Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra FIE PIE bIjI Fores varSa 10 : aMka 9 ] www.kobatirth.org WARN vana 4519 ITI taMtrIcImanalAla geAkaLadAsa zAha viSaya - 6ze na 'saMgIta bhane jaina sAhitya 'ke viSayameM kucha vizeSa bAteM : Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir > * zrI agaracandajI nAhaTA 2 dhAbAdaranAM jinamaMdiza : pU. su. a, zrI. dharavijayajI 3 jainadarzanane anekAntavAda : pa. aMbAlAla premaya zAha. 4 jaina itihAsameM kAMgaDA : DaoN. banArasIdAsa jaina INTER huM dhana sAvAha : pU. ma. zra, simunijI 6 TalAMka prAcIna aitihAsika sthAna : pU mu. ma. zrI. nyAyavija 7 AtarasubAstha zrI vAsupujyajinayati : kaeNpTana ena. Ara. dANI 8 pravacana-praznamAlA : pU. A. ma. zrI vijayapadmamarijI fre 'Arya vasudhArA'ke sambandhameM vizeSa jJAtavya : zrI agaracandajI nAhaTA > For Private And Personal Use Only THE $ | R kramAMka 117 TAITala pAnuM 2 16x PET } 201 ma 763 19 T flag lavAjamavArSika be rUpiyA chUTaka cAlu a-traNa AnA
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 'saMgIta ane jaina sAhitya ke viSayameM kucha vizeSa bAteM lekhakaH-zrIyuta agaracaMdajI nAhaTA 'saMgIta ane jaina sAhitya' zIrSaka lekha 'zrI jaina satya prakAza 'ke gata 8 veM aMkoM chapA hai usameM pro. hIrAlAlajI kApaDiyAne saMgIta saMbaMdhI jaina ullekhaukA nirdeza kiyA hai| isa | sambandhameM jo vizeSa bAteM merI jAnakArImeM haiM nIce dI jAtI haiM (1) isa sambandhameM 2 lekha pahale bhI prakAzita ho cuke haiM: 1-'bhAratIya saMgItanu aitihAsika avalokana' lekhaka-adhyApaka nArAyaNa morezvara khare, prakAzita 'purAtattva / varSa 1 aMka 3, varSa 2 aMka 1 ke pR. 29 se 35 taka jaina saMgIta sAhityako carcA kI hai| 2-'kucha jaina granthoM meM saMgIta carcA' lekhaka-vI. rAghavan ema, e., pIeca. DI. prakAzaka-'jaina siddhAnta bhAskara' bhA. 7, kiM. 1 / (2) saMgIta viSayaka eka anya upayogI digambarIya jaina graMtha "saMgIta samayasAra trivendram saMskRta sirija trAvaNakorase prakAzita hai / isake racayitA pArzvadeva haiN| isa graMthakA vizeSa paricaya 'jaina siddhAnta bhAskara' ke bhA. 9 aM. 2 bhA. 10 aM. 1 meM prakAzita hai| (3) sudhAkalazaracita saMgItopaniSadsAra kI 4 pratiyeM bIkAnera sTeTakI anUpa saMskRta lAyabrerImeM vidyamAna haiM, jinake AdhArase isakA saMkSipta paricaya isa prakAra hai-isa prathameM 6 adhyAya haiM jinake nAma va zlokoM kI saMkhyA kramazaH nIce dI jAtI hai 1 gItaprakAzano prathamodhyAya, zloka 94. 2 prastarAdisopAzrayatAlaprakAzano nAma dvitIyodhyAya, zloka 98. 3 gaNasvararAgAdiprakAzaprakAzano tRtIyodhyAya, zloka 127. 4 caturvidhavAdyaprakAzano nAma caturthodhyAya, zloka 99. 5 nRtyAMgopAMgapratyaMgaprakAzano paMcamodhyAya, zloka 141 R aisi 6 nRtyapaddhatiprakAza nAma SaSThodhyAya, zloka 152. 2. isa graMthakI prazastimeM hI mUla saMgItopaniSad saM. 1380 meM racane kA ulle va hai| mUla prati abhI mere avalokanameM nahIM aaii| kisI sajanako prApta ho to usakA paricaya prakAzita kreN| (4) anya kaI jaina vidvAna bhI saMgItajJa hue haiM, para unhoMne graMtha nahIM banAye, jinameM naracaMdrasUrijIke saMgItajJa honekA ullekha uparyuka 'saMgItopaniSadsAra ' meM ho pAyA jAtA hai| upakezagacchaprabaMdhase jJAta hotA hai ki devaguptasUri vINAvAdanameM baDe hI Asakta the / zrIsaMgha ke niSedha karane para bhI apanI saMgItapriyatAke kAraNa use na choDa sake isI liye aMtameM apane pada para kakkasUriko sthApita kiyA, svayaM pada tyAga kara lATa dezameM cale gaye / abhI thoDe varSa pahale bIkAnerake kaI yati saMgItake vizeSajJa mAne jAte the / unake banAye hue rAgarAgiNIke pada Aja bhI jainetara saMgItajJa bhI baDe premase gAte haiN| jinasamudrasUri Adine racita rAgamAlA bhI upalabdha hai / samayasuMdarajIne jinacandrasUriMgItameM 36 rAgiNIke nAmoMkA samAveza kiyA hai. va anya eka stavanameM 44 rAgoMkA nAmanirdeza kiyA hai| For Private And Personal use only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir akhila bhAratavarSIya jaina zvetAmbara mUrtipUjaka munisammelana saMsthApita zrI jainadharma satyaprakAzaka samitinuM mAsika mukhapatra zrI jaina satya prakAza varSa 20 || vikrama saM. 2001 : vIrani. saM. 2471 : I. sa. 1945 || mAM aMka || jeTha zudi pra. 6 : zukavAra : 15 mI juna 117 gheghAbaMdaranAM jinamaMdire lekhaka-pUjya muni mahArAja zrI ghuraMdharavijyajI zrI navakhaMDA pArzvanAtha prabhunI prabhAvapUrNa pratimAthI zobhatuM jovA nagara sAgara kinAre vaseluM che. eka samaye jenA kinAre seMkaDe jahAjo naMgarAtAM, jyAM vepAra dhamadhokAra cAlato, jenI jAherajalAlI dezavideza prasiddha hatI, jyAMnI unnati ane samRddhi samajAvatI laMkAnI lADI ne ghoghAno vara" " hIre ghoghe jaI Avyo ne Dele hAtha daI Avyo" vagere kahevato gavAtI, jyAM jainadharmanI jAgRti pUrNa jozamAM hatI, e ja ghavAnI sthiti Aje khedajanaka che. jyAM moTImoTI mahelAte hatI tyAM khaMDere che, jyAM janatA kalarava karatI hatI tyAM pakSInA zabdo paNa nathI saMbhaLAtAM. chatAM puNyasaMge zrI jinezvara prabhunAM prAcIna sAta mandire tathA bhaktibhAvathI mandiranI sAcavaNI karanArA zrAvakanA lagabhaga 75 ghara ghAllAmAM che. hAla paNa te tIrthanI yAtrA karatAM ulalAsa ane Ananda jAge che. A lekhamAM te madirono paricaya ane jANavA yogya aitihAsika hakIkatonuM TUMka digadarzana karAvavAmAM Ave che. 1. zrI navakhaMDA pArzvanAthajInuM mandira-gAmanA mukhya bhAgamAM A vizALa mandira Avela che. temAM praveza karatAM ApaNe eka mahAna rAjadarabAramAM pesatAM hoIe e bhAva jAge che. dholerAnuM, mahuvAnuM ane jodhAnuM A mandira-ema traNe derAsare eka ja zilpi-kArIgare banAvyA hovAnuM kahevAya che. te traNenI bAMdhaNI paNa eka sarakhI che. vizALa zikhara ane vizALa raMgamaMDapavALuM A mandira dUradUrathI paNa AMkhane AkarSe che. mULanAyaka zrI navakhaMDa pArzvanAthajI che. te pratimA saMbadhI hakIkta A pramANe saMbhaLAya che. varSo pUrve-bhAvanagara zahera vasyuM tethI paNa agAu-vaDavAnA eka kuvAmAM A pratimAjI hatAM. zAsanadeve eka bhakatane svapna ApyuM ke judAjudA navakhaMDavALA A pratimAjI kuvAmAMthI bahAra kADhI nava divasa sudhI navamaNuM phADAnI lApasImAM (kaMsAramAM) bhaMDArI rAkhavA eTale te nave khaMDe saMdhAIne pratimAjI akhaMDa thaI jaze. bhakate te pramANe karyuM. paraMtu gaNatrI phera-janatAnA AgrahathI nava divasa pUrA thayA pachI kADhavAne badale navame divase joyuM ne pratimAjI bahAra kADhavyAM. joke nave khaMDa saMdhAI gayelA paraMtu eka divasanI nyUnatAne kAraNe sAMdhAonA AkAo paNa na dekhAvA joIe te dekhAya che. hAla paNa te nave nava akAo spaSTa jaNAya che. kALAntare te pratimAjI devAmAM padhAryA. hAla bhAvanagaramAM zrI AdIzvara bhagavAnanuM bimba che te ghavAthI Avela che, For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 166 ] zrI jaina satya prakAza [ varSa 10 haju paNa zrI pArzvanAtha prabhunA zAsanaderI padmAvatIjI bhAvanagara moTA mandiramAM che, ne zrI AdinAtha prabhunA zAsanadevI cakrezvarIcha ghoghAnA mandiramAM che. zrI navakhaMDA pArzvanAtha prabhu kayAre prakaTa thayA ne ghoghAmAM kyAre padhAryA tenI cakkasa mAhItI kaMI paNa prApta thatI nathI. paNa chellA traNa se. varSathI te biba ghoghAmAM virAje che. eTale te pUrve prakaTa thayA hovAnuM sahaja che. 1717nI sAlamAM upAdhyAya zrIyazovijayajI mahArAje "samudravahANa saMvAda" ghoghAmAM racyo, temAM zrI navakhaMDa pArzvanAtha prabhunuM smaraNa karela che. saM. 1720nI sAlamAM ahIM cAturmAsa rahela upAdhyAya zrIkuMaravijayajI gaNinA upadezathI sakala sadhe bharAvela dhAtumaya tIrthapaTTanA lekhamAM zrInavakhaMDa pArzvanAthane ullekha che. te lekha A pramANe che. saMvat 1720 varSe Aso vadi 13 hastA: zrI ghoghAbandiravAstavyasakalasabena kAritastIrthapaTTaH // pratiSThitaH zrItapAgacchanAyaka bhaTTA0 zrI 5 zrI vijayadevasUrIzvara-paTTAlaGkAra sakalabhaTTArakaziromaNi bhaTTAraka zrI 5 zrI vijayaprabhasUribhiH / upadezAt mahopAdhyAya zrI 5 zrI dhanavijayagaNi-tacchiSya sakala(pAThaka)vAcakaziromaNi upAdhyAya zrI 5 zrI. kuMaravijayagaNi cAturmAsikasthitena / zrInavakhaNDapArzvanAthaprasAdAt / zriye'stu / A pada ghaNe darzanIya che. tenA madhya bhAgamAM samavasaraNa che. tenI jamaNI bAjumAM zrI zatruMjaya tIrtha ane AkhuM tIrtha che. DAbI bAjumAM girinArajI, aSTApadAvatAra ane sametazikhara tIrtha che. uparanA vibhAgamAM vIza viharamAna jina ane nIcenA bhAgamAM zrI navapadajI che. 280 varSa pUrve bharAyela-ramaNIyadhAtumaya A padR kALakrame ghasAI gayela che. chatAM bArIkAIthI tapAsatAM sarva spaSTa dekhAya che. dareka tIrtha upara nAma paNa lakhela che. A maMdiramAM anya paNa prAcIna ane camatkArika bio darzanIya che. 2. zrI neminAtha prabhunuM manira-zrI navakhaMDa pArzvanAtha prabhunA mandiranI sanmukha zrIneminAtha prabhunuM maMdira che. temAM paNa pratimAjIne parivAra sArA pramANamAM che. bIjuM hAlamAM 20-25 varSa pUrve ghoghAthI mAila-deDha mAIla dUra dariyAmAM Avela pIramabeTamAMthI khaDaka dhovAtAM eka bheyara prakaTa thayuM ne temAMthI ghaNI prAcIna vastuo nIkaLI, te sAthe dhAtunAM 40 bio paNa prakaTa thayAM hatAM, te paNa A mandiramAM padharAvavAmAM AvyAM che. temAMnAM ghaNAkharAM bio 12mA ne 14mA saikAnA zrIratnaprabhasUrijI vagere prAbhAvika puruSoe pratiSThita karela che. pratimAo moTe bhAge zrI pArzvanAtha prabhunI che. dareka pratimAnI beThaka ghaNI bhavya ane AkarSaka che. 3. zrI samavasaraNanuM mandira zrI neminAtha prabhunA madiranI jamaNI bAju uttara dizAmAM samavasaraNanuM maMdira che. temAM eka dhAtumaya ramaNIya samavasaraNa che ne pASANunuM eka samavasaraNa tenI ja bAjumAM che. banne upara lekha che. temAM eka lekha spaSTa che. ane bIjuM ghaNuM ja aspaSTa che. dhAtunuM samavasaraNa saMvata 1511mAM gAMdhAranA saMghe karAvela che. kALakrame mAMdhAranI avanata sthitimAM ahIM Avela hovA saMbhava che. samudramArge ghaghAthI gAMdhAra bahu najIka thAya che. baMnenI unnata dazAmAM avarajavara-vyApAra vagere sArA hatA. te samavasaraNa uparane lekha A pramANe che For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 9 ] ghoghA baMdaranAM jinamaMdire [ 167 __ "svasti zrI saMvat 1511 varSe mAgha zudi 5 gurau gandhAramandire zrImahAvIraprAsAde samavasaraNaM samastazrIsaGgrenakAritam // A mandiramAM A bAju be AcAryanI mUrtio che. te paNa ghaNuM prAcIna che. temAMnI eka saM. 1354mAM meDhAtIya zrAvake bharAvela che. tenA para lakhela lekha muzkelIthI nIce pramANe vAMcI zakAya che. rasaM. zarU4 varSa poSa ra6 rana zrI modaNAtI........carajUrori mUrtiA A lekhamAM "candrasUrINuM nI zarUAtamAM betraNa akSare ghaNuM ja aspaSTa che. bahu bArIkAIthI jotAM zrI ema hovAnI kalpanA karI zakAya che. eTale A mUrti zrI hemacandrasUrijInI hevA saMbhava che. meDha jJAtIe bharAvela che, te paNa temAM vizeSa saMgata thAya che. bIjI mUrti zrI dharmaSasUrijI mahArAjanI che. tenA para lekha A rIte che. ..........zrI levAmAkhya zrI dharmaghoSasUrInAM mUrtiA sA. sAkSAmAlaatthisheysi padmalayA kaaritaa| A mUrtinI AjubAju cAra sAdhuonI AkRtio karela che. pU. AcArya mahArAjazrInI AsapAsa ziSyo kaI rIte besatAM teno A AkRtio jotAM khyAla Ave che. tenA upara nAma paNa lakhela che. 4. 