Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ rA kAkA - 8 'ya' mokSArthinA pratyahaM jJAnavRddhiH kaaryaa| zrI jainadharmaprakAza PLE A RIG ki 39pAla paramanidhAna zrIjenadharma prasAraka sabhA pustaka 63 muM aMka 4 the mAha I. sa. 1947 21 mI jAnyuArI vIra saM. ra473 vikrama saM. 2003 pragaTakartA- zrI jaina dharma prasAraka sabhA bhAvanagara
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jaina dharma prakAza. bahAragAma mATe bAra aMka ne pisTeja sAthe vArSika lavAjama rUA. 1-12-0 pustaka e } mahA { . . 2003 anukramaNikA saM. 2473 aMka 4 the. 1: zrIpaprabhasvAmInuM stavana ... ' ... ( AcAryazrI vijaya padmasurijI) 69 2. zrI jineMdra stavana sumana ... ( zrI bAlacaMda hIrAcaMda-mAlegAma) 70 3. zrI saMvara bhAvanA * *** ... (maganalAla motIcaMda zAha ) 71 4. bhegamImAMsA ... .... ( A.zrI vijayakastUrasUrijI mahArAja ) 7ra 5. nyAyakhaMDakhAdyama : sArtha: 8 .. .(jIvarAjabhAI odhavajI dozI ) 76 6. subhASitaratnamaMjUSA - ... *** ... ( sva. kuMvarajIbhAi ) 80 7. adhyAtma-zrIpAlacaritra: 3 ... ... (mohanalAla dIpacaMda cekasI) 81 8. pArasI bhASA kI jaina racanAyeM . .... ( agaracaMdajI nAhaTA ) 84 9. prathama aMganuM parimANa (pro. hIrAlAla rasikalAla kApaDiyA) 87 10. sabhA samAcAra - 11. svIkAra ane AbhAra TI. pe. 3 12. saddagatane smaraNAMjali .. ... ( amaracaMda mAvajI zAha) tA. 5. 4 peTrana $ | navA sabhAsado. zrI babalacaMdabhAI kezavalAla modI muMbaI 2. DokaTara premacaMda vardhamAna zAha talAda lAIpha meara 3. catrabhuja bhagavAnalAla zAha verAvaLa 4. zrI gaNezamala cAMdamala zeTha khyAva2 . ,, hIrAlAla ema. zAha agAsa zAha guNavaMtarAya nyAlacaMda zIhAra 7. narottamadAsa zAmajIbhAi zeTha muMbaI vArSikamAMthI , 8 dIpacaMda jIvaNalAla zAha bhAvanagara ) , 9. lakhamazI vIMdajI zAha muMbaI vArSika membara 10. zA kIsanadAsa bhukhaNudAsa mAlegAma 11 saMghavI manasukhalAla jecaMdabhAI bhAvanagara +
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIyuta amalacaMdabhAi kezavalAla meDhI 66 97 ApaNA pavitra tI zrI sametazikhara nA kesane mATe saphaLa prayAsa karanAra amadAvAdanivAsI jANItA dhArAzAstrI 10 zrI kezavalAla premacaMda meAdInA nAmathI bhAgyeja jaina samAja ajANa haze. zrI khamalaca MdabhAi teozrInA suputra che. sana 1900 nI 26 mI ekaTAre temane janma thayeaA. buddhikozalya ne cIvaTane pariNAme teonu adhyayana tejasvI nivaDayuM ane mAheAza dhArAzAstrInA putra vakIlavamAM ajoDa sthAna prApta karaze tevI AzA udbhavI paNa zArIrika saMpatti sArI na rahevAne kAraNe temanA kelejanA abhyAsa adhUro rahyo ane mAtra vIza varSanI vaye vyApArI lAinamAM jhukAvyuM. zarUAtamAM mukhakhAte sAikalanA vyApAra zarU karyo, tyArakhAda malakhArakhAte rabbaranA udyoga zarU karyAM ane temanI vyApAra-kuzaLatAthI AkarSAI " mIralA bradharsa " jevI mAtabara vyApArI-peDhIe temanA saMsarga sAdhyA. zrIyuta khakhalacaMdabhAie peAtAnuM sthAna agragaNya vyApArI-peDhIonI harALamAM jamAvI lIdhuM che. pitAnA susa MskAro temanAmAM utaryA che, ane temanI dharmabhAvanA ghaNI ja prazaMsanIya che. tee mAtra vyApArI ja nahIM paraMtu sAkSara paNa che ane mAtra vIsa varSanI vaye " taraMgavatI" jevA graMthanuM eDITa paNa teoe karyuM hatuM. temane samAja-prema temaja keLavaNI-prema jANItA che ane kIrtinI abhilASA vagaranuM temanuM guptadAna paNa ApaNI prazaMsA mAgI le che. vidyottejaka ma`DaLa, mahAvIra vidyAlaya, khAlAzrama, gurukula vigere ApaNI ghaNI saMsthAomAM tee eka yA khIjI rIte joDAyelA che. AvA eka sajjana sagRhastha ApaNI sabhAnA kArya thI Aka sAMi sabhAnA peTranapadanA svIkAra kare che, te sabhAne mATe paNa gauravanA viSaya che. ame zrI makhalaca MdabhAinuM dIrghAyuSa icchI teo sukRtanAM aneka kAryo kare tema prAthIe chIe.
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ -- * * * jenadharmaprakAza ti pustaka 63 muM. ) aMka 4 the .: mahA : vIra sa, 2473 vi. saM. 2003 mokSArthanA ratha zAnavRddhiH vA (mudrAlekha) - zrI padmaprabhusvAmInuM stavana (rAga-girivara darisaNa viralA pAve) vaMde padakaja padmaprabhunA, vAMchita pUre bhavya janonA pA laMchana dehavaNe rAtA, zrIdharasuzImAM putra vikhyAtA-vaMda01 kArtika vadi bArasa dina jAyA, kauzAMbI jana savi harakhAyA; kAyapramANa aDhIso dhanuSya, trIsa lAkha pUravanuM AyuSya-vaMdera kuMvarapaNe sADI sAta lAkha pUrva, rAjya sADI ekavIsa lakhapUrvaka eka lAkha pUrava saMyamavaMtA, mAsa i chadmasthabhAva dharaMtA-vaMda03 kevalanANI tIrtha ThavatA, sametazikhara prayANa karaMtA; traNa se ATha zramaNa parivAre, siddha tare bIjAne tAre-vaMde04 aMtara paMcama chaThThA prabhunuM, nevuM sahasa keDI sAgaranuM, nemisUrIzvara pavasUrie, puNya thuNiyA padmaprabhune-vaMda05 AcAryazrI vijayapaghasUrijI
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ * nadI nA koi nAnA maici. - - - tamArA mAtA-pitA, tathA rAma mApaka samAja para kAma " zrI jineMdra stavana sumana : ( Cons eka nAma So nowAnA ( dezI kaDakhAnI ) vimala mukhacaMdra jinarAjane dekhatA, amRtarasa udadhi mana mudita harakhe; !! svAnubhava rUpa nija AtmAnuM sAMbhare, harSa utkarSa mana Atma parakhe. AMkaNI. !! che caMdra upamAna jinamukhataNe nava ghaTe, caMdra sakalaMka janamAMhi gAje; ) bAhya atyaMtare jinapati vimala je, tehane caMdra upamA na chAje. vimala0 1 @ A sUryasama teja jinarAja mukha jevatA, sakala vikasita thayA Atmakamale; . paNa ravi dAha Ape prabhu zAMtine, tehathI viphala upamAna na bhale. vimala0 2 bhakta manakAmanA pUratA bhaktirasa, zuddhatA amita utkarSathI je; na kalpatarusama vibhu je manavAMchanA, zuddha buddhi dharI jeha kIje. vimala0 3 | che teha upamAna paNa viphala thAve IhAM, kalpataru kASTa kima deva chAje? II svaguNagaNa pUrNa utkarSayuta jinapati, je cidAnaMdarUpe birAje. vimala che ! jinapati zuddha pArasamaNuM jehanA, sparzathI leha kAMcana nipAve (c) keIka bhavi jinataNuM guNagaNasparzathI, sarva saMsArathI mukti pAve. vimala0 5 che che paNa dise teha pArasa khare pratira, prakRtijaDa cetanArahita jagamAM che cheparama maMgala cidAtmA prabhu nirmale, pUrNa caitanyamaya muktipurImAM. vimala0 6 nirupama prabhu dise apratima jaga viSe, jevI bhakti bhavicitta raMje che | svarUpa suMdara prabhu arUpa nirmaLa kahyA, tehanA bhajakane ko" na gaje. vimala0 7 II prabhutaNuM bhaktinI zItala chAyaDI, je lahe amarapada teha pAme che - bhavadava tehane kaI paDe nahIM, zAMtithI amRtarasa muktidhAme. vimala0 8 jIi na oLakhe je koI AtmabhAve tane, vikRti saMsAra tasa nAza pAme che 1 tAra muja dInane tuM dayAnidhi bhale, apate namana bAled caraNe. vimala0 9 kavi bAlacaMda hIrAcaMda che mAlegAma. mAlima ord nA kAkA inNAma pAmaw Us denA bIjA mAna i
