Devvandanmala

Author(s): Sanghvi Muljibhai Zaverchand
Publisher: Sanghvi Muljibhai Zaverchand
Catalog link: https://jainqq.org/explore/032403/1

Page #1

ઉો છે.
૪ ૧
૨૪ ૨૩ રજૂ :
દેવ વંદન માળા
કી
R (
'કી અન ત્રણ ર પ .
ન
આ પરો. કે ને છે. ૬૪૪ હ / X ૨ : દે છે : [ { [; p1 માં
ડાં નો છે ૫ ૬૧ ૨૪૬ એ હeતુ નાડું

Page #2

શ્રી ગંભીરા પાર્શ્વનાથાય નમઃ
- કડીબદ્ધ ત દેવવંદનમાળા.
(વિધિ તથા કથાઓ સહિત )
શ્રીવિજયલક્ષ્મીસૂરિ, શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિ, ૫૦ રૂપવિજયજી, ૫’૦ દાનવિજયજી, ૫૦ પદ્મવિજયજી, ૫૦ વીરવિજયજી વિરચિત દેવવંદના તથા મૌન એકાદશીનું દાઢશે કલ્યાણકાનું ગણુ તેમજ જ્ઞાનપંચમી વગેરે કથાઓ સહિત.
:: પ્રકાશક :
સંઘવી મૂળજીભાઇ ઝવેરચંદ, મુ. પાલીતાણા.
પ્રાપ્તિસ્થાન:
મહેતા નાગરદાસ પ્રાગજીભાઇ. દાશીવાડાની પાળ સામે ઢાળમાં—અમદાવાદ.
કિંમત ત્રણ રૂપીયા.

Page #3

પ્રસ્તાવના.
પ્રથમ ધણી દેવવંદનમાળાઓ છપાઇ ગઇ છે. તથા દેવવંદનના પાઁ ધણા પ્રસિદ્ધ છે. આ દેવવનમાળામાં પાંચ પર્વાંના દેવવંદના આપવામાં આવ્યા છે. આ દેવવંદનમાળામાં કેટલીક વિશેષતા છે તે આ પ્રમાણેઃ—
૧. અત્યાર સુધી છપાએલી દેવવંદનમાળાઓ સળંગ માથા બદ છે, ત્યારે આ દેવવંદનમાળા કડીબદું છાપવામાં આવી છે, જેથી દેવવ ંદન કરનારને વાંચવામાં ગણી સુગમતા પડશે.
૨. આમાં આપવામાં આવેલ દેવવનાની પહેલાં તે દેવવંદન રચનારના કાંઈક ટ્રક પરિચય આપી તે પછી તે પર્વના મહિમા જણાવનારી તેની કથા આપવામાં આવી છે. તેથી દેવવંદન કરનારને તે કથા દેવવદનના ભાવ સમજવામાં મદ્દ રૂપ થશે. ત્યાર પછી દેવવંદન આપેલ છે.
૩ દેવવંદનમાં આવતા સ્મરણેા—સતિકર, તિયપઙ્ગત્ત, નાંમણ, અજીતશાંતિ, માઢી શાંતિ, ભકતામર તથા ચૈત્યવંદન ભાષ્ય પણ સાથે આપવામાં આવેલ છે
આ દેવવંદનમાળામાં આપવામાં આવેલ દેવવંદનાના ટ્રૅક ભાવાર્થ:૧ જ્ઞાનપંચમીના દેવવંદન—આ દેવવંદન વિજયલક્ષ્મીસૂરિએ બનાવ્યાં છે. તેમાં પાંચ જ્ઞાનનું સ્વરૂપ ટુંકાણમાં ઘણી સુંદર રીતે જણાવ્યું છે. તેમજ જ્ઞાનાવરણીય કમ શાથી બંધાય છે, વગેરે હકીકત જણાવી છે.
ચામાસીના દેવવંદનઃ—૫૦ શ્રૌવીરવિજયજી મહારાજે આ વંદન રચ્યા છે. આમાં ૨૪ તી કરાતાં ચૈત્યવંદનો આપ્યા છે. તથા પહેલા, સાલમા, બાવીસમા, ત્રેવીસમા અને ચેાવીસમા એ જિનપંચના સ્તવન થાય સહિત ચૈત્યવક્રુતા આપી અ ંતે શાશ્ર્વત અશાશ્વત જિનનાં તથા સિદ્ધાચલાદિ પાંચ
૨.

Page #4

नवपदजी.
DEEPAK
माणिभद्रजी.
Copyright Reserved N. P. MEHTA Ahmedabad.
PRINTERY, AHMEDABAD.
गौतमस्वामी.
सरस्वती.

Page #5


Page #6

તીર્થોનાં સ્તવને આપ્યા છે. તે સિવાય બીજા ચોમાસીના દેવવંદન ૫. પદ્યવિજયજી વિરચિત, શ્રી જ્ઞાનવિમલસરિવિરચિત છે. તેમાં ઉપર પ્રમાણેજ રચના છે. મૌન એકાદશીનાં દેવવંદનઃ–પં. શ્રીરૂપવિજયજીએ આ દેવવંદન રચ્યા છે. તેમાં વર્તમાન ચોવીસીના, અતીત ચોવીસીના અને અનાગત એવીસીના મળી કુલ દેઢસે કલ્યાણક થયા છે, તેનું સ્વરૂપ જણાવ્યું છે. સાથે મૌન એકાદશીનું ગણુણું આપવામાં આવ્યું છે બીજા મૌન એકાદશીના દેવ શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિ વિરચિત છે. ચૈત્રી પુનમના વિવંદન–શ્રીદાનવિજયજીએ આ દેવવંદન રહ્યા છે. તેમાં શ્રી સિહાચળ ઉપર પહેલા શ્રી ઋષભદેવ ભગવાન સમેસર્યા. તેમણે શ્રી શત્રુંજય તીર્થને મહિમા વર્ણવ્યો. તેમ જ અહીયાં તેમના પ્રથમ ગણધર શ્રીપુંડરિક સ્વામી પાંચ કરોડ મુનિવરે સાથે ચૈત્રી પુનમે સિદ્ધિ પદને પામ્યા વગેરે વર્ણન કરી ચેત્રી પુનમને મહિમા જણાવ્યા છે. બીજા
ચૈત્રી પુનમના દેવ શ્રી શાનવિમલસૂરિકૃત આપ્યા છે. ૫ દીવાળીના દેવવંદન–શીજ્ઞાનવિમલસૂરિએ બનાવ્યા છે.
તેમાં આ વદ અમાવાસ્યાને દિવસે ચરમ તીર્થકર શ્રી મહાવીરસ્વામ મોક્ષે ગયા, તેમજ તેમના પ્રથમ ગણધર ગૌતમસ્વામીને કેવલજ્ઞાન થયું વગેરેનું વર્ણન કર્યું છે. એકાદશ ગણધરના દરવદન–શીજ્ઞાનવિમલસૂરિએ બનાવ્યા છે. તેમાં ચરમ તીર્થપતિ શ્રી મહાવીર સ્વામીના ૧૧ કરે સંબંધી હકીકત જણાવી છે. જ્ઞાન પંચમીના દેવવંદના કારતક સુદ પાંચમે, ચામારીના કારતક સુદ ચૌદસે, ફાગણ સુદ ચૌદસે તથા અશાડ સુદ ચૌદસે એમ વર્ષમાં ત્રણ વાર, મૌન એકાદશીના માગસર સુદ એકાદશીએ, ચૈત્રી પુનમના દેવ ચિત્ર સુદ પુનમે તથા દીવાળીના દેવવંદન આસો વદ અમાસે ભણાવાય છે.

Page #7

આ દેવવંદન ઉપાશ્રયમાં સાધુ તથા શ્રાવક સમુદાયમાં તથા સાવીઓ તથા શ્રાવિકાઓના સમુદાયમાં ભણાવાય છે. તે વખતે વિવિધ રાગ રાગણીવાળા દેવવંન સાંભળતાં અપૂર્વ ભાવ જાગે છે. તેથી વિશુદ્ધ પરિણામવાળો છવ કર્મની નિર્ભર કરે છે. માટે દરેક જણે આ દેવવંદને ભણાવવામાં ઉદ્યમવાળા થવું જોઈએ.
છેવટમાં આ પુસ્તકને શુદ્ધ કરવામાં તથા તેના પ્રફો સુધારી આપવા માટે માસ્તર મંગળદાસ મનસુખરામને તથા ઉપયોગી સૂચને અને સલાહ આપવા માટે પાંજરાપોળના ઉપાશ્રયે બિરાજમાન મુનિરાજ શ્રી નિરંજનવિજયજી મહારાજનો આભાર માનવામાં આવે છે. વિશેષમાં આ પુસ્તકમાં અજાણપણાથી, દષ્ટિદોષથી કે પ્રેસદોષથી જે કાંઈ ભૂલચક રહી ગઈ હોય તે માટે મિચ્છામિ દુક્કડ આપી વિરમું છું.
' અનુક્રમણિકા. દેવવંદનનું નામ. કર્તાનું નામ. ૧ જ્ઞાનપંચમીના. શ્રીવિજયલક્ષ્મી રિજી ૧ થી ૩૫ ૨ ચોમાસીના.
પં. શ્રીવીરવિજયજી ૩૬ થી ૯૧ કે માસીના. પં. શ્રીપદ્યવિજયજી ૯૨ થી ૧૪૨ ૪ મૌન એકાદશીના. પં. શ્રીરૂપવિજયજી ૧૪૩ થી ૧૮૬ ૫ ચત્રી પૂનમના. ' ' પં. શ્રીદાનવિજયજી ૬ દીવાળીના. શ્રી જ્ઞાનવિમલસરિઝ , ૨૪૦ થી ૨૬ ૭ મૌન એકાદશીના
૨૬૫ થી ૨૮૧ ૮ ચિત્રી પૂનમના
૨૮૨ થી ૩૦૮ ૯ માસીના
૩૦૯ થી ૩૪૨ ૧૦ અગિઆર ગણધરના
૩૪૩ થી ૩૬૦ ધી નવપ્રભાત પ્રિ. પ્રેસમાં શાહ મણીલાલ છગનલાલે છાપ્યું. ઘીકાંટા-અમદાવાદ

Page #8

શ્રી જ્ઞાનપ ંચમીના દેવવંદનના રચનાર શ્રી વિજયલક્ષ્મી સૂરિ.
આ આચાર્યશ્રીને જન્મ આછુ પાસેના પાલડી ગામમાં સવત ૧૭૯૭૦ ના ચૈત્ર સુદ પાંચમે થયા હતા. તેમને પિતાનું નામ હેમરાજ અને માતાનુ નામ આણું હતું. તેમનું નામ સુરચંદ હતું. તેઓ જ્ઞાતિએ પારવાડ વણિક હતા. સ. ૧૮૧૪ ના મહા સુદી પાંચમને શુક્રવારે સૌભાગ્ય સૂરિ પાસે તેમણે દીક્ષા લીધી. સુવિધિવિજય નામ રાખ્યુ. આચાર્ય પદ પણ સીનોરમાં સ ના ચૈત્ર સુદ ૯ ગુરૂવારે આપવામાં આવ્યું. તે સંવત ૧૮૬૮ માં પાલીમાં સ્વર્ગવાસ પામ્યા.
૬૪ મી પાટે વિજય ઋદ્ધિ સુરિ થયા. તેમના એ પટ્ટધર થયા−૧ સૌભાગ્ય સાર, ૨ પ્રતાપ સૂરિ. વિજય સૌભાગ્ય સૂરિના વિજયલક્ષ્મી સૂરિ અને વિજય પ્રતાપસૂરિના વિજય ઉદય સરિ થયા. ઉયસૂરિના સ્વર્ગવાસ પછી સ. ૧૯૪૯ માં તેમની પાટ પર વિજય લક્ષ્મી સૂરિ આવ્યા. તેઓશ્રીએ વિશતિ સ્થાનક, ઉપદેશ પ્રાસાદ, પટ્ટાવલિ વગેરે ઘણી સ ંસ્કૃત કૃતિ રચેલી છે.
તેઓએ ગુર્જર ભાષામાં પૂજા, સ્તવના, ઢાળીયાં વગેરે અનેક કૃતિઓ બનાવી છે. તે વિદ્યમાન છે. પ્રસ્તુત દેવવંદનમાળામાં જ્ઞાનપંચમીના દેવવ’દન પણ તેઓશ્રીએ બનાવ્યા છે. તેથી તેમને ટ્રેક પરિચય અહી આપ્યા છે. તેમનું વિશેષ રિત્ર જૈનયુગ, ઐતિહાસિક રાસમાળા વગેરેમાંથી જિજ્ઞાસુઓએ જાણવું.
આ જ્ઞાન પંચમીની આરાધના કરી વરદત્ત અને ગુણમજરી શ્રેષ્ઠ મેાક્ષ પદવી પામ્યા છે. અહી' પ્રસંગ હોવાથી જ્ઞાન પંચમીના દેવવંદનની શરૂઆત કરતાં પહેલાં તે બંનેએ જ્ઞાનની વિરાધના કરવાથી કેવાં દુઃખા ભાગવ્યાં અને પછીથી જ્ઞાનની આરાધના કરવાથી સુખા ભોગવી અંતે મેક્ષ પામ્યા તે સંબંધી તેમની જીવનકથા ટૂંકમાં આ પ્રમાણેઃ—

Page #9

દેવવંદનમાલા
વરદત્ત ગુણમંજરીની જીવનકથા. જબૂદ્વીપમાં ભરત ક્ષેત્રમાં પપુર નામે પ્રસિદ્ધ નગરમાં અજિતસેન નામે રાજા રાજ્ય કરતા હતા. તેમને રૂપ લાવણ્યવાળી ચેસઠ કળામાં નિપુણ યશોમતી નામે રાણી તથા વરદત્ત નામે કુમાર હતા. તે પાંચ ધાવ માતાઓથી લાલન પાલન કરાતે આઠ વર્ષને થયે. તે વખતે માત પિતાએ શુભ મુહુર્ત વિદ્યાભ્યાસ કરવા માટે પંડિત પાસે મૂક્યો. પંડિત પણ વરદત્ત રાજાના કુંવર હોવાથી તેને ખંતથી ભણાવવા લાગ્યા. પરંતુ કુમારને એક અક્ષર પણ મટે ચઢતે નહોતું. તેથી ન્યાય વ્યાકરણ વગેરે ભણવાની તે શી આશા વરદત્ત કુમારે પૂર્વભવમાં તીવ્ર જ્ઞાનાવરણીય કર્મ બાંધેલ હેવાથી તે ભણી શક્યો નહિ. એમ વર્ષો જતાં અનુકમે તે યુવાવસ્થામાં આવ્યું. તે વખતે શરીરે કોઢ રોગ થવાથી તે દુઃખમાં દહાડા કાઢવા લાગ્યું.
તેજ નગરમાં સાત કોટિ સુવર્ણ માલિક સિંહદાસ નામે ઉત્તમ શેઠ હતું. તેને કપૂરતિલકા નામની સ્ત્રીથી ગુણમંજરી નામે એક પુત્રી હતી. તે જન્મથી રોગી અને મૂંગી હતી. અનેક જાતના ઉપચાર કરવા છતાં તેની અસર થઈ નહિ. તેથી તે દુઃખ ભગવતી યુવાવસ્થાને પામી. પરંતુ કેઈ તેને પરણવા તૈયાર થયું નહિ. તેથી પરિવાર સાથે તેના મા બાપ દુઃખી થાય છે.
" એવામાં એક વાર ચાર જ્ઞાની શ્રી વિજયસેન સરિ નામના ગુરૂ મહારાજ ત્યાં પધાર્યા. તે વખતે પુત્ર તથા

Page #10

જ્ઞાનપંચમીની કથા.
પરિવાર સાથે લઈને રાજા, તેમજ પુત્રીની સાથે સિહ્રદાસ ગુરૂને વંદના કરવા આવ્યા. નગર લેાકેા પણુ વંદન કરવા આવ્યા. સા યાગ્ય સ્થાનકે બેઠા. તે વખતે ગુરૂ મહારાજે ધ -
દેશના આપવા માંડી.
૩
“ હે ભવ્ય પ્રાણીઓ ! નિર્વાણુને ઇચ્છતા જીવાએ જ્ઞાનની આરાધનામાં ઉદ્યમ કરવા જોઇએ. જે જીવા તે જ્ઞાનની મનથી વિરાધના કરે છે તે ભવાન્તરમાં વિવેક રહિત શૂન્ય મનવાળા થાય છે. જેએ જ્ઞાનની વચનથી વિરાધના કરે છે તેઆ મૂંગાપણું તેમજ મુખના રોગને પામે છે. તેમજ જયણા વિના કાયાથી જેએ વિરાધના કરે છે તેમના શરીરમાં દુષ્ટ કાઢ વગેરે રાગા ઉત્પન્ન થાય છે. માટે પેાતાનુ ભલુ ઈચ્છનારે જ્ઞાનની વિરાધના કરવી નહિ.”
cr
ગુરૂ મહારાજની ઉપર પ્રમાણુની દેશના સાંભળી સિંહદાસ શેઠે પૂછ્યું કે “હું પ્રભા ! આ મારી પુત્રી ગુણમંજરી કયા કર્મોથી રાગી તથા મૂંગી થઈ છે? ” જવાબમાં ગુરૂએ ગુણમંજરીને પૂર્વ ભવ નીચે પ્રમાણે કહ્યો:
- ધાતકીખંડના પૂર્વાધમાં ભરતક્ષેત્રમાં ખેટક નામના નગરમાં જિનદેવ નામે ધનવાન શેઠ રહેતા હતા. તેને સુંદરી નામે સ્રીથી પાંચ પુત્રા અને ચાર પુત્રીઓ થઈ. ભણવા લાયક થયા ત્યારે શેઠે પાંચે પુત્રને ગુરૂ પાસે ભણવા માટે નિશાળે મૂક્યા. તે કાંઈ ભણતા નહિ, પરસ્પર રમત કરતા અને ગુરૂ ઠપકા આપે અથવા શિક્ષા કરે ત્યારે મા પાસે ગવીને ગુરૂ તેમને મારે છે એવી ફરિયાદ કરતા. આથી

Page #11

દેવવંદનમાલ
માતા ગુરૂને ઠપકો આપતી અને છોકરાંનાં પુસ્તક વગેરે બાળી નાખતી. શેઠે આ વાત જાણીને સ્ત્રીને ઠપકો આપતાં કહ્યું કે “પુત્રને અભણ રાખશું તે તેમને કન્યા કેણુ આપશે? અને વેપાર કેવી રીતે કરશે ?” તે વખતે શેઠાણ બલી કે “તમે જ પુત્રને ભણાને? કેમ નથી ભણાવતા?” અનુક્રમે પુત્ર મોટા થયા. પરંતુ તેમને અભણ જાણી કેઈ કન્યા આપતું નથી. તે વખતે શેઠે સ્ત્રીને કહ્યું કે “તેં જ પુત્રોને ભણવા દીધા નહિ તેથી તેમને કેઈ કન્યા આપતું નથી.” ત્યારે તે શેઠને વાંક કાઢીને કહેવા લાગી કે “ પુત્રે પિતાને સ્વાધીન હોય છે તે તમે તેમને કેમ ભણવ્યા નહિ?”ઉલટ પિતાને વાંક કાઢતી સ્ત્રી ઉપર ગુસ્સે થએલા શેઠે કહ્યું કે “હે પાપિણી ! પિતાને દેષ છતાં તું મારા સામે કેમ બોલે છે? તે વખતે તે સ્ત્રી પણ બેલી કે તમારો બાપ પાપી છે. આથી કેપેલા શેઠે તેણીને પથરે માર્યો. મર્મ સ્થાને વાગવાથી તે સુંદરી મરણ પામી. ત્યાંથી મરીને તે સુંદરી તમારી ગુણમંજરી નામે પુત્રી થઈ છે, પૂર્વ ભવમાં જ્ઞાનની વિરાધના કરવાથી તે આ ભવમાં મૂંગી અને રેગી થઈ છે. માટે જ કહ્યું છે કે કરેલાં કર્મોને ભેગવ્યા સિવાય નાશ થતો નથી.”
ગુરૂને ઉપદેશ સાંભળીને ગુણમંજરીને જાતિસ્મરણ જ્ઞાન થયું. તેથી તેણે ગુરૂએ કહ્યા પ્રમાણેને પિતાને પૂર્વ ભવ જે. તેથી ગુરૂને કહ્યું કે “હે ગુરૂજી ! તમારું કહેવું સાચું છે.” ત્યાર પછી શેઠે ગુરૂને પૂછ્યું કે “મારી પુત્રી નરેગી થાય તે કેઈ ઉપાય જણા” ત્યારે ગુરૂએ કહ્યું કે, જ્ઞાનની

Page #12

-જ્ઞાનપંચમીની કથા.
૫
આરાધનાથી સુખની પ્રાપ્તિ અને દુઃખને નાશ થાય છે. માટે આ જ્ઞાન પંચમી અથવા સોભાગ્ય પંચમીની આરાધના કરવાથી તેના રે નાશ પામશે અને સુખી થશે. ” આ પર્વની આરાધના આ પ્રમાણે કરવી –
કારતક માસની સુદ પંચમીએ વિધિપૂર્વક ઉપવાસ કરે. ઉંચા આસને પુસ્તકાદિ જ્ઞાનને સ્થાપન કરી તેની -સુગંધિદાર પુષ્પ તથા વાસક્ષેપથી પૂજા કરવી. ધૂપ કર. પાંચ દિવેટને દીપક કરો. પાંચ વર્ણનાં ધાન્ય, પાંચ પ્રકારનાં પકવાન્ન તથા પાંચ જાતિનાં ફળ મૂકીને એકાવન સાથીયા કરવા. “નમે નાણસ્સ' એ પદની ૨૦ નવકારવાળી ગણવી. જ્ઞાનનું ચિત્યવંદન કરવું. તથા જ્ઞાનની આરાધના માટે ૫૧ લેગસ્સનો કાઉસગ્ગ કરે. આ પ્રમાણે જાવજજીવ સુધી કારતક સુદ પાંચમની આરાધના કરવી. બીજી રીત એવી પણ છે કે કારતક સુદ પાંચમથી આરંભી દરેક માસની સુદ પાંચમે ઉપરની વિધિ કરવી. એ પ્રમાણે પાંચ -વરસ અને પાંચ માસ કરે તે આ તપ પૂરો થાય. આ દિવસે પૌષધ કર્યો હોય તે પારણાને દિવસે વિધિ કરવી. તપ પૂરે થાય ત્યારે યથાશક્તિ પાંચ જ્ઞાનનું ઉદ્યાપન (ઉજમણું) કરવું.” ગુરૂનાં વચન સાંભળી ગુણસુંદરીએ જ્ઞાન પંચમીનું આરાધન કરવાનું ગુરૂ પાસે સ્વીકાર્યું. અને તેણે ત્યાર પછી તેનું વિધિપૂર્વક પાલન કર્યું.
તે વખતે અજિતસેન રાજાએ પણ ગુરૂ મહારાજને પૂછયું કે “હે ગુરૂ મહારાજ ! આ મારે પુત્ર વરદત્ત એક અક્ષર પણ ભણી શકતું નથી તથા કઢના રેગથી પીડા

Page #13

દેવવંદનમાલા
પામે છે તેનું શું કારણ હશે તે કૃપા કરી જણાવો.” ગુરૂ મહારાજે પણું કહ્યું કે હે રાજન ! તમારા પુત્રની આવી દશા શાથી થઈ તે માટે તેને પૂર્વ ભવ સાંભળે –
આ જ બૂદ્વીપમાં ભરતક્ષેત્રમાં શ્રીપુર નામે નગરમાં વસુદેવ નામે શેઠ રહેતા હતા. તેને વસુસાર અને વસુદેવ નામે બે પુત્રો હતા. યુવાવસ્થામાં આવેલા તે બંને એક વાર ક્રીડા કરવાને વનમાં ગયા. ત્યાં શ્રી મુનિસુન્દર નામના સૂરીશ્વરને જોઈને તે બંનેએ તેમને વંદન કર્યું. ગુરૂએ પણ તેમને ધર્મોપદેશ આપે. તેમાં આ ઔદારિક શરીરની નશ્વરતા (નાશ પામવાપણું) જણાવી. આવી નાશ પામનારી કાયાથી ધર્મ સાધી લે તેજ એક સાર છે.”
“ગુરૂની દેશનાથી બોધ પામીને તે બંને ભાઈઓએ આજ્ઞા લઈ ચારિત્ર ગ્રહણ કર્યું. તેમાં નાના ભાઈ વસુદેવ બુદ્ધિશાળી હોવાથી ચારિત્રનું સુંદર રીતે પાલન કરતાં ઘણું સિદ્ધાન્તના પારગામી થયા.ગ્ય જાણીને ગુરૂએ પણ તેમને આચાર્યપદ આપ્યું. વસુદેવસૂરિ દરરોજ પાંચસો સાધુઓને વાચના આપતા હતા.”
એક વખત વસુદેવસૂરિ સંથારામાં સૂતા હતા. તે વખતે એક સાધુ આગમને અર્થ પૂછવા આવ્યા. તેમને તેનો અર્થ જલદી સમજાવ્યું. તે મુનિના ગયા પછી બીજા મુનિ સંદેહ પૂછવા આવ્યા. તેમનું સમાધાન કર્યું. તેવામાં ત્રીજા સાધુ આવ્યા. એ પ્રમાણે અનેક સાધુએ આવ્યા ને પૂછીને ગયા.”

Page #14

જ્ઞાનપંચમીની કથા.
આથી કંટાળેલા ગુરૂના મનમાં એ કુવિકલ્પ આવ્યું કે મારે માટે ભાઈ કાંઈ ભણ્ય નથી તેથી તે કૃતાર્થ અને સુખી છે. તેને નિરાંતે ઊંઘવાનું મળે છે. તે મૂર્ખ હોવાથી તેને કઈ પૂછતું નથી, તેથી કઈ પ્રકારની માથાફેડ તેમને નથી. તે મરજી મૂજબ ખાય છે અને ચિત્તની શાંતિમાં રહે છે. આવું મૂર્ખાપણું મને પણ મળે તે ઘણું સારૂં, કારણ કે મૂર્ણપણામાં મુખ્ય આઠ ગુણ રહેલા છેમૂર્ખ ૧ નિશ્ચિત્ત હોય છે, ૨ ઘણું ખાઈ શકે છે. ૩ લજજા ૨હિત મનવાળો હોય છે. ૪ રાત દિવસ સૂઈ રહે છે. ૫ કાર્યાકાર્યની વિચારણામાં આંધળે અને બહેરો હોય છે. ૬ માન અને અપમાનમાં સમાન હોય છે. ૭ રેગ રહિત હોય છે. ૮ મજબૂત શરીરવાળે હેાય છે.”
“આવું વિચારીને મનમાં નક્કી કર્યું કે હવેથી કોઈને ભણાવીશ નહિ. પૂર્વનું ભણેલું ભૂલી જઈશ, નવું ભણુશ નહિ. ત્યાર પછી બાર દિવસ મૌન રહ્યા. આ પ્રકારના રૌદ્રધ્યાનમાં પાપની આલોચના કર્યા સિવાય મરીને તે વસુદેવ સૂરિ તમારા પુત્ર થયા છે. પૂર્વ ભવમાં બાંધેલ તીવ્ર જ્ઞાનાવરણીય કર્મના ઉદયથી તે અત્યંત મૂર્ખ અને કુષ્ઠ રેગી થયેલ છે. માટે ભાઈ વસુસાર મરીને માનસ સરોવરમાં હંસ થયે છે. કર્મની વિચિત્ર ગતિ છે ”
ઉપર પ્રમાણેનાં ગુરૂનાં પિતાના પૂર્વ ભવને જણાવનારાં વચન સાંભળીને વરદત્ત કુમારને જાતિ સ્મરણ જ્ઞાન થયું. ક્ષણ માત્ર મૂછ પામીને સ્વસ્થ થઈને કુમારે ગુરૂને કહ્યું કે ગુરૂનું વચન સત્ય છે.

Page #15

દેવવ નમાલા.
રાજાએ ગુરૂને પૂછ્યું કે “આ કુમારના શરીરના રાગા કયારે નાશ પામશે ? અને અમને શાંતિ ક્યારે મળશે તે કૃપા કરીને જણાવેા.” ત્યારે દયાળુ ગુરૂ મહારાજે કથ્રુ કે તપના પ્રભાવથી રોગો નાશ પામશે અને સંપત્તિની પ્રાપ્તિ થશે. કારણ કે કહ્યુ છે કે “ તપના પ્રભાવથી જે દૂર હાય, જે દુ:ખે આરાધાય તેવુ' હાય તે સઘળું તપ વડે સાધ્ય અને છે.” ગુરૂએ વરદત્ત કુમારને પણ જ્ઞાન પંચમીના તપ કરવાનુ કહ્યુ. કુમારે પણ તે તપ કરવાનુ ગુરૂ પાસે અંગીકાર કર્યાં. રાજા રાણી અને બીજા લેાકેાએ પણ તે તપ કરવાનુ અંગીકાર કર્યું. ત્યાર પછી સર્વે સ્વસ્થાને ગયા.
વિધિ પૂર્વક પંચમીનું તપ કરતા કુમારના સર્વે શગા નાશ પામ્યા. શરીર સુદર થયું. જ્ઞાનાવરણીય કર્માંનો સારે યાપશમ થવાથી તે સઘળી કળા શીખ્યા. તથા અનેક રાજકન્યાઓ પરણ્યા. રાજાએ વરવ્રુત્તને રાજ્ય સાંપી ચારિત્ર લીધું. વરદત્તે પણ લાંખા કાળ રાજ્યનું પાલન કર્યું. દરેક વર્ષે ઉત્સાહ પૂર્વક વિધિ સાથે પંચમીનુ` આરાધન કરતાં છેવટે પુત્રને રાજ્ય સોંપી વરદત્ત કુમારે પણુ દીક્ષા લીધી.
આ તરફ ગુણમંજરીના મહારાગો પણ તપના પ્રભાવથી ચાલ્યા ગયા, તેથી તે અતિ રૂપવતી થઈ. તે મોટા ઉત્સવ પૂર્વક જિનચન્દ્ર સાથે પરણી. તેણે પણ તપનુ આરાધન કરી લાંબા કાળ ગૃહનું સુખ ભોગવી ચારિત્ર ગ્રહણ કર્યુ. એ પ્રમાણે વરદત્તે તથા ગુણમંજરીએ ચારિત્રનુ

Page #16

જ્ઞાનપ’ચમીની કથા.
લાંમા કાળ સુધી
કર્યું.
અતિચાર રહિત અંતે કાળ કરીને તેમને વૈજયન્ત નામના અનુત્તરવાસી વિમાનમાં દેવ થયા.
આરાધન
ત્યાંથી આયુષ્ય પૂરૂં કરીને ચવીને વરદત્તના જીવ જ ખૂદ્વીપમાં મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં પુષ્કલાવતી વિજયમાં પુંડરિકિણી નગરીમાં અમસેન રાજાની ગુણવતી રાણીની કૂખને વિષે પુત્રપણે ઉત્પન્ન થયા. પૂર્ણ કાલે ઉત્તમ લક્ષણવાળા પુત્રને રાણીએ જન્મ આપ્યા. તેનુ શૂરસેન નામ પાડયું. અનુક્રમે સ` કળા ભણીને યુવાવસ્થાને પામ્યા. અનેક કન્યાએ પરણ્યા. ત્યાર પછી પિતા પુત્રને રાજ્ય સોંપીને પરલેાકમાં ગયા. શ્રી સીમન્ધરસ્વામી વિહાર કરતાં એક વાર તે નગરમાં સમેાસર્યા. પ્રભુનું આગમનસાંભળીને રાજા વંદન કરવા ગયા. વાંદીને બેઠા તે વખતે શ્રી જિનેશ્વર દેવે ઉપદેશ આપતાં જણાવ્યું કે “ હે ભવ્ય જીવા! તમેા જ્ઞાન પંચમીની આરાધના વરદત્તની જેમ વિધિ પૂર્વક કરો. પ્રભુનાં વચન સાંભળી રાજાએ વરદત્તનો વૃત્તાંત પૂછ્યું. તે વખતે પ્રભુએ વરદત્તનો (શૂરસેનના પૂર્વ ભવનો) સર્વ વૃત્તાંત કહીને જ્ઞાનપંચમીનું વિશેષ માહાત્મ્ય જણાવ્યું. તેથી ઘણા લેાકેાએ પંચમીનું તપ અ’ગીકાર કર્યુ. શૂરસેન રાજાએ પણ દશ હજાર વર્ષ સુધી રાજ્ય સુખ ભોગવીને અનેક પુણ્ય કાર્યો કરીને પ્રભુ પાસે દીક્ષા લીધી. એક હજાર વર્ષ ચારિત્ર પાળીને કેવલજ્ઞાન પામી તેઓ મેક્ષે ગયા.
હવે દેવલાકમાં ગએલ ગુણુમંજરીના જીવ આયુષ્ય પૂર્ણ થએ ત્યાંથી ચ્યવીને જંબૂઠ્ઠીપમાં મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં

Page #17

૧૦
-
દેવવંદનમાલા
ઉમા નામની વિજયમાં શુભા નામની નગરીમાં અમરસિંહ રાજાની અમરાવતી રાણુની કુક્ષીમાં પુત્રપણે ઉત્પન્ન થયે, યેગ્ય સમયે જન્મેલા તે પુત્રનું સુગ્રીવ નામ પાડયું. વીસ વર્ષની ઉંમર થએ સુગ્રીવને રાજ્ય સેંપી પિતાએ દીક્ષા લીધી. સુગ્રીવ રાજા ઘણી રાજ કન્યાઓ પરણ્યા. તેમને અનેક પુત્ર થયા, તેમાં મોટા પુત્રને ગાદીએ બેસાડી તેમણે દીક્ષા લીધી. કેવલજ્ઞાન પામી ભવ્ય જીવેને બેધ પમાડતાં એક લાખ પૂર્વ સુધી ચારિત્ર પાળી સર્વ કર્મને ક્ષય કરી મેક્ષે ગયા.
એ પ્રમાણે વરદત્ત અને ગુણમંજરી બંને જણ જ્ઞાન પંચમીની આરાધના કરીને મેક્ષે ગયા. આ જ્ઞાન પંચમીની આરાધનાથી સૌભાગ્યની વૃદ્ધિ થતી હોવાથી એને સૌભાગ્ય પંચમી પણ કહે છે. આ બંનેની બોધદાયક કથા વાંચીને ભવ્ય જી. જ્ઞાનપંચમીની આરાધનામાં ઉદ્યમી બને!!!
આપણા બાળકોને ખાસ વે ચાજ્ઞાનપંચમીને મહિમા યાને વરદત્ત-ગુણમંજરી (સચિત્ર)
આ પુસ્તક બાળકને ગમે તેવું સુંદર ને સહેલાઈથી સમજી શકે તેવી સરળ ભાષામાં લખાયેલ છે.
આ પુસ્તક જ્ઞાનપંચમી વિષેનું છે, તેમાં જ્ઞાનની મહત્તા. તેનાથી થતા લાભો અને તેની આશાતનાથી થતા ગેરલાભ સુંદર રીતે પૂ.મુનિશ્રી નિરંજનવિજયજી મહારાજશ્રીએ આલેખ્યા છે, અને સુંદર ભાવવાહી દસેક ચિત્રો પણ મૂકવામાં આવ્યા છે. જે બાળકને ખૂબ ગમશે માટે મંગાવે.
પ્રાપ્તિસ્થાન:-નાગરદાસ પ્રાગજીભાઈ છે. દોસીવાડાની પોળ, મહાવીર સ્વામીનો ઢાળ–અમદાવાદ

Page #18

જ્ઞાનપંચમીના દેવવંદન-વિજ્ય લક્ષ્મી સૂરિકૃત
I શ્રીપાર્શ્વનાથાય નમઃ | આચાર્ય વિજયલક્ષ્મીસૂરિકતા શ્રી જ્ઞાનપંચમી દેવવંદન.
પ્રથમ વિધિ. પ્રથમ બાજોઠ અથવા ઠવણ ઉપર રૂમાલ ઢાંકી પાંચ પુસ્તકો મૂકીને વાસક્ષેપથી જ્ઞાનની પૂજા કરીએ, વળી પાંચ દીવેટનો દીવો કરીએ. તે દી જયણ પૂર્વક પુસ્તકની જમણી બાજુએ સ્થાપીએ અને ધૂપધાણું ડાબી બાજુએ મૂકીએ. પુસ્તક આગલ પાંચ અથવા એકાવન સાથીયા કરી ઉપર શ્રોફળ તથા સેપારી મૂકીએ. યથાશક્તિ જ્ઞાનની દ્રવ્ય પૂજા કરીએ, પછી દેવ વાંદરીએ. સામાયિક તથા પિસહ મધ્યે વાસક્ષેપ પૂજાએ પુસ્તક પૂજીને દેવ વાંદીએ, અથવા દહેશ મધ્યે બાજોઠ ત્રણ. ઉપરા ઉપર માંડી, તે ઉપર પાંચ જિનમૂર્તિ સ્થાપીએ, તથા મહાઉત્સવથી પિતાને કામે નાત્ર ભણાવીએ. પ્રભુ આગળ જમણી તરફ પુસ્તક માંડયું હોય, તેની પણ વાસક્ષેપ પ્રમુખે પૂજા કરીયે; તથા ઉજમણું માંડયું હોય ત્યાં પણ યથાશક્તિ જિનબિંબ આગળ લઘુ સ્નાત્ર ભણાવીને અથવા સત્તરભેદો. પૂજા ભણાવીને પછી શ્રી સૌભાગ્ય પંચમીનાં દેવ વાદીએ.
દેવ વાંદવાને વિધિ કહે છે. પ્રથમ પ્રગટ નવકાર કહી ઈરિયાવહી, પડિક્કમી એક.. લેગસ્સનો કાઉસ્સગ કરી, ન આવડે તે ચાર નવકારને કાઉસગ્ગ કરી, પ્રગટ લોગસ્સ કહી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવન્! મતિજ્ઞાન આરાધનાથે ચૈત્યવંદન.. કરૂ?ોમ કહી પછી યોગમુદ્રાએ સૈત્યવંદન કરીએ, તે કહે છે..

Page #19

ન
દેવવંદનમાલા
શ્રી મતિજ્ઞાનનું ચૈત્યવંદન. શ્રી સોભાગ્યપંચમી તણો, સયલ દિવસ શિણગાર; પાંચે જ્ઞાનને પૂછયે, થાય સફલ અવતાર. સામાયિક પોસહ વિષે, નિરવદ્ય પૂજા વિચાર; -સુગંધ ચૂર્ણાદિક થકી, જ્ઞાન ધ્યાન મહાર. પૂર્વ દિશે ઉત્તર દિશે, પીઠ રચી ત્રણ સાર; પંચ વરણુ જિનબિંબને, સ્થાપીજે સુખકાર. ૩ પંચ પંચ વસ્તુ મેલવી, પૂજા સામગ્રી ભેગ; પંચ વરણ કલશા ભરી, હરીએ દુ:ખ ઉપભેગ. ૪ - યથાશકિત પૂજા કરો, મતિ જ્ઞાનને કાજે; પંચ જ્ઞાનમાં અધુરે કહ્યું, શ્રી જિનશાસન રાજે. ૫ મતિ શ્રત વિણ હવે નહિ, એ અવધિ પ્રમુખ મહાજ્ઞાન; તે માટે મતિ ધુરે કહ્યું, મતિ શ્રતમાં મતિ માન. ૬ -ક્ષય ઉપશમ આવરણને, લબ્ધિ હૈયે સમકાલે;
સ્વામ્યાદિકથી અભેદ છે, પણ મુખ્ય ઉપયોગ કાલે. ૭ - લક્ષણ ભેદે ભેદ છે, કારણ કારજ યોગે; મતિ સાધન શ્રત સાધ્ય છે, કંચન કલશ સંગે. ૮ પરમાતમ પરમેસરૂ એ, સિદ્ધ સયલ ભગવાન;
૧ પ્રથમ.

Page #20

જ્ઞાનપંચમીના દેવવંદન—વિજય લક્ષ્મીસૂરિષ્કૃત
મતિ જ્ઞાન પામી કરી, કેવલ લક્ષ્મી નિધાન, ઇતિ ચૈત્યવંદન. ૧
*
૧૩:
૯
પછી જકિચિ૰ નમ્રુત્યુ! વતિ૰ જાવ'ત॰ નમાડ ત્ કહી સ્તવન કહેવું. તે આ પ્રમાણે
શ્રી મતિજ્ઞાનનું સ્તવન. રસિયાની દેશી. પ્રણમા પંચમી દિવસે જ્ઞાનને,ગાજે જગમાંરેજેહ સુજ્ઞાની; શુભ ઉપયેાગે ક્ષણમાં નિજ્જરે,મિથ્યા સંચિત ખેહ.
સુજ્ઞાની ત્રણમા (આ પ્રમાણે દરેક ગાથામાં ખેલવુ.) ૧ સંતપદાદિક નવ દ્વારે કરી, મતિ અનુયાગ પ્રકાશ; નય વ્યવહારે આવરણુ ક્ષય કરી, અજ્ઞાની જ્ઞાન ઉલ્લાસ. ૨. જ્ઞાની જ્ઞાન લહે નિશ્ચય કહે, દા નય પ્રભુજીને સત્ય; અંતરમુધૃત્ત રહે ઉપયાગથી,એ સર્વ પ્રાણીને નિત્ય. ૩ લબ્ધિ આંતરમુહૂર્ત લધુપણું, છાસઠ સાગર જિદ્રુ; અધિકા નરભવબહુ વિધ જીવને,અ ંતર કદિયે ન ટ્વિટ્. ૪ સંપ્રતિ સમયે એક એ પામતા, હાય અથવા નિવ હાય; ક્ષેત્ર પલ્યાપમ ભાગ અસંખ્યમાં,પ્રદેશ માને બહુ જોય. ૫ મતિજ્ઞાન પામ્યા જીવ અસંખ્ય છે,કહ્યા'પડિવાઈ અનત, સર્વ આશાતન વરો જ્ઞાનની,વિજયલક્ષ્મી લહેા સંત. સુજ્ઞાની પ્રણમા પંચમી દિવસે જ્ઞાનને. ઇતિ શ્રી મતિજ્ઞાનનું સ્તવન.
૬.
૧ મતિજ્ઞાન પામીને પડેલા.

Page #21

દેવવ નમાલા
પછી જયવોયરાય કહી, ખમાસમણુ દેઇ, ઇચ્છાકારેશ્ સદિસહ ભગવન્! શ્રો મતિજ્ઞાન આરાધનાર્થ કાઉસગ્ગ કરૂ ? ઇચ્છ ! શ્રોમતિજ્ઞાન આરાધનાર્ય કરેમિકાઉસ્સગ્ગ વધ્રુવત્તિઆએ૦ પછો અન્નત્ય ઉસસિએણુ કહી એક લેાગસના ચક્રેસુ નિમ્મલયરા સુધીના અને ન માવડે તેા ચાર નવકારના કાઉસગ્ગ કરી, કાઉસગ્ગ પારો, ‘નમેાડ સિદ્ધાચાપિાધ્યાયસ સાધુષ્ય:' કહી થાય કહેવી, તે નીચે પ્રમાણેથાય—— શ્રી રામેશ્વર પાસ જિનેસર-એ દેશી. ) શ્રી મતિજ્ઞાનની તત્ત્વ ભેદથી, પર્યાયે કરી વ્યાખ્યા; ચવિહ દ્રવ્યાદિકને જાણે, આદેશે કરી દાખ્યા જી; માને વસ્તુ ધર્મ અનંતા, નહિ અજ્ઞાન વિવક્ષા જી; તે મતિજ્ઞાનને વઢ્ઢા પૂ^, વિજયલક્ષ્મી ગુણ કાંક્ષા જી; પછી ખમાસમણુ દેઈ એક ગુણુના દુહા કહી, પછી બીજી ખમાસમણુ દેઈ બીજો ગુણ વરણાવે. એ રીતે મતિજ્ઞાન સત્ર ધો અઠ્ઠાવીશ ખમાસમણુ દેવાં. તેની પીઠિકાના દુહા પ્રથમ કહેવાના તે આ પ્રમાણેદુહા.
૧૪
શ્રી શ્રુતદેવી ભગવતી, જે બ્રાહ્મી લીપિ રૂપ; પ્રણમે જેહને ગેાયમા, હું વડું સુખ રૂપ. જ્ઞેય' અનતે જ્ઞાનના, ભેદ અનેક વિલાસ; તેહમાં એકાવન કહ્યું, આતમધર્મ પ્રકાશ.
૧ જાણવા લાયક વસ્તુ.
૧
૨

Page #22

જ્ઞાનપંચમીના દેવવંદન–વિજય લક્ષમીસૂરિકૃત
૧૫
ખમાસમણ એક એકથી, સ્તવીર્ય જ્ઞાન ગુણ એક; એમ એકાવન દીજીએ, ખમાસમણ સુવિવેક. ૩ શ્રી સભાગ્યપંચમી દિને, આરાધો મતિજ્ઞાન; ભેદ અટ્રાવીશ એહના, સ્તવીકે કરી બહુમાન. ૪ ઇંદ્રિય વસ્તુ પુગ્ગલા, મલવે અવત્તવ નાણુ; લોચન મન વિષ્ણુ અક્ષને, વ્યંજનાવગ્રહ જાણુ. ૫ ભાગ અસંખ્ય આવેલી લધુ, સાસ પહg કિંઈ જ પ્રાગકારી ચઉ ઇંદ્રિયો, અપ્રાપ્યકારી દુગ |
ખમાસમણુના દુહા. સમકિત શ્રદ્ધાવંતને, ઉપન્ય જ્ઞાન પ્રકાશ પ્રણમું ‘પદકજ તેહના, ભાવ ધરી ઉલ્લાસ. ૧
અહીં પહેલું ખમાસમણ દેવું ને એ પ્રમાણે એ ગુણ ગુણ દીઠ કહેવો અને કહ્યા પછી ખમાસમણ આપવું. પ્રમા૦ ૧.
બાશક
નહી વર્ણાદિક યોજના, અર્થાવગ્રહ હોય; "ઈદ્રિય પંચઈદ્રિયે, વસ્તુગ્રહણ કાંઈ જોય. સમ૦ ૨ અન્વય વ્યતિરેકે કરી, અંતરમુહૂર્ત પ્રમાણુ પંચેદ્રિય મનથી હૈયે, ઈહા વિચારણું જ્ઞાન. સમ૦ ૩ ૧ અવ્યક્ત. ૨ ઈન્દ્રિયોને ૩ બેથી નવની સંજ્ઞા. ૪ ચરણ કમલ ૫ મન,

Page #23

૧૬
દેવવનમાલા
વર્ણાદિક નિશ્ચય વસે, સુર નર એહિ જ વસ્ત; પંચદ્રિય મનથી હાય, ભેદ અપાય પ્રશસ્ત, સમ૦ ૪ નિર્ણીત વસ્તુ સ્થિર ગ્રહે, કાલાંતર પણ સાચ; પંચદ્રિય મનથી હાયે, ધારણા અર્થ ઉવાચ. સમ૦ ૫ નિશ્ચય વસ્તુ ગ્રહે છતે, સતત ધ્યાન પ્રકામ; અપાયથી અધિકે ગુણે,અવિચ્યુતિ ધારણા ઠામ.સમ૦૬ અવિચ્યુતિ સ્મૃતિતણું, કારજ કારણ જે; સંખ્ય અસ ંખ્ય કાલજ સુધી,વાસના ધારણુ તેહ સમ૦૭ પૂર્વોત્તર દર્શન હૃય, વસ્તુ અપ્રાપ્ત એકત્વ; અસંખ્ય કાલે એ તેહ છે, જાતિસ્મરણે તત્ત્વ, સમ૦ ૮ વાજિંત્ર નાદ લહી ગ્રહે, એ તેા દુદુભિ નાદ; અવગ્રહાર્દિક જાણે બહુ, ભેદ એ મતિ આહ્વાદ. સમ૦૯ દેશ સામાન્ય વસ્તુ છે, ગ્રહે તદપિ સામાન્ય; શબ્દ એ નવ નવ જાતિના,એ અબહુ મતિમાન.સમ૦૧૦ એકજ ‘તુરિયના નાદમાં, મધુર તરૂણાદિક તિ; જાણે બહુવિધ ધર્મ શું, ક્ષય ઉપશમની ભાતિ. સમ૦૧૧ મધુરતાદિક ધર્મમાં, ગ્રહવા અલ્પ સુવિચાર; અબહુવિધ મતિ ભેદના,કીધા અર્થવિસ્તાર. સમ૦૧૨
૧ વાજિંત્રના. ર` પ્રકાર.

Page #24

જ્ઞાનપંચમીના દેવવંદન—વિજયલક્ષ્મસૂરિકૃત ૧૭ શીઘ્રમેવ જાણી સહી, નવી હેય બહુ વિલંબ; ક્ષિપ્ર ભેદ એ જ્ઞાનને, જાણે મતિ અવલંબ. સમ૦ ૧૩ બહુ વિચાર કરી જાણીએ, એ અક્ષિપ્રહ ભેદ, ક્ષયોપશમ વિચિત્રતા, કહે મહાજ્ઞાની સંવેદ. સમ૦૧૪ અનુમાને કરી કે ગ્રહે, ધ્વજથી જિનવર ચિત્ય; પૂર્વ પ્રબંધ સંભારીને,નિશ્રિત ભેદ સંકેત. સમ૦ ૧૫ બાહિર ચિહન ગ્રહે નહી, જાણે વસ્તુ વિવેક; અનિશ્રિતભેદએધારીએ આભિનિબેધિકટેક સમ૦૧૬ નિ:સંદેહ નિશ્ચયપણે, જાણે વસ્તુ અધિકાર; નિશ્ચિત અર્થ એ ચિંતો,મતિ જ્ઞાન પ્રકાર.સમ. ૧૭ એમ હોયે વા અન્યથા, એમ સંદેહે જુત્ત; ધરે અનિશ્ચિત ભાવથી,વસ્તુ ગ્રહણ ઉપયુત્ત. સમ૦ ૧૮ બહુ પ્રમુખ ભેદે ગ્રહ્યું,જિમ એકદા તિમ નિત્ય; બુદ્ધિ થાયે જેહને, એ ધ્રુવ ભેદનું ચિત્ત. સમ૦ ૧૯ બહુ પ્રમુખ રૂપે કદા, કદા અબવાદિક રૂપ; એ રીતે જાણે સદા, ભેદ અધ્રુવ સ્વરૂપ. સમ૦ ૨૦ અવગ્રહાદિક ચઉ ભેદમાં, જાણવા યોગ્ય તે શેય, તે ચઉભેદે ભાખીયો, દ્રવ્યાદિકથી ગણેય. સમ૦ ૨૧ જાણે આદેશ કરી, કેટલા પર્યાય વિસિદ્ધ

Page #25

૧૮
દેવવંદનમાલા ધર્માદિક સવિ દ્રવ્યને, સામાન્ય વિશેષ ગરિસમ૨૨ સામાન્યાદેશ કરી, લોકાલોક સ્વરૂપ; ક્ષેત્રથી જાણે સર્વને, તત્વ પ્રતીત અનુરૂપ. સમ૦૨૩ અતીત અનામત વર્તના, અદ્ધા સમયવિશેષ; આદેશ જાણે સહુ, વિતથ નહિ લવલેશ. સમ૦૨૪ ભાવથી સવિહુ ભાવને, જાણે ભાગ અનંત ઉદયિકાદિક ભાવ જે, પંચ સામાન્ય લહંત. સમ૦૨૫ અશ્રુતનિશ્ચિત માનીયે, મતિના ચાર પ્રકાર; શીધ્ર સમય રહા પરે, અકલ ઉત્પાતકી સાર. સમ૦૨૬ વિનય કરતાં ગુરૂતણે, પામે મતિ વિસ્તાર તે વિનયિકી મતિ કહી, સઘલા ગુણસિરદાર. સમ૦૨૭ કરતાં કાર્ય અભ્યાસથી, ઉપજે મતિ સુવિચાર; તે બુદ્ધિ કહી કાર્મિકી, નંદીસૂત્ર મઝાર. સમ. ૨૮ જે વયના પરિપાકથી, લહે બુદ્ધિ ભરપૂર; કમલવને મહાહંસને, પરિણામિકી એસબૂર. સમ૨૯ અડવીશ બત્રીશ દુગ ચઉ, ત્રણસેં ચાલીશ જેહરુ દર્શનથી મતિ ભેદ તે,વિજય લક્ષ્મી ગુરુગેહ. સમ૦૩૦ ઈતિ શ્રી મતિજ્ઞાન.
૧ ખોટા. ૨ ઉંમર વધવાથી.

Page #26

જ્ઞાનપંચમીના દેવવંદન–વિયલક્ષમરિકૃત
શ્રીશ્રુતજ્ઞાન, પછી ખમાસમણ દઈ ઈછાકારેણ સંદિસહ ભગવન્! શ્રીકૃતજ્ઞાન આરાધનાર્થ ચિત્યવંદન કરૂં? ઈચછે કહી ચત્યવંદન કહેવું. તે નીચે પ્રમાણે –
દ્વિતીય શ્રુતજ્ઞાન ચૈત્યવંદન. શ્રી શ્રુતજ્ઞાનને નિત્ય નમો, સ્વપર પ્રકાશક જેહ, જાણે દેખે જ્ઞાનથી, મૃતથી ટલે સંદેહ.
અનભિલાય અનંત ભાવ, વચન અગોચર દાખ્યા; તેહનો ભાગ અનંત, વચન પર્યાયે 'આખ્યા. વલી કથનીય પદાર્થને એ, ભાગ અનંતમાં જેહ, ચઉદે પૂરવમાં રચ્યો, ગણધર ગુણ સનેહ. માંહોમાંહે પૂરવધરા, અક્ષર લાભે સરિખા;
છઠાણવડીયા ભાવથી, તે મૃત મતિય વિશેષા; તેહિજ માટે અનંતમે, ભાગ નિબદ્ધ વાચા સમકિત શ્રતના માનીયે, સર્વ પદારથ સાચા.
૧ ન કહી શકાય તેવા. ૨ કહેવાય તેવા ( અભિલાય ) ૩ જ સ્થાન પતિત અથવા છ પ્રકારની વૃદ્ધિ અને છ પ્રકારની હાનિવાળા. તેમાં છ પ્રકારની વૃદ્ધિ આ પ્રમાણે-૧ અનંત ભાગ વૃદ્ધિ ૨ અસંખ્યાત ભાગ વૃદ્ધિ, ૩ સંખ્યાત ભાગ વૃદ્ધિ, ૪ સંખ્યાત ગુણ વૃદ્ધિ, ૫ અસંખ્યાત ગુણ વૃદ્ધિ, ૬ અનંતગુણ વૃહિ. એ પ્રમાણે હાનિ પહુ છ પ્રકારની સમજવી. તેમાં વૃદ્ધિને બદલે હાનિ કહેવી

Page #27

૨૦
દેવ દનમાલા
દ્રવ્ય ગુણ પર્યાયે કરી, જાણે એક પ્રદેશ; જાણે તે સવિ વસ્તુને, નદીસૂત્ર ઉપદેશ. ચાવીસ જિનના જાણીએ, ચઉદ પૂરવધર સાધ; નવ શત તેત્રીશ સહસ છે, અટ્ઠાણુ નિરૂપાધ; પરમત એકાંતવાદીનાં, શાસ્ત્ર સકલ સમુદાય; તે સમક્તિવંતે ગ્રહ્યાં, અર્થ યથારથ થાય; અરિહંત શ્રુત કેવલી કહે એ, જ્ઞાનાચાર ચરિત્ત; શ્રુતપચમી આરાધવા, વિજયલક્ષ્મીસૂરિ ચિત્ત. ઇતિ શ્રુતજ્ઞાન ચૈત્યવંદન,
પછી નમુક્ષુણ્॰ જાવતિ ચૈઇ. જાવંત કેવિ॰ નમે ત્ કહી સ્તવન કહીએ. તે આ પ્રમાણે—
શ્રી શ્રુતજ્ઞાનનુ સ્તવન. હરીયા મન લાગ્યા-એ દેશી.
૩
શ્રી શ્રુત ચઉદ ભેદે કરી, વરણવે શ્રી જિનરાજરે; ઉપધાનાદિ આચારથી, સેવિયે શ્રુત મહારાજરે, શ્રુતશું દિલ માન્યા, દિલ માન્યા રે, મન માન્યા, પ્રભુ આગમ સુખકારરે. શ્રુત એકાદિ અક્ષર સયોગથી, અસયાગી અનત રે; સ્વપર પર્યાયે એક અક્ષરો,ગુણ પર્યાય અન તરે.શ્રુત૦૨
૧

Page #28

જ્ઞાનપંચમીના દેવવંદન-વિજયલક્ષ્મીસૂરિકૃત
૨૧ અક્ષરને અનંતો, ભાગ ઉધાડે છે નિત્ય રે; તે તો અવરાએ નહી, જીવ સૂક્ષ્મનું એચિત્તરે શ્રુત-૩ ઈ સાંભળવા ફરી પૂછે, નિસુણી ગ્રહ વિચરંતરે નિશ્ચય ધારણા તિમ કરે, ધગુણ આઠ એ ગર્ણત રે.
શ્રત. ૪ વાદી ચોવીશ જિનતણ,એક લાખ છત્રીશ હજાર રે; બેસે સયલ સભામાંહે,પ્રવચન મહિમા અપાર શ્રત ૦૫ ભણે ભણવે સિદ્ધાંતને, લખે લખાવે જેહ રે; તસ અવતાર વખાણીયે,વિજયલક્ષ્મી ગુણગેહરે મુત૦૬
ઈતિ શ્રુતજ્ઞાન સ્તવન. પછી જયવીયરાય કહી, ખમાસમણ દઈ ઈરછાકારેણુ સંદિસહ ભગવન્! શ્રી શ્રુતજ્ઞાન આરાધનાર્થ કાઉસગ્ગ કરું? ઈચઇ ! કરેમિ કાઉસ્સગ્ગ વંદણ વરિઆએ અન્નત્થ૦ કહી લેગસ્ટને અથવા ચાર નવકારનો કાઉસગ્ગ પારીને થાય કહેવી. તે કહે છે –
શ્રી શ્રુતજ્ઞાનની થાય.
ગાયમ બેલે ગ્રંથ સંભાલી–એ દેશી. ત્રિગડે બેસી શ્રી જિન ભાણુ, બોલે ભાષા અમીય સમાણુ, મત અનેકાંત પ્રમાણુ
* બુદ્ધિના ગુણ + સૂ. * અમૃત.

Page #29

૨૨
દેવવંદનમાલા
અરિહંત શાસન સફરી સુખાણ, ચહઅનુયોગજિહાં ગુણ ખાણ, આતમ અનુભવ ઠાણ સકલ પદારથ 'ત્રિપદી જાણુ, જેજન ભૂમિ પસરે વખાણું, દોષ બત્રીશ પરિહાણ; કેવલી ભાષિત તે મૃત નાણુ, વિજયલક્ષ્મી સૂરિ કહે બહુમાન,ચિત્ત ધરજે તે સયાણ
ઈતિ શ્રુતજ્ઞાનની થાય. પછી ખમાસમણ દેઈ શ્રત જ્ઞાનના ચૌદ ગુણ વર્ણવવાને અર્થે દુહા કહેવા, તે આ પ્રમાણે. તેમાં પહેલા બે દુહા પીઠિકાના છે અને તે પછીને દુહો દરેક ગુણ દીઠ કહે.
- શ્રી શ્રુતજ્ઞાનના દુહા. વંદ શ્રી શ્રુતજ્ઞાનને, ભેદ ચતુર્દશ વીશ; તેહમાં ચઉદશ વરણવું, શ્રત કેવલી મૃત ઈશ. ભેદ અઢાર પ્રકારના, એમ સવિ અક્ષરમાન; લબ્ધિ સંજ્ઞા વ્યંજન વિધિ, અક્ષર મૃત અવધાન. ૨ પવયણ મૃત સિદ્ધાંત તે, આગમ સમય વખાણ; પૂજે બહુવિધ રાગથી, ચરણ કમલ ચિત્ત આણુ. ૧
(આ દુહા દરેક ગુણ દીઠ કહે.) કરપદ્વવ ચેષ્ટાદિકે, લખે અંતર્ગત વાચક એહ અનક્ષર શ્રુતતણે, અર્થ પ્રકાશક સાચ. પવ૦ ૨
૧ ઉત્પન્ન થાય, નાશ પામે, અસલ સ્વરૂપે કાયમ રહે.

Page #30

જ્ઞાનપ‘ચમીના દેવવંદન—વિજયલક્ષ્મીસૂરિષ્કૃત
સંજ્ઞા જે 'દીહકાલિકી, તેણે સન્નિયા જાણુ; મન ઈંદ્રિયથી ઉપયું, સન્ની શ્રુત અહિઠાણુ. પ૧૦ ૩ મન રહિત ઇંદ્રિય થકી, નિપુન્યુ જેહને જ્ઞાન; ક્ષય ઉપશમ આવરણથી,શ્રુત અસ ંજ્ઞી વખાણુ. પ૧૦ ૪ જે દર્શન દર્શન વિના, દર્શન તે પ્રતિપક્ષ; દર્શન દર્શન હેાય જિહાં, તે દર્શન પ્રત્યક્ષ; લલિત ત્રિભંગી ભગભર, નૈગમાદિ નય ભૂર; શુદ્ધ શુદ્ધતર વચનથી, સમકિત શ્રુત વડનૂર, પ૦૦ ૫ ભગાલ નર બાલ મતિ, રચે વિવિધ આયાસ; તિહાં દન દર્શન તા, નહી નિદર્શન ભાસ; સદ્ અસદ્ વેહે ચણ વિના, ગ્રહે એકાંતે પક્ષ; જ્ઞાર્ન ફલ પામે નહી, એ મિથ્યા શ્રુત લક્ષ. પ૦૦ ૬ ભરતાદિક દશ ક્ષેત્રમાં, આદિ સહિત શ્રુતધાર; નિજ નિજ ગણધર વિરચિયા, પામી પ્રભુ આધાર.
૧૦ ૭
૨૩
દુખસહ સૂરીશ્વર સુધી, વશે શ્રુત આચાર, એક જીવને આશરી, સાદિ સાંત સુવિચાર. પ૦૦ ૮
૧ જેનાથી લાંબા કાલની વિચારણા કરી શકાય તે દીધ કાલિકી સંજ્ઞા ૨ ધણા. ૩ સા િસાંત એટલે નરૂઆત અને ખેડાવાળું.

Page #31

દેવવંદનમાલા
શ્રત અનાદિ દ્રવ્ય નય થકી, શાશ્વત ભાવ છે એહક મહાવિદેહમાં તે સદા, આગમ રાયણુ અહ. પવ૦ ૯ અનેક જીવને આશરી, શ્રત છે અનાદિ અનંત દ્રવ્યાદિક ચઉ ભેદમાં, આદિ અનાદિ વિરતંત.
પવ૦ ૧૦ સરિખા પાઠ છે સૂત્રમાં, તે શ્રત ગમિક સિદ્ધાંત; પ્રાયે દષ્ટિવાદમાં, શોભિત ગુણ અનેકાંત. પવ૦ ૧૧ સરિખા આલાવા નહી, તે કાલિક મૃતવંત; આગમિક મૃત એ પૂછયે, ત્રિકરણ યોગ હસંત.
પવ૦ ૧૨ અઢાર હજાર પદે કરી, આચારાંગ વખાણું; તે આગલ દુગુણ પદે, અંગપ્રવિષ્ટ સુઅનાણુ
પવ૦ ૧૩ બાર ઉપાંગહ જેહ છે, અંગ બાહિર શ્રત તેહ; અંગપ્રવિટ વખાણીયે, શ્રત લક્ષ્મીસૂરિ ગેહ. પવ૦ ૧૪ ઈતિ શ્રી શ્રુતજ્ઞાન.
શ્રીઅવધિજ્ઞાન. પછી ખમાર દેઈ ઈરછાકારેણ સંદિસહ ભગવદ્ ! શ્રી અવધિજ્ઞાન આરાધનાર્થ ચંત્યવંદન કરૂં? ધૃષ્ઠ કહી ચૈત્ય વંદન કહેલું, તે આ પ્રમાણે

Page #32

જ્ઞાનપંચમીના વિવાદન-
વિલિનાસૂરત
તૃતીય શ્રી અવધિજ્ઞાન ચૈત્યવંદન. અવધિજ્ઞાન ત્રીજું કહ્યું, પ્રગટે આત્મ પ્રત્યક્ષ ક્ષય ઉપશમ આવરણને, નવિ ઈંદ્રિય આપેક્ષ; દેવ નિરય ભવ પામતાં, હેય તેહને અવશ્ય; શ્રદ્ધાવંત સમય (અવધિ) લહે, મિથ્યાતવિભંગ વય નર તિરય ગુણથી લહે, શુભ પરિણામ સંયોગ કાઉસ્સગ્નમાં મુનિહાસ્યથી, વિધટયો તે ઉપયોગ. ૧ જઘન્યથી જાણે જુએ, રૂપી દ્રવ્ય અનંતા; “ઉત્કૃષ્ટા સવિ પુદ્ગલા મૂર્તિ વસ્તુ મુણું તા; ક્ષેત્રથી લઘુ અંગુલતણે, ભાગ અસંખિત દેખે, તેહમાં પુગલ બંધ જે, તેડને જાણે પેખે; લોક પ્રમાણે અલકમાં એ, ખંડ અસંખ્ય ઉક્કિદ્ર ભાગ અસંખ્ય આવલિતણે, અદ્ધા લધુપણે દિકુ. ૨ ઉત્સર્પિણી અવસર્પિણી એ, અતીત અનાગત અદ્ધા અતિશય સંખ્યાતિગપણે, સાંભલો ભાવ પ્રબંધા એક એક દ્રવ્યમાં ચાર ભાવ, જઘન્યથી તે નિરખે; અસંખ્યાતા દ્રવ્ય દીઠ, પર્યવ “ગુરૂથી પરખે; ચાર ભેદ સંક્ષેપથી એ, નંદીસૂત્ર પ્રકાશે; વિજયલક્ષ્મીસૂરિ તે લહે, જ્ઞાન ભક્તિ સુવિલાસે. ૩
પછી નમુશ્કેj૦ જાવંતિજાવંતત્ર નમોડહંતુ, કહી , સ્તવન કહેવું, તે આ પ્રમાણે – ૧ અપેક્ષા. ૨ રૂપી. ૩ જાણતા. ૪ ઉત્કૃષ્ટપણે.

Page #33

૨૧.
શ્રી અવધિજ્ઞાનનું સ્તવન,
કુમર ગભારો નજરે ખતાંજી—એ દેશી.
પૂને પૂજો અવધિજ્ઞાનને પ્રાણિયા રે, સમકિતવતને એ ગુણ હાય રે; સવિજિનવર એ જ્ઞાનેઅવતરી રે,
દેવવક્રનમાલા
માનવ મહેાદય જોયરે. શિવરાજ ઋષિ 'વિપર્યય દેખતા રે, દ્વીપ સાગર સાત સાતરે; વીર પસાયે દાષ વિભગ ગયા રે, પ્રગટયા અવધિ ગુણ વિખ્યાત રે. ગુરૂ સ્થિતિ સાધિક છાસઠ સાગરૂ રે, કાઇને એક સમય લધુ જાણુ રે; ભેદ અસ ંખ્ય છે તરતમ યાગથી રે, વિશેષાયકમાં એહુ વખાણ રે. ચારશે એક લાખ તેત્રીશ સહસછે રે, આહીનાણી સુણીં રે; ઋષભાદિક યઉવીશ જિષ્ણુદનાં રે, નમે પ્રભુપદ અરવિંદ રે. ૧ વિપરીતપણે.
પૂજે ૧.
પૂજે ૨.
પૂજો ૩.
પૂબે ૪

Page #34

૨૭
જ્ઞાનપંચમીના દેવવંદન–વિજયલક્ષ્મી સૂરિકૃત ૨૭ અવધિજ્ઞાની 'આણંદને દીએ રે, મિચ્છામિ દુક્કડં ગોયમ સ્વામી રે; વરજે આશાતન જ્ઞાન જ્ઞાનીતરે, વિજયલક્ષ્મી સુખધામ રે.
પૂજે. ૫ પછી જયવીયરાય કહી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છાકરે સંદિસહ ભગવાન શ્રી અવધિજ્ઞાન આરાધનાર્થ કાઉસગ્ગ કરું? ઈચછું? કરેમિ ક ઉસગ્ગ વંદણ૦ અન્નત્થ૦ કહી એક લોગસ્સને, ન આવડે તો ચાર નવકારને, કાઉસગ્ન કરી પારી થાય કહેવી, તે આ પ્રમાણે–
શ્રી અવધિજ્ઞાનની થાય.
શંખેશ્વર સાહિબ જે સમરે–એ દેશી. ઉહનાણુ સહિત વિજિનવરૂ,ચવી જનની કૂખે અવતરૂ જસ નામે લહીયે સુખરૂ, સવિ ઈતિ ઉપદ્રવ સંહરૂફ 'હરિપાઠક સંશય સંહરૂ, વીર મહિમા જ્ઞાન ગુણાયરૂ; તે માટે પ્રભુજી વિધ્વંભરૂ,વિજયાંકિત લક્ષ્મી સુહંકરૂ. ૧
પછી ખમાસણ દઈ ઊભા થઈ અવધિજ્ઞાનના ગુણ વર્ણવવાને અર્થે દુહા કહેવા, તે આ પ્રમાણે –
શ્રી અવધિજ્ઞાનના દુહા. અસંખ્ય ભેદ અવધિ તણું, ષટ્ર તેહમાં સામાન્ય; ક્ષેત્ર પનક લઘુથી ગુરૂ, લોક અસંખ્ય પ્રમાણ ૧ ૧ આનંદ શ્રાવકને ૨ ઈન્દ્ર, ૩ અધ્યાપક, ૪ સૂક્ષ્મ વનસ્પતિકાય.

Page #35

૨૮
દેવવંદનમાલા
લોચન પરે સાથે રહે, તે અનુગામિક ધામ; છાસઠ સાગર અધિક છે, એક જીવ આશરી ઠામ. ૧ ઉપન્ય અવધિજ્ઞાનનો, ગુણ જેહને અવિકાર; - વંદના તેહને માહરી, શ્વાસ માંહે સે વાર. ૧
• ( આ દુહે દરેક ખમાસમણે કહે.) * જે ક્ષેત્રે એહી ઊપજ્યું, તિહાં રહ્યો વસ્તુ દેખંત; થિર દીપકની ઉપમા, અનનુગામી લહંત. ઉપ૦ ૧ અંગુલ અસંખ્યય ભાગથી, વધતું લોક અસંખ્ય લોકાવધિ પરમાવધિ, વર્તુમાન ગુણ કંખ્ય. ઉ૫૦ ૨ યોગ્ય સામગ્રી અભાવથી, હીયમાન પરિમાણુ
અધ અધ પૂરવ યોગથી, એહ મનકે કામ. ઉપ૦ ૩ સંખ્ય અસંખ્ય એજન સુધી, ઉત્કૃષ્ટ લોકાંત દેખી પ્રતિપાતી હોય, પુદ્ગલ દ્રવ્ય એકાંત. ઉપ૦ ૪ એક પ્રદેશ અલોકનો, પેખે જે અવધિનાણ;
અપડિવાઈ અનુક્રમે, આપે કેવલનાણ. ઉપ૦ ૫ - ઈતિ શ્રી અવધિજ્ઞાન.
શ્રીમન પર્યાવજ્ઞાન. પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવન ! શ્રીમન:પર્યવજ્ઞાન આરાધનાથં ચિત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છ, કહી ચૈત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે
૧ સાથે આવનાર. ૨ સાથે નહિ આવનાર. ૩ ઘટતા. -૪ પડનારું, જતું રહેનાર. ૫ આવેલું ન જાય તે.

Page #36

જ્ઞાનપંચમીના દેવવંદન-વિજ્ય લક્ષમીસૂરિકૃત
શ્રી ચતુર્થી મનઃ૫વજ્ઞાન ચૈત્યવંદન, શ્રી મન:પર્યવ જ્ઞાન છે, ગુણપ્રત્યયી એ જાણે અપ્રમાદી દ્વિવંતને, હૈયે સંયમ ગુણઠાણે;. કાઈક ચારિત્રવંતને, ચઢતે શુભ પરિણામે; મનના ભાવ જાણે સહી, સાગર ઉપયોગ ઠામે; ચિંતવિતા મનેદ્રવ્યના એ, જાણે ખંધ અનંતા; આકાશે મવર્ગનું, રહ્યા તે નવિ મુણું તા. ૧૫ સંજ્ઞી પંચેંદ્રિય પ્રાણીયે, તનુ યોગે કરી ગ્રહીયા મનયોગે કરી મનપણે, પરિણમે તે દ્રવ્ય મુણીયા. તીર્ણ માસક્ષેત્રમાં, અઢી દ્વીપ સહિ વિલેકે; તીર્થાલોકના મધ્યથી, સહસ એયણ અલકે; ઊર્ધ્વ ( ઉરધ) જાણે જ્યોતિષી લાગે છે, પલિયને ભાગ અસંખ્ય કાલથી ભાવ થયા થશે, અતીત અનાગત સંખ્ય. ૨. ભાવથી ચિંતિત દ્રવ્યના, અસંખ્ય પર્યાય જાણે,
જુમતિથી વિપુલમતિ, અધિકા ભાવ વખાણે; મનના પુદ્ગલ દેખીને, અનુમાને ગ્રહે સાચું વિતથપણું પામે નહી, તે શાને ચિત્ત રાચું; 5 ૧ જામ્યા.

Page #37

-૩૦
દેવવંદનમાલા
8
به
અમૂર્ત ભાવ પ્રગટપણે એ, જાણે શ્રી ભગવંત ચરણ કમલ નમું તેહનાં, વિજયલક્ષ્મી ગુણવંત. ૩
પછી નમુથુછુંજાવંતિ. જાવંતત્ર નમકહેતૂટ કહી સ્તવન કહેવું, તે આ પ્રમાણે – ચતુર્થ શ્રીમન પર્યાવજ્ઞાન સ્તવન.
જી રે જી—એ દેશી. જી રે મહારે શ્રી જિનવર ભગવાન, અરિહંત નિજ નિજ જ્ઞાનથી; જી રે જી. જીવસંયમ સમય જાણુત, તવ લોકાંતિક માનથી.
જી રે જી. ૧ જીવ તીર્થ વર્તાવે નાથ, ઈમ કહી પ્રણમે તે સુરા; જી રે જી૦ જી. વટ અતિશયવંત દાન, લેઈ હરખે સુર ના.
જી રે જી રે જીવ ઈશુ વિધ સવિ અરિહંત, સર્વવિરતિ જબ ઉચ્ચરે;
જી રે જી. જીવ મન:પર્યવ તવ નાણુ, નિર્મલ આતમ અનુસરે.
જી રે જીવે છે જીવ જેહને વિપુલમતિ તેહ, -અપ્રતિપાતી પણ ઊપજે જી રે જી.
8
س
8
له
8
سه
ره
8
8
سه

Page #38

૩૧
જ જજ જ
જ્ઞાનપંચમીના દેવવંદન-વિજયલક્ષ્મીસુરિકૃત જીવ અપ્રમાદી દ્વિવંત, -ગુણઠાણે ગુણુ નીપજે.
જી રે જી ૪ જીવ એક લક્ષ પિસ્તાલીશ હજાર, પાંચશે એ કાણું જાણીયે
જી રે જી. જીવ મનનાણી મુનિરાજ, ચોવીશ જિનના વખાણીયે. જી રે જી. ૫ જીવ હું વંદુ ધરી નેહ, સવિ સંશય હશે માતણ; જી રે જી. જીવ વિજયલક્ષ્મી શુભ ભાવ, અનુભવજ્ઞાનના ગુણ ઘણા. જી રે જી. ૬
પછી જયવીયરાય કહી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છાકારેણુ સંદિસહ ભગવદ્ ! ચતુર્થ શ્રીમન:પર્યવજ્ઞાન આરાધનાથ કાઉસ્સગ્ન કરૂં? ઈચ્છે ! કરેમિ કાઉસ્સગ્ગ વંદણુ અન્નત્થ૦ કહી એક લેગસને અથવા ન આવડે તે ચાર નવકારને કાઉસગ્ગ કરી પારી થાય કહેવી, તે આ પ્રમાણે
શ્રી મન:પર્યવજ્ઞાનની થાય.
શંખેશ્વર પાસ જિનેશ્વર–એ દેશી. પ્રભુજી સર્વ સામાયિક ઉચ્ચરે, સિદ્ધ નમી મદવારીજી; છદ્મસ્થ અવસ્થા રહે છે જિહાં લગે,યોગાસતપધારીજી;

Page #39

દેવવંદનમાલા
ચોથું મન:પર્યવ તવ પામે, મનુજ લોક વિસ્તાર તે પ્રભુને પ્રભુમો ભવિપ્રાણી,વિજયલક્ષ્મી સુખકારીછ.૧
પછી ખમાસમણ દેઈ ઊભા રહી મન:પર્યવજ્ઞાનના ગુણ સ્તવવા અર્થે દુહા કહેવા, તે આ પ્રમાણે–
દુહા. મન:પર્યવ દુગ ભેદથી, સંયમ ગુણ લહી શુદ્ધ; ભાવ મને ગત સંજ્ઞીના, જાણે પ્રગટ વિશુદ્ધ. ૧ ઘટ એ પુરૂષે ધારીયા, ઈમ સામાન્ય ગ્રહંત; પ્રાયે વિશેષ વિમુખ લહે, ગાજુમતિ મનહ મુણુત ૨ એ ગુણ જેહને ઉપજે, સર્વ વિરતિ ગુણઠાણ; પ્રણમું હિતથી તેહના, ચરણ કમલ ચિત્ત આણ. ૩. નગર જાતિ કંચન તણે, ધાર્યો ઘટ એહ રૂપ; ઈમ વિશેષ મન જાણત, વિપુલમતિ અનુરૂ૫. ૪ એ ગુણ જેહને- એ આંકણી. ઈતિ શ્રી મન:પર્યવજ્ઞાન.
શ્રીકેવલજ્ઞાન, પ્રથમ ખમાસમણ દઈને ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગ-- વન્ ! પંચમ શ્રી કેવલજ્ઞાન આરાધનાથે ચૈત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છે! કહી પંચમ શ્રીકેવલજ્ઞાનનું ચૈત્યવંદન કરવું, તે આ પ્રમાણે: ૧ રહિત. .

Page #40

જ્ઞાનપંચમીને દેવવંદન-વિજ્ય લફર્મસૂરિકૃત
પંચમ શ્રી કેવલજ્ઞાનનું ચૈત્યવંદન. શ્રી જિન ચઉનાણી થઈ, શુકલ ધ્યાન અભ્યાસે; અતિશય આત્મરૂપ, ક્ષણ ક્ષણ પ્રકાશે; નિદ્રા સ્વપ્ન જાગર દશા, તે સવિ દૂરે હવે, ચોથી ઊજાગર દશા, તેહનો અનુભવ જોવે; ક્ષપકશ્રેણી આરોહિયા એ, અપૂર્વ શક્તિ સંયોગે; લહી ગુણઠાણું બારમું, 'તુરીય કષાય વિગે. ૧ નાણુ દેસણું આવરણ મોહ, અંતરાય ઘનઘાતી કર્મ દુષ્ટ ઉછેદીને, થયા પરમાતમ જાતી; દેય ધરમ સવિ વસ્તુના, સમયાંતર ઉપયોગ; પ્રથમ વિશેષપણે ગ્રહે, બીજે સામાન્ય સંયોગ; . સાદિ અનંત ભાગે કરી, દર્શન જ્ઞાન અનંત, ગુણઠાણું લહી તેરમું, ભાવ જિણુંદ જયવંત ૨ મૂલ પડિને એક બંધ, સત્તા ઉદયે ચાર ઉત્તર પયડીને એક બંધ, તિમ ઉદયે રહે બાયાલ; સત્તા પંચાસી તણી, કર્મ જેવાં રજજુ છાર; મન વચ કાયા યોગ જાસ, અવિચલ અવિકાર; સયોગી કેવલી તણી એ, પામી દશાયે વિચરે; અક્ષય કેવલજ્ઞાનના, વિજયલક્ષ્મી ગુણ ઉચરે. ૩
પછી નમુશ્થ૦ જાવંતિ ચેઈ જાવંત કેવિ નમેડહેતુ કહી સ્તવન કહેવું, તે આ પ્રમાણે— ૧૨થે સંજવલન કષાય. ૨ સામાન્ય ધર્મ અને વિશેષ ધર્મ એ બે ધમ.

Page #41

૨૪
દેવિંદનમાલા
પંચમ શ્રી કેવલજ્ઞાનનું સ્તવન, ૧ કપૂર હેયે અતિ ઉજલે --એ દેશી. શ્રી જિનવરને પ્રગટ થયું રે, ક્ષાયિક ભાવે જ્ઞાન, દોષ અઢાર અભાવથી રે, ગુણ ઉપન્યા તે પ્રમાણુરે, ભવિયા, વંદો કેવલજ્ઞાન; પંચમી દિન ગુણ ખાણુરે, ભવિયા,વં–એ આંકણી. ૧ 'અનામીના નામનોરે, કિયો વિશેષ કહેવાય? એ તે મધ્યમા વૈખરીરે, વચન ઉલ્લેખ ઠરાય રે.ભ૦૨ ધ્યાન ટાણે પ્રભુ તું હેય રે, અલખ અગોચર રૂ૫૬ પરા પયંતિ પામીને રે કાંઈપ્રમાણે મુનિ ભૂપરે ભ૦૩ છતી પર્યાય જે જ્ઞાનની રે, તે તો નવિ બદલાય, શેયની નવનવી વર્તનારે સમયમાં સર્વ જણાયરે.ભ૦૪ બીજા જ્ઞાન તણી પ્રભારે, એહમાં સર્વ સમાય; રવિ પ્રભાથી અધિક નહીરે, નક્ષત્ર ગણુ સમુદાયરે ભ૦૫ ગુણ અનંતા જ્ઞાનના રે, જાણે ધન્ય નર તેહ વિજયલક્ષ્મીસૂરિ તે લહેરે,જ્ઞાનમહદય ગેહ રે.ભ૦ ૬
પછી ખમાસમણ દઈ ઈછાકારેણ સંદિસહ ભગવાન શ્રીકેવલજ્ઞાન આરાધનાથે કાઉસગ્ન કરૂં? ઈચ્છ. કમિ કાઉસગ્ગ વંદણુવત્તિઓએ અન્નત્ય કહી એક લોગસ્સને અથવા ન આવડે તો ચાર નવકારનો કાઉસગ્ન કરી નમેઉં? કહી થાય કહેવી, તે આ પ્રમાણે– - ૧ ના હિતની. ૨ અભ્યએ.

Page #42

જ્ઞાનપ’ચમીના દેવવંદન—વિજય લક્ષ્મીસૂરિષ્કૃત
થાય—-પ્રહ ઉઠી વંદું--અ દેશી. છત્રત્રય ચામર, તરૂ અશાક સુખકાર; દિવ્ય ધ્વનિ દુંદુભિ, ભામ`ડલ ઝલકાર; વરસે સુર કુસુમે, સિ’હાસન જિન સાર, વંદે લક્ષ્મીસૂરિ કેવલજ્ઞાન ઉદાર.
પછી ખમાસમણુ દેઇ ઊભા રહી કેવલજ્ઞાનના ગુણુ સ્તવવા અર્થે દુહા કહેવા, તે આ પ્રમાણે
પંચમ શ્રી કેવલજ્ઞાનના દુહા. બહિરાતમ ત્યાગે કરી, તર આતમ રૂપ અનુભવી જે પરમાતમા, ભેદ એકજ ચિદ્રુપ. પુરૂષાત્તમ પરમેશ્વરૂ, પરમાનંદ ઉપયોગ, જાણે દેખે સર્વને, સ્વરૂપ રમણુ સુખ ભાગ, ગુણ પર્યાય અનતતા, જાણે સધલાં દ્રવ્ય, કાલત્રય 'વેદિ જિદ, ભાષિત ભવ્યાભળ્યુ. અલાક અનતા લેાકમાં, થાયે જેહ સમર્ત્ય; આતમ એક પ્રદેશમાં, વીર્ય અનત પસત્ય. કેવલ દસણુ નાણુના, ચિદાનંદ ધન તેજ, પંચમી દ્દિન પૂછ્યું, વિજયલક્ષ્મી શુભ રઢુજ. શ્રીવિજયલક્ષ્મીસૂરિવિરચિત - શ્રીજ્ઞાનપ`ચમાં દેવંદન સંપૂણ ૧ બણુનાર. ૨. હૈ.
મ
૩
૫

Page #43

૩૬
દેવવંદનમાલ
ચોમાસી દેવવંદનના રચનાર
પંન્યાસ શ્રીવોરવિજયજી.
આજ રાજનગરમાં ઔદિચ્ય બ્રાહ્મણ કુળમાં જગદીશ્વર પિતા અને માતા વિજકરને ત્યાં સંવત ૧૮૨૯ ના આસો સુદી ૧૦ મે જન્મ. નામે કેશવરામ. તેઓને ગંગા નામની બેન હતાં. રળીયાત નામની બ્રાહ્મણી સાથે લગ્ન. સં. ૧૮૪૮ માં ખંભાત નજીકના ગામમાં પં. શુભવિજય પાસે દીક્ષા. ત્યાર બાદ પંન્યાસ પદ સંe ૧૮૬૭ માં ગુરૂનું સ્વર્ગગમન. સં. ૧૯૧૦ માં તેઓનું સ્વગમન.
આ મહાત્માનાં કાવ્યો એટલાં બધાં મનહર છે કે શ્રોતાને તદ્રુપ બનાવે છે. તેઓના બનાવેલ અનેક પ્રકારનાં રતવનો, જાઓ, થભવેલી, મોતીશાના ઢાળીયાં, હઠીભાઈના દેરાનાં ઢાળીયાં વગેરે અનેક વિદ્યમાન છે, તેમજ તેઓશ્રીની તીથિ આજે પણ રાજનગરની તમામ જનતા ધધે રોજગાર બંધ કરી ધર્મમાં લીન રહી ઉજવે છે. આ સંબંધી વિશેષ હકીક્ત જૈન ધર્મ પ્રચારક સભા તરફથી બહાર પડેલ તેઓશ્રીના જીવન ચરિત્ર દ્વારા જાણવી.
ચૌમાસીની કથા. વર્ષની આદિમાં કારતક માસમાં આવતા જ્ઞાનપંચમી પર્વની કથા તથા દેવવંદન કહીને ત્યાર પછી કારતક માસમાં સુદ ચૌદસે ચૌમાસી ચતુર્દશી (ચૌદશ) આવે છે. માટે હવે
માસી દેવવંદન કહેવાને અવસર લેવાથી શરૂઆતમાં ચોમાસીની કથાનો સાર ટૂંકાણમાં કહું છું.

Page #44

ચૌમાસીની કથા.
૩૭
વર્ષમાં ત્રણ ચૌમાસી આવે છે. કારતકી ચેમાસી, ફાગુણ માસી અને આષાઢ માસી. ત્રણ ચૌમાસીમાં પણ આષાઢ માસીમાં વ્રતધારી શ્રાવક જેણે બાર વ્રત ગ્રહણ કર્યા હોય તેમાં પાંચમું વ્રત અંગીકાર કર્યું હોય તેણે દરેક ચૌમાસીમાં તેના નિયમેને સંક્ષેપ કર. જેણે તે વ્રત અંગીકાર ન કર્યું હોય તેવા શ્રાવકે પણ દર ચૌમાસીમાં અમુક અભિગ્રહ સ્વીકારવા જોઈએ. તેમાં પણ આષાઢ ચોમાસામાં ( વર્ષો ચતુર્માસીમાં) વિશેષતાથી વિધિ પૂર્વક ગ્રહણ કરવાં જોઈએ.
વર્ષા ઋતુમાં હળથી ખેતર ખેડવું, ગાડી ચલાવવાં વગેરેને ત્યાગ કરો, કારણકે આ ચોમાસામાં વર્ષાદને લીધે અનેક વનસ્પતિઓ તથા અનેક પ્રકારના વિશ્લેન્દ્રિય જીવે તથા દેડકાં વગેરે પંચેંદ્રિય જીવની ઉત્પત્તિ થાય છે. તેથી ઉપરની ક્રિયાઓથી ઘણ જીવહિંસા થાય છે. આજીવિકા નિમિત્ત ખેતીને ત્યાગ ન બને તે પણ એકાદિ ખેતરથી અધિક ખેતર ખેડવાને નિયમ કરવો. આ કાળમાં સર્વ દિશાઓમાં જવાને નિષેધ કર્યો છે. કહ્યું છે કે “ વર્ષા ઋતુમાં સર્વ જીની દયા માટે એક સ્થાનકે રહેવું.”
પ્રથમ બાવીસમા શ્રી નેમિનાથના ઉપદેશથી કૃષ્ણ મહારાજાએ ચૌમાસીમાં દ્વારકાની બહાર નહિ નીકળવાનો નિયમ ગ્રહણ કર્યો હતે. તેવી જ રીતે કલિકાલ સર્વજ્ઞ શ્રીહેમચંદ્ર સૂરીશ્વરની પાસે ગુજરેશ્વર કુમારપાળે પણ અષાઢ માસામાં નગર બહાર નહિ જવાને નિયમ લીધો હતો. તેને ટૂંક સાર આ પ્રમાણે -

Page #45

દેવવંદનમાલ
આષાઢ ચોમાસામાં સંકટ આવ્યા છતાં વ્રત નહિ મૂકનાર
કુમારપાળ નરેશની કથાને સાર. એક વાર પાટણ નગરમાં ચોમાસું રહેલા શ્રી હેમચંદ્ર સૂરીશ્વર કુમારપાળ રાજાની આગળ છઠ્ઠા દિગવિરમણ વ્રતનું વર્ણન કરતાં જણાવ્યું કે “વિવેકી પુરૂષોએ જીવદયાના પાલન માટે છઠ્ઠા વતનું ગ્રહણ કરવું જોઈએ. તેમાં પણ વર્ષા ઋતુમાં તે અવશ્ય ગ્રહણ કરવું જોઈએ. ગુરૂનાં વચન સાંભળીને કુમારપાળ ભૂપાળે પણ ગુરૂ પાસે નિયમ ગ્રહણ કર્યો કે નગરનાં સર્વ ચેત્યેને વંદન તથા ગુરૂને વંદન કરવા સિવાય નગરમાં પણ ચોમાસાની અંદર હું ફરીશ નહિ.
કુમારપાળે ગ્રહણ કરેલ નિયમની વાત બધે ફેલાઈ ગઈ. તે અભિગ્રહની તથા ગુજરાતની સમૃદ્ધિની વાત ચરના મુખથી સાંભળીને ગઝનીના રાજાએ ગુજરાત દેશ ભાગવાને સારે લાગે છે એવું જાણીને ગુજરાત તરફ પ્રયાણ કર્યું. પિતાના ચરના મુખથી આ હકીક્ત જાણીને ચિન્તાતુર રાજા પ્રધાનને સાથે લઈને ગુરૂ પાસે આવ્યા. ગુરૂને વંદન કરીને હકીકત જણાવીને કહ્યું કે “જે હું તેની સામે જતું નથી તે તે દેશને લૂંટશે, તેથી લોકોને પીડા થશે. તેમજ ધર્મની નિંદા થશે. ને સામે જાઉં તે નિયમને ભંગ થાય છે.”
રાજાનાં વચન સાંભળી ગુરૂએ કહ્યું કે “તમે લગાર પણ ચિન્તા કરશે નહિ કારણ કે તમારે આરાધે ધર્મ જ તમને સહાય કરશે.” એ પ્રમાણે રાજાને આશ્વાસન આપી પદ્માસન ૧ ગુપ્તચર, જાસુસ, બાતમીદાર.

