Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIjenazveTa mU0 pU0 beDIMganA hitArthe pragaTa thatI Registered No. B. 876, buddhiprabhA. BUDHI PRABHA. (dhArmika-sAmAjIka-sAhitya-naitika viSayone carcatuM mAsika. ) saMpAdaka-maNIlAla mohanalAla pAdarAkara. pustaka 7 muM. 1 jAnevArI 1916, vIra saMvata 2441. aMka 10 mo. viSayadarzane. viSaya, viSaya, pRSTha 1, burI nAdAnanI cArI ... ... 289 | 10. vicAraNA ... ... ... 305 2. prabhune pAkAra ... .., 11. kAma batAva! nahi to khAI jaIza !!! 308 3. samayanA sadupayoga .. . 292 | 12. premaghelA pravAsInuM pavitra jIvana ... 310 | 4, aMtarAtmA nagara ... 23, paropakArAya satAM vibhUtayaH ... 34 5. jApAnanI AzcaryakAraka unnati 6. svadeza prema ... 315 ... ... 14. saMnyAsa ane ziSya bata... 7, camatkArIka gaNItanA dAkhalA ., 296 15. svIkAra. 8, jainonI prAcIna jAhejalAlI .., 297] 16. IMga ... ... che. 319 kalerA vinAzaka cAne sad guNavardhaka mudrikA.301, 17, beDI''ga prakaraNa ... : : : : : : 38 320 zrI adhyAtma jJAnaprasAraka maMDaLa taraphathI prakAzaka ane vyavasthApaka, zaMkaralAla DAhyAbhAI kApaDIA, nAgarIrAhu-amadAvAda lavAjama-varSa ekane rU. 1-4-0 sthAnika 1-0-0 chuTaka dara eka nakalanA be AnA. amadAvAda dhI " DAyamaMDa jyubilI " prInTIMga presamAM parIkha devIdAsa chaganalAle chApyuM.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ ATha AnAmAM amulya lAbha Apatu sastAmAM sastu' sacitra trimAsika || Adarza jIvana." 66 AdhyAtmika-sAhitya vANIjya (vyApAra ) nA ucca vicArA darzAvatuM, ucca zailIe sAkSarA-vidyAnA tathA mahAtmAone hAthe lakhAi jainapamAjanI sevA arthe pragaTa thatuM sastAmAM sastuM sacitra trimAsika. vArSika lavAjama mAtra ATha AnA ( posTeja sAthe ) namunA mATe lakhA-- saMdhavI vADIlAla muLajIbhAi libaDI--(kAThiyAvADa, ) Akhare vijaya maLyeA. hIsTIrIA ( tANa ) nA daratane kANu jANatuM nathI ? hIsTIrIA nAnI umaranI strIone ghaNA lAgu paDe che. hIsTIrIAnA daradanAM mULa kAraNa zodhI kADhI tenA upAyo dhaNA daradIe upara ajamAvI ame khAtrI karI che ke hIsTIrIAnuM darada pUrI rIte maTI zake che. hIsTIrIyA bhUta nathI. hIsTIrIAnA darada upara khIjA upAye| ajamAvyA pahelAM amArI salAha yA. hIsTIrIAnu darada ame khAtrIpUrvaka geraTIthI maTADIe chIe. vizeSa hakIkatanA khulAsA arU patra mArate karo. lI. zA. vADIlAla DAghAbhAi, amadAvAda. ( jhaverIvADa. ) surajamalanuM DaheluM, Ayurveda siddhASadhAlaya. ( daradIone AzivAda ) ghaNA manuSyA judA judA rAgothI pIDAya che. temAM garIba manuSyA vaidyA tathA DAkTaronAM khIla bharavAne zaktivAna hAtA nathI ane tethI maraNane zaraNa thAya che. amee eka mAhAtmAnI kRpAthI nIce lakhelA dardInI davA meLavI che, ane tenI zaktinI saMpUrNa khAtrI karI che. tevA rogothI pIDAtA garIba nIrAdhAra mANasane kevaLa paramArthe buddhithI bhakta ApavA icchIe chIe, ane zaktivALA mAsAne prathamathI dharmAdA pha'DamAM mAsIka rU. 2) ApavA paDaze tethI tevA rAgavALAne, amAne maLI agara TapAla mAraphate darada jaNAvI davA levA khAsa bhalAmaNa che. javAba mATe aDadhA AnAnI TIkITa bIDavI. sagrahaNI (muMbAInA pANIthI agara bIjA kAraNuthI thaI hAya) lakavA yAne pakSAghAta, dama, hArpha, svAsa caDe te. bhaga Mdara (vAhADa kApa karyA vagara) iMdrIyazithilatA yAte nAmaradAI. koI paNa jAtanA vA, hisTIrIyA yAne vaI agara mIradhI. accAone thatI varAdha, masA yAne huMrasa je loko vAMcI jANatA nathI tene vAMcI jAgunAra khabara Apaze teA upakAra thaze. zA. vADIlAla meAtIlAla pAlakhIvALA ela. TI. ema. maLavAnA vakhata--savAramAM 11 thI 12 sAMje 7 thI 10 mIla menejara,--dhI amadAvAda svadezI mIla ku lI 3. bhusAvADe moTI pALa--amadAvAda /
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ varSa 7 muM] buddhiprA. ( The Light of Reason ) mAnandavidhAnake pataraM zAntigrahadyotakam / satyAsatyavivekadaM bhavabhaya bhrAntivyavacchedakam // mithyAmArganivartakaM vijayatAM syAdvAdadharmapradam / loke sUryasamaprakAzakamidaM ' buddhiprabhA' mAsikam // tA. 15 jAnyuArI, sane 1916 * 33 'yurI nAAnanI yArI. ' yArI. vanamAM vAsa che sAA, badhuM nirdhanaNuM jagamAM; aho tethI ghaNI khATI, burI nAAnanI ane vizvAsane ghAtaka, kharI vakhate khasI jAve; karAve zArpa thaI nijane, burI ksAve kAMsImAM kArTa, bhareluM kharekhara narakanI khArI, khurI mukhe mIDA hRghdha jherI, nahiM pramANikatA jatA dhArI, khurI hRdaya dhAtaka ane svArthe, prapo nAdAnanI yArI. svArthathI haiyuM; nAdAnanI yArI. z2I; yArI, kADI; yArI. cAle; kasAvI nAkhatA kaMde, purI nAdAnanI uparathI DALa sajjananA, dharIne yuktithI Thare te sthAnane khAle, purI nAdAnanI yArI. halAla vaira dharanArA, sAye noMja maranArA; kSamAne naivedharanArA, bhurI nAdAnanI yArI. aNI vakhate ane kAyara, kare niHprANu dhana vhAluM; bhalApara pherave pANI, khurI nAinanI yArI. vicArenA viveke kaI, rahe che mAhamAM mAcI; varSe nA vAta kA sAcI, khurI are lalacAine kSetre, sAtA pratinIzrA rI chaMDe. kharI nAdAnanI yArI. 540 nakkI nahiM nAdAnanI keLave svAryanA kunde; nAdAnanI yArI.. [aMka 10 me. OM 19 x ' ..
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ 290 buddhiprabA. gaNe nA sthAthanI AgaLa, game tevAM are pApa; paDIne anyane pADe, burI nAdAnanI yArI. dhare manamAM ghaNA raMge, ghare mana vAyunI pe; bane gaMbhIra nA kayAre, burI nAdAnanI yArI. karyA upakAra nA jANe, kare apakArane sAmA; burAImAM bhaluM mAne, burI nAdAnanI yArI. hadayanA svArthane sAdhe, karIne hAjI hA jyAM tyAM; dhare che meLamAM zULI, burI nAdAnanI yArI. ghaDImAM rAgIne devI, ghaDImAM premIne zI; nahIM nizcala dhare prajJA, burI nAdAnanI yArI. bharelI nI yArI, are jevIja mahAbhAri; bhale nara hoya che nArI, burI nAdAnanI yArI. bhale he yogI vi bhogI, bhale ho raMka va regI; nijAtmAna banyA tegI, burI nAdAnanI yArI. khuzAmatamAM rahe rAjI, bhale he kI vA kAjI; mare ane ghaNuM lAbu, burI nAdAnanI yArI, bahu bele ahe gAjI, kharI veLA bane pAjI; bhale he pUjya dAdAjI, khurI nAdAnanI yArI. hRdayamAM pesIne mAre, banI caMDALasama bhAre, hRdaya vecI hRdaya hAre, burI nAdAnanI yArI. vacanamAM siMha sama zara, hRdayamAM sthAna sama bhI; gapATA mArate jUThA, burI nAdAnanI yArI. kharI hiMmata nathI karate, game tyAM bhUta thaI phara; burAne bahu anusara, burI nAdAnanI yArI. ane tene phasAve che, svayaMsattA jamAve che; burI vAte bhamAve che, burI nAdAnanI yArI. pratIti nA kare kyAre, are vizvAsa che mAre; kuvAmAM pANIne pADe, burI nAdAnanI yArI. kasI senuM ahe levuM, vasIne mAnavI jevuM; sadA mahAduHkha denArI, burI nAdAnanI yArI. karAve khUna potAnuM, prakaTa karate sakala chAnuM; paDeluM vahANamAM kANuM, burI nAdAnanI yArI. rahe svArtha sadA pAse, pachIthI dUra bahu nA; rahe nA pUrNa vizvAse, burI nAdAnanI yArI. bane nA satyane rAgI, nihALe nA kharUM jAgI; banI nirNaya jAte bhAgI, burI nAdAnanI yArI.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhune pakAra. 3 - haNe che prANa ane parIkSA nahi nijAbhAnI; ghaNuM nirdayapanuM dhAre, burI nAdAnanI yArI. kare chevizvamAM hoLI, bhabhUti 5ra cALI; hRdayamAMhi bane kALI, burI nAdAnanI yArI. dhare nA nItinI rIti, bhabhUke cittamAM bhIti; jate bolI ane hArI, burI nAdAnanI yArI. vika pUrNa avadhArI, samajaze satya naranArI; buddhAdhi saMtanI yArI, sadA sukhakara ahIM sArI. prabhune pokAra. pAkA bezI bAraNe-vahAlA ughADe bAra vahAlA ughADI bAra-e vahAlA ughADe bAra ! pikAra. thaI abelA kema beThA ? vAlama pANadhAra ! na kahe haiye bolAvAna, japu nahi paLa vAra ! e lAlA ! pitA jyoti jagAvatA, nava gatanA rasadhAra ! ubata jIvana Ama ujALa prabhu ekAkAra ! A hAlA! joyA che ne jouM chuM, joyAja chuM karanAra ! pagale pagale prANaverI, prabhu bhamyA karanArao hAlA! bela nahi hoye bolAvuM, jIvananA AdhAra ! hase nahi haiye hasAvuM, kAle thele bALa! e khyAlA ! TaLavaLAve kema hArA dAsane dIna dayALa? ughADa ughADa bAra, vahAlA jIva jatAM nahi vAra ! e vahAlA! pagathIuM bharyuM besavA, hArA dvAranuM dInadayALa kema tyajI jatAM jIva, alyA, have chuTake tA thanAra! o vhAlA ! karagaratAM ma Atma svAmi, eALakhAne paDa pAya; caraNa cUmyA, jaLahaLa jyoti, jIvanane AdhAra ! e. hAle ughADavAM bAra. anaMta zakti svAmie ApI-dAridraya kIdhAM dUra; anaMtalaphiksa pAmatAM mhAro vadhyAM vadananAM nara ! o vhAle udhADAM bAra ! AnaMda mA samA na jAye, dhanya dhanya avatAra, Atma-savAmi oLakhatAM, mahArAM AMgaNiyAM ujamALa. o hAle ughADacA bAra ! anaMtakALanA prema-pravAsInAM, pUrNa phaLyAM eka vAra jIvana mAM prabhu darzana dhAM, phero to bhavapAra ! e hAle ughADavAM bA}
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhiSabhA. samayano sadupayoga. teTaphavRta, zubha jIvana zIdhra tuM sAdhIja le, taka jAya sakhe pharI te na maLe; kara kAma sakhe zubha nAma sakhe, hajI jIvananuM ja prabhAta sakhe. sumahAjajavala suraja A ugata, nabhasuMdarI ghuMghaTamAM ramato; bhuuchaga viSe kaMi bALaka e, ramate kudata piya jo tuM sakhe, priya ujajavala zubhra prabhAta same, kara ujajavala kRtya sukAja saMkhe; hamaNuM navajIvana che khIlatuM, kadI te ghaDImAM maratuM dIsatu. vadhI AtmabaLa dharI hAma sakhe, vadha Atmika jJAna mahI tuM sakhe; tuja dharma bajAva mane sakhe, nahi pApa viSe paDateja sakhe. zubha chavana jIva javalaMta sakhe, vinayI vIra dhIra thaIja sakhe; kusumo kharatAM nahi gaMdha maLe, varasa vItatAM pachI zuM tuM raLe. ravi asta thatAM tuja ujajavaLatA, TaLaze, tajaze tana komaLatA; thaI zuSka paDe pachI deha lata, nahi uMgha sakhe taka prApta chatAM. taka sAdhu sakhe taka sAdha sakhe, bharajobana partha zuM jAya che? varSa pelIja uttama jobananI, paramArtha sAdhana sukRtanI. kuLadIpaka thA taka bhUla nahi, pachI deza dIpAvaka thA tuM sahI; jagadIpakane mana bhAva dharo, taka jAya pharI maLatI na nare. bharatI mahI nAva caDe supa, nahi eTa viSe tIra AvI zake ghaDIne vizvAsa na dhAra sakhe, zubha kArya karI taka sAdhu sakhe. rAva ujajavaLatA jatI jAya che, karamAM kaMI ALasa priya sakhe; timire kaMI kArya nahi banaze, vadamAM vaLI caMdra nahi ugaze. na vilaMba kare zubha vega dhare, tvarita gati dharma taNI samAre; jharaNuM jaLa zA divazeja jatA, nidhi kALa taNe paTa jaI bhaLatA taka sAdha sakhe ! taka sAdhu sakhe ! kahuM vAraMvAra ja bhula rakhe! ramI le ramate zubha dina sAme hasI le maLI le ja jIvana . kara sAruM kaMi dararoja kaMIka zubha lAva laI ve jazna maho. sumahAjajavala A ravi danamAM, zubha kArya karI kRtAratha thA; sujavalaMta prakAzita ujajavaLa je, zubha kRtya karI jIvate jIva re. 24 popaTalAla kevaLacaMda zAha
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtarAtma nagara. aMtarAtma nagara. ( garamI-rAma lakSmaNa vanamAM sidhAvatA-e rAga. ) hajI ! niHspRha deza sAhAmaNI ! 2eDA nirbhaya namara mAjhAra ! heltha ! nirmaLa mana mAna rAkha te jhAkama cAka hajI ! saMtApa sAdhu saMgata paLa mhArI svAmi tyAM vase ! maMtrI vaDe! ! jhALa ! mhArA svAmi tyAM vase ! che cAMdanI ! hejI ! mitra vairAgya prabhu zrA dharI hajI ! meLAo viveka su jAgatI ! sazAstranI bAMdhI che pALa ! asarALa ! mhArI svAmi tyAM vase ! mhArA svAmivAM vase ! navirSi ! ujamALa ! mhArA svAmi tyAM vase ! hejI ! Atma svarUpa suratA sadA ! thAya aMtara kriDA sadAya ! mhArI svAmi tyAM vase ! nadI vahe ! kare mAtmA anerA mAthA jJAna vacALe kare AtmAM anerA nava nAtha dukALa pharALa che ! ativRSTi, anAvRSTi evA nimaya aMtara hejI ! bhAvanA bhavya samatAjaLa pArAvArahejI ! dAna kyA kuM vAyu vRtti prabhUtA evI aMtara nagarI sADhAmaNI. nahi bharavA ucALA kAya ! mhArI svAmi tyAM varsa, Ta mhArI tjhAmi tyAM vase. 3 r ma caDe ace ! apAra! mhArI svAmi tyAM vase, 8 15 293 dhAra ! mhArI svAmi tyAM vase. 10 dezamAM; vihAra ! mhArI svAmi tyAM vase. 11 Di'catAM ! vihAra ! mhAre svAmi tyAM vase,
