Book Title: Atmanand Prakash Pustak 086 Ank 03
Author(s): Kantilal J Doshi, Prafulla R Vora
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/531971/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir : 19 20 S} che SHU IS Ijhasp=15s Js 5. Be it {S [ ! ! !! 15 ].!! 51 . }ys J5s 35 - 05 [} Site ses/reg's=17) all 9'Ik liese's skis STD SS=15 kAkA SIE! Je 'be, Jy 2018 | uMDANa gAuM ! = = ! mananA adhyavasAya sAruM ane pavitra hoya te AtmA puNyanuM bhAgIdAra thAya, je adhyavasAya G y'| SIJ[5]y #sel}e azubha te AtmA pApano bhAgIdAra thAya, | 3.0 + | mI." ]}" A adhyavasAyane sudhAravA-bagaDavAmAM bahAranA DIP 3 3 1 | II 13 2iThuM nimitte kAraNabhUta thAya che. !'178.J.) siMkaDA 31-J30s 9 stay . he | alba li jsira na kush - JKUS I | . 5 9e EAI 3375 , #pre'hase 1:32: _'NI JE 52 5 | vijs"ba 331: 15 Teka ! Je !!!!5|SS sy}* haD 5/2] 52155 19511955 Oaa 2 | JJ C ;4ys 8 ms.) 13635s J]=15 25 5515 ) SEP 17 3gp Je =j5 yle, . tA. 12 . pustaka : 86 (s/5, poSa Stor) Atma saMvata 94 | vIra saMvata 2514. vikrama saMvata 2045 Eaa Ta . aka: 3. jAnyuArI ka": 3ir . 1989 huM SIP }s ' . . . . . . . ; . . For Private And Personal Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir a nu ke maNi kA lekha lekhaka pU0 munizrI vAtsalyadIpa le. kumArapALa desAI sakaLa jaina saMghanA sadguru : gaNughara | zrI sudharmA svAmI zrI hemacandrAcAryanI sAhitya sAdhanA bhAvanagaranA AMgaNe gujarAtI sAhitya pariSadanA jJAnasatrane thayela raMgadarzI prAraMbha mahA prabhAvaka jainAcArya zrI bappabhaTTasUrIjI hemacandrAcAryanA samRddha graMthAe gujarAtane pratiSThAna karyuM che ke zAha rAyacaMda maganalAla 51 TAiTala-3 | yAtrA pravAsa-1 zrI jaina AtmAnaMda sabhA taraphathI saMvata 2045nA mAgasara vadI bIjane ravivAra tA. 25-12-88 nA roja zrI ghoghA tIrtha upara yAtrA karavA gayA hatA. khUba ja sArI saMkhyAmAM sabhya Avela hatA. khUba ja AnaMda ane bhaktipUrvaka pUjA bhaNAvavAmAM AvI hatI. savAra sAMja Avela sabhyanI svAmI bhakti karavAmAM AvI hatI. yAtrA pravAsa-2, zrI jaina AtmAnaMda sabhA taraphathI saMvata 204panA poSa zudi ekamane tA. 8-1-8nA ravivAranA roja zrI siddhAcalajI tIrtha upara yAtrA karavA gayA hatA. sArI saMkhyAmAM sabhya Avela hatA. savAra sAMja gurubhakti temaja Avela sabhyanI svAmI bhakti karavAmAM AvI hatI. . dAna ane AbhAra sva. samarathabena gulAbacaMda zAha muLacaMda motIca'da khaDasalIyAvALAnA dharmapatninA smaraNArthe zAha khImacaMda kulacaMda taraphathI rUA. 500/- ke rUA. pAMcaso anAmata tarIke S. S. C. mAM saMskRta viSayamAM pAsa thanArane inAma ApavA mATe Apela che. te sAbhArasvIkAravAmAM Avela che. For Private And Personal Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrI AtmAnaMda prakAza mAnadbhuta MtrI : zrI kAntilAla je, DhAzI ema. e. mAnad sahataMtrI : kuM, praphullA rasikalAla vorA ema.e.; ema.eDa. vi. saM. 2045 pASa-jAnyuArI-89 varSa : 86 ] * * aMka : [3 sakaLa jaina saMghanA sadguru gaNadhara zrI sudharmAsvAmI -pUrva munizrI vAtsalyadIpa ********* * gaNadhara zrI sudharmAsvAmI 8 [i. sa. pUrve 606 thI i. sa. pUrve 506] janma : vIra ni.sa.pUrve 80 : vi.sa. pUrve 550 dIkSA : vIra ni.sa.pUrve` 42 : vi.sa. pUrve 512 kevaLajJAna : vIra ni. saM. 12 : vi.sa. pUrve 458 nirvANu : vIra ni. saM. 20 : vi.sa. pUrve 450 bALaka jevI nirdoSatA ane saraLatA, apratima medhA, pAradazI prajJA, najaramAM satyanI zodha, paLepaLa satyanI jIvaMta sAdhanA, veda-vedAMga purANanuM sa'pUrNajJAna, abhUtapUrva grahaNazIlatA, umaMgI ane dhIra zrotA, virATa medanIne maMtramugdha karanAra siddha vaktA ane vyAkhyAtA, ajoDa sa'kalanakAra, vinamra ane vinayI ziSya, vatsala ane vahAlaseAyA guru, aNizuddha cAritravAna, apramatta AtmasAdhaka,A ane AvA aneka sadguNlRAnAM kula saravALAnuM eka nAma eTale zrI sudharmAsvAmI. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhagavAna mahAvIra karatAM te UmaramAM ATha varSe moTAM hatA. vIra nirvANa savata pUrve 80mAM, virathvI gaNarAjyanI rAjadhAnI vaizAlI najIka ************ kAlrAgasannivezamAM temanA janma thayA hatA. temanu janmanakSatra uttarAphAlgunI hatuM. (bhagavAna mahAvIranu janmanakSatra uttarAphAlgunI hatuM.) temanAM pitAnuM nAma dhammila ane mAtAnu nAma bhadrila. temanA pitA pammila agnivaizyAyana gAtrIya brAhmaNa hatA. ane veda, vedAMga, purANanA pratiSThita vidvAna hatA. sudharmAe vidyArthIjIvanamAM Rk, sAma, yantu, ane atha : A cAra vedenA, zikSA, kalpa, vyAkaraNa, nirUkta, cha Mda ane jyAtiSa: A cha vedAMgo. mImAMsA, nyAya, dharmazAstra ane purANa H ema kula cauda vidyAonA abhyAsa karIne AcAya pada prApta karyuM hatuM. temanI nizrAmAM pAMcaso vidyArthIe niyamita abhyAsa karatA hatA. eka vakhatanI vAta che. sudharmAnI UMmara tyAre trIseka varSanI hatI. bharajuvAnI. e samaye zrImaMta brAhmaNa saumilanA khAsa nimaMtraNathI, te peAtAnA pAMcaso ziSyA sAthe madhyama pAvApurI" nAmanA gAmamAM AvyA. saumile eka virATa yajJanu Ayojana karyu hatuM. A yajJamAM bhAga levA mATe bhAratabharanA mUrdhanya ane prakAMDa For Private And Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir brAhmaNa vidvAno temaja paMDite pitAnA ziSya jevuM ja kAraNe thAya che??? sAthe AvyA hatA. gautamagetrIya indrabhUti, agni- sudharmA ahobhAvathI mAtra thoDAMka ja zabda bhUti, vAyubhUtiH e tripuTI baMdhuo, bhAradvAja bolI zakyA : "hA prabhu! Ape mArA mananI gupta getrIya vyakata, vaziSTagotrIya paMDita, kAzyapagotrIya zaMkAne barAbara oLakhI che. paNa prabhu ! Ama maya putra, gautama gotrIya maDita, kAzyapagotrIya maurya, mAnavuM zuM ayukta che? che, te zAthI che te hatigotrIya acalabrAtA, kauDinyagotrIya metArma kahevA kapA karo." ane prabhAsa Adi anekAneka diggaja ane vikhyAta ane bhagavAne takathI samajAvyuM ke, "purUSa vidvAno A prasaMge upasthita hatA. maTIne puruSa ja thAya, strI maTIne strI ja thAya, gAnAga A prasaMge bhagavAna mahAvIra paNa siMha ane siMha ja thAya? jevuM kAraNa tevuM ja madhyama pAvApurI" padhAryA. carama ane parama kArya thayuM evuM ekAMtika ane AtyaMtika nathI. kevaLajJAnanI upalabdhi bAda prathamavAra ja te A paraMtu jIva zubha ke azubha jevuM karma bAMdhe che nagaramAM padhAryA hatA. temanA svAgata mATe abhUta- tevuM tene phaLa maLe che." pUrva mAnava maherAmaNa umaTayA hatA. rAjAo, "je mANasa A bhavamAM saraLa svabhAvI hoya, zreSThio, sArthavAho ane sAmAnyajano to temanuM vinayI, dayALu ane aSI hoya te te manuSya svAgata karavA, temane sAMbhaLavA dayA ja, Indro nAmakarma ana gotrakama ne baMdha kare che ane pachI ane IndrANIo, deva ane devIo paNa A te marIne te karmanA kAraNe manuSyarUpe pharI utpanna nagarImAM utarI AvyA : siMha ane ziyALa, thAya che. badhAM ja mANase kAMI ukta kamano baMdha bilADI ane uMdara, sApa ane neLiyA jevA pazu karatA nathI, tethI; bIjA anya prakAranA karmabaMdhanA paMkhIo paNa janmajAta vaira bhUlIne temane jovA kAraNe anyAnya nimAM janma le che. e ja sAMbhaLavA devasthita samavasaraNamAM doDI AvyA. pramANe, A bhavamAM je pazue mAyAnA kAraNe bhagavAnanA gaganabhedI jayanAdathI agiyAre prakAMDa pazunAmakarma ane pazugotrakama upArjana karyuM hoya vidvAne ahama ghavAye : potAnI apratima viddha che teja parabhavamAM pharI pAchuM pazurUpe utpanna thAya rAthI bhagavAna mahAvIrane parAbhUta ane parAsta che. badhAM pazuo kAMI ukata karmane baMdha karavA karavA