana viSe A prakAranI hastapratio temaja mudrita granthAdi dvArA jANakArI sAMpaDe tyAre bhAre acaMbo to thAya ja; ahobhAva paNa Upaje che. velajI bhAramala A kakSAnA ja eka zrAvaka haze,tevU anumAna temaNe lakhelA A stabakanA vAMcana thakI karI zakAya che. pAMceya sUtranA lagabhaga ekeeka zabdane temaNe supere kholyo che. khAsa karIne pAMcamA sUtramA AvatA gahana dArzanika padArthonuM bayAna karatAM sUtrAtmaka vAkyone samajAvavAno temano yatna prazaMsArha ane vismayapreraka bane tevo majAno che.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna 42 23 patronI A prati vi.saM. 1958mAM ja lakhAyelI che, eTale A lekhaka zrAvakano sattAkALa 20mI zatAbdIno ja che, te ApameLe siddha thAya che. koDAya gAma e kacchanA kAzI ke laghukAzI tarIke oLakhAtuM. tyAMnA zrAvakonI vidvattAne lIdhe te kSetranI AvI khyAti thaI hatI. tyAMnA granthabhaNDAro paNa khUba vakhaNAtA. ame traNeka varSa Upara vihAra karatAM tyAM gayA tyAre tyAMnA zrIkoDAya jaina mahAjana bhaNDAranI A prati (po. 61, kra. 318) jovAmAM AvatAM tenI jheroksa nakala karAvelI. tenA UparathI AnI pratilipi sAdhvIzrI dIptiprajJAzrIjIe karI ApI hatI, tenA AdhAre A sampAdana thayela che. __ lekhaka saMskRta-prAkRtanA sArA jANakAra haze tevaM temaNe Thera Thera TAMkelA TIkA-pATho tathA zloko-gAthAo jotAM samajAya che. arthaghaTana karavAmAM paNa temaNe khAsa parizrama karavo paDato hoya tema nathI jaNAtuM. artha temane sahajapaNe sphuratAM hoya tevU lAge. najIkanA samayanI ja bhASA hoI bhASAkIya viziSTa prayogo khAsa jovA maLatA nathI. hA, kacchI laDhaNa jarUra kyAMka jovA maLe. sUtragata pAThomAM keTaleka ThekANe mULa kRti karatAM bhinnatA jovA maLe che. lAge che ke A sUtrano nityapATha karatA karatAM bhaNelA mANasanI jIbhe je sahaja judA zabda ke pATha caDI jAya, tenI AmAM asara haze. athavA temanI samakSa paJcasUtranI je prati haze temAM A prakAranA pATha hovA joIe. keTalAMka sthAno ApaNe joIe : sUtraH sukaDANAsevaNaM stabakaH sukaDANusevaNaM (1) athavA sakaDAsevaNaM sUtraH heU sayalakallANANaM stabakaH heU savvakallANANaM (1) sUtra: lokaviruddhe aNukaMpApare stabakaH logaviruddhaM karuNApara0 (2) sUtraH asuhANubaMdhamaJcatthaM stabakaH asuhANubaMdhamaccaMtaM (2) sUtraH na io suMdarataramannaM stabaka: na io suMdaramannaM (2) sUtraH evaM na bhAsijjA stabakaH na bhAsijjA (2) sUtra: 0gahaNeNaM vivAgadAruNaM ca tti / eva0 stabakaH gahaNeNaM / eva0 (2)
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ (4) Disembara 2007 sUtraH tappaDivattivigyo stabakaH tappaDivattivigdhaM (3) sUtraH suviNe va savvamAulaM ti / stabaka: suviNuvva savvamAlamAlaMti / alamattha tA alamittha (3) sUtraH saMbhavaMtosahe stabakaH saMbhave osahe (3) sUtra: tassaMpAyaNe stabakaH tassa saMpADaNe (3) sUtra: pahANaM buhANaM paramatthao stabakaH pahANaM paramatthao - (3) sUtra: supurisociameaM stabakaH purisociameaM (3) sUtraH sugurusamIve, pUjiUNa stabakaH gurusamIve, pUittA (3) sUtraH samahivAsae visuddhajoge stabakaH samahivAsae visujjhamANe (3) visujjhamANe sUtra: na io hiaM tattaM stabakaH na iu hiatattaM sUtraH niruddhapamAyacAraM stabaka. niruddhapamAyAyAre (4) sUtraH tattasaMveyaNAo kusalasiddhIe stabakaH tassa saMveyaNAo kusalAsayavuDDIo (4) sUtraH arUviNI sattA stabakaH arUvI sattA (5) sUtra: 0NaMtaguNaM khu taM stabaka: 0NaMtaguNaM taM tu (5) sUtra: aviseso baddhamukkANaM stabakaH aviseso abaMdhamukkANaM (5) bIjI eka vilakSaNatA e jovA maLe che ke mULa kRtimAM jyA jyAM prathamA-ekavacanAnta padomAM 'e'kArAnta-zruti cha : dA.ta. dhamme, jIve, vagere; tyAM A stabakapratigata pAThamAM 'o'kArAnta-zruti jovA maLe cha : dA.ta. dhammo, jIvo, ityAdi. koDAyanA jJAnabhaNDAranA kAryavAhakono, pratinI nakala karAvI ApavA badala AbhAra mAnuM chu. paJcasUtra stabaka sahita // e60|| namo vIyarAgANaM savvaNNUNaM deviMdapUiANaM jahaDiavatthuvAINaM telukkagurUNaM arahatANaM bhagavaMtANaM / / namo vItarAgebhyaH sarvajJebhyaH devendrapUjitebhyaH yathAsthitavastuvAdibhyaH
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna 42 trailokyagurubhyaH / namaskAra ho vItarAgonaiM sarvajJonaiM deviMdrapUjitonaI yathAsthita vastunA kahanAronai trailokyaguruonaI arihaMtoneM bhagavaMtonaiM / je evamAikkhaMtije bhagavaMta ima kaheM chaiM iha khalu aNAijIve aNAijIvassa bhave aNAikammasaMjoganivattie dukkharUve dukkhaphale dukkhANubaMdhe / ihAM nizcayeM anAdijIva cha / anAdi jIvaneM bhava chaiM / te bhava anAdikarmasaMyogeM nIpajAvyau chaI / e bhava dukkharUpa chaI / dukha ehanuM phala chii| ethI dukkhano e(a)nubaMdha chaI / eassa NaM vucchittI suddhadhammAo / suddhadhammasaMpatti(ttI) pAvakammavigamAo / pAvakammavigamo tahabhavattAibhAvAo / e bhavanau viccheda zuddhadharma thakI thAya / suddha dharmanI prApti pApakarmanA vinAzathI nIpa(r) / pApakarmano vinAza tathAbhavyatvAdibhAvathI thAiM / tassa .puNa vivAgasAhaNANitehanAM valI vipAkasAdhana aneka dekhADaI chaI / causaraNagamaNaM, dukkaDagarihA, sukaDANusevaNaM / cyAranaI saraNe jarbu, duHkRtanI gardA, sukRta, sevaIM sArI pareM / au kAyavvamiNaM houkAmeNaM sayA suppaNihANaM / e kAraNaM karavU e AtmarUpeM thavA iMchaI teNaiM sadaiva suprasi(Ni)dhAna / bhujjo bhujjo saMkilese tikAlamasaMkilese / vAraMvAra saMklezanai virSe triNa kAla asaMklezanaiM virSe / jAvajjIvaM me bhagavaMto paramatiloganAhA aNuttara ra )puNa( NNa)saMbhArA khINarAgadosamohA aciMtaciMtAmaNI bhavajalahipoA egaMtasaraNA arahaMtA saraNaM / jihAM sUdhI jIva tihAM lageM mujhaneM bhagavaMta paramatrilokanAtha, anuttara puNyasamUha chai jehAneM, kSaya gayA , rAga-dveSa-moha jehoneM, aciMtyaciMtAmaNI,
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Disembara 2007 saMsArasamudrathI tArivAne jihAja, ekAMtazaraNa yogya arahaMta zaraNa ho / tahA pahINajaramaraNA aveakammakalaMkA paNar3havAbAhA kevalanANadasaNA siddhipuranivAsI niruvamasuhasaMgayA savvahA kaya kijjA( ccA)siddhA saraNaM / tima prakSINa chai jarAmaraNa jehonaI, gayo , karmakalaMka jehoneM, pragaTa (praNaSTa) chai vyAbAdhA jehonaI, kevalajJAna kevaladarzana jehonaiM, mokSapuranA vAsI, nirupama sukhanaiM pAmyA chai, sarvathA kRtakRtya thayA, ehavA siddha zaraNa tahA pasaMtagaMbhIrAsayA sAvajjajogavirayA paMcavihAyArajANagA parovayAranirayA paumAinirdasaNA jhANajhA jjha )yaNasaMgayA visujjhamANa bhAvA sAhU saraNaM / tathA prazAMta gaMbhIra cha Azaya jehono ehavA, sAvadha yogathI je viramyA ehavA, jJAnAcArAdi paMcavidhAAcAranAM jAMNaNahAra ehavA, paropakAra karavAmAM udyamI ehavA, saMsAramA vasatAM padmAdikanuM dRSTAMta chai jehone ehavA, dhyAMne adhyayanaiM saMyukta ehavA, vizudhyamAna chai pariNAma jehonau ehavA sAdhu zaraNaM / tahA surAkhuramaNuapUio mohatimiraMsumAlI rAgadosavisaparamamaMto heU savvakallANANaM kammAvaNavihAvasU sAhago siddhabhAvassa kevalIpana(na)tto dhammo jAvajjIvaM me bhagavaM saraNaM / tima suraI asuraI manuSyaI pUjyau,moharUpa aMdhakAra pheDavA sUrya, rAgadveSarUpa viSane vAravA paramamaMtra, kAraNa samasta kalyANo, karmarUpa vananeM viSe agni, sAdhaka siddhabhAvano ehavo, kevalIno prarUpyo dharma jahAM jIva tihAM sUdhI mujhane bhagavaMta zaraNa ho / saraNamuvagao a eesiM garihAmi dukkaDaM / zaraNe pAmyo huM ehonaiM, garahu chu dukRta prateM / japaNaM arahaMtesu vA siddhesu vA Ayariesu vA ujhjhAesu vA sAhUsu vA sAhuNIsu vA annesu vA dhammaTThANesu mANaNijjesu pUaNijjesu / je arahaMtane vidhe, siddhoneM virSe, AcAryonaI virSe, upAdhyAyone virSe, sAdhuoneM viSe, sAdhvIoneM virSe, bIjAya vA dharmanA ThekANAoneM viSaM, mAnavA
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna 42 yogyone viSe, pUjavA yogyone viSaiH / tahA mAisu vA piIsu vA baMdhUsu vA mitti(tte )su vA uvayArisu vA oheNa vA jIvesu maggaTThiesu amaggaTThiesu maggasAhaNesu amaggasAhaNesu / tima mAtAone viSe, pitAone virSe, baMdhuone virSe, mitroneM virSe, upakArI jIvoneM sAmAnya viSaI, athavA jIvoneM viSaM, mArge rahyA jIvoneM virSe, amArge pravarttatA jIvone virSe, mArganA sAdhana ratnatrayAdika te sAdhananeM virSe, amArga ajJAnavartyAdika te amArga-sAdhanoneM virSe / / jaM kiMci vitahamAyariyaM aNAyariavvaM aNitthi( cchi)avvaM pAvaM pAvANubaMdhi suhamaM vA bAyaraM vA maNeNa vA vAyAe vA kAeNa vA kayaM vA kArAviyaM vA aNumoiaM vA rAgeNa vA doseNa vA moheNa vA itthaMthA( vA) jamme jammaMtaresu vA garahiameyaM dukkaDameyaM ujjhiavvameyaM / viANi mae kallANamittagurubhagavaMtavayaNAo / evameaMti roiaM saddhAe / arahaMtasiddhasamakkhaM garahAmi ahamiNaM / dukkaDameyaM ujjhiavvmeaN| iccha micchAmi dukkaDaM micchAmi dukkaDaM micchAmi dukkaDaM / je kAi asatya-viparIta Acaryu aNaAcaravAyA(yo)gyaM, icchAmAM lAvavA pApa-ayogya, pApano anubaMdha jehathI thAya ehavauM, sUkSma athavA bAdara athavA manoyogeM athavA vacanayoge athavA kAyayogeM athavA karyu athavA karAvyu athavA anumodiuM, athavA rAgeM karIne vA dveSaM karIne moheM karIne vA, iha janmane virSe vA, janmane virSe, janmAMtaroneM viSaM vA, garahAgocara karavA yogya e duHkRta cha, e tyajavAyogya che / e virSe jANyuM meM kalyANamitra ehavA zrIgurubhagavaMta tehanA vacana thakI / imaja e bhAva , rucigocara zraddhAyeM karInaI / arihaMta siddha bhagavaMtone samakSa / sarva arihaMta siddha sAkSI chai jihAM e rIteM garhAviSaya karuM dhuM huM ehanaiM / duHkRta che e paMDitavIryanI prabala sphuraNAyeM, e sa(tya)javA yogya chai / ihAM micchA mi duHkaDaM mithyA mAharuM duHkRta ho muNjhniN| hou me esA supatthaNA hou me itthava( ba )humANo hou me io mukkhabIaMti / hou me esA samma garihA hou me akaraNaniyamo bahumayaM mamaeyaMti / icchAmi aNusaDhei arahaMtANaM bhagavaMtANaM gurUNaM kalyANamittANaM