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ 284 buddhiprabhA. jApAnanI AzcaryakAraka unnati. (anusaMdhAna gatAMka pAna-25 thI cAlu) hathIAra-nyAya-ane auSadhaprabaMdha. jApAna sainya tathA vidyAmAM jeTaluM AgaLa vadhyuM teja pramANamAM hathIAra tathA lazkarI ane dariAi vahANunI sAmagrI banAvavAmAM paNa ghaNuM ja AgaLa vadhyuM che. banduka, tamaMcA, te vigere ghaNI ja kuzaLatAthI banAvavA mATe TekaonAM lazkarI kArakhAnAM mudraka mazahura che. osAkAnAM kArakhAnAmAM te ghaNI ja uMcI ne jathAbaMdha bane che. keTalIka jAtanI banduke, te, ne tene sAmAna khUda jApAna dezAvara khAte maLe che. ane atyAre cAlI rahelA mahA vigrahanA samaye te jApAne A bAbatamAM je jhapATAbaMdha vyakti karavA mAMDI che te te kevaLa Azcaryajanakaja che. zAMtapaNe DAhapaNathI taTastha vRtti rAkhI teNe udyoga-pragatI ane dravyanI bAbatamAM alaikika capaLatA ane khaMtIlApaNuM sAbIta karI batAvyuM che. jema jApAna yuddhamAM sipAhIonI katva karavAnuM anya pAzcAtya dezo pAsethI zIkhyuM che, tevI ja rIte jakhamI sipAhIonI sevA suzruSA karavAnuM paNa te ghaNIja uttama rIte zIkhyuM che, ane A kArya mATe Red Cross reDa kesa nAmanI suzruSAkArINI samitI khelavAmAM AvI che. A saMsthAnA paropakArI pUNya kAryamAM jApAnanI mahArANIthI mAMDIne sAdhAraNa garIba strI sudhInA strI varganI saMpUrNa sahAnubhutI jarUra prasaMge jhaLakI uThe che ! pAAye dezamAM AvI anya prakAranI je saMsthAo che, te ahinI A saMsthAne pUrNapaNe svikAra kare che, galDaramenTanA punaH sthApana thayA bAda prathama polIsanA zikSaNa prabaMdhane pUrNa baMdobasta karyo, ne tyArathI ja A bAbatamAM sAre sudhAre thI cAle tenuM pariNAma e AvyuM ke tyAMnI pilIsa ghaNIja (honest) imAnadAra banavA sAthe temane baMdha ghaNe sAre banyo, alabata yuropa ane amerikAnI polIsanA pramANa karatAM jApAnanI pilIsamAM kaMIka kamIpaNuM haze 1404 mAM 334 03 karmacArIo (sIpAhIo) ane adhikArIo A khAtAmAM kAma karatA hatA. 15521-sthAnomAM pilIsa daphatara rahetAM hatAM, e sAlamAM AbAdIne satine samaya hovAthI 1957 mANasa dITha eka polIsamena hate. nyAyavibhAga, kAyadAkAnuna tathA jela vibhAga ane henA niyame taiyAra karavA mATe pUrNa rIte dhyAna ApavAmAM Ave che. jApAnane e siddhAMta che ke, kAyadAnI-daSTie sarva mANaso sarakhAM che. tyAMne kAnana e che ke, kadAca koie aparAdha karyo hoya te, pachI bhale te game te hoya, te paNa tenA para kAyadesara pagalAM levAmAM bIlakula (laMba lagADa. vAna nahi. rAjAnuM kartavya che ke, teNe kedIonI taMdurastInI kALajI rAkhavI joie. ane temanI mAnasika temaja Atmika unnatimAM vALe paDavA de nahi. divAnI pharajadArI ane vyApArI niyamomAM keTalI vAra saMzodhana karavAmAM AvyuM che. ahI kAda: kAMsa
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ svadeza prema. . kSA ane jarmanInA kAyadAnA dhoraNe ghaDavAmAM AvelA che. paraM'tu temAM jApAnI rItarIvAja ane AvazyakatAo anusAra Tita pheraphAra karavAmAM AvyA che. jApAnamAM jyurI ( paMcAyata ) mAte kAma calAvavAmAM AvatuM nadhIja ane sarakArI vakIle khAsa parIpAsa karyAM bAdaja nImavAmAM Ave che. jApAnanA nyAya vibhAgamAM eka khAsa bhAbhuta e che ke tyAM eka khAsa adAlata evI che ke, jemAM evA mukaradamA calAvavAmAM Ave che, ke jemAM koI vyakti vizeSa agara sarva sAdhAraNatA adhikAramAM paraspara vidha hoya ! te AvA mukadamA sAdhAraNu adAlatamAM calAvavAmAM Ave to tenA phesalA avasa kAne koi vyaktinA pakSamAMja thAya, jethI A khAsa adAlata banAvavAmAM AvI che, jApAnanI nyAyakhAtAono sasthAonI yAgyatA ethI paNa vadhAre che, evuM paNa sAbIta karI batAve che kAraNa ke yure]atati ke je ema mAne che ke pAtAnA dezanA AvakArAnI rakSA pAtAnAja dezavAsIeeja karavI joie, teoe paNa potAnA kAnunI adhikArI choDI dIdhA che; ane potAnI prazna tathA nAgarIkonA mukaradamA napAnI janne tathA nAnI kAyadAdArA calAvavAnI AjJA ApI che. 25 jApAnanI sarakAre ApadhAlayAnI bAbatamAM pazu dhA sArA prabaMdha karyAM che. te zlokAnI ta'durastI mATe ghaNIja kALajI rAkhe che. jApAnamAM lagabhaga ekahAra dvA* khAnAM tathA prayogazALAe che. temAMnAM ghaNAMkharAM dharmAMdA che, keTalIka UspItAleA khAsa kedI mATeja nirmANu che. keTalIka garIba-anAtha bALako mATeja che. ane A dhAM vahIvaTa dezanI pAramArSIka strIgmA mAteja cAle che. hAlanI manuSyagaNunA pramANe jApA namAM lagabhaga 30,00%0, DokaTaro, 3000, kIma, 26830 noM tathA 2556 daie| kAma karI rahI hatI. A badhAnI dekharekha napAnano svAsthya samitI dvArA rAkhavAmAM Ave che. lagabhaga eka hunara greTarI nizALanAM bALakAnI taMdurastIpara bArIka najara rAkhe che. nimItta samage badhAM bALakonI zArIrika tapAsa karIne tapAsavAmAM Ave che ke temanI Arogyasthiti kharekhara che ke nahiM ? ne kadAca mAluma paDe ke temanuM Arogya kharekhara nathI nA savara upAyo yAjavAmAM Ave che. apUrNa. svadeza prema. (teka ) macchu mIsara ramana grIka hatA, vaLI deza bIjA jazamAM jamarA; paN kALa ane cagadAI gayA, jagamAMthI hatA na hatAja thayA. vaLI sUraja bhArata kI te taNuM, bahu tejathI eka same tapatA; paNa kALa jatAM ravi asta thayA, pAtI thaine mA sarva gaye. dhana hIna ghaNA dhanavAna bane, caDhatA paDatA sahu kALa maLe; tuja cakrathI kALa kare sahu, ama prema svadeza tA na kare. kadI deza bIjA dhanavAna haze, caDhIne yaza sukhanI Toca pare; ama hiMda bhale khUhu raka haze, gamaze priya deza sadA amane, 1 3 *
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 buddhiprabhA. mArI jAtanA hAsyA." ApaNA vyavahAramAM gaNIta e eka agatyane viSaya che. temAM ekathI dasa sudhInA AMkaDAothI ja maTI meTI rakama bane che, teTalAja mATe te mahatvanA che. alanA upa gathI e AMkaDAonA saravALA, bAdabAkI, guNAkAra karI devA camatkAra vidhAnA e batAvelA che te nIcenA AMkaDAo uparathI samajAze. dAkhala 1, dAkhale re, ekathI nava sudhInA AMkaDAo goThavI te ! AmAM paNa pahelAnI mAphaka ekathI nava pikInAe guNI ane dasa umerIe te dasa : vaizvI anukrame utaratI raka eka sadhI geekaDA Ave tyAra pachI anukrame mAMDelI raka. 1 kavI ADe guNI navathI eka sudhI umeratAM mane chellA AMkaDe kADhI nAkhI ne guNI ) barAbara hIsAba navathI eka sudhI rahe che, anukrame jeTalA umerIe teTalA ochA ekaDA tyAra pachI chellI lAInane eka eka AMkaDo Ave te nicenA hisAbathI samajAze. | e che thaI chevaTanA nava rahe che. te nicenA 1234567884 8 + 10 = 1111111111 | dAkhalAthI jaNAze. 12345678 X 9 + 8 = 11111111 | 12345678848 + 8 = 987654321 123456748 + 8 = 11111111 12345678 X 8 + 8 = 98765432 12347 48 + 9 = 9876543 123456 49 + 7 = 1111111 123456 48 + = 987654 12345 x 8 + 6 = 111111 12345 X 8 + 5 = 98765 1234 X 8 + 5 = 11111 1234 X 8 + 4 = 9876 123 x + 4 = 1111 12 X 8 + 3 = ha87 12 X 8 + 2 = 88 12 X 9 + 3 = 111 1 X 8 + 1 = te 1 x + 2 = 11 0 % 8 + 1 ==1 dAkhala 4, dAkhalo 3, ekathI nava sudhInA AMkaDAmAM ATha li pIstALIsamAMthI pIstAlIsa bAda karIe ! vAyanI rakama mukI navathI nava nava umerI guNa te bAkI rahyA pastALIsa ! vAthI anukrame nava nava ekAthI tava nA sudhI AMkaDAo Avaze. 487654321 == 45 12345678 X 9 :- 111111111 123456788 - 45 1234567 X 18 = 222212222 12345678 X 27 = 3333 33333 81417532 445 123456, 4 36 4444444444 1234567e x 45 = 255555555 12345670 x 54 0666666666 1234567, 4 63 = 99999999 1234567 7ra = 888888888 123456784 82 = 88888888 Kalyan-Baroda, -- -- -
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ jenI prAcIna jADejalAla. 27 jainonI prAcIna jAhojalAlI. keTalAka sulaka vicAra karnAra jaina ane anya baMdhuonA manamAM evI bhAvanA utpanna thaelI che ke janadharma mANasane nabaLA banAvI de che, ane hiMdanI adhogatinAM kAraNone teo vicAra kare che temAM prathama darajaje jainadharma tarapha temanI daSTi jAya che. A vicAra vAstavika che ke gaLata che tene vicAra kare jarUra che, ane tene mATe prAcIna itihAsanuM avalokana karavAnI jarUra paDaze. agatine vicAra karatI vakhate adhagatinA prakAra keTalA che te jANavA joIe. mukhyatve nIcenI bAbate temAM samAveza thaI zake che, 1 rAjyadhArI viSaya saMbaMdhI. 2 vyApAra dhaMdhA saMbaMdhI. 3 nIti ane dhArmika saMbaMdhI, 4 zArIrika saMbaMdhI. A bAbatane ApaNe anukramathI vicAra karIe. rAjyakArI viSayamAM rAja ane rAjyakArabhAra calAvanArane samAveza karI zakAya. rAjAo saMbaMdhe ItihAsanI dakviA joIe te jainadharmanA mukhya netA jene tirthaMkaradevanA nAmathI ApaNe oLakhIe chIe te tamAma kSavIo hatA. rAjya pedA karavuM ane tenA adhikArI mAlIka banavuM e kSAtradharma che. hiMdusthAnamAM prAcIna daSTie tapAsIe te prathama cAra vargamAM prA vahecAyelI hatI. brAhmaNa, kSatrI, vaizya ane za. jana sivAyanA brAhma ne pahelI paMktie mUke che. jyAre jaina kSatrIone pahele darajaje mUke che. brAhmaNa e bhikSaka jJAti che. tirthakara, cakravRti, vAsudeva, prativAsudevAdi jevA samaye kSatrIja hoya ane teone janma kSatrIkuLamAMja thavA joIe. koI rAjaviSayamAM, kaI dharmaviSayamAM sarve tkRSTa paddhi prApta karavI e kSAtravRti sivAya brAhmaNa ke vaNika vIryathI banI zake nahi. kSAtra guNe ane kSAtra chatinA mATe jaina zAstrakAroe ghaNA uMcA abhiprAya batAvelA che. kSAtra vicAravALA purUSo ja pitAnI vyavahArika ke Amika unnati sAdhI zake che. evI jaina zAstrakAranI daDha bhAvanA che. jene zAstrane itihAsika daSTithI zodha karanAra-tapAsa karanAranI khAtrI thavAne jeTalAM joIe teTalAM sAdhane mojuda che. te uparathI temanI khAtrI thaze ke jainadharmanA anuyAyIomAM kSAtratvane guNa ho, teoe jagatamAM vijaya vAvaTa pharakAve hatA, jainadharmanA tirthaMkara. tamAma rAjA hatA. cakravartio cha khaMDane sAdhIne che dezamAM pitAnI AjJA manAvone cakravarti padi dhAraNa karatA hatA. cakravArtapaNAnA aMge 14 prakAranAM ratno teo prApta karatA hatA. te ratnA devAdhiSThita hoya che, eTale te dareka ratnanA rakSaNa karanAra manuSya nahi paNa devatAo hoya che. teo cakravartinA hukamane tAbe hoya che. je dezanA rAjA cakravartitI AjJA kabula karavAmAM AnAkAnI kare teonI sAme cakravartio yuddha karatA hatA eTaluM ja nahi paNa cha khaMDanI aMdara koI paNa rAjya evuM nahi hovuM joIe ke cakravartithI virUddha te nahi paNa AjJA mAnatuM na hoya. cakravartitA thaka ratnane prabhAva e ya che ke cha khaMDanI aMdara koI paNa AjJA mAnyA sivAyane.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Le buddhiprabhA rahI gaela hAya, ane cakravartinA jANuvAmAM na hoya to paNa te cakra ratna dezamAMthI krIte pAchuM cakravartinI A yuddhazALAmAM pese nahi, te jyAre cakravarti tenA kAraNanA zaidha karI AnA nahiM mAnanAro AjJA manAve toja cakra A yuddhazALAmAM pese. enA dRSTAMta mATe jainazAstramAM bharata cakravarti ane temanA badhuM bAhubaLanuM dRSTAMta meLuda che. chevaTamAM chevaTa bhagavata mahAvIra svAmI pachI paNa ghaNA rAjAe jainadharmI hatA. chevaTanA kumArapALa rAntanA itihAsa tapAsIzuM te ApaNune jaNAze ke teoe potAnA rAjyanA vistAra keTalA moTA pramANamAM vadhArele hatA. jainazAstrakAroe koi ThekANe evuM temanA mATe krUramAna kareluM jaNAtuM nathI ke jaina rAjAnA upara duzmana caDhAI karI Ave, te vakhate temaNe temanA sAme sAmA te nahi thatAM mAthu khaMjavALI temanA tAbAmAM potAnuM rAjya svAdhIna karI devuM. eve itihAsIka eka paNa purAvA maLe Avaze nahi. lAinA aMte hArajIta e ravAbhAvika che. jyAre jyAre be rAjyo laDe temAM ane chatatA nathI. eka hAre ane eka te e kudaratano niyama che, raziyA jevuM moTuM samartha rAjya jApAnanA hAthe hAra khAi gayuM. tethI ema mAnavAnuM che ke tamanAmAM kSAtratvanA guNu nahatA. hi MdusthAnamAM musalamAno prathama pRthvIrAja cAThANunA vakhatamAM AvyA. kanAjanA rAna sAthenA pRthvIrAjanA vigrahanuM kAraNa nAjanA rAkhI rAjakanyAnuM pRthvIrAje kareluM haraNa che. gujarAtanI aMdara musalamAnonA praveza karadhelAnA vakhatamAM thayo, tenu kAraNa karaNanI viSayavAsanA ane tenA nAgara pradhAna mAdhavanuM rAjyavrehapaNuM, e e kAraNeA A dezane adhogatimAM lAvavAnAM kAraNo che. pachI musalamAnAnI sAthenA A dezanA rAjAone thaelA vigraha, marAhA ane pezvAnA vigraha, e badhAnAM kAraNeAne tapAsa karIzuM te nItinI khAnI ane kupamAM dezanI thayelI pAyamAlI sivAya khIjAM kaMi jaNAtuM nathI. rAjbadArI viSayamAM kSatrIyaga sivAya ozavALa ane poravADa tathA zrImALI jJAtina ApaNu jainAe ghaNe bhAge lIdhelA che. prAcIna tihAsathI evA ghaNA dAkhalAo maL Ave tema che. kamaLa natrI, khADa maMtrI, vastupALa, tejapALa, kumArapALanA maMtrI Atradeva vigerainA caritre vAMcavAthI Apane zuM nAluma paDe che ? gujarAtanA rAjA kumArapALe kAMkaNanA rAjU mallikArjunanA upara caDhAI karavA Adevane hukama karyA hatA, ane te baLa vAna saphara laine gayeA hatA ane laDhAi karI hatI. lAjImAM Atradeve mallikArjunane mAryAM hate. dhoLakAnA rAjA virALa patAnA senApati tejapALane godharAnA rAjA upara lazkara lai mAkahyA hatA, ane laDAimAM pate te godharAnA rAjAne kaMda karI pAtAnA rAjA pAse lAbyA hatA. udepuranA rAjA pratApasiMhane Aphata vakhate bAmAzAhe madada karI hatI, ane udepuranuM rAjya pAchuM meLavI ApavAne mATe potAnI tamAma milakata rAjanA svAdhIna karI hatI. e kRtiyAsa prasiddha vAta che. temanA vazamAM hajI paNa divAnagIrI cAle che ne te jainama pALe che. mAravADa ane mALavAnA dezI rAjyomAM tapAsa karavAthI paNa jaNAi Ave che ke rAjyArI viSayamAM ApaNA jaina badhuone sArA abhyAsa che. rAjyArI viSayamAM pachata paDelA ApaNA jaina badhuSmAe hAlanA jamAnAmAM mAgaLa vadhavAne mATe khAsa kALajI rAkhavI eie. e viSayamAM AgaLa vadhavAne hAlanA jamAnA bahu anukULa che. mAtra AgaLa vadhavA jevI lAyakAta meLavavAne mATe mahAna parizrama karI __ii 12 ua... gyA jovo mANasa dhAre to zuM na karI zake ?