tripuTIbaMdhu ane vyakata : ema cAra paMDita nathI, tethI; badhAM pazurUpe utpanna nathI thatAM. Ama, eka pachI eka bhagavAna pAse gayA ane pAchA na jIvanI gati tenA karmAnusArI che.' karyo...! e cAreya vidvAne pitAnA ziSya parivAra bhagavAnanI AvI mRdula, maMjula, arthagaMbhIra sAthe bhagavAnanA ziSya banI gayA. A joyuM ane satyAnubhUta vANI sAMbhaLIne sudharmAnA saMzayane eTale sudharmA paNa pitAnA ziSyo sAthe bhagavAna cheda thaI gayo. ane temaNe indrabhUti Adi vidvAsAme jaIne ubhA rahyA. nanI jemapitAnAM badhAM ja ziSyo sahita, bhagavAnanI vatsala najara paDatAM ja sudharmA bhagavAna mahAvIranA caraNe potAnuM jIvana samarpita pitAnA AvavAne hetu bhUlI gayA. emanA kAne karI dIdhu. jANe vINAne kAra saMbhaLAya : vIra nirvANa saMvata pUrve 42, vaizAkha sudi agnivaizyAyana sudharmA! tArA manamAM zaMkA agiyArasa. che ne ke jIva jevo A bhave hoya che te ja jaina saMskRti ane itihAsano A sauthI te parabhave thAya che? tuM evuM samaje che ne ke kArya mAMcaka ane zakavartI divasa. udAmi, saMcati 38 | [ AtmAnaMda-prakAza For Private And Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Adi aneka rAjAe caMdanabALA Adi aneka rAjakanyA, rAjarANIe : indrabhUti Adi aneka diggaja vidvAna brAhmaNAe bhagavAna mahAvIra pAse jaina dIkSA aMgikAra karI. bhagavAne divase sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA : e cAranA saMyukta zrI saghanI sthApanA karI. A samaye bhagavAne indra bhUti gautamane saMghanAyaka ane sudharmAsvAmIne gaNanAyakanA sarvocca sammAnanIya padmathI vibhUSita karyAM. te pachI bhagavAne upadeza ApyA ke, sa`sAranAM pratyeka padArtha utpAda, vyaya, dhrovAtmamaya svabhAvavALA che. A tripadI upadeza kahevAye. bhagavAnanI alaMkArapUrNa divyavANI sAMbhaLIne indrabhUti gautama, sudharmA Adi agiyAra navadIkSita brAhmaNa zramaNAne gaNadharalabdhi utpanna thai. ane eja samaye te saue 14 pUrvenI racanA karI. AnAM nAma A pramANe che H 1. utpAda pUrva 2. agrAyaNI pU, 3. vIryapravAda pUrvI, 4. asti- nAsti pravAda pUrva, 5. jJAnapravAda pUrva, 6. satyapravAda pUrvI, 7. AtmapravAda pUrvI, 8. karmapravAda pUrva, 9. pratyAkhyAna pUrva, 10. vidyAnupravAda pUrva, 11. kalyANavAda pUrva, 12. prANAvAya pUrva, 13. kriyAvizALa pUrva, 14. lokabindusAra pUrva Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nirvANa pAmyA hatA. A nava gaNadharAe nirvANa agAu eka mAsanuM anazana karyu hatuM. anazana pUrve te saue potapotAnA ziSyAne sudharmAMsvAmInI nizrAmAM mUkyA hatA. Ama, zrI sudharmAsvAmI echAmAM ochAM 3900 ziSyAnA guru banyA hatA. paraMtu pote te bhagavAnanA vinayI ziSya ja rahyA hatA. bhagavAna mATe te geAcarI (bheAjana) lai AvatA. AcArya malayagiri * Avazyaka niyukita ' nI vRttimAM lakhe che: * e kSamAsAgara, leAhasAra samAna kAntimAna raMgavALA 'lAhAya ' dhanya che ke jemanA bhikSApAtrathI svayaM jinendra bhagavAna mahAvIra peAtAnA hastapAtra dvArA bhojana kare che. ' A ullekhathI e vAta jANavA maLe cheH 1. sudharmA svAmInuM bIju nAma leAhAya che. 2. mATe te geAcarI laI AvatA. Ama chatAM leAhA nAma bahu pracalita nathI ane te aMge vidvAnone ekamata paNa nathI. bhagavAnanA d zrI sudharmAMsvAmInA dIkSAjIvanamAM traNa prasa gAnI noMdha maLe che ke sudharmAsvAmIne gaNadharalabdhi prApta thai hatI AthI te ' gaNadhara ' kahevAyA ane bhagavAne sAdhusAdhvInI sArasabhALa mATe je gaNanI vyavasthA karI hatI e gaNanA te nAyaka hatA tethI paNa gaNadhara kahevAyA. bhagavAnanA AvA agiyAra gaNadharAmAM sudharmAMsvAmI pAMcamAM gaNadhara hatA. eka : bhagavAna mahAvIra vidyamAna hatA e samaye temanA paramabhakta zreNika rAjAe kumArakumarI parvata upara eka jinAlaya baMdhAvyuM hatuM. zrI sudharmAsvAmIe A jinAlayamAM bhagavAna zrI RSabhadevanI pratimAnI pratiSThA karAvI hatI. agiyAra gaNadharomAM mAtra eka sudharmAsvAmI ja bhagavAna mahAvIranI aMtimapaLA sudhI, sevA karavA paramasaubhAgI banyA hatA. kAraNa agnibhUti ane vAyubhUti vIranirvANa pUrve 2 mAM, acalabhrAtA ane metA vIra nirvANa pUrve 4mAM, A prabhAsa vIra nirvANa pUrve 6mAM, ane vyakata, mati, maurya putra ane akaSita vIra nirvANu pUrve ekamAM jAbruArI-89 ] be : bhagavAna hAvIranA nirvANanA aMtima divase, te bhagavAnane vinayathI pUche che: " huM pachI uccheda pAmaze, te kahevA kRpA karo. ' bhagavaMta! kevaLajJAnarUpI sUrya kayAre ane kAnA ke temanA A praznathI ApaNA saune jANavA maLyuM ja dhrUsvAmI chellAM kevaLI banaze. tyAra pachI koine kevaLajJAna nahi thAya. For Private And Personal Use Only sudharmo traNa : bhagavAnanA nirvANu bAda zrI svAmI ca'pAnagarImAM ziSya parivAra sAthe padhAryA. ( 39 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A ziSya parivAramAM jabUsvAmI paNa hatA. A bAra graMthonA nAma kramazaH A pramANe che. magadhanareza zreNika temane vaMdana karavA mATe gayA. (1) AcArAMga, (2) sUtrakRtAMga, (3) sthAnAMga, zrI bUsvAmInuM apratima sauMdarya joIne zreNike (4) samavAyAMga, (5) vyAkhyA prajJapti, (6) jJAtA pUchyuM : dhama kathA, (7) upAsaka dazA, (8) aMtakRdazA, (9) "he bhagavaMta! ApanA A ziSyavRdamAM tArA anuttaro-prapAtika dazA, (10) prazna vyAkaraNa, maMDaLamAM zaradapUrNimAnA caMdrasamAna kAntivAna. (11) vipAkakRta, ane (12) draSTivAda. ghIsIcita agninI jaLahaLatI jyeta samAna A bAra graMthane Agama kahevAya che. temAM tejasvI ane saundaryasamrATa A zramaNa kayuM che? chellA bAramAM draSTivAda sivAyanA agiyAreya graMtha kayAM dAna, zIla, tapa ane bhAvanA prabhAvathI temaNe Aja upalabdha che. te dareka mULa prAkRta bhASAmAM che. AvuM bhuvanamehana saundarya ane te ja prApta ane e badhAno hindI temaja gujarAtImAM anukaryo che?" vAda paNa thayA che. A Agama graMthonA vAMcanathI enA javAbamAM zrI jabUsvAmIne pUrvabhava bhagavAna mahAvIra upadiSTa tattvajJAna te jANavA maLe ApaNane bIjI vAra jANavA maLe. [ A ve ja che, sAthe sAthe bhagavAnanA jIvana viSe, temanA samrATa zreNike vidhummAlI devane joIne, temanA keTalAka ziSyA ane zrAvako viSe paNa bahumUlya viSe jANavAnI jijJAsA bhagavAna samakSa vyakta karI mAhitI jANavA maLe che. hatI. jyAre bhagavAne bUsvAmInA pUrvabhavanI bhagavAna nirvANa pAmyA tyAre sudharmAsvAmInI vAta kahI hatI ane temanA janmanI AgAhI vaya eMzI varSanI hatI. laramAM varSo vIra saMvata karI hatI.] 12 (vi. saM. pUrve 458)mAM temane kevaLajJAna A te traNa prasaMge che, temanAM jIvananI prApta thayuM. kevaLI thayA bAda temaNe zrI catavigha mahatvanI ane zukavatI ghaTanA temaNe racelI " dvAda. saMghanI saMpUrNa javAbadArI, temanA ziSya ja khU. zAMgI" nuM pradAna che. zrI sudharmAsvAmIe pitAnI svAmIne soMpI dIdhI. dIkSAnA prathama divasathI mAMDIne, bhagavAna mahAvIranA ATha varasa sudhI kevaLI jIvana jIvyA, ane nivaNanI aMtima paLa sudhI, bhagavAna pAsethI je vIra nirvANa saMvata 20 (vi. saM. pUrve 450)nA mUkti pradAzinI maMgaLa vANI sAMbhaLI tene temaNe aMtima divasemAM eka mahinAnuM anazana karIne, sUtrabaddha karI. bhagavAna mahAvIranAM beMtAlIsa varasanA teozrI pUra se (100) varase rAjagRhI nagaranA upadezanuM sakalana karIne temaNe ApaNane bhagavAnane guNazIla caityamAM nirvANa pAmyA. abhUtapUrva jJAnavAraso pradAna karyo. temanI e - zrI aMbUsvAmI, zrI prabhavavAmI Adi temanA sAhitya sarjanA "dvAdazAMnta' nAme jagamazahUra che. bAra graMthonA samuhanuM eka nAma "dvAdazAMgI che. mukhya ziSya hatA. [ AtmAnaMda prakAza