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Disembara 2007 ti / hou me eehi saMjogo / pattesu eesu ahaM sevArihe siyA ANArihe siyA paDivattijutte siA niraiArapArage siA / e havaNAM varNyamAna suSTuM prArthanA ho mujhaneM, e kriyAneM viSeM bahumAna ho mujhaneM, e bhAva mokSanuM bIja ho mujhaneM, e samyag - sArI garhA ho mujhaneM, akaraNano niyama bahumata cheM mujhaneM e tattva iti / icchaM chaM anuziSTi prati arahaMtonI bhagavaMtonI, guruonI kalyANamitra sAdhaka samUhaneM / e bhAveM mAharaI e arhatAdiko sAdhe saMyoga puNyayogeM pAmeM chateM e arihaMtAdika[nI huM sevAmAM pravarttavA yogya thAo, arihaMtAdikonI AjJAneM yogya thAo, pratipatti- sevArUpa teNeM yogya thAo, niraticArapAragAmI dharmamAM thAo / 7 saMviggo jahAsattIe sevemi sukaDaM / aNumoemi savvesiM arahaMtANaM aNudvANaM savvesiM siddhANaM siddhabhAvaM savvesi AyariANaM AyAraM savvesi uvajjhAyANaM suttappayANaM savvesi sAhUNaM sAhukiriaM savvesiM sAvagANaM mukkhasAhRNajoge savvesi devANaM savvesiM jIvANaM houkAmANaM kallANAsayANaM maggasAhaNajoge / saMvigna ehavau yathAzakti sevaM sukRta prati / anumoduM samasta arihaMtonuM anuSTAna prati, sarvasiddhA (ddho ) nA siddhabhAva pratiM, samasta AcAryonA AcAra prati, samasta upAdhyAyonA sUtrapradAMna prati, samasta sAdhuonI sAdhu ehavI kriyA prati / samasta zrAvakonA mokSasAdhana yogoneM anumoduM chu, sarva devonA, samasta jIvonAM, siddhabhAva thavAno kAma cheM jehoMneM ehavA, kalyANarUpa cheM pariNAma jehonAM ehavA jIvonAM, mokSamArganA sAdhanAra ehavA jJAnAdi yoga prati / hou me esA aNumoaNA sammaM vihipuvviA sammaM suddhAsayA sammaM paDivattirUvA sammaM niraIyArA paramaguNajuttaarihaMtAisAmatthao | thAo mujhaneM e anumodanA samyag vidhipUrvikA, e anumodanA samyaksArI je anumodanA karatAM zuddha che Azaya jehamAM ehavI anumodanA ho, samyak samIcIna pratipattirUpa pratipattibhAvanI anukUlatAyeM aMgIkaraNarUpa samyak- niraticArA aticAra rahita ehavI anumodanA ho / utkRSTa guNa sahita arihaMtAdika guNanidhAna uttama hetu, tehonA sAmarthya thakI / arcitasattijuttA hi te bhagavaMto vIarAgA savvaNU paramakallANA
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna 42 paramakallANaheo( 3 )sattANaM / aciMtya zakti sahita te arihaMtAdika guNI chaI jJAnAdika guNavaMta rAgarahita sarvajJa paramakalyANaprApta ehavA chaI / paramakalyANanA kAraNa jIvoneM te te (hete ?) / mUDhe ahyi (amhi) pAve aNAimohavAsie aNabhinne bhAvao hiAhiANaM abhinne siyA ahianivitte siA hiyapavitte siA ArAhage siA uciapaDivatti(ttI )e savvasattANaM sahiaMti icchAmi sukkaDaM icchAmi sukkaDaM icchAmi sukkaDaM / ___ mUrkha ame pApavaMta chu / e viziSTa puruSonI [Age?] anAdi moheM karI vAsita chu, anabhijJa DuM paramArthathI hitA hita] pratipatti karavAne,hitanA abhijJa-jAMNa thAUM, ahitathI nivRtta thAUM, hitamA pravRtta thAUM,ArAdhaka thAUM, ucita-pratipattiI karInaiM sarva jIva saMbaMdhinaiM svahita icchu chu sukRta prati / vaNavAra e padano pATha (svahita icchu chu sukRta prati svahita icchaM chu sukRta prati) / ___evameyaM sammaM paDhamANassa suNamANassa aNuppehamANassa siDhilIbhavaMti parihAyaMti khijjaMti asuhakammANubaMdhA / niraNubaMdhe vA'suhakamme bhaggasAmatthe suhapariNAmeNaM, kaDagabaddhe viva vise, appaphale siA suhAvaNijje siA apuNabhAve siA / e rIteM e samyak saMvegasAra bhaNavA(tA)jIvanaI, anya samIpathI sAMbhalatAM jIvanai,arthAnusmaraNa dvArAyeM anuprekSAne karato ehavAne, maMdavipAkatAyeM zithila thAya, pudgalane osaraveM parihAni thAya, AzayavizeSAbhyAsadvArAI mUlathI ja kSaya pAmaI, bhAvarUpa athavA karmavizeSarUpa asubha karmanA anubaMdha kSaya pAmatAM zeSa rahyaM asubhakarma te anubaMdharahita thAya, bhagna che sAmarthya jehanuM vipAka pravAhane AzraIneM ehavaM azubhakarma thAya / anaMtarodita sUtrathI upane zubha pariNAmeM karIne kaTakabaddha jima viSa maMtri-sAmarthya (maMtrasAmarthya) alpaphala thAya tima alpa phala ka0 alpavipAka thAya, sukheM apanaya karavA yogya azubha karma thAya, apunarbhAva azubhakarma thAya / tahA AsagalijjaMti pariposijjaMti nimmavijjati suhakammANu
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Disembara 2007 baMdhA / sANubaMdhaM ca suhakammaM pagiTTha pagiTThabhAvajjiyaM niyamaphalayaM supautte vi va mahAgae suhaphale siA suhapavattage siA paramasuhasAhage siA / tathA AsakalIkriyate-AkSipiiM samIpa thayeM, paripoSyaMte-paripoSiyeM bhAvaneM upacayeM karI, nirmApyaMte-parisamApti pamADIyeM zubhakarmanA anubaMdhakuzalakarmanA anubaMdha e bhAvaH / sAnubaMdhaM ca punaH zubhakarma AtyaMtikAnubaMdhApekSa anubaMdhasahita zubhakarma prakRSTa ka0 pradhAna prakRSTa bhAvAjitaM ka0 zubhabhAveM upAyuM niyamaphaladaM ka0 prakRSTatve karIne niyameM phala deNahAra chai / suprayukta iva mahAgadaH ekAMtakalyANaH sukhaphalaM kasukha chai phala jehanuM ehavo te zubhakarma thAya / anubaMdhaI zubharnu pravartaka thAya parama sukhanu sAdhaka te karma pAraMparye nirvANa sukha, sAdhaka cha / ao apaDibaMdhameaM asuhabhAvaniroheNaM suhabhAvabIyaMti suppaNihANaM sammaM paDhiavvaM sammaM soavvaM aNuppehiavvaMti / yata evaM ato ka0 e kAraNa mATeM pratibaMdharahita, nidAnarahita, azubha bhAvanA anubaMdhaneM nirodhe karInaI zubhabhAvanuM bIja iti kRtvA, iMma cittamAM jANIneM, e sUtra supraNidhAna kahatAM zubhapraNidhAneM samyak prazAMta(tA)tmAI paThitavyaM kahatAM bhaNaq, samyak prazAMtAtmAiM anvAkhyAnavidhi sAMbhalavU, anuprekSitavyaM kahatAM anuprekSAviSaye karavU paribhAvanIyamityarthaH / namo namianamiANaM paramaguruvira vI arAgANaM namo sesanamukkArArihANaM / jayao(u) savvaNNusAsaNaM / paramasaMbohIe suhiNo bhavaMtu jIvA suhiNo bhavaMtu jIvA suhiNo bhavaMtu jIvA / namaskAra ho devaRSioyeM namita ka. vaMdita ehavAo ,paramaguru ehavA vItarAgoneM, namaskAra ho zeSa AcAryAdika guNAdhika namaskAra yogya mahAtmAoneM / kutIrthaneM apoheM jayavaMta vatrto sarvajJonu zAsana / varabodhilAbharUpa parama saMbodhiyeM mithyAtvadoSaneM nAzeM prAMNI sukhiA thAo prAMNI sukhiA thAo prAMNI sukhiA thaao| iti pAvapaDighAyaguNabIjAhANasuttaM 1 // iti pApapratighAta-guNabIjAdhAna nAme prathama sUtra 1 / /
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna 42 jAyAe dhammaguNapaDivattisaddhAe bhAvijjA eesiM sarUpaM( vaM) payaisuMdarattaM aNugga( gA)mittaM payo( ro )vayArittaM paramatthaheuttaM tahA duraNucarattaM bhaMge dAruNattaM mahAmohajaNagattaM bhUo dullahattaMti / evaM jahAsatti(ttI )e uciyavihANeNaM accaMtabhAvasAraM paDivajjijjA / / dharmaguNa-pratipatti zraddhA, tAra pachI tathAvidha karma-kSayopazameM karI bhAvathI bhAvIyeM e dharmaguNonuM svarUpa, jIva saMkleza-vizuddhiyeM, prakRtaI suMdarapaNuM, bhavAMtara vAsanAnugameM karI anugAmipaNuM,pIDAdi nivRttiyeM paropakAripaNuM, paramparAyeM mokSasAdhanapaNA mATeM paramArtha hetupaNuM, sadaivAnasyA(bhyA)sa mATeM dukheM AcaravAmAM Ave te duranucara duranucarabhAva te duracarapaNuM, bhagavaMtanI AjJAnA khaMDavAthI bhaMga thaI dAruNapA(pa)j, dharmadUSakapaNe karI mahAmohajanana zaktimaMtapaNuM,bhUyo durlabhatvaM ka0 vipakSAnubaMdhanA jorathI punaHprApti-durlabhapaNuM, evaM-ukta prakAre zaktineM anurUpa, ucita vidhAneM-zAstroktavidhiyeM hAni-Adhikya pariharI, atyaMtabhAveM sAra-moTeM praNidhAnaiM baleM paDivajIyeM dharmaguNoneM, rAbhasikavRttiye nahI varjIjIyeM, rAbhasika pravRttinuM vipAkeM dAruNapaNuM cha, mATeM dharmaguNamAM pravRtti upayogayukta ja hInatA adhikatA beM doSa varjIne karavI / / . . taM jahA thUlagapANAivAyaviramaNaM thUlagamusAvAyaviramaNaM thUlagaadattAdANaviramaNaM thUlagamehuNaviramaNaM thUlagapariggahaveramaNamiccAi paDivajjiUNa pAlaNe jaijjA / te jima-sthUla prANAtipAtanuM viramaNa, sthUla mRSAvAdanuM viramaNa, sthUla adattAdAna, viramaNa,sthUla parigraha (maithuna), viramaNa, sthUla parigrahanuM viramaNa ityAdi; Adi zabdathI digbhU(vra)tAdi uttaraguNa grahIyeM, aMgIkAra karIneM pAlavAne viSe udyama karIyeM / prathama upanyAsa prANAtipAta viramaNAdikano te prApti ehonI iMma ja cha / sayANAgAhage siA sayANAbhAvage siA sayANAparitaMte siaa| ANA hi mohavisaparamarmato, jalaM rosA( dosAi jalaNassa, kammavAhItigicchAsatthaM, kappapAyavo sivaphalassa / adhyayanazravaNe karI sadA AjJAno grahanAra huM thAuM, anuprekSAthI sAtheM
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Disembara 2007 sadA AjJAno bhAvaka thAuM, anuSTAnaneM AzrayI sadA AjJA parataMtra thAuM, AjJAjinavacananAM (vacana) moha viSano paramamaMtra cheM, mohaviSanuM apahAreM karI jala chaI dveSAdi jvalananuM - dveSAdi jvalananeM zamAvaveM karI, karmarUpa vyAdhi tehanuM cikitsAzAstra cheM - karmavyAdhikSayanA kAraNapaNA mATeM, kalpavRkSa cheM zivarUpa phalano avaMdhyapaNeM sAdhakapaNA mATeM / vajjijjA adhammamittajogaM, ciMtijjA i ( a ) bhiNavapAvie guNe, aNAibhavasaMgae a aguNe, udayAM (gga ) sahakArittaM adhammamittANaM, ubhayalogagarahiataM, asuhajogaparaMparaM ca / 11 vajayaI adharmamitrayogaM - akalyANa mitrasaMbaMdhane, citavIyeM prANAtipAta viramaNAdika abhinava je pAmyA guNa te guNanaI, sadaiva aviratapaNeM anAdi bhavasaMgata je avaguNa prANAtipAtAdika tehuMneM, ca punararthe, udagra sahakAripaNuM citavIyeM avaguNanI vRddhi karavAmAM tIvra sahAyakAripaNuM adharmmamitronuMakalyANamitronuM citavIyeM, teMhunA pApanI anumati ihalokagarhitapaNuM paralokagarhitapaNaM citavIyeM, e zeSa azubha yoga paramparAne akuzalAnubaMdhathI vadheM te azubhayogaparamparAneM citavIyeM / pariharijjA sammaM logaviruddhaM karuNAparajaNANaM, na khrisAvijja dhammaM, saMkileso khu esA, paramabohibIaM abohiphalamappaNotti pariharIyeM samyag - subha pariNAmeM lokaviruddha prati tadazubhAdhyasAyAdi nibaMdhanAni lokaviruddhAni parihananeM adharma e bhAvanAyeM, lokopeM dharmanaI na khisAvIyai na niMdAvIyai-na garhAvIyeM, azubha bhAvapaNA mATeM, e dharmanI khisA te saMkleza chaI, paraM - utkRSTuM abodhibIja chaI abodhi phala thAya AtmAneMpotAneM paNa abodhikAraNa jananeM thAya te kAraNeM / evamAloejjA- na khalu itto paro aNattho, aMdhattameyaM saMsArADavIe, jaNagamaNiDavAyANaM, aidAruNaM sarUveNaM, asuhANubaMdhamaccaMtaM / ima Aloii sUtrAnusAraI nathI nizcayeM e abodhi phalathI bIjo anartha, tatkAraNabhAvAdvA lokaviruddhatvAditi, tad darzananeM abhAveM aMdhapaNuM che e saMsAra aTavIneM viSaI upajAvaNahAru, aniSTa - ApAtanuM chaI -
