Page Text
________________
કશિ વિનાશક યાને સદગુણવર્ધક મુદ્રિકા.
૩૦૦
આથી વિનાયક બેલે “પિતાજી! બધામાં હજ લાયક છું. મને મુદ્રિક આપ.”
દિનકર બોઃ “અરે તું શાને લાયક? તે દિવસે તે પેલા કુતરાને લાકડી મારી મારી નાંખ્યો હતે. તું તે કર છું. પિતાજી! મને મુદ્રિકા આપ.”
શ્રીનિવાસ કહે: “પિતાજી, આઠ દિવસ ઉપરજ વિનાયક અને દિનકરે આપણું પડેશી ગંગાદાસ બુકસેલરને ત્યાંથી ચોપડીઓ ચોરી હતી. તેઓ બન્ને જણ બદમાસ છે. જ લાયક છું. મને તે મુદ્રિકા આપ.”
આ પ્રમાણે વિન, દિનુ અને શિનું એક બીજાની ખોદણુઓ કરતા હતા, એક બીજાના દુર્માર્ગે દૃષ્ય કરતા હતા, ચઢઉતરી કરતાં કરતાં છેવટે ગાળાગાળી અને અસભ્ય વચને એ આવ્યા. લઢયા-ઝઘડયા, મહા મહેનતે છૂટા પડ્યા. વિનુએ દિનને મુકે માર્યો. દિન ચિનને હાથ ભાગે. શિનુએ વિનુને પછા, ત્રણે જણ એક બીજાને અચ્છી રીતે મુષ્ટી પ્રહાર, મુષ્ટીમોદક જમાડો. અન્ત કૃષ્ણભટ્ટ બેલ્યાઃ “તમે ત્રણે જણા મહા બદમાસ છે, અને તમારી બદમાસ બહાદુરીને આ પ્રત્યક્ષ પૂરાવે છે. તમારા ત્રણમાંથી એક પણ મારી મુદ્રિકાને લાયક નથી, પણ હારી ખાતરી છે કે તમારા ત્રણમાંથી એક જણ ખરેખર નિખાલસ હદયને, પણ બી બેની સંગતથી જ બગડેલો છે, અને જે સંગત ત્યજે તેજ સુધરે. સુધર્યા પછી જે પ્રથમ માગ કરશે તેનેજ મુદ્રિકા પ્રાપ્ત થશે, જે લાયક પુત્ર થશે ને બીજાની દૃષ્ટિએ પણ લાયકજ માલમ પડશે. અને તેમ થાય તે વાતે હું એક યુક્તિ યજુ છું.”
વણે સાથે બોલી ઉઠયાઃ “તે કઈ? પિતાજી?”
કૃષ્ણભટ્ટ કહે: “જે પુત્ર લાયક જણાય તેને મ્હારી મુદ્રિકા ઉપર સંપુર્ણ હક થાય તેટલા માટે હું એક શરત કરું છું કે મ્હારા મરણ સુધી તમે બધા સદાચાર અને પ્રભાણિકપણે અંગમહેનતથી પિતાના ગમે તે અંગત ધંધામાં પાંચ પાંચસે રૂપીયા મેળવી લાવે. જે આ પ્રમાણે પાંચસે રૂપીયા રળી લાવશે તેને મહારી મુદ્રિકા માલીક હું ઠરાવું છું. બાકીનાને તે મુદ્રિકા મળશે નહિ, અને એ પછી તે ફસાદ કરશે તે કામ નહિ આવે. આ પ્રમાણે તમારે ત્રણે જણને કબુલ છે?”
ત્રણે એકી અવાજે બયાઃ “અમારા સદાચારથી પાંચસે રૂપીયા મેળવવા તે તે ઘણું જ સહેલ છે. ચાલો હમારે તે કબુલ છે.”
ત્યારે કૃષ્ણભદ બોલ્યાઃ “તમે ત્રણ જણ કહે છે કે સહેલાઈથી પાંચસે રૂપિયા રળ લાવીશું. પરંતુ તમારા ત્રણે પૈકી એકજ જણ સદાચારથી પાંચસે રૂપીયા રળી લાવશે એવી હારી ખાત્રી છે. બાકીના બેનું બોલવું તદ્દન જુઠું છે.”
પિતાજીની શરત બધાએ કબુલ કરી અને બે ચાર પ્રતિષ્ઠિત ગૃહસ્થો જેઓને પ્રથમથીજ લાવવામાં આવ્યા હતા તેઓની આ શરતમાં સાક્ષી રાખી. આ તરત બધા પાળે તે વાસ્તે ત્યાંના પૂજનિય ગણાતા મંદિરમાં ત્રણે જગ્યાને સપથ લેવરાવ્યા. ત્યાર પછી કૃષ્ણભટ્ટ ત્રણ પુત્રેને પિતાની શુશ્રષા કરવાને જુદાં જુદાં કાર્યો સે દીધાં, ત્રણે જણાએ પિતાની આજ્ઞા માન્ય કરી અને સ્વીકાર્યમાં તત્પર થયા.
આ પ્રમાણે દરરોજ કાર્યક્રમ ચાલે છે તેવામાં એક દિવસ કૃષ્ણભટે પિતાના પહેલા પત્ર વિનાયકને કહ્યું: “વિન, બેટા તું મારો લાડકવાયો પુત્ર છું, અને નિખાલ હૃદયને
| SR No. | 522081 |
| Book Title | Buddhiprabha 1916 01 SrNo 10 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Adhyatma Gyan Prasarak Mandal |
| Publisher | Adhyatma Gyan Prasarak Mandal |
| Publication Year | 1916 |
| Total Pages | 38 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Buddhiprabha, & India |
| File Size | 1 MB |