Page #46

ચોમાસીની કથા.
૩૯
કરીને બેઠેલા ગુરૂ કાંઈક ધ્યાન કરવા લાગ્યા. એક મુહૂર્ત પછી આકાશ માર્ગે સૂતેલા મનુષ્ય સાથે એક પલંગ ગુરૂ પાસે આવ્યા. આ પલંગ કેને છે એ પ્રશ્ન રાજાએ કર્યો. ત્યારે ગુરૂએ સત્ય જણાવ્યું. તેવામાં ઉંઘમાંથી એકદમ જાગે તે ગઝનીને રાજા વિચારવા લાગ્યો કે “તે મારું સ્થાન કયાં? સૈન્ય
ક્યાં? આ ધ્યાન કરનાર કેશુ? આ રાજા કેણુ?” વિચા૨માં પડેલા તેને ગુરૂએ કહ્યું કે “હે શકેશ! (શક જાતિના લશ્કરને અધિપતિ હોવાથી) શે વિચાર કરે છે ? પૃથ્વી ઉપર પિતાના ધર્મનું એક છત્રે રાજ્ય કરતા જે રાજાને દેવે પણ સહાય કરે છે તે ધર્માત્મા ગુર્જરેશ્વરના શરણને તમે અંગીકાર કરો.”
સૂરીશ્વરનાં ઉપરનાં વચન સાંભળી નિઃસહાય તે ગઝનીપતિએ ભય ચિન્તા અને લજ્જાથી સૂરીશ્વરને પ્રણામ કરીને કુમારપાળને પ્રણામ કર્યો. પછી કહ્યું કે “હે રાજન્ ! મારે અપરાધ ક્ષમા કરે. હવેથી હું તમારી સાથે કાયમની સુલેહ સન્ધિ કરૂં છું. મારા જીવનનું રક્ષણ કરીને જગજજીવપાલક (જગતના જીવોના પાળનાર) એવું તમારૂં બિરૂદ સાચું કરે. પ્રથમ પણ તમારું પરાક્રમ મેં સાંભળ્યું હતું. છતાં હું તે ભૂલીને અહીં આવ્યું. હવેથી કદાપિ તમારી આજ્ઞા ઓળંગીશ નહિ. તમારું કલ્યાણ થાઓ. મને મારા સ્થાને પહોંચાડવા કૃપા કરે.”
તે વખતે કુમારપાળ ભૂપાળે કહ્યું કે “જે છ મહિના સુધી તમારા નગરમાં અમારી (અહિંસા) પળાવો તો

Page #47

દેવવ નમાલા
૪૦
તમને છૂટા કરવામાં આવે. આ મારી અન્ના અને ઈચ્છા પ્રાણીઓના રક્ષણ માટે છે. તેના પાલનથી તમારૂં પ કલ્યાણ થશે. ” ગઝનીપતિએ પણ તેમ કરવા કબૂલ કર્યુ.
પછી રાજા તેને પેાતાના મહેલમાં લઇ ગયા. ત્યાં તેના ચેાગ્ય સત્કાર કરી જીયાની મહત્તા સમજાવી પેાતાના પુરૂષા સાથે કુમારપાળે તેને તેના સ્થાને પહોંચાડયા. ત્યાં છ મહિના જીવરક્ષા પળાવીને રાજાના પુરૂષ પણ ગઝનીપતિએ આપેલા ઘણા ઘેડા વગેરે ભેટા સાથે સ્વસ્થાને આવ્યા. ઇતિ કુમારપાળ કથા,
અહીંઆ આ મામતમાં ખીજા પણુ દૃષ્ટાન્તા ઘણાં આપ્યાં છે. પરંતુ તે બધાં દૃષ્ટાન્તા આપવાના આ પ્રસંગ નથી. ટુંકાણમાં કહેવાના સાર એ છે કે વર્ષા ઋતુમાં સ દિશાઓમાં જવાના નિયમ કરવા. પરંતુ તે કરવાની અશક્તિ હાય તા જેટલી દિશાના ત્યાગ અની શકે તેટલી દિશામાં જવાના ત્યાગ કરવા.
વળી ચામાસામાં સર્વ સચિત્તના ત્યાગ કરવેશ. પર ંતુ તેમ કરવાને અશકત હાય તેણે જે તે સચિત્ત વસ્તુ વિના નિર્વાહ શકય હાય તે તે સચિત્તના ત્યાગ કરવા. વળી જે જે દેશમાં જે જે વસ્તુઓ મળતી જ ન હેાય, તેમજ જે જે ઋતુમાં જે જે સચિત્ત વસ્તુ હોતી નથી તેના તે અવશ્ય ત્યાગ કરવા જ. કારણ કે તેટલે અંશે પાળેલી વિરતિ પણ મહાલદાયી થાય છે. જેમ એક વખત ખાય પરંતુ એકાશનનું પચ્ચકખાણુ ન કરે તેા તેને એકાશનનુ લ મળતુ નથી, તેમ જે જે વસ્તુ મળતી નથી અને તેથી વાપરે નહિં

Page #48

ચોમાસોની કથા.
પરંતુ નિયમ કર્યો ન હોય તે તેનું ફળ પણ મળતું નથી. (આ બાબતમાં વંકચૂલનું દષ્ટાંત અન્ય ગ્રંથેથી જાણવું.)
વિશેષમાં વર્ષા ચેમાસામાં અષ્ટ પ્રકારી પૂજા, દેવવંદન, સ્નાત્ર મહોત્સવ, ગુરૂને વંદન, નવીન જ્ઞાનાભ્યાસ, બ્રહ્મચર્યનું પાલન, ઉકાળેલું પાણી પીવું તથા સચિત્તને ત્યાગ કર, આ વાનાં અવશ્ય કરવાં. આદ્ર નક્ષત્ર બેસે થકે રાયણુ તથા કેરીને ત્યાગ અવશ્ય કરો. કારણ કે વૃષ્ટિ થવાથી રાયણમાં ઈયળ તથા કેરીના રસમાં તેના રસ સમાન વર્ણવાળા કીટકે ઉત્પન્ન થાય છે. વળી આ વર્ષે ચોમાસામાં બીજા પણ પાપકારી કાર્યોને ત્યાગ કરે અથવા તેમ ન બને તે તેમાં સંક્ષેપ કર.
વિશેષમાં ફાગણ ચોમાસાથી કારતકી પૂર્ણિમા સુધી પાન ભાજી વિગેરે તથા તલને પણ ત્યાગ કરે. કારણ કે
તેમાં ઘણું ત્રસ જીવની વિરાધનાને સંભવ છે. . જો કે ત્રણે માસીઓ યથાયોગ્ય વિધિ વડે આરાધવા ચોગ્ય છે. તે પણ તેમાં શરૂઆતમાં તિથિઓ જેવી. તિથિઓ ત્રણ પ્રકારે છે. તેમાં બે ચતુર્દશી, બે અષ્ટમી, અમાવાસ્યા તથા પૂર્ણિમા એ છ ચારિત્ર તિથિઓ (ચારિત્રને આરાધવા
ગ્ય તિથિઓ) છે. બીજ, પંચમી અને એકાદશી એ જ્ઞાન તિથિઓ ( જ્ઞાન આરાધવાની તિથિઓ) છે. બાકીની દર્શન તિથિઓ છે. તેમાં દર્શનની આરાધના કરવી
ઉપરાંત છ આવશ્યક તથા પૌષધ વગેરે તેમજ બીજી પણ જે જે બની શકે તે તે ધર્મ ક્રિયાઓમાં વિશેષ ઉદ્યમ રાખવો.
ઈતિ ચેમાસી સ્થા.

Page #49

દેવવંદનમાલીક
પંડિત શ્રીવીરવિજયવિરચિત
ચૌમાસી દેવવંદન. વિધિ-પ્રથમ ઈરિયાવહિ પડિકકમી, ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા. સંદિભગવદ્ ચિત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છ. કહી નીચે મુજબ ચિત્યવંદન કહેવું.
દુહા. શ્રી સંખેશ્વર ઈશ્વર, પ્રણમી ત્રિકરણ યોગ, દેવ નમન ચઉમાસીયે, કરશું વિધિ સંયોગ. ૧ ગષભાજિત સંભવ તથા, અભિનંદન જિનચંદ સુમતિ પદ્મપ્રભ સાતમા, સ્વામી સુપાસ જિર્ણોદ. ૨ ચંદ પ્રભ સુવિધિ જિન, શ્રી શીતલ શ્રેયાંસ; વાસુપૂજ્ય વિમલ તથા, અનંત ધર્મ વર વંશ. ૩ શાંતિ કુંથુ અર પ્રભુ, મલ્લી સુવ્રત સ્વામ, નમિ નેમીસર પાસ જિન, વદ્ધમાન ગુણધામ. ૪ વર્તમાન જિન વંદતાં એ, વંદ્યા દેવ ત્રિકાલ; પ્રભુ શુભ ગુણ મુગતા તણી, વીર રચે વરમાલ. ૫
અહિંયાં જકિંચિત્ર નમુત્થણું કહી અર્ધા જયવીયરાય કહેવા. પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવન્! શ્રી ઋષભ જિન આરાધનાથે ચિત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છ કહી નીચે મુજબ ચૈત્યવંદન કહેવું.
૧. મતી

Page #50

૪૩.
ચૌમાસીના દેવવંદન-૫૦ વીરવિજયજીકૃત
શ્રી હષભ જિન ચૈત્યવંદન. સર્વારથ સિદ્ધ થકી, ચવિયા આદિ જિશૃંદ; પ્રથમ રાય વનિતા વસે, માનવ ગણ સુખકંદ. ૧. યાનિ નકુલ નિણંદને, હાયન એક હજાર; મનાતીતે કેવલી, વડ હેઠે નિરધાર. ઉત્તરાષાઢા જનમ છે એ, ધન રાશિ અરિહંત દશ સહસ પરિવારશું, વીર કહે શિવકત. ૩..
પછી જંકિંચિત્ર નમુત્થણું કહી અરિહંતઈયાણું અન્નત્થ૦ કહી એક નવકારનો કાઉસગ્ગ કરી, પારી એક થાય કહેવી. પછી લેગસ્સવ સવલએ અન્નથ૦ કહી બીજી થાય કહેવી. પછી પુખરવરદી, સુઅસ્સે ભગવઓ, અન્નત્થવ કહી ત્રીજી થાય કહેવી. પછી સિદ્ધાણું બુદ્ધાણું.. વેયાવચગરાણું અન્નત્થ કહીચેથી થેય કહેવી.તે આ પ્રમાણે –
શ્રી ઋષભદેવ પ્રભુની થાય. ત્યાશી લાખ પૂરવ ઘરવાસે, વસીયા પરિકર યુક્તાજી જનમ થકી પણ દેવતરૂ, ફલ ક્ષીરોદધિ જલ તાજી મઈ સુઅ એહિ નાણે સંયુત્ત, નયણુ વયણ કજ
ચંદાજી:: ચાર સહસશું દીક્ષા શિક્ષા, સ્વામી ગષમ જિમુંદાજી.૧
૧ સમુદાય, ૨ વર્ષ, ૩ પરિવાર. ૪ કમળ.

Page #51

દેવવ દનમાલા
મન: પવ તવ નાણું ઉપન્યુ', 'સંયતલિંગ સહાવાજી; અઢિય દ્વીપમાં સન્ની પંચે દ્રિય, જાણે મને ગતભાવાજી દ્રવ્ય અનંતા સૂક્ષ્મ તીર્છા, અઢારશે ખિત્ત ઠાયાજી; પલિય અસંખમ ભાગ ત્રિકાલિક, દ્રવ્ય અસખ્ય
• ૪૪
પરાયાજી. ર
ઋષભ જિણેસર કેવલ પામી, રયણ સિહાસન ઠાય છે, અનભિલપ્પ અભિલષ્પ અનતા, ભાગ અનંત ઉચ્ચરાયા; “તાસ અનતમે ભાગે ધારી, ભાગ અનંતે સૂત્રેજી; ’· ગણધર રચિયાં આગમ પૂછ, કરીયે જનમ પવિત્રજી.૩ ગામુખ જક્ષ ચક્કેસરી દેવી, સમકિત શુદ્ધ સાહાવેજી; આદિ દેવની સેવા કરતી, શાસન શૈાભ ચઢાવેજી; -શ્રાદ્ધા સંયુત જે વ્રતધારી, વિધન તાસ નિવારેજી; શ્રી શુભ વીરવિજય પ્રભુ ભગત,સમરે નિત્ય સવારેજી.૪ અહી નમ્રુત્યું॰ જાવતિ ચેઈઆÜ૦ જાવંત કેવિસા નમાડ ત્॰ કહી સ્વતન કહેવું. તે આ પ્રમાણે:—
શ્રી ઋષભદેવ પ્રભુનું સ્તવન. કપૂર હાય અતિ ઉજલે રે-એ દેશી. જ્ઞાનરયણુ રયણાયરૂ રે, સ્વામી ઋષભ જિણ ૬;
૧ સાધુ વેશ, ર કહી શકાય નહિ તેવા. ૩ કહી શકાય તેવા. ૪ સમુદ્ર.

Page #52

ચોમાસોના દેવવંદન–પં. વીરવિજયજીકૃત ઉપગારી અરિહાપ્રભુરે, લોક લોકોત્તરાનંદરે ભવિયાં; ભાવે ભજે ભગવંત, મહિમા અતૂલ અનંત રે. ભવિયાં, ભાત્ર એ–આંકણી. તિગ તિગ આરક સાગર રે, કોડાકડિ અઢાર; યુગલાધર્મ નિવારીયો રે, ધર્મ પ્રવર્તનહાર રે.ભ૦ ૨. જ્ઞાનાતિશયે ભવ્યનારે, સંશય છેદનહાર દેવનરાતિરિ સમજીયારે, વચનાતિશય વિચાર.ભ૦૩ ‘ચાર ઘાને મધવા સ્તવે રે, પૂજાતિશય મહંત: પંચ ઘને યોજનટલેરે, કષ્ટ એ સૂર્ય પ્રસંત રે.ભ૦૪ કેગ ક્ષેમંકર જિનવરૂ રે, ઉપશમ ગંગા નીર; પ્રીતિ ભક્તિપણે કરી રે, નિત્ય નમે શુભ વીરરે.ભ૦૫
પછી જયવીયરાય “આભવમખંડા” સુધી કહી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવદ્ ! શ્રી અજિતનાથ જિન આરાધનાથે ચૈત્યવંદન કરૂં ? ઈચ્છ, કહી ચૈત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે--
. ઉત્સર્પિણના ચોથા આરાના ૨ કેડિકેડી સાગરોપમ, પાંચમા આરાના ૩ કડાડી સાગરેપમ, છઠ્ઠા આરાના ૪ કેડા) સાગરેપમ પછી અવસર્પિણીના પહેલા આરાના ૪ કેડા સાથ૦,. બીજા આરાના ત્રણ કોડાસાગત્રીજા આરાના ૨ કેડા, સાગા, મળી કુલ ૧૮ ડિકેડી સાગરોપમ પ્રમાણુ યુગલિક કાળ જાણ. ૧ ચારને ઘન એટલે ૪૪૪૪૪ ૬૪ x પાંચને ધન એટલે ૫૫*૫=૧૨૫ યોજન. ૨ ઇંદ્ર.

Page #53

૧
"
દેવવંદનમાલા
શ્રી અજિતનાથ જિન ચૈત્યવંદન. - આવ્યા વિજય વિમાનથી, નયરી અયોધ્યા ઠામ; માનવ ગણ 'રિખરોહિણી, મુનિજનના વિશ્રામ. ૧ અજિતનાથ વૃષ રાશિયે, જનમ્યા જગદાધાર; યોનિ ભુજંગમ ભયહર, મિને વર્ષ તે બાર. ૨ *સસ(ત)પરણ તરૂ હેઠલે એ, જ્ઞાન મહોત્સવ સાર; એક સહસ્સશું શિવ વર્યા, વીર ધરે બહુ પ્યાર. ૩
પછી અંકિંચિત્ર નમુત્થણું, અરિહંત ચેઈ અન્નથ૦ કહી એક નવકારને કાઉસગ્ગ કરી પારી થાય કહેવો.
થય-(પ્રહ ઊઠી વંદૂ-એ દેશી.) જબ ગર્ભે સ્વામી, પામી વિજયા નાર; જીતે નિત્ય પીયુને, અક્ષ ક્રીડન હુંશિયાર; તિણે નામ અજિત છે, દેશના અમૃત ધાર; મહાજક્ષ અજિતા, વીર વિઘન "અપહાર. ૧
આ થેય કહી ઊભા ઊભા જયવીયરાય “આભવમખંડા” સુધી કહેવા. આ પ્રમાણે સર્વે તીર્થકરેના દેવવંદનને વિધિ જાણો. એટલે કે સેલમ, બાવીસમા, ત્રેવીસમા અને ચેવીસમા તીર્થંકર પ્રભુના દેવવંદનને વિધિ પ્રથમ પ્રભુના વિધિ પ્રમાણે જાણવે, અને બાકીના પ્રભુને વિધિ બીજા શ્રી અજિતનાથ પ્રભુના વિધિ પ્રમાણે જાણ.
૧ નક્ષત્ર. ૨ એ નામનું ક્ષ. રમવાના કપાયા. ૪. વીરવિજયજીના. ૫ દૂર કરનાર. . .

Page #54

માસીના દેવવંદન–પંવીરવિજયજીકૃત
૭ શ્રી સંભવનાથ જિન ચૈત્યવંદન. સત્તમ ગેવિજ ચવન છે, જનમ્યા મૃગશિર માંહિ; દેવ ગણે સંભવ જિના, નમીયે નિત્ય ઉત્સાહી. ૧ સાવOી પુરી રાજી, મિથુન રાશી સુખકાર; પન્નગ યાનિ પામીયા, યોનિ નિવારણ હાર. ૨ ચઉદ વરસ છદ્મસ્થમાં એ, નાણુ સાલ તરૂ સાર; સહસ વતીશું શિવ વર્યા, વીર જગત આધાર. ૩
થેય- શાંતિ જિનેસર સમરીયે એ–દેશી. ). સંભવ સ્વામી સેવીએ, ધન્ય સજજન દીહા; જિન ગુણ માલા ગાવતા, ધન્ય તેહની હા; વયણ સુગંગ તરંગમાં, ન્હાતા શિવગેહી; ત્રિમુખ સુર દૂરતારિકા, શુભ વીર સનેહી. - શ્રી અભિનંદન સ્વામીનું ચૈત્યવંદન, ચવ્યા જયંત વિમાનથી, અભિનંદન જિનચંદ; પુનર્વસુમાં જનમીયા, રાશિ મિથુન સુખકંદ. ૧ નયરી અયોધ્યાન ઘણી, યોનિ વર મંજાર, ઉગ્ર વિહારે તપ તપ્યા, ભૂતલ વરસ અઢાર.
૧ સાતમા ગ્રેવેયકથી (ચરિત્રમાં આનત દેવલોકથી). ૨ વૃક્ષનું નામ પ્રયાસ પણ કહે છે. ૩ ચરિત્રમાં વિજય છે. ૪ ચરિત્રમાં રલિજીત છે.

Page #55

દેવવંદનમાલા
વલી રાયણ પાદપ તલે એ, વિમલ નાણુ ગણુદેવ; મેક્ષ સહસ મુનિશુ ગયા, વીર કરે નિત્ય સેવ.
૪૮
થાય—(અપા પદમ લધન—એ ચાલ.) અભિનંદન ગુણ માલિકા, ગાવતિ અમરાલિકા, કુમતકી પરજાલિકા, શિવવહુ વર માલિકા, લગે ધ્યાનકી તાલિકા, આગમની પરનાલિકા; ઈશ્વર સુરખાલિકા, વીર નમે નિત્ય કાલિકા, શ્રી સુમતિનાથ જિન ચૈત્યવ’દન,
સુમતિ જયંત વિમાનથી, રહ્યા અયેાધ્યા ઠામ; રાક્ષસ ગણુ પંચમ પ્રભુ, સિંહ રાશિ ગુણ ધામ, મષા નક્ષત્રે જનમીયા, મુષક યાનિ જગદીશ; મેહરાય સંગ્રામમાં, વરસ ગયા છવીશ. (છે વીસ )૨ જીત્યા પ્રિયંગુ તરૂ એ, સહસ મુનિ પરિવાર; અવિનાશી પદવી વસ્યા, વીર નમે સેા વાર.
થાય-( ત્વમશુભાન્યભિનંદનન દિતા—એ દેશી. ) સુમતિ સ્વર્ગ દિયે અસુમતને, મમત માહ નહિ ભગવતને, પ્રગટ જ્ઞાન વરે શિવ ખાલિકા, તુંખરૂ વીર નમે મહાકાલિકા,
૧

Page #56

માસીના દેવવંદન–પં. વીરવિજયજીકૃત
-
શ્રી પદ્મપ્રભ જિન ચૈત્યવદન. રૈવેયક નવમે થકી, કોસંબી ઘરવાસ; રાક્ષસ ગણ નક્ષતરૂ, ચિત્રા કન્યા રાશ. ૧ વૃશ્ચિક (વૃકની) યોનિ પદ્મપ્રભ, છદ્મસ્થા ષ, માસ; તરૂ છત્રાધે કેવલી, લોકાલોક પ્રકાશ. ત્રણ અધિક શત આઠશુ એ, પામ્યા અવિચલ ધામ; વીર કહે પ્રભુ માહરે, ગુણશ્રેણિ વિશ્રામ. ૩
થેય-(નંદીશ્વર વર દ્વીપ સંભારું—એ ચાલ.) પદ્મપ્રભુ હત છ અવસ્થા, શિવસ સિદ્ધા અરૂપસ્થા; નાણુને દંસણ હોય વિલાસી, વીર કુસુમ શ્યામ જનુપાસી.
શ્રી સુપાસ જિન ચૈત્યવંદન. ગવીજ થી ચવ્યા, વાણારસી પુરી વાસ; તુલા વિશાખા જન્મીયા, તપ તપીયા નવ માસ. ૧ ગણુ રાક્ષસ વૃક યોનિયે, શોભે સ્વામી સુપાસ; શિરિષ તરૂ તલ કેવલી, શેય અનંત વિલાસ. ૨ મહાનંદ પદવી લહી એ, પામ્યા ભવને પાર; શ્રી શુભ વીર કહે પ્રભુ, પંચ સયા પરિવાર.

Page #57

પ૦
દેવવંદનમાલા
سم
થાય-(શ્રાવણ સુદિ દિન પંચમી એ-એ દેશી.) અષ્ટ મહાપડિહારશું એ, શોભે સ્વામી સુપાસ તે; મહાભાગ્ય અરિહા પ્રભુ એ, સુરનર જેહના દાસ તે; ગુણ અતિશય વરણવ્યા એ, આગમ ગ્રંથ મોઝાર તો, માતંગ શાંતા સુરસુરી એ,વીર વિઘન અપહાર તા. ૧
શ્રી ચંદ્રપ્રભ જિન ચૈત્યવંદન, ચંદ્રપ્રભ ચંદ્રાવતી, પુરી ચવિયા વિજયંત; અનુરાધાયે જનમીયા, વૃશ્ચિક રાશિ મહંત. ૧ મૃગનિ ગણ દેવને, કેવલ વિણ ત્રિક માસ; પામ્યા નાગ તરૂ તલ, નિર્મલ નાણુ વિલાસ. પરમાનંદ પદ પામીયા એ, વીર કહે નિરધાર; સાથે સલુણુ શોભતા, મુનિવર એક હજાર.
થેય-(શાંતિ જિનેસર સમરીયે–એ દેશી.) ચંદ્રપ્રભ મુખ ચંદ્રમા, સખિ જોવા જઈએ; દ્રવ્ય ભાવ પ્રભુ દરિસર્ણ, નિર્મલતા (લ) થઈએ; વાણી સુધારસ વેલડી, સુણુએ તતખેવ; ભજે ભદંત ભૂકુટિકા, વીરવિજય તે દેવ.
શ્રી સુવિધિનાથ ચૈત્યવંદન. સુવિધિનાથ સુવિધે નમું, થાન યોનિ સુખકાર;
به

Page #58

૫૧
ચૌમાસીના દેવવંદન–પં. વીરવિજ્યજીકૃત આવ્યા આણુત સ્વર્ગથી, કાકંદી અવતાર. રાક્ષસ ગણુ ગુણવંતને, ધન રાશિ રિખ મૂલ; વરસ ચાર છદ્મસ્થમાં, કમ દશક શાર્દૂલ. મલ્લી તરૂ તલ કેવલી એ, સહસ મુનિ સંઘાત; બ્રહ્મ મહોદય પદ વર્યા, વીર નમે પરભાત. ૩
થાય(પાસ જિગુંદા વામાનંદા–એ દેશી.). સુવિધિ સેવા કરતા દેવા, તજી વિષય વાસના; શિવ સુખ દાતા જ્ઞાતા ત્રાતા, હરે દુ:ખ દાસના; નય ગમ ભંગે રંગે ચંગે, વાણી ભાવહારિકા, અમર અતીતે મહાતીત, વિરંચ સુતારિકા.
શ્રી શીતલનાથ ચિત્યવંદન. દશમા સ્વર્ગથકી ચવ્યા, દશમા શીતલનાથ; ભક્િલપુર ધન રાશિ એ, માનવગણુ શિવ સાથ. ૧ વાનર યોનિ જિણુંદને, પૂર્વાષાઢા જાત; તિગ વરસાંતર કેવલી, પ્રિયંગુ વિખ્યાત. ૨ સંયમધર સહસે વર્યા એ, નિરૂપમ પદ નિર્વાણ: વીર કહે પ્રભુ ધ્યાનથી, ભવ ભવ કેડિ કલ્યાણ. ૩
થાય—(પ્રહ ઊઠી વં—એ દેશી.) શીતલ પ્રભુ દર્શન, શીતલ અંગ ઉવંગે,

Page #59

-પર
દેવવંદનમાલ
કલ્યાણક પંચે, પ્રાણી ગણ સુખ સગે; તે વચન સુણતાં, શીતલ કિમ નહિ લોકા; શુભ વીર તે બ્રહ્મા, શાસનદેવી અશોક.
શ્રી શ્રેયાંસનાથ જિન ચૈત્યવંદન. અશ્રુતથી પ્રભુ ઊતર્યા, સિંહપુર શ્રેયાંસ; યોનિ વાનર દેવ ગણુ, દેવ કરે પરશંસ. શ્રવણે સ્વામી જનમીયા, મકર રાશિ દુગ વાસ; છદ્મસ્થા હિંદુતલે, કેવલ મહિમા જાસ. ૨ 'વાચંયમ સહસે સહીએ, ભવ સંતતિના છે; શ્રી શુભ વીરને સાંઈશું, અવિચલ ધર્મ સનેહ. ૩
થાય(શ્રી સીમંધર દેવ સુહંકર—એ દેશી.) શ્રી શ્રેયાંસ સુહંકર પામી, ઈછે અવર કુણુ દેવા છે; કનક તરૂ સેવે કુણુ પ્રભુને, છડી સુરતરૂ સેવા છે; પૂર્વાપર અવિરોધી સ્યાસ્પદ, વાણી સુધારસ વેલી છે; માનવી મણુએસર સુપસાય, વીર હૃદયમાં ફેલીજી, ૧
શ્રી વાસુપૂજ્ય જિન ચૈત્યવંદન. પ્રાણુતથી પ્રભુ પાંગર્યા, ચૂપે (ચપે) ચંપા ગામ;
૧ મુનિવરે

Page #60

ચૌમાસીના દેવવંદન–પં. વીરવિજયજીકૃત
શિવ મારગ જાતાં થકાં, ચંપક તર વિસરામ. અશ્વ યોનિ ગણ રાક્ષસ, શતભિષા કુંભરાશિ; પાડલ હેઠે કેવલી, મિનપણે ઈગ વાસિ. ધ શત સાથે શિવ થયા એ, વાસુપૂજ્ય જિનરાજ; વીર કહે ધન્ય તે ઘડી, જબ નિરખ્યા મહારાજ. ૩
થય–(કનક તિલક ભાલે–એ દેશી.) વિમલ ગુણ અગાર, વાસુપૂજ્ય સફારં; નિહત' વિષ વિકાર, પ્રાપ્ત કૈવલ્યસારં; વચનરસ ઉદાર, મુક્તિત વિચાર વીર વિઘન નિવારં, સ્તામિ ચંડી કુમારં.
શ્રી વિમલનાથ જિન ચૈત્યવંદન. અષ્ટમ સ્વર્ગ થકી ચાવી, કંપિલપુરમાં વાસ; ઉત્તરભાદ્રપદે જનિ, માનવ ગણ મીન રાશ. ૧ ચાનિ છાગ સુહંકડું, વિમલનાથ ભગવંત દેય વરસ તપ નિર્જલે, જંબૂતલે અરિહંત. ૨ ષટ સહસ મુનિ સાથશું એ, વિમલ વિમલ પદ પાય; શ્રી શુભ વીરને સાંઈશું, મલવાનું મન થાય. ૩
થય–(પાઈની ચાલ) વિમલનાથ વિમલ ગુણ વર્યા,
૧ નાશ કર્યો છે. ૨ જન્મ, ૩ બોકડે.
T

Page #61

પ૪
દેવવંદામાલા
૧
૨
જિનપદ ભેગી ભવ નિસ્તર્યા; વાણી પાંત્રીસ ગુણ લક્ષણી, મુહ સુર પ્રવરા જક્ષણી.
શ્રી અનંતનાથ જિન ચિત્યવંદન. દેવલોક દશમા થકી, ગયા અયોધ્યા ઠામ, હસ્તિ યોનિ અનંતને, દેવ ગણે અભિરામ. રેવતીએ જનમ્યા પ્રભુ, મીન રાશિ સુખકાર; ત્રણ વરસ છઘસ્થમાં, નહિ પ્રક્ષાદિ ઉચ્ચાર. પીંપલ વૃક્ષે પામીયા એ, કેવલ લક્ષ્મી નિધાન; સાત સહસશું શિવ વર્યા, વીર કહે બહુમાન.
થાય—(વસંતતિલકાવૃત્તમ) જ્ઞાનાદિકા ગુણુવરા નિવસંત્યતંતે, વજિાસુપર્વમહિતે જિનપાદપ; ગ્રંથાર્ણવે મતિવરા પ્રકૃતિસ્મ ભફત્યા, પાતાલ ચાંકુશિગુરી શુભવીરદક્ષા:
" શ્રી ધર્મનાથ જિન ચિત્યવંદન. વિજય વિમાન થકી ચવ્યા, રત્નપુરે અવતાર; ધર્મનાથ ગણુ દેવતા, કર્ક રાશિ મહાર.

Page #62

ચૌમાસીના દેવવંદન–પં. વીરવિજ્યજીકૃત
|
જ
છે
و
જનમ્યા પુષ્ય નક્ષત્રમાં, યોનિ છાગ વિચાર; દય વરસ છદ્મસ્થમાં, વિચર્યા ધર્મ દયાલ. દધિપણુ કેવલી, વીર વય બહુ ઋદ્ધ; કર્મ ખપાવીને હવા, અડસય સાથે સિદ્ધ.
થય–(શંખેશ્વર પાસજી પૂજીએ—એ દેશી.) સખિ ધર્મ જિસેસર પૂજીએ, જિન પૂજે દેહને ધ્રુજીએ; પ્રભુ વયણ સુધારસ પીજીએ, કિન્નર કંદર્પ રીએ.
શ્રી શાંતિનાથ જિન ચૈત્યવંદન. સર્વારથ સિદ્ધ થકી, ચવીયા શાંતિ જિનેશ; હસ્તીનાગપુર અવતર્યા, યોનિ હસ્તિ વિશેષ. માનવ ગણ ગુણવંતને, મેષરાશિ સુવિલાસ ભરણીએ જનમ્યા પ્રભુ, ઇસ્થા ઈગ વાસ. કેવલનંદી તરૂતલે એ, પામ્યા અંતર પ્રાણ; વીર કરમને ક્ષય કરી, નવ શતશું નિરવાણ.
થય–(શાંતિ જિનેસર સમરીયે–એ દેશી.) શાંતિ અહંકર સાહિબે, સંયમ અવધારે; સુમતિ (સુમિત્ર)ને ઘરે પારણું, ભવ પાર ઉતારે; ૧ દધિપણું જાતિના વૃક્ષ નીચે.
می
م
૩

Page #63

૫૬
'
'દેવવંદનમાલા
વિચરંતા અવનીતલે, તપ ઉગ્ર વિહારે, જ્ઞાન ધ્યાન એકતાનથી, તિર્યંચને તારે, પાસ વીર વાસુપૂજ્ય ને, તેમ મલ્લી કુમારી, રાજ્ય વિહુણુ એ થયા, આપે વ્રતધારી; શાંતિનાથ પ્રમુખ સવિ, લહી રાજય નિવારી, મલ્લી નેમ પરણ્યા નહિ, બીજા ઘરબારી. કનક કમલ પગલાં ઇવે, જગ શાંતિ કરીએ, યણ સિંહાસન બેસીને, ભલી દેશના દીજે; યોગાવંચક પ્રાણીયા ફલ લેતાં રીઝ, પુષ્પરાવર્તના મેઘમાં, મગશેલ ન ભીંજે. જોડવદન શુકરાસઢ, શ્યામરૂપે ચાર; હાથ બીએરૂ કમલ છે, દક્ષિણ કર સાર; જક્ષ ગરૂડ વામ પાણીએ, નકુલાક્ષ વખાણે; નિર્વાણીની વાત તો, કવિ વીર તે જાણે.
શ્રી શાંતિનાથ જિન સ્તવન.
(રાગ-પૂર્વી) ક્ષણ ક્ષણ સાંભરો શાંતિ સલુણ, ધ્યાન ભુવન જિનરાજ પરૂણ ક્ષણ૦; શાંતિ જિનંદકો નામ અમસેં,
જ ભુંડના જેવા મુખવાળે. ક ભુંડ ઉપર બેઠેલે.

Page #64

ચૌમાસીના દેવવંદન–પં. વીરવિજયજીકૃત
ઉલ્લસિત હેત હમ રોમ વજુના; ક્ષણ ભવ ગાનમેં ફિરતે પાએ, છેરત મેં નહિ ચરણે પ્રભુનાં. ક્ષણ છીલ્લરમેં રતિ કબહુ ન પાવે, જે ઝીલે જલ ગંગ યમુના; ક્ષણ તુમ સમ શિર નાથ ન થાશે, કર્મ અધુના દૂના ધુના. ક્ષણ મોહ લાઈમેં તેરી સહાઈ, તે ક્ષણમેં છિન્ન છિન્ન કરૂના; ક્ષણ નહિ ઘટે પ્રભુ આના કુના, અચિરા સુત પતિ મોક્ષ વધુના. ક્ષણ ઓરકી પાસ મેં આશ ન કરતું, ચાર અનંત પસાય કરૂના. ક્ષણ કયું કર માગત પાસ ધતૂરે, યુગલિક યાચક કલ્પતરૂના, ક્ષણ ધ્યાન ખગ વર તેરે સંગે, મેહ ડરે સારી ભીક ભરના. ક્ષણ ધ્યાન અરૂપી તો સાંઈ અરૂપી, ભકતે ધ્યાવત તાના તુના. ક્ષણ

Page #65

૫૮
દેવવંદનમાલા
અનુભવ રંગ વધ્યો ઉપયોગ,
ધ્યાન અપાનમેં કાથા ચુના. ક્ષણ ચિદાનંદ ઝકલ ઘટાઓં, શ્રી શુભ વીરવિજય પડિપુન્ના. ક્ષણ
શ્રી કુંથુનાથ જિન ચૈત્યવંદન, લવસત્તમ સુરભવ તજી, ગજપુર નયર નિવાસ રાક્ષસ ગણુ કૃતિકા જની, કુંથુનાથ વૃષરાશિ.૧ સેલ વરસ છત્રસ્થમાં, જિનવર યોનિ છાગ ઘાતકર્મ ઘાત કરી, તિલક તલે વીતરાગ. શૈલીશીકરણે કરી છે, એક સહસ પરિવાર શિવમંદિર સિધાવતાં, વીર ઘણું હથિયાર.
થય–(2ટક છંદ, બ્રિજરાજ મુખી– એ દેશી.) વશી કંથ વતી તિલકે જગતિ, મહિમા મહતી નત ઇંદ્રતતી; પ્રથિતાગમ જ્ઞાનગુણુ વિમલા, શુભ વીરમતા ગાંધર્વ બલા.
શ્રી અરનાથ જિન ચૈત્યવંદન. ઠાણ સવ્યદ્ર થકી ચવ્યા, નાગપુરે અરનાથ;

Page #66

ચૌમાસીના દેવવંદન–પં. વીરવિજયજીકૃત
૫૯
રેવતી જન્મ મહોત્સવ, કરતાં નિર્જર નાથ. ૧
જ્યકર યોનિ ગજવરૂ, રાશિ મીન ગણદેવ; ત્રણ વરસમાં સ્થિર થઈ, ટાલે મેહની ટેવ. ૨ પામ્યા અંબ તરૂ તલે એ, ખાયિક ભાવે નાણ; સહસ મુનિવર સાથશું, વીર કહે નિર્વાણ. ૩
થોય—( ત્વમશુભા ભિનંદનનંદિતા–એ દેશી.), અરવિભૂરવિ ભૂતલોતર્ક, સુમનસા મનસાતિપંકજં; જિનગિરા ન ગિરા પરતારિણી, પ્રણત યક્ષ પતિ વીર ધારિણી.
શ્રી મલ્લિનાથ જિન ચૈત્યવંદન. મલી જયંત વિમાનથી, મિથિલા નયરી સાર; અશ્વની યોનિ જયંકર, અશ્વિનીયે અવતાર. સુર ગણુ રાશિ મેષ છે, વંદિત સ્વર્ગ લોક; છવસ્થ અહો રાતિની, કેવલ વૃક્ષ અશોક. ૨ સમવસરણે બેસી કરી એ, તીર્થ પ્રવર્તન હાર; વીર અચલ સુખને વર્યા, પંચ સયા પરિવાર. ૩.
થય–(નંદીશ્વર વર દ્વીપ સંભાળું –એ દેશી.) મલ્લિનાથ મુખચંદ નિહાલું, અરિહા પ્રણમી પાતક ટાલું ૧ ઈન્દો, ૨ “પ૦ સાધુ અને ૫૦૦ સાધ્વી' ચ૦

Page #67

१०
દેવવનમાલા
સેર,
જ્ઞાનાનંદ વિમલપુર ધરણુ પ્રિયા શુભ વીર કુખ્મેર.
શ્રી મુનિસુવ્રત સ્વામીનું ચૈત્યવંદન. સુવ્રત અપરાજિતથી, રાજગૃહી રહેઠાણુ; વાનર યાનિ રાજતી, સુંદર ગણૢ ગિર્વાણુ. શ્રવણ નક્ષત્ર જનમીયા, સુરવર જય જયકાર; મકરરાશિ છદ્મસ્થમાં, મૈાન માસ અગીયાર. ચંપક હેઠે 'ચાંપીયાં એ, જે ધનધાતી ચાર; વીર વડે જગમાં પ્રભુ, શિવ પદ એક હજાર.
થાય—( પાસ જિષ્ણુ દા વામા નંદા—એ દેશી. ) સુવ્રત સ્વામી આતમરામી, પૂજે ભવ મનરૂલી; જિનગુણુ છુણીએ, પાતક હણીએ, ભાવસ્તવ સાંકલી, વચને રહીએ, જાઠ ન કહીએ, લે ફૂલ વંચકેા, વીર જિષ્ણુ પાસી સુરી નરદત્તા, વરૂણ જિના કા. ૧ શ્રો નમિનાથ જિનચૈત્યવંદન. દશમા પ્રાણત સ્વર્ગથી, આવ્યા શ્રી નમિનાથ; મિથિલા નયી રાજીયા, શિવપુર કેરા સાથ. યાનિ અશ્વ અલંકરી, અશ્વની ઉદયા ભાણ; મેષ રાશિ સુર ગણુ નમ્ર, ધન્ય તે દિન સુવિહાણુ. ૨
૧ નાશ કર્યાં.
૧
૧
ર

Page #68

ચોમાસીના દેવવંદન–પં. વીરવિજયજીકૃત નવ માસાંતર કેવલી એ, બકુલ તલે નિરધાર; વીર અનુપમ સુખ વર્યા, મુનિ પરિતંત હજાર. ૩ | થેય-(શ્રાવણ સુદિ દિન પંચમી એ—એ દેશો)
શ્રી નમિનાથ સેહામણુ એ, તીર્થ પતિ સુલતાન તો વિશ્વભર અરિહા પ્રભુ એ, વીતરાગ ભગવાન તો રત્નત્રયી જસ ઉજલી એ, ભાંખે ષ દ્રવ્ય જ્ઞાન તે ભકુટી સુર ગંધારિકા એ, વીર હૃદય બહુમાન છે. ૧ શ્રી નેમિનાથ જિન દેવવંદન.
ચૈત્યવંદન. નમિનાથ બાવીસમા, અપરાજિતથી આય; સોરીપુરમાં અવતર્યા, કન્યા રાશિ સહાય. યોનિ વાઘ વિવેકીને, રાક્ષસ ગણુ અદ્ભુત રિખ ચિત્રા ચોપન દિન, માનવતા મનપૂત. વેતસ હેઠે કેવલી એ, પંચ સયા છત્રીસ “વાચંયમશું શિવ વર્યા, વીર નમે નિશદીશ.
થેય—(કનક તિલક ભાલે–એ દેશી.) દુરિત ભયનિવારં, મોહ વિધ્વંસકારં; ગુણવંતવિકાર, પ્રાપ્તસિદ્ધિમુદારં;
૧ પરિવાર, ૨ મુનિવરે સાથે.
-
-

Page #69

દેવવનમાા
૬
જિનવર જયકાર, કર્મ સકલેશહાર, ભવજલ નિધિતાર', નામિ નેમિકુમારમ્. અડજિનવર માતા, 'સિદ્ધિસાધે પ્રયાતા; અડ જિનવર માતા, સ્વર્ગ ત્રિજે વિખ્યાતા; અડ જિનવર માતા, પ્રાપ્ત માહેદ્ર શાતા; ભવ ભય જિન ત્રાતા, સતને સિદ્ધિ દાતા. ઋષભ જનક જાવે, નાગ સુર ભાવ પાવે, ઇશાન સગ કહાવે, શેષ કાંતા સભાવે. પદમાસન સુહાવે, તેમ આદ્યંત પાવે, શેષ કાઉસગ્ગ ભાવે, સિદ્ધિસૂત્રે પઢાવે. વાહન પુરૂષ જાણી, કૃષ્ણ વણે પ્રમાણી; ગામેધ ને ષટ પાણી, સિંહ બેઠી વરાણી; તનુ કનક સમાણી, અંબિકા ચાર પાણી; નેમ ભગતિ ભરાણી, વીરવિજયે વખાણી. શ્રી નેમિનાથ જિન સ્તવન. ( મઠ્ઠીનાથ વિના દુ:ખ કાણુ ગમે—એ દેશી. ) રહેા રહે। રે યાદવ દા ઘડીયાં, દા ઘડીયાં ા ચાર ઘડીયાં રહેા રહેા રે યાદવ દા ઘડીયાં. ૧ મેક્ષ રૂપી મહેલમાં.
રહેા
રહા
૧
ર
૩

Page #70

ચોમાસૌના દેવવંદન-૫૦ વીરવિજયજીકૃત
શિવા માતા મલ્હાર નગીને, ક્યૂં ચલીયે હમ વિછડીયાં. તેા બિન આરસે નેહ ન કીના, આર કરનકી આખડીયાં; ઈતને બિચ હમ છેાડ ન જઈએ,
હાત ખુરાઈ લાજડીયાં, પ્રીતમ પ્યારે કેહ કર જાનાં,
જે હાત હમ શિર બાંકડિયાં; હાથસે હાથ મિલાદે સાંઈ, ફૂલ બિછાઉ સેજડીયાં. પ્રેમકે પ્યાલે બહુત મસાલે, પીવત મધુરે સેલડીયાં; સમુદ્રવિજય કુલ તિલક નેમકુ,
રાજુલ ઝરતી આંખડીયાં. રાજુલ છેાર ચલે ગિરનારે, નેમ યુગલ કેવલ વરીયાં; રાજિમતી પણ દીક્ષા લીની,
ભાવના રંગ રસે ચડીયાં. કેવલ લઈ કરી મુગતિ સિધારે,
૧૩
રહેા ૧
રા॰
રહેા ર
રહેા
રહેા ૩
રહેા
રહેા૦ ૪
રહા॰
રહેા પ

Page #71

૬૪
દેવવંદનમાલા
દંપતી મોહન વેલડીયાં;
રહ૦ શ્રી શુભ વીર અચલ ભઈ જેડી, મોહરાય શિર લાકડીયાં.
રહ૦ ૬ શ્રી પાર્શ્વનાથ જિન દેવવંદન.
A ચૈત્યવંદન * નયરી વાણારસીયે થયા, પ્રાણુતથી પરમેશ યોની વ્યાઘ્ર સુહંકારી, રાક્ષસ ગણુ સુવિશેષ. જન્મ વિશાખાયે થયો, પાર્થ પ્રભુ મહારાય; તુલા રાશિ છત્રસ્થમાં, ચોરાશી દિન જાય. ધવ તરૂ પાસે પામીયા એ, ખાયિક દૃગ ઉપયોગ મુનિ તેત્રીશે શિવ વર્યા, વીર અખય સુખ ભેગ. ૩
થેય-(સુવિધિ સેવા–એ દેશી.) પાસ જિર્ણોદા વામાનંદા, જબ ગરબે ફલી; સુપનાં દેખે અર્થ વિશેષે, કહે 'મઘરા મલી; જિનવર જાયા સુર ફુલરાયા, હુઆ રમણી પ્રિયે; નેમિ રાજી ચિત્ત(ચિત્રવિરાજી,વિલોકિત વ્રત લીયે.૧ વીર એકાકી ચાર હજારે, દીક્ષા ધુર જિનપતિ; પાસ ને મલ્લી ત્રય શત સાથે, બીજા સહસે વતી;
૧ ઇ.

Page #72

ચોમાસીના દેવવંદન-૫૦ વીરવિજયકૃત
ષટ શત સાથે સંયમ ધરતા, વાસુપૂજ્ય જગધણી, અનુપમ લીલા જ્ઞાન રસીલા, દેજો મુજને ધણી. ર જિનમુખ દીઠી વાણી મીઠી, સુરતરૂ વેલડી; દ્રાક્ષ વિહાસે ગઇ વનવાસે, પીલે રસ સેલડી; સાકર સેંતી તરણા લેતી, મુખે પશુ ચાવતી; અમૃત મીઠું સ્વર્ગે દી, સુરવધુ ગાવતી. ગજમુખ દા વામન યજ્ઞા, મસ્તકે ફણાવણી; ચાર તે માંહી કચ્છપ વાહી, કાયા જસ શામલી, ચઉકર પ્રાઢા નાગારૂઢા, દેવી પદ્માવતી; સાયન કાંતિ પ્રભુ ગુણ ગાતી, વીર ધરે આવતી. ૪ શ્રી પાર્શ્વનાથ જિન સ્તવન,
( જિષ્ણુ દરાય હે—એ દેશી. )
આજ શંખેશ્વર જિન ભેટીએ,
ભેટતાં ભવ દુ:ખ નાસે, સાહેબ મેારા રે;
જયા અશ્વસેન કુલ ચંદ્રમા,
માતા વામા સુત પાસ.
ભક્તિવત્સલ જન ભયહર, હસતાં હણીયા ષટ્ હાસ્ય;
સાહે
૬૫
સા આજ૦ ૧

Page #73

દેવવંદનમાલ
દાનાદિક પાંચને દૂહવ્યા, ફરી નાવે પાસની પાસ. સારુ આજ ૨ કરી કામને કારમી કમકમી, મિથ્યાત્વને ન દીઉં માન; સાહેબે અવિરતિને રતિ નહિ એક ઘડી, અગુણી અલગું અજ્ઞાન. સા. આજ૦ ૩ નિંદક નિદ્રાને નાસવી, મૃત રાગને રોગ અપાર; સાહે૦ એક ધક્કે દ્વેષને ઢેલીઓ, એમ નાઠા દોષ અઢાર.
સારા આજ
સા. આજ૦ ૪. વલી મત્સર મોહ મમત ગયો, અરિહા નિરિહાનિરદોષ; સાહે. ધરણંદ્ર કમઠ સુર બિહુ પરે, તુસ માત્ર નહી તોસ રોષ. સા. આજ ૫ અચરિજ સુણજે એક તિણે સમે, શત્રુને સમકિત દાય; સાહે૦ "ચંદન પારસ ગુણ અતિ ઘણું, અક્ષર થોડે ન કહાય.
સાઆજ. ૬ જાગરણ દશા ઉપર ચઢયા,

Page #74

ચૌમાસીના દેવવંદન–પં. વીરવિજયજીકૃત
ઉજાગરણે વીતરાગ; સાહે૦ આલંબન ધરતાં પ્રભુતણું, પ્રભુતા સેવક સિભાગ્ય. ૧૩ તાળગ્ય.
સા. આજ૦ ૭ ઉપાદાન કારણ કારજ સધે, અસાધારણ કારણ નિત્ય; સાહે. જે અપેક્ષા કારણુ ભવિ લહે, ફિલદા કારણ નિમિત્ત.
સા. આજ૦ ૮ પ્રભુ ત્રાયક સાયકતા ધરી, દાયક નાયક ગંભીર; સાહે. નિજ સેવક જાણી નિવાજીયે, તુમ ચરણે નમે શુભ વીર. સા. આજ૦ ૯
શ્રી વદ્ધમાન જિન દેવવંદન.
ચિત્યવંદન. ઉદ્ગલોક દશમા થકી, કુડપુરે મંડાણ; વૃષભ યોનિ ચઉવીશમા, વદ્ધમાન જિન ભાણું. ૧ ઉત્તરાફાલ્ગની ઉપન્યા, માનવ ગણ સુખદાય; કન્યા રાશિ પ્રસ્થમાં, બાર વરસ વહી જાય. ૨ શાલ વિશાલ તરૂ તલે એ, કેવલ નિધિ પ્રગટાય; વીર બિરદ ધરવા ભણી, એકાકી શિવ જાય. ૩

Page #75

દેવવંદનમાલા થાય–( ગૌતમ બેલે ગ્રંથ સંભાલીએ દેશી.) વીર જગ(ન)પતિ જન્મજ થાવે, નંદન નિશ્રિત શિખર રહા, આઠ કમારી ગાવે, અડ ગજદંતા હેઠે વસાવે; રચક ગિરિથી છત્રીસ જાવે, દ્વીપ રૂચક ચઉ ભાવે; છપ્પનદિકુમરી ફુલરાવે, સૂતીકરમ કરી નિજ ઘર પાવે; શક્ર સુઘોષા વજાવે, સિંહનાદ કરી જ્યોતિષી આવે; ભવન વ્યંતર શંખ પડહે મિલાવે, સુરગિરિ જન્મ મહાવે. ભાષભ તેર શશિ સાત કહીજે, શાન્તિનાથ ભવ બાર સુણીજે; મુનિસુવ્રત નવ કીજે, પાસ નેમીશ્વર નમન કરીને; પાસ પ્રભુના દશ સમરીજે, વીર સત્તાવીશ લીજે; અજિતાદિકજિન શેષ રહીને,ભવ સમકિતથી ગણીને; જિનનામબંધ નિકાચિત કીજે, ત્રણ ત્રણ ભવ સાલે ઠવીજે; ત્રીજે ભવ તપ ખંતી ઘરીજે, જિનપદ ઉદય સિઝેર આચારાંગ આદે અંગ અગ્યાર, ઉવવાઈ આદે ઉપાંગ તે બાર; દશ પન્ના સાર, છ છેદ સૂત્ર વિચિત્ર પ્રકાર;
૧ ચંદ્રપ્રભુના.

Page #76

ચૌમાસીના દેવવંદન–પં. વીરવિજયજીકૃત
ઉપગારી ભૂલ સૂત્ર તે ચાર, નંદી અનુયાગદ્વાર;
એ પીસ્તાલીશ આગમસાર,સુણતાં લહીયે તત્ત્વ ઉદાર; વસ્તુ સ્વભાવવિચાર,વિષયભુજંગિની વિષ અપહાર; એ સમો મંત્ર ન કે સંસાર, વીરશાસન જયકાર. ૩ નકુલ બીજે દોય કર ઝાલી, માતંગ સુર શામ કાંતિ તેજાલી; વાહન ગજ શુંઢાલી, સિંહ ઉપર બેઠી રઢીયાલી; સિદ્ધાયિકા દેવી લટકાલી, 'હરિતાભા ચાર ભૂજાલી; પુસ્તક અભયાજિમણે ઝાલી, માતુલિંગનેવીણરસાલી, વામ ભુજા નહિખાલી; શુભ ગુરૂ ગુણપ્રભુ ધ્યાન ઘટાલી, અનુભવ નેહશું દેતી તાલી, વીર વચન ટંકશાલી. ૪ | તીર્થપતિ શ્રી વર્ધમાન જિન સ્તવન.
(રાગ–અંગાલ.) ત્રિશલાનંદન ચંદન શીત, દર્શન અનુભવ કરીયે નિત; સ્વામી સેવીયે; તુમ દશરનથી અલગા જેહ, વલગ્યા કર્મ પિશાચને છે. સ્વામી સેવીયે. ૧ હું પણ ભમી આ સંસાર, દર્શન દીઠા વિણ નિરધાર, સ્વામી સેવીયે;
૧ લીલા વણુંવાલી, ૨ બીજે.

Page #77

દેવવંદનમાલા
અબ તુમ દર્શન દીઠું રત્ન, નિજ ઘરમાં રહી કરશું યત્ન; સ્વામી સેવીયે. ૨ દર્શનથી જે દર્શન થાય, તે આણંદ તે (તિ)જગત ન માય; સ્વામી સેવીયે; ભવ ભ્રમણાદિક દૂરે જાય, ભવ થિતિ ચિંતન અ૯૫ ઠરાય; સ્વામી સેવીયે. ૩ તસ લક્ષણ પ્રગટે ઘટમાંહિ, વિશાલિક પ્રભુ તુઠે ઉછાહી; સ્વામી સેવીયે; . અમૃત લેશ લહે એક વાર, રોગ ફરી નહી અંગ મઝાર; . સ્વામી સેવીયે. ૪ દર્શન ફરશન હોવે તાસ, સંવેદન દર્શનને નાશ; સ્વામી સેવીયે; પણ જે જાય પલાંદુ પાસ, તે મહ મહકે વાસ બરાસ; સ્વામી સેવીયે. ૫ દેવ કુદેવની સેવા કરંત, ન લઘું દર્શન શ્રી ભગવંત; સ્વામી સેવીયે; એક ચિત્ત નહિ એકની આશ, પગ પગ તે દુનિયાના દાસ; સ્વામી સેવીયે. ૬ વેશ ખાટ પરે ક્ષીણ કેઈ ઘાટ,
૧ ડુંગરી.

Page #78

ચોમાસીના દેવવંદન—૫૦ વીરવિજયજીકૃત
તસુ સુ(મુ)ખ દર્શન દુરે દાટ; લાક કહે ધિગ ચિત્ત ઉચ્ચાટ, ઘર ઘર ભટકે તે બારે વાટ; તિવિધ ભટકયા કાલ અનંત, મલિયા કલિયા નહિ અરિહંત; તે દિન દર્શન તે। પ્રતિપક્ષ, હવે દર્શન કલશે પ્રત્યક્ષ; પ્રીતિ ભતિયે ચાલના રગ, ગુણદર્શને ગયા રંગ પતંગ; અણુમલવે હુવે મન ઉત્કંઠ,
૭૧
સ્વામી સેવીયે;
સ્વામી સેવીએ. ૭
સ્વામી સેવીયે;
સ્વામી સેવીયે. ૮
સ્વામી સેવીયે;
૯
મલવે દુ:ખ કરે વિરહે ઉલ્લ; સ્વામી સેવીયે. ૯ અનુભવ દર્શને બિહું દુ:ખ નાસ,
સ્વામી સેવીયે;
સ્વામી સેવીયે. ૧૦
રાતી દિવસ રહે। હઇડા પાસ; ક્ષય ઉપશમ ગુણુ ખાયક દાય, ગર્ભવતી પ્રિયા પુત્ર જણાય; રંગ મહેાલમાં ઉત્સવ થાય, મેહ કુટુંબ તે રાતું જાય; શ્રી શુભવિજય સુણા જગદીશ,
સ્વામી સેવીયે;
વીર કહે પછે દેજો આશિષ; સ્વામી સેવીયે. ૧૧

Page #79

૭૨
દેવવંદનમાલા
શાશ્વતા અશાશ્વતા જિન દેવવંદન. ચૈત્યવંદન.
ચતુર્વિશતીરાતા વંદિતાશ્ચાક્કુના, સસ્તવિષ્ય ત્રિલેાકે વિલેાકા:; 'ચતુર્ધાભિધા: સદ્ગુણાલ કૃતેભ્યા, નમામિ મુદા શાશ્વતાઽશાશ્વતેભ્યઃ. સુધર્માદિકે ‘તાવિષે ચૈત્યમાલા, તથા ચાંતિ મેનુત્તરેહઁદ્વિશાલા: વસુર્વેદનદષિ ખદ્વિત્રિકેભ્યા.૪ ગભરત્ર્યાલયે' ‘શીતરશ્મિ નિવાસે, ગ્રહે તારક °ચાડુનિ ચૈત્યગેહા:; અસંખ્યા જિનેદ્રા વિ`દ્રા(વિત દ્રા)કૃતેભ્યા.નમામિ૦૩ વસુદ્ધિકૃત વ્યંતરેડસંખ્ય ચૈત્યે, દશાનાં જિનાકા: સ્મૃતાશ્ર;
સુરાધા ગ્રહાંકામિતા:પારગા:સતિ તેભ્યા,નમામિ૪ ૧. ઋષભ, ચાનન, વારિષેણુ, વમાન નામવાળા.
૨ સ્વર્ગ. ૩ સર્વોથસિદ્ધ વિમાને ૪ વસુ વગેરે સંખ્યાવાચક શબ્દો અહીંયાં દક્ષિણાવર્ત્ત ગણવા, સામાન્ય રીતે વામાવર્ત્ત— અવળા ગણાય છે. (૮૪૯૭૦૨૩ થાય) ૫ સૂર્યાં વિમાને, હું ચંદ્ર, ૭ નક્ષત્રાના વિમાનમાં, ૮ વસુ એટલે ૮ ને બમણા કરવાથી ૮×૨=૧૬ થાય.
૧
નમામિ॰ ૨

Page #80

ચોમાસીના દેવવંદન—૫૦ વીરવિજયજીકૃત
સુરાદ્ર નગે નૈષધે નીલવંતે, ગિરા કુડલે રેચકે નાગ તે;
હિમાદ્રા ચ વૈતાઢય–ગ્રામ્યતિભ્યા— નમામિ॰ ૫
તરા શાલ્મલો જંબુ નદીથરેષુ, વખારે વિચિત્રે ત્રિકૂટે ચ કૂટે; મુકુટે ક્ષિતા ચક્રવાલાંતરેભ્યા— સ્થિત ચિત્રકૂટ′′ દે સિદ્ધક્ષેત્રે, સમેતેાજય તાચલાષ્ટાપદેષુ; કુલાદ્રા ચ વિધ્યાચલે રાહણેભ્યા—
33335
વિરાટે અધાટે કુરા મેદપાટે, શ્રીમાલે ચ ભાટે સ્થિતા ચક્રકાટે; હે દેવકૂટે દ્રવિડે તેભ્યઃ— તિલંગે કલિંગે પ્રયાગે ચ બાધે [ બાઢું],
જલે કૈાશલે નાહલે જંગલે વા, -સ્થલે પલ્લીદેશે વને સિંહલે વા; નગયું જજયિન્યાદિકાસ્વત ભ્યા—
૩
નમામિ૦ ૬
નમામિ॰ ૭
નમામિ૦ ૮
સુરાષ્ટ્રાંગવગા ગંગાપગાસુ;
જને: કાન્યકુબ્જે તમાલેયિં તેભ્યા— નમામિ॰ ૯
નમામિ૦ ૧૦

Page #81

' દેવવંદનમાલા
અનેનવ સંધ્યત્વવંધ્યું ત્રિસંધ્યું, જિનાઃ સંતુવંતિ ચતુર્માસિ ઘસ્યું; ભવેત્તીર્થયાત્રા ગૃહે તિષ્ઠભ્યો– નમામિ. ૧૧ ઇતિ શાશ્વતમુખ્યવિભો: સ્તવન, રચિતં લચિતં સુગુણ પ્રવરં સભાપરિરંજિતદક્ષનિક, કરતાં શુભ વીર સુખં (સુખે) સખરે. ૧૨
પછી અંકિંચિ, નમુત્થણ, અરિહંત ચેઈયાણું, કહી એક નવકારને કાઉસગ્ગ કરી પારી પ્રથમ ય કહેવી. તેમજ પૂર્વોકત વિધિએ અનુક્રમે બીજી ત્રણ છે પણ જાણવી.
થય–(નંદીસર વર દ્વીપ સંભારું-એ દેશી.) ગષભાનન ચંદ્રાનન જાણે, વારિષણ શાશ્વત વર્ધમાન; પૂરવ પશ્ચિમ ઉત્તર ઠાણે, દક્ષિણ પડિમા ભાગ પ્રમાણે. ઉર્ધ્વલોક જિનબિંબ ઘણેરાં, ભવનપતિમાં ઘર ઘર દહેરાં; વ્યંતર જ્યોતિષી તી છે અનેરાં, ચારે શાશ્વત નામ ભલેરાં.

Page #82

ચોમાસીના દેવવંદન–પં. વીરવિજ્યજીકૃત
૩
ભરતાદિક જે ક્ષેત્ર સુહાવે, કાલત્રિકે જે અરિહા આવે; ચાર નામ એ નિશ્ચય થાવે, અંગ ઉવંગે વાત જણાવે. પંચ કલ્યાણકે હર્ષ અધુરે, નંદીશ્વર દ્વીપે જઈ પૂરે; હર્ષ મહોત્સવ કરત અાઈ, દેવ દેવી શુભ વીર વધાઈ.
પછી બેસી નમુત્થણું જાવંતિ ચેઈટ ખમા દઈ જાવંતકેવિ સાહુ નમેનૂ કહી સ્તવન કહેવું. - શ્રી શાશ્વતા અશાશ્વતા જિન સ્તવન.
( રાગ ફગ. થેવા ગળ્યય—એ દેશી ) સાસય પડિયા સુંદર, જિનઘર કહેશું તે; ચારણુ મુનિવર વંદી, ભગવઈ માંહે જેહ; ઉર્ધ્વ કે ચુલસી લાખ, સહસ સત્તાણું ત્રેવીસ, સાત કેડિ લખ બિહુત્તિર, ભુવણે ચૈત્ય ગણીશ. જોઈ વણેસ અસંખા, કંડલ રૂચકે ચાર; નંદીસર વર બાવન, એ સાઠે ચઉ બાર; તિદુવારા શેષ જિનઘર, દ્વાર દ્વાર તિહાં દીઠ; મુખમંડપ રંગમંડપ, સખરી મણિમય પીઠ.

Page #83

દેવવંદનમાલા
તસ (આગલ) ઉપરવર શુભે, ચિહું દિશિ પડિમા ચાર; તદનંતર મણિપીઠ, યુગલ વરતે સુખકાર; વૃક્ષ અશોક ધરમધ્વજ, વાવ પુકખરિણી જ્યાંહી; ભવન ભવન પ્રતિ પડિમા, અષ્ટોત્તર શત માંહી. ૩ પંચ સયાં ધનુ મોટી, પડિમા લઘુ સાત હાથ; મણિપીઠે દેવદે, સિંહાસન બેઠા નાથ; છત્ર ધરે એક ચામર, ધારી પડિમા દોય; નામ ભૂઆવલી જખા, કુડધરા દેય દેય. જેઈસ વ્યંતર કલ્પ નિવાસી, ભવણ નિકાય; ઉપપાતી અભિષેકાલંકારા વ્યવસાય; સભા સુધર્મા પંચમી, મંડપ વર્ક જુત્ત; પ્રત્યેક તિદુવારા, જિનધર જિન અદ્દભુત.
ઈસાદિક માંહિ, શુભ પ્રત્યેકે બાર; પ્રત્યેક પ્રતિમા નતિ, કરીયે નિત્ય સવાર; શુભ સભામું ગણતાં, સાસય પડિયા સાઠ ચેઈઅ બિંબ મિલતાં, ભવણે અસિ સે પાઠ. ૬ - શત પંચાસ બહત્તેર, જન કહીયે જેહ; લાંબા પહેલાં ઉચાં, અનુક્રમે મવિએ તેહ;

Page #84

ચૌમાસીના દેવવંદન—૫૦ વીરવિજયજીકૃત
સ્વર્ગ નદીશ્વર કુંડલ, રૂચકે ભવન પ્રમાણુ; તીસ કુલગિરિ દશ કુરૂ, મેરૂવને અસિઆણુ. અયસી વક્ભારે જિન ઘર, ગજદ તાયે વીશ; અણુઅ નગે કિપુકારે, ચાર ચાર સુજગીશ; પૂર્વવિહિત પરિમાણથી, અર્ધ પ્રમાણે જાણુ; તેહથી અર્ધ પ્રમાણે, નાગાદિ પરિમાણુ. તેથી વ્યંતર અરધા, ચાલીસ દિગ્ગજ સાર; અયસી દ્રહે કચનનગર, દેહરાં એક હજાર; સિત્તેર મહાનઈ દીધું, વૈતાઢયે એકસા સિત્તેર; ત્રણસે અયસી કુડે, જિન વચને નહિ ફેર.
CG
७.
૮
૯
વીશ જમગ પંચ ચૂલા, જિનધર પડિમા (પેર) ઘેર; જબૂ પમુહ દશ તરૂએ, અગિઆરસે સિત્તેર: વૃત્ત વૈતાઢયે વીશ કાશ, દીહ અ વિત્થાર; ધણુ સય ચઉદશ ચાલીસ, ઉચપણે અવધાર. નદીશ્વર વિદિશે સક્કીશાણુ પ્રિયા આઠ આઠ; તસ નયરે તીઅે સવિ, (ખત્તી) ૬ત્રીસ સય ગુણુ સાઠ; ત્રિભુવન માંહે દેહરાં, સગવન લખ અડ કેાડિ; દાયસે બ્યાસી હવે સુણા, બિંબ નમું કર જોડી. ૧૧
૧૦

Page #85

દેવવ નમાલા
BL
તેરસે નેવ્યાસી કેાડિ, સાઠ લાખ અસુરાઇ જાણુ; તિગ લખ સહસ એકાણુ, ત્રણરો વીશ તીઅે પ્રમાણ; એક સા બાવન કેડિ, ચારાણુ લાખ સમેત; સહસ ચુંઆલીસ સગ સય, સાઠ વિમાનિક ચૈત્ય. ૧૨ પન્નરñ દુચત્ત કાર્ડિ, અડવન્ન લાખ સુહાય; છત્રીસ સહસ ને અયસી, ત્રિભુવન બિંબ કહાય; ચઉ માસી દિન ચિતિએ, ચતુરાભિધ નિજ ચિત્ત; બે હૈાત વિદ્યા લબ્ધિ તા, વોર વિજય તમે નિત્ત. ૧૩
પછી જયવીયરાય સંપૂર્ણ કહી ખમાસમણુ દેઇ, ઈચ્છાકારેણ સ ંસિહે ભગવન્ ! શાશ્વતા અશાશ્ર્વતા જિન આરાધનાર્થ કાઉસ્સગ્ગ કરૂ ? ઇચ્છું ! શાશ્ર્વતા અશાશ્વતા જિન આરાધના કરેમિ કાઉસગ્ગ, અન્નત્યં ઉસસએણું કહી પૂર્ણ ચાર લેાગસ્સનો કાઉસગ્ગ કરી મેાટી શાંતિ સાંભળી પારીને એક લેાગસ્ટ પ્રગટ કહેવા.
મેાટી (બૃહત્) શાંતિ.
ભેા ભા ભવ્યા: ! ભૃગુત વચન પ્રસ્તુત સમેતન્, ચે યાત્રાયાં ત્રિભુવનગુરારાતા ભિકતભાજ, તેષાં શાંતિભવતુ ભવતા—મહ દાદિપ્રભાવા-દારાગ્યશ્રીકૃતિમતિકરી કલેશિવ
ધ્વ સહેતુઃ ૧. ભા ભા ભવ્યલેાકા! ઇહુ હિ ભરતેરાવતવિદેહસંભવાનાં સમસ્ત તીર્થ કૃતાં જન્મન્યાસન-પ્રક`પાનતર-મવધિના વિજ્ઞા

Page #86

૭
સાટી શાંતિ
ય, સૌધર્માધિપતિ: સુધેાષાઘટા—ચાલનાન તર” સકલ-સુરાસુરેન્દ્ર સહુ સમાગટ્ય, સવિનય–મ ભટ્ટારક ગૃહીત્વા ગા કનકાદ્રિ-શંગે, વિહિતજન્માભિષેક: શાંતિમુક્થાષયતિ, યથા તતાડ્યું કૃતાનુકારમિતિ કૃત્વા, મહાજના ચેન ગત: સ ૫થા:, ઈતિ ભવ્યજનૈ: સહ સમેત્ય, સ્નાત્રપીઠે સ્નાત્ર વિધાય શાંતિમુદ્દેાષયામિ, તપૂજા યાત્રા-સ્નાત્રાદિ—મહાત્સવાનતરમિતિ કૃત્વા કણ દવા નિશમ્યતાં નિશમ્યતાં સ્વાહા.
ૐ પુણ્યાહ" પુણ્યાહં પ્રીયતાં પ્રીયતાં ભગવંતેાન્ત: સર્વ જ્ઞા: સદશિ ન—ગ્નિલેાકનાથા-સિલેાકમહિતા-સ્ક્રિલેાકપૂજ્યા–સિલેાકેશ્વરા સ્ક્રિલે કાદ્યોતકરા:.
ૐૐ ૠષભ અજિત સંભવ અભિન ંદન સુમતિ પદ્મપ્રભ સુપાર્શ્વ ચંદ્રપ્રભ સુવિધિ શીતલ શ્રેયાંસ વાસુપૂજ્ય વિમલ અનંત ધર્મ શાંતિ કુંથુ અર મલ્રિ મુનિસુવ્રત નમિ નૈમિ પાર્શ્વ વમાનાંતા જિના: શાંતા: શાંતિકરા લવન્તુ
સ્વાહા.
ૐ મુનયા મુનિપ્રવરા રિપુ–વિજય-દુભિ ક્ષકાંતારેષ દુર્ગા માગેષ રક્ષતુ વા નિત્યં સ્વાહા.
ૐ હ્રી શ્રી ધ્રુતિ મતિ કીતિ કાંતિ બુદ્ધિ લક્ષ્મી મેધા વિદ્યાસાધન–પ્રવેશ નિવેશનેષુ સગૃહીત-નામાના જયતુ તે જિને દ્વા.. ૐ રાહિણી પ્રજ્ઞપ્તિ વજ્રશૃંખલા વાંકુશી અપ્રતિચકા પુરૂષદત્તા કાલી મહાકાલી ગૌરી ગાંધારી સર્વોસ્ત્રા–મહાવાલા

Page #87

૮૦
દેવવંદનમાલા.
માનવી વેટયા અચ્છુપ્તા માનસી મહામાનસી ડિશ વિદ્યાદે રક્ષતુ વે નિત્ય સ્વાહા.
૪ આચાર્યોપાધ્યાય-પ્રભૂતિ-ચાતુર્વણસ્ય શ્રીશ્રમણ-- સંઘસ્ય શાંતિભવતુ તુષ્ટિભવતુ, પુષ્ટિભવતુ.
૩ ગ્રહાશ્ચંદ્ર સૂર્યાગારક બુધ બૃહસ્પતિ શુક શનૈશ્ચર રાહુ કેતુ–સહિતા: સલેપાલા: સેમ-યમ-વરુણ-કુબેરવાસવાદિત્ય-સ્કંદ-વિનાયકેપેતા એ ચાચેડપિ ગ્રામ-નગર–ક્ષેત્રદેવતાદયતે સર્વે પ્રીયંતાં પ્રીયંતાં અક્ષીણ—કેશ-કેષ્ટાગારા નરપતયશ્ચ ભવંતુ સ્વાહા.
૩પુત્ર-મિત્ર-ભ્રાતૃ-કલત્ર-સહ-સ્વજન–સંબંધિ– બંધુવર્ગ–સહિતા નિત્યં ચામુંદપ્રમોદ–કારિણ, અમિશ્ર ભૂમંડલાયતનનિવાસિ–સાધુ-સાધ્વી-શ્રાવક-શ્રાવિકાણું રેપસર્ગ—વ્યાધિ-દુ:ખદુભિક્ષદૌમનોપશમનાય શાંતિભવતુ.
૩ૐ તુષ્ટિ–પુષ્ટિ–ઋદ્ધિ-વૃદ્ધિ-માંગલ્યન્સવાદ, સદા પ્રાદુભૂતાનિ પાપાનિ શાયૅતુ દુરિતાનિ, શત્રવ: પરક્ષુખા. ભવંતુ સ્વાહા.
શ્રીમતે શાંતિનાથાય, નમ: શાંતિવિધાયિને, શૈલેજ્યસ્યાડમરાધીશ, મુકુટાભ્યચિતાંઘયે. ૧
શાંતિ: શાંતિકર: શ્રીમાન, શાંતિ દિશતુ મે ગુરુ શાંતિદેવ સદા તેષાં, યેષાં શાંતિગૃહે. ૨ ઉન્મેષ્ટ-રિષ્ટ દુષ્ટ, ગ્રહગતિ-દરવન–નિમિત્તાદિ; સંપાદિત–હિત-સંપન્નામગ્રહણું જયતિ શાંતે. ૩ શ્રી સંઘ-જગન્જનપદ-રાજાધિપરાજસનિશાનામ.ગોષ્ટિકપુરમુખાણાં, વ્યાહરણે–વ્યહચ્છતિમ. ૪

Page #88

મેટી શાંતિ
શ્રીશ્રમણ સંઘસ્ય શાંતિભવતુ.શ્રીજનપદાન શાંતિભવતુ, શ્રીરાજાધિપાનાં શાંતિભવતુ શ્રીરાજસન્નિવેશાનાં શાંતિભવતુ શ્રીગોષ્ટિકાનાં શાંતિભવતુ શ્રીપરમુખ્યાણ શાંતિભવતુ, શ્રી પૌરજનસ્ય શાંતિભવતુ, શ્રી બ્રહ્મલેકસ્ય શાંતિર્ભવતુ, ૩ સ્વાહા સ્વાહા » શ્રી પાર્શ્વનાથાય સ્વાહા. એષા શાંતિઃ પ્રતિષ્ઠા-યાત્રા-સ્નાત્રાઘવસાનેષુ શાંતિલાં ગૃહીત્વાકુંકુમ–ચંદન-કરાગ-ધૂપવાસ-કુસુમાંજલિ–સમેત સ્નાત્ર–ચતુણ્ડિકાયાં શ્રીસંઘસમેત: શુચિશુચિવપુ-પુષ્પ-વસ્ત્રચંદનાભરણાલંકૃતઃ પુષ્પમાલાં કઠે કૃત્વા શાંતિમુદ્દષયિત્વા શાંતિપાનીયે મસ્તકે દાતવ્યમિતિ.
નૃત્યંતિ નૃત્ય મણિપુષ્પ–વર્ષ, સંજતિ ગાયંતિ ચ મંગલાનિ, તેત્રાણિ ગત્રાણિ પહેંતિ મંત્રાન, કલ્યાણભાને હિ જિનાભિષેકે. ૧.
શિવમસ્તુ સર્વજગત:, પરહિત–નિરતા ભવંતુ ભૂતગણુક દેષા: પ્રયાંતુ નાશ, સર્વત્ર સુખભવતુ લેકા.. ૨ અહં તિસ્થયર-માયા, સિવાદેવી તુમ્હ નયર–નિવાસિની, અન્ડ સિવ તુમ્હ સિવું, અસિવસમ સિવ ભવતુ સ્વાહા. ૩.
ઉપસર્ગો ક્ષય યાંતિ, છિદ્યતે વિજ્ઞવલ્લય, મનઃપ્રસન્નતામેતિ, પૂજ્યમાને જિનેશ્વરે. ૪. | સર્વમંગલ-માંગલ્ય, સર્વકલ્યાણ-કારણમ; પ્રધાન સર્વધર્માણાં, જેન જયતિ શાસનમ્. ૫. A પ્રગટ લોગસ્સ કહી પછી તેર વાર નવકાર ગણી “શ્રી સિદ્ધાચલ સિધક્ષેત્ર, અષ્ટાપદ આદીશ્વર પુંડરીક ગણધર ભગવાનને નમે જિણાણું” એ પાઠ તેર વખત (ખમાસમણ પૂર્વક) કહે. પછી બેસીને પાંચ તીર્થનાં પાંચ સ્તવને કહેવાં. તે આ પ્રમાણે—

Page #89

દેવવંદનમાલા
તીર્થાધિરાજ શ્રી સિદ્ધાચલજીનું સ્તવન.
( શીતલ જિન સહજાનંદી—એ દેશી. ) વિમલાચલ વિમલા પાણી, શીતલ તરૂ છાયા ઠરાણી; રસધક કંચન ખાણી, કહે ઈંદ્ર સુણે ઈંદ્રાણી. ૧ સનેહી સંત એ ગિરિ સે; ચઉદ ક્ષેત્રમાં તીર્થ ન એવો.
સ, 'હરી' પાલી ઉલસીએ, છટુ અટ્ટમ કાયા કસીએ; મેહ મિલના સામા ધસીએ, વિમલાચલ વેગે વસીએ.
સ. ૨ અન્ય સ્થાનક કર્મ જે કરીએ, તેહિમગિરિ હેઠેહરીએ; પાછલ પ્રદક્ષણિ ફરીએ, ભવજલધિ હેલા તરીએ. શિવમંદિર ચઢવા કાજે, સોપાનની પંકિત વિરાજે; ચઢતાં સમક્તિી છાજે, દરભવ્ય અભવ્ય તે લાજે.
સ૦ ૪ પાંડવ પમુહા કેઈ સંતા, આદીશ્વર ધ્યાન ધરંતા;
૧ છ“રી” આ પ્રમાણે બ્રહ્મચારી ૧ ભૂમિસંથારી, ૨, પાદચારી ૩, પ્રતિક્રમણકારી ૪, સચિત પરિહારી ૫, એકલ આહારીક, ૬

Page #90

ચૌમાસી દેવવંદન–પં. વીરવિજયજીકૃત પરમાતમ ભાવ ભજંતા, સિદ્ધાચલ સિદ્ધ અનંતા.
સ. ૫ ષટમાસી ધ્યાન ધરાવે, શુક રાજાનું રાજય નિપાવે; બહિરંતર શત્રુ હરાવે, શત્રુંજય નામ ધરાવે.
સ. ૬ પ્રણિધાને ભજો ગિરિ જા, તીર્થંકર નામ નિકા; મોહરાયને લાગે તમારો, શુભવીર વિમલગિરિ સાચે.
શ્રી ગિરનારજી તીર્થનું સ્તવન. (જાત્રા નવાણું કરીએ વિમલગિરિ—એ દેશી.) સહસાવન જઈ વસીએ, ચાલોને સખી સહસાવન જઈ વસીએ; ઘરને ધંધે કબુ અને પૂરો, બે કરીએ અહે નિશિએ.
ચાલો૦ પીયરમાં સુખ ઘડીય ન દીઠું, ભય કારણ ચઉ દિશિયે.
ચાલો૦ ૧ નાક વિહૂણા સયલ કુટુંબી, લજજા કિમપિ ન પસિયે;
ચાલો૦

Page #91

દેવવંદનમાલા
ચાલો૦ ૨
ચાલો૦
ચાલો૦ ૩
ચાલે,
ભેલાં જમીએ ને નજર ન હસે, રહેવું ઘેર તમસીએ. પીયર પાછલ છલ કરી મહેલ્યું, સાસરીએ સુખ વસીએ; સાસુડી તે ઘર ઘર ભટકે, લોકને ચટકે ડસીએ. કહેતાં સાસુ આવે હાંસુ, ભુશીએ મુખ લેઈ મશીએ; કંથ અમારો ભાલો ભલો, જાણે ન અસિ મસિ કસીએ. જૂઠા બેલી કલહણ શીલા, ઘર ઘર શુની ન્યૂ ભસીએ; એ દુ:ખ દેખી હઈડું મૂઝ, દુર્જનથી દૂર ખસીએ. રૈવતગિરિનું ધ્યાન ન ધરીયું, કાલ ગયો હસમસીએ; શ્રી ગિરનારે ત્રણ કલ્યાણક, નેમિ નમન ઉલસીએ. શિવ વરસે ચોવીશ જિનેશ્વર;
ચાલો૦ ૪
ચાલો૦
ચાલો૦ ૫
ચાલે
ચાલો૦ ૬

Page #92

=
=
=
=
=
ચૌમાસીના દેવવંદન–પં. વીરવિજ્યજીકૃત અનાગત ચઉવશીએ;
ચાલો૦ કૈલાસ ઉજજયંત રૈવત કહીએ, શરણુ ગિરિને ફરસીએ.
ચાલો૦ ૭ ગિરનાર નંદભદ્ર એ નામે, આરે આરે છબ્રવિશિએ;
ચાલો૦ દેખી મહીતલ મહિમા મહટે, પ્રભુ ગુણ જ્ઞાન વસિયે.
ચાલો૦ ૮ અનુભવ રંગ વધે તેમ પૂછે, કેશર ઘસી એરશીએ;
ચાલો૦ ભાવસ્તવ સુત કેવલ પ્રગટે, શ્રી શુભ વીર વિલસીએ.
ચાલો૦ ૯ શ્રી અર્બુદગિરિ તીર્થ સ્તવન.
(ચિત્ત ચેતે રે–એ દેશી.) આદિ જિણેસર પૂજતાં દુ:ખ મેટે રે, આબુગઢ દઢ ચિત્ત ભવિક જઈ ભેટ રે; દેલવાડે દેહરાં નમી દુ:ખ ચાર પરિમિત નિય.
ભવિ. ૧ ૧ કૈલાસથી નંદભદ્ર સુધીનાં છ ગિરનારનાં નામ અનુક્રમે છ આરામાં બ્રવિશિએ એટલે કહીએ.

Page #93

દેવવંદનમાલા
ભવિત
ભવિ. ૨
ભવિ.
ભવિ. ૩
વીશ ગજ બલ પદ્માવતી, દુ:ખ ચકેસરી દ્રવ્ય આપ્યું શંખ દીયે અંબીસુરી, દુઃખ૦ પંચ કોશ વહે બાણ. બાર પાદશાહ જીતીને, સુખ, વિમલ મંત્રી આલ્હાદ; દ્રવ્ય ભરી ધરતી કીયો, દુ:ખ૦ ગષભદેવ પ્રાસાદ. બિહુૉર અધિકાં આઠશે, દુ:ખ બિંબ પ્રમાણુ કહાય; પન્નરશે કારીગરે, દુઃખ૦. વરસ ત્રિકે તે થાય. દ્રવ્ય અનુપમ ખરચીયે, દુ:ખ, લાખ રેપન બાર કડી; સંવત દશ અાશીએ; દુખ૦ પ્રતિષ્ઠા કરી મન હેડી. દેરાણી જેઠાણીના ગેખલા, દુઃખ, લાખ અઢાર પ્રમાણુ
ભવિ.
ભવિ. ૪
ભવિ.
ભવિ. ૫
ભવિ. .

Page #94

ચોમાસીના
વસ્તુપાલ તેજપાલની, દુ:ખ૰
એ દાય કાંતા જાણું.
દેવવંદન—૫૦વીરવિજયજીકૃત
મુલ નાયક નેમીસર્, દુ:ખ૦ ચારશે અડસટ્રુ ભિખ; ઋષભ ધાતુમય દેહરે, દુ:ખ૦ એકસેા પિસ્તાલીશ ખિબ.
ચઉમુખ ચૈત્ય જુહારીએ, દુ:ખ૰
કાઉસ્સગીયા ગુણવંત;
ખાણું મિત્ત તેહમાં કહ્યું, દુઃખ અગન્યાસી અરિહંત,
અચલગઢ પ્રભુજી ઘણા, દુ:ખ જાત્રા કરે। હુંશિયાર;
કાડી તપે ફલ જે લહે, દુ:ખ૰ તે પ્રભુ ભક્તિ વિચાર.
સાલંબન નિરાલંબને, દુ:ખ
પ્રભુધ્યાને ભવપાર, મગલ લીલા પામીયે, દુ:ખ
વીરવિજય જયજયકાર.
૮૭
ભવિ॰ ૬
ભવિ
ભવિ॰ ૭
ભવિ
ભવિ॰ ૮
ભવિ
ભવિ॰ ૯
ભવિ
ભવિ ૧૦

Page #95

૮૮
દેવવંદનમાલા
શ્રી અષ્ટાપદગિરિ મહાતીર્થ સ્તવન (કુંવર ગભારો નજરે દેખતાં –એ દેશી.) ચઉ અઠ દસ દય વંદીયે છે, વર્તમાન જગદીશ રે; અષ્ટાપદ ગિરિ ઉપરે છે, નમતાં વાઘે જગીશ.
ચઉ૦ ૧ ભરત ભરતપતિ જિનમુખે છે, ઉચ્ચરીયાં વ્રત બાર રે દર્શન શુદ્ધિને કારણે છે, ચાવીશ પ્રભુને વિહારરે.
ચઉ૦ ૨ ઉચપણે કેશ તિગ કહ્યો છે, જન એક વિસ્તાર રે, નિજ નિજ માન પ્રમાણુ ભરાવીયાજી, બિંબ સ્વપર ઉપગાર રે.
ચઉ૦ ૩ અજિતાદિક ચઉદાહિણે છે, પછિમે પઉમાઈઆઠરે, અનંત આદે દશ ઉત્તરે છે, પૂર ગષભ વીર પાઠ રે.
ચઉ૦ ૪ ઋષભ અછત પૂર્વે રહ્યા છે, એ પણ આગમ પાઠ રે; આતમ શકતે કરે જાતરા છે, તે ભવ મુક્તિ વરે હણી આઠ રે. ચઉ૦ ૫ દેખે અચંબો શ્રી સિદ્ધાચળે છે,હવા અસંખ્ય ઉદ્ધાર રે, આજ દિને પણ ઈણે ગિરિ છે,

Page #96

ચૌમાસીના દેવવંદન–પં. વીરવિજયજીકૃત
૮૯ ઝગમગ ચિત્ય ઉદાર રે.
ચઉ. ૬ રહેશે ઉત્સર્પિણી લાગે છે, દેવ મહિમા ગુણ દાખરે, સિંહનિષદ્યાદિક થિરપણે છે, વસુદેવહિંડની સાખ રે.
ચઉ૦ ૭ કેવલી જિનમુખમેં સુપ્યો છે, ઈશુ વિધે પાઠ પઠાય રે, શ્રી શુભવીર વચન રસે છે, ગાય ગષભ શિવ ઠાય રે.
ચઉ૦ ૮ શ્રી સમેતશિખર ગિરિ તીર્થ સ્તવન. નામ સુણત શીતલ શ્રવણ, જસ દર્શન શીતલ નયનાં;
સ્તવન કરત શીતલ વયણું રે. સમેત શિખર ભેટણ અલજે, મુજ મન બહુ ભવિ સાંભળજો રે; અનુભવ મિત્ર સહિત મલજો રે.
સત્ર ૨ જબૂદ્વીપ દાહિણ ભરતે, પૂરવ દેશે અનુસરતે; સમેતશિખર તીરથ વરતે રે.
સ. ૩ જસ દર્શન ઘન કર્મ દહે, દિનકર તાપ ગગન વહે શશી વસી પદ્મ વિનાશ લહે રે.
અજિતાદિકદશશિવવરિયા,વિમલાદિકનવભય તરિયા પાર્શ્વનાથ એમ વીશ મલીયા રે.
સ૦ ૫

Page #97

દેવવ નમાલા
સ૦ ૬
સ
મુક્તિ વર્યાં પ્રભુ ઋણુ ઠામે, વીશે ટુંકે અભિરામે; વીશ જિનેશ્વરને નામે રે. ઉત્તરદિશઐરવત માંહિ,શ્રી સુપ્રતિષ્ઠ ગિરિ જ્યાંહિ, સુચદ્રાદિક વીશ ત્યાંહિ . ઈમ દશક્ષેત્રેવીશ લહ્યા, એક એક ગિરિવરસિદ્ધ થયા; તીથૅાગાલી પયત્ને કહ્યા રે. રત્નત્રયી જેહથી લહીએ, ભવજલ પાર તે નિરવહીએ; સજ્જન તીર્થ તસ કહીયે રે.
સ૦ ૮
સ૦ ૯
કલ્યાણક એક જિહાં થાય, તે પણ તીરથ કહેવાય; વીશ જિનેશ્વર શિવ જાય રે.
સ૦ ૧૦
સ૦ ૧૧
સ૦ ૧૨
તેણે એ ગિરિવર અભિરામ, સુનિવર કેાડિ શિવ ઠામ; શિવ વહૂ ખેલણ આરામ રે. સુનિવર સૂત્ર અરથ ધારી,વિચરે ગગન લબ્ધિ પ્યારી; દેખી તીરથ પયચારી રે. સમ્મેતશિખર સુપ્રતિષ્ટતણી, ઠવણા પૂજનદુ:ખ હરણી; ધેર બેઠાં શિવ નિસરણી રે. દર્શન જસદર્શન વરીએ,લહીશુભસુખ દુઃખડાં હરીએ; વીર વિજય શિવ મદિરીયે રે. ઇતિ ૫૦ વીરવિજયકૃત ચૈામાસી દેવવંદન.
સ૦ ૧૩
સ૦ ૧૪

Page #98

ચૌમાસીને દેવવંદન–પં. પશ્ચવિજયજીકૃત
માસી દેવવંદનના રચનાર
૫૦ પદ્યવિજયજી. આજ રાજનગરમાં શામળદાસ ( શામળા)ની પિળમાં શ્રેષ્ઠી ગણેશ અને તેમની પત્ની ઝમક આદર્શ દંપતી હતા. તેમને ત્યાં સંવત ૧૭૯૨ ના ભાદરવા સુદી ૨ ના દિવસે પુત્રને જન્મ થયો. તેમનું પાનાચંદ નામ રાખ્યું. આ પાનાચંદની છ વર્ષની ઉંમર થતાં તેમની માતા મૃત્યુ પામ્યાં. તેથી તેમની માસી જીવીબાઇની છત્રછાયામાં ઉછરતાં તેઓ ધર્મ સંસ્કાર પામ્યા. માસી સાથે. વ્યાખ્યાને જતાં મહાબલ મુનિને અધિકાર સાંભળી વૈરાગ્ય પામી સંવત ૧૮૦૫ ના મહા સુદી ૫ ને દિવસે પાછા વાડીમાં ઉત્તમવિજય પાસે દીક્ષા લીધી.
ધાર્મિક, સંસ્કૃત, ન્યાય વગેરેના સારા અભ્યાસ પછી વિદ્વાન પદ્યવિજયજીને રાધનપુરમાં વિક્રમ સંવત ૧૮૧૦ માં તપગચ્છમાં તે વખતના બિરાજમાન આચાર્ય વિજય ધર્મ સૂરિએ પંડિત પદ આપ્યું.
સુરત. બુરાનપુર ધોધા, પાલીતાણા, પાલનપુર, પાટણ, સિદ્ધપુર, સાણંદ, લીંબડી, વિસનગર, રાધનપુર, અમદાવાદ વગેરે સ્થળોએ મુખ્યત્વે તેઓનાં ચાતુર્માસ (ચોમાસાં) થયાં છે.
તેઓએ તેઓના જીવનમાં સુરત, રાધનપુર, પાટણ, ઘોઘા, પાલીતાણું અમદાવાદ વગેરે ઠેકાણે સેંકડો બિંબની પ્રતિષ્ઠા ઉપધાન ઉજમણુ વગેરે કરાવેલ છે. તેમજ ૧ જ્યાનંદ કેવલી ચરિત્ર ગઘ, ૨ જયાનંદ કેવલીને રાસ સં. ૧૮૫૮, ૩ સમરાદિત્ય કેવલીને રાસ વગેરે ભાવવાહક અનેક પ્રકારનું ગેય [ઘ] ગુજર સાહિત્ય સર્યું છે. જે આજે પણ અનેક ભવ્ય પુરૂષોમાં કંઠસ્થ થઈ પ્રચાર પામીરહ્યું છે. તેઓ સં. ૧૮૬૨ ના ચિત્ર સુદ. ૪ ના દિવસે પ્રતિક્રમણ બાદ કાળધર્મ પામ્યા.