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna 42 narakAdyupapAtakAraNapaNaI, saMklezapradhAnapaNA mATeM ati tIvra svarUpeM azubhano jethI thAya ehavaU paramparAyeM Una-ghAtakapaNe atyaMta, tathoktaM- "lokaH khalvAdhAraH, sarveSAM dharmacAriNAM yasmAt / tasmAllokaviruddhaM, dharmaviruddhaM ca saMtyAjyam // " sevijja dhammamitte vihANeNaM, aMdho vivANukA Dva)e, vAhie viva vijje, darido viva Isare, bhIu viva mahAnAyage / na iu suMdaramannaMti bahumANajutte siA, ANAkaMkhI, ANApaDicchage, ANAavirAhage, ANAnipphAyagettI( tti)| seviyaiM dharmamitroneM satpratipattyAdi vidhAneM, aMdha jima khAtAMdibhayeM anukarSakarva(rtR)naI, vyAdhivaMta jima rogabhayeM vaidyonaiM, daridra jima sthitihetu paNa Izvaronai, bIhavau jima AzrayaNIyapaNe mahAsauMcya AtaMkapaNe, atyaMta nathI e dharmamitranAM sevanathI suMdara bIjuM ima bahumAna yukta thAya, hRdayathI dharmamitra upareM prema te bahumAna, AjJA vagara thayeM AjJAno abhilASI, AjJApradAnakAle AjJAno praticchaka, AjJAnA paricaya karatAM-abhyAsatAM AjJAno avirAdhaka, tehaneM ucita vidhAne AjJAno niSpAdaka . paDivaNNadhammaguNArihaM ca vaTTijjA giha( hi)samuciesu gihisamAyAresu parisuddhANuTThANe parisuddhamanA Na )kirie parisuddhavAikirie parisuddhakAyakirie / pratipanna dharmaguNane yogya puriSaneM valI anuvRttiiM vartIya, gRhine samucita yogya ehavA gRhionA samAcAronaI viSaI, parizuddha anuSTAnoneM zAstrAnusAraI, parizuddha manaHkriyAonaI zAstrAnusAraI, parizuddha vacanakriyAoneM zAstrAnusAraiM, parizuddha kAyakriyAone zAstrAnusAraI / / ___ vanjijjANegovaghAyakAragaM garihaNijjaM bahukilesaM AyaivirAhagaM samAraMbhaM / na ciMtijjA parapIDaM / na bhAvijjA dINaNayAM (diinnyN)| na gacchijjA harisaM / na sevijjA vitahAbhinivesaM / uciamaNapavattage siA / varjIyaI aneka upaghAta, kAraka sAmAnya garhavA yogya, pravRttikAleM bahuklezadAyaka ehavaM, AyatiiM virAdhaka, paraloka-paralokapIDAkArakA
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Disembara 2007 aMgArakarmAdirUpa samAraMbha na ciMtavIyaiM, sAmAnya parapIDA prati na bhAvIyeM, koya cIjane aNamalaveM dINatA prati na pAMmIya, koya iSTa cIjaneM milaveM harSa prati na sevIya, "atattvAdhyavasAyo vitathAbhinivezaH" vitathAbhiniveza pratiiM kiMtu vacanAnusAraI manano pravartAvanAra thAya ima, ima vacanapravartaka / na bhAsijjA aliyaM na pharusaM na pesunnaM nANibaddhaM hia miabhAsage siaa| na bhAkhIyaI abhyAkhyAnAdikaneM, na bhAkhIyai niSTuravura (chura?), na bhAkhIyai paizUnya, na bhAkhIyai kathAdi-anibaddha, pratisUtranItiiM hitakara parimita bhASAno bhASaka thAya / .. evaM na hisijjA bhUANi, na giNhijja adattaM, na nirikkhijja paradAraM, na kujjA aNatthadaMDaM, suhakAyajoge siA / iMma na hiMsIiM pRthviyAdibhUtonaI, nahI grahiyeM thoDaM paNa adatta pratiiM, nahI rAgathI paradAra prati, na karIyaI apadhyAnAcaritAdi anarthadaMDa prati, kiMtu cha kAyayoga AgamanItiiM zubha jehanau ehavau thAya / . tahA lAhociadANe lAhociabhoge lAhociaparivAre lAhocia nihikare siA / tima aSTabhAgAdyapekSA lAbhocitadAnakartA, aSTabhAgAdyapekSAyeM lAbhaneM ucitabhogabhogI, caturbhAgAdyapekSAyeM lAbhaneM ucita parivAradhAraka, caturbhAgAdyapekSAyeM lAbha-nidhino kAraka thAya / asaMtAvage parivArassa, guNakare jahAsatti, aNukaMpApare, nimmame bhAveNa / evaM khu tappAlaNe vi dhammo jahannapAlaNetti / sabve jIvA puDho puDho, mamattaM baMdhakAraNaM / tathA asaMtApaka:-parijananeM parivAraneM asaMtApaka thAya, zubha praNidhAnaI karI yathAzakti prati phalanirapekSapaNe karI, anukaMpAtatpara che, bhavasthitine AlocavaI, e0 ima jIvopakAra thAya mATeM anya pAlananeM viSaM jima dharma tima tatpAlanane viSaM jIvA(va)vizeSe karI anyapAlaneM jima dharma tima nija, sarvajIva pRthak chaI, mamatvaM te baMdhana kAraNa chaI - "saMsArAMbunidhau sattvAH , karmormiparighaTi(TTi)tA: / saMyujyaMte viyujyaMte tatra kaH kasya bAMdhavaH ? ||
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 anusandhAna 42 tathA-atyAvate'smin saMsAre, bhUyo janmani janmani / sattvo naivAstyasau kazcit yo na baMdhuranekadhA // " tahA tesu tesu samAyAresu saisamaNA( NNA )gae siA, amuge'haM, amugakule, amugasisse, amugadhammaTThANahie, na me tavvirAhaNA, na me ta dAraMbho, vuDDI mameassa, eamittha sAraM, eamAyabhUaM, eaM hiaM / asAramannaM savvaM visesao avihigahaNeNaM / evamAha tilogabaMdhU paramakAruNige samma saMbuddhe bhagavaM arihaMtettiA evaM samAlocia tadaviruddhesu samAyAresu sammaM vaTTijjA bhAvamaMgalameaM tanniSpa (ppha)ttIe / tima che te lobharUpapaNA mATeM samAcAroMne virSe - gRhisamucita samAcAroMne virSe, smRtisamanvAgata thAya-AbhogayuktaH, amuka devadattAdi nAmA huM ikSvAdyapekSAyeM amuka kula, dharmathI amuka ziSya, tattadAcAryApekSAyeMaNuvratAdyapekSAyeM amuka dharmasthAneM huM sthita chu, na mujhanaI dharmasthAnanI virAdhanA, na ho mujhanaI virAdhanAno AraMbha, e dharmasthAnanI mAharaI vRddhi hoya, etate atra-ihAM dharmasthAnaM etat-e AtmabhUta AnugAmukapaNA mATaiM, etat suMdara pariNAmapaNA mATeM hitaM-hitakaraM / asAra chaI bIjuM arthajAtAdi sarva, vizeSathI avidhiI grahaNe karI vipAkadAruNapaNA mATaI / iMma kahato havao trilokabaMdhu, paramakaruNAvaMta tathAbhavyattvani jogathI samyak anuttara bodhabIjathI saMbuddhe bhagavAn arihaMta iti / ima samAlocana karIne adhikRta dharmasthAnAvirodha ehavA je samAcAra, te vicitra samAcAroMne vi samyak sUtranItiiM vartIyaI / vIdhii pravartana e bhAvamaMgala chai, adhikRta samAcAraneM nIpajaveM / tahA jAgarijja dhammajAgariAe-ko mama kAlo ? kimea (ssa) uciaM ? / asArA visayA niyamagAmiNo virasAvasANA / bhIsaNo maccU savvAbhAvakArI avinAyAgamaNo aNivAraNijjo puNo puNo'NubaMdhI / dhammo eassa osahaM, egaMtavisuddho mahApurisasevio samvahiakArI niraiAro paramANaMdaheU / tathA tima jAgIyeM bhAvanidrAvirahaI dharmajAgarikAI krii| kio vayovasthArUpa mAharo kAla? syuM mane ucita- "kimetasyocitaM dharmAdyanuSThAnaM' ? tuccha chai zabdAdi viSaya, nizcayeM janArA chai virasa , avasAna jehunAM
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Disembara 2007 pariNAmadAruNAH / mahAbhayajanana mRtyu chai sarvanA abhAvano [kartA]adRsyasvabhAvapaNA mATeM avijJAta chai Agamana jenuM ehavo, karanAra chai tatsAdhyArthakriyAnA abhAva mATaI, svajanAdibaleM anivAraNIya chai-nivAravA yogya na - nahI te anivAraNIya, aneka yoni sAveM (the) karI punaH punaH vAraMvAra anubaMdhI chai, dhammo kahatAM dharma vyAdhi samAna je e mRtyu tehanu auSadha chaI, ekAMtavizuddha nivRtti rUpa che, mahApuraSa ye tIrthakarAdika tehuNe sevitta chaI, sarcane hitakArI chaI, maitryAdirUpapaNA mATaI niraticAra che, yathAgRhIta-paripAlaneM karI parimAnaMdano hetu chaiM / _ namo imassa dhammassa / namo eadhammappagAsagANaM / namo eadhmmpaalgaannN| namo eadhammaparUvagANaM / namo eadhammapavajjagANaM / namaskAra ho etasmai-ehaneM anaMtaroditarUpadharmanaiM namaH / e dharmanA prakAzaka arihaMto namaskAra ho / e dharmanA pAlanAra yatIoneM namaskAra ho / e dharmanA prarUpaka yatIonaiM namaskAra ho / e dharmanA paDivajanAra zrAvakAdika guNijIvonaiM / icchAmi ahamiNaM dhamma paDivajjittae samma maNavayaNakAyajogehiM / hou mameaM kallANaM paramakallANANaM jiNANamaNubhAvao / icchu dhuM huM ehaneM dharmanaI pratipattiviSaya karavAneM / samyak, anena tu saMpUrNapratipattirUpaM praNidhivizeSamAha-manojoga-vacanajoga-kAyajogeM karIneM / ho mujhaneM e kalyANa-adhikRta dharmapratipattirUpa parama che kalyANa jehuneM ehavA tIrthaMkaronA mahimAthI-tIrthakarAnugrahai / __ suppaNihANamevaM ciMtijjA puNo punno| e[ya] dhammajuttANamavavAyakArI siA / pahANaM mohaccheaNameaM / evaM visujja( jjha )mANe bhAvaNAe kammApagameNaM uvei eassa juggayaM / tahA saMsAraviratte saMviggo bhavai amame aparovatAvI visuddhe visuddhamANabhAvetti / / zubha praNidhAMna ima citavaI vAraMvAra / e dharmayukta yatIono avapAtakArI thAuM-AjJAkArIti bhAva / pradhAnaM-zreSThaH mohanuM cchedana tadAjJAkArIpaNuM, tanmohacche(da)ne yoganiSA(nizrA?)gatayeti hRdayaM / ima kuzalAbhyAseM vizudhyamAna e dharmano abhyAsI jA(jI)va uktarUpabhAvanAyeM karmano apagama je nAza tadrUpa hetuI karIne
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna 42 upaiti-pAmeM chai juggayaM kahatAM yogyatAnaiM / tathA-tima svakIya doSa bhAvanAyeM karI saMsArathI virakta-saMvigna kahatAM mokSArthI thAya, mamatArahita, parane upA(patA)pa na kareM te aparopatApI-ehavau thAya aparopatApI, 'vizuddhAvizudhyamAnabhAvajAtA:' vizuddha thAya, graMthi pramukhaneM bhedavaI karInaI vizudhyamAna che bhAva jehano te vizudhyamAnabhAva zubhakaMDakavRddhiI karI thAya || sAdhudhammaparibhAvaNA suttaM // 2 // iti sAdhudharmaparibhAvanA sUtraM ||2|| paribhAvie sAhudhamme jahodiaguNe jaijjA sammameaM paDivajjittae aparovatAvaM / parovatAvo hi tappaDivattivigdhaM / aNupAo khu eso / na khalu akusalAraMbhao hiaM / 'paribhAvite sati sAdhudharme' anaMtara sUtrodita vidhiiM yathoditaguNa saMsArathI virakta, saMvigna, amama / havai trIjA sUtranI vyAkhyA kahI chai / bIjA sUtra sAthai trIjA sUtranau A saMbaMdha-je anaMtara sUtre dharmaguNapratipatti-zraddhA thayeM thakeM, sAdhakaneM je kartavya te karye thakeM, sAdhudharma paribhAvita thayo / havaI sAdhudharma paribhAvita thaya je akartavya te kahai chaI / yatna karI samyak vidhiiM e dharmanaI paDivajInaI parateM upatApa na upajaI tima aparopatApaM yathA syAt tathA / paropatApa je te nizcayaI dharmapratipattinA aMtarAya chaiM / dharmapratipatti karavA paropatApa te anupAya chai nizcayaiM / e paropatApa nahI nizcayaiM akuzalAraMbhathI AtmAne hita / ___appaDibuddhe kahici paDibohijjA ammApiare / ubhayalogasaphalaM jIviaM, samudAyakaDA kammA samudAyaphalatti / evaM suhI( dI ho aviogo| annahA egarukkhanivAsisauNatullAmeaM / uddAmo maccU paccAsanno a / dullahaM maNuattaM samuddapaDiarayaNalAbhatulaM / aippabhUA aNNe bhavA dukkhabahulA mohaMdhayArI( rA) akusalANubaMdhiNo ajuggA suddhadhammassa / juggaM ca eaM poabhUaM bhavasamudde, juttaM sakajje niuMjiuM saMvaraiacchidaM nANakaNNadhAraM tavapavaNajavaNaM / apratibodha thakeM kathaMcita karmanA vicitrapaNAthI "akuzalAraMbhazca