5. zrIsuvidhinAtha ane zrI zAMtinAthanuM mandira-zrI navakhaMDA pArzvanAtha prabhunA mandiranI DAbI ne jamaNI bAjumAM A banne mandira Avela che. bannemAM pratimAjIne parivAra sAre che. zrIsuvidhinAtha prabhunI pratimAjI ghaNuM varSo pUrve bhoMyarAmAM hatAM, te kayAre mandira karI bahAra padharAvavAmAM AvyAM te kAMI upalabdha nathI. A pAMca mandira eka sAthe che. je sthAnamAM A mandire che te sthAna ghaNuM vizALa ane ramaNIya che. zrI neminAtha prabhunA mandiranI baMne bAju lAMbI parasALa che. temAM eka bAju sAmAna vagere rAkhavAmAM Ave che, bIjI bAju candana-sughaDa ghasAya che. tyAM eka bhoMyaruM che. te ghaNuM UMDuM ane vizALa che. temAM pUrve suvidhinAtha prabhu hatA. nIcenA lekha uparathI e spaSTa jaNAya che. |sNvt 1776 varSe phAlguna zudi 9 dine bha0 zrI vijayakSamAsUrirAjye paM. rUpavijaya paM. bhImabhaktaupadezAt godhAbandire mIThA sundaranI zeThAI madhye saGgha AdezAt de. cu. dharmazI vorA sakhajI siMgajIkena devadravyeNa bhoyaraM samarApitaM bha0 zrI vijayaratnasUrIzvaraziSya vAcaka zrIdevavijayena saMvat 1781 kA. zudi 13 dine bhoyarapati zrI 8 zrI suvidhinAtha padharAvitaM zrIH / A lekha yarAmAM eka gabhArAmAM uttara dizAnI divAlanA uparanA bhAgamAM che. lekhamAM jANavA jevI keTalIka hakIkate ghaNuM viziSTa che. ghoghAmAM zeTha kALA mIThAno peDhI che. saMghane sarva vahIvaTa e peDhI hataka che. te kALA mIThA keNu? e eka atyArasudhI aNaukela kayo hato. ne te aMge judI judI kalpanAo thatI hatI. kaI kahetuM ke zrI navakhaMDA pArzvanAtha prabhu kALA-zyAma che ne bhaktane mIThA phaLa Ape che. mATe zeThazrI ANaMdajI kalyANajInI peDhI vagerenI mAphaka zeThazrI kALA mIThAnI peDhI evuM nAma rAkhela che. vaLI keTalAeka kahetAM ke kALA mIThA nAmanA gRhastha pitAnI sarva sampatti saMghane arpaNa karIne pitAnuM nAma rakhAvela che, paNa te mATe koI paNa pUrAvo nathI. paraMtu A For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 168] zrI jaina satya prakAza [varSa 10 lekhathI satya vastu A pramANe che. pUrve ahIM mIThA sundarajInI zeThAI hatI. temane putra kALA mIThA thayA, ne temanA nAmanI peDhI sthapANI je haju paNa cAle che. bIjuM A lekhamAM-amuka AcAryanA rAjyamAM--amukanI zeThAI maLe, saMdhanA AdezathI vagere je lakhela te ghaNuM ja mahatvanuM che. pUrve e baMdhAraNa ghaNuM ja vyavasthita hatuM. zAsananA samrATuM AcArya bhagavaMtanenuM sarvatra zAsana cAlatuM. gAmegAma nagarazeThAnuM sAruM varcasva hatuM. saMdhanI-mahAjananI AjJAne sahu kAI mAnya rAkhatuM. keIna kaMI paNa kArya karavuM hoya to tyAMnA nagarazonI anujJAnI apekSA rakhAtI, ne tethI maryAdA bahu sArI sacavAtI. hAla dharma ane vyavahAramAM je zithilatA-svecchAcAra jovAmAM Ave che, temAM pUrvanuM baMdhAraNa nirbaLa thayuM-karAyuM e ja pradAna kAraNa che. vyavasthita baMdhAraNa sivAya laukika rAjyanA pAyAo paNa hacamacI jAya che to dhArmika sAmrAjya mATe to kahevuM zuM ? mATe tene-tenA baMdhAraNane majabUta rAkhavA-satata prayatna karavo joIe. A bane parasAlanA uparanA bhAgamAM vizALa ane UMcA be kurajA che. te ghaNuM manahara che. tyAMthI dUra dUra dRSTi pheMkI zakAya che. sAgaranI ramaNIyatA ahIMthI barAbara dekhAya che. kavione preraNuM Ape evuM e sthaLa che. nyAyavAcaspati-siddhAntavizAradAcArya zrI vijayadarzanasUrijI mahArAje nyAyakhaMDanakhAdya upara racela kalpalatA nAmanI TIkAne meTo bhAga A sthaLe lakhela che. A pAMce mandiranA bahAranA bhAgamAM eka tarapha zeTha kALA mIThAnI peDhI bese che. najIkamAM eka upAzraya che. khaDakIne mAthe ceghaDIyA besavAnuM sundara ne ramaNIya sthAna che. tyAM jyAre coghaDIyA vAgatAM hoya che tyAre sAMbhaLanAra thaMbhI jAya evI sarasa jamAvaTa thAya che. 6. zrI candraprabhusvAmInuM mandira- ahIMnAM sarva mandiramAM sauthI prAcIna A mandira hovAnuM kahevAya che. mandiranI AgaLa vizALa eka che. mandiranI bAMdhaNI jotAM mahArAjA kumArapAle baMdhAvela heya ema jaNAya che. AjubAju khAsa vastI nathI. ekAntamAM Avela che. nAnI bArImAM thaIne andara praveza karAya che. tyAM keI bhavyAtmA sthira thaI dhyAna dhare te zIdhra ekAgra thaI jAya evuM tyAMnuM vAtAvaraNa che. zrI candraprabhujInI pratimAjI paNa suMdara ne AkarSaka che. tyAM eka bAju gokhamAM zrI devasUrijI mahArAjanI pAdukA che, tenA para nIce pramANe lekha che - / bha0 zrI vijayasenasUrigurubhyo namaH / saMvat 1716 varSe kArtika zudi 13 some saM. saSarabhAryA kAkabAI-divavAstavya paramarAra-bhaTTA0 zrI 5 zrI zrI zrI vijadevasUrIzvarapAdukA kaaraapitaa| tatpaTTAlaGkAra bhaTTA0 zrI 5 zrI vijayaprabhasaribhiH prtisstthitaa| zrI tapAgacche paM. zrI zAntivijayaziSya paM. zrI devvijjani-vinayama-rAti | bIjA paNa pratimAjI vagere ahIM darzanIya che. 7. zrI jIrAvalA pArzvanAthanuM mandira- gAmanI dakSiNa dizAe A mandira Avela che. mandira ramaNIya ane vizALa che. 18rara nI sAlanA be zrI siddhacakrajInA gaTTA tyAM darzanIya che. 1757 nI sAlanI eka AcArya mahArAjanI suMdara mUrti paNa ahIM che. te sthira karela hovAthI ne AjubAju pratimAjI mahArAja hovAthI lekha vAMcI zakAtuM nathI. For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org aMka 9 ] jainadarzananA anekAntavAda [ 169 e pramANe A sAta mandirA ane vizALa upAzraye vagere ghaNAM makAneAnI milakata peDhI pAse che. bIjA paNa vizALa dhArmika sthAneA ahIM che. zeThazrI ANaMdajI kalyANajInI e dhama zALAo che. eka teA samudra kinAre ja che. harakAra zeThANI ahIMnA hatAM, temane paNa vizALa vaDA ahIM che, upAzrayamAM prAcIna hastalikhita pratAneA bhaMDAra daza nIya che. samayanA pravAhe hAla te dheAdhAnI paristhiti nabaLI che. bhaviSyamAM pUva jevI jAheAjalAlIne anubhave ane sajjanajanamanaAnandakArI ane e ja abhilASA. dAdAsAheba, bhAvanagara, vi. sa. 2001 nA vai. jI. 15 ne ravivAra. jainadarzananA anekAntavAda anuvAdaka :--zrIyuta 5. aMbAlAla premada zAha, amadAvAda. [ hindImAM mULa lekhaka-zrI moMgaladeva zAstrI. ema. e., DI. pIla (ekasana) "nyAyakumudacandra" bhAga r nuM Adivayana. ] bhAratIya darzanazAstranA pratiTThAsa ati prAcIna che. bhinnabhinna samayamAM adhikArIbhedathI aneka danAnuM utthAna A dezamAM thayuM che. dazya jagatanA saMparkathI vibhinna paristhitinA kAraNe manuSyanA hRdayamAM je aneka prakAranI jijJAsAo utpanna thAya che, tenuM samAdhAna karavuM e ja kAi paNa darzananuM mukhya lakSaNa hoya che. jijJAsAbhedathI davAnA bheda svAbhAvika che. bhAratIya danAmAM jainadarzInanuM paNu eka pradhAna sthAna che. enuM amArI samajamAM eka mukhya vaiziSTaya e che ke tenA AcAryAe pracalita paramparAgata vicAra ane ruDhiethI peAtAne alaga karIne svataMtra daSTithI dArzanika prameyeAnA vizleSaNanI ceSTA karI che. ame ahIM vizleSaNu zabdane prayAga jANI joine karI rahyA chIe. vastusthitimAM eka dArzanikanuM kAya jevI rIte eka vaiyAkaraNa zabdanuM vyAkaraNa arthAt vizleSaSNu, na ke nirmANu-kare che tevI ja rIte padArthonA saMbaMdhathI utpanna thanArA ApaNA vicAra| ane tenA sabadhAnA rahasyAnuM udghATana karavAnuM hoya che. " padArthAnI sattA amArA vicArathI nirapekSa, svataH sidgha che, ' A siddhAMtane prAyaH leAkeA bhUlI jAya che. ApaNe jANIe chIe ke jainadarzInaneA anekAntavAda, jete ke tenI mUtra bhitti kahI zakAya tema che te uparyukta mUla siddhAntane laI te ja pravRtta thayeA che. 66 anekAntavAdane maulika abhiprAya eja thaI zake che ke tattvanA viSayamAM Agraha na rAkhavA chatAM ye tenA viSayamAM tattadavasthAbhedanA kAraNe daSTibhedanA sabhava che. A siddhAntanI maulikatAmAM krAne sadeha thaI zake che? zuM ApaNe-- .. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutayo vibhinnAH smRtayo vibhinnA naiko muniryasya mataM na bhinnam " - [ mahAbhArata ] yasyAmataM tasya mataM mataM yasya na veda saH ,, avijJAtaM vijAnatAM vijJAtmavijAnatAm [ kenopaniSad 2 / 3] iyAdi vacanAnA mUtramAM anekAntavAda ja pratipAdaka nathI kahI zakatA ? dana zabda ja svataH daSTibhedanA arthane pragaTa kare che. A abhiprAyathI jainAcAryAe anekAnta For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 17 ] zrI jaina satya prakAza [ varSa 10 vAda dvArA dArzanika AdhAra para vibhinna dazAmAM virodhabhAvanAne haThAvIne paraspara samanvaya sthApita karavAne eka samprayatna karyo che. aneka avasthAothI baddha, sadaiva vibhinna dRSTikoNathI jovAne abhyAsI manuSya-ApaNe kaI padArthanA akhaMDa mUla svarUpane sAcA arthamAM "TEhataM purAnam" kahI zakIe chIe. "ghoDAM vizva bhUtAni tripurAvRtta sivi' [ yajurveH puruSaa]. A vaidika kRtinuM paNa vAstavika tAtparya e ja che. emAM sadeha nathI ke jainadarzanamAM pratipAdita anekAntavAdanA A maulika abhiprAyane samajavAthI dArzanika jagatamAM paraspara virodha tathA kalahanI bhAvanAonA nAzathI paraspara saumanasya ane zAMtinuM sAmrAjya sthApita thaI zake che. jainadharmanuM bhAratIya saMskRtine moTAmAM moTuM dAna ahiMsAvAda che. je ke vAstavamAM ene dArzanika bhIMta para sthApita ekAntavAdanI ja naitikazAstranI daSTie anuvAda kahI zakAya. dhArmika dRSTie je ahiMsAvAdane ja jainadharmamAM prathama sthAna devuM Avazyaka hoya to ame anekAMtavAdane ja teno dArzanika dRSTie anuvAda kahI zakIe. ahisA zabdane artha paNa mAnavIya sabhyatAnA utkarSAnanI daSTithI bhinna bhinna karI zakAya che. eka sAdhAraNa manuSyanA yUla vicAronI daSTithI hiMsA kAInA prANa levAmAM ja thaI zake che. kejInA bhAvone AghAta pahoMcADavAne te hiMsA na kahe. paraMtu eka sabhya manuSya to viruddha vicAronI asahiSNutAne paNa hisA ja kaheze. tene siddhAnta te A ja heya che ke sthAti vIghA vividhuM vA kumAritA saiva durbhASitA rAjan ! anarthAyopapadyate // vAkUsAyakA vadanAniSpatanti yairAhataH zocati rAjyahAni / parasya nAmarmasu te patanti tAn paNDito nAvasRjet parebhyaH // " [vinati 2. 77, 80] sabhya jagatano Adarza vicArasvAtatya che. A AdarzanI rakSA ahiMsAnAda (hiMsAasahiSNutA) dvArA ja thaI zake che. vicAronI saMkIrNatA athavA asahiSNutA ISaSanI jananI che. A asahiSNutAne ame koI aMdhakArathI ochI nathI samajatA. Aje ApaNA dezamAM je azAMti che tenuM eka mukhya kAraNa A ja vicAronI saMkIrNatA ja che. prAcIna saMskRta sAhityamAM maLI Avato kAca zabda paNa A ja ahiMsAvAdano dyotaka che. A prakAranA ahiMsAvAdanI AvazyakatA samasta jagatane che. jenadharma dvArA AmAM ghaNIkharI sahAyatA maLI zake che. uparyukta daSTathI jainadharma bhAratIya darzanamAM potAnuM eka viziSTa sthAna rAkhe che. cirakAlathI amArI e ja hArdika IcchA rahI che ke ApaNA dezamAM dArzanika aba.. yana sAMpradAyika saMkIrNatAthI nIkaLIne vizuddha dArzanika dRSTithI karavAmAM Ave. ane temAM dArzanika samasyAone sAme rAkhIne tulanAtmaka tathA atihAsika daSTinA yathAsaMbhava adhikAdhika upayoga thAya. A paddhatinA avalaMbanathI bhAratIya darzanane kamika vikAsa samajAI zake ane dArzanika adhyayanamAM eka prakAranI sajIvatA AvI zake, For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina-itihAsameM kAMgar3A' lekhakaH--DA. banArasIdAsajI jaina lAhaura paMjAbameM jainadharma saMbandhI jo yatkiMcit sAmagrI isa samaya taka prApta huI hai, usake AdhAra para yaha bAta nizcayapUrvaka kahI jA sakatI hai ki yahAM jainadharmakA Agamana bahuta prAcIna kAlameM ho gayA thA aura yahAM isakA itihAsa bhI bar3A ujjvala aura gauravazAlI rahA hai| isake mAnane vAle adhikatara vyApArI yA rAja-karmacArI rahe haiM jinake mUla puruSa yahAMke vAsI nahIM the / paMjAbameM jainadharma dezavyApI kabhI nahIM huA, arthAt yahAMkI sAdhAraNa janatAmeM isakA pracAra nahIM huaa| lekina phira bhI yahAMkI janatA jainadharmase sarvathA aparicita bho na rahI thI kyoMki jaina sAdhu grAmoMmeM Thaharate hue aura upadeza dete hue vihAra karate the / isase kaI bhavya grAmINa puruSa isa dharmase paricita ho jAte aura kucha aMzoM taka isakA pAlana bhI karate the| isake atirikta yati yA "pUjoM ne bhI nagaroM aura kasboMmeM apane DeroMkA jAla bichAyA huA thaa| ye loga vaidyaka aura jyotiSakI praikTisa karate the / inake dvArA bhI grAmINa janatAko jainadharmakA kucha 2 paricaya ho jAtA thaa| paMjAbameM mile hue jainadharmake prAcIna avazeSa yaha prakaTa karate haiM ki yahAM bhinna 2 samaya para jainadharmake bhinna 2 kendra the / jaise-takSazilA, siMhapura, pArvatikA, nagarakoTa (kAMgar3A), lAbhapura (lAhaura) Adi / isase yaha nahIM samajha lenA cAhiye ki usa 2 samaya jainadharma usa 2 kendra taka hI sImita thaa| isake anuyAyI aura sthAnoMmeM bhI pAye jAte the| apanI saMkhyAkI apekSA inakI sAmAjika aura Arthika sthiti bahuta UMcI thii| saM. 1000 se lekara saM. 1600 taka kAMgaDA bar3A mahatvapUrNa jaina kendra raha cukA hai| yaha nagara relake rAste lAhaurase 170 mola pUrvottara dizAmeM sthita hai| isakA akSAMza 1. isa lekhako sahAyaka pustakeM(1) Sir Alexander Cunningham: Archaeological survey of India Report for the year 1872-73; Vol V (2) Sir John Marshall: Archaeological survey of India, Annual Report 1905-06. (3) Gazetteer of the Kangra District. 