Page #99

ફર
શ્રી પદ્મવિજયવિરચિત ચામાસી–દેવવંદન.
"
દેવવંદનમાલા
પ્રથમ તીર્થપતિ શ્રી આદિજિન દેવવદન. વિધિ—પ્રથમ ઇરિયાવહી પડિકકમી પછી ખમાસમણુ દૃઈ ઈચ્છાકારેણ સંસિહ ભગવન ! ચૈત્યવંદન કરૂ ? ઈચ્છ એમ કહી ચૈત્યવંદન કહેવું. તે આ પ્રમાણે:
ચૈત્યવંદન.
૧
વિમલ કેવલજ્ઞાન કમલા, કલિત ત્રિભુવન હિતકર, સુરરાજ સ ંસ્તુત ચરણપ'કજ, નમા આદિજિનેશ્વર, ૧ વિમલ ગિરિવર શૃંગ મંડણ, પ્રવર ગુણગણભૂધર'; સુર અસુર કિન્નર કેાડિ સેવિત.
તમા૦ ૨ કરતી નાટક કિન્નરી ગણુ, ગાય જિન ગુણુ મનહર'; 'નિર્જરાવલી તમે અહેાનિશ. તમા૦ ૩ પુંડરીકગણપતિસિદ્ધિ સાધિત,કાડિ પણ મુનિમનહર; શ્રી વિમલ ગિરિવર શૃંગ સિદ્ધા. નિજસાધ્ય સાધન સુર મુનિવર, કેડિનત એ ગિરિવર; સુગતિ રમણી વયે રંગે.
તમા૦ ૪
તમા૦ ૫
પાતાલ નર સુર લેાકમાંહે, વિમલ ગિરિવર તેા પર; નહિ અધિક તીરથ તીર્થં પતિ કહે.
તમા॰ ૬
૧ દેવાતા સમૂહ,

Page #100

ચૌમાસીના દેવવંદન–પં. યવિજયજીકૃત
ઈમ વિમલ ગિરિવર શિખર મંડણ, દુ:ખ વિહંડણ ધ્યાઈએ; નિજ શુદ્ધ સત્તા સાધનાર્થ, પરમ જ્યોતિ નિપાઈએ.
નમો. ૭ જિત મોહ કહ વિહોહનિદ્રા, પરમપદસ્થિતજયકરં. ગિરિરાજ સેવા કરણ તત્પર, પદ્મવિજયસહિતકર.૮.
અહીં જંકિચિ, નમુળુણું કહી અર્ધા જયવયરાય કહેવા. પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છાકારેણું સંદિસહ ભગવદ્ ! શ્રી ગષભજિન આરાધનાથ ચિત્યવંદન કરૂં ? ઈચ્છ, એમ કહી ચિત્યવંદન કહેવું. તે આ પ્રમાણે –
ચૈત્યવંદન આદિદેવ અવલેસર, વિનીતાને રાય નાભિરાયા કુલ મંડણે, મરૂદેવા માય. ૧. પાંચશે ધનુષની દેહડી, પ્રભુજી પરમ દયાળ; ચોરાશી લખ પૂર્વનું, જસ આયુ વિશાલ. ૨. વૃષભ લંછન જિન વૃષધરૂએ, ઉત્તમ ગુણમણિ ખાણુ તસ પદપ સેવન થકી, લહીએ અવિચલ ઠાણુ. ૩
પછી અંકિચિ નમુક્કુર્ણઅરિહંત ચેઈઆણું એક નવકારને કાઉસગ્ગ કરી પારી પહેલી થેય કહેવી. પછી લેગસ્સ સલ્વલેએઅન્નત્થ૦ કહી બીજી ય કહેવી, પછી.

Page #101

૯૪
દેવવદનમાલા
પુકખરવરદી૰ સુઅસ ભગવ૰ અન્નત્યં ી ત્રીજી થાય કહેવી, પછી સિદ્ધાણુ યુદ્ધાણુ વેયાવચ્ચગરાણું અન્નત્થ કહી ચાથી થાય કહેવી. તે થાય આ પ્રમાણે:—
.
થાય. આદિ જિનવરરાયા, જાસ સેાવન્ન કાયા; મરૂદેવી માયા, ધારી લછન પાયા; જગત સ્થિતિ નિપાયા, શુદ્ધ ચારિત્ર પાયા; કેવલ સિરિ રાયા, મેાક્ષ નગરે સધાયા. સવિ જિન સુખકારી, માહ મિથ્યા નિવારી; દુર્ગતિ દુ:ખ ભારી, શાક સંતાપ વારી; શ્રેણી ક્ષપક સુધારી, કેવલાનત ધારી; નમીયે નર નારી, જેહ વિશ્વોપકારી. સમવસરણે બેઠા, લાગે જે જિનજી મીઠા; કરે ગણુ પટ્ટા, ઇંદ્ર ચંદ્રાદિ દીઠા: દ્વાદશાંગી વિટ્ઠા, ગુંથતાં ટાલે રિટ્ઠા, ભવિજન હાય હિડ્ડા, દેખો પુણ્યે ગરિટ્ઠા, સુર સમકિતવતા, જેહ ઋદ્ધે મહતા, જેહ સજ્જન સંતા, ટાળીયે મુજ ચિંતા; જિનવર સેવતા, વિઘ્ન વારા દૂરતા; જિન ઉત્તમ ઘુણતા, પદ્મને સુખ તા.
૧
૨

Page #102

I
ચૌમાસીના દેવવંદન–પં. પદ્યવિજયજીકૃત
૯૫ પછી બેસીને જંકિંચિત્ર નમુત્થ૦ જાવંતિ ચેઈટ જાવંત કેવિ નમેહંત કહી સ્તવન કહેવું.
સ્તવન. પ્રથમ જિણેસર પ્રણમીયે, જાસ સુગંધી રે કાય; કલ્પવૃક્ષ પરે તાસ, ઇદ્રાણી નયન જે, ભૂંગપર લપટાય. ૧ રોગ ઉરગ તુજ નવિ નડે, અમૃત જે આસ્વાદ તેહથી પ્રતિહત તેહ, માનું કોઈ નહિ કરે, જગમાં તુમશું રે વાદ. વિગર જોઈ તુજ નિરમલી, કાયા કંચન વાન; નહિ પ્રસ્વેદ લગાર, તારે તું તેહને, જે ઘરે તાહરૂં રે ધ્યાન. રાગ ગયો તુજ મન થકી, તેહમાં ચિત્ર ન કોઇ; રૂધિર આમિષથી રાગ, ગયો તુજ જન્મથી, દૂધ સહોદર હોય. શ્વાસોશ્વાસ કમલ સમો, તુજ લોકોત્તર વાત દેખે ન આહાર નિહાર, ચરમચક્ષુ ધણી, એહવા તુજ અવદાત.

Page #103

દેવવંદનમાલા
ચાર અતિશય મૂલથી, ઓગણુશ દેવના કીધ; કર્મ ખખ્યાથી અગ્યાર, ચેત્રીશ એમ અતિશયા, સમવાયાંગે પ્રસિદ્ધ. જિન ઉત્તમ ગુણ ગાવતાં, ગુણ આવે નિજ અંગ; પદ્યવિજય કહે એહ, સમય પ્રભુ પાલ, જિમ થાઉં અખય અભંગ,
શ્રી અજિતનાથ જિન દેવવંદન.. પછી આભવમખેડા સુધી જયવીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા સંદિસહ ભગવન! શ્રી અજિતનાથ જિન આરાધનાથે ચિત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છ કહી ચૈત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે
ચેત્યવંદન. અજિતનાથ પ્રભુ અવતર્યા, વિનીતાને સ્વામી જિતશત્રુ વિજયા તણે, નંદન શિવગામી. બહોતેર લાખ પૂરવ તણું, પાલ્ય જિણે આય; ગજ લંછન લંછન નહિ, પ્રણમે સુરરાય. ૨ સાડા ચારશે ધનુષની એ, જિનવર ઉત્તમ દેહ પાદ પદ્મ તસ પ્રણમીયે, જિમ લહીયે શિવગેહ. ૩ ( ૧ પ્રભુને મૂલથી એટલે જન્મથી, ૪ અતિશય હોય છે. દેવનાં કરેલાં ૧૯ અતિશય અને ઘાતી કર્મના ક્ષયથી ૧૧ અતિશય મળી કુલ ૩૪ અતિશય જાણવા.૨ ચિહ. ૩ કલંક.

Page #104

ચોમાસીના દેવવંદન-૫’૦ પદ્મવિજયજીકૃત
અહીં નમ્રુત્યુણું॰ જાવતિ ચેઈઆઇ. જાવંત કેવિ સાહૂ॰ નમા ત્॰ કહી સ્તવન કહેવું. તે આ પ્રમાણે:—
થાય. વિજયા સુત વ ંદે, તેજથી જ્યું દિણુ દા‚ શીતલતાએ ચંદા, ધીરતાએ ગિરીદે, સુખ જિમ અરવિંદા, જાસ સેવે સુરીદા લહેા પરમાણુ ા, સેવના સુખ કા
શ્રી સંભવનાથ-જિન દેવવંદન.
૧
પછી ‘આસવમખડા” સુધી જયવીયરાય કહેવા. પછી ખમાસમણુ દેઈ ઈચ્છા॰ સદિસહ ભગવન્ ! શ્રી સ’ભવનાથ જિન આરાધનાર્થે ચૈત્યવંદન કરૂ ? ઈચ્છ, કહી ચૈત્યવંદન કરવુ. તે આ પ્રમાણે——
ચૈત્યવંદન.
સાવથી તયરી ધણી, શ્રી સંભવનાથ; જિતારિ નૃપ નંદના, ચલવે શિવ સાથ. સેના નંદન ચંદને, પુષે નવ અંગે ચારશે ધનુષનુ દેહમાન, પ્રણમા મનરંગે, સાઠ લાખ પૂરવતણું એ, જિન વર ઉત્તમ આય; તુરગ લછન પદ પદ્મને, નમતાં શિવ સુખ થાય. ૩
G
૧

Page #105

૯૮
દેવવંદનમાલા
પછી અંકિચિ નમુત્થણું, અરિહંત ચેઈઆણું અન્નત્થ૦ કહી એક નવકારને કાઉસ્સગ્ન પારી થાય કહેવી.
થાય. સંભવ સુખદાતા, જેહ જગમાં વિખ્યાતા; ષ જીવના ત્રાતા, આપતા સુખસાતા; માતા ને ભ્રાતા, કેવલજ્ઞાન જ્ઞાતા; દુ:ખ દોહગ ત્રાતા, જાસ નામે પલાતા.
શ્રી અભિનંદન જિન દેવવંદન. પછી “આભવમખંડા’ સુધી જયવીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા સંદિસહ ભગવન્! શ્રી
અભિનંદન જિન આરાધનાર્થ ચિત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છે કહી ચિત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે–
ચિત્યવંદન. નંદન સંવર રાયને, ચોથા અભિનંદન, કપિ લંછન વંદન કરો, ભવદુઃખ નિકંદન. સિદ્ધારથા જસ માવડી, સિદ્ધારથ જિન રાય; સાડા ત્રણશે ધનુષમાન, સુંદર જસ કાય. વિનીતાવાસી વંદીયે એ, આયુ લખ પચાસ; પૂરવ તસ પદ પદ્મને, નમતાં શિવપુર વાસ.

Page #106

ચોમાસીના દેવવંદન-૫૦ પદ્મવિજયજીકૃત
પછી જ'િચિ૰ નમ્રુત્યુણ અરિહંત ચેઈઆણુ અન્નત્ય કહી એક નવકારના કાઉસ્સગ્ગ પારી થાય કહેવી,
થાય. સંવર સુત સાચા, જાસ સ્યાદ્વાદ વાચા; થયેા હીરા જાચા, મેાહને દેઈ તમાચા, પ્રભુ ગુણગણ માચા, ઐહને ધ્યાને રાચા: જિનપદ સુખ સાચા, ભવ્ય પ્રાણી નિકાસે.
શ્રી સુમતિનાથ જિન દેવવંદન.
૯૯
પછી ‘આલવમખ ડા’ સુધી જયવીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા સ ંક્રિસહુ ભગવન્ ! શ્રી સુમતિનાથ જિન આરાધના ચૈત્યવંદન કરૂ ? ઇચ્છ' કહી ચૈત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે
ચૈત્યવંદન. સુમતિનાથ સુહ કરૂ, કાસલ્લા જસ નયરી; મેઘરાય મંગલા તણેા, નંદન જિતવયરી. ક્રાંચ લછત જિન રાજિયા, ત્રણસેં ધનુષની દેહ; ચાલીસ લાખ પૂરવ તણું, આયુ અતિ ગુણગૃહ. ૨ સુમતિ ગુણે કરી જે ભર્યા એ, તર્યાં સ ંસાર અગાધ; તસ પદ પદ્મ સેવા થકી, લહા સુખ અવ્યાબાધ. ૩

Page #107

૧૦૦
દેવવ નમાલા
નમ્રુત્યુણ અરિહંત ચૈઇઆણુ
પછી જ કિ`ચિ અન્નત્ય કહી એક નવકારના કાઉસ્સગ્ગ પારી થાય કહેવી.
થાય.
સુમતિ સુમતિદાયી, મંગલા જાસ માર્ક, મેરૂને વલી રાઈ, એર એહને તુલાઈ, ક્ષય કીધાં ધાઈ, કેવલજ્ઞાન પાઈ નહિ ઊણિમ કાંઈ, સેવીયે તે સદાઇ.
શ્રી પદ્મપ્રભ જિન દેવવંદન.
૧
પછી ‘આભવમખ’ડા’ સુધી જયવીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા॰ સદિસહ ભગવન્ ! શ્રી પદ્મપ્રભ જિન આરાધના' ચૈત્યવંદન કરૂ ? ઇચ્છ” કહી ચૈત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે-
ચૈત્યવંદન. કાસ...બીપુર રાજિયા, ધર નરપતિ તાય; પદ્મપ્રભ પ્રભુતામયી, સુસિમા જસ માય. ત્રીસ લાખ પૂરવ તણું, જિન આયુ પાલી; ધનુષ અઢીશે' દેહડી, સિવ કર્મને ટાલી. પદ્મલજીન પરમેશ્વરૂ એ, જિનપદ પદ્મની સેવ; પદ્મવિજય કહે કીજિએ, ભવિજન સહુ નિતમેવ. ૩

Page #108

ચોમાસીના દેવવંદન–પં. પશ્ચવિજયજીકૃત
૧૦૧
પછી અંકિંચિત્ર નમુત્થણું, અરિહંત ચેઈઆણું અન્નત્થ૦ કહી એક નવકારને કાઉસ્સગ્ગ પારી થેય કહેવી.
થાય. અઢીશું ધનુષ કાયા, ત્યક્ત મદ મોહ માયા સુસીમા જસ માયા, શુકલ જે ધ્યાન ધ્યાયા; કેવલ વર પાયા, ચામરાદિ ધરાયા; સેવે સુર રાયા, મોક્ષનગરે સધાયા.
શ્રી સુપાસ જિન દેવવંદન. - પછી “આભવમખંડો’ સુધી જયવીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા સંદિસહ ભગવન્! શ્રી સુપાસ જિન આરાધનાથ ચૈત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છે કહી ચેત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે– " શ્રી સુપાસ નિણંદ પાસ, ટાલ્યા ભવ ફેર; પૃથિવી માત ઉરે જ, તે નાથ હમેરે. પ્રતિષ્ઠિત સુત સુંદર, વાણુરસી રાયક વિશ લાખ પૂરવ તણું, પ્રભુજીનું આય. ધનુષ બસેં જિન દેહડી એ, સ્વસ્તિક લંછન સાર; પદપ જસ રાજતા, તાર તાર ભવ તાર. ૩
પછી અંકિંચિત્ર નમુત્થણું, અરિહંત ચેઈયાણું અન્નાથ કહી એક નવકારને કાઉસગ્ગ પારી થાય કહેવી.

Page #109

૧૦૨
દેવવંદનમાલા
થાય.
સુપાસ જિન વાણી, સાંભલે જેહ પ્રાણી; હૃદયે પહેાંચાણી, તે તર્યા ભવ્ય પ્રાણી પાંત્રીશ ગુણખાણી, સૂત્રમાં જે ગુથાણી ષટ્ દ્રવ્યશુ' જાણી, કર્મ પીલે જ્યું ધાણી.
શ્રી ચંદ્રપ્રભ જિન દેવવંદન.
પછી ‘આભવમખ’ડા' સુધી જયવીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણુ દેઇ ઇચ્છા॰ સદિસહે ભગવન્ ! શ્રીચંદ્રપ્રભ જિન આરાધના ચૈત્યવંદન કરૂ ? ઈચ્છ' કહી ચૈત્યવ’દન કરવું. તે આ પ્રમાણે—
ચૈત્યવંદન.
લક્ષ્મણા માતા જનમીયા, મહસેન જસ તાય; ઉડુપતિ લંછન દીપતા, ચંદ્રપુરીના રાય. દેશ લખ પૂરવ આઉખુ, દાઢસા ધનુષની દેહ; સુર નરપતિ સેવા કરે, ધરતા અતિ સસનેહ. ચંદ્રપ્રભુ જિન આઠમા એ, ઉત્તમ પદ દાતાર, પદ્મવિજય કહે પ્રણમીયે, મુજ પ્રભુ પાર ઉતાર.
૩
પછી જકિંચિ૰ નમ્રુત્યુણું॰ અરિહંત ચે’આણું કહી એક નવકારના કાઉસગ્ગ પારી થાય કહેવી.

Page #110

માસીના દેવવંદન–પં. પદ્યવિજયજીકૃત
૧૦૩
થાય. સેવે સુરવર શૃંદા, જાસ ચરણારવિંદા; અદ્રમ જિન ચંદા, ચંદ વણે સેહંદા, મહસેન નૃપ નંદા, કાપતા દુ:ખદંદા; લંછન મિષ ચંદા, પાય માનું સેવિંદા.
શ્રી સુવિધિનાથ જિન દેવવંદન. પછી “આભવમખંડા” સુધી જયવીરરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા સંદિસહ ભગવન્! સુવિધિનાથ જિન આરાધનાર્થ ચિત્યવંદન કરૂં ? ઈચ્છ કહી ચિત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે--
ચૈિત્યવંદન. સુવિધિનાથ નવમ નમું, સુગ્રીવ જસ તાત; મગર લંછન ચરણે નમું, રામા રૂડી માત. ૧ આયુ બે લાખ પૂરવ તણું, શત ધનુષની કાય; કાકંદી નયરી ધણી, પ્રણમું પ્રભુ પાય. ૨ ઉત્તમ વિધિ જેહથી લહ્યો છે, તેણે સુવિધિ જિનનામ; નમતાં તસ પદ પાને, લહિયે શાશ્વત ધામ. ૩
પછી અંકિંચિત્ર નમુત્થણું, અરિહંત ચેઈઆણું અન્નત્ય કહી એક નવકારને કાઉસગ્ગ પારી થેય કહેવી.

Page #111

.
૧૦૪
દેવવંદનમાલા
થાય. નરદેવ ભાવેદેવ, જેહની સારે સેવ; જેહ દેવાધિદેવ, સાર જગમાં ક્યું મે; જોતાં જગ એહવે, દેવ દીઠે ન તેહવે; સુવિધિ જિન જેહવો, મોક્ષ દે તતખેવો.
શ્રી શીતલનાથ જિન દેવવંદન. પછી “આભવમખંડા’ સુધી જયવીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા. સંદિસહ ભગવદ્ ! શ્રીશીતલ- ' નાથ જિન આરાધનાથ ચૈત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છે કહી ચૈત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે–
ચૈત્યવંદન. નંદા દઢરથ નંદને, શીતલ શીતલનાથ; રાજા ભદિલપુરતણે, ચલવે શિવ સાથ. લાખ પૂરવનું આઉખું, નેવું ધનુષ પ્રમાણ; કાયા માયા ટાલીને, લહ્યા પંચમ નાણ. શ્રીવત્સ લંછન સુંદરૂ એ, પદપન્ને રહે જાસ; તે જિનની સેવા થકી, લહીએ લીલ વિલાસ. ૩
પછી અંકિંચિ૦ નમુત્થણું, અરિહંત ચેઈઆણું અન્નત્થ૦ કહી એક નવકારને કાઉસગ્ગ પારી થેય કહેવી.

Page #112

ચોમાસીના દેવવંદન–પં. પવિજયજીકૃત
૧૦૫
થાય.
શીતલ જિન સ્વામી, પુણ્યથી સેવ પામી પ્રભુ આતમરામી, સર્વ પરભાવ વામી; જે શિવગતિ ગામી, શાશ્વતાનંદ ધામી, ભવિ શિવસુખકામી, પ્રણમીયે શીશ નામી.
શ્રી શ્રેયાંસનાથ જિન દેવવંદન પછી “આભવમખંડા” સુધી જયવીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચછાત્ર સંદિસહ ભગવન! શ્રીશ્રેયાંસ નાથ જિન આરાધનાર્થ ચિત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છે કહી ચૈત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે–
ચૈત્યવંદન. શ્રીશ્રેયાંસ અગ્યારમા, વિષ્ણુ નૃપ તાય; વિષ્ણુ માતા જેહની, એંશી ધનુષ્યની કાય. ૧ વરસ ચોરાશી લાખનું, પાલ્યું જેણે આય; ખગી લંછન પદકજે, સિંહપુરીને રાય. ૨ રાજ્ય તજી દીક્ષા વરી એ, જિનવર ઉત્તમ જ્ઞાન, પામ્યાતસ પદ પદ્મને, નમતાં અવિચલ થાન. ૩
પછી અંકિંચિત નમુલ્થનું અરિહંત ચેઈઆણું અન્નત્થવ કહી એક નવકારને કાઉસગ્ગ પારી થાય કહેવો.

Page #113

૦૬
થાય.
વિષ્ણુ જસ માત, જેહના વિષ્ણુ તાત; પ્રભુના અવદાત, તીન ભુવને વિખ્યાત, સુરપતિ સધાત, જાસ નિકટ આયાત; કરી કના ધાત, પામીયા મેાક્ષ સાત.
દેવવદનમા
શ્રી વાસુપૂજ્ય જિન દેવવંદન,
પછી ‘આભવમખડા' સુધી જયવીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણુ ઈ ઈચ્છા॰ સદિસહ ભગવન્ ! શ્રી વાસુપૂજ્ય જિન આરાધના ચૈત્યવંદન કરૂ ? ઈચ્છું કહી ચૈત્યવ ંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે
ચૈત્યવંદન.
વાસવ વદિત વાસુપૂજ્ય, ચંપાપુરી ઠામ; વાસુપૂજ્ય કુલ ચંદ્રમા, માતા જયા નામ. મહિષ લંછન જિન બારમા, સિત્તેર ધનુષ પ્રમાણ; કાયા આયુ વરસ વલી, ખહેાંતેર લાખ વખાણું. સંધ ચતુર્વિધ થાપીને એ, જિન ઉત્તમ મહારાય; તસ સુખ પદ્મ વચન સુણી, પરમાનંદી થાય.
પછી જકિચિ૰ નમ્રુત્યુણ્ અરિહંત ચેઈઆણું અન્તર્થ કહી એક નવકારના કાઉસગ્ગ પારી થાય કહેવી.
૨

Page #114

ચૌમાસીના દેવવંદન-૫૦ પદ્મવિજયજીકૃત
થાય.
વિશ્વના ઉપગારી, ધર્મના આદિકારી; ધર્મ ના દાતારી, કામક્રોધાદિ વારી; તાર્યાં નરનારી, દુ:ખ દાહગ હારી; વાસુપૂજ્ય નિહારી, જાઉં હું નિત્ય વારી.
શ્રી વિમલનાથ જિન દેવવંદન.
૧૦૭:
પછી આભમખડા સુધી જયવીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણુ ઈ ઈચ્છા સક્રિસહ ભગવન્ ! શ્રી વિમલનાથ જિન આરાધના ચૈત્યવંદન કરૂ ? ઇચ્છ' કહી ચૈત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે
ચૈત્યવંદન.
કપિલપુર વિમલપ્રભુ, શ્યામા માત મલ્હાર; કૃતવર્મા નૃપ કુલ નભે, ઉગમીયા દિનકાર. લછન રાજે વરાહનું, સાઠ ધનુષની કાય; સાઠલાખ વરસાં તણું,આયુ સુખદાય. વિમલ વિમલ પોતે થયા એ, સેવક વિમલ કરેહ; તુજ પદ પદ્મ વિમલ પ્રતિ, સેવું ધરી સસનેહ,
પછી જકિચિ॰ નમ્રુત્યુણ અન્નત્ય કહી એક નવકારના કાઉસગ્ગ
૧
૧.
અરિહંત ચેઈઆણું૦ પારી થાય કહેવી.
૩

Page #115

૧૦૮
દેવવંદનમાલા
થાય.
વિમલ જિન જુહાર, પાપ સંતાપ વારે;
શ્યામાબ મહારે, વિશ્વ કીર્તિ વિકારો; યજન વિસ્તાર, જાસ વાણી પ્રસાર ગુણગણ આધારે, પુણ્યના એ પ્રકારો.
શ્રી અનંતનાથ જિન દેવવંદન. પછી “આભવમખંડી સુધી જ્યવયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા, સંદિસહ ભગવદ્ ! શ્રી અનંતનાથ જિન આરાધનાથે ચેત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છે કહી ચિત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે–
ચૈત્યવંદન. અનંત અનંત ગુણ આગરૂ, અયોધ્યા વાસી, સિંહસેન નૃપ નંદને, થયો પાપ નિકાસી. ૧ સુજસા માતા જનમીયા, ત્રીશ લાખ ઉદાર, વરસ આઉખું પાલીયું, જિનવર જયકાર. ૨ લંછન સિંચાણ તણું એ, કાયા ધનુષ પચાસ; જિન પદ પત્ર નમ્યા થકી, લહિયે સહજ વિલાસ. ૩ તે પછી અંકિંચિત્ર નમુત્થણું, અરિહંત ચેઈઆણં કહી એક નવકારને કાઉસગ્ગ પારી થાય કહેવી.

Page #116

ચોમાસીના દેવવંદન–પં. પદ્યવિજયજીકૃત
૧e:
થાય. અનંત અનંતનાણી, જાસ મહિમા ગવાણી; સુર નર તીરિ પાણી, સાંભલે જાસ વાણી; એક વચન સમજાણી, જેહ સ્યાદ્વાદ જાણી; તર્યા તે ગુણ ખાણી, પામીયા સિદ્ધિ રાણી.
શ્રી ધર્મનાથ જિન દેવવંદન
પછી “આભવમખેડા સુધી જયવીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા સંદિસહ ભગવન્! શ્રી ધર્મનાથ જિન આરાધનાથ ચેત્યવંદન કરૂં ? ઇરછ કહી. ચૈત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે–
ચિત્યવંદન.
ભાનુનંદન ધર્મનાથ, સુવ્રતા ભલી માત; વજા લંછન વજી'નમે, ત્રણ ભુવનવિખ્યાત. ૧ દશ લાખ વરસનું આઉખું, વપુ ધનુ પિસ્તાલીશ રત્નપુરીને રાજીયો, જગમાં જસ જગીશ. ૨ ધર્મ મારગ જિનવર કહીએ, ઉત્તમ જન આધાર; તેણે તુજ પાદ પ તણી, સેવા કરૂં નિરધાર. ૩
૧ ઇન્દ્ર

Page #117

દેવવંદ્યનમાલા
પછી જકિચિ॰ નમ્રુત્યુણું. અરિહંત ચેઆિણુ ૦
· અન્નત્ય કહી એક નવકારના કાઉસગ્ગ પારી થાય કહેવી.
થાય.
ધરમ ધરમ ધારી, કર્મના પાસ તારી, કેવલ શ્રી જેરી, જે ચારે ન ચારી, દર્શન મદ છેારી, જાય ભાગ્યા સટારી; નમે સુર નર કારી, તે વરે સિદ્ધિગારી.
શ્રી શાંતિનાથ જિન દેવવદુન,
૧૧૦
૧
પછી ‘આભવમખંડા' સુધી યવીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણુ દઈ ઈચ્છા સટ્વિસહ ભગવન્ ! શ્રી શાંતિનાથ જિન આરાધના' ચૈત્યવંદન કરૂ ? ઇચ્છ કહી ચૈત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે
ચૈત્યવંદન.
૧
શાંતિ જિનેસર સેાલમા, અચિરા સુત વા; વિશ્વસેન કુલ નભમણિ, વિજન સુખ કદો. મૃગ લંછન જિન આઉખુ, લાખ વરસ પ્રમાણ; હત્થિણાઉર નયરી ધણી, પ્રભુજી ગુણ મણિ ખાણું. ૨ ચાલીશ ધનુષની દેહડી એ, સમ ચઉરસ સઠાણુ; વદન પદ્મ જ્યુ' ચંદલા, દિઠે પરમ કલ્યાણુ.

Page #118

ચૌમાસીના દેવવંદન–પં. પદ્મવિજયજીકૃત
૧૧૧
પછી અંકિંચિત્ર નમુત્થણું, અરિહંત ચેઈઆણું. એક નવકારને કાઉસ્સગ્ગ કરી પારી પહેલી થેય કહેવી. પછી લેગસ્સન્ટ સાવલાએ અશ્વત્થ કહી બીજી થાય કહેવી. પછી પુષ્પવરથી સુઅસ્સે ભગવએઅન્નત્થ૦ કહી ત્રીજી ય કહેવી. પછી સિદ્ધાણં બુદ્વાણું, વેયાવચ્ચગરાણું૦ અન્નત્થ૦ કહી એથી થાય કહેવી. તે થયે આ પ્રમાણે–
થાય. વંદ જિન શાંતિ, જાસ સોવન કાંતિ; ટાલે ભવ ભ્રાંતિ, મેહ મિથ્યાત્વ શાંતિ; દ્રવ્ય ભાવ અરિ પાંતિ, તાસ કરતા નિકાંતિ; ધરતાં મન ખાંતિ, શોક સંતાપ વાંતિ. દય જિનવર નીલા, દોય ઘેલા સુશીલા; દય રક્ત રંગીલા, કાઢતા કર્મ કીલા; ન કરે કોઈ હીલા, દોય શ્યામ સલીલા; સલ સ્વામીજી પીલા, આપજે મોક્ષ લીલા.. જિનવરની વાણી, મેહવલ્લી કૃપાણી; સૂરે દેવાણી, સાધુને યોગ્ય જાણું; અરથે ગુંથાણી, દેવ મનુષ્ય પ્રાણી; પ્રણો હિત આણી, મોક્ષની એ નિશાણી. વાઘેસરી દેવી, હર્ષ હિયડે ઘરેવી; જિનવર પય સેવી, સાર શ્રદ્ધા વરવી;

Page #119

૧૧૨
દેવવંદનમાલા
જે નિત્ય સમરેવી, દુઃખ તેહનાં હરેવી; પદ્મવિજયે કહેવી, ભવ્ય સંતાપ એવી.
- શ્રી શાંતિનાથ જિન સ્તવન. ( ગરબે કેણુને કરાવ્યું કે નંદના લાલરે એ દેશી.). સોલમાં શાંતિ જિનેશ્વર દેવ કે, અચિરાના નંદ રે; જેહની સાથે સુરપતિ સેવકે; અટ તિરિ ના સુર સમુદાય કે, અહી એક યોજન માંહે સમાય છે. અત્ર તેહને પ્રભુજીની વાણી કે, અન્ય 2 પરિણમે સમજે ભવિ પ્રાણી કે અત્ર સહુ જીવન સંશય ભાંજે કે, અ૮ પ્રભુ મેઘધ્વનિ એમ ગાજે છે. અત્ર જેહને જોયણુ સવાસે માન કે, અત્ર જે પૂર્વના રોગ તેણે થાન કે; અટ સવિ નાશ થાયે નવા નાવે કે, અ૦ ષટ માસ પ્રભુ પરભાવે છે. અત્રે જિહાં જિન વિચરે રંગ કે, અત્ર નવિ મૂષક શલભ પતંગ કે; અને

Page #120

માસીના દેવવંદન–પંપદ્યવિજયજીકૃત નવિ કેઈને વેર વિરોધ કે, અ. અતિવૃષ્ટિ અનાવૃષ્ટિ રોધ કે. અત્ર નિજ પરચક્રને ભય નાસે કે, અત્ર વળી મરકી નાવે પાસ કે; અ૦ પ્રભુ વિચરે તિહાં ન દુકાલ કે, અe જાયે ઉપદ્રવ સવિ તતકાલ કે. અ જસ મસ્તક ૬ઠે રાજે કે, અ. ભામંડલ રવિ પરે છાજે કે; અટ કર્મ ક્ષયથી અતિશય અગીયાર કે, અ૦ માનું યોગ્ય સામ્રાજ્ય પરિવાર કે. અ૦ કબ દેખું ભાવ એ ભાવે કે, અત્ય એમ હોંશ ઘણી ચિત્ત આવે કે; અટ શ્રી જિન ઉત્તમ પરભાવે કે, આ કહે પદ્મવિજય બની આવે છે. અત્ર
શ્રી કુંથુનાથ જિન દેવવંદન. પછી “આભવમખેડા સુધી વીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા સંદિસહ ભગવન 1 શ્રી કુંથુનાથ જિન આરાધનાર્થ ચિત્યવંદન કરૂં? ઈચઇ કહી ત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે

Page #121

દેવવંદનમાલા
ક
:
ચૈત્યવંદન. કંથુનાથ કોમિત દીયે, ગજપુર રાય; સિરિ માતા ઉરે અવતર્યો, શુર નરપતિ તાય. ૧ કાયા પાંત્રીશ ધનુષની, લંછન જસ છાગ; કેવલ જ્ઞાનાદિક ગુણે, પ્રણમે ધરી રાગ. ૨ સહસ પંચાણું વરસનું એ, પાળી ઉત્તમ આય; પદ્મવિજય કહે પ્રભુમીયે, ભાવે શ્રી જિનરાય. ૩
પછી અંકિંચિ. નમુત્થણું, અરિહંત ચેઈઆણું અન્નત્થ૦ કહી એક નવકારને કાઉસ્સગ પારી થેય કહેવી.
" શાયરી
કંથ જિનનાથ, જે કરે છે સનાથ; તારે ભવપાથ, જે ગ્રહી ભવ્ય હાથ; એહન તજે સાથ, બાવલ દીયે બા; ; . તરે સુરનર સાથ, જે સુણે એક ગાથ. ૧
શ્રી અરનાથ જિન દેવવંદન. પછી આભવમખંડાર સુધી જયવીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા સંદિસહ ભગવન ! શ્રી અરનાથ જિન આરાધનાર્થ ચિત્યવંદન કરૂં ? ઈચ્છે કહી ત્યવંદન કહેવું. તે આ પ્રમાણે –

Page #122

S
ચોમાસીના દેવવંદન–પં. પદ્યવિજયજીકૃત
ચેત્યવંદન. નાગપુરે અર જિનવરૂ, સુદર્શન નૃપ નંદ; દેવી માતા જનમીયા, ભાવિ જન સુખકંદ.. 1 લંછન નંદાવર્તવું, કાયા ધનુષહ ત્રીશ; સહસ ચોરાશી વરષનું, આયુ જાસ જગીશ. ૨ અરજ અજર અજ જિનવરૂ એ, પામ્યો ઉત્તમ ઠાણ; તસ પદ પદ્મ આલંબતાં, લહીયે પદ નિવારણ. ર8 તે પછી કિંચિત નમુત્થણું, અરિહંત ચેઈઆણું અન્નત્થ૦ કહી એક નવકારને કાઉસ્સગ યારી થાય કહી.
અર જિનવર રાયા, જેહની દેવી માયા; સુદર્શન નૃપ તાયા, જાસ સુવર્ણ કાયા; નંદાવર્ત પાયા, દેશના શુદ્ધ દાયા; સમવસરણ વિરચાયા, ઇંદ્ર ઈંદ્રાણી ગાયા.
શ્રી મલ્લિનાથ જિન દેવવંદન.
- પછી “આભવમખંડા સુધી જયવીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા સંદિસહ ભગુવન! શ્રીમહિલનાથ જિન આરાધનાથ ચેત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છે કહી ચિત્યવંદન કહેવું. તે આ પ્રમાણે –

Page #123

દેવામાલ
ચેત્યવંદન. મલ્લિનાથ ઓગણીસમા, જસ મિથિલા નય; પ્રભાવતી જસ માવડી, ટલે કર્મ વયરી. તાત શ્રી કુંભ નરેસર, ધનુષ પચવીશની કાય; વંછન કક્ષણ મંગલ કરૂ, નિર્મમ નિરમાય. ૨
સ પંચાવન તહસનું એ, જિનવર ઉત્તમ આય; પણવિજય કહે તેહને, નમતાં શિવસુખ થાય છે
વ ક્રિશિ૦ ના અતિ ઈરાનું કહી રાત નરને કાર પારી એય કહેવી
મહિજિન નમી, પૂલાં પાપ ગમીયે; . ઈદ્રિય ગણુ દમિય, આણુ જિનની નામી; લવમાં નવિ ભમી, સર્વ પરભાવ વમીય; જિન ગુણમાં રમીય, કર્મ મલ સર્વ ધમીયે.
શ્રી મુનિસુરત જિન દેવવંદન. પર આભાવમખેડા સુધી વીવાર કહે. ત્યાર થી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા સંક્સિહ હા ભી નિબુવત જિન આરાધનાથે ચિત્યવંદન કરી કહી સત્યવહન કરવું તે આ પ્રમાણે -

Page #124

સમાજા દેવવંદન-૫૦ પવિજયજીકૃત
૧૧૦
ચૈત્યવંદન. મુનિસુવ્રત જિન વીશમા, કચ્છપનું લંછના પવા માતા જેહની, સુમિત્ર નૃપ નંદન. રાજગૃહી નયરી ધણી, વીશ ધનુષ શરીર; કર્મ નિકાચિત રેણુવ્રજ, ઉદ્દામસમીર. ત્રીસ હજાર વરસતણું એ, પાલી આયુ ઉદાર પદ્મવિજય કહે શિવ લહ્યા, શાશ્વત સુખ નિરધાર. ૩
પછી અંકિચિ નમુત્થણુંઅરિહંત ચેઈઆવું અન્નત્થ૦ કહી એક નવકારને ઉસ્સગ પારી થાય કહેવી.
થાય. મુનિસુવ્રત નામે, જે ભવિ ચિત્ત કામે; સવિ સંપત્તિ પામે, સ્વર્ગનાં સુખ જામે. દુર્ગતિ દુઃખ વામે, નવિ પડે મેહ ભાસે; સવિ કર્મ વિરામે, જઈ વસે સિદ્ધિ ધામે.
શ્રી નમિનાથ જિન દેવવંદન. પછી “આભવમખંડ સુધી જયવીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી અમાસમણ દઈ ઈચ્છા સંહિસાહ ભગવ! શ્રી નમિનાથ જિન આરાધનાથ ચેત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છે હી ગેસવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે
૧ રેતીને સમૂહ ૨ આકર.

Page #125

૧૧૮
દેવવંદનમાલા
ચૈત્યવંદન. મિથિલા નયરી રાજીયો, પ્રાસત સાચો; વિજયરાય સુત છેડીને, અવર મત મા. ૧ નીલ કમલ લંછન ભલું, પન્નર ધનુષની દેહ, નમિ જિનવરનું હતું, ગુણ ગણ મણિગેહ. રે દશ હજાર વરસતણું એ, પાલ્યું પરગટ આય; પાવિજય કહે પુણ્યથી, નમીયે તે જિનરાય. ૩ * પછી જંકિંચિત્ર નમુત્થણું, અરિહંત ચેઇયાણું અત્થ૦ કહી એક નવકારને કાઉસગ પારી થાય કહેવી.
થાય. નમિયે નમિ નેહ, પુણ્ય થાયે ક્યું દેહ; અઘ સમુદાય જેહ, તે રહે નાંહી રે; લહે કેવલ તેહ, સેવના કાર્ય એહ; લહે શિવપુર ગેહ, કર્મને આણી છે.
શ્રી નેમિનાથ જિન દેવવંદન. તે પછી “આભવમખંડા” સુધી જયવીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા સંદિસહ ભગવન્! શ્રી નમિ નાથ જિન આરાધનાર્થ ચિત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છે કહી ચૈત્ય વંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે

Page #126

ચોમાસીના દેવવંદન-૫૦ પદ્મવિજયજીકૃત
ચૈત્યવંદન.
નેમિનાથ બાવીસમા, શિવાદેવી માય; સમુદ્રવિજય પૃથિવીપતિ, જે પ્રભુના તાય. દશહ ધનુષની દેહડી, આયુ વરસ હજાર; શુંખ લછનધર સ્વામીજી, તછ રાજુલ નાર. સારીપુર નયરી ભલી એ, બ્રહ્મચારી ભગવાન; જિન ઉત્તમ પદ પદ્મને, નમતાં અવિચલ ઠાણુ.
'
૧૧૯
Ο
પછી જકિ ંચિ૰ નમ્રુત્યુણ ॰ અરિહંત ચૈઇઆણું એક નવકારના કાઉસગ્ગ કરી પારી પહેલી થાય કહેવી. પછી લાગસ સવલાએ॰ અન્નત્ય કહી બીજી થાય કહેવી. પછી પુકખરવરદી સુઅસ ભગવએ અન્નત્ય કહી ત્રીજી થાય કહેવી. પછી સિદ્ધાણુ યુદ્ધાણુ વૈયાવચ્ચગરાણુ અન્નત્ય॰ કહી ચાથી થાય કહેવો. તે થાય આ પ્રમાણે—
થાય.
રાજુલ વર નારી, રૂપથી રિત હારી; તેહના પરિહારી, ખાલથી બ્રહ્મચારી; પશુ ઉગારી, હુઆ ચારિત્રધારી; કેવલશ્રી સારી, પામીયા ધાતી વારી. ત્રણ જ્ઞાન સંયુત્તા, માતની કૂખે હું તા;

Page #127

૧૨૦
દેવવંદનમાલ
જનમે 'પુરહંતા, આવી સેવા કરંતા; અનુક્રમે વ્રત કરતા, પંચ સમિતિ ધરંતા મહિયલ વિચરંતા, કેવલશ્રી વરતા. સવિ સુરવર આવે, ભાવના ચિત્ત લાવે; ત્રિગડું હાવે, દેવદો બનાવે; સિંહાસન ઠાવે, સ્વામીના ગુણ ગાવે; તિહાં જિનવર આવે, તત્તવાણી સુણાવે. શાસન સુરી સારી, અંબિકા નામ ધારી, જે સમક્તિી નર નારી, પાપ સંતાપ વાસ; પ્રભુસેવા કારી, જાપ જપી સવારી સંધ દુરિત નિવારી, પવને જેહ પ્યારી.
શ્રી નેમિનાથ જિન સ્તવન. અહીં નમુત્થણું૦ જાવંતિ ચેઈઆઈ. જાવંત કેવિ સાહૂ નમાડ કહી સ્તવન કહેવું. તે આ પ્રમાણે – | ( આ જમાઈ પ્રાહુણા, જયવંતાજી-એ દેશી. ). નિરખ્યા નેમિ જિણંદને, અરિહંતા ; રાજમતી કર્યો ત્યાગ, ભગવંતા છે;
૧ ઈંધો. ૨ પાપ.

Page #128

ચૌરાસીને દેવવંદન-પંપદ્યવિજયજીકૃત
૧૨૧
=
ભગ૦ ૧
ભગ ૨
બ્રહ્મચારી સંયમ ગ્રહ્ય, અરિ૦ અનુક્રમે થયા વીતરાગ. ચામર ચક્ર સિંહાસન, અરિ૦ પાદપીઠ સંયુક્ત; ભગ છત્ર ચાલે આકાશમાં, અરિ૦ દેવ૬ દુભિ વર ઉત્ત. સહસ જોયણુ ધ્વજ સેહતો, અરિ૦ પ્રભુ આગલ ચાલત; ભગ કનક કમલ નવ ઉપરે; અરિ૦ વિચરે પાય ઠત. ચાર મુખે દીચે દેશના, અરિ૦ ત્રણ ગઢ ઝાકઝમાળ ભમત્ર કેશ રેમ મથુ નખા, આર વાધે નહિ કેઈ કાલ. કાંટા પણ ઉંધા હોય, અરિટ પંચ વિષય અનુકૂલ ભગ જતુ સમકાલે ફલે, અરિ -વાયુ નહિ પ્રતિકૂલ.
ભગ૦ ૩
ભગ ૪
ભાગ ૫

Page #129

૧૨૨
દેવવંદનમાલા
પાણી સુગંધ સુર કુસુમની, અરિ૦ વૃષ્ટિ હોય સુરસાલા ભગ પંખી દીયે સુપ્રદક્ષિણ, અરિ૦ વૃક્ષ નમે અસરાલ.
ભગ૯ ૬ જિન ઉત્તમ પદ પદ્મની, અરિ૦ સેવા કરે સુર કેડી ભગવ ચાર નિકાયના જઘન્યથી, અરિ૦ ચેત્યક્ષ તેમ જેડી.
ભગ ૭ શ્રી પાર્શ્વનાથ જિન દેવવંદન. પછી આભવમખંડા સુધી જયવીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચછા સંદિસહ ભગવદ્ ! શ્રી પાર્શ્વનાથ જિન આરાધનાર્થ ચિત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છ.. કહી ત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે
ચૈત્યવંદન. આશ પૂરે પ્રભુ પાસજી, ચડે ભવ પાસ; વામાં માતા જનમીયા, અહિ લંછન જાસ. અશ્વસેન સુત સુખકરૂ, નવ હાથની કાયા કાશી દેશ વાણારશી, પુણ્ય પ્રભુ આયા.

Page #130

ચૌમાસીના દેવવંદન–પં. પદ્મવિજયજીકૃત
૧૨૭
એક સો વરસનું આઉખું એ, પાલી પાસે કુમાર; પદ્મ કહે મુકત ગયા, નમતાં સુખ નિરધાર. ૩
પછી જંકિંચિત્ર નમુશ્કેણું, અરિહંત ચેઈઆણું. એક નવકારને કાઉસગ્ગ કરી પારી પહેલી થેય કહેવી. પછી લેગસ્સ સલએ અન્નત્થ૦ કહી બીજી ય કહેવી, પછી પુકપરવરદી સુઅસ્સે ભગવઓ, અન્નત્થ૦ જ્હી ત્રીજી શેય કહેવી, પછી સિદ્ધાણં બુદ્ધાણં વેચાવચ્ચગરાણું૦ અન્નત્થ૦ કહી એથી ય કહેવી. તે થેયે આ પ્રમાણે –
થાય. શ્રી પાસ જિમુંદા, મુખ પૂનમ ચંદા; પદ યુગ અરવિંદા, સેવે ચોસઠ ઈંદા; લંછન નાગિંદા, જાસ પાયે સેહંદા; સેવે ગુણ વૃંદા, જેહથી સુખ કંદા. જનમથી વર ચાર, કર્મ નાસે અગ્યાર; ઓગણીશ નિરધાર, દેવે કીધા ઉદાર; સવિ ત્રીશ ધાર, પુણ્યના એ પ્રકાર; નમિયે નર નાર, જેમ સંસાર પાર. એકાદશ અંગા, તેમ બારે ઉવંગા; ષટું છેદ સુગંગા, મૂલ ચારે સુરંગા; દશ પઈજ સુસંગા, સાંભલો થઈ એકંગા; અનુયોગ બહુ ભંગા, નંદીસૂત્ર પ્રસંગ. ૩.

Page #131

૧૪
પાસે યક્ષ પાસે, નિત્ય કરતો નિવાસ અડતાલીશ જાસે, સહસ પરિવાર પાસે; સહુએ પ્રભુ દાસે, માગતા મોક્ષ વાસ, કહે પદ્મ નિકાસ, વિઘના વૃંદ પાસે.
અહીં નમુત્થણું૦ જાવંતિ ચેઈઆઈ. ખમા જાવંત કવિ સાહુ નમેલીંક કહી સ્તવન કહેવું. તે આ પ્રમાણે –
શ્રી પાર્શ્વનાથ જિન સ્તવન
(મહારા પાસજી રેલે–એ દેશી.) જિન ત્રેવીસમો જિન પાસ, આશ મુજ પૂરવે રે લોક માહરા નાથજી રે લો, જિનછ ઈહ ભવ પરભવ દુ:ખ, દેહગ સવિ ચરવે રે લો; માહ૦ જિનછ આઠ પ્રાતિહાર્યશું, જગમાં તું જયો રે ; માહ૦ જિન તાહરા વૃક્ષ અશોકથી, શોક દરે ગયે રે લો. માહ૦ જિનજી જાનુ પ્રમાણુ ગીર્વાણું', કુસુમષ્ટિ કરે રે લોલ માહ૦
૧ દેવો.
-
-
-

Page #132

Mીના દેવવંદન–પં. પદ્યવિજયજીકૃત
S
E
જિન દિવ્ય ધ્વનિ સુર પૂરે છે, વાંસલીયે સ્વરે રે લો; માહ૦ જિનછ ચામર કેરી હાર, ચલંતી એમ કહે રે લો; માહટ જિનજી જે નમે ચમર' પરે તે ભવિ, ઊર્ધ્વગતિ હે રે લો. મહા જિનાજી પાદપીઠ સિંહાસન, વ્યંતર વિરચિયે રે લો; માહ૦ જિન તિહાં બેસી બિરાજ, ભવિક દેશના દિયે રે લો; : માહ જિન ભામંડલ શિર પડે, સૂર્ય પરે તપે છે
માહ જિનજી નિરખી હશે , તેહનાં પાતક ખપે છે લે. માહ૦ જિનાજી દેવકુલિનો નાદ, ગંભિર ગાજે ઘણે રે ; હe જિન ત્રણ છત્ર કહે તુજ કે, ત્રિભુવન પતિપણે રે લ; માહ
૧ ચાના પાન

Page #133

૧૪
દેવવંદનમાલા
જિન એ ઠકરાઈ તુજ કે, બીજે નવિ ઘટે રે લો; માહ૦: જિન રાગી દ્વેષી દેવ કે, તે ભવમાં અટે રે લો.. માહ૦ ૪ જિનજી પૂજક નિંદક દોર્યું કે, તાહરે સમપણે રે લ; માહ૦ જિનજી કમઠ ધરણપતિ ઉપર, , સમ ચિત્ત તું ગણે રે લો; માહ જિન પણ ઉત્તમ તુજ પાદ, પદ્મ સેવા કરે રે લો; માહ જિનજી તેહ સ્વભાવે ભવ્ય કે : ભવસાયર તરે રે લો. માહ૦
શ્રી વર્ધ્વમાન સ્વામી દેવવંદન, - , પછી “આભવમખંડો’ સુધી જયવીયરાય કહેવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા સંદિસહ ભગવદ્ ! શ્રીવર્ધમાન જિન આરાધનાર્થ ચિત્યને કરૂ ? ઇચછ કહી ચૌત્મવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે
ચિત્યવંદન. સિદ્ધારથ સુત નંદિયે, ત્રિશલાને જાય; ક્ષત્રિયકુંડમાં અવતર્યો, સુરનરપતિગાયો ૧

Page #134

ચોમાસીતા દેવવંદન-૫૦ પદ્મવિજયજીકૃત
ભૃગપતિ લછન પાઉલે, સાત હાથની કાયા; બહેાંતેર વરસનું આઉખું, વીર જિનેશ્વર રાયા. ખિમા વિજય જિન રાયના એ, ઉત્તમ ગુણું અવાંત; સાત ખેાલથી વર્ણવ્યા, પદ્મવિજય વિખ્યાત. અહીં વિષિ પૃષ્ટ ૧૨૩ પ્રમાણે થાય.
મહાવીર જિષ્ણુ દા, રાય સિદ્ધાર્થનદા; લંછન મૃગદા, જાસ પાયે સાહદા; સુર નર વર ઈંદા, નિત્ય સેવા કરદા; ટાલે ભવ સઁદા, સુખ આપે અમદદ અડ જિનવર માતા, મેાક્ષમાં સુખ સાતા; અડજિનની (જનની) ખ્યાતા,સ્વર્ગ ત્રીજેઆખ્યાતા; અડ જિનપ જનેતા, 'નાક માહેદ્ર યાત્તા, સવિ જિનવર નેતા, શાશ્વતાં સુખ દેતાં મહી નેમિ પાસ, આદિ અમ ખાસ, કરી એક ઉપવાસ, વાસુપૂજ્ય સુવાસ, શેષ છઠ્ઠું સુવિલાસ, કેવલજ્ઞાન જાસ; કરે વાણી પ્રકાશ, જેમ અજ્ઞાન નાશ.
૧ દેવલોક.
י'
;
૧૨૭
است.

Page #135

૧૨૮
દેવવંદનમાલા
જિનવર જગદીશ, જસ મહટી જગી, નહિ રામને રીશ, નામી તાસ શીશ; માતંગ સુર ઈશ, સેવ રાતિ દિસ ગુરૂ ઉત્તમ અધીશ, પદ્મ ભાંખે સુશિષ.
અહીં નમુથુર્ણ જયંતિ ચેઈ જાવંત કેવિ નમેઉં કહી સ્તવન કહેવું તે આ પ્રમાણે –
શ્રી વર્તમાન જિન સ્તવન. (ગેબર સાગરી પાલ ઉભી હોય નાગરી માસ લાલએ દેશી.) શાસન નાયક, શિવ સુખ દાયક જિનપતિ મારા લાલ,
યક જાસ સુરાસુર ચરણે નરપતિ મારા . 'સાયક કંદર્પ કેરાં જેણે નવિચિત્ત ધર્યા; મારા હાયક પાતક બંદ ચરણ અંગો કર્યા. મારા. ૧ સાયિક ભાવે કેલિ-જ્ઞાન દર્શન ધરે, મારા જ્ઞાયક લોકાલોકના ભાવશું વિસ્તરે મારા ઘાયક ઘાતિકર્મ કર્મની આપદા, મારા લાયક અતિશય પ્રાતિહાર્યની સંપદા. મારા. ૨ કારક ષક થયાં તુજ આતમ તત્ત્વમાં, મારા ધારક ગુણ સમુદાય સયલ એક્તવમાં; મારા
--

Page #136

ચોમાસીના દેવવંદન–પં. પશ્ચવિજયજીકૃત ૧૨૯ ધારક ગુણ સમુદાય સયલ એકતવમાં; મારા નારક નર તિરિ દેવ ભ્રમણથી હું થયો, મારા કારક જેહ વિભાવ તેણે વિપરીત ભયો. મારા. ૩ તારકતું ભવિ (વિ) જીવને સમરથ મેં લહ્યો, મારા ઠારક કરૂણ રસથી ક્રોધાનલ દહ્યો; વારક જેહ ઉપાધિ અનાદિની સહચરી, મારા કારક નિજ ગુણ છદ્ધિ સેવકને બરાબરી. મારા. ૪ વાણી એહવી સાંભળી જિન આગમ તણી, મારા . જાણી ઉત્તમ આશ ધરી મનમાં ઘણી; મારા ખાણી ગુણની તુજ પદ પદ્મની ચાકરી, મારા આણી હૈયડે હેજ કરૂં નિજ પદ કરી. મારા. ૫ . પછી જયવીરાય પૂરા કહેવા..
શ્રી શાશ્વતા અશાશ્વત જિન દેવવંદન.
ખમાત્ર ઈચ્છાશ્રી શાશ્વતા અશાશ્વતા જિન આરાધનાર્થ ચિત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છ, કહી ચિત્યવંદન કહેવું.
ચૈત્યવંદન. કડી સાત ને લાખ બહોતેર વખાણું, ભુવનપતિ ચિત્ય સંખ્યા પ્રમાણું; એંશી સો જિનબિંબ એક ચિત્ય ઠામે, નમો સાસય જિનવરા મોક્ષ કામ. . . .

Page #137

૧૩૦
કેાડી તેરશે ને નેવ્યાશી વખાણે, સાઠ લાખ ઉપર સવિ બિંબ જાણે; અસંખ્યાત વ્યંતર તણાં નગર નામે, અસંખ્યાત તિહાં ચૈત્ય તેમ જ્યાતિષોયે, બિંબ એક શત એંશી ભાખ્યાં ઋષિયે નમે તે મહા (ઋદ્ધિ) સિદ્ધિ નવનિધિ પામે, નમા૦૩ વલી બાર દેવલાકમાં ચૈત્ય સાર,
દેવવ નમાલા
ગ્રેવેયક નવ માંહિ દેહરાં ઉદાર; તિમ અનુત્તરે દેખીને મ પડેા ભામે, ચારાશી લખ તેમ સત્તાણુ' સહસ્સા, ઉપર ત્રેવીશ ચૈત્ય શાભાયે સરસા; હવે મિબ સંખ્યા કહુ' તેહ ધામે, સેા કાડી ને બાવન કાડી જાણા, ચારાણું લખ સહસ ચાંઆલ આણા; સય સાત ને સાઠ ઉપરે પ્રકામે, મેરૂ રાજધાની ગજજ્જત સાર, જમક ચિત્ર વિચિત્ર કાંચન વખાર; ઈખ્ખુંકાર ને વધર નામ ઠામે, વળી દીધું વૈતાઢય ને વૃત્ત જેહ,
તમા૦ ૨
તમા૦ ૪
તમા૦ ૫
તમા॰ ૬
નમા॰ ૭

Page #138

ચૌમાસીના દેવવંદન-૫૦ પદ્યવિજયજીકૃત જંબૂ આદિ વૃક્ષે દિશા ગજ છે તેહ; કુંડ મહાનદી દ્રહ પ્રમુખ ચય ગ્રામ, નમે૮ માનુષોત્તર નગવરે જેહ ચિત્ય, નંદીસર રૂચક કુંડલ છે પવિત્ત; તીર્જીકમાં ચેત્ય નમિયે સુકા(ઠા)મે, નમો. ૯ પ્રભુ નષભ ચંદ્રાનન વારિણ, વળી વર્લ્ડમાનાભિધે ચાર શ્રેણ; એહ શાશ્વતા બિંબ સવિ ચાર નામે, નમો, ૧૦ સવિ કેડિ સય પનર બાયોલ ધાર, અઠ્ઠાવન લખ સહસ છત્રીશ સાર; એંશી જોઈશ વણ વિના સિદ્ધિ ધામે, અશાશ્વત જિનવર નો પ્રેમ આણી, કેમ ભાંખિયે તેહ જાણી અજાણી; બહુ તીર્થને ઠામે બહુ ગામ ગામે, નમે. ૧૨ એમ જિન પ્રણમીજે, મોહ નૃપને દમીજે; ભવ ભવ ન ભમીજે, પાપ સર્વે ગમીજે; પરભાવ વમીજે, જે પ્રભુ અઠ્ઠમીજે; પદ્મવિજય નમીજે, આત્મતત્વે રમીએ. નમે૧૩
બo ,

Page #139

૧૨
દેવવંદનમાલા
પછી અંકિંચિત્ર નમુત્થણું, અરિહંત ચેઈયાણું હીને એક લેગસ્સનો કાઉસગ્ગ “ચંદેસુ નિમ્મલયા” સુધી કરે. એક જણે કાઉસગ્ગ પારી ચારે ય કહેવી. તે આ પ્રમાણે
જ થાય ગષભ ચંદ્રાનન વંદન કીજે, વારિણ દુઃખ વારે જી; વદ્ધમાન જિનવર વલી પ્રણો, શાશ્વત નામ એ ચારે છે; ભારતાદિક ક્ષેત્રે મલી હોવે, ચાર નામ ચિત્ત ધારે છે; તેણે ચારે એ શાશ્વત જિનવર, નમિયે નિત્ય સવારે જ.૧ ઉર્ધ્વ અધે તિછ લોકે થઈ, કોડિપન્નરસું જાણે છે; ઉપર કેડી બહેંતાલીશ પ્રમ, અડવન લખ મન આણે છે; છત્રીસ સહસ અસી તે ઉપરે, બિંબત પરિમાણજી અસંખ્યાત વ્યતર જાતિષીમાં, પ્રણમું તે સુવિહાણે છે. રાયપણી જીવાભિગમે, ભગવતી સૂત્રે ભાખી છે; જંબુદ્વીપ પન્નત્તિ ઠાણુગે, વિવરીને ઘણું દાખી છે;

Page #140

ચોમાસીના દેવવંદન-૫’૦ પદ્મવિજયજીકૃત
વલી અશાશ્વતી જ્ઞાતાકલ્પમાં, વ્યવહાર પ્રમુખ આખી જી; તે જિનપ્રતિમા લેાપે પાપી, જિહાં બહુ સૂત્ર છે સાખી જી. એ જિનપૂજાથી આરાધક, ઈશાન ઈંદ્ર કહાયા છ; તેમસૂરિયાભપ્રમુખબહુ સુરવર, દેવી તણા સમુદાયા જી; નદીશ્વર અઠ્ઠાઈ મહાત્સવ, કરે અતિ હર્યું ભરાયા જી; જિન ઉત્તમ કલ્યાણકદિવસે, પદ્મવિજય નમેપાયા છે.૪
૧૩૩
અહીંયાં લગતી જ મેાટી શાંતિ ( પેજ ૭૮ જુઓ ) એક જણે કહેવી અને ખીજા સ કાઉસગ્ગ પારીને પ્રગટ એક લેાગસ પૂર્ણ કહે. પછી એસાને સવ જણુ તેર નવકાર ગણે. ત્યાર પછી ખમાસમણુપૂર્ણાંક “ શ્રી સિક્ષેત્ર, અષ્ટાપદ આદીશ્વર, પુડરીક ગણુધરાય નમા નમઃ ” એ પાઠે તેર વખત સ જનાએ કહેવા. પછી પાંચ તીનાં પાંચ સ્તવન કહેવાં. તે આ પ્રમાણે—
શ્રી તીર્થાધિરાજ શત્રુંજય ગિરિવર સ્તવન. ( જસાદા માવડી—એ દેશી. )
જાત્રા નવાણું કરીયે વિમલગિરિ, જા॰ એ આંકણી. પૂરવ નવાણું વાર શત્રુંજયગિરિ, ઋષભ જિદ સમાસરિયે,
વિમ
૧.

Page #141

૧૪.
દેવવંદનમાલા
વિમ.
૪
કડી સહસ ભવ પાતિક તૂટે, શત્રુંજય સાહો ડગ ભરિયે. વિમ સાત છઠ્ઠ દાય અઠ્ઠમ તપસ્યા, કરી ચઢીયે ગિરિવરિયે.
વિમ પુંડરીક પદ જપીએ હરખે, અધ્યવસાય શુભ ધરિયે. પાપી અભવી ન નજરે દેખે, હિંસક પણ ઉદ્ધરિયે.
વિમ૦ ભુંઈ(ભૂમિ) સંથાર ને નારી તણે સંગ, દર થકી પરહરીયે.
વિમત્ર સચિત્ત પરિહારી ને એકલઆહારી, ગુરૂ સાથે પદ" ચરિયે. વિમ *પડિક્કમનું દય વિધિશું કરીયે, પાપ પડલ વિખરીયે.
વિમ0 કલિકાલે એ તીરથ મોટું, પ્રવાહણ જેમ ભરદરિયે. ઉત્તમ એ ગિરિવર સેવંતાં, પત્ર કહે ભવ તરિયે. વિમ
વિમવ

Page #142

ચામાસીના દેવવંદન-૫૦ પદ્મવિજયકૃત
શ્રી ગિરનાર ગિરિવરનું સ્તવન.
( માહારા વાલાજી-એ દેશી. )
૧૩૫
પ્રીત॰
માહ॰ ૧
પ્રીત॰
તારણથી રથ ફેરી ચાલ્યા કત રે, પ્રીતમ જી; આઠ ભવની પ્રીતડી ત્રોડી તત, માહરા પ્રીતમજી; નવમે ભવ પણ નેહ ન આા મુઝ રે; તા શે કારણ એટલે આવવુ તુજ, એક પાકાર સુણી તિર્યંચના એમ રે, મૂકા અખલા રોતી પ્રભુજી કેમ; ષટ્ જીવના રખવાલમાં શિરદાર રે, તા કેમ વિલવતી સ્વામી મૂકે। નારી. શિવવધ કેરૂ' એહવુ કેહવુ રૂપ રે, મુજ મૂકીને ચિત્તમાં ધરી જિન ભૃપ; જિનછ લિયે સહસાવનમાં વ્રતભાર રે,
માહ
પ્રીત॰
ધાતી કરમ ખપાવીને નિરધાર.
ધ્રુવલ ઋદ્ધિ અનતી પ્રગટ કીધ રે, જાણી રાજુલ એમ પ્રતિજ્ઞા લીધ; જે પ્રભુજીયે કીધું કરવુ તેહ રે, એમ કહી વ્રતધર થઈ પ્રભુ પાસે જે
માહ૦ ૨
પ્રીત॰
માહ॰ પ્રીત॰
માહ ૩
પ્રીત॰
માહ
પ્રીત
માહુ

Page #143

૧૩૬
દેવવંદનમાલા
પ્રભુ પહેલાં નિજ શક્યનું જેવા રૂપ રે, પ્રીત કેવલજ્ઞાન લહી થઈ સિદ્ધ સરૂપ; માહ૦ શિવવધુ વરીયા જિનવર ઉત્તમ નેમ રે, પ્રીત, પદ્મ કહે પ્રભુ રાખ્યો અવિચલ પ્રેમ. માહ૦ ૫
શ્રી અર્બદ ગિરિવરનું સ્તવન. (કોયલે પરવત ધુલે રે લે-એ દેશી. ) આબુ અચલ રલિઆમણે રેલ, દેલવાડે મને હાર સુખકારી રે; વાદલીયે જે સ્વર્ગશું રે લો, દેઉલ દીપે ચાર બલીહારી રે. ભાવ ધરીને ભેટીયે રે લે. (એ આંકણી) બાર પાદશાહ વશ કીયા રે લો, વિમલ મંત્રીરસર સાર,
સુત્ર તેણે પ્રાસાદ નિપાઈ રે લો,
આ ગષભજી જગદાધાર બલીહારી રે. આબુ૨ તેહ ચિત્યમાં જિનવર લે, આઠશે ને છતર, સુ જેહ દીઠે પ્રભુ સાંભરે રે લો, મેહ કર્યો જેણે જેર, બલી
આબુ૩

Page #144

ચૌમાસીના દેવવંદન—૫૦ પદ્મવિજયજીકૃત
૧૩૭
દ્રવ્ય ભરી ધરતી મવી રે લેા, લીધી દેઉલ કાજ, સુ ચૈત્ય તિહાં મંડાવીયા રે લેા, લેવા શિવપુર રાજ. ખલી૦
આબુ
પન્તરશે... કારીગરા રે લા, દીવીધરા પ્રત્યેક, સુ॰
તેમ મનકારક વલી રે લેા,
વસ્તુપાલ એ વિવેક. બલી
આખુ
કારણી ધારણી તિહાં કરી રે લેા, દીઠે બને તે વાત, સુ॰ પણ નવિ જાય મુખે કહી રે લેા,
સુર ગુરૂ સમ વિખ્યાત. ખલી
આખુ
ત્રણે વરસે નીપન્યા રે લે, તે પ્રાસાદ ઉત્તુંગ, સુ॰ બાર કાડી ત્રેપન લક્ષ ને ૨ે લેા,
ખરચ્યા દ્રવ્ય ઉછરંગ. ખલી
આયુ
દેરાણી જેઠાણીના ગાખલારેલા,દેખતાંહરખતેથાય,સુ
લાખ અઢાર ખરચીયા રે લા,
ધન્ય ધન્ય એહની માય. બલી
આખુ
મુલ નાયક નેમીશ્વરૂ રેલા, જન્મ થકી બ્રહ્મચાર, સુ॰ નિજ સત્તા રમણી થયા ૨ે લેા, ગુણ અનત આધાર. ખલી
આયુ ૯

Page #145

૧૩૮
દેવવંદનમાલા
ચારશેને અડસઠ ભલા રે લો, જિનવર બિંબ વિશાલ, સુઇ આજ ભલે રે ભેટીયા રે લોલ, પાપ ગયાં પાયાલ. બલી
આબુ ૧૦. ગષભ ધાતુમયી દેહરે રે લોલ, એકસે પીસ્તાલીસ બિંબ, સુખ૦ ચામુખ ચત્ય જુહારીયે રે , મરૂઘરમાં જેમ અંબ. બલીટ આબુ. ૧૧. બાણું કાઉસ્સગ્ગીઆ તેહમાં રે લો, અગન્યાસી જિનરાય, સુખ, અચલગઢે બહુ જિનવરા રે લો, વંદુ તેહના પાય. બલી- આબુ૧૨. ધાતુમયી પરમેશ્વરા રે લે, અદૂભુત જાસ સ્વરૂપ, સુ... ચોમુખ મુખ્ય જિન વંદતાં રે , થાયે નિજ ગુણ ભૂપ. બલી. આબુ ૧૩. અઢારશે ને અઢારમાં રે લો, ચૈતર વદી ત્રીજ દિન, સુખપાલણપુરના સંઘશું રે લો, પ્રણમી થયો ધન્ય ધન્ય. બલી- આબુ, ૧૪:

Page #146

ચૌમાસીના દેવવંદન–પં. પદ્યવિજયજીકૃત
૧૩૯
તિમ શાંતિ જગદીશર રેલો, યાત્રા કરી અદૂભૂત, સુખજે દેખી જિન સાંભરે રે લો, સેવા કરે પુરૂહત. બલી-
આબુ, ૧૫ એમ જાણી આબુતણી રે લે, જાત્રા કરશે જેહ, સુખ૦. જિન ઉત્તમ પદ પામશે રે લો, પદ્મવિજય કહે જેહ. બલી. આબુ. ૧૬
શ્રી અષ્ટાપદ ગિરિવર સ્તવન. અષ્ટાપદ અરિહંત, મહારા હાલાજી રે; આદીશ્વર અવધાર નમીયે નેહશું, દશ હજાર ગુણીંદણું,
મહાવરિયા શિવવધૂ સાર,
નમીયેટ ભરત ભૂપ ભાવે કર્યો,
હા ચઉમુખ ચૈત્ય ઉદાર,
નમીયે. જિનવર ચોવીશે જિહાં, થાપ્યા અતિ મહાર.
નમીયે - વરણ પ્રમાણે બીરાજતા, લંછન ને અલંકાર,
નમીયે. સમ નાશાયે શોભતા, ચિહું દિશે ચાર પ્રકાર.
નમીયે ૩
હા.

Page #147

૧૪૦
'
' દેવવંદનમાલા
મહા૦
નમીયે,
મહાનમીયે. ૪
મહા
૫
મંદોદરી રાવણ તિહાં, નાટક કરતાં વિચાલ, ત્રુટી તાંત તવ રાવણે, નિજ કર વીણુ તતકાલ. કરી બજાવી તિણે સમે, પણ નવિ ડયું તે તાન, તીર્થંકર પદ બાંધીયું, અદ્ભુત ભાવશું ગાન. નિજ લખે ગોતમ ગુરૂ, કરવા આવ્યા તે જાતે, જગચિંતામણિ તિહાં કર્યું, તાપસ બોધ વિખ્યાત. એ ગિરિ મહિમા મોટકો, તેણે પામે જે સિદ્ધિ, જે નિજ લબ્ધ જિન નમે, પામે શાશ્વત ગડદ્ધિ. પદ્મવિજય કહે એહના, કેતાં કરૂં રે વખાણ,
૧ કેટલાં.
નમીયે,
હા. નમીયે.
મહા નમીયે
હા. નમીયે
મહા નમીયે.
મહા નમીયે.
મહા નમીયે
૬
૭

Page #148

ચોમાસીના દેવવંદન–પં. પવિજયજીકૃત
૧૪૧
વીર સ્વમુખે વરણુવ્યો,
ન્હા નમતાં કેડી કલ્યાણુ, નમીયે નેહશું મહારા વહાલાજી રે.
શ્રી સમેતશિખરજીનું સ્તવન.
( ક્રીડા કરી આવીયે–એ દેશી. ) સમેતશિખર જિન વંદીયે, મોટું તીરથ એહ રે; પાર પમાડે ભવતણે, તીરથ કહિયે તેહ રે.
સમેત૦ ૧. અજિતથી સુમતિ જિગુંદલગે, સહસમુનિ પરીવાર રે; પદ્મપ્રભ શિવસુખ વર્યા, ત્રણસેં અડ અણુગાર રે.
સમેત૦ ૨ પાંચશે મુનિ પરિવારશું, શ્રી સુપાસ જિણંદ રે; ચંદ્રપ્રભ શ્રેયાંસ લગે, સાથે સહસ મુણિંદ રે.
સમેત૦ ૩. છ હજાર મુનિરાજશું, વિમલ જિનેશ્વર સિદ્ધા રે; સાત સહસશું ચાદમા, નિજ કાર્ય વર કીધા રે. સમેત ૪

Page #149

૧૪૨
દેવવદનમાલા
એકશે આઠથુ ધર્મજી, નવશે શું શાંતિનાથ રે;
કુંથુ અર એક સહસશું, સાચા શિવ પુર સાથ રે.
સમેત ૫
મલ્લિનાથ શત પાંચશું, મુનિ નમી એક હજાર રે; તેત્રીસ મુનિ યુત પાસજી,
વરીયા શીવસુખ સાર રે.
સમેત॰
૬
સત્તાવીશ સહસ ત્રણશે, ઉપરે આગણપચાસ રે;
જિન પરિકર ખીજા કેઇ, પામ્યા શિવપુર વાસ રે.
સમેત
એ વીશે જિન એણે ગિરે, સિદ્ધયા અસહ્ લેઇ રે; પદ્મવિજય કહે પ્રમીયે,
શ્વાસ સામલનું ચેકરે.
સમેત॰
5 ઈતિ શ્રી પડિતપ્રકાંડમુનિવરાત્તસ પદ્મવિજયગણિ વિરચિત ચૌમાસી દેવવંદન. 5
૮

Page #150

એકાદશીના દેવવંદન-૫૦ રૂપવિજયજીકૃત મૌન એકાદશીના દેવવંદનના રચનાર ૫૦ રૂવિજયજી.
આમનું જન્મ સ્થાન તેમજ માત પિતા વગેરેની ખીના પ્રાપ્ત થતી નથી. પરંતુ તેમના દીફા પર્યાય ક્ષમભગ પચાસ વર્ષના હશે. કાણુ કે તેમના ગુરૂ સ. ૧૮૬૨ ના ચૈત્ર સુદ પાંચમના દિવસે સ્વવાસી થયા છે. અને તેઓશ્રો સં૦ ૧૯૦૫ માં સ્વર્ગવાસી થયા છે. તેઓએ સ્નાત્રપૂજા, પચકલ્યાણુક પૂજા, પરંચજ્ઞાન પૂજા, પીસ્તાલીસ આગમ પૂજા, વીસ સ્થાનક પૂજા વગેરે અનેક કૃતિઓ બનાવી છે. વળી પૃથ્વીચંદ્ર ચરિત્ર સંસ્કૃત ભાષામાં ગદ્યમાં બનાવ્યું છે. તેમજ તેઓશ્રીને ૫૦ કીર્તિવિજય ગણુિ, ૫૦ અમીવિજય ગણિ, પ્ ઉદ્યોતવિજય મેાહન વિજય (લટકાળા) વગેરે શિષ્યા હતા. આજે વિજય પદને ચલાવનારા ઘણા ખરા મુનિએ પ્રાયઃ તેઓશ્રીની પરપરાના છે. તેઓશ્રી સંબંધી વિશેષ હકીકત પ્રાપ્ત થઈ નથી. મૌન એકાદશીની કથા.
૧૪૩
ચામાસી ચઉદશ વીત્યા પછી માગસર સુદ્ઘ અગિયારસને દિવસે મોન એકાદશીનુ પર્વ આવે છે. આ દિવસે ત્રણ ચાવીસીએનાં તીર્થંકરના ૧૫૦ કલ્યાણક થયાં છે. તેથી આ દિવસ એવા શ્રેષ્ઠ છે કે આ દિવસે ઉપવાસ કરનારને ૧૫૦ ઉપવાસનું ફળ મળે છે. આવા ઉત્તમ ફ્લને આપનાર આ પવની દરેકે અવશ્ય આરાધના કરવી જોઈએ. આ તિથિની આરાધના કરનાર સુર શેઠની કથા ટૂંકાણમાં કહેવાય છે.
એક વાર ખાવીસમા શ્રીનેમનાથ પ્રભુ દ્વારિકા નગરીમાં સમેાસર્યાં. તે વખતે કૃષ્ણ મહારાજા પ્રભુને વાંદીને સભામાં

Page #151

દેવવ નમાલા
બેઠા. પ્રભુએ વરાગ્યમય દેશના આપી. દેશનાને અન્તે કૃષ્ણે પૂછ્યું કે “હે ભગવન્ ! વર્ષના ૩૬૦ દિવસેામાં એવા કયા ઉત્તમ દિવસ છે કે જેમાં કરેલું થાડુ પણ વ્રતાદ્રિ તપ ઘણું ફળ આપે ? ” જવામમાં પ્રભુએ જણાવ્યું કે “ હે કૃષ્ણ ! માગસર સુદ એકાદશીના દિવસ સ પર્વમાં ઉત્તમ છે, કારણ કે તે દિવસે ત્રણ ચાવીસીના તીર્થંકરોના ૧૫૦ કલ્યાણકા આવે છે, તે આ પ્રમાણે:—આ ભરત ક્ષેત્રમાં વમાન ચાવીસીમાં આ દિવસે ૧ અઢારમા શ્રી અરનાથ પ્રભુની દીક્ષા થઈ છે, ૨ એકવીસમા નિમનાથને કેવલજ્ઞાન. થયું છે. ૩ ઓગણીસમા શ્રી મદ્દીનાથના જન્મ થયા છે. ૪–૫ તેમની દીક્ષા તથા કેવલજ્ઞાન પણ તેજ દિવસે થયાં છે. એમ ભરતક્ષેત્રમાં આ ચાવીસીમાં પાંચ કલ્યાણકા થયાં છે. એ પ્રમાણે કુલ પાંચ ભરત ક્ષેત્રા અને પાંચ ઐરવતક્ષેત્રમાં પાંચ પાંચ કલ્યાણકા થયા હાવાથી ૫૦ થયા. આ પ્રમાણે વમાન ચાવીસીના ૫૦ થયા છે. તે પ્રમાણે અતીત (ગએલી) ચાવીસીમાં ૫૦ થયા છે. અને અનાગત (આવતી) ચાવીસીમાં પણ ૫૦ થશે તેથી કુલ દોઢસા કલ્યાણકા આ તિથિએ થયા છે. માટે આ તિથિએ ઉપવાસ કરવાથી પણ દોઢસા ઉપવાસનું ફ્ક્ત મળે છે. પરંતુ આ તપની વિધિ પૂર્વક જે આરાધના કરે છે તેમના ફળનું તે કહેવું જ શું ? આ તપ ૧૧ વર્ષે પૂરા થાય છે. આ દિવસે મુખ્યતાએ મૌન જાળવવાનુ હાવાથી મોન એકાદશી કહેવાય છે.
૧૪૪
કૃષ્ણ મહારાજે ફરીથી પ્રભુને પૂછ્યું કે “ હે ભગવંત ! પૂર્વે કાઈ ભાગ્યશાળી જીવે આ પર્વની આરાધના કરીછે?

Page #152

મૌન એકાદશીની કથા.
૧૪૫
તેમજ આરાધના કરવાથી તેને શું ફળ મળ્યું ? તે કૃપા કરી જણાવે ”
ત્યારે ભગવંતે આ પર્વની આરાધના કરનાર સૂર શેઠની કથા કહી, તેને સાર આ પ્રમાણે –
ધાતકી ખંડમાં દક્ષિણ ભરતાર્ધમાં વિજયપુર નામના નગરમાં નરવમાં નામે પરાક્રમી રાજા રાજ્ય કરતે હતે. તેને ચંદ્રાવતી નામે રાણી હતી. તે નગરમાં સુર નામે માટે વ્યવહારી (વેપારી) રહેતું હતું. તે ઘણે ધનવાન તથા દેવ ગુરૂને પરમ ભક્ત હતે.
તે શેઠે એક વાર ગુરૂને પૂછયું કે “મારાથી રોજ ધર્મ બની શક્તો નથી, માટે મને એ એક દિવસ કહે કે જે દિવસે કરેલે ધર્મ ઘણું ફળવાળો થાય.” તે વખતે ગુરૂએ તેને મૌન એકાદશીને મહિમા કહ્યો. તે દિવસે વિહાર ઉપવાસ, આઠ પહોરને પૌષધ કર વગેરે વિધિ જણાવી. શેઠે આદર પૂર્વક તે તપ શરૂ કર્યો. અને વિધિ પૂર્વક તે તપની આરાધના કરી. આયુષ્ય પૂર્ણ થયે શેઠ મરણ પામીને આરણ નામના અગિયારમા દેવલેકમાં દેવ થયા.
ત્યાં દેવતાઈ ભોગે ભેળવીને આયુષ્ય પૂર્ણ થયે જબદ્વીપના ભરતક્ષેત્રમાં સૌથીપુર નગરમાં સમુદ્રદત્ત શેઠની પ્રીતિમતી સ્ત્રીની કુક્ષિમાં પુત્રપણે ઉત્પન્ન થયે. તે વખતે માતાને વ્રત પાલવાની ઈચ્છા થઈ. તેણીએ પૂર્ણ માસે સુંદર પુત્રને જન્મ આપે. મધ્ય રાતે બાલકના નાલને છેદીને ભૂમિમાં
૧૦

Page #153

૧૪૬
-
દેવવંદનમાલા
દાટતાં નિધાન નીકળ્યું. તેનાથી પુત્રને મેટે જન્મોત્સવ કર્યો. ગર્ભમાં હતું ત્યારે માતાને વ્રત પાલવાની ઈચ્છા થઈ તેથી તે બાળકનું મુત્રત નામ પાડયું.
પાંચ ધાવ માતાથી લાલન પાલન કરાવે તે સુવત આઠ વર્ષને થયે ત્યારે મેટા ઉત્સવપૂર્વક નિશાળે ભણવા મૂકો. ત્યાં તે સઘળી કળાઓ શીખે. અનુક્રમે યુવાવસ્થામાં આવ્યું ત્યારે પિતાએ ૧૧ સુંદર કન્યાઓ પરણાવી. તેમની સાથે વિષય સુખ ભગવતે તે કાળ પસાર કરે છે. તે
સમુદ્રદત્ત શેઠે પુત્રની યોગ્યતા જોઈને તેને ઘરને ભાર સેંગે. અને પોતે સામાયિક, પ્રતિકમણુદિ ધર્મ કાર્ય કરવામાં સાવધાન થયા. અને અનશન કરી મરણ પામી દેવલેકમાં ગયા. ત્યાર પછી સુવ્રત શેઠ અગિયાર ક્રોડ ધનના માલિક થયા. લેકમાં પણ માનનીય થયા. , ,
એક વખતે તે નગરના ઉદ્યાનમાં શીલસુંદર નામે ચાર જ્ઞાની આચાર્ય પધાર્યા. વનપાલકે વધામણી આપવાથી રાજા પરિવાર સાથે ગુરૂને વાંદવા ગયે. તે વખતે સુવ્રત શેઠ પણ ગુરૂને વાંદવા આવ્યા. આચાર્યશ્રીએ સભા આગળ ધર્મોપદેશ આપે તેમાં મૌન એકાદશીનું માહાસ્ય જણાવ્યું. મૌન એકાદશીના તપની હકીકત સાંભળી સુવ્રત શેઠને તેને વિચાર કરતાં જતિ સ્મરણ જ્ઞાન ઉપર્યું. તેથી પોતે દેવ ભવના પૂર્વ ભવમાં આ તિથિની આરાધના કરી તેથી દેવ થયા અને ત્યાંથી ઍવી અહીં સુવ્રત શેઠ થયે એમ જાણ્યું. આ પ્રમાણે પિતાને પૂર્વ ભવ જાણીને ઉભા થઈને બે હાથ

Page #154

મૌન એકાદશીની કથા.
૧૪૭
જેડીને સુવ્રત શેઠે ગુરૂને કહ્યું કે “મારે અંગીકાર કરવા
ગ્ય ધર્મ જણાવે. તે વખતે ગુરૂએ પણ સભા સમક્ષ સુવ્રત શેઠને પૂર્વ ભવ કહ્યો, પછી કહ્યું કે તમે પૂર્વ ભવમાં મૌન એકાદશીનું તપ કર્યું તેથી આ ભવમાં આવી અદ્ધિ પામ્યા છે. અને હવે પણ તેજ તપ કરે જેથી મોક્ષનાં સુખ પણ મળશે.
શેઠે પણ ભાવ પૂર્વક કુટુંબ સહિત મોન એકાદશીનું વ્રત ગ્રહણ કર્યું. મૌન અગિઆરસને દિવસે શેઠ ઉપવાસમાં મૌન રહે છે એવું જાણવાથી ચાર લોકો તે દિવસે શેઠને ઘેર કચેરી કરવા આવ્યા. ચેરેને જેવા છતાં શેઠ તે મૌન જ રહ્યા અને ધર્મ ધ્યાનમાં નિશ્ચલ રહ્યા. ચારે ધન લઈને ચાલવા લાગ્યા. પરંતુ શાસન દેવીએ ચોરેને થંભાવી દીધા, તેથી તેઓ ત્યાંથી ખસી શક્યા નહિ.
સવારે શેઠ કુટુંબ સાથે ધર્મશાલાએ જઈ ગુરૂને વાંદીને પિસહ પારીને જ્ઞાનની પૂજા કરી ઘેર આવ્યા. ચેરેને તેવી જ અવસ્થામાં ઉભેલા જોયા. પરંપરાએ આ વાત રાજા પાસે ગઈ. રાજાએ ચેરેને પકડવા સુભટને મેકલ્યા. રાજા સુભટેને ન મારે એ ચેરે ઉપર શેઠને દયા ભાવ થવાથી સુભટે પણ શેઠના તપના પ્રભાવે થંભી ગયા. આ વાત જાણીને રાજા પિતે ત્યાં આવ્યો. શેઠે રાજાને આદર સત્કાર કર્યો. શેઠે રાજાને નમીને ચેરેને અભયદાન અપાવ્યું. શેઠની ઈચ્છા જાણી શાસન દેવે ચેરે તથા સુભટને મુક્ત કર્યા. સર્વે સ્વસ્થાને ગયા. આથી જેન શાસનને મહિમા વચ્ચે.

Page #155

૧૪૮
દેવવંદનમાલ
- એક વાર મૌન એકાદશીને દિવસે નગરમાં આગ લાગી. તે આગ ફેલાતી ફેલાતી શેઠ પસહમાં રહયા છે, ત્યાં સુધી આવી પહોંચી. લેકે એ શેઠને ઘરમાંથી નીકળી જવાનું કહ્યું. પરંતુ શેઠ તે કુટુંબ સહિત કાઉસગ્ગ ધયાનમાં રહ્યા. શેઠના ધર્મના પ્રભાવથી તેમનાં ઘર, હાટ, વખારે પૌષધશાલા વગેરે સઘળું બચી ગયું, તે સિવાય બધું નગર બળી ગયું.
પ્રભાતે શેઠની સઘળી સંપત્તિ બચી ગએલી જોઈને સર્વ લેકે આશ્ચર્ય પામ્યા, શેઠની ધર્મશ્રદ્ધાનાં વખાણ કરવા લાગ્યા. આ વાત જાણીને રાજા પણ મંત્રી સામતાદિ પરિવાર સાથે શેઠને ત્યાં આવ્યું. તે પણ શેઠની સર્વ સંપત્તિ અખંડ રહેલી જોઈને આશ્ચર્ય પામ્યું. સર્વેએ જૈન ધર્મના વખાણ કર્યા. અને આજે જૈન ધર્મનો પ્રભાવ નજરે જે એમ બોલવા લાગ્યા. શેઠે પણું તપ પૂરે થયે ત્યારે તપનું મોટું ઉજમણું કર્યું. બીજા પણ ધર્મનાં અનેક કાર્યો કર્યા.
શેઠને અનેક પુત્ર પુત્રીને પરિવાર હતું તે બધાને પરણાવ્યા. પછી વૃદ્ધ ઉંમરે પહોંચેલા શેઠે વિચાર કર્યો કે હવે મારે ગુરૂ પાસે ચારિત્ર લઈ જન્મ સફળ કરવો જોઈએ. પુણાગે ચાર જ્ઞાની ગુણસુંદર નામે આચાર્ય ત્યાં પધાર્યા. શેઠે મોટા પુત્રને ઘર સંપીને તેમની પાસે દીક્ષા લીધી. તે વખતે ઘણું દ્રવ્ય વાપર્યું. શેઠની ૧૧ સ્ત્રીઓએ પણ તેમની સાથે દીક્ષા લીધી.