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ tKHvltgvbhbhbhbhb vbtbvbtgvbvKHhlhb zrI saMvara bhAvanA. ekaDAnA aMka vinAnA, zUnya saghaLAM vyartha che, tema netra vinA prANIne, prakAza sUryane vyartha che; vRSTi vinA kRSikAranI, kRSi nakAmI jAya che, samabhAva vinAne ugra tapa paNa, nirarthaka manAya che. jenA vaDe sukha nahIM maLyuM, te dhana zuM che kAmanuM? jyAM jIvane saMtoSa nathI tyAM, sukha jANe nAmanuM samAdhi nathI jyAM cittanI, tyAM saMyamanA ja abhAva che, saMyama paNa samakita vagarano, sadAya bAhya bhAva che. 2 auSadhinA upacAra viNa jema, zarIravyAdhi nA TaLe, kSudhAtura che anna vinA khare ! kSudhA zAMti ja ziva che; tRSAturane jaLa vinA jema, tRSA pIDA maTatI nathI, tema karma-rogenI saritA, virati vinA ghaTatI nathI. aNuvrata ane mahAvrata, e be bheda che viratitaNu, mahAvratanA pAMca prakAre, muninA dharma pramANuvA; dvAdaza prakAre aNuvrata, zrAvaka dhama vicAravA, pApa dhAro aTakAvavA A, virati mArga svIkAro. ghaDapaNu ane vyAdhivaDe, jema zarIra durbaLa thAya che, lebhathI paNa kIrtine khare! jagamAM nAza jaNAya che; pramAdathI to sarva guNane, nAza nizcaya thAya che, pramAda tajI puruSArtha karatAM, sAcuM sukha pamAya che. jvarataNuM vyAdhi jatAM, jema kSudhA-vRddhi thAya che, udarataNe maLa dUra thAtAM, jaThara pIDA samI jAya che, pramAdane durguNa jatAM, guNa AtmAno ubharAya che, uca guNanI prApti karatAM, durbaLatA dUra thAya che. kaSAya bhAveja jIvane, nAraka gati laI jAya che, UMcA bhavonA sukha chedI, duHkha mahAna pamAya che; kayAre tanuM? A kaSAya saMgane e vicAra kare, A AThamI bhAvanAtaNu, akaSAya bhAvone graha. mana, vacana ne kAyAtaNI, anitya vRttio thAya che, A azubha ge indriyothI, bahu rIte sevAya che; Atmika baLane nAza karatI, sarva vRttione taje, aTakAvIne azubha ge, zuddha vRttione taje. 8 maganalAla motIcaMda zAha-vaDhavANa kempa ge. UBJFDFgBUFFF E RSTUFC:71)BRUBS - GURUFFEBRUBURER vHKHvKHvtbtKHKHvKHtKHvKHtKHtbvbvbvbvbtbvbvbvbvbtKHvltbrbtbr zbHbrbvrbvtKHvKHtKHtKHtbtKHtKHvKHtKHtbtKHtvbtbbvbvbvbtbvbb
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAgamImAMsA X~~~~~~~ lekhaka--AcArya zrI vijayakastUrasUrijI mahArAja je mAnavI bhAgathI sukha mAne che teNe bhAga zuM vastu che tene samyag buddhipUrva ka prathama vicAra karavAnI atyaMta AvazyakatA che. bhAganA be artha thAya che. eka tA vAparavuM ane khIjo sayAga. temAM vAparavArUpa bhAga e prakAranA che. eka tA peAtAnI ja vastu vAparavI ane bIjo pArakI vastu vAparavI. peAtAnI vastu vAparavArUpa bhAga AtmAne mATe samyagnAnAdi che ke jene AtmA pratyeka kSaNe vAparI rahyo che. jJAna, darzIna tathA cAritra Adi vAparIne AtmAe peAtAnuM svarUpa jALavI rAkhyuM che. ane jIvana vAparIne peAtAnu astitva TakAvI rAkhyu che. jJAna-darzanAdi guNA che ane te AtmAnA peAtAnA hAvAthI AtmasvarUpa che eTale tene traNe kALamAM viyoga thatA nathI. eTalA mATe ja AtmAne tAtvika daSTithI sva-varUpanA bhAktA kahyo che. AtmAne samyagdAviMda potAnA guNA bhAgavavAne mATe paulika kAi paNa vastunI jarUrata paDatI nathI; kAraNa ke tAdAtmya sabadhathI peAtAnI aMdara ja rahelA peAtAnA ja guNAne bhAgavavAne mATe bhinna guNu-dharma vALA dravyanI AvazyaktA heAya ja nahi. sAkarane peAtAnuM svarUpa jALavI rAkhavAne mATe mIThAza vAparavA karIAtAnI jarUrata paDatI nathI, agnine peAtAnuM aritatva TakAvI rAkhavA uSNutA vAparavAne mATe pANInI AvazyakatA haiAtI nathI. arthAt karIAtAnA sayeAgathI sAkara mIThI kahevAya nahiM ane pANInA sayAgathI agni uSNu kahevAya nahi; kAraNa ke bhinna svarUpavALA draaiAnA guNA paNa-bhinna hAvAthI karIAtAnA guNa sAkaranI mIThAzanA ane pANInA guNa agninI uSNatAnA bAdhaka che paNu sAdhaka nathI. tevI ja rIte AtmAne jJAnAdi guNo vAparavAne mATe jaDadravyanA saceAganI jarUrata nathI, kAraNa ke puddagala dravya Atma dravyathI bhinna guNadharma vALu' che eTale jJAnAdi guNA vAparavAne mATe AtmAne bAdhaka thAya che paNa sAdhaka thaI zakatuM nathI. L AtmA nira'tara jJAnAdi guNAnA bhaktA che eTale AtmAnA bhAga paranA sayeAgarUpa nathI paNa rava-svarUpa che. eTale kAi paNa vastunA sayeAga sivAya-pachI te vastu jaDa hoya ke caitanya hAya, dravya hAya, guNu hAya ke paryAya hAya--vastu mAtrane peAtAnA jJAna guNathI jANavI te ja AtmAnuM bhAgavavApaNu` che. bAkI teA tenuM bhaktApaNuM tAtvika draSTithI joie teA bIjI kAipaNa rIte banI zakatuM nathI. AvI ja rIte dravyamAtrAtAtAnA guNAne bhAgave che ane peAtAnuM astitva TakAvI rAkhe che. bhAga saMbadhane kahevAmAM Ave che, te e prakAre che: eka tAdAtmya sabaMdha ane jo sAga sabaMdha. guNa guNIneA svarUpa sabaMdha che, arthAt guNu . pAtapAtAnA dravyamAM tAdAtmya saMbaMdhathI rahe che ane dravyAnA paraspara sayAga sabaMdha che. chae drazya sayoga sabadhathI bhegAM maLIne rahe che chatAM bhinna guNa-dhamavALAM hAvAthI eka svarUpa thai jatAM nathI, kAraNa ke je dravyamAM je guNu svarUpa - (72)
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMka 4 tho ] bhegamImAMsA - 73 saMbaMdhathI rahe che te guNa te dravya choDIne bIjAmAM jaI zake nahiM kAraNa ke guNa-guNIne abheda saMbaMdha hovAthI ekabIjAthI chUTA paDI zakatA nathI. jyAM guNa hoya che tyAM guNI avazya hoya ja che ane jyAM guNI hoya che tyAM guNa hoya che. arthAta be dravyonA saMyoga thAya che tyAM eka bIjAno guNa eka bIjamAM jato nathI chatAM je bAhya dRSTithI jotAM jaNAya to tyAM te guNanA dravyane aMza sUmapaNe raheluM hoya che; jema ke-devatAmAM tapAvelI ITamAM athavA garama pANImAM bALI nAMkhe tevI uSNutA jaNAya che paNa devatA jaNAtA nathI chatAM IMTamAM agni sUkSmapaNe rUpAMtarathI rahe che ke jene laine utA jaNAya che. te sUkSmarUpe rahelA agni jyAre naSTa thAya che tyAre ubNutA naSTa thavAthI IMTa ThaMDI thaI jAya che. amuka vakhata sudhI vastronI peTImAM kasturI, kapUra Adi sugaMdhI vastu rAkhIne kADhI levAmAM Ave to ye peTImAM sugaMdhI banI rahe che paNa sAMdhI dravya jaNAtuM na tethI karI kAMI sugaMdhI dravyathI chUTI paDelI sugaMdha peTImAM nathI paNuM vastromAM kasturI Adi dravya sUkSmapaNe praveza karI gayuM che tenI sugaMdha che. AvI ja rIte bhinna guNavALA dravyamAM bhinna guNamAtranuM pratyakSa thAya tyAM te guNanA AdhArabhUta dravya paNa avazya raheluM ja hoya che, chatAM sukSmatAne laIne jaNAtuM nathI. je dravyathI guNa chUTo paDI bhinna guNavALA dravyamAM bhaLe to te guNano te dravyanI sAthe saMyoga saMbaMdha kahI zakAya ane viyoga thavAthI potAnA dravyamAM paNa teno saMyoga saMbaMdha manAya. AvI rIte je guNa-guNIno saMyoga saMbaMdha mAnavAmAM Ave to pachI nizcita dravya jevI koI vastu ja na rahe, kAraNa ke A amuka dravya che ema nizcita karanAra teno asAdhAraNa guNa hoya che. jemake mIThAza guNa sAkarane, kaDavAza karIyAtAne, zItaLatA pANIne, utA agnine ane upayoga guNa AtmAne nizcita jaNAve che. saMyoga viyogavALI vastu te dravya che. temane eka bIjAnI sAthe saMga-viyoga thAya che paNa guNano to thaI zake ja nahiM. eka guNano bIjA guNa sAthe ke koI paNa dravyanI sAthe saMga saMbaMdha thAya ja nahi. ane jo guNone saMyoga saMbaMdhavALA mAnavAmAM Ave te pachI cetana, jaDa thAya ane ajIva, jIva thaI jAya, sAkara karIAane agni pANI thaI jAya. AvI ja rIte je thAya to dravya-guNanI vyavasthA na rahevAthI badhuMya avyavasthita thaI jAya. samAna guNavALA aneka dravya bhegAM thAya toye eka dravyanA guNa bIjA dravyamAM bhaLe nahIM paNa je dravyamAM jeTalo guNa hoya teTalo ja temAM sthira rahe paNa vRddhi-hAni thAya nahiM. anaMta siddhAtmAo bhegA maLIne rahe che ane badhAyamAM jJAna-darzanAdi guNa eka sarakhA rahelA che paNa te eka siddhane guNa potAnA AtmadravyamAMthI chUTo paDIne bIjA siddhamAM bhaLI zake nahi arthAta bhinna siddhAtmA dravya )nA guNa tarIke kahI zakAya nahiM, chatAM baMdhAya siddhonA jJAnAdi guNa pitAnuM jANavAnuM kArya karavAmAM judA paDatA nathI. eka sarakhI rIte eka sAthe ja kare che, paNa AtmA dravyanI dRSTithI temAM bheda paDe che. jema hajAra dIvA eka sthaLe mUkyA hoya to badhAya dIvAno prakAza bhego maLIne ajavALuM kare che te prakAzamAM jarAye bheda jaNAto nathI ke ATale prakAza amuka dIvAno che ane eTale