1926. (4) muni jinavijayadvArA sNpaadit-vijnyptitrivenniH:| bhAvanagara-san 1916. 2. dekhiye-bAbUrAma jaina dvArA likhita "krAntikArI jainAcArya "meM merI bhUmikA / jIrA (paMjAba) saM. 1992 / 3. dekhiye-bhAvanagarake sAptAhika "jaina"ke 3 / 10 / 43 tathA 17 / 10 / 43 ke aMka aura "jinavANI" kA akatUbara 4 kA aMka / For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 172 ] zrI jaina satya prakAza 32 aMza, 5 kalA uttara aura dezAntara 76 aMza, 17 kalA pUrva hai| jile ko bhI kAMgar3A kahate haiM, yadyapi aba jilekA daphatara kAMgaDese 11 dharmazAlA nAmaka sthAna meM hai / [ varSa 10 nagarake nAma se mIla kI dUrI para paMjAbakA pUrvI bhAga pahADI pradeza hai / prAcIna kAlameM yaha tIna rAjyoM meM vibhakta thA(1) sindhu aura jihalama nadI ke madhyavartI kAzmIra tathA usake adhIna choTI 2 riyAsateM; (2) jihalama aura rAvI madhyavartI dvigarta, durgara yA Dogara jisameM jammU aura itara choTI 2 riyAsateM zAmila thIM / (3) rAvI aura satalujake madhyavartI trigarta jisameM kAMgaDA aura dUsarI choTI 2 riyAsateM zAmila thIM / aMgrejoM ke Ane se pahale yaha bhUbhAga bhAratakI prAcIna zAsana-paddhati aura saMskRtikA eka namUnA thA / 1 eka samaya trigartake aMdara pahADI pradezake atirikta jAlaMdhara, doAba tathA sataluja nadI ke pUrva sarahiMda takakI bhUmi zAmila thI / taba trigarta aura jAlaMdhara samAnArtha the jaisA ki hemacandrAcAryane apane abhidhAnacintAmaNimeM kahA hai jAlandharAstrigartAH syuH / ( kANDa 4, zlo0 24 ) maidAnI bhAgakI rAjadhAnI jAlaMdhara nagara thA, aura pahADI bhAgakI kAMgaDA | kahate haiM ki kAMgaDeko rAjA suzarmacandrane basAyA thA jo pahale mulatAnakA rAjA thA / isane mahAbhAratameM duryodhanakI ora se virATanagara para car3hAI kI thI, lekina isa yuddha meM hAra kara vaha trigartakI ora bhAga gayA aura vahAM eka nagara basAyA / usane apane nAmakI smRti meM nagarakA nAma suzarmapura rakhA / yaha candravaMzI thA aura isake uttaravartI rAjAoMke nAmake sAtha candra zabda milatA hai / kAMgaDekA mUla nAma suzarmapura thA aura isakA yaha nAma vaidyanAthaprazasti meM pAyA jAtA hai / vijJapti triveNimeM bhI likhA hai ki kAMgaDekI AdinAtha bhagavAn kI mUrti ko bhagavAn neminAthake samayameM rAjA suzarmane sthApita kiyA thA / kAMgaDekA prAcIna nAma bhomakoTa bhI milatA hai / nagarako bhImanagara kahate the / vAstava meM kAMgaDA to kilekA nAma hai isI liye janatAmeM aksara koTa kAMgaDA kahA jAtA hai| isakA dUsarA nAma nagarakoTa hai jo kilA aura nagara donoMke liye vyavahRta hotA thA / kAMgaDe ke irdagirda ke pradezako kaTauca bhI kahate the / For Private And Personal Use Only kAMgaDA zabdakA prayoga mugala bAdazAhoMke samaya se hone lagA hai aura yaha koTa aura nagara donoMko prakaTa karatA hai / isakA pUrA rUpa "kAnagaDha" mAnA jAtA hai jisakA artha
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 4 ] jena-ItihAsameM kAMgaDA [173 hai "kAna para (banA huA) kilaa"| kahate haiM ki koTa kAMgaDA jAlaMdhara daityake kAna para banA huA hai| jAlaMdhara daityakI kathA jisake nAma para sArA pradeza jAlaMdhara kahalAtA hai, padmapurANake uttara khaNDameM milatI hai| jaba jAlaMdhara mara kara girA to usake kAna para koTa kAMgaDA banA, mukha para jvAlAdevIkA maMdira, pITha para jAlaMdhara nagara aura pairoM para mulatAna bsaa| __ mere vicArameM 'kAnagaDha' se kAMgaDA zabdako utpatti saMtoSajanaka nahIM hai| yaha to kevala uccAraNa-sAmyake AdhAra para loka-kalpanA pratIta hotI hai| vijJaptitriveNimeM, jisakI racanA saM. 1484 meM huI, koTa kAMgaDeke liye ' kaGgadakamahAdurga' zabda AtA hai| koTa kAMgaDA do choTI 2 nadiyoM-bANagaMgA aura mAMjhI ke madhya unake saMgama para eka laMbe aura taMga pahADI TIle para banA huA hai| koTakI cahAra dIvArIkA gherA do mIlase Upara hai| koTakI dRDhatA usakI racanA para Azrita nahIM, balki pahADI ToloMke AdhAra para hai| bANagaMgAkI ora ye TIle tIna sau phuTa UMce uThate haiN| koTake aMdara jAneke liye kevala kAMgaDA nagarakI orase rAstA hai lekina yahAM para nadiyoMke madhyavartI bhUmi kucha sau phuTa hI cauDI raha jAtI hai| isa rAsteke ArapAra koTako dIvArake nIce gaharI khAI khudI huI hai| koTase nagara pUrva kI ora hai| koTake pUrvabhAgameM mahala, maMdira Adi bane hue haiN| yahAM sabase UMce sthAna para rAja-bhavana hai| isake kucha nIce eka baDA cauka hai jisameM ambikA devo aura lakSmInArAyaNake maMdira haiM / inameMse lakSmInArAyaNakA maMdira saM0 1962 ke bhUkaMpameM naSTabhraSTa ho gayA / ambikA devIke maMdirake dakSiNameM do choTe 2 jainamaMdira haiM jinake dvAra pazcimakI ora haiN| ekameM to kevala pAdapITha raha gayA hai jo kisI jinamUrtikA hogaa| dUsaremeM AdinAtha bhagavAnkI baiThI pratimA hai| isake pAdapITha para eka lekha khudA huA hai jo aba maddhama paDa gayA hai| kaniMghama sAhibane isameM saM. 1523 paDhA hai jo mahArAjA saMsAracandra prathamakA samaya thaa| yahAM kAlIdevIke maMdirameM kaniMghama sAhibane eka aura lekha dekhA thA jo aba guma ho gayA hai| kaniMghamane usakI chApa le lI thii| chApake anusAra isake AdimeM khudA thA "oM svasti zrI jinAya namaH" / isameM saM. 1566, zaka saM. 1413 kA ullekha hai|' 4. zAyada mUlazabda "kAhanagaDha" ho / kyoM cha: sau barasa hue rAjA kahAnacaMdane kilemeM RSabha devakI mUrtikI sthApanA kI thii| 5. yaha lekha vijJaptitriveNike pIchekA hai / For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 174] zrI jaina satya prakAza [ varSa 10 kaniMghamakI riporTa tathA vijJapti triveNikI bhUmikAmeM zaka. 1413 chapA hai| paraMtu saM. 1566 aura zaka saM. 1413 kA samanvaya nahIM baiThatA / saM. 1566 meM zaka saM. 1431 honA cAhiye, inakA antara 135 varSakA hotA hai| kadAcit 1413 chApekI azuddhi ho / 1431 ke sthAnameM 1413 chapa gayA pratIta hotA hai| __ kAMgaDA nagarameM sabase prAcIna maMdira indrezvarakA hai jise rAjA indracandrane vanavAyA thaa| yaha rAjA saM. 1085 aura 1088 meM jIvita hogA kyoMki yaha kAzmIrake rAjA anantakA samakAlIna thaa| maMdirake aMdara to kevala zivaliGga hai paraMtu isake bAhara DyoDhImeM bahutasI mUrtiyAM haiM jinameM do jaina mUrtiyAM sabase prAcIna haiN| eka to vRSabhalAJchana AdinAtha bhagavAnkI baiThI pratimA hai jisa para ATha paMktikA eka lekha hai| dUsarI mUrti bhI padmAsanameM baiThI huI jina pratimA hai| isakI gaddI para do bhujAvAlI strIkI aura eka hAthIkI mUrtiyAM utkIrNa haiN| ye pratimAeM DyoDhIkI dIvArameM baDI majabUtIke sAtha lagAI gaI haiN| inakA maMdirase koI saMbandha pratIta nahIM detaa| kisI anya sthAnase lAkara yahAM lagAI gaI haiN| inake atirikta eka jaina lekha baijanAthake maMdirameM bhI vidyamAna hai jo nagarakoTase 23 maula pUrvakI ora hai / jisa sthAna para yaha maMdira banA hai usakA prAcIna nAma kIragrAma thaa| baijanAka yA vaidyanAthake maMdirakI pichalI dIvArameM bAharakI ora bahutase devAlaya haiM / unake bIca vAle devAlayameM sUryakI mUrti sthApita hai| paraMtu jisa gadI para sUryadeva virAjamAna haiM, vaha asalameM mahAvIra bhagavAnakI gaddI hogI kyoMki usa para eka lekha utkIrNa hai jisameM batalAyA hai ki isa jinamUrtikI pratiSThA saM. 1296 meM devabhadrasUri dvArA huI thii| yadyapi isa lekhakA baijanAthake maMdirase koI saMbandha nahIM tathApi isase yaha bAta nirvivAda siddha hotI hai ki ukta saMvatmeM kIragrAmameM eka jinamaMdira banA thA / - kAMgaDA prAntake jaina avazeSoMkA uparyukta varNana gavarminTa dvArA prakAzita pustakoMke AdhAra para kiyA gayA hai| Ajase ATha-dasa barasa pahale lAhaura myUjiyamake kyUreTara khargIya DA. ke. ena. sItArAmane triMgatadezakA bhramaNa kiyA thA aura bahutase anya jaina avazeSoMkA khoja lagAyA thaa| unhoMne eka do caubIsiyoM, aneka pRthak 2 jinamUrtiyoM aura maMdiroMke avazeSa dekhe / kaI jaina mUrti aura maMdiroMko hiMduoMne apanA liyA hai / jaise-baijanAtha paparolAke relave sTezana aura DAka baMgalAke darmiyAna gaNapatikA eka maMdira hai| DAkTara sAhibakA kahanA thA ki vAstavameM vaha jaina maMdira thA / (kramazaH) 6. dekhiye pariziSTa / '. For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A dide va nA te 2 bha va mAM no pa le bhava dhana sArthavAha lekhaka-pUjya upAdhyAyajI mahArAja zrI sidvimunijI [1] paropakAranA pathe popakAramAM ne paramArthamAM nahi raheze adhe ya ochAza puNyapagalAM mAMDe che. mArA netRtvanA koThAramAM. mahAmati zrI dhana sArthavAha. mAnava mAnavInuM rakSaNa kare pITAya che paDaha Aje evI mAnavatA anubhavazo tame parasparanI sahacAra bhAvanAne, A mATInA mAnavImAM. baMdhuo ! kSitipratiSThitapuramAM. rUpamAM raMgamAM ke AkRtimAM pragaTe che e paDahamAMthI * sarakhAM ghaDatara nathI hotAM samajajavala suranadInA pUra zA vividhatApriya vidhAtAnAM. audAryanA sarvagAmI sUra. kayAMthI heAya pachI sarakhAM, pasara che vizvabaMdhutvanA bela jagatanI janatAnI prati vyaktie e nibaMdha sUramAMthI. prArabdhanAM sUkSmatara ghaDatara ? saune paDe che zravaNanA puTamAM, apaze saune sarakho ja jInA jIvanakAryanI bAMdhavatAnA sAthane hAtha. sarakhI ja samAnatA Aje. vadhAre svakIya samajAze dhana sArthavAhanA e AmaMtraNamAM kAI paNa rIte sIdAtA sAthIjane." nimaMtraNa thAya che jIvana jarUratanAM, "prANa jAye paNa vacana ma jAI." saghaLAM ya paurajanene evAM hatAM himAcaLa zAM mAnavatAnA abhedabhAvathI. paDakhe UMcethI uccarelAM e vacana. svArthane sAdhaka e sArthavAha cauTe cake ne galIe galIe parArthanI dAMDI pITAvI jhIlyAM e vacane zravaNae. pIrase che bAMdhavatAnA bola zraddheya hato e sArthavAha saunI jarUrata pUravAne; sArA ya paurajanane. " pUrAM pADavAmAM Avaze, sarvathA zuddha hato sAdhanahIna dIna hInane e vyavahArIne vyavahAra badhIya jAtanAM sAdhana. jANItAM hatAM sarvatra saune maLI raheze enAM vizuddha jIvikA ne jIvana. vividha jAtanAM bhAMDAdi, ThalavAyAM hatA vaibhavanAM vaheNo ane tene vahana karanArAM vAhane sAmaTI rIte e gaMbhIra dariyAmAM. mArA svAbhAvika sauhArdamAMthI. caMdAnI caMdanInI jyama mAnavIonAM UNuM udarane paropakArane ja phaLatI hatI For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 176 ] zrI jene satya prakAza [ varSa 10 ajoDa zrImAna e zeThanI lakSmIo. sarva sadAcAranI mahAnadIonuM ugamasthAna hato e mahimA moTo mahAzaya. sau koI sevatuM hatuM pRthvIne pAvana karatA e yazodhanane. apAra manAyo hato mAnava jAtathI enI Rddhino jhaLahaLATa. bharyo bharyo zobhate hato ene ghera vAhanane mahAsAgara. saMkhyAbaMdha vahetAM hatAM dhanajharaNuM enA dhananA akhUTa mahAsarovaramAMthI, ane ethI sIMcAtAM sevakonAM kSetra. hato e svabhAvathI janavatsala, ane bhAgyAno bharosAdAra bheru. kevaLa kAMcane gAyelA kulInatAdi guNothI ja nahi, paNa sAhajika guNonI paraMparAe mUrNatAne pAmI hatI enI alaukika lokapriyatA. sAmarthya ane saddaguNanA AkarSaNe sArthavAhanA sArthane sAtha sAdhavA prabaLa icchAo pragaTI hatI kSitipratiSThitapuranA artheone. videza vasanArI lakSmI'nA mATe, cAturyane phalita karavAne kAraNa, prArabdhanA avanavA anubhava arthe, ema ja anyAnya hetuthI, sArthavAhe sarjelA sArthamAM javA yogya sajAvaTa sajI rahyuM hatuM e kSitipratiSThitapura. paDayAM hatAM kAryamAM prayANanAM ibuke musApharInI anukuLatAo keLavavA. zreSThI dhana sArthavAha. Adeya ane sumadhura vacanothI Ape che Adeza vANotarane prasanna sthira herAne e. vahI rahI che AjJAMkitatA sarva anucarAnI yogya utAvaLamAM. dhana sArthavAhanI vakhAra