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ jenI prAcIna jAhojalAlI. 28 dezabhakta gopAlakRSNa gokhalenuM dRSTAMta ApaNe AgaLa mejuda che. garIba brAhmaNa mAbApane peTe janmele bALaka pitAnA jJAnathI ane pitAnA aDaga parizrama ane bAhubaLathI te keTale darajaje AgaLa vadhyA hatA e zuM ApaNI daSTi bahAra che. jaina dharmanA pharamAnuM jya samajavAthI khAtrI thAya che ke pinAnI zakti khIlavavAthI mANasa gha vadhI zake che. mATe jainadharma amane namAlA banAvyA evI vAte manamAMthI kADhI nAkhe, ane jJAna ane cAritramAM AgaLa vadhe eTale tame jevA dhAraze tevA thaI zakaze. vyApAra dhaMdhAnA saMbaMdhamAM je vicAra karIe chIe to jainanA kathAnuyogane abhyAsa karo, pUrva jaina vyavahArIyAoe dezAMtara ane dipAMtaranA pravAsa karI pitAnI ane dharmanI jAti kevI karelI che. prAcIna kALamAM ApaNe varga keTale Athika saMpattimAM vadhe te tenA itihAsIka dAkhalAothI ApaNI khAtrI thAya che. kaLIkALa 4 thI hemacaMdrAcArya eka vakhata pATaNamAM padhAryA te vakhate kumArapALa rAjAe sAmayu karyuM hatuM temAM aDhAraso kodhipatIo hatA. te sivAya dareka tIrtho upara prAcIna chanAla-mAravADa ane bALavAmAM AvelA ane maMdiranI yAtrA karavAthI ApaNuM khAvI thAya che ke pUrve ApaNe jena varga dha dhanADhaya hate. vartamAnamAM eka vakhata vairDa karjhane kahyuM hatuM ke hiMdusthAnane 2 vepAra jenIonA hAthamAM che, te vAtano AdhAra ApaNA jaine kulIne phALakA banI jAya che, paNa vartamAna hiMdusthAnamAM cAlatA vepAra ane vepArIonuM avalekana karavAthI e vacana atizakti jevuM lAge che. vAstu sthiti tevI nathI. aMgreja prajA khejA ane memaNa kema pArasI bhAIo ane luhAze kemanA pramANamAM vepAramAM ApaNe jaina varga ghaNe pAchaLa che. je paja vepAra dhaMdhAmAM pUrva ghaNI AgaLa vadhelI hatI, ane jemaNe zAsannatinAM ghaNAM mahatvanAM kAryo karelAM hatAM. te prajA potAnI ajJAnatA ane pramAdanA lIdhe pAchaLa paDe ne pachI dharmanAM pharamAne para doSa Ape te AgaLa zI rIte vadhI zakaze. jene prajA vepAra dhaMdhAmAM AgaLa vadhI nyAyapUrvaka dhana saMpAdana karI zake tene mATe ghaNe prayatna karavAnI jarUra che. vepAra dhaMdhAnuM zikSA ApanArI zALAomAM jene bALake abhyAsa karI zake tene mATe hAlanA zrImaMta varge ghaNe prayAsa karavAnI jarUra che. teoe potAnA jevI tamAma prajA AgaLa AvanArI thAya evI bhAvanA pitAnAmAM upanna karavI joIe. ane A kALa AMdhI teo AgaLa zI rIte vadhe tene mATe potAnA dravyane vyaya kare jAIe, udeza taraMgaNa nAmanA graMthamAM saMdha silyanA adhikA prasaMge nIce pramANe vivecana kareluM che. " jeNe harSita thaIne gurUonI peThe sAdharmikenuM vAtsalya kareluM che teNeja jIna pUjA karelI che. ane teNeja gurUnI upAsanA karelI che tathA teNeja tatva jANyuM che. jema suragirimAM jagasiMhazAhe dravya ApIne pitAnA traNaso sATha sAdhamikene pitAnA jevA sAhukAre banAvyA hatA. vigere" A uparathI pUrve jainenI jAhojalAlI kevI hatI, ane teo kevI bhAvanAvALA hatA tenI ApaNI khAtrI thAya che. vartamAnamAM ApaNAmAM Apasa ApasamAM heva karI eka bIjAnI unnati nahi khamI zakavAnI ApaNI vaDavA jevI rItine tyAga karI para spara sahAya ApI eka bIjAne AgaLa vadhavAne sagavaDa karI ApavI joIe. e guNa ApaNuM prajAmAM khIle, ddhi pAme tene mATe khAsa prayatna karavAnI AvazyakatA che.
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhiprabhA. nIti ane dhArmika viSayamAM ApaNe pUrve ghaNA AgaLa vadhelA hatA. jaina dharmanAM mAnuM pharamAne nItinAM piSaka che. jIva dayA pALavI koI paNa jIvane manathI vacanathI ke kAyAthI vinA aparAdhe dubhava nahi e jena vaccenuM mukhya lakSaNa che. nyAyathI cAlavuM ane nyAya vaibhava ane nyApAjIta pedA karavuM e te jaina dharmanuM paheluM pagathIyuM che. e bhAnusArIne pahelo guNa che. satya bolavuM. cerI karavI nahi ke anyAyanuM dravya levuM nahi eTaluM ja nahi paNa anyAyanI kaI paNa vastu levI nahi. corane madada karavI nahi ke cerInuM dhana saMdhavuM nahi, paradAra gamana karavuM nahi, vezyA, vidhavA ke kumArIkAne saMga kadI paNa kare nahi, kuvyasana sevavAM nahi, ityAdi jaina gRhasthAzramane sAmAnya gRhastha dharma che. ema jaina zAstrakArenuM pharamAna che. ane temAM ApaNA pUrve thaI gaelA pUrvajo ghaNA AgaLa vadhelA hatA. ane tethI ja jaina dharma bIjA dhanuyAyIne deja karavAnuM kAraNa thaI paDela hato. A bAbatanI khAtrI karavAne mATe kathAnuyogane khAsa abhyAsa karavAnI bhalAmaNa karavAmAM Ave che. kemake jenI uMca nIti, rIti ne Aca. raNa saMbaMdhI eTalA badhA dAkhalA ane graMtho che ke jenA mATe pustakanAM meTAM kabATa bharAya. tethI tenA nAmavAra dAkhalA ApI vAMcakone kaMTALo Apavo durasta nathI. AvI vastusthitimAM Apa agatinuM kAraNa ApaNe dharma che, ema belanArAo e jene dharmanA prAcIna itihAsane khAsa abhyAsa kara joie eTaluM ja kahevuM basa che. zArIrika saMpattimAM paNa ApaNe ghaNA AgaLa vadhelA hatA. jema jema zarIra saMpatti sArI tema tema Atmika unnati vadhAre pramANamAM thaI zake ema zAstrakArone mata che, ane teTalAja sAre taddabhava kSagAmI jIvanuM zarIra bahu majabuta hovAnI AvazyakatA darzAvelI che, saMdhayaNanA cha bheda batAvelA che; sArU zarIra prApta thavuM ene puNya udayanuM cija mAneluM che. tirthaMkara mahArAja, cakravarti vAsudeva prati vAsudevanA zArIrikanuM varNana vAMce tathA pUrve thaI gaelA bIja mahApurUSonA zarIreta varNanane abhyAsa kare eTale ApaNI evI khAtrI thAya che ke A viSayamAM ApaNI kema pachAta nahatI, je prajA pUrva dhArmika ane Arthika viSayamAM AgaLa vadhelI hatI temanI je zarIra saMpattimAM AgaLa vadhelI na hoya te temAM te AgaLa vadhI zake nahi. musalamAnI rAjya amala pachI bALalagna ane nAnI vayamAM gRhasaMsAra mAMDavAnI jIjJAsA ApaNumAM vadhelI che, eja ApI zArIrika agatInuM kAraNa che. je ApaNe e viSayamAM bIjAonI barobarI karavI hAya balake temanAthI AgaLa vadhavuM hoya te bALalagna ane nAnI vayamAM gRhasthAzrama mAMDavAnA kurIvAjane tyAga karavAne bahAnuM prayatna karavo joIe. jyAM sudhI ApaNe A duSTa rIvAjanA sAmA thaI tene nAbuda karIzuM nahi tyAM sudhI ApaNI pUrvata jevI jAhajalAlI prApta thaI zakavAnI nathI, ke vartamAnamAM bIjI prajAnI sAthe hariphAImAM utaravAnA nathI ke, TakI zakavAnA nathI. vidyArthI varga upara bhaNavAne bhoje divase divase vadhatuM jAya che, tevA vakhatamAM mAbA pitAnA adhikArane durupayoga karI temane phasAvI nAkhe che, ane temanI AkhI jIMdagInuM rAtyAnAza vALI nAkhe che. eka taraphathI zArIrika unnatine temanAM mAbApa aTakAve che, tyAre bIjI bAju yuvaka varga ajJAnatA ane beTI nakala ane dekhAdekhInA saMge cAla tamAku vigere dukanA bhoga thaI paDe che, ane pitAnI taMdurastIne bhoga pite jAte Ape che ! A beTI phezananI badI ApaNAmAM
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaleza vinAzaka yAne sadaguNavardhaka muki. 301 eTalI badhI vadhelI che ke nahi pucho vAta. sArA zaherImAM khapavAne rahI tamAku vigere vyasanane pite bhUSaNarUpa mAne che. ane tene je kharekhara bhakate teja sArA zaherI, lAyaka jenTalamenamAM gAya che e pavana phelAya che. hoTelamAM khAvuM pIvuM eneja mejamajhA mAne che. vaDIloe vArasAmAM ApelI puMchane temAM uga thAya che tethI pite pitAne kRtakRtya mAne che. eka taraphathI nAnI uMmaramAM saMsAramAM je pAvAnuM hoya ane bIjI bAjuthI duSTa vyasanathI vIryane tapAvavAnuM zreya pachI amArI jema prajAnI zarIra saMpatti keTalI majabuta thAya tene khAsa vicAra karavA jevuM che. jaina yuvakenuM khAsa samelana karavAmAM Ave te seMkaDe 10 TakAnI mukhamudrA bhavya lAgavI muzkela che. bAkI te jANe hADapIMjara zaNagArelAM heya e bhAza thayA sivAya raheze nahi. je prajAnA upara bhAvi unnatine AdhAra che, te ja AvI niHsava te prajA pitAnuM ane pitAnA baMdhuonuM zuM bhaluM karI zakaze. jeo satvahIna hoya che, temane pitAnA deva mAluma paDatA nathI. ane pitAnI anavatInAM kAraNane bIjAnA upara dararopa kare che. yuvake jAge, duSTa vyasanane tyAga karI nirvyasanI bane ane vIrya rakSaNa karI zArIrika yogya parizrama karI, juo tadurastI ane zArIrika saMpatimAM tame AgaLa vadhe che ke nahi? kleza vinAzaka* yAne sadguNavardhaka mudrikA. ghaNAM varSa pUrve dakSINamAM kokaNa jAtane eka brAhmaNa nAme kRSNa bhaTTa karIne rahe hate. brAhmaNane ucitta De ghaNe vedAbhyAsa teNe karyo hato. ane bhikSAvRttithI pitAne saMsAra nIbhAvato hato. te paNa temanA pUrvajone asala dhaMdhe khetIvADIne hato temAMthI paNa tene dravya saMpAdana thatuM hatuM. vaLI tenA mAtAmaha eka devasthAnanA pUjArI hatA temAMthI ene puSkaLa paisA ekaThA karI rAkhyA hatA. te pUjArInA kuTuMbanA mULa purUSe Araba zeko jyAre hiMdusthAna sAthe vepAra kheDatA hatA tyAre cAMcIyA leke sAthe pitAne bhAga rAkhyuM hatuM ane te samayathI teonI pAse akhUTa dravya hatuM. paNa daivyoge kRSNabhadanA mAtAmahane putrI sivAya kaMI saMtAna nahotuM. tethI A saghaLuM drazya kRSNabhaTTane vArasAmAM maLyuM. A dravya sAthe eka apUrva mudrikA hatI, jenI sarakhAmaNI koI sAthe thaI zakatI nahotI. tenI kArIgarI apratima hatI, ane tenI kImata paNa ghaNuM hatI. Aja paryata pUrI karuM banA vaMzajo vacce e saMbaMdhI takarAra thaelI nahatI, ane takarAra thavA je prasaMga paNa Aje nahote. paNa kRSNabhadrane traNa putra hatA. teo anukrame vinAyaka, dinakara ane zranivAsa-athavA vi-dinuM ane stranuM nAme oLakhAtA hatA, ane kRSNabhadanA mRtyuparyata te saMpattinA traNa bhAga pADavAnI AvazyakatA hatI. bIjI badhI saMpattinA traNa bhAga thaI zake. paNa te mahAmUlI ane apUrva kArIgarIvALI mudrikAnI vahecaNI thaI zake tema nahotuM. tethI te traNa putromAMnA dareka jaNa kahetA ke "te mudrikA amane maLavI joIe. kadAca je te mane nahi maLe te yAda rAkho ke tamAruM khUna karI e mudrikA huM meLavIza." traNa jaNa durguNI, bAbAja, prapaMcI, durAcArI, ane anAtimAna hatA, ane kRSNabhaTTane kharekhara * eka marAThI patra uparathI.