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Disembara 2007 17 dharmapratipattAvapi paropatApaH / na cAnyastatra prAyo'yaM saMbhavatIti saMbhaviparihArArthamAha-apratibuddhau kathaMcitkarmavaicitryataH pratibodhayenmAtApitarau / nanu(na tu)prAyo mahAsattvasyaitAvapratibuddhau bhavata iti kathaMcidityAha" - pratibodhiyaiM mAtApitAneM / ihaloka-paralokarUpa ubhayalokeM saphala "ubhayalokasaphalaM. jIvitaM prazasyata iti zeSaH / " "samudAyakRtAni karmANi samudAyaphalAnItyanena bhUyopi yogAkSepaH / " samudAyaI karyAM zubha karma dharmasaMbaMdhiyAM te samudAyeM phalanAM denArA thAya / tathA cAha-evaM-e rIteM samudAyeM zubhakArya karatAM-samudAya anubhavatAM sudIrgha aviyoga bhavaparamparAyeM sarvaneM ApaNaneM thAya / anyathA- iMma na karIyeM to eka vRkSanA da(va)sanArA pakSIgaNa tehuneM samAna e ceSTita chai / yathoktaM"vAsavRkSaM samAgamya, vigacchaMti yathANDajAH / niyataM viprayogAMtastathA bhUtasamAgamaH // 1 // " ityAdi / eja artha valI kaheM che: anivAritaprasara che mRtyualpAyupaNe karI najIka cha / ca-punaH saMsArasamudramAM durlabha chai manuSyapaNuM, samudramA paDyuM ratna tehanI prAptinaI tulya chaI, atidurApamityarthaH / ati-ghaNA anya bhava , manuSyapaNA vinA / pRthivIkAyAdi saMbaMdhe kAyasthitiiM rahatAM manuSyapaNuM kihAMthI gayuM phirI maleM e bhAvArtha / yathokuM(ktaM)-"asaMkhosappiNIo, egidiANa ya cauNhaM / tA ceva o aNaMtA, vaNassatIe u bodhavvA // 1 // abhya(nya)bhava kehavA chai ? utkaTa chai asAtavedanIya jihAM ehavA chaiM / mohodayanI tIvratAI mohAMdhakAra jihAM chaI / asacceSTA hetupaNa akuzala karmano anubaMdha karAveM ehavA-ayogya / cAritra dharmanaI yogya valI e manuSyapaNuM saMsArasamudre tArakapaNe karI pota sarikhaM chai / yukta dharmakAryaneM viSaI joDavAnaI AzravarodhaI karI DhAMkyA meM prANAti pAtAdika chidra niraMtara jJAnopayogipaNA mATe / jJAna che karNadhAra jihAM taparUpa pavaneM javanaM kahatAM vegavaMta / khaNe esa dullahe savvakajjovamAIe siddhisAhagadhammasAhagatteNaM / uvAdeA ya esA jIvANaM / japaNaM (jaM Na) imIe jammo, na jarA, na maraNaM, na iTTaviogo, nANiTThasaMpaogo, na khuhA, na pivAsA, na anno koi doso, savvahA aparataMtaM jIvAvatthANaM asubharAgAirahiaM saMtaM sivaM avvAbAhaMti / vivari( rI )o a saMsAro imIe aNavaTThI( TThi)asahAvo / ittha khalu suhI vi asuhI, saMtamasa( saM taM, suviNuvva savvamAlamAlaMti /
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 anusandhAna 42 tA alamittha paDibaMdheNaM / kareha me aNuggahaM / ujjhamaha eaM vucchi dittae / ahaMpi tumhANumaIe sAhemi eaM nivviNNo jammamaraNehiM / samija (jjha ) i a me samIhiaM gurupabhAveNaM / evaM sesevi bohijjA / tao samameehiM sevijja dhammaM / karijjociakaraNijjaM nirAsaMso u savvadA / eaM paramamuNisAsaNaM / kSaNa eka durlabha cheM, sarva bIjA je kArya tehonI upamAthI atIta e kSaNa chaI, siddhinA sAdhanAra je dharma tehanuM sAdhakapaNuM e kSaNamAM che teNeM karI AdaravAyogya ca punararthe, e siddhi jIvonaI je kAraNeM / na e siddhi mAnavIneM viSeM prAdurbhAvalakSaNa (janma) nathI, vayohAMni nathI, prANatyAga nathI, iSTano viyoga- iSTanA abhAva mATaI nathI, aniSTato saMprayoga aniSTanA abhAva mATeM nathI, bubhukSA nathI, udakecchA nathI, bIjo koya zItauSNAdi doSa [ nathI] | sarvathA svAdhIna e siddhineM viSa AtmAnuM rahevuM, asubha rAgAi rahiaM ka0 azubha ehavA je rAgAdika tehuMNe rahita e avasthAna chaI / " zAMtaM - zaktitopi krodhAdyabhAvena zAMtaM zivaM sakalAzivAH va (ya)taH niHkriyapaNeM karI avyAbAdha cha / viparIta cheM, ca punararthe, saMsAra, e siddhithI janmAdirUpapaNA mATeM e siddhithI saMsAra viparIta chai / sarva upadravano Alaya haiM / yathAha"jarAmaraNadaurgatya-, vyAdhayastAvadAsatAM / manye janmApi vIrasya, bhUyo bhUyastrapAkaraM // " anavasthita che svabhAva jehanao evo saMsAra cheM / saMsAramAM nizcayaI sukhI paNa asukhI paryAyathI, sat paNa asat paryAyathI, svapnanI pareM sarva AlamAla chaI, AsyAnaM (nA) abhAvaI karI / tat kAraNa - mATeM pUrNa saMsAraneM viSeM pratibaMdhe karo karo mujhaneM anugraha prati udyamavaMta / tathA oe saMsAranaI viccheda karavAneM huM paNa tumArI anumati sAdhuM saMsAravicchedaneM / khinna - udAsIna luM janmamaraNeM karI / kimityata Aha- janmamaraNAM (NA) bhyAM saMsAragAmibhyAM / siddhi pAmaI ca puna: mAharUM samIhita-saMsAravyavacchedanarUpa, guru- arhadAdika tehuneM prabhAveM karI / e rItiI bhAryAdika zeSaneM paNa bujavIyaibhAryAdi (dI) ni zeSANyapi bodhayedaucityopanyAsena / tAra pachI sAdheM- mAtA pitrAdi sAtheM sevIyeM cAritra - dharmmanaI / " tataH samaM ebhirmAtrApitrAdibhiH saMveta dharma cAritralakSaNaM / " karIyeM ucita karaNIya prati ihaloka paraloka saMbaMdhi
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Disembara 2007 AzaMsAyeM rahitanu punaH sarvadA / e vItarAganuM zAsana kahatAM vacana chaI / ___abujjhamANesu a kammapariNaIe vihijjA jahAsattiM taduvagaraNaM AovAyasuddhaM samaIe / kayaNNuA khu esA / karuNA ya dhammappahANajaNaNI jaNaMmi / tao aNuNA( NNA )e paDivajjijja dhamma / aNabujhye chataI ca-puna: karmapariNatiI karI, karIyeM zaktineM anusAraI tehunu upakArI upakaraNa arthajAtAdika, kAraNe kAryano upacAra karI arthajAtAdi upakaraNa kahI chai| AyeM upAyeM zuddha svamatiiM karI / kRtajJapaNuM chai nizcayeM / eka karuNA ca-punaH dharmanI pradhAna mAtA , jananeM viauM / tataH mAtApitAyeM anujJAta thakA paDivajIyeM cAritradharma prati / aNNahA aNuvahe ceva uvasi hA )jutte siA / dhammArAhaNaM khu hi savvasattANaM / tahA taheaM saMpADijjA / savvahA apaDivajjamANe caijjA te aTThANagilANosahatthacAyanAeNaM / ima karatAM paNa mAtApitAnI anujJA na thAya tAreM, bhAryAdhupalakSaNa metat / bhAvathI kapaTarahita ja kapaTavaMta thAya zAsanonnatinimittamityarthaH / "nirmAya evaM(va) bhAvena, mAyAvAMstu bhavet kvacit / pazyet svaparayoryatra sAnubaMdhaM hitodayaM // 1 // " iMma dharmArAdhana ja nizcayeM hitAvaha che sarva sattvoneM / tima tima ja dusvapnAdika kahaNe karIne dharmArAdhana nipajAvIyeM / e prakAreM paNa sarvathA kahaNa na mAneM mAtApitAnaiM tyajIyeM / mAtApitAne asthAne vanAdikeM glAnane auSadhaneM arthe tyAga te dRSTAMte / se jahAnAmae kei purise kahaMci kaMtAragae ammApii samee tappaDibaddhe vaccijjA / tesiM tattha niyamaghAI purisamittAsajjhe saMbhave osahe mahAyaMke siA / tattha se purise tappaDibaMdhAo evamAlocia 'na bhavaMti ee niyamao osahamaMtareNa, osahabhAve a saMsao, kAla sahANi a eM( e)ANi', tahA saMThavia saMThavia tadosahanimittaM savittinimittaM cayamANe sAhU / esa cAe AcAe, acAe ceva cAe phalamittha pahANaM buhANaM / dhIrA eadaMsiNo / sa te u(o)sahasaMpAyaNeNa jIvAvijjA / saMbhavAo purisociameaM / te dRSTAMta-jima nAma koika puruSa kathaMcit aTavImA gayo mAtApitAI
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 anusandhAna 42 sameta mAtApitAneM pratibaMdhe pratibaddha jAya / mAtApitAnaiM aTavIne virSe niyamaghAtI,puruSamAtraiM asAdhya, saMbhaveM che auSadha jehanuM ehavo, tatkAla mAreM je roga. te mahAtaMka thAya / tihAM te puruSa mAtApitAnA pratibaMdhathI iMma vicArInaI 'na jIvaI mAtApitA niyamaI auSadha vinA, auSadha maleM valI saMdeha-kadAcit jIvaI, huM auSadha leI AQ eTalo kAla saheM valI mAtApitA' / te prakAraiMvRttyAcchAdanAdinA prakAreNa samyak rIteM thApInaI mAtApitAne, auSadha nimittaI potAnI AjIvIkaneM arthaI tyajato sAro / e tyAga atyAga, saMyoga phala chai ehanuM mATeM / atyAga ja viyoga-phaleM phaleM te mATaI / phala ihAM pradhAna , paMDitoneM / dhIra puruSa kriyAnA phalanA dekhaNahAra cha / te puruSa mAtApitAneM auSadhaneM nIpajAvavai karInaI mAtApitAnaiM jIvADaI / auSadha lAvIne karAve to jIveM iMma saMbhaveM che tethI dhIra puruSaneM ucita che te iMma aTavImAM tyajaq / evaM sukkapakkhie mahApurise saMsArakaMtArapaDie ammApiisaMgae dhammapaDibaddhe viharijjA / tersi tattha niyamaviNAsage apattabIjAipurisamittAsajje saMbhavaMtasaMmattAiosahe maraNAivivAge kammAyake siA / tattha se sukkapakkhigapurise dhammapaDibaMdhAo evaM samAlocia 'viNassaMti ee avassaM sammattAiosahaviraheNa, tassa saMpADaNe vibhAsA, kAlasahANi a eANI Ni) vavahArao' / tahA saMThavia saMThavia ihalogaciMtAe tersi saMmattAiosahanimittaM visihagurumAibhAveNa savittinimittaM ca kiccakaraNeNa cayamANesaMjamapaDivatti(ttI )e te sAhusiddhIe / esa cAe acAe, tttbhaavnnaao| acAe ceva cAe, micchAbhAvaNAo / tattaphalamittha pahANaM paramatthao / dhIrA eadaMsiNo AsannabhavvA / sa te (te )sammattAiosahasaMpADaNeNa jIvAvijjA acvaMtiaM amaraNA'vaMjhabIajogeNaM / saMbhavAo purisociameaM / duSpaDiArANi a ammaapiiinni| esa dhammo sayANaM / bhagavaM ittha nAyaM pariharamANe akusalANubaMdhi ammaapiisogNti| e dRSTAMta / iMma haveM A arthopanaya kahai chai- zuklapAkSika caramAvartI mahApuruSa parIttasaMsArI, yathoktaM-saMsArarUpakAMtAra je aTavI tehamAM 'paDie' kahatAM paDayo chato, "jassa avaDDo puggala-pariyaTTo sesao ya saMsAro / so