ne hadapradeza caumera sAMkaDA banI gayA che vahana karanArAM vividha sAdhanothI. tene AkhA ya prAsAda Aje sakriya banI gayuM che. vAtsalya DhALI rahI che dhana zreSThInI vinItatA para premathI pUjAtA vaDIlenI prIti. vinItatA namI rahI che nekaronI sArthavAhanA vacanene zira caDAvavA. ochuM bolAya che zAntatAthI yAM. AcarAya che ghaNuM zIghratAthI. pUjAtI hatI tyAM sadAnI ya sabhyatA ane zistatA. Aje teno pravarte che sarva vyApI mahatsava. AvatI kAlanI badhI ya vyavasthA. vyavasthita thaI rahI che pote ja. vItyo e vyavasAyI dina, ane prayANanI jhaMkhanA bharI yAtrAnA icchukAnI e rAtri. vahANuM vAyAM nirdhAryA sumutanAM. karAyAM maMgala kula vadhUothI. susvarodayanAM pagalAM maMDAyAM dhana sArthavAhanAM raLiyAmaNuM rathe. zakune sadhAyA sArI rIte. prasthAnanAM AlekhAyAM maMgala. kSitipratiSThitapuranA suparisare AvI maLyA sArthanA yAtrALuo preraNA pAI rahyo che ke, vaNikajanone vANijya vyavasthAnI For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra aMka ] prasthAna bherInA ucca svarI Ama traNe. ramI rahyuM che saunA mhAMye vasantapura ane enuM vANijya. karI dIdhuM che prayANu vasantapuragAmIonA utsAhe, emanA prayANuthI ya pahelAM. khelI rahyo che birUdAvalI zrImAna zrIdhana sAvAhanA utsAhanI e saunA haiyAneA utsAha. AvI caDe che kAIka ja taka manuSyanA mAMdhA jIvanamAM kalyANune kalyANa samarpavAmAM. dhanya puNya samaya che atyAranA A dhana sAthe vADune mATe. pAvana karyAM ecitA hatA supAzraya pradeza AcAya zrI dharmAMdhAze. X hatA e mAnava jAtanA mahAna dharmAcAya zrI dhadheASa. jIvana samastanI samAnatAnA zAsaka, te sa STienA sApekSa saMgrAhakazrI jainazAsananA e hatA eka javAbadAra suyeAgya pratinidhi. jaLahaLI rahyuM hatuM enuM puNya rekhAethI aMkita ane pravara lakSaNAthI lakSita vizAla banya bhAgyasthaLa. nItarI rahyAM hatAM karuNAnAM amI enI kAruNyabharI AMkhamAMthI. AkarSINIya bhavyatA hatI enA saumya manahara mukhAravindramAM. pratApane pADatI hatI enI brahmatejasvI kAyA sAvADanA susundara paragRhAMgaNe. prakAzane pheMkI rahyo hatA e * www.kobatirth.org * thala thAya tyA X pratibhAthI prakAzatA jyeAtiya ra UDIne sAme pagalAM bharI rahyo hatA yAranA ya na sAthe vAha umaLakA bharelAM svAgata karavA. sAdara ne savinaya samo ucita Asana AcAranA e AcAya ne eNe aucityane anucaratI vinItavRttithI. kadI ya dRSTipatha na paDI hatI AvI puNya padharAmaNI sA vAhanA pAtAnA jAgatA jIvanamAM. ajANyA hatA e UtarelI A mahAnubhAvatAne. paNa samajyA vinA na rahe sumahAnubhAvAnA mAhAtmyane zubhAtmAnI aMtaHkaraNa vRttie. pUchAyAM AgamananAM kAraNa aucitya te AtithyabhAvathI. yAcanA karI AcAye sAvAhanI svAbhAvika icchAnIH- " sAnI sAthe vaheze vasantapuranA lAMbA ne vikaTa p*thamAM amArA sAdhusaM%0nAM sadA ya vahetAM sAdhutAnAM jIvana. tamArA sAthanA TekAe nahi naDe. aTavInA apavAdo amane. atyutkruSTa moMgalane vare tamArA sA te vasantapuranI vasudhA." x x Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * For Private And Personal Use Only | 170 bhASAnA bhagavAna hatA AcAya zrI. dhama dhAya, temanI vANInA varNa vaNe tarI AvatI hatI mIThAza ne kata y pUrvakanI~~~ apUrva nirIhatA te nirapekSatA, e mahimAnA saravarIyAmAM
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 178 ] gaLADUba DUbeAA sA vAha Atmika zitaLatAnI laherIethI Ana pulakita banI gaye|. " manamAM mAnI lIdhuM eNe AjanuM jIvana atIva dhanya. AdarathI melI ya gayA eH-- "sAne sanmukha AvavA yeAgya Apa pote ja ahIM padhAryA, ane vaLI sAmAM sahu padhArazeA, e che ahA ! amArAM mahAbhAgya ! ' sUcana karAyuM sAvAtuthI annAdinA pAcakAne tatkAlaH-- A mahAnubhAva AcAya zrI, saMpAdita karo niratara saMpUrNa tayA annapAnAdi.' ajJAnamUlaka ne asthAne hatAM A sAdara audAyanAM sUcana e dAtArizarAmiNa zeThanAM. paNa emAM UMDerI sundaratA hatI prAthamika bhakrika khAlabhAvanI, ane mArgAnusArI mahAmahattAnI. hAya che chupAyelI zusRSTimAM- sundaratAmAM kavacit asundaratA, asundaratAmAM kavacam sundaratA. anarthanAM jUtha upAve kadIka yazanA mATe maratA mAnavI. bhUleAnA bhAra bharelA hAya avicArita dAkSiNyamAM, rAgadveSanA bheAriMgA rame mhAbatanA moTA rAphaDAmAM. kAtila jhera bharelAM hAya prema-praNayanA aucityamAM ya. emAMnA eya saMbhava na hatA A sahuja pragaTelA bhAvamAM. phakta e bhAvamAM hatA ati dula bha kAi sIdhA mArga jaina satya prakAza Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ varSa 10 bhAvI AtmAnnatinA kramane. agItAne asundara bhAsatA dASita anAdi pradAnanA e sUcanamAM, avalAkI pariNAma-sundaratA gItA e suvihita AcAyaeN . abhinandI dhanyapuNyavAdathI zrImaMta sadguNI yazasvI-- sAvAhanI e audAya sundaratAne, aMtaranA UMDANumAM AcAya vaye suvidhAna karyuM akSareAthI emaNe:-- vAha ! audAya nI bhAvanA ! paNa asaMgata che e bhAvanA sakriya banAvavAmAM 6 jaina muninA nirmULa jIvanamAge. na karelAM na kAravelAM, ane saMkapelAM ya nahi---- evAM nirdoSa annapAnAdithI vahe che saMyamajIvana AjIvana sudhInA saMyamadhArIonAM. duSkara chatAM kavyu che vyavahAravizuddhinAM pAlana vivekavatA saMsArIone. ethI ya vadhAre duSkara ne sukanya bhikSAnI vizuddhinuM pAlana madhukara vRttithI caratA mahAmunie ne. upayeAga nathI karatA ee kUvA taLAva vAvaDI vagerenAM dIdhelAM ya sacitta jaLatA. na kAma lAge emane e agni Adi zastrathI anupaheta. meAkSanuM anupama akhaMDa bIja jJAna darzana ne cAritra. dharmAMnI kAyA e ratnatrayI. e kAyAne dhAraNa karavAmAM saphala kAraNu prarupAyuM che, ugAdi aSTadoSa rahita~~ For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 9 ] dhana sArthavAha [ 179 tha kAraNothI AhAra - suvizuddha AhAra. mekSArthe ja jIvavAnuM hoya vizuddhabhAvI jainanI maunavRttine? sAMbhaLI rahyo hate ekAgratAthI AcAryanA AcAragata bela gaMbhIra ne dhIre e sArthavAha. koIe AvIne dharyo A samaye supakava AbAothI bharelo thALa, dhana sArthavAhane bheTaze. saMdhyAnA raMgazAM raMgIlAM ane atIva mIThI sugadhIthI bharyAe sumadhura phaLAne svIkAravA, ane e rIte potAne anugraha karavA vinaMtI karI AcAryane atyaMta pramudita banelA sArthavAha. AcAraniSNuta AcAryathI e vinatine asvIkAra thayo. karI nahi zakIe sparze ya ame zastra nahi lAgelAM evAM phaLane. enA bhakSaNanI te vAte ya kyAM rahI? e mahAnubhAva zraddheya sArthavAha!" AzcaryanI rekhAo UgI nIkaLI stabdha banelA zreSThInA mahela para, AcAryanI AhAracaryAthI ane AhAra viSayaka vivecanAthI. sarI paDyA prazaMsAnA bola Avazyaka bolatA zeThanA moMmAMthI. "aho ! kevI duSkara vratakAritA A mahAvratadhArIonI. azakayanirvAhI AvuM jIvana, na jIvI zake pramAdio eka dinane mATe ya. apAze Apane kalpatAM annAdi. kRpA kare ane sAtha padhAre, e mahAnubhAve ! tame Aje ja." * AraMbhAyAM AzA ne utsAhabharyA dhana sArthavAhanA sAthenAM prayANa. agaNita vAhanonA laDhane uchALo Upa e saMdhano mahAsAgara, kSitipratiSThitapuranA pAdarathI vasantapuranA lakSya prati. sAthe vicaravA mAMDayuM mUrtimAna cAritranA mUlattara guNazAmuniothI vIMTAyelA dharmaghoSAcAryuM. sArthanA mokhare ghaDe hato ghoDesvArothI viMTAyela dhana sArthavAha, pAchaLa hato tene mitra mANibhadra tevI ja rIte vIMTAyelo ghoDesvAra, bane paDakhe rakSAyeluM hatuM e saMdha zastrathI sajaja samartha rakSapAlothI. sarvathA nirbhayatA hatI ene cArane lUMTArAothI. ApanA nivAraNa mATe dharAyala vetane mayUraraMgI chatrothI UbhI karI hatI eNe zarada ne varSanI sthiti gaganamAM. bharavAmAM AvyAM hatAM bhAMDa, pADA baLada UMTa khaccara ne khara para. goThavAI hatI pANInI pakhAlo meghazA zyAmaLA mahAmahiSa para. krIDA karI rahyA hatA juvAna vizALa ne sundara gADAmAM beThAM. sArthanA bhAre bhArathI cIsa pADI rahI hatI pRthvI vAhananAM vidha vidha thatA zabdothI. aMdhera vyApyuM sarvatra, A mahAsaMcAranI UDatI dhULe. dhArI baLada ne tejIlA ghoDAo, utAvaLIyAM UMTa ne khara khaccare, AgaLa vadhavAnI heDe caDyAM hatAM e. gADAM gADIonA cItkArathI, For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 180 ] zrI jaina sama prakAza | [ varSa 10 baLadanI ghugharamALathI, azvAdinA vividha ravathI ne sArtha janonA kolAhalathI gaI rahyuM hatuM bhUtaLa ne gagana. e nAdathI trAsI nAsatAM hatAM mRga camarI Adi vananAM prANIo. dine dine nava nava sthAne nagarane UbhuM karato ne ujAta A mahAsArthasaMgha paDAvanAM cihno mUkI cAlyo jato. khuTADato e jalAzayonAM pANI pitAnA vizALa paDAvanA sthAne. keTalAka paDAvo paDyA pachI spardhA karavA lAgI Rtu ya enI. taLAvo ne nadIonAM jaLa eAchAM thatAM cAlyAM rAtanI jyama grISma RtunA bahu dainika paDAvathI. bhayaMkara heya uhALAnA dina, vizeSataH musApharone mATe. agninA phALakAnI jyama asahya banI gayo hato sUrya. e athAga AganA gaLAmAMthI tApanA aMgArA jharatA. vAI rahyA hatA lUnA vAyarA. sasarAM pesI jatAM hatAM eMyanI jema atIva AkarAM sUryanAM kiraNo. agninI cUmI cUmatI hatI lehanI tapta zilAzI bhUmi. aMgArA banI gayA hatA kaMkare, AganA rajakaNo ja banI gaI dhULa sarvatra pasInAnA jene joba chUTatA akaLAtA ukaLAtA aMgamAMthI tApathI dhuMvApuvA thatA manuSyonA. ghaDIe ghaDIe zoSAtA hatA kaMTha, tApathI tapta mAnavIonA ane bhAravAhI pazuonA. chAyAnI apekSA rAkhatAM hatAM. mAnavIo ane pazuo ya. niraMkuza thaI jatA hatA pADAo ane vRSabha. pesI jatA hatA teo jaLAzayAnA kIcamAM ane paDakhe paDatAM vRkSanI chAyAmAM. tApathI karamAI jatA hatA jAtya pazuonA pAda. vananAM niSphaLa jIvana gujAratAM kamaLo kamaLanALo ne kamalinI patro saphaLa jIvanavaMtAM banatAM hatAM sukumAla ramaNIonA kaMThapIThamAM paDIne. pasInAthI taraboLa vastro AkhAya aMge cIpaTAI jatAM, vizeSa sundara bhAsatI hatI svabhAvasundara sundarIe. UbhI karAtI hatI nava nava rIte vAyunI uNa laharIomAM, kRtrima zitaLatA. paMkhAo vIMjhAtA hatA, pAMthAnAM komaLa karakamaLomAM. pAlavathI pavanane nAkhatI tApathI gabharAyelI ko'ka mugdhAo kutUhala upajAvatI hatI kAmIone. dine dine vRddhine pAmatI hatI kurAjya nItinA sarakhI grISma RtunI tApavyasanitA. na gaNakAratI hatI e saMtApazIlA sArthacArIonA zItopacArane. vinAza saryo hato eno enAthI ja uddabhavatA vAtAvaraNe. gherAtAM jatAM hatAM enI AgaLa ghera zyAmaLa vAdaLe. saMtApanAM vadhatAM jatAM pIno sahI zakatI nathI kudarata kyAreya For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 9 ] dhana sArthavAha [ 181 nyAyanI tulAne dharatI e. ghUmavA lAgyAM AbhamAM avara javara karatAM vAdaLAMo. dhAyo Avato hato dUra dUrathI gajanAne hoMkAra karatA paropakArI mahAme. tenI vizAla kammaramAM camakArA mAratI hatI vIjaLIonI nagna talavAra. AraMbhI dIdhuM ukaLATanuM mahAyuddha grISmaRtunI tAmasI mAyAe. na thAye kadI ya niSphaLa udAra dIlano UMcethI gaja te dAtA. garjanAnA TaMkAranI sAthe khecyuM eNe pitAnuM IndradhanuSya. saMgrahanA bhAthAne khAlI karatAM varasAvyAM varasAdanAM dAnazaro zAmaLIA e mahAmegharAje. sarvathA aMta ANyo eNe sRSTinA zoSaNa ne saMtApano. varSAnI sthApanA thaI dhIrajane dharatI dharaNupara. zAMtinI zitaLatA vyApI mahItalanAM manamayUramAM. paNa jala(Da)va hatuM mahAmeghanA e dAnajalamAM. eka hAthe kaMI suMdara samapa bIjA hAthe laI levAnI paropakAranA bAhya dekhAva karatI svArthI kuTila rAjanItinI jyama, karela hatA emAM, lAbhanI sAthe lAkho gaNuM alAbho ya, pragatinI IcchA karatA- sAgarasamAM meTA sArthane mATe. pariNAme lAbhadAyI- pelA zeSaNa ne saMtApa karatAM vadhAre aniSTa lAgyAM A meghavarSAnAM dAna dhana sArthavAhanA sArthane. dhIre dhIre DhaMkAvA lAgI nagna bhUmi AMkha sahAmaNI hariyALIthI. nItAM kaMI mAM vAvetara e aNakheDAyelI bhUmimAM. ubharAvA lAgyAM nadIo ne vaheLAo chIcharApaNuthI kulamaryAdAne teDatAM. UMca nIcane sarakhA karavA jatAM bhedI nAkhyA sukhamArgo jaloe. agamya banAvyA kAdavanA daujanya sIdhA jANItA sugama mArgo. AgaLa AgaLa para AMtarI lIdhA AgaLa vadhavAnA saghaLA ya paMthe. nimaryAda nadIonI kuTIla nItie ughADA karI ghasaDI ApyA