________________
૮૨ શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
[ મહા હજુ સમજી જા. પિતાનું સભા સમક્ષ અપમાન ન કર. “ આપકમી ? ના હઠ છોડી દઈ બાપકમી બની જા તો સુરસુંદરી માફક સુખ સામે જ ઊભું છે.
વડિલ, અવિનય થતો હોય તો પ્રથમથી જ ક્ષમા માંગું છું, પણ મારો વિચાર અફર અને અફર જ રહેવાનું છે. સિદ્ધાન્તને અ૫લાપ ન જ થાય, સત્ય તો મેડું પણ છાપરે ચઢીને બેસવાનું જ છે. જે તગદીરમાં હશે તેમાં જરા પણ મીનમેખ થનાર નથી. આપની આજ્ઞાંકિત દીકરી તરીકે હું એ પણ નિભાવી લઈશ. પ્રસંગ ૫ મે.
રાજકુંવરી, મારાથી આઘી રહેજે, નહિ તો આ કાર કે રોગ તારી કંચનવણું કાયાને ભરખી જશે, હારા પિતાએ ગુસ્સાના આવેગમાં ભાન ભૂલી મારા સરખા રખડતા કઢીઆના પલે તને બાંધી તેથી તારે મારી સાથે રહેવું ને જીવતર વ્યર્થ કરવું એમ નથી જ. હું રાજી થઈને જણાવું છું કે–ત્યારા મનપસંદ વરને મેળવી તું સુખી થા. મારા પતિની તને એમાં જરા પણ નડતર થવાની નથી.
ઉંબર રાણુ તરીકે ઓળખાતા શ્રીપાળના આ વચન સાંભળતાં કાને હાથ દેતી મયણું એકાએક બોલી ઊઠી-નાથ ! તમે આ શું બેલી રહ્યા છે? એક હરફ પણ વધુ ન બોલશે. ગાંડે ઘેલ કે રેગી ગમે તે હોય પણ જેના હાથમાં મારા પિતાએ મારો હાથ મૂક્યો છે એ જ મારો પતિ. એ સિવાયના અન્ય તે બાપ કે ભાઈ સમાન. ધર્મનું હાર્દ સમજનારી ને શિયલવ્રતને પ્રાણથી અધિક ગણનારી હું બીજે કંઈ વિચાર કરી શકું જ નહીં. મારે મન તમે સર્વ ગુણસંપન્ન ને ભાગી છો.
રાજકુંવરી ! હારી વાત સતીને શોભે તેવી છે. પતિવ્રતાનો એ ધર્મ શાસ્ત્રવેત્તાઓએ અને નીતિકારોએ વર્ણવ્યો પણ છે. પણ અહીં એ આગળ આણ ખીલતી કાયાને, પાંગરતી યુવાનીને, ઉદલાસથી ઉભરાતાં મનને, અકાળે
આવવાની, ચીમળાવી નાંખવાની કે દબાવી દેવાની જરૂર એટલા માટે નથી કે ખરી રીતે આપણું લગ્ન જ આ ન કહેવાય. ગુસ્સામાં આવી એકાદ તરંગવશ થઈ વડિલ આગળ પાછળને વિચાર કર્યા વગર પોતાની તનયાને હાથ ગમે તેવા કુષ્ટિના હાથમાં દઈ દે; અરે ઉભયમાં કુળ, શીલ, વિદ્યા, વપુસ્થિતિ આદિ ગુણે જે જુવે પણ નહીં એ વિધિથી ધર્મનીતિએ લગ્ન કેમ ગણાય ?
સ્વામીનાથ ! આવી કર્ણકટુ દલીલમાં ઉતરવા હું માંગતી જ નથી. પંચની સાખે જે ક્રિયા થઈ છે એ મારા માટે વજબંધ જેવી છે, ભલેને એથી જિંદગીનો સર્વનાશ સંભવે. મારા નસિબમાં સુખ હશે તે તમારી કાયા કેમ નહીં નીરોગી થાય ? પુરુષના ભાગ્ય આડું પાંદડું કહેવાય છે એ ઉક્તિ કાં ભૂલે છે ?