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 zrI jaina dharma prakAza [ mahA prakAza amukana. ema prakAzanA vibhAga pADI zakAya nahi paNa bhege abhinapaNe dekhAte prakAza hajAra divAmAM bhinnapaNe rahelo che. te jyAre eka dIvo tyAMthI UMcakIne bIje laI javAmAM Ave tyAM tene prakAza, prakAzasamUhamAMthI nikaLI tenI sAthe jAya che tyAre spaSTa samajAya che ke eka svarUpa dekhAto prakAza hajAra dIvAnA samUharU5 che. eka zera vATelI sAkarane bhUko paDayo hoya tenA pratyeka kaNamAM mIThAza rahelI hoya che. te eka kaNanI bIja kaNamAM jatI nathI ane je jAya to te kaNa phIkko thaI jAya paNa tema thatuM nathI; kAraNa ke bhUkAmAMthI eka kaNa laIne jIbha upara mUkIye to te mIThe lAge che. A bhegI bhaLelI kaNIAonI mIThAza parimita pANImAM nAMkhavAthI tene mIThuM banAve che. bhegA bhaLelA kaNonI mIThAzamAM batAvI zakAya nahi ke ATalI mIThAza amuka kaNanI ane ATalI amukanI. tevI ja rIte anaMta siddhAtmAnuM jJAna bhegu bhaLIne eka sarakhuM kArya karatuM hoya tyAM ATaluM jJAna amuka AtmAnuM che ema chUTuM pADI zakAya nahi. paNa te dareka Atma dravyamAM bhinnapaNe raheluM hoya che, koI paNa AtmAnuM jJAna temAMthI nikaLIne bIjA AtmAmAM praveza karI zake nahiM. dIpakanA prakAza ke sAkaranI mIThAza dIvAonI saMkhyA ke sAkaranuM pramANa vadhavAthI vadhe che ane ghaTavAthI ghaTe che. tema AtmAone mATe hotuM nathI. AmAonI saMkhyA vadhavAthI jJAnamAM kAMI paNa vRddhi thatI nathI. zuddhAtmAonA saMyoganI saMkhyA game teTalI vadhe toye jJAna to che eTaluM ja rahevAnuM, temAM jarAye vRddhi thatI nathI. ghAtI karma kSaya thavAthI jeTaluM ane jevuM jJAna eka AtmAne thAya che teTaluM ane tevuM ja bIjA AtmAone thAya che. eTale te saMpUrNa hovAthI ghaNuM AtmAe bhegA bhaLe toye jJAnamAM nyUnAdhikatA thaI zakatI ja nathI. ane bIjuM kAraNa e paNa che ke arUpI dravyonA guNa paNa arUpI ja hoya che. eTale zuddha arUpI dravyanA guNonI hAni vRddhi thaI zakatI nathI. jeTalA pramANamAM guNa eka arUpI dravyamAM hoya che teTalA ja pramANamAM bIjA arUpI dravyomAM paNa hoya che. eTale eka dravya hoya ke aneka sadaza dravyano saMga hoya teye eka sarakhI rIte ja guNe rahevAnA. ane rUpI dravyanA guNa paNa rUpI hovAthI rUpI dravyanA saMyoganI nyUnAdhikatAnA pramANamAM guNamAM paNa jUnAdhikatA thavAnI ja. saMyoga aneka prakAre thAya che. dravyano dravyanI sAthe, dravyano guNanI sAthe, guNane dravyanI sAthe ane guNane guNanI sAthe-A cAra prakArane saMga pratyeka sadaza tathA visadaza datya tathA guNane vicAra karatAM apekSAthI ATha prakArane samajAya che. visadaza dravya tathA videza guNono saMyoga jema ke-dUdha ane pANI. A be visadaza dravyamAM asAdhAraNa guNa, varNa tathA rasAdi bhinna hovA chatAM paNa pravAhIpaNa rU5 sAdhAraNa guNane laine baMne eka bIjAmAM otaprota thaI jAya che. eTale baMne eka 35 dekhAya che. emAM je dravyanI adhikatA hoya che te spaSTa jaNAya che ane nyUna pramANuvALuM dravya jaNAtuM nathI paNa bhaLeluM to hoya ja che. mIThAza ane khArAza ramatyaMta bhinna rasAdivALA sAkara ane mITha' baMne visadaza drone saMga thAya che tyAre svAdamAM vici. tratA jaNAya che chatAM veta varNamAM sarakhApaNuM hovAthI bhegAM bhaLelAM bhinna jaNAtAM
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMka 4 tho ] bhegamImAMsA 75 nathI, eka svarUpe jaNAya che. te jIbha upara mUkavAthI banne dravya judA hovAthI tenI bhinnatA oLakhAya che. sadaza guNu-dharmavALAM dravyo jevAM ke buddhAtmAo bhegA bhaLelA eka rUpe dekhAya che, temanA guNa dharma sadaza hovAthI arthAta arUpI ane jJAnAdi guNa eka sarakhA hevAthI sarvajJo sivAya temanI bhinnatA koI paNa jANI zake nahi; kAraNa ke zuddhAmA ne kAI paNa Idriya grahaNa karI zakatI nathI. eTale alpajJo jANI zakatA nathI. paNa sAkara Adi rUpI dravya bhegAM bhaLyAM hoya to jIbha Adi iMdriyothI temanI mIThAza AdinI nyUnAdhikatAne laIne jANI zakAya che, ke ghaNuM dravya bhegAM bhaLyAM che ke nyUna che. tevI ja rIte visadaza dravyone; jemake sAkara ne karI AvuM athavA mIThuM, emanA saMcagone idriyadvArA alpajJa mANasa paNa jANI zake che. A pramANe rUpI dravya mAtrane saMyoga idriyathI jANI zakAya che. keTalIka vastuomAM guNa pratyakSa thAya che ane dravya apratyakSapaNe gauNa rahe che. jemake-garama karelI IMTa tathA pANI. sugaMdhI vastuthI vAsita vastra vigere. A badhAyamAM guNano bhinna dravyanI sAthe saMyoga pratyakSa che ane te guNa je dravyamAM svarUpasaMbaMdhathI rahe che tene bhinna dravyanI sAthe saMga apratyakSa che. mIThAza, khArAza, utA Adi rUpI guNenuM bhegA bhaLavuM ane jJAnAdi arUpI guNonuM bhegA bhaLavuM te eka apekSAthI guNono saMyoga kahI zakAya. jo ke be dravyanA saMyogathI ja baMne dravyonA guNa bhegA bhaLyA che chatAM eka dravya sUkSmapaNe raheluM hovAthI apratyakSa che ane eka dravya pratyakSa che e apekSAthI ja guNono saMyoga kahI zakAya. paNa dravyonA soga vagara kevaLa guNene saMyoga thaI zakato ja nathI. dravya eka svarUpamAM hAIne bhinna hoya ( Atmadravya ) ane guga ( jJAnAdi ) eka svarUpavALA ane abhinna svabhAvavALA hoya te samAna dravyonA saMyogamAM ke jyAM guNa abhinna jaNAya ane draya bhinna jaNAya tyAM guno saMga kahevAya ane jyAM bhinna guNa hoya tathA dravya paNa bhinnasvarUpa tathA svabhAvavALuM hoya tevA be dravyanA saMgamAM guNa jaNAya paNa dravya na jaNAya tyAM guNano dravyanI sAthe athavA to dravyano guNanI sAthe saMga kahI zakAya, jema ke upara batAvyA pramANe garama pANI, sugaMdhI vastra vigere. je ke Idri rUpI guNane grahaNa kare che paNa dravyano sAkSAtkAra karI zakatI nathI chatAM guNa ne guNa abhinna hovAthI guNanA sAkSAtkAranI sAthe dravyano paNa sAkSAtkAra kare che arthAta guNadAra guNIne jANI zake che. AtmAne potAne jJAna guNa bhogavavAne bIjA dravyonI anAvazyakatA jaNAvI te guNa-guNanA abheda saMbaMdhane laine ja che arthAta jJAnadhArA AtmA je jANe che te jJAna bhinna vastuonI sAthe koI paNa saMbaMdhathI joDAIne AtmAne jaNAvatuM nathI paNa AtmAnA avagAhita kSetramAM rahIne-AtmapradezamAM abhinnapaNe rahIne vastu mAtrane jaNAve che. jo jJAna vastunI sAthe saMbaMdhita thaIne-joDAine AtmAne jaNAvavAnA svabhAvavALa hoya te pachI svarUpasaMbaMdhavALA AtmAne paNa vastu mAtranI sAthe saMbaMdha thavAthI AtmA sarvavyApI thaI jAya, paNa te iSTa nathI, kAraNa ke sarvajJone alakAkAzane paNa
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ frGkrnfyfk wqfy fy mkfH `nd 3 tArkika yuktiovALI zrI yazovijayajI 6 che mahArAje racelI zrI vIraparamAtmAnI stuti nyAyakhaNDakhAdyam jUna-( 8 )= lekhaka-zrI jIvarAjabhAI odhavajI dezI. B. A. LL. B. (gatAMka pRSTha 37 thI zarU ) sambandha eva samavAyahatena jAti-vyaktyorabhedavirahe'pi ca dharmikluptau / syAdgauravaM dhanugatavyavahArapakSe-'nyonyAzrayo'nugatajAtinimittake c.||31|| zlekArtha-samavAya saMbaMdhano nirAsa thatAM, jAti ane vyaktino abheda nathI evI mAnyatAmAM jAti ane vyakita vacce koI saMbaMdha raheto nathI; jAtine dhama mAnavAmAM gaurava thAya che. jAti jAti evI buddhinA nimittabhUta anugata vyavahAra pakSamAM anyonyAzraya doSa Ave che. bhAvArtha-jaina darzana pramANe be padArtho tyAre ja bhinna mAnI zakAya ke jyAre kAM to baMne vacce saMga saMbaMdha ja hoI zake, jema bhUtala ane ghaTa; ane kAM to baMne vacce atyanta aprApti ja hoya jema ke himAcaLa ane viMdhyAcaLa. A sthiti sivAyanI koI paNa vastuo hoya te abhedabuddhi utpanna karanAra ja hovI joIe. graMthakAra mahArAja kahe che ke jAti ane vyaktine abheda na mAne to jAti vyakita sAthe saMbaMdha rAkhe che tevI buddhi je utpanna thAya che te kAM to micyA hovI joIe athavA jAti vyaktine abheda mAnavo joIe. jAti vyakti sAkSAtkAra thAya che eTale alakamAM paNa Atma dravya rahevAno prasaMga Ave, paraMtu dharmAstikAya tathA adharmAstikAya dravyo ke jenI sahAyatA vagara hAlI cAlI zakAya nahiM temaja sthira rahI zakAya nahiM ) alakamAM na hovAthI tyAM jIva tathA pudgala dravyanuM javuM ane rahevuM banI zake nahiM. temaja jJAna arUpI hovAthI sUryanA kiraNanI jema parimita kSetramAM rahelA AtmAmAMthI nIkaLIne bahAranI vastuonI sAthe saMbaMdhita thAya to AtmA anAtmA thaI jAya ane je vastuomAM jJAna praveza kare te badhIye AtmasvarUpe thaI jAya mATe AmAnA aMdara abhipaNe rahIne ja jJAna vadhu mAtrane bAdha karAve che, jethI AtmAne jJAna guNa vAparavAne vastu mAtrano ya tarIke upayoga karo paDe che eTale AtmA paravaratuono bhestA mAtra jJAtA tarIke ja banI zake che. --(cAlu)