eNe padanA haiyAmAM khUMcatA kaMTake. kheMcAvA lAgyAM UMDe UMDe kalaA kAdavanA mehamAM sArtha sAthenAM rathagADAMnAM-- suvRtta paNa aMte caMcaLa thatAM cakro. lapasAvA lAgyA lapasaNI bhUmi para bhUmikAnA dharmanI bhIDane na pakaDatA uMTanA agragAmI pade. AgaLa vadhavAnuM aTakI paDayuM varasAdI jaLoe jovelAbhUminI aMtaranA avanavA khaDabacaDIA malina saMkalezothI. sau gAu cheTe jaI paDayuM pragatinA mArganuM eka pagaluM ya. jalAdithI rUMdhAyelA pathe jatAM sAmayika paDAva karyo varSARtu vItAvavA paryatane mahAnubhAva zrIdhana sArthavAha. UbhAM karAyAM tAtkAlika For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 182 ] zrI jaina satya prakAza [ varSa 10 kAryasAdhaka varSo jogAM uTaje. jIvavuM paDe bhAvi kalyANakAmIe dezakALAdi para dIrdha dRSTi rAkhIne. kalyANa kare che sAdAM jIvana sau koIne sadAyane mATe vizeSataH parAvalaMbI duHkhasamaye. sthiratA karI AcArya dhamaSe ya susaMyamI munigaNa sAthe, mANibhadra samarpelAnirjatu kuTIranA upAzrayamAM. garIba tavaMgara saune sarakhI rIte pAlana karato hato dhana sArthavAha. joItuM pUruM pADato hato, heya tenuM rakSaNa karatA hatA, e pitAnI pharaja samajIne. AzAnI najare sau tene jotA, pitAnI najare te pharajane ja joto. leke tene sArthane svAmI mAnatA, te pote pitAnI jAtane sArthane sevaka mAnate. prayANa karyuM tyArathI ja sArthanA AkhA saMcAlanane bahu bArIka dRSTithI nihALato hatuM te. pratyekanA samAcAra meLavato te mANibhadra ane bIjA vizvasta janathI. keIne yAcaka na banAvate yAcanA karyA pahelAM arpaNa karIne. hINapata mAnate hato te pitAne zeTha svAmI manAvavAmAM. sainI musIbate sAMbhaLavAmAM ghaDIonA ghasArAne na gaNato te. sanI taklIphane te pitAnI takalIphanA mApe ja mApa. sanA snehane jItavAnA karatAM pitAne sneha samarpavAmAM tene atIva moja hatI. siAnI anukuLatAne hisAba hato tenA haiyAnA copaDAmAM, nahi ke dravyanI gaNatarIne. atI mahAna hato A sAthe vastIne vAhanonA pramANamAM. vizeSa vItyo hato samaya tenA prayANakAlathI. vaLI lAMbo varSano samaya vaTAvavAne hato asthAne. tANa paDavA lAgI musApharIne yogya annAdinI. achatamAM kaMdamULAdithI ya nirvahatA keka atizANuM sArthanA sajajane. dusthatAne TALavA upAyo yojAyA hatAmANibhadrAdithI. A vAtane vidita karavA, ane avizaSTa kAlane mATe vizeSa maMtraNuM karavA, mANibhadra Avyo zeThanI samIpe eka rAtrinI zarUAtanA samaye. sArthane bhegavavI paDatI hADamArI dhyAnapUrvaka sAMbhaLI sArthavAha. paricita thayo sarva paristhitithI e, ne sUcana karAyAM keTalAMka. paNa ethI ya ene pUrate saMteSa na hato. mAnI eNe pahADanA sarakhI thaDI ya e hADamArIne. sArthanAM duHkhone eNe pitAnAM ja duHkha mAnyAM. manAI potAnI ja viSamatA kudarate karelI e viSamatA. adhUrI lAgatI hatI ene pitAnA taraphathI karAtI anukulatAo. vadhAre anukulatAo yojavAnA For Private And Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir keTalAMka prAcIna etihAsika sthAne vicAronI paraMparAe kevI ne keTalI che emAM stabdha thayele te suvyavahArika guNasundaratA ! cintAgrasta banyo hato. kevA ne keTalA che manahara enA e citAthI aLago karIne prAthamika maitrAdi bhAvonA bhAva! vAtsalyabharI mIThaDI mAnI jAma bhalene sUte che e sArthavAha, kheALAmAM laI lIdhe tene nidrAe. paNuM aMtarathI cetanavaMto che, uparanA majale caDyo nathI te e aMtarAtmAnA prati oLaMgI kriyAzaktinAM sAmAnya pagathI. svAmIne vaphAdAra zvAnanI ma. Avyo nathI e hAla hamaNAM ja maTI jaze ! nirmaLatAnI nIcalI bhUmikAe. enI nidrAnI ajJAnatA pAmyo nathI e ane rAtanI mithyAtvamalinatA. joItA vizeSa prakAzane. jotajotAmAM prakaTaze Ubho che hajI e nirmaLatAnI sAthe suprakAza jena-prAsAdanA dvAranI sanmukha. enA AtmAnI amara sRSTimAM. emAM praveza karavAnI, A che anupama visAme e nirmaLatAnA prakAzane nirmaLatAne prakAzatI AvirbhAva karavAnI suzakti apUrvalabhya pahelI bhUmikAmAM pahoMcavAne. ane apUrva bhAvuktA hatI sukhe suvo! mithyAtvanuM AchuM malinapaTa dharAvatA mahAnubhAva ! sukhe suvo! e aNamela mahAratnamAM. (cAlu) keTalAMka prAcIna aitihAsika sthAno lekhaka-pUjya muni mahArAja zrI nyAyavijayajI (tripuTI) (gatAMkathI cAlu) cANasmA-meM hArIjanA paricayamAM jaNAvyuM hatuM ke hArIja jUnuM ane prasiddha zahera che. temaja ahIM bahu ja prAcIna bhavya jinamaMdira hatAM ke jenAM prAcIna avazeSo DAMka upalabdha che. temAMye gAmabahAranA kevalAsthalInA gusUti vagerenA lekho jotAM hArIjanuM sthAna jarUra mahattvanuM ja haze. hArIjathI nIkaLI kaMI thaI cANasmA jatAM moTA maMdiranA pAchaLanA eka makAnamAM eka zilAlekha hato ke jene tyAMnA zrIsaMghe bahu ja sAcavIne saMtADI rAkhyA hatA. A lekhanI vAta nIkaLatAM ame tyAM jaIne joyo ane tenI nakala karI lIdhI. parikaranI nIcenI gAdI upara lekha A pramANe che: (1) 1 saMvata 247 x xx zuri 20 zu T (mA) rulAgrAme hArIjagacche shriipaarshvnaathdevjka 1 hArIja gacchanA AcArya mahArAjoe pratiSThita mUtionA lekhe nIce ApuM chuM je vAMcavAthI ApaNane pratIti thAya che ke hArIjaga7 eka prabhAvazAlI gaccha thaI gayo che ane temAM prAbhAvika AcAryo thaI gayAM che. R. 424 varSe hai. puri je DasavADha zAve narI() mA nAma For Private And Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 14 ] zrI jaina satya prakAza [ varSa 18. (2) gatyAM mahAbhaktyA paMDita mAnadevena vinAyakasya deva mUrtirabhutA kArApitA // maMgalamastu su0 mahipAla bhA. lAlu suta ajauuTA pitRvya narapAla uTAnimitaM (taM) pitro [: ] eNe zrIzaktinAthavicai zrIdArI che. zrImaddezyAmi , (lIMbaDInA meTA maMdiranI dhAtupratimAne lekha) hArIjagacchIya zrI mahezvarasUrijInA bIjA paNa traNa lekho saM. 1501, 1511 ane 1528nA che. 1501, ane 1511nA lekhamAM temanuM nAma mahesAsaribhi ApyuM che. paraMtu hArIja gaccha nAma te spaSTa che. 1501 ane 1511nA lekhe jAmanagaramAM zrI AdinAthajInA derAsarajImAM dhAtumUrtio upara che. ane 1528ne lekha rAdhanapuranA zrI zAMtinAthajInA maMdiramAMnI dhAtumati upara che. (prAcIna lekhasaMgraha bhAga 1 sva. A. zrI vijayadharmasUrijIsaMgRhIta.) saM. 1577 varSe zrIvAsupUjyabiMbaM kA. pra. zrI hArIjagacche bhaTTAraka zrI zIlabhadrasUribhiH A ja bIjo lekha paNa che. mAtra zrInAthajIva ATalo ja pharaka che. A ja AcArya, A ja gaccha, A ja saMvat emAM che.' (kaDIne le. jaina dhAtu pratimA lekhasaMgraha bhAga 1. saM. sva. A. zrI buddhisAgarasUrijI) saM. 1383 varSe mAgha zu0 9 ravau zrIzrImAlazA0 pitR vIkama mAta vIlhaNade zreyase su0 vayarasIhena zrIpArzvanAthabivaM kA0 pra0 hAroja ( ? ) gacche zrI maheMdravRttimaH ! (jena dhAtupratimAlekhasaMgraha bhAga bIje, vaDodarAnA lekhe. pR. 7) saM. 1517 varSe mArgazira 7 gurauzrIzrImAlakSAtoya gheSThimAMDaNa bhAryA mAlhaNade suta maNorasI bhAryA mAMjU suta nAgAkena pitro zreyase zrIzreyAMsanAthabiMbaM kA0pra0 zrIhArIjagacche zrI mahesarasaribhiH sApaSaDAvAstavyaH ( jaina dhAtupratimAlekhasaMgraha bhAga bIje, mAtaranA lekha pR. 88 ) A zrImahezvarasUrirAjanA 1494, 1501, 1511 ane 1528nA je lekho AgaLa upara ApyA che te ja A lAge che mAtra ahIM sApaSaDAvAstavya A vizeSaNa navuM che. A badhA lekho jotAM teramI sadInA prAraMbhathI hArIjaganI zarUAta thaI haze ane TheTha soLamI sadI sudhI A gachanuM nAma male che eTale lagabhaga traNa varSathI vadhu samaya sudhI A gacchanuM astitva rahyuM haze e anumAna vadhu paDatuM nathI lAgatuM. lagabhaga cAra saikA gaNIe to paNa cAle, A sivAya prAcIna jaina lekhasaMgrahamAM saM. 1330no hArIja gacchIya AcArya zrI zIlabhadrasUrine lekha che. lekhAMka 491. e ja zIlabhadrasUrijIno 1343ne lekha che jemAM hArIjagachano ullekha che. (lekhAMka 489). A ja zIlabhadrasUrijIne saM. 1333 ne lekha che (lekhAMka 485) paraMtu temAM hArIjagacchanuM nAma nathI. nIceno lekha jarUrI dhArI Akho utAruM chuM-- saM. zarU5 re vairANa varidAranA che ghaTTIvAsAtIra e gAtA zreyA kutta...tharamaoN vArita ka. Amira (prAcIna jaina lekhasaMgraha zrI jinavijayajI saMpAdi) A lekhamAM pratiSThApaka AcArya hArIjagachanA che, jyAre zrAvaka palIvAla jJAtIya che. For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 9 ] keTalAMka prAcIna etihAsika sthAne [ 185 - bhAvArtha- 1247 mAM gA(mA)rUlA gAmamAM zrI hArIjagacchIya AcArya pratiSThita zrI pArzvanAthaprabhunA maMdiranI jagatImAM paMDita mAnadeve vinAyakadevanI addabhuta mUti karAvI. A gAma kayAM AvyuM enI zodha karavAnI jarUra che. paMDita mAnadeva kaI yati che, mahAtmA che, ke pUjArI che e praznano javAba paNa bahu ja guMcavaNa bharyo che. paM. mAnadeve jinavarendra devanA maMdiranI jagatImAM pitAnA ISTa rUpa zrI vinAyakadevanI mUrti banAvarAvIne padharAvI lAge che. mane to AmAM jenadharmanA anuyAyIonI udAratA, mahAnubhAvatA ane saralatAnI spaSTa chApa dekhAI rahI che. koI paNa anya dharmana-ajaina maMdira mAM AvI rIte jenamUrti keIe padharAvI hoya evuM vAMcavA ke jovAmAM nathI AvyuM. tyAre ahIM jaina maMdiranI jagatImAM vinAyaka devana-ajaina devanI addabhuta mUrti padharAvavA devAmAM AvI che. bAkI paM. mAnadeva keNu che ene itihAsa zodhavAnI jarUra che. A sivAya cANasmAnA maMdiranI pAchaLa bIjA parikaraNamAM nIce mujaba lekha che. (1) x xx vaizAkha vadi 4 gurau jAkhaNAgrAme prAsAdajAlAyA zre. dAhakena sutA marakIzre. (2) vAsupUjyavivaM kArApitaM / pratiSThitaM zrIkamalAkarasUribhiH parikara trIjAno khaMta bhAgamAM rAjitanAthavivaM jApita. ATaluM ja vaMcAyuM che. traNe lekhe paDimAtrA lIpImAM che. uparanA lekhamAM Avela jAkhaNAyAma atyAre paNa cANasmA pAse ja AveluM che. cANasmAnuM jinamaMdira bhavya ane darzanIya che. tyAM mUlanAyaka zrI bhaTevApA. nAthajInI suMdara pratimA che. veLu ane chANamAMthI banAvelI prAcIna mUrti ramaNIya ane darzanIya che. prAcIna tIrtha mAlAmAM- x x x cANasamo dhana e; bhaTevau bhagavaMta x x x (zrI. medhavijayajI upAdhyAyaviracita pArzvanAthanAmamAlA pR-150 ) cANasamAmAM cihuM laMDa jo x x x (5. zrI kalyANasAgarajIviracita pArzvanAthacaityaparipATI) arthAta cANasmAmAM birAjamAna zrI pArzvanAtha bhagavaMtanI pratimA bahu prasiddha che. zrI bhaTevApAzvanAthajIno saMkSipta itihAsa pragaTaprabhAvI pArzvanAthamAM Ave che jene sAra nIce pramANe che. eka zramaNopAsaka mahAnubhAvane e daDha niyama hato ke niraMtara zrI jinezvara bhagavaMtanI pUjA karyA pachI ja bhojana levuM. eka prasaMge A zramaNopAsakane paradeza javAno prasaMga Avyo. rastAmAM bIje divase yAda AvyuM ke zrI vItarAga bhagavaMtanI pUjA karyA sivAya jamavuM nahi e mahAre niyama che te zuM karavuM? traNa divasa sudhI to upavAsa karyA, paraMtu kayAMya jinamaMdiranAM darzana na thayAM. cAlatAM cAlatAM bhaTevA gAme AvyA. tapAsa karatAM jaNAyuM ke ATalAmAM to kyAMye jinamaMdira nathI. pachI e mahAnubhAve taLAvamAMthI mATI ane chANa laI jinapratimA banAvI, pitAnI sAthe rahelA aSTa dravyathI bhaktipUrvaka pUjA karI khUba AnaMdita thaI parama bhAvanA bhAvI. zramaNe pAkanI AvI daDha bhakti ane zraddhAthI pramudita thaI tyAM rahela kSetrapAla deve prasanna thaI jaNAvyuM For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza [ varSa 10 ke huM tArA bhaktibhAvanAthI prasanna thayo chuM. te banAvela A jinapratimA vajImaya thaI jaze. tyAre zrAvake kahyuM ke A to Ape sAruM karyuM, paraMtu pratimAjIne birAjamAna karavA maMdira joIze ane mArI pAse eTaluM dhana nathI. tyAre deve kahyuM tuM kAle A sthAne Avaje, tane vipula dhana prApta thaze. bIje divase zrAvaka tyAM Avyo ane tene puSkaLa dhananI prApti thaI. pachI bhaktipUrvaka jinamaMdira baMdhAvI prabhujIne padharAvyA. zrAvakajIe je pratimAjI banAvyAM hatAM te pAzvanAthajInAM pratimAM hatAM. bhaktithI bhagavAna prasanna thayA ema mAnI prabhujInuM nAma "bhagatiyA pArzvanAthajI' rAkhyuM. paraMtu lAMbA samaye gAmanA nAma uparathI zrI bhaTevA pArzvanAthajI nAma jAhera thayuM. kahe che ke A bhaTevA pArzvanAthajInI camatkArI mUrti atyAre cANasmAmAM birAjamAna che.'' ApaNe upara joyuM