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Disembara 2007 sukkapakkhio khalu, ahige puNa kaNhapakkhIo ||1|| " saMsArakaMtAra patita: san / mAtApitAiM sahita upalakSaNametat bhAryAdInAM / dharmeM pratibaddha viharaI / te mAtApitAneM te saMsArakaMtAramAM nizcayeM vinAzakArI, aprApta cheM bIjAdika jeNeM ehavo je puruSa mAtra teNeM asAdhya ehavo, saMbhave che samyaktvAdika auSadha jehanuM ehavao, maraNAdika chai vipAka jehano ehavo karmano ja AtaMka kahatAM savvoghAtI roga thAya / tihAM e zuklapAkSika puruSa dharmapratibaMdhathI'dharmapratibaMdhAddhetoH' e rItiM vicArInaI - 'vinAza pAmeM mAtApitA avazya samyaktvAdi auSadha vinA, samyaktvAdika auSadha nIpajAvavAmAM vibhASA kahatAM bhajanA, auSadha melavaM eTalo kAla Takai ehavAM e mAtApitA cheM vyavahArathI jotAM - 'vyavahArataH tathA jIvanaM saMbhavet, nizcayatastu na, yathoktaM AyuSi bahUpasarge, vAtAhatasalilabudbudAnityatare (nitye ) / ucchUsya niHzvasiti yaH, supto vA yadvibudhyate taccitraM // tathA te prakAreM 'sauhityApAdanaM saMsthApya saMsthApya' - thApI thApInaI ihalokacitAI te mAtApitAneM, samyaktvAdyauSadhanimitteM viziSTagurvAdibhAvaI - 'viziSTagurvAdibhAvena dharmakathAdibhAvAt ' potAnI vRttineM nimittaI ca- punararthe, kRtyaneM karaveM karIneM- 'kRtyakaraNena hetunA tyajato- tyajanaM', saMyamanI pratipattiiM mAtApitAnaI, 'saMyamapratipattyA dharmazIlaH ' siddhineM viSeM, e tyAga atyAga, tatvabhAvanAthI, 'taddhitapravRtteH' / atyAga teja tyAga, mithyAbhAvanAthI, 'tadahitapravRtteH' / tattvaphala je te ihAM pradhAna che budhajanonaI, paramArthe - paramArthena Asatrabhaya ehanA dekhaNahArA Asannabhavya - bIjA nahIM, 'zuklapAkSika:', mAtApitAneM samyaktvAdyauSadhaneM nIpajAvaveM karIneM jIvADaiM AtyaMtikabhAveM kathamityAha'amaraNamaraNAvaMdhyabIjayogena caramamaraNAvaMdhyakAraNasamyakatvAdiyogenetyarthaH ' / nathI maraNa jehathI te maraNarne amaraNa- maraNa kahIyai, te amaraNa-maraNanuM avaMdhyabIja je samyaktvAdi tehaneM yoga saMbhave chaI eka karavuM mATe puruSocita chaI e 'kimityata Aha-saMbhavetyetadata evAha saMbhavAt puruSocitametadyaduktenaitattyAga iti' / duHpratikAra chai- 'duHpratikArau' mAtA-pitA ima jAMNIneM 'mAtApitarau iti kRtvA', e dharmyaM satpuruSono 'satAm' / bhagavAn ihAM - 'mahAvIra eva atra' dRSTAMta 'jJAtaM' pariharato - 'pariharan' akuzalAnubaMdhi tathAvidha karmapariNAmeM karI akuzala karmano anubaMdha karAveM ehavo mAtApitAno zoka te prateM 'garbhAbhigrahapratipattyA akuzalAnubaMdhinaM tathA karmapariNatyA mAtRpitRzokaM pravrajyAgrahaNodbhavamiti' / - 21
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna 42 uktaM ca-aha sattamaMmi mAse, gabbhattho cevabhiggahaM gite / NAhaM samaNo hohaM, ammApiyare jiyaMtaMmi / / 1 / " prastutaM nigamanAyAha evamaparovatAvaM savvahA gurusamIve, pUittA bhagavate vIarAge sAhU a, tosiUNa vihavociaM kivaNAI, suppauttAvassae suvisuddhanimitte samahivAsae visujjhamANo mahayA pamoeNaM sammaM pavvaijjA loadhammehito loguttaradhammagamaNeNaM / esA jiNANamANA mahAkallANatti na virAhiyavvA buheNaM mahANatthabhayAo siddhikaMkhiNatti / pavajjAgahaNavihisuttaM 3 // 'sarvathA samyak vidhivizeSamAha'-sarvathA sugurune samIpeM, anyatra nahIM, "sugurusamIpe nAnyatra' / pUjInaI-pUjitvA jJAnAdizaktiyukta bhagavaMtone- 'bhagavataH' vItarAga kahatAM jina tehoneM / sAdhUonaI 'sAdhUn-yatIn' tuSTa karInaI 'tossitvaa'| vibhavaneM ucita- 'vibhavocitam' kRpaNAdikanaI 'duHkhitasattvAnityarthaH' / suprayukta Avazyaka jeNe ehavau - 'suprayuktAvazyaka: samucitanepathyAdinA, suvizuddhanimittaH pratiyogaM samyak abhivAsitaH / guruiM gurumaMtraI karInaI 'vAsito guruNA gurumaMtraNa' vizeSe pariNAmAdikeM vizudhyamAna / mahoTeM-mahatA pramodeM-lokottara pramodeM samyak bhAvavaMdanAdi zuddhi pravrajaiM-'samyak bhAvavaMdanAdizuddhyA pravrajet / kimuktaM bhavati ? lokadharmebhyaH lokottaradharmagamanena prakarSeNa pravrajedityarthaH' - loka dharmothI lokottaradharmamAM gamanaI karI / e vItarAgonI AjJA chai - 'eSA jinAnAmAjJA-yadutaivaM pravrajitavyaM, iyaM ca mahAkalyANetikRtvA na virAdhitavyA budhena nAnyathA karttavyetyarthaH / kasmAdityAhamahAnarthabhayAt / nAjJAvirAdhanato'nyo'narthaH / arthavattadArAdhanA ityata evAhasiddhikAMkSiNA muktyathineti / na khalvAjJArAdhanAto'nyaH siddhipatha iti bhAvanIyaM / ' e mahAkalyANa chaiM iMma jANInaI na virAdhavI-anyathA na karavI paMDitaI, AjJAbhaMgajanita mahA anarthanA bhayathI, mokSanA abhilASIya / pravrajyA grahaNavidhi sUtraM samAptaM / tattvataH pravrajyAgrahaNavidhi-pravrajyAgrahaNavidhyartha sUcakaM sUtraM samAptaM / paMcasUtrakavyAkhyAyAM tRtIyasUtravyAkhyA samAptA // 3 // sAMprataM caturthasUtravyAkhyA prArabhyate / asya cAyamabhisaMbaMdhaH / anaMtarasUtre sAdhudharme paribhAvite yatkarttavyaM taduktaM tacca vidhinA pravrajyA grAhyetete(tye)tat /
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Disembara 2007 23 asyAH caryAmabhidhAtumAha-"sa evamabhipabvaie samANe suvihibhAvato kiriyAphleNa jujjatItyAdi" / sa prastuto mumukSuH, evamuktena vidhinA abhipravrajitaH san suvidhibhAvata: kAraNAt, kriyAphalena yujyate / samyak kriyAtvAdadhikRtakriyAyAH / sa eva viziSyate-vizuddhacaraNo mhaasttvH| yata evaMbhUtaH ato na viparyayameti mithyAjJAnarUpaM / etadabhAve-viparyayAbhAvo(ve)'bhipretasiddhiH sAmAnyaiva kuta ityAha-upAyapravRtteH / iyameva kuta ityAha-nAviparyasto upAye pravartate / iyamevAviparyastasyAviparyastatA yadutopAye pravRttiranyathA tasminneva viparyayaH / evamapi kimityAha-upAyazcopeyasAdhako niyamena kAraNaM kAryAvyabhicArItyarthaH / atajjananasvabhAvasya tatkAraNatvAyogAdati prasaMgAt / etadevAha-tatsvatattvatyAga evopAyaH svatattvatyAga evA'nyathA-svamupeyamasAdhyataH / kutaH?ihAtiprasaMgAt, tadasAdhakatvAvizeSeNAnupAyasyApyupAyatvaprasaMgAt / na caivaM vyavahAroccheda AzaMkanIya ityarthaH / nizcayamatametaditi sUkSmabuddhigamyaM / sAMprataM caturthasUtravyAkhyA / / sa evamabhipavvaie samANe suvihibhAvA(va)o kiriAphaleNa jujjai, visuddhava( caraNe mahAsatte, na vivajjayamei / eaabhAve'bhippeasiddhI uvAyapavitti(ttI )o / nAvivajjattho'NuvAe payaTTai / vAo a uveasAhago niameNa / tassatattaccAo aNNahA aippsNgaao| nicchayamayameaM / te e rItaI abhipravrajita chato, suvidhinA bhAvathI kriyAnA phalanI sAtheM joDIiM, vizuddha chai caraNa jehanu, mahAsatva, na viparyayaneM pAMmaI / e viparyayaneM abhAveM iSTakAryanI siddhi thAya upAya-pravRttithI / nahI aviparyasta puruSa anupAyeM pravRttaI ! kAraNa ca-punaH kAryano sAdhanAra avyabhicAreM cha / kAraNano kAraNapaNAno yoga na ThareM anyathA-kArya na kareM to, atiprasaMga thAya / nizcayanu mata chaI / se samaliTTakaMcaNe samasattumitte niyattaggahadukkhe pasamasuhasamee samma sikkhamAiai, gurukulavAsI, gurupaDibaddhe, viNIe, bhUatthadarisI, na iu hiatattaM raM )ti mannai, sussUsAIguNajutte tattAbhinivesA vihipare paramamaMtotti ahijjai suttaM baddhalakkhe AsaMsAvippamukke aayyhii|
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 anusandhAna 42 sa tAta )mavei savvahA / tao samma niuMjai / / e sUkSmabuddhigamya te samAna , pASANa kanaka jehaneM ehavauM, samAna che zatru mitra jehanaI, maTyuM che kadAgrahanuM dukha jehanaI ehavau, prasamasukheM sahita, samyak grahaNAsevanarUpa zikSA grahaI, gurukulavAsI-gurukulamA nimagna, cittavRttiI gurupratibaddha, gurubahumAnathI, vinIta bAhya vinayaI, bhUtArthadarzI nathI guruvAsathI hitatattva iMma mAMnaiM, suzrUSAdika guNaiM saMyukta,tattvaneM virSe abhiniveza chaI jehanaiM, vidhimAM tatpara, rAgAdi viSano paramamaMtra iMma jAMNI pAThe zravaNeM karI bhaNaI sUtra prati, anuSTeya prati bAMdhyaM che lakSya jeNaiM,AsaMsAiM vipramukta, mokSArthI, ehavo te sUtra prati jANe yathAtathapaNaI, jAMNavAthI samyak sUtrane AtmArtha sAdhanapaNe joDeM / eaM dhIrANa sAsaNaM / aNNahA aNiogo, avihigahiamaMtanAeNaM / aNArAhaNAe na kiMci, tadaNAraMbhAo dhuvaM / itthaM maggadesaNAe dukkhaM, avadhIraNA, appaDivattI / nevamahIamahIaM, avagamaviraheNaM / na esA maggagAmiNo / virAhaNA aNatthamuhA, atthaheU, tassAraMbhAo dhuvaM / ittha maggadesaNAe aNabhiniveso, paDivattimittaM, kiriAraMbho / evaMpi ahi hI )aM ahi hI )aM, avagamalesajogao / e mahAvIrAdika dhIra puruSonuM zikSAkaraNa chai / avidhiiM adhyayana karaveM viparyaya, avidhigRhIta maMtrane dRSTAMtaiM, anArAdhanAI karI iSTa vA aniSTa phala nahI, paramArthathI sAdhananA anAraMbhapaNA mATeM nizcayeM / anArAdhanAne viSaI liMga dekhA? 2 - tAttvika dezanA sAMbhalatAM anA-rA(anArAdhanA) karmAnaI manAg ladhutara karmAne ada(va)hIlanA thAI, dukha na thAya tethIyeM laghukarmAne apratipatti thAya, avadhIraNA na thAya, nahI iMma bhaNyu bhaNyu kahIyeM samyak - avabodha vinA, nahI e virAdhanA mArgagAmi jIvaneM, ekAMte anArAdhanA adhyayananI unmAdAdikeM anarthamukhA, gurutara doSanI apekSAyeM artha-hetu che, mokSagamananA ja AraMbhathI nizcayeM, e virAdhanA chatAM tAttvika dezanAmAM sAMbhalatAM anabhiniveza hoya, heyopAdeya AzrI samyag virAdhakA pratipattimAtra hoya, anabhiniveza thAya alpatara virAdhakaneM, kriyAraMbha thAya pratipattimAtra nahI, iMma paNa virAdha[kane adhIta sUtra adhIta kahIyeM bhAvathI, syAM mATeM, samyag