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 302 buddhiprabhA bhIti hatI ke mArI pAchaLa puSkaLa khUcha thaze. pitAthI bane teTale temane upadeza dIdhe. duSTa saMgata cheDI sanmArge cAlavA teone kahyuM. puSkaLa samajAvyA paNa te saghaLuM vyartha. dareka pitAja te mudrikA maLe tema kahevA lAgyA. AthI lAcAra banI kRSNabhaTe eka yuti zodhI kADhI. pitAnI pahelI mudrikA pramANe teNe bIjI be mudrikAo banAvarAvI, ane A be navIna mudrikA pahelAnI mudrikA jevI Abehuba banAvelI hatI, ane temAM eTaluM te sarakhApaNuM hatuM ke pitAnI junI mudrikA kaI ane navIna banAvarAvelI kaI te khUda kRSNabhada piote paNa oLakhI zake nahi. jyAM AvuM Abehuba maLatApaNuM hoya ane mAlIka jAte ja oLakhI zakatA na hoya to bIjA mANasanI zuM tAkIda ke te mudrikAe oLakhI ke? pachI eka divasa karbhaTe pitAnA traNe putrone potAnI pAse bolAvavA kahyuM ke, piya putro ! mahArI vRddhAvasthA najIka AvatI jAya che, ane have mhAruM mRtyu kayAre thaze te jANuM zakAya tema nathI, tethI hArI sthAvara jaMgama milakatanA huM traNa bhAga pADI tamene vaheMcI ApavA mAguM chuM." A sAMbhaLIne traNe pu AnaMdita thayAM, paNa vicAra thatAM pAchA bolyA ke "e te ThIka, paNa pelI mudrikA kone Apaze ?" . kRSNabheda mudrikA kone ApavI tene meM pUrNa vicAra karyo che. te sivAya bAkInI milakatane huM phaDa karuM chuM te tamAre mAnya che ke kema te mane jaNAve. mahArI khetIvADInA traNa sarakhA bhAga pADuM chuM, ane tame pratyeka jaNane ekeka bhAga ApuM chuM. traNe jaNe kahyuM: "te amAre kabUla che." kRSNabhada-vaLI mahArA A gharanA paNa traNa sarakhA bhAga pADyA che, ane dareka jaNane ekeka bhAga huM AvuM chuM. traNe putra-kabUla-paNa mudrikAnuM zuM karyuM te jaNAve. kRSNabhaTTa-sAMbhaLe. jarA dhIraja rAkhe. tame traNe jagyA AjaparyaMta durvartanI rahyA che. tamane meM atyAra sudhI aneka zikhAmaNa ApI, aneka bodha ApyA to paNa tame sudharyA nahi. tamArAmAMnA be jaNa te ghaNA ja badamAsa che. eka jaNa bicAro nikhAlasa khavAsane ane bhale che, paNa te bIjA benI saMgatamAM e bagaDI zake che ke je cheDA vakhatamAM pitAnI jAta ane svabhAvane sudhAre nahi te bIjA be karatAM paNa ghaNe kharAba nIvaDe, ane bIjA benI sabata choDI sapAye vaLe te kharekhara te pUjanIya thAya. A pramANe bane tyAre ja te mahArI mudrikA levAne sAruM lAyaka thAya. evI lApI jyAM sudhI tenAmAM Ave nahi tyAM sudhI huM mArI mudrikA koIne ApanAra nathI. A zabdothI traNe jaNa guMcavaNamAM paDI gayA, ane pitAnAmAMthI e ke che te jANavAne ghaNAja usuka banI chelyA. paNa pitAjI ! te koNa? kRmyabhaTTa-te karyuM tene huM atyAre kahenAra nathI. kAraNa ke bIjA be jaNA tenA upara adekhAI ane irSA karo, ane mane zuM khabara ke tame tenuM khUna paNa na kare. mahAre je lAyaka putra che hene te huM guma rIte hArI te yudhikA ApavAne chuM.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ kazi vinAzaka yAne sadaguNavardhaka mudrikA. 300 AthI vinAyaka bele "pitAjI! badhAmAM haja lAyaka chuM. mane mudrika Apa." dinakara boH "are tuM zAne lAyaka? te divase te pelA kutarAne lAkaDI mArI mArI nAMkhyo hate. tuM te kara chuM. pitAjI! mane mudrikA Apa." zrInivAsa kahe: "pitAjI, ATha divasa uparaja vinAyaka ane dinakare ApaNuM paDezI gaMgAdAsa bukaselarane tyAMthI copaDIo corI hatI. teo banne jaNa badamAsa che. ja lAyaka chuM. mane te mudrikA Apa." A pramANe vina, dinu ane zinuM eka bIjAnI khodaNuo karatA hatA, eka bIjAnA durmArge dRSya karatA hatA, caDhautarI karatAM karatAM chevaTe gALAgALI ane asabhya vacane e AvyA. laDhayA-jhaghaDayA, mahA mahenate chUTA paDyA. vinue dinane muke mAryo. dina cinane hAtha bhAge. zinue vinune pachA, traNe jaNa eka bIjAne acchI rIte muSTI prahAra, muSTImodaka jamADo. anta kRSNabhaTTa belyAH "tame traNe jaNA mahA badamAsa che, ane tamArI badamAsa bahAdurIne A pratyakSa pUrAve che. tamArA traNamAMthI eka paNa mArI mudrikAne lAyaka nathI, paNa hArI khAtarI che ke tamArA traNamAMthI eka jaNa kharekhara nikhAlasa hadayane, paNa bI benI saMgatathI ja bagaDelo che, ane je saMgata tyaje teja sudhare. sudharyA pachI je prathama mAga karaze teneja mudrikA prApta thaze, je lAyaka putra thaze ne bIjAnI dRSTie paNa lAyakaja mAlama paDaze. ane tema thAya te vAte huM eka yukti yaju chuM." vaNe sAthe bolI uThayAH "te kaI? pitAjI?" kRSNabhaTTa kahe: "je putra lAyaka jaNAya tene mhArI mudrikA upara saMpurNa haka thAya teTalA mATe huM eka zarata karuM chuM ke mhArA maraNa sudhI tame badhA sadAcAra ane prabhANikapaNe aMgamahenatathI pitAnA game te aMgata dhaMdhAmAM pAMca pAMcase rUpIyA meLavI lAve. je A pramANe pAMcase rUpIyA raLI lAvaze tene mahArI mudrikA mAlIka huM TharAvuM chuM. bAkInAne te mudrikA maLaze nahi, ane e pachI te phasAda karaze te kAma nahi Ave. A pramANe tamAre traNe jaNane kabula che?" traNe ekI avAje bayAH "amArA sadAcArathI pAMcase rUpIyA meLavavA te te ghaNuM ja sahela che. cAlo hamAre te kabula che." tyAre kRSNabhada bolyAH "tame traNa jaNa kahe che ke sahelAIthI pAMcase rUpiyA raLa lAvIzuM. paraMtu tamArA traNe paikI ekaja jaNa sadAcArathI pAMcase rUpIyA raLI lAvaze evI hArI khAtrI che. bAkInA benuM bolavuM taddana juThuM che." pitAjInI zarata badhAe kabula karI ane be cAra pratiSThita gRhastho jeone prathamathIja lAvavAmAM AvyA hatA teonI A zaratamAM sAkSI rAkhI. A tarata badhA pALe te vAste tyAMnA pUjaniya gaNAtA maMdiramAM traNe jagyAne sapatha levarAvyA. tyAra pachI kRSNabhaTTa traNa putrene pitAnI zuzraSA karavAne judAM judAM kAryo se dIdhAM, traNe jaNAe pitAnI AjJA mAnya karI ane svIkAryamAM tatpara thayA. A pramANe dararoja kAryakrama cAle che tevAmAM eka divasa kRSNabhaTe pitAnA pahelA patra vinAyakane kahyuM: "vina, beTA tuM mAro lADakavAyo putra chuM, ane nikhAla hRdayane
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 304 buddhiprabhA. tuja chuM. hane sArI sabhyasaMgatinI jarUra che. tuM sadAcArathI ane pramANikapaNAthI rUpIyA meLavI zakIza. hArI mudrikAne tuja lAyaka mAlIka thaIza evI khArI khAtrI thAya che, tethI A mudrikA huM hane ApuM chuM, paNa e bAbatanI hAra bhAiomAMnA ekene mAhItI ApIza nahi." evuM kahIne eka mudrikA kRSNabhaTe vinAyakane ApI. mudrikA maLavAthI vinAyakane keTale AnaMda thayo tenuM varNana atre yathAsthita thaI zakatuM nathI. bApAe mahane lAyaka gaNa mudrikA ApI evuM jANIne atyaMta AnaMda thaze. Ajaparyata sArI saMgatanA abhAve ja huM bagaDele ho evI henA manane khAtrI thaI ane have pachI zuddha vartana rAkhI ApaNuM-pramANikapaNuM--ApaNe sadAcAra-kharekhara batAvI A mudrikAne hakkadAra thauM e teNe manamAM nizcaya karyo. bIjI vakhata lAga joI kRSNabhaTe dinakarane kahyuM: "dinu beTA, tuM mAro sarvadhA sAro ane Adhina putra chuM. kharekhara tuM bhoLA dIlane paNa saMgatIne laIne ja bagaDele chuM, paraMtu je manathI dhAre te ghaNe sudhare tevo chuM, ane pramANikapaNAthI zarata pramANe pAMcase rUpIyA saMpAdAna karI zakIza, vaLI tuMja hArI adhikAne hakkadAra thavAno chuM. mATe priya putra A mudrikA tuM le, paNa dvArA bhAIne kaMI vAta jaNAvate nahi." A pramANe kahI tene paNa eka mudrikA ApI. mudrikA jotAMja te te gAMDe ghelA thaI gaye. manamAM saMkalpa-vikalpa karavA lAgyo ke pitAjIe mane kharekhara lAyaka gaNe che. huM sobatathI bagaDe chuM te paNa prayatna karI sadAcaraNa thaIza ane pramANikapaNAthI zarata pramANe rUpIA meLavIca, vigere nizcaya karI e paNa AnaMdamAM pharavA lAge. trIjI vakhata zinune paNa eja pramANe eka mudrikA maLI ane te paNa tevAja vicAromAM nimagna thaI mahAlavA lAgyo. A pramANe traNe pune ekeka mudrikA ApI. traNe jaNa savartanathI pitAno haka te mudrikA upara sAbIta karavA prayatna karavA lAgyA. evAmAM cAra cha divasa pachI vRddha kRSNabhaTTa maraNa pAmyA, temanI tera divasa kriyAo cAlI. pachI traNe bhAIoe vicAra karI potAnA bhAganA pAMcase pAse rUpiyA pramANikapaNe kema meLavavA tenA vicAramAM guMthAyA. vinAyake potAnA eka detadAra mAraphate eka dezI rajavADAmAM nokarI lIdhI. dinakare pitAnI judI dukAna kADhI, ane zrInivAse potAnA pitAnI khetI saMbhALI. traNe jaNAe potapotAnA dhaMdhAmAM varSa sudhImAM sArI nAmanA meLa. vinAyaka rajavADAmAM sArI rIte pasA. halakevI uce darajaje co, pagAra vadhe, rajAjano tenA upara maherabAnI thaI. pitAne khAnagI salAhakAra banAvyo, ane pramANikapaNAthI varSamAM pAMcasene badale sArA pisA kamA. dinakara dukAnamAM sAre ja. gharAkI ghaNI vadhI gaI. meM tene cAhavA lAgyAM. zarAmAM tenI zAkha sArI baMdhAI. pramANikapaNAthI dhaMdhA karatA hovAthI sau koI tenI vAhavAha balavA lAgyAM. zrInivAsa paNa khetInA dhaMdhAmAM potAnA gajA pramANe kamAyo ane sau tene prema teNe meLavyuM. A pramANe traNe jaNA pitAjInA prAddha vakhate ekaThA maLyA. traNe pitAnA vakhANa karavA lAgyA pote pramANikapaNe pAMca pAMca rUpiyA kamAyA che ane have teo
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicAraNA 3 05 mudrikAnA mAlIka che ema sAbIta karatA hatA. traNe jaNa sAthe jamavA beThA tyAre vinAyake kahyuM: "pitAjIe mane lAyaka karAvI eka mudrikA ApI che. huM jAta mahenatathI, sadAcAra ane sadavartanathI pima prApta karyA che, je A zrAddha samaya na heta te kharekhara mahAre rajavADAmAMthI ane AvavA vicAraja nahe. mAre vaDilo pAta dravyanI jarUra nathI. huM mAro haka te uparathI uThAvI lauM chuM." A sAMbhaLI dinakara ane zrInivAsa paNa pitAne ekekI mudrikA maLI hatI tene hevAla jaNAvatA hatA ane pitAnI IcchA paNuM bApIkI mIta tyajI devA thaI hatI te jaNAvyuM. bApAnI yukitathI ApaNe traNe jaNa sukhI thayA. pramANikapaNe ane sadAcArathI vartavA lAgyA. lAyakAta pramANe yogya vya saMpAdAna karyuM che ane haju paNa vadhAre dravya saMpAdana karIzuM evuM saghaLane lAgyuM. AthI teoe kRSNabhakanuM zrAddha baDI dhAmadhumathI ane mArI bhaktithI karyuM. eka bIjAne badhuma-jAtaprema saMpUrNa prakaTI nIka. pitAnI badhI jaMgama mIlkata nAnA bhA, zrInivAsane soMpI potapotAnA dhaMdhe lAgyA. vIsa varSamAM te vinAyaka rajavADAmAM mahAna purUSa gaNAvA lAge. rAjAjI khuda pote paNa tene puchyA sivAya anna jaLa paNa letA nahi. te samayamAM teNe yathAzakti dravya meLavyuM. dinakara mahAna vepArI thavepAramAM lAkha rUpiyAnI uthalapAthala karavA lAgyA. be paisA saMpAdana karyA. zrInivAsa pazuM khetImAM ThIka phALe. A pramANe traNe bhAIo sukhI thayA, bhAva duHkha je traNanA aMta:karaNamAM lAgavuM heya te eTaluM ja lAgatuM ke pitAjInI hayAtImAM temanI tIrtharUpa sevA, karavA teo bhAgyazALI nIvaDyA nahi. pitAnA upadezathI jene mATe teo paraspara khUna karavA tatpara thayA hatA teja vastune teo pUjavA lAgyA. pitAe potAnI pharaja mRtyu paryata paNa adA karI cUkyA nahi ane pote potAnI pitRbhaktimAMthI vimukha thayA jANuM atyaMta dalagIra thayA paNa ane temanAja vacanAmRtane lAbha ne mane jANI pAmyA. vAcaka! kadAca vArtA se koine kalapIta lAgaze to paNa temAMthI koI saguNa graha karanAra maLaze te mATe zrama saphaLa thaze gaNe upakRta thaIza. astu, " nA ." vicAraNA. priya vAMcaka! A viSaya paratve belatAM mAre jAhera karavuM joIe ke huM AnI aMdara je bInA vistINuM varNana karuM chuM te phakA jIvane zikhAmaNanI bhAvanAe je cittane dhyAnamahI joDIne dararoja manuSyane karavAnI AvazyakatA che. jethI A manuSya bhavanuM sArthaka thAya che. je manuSya bhavanI vAMchanA devAdigaNa paNa irache che, je manuSya bhava pAmIne prayatna karavAthI mokSane prama karI Ape che, je manuSya bhavane daza darzane tirthaMkaroe paNa durlabha bhAkhela che, te manuSya bhava pAmIne je manuSya potAnA jIvananuM sArthaka karate nathI te anaMta saMsAra rakhaDe che. je tevA manuSyane mUrkha kahevAmAM Ave che temAM kaMI atizakti thatI nathI. jIva karmane saMbaMdhI ane te uparanI vicAraNA mananI dhyAnamama