Page #156

મૌન એકાદશીની કથા.
૧૪૯ એક વાર મૌન એકાદશીના દિવસે સુવ્રત સાધુ કાઉસગ્ગ ધ્યાનમાં રહયા છે તે વખતે મિથ્યાત્વી દેવે તેમની પરીક્ષા કરી. તેમાં દેવે અન્ય સાધુના શરીરમાં પ્રવેશ કરી સુવ્રત સાધુને એ માર્યો. તે વખતે સુવ્રત સાધુ કેપ નહિ કરતાં ક્ષમા પૂર્વક વિચારણા કરે છે. વિચારણામાં શુલ ધ્યાનમાં ઘાતી કર્મ ક્ષય કરી કેવલ જ્ઞાન પામ્યા. દેવેએ માટે ઉત્સવ કર્યો.
ત્યાર પછી સુવ્રત કેવલી અનેક જીને ધર્મ પમાડી ઘણાં વર્ષે કેવલ પર્યાય પાળી છેવટે અનશન કરી મેશે ગયા. બીજા પણ ઘણાં જીવ આ તપનું આરાધન કરી અનેક ઋદ્ધિએ પામી મેક્ષે ગયા છે.
આ પ્રમાણે શ્રી નેમિનાથ ભગવાન કૃષ્ણ વાસુદેવને મૌન એકાદશીને મહિમા કહ્યો. તે સાંભળી કૃષ્ણ વાસુદેવ પણ ધર્મ કાર્યમાં ઉદ્યમી થયા અને તીર્થકર નામ કર્મ બાંધ્યું.
કથાના વાંચનાર ભવ્ય જીવે પણ કથા વાંચી આ તપના આરાધક બને.

Page #157

૧૫૦
શ્રી માન એકાદશીનુ ઢાઢસા કલ્યાણુકનું ગણુયું.
(૧) જંબૂઢીપે ભરતે અતીત ચાવીશ.
૪ શ્રી મહાયશ:સર્વજ્ઞાય નમઃ ૧ ૬ શ્રી સર્વાનુભૂતિઅહંતે નમ: ૨ ૬ શ્રી સર્વાનુભૂતિનાથાય નમ: ૩ ૬ શ્રી સર્વાનુભૂતિ સજ્ઞાય નમ: ૪
૭ શ્રી શ્રીધરનાથાય નમઃ ૫ (ર) જ ખૂદ્વીપે ભરતે વમાન ચાવીશી. ૨૧ શ્રી નમિનાથસર્વજ્ઞાય નમઃ ૬ ૧૯ શ્રી મલ્લિનાથ અહંતે નમ: ૭ ૧૯ શ્રી મલ્લિનાથનાથાય નમઃ ૮ ૧૯ શ્રી મલ્લિનાથસર્વજ્ઞાય નમઃ ૯ ૧૮ શ્રી અરનાથનાથાય નમઃ ૧૦
દેવવનમાલા
(૩) જમૃદ્વીપે ભરતે અનાગત ચોવીશી. ૪ શ્રી સ્વયં પ્રભસર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૧ ૬ શ્રી દેવશ્રુતઅંતે નમઃ ૧૨ ૬ શ્રી દેવશ્રુતનાથાય નમઃ ૧૩

Page #158

મૌન એકાદશીનું ગણણું"
૬ શ્રી દેવશ્રુતસર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૪ ૭ શ્રી ઉદયનાથનાથાય નમઃ ૧૫ (૪) ધાતકીખડે પૂર્વ ભરતે અતીત ચોવીશી. ૪ શ્રી અકલ'કસર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૬ ૬ શ્રી શુભ’કરનાથઅતે નમ: ૧૭ ૬ શ્રી શુભંકરનાથનાથાય નમઃ ૧૮ ૬ શ્રી શુભંકરનાથસર્વજ્ઞાય નમ: ૧૯ ૭ શ્રો સસનાથનાથાય નમઃ ૨૦ (૫) ધાતકી ખડે પૂર્વ ભરતે વત માન ચોવીશી. ૨૧ શ્રી બ્રહ્મ દ્રનાથસર્વજ્ઞાય નમઃ ૨૧ ૧૯ શ્રી ગુણનાથઅહંતે નમઃ ૨૨ ૧૯ શ્રી ગુણનાથનાથાય નમ: ૨૩ ૧૯ શ્રી ગુણનાથસર્વજ્ઞાય નમઃ ૨૪ ૧૮ શ્રી ગાંગિકનાથનાથાય નમઃ ૨૫ (૬) ધાતકી ખડે પૂર્વ ભરતે અનાગત ચોવીશી. ૪ શ્રી સાંપ્રતસર્વજ્ઞાય નમ: ૨૬ ૬ શ્રી મુનિનાથઅહંતે નમ: ૨૭ ૬ શ્રી મુનિનાથનાથાય નમઃ ૨૮
૧૫૧

Page #159

૧૫૨
દેવવ નમાલા.
૬ શ્રી મુનિનાથસર્વજ્ઞાય નમઃ ૨૯ ૭ શ્રી વિશિષ્ટનાથનાથાય નમઃ ૩૦
(૭) પુષ્કરવરદ્વીપે પૂર્વ ભરતે અતીત ચાવીશી, ૪ શ્રી સુમૃદુનાથસ જ્ઞાય નમ: ૩૧ ૬ શ્રી વ્યક્તનાથઅતે નમ: ૩૨ ૬ શ્રી વ્યક્તનાથનાથાય નમઃ ૩૩ ૬ શ્રી વ્યક્તનાથસવંજ્ઞાય નમઃ ૩૪ ૭ શ્રી કલાશતનાથાય નમઃ ૩૫ (૮) પુષ્કરવરદ્વીપે પૂર્વ ભરતે વર્તમાન ચોવીશી,
૨૧ શ્રી અરણ્યવાસસર્વજ્ઞાય નમઃ ૩૬ ૧૯ શ્રી યાગનાથમહંતે નમઃ ૩૭ ૧૯ શ્રી યાગનાથનાથાય નમઃ ૩૮ ૧૯ શ્રી યાગનાથસર્વજ્ઞાય નમઃ ૩૯ ૧૮ શ્રી યાગનાથનાથાય નમઃ ૪૦ (૯) પુષ્કરવઢીપે પૂર્વ ભરતે અનાગત ચાવીશી. ૪ શ્રી પરમસર્વજ્ઞાય નમઃ ૪૧ ૬ શ્રી શુદ્ધાન્તિનાઅહંતે નમઃ ૪૨ ૬ શ્રી શુદ્ધાન્તિનાથનાથાય નમઃ ૪૩

Page #160

મૌન એકાદશીનુ ગણણુ
૬ શ્રી શુદ્ઘાર્ત્તિનાથસર્વજ્ઞાય નમઃ ૪૪ ૭ શ્રી નિકેશનાથનાથાય નમઃ ૪૫ (૧૦) ધાતકીખડે પશ્ચિમ ભરતે અતીત ચાવીશી. ૪ શ્રી સર્વાસ જ્ઞાય નમઃ ૪૬ ૬ શ્રી હરિભદ્રઅહંતે નમઃ ૪૭ ૬ શ્રી હરિભદ્રનાથાય નમઃ ૪૮ ૬ શ્રી હરિભદ્રસજ્ઞાય નમઃ ૪૯ ૭ શ્રી મગધાધિપનાથાય નમઃ ૫૦
(૧૧) ધાતકીખડે પશ્ચિમ ભરતે વમાન ચોવીશી. ૨૧ શ્રી પ્રયચ્છસર્વજ્ઞાય નમઃ ૫૧ ૧૯ શ્રી અક્ષાલનાથઅહંતે નમઃ પર ૧૯ શ્રી અક્ષાભનાથનાથાય નમઃ ૫૩ ૧૯ શ્રી અક્ષાભનાથસજ્ઞાય નમઃ ૫૪ ૧૮ શ્રી મલયસિંહનાથાય નમઃ ૫૫ (૧૨) ધાતકીખડે પશ્ચિમ ભરતે અનાગત ચાવીશી. ૪ શ્રી દિનરૂક્સર્વજ્ઞાય નમઃ ૫૬ ૬ શ્રી ધનદનાથ અહંતે નમ: ૫૭ ૐ શ્રી ધનદનાથનાજ્ઞાય નમઃ ૫૮
૫૩

Page #161

N૪
. દેવવંદનમાલા
૬ શ્રી ધનંદનાથ સર્વજ્ઞાય નમ: ૫૯
૭ શ્રી પિષધનાથનાથાય નમ: ૬૦ (૧૩) પુષ્કરવરદ્વીપે પશ્ચિમ ભરતે અતીત ચાવીથી.
૪ શ્રી પ્રલંબસર્વજ્ઞાય નમ: ૬૧ ૬ શ્રી ચારિત્ર નિધિ અહંતે નમ: ૬૨ ૬ શ્રી ચારિત્ર નિધિનાથાય નમ: ૬૩ ૬ શ્રી ચારિત્ર નિધિ સર્વજ્ઞાય નમ: ૬૪
૭ શ્રી પ્રશમરાજિતનાથાય નમ: ૬૫ (૧૪) પુષ્કરવરદ્વીપે પશ્ચિમ ભરતે વર્તમાન ચોવીશી. ૨૧ શ્રી સ્વામિસર્વજ્ઞાય નમઃ ૬૬ ૧૯ શ્રી વિપરીતનાથ અર્હતે નમ: ૬૭ ૧૯ શ્રી વિપરીતનાથનાથાય નમ: ૬૮ ૧૯ શ્રી વિપરીતનાથ સર્વજ્ઞાય નમ: ૬૯
૧૮ શ્રી પ્રસાદનાથનાથાય નમઃ ૭૦ (૧૫) પુષ્કવરીપે પશ્ચિમ ભરતે અનાગત ચોવીશી.
૪ શ્રી અઘટિતનાથ સર્વજ્ઞાય નમઃ ૭૧ ૬ શ્રી ભ્રમણેન્દ્રનાથ અર્હતે નમ: ૭૨ ૬ શ્રી ભ્રમણેન્દ્રનાથનાથાય નમઃ ૭૩ -

Page #162

મૌન એકાદશીનું ગણણું
૬ શ્રી ભ્રમણેન્દ્રનાથ સર્વજ્ઞાય નમ: ૭૪
૭ શ્રી ગઇષભચંદ્રનાથાય નમ: ૭૫ (૧૬) જબૂદીપે ઐરાવતે અતીત ચોવીશી.
૪ શ્રી દયાંતસર્વજ્ઞાય નમ: ૭૬ ૬ શ્રી અભિનંદનનાથ અર્હતે નમ: ૭૭ ૬ શ્રી અભિનંદનનાથનાથાય નમઃ ૭૮ ૬ શ્રી અભિનંદનનાથ સર્વજ્ઞાય નમ: ૭૯
૭ શ્રી રત્નશનાથનાથાય નમ: ૮૦ (૧૭) જમ્બુદ્વીપે અરવતે વર્તમાન વીશી.
૨૧ શ્રી શ્યામકષ્ટ સર્વજ્ઞાય નમ: ૮૧ ૧૯ શ્રી મરૂદેવનાથ અર્હતે નમઃ ૮૨ ૧૯ શ્રી મરૂદેવનાથ સર્વજ્ઞાય નમઃ ૮૩ ૧૯ શ્રી મરૂદેવનાથનાથાય નમઃ ૮૪ ૧૮ શ્રી અતિપાર્શ્વનાથનાથાય નમઃ ૮૫ (૧૮) જમ્બુદ્વીપે અરવતે અનાગત ચાવીશી.
૪ શ્રી નંદિષેણસર્વજ્ઞાય નમ: ૮૬ " ૬ શ્રી વ્રતધરનાથ અર્હતે નમ: ૮૭ ૬ શ્રી વ્રતધરનાથનાથાય નમ: ૮૮

Page #163

દેવવંદનમાલા.
૬ શ્રી વ્રતધરનાથસર્વજ્ઞાય નમઃ ૮૯
૭ શ્રી નિર્વાણનાથનાથાય નમઃ ૯૦ (૧૯) ધાતકીખડે પૂર્વ ઐરાવતે અતીત ચોવીશી.
૪ શ્રી સાંદર્ય સર્વજ્ઞાય નમ: ૯૧ ૬ શ્રી ત્રિવિક્રમનાથ અર્હતે નમ: ૯૨ ૬ શ્રી ત્રિવિક્રમનાથનાથાય નમ: ૯૩ ૬ શ્રી ત્રિવિક્રમનાથસર્વજ્ઞાય નમ: ૯૪
૭ શ્રી નરસિંહનાથનાથાય નમ: ૯૫ (૨૦) ધાતકીખડે પૂર્વ અરવતે વર્તમાન ચોવીશી.
૨૧ શ્રી ખેમંત સર્વજ્ઞાય નમઃ ૯૬ ૧૯ શ્રી સંતોષિતનાથ અર્હતે નમ: ૯૭ ૧૯ શ્રી સંતષિતનાથનાથાય નમ: ૯૮ ૧૯ શ્રી સંતષિતનાથ સર્વજ્ઞાય નમઃ ૯૯
૧૮ શ્રી કામનાથનાથાય નમઃ ૧૦૦ (ર૧) ધાતકીખડે પૂર્વ અરવતે અતીત વીશી.
૪ શ્રી મુનિનાથસર્વજ્ઞાય નમ: ૧૦૧ ૬ શ્રી ચંદ્રદાહઅહંતે નમઃ ૧૦૨ ૬ શ્રી ચંદ્રદાહનાથાય નમ: ૧૦૩

Page #164

મૌન એકાદશીનું ગણ
૬ શ્રી ચંદ્રદાહસર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૦૪
૭ શ્રી દિલાદિત્યનાથાય નમ: ૧૦૫ (૨૨) પુષ્કરાર્થે પૂર્વ ઐરાવતે અતીત ચવીશી.
૪ શ્રી અષ્ટહિક સર્વજ્ઞાય નમ: ૧૦૬ ૬ શ્રી વણિકનાથ અર્હતે નમ: ૧૦૭ ૬ શ્રી વણિકનાથનાથાય નમ: ૧૦૮ ૬ શ્રી વણિકનાથસર્વજ્ઞાય નમ: ૧૦૯
૭ શ્રી ઉદયજ્ઞાનનાથાય નમ: ૧૧૦ (૨૩) પુષ્કરધે પૂર્વ એરંવતે વર્તમાન વીશી.
૨૧ શ્રી તમોકંદસર્વજ્ઞાય નમ: ૧૧૧ ૧૯ શ્રી સાયકાક્ષહિતે નમઃ ૧૧૨ ૧૯ શ્રી સાયકાક્ષનાથાય નમઃ ૧૧૩ ૧૯ શ્રી સાયકાક્ષસર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૧૪
૧૮ શ્રી ક્ષેમંતનાથનાથાય નમઃ ૧૧૫ (૨૪) પુષ્પરાધે પૂર્વ ઐરાવતે અનાગત ચેવશી.
૪ શ્રી નિર્વાણિક સર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૧૬ ૬ શ્રી રવિરાજહિતે નમઃ ૧૧૭ ૬ શ્રી રવિરાજનાથાય નમઃ ૧૧૮

Page #165

૨૫૮
દેવવંદનમાલા
૬ શ્રી રવિરાજ સર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૧૯
૭ શ્રી પ્રથમનાથનાથાય નમઃ ૧૨૦ (૨૫) ધાતકીખડે પશ્ચિમ એરવતે અતીત વીશી.
૪ શ્રી પૂરૂરવાસર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૨૧ ૬ શ્રી અવબોધઅહંતે નમઃ ૧૨૨ ૬ શ્રી અવધનાથાય નમઃ ૧૨૩ ૬ શ્રી અવબોધસર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૨૪
૭ શ્રી વિક્રમેંદ્રનાથાય નમઃ ૧૨૫ (૨૬) ધાતકીખડે પશ્ચિમ ઍરવતે વર્તમાન ચોવીશી.
૨૧ શ્રી સુશાંતિસર્વજ્ઞાય નમ: ૧૨૬ ૧૯ શ્રી હરદેવઅહંતે નમ: ૧૨૭ ૧૯ શ્રી હરદેવનાથાય નમઃ ૧૨૮ 10 ૧૯ શ્રી હરદેવસર્વ જ્ઞાય નમ: ૧૨૯ ૧૮ શ્રી નંદિકેશનાથાય નમ: ૧૩૦ (૨૭) ધાતકીખડે પશ્ચિમ ઐરવતે અનાગત ચોવીશી.
૪ શ્રી મહામૃગેંદ્રસર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૩૧ ૬ શ્રી અશેજિતનાથાય નમ: ૧૩૨ ૬ શ્રી અશોચિસતર્વજ્ઞાય નમ: ૧૩૩

Page #166

ૌન એકાદશીનું ગણુણું
૬ શ્રી અશોચિત સર્વજ્ઞાય નમ: ૧૩૪
૭ શ્રી ધર્મેન્દ્રનાથનાથાય નમઃ ૧૩૫ (૨૮) પુષ્કરવાર દ્વીપે પશ્ચિમ એરવતે અતીત વીશી.
૪ શ્રી અશ્વવંદસર્વજ્ઞાય નમ: ૧૩૬
૬ શ્રી કુટિલકઅહત નમઃ ૧૩૭ | ૬ શ્રી કુટિલકનાથાય નમઃ ૧૩૮, : ૬ શ્રી કુટિલસર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૩૯ - ૭ શ્રી વર્ધ્વમાનનાથાય નમઃ ૧૪૦ (૨૯) પુષ્કરવરદ્વીપે પશ્ચિમ એરવતે વર્તમાન ચોવીશી.
૨૧ શ્રી નંદિકેશસર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૪૧ ૧૯ શ્રી ધર્મચંદ્રઅર્હતે નમઃ ૧૪૨ ૧૯ શ્રી ધર્મચંદ્રનાથાય નમઃ ૧૪૩ ૧૯ શ્રી ધર્મચંદ્રસર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૪૪
૧૮ શ્રી વિવેકનાથનાથાય નમઃ ૧૪૫ (૩૦)પુષ્કરવરીપે પશ્ચિમ ઐરવતે અનાગત ચોવીશી.' ( ૪ શ્રી કલાપસર્વજ્ઞાય નમ: ૧૪૬
૬ શ્રી વિશોમનાથ અર્હતે નમઃ ૧૪૭ . ૬ શ્રી વિશોમનાથનાથાય નમઃ ૧૪૮ -
૬ શ્રી વિશોમનાથસર્વજ્ઞાય નમઃ ૧૪૯ : ૭ શ્રી અરણ્યનાથનાથાય નમ: ૧૫૦

Page #167

સર
દેવવ તમારા
પંડિત શ્રી રૂપવિજયજી વિરચિત માન એકાદશીનાં દેવવંદન. પ્રથમ દેવવંદન જોડો.
સ્થાપનાચાય આગળ અથવા નવકાર પચિક્રિય વડે પુસ્તકની સ્થાપના સ્થાપીને પ્રથમ ઇરિયાવહી તસ્સ ઉત્તરી
અન્નત્ય કહી એક લેાગસ્સના કાઉસગ્ગ કરવા અને ન આવડે તેા ચાર નવકારનો કાઉસગ્ગ કરી પારી પ્રગટ લેગસ્સ કહી ખમાસમણ દઈ ઇચ્છાકારેણ સદિસહ ભગવન્! ચૈત્યવંદન કર્ શું ઈચ્છ, કહી ચેોગમુદ્રાએ એસી નીચે પ્રમાણે ચૈત્યવંદન કરવું.
પ્રથમ ચૈત્યવંદન.
નગરગજપુર' પુર૬રપુર—શાભયા અતિજિત્થર', ગજવારિથવરકોટિકલિત, ઇંદિરાભતમ ંદિર'; નરનાથખત્રીસસહસસેવિત–ચરણુપ જસુખકર'; સુરઅસુરવ્ય તરનાથપૂજિત-નમા શ્રીઅરજિનવર”. ૬ અપ્સરા સમરૂપઅદ્ભુત–કલાયાવનગુણભરી, એક લાખ ખાણુ સહસ ઉપર, સાહિયે અંતેહરી; ચારાશી લખ ગજ વાછ સ્પંદન, કાટિ છન્નુ ભટવર’સુર અ
૨

Page #168

મૌન એકાદશીના દેવવંદન–પં. રૂપવિજયજીકૃત ૧૬૧ સગ પર્ણિદી સગ એગિંદી, ચઉદ રત્નશું શોભિતં; નવ નિધાનાધિપતિ નાકી', ભક્તિભાવભૂતિર્નતં; કેટિ છન્ને ગ્રામનાયક, સકલશત્રુવિજિત્વરં–સુર અ૦ સહસ અષ્ટોત્તર સુલંછન–લક્ષિતં કનકચ્છવિં, તે ચિહનનંદાવર્તશેજિત, સ્વપ્રભાનિર્જિતરવિં; ચક્રી સપ્તમ ભુક્તભેગી, અષ્ટાદશમો જિનવરં–સુર અ૦ લોકાંતિકામરબાધિત જિન, ત્યક્તરાયરમાભરં; મૃગશિર એકાદશી શુકલપક્ષે, ગ્રહિતસંયમ સુખકરં; અરનાથ પ્રભુપદ પદ્મસેવન, શુદ્ધરૂપ સુખાકર—સુર અ૦
પછી જંકિંચિત્ર નમુથુણું અને વીયરાય અર્ધા કહી પછી ખમાસમણ દઈને બીજું ચિત્યવંદન કહેવું તે આ પ્રમાણે–
દ્વિતીય સૈત્યવંદન. રાય સદર્શન કલ નભે, નૂતન દિનમણિ રૂપ; દેવી માતા જનમિયા, નમે સુરાસુર ભૂપ.
૧ દેવ. ૨ સૂર્ય. ૧૧

Page #169

૧૬૨
દેવવંદનમાલા
કુમાર રાજ્ય ચક્રીપણે, ભગવી ભાગ ઉદાર; ત્રેસઠ સહસ વરષા પછી, લીયે પ્રભુ સંયમભાર. ૨ સહસ પુરૂષ સાથે લીયે, સંયમ શ્રીજિનરાય, તસ પદ પ નમ્યા થકી, શુદ્ધ રૂપ નિજ થાય.
પછી જંકિંચિ૦ નમુત્થણે અરિહંત ચેઈઆણું અન્નત્થ૦ કહી એક નવકારને કાઉસ્સગ કરી પારી થેય એક કહેવી. પછી લેગસ્ટ સવલેએ અરિહંત, અન્નત્થ૦ કહી એક નવકારને કાઉસગ્ગ કરો. પછી પારી બીજી થાય કહેવી. પછી પુખરવર૦ સુઅસ્સે ભગવઓ કરેમિ કાઉસગ્ગ વંદણ વરિઆએ. અન્નથ૦ કહી એક નવકારને કાઉસગ્ગ કરી પારી ત્રીજી ય કહેવી. પછી સિદ્ધાણું બુધ્ધાણં વેયાવચાગરણું અન્નત્થ૦ કહી ચોથી થાય કહેવી. તે થે આ પ્રમાણે
શ્રી અરજિનની થયો.
શ્રી અરનાથ જિનેશ્વર, ચક્રી સપ્તમ સોહે; કનક વરણ છબી જેહની, ત્રિભુવન મન મહે; ભેગ કરમને ક્ષય કરી, જિન દીક્ષા લીધી; મન:પર્યવ નાણી થયા, કરી યોગની સિદ્ધિ.

Page #170

સોન એકાદશીના દેવવંદન-૫૦ રૂપવિજયજીકૃત
માગશર શુદ્ધિ એકાદશી, અર દીક્ષા લીધી; મલ્લિ જનમ વ્રત કેવલી, નમી કૈવલ ઋદ્ધિ; દશ ક્ષેત્રે ત્રણ કાલનાં, પંચ પંચ કલ્યાણુ; તિણે એ તિથિ આરાધતાં, લહીએ શિવપુર ઠાણુ. ૨ અંગ ઈગ્યાર આરાધવા, વલી ખાર ઉપાંગ; મૂલ સૂત્ર ચારે ભલાં, ષટ્ છેદ સુચંગ; દશ પયન્ના દીપતા, નદી અનુયાઞદ્વાર; આગમ એહ આરાધતાં, લહે। ભવ જલ પાર. ૩ જિનપદ સેવા નિત્ય કરે, સમકિત શુચિકારી; જક્ષેશ જક્ષ સાહામણા, દેવી ધારણી સારી; પ્રભુ પદ પદ્મની સેવના, કરે જે નરનારી; ચિદાન દ નિજ રૂપને, લહે તે નિરધારી.
૧૬૩
પછી એસી નમ્રુત્યુણું કહી અરિહંત ચેઈઆણું૦ અન્નત્ય૦ કહી એક નવકારના કાઉસગ્ગ કરી પારી નમા ત્ કહી ખીજા જોડાની પ્રથમ થાય કહેવી. ત્યાર પછી લેન્ગસ સવ્વલાએ અન્નત્ય કહી એક નવકારના કાઉસગ્ગ કરી પારી ખીજા જોડાની બીજી થાય કહેવી. પછી પુખ્ખરવરદી સુઅસ્સ ભગવ॰ અન્નત્ય॰ કહી એક નવકારના કાઉસગ્ગ કરી પારી ત્રીજી થાય કહેવી. પછી સિદ્ધાણું વૈયાવચ્ચ૰ અન્નત્ય॰ કહી એક નવકારના કાઉસગ્ગ કરી

Page #171

૧૬૪
દેવવંદનમાલા પારી ચાથી થાય કહેવી. એ રીતે ચારે ય કહેવી. તે થે નીચે પ્રમાણે
શ્રી અરજિનની થોયો. શ્રી અરજિન બાવો, પુણ્યના થોક પાવો; સવિ દુરિત ગમા, ચિત્ત પ્રભુ ધ્યાન લાવો; મદ મદન વિરા, ભાવના શુદ્ધ ભાવે; જિનવર ગુણ ગાવો, જિમ લો મેક્ષ ઠાવો. સવિ જિન સુખકારી, ક્ષય કરી મેહ ભારી; કેવલ શુચિ ધારી, માન માયા નિવારી; થયા જગ ઉપગારી, ક્રોધ યોદ્ધાપહારી; શુચિ ગુણ ગણધારી, જે વર્યા સિદ્ધિ નારી..- ૨ નવ તત્ત્વ વખાણી, સપ્તભંગી પ્રમાણી; સગ નયથી મિલાણી, ચાર અનુયોગ ખાણી; જિનવરની વાણી, જે સુણે ભવ્ય પ્રાણી; તિર્ણ કરી અઘહાણી, જઈ વરે સિદ્ધિ રાણી. ૩ સમકિતિ નરનારી, તેહની ભક્તિકારી; ધારણ સુરી સારી, વિદ્મના થોક હારી; પ્રભુ આણુ કારી, લછી લીલા વિહારી; સંઘ દુરિત નિવારી, હજયો આણંદ કારી.
૧. પાપને નાશ

Page #172

મૌન એકાદશીના દેવવંદન-૫૦ રૂપવિજયજીકૃત
૧૬૫
પછી નમ્રુત્યુણું કહી જાવતિ ચેઈઆઈઁ કહી જાવ ત કેવિ સાહૂ॰ કહી પછી નમાત્॰ કહી સ્તવન કહેવું. તે આ પ્રમાણે:—
શ્રી અરજિત દીક્ષા કલ્યાણક સ્તવન. તેમલના ગીતની દેશી.
જગપતિ શ્રી અરજિન જગદીશ, હસ્તિાનાગપુર રાયા; જગપતિ રાય સુદર્શનનદ, મહિમા મહી માંહે ગાજ્યા. જગપતિ કંચન વરણ શરીર, કામિત પુરણ સુરતરૂ; જગત લઈન નંદાવર્ત્ત, ત્રણ ભુવન મંગલ કરૂ.૨ જગપતિ ષટ ખંડ ભરત અખંડ, ચક્રવર્તીની સંપદા, જગપતિ સહસ બત્રીસ ભૂપાલ,
સેવિત ચરણ કમલ સદા.
જગપતિ સાહે સુંદર વાન,ચઉસઠ સહસ અંતેઉરી; જગપતિ ભાગવી ભેગ રસાલ,
બેગદશા ચિત્તમાં ધરી.
જગપતિ સહસ પુરૂષસધાત, મૃગશિર શુદ્ધિ એકાદશી, જગપતિ સયમ લીયે પ્રભુ ધીર,
ત્રિકરણ યાગે ઉલ્લસી.
૫

Page #173

૧૬૬
દેવવનમાલા
જગપતિ ચેાસઠ સુરપતિતામ,ભક્તિ કરેચિત્તગહગહી જગપતિ નાચે સુરવધ કેડી,
અંગ માડી આગલ રહી.
*
જગપતિ વાજે નવ નવછંદ, દેવ વાજિંત્ર સૈાહામણા; સુરપતિ દેવદુષ્ય ઠવે ખંધ,
પુષ્પવૃષ્ટિ કરે સુર ઘણા.
જગતિ ધન્યવેલાધડી તેહ, ધન્ય તે સુરનર ખેચરા; જગપતિ જેણે કલ્યાણક દીઠ,
ધન્ય જનમ તે ભવ તર્યો.
८
જગપતિ પ્રભુપદ પદ્મની સેવ, ત્રિકરણ શુદ્ધે જે કરે; જગતિ કરીય કરમને અંત,
શુદ્ધ રૂપ નિજ તે વરે.
૯
પછી જયવીયરાય અર્ધા કહીને ખમાસમણ દઈ ચૈત્ય વંદનના આદેશ માગી ત્રીજી ચૈત્યવંદન કહેવું; તે આ પ્રમાણે તૃતીય ચૈત્યવંદન.
અવધિજ્ઞાને આભાગીને, નિજ દીક્ષા કાલ; દાન સવચ્છરી જિન દીયે, મનેવાંછત તતકાલ. ૧ ધન કણ કંચન કામિની, રાજ ઋદ્ધિ ભંડાર છડી સંયમ આદરે, સહસ પુરૂષ પિરવાર.

Page #174

મોન એકાદશીના દેવવંદન-૫૦ રૂપવિજયીકૃત
મૃગશિર શુદ એકાદશી એ, સંયમ લીયે મહારાજ; તસ ૫૬ પદ્મ સેવન થકી, સીઝે સઘલાં કાજ.
૩
પછી જકિ ંચિ૰ કહી નમુક્ષુણ્॰ કહીને, જયવીયરાય સંપૂર્ણ કહેવા. ઇતિ પ્રથમ દેવવંદન જોડે. દેવવંદનના બીજે જોડા.
વિધિ-પ્રથમના જોડાની માફક જ હવે પછીના સઘળા જોડાની વિધિ જાણવી.
૧૬૭
પ્રથમ ચૈત્યવંદન.
જય જય મલ્લિ જિષ્ણુદ ચંદ્ર, ગુણુ કદ અમદ; નમે સુરાસુર ચંદ, તિમ ભૂપતિ . કુસુમગેહ શય્યા કુસુમ, કુસુમાભરણ સાહાય; જનની કુખે જખ જિનહતા, મલ્લિ નામતિણે ઠાય. ૨ કુંભ નરેશ્વર કુતલા એ, મલ્લિનાથ જિનરાજ; તસ પદ પદ્મ નમ્યા થકી, સીઝે સધલાં કાજ. ૩ દ્વિતીય ચૈત્યવંદન.
૧
નીલ વરણુ દુ:ખ હરણુ, શરણુ શરણાગત વત્સલ; નિરૂપમ રૂપ નિધાન સુજસ, ગંગાજલ નિરમલ, ૧ સુગુણ સુરાસુર કાડિ, દાડી નિત્ય સેવા સારે; ભકિત શ્રુતિ નિત્યમેવ, કરી નિજ જન્મ સુધારે. ૨

Page #175

૧૬૮
દેવવંદનમાલા
બાલપણે જિનરાજને એ, સવિ મલી હલરાવે; જિન મુખ પદ્મ નિહાલીને, બહુ આણંદ પાવે. ૩
થયેને પ્રથમ જોડે. સુણી સુણ રે સાહેલી, ઉઠી સહુથી પહેલી; કરી સ્નાન વહેલી, જિમ વધે પુણ્ય વેલી; તજી મેહની પલ્લી, ખંડ કરી કામવલ્લી; કરી ભકિત સુભલ્લી, પૂછ જિનદેવ મલ્લી. સવિ જિન સુખકારી, મોહ નિદ્રા નિવારી; ભવિજન નિસ્વારી, વાણી સ્યાદ્વાદધારી; નિર્મલ ગુણધારી, દૈત મિથ્યાત ગારી; નમિએ નર નારી, પાપ સંતાપ છારી. મૃગશિર અજુ આલી, સર્વ તિથિમાં રસાલી; એકાદશી પાલી, પાપની શ્રેણિ ગાલી; આગમમાં રસાલી, તિથિ કહી તે સંભાલી; શિવવધ લટકાળી, પરણશે દેઈ તાલી. વિરૂટયા દેવી, ભક્તિ હિયડે ઘરેવી; જિન ભકિત કરેવી, તેહનાં દુ:ખ હરેવી; મમ મહિર કરેવી, લચ્છી લીલા વરેવી; કવિ રૂપ કહેવી, દેજે સુખ નિત્યમેવી.

Page #176

મૌન એકાદશીના દેવવંદન-૫૦ રૂપવિજયજીકૃત
થાયાના બીજો જોડા.
મિથિલાપુરી જાણી, સ્વર્ગ નગરી સમાણી કુંભ નૃપ ગુણખાણી, તેજથી વજાપાણી; પ્રભાવતી રાણી, દેવનારી સમાણી;
તસ કુખ વખાણી, જન્મ્યા જિહાં મલ્લિ નાણી. ૧ દિશિકુમરી આવે, જન્મ કરણી ઠરાવે; જિનના ગુણ ગાવે, ભાવના ચિત્ત ભાવે; જન્માત્સવ દાવે, ઇંદ્ર સુર શૈલઠાવે; હરિ જિન ગૃહ આવે, લેઈ પ્રભુ મેરૂ જાવે. અચ્યુત સુર રાજા, સ્નાત્ર કરે ભકિત ભાન; નિજ નિજ સ્થિતિ ભ્રાન, પૂજે જિન ભક્તિ તાજા; નિજ ચઢત દિવાજા, સૂત્રમર્યાદ ભાજા; સમકિત કરી સાન્ન, ભાગવે સુખ માજા. સુરવધૂ મલી રંગે, ગાય ગુણુ બહુ ઉમંગે; જિન લઇ ઉચ્છર`ગે, ગાદે થાપે ઉમગે; જિનપતિને સ ંગે, ભકિતરંગ પ્રસંગે, સંધ ભકિત તરંગે, પામે લચ્છી અભ’ગે.
૧૬૯
૩
૪

Page #177

૧૭૦
શ્રી મલ્લિજિન જન્મ કલ્યાણક સ્તવન.
મારી પીયુડા પર ઘર જાય, સખી શું કહીએ રે; કિમ એકલડાં રહેવાય, વિયેાગે મરીએ રે એ દેશી. મિથિલા તે નયરી દીપતી રે, કુંભ નૃપતિ કુલહંસ મલ્લિ જિંદ સેાહામણા રે, સયલદેવ અવત’સ. ૧ સખી સુણુ કહિયે રે, મહારા જિનજી માહનવેલી; હિયડે વહિયે રે—એ આંકણી.
દેવ નમાલા
છપ્પન દિશી કુમરી મલી રે, કરતી જન્મનાં કાજ; હેાલી હરખે કરી રે, હુલરાવે જિનરાજ. સખી
મહારા
ર
વીણા વાવે વાલહી રે, લળી લળી જિનગુણ ગાય; ચિર જીવા એ બાલુડા રે,
જિમ કંચનગિરિ રાય. સખી॰
મહારા
કેઇ કરમાં વીજણ ગ્રહી રે, વીજે હરખે વાય;
ચતુરા ચામર ઢાલતી રે,
સુરવધૂ મન મલકાય. સખીનાચે નાચે પ્રેમથી રે,રાચે માર્ચ ચિત્ત:
જાચે સમકિત શુદ્ધતા રે, ભવજલ તરણ નિમિત્ત. સખી
મહારા
મહારા
૪
પ

Page #178

મૌન એકાદશીના દેવવંદન–પં. રૂપવિજયજીકૃત ૧૭૧ ઉર શિર સ્કંધ ઉપર ઘરે રે, સુરવધૂ હડાહડી; જગત તિલક ભાલે ધરી રે, કરતી મોડા મડી. સખી. મહારે ૬ તવ સરપતિ સરગિરિ શિરે રે, નમન કરે કર જોડી તીર્થોદક કંભા ભરી રે, સાઠ લાખ એક કડી. સખી. મહાર. ૭ જિન જનની પાસે ઠવી રે, વરશી યણની રાશિ સુરપતિ નંદીશ્વર ગયા રે, ધરતાં મન ઉલ્લાસ. સખી. મહારે ૮ સરપતિ નરપતિએ કરે, જન્મ ઉછવ અતિ ચંગ; મહિલા જિર્ણોદ પદપદ્મશું રે, રૂપવિજય ધરે રંગ. સખી. મહાર. ૯
તૃતીય ચૈત્યવંદન. પુરૂષોત્તમ પરમાતમા, પરમ જ્યોતિ પરધાન; પરમાનંદ સ્વરૂપ રૂપ,જગતમાં નહિ ઉપમાન. મરકત રત્ન સમાન વાન, તનુ કાંતિ બિરાજે; મુખ સાહા શ્રીકાર દેખી, 'વિધુમંડલ લાજે. ઇદિવરદલ નયન સયલ, જન આણંદકારી; કુંભરાય કુલ ભાલ ભાલ, દીધિત માહારી.
૧. ચંદ્ર મંડલ. ૨. કમલના પત્ર જેવી નયન.

Page #179

૧૭૨
દેવવંદનમાલા
સુરવધુ નરવધુ મલી મલી, જિનગુણ ગણ ગાતી; ભક્તિ કરે ગુણવંતની, મિથ્યા અઘ ઘાલી. ૪ મલ્લિ જિર્ણોદ પદ પબની એ, નિત્ય સેવા કરે છે; રૂપ વિજય પદ સંપદા, નિશ્ચય પામે તેહ.
ઈતિ દ્વિતીય દેવવંદન જોડે. ૨.
દેવવંદનને તૃતીય જોડે. વિધિ–હવે પછીના બધા જેલમાં પ્રથમ જેડાની પેઠે સર્વે વિધિ કરવી.
પ્રથમ ચત્યવંદન. અદ્દભુત રૂપ સુગંધિ શ્વાસ, નહિ રોગ વિકાર; મેલ નહી જસ દેહ રેખ, પ્રસ્વેદ લગાર. ૧ સાગર વર ગંભીર ધીર, સુરગિરિ સમ જેહ; આષધિપતિ સમ સિમ્ય કાંતિ, વર ગુણગણુ ગેહ. ૨ સહસ અષ્ટોત્તર લક્ષણે એ, લક્ષિત જિનવર દેહ, તસ પદ પદ્મ નમ્યા થકી, ન રહે પાપની રેહ. ૩
દ્વિતીય ચૈત્યવંદન. મલિલનાથ શિવ સાથ, આઠ વર અક્ષયદાયી; -છાજે ત્રિભુવન માંહિ, અધિક પ્રભુની ઠકરાઈ. ૧

Page #180

મોન એકાદશીના દેવવંદન-પં૦ રૂપવિજયજીકૃત
૧૭૩
અનુત્તર સુરથી અનંત ગુણ, તનું શભા છાજે; આહાર નિહાર અદશ જાસ, વર અતિશય રાજે ૨ મૃગશિર સુદી એકાદશી એ, લીયે દીક્ષા જિનરાજ; તસ પદ પ નમ્યા થકી, સીઝે સઘલાં કાજ. ૩
થયોને પ્રથમ જેડા. નમે મલિલ જિમુંદા, જિમ લહે સુખ દા; દલી દુરગતિ દંદા, ફેરી સંસાર ફંદા; પદ યુગ અરવિંદા, સેવિયે થઈ અમંદા; જિમ શિવ સુખ કંદ, વિસ્તરે છડી દંદા. જિનવર જયકારી, વિશ્વ ભવ્યોપકારી, કરે જબ વ્રત ત્યારી, જ્ઞાન ત્રીજે નિહારી; તવ સુર અધિકારી, વિનવે ભકિત ધારી; વરે સંયમનારી, પરિગ્રહારંભ છારી. મણુપજજવ નાણી, હુઆ ચારિત્ર ખાણી; સુરનર ઇંદ્રાણી, વંદે બહુ ભાવ આણી; તે જિનની વાણી, સૂત્રમાંહિ લખાણી; આદરે જેહ પ્રાણી, તે વરે સિદ્ધિ રાણી. પારણું જસ ગેહે, નાથ કરે જઈ સ્વદેહે; ભરે કંચન મેહે, એક તસ દેવ નેહે
૧ ઘર.

Page #181

૧૭૪
દેવવંદનમાલા
સંધ દુરિત હરેહિ, દેવ દેવી વહિ; કુબેર સુરેહિ, રૂપ વિજય પ્રદેહિ.
દ્વિતીય થાય ડે. મલિ જિન નામે, સંપદા કેડી પામે; દુરગતિ દુઃખ વામે, સ્વર્ગના સુખ જામે; સંયમ અભિરામે, જે યથાખ્યાત નામે; કરી કર્મ વિરામે, જઈ વસે સિદ્ધિ ધામે. પંચ ભરત મઝાર, પંચ એરવત સાર; ત્રિહું કાલ વિચાર, નેવું જિનનાં ઉદાર; કલ્યાણક વાર, જાપ જપિયે શ્રીકાર; જિમ કરી ભવ પાર, જઈવરો સિદ્ધિ નાર. ૨ જિનવરની વાણી, સૂત્રમાંહે ગુંથાણી; ષટ દ્રવ્ય વખાણ, ચાર અનુયોગ ખાણી; સગ ભંગી પ્રમાણી, સસ થી ઠરાણી; સાંભળે દિલ આણી, તે વરે સિદ્ધિ રાણી. વૈરયા દેવી, મલ્લિ જિન પાય સેવી; પ્રભુ ગુણ સમરેવી, ભકિત હિયડે ધરેવી; સંઘ દુરિત હરેવી, પાપ સંતાપ એવી; રૂપવિજય કહેવી, લચ્છી લીલા વરેવી.

Page #182

મૌન એકાદશીના દેવવંદન-૫૦ રૂપવિજ્યજીકૃત ૧૭૫
શ્રી મલિજિન દીક્ષા કલ્યાણક સ્તવન
(સખી આવી દેવ દિવાલી –એ દેશી.) પંચમ સુરલોકના વાસી રે, નવ લોકાંતિક સુવિલાસી રે; કરે વિનતિ ગુણની રાશિ. મલ્લિજિન નાથજી વ્રત લીજે રે, ભવિ જીવને શિવસુખ દીજે. મલિ–એ આંકણી. તમે કરૂણરસ ભંડાર રે, પામ્યા છે ભવજલ પાર રે, સેવકનો કરો ઉદ્ધાર.
મલ્લિ૦ ભવિ૦ ૨ પ્રભુ દાન સંવત્સરી આપે રે, જગનાં દારિદ્ર દુ:ખ કાપે રે; ભવ્યત્વ પણે તસ છાપે. (થાપે) મલ્લિ૦ ભવિ૦ ૩ સુરપતિ સઘલા મલી આવે રે, મણિ યણ સાવન વરસાવે રે; પ્રભુ ચરણે શીશ નમાવે. મહિલ૦ ભવિ. ૪ તીર્થોદક કુંભા લાવે રે, પ્રભુને સિંહાસન ઠાવે રે; સુરપતિ ભકતે નવરાવે. મલ્લિ૦ ભવિ. ૫

Page #183

૧૭૬
દેવવંદનમાલા
વસ્ત્રાભરણે શણગારે રે, કુલ માલા હૃદય પર ધારે રે; દુખડા ઇંદ્રાણી ઉવારે. મહિલ૦ ભવિ. ૬ મલ્યા સુર નર કોડાકડી રે, પ્રભુ આગે રહ્યા કર જોડી રે, કરે ભકિત યુકિત મદ મોડી. મલ્લિ૦ ભવિ. ૭ મૃગશિર સુધીની અજુઆલી રે, એકાદશી ગુણની આલી રે; વર્યા સંયમ વધુ લટકાલી. મલિ૦ ભવિ. ૮ દીક્ષા કલ્યાણક એહ રે, ગાતાં દુ:ખ ન રેહ રે; લહે રૂપવિજય જસ નેહ. મલ્લિક ભવિ૦ ૯
તૃતીય ચિત્યવંદન, જય જય મલ્લિ જિર્ણોદ દેવ, સેવા સુરપતિ સારે; મૃગશિર સુદી એકાદશી, સંયમ અવધારે. અત્યંતર પરિવારમેં, સંયતિ ત્રણસેં જાસ; ત્રણસેં ષટ નરસંયમે, સાથે વ્રત લીએ ખાસ. દેવદુષ્ય ખંધે ધરી એ, વિચરે જિનવર દેવઃ તસ પસ પત્રની સેવના, રૂપ કહે નિત્ય મેવ.
(ઈતિ તૃતીય જેડ. ૩)

Page #184

મૌન એકાદશીના દેવવંદન-૫′૦ રૂપવિજયજી ત
દેવવંદનના ચાથા જોડા.
વિદર્ભ દેશ મિથિલાપુરી, કુંભ નૃપતિ કુલ ભાણ; પુણ્યવઠ્ઠી મલ્લિ નમેા, ભવિષણુ સુહ ઝાણુ. પણવશ ધનુષની દેહડી, નીલ વરણુ મનેાહાર, કુંભ લંછન કુંભની પરે, ઉતારે ભવ પાર. મૃગશિર શુદી એકાદશી એ, પામ્યા પંચમ નાણુ; તસ પદ પદ્મ વંદન કરી, પામેા શાશ્વત ઠાણુ. દ્વિતીય ચૈત્યવ ંદન.
૨
'પહેલું ચાથું પાંચમુ, ચારિત્ર ચિત્ત લાવે; ક્ષપક શ્રેણી જિનછ ચઢી, ધાતી કર્મ ખપાવે. દીક્ષા દિન શુભ ભાવથી, ઉપન્યુ કેયલના; સમવસરણ સુરવર રચે, ચઉ વિહુ સધ મંડાણુ, ર વરસ પંચાવન સહસનું એ, જિનવર ઉત્તમ આય; તસ પદ પદ્મ નમ્યા થકી, ચિદ્રુપ ચિત્ત ઠાય. પ્રથમ સ્તુતિ.
નમા મલ્લિ જિંદા, જાસ તમે દેવ વૃંદા; તિમ ચાસઠ ઇંદા, સેવે પાદારવિદા; દુરગતિ દુ:ખ દા, નામથી સુખકદા; પ્રભુ સુજસ સુરિંદા, ગાય ભકતે નિરદા.
૧૯૭
૧. સર્વ વિરતિ સામાયિક્ર, ૪ સૂક્ષ્મ સંપરાય, ૫ યથાખ્યાત,
૧૨

Page #185

વવ નમાલો
૧૪
ભવંત જિનરાયા, શુક્રસ ધ્યાને સુહાયા; સાહ` પદ પાયા, ત્યકત મદ માહ માયા, સુરૈ નર ગુણુ ગાયા, કેવલશ્રી સુહાયા; તે સવિ જિનરાયા, આપજે મેાક્ષ માયા.
કૈવલ વર નાણે, વિશ્વના ભાવ જાણે; ખાર પરષદ ઠાણે, ધ જિનજી વખાણે, ગણધર તિણે ટાણે, ત્રિપદીએ અ માણે; જે રહે સુહ ઝાણે, તે રમે આત્મ નાણું. વૈટયા દેવી, ભકિત હિયો ધરેવી, જિન સેવા કરેવી, વિાનાં વૃંદ ખેવી સંધ દુરિત હરેવી, લચ્છી લીલા વરેવી; રૂપવિજય કહેવી, આપો માજ દેવી.
દ્વિતીય સ્તુતિ.
મલ્લિ જિનરાજા, સેવીયે પુણ્યભાજા; જિમ ચઢત દિવાજા, પામીએ સુખ તાજા; કાઈ લેાપે ન માજા, નિત્ય નવા (વ) સુખ સાજો; કાઈ ન કરે જા જા, પુણ્યની એહ 'માજા.
૧ મર્યાદા.
૧

Page #186

મૌન એક્રદશીના દેવવંદન–પં. રૂપવિજ્યજીકૃત ૧૭૯ મલ્લિ નમી નામે, કેવલજ્ઞાન પામે; દસ ક્ષેત્ર સુઠામે, તિમજ ભિન્ન ભિન્ન નામે; ત્રણ કાલ 'નિમામે, ઘાતિયાં કર્મ વામે; તે જિન પરિણામે, જઈ વસે સિદ્ધિ પામે. જિનવરની વાણી, ચાર અનુયાગ ખાણું નવ તત્વ વખાણી, દ્રવ્ય ષટમાં પ્રમાણી; ગણુધરે ગુથાણી, સાંભલે જેહ પ્રાણી; કરી કર્મની હાણ, જઈ વરે સિદ્ધિ રાણી. ૩ સુર કુબેર આવે, શીશ જિનને નમાવે; મિધ્યાંત્ર ખપાવે, શુદ્ધ સમ્યકત્વ પાવે; પુણ્ય થોક જમાવે, સંધ ભકિત પ્રભાવે; પદ્મવિજય સુહાવે, શિષ્ય તસ રૂપ ગાવે. ૪
શ્રી મલ્લિજિન કેવલજ્ઞાન કલ્યાણક સ્તવન, ( સાંભલ રે તું સજની મેરી, કજની કિહાં રમી
આવી જી રે–એ દેશી.) મલ્લિ જિનેશ્વર અરચિત કેશર, અલવેસર અવિનાશી છે; પરમેશ્વર પૂરણ પદ ભોકતા, ગુણરાશિ શિવ વાસી, જિન ધ્યો છે.
૧ નિર્મમત્વ. ૨ ખપાવે.

Page #187

દેવવ ઇનમાલા
૧૮૦
મલ્લિ જિષ્ણુદ્દે મુણિંદ, ગુણ ગણ ગાવા જી-એ આંકણી. મૃગશિર શુદી એકાદશી દિવસે, ઉપન્યુ` કેવલનાણુ જી;
લેાકાલાક પ્રકાશક ભાસક, પ્રગટયો અભિનવ ભાણુ; જિનજી॰ મલ્લિ॰ મત્યાદિ ચઉ નાણુનું 'ભાસન,
અહમાં સકલ સમાય જી; ગ્રહ `ઉડુ તારા ચંદ પ્રભા જિમ, તરણી તેજમાં જાય; જિનજી॰ મલ્લિ॰ જ્ઞેય ભાવ વિ જ્ઞાને જાણે, જે સામાન્ય વિશેષ છ; આપ સ્વભાવે રમણ કરે પ્રભુ, તજી પુદ્ગલ સોંલેશ; જિનજી॰ મલ્લિ ચાલીશસહસ મહામુનિ જેહના, રત્નત્રય આધાર છ; સહસ પંચાવન સાહણી જાણેા, ગુણમણિ રયણ ભંડાર, જિનજી॰ મલ્લિ॰ શત સમ་ન્યૂન સહસ પંચાવન, વરસ કેવલ ગુણ ધરતા જી; વિચરે વસુધા ઉપર જિનજી, અહ ઉપગારને કરતા; જિનજી॰ મધિ॰ ૧ પ્રાથ. ૨ નક્ષત્ર. ૭ . ૪ વર્ષ,
પ્
8

Page #188

મૌન એકાદશીના દેવવંદન—૫૦ રૂપવિજયજીકૃત
કેવલનાણ કલ્યાણક જિનનું, જે ભવિયણ નિત્ય ગાવે જી; જિન ઉત્તમ પદ પદ્મ પ્રભાવે, શુદ્ધ રૂપ તે પાવે; જનજી॰ મલ્લિ તૃતીય ચૈત્યવંદન. જય નિર્જિત મદ મલ્લુ, શલ્યત્રય વર્જિત સ્વામી; જય નિર્જિત કદ દર્પ, નિજ આતમ રામી. ૧ દુર્જય ઘાતી કર્યું 'મમ્, ભજન વડવીર; નિર્મલ ગુણુ સંભાર સાર, સાગર વર ગંભીર. અનત જ્ઞાન દર્શન ધરૂ એ, મલ્રિ જિષ્ણુદ મણિ', વદન પદ્મ તસ દેખતાં,લહે ચિદ્રુપ અમદ (ઇતિ ચાથા જોડો. ૪) દેવવંદનના પાંચમા જોડા પ્રથમ ચૈત્યવંદન.
૧૮૧
સકલ સુરાસર ઇંદ વૃંદા, ભાવે કર જોડી; સેવે પદ પકજ સદા, જધન્ય થકી એક કોડી, જાસ ધ્યાન એક તાન, કરે જે સુર નર ભાવે; સંકટ કષ્ટ દૂરે ટલે, શુચિ સંપદ પાવે. સર્વ સમિહિત પૂરવા એ, સુરતરૂ સમ સાહાય$ તસ પદ પદ્મ પૂછ્યા થકી, નિશ્ચય શિવ સુખ થાય. ૩
૧ ધાતી ક્રમ'ના મમ એટલે મેાહનીય ક્ર. ૨ મનાવતિ.
૧

Page #189

દ્વિતીય ચૈત્યવંદન. નમો નમો શ્રીનમિ જિનવરૂ, જગનાથ નગીને; પદ યુગ પ્રેમે જેહના, પૂજે પતિ શચિને.' 'સિંહાસન આસન કરી, જગ ભાસન જિનરાજ; મધુર ધ્વનિ દીયે દેશના, ભવિ જનને હિત કાજ. ૨ ગુણ પાંત્રીસ અલંકરી એ, પ્રભુ મુખપત્રની વાણી; તે નમિ જિનની સાંભલી, શુદ્ધ રૂપ લહે પ્રાણી. ૩
પ્રથમ સ્તુતિ. શ્રી નમિજિન નમિ, પાપ સંતાપ ગમી, નિજ તત્ત્વમાં રમીયે, સર્વ અજ્ઞાન વધીએ; સવિ વિઘને દમયે, વતએ પંચ સમિયે; નવિ ભવન ભમીયે, નાથ આણું ન ક્રમીયે. દશે ખેત્રના ઈશ, તીર્થ પતિ જેહ ત્રીશ; ત્રિતું કાલ ગણીશ, નેવું જિનવર નમીશ; અહંત પદ ત્રીશ, સાઠ દીક્ષા જપીશ; કેવલી જગદીશ, સાઠ સંખ્યા ગણીશ. સગ નય સુત વાણી, દ્રવ્ય છકકે ગવાણી; સમ ભંગી ઠરાણી, નંદ તણેવે વખાણી; - ૧ ઇંદ્રાણી. ૨ નવ. ' , , , , , ,

Page #190

મૌન એકાદશીના દેવવંદન—૫૦ રૂપવિજયજીકૃત
જે સુણે ભવિ પ્રાણી, શુદ્ધ શ્રદ્ધાન આણી; તે વરે શિવરાણી, શાશ્વતાનઃ ખાણી. દેવી ગંધારી, શુદ્ધ સમ્યકત્વ ધારી; પ્રભુ સેવા કારી, સદ્ય ચઉવિહ સંભારી; કરે સેવના સારી, વિશ્ર્વ દરે વિદારી; રૂપવિજયને પ્યારી, નિત્ય દેવી ગધારી.
દ્વિતીય સ્તુતિ.
નામ જિન જયકારી, સેવિયે ભકિત ધારી; મિથ્યાત્વ નિવારી, ધારીએ આણુ સારી; પરભાવ વિસારી, સેવિયે સુખકારી; જિમ લહે। શિવનારી, કમલ દૂરે ડારી. વર કેવલનાણી, વિશ્વના ભાવ જાણી; શુચિ ગુણ ગણુ ખાણી, શુદ્ઘ સત્તા પ્રમાણી; ત્રિભુવનમાં ગવાણી, કીર્તિ કાંતા વખાણી; તે જિન વિ પ્રાણી, વદીયે ભાવ આણી. આગમની વાણી, સાત નયથી વખાણી, નવ તત્ત્વ ઠરાણી, દ્રવ્ય ષમાં પ્રમાણી; સગ ભંગ ભરાણી, ચાર અનુયેાગે જાણી; ધન્ય તાસ કમાણી, જે ભણે ભાવ આણી.
૧૯૩
૪

Page #191

દેવવંદનમાલા
એકાદશી સારી, મૃગશીર્ષે વિચારી; કરે જે નર નારી, શુદ્ધ સમ્યકત્વ ધારી; તસ વિદ્મ વિદારી, દેવી ગંધારી સારી; રૂપવિજયને ભારી, આપજે લચ્છી પ્યારી. ૪
શ્રી નમિનાથ જિન સ્તવન. [વારા મહલા ઉપર મેહ ઝબૂકે વીજલી, મારા લાલ–એ દેશી ] પરમ રૂપ નિરંજન, જન મન રંજક લલના ભક્તિવત્સલ ભગવંત, તું ભવ ભય ભંજણ; લલના જગત જંતુ હિતકારક, તારક જગધણી; લલના તુજ પદપંકજ સેવ, હેવ' મુજને ઘણી. લલના૦૧ આવ્યો રાજ હજુર, પૂરવ ભકિત ભરે; લલના આપ સેવના આપ, પાપ જિમ સવિ ટલે, લલના તુમ સરિખા મહારાજ, મહેર એ નહિ કરે, લલના તો અમ સરિખા જીવન, કારજ કિમ સરે. લલના૦૨ જગતારક જિનરાજ, બિરૂદ છે તુમ તણે લલના આપ સમકિત દાન, પરાયા મત ગણે લલના સમરથ જાણી દેવ, સેવના મેં કરી; લલના તુંહિ જ છે સમરથ, તરણ તારણ તરી. લલના૦૩ : ૧ ટેવ. ૨ વહાણ.

Page #192

લલના
લલના
લલના૦૪
સોન એકાદશીના દેવવદન-૫૦ રૂપવિજયજીકૃત ૧૮૫ મૃગશિર શિત' એકાદશી, ધ્યાન શુકલ ધરી, લલના ધાતી કરમ કરી અંત કે, કેવલ શ્રી વરી; જગવિસ્તારણ કારણ, તીરથ થાપીયા; આતમ સત્તા ધર્મ, ભવ્યને આપીએ. અમ વેલા ક્રિમ આજ, વિલંબ કરી રહ્યા; જાણા છે! મહારાજ, સેવકે ચરાં ગ્રહ્યાં; મન માન્યા વિના માહરૂ, નવ છેાડુ' કદા; લલના॰ સાચા સેવક તેહ જે, સેવ કરે સદા. વપ્રા માત સુજાત, કહાવે। શ્યું ઘણું; આપે। ચિદાનંદ દાન, જનમ સફલા ગણું; જિન ઉત્તમ પદ પદ્મ, વિજય પદ દીજીએ; રૂપવિજય કહે સાહિબ, મુજરા લીજીએ.
લલના॰ લલના॰
લલના૦૫
લલના
લલના
લલના
લલના૬
તૃતીય ચૈત્યવંદન.
સકલ મંગલ કૅલિ કમલા, મંદિર ગુણસુંદર વર કનક વર્ણે સુપર્વ પતિ જસ, ચરણ સેવે મનહર’; અમરાવતી સમ નયરી મિથિલા, રાજ્ય ભાર રાધર; પ્રણમામિ શ્રી નમિનાથ જિનવર, ચરણુ પંકજ સુખકર
૧ શુકલ. દી
૧

Page #193

૮૬
દેવચંદનમાસ
મજ વાજિ સ્પંદન' દેશ પુર ધન, ત્યાગ કરી ત્રિભુવન ધણું; ત્રણશે અઠયાશી કોડિ ઉપર, દીએ લખ એંશી ગણી દીનાર જનની જનક (નામાં) અંકિત; દીયે ઈચ્છિત જિનવર.
પ્રણ૦ ૨ સહસ્ત્રાગ્ર વનમાં સહસ નર યુત, સૌમ્યભાવ સમાચરે; નરક્ષેત્ર સંજ્ઞી ભાવ વેદી, જ્ઞાન મન:પર્યવ વરે; અપ્રમત્ત ભાવે ઘાતી ચઉ ખાય, લહે કેવલ દિનકરી
પ્રણ૦ ૩ તવ સકલ સુરપતિ નતિ કરી. તીર્થપતિ ગુણ ઉચ્ચરે; જય જગત જંતુ જાત કરૂણાવત તું ત્રિભુવન શિરે. જય અકલ અચલ અનંત અનુપમ, ભવ્ય જન મન ભયહર,
પ્રણ૦ ૪ સપ્તદશ જસ ગણધરા મુનિ, સહસ વિંશતિ ગુણની લાક સહસ એકતાલીશ સાહુણી, સેલસે કેવલી ભલા; જિનરાજ ઉત્તમ પની પરે, રૂપવિજય સુહા(હ)કરં.
પ્રણ૦ ૫ પંડિત પવિજ્યજીકૃત મૌન એકાદશી દેવવંદન સંપૂર્ણ ક ૧. રથ. ૨. ચારિત્ર. ૩. સૂર્ય. ૪. નમસ્કાર

Page #194

ચિત્રી પુનમની કથા.
૧૮૭ ચિત્રી પુનમના દેવવંદનના રચનાર
૫૦ દાનવિજયજી. આ મુનિરાજ વિજયરાજસૂરિજીના કાળમાં થયા છે. વિજય-- રાજસૂરિજી સં૦૧૭૦૩માં સીરાહીમાં આચાર્ય પદ પામ્યા છે. અને સં. ૧૭૪૨ ના અશાડ વદી ૧૩ ખંભાતમાં કાળ ધર્મ પામ્યા છે. તેથી દાનવિજયજી તે દરમિઆનમાં થએલા સંભવે છે. તેઓશ્રીએ બનાવેલા અષ્ટાપદ સ્તવનના અંત ભાગમાં જણાવ્યું છે કે સંવત ૧૫૬ માં બારેજામાં ચોમાસું રહીને આ સ્તવન બનાવ્યું છે. એજ સ્તવનમાં પોતે વિજયરાજરિના ચરણની સેવા કરનાર છે એમ જણાવ્યું છે.
વળી સંવત ૧૭૭૨ માં તેમણે બનાવેલ સપ્તભંગી ગર્ભિત વિરક્તવનમાં જશુવ્યું છે કે વિજયરાજસૂરીશ્વરના રાજયમાં ગુરૂ
શ્રી તેજવિજયના ચરણ કમલની સેવા કરી દાનવિજય હર્ષિત થયા છે. આ ઉપરથી તેઓના ગુરૂ શ્રી તેજવિજય છે. તેમજ તેમની કૃતિઓ સં. ૧૭૩૦થી સં૦ ૧૭૭૬ સુધીની સંભવે છે, તેમની વિશેષ હકીકત મળતી નથી.
' ' ચૈત્રી પુનમની કથા. तीथराजं नमस्कृत्य, श्रीसिद्धाचलसंज्ञकम् । ૌત્રશુપૂજિયા, શાળાનું ચિત્ત કથા ૨
અથ શ્રીસિદ્ધાચલ નામના તીર્થરાજને નમસ્કાર કરીને ચિત્ર શુકલ (સુદી) પૂર્ણિમા-પૂનમનું વ્યાખ્યાન હું
સર્વ પૂમની અંદર ચૈત્રી પૂનમ ઘણું પુન્યને વધારનાર છે કારણકે શ્રી સિદ્ધાચલ તીર્થને વિષે અનેક વિદ્યાધરે.

Page #195

૧૮૮
દેવવંદનમાલા
તથા ચકવર્તી આદિ મહાપુરૂષે આ તિથિએ સિદ્ધિ પામ્યા છે. પ્રથમ તીર્થપતિ શ્રી ઋષભદેવના નમિ-વિનમિ નામના બે પુત્રે મોક્ષે ગયા છે. . આ કારણથી આ ચિત્રી પૂનમને દિવસ સર્વથી મેટે કહ્યો છે. આથી આ દિવસને ઉત્તમ પર્વ સમાન જાણીને તેનું -આરાધન કરવું.
પ્રથમ નમિ વિનામને સંબંધ આ પ્રમાણે –
નમિ વિનમિ શ્રી ઋષભદેવના પુત્ર હતા. ઋષભદેવ ભગવાને જ્યારે દીક્ષા લીધી ત્યારે મોટા પુત્ર ભરતને અયેધયાનું રાજ્ય, નાના પુત્ર બાહુબલિને તક્ષશિલાનું રાજ્ય ને -બીજા પુત્રને પણ યથાયેગ્ય રાજ્ય વહેંચી આપ્યું. આ -વખતે નમિ વિનમિ કેઈ કામ પ્રસંગે બહાર દૂર દેશાંતર ગયા હતા. તેથી તેમને રાજ્યને ભાગ આપવાનો રહી ગયે. તેઓ જ્યારે પરદેશથી પાછા આવ્યા ત્યારે ભગવાનને નહિ જેવાથી ભારતને પૂછ્યું કે, “આપણા પિતા ક્યાં ગયા છે?” જવાબમાં ભરતે જણાવ્યું કે, “પિતાએ તે દીક્ષા લીધી છે માટે તમે જે મારી સેવા કરે તે હું મારા ભાગમાંથી કઈક દેશનું રાજ્ય આપીશ.”
પરંતુ તેમને ભારતની વાત પસંદ નહિ આવવાથી રાજ્યને ભાગ મેળવવા પ્રભુ પાસે ગયા. છદ્મસ્થપણે વિચરતા -ભગવાન તે કાંઈ પણ જવાબ આપતા નથી, તે પણ તેઓ
ભગવાનની પાછળ પાછળ ભમવા લાગ્યા અને જ્યાં જ્યાં -ભગવાન કાઉસગ્ગ ધ્યાને ઉભા રહે, ત્યાં ત્યાં પ્રભુની ચારે બાજુએથી કાંટા કાંકરા વગેરે દૂર કરે, પાણી છાંટી ભૂમિ

Page #196

ચત્રી પુનમની કથા.
૧૮૯
શુદ્ધ કરે, ડાંસ, મચ્છર વગેરે ઉડાડે. તથા સવાર સાંજ પ્રભુને વાંચીને “રાજ્ય આપે.” એમ વિનતિ કરે.
એક વખત ધરણેન્દ્ર પ્રભુને વાંદવા આવ્યા. પ્રભુની સેવા ભક્તિ કરતા નમિ વિનમિને જોઈને તેમના ઉપર પ્રસન્ન થએલા ધરણેન્ટે તેમને અડતાલીશ હજાર સિદ્ધવિદ્યાઓ, આપી અને વૈતાઢય પર્વત ઉપર ઉત્તર દક્ષિણ એણિમાં નગર વસાવ્યાં. તેમાં વિદ્યાના બલે વિદ્યાધરોને વસાવ્યાં. ત્યાં બંને ભાઈઓ રાજ્ય કરવા લાગ્યા. કેટલોક કાળ સુખે રાજ્ય કરીને પોત પોતાના પુત્રને રાજ્યગાદી સંપીને તેમણે દીક્ષા લીધી. સિદ્ધાચલ તીર્થ આવીને પ્રભુ ઝડષભદેવને વાંદીને તેજ તીર્થ ઉપર બે કડી સાધુએ સાથે મેક્ષે ગયા.
પ્રથમ તીર્થકર શ્રી રાષભદેવના પહેલા ગણધર શ્રી પુંડરિક ચેત્રી પુનમના દિવસે એ પર્વત ઉપર મોક્ષે ગયા તેથી આ તીર્થનું નામ પુંડરિકગિરિ પણ કહેવાય છે. તે પુંડરિક ગણધરની કથા આ પ્રમાણે –
ઋષભદેવ પ્રભુ છઘસ્થપણે વિહાર કરતાં અયોધ્યા નગરીની બહાર પુરિમતાલ ઉદ્યાનમાં આવ્યા. ત્યાં તેમને કેવલજ્ઞાન ઉપન્યું. દેવેએ સમોસરણની રચના કરી. સેવકે ભરતરાજાને પ્રભુને કેવલજ્ઞાન ઉપજ્યાની ખબર આપી. તે વખતે બીજા સેવકે આયુધશાલામાં ચકરત્ન ઉત્પન્ન થયાની હકીકત હતી. બંને વધામણુઓ સાથે આવવાથી ભરતરાજા પ્રથમ કેને મહત્સવ કર તેના વિચારમાં પડયા. તેમણે વિચાર્યું કે ચકરત્ન તો કર્મબંધનું કારણ અને આ ભવમાં જ લાભદાયી છે. પરંતુ તીર્થકરના કેવલજ્ઞાનને ઉત્સવ તે

Page #197

૧
કેવવંદનમાલા
આ
સાત
જય
ભી
આ લોક અને પરલોકમાં લાભદાયી છે. આવું વિચારી પ્રભુને વાંદવા જવાની તૈયારી કરી.
પછી પુત્રના વિયેગથી જેમનાં આંખે પડલ વળ્યાં છે તથા પોતાના પુત્રની બીલકુલ કાળજી રાખતું નથી એમ કહીને વારંવાર ઠપકે આપતા મરૂદેવા માતાને, “ચાલે તમારા પુત્રની વ્યક્તિ દેખાડું” એમ કહી હાથી ઉપર બેસાડીને ભરત રાજા ચતુરંગી સેના લઈને પ્રભુને વાંદવા ગયા. દેવદુંદુભીને નાદ સાંભળી મરૂદેવાએ ભરતરાજાને પૂછ્યું કે “આ શું લાગે છે.?” તે વખતે ભરતરાજાએ કહ્યું કે તમારા પુત્રને કેવલજ્ઞાન થયું છે તેથી દેવદુદંભીને આ ધ્વનિ સંભળાય છે. તમે તમારા પુત્રની ઋદ્ધિ જુઓ. માતાને હર્ષનાં આંસુ આવ્યાં, તેથી પડલ ઉતરી જતાં પુત્રની અદ્ધિ જોઈ. તે વખતે હું પુત્રની પાછળ આંધળી થઈ અને આટલી ઋદ્ધિવાળા પુત્રે તે મારી ખબર પણ પૂછી નહિ એવી અન્યત્વ ભાવના ભાવતાં થકલ ધ્યાનથી કેવલજ્ઞાન પામી અંતકૃત કેવલી થઈ ક્ષે ગયા. ભરત મહારાજાએ માતાના શરીરને ક્ષીર સમુદ્રમાં પધરાવ્યું.
પછી ભરત મહારાજા સસરણમાં આવ્યા. પ્રભુને ત્રણ પ્રદક્ષિણ દઈ વિધિ પૂર્વક વાંદને યેગ્ય સ્થાને બેઠા. ભગવાને વૈરાગ્યમય ધર્મોપદેશ આપે. તે સાંભળીને ભસ્ત રાજાએ શ્રાવક ધર્મ સ્વીકાર્યો. તે વખતે ભરત રાજાના પુત્ર ઋષભસેન જેમનું બીજું નામ પુંડરિક હતું તેમણે ઘણુ પરિવાર સાથે પ્રભુ આગળ ચારિત્ર લીધું. પ્રભુએ ચતુર્વિધ સંઘની સ્થાપના કરી. તે વખતે પ્રભુએ ૮૪ ગણધરે સ્થાપ્યા. તેમાં પુંડરિકને પ્રથમ ગણધર સ્થાપ્યા. .

Page #198

ત્રી પુનમની કથા.
- શુદ્ધ ચારિત્રનું પાલન કરતા શ્રી પુંડરિક વણધર પ્રભુની સાથે વિચરે છે. કેટલાક સમય પછી ભગવાન પરિવાર સાથે શ્રીસિદ્ધાચલ તીર્થને વિષે રાયણું વૃક્ષ તલે સમસય. ઈન્દ્રાદિક વંદન કરવા આવ્યા. તે વખતે પ્રભુએ તેમની તથા પુંડરિકાદિ મુનિરાજની આગળ શ્રી શત્રુંજય તીર્થને મહિમા કહ્યો. તેમ જ આ તીર્થ ઉપર પુંડરિક ગણધરને મોક્ષ મળશે એમ જણાવીને કહ્યું કે “હે ભવ્ય છે ! આ તીર્થ અનાદિ કાળનું શાશ્વતું છે. અહીં અનેક તીર્થકરોને અનંતા મુનીશ્વરે ઘાતી કર્મોને ક્ષય કરી સિદ્ધિ પામ્યા છે. તેમજ પામશે. અભવ્ય છે તે પ્રાયે આ તીર્થને નજરે પણ જોતાં નથી. વળી આ અવસર્પિણીમાં એ તીર્થ પંડરિકગિરિ નામથી વિશેષ પ્રસિદ્ધિ પામશે. આ પ્રમાણે તીર્થને મહિમા જ્હીને પ્રભુએ અન્યત્ર વિહાર કર્યો.
હવે એક વાર પુંડરિક ગણુંધર પાંચ કેડી સાધુના પરિવાર સાથે ગામે ગામ વિહાર કરતા સેરઠ દેશમાં આવ્યા. તે વખતે તેમને વાંદરાને રાજાદિક ઘણા લોકે આવ્યા. વાંદીને ઊચિત આસને સૌ બેઠા, તે વખતે ગણધર મહારાજાએ ધર્મદેશના આપી. તે વખતે કેઈક ચિંતાતુર સ્ત્રી પોતાની દુઃખી વિધવા પુત્રીને ત્યાં લઈને આવી. ગણધર મહારાજને નમસ્કાર કરીને “પિતાની પુત્રીએ એવું કહ્યું પાપ કર્મ કર્યું હશે કે જેથી તેણી લગ્ન મંડપમાં જ હાથ મેળાવા વખતે જ વિધવા થઈ?” એમ પૂછ્યું. તે વખતે ચાર જ્ઞાની શ્રીપુંડરિક ગણધરે કહ્યું કે “દરેક જીવને જેવું કર્મ બાંધ્યું તેવું ભેગવ્યા વિના છૂટકે નથી. અશુભ કર્મનું

Page #199

૧૯૨
દેવ નમાલા
ફૂલ પણુ અશુભ જ હોય. દરેક જીવ પોતે કરેલાં શુભાશુભ કનાં ફળ પામે છે. બીજા તેા નિમિત્ત માત્ર છે. હું એને પૂર્વ ભવ કહું તે સાંભળઃ—
“ જંબુદ્વીપમાં પૂર્વ મહાવિદેહમાં ચંદ્રકાતા નગરીના સમરથસિહ નામના રાજા હતા. તેને ધારણી નામે રાણી હતી. તેજ નગરનાં પરમ શ્રાવક મહાધનવાન ધનવા નામે શેઠને ચશ્રી અને મિત્રશ્રી નામની એ સ્ત્રીઓ હતી.. તે અને વારા પ્રમાણે પતિ સાથે વિષયસુખ ભોગવતી હતી. પરંતુ એક દિવસે કામવશ થએલી ચંદ્રશ્રી મર્યાદા મૂકીને શાયના વારો હતા છતાં શેઠ પાસે ગઇ. શેઠે તેને કહ્યુ કે “ આજ તારા વાર નથી તે છતાં મર્યાદા મૂકોને કેમ આવી કામવશ થએલી ચશ્રીએ કહ્યુ કે “ એમાં મર્યાદા શી ? ” શેઠે તેને કહ્યુ કે “ કુલવંતને મર્યાદા છોડવી યોગ્ય નથી. ” તેથી ગુસ્સે થએલી તે વીલા માંએ પાછી ફરીને મિત્રશ્રી ઉપર ઘણે દ્વેષ રાખવા લાગી.
"
કેટલાએક દિવસ પછી પિતાને ઘેર ગએલી ચદ્રશ્રીએ મંત્ર, તંત્ર, કામણુ વગેરે કરીને મિત્રશ્રીના શરીરમાં ડાકછુના પ્રવેશ કરાવ્યો. તેથી શેઠ શાભા રહિત થએલી મિત્રશ્રીના ત્યાગ કરીને ચદ્રશ્રીને વશ થયા. પાછળથી શેઠે ખરી હકીકત જાણી તેથી ચંદ્રશ્રીના ત્યાગ કર્યો. આ ચંદ્રશ્રી શ્રાવક ધર્મ પાલવા લાગી. કરેલા પાપને આલેાવ્યા સિવાય મરણ પામીને તારી પુત્રી રૂપે ઉત્પન્ન થઈ છે. એણે પૂ લવમાં મિત્રશ્રીને પતિના વિયેાગ પાડયા તેથી તે વિષકન્યા થઈ છે. એને એવું કર્મ ઉદય આવ્યું છે કે ભરતાર એનું સુખ પણ ન જીવે. કર્મની ગતિ વિચિત્ર છે. તેણે પાતે પૂ

Page #200

ચૈત્રી પુનમની કથા.
૧૯૩
ભવમાં કરેલાં પાપ જ તે ભાગવે છે. તેથી તે દુ:ખી થઈ છે, ”
ઉપર પ્રમાણેનાં પુંડરિક ગણધરનાં વચન સાંભળીને તે કન્યાની માતાએ કહ્યું કે “ભરતારના વિરહથી પીડાએલી એ આરે વૃક્ષની ડાળને વિષે ફ્રાંસા ખાઇને મરતી હતી. તેને ફાંસામાંથી બચાવીને હું આપની પાસે લાવી છું. માટે આપ અને સર્વ દુ:ખથી મૂકાવનારી દીક્ષા આપે. ”
66
તે વખતે ગણધર મહારાજે કહ્યું કે આ તારી પુત્રી દીક્ષા લેવાને અયેાગ્ય છે. ” ત્યારે માતાએ કહ્યું કે “હે કૃપાળુ મહારાજ ! એને માટે જે યોગ્ય ધર્મ હોય તે ખતાવા. ” તે વખતે ગુરૂએ કહ્યું કે “એને ચૈત્રી પુનમની આરાધના કરાવેા તે તેના અશુભ કર્મોને નાશ થાય.” તે વખતે કન્યાએ કહ્યું કે “ મહારાજ ! તમેા મને એની આસધનાના વિધિ બતાવે. ”
તે વખતે ગણધર મહારાજે કહ્યું કે “ચત્ર સુદૃ પુનમના દિવસે શુભ ભાવથી ઉપવાસ કરવા. ભગવંતના દેરાસરે જઈને તેમની પૂજા કરવી, સ્નાત્ર મહેત્સવ કરવા. સ દેરાસરે વંદન કરવું. ગુરૂની પાસે ચૈત્રી પુનમનું વ્યાખ્યાન સાંભળવું. દીન હીન જનાને દાન આપવું. શીયલ પાલવું, જીવની રક્ષા કરવી, મેાતીથી અથવા ચાવલથી પાટ ઉપર વિમલગિરિની સ્થાપના કરવી. ગુરૂની પાસે પાંચે શક્રસ્તવે દેવ વાંઢવા. દેશ, વીશ, ત્રીસ, ચાલીશને પચાસ લેગસ્સના કાઉસગ્ગ કરવા. સ્તવન કહેવાં. એ ટક પડિક્કમણાં કરવાં વગેરે દિવસ રાત્રીનાં કર્તવ્ય કરવાં. પારણાને દિવસે મુનિ મહારા–
૧૩

Page #201

દેવવનમાલા
૧૯૪
જને વહેારાવીને પારણું કરવું. આ પ્રમાણે પંદર વર્ષ સુધી તપસ્યા કરવી. તપસ્યા પૂરી થાય ત્યારે શક્તિ પ્રમાણે ઉજમણું કરવું. આ તપથી જે દરિદ્રી હોય તે ધનવાન થાય, પુત્ર, કલત્ર, સૌભાગ્ય, યશ કીર્તિ વધે. શ્રી ભરતારના વિયાગ ન થાય. રોગ, શાક, વિધવાપણું, મૃતવત્સાપણું વગેરે દોષોના નાશ થાય. વળી વિષકન્યાપણું તથા ભૂત, પ્રેત, શાકિની, ડાકિની વગેરેના દોષ નાશ પામે. ભાવથી આ ચૈત્રી પુનમની આરાધના કરનાર સ્વર્ગનાં તથા મેાક્ષનાં સુખ પામે છે. ”
શ્રી ગણુધર મહારાજની વાણી સાંભળીને હર્ષિત થએલી કન્યાએ કહ્યું કે “હે મહારાજ ! હું આ તપ કરીશ.” ગુરૂ પાસે તપ અંગીકાર કરી ગુરૂને નમીને તે માતપિતા સાથે ઘેર ગઈ. પછી ચૈત્રી પુનમ આવી ત્યારે ભાવ પૂર્ણાંક આરાધના કરી. જ્યારે તપ પૂરા થયા ત્યારે ઉજમણુ કર્યું. સિદ્ધગિરિની યાત્રા કરી ઋષભદેવનું ધ્યાન કરીને રહી. છેવટે અનશન કરી આયુ પૂર્ણ થયે સૌધર્મ દેવલેાકે દેવતા થઈ. ત્યાં દેવ સંબધી ભાગા ભોગવી આયુ પૂર્ણ થયે મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં સુકચ્છ વિજયમાં વસ'તપુર નગરમાં નરચ'દ્વ રાજા રાજ્ય કરે છે. તે નગરમાં તારાચંદ નામે શેઠની તારા નામે ભાર્યોની કૂખને વિષે પુત્રપણે ઉપજશે. તેનુ પૂર્ણ ચંદ્ર નામ થશે. ખšાંતેર કલાના જાણકાર થશે. ક્રોડ દ્રવ્યના સ્વામી થશે. ૫દર સ્ત્રીઓને પંદર પુત્ર પામશે. ઘણું સુખ ભાગવશે. છેવટે જયસમુદ્ર નામના ગુરૂ પાસે દીક્ષા લઈને ચારિત્ર પાળી મેાક્ષે જશે.
ખીજા પણ ઘણા જીવા ચૈત્રો પુનમનું તપ કરી મેક્ષે ગયા છે. વળી આ તીર્થ ઉપર શ્રીકૃષ્ણના પુત્ર શાંબ ને

Page #202

ચૈત્રી પુનમની કથા.
૧૫
પ્રદ્યુમ્ન, દશરથ રાજાના પુત્ર ભરત, શુક મુનિરાજ, શિલકજી, પંથકજી, રામચંદ્ર, દ્રવિડરાજા, નવ નારદ, પાંચ પાંડવ વગેરે મેક્ષે ગયા છે. ચૈત્રી પુનમને ઉપવાસ કરી જે પ્રાણ સિદ્ધાચલની યાત્રા કરે તે પ્રાણ નરક તિર્યંચની અશુભ ગતિને નાશ કરે છે. તે દિવસે મંત્રાક્ષરે પવિત્ર સ્નાત્રજળ ઘરમાં છાંટે તે મરકી વગેરે ઉપદ્રવ ન થાય. સર્વદા છાંટે તે જીવ ઋદ્ધિ વૃદ્ધિ સુખ સંપદા પામે. શુભ ભાવથી આરાધતાં માંગલિકની માલા વધે. મેક્ષનાં સુખ પામે. નંદીશ્વર દ્વીપને વિષે શાશ્વતા ભગવાનને પૂજવાથી જે પુણ્ય થાય તેનાથી અધિક પુણ્ય ચિત્ર સુદ પુનમે શત્રુંજય તીર્થ ઉપર ભગવાનની પૂજા કરવાથી થાય છે. બીજે ઠેકાણે રહેલે મનુષ્ય આ ચિત્રી પુનમે શ્રી ઋષભદેવની તથા પુંડરિક ગણધરની પૂજા કરે તે દેવતાની પદવી પામે. વિમલાચલ ઉપર રહીને ભક્તિ કરે છે તેથી ઘણું જ અધિક ફલ પામે. આ દિવસે કરેલું દાન, તપસ્યા, ધ્યાન, સામાયિક તથા જિનપૂજા વગેરે ધર્મકાર્ય પાંચ કેડી ગુણું ફળને આપે છે. વળી જે જીવ શુદ્ધ વિધિથી ચૈત્રી પૂનમનું આરાધન કરે તે જીવ પોતાના સ્થાનમાં બેઠો થકે ભાવના ભાવે તે પણ તીર્થ યાત્રાનું ફળ પામે. માટે હે ભ! તમે આવા પ્રભાવશાલી ચિત્રી પુનમની આરાધના કરી શાશ્વત સુખને મેળવે.
ચિત્રી પુનમની કથા સંપૂર્ણ.

Page #203

૧૯૬
દેવવંદનમાલા મુનિવર્ય શ્રીદાનવિજયજીકૃત
ચૈત્રી પૂનમનાં દેવવંદન આ વિધિ-પ્રથમ ચૌમુખ પ્રતિમા સ્થાપી સ્નાત્ર ભણાવવું, પછી પ્રભુને દશ તિલક કરવાં, ફૂલના હાર દશ ચઢાવવા, દશ વખત અગરબત્તી ઉખેવવી, દશ વખત ચામર વીંજવા, દશ દીવેટને દી કરે, પછી દશ વખત ઘંટ વગાડ, ચેખાના સાથિયા દશ કરવા, સાથિયાની ઉપર દશ બદામે મૂકવી, ચૌમુખજીને ચારે પાસે ચાર શ્રીફલ મૂકવાં, અખિયાણું ગોધૂમ (ઘઉ) શેર ત્રણ મૂકવું, તેની ઉપર એક શ્રીફલ મૂકવું, નેવેદ્ય મધ્યે સર્વે જાતિનાં પફવાન્ન દશ દશ મૂકવાં. પછી જે જે જાતિનાં ફળ મલે તે તે સર્વ ફળ ઉત્તમ જાતિનાં લેવાં. પછી દેવ વાંધીએ.
દેવવંદનને પ્રથમ જોડે. વિધિ-પ્રથમ ઈરિયાવહિ પકિકકમી એક લેગસ્સને કાઉસગ્ગ કરી, પારી પછી પ્રગટ લેગસ્સ કહીને ચૈત્યવંદન કહીયે, તે આ પ્રમાણે
પ્રથમ ચેત્યવંદન, નાભિ નરેસર વંશ ચંદ, મરુદેવા માત; સુર રમણી રમણીય જાસ, ગાયે અવદાત; કંચન વર્ણ સમાન કાંતિ, કમનીય શરીર;
૧. સુંદર,

Page #204

ચિત્રી પુનમના દેવવંદન–પં. દાનવિજયજીકૃત
સુંદર ગુણગણ પૂર્ણ, ભવ્ય જન તરૂ કીર; આદીશ્વર પ્રભુ પ્રણમીયે એ, પ્રભુત સુરાસુર વૃંદ મન મોદે મુખ દેખતાં, દાન મિટે દુ:ખ દંદ.
પછી નમુત્થણું કહી અડધા જયવીયરાય કહેવા. પછી બીજું ચૈત્યવંદન કહેવું. તે આ પ્રમાણે
દ્વિતીય ચૈત્યવંદન. પૂર્ણ ચંદ્ર ઉપમાન જાસ, વદનાંબુજ દીઠે ભવ ભવ સંચિત પાપ તાપ, તે સઘલા નઠે; ભવિજન નયન ચકોર (ચક્ર) ચંદ્ર, તવ હરખિત થાય; અંધકાર અજ્ઞાન તિમ, નિર્વિષયી જાય. સમતા શીતલતા વધે એ, પૂર્ણ જ્યોતિ પરકાશ ગષભ દેવ જિન સેવતાં, દાન અધિક ઉલ્લાસ.
પછી અંકિંચિત્ર નમુત્થણું, અરિહંત ચેઇયાણું કહી અનુક્રમે થે કહેવી. તે આ પ્રમાણે –
પ્રથમ થાય છે. સિરિ શત્રુંજય ગિરિ મંડ, દુઃખ દોહગ દુરિય વિહંડણેક
૧. પિપટ. ૨. હર્ષ પામે. ૩ મુખ રૂપી કમળ.

Page #205

દેવવ નમાલા
૧૯૮
ચૈત્રી પુનમે સિરિ રિસહેસર, પૂએ પુંડરીક ગણિ સુદરુ. અતીત અનાગત વમાન, જિનવર આવી અનંત તાન; ચૈત્રી પૂનમ દિવસે સમેાસર્યા, તે ધ્યાયી મુક્તિ વધુ વર્યો. વિમલાચલ મહિમા ભાખિયા, જિનવર ગણધર તિહાં દાખીયા; તે આગમ સમરો ધરિય ભાવ, દુસ્તર ભવસાગર સાર નાવ. ચક્કેસરી દેવી સુરવરા, જિનવર પય સેવે હિતકરા; વિમલાચલ ગિરિ રખવાલિકા, વરદાન દેજો ગુણ માલિકા.
પછી નમ્રુત્યુણું, અરિહંત ચૈઇઆણું વગેરે કહી પૂર્વની માર્કક ચાર થાયા કહેવી.
થાય જોડા બીજો. વિમલાચલ ભૂષણુ, ઋષભ જિનેશ્વર દેવ; તસ આણુ લહીને, ઋષભસેન 'ગણુદેવ;
૧ ગણધર
૧
ર

Page #206

ચૈત્રી પુનમના દેવવંદન—૫૦ દાનવિજયજીકૃત
૧૯૯
તે તીરથ મંડપ (તીરથમાં મુખ્ય),પરણી શિવહુ સાર; ચૈત્રી પૂનમ દિન, આણી હર્ષ અપાર. વિમલાચલ મહિમા, જિનવર કેાડી અન ંત; ઉપદેશે પડિત, પરિષદ માંહિ અનંત; તે જિનવર દેબે, મંગલ માલા ઋદ્ધિ; ચૈત્રી પૂનમ તપ, આરાધકને સિદ્ધિ. અષ્ટાપદ પસુહા, તીરથ કાડી અનેક; તેહમાં એ રાજા, એમ કહે આગમ છેક; તે આગમ નિપુણા, આણી હૃદય વિવેક; ચૈત્રી પૂનમ દિન, જિમ હાય પુણ્ય વિવેક. ચક્કેસરી દેવી, જિનશાસન રખવાલી; સિંહાસન બેઠી, સિ’હલકી લટકાલી; ચૈત્રી પૂનમ તપ, વિશ્ર્વ હરો માય; શ્રી વિજય રાજસૂરિ, દાન માન વરદાય.
પછી નમ્રુત્યુણું॰ જાવતિ ચેઈઆઈઁ કહી ખમાસમણુ દેઇ જાવત કેવિ સાહૂ॰ નમાડહું તૂ॰ કહી નીચેનું સ્તવન કહીયે. શ્રી સિદ્ધાચલજીનું સ્તવન. ( એકવીશાની દેશી )
સુખકારી રે, સિદ્ધાચલ ગુણુ ગેહ રે; ભવિ પ્રણમા રે, હૃદય ધરી બહુ નેહ રે; ત્રુટક
૩

Page #207

૨૦૦
દેવવંદનમાલાં
બહ નેહ આણી એહ જાણી, સકલ તીરથ સેહરો; શ્રી ઋષભદેવ જિર્ણોદ પૂછ, પૂર્વ સવિ દુષ્કૃત હરે; અસુર સુર મુનિરાજ કિન્નર, જાસ દરસન અહિલસે; જેહનું ફરસન કરી ભવિજન, મુક્તિ સુખમાં ઉલ્લશે. દ્વાલ–આદીશ્વર રે, વિહરંતા જગમાંહિ રે; સિદ્ધાચલ રે, આવી સમસર્યા ત્યાંહિરે. ત્રુટક
ત્યાંહિ ગણધર પુંડરીકને, ભુવન ગુરુ એમ ઉપદિશે; તુમ નામથી એ તીર્થ કેરો, અધિક મહિમા વાધશે; કર્મ સવિ તોડી મોહ મોડી, લહી કેવલ નાણુ રે; ચૈિત્રી પૂનમ દિવસે ઈસુ ગિરિ, પામશે નિર્વાણ રે. ઢાલ ઈમ નિસુણી રે, શ્રી ગણધર પુંડરીક રે; ભવજલથી રે, અલગું જિમ પુંડરીક' રે; ગુટકપુંડરીક પરે જે ભય ન પામે, પરોસહ ઉપસર્ગથી; ક્રોધ મદ માન માયા, જાસયિત્તે રતિ નથી, પંચ કોડિ મુનિવર સંધાતે, તિહાં અણસણ ઉચ્ચરે; અડ કર્મ જાલી દોષ ટાલી, સિદ્ધમંદિર અનુસરે. ૩
૧. કમળ. ૨. સિંહ. ૩. લેશ માત્ર. ૪. બાળી..