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMka 4 thA] nyAyakhaDa khAdyam-savivecana 77 sAthe saMbaddhA che evI buddhi teA sarvaviziSTa jana sAdhAraNa hAvAthI ane tene koI paNa kALe khAdha thatA na hAvAthI tene mithyA ke bhramAtmaka mAnI zakAya nahi, mATe jAti ane vyakita vacce abheda mAnavA joie. vyakitathI jAtine jUdI siddha karanArAo evA hetu Ape che ke jAti vyakitanA abheda mAnIe tA jAtimAM je jAtitva dharmane AzrayIne dhI paNu che te Takatu nathI. graMthakAra mahArAja kahe che ke jAtimAM jAtitva dharma mAnavA ane te apekSAe jAtine dharmI banAvavI tenAthI kAMi arthasiddhi thatI nathI; vya buddhigArava che. te evA gAravane calAvI levAmAM Ave te jAtitvamAM jAtitvatva nAmanA dharma mAnI jAtitvane paNa dharma tarIke bhinna mAnavI joie, ema mAnatAM anavasthA Ave. jAtinI siddhi mATe tame A ghaTa ghaTa evA anugata vyavahAra mAnA, ane anugata vyavahAranI siddhi mATe jAti mAnA temAM anyAnyAzraya dASa Ave che. jAterhi vRttiniyamo gaditaH svabhAvA-jAtiM vinA na ca tato vyavahArasiddhiH / utprekSitaM nanu ziromaNikANadRSTe - stvadvAkyabodharahitasya na kizcideva ||32|| zlAkAtha:--te te jAti te te vyaktine vize svabhAvathI rahe che ane jAti vinA vyavahAranI siddhi thatI nathI evu ApanA syAdvAdanA medha vinAnA ziAmaNi kATe je kahyu che te kAMi vajudavALuM nathI arthAt ayathA che. bhAvArtha :-gAtvajAti, azvatvajAti vigere svataMtra sAmAnya vizeSane AzrayIne rahe che tema mAnavA karatAM vastunA svabhAvamAM ja sAmAnya vizeSAtmakatA rahe che e mAnavuM lAghava che. judI judI gAyAmAM je samAnatA-geAtva jovAmAM Ave che, te geAtvamAM rahela sAmAnyatAne lIdhe che ema mAnavA karatAM gAyAmAM rahela sAmAnyatAne lIdhe che ema mAnavAmAM lAghavatA che. bhedagrahasya hananAya ya eva doSaH, proktaH paraistava mate nanu so'pyabhedaH / tvaSTavastuni na moghamanantabhedA-bhedAdizaktizabale kimu doSajAlam ||33|| zlAkAH--jAti ane vyakti vacce bhedajJAna kema thatuM nathI ? te praznanu samAdhAna karatAM naicAyikA ananyadezarUpa pratikhadhaka doSa che evu je kahe che, te ja ApanA matamAM he bhagavan! abheda che. Ape prarUpela ana Mta bheda abheda Adi zaktithI saMmizrita vastumAM doSajALa batAvavA te zuM vyartha nathI? bhAvAthaH--naiyAyikA jAtithI vyaktine bhinna mAne che. jo vyakita jAtinA bheda hAya tA te bheda kema dekhAtA nathI evA praznanA javAmamAM taiyAyikA kahe che ke jAti ane vyakti eka ja dezamAM rahelA che tethI ananyadezasvarUpa doSa (hindrance) baMnene bheda grahaNa karavAmAM ADA Ave che. graMthakAra mahArAja
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 zrI jaina dharma prakAza [ mahA kahe che ke-jAti ane vyakti vacce abheda che mATe vibhakatatA dekhAtI nathI. jAti ane vyakita vacce asAdhAraNa dharmonI apekSAe bheda che ane ananyadeza--eka dezamAM rahevAnA kAraNe abheda che. eTale syAddavAda ja AvIne Ubho rahe che. bhagavAne prarUpela vastu bhedabhedanAtmaka (a complex of unity in difference) che eTale temAM doSa AvavA avakAza nathI. evaM tvabhinnamathabhinnamasacca saca, vyaktyAtmajAtiracanAvadanityanityam / bAhya tathA'khilamapi sthitamantaraGga, nairAtmyatastu na bhayaM bhavadAzritAnAm // 34 // blekArtha -jevI rIte bAhya padArtho abhinna che bhinna che, asat che sat che, vyakita jAti ubhaya Atmaka che, anitya che, nitya che, tevI rIte aMtaraMga (internal) vastu paNa abhinna bhinna asat sat Adi svarUpavALI che; mATe he bhagavan ! tArA darzanane Azraya karanArAone nairAone bhaya nathI. bhAvArtha-jema bAhA jagata(external world )mAM ekAnta kSaNikavAdane avakAza nathI, tevI rIte aMtaraMga jagata(internal world )mAM kSaNikavAdano avakAza nathI. bAhya ane aMtaraMga vastunuM svarUpa ekAMta nitya ke anitya nathI, paNa syAdavAda pramANe nityAnitya che. AvA vastunA svarUpamAM, AvA AtmatatvanA svarUpamAM nirAmyavAda-AtmAnA kSaNikavAdane avakAza nathI. graMthakAra upasaMhAra karI yAda karAve che ke nirAdadi sAdhanamag g - ( . 3) evI rIte je kathAvAda (thesis ) zarU karavAmAM Avela che. tenI A rIte pUrNAhuti thAya che. neTa sAmAnya eTale generality ane vizeSa eTale particularity. nyAya-vaizeSika darzanamAM dravya, guNa, karma, sAmAnya, vizeSa, samavAya ane abhAva ema sAta padArtha-ta mAnavAmAM Ave che. dareka tatva( category )ne svataMtra mAnavAmAM Ave che. eTale judA judA ghaDA jevAthI A ghaTa che, A ghaTa che evI je ekAkAra pratIti thAya che tenuM kAraNa judA judA ghaDA sAthe rahela ghaTava jAtine AzrayIne che. A jAti eka svataMtra tattva che ke phakta mithyAjJAna che ke varatumAM rahela eka dharmamAtra che te saMbaMdhamAM judA judA darzanakAromAM matabheda che. bauddhadarzanamAM sAmAnya ke jAtine mAnavAmAM AvatAM nathI, kAraNa teo dareka vastune kSaNika mAne che eTale vastumAM anusyuta rahela jAtine teo mAne to temanA kSaNikavAdane bAdha Ave che. teonuM kahevuM evuM che ke judA judA ghaTemAM A ghaTa che, A ghaTa che evI je ekAkAra pratIti thAya che te vastunA nAmane AzrayIne che. ApaNe amuka AkAranI vastune ghaTa evuM nAma ApIe chIe eTale te nAmathI vAce judA judA ghaDA jotAM ekAkAra pratIti thAya che. A dekhAtI ekAkAratA vastutaH nathI paNa mane kapela mithyA vikalpa che. ane
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMka 4 thA ] nyAyakhaDakhAdyama-savivecana 79 phakta nAmane AzrayIne che. pAzcAtya tattvajJAnamAM AvI mAnyatAvALAne nominalist nAmavAdI kahevAmAM Ave che. jainadarzana ane advaitavedAnta darzanamAM sAmAnya arthAt jAtine eka svataMtra tattva mAnavAmAM Avatu nathI, paNa vastunA ekadharma mAnavAmAM Ave che, vastuthI bhinna tattva mAnavAmAM AvatuM nathI, paNa judI judI vyaktiomAM je samAnatA rahela che tene AzrayIne sAmAnyapaNAnI buddhi utpanna thAya che, arthAta vyakitathI jAti bhinna nathI, paNa samAna sattAvALI che. ( identical in point of existence ) jAti ane vyakita vacce tAdAtmya samadha che. taiyAyikA mAne che tema jAti ane vyakita bhinna hAi samavAya saMba MdhathI joDAyela nathI. khaTTo mAne che tema sAmAnya eka mane kalpita tattva nathI, naiyAyikA kahe che tema eka svataMtra tattva nathI paNa vastunA eka dharma (aspect) che, jema vizeSa paNa vastunA eka dharma che. pAzcAtya tattvavettAe A mAnyatAne conceptualistic view kahe che. naiyAyike! sAmAnya ane vizeSane jema svataMtra padArtho-tattvA (categories) mAne che. eka varganI dareka vyaktiomAM sAmAnya rahela che, ane te sAmAnya tattvane AzrayIneja judI judI vyaktie eka vargamAM Ave che. judA judA ghaDAomAM ghaTatva che mATe judA judA ghaDAe ghaTa ghaTa ema kahevAya che. judA judA ghaDAe nAza pAme che chatAM sAmAnyatattva ghaTatva kAyama rahe che. keTalAka pAzcAtya tattvavettAo paNa A vicArazreNuivALA jovAmAM Ave che. naiyAyikAnI jema tee paNu sAmAnyane eka svataMtra tattva mAne che ane kSetra kALanI maryAdAthI para sattAvALuM mAne che. A mAnyatAne realistic point of view vAstavavAdRSTi kahevAmAM Ave che. khaDakhAdyanA A trIjA vibhAgamAM upAdhyAya mahArAje jaina dRSTie sAmAnyajAtinI prarUpaNA karI aiAddho ane naiyAyikAnI mAnyatA kaye kaye aMze ayathA che, ane jaina dRSTi kevI rIte yathArtha che te yuktithI batAvela che. graMthakAra mahArAje khaDakhAdyanA khIjA vibhAgamAM aiAddhonA AtmatattvanA kSaNivAdanI sAme pratyabhijJAnathI AtmatattvanuM sthiratva sAkheta karela che. te sAthe neyAyikAnA sAmAnya vizeSa evA e svata Mtra tattvAne nirAsa paNa karyo che. ane syAdvAda STie jaina darzananA nityAnityavAdanI siddhi karI AtmatattvanA ekAMta anitya-kSaNikavanI aiAddhonI mAnyatA ayathArtha TharAvela che.