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhiprabhA. sthitimAM bhAvavA ema che. vicAraNA anaMta AnaMdamaya sthitinuM bhAna karAve che ke jethI zAMti prApta thAya che. bhaya, dhAdi durgo para vijaya meLavI zakAya che, ane tethI AgaLa vadhatAM pUrNa dhyAnamama sthitithI ekSaparyatanuM sukha meLavI zakAya che. tevA kArya prati ka mUrkha manuSya abhAva dekhADavA prayatna karaze ! te he bhavya prANI ! tame paNa tevA viSayane grahaNa karI, game tevA kAryamAMthI nivRti meLavI dararoja babe ghaDI, nIcenI vicAraNAmAM praveza kare. jethI anaMta lAbha thavAno saMbhava che. priya baMdhuo! kadApi tamane vyavahAra kAryamAMthI nivRtti na maLatI hoya te evo niyama rAkhe ke dararoja sutAM pahelAM avazya rIte nIcenI bhAvanAonuM dhyAna dharavuM ja joIe. he bhavya prANIo ! he mekSAbhilAdhI vAMcakagaNu! priya baMdhuo ane bhaginIo! khasa aMta:karaNathI udAsabhAve nIce pramANe ciMtana karavAnuM AjathI zarU karo. dharmamAM mana ArUDha kare, ane anaMta sukha, zAMti Adine anubhava le. he cetana ! anAdikALathI rajhaLato A manue bhava pAmI tuM zuM kamAyA. dhana, devata, dIkarA, dIkarIe, mAtApitA e sarva saMsAranAMja sabaMdhI che. pakSInA meLA peThe Aja maLI kAle uDI jaze; temAMnAM koI paNa tArI sAthe AvavAnuM nathI. je ane vicAra kara ke tArA babaranA tArA bhAIbaMdha tema moTA rAja- zeTha zAhukAra ke jemaNe lAkhe rUpiyAnI lata je mahA mahenate pidA karelI te sarve ahInuM ahIMja choDI cAlI gayA, kaMI paNa sAthe lai gayA nahi. temaja vadhI tArI najare ja che ke je cAra ghaDAnI bagImAM besanAra, hIrA motInA paheranAra hatA te hAla tu kaMgAla sarakhA dekhe che. tethI vicAra ke tana, dhana, jobana saMbaMdhI Adi koI chinuM nathI. tAruM sukha zAmAM che te tu zodha, je vAre koI anya saMbaMdhI vA koI moTe zeDa juvAna vaye pitAnA saMbaMdhIne pAchaLa raDatAM mUkI temaja pitAnI dhana dolata cheDI A dehathI chuTA paDI jAya che tyAre tArA manamAM A saMsAra upara vairAgyabhAvanA thaI Ave che, paNa smazAna vairAgyanI peThe pAcho tuM ghara pAcho phare che ke tarataja mana pAchuM saMsAranA asAra sukhamAM lubdha thaI jAya che, ane vairAgyabhAvanA te vakhate tArA hRdayamAMthI kayAM nAzI jAya che temaja vaLI jyAre tuM ke mahaMta purUSanAM caritra sAMbhaLuM chuM ane teo upara paDelA duHkhanI jyAre vAta sAMbhaLuM chuM tyAre tAruM mana vairAgyamAM joDAya che ane tuM vicAre che ke saMsAramAM kaMIja sAra nathI, ane evA vicArathI dharmasAdhana karavA manamAM nizcaya kare che. paNa are mUrkha ! tuM te vicAra pAchI kAM tajI de che? ane pharIthI mAyA rUpI jALamAM paNa joDAya che. ceta nahi te mahA dArUNa duHkhamAM ane anaMta nIomAM rakhaDyA karI. temaja tAre narakAdinAM duHkha paNa sahevAM paDaze, temAM huM vicAra kema karatA nathI ane mAyAmAM lubdha thaI rahyA che. kAraNa ke narakanA jene eka samaya paNa sAtA hotI nathI. vaLI teo mahA dArUNa agninA prahAra sahana karyA kare che. vaLI te chAne lavaNa samudranA pANe jeTalI te tavA hoya che. vaLI te jene AkhA jabudIpanuM dhAna khAi javA jeTalI te bhUkha hoya che temaja talavAra laIne zarIra ujharaDe teTalI te kharaja hoya che te huM vicAra ke tAre AvuM dArUNa duHkha kayAM sudhI sahyAM karavuM che tethI e duHkhathI bahIte hoya te samakitanI zodha kara ane A anitya sukha uparathI bhAva utArI nAkha,
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicAraNA. 307 dhana, strI, putra, tane sukha daI zakanAra nathI. ane palakavAramAM te tane yamanA dUte AvI upADI cAlatA thaze. te vakhate dharma sivAya anya kaMi pazuM tArI sAthe rahevAnuM nathI. tyAre cetana ! ceta ane dharmanuM ArAdhana kara, pharIthI A manuSya bhava maLavo durlabha che. pANI levI temaja retI daLI kaMI mAkhaNa ke tela nIkaLI zakatuM nathI. temaja A saMsAramAM lubdha thaI rahevAthI kaMi anaMta sukha pAmI zakAya nahi paNa tema karavAthI to duHkhaja AvI paDe che. vicAra to kara ke tArI najare meTA rAjA rANu temaja zeTha sAhukAro pitAnuM dhana, dalita, moTA moTA mahAla vigere ahIMnuM ahIM mukI cAlyA gayA te kaMI sAthe laI gayA nahi temaja tArI sAthe paNa kaMIja mAvanAra nathI. he cetana ! tane dhikkAra che ke A badhuM aninya che ema tuM jANatAM chatAM paNa saMsAranI mAyAmAMthI osarata nathI. temaja zA phAyadAthI tuM saMsAramAM paDI rahe che. kadApi tuM je rAjane dhaNI hota ke keTI dhanapati heta te tu vairAgya pALavAne prayaja zAne karatA kAraNa ke jyAre A mATInuM ghara ane hADa mAMsathI bharela zarIra temAM tane ATale badhe meha lAge che. A zuM tArI mUrkhAI nathI? tu te bebha mUkI daI dharmanuM ArAdhana kara. he cetana ! A janmathI te AjanI ummara sudhI huM zuM zuM sukRtya karyuM tene vicAra kara? phata ArtadhyAna ane raudradhyAnamAMja kALane nirgamana karyo. phAgaNa vakhata geraupayoga karyo ane kALa te tArI pAchaLa hamezAM kAja kare che tene te ociMte jhIlaze te te vakhate tAro eka paNa Aro nathI. mATe jema bane tema samakitane prApta kara. tema chatAM kadApi je kharI vastu ledhatAMja kALa tane potAnA jhapATAmAM le te phikara nahi kAraNa ke te vastunA abhilAve karI AgaLa upara bIjA janmamAM paNa te vastu prApta thAya che. vicAra kara ke anaMtAbhava tu pharI cUkele tathApi tAre aMta Avyo nahi. mATe je vAre samakti pAmaze te vAre paribhramaNa karavuM maTaze. game te Aja ke game te kAla paNa jyAre samakita pAmaze tyAreja duHkhane aMta Avaze, te he muda! ceta, AyuSya to caMcaLa che te purU thatAM vAra lAgatI nathI. rAta ghoDI ne veza ghaNuM, jIvavAnuM thatuM ne abhilA ghaNI e kAcA ghaDAne phuTatAM vAra lAgatI nathI temaja A kAcI kAyAne bharUso nathI mATe ceta ane dharmanuM ArAdhana kara, nahitara anaMta yonimAM rakhaDavuM paDaze. he cetana ! A saMsAra samudramAM tu khuDe che tene kADhavA tAza pitAnA prayatna vinA, tArA pitAnA AtmAnA svAbhAvika guNa vinA bIjuM koI samartha nathI ane je aNuciMtyA jamanA dUte tane AvI pakaDI jaze te te vAre tAruM koI rakSaNa karanAra nathI. mAtA, pitA, strI, putra, putrI Adi koI tane cheDavavA samartha nathI mATe je vastuthI cAra gatimAM tAre bhamavuM maTe te vastu pedA karavAne prayatna kara, che mUrkha ! vicAra to kara ke te kevuM sukha nathI jogavyuM. devatAnAM sukha te nava greka sudhI jogavI cUkaze. rAjya bhagavI cU. meTA kaTIbadhvajanI padavI meLavI cUka ne ema karatAM anaMtI niomAM anaMta kALa rAkhaze ane jo tuM akSaya sukha pAmya heta te tane janma maraNane bhaya raheta nahi. mATe dharmanuM ArAdhana kara, dharmanuM ArAdhana karatAM zA mATe aTake che kAraNa ke vicAra te kara ke cAvarti jevA cha khaMDAdhipati paNa akSaya sukha meLavavA caritra rUpI tane cagIkAra kare che te che maM 1 tArI chetene
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhiprabhA. kaMi hisAbamaja nathI te paNa tArAthI nathI chuTatI; mATe cena nahi te manuSya bhava gaye ke pachI hAtha ghasato rahIza. mUDha! vicAra to kara ke je vAre tane ke rega vedanA sahevI paDe che, te vAre tene sahevA kaI tAro sAthI thatuM nathI, paNa tAreja sahevI paDe che, ne tuM ekaleja tene vAte bama pADayAM kare che. te samasta parivAra tA sAmuM joI raDe che. te che mUrkha ! badhAnA saMbaMdhamAM zuM rAcAmAcI rahe che, paNa vicAra ke dharmakaraNIja tArI sAthe Ave che mATe samakita meLavI dharmanuM ArAdhana kara. he cetana ! jJAna, darzana, cAritra Adi vinA tArI bIjI koI vastu che ja nahi, ema nakkI mAna. he cetana ! tuM te adhI, amAnI, alabhI, anaMta jJAnadarzana, cAritra tapanA baLamaya che tyAre tuM karmanA kaMdAmAM kema kare che te karmanA paDadAne dUra haDAvI tArA AtmAnA mULa guNunuM dhyAna dhara, ane tArA mULa rUpe pragaTa thA. jyAM sudhI tuM A krodha, mAna, mAyA, lobha Adi guNothI chuTaze nahi tyAM sudhI tane te deha ucca AvavA detA nathI. mATe ceta, kAraNa karI pharI A uttama janma, uttama kuLa Adi meLavavuM ghaNuM ja durlabha che. te he cetana ! tRSNA tyAga karI dharmakaraNamAM pravRttamAna thA. he paramAtmAnA sukhAspada kusume! baMdhuo! bhaginIo ! A uparanI saMsAranI bhAvanA upara lakSa lagADI satsamAgama, jJAna, sadagurUne meLavI vastudharmane oLakhI, zuddha samakita meLavI anaMta sukha pAme. e ja aMtIma IcchA. 9 ti, zakti, rati, zeTha jezIMgabhAI premAbhAI varAma vatAva! nahi to vAra kAza!!! eka paTelane eka moTe rakSaNa maLe. tene paTela ghera lAvyA. khavarAvyuM-pIvarAvyuM ne vAta karavA beThA. rAkSase kahyuM: "mane kAma batAvavuM paDaze. mArAthI navarA bezI rahe. vAze nahi. jyAre kAma nahi batAvI zake tyAre huM tamane khAI jaIza. A uparathI zeTha tene lAkaDAM kApI lAvavAnuM, daLavAnuM vigere ghaNuM kAma batAvyo, je teNe sahajamAM karI nAkhyo. have zuM kAma batAvIzuM ? nahi batAvIe te rAkSasa khAI jaze. A vicAre paTelanA hozakoza uDI gayA, eTaluM ja nahi paNa vagara mate maravA paDaze. DAcAM besI gayAM, khavAya nahi, uThAya nahi, kaMI game nahi, rAkSasanA sAme juve ne zera leDI uDI jAya ! evAmAM kahe ke paTelanA sabhApe eka sAdhu mahAtmA tyAM AvI caDhayA ne paTelane roga puche, jethI pakSe savistAra hakIkata sApujIne jaNAvI. A uparathI sAdhujIe kahyuM bhAI! muMjhAya che zA sArU ? huM kahuM tema karI? eka mo mobha maMgAvI tArA ghara sAme daTAva! ne jyAre jyAre rAkSasa kAmathI navarA paDe ke turataja tene A meTA mobhapara caDhavA hukama kare te pachI utaravA jaNAvavuM ema karyAja karavA deje ! te navaro paDazeja nahi ne tane khAze paNa nahi. A sAdA javAba ne upAyathI paTelanI chAtI parathI hajAro mAne che thaI ga. te AnaMdamAM AvI gaye, ne pitAnA gharakAma sivAyanA