For Private And Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI hemacandrAcAryanI sAhitya sAdhanA lekhaka : zrI kumArapALa desAI (gatAMka pRSTha 27 thI cAlu) lana karyuM. vedastha vicAronuM dohana karyuM. A rIte siddharAja ane kumArapALanI madadathI hemacaMdrA- 3 kAvyo racIne kavi banavuM ke kaThina graMtho lakhIne cAryane jUnA graMthanI ghaNI hastaprato sAMpaDI. vidyAgarva dhAraNa kare tevA keI hetune badale hemacaMdrAcArya vidyAprItithI prerAIne lekasaMgraha hemacaMdrAcAryanA A kAryamAM rAmacaMdra, guNacaMdra athe pitAnI saghaLI zakti kAme lagADI hatI. ane mahendra jevA vidvAna ziSyane samudAya ? emane sahAyaka thayo hato. vidyopAsanAnuM kevuM bhavya temaNe yathA avakAza svataMtra vicAraNuM ke maulika vAtAvaraNa e samaye racAyuM haze, enI kalpanA ja citana paNa ApyuM che. A uddezane lakSamAM rAkhyA romAMcakArI lAge che. emanA graMthonI lahiyAo vagara kaLikALasarvajJanA graMthane abhyAsa karanAra pAse asaMkhya pratilipio karAvavAmAM AvI hatI bhUlathI evo AkSepa karI bese ke emaNe te pUrva graMthamAMthI utArA ja karyo che. joke chellA AThaane e pratilipione bhAratanA aneka graMthabhaMDAmAM sthApita karavAmAM AvI hatI. A kAraNe ja nava saikAothI emanA nA avirata paDana-pAThana temanA jIvanakALamAM lakhAyelI keTalIka pratilipio parathI emanA vidyAkIya puruSArthanuM sAphalya pragaTa Aje paNa upalabdha thAya che. e pachInAM navaso thAya che. prAcIna itihAsamAM ke hemacaMdrAcAryanI varSanA dIrghakALamAM A graMthonI pratilipio thatI pUve" ATalA vibhinna viSaya para saLaMga zAstrIya rahI che. Aje bhAgye ja koI e jaina graMtha ane abhyAsapUrNa graMtha ApanAra hemacaMdrAcArya bhaMDAra haze, jyAM hemacaMdrAcAryanA keI ne kaI che jevI bhAgye ja koI virala pratibhA maLI Avaze. graMthanI pratilipi na hoya. e jJAnatie dUra karelA ajJAnanA adhikAra vize zrI somaprabhAcArya kahe che - hemacaMdrAcAryanA grane abhyAsa karatAM pUve tharacanAne hetu ke uddeza jevo jarUrI banaze. kalupta vyAkaraNa nava ghiracita chadA nava huM vyArA A niHspRhI sAdhune kaviyaza meLavavAnI te kalpanA tathAkAraMjA prathita nava prati zrIja kayAMthI hoya? yaza, artha ke nAmanAthI te rAjAzaM navA taraganisa nA ni. sAdhutAnA zikhara samA A graMthakAra para hoya. e rAtrInAM caritra nAM ja zera ja na ja rIte graMtharacanA pAchaLa vidvattA ke pAMDityanA vidhinA mohaH kRtA dUrataH / / pradarzanane paNa Azaya na hoya. hemacaMdrAcAryane heta te vidyAsevIone sugama ane subodha bane navuM vyAkaraNa kayuM; navuM chaMdazAstra racyuM; e rIte bhinna bhinna viSayenuM sarvAgINa ane dvayAzraya mahAkAvya ane alaMkArazAstrane vistAryA sArabhUta Akalana karavAno hato. AmAM je avya. ane navA ja pragaTa karyA. zrIgazAstrane paNa navuM vasthita hatuM ane emaNe vyavasthita karyuM. jyAM racyuM; navA tarkazAstrane janma Ape, jinavaronAM kSati hatI tyAM tenuM nivAraNa karyuM. lekakaMThamAM hatuM caritrone na graMtha racyuM; kaI kaI rIte zrI ene lipibaddha karyuM. pustakamAM hatuM tenuM Aka- hemacaMdrAcArya ajJAnane dUra karyuM nathI ?" jAnyuArI-89 ] [ 41 - For Private And Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir graMthabhaMDAromAM kaLikALasarvajJa hemacaMdrAcAryanI daSathI mukta rahyA. A vyAkaraNagraMthanI bIjI aneka kRtio maLe che. A kRtionI vizvasa vizeSatA e che ke enAM pAMceya aMgo hemacaMdrA nIyatAne nirdhAraNamAM kartAe pote keTalIka kRti- cAye pote lakhyA che. bIjA vaiyAkaraNae vyAkaraNa ene aMte karela ulalekha sahAyaka bane che. vaLI sUtra ane bahu bahu te tenA uparanI vRttinI e pachI somaprabhAcArya ane prabhAca enI recanA karI che. vyAkaraNanA anya aMgenI racanA kavionA ullekho ApyA che. gujarAtI sAhityanA te anugAmIo kare evI paripATI hatI. hemapaDhane jhAMkho prakAza "siddhahemazabdAnazAne sau caMdrAcArya" A pAMceya aMgonI racanA pate karIne prathama darzAvyo. hemacaMdrAcAryanI vipula sAhitya. pANini, bhaTTajI dIkSita ane bhakTi e traNeya racanAnI gaMgotrIno prAraMbha gujarAtanI asmitA vaiyAkaraNanuM kAma ekale hAthe karyuM. emanA A ane saMskAritA gADanArI eka ghaTanAnA prati vyAkaraNagraMthe vardhamAnasUri ane buddhisAgarasUrijInA bhAvathI thayo. jayasiMha siddharAja mAlavapati zrI vyAkaraNagraMthAne vismRta karI dIdhA. pANininA yazovarmAne harAvI, dhArAnagarIno dhvaMsa karI, teno saMskRta vyAkaraNa pachInuM eka bIjuM nodhapAtra vyAkaraNa amUlya graMthabhaMDAra pATaNamAM lAvyA. A graMthabhaMDA. te "siddhahemacaMdrazabdAnuzAsana gaNAya che. pANininAM ramAM bhejarAjaviracita "sararavatIkaDAbharaNa nAnA sUtrenI yojanA karatA hemacaMdrAcAryanAM sUtranI vyAkaraNagraMtha para siddharAjanI daSTi paDI. vizeSa yojanAmAM abhyAsakane te sugama thAya tene khyAla tapAsa karatAM ene jANavA maLyuM ke pote je pradezane rakhAya che. abhyAsa arthe graMtha racavAno uddeza parAjita karyo che e pradezanA bhejanuM vyAkaraNa ja hovAthI ja jyAM pUrvAcAryanA sUtrathI kAma cAluM enA rAjyamAM bhaNAvAtuM hatuM. bhojarAjanI viddha. tyAM e ja sUtro temaNe kAyama rAkhyAM che. AthI ttAnI prazaMsAe siddharAjane enA mAtra pradeza. zAkaTAyana ane hemacaMdrAcAryanAM sUtromAM meTuM vijyanI laghutA dekhADI. A samaye bhejanA vyA- sAmya jovA maLe che. jyAM doSa, kuTi ke durbodhatA karaNa karatAM caDiyAtuM vyAkaraNa racI zake tevA samartha dekhAya tyAM maulika umeraNathI sUtrane sugrAhya zaktizALI hemacaMdrAcArya ja hatA. vi.saM.113. banAvavAno prayAsa karyo che. eka varSamAM A mAM emane A vyAkaraNa lakhavAnuM pAyuM. siddharAje vyAkaraNanAM sUtro ane laghuvRtti temaNe racyuM haze. te mATe TheraTherathI hastaprato maMgAvI. cheka kAzamIrathI enI brahavRtti ane bIjA aMgonuM nirmANa ATha vyAkaraNa maMgAvyA. A vyAkaraNanI madadathI emaNe pachIthI karyuM haze. mULasUtra, dhAtu, gaNapATha, ane sva-pratibhAthI kaLikALasarvajJa hemacaMdrAcArya udi pratyaya ane liMgAnuzAsana-ema pacaraMgI siddhahemazabdAnuzAsana' nAmanA vyAkaraNanI racanA vyAkaraNanI racanA emaNe savA lAkha lokamAM karI karI. siddharAjanI vinaMtIthI A vyAkaraNa racAyuM hatI. merUtuMgAcA" paNa nedhyuM che ke hemacaMdrA che ke cAye A vyAkaraNa savA lAkha lekenuM rahyuM hatuM. hovAthI prathama enuM nAma joDIne nAmAbhidhAna karyuM. agAunA vyAkaraNamAM ativistAra, durbo. A vyAkaraNamAM ATha adhyAya che, enI kula dhatA ane kamabhaMga-e traNa doSa jovA maLatA sUtrasaMkhyA 4685 che. prAta vyAkaraNane lagatAM sUtre bAda karIe te saMskRta vyAkaraNanA 3566 hatA. hemacaMdrAcArya A vyAkaraNanI racanAmAM saMkSepa sUtro maLe che. A vyAkaraNagraMthanA AThamAM adhyAyamAM sugamatA ane kamabaddha AyeAjana rAkhIne e traNe maLatI prAkRta ane aprabhraMzanI carcA e A graMthanI * vyAkaraNanAM pAMca aMge te : (1) sutrapATha; (2) uNAdigaNa sutra; (3) liMgAluzAsana, (4) dhAtupArAyaNa, ane (5) gaNapATha, [ AtmAnaMda prakAza For Private And Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir abhyAsIone AkarSatI vizeSatA che. jema pANi zabdasamudranA pAragAmI caMdrAcArye ekalAe nie "aSTAdhyAyI' nAmanA sarvotkRSTa vyAkaraNamAM AvuM zabdAnuzAsana racyuM. temanI matinI kaI vaidika vyAkaraNa praryuM che, e ja rIte herAnce rIte stutI karIe?11 ema kahIne he caMdranA drAcArya "siddhahema'nA AThamAM adhyAyamAM prAkRta vyAkaraNanI prazastirUpe pitAnA samayamAM cAlatI ane apabhraMza prAcIna gujarAtI bhASAnuM vyAkaraNa uktine nIce pramANe ullekha karyo