Page #208

ત્રી પુનમના દેવવંદન—૫૦ દાનવિજયજીકૃત ઢાલ–તેદિનથી રે, એ ગિરિનુ અતિ ઋદ્ધિ રે; પુડરિક ઇતિ રે, નામ થયું (સુ) પ્રસિદ્ધ રે; ત્રુટક— સુપ્રસિદ્ધ મહિમા ચૈત્રી પૂનમ, દિને જેહંના જાણીયે; બહુ ભાવ આણી સાર જાણી, સુગુણ જાસ વખાણીયે; દશ વીશ ત્રીશ ચાલીસ ને, પચાસ પુષ્પની માલ રે; લેગસ તે તેા કાઉસગ્ગ થુઈ, નમુક્કાર રસાલ રે. ૪ ઢાલ-ફલ તેતા રે, હાય તેની પ્રદક્ષિણા; ચત્રી પૂજા રે, ઈણિ વિધ કીજે વિચક્ષણા. ત્રુટકવિચક્ષણા જિનરાજ પૂછ, પુંડરીક હિયર્ડ ધરા; શત્રુંજય ગિરિવર આદિજિનવર, નમી ભવસાયર તરો; ઈમ ચૈત્રી પૂનમ તણેા આચ્છવ, જે કરે ભવ લેાય રે, શ્રી વિજયરાજ સૂરી...દ વિનયી, દાન શિવસુખ હાય રે. પ પછી જયવીયરાય આભવમખંડા સુધી કહેવા. પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છા સંદિ॰ ભગવન ચત્યવંદન કરૂ ? ઈચ્છ, કડ્ડી ત્રીજી ચૈત્યવંદન કહેવું. તે આ પ્રમાણે—
૨૦૧
તૃતીય ચૈત્યવંદન.
ચૈત્રી પૂનમના અખંડ, શશીધર' જીમ દીપે અંગારક આદિ અનેક, ગ્રહ ગણુને જીપે;
૧ .

Page #209

૨૦૨
દેવવંદનમાલા
-
તિમ પર તીર્થ દેવથી, જેહ અધિક વિરાજે; લોકોત્તર અતિશય અનંત દીપંત દિવાજે; ચૈત્રી પૂનમને દિને એ, જે એહ ભગવંત શ્રી વિજયરાજ સુરીંદને, દાન સકલ સુખ હું ત. ૩ * પછી અહીંયાં નમુત્થણું તથા જયવીયરાય સંપૂર્ણ કહેવા. પછી સંતિક સ્તોત્ર કહીયે
સંતિકર સ્તવન. સંતિકર ચંતિજિર્ણ, જગસરણું જયસિરિઈ દયારં; સમરામિ ભર-પાલગ,-નિવાણુંગરૂડ–કયસેવં. ૧ % સ નમે વિસતિ–પત્તાણું સંતિસામિપાયાણું
સ્વાહા મંતેણું, સવાસિવહુરિઅહરણાણું. ૨ સંતિ–નમુક્કારે, ખેલેસહિમાઈ–લપિત્તાણું સેં હીં નમે સાસહિ–પત્તાણું ચ દેઈ સિરિ. ૩ વાણી તિહુઅણુ–સામિણી, સિરિદેવી જખરાય ગણિપિડગા, ગહદિસિપાલ–સુરિંદા, સયાવિ રફખંતુ જિણભરૂ. ૪ રફખંતુ મમ રેશહિણ, પન્નરી વજસિંખલા ય સયા; વજÉસિ ચકકેસરી, નરદત્તા કાલી મહાકાલી. ૫ ગોરી તહ ગંધારી, મહજાલા માણવી અ વઈરૂટ્ટા; અચ્છત્તા માણસિઆ, મહામાણસિયાએ દેવીએ. ૬ જખા મુહ મહજખ, તિમુહ જફખેસ તુંબરૂ કુસુમે; માયંગ-વિજય-અજિયા, ખંભે મણુઓ સુરકુમાર. ૭ છમ્મુહ પયાલ કિન્નર, ગરૂલે ગંધવ તહય જકિમંદકુબર વરૂણે ભિઉડી, મેહો પાસ-માયંગા. ૮ દેવીઓ ચકેસરી, અજિઆ દુરિઆરી કાલી મહાકાલી; અગ્રુઅ સંતા જાલા, સુતાશ્યા–સોય સિરિવરછા. ૯ ચંડા,

Page #210

ચૈત્રી પુનમના દેવવંદન–પં. દાનવિજયજીકૃત ૨૦૩વિજયંકસિ, પન્નઈત્તિ નિવ્વાણું અચુઆ ધરણું, વઈરૂટ જીત્ત અંધારી, અંબ પઉમાવઈ સિદ્ધા. ૧૦ ઈઅ તિ–રફખPરયા, અનેવિ સુરાસુરી ય ચઉહાવિ, વંતર ઈણિ પમુહા, કુણંતુ રખ સયા અમ્યું. ૧૧ એવં સુદિદ્ધિ સુરગણ, સહિઓ સંઘસ સંતિ જિણચંદે મજઝવિ કરેઉ રફખં, સુણિસુંદરસૂરિ–શુઅ-મહિમા. ૧૨ ઈઅ સંતિનાહ સમ્મદિઠ્ઠી રખં સરઈ તિકાલં જે, સવદ્વ-રહિએ, સલહઈ સુહસંપર્યા પરમ ૧૩. તવગચ્છગયણ દિણયર, જુગવર-સિરિસોમસુંદરગુરૂછું, સુપસાય-લદ્ધગણહર, વિજજાસિદ્ધી ભણઈ સીસ. ૧૪
પછી શ્રી જગુંજયનાં એકવીશ નામ (દશ વખત) લેવાં. તે એકવીશ નામ આ પ્રમાણે ૧ શ્રી વિમલાચલાયનમ: ૧૨ શ્રી અકર્મણે નમ: ૨ શ્રી પુંડરીકરિયે નમ: ૧૩ શ્રી શાશ્વતગિરયે નમ: ૩ શ્રી સિદ્ધક્ષેત્રાય નમઃ | ૧૪ શ્રી સર્વકામદાય નમ: ૪ શ્રી સુરાચલાય નમ: ૧૫ શ્રી પુષ્પદંતાય નમ: ૫ શ્રી મહાચલાય નમ: - ૧૬ શ્રી મહાપદ્માય નમ: ૬ શ્રી શ્રીપદગિરિયે નમ: ૧૭ શ્રી પૃથ્વીપીઠાય નમઃ ૭ શ્રી પવાઁદ્રાય નમ: ૧૮ શ્રી પ્રભુપદગિરયે નમ: ૮ શ્રી પુણ્યરાશયે નમ: ૧૯ શ્રી પાતાલમૂલાયનમ: ૯ શ્રી દશક્તયે નમ: | ૨૦ શ્રી કૈલાસ પર્વતાય નમઃ ૧૦ શ્રી મુક્તિધરાય નમ: ર૧ શ્રી ક્ષિતિમંગલપર્વ. ૧૧ શ્રી મહાતીર્થાય નમ:
તાય નમ:

Page #211

૨૦૪
દેવવંદનમાલા
=
એ એકવીશ નામ (દશ વાર) કહીને, પછી દશ નવકાર ગણુએ, પછી ખમાસમણ દશ દેઈએ, પછી ભંડાર ઢઈએ, એટલે તીહાં યથાશક્તિયે રૂપાનાણું મૂકીએ, પછી પ્રદક્ષિણું દશ દઈએ, એ રીતે દેવવંદનના પ્રથમ જડામાં સર્વ કહી અને નેવેદ્ય, દીવેટ, ટીલી, ચામર, આરતી, ચોખાના સાથિયા પ્રમુખ સર્વ દશ દશ કરવા. તેમજ બીજા છેડામાં -વીશ, ત્રીજા જેડામાં ત્રીસ, ચેથા જેડામાં ચાલીશ અને પાંચમા જેડામાં પચાસ એમ અનુક્રમે વસ્તુ મૂકવી.
| દેવવંદનનો બીજે જેડ. વિધિ-બીજા છેડાની વિધિ પણ શરૂઆતના જેડાની વિધિમાં દર્શાવેલી છે ત્યાંથી (પૃષ્ઠ ૧૯૬ જુઓ) જોઈ લેવી.
પ્રથમ સત્યવંદન. શ્રી શત્રુંજય સિદ્ધક્ષેત્ર, સિદ્ધાચલ સાચે; આદીસર જિનરાયને, જી ડાં મહિમા જા; . - ઈહાં અનંત ગુણવંત સાધુ, પામ્યા શિવવાસ;
એ ગિરિ સેવાથી અધિક, હય લીલ વિલાસ દુષ્કૃત સાવિ દૂરે હરે એ, બહુ ભવ સંચિત જેહ; સકલ તીર્થ શિર સેહરો, દાન નમે ધરી નેહ. ૧
- દ્વિતીય ચેત્યવંદન. . આદીસર જિનરાયને, ગણધર ગુણવંત; પ્રગટ નામ પુંડરીક જાસ, મહી માંહે મહંત

Page #212

ચૈત્રી પુનમના દેવવંદન–પં. દાનવિજયજીકૃત
૨૦૫.
છે
?
' .
પંચ કડી સાથે મુણીંદ, અણસણુ તિહાં કીધ, શુકલ ધ્યાન ધ્યાતાં અમૂલ, કેવલ તિહાં લીધ; ચિત્રી પૂનમને દિન એ, પામ્યા પદ મહાનંદ તે દિનથી પુંડરીક ગિરિ, નામ દાન સુખકંદ. ૨.
પ્રથમ થાય જડે. શ્રી શત્રુંજય ગિરિવર વાસવ. વાસવ સેવિત પાયજી. જયવંતા વરતો તિહું કાલે, મંગલ કમલા દાયજી;. સિરિ રિસહસર શિષ્ય શિરોમણિ, પુંડરીકથી તે સાધ્યો; ચૈત્રી પૂનમ આ વીસી, મહિમા જેહને વાવ્યો. અનંત તીર્થકર શત્રુંજય ગિરિ, સમોસર્યા બહુવાર છે; ગણધર મુનિવરશું પરવરિયા, તિહુઅણુના આધાર છે; તે જિનવર પ્રભુ ભવિ ભાવે, તિહું અણુ સેવિત ચરણ છે; ભવ ભય ત્રાતા મંગલ દાતા, પાપ રન્ને ભર હરણું છે.
૧ પાપ રૂપી રજને સમૂહ

Page #213

દેવવનમાલા
૨૦૬
શ્રી આદીસર વચન સુણીને, પુંડરીક ગણધાર જી; આગમ રચના કીધી (મા) પેઢી, નય નિક્ષેપાધારજી ચૈત્રી પૂનમને દિન આગમ, આરાધા વિપ્રાણી છ; આતમ નિર્મલતા વર ભાવા, તક ફલે જિમ પાણી છ. શત્રુંજય સેવાના રસિયા, સિયા ભવિજિન ચિત્તે છ ચવિહ સંધનાં વિધન હરેવા, ઉદ્યત અતિશય નિત્ત છ કવડ યક્ષ જિન શાસન મંડપે, મંગલવેલો વધારો છ શ્રી વિજયરાજ સૂરીશ્વર સેવક, સફલ કરા અવતાર જી.
દ્વિતીય થાય જોડા.
શત્રુજય મંડણુ મેાહુ ખંડણુ, નાભિ નંદન દેવ; વાર પૂર્વ નવાણું આવ્યા, સહિત ગણધર દેવ; રાયણ હેઠે ઠવી આસન, સુષુત પદ બાર; શત્રુજય મહિમા પ્રગટ કીધા, લેાકને હિતકાર. ૧ વિમલ ગિરિવર સેવનાથી, પાપના 'ભડવાય; તમ ઘટા જિમ સૂર દેખી, દૂર દહ દિશિ જાય ચૈત્રી પૂનમ ઉપિિશ ઇમ, તીથંકરની કાડી; ૧ સુભટા, ૨ અધકારના સમૂહ.

Page #214

ચિત્રો પુનમના દેવવંદન-પંદાનવિજયજીકૃત
૨૦૭
સેવિથે ભવિકા તેહજિનવર,નિત્યનિજ કર જોડી. ૨ સાત છ૮ ને એક દોય અટૂમ, જાપ વિધિશું મેલી; શત્રુંજય ગિરિ આરાધી ઈમ, વાધે ગુણની કેલી; ઈમ કહે આગમ વિવિધ વિધિ, કર્મ ભેદ ઉપાય; તે સમયનિસુણે ભકિત આણી, દલિત દુર્મતિ દાય. ૩ ગોમુખ સુંદર યક્ષ ગોમુખ, યક્ષ વર્ગ પરધાન; જૈન તીરથ વિઘન વારણ, નિપુણ બુદ્ધિ નિધાન; શ્રી નાભિનંદે શિષ્ય મુનિવર, પુંડરીક ગણધાર; શ્રી વિજયરાજસૂરીંદ સંઘને, કરો કુશલ વિસ્તાર. ૪
શ્રી શત્રુંજય ગિરિવરનું સ્તવન
(ચોપાઈની દેશી) શ્રી શત્રુંજય તીરથ સાર, પ્રણો આણુ ભકિત ઉદાર; નંદીશ્વર યાત્રાએ ફલ જેહ, કુંડલગિરિ બમણું હોય તેહ. તેહ ત્રમણું રુચકાચલ જોય,તેહગજદંતે ચઉગુણું હોય તેહથી બમણું અંબૂવૃક્ષ, ચિત્યવંદતાં હેય પ્રત્યક્ષ. ૨ ચિત્ય જે ધાતકીખંડ મઝાર, છ ગણું તેહફિલ નમતા સાર; છત્રીશ ગણું ફલ તેહથી હાય, પુષ્કરવર જિન નમતાં જોય.

Page #215

૦૯
દેવવદનમા
મેરૂ ચલાના જિનપ્રણમત, તેહથી તેરગુણ ફૂલ હુંત; તેહથી સહસગુણૅ ફલ થાય, સમેત શિખર જે યાત્રા જાય.
તે લખ ગુણ' અ’જનગિરિ જાણ, તે દશલખ ગુણ રેવત ઠાણુ; અષ્ટાપદ વદે મન ભાય, તેહને પણ અહિજ ફલ થાય. પુડરગિરિ પ્રણમી ગહ ગહે, તેહથી કેાડીગુણૅ ફલ લહે; ભાખ્યું. એહ ફલ પરિમાણુ, ભાવથી જન અધિક મન આણુ. પુડરીક ગણધર જિહાં સિદ્ધ, પુંડરીક ગિરિ તેહ પ્રસિદ્ધ; વઢ્ઢી એ ગિરિ લહી સંપદા, દાનવિજય ભાખે એમ મુદ્દા.
६
તૃતીય ચૈત્યવંદન. સકલ સુહ કર સિદ્ધક્ષેત્ર, સિદ્ધાચલ સુણીએ; સુર નર નરપતિ અસુર ખેચર, 'નિકરે જે થુણીએ;
૧. સમૂહવડે.

Page #216

ચત્રી પુનમના દેવવંદન–પંદાનવિજયજીકૃત
૨૦૯
સકલ તીરથ અવતાર સાર, બહુ ગુણ ભંડાર; પુંડરીક ગણધાર જબ, પામ્યા ભવપાર. ચૈત્રી પૂનમને દિન એ, કર્મ મર્મ કરી દૂર; તે તીરથ આરાધિયે, દાન સુયશ ભરપૂર.
અહીં અંકિંચિત્ર નમુત્થણું તથા જયવીરરાય પૂર્ણ કહી નમિઊંણ૦ કહેવું.
નમિઊણ સ્તોત્ર. નમિણ પણય સુરગણુ-ચૂડામણિ કિરણ રંજિએ મુણિશે, ચલણ જુઅલ મહાભય–પણાસણું સંવુિં . સડિય કર–ચરણ-નહ-મુહ, નિબુડુ નાસા વિવન્તલાયન્ના કુઠ્ઠ મહારોગાનલ-કુલિંગ નિદ્રઢ સબંગા. તે તુહ ચલણરાહણ-સલિલંજલિ સેય કુઢિય-છાયા; વણદવદડઢા ગિરિમા –ચવશ્વ પત્તા પુણે લચ્છિ. દુન્વાય-બુભિય જલનિહિ, ઉબ્લડ કલ્લેબ ભીસણરાવે, સંભંત ભય વિસંકુલ-નિજ જામય મુક્ત વાવા. ૪ અવિદલિએ જાણવત્તા, ખણે પાવંતિ ઈછિએ કુલ પાસજિણચલણજુઅલં, નિચ્ચ ચિએ જે નમંતિ નરા. ૫ ખર વધુય વણદવ-જાલાવલિ મિલિય સયલ મગહણે ડઝંત મુદ્ધ મયવહુ-ભીસણરવ ભીસણુમિ વણે. ૬ જગગુરુ કમજુઅલં, નિવ્વાવિએ સયલ તિહુઅણુ અં; જે સંભતિ માણુઆ, ન કુણઈ જલણે ભયં તેસિં. ૭

Page #217

૨૧૦
દેવવંદનમાલા
વિલસંત ગભીસણ–કુરિઅરૂણ નયણ-તરલyહાલ; ઉગભુસંગ નવ જલય–સન્થોં ભીસણાયાર. મનંતિ કીડસરિસં, દર પરિષ્કૃઢ વિસમ વિસ વેગા; તુહ નામખર ફુડસિદ્ધ-મંતગુરુઆ નરા લેએ. ૧૦ અવિલુપ્ત વિહવસારા, તુહ નાહ પણામ મત્ત વાવારા; વગવિગ્યા સિગ્ધ, પાહિય ઈછિયં ઠાણું. ૧૧ પજલિઆનલનયણું, દૂર વિયારિય મુહં મહાકાયં; નહકુલિસઘાય વિઅલિ–ગઈંદ કુંભOલાભેસં. ૧૨ પણુય સસંભમ પત્થિવ–નહમણિ માણિક પડિઅપડિમસ્ય તુહ વયણ પહરણધર, સીહં કુદ્ધપિ ન ગતિ. ૧૩ સસિ ધવલ દંતમુસલ, દીહ કરૂલાલ વઢિ ઉચ્છાયું; મહુપિંગ નયણુજુઅલં, સસલિલ નવજલહરારાવ. ૧૪ ભીમ મહાગદં, અચાસનંપિ તે ન વિ ગણુતિ, જે તુમ્હ ચલણ જુઅલ, મુણિવઈ તુંગ સમલ્લોણુ. ૧૫ સમરશ્મિ તિફખખમ્મા-ભિષ્પાપવિદ્ધ ઉધુય કબંધે, કુંત વિણિભિન્ન કરિકલહ-મુક્ક સિકકાર પરિંમિ. ૧૬ નિજિજઅ દપુદ્ધરરિઉ–નરિદનિવહા ભડા જસં ધવલ પાવંતિ પાવ-પસમિણ, પાસરિણ! તુહમ્પભાવેણ. રિગ-જલ-જલણ–વિસહરરારિ–મઈદ–ગય-રણભયાઈ પાસજિણ–નામસંકિસ્તeણ, પસમંતિ સવાઈ. એવું મહાભયહર, પાસજિર્ણિદક્સ સંવિમુઆરં; ભવિય જણસુંદર, કલ્યાણપરંપર-નિહાણું.

Page #218

ચિત્રી પુનમના દેવવંદન-૫૦ દાનવિજ્યજીકૃત
૨૧૧
રાયભય-જખરફખસ્સ-કુસુમિણ-દુસ્સઉણ–રિફખપીડા સંઝાસુ સુ પંથે, ઉવસગ્યે તહય રમણીસુ. ૨૦ જે પઢઈ જે આ નિસુણઈ તાણું કઈ ય માણતુંગર્સ, પાસે પાવ પસમેઉ, સયલભુવણચ્ચિયચલણે. ૨૧ ઉવસતે કમઠા–સુરશ્મિ, ઝાણુઓ જે ન સંચલિઓ સુર-નર–કિન્નર-જુવઈહિં, સંયુઓ જયઉ પાસજિ. ૨૨ એએસ મઝયારે, અઢારસઅફખરેહિં જે મંતે જે જાણઈ સે ઝાયઈ પરમ-પત્થ કુર્ડ પાસે. ૨૩ પાસહ સમરણ જે કુણઈ સંતુટૂઠે હિયએણ, અદ્રુત્તરસય વાહિ ભય, નાસઈ તસ્સ દરેણ. - ૨૪
દેવવંદનને ત્રીજે છેડે–પ્રથમ ચૈત્યવંદન. એ તીરથ ઉપર અન ત તીર્થકર આવ્યા; વલી અનંતા આવશે, સમતા રસ ભાવ્યા;
આ વીશી માંહિ એક, નેમીશ્વર પાખે જિન વીશ સમોસર્યા, એમ આગમ ભાખે; ગણધર મુનિવર કેવલી, સમોસર્યા ગુણવંત પ્રેમે તે ગિરિ પ્રમુમતાં, હરખે દાન વસંત. ૧
દ્વિતીય ચૈત્યવંદન. એ તીરથના ઉપરે, થયા ઉદ્ધાર અસંખ્ય તિમ પ્રતિમા જિનરાયની, થઈ તાસ નવિ સંખ્ય;

Page #219

૨૧૨
અજિત શાંતિ જિનરાજ ઇત્થ, રહ્યા ચૈામાસી, એ તીરથે મુનિ અનંત, હુઆ શિવપુર વાસી; ચૈત્રી પૂનમને દિને એ, મહિમા જાસ મહાન; એ તીરથ સેવન થકી, દાન વધે બહુ વાન. પ્રથમ થાય જોડા.
દેવવનસાથ
વિમલાચલ સિહર શિરામણ, તનુ તેજે નિર્જિત દિનમણિ, શ્રી નાબેય જિન જગ ગૃહમણિ, જયા તિહુઅણુ વાંછિત સુરમણિ, એકશત અડ સાનુ' સાહામણા, નિષધાદિક છે ગુણે વામણા શિખરે શિખરે બહુ જિનવરા, આવી સમાસર્યાં ગુણ સાયરા. પુંડરીક (કે) તપેાવિધ ભાખિયા, મધુરાકારે શત્રુ ંજય સાખીયા, સુહ ગુરુ સધ પૂજા જિહાં કહી, તે આગમ અભ્યાસે ગહગહી. શશી વયણી કમલ વિલેાચના, ૧. શિખર. ૨, સુંદર.

Page #220

ચૈત્રી પૂનમનાં દેવવંદન-૫૦ દાનવિજયજીકૃત.
ચક્કસરી ધ્રુવ વિરોચના, રિસહેસર ભક્તિવિધાયિકા, વરદાન દેજો સુપ્રભાવિકા.
દ્વિતીય થાય જોડા.
(સતી) મરુદેવી ઉર સરોવર હંસ, નૃપ નાભિ 'કુલાંખર (જે) વર હંસ; સિરિ રિસહેસર સેવેા સદા, ચૈત્રી પૂનમ લહેા સંપદા. એરવત વિદેહ ને ભરતે જેહ, તે જિન પ્રશ ંસે તીર્થ અહ; તે તીર્થંકર. ભવ ભયહરા, ભવિયણ ચૈત્રી તપ અનુસરો. તીરથ યાત્રા તે દુ:ખ હરે, એ કરણીથી શિવસુખ વરે, ઇમ ઉપદેશે ગણધર દેવ, ચૈત્રી તપ કરે નિત્યમેવ. શ્રુત દેવી સિત કમલે રહી, વિમલાચલ સેવા ગહગહી; ૧. કુલ રૂપી આકાશને વિષે. ર. ધેાળા.
૨૧૩
૧
♡

Page #221

૨૧૪
દેવવંદનમાલા
૧
ચેની તપ સાન્નિધ્ય કરે માય, (જિમ) દાન સકલ દુઃખમાં દૂર જાય.
શ્રી પુંડરીક ગિરિનું સ્તવન.
(રસીયાની દેશી) પ્રણ પ્રેમે પુંડરીક (ગિરિ) રાજીયો, ગાજીયા જગમાં રે એહ; સેભાગી, યાત્રાયે જાતાં પગે પગે નિજેરે, બહુ ભવ સંચિત ખેહ. સોભાગી. પ્રણ. પાપ હોય વાલેપ સમોવડ, તેહ પણ જાય રે દર; સેટ એ એહ ગિરિનું દર્શન કીજીએ, ભાવ ભગતિ ભરપૂર છે. પ્ર ગેહત્યાદિક હત્યા પંચ છે, કારક તેહના જે હાયર સેટ , તે પણ એ ગિરિ દર્શન જે કરે, પામે શિવગતિ સય. સ. પ્ર શ્રી શુકરાજ નૃપતિ પણ ઇણ ગિરિ, કરતો જિનવર ધ્યાન; સેટ
૧. હત્યા, બ્રહ્મહત્યા, બ્રીહત્યા, બાલહત્યા, સજહત્યા.

Page #222

ચૈત્રી પૂનમના દેવવંદન–પંદાનવિજયજીકૃત.
૨૧૧
ષટ માસે રિપુ વિલય ગયા સવે, વાધ્યો અધિક તસ વાન. સ. પ્ર. ચંદ્રશેખર નિજ ભગિની ભોગવી, કીધું પાપ મહંત; સે૦ તે પણ એ તીરથ આરાધતાં, પામ્યો શુભ ગતિ સંત. સે. પ્ર. મોર સર્પ ને વાઘ પ્રમુખ બહુ, જીવ છે જે વિકરાલ, સેટ તે પણ એ ગિરિદર્શન પુણ્યથી, પામે સુગતિ વિશાલ. સેટ પ્રવ એહ મહિમા એ તીરથ તણે, ચૈત્રી પૂનમે વિશેષ સત્ર શ્રી વિજયરાજસૂરીશ્વર શિષ્યને, દાન ગયાં દુ:ખ લેશ. સો. પ્ર.
તૃતીય ચૈત્યવંદન. અષ્ટાપદ આદિ અનેક, જગ તીરથ મોટાં, તેહથી અધિકું સિદ્ધક્ષેત્ર, એહ વચન નવિ બેટાં; જે માટે એ તીર્થ સાર, સાસય પ્રતિરૂપ; જેહ અનાદિ અનંત શુદ્ધ, ઈમ કહે જિન ભૂપ;

Page #223

૨૧૬
દેવવંદનમાલા
કલિકાલે પણ જેહને એ, મહિમા પ્રબલ પ્રડુર શ્રી વિજયરાજસૂરીંદથી, દાન વધે બહુ નૂર. ૩ આ જેડા પછી તિજયપહુz૦ કહેવું.
તિજય મહત્ત સ્તોત્ર. તિજય-પહત્ત–પયાસ, અઠ–મહાપાડિહેર–જુત્તાણું, સમયકિપત્ત-ઠિઆણું, સરેમિ ચક્કજિસિંદાણું. ૧ પણવીસા ય અસીઆ, પનરસ પન્નાસ જિણવર સમૂહે નાસેઉ સયલ દુરિઅં, ભવિઆણું ભત્તિ-જુત્તાણું. ૨વસા પણુયાલાવિય, તીસા પન્નત્તરી જિણવરિંદા, ગહ-ભૂઅ-રફખ-સાઈણિ, ઘોરૂવસગ્ગ પણસંતુ. ૩ સત્તરિ પણતીસાવિય, સઠી પંચેવ જિણગણે એક વાહિ–જલ–જલણ–હરિકરિ, ચેરરિ-મહાભયં હરવું. ૪ પણ પન્નાય દસેવ ય, પન્નઠી તહય ચેવ ચાલીસાફ રફખંતુ મે સરી, દેવાસુર–પણમિઆ સિદ્ધા. ૫ % હરહંહઃ સરસ્સ: હરહંહ: તહય ચેવ સરસ્સ: આલિહિય–નામ-ગળ્યું, ચક્ક કિર સવાભદું. ૬ % રોહિણી પન્નત્તિ, વજજસિંખલા તહ ય વજઅંકુસિઆ ચકેસરી નરદત્તા, કાલી મહાકાલી તહ ગેરી. ૭ ગંધારી મહાજાલા, માણવી વઈરૂટ તહય અદ્ભુત્તા માણસી મહમાણસિઆ, વિઝાદેવીએ રકખતુ. ૮ પંચદસ કમ્મભૂમિસુ, ઉપનં સત્તરિ જિણાણ સયં, વિવિહ– રયણાઈ-વને –વસે હિસં હરઉ દુરિઆઈ. ૯ ચ9તીસ અઈસય–જુઆ, અઠ-મહાપાડિહેર–કય હા, તિસ્થયરા ગયોહા, ઝાએઅડ્યા પયૉણું. ૧૦ % વરણય સંખવિદુમ, -મરગય ઘણુસંનિડું વિગમેવું; સંતરિયાં જિગુણ, સવ્યા

Page #224

ચૈત્રી પૂનમના દેવવંદન-પં દાનવિજયજીકૃત
૨૧૭
મર–પૂઈઅં વંદે સ્વાહા. ૧૧ % ભવણવઈ વાણવંતર, ઈસ વાસી વિમાણવાસી અ, જે કેવિ દુદ્ર દેવા, તે સર્વે ઉવસમતુ મમ સ્વાહા. ૧૨ ચંદણ પૂરેણું ફલએ, લિહિઊણ ખાલિએ પીઅં; એગતરાઈ–બહ–ભૂઅ, સાઈણિ–મુગૅ પણઈ. ૧૩ ઈઓ સત્તરિસર્ય જંત, સમ્મ મંતં દુવારિ પડિલિહિઅં; દુરિઆરિ વિજયવંત નિદ્ભુતં નિચ્ચ-મચ્ચેહ. ૧૪.
અહીંયાં પૂર્વની પરે વિધિ ત્રિગુણે કરે. દેવવંદનને ચોથે જોડે–પ્રથમ ચત્યવંદન. જોયણુ 'શત પરિમાણુ એક, જે પહિલે આરે બીજે આરે જોયણ જેહ, એંશી વિસ્તારે; તિમ ત્રીજે જોયણ સાઠ, ચોથે પચાસ; પાંચમે આરે બાર સાર, વિસ્તાર છે જાસ; છટ્રાને અંતે હુશે એ, એક હસ્ત જસ માન એવ અવસ્થિત છે સદા. તે પ્રણમે મુનિ દાન. ૧
દ્વિતીય ચૈત્યવંદન. ભરત નરેસર ભરત ક્ષેત્ર, ચક્રી ઈણ ઠામે; આવ્યા સંધ સજી સત્ર, મન આણંદ પામે; કંચનમય પ્રાસાદ કીધ, ઉત્તમ ઉદાર; મંડપ તારણ વિવિધ જાલ, માલિત ચઉ બાર;
૧. જ્ઞાનવિમલસરિત ચેત્રી પૂનમનાં દેવવંદનમાં તેમજ અન્યત્ર સ્થલે પ્રથમ દ્વિતીય આરે અનુક્રમે ૮૦, ૭૦, યોજન માન દર્શાવ્યું છે.

Page #225

૨૧૮
દેવવ નમાલ
ધણુ પણ સય મિત્ત મણિતણી અ, થાપી ઋષભની મૂર્તિ;
દાન દયાકર તીર્થથી, પ્રસરી જગ જસ કીર્તિ. પ્રથમ થાય જોડા.
ચત્રી તપ તીરથ ભાવતા, અનુભવમાં આતમ રાખ (આવ) તા; રિસહેસર જિન ભવિ ભો, જિમ થાયે ભવ જલશુ હશે. જયવંતા વરતા જિનવરા, તિહુઅણુ વર ભવિય હિતકરા; પુંડરિક તપેાવિધિ જાણુતા, ચૈત્રી પૂનમ દિવસ વખાણતા. નય ગમ પર્યાય પૂરિયા, નવિ પાખંડીયે ચુરિયા; જિનવરના આગમ મન ધરો,
જિમ દુર્મતિ દુષ્કૃત પરિહરો. જિન શાસન દેવી ચક્કેસરી, જિન હેતે દાન દ્યો ઈશ્વરી; જિનશાસન ઉદય વધારો, ચૈત્રી તપ વધન નિવારો.
૧
૪

Page #226

ચૈત્રી પૂનમના દેવવંદન-૫૦ દાનવિજયજીકૃત
દ્વિતીય થાય જોડા.
શત્રુજય મહિમા, પ્રગટયો જેહથી સાર, ચત્રી પૂનમ દિન, આપ્યા એહ ઉદાર, રિસહેસર સેવા, શિર વહે। ધરી આણું; તિહુઅણુ 'ભવિકૈરવ, વિપિન વિકાસન ચંદ.
જિનવર ઉપદેશે, ભરતાદિક નૃપ છેક; શત્રુંજય શિખરે, ચૈત્ય કરાવ્યાં અનેક તે જિન આરાહા, ભકિત ધરી અતિ છેક; આતમ અનુભાવી, વાધે બુદ્ધિ વિશેષ; શત્રુંજય સિહરે, સમેાસર્યા જિનરાજ; આગમ ઉપદેશે, પ્રતિાધી સુસમાજ; તે આગમ નિપુણી, ચૈત્રી તપ કરેા સાર પુંડરીક સુનીસર પરે, લેહશે। જયજયકાર. ગામુખ ચક્કેસરી, શાસન ચિંતાકારી; રિસહેસર સેવા, રસિક વસે સુખધારી; વિમલાચલ સેવક, વિધન નિવારો માઈ; શ્રી વિજયરાજસૂરિ, શિષ્ય કહે ચિત્ત લાઈ. ૧, ભવ્યા રૂપી કુમુદ્ર. ૨. વન.
૨૧૯
૧.
ર
૪

Page #227

૨૨૦
...
દેવવ દનમાલા
શ્રી સિદ્ધાચલજીનું સ્તવન. ( વેલની દેશી. )
શ્રી સિદ્ધાચલ શત્રુંજય, સિદ્ધક્ષેત્ર અભિરામ; દર્શન કરતાં દુરગતિ તૂટે, છુટે બંધ નિદાન; શ્રી રિસહેસર પટ્ટ ધુરંધર, અસંખ્યાત નરરાય; શ્રી આદિત્યયશાથી યાવત–અજિત જિનેશ્વર તાય. ૧ ચઉદશ ઇંગ ઈંગ ચઉ દશ ઇણુ વિધ, થઈ શ્રેણિ અસંખ્યાત,
સિદ્ધદંડિકા માંહે સધલા, એહ અછે અવદાત;
સર્વો સિદ્ધ ને શિવગતિ વિષ્ણુ, ત્રીજી ગતિ નનિવે પામી;
તિણે પણ એ તીરથ ફરસ્યા, વંદા ભવિશિર નામી. ૨ નમિ વિનમિ વિદ્યાધર નાયક, દા કાડી મુનિ સધાતે; એ ગિરિ સેવ્યાથી શિવગતિ પામ્યા,
સકલ કર્યું નિપાતે;
શ્રી આદીશ્વર સુતના નંદન, દ્રાવિડ વારિખિલ જાણુ; કાર્તિક પૂનમ દિન દૃશ કેાડી, ઋષિ યુત લહે નિર્વાણુ. ૩ અષ્ટાદશ 'અક્ષ।હિણી દલના, ચરક જે બલવંત;
૧. એક અક્ષૌહિણી સેનામાં ૨૧૮૭૦ રથ, ૨૧૮૭૦ હાથી, ૬૫૬૧૦ અશ્વ અને ૧૦૯૩૧૦ પાયદળ હાય છે.

Page #228

ચૈત્રી પુનમના દેવવંદન–પં. દાનવિજ્યજીકૃત ૨૨૧ ગોત્ર નિકંદન કરીને સં, જેણે પાપ અનંત; તે પણ એહ જ તીરથ ઉપરે, કરી અણસણ ઉચ્ચાર; ઉત્તમ નર તે પાંચે પાંડવ, પામ્યા ભવજલ પાર. ૪ ત્રણ કોડી ને લાખ એકાણું, કષિ યુત રામ મુણદ; તિમ નારદાદિક સાધુ અનંતા, પામ્યા પદ મહાનંદતે માટે એ ગિરિનું સાચું, સિદ્ધક્ષેત્ર ઈતિ નામ; શ્રી વિજયરાજ સૂરીશ્વર વિનયી, દાન કરે ગુણગ્રામ. ૫
તૃતીય ચૈત્યવંદન. ગષભની પ્રતિમા મણિમયી, ભરતેશ્વર કીધી; તે પ્રતિમા છે ઈશુ ગિરિ, એહ વાત પ્રસિદ્ધિ; દેખે દરિસણુ કઈ જાસ, માનવ ઈણ લોકે, . ત્રીજે ભવે જે મુક્તિ યોગ્ય, નર તેહ વિલેકે; સ્વર્ણગુફા પશ્ચિમ દિશે એ, એ છે જાસ અહિઠાણુ દાન સુહંકર વિમલગિરિ, તે પ્રણમું હિત આણ. ૩
અહીંયાં ભકતામર સ્તોત્ર કહીને જે પૂર્વે વિધિ લખ્યો છે, તેથી ચિગુણ વિધિ કરે.

Page #229

૨૨૨
દેવવંદનમાલા
શ્રી ભકતામર સ્તોત્ર. ભક્તામર પ્રણત માલિમણિપ્રભાણા–ભૂતકં દલિતપાપતમવિતાન સમ્યક પ્રણમ્ય જિનપાદયુમં યુગાદા –વાલંબન ભવજલે પતતાં જનાનામ્ ૧ યઃ સંસ્તુતઃ સકલવાલ્મયતાધા-કુદભૂતબુદ્ધિપટુભિઃ સરલેકનાથે તેંત્રજગત્રિતયચિત્તહરેદારે સ્તબ્બે કિલાહમપિ તં પ્રથમ જિનેન્દ્રમ્ ૨ બુદ્ધયા વિનાપિ વિબુધાચિતપાદપીઠ , સ્તોતું સમુદ્યતમતિવિંગતપેહમ, - બાલં વિહાય જલસંસ્થિતમિંદબિંબ-મન્ય: ક ઈચ્છતિ
જનઃ સહસા ગ્રહતુ. ૩ વતું ગુણ ગુણસમુદ્ર! - શશાંકકાંતાન, કસ્તે ક્ષમઃ સુરગુરુપ્રતિમપિ બુયા; કલ્પાંતકાલ પવનદ્ધતનક્રયકં, કે વા તરી_મલમબુનિહિં ભુજાભ્યામ્. સેડહું તથાપિ તવ ભક્તિવશા—નીશ, કતું સ્તવં વિગતશક્તિરપિ પ્રવૃત્ત પ્રાત્યાત્મવીર્યમવિચાર્ય મૃગો મૃગેન્દ્ર, નાભેતિ કિંનિજ શિશે? પરિપાલનાર્થ. ૫ અપશ્રત શ્રતવતાં પરિહાસધામ, ત્વદભક્તિરેવ મુખરીકરૂતે બલાનામ્ યર્લેકિલ કિલ મધૌ મધુરં વિરતિ, તસ્યારૂતકલિકાનિક કહેતુ: ૬ ત્વત્સસ્તન ભવસંતતિ સન્નિબદ્ધ, પાપ ક્ષણાતુ ક્ષયમુપૈતિ શરીરભાષામ; આકાંતલેકમલિનીલમશેષમાશુ, સૂર્યાણુભિન્નમિવ શાર્વરઅંધકારમ્ ૭ મતિ નાથ !

Page #230

ચત્રી પુનમના દેવવંદન-૫૦ દાનવિજયજીકૃત
૨૨૩
નવ સંસ્તવન મયેદ–મારભ્યતે તનુધિયા તંત્ર પ્રભાવાત્, ચેતા હરિતિ સતાં નલિનીદલેષુ, મુક્તાફલશ્રુતિમુપૈતિ નબિંદુઃ. ૮ આસ્તાં તત્ર સ્તવનમસ્તસમસ્તદોષ', વસ કથાપિ જગતાં દુરીતાનિ હન્તિ; રે સહસકિરણઃ કુરુતે પ્રભૈવ, પદ્માકરેષુ જલાનિ વિકાશભાંજિ. ૯ નાત્યદ્દભુત ભુવનભૂષણ ! ભૂતનાથ !, ભૂતગુણભુવિ ભવ તમભિષ્ણુવન્તઃ; તુલ્યા ભવન્તિ ભવતા નનુ તે ન કિવા, ભૃત્યાશ્રિતં ય ઇહુ નાહ્મસમ કરેાતિ, ૧૦ દૃદ્દા ભવન્તમનિમેષવિલાકનીય, નાન્યત્ર તેાષમુયપાતિ જનસ્ય ચક્ષુઃ; પીત્વા યઃ શશિકરદ્યુતિ દુગ્ધસિધા, ક્ષાર' જલ' જલધિરશિતું ક ઈચ્છેત્. ૧૧ ચૈઃ શાંતરાગરુચિભિઃ પરમાણુભિત્વ',નિર્માપિતસ્ત્રિભુવનકલામભૂત; તાવ’ત એવ ખલુ તેઽપ્યણવઃ પૃથિવ્યાં, યત્તે સમાનમપરં ન હિ રૂપમતિ. ૧૨ વર્ક્સ કવ તે સુરતસરગનેત્રહારિ, નિઃશેષનિર્જિતજગત્રિતાપમાનમ્ બિંબ કલંકમલિન વ નિશાકરસ્ય, ચદ્દાસરે ભવતિ પાંડુપલાશકલ્પમ્. ૧૩ સપૂર્ણ મ`ડલશશાંકકલાકલાપ, શુભ્રા ગુણાસ્ત્રિભુવનં તવ લધયન્તિ; ચે સંશ્રિતાસિ જગદીશ્વરનાથમેક કસ્તાન્નિવારયતિ સ ંચરતા યથૈષ્ટમ્. ૧૪ચિત્ર કિમત્ર યદિ તે ત્રિદશાંગનાલિ–નીત' મનાપિ મનેા ન વિકારમા`મ્ કપાંતકાલમરતા ચલિતાચલેન,

Page #231

૨૨૪
દેવવંદનમાલા
કિ મંદરાદ્વિશિખરં ચલિતં કદાચિત ૧૫ નિર્ધમવર્તિ૨૫વર્જિતતૈલપૂર, કૃમ્નજગત્રયમિદં પ્રગટીકરોષિ; ગમ્યાન જાતુ મરતાં ચલિતાચલાનાં, દીપડપરત્વમસિ નાથ! જગત્મકાશ. ૧૬ નાસ્તં કદાચિદુપયાસિ ન રાહગમ્ય, સ્પષ્ટીકરષિ સહસા યુગપmગંતિ નાંભેધરદરનિરૂદ્ધમહાપ્રભાવ, સૂર્યાતિશાયિ મહિમાસિ મુનીંદ્રા લક. ૧૭ નિદર્ય દલિત મેહમહાધકારં, ગમ્યું ન રાહવાનસ્ય ન વારિદાનામ્ વિભાજતે તવ મુખાજમનલ્પકાંતિ, વિદ્યોતયજગદપૂર્વશશાંકબિંબમ. ૧૮ કિં શર્વરીષ શશિનાહિં વિવસ્વતા વાયુમ્ભુખેંદલિતેષ તમસુ નાથ; નિષ્પન્નશાલિ વનશાલિનિ જીવલેકે, કાર્ય જિલધરેંજલભારન, ૧૯ જ્ઞાનં યથા ત્વયિ વિભાતિ કરાવકાશ,નૈવં તથા હરિહરાદિષ નાયકેષતેજ
સ્ફરન્મણિષ યાતિ યથા મહત્ત્વ; નવ તુ કાચશકલે રિણાકુલેડપિ. ૨૦ મન્ય વર હરિહરાદય એવ દષ્ટા, દવુ ચેષ હદયં ત્વયિ તેષમેતિ; કિં વીક્ષિતેન ભવતા ભવિયેનનાન્યા, કશ્ચિન્મને હરતિ નાથ! ભવાંતરેડપિ. ૨૧ સ્ત્રીણાં શતાનિ શતશે જનયતિ પુત્રાન, નાન્યા સુતં દુપમં જનની પ્રસૂતા સર્વાદિ દધતિ ભાનિ સહસરશ્મિ માચ્ચેવ દિગ જનયતિ ખુરદંશુજાલમુ.૨૨ ત્રામામનતિ મુનયા પરમ પુમાસ–માદિત્યવર્ણ મામલે તમસ પુરસ્તા; વામેવ સમ્યગુપલભ્ય જયંતિ મૃત્યુ

Page #232

ચિત્રી પુનમના દેવવંદન–પં. દાનવિજયજીકૃત રર૫ નાન્યઃ શિવઃ શિવપદસ્ય મુનીંદ! પથા. ૨૩ ત્વામવ્યયં વિભુમચિંત્યમસંખ્યમાધું, બ્રહ્માણમી ધરમતમનંગતુમ, ગીશ્વરંવિદિતયેગમનેકમેકં, જ્ઞાનસ્વરપમમલં પ્રવદંતિ સંત ૨૪ બુદ્ધત્વમેવ વિબુધાચિતબુદ્ધિધાતુ, ત્વરાંકડસભુવનત્રયશંકરત્યાધાતાસિધીર!શિવમાર્ગવિધર્વિધાનાત,વ્યક્ત ત્વમેવભગવાન પુરષોત્તમેડસિ. ૨૫ તુલ્યનમસ્ત્રિભુવનાર્તાિહરાય નાથી તુલ્યું નમક્ષિતિતલામલભૂષણાય તુલ્ય નમસ્ત્રિજગતા પરમેશ્વરાય, તુલ્ય નમો જિના ભદધિશોષણાય. ૨૬ કો વિસ્મયાત્રયદિ નામ ગુણરશે–વંસંશ્રિતો નિરવકાશયા મુનીશ દોરૂપાતવિવિધાશ્રયજાતમ, સ્વખાંતરેડપિ ન કદાચિદપીક્ષિતેડસિ. ૨૭ ઉચ્ચેરશોકતરસંશ્રિતમુન્મયુખમાભાતિ રૂપમમલ ભવતો નિતાંતમુ સ્પષ્ટલસકિરણમસ્તતમવિતાન, બિઍ રવેરિવ પયોધર પાશ્વવર્તિ. ૨૮ સિહાસને મણિમયુખશિખાવિચિત્ર, વિશ્વાજતે તવ વધુ કનકાવાતમ્ બિંબંવિયવિલસદંશુલતાવિતાનં, તુંગેાદયાત્રિશિરસીવ સહસ્રરમે, ૨૯ કુંદાવાતચલચામરચાશભં, વિજાજતે તવ વપુઃ કલતકાંતમ્, ઉચ્છશકશુચિનિજેરવારિધાર-મુચ્ચસ્ત૮ સુરગિરિવ શાતકીમ્મ. ૩૦ છત્રત્રયં તવ વિભાતિ શશાંકકાંત-મુ સ્થિત ૧૫

Page #233

દેવવ નમાલા
સ્થગિતભાનુકરપ્રતાપમ્; મુક્તાફલપ્રકરાલવિસ્તૃદ્ધરોાભ, મુખ્યાપયત્રિજગતઃ પરમેશ્વરત્વમ્. ૩૧ ઉન્નિદ્રહેમનવર્ષજપુ જક્રાંતિ-પપ્પુ ાસન્નખમયૂખશિખાઽભિરામો; પાદી પદાનિ તવ યત્ર જિનેદ્ર ! ધત્તા, પદ્માનિ તંત્ર વિબુધા પરિકલ્પયંતિ. ૩૨ ઇત્ય યથા તવવિભૂતિભૂન્જિંને! ધર્મોપદેશનવિધી ન તથા પરસ્ય; યાદક્ પ્રભા દિનકૃતઃ પ્રહતાંધકારા, તાદક કુંતા ગ્રહગણુસ્ય વિકાશિનાપિ,૩૩ ચ્ચેાતન્માવિલવિલાલકાલમૂલ,-મત્તભ્રમભ્રમરનાદવિવૃદ્ધાપમ્ ઐરાવતાભમિભમુદ્દતમાપતન્ત, દેવા ભયં ભવતિ ના ભવદાશ્રિતાનામ્. ૩૪ ભિન્નેભકુંભગલકુજ્જવલશાણિતાક્ત- મુક્તાફલપ્રકરભૂષિતભૂમિભા ગઃ અક્રમઃ ક્રમગત હરિણાધિપાઽષિ, નામતિક્રમયુમાચલસ ંશ્રિત તે. ૩૫ કલ્પાંતકાલ પવનાદ્વૈતવહ્નિકલ્પ, દાવાનલ'લિતમુલમુત્યુલિગમ્, વિશ્વ જયસુમિવ સંમુખમાપતત, વામક઼ીત્તનજલ શમયત્યરોષમ્. ૩૬ રકતેક્ષણુ સમકાકિલકઠનીલ, ક્રોધાદ્ધત ફણિનમુત્ફણમાપત તમ્, આક્રામતિ ક્રમયુગેન નિરસ્તશ-વન્નામનાગદમની હૃદિ યસ્ય પુંસા. ૩૭ વગસુરંગગજગન્જિં તભીમનાદ-માૌ અલબલવતામપિભુપતીનામ; ઉાિકરમયૂખશિખ!પવિશ્વ,ીર્તનાત્તમ પ્રવાશુ ભિદામુપૈતિ. ૩૮ કુતાગ્રંભિન્નગજશાણિત
સર

Page #234

ચૈત્રી પુનમના દેવવ’દન-૫૦ દાનવિજયજીકૃત
વારિવાડ,નેગાવતારતરણાતુરયા'ભીમે, યુદ્ધે જય’વિજિતદુ યઅેયપક્ષા-વત્પાદપકજવનાત્રયિણા લભતે ૩૯ અભાનિધૌક્ષુભિતભીષણનક્રચક્રપાઠીનપીઠભયદાઅણુવાડવાગ્ની, રંગત્તર ગશિખરસ્થિતયાનપાત્રામાંસ વિહાય ભવતઃ સ્મરણાર્ વ્રજતિ. ૪૦ ઉદ્ભૂતભીષણજલેાદરભારણુગ્ગા, શામ્યાં દામુપમતાચ્યુતવિતાશા, તૃત્પાદપંકજરજોઽમૃતદિગ્ધદેહા, માઁ ભતિ મકરધ્વજતુલ્યરૂા. ૪૧ આપાદકમુર્રી ખલનેષ્ટિતાંગા, ગાઢ ગૃહન્નિમડકેાટિનિવૃષ્ટજ ધા; ત્વજ્ઞામમ ત્રણનિશ મનુ સ્મરતા, સધા સ્વયં વિગતમ ધભયા ભવતિ. ૪૨ મત્તદ્વિપેદ્રમુગરાજદવાનલાહિ—સ ંગ્રામ– વારિધિ–મહાદર ધનત્વમ્; તસ્યાળુ નાશમુપયાતિ ભય ભયેવ, યસ્તાવક સ્તવમિમ મતિમાનધીતે. ૪૩ સ્તાત્રસજ તવ જિનેન્દ્ર ગુણૈનિમ...ાં, ભ્રકા મયા રુચિરવર્ણ વિચિત્રપુષ્પામ્; ધત્તે જના યહુ કંઠગતામજસ, ત માનતુંગમવશા સમુપૈતિ લક્ષ્મી, ૪૪.
૨૨૭

Page #235

૨૨૮
દેવવંદનમાહ
દેવવંદનને પાંચમો જડે.
પ્રથમ ચૈત્યવંદન. સગરાદિક નરપતિ અનેક, ઈણે પર્વત આવ્યા વિવિધ વિચિત્ર વિરાજમાન, પ્રાસાદ કરાવ્યા ભક્તિ ધરી જિનવર તણી, બહુ પ્રતિમા થાપી; તિણે મહિયલમાં તેહની, કીરતિ અતિ વ્યાપી સુરપતિ નરપતિના થયા એ, ઈહાં બહુ ઉદ્ધાર તે શત્રુંજય સેવિયે, દાન સકલ સુખકાર.
દ્વિતીય ચિત્યવંદન. એહ ગિરિ ઉપર આદિ દેવ, પ્રભુ પ્રતિમા વંદે રાયણ હેઠે પાદુકા, પૂજી આણંદ એહ ગિરિનો મહિમા અનંત, કુણુ કરે વખાણ ચગી પૂનમને દિવસે, તેહ અધિકે જાણુ એહ તીરથ સેવા સદા એ, આણી ભક્તિ ઉદાર; શ્રી શત્રુંજય સુખદાયક, દાનવિજય જયકાર.
પ્રથમ થાય છે. પરમ સુખ વિલાસી, શુદ્ધ ચિદ્રુપભાસી; સહજ રુચિ વિકાસી, મોક્ષ આવાસ વાસી
૨

Page #236

ચૈત્રી પુનમના દેવવંદન–પં. દાનવિજ્યજીકૃત મદ મદન નિવાસી, વિશ્વથી જે ઉદાસી અષભ જિન અનાસી, વંદીયે તે નિરાસી. જિનવર હિતકારા, પ્રાપ્ત સંસાર પારા; કૃત કપટ વિદારા, પૂર્ણ પુણ્ય પ્રચારા; કલિમલ મલહારા, મર્દિતાનંગ ચારા, દુઃખ વિપિન કુઠારા, પૂછયે પ્રેમ ધારા. પ્રબલ નયન પ્રકાશા, શુદ્ધ નિક્ષેપ વાસા વિવિધ નયન વિલાસા, પૂર્ણ નાણાવભાસા પરિહરિત કદાસા, દત્ત દુર્વાદિ વાલા; ભવિજન સુણી ખાસા, જેનવાણી જયાસા. સકલ સર વિશિષ્ટા, પાલિતાનેક શિષ્ટાફ ગરિમ ગુણ ગિરિષ્ટા, નાશિકાશેષરિણા; જનમ મરણ નિષ્ઠા, દાન લીલાપદિષ્ટાફ હરતુ સકલ દુષ્ટા, દેવી ચક્રા વરિષ્ટા.
દ્વિતીય થાય ડો. વિમલાચલ તીરથ સુંદર, એકાશત અડ નામ સુહંકસ, 'ઈતિ ઉપદ્રવ સંહરૂ, જસ નામે લહીએ સુખ વરૂ તસુ સિહરે શ્રીરિસહસરૂ, મૂરતિ છે મહિમા સાયરૂ,
૧ સાત પ્રકારની ઇતિ ૧ અતિવૃષ્ટિ, ૨ અનાવૃષ્ટિ, ૩ ઉંદર, ૪ તીડ, ૫ પાપટ, ૬ સ્વચક્રભય ૭ પરચક્રભય,

Page #237

દેવવનસા જપતાં જસ નામ ગુણાયર, પામીજે શિવસંપદતરૂ. ૧ આ ચવીશી જિનવરા, એક નેમિ વિના ત્રેવીશ વરા; વિમલાચલ આવ્યા સાદરા, જસ સેવે સુર નર કિન્નરા; વલી કાડાકાડી મુનીશ્વરા, અણુસણુ કરી નિવૃત્તિધરા; એ તીરથફરસા ભિવ નરા, ચૈત્રી પૂનમદિન ગતડરા'. ર ઉપદેશી વાણી જિનેશ્વરે, તે શ્રુતિપથમણી ગણધરે; તે અંગાર્દિક રચના કરે, જિહાં જીવાદિક ભાંખ્યા વિવરે; તે નિસુણી ભવિ ઉચ્છાહ ધરે, પુંડરિકાદિક તપ આદરે; તેઆગમ જ! દુરમતિ હરે, શિવનારી મેલેા દૃઢ કરે.
વજાસેન સૂરીશ્વરની વાણી, સાંબલીને મન મમતા નાણી; પચ્ચખ્ખાણુ કર્યુ. તિક્ષ્ણ શુભ જાણી, તેહથી થયા વ્યંતર સુર નાણી; તેહ યક્ષ કદી ખહુમાણી, મુજ દુ:ખ દેહગ નાંખેા તાણી; શ્રી વિજયરાજ ગુરુ ગુણખાણી, એમ દાન કહે સુણા ભવિ પ્રાણી.
૧ ભય રહિત.
૪

Page #238

ચૈત્રી પુનમના દેવવંદન—૫.૦ દાનવિજયજી ત શ્રી સિદ્ધગિરિનું સ્તવન.
( રાગ ગોડી, મન લાગ્યા—એ દેશી. ) ભાય ભગતિ વિજન ધરી, ભેટા એ ગિરિરાય રે; એ તીરથ વારૂ; અતિશય ગુણ એ ગિરિ તણા, એક મુખે ન કહેવાય બેયણ દશ જસ ચૂલિકા, પચાસ જોયણુ વિસ્તાર રે; આઠ જોયણ ઉન્નતપણે, એહ માન ઋષભને વારે રે.
એ તીરથ વારૂ.
એ
ઐ
Éણુ ઠામે આદિસરૂ, સાથે હુ પિરવાર રે, એ॰ રાયણ 'રૂખ સમેાસર્યા, પૂર્વ નવાણુ વાર રે. ચાવા સુત મુનિવરૂ, તિમ શુકરાજ મુનીશ રે. એ પથગ શેલગ ઋણુ ગિરિ, આપ થયા જગદીશ રે. એ શાંબ પ્રદ્યુમ્ન આદિ જિહાં, અસંખ્યાત મુનિરાય રે; એ
૧ વૃક્ષ.
સી
૩

Page #239

૨૩ર
દેવવંદનમાલા
શાશ્વત સુખ પામ્યા સહી, વંદુ તેહનાં પાય રે. એ સીમંધર સ્વામી ઉપદિશે, પરષદ બાર મઝાર રે. એ ઈંદ્ર પ્રતે કહે ભરતમાં, એક શત્રુંજય સાર રે. એ ઈમ નિસુણ એ ગિરિ નમી, આવ્યા કાલિકસૂરિ પાસ રે; એ પૂછી વિચાર નિગોદના, વાત કહી તવ ખાસ રે. એ પ્રતિમા ચિય થયાં ઈહાં, તિમ અસંખ્ય ઉદ્ધાર ૨એ. ચૈત્રી પૂનમ દિન એહને, મહિમા ભાંખ્યો અપાર રે. એ. ચિત્રી ઉત્સવ જે કરે, તે લહે ભવદુઃખ ભંગ રે; એ. શ્રી વિજયરાજસૂરીસર, દાન અધિક ઉછરંગ રે. એ

Page #240

ત્રિી પુનમના દેવવંદન–પં. દાનવિજ્યજીકૃત ૨૩૪
તૃતીય ચૈત્યવંદન. ચૈિત્રી પુનમને દિવસ, શત્રુંજય ભેટે; ભકિત ધરે જે ભવ્યલોક, તે ભવ દુઃખ મેટે; આદીશ્વર જિનની અમૂલ, પૂજા વિરચાવે; ઈતિ ભીતિ સઘલી ટળે, સુખ સંપદ પાવે; પરમાતમ પરકાશથી એ, પ્રગટે પરમાનદ શ્રી વિજયરાજસૂરીશ્વરૂ, દાન અધિક આણંદ. ૩
પછી નમુત્થણું જયવીયરાય સંપૂર્ણ કહી દેવવંદન ભાષ્ય (પાના ૨૩૪ થી) કહીને અને વિધિ પૂર્વે લખે છે, તેથી પાંચ ગુણે કરીએ. મુનિરાજ શ્રીદાનવિજયજી વિરચિત ચિત્રીપૂનમના
દેવવંદન સમાપ્ત. I

Page #241

R
દેવવંદનમાલ
ચૈત્યવંદન ભાષ્ય વદિતૃ વંદણિજે, સર્વે ચિઇવંદણાઈ સુવિચાર બહુ વિતિભા ચૂર્ણ-સુયાણસારેણ ગુચ્છામિ. ૧ દહતિગ અહિંગમાણગં, દુદિસિતિહુગ્ગહ તિહાઉવંદ-- ણયા; પર્ણિવાય નમુક્કારા, વણા સેલસય સીયાલા. ૨ ઈગસિઈસયંતુ પયા, સખનઉઈ સંપયા ઉ પણ દંડા, બાર અહિગાર ચઉર્વ-દણિજ સરણિજ ચઉહ જિ. ૩ ચઉરો થઈ નિમિત્તરૂ-બારહ હેઉ આ સેલ આગારા ગુણવીસ દોસ ઉસ્સગ્ગ–માણ થરં ચ સગાવેલા. ૪ દસ આસાયણચાઓ, સવે ચિઈવંદણાઈ ઠાણા ચઉવીસ દુવારેહિં, દુસહસ્સા હૈંતિ ચઉ સયરા. ૫ તિત્તિ નિસહી તિનિઉ, પયાહિણ તિક્સિ ચેવ ય પણામા; તિવિહા પૂયા ય તહા, અવસ્થતિય. ભાવણું ચેવ. ૬ તિદિસિ નિરિફખણ વિરઈ ૫યભૂમિ ૫મજણું ચ તિખુત્ત, વન્નાઈતિય મુદા-તિયં ચ તિવિહં ચ પણિહાણું. ૭ ઘર જિહર જિણપૂઆવાવાગ્યાયઓ નિસાહિતિગં; અગ્નદારે મઝે, તઈયા ચિઇવંદણાસમએ. ૮ અંજલિબો અદ્ધો,- પંચંગ અ તિપણામા, સવ્વસ્થ વા તિવાર, સિરાઈનમણે પણુમતિયં. ૯ અંગગ્ન ભાવ જોયા, પુષ્કાહાર

Page #242

ચૈત્રી પુનમના દેવવંદન-૫૦ દાનવિજયજીકૃત
૨૩૫
શુદ્ધિ... પૂતિગ; પચાવયારા અટ્ઠો,-વયાર સાવયારાવા. ૧૦ ભાવિજ્જ અવત્થતિય, પિંડત્થ પયત્થ વરહિઅત્ત, છમર્ત્ય કેવલિત્ત, સિઘ્ધત્ત ચેવ તસન્થેા, ૧૧ ન્હવણચગેહિં છઉંમર્ત્ય, વત્થપડિહારગેહિ કૈવલિ ચં; પલિય'કુસ્સગ્નેહિ ય, જિષ્ણુસ્સ ભાવિ સિદ્ધત્ત, ૧૨ ઉદ્ભાàા તિઆિણું, તિદિસાણ નિરિક્ષણ યુઈવા; પચ્છિમ દાહિ! વામણું, જિમુહનત્થ દિટ્રિબ્રુઆ. ૧૩ વન્નતિયવન્નત્થાલ અણુમાલ ખણંતુ પડિમાઈ, જોગ જિણમુત્તાસુત્તી–મુદ્દાભેએણ મુદ્તિય, ૧૪ અનુન્નતરિ અંગુલિ-કાસાગારેહિ દેહિ હૃત્શેહિ; પિટ્ટોવરિ કુપ્પરિસ–અિહિં તહ જોગમૃત્તિ. ૧૫ ચત્તારિ અગુલાઈ, પુત્રએ ઉણાઈ જત્થ પચ્છિમએ; પાયાણ ઉસ્સગ્ગા, એસા પુણ હાઈ જિમુદ્દા. ૧૬ મુત્તારુત્તી મુદ્દા, જત્થ સમાટે વિગખ્શિઆ હત્થા; તે પુણ નિલાડદેસે, લગ્ગા અને અલગત્તિ. ૧૭ પંચગા પણિવાએ, થયપાઢા હાઇ જોગમુદ્દાએ; વંદણુ જિણમુદ્દાએ, પણિહ્રાણું મુત્તસુત્તીએ. ૧૮ પણિહાણતિગ ચેઇઅ-મુણિવદણ પત્થણા સવ વા; મણ્ વય કાએગત્ત, સેસતિગત્થા ય પયડુત્તિ ૧૯ સચ્ચિત્ત દ‰મુજ્જણ,-મચિત્તમણુજ્જણ મણેઞત્ત; ઈગસાડિ ઉત્તરાસંગ, અંજલિ સિરસિ જિદિઙે. ૨૦ ય પંચ

Page #243

૧૩૬
દેવવ દનમાલા
વિદ્યાભિગમા, અહવા મુરતિ રાયચિન્હાઈ, ખગ્ગ છત્તોવાહ, મડ ચમરે અ પંચમએ. ૨૧ વંતિ જિણે દાહિણ,-દિસિ પરસ વામિદસ નારી; નવકર જહન્નુ સઢ઼િ કર, જિલૢ મજ્બુગ્ગહે। સેસી. २२ નમુક્કારણ જહન્ના, ચિઈવ દણ મઝ દડથુઈ જીઅલા; પદડ થઈ ચઉગ, થયપણિહાણેહિ ઉક્કોસા. ૨૩ અન્ને ભિતિ ગેણં, સત્થએણું જહન્ન વયા; તદુગતિગણ મજ્જા, ઉક્કોસા ચઊહિં પંચહ્નિ`વા. ૨૪ પણિવાએ પંચાંગા, દે। જાણુ કરદુગુત્તમંગ ચ; સુમહત્વ નમુક્કારા, ઈંગ દુગ તિગ જાવ અદ્ભૂસય, ૨૫ અડસિદ્ અવીસા, નવનય સયં ચ દુસયસગનઉઆ; દેગુણતીસ દુસદ્દા, હુસેલ અડનઉઅસય દુવન્તસય. ૨૬ ઈઅ નવકાર ખમાસમણુ, ઇરિય સત્થઆઈ ડેસુ; પણિહાણેસ અ અદત્ત, વન્ના સાલસય સીયાલા, ૨૭ નવ ખત્તીસ તિત્તીસા, તિચત્ત અડવીસ સાલ વીસ પયા, મંગલ ઇરિયા સત્થ-યાઈસુ ઇંગસીઇસય. ૨૮ અટ્ટુટુ નવટુ ય અદ્ભુવીસ, સાલસ ય વીસ વીસામા; ક્રમસા મંગલ ઇરિયા, સત્થયાઈસુ સગનઉઇ. ૨૯ વન્નસિટ્ર નવ પય, નવકારે અટ્ઠ સ ંપયા તથ્; સગ સપય પય તુલ્લા, સત્તરખર અમી દુપયા. ૩૦ પણિવાય અખ઼રાઇ, અટ્ઠાવીસ' તહા ય ઇરિયાએ; નવન

Page #244

ચૈત્રી પુનમના દેવવંદન–પં. દાનવિજયજીકૃત
૨૩૭,
ઉમખરસર્યા, હુતી પયસંપયા અટુ-૩૧ યુગ દુગઈગ. ચઉ ઈગ પણ, ઈગાર છગ ઇયિ સંપયાઈપયા; ઈચ્છા ઇરિ ગરમ પાણી, જે મે એનિંદિ અભિ તસ્સ. ૩૨ અભુવનમે નિમિત્ત, હેયર હેઉ સંગહ પંચક જીવવિરોહણ પડિક્ષ્મણ-ભેય તિનિચલાએ. ૩૩ કુતિ ચઉપણુ પણ પણ દુચાઉ, તિય સકસ્થય સંપયાઈ પયા નમુ આઈગ પુરિસે લગુ, અભય ધમ્મપ જિણ સવં. ૩૪ અવ સંપયા એહ, ઇયરહેઉ-વીએમ તહેવું; સવિસે સુવઓગ સરૂવહેઉ, નિયમફલય મુખે. ૩૫ દે સગનઉઆ વણું, નવ સંય પય તિત્તીસ સક્રીએ; ચેઈથયટુ સં૫ય, તિચર પય વણ દુસયગુણતીસા. ૩૬ કુછ સગ નવ તિય છ ચ, છપ્પય. ચિUસંપયા પયા પઢમા અરિહં વંદણ સદ્ધા, અને સુહુમ એવ જા તાવ. ૩૭ અણ્વગમે નિમિત્ત, હેઉ ઈગ બહવયંત આમારા; આગંતુગ આગાર, ઉસ્સગાવહિ સરવટુ. ૩૮ નામથયાઈસુ સંય, પયસમ અડવીસ સેલ વીસ કમા; અકુરત વન્ન દોસદ્ર, દુસચસોલનઉમાં સયં ૩૯ પણિહાણ કુવન્નસર્યા, કમેણુ. સગતિ ચઉવીસ તિત્તીસા ગુણતીસ અદ્ભવીસા, ચઉતીસિગતીસ માર ગુરુ વણુ. ૪૦ પણ દંડા સક્કWય, ચેઈઅ નામ સુએ સિદ્ધસ્થય ઈW; દોં ઈગ દો દો પંચ ય, અહિગાર બારસ કમેણુ. ૪૧ નમુ જેયસ અરિહં,.

Page #245

(૨૩૮
વિવાહનમાલ
લેગ સર્વ પુખ તમ સિદ્ધ જે દેવા; ઉજિ ચત્તા
યાવચ્ચન, અહિગાર પઢમપયા. ૪૨ પઢમહિમારે વિદે, ભાવજિણે બીયઅંમિ દરવાજિણે ઈગઈયઠવણજિશે, તઈય ચઉર્થમિ નામજિશે. ૪૩ તિહુઅણુ ઠવ. જિણે પુણ, પંચમએ વિહરમાણજિણ છ સત્તમાએ સુયનાણું, અમએ સવસિદ્ધથઈ૪૪ તિસ્થાહિત્ર વીર થુઈ, નવમે દસમે ય ઉજજયંત થઈફ અટ્રાવાયાઈઇગદિસિ, સુદિદ્ધિ સુરસમરણ ચરિમે. ૫ નવ અહિગારા ઈહિ લલિ-અવિસ્થા વિત્તિ આઈ અણુસાર, તિનિ સુયપરંપરયા, બીયએ દસમો અંગારસમો. ૪૬ આવસ્મયચુર્ણએ, જે ભણિયં સેસયા જહિચ્છાએ; તેણું ઊંજિતાઈ વિ, અહિંગારા સુયમયા ચેવ. ૪૭ બીઓ સુઅWયાઈ અત્યઓ વન્તિઓ તહિં ચેવ, સક્કWયંતે પઢિઓ, દવારિહવસરિ પયડળે. ૪૮ અસઢાઈનવજજ, ગીઅર્થી અવારિયંતિ મઝથા આયરણવિ હું આણ–ત્તિ, વયણઓ સુબહ મનંતિ ૪૯ ચઉવંદણિ જજ જિણ મુણિ, સુય સિદ્ધા ઈહ સુરા ય સરણિજજ, ચહ જિણ નામ ઠવણ, દવ ભાવ જિણ ભેએણું ૫૦ નામજિણ જિણનામા, ઠવણજિણ પુણે જિર્ણોદ પડિમાએ દશ્વજિણા જિણવા, ભાવજિણું સમવ- સરથા. ૫૧ અહિંગયજણ પઢમ થઈ, બીયા સવ્વાણ - તઈએ નાણસ્સ લેયાવચ્ચગસણું, ઉવમર્થં ચઉલ્થ

Page #246

ચેત્રી પુનમના દેવવંદન-૫૦ દાનવિજયજીકૃત ૨૦૯ થઈ. પર પાવખવણી દરિયાઈ વંદણવેરિઆઈ છ નિમિત્તા; પવયણ સુર સરણથં, ઉસ્સગે ઈઅ નિમિત્ત. ૫૩ ચઉ તસ્સ ઉત્તરીકરણ-પમુહ સપ્લાઈયા ચ પણ હઊ; તેયાવચગરતાઈ, તિગ્નિ ઈઅ હેક બારસનં. ૫૪ અનWયાઈ બારસ, આમારા એવામાઇયા ચઉરે; અગણ પર્ણાિદિ છિંદણ, બેહી ખાભાઈ ડક્કો ય. પપ ઘોડગલય ખંભાઈ માલુદ્ધિ નિઅલ સબકરિ ખલિણ વહુ લંબુર થણ સંજઈ ભમુહંગુલિ વાયસ કવિફો. ૫૬ સિરક ૫ મૂબ વાણિ, હિત્તિ ચઈજજ દસઉસ્સગ્ગ, લંબુત્તરથણ સંજઈ, ન દેસ સમણીશુ સવડુઠ્ઠાણું ૫૭ ઈરિઉસ્સગ્ય પમાણે, પણવીસુસ્સાસ અટુ સેમેસુ ગંભીર મહુરસ૬, મહOજુત્ત હવઈ થુત્ત ૫૮ ૫ડિમણે ચેય જિમણ, ચરમ પડિમણ સુચણ પડિબેહે ચિઈવંદણ ઈ જઈ, સત્ત ઉ વેલા અહેારતે. પદ પડિક્તઓ ગિહિણવિ હુ સગવેલા પંચવેલ ઈયરન્સ પૂઆસુ તિસંઝાસુ અ, હેઈતિવેલા જહન્નેણ. ૬૦ તાલ પાણ ભયણ–વાણહ મેહુ સુઅણુ નિર્વાણું; મુઝુમ્યારે જુ અં, વજે જિણનાહુજમઈએ ૬૧ ઇચિ નમુક્કારે નમુત્થણ, અરિહંત શુઈ લેગ સબ્ધ થઈ પુખ; થઈ સિદ્ધા આ થઈ, નમુત્યુ જાવંતિ થય જયવી. ૬૨ સવાહિ વિરુદ્ધ, એવં જે વંદએ સયા દે; દેવિંદવિંદ મહિઅં, પરમ પર્ય પાવર લહુસે. ૬૩. ચિત્યવંદન ભાષ્ય સમાસ.

Page #247

૨૪૦
દેવવંદનમાલા
દિવાળીના દેવવંદનના કર્તા
શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિ. આ સૂરિને જન્મ સં. ૧૬૯૪ માં ભિન્નમાલ શહેરમાં થયો હતું. તેમનું મૂળ નામ નાથુમલ હતું. તેમના પિતા વાસવ -અને માતાનું નામ કનકાવતી હતું. તેમની વિશા ઓશવાળ જ્ઞાતિ હતી. તેમણે સં. ૧૭૦૨ માં આઠ વર્ષની ઉંમરે ધીરવિમલ પાસે દીક્ષા લીધી. નયવિમલ નામ પાડયું. તેમણે અમૃતવિમલગણ તથા “મેરૂવિમલમણી પાસે અભ્યાસ કર્યો. તેમને સં. ૧૭૨૭ ના મહા સુદી ૧૦ મે તપાગચ્છાધિપતિ આચાર્ય વિજયપ્રભસૂરિએ સાદડી પાસે ધારાવ ગામમાં પંડિત (પન્યાસ) પદ આપ્યું. તેમના ગુરૂ ધીરવિમલગણ સં. ૧૭૩૯ માં સ્વર્ગવાસી થયા છે. - આચાર્ય વિજયપ્રભસૂરિની આજ્ઞાથી મહિમાસાગરૂરિએ પાટણ પાસે આવેલા સંડેસર (સંડેર) માં સં. ૧૭૪૪ ના ફાગણ સુદી પાંચમને ગુરૂવારે આચાર્ય પદવી આપી. તેમનું જ્ઞાનવિમલસરિ નામ રાખ્યું. તે વખતે શેઠ નાગજી પારેખે આચાર્યપદને મહત્સવ કર્યો હતે. - તેમને બિહાર ઘણે ભાગે સુરત, અમદાવાદ, પાટણ, સાદડી, રાધનપુર, ખંભાત, ઘાણેરાવ, શિરોહી, પાલીતાણા, જુનાગઢ વગેરે
સ્થામાં થયો છે. તેમના ઉપદેશથી સુરતના શેઠ પ્રેમજી પારેખે સં. ૧૭૭૭ માં શ્રી સિદ્ધાચળને સંધ કાઢયે હતા. તે સંધનું વર્ણન કવિ દીપસાગરગણુના શિષ્ય સુખસાગર કવિએ પોતાના પ્રેમવિલાસ નામના રાસમાં કર્યું છે. પાલીતાણામાં તેમના હાથે જિનપ્રતિમાની સત્તર વાર પ્રતિષ્ઠા થઈ છે. તેમણે છેલ્લું ચોમાસું ખંભાતમાં સં. . ૧૮૨ માં કર્યું. ત્યાં આસો વદમાં ૮૯ વર્ષની ઉંમરે તેઓ

Page #248

દીવાલી પર્વની કથા.
સ્વર્ગવાસી થયા ત્યાં શ્રાવકેએ તેમના પગલા યુકત દેરી ખંભાતમાં સકકરપરામાં કરાવી જે આજે વિદ્યમાન છે.
તેઓશ્રીએ ઘણું ગ્રંથ રચ્યા છે. ૧ નરભવ દષ્ટાંતમાળા, ૨ પાક્ષિક વિધિ પ્રકરણ. ૩ સાધુ વંદન રાસ તથા ૪ ઉપાસક દશાંગ બાથે વગેરે ૧૩ ગ્રંથ નિયવિમલગણીની અવસ્થામાં આ છે. તથા ૭૫૦૦ લેક પ્રમાણ પ્રશ્ન વ્યાકરણ વૃત્તિ, તથા સંસારદાવાવૃત્તિ વગેરે ૧૫ ગ્રંથે આચાર્યપણામાં બનાવ્યા છે. તે સિવાય અનેક સ્તવને, સજઝા, થેયે વગેરે બનાવ્યા છે. આ પ્રમાણે ગુજરાતી પદ્ય સાહિત્યમાં તેમણે મેટે ફાળો આપે છે. તેમનું વિશેષ ચરિત્ર જાણવા ઈચ્છનારે વીજાપુરનેં ઇતિહાસ તથા ૫૦ મુકિતવિમલપણું સંગ્રહિત પ્રાચીન સ્તવન સંગ્રહ જેવા.
દીવાલી પર્વની થ.
ઉજજયિની નામની મેટી નગરી હતી. તેમાં સંપ્રતિ નામે રાજા રાજ્ય કરતા હતા. તે નગરીમાં જીવતસ્વામીની પ્રતિમાને વંદન કરવા માટે આર્યસહસ્તીનામના આચાર્ય આવ્યા હતા. એક વખતે રથયાત્રાને વરઘેડે નીકળે. તે વરઘોડામાંઆર્ય સુહસ્તિસૂરિ સંઘ સાથે ચાલતા હતા. રાજા પોતાના મહેલના ગોખમાંથી વરઘેડે જઈ રહ્યો હતે. વરડામાંઆર્ય સુહ
સ્તી સૂરિને જોઈને સંપ્રતિ રાજાને વિચાર થયે કે આ વેશ મેં કોઈક સ્થળે જોયે છે. વિચારમાં તલ્લીન થતાં તેમને જાતિસમરણ જ્ઞાન થયું. પિતાને પૂર્વ ભવ છે. તેથી આર્ય સુહસ્તી જે પિતાના પૂર્વ ભવના ગુરૂ હતા તેમને ઓળખ્યા. ૧૬

Page #249

૨૪૨
દેવવંદનમાલા
1 ગુરૂને ઓળખીને સંપ્રતિ રાજા નીચે આવી ગુરૂને નમીને કહેવા લાગ્યા કે “મને ઓળખે છે?” ગુરૂએ કહ્યું કે “દેશના રાજાને કણ ન જાણે?” રાજાએ કહ્યું કે “હું જાણવાનું કહેતા નથી.” ગુરૂએ શ્રતના ઉપયોગથી જાણીને કહ્યું કે “તું મારે શિષ્ય હતે.” રાજાએ પૂછયું કે “મને ચારિત્ર કેમ ફળદાયી થયું તે હું જાણુ નથી.” - આચાર્યે કહ્યું કે “હે રાજન! પૂર્વ ભવમાં તું ભિક્ષુ હતે. ભીખ માગવા છતાં તને કઈ ખાવા આપતું નહોતું. એક વાર તું ઘણે ભૂખ્યું હતું પરંતુ તેને કઈ ખાવાનું આપતું નથી. એવામાં ગોચરી લેવા માટે નીકળેલા સાધુઓને તેં જોયા. તેઓને લેકે આદરથી બેલાવી લાડવા વગેરે આપે છે, તેથી તે વિચાર કર્યો કે હું ઘેર ઘેર માગું છું છતાં કે કાંઈ આપતું નથી અને આ સાધુઓને લેકે આદરપૂર્વક બેલાવીને આપે છે. આ સાધુઓને ઘણા લાડવા મળે છે, માટે હું તેમની પાસે માગું. એમ વિચારી અમારા ઉપાશ્રયે આવીને તે લાડવા માગ્યા. અમે તને કહ્યું કે અમારા જે થાય તે ખાવાનું આપીએ. તેથી ખાવાની લાલચે તે અમારી પાસે દીક્ષા લીધી. અમે તને લાડવા ખાવા આપ્યા. ઘણે ભૂખે હેવાથી તે હદ ઉપરાંત લાડવા ખાધા. તેથી રાત્રીએ વિષચિકા (ઝાડા, ઉલટી) થઈ. સાધુઓ તથા શ્રાવકો તારી વેયાવચ્ચ કરવા લાગ્યા. તે વખતે તે વિચાર કર્યો કે “મને કઈ ખાવાનું પણ આપતું નહતું, પરંતુ મેં આ વેશ ધારણું કર્યો તે સાધુઓ તથા શ્રાવકે મારી કેટલી વેયાવચ્ચ કરે છે. આ સાધુ વેશ ઘણે ઉત્તમ છે.” આવા શુભ વિચારમાં તેજ

Page #250

દીવાલી પર્વની કથા.
૨૪૩
રાત્રીમાં મરણ પામી તું અહીં સંપ્રતિ રાજા થયા છે. આ પ્રમાણે તેં ચારિત્રના કારણભૂત સાધુ વેશની અનુમાદના કરી તેનું તને આ ફળ મળ્યું છે. ”
તે વખતે સંપ્રતિ રાજાએ ગુરૂને કહ્યું કે “ આપની કૃપાથી મને રાજ્ય વગેરે ઋદ્ધિ મળી છે, માટે તમે તે રાજ્ય ગ્રહણ કરો.” આચાર્ય મહારાજે કહ્યું કે “ હે રાજા ! અમને તે અમારા શરીર ઉપર પણ મમતા નથી તે। રાજ્યને શુ કરીએ. અમારે રાજ્યની ઇચ્છા નથી. એ રાજ્ય તા તમને તમારા પુણ્યથી મળ્યુ છે. પરંતુ હવે ફરીથી પણ તમે સમક્તિ ધારણ કરે. અને જૈન શાસનની પ્રભાવના કરી ધર્મ ને દીપાવે. સદ્ગુરૂની પાસે ધમ સાંભળે. દાન શીલ તપ અને ભાવ રૂપ ચાર પ્રકારના ધર્મ કા. વળી પ દિવસે તે ધર્મકરણી વિશેષતાથી કરો. ”
4
ઉપર પ્રમાણેનાં ગુરૂનાં વચન સાંભળી સંપ્રતિ રાજાએ ગુરૂને પૂછયુ` કે “ પર્યુષણાર્દિક પ` તે જિન આગમમાં પ્રસિદ્ધ છે. પરંતુ દિવાલી પર્વ શાથી થયું ? તે દિવસે લેકે નવાં વસ્ત્રો તથા ઘરેણાં િ શા માટે પહેરે છે તથા દીવાઓ શા માટે કરે છે તેનું સ્વરૂપ જણાવે.”
તે વખતે આ સુહસ્તીસૂરિએ સપ્રતિ રાજાને દિવાળી પર્વની કથા આ પ્રમાણે કહી:——
cr
“ ભરતક્ષેત્રમાં ક્ષત્રિયકુંડ નગરમાં સિદ્ધાર્થ રાજાની ત્રિસલા રાણીની કૂખમાં શ્રી વીરવ માનસ્વામીને ધ્રુવે

Page #251

દેવલદેનમાલા
લાવીને મૂકયા તે વખતે રાણીએ ચૌદ મોટાં સ્વપ્ન જોયાં. ચૈત્ર સુદ તેરસે ભગવાન જન્મ્યા. ઈંદ્રો સહિત દેવાએ જન્મત્સવ કર્યો. પ્રભુ જ્યારથી ગર્ભમાં ઉપન્યા ત્યારથી સિદ્ધા રાજાને ત્યાં ધન ધાન્યાદિકની વૃદ્ધિ થવાથી વમાન એવું તેમનું નામ પાડ્યું. પ્રભુએ ઘેર ઉપસર્ગો સહન કર્યાં, તેથી દેવાએ મહાવીર એવું નામ પાડયું. અનુક્રમે ચૌત્રન પામી જશાદા નામે રાજકન્યા પરણ્યા. સુદ્ઘના નામે એક પુત્રી તેમને થઈ. તેમને નદ્દિવન નામે મેાટા ભાઈ હતા.
જ્યારે ભગવાન અઠ્ઠાવીસ વર્ષના થયા ત્યારે તેમના માત પિતા મરણ પામ્યા. ભગવાન ગર્ભ માં હતા ત્યારે તેમણે એવા અભિગ્રહ કર્યો હતા કે માતા પિતા જીવતા હશે ત્યાં સુધી ચારિત્ર લેશુ નહિ. એ અભિગ્રહ પૂરો થવાથી મોટા ભાઈના આગ્રહથી બે વર્ષાં ઘરવાસમાં રહ્યા. તે વખતે લેાકાંતિક દેવાએ ‘ હે ભગવન્ ! ધર્મ તીર્થં પ્રવર્તાવા ’ એમ પ્રાથના કરી.
.
પ્રભુએ સંવત્સરી દાન આપી કારતક વદ ૧૦ ને દિવસે દીક્ષા લીધી. તે વખતે તેમને ચેાથું મન:પવ જ્ઞાન ઉપન્યું. દીક્ષા લીધા પછી સાડામાર વર્ષ સુધી તપ કર્યુ. તે દરમિઆન તેમણે અનેક ઘેર ઉપસર્ગો સહન કર્યાં. ત્યાર પછી ઋજીવાલિકા નદીના તીરે શુકલ ધ્યાન ધ્યાવતાં તેમને કૈવલ જ્ઞાન ઉપજ્યું. તે વશાખ સુદ દશમના દિવસ હતા. ”
"C
તે પ્રસંગે દેવાએ સમવસરણની રચના કરી. તે વખતે ઈંદ્રભૂતિ વગેરે અગિયાર ગણધરો થયા. ચતુર્વિધ સંઘની સ્થાપના કરી. ત્યાર પછી ત્રીસ વર્ષ સુધી કૈવલીપણે વિચ

Page #252

દીવાલી પર્વની કથા.
==
રીને છેલ્લું માસું પાવાપુરીમાં હસ્તિપાલ રાજાની સભામાં કર્યું. ત્યાં પોતાનું અલ્પ આયુષ્ય જાણીને અંત કાલ વખતે પ્રભુએ સેલ પહેાર સુધી દેશના દીધી.
તે વખતે પુણ્યપાલ નામે રાજા ત્યાં આવ્યું. તેણે પૂછયું કે “હે ભગવંત મેં આજે આઠ સ્વપ્ન જોયાં તે સ્વનેને અર્થ મને કહો.” તે વખતે પ્રભુએ તે આઠ સ્વપ્નને ભાવાર્થ સમજાવ્યું. તેમાં આ પાંચમા આરામાં કેવી સ્થિતિ પ્રવર્તશે તેનું સ્વરૂપ વિસ્તારથી જણાવ્યું.
તે વખતે ગૌતમ સ્વામીએ ભગવાનને પૂછ્યું કે આપના નિર્વાણ પછી શું થશે તે જણાવે. તે વખતે ભગવાને પોતાની પાટે સુધર્મા સ્વામી થશે. તે પછી જંબૂસ્વામી, તે પછી પ્રભવસ્વામી, તેમની પાટે સય્યભવસૂરિ, તે પછી ચશભદ્રસૂરિ વગેરેથી માંડીને આર્યમહાગિરિજી સુધી પરંપરા જણાવી. બીજા પણ અનેક જાતના પાંચમા આરામાં બનનારા બનાવે તથા છેવટે કલંકીનું સ્વરૂપ વિસ્તારથી જણાવ્યું.
હવે પ્રભુએ પિતાને મેક્ષ ગમન કાલ નજીક જાણીને તથા ગૌતમ સ્વામીને પિતાના ઉપર ઘણે સ્નેહ છે એમ જાણીને પાસેના ગામમાં દેવશર્મા નામે બ્રાહ્મણ રહે છે તેને પ્રતિબંધ કરવાને ગૌતમસ્વામીને આજ્ઞા અપીને મેકલ્યા.
પ્રભુ શ્રી મહાવીર સ્વામી ૩૦ વર્ષ ગૃહસ્થાવાસમાં, સાડા બાર વર્ષ છઘસ્થપણામાં, ૩૦ વર્ષ કેવલી અવસ્થામાં એમ સર્વ મળીને કુલ તેર વર્ષાધિક આયુષ્ય પૂર્ણ કરીને.