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3) subhASitaratnamaMjUSA mos prAraMbha gurvI kSayiNI krameNa, ladhvI purA vRddhimatIzca pazcAt / dinasya pUrvArdhe parArdhabhinnA, chAyaiva maitrI khalasajjanAnAM // 1 // artha:--divasanI pUrvAdha aparAdhanI chAyA jevI khaLa ne sajjananI maitrI hAya che. khaLanI maitrI prAra'bhamAM meTI hAya che paraMtu te krame krame ghaTatI jAya che ane sajajana puruSanI maitrI prAraMbhamAM nAnI hAya che paNa te krame krame vadhatI jAya che. divasamAM peAtAnA dehanA jamIna para paDatA paDachAyAnA jene anubhava haze te joi zakyA haze ke prabhAte zarIranA paDachAyA ghaNA mATe-lAMe hAya che ne te ghaTatA ghaTatA madhyAhne pagamAM samAi jAya che ane apeAranA paDachAyA taddana AchA hAya che paraMtu sAMje ghaNA lAMkhA thai jAya che. khaLa ne sajjana puruSanI maitrIne paDitAe dehanI A chAyAnI upamA ApI che. khalanI maitrI svAthI hAya che. te svArtha sare tyAM sudhI Take che, pachI ghaTI jAya che, ane taddana nAza pAmI jAya che. sajjananI maitrI parasparanuM hita karanArI hoya che. te dinaparadina vadhatI ja jAya che. te jema bane tema parasparanuM hita ja icche che. e hitamAM mAhya hita karatAM AbhyaMtara hitane vizeSa samAsa heAya che. te parasparanA AtmAnuM hita IcchanAra hAya che. te peAtAnA saMbadhamAM AvanAra nItivAn kema anItinAM ke pApanAM kAryothI dUra kema rahe, sadAcaraNI kema khane, zIla ne kSamAnuM mahattva kema samaje, jinapUjAdi dharmakriyAmAM rata kema bane, dhamanI sAcI dhagazavALA kema ane te ja icche che ane tene mATe niraMtara prayatna karyo kare che. thAya, sajjanAnI vANImAM mIThAza hAya che. kaTu zabda te temAM hAte ja nathI. tenAmAM sabhyatA hAya che. asabhyapaNuM te tene kadI rucatuM ja nathI. te pArakI niMdA karatA ja nathI. peAtAmAM keAi durguNu alpAMze paNa hAya teA tenI niMdA kare che. anyamAM nAnA sarakhA paNa vAstavika guNa hAya te tene joine te rAjI thAya che ne tenI praza'sA kare che. sajjana svamukhe te AtmaprazaMsA karatA nathI paNa khIjA prazaMsA kare te sAMbhaLavA icchatA paNa nathI. dhanya che evA sajjana puruSane ! AvA puruSAnA vAsathI ja pRthvI vaduranA vasuMdharA kahevAya che. A nAnakaDA subhASita parathI khalanI maitrI cheADI sajjana-samAgama karavA te hitAvaha che. sva. kuMvarajIbhAi Wan -( 80 )t
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ XX x X XX prasaMga 4 thA XXXXX X adhyAtma-zrIpAla caritra XXXX ( 3 ) XXXXX putrI mayaNA ! tArA chellA uttarathI huM taddana nirAza thayA chuM. zarUAtamAM tame| manne putrIee adhyayana sabaMdhI je dakSatA ne tejasvitA dAkhavI ethI mAruM hRdaya nAcI UThayuM hatuM. emAM tanayA surasuMdarIe jyAre kahyuM ke--ApanA pratApe ja A sarva prApta thayu che tyAre huM mArI jAtane parama sukhI mAnatA hatA paNa e pachI tArA * ApakI ' hAvAneA dhaDAkeA thayA ane e sAthe ja mArA Anadane killo ekAeka dharAzAyI thayA. pALI poSI meATI karanAra, rAja kumAra sama lADa laDAvI A prakAre zikSita manAvanAra, tArA abhyAsa pANI mAka dhana kharacanAra-pitA tArA sarakhI catura kuMvarI pAsethI AvA javAmanI AzA na ja rAkhe. pAchaLa pitAzrI ! leAhInA sabaMdha ane jJAnaprApti e judI cIjo che. evI ja rIte vahevAra, maryAdA ane Atmazreya paNa judA ja viSayeA che. sAcA jJAnathI alaMkRta thayela AtmA hAjI hA karavAmAM taiyAra na ja hAya. bhaginI surasuMdarIne je jJAna prApta thayu che enA jore kadAca e ApazrIne sarva mAkhatamAM kartAhartA ke sukhadAtA bhale mAne paNa mArAthI e AMdhaLI zraddhA pAchaLa doDAya tema nathI ja. mArA adhyApake mane at darzananA umadA tattvAnuM pAna karAvyuM che ene mukhya dhvani teA e che ke dareka AtmA-cAhe teA te nara rUpe hAya kivA nArInA avatAramAM hAya agara teA te pazuyeAnimAM pharatA hAya vA pakSIrUpe AkAzamAM uDDayana karatA heAya-peAtAnA pUrvIkRta zubha-azubha karmonA phaLa bhAgavI rahelA hAya che. e veLA mAtA-pitAnI hAya ke anya prakAranI sAnukULatA kivA pratikULatA e teA nimitta mAtra che. murabbI, Apane kadAca atyAranA sa yeAgeAmAM A nitaruM satya na paNu sama jAya athavA 'sAgaranuM pANI mIThuM che te hAjI hA' karanAra putrI vAta AgaLa tadna udvegajanaka paNa jaNAya, agara sattAnA siMhAsana para birAjanAra ane ekachatrI ANA pravartAvanAra sAme khaLavArUpe anubhavAya, chatAM e TakzALI che. prajApALa-kuvarI, nAnA mhADe AvI tattvajJAnanI vAteA na kara. mArA sahakAra ane sAnidhya vinA tuM ATalI hade na ja pahoMcI zakata. rajhaLatI ne bhIkhI peTa bharatI mALAe sama kayAMye aMdhArA khUNAmAM aTavAI jAta. rAjavI tarIke huM cAhe te karavA samartha chuM. mArI najaranA paTTA para jyAM mALava dezanI prajAnA kalyANa ne kaSTa teAlAi rahyAM che tyAM hArA sarakhI mALAneA A ga na ja TakI zake ! ( 81 )
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 82 zrI jaina dharma prakAza [ mahA haju samajI jA. pitAnuM sabhA samakSa apamAna na kara. " ApakamI ? nA haTha choDI daI bApakamI banI jA to surasuMdarI mAphaka sukha sAme ja UbhuM che. vaDila, avinaya thato hoya to prathamathI ja kSamA mAMguM chuM, paNa mAro vicAra aphara ane aphara ja rahevAnuM che. siddhAntane a5lApa na ja thAya, satya to meDuM paNa chApare caDhIne besavAnuM ja che. je tagadIramAM haze temAM jarA paNa mInamekha thanAra nathI. ApanI AjJAMkita dIkarI tarIke huM e paNa nibhAvI laIza. prasaMga 5 me. rAjakuMvarI, mArAthI AghI raheje, nahi to A kAra ke roga tArI kaMcanavaNuM kAyAne bharakhI jaze, hArA pitAe gussAnA AvegamAM bhAna bhUlI mArA sarakhA rakhaDatA kaDhIAnA pale tane bAMdhI tethI tAre mArI sAthe rahevuM ne jIvatara vyartha karavuM ema nathI ja. huM rAjI thaIne jaNAvuM chuM ke-tyArA manapasaMda varane meLavI tuM sukhI thA. mArA patinI tane emAM jarA paNa naDatara thavAnI nathI. uMbara rANu tarIke oLakhAtA zrIpALanA A vacana sAMbhaLatAM kAne hAtha detI mayaNuM ekAeka bolI UThI-nAtha ! tame A zuM belI rahyA che? eka harapha paNa vadhu na bolaze. gAMDe ghela ke regI game te hoya paNa jenA hAthamAM mArA pitAe mAro hAtha mUkyo che e ja mAro pati. e sivAyanA anya te bApa ke bhAI samAna. dharmanuM hArda samajanArI ne ziyalavratane prANathI adhika gaNanArI huM bIje kaMI vicAra karI zakuM ja nahIM. mAre mana tame sarva guNasaMpanna ne bhAgI cho. rAjakuMvarI ! hArI vAta satIne zobhe tevI che. pativratAno e dharma zAstravettAoe ane nItikAroe varNavyo paNa che. paNa ahIM e AgaLa ANa khIlatI kAyAne, pAMgaratI yuvAnIne, udalAsathI ubharAtAM manane, akALe AvavAnI, cImaLAvI nAMkhavAnI ke dabAvI devAnI jarUra eTalA mATe nathI ke kharI rIte ApaNuM lagna ja A na kahevAya. gussAmAM AvI ekAda taraMgavaza thaI vaDila AgaLa pAchaLane vicAra karyA vagara potAnI tanayAne hAtha game tevA kuSTinA hAthamAM daI de; are ubhayamAM kuLa, zIla, vidyA, vapusthiti Adi guNe je juve paNa nahIM e vidhithI dharmanItie lagna kema gaNAya ? svAmInAtha ! AvI karNakaTu dalIlamAM utaravA huM mAMgatI ja nathI. paMcanI sAkhe je kriyA thaI che e mArA mATe vajabaMdha jevI che, bhalene ethI jiMdagIno sarvanAza saMbhave. mArA nasibamAM sukha haze te tamArI kAyA kema nahIM nIrogI thAya ? puruSanA bhAgya ADuM pAMdaDuM kahevAya che e ukti kAM bhUle che ?