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAma batAva ! nahi te khAI jaIza !!! 308 *, *,* *. * * * - * - * bAkInA vakhatamAM rAkSasane kAma batAvI dIdhuM ne pote sAro thai gaye, kAraNa ke te ciMtAthI mukta tha ho, ne eja sAkSasa pAse managamatuM kAma laI atyaMta sukhI thaze. vAcaka! A sAdA daSTAMta parathI ApaNe zo bodha laIzuM ? tenA parathI ze upanaya batAvIzuM? mana-rUpI rAkSasa e jabare, niraMku ne capaLa che ke tene kAma, kAma ne kAma sivAya kaMI sujhatuM ja nathI. tene nathI thAka lAgato, lAkha mAIlenI musApharI karatAM nathI thAkato, te hRdaya pradezamAM tophAna macAvatAM, ke nathI thAkate te zAMtirUpI maMdirane bhAMgI nAkhatAM. manuSyarUpI paTelane te kahe che ke, mane game tevuM kAma-game tevA vicAra karavAnuM batAva! pachI sArA ke khoTA nahi te huM tane khAI javA. tyAre teNe manane dravya kamAvAnuM, ghara bAMdhavAnuM, ghara calAvavAnuM Adi kAme sepyAM, paNa rAkSasa jevuM mana ! tene zI vAra ! have ! tyAre manane zAmAM joDavuM ke jethI te vaza rahe-khAya nahi ne potAno Ida hetu pAra paDe, kAraNu mana rAkSasanAM parAkrama ghaNuM jabaruM che. mana rAzarA vasamo bahu prasanna caMda rUSirAya; ghaDImAM narka sAtamI, ghaDImAM kevaLa pAya. ghaNA vicAra karatAM paNa mane rAkSasa mATe kaMI cAluM kAma maLI na zakyuM. evAmAM sadagurUjI AvI caDyA te sahelo rasto batAvyuM ke-bhAI! mumukSu ! kema gabharAya che ! je rAkSarathI tu baDe ne gabharAya che, te ja rasa hAruM kAma kahADI nAMkhaze, are tane anaMta sukha Apaze tenuM kAma letAM AvaDavuM joIe. hArAmAM anaMta tivALA, tirthaMkaranA baLavALa, vAjalyamAna rUpavALe, paramAtya svarUpa "AtmA " birAje che. AtmArUpI moTe mema hArA hRdayarUpa cagAnamAM ghaTI tene oLakhavAmAM-dhyAvavAmAM pUjavAmAM ne chevaTe te pAmavAma- tadAkAra rUpa thavA mAM-(te para caDhI utaravA dvArA mana rAkSasane jeDa. hAra vyavahArIka kAryo karAvI-dhArmika-Adi kAryo karAvyA bAda, mana pAse e mobha para caDhI utaravAnuM kArya karAva. bhale pUjA sevA Adi dravya dharma tenI pAse karAva, paNa AtmAbhimukhatA tenI pAse karAva, temAM tadAkArapaNuM ANa, ne chevaTe tyAre ITahetu-mukti prApti e manaja Apaze. mana rAkSasane ekaja tAna ! kAmarUpI e bhAge dhAnya ! nA Ape te laI le prANa? eja hamezAM tene jJAna ! jJAnI gurU dekhADe rAha ! meja upara caDhautara sadAya ! dhara kAme parivAre jahAM ! ekaja kAma karAve tyAM ! mana rAsane adakAM kAma! haMdhAM cattAM karamAM tamAma ! prabhu bhajana ne A dhyAna ! pI mu AThe jAma ! Atma-prabhu saheje sAMpaDe ! atula saMpatti saheje jaDe ! mukitapurIne "Apa" patha ! mana rAkSasa tamane avilaMba!! pAdakara
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ va premaghelA pravAsInuM pavitra jIvana! (anusaMdhAna gAtAMka 24 pAnethI cAlu) hRdayarodhana. mahArI kathAmAM dayasparSi dardI dilanAM gAna che; mahArI kathAmAM ragarage hA ! prema tavanuM bhAna che ! mahArI kathAnA zravaNuthI, kaI hadaya ALAM thAya che mArI kathAmAM prema nira-jIvana rasa ubharAya che. nA ! nA ! pU, dardI jIgara, A phakIra-baMde premane. maravuM game che premamAM-dave nathI muja mane ! jIvanadhArI punita, te pUnita mRtyu cAhuM chuM; dhiya pANe mATe A jIvana che, prema mATe janAra chuM. premadhe mAharUna-kamanasIba mAharUNa-eka meTA AMcakA sameta, gabaDatA gabaDate eka aMdhArakhAnAmAM paTakAye; ane te sAthe ja tenA taLIAnI jamIna DagamagavA lAgI, ane dhIre dhIre AkhI beThaka, jarA paNa avAja vinA nIce ne nIce utaratI gaI. bheLA mAharUNane lAgyuM ke, parama udAra ane sahanazIla dharatI mAtA, tenA para rahema lAvI, pitAnA udaramAM samAvavA mA de che, paNa kamanasIba mAharaNanuM e sahabhAgya kayAMthI? agara te vizvamAM ke premI sukha-pitAne prema mANI zake che. kharekhara! dharatI tene pitAnA vizALa udaramAM zamAvatI nahotI, paNa ulaTuM AkhI beThaka je vicitra rItithI nIcI nIcI namatI jatI hatI, tethI tene ghaNo vismaya ane gabharATa thavA lAge, e viSe vicAra turaMga AgaLa doDAvavA jAya che, tyAM to kaDAka daIne, moTA avAja sAthe, je joyataLIA para tenA paga TakI rahyA hatA, tenA be bhAga thaI gayA. aMte beu bhAganI ke vadhAre uDI DhaLatI gaI, ane tenI sAthe ja garIba bicAro bAharUNa, phalakanI nIcenA bhoMyarAmAM gabaDI pa. paDatAMnI sAthe jatenA mAthAmAM sakha ghA lAge, ane te ghaDIe te mAharUNa bebhAna hAlatamAM AvI paDe. hRdayanA dhA sAthe mAthAne dhA! arere ! premIe duHkhI thavAja sarajayA haze ?! judAI, julma Alamane, kadI AkarI prIti; taNA sukha premIne maLatAM, badhAMe duHkhane sATe! nathI mevA agara zarabata, prIti pilAdane rasa che! pIe te vyasta thaI jAtA, khare pati ajaba kasa che! bebhAna thai gayelA mAharUnane thoDI vAre bhAna AvyuM tyAre te tarapha DeALA phADIne jevA lAgI, adhikAra sivAya bIjuM zuM najare paDe? hadayamAM aMdhakAra ne bahAra paNa
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ premaghelA pravAsInuM pavitra jIvana ! 211 zyAma aMdhakAra chavAye hate. upara nIce ane AsapAsa AMkhane hAtha paNa na sujhe, rAtrI che ke divasa te paNa na samajI zakAya tevo gADha aMdhakAra tyAM chavAI rahyA hatA. kamanasIba mAharane AMdhaLAnI mAphaka potAnI AjubAju hAtha pasAravA mAMDayA. becarAnI jamIna pattharathI jaDelI jaNAI. hAtha pasArIne beThAM beThAMja te bicAro dharAne dhaNe kharo bhAga karI vadhe, ne keTalIkavAra divAlane eka pUge hAtha lAgyo. tene hAthethI ke daI mAharUna ubho thayo, ane divAlane hAthathI tapAsavA mAMDI. divAla kaDIone hAthe caNAI hoya tevI na lAgI. bhayAnaka DuMgarAnI karoDamAM AvelI patharanI guphAne koi bhAga karI kAryo haze evI pratIti thaI. e khaDabacaDI bhIMtane Teka mAharUne aMdhAra pAnamAM karavA mAMDayuM. cAre bAju AvI ne AvI bIta jaNAI; ekaja suMvALI chATava jaNAi, vadhAre bArIkIthI vicAra karatAM tene lAgyuM ke e charica, kadAca pattharanI nahi, paNa lehanA jaDA patarAnI haze, ane e baMdIkhAnanA bAraNanI jagAe goThavI haze Ama dhArI te belI nAMkhavA teNe eka vAra pitAnA saMpUrNa baLathI jorathI dhake mAryo. paNa, hA ! nasIba. vyartha ! paheregIroe bahArathI te baMdha kareluM hatuM. anumAna sAcuM TharyuM. paNa te vaDe kaMI na vaLyuM. pharI pAchA paga DhIlA thaI gayA, ne nIce besI paDyA. paNa ema kayAM sudhI rahI zakAya? AzA kaI eTalI vahelI marI zakatI nathI. "kaI lAkhe nirAzAmAM amara AzA chUpAI che !" pharI 6 thai, divAlane Azare Azare cAre kera karavA lAge. thAkIne vaLI pANe beThe. pitAnA AvA hAla zAthI thayA ? tene khyAla AvatA ja pazcAttApa zarU thaye, ane du:khanI vedanA asahya thavA mAMDI ! hAya! mAtra prema karavA mATeja, pitAnA hRdayanI adhiSThAtA-jIvanadevaDAne cahAvA mATe ja, nirdoSa eka mIThI levA mATe ja A dazAne? arere ! prema ! tArA A zA prakAra? mAnavIe prema karazo nA ! prema karavAmAM majhA che, paNa sukha nathI. gulAbamAM * suMdaratA ane suvAsa che, paNa te kaMTakanA ghA khyA sivAya meLavI zakAtuM nathI ja. khare! premIo dukhI thavA ja tyAre sarajAyA haze? paNa tyAre bicArI mArI jIvanalatA samAna devI selImAnI zI dazA tyAre? zAhajahAna jevA bhArata samrATanI begama, mArA jevA bhIkhAraDAne khAtara atyAre zI dazA bhogavatI haze? arere ! abhAgI jIvaDA ! zA mATe te bicArI nirdoSane, tArA sparzathI duSita karI? duSita karI te bhale! paNuM zAhaAlamanA sAme zAmATe satya rUpamAM jAhera thaye? have jIvavAnI zI AzA? are ! e premamUrtine punaH nIhALavAnI paNuM zI AzA. mota ! have taja ! paNa tenI zuM paravA che! mahArA prAivanane khAtara mela to zuM paNa jIvatAM jIvata cAmaDI paNa utarAvavA taiyAra chuM. khUdA je khalakane che te khUdA bhAzuka che mahArA! khUgha mAzuka mATe jAna A kurabAna che karavA ! paNuM arere ! Ama rIbAI rIbAI bharavuM paDaze? jo eka vAra medAnamAM samazera vAparatAM vAparatAM meta Ave te bahetara paNa A dazAmAM bhUkhyA tarasyA maravuM ! o zAha A vicAramAM ne vicAramAM te moTethI cIsa pADI uThyA: "are ! Ama rIbAvI rIbAvI mujhAvI nA mAro ! maherabAnI karI AnA karatAM jaNAdanI samazerane havAle kara !" paNa koNa
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 312 buddhiprabhA, sAMbhaLe ! mAtra A abhAgI kha'dIvAnanI tINI cIsathI aMdhAre chavAi raheluM bhoyarUM gAjI uyuM. bhutAvaLInA bhaNakArA sAMbhaLI kAi camakI uThe tema e cIkAratA paDaghA sAMbhaLI mAharUna kaMDI uDDayA, ane khetI hatA. mAMthI ubhA thai gayA. divAnAnI mAphaka bhIMtapara jora karI munnI paza DavA lAgyo. kaThora rolane ethI kai pazu ijA thai nahi, patthara koI hA vi. ulaTuM bhAna AvatAM du:khanA DaMza, mAharUnane naja sahI zakAya tevI vedanA karavA lAgyA, ane zarIrapIDA e pramANe vadhatI cAlI. vaLA vicAra thayeA ke lAva ghaDI nidrA lauM, ema dhArI ghaNI vAra sudhI te AMkha bhIMcI paDI rahyA. paNa nidrA mAM navarI hatI je ! te Ajeja samajI zakyo ke nidrA sukhanI sagI che. ehestamAM enA tAra era varteza rahe che, ahiyAM jahAnnayamAM, aMdhA rakhAnAmAM, kArAgAramAM nidrA zuM karavA purAvA Ave! naja Ave! mAhArI mAka aMge ka'i paNa dekho karelA che ke ? mAhArI sajA bhogavavAmAM bhAga levA Ave? thoDIvAra vicAra vamaLamAMthI tarI AvI AMkha ughADI, hArA ! eka ujA kAraNa rekhA, gADha timora mArI aMdara AvatI jaNAI, paNa mujhAyalA mane mAnyuM ke kadAca e AMkhane bhrama haze. eNe AMkha pAchI mIMcI lIdhI. ane keTalIkavAra emanI ema rahevA daI vaLI ughADI, nA bhulla nathI, ajavALuM pahelA karatAM vadhAre jaNAyuM. AzA AvI eTale zraddAdhI tapAsa karyA mAMDI. jhINI najare jotAM lehanA daravAnanI eka kAre nhAnuM chidra jaNAyuM. have humanayuM ke, pele prakAza sAMvA AvatA haze, jhINI teja rekhAthI dhara aMdhakAra te dUra na thayA, paNa e mADhatA thArDa yArDa ochI thatI gai. mAne dhAryuM ke, rAta purI thai ne rahavAra ugatuM haze. che zAnuM prabhAta ke bhrama haze, ke rAtra ke e uchyA. kAMi nA samajAya, pANa karatA dhR karyuM to navA paheAra jema haDatA gayA tema tema e chidramAMthI ajavALu vadhatuM vadhatuM AvatuM gayuM. dhIre dhIre e vadhatA jatA tejathI marUna potAnA zarIranA jUdA jUdA ave 25STa rIte joi zakavA lAgyuM. ema sheja zAMti thai, tyAre cintA rArU thai gai, cintA, enA nazIkhamAM zuM thavAnuM lakhyuM haro ? e bAbatanI cintA ! e ciMtAnA kai che che? mAdazAhe khUda potAnI jIbhe ramAna jAhera karyuM che duH-bhUkhe taphaDAvI mAravAnI Aje sA karavAmAM Ave che. tethI e ke cAra divase 'dInI sAtheja cintAtA ataAvavAne potAnA tathA selimAnA bhAvInI cintAne, bhukhaneA tathA tarasanA vicAra karatAM karatAMja mAharUne AkhA divasa vitAvyA. vaika vicArane a`te raoNlimA-meAta-ane bhAvI tenA netra AgaLa khaDAM thatAM, ane AvI cintAethI avAra-navAra enu magaja bhareluM rahetu. divasa have purA thavA AvyA, tyAM bhAtanuM tra karavA lAgyuM. enA mananI cintA theDI mRtyunI ane ceADI khIcArI selimAnI--e te visarA kAgye, ane cintAe ekaja rUpa lIdhuM. jANe eka pachInI e pAMkheA. zrI aMdhakAra vadhavA mAMDayA. chidraMthI ajavALu vA lAgyu. te pAchuM ja nahi. vyAkuLa thai mAlaNa keTalIye ghaDI sudhI te teja tarapha joi rahyA. no Akhe divasa mAmAM vitAvI dilanA dAta vidAya letA haiAyane ?