Page #253

૨૪૬
દેવવંદનમાલા
આસો વદ અમાવાસ્યાને દિવસે પલાંઠી વાળીને બેઠા. તે વખતે ત્યાં આવેલા શક્રેન્સે કહ્યું કે “હે ભગવન્! આપના મરણ નક્ષત્ર ઉપર બે હજાર વર્ષની સ્થિતિને ત્રીસ ભસ્મગ્રહ આવશે. તે ઘણે ક્ષુદ્ર છે, માટે એક મુહુર્ત માત્ર આખ્ય વધારે તે તમારા તીર્થની પૂજા પ્રભાવના સારી થશે, નહિ તે પાછળ શિષ્યાદિક ચતુર્વિધ સંઘને પીડા થશે, તે મારાથી પણ ટાળી શકાશે નહિ.”
તે વખતે પ્રભુએ કહ્યું કે “હે ઈન્દ્ર! આ વાત ત્રણ કાળમાં કદાપિ બને તેમ નથી. કારણ કે આયુષ્યમાં એક સમયને વધારે કરવાને પણ કઈ સમર્થ નથી. વળી ભાવી કાળમાં જે બનવાનું છે તે પણ બન્યા વિના રહેવાનું નથી.”
ત્યાર પછી ૫૫ અધ્યયન પુણ્ય ફળ વિપાકનાં અને ૫૫ અધ્યયન પપ ફળ વિપાકનાં કહ્યો. ત્યાર પછી ત્રણે યેગોને રૂંધી ચૌદમા અગી ગુણઠાણે પાંચ હQાક્ષર કાલા રહીને સર્વ કર્મને ક્ષય કરી પ્રભુ મેક્ષે ગયા.
આ આસો વદ અમાસની રાતને કાળ હતે.
તે દિવસે નવ મલકી જાતિના રાજા તથા નવ લેચ્છકી જાતિના રાજાએ તથા કાશી કેશલના અધિપતિ પ્રભુને વાંદવા આવ્યા હતા. તે પસહ ઉપવાસ કરીને રહ્યા હતા. તેમણે ભગવંતનું નિર્વાણ સાંભળ્યું. તેથી જોયું કે ભાવ ઉદ્યોત તે ગયે પણ દીપકને દ્રવ્ય ઉદ્યત કરે. એમ વિચારી દીવા કર્યા. વળી ભગવાનને નિર્વાણ મહોત્સવ કરવા માટે આકાશ માર્ગે જતા આવતા દેવ દેવીઓની તિને

Page #254

દીવાલી પર્વની કથા.
૨૪૭
લીધે તે રાત્રી ઉદ્યોતવાળી થઈ. તેમ જ “મેરઈયાં મેરઇયાં” એ દેવેના મુખથી કે લાહલ થયે. તેથી તેમાં દીવાના મેરઈયા કરવાની પ્રથા શરૂ થઈ.
હવે શ્રી ગૌતમ સ્વામી દેવાના મુખથી ભગવંતનું નિર્વાણ જાણીને વિચારવા લાગ્યા કે “ હે પ્રભુમને અંતકાલ વેગળે કાઢયે ! હું તમારે ભક્ત તેને જ તમેએ દૂર કાઢ. હું તમારા મેક્ષમાં ભાગ તે પડાવવાને નહોતે. વીર વીર એ પ્રમાણે બેલતાં બોલતાં વિચાર આવે કે પ્રભુ તે વીતરાગ હતા અને હું તે રાગવાળે છું. વીતરાગને સ્નેહ કયાંથી હોય ? મારી જ મેટી ભૂલ હતી કે અત્યાર સુધી હું સમજે નહિ. એ પ્રમાણે એકત્વ ભાવનામાં આગળ વધતાં ક્ષપક શ્રેણિમાં ચઢી કેવલજ્ઞાન પામ્યા. આ કારતક સુદ ૧ ની પ્રાત:કાલને સમય હતો.
આ પ્રમાણે પ્રભુ શ્રી મહાવીર સ્વામીન મેક્ષ કલ્યાણુક નિમિત્તે આ વદ અમાસના દિવસે દીપાલિકા–દીવાળીનું પર્વ લોકેમાં શરૂ થયું. વળી દેઓ તે વખતે ભગવાનને નિર્વાણ મહોત્સવ કર્યો. તથા સુદ પડવાને દિવસે ગૌતમ વામીને કેવલ મહોત્સવ કર્યો. તેથી લોકોમાં આ દીવાળી પર્વ શરૂ થયું. '
પ્રભુનું નિર્વાણ સાંભળીને ભગવંતના ભાઈ નંદિવર્ધન રાજાએ શેકાકુલ થઈને પડવાને દિવસે ઉપવાસ કર્યો. સુદર્શના બહેને કારતક સુદ બીજને દિવસે નંદિવર્ધનને

Page #255

૨૪૮
'દેવવંદનમાલ.
પિતાને ઘેર જમાડીને શોક દૂર કરાવ્યું. તે દિવસથી લેકમાં ભાઈ બીજની પ્રવૃત્તિ શરૂ થઈ.
આ પર્વમાં આસો વદ ચૌદશ તથા અમાવાસ્યાને દિવસે છઠ્ઠ કરીને અષ્ટપ્રકારી પૂજા કરીએ. પચાસ હજાર ફૂલથી શ્રુતજ્ઞાનની પૂજા કરીએ. ગૌતમ સ્વામીને સુવર્ણકમલમાં સ્થાપીને ધ્યાન કરીએ. વીશ જિનનાં પટ આગળ પ્રત્યેક જિન આશ્રયી પચાસ હજાર અક્ષત એટલે કુલ બાર લાખ અક્ષત મૂકી તેની ઉપર, દી મૂકી શ્રી ગૌતમ સ્વામીનું આરાધન કરવું. આ આરાધનાથી સર્વોત્કૃષ્ટ સંપત્તિ તથા પરંપરાએ પરમ પદ-મોક્ષ મળે છે. - તથા અમાવાસ્યાને દિવસે ઉજમણું કરે, નંદીશ્વર તપ માંડે. તે દિવસે નંદીશ્વર પટની પૂજા પૂર્વક ઉપવાસ કર. એમ સાત વર્ષ સુધી દરેક અમાવાસ્યાએ ઉપવાસ કરે. સાત વર્ષ પૂરાં થાય ત્યારે મહાવીર સ્વામીના નિર્વાણ કલ્યાણકની અમાવાસ્યાએ ઉજમણું કરવું. નંદીશ્વર દ્વીપના પટ આગળ બાવન પ્રકારનાં પકવાન શ્રીફળ, નારંગી વગેરે બાવન બાવન મૂકવા.
વર્ષ
એ ઉજમ
શ્રીફળ
વળી એ દીવાલી પર્વને દિવસે અક્ષતનો સાથી કરી પવિત્ર થઈ શ્રી ગૌતમ સ્વામીને “ % હો શ્રી ગૌતમાય નમ:” એ મંત્રને સાડી બાર હજાર વખત તથા “ હું શ્રી ગૌતમ સુવર્ણલબ્લિનિધાનાય નમઃ” એને સાડી બારસે વખત જાપ કરો.

Page #256

વહીવલી પર્વની કથા.
આ દીવાલી પર્વ અને સર્વ મમાં મોટું છે, કારણ કે તે શાસન નાયક શ્રીવીર ભગવાનને મોક્ષકલ્યાણકનો દિવસ છે. તે મહા પ્રભાવક છે. વળી થી ગૌતમસ્વામી કેવલજ્ઞાન પામ્યાને દિવસે ઘણા રાજાઓએ દીપોત્સવ કર્યો છે. તેથી આ દીવાલી પર્વ શરૂ થયું છે.”
ગુરૂના મુખમાંથી દીવાલી પર્વની હકીકત જાણીને સંપ્રતિ રાજ પણ દીવાલી પર્વનું આરાધન કરવા લાગ્યા. તેમજ સર્વ લેકે પણ એ પર્વ રવા લાગ્યા. મિથ્યાત્વીઓને એ પર્વ કર્મબંધના કાણુ રૂપ અને સમકિતી ને કર્મની નિર્જરાનું કારણ થયું. એ પ્રમાણે ટૂંકાણમાં દીવાળી પર્વની કથા જાણવી.
દિવાળી પર્વ કથા સમાપ્ત.
દીવાળીનું ઝરણું.
૧ શ્રી મહાવીરસ્વામી સર્વસાય નમઃ ૨ શ્રી મહાવીર સ્વામી પારગતાય નમ: ૩ શ્રી ગૌતમસ્વામી સર્વજ્ઞાય નમ: દરેક પદની વીશ વીશ (૨૦) નવકારવાળી ગણવી.

Page #257

૨૫૦
દેવવંદનમાલા
શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત - દિવાલીનાં દેવવંદન.
સ્થાપનાચાર્ય આગળ અથવા નવકાર પંચિંદિય વડે પુસ્તકની સ્થાપના સ્થાપીને પ્રથમ ઈરિયાવહી, તસ્સ ઉત્તરી અન્નત્થ૦ કહી એક લેગસ્સને કાઉસગ્ગ કરો અને ન આવડે તે ચાર નવકારનો કાઉસગ્ગ કરી પારી પ્રગટ લેગસ્ટ કહી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવન્! ચૈત્યવંદન કરું? ઈચ્છ, કહી ગમુદ્રાએ બેસી નીચે પ્રમાણે . ચૈત્યવંદન કરવું.
પ્રથમ ચૈત્યવંદન,
વીર જિનવર, વીર જિનવર, ચરમ ચોમાસ, નયરી અપાપાયે આવીયા; હસ્તિપાલ રાજન સમાયે, કાર્તિક અમાવાસ્યા રાયણીયે, મુહુર્ત શેષ નિર્વાણ તાંહિ; સોલ પર દેઈ દેશના, પહત્યા મુક્તિ મઝાર; નિત્ય દિવાલી નય કહે, મલિયા નૃપતિ અઢાર. ૧
પછી અંકિંચિત્ર નમુત્થણું કહી આભવમખેડા સુધી અર્ધા જ્યવયરાય કહેવા.

Page #258

દીવાલી પÖના દેવવંદન—૫૦ શ્રોજ્ઞાનવિમલસૂકૃિત
૨૫૧
પછી ખમાસમણુ ક્રેઈને ઇચ્છાકારેણ સદિસહુ ભગવન્ ! ચૈત્યવંદન કરૂ ? ઈચ્છ" કહી ખીનું ચૈત્યવંદન કહેવું; તે આ પ્રમાણે—
દ્વિતીય ચૈત્યવંદન. દેવ મલિયા દેવ મલિયા, કરે ઉત્સવ રંગ,
મેરઠયાં હાથે ગ્રહી;
દ્રવ્ય તેજ ઉદ્યોત કીધા, ભાવ ઉદ્યોત જિને દ્રને; ઠામ ઠામ એહ એચ્છવ પ્રસિદ્ધો; લખ કાડી છ. ફલ કરી, કરા એહ; કવિ નવિમલ કહે ઈશ્યુ, ધન ધનદહાડા તેહ.
પછી જ કિંચિ૰ નમ્રુત્યુણું કહી અરિહંત ચેઈયાણું૦ અન્નત્ય કહી એક નવકારના કાઉસગ્ગ કરી પારી નમાડ ત્॰ કહી પ્રથમ થાય કહેવી. પછી લાગસ॰ સવલાએ અરિહંત॰ અન્નત્થ॰ હી એક નવકારના કાઉસગ્ગ કરી પારી બીજી થાય કહેવી. પછી પુખ્ખરવરદો સુઅસ્ત્ર ભગવ કરેમિ॰ અન્નત્ય કહી એક નવકારના કાઉસગ્ગ કરી પારી ત્રીજી થાય કહેવી. પછી સિદ્ધાણુ બુધાણુ ॰ વૈયાવચ્ચગરાણુ અન્નત્ય॰ કહી એક નવકારના કાઉસગ્ગ કરી પારી નમાઝ હું ત્॰ કહી ચાથી થાય કહેવી. તે ચાર થાયા આ પ્રમાણે— પ્રથમ વીરસ્તુતિ.
મનેાહર મૂર્તિ મહાવીર તણી, જિણે સાલ પહેાર દેશના પભણી;

Page #259

ઉપર
દેવવંદનમાલા
નવ મલ્લી નવ લચ્છી નૃપતિ સુણી, કહી શિવ પામ્યા ત્રિભવન ઘણી. શિવ પહોંચ્યા ત્રણ ભ ચઉદશ ભકતે, બાવીશ લહ્યા શિવ માસ થિયે; છટ્રે શિવ પામ્યા વીર વલી, કાતિ વદી અમાવાસ્યા નિરમાલી. આગામી ભાવી ભાવ કહ્યા, દિવાલી કલ્પ જેહ કહ્યા પુણ્ય પાપ ફલ અજઝયણે કહ્યાં, સયિ તહસિ કરીને સદ્ઘાં. સવિ દેવ મલી ઉદ્યોત કરે, પરભાતે ગતમ જ્ઞાન વરે, જ્ઞાનવિમલ સદા ગુણ વિસ્તરે, જિન શાસનમાં જયકાર કરે.
પછી બેસી નમુત્થણું કહી અરિહંત ચેઈઆણું અસ્થ૦ કહી એક નવકારને કાઉસગ કરી પારી નમોહo કહી બીજા જેડાની પ્રથમ થાય કહેવી. ત્યાર પછી લેગ્રસ્ત - સવ્વલેએ. અન્નત્થ૦ કહી એક નવકારને કાઉસગ્ન કરી
પારી બીજા જેડાની બીજી થાય કહેવી. પછી પુખરવરદી - સુઅલ્સ ભગવઓ૦ અનત્ય કહી એક નવારનો

Page #260

વિશાલી પર્વના દેવવંદન-પં. શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિત ર૫૩. કાઉસગ્ગ કરી પારી ત્રીજી ય કહેવી. પછી સિદ્ધાણું - વેયાવચ્ચ૦ તસ્સ ઉતરી. અન્નત્થ૦ કહી પારી નમે કહી ચેથી થેય કહેવી. એ રીતે પૂર્વની પેઠે ચારે થાય કહેવી.
અથ દ્વિતીય વીરસ્તુતિ જય જય ભવિ હિતકર, વીર જિનેશ્વર દેવ; સુર નરના નાયક જેહની સાથે સેવ; કરૂણ રસ કરી, વદ આણંદ આણી ત્રિસલા સુત સુંદર, ગુણમણિ કેરી ખાણી. જસ પંચ કલ્યાણ, દિવસ વિશેષ સુહાવે; 'પણ થાવર નારક, તેહને પણ સુખ થાવે; તે ચ્યવન જનમ વ્રત, નાંણ અને નિર્વાણ સવિ જિનવર કેરાં, એ પાંચે આહિઠાણુ. જિહાં પાંચ સમિતિ યુત, પંચ મહાવ્રત સાર; જેહમાં પરકાશ્યા, વલિ પાંચે વ્યવહાર પરમેષ્ઠિ અરિહંત, નાથ સર્વજ્ઞને પાર; એહ પંચ પદે લહ્યો, આગમ અર્થ ઉદાર. માતંગ સિદ્ધાઈ, દેવી જિનપદ સેવી દુ:ખ દુરિત ઉપદ્રવ, જે ટાલે નિતમેવી;
૧ પાંચ

Page #261

૨૫૪
દેવવંદનમાલા
-શાસન સુખદાયી, આઈ સુણે અરદાશ શ્રી જ્ઞાનવિમલ ગુણ, પૂરે વંછિત આશ.
ઈતિ દ્વિતીય થઈ જોડે. બેસી નમુત્થણું જાવંતિ ચેઈઆઈ. ખમાસમણુક - જાવંત કેવિ સાહુ નહતુ કહી સ્તવન કહેવું. તે સ્તવન - આ પ્રમાણે
શ્રી મહાવીરજિન સ્તવન.
(આજ સખી સંખેશ્વરેએ દેશી.) - શ્રી મહાવીર મનહર , પ્રણમું શિર નામી; કંથ જસેદા નારીને, શિવગતિ ગામી.
ભગિની જાસ સુદંસણુ, નંદીવર્ધન ભાઈ; “હરિ લંછન હેજાધુઓ, સહુકોને સુખદાયી. સિદ્ધાર્થ ભૂપતિ તણે, સુત સુંદર સેહે; નંદન ત્રિશલા દેવીને, ત્રિભુવન મન માહે. એક શત દશ અધ્યયન જે, પ્રભુ આપ પ્રકાશે; પુણ્ય પાપ ફલ કેરડાં, સુણે ભવિક ઉલ્લાસે. ઉત્તરાધ્યયન છત્રીશ જે, કહે અર્થ ઉદાર; સેલ પહેર દિયે દેશના, કરે ભવિક ઉપગાર. સર્વાર્થસિદ્ધ મુહૂર્તમાં, પાછલી જે યણી; ચોગનિરોધ કરે તિહાં, શિવની નીસરણી.
- હલાએ

Page #262

દિવાળી પર્વના દેવવંદન–પં. શ્રજ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત ર૫૫ ઉત્તરાફાલ્સનની ચંદ્રમા, જોગે શુભ આવે; અજરામરપદ પામીયા, જયજય રવ થાવે. ચોસઠ સુરવર આવીયા, જિન અંગ પખાલી; કલ્યાણક વિધિ સાચવી, પ્રગટી દિવાલી. લાખ કેડી ફલ પામીયે, જિન ધ્યાને રહીયે; ધીરવિમલ કવિરાજને, જ્ઞાનવિમલ કહીયે.
ઈતિ વીરજિન સ્તવન. પછી અર્ધા જ્યવીયરાય કહેવા.
પછી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવન! ચિત્યવંદન કરૂં ? ઈચ્છ, કહી ત્રીજું ચેત્યવંદન કહેવું. તે આ પ્રમાણે–
તૃતીય ચૈત્યવંદન. શ્રી સિદ્ધાર્થ નૃપ કુલ તિલો, ત્રિશલા જસ માત હરિ લંછન તનુ સાત હાથ, મહિમા વિખ્યાત ત્રીશ વરસ ગૃહવાસ છડી, લીયે સંયમ ભાર; બાર વરસ છદ્મસ્થ માન, લહી કેવલ સાર; ત્રીસ વરસ એમ વિમલી એ, બહેતર આયુ પ્રમાણુ દિવાલી દિન શિવ ગયા, કહે નય તેહ ગુણખાણુ. ૩
પછી જકિંચિત્ર નમુત્થણું કહી આખા જયવીરાય કહેવા. ૧ વીર પ્રભુ સ્વાતી નક્ષત્રમાં મોક્ષે ગયા છે.

Page #263

સ
લવ નઆલ
ઈતિ પ્રથમ જો.
ખી જોડા.
આ ખીજા જોડામાં પણ પ્રથમ ઇચ્છાકારેણ સક્રિસહ ભગવન્! ચત્યવંદન કરૂ ? ઈચ્છ` કહી પ્રથમ ચૈત્યવંદન કહેવ વગેરે પ્રથમના જોડાની પેઠે સર્વ વિધિ કરવી.
પ્રથમ ચૈત્યવંદન..
તમેા ગણધર નમા ગણુવર, લબ્ધિભંડાર; ઈંદ્રભૂતિ મહિમા નિલેા, વડ વજીર મહાવીર કેરા; ગાતમ ગાત્રે ઉપન્યા, ગણિ અગ્યાર માંહે વડેરા, કેવલજ્ઞાન લઘુ જિણે, દિવાલી પરભાત; જ્ઞાનવિમલ કહે જેહનાં, નામ થકી સુખ શાત. ૧ દ્વિતીય ચૈત્યવંદન.
ઇંદ્રભૂતિ પહિલા ભણ`, ગોતમ જસ નામ; ગેાખર ગામે ઊપન્યા, વિદ્યાનાં ધામ; પંચ સયા પરિવારશું, લેઈ સંયમ ભાર, વરસ પચાસ ગૃહે વસ્યા, તે વર્ષ જ ત્રીસ; ખાર વરસ કેવલ વર્યાં એ, બાણું વરસ વિ આય; નય કહે ઞાતમ નામથી, નિત્ય નિત્ય નવનિધ થાય. ૩

Page #264

૨૫૭
વાલી પર્વના દેવવંદન–પં. શ્રોજ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત
પ્રથમ થાય જોડે. ઈદ્રભૂતિ અનુપમ ગુણ ભર્યા, જે ગૌતમ ગોત્રે અલંકર્યા; પંચ શત છાત્રશું પરિવર્યા, વિર ચરણ લહી ભવજલ તર્યા. ચઉ અઠ દશ દોય જિનને સ્તવે, દક્ષિણ પશ્ચિમ ઉત્તર પૂરવે; સંભવ આદિ અષ્ટાપદ ગિરિયે વલી, જે મૈતમ વંદે લળી લળી. ત્રિપદી પામીને જેણે કરી, દ્વાદશાંગી સકલ ગુણે ભરી; દીયે દીક્ષા તે લહે કેવલસિરિ,
ગતમને રહું અનુસરી. જક્ષ માતંગ ને સિદ્ધાયિકા, સૂરિ શાસનની પરભાવિકા; શ્રી જ્ઞાનવિમલ દીપાલિકા, કરો નિત્ય નિત્ય મંગલમાલિકા.
ઈતિ સ્તુતિ.
૪

Page #265

૨૫૮
દ્વિતીય ઈ જોડે.
શ્રી ઋદ્રભૂતિ ગણવૃદ્ધિભૂતિ, શ્રી વીરતીર્થાધિપમુખ્યશિષ્યમ્; સુવર્ણ કાંતિ કૃતક શાંતિ, નમામ્યહ ગૈતમગેાત્રરત્નમ્ તીથંકરા ધર્મધુરારીણા, ચે ભૂતભાવિપ્રતિવર્તમાના; સપંચ કલ્યાણુક વાસરસ્થા, દિશતુ તે મ ંગલમાલિકાં ચ. જિનેદ્રવાકય પ્રથિત પ્રભાવ, કર્માષ્ટકાનેકપ્રભેદસિંહમ્; આરાધિત શુદ્ધપુનીંદ્રવર્ગ -, ગત્યમેય' જયતાત્ નિતાંતમ્.
સમ્યગ્દશાં વિઘ્નહરા ભવતુ, માતંગયક્ષાઃ સુરનાયકાવ્ય; દીપાલિકાપણિ સુપ્રસન્ના:, શ્રી જ્ઞાનસૂરિવરદાયકાશ્ચ.
ઈતિ ગાતમસ્વામી સ્તુતિઃ.
દેવવ નમાલા
ર
3

Page #266

દીવાલી પર્વના દેવવંદન–પં. શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત ૨૫૯
અથ સ્તવન ( તુંગીયા ગિરિ શિખર સેહે-એ દેશી.) વીર મધુરી વાણી ભાખે, જલધિ જલ ગંભીર રે; ઈદ્રભૂતિ ચિત્ત ભ્રાંતિ રજકણુ, હરણ પ્રવર સમીર રે.
વીર. ૧ પંચ ભૂત થકી જ પ્રગટે, ચેતના વિજ્ઞાન રે; તેહમાં લયલીન થાયે, ન પરભવ સંજ્ઞાન રે.
વીર. ૨ વેદ પદનો અર્થ એહવો, કરે મિથ્થારૂપ રે; વિજ્ઞાનઘન પદ વેદ કેરાં, તેહનું એહ સ્વરૂપ રે.
વીર. ૩. ચેતના વિજ્ઞાનઘન છે, જ્ઞાન દર્શન ઉપયોગ રે; પંચભૂતિક જ્ઞાનમય તે, હોય વસ્તુ સંયોગ રે.
વીર. ૪, જિહાં જેહવી વસ્તુ દેખિયે, હોય તેહવું જ્ઞાન રે; પૂરવ જ્ઞાન વિપર્યયથી, હોય ઉત્તમ જ્ઞાન રે.
- વીર. ૫ એહ અર્થ સમર્થ જાણી, મ ભણુ પદ વિપરીત રે; ઘણી પરે ભ્રાંતિ નિરાકરીને, થયા શિષ્ય વિનીત રે. . વીર છે

Page #267

દેવવંદનમાલા
દીપાલિકા પ્રભાતે કેવલ, લહ્યું તે ગાતમસ્વામિ રે; અનુક્રમે શિખ સુખ લહ્યા તેહને, નય કરે પ્રણામ રે.
વીર. ૭ દ્વિતીય સ્તવન
અલબેલાની દેશી. દુઃખહરણી દીપાલિકા રે લોલ, પરવ થયું જગમાંહિ, ભવિ પ્રાણી રે; વીર નિવાણુથી થાપના રે લોલ, આજ લગે ઉછાહિ. સમકિત દષ્ટિ સાંભલો રે લાલ–એ આંકણી. સ્યાદ્વાદ ઘર ઘેલીએરે લાલ, દર્શનની કરી શુદ્ધિ; ભવિ. ચરિત્ર ચંદ્રોદય બાંધિયે રે લોલ, કાલે (૨) દુ:કમ બુદ્ધિ. ભવિ. સમર ૨ સેવા કરો જિનરાયની રે લોલ, દિલ દેઠાં મિઠાશ; ભવિ. વિવિધ પદારથ ભાવના રે લોલ, તે મકાનની રાશિ.
ભવિથ સમ
ભવિ૦૧

Page #268

દીવાળી પર્વનાદેવવંદન–પં. શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત ૨૬૧ ગુણિજન પદની નામના રે લોલ, તેહિજ જુહાર ભટ્ટાર; ભવિ૦ વિવેક રતન મેરાઈયાં રે લોલ, ઉચિત તે દીપ સંભાર. વિ. સમ૦ ૪ સુમતિ સુનિતા હેજશું રે લાલ, મન ઘરમાં કરે વાસ; ભવિ. વિરતિ સાહેલી સાથશું રે લાલ, અવિરતિ અલચ્છી નિકાસ. ભવિ. સમર ૫ મૈત્રાદિકની ચિંતના રે લોલ, તેહ ભલા શણગાર; ભવિ. દર્શન ગુણ વાઘા બન્યા રે લોલ, પરિમલ પર ઉપગાર.
ભવિ. સમઢ ૬ પૂર્વસિદ્ધ કન્યા પંખે રે લોલ, જાનીયા અણગાર; ભવિ સિદ્ધશિલા વર વેદિકા રે લોલ, કન્યા નિવૃત્તિ સાર.
ભવિ. સમર ૭ અનંત ચતુષ્ટય દાયએ રે લાલ, શુદ્ધ યોગ નિધ; ભવિ.

Page #269

દેવવંદનમાલ
પાણિગ્રહણ પ્રભુજી કરે રે લાલ, સહુને હરખ વિબોધ. ભવિ. સમ૦ ૮ ઇણિ પેરે પર્વ દીપાલિકા રે લોલ, કરતાં કડિ કલ્યાણ; ભવિ. જ્ઞાનવિમલ પ્રભુ ભક્તિશું રે લાલ, પ્રગટે સકલ ગુણુ ખાણુ. ભવિસમ૦ ૯
તૃતીય ચૈત્યવંદન. છકેર છવકેર, અછે મનમાંહિ; સંશય વેદ પદે કરી, કહી અર્થ અભિમાન વાર્યો, શ્રી મહાવીર સેવા કરી, ગ્રહી સંયમ આપ તાર્યો; ત્રિપદી પામી ગુંથીયા, પૂરવ ચઉદ ઉદાર; નય કહે તેહના નામથી, હોયે જય જયકાર. ૧
ઈતિ મૈતમ ચૈત્યવંદનત્રયમ. શ્રી દિવાલીનાં દેવ વાંદવાનો વિધિ સમાપ્ત.
1 દીવાલીના દેવ સમાસ |

Page #270

WSZSZSESESSEXSZSZESEX ન છપાય છે! છપાય છે! છપાય છે!
ટૂંક સમયમાં જ બહાર પડશે. શ્રી ચિત્યવંદન સ્તુતિ સ્તવન
સજઝાયાદિ ગ્રહ.
S2252525252525252SPSS
આ સોળ પિજી લગભગ ચાલીસ ફરમાના પુસ્તકમાં પ્રાચીન આચાર્યોના બનાવેલાં ચૈત્યવંદને
સ્તુતિઓ, સ્તવને તથા સજઝા, ઢાળીયાં વગેરે આપવામાં આવેલાં છે. કિંમત રૂ. પાંચ.
XSSES SPSESES2SCSISEST2520SZS252x
પ્રાપ્તિસ્થાન. મહેતા નાગરદાસ પ્રાગજીભાઈ. ઠે. દોશીવાડાની પોળ સામે, ઢાળમાં–અમદાવાદ. ÉSESTSESESESEX52SESTISX

Page #271

નિચ્છા
R
છપાય છે !!!
છપાય છે!!!
શ્રી પૂજાસંગ્રહ
પંચ કલ્યાણુક, નવાણું પ્રકાર, ખારવ્રત, નવપદ, વિશ સ્થાનક, ચેાસઠ પ્રકારી વગેરે અનેક પ્રચલિત પૂજાઓના સંગ્રહ અમારા તરફથી છપાઈને બહાર પાડવામાં આવશે. શુદ્ધિ તરફ ખાસ ધ્યાન આપવામાં આવે છે.
←
પૂજ્ય પૂર્વાચાયોએ
શ્રી સજ્ઝાયમાળા. તથા પૂ. મુનિરાજોએ રચેલી પ્રાચીન સજ્ઝાયાનું પુસ્તક પણ અમારા તરફથી ચાડા વખતમાં મહાર પાડવામાં આવશે.
પ્રાપ્તિસ્થાન.
મહેતા નાગરદાસ પ્રાગજીભાઇ.
ઠે. દાસીવાડની પાળ સામે ઢાળમાં——અમદાવાદ. તા. ૩. અમારે ત્યાંથી દરેક જાતનાં જૈન ધમનાં પુસ્તકા મળશે.
* સ્થાનિક

Page #272

મૌન એકાદશીનાં દેવવંદન-શીજ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત ર૬પ
શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિ વિરચિત મન એકાદશીનાં દેવવંદન. વિધિ–પ્રથમના મૌન એકાદશીનાં દેવવંદન પ્રમાણે સર્વ વિધિ પાંચે જેડામાં ઈહાં પણ જાણી લેવી. માત્ર ત્યાં જે અત્યવંદન સ્તવન અને સ્તુતિ હતાં, તેને બદલે અહીં જણાવેલાં ચિત્યવંદન, સ્તવન અને સ્તુતિએ લેવાં.
દેવવંદનને પ્રથમ જોડે–પ્રથમ ચત્યવંદન.
સયલ સંપત્તિ સયલ સંપત્તિ તણે દાતાર; શ્રી અરનાથ જિનેસરૂ, શુદ્ધ દરિસણુ જેહ આપે; ભૂપ સદર્શન નંદને, કઠિન કર્મ વન વેલી કાપે; એહી જ ચક્રી સાતમો, અઢારસમો જિન એહ; જ્ઞાનવિમલ સુખ સુજસને, વર ગુણ મણિને ગેહ. ૧
દ્વિતીય ચિત્યવંદન. કલ્પતરૂવર કલ્પતરૂવર, આજ મુજ બાર; ફલ દલ સંયુત પગટિયો, કામ કુંભ શુભ સુરવેલી પાઈ ચિંતામણિ કરતલે ચઢિય, કામધેનુ ઘર આજ આઈ દેષ અઢાર રહિત પ્રભુ દીઠે, સવિ સુખકાર; જ્ઞાનવિમલ અરજિન તણુ, ગુણ અનંત અપાર. ૧
તૃતીય ચૈત્યવંદન-એહ તારક એહ તારક, અછે જગમાહિ; અરજિન સરિખે નહિ, ભવિક લેકને ગ્રહ બાંહિ; જે છે ચક્રી સાતમે, લહિ દેય પદવી ઉચ્છા

Page #273

૨૬.
દેવવનમાલા
અઢારસમા એ જિનવરૂ એ, જ્ઞાનવિમલ ઘણું નૂર, આરેા ભવના એ દીએ, નામે સુખ ભરપૂર. ૩
પ્રથમ સ્તુતિ.
અરનાથ સનાથ કરે સ્વામી, મેં તુમ સેવા પુછ્ય પામી; કરૂ વિનતિ લળી લળી શિર નામી, આપે। અવિચલ સુખના કામી. ૧ જિનરાજ સવે પરઉપગારી, જિણે ભવની ભાવઠ સિવ વારી; તે પ્રણમા સહુ એ નર નારી, ચિત્તમાંહિ શંકા સવિ વારી. ૨ આગમ અતિ અગમ છે દિરયા, બહુ નય પ્રમાણ રણે ભરીયા; તેહને જે આવી અનુસરીયા, તે ભવી ભવ સ`કટ નિસ્તરિયા. ૩ શ્રી શાસન સુર રખવાલિકા, કરે નિત્ય નિત્ય મગલ માલિકા; શ્રી જ્ઞાનવિમલ પ્રભુ નામ જપે, તે દિન દિન તરણી પેરે તપે. ૪ દ્વિતીય સ્તુતિ.
અરિજન આરાધા, સંયમ માગ સાધા; મનુજ જનમ લાધ્યા, કામ ક્રોધ ન (નિવ) માંધા; ચઉગતિ દુ:ખ દાધા; ન હોયે તમ માહ ગાધા; સુખ સંપત્તિ વાધા, માહ મિથ્યા ન બાંધેા. ૧ સવિજિન સુખકારી, વિશ્વ વિશ્વોપકારી; ત્રણ જિન ચક્રધારી, શાંતિ કુંથુઅર જિતારી; મદ મદન નિવારી, વદીયે પુણ્ય ધારી; હંમે। સિવ નર નારી, દુ:ખ કરિ વારી. ૨ સકલ

Page #274

મૌન એકાદશીનાં દેવનંદન-શ્રીનાનવિમલસૂરિષ્કૃત.
૨૬૭
નયતરંગા, નૈગમાનેક ભંગા; જિહાં છે બહુ રંગા, જેહ એકાદશાંગા; વલી દસ દાય અંગા, જેન વાણી સુચંગા; ભવ દવ સમ ગગા, સાંભલા થઇ સુચંગા. ૩ જિન ચરણુ ઉપાસે, જક્ષણી ધારણી પાસે; જમેંદ્ર સહવાસે, નામથીદુ:ખ નાસે;જ્ઞાનવિમલ પ્રકાસે, ખાધ (ધિ) વાસે સુવાસે; અરિ સકલ નિકાસે, હાય સંપૂણૅ આસે. ૪ અરનાથ જિન સ્તવન.
[ આદર જીવ ક્ષમા, ગુણુ આદર–એ દેશી. ] આદર કરીને અહાનિશ સેવા, શ્રોઅરનાથ જિષ્ણુ દ જી; અનુપમ ફલ દીએ દરસણ જેહનું, કેવલનાણ દિણુંદ જી. આદર૦ ૧ પાપસ્થાન અઢાર નિવારી, રથ શિલાંગને ધારી જી; કિરિયા વિધિ ભેગે દેખાડે, અહવા સહસ અઢાર છે. આદર૦ ૨ ગજપુર રાય સુદર્શન ભૂપતિ, દેવી રાણી નંદ જી; રેવતી રિખ શ્રૃંગશિર શુદી દશમી, દિને જાયા સુખકંદ જી. આદર૦ ૩ અનુક્રમે ચક્રી થઈ મૃગશિર શુદિ, એકાદશી દિન દીક્ષા જી; વિજયા શિબિકા સહસનર છઠ તપ, પાછલે પ્રહરે શિક્ષા જી. આ॰ ૪ મીન રાશિ નંદાવત લછન, ત્રીશ ધનુષ તનુ કણગા છે; આયુ ચારાશીવરસ સહસનું, કેવલ

Page #275

૨૬૮
દેવવંદનમાલા
લહી શિવસંગા છે. આ૦ ૫ તેત્રીસ ગણ ગણધર જસ જાણે, મુનિવર સહસ પચાસ છે; આઠ સહસ સુખદાયી સાહુણી, પૂરે વાંછિત આશ છે. આ ૬ જેહ અખંભ અઢાર નિવારી, દાખે શિવપદ પંથાજી; જ્ઞાનવિમલ ગુણ પામે અહનિશ સેવાશ્રીઅરનાથજિમુંદજી.૭
દ્વિતીય ડો-પ્રથમ ચૈત્યવંદન. યણ રાશિ પર જે ગંભીર, મંદરગિરિ ધીર; વિધુમંડલપરે નિર્મલા, જિમ શારદ નીર; રાગ દોષ દૂષિત નહી, નહી ભવભય જેહને, ગુઅનંત ભગવંત, તે પ્રણમું હું તેહને જ્ઞાનવિમલ ગુણ જેહના એ, કહેતાં નાવે પાર; મદ્ધિ જિનેશ્વર પ્રમુમતાં, લહિયે ભવજલ પાર૧
દ્વિતીય ચિત્યવંદન. અત્યંતર જસ પર્ષદા, કન્યા ત્રણ શતની; બાહ્ય પર્ષદા જાણીયે, નૃપ સત ત્રણ શતની; મૃગશિર શુદિ એકાદશી, દિન સંયમ લેવ; સકલ સુરાસુર તિહાં મલી, જિનના પદ સેવે; દીક્ષા સમયથી ઉપજે એ, તિમ મણુપજજવ નાણુ; મલ્લિનાથ કેવલ લહે, જ્ઞાનવિમલ સુહ ઝાણ. ૧

Page #276

મોન એકાદેશીના દેવવંદન—શ્રોજ્ઞાનવિમલસૂરિષ્કૃત
પ્રથમ સ્તુતિ.
મનમેાહન મલ્લિ જિષ્ણુદેં છ, જયા કુંભ નરેસર નંદજી, ઉપગારી જિન આગણીશમા, માહરે મન અહે।નિશ તે રમ્યા. ૧ૠષભાદિક ચવીસ જિનવરા, જે વરતે છે ભવ સુખકરા; વલી કેવલજ્ઞાન દિવાકરા, તે વદે સુરવર નરવરા. ૨ મલ્લિ જિનવર દીયે દેશના, સુણે ભવી જન બહુવિધ દેશના; દૃષ્ટિવાદ મહાશ્રુત વીએ, જિમ પાતક દૂર નિકીએ. ૩ કુબેર દેવ સાંનિધ્ય કરે, વૈયા સર્વિ સંકટ હરે, વાણી સુણવા મન ખતડી, જ્ઞાનવિમલ તણી સાહામણી. ૪ દ્વિતોય સ્તુતિ.
મલ્લિ જિનેશ્વર વાને લીલા, દીયા મુજ સમકિત લીલા જી; અણુપરણે જિણે સંયમ લીધા, સુધા સયમ શીલા જી; તે નરભવમાં પશુ પરે જાણા, જે કરે તુમ અવહીલા જી; તુમ પદ પ`કજ સેવાથી હાય, માધિબીજ વસીલા જી. ૧ અષ્ટાપદ ગિરિ ઋષભ જિનેશ્વર, શિવપદ પામ્યા સારજી; વાસુપૂજ્ય ચંપાએ યદુપતિ, શિવ પામ્યા ગિરનાર જી; તિમ અપાપાપુરી શિવ પહેાંત્યા, વર્ધમાન જિનરાય છ; વીશ સમેત

Page #277

ધ્રુવ ઢનમાલા
શિખર ગિરિ સિધ્યા, ઈમ જિન ચવીશ થાય છે. ૨ જીવ અજીવ પુણ્ય પાપ ને આશ્રય, બુધ સંવર નિજરણા જી; મેાક્ષ તત્ત્વ નવઇણી પરે જાણા, વલી ષટ્દ્રવ્ય વિવરણા જી; ધર્મ અધર્મ નભ કાલ ને પુદ્ગલ, એહ અછવ વિચારાજી; જીવ સહિત ષટ્ દ્રવ્ય પ્રકાશ્યા, તે આગમ ચિત્ત ધારા. ૩ વિદ્યાદેવી સાલ કહી જે, શાસન સુરા સુરી લીજે જી; લેાકપાલ ઇંદ્રાદિક સધલા, સમકિતદષ્ટિ ભણીજે જી; જ્ઞાનવિમલ પ્રભુ શાસનભકતા, દેખી જિનને રીઝે જી; મેાધિબીજ શુદ્ધ વાસન દઢતા, માસ વિરહ નવિ કીજે જી. ૪
२७०
શ્રી મલ્લિનાથ જિન સ્તવન, લાલ દે માત મલ્હાર–એ દેશી.
મલ્લિ જિનેશ્વર દેવ, સારે સુર નર સેવ; આજ હૈ। જેના રે મહિમા મહીમાંહે ગાજતેાજી. ૧ નીલ વરણ જસ છાય, પણવીશ ધનુષની કાય; આજ હૈ। આયુ રે પંચાવન વરસ સહસનું જી. ૨ કુંભ નરેસર તાત, પ્રભાવતી જસ માત; આજ હૈ। દીઠે રે આનદિત હાયે ત્રિભુવન જના જી. ૩ લછન મીસી રહ્યો કુંભ, તારક ગુણથી અદભ; આજ હૈ। એહવા રે

Page #278

મૌન એકાદશીનાં દેવવંદન–શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિષ્કૃત.
૨૦૧
ગુણુ વસીયા આવી તેહમાં છ, ૪ જ્ઞાનવિમલ ગુણુ નૂર, વાધે અતિ મહપૂર; આજ હૈ। પાવે રે મનવાંછિત પ્રભુના નામથી જી. પ તૃતીય ચૈત્યવંદન.
મલ્લિ જિનવર મલ્રિ જિનવર, સયલ સુખ હૅતે; સંયમ ગુણધારી થયા, ભુપ મિત્ર ષટ્ મેાધિ આપે; કચનમય કરી પુતળી, પૂર્વ પ્રેમ સ ંકેત થાપે; માયા તપ પરભાવથી એ, પામ્યા સ્ત્રીના વેદ, જ્ઞાનવિમલ ગુણુથી થયા, અચલ અરૂપ અવેદ. ૩
દેવવંદનના ત્રીજો જોડેા-પ્રથમ ચૈત્યવંદન.
જયા જિનવર જન્મ્યા જિનવર, જીમ જીય લેાય જસ પસયેા; દહ દિસિ ઘણા દૂધ સિંધુ વર ફેણ પડુર, લાક્રિક દેવતણા જિણે; ખય કીધ પાખંડ ડબર, અંબર મણિ જિમ ઝલહલે એ, દિન દિન અધિક પ્રતાપ, જ્ઞાનવિમલ પ્રભુ મલ્લિ જિન ધ્યાને નાસે
પાપ. ૧
દ્વિતીય ચૈત્યવંદન. બુદ્ધિથાડિય બુદ્ધિ થાડિય જિભમુખ, એક મહિમા જસ મહી મંડલે; જલંધ જેમ ગુરૂ ગ્રુહિર ગાજે,

Page #279

વકર
દેવવંદનમાલા
ત્રિભુવનમાં ઉપમાન કે; તુહ સમાન જે વસ્તુ છાજે, જ્ઞાનવિમલ ગુણ પ્રભુ તણું, ભાખી શકે કહે કેય; જાણે પણ ન કહી શકે, અક્ષય જ્ઞાન જે હાય. ૧
પ્રથમ સ્તુતિ. સુણો વિનતડી મલ્લિનાથ જી, તું મલિયો મુગતિનો સાથ જી; મન મલીયું તુજશું નિર્મલું, તે કહીએ ન હાજે વેગળું. ૧ સિત્તરી સે જિનવર વંદિયે, ભવ સંચિત પાપ નિકંદીયે; ત્રણ કાલ નમું ધરી નેહશું, ભવ ભવ મન બાંધ્યું જેહશું. (જેહ હેજશું.) ૨ જિહાં પંચ કલ્યાણક જિન તણું, જિનરાજ સયલનાં જિહાં ભણ્યાં; તે અગમ અતિ ઉલટ ધરી, સુણીએ સવિ કપટ નિરાકરી. ૩ સમકિતદષ્ટિ પ્રતિપાલિકા, જિનશાસનની રખવાલિકા; જિનધનિત્યદીપાલિકા, જ્ઞાનવિમલ મહદય માલિકા. ૪
દ્વિતીય સ્તુતિ. નમું જિનવર મલ્લી, જેહથી બેવિલ્લી બહુવિધ ગુણ ફેલી, જાણીએ જન શલિ લાહો મુગાત વહેલી, ભાંજીએ કર્મ પલ્લી ભવ ભેદન ભલ્લી, દુર્ગતિ દ્વાર ખીલી. ૧ સવિ જિનવર રાજે, કર્મના મમ ભાજે; નમે સુરનર રાજે, તીર્થની ગડદ્ધિ છાજે; સજલ જલદ

Page #280

મૌન એકાદશીનાં દેવવંદન-શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત.
૨૭૩
ગાજે, દુંદુભિ તેમ વાજે; સવિ ભવિ હિત કાજે, ચાર નિક્ષેપે રાજે. ૨ જિનવરની વાણી, દ્વાદશાંગી રચાણી; ગણિ મતિ [ગુણુ ખાણી] ગુંથાણી, પુણ્ય પીયૂષ પાણી; ભવિ શ્રવણે સુહાણી, ભાવશું ચિત્ત આણું; લહી તિણે શિવરાણી, સાર કરી એહ જાણું. ૩ જસ યક્ષ કુબેર, સેવ સારે સવેર; કરે દુશમન જેર, ન હોય સંસાર ફેર; શિવ વધુ તસ હેરે, પુણ્ય સંપત્તિ પેરે; લહે સમકિત સેરે, જ્ઞાનવિમલાદિ કેરે. ૪
શ્રી મન્નિજિન દીક્ષાકલ્યાણક સ્તવન. (શત્રુંજય રાષભ સમેસર્યા–એ દેશી)
મૃગશિર સુદી એકાદશી, દિન જાયા રે; ત્રિભુવન - ભારે ઉદ્યોત, સેવે સુર આયા રે. ૧ સુખીયા થાવર નારકી, શુભ છાયા રે; પવન થયા અનુકૂલ, સુખાલા વાયા રે. ૨ અનુક્રમે એવન પામીયા, સુણી આયા રે; પૂરવ ષટ મિત્ર, કહી સમજાયા રે. ૩ શુદિ એકાદશીને દિને, વ્રત પાયા રે; તિણે દિને કેવલનાણુ, લહે જિનરાયા રે. ૪ જ્ઞાનવિમલ મહિમા થકી, સુજસ સવાયા રે; મલ્લિ જિનેસર ધ્યાને, નવ નિધિ પાયા રે. ૫

Page #281

૨૭૪
દેવવંદનમાલ
તૃતીય ચૈત્યવંદન. મલ્લિ જિનવર મલ્લિ જિનવર, ભવિક સુખદાયક મિથિલા નયરી ઉપન્યા, કુંભરાય કુલ કમલ હંસા કુંભલંછન ઓગણીસમા, પ્રભાવતી કૂખે સર રાજહ સાડત્રણ કલ્યાણક જેહનો એ, જનમ ચરણને નાણ મૃગશિર શુદિ એકાદશી, જ્ઞાનવિમલ ગુણખાણ. ૩
દેવવંદનને ચોથે જોડે--પ્રથમ ચૈત્યવંદન.
નમો મલ્લિ નમો મહિનાથ શિવ સાથ, હાથ દીયે ભવિ બૂડતાં એ; અપાર ભવ જલધિ માંહે, પાપતાપ વ્યાપે નહી; એહ જિન સુરક્ષ (છાંહે) છાજે, સકલ સમીહિત પૂરણે ઓગણીશમો જિનરાજ, જ્ઞાનવિમલ પ્રભુ નામથી, સિધ્યાં સઘલાં કાજ. ૧
દ્વિતીય અત્યવંદન. નીલ વાને નીલ વાને જેહ જિનરાજ; પણવીશ. ધનુષ તનુ દીપત, ઇંદ્રનીલ જિમ રત્ન સેહે; ત્રિગડે બેઠા જિનવરૂ, કહે ધર્મ ભવિ ચિત્ત મહે; જ્ઞાનવિમલ ગુણથી થયો, લોકાલોક પ્રકાશમદ્વિજિનવર પ્રણમતાં, પહોચે મનની આશ. ૨
પ્રથમ સ્તુતિ મલ્લિ જિનવરશું પ્રીતડી, તે ભેદ રહિત જુગતિ

Page #282

મૌન એકાદશીનાં દેવવંદન-શ્રી જ્ઞાનવિમલસરિકૃત.
ર૭૫
જડી; અલગે ન રહે હું એક ઘડી, જિમ ભાતી પટેલા માંહિ પડી. ૧ રવિ જિનવરના ગુણમાલતી કઠે આરોપો ભવિક ગુણશિવસુંદરીવરવા હુંશકરે, તો શ્રી જિન આણું શિર ધો. ૨ ઉપદેશ અનુપમ જલધરૂ, વરસેનિત્ય મલ્લિજિનવરૂ; ધિબીજ સુમિક્ષ હોય અતિ ઘણે, એ મહિમા શ્રીજિનરાજ તણે. ૩ શાસનવચ્છલ જે ભવિક જના, જિનમેં જે છે એકમના; તસ સાન્નિધ્ય કરજે સુરવરા, શ્રી જ્ઞાનવિમલ ઉદ્યોતકરા. ૪
દ્વિતીય સ્તુતિ. કુંભ નરેશ્વર ઘર જિન જાયા, મલ્લિ નામે જિનવર રાયા, નીલવરણ જસ છાયા; પ્રભાવતી છે જેહની માયા, પણવીશ ધનુ માને છે કાયા, કુંભ લંછન. સુખદાયા; પૂરવ તપની પ્રગટી માયા, સ્ત્રી રૂપે એ અચરજ થાયા, સકલ સુરાસુરે ગાયા; બાલપણે સુખકાર કહાયા, ઇંદ્ર ઇંદ્રાણી સવિ મલિ આયા; મેરૂ શિખરે નવરાયા. ૧ વીશે જિન સંપ્રતિ કાળે, પ્રમુમતાં સવી પાતક ગાળે, ભવિજનને પ્રતિપાલે;. નેહ અનાદિ મિથ્યામત ટાળે, કરતાં સમકિત સુખ

Page #283

દેવવનમાલા
સુગાલે, નાઠાં દુષ્કૃત દુકાલે; ગ્રંથીભેદ કરી પક પખાલે, આતમ અનુભવશક્તિ સંભાળે,પુણ્ય સરાવર પાલે; અનત ચાવીશી જિનવર માલે, લાકે ચઉ નિક્ષેપ રસાળે, પ્રણમુ તેહ ત્રિકાલે, ર મતિ શ્રુત અવધિ ગ્રહે ત્રણ નાણુ, સંયમથી મણુપજવનાણુ, જિહાંછદ્મસ્થ મંડાણ; પામે પચમ કેવલનાણુ, જાણે ઉદયેા અભિનવ ભાણુ, સમવસરણ ગુણખાણુ; તિહાં તીર્થં થાપે સુપ્રમાણ, અર્થ થકી ભાખે પ્રભુ વાણુ, સરખી જોયણ પ્રમાણ, સૂત્રે ગૂથે ગણધર જાણ, નય નિક્ષેપ ગમ ભંગ પ્રમાણ, સમજે જે હેાય જાણુ. ૩ મલ્લિ જિનેશ્વર મહિમા પૂરે, વૈટયા સિવ સંકટ ચુરે, દિન દિન અધિક સનૂરે; યક્ષ કુબેર તે પરતા પૂરે, જીત તણાં વલી વાજે તૂરે, નાસે દુશ્મન દૂરે; પ્રગટે જ્ઞાનવિમલના નૂર, જાણે ઊગ્યા અનુભવ સૂર, તેજ પ્રતાપ પડ્; હર્ષિત હેજે હાય હજુર, મહાદિક ગુણ સર્વિ મહભૂર, શ્રીજિન ધ્યાન સનૂર. ૪
૨૬
શ્રી મલ્લિજિન સ્તવન.
( જાવડ સમરા ઉદ્ધાર—એ દેશી ) શ્રીમલ્લિ જિનસાર, અડવીશ ગણુ ગણુધાર;

Page #284

સોન એકાદશીનાં દેવવંદન–શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિષ્કૃત.
સહસ ચાલીશ અણુગાર, પંચાવન સહસ સાહુણી સાર. ૧ એક લાખ સહસ્ર ચારાશી, શ્રાવક સમકિત વાસી; ત્રણ લાખ પાંસઠ સહસ્ર, શ્રાવિકા અહ જગીશ. ૨ પણવીશ ધનુ તનુ માન, અણુપરણ્યા વ્રત ધ્યાન; સહસ પંચાવન વરીસ, આયુ સકલ ગુણુ ધરીશ. ૩ કુમેર શાસન દેવ વૈરુટ્યા કરે સેવ; માસ સલેષ કીધ, કાઉસ્સગ્ગ થયા સિદ્ધ. ૪ જે જિનવરને આરાધે, જ્ઞાનવિમલ સુખ સાધે; એણી પેરે દેવ વાંદિ, માનવ ભવ ફલ લીજે. ૫
તૃતીય ચૈત્યવંદન.
૨૭૭
ગાત્ર કાશ્યપ ગાત્ર કાશ્યપ, વંશ ઇક્ષાગ (સ્વામ ) ત્યાગ નિર્દંભ જે; કુંભ ભૃપ કુલે જે કુમારી, મયણ મહા ભડ ભજીયા; વય તરૂણપણે નિર્વિકારી, સારી સંયમસિર વરી; એગણીશમા જિન એહ, મલ્લિનાથ નામે થયા, જ્ઞાનવિમલ ગુણ ગેહ. ૩
દેવવંદનના પાંચમા જોડા- પ્રથમ ચૈત્યવંદન.
નમેા નમિ જિનનમા નમિ જિન, મુગતિ દાતા રે; સાવન વાને સેાહતા, સકલ લેાક જસ સેવા સાથે,

Page #285

૨૭૮
દેવવંદનમાલા
સુમતિ સુગતિને આપતો, સકલ કર્મના દેષ વારે; એકવીસમો જિન પૂજીએ, જિમ લહિયે ભવ પાર; જ્ઞાનવિમલસૂરિ એમ ભણે, એ પ્રભુ જગદાધાર. ૧
દ્વિતીય ચિત્યવંદન. ગોત્ર કશ્યપ ગોત્ર કાશ્યપ, વંશ ઈખાગ; શ્રી નમિજિનને જાણીયે, સયલ લોય આણંદ કારણ; અવનીતલમાં ઉપન્યા, માનું તેહ સવિ ભવિક તારણ કારણ એહિ જ મુકિતનું, શ્રી જિનવરની સેવ; જ્ઞાનવિમલ પ્રભુતા ઘણી, આય મલે સ્વયમેવ. ૨
પ્રથમ થેય જોડે. નમિ નાથ નિરંજન દેવતણી, સેવા ચાહું (હું) નિશદિન ઘણી; જસ લંછન નિલ કમલ સેહૈ, એક વિશમાં જિનવર મન મોહે. ૧ દોઢ કલ્યાણક જિન તણું, દશ ક્ષેત્રે એહ સેહામણુ; મૃગશિર એકાદશી ઉજલી, જિન સેવા પુણ્ય આવી મલી. ૨ એહ અંગ ઈગ્યાર આરાધીએ, જ્ઞાન ભાવે શિવસુખ સાધીએ; આગમ દિનકર કર વિસ્તરે, તો મોહ તિમિરને અપહરે. ૩ સમકિત દષ્ટિ સુપ્રભાવિકા, શાસનની સાન્નિધ કારિકા, કહે જ્ઞાનવિમલ સૂરીસરૂ, જગમાંહે - હેજે જયકરૂં. ૪

Page #286

મૌન એકાદશીનાં દેવવદન–શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિષ્કૃત
દ્વિતીય થાય જોડા.
શ્રી નમિનાથ નિરજન દેવા, કીજે તેહની સેવા જી; અહ સમાન અવર નહિ દીસે, જિમ મીઠા બહુ મેવા જી; અનિશ આત માંહી વસીયા, જિમ v; ગજને મન રેવાજી; આદર ધરીને પ્રભુ આણા, શિર ધારૂ નિત્ય સેવા જી. ૧ ચેાત્રીશ અતિશય પાંત્રીશ જાણા, વાણીના ગુણ છાજે જી; આઠ પ્રાતિહારજ નિરંતર, તેહને પાસે બિરાજે છ; જાસ વિહારે દશ દિશ કેરા, ઈતિ ઉપદ્રવ ભાજે જી; તે અરિહંત સકલ ગુણુ ભરિયા, વાંછિત દેઈ નિવાજે જી. ૨ મિથ્યામત તંત દુષ્ટ ભુજગમ, તેણે જે જન
3
૨૦૯
૪
ડસીયાજી; આગમ નાગમતા પેરે જાણેા, તેહથી તે વિષ નસીયા છ; શ્રી જિન વયણ સુણવાને હેતે, ભવિ મધુકર છે રસીયા જી; ભાવ ગ ંભીર અનુપમ ભાંખ્યા, ધન્ય તે જસ ચિત્ત વસીયાજી. ૩ શ્રી નમિ જિનવર શાસન ભાસત, ભ્રકુટી યક્ષ જયકારી જી; પરતા ૧ ન`દા નદી. ૨ તીડ વગેરેનુ પતન. ૩ વિસ્તાર. ૪ નાગદમની ઔષધી.

Page #287

દેવલ દનમાલા
પૂરે સંકટ ચુરે, વરદાઈ ગંધારી છ; જ્ઞાનવિમલ પ્રભુ આણા ધારે, કુમતિ કદાગ્રહ વારી છ; માધિખીજ વડ બીજ તણી પરે, હાજો મુજ વિસ્તારી જી. ૪ શ્રી નમિનાથ જિન સ્તવન. રાગ–કારી.
૨૮૦
૧
નમિયે શ્રી નમિનાથનેરે લાલ, વિજય તરેસર ન મેરે પ્યારે રે; અપરાજિતથી આવીયા રે લાલ, વપ્રા ઉર અરવિંદ મેરે પ્યારે રે. નમિયે૦ ૧ મૃગશિર શુદી એકાદશી રે લાલ, નક્ષત્ર અશ્વિની સાર મેરે પ્યારે રે; પ્રથમ પ્રહર અટ્ઠમ તપે ૨ે લાલ, બકુલ તરૂતલે સાર મેરે પ્યારે રે. નમિયે- ૨. ધાતી કરમ ક્ષયે કેવલી રે લાલ, સત્તર ગણુધર જાસ મેરે પ્યારે રે; વીશ સહસ મુનિ સાધવી રે લાલ, સહસ એકતાલીસ ખાસ મેરે પ્યારે રે. નમિયે॰ ાસા શ્રાવક એક લક્ષ ઉપરે રે લાલ, સત્તરીસહસ્ય ઉદાર મેરે પ્યારે રે; ત્રણ લાખ વર શ્રાવિકા રે લાલ, અડતાલીશ હજાર મેરે પ્યારે રે. નમિયે॰ ૪ પન્નર ધનુષ તનુ જેહનું રે લાલ, દસ સહસ વરસનું આય મેરે પ્યારે રે; નિલ ૧ વીરવિજયકૃત ચામાસી દેવ વગેરે સ્થળેએ
પ્રાણત '
દેવલાક છે.

Page #288

મૌન એકાદશીનાં દેવવંદન-શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત.
૨૮૧
કમલ લંછન ભલું રે લાલ, સમેતગિરિ સિદ્ધ થાય મેરે પ્યારે રે. નમિયે ૫ એકવિશમાં જિન જાયે રે લાલ, પ્રણમતાં પાતક જાય મેરે પ્યારે રે; જ્ઞાન વિમલ પ્રભુ સાન્નિધે રે. લાલ, નામે નવ નિધ થાય મેરે પ્યારે. નમિયે ૬
તૃતીય ચૈત્યવંદન. દુઃખ દોહગ દુઃખ દેહગ, જાય સવિદૂર, દુર્મતિ દુર્ગતિ સુપનમાં, તેહ જનની પાસે નાવે; જે શ્રીનમિજિનનું સદા, નામ ધ્યાન એકાગ્ર ધ્યાવે; કરૂણારસને કુમલો, ત્રિભુવનને આધાર; જ્ઞાનવિમલ પ્રભુ સેવતાં, લહીએ લીલા અપાર. ૩
છેવટે અગીઆર લેગસ્સને કાઉસ્સગ કરી બેસીને અગીઆર નવકાર ગણવા.
મા શ્રીજ્ઞાનવિમલવિકૃત મૌન એકાદશીના " . . દેવવંદન સમાપ્ત કર
૧૯

Page #289

૨૮૨
દેવવંદનમાલા
શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત ચેત્રી પૂનમના દેવવંદન. વિધિ-પ્રથમ પ્રતિમા ચાર માંડીએ તથા ચોમુખ હોય તે ચોમુખ માંડીએ. તિહાં પ્રથમ ટીકી દશ કરવી, ફૂલના હાર દશ, અગરબત્તી દશ વાર ઉમેવવી, દશ દીવેટને દીવો કર, દશ વાર ઘંટ વગાડ, દશ વાર ચામર વીંઝવા, દશ સાથિયા ચેખાના કરવા, જેટલી જાતિનાં ફૂલ મળે તે સર્વ જાતિના પ્રત્યેક દશ દશ મૂકવાં, સોપારી પ્રમુખ સર્વ દશ દશ મૂકવાં, વેદ મધ્યે સાકરીયા ચણા - તથા એલચીપાક, દ્રાખ, ખારેક, શિગડાં, નિમજો, પિસ્તા,
બદામાદિ મેવ જે જાતિના મળે તે સર જાતિના પ્રત્યેકે દશ દશ વાનાં મૂકવાં. અખીયાણું–ગધૂમ અથવા ચોખા શેર ત્રણ, લીલાં નાળિયેર ચાર મૂકવાં, ઇત્યાદિક વિધિ મેળવીને દેવ વાંદવા.
દેવવંદન વિધિ–સ્થાપનાચાર્ય આગળ અથવા નવકાર પંચિંદિય વડે પુસ્તકની સ્થાપના સ્થાપીને પ્રથમ ઈરિયાવહી, તસ્ય ઉત્તરી અન્નત્થવ કહી એક લેગસ્સને કાઉસગ્ગ કર અને ન આવડે તે ચાર નવકારને કાઉસગ કરી પારી પ્રગટ લેગસ્સ કહી ખમાસમણ દઈ ઈચ્છાકરેણ સંદિસહ ભગવન્! ચિત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છ, કહી ગમુદ્રાએ બેસી નીચે પ્રમાણે ચિત્યવંદન કરવું.
દેવવંદનને પ્રથમ જોડે–પ્રથમ ચૈત્યવંદન. આદીશ્વર અરિહંત દેવ, અવિનાશી અમલ;

Page #290

ચૈત્રી પૂનમનાં દેવવંદન-શ્રીજ્ઞાનવિમલસરિત. અક્ષય સરૂપીને અનુપ અતિશય ગુણવિમલ; મંગલ કમલા કેલી વાસ, વાસવ નિત્ય પૂજિત; તુજ સેવા સહકાર સાર, કરતાં કલ કુંજિત; યોજિત યુગ આદિ જિણે એ, સકલ કળા વિજ્ઞાન: શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિ ગુણ તણું, અનુપમ નિધિ ભગવાન. ૧
પછી જંકિંચિત નમુથુણ૦ અને જયવીયરાય અધ કહી ખમાસમણ દઈને બીજું ચૈત્યવંદન નીચે પ્રમાણે કરવું.
દ્વિતીય ચૈત્યવંદન. વંશ ઈક્વાગ સંહાવતો, સેવન વન કાય; નાભિરાયા કુલ મંડણે, મરૂદેવી માય; ભરતાદિક શત પુત્રને, જે જનક સહાય; નારી સુનંદા, સુમંગલા, તસવંત કહાય; બ્રાહ્મી સુંદરી જેહની એ, તનયા બહુ ગુણખાણ; જ્ઞાનવિમલ ગુણ તેહના, સંભાર સુવિહાણુ. ૨
પછી જંકિંચિ૦ નમુત્થણું, અરિહંત ચેઈયાણુંઅન્નસ્થ૦ કહી એક નવકારને કાઉસગ્ગ કરી પારી એક થાય કહેવી. પછી લેગસ સવલેએ અરિહંતઅર્થકહી એક નવકારને કાઉસગ કરી પારી બીજી થાય કહેવી. પછી પુખરવર૦ સુઅસ્ટ ભગવઓ૦ અન્નથ૦ કહી એક નવકારને કાઉસગ્ગ કરી પારી ત્રીજી થાય કહેવી. પછી સિદ્ધાણું બુદ્વાણું, વેયાવચ્ચગરાણું૦ અન્નત્થ૦ કહી એથી થેય કહેવી. તે થેયે આ પ્રમાણે

Page #291

૨૮૪
ધ્રુવવનમાલા
પ્રથમ ચાય જોડા.
શ્રી શત્રુજય મંડણ, રિસહ જિણેસર દેવ; સુર નર વિદ્યાધર, સારે જેહની સેવ; સિદ્ધાચલ શિખરે, સેાહાર શૃંગાર; શ્રીનાભિ નરેસર, મરૂદેવીના મલ્હાર. ૧ એ તીરથ જાણી, જિન ત્રેવીસ ઉદાર; એક નેમ વિના સવિ, સમવસર્યા સુખકાર; ગિરિક ડણે આવી, પહેાંતાં ગઢ ગિરનાર; ચૈત્રી પૂનમ દિને, તે વંદુ જયકાર. ૨ જ્ઞાતાધર્મ કથાંગે, અંતગડ સૂત્ર માઝાર; સિદ્ધાચલ સિદ્ધા, માલ્યા બહુ અણુગાર; તે માટે એ ગિરિ,સવિ તીરથશિરદાર; જિણ ભેટ થાવે, સુખ સંપત્તિ વિસ્તાર. ૩ ગામુખ ચક્કેસરી, શાસનની રખવાલી, એ તીરથ કેરી, સાન્નિધ્ય કરે સંભાળી; ગિરુ જસ મહિમા, સંપ્રતિ કાલે જાસ; શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિ, નામે લીલ વિલાસ. ૪
પછી એસી નમ્રુત્યુણું૦ અરિહંત ચેઈઆણું અન્નત્ય કહી એક નવકારના કાઉસગ્ગ કરી પારી નમાત્॰ કહી બીજા થાય જોડાની પ્રથમ થાય કહેવી. પછી લાગુસ્સ૦ ૨૧લાએ અન્નત્ય કહી કાઉસગ્ગ કરી પારી બીજી થાય કહેવી. પછી પુખ્ખરવરદી॰ સુમ્મસ્સુ ભગવ॰ અન્નત્ય કહી કાઉસગ્ગ કરી પારી ત્રીજી થાય કહેવી. પછી સિદ્ધાણુ
.

Page #292

ચૈત્રી પૂનમનાં દેવવંદન–શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત ૨૮૫ બુદ્ધાણું૦ વેયાવચ્ચગરાણું૦ અન્નત્થ૦ કહી કાઉસગ્ગ કરી પારી ચેાથી થાય કહેવી. એ રીતે નીચે પ્રમાણે ચારે થાય કહેવી.
દ્વિતીય થાય જોડે. ત્રેસઠ લાખ પૂરવ રાજ કરી, લીયે સંયમ અતિ આણંદ ધરી, વરસ સહસે કેવલ લચ્છી વરી, એક પૂર્વે શિવરમણ વરી. ૧ વીશે પહિલા ગષભ થયા, અનુક્રમે વેવીશ જિણુંદ ભયા, ચૈત્રી પૂનમ દિન તેહ નમો, જિમ દુર્ગતિ દુઃખમાં દૂર ગમ. ૨ એકવીસ એકતાલીસ નામ કહ્યાં, આગમે ગુરૂવયણે તેહ લહ્યાં; અતિશય મહિમા ઈમ જાણીએ, તે નિશ દિન મનમાં આણુએ. ૩ શત્રુંજયનાં સવી વિધન હરે, ચકકેસરી દેવી ભક્તિ કરે; કહે જ્ઞાનવિમલસૂરીસરૂ, જિનશાસન તે હેબે જયકરૂ. ૪
પછી નમુત્થણું કહી, જાવંતિચેઈઆઈ. જાવંત કવિ સાહૂનમેહંતુ કહી શ્રી સિદ્ધાચલજીનું સ્તવન કહેવું. તે પ્રમાણે
શ્રી સિધ્ધાચલનું સ્તવન, ( લોછલદે માત મલ્હાર—એ દેશી. ) સિદ્ધાચલ ગુણગેહ, ભવિ પ્રણમા ધરી નેહ; આજ હ સેહે રે મન મોહે તીરથ રાજયો છે. ૧ આદી

Page #293

૨૮૬
દેવવંદનમાલા,
શ્વર અરિહંત, સુગતિ વધુને કંત; આજ હો પૂરવ વાર નવાણું આવી સમસર્યા છે. ૨ સકલ સુરાસુર રાજ, કિન્નર દેવ સમાજ; આજ હો સેવા રે સારે કર જોડી કરી છે. ૩ દરશનથી દુ:ખ દૂર, સેવે સુખ ભરપૂર; આજ હે એણે રે કલિકાલે કલ્પતરૂ અવેજી. ૪ પુંડરિકગિરિ ધ્યાન, લહીએ બહુ યશમાન; આજ હૈ દીપે રે અધિકી તસ જ્ઞાન કલા ઘણી જી. ૫
પછી અર્ધા જયવીયરાય કહીને ખમાસમણ દઈ ચૈત્યવંદનને આદેશ માગી ત્રીજું ચૈત્યવંદન નીચે પ્રમાણે કહેવું.
તૃતીય ચૈત્યવંદન. પ્રથમ નાથ પ્રગટ પ્રતાપ, જેહને જગે રાજે; પાપ તાપ સંતાપ વ્યાપ, જસ નામે ભાંજે; પરમ તત્વ પરમાત્મ રૂપ, પરમાનંદ દાઈ; પરમ જ્યોતિ જસ જળહળે, પરમ પ્રભુતા પાઈ, ચિદાનંદ સુખ સંપદા એ, વિલસે અક્ષય સમૂર; ઝાષભદેવને ચરણેનમે, શ્રી જ્ઞાનવિમલ ગુણસૂર. ૩
પછી અંકિંચિત્ર નમુથુણું કહી, જ્યવયરાય સંપૂર્ણ કહેવા. ઇતિ પ્રથમ દેવવંદન જોડે. પછી સંતિકરું કહેવું ( પૃષ્ઠ ૨૦૨ જુએ. )
વિદ )

Page #294

ચૈત્રી પૂનમના દેવવંદન-શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત
પછી દશ નવકાર ગણવા. ત્યાર પછી ખમાસમણ પૂર્વક શ્રી શત્રુંજયનાં એકવીશ નામ લેવાં. તે નીચે પ્રમાણે – ૧. શ્રી શત્રુંજયાય નમ: ૧૨. શ્રી દઢશક્તયે નમ: ૨. શ્રી શ્રી પુંડરીકાય નમઃ ૧૩. શ્રી મુક્તિનિલયાય નમઃ ૩. શ્રી સિદ્ધક્ષેત્રાય નમ: ૧૪. શ્રી પુષ્પદંતાય નમ: ૪. શ્રી વિમલા ચલાય નમ: ૧૫. શ્રી મહાપવાયનમ: ૫. શ્રી સુરગિરયે નમ: ૧૬. શ્રી પૃથ્વીપીઠાય નમઃ ૬. શ્રી મહાગિરયે નમ:
૧૭. શ્રી સુભદ્રાય નમ: ૭. શ્રી પુણ્યરાશયે નમ:
* ૧૮. શ્રી કેલાસાય નમ: ૮. શ્રી પદાય નમ: ૯. શ્રી પર્વતંદ્રાય નમ: ૧૯. શ્રી પાતાલમૂલાય નમઃ ૧૦. શ્રી મહાતીર્થાય નમ: ૨૦. શ્રી અકર્મકાય નમ: ૧૧.શ્રી શાશ્વત પર્વતાયનમ ૨૧. શ્રી સર્વકામદાયનમ: પછી ભંડાર ઢોવ અને દશ ખમાસમણ દઈ પ્રદક્ષિણે દશ દેવી.
દેવવંદનને દ્વિતીય જોડે વિધિ-દેવવંદનના બીજા જેડાની વિધિ પ્રથમ જેડા પ્રમાણે જ છે. વસ્તુઓ પણ તે જ સર્વ મેળવવી, પરંતુ એટલે ફેર કે, દશ દશ વસ્તુને ઠેકાણે વશ વીશ વસ્તુ મૂકવી. અખીઆણું તેટલું જ મૂકવું. ખમાસમણાં, નવકાર, પ્રદિક્ષણા વગેરે વીશ કરવાં અને સંતિક ને સ્થાનકે નમિઊણ કહેવું. તેમજ દેવ વાંદવાની વિધિ પણ પ્રથમની પેઠે જ છે.

Page #295

૨૮૮ :
દેવવંદનમાલા
પ્રથમ ચત્યવંદન. નાભિ નરેસર વંશ મલય,ગિરિચંદન સહે; જસ પરિમલશું વાસિયો, ત્રિભુવન મન મોહે અપછ૨દંભા ઉવશી, જેહના અવદાત; ગાયે અહોનિશ હર્ષશું, મદેવી માત; નિરૂાધિક જસ તેજશું એ, સમય સુખને ગેહ; જ્ઞાનવિમલ પ્રભુતા ઘણી, અખય અનંતી જેહ. ૧
દ્વિતીય ચિત્યવંદન. જિમ ચેવી પૂનમ તણે, અધિક વિધુ દીપે, ગ્રહ ગણ તારાદિક તણુ, પરમ તેજને આપે,તિમ કિકના દેવ તે, તુમ આગે હીણ લોકોત્તર અતિશય ગુણે, રહે સુર નરલીણા; નિવૃત્તિ નગરે જાયવા એ, એહિ જ અવિચલ સાથ; જ્ઞાનવિમલસૂરિ એમ કહે, ભવ ભવ એ મુજ નાથ ૨
પ્રથમ થોય ડો. શ્રી શત્રુંજય મંડણ સિંહ જિર્ણોદ, પાપ તણે ઉન્મેલે કંદ; મરુદેવી માતાને નંદ, તે વંદુ મન ધરી આણંદ. ૧ ત્રણ ચોવીશી બિહુત્તર જિના, ભાવ ધરી વંદુ એકમના; અતીત અનાગત ને વર્તમાન, તિમ

Page #296

મૌન એકાદશીનાં દેવવંદન-શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત. ૨૮૯ અનંત જિનવર ધરો (ધર્યો) ધ્યાન. ૨ જેહમાં પંચ કહ્યા વ્યવહાર, નય પ્રમાણ તણું વિસ્તાર; તેહના સુણવા અર્થ વિચાર, જિમ હેય પ્રાણી અલ્પ સંસાર; ૩ શ્રી જિનવરની આણું ધરે, જગ જશવાદ ઘણે વિસ્તરે, શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિ સાન્નિધ્ય કરે, શાસનદેવી સંકટ હરે. ૪
દ્વિતીય થાય ડે. પ્રણો ભવિયા રિસહજિણેસર, શત્રુંજય કે રાય છે; વૃષભ લંછન જસ ચરણે સેહે, સોવન વરણી કાય છે; ભરતાદિક શત પુત્ર તણે જે, જનક અયોધ્યા રાય છે; ચૈત્રી પૂનમને દિન જેહના, મહેટા મહોત્સવ થાય . ૧ અષ્ટાપદ ગિરિ શિવપદ પામ્યા, શ્રીરિસહસર સ્વામી છે; ચંપાએ વાસુપૂજ્ય નરેસર, નંદન શિવગતિ ગામીજી; વીર અપાપાપુર ગિરનારે, સિદ્ધા નેમ જિર્ણદ જી; વીશ સમેતગિરિ શિખરે પહોતા, એમ વીશે વંદે છે. ૨ આગમ નાગમતા પરે જાણો, સવિ વિષને કરે નાશજી; પાપ તાપ વિષ દૂર કરવા, નિશિદિન જેહ ઉપાસે જી; મમતા કંચુકી કીજે અલગી,નિર્વિષતા આદરીયે જી; ઈણુ પરે સહજ

Page #297

ચોમાસી દેવવંદ્યન
થકી ભવ તરીયે, જિમ શિવસુંદરી વરીએ જી. ૩ કવડ જક્ષ પ્રત્યક્ષ થઈને, જેહના પરતા પૂરે જી; દાહગ દુર્ગતિ દુર્જનના ડર, સંકટ સધળાં ચરે જી; દિન દિન દોલત દીપે અધિકી, જ્ઞાનવિમલ ગુણ તુર છ; જીત તણાં નિશાન વજાવા, મેાધિ બીજ ભરપૂર જી. ૪
૨૦
પુંડરીકગિરિનું સ્તવન. ( નાયકાની દેશી )
એક દિન પુંડરીક ગણધરૂ રે લાલ, પૂછે શ્રી આદિજિંદ સુખકારી રે; કહીયે તે ભવજલે ઊતરી રે લાલ, પામીશ પરમાનંદ ભવ વારી રે. એક દિન૦ ૧ કહે જિન ઋણુ ગિરિ પામશેા રે લાલ, જ્ઞાન અને નિર્વાણુ જયકારીરે;તીરથ મહિમાવાધશે રે લાલ, અધિક અધિક મંડાણ નિરધારી રે. એક દિન॰ ૨ એમ નિપુણી તિહાં આવીયા રે લાલ, ધાતીક કર્યાં દૂર તમ વારી રે, પચ કોડી મુનિ પિરવર્યા રે લાલ, હવા સિદ્ધિ હજુર ભવ વારી રે. એકદિન૦ ૩ ચૈત્રી પૂનમ દિન કીજીયે રે લાલ, પૂજા વિવિધ પ્રકાર દિલ ધારી રે; ફલ પ્રદક્ષિણા કાઉસ્સગ્ગા રે લાલ, લેાગસ થુઈ નમુક્કાર નર નારી ૨. એક દિન૦ ૪ દશ વીશ ત્રીશ ચાલીશ ભલા રે

Page #298

રૌત્રી એકાદશીનાં દેવવંદન-શીજ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત ર૧ લાલ, પચાસ પુષ્પની માળ અતિ સારી રે; નરભવ લાહે લીજીયે રે લાલ, જિમ હોય જ્ઞાન વિશાલ મને. હારી રે. એક દિન. ૫
તૃતીય ચિત્યવંદન. અજર અમર અકલંક અરૂજ,નિરૂજ અવિનાશી; સિદ્ધ સરૂપી શંકર, સંસાર ઉદાસી, સુખ સંસારે ભોગવી, નહીં ભોગ વિલાસી; છતી કર્મ કષાયને, જે થયે જિતકાશી દાસી આશી અવગણું એ, સમીચીન સર્વાગ; નય કહે તસ ધ્યાને રહે, જિમ હોય નિર્મલ અંગ. ૧ પછી નમિઊણ સ્તોત્ર કહેવું. (પૃષ્ટ ૨૦૯ જુએ.)
દેવવંદનને તૃતીય જોડે. વિધિ–પ્રથમ થાય જેડા પ્રમાણે વિધિ જાણવી. વિશેષમાં બધી ક્રિયામાં દશને ઠેકાણે ત્રીશ ત્રીશ વસ્તુઓ સમજવી અને સંતિક ને સ્થાને “જયતિહુઅણ સ્તંત્ર કહેવું. તેમજ દેવ વાંદવાની વિધિ પ્રથમની પેઠે જાણવી.
પ્રથમ ચિત્યવંદન. આદીશ્વર જિનરાયને, પહેલા જે ગણધાર પુંડરીકનામે થયો, ભવિજનને સુખકાર; ચૈત્રી પૂનમને દિને, કેવલસિરિ પામી; ઈસુ ગિરિ તેહથી પુંડરીક –ગિરિ. અભિધા પામી: પંચ કોડિ મુનિશું કહ્યા એ, કરી અન

Page #299

૨૯૨
દેવવંદનમાલા
શન શિવ ઠામ, જ્ઞાનવિમલસૂરિ તેહના, પય પ્રણમે અભિરામ. ૧
દ્વિતીય ચિત્યવંદન. જાઈ જુઈ માલતી, દમણે ને મો: ચંપક 'કેતકી કંદ જાતિ, જસ પરિમલ ગિવર બેલસિરિ જાસુલવેલી, વાલો મંદાર સુરભિ નાગ પુન્નાગ અશોક, વળી વિવિધ પ્રકાર; ગ્રંથિમ વેઢિમ ચઉવિધે એ, ચાર રચી વરમાલ; નય કહે શ્રી જિન પૂજતાં, ત્રી દિન મંગલમાલ. ૨
પ્રથમ થાય જોડે. ચિત્રી પૂનમ દિન, શત્રુંજયગિરિઅહિંઠાણુ પંડFરીક વર ગણધર, તિહાં પામ્યા નિર્વાણ આદીશ્વર કેરા, શિષ્ય પ્રથમ જયકાર કેવલ કમલા વર, નાભિ નરીંદ મહાર. ૧ ચાર જંબુદ્વીપે, વિચરતાં જિનદેવ; અડ ધાતકીખંડે, સુર નર સારે સેવ અડ પુષ્કર અર્થો, ઈણિ પરે વીશ જિનેશ સંપ્રતિ એ સેહે, પંચ વિદેહ નિવેશ. ૨ પ્રવચન પ્રવાહણ સમ, ભવજલનિધિ (થી)ને તારે; કોહાદિક મહેટા, મત્સ્ય તણું ભય વારે; જિહાં જીવદયા રસ, સરસ સુધારસ દાખ્યો; ભવિ ભાવ ધરીને, ચિત્ત કરીને ચાખ્યો. ૩ જિન

Page #300

ચૌત્રી પૂનમનાં દેવવંદન–શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિત. ૨૯૩ શાસન સાન્નિધ્ય,–કારી વિઘન વિદારે; સમકિત દષ્ટિ સુર, મહિમા જાસ વધારે; શત્રુંજય ગિરિ સેવે, જેમ પામો ભવપાર; કવિ ધીરવિમલને, શિષ્ય કહે સુખકાર. ૪
દ્વિતીય થાય ડે. વંદુ સદા શત્રુંજય તીર્થરાજે, ચૂડામણિ આદિ જિણુંદ ગાજે; દુર્ કમ્મદ્ વિરોધ ભાજે, માનું શિવારહણ એહ પાજે. ૧ દેવાધિદેવા કૃત દેવ સેવા, સંભારીયે ક્યું ગજ ચિત્ત રેવા; સāવિતે શુત્તિ થયા મહીયા, અણગયા સંપઈ જે અઈયા. ૨ જે મોહના યોધ વડા કહાયા, ચત્તારિ દુદ્રા કસિણુ કરાયા; તે છતીએ આગમ ચકખુ પામી, સંસાર પાસત્તરણાય ધામી. ૩ ચકકેસરી ગોમુહ દેવજુત્તા, રક્ષા કરી સેવય ભાવ પત્તા; દિયે સયા નિમ્મલ નાણુ લચ્છી, હવે . પસન્ની શિવ સિદ્ધિ લચ્છી. ૪
શ્રી સિદ્ધાચલજીનું સ્તવન..
(શેત્રુજે જઈએ લલનાએ દેશી.) સિદ્ધગિરિ ધ્યાવે ભવિકા, સિદ્ધગિરિ ધ્યાઘેર બેઠાં પણ બહુ ફલ પાવો, ભવિકા બહુ ફલ પાવો. ૧.