che. nyuM che. emanuM prAkRta vyAkaraNa badhAM prAkRta prAtaH iffna sa vRg prati vAta vyAkaraNomAM vadhu pUrNa ane vyavasthita che. emanAM ja %Atha sAdAjanaka: dena cALa vimA thAkathA, apabhraMza vyAkaraNe apabhraMza sAhityanI rasamRddhi ne kharekhara paricaya karAvyuM. A vyAkaraNa saMkSipta - kaH ka ThAbharaNAdibhirvalarayatyAtmAnamanyairapi hovA chatAM emAM badhA aMgone samAveza thayo che. zrayate cala tAvatha mathurA: sidaiAca: Ama saMskRta, prAkRta ane apabhraMza bhASAnuM "bhAI pANini ! tArA apalApa baMdha kara. vara. "siddhahema" jevuM vyAkaraNa e pachI adyApi ruci ! tAruM kAtaMtra vyAkaraNa kaMthA jevuM che eTale lakhAyuM nathI. abhyAsane anukaLa evI AnI tane to zuM kahyuM? zAkaTAya ! tArAM kaDavAM vacana viSayagoThavaNa ane paribhASAne kAraNe epha.kilona kADhIza ja nahi ane caMdra! tAruM cAMdra vyAkaraNa (F Keplhorn Ane "The best grammar sAra vagaranuM che eTale tArI vAta paNa karatA nathI. of the Indian middle ages kahe che. 10 jyAM sudhI hemacaMdranA arthagaMbhIra adhura vANI A prAcInabhASAonA pratyeka abhyAsanemATe "siddhahema ? , jagatamAM vidyamAna che tyAM sudhI kaMThAbharaNAdi bIjA anivArya pravezadvAra gaNAya. A vyAkaraNe rAjA , vyAkaraNa bhaNuM ke puruSa pitAnI buddhine jaDa kare ? 12 siddharAja ane AcArya hemacaMdranI akSarakIrti samagra dezamAM prasarAvI. A vyAkaraNane hAthI para "siddhahemazabdAnuM "siddhahemazabdAnuzAsana' nA eka svataMtra aMbADImAM mUkIne dhAmadhUthI enI zobhAyAtrA kADha- vibhAga tarIke "hemaliMgAnuzAsana' prApta thAya che. vAmAM AvI hatI. e rIte gujarAtamAM vidyApratiSThAne ATha adhyAyanAM 763 sUtromAM AnI racanA karI prAraMbha thayo. siddharAje rAjyanA traNaso lahiyA che. AnI pAchaLane temane hetu te abhyAsIone rokIne AnI aneka pratilipio taiyAra karAvI ligavidhAnanuM jJAna prApta thAya te che. AthI bIjA eTaluM ja nahi paraMtu aMga, baMga, kaMkaNa, karNATaka ligAnuzAsana karatAM A kRti vistRta ane nokhI temaja kAzmIra sudhI AkhA dezamAM teja nepALa kIra sadhI AkhA dezamAM teja nepALa bhAta pADanArI lAge che. padyabaMdhamAM racAyelA A, zrIlaMkA ane irAna jevA dUra dUranA dezamAM enI geya graMthamAM hemacaMdrAcArya amarakezanI zailI pramANe pratilipio mokalAvI. gujarAtanI vidvattAnI jJAna padhamAM strIliMga, liMga ane napuMsakaliMga-ema ta ema avI suMdara rIte pragaTI ke eno prakAza traNeya ligomAM zabdonuM vargIkaraNa karyuM che. pahelIvAra dezanA sImADAone vIdhIne dezapAra "zabdAnuzAsana" ane "kAvyAnuzAsana' pachI gayo. vANijyamAM dezAvara kheDanAra gujarAte jJAna. kaLikALa sarvajJa hemacaMdrAcArya "chaMdonuzAsana nI prasAramAM pahelIvAra dezAvara kheDayo. A graMtha para racanA karI. pUrvAcAryonI paddhati anusAra jijJAsa vidyAdharagaNi devAnaMda ane vAyaTagIya amaracaMdra- vidhAthIone dovidhAnanuM jJAna maLe te sUrie racanAo karI che. "siddhahema" nI racanA AnI pAchaLano uddeza hate. 'kAvyAnuzAsana ane pachI lagabhaga traNaso varSa bAda vi. saM. 1492mAM "chaMdanuzAsanane lakSamAM rAkhIne vikhyAta saMzodhaka jinamaMDanagaNie emanA "kumArapALa prabaMdha' mAM ema.vinTaraniTsa jAnyuArI-89] For Private And Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir "The Life of Hemahandracharya" cArya viziSTa sthAna dharAve che. mahAna vaiyAkaraNa pustakanA AmukhamAM nAMdhe che: pANinie pitAnA vyAkaraNa "aSTAdhyAyI dvArA Hemachandra's learned books, it ke pUrva paraMparAmAM eka potIkI paraMparAnuM nirmANa karyuM hatuM. pANininI pUve zaunaka, zAkaTAyanA is true, are not distinguished by any great originality, but they jevA aneka vyAkaraNIo thayA hatA, paraMtu pANininA display a truly encyclopaedic erudition and an vyAkaraNe eka paraMparA sthApI. emAM kAtyAyana ke pataMjalie saMzodhana-umeraNa karyuM, paraMtu pANicnormous amount of reading, besides ninI vaiyAkaraNa tarIkenI pratiSThA te sadIothI akSata a practical sense which makes them rahI. saMskRta bhASAnA aMtima vyAkaraNazAstrI banyA very useful. This applies also to his manuals of poetics and metrics, the AcArya hemacaMdrAcArya. saMskRta vyAkaraNa paraMparAmAM Kavyanus'asana anb the Chandonus' emanA pradAnane kAraNe hemasaMpradAya ubhe the. asana, each accompanied emanA vyAkaraNane uttarakAlIna jaina vyAkaraNa para by the vizeSa prabhAva daSTigocara thAya che. vetAMbara saMpraauthor's own commentary."13 dAyanA keTalAka AcAryoe hemacaMdrAcAryanA vyAkasaMskRta bhASAmAM chaMdonAM lakSaNa ApyA pachI enAM raNane AdhAre aneka graMthonI racanA karI che. AvA udAharaNa saMskRta, prAkRta athavA apabhraMza bhASAmAM AThathI dasa vyAkhyAkAra maLe che. 15 ApyA che. udAharaNomAMnAM keTalAka udAharaNa hema apabhraMza vyAkaraNa te kaLikALasarvajJa hemacaMdrAcadrAcArya jelAM che. vaLI AmAM siddharAja, cAyanuM cirakAlIna mahattva dharAvatuM pradAna gaNAze. kumArapALa vagerenI prazastirUpa, pajJa kAvyadaSTAMte zabdAnuzAsananA AThamAM adhyAyanA prAkRta vyAkaApyAM che jemAMthI e samayanI aitihAsika vigate raNamAM hemacaMdrAcArya mahArASTrI, zaurasenI, mAgadhI, maLe che. tethI A graMthanuM aitihAsika dRSTie paNa paizAcI. malikA paizAcI ane apabhraMza ema che ghaNuM mahatva che. bhASAonI carcA karI che. apabhraMza vibhAgamAM - A graMthane saMskRta-prAkRta bhASAnuM piMgaLa ja beMdhelA duhAonuM vaividhya AkarSaka che. apabhraMzanAM kahevAya. saMskRta, prAkRta ke apabhraMzamAM pravartamAna sUtronI vRttimAM lagabhaga 177 duhAo hemacaMdrAbadhA nI AmAM sedAharaNa carcA karavAmAM AvI cA neMdhyA che, jemAM upadezAtmaka, vIrarasapradhAna, che. arvAcIna chaMdazAstrane abhyAsa karanArane saMskRta, paurANika, zRMgArarasapradhAna ane jaina dharmane lagatAM prAkRta ane apabhraMza chaMdazAstranI jANakArI jarUrI duhAo maLe che. A duhAomAM keTalAka lekti che ane te chedanI zAstrIya vivecanA eka mAtra rUpe utarelA che. chaMdenuzAsana mAMthI maLI rahe che. vaLI arvAcIna A apabhraMza duhAo cheka gujarAtI bhASA chaMda zAstranI dRSTie paNa A graMthamAM keTalIka sudhI utarI AvyA che. apabhraMza duhAnuM arvAcIna upagI carcA maLe che. AjanA kavio je prakAranI bhASAmAM kevuM rUpAMtara thayuM che enI tapAsa saMzaIdane saMkara karI rahyA che temaja gaNitadaSTie dhakane mATe rasaprada viSaya bane tema che. AThamAM vagaNanA pherabadalA karI aneka navA chaMdanI adhyAyamAM hemacaMdrAcArya eka apabhraMza duha janA kare che. tenI carcA hemacaMdrAcAryo karI Take che-- che.14 'vAyasu uDDAvatiae piu diduu shss-tti| eka vaiyAkaraNa tarIke kaLikALasarvajJa hemacaMdrA- madA thayA madira nA drA kuTTa taru-tti . 