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ premaghelA pravAsInuM pavitra jIvana ! 313 ema karatAM ajavALuM holavAI gayuM, ane pAcho aMdhakAra-pele lAgalAgaTane lAMbA aMdhakAra! are ke bhayAnaka! eja durbhAgyanuM kaSTa joI nidrAdevI prasanna rahetAM thayAM che, dayAthI AMkhaDI che tyAM utaryA. duHkha aMdhAramAM DUbelA dInane piye pitAnI kamaLakaNI AMgaLIo parasI, paMpALI paMpALI temAM ghena bharyuM. mAhAna pitAnI duHkhI hAlatane visarI DhaLI paDaye, aMdhArA ne ajavALAne bhedanI have tene paravA na rahI. nidrA janetA zAMtinI-ne sAMkhya-zAMta pradAnI, dukhInI belI, virAmadAtAzramIta vara varadAInI. phATI tuTI kaMthA-bhikhArI rAya mA sarakhA hane ! nidA narI nava jIvanadAtA-mahela-bhUpara-keraNe ! pA, ke jIgaranI vALA ghaDibhara vIsarI jaI mAharUne koI ajANyA svama pradezamAM pagalAM bharavA mAMDayAM. teNe te divase eka adbhuta svapna joyuM. jANe khUba tejAtejanA aMbAra prakaTI rahyA che. vINAnAda gAjavA lAgyo che. ane pAse ne pAse ja have IzvaranI bhUmi AvatI jAya che. e svarga pradezamAMthI manarama sudhI uThe che, ane tyAMne vAyu kaMDo-mIThI puSpanI khuzaLathI maghamaghate, magajane tarabatara karI nAkhate vAI rahyA che. khIlelA ane sapheda nAjuka puSpanA repanI varace eka kuMja ubhI che, lIlamaDI velane, suvarNa rase rasele mAMDave rAtI Deka ane sunerI cAMcanI paMkhio kala gajave che. ane kulenI sugaMdha suMghatA suvAsita vAyunA gharomAM pitAnI jamaNuM pAMkho phaphaDAvatA dhIre dhIre pAchAM uDe che. rastAomAM khI-nirmaLa cAMdanI patharAyelI che; ane e rUpAnI rela upara apsarAonAM Da Da ya khela khelI rahyAM che. sonI vacce A athAga sundaratAnA DhagalA jevI parionA ToLA vacce-mukaTane raDhIALI rIte halAvatI premaghelA pravAsInI-potAnI ja jIvanamaNi sakhi-selima netrA pheravatI pheravatI siAne vayanA thanakAra levarAvatI hatI. emanA padane eka jabara dhabakAro jAgatAM ja jANe mAharananI AMkha ughaDI gaI, ane e rIAnuM ToLuM uDI gayuM, ughepaNuM sAtheja pitAnI pAMkho phaphaDAvI paNa ene zarIre koIne hAtha karate heya ema tene bhAsa thaye, tethI Azcarya lAgyuM. svaMAnI ja dhanamAM vicitra avAje mAharUne savAla karyo-"koNa cho hame? bestI karastA zuM padhAryA che ? " javAba maLe -"nahi! ne ! pharastA nahi paNa mAnavI" mAnavI? mAnavI ahiM kema karIne AvI zake ?" "mane khudAe mekalyo che ! hArI gati harajage bina aTakAve che!" "tyAre zA mATe AvyA cho? huM para kaMi upakAra karI zako tema che ? hAra para upakAra karavA Avyo chuM, tema sAvadhAna karavA Avyo chuM. tuM have A dunIyAmAM keTalo vakhata rahevAne chuM, henI tane che khabara ?" mAharUne lAMbe ni:zvAsa mukI kahyuM: " bahumAM bahu te be divasa ke traNa ! bhUkhyA matanI mane sajA karavAmAM AvI che." "avara dunIo vize hane zraddhA che ke ?" "hA, e vAta huM mAnuM chuM. !" (apUrNa).
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 314. buhikabhA. "upAya satAM vimUtAH jhaverI jIvaNacaMda lalubhAInI kapanI taraphathI suratamAM eka navI jaina beThaganI sthApanAjha ane suratamAM jhaverI jIvaNacaMda lalubhAInI kaMpanI taraphathI eka navI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka beganI sthApanAnA satya khAsa samAcAra maLyA che te AnaMdajanaka che. suratamAM marahuma prasiddha jhaverI dharmacaMda udayacaMdanA nAmathI janama tathA netarakama sujJAta che. jhaverI dharmacaMda udayacaMde aneka dhArmika kAryo karelAM che. pAlItANAne temaNe saMpa kADho hato. surata janamandira jIrNoddhAra khAnuM temaNe moTI rakama kharca sthApyuM hatuM. temanA cAra suputra cAra dharmanA staMbhatI samAna che. jhaverI lallubhAI dharmacaMda, jhaverI jIvaNacaMda dharmacaMda, jhaverI gulAbacaMda dharmacaMda ane jhaverI maganalAla dharmacaMda. A cAra putro vyApAra AdimAM kuzaLa hoI janamanI unnatinuM hita pitAnI haiyAmAM dhAre che. teo janazAsananI unnati karavAmAM yathAzakti kaMI ne kaMI karyA kare che. jhaverI jIvaNacaMda dhanacaMda temanI kaMpanI taraphathI dhArmika kAryomAM sArI rIte bhAga le che. vilAyatamAM laMDanamAM jhaverI jIvaNacaMda lallubhAinI kaMpanIe eka makAna bhADe lIdhuM hatuM te makAnamAM vilAyata abhyAsa karavA janAra vidyArthIone sAkAe mAgatAM banatI sahAdhya ApavAmAM AvI hatI. hAlamAM dAktaranI vRtti lenAra eka vidyAdhine temaNe IMglAMDamAM abhyAsa karavA mATe javAmAM sArI sahAya ApI che. surata jaina jIrNoddhAra phaMDane kArabhAra calAvI te derAsanI rakSAmAM teo banatI sArI sevA kare che. saM. 1864 nI sAlathI cAbunA derAsara saMbaMdhI jIrNoddhAranuM kAma temanI peTI taraphathI cAle che. mAMdA dardI one paNa temanI taraphathI dAkAra mAraphata davA karAvavAmAM sArI sArA ApavAmAM Ave che. jhaverI dharmacaMdabhAinA cAra putro taraphathI suratamAM jaina borDIMga udyADavAno nizcaya thaye che. ghaNA varSathI amArA temane gurUkula sthApanA karavA saMbaMdhI upadeza thayA karate hatuM ane hAla gurUkula na sthapAya to jene be Daga sthApana karavA saMbaMdhI upadezapravRtti cAlatI hatI. chevaTe upadezanA pariNAme jaina beDIMga sthApana karavAnI temanI pravRtti thaI che. teonI kaMpanI taraphathI prAyaH rUpiyA zIza cAlIza hajAra hAla te nimitte kharcavA sabaMdhI vicAra saMbhaLAya che. bhaviSyamAM tenI prativarSa sArI sthiti thAya tevA upAyo yojavAmAM Avaze. amadAvAdamAM jaina zvetAMbara mUrtipUjaka barDa ganI sthApanAmAM jhaverI lAlubhAI rAyajIe agragaNya bhAga lIdhe hatA je beDIMga hola sArA pAyA upara cAle che. jhaverI lallubhAI rAyajIne svargavAsa thavAthI tenA pramukha-zeTha jagAbhAI dalapatabhAI bI. e. nimAyA che tethI have baDaga uttama pAyA para Avaze ema sarva taraphathI dhAravAmAM Ave che. zeTha jagAbhAinA haiye kharekhara jainakomanuM Dita vaseluM che ema teonI adhunA pati jotAM jaNAya che. amadAvAdanI beThagane vadhu sAhAya maLavAnI jarUra che. mATe te bAbata saMghanA netAe vicAra karaze ane tene banatI sADA Apaze. jhaverI dharmacaMda udayacaMdanA
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ sanyAsa ane ziSyavata. 315 suputrone suratamAM be sthApana karavA mATe dhanyavAda ApavAmAM Ave che ane temane hAthe jamAnAne anusarI jeno pogI keLavaNInAM kAryo bane ema irachavAmAM Ave che. jana borDa'ganA kAyadAo ane tenI suvyavasthAnI khAsa kALajI rAkhavAnI jarUra che. jaina begothI jaina bALakone ghaNI sADAmAM maLe che-nAtavara vagere kharcathI jemane lAbha thaI zakatuM nathI. jaina baDagothI aneka vidyArthIone vyAvahArika lAbha maLI zake che. amadAvAdanI jena bega, zeTha cImanabhAI nagInadAsanI jana bega, suratamAM ranasAgarajI beDIMga, muMbAImAM zeTha gokaLadAsa muLacaMda bAga, tathA mahAvIra vidyAlaya; pATaNanI bega, bhAvanagaranI jaina borDIMga ane pAlItANAnI jaina boDIMgathI jaina vidyA rthIone lAbha prApta thayA che. jaina begamAM dhArmika keLavaNI sArI rIte ApavA mATe vyavasthA karavI joIe. dhArmika keLavaNInI sAthe vyAvahArika keLavaNI ApavAmAM Ave che te bhaviSyamAM te vidyArthIo ne komanI sevA kharI rIte karI zake che. hajI keLavAyelA jainavage na komanuM pragatikAraka mahAna dhArmika kArya karyuM hoya evuM jaNAtuM nathI. je A zayothI borDane sthApavAmAM Ave che tenuM phala khAsa maLe evuM lakSya kadApi bhUlavuM na joIe. jenoma je saveLA cetaze te te jAhera prajAe mAM pitAnuM uccasthAna saMrakSI zakaze, anyathA anya keme karatAM pAchaLa paDavAne prasaMga prApta thaI cUkI che ane bhaviSyamAM vizeSa thaze mATe jaina keme bega gurUka sthApI temAM tana-mana dhanano uoga karI jaina kemanI caDatI karavI joie. jena kAma saveLA AvA vicArothI cetI kagI banI jenI unnati kare evI Antarika bhAvanA saphala thAo. * zAMtiH 3 le. muni buddhisAgara, sanyAsa ane ziSyavrata. ( tAkathI cAlU.). (rAmAyaNanI sAkhInI laya. ) "Izvara prerita A mAyA ne A lIlA, * preraka tathA khullA bhavanA cIlA; " e sarajanahAra samIpe jAvA rahAtAM, " aturAgI henI sRSTinA nava thAtAM, " jana je henI sRSTine taracheDe, " te pace zAM sAdhanathI henI joDe? je raSTimAM nA rahevuM niryuM tyAre, ja te ja pramANe nA . ta.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 316 buddhiprabhA. je Aghe saranA jaLamAM kamaLa khIlyAM, " miktikabindu zAM jaLabindune jhIlyAM; " lagatI paNa jenI bAjumAM me, saMsArIne e pATha paDhavatAM jene ! sukha, vaibhava, sI, saMsAra pharaja hai tyAgI, damI deha mArIne mana thA mAM vairAgI; " tApe tapavAnI judI keseTI_rIti, " mane mArI nahi, paNa mitra banI jatI. ( atuTupa) laja pAmI candrasiMha zivatane kAraNe; tatva, hetu, mArga pUche kahetA buddha dharI dayA ( rAmAyaNanI sAkhanI laya.) tuja satya kRti para kalIka dIdhuM ke aMte chAnuM ke nibaLa satya nahi jo ke ! me satyanI sAbItI karavA haiye, "ne cUke satya paranI zraddhAne mahe! " ( anu Tupa, ) candrA-"vadezI A guhya girA,svAmI! nA samajI zakuM! "chAje che zuM zuNIne vyartha Aropa Tha?", (rAmAyaNanI sAkhInI laya. ) bu- mumukSunA che mArga nirALa mULe, " nindA, anyAye ghoLI pItA phire; satyanA abhimAne jaganA vahAlA thAtAM, ziSyavrata zuM sAyAM Daga bharavAM cUkAtAM !" (anuSTrapa.) candrasiMha namAvyuM mastiSka zaramiMdA paDI; ane vAMchI vadhu zikSA siddhArtha karUNA karIH (rAmAyaNanI sAkhInI laca,). " niSphaLa thaI hArI Ama kasoTI pahelI, " uMDA svArtho, mamatA, mana vRtti meMlI ! * kayA vistuta che; paNa saMkSepamAM vidita thAya ke koI prajAjane candrasiMha para beTuM ALa che; pote nirdoSa ho, te pUravAra karavA manyata calAvI rahyA hatA. buddhabhagavAna ema sUcave che ke, satya para hune zraddhA na rahI tyAre huM tArI nirdoSatA puravAra karavA mAMDI ! nahi te kaya te ja aMte tarI Avata. (karI sundara phIlasuphI!) sarakhA kalApInI paMkti -
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ sanyAsa ane ziSyavrata. 317 * , e bIjI kasoTI samaye paNa nA kAvyo" ke mitradaya para ghA karavAne Age. " nahi yakSa thakI paNa yakSa taNI matrIthI - maLato Ananda, e Ananda sAthe pratika tuja sthULa-svAtha Ananda thavAmAM viNe, viNA dame kAM cakSa-na jene gunho ! ( zikhariNI. ) candraH-" dIdhuM mitri bAMdhI dila, avara te kAM laI zake ? prIti ne Ananda erapaNa karI kema palaTe? svIkArelUM rahatAM jagatI pachI zAnI paravA? ja dIdhelI bakSIse haka avarane che zuM laTavA?" suNuM saMsArInAM AvAM nItipUrNa prayajana premanI bhAvanAthI bhUlelAne buddha bedhatA - ( rAmAyaNanI sAkhanI laya. ) nIti che kAraNa ke taNAM nirALAM, * nahi ma gaNe ekalavAyane hAlA; " tuja dRSTi samaSTi vinAnI lUkhI, " zIda premavinimaya dekhI thAvuM dukhI ? svApaNa bhUlI thaI cAcaka rati hArI, ne bhajya samIpe bhraSTa thaye bhikhArI ! " saMkucitatAne rAga kIrtinA bhoge, "tuja prema--dharmane cUkatAM aTaka ge. " jhaMkhavANa pa candra khAmI Apa nihALIne; dIThA vyome candra jhAMkha-jhAMkhuM jIvana beunuM ! hasta jeDI mukta kaMThe mIMcI netra ja bharyo; khAte yuvAna jAkhI sAco rahasya pAmavA. ( rAmAyaNanI sAkhInI laca. ) niSphaLa gaI bIjI Ama kasoTI hArI. " nahi dayA kSamA mane sAtvika vRtti-sArI ! 6 kathA vistRta chepaNa saM5mAM vidiA thAva, ke je eka mitrane te hA hatA, teja tenA mitrane bIne aAvA lAge, AthI candrasiMhe jANyuM ke mArA prathiI mArA mitrane sAva ghaTaze, vAte pelA bIjA hAnAra ne nukasAna karavAnuM manthana calAvavA lAgyA. bhagavAna buddha philasuphI batAve che-jene ApaNe kalApImAMthI sarakhAvI zakyuM. ja haze kadAca pAya nava dari ane manane