tema bhaTevA pArzvanAthajInA tIrthasthAna rUpe cANasmA mazahUra thayeluM che. atyAre paNa A pratimAjIno raMga evo ja che ke A pratimAjI sAmAnya paththaramAMthI nahi kintu koI anya vastumAMthI ja banela haze ema lAge che. ame A maMdiramAMthI bIjA lebo levAnA hatA, paraMtu te vakhate Rtu eTalI pratiphala hatI ke ame lekha na laI zakayA. ahIMnA dhAtu pratimAjInA lekhe pU. pA. sva. A. zrI buddhisAgarasUrIzvarajIe pitAnA dhAtupratimAlekhasaMgraha bhAga pahelAmAM AvyA che, emAM TheTha teramI sadIthI vIsamI sadI sudhInA lekhe che. e pustakamAM lekhe AvelA hovAthI huM punarukita nathI karato. gAmamAM upAzraya pAse ja paM. zrI maNivijayajI mahArAjanAM pustakone saMgraha che. temaja gAma bahAra vidyAvADI che ke je pU. pA. AcArya zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjanA sadupadezanuM phala che. tyAM nAnuM ramaNIya jinamaMdira che. dharmazALA che ane AcAryazrInA ziSyarananuM samAdhI sthAna che. rUpaparanA lekho ame cANasmA gayA te ja divase becAra bAlakAe kahyuMH ahIM rUpapura sarasa gAma che, tyAM ApaNuM maMdira bahu ja sarasa ane darzanIya che. thAkyA to hatA ja, chatAMye bapore nIkaLyA. balake sAthe hatA. evIza jinAlayanuM suMdara maMdira dUrathI ja jotAM parama AlhAda upajAve che. kamabhAgye A gAmamAM zrAvakanI vastI ja nathI. zrAvakanuM mAtra eka ja ghara che. pUjArI bAvAjI hetA -bahAra gayA hatA. sAthenA eka bAlake cAvI lAvI maMdira udhADyuM, zuM suMdara bhavya pratimAjI ! kevuM addabhuta jinamaMdira ! jANe nAnuM devavimAna UtarI AvyuM hoya! parama zAMti, parama zuddhi ane parama sattvaguNutAbharI hatI. darzanAdi karI zilAlekha jovA mAMDayA. zrI mUlanAyakajI bhagavaMtanA parikara upara nIce pramANe lekha che. - A parikara koI bIjI moTI mUrtinuM che. (1) 2 saMvata 2222 zrAsTavaTavuM thAtIya-(dharmacakranuM cihna) saMta zApara pAdita x x = x (m) vanino nA (2) vairAnAmAmutatpatnI guNavaMtI tathA te varmA (dharmacakranuM cihna) vitinuM dAna devArya Tha ... lekha pUra vaMcAyo nathI. je vaMcAya che, temAM paNa zaMkAsthAne che, paraMtu saMvatane For Private And Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org aMka 9 ] keTalAMka prAcIna aitihAsika sthAnA [ 187 ullekha jotAM lagabhaga eka hajAra varSa jeTaluM jUnuM A parikara te vakhatanI sudar kArIgarI ane racanAzilpanuM suMdara pratIka che. vacce prAsAda devI che; banne bAju hAthI che, pachI banne bAju vAdha che, devInI nIce dharmacakra, banne bAju haraNIyAM, vagere evI suMdara rIte Alekhela che ke ghaDIbhara joI rahevAnuM mana thAya. AkhuM parikara bhAratIya prAcIna jaina zilpalAne suMdara namUnA che. bhramatimAM cAvIza jinanI derIe che. keTalIka mUrti emAM bhagavantanAM nAmeA vaMcAya che: sumatinAthajI, vimalanAthajI, cadraprabhujI, dhama nAthajI vagere. keTalIka mUrti emAM pratiSThApaka AcAryAMnAM nAmeA paNu dekhAya cheH zrI ratnasiMhasUri, zrI zAMtisUri vagere. keTalIka mUrtiomAM lekha nathI dekhAtA. dareka mUrti emAM anne bAjunI kANIomAM TekA che. keTalIka mUrti emAM nAsikA, hAtha ke paganI AMgaLI khaDita che. dareka mUrtionI nIce AsanamAM maneAhara phUlavela kArelI che. vartamAna mUlanAyakajI zrI naminAtha bhagavAnanI gAdIneA lekha nIce mujaba che; 66 (1) saMvat 1533 varSe pA (2) SakRSNa 5 some zrIzrI Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAlajJAtIya paM. padmA bhA0 dhamakusutA karmA nAmnyA sumAtRpitRzreyorthe zrIxx naminAthabiMbaM kAritaM zrIpUrNimApakSe x x x (4) pradhAnazAkhAyAM ya prabhasUriNAM 5 zrI bhuvanaprabhasUriNAmupadezena pratiSThitaM x E. vRttimiH / uparanA parikaranA lekha jotAM ema lAge che ke zro naminAthajI bhagava'taDI vizAla mUrtinuM e parikara che. atyAre vidyamAna mUlanAyajI paNa nimanAthajI bhagavaMta che. kadAca kAraNavazAt athavA to kAI AsamAnI sulatAnIne aMge pratimAjI adalAvavAM paDayAM haze,hAya ane enuM e ja parikara rAkhI navI mUti birAjamAna karI hoya, paraMtu mUlanAyakajIe ja nAmanA rAkhyAM che, A sivAya maMdirajInI pAchaLanA nAnA bacIcAmAMthI paNa eka paththara maLyA hatA jemAM nIce pramANe lekha che. // raLelAya namaH || (1) saMvat 1774 varSe jita 5 varSe jyeSTha vada 7 so (2) mane tene jAvA mAMDyo / rAnA (3) zrIzrI ajItasaMghajirAjamAM (4) paTTaNasaMgapata lahurI zrI ( 4 ) zrIratanasiMghaji subha bhavatu (1) pATaNasaMghapata bhaurIzrI (7) ratanasaMni| zro A lekha ATaluM kahe che-1774 mAM ahIM maMdira baMdhAvA mAMDayuM. ahIMnA rAjAThAkAra ajItasiMhajI che ane pATaNamAM A vakhate sadhapati ratanasiMhajI che. ThAkAra tA rUpaparanA ja haze ema lAge che. kAraNa ke pATaNa te!' te vakhate musalamAna subedAranA For Private And Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 188] zrI jaina satya prakAza [ varSa 10 hAthamAM haze. athavA te ema paNa hoya ke subedAranA hAtha nIce ajItasiMhajI ahIM uparI tarIke heya; bAkI "ajItasiMhajInA rAjamAM" A zabdo ja vadhu mahattvanA hoya te. ajItasiMhajI pATaNano sube paNa hoI zake. gujarAtanA itihAsapremI sAkSare A tarapha lakSa ApI A ItihAsa upara prakAza nAMkhe ema. icchuM chuM. gAma bahAra jena gRhasthanA betraNa pALIyA paNa joyA. A gRhastha dAnavIra ane yuddhavIra-zUravIra hatA. AgaLa upara eka meTuM taLAva che. kahe che ke mahArAjA siddharAje A taLAva baMdhAvyuM che. bAMdhaNuM prAcIna che temaja tenA cAre dizAmAM praveza dvAranA daravAjA uparanI beThake-cokI ane garanAranI bAMdhaNI prAcIna lAge che. gujarAtamAM AvAM ghaNuMye prAcIna sthAne che je itihAsavidonI rAha jue che. A lekho, sthAnaparicayano hetu paNa e ja che ke gujarAtanAM AvAM prAcIna sthAnane prakAzamAM mUkI gujarAtanA bhUtakAlIna gauravavaMtA itihAsamAMthI prakAzita thatI gujarAtanI asmitA, gujarAtanuM gaurava ane gujarAtanI mahattAnAM prakAzakiraNethI vartamAna gujarAta, bahaddagujarAta ane bhArata kaMIka navInatA anubhave. ahIMthI ame zaMkhalapura, bahucarAjI, rAMdhejA vagere sthAne thaI bhoyaNu thaI kaDI AvyA. kaDInI prAcIna dhAtumUrtinA lekhano paricaya ApavAno vicAra hatA, paraMtu zrI jaina satya prakAzanA gatAMkamAM paMDitaratna zrIyuta lAlacaMdrabhAIno etihAsika zodhapUrvakano lekha vAMcI AnaMda thayo. e pratimAjI gaye varSe ja kaDI che. mU. jena beDIMganA uddaghATana samaye pU. gurudeva zrI darzanavijyajI (tripuTI)nA sadupadezathI e beDIMgamAM padharAvela che. -saMpUrNa A lekhamAM nIcenI hakIkata umeravAnI sUcanA ItihAsapremI pU. mu. zrI. jayaMtavijayajI taraphathI patradvArA maLI che te sAbhAra ahIM ApuM chuM - paMcAsara gAmanA jhAMpAnI aMdara ja (hAlanA upAzrayanI najIkamAM) traNa zikhara yukta eka jinAlayanuM khaMDiyara UbhuM che. zikhare tathA maMDapano keTaloka bhAga hajI Ubhe che, keTaloka bhAga paDI gayela che. A sthAna bahu prAcIna nathI, paNa baso traNaso varasanuM baneluM to haze ja. A sthAnanuM kaMpAuMDa karI lIdhela che ane te saMghanA kabajAmAM che. tene kAba-cAra bharavAmAM upayoga kare che. . hAlanA zrIzaMkhezvarajInA maMdirathI be thI be mAIla dUra caMduranA mArge jatAM eka uMcANuM TekarAnI tame je hakIkata lakhI che, e ja sthAne, hAlamAM gAmamAM je jUnuM maMdiranuM khaMDiyara UbhuM che tenI pratiSThA zrIvijayasenasUrijI mahArAje saM. 16para nI AsapAsamAM karI hatI, te pahelAMnuM maMdira, e uMcANa TekarAne sthAne hoya ema lAge che. jUnA hArIjamAM tame paththaranuM moTuM eka jinamaMdiranuM khaMDiyera hovAnuM lakhyuM che. tenI pAse ja paththaranA eka nAnA jinamaMdiranuM khaMDiyara paNa hatuM. saM. 1988 mAM ame bane khaMDiyera jeyAM hatAM. tyArapachI navA hArIjamAM navuM maMdira banatAM tyAMnA paththaro lAvIne ghaNuM vAparyA tethI have kadAca nAnA maMdiranuM khaMDiyara rahyuM nahi hoya. A vakhate ame jevA gayA na hatA. prAcIna tIrthamAlAomAM hArIjamAM be jinamaMdira hovAnuM lakhela che. For Private And Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AtarasuMbAstha zrIvAsupUjya jinavinati lekhakaHkepTana enaAra. dANu, I.M.S.I.A.M.C. kavitvanI chaTA, manamohaka padalAlitya vagaranuM sAva prAthamika kavitA amuM taddana sAdI bhASAnuM A vinatikAvya, AsAma-baramAnA bhayAnaka yuddha moracA uparanA lazkaranI sAthe DokaTara tarIkenI pharaja bajAvatA eka navajuvAna gujarAtI jaina DAkaTaranI kRti che e enI viziSTatA che. jyAM mAnavInI paLepaLa jIvana-maraNa vacce jholAM khAdhA karatI hoya evA bhayAnaka sthaLa ane samayamAM paNa pitAnA ISTadevanuM smaraNa karI, be ghaDI enA pavitra dhyAnamAM sthira thaI, pitAnA ISTadevanI prArthanAnI abhivyakti karatuM A kAlaMdheluM kAvya paNa kharekhara prazaMsA mAgI le che. , AjathI lagabhaga so varSa pUrve AtarasuMbAmAM zrAvakanI saMkhyA sArA pramANamAM (60 thI 100 gharanI) hatI. vaiSNavonuM vadhAre baLa ane sAdhu sateno ocho sahavAsa-e banne kAraNone lIdhe dinapratidina zrAvakonI saMkhyA ghaTatI gaI ane Aje to bhAgye ekAda be ghara zrAvakenAM bAkI rahyAM che. pUjA goThI kare che ane kaIvAra ekAda jinabhakti athavA yAtrALu pUjAno lAbha le che. jyAre AvI sthiti pravartatI hatI tyAre kapaDavaMjanA zrAvake e vicAra karyo ke zA mATe mUrtine ApaNA gAmamAM lAvIne na padharAvavI ke jethI pUjA vagere sArI rIte thAya. A mATe zrAvake mUrti levA mATe AtarasuMbAmAM AvyA, mUrtine upADavA ghaNuM prayatno karyA chatAM mUrti khUba vajanadAra thaI gaI ane UThI zakI nahi. eTale A camatkArika mUrti atyAre paNa AtarasuMbAnA derAsaramAM vidyamAna che. mULanAyaka bAramA tIrthaMkara zrI vAsupUjya svAmInI A mUrti che. yAtrA mATe AtarasuMbA javA mATe te bhAgye ja kapaDavaMja ane AMtarelI sivAyanA zrAvake e vicAra karyo haze. atre yAtrA mATe AvavAmAM muzkelIo ghaNI che chatAM thoDAka paNa bhAvika bhaktone A lakhANa upayogI thaze te paNa AnaMdita thavA jevuM che. AtarasuMbA javA mATe kapaDavaMja (naDIAda kapaDavaMja re) sTezane UtaravuM paDe che. tyAMthI vAhananI vyavasthA karavI paDe che ane baLadagADI athavA ghoDA upara AtarasuMbA jaI zakAya che. vAhana kapaDavaMja sTezane malavuM muzkela che eTale AgaLathI AtarasuMbAnA vatanI sAthe vyavasthA karavI paDe che. kapaDavaMja pAsenA dAsalavADA sTezanathI gAma najadIka paDe che. atrethI gAma 4 gAu dUra che jyAre kapaDavaMjathI pAMca gAu dUra che. dAsalavADA sTezana mATe paNa vAhananI vyavasthA agAuthI karavI paDe che. zrImaMte mATe yAtrA sulabha che. kapaDavaMjamAM meTara maLI zake che ane te AtarasuMbA game tyAre (vadhAre varasAda ane nadI, nALAmAM rela hoya te sivAya) jaI zake che. jatA AvatAnA bhADAnI vyavasthA sAthe gAmamAM traNa cAra kalAka rokAIne pUjA karIne kapaDavaMja pAchA AvI zakAya tevI sagavaDa maLe tema che. rahevA mATe derAsara sAthe eka nAnI dharmazALA che. atre vAsaNa gadaDAMnI vyavasthA thaI zake ema che, chatAM yAtrALue pitAne bistaro sAthe lAve e ThIka che. sthaLa gAmanI madhyamAM hovA chatAM zAMta ane ramya che. jenonI saMkhyA ati alpa hovA chatAM gAmanA lekane derAsara ane prabhu pratine For Private And Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 190 ] zrI jaina satya prakAza [ varSa 10 bhAva bahu ja suMdara che. paryuSaNanA samaye jene temaja jenetara sAthe rahIne bhAvanA khUba ulAsathI kare che. mahArA mAmA zrI DIdAsa bhUdharadAsa zAha haMmezAM jyAre jyAre jarUra heya che tyAre hArmoniyama laIne Ave che ane bhaktirasamAM saMgItanI sAthe ora vadhAre karavAmAM khUba madada rUpa bane che. pite atyAre vaiSNava dharma pALatA hovA chatAM prabhu pratyenI bhakti jena jeTalA ja suMdara bhAvathI kare che, ane temanA saMgItane lIdhe derAsaramAM paryuSaNanA divasomAM je AnaMda anubhavAya che e saMgItanI gerahAjarImAM na anubhavAta. paryuSaNapaLe pachI nakArathI dara varSe thAya che jemAM jene temaja jainetara sahabhejana premathI derAsaranI dharmazALAmAM kare che. A gAmathI traNa gAu dUra eka zivamaMdira che, jenuM nAma utkaMThezvara mahAdeva che. bIjuM sthaLa atrethI 6 gAu dUra che ane te sthaLanuM nAma kedArezvara mahAdeva che. kedArezvaramAM nhAnI nahAnI paththaranI TekarIo che jemAMthI pANInAM jharaNuM vahyA kare che. A paththaramAMthI na dekhAya evI rIte jharaNuMne vALavAmAM AvyAM che je jala zivaliMgane navarAvIne gaumukhamAMthI bahAra nIkaLe che. bhAvika zivabhakto A sthaLe snAna karavAmAM khUba AnaMda mAne che ane kRtakRtyatA anubhave che. vadhumAM atre evI mAnyatA pracalita che ke A sthaLa (kedArezvara) e mahAbhAratamAM varNaveluM heDa bAvana che. kaI prAntamAM AvI mAnyatAo heya che. AsAmamAM mahArA nivAsa daramyAna huM eka sthaLe rahetA hatA. e sthaLanuM nAma dimApura che, jyAMthI manipura javAya che. A sthaLa baMgALa AsAma relvenA manipura roDa sTezana upara AveluM che. A sthaLe paththaranA katarelA bahu moTA staMbhe che ane te mATenI mAnyatA evI che. ke: he bAvana A pradeza hato ane A paththaranAM smArake e heDaMbA rAkSasInA mahelanA pAyAnA avazeSo . mahArA eka mitra zrIyuta utsava parikha ema. e. jemane atihAsika saMzodhana karavAmAM ghaNuM kAma karyuM che teozrI mahane jaNAve che ke he bAvana e kedArezvaranI AjubAjune pradeza hovAno saMbhava vadhAre che. utkaMThezvara mahAdevanI utpatti mATe eka daMtakathA che paraMtu ApaNane te upayogI na hevAthI atre tenuM varNana karatA nathI. A banne sthaLe temanI ramyatAne khAtara paNa nihALavA lAyaka che. AtarasuMbAthI vAhananI vyavasthA thaI zake ema che. huM AzA rAkhuM chuM ke AMtarasuMbAne A TUMka ItihAsa ANaMdajI kalyANajInA saMzAdhana vibhAganA kAryakartAone upayogI nivaDaze. uparanA TUMka ItihAsanuM nirIkSaNa karatAM ema lAge che ke tIrthasthAnamAM AtarasuMbAnuM nAma zobhe e anucita nahi gaNAya. zrIvAsupUjya jana vinati [ 1 ] ( zaga-karaNa rAya tuM kayAMya re gaye.) jina prabho ! bArame tuM to, namuM hane huM to Aja che vibho. 