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Disembara 2007 25 avabodhalezane yogeM karInaiM / ayaM sabIo niyameNa / maggagAmiNo khu esA avAyabahulassa / niravAe jahodie suttuttakArI havai pavayaNamAisaMgae paMcasamie tigutte / aNatthapare eaccAe aviattassa, sisujaNaNIcAyanAeNaM / viatte ittha kevalI eaphalabhUe / sammameaM viANai duvihAe pariNA( NNA )e| e virAdhaka samyagdarzanAdi yukta niyameM,prAptabIja puruSaneM nizcayeM virAdhanA nirupakrama kliSTa karmavaMtanaI, nirapAya mArgagAmI sUtroktakArI thAya. aSTapravacanamAtAI sahita sAmAnyaiM vizeSe paMcasamitiyeM samita triNa guptiiM gupta, anartha upajAvavAmAM tatpara chai pravacanamAtAno tyAga sAdhakanaiM bhAvabAlanaI / koNa dRSTAMteM ? bAlane mAtAno tyAga te udAharaNaiM / te bAla mAtAneM tyajaveM maraI, tima sAdhaka cAritra-prANa-kSaraNeM karI vinasaiM / vyakta ihAM bhAva ciMtAyeM citavatAM sarvajJa pravacanamAtRphalabhUta, samyak bhAvapariNatiiM anaMtara kathita jANaI bodhamAtrarUpa jJaparijJAyeM, tad-garbha kriyArUpa pratyAkhyAna-parijJAI / tahA AsAsapayAsadIvaM saMdINAathirAibheaM / asaMdINathirasthamujjamai / jahAsattimasaMbhaMte aNUsage, asaMsattajogArAhae bhavai / uttaruttarajogasiddhIe muccai pAvakammuNatti visujjhamANe AbhavaM bhAvakiriamArAhei / pasamasuhamaNuhavai apIDie saMjamatavakiriAe, avvahie parisahovasaggehi, vAhiasukiriAnAeNaM / tathA AzvAsa-prakAza-dvIparne athavA AzvAsa-prakAza-dIpaneM samyak jANaiM ! ihAM bhavasamudraneM virSe AzvAsadvIpa, mohAMdhakAra nicita duHkhagahananeM virSe prakAzadIpa, eka plavanavAn dvIpa eka sthira dIpa, eka asthira aplavanavAnane'rthe sthiraneM arthe udyama kareM sUtranIti, zaktineM anusAreM, bhrAMtirahita, utsukatAiM rahita, asaMsaktayogano ArAdhaka-niHsapatna zramaNapaNAnA vyApArano kartA thAya, uttarottara dharmavyApAranI siddhiI, muMkAI te te guNanu pratibaMdhaka je pApa karma teNeM / iMma vizudhyamAna chatau bhava sUdhI nirvANasAdhaka kriyAne nIpajAveM / e yathAsaMkhyeM manuSyane virSe kSayopazamika cAritrarUpa, kSAyika cAritrarUpa, kSAyopazamika jJAnarUpa meM ThekANe, pehalo akSepeM iSTa-siddhineM arthe thAya sapratyapAyapaNA mATeM, bIjau tau siddhaneM (nIpajAve), tAttvika prazamasukha
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna 42 prati anubhaveM, aNapIDyau Azravanirodha anazanAdirUpa saMyamatapakriyAyeM avyathita thako, kSut divyAdika parISahopasargaI karIne,rogavaMtane zobhana kriyA te udaahrnnii| se jahAnAmae kei mahAvAhigahie aNuhUatavveaNe viNNAyA sarUveNaM, niviNNe tattao, suvijjavayaNeNa sammaM tamavagacchia jahAvihANao pavaNNo sukiriaM, niruddhajahicchAcAro, tucchapatthabhoI muccamANe vAhiNA niattamANaveaNe samuvalabdhArogaM pavaTThamANatabbhAve tallAbhanivvuiNe tappaDibaMdhAo sirAkhArAibho(jo )gevi vAhi samAruggaviNANeNaM iDaniSphattIo aNAkulabhAvayAe kiriovaogeNa, apIDie, avvahie, suhalessAe vaDDai, vijjaM ca bahu mnni| te-jima, AmaMtraNe / koika sattva mahAvyAdhiI gRhIta ehavau, anubhavI che vyAdhinI vedanA jeNe ehavau, vizeSe jANa* vedanAno svarUpeM, vyAdhi vedanAyai udAsa tatvathI, suvaidya vacaneM karI aviparItapaNe vyAdhineM jANineM, devatA pUjAdilakSaNa yathAvidhAne prapanna paripAcanAdirUpa zubhakriyA prati, pratyapAyanA bhayathI niruddha che yathecchAI pravarttana jeNaI ehavo chato, vyAdhinA anuguNapaNAthI tuccha pathyabhojanano karaNahAra, e prakAreM muMkAtau svAsAdikaneM javeM vyAdhiI, nivartamAna kahatAM valamAna che vyAdhinI vedanA jehaneM ehavau kaMDU pramukhanA abhAvathI, sadarUpatA pAmavAthI nIrogapaNuM pAmInaI, prakarSe vadhatau chai Arogyano abhilASa jehaneM ehavo, ArogyalAbhanI niSpattiiM, nirogyapaNAnA pratIbaMdhathI ArogyapratibaMdhAddhetoH, zirAvedha-kSArapAtAdikaneM thaveM paNa vyAdhi, samyag je Arogya tehanaI jJAnaiM karI, ArogyanI niSpattithI, nibaMdhananA abhAvathI anAkula- bhAvapaNe karIne kriyAne virSe upayoga je bodha teNeM, apIDita, vyathArahita nirvAtasthAna Asana auSadhapAnAdikeM karIne, prazastabhAvarUpa zubhalezyAyeM vRddhineM pAmaI, vaidyaneM ca punaH mahA'pAya nivAravAno e mAhareM hetu / evaM kammavAhigahie aNubhUajammAiveaNe, vipaNAyA dukkharUveNaM, niviNNe tattao tao, suguruvayaNeNa aNuTThANAiNA tamavagacchiA puvvuttavihANao pavvaNNe sukiriaM pavvajjaM, niruddhapamAyAyAre, asArasuddhabhoI, muccamANe kammavAhiNA, niattamANi? kaMDUgRhIta kaMDUyaNakArInI pari viparyasta nahIM / evaM Ti. che pratimadhye //
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Disembara 2007 27 viogAiveaNe, samuvalabdha caraNAroggaM pavaDDamANasuhabhAve, tallAbhanivvuIe tappaDibaMdhavisesao parisahovasaggabhAvevi tassa( tatta)saMveaNAo kusalAsayavuDIo thirAsayatteNa dhammovaogAo sayA thimie teullesAe vaDDai, guruM ca bahu mannai jahociaM asaMgapaDivatti( ttI )e, nisaggapavitta(tti )bhAveNa esA guruI viAhiA bhAvasArA visesao bhagavaMtabahumANeNa / jo maM paDimannai so guruM ti tadANA / annahA kiriA akiriA kulaDAnArIkiriAsamA, garahiA tattaveAI)NaM aphalajogao / visaNa( NNa)tittIphalamittha nAyaM / AvaDhe khu tapphalaM asuhANubaMdhA dhe)| e samyag jJAnathI bahumAne mAne iMma, karmavyAdhiI gIhIta prANI,anubhavI che janmajarAmaraNAdikanI vedanA jeNeM ehavo, vizeSe jJAtA kahatAM jAMNa dukharU janmAdika vedanAno, tihAM ja AsaktAdikaM viparyasta nahI udAsIna paramArthathI janmAdivedanAthI, sugurune vacaneM anuSTAnAdikaI karInaI suguru prateM ameM karmavyAdhi prati jAMNIneM, tRtIya sUtramAM kaDaM je vidhAnate vidhAne paDivajyau chatau zubha chai kriyA jehamAM ehavI pravajyA prati, niruddha chaiM pramAda- AcaraNa jeNe yadRcchAI karI, saMyamane anuguNapaNe ara(asAra)zuddha bhojanano bhogI, e prakAre mukAto karmarUpa vyAdhiiM, tima mohanaI nAzeM karI valamAna che iSTaviyogAdika vedanA jehanaI ehavo, samyag pAmInaiM sadarUpa teM pAmaveM caraNadharmarUpa ArogyaneM prakarSe vadhato cha zubha caraNArogyano bhAva jehanaI ehavo, caraNarUpa ArogyanA lAbhanI niSpattiiM, caraNarUpa Arogyano je pratibaMdha teha bahutara karma-vyAdhinA vikArane nAzeM tehanA vizeSathI, svAbhAvika kAraNathI kSudAdi-parISahe divyAdi upasarga-tehoneM yogeM paNa, samyag jJAnathI, kSayopazamikabhAvalakSaNa kusalAzayanI vRddhiI, sthiracittapaNe karI kartavyatAnA bodhathI, sadA bhAvadvaMdve rahita prazAMta, zubha prabhAvarUpa tejolezyAyeM vRddhineM anubhaveM,bhIda(bhava)vaidyaneM valI bahumAneM mAnaI, ucitapaNeM-yathaucityena sneharahita bhAvanI pratipattaI, sAMsiddhika pravRttibhAveM karInaiM asaMgapratipattI gurvI te moTI vakhANI che bhagavaMteM-vyAkhyAtA, bhAveM sAraaudaikabhAvaneM viraheM viseSathI asaMgapratipatti, ihAM yuktyaMtara kahe , - aciMtAciMtAmaNikalpa tIrthaMkarathI pratibaMdhaI, je mujhaneM bhAvathI pratibhannya(nya)ta
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna 42 kahatAM mAnai te gu(ru)ne paNaiM, bhagavaMtanI AjJA / itthaM tattvaM vyavasthitaM, gurubahumAna vinA pratyupekSaNAdirUpa kriyA paNa akriyA-sakriyAthI anyA, kehavI ? duHzIla vanitAnI upavAsAdika kriyAne sarakhI kriyA, tataHki ? garahitanaiM paMDitonai, syA mATaI mokSarUpa iMSTa phalathI anya je sAMsArika phala tehanI yoga mATe, eja spaSTa karato kaheM jeM- mi(vi)Sa-mizra annathI tRpti tehay phala te, mASatuSa ihAM dRSTAMta cha / thoDaM vipAke bhoga deveM Avartta-saMsAra te ja dAruNa, kSayopazamathI mASatuSanI pareM, yathoktaM-"vivekazubhabhAvapariNAmA vacanaguru-tadabhAveSu yaminAmiti" / virAdhanArUpa viSajanita ko havo chaI ?, Avartta, tima tima virAdhanAne utkarSe azubhano che anubaMdha jehathI ehavo ch| ____ Ayavo(o) gurubahumANo avaMjhakAraNatteNa / ao paramagurusaMjogo / tao siddhI asaMsayaM / eseha suhodae, pagiTTatayaNubaMdhe, bhavavAhitegicchI / na io suMdaraM paraM / uvamA ittha na vijjaI / ima saphala gurunu abahumAna kahIneM gurunuM bahumAna kaheM che : Ayata kahattAM mokSa, gurunu bahumAna-guru-bahumAna ja mokSa e artha, avaMdhyakAraNapaNe karIne mokSa prati apratibaddha samyak hetupaNe karIneM / eja kahaI chaI-guru bahumAnathI paramaguru tIrthaMkarano saMyoga / te tirthaMkarasaMyogathI mukti ekAMtaI / gurubahumAna, ihAM kAraNe kAryanA upacArathI, jima Ayu thI (ghI) tima gurubahumAna zubhodaya kahyo,zubhodayanA puSTakAraNa mATaI / jima AyuH sthitinuM puSTa kAraNa mATeM ghRta Ayu, tima e dRSTAMta-dArTItika-bhAvanA / valI kehavo , guru bahumAna ? tima tima ArAdhanAnaiM utkarSe karInaiM pradhAna zubhodayano anubaMdha chai jehathI ehavau, saMsAra-vyAdhino cikitsaka gurubahumAna ja, hetuphalabhAvathI nathI gurubahumAnathI sAru, upamA gurubahumAnanai viSaI nathI vidyamAna / sa evaMpaNNe evaMbhAve evaMpariNAme appaDivaDie vaDvamANe teulesAe duvAlasamAsieNaM pariAeNaM aikkamaI savvadevateulesaM / evamAha mahAmuNI / tao sukke sukkAbhijAI bhavai / pravrajita, vimala vivekathI, ema , prajJA jehanI, prakRtiiM ehavo chai soca jehano, sAmAnya guruneM' bhAve paNa ehavo che pariNAma jehano, iMma apratipatita chatau, varddhamAna kahatAM vadhato, niyogathI zubha prabhAvarUpa tejolezyAyeM bAramAsI
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Disembara 2007 paryAyaiM, eTalA kAlanI pravrajyAyeM atikramaI sarva devanI sAmAnya zubha prabhAvarUpa tejolezyA prati, iMma kaheM chaI bhagavAna mahAvIra / "tata: nAmAbhinnavRttaH amatsarI kRtajJaH sadAraMbhI hitAnubaMdha" ehavo te zukla nAmAbhinnavRttatvAdipradhAna te zuklAbhijAtI ehavo thAya / pAyaM chiNNakampANubaMdho / khavai logasanaM / paDisoagAmI, aNusoanivitte, sayA suhajoge, esa jogI viyAhie / esa ArAhage sAmaNNassa / jahAgahiapaiNNe savvovahAsuddhe saMdhai suddhagaM bhavaM samma abhavasAhagaM logakiriAsurUvAikappaM / tao tA saMpuNNA pAuNai avigalaheubhAvao asaMkiliTThasuharUvA aparovatAviNIo suMdarA aNubaMdheNaM na ya aNNA saMpuNNA, tattakhaMDaNeNaM / prAyacchina (prAyaH chinna) che karmAnubaMdha jeNe ehavau te vedyane vedato, prAyograhaNa karmazaktinA aciMtyapaNA mATeM, kadAcit bo(bAM)) paNa tathAvidha anya karmane na baMdhaI, bhagavadvacanathI pratikUla prabhUta-saMsArAbhinaMdita sattvakriyA prItirUpa lokasaMjJAne khapAvai, pratizrotogAmI ka0 sAhamA pUrano cAlanAra lokAcArapravAha nadI prati, lokAcArapravAha-nadI AzrIneMja anuzrotonivRtta, anuzrotonivRttinA abhyAsathI ja sadA zubha vyApAreM saMgata ehavo, e puruSa bhagavaMteM yogI vyAkhyAta kahatAM vakhANyo / yathoktaM-zrAmaNya ehavo je jogI te zramaNabhAvano ArAdhaka nispAdaka nyAya chai e, yathoktaM-"aNusoyapaTThIe (paiTThie) bahujaNaMmi paDisoaladdhalakkheNaM / paDisoyameva appA dAyavvo hou kAmeNaM // 1 // aNusoyasuho logo, paDisoo Asavo suvihiyANaM / aNusoo saMsAro, paDisoo tassa NippeNaM" // 2 // jathAgRhita-pratijJaneM samyaktva pravRtti thakaiM dhurathI mAMDI, sarvopadhAzuddha hoiM e prakAre niraticAra, mATaI saMdhatte ka0 joDe suddhabhava-janamavisesalakSaNa prateM, samyak prakAreM sakriyA karaveM karI mokSa sAdhaka, "samyaktvajJAnacAritrayogaH sadyoga ucyate / etadyogAdviyogI syAt, paramabrahmasAdhakaH // " dRSTAMta kaheM chaI-bhogakriyAne surUpAdika tulya rUpAdika rahitaneM bhogakriyA samyak na hoi / yathoktaM-"rUpaM vayo vaicakSaNya-saubhAgyamAdhuryaizvaryANi bhogasAdhanamiti / " te surUpAditulya bhava thakI saMpUrNa bhogakriyA pAmeM, avikala kAraNa thakI, saMklesa rahita sukharUpA bhogakriyA sunyatAbhAveM,