26 [ AtmAnaMda-prakAza For Private And Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir lAMbA samayathI preyasI viraha anubhavatI hatI, nAmavALAne jotAM hemacaMdrAcAryane ApaNe apatene deha paNa kSINa banI gayo hato. AvI virahA braza bhASAnA pANini kahI zakIe. kula strI kAgaDAne uDADavA jatI hatI tyAM ja gujarabhUminA jJAnadIpane prajavalita karavA mAMgatA ekAeka enA patine AvatA joyo. ciravirahiNe kaLikALasarvajJa hemacaMdrAcAryanI daSTi vyAkaraNa pachI para enI kevI asara thaI ? aDadhAM valaya jamIna keza tarapha gaI. bhASAno abhyAsa sugama bane ane para paDI gayAM, virahane kAraNe hAtha durbaLa banI vyAkaraNanuM jJAna sakriya bane te mATe emane kezanI gaye hato mATe, jyAre aDadhAM taDa daIne tUTI jarUra lAgI. mAtra vidyArthIo ke abhyAsIo ja gayAM, priyatamanAM darzanathI AnaMdita thayelI vira- nahIM, paraMtu vidvAne mATe paNa keza jarUrI jJAnahiNInuM kAMDuM phUlI gayuM mATe. sAdhana che. A vize hemacaMdrAcArya kahe che : lekabhASAmAM maLatAM duhAomAM AnAM be kAzasyeva mahIpAnAM kezara rUpAMtara maLe che. enuM eka sAmAnya rUpAMtara upayogA mahAna yasmAta klezastena vinA bhavet / / A che- kAmana kAga UDAvatI, piyu A jhabaka rAjAone (dravya) keza ane vidvAnane paNa (zabda) kezano ghaNe upaga hoya che. tenA AdhI cUDI kara lagI, AdhI gaI taDako'. vinA te baMnene atyaMta viTaMbaNuM paDe che."17 Aja duhAnuM eka bIju camatkRtipUrNa rUpa hemacaMdrAcArya "abhidhAnaciMtAmaNi, "anekA. tara maLe che. emAM aDadhI cUDIo virahane kAraNe thasaMgraha ane nighaMTuzeSa'--ema traNa saMskRta kSINadeha thavAthI jamIna para paDI gaI evuM bhASAnA keza racyA che. prAkRta-dezya bhASAnA jJAna darzAvavAne badale kavie darzAvyuM che ke aDadhI mATe "dezInAmamALA" ane "rayAvali'nI racanA kAgaDAnA gaLAmAM parovAI gaI. bAkInI aDadhI karI che. "abhidhAnaciMtAmaNi" e itihAsa ane cUDIo bhAMgIne bheMya para paDI. bhASAvijJAnanI daSTie atyaMta mUlyavAna banI rahe kAga UDAvaNa dhaNa khaDI, Aye pIva bhaka, te kezagraMtha che. AmAM hemacaMdrAcArya kavio AdhI cUDI kAga-gala, AdhI bhaMya tahakka dvArA pracalita ane prayukta zabdone suMdara Alekha Ape che. vaLI sAMskRtika dRSTie paNa A kezanI apabhraMza vyAkaraNamAM maLatA duhAomAM kAvya- sAmagrI abhyAsIone upayogI che. AmAM evA saudarya, bhAvavidhya ane bhArebhAra kavitva che. A aneka zabdo maLe che, je anya kezamAM prApta daDAo dvArA e samayanA lokasAhityanI anupama thatAM nathI. "amarakezane lakSamAM rAkhIne eka jhAMkhI thAya che. arthavALA samAna zabdo ApavA mATe hemacaMdrAapabhraMza bhASAnuM vistRta anuzAsana racanAra cAye "abhidhAnaciMtAmaNi"nI racanA karI. jo ke hemacaMdrAcArya sauprathama che. temaNe bhinna bhinna "amarakeza' karatAM doDha gaNI zabdasaMkhyA AmAM pradezamAM pracalita upabhASA ane vibhASAonuM sAMpaDe che. vaLI paryAyavAcI zabdo paNa amarakeza saMvidhAna darzAvIne apabhraMza bhASAne paricaya karatAM vadhu maLe che. amarakezamAM sUryanA 37 Ape che. hemacaMdrAcAryanA samaya pachI uttara bhAra- paryAya, kiraNanA 11 paryAya, caMdranA 20 paryAya. tamAM saMskRta zabdAnuzAsanano kALa lagabhaga samAMta zivanA 48 paryAya, brahmAnA 20 paryAya, vinA thaI gaye. "siddhahemazabdAnuzAsana ane dezI. 36 ane agninAM 34 paryAyavAcI nAma maLe che. jAnyuArI-89 ] [ 45 For Private And Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jyAre "abhidhAnaciMtAmaNi sUryanA 72, kiraNanA mATe paNa A kezamAMthI maLatI sAmagrI umegI 36, caMdranA 32, zivanA 77, brahmAnA 40, banI rahe che. vaLI AmAMnA keTalAka zabda Adhu. viSNunA 75 ane agninAM 51 paryAye upalabdha nika bhASAmAM utarI AvelA hovAthI paNa A che. A rIte A graMthanI racanA dvArA hemacaMdrAcArye keza mahattva gaNAya hemacaMdrAcArya zabdajJAnanuM saMskRta sAhityanA zabdakezamAM vipula vRddhi karI che. mahatva jANatA hovAthI emaNe A vizALa abhidhAnacitAmaNi nI kala saMkhyA paryAyavAcI keza taiyAra karyo. emaNe pite A 1pa41 che, paraMtu TIkA sAthe tenI saMkhyA kAzamAM eka sthaLe noMdhyuM che. kula dasa hajAranI thAya. A graMthanA cha kAMDa maLe ghavAtRvaM ja pavitva ja nittAvAH virUda che. prathama kAMDamAM devAdhideva, bIjA kAMDamAM deva, rAjJAnAte tA damaNuug 1 trIjamAM manuSya, cothAmAM tiya ca, pAMcamA budhajane vakatRtva ane kavitvane vidvattAnA nArakInA jIva ane chaThThAmAM sarvasAmAnya evA phaLarUpe jaNAve che, paNa e be zabdajJAna vinA eka arthavAcI zabdane saMgraha che. A yaugika, siddha thaI zakatA nathI." miza ane rUDha zabdo spaSTa karyA che. kezanA AraMbhanA kalekamAM pitAnI A yojanA vize "abhidhAnaciMtAmaNi pachI zabdajJAnanI mahattA hemacaMdrAcArya kahe che - jANanArA hemacaMdrAcArya" anekArthasaMgraha"nI racanA karI. "abhidhAnaciMtAmaNimAM eka arthanA aneka figutaH uttarAphAdAnuzAsana zabdone keza ApavAmAM Avyo hato. jyAre fjafmazrAnAM nAnAM mArAM tapadam lianekArthasaMgrahamAM eka zabdanA aneka ane "ahI tene namaskAra karIne, pAMceya aMga sahita ullekha karavAmAM Avyo che. jema ke, tane artha zabdAnuzAsana pratiSThA pAmyA pachI, rUDha, vyutpatti brahmA, AtmA, ravi, mayura, agni, yama ane vAyu siddhi ane mizra nAmanI mAlAne huM vistAruM chuM." thAya che. A daSTie "abhidhAnaciMtAmaNi" ane zabdazAstra mATe upayogI evA A graMtha "anekAthasaMgraha parasparanA pUraka gaNAya. sAta arvAcIna dazya bhASAnA abhyAsa mATe eTalo ja kAMDamAM vaheMcAyelA A kezanI kula saMkhyA Avazyaka che. vaLI ene saMpUrNa banAvavA mATe 1829 che. enA cha kAMDamAM 1769 kaleka maLe che. hemacaMdrAcArya emAM cheka sudhI umero ane sudhArA ane e pachI sAtamo avyayakAMDa maLe che. A sATha karyA che. saMskRta bhASAnA vidvAnomAM "abhidhAna- lekanA avyayakAMDane "anekArthazeSa tarIke umeraciMtAmaNine Adara prApta thaye. etihAsika vAmAM AvyuM che "abhidhAnaciMtAmaNi"mAM paNa daSTie AmAMthI ghaNI sAmagrI prApta thAya tema che. chelle "zeSa" umeravAmAM AvyuM hatuM te mujaba AnA udAharaNa rUpe AmAMthI maLatI hatuo ane aDI paNa AvuM chele umeraNa maLe che. A tolamApa vizenI mAhitI ghaNI rasaprada che. graMthamAM maLatA keTalAya zabdo arvAcIna bhASAmAM bhAratIya samAjamAM varNasaMkaratAnI vigata paNa utarI AvyA che. gujarAtI bhASAnA abhyAsIone AmAMthI maLe che. jema ke pitA brAhmaNa ane paNa A graMthanA zabdo ghaNuM sAmagrI pUrI pADe tema mAtA kSatriya hoya te enA saMtAnanI jAti che. "anekAthasaMgrahamAM niSi, pustrAla, Ta6 maLe " nita' kahevAya e ja rIte pitA zudra che. AmAMthI gujarAtI bhASAmAM nIsaraNI, pulAva, ane mAtA brAhmaNa hoya te saMtAnanI jAti TAMge jevA zabda utarI AvyAnuM vicArI zakAya "jAMTAruM kahevAya A rIte samAjazAstrIya abhyAsa A graMtha para aneka vAra muvI nAmanI [ AtmAnaMda-prakAza For Private And Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TIkA maLe che. e prathamanA kAMDanI pumbikA jotAM pUjakane sahAyarUpa thavAnI emanI bhAvanA taravare ema lAge ke AnI racanA khuda hemacaMdrAcArya che. vaLI dhavaMtari, vyADi ane dhanapAlanA keza karI che, paraMtu enA bIjA kAMDanI TIkAne aMte kALakrame naSTa thayA. paraMtu enuM dahana Aje hemamaLatA keTalAka pupikAkalekamAM lakhyuM che. caMdrAcAryanA keza dvArA ApaNane prApta thAya che. 