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMka 4 thA ] prasaMga 6 ThThI-- kAM rAjakumArI Aje Ama aTulA dekhAva che ? vaLI sAthamAM A rAgagrasta vyakti kANu che ? kema keAi anucara ke dAsI sAthamAM nathI lAvyA ? adhyAtma-zrIpAla caritra 3 pUjya gurudeva emAM ja vidhinA rAha samAyA che. A mArA patideva che. emanA A kADha rAga janmanA nathI paNa saMsargane AbhArI che. e pachI rAjakumArIe lagnavRttAMta TUMkamAM kahyo. AcArya mahArAja ! mane vadhu du:kha teA ethI lAge che ke aNusamajI janatA mArA * ApakamI ' uttara pAchaLaneA Azaya samajyA vagara ene AgaLa dharI jaina dharmanI niMdA kare che! AtmazaktinA anerA teja ane pudgala evA karmInA vividha vilAsa prati jyAM vistArathI kahevAmAM AvyuM che evA anekAMta dananI apabhrAjanA kevala mAhya najare khATI rIte thAya e mane gamatuM nathI. A te pADAnA vAMke pakhAlIne DAma ' devA jevuM thAya che ! pitAzrInA avinaya karyo mAnI laIe teA e me karyo che. emAM mArA jaina dharmanA abhyAsane zu lAgevaLage ? zAmATe e nidAya ? Apa sarakhA vidvAna e nivAraNanA maMtra-taMtra zeAdhI Ape| tA ghaNuM sArUM. jaina dharma mArI bhUlanA bhAga na banI zake, kuMvarI ! zAstramAM maMtra-taMtra ke jyeAtiSa aMgenA ullekhA chatAM amArA sarakhA anagArane enA pArAyaNamAM utaravAnA niSedha che. alamatta, zAsanaprabhAvikAne mATe enA dvAra baMdha nathI ja. kAraNa paratve enA upayAgane sthAna che. paNa pUjya sUrijI, Apane muMjhAvAnI jarUra nathI. mArI A prArthanA kAi aihika svArtha ne lai nathI thai, kevala e pAchaLa jaina dharmanI sAcI prabhA patharAya e ja bhAvanA che. kuMvarI ! viSAda dharavAnuM jarA paNa kAraNa nathI. maMtra-taMtranuM paNa kAma nathI. 'tapa '... e rAmabANu tulya advitIya ASadha che, karma rAgane TALavAmAM e jalada davA che. caitra mAsa Ave che temAM tamA da MpatI zuddhabhAve zrI navapadanuM ArAdhana karI. ethI sA sArAM vAnAM thaze. siddhacakrathI mATeA keAI yaMtra nathI ane navakAra maMtrathI meATA anya maMtra nathI. AyaMbila tapanA prabhAva te aNuciMtanyeA che. uparanA traNa prasaMga paNa eka yA bIje svarUpe banatAM dRSTigAcara thAya che, e pAchaLanuM rahasya samajavAnI tethI ja agatya gaNAya. pAMcamA prasaga pativratA dharmanI mahattA samajAve che eTaluM ja nahIM paNa nArIhRdayanI suvAsa, sahunazIlatA ane udAratA sAme dhare che. e jotAM samAna huka Adi Ajana yuganI keTalIka vAtA kSeAbha pedA kare che. kacA yugane sutra nI upamA ApavI e prazna khaDA thAya che.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ [mahA zrI jaina dharma prakAza cotho temaja chaThTho prasaMga jena dharmanA maMtavyo para ThIka ThIka prakAza pheke che. AjanA jagatamAM uparachalA abhyAsathI jenene mAtra karmavAdI kahenArA joI le ke jena dharmamAM to AtmazaktinA ne puruSArthanI prabaLatAnA khyAne pagale pagale bharyA paDyA che. tyAgI paNa zAsanaprabhAvanA karavA keDa bAMdhI zake che. AcAranA baMdhana nathI te e kALe ADA AvatAM ke kAraNavazAnA aticAra nathI to e saMtanA mukti mArgane rokatA. deza-kALane pArakhavAnI zakti sAdhu-zrAvakarUpa ubhaya vargamAM hovI ja joIe. gata kALanA A daSTAMto ApaNane javalaMta preraNAdAyI che. tethI ja anya caritro karatAM AnuM vivaraNa vadhu karAya che ane e dvArA kathAkAra navanavA rasa janmAve che. (cAlu) cokasI 22222 pArasI bhASA kI jaina racanAyeM // COCOCO. (lekhaka-agaracanda nAhaTA) musalamAna sAmrAjya meM bhArata ke kalA, saMskRti, dhana evaM jana kA bar3A bhArI vinAza huaa| jaina samAja bhI usase achutA nahIM raha sakatA thA phira bhI jaina maMtriyoM Adi zrAvakoM kI buddhimattA evaM jainAcAryoM ke asAdhAraNa pAMDityane musalamAna samrAToM ke hRdaya meM acchA prabhAva DAlA aura isase jaina dharma ke zAstrabhaMDAro evaM mandiroM kI apekSAkRta bahuta kama hAni huI / 14 vIM zatAbdI ke kharatara gacchAcArya zrIjinaprabhasUrijI bhI aise hI mahAna prabhAvaka ho gaye hai jinhoMne muhammada tugalaka ko apanI vidyA kA adbhUta camatkAra dikhA kara prabhAvita kiyA isase jaina dharma evaM samAja kA bar3A upakAra huA / muni jinavijayajI bhI vividhatIrthakalpa kI prastAvanA meM likhate hai ki "jinaprabhasUrine 14 vIM zatAbdI meM tugalaka, sulatAna mahammazAha ke darabAra meM bar3A gaurava prApta kiyA thA, bhArata ke musalamAna bAdazAhoM ke darabAra meM jaina dharma kA mahatva batalAnevAle aura usakA gaurava bar3hAnevAle zAyada sabase pahale yehI AcArya hue|" Apake sambandha meM vizeSa jAnane ke liye dekhe hamArA 'zAsanaprabhAvaka jinaprabhasUri' nAmaka lekha / 1-jisake pramANasvarUpa unheM samrAToMdvArA prApta aneka pharamAna Aja bhI upasthita hai jina para bhI svataMtra lekha meM prakAza DAlA jAyagA /
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMka 4 tho ] pArasI bhASA kI jaina racanAyeM jainAcArya vidyA ke sarjana evaM pracAra meM bar3e udAra rahe hai| unhoMne bauddha vidyAlayoM evaM brAhmaNapaMDitoM ke pAsa jAkara bhI vidyAdhyayana kiyA evaM jainetara granthoM kA samyak adhyayana kara paramatazAstravettA bhI bane / unhoMne jainetara racita aneka granthoM para seMkaDo TIkAyeM banAkara apanI udAratA kA ujjvala udAharaNa upasthita kiyA / jinaprabhasUrijIne samrAT evaM usake darabAra meM prabhAva bar3hAne liye rAjabhASA pArasI kA adhyayana bhI Avazyaka samajhA aura usameM acchI yogyatA prApta kI / Apake racita pArasI bhASA ke RSabhadeva stavana ko saMskRta avacUri evaM gujarAtI anuvAda saha muni jinavijayajIne jaina sAhitya saMzodhaka khaMDa 3, aMka 1 meM prakAzita kiyA hai| isake pazcAt jinaprabhasUri paramparA kI saM. 1420 ke lagabhaga kI likhita eka saMgrahaprati yahA~ ke bRhat jJAnabhaMDAra meM hamAre avalokana meM AyI hai jisameM pArasI bhASA kA zAntinAthASTaka prApta huA hai aura isa prati meM 300 ke lagabhaga pArasI zabdoM ke saMskRta artha likhe hue hai| vizeSa saMbhava yaha aSTaka evaM pArasI zabdoM ke artha jinaprabhasUri ke hI racita hai| isake pazcAt pATaNa poravAr3a madanapAla ke putra vikramasiMhane "pArasI bhASAnuzAsana" grantha banavAyA jisakA vizeSa paricaya jaina satyaprakAza kamrAMka 84 meM evaM premI abhinaMdana grantha meM dekhanA cAhiye / 1-jaina satyaprakAza varSa 7, aMka 8 meM isakA ullekha karate hue pro. banArasIdAsa jainane do bhUleM kI haiM / 1 isa stavana kA racayitA ratnaprabhasUri likhA hai vaha jinaprabhasUri honA cAhiye / evaM 2 udayasamudra (pratilekhaka) kA samaya 1728 anumAna kiyA jAtA hai vaha bhI ThIka nahIM hai / 1728 vAle udayasamudra ke guru kamalaharSa the, lAvaNyasamudra nahIM aura pratilekhana kA samaya jinavijayajI 17 bIM se pIche kA nahIM hai, batalAte hai| 2-vijayadharmasUri jJAnamandira Agare meM 21 padyoM kI TIkAsaha eka prati hai jisa kA 14 vAM padya phArasI bhASA kA hai| usake anta meM " iti zrI jinabhadrasUrikRta pArasIbaddha zrI jina namaskAra kAvyArtha" likhA hai para anta meM SaTapada kAvya kI vRtti meM jinaprabhasUriracita likhA hai / ataH yaha padya evaM TIkA bhI unhIM kI saMbhava hai jinaprabha ke sthAna para jinabhadranAma lipikAra kI galtI se likhA gayA pratIta hotA hai / yahI 14 vAM padya vikramasiMharacita "pArasI bhASAMnuzAsana" ke maMgalAcaraNa kA dUsarA padya hai (dekhe jaina satya prakAza kramAMka 85) ataH isa koSa kA nirmANakAla jinaprabhasUri ke pIche kA nizcita hotA hai / 3-maMtrI soma ke putra salakSya ke racita yavana rAsamAlA kA Adi patra bhI hamAre saMgraha meM haiN| saMbhava hai vaha siddhicaMdrAdi kA ho /
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - zrI jaina dharma prakAza [bhA samrATa akabara se jaina vidvAnoM kA ghaniSTa sambaMdha itihAsaprasiddha hai| isa sambandha kA prAraMbha nAgapurIya tapAgaccha ke padmasundarajI ke guru kA bAbara se hotA hai para jainasamAja ko isa se vizeSa lAbha hIravijayasUrijI evaM jinacandrasUrijI Adi ke milane se hote hai| tapAgacchIya upAdhyAya bhAnucandra ke ziSya siddhicandra kA pArasI bhASA para acchA adhikAra hone kA ullekha "sUrIzvara aura samrAT " meM pAyA jAtA hai'| kharataragaccha ke kavivara samayasuMdarajI evaM ayasomajI kA phArasI bhASA para adhikAra unakI racanAoM se spaSTa hai / jayasomajIracita phuTa kara padyoM meM se 2 padya phArasI bhASA ke upalabdha hai| kavivara samayasundarajI ke praziSya rAjasomajIracita " pArzvajinastavana " ko hamane kaI varSa pUrva "jainajyoti" varSa 2, aMka 7 meM prakAzita kiyA thaa| jaisalamera bhaMDAra kA avalokana karate hue pArasI bhASA ke 3-4 stavana aura bhI upalabdha hue haiM jina meM se AdinAtha stavana gA. 20 ( anya pratiyoM meM 2 padya adhika hai) mahimAsamudra (begar3a kharatara gacchAcArya jinasamudrasUri ) racita hai| eka anya stavana apUrNa prApta hai, yaha bhI saMbhavataH inhIke racita hai| gaur3I pArzvanAtha ke 3 stavana gA. 5-5-2 ke prApta haiM jinameM se 1 arthasaha upalabdha hai aura vaha kisI mohana nAmaka yati kA racita hai| muniyoM ke atirikta zrAvaka mUlakacandane tivvasahANI nAmaka vaidaka viSayaka phArasI grantha kA hindI meM padyAnubAda "vaidyahulAsa" ke nAma se kiyA huA milatA hai| jaina bhaMDAroM kA avalokana karate hue mujhe kaI phArasI ke granthoM kI pratilipiyeM prApta huI haiM evaM kaI patroM meM phArasI zabdoM para apanI bhASA meM TippanI likhI hui pratiyeM milI hai ata eva aura bhI kaI jaina vidvAnoM ne phArasI bhASA ko sIkhane evaM par3hane kA prayatna kiyA hai, siddha hotA haiN| mere saMgraha meM khAlakabArI nAmamAlA kI prati jaina yati kI likhita upalabdha hai ataH unakI aura bhI racanAyeM milanA saMbhava haiM / jainavidvAnoM kA phArasI kA adhyayana svArthaprerita nahIM para udAratAsUcaka hai| 1-jainajyoti varSa 3, aM. 11, pR. 405 meM sArAbhAi kA "phArasI bhASAnuM jinastavana" zIrSaka lekha chapA hai| mere pAsa ukta aMka na hone ke kAraNa yaha stavana kisa ke racita hai, ajJAta hai / sArAbhAi ko pUchA gayA para uttara nahIM milaa|
