________________
શ્રી જ્ઞાનપ ંચમીના દેવવંદનના રચનાર શ્રી વિજયલક્ષ્મી સૂરિ.
આ આચાર્યશ્રીને જન્મ આછુ પાસેના પાલડી ગામમાં સવત ૧૭૯૭૦ ના ચૈત્ર સુદ પાંચમે થયા હતા. તેમને પિતાનું નામ હેમરાજ અને માતાનુ નામ આણું હતું. તેમનું નામ સુરચંદ હતું. તેઓ જ્ઞાતિએ પારવાડ વણિક હતા. સ. ૧૮૧૪ ના મહા સુદી પાંચમને શુક્રવારે સૌભાગ્ય સૂરિ પાસે તેમણે દીક્ષા લીધી. સુવિધિવિજય નામ રાખ્યુ. આચાર્ય પદ પણ સીનોરમાં સ ના ચૈત્ર સુદ ૯ ગુરૂવારે આપવામાં આવ્યું. તે સંવત ૧૮૬૮ માં પાલીમાં સ્વર્ગવાસ પામ્યા.
૬૪ મી પાટે વિજય ઋદ્ધિ સુરિ થયા. તેમના એ પટ્ટધર થયા−૧ સૌભાગ્ય સાર, ૨ પ્રતાપ સૂરિ. વિજય સૌભાગ્ય સૂરિના વિજયલક્ષ્મી સૂરિ અને વિજય પ્રતાપસૂરિના વિજય ઉદય સરિ થયા. ઉયસૂરિના સ્વર્ગવાસ પછી સ. ૧૯૪૯ માં તેમની પાટ પર વિજય લક્ષ્મી સૂરિ આવ્યા. તેઓશ્રીએ વિશતિ સ્થાનક, ઉપદેશ પ્રાસાદ, પટ્ટાવલિ વગેરે ઘણી સ ંસ્કૃત કૃતિ રચેલી છે.
તેઓએ ગુર્જર ભાષામાં પૂજા, સ્તવના, ઢાળીયાં વગેરે અનેક કૃતિઓ બનાવી છે. તે વિદ્યમાન છે. પ્રસ્તુત દેવવંદનમાળામાં જ્ઞાનપંચમીના દેવવ’દન પણ તેઓશ્રીએ બનાવ્યા છે. તેથી તેમને ટ્રેક પરિચય અહી આપ્યા છે. તેમનું વિશેષ રિત્ર જૈનયુગ, ઐતિહાસિક રાસમાળા વગેરેમાંથી જિજ્ઞાસુઓએ જાણવું.
આ જ્ઞાન પંચમીની આરાધના કરી વરદત્ત અને ગુણમજરી શ્રેષ્ઠ મેાક્ષ પદવી પામ્યા છે. અહી' પ્રસંગ હોવાથી જ્ઞાન પંચમીના દેવવંદનની શરૂઆત કરતાં પહેલાં તે બંનેએ જ્ઞાનની વિરાધના કરવાથી કેવાં દુઃખા ભાગવ્યાં અને પછીથી જ્ઞાનની આરાધના કરવાથી સુખા ભોગવી અંતે મેક્ષ પામ્યા તે સંબંધી તેમની જીવનકથા ટૂંકમાં આ પ્રમાણેઃ—