'zrI he manu riziSyeNa zrImanmahendrasuriNA e dRSTie paNa A zabdakezanuM mahatva che. mAini na TIpA tanargna pratidita 1 "siddhahemacaMdrazabdAnuzAsananA AThamAM adhyAyamAM A leka parathI e spaSTa thAya che ke temane maLatA prAkRta vyAkaraNane lakSamAM rAkhIne hemacaMdrAcaMdrAcAryanA ziSya mahedrasUrie A TIkA lakhI cAye dezInAmamAlA" nI racanA karI. vyAkaraNanA che ane bhaktipUrvaka pitAnA gurUnA nAma para caDAvI niyamAnusAra zabdo siddha thatA na hoya tema chatAM dIdhI hatI. bhASAmAM prayojAtA hoya tevA zabdone hemacaMdrA| hemacaMdrAcAryanI kozapravRttinuM aMtima kaLa cAle 'dezInAmamAlA'mAM saMgraha karyo. saMskRta ke che "nighaMTuzeSa". "abhidhAnaciMtAmaNi, anekArtha. prAkRta sAthe saMbaMdha na dharAvatA dezya bhASAonA saMgraha jevA saMskRta keza ane dezinAmamALA' zabdasaMgraha uparAMta saMskRta ane prAkRta bhASAmAM jevA dezya bhASAnA kezanI racanA karyA pachI hera:. kAlagrasta athavA to taddana aparicita banI gayelA caMdrAcArya" "nighaTazeSa'nI racanA karI. anekAtha. zabdo paNa AmAM saMgraha pAmyA che. vaLI jenA saMgrahanI TIkAmAM mahendrasUrie evo ullekha mULa vize saMzaya hoya tevA keTalAka zabdone paNa karyo che ke potAnA guru hemacaMdrAcArya pAse AmAM samAveza karavAmAM Avyo che. kula 783 vizALa graMthasaMgraha hato ane temAM dhavaMtarino gAthAmAM lagabhaga 3,978 zabdo A kezamAM 'nighaMTu graMtha paNa hato. "nighaTazeSanA cha kAMDa saMgrahita thayA che. maLe che ane A eka prakArane vaidakazAstrane mATe graMthanI vRttimAM maLatI kumArapALanI prazastinI upayogI evA vanaspatiza che. A keza cha 105 udAharaNa gAthAo e saMketa Ape che kAMDamAM vahecAyeluM che ane tenI kula saMkhyA ke rAjavI tarIke kumArapALanuM varcasva pravartatuM hatuM 399 che. A kezamAM vRkSa, gulama, latA, zAka, te samaye A graMthanI racanA thaI che. dhapAtra tRNa ane dhAnya ema cha kAMDa che. kramazaH kAMDanA bAbata e che ke AmAM jayasiMha siddharAja mATe kenI saMkhyA ochI thatI jAya che. prathama lakhelI gAthAo baha ochI che. caulukya tarIke kSaTisunI Rleka saMkhyA 181, dvitIya gurama- kumArapALane saMbodhana karIne enI prazasti karatAM jAranI saMkhyA 105, tRtIya stratAvAjInI zrI hemacaMdrAcArya kahe che : kalekasaMkhyA 44, caturtha phAgunI blekasaMkhyA 4, pAMcamAM tRpA jAdunI lekasaMkhyA vANijanasurakafkamAvALA 17 ane chaThThA dhAnyAhunI saMkhyA 15 HTTT va luhANa Ifma sefNa vAda II che hemacaMdrAcAryanA bIjA keza eTale A zabda (de. nA. mA. 2. 28.) keza jANItA banyA nathI. kAsijaja (kAsthila nAme pradeza) deza luMTI traNa saMskRta kezanI racanA dvArA hemacaMdrA- pakhAlavALAo mAraphate ANelA suvarNane jANe cAye saMskRta zabdazAstrane vyApamAM levA prayAsa sAmAnya sIsAnAM patarAM hoya tema he caulukya, tuM karyo che. kezacanAnI pAchaLa gujarAtanA sarasvatI vidra jajanene Ape che. jAnyuArI-89] 47 For Private And Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A graMthanA "NAvali', 'dezI saMgraho kArano ullekha karyo che. prAkRta bhASAmAM vaparAtA dezInAmamAlA" ane "dezI zabdasaMgraha" jevA nAmo dezya zabdonA arthanirNaya mATe A graMtha atyaMta maLe che. AmAM kula 3978 zabdo ApavAra upagI che. A kRtinI racanA dvArA hemacaMdrAcArya AvyA che, jemAM 100 tatsama zabdo, 1850 ekale hAthe eka navA yugano AraMbha karyo. A garbhita taddabhava zabdo, pa28 saMzayukata taddabhava "dezInAmamAlA mAraphate keTalAka gujarAtI zabdonI zabdo ane 1500 dezI zabda che. 18 'dezI- prAcInatA paNa siddha thAya tema che. AthI gujarAtI nAmamAtA'nuM saMzodhana sau prathama Do. bulhare karyuM. bhASAnA abhyAsane mATe enuM parizIlana zabdo 19 kaLikALasarvajJa hemacaMdrAcAryanI pAse aneka dezya aMge navI kSitije ughADanAruM banI rahe. A kezo hatA ane e kezane ulalekha enI vRttimAM graMtha tulanAtmaka bhASAzAstrIone mATe mUlyavAna maLe che. Ama chatAM atyAre to hemacaMdrAcAryano bane che; zabdanuM vyApaka saMkalana ane sAhityadezInAmamAlA" e ekalo ja sAro keza gaNI zakAya. sauMdarya dharAvatAM udAharaNathI dhyAna kheMcatA A kaLikALasarvajJa hemacaMdrAcArye "dezInAmamAlAmAM kezanuM e rIte aitihAsika, sAMskRtika ane abhimAnacihna, pAla, devarAja, droNa, dhanapAla, bhASAzAstrIya mahattva che. pAdaliptAcArya, rAhulaka ane zIlAMka jevA keza (kramazaH) * jemAMnA keTalAka zabdo joIe. =Us,3 =UlaTuM, katha =Uthale, ghara-ghAghare, rA =, rokakhabhe, jaf=oDhaNI, hI=I, rata=gaMDerI,vikinA khIja, TTiA-khATakI, hI -ukaraDI, 3fr=aDada, vA =khaDakI, =gaDha. saM da rbha sUci 9 semaprabhAviracita pattavRttiyukta zanArtha kAvyaH (prAcIna sAhityoddhAra graMthAvali : graMtha-ra, munizrI caturavijaya saMpAdita : prakAza sArAbhAI navAba) pR. 124 10 "The Life of Hemachandracharya by Professor Dr G. Buhler, forward, P. XIV 11 zrImadda hemacaMdrAcAryanI kRtio, le. motIcaMda giradharalAla kApaDiyA, "zrI haima sArasvata satra : ahevAla ane nibaMdhasaMgraha' pR. 179 12 ejana, pR. 180. 'The Life ot Hemachandracharya' by Prof. Dr G, Buhler, forward, P. XIV 14 "prAcIna gujarAtI chaMdoeka aitihAsika samAlocanA, le. rAmanArAyaNa vi. pAThaka 15 "majAya jemacaMdra' . . ki. mA. munarighara pR. 100 16 "siddhahemagata apabhraMza vyAkaraNa" saMpA. harivallabha bhAyANI, pR. 22. 17 "hemasamIkSA', le. madhusudana medI, pR. 67. 96 'The De'sinamamala of Hemachandra' by R. Pischel, Introduction II, P. 31. 16 The De'sinamamala of Hemachandra', by R.Pischel, Glossary, P 1-92 48 ] [ AtmAnaMda prakAza For Private And Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org bhAvanagaranA AMgaNe gujarAtI sAhitya pariSadanA jJAnasatrane thayela raMgadarzI prAraMbha gujarAtI sAhitya pariSada * tA. 24-12-88nA roja savAre 9-00 vAge jJAnasatranA Arabha thayA. mahemAne nu' gADAmAM besADIne bhAtIgaLa svAgata karavAmAM AvyuM hatuM. yunivarsiTInA kalAkAronI dAMDIyArAsanI dAMDIyArAsa sAthe Dhola zaraNAinI surAvali vacce mahemAnone jhaveracaMda meghANI maca tarapha ArIrUpa TukaDI gaI hatI. * maca sthaLe mahemAneAne cA-nAstA mATe yunivarsiTInA rASTrIya sevA ceAjanA ekamanA vidyArthIoe nahI naphA nahI nukazAnanA dheAraNe eka khAsa kakSa ubheA karyAM che. * bhAvanagara kSetranA sUkhyAta sAhityakAra sva. kavikAnta, kavi zrI trApajakara, sva. kavi zrI prahe. lAda pArekha vagerenA nAma sAthe kavikAntanagaramAM judA judA dvArA joDavAmAM AvyA che. * hAsyakavi zrI ena. pI. khUce pAritASika prAptinA pratyutaramAM A sanmAnane hAsyanA mUDamAM AghAta janaka' paraMtu AnaMdaprada lekhAvyu hatuM. bhAvanagara yunivarsiTInA nimaMtraNathI Aje ahiM gujarAtI sAhitya pariSadanA 15mAM jJAnasatraneA ragadarzI vAtAvaraNamAM sAhitya pariSadanA pramukha Do. bhogIlAla sAMDesarAnA pramukhasthAne marAThI sAhityanA AgalI haeNrALanA sAhityakAra kavizrI mageza pADagAMvakare prAraMbha karAvyA hatA. Aje kavikAntanagaramAM A jJAnasatramAM bhAgalevA 400thI vadhu DelIgeTe gujarAtanI bahArathI AvyA hetA. uddaghATakIya beThakamAM padarathI vadhu sAhityakAro sAhityarasikA ane svAgata sabhyo upasthita rahyA hatA. jAnyuArI-89 ] Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI mageza pADagAMvakare pote marAThI bhASAnA hovA chatAM marAThI ke hindI bhASAnA vakatavya Apa vAne badale gujarAtI bhASAmAM peAtAnu udghATana pravacana ApatA svAnubhAvanI vAta karatA kahyu ke, ApaNe badhA lekhake kavie bhASAnA mAdhyamathI ApaNAM anubhavA vyakata karIe chIe, tene kalAApIe chIe. bhASA aneka che. tethI, eka bhASAnA lekhakane bIjI bhASAnA lekhaka sAthe saMvAda sAdhavAmAM muzkelI paDe che. mane jyAre A muzkelI paDe che tyAre kavi umAzakara jozI mArI maDhe DhADI Ave che. umAzaMkara nezIe kahyu che: "kavitA AtmAnI mAtRbhASA che" huM kiva hAvAthI huM marAThI bhASAmAM lakhatA hAu tA paNa. chevaTe te huM AtmAnI mAtRbhASAmAM ja khelatA hAuM chuM eTale ke, bhASAnI muzkelI ALagI hAya che. tethI ja ahIM Aje huM AtmabhASikAnAM meLAmAM eka UMDA AtmavizvAsathI ubhA chuM. kavitA bhASA dvArA vyakata thAya che eja bhASA ApaNe vyAvahArika upayoga mATe vAparatA hAI e chIe paNa jayAre ApaNe kavitAnA anubhava laie chIe tyAre vyAvahArika upayAgathI para evA eka judo saMbadha ApaNe bhASA sAthe joDIe chIe. kavitA lakhatA hAya che tyAre kavitA dvArA vyakta thavA thatA anubhava ane bhASA A ane dvArA kavi A nimitinI zeAdha karatA hoya che. anubhava, bhASA ane nirmita A tripArzva zeAdhane paripAka eTale ja kavitAnA AkAra ! sarvasAmAnya arthamAM bIjA mANasAne anubhava thAya che. evA ja kavine paNa