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 anusandhAna 42 paraneM saMtApanI aNakaranArI, vicakSaNAdibhAveM anubaMdheM karI atyaMta suMdarabhalI, ukta lakSaNa bhogakriyA thakI anya bhogakriyA saMpUrNa nathI, syA mATeM ? saMklezAdikathI, ubhaya lokanI apekSAyeM bhogakriyA svarUpa khaMDave karI, iti paramArthaH / eaM nANaMti vuccai / eyaMmi suhayogasiddhI uciya paDivattipahANA / ittha bhAvo pavattago / pAyaM viggho na vijjaI niranu( Nu ) baMdhA suhakammabhAveNaM / akkhittA o ime jogA bhAvArAhaNAo tahA, tao sammaM pavattae, nipphAyai aNAule / evaM kiriA sukiriA egatanikkalaMkA nikkalaM [ka] tthasAhiA, tahA suhA suhANubaMdhA uttaruttarajogasiddhi(ddhI )e / e gyAMna ehavuM dRSTa vastu tattvanuM nirUpaka kahiyai, e gyAMna chateM subha vyApAranI niSpati hoI, saMjJAna AlocaneM karI te te anubaMdhanA dekhavAthI yogya pratipattiyeM karI pradhAna, prastuta pravattineM viSeM bhAva te sadaMtaHkaraNa - lakSa pravarttaka che, mohe nahI, prAyeM adhikRta pravattineM viSe bhalA upAya joga thakI vighna na hoI asubhakarmabhAveM, niranubaMdha subhakarmaneM sAnubaMdha samyak pravrajyA bhoga thakI pravati hoI, AkSipta ka0 aMgikAra karyA e joga ka0 bhalI pravajyAnA vyApAra, bhAva ArAdhanA thakI janmAMtara tada ( da ) bahumAnAdi prakAreM karI, te varjyA vyApAra thakI samyak varte niyama, niSpAdikapaNeM karI anAkula thako iSTaniSpAdana kareM, e ukta prakAreM kriyA te sukriyA hoI, samyak jJAna thakeM ucita - prAribhi, ekAMtaI kalaMkarahita niraticArapaNeM karI, nikalaMka kArya je mukhya tehanI sAdhanArI, tathA subha aneM subha anubaMdha cheM jehano ehavI, avyavacchedeM karI uttarottara jogasiddhiyeM karI / tao se sAhai paraM paratthaM sammaM takkusale sayA tehiM tehiM pagArehiM sANubaMdhaM, mahoda bIjabIjAdijhavaNeNa, kattiviriAijutte, avaMjhasuhaciTThe, samaMtabhadde, suppaNihANAiheU, mohatimiradIve, rAgAmayavijje dosAnalajalanihI, saMvegasiddhikare havai arcitaciMtAmaNikappe / sa evaM paraMparatthasAhae tahA karuNAibhAvao aNegehiM bhavehiM vimuccamANe pAvakampuNA, pavamANe a suhabhAvehiM aNegabhaviAe ArAhaNAra pAuNai
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Disembara 2007 sacuta kiccaM vihUarabAvajAparipAlaNA pradhAna satyA savvuttamaM bhavaM caramaM acaramabhavaheu avigalaparaMparanthanimittaM / tattha kAUNa niravasesaM kiccaM vihUarayamale sijjai bujjhai muccai parinivvAi savvadukkhANamaMtaM kareiti / pavajjAparipAlaNA suttaM // 4 // te subhAnubaMdha sukriyAthI ne(te) pravajyAvAn sAdhe pradhAna satyArtha prati samyak-aviparIta parArthasAdhananaI viSaI nipuNaH, sarvakAla, te te bIjabIjanyAsAdi prakAre karI aNubaMdhasahita para(rA)rtha prati, e mahodayavAn paramparArthasAdhana thakI bIja te samyaktvabIja, bIja te sAsanaprasaMsAdika, te bIjAdi sthApaveM karI paramparArtha prati samagra vIryAdisahita paramparArtha prati avaMdhya chai . subha ceSTA jehanI, sarvAkArasaMpannapaNe karI samaMtabhadra, supraNidhAnAdikano hetu ka0 kAraNa anyUnapaNai, mohAMdhakAra TAlavAne svabhAveM karI dIpa sarikho, rAgarUpa rogano vaidya cikitsAsamarthayogaI karI, dveSarUpa agnine samudra sarikho tadvidhyAnazaktibhAva thakI, saMvegasiddhikara hoI tatkAraNabhogeM karI, aciMtyacitAmaNi sarikho sattvasukhakAraNapaNe karI, te-adhikRta pravrajyAvAn eNe prakAreM dharmadAMne kaMrI paramparArthano sAdhaka pradhAnabhavyapaNe karI, tathA karuNAdibhAva thakI aneka janmeM karI pApakarma je jJAMnAvaraNIyAdika teNeM muMkAtau thakau, prakarSe varddhamAna saMvegAdika-subhabhAva chaI paramArthika, aneka-bhavika ArAdhanAyeM karI pAmaI sarvottama bhava tIrthaMkarAdikano chehalo bhava mokSano kAraNa, avikala paramparArthanoM kAraNa anuttara puNyasaMbhAra sadbhAveM karI, te bhavaneM virSe mahAsattvoneM yogya samasta kArya karIneM, baddhyamAMna-prAkbaddha-karme rahita thako, vivahArathI sAmAnya aNimAdi aiMsvarga(zaya)naI pAmaiM, kevalI hoI, bhavopagrAhI karme muMkAyai, sarvathI karmano nAsa kareM, sarva dukkhano aMta kareM sadA punarbhavanA abhAva thakI, tattvataH / pravrajyA-paripAlanA-sUtraM samAptaM // 4 // sa evamabhisiddhe,paramabaMbhe, maMgalAlae, jammajarAmaraNarahie, pahINAsuhe, aNubaMdhasattivajjie, saMpattaniasarUve, akirie, sahAva saMThie, aNaMtanANe, aNaMtadaMsaNe / se na sadde, na rUve, na gaMdhe, na rase, na phAse, arUvI sattA, aNitthaMthasaMThANA, anaMtaviriA, kayakiccA, savvAbAhavivajjiA, savvahA niravikkhA, thimiA, pasaMtA / asaMjogie
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 anusandhAna 42 esANaMde, au ceva pare mae / te prastuta [pravrajyAkArI iMNe sukha paramparA-prakAra karI abhisudha(siddha) thako, paramabrahma sadA nirupadravapaNe karI, maMgalano grAhi(gRha)guNotkarSayogeM karI, janmajarAmaraNe rahita karmanimittaneM abhAve karI, ekAMte prakSINa , azubha, anubaMdhazaktiyeM rahita azubha AzrIneM, pAMmyau chai AtmasarUpa kevala jIva, gamanAdi kriyAsUnya, yathoktaM- "sthitaH zItAMzuvajjIvaH prakRtyA bhaavshuddhyaa| caMdrikAvacca vijJAnaM, tadAvaraNamabhravat // " svabhAva je gyAMnAdika tene virSe rahyau, anaMtanANI jJeyanA anaMta, anaMtadarzanI, te siddhane zabda nahI, rUpa nahIM, gaMdha nahIM, rasa nahIM, spharasana nahIM, e tau pudgalanA dharma che te mATe, rUparahita sadabhAva sattA , gyAMnanI pareM, je arUpaNI sattAno anitthaMsthasaMsthAna cha, anaMtavIryA prakRtiyeM ja prarUpaNI satyA chai, kRtaHkRtyA kAryaniSpAdine karI dravya thakI, sarva AbAdhAI varjita, sarvathA nirapekSata vRtine nAseM karI, stimitA sukhanA prakarSathI anAkulA, prasAMta taraMgarahita mahodadhitulyA, saMjogarahita e ANaMda sukhaviseSa, pudgala saMjoge rahita, eTalA mATeM ja nirapekSapaNA mATeM utkRSTo maaNnyo| avikkhA aNANaMde / saMjogo viogakAraNaM / aphalaM phlmeaao| viNipAyaparaM khu taM, bahumayaM mohAo abuhANaM, jamitto vicA va )jjao, tao aNatthA apajjavasiA / esa bhAvariU pare aU pare ao vutto u bhagavayA / esA jiNANA (?) / apekSA te AnaMda nahIM autsukya-dukkhapaNA thakI, saMjoga te vijoganuM kAraNa chai-saMjoganeM aMteM vioga hoiM e svabhAva chai te mATaI, e saMjogathI je phala te aphala jAMNavaM, te saMjogika phala te avasya patanIyasIla chai, ajJAna thakI e phala bahuMmata kamAMnu mUrkhajanonai bahumata chai, je mATeM ajJAna thakI aphalane vi phalabuddhi ehavo viparyaya hoiM, te vipayaryathI ghaNA anartha hoI asatpravRttiyeM karI, te anartha sAnubaMdhapaNe karI aparyavasita ka0 aMtararahita chai, e ajJAna te utkRSTo bhAvaripu che, eTalA mATeM ja kahyau bhagavaMta tithaMkaraiM yathoktaM- "aNNANato riU aNNo pANiNaM Neva vijjai / " nAgAseNa jogo eassa / se sarUvasaMThie / nAgAsamaNNastha, na
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Disembara 2007 sattA sadaMtaramuvei / aciMtameaM kevaligammaM tattaM / nicchayamayameyaM / vijogavaM ca jogotti na esa jogo, bhiNNaM lakkhaNameassa / na itthAvikkhA, sahAvo khu eso aNaMtasuhasahAvakappo / uvamA ittha na vijjai / tabbhAve'Nubhavo paraM tasseva / ANA esA jiNANaM savvaNUNaM avitahA egaMtao / na vitahatte nimittaM / na vA'nimittaM kajjaMti / esA jiNANA( ? ) niiMsaNamittaM tu navaraM - AkAsa saMghAtai siddhano saMyoga nathI / te siddha to potAnA svarUpaneM viSe saMsthita cha / AkAsa te bIjA AdhArane virSe nathI / ihAM yukti-sattA te sadaMtara prateM na pAmeM / e prastuta svarUpa te aciMtya chaI, ehanau tattva te keMvalIgamya che / e nizcayanayano mata jANavo / vivahAranayamateM to saMjoga chateM paNa tat-saMjoga-zaktinA kSaya thakI asaMjoga ja yukta chai / ihAM yukti cha 'viyogavAMzca yoga iti kRtvA' - joga te vijogavaMta hoiM eTalA mATeM, e saMjoga siddha AkAsa nahIM, e saMjoganoM bhinna chai lakSaNa-svarUpa / e saMjoganeM viSaiM siddhane apekSA nathI / te siddhanoM ehaja svabhAva / anaMta sukhasvabhAva sarikho karmakSayaI vyaMga ka0 pragaTa, e siddha sukhanai vi upamA nathI, yathA- "svayaMvedyaM hi tad brahma kumArI strIsukhaM yathA / ayogI na vijAnAti, samyak jAtyaM vaccataM(?) // 1 // " te siddha sukhanA bhAvaneM virSe anubhava che, paNa eTalo vizeSa che je te sukhano anubhava siddhaneM ja cha / e bhagavaMtanI AjJA-vacana chaiM sarvajJonI, sAcI che ekAMtapaNe jinAjJA, asatyanuM nimitta rAgAdika tenA abhAvathI, yathA- "rAgAdvA dveSAdvA, mohAdvA vAkyamucyate hyanRtaM / yasya tu naite doSAstasyAnRtakAraNaM nAsti // 1 // kAraNa vinA kArya na hoI e paNa jinAjJA, e rIteM siddhasukha te svasaMvedya chaI / dRSTAMtamAtra chai eTalo vizeSa savvasattukkhae savvavAhivigame savatthasaMjogeNaM savvicchAsaMpattIe jArisameyaM itto'NaMtaguNaM taM tu bhAvasattukkhayAdito / rAgAdao bhAvasattU, kammodayA vAhiNo, paramaladdhIo u aTThA, aNicchecchA icchA / evaM suhumameaM, na tattao iareNagammai, jaisuhaM va ajaiNA, AruggasuhaM va rogiNatti vibhAsA / aciMtameyaM sarUveNaM / sAIapajjavasiaM SASADHURMIRAM egasiddhAvikkhAe / pavAhao aNAI / te vi bhagavaMto evaM, tahA