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 318 buddhiprabhA panImAM jotAM durguNa ANu krodha, " tyajI dIdhI hene dUra karI virodha. " (anuSTrapa.) candraH--" durguNane daMDa dI ne saMsAra tathA kale, "nivaDe Adarza rAva AmAM zI bhUle? " ( rAmAyaNanI sAkhInI cAla. ) buddha -" che prema viheNI pavitratA sA uNI, adhikAra na hAro tyajavAmAM durguNI; muja hoya mumukSu nA tucchakAre hene, "satkArI, sadgaNI kare rahasyathI rame. " ( harigIta ziSya tane AkAravA nA saNo saMpADavA, " teAja samaye svalpa svAmI ! dila rajA pAchI javA. " lAyaka banI AvuM ahIM tyAM sudhI Apa dayA vase" muja aMtareH A eka chellI yAcanA svIkAraze." ( atuTu5. ) amInI draSTithI buddha jotAM yuvAnanI prati; kALI adhArI rAtrie prakAza phelA badhe. prabhA prAta:kALanI A jANI vanapaMkherU se; uThayAM mALe tyaja haze ne kole kalarave! vo pAchA pUra pratye pAmI yuvAna ke navuM; samAdhistha thayA svAmI zakti mAtra rame vane. (apUrNa) amadAvAda, -kezava hazeTha, tA. 1-1-16, -- svIkAra. 1. bhayaMkara bhUta, ra, bharatacakavatI ane bAhubalI ane 3, zeTha sudarzana, rA. ra. acaratalAla jagajIvanadAsa taraphathI. bhAvanagara. * kayA vistRta chepaNa sapamAM vidita thAva ke candrasiMhe keISane aMge tenI patnIne sa<< rIlI: bhagavAta - tamabaddha tene vAste kalosamAM utare che -
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ bega prakaraNa 318 coga. (anusaMdhAna gatAMka 287 thI.) 43. e cAre maMDaLamAM praveza karatA vAyu zubhaka ane temAMthI nIkaLatA vAyu azubhasUcaka che. 44. I, pIMgalA ane suSaSNu e traNa nADInAM nAma che. 5. DAbI bAjunA nasakorAmAM vahetI IDa, jamaNI bAjunI piMgalA ane e baMnenI vaccenI suSuSNa kahevAya che. 46. suSmA nADImAM dhyAna dharavuM e mekSanA kAraNarUpa thAya che. 47. piMgalAmAM dhyAna dharavuM aniSTa sucaka ne IDamAM dhyAna dharavuM e ISTa sUcaka che. 48. I e caMdramArga ane piMgalA e sumArgI gaNAya che. ka, rodrakA (yuddha, viSayasevana, maMtrasAdhanAdi kArya mAM piMgalA nADI upayogI che. 50. ISTa kAryamAM I nADI upayogI che. je 51. je taraphanI nADIne vahetI rokavI hoya te taraphanA paDakhAne dabAvavAthI bIjI nADInuM vahana zarU thaze. para, prANAyAmathI zarIrane kaSTa thAya che kharUM pratyAhArathI zAMti vadhe che. 53. vimAMthI Idine khecI levI tenuM nAma pratyAhAra, 54. abhyAsathI prathama bAhA ane pachI dhIme dhIme AMtara IMdine kheMcI zakAya che. 55. cittane rithara karavAmAM pratyAhAra pachI dhAraNAnI jarUra che. dhAraNAthI svasaMvedana thAya che. 56. zIrSa, kapAla, bhrakuTI, AMkha, kAna, tALavuM, nAkAgra hRdaya ne nAbhi e ATha sthAna, dhyAna ane dhAraNA mATe upayogI che. 57. dadi uparAMta manane viSamAMthI kADhI nAMkhavAthI dhAraNA sAthe thAya che. 58, dhyAtA, dhyeya ane dhyAnanuM phaLa e traNe jANavAnI jarUra che. pa. sarva jene potAnA samAna mAnI te pramANe nA game te bhoge ne game te kaSTa caritra pALanAre, kSAthathI nahi dabAle, AtmaramANatAvALA, sarvanuM kalyANa irachanAra, aDaga ane AnaMdI manuSya dhyAtA thavAne yogya che. 6. piMDa, padastha, rUpastha ane rUpAtIta e dhyAnanA prakAra hAI eya che. 61. lekAdhinuM svarUpa lakSamAM laI dhyAna dharavuM te piMDasthadhyAna kahevAya che. dara. padone AdhAra laI dharavAmAM AvatuM dhyAna padadhRdhyAna kahevAya che. (Aha, ahaM, praNava, namo arahaMtANuM vagere pade kahevAya che. ) 63. A dhAna AnaMda vadhAranAruM ane mokSa samIpe laI janAruM che. 64. samavasaraNumAM beThelA aprAtihAryayukta prabhunA rUpanuM AlaMbana laI dhyAna dharavuM te rUpastha dhyAna kahevAya che. 65. A dhyAna dharanAra abhyAsathI sarvattApaNAnI samIpe jAya che. 66. nirAkAra niraMjana siddha paramAtmAnuM dhyAna dharavuM te zyAtIta dhyAna kahevAya che. 67, A dayAna dharanAra siddhAtmAmAM bhaLI jAya che. piopaTalAla kevaLacaMda zAha * A nADIonuM vahana sudaya, sUryAsta vakhate amuka mAsamAM kevI rItanuM hoya te lAbha ke alAbha thAya te viSe lakhatAM bahu laMbANa thAya tema che te te sadhaLuM tathA kALajJAna, pavanajJAna vagere saMbaMdhI badhI vAta gurUgammathI ja jANI levI ne AkaravI. dhyAna-ga tarapha ApaNI dRSTi ati maMda hevAthI te tarapha vAcakavaMdane kheMcavA mATe ja A viSaya a. yogazAsAdi prastA parathI ApyA che.
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 320 buddhiprabhA. boDIMga prakaraNa. vIjhITa, A beDIMganA presIDanTa rA. 2. zrIyuta zeTha jagAbhAI dalapatabhAI bI. e. tA. 4-1-16 nA roja A borDiganI mulAkAta lIdhI hatI te vakhate teozrIe vidyArthIone vidhatAbhareluM bhASaNa ApyuM hatuM je upayogI hovAthI amoe A aMkanA khAsa vadhArA tarIke judu pragaTa karyuM che, rA. rA. AgrAnA nivAsI jhaverI dayAlacaMdajIe tA. 14-1-16 nA roja beDIMganI mulAkAta lIdhI hatI. te vakhate enA vatanI . rA. vakIla kezavalAla amathAbhAI bI. e. ela. ela. bI. vakIlanA pramukhapaNa nIce teoe vidyArthIne amulya sAdha Avyo hate. ukta mITIMga vakhate enI zeTha cImanalAla nagInadAsaLI beganA suprInTenDanTa rA. re.. manasukharAma ane pacaMde vidhArthI sa hAjarI ApI hatI tathA saMskRta viSayamAM sAruM jJAna dharAvatA mAtara bhagavAnadAsa paNa A mITIMga vakhate hAjara hatA. bakSiza khAte AvelI madada, 1 --- bahena maMgu zA. manasukharAma hakamacaMdanI dIkarI ha, kAbAbhAI gaTAbhAI. amadAvAda pAdazAhanI piLa. 100-0-0 mahuma zeTha cImanabhAI nagInadAsa ha. zeTha aMbAlAla sArAbhAI bA. sane 1807 nI sAlamAM vIza varSa sudhI ApavAnA kahyA hatA te mujaba sane 115 nI sAlanA. amadAvAda, 113-- zrI mAsika madada khAte, -0-0 rA. rA. kezavalAla maganalAla bA. sane 1915 nA mAsa junathI te navembara sudhInA, amadAvAda vAdha paLa. 12-0.0 2. rA. vADIlAla maganalAla bA. sane 1415 nA mAsa jAnevArIthI te DIse. mbara sudhInA. amadAvAda khetarapALanI piLa. 6-0-0 beThaganA menejIMga kamITI membara rA.rA. jhaverI purazottama amIcaMda bA. mAsa julAIthI te DIsembara sudhInA sane 1915 ne. amadAvAda zekhane pADe. 24-0-0 paracuraNa sAmAnanI vigata rA. 2. maNIlAla maganalAla, amadAvAda jhaverIvADe, emanA taraphathI svAmI rAmatIthanuM jIvana tathA zikSaNa che. pharsTa enDa sekanDa. ha. vidyArthI aMbAlAla trIbhavana. - ra, rA. kezavalAla amulakha, mu. muMbAI, emanA taraphathI vidhArthIonA upayoga sArU. TopI naM. 1, gaMjIpharAga naM. 2, cakAM na. 2, kaoNpIbuka naM. 2, dAbaDI naM. 2, noTabuka naM. 2, badaNanI jeDa naM. 1, ane be naM. 1. sucanA -gatAMkamAM je bArejanI eka bahena taraphathI madada AvI che temAM bhula thaelI che te sudhArI nIce mujaba vAMcavuM. pa-0-0 bahena mAhAkAra za. phakIracaMda kevaLacaranI a. sa. panI. gAma bAreja,
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhArata-ramaNIne. | (bharavI tritAla, tATakanI cAla. ) sakhi ! bhArata sevana kAja aho ! . saja jJAnataNA zubha sAja aho ! nija dezanuM cetana te jagave : ramaNI ! yama e tuMthI nA saMbhave ? rasa-bhAvanI lhANu sadA karaje ! duHkhIyAMnI dayA uramAM dharaje samaraNe tuja ramya sahu vilase : ramaNI ! kyama hinda tuMthI na hase ? amIthI bharI vatsala tuM banaje : sakhi ! sAmya rasIlI sadA banaje : basa : ethI ja hinda sukhe ramaze : ramaNI! nahIM e zuM hune gamaze ? basa : svArpaNa karmanI cegiNI ho ! hasa antara dharma nijI aho ! dhasa sajaja banI tuja karma mahIM : ramaNI ! pachI zuM jaza zakya nahIM ? sakhi ! dezanI dAjha dile dharI : nija dezanI kAja purI marIye : asa : dezanI lAjanI mATe javuM ; ramaNI ! nahIM te najIvuM jIvavuM ! vivilAsa, bhAratabhata bharata, kenI mAraphata chapAvaze ? sArU' zuddha chapAvavuM hoya, kALajIthI prapha tapAsAvavAM hoya te popaTalAla kevaLacaMda zAha rAja keTavALAne ( amadAvAda ) lakhe.
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANikatAthI prajAne saMpUrNa vizvAsa meLavavAmAM phatteha pAmelI hahahahada dakSi, 9 junAmAM nAmIcI peDhI dhI rAjanagara javelarI mArTI che ke jayAM chellAmAM chellI leTesTa phezananA sonAnA ane jhaverAtanA mazIna polIsa - ane henDapolIsa dAgInAone ga javara ja taiyAra rahe che. ( majurI kApI senAnAM pUrAM nANAM pAchAM ApavAnI lekhIta geraMTI ApavAmAM Ave che. cAMdInI phensI cIjone gajAvara jaththA rAkhIe chIe. mAlanI geraMTI, juja naphe meTuM vecANa teja siddhAMta ! ! ! muMbAinI jANItI peDhIomAM lAMbA vakhatana anubhavI ane keLavAyelA kArIgaronA hAthe amArI potAnI dekharekha nIce mAla bane che. grAhakone haste mukhaDevidAya karavA teja amArI mudrA lekha che. dhI rAjanagara velarI mATe. DomAyaTara-jhaverI bhogIlAla purUSottamadAsa. rIcIroDa-amadAvAda ,
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina prajA mATe eka nirbhaya ane bharUsApAtra ThekANuM ! ke jyAM agADI ==ii apaTuDeTa phezananA sonAnA! masIna paoNlIsa dAgInAo nI seMkaDo phezanono moTo jaththo taiyAra rahe che ! ane nirbhaya rIte taddanaja cammu ane saphAIbaMdha phensI kAma dharAkAnA sonAnuM kIphAyata majurIthI ane ghaNIja jhaDapathI vAyadesara banAvI ApavAmAM Ave che. taiyAra dAgInAnI mArI kApI nANAM pAchAM ApavAnI lekhIta geraMTI maLe che. iMglIza velarI, rAlDagelDa kvelarI, ane cAMdInI seMkaDo phezanebala cIjone 'gI sTAka taiyAra rahe che. khAsa vilAyatathI AvelA bIlIyAna kaTanA hIrA, mANeka, pAnA, vigere jhaverAtanuM kAma gharAko ane vahepArIonuM' sagavaDa paDatI rIte karIe chIe. raoNyala javelarI mATe. prAyaTara-jhaverI muLacaMda AzArAma vairATI. 45ra TIcIroTa-amadAvAda
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka vadhu AgamAM godarejanI tIjorInI parIkSA. mITasa busena kaIzA nAmanI eka moTI jApAnI kaMpanInI ophIsa muMbaImAM che. e ophIsa jyAre pahelAM muMbaImAM udhaDI tyAre godareje potAnI tIjorI kharIdavAnI bhalAmaNa karI hatI paNa sAhebanA dhyAnamAM vAta utarI nahi ane vilAyatI ane jApAnI banAvaTanI tIjorIo kharIdI. or e kaMpanInI eka zAkhA karAMcImAM che ane te ThekANe gerejanI eka nahAnI tIjorI vaparAtI hatI. cAra mahInA upara karAMcInI ophIsamAM Aga lAgI ane gerejanI tIjorImAM trIsa hajAra rUpIAnI neTa hatI te salAmata maLI AvI ane te uparathI muMbaInI ephIse turatAturata agIAra rUpIAnI eka meTI gAdarejanI tIjorI kharIdI, AvI rIte Aga thavA pachI ke khodAvavAnuM kAma vAjabI kahevAya nahIM. jo ke , nAnA moTA badhAe evuM ja kare che. thoDA vakhata upara muMbaImAM ivaTa ledhamanI kaMpanInI ophIsamAM moTI Aga lAgI te vakhate jANItA meTA vilAyatI mekaranI cAra tIjorI - phIsamAM hatI ane tene je anubhava sAhebane maLe te uparathI Aga pachI gerejanI meTI sAta tIjorIo ahIMnI temaja karAMcInI ophIse mATe kharIdavAmAM AvI. - AvI rIte ghaNA nukasAna thayA pachIja sAvaceta thAya che. ghaNA ke potAne yA pADosIne tyAM corI thayA pachIja gAdarejanI tIjorI levA nIkaLe che. sara sAsuna je. DevIDanA jeTalI sAvacetI thoDAkAja rAkhatA haze. eee jevuM jANyuM ke chellA varasamAM muMbaImAM uparAsAparI Age thaI temAM jyAM jyAM godarejanI tIjorIo hatI tyAM tyAM jarAe nukasAna thayuM hatuM nahIM tevu tarata potAnI pAsanI jANItA vilAsI mekaronI hajArAnI kIMmatanI pAMca tIjorIo lIlAmathI vecI nAMkhavAne TharAva karI tenI jagyAe godarejanI tIjorIo kharIdI, - hiMdustAna ane baramAnI sevIMga bekonA copaDA rAkhavA mATe sarakArane thoDA vakhata upara 372 phAyaraprupha tIjorI joitI hatI te vakhate judA judA mekarAnI tIjorIo AgamAM nAkhI tapAsa karI hatI ane phakta godarejanI tIjorImAM kAgajo salAmata hovAthI ane bIjI tIjorImAM sadhaLuM" baLI javAthI 372 tIjorIone orDara godarejane ApavAmAM AvyA hatA. kArakhAnuM:-gesa kaMpanI pAse, parela, muMbaI. zAkhArIcIrADa--amadAvAda,