jIvananA anubhava thAya che. ekAda vastunA AkAra ApaNe hAthathI sparzIne joie, [49 For Private And Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir e rIte ja kavi pitAnA anubhavanA kalAtmaka A prasaMge vidyArthIone je puraskAra maLyA AkAra bhAgAnA hAthathI sparzIne jue che. kavi che teo temanA jIvanakSetramAM uttama ane nakkara pitAnA anubhavanI AMtarika racanA nihALatA hoya puravAra thAya tevI zubhecchA pAThavI hatI. che, tyAre ja kavitAnI bhASA AkAra letI hoya che. AraMbhamAM mUrdhanya kavi svargastha umAzaMkara - temaNe kavione e pratye jAgRta rahevA zIkha jozInA avasAna paratve pariSade zeka TharAva pasAra ApI hatI, ApaNI kavitA kaI paNa DhAMcAmAM karI nAMjali arpaNa karI hatI. bAdamAM yunibharAIna paDe, jIvana jevI ja te pravAhI ane vasiTInA kerasagRpanA svAgata gIta sAthe jJAnasatrane caitanyazIla rahevI joIe evI jAgRtA jema AraMbha thaye hate.. sArA kavimAM hovI jarUrI che, te ja rIte sArA bhAvakamAM paNa kAvyAnubhavanI bAbatamAM hovI jarUrI gata varSa daramiyAna gujarAtI sAhitya pariSada che. zrI pADagAMvakare mUrdhanya sAhityakAra kavi zrI karelI pravRttione ahevAla pariSadanA maMtrI umAzaMkara jozIne marAThI bhASAmAM aMjali ApI bheLAbhAI paTele ApI umeryuM hatuM ke AvatA kahyuM ke, teo gujarAtI ane anya bhASI sAhi . varSe gujarAtI sAhitya pariSadanuM adhivezana rAjatyakAro vacce seturUpa hatA. keTamAM jAze. svAgata pramukha zrI DolarabhAI vasAvAe A prasaMge bhAvanagaranI kalA sAMskRtika iti. pitAnA svAgata pravacanamAM cha dAyakA pachI jAtA hAsa, sAhitya ane vANijyaka bAbatonI A jJAnasatramAM saMskAra ane sAhityabhUmi bhAva. asmitAnI jhAMkhI karAvatA cAra graMtho tathA smara nagarane moTo phALe che tema jaNAvI umeryuM hatuM hukA "bhAvarUpanuM paNa zrI maMgeza pADagAMvakare ke sajAtuM sAhitya jana samAjanI ArasI che vimocana karyuM hatuM. mAnava saMbaMdhe jIvananA daSTi keNa, vizvanI gati dara be varSe gujarAtI sAhitya pariSada taraphathI vidhio, vizvasAhityanA pravAho vagerenA kAraNe apAtA vividha pAritoSikenI jAherAta zrI priyaastitvanA praznothI Aje mAnava ciMtita che tyAre kAMta parIkhe karI hatI ane upasthita sAhityakArone sAhityakAronuM zuM kartavya che te aMge sAhityakAra pariSadanA pramukhazrInA haste pAritoSika enAyata carcA vicAraNA karI kaMIka navI samaja ane pari thayA hatA. inAma vijetAoe A prasaMge NAma lAvaze tevI apekSA vyakta karI hatI. temaNe sanmAnanA pratisAda ApyA hatA. bhAvanagara yunivarsiTI atyAre vikAsanmukha banI zrI nagInadAsa pArekhanI puraskRta kRti gAMdhIjI che tyAre gujarAtI sAhityanI dizAmAM tamAma zakyatAo AMbavAne saMkalpa paNa doharAvyuM keTalAka svAdhyAya lekho vize De. dilAvarasiMha jADejAe vakatavya ApyuM hatuM. samagra kAryakramanuM saMcAlana De. vineda joSIe karyuM hatuM ane samAraMbhanA pramukha sthAnethI bolatA gujarAtI AbhAravidhi che. IzvarabhAI davee karI hatI. sAhitya pariSadanA pramukha zrI bhegIlAla sAMDesarAe puraskRta sAhityakArene abhinaMdana pAThavatA jaNAvyuM A prasaMge zrI jayaMta vanA dhArAsabhya zrI hatuM ke sAhityamAM vividha prakAre viSayo ane digaMta ojhA, zrI dilIpasiMha gohila, zrI viziSTa kAryo mATe puraskAra apAyelA che. temAM pratApabhAI zAha, zrI manubhAI paMcoLI, zrI kadara ane rasanI bhAvanA vyakta thaI che. ApaNI jayendrabhAI trivedI vagere mahAnubhAvo upasthita bhASA samRddha bane te hetu paNa rahyo che. rahyA hatA. hite. [ AtmAnaMda-prakAza 50 ] For Private And Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org mahAprabhAvaka jainAcArya zrI bappabhaTTasUrIjI ( lekhaka : rAyacaMda maganalAla zAha ) ******** ******************** lagabhaga 1200 varasa pahelAnI vAta che. ApaNA dezamAM jJAna ane jJAnIothI, saMte ane RSijanAthI adhyAtma premIe vidvAna ane paDItethI A dezanI kIrtiM--gaurava jagatamAM gAjatI hatI. dhana karatAM dharmanI kIMmata ghaNI vadhu hatI. dhamI nAnu, jJAnIonu' ane saMta mahAtmAonuM sanmAna thatu. ane pUjA thatI-prajAnu' mastaka unnata rahetuM. AvA eka samayamAM vi. saM. 800nA bhAdaravA zudi 13nA magaLa dine parama prabhAvaka AcArya. bhagavatazrI bappabhaTTasUrinA janma yeA hateA. ra keTalAka aitihAsika purAvA anusAra zrI prabhA vaka caritra, upadeza prAsAda, bappabhaTTasUri caritra jevA graMthAnA AdhAre khAtrI thAya che ke banAsakAMDAmAM " dhAnerA " pAse AvelA " uvA" nAmanuM eka nAnu gAmaDu hAlamAM che. jyAM saprati rAjAnA samayanI mahA camatkArika zrI amIjarA pArzvanAthanI pratimA jemAM khIrAjamAna che. evu eka bhavya jina maMdIra Avelu che. bhUtakALamAM jainonI sArI sa`khyA A nagaramAM haze. kALakrame hAlamAM bahu thoDI sakhyA che. ke gAma nAnuM che paNa pUrAtatva ane itihAsanI dRSTie A sthAnanuM mahattva ghaNu che. kAraNa jaina dharmanA eka mahAna yAtira mahAjJAnI prabhAvaka AcArya zrI bappabhaTTasUridharajIno janma A sthAnamAM thayA hatA. emanA pitAnuM nAma " appu " hatu ane mAtAnuM nAma bhaTTI hatuM. jAte pAMcAla vaMzanA kSatriya hatA. devanA jevA tejasvI hAvAthI bALakanuM nAma "surapAla" pADayuM hatuM. putranA lakSaNa jAnyuArI-89] Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ***** 1944460000000000 pAraNAmAMthI vastAya ema surapAlanu' bALavayamAMthI ja buddhi cAturya, sauthI viziSTa prakAranuM juduja tarI Avatu. enA asAdhAraNa guNAne laine badhAne bahuja vhAlA thaI pAyeA hateA. enI vayanA pramANamAM enu DahApatru zANapaNa vicAre anerA ja dekhAtA haiAvAthI sarvane Azcaya pamADatA hatA jANe ke pUrvanA aneka bhavAnI sAdhanA karela koi sAdhaka A bALaka dekhAtA hAya nahiM. !! bhAgyazALIne tyAM bhUta raLe e kahevata sAcI paDatI hoya ema eka mahAprabhAvika AcAya bhagava'ta zrI siddhasenasUrIzvarajI AvI caDayA. surapALane AcArya zrInA darzana thayA. jotAMnI sAthe ja mastaka jhukI paDyuM'. aMtaramAM anerA pUjya bhAva pragaTa thayA. evIja rIte mALakane joIne enA lalATanu teja, prabhAvazALI gauravadana ane khele tA amIjhare evI madhuravANI pUrva bhavanA mahA puNyazALI AtmA jotAM ja AcAryazrIne paNa bALaka pratye bhAvImAM kai mahAna sitArA zAsananA thai zake evA lakSaNA joyA ane prema--vAsalya ubharAyuM. ane thayuM paNa evuM ja ke AcArya zrInI vairAgya vANI sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM bALakane saMyama-DhIkSA levAnI bhAvanA jAgI, khasa ! mAre te jaina dharmanI dIkSA agIkAra karavI che. A saMsAramAM rahevu nathI ja. mAtra sAta ja varasanI uMmaranA kSatrIya kuLamAM janmelo ekanA eka putra mahA buddhimAna mahAcatura ane mahA tejasvI bALaka sAdhune soMpavAnI jIgara kayA mA bApanI cAle ? tema chatAM bALakanA mananI dRDhatA ane gurUdevanu samajAvavu. eTaluM ja nahIM janatAnA abhiprAya ke A bALaka AcAya [51 For Private And Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir devane seMpavAthI jagatanuM kalyANa karanAra mahA- varasAda rahI gayA pachI pUjya bALamuni tathA purUSa banaze. mAtA pitAe paNa rAjIkhuzIthI rAjakuMvara "Ama gurUdeva pAse AvyA. pite paNa rajA ApI. bhaNavAnI bhAvanA pragaTa karI-ane abhyAsa zarU vi. saM. 807 mAM sAta varasanI uMmare sura- karyo. pAle dIkSA aMgIkAra karI enuM nAma "munizrI thoDA samaya bAda kAjathI mahAmaMtrI vigere bhadrakIrti rAkhavAmAM AvyuM. rAjA Amane teDavA AvyA, "pitAzrI bImAra che. enI camatkArika tIvrayAda zakti, mAtra eka rega asAdhya manAya che. pitAzrI bolAve che te javAra sAMbhaLe ane yAda rahI jAya evI smaraNa- padhAre..! Apane