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 anusandhAna 42 bhavvattAibhAvao / vicittameaMtahAphalabheeNaM / nAvicitte shkaaribheo| tadavikkho tautti aNegaMtavAo tattavAo / sa khalu evaM / ihrhegNto| micchattameso / na itto vavatthA / aNArihameaM / saMsAriNo o siddhattaM / nAbaddhassa muttiAttI) saddattharahiA / aNAimaM baddho (baMdho) pavAheNaM aIakAlatullo / abaddhabaMdhaNe vA muttI puNo baMdhapasaMgao / aviseso a baMdhA baddha?) mukkANaM / aNAijoge vi viogo kaMcaNopalanAeNaM / sarva zatruneM kSayeM, sarvavyAdhinaI nAsaI, sarvapadArthanaI milavaI, sarva icchAnI prAptiI, jehaq e sukha hoiM, eha thakI anaMtaguNuM siddhanuM sukha jANavU, bhAvazatrunA kSaya thayA thakI, Adi zabdAt bhAvavyAdhinA kSaya thakI / rAga dveSa moha jIvaneM apakArIpaNA mATeM bhAvazatru jAMNavA, aneM karmanA udaya te jIvaneM pIDA karavA thakI vyAdhi, utkRSTio je labdhio te parA hetupaNe arthA ka0 artha chaI, sarvathA icchAnI nivRttiI aNicchA icchA che jihAM / eNe prakAreM sUkSma e sukha prati paramArtha thakI na pAMmiyai siddha vinAM bIjeM jIveM dRSTAntasAdhunA sukha prateM asAdhu na pAMme, je mATeM sAdhusukha te visiSTa kSayopasamabhAveM vedavA jogya che te mATeM / nirogInA sukha prati jima rogI na pAMmeM, rogAdikaneM abhAveM Arogyasukha pAMmeM te mATeM / e vibhASA karavI / uktaM ca- "rogAINamabhAve, jaM hoi suhaM tayaM jiNo muNai / Nahi saNNivAyagahI(hi)o, jANai tadabhAva jaM sokkhaM // " sarvathA e sukha svarUpeM aciMtya ,, buddhineM avisayapaNA thkii| eka siddhanI apekSAI [sAdi aparyavasita chii|] pravAha thakI anAdi anaMta chaiM / te bhagavaMta-siddha paNa imaja eka siddhanI apekSAyeM sAdi anaMta, pravAhanI apekSAI anAdi anaMta, tathAbhavyatvAdi bhAva thakI / tathAbhavyapaNuM te tathAphalaparipAkI chai vicitra che e tathAbhavyatvAdika / tathA kAlAdika bheda bhAvI phalabhedeM karI apavitra, tathA bhavyatvAdikaneM vi sahakArIno bheda na hoI, te sahakArIno bheda te tenI apekSAI che, vicitra bhavyatvAdikanI apekSAI cha, tadatatsvabhAvatve tadupanipAtAbhAditi / anekAMtavAda te tattvavAda chai, sarvakAraNa sAmarthanA kahivA thakI / te anekAMtavAda nizceM iNe prakAra chai tathAbhavyatvAdi bhAveM / tathAbhavyatvAdikaneM abhAveM ekAMtavAda cha / te ekAMtavAda te mithyAtva chaiM / e ekAMtavAda thakI vivasthA nathI / 'bhavyatvAbheda-sahakAribhedasyAyogAt
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Disembara 2007 tatkarmatAbhAvAt karmaNopi kArakatvAt atatsvabhAvasya ca kArakattvAsaMbhavAditi bhAvanIyaM' / e ekAMtanuM AzrayaNa te ajukta chai / saMsArIneM ja siddhapaNuM hoI anyaneM na hoI / abaddhaneM tAtvikI mukti na hoi, baMdhaneM abhAveM zabdArtharahita cheM / pravAhe anAdimAMna baMdha cheM atitakAla sarakho che / atitakAla paNa pravAheM anAdimaMta cheM / abaMdhane baMdhana chateM prathama muktino abhAva hoi, punarbaMdhanA prasaMga thakI / abaMdhatva hetuyeM karI abaMdha (abaddha) ane muktaneM viSaI viseSa nathI / jIva karmano anAdi-joga cheM to paNa teno vijoga aviruddha ja cheM, kaMcana pASAMNaneM dRSTAMteM / lokaneM viSaM tema dekhIiM chai / na didikkhA akaraNassa / na yAdiThThami esA / na sahajAe nivittI / na nivittIe AyadvANaM / na ya aNNA tassesA / na bhavvattatullA nAeNaM / na kevalajIvarUvameaM / na bhAvijogAvikkhAe tullattaM, tadA kevalatteNa sayA'visesAo / tahAsahAvakappaNamapamANameva / eseva do | so parikappiAe / pariNAmabheA baMdhAibheotti sAhU, savvanayavisuddhIe nirUvacariubhayabhAveNaM / na appabhUaM kammaM / na parikappiamea / na evaM bhavAibhe | o] / na heuphalabhAvo / tassa tahAsahAvakappaNamajuttaM / nirAhArA'nnayakao niogeNaM / tasseva tahAbhAve juttameaM / suhumamadvapayameaM / vicitiavvaM mahApaNNAetti / 35 iMdriyarahitaneM didRkSA kahatAM jovAnI icchA hoyeM nahI / adriSTaneM viSe didRkSA hoI nahI / sAthai upanI je didRkSA te nivRtti hoI nahIM / cetanyanI pareM didRkSAnI nivRtti chateM AtmAneM sthAnaka nahI, te tethI avyatirekapaNA mATeM / vyatirekeM AtmAnI didRkSA na hoI / bhavyatvane tulya didRkSA nathI, nyAyeM karI / kevalajIvarUpa bhavyatvapaNuM nathI, aneM didRkSA to kevalajIvarUpa haiM / bhAvI yoganI apekSAiM mahadAdibhAveM didRkSAneM bhavyatva sAthe tulyapaNu nathI, bhAvI yoganeM abhAvai tivAreM kevalapaNA saMghAteM sadA avisesa cheM / tathA sAMsiddhikapaNA karI te thakI upareM paNa didRkSAnI Apatti chaI, kaivalyaneM aviseSeM / didRkSAnA bhAva - abhAva svabhAvanuM kalpabuM te apramANa ja cheM / AtmAthI teneM bhedanI Apatti hoI te mATeM / ehaja pramANAbhAvalakSaNa doSa parikalpita didRkSA mAMneM chatteM, aneM AtmAnA pariNAmabheda thakI baMdhamokSAdikano
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna 42 bheda e sAdhu ka0 pramANika chaI / sarvanaya-visuddhiyeM karI ubhayabhAva ka0 prastAva thakI abaMdhamokSabhAveM nirupacarita chai / AtmabhUta karma nathI, eTaleM bodhalakSaNa karma nahIM / e karma parikalpita avatuM (? AvatuM ?) nathI vAsanAdirUpa, AtmabhUta karma parikalpeM thakeM bodhamAtraneM sAmAnya karI kSaNabheda che te paNa muktakSaNabhedanI pareM bhava-mokSano bheda nahI hoiM / bhavano abhAva te ja-saMtAnocchedarUpa siddhI nahI / saMtAMnano ucchedeM tehano anutpAda nahI eTaleM utpAda ja hoya / eNI rIteM samaMjasapaNuM nahI nyAyopapanna / eNe prakAre saMsAra anAdimaMta nahI, kacit ja saMtAna thakeM utpatti che te mATeM / tathA carama Adya kSaNaneM kAraNakAryabhAva nathI, te mATeM hetuphalabhAva nahI / tehaneM tathAsvabhAvakalpavU te ajukta cha, nirAdhAra anavyaya(anvaya) ko avasyapaNaI / tehano ja tathAbhAva che-tathAsvabhAvanuM kalpaq yukta chai / e sUkSma arthapada che, bhAvagamyapaNA mATeM / mahAprajJAI citava, anyathA jAMNI sakIyaI nahIM te mATeM / apajjavasiamevaM siddhasukkhaM / itto cevuttamaM imaM / savvahANussugatte aNaMtabhAvAo / logaMtasiddhivAsiNo ee / jattha ya ego tattha niamA aNaMtA / akammuNo gaI puvvapaogeNaM alAuppabhiInAyao / niyamo ao ceva / aphusamANagaIe gamaNaM / ukkarisavisesao iyaM / iNi rIteM-ukta vidhiyeM siddhasukha te aparyavasita chaI / eTalA ja mATeM e sukha te uttama chai / sarvathA utsukarahitapaNuM che te anaMtabhAva che te mATai / cauda rAjalokaneM aMteM je prasasta kSetrarUpa siddhi che, temAM vAsI e siddha che / je kSetre eka siddha che te kSetre niyamA anaMta siddha che / yathA"jattha ya ego siddho, tattha aNaMtA bhavakkhayavimukkA / aNNoNNamavAbAhaM ciTuMti suhI suhaM pattA // 1 // " karmarahita siddhanI gati ihAMthI lokaMta suddhI purvaprayogahetuyeM che, tatsvabhAvapaNA mATaI, tuMbaDA pramukhanA dRSTAMtathI / prabhRtigrahaNAt eraMDaphalAdika paNa / ehaja tuMbaDAdi dRSTAMtathI urddhavAsano niyama cha / aspRsyamAMna gatiyeM gamana , siddhano siddhikSetra prataI / utkarSa visesa thakI e aspRsyamAMna gati saMbhaveM chaI / avvuccheo bhavvANaM aNaMtabhAveNaM / eamaNaMtANaMtayaM / samayA ittha nAyaM / bhavyattaM jogayAmittameva kesiMci, paDimAjugga dArunidaMsaNeNa /
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Disembara 2007 37 vavahAranayameaM / eso vi tattAMga( tattaMga )pavittivisohaNeNa aNegaMtasiddhIo nicchayaMgabhAveNa / parisuddho u kevalaM / bhavyajIvano vivaccheda nathI, aNaMtano bhAva che te mATeM / e bhavyarnu anaMtu anaMtAnaMta kaheM che, yukta anaMtakAdika nathI, eTalA mATeM bhavyano kSaya nathI / ihAM samayA ka0 kAla te dRSTAMta che / eNe prakAre bhavyapaNaM te siddhi prateM keTalAika prAMNIne yogyatAmAtra ja che, paNa siddhase nahI / pratimAjogya kASTa dRSTAMte / jima kASTanI sarakhI nispR(spa)ti chate e kASTa pratimAjogya hoI, gAMTha pramukha rahitapaNe, aneM bIjaM kASTa gaMThIluM mATeM pratimAjogya nahI e dRSTAMta / e vivahAra nayano mata che / e vyavahAranaya paNa paramArthano aMga che / vyavahAranayamateM pravrajyAdi pradAna thakI paraloka-pravRtti-visodhaneM karI / e prakAre anekAMtasiddhi / te mATeM nizcayano vyavahAra te aMga che / evaM pravRttii apUrvakaraNAdikanI prApti hoya te mATe parisuddha to kevala AjJApekSI puSTAlaMbana kheM / esA ANA iha bhagavao samaMtabhaddA tikoDiparisuddhIe apuNabaMdhagAigammA / eappiattaM khalu ittha liMgaM, ucitapavittivineaM, saMvegasAhagaM niamA / na esA aNNesiM deA / liMgavivajjayAo tappariNNA / tayaNuggahaTThayAe AmakuMbhodaganAsanAeNaM / esA karuNatti vuccai egaMtaparisuddhA avirAhaNAphalA tiloganAhabahumANeNaM nisseasasAhigatti / pavajjAphalasuttaM // 5 // e AjJA ihAM bhagavaMtanI ubhayanayayukta che, sarva prakAreM nirdoSa che bhagavaMtanI AjJA kasa-cheda-tAparUpa trikoTI-parisuddhiyeM karI / e bhagavaMtanI AjJA apunarbaMdhaka tathA mArgAbhimukha jIveM pAmavA jogya che, saMsArAbhinaMdI jIve gamya nathI / AjJApriyapaNuM te apunabaMdhakAdikanuM liMga che, a(A)jJApriyapaNuM paNa ucita pravRtti ka0 tadArAdhana-tadbahumAna thakI jAMNavU; jehaneM bhagavaMtanI AjJA priya che tehane niyamA saMvega hoyeM / je mATeM ehavI che te mATeM anya saMsArAbhinaMdI bhaNI na devI / liMgaviparyaya je saMjJAnadvaiSAdi lakSaNa te thakI saMsArAbhinaMdI jANIiM / apunarbaMdhakanA liMga thakI bhavAbhinaMdInAM liMga viparIta hoi / uktaM ca-"kSudro lobharatI(ti)Ino, matsarI bhayavAn zaThaH / ajJo
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna 42 bhavAdinaMdI syAniHphalAraMbhasaMgataH // " te saMsArAbhinaMdI jIvanA anugrahane arthe AjJA na devI / kAcA kuMbhamAM pAMNI bharavU te dRSTAMteM / " Ame ghaDe nihattaM, jahA jalaM taM ghaDaM viNAsei / iya siddhaMtarahassaM, appAhAraM viNAsei / / " iti esA karuNAM kahiiM / ayogyaneM bhagavaMtanI AjJA na devI / bhagavaMtanI AjJA te ekAMte parisuddha chaiM, pApaparihAreM karI / eTalA mATeM ja AjJAnuM phala te avirAdhanA cha, samyak AlocaveM karI / ehavI je AjJA te triloka nAtha]je bhagavaMta, teno je bahumAna, tadarUpa je hetu, teNeM karInaI niHzreyasa je mokSa tenI sAdhanArI chai, pamADanArI chai | pravrajyAphalasUtraM samAptaM / sUtra 5 / / samAptaM paMcasUtraM nAma prakaraNaM kRtaM ciraMtanAcAryai: vivRtaM ca vA(yA)kinImahattarAdharmasUnu zrI haribhadrAcAryaiH // iti zrIpaMcasUtranAma prakaraNaM samAptaM / / li. kRtaM velajIbhAramala: // kaccha koDAyagAMme saMvata 1958 nAM zrAvaNa suda 8 //