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ jhisa prathama aMganuM parimANu ( lekhaka-pro. hIrAlAla rasikadAsa kApaDiyA ema. e. ) A "hA" avasarpiNImAM "bhArata varSamAM je covIsa tIrthaMkara thayA temAMnA chellA tIrthaMkara te zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI che. emanI pAsethI AganI sarvasAdhAraNuM cAvI (master key) rU5 "tripadI meLavI emanA agiyAre mukhya ziSyoe-gaNudharee ekeka dvAdazAMga gaNipiTaka racyuM. Ama je agyAra gaNipiTako racAyA temAMnuM pAMcamA gaNadhara nAme sudharma svAmIe raceluM gaNipiTaka ane te paNa apUrNa svarUpamAM Aje maLe che. diThivAyane nAme oLakhAtuM ane saithI prathama racAyeluM paNa bAramA tarIke sthapAyeluM aMga to keTalI che sadIo thayA nAza pAmyuM che. AyAra nAmanuM aMga sthApanAnI daSTie prathama che eTale ene prathama aMge tarIke meM nirdeza karyo che. AnA parimANamAM zI vadhaghaTa thaI che te vicAravA mATe A lekha lakhAya che. - Aje je svarUpamAM ApaNane AyAra maLe che temAM be sukabaMdha( zrataskaMdha) che. pahelAmAM ATha ajajhayaNa ( adhyayana ) che ane bIjAmAM sAta sAta ajajhayavALI be cUlA, bhAvaNa nAmanA ajhayaNurUpa trIjI cUlA ane vizrutti nAmanA ajajhayaNarUpa cothI cUlA che. Ama ekaMdara covIsa ajajhayaNa che. vIrasaMvata 980 arthAta vi. saM. 51mAM eTale i. sa. 454 mAM athavA to matAntara pramANe vIrasaMvata 997mAM devaddhigaNi kSamAzramaNanI dekhadekha heThaLa AgAme pustakArUDha thayA tyAra pachI enI kazI navI saMkalanA thaI nathI. eTale Aje maLI AvatA Agame je pustakArUDha thayA che tenI A saMkalanA lagabhaga 1500 varSo thayAM te enI e sacavAI rahI che. samavAya( sura 9 )mAM nava "baMbhacera" gaNAvAyAM che. e nava nAma te AyAranA pahelA suyakakhaMdhanA nava ajhayaNuM che e hakIkata samavAya( sutta 25)mAM AyAranA paccIsa ajajhayaNe gaNAvAyAM che te uparathI spaSTapaNe jovAya che. samavAyanA 136mAM sutta (sUtra)mAM AyAranA be suyakakhaMdhe che. enAM 25 ajhayaNu che. paMcyAsI uddesaNu kAla che, paMcAsI samuddesaNakAla che, padAjhathI eTale padanA parimANathI araDha hajAra pada , saMkhyAta akSare che, saMkhyAta veDha (veSTaka) che, ane saMkhyAta siloga ( ka) che. naMdI (su. 46)mAM paNa A ja hakIkata che. Ayaranitti ( gA. 11)mAM paNa nava brahmacaryamaya prathama akabaMdha che evo ullekha che. sAthe sAthe tyAM AyArane 18000 padavALo veda kahyo che. vizeSamAM ene pAMca cUlA che ane padAjhathI e bahu ane bahutara che ema kahyuM che. A gAthA nIce mUjaba che -
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 88 zrI jaina dharma prakAza. [ mahA " Nava baMbhaceramaio aTThArasapayasahassio veo / havai ya sapaMcacUlo bahubahuttarao payaggeNaM // 11 // " A uparanI curi(patra 4)mAM A pAMca cUlAo AyAra karatAM ajhayaNanI saMkhyAe bahu ane padAjhathI bahutara che eTale ke bamaNuM athavA traNagaNuM che ema kahyuM che. zIlAMkasUri AyAranI TIkA(patra 6 , ratalAmavALI AvRtti)mAM kahe che ke pAMcamI cUlA te "nizIthAdhyayana" che. cAra cUlArUpa bIjA bhRtaskandhane prakSepa karAyAthI bahu, nizItha nAmanI pAMcamI cUlAnA prakSepe karIne bahatara ane anaMta gama ane paryAyavALo hovAthI bahutama padADhathI eTale ke padanA parimANathI che. A prakAranA vividha ullekha uparathI e vAta phalita thAya che ke saithI prathama AyAra nAmanuM eka ja suyakakhaMdharUpa hatuM ane tene nava ajajhayaNa hatAM. kAlAntare mahApariNuM' nAmanuM ajajhayaNa nAza pAmyuM. Ayaranitti ( gA. 31-32)mAM prathama suyakakhaMdhanA nava ajhayaNe je gaNAvAyAM che temAM mahApariNAno kramAMka sAtame che ane enI guNi ane TIkAmAM paNa ema ja che. samavAya(su. 25)mAM ene navamuM gaNAvyuM che ane naMdInI haribhakita vRtti( patra 98)mAM temaja samavAya(su. 136 )nI abhayadevasUrikRta vRttimAM apAyelI gAthAmAM ene AThamuM gaNavAyuM che. Ama enA krama paratve traNa vidhAne jovAya che. A sthaLe enAM kAraNonI gaSaNa bAju upara rAkhIzuM. mahApariNuM upara nijajutti racAI che eTale enA kartAnA samaya sudhI to A ajhayaNa hatuM. vajI svAmIe mahApariNAmAMthI "AkAzagAminI " vidyA: uddhata karI hatI ema Avasmayanijajutti( gA. 769)mAM ullekha che. eTale A samaye te A ajhayaNa sarvAze nahi to aMzataH paNa hatuM ema kahI zakAya. samavAyamAM ene navamuM gaNAvAyuM che ethI ema kalpanA pure che ke devadvigaNinA samayamAM e hatuM nahi tethI eno chelo ullekha karAyo haze. AyAnijajuttinI 290 mI gAthAmAM kahyuM che ke-mahApAraNamAMthI sAte "sattiwga'nuM nimhaNa karAyuM che. eTale Ama A ajhayaNanI vAnagI sacavAI rahI che. mahApariNAnuM parimANu koI sthaLe noMdhAyeluM hoya ema jaNAtuM nathI, paraMtu udesaNukAlane aMge je saMgrahagAthA haribhadrasUrie naMdInI vRtti( patra 98)mAM ane abhayadevasUrie samavAya( su. 106 )nI vRttimAM ApI che te uparathI enA sAta udesaa ( udezaka ) haze ema jaNAya che. A rahI e gAthA:- 1. zuM A sUcavavA mATe zIlAMkasUri AyAranI TIkAmAM potAne paricaya ane rathanAsamaya pahelA suyakakhaMdhanA aMtamAM Ape che ?
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMka 4 the ] prathama aMganuM parimANu. " satta ya cha cau ccauro cha paMca aveva satta cauro ya / ekArA ti ti do do do do satteka eko ya // " alabatta A gAthAne upara pramANe artha karatI veLA " mahApariNuM" AThamuM ajajhayaNa che ema mAnI lIdhuM che ke je mAnyatAne samavAyanI upayukta vRti samarthita kare che. zIlAMkasUrikRta AyAranI TIkA(bhA. 2; patra 290 a)mAM mahApariSNunA sAta uddesa che evo spaSTa ulekha che eTale have zaMkAne sthAna rahetuM nathI, AyAranijajutinI nimna likhita gAthA AyAranA pahelA suyakakhaMdhane nava ajajhayaNa che e hakIkata temaja enA uddesa neMdhe che paNa vicitratA te e che ke emAM AThanA ja udesaanI saMkhyA darzAvAI che ane temAM paNa pAMcamAM ane chaThThA ajhayananA uddesAnI saMkhyA prakAzita AvRttimAM che tenAthI bhinna che - "sattahiM chahiM cau cauhi ya paMcahi aTTacauhi nAyabA / uddesaehiM paDhame suyakhaMdhe nava ya ajjhayaNA // 348 // " ' Ama AmAM pAMcamA ane chaThThA ajajhayaNanA udresanI saMkhyA pAMcane badale ATha darzAvAI che. jyAre anyatra e che ane pAMca che. Ane zuM kAraNa haze? A gAtha azaha nathI to pachI zuM samajavuM ? zuM A be ajajhayaNanA udesaanI saMkhyAmAM dhaTADavadhAro thayo haze ? AgamanuM samIkSAtmaka saMskaraNa taiyAra karAya che ema sAMbhaLyuM che. jo ema hoya to enA saMpAdaka mahAzayane Ave ane A lekhamAM darzAvAyelI anya guMca ukela jAheramAM sapramANa sUcavavA mArI sAdara vijJapti che. AyAranajajuttinI nIce mujabanI gAthAmAM cAra cUlAnI nijajutti kahevAi ane have AgaLa upara pAMcamI cUlArUpa nisIhanI kahevAze ema kahI cAra cUlArUpa eka vibhAga ane pAMcamI cUlArUpa bIjo vibhAga ema be vibhAga sUcavAyA che ke je hakIkatane zIlAMkarinI TIkA samarthita kare che - " AyArassa bhagavao cautthacUlAi esa nijjuttii| paMcama cUlanisIhaM tassa ya uvariM bhaNihAmi // 347 // " A uparathI e phalita thAya che ke A nijajutti racAI tyAre AyArane pAMca cUlArUpa dvitIya sucakabaMdha hatA eTale ke enI cAra cUlAmAM pAMcamAne umero thaI cUkayo hato. AnI bIjI sAbitI e che ke nisIhavisagruNimAM nisIhanijuttino ullekha che ane bAhasvAmIe je dasa nijajutti racavAnI pratijJA karI che temAM nisIhanijuttine ullekha nathI, kemake emanA mate ene yAranijajuttimAM aMtarbhAva thAya che. ahIM prazna e UThe che ke nisIhane eka veLA AyAro bhAga