rAjyAbhiSeka karavAnuM che." ema zaktinA kAraNe zA, bhASAo, anya dharmanA kahI rAjakumArane vinaMtI karI. zA, vedAMta AdImAM TUMka samayamAM pAraMgata thaI rAjakumAra Amane bALamuni sAthe evI to gayA. jANe ke pUrvabhavathI ja badhuM laIne AvyA prIti baMdhANI hatI ke bALamunine choDIne javAnuM hoya ema bAla vayamAMja mahAjJAnI thaI gayA. gamatuM nathI. mahAmaMtrIe AcArya bhagavaMtane vAta kadAca mAnyAmAM na Ave paNa kharekhara rojanA karI. chevaTe AcAryazrIe rAjakumArane vacana ApyuM 1000 (eka hajAra) leka te kaMThastha karI nAkhatA. "tame jaladI jAo! bALamuni pAda vihAra karatAM eTaluM ja nahi paNa tAtvika rIte UMDAmAM UMDu karatAM kane ja AvI pahoMcaze." pAchaLathI bALamuni rahasya prApta karI anyane e rahasya samajAvI ane bIjA sAdhuo vihAra karI samayasara kanoja zakatA. pahoMcI gayA. rAjakumAranA pitAzrI mahArAjA sAthe emanuM UMDA rahasyapUrvakanuM jJAna jeIne bhala- meLApa thaye rAjyAbhiSeka thaye ane rAjA "Ama". bhalA paMDitenA mastaka jhakI paDatA. jevuM nAma nI ANa prasarI. rAjA "Ama" jainadharmanA raMge evA ja guNone lIdhe samasta bhAratamAM emanI raMgAe hate. ahiMsA, dayA, karUNAmaya enuM kItine ke vAgate hate. dIla hatuM. pratyeka kAma gurUdevane pUchIne ja kare puNyavaMta AtmAne jyAM jAya tyAM riddhi-siddhi gurUdevanI AjJA mujaba vartatA. maLe. prathama AcArya bhagavaMta maLyA pachI cAritra gurUdeva rAjasabhAmAM padhAratA paNa kaI UMcA maLyuM, pachI jJAna maLyuM ke have eka rAjavI bhakata Asana ke pATa upara besatA nahIM. AsaniyuM maLyA. pAtharIne besatA-rAjAe siMhAsana maMgAvyuM ne | munirAjazrIne koI kAraNasara bahAra javAnuM thayuM. besavA kahyuM paNa gurUdeva kahe ke pATa vigere Asana varasAdanuM Avavu eTale eka maMdiramAM thoDIvAra mATe upara AcArya bhagavaMta ja besI zake. huM te haju visAmo--Azaro levA praveza karyo. e ja maMdiramAM nAna sAdhu chuM. varaMsAdane lIdhe Azaro levA eka rAjakuMvarane AmarAjAe AcArya bhagavaMta pAse maMtrIone javAnuM thayuM. A rAjakumAra kAnyakumbha dezano mokalI bAla munine AcArya padavI ApavA vinaMti pATavI kuMvara "Ama" hatuM. bALa munIne jotAM karI. sakaLa saMghe paNa vinaMti karI. pAtratA te ja enA aMtaramAM pUjyabhAva pragaTa thayA-vaMdana hatI ja. ane AcArya bhagavaMte bALa munine karyA. vAtacIta karavA mAMDI tyAM te mastaka jhukI bolAvI vi.saM. 811nI sAlamAM mAtra agiAra paDayuM. gurUdevanuM ATalI bALa vayamAM apUrva jJAna varasanI ja uMmaramAM AcArya padathI vibhUSita jotAM eNe nizcaya karI lIdhuM ke jIvanabhara A karyA. ane muni bhadrakIrtimAMthI AcArya bhagavaMta zrI sAdhu ja mArA gurU mAnIza. "bappabha sUrIzvarajI" evuM nAma ghepita karyuM. 52 ] [AtmAnaMda prakAza For Private And Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina dhama ne jyajyakAra varatI rahyo. mahAtmA bhAdaravA suda 8nA divase paTaNAmAM thayela hatA. ane apabhaTTa sUrI rAjya gurU hobhA chatAM abhimAnane devaloka sIdhAvyayA hatA. e mahAtmAne keTI koTI choTo paNa enAmAM na hatA-tyAga ane tapa enA vaMdana !! rome romamAM vatatA hatA. jIvanabhara jeNe aMtamAM saMzodhana karanArA purAtatva vide, chae viSayano tyAga karyo hato. aneka prathAnI vidvAno itihAsakAro tathA pUjya gurUdevane namratAracanA karI hatI. rAjA Amane jaina dhamI banAvI pUrvaka vinati karU chuM ke mahAprabhAvaka jainAcArya zrI dhUmanA zAsananA aneka kAryo karyA hatA. aneka bappabhaTTasUrIjInA janma sthAnamAM ene anurUpa vAdIonA gavane utArI nAkhavAthI "vAdI kuMjara smAraka kare ane emanA jIvana kAryo sAhitya kesarI" biruda dharAvatA hatA. AvA eka mahA iyiAdI upara saMzodhana karI prakAza pADe eja prabhAvaka purUSane deha vilaya vi. sa. 895nA vina'ti. hemacaMdrAcAryanA samRddha graMthAe gujarAtane pratiSThita karyuM che 1 -: navamI zatAbdI nimitta parisaMvAda :| lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vidyAmaMdiranA upakrame zrI hemacaMdrAcAryanI navamI zatAbdIne anulakSIne jAyelA be divasanA parisaMvAdanuM Aje uddaghATana karatAM gujarAta hAIkorTanA nivRtta nyAyamUti" zrI ena. eca. bhaTe jaNAvyuM hatu ke, zrI hemacaMdrAcAryanA vyakitatvamAM satyama, zivama, suMdaramane subhaga samanvaya sadhAyA hatA. temaNe jaNAvyuM hatuM ke mahAna kavi ane sAhityakAra zrI hemacaMdrAcArya arpaNa karelA samRddha JthAe gujarAtane pratiSThita karyuM che. itihAsamAM zrI hemacaMdrAcAryanAM samayane apAyeluM 'hamayuga" nAma khUba ja sArthaka che. | mAtra ekavIsa varSanI umare jaina dharmanuM AcArya pada meLavanAra zrI hemacaMdrAcAryanuM navamI zatAbdI nimitto je punaH nAmasmaraNa thaI rahA che te AvakAya ane abhinaMdanIya che. prajAnA naitika uddhAra mATe zrI hemacaMdrAcArye karelA prayAsa badala dareka gujarAtI temane trANI che. tema kahevAmAM kaI atizayokti nathI. ' A prasaMge pramukhasthAnethI belatAM pati zrI dalasukhabhAi mAlavaNiyAe jaNAvyuM hatuM ke, pazcimanA vidvAna hemacaMdrAcAryajInA vyAkaraNanA graMthane mahAgraMtha gaNe che. A prasaMge zrI araviMdabhAI narottamabhAI, saMsthAnA kAryakArI niyAmaka zrI vAya. esa, zAstrI tathA zrI Ara. esa. beTAIe prAsaMgika pravacano karyA hatA. be divasa mATe yojAyelA A parisaMvAdamAM lagabhaga 50 jeTalA DelIgeToe hAjarI ApI hatI. parisaMvAdamAM saMzodhana pepara paNa rajU thaI rahyA hatA. te For Private And Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Atmanand Prakash 3. 8- . ra 8.. sie jessie - ID feate The Regd, No. G, BV. 31 J , . ! ! BJP), che . ke ja gaI. ! !ips ! pU. paM. zrI bhadraMkaravijayajI ! 4 35 36 nAvaDA): zAkta sarva anuSkAne AtmAnA pUrNa zuddha svarUpa paramAtmAnA dhyAnamAM tamaya >> banyA vinA prApta thaI zakatA nathI. 1 31 1 Sly 1, Te .. / SI>>ys 112 - 5 zrI arihaMta paramAtmAnA nAma-smaraNa, mUti-darzana, guNaciMtanAdi dvArA ane asaMyama tyAga ane sayaMma sevanarUpa temanI AjJAnA pAlana dvArA temanA dhyAnamAM ekAgra banavAthI tanmayatA pragaTe che. anukrame temanA dhyAnamAM layalIna banI AtmAnA zuddha svarUpane anubhava kare e ja sava AgamAnuM parama rahasya che. kahyuM che ke 'ga asaMkhya che jina kahyA, | navapada mukhya te jANe re, 5 thI 8 . !! eha taNe avalakhane s ra [ 6 = [ si] Is! Atama dhyAna pramANa re.| | zrI jinezvara devAe mokSasAdhaka yuganA asaMkhya prakAre batAvyA che. temAM zrI : arihaMtAdi navapadanuM Alekhana mukhya che. 's JJ.) ), jy jy y/ge 115) JE | nivapadonA Ala'banathI AtmAnuM dhyAna pragaTe che ane AtmadhyAna e ja che ane pramANabhUta che. kema ke AtmadhyAna vinA mukti sukha meLavI zakAtuM nathI.' madhyAna mATe paramAtmadhyAna, paramAtmadhyAna mATe nAmasmaraNa, mUrtidarzana guNacitanadi sAdhana che. ane te mATe AzravanA tyAgarUpa ane saMyamanA sevanarUpa AjJAnuM? pAlana che.' AjJApAlanathI cittanI nirmaLatA, guNaciMtana vaDe cittanI sthiratA ane nAmamaraNAdi vaDe tanmayatA prApta thaI zake che. hAI kuas Sejpg }5 17.0.) ke - Jaa tanmayatA e ja samApti che. \J Ss 555 = . !!). 1 | SS | ", A svagama rahasyane samajI svIkArI AtmabhUkha jagADavI temAM ja devadurlabha mAnavabhavanI sArthaktA che. anya gatiomAM A yoga durlabha che. ] :kA ;g[ j[ si] jyDara Bu fiksoj si TT TT TO * R* I, J} } }} Te taMtrI : zrI kAntilAla je. dezI ema. e. [ ] . prakAzaka : zrI jaina AtmAnaMda sabhA, bhAvanagara. kA} })}}JES SI] 's ]]" muka : zeTha hemendra harilAla AnaMda prI. presa, sutAravADa, bhAvanagara, tA. | For Private And Personal Use Only