1 bhakta tAharA e prabhu ahIM, hune na dIsatA nAtha to kahIM. 2 gAma mAruM nAtha che. ghaNu, rUDuM te prabhu zuM kathA kahuM! 3 samaya bahu pare nAtha! ahIM hatA, zrAvake ghaNuM bhAvathI bharyA. 4 For Private And Personal Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra *ka 9 ] sAdhu-santane vegatA pratidina prabhu ! bhakata chatAM ahIM taNuM www.kobatirth.org zrI vAsupUjita vinati ahIM, prabhu ! thayA tAharA, dharmane bhUlyA sthAna ! prabhu, bahu gamyuM tune nagara pAsA, IcchatA atrithI vayuM, tAra tuM prabhu ! nAtha dANInI bhakata tAharA gAma A prabhu yatna bahu karyAM. nagara A mahIM nAca huM prabhu ! tItha sthAnemAM nAma dIpatuM, anya bhaktee, maMtra tAharA, mUDha chuM khA, tAra mujane, prArthanA suNI, have ma teA nAtha ! zuM nAtha, he vibhu ! sahI. kahuM ? rahane kapaDava'janA. zrAvAe tyAM paNa UThe nahIM Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 8 9 10 11 12 gAma AtarasuMbAnuM ghaNuM. 13 tuM have. 14 bhaNI. 15 bhUlyA ghaNA stavuM hate huM te prabhu ! bhakata ApaDA. premathI prabheA ! caityA karyuM.... nAtha mhArA e. vilaMba nA karIza nAtha ! kara kRpA prabhu ! tehanA For Private And Personal Use Only [ 2 ] ( rAga-nAgara velIe rApAva hArA rAjamahelAmAM. ) vAsupUjya te| seAhAya, mhArA gAmanI mAMhe; jinajI khArame| seAhAya, mArA gAmanI mAMhe.( eTeka ) 1 gAma mhAru che. kuTuM, je jinajIte bahu gamyuM; tyAM vase mhArA nAtha, mhArA gAmanI mAMhe. vAsupUjya 2 samaya bahu lagI hatA rahetA, zrAvakA bhAvI ghaNA; tyAM prabhujI sADhAya, mhArA gAmanI mAMhe. vAsupUjya Aja zrAvaka nA dIse, A gAmamAM ce; je. vAsupUjya ekala sthAnamAM dIpe, mhArA nAtha te| kALaceAge sAdhuone, madna thAye Avare; saMkhyA bahu ghaTI jAya, prabhunA bhakateAnI tyAre. vAsupUjya bhakatA dhRNA ahIM AvatA, je samIpamAM vasatA hatA; prabhu ! mUti levA kAja, hArI du:khaharanArI. vAsupUjya bhAgyeAdaye muja gAmanA, mUrti thaI vajjara samI; UDe na mhArA nAtha, kADI kATI upAme. vAsupUjya AtarasuMbA zAlatu, kA tIrtha sthAna samuM sA; jyAM vase mhArA nAtha, ramya sthAnanI mAMhe vAsupUjya dANI karavA stuti hArI, tuja caitya mAMhI AvatA; tuM karI karuNA nAtha, enA sAmuM te| joje, vAsupUjya 4 5 7 [ 191 ma OM 7 '
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pravacana-praznamAlA prayojaka-pUjya AcArya mahArAja zrIvijayapadrasUrijI. ( kramAMka 96 thI cAlu) papa prazna-saMsArI jIvo AgAmI bhavanA AyuSyane baMdha ahIM kyAre kare ? uttara--tamAma nArakI, deva, asaMkhyAtA varSanA AyuSyavALA yugalika manuSyo ane tiyo pitapotAnA AyuSyanA chellA cha mahinA bAkI rahe tyAre AgAmI bhavanuM AyuSya bAMdhe che. tathA nirUpakrama anapavartAnIya AyuSyavALA pRthvIkAyAdi pAMca sthAvare, traNa vikalendriyo tathA paMcendriya che potAnA AyuSyane be bhAga gayA pachI trIjA bhAganI zarUAtamAM AgAmI bhavanuM AyuSya bAMdhe che. ane sepakrama AyuSyavALA tamAma jI potAnA AyuSyanA trIjA bhAge ke navame bhAge ke sattAvIzamAM ke ekAzImAM ke 243 mA bhAga vagere bhAgamAM AgAmI bhavanuM AyuSya bAMdhe che. A vakhate kadAca ghelanA pariNAma na thAya to na paNa bAMdhe-paraMtu te dareka jIvone maravAnI be ghaDI bAkI hoya tyAre to gholanA pariNAma jarUra thAya, ne te vakhate parabhavanuM AyuSya jarUra bAMdhe. kAraNa ke AgAmI bhavanuM AyuSya baMdhAyA pachI ja maraNa thAya, e niyama tamAma saMsArI chone lAgu paDe che. vizeSa bInA-zrI prajJApanA sUtra, lokaprakAzAdimAM jaNAvI che. papa. 56 prazna-AyuSyanI bAbatamAM asaMkhyAta zabdano artha za karavo ? uttara-84 lAkha pUrvenI uparanI saMkhyA asaMkhyAta zabdathI levI, ema zrI kAlalokaprakAzamAM mahApAdhyAya zrIvinayavijayajI mahArAje jaNAvyuM che. pa6. 57 prazna-AgAmI bhavanA AyuSyane bAMdhavAnI bAbatamAM apavartAnIya ane anapavarSAnIya A be bheda pADavAnuM kAraNa zuM? uttara-je aSyavasAyothI AyuSya baMdhAya che te adhyavasAye be prakAranA hoya che? 1 tIvra adhyavasAyo ane 2 maMda athavasAya. tIvra avyavasAyathI je AyuSya baMdhAya che te AtmapradezanI sAthe gADha saMbaddha hovAthI anapavartAnIya hoya che. eTale tene upakramathI ghaDADo thato nathI. ne maMda adhyavasAyothI baMdhAyeluM AyuSya apavattanIya hoya che eTale te upakramathI ghaTI jAya che. A rIte adhyavasAyo be prakAranA hevAthI AyuSyanA be bheda pADyA che. vizeSa binA zrItattvArthaTIkAmAM jaNAvI che. 57. 58 prazna-pUjya zrIzivazarmasUri mahArAje karmaprakRtimAM AyuSyanI urjAnA kahI che. A pAThanA AdhAre jaNAya che ke AyuSya vadhArI zakAya, ne bIjA graMthamAM jaNAvyuM che ke AyuSya vadhArI zakAya ja nahi. A be vicAramAM satya zuM che? uttara-karmaprakRtimAM jaNAvyuM che-vaMdhA vaTTa' eTale aMtarmuhUrtamAM AyuSya baMdhAya. A aMtarmuhUrta pramANu baMdha kAlamAM je kaMI pheraphAra (vadhAro ke ghaTADo) thavAno hoya te thaI jAya, te aMtarmuhUrta pUruM thayA bAda lagAra paNa AyuSyane vadhArI zakAya ja nahi. paNa upakrama lAgatAM ochuM to thAya. je kAraNathI karmano sthitirasa vadhe te u6 nA kahevAya ane sthiti-rasanuM vadhavuM e paNa uThattanA kahevAya. A pramANe karmapratinA pAThanuM rahasya jANavuM. vaLI pUrvabhavamAM bAMdhela AyuSya ahIM bhagavAya che-tene vadhAre A bhavamAM thaI zake nahi. zAsananAyaka zrI mahAvIra deve IMdrane spaSTa jaNAvI dIdhuM ke "je thavAnuM che te thaze ja. AyuSyane koInAthI koI paNa upAye vadhArI zakAya ja nahi." praznamAM jaNAvelA baMne vicAre vyAjabI che. karmaprakRtinuM vacana AyuSyanA baMdhakAlanI For Private And Personal Use Only
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 9 ]. pravacana-praznamAlA [ 193 apekSAe vyAjabI che. ane bIjA graMthanuM vacana-"AyuSyano baMdhakAla vItyA bAda AyuSya vadhArI zakAya ja nahi" A rIte vyAjabI mAnavuM. vizeSa binA zrI karmaprakRti, saMvegamAlAdimAM jaNAvI che. 58. 50 prazna-anAja vagere padArthomAM rahelA jherane jANavAno upAya che? uttara-jherI padArthane joIne je cakAra pakSI AMkha mIMcI de, haMsa zabda kare, menA UlaTI kare, pipaTa vAraMvAra ghAMghATa kare, vAMdare viSTA kare, koyala marI jAya, krauMcapakSI nAca karavA maMDI jAya, ne nALIyo rAjI thAya, kAgaDo manamAM prIti dhAraNa kare, to samajI levuM ke-A padArtha jherI che-ema zrI upadezaprAsAda, prakSakaumudI vagere graMthamAM jaNAvyuM che. mahAtrAvaka kavi dhanapAlane mAravA mATe zatrue raDAmAM gupta rIte jherI lADavA mUkI dIdhA. dhanapAla vagere e jANatA nathI. A arasAmAM zrI zebhana munijI ujajayinImAM vaheravA padhAryA. dhanapAla jherI lADavA vaherAve che, tyAre munirAje levAnI ne kahI. dhanapAle kAraNa pUchatAM munivare jaNAvyuM ke "A lADavA joIne cakarapakSIe AMkha mIMcI dIdhI, A uparathI meM jANI lIdhuM ke A lADavAmAM cokkasa jhera che. ' A hakIkata sAMbhaLIne dhanapAle muninA viziSTa jJAnanI bahu ja anumodanA karIne janadharma aMgIkAra karyo. 19 " 60 prazna-koI deva vagere kevalI bhagavaMtonuM saMharaNa karI zake ? uttara-kevalI bhagavaMtae veda mohanIya kSaya karyo che, mATe koI paNa deva vagere temanuM saMharaNa karI zake nahi. kevalajJAna pAmyA pahelAM saMharaNane niSedha karyo nathI. eTale saMharaNa thAya te savedI vagerenuM thAya. 1 sAbI, 2 avedI, 3 parihAra vizuddhi cAritravaMta munivare, 4 pulAka labdhivaMta cho, 5 apramatta jIvo, 6 caudapUrva ane 7 AhArakalabdhivALA munivaro A sAtenuM saMharaNa thaI zake nahi-ema zrI bhagavatI TIkA, tatvArthaTIkAdimAM jaNAvyuM che. 60 61 prazna-sAvIne navakapa vihAranI maryAdA pALavAnI kharI ke nahi? uttara-munione uddezIne navakapa viDAra jaNAvyo che. sAdhvIne uddezIne paMca kalpa vihAra varNavyA che. cAturmAsika ka95 baMneno sarakho hoya che. zeSa ATha mAsamAM babbe mAsane eka kalpa gaNatAM cAra kapa gaNatAM cAra kalpa ane eka cAturmAsika kalpa A rIte paMcakalpI vihAra sAdhvIne heya che, ema zrI vyavahArasUtra, paMcakalpacUrNi, bahakalpacUrNi vageremAM jaNAvyuM che. 61 62 prazna-56 dikakumArikAo svargamAM kayAM rahe che ? uttara-bhuvanapatinA daza bhedamAM dizikumAra nikAyamAM te dikakumArikAo rahe che. ema zrIAvazyakasUtranI malayagiri mahArAje banAvelI TIkA tathA zrI aMbUlIpaprAptinI TIkA vageremAM jaNAvyuM che. 62 63 prazna-zrIdevI kevA prakAranI devI che? uttara-te vyaMtara nikAyanI aparigrahItA devI che. culahimavaMta parvatanA padmadrahamAM paNa te rahe che. vizeSa bInA AvazyakasUtranA cothA adhyayananI cUrNimAM jaNAvI che. 63 64 prazna-badhA tIrthakaronuM avadhijJAna eka sarakhuM hoya, ke ochuM vadhatuM hoya? For Private And Personal Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 194 ] zrI jaina satya prakAza ( varSa 18 uttara-je tIrthakarane pAchalA deva bhavamAM ke narakamAM jeTaluM ane jevuM avadhi. jJAna hoya, teTaluM ane tevuM avadhijJAna laIne ahIM chellA bhavamAM Ave che, tethI badhA tIrthaMkara devanuM avadhijJAna eka sarakhuM na hoya. 64 65 prazna-chellA bhavamAM badhA tIrthakarenuM zratajJAna eka sarakhuM hoya, ke ochuM vadhatuM? . uttara-A zratajJAnanI bAbatamAM evo niyama che ke jyAre zrI tIrthaMkarade pAchalA trIjA bhavamAM jinanAma karmane nikAcita kare che, te bhavamAM je tIrthakara devane jeTaluM zrutajJAna heya teTaluM pratajJAna temane chellA bhAvamAM paNa heya. A niyama pramANe zrI RSabhadevanuM zrutajJAna dvAdazAMgI pramANu hatuM, ne bAkInA trevIsa tIrthakaronuM dhrutajJAna-agIAra aMga pramANuM hatuM, ema samajavuM. A vacanane anusare matijJAnanI paNa vyavasthA samajI levI. kAraNake mati zrutajJAna sAthe rahe che. vizeSa bInA zrI AvazyakasUtranI TIkAmAM malayagIra mahArAje jaNAvI che. 65 66 prazna-zrI tIrthakara deva dIkSA lIdhA pachI cothuM jJAna pAme che, te manaH5rthava jJAna badhA tIrthaMkara devAnuM eka sarakhuM hoya ke eAchuM vadhatuM hoya? uttara-badhA tIrthaMkara devAnuM mana:paryava jJAna eka sarakhuM hoya; temane vipulamati mana paryAvajJAna heya. jema kevalajJAna badhA tIrthaMkara devAnuM eka sarakhuM hoya, tema cethuM jJAna paNa tevuM ja hoya. zrutajJAna avadhijJAnamAM jevo pharaka hoya che, tevo pharaka ahIM cothA jJAnamAM na hoya. vizeSa bInA zrI vizeSAvazyakAdimAM jaNAvI che. 66. 67 prazna-jema tIrthaMkara pAchalA bhavanA traNa jJAna sahita-ahIM chellA bhavamAM Ave che, tema bIjA bhavya jIvo traNa jJAna sahita-AgAmI bhavamAM jAya ke nahi? uttara-zrI tIrthaMkaradeva sivAyanA jIvo paNa pAchalA bhavanA avadhijJAna sahita AgAmI bhavamAM jAya che. A bAbatamAM dRSTAMta e che ke-prabhu zrI zAMtinAtha pote AThamA bhavamAM vajAyudha nAmanA cakravartI hatA. te pAchalA bhavanuM avadhijJAna laIne janmyA hatA. A bInA zrI zAMtinAthacaritrAdimAM jaNAvI che. zrI prajJApanA satranA pAMcamA padanI TIkAmAM ane zrI bhagavatIsUtranA trIjA zatakanA trIjA uddezamAM paNa A bInA jaNAvI che. 67 68 prazna-rAtane pauSadha lIdhA pachI pANI pIvAya ke nahi? uttara-ne pIvAya, kAraNa ke pauSadha daMDaka (pisaha uccaravAno pATha) uccarAvatI vakhate " sArda dava' ema belAya che. teno artha e che ke-huM have cAre AhArano tyAga karuM chuM. savAre jeNe pauSadha lIdho hoya te athavA savAre pauSadha na lIdhe hoya te paNa rAtapiso (rAtri pauSadha) grahaNa kare che. A baMne prakAranA pauSadhavALA jIvone rAtaso lIdhA pachI pANuM na pIvAya, ema zro senapraznanA ceAthA ullAsa vageremAM jaNAvyuM che. 68 60 prazna-zrIzyAmAcAryajI zrIsudhamausvAmIjInI paTTaparaMparAmAM keTalAmI pATe thayA? uttara-tevIsamI pATe thayA, ema prajJApanA sUtranI TIkAmAM zrI malayagirijIe jaNAvyuM che. 69 * 70 prazna-zrI zyAmAcArya mahArAjanA gurunuM nAma zuM? uttara-zapUrvadhara zrI umAsvAti vAcaka mahArAja, jemaNe prajJApanA sUtra banAvyuM. ema zrI dharmasAgara upAdhyAyajIe tapAgaccha padAvalImAM jaNAvyuM che. 79 For Private And Personal Use Only