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jana dharma prakAza T mahA. gaNyo to pachIthI ene keNe ane te paNa zA mATe pRthapha sthAna ApyuM? Ano uttara mane ema bhAse che ke nisIhanI sAtizaya ajajhayaNa tarIke gaNanA karAtA ene AyArathI alaga karAyuM hoya kemake kapanijajutti(gA. 146 )mAM strIone sAtizaya ajajhayaNe ane didivAya bhaNavAnI manAI karAI che. bIjA suyakakhaMdha ke je " AyArajhA" temaja " AyA raMga" paNa kahevAya che te konI kRti che e vAta AyAnijAti( gA. 287)mAM darzAvAI che. tyAM kahyuM che ke ziSyanuM hita thAo ema karIne anugraha mATe temaja artha spaSTa thAya te mATe sthavirAe AyAramAMthI (samasta) artha, AcAraMga(AcArAjho)mAM vibhakata karyo. A rahI e gAthAH "hi juThThA sIhi roDa parazuM nAma : vAvALo atho vAyAku vimo . 287 " AnI TIkAmAM zIlAMkari "gherIne artha "cauda pUrvadhara kare che. AthI ema jaNAya che ke AyAranijuttanA kartAnI pUrve thaI gayelA zrutakevalIe AyArage racyAM che. AyAranijuttinI 288-291 gAthAmAM kayAthI zenuM zenuM nihaNa karAyuM teno ullekha che. AnI pachInI gAthAmAM vAta e vaLI kahevAI che ke " brahmacarya" nAmanAM ajhayaNemAMthI je AcArA nirdU karAyAM te paNasa " zastraparijJA ' ( satyapariNA) ajajhayaNamAMthI niryuMDha karAyAM che. ahIM mane jaina sAhityano saMkSipta itihAsa(pR. 48)ne nimnalikhita ullekha yAda Ave che. AcArAMgamAM prathama zrutaskaMdha jUnAmAM jUno che ne temAM paheluM adhyayana to bIjAM adhyayana karatAM vadhu prAcInatA darzAve che." Ama kahevA mATe che. AdhAra che te sva. mehanalAla desAIe kahyuM nathI. eTale e viSe ahIM huM UhApoha karato nathI. padasaMkhyA-AyAranA prathama suyakakhaMdhanI padasaMkhyA arADha hajAranI che, nahi ke baMne sukabaMdhano ema AyAranAM vivaraNamAM kahevAyuM che, paNa " pada' eTale zuM arthAta eka padamAM keTalAM akSaro samajavAnA che tene A koI vivaraNamAM nirdeza nathI. anyatra koI paNa prAcIna vetAMbarIya kRtimAM jaNAto nathI.' 1. tasvArthAdhigamasUtranuM aMgrejI bhASAntarapUrvaka je. ela. jenIe aMgrejImAM je spaSTIkaraNa ApyuM che te( pR. 29 )mAM digaMbara dRSTie pada vize samajUtI ApI che. emAM madhyama padamAM 16,34,83,07,888 akSara hovAnuM sUcavAyuM che. vizeSamAM AyAramAM 18,000 pado che ema ahIM ullekha che.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - eka ja ] prathama aMganuM parimANa... 5 aMka 4 tho ] prathama aMganuM parimANu. AyAnijajuttinI nIce mujabanI gAthA bIjA suyakakhaMdhanAM uddesa gaNAve che paraMtu ene uttarArdha samajAtuM nathI. te e kAI samajAvavA kRpA karaze? " ikkArasa ti ti douddesaehiM nAyavvA / sattaya aTTha navamA ikasarA huti ajjhayaNA / / " "bhAMDArakara prAca vidyAsaMzodhanamaMdira"mAM AyAranizuttinI je hAthathI che temAM paNa Ama ja gAthA che. vea (veSTaka)-ApaNe upara joI gayA tema AyAramAM veSTaka ane kanI saMkhyA saMkhyAta che. "veSTaka' e eka jAtane chaMda che ema naMdinI guNimAM temaja enI haribhadrasUrikRta temaja malayagiririkRta vRttimAM kahevAyuM che, jyAre samavAya ( su. 136 ) nI abhayadevasUrita vRttimAM A artha ApavA uparAMta matAMtara tarIke * eka arthane kahenArI "vacananI saMkalanA" evo bIjo artha samAyo che. munivara naMdiSeNe racelA ajiyasaMtithayanuM navamuM, agiyAramuM ane 22 muM padya " a" chaMdamAM che, paNa traNenA prakAra judA che. AvI koI jAtanA "a" chaMdamAM AyArane kaI bhAga racAyo haze? zuM e bhAga Aje upalabdha che kharo ? jJA velA = sisTona" ema sUyagaDa ane ThANane uddezIne ane "bhava" dvArA samavAya, nAyAdhammakatA vagere aMgone AzrIne samavAya ( su. 136 ) mAM ullekha che. A vicAratAM " a" chaMdamAM racAyelo bhAga nAza pAmyuM hoya ema bhAse che. A hakIkata abhayadevasUrine mAnya nahi hovAthI zuM emane ane bIjo artha darzAvyo haze ? silaga-( ka) A sAmAnya artha " ka" che ane be jAtajAtanA anuTubha" ne lAgu paDe che. AyAranA "dhuya" ajajhayaNanA pahelA ude samAMnA 14 mAthI 16 mA sudhInA padyo " anuTum' mAM che. evI rIte "vimohane samasta AThamo udesaa anubhUmAM che. enI paghAMkanI saMkhyA 11-41 che. Ama " siloga " mAM racAyele bhAga te AyAramAM temaja sUyagaDa vageremAM paNa maLe che. 1. evI rIte nArAyaanA, laliyayanA ane khiyanA be prakAre 14mA ane 31 mAM 5ghamAM, 18 mAM ane 32 mAmAM ane 24 mA ane 25 mAmAM najare paDe che.
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ sabhA....samAcAra. AnaMda-vArtAlApa. mAgazara vada 0)) nA roja savAranA sADAdasa kalAke zrIyuta babalacaMdabhAI kezavalAlabhAI modI ApaNI sabhAnI mulAkAte AvyA hatA, je samaye menejIMga kamiTInA sabhyo uparAMta anya sadagRhastha paNa sArI saMkhyAmAM hAjara hatA. zarUmAM zrIyuta jIvarAjabhAI odhavajI dezIe sabhAsadone paricaya karAvyo hato ane sabhAnI sAhitya-pragati saMbaMdhI temaja prakAzana saMbaMdhI hakIkata jaNAvI hatI. A prasaMge amaracaMda mAvajIbhAI zAhe prasaMgane anurUpa kAvya vAMcI saMbhaLAvyuM hatuM. tyArabAda zrIyuta babalacaMdabhAIe pitAnuM maMtavya rajU karatAM jaNAvyuM hatuM kekoIpaNa sArI saMsthA paisAnA abhAve baMdha paDI meM jANI nathI. sva. kuMvarajIbhAI e te A saMsthAnA prANa hatA ane temaNe AjIvana sabhAne potAnI sevA ApI che. koIpaNa saMsthAne pragati sAdhavA mATe sAcA kAryakare joIe chIe. sAcI dhagaza vinA saMsthAnuM kArya dIpI zakatuM nathI. sabhAe sAruM kArya karyuM che, teTalA mAtrathI ja tame saMtoSa na mAnazo. ApaNI pAse kArya karavA mATe hajI vizALa kSetra paDayuM che. jenadarzanano jagatamAM pracAra karavo te A samayamAM ane saMgomAM AvI saMsthAnuM eka mukhya kartavya manAvuM joIe ane tene anurUpa sAhitya prakAza karavA prayAsa karavo joIe temaja janatAnA jIvanane sparzI zake tevA ane sAmAnya vAMcako paNa samajI zake tevA sAhityaprakAzananI paNa jarUra che. sabhAnI hakIkatathI huM mAhitagAra chuM. A saMsthAe ugI , ne suMdara sAhitya prakAzita karyuM che. bAda sAmAnya carcA pachI dugdhapAnane insApha ApavAmAM Avyo hato. zrIyuta babalacaMdabhAIe sabhAnA peTrana " padane A samaye svIkAra karyo hato. x . pUjA, pisa zudi agiyArazane divase prAtaHkALamAM sva. kuMvarajIbhAInI dvitIya saMvatsarI prasaMge zrI pArzvanAtha paMcakalyANaka pUjA sabhAnA makAnamAM bhaNAvavAmAM AvI hatI. sabhAsadoe sArI saMkhyAmAM lAbha lIdho hato.
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ svIkAra ane AbhAra zrI jaina dharma prakAza sahAyaka phaMDanI amArI apIlano sAro che che. pratyuttara maLI rahyo che. "prakAze " vAcakavargamAM keTale rasa pedA karyo che 8 ja temaja keTalI pratiSThA jamAvI che, te nIcenA eka patranI paMktio darzAvI ja Ape che. | amadAvAdanA pratiSThita gRhastha ane vakIla maNilAla mohana che dasa lAla zAha jaNAve che ke "jaina dharma prakAza" mAM AvatA ja 0 lekhethI tathA tenI prasiddhinI vyavasthAthI AkarSAI mArI che IcchAnusAra A sAthe eka ceka rUA. 51) no mekalI ApuM chuM." che A mAsamAM sahAya tarIke je nIcenI rakama maLI che, teno sAbhAra ja svIkAra karIe chIe ane je je baMdhuoe pitAno phALe na mokalI ? huM Apyo hoya te saveLA mekalI ApI amArA utsAhamAM vRddhi kare. zrI jaina dharma prakAza sahAyaka phaMDa. . * 269aa agAunA 51) vakIla maNilAla mohanalAla zAha amadAvAda 25) vaidya nagInadAsa chaganalAla ' ', UMjhA 15) dalIcaMda nAnacaMda zAhu muMbaI 11) aMbAlAla dalasukhabhAI zAha amadAvAda 8 prAgajI mAvajI zAha kalakattA eka gRhastha porabaMdara 5) , ka lIdAsa jIvarAja zAha pAlanapura 5) lakhamazI govIMdajI zAha muMbaI 2 " AzAbhAI khemacaMda zAha vIracaMda jeThAlAla zAha A ' AlAsInAra barodarA ma ra. roollla SERAPATA SHOHOCHSHKAHA ***
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Reg. No. B. 156 * sadgatane smaraNAMjalI [ svargastha zrI kuMvarajIbhAinI dvitIya saMvatsarI dina pesa zudi 11 nA rAja raceluM kAvya ] ( harigIta chaMda) jeNe vItAvyu` jIvana jagamAM, sadha sevA kArya mAM; jeNe vahAvyu` jJAnajharaNuM, jaina dhama prakAzamAM. 1 jeNe sUtAM ke besatAM, paramArtha vicAra karyAM; jeNe kavya nAdamAM, nija svArthane paNa visAryAM. 2 jenAM agAdha puruSAtha thI, pallavita sasthAo thaI; jenAM anupama AtmakhaLathI, kAryanI siddhi thai. jeNe nayananAM nIrane, prazna vAMcIne sukAvIyAM; jeNe jIvananAM nUrane, dharamA mAM vAvIyAM. 4 dharamAtmA e kuvarajIbhAi, hatA ja'gama tIrtha rUpa; jenAM vacananI vimaLatAthI, bhalabhalA thaI jAya grupa. 5 e gayAM e varasathI, punya tithI ujavIe bhale; enAM jIvananI zAMta sArabha, yAda karIe paLe paLe. 6 evA puruSanI yAdagIrI, bhAvanagara kema bhulaze ? smAraka emanuM rAkhavA, phraja kema visAraze ? satpuruSanAM jIvanataNI, kadara nahi karIe kadI; jeNe jIvana sArthaka karyuM che, amara' raheze sI sadI. 8 7 3 amaracaMdu mAvajI zAhe. cha bharatezvara bAhubali vRtti bhASAMtara. puruSa vibhAga 1-2 ( sauMpUrNa ) prAtaHsmaraNIya mahAna sIttera prabhAvika puruSAnA caritrAvALuM A pustaka avazya vAMcavA yeAgya che. lagabhaga 400 pRSThanA A pustakanI kiMmata rUA. traNa, pAsTeja juduM. lakhA--zrI jaina dharma prasAraka sabhA-bhAvanagara mudrakaH zAha gulAbacaMda lallubhAi-zrI maheAya prinTiMga presa, dANApITha-bhAvanagara.