Page #301

૨૯૪
દેવવંદનમાલા
નંદીશ્વર યાત્રાયે જે ફલ હોવે, તેથી બમણું ફલ તે કુંડલગિરિ હવે ભવિકા. કું. ત્રિગણું ચકગિરિ, ચઉ ગજદંતા; તેથી બમણે ફલ, જંબૂ મહંતા.
ભવિકા. જંબૂટ ૩ વણું ધાતકી, ચૈત્ય જુહારે; - છત્રીશ ગણું ફલ, પુષ્કર વિહારે ભવિકા. ૫૦૪તેહથી તેરસ ગણું, મેરુ ચિત્ય જુહારે; સહસ ગણું ફલ, સમેતશિખરે ભવિકા. સ. ૫ લાખ ગણું ફલ, અંજનગિરિ જુહારે દશ લાખ ગણું ફલ, અષ્ટાપદ ગિરનારે ભવિકા. અ૬ કેડી ગણું ફલ, શ્રી શેત્રુજે - ભેટે; જેમ રે અનાદિના, દુરિત ઉમેટે ભવિકા. ૬૦ ૭ ભાવ અનંતે, અનંત ફલ પાવે; જ્ઞાનવિમલસૂરિ, એમ ગુણ ગાવે ભવિકા. એ ૮
- તૃતીય ચેત્યવંદન. ચિત્રી પૂનમને દિન, જે ઈસુ ગિરિ આવે; આઠ સત્તર બહુ ભેદશું, જે ભકિત રચાવે; આદીશ્વર અરિહંતની, તસ સઘળાં કર્મ; દૂર ટલે સંપદ મલે, ભાંજે ભાવ ભર્મ; છહ ભવ પરભવ ભવ ભવ એ, બદ્ધિ વૃદ્ધિ કલ્યાણ; જ્ઞાનવિમલ ગુણમણિ તણે, ત્રિભુવન તિલક સમાન ૩
પછી જ્યતિહુઅણુ સ્તોત્ર નીચે પ્રમાણે

Page #302

ચૈત્રી એકાદશીનાં દેવવંદન-શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત.
૨૫
જય તિહુઅણુ ઑત્ર. જયતિહુઅણુ વરકપરુકબજિયજિસુધન્નતરિ!; જય તિહુઅણ કલ્લાકેસ ! દુરિઅક્કરિ કેસરિ !; તિહુ અણુમુઅવિલધિઆણુ ભુવણત્તય સામિઅ ; કુણસુ સુહાઈ જિણેસ પાસ થંભપુરટ્રિઅ. ૧ તઈ સમરંત લહંતિ ઝત્તિ વરપુત્તકલત્તઈ ઘણુ સુવર્ણ હિરણ પુણુ જણ ભુજઈ રજજઈ; મુખ અસંખ સુખ તુહ પાસ! પસાઈણ, ઈસ તિહુઅણુવરકપકખ! સુખઈ કુણુ મહ જિણ! ૨ જરજજજર રિજુણુકનસુકુડ્રિણ; ચકમુખીણખણ ખુણુનરસલ્લિયસૂલિણુતુહજિયુસરણુરસાયણેણુલહુતિ પુણુણવજયવંતરિ પાસ મહવિતુહુરોગહરો ભવ.૩ વિજાઈસમંતમંત સિદ્ધઉઅપયરિણભુવણભુઉ અવિહ સિદ્ધિ સિઝહિ તુહ નામિણુ; તુહ નામિણ અપવિત્તડવિ જણ હાઈપવિત્તઉ; તંતિઅણુકદ્ધાકેસ તુહ પાસ નિરુત્તઉ. ૪ ખુદ્દ પઉત્તઈ મંતસંત જંતાઈ વિગુત્તચર થિરગરલ હુગ્ગખમ્મ રિવિષ્ણુવિ ગંજઈ દુન્થિય સન્થ અણુસ્થ–પત્યનિત્યારઈદય કરિ; કુરિયઈ હરઉ સ પાસ દેઉ દુરિયક્કરિકેસરિ. ૫ તહ

Page #303

રહેઠ
દેવવંદનમાલા
આણા થંભેઈ ભીમદપુષ્કર સુરવર, રખસજકખરૂંણિંદવિંદ ચારાનલ જલહર; જલ થલચારિરઉદ્દ-ખુઃપસુોણ જોઈય; ય તિહુઅણુ અવિલધિણ જય પાસ સુસામિય. ૬ પત્થિય અત્યં અણુત્ય તત્વ ભત્તિખ્ખર નિખ્સર; રામચચિયચારુકાય કિન્નરનર સુરવર; જસુ સેહિ કમકમલનુયલ પ્રશ્નખાલિય કલિમલુ; સે। ભુવણુત્તય સામિ પાસ મહ મદ્દ રિઉબલુ. ૬ જય જોઈયમકમલ ભયપંજરકુંજર; તિહુઅણુજણુઆણુ દચંદ ભુવણુત્તયદિયર; જય મઇમેÉિણ વારિવાહ જય જ તુપિયામહ, થંભટ્રિયપાસનાહ નાહત્તર્ણ કુણુ મહ. ૮ બહુવિહ્ વનુ અવન્તુ સુત્તુ વન્નિઉ છપ્પન્નિહિ; મુકધમ્મકામત્યકામ નર નિયનિય સદ્ઘિહિ; જ ઝાયહિ બહુ દરિસત્યબહુનામ પસિદ્ધ; સા જોઇય મણ કમલ ભસલ સુહુ પાસ પદ્ધઉ. ૯ ભવિમ્ભરણુણિરદસણુ થરહરિયસરીરય; તરલિયનયણ વિસુન્નસુન્ન ગગ્ગરિગર કરુણુય; તર્ક સહત્તિ સરંતતિ નરનાસિયગુરૂદર, મહ વિજઝવિ સિઝિસઈ પાસ ભયપંજરકુંજર ! ૫૧ના પઇ પાસિ વિયસંતનીત્તપત્ત ત પવિત્તિય, ખાહ

Page #304

ચૈત્રી પૂનમનાં દેવવંદન–શ્રીનાનવિમલસૂરિકૃત
ર૯૭
પ્રવાહપવૂઢરૂઢઉદાહસુપુલઈ; મન્નઈમનું સઉનું પુનું અપાયું સુરનર; ઈય તિહુયણઆણંદ ચંદ જય પાસજિણેસર. ૧૧. તુહ કલ્લામહેસુ ઘંટટંકારવપિલિય; વદ્વિરમદ્રુમહલ્લભત્તિસુરવરગ જુલિય: હલ્ડપફલિયપવત્તયંતિ ભુવણેવિ મહુસવ; ઈય તિહુઅણુ આણંદચંદજય પાસ સહભવ. ૧રા નિમ્પલકેવલકિરણનિયરવિહરિયતમપહયર દંસિયસયલપયથસત્યવિલ્વરિય પહાયર; કલિકલુસિય જણ ધૂયલોયલોયણુહઅગોચર તિમિરઇનિરૂહરપાસનાહ ભુવણુત્તયરિણયર. ૧૩ાા તુહ સમરણ જલવારિસ સિત્તમાણુવમઈમેઈણિ; અવરાવરસુહમ–બાહકંદલદલરેહણિ; જાયઈ ફલભરભરિયહરિયદુહદાઅણેવમ; ઈય મઈમેઈણિવારિવાહદિસ પાસ મઈ મમ. ૧૪ા કય અવિકલ કાણુ વલિ ઉલુરિયદુહવણુ; દાવિયસન્ડ્ઝડપવગ્ન મગ્ન દુગઈ ગમવારથુ; જયજતુહ જયુએણુ તુલ્લ અંજણિય હિયાવહુ રમુ ધમ્સ સે જયઉ પાસ ય જતુ પિયામહ. ૧પા ભુવણારણ નિવાસ દરિય પરદરિસણુ દેવય; જેઈણિપૂયણ ખિdવાલ ખુદ્દાસુરપસુવય; તુહ ઉત્તટ્ટસુનટુ સુકુઅવિસં હુલુ ચિટુહિ; ઈય તિહુઅણુવણસીહ
૨૦

Page #305

૨૯૮
દેવવંદનમાલા
પાસ પાવાઈ પણાસહિ. ૧૬ ફણિકણફારફુરંત રયણકર રંજિય નહયલ; ફલિપ્સીકંદલલતમાલનીલપલસામલ; કમઠાસુરઉવસગ્ન વગ્ન સંસગ્ન અગજિય, જય પચ્ચકખ જિણેસ પાસ થંભણયપુરઢિય. ૧ના મહ મણ તરલ પમાણુ ય વાયાવિ વિસંતુલ; નેય તણુરવિ અવણયસહાવુ અલયવિહવંથલ; તુહ માહપુ પમાણુ દેવ! કાણુ પવિત્તઉ ઈય મઈ મા અવહીરિ પાસ પાલિહિ વિલવંતઉ. ૧૮ કિં કિં કપિઉ નેય કલુણુ કિં કિં વ ન જપિઉ; કિં વ ન ચિટ્રિક કિટૂ દેવ ! દીણયમવલંબિઉ; કાસુ ન કિય નિફલ લલ્લિ અમહેહિ દુહન્નિહિ; તહવિ ન પત્તઉ તાણું કિંપિ પઈ પહુ પરિચત્તિહિ. ૧લા તુહ સામિક તુહ માય બાપુ તુ મિત્ત પિયંકર; તુહુ ગઈ તુ મઈ તુહ જિતાણુ તુ ગુખેમંકર, હઉં દહભરભારિઉ વરાઉ રાઉ નિબન્મગહ; લીણુઉ તુહ કમકમલ સરણુ જિણ પાલહિ ચંગહ. આરપઈકિવિ કય નીરીયલોય કિવિ પાવિય સહસય; કિવિ મઈમંત મહંત કેવિ કિવિ સાહિસિવાય કિવિ ગંજિયરિઉવગ કેવિ જસધવલિય ભૂયલ; મઈ અવહીરહિ કેણ

Page #306

ચૈત્રી પૂનમના દેવવંદન–શીજ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત ૨૯ પાસ સરyગયવચ્છલ ! ર૧ પચ્ચેવયાનિરીહ નાહ નિપફન્નપય; તુહ જિણ પાસ પરોવયારકરણિમ્પરાયણ, સસુમિત્તસમચિત્તવિત્તિનયનિંદયસમમણુ; મા અવહીરિઅજુગ્ગઉવિ મઈ પાસ નિરંજણ! હઉ બહુવિહંદુહતત્તમજી તુહ દુહનાસણુપરૂ; હઉ સુયpહ કણિકઠાણુ તુ નિરૂકgય; હઉ જિણ પાસમાં સામિ સાલ તુહુ તિહુઅણુ સામિય; જ અવહીરહિ મઈ ઝખત ઈય પાસ ન સહિય. રક્ષા જુગ્ગાજીગ્નવિભાગ નાહ ન હ યહિ તુહ સમ ભુવgવયારસહાવભાવ કરૂણારસસત્તમસમવિસમઈ કિં ઘણુનિયઈ ભુવિ દાહસમંતઉથ દુહિબંધવ પાસનાહ મઈપાલ થુણંતઉ. ૨૪ નય દીલુહ દીઠું મુવિ અનુવિ કિવિ જુગ્ગય; જે જેઈવિ ઉવયાર કરહિ વિચાર સમુજય; દીલુહ દીણુ નિહાણ જે તઈનાહિણ ચાઉં; તે જુગઉ અહમેવ યાસ માલહિ મઈ ચંગઉ. પેરપા અહ અનુવિ જુગ્ગય વિસે, કિવિ મનહિ દીહ; જ પાસિવિ ઉવયાર કર તુહ નાહ સમગ્ગહ, સુશ્ચિય કિલ કલ્લાણ જેણુ જિણ તુહ પસીયહ; કિં અન્નિણ તે ચેવ દેવ! મા મઈ આવ

Page #307

૩૦૦
દેવવનમાલા
હીરહ. રા તુહ પત્થણ ન હુ હાઈ વિહલુ જિન જાણુઉ કિ પુણ્; હઉ દુકૂખિયનિરુસત્ત ચત્ત દુખ઼હુ ઉત્સુયમણુ, ત' મન્નઉ નિમિસેણુ એઉ એવિ જઈ લખ્સર્ટ, સચ્ચ જ ભુકિખયવસેણુ કિ ઉબર પચ્ચઈ. ારણા તિહુઅણુ સામિય પાસ નાહ મઇ અપ્પુ પયાસિઉ; કિજ્જઉ જ નિય વ રિતુ ન મુહુઉ બહુ જપિઉ; અન્તુ ન જિણ જગ્નિ તુહ સમેાવિ કિખનુ દયાસઉ; જઈ અવગન્નસિ તુહ જિણુ અહહ કહ હૈાસુ હયાસઉ, ૫૨૮ાા જઈ તુહ રૂવિષ્ણુ કિવિ પેયપાર્કણુ વેલવિયઉ, વિ જાણુઉ જિષ્ણુ પાસ તુદ્ધિ હઉ અંગીકરિઉ; ય મહે ઈચ્છિઉ જ ન હેાઈ સા તુહ આહાવણુ; રકખ’ખંતહ નિય કિત્તણેય ! બ્લુજઈ અવહીરણુ. ।।રા એહુ મહારિય જત્તદેવ હિ ન્હવણુ મહુસઉદ્ગજ અલિયગુણ ગહણુ તુમ્હે મુણિજણઅણુિસિદ્ધ, એમ પસીય સુપાસહનાહ ભયપુટ્રિય; ઇય મુવિ સિરિ અભયદેઉ વિન્નવઈ અણુિંદિય
॥ ૩૦ ॥

Page #308

ચૈત્રી પૂનમનાં દેવવંદન-શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત. ૩૦૧
દેવવંદનને ચોથે જોડે. વિધિ-પૂર્વની માફક જાણવી. વિશેષમાં સઘળી વસ્તુ અને સઘળી ક્રિયામાં દશને ઠેકાણે ચાલીશ જાણવી. અહીંયાં સંતિકરાને સ્થાને “ભક્તામર” અગર કલ્યાણ મંદિર કહેવું, તેમજ દેવવંદનની વિધિ પહેલાંની પેઠે જાણવી.
પ્રથમ ચૈત્યવંદન. શ્રી શત્રુંજય સિદ્ધક્ષેત્ર, પુંડરીક ગિરિ સાચે વિમલાચલને તીર્થરાજ, જસ મહિમા જા; મુક્તિનિલય શતકૂટ નામ, પુષ્પદંત ભણી જે મહાપ ને સહસ્ત્રપત્ર, ગિરિરાજ કહીજે; ઈત્યાદિક બહુ ભાતિયું એનું નામ જપો નિરધાર; ધીરવિમલકવિરાજનો શિષ્ય કહે સુખકાર. ૧
દ્વિતીય ચિત્યવંદન. રજત કનક મણિ જડિતનાં, ભૂષણ વિરચાવો; તિલક મુકુટ કુંડલ યુગલ, બેહેરખાં બનાવો; રૂચિર
જ્યોતિ મોતી તણા, કેડે કવો હાર; કંદોરો શ્રીફલા કરે; આપીજે સાર; એણી પરે બહુવિધ ભૂષણે, શોભાવ જિન દેહ જ્ઞાનવિમલ કહે તેહને, શિવવિધ વરે ધરી નેહ. ૧
Id is

Page #309

૩૦૨
દેવવંદનમાલા
પ્રથમ થાય જોડે. sષભદેવ નમું ગુણ નિર્મલા, દૂધ માંહે ભૂલી સીતોપલા; વિમલશૈલ તણા શણગાર છે, ભવ ભવ મુજ ચિત્તે તે રૂ. ૧ જેહ અનંત થયા જિન કેવલી, જેહ હશે વિચરતા તે વલી; જેહ અસાસય સાસય ત્રિહુ જગે, જિનપડિમા પ્રણમું નિત ઝગમગે. ૨ સરસ આગમ અક્ષર મહોદધિ, ત્રિપદી ગંગ તરંગ કરી વધી ભવિક દેહ સદા પાવન કરે, દુરિત તાપ રમલ અપહરે. જિનશાસન ભાસન કારિકા, સુર સુરી જિન આણુ ધારિકા: જ્ઞાનવિમલ પ્રભુતા દિયે દંપતી, દુરિત દુષ્ટ તણુ ભય જીપતી. ૪
દ્વિતીય થાય ડે.
(માલીની વૃત્ત) સવિ મલિ કરી આવે, ભાવના ભવ્ય ભાવે; વિમલગિરિ વધા, મોતિયાં થાલ લાવો; જે હોય શિવ જાવ, ચિત્ત તે વાત ભાવ ન હોયે દુશમન દાવો, આદિ પૂજા રચાવો. ૧ શુભ કેશર (ધૂલી) ઘેલી, માંહે કપૂર ચોલી પહેરી સિત પટેલી, વાસિયે ગંધ ઘેલી ભરી પુષ્કર નેલી, ટાલિયે દુ:ખ હેલી સવિ જિનવર

Page #310

ચૈત્રી પૂનમનાં દેવવંદન–શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિષ્કૃત,
ટાલી, પૂજિયે ભાવ ભેાલી. ૨ શુભ ગ અગ્યાર, તેમ ઉપાંગ ખાર; વિલ મુલ સૂત્રિ ચાર, નંદી અનુયેાગદ્વાર; દશ પયન્ના ઉદાર, છેદ ષટ વૃત્તિ સાર; પ્રવચન વિસ્તાર, ભાષ્ય નિયુક્તિ સાર. ૩ જય જય જય નંદા, જૈનદૃષ્ટિ સૂરી દા; કરે પરમાન ંદા, ઢાલતા દુ:ખ દદા; જ્ઞાનવિમલ સૂરીદા, સામ્ય માકદ કદા; વર વિમલ ગિરીંદા, ધ્યાનથી નિત્ય ભદ્દા. ૪ શ્રી સિદ્ધાચલજીનું સ્તવન.
૩૦૩
( આજ સખી શખેસરાએ દેશી. ) એ ગિરિ ગિરિ રાજી, પ્રણમી જે ભાવે; ભવ ભવ સંચિત આકરાં, પાતકડાં જાવે. ૧ વજ્રલેપ સમ જે હાવે, તે પણ તસ દૂર; એહનું દર્શન કીજીએ, ધરી ભકિત પહુર. ૨ ચદ્રશેખર રાજા થયા, નિજ ભગિની લુખ્યા; તે પણ એ ગિરિ સેવતાં, ક્ષણ માંહે સિધ્યા. ૭ શુક રાજા જય પામીયા, એહને સુપસાયે; ગાહત્યાદિક પાપ જે, તે દૂર પલાયે. ૪ અગમ્ય અપેય અભક્ષ્ય જે, કીધાં જેણે પ્રાણી; તે નિર્મલ ઋણુ ગિરિ થયા, એ જિનવર વાણી. ૪ વાધ સ પ્રમુખા પશુ, તે પણ શિવ પામ્યા; એ તીરથ સેવ્યા

Page #311

દેવવનમાલા
થકી, સવિ પાતક વામ્યા.૬ ચૈત્રી પૂનમે વદતાં, લે દુ:ખ કલેશ; જ્ઞાન વિમલ પ્રભુતા ઘણી, હાય સુજસ વિશેષ. ૭
૩૦૪
તૃતીય ચૈત્યવદન.
પ્રેમે પ્રણમા પ્રથમ દેવ, શત્રુંજય ગિરિ મંડન; ભવિયણુ મન આનંદ કરણ, દુ:ખ દેાહગ ખંડણુ; સુર નર કિન્નર નમે તુજ, ભકિત શુ' પાયા; પાવ પક ફેડે સમર્ત્ય, પ્રભુ ત્રિભુવનરાયા; જ્ઞાનવિમલ પ્રભુ તુમ તણે, ચરણે શરણે રાખેા; કર જોડીને વિનવુ, સુતિમાગ મુજ દાખા. ૩
પછી ભકતામર કહેવું ( જુએ પૃષ્ટ રરર. ) દેવવદનના પાંચમા જોડા.
વિધ—અહીંયાં પૂર્વની પેરે સર્વ વસ્તુ દર્શને બદલે પચાસ લેવી, અને સર્વ વિધિમાં દશને ઠેકાણે પચાસ પચાસ કરવી. છેવટે ચૈત્યવંદન ભાષ્ય કહેવું. અને દેવવંદનની વિધિ પણ પ્રથમની પેઠે જાણવી, જે જોડાને અંતે આપેલ છે. પ્રથમ ચૈત્યવંદન.
શત્રુંજય શિખરે ચઢિયા સ્વામી, કહીયે હું અશુિં; રાયણ તરૂવર તલે પાય, આણુદે ચરચિશું; ન્હવણ વિલેપન પૂજના, કરી આરતી ઉતારીશ; મોંગલ

Page #312

ચૈત્રી પૂનમનાં દેવવંદન–શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત.
૩૦૫
દીપક જ્યોતિ યુતિ, કરી દુરિત નિવારીશ; ધન્ય ધન્ય તે દિન માહો એ, ગણીશ સફલ અવતાર; નય કહે આદીશ્વર નમે, જિમ પામો જયકાર. ૧
દ્વિતીય ચૈત્યવંદન. તુજ મૂર્તિને નિરખવા, મુજ નયણું તરસે તુમ ગુણ ગણુને બોલવા, રસના મુજ હરખે; કાયા અતિ આણંદ મુજ, તુમ પદયુગ ફરી; તે સેવક તાયોવિના, કહ કિમ હવે સરશે એમ જાણીને સાહેબા એ, નેક નજરે મેહિ જોય; જ્ઞાનવિમલ પ્રભુ સુનજરથી, તે શું જે નવિ હોય. ૧
પ્રથમ થાય . જિહાં ગયેતર કડાકડી, તેમ પંચાશી લખ વલી જેડી, ચુમ્માલીશ સહસ્સ કડી; સમવસર્યા જિહાં એતી વાર, પૂર્વ નવાણું એમ પ્રકાર, નાભિ નરિંદ મહાર. ૧ સહસકૂટ અષ્ટાપદ સાર, જિન ચોવીશ તણું ગણધાર, પગલાંને વિસ્તાર; વલી જિનબિંબ તણે નહિ પાર, દેહરી થંભે બહુ આકાર, વંદુ વિમલગિરિ સાર. ૨ એંશી સિત્તેર સાઠ પચાસ, બાર જોયણુ માને જસ વિસ્તાર, ઈગ દુ તી ચઉ પણ

Page #313

૩૦૬
દેવવ નમાલા
આર; માન કહ્યુ' એહનું નિરધાર, મહિમા અહના અગમ અપાર, આગમ માંહે ઉદાર. ૩ ચત્રી પૂનમ દિન શુભ ભાવે, સમકિત દૃષ્ટિ સુર નર આવે, પૂજા વિવિધ રચાવે; જ્ઞાનવિમલસૂરિ ભાવના ભાવે,દુરગતિ દાહગ દૂર ગમાવે, મેાધિબીજ જસ પાવે. ૪ દ્વિતીય થાય જોડા.
શત્રુંજય સાહેબ પ્રથમ જિષ્ણુદ, નાભિ ભૃપ કુલ કમલ દિણંદ, મરૂદેવીના ન૬; જસ મુખ સેાહે પૂનમ ચંદ, સેવા સાથે ઇંદ રિદ, ઉન્મૂલે દુ:ખ દર્દ, વાંછિત પૂરણ સુરતર્ કંદ, લંછન જેહને 'સુરભિનંદ, ફેડે ભવ ભય ક્ંદ, પ્રણમે જ્ઞાનવિમલ સૂરિદ, જેહના અહેનિશ પદ અરિવંદ, નામે પરમાનંદ. ૧ શ્રી સીમંધર જિનવર રાજે, મહાવિદેહે બાર સમાજે, ભાખે ઇમ વિ *ાજે; સિદ્ધક્ષેત્ર નામે ગિરિરાજે, એહ જ ભરત માંહે એ છાજે, ભવજલ તરણ જહાજે; અન ંત તીર્થંકર વાણી ગાજે, ભિવ મન કેરા સંશય ભાંજે, સેવક જનને નિવાજે, વાજે તાલ કંસાલ વાજે, ચત્રી મહાત્સવ અધિક દીવાજે, સુર નર સજી બહુ સાજે. ર રાગ દ્વેષ ૧ વૃષભ. ૨ ખાર પ દે.

Page #314

ૌત્રી પૂનમનાં દેવવંદન-શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત ૩૦૭ વિષ ખીલણ મંત, ભાજી ભવભય ભાવઠ બ્રાંત, ટાલે દુખ દુરંત સુખ સંપત્તિ હોય જે સમરંત, ધ્યાયે અહનિશ સઘલા સંત, ગાયે ગુણ મહંત; શિવસુંદરી વશ કરવા તંત, પાપતાપ પીલણ એ જંત, સુણીએ તે સિદ્ધાંત; આણી મોટી મનની ખંત, ભવિયણ ધ્યા એકણુ ચિત્ત, રાનવેલાઉલ: હુંત. ૩ આદિ જિનેશ્વર પદ અનુસરતી, ચતુરંગુલ ઊંચી રહે ધરતી, દુરિત ઉપદ્રવ હરતી; સરસ સુધારસ વયણ ઝરંતી, જ્ઞાનવિમલ ગિરિ સાન્નિધ્ય કરંતી, દુશમન દુષ્ટ દલંતી; દાડિમ પદ્મ કલી સમ દંતી,
જ્યોતિ ગુણ ઇહાં રાજી પંતી, સમકિત બીજ વપંતી; ચકકસરી સુરસુંદરી હુંતી, ચૈત્રીપૂનમ દિન આવંતી, જય જયકાર ભણંતી. ૪
શ્રી વિમલગિરિજીનું સ્તવન. | તીરથ વારૂ એ તીરથ વારૂ, સાંભળજો સે તારૂ રે; ભવજલનિધિ તરવા ભવિ જનને, પ્રવહણ પરે એ તારૂ રે. તીરથ૦ ૧ એ તીરથનો મહિમા માટે, નવિ માને તે કારૂ રે; પાર ન પામે કહેતાં કોઈ પણ કહિયે મતિ સારૂ રે. તીરથ૦ ૨ સાધુ અનંતા
૧ નષ્ટ કરવા. ૨ ભમભ્રમણ. ૩ વશીકરણ. ૪ રણ- ૫ બંદર.

Page #315

૩૦૮
દેવવંદનમાલા
ઈહાં કણે સિદ્ધા, અંત કર્મના કીધા રે; અનુભવ અમૃત રસ જિણે પીધા, અભયદાન જગ દીધાં રે. તીરથ૦ ૩ નમિ વિનમિ વિદ્યાધર નાયક, દ્રવિડ વારિખિલ્લ જાણે રે; થાવસ્થા શુક સેલગ પંથગ, પાંડવ પાંચ વખાણે રે. તીરથ૦ ૪ રામ મુનિ ને નારદ મુનિવર, શાંબ પ્રદ્યુમ્ન કુમારો રે; મહાનંદ પદ પામ્યા તેહના, મુનિવર બહુ પરિવારો છે. તીરથ ૫ તેહ ભણી સિદ્ધક્ષેત્ર એહનું, નામ થયું નિરધાર રે; શત્રુજય કલ્પ માહાભ્ય, એહને બહુ અધિકાર ૨. તીરથ, ૬ તીરથ નાયક વાંછિત દાયક, વિમલાચલ જે ધ્યાવે રે; જ્ઞાનવિમલસૂરિ કહે તે ભવિને, ઘર્મ શર્મ ઘરે આવે રે. તીરથ૦ ૭.
તૃતીય ચિત્યવંદન. માદલ તાલ કસાલ સાર, ભુગલ ને ભેરી; ઢેલ દદામા (દુંદુભિ) દડવડી, સરણાઈનફેરી; શ્રી મંડલ વિણ રબાવ, સારંગી સારી; તંબૂરા કડતાલ શંખ, ઝરી ઝણકાર; વાજિંત્ર નવ નવ છંદ શું છે, ગાઓ જિનગુણ ગીત; જ્ઞાનવિમલ પ્રભુતા લહે, જિમ હોય જગે જસ રીત. ૧ અહીં અત્યવંદન ભાષ્ય કહેવું (જુઓ પૃષ્ઠ. ૨૩૪) - શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત ચૈત્રી પૂનમના
દેવવંદન સમાપ્ત. *

Page #316

ચૌમાસી દેવવંદન–શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત.
૩૦૯
શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિવિરચિત ચતુર્વિશતિ જિન (માસી) દેવવંદન.
શ્રી આદિજિન દેવવંદન. સ્થાપનાચાર્ય (આચાર્યજી) આગળ અથવા નવકાર પંચિંદિય વડે પુસ્તકની સ્થાપના સ્થાપીને ઈરિયાવહી, તસ્ર ઉત્તરી અન્નત્થ૦ કહી એક લેગસ્સનો કાઉસગ્ગ કરો અને ન આવડે તે ચાર નવકારને કાઉસગ્ગ કરી, પારી પ્રગટ લેગસ્સ કહી ખમાસમણ દઈઈચ્છા કારેણ સંદિસહ ભગવન્! શ્રીષભનાથજિન આરાધનાથે ચૈત્યવંદન કરૂં? ઈચ્છ, કહી ગમુદ્રાએ બેસી નીચે પ્રમાણે ચૈત્યવંદન કરવું.
ચૈત્યવંદન-પ્રથમ જિનેશ્વર ગષભદેવ, સવથી ચવીયા; વદી ચઉથે અષાઢની, શક્કે સંસ્તવિયા; અષ્ટમી ચેત્રહ વદી તણી, દિવસે પ્રભુ જાયા; દીક્ષા પણ તિણહિજ દિને, ચઉનાણી થાયા; ફાગુણુ વદી ઈગ્યારસે એ, જ્ઞાન લહે શુભ ધ્યાન; મહા વદી તેરસે શિવ લહ્યા, પરમાનંદ નિધાન. ૧
પછી અંકિંચિ૦ નમૂત્થણું અરિહંત ચેઈયાણું૦ અન્નW૦ કહી એક નવકારને કાઉસગ્ગ કરી પારી એક થેય કહેવી. પછી લોગસ્સવ સવલેએ અરિહંત, અન્નત્થ૦ કહી એક નવકારને કાઉસગ કરી પારી બીજી થાય કહેવી.પછી પુખરવર૦ સુઅલ્સ ભગવઓ૦ અન્નત્થ૦ કહી એક.

Page #317

૩૧૦
.
દેવવંદનમાલા
નવકારને કાઉસગ્ગ કરી પારી ત્રીજી થાય કહેવી. પછી સિદ્ધાણું બુદ્ધાણું૦ વેયાવચ્ચગરાણું૦ અન્નત્થ૦ કહી એક નવકારનો કાઉસગ કરી પારો ચોથી થાય કહેવી. તે થે આ પ્રમાણે–
થોય–ષભ જિન સુહાયા, શ્રી મરૂદેવી માયા; કનક વરણ કાયા, મંગલા જાસ જાયા; વૃષભ લંછન પાયા, દેવ નર નારી ગાયા; પણ સય ધનુ છાયા, તે પ્રભુ ધ્યાન ધ્યાયા. ૧છે એ તીરથ જાણી, જિન ત્રેવીશ ઉદાર; એક નેમ વિના સવિ, સમવસર્યો નિરધાર; ગિરિકંડણે આવી, પહોતા ગઢ ગિરનાર; ચૈત્રી પૂનમ દિને, તે વંદુ જયકાર. એ ર છે જ્ઞાતાધર્મ કથાગે, અંતગડ સૂત્ર મઝાર; સિદ્ધાચલ સિદ્ધયા બોલ્યા બહુ અણુગાર; તે માટે એ ગિરિ, સવિ તીરથ શિરદાર; જિન ભેટ થાવે, સુખ સંપત્તિ વિસ્તાર. યા ગોમુખ ચકેસરી, શાસનની રખવાલ; એ તીરથકેરી, સાનિધ્ય કરે સંભાલગિરૂઓ જસ મહિમા, સંપ્રતિ કાલે જાસ; શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિ, નામે લીલવિલાસ. ૪
પછી નમુત્થણું કહી, જાવંતિ ચેઈઆઈ. કહી જાવંત કેવિ સાહૂળ નમેહંતુ કહી સ્તવન કહેવું. તે આ પ્રમાણે
થાયની કાયમ માથા માલીની છંદમાં અને બાકીની ૫ પુડ ગિરિ મહિમા એ દેશમાં છે.

Page #318

ચામાસી દેવવદન–શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિષ્કૃત.
૩૧૧
શ્રો ઋષભદેવ જિન સ્તવન,
(લલનોની દેશી. )
આદિ કરણ અરિહંત જી, ઓલગડી અવધાર લલના, પ્રથમ જિજ્ઞેસર પ્રણમીયે, વાંછિત ફલ દાતાર લલના; આદિકરણુ અરિહંતજી એ-આંકણી. ।। ૧ ।। ઉપગારી અવનીતલે, ગુણ અનંત ભગવાન લલના; અવિનાશી અક્ષય કલા. વરતે અતિશય ધામ લલના. આદિ॰ ॥ ૨ ॥ ગૃહવાસે પણ જેહને, અમૃતકલના આહાર લલના; તે અમૃતફલને લહે, એ જુગતુ નિરધાર લલના. આદિ॰ ॥ ૩ ॥ વંશ કક્ષાગ છે જેહના, ચઢતા રસ સુવિશેષ લલના; ભરતાદિક થયા કેવલી, અનુભવ ફલ રસ દેખ લલના. આદિ ના ૪ !! નાભિરાયા કુલ મંડણા, મરૂદેવી સર હંસ લલના, ઋષભદેવ નિત વંયેિ, જ્ઞાનવિમલ અવત`સ લલના. આદિ॰
ના ૫ ।।
પછી જયીયરાય આભવમખડા' સુધી કહેવા. પછી ખમાસમણુ દઈ ઈચ્છાકારેણ સદિસહ ભગવન્ ! શ્રી અજિતનાથ જિન આરાધનાર્થે ચૈત્યવંદન કરૂ ? ઈચ્છ, કડી ચૈત્યવંદન કરવું. તે આ પ્રમાણે—

Page #319

૩૧ર
દેવવનમાલા
શ્રી અજિતનાથ જિન ચૈત્યવંદન. ચૈત્યવંદન–શુદી વશાખની તેરસે, ચવિયા વિજ યત, મહા શુદી આઠમ જનમીયા, ખીન્ન શ્રીઅજીત; મહા શુદી નવમે મુનિ થયા, પેાષી ઇગ્યારસ, ઉજજવલ ઉજ્જવલ કેવલી, થયા અક્ષય કૃપા રસ; ચૈત્ર (વૈશાખ) શુકલ પંચમી દિને એ, પંચમ ગતિ લઘા જેહ; ધીવિમલ કિવેરાયના, નય પ્રણમે ધરી નેહ. ૧ પછી જકિંચિ॰ નમ્રુત્યુણ્ અરિહંત ચેઈયાણું અન્નત્ય॰ કહી એક નવકારના કાઉસગ્ગ કરી, પારી નીચે પ્રમાણે થાય કહેવી.
...
થાય-અછત જિનપતિને દેહ કંચન જરીના; વિક જન નગીના, જેહથી માહ બીના, હું તુજ પદ લીના, જેમ જલ માંહે મીના;નહેાયતે દીના, તાહરે ધ્યાને પીના. ૧
આ થાય કહી ઊભા ઊભા જયવીયરાય ‘આભવમખડા સુધી કહેવા. આ પ્રમાણે સ તીર્થંકર પ્રભુના દેવવંદનનો વિધિ જાણવો. એટલે કે સાલમા, ખાવીસમા, ત્રેવીસમા અને ચાવીસમા તીર્થંકર પ્રભુના દેવવંદનના વિધિ પ્રથમ પ્રભુના વિધિ પ્રમાણે જાણવા અને બાકીના પ્રભુના વિધિ બીજા શ્રી અજિતનાથ પ્રભુના વિધિ પ્રમાણે જાણવા.
શ્રી સ‘ભવનાથ જિન દેવવંદન. ચૈત્યવંદન--સક્ષમ ત્રૈવેયક થકી, ચવિયા શ્રી

Page #320

૩૧૩
માસી દેવવંદન-શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત. સંભવ; ફાગણ સુદી આઠમદિને, ચઉદશી અભિનવ. મેળા મૃગશિર માસે જનમીયા, તિણી પૂનમ સંજમ; કાર્તિક વદી પંચમી દિને, લહે કેવલ નિરૂપમ. મેરા પંચમી ચેત્રની ઉજલી એ, શિવ પહત્યા જિનરાજ; જ્ઞાનવિમલ પ્રભુ પ્રણમતાં, સીઝે સઘલાં કાજ. ૩ ' થાય--જિન સંભવ વારૂ, લંછને અશ્વધાર; ભવનિધિ તારૂ, કામગદ તીવ્ર દારૂ; સુરકર પરિવાર, દૂધમાં કાલ મારૂ; શિવસુખ કિરતારૂ, તેહના ધ્યાન સારૂ. ૧
અભિનંદન જિન દેવવંદન. ચૈત્યવંદન-જયંત વિમાન થકી ચવ્યા, અભિનંદન રાયા; વિશાખ સુદી ચેાથે, માઘ શુદી બીજે જાયા; માહા સુદી બારસ ગ્રહિય દિખ, પોષ સુદી ચઉદશ; કેવલ શુદી વૈશાખની, આઠમે શિવસુખ રસ ચઉથા જિનવરને નમી એ, ચઉગતિ ભ્રમણ નિવાર; જ્ઞાનવિમલ ગણપતિ કહે, જિનગુણને નહી પાર. ૧
થય–અભિનંદન વંદ, સૈમ્ય માકંદ કદ; સંવર નંદો, ધર્ષિતાશેષ કંદો; તમ તિમિર

Page #321

૩૧૪
દેવવંદનમાલા દિણંદ, લંછને વારિદ, જસ આગલ મંદે, સેમ્ય ગુણ સારદિધો. ૧
શ્રી સુમતિનાથ જિન દેવવંદન. ચૈત્યવંદન-શ્રાવણ સુદી બીજે ચવ્યા, મહેલીને જયંત; પંચમી ગતિ દાયક નમું, પંચમ જિન સુમતિ; શુદી વૈશાખની આઠમે, જનમ્યા તિમ સંજમ; શુદી નવમી વૈશાખની, નિરૂપમ જસ શમ દમ; ચિત્ર અગ્યારસ ઉજલી એ, કેવલ પામે દેવ; શિવ પામ્યા તિણે નવમીયે, નય કહે કરો તસ સેવ. ૧
થય–સુમતિ સુમતિ આપે, દુઃખની કેડિ કાપે; સુમતિ સુજસ વ્યાપે, બેધિનું બીજ આપે; અવિચલ પદ થાપે, જાપ દીપ પ્રતાપે; કુમતિ કદ હી નાવે, જે પ્રભુ ધ્યાન વ્યાપે. ૧
શ્રી પદ્મપ્રભસ્વામી જિન દેવવંદન ચિત્યવંદન-નવમા ગ્રેવેયકથી ચવ્યા, મહા વદી છઠ દિવસે, કાતિ વદી બારશે જનમ, સુર નર સવિ હરખે; વદી તેરસ સંજમ ગ્રહે, પદ્મપ્રભુ સ્વામી; અત્રી પૂનમ કેવલી, વલી શિવગતિ પામી; મૃગશિર વદી

Page #322

ચામાસી દેવવંદન—શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિષ્કૃત.
૩૧૫
ઈગ્યારશે એ, રક્તક્રમલ સમ વાન, નય વિમલ જિન રાજતુ, ધરીયે નિર્મલ ધ્યાન. ૧
થાય— પદ્મપ્રભુ સાહાવે, ચિત્તમાં નિત્ય આવે; સુગતિ વધુ મનાવે, રક્ત તનુ કાંતિ ફ્રાવે; દુ:ખ નિકટ નાવે, સંતતિ સાખ્ય પાવે; પ્રભુ ગુણુ ગણુ ધ્યાવે, અષ્ટ મહાસિદ્ધિ થાવે. ૧
શ્રી સુપાર્શ્વનાથજિન દેવવંદન, ચૈત્યવંદન-છઠ્ઠા ગ્રેવેયકથી ચવી, જિનરાજ સુપાસ; ભાદરવા વદી આઠમે, અવતરિયા ખાસ ;જેઠ શુક્લ બારસે જણ્યા, તસ તેરસે સ ંજમ; ફાગુણ વદી છઠ્ઠું કેવલી, શિવ લહે તસ સત્તમી; સત્તમ જિનવર નામથી એ, સાત ઈતિ શમતઃ જ્ઞાનવિમલસૂરિ નિત લહે, તેજ પ્રતાપ મહંત. ૧
થાય--લે ક્રામિત આશ, નામથી દુ:ખ નાશ; મહિમ મહિમ પ્રકાશ, સાતમા શ્રી સુપાસ; સુર નર જસ દાસ, સંપદાના નિવાસ; ગાય ભવી ગુણ રાસ, જેહના ધરી ઉલ્લાસ. ૧
શ્રી ચંદ્રપ્રભ જિન દેવવ ન.
ચૈત્યવંદન—ચંદ્રપ્રભ જિન આઠમા, ચંદ્રપ્રભ

Page #323

૩૧૬
દેવવંદનમાલા
સમ દેહ; અવતરીયા વિજયંતથી, વદી પંચમી ચૈત્રહ; પોષ વદી બારસ જનમીયા, તન તેરસે સાધક ફાગણ વદીની સાતમે, કેવલ નિરાબાધ; ભાદ્રવ સાતમ શિવ લહ્યા એ, પૂરી પૂરણ ધ્યાન; અટું મહાસિદ્ધિ સંપજે, નય કહે જિન અભિધાન. ૧
થેય-શુભ નરગતિ પામી, ઉદ્યમે ધર્મધામી, જિન નમો શિર નામી, ચંદ્રપ્રભુ નામ સ્વામી; મુજ અંતરજામી, જેહમાં નહિંય ખામી; શિવગતિ વર ગામી, સેવના પુણ્ય પામી. ૧
શ્રી સુવિધિનાથ જિન દેવવંદન. ચૈત્યવંદન–ગોરા સુવિધિ જિમુંદ, નામ બીજું પુષ્પદંત ફાગુણ વદી નોમે ચવ્યા, મેહેલી સુર આનત; મૃગશિર વદી પંચમી જણ્યા, તસ છટ્રે દીક્ષા કાતિ શુદી ત્રીજે કેવલી, દીયે બહુ પરે શિક્ષા; શુદી નવમી ભાઢવા તણી એ, અજર અમર પદ હોય; ધીરવિમલ સેવક કહે, એ નમતાં સુખ હોય. ૧
થેય- સુવિધિ જિન ભદંત, નામ વલી પુષ્પદંત; સુમતિ તરૂણી કંત, સંતથી જેહ સંત; કી કર્મ

Page #324

માસી દેવવંદન–શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત
૩૧૭
દુરંત, લચ્છી લીલા વરંત; ભવજલધિ તરંત, તે નમીજે મહંત. ૧
શ્રી શીતલનાથ જિન દેવવંદન. ચેત્યવંદન-પ્રાણુત ક૯૫થકી ચવ્યા,શીતલ જિન દશમા વદી વૈશાખની છકે જાણુ, દાધજવર પ્રશખ્યા; માહા વદી બારસ જનમ દિકખા, તસ બારસે લીધ; વદી પિષ ચઉદશ દિને, કેવલી પરસિદ્ધ, વદી બીજે વૈશાખની એ, મોક્ષ ગયા જિનરાજ; જ્ઞાનવિમલ જિનરાજથી, સીઝે સલાં કાજ. ૧
થોય -સુણ શીતલ દેવા, વાલહી તુજ સેવા; જેમ ગજ મન રેવા, તું હિ દેવાધિદેવા પર આણુ વહેવા, શર્મ છે નિત્ય મેવા; સુખ સુગતિ લહેવા, હેતુ દુઃખ ખપેવા. ૧
શ્રી શ્રેયાંસનાથ જિન દેવવંદન. ચૈત્યવંદન--અશ્રુત ક૯૫ થકી ચવ્યા, શ્રી શ્રેયાંસ જિમુંદ; જેઠ અંધારી દિવસ છÀ, કરત બહુ આનંદ; ફાગુણ વદી બારશે જનમ, દીક્ષા તસ તેરસ; કેવલી મહા અમાવસી, દેશન ચંદન રસ વદી શ્રાવણ ત્રીજે લહ્યા એ, શિવ સુખ અખય અનંત; સકલ સમીહિત પૂરણે, નય કહે એ ભગવંત. ૧ :

Page #325

દેવવંદનમાલા
થોય- સવિ જિન અવતંસ, જાસ ઈખાગ વંશ; વિજિત મદન કસ, શુદ્ધ ચારિત્ર હંસ; કૃત ભય વિધ્વંસ, તીર્થનાથ શ્રેયાંસ; વૃષભ કકુદ અંશ, તે નમું પુણ્ય અંશ. ૧
શ્રી વાસુપૂજ્ય જિન દેવવંદન. ચૈત્યવંદન-પ્રાણુતથી ઈહાં આવિયા, જ્યેષ્ઠ શુદી નવમી; જનમ્યા ફાગુણ ચિાદશી, અમાવાસી સંજમી; મહા સુદી બીજે કેવલી, ચાદશ આષાઢી; શુદી શિવ પામ્યા કર્મ કષ્ટ, સવિ દૂર કાઢી; વાસુપૂજ્ય જિન બારમા એ, વિદ્રુમ રંગે કાય; શ્રી નવિમલ કહે ઈસ્યું, જિન નમતાં સુખ થાય ૧.
થય-વસુદેવ નૃપ તાત, શ્રી જયાદેવી માત; અરૂણુ કમલ ગાત, મહિષ લંછન વિખ્યાત; જસ ગુણ અવદાત, શીત જાણે નિવાત હોય નિતા સુખ સાત, ધ્યાવતા દિવસ રાત. ૧
શ્રી વિમલનાથ જિન દેવવંદન. ચિત્યવંદન--અટ્ટમ ક૯૫ થકી ચવ્યા, માધવ શુદી બારસ, શુદી મહા ત્રીજે જણ્યા, તસ ચેાથે

Page #326

ચામાસી દેવવંદન—શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિષ્કૃત.
૧૯
વ્રત રસ; શુદી પાષ છટ્રે લહ્યા, વર નિર્મલ કેવલ; વદી સાતમ અષાઢની, પામ્યા પદ અવિચલ; વિમલ જિણેસર વદિયે એ, જ્ઞાનવિમલ કરી ચિત્ત; તેરસમેા જિન નિત દિયે, પુણ્ય પરિગલ વિત્ત. ૧
થાય--વિમલ વિમલ ભાવે, વદતાં દુ:ખ વે; નવ નિધિ ઘર આવે, વિશ્વમાં માન પાવે; સુઅર લંછન કહાવે, ભામિ ભર સ્વેદ થાવે; મુનિ વિનતિ જાવે, સ્વામીનું ધ્યાન ધ્યાવે. ૧
શ્રી અનંતનાથ જિન દેવવંદન.
ચૈત્યવંદન--પ્રાણત થકી ચવિયા ઈહાં, શ્રાવણ વદી સાતમ; વૈશાખ વદી તેરસી, જનમ્યા ચઉદસ વ્રત; વદી વૈશાખ ચઉદશી, કેવલ પુણ્ય પામ્યા; ચત્ર શુદી પંચમી દિને, શિવ વનિતા કામ્યા; અનંત જિનેશ્વર ચઉદ્દમા એ, કીધા દુશ્મન અતઃ જ્ઞાનવિમલ કહે નામથી, તેજ પ્રતાપ અનંત. ૧
થાય--અન ંત જિન નમીજે, કર્મની કાઢી છીજે; શિવ સુખ ફૂલ લીજે; સિદ્ધિ લીલા વરીજે; માધિબીજ માય દીજે, એટલુ' કામ કીજે, મુજ મન અતિ રીઝે, સ્વામીનું કા સીઝે. ૧

Page #327

૩૨૦
. દેવવંદનમાલા શ્રી ધર્મનાથ જિન દેવવંદન. ચિત્યવંદન-વશાખ સુદી સાતમે, ચવિયા શ્રીધર્મ; વિજય થકી મહા માસની, શુદી ત્રીજે જનમ તેરસ માહે ઉજલી, લીયે સંજમ ભાર; પિષી પૂનમે કેવલી, ગુણના ભંડાર, જેઠી પાંચમ ઉજલી એ, શિવપદ પામ્યા જેહ; નય કહે એ જિન પ્રણમતાં, વાધે ધર્મ સનેહ. ૧
થય-ધરમ જિનપતિને ધ્યાન રસ માંહે ભીનો; વર રમણ શચીને, જેહને વર્ણ લીને ત્રિભુવન સુખ કીન, લંછને વજી દીને, નવિ હોય તે દીને, જેહને તું વસીનો. ૧
- શ્રી શાંતિનાથ જિન દેવવંદન.
ચૈત્યવંદન-ભાદ્રવા વદી સાતમ દિને, સવ્વથી ચવિયા વદી તેરશ જેઠે જણ્યા, દુઃખ દોહગ સમીયા જેઠ ચઉદસ વદી દિને, લીયે સંજમ પ્રેમ કેવલ ઉજવલપષની, નવમી દિને ખેમ; પંચમ ચક્રી પરવડા એ, સલમા શ્રી જિનરાજ જેઠ વદી તેરશે શિવ લહ્યા, નય કહે સારે કાજ. ૧

Page #328

ચૌમાસી દેવવંદન—શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિષ્કૃત.
૧
થાય-જિનપતિ જયકારી, પચમે ચક્રધારી ત્રિભુવન સુખકારી, સપ્ત ભય ઈતિ વારી; સહસ ચઉસઠ નારી, ચઉદ રત્નાધિકારી; જિન શાંતિ જિતારિ, માહ હસ્તિ શ્રૃગારિ. ૧ શુભ કેસર ધેાલી, માંહે કર ચાલી; પહેરી સીત પટેાલી, વાસિયે ગંધ ધલી; ભરી પુષ્પ પટેાલી, ટાલિયે દુ:ખ હોલી; સવિ જિનવર ટાલી, પૂજિયે ભાવ ભેાલી. ॥ ૨ ॥ શુભ ગ ઈગ્યાર, તેમ ઉપાંગબાર, વલી મૂલ સૂત્ર ચાર, નદી અનુયાગદ્વાર; દશ પયન્ન ઉદાર, છેદ ષટ્ વૃત્તિ સાર; પ્રવચન વિસ્તાર, ભાષ્ય નિયુકિત સાર. ॥ ૩ ॥ જય જય જય નંદા, જૈનદિષ્ટ સૂરદા; કરે પરમાન ંદા, ટાલતા દુ:ખ દદા; જ્ઞાનવિમલસૂરિંદા, સામ્ય માક દકદા; વર વિમલગિરિંદા, ધ્યાનથી નિત્ય ભદ્દા. ૪
શ્રી શાંતિનાથ જિન સ્તવન. ( મેાતીડાની દેશી. )
સકલ સમિહિત સુરતરુ કંદા, શાંતિકરણ શ્રીશાંતિ જિષ્ણુ દા; સાહિબા જિનરાજ હમારા, મેહના જિનરાજ હમારા--એ આંકણી. ત્રિકરણ શુદ્ધ ચરણ તુજ વલગ્યા, પલક માત્ર ન રહે. હવે અલગેા. સાહિબા॰ ૧ વલગ્યા તે અલગે કેમ જાશે, છડયો

Page #329

૩૨૨
દેવવનમાલા
પણ તુમ્હે નવિ છંડારો સાહિબા॰; પ્રભુ તુમ્હે કાઇશું નેહ ન લાવા, વીતરાગ કહીસવિ સમજાવે. સાહિબા૦ ૨ બીજા અવર કહા એમ સમઝે, પણ છેારૂ દીધાથી રીઝે, સાહિબા બાલકના હઠથી નવ ચાલે, જે માગે તે માવિત્ર આલે. સાહિખા॰ ૩ ભક્તે ખેંચી મન માંહે આણ્યા, સહજ સ્વભાવે પણ મેં જાણ્યા, સાહિબા॰ માહારે એક પ્રતિજ્ઞા સાચી, તુમ પદ્મ સેવા એક જ જાચી. સાહિમા॰ ૪ કખજે આવ્યા કેમ છુટીજે, જેહ સુહ માંગે તેહ જ દીજે, સાહિબા॰ અભેદપણેજો મનમાં મલશેા, કખજેથી પ્રભુ તેાયે નીકલશેા. સાહિબા૦ ૫ અક્ષય ભાવિનિધ તુમ પાસ, આપી દાસને પૂરે આશ, સાહિબા॰ જ્ઞાનવિમલ સમકિત પ્રભુતાઈ, દીધે સાહેબ એહ વડાઈ. સાહિબા૦૬
શ્રી કુંથુનાથ જિન દેવવંદન. ચૈત્યવંદન—શ્રાવણ વદી નવમી દિને, સહુથી ચવિયા; વદી ચઉદેશ વૈશાખની, જિન કુંથુ જણીયા; વદી પાંચમી વૈશાખની, લીયે સંયમ ભાર; શુદી ત્રીજે ચૈત્રહ તણી, લહું કેવલ સાર; પડવા દિને વૈશાખની. એ, પામ્યા અવિચલ ઠાણુ; છઠ્ઠા ચક્રી જયકરૂ, જ્ઞાનવિમલ સુખખાણું. ૧

Page #330

ચામાચી દેવવંદન–શ્રીગાનવિમલસૂરિકૃત
૩૨૩
થોય–જિન કંથ દયાલા, છાગ લંછન સુહાલા; જસ ગુણ શુભ માલા, કંઠે પહેરો વિશાલા; નમત ભવી ત્રિકાલા, મંગલ શ્રેણિ માલા; ત્રિભુવન તેજાલા, તાહરે તેજ માલા. ૧
શ્રી અરનાથ જિન દેવવંદન. ચૈિત્યવંદન–સર્વારથથી આવિયા, ફાગણ સુદી (બીજો) ત્રીજે; મૃગશિર સુદી દશમી જગ્યા, અરદેવ નમીજે; મૃગશિર સુદી એકાદશી, સંજમ આદરિયો; કાતિ ઉજજવલ બારસે, કેવલ ગુણ વરીયે; શુદી દશમી મૃગશિર તણી એ, શિવ પદ લહે જિનનાથ; સત્તમ ચક્રીને નમું, નય કહે જોડી હાથ. ૧
થય–અરજિન એ જુહારૂ, કર્મને કલેશ વારં; અહનિશ સંભારું, તારું નામ ધારું; કૃત જય જય કારૂ, પ્રાપ્ત સંસાર સારૂ; નવિ હોય તે સારૂ, આપણે આપ તારૂ. ૧
શ્રી મલ્લિનાથ જિન દેવવંદન. ચૈત્યવંદન–ચવ્યા જયંત વિમાનથી, ફાગણ સુદી ચહથે; મૃગશિર સુદી ઈગ્યારસે, જમ્યા નિર્ચ થે;, જ્ઞાન લહ્યા એકણુ દિને, કલ્યાણક તીન; ફાગુણ શુદી.

Page #331

દેવવ દૂંનમાલા
ખારસે લહે, શિવ સદન અદીન; મલ્લિ જિણેસર નીલડા એ, એગણીશમા જિનરાજ, અણુપરણ્યા અણુભૂતપદ, ભવજલ તરણું જહાજ. ૧
૩૨૪
થાય—જિન મલ્લિ મહિલા, વાને છે જેહ નીલા; એ અચરજ લીલા, સ્ત્રી તણે નામ પીલા; દુશ્મન સવિ પીલ્યા, સ્વામી જે છે વસિલા, અવિચલ સુખ લીલા, દીજીયે સુણી રંગીલા. ૧
શ્રી મુનિસુવ્રત જિન દેવવંદન,
ચૈત્યવંદન--અપરાજિતથી આવિયા, શ્રાવણ સુદી પૂનમ, આઠમ જેઠ અધારડી, થયા સુવ્રત જનમ, ફાગુણ શુદી બારસે વ્રત, વદી બારસે જ્ઞાન; ફાગુણની તિમ જેઠ નવમી, કૃષ્ણે નિર્વાણુ, વર્ણ શ્યામ ગુણ ઉજ્જલા, તિહુયણ કરે પ્રકાશ; જ્ઞાનવિમલ જિનરાજના, સુર નર નાયક દાસ. ૧
થાય–મુનિસુવ્રત સ્વામી, હું નમું શીશ નામી; મુજ અંતર્યામી, કામ દાતા અકામી; દુ:ખ દેહગ વામી, પુણ્યથી સેવ પામી; શમ્યા સદા રામી, રાજ્યતા પૂર્ણ પામી. ૧

Page #332

ચામાસી દેવવંદન–શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિષ્કૃત
શ્રી નમિનાથ જિન દેવવંદન. ચૈત્યવંદન-આસા શુદી પૂનમ દિને, માણતથી આયા; શ્રાવણ વદી આઠમ દિને, નમિ જિનવર જાયા; વદી નવમી આષાઢની, થયા તિહાં અણુગાર; મૃગશિર શુદી અગ્યારસે, વર કેવલ ધાર; વદી દશમી વશાખની એ, અખય અનતા સુખ; નય કહે શ્રી જિનનામથી, નાસે દાહગ દુ:ખ. ૧
૩૨૫
થેાય—નમી જિનવર માના, જેહ નહી વિશ્વ છાના; સુત વપ્રા માના, પુણ્ય કરેા ખાના; કનક કમલ વાના, કુંભ છે જે કૃપાનેા; વિભુવન પ્રમાનેા, તેહ શું એક તાનેા. ૧
શ્રી નેમિનાથ જિન દેવવન,
ચત્યવંદન—અપરાજિતથી આવિયા, કાતિ વી મારસ; શ્રાવણ શુઠ્ઠી પંચમી જણ્યા, યાદવ અવત’સ; શ્રાવણ શુદી છટ્રે સ’જમી, આસા અમાવાસ નાણુ, શુદી આષાઢની આઠમે, શિવ સુખ લહૈ રસાલ; અરિઢુ નેમિ અણુપરણીયા એ, રાજિમતિના કત; જ્ઞાનવિમલ ગુણ એહના, લેાકેાત્તર વૃત્તાંત. ૧
دا

Page #333

દેવવક્રનમાલા
થાય--‘ગયા શસ્ત્રાગારે, શંખ નીજ હાથ ધારે; કિયા શબ્દ પ્રચારે, વિશ્વ કપ્યા તિવારે; હરિ સંશય ધારે, એહની કાઈ સારે; જયા નેમ કુમારે, ખાલથી બ્રહ્મચારે. ૧ ચાર જંબુદ્રીપે વિચરતા જિનદેવ; અડ ધાતકી ખડે, સુર નર સારે સેવ; અડ પુષ્કર અરધે, છીણ પરે વીશ જિનેશ; સંપ્રતિ એ સાહે, પંચ વિદેહ નિવેશ. ર પ્રવચન પ્રવહણુ સમ, ભવ જલનિધિને તારે; કાહાર્દિક મહેાટા, મચ્છ તણા ભય વારે; જિહાં જીવદયા રસ, સરસ સુધારસ દાખ્યા; ભિવ ભાવ ધરીને, ચિત્ત કરીને ચાખ્યા. ૩ જિનશાસન સાંનિધ્ય, કારી વિધન વિદ્યારે; સમકિત દ્રષ્ટિ સુર, મહિમા જાસ વધારે; શત્રુ ંજય ગિરિ સેવા, (જિમ) પામેા ભવ પાર; કવિ ધીરવિમલને, શિષ્ય કહે સુખકાર. ૪
શ્રી નેમિનાથ જિન સ્તવન.
૩૨૬
રહેા રહેા રે નેમજી (યાદવ) દા ઘડીયાં, ઢા ઘડીયાં, ઢા ચાર ઘડીયાં; રહેા રહેા રે નેમજી॰--એ આંકણી. માજ મહિરાણુ શિવાદેવી જાયા, તુમે છે ૧ પ્રથમ થાય માલિનિ દે, બીજી, ત્રીજી અને ચાથી થાય ‘પુંડગિરિ મહિમા ’ એ દેશીમાં છે.

Page #334

ચામાસી દેવવંદન—શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિષ્કૃત.
આધાર અડવિડયાં. રહેા૦ ૧ નાહ વિવાહ ચાહ કરીએ, કયું જાવત થ્રીર રથ ચડિયાં; રહેા॰ પશુય પેાકાર સુણીય કીય કરુણા, છેાડી દીએ પશુ પંખી ચિડીયાં. રહા૦ ૨ ગેદ બિછાઉં મેં ખલી જાઉં, કરું વિનતિ ચરણે પડિયાં; રહેા॰ પીયુ વિષ્ણુ દીહા તે વિરસ સમેાવડ, ન ગમે શયનને સેડિયાં, રહા॰ ૩ વિરહ દિવાની વિલપતી એવન, વાડી વનઘર શેરડીયાં; રહ્યા॰ અષ્ટ ભવાંતર નેહ નિવાહત, નવમે ભત્ર તે વિછડિયાં રહેા૦૪સહસા વન માંહે સ્વામી સુણીને, રાજુલ રૈવતગિરિ ચડિયાં; રહ્યા॰ પીયુ કરનિજ શિર હાથ દેવાવત, ચાખે ચારિત્ર શેલડિયાં. રહો॰ ૪ યાદવ વંશ વિભૂષણ નેમજી, રાજુલ મીઠી વેલડિયાં; રહો॰ જ્ઞાનવિમલ ગુણુ ક્રૂ પતી નિરખતા, હખિત હોત મેરી આંખડિયાં. રહો ૬
૩૨૭
શ્રી પાર્શ્વનાથ જિન દેવવંદન.
ચૈત્યવંદન- કૃષ્ણે ચાથ ચૈત્રહ તણી, પ્રાણતથી આયા; પાષ વદી દસમી જનમ,ત્રિભુવન સુખ પાયા પેાસ વદી ગ્યારશે, લહે મુનિવર પંથ; કમઠાસુર ઉપસર્ગના, ઢાલ્યા પલીમ થ; ચત્ર કૃષ્ણ ચેાથહ દિને

Page #335

૩૨૮
દેવવનમાલા
એ, જ્ઞાનવિમલ ગુણ નૂર; શ્રાવણ શુદી આઠમે લહ્યા, અવિચલ સુખ ભરપૂર. ૧
થાય-જલધર અનુકારે, પુણ્ય વી વધારે; કૃત સુકૃત સંચારે, વિધનને જે વિદ્યારે; નવ નિધિ આગારે, કષ્ટની કાર્ડિ વારે; મુજ પ્રણાધારે, માત વામા મલ્હારે. ૧ અર જનમ સુહાવે, વીર ચારિત્ર પાવે; અનુભવ લય લાવે, કેવલ જ્ઞાન પાવે; પંચ જે કલ્યાણુ, સંપ્રતિ જે પ્રમાણ; સવિ જિનવર ભાણ, શ્રી નિવાસાહી ઠાણુ. ર દશ વિધ આચાર, જ્ઞાનના જિહાં વિચાર; દશ સત્ય પ્રકાર, પચ્ચકખાણાદિવિચાર; મુનિ દશ ગુણુધાર, દયા જિહાં ઉદાર; તે પ્રવચન સાર, જ્ઞાનના જે આગાર. ૩ દશ દિશિ દિશિપાલા, જે મહા લેાગપાલા; સુર નર મહીપાલા, શુદ્ધ દષ્ટિ કૃપાલા; નય વિમલ વિશાલા, જ્ઞાન લચ્છી મયાલા; જય મંગલમાલા, પાસ નામે સુખાલા. ૪
શ્રી પાર્શ્વનાથ સ્વામીનું સ્તવન. (થારે માથે પચરંગી પાગ, સાનેરા ગલે માર્જી–એ દેશી.) પ્રભુ પાસ જિણેસર ભુવન દિનેસર શકરો સાહેબજી, લીલા અલવેસર ધીરમ મંદર ભૂધરા સાહેબજી;

Page #336

માસી દેવવંદન-શીજ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત
૩૨૯
તું અગમ અગોચર ત શુચિ સુંદર સંવરો. સાહેબ૦ પદ નમિત પુરંદર તનુ છવિ નિર્મલ જલધરે સાહેબજી, ૧૮ અક્ષય અરૂપી બ્રહ્મ સરૂપી ધ્યાનમાં, સારુ ધ્યાયે જે જોગી તુમ ગુણ ભેગી જ્ઞાનમાં; સારુ વ્યવહાર પ્રકાશી નિશ્ચય વાસી નિજમતે, સાવ નિજ આતમ દરસી અમલ જસી નયમતે. સા૦ ૨ ષટ દરશનભાસે યુકિતનિરાસેશાસને સારુ, સ્યાદ્વાદવિશાલે સહજ સમાજે ભાવને સા; તું જ્ઞાનને જ્ઞાની આતમ ધ્યાની આતમા સારુ, પરમાગમ વેદી ભેદ અભેદી નહીતમા સા. ૩ તું એક અનેકે બહુત વિવેકે દેખીયે સા, આતમ તત્ત કામી અવગુણુ અકામી લેખીયે સા; સવિ ગુણ આરામી છો બહુ નામી ધ્યાનમાં સા, આપે ગત નામી અંતરજામી જ્ઞાનમાં સારુ. ૪ તું અનિયત સારી નિયત વિચારી યોગમાં સા., અધ્યાત્મ સેલી એમ બહુ ફેલી આગમે સા; તું ધર્મ સંન્યાસી સહજ વિલાસી સમ ગુણે સા૦, મોહારિ વિનાશી તું જિતકાશી કવિ ભણે સા. ૫ જ્ઞાન દર્શન ખાયક ગુણ મણિ લાયક નાથ છે સા, દુર્ગતિ દુ:ખ ઘાયક ગુણનિધિ દાયક હાથ છે સા; જિત મન્મથ સાયક
૨૨

Page #337

દેવવ દનમાલા
ત્રિભુવન નાયક રજણા સા॰, અનેકાંતિ એકાંતિ તુ વેદાંતિ અગજણા સા॰. ૬ ધ્યાનાનલ યોગે પુદ્ગલ ભાગે તેં દહ્યા સા॰, અંતર રિપુ હણીયા મૂલથી ખણીયા નવ રહ્યા સા॰; તેાહે તુ સમીયા સુર વર નમીયા સહુ કહે સા॰, એ જગથી ન્યારા ચરિત્ર તમારા કુણ લહે સા॰. ૭ એમ તુમ ગુણ થુષ્ટ્રીએ કર્મને હણીએ પલકમાં સા॰, પણ નવ અવગણીએ સેવક ગણીએ લલકમાં સા॰; વામાચે ના ત્રિભુવન ઇંદા સથુષ્ટ્રે સા॰, જ્ઞાનવિમલ સૂરીદા તુમ પય ખદા યુણુ ભણે સા॰. ૮.
શ્રી વદ્ધમાન જિન દેવવ'દુન,
૩૩૦
ચૈત્યવંદન–શુદી અષાઢ છઠ્ઠુ દિવસે, પ્રાણતથી ચવિયા; તેરસ ચૈત્રહ શુદી દિને, ત્રિશલાએ જણીયા; મૃગશિર વદી દશમી દિને, આપેસંયમ આરાધે, શુદી દશમી વૈશાખની, વર કેવલ સાથે; કાતી કૃષ્ણ અમાવાસીએ, શિવગતિ કરે ઉદ્યોત; જ્ઞાન વિમલ ગૈાતમ લહે, પ દીપોત્સવ હેાત. ૧
થાય—લહ્યો ભવ જલ તીર, ધર્મ કાટીર હીર; દૂરિત રજ સમીર, મેાહભૂ સારસીર; દૂરિત દહન

Page #338

ચામાસી દેવવંદન–શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિષ્કૃત.
૩૩૧
નીર, મેથી અધિક ધીર; ચરમ શ્રી જિન વીરં, ચરણુ કલ્પદ્રુ કીર. ૧ ઇન જિનવર માલા, પુન્ય નીર પ્રવાલા; જગ જંતુ દયાલા, ધર્મની સત્રશાલા; કૃત સુકૃત સુગાલા, જ્ઞાન લીલા ત્રિશાલા; સુર નર મહીપાલા, વદતા છે ત્રિકાલા. ૨ શ્રી જિનવર વાણી, દ્વાદશાંગી રચાણી; સગુણ રયણ ખાણી, પુણ્ય પીયૂષ પાણી; નવમ રસ રંગાણી, સિદ્ધિ સુખની નિશાણી; દુહ પીલણ ધાણી, સાંભલેા ભાવ આણી. ૩ જિન મત રખવાલા, જે વલી લાગપાલા: સમકિત ગુણવાલા, દેવ દેવી કૃપાલા; કરો મંગલ માલા, ઢાલીને માહુ હાલા; સહજ સુખ રસાલા, માધ દીજે વિશાલા. ૪
શ્રી મહાવીર સ્વામીનુ સ્તવન.
( આજ ગઈતી હું સમવસરણમાં—એ દેશી. ) વંદા વીર જિણેસર રાયા, ત્રિસલા માતા જાયા જી; હિર લછન કંચન વર્ણ કાયા, મુજ મન મંદિર આયા જી. વદા॰ ૧ દુધમ સમયે શાસન જેહના, શીતલ ચંદન છાયા જી; જેસેવતા વિજન મધુકર, દિન દિન હેાત સવાયા છે. વદા॰ ૧ તે ધન્ય પ્રાણી

Page #339

દેવવદનમાલા
સદ્ગતિ ખાણી, જસ મનમાં જિન આયા જી; વંદન પૂજન સેવન કીધી, તે સાજનની માયા છ. વંદા ૩ કર્મ કઠિન ભેદન ખલવત્તર, વીર બિરૂદ જિન પાયા જી; એકલ મલ અતુલી ખલ અરિહા, દુશ્મન દૂર ગમાયાજી. વા૦ ૪ વાંછિત પૂણ સંકટ ચૂરણ, માતા પિતા તું સહાયા જી; સિ’હ પરે ચારિત્ર આરાધો, સુજસ નિશાન ખજાયા છે. વા॰ ૫ ગુણ અનંત ભગવંત બિરાજે, વર્તુ માન જિનરાયા જી; ધીવિમલ કવિ સેવક નય કહે, શુદ્ધ સમતિ ગુણુ દાયા છે. વા૦ ૬.
૩૩૨
પછી સંપૂર્ણ જીયરાય કહેવા. પછી શ્રી શાશ્વતા અશાશ્વતા જિન દેવવન, ચૈત્યવંદન—સકલ મંગલકાર એહી, સિદ્ધ સકલ પય ઠાણુ; સ્યાદ્વાદ સાધન પદ એહી, અધ્યાતમ ગુણ ઠાણુ; સહીએ નમા જિણાણું-એ આંકણી. ૧ બિહુ - તેર લક્ષ્ સગ કેકિડ ભવણુવઇ, સાસય જિષ્ણુહરમાણું; તેરસે નેવ્યાસી કાઢી, સગસટ્રી ખિબહુ પરિમાણુ. સહી૦ ૨ મેરૂ વૈતાઢય વખારા કંચન, ચમક કુંડ કેહજાણું; એકત્રીશસે આગણ્યાસી જિન

Page #340

માસી દેવવંદન–શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત
૩૩૩ હર, માનવ લોકે વખાણું. સહી. ૩ તિ લખ ઈકયાસી સહસ ચારસે, એંશી (ત્રયાસી) અધિક બિંબ જાણું; રૂચક કુંડલ નંદીસર પ્રમુખે, સુંદર એંશી ચેઈયાણું. સહી. ૪ અડ શત નવ સહસા ચાલીસા, બિંબતણું પરિમાણું; સરવાલે બત્રીશસેં ગુણસઠ્ઠી, તિયંગ લોકે ચેઈયાણું સહી. ૫ પ્રતિમા ત્રણ લાખ સહસ એકાણું, ચઉસય તેવીસ પરિમાણું; સાઠ
બારા અવર તિખારા, રુચક કંડ નંદિઠાણું. સહી ૬ બાર દેવલોકે નવ રૈવેયક, અનુત્તર પંચ વિભાણું; લાખ ચોરાશી સહસ સત્તાણું, વીસ ચેઈ જાણું. સહી૭ એકસે બાવન કેડી લખ ચોરાણું, સહસ ચુંમાલીસ આણું; સાતસો સાઠ ઉપર ઊર્ધ્વ લોકે, જિન પડિમા મન આપ્યું. સહી. ૮ ત્રિભુવનમાંહિ સાસય જિનહર, સગવન્ન લકખ બસેં ખાસી; આઠ કેડી અથ પ્રતિમા સંખ્યા, સુણજે સમકિત વાસી. સહીત્ર ૯ પન્નરસેં કોડિ બેંતાલીસ કડિ, તિમ અટ્ટાવજ લખા; છત્રીસ સહસ એંસી વલી સાધિક, સાસય બિંબની સંખ્યા. સહી) ૧૦ એક સે વીસ રિબારે પ્રતિમા, ચામુખે શત વિસ; પાંચ સભા

Page #341

૩૦૪
દેવવંદનમાલા
તિહાં સાઠ વધારે, એકશતએંસી જગીશ.સહી. ૧૧ ગષભ ચંદ્રાનન ને વર્લ્ડ માન, વારિષણ ચઉ નામે; વ્યંતર જ્યોતીષી માંહે અસંખ્યા, જિનઘર પડિમાં માને. સહી. ૧૨ સકલ સુરાસુર ભાવના ભાવે, સમ. કિત ગુણ દીપાવે; પરિત સંસાર કરી શિવ જાવે, કુમતિને મન નવિ ભાવે. સહી. ૧૩ પાતાલે ને તિર્યંગ લોકે, પણ સય ધણુ પરિમાણુ, કપે સગ કર પણ સય ધણુમાણુ, સાસય અસાસય જાણ. સહી ૧૪ તીર્થ વિશેષ વલી સાસય વિષ્ણુ, શેત્રુજાદિક બહુલાં; તે સવિહુને ત્રિવિધે નમતાં, પાતિક જાએ સઘલાં. સહી. ૧૫ જ્ઞાનવિમલ પ્રભુ નામ જપંતા, લહીએ કેડિ કલ્યાણ; મનહ મનોરથ સઘલા સીઝ, જનમ સફલ સુવિહાણ સહી. ૧૬ ભયહર ભગવંતાણું જયતર, નમે જિણ હું સહીએ; નમે અવિચલ આદિગરાણું, સહીએ નમો અરિહંતાણું. સહી. ૧૭.
ઈહાં એક લેગસ્સને કાઉસગ્ગ “ચંદેસુ નિમ્મલયા સુધી કરે. એક જણ કાઉસગ્ગ પારી ચાર થયો નીચે પ્રમાણે કહે.

Page #342

ચામાસી દેવવંદન—શ્નોજ્ઞાનવિમલસૂરિષ્કૃત
થાય ઋષભદેવ નમું ગુણ નિર્મલા, દૂધ માંહે જિમ ભેલી સીતેાપાલા; વિમલ શિલતણા શણગાર છે, ભવ ભવ મુજ ચિત્તે તે ચે. ૧ જેહ અનત થયા જિન કૈવલી, જેહ હસે વિચરતા જે વલી; જેહ અસાસય સાસયત્રિહું જંગે,જિનપડિમા પ્રણમ્ નિતુ ઝગમગે. ર સરસ આગમ ક્ષીરમહેાદધિ, ત્રિપદી ગગ તરંગ કરી વધી; વિક દેહ સદા પાવન કરે, દુરિત તાપ રોમલ અપહરે. ૩ જિનપ શાસન ભાસન કારિકા, સુર સુરી જિનમણા ધારિકા; જ્ઞાનવિમલ પ્રભુતાયે દીપતા, દુરિત દુષ્ટતણા ભય જીપતા. ૪.
૩૩૫
અહીંયાં એક જણ મેાટી શાંતિ ( જુઓ પૃષ્ઠ ૭૮) કહે, બીજા સર્વ કાઉસગ્ગમાં સાંભલે. પછી ( સર્વ જણા) કાઉસગ્ગ પારીને, પ્રગટ લેગસ કહેવા. પછી એસીને ૨૧ નવકાર ગણવા. પછી સર્વે જણ વમુખે શત્રુજયનાં એકવીસ નામ નીચે પ્રમાણે કહે.
૧. શ્રી શત્રુ ંજયાય નમઃ ૨. શ્રી શ્રીપુંડરીકાય નમ: ૩. શ્રી સિદ્ધક્ષેત્રાય નમ:
૪. શ્રી વિમલાચલાય નમઃ ૫. શ્રી સુરિગરયે નમ: ૬. શ્રી મહાગિયે નમઃ

Page #343

૩૩૬
૭. શ્રી પુણ્યરાશયે નમ: ૮. શ્રી પતાય નમ: ૯. શ્રી પતે દ્રાય નમ: ૧૦. શ્રી મહાતીર્થાય નમઃ ૧૧.શ્રી શાશ્રુતાય નમઃ ૧૨. શ્રી દઢશક્તયે નમ: ૧૩. શ્રી મુક્તિનિલયાય નમઃ ૧૪. શ્રી પુષ્પદંતાય નમઃ
દેવવનમાલા
૧૫.શ્રી મહાપદ્માય નમ: ૧૬.શ્રી પૃથ્વીપીઠાય નમ: ૧૭.શ્રી સુરભદ્રગિરયે નમ: ૧૮.શ્રી કૈલાસ ગિરિયે નમ:
૧૯.શ્રી પાતાલમૂલાય નમઃ ૨૦.શ્રી અકર્મ કાય નમ: ૨૧.શ્રી સકામ
પૂરણાય નમઃ
આ પ્રમાણે કહી પાંચ તોનાં પાંચ સ્તવન કહેવાં. તે આ પ્રમાણે—
શ્રી સિદ્ધાચલનું સ્તવન. (સાહેલડિયાની–એ દેશી.)
.
નીલુડી રાયણ તરુતલે સાહેલડીયાં, પીલુડા પ્રભુજીના પાય, ગુણમંજરીયાં; ઉજ્જવલ ધ્યાને ધ્યાય, સાહે॰ અહિં જ મુગતિ ઉપાય. ગુણ ૧ શીતળ છાયાએ બેસીએ, સાહે॰ રાતડા કરી મન : રંગ; ગુણ॰ નાહી ધેાઈ નિર્મલ થઇ, સાહે॰ પહેરી વસ્ત્રાદિક ચંગ. ગુણુ॰ ૨ પૂછએ સાવન ફૂલડે, સાહે॰ નેહ ધરીને અહ; ગુણુ॰ તે ત્રીજે ભવ શિવ

Page #344

ચમાસી દેવવંદન–શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત
૩૩૭
લહે, સાહે2 થાયે નિર્મલ દેહ. ગુણ૦ ૩ પ્રીત ધરી પ્રદક્ષિણ, સાહે2 દિએ એહને જે સાર; ગુણ અભંગ પ્રીતિ હોય જેહને,સાહેબે ભવ ભવ તુમ આધાર. ગુણ૦૪ કુસુમ પત્ર ફલ મંજરે, સાહે૨ શાખા થડ ને મૂળ; સાહે૨ તીરથને અનુકૂલ. ગુણ દેવ તણું વાસા છે, ગુણ૦ ૫ તીરથ ધ્યાન ધરી મને, સાહે૨ સેવ એહને ઉછાહિ; ગુણ૦ જ્ઞાનવિમલ ગુરૂ ભાખીયો સાહે, શત્રુંજય મહાતમમાંહિ. ગુણ૦ ૬.
- શ્રી ગિરનારજીનું સ્તવન, દેખો કામનીય કામે વ્યાપીયોરે કે કામે વ્યાપીયો-એ દેશી.)
નેમ નિરંજન દેવ કે, સેવ સદા કરૂં રે કે, સેવ અહર્નિશ તાહરૂં ધ્યાન કે, દિલમાંહિ ધરૂ રે કે; દિલ શંખ લંછન ગુણ ખાણુ કે, અંજન વાન છે રે કે, અંજન રાજમતીના કંત કે, પરણ્યા વિણુ અછે રે કે. પર૦ ૧ તુંહિ જ જીવન પ્રાણુ કે, આતમરામ છે રે કે; આત. માહરે પરમાધાર કે, તાહરૂં નામ છે રે કે, તાહરં સમુદ્રવિજયના નંદન કે, નિતુ નિતુ વંદના રે કે; નિતુ, કિજીયે કરૂણવંત કે, કર્મનિકંદના રે કે. કર્મ૨ જીત્યા મન્મથ રાજ, રહી

Page #345

૨૮
દેવવંદનમાલા
ગઢ ઉપરે રે કે; રહી. પેહરી શીલ સન્નાહ કે, ઉદાસ એસી ધરો રે કે; ઉદા. સવિ જિનવરમાં સ્વામી કે, તુહે અધિકું કર્યું રે કે; તુહે. કુમારપણે ધરી ધીર, મહાવ્રત ઉચ્ચર્યા રે કે. મહા ૩ આઠ ભવાંતર નેહ જે, તેહ ઉવેખીને રે કે; તેહ કરૂણ કીધી કેવલ, પશુયાં દેખીને રે કે; પશુ, પૂરણ પાલી પ્રીત, વલી નિજ નારીને રે કે; વલી આપી સંજમ ભાર, પેહચાડી પારને રે કે. હિ૦ ૪ જણ જણશું જે પ્રીત, કરે તે જન ઘણું રે કે; કરે નિર્વાહ ધરી નેહ કે, તે વિરલા સુણ્યા રે કે; તે વિરલા રાજિમતીને કંત, વખાણે કવિજના રે કે; વખાતુહે તો દીધો. છે કે, તેહ તો થીરમના રે કે. તેહ૦ ૫ જાદવ નાથ સનાથ, કરો મુજને સદા રે કે; કરો. દીયા મુજ શિર પર હાથ, હવે જેમ સંપદા રે કે; હવે જલિ જલિ મરે પતંગ, દીવાને મન નહી રે કે; દીવાને નાણે મન અસવાર, ઘોડે દેડે સહી રે કે. ઘોડે ૬ સબલા સાથે પ્રીત, નિર્બલને નવિ કહી રે કે; નિર્બલક પણ લાગ્યા જે કેડે, કિહાં જાએ વહી રે કે; કિહાં તે સજજન શું હોય છે, ભીડ ન ભંજીયે

Page #346

ચમાસી દેવવંદન-શ્રીનાનવિમલસૂરિકૃત.
૩૩૯
રે કે; ભીડ પોતાના જે હય, સદા દિલ રંજીએ રે કે. સદા. ૭ તુમચી સુનજર હોય તો, કર્મને ભંજીયે રે કે; કર્મ તો દુશમન હોય દૂરે, કોને નવિ ગંજીયે રે કે; કેને પ્રાણાધાર પવિત્ર કે, દરશના દિયે રે કે; દરશનનું જ્ઞાનવિમલ મુખ પૂર, મલીને કીજીયે રે કે. મલી ૮
શ્રી આબુજી તીર્થનું સ્તવન, (ચાલે ચાલોને રાજ ગિરિધર રમવા જઈએ—એ દેશી.)
આવો આવોને રાજ, શ્રી અબુંદ ગિરિવર જઈએ; શ્રી જિનવરની ભક્તિ કરીને, આતમ નિર્મલ થઈયે. આવો–એ આંકણી. વિમલ વસહીના પ્રથમ જિણસર, મુખ નિરખે સુખ પઈએ; ચંપક કેતકી પ્રમુખ કુસુમ વર, કઠે ટોડર ઠવિયે, આવો. ૧ જિમણે પાસ લુણગ વસહી, શ્રી નેમીસર નમોયે; રાજિમતી વર નયણે નિરખી, દુ:ખ દેહગ સવિ ગમીયે. આ૦ ૨ સિદ્ધાચલ શ્રી ઋષભ જિણેસર, રેવત નેમ સમરીયે; અર્બુદગિરિની યાત્રા કરતા, ચિહુ તીર્થ ચિત્ત ધરીયે. આવો. ૩ મંડ૫ મંડપ વિવિધ કારણી, નિરખી હૈયડે ઠરીયે; શ્રી જિનવરના બિંબ નિહાલી,

Page #347

દેવવ દનમાલા
નરભવ સલા કરીયે આવાજ અચલગઢ આદીશ્વર પ્રણમી, અશુભ કરમ સિવ હિરયે; પાસ શાંતિ નિરખી જબ નયણે, મન માહ્યુ` ડુંગરીયે. આવા ૫ પાજે ચઢતાં ઉજમ વાધે, જેમ ઘેાડે પાખરીયે; સકલ જિનેસર પૂછ કેસર, પાપ પડલ સિવે હરીયે, આવેા૦ ૬ એકણ ધ્યાને પ્રભુને ધ્યાતાં, મનમાંહિ નિવ ડરીયે; જ્ઞાનિવમલ કહે પ્રભુ સુપસાથે, સકલ સ ંધ સુખ કરીયે. આવેા૦ ૭
૩૪૦
શ્રી અષ્ટાપદ ગિરિનું સ્તવન.
અષ્ટાપગિરિ યાત્રા કરણ, રાવણ પ્રતિહરિ આયા; પુષ્પક નામે વિમાને બેસી, મદાદરી સુહાયા; શ્રી જિન પૂછ લાલ, સમક્તિ નિર્મલ કીજે; નયણે નિરખી હૈ। લાલ, નરભવ સલેા કીજે; હુંયડે હરખી લાલ, સમતા સંગ કરીજે.-એ આંકણી. ૧ચઉમુખ ચઉ ગતિ હરણ પ્રાસાદે, ચવીસે જિન બેઠા; ચઉદિશિ સિહાસન સમ નાસા, પૂરવિિશ દાય જિડ્ડા. શ્રી ૨ સંભવ આઠે દક્ષિણ ચારે, પશ્ચિમ આઠ સુપાસા; ધર્મ આદિ ઉત્તર દિશિ જાણા, એવં જિન ચઉવીસા. શ્રી૦ ૩ બેઠા સિંહ તણે આકારે, જિષ્ણુ

Page #348

ચૌમાસી દેવવંદન—શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિષ્કૃત.
૩૪૧
હર ભરતે કીધાં; રયણુ બિંબ મુરતિ થાપીને, જગ જશવાદ પ્રસિદ્ધા. શ્રી૦ ૪ કરે માદરી રાણી નાટક, રાવણુ તાંત બાવે; માદલ વીણા તાલ તંબૂરો, પગ
રવ ઢમ ઢમકાવે. શ્રી॰ ૫ ભક્તિ ભાવે એમ નાટક કરતાં, ટી ત ંતી વિચાલે; સાંધી આપ નસા નિજ કરની, લઘુ કલાશું' તતકાલે. શ્રી૦૬ દ્રવ્ય ભાવશુ ભક્તિ ન ખડી, તેા અક્ષય પદ સાધ્યું; સમકિત સુરતરૂ ફળ પામીને, તીર્થંકર પદ ખાંધ્યું. શ્રી ૭ એણિ પરે ભવિજન જે જિન આગે, પહુ પરે ભાવના ભાવે; જ્ઞાનવિમલ ગુણ તેહના અહર્નિશ, સુરનર નાયક ગાવે. શ્રી ૮
શ્રી સમેતશિખરજીનું સ્તવન.
સમેતશિખર ગિરિ ભેટીયે રે, મેટવા ભવના પાસ; આતમ સુખ વરવા ભણી રે, એ તીરથ ગુણુ નિવાસ રે વિયા, સેવા તીરથ એહ, સમેતશિખર ગુણગૃહ રે, ભવિયા સેવા—એ આંકણી. ૧ સમેતશિખર કલ્પે કહ્યો રે, વીશ ટુંક અધિકાર; વીશ તીર્થંકર શિવ વર્યાં રે, બહુ મુનિને પિરવાર રે, ભવિયા સેવા ૨ સિદ્ધક્ષેત્ર માંહે વસ્યા રે, ભાંખે નય વ્યવહાર;

Page #349

૩૪૨
દેવવંદનમાલા
નિશ્ચય નિજ સ્વરૂપમાં રે, દોય નય પ્રભુજીના સાર રે; ભવિયા સે ૩ આગમ વચન વિચારતાં ૨, અતિ દુર્ગમ નયવાદ; વસ્તુ તવ જિણે જાણીએ રે, તે આગમ સ્યાદવાદ રે, ભવિયા સેવો. ૪ જયરથ રાય તણી પરે રે, જાત્રા કરે મનરંગ; ભવ દુઃખને દેઈ અંજલિ રે, થાય સિદ્વિવધને સંગ રે; ભવિયા સેવો૫ સમકિતયુત જાત્રા કરે રે, તો શિવ હેતુ થાય; ભવ હેતુ કિરિયા ત્યાગથી રે, આતમ ગુણ પ્રગટાય રે; ભવિયા સેવો૬ જેહ સમયે સમકિત થયું રે, તેહ સમયે હેય નાણ જ્ઞાનવિમલ ગુરૂ ભાખીયા રે, આવશ્યક ભાષ્યની વાણ રે. ભવિયા સેવો૦ ૭.
મા શ્રી જ્ઞાનવિમલરિવિરચિત ચેમાસી
દેવવંદન સમાત -

Page #350

અગીયાર ગણધરના દેવવંદન-શ્રી જ્ઞાનવિમલસરિત.
૩૪૩
શ્રી જ્ઞાનવિમલસૂરિકૃતઅગિયાર ગણધરના દેવવંદન.
વિધિ-પ્રથમ સ્થાપના સ્થાપી ઈરિયાવહી. પડિકકમીને ચિત્યવંદન કહેવું. તે આ પ્રમાણે– ૧ ગણધર શ્રી ગૌતમ સ્વામીનું ચિત્યવંદન.
બિરૂદ ધરી સર્વજ્ઞનું જિન પાસે આવે; મધુરે વચને વીરજી, ગૌતમ બેલાવે; પંચભૂત માંહે થકી, જે એ ઉપજે વિણસે; વેદ અરથ વિપરીતથી, કહો કિમ ભવ તરસે; દાન દયા દમ ત્રિડું પદે એ, જાણે તેહજ જીવ; જ્ઞાનવિમલ ઘન આતમા, સુખ ચેતના સદૈવ. પ્રથમ ચિત્યવંદન સમાપ્ત.
પછી અંકિંચિત્ર નમુઠુણુંઅરિહંત ચેઇયાણું૦ અન્નત્થ કહી, એક નવકારને કાઉસગ્ગ કરી પારી નમે અરિહંતાણું કહી પછી નમેહત્ કહી દેય કહેવી, અનુક્રમે ચારે થયો કહેવી તે આ પ્રમાણે– પ્રથમ ગણધર શ્રી ગૌતમસ્વામીની થાય. (માલિની વૃત્ત, કનક તિલક ભાલે–એ દેશી.)
ગુરૂ ગણપતિ ગાઉં, ગાતમ ધ્યાન ધ્યાઉં; સવિ સુકૃત સબાહું, વિશ્વમાં પૂજ્ય થાઉં; જગજીત બજાઉં,

Page #351

૪૪
દેવવંદનમાલ
કર્મને પાર જાઉં; નવ નિધિ સદ્ધિ પાઉં, શુદ્ધ સમકિત ઠાઉં. ૧ સવિ જિનવર કેરા, સાધુ માંહે વડેરા; દુગવન અધિકેરા, ચઉદ સંય સુભલેરા, દલ્યા દુરિત અંધેરા, વંદીયે તે સવેરા; ગણધર ગુણ ગુણ ઘેરા (નામ) નાથ છે તેહ મેરા. ૨ સવિ સંશય કાપે, જૈન ચારિત્ર છાપે; તવ ત્રિપદી આપે, શિષ્ય સિભાગ્ય વ્યાપ; ગણધર પદ થાપ, દ્વાદશાંગી સમાપે, ભવ દુઃખ ન સંતાપે, દાસને ઈષ્ટ આપે. ૩ કરે જિનવર સેવા, જેહ ઇંદ્રાદિ દેવા; સમકિત ગુણ સેવા, આપતા નિત્ય મેવા ભવજલ નિધિ તરેવા, ન સમી તીર્થ સેવા; જ્ઞાનવિમલ લહેવા, લીલ લચ્છી વસેવા. ૪
ઈહાં નમુથુણં, જાવંતિ ચેઈયાઈ ખમાસમણ દઈ જાવંત કેવિ સાહૂ અને નમેહંતુ કહીને સ્તવન કહેવું. તે આ પ્રમાણે
પ્રથમ ગણધર શ્રી ગૌતમસ્વામીનું સ્તવન. આજ સખી શંખે રે, મેં નયણે નિરખે-એ દેશી.
સકલ સમીહિત પૂરણે, ગુરૂ ગોતમ સ્વામી, ઇંદ્રભૂતિ નામે ભલ, પ્રણમું શિર નામી; હાંરે પ્રણમું શિર નામી. ૧ મગધ દેશમાં ઉપજે, ગોબર ઈતિ ગામ; વસુભૂતિ દ્વિજ પૃથ્વિીત, નંદન ગુણ ધામ. ર

Page #352

અગીયાર ગણધરના દેવવંદ્યન—શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિકૂત.
૩૪૫
எ
જ્યેષ્ઠા નક્ષત્રે જણ્યા, સાવન વન દેહ, વરસ પચાસ ધરે વસી, ધર્યા વીરશું નેહ. ૩ ત્રીશ વરસ છદ્મસ્થના, પર્યાય આરાધે; બાર વરસ લગે કેવલી, પછી શિવ સુખ સાધે. ૪ વીર મેાક્ષ પહેાંત્યા પછી, લહ્યા કેવલ મુક્તિ, રાજગૃહે તે પામીયા, સવિલબ્ધિની શકિત, ૫ બાણું વરસ સર્વિઆઉખું, થયા માસ સલેખે, જેને શિર નિજ કર દિયે, તે કેવલ દેખે. ૬ પંચ સયા મુનિના ધણી, સવિ શ્રુતના દરિયા; જ્ઞાનવિમલ ગુણથી જેણે, તાર્યા નિજ પરિયેા. ૭
પછી જયવોયરાય સ ંપૂણૅ કહીએ. પછી “ગોતમ સ્વામીસવ જ્ઞાય નમઃ” એ પાઠ અગિયારવાર ગણવા. પછી અગિયાર નવકાર ગણવા, પછી ઊભા થઈને શ્રીગૌતમસ્વામી ગણુધર આરાધના કરેમિ કાઉસગ્ગ વઢણુવત્તિઆએ॰ અન્નત્થ॰ કહી અગિયાર લેગસ્સના કાઉસગ્ગ કરી, એક લેગસ પ્રગટ કહીએ. આ પ્રમાણે પ્રથમ ગણધર દેવને વાંદવાના વિધિ સ ંપૂણ થયા. એ જ રીતે ખીજા દેશ ગણધરોને પણુ વાંદવા, પરંતુ પ્રત્યેક ગણધરનુ નામ, નમસ્કાર, ચૈત્યવન, સ્તુતિ અને સ્તવન એ પાંચ જુદાં કહેવાં. તેમાં વળી ચાર થાયા માંહેલી પાછલી ત્રણ થાય તે તે જ કહેવી અને એક પ્રથમ થાય પ્રત્યેક ગણધરની જૂદી કરેલી છે, તે કહેવી આ રીતે સત્ર વિધિ જાણવા.
૨૩

Page #353

૩૪૬
દેવવંદનમાલા દ્વિતીય ગણધર શ્રી અગ્નિભૂતિજીનું દેવવંદન. ચૈિત્યવંદન-કર્મતણો સંશય ધરી, જિનચરણે આવે; અગ્નિભૂતિ નામે કરી, તવ તે બોલાવે; એક સુખી એક છે દુ:ખી, એક કિંકર સ્વામી; પુરૂષોત્તમ એકે કરી, કમ શક્તિ પામી કર્મ તણું પરભાવથી એ, સકલ જગત મંડાણ જ્ઞાનવિમલથી જાણીયે, વેદારથ સુપ્રમાણ ૧
થાય (માલિનીવૃત્ત) અગ્નિભૂતિ સોહાવે, જેહ બીજે કહાવે; ગણધર પદ પાવે, બંધુને પક્ષ આવે; મન સંશય જાવે, વીરના શિષ્ય થા; સુર નર ગુણ ગાવે, પુષ્પ વૃષ્ટિ વધાવે. ૧ - સ્તવન. ઢાલ લલનાની દેશી.
બીજે ગણધર ગાઈએ, અગ્નિભૂતિ ઇતિ નામ લલના; વસુભૂતિ દ્વિજ પૃથિવી માયને, નંદન ગુણ અભિરામ. લ૦ બી૧ ગેબર ગામ મગધદેશે, ગતમ ગોત્ર રતન્ન લ૦; કૃતિકા નક્ષ જનમિયો, સંશય કર્મનો (કર્મ) મન્ન. લ૦ બી૨ વરસ બેંતાલીશ ઘર વસ્યા, વ્રત પર્યાયે બાર લ; સેલ વરસ કેવળપણે, પંચ સયા પરિવાર. લ૦ બી. ૩ ચિહું ત્તર વરસનું આઉખું, પાલી પામ્યા સિદ્ધિ લ૦ માસ ભકત સંલે

Page #354

અગીયાર ગણધરના દેવવંદન-શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિત.
૩૪૭
પણ, પૂર્ણ બદ્ધિ સમૃદ્ધિ. લ૦ બી. ૪ વીર થકાં શિવ પામીયા, રાજગૃહી સુખકાર. લ૦ બી. ૫
તૃતીય ગણધર શ્રી વાયુભૂતિજીનું દેવવંદન.
ચૈત્યવંદન–વાયુભૂતિ ત્રીજો કહ્યો, તસ સંશય એહ છવ શરીર બેહુ એક છે, પણ ભિન્ન ન દેહ. ૧ બ્રહ્મજ્ઞાન તપે કરી, એ આતમ લહીય; કર્મ શરીરથી વેગલો, એ વેદ સહિયે. ૨ જ્ઞાનવિમલ ગુણ ઘન ધણી એ, જડમાં કેમ હોય એક વીર વયણથી તે લહ્યો, આણી હૃદય વિવેક. ૩
થાય (માલિની વૃત્ત) વાયુભૂતિ વલી ભાઈજેત્રીજો સહાઈજિત્રિપદી પાઈ, છત ભંભા વજાઈ; જિનપદ અનુયાયી,વિશ્વમાં કીર્તિ ગાઈ જ્ઞાનવિમલ ભલાઈ, જેહને નામ પાઈ.૧
તથા “સવિ જિનવર કેરા” ઈત્યાદિ ત્રણ થેય પૂર્વની પેરે કહેવી.
સ્તવન. (મહાવિદેહ ક્ષેત્ર સેહામણું-એ દેશી.) - ત્રીજે ગણપતિ ગાઈએ, વસુભૂતિ પૃથિવી નંદ લાલ રે; સ્વાતિ નક્ષત્રે જાઈએ, ગોતમ ગોત્રે અમદ લા, ત્રી૧ મગધ દેશ ગામ ગોબરે, સગા સફેદર તીન લાવે; વરસ બેંતાલીસ ઘરે વસ્યા, પછે જિન

Page #355

૩૪૮
દેવવંદનમાલા
ચરણે લીન. લા॰ત્રી॰ ૨ છદ્મસ્થ દશ વરસની, કેવલી વરસ અઢાર લા; કંચન વર્ણ સવિ આઉખું, સિત્તેર વરસ ઉદાર. લા॰ ત્રી॰ ૭ રાજગૃહીએ શિવ પામીયા, માસભકત સુખકાર લા॰; પાંચશે પરિકર સાધુના, સર્વ શ્રુતા ભંડાર, લા॰ ત્રી॰ ૪ વીર છતે થયા અણુસણી, લબ્ધિ સિદ્ધિ દાતાર. લા; જ્ઞાનવિમલ ગુણ આગરૂ, વાયુભૂતિ અણુગાર. લા॰ ત્રી॰ પ
ચતુર્થ ગણધર શ્રીવ્યકતનુ દેવવંદન. ચૈત્યવંદન–પંચ ભૂતનેા સંશયી, ચાથા ગણી વ્યકત; ઈંદ્રજાલ પરે જગ કહ્યો, તા કિમ તસ સકત. ૧ પૃથિવી પાણી દેવતા, ઇમ ભૂતની સત્તા; પણ અધ્યાતમ ચિંતને, નહિ તેહની મમતા. ર ઇમ સ્યાદ્વાદ મતે કરી એ, ટાલ્યા તસ સ ંદેહ, જ્ઞાનવિમલ જિન ચરણશું, ધરતા અધિક સનેહ, ટ
થાય. (માલિની વૃત્ત)
ચેાથેા ગણધર વ્યકત, ધર્મ કર્યું સુસકત; સુર નર જસ ભકત, સેવતા દિવસ નકત; જિનપદ અનુરકત, મૂઢતા વિપ્રમુત, કૃત કરમ વિમુકત, જ્ઞાનલીલા
પ્રસત ૧
તથા ‘સવિ જિનવર કેશ' ઇત્યાદિ ત્રણ થાયા કહેવી.