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 9]. pravacana-praznamahilA 71 prazna-devaddhigaNi kSamAzramaNa pAchalA bhavamAM koNa hatA? uttara-saudharmendranA padAti kaTakanA (pAyadaLa sainyanA) adhipati "hariNagameSI" deva hatA. devAnaMdAnI kukSimAMthI laine prabhuzrI mahAvIra devane trizalArANInI kukSimAM sthApana karanAra te deva hatA, ema zrI kalpakiraNavalI vageremAM jaNAvyuM che. 71 7ra prazna-upadhAnamAM ke pauSadhamAM zrAvake laghunIti (mAguM) karIne AvyA pachI IriyAvahI ja karavA joIe ke pachI gamaNagamaNusUtra paNa bolavuM joIe ? uttara-iriyAvahI vagere prakaTa lebamsa sudhI kahIne gamaNugamaNusUtra jarUra bolavuM joIe, ema AyAramayavIra nAmanI prAcIna sAmAcArImAM jaNAvyuM che. 72 73 prazna-nigraMthagacchanA saMsthApaka mahApuruSa koNa hatA ? uttara-prabhu zrI mahAvIra devanA agIAra gaNadharomAMnA pAMcamA gaNadhara zrI sudharmAsvAmIjIe nigraMthagacchanI sthApanA karI hatI, tethI nigraMthagachanA saMsthApaka zrI sudharmAsvAmI mahArAja hatA, ema tapAgacchIya paTTAvalI vageremAM jaNAvyuM che. 73 74 prazna-AgamAM zrI sudharmAsvAmIjInA janmAdinuM varNana kaI rIte jaNAvyuM che? uttara-1 janmasthala-kalAkasaMnize (gAma), 2 janmanakSatra-uttarA phAra, 3 janmarAzi-kanyA, 4 pitA-dhamila, 5 mAtA-bhadilA, 6 gotra-agnivezyAyana, 7 gRhasthapaNunAM varSa-20, 8 chadmasthaparyAya-42 varSa, 9 keliparyAya-8 varSa, 10 sayuSya-100, 11 pAMcaso ziSyanA adhyApaka hata, 12 saMdeha-je ahIM jevo hoya te marIne parabhavamAM te thAya vagere bInA zrI AvazyakaniryuktidezanAciMtAmaNi vageremAM jaNAvI che. 74 75 prazna-nigraMthagacha keTalAmI pATa sudhI cAlyo? uttara-zrI sudharavAmIjathI ATha pATa sudhI nigraMtha nAmathI ga7 oLakhAya ema tapAgacchIya paTTAvalI vageremAM jaNAvyuM che. 75 76 prazna-keTalAmI pATathI heTika gacchanI zarUAta thaI ? uttara-zrI sudharmAsvAmIthI navamI pATe susthitasUri ane supratibaddhasUri thayA. temanAthI prAcIna nigraMthagacchanI "kATikagaccha' nA nAme prasiddhi thaI, ema paTTAvelI vageremAM jaNAvyuM che. 76 77 prazna-nigraMthagachanuM koTika nAma pADyuM. emAM kaMI kAraNa che? uttara-Arya suhastisUrijInA zrI susthita ane supratibaddha nAmanA baMne ziSyoe gaNadharadeva zrI gautamasvAmIjIe kahelA zrI sUrimaMtrano jApa kAkaMdI nagarImAM kehavAra karyo hato. A bInA jANIne rAjI thayelA tIrtha svarU5 zrI nigraMtha gacchane sthAne dila" nAma sthApyuM, ema zrI tapAgacchIya padAvalI vageremAM jaNAvyuM che. 77 s8 prazna-zrI susthitasUrijInA AyuSyAdinI bInA koI graMthamAM jaNAvI che? uttara-tapAgaccha pAvalImAM jaNAvyuM che ke-temaNe gRhasthapaNe 31 varSanI uMmara vItyA bAda batrIzamA varSanI zarUAtamAM dIkSA lIdhI. 17 varSa vItyA bAda eTale dIkSA paryAya 17 varSa thayA bAda 48 varSanI uMmare teozrI yugapradhAna padavIne pAmyA. tyAra bAda 48 varSa sudhI yugapradhAnapaNe pRthvItala upara vicarI sva-para kalyANa karI zrI For Private And Personal Use Only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza pI. ni. sa. 338 mA devatAdina pAbhyA. tamanu vyAghrApatya' nAme mAtra tu. mA hakIkata uparathI jANuM zakAya che ke-temane gRhavA sa 1 varSa, saMyamaparyAya 65 varSa, athavA yugapradhAna padavI vinAne saMyamaparyAya 17 varSa, yugapradhAnaparyAya-48 varSa, sarvAyu81 varSatuM. 78 78 prazna-zrI chatamA' athanA manAvanA yatA ? uttara-pUjya zrI zyAmAcArya mahArAjanA ziSya pUjya zrI sAMDilya mahArAje jItamaryAdA graMtha banAvyo', ema tapAgaccha padAvalI vageremAM jaNAvyuM che. 79 80 prazna-zrI cAmAcArya mahArAjano svargavAsa kaI sAlamAM thayo? uttara-vIra ni. saM. 376 mAM temane svargavAsa thayo ema zrI tapAgacchapadAvalI yorebhA navyu cha. 80. (yA ) 'Arya vasudhArA ke sambandhameM vizeSa jJAtavya lekhaka-zrIyuta agaracandajI nAhaTA, bIkAnera 'zrI jaina satya prakAza 'ke gatAMkameM DaoN. banArasIdAsa jainakA "jainoMmeM dhAraNIpUjA" zIrSaka lekha prakAzita huA hai usameM 'Arya vasudhArA' nAmaka bauddha dhAraNIko pratiyAM jaina bhaMDAroMmeM upalabdha haiM usa para prakAza DAlA gayA hai / kaI varSa pUrva DaoN. sAhabane isakI pratiyeMpaMjAbake bhaMDAroMmeM upalabdha hone para merese vizeSa jJAtavya pUchA thA aura maiMne yathAjJAta sUcanAyeM de dI thii| ukta lekhase jo kucha mujhe vizeSa jJAtavya hai use yahAM prakAzita kiyA jA rahA hai| 1. 'Arya vasudhArA'kA mUla bauddha pATha-isakI eka viziSTa prati mujhe bIkAnera riyAsata vartI curukI surANA lAyabrerImeM prApta huI hai jisameM 68 patra haiN| pratyeka pRSThameM 4 paMktiyAM haiN| prathama patrameM upara nIcekI do paMktiyeM svarNAkSarI evaM madhyakI raupyAkSarI haiM / akSara bahuta sundara hai| pratyeka paMktimeM akSara nIce uparakI paMktiyoMmeM 38 aura madhya paMktiyoMmeM 32 akSara haiN| arthAt graMthAgraMtha 575 ke karIba hai| patra kAle raMgake haiN| pIle raMgakI zyAhIse likhita honese prati bar3I hI manohara dikhalAI detI hai| prati mevADI saM. 804 meM likhita hai, arthAt 16 vIM zatAbdikI likhita hai| isakI Adi-aMta prazasti Adike saMbaMdhameM hamane apane " rAjapUtAnekI bauddha vastueM" zIrSaka lekhameM diyA hai, jo ki 'dharmadUta' ke gata disambarake aMkameM prakAzita hai| 2. jaina bhaMDAroMmeM sabase prAcIna prati--Arya vasudhArA'kI adyAvadhi mere avalokanameM karIba 50 pratiyAM AI haiM, jinameMse AdhI to mere saMgrahAlayameM hI vidyamAna haiM / una sabameM saM. 1548 kI likhita hamAre saMgrahakI prati hI sabase prAcIna hai jisakA paricaya isa prakAra hai __ patra 3, paMkti 89, pratipaMkti akSara 56 karIba, arthAt graMthAgraMtha 155 ke karIba hai| lekhanaprazasti-" iti zrIAryavasuMdhArAdhAriNIkalpaH / likhitazca / / saMvat 1548 varSe For Private And Personal Use Only
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jesalamerupahADadurge zrokharataragacche zrIjinadharmasUripaTTAlaMkAra zrIjinacandrasUrivarANAmAdezena vA0 devabhadragaNivareNa / zrIvasudhArAmaMtrazAstramalekhi zrI // cha // shrii||" isake pIche kI saM. 1647-1694kI likhita 2 pratiyeM jaisalamerameM dekhI thI va saM.1671 kI lIbaDI bhaMDArameM hai| 18-19vIM zatAbdikI to aneka pratiyeM upalabdha haiN| 3. jaina pratiyoMkA pATha-bauddha vasudhArAkI pratikA pATha dekhate hue jaina vidvAnoMne | usakA kevala sAra rUpa hI apanAya jJAta hotA hai, mUla rUpa jyoM kA tyAM nahIM apanAyA; evaM pIche se | isameM parivartana bhI hotA rahA / ataH jaina bhaMDAroMkI saba pratiyoM meM bhI pATha eka samAna nahIM hai| kaI pratiyoM meM "loko bhagavato bhASitamabhyanaMdanniti" ina zabdoMke sAtha prati samApta hotI hai to kisImeM isase Age vidhi Adi kucha aura bhI likhita hai| kisI pratimeM isake madhyakA bhAga jise 'laghu vasudhArA'kI saMjJA dI gaI hai (jisakA prAraMbha "OM namo ratnatrayAya" zabdoM dvArA hotA hai) likhA milatA hai| 4. vasudhArAko jainoMke apanAnekA kAraNa-DaoN. sAhebane isa sambandhameM jo anumAna lagAyA hai vaha samIcIna nahIM jJAta hotA / kahAjAtA hai ki haribhadramUrijIke ziSya Ate samaya ise bauddhoMse lAye the, patA nahIM yaha pravAda bhI kahAM taka ThIka hai ! mere namra matAnusAra jaba taka koI jaina yati nepAla gayA thA aisA pramANita na ho jAya, taba taka yahIM yaha racanA jainoMko prApta huI thI, evaM dhana manuSyakA 11 vAM prANa mAnA jAtA hai, isakI cAha kise nahIM ? ataH zrAvakoM ke dhana-dhAnyAdikI abhivRddhike liye isakA pracAra kiyA-aisA mAnatA ucita hai| jainoMmeM bhI anya gacchoM kI apekSA kharataragacchameM isakA pracAra adhika rahA jJAta hotA hai| 5- vasudhArAkI pratiyeM-abhItaka merI jAnakArImeM vasudhArAkI nimnokta pratiyeM jaina bhaMDAroMmeM prApta haiM25 pratiyAM-hamAre saMgrahameM jinameM 7 apUrNa haiM, kaI laghu vasudhArAkI bhI haiN| 15 pratiyAM-zrIpUjya zrI jinacAritrasUrijIke saMgrahameM hai, jinameMse 1 meM citra haiN| 10 pratiyAM-bIkAnerake baDe jJAnabhaMDAra evaM anya sNgrhaalyoNmeN| Pre 4 pratiyAM-jayapura ke paMcAyatI bhaMDArameM / -SPrachiPKIO 7 pratiyAM-koTAke paMcAyato bhNddaarmeN| ni n g 7 pratiyAMkI sUcI lIMbaDI bhaMDArasUcImeM prakAzita hai| 2 pratiyAM-pATaNa bhaMDArameM honekA ullekha jaina graMthAvalImeM hai| 2 pratiyAM-jaisalamera bhaMDArameM saM. 1647-1694 likhita / 9 pratiyAM-paMjAba bhNddaarmeN| 20 ke karIba anya phuTakara bhaMDAroM evaM yatiyoM ke pAsa / isa prakAra karIba 101 pratiyAM vasudhArAkI upalabdha haiM / isase isakA pracAra kitanA adhika rahA yaha sahaja jJAta hotA hai| For Private And Personal use only
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir www.kobatirth.org Shri Jaina Satya Prakasha. Regd. No. B. 3801 zrI jaina satya prakAza. reke vasAvavA cAgya - zrI jaina satya prakAzanA traNa vizeSAMka TRIPIR (1) zrI mahAvIra nirvANa vizeSAMka SEP bhagavAna mahAvIrasvAmInA jIvana saMbaMdhI aneka lekhethI. samRddha arka : mUlya cha AnA (TapAla kharcane eka Ane vadhu).. (2) dIpotsavI aMka mgavAna mahAvIrasvAmI pachInAM 1000 varSa pachInAM sAta varSanA jaina itihAsane lagatA lekhAthI samRddha sacitra aMka : mUlya savA rUpiye.. (3) kramAMka 100 : vikrama-vizeSAMka samrATa vikramAditya saMbaMdhI aitihAsika bhinnabhinna lekhAthI | samRddha 240 pAnAMne daLadAra sacitra aMka : mUlya dADha rUpiyA. | zrI jaina satya prakAzanA be viziSTa ma ke [] jamAMka 43-jainadarzanamAM mAMsAhAra hovAnA AkSepanA | javAbarUpa vaikhethI samRddha a ke : mUlya cAra AnA. [2] kramAMka 4pa-ka. sa. zrI hemacaMdrAcAryanA jIvana saMkha'bI aneka lekhAthI samRddha aMka : mUlya traNa AnI. kAcI tathA pAkI phAilo * zrI jaina satya prakAza 'nI trIjA, cothA, pAMcamA, AThamA, navamA varSanI kAcI tathA pAkI phAIla taiyAra che. mUlya darekanuM kAcInA be rUpiyA, pAkInA aDhI rUpiyA. . bhagavAna mahAvIra svAmInuM triraMgI citra mujarAtanA suprasiddha citrakAra zrI kanubhAI desAIe doreluM zRMdara citra. 10"x14"nI jhAIjha, senerI barDara. mUlya cAra AnA ( TapAla kharcanA doDha Ano ). --9e-- zrI jenAdhama satyaprakAzaka samiti jesiMgabhAInI vADI, ghIkAMTA, amadAvAda. mudrakaH-maganabhAI choTAbhAI desAI. zrI vIravijaya" prInTIMga presa, salApasa krosarATha, che. bA. na. 6 zrI bhakti mArga kAryAlaya-amadAvAda, prakAzaka:-cImanalAla ge kaLadAsa zAha. zrI jainadharma satyaprakAzaka samiti kAryAlaya, jesiMgabhAInI vADI, ghIkAMTA rAsa-amadAvAda, For Private And Personal use only