Page #356

અગીયાર ગણધરના દેવવંદન–શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિષ્કૃત.
સ્તવન. ( ઝુમખડાની દેશી )
ચેાથા ગણધર ચાંપશું રે, વંદુ ચિત્ત ધરી ભાવ, સલુણે સાજનાં; કાલ્રાગ સન્નિવેશે થયા રે, પામ્યા ભવજલ નાવ. સ૦૧ ધનમિત્ર દ્વિજ વારુણી પ્રિયારે, નંદન દિયે આણુંÛ સ॰; શ્રવણ નક્ષત્રે જનમિયા રે, ભારદ્વાજ ગાત્ર અમ. સ૦૨ વરસ પચાસ ધરે રહ્યા રે, બાર છઉમત્થ પર્યાય સ૦; વરસ અઢારહ કેવલી રે, વરસ એંશી સવિ આય. સ૦ ૩ પાંચશે’ શિષ્ય કચન વને રે, સપૂર્ણ શ્રુત લબ્ધિ સ॰; માસ ભક્ત રાજગૃહે રે, વીર થકે લહ્યા સિદ્ધિ. ૪ પદ્ધમ સંધયણ સંસ્થાન છે રે, વીર તણા એ શિષ્ય સ॰; જ્ઞાનવિમલ તેજે કરી રે, દીપે અધિક જગીશ. સ૦ ૫
૩૪૯
પંચમ ગણધર શ્રોસુધર્માજીનું દેવવંદન. ચૈત્યવંદન–સાહમસ્વામીને મને, છે સંશય અહવા; જે ઇહાં હાય જેહવેા, પરભવ તે તેહવેા. ૧ શાલિ થકી શાલિ નીપજે, પણભિન્ન ન થાય; સુણી અહવા નિશ્ચય નથી, ઈમ કહે જિનરાય. ૨ ગામયથી વિંછી હાયે એ, એમ વિસદશ પણ હોય; જ્ઞાનવિમલ મતિશું કરી, વેદારથ શુદ્ધ જોય. ૩

Page #357

૩૫૦
દેવવંદનમાલા
થાય. (માલિનીવૃત્ત) ગણધર અભિરામ, સાહમ સ્વામી નામ; જિત દુર્જ ય કામ,વિશ્વમાં વૃદ્ધિ મામ; દુષ્પસહ ગણી જામ, તિહાં લગે પટ્ટ ઠામ; બહુ દોલત દામ, જ્ઞાન(વિજ્ઞાન) વિમલ ધામ. ૧
તથા ‘સવિ જિનવર કેરા' ત્યિાદિ ત્રણ થાય કહેવો. સ્તવન. (દેશી નાયકાની)
સેાહમ ગણધર પાંચમા રે લાલ, અગ્નિ વેશાયન ગોત્ર સુખકારી રે; કાલ્રાગ સન્નિવેશે થયા રે લાલ, ભાિ ધમ્મિલ પુત્ર. સુ॰ સા॰ ૧ ઉત્તરાફાલ્ગુનીય જણ્યા રે લાલ, પંચ સયા પરિવાર સુ॰; વરસ પચ્ચાસ ધરે રહ્યા રે લાલ, વ્રત ખે'તાલીશ સાર. સુ॰ સા॰ ૨ આઠ વરસ કેવલીપણે રે લાલ, એક શત વરસનુ આય સુ॰; વાધે પટ્ટપરંપરા અે લાલ, આજ લગે જસ થાય. (યાવત દુષ્પસહ રાય) સુ॰ સા॰ ૩ સંપૂરણુ શ્રુતના ધણી રે લાલ, સર્વ લબ્ધિ ભંડાર સુ॰; વીશ વરસ જિનથી પછી અે લાલ, શિવ પામ્યા જયકાર. સુ॰ સા॰ ૪ ઉદય અધિક કંચન વર્ન રે લાલ, શત શાખા વિસ્તાર સુ॰; નામ થકી નવ નિધિ લહે રે લાલ, જ્ઞાનવિમલ ગણુધાર. સુ॰ સા॰ ૫

Page #358

અગીયાર ગણધરના દેવવંદન–શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત ૩૫૧
ષષ્ઠ ગણધર શ્રી મંડિતજીનું દેવવંદન.
ચૈત્યવંદન–છટ્રો મંડિત બંભણે, બંધ મોક્ષ ન માને; વ્યાપક વિગુણુ જે આતમા, તે કિમ રહે છાને. ૧ પણ સાવરણ થકી નહોય, કેવલ ચિઠ્ઠ૫; તેહ નિરાવરણ થઈ, હેય જ્ઞાન સરૂપ. ૨ તરણિ કિરણ જેમ વાદલે એ, હેય નિસ્તેજ સતેજ; જ્ઞાન ગુણે સંશય હરી, વીર ચરણે કરે હેજ. ૩
થાય. (માલિનો વૃત્ત) ગણિ મંડિત વારૂ, જેહ છઠ્ઠો કરારૂ ભવ જલનિધિ તારૂ, દીસતો જે દિદારૂ; સકલ લબ્ધિ ધારૂ, કામગદ તીવ્ર દારૂ; દુશ્મન ભય વારૂ, તેહને ધ્યાન
સારૂ. ૧
તથા ” સર્વેિ જિનવર કેરા' ઇત્યાદિ ત્રણ થાય કહેવી.
સ્તવન (જી હે જાણ્ય અવધિ પ્રયુંછને–એ દેશી.) - જી હા છો પંડિત ગણધરૂ, જી હૈ મોર્ય સન્નિવેશ ગામ; છ હે વિજયા માતા જેહની, કહો ધનદેવ જનકનું નામ; ભવિક જન વંદો ગણધર, દેવ, જી હે વીરતણી સેવા કરે, જી હો ભાવ ધરી નિત્યમેવ. ભ-એ આંકણી. ૧છ હો જન્મ નક્ષત્ર જેહનું મધા, છ વરસ ત્રેપનધરવાસ; હે ચાદ વરસ છદ્મસ્થમાં,

Page #359

દેવવ ઢનમાલા
હેા કેવલ સેાલહ વાસ. ભ૦ ૨ હેા ત્યાસી વરસ સવિ આઉખું, હે। સયલ લબ્ધિ આવાસ, હેા સંપૂરણ શ્રુતના ધણી, હા કચન વરણે ખાસ. ભ૦ ૩ હે। માંસ તણી સલેખણા, હે। આરાધી અતિસાર; હે। વીર છતે શિવ પામીયા, હેા ઉસયા પરિવાર. ભ॰ ૪ શહે। વશિષ્ટ ગોત્ર સાહામણું, હે। નામ થકીસુખ થાય; છહેા જ્ઞાનવિમલ ગણધર તણા, જીહા વાધે સુજશ સવાય.ભ૦ ૫
૩૫૨
સપ્તમ ગણધર શ્રીમા` પુત્રનુ દેવવંદન. ચૈત્યવદન–સાતમે માર્ય પુત્ર જે, કહે દેવ ન દીસે; વેદ પદે જે ભાખિયા, તિહાં મન નવિ હીસે. ૧ યજ્ઞ કરતા લહે સ, એ વેદની વાણી; લેાકપાલ ઇંદ્રાદિક, સત્તા કિમ જાણી. ૨ ઈમ સંદેહ નિરાકરી રે, વીર વયણુથી તેહ; જ્ઞાન વિમલ જિનને કહે, હુ તુમ પગની મહ. ૩
થાય. ( માલિની વૃત્ત)
મા પુત્ર ગણીશ, સાતમે વીર શિષ્ય, નહિ રાગ ને રીશ, જાગતી છે જગીશ; નમે સુર નર ઈશ, અંગ લક્ષણ ક્રુતીશ, જ્ઞાનવિમલ સૂરીશ, સથુણે રાતિ
દીશ. ૧
તથા ‘સવિ જિનવર કેરા ' એ ત્રણ થાયો કહેવી.
'
"

Page #360

અગીયાર ગણધરના દેવવંદન-શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિકૃત. ૩૫૩
સ્તવન. (ર્મ ન છૂટે કે પ્રાણીયાએ દેશી.) મોર્યપુત્ર ગણિ સાતમો, મૈર્ય સન્નિવેશ ગામ; દેવી વિજયા રે માડલી, મૈરીય જનકનું નામ. ૧ વંદો ગણધર ગુણુનીલ-એઆંકણી. રોહિણી નક્ષત્ર જેહનું, જનમ ચંદશું ભેગ; પાંસઠ વરસ ઘરે રહ્યા, દશ ચઉ ઉમથે ભેગ. વં૦ ૨ સેલ વરસ લાગે કેવલી, વરસ પંચાણું રે આય; ઉદ્ય મુનિવર જેહને, પરિવારે સુખદાય. નં. ૩ સંપૂરણ મૃતને ધણી, કંચન કેમલ ગાર લબ્ધિ સયલના રે આગરૂ, કાશ્યપ ગોત્ર વિખ્યાત. વં૦ ૪ વીર છતાં શિવ સુખ લહ્યો, માસ સલખણા લીધ; રાજગૃહે ગુણના ધણી, જ્ઞાનવિમલ મુખ દીધ. વં૦ ૫ - અષ્ટમ ગણધર શ્રીઅકંપિતાજીનું દેવવંદન. - અત્યવંદન–અર્કાપિત દ્વિજ આઠમો, સંશય છે તેહને; નારક હોય પરલોકમાં, એ મિયાજનને. ૧ જે દ્વિજ શ્રદ્ધાસન કરે, તસ નારક સત્તા; દાખી વેદે નવિ કહે, એ તુજ ઉન્મત્તા. ૨ મેરૂ પરે શાશ્વત કહે
એ, પ્રાયિક એહવી ભાખી; તે સંશય દૂર કર્યો, જ્ઞાનવિમલ જિન સાખી. ૩

Page #361

૨૫૪
દેવવંદનમાલા
થય. (માલિની વૃત્ત) અકપિત નમીજે, આઠમે જે કહીજે; તસ ધ્યાન ધરીને, પાપ સંતાપ છીજે; સમતિ સુખ દીજે, પ્રહ સમે નામ લીજે; દુમન સવિ ખીજે, જ્ઞાન લીલા લહીજે. ૧ ( વાડી ફૂલી અતિ ભલી મન ભમરા રે–એ દેશી.)
અકંપિત નામે આઠમે, ભવિ વંદો રે, ગણધર ગુણની ખાણ, સદા આણંદ રે; મિથિલા નગરી દીપતી, ભ૦ ગોતમ ગોત્ર પ્રધાન . સ. ૧ દેવ નામે જેહને પિતા, ભ૦ જયંતિ જસ માત; સ; ઉત્તરાષાઢાયે જણ્યા, ભ૦ ચાતુર્વેદી કહાય. સત્ર ૨ વરસ અડતાલીશ ઘર રહ્યા, ભ૦ છસ્થ નવ વાસ; સત્ર એકવીશ વરસ લાગે કેવલી, ભદ્ર વીર ચરણકજ વાસ. સ૩ વરસ અઠોતેર આઉખું, ભત્ર ત્રણ સય મુનિ પરિવાર, સર સંપૂરણ શ્રુતકેવલી, ભ૦ લબ્ધિત ભંડાર. સ. ૪ કંચન વન માસ અણસણી, ભ૦ વીર છતે ગુણગેહ; સ૦ રાજગૃહે શિવ પામિયા, ભજ્ઞાન ગુણે નવ મેહ. સ. ૫
નવમા ગણધર અચલનાથજીનું દેવવંદન. અત્યવંદન–અચલ ભ્રાતને મન વશ્ય, સંશય

Page #362

અગીયાર ગણધરના દેવવંદન–શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિષ્કૃત.
એક ખાટા; પુણ્ય પાપ નવિ દૈખિયે, એ અચરજ મોટા. ૧ પણ પ્રત્યક્ષે દેખીએ, સુખ દુ:ખ ધણેરાં; બીજાની પેરે દાખીયાં, વેદ પટ્ટુ મહાત્તરાં. ૨ સમજાવીને શિષ્ય કર્યા એ, વીરે આણી નેહ; જ્ઞાનવિમલ પામ્યા પછી, ગુણ પ્રગટāા તસ દેહ. ૩ થાય. (માલિની વૃત્ત.)
૩૫૫
નવમા અચલભ્રાત, વિશ્વમાં જે વિખ્યાત; સુત નંદા માત, ધ કુંદાવદાત, કૃત સંશય પાત, સંયમે પારિજાત; દલિત દુરિત ત્રાત, ધ્યાનથી સુખશાત. ૧ તથા ‘સવિ જિનવર કેરા ’ ઈત્યાદિ ત્રણ થાય કહેવી. સ્તવન. (નમા રે નમા શ્રીશત્રુ ંજય ગિરિવર-એ દેશી.) નવમા અચલભાત કહીજે, ગણધર ગિરૂ જાણેા રે; કાશલા નગરીએ ઉપના, હારિય ગાત્ર વખાણેા રે. ૧ ભાવ ધરીને વિચણુ વ દો. એ આંકણી. નદા નામે જેહની માતા, વસુદેવ જનક કહીજે રે; મૃગશિર નક્ષત્ર જન્મ તણું જસ, ક્રંચન કાંતિ ભણીને ૨. ભા॰ ૨ વરસ છેંતાલીશ ધરમાં વસીયા, રસીયા તે વરસ ખાર રે; ચઉદ વરસ કેવલ પર્યાયે, તીન સયા પરિવાર રે. ભા૦ ૩ બહુાંતર વરસ આઉ પરિમાણે,

Page #363

૩૫
દેવવ નમાલા
લબ્ધિ સિદ્ધિ સુવિલાસી રે; સ પૂરણ શ્રુતધર ગુણવતા, વીર ચરણ નિતુ વાસી રે. ભા ૪ વીર છતે રાજ ગૃહી નગરે, માસલકતે શિવ પામ્યા રે; જ્ઞાનવિમલ થુણી સવિ સુરવર, આવી ચરણે નામ્યા રે. ભા૦ ૫
દશમા ગણધર શ્રીમતા જીનુ દેવવંદન. ચૈત્યવંદન–પરભવના સંદેહ છે, મેતા ચિત્તે ભાંગે પ્રભુ તવ તેહને, દાખી બહુ જુગતે, ૧ વિજ્ઞાન ધન પદ તણા, એ અર્થ વિચારે, પરલેાકે ગમનાગમે, મન નિશ્ચય ધારે. ૨ પૂર્વારથ બહુ પરે કહીએ, છેદ્યો સંશય તાસ; જ્ઞાનવિમલ પ્રભુ વીરને, ચરણે થયા તે
દાસ. ૩
થાય. (માલિની વૃત્ત)
દશમ ગણધર વખાણા, આ મેતાય જાણેા; લહ્યો શુભ ગુણુઠાણા, વીર સેવા મંડાણેા; અછે અહિજ ઢાણા, કર્મને વાજ આણા; એ પરમ દુજાણેા, જ્ઞાનગુણ ચિત્ત આણા. ૧
તથા સવિ જિનવર કેરા ’ઇત્યાદિ ત્રણ થાય કહેવી. સ્તવન. (આદર જીવ ક્ષમા ગુરુ આદર–એ દેશી.) મેતારજ આરજ ગણી દશમા, સુપ્રભાતે નિત્ય નમીયે રે; મ તુગિય સન્નિવેશે, વિત્સભૂતેહને ધ્યાને

Page #364

અગીઆર ગણધરના દેવવંદન–શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિફત
૩૫૭
રમિયે રે. ૧ ગણધર ગુણવંતાને વંદો-એ આંકણી વરૂણદેવા જેહને છે માતા, દત્ત જનક જસ કહીયે રે; કોડિનગેત્ર નક્ષત્ર જન્મનું, અશ્વિની નામે લહીયે રે. ગ૦ ૨ વરસ છત્રીસ રહ્યા ઘરવાસે, છસ્થ દસ વરિસાઈ; સેલ વરસ કેવલી પર્યાયે, ત્રણસેં મુનિવર શિષ્યા છે. ગ. ૩ બાસઠ વરસ સવિ આઉખું પાલી, ત્રિપદીના વિસ્તારી જી; કનક કાંતિ સવિ લબ્ધિ સિદ્ધિના, જ્ઞાનાદિક ગુણધારી છે. ગ૦ ૪ માસ સંલેષણ રાજગૃહીમાં, વીર થકે શિવ લહીયા છે; જ્ઞાનવિમલ ચરણાદિકના ગુણ, કિહી ન જાયે કહિયાજી. ગ૦ ૫
એકાદશ ગણધર શ્રીપ્રભાસજીનું દેવવંદન.
ચૈત્યવંદન-એકાદશમ પ્રભાસ નામ, સંશય મન ધારે; ભવ નિર્માણ લહે નહિ, જીવ ઇણે સંસારે. ૧ અગ્નિહોત્ર નિત્ય કરે, અજરામર પામે; વેદારથ ઈમ દાખવે, તસ સંશય વામે. ર વીર ચરણને રાગિયો એ, તેહ થયો તતકાલ; જ્ઞાનવિમલ જિન ચરણ તણી, આણ વહે નિજ ભાલ. ૩ ન થાય. (માલિની ઉત્ત.)
એકાદશ પ્રભાસ, પરતે વિશ્વ આશ; સુરનર.

Page #365

૩૫૮
દેવવંદનમાલા
જસ દાસ, વીર ચરણે નિવાસ; જગ સુજસ સુવાસ, વિસ્તર્યો ક્યું બરાસ; જ્ઞાનવિમલ નિવાસ, હું જવું નામ તાસ. ૧ તથા “સવિ જિનવર કેરા” ઈત્યાદિ ત્રણ થાય કહેવી.
સ્તવન. (કનક કમલ પગલાં ઠ–એ દેશી.) ગણધર જે અગ્યારમો એ, એ આશ પૂરણ પ્રભાસ; નમો ભવિ ભાવશું એ; કેડિન ગોત્ર છે જેહનું એ, રાજગૃહે જસ વાસ. ૧૦ ૧ અતિભદ્રા જસ માવડી એ, બલભદ્ર નામે તાય; ન પુષ્પ નક્ષત્ર જન્મીયા એ, ઘર ઘર ઉત્સવ થાય. ન૨ સેલ વરસ ઘરમાં વસ્યા એ, આઠ વરસ મુનિરાય; સોલ વરસ રહ્યા કેવલી એ, ચાલીસ વરસ સવિ આય. ન. ૩ ત્રણ શય મુનિ પરિકર ભલો એ, સંપૂરણ મૃતધાર, નવ લબ્ધિ નિધાન કંચન વને
એ, કરતા ભવિ ઉપગાર. ન. ૪ વીર છતે શિવ પામીયા એ, માસ સંલેખણ જાસઃ ન જ્ઞાનવિમલા કીર્તિ ઘણી એક સુંદર જિમ કેલાસ. ન૦ ૫
એકાદશ ગણધર દેવવંદન સંપૂર્ણ અહીં પ્રથમ ગણધરના દેવવંદનમાં ચાર ગાથાની ચાર થાય અને પછીના દશ ગણધરના દેવવંદનમાં એકેક ગાથાની

Page #366

અગીમાર ગણપરના દેવદન–શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિષ્કૃત
એકેક થાય. મરીને ચૌદ ગાથાનું ( માલિની છ? કમલય) સ્તવન પણ થાય છે, તેમજ અગિયાર ચૈત્યવંદનનુ પણ સ્તવન થાય છે.
૩૫૯
વળી ઉપર એક અધિક ચૈત્યવંદન કહી સર્વ ગણધરનું એક દેવવંદન પણ થાય છે, એ રીતે પણ વિષિ કહ્યો છે. તે આ પ્રમાણે—
અગિયાર ગણધરાનું સાધારણ ચૈત્યવ ંદન.
એહ ગણધર એહ ગણુધર, થયા અગ્યાર; વીર જિનેસર પયકમલે, રહી ભૃંગ પરે જેહ લીણા; સંશય ટાલી આપણા, થયા તેહ જિનમત પ્રવીણા; ઇંદ્ર મહાત્સવ તિહાં કરે એ, વાસક્ષેપ કરે વીર; સબ્ધિ સિદ્ધિ દાયક હૈાએ, જ્ઞાનવિમલ ગુણુ ધીર. ૧ સ ગણધરાનું સાધારણ ચૈત્યવંદન.
સયલ ગણુધર સયલ ગણુધર, જેહ જગ સાર; સકલ જિનેસર પયકમલે, રહી ભૃગ પરે જે લીણા; જિનમતથી ત્રિપદી લહી, થયા જેહ સ્યાદ્વાદે પ્રવીણા; વાસક્ષેપ જિનવર કરે એ, ઇંદ્ર મહાત્સવ સાર; ઉદય અધિક દિન દિન હવે, જ્ઞાનવિમલ ગુણધાર. ૧ સ ગણધરાની સાધારણ થાય. ચૈાદ સયાં બાવન ગણધર, સવિ જિનવરના એ

Page #367

૩૬૦
દેવવ નમાલા
પરિવાર; ત્રિપદીના કીધા વિસ્તાર, શાસન સુર સવિ
સાન્નિધ્યકાર. ૧
આ થાય ચાર વાર કહેવી.
સવ ગણધરાનું સાધારણ સ્તવન. (સકલ સદા કુલ પાસ-- એ દેશી.)
વંદુ વિ ગણુધાર, સવિ જિનવરના એ સાર; સમચઉરસ સઠાણુ, સર્વિને પ્રથમ સંધયણુ. ૧ ત્રિપદીને અનુસારે, વિરચે વિવિધ પ્રકારે; સ ંપૂરણ શ્રુતના ભરિયા, સવિ ભવ જલનિધિ તરિયા. ૨ કનક વર્ણ જસ દેહ, લબ્ધિ સકલ ગુણુગેહ; ગણધર નામકર્મ ફરસી, અજર અમર થયા હરસી. ૩ જનમ જરા ભવ વામ્યા; શિવ સુંદરી સવિ પામ્યા; અખય અનેતસુખ વિલસે, તસ ધ્યાને સવિ મલશે. ૪ પ્રહ સમે લીજે એ નામ, મન વાંછિત લહી કામ; જ્ઞાન વિમલ ઘણું નૂર, પ્રગટે અધિક સનૂર. ૫ સકલ સુરાસુર કેાડી, પાય નમે કર જેડી; ગુણવ તના ગુણુ કહીયે, તાશુદ્ધ સમતિલહિયે, ૬ 25 શ્રીજ્ઞાનવિમલસૂરિ વિરચિત શ્રીએકાદશ ગણધર દેવવંદન સમાપ્ત. દેવવંદનમાળા સમાપ્ત.
!

Page #368

માસી દેવવંદન-શ્રીબુદ્ધિસાગરસૂરિકૃત
૩૬૧ ચોમાસી દેવવંદન ચનાર આચાર્ય શ્રીબુદ્ધિસાગરસૂરિજી.
ગુજરાત દેશમાં આવેલ વડોદરા રાજ્યની અંદર વીજાપુર નામે ગામ આવેલું છે. તે ગામમાં આચાર્ય શ્રી વિ. સં. ૧૯૭૦ ના મહા વદી ચૌદશ (શિવરાત્રી) ના દિવસે કણબી (પાટીદાર) કુટુંબમાં જન્મ થયો હતો. તેમના પિતાનું નામ શિવદાસ અને માતાનું નામ અંબા હતું. તેમનું બહેચરદાસ નામ પાડવામાં આવ્યું. ખેડુતને ત્યાં જન્મેલા આ મહાપુરૂષે ત્યાંની ગામઠી શાળામાં તે વખતને એગ્ય અભ્યાસ કર્યો. વિદ્યાર્થી ઉંમર પૂરી થતાં તેઓ શિક્ષક થયા. આ દરમિઆન તેમને પૂજ્ય શ્રી રવિસાગરજી મહારાજનો સંયોગ થયે. તેઓએ તેમની પાસે જેન ધર્મના સિદ્ધાંતો સાંભળ્યા. તેની તેમના ઉપર અસર થવાથી દીક્ષાની ભાવના જાગી.
માતાપિતાએ તેમને પરણાવવાને વિચાર કર્યો. પરંત બહેચરદાસે પિતાની ત્યાગ ભાવના જણવી બ્રહ્મચારી રહેવાનું જણાવ્યું. તે છતાં માતાપિતાને આઘાત ન થાય તે હેતુથી તેમણે તેમનાં જીવતાં ચારિત્ર ગ્રહણ કર્યું નહિ. પરંતુ તે દરમિઆનમાં પૂ. શ્રીરવિસાગરજી મહારાજ તથા પૂ. શ્રીસુખસાગરજી મહારાજના સુસંયોગમાં તેમણે આગળ નો અભ્યાસ ખંતથી જારી રાખે. ન્યાય, વ્યાકરણ, કાવ્ય, સાહિત્ય તથા ધાર્મિક શાસ્ત્રોને સારો અભ્યાસ કર્યો.
વિ. સ. ૧૫૭ માં તેમનાં માતપિતાના મૃત્યુ બાદ તેઓએ પાલનપુરમાં વિ. સં. ૧૯૫૭ ના માગસર સુદ ૬ને દિવસે શ્રીરવિસાગરજી મહારાજના પટ્ટશિષ્ય શ્રીસુખસાગરની પાસે દીક્ષા લીધી. તેમનું શ્રીબુદ્ધિસાગર નામ રાખવામાં આવ્યું. ૨૪

Page #369

૩૬૨
દેવવંદનમાલા
ચારિત્ર લીધા પછી ગુરૂની સાથે વિહાર કરતા કરતા તેમણે નવા નવા અનેક ગ્રંથોની ગુર્જર ભાષામાં રચના કરી. તેમાં પણ તેમના ભજનેએ તે ઘણા લોકોને તેમની તરફ આકર્ષી. વળી તેમની ઉદાર તથા વિશાળ ધર્મ ભાવનાએ બીજા અનેક વિદ્વાન પુરૂષોને પણ તેમની તરફ આકર્ષ્યા. તેમની ધર્મદેશનાની સચોટ શેલિથી જેને ઉપરાંત અનેક મુસ્લીમ, પારસી, બ્રાહ્મણે, પાટીદાર, ભીલ કેળી વગેરે લોકો પણ તેઓશ્રીના ભક્ત બન્યા હતા.
વિ. સં. ૧૯૬૯માં તેમના ગુરૂનું સ્વર્ગગમન થયા પછી તેઓ ગચ્છને ભાર વહન કરવા લાગ્યા તેઓશ્રીની વિદ્વતા તથા જ્ઞાનથી અને અનેક પ્રકારની ધર્મસેવાથી આકર્ષાઈને પેથાપુરના જૈન સંઘે સંવત ૯૭૦ ના માગસર સુદ ૧૫ને દિવસે તેમને આચાર્ય પદવી આપી.
તેઓશ્રીએ ગુજરાત, મારવાડ, મેવાડ, સૌરાષ્ટ્ર, દક્ષિણ વગેરે સ્થળોએ વિહાર કર્યો અનેક ધર્મોપયેગી કાર્યો કર્યા. અને દેશના અનેક મહાપુરૂષના સમાગમમાં આવ્યા. તેઓશ્રીએ આ દરમિયાન યોગ, અધ્યાત્મજ્ઞાન, ઉપનિષદ, ઈતિહાસ, વૈરાગ્ય તત્ત્વજ્ઞાન, વગેરે સાહિત્યના સે ઉપરાંત ગ્રન્થ લખ્યા છે. કેટલાક ગ્રંથની તે પાંચ સાત આવૃત્તિઓ થઈ છે.
તેઓશ્રીને ઉપદેશથી વીજાપુરમાં પત્થરનું એક ભવ્ય જ્ઞાનમંદિર તૈયાર થયું છે. તેમાં અનેક પ્રાચીન હસ્ત લિખિત તથા તાડપત્રે ઉપર લખેલ પુસ્તક તથા અર્વાચીન પુસ્તકેને અમૂલ્ય સંગ્રહ છે. તે વીજાપુર: સંઘને સ્વાધીન છે.
વિ. સં. ૧૯૮૧ માં આચાર્યશ્રી વીજાપુરથી ચાર કેશ છેટે આવેલા મહુડી (મધુપુરી) ગામમાં આવ્યા તે વખતે

Page #370

માસી દેવવંદન–શ્રીબુદ્ધિસાગરસૂરિકૃત
૩૬૬
પિતાનું મૃત્યુકાળ નજીક જાણીને તેના સંબંધીઓને અગાઉથી સમાચાર આપેલા હોવાથી સઘળા વીજાપુર આવી પહોંચ્યા. આચાર્ય શ્રી પણ જેઠ વદ ત્રીજના દિવસે સવારમાં વીજાપુર પહોંચ્યા અને તેજ દિવસે રાજગમાં સમાધિપૂર્વક કાળધર્મ પામ્યા.
તેઓશ્રીનાં અંગ લક્ષણે પણ ચમત્કારિક હતા. કપાળમાં ચંદ્ર હતું. તેઓશ્રીના હાથ ઢીંચણ સુધી પહોંચતા હતા. આંગળામાં અઢાર ચક્ર, ભવ્ય મુખમુદ્રા, પહાડી અવાજ, સાડા આઠમણુની કાયા તેમને જોતાંજ એકગીને ખ્યાલ આપતા હતા.
એ પ્રમાણે ટુંકમાં આચાર્યશ્રી બુદ્ધિસાગરસૂરીશ્વરની જીવનરેખા જણાવી. અર્વાચીન કાલમાં થઈ ગએલા મહાન આચાર્યોમાંના તેઓશ્રી એક હતા. (આ દેવવંદન સાધ્વીજી અમૃતશ્રીજી મહારાજના
ઉપદેશથી દાખલ કરવામાં આવ્યા છે.) આચાર્ય શ્રી બુદ્ધિસાગરસૂરિ વિરચિત
ચતુર્માસી વવન. સ્થાપનાચાર્યાદિ આગળ ઈરિયાવહિયાદિ કરી, કાઉસગ્ગ કરી મારી લેગસ્સ કહીને પ્રથમ મંગલનિમિત્ત ચિત્યવંદન કહેવું. પછી નમુથુણું પછી જ્યવીયરાય આભવમખેડા સુધી કહી ખમાસમણ દેઈ અષભદેવનું ચિત્યવંદન કહેવું. પછી નમુશ્કણું કહી જયવીયરાય અર્ધા કહી ખમાસમણ દઈ અજીતાદિ દેવનાં ચિત્યવંદને તથા થેયે કહેવી. શ્રી શાંતિનાથનું ચિત્યવંદન કરી ચારે થેયે દેવ વાંદી સ્તવન કહેવું. બાકીના તીર્થકરને એક ચિત્યવંદન અને એક સ્તુતિથી વાંદવા. શ્રી નેમિનાથ, શ્રી પાર્શ્વનાથ અને શ્રી મહાવીર પ્રભુને ચાર થયેને સ્તવનથી વાંદવા. મહાવીર પ્રભુનું સ્તવન કહી પછી

Page #371

૩૬૪ :
દેવવંદનમાલા,
જયવીયરાય આખા કહેવા. પછી શ્રી શાશ્વતા અશાશ્વતા પ્રભુનું ચિત્યવંદન કરવું અને નમુઠુણું, અરિહંત ચેઈયાણું આદિકથી ચારે થેયે કહેવી. પછી કાઉસગ્નમાં એક જણે કાઉસગ્ગ પારી મોટી શાંતિ કહેવી. પછી કાઉસગ્ગ પારી લેગસ્સ કહી તેર નવકાર ગણવા. સિદ્ધાચલનાં તેર ખમાસમણું દેવાં. પછી સિદ્ધાચલ, ગિરનાર, આબુ, અષ્ટાપદ. અને સમેત શિખરનાં સ્તવન કહી અવિધિ આશાતનાને મિચ્છામિ દુક્કડં . . .
ચામાસી દેવવંદન-ચૈત્યવંદન. પાનસરા મહાવીર જિન, વંદું પૂજું ભાવે; ચોમાસી ચાવીશ જિન, વંદુ ગુણગણ દાવે. ૧ sષભાદિક ' ચોવીશ દેવ, વંદીએ હિતકારી; આતમશુદ્ધિ સંપજે, મુક્તિ મળે સુખકારી ૨ અતીત અનાગત કાલના એ, વંદે સર્વ જિનેશ; બુદ્ધિસાગર સંપ્રતિ, જિનવર ભાવ વિશેષ. ૩
એમ ત્યવંદન કરી નમુશ્કણું કહી આભવમખેડા સુધી જયવીયરાય કહેવા. પછીથી આદિનાથનું ચૈત્યવંદન કરવું. શ્રી પદ્યવિજયજી વગેરેની ચૌમાસી દેવવંદનની વિધિ પ્રમાણે અહીં પણ દેવવંદન વિધિ જાણવી.
રાષભદેવ ચિત્યવંદન, આદિનાથ અરિહંત જિન, ઇષભદેવ જયકારી, સંધ ચતુર્વિધ તીર્થને, સ્થાપ્યું જગ સુખકારી. ૧

Page #372

ચામાસી દેવવંદન—શ્રીબુદ્ધિસાગરસૂરિકૃત
૩૬૫
પરમેશ્વર પરમાતમા, તનુયોગે સાકાર; અષ્ટ કર્મ દુરે કર્યાં, નિરાકાર નિર્ધાર. ૨ સાકારી અરિહંતજી એ, નિરાકારથી સિદ્ધ; બુદ્ધિસાગર ધ્યાવતાં, પ્રગટે આતમ ઋદ્ધિ. ૩
સ્તુતિ—ઋષભ જિનેશ્વર સમ નિજ આતમ, સત્તાએ છે યાવવેા, તિરાભાવને દૂર કરીને, વ્યક્તિભાવે લાવવા; આતમને પરમાતમ કરવા, અસંખ્ય યોગા ભિન્ન છે; સમ ઉપયેગે સર્વે મળતાં, સાપેક્ષાથી અભિન્ન છે. ૧ ભિન્ન ભિન્ન મત દર્શન પથા, નિરપેક્ષે મિથ્યા સદા; સાત નયાની સાપેક્ષાએ, જાણે સમ્યક્ત્વે જ તદાક જન ધર્મીમાં સર્વે ધર્મા, સાપેક્ષે સમાય છે; જેન ધર્મ સેવે સહુ ધર્મ, સેવ્યા દેવા ગાય છે. ૨ જિનવાણી જાણતાં જાણ્યું, સર્વે એ નિશ્ચય ખરે; જગ જાણ્યું સહુ આતમ જાણે, એવા નિશ્ચયને ધરો; આતમશુદ્ધિ માટે સર્વે બાહ્યાંતર ઉપાયછે; જેને જેથી શુદ્ધિ થાતી તેને તેજ સુહાય છે. ૩ બહિરાતમને અંતર આતમ કરવા આતમ જ્ઞાનથી; અંતર આતમને પરમાતમ કરવો ધ્યાનના તાનથી, અંતર-આતમ તે પરમાતમ જાણી પ્રભુને સેવતા, તેવા જૈનેા જિનતા પામે સહાય કરતા દેવતા. ૪

Page #373

att
દેવવક્રનમાલા
ઋષભ જિન સ્તન. (કાનુડા ન જાણે મારી પ્રીતિ–એ રાગ.) પ્રભુજી ઋષભ જિનેશ્વર દેવ, હૃદયમાં વ્હાલા લાગ્યા૨ે. પ્રભુ॰ આવિર્ભાવેદીલ પ્રગટા, કમ આવરણા વિટા; પ્રભુજી લાગ્યુ તુજથી તાન, આત્મિક ભાવે જાગ્યારે. પ્રભુ૦ ૧ માહના પડદા દૂરે, થાતાં શુદ્ધાતમ સ્ફુરે, પછી રહે ન કિંચિત્ ભેદ, કર્મ સહુ ભાવે ભાગ્યાં. પ્રભુ॰ ર કાચી મેઘડીમાં મળવું, જ્યાતિમાં જ્યાતે ભળવું; એવુ અનુભવનિશ્ચયભાન, જીતનગારાં વાગ્યાંરે પ્રભુ ક શુદ્ધોપયાગે સંગી, અંતરધાતારંગી; બુદ્ધિસાગર પ્રભુ હજાર,મલ્યા નહિ માગેમાગ્યારે પ્ર૦૪ શ્રી અજિતનાથ ચૈત્યવંદન.
અજિત અજિત પદ આપતા, ભવ્ય જીવને જેહ; પુરૂષાર્થને ભાખતા, હેતુ મુખ્ય છે તેહ. ૧ જડ પિરણામી યત્નથી, જડ સાથે છે બન્ધ, શુદ્ધાત્મિક પરિણામના, પુરુષાર્થે નહિ બન્ધ. ૨ પુરુષાર્થ શિરામણી એ, સહજ યાગ શિરદાર: શુદ્ધાતમ ઉપયાગ છે, અજિત થવા નિર્ધાર. ૩
અજિત જિન સ્તુતિ.
અજિત જિનેન્દ્ર અજિત થાને, સમ્યગ્ જ્ઞાન

Page #374

ચમાસી દેવવંન–શ્રીબુદ્ધિસાગરસૂરિકૃત
૩૬૭
-
---
---
-
-
-
-
-
-
-
--
પ્રકાશયુંજી; સાપેક્ષાએ ભવ્ય લોકના, મનમાં પ્રેમ વાત્યુંજી; આત્મ જ્ઞાન સમ જ્ઞાન નહી કે, ક્ષણમાં થાવે મુક્તિ; આતમજ્ઞાની નિલે પી થઈ, કર્મ કરે સહુ યુક્તિથી. ૧
આ સાંભવનાથ ચૈત્યવંદન.
સંભવ જિનને સેવતાં, સંભવતી નિજ ઇદ્ધિ; ક્ષાયિક નવ લબ્ધિ મળે, થતી આત્માની શુદ્ધિ. ૧ ઘાતી કર્મના નાશથી, અહિંનું પદવી પામ્યા; આધિ વ્યાધિ ઉપાધિને, તું જ ધ્યાનારા વામ્યા. ૨ આતમા તે પરમાતમા, એ વ્યક્તિ ભાવે કરવા; સંભવ જિન ઉપયોગથી, ક્ષણ ક્ષણ દિલમાં સ્મરવા. ૩
ભવજિન સ્તુતિ. - આત્મ સ્વભાવે સંભવવું તે, સંભવ જિનની સેવાજી; ગુણ પર્યાયો આવિર્ભાવે, થાતા પોતે દેવાજી; અભેદ ભાવે સંભવ કરતા, જ્ઞાનાનંદ ભાવેજી; નિજ આતમ સંભવ રૂપી છે, વ્યક્ત કરે ભવી ભાવેજી. ૧
અભિનંદન ચૈત્યવંદન, બાહ્યાંતર અતિશય ગણી, અભિનંદન જિનરાજ; પ્રભુ ગુણ ગણુને પામવા, અંતરમાં બહુ દાઝ. ૧ પ્રભુ ગુણ વરવી ભકિત છે, સાધ્ય એજ મન ધરવું;

Page #375

૩૬૮
દેવવંદનમાલા
ઘટેપ શે ગુણ વિના, ગુણ પ્રાપ્તિમાં મરવુ. ૨ પ્રભુ ગુણ પિતામાં છતાં એ, આવિર્ભાવને કાજે; અભિનંદનને વંદતા, પ્રકટ ગુણે થઈ છાજે. ૩
શ્રી અભિનંદન સ્તુતિ આત્માનંદ પ્રગટ કરી અભિનંદે જેહ, અભિનંદન છે આતમા ગણપર્યાય ગેહ; આતમ અભિનંદન થત, અભિનંદન ધ્યાઈફ ધ્યાન સમાધિ એકતા લીનતા પદ પાઈ. ૧
- સુમતિનાથ ચૈત્યવંદન. ' - સુમતિનાથ પંચમ પ્રભુ, સુમતિના દાતાર; સર્વ વિશ્વનાયક વિભુ, અરિહંત અવતાર. ૧ સાત્વિક ગુણની શક્તિથી, બાહ્ય પ્રભુતા ધારી ચિદાનંદ પ્રભુતા ભલી, આંતર નિત્ય છે પ્યારી. ૨ તુજમાં મનને ધારીને એ, નિઃસંગી થાનાર; કર્મ કરે પણ નહીં કરે, તુજ ભક્તો નર નાર. ૩
સુમતિનાથ સ્તુતિ. સન્મતિ ધારે દુર્મતિ, ત્યાગી જે નર નારી; સુમતિ પ્રભુ ભક્તો ખરા, નીતિ રીતિ ધારી, સુમતિ ગ્રહી શુદ્ધ ભાવથી, આત્મભાવે રમંતા; નિશ્ચય ન્ય સુમતિ પ્રભુ, આપ આપ નમંતા. ૧

Page #376

ગામાસી દેવવંદન—શ્રીબુદ્ધિસાગરસૂરિષ્કૃત
પદ્મપ્રભુ ચૈત્યવંદન.
નવધા ભકિતથી ખરી, પદ્મપ્રભુની સેવા; સેવામાં મેવા રહ્યા, આપ બને જિનદેવા, ૧ નવધા ભક્તિમાં પ્રભુ,પ્રગટપણે પરખાતા; આઠ કર્મ પડદા હઠે, સ્વયં પ્રભુ સમજાતા. ૨ પદ્મપ્રભુને ધ્યાવતાં એ, પૂર્ણ સમાધિ થાય,હૃદય પદ્મમાં પ્રકટતા, આત્મ પ્રભુજી જણાય. પદ્મપ્રભુ સ્તુતિ,
૩૬૯
પદ્મપ્રભુને દેખતાં, દેખવાનું નબાકી; પદ્મપ્રભુને માવતાં, બને આતમ સાખી: પદ્મપ્રભુમય થઈ જતાં, કાઇ કર્મ ન લાગે, દેહ છતાં મુકિત મળે,જીત ડ ંકા વાગે ૧ સુપાર્શ્વનાથ ચૈત્યવદન,
સુપાર્શ્વનાથ છે સાતમા, તીર્થંકર જિનરાજા; પાસે પ્રભુ સુપાર્શ્વ તા, આતમ જગના રાજા, ૧ આતમમાં પ્રભુ પાસ છે, બાહિર મૂર્ખ શેાધે; અંતરમાં પ્રભુ ધ્યાનથી, જ્ઞાની ભકતા મેાધે. ૨ દ્રવ્ય ભાવથી
વદીએ એ, ધ્યાઇજે પ્રભુ પાસ; એક વાર પામ્યા પછી, ટળે નહી વિશ્વાસ, ૩
સુપાર્શ્વનાથ સ્તુતિ,
.
ને જ્ઞાનથી, સુપાર્શ્વને ધ્યાવેા; જડમાં સુખ કયારે નહી, એવા નિશ્ચય લાવા; પ્રભુ પાસે નહી
શુદ્ધ પ્રે...

Page #377

દેવવનમાલા
આંતરું, એવું જેને ભાસે; જૈન મટી જિન તે બની, પૂર્ણાનંદે વિલાસે. ૧
ચંદ્રપ્રભુ ચૈત્યવંદન.
અનંતચંદ્રની જ્યેાતિથી, અનંત જ્ઞાનની જ્યાત; ચંદ્ર પ્રભુ પ્રણમું સ્તવું, કરતાં જગ ઉદ્યોત. ૧ અસખ્ય ચંદ્રો ભાનુ, ઇન્દ્રો જેને ધ્યાય; પરબ્રહ્મ ચંદ્ર પ્રભુ, જગમાં સત્ય સુહાય. ૨ શુદ્ધ પ્રેમથી વદતાં એ, અસંખ્ય ચંદ્રના નાથ; બુદ્ધિ સાગર આતમા, ટાળે પુદ્ગલ સાથ.
ચંદ્રપ્રભુની સ્તુતિ.
ચંદ્રપ્રભુ વિભુ ઉપદિશે, જૈન ધર્મ તે સાચા; નય સાપેક્ષાએ ખરા, તેમાં ભળ્યા રાચા; આત્મજ્ઞાનને ધ્યાનથો, કરે. આત્મની શુદ્ધિ; શુદ્ધાતમ ચંદ્રપ્રભુ, થાતાં આનંદ ઋદ્ધિ. ૧
શ્રો સુવિધિનાથ ચૈત્યવંદન.
સુવિધિનાથ સુવિધિ દિયે, આત્મશુદ્ધિના હેત; શ્રાવક સાધુ ધર્મ છે, તેના સહુ સ ંકેત. ૧ દ્રવ્ય ભાવ વ્યવહાર ને, નિશ્ચય સુવિવિધ બેશ, જૈન ધર્મની જાણતાં કરતાં રહે ન લેશ. ૨ શુદ્ધાતમ પરિણામમાં એ, સ

Page #378

ચામાસી
દેવવંદન—શ્રીબુદ્ધિસાગરસૂરિષ્કૃત.
સુવિધિ સમાય; આતમ સુવિધિનાથ થઈ, ચિદાનંદમય
થાય. ૩
૩૭૧
શ્રી સુવિધિ જિન સ્તુતિ. આત્મિક શુદ્ધિની સુવિધિ, દ્રવ્ય ભાવથી સાચી; બાહ્યાંતર કિરિયા ભલી, સ્વાધિકારે રાચી; કરતાં ચિદાનંદ પરતિ, એજ સુવિવિધ સાહે; ત્રણ જગતના લેાકનાં, મન વિવિધ માહે. ૧ શ્રી શીતલનાથ ચૈત્યવંદન.
આત્મિક ધની શુદ્ધતા, કરીને શીતલનાથ, સ લેાક શીતલ કરા, સાચા શિવપુર સાથ. ૧ ધર્મ સુવિધ આદરી, શીતલ થયા જિનદ; સમતાથી શીતલ પ્રભુ, આતમ સ્વયં મહેન્દ્ર. ર સમતાશીતલતા થકીએ,શીતલ પ્રભુ થવાય; બુદ્ધિસાગર આતમા,પૂર્ણાનંદસહાય.૩ શીતલપ્રભુ સ્તુતિ.
શીતલ પ્રભુ શીતલ કરે, ભજે શીતલ ભાવે; શમ શીતલતા ધારતાં, સહુ સતાપ જાવે; રાગ દ્વેષ નિવા-રીને, આપ શીતલ થાવા; આતમને શીતલ કરો, સત્ય નિશ્ચય લાવેા. ૧
શ્રેયાંસનાથ ચૈત્યવંદન.
સર્વે ભાવ શ્રેયા વર્યા, શ્રી શ્રેયાંસ જિષ્ણુ દ; આત્મઃ

Page #379

૩૭૨
દેવવંદનમાલા
શીતલતા ધારીને, ટાન્યા મોહના ફંદ. ૧ ઉપશમાં ક્ષયોપશમ અને ક્ષાયિક ભાવે જેહ; સત્ય શ્રેયને પામતે, સ્વયં શ્રેયાંસ જ તેહ. ૨ શ્રી શ્રેયાંસ પ્રભુ સમે એ, નિજ આતમને કરવા; વંદો ધ્યા ભવિ જના, ઘરે ન જડની પરવા. ૩
શ્રી શ્રેયાંસ જિન સ્તુતિ. દ્રવ્ય ભાવથી શ્રેયને, નિજ આત્માનું જાણ; જાણી આચારે મૂકશે, પુરૂષાર્થને આણે: આત્મજ્ઞાન ને સડિક્યા, વડે શ્રેયને સાધે; શ્રેયાંસ પ્રભુની પેઠે સહુ, પૂર્ણ શ્રેયેજ વાળે. ૧
શ્રી વાસુપુજ્ય ચૈત્યવંદન. ક્ષાયિક લબ્ધિ શ્રેયથી, વાસુપૂજ્ય જિનદેવ, થયા હદયમાં જાણીને, કરો પ્રભુની સેવ.૧ચિદાનંદ વસુતા વર્યા, વિશ્વ પૂજ્ય જિનરાજ; વાસુપૂજ્ય નિજ આતમાં, કરશો સાધી કાજ. ૨ પ્રભુમય થઈ પ્રભુ સેવતાં એ, સ્વયં પ્રભુ જિન થાય; અનંત કેવલ જ્ઞાનની, જ્યોતિ જ્યોત સુહાય. ૩
શ્રી વાસુપૂજ્ય સ્તુતિ. - આતમ વાસુપૂજ્ય છે, કરો આવિર્ભાવ: નિશ્ચય

Page #380

માસી દેવવંદન-શ્રીબુદ્ધિસાગરસૂરિકૃત.
૩૭૪
નય દષ્ટિ બળે, બ્રહ્મ ભાવના દાવે; વાસુપૂજ્યના ધ્યાનથી, વાસુપૂજ્યજી થાવો; ધ્યાન સમાધિ એકતા, લીનતાથી સુહા. ૧ ,
વિમલનાથ ચિત્યવંદન. આત્મિક સિદ્ધિ આઠ જે, આઠ વસુના ભેગી; આત્મ વસુ પ્રગટાવીને, નિર્મલ થયા અયોગી. ૧ કરી વિમલ નિજ આતેમા, થયા વિમલ જિનરાજ; પ્રભુ પેઠે નિજ વિમલતા, કરવી એ છે કાજ. ૨ આત્મ વિમલતા જે કરે છે, સ્વયં વિમલ તે થાય; વિમલા પ્રભુ આલંબને, વિમલપણું પ્રગટાય. ૩ -
* વિમલ જિન સ્તુતિ. આત વૈદ્રને વારીને, મન નિર્મલ કરવું; એવી પ્રભુની પૂજના, એહ બાન છે રવું, વિમલ પ્રભુ જગ ઉપદિશે, સહ નિર્મલ થા; વિમલ થવું નિજ હાથમાં, શાને વાર લગાવો. ૧
અનંતનાથ ચિત્યવંદન. વિમલાત્મા કરીને પ્રભુ, થયા અનંત જિનેશ; અનંત જ્યોતિર્મય વિભુ, નહી રાગને દ્વેષ. ૧ અનંત જીવન જ્ઞાનમય, આનંદ સહજ સ્વભાવે; દ્રવ્ય ક્ષેત્ર ને.'

Page #381

-
૪
દેવવંદનમાલા
કાલથી, ભાવથી સત્ય સુહાવે. ૨ અનંત રત્નત્રયી વર્યા એ, અનંત જિનવર દેવ; બુદ્ધિસાગર ભાવથી, કરવી ભકિત સેવ. ૩
• અનંતનાથ સ્તુતિ.
અનંત આતમ દ્રવ્યથી, ક્ષેત્ર કાલ ને ભાવે; જાણે અંત ન થાય છે, આઠ કર્મ અભાવે; દ્રવ્ય ક્ષેત્ર કાલ ભાવથી, અંતકર્મને આવે; અનંતનાથ જશુવતા, બ્રહ્મ અંત ન થાવ. ૧
ધર્મનાથ ચત્યવંદન. પન્નરમાં શ્રી ધર્મનાથ, વંદુ હર્ષોલ્લાસે; અનંત આતમ ભાખિયો, કેવલજ્ઞાન પ્રકાશે. ૧ આત્મ ધર્મ છે આભમાં, જડમાં જડનાં ધર્મો વસ્તુ સ્વભાવે ધર્મ છે, સમજી ટાળે કર્મો. ૨ ચિદાનંદ ધર્મજ ખરે એ, ધર્મ ન તેજડમાંહ્ય, આત્માણ જડ વિષયમાં, મળે ન આનંદ ક્યાંયે. ૩
ધમનાથ સ્તુતિ. ધર્મ પ્રભુ કહે આત્મનો, ધર્મ ગુણ પર્યાય; સમજેતેં સહજથી, તે ધમી સુહાયો; ધર્મનાથ નિજ આતમા, કરે આવિર્ભાવે; અજ્ઞ ની ધર્મ પત્થ સહ, ટળે આત્મ સ્વભાવે. ૧.

Page #382

ચામાસી દેવવંદન–શ્રીબુદ્ધિસાગરસૂરિકૃત.
શાંતિનાથ ચિત્યવંદન. દર્શન જ્ઞાન ચારિત્રથી, સાચી શાંતિ થા; શાંતિનાથ શાંતિ વર્યા, રત્નત્રયી સ્વભાવે. ૧ તિરોભાવનિજ શાંતિને, આવિર્ભાવ જે થાય; શુદ્ધાતમ શાંતિ પ્રભુ, સ્વયં મુકિત પદ પાય. ૨ બાહ્ય શાંતિને અંત છે એ, આતમ શાંતિ અનંત; અનુભવે જે આત્મમાં, પ્રભુપદ પામે સંત. ૩
શાંતિનાથ સ્તુતિ. શાંતિ મળે નહી લક્ષ્મીથી, નહી રાજ્યના ભેગે; શાંતિ મળે નહી કામથી, બાહ્ય સત્તા પ્રાગે: શાંતિ ન રામ દ્વેષથી, સહુ વિષયને વામે; શાંતિ જિનેશ્વર ભાખતા, શાંતિ આતમ ઠામે. ૧ શાંતિ ન ક્રોધ ને માનથી, તેમ માયા ને લોભે; શાંતિ ન શાસ્ત્રાભ્યાસથી, જડમાં મન થોભે; શાંતિ ન બાહ્ય પદાર્થથી, હું ને મારૂં માને; સર્વ જિનેશ્વર ભાખતા, શાંતિ આતમ સ્થાને. ૨ સંકલ્પો ને વિકલ્પથી, મન શાંત ન થાવે; અજ્ઞાનને મોહ ભાવથી, કેઈ શાંતિ ન પાવે; નામરૂપ નિર્મોહથી, જિનવાણી જણાવે; શાંતિ આતમમાં ખરી, અનુભવથી આવે. ૩ મનને મારતાં આત્મમાં, સત્ય

Page #383

૩૭૬
દેવવંદનમાલા
શાંતિ સ્વભાવે; મન સંસાર ને મુકિત છે, સમજે શિવ થા; આતમમાં મન ઠારતાં, નિજ પાસ છે શાંતિ; શાસન દેવી સહાયથી, રહે નહિ કે ભ્રાન્તિ. ૪
- શાંતિનાથ સ્તવન.
સમકિત દ્વાર ગભારે પેસંતાજી એ રાગ. - શાંતિ જિનેશ્વર પરમેશ્વર વિભુજી, ગાતાં ને થાતાં હર્ષ અપાર રે; શાંતિ સ્મરંતાં પ્રગટે શાંતતાજી, સહજ યોગે નિર્ધાર રે. શાં. ૧ મનમાં છે મેહ જ તાવત. દુ:ખ છે જ, મેહ ટળ્યાથી સાચી શાંતિ રે, તમને રજથી નહી શાંતિ આત્મની જી, સાત્વિક શાંતિ છેવટે શાંતિ રે. શાં. ૨ દેહને મનમાં શાંતિ નહી ખરી જ, શાંતિ ન બાહિર ભોગે થાય રે; યાવત મનમાં સંકલ્પો જાગતાજી, તાવતુ ન શાંતિ સત્ય સહાય. શાંટ ૩ શાંતિ અનુભવ આવે સમપણે છે, ઉપશમ આદિ ક્ષાયિક ભાવ રે, સહજ સ્વભાવે વિકલ્પો ટળજી, શાંતિ અનંતી આતમ દાવ રે. શાં. ૪ દ્રવ્યને ભાવથી શાંતિ પામવા છે, જ્ઞાને લગાવો આતમતાન રે; શાંતિ પ્રભુમય આતમ થઈ રહે છે, બુદ્ધિસાગર ભગવાન રે. શાં. ૫

Page #384

ચારી હેમચંદન-બુદ્ધિસાગરસૂરિત
કુંથુનાથ ચેત્યવંદન. શુદ્ધ સ્વભાવે શાંતિને, પામ્યા કુંથુ જિનંદ, કુંથુન નાથ નિજ આતમા, સમજે નહિમતિમન્દ. ૧ મનની ગતિ કુંઠિત થતાં, વૈકુંઠ મુકિત પાસે; ક્રોધાદિક રે કરી, વર્તે હર્ષોલ્લાસે. ૨ બાહિર દષ્ટિ ત્યાગથી, આતમ દષ્ટિ યોગે; કુંથુનાથ ધ્યાવો સદા, નિજના નિજ ઉપયોગે. ૩
કુંથુનાથની સ્તુતિ. કુંથુનાથમય થઈને ભવ્ય, કુંથુનાથ આરાધેજી; આતમરૂપે થઈને આતમ, સિદ્ધિ પદને સાઘો; આસકિત વણુ કર્મો કરતાં, આતમ નહી બંધાયજી, કરે ક્રિયા પણ ક્રિય પિત, ઉપયોગે પ્રભુ થાયછે.
અરનાથ ચેત્યવંદન, રાગ દ્વેષારિ હણી, થયા અરિહંત જેહ; અર જિનેશ્વર વંદતાં, કર્મ રહે નહી રેહ. ૧ આતમના ઉપયોગથી, રાગ દ્વેષ ન હોય; સર્વ કાર્ય કરતાં થકાં, કર્મ બંધ નહી જોય. ૨ આત્મજ્ઞાન પ્રકાશથી એ, મિથ્યા તમ પલટાય; બુદ્ધિસાગર આત્મમાં, સહશકિત પ્રગટાય. ૩
૨૫,

Page #385

૩૭૮
દેવવંદનમાલા
અરનાથ સ્તુતિ. , કર્મ કરો પણ કર્મથી, રહે નિર્લેપ ભવ્ય જિન થાતાં પરમાર્થનાં, થાતાં કર્તવ્યો; જેન દશામાં કર્મને, કરે સ્વાધિકારે; અર જિનવર એમ ભાખતાં, શકિત પ્રગટિ છે ત્યારે. ૧ | મલિનાથ ચિત્યવંદન,
મલ્લ બની ભવ રણવિષે, જીત્યા રાગને દ્વેષ, મલિ પ્રભુ તેથી થયા, ટાન્યા સર્વે કલેશ. ૧ રાગ દ્વેષ ન જેહને, પરમાતમ તે જાણ; દેહ છતાં વૈદેહી તે, કેવલી છે ભગવાન. ૨ મલ્લિનાથ પ્રભુ બાઈને એ, ભાવ મલ્લતા પામી; કર્મ કરે પ્રારબ્ધથી, બની અંતર નિષ્કામી. ૩
મલ્લિનાથ સ્તુતિ. મલ્લિનાથ ઘટ જેહના, સર્વ મધને જીતે; આતમ મલ્લ જે જાણતો, શુદ્ધ ધર્મ પ્રતીતે; હારે ન જગમાં કેઈથી, કોઈ તેને ન મારે; મોહ શત્રુને મારતો, તેને દેવ છે વહારે. ૧
મુનિસુવ્રત ચૈત્યવંદન. ભાવ મુનિ સુવ્રતપણું, પ્રગટાવીને જેહ; મુનિ સુવ્રત પ્રભુ જિન થયા, વંદુ તે ગુણગેહ. ૧ ક્ષાયિક ભાવે આત્મમાં, ક્ષાયિક લબ્ધિ ધારી મુનિસુવ્રતને

Page #386

માસી દેવવંદન-શ્રીબુદ્ધિસાગરસૂરિકૃત.
૩૯
વંદતાં, રહે ન જડની યારી. ૨ મુનિસુવ્રતપણું આભમાં એ, જાણી પામો ભવ્ય મુનિસુવ્રત જિન ઉપદિશે, એવું નિજ કર્તવ્ય. ૩
- મુનિસુવ્રત સ્તુતિ. - સમકિત ને ચારિત્રથી, મુનિસુવ્રત થા, ઘાતી કર્મ વિનાશતાં, પ્રભુતા ઘટ પાવે, રાજયોગ ચારિત્રમાં, શુદ્ધ ઉપયોગ સમતા; મન વચ કાયની ગતિથી પરમાત્મ ૨મણતા. ૧
' નમિનાથ ચત્યવંદન. આતમમાં પ્રણમી પ્રભુ, થયા નમિ જિનરાજ નમવું ઉપશમ ક્ષાયિકે, ક્ષયોપશમે સુખ કાજ. ૧નમ્યાન જે તે ભવ ભમ્યા, નમી લહ્યા ગુણવૃંદ; નમિ પ્રભુ એ ભાખિયું, સેવા છે સુખ કંદ. ૨ આતમમાં પ્રણમી ૨હી છે, સ્વયં નમિ ઘટ જોવે; ધ્યાન સમાધિ યોગથી, આત્મ શકિત નહી ખેવે. ૩
- નમિનાથ સ્તુતિ. નમિ જિનેશ્વર સેવા ભકિત, જગની સેવા ભકિત; નિજ આતમની સેવા ભકિત, એક સ્વરૂપે શકિત; નામ રૂપથી ભિન્ન નિજાતમ, ધારી પ્રભુ જે ધ્યાવેજી; પ્રારબ્ધ છે કર્મનો ભોગી, તો પણ ભેગી ન થાવેજી. ૧

Page #387

૨૮૦
દેવવંદનમાલા
=
=
=
શ્રી નેમિનાથ ચૈત્યવંદન. બાવીશમા શ્રી નેમિનાથ, ઘોર બ્રહ્મવ્રત ધારી; શકિત અનંતી જેહની, ત્રણ ભુવન સુખકારી. ૧ ઇન્દ્ર ચંદ્ર નાગેન્દ્ર ને, વાસુદેવો ; ચક્રવર્તિઓ નેમિને, સેવે રહી અગવેં. ૨ કૃષ્ણદિક ભકતો ઘણું છે, જેની સેવા સારે; એવા પરમેશ્વર વિભુ, સેવંતાં સુખ ભારે. ૩
શ્રી નેમિનાથની થયો. દ્રવ્ય ભાવથી નેમિ સરખા, બળિયા જેને થાવેજી; જેનધર્મ પ્રસરાવે જગમાં, શુભ પરિણામના દાવેજી; શુભ તે ધર્મ પ્રશસ્ય કષાયો, કરતાં પુણ્યને બાંધે; શુદ્ધ પરિણામે વર્તતાં, મુકિત ક્ષણમાં સાધેછે. ૧ શુભ પરિણામી સમ્યગ્દષ્ટિ, શુદ્ધ ભાવને પામેજી; અશુભ કષાયો પ્રગટયા વારે, દેહાધ્યાસને વામજી: નિર્ભય નિઃસંગી બળી થઈ, કાર્ય કરે નહિ હારે જી; તીર્થકર સર્વે ઉપદેશે, પ્રભુપણું ઘટ ઘારેખ. ૨ નામ રૂપમાં નિર્મોહી થઈ પ્રભુભકતો શિવ વરતાજી; સર્વ કાર્ય કરતા અધિકારે, ભયથી ન પાછા પડતાજી; મર્દ બનીને દર્દ સહે સહુ, ધર્મ કર્મ વ્યવહારે; જ્ઞાન કર્મ ને ભકિત ઉપાસન–યોગને અંતર ધારે. ૩

Page #388

મારી દેવવંદન-શ્રીબુદ્ધિસાગરસૂરિકૃત.
૩૧.
મુકિત ભવમાં સમભાવી થઈ, ધર્મ કર્મ નહી મૂકે છે, જીવન મુકત બને હૈયે પણ, કર્તવ્યો નહી ચુકેજી; દેવ ગુરૂને કરીને સ્વાર્પણ, જૈન જિન થઈ જાતાજી શાસન દેવી સેવા સારે, ધર્મની સેવા ચહાતાજી. ૪
| શ્રી નેમિનાથ સ્તવન. પ્રથમજિનેશ્વરપ્રણમીએ જાસ સુગેધીરે કાય-એરાગ. - નેમિ જિનેશ્વર વંદીએ, બાઈજે સુખકાર; દ્રવ્ય કર્મ ને ભાવ કર્મ જેણે હણ્યાં, ધર્મ ચક્રી નિર્ધાર. નેમિ૧ ચેત્રીશ અતિશયે શોભતા, બારગુણ ગુણ વત; વાણી ગુણ પાંત્રીશના, ઘારક જિનપતિ રૂપારૂપી ભદત. નેમ૨ વીશ સ્થાનકમાંહી એકનું, આરાધન કરી બેશ; પૂર્વ ભવે તીર્થંકર નામને બાંધિયું, ટાન્યા સર્વે કલેશ. નેમિઠ ૩ ચઉ નિક્ષેપે ધ્યાવતાં, સાત નયે કરી જ્ઞાન, નિજ આતમ અરિહંતપણું જલ્દી વરે, ટાળી મોહનું તાન. નેમિ. ૪ તુજ અનુભવ જેણે , તે નહી બાંધે કર્મ; શાતા અશાતા ભગવે તે સમભાવથી; વેદે આતમ શર્મ. ૫ તિભાવ નિજ શકિતને, આવિર્ભાવ જે અંશ; તે અંશે મુકિતને મુકાતા આત્મમાં વર્તે છે સાપેક્ષ.

Page #389

૩૮૯
દેવવંદનમાલા
=
=
નેમિત્ર ૬ ધ્યાતા થય ને યાનના, પરિણમે છે અભેદ, બુદ્ધિસાગર એકતા પ્રભુની સાથમાં, પામ્યો અનુભવ એક. નેમિ. ૭
શ્રી પાર્શ્વનાથ ચૈત્યવંદન. પાર્શ્વનાથ પાસે પ્રભુ, આત્મ જ્ઞાનથી દેખે; જડ. વણ આતમ ભાનથી, પ્રકટ પ્રભુ નિજ પેખે. ૧ જલધિમાં તારે યથા, ખેલે સ્વેચ્છાભાવે; તથા જ્ઞાની જડ વસ્તુમાં, ખેલે જ્ઞાન સ્વભાવે. ૨ પંચ વર્ણની માટીને, ખાઈ બને છે વેત; શંખની પેઠે જ્ઞાની બહ, નિઃસંગી સંકેત. ૩ દેખે અજ્ઞાની બહિર, અંતર દેખે જ્ઞાની; જ્ઞાનીના પરિણામની, સાક્ષી કેવલ જ્ઞાની. ૪ જ્ઞાનીને સહુ આગ્ન, સંવરરૂપે થાય; સંવર પણ અજ્ઞાનીને, આસ્રવ હેતુ સુહાય. ૫ પાર્થ પ્રભુએ ઉપદિશ એ, જ્ઞાન અજ્ઞાનનો ભેદ: બુદ્ધિસાગર આત્મમાં, જ્ઞાનીને નહી ખેદ. ૬
પાર્થ પ્રભુની સ્તુતિ. - પાર્થ પ્રભુ બોલે જગ લોકો, મેહ થતે મનમાંથી રોકો; પાડે નહિ દુ:ખ પડતાં પોકે, ઉદ્યમથી પગ ઠોકે. જૈન ધર્મ જગમાં પ્રસરા, સંધ ભકિત

Page #390

માસી દેવવંદન–શ્રીબુદ્ધિસાગરસૂરિકૃત
૩૮૩
આચારે લાવે; માનવ ભવને લેશે હા, નિશ્ચય એ લાવો; જન ધર્મ શત્રુઓ હઠાવો, સંધની રક્ષામાં લય લાવો; તન મન ધનનો ભોગ ધરાવે, નિશ્ચય મુકિત પાવો. જેમાં જિનમાં નહી ભેદ, ભકિતમાં નહી ઘારે ખેદ; પ્રભુ થવાની એહ ઉમેદ, નિર્મોહી થઈવેદ. ૧ જૈન ધર્મ જગમાંહી પ્રચાર, નામર્દાઈ ભીતિ વારો; સંઘોન્નતિને કરો સુધારો, શ્રધા ઉદ્યમ ધારો. આત્મરૂપ જેન ધર્મને પ્યારે, ધારી માનવ ભવ નહિ હારો, જૈનો માટે દેહને ધારે, તેથી મુકિત આરો. જેના દોષ : સામું ન જોશ, તેથી પાપ મલીનતા દેશે; વંશ પરંપર ઉન્નત રહેશે, નહિ તો દુ:ખથી રોશ. માટે જાગી એજ્યથી રહેશો, સંપી હાય પરસપર લેશે પરસ્પર ઉપકારને વહેશે, સહુ જિનને સંદેશ. ૨ સંઘની રક્ષા માટે જીવો, શ્રત જ્ઞાન છે જગમાં દીવો; ધન્ય જૈન છે જે મરજીવો, પ્રભુ વચનામૃત પીવો. જન ધર્મ સમ કોઈ ન ધર્મ, બીજા સર્વે છડો ભર્મ, જેથી પામે સાચું શમ, અધિકારે કરે કર્મ. જાની થઈ કર્મોને કરવાં, મહાજનનાં કર્મો અનુસરવાં અનાસકિતએ

Page #391

દેવવ ઇનમાલા
હાય ન પરવા, મિથ્યા વ્હેમા હરવા. એવુ જિનની વાણી પ્રકાશે, મેહ રહે નહી તેની પાસે; કાર્ય કરે પણ ફળ નહી વાંછે, સ્વયં પ્રભુ એ વિલાસે. ૩ દ્રવ્ય ભાવ સહુ શકિત પ્રકાશા, બનેા ન આકિતના દાસેા; જીવન મંત્રોના વિશ્વાસેા, ધારી પ્રભુ થઇ જાશે. જેનેાનુ જૈનાને આપા, સંધની સેવાથી જગ વ્યાપે; અશિકિત ટળશે સહુ પાપા, દુ:ખીનાં દુ:ખ કાપો. પદ્માવતી ધરણેદ્રની ભકિત, પ્રગટે જનામાં સહુ શકિત; ટાળતાં દુર્મતિ આસકિત, આતમ ઈશ્વર વ્યકિત. સર્વ સ્વાર્પણે ભાગી થાશેા, જડતા શુષ્કપણુ નહિ પાા; દેહાધ્યાસાદિક અધ્યાસા, ટાળી સુખિયા થાશે।. ૪
શ્રી પાર્શ્વનાથ સ્તવન.
૩૮૪
·
આતમ પાર્શ્વ પ્રભુના પ્રેમને, અંતર ધારો રે લાલ; પ્રગટે જે જે કષાયા ચિત્તમાં, તેહને વારો રે લેાલ, આતમ૦ ૧ પ્રભુના જૈન ધર્મીમાં શંકા, આદિ નહી કરો રે લાલ, ગુરૂ ને ધર્મની સંધની રક્ષા, માટે ઝટ મરો રે લેાલ. આ૦ ૨ જગમાં જેનેા વધવા હેતકે, સહુ સ્વાર્પણુ કરો રે લેાલ; સાધર્મિક દેખીને

Page #392

ચામાસી દેવવંદન–શ્રીબુદ્ધિસાગરસૂરિકૃત.
૩૮૫ સ્વાર્પણ, પ્રીતિ ઘટ ઘરે રે લોલ. આ૦ ૩ જિન ને જૈનની સેવા ભકિતમાં, ભેદ ન એક્તા રે લોલ પ્રભુજી સંધની સેવા તે તુજ, સેવા વિવેકતા રે લોલ. આ૦ ૪ સેવા ભકિતમાં છે અભેદ કે, પ્રભુને ભકતમાં રે લોલ; પ્રભુજી એ મુજ વિશ્વાસ છે, વ્યાપ્યો રકતમાં રે લોલ. આ૦ ૫ પ્રભુની ગુરૂની સંધની સેવા, ભકિત એક છે રે લોલ; જૈનમાં જિનપણું નિરખાતું કે, સ્વાર્પણ ટેક છે રે લોલ. આ૦ ૬ સેવા ભકિત વિના નહી જ્ઞાનને, કર્મ યોગીપણું રે લોલ સેવા ભકિતથી દિલ શુદ્ધિકે, નિશ્ચય એ ભણું રે લોલ. આ૦ ૭ ભકતાને પ્રભુ ભાવે સેવતાં, વ્યકત પ્રભુપણું રે લોલ થાત યોગી આતમ દેવકે, ક્ષણમાં જિનપણું રે લોલ. આ૦ ૮ પ્રભુજી તું વંદે છે સંઘને, તે છે મોટકે રે લોલ. પ્રભુજી તેની આગળ હું છું, સાથી છેટકો રે લોલ, આ૦ ૯ પ્રભુજી જીવન મુકત થતાં હૈ, એમ ઉપદેશિયું રે લોલ; પ્રભુજી સંધની સેવા ભકિતમાં, મુજ મન ઉદ્ઘચ્યુંરે લોલ. આ૦ ૧૦ પ્રભુજી સેવા ભક્તિના અંશથી, સિધ્ધપણું થતું રે લોલ; પ્રભુજી ધર્મ કર્મ વ્યવહારથી, સંઘપણું છતુ રે લોલ: આ

Page #393

૩૮૬
દેવવંદનમાલ
૧૧ કેવલ જ્ઞાનીને વ્યવહારકે, કરવાને ખરો રે લોલ તેથી તીર્થોન્નતિ કે શીખ એ, ભકતો દિલ ઘરો રે લોલ. આ૦ ૧૨ પ્રભુજી તુજ પર અણુ સમ પ્રેમકે, જેને ઉપરે રે લોલ; પ્રભુજી ધારે તે લહે મુકિતકે, ભવસાગર તરે રે લોલ. આ૦ ૧૩ સંઘની દ્રવ્ય ને ભાવથી ઉન્નતિ, હેતુ મુજ સહુરે લોલ; સ્વાર્પણ કીધું એમાં તાઘરી, ભકિત સહ લહેરે લોલ. આ ૧૪ સંઘની ભકિતમાં નહિ દોષની, દષ્ટિ ભકતને લોલ; પ્રભુજી બુદ્ધિસાગર ભકતમાં, ધન્ય છે રકતને રે લોલ. આ૦ ૧૫
શ્રી મહાવીર ચૈત્યવંદન. ત્રેવીસ તીર્થકર કહ્યા, અનંત શકિતનાથ; પ્રભુ મહાવીરે સેવતાં, જીવો થાય સનાથ. ૧ પ્રભુ મહાવીર વર્ધમાન, ચોવીશમાં જિનરાજ; કલિમાં મહાવીર જે બને, તેહ કરંત રાજ. ૨ દ્રવ્ય ભાવ બાહિર ને, અંતર મહાવીર થાવા; મહાવીર પ્રભુને ભજે, થશે જગતમાં ચાવા. ૩ વીર બનીને વીરને, સેવંતાં છવાય; કલિમાં વીર થયા વિના, જીવતાંજ મરાય. ૪ દ્રવ્ય ભાવ શકિતવડે એ, જીવવું તે વીરભકિત; બુદ્ધિસાગર વીરની, થાવું આતશકિત. ૫,

Page #394

માસી દેવવંન–શ્રીબુદ્ધિસાગરસૂરિકૃત
શ્રી વોરજિન સ્તુતિ. વીર પ્રભુમય જીવન ધારે, સર્વ જાતિ શકિતથી; દોષો ટાળી સદ્ગુણ લેશો, બનશો મહાવીર વ્યકિતથી; અમે પણ હિમ્મત નહિ હારે; કાર્યોની સિધ્ધિ કરે; વીર પ્રભુ ઉપદેશે કાંઈ; અશક્ય નહિ નિશ્ચય ઘો. ૧ ભાવી ભાવને માની લેઈ, ઉદ્યમ નહિ મૂકો જ; કર્મ પ્રમાણે થાશે માની, આળસુ નહિ ક્યારે બને; મૃત્યુ પાસે આવે તોપણ, ઉદ્યમ શ્રદ્ધા રાખશે; સર્વે તીર્થકર ઉપદેશે, તેથી શિવફલ, ચાખશો. ૨ શ્રુતજ્ઞાનીને ઉદ્યમથી, સિધિ સહુ વાતે થતી; માટે કાર્યોઘમ નહિ ચૂકો, ભૂલો નહિ ઉદ્યમ ગતિ; કલિયુગમાંહી સંઘ ચતુર્વિધ, ઉદ્યમથી ચઢતી લહે; મહાવીરની વાણી સમજાતી, ભકતોને શકિત વહે.૩ શકિત અનંતી આતમમાંહી, ભૂલી ક્યાં ભૂલા ભમો. આત્મશ્રદ્ધા રાખે ભવ્ય, દુષ્ટ વૃત્તિઓ દ; સત્ય શર્મ છે આતમમાંહી, જડમાં સુખ આશા તજે; સિધ્ધાયિકા હાય કરંતી, ઉદ્યમથી મુકિત સજો. ૪
શ્રી મહાવીર પ્રભુનું સ્તવન, - એ ગુણ વિર તણે ન વિસારૂં-એ દેશી. -
પ્રભુ મહાવીર વંદુ ગાવું, ધ્યાવું જગ ઉપકારી

Page #395

૩૮૮
દેવવંદનમાલા
રે; પ્રભુ મહાવીર ભજતાં, મહાવીર થાતા નર ને નારીરે. પ્રભુ૦૧ તુજ વચનામૃત માનસ સરવર, હંસ બનીને ઝીલ્યારેક અનુભવમૌતિક ગ્રહણ કરીને, શુધ્ધ સ્વરૂપે ખીલ્યારે. પ્ર૨ નંદનવન સમ હારાં વચનો, શાંતિ તુષ્ટિ કરનારાંરે; ઉપશમ ક્ષયોપશમને ક્ષાયિક, આરોગ્યનાં દેનારાં રે. પ્ર. ૩ વિષ્ણુ જ્યોતિથી અનંત જ્યોતિ, તાઘરી અનુભવે દીઠી રે; સાકરથી પણ અનંત ગુણી, તાહ્યરી વાણી મીઠીરે. પ્ર૪ વિશ્વોદ્ધાર કર્યો જન્મીને, આત્મસ્વરૂપ જણવીરે; પશુ ટાળીને માનવ કીધા, અને હિત લાવી. પ૦પધન્ય પિતા સિદ્ધાર્થ ભૂપતિ, ધન્ય છે ત્રિશલા માતા રે, ધન્ય છે ક્ષત્રિયકુંડ નગરને, આર્યભૂમિ ધન્ય ભ્રાતા રે. પ૦૬ તુજ વચનામૃત પાન કર્યાથી, મારી ચક્ષુ ખલીરે, તુજ ગુણ ધ્યાન સમાધિયોગે, મિથ્યા ભ્રમ ગો ભૂલી. પ્ર૭ આત્મમહાવીર તીર્થકર સહ, નામ અનેકને એકરે; પરમબ્રહ્મ સ્વરૂપ પ્રકારયું, પ્રગટયા પૂર્ણ વિવેકરે. પ્ર. ૮ બાહિરાંતર દ્રવ્ય ભાવથી, મહાવીર થાવા કાજે, કલિયુગની પૂર્વે તું પ્રગટયે, સર્વ પ્રભુ શિર છાજેરે. પ્ર. ૯ સર્વ વાતમાં મહાવીર થાવું,

Page #396

ચોમાસી દેવવંદન-શ્રીબુદ્ધિસાગરસૂરિકૃત ૩૯ મહાવીર સિન ઉપરે; કલિયુગમાં જેમાં મહાવીર, પ્રભુતા ચિત્ત પ્રવેશે. પ્ર. ૧૦ સર્વ વીરમાં મહાવીર બનવું, સર્વાશ્રમમાં ભારે; બાહ્ય શકિત ને આત્મશકિતથી, જીવ્યું જગમાં જવેરે. પ્ર. ૧૧ જે ગુણકર્મો મહાવીર થાવા, માટે છે ઉપયોગી રે; તે ગુણ. કર્મો ગ્રહણ કરીને, થાશું આતમ યોગીરે. પ્ર. ૧૨ ઉત્પત્તિ વ્યય ધ્રુવતામય છે, મહાવીર જગમાં એકરે; તેના ગુણ કર્મો પ્રગટાવો, એ છે સેવા ટેકરે. પ્ર. ૧૩ દ્રવ્ય ભાવથી સર્વ શકિતમય, કલિયુગમાંહી થાવું રે; આપત્કાલે આપદુ ધર્મે, રહેવું એ સમજાવ્યું. પ્ર. ૧૪ આતમમાંહી અનંત ધર્મો, જાણી વીરને એવોરે; બુદ્ધિસાગર આત્મ મહાવીર, એકજ દેવોને દેવરે.. પ્ર. ૧૫
શ્રી સિદ્ધાચલ ગિરિનું સ્તવન. સિદ્ધાચલ યાત્રા કરો, ભવી સાચા ભાવે; શત્રજયને સેવતાં, રોગ શાક ન આવે. સિ૧ દ્રવ્યથી શત્રુંજય ગિરિ, ભાવે આતમ પોતે; ધ્યાન સમાધિ યોગથી, મળ જ્યોતિ જ્યોતે. સિત્ર ૨ શત્રુંજયગિરિ નામ સહ, આતમનાં પ્રમાણેદ્રવ્ય તે ભાવનો હેતુ.

Page #397

૩૯૦
દેવવંદનમાલા
છે, એ નિશ્ચય આણે. સિ૦ ૩ આત્મા અસંખ્ય પ્રદેશ છે, તેમગિરિ પ્રદેશે; સમક્તિ પ્રગટે આદિમાં, આદિનાથ મહેશો. સિ. ૪ દ્રવ્ય ને ભાવ સાપેક્ષથી, જેવા ભાવે ભક્તિ; તેવા ફલને પામશો, તેવી થાશેવ્યક્તિ. સિપ આદયિક ભાવથી સેવતાં, કેઈ ઉપશમ ભાવે; ક્ષયોપશમ ક્ષાયિકથી, ભાવ સમફલ પાવે. સ. ૬દ્રવ્ય તીર્થ જેથી થયાં, ભાવતીર્થોદ્ધાર; વિમલાચલવેગે વસે, જ્ઞાની થઈ નરનાર. સિ૦૭ આત્મિક શુદ્ધોપયોગથી, પોતે તીર્થ છે દે; બુદ્ધિસાગર તીર્થ છે, શુદ્ધ આતમ સ્નેહે. સિ૦ ૮
શ્રી અષ્ટાપદ ગિરિનું સ્તવન. અષ્ટાપદ ગિરિ સેવના, ભવો ભાવથી પામે; અષ્ટ કર્મને જીતીને, ઠરે મુક્તિ ઠામે. અ૦૧ દ્રવ્યથી અષ્ટાપદ ગિરિ, ભાવે આતમ પતે; આઠ પગથિયાં યોગનાં, આરેહવાં તે. અર યમ નિયમ આસન અને, પ્રાણાયામ એ ચાર; હઠનાં પગથિયાં ચાર છે, ચાર સહજનાં ધાર. અ. ૩ પ્રત્યાહાર ને ધારણ, ધ્યાન સત્ય સમાધિ; શુદ્ધાત્મ દર્શન પ્રાપ્તિ છે, નાસે -આધિ ઉપાધિ. અ૦૪ ચોવીશ તીર્થકરતણી, મૂર્તિઓ
I
!

Page #398

ચામાસી
દેવવંદન—શ્રીબુદ્ધિસાગરસૂરિષ્કૃત
દેખે; દર્શન વદન ધ્યાનથી, માહભાવ ઉવેખે. અ૦ ૫ આઠ પગથિયાં પર ચઢી, પરમાતમ જોવે; બુધ્ધિસા-ગર આતમા, સિધ્ધ મહાવીર હાવે. અ૦ ૬ આબુગિરિનું સ્તવન,
આબુ પર્યંત રળિયામણારે લાલ, જિનમ ંદિર જયકારરે; વિમળશાહે કરાવીયાંરે લાલ, જિન પ્રતિમા સુખકારરે. આ૦૧ વસ્તુપાલ ને તેજપાલનાંરે લાલ, મંદિર દેવ વિમાનરે; જિન પ્રતિમાને વદતાંરે લાલ, પ્રગટે હ અમાનરે. આ૦ ૨ અચલગઢ જિન મંદિરારે લાલ, વઢ્ઢા પૂએ ભવ્યરે; આતમ ગુણુ પ્રગટાવવા૨ે લેાલ, માનવ ભવે કર્તવ્યરે. આ૦ ૩ જિન મંદિર બીજા ભલાંરે લાલ, દર્શનથી દુ:ખ જાયરે; ધ્યાન સમાધિ સ્થિરતા વધેરે લાલ, આરોગ્ય આનંદ થાયરે.
આ ૪ દ્રવ્ય ને ભાવ બે ભેદથીરે લાલ, યાત્રા કરતાં બેશરે; બુદ્ધિસાગર આત્મમાંરે લેાલ, સહજાનંદ હંમેશરે. આ૦ ૫
શ્રી સમેતશિખર ગિરિનું સ્તવન.
૩૯૧
સમેતગિરિ અતિ શાભતારે લાલ, સિદ્ધયા તીર્થ - કર વીશરે; દ્રવ્ય ભાવ યાત્રા કરેરે લાલ, વિધટે રાગ

Page #399

દેવવામા
--
ને રીસરે. સત્ર ૧ જિન મંદિર પ્રભુ વંદતા રે લોલ, આનંદ પ્રગટે અપાર રે; યાત્રા કરે અનુભવ થતું રે લેલ, નાસે કમ વિકારરે. સત્ર ૨ ભાવ સમેત શુદ્ધાતમારે લોલ, દર્શન સ્પર્શન થાયરે; અનુભવ જ્ઞાને ધ્યાવતાંરે લોલ, પોતે પ્રભુપદ પાયરે. સ૦ ૩ સાધન યોગે સાધ્યની સિદ્ધિ છેરે લોલ, મન શુધ્ધિના ઉપાયરે; જે જે દ્રવ્યથી કરવા ઘટેરે લોલ, કરવા તેહિત લાયરે. સ૦ ૪ દ્રવ્ય ને ભાવથી જિન પ્રતિમા ભલીરે લોલ, દ્રવ્ય ને ભાવથી જિન સેવરે; બુધિસાગર આતમારે લ, આવિર્ભાવ દેવરે. સ. ૫
શ્રી ગિરનાર નેમિજિન સ્તવન. ( સમતિ દ્વારા ગભારે પસતાજી એ રાગ. )
ગિરનાર પર્વત નેમિ વંદતરે, ધ્યાવતાં શિવ સુખ થાયરે; દીક્ષા કેવલને મુક્તિ નેમિનીજી, કલ્યાણ ભૂમિ સુહાયરે. ગિ, ૧ નેમિનાથ ગુણ ગાવંતા, ગુણ પ્રકટે નિર્ધારરે; કારણ પામી કારજ સંપજે, યાત્રા કરે સુખકારરે. ગિ, ૨ નેમિ જિનેશ્વર મંદિર શોભતું જી, સ્વર્ગ વિમાન સમાનરે; નેમિ પ્રતિમા દર્શન કરે છે, નાસે દેષની ખાણ. ગિ. ૩ નેમિ

Page #400

આ ચામાસી દેવવંદન–શ્રીબુદ્ધિસાગરસૂરિકૃત
૩૯૩
જિનેશ્વર સરખે આતમાજી, નેમિના ધ્યાનથી થાયરે; ટળે ઉપાધિ આધિ યાત્રથીજી, નિવૃત્તિ સત્ય પ્રગટાયરે. ગિ૪ નિવૃત્તિ માટે તીર્થની સેવનાજ, આતમ નિઃસંગ થાયરે; બુધિસાગર આત્મનીજી, શુધ્ધદશા પ્રગટાયરે. ગિ ૫
સર્વ સાધારણ તીર્થ સ્તવન. સર્વ તીર્થ જયકાર, નમું હંસર્વ તીર્થ જયકાર; તારે તે તીર્થ જ સાર. નમું ૦૧ ઉર્વ લોકને અધેલોકે સહુ, તીર્થ જે ચાર નિક્ષેપ; મૃત્યુલોકમાં સ્થાવર જંગમ, તીર્થ ભજે નહી લેપ. નમું ૧ વ્યવહાર ને નિશ્ચય તીર્થો, ઉપાદાન નિમિત્ત; દર્શન જ્ઞાન ને ચારિત્ર તીર્થજ, સેવ્યાં આત્મ પવિત્ર. નમું ૦ ૨ આમોન્નતિને આત્મ શુધ્ધિકર, સંઘોન્નતિકર જેહ, ગુરૂ દેવાદિ તીર્થો સર્વે, નમીએ બાઈએ એહ. નમુંo ૩ સંઘ ચતુર્વિધ સંખ્યાવૃધિ, સેવા ભક્તિ સાર; જંગમતીર્થથી સ્થાવર તીર્થજ,પ્રગટે છે હિતકાર,નમું. ૪ આતમ તીર્થ છે સર્વ તીર્થને, નાયક મુખ્યાધાર; આત્મશુઘિકર સર્વે તીર્થો, સેવે નર ને નાર. નમું - ૫ સાનંદ શહેરે આનંદ હેરે, વાંદ્યા સહુ દેવેશ:

Page #401

૩૯૪
દેવવંદનમાલા
ઓગણીશ સત્તોતર આશ્વિનની, બીજ તિથિ સુવિશેષ. નમું ૦ ૬ તપાગચ્છ સાગર શાખામાં, સુખસાગર ગુરુરાજ; ચોમાસી દેવવંદન રચતાં, સિદ્ધયાં સઘલાં કાજ. નમું- ૭ સાનંદ સંઘના ભક્તિભાવથી, ભણવા ગણવા હેતઃ બુધ્ધિસાગરસૂરિ સિધિ, પૂર્ણાનંદને દેત. નમું- ૮
શાશ્વતા અશાશ્વત જિન ચૈત્યવંદન. શાશ્વત પ્રતિમાઓ ઘણી, પ્રથમાદિ સ્વર્ગે જે રહી; જિન ભાવસૃતિથી વંદતાં, ઉપયોગની શુદિધ વહી; જ્યોતિષીનાં સર્વે વિમાને, ત્યાં પ્રતિમા નિર્મલી; વ્યંતર ભુવનમાં જે રહી, વંદુ હું પ્રેમે લળી લળી. ૧ જે જે જ માનવ લોકમાં, તે તેજ વંદુ ભાવથી સિધ્ધાંત આગમમાં કહી, ભાવે સ્મરૂં ગુણ દાવથી; બહષભાદિ ચારે નામથી, શાશ્વત પ્રતિમા થાઈએ; શત્રુંજયાદિ તીર્થસ્થિત, અશાશ્વતી મન લાઈએ. ૨ પાતાળ મૃત્યુ લોકમાં ને, સ્વર્ગમાંહી વંદીએ; નામાદિ તીર્થો સર્વને, વંદીને કર્મ નિકંદીએ; પરમાત્મ પ્રતિનિધિ તીર્થ જે, આત્માર્થ ઉપશમ આદિ; બુદ્ધયબ્ધિ ભક્તિભાવથી, ઉપયોગથી મન લાવીએ. ૩

Page #402

ચામાસી દેવવંદ્યન–શ્રીબુદ્ધિસાગરસૂરિષ્કૃત
૩૪
શાશ્વતાશાશ્વત જિનની થાય.
શાશ્વત પ્રતિમા સહુ વા, સ્વર્ગ મૃત્યુ પાતાલેજી; આતમના ઉપયાગે રહેવા, નિજ ગુણ જે અજવાળેજી; નામાદિ નિક્ષેપા ચારે, અવલંબન હિતકારીજી; નિશ્ચય નેવ્યવહારે વંદી, પામેા સુખ નર નારીછ. ૧ શાશ્વતી ને અશાશ્વતી પ્રતિમા, નય નિક્ષેપે જાણેાજી; અર્હત્ પ્રતિનિધિ ક્ષાપશમના, ભાવે મનમાં આણેાજી; એકમાં સર્વે સર્વમાં એકજ, એકાનેક વિચારાજી; ચઢતા ભાવે સાપેક્ષાએ, વંદીને ઘટ ધારાજી. ૨ પ્રભુ મહાવીર જિનવરવાણી, આગમ શાસ્ત્ર પ્રમાણીજી; કલિયુગમાં આધાર ખરે એ, જાણી મનમાં આણીજી; સૂત્રોમાં જિનપ્રતિમા ભાખી, આરાધા ભવી માણીજી; પ્રભુની વાણી મુકિતનિશાની, અનંત ગુણની ખાણીજી. ૩ સભ્યષ્ટિ દેવા સધળાં, દેવીઆ પ્રભુ ગાવેજી; પ્રભુ પ્રતિમાઆને વદે, પૂજે ઘટમાં ધ્યાવેજી; દ્રવ્ય ને ભાવથી વ્યવહાર નિશ્ચય, ઉપાદાન નિમિત્તેજી; બુધ્ધિસાગર તીર્થ પ્રતિમા, પૂએ નિર્મલ ચિત્તછ. ૪
***OGO...

Page #403

૩૯૬
દેવવંદનમાલા
==
=
=
શાશ્વતાશાશ્વત ચિત્યવંદન કરી નમુથુણું કહી અરિહંત ચેઈઆણું અન્નથ્થ૦ કહી એક લેગસ ચંદેસુ નિમ્પલ થરા સુધીને કાઉસગ્ગ કરી એક જણે કાઉસગ્ગ પારી મટી શાંતિ કહેવી. બીજા કાઉસગ્નમાં સાંભળે, પછી લેગસ્ટ કહી તેર નવકાર ગણવા. સિદ્ધાચલને દુહે કહી તેર અમાસમણું દેવાં.
આચાર્ય શ્રી બુદ્ધિસાગરસૂરિ વિરચિત ચોમાસી દેવવંદન સમાપ્ત.
દેવવંદનમાળા સમાપ્ત

Page #404
કર્યું . જેની 7 234 2 : 1ed 8 થર્ડ :ટ્ટ ર - CD 8 ક કચૈતેરા- " હા હી હૈte, 4