Book Title: Astittvani Adharshila Ahimsa
Author(s): Rajyashsuri
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Catalog link: https://jainqq.org/explore/034716/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ astitvanI AdhArazIlA ahiMsA astitvanI AdhArazIlA : ahiMsA Astitvanee Aadharsheela : Ahimsa (Various Articals for Ahimsa) Edited by Dr. Sejal Shah & Sonal Parikh 1st Edition : December, 2019 ISBN : 978-81-930679-4-9 (c) Shree Mumbai Jain Yuvak Sangh Pages : 72 Copies : 3000 Price : Rs. 18/ cayana pU. AcAryadeva zrI rAjayazasUrIzvarajI ma.sA. Publisher and Available at saMpAdikA DaoN. sejala zAha - sonala parIkha prakAzaka gUrjara sAhitya prakAzana zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha lenDamArka bilDiMga, sImA haoNlanI 926, pArekha mArkeTa, 39, je. esa. sAme, 100 phUTa roDa, praphlAdanagara, esa. roDa, kenaDI brIja, amadAvAda-380015. oNperA hAusa, muMbaI-400 004 phona : 079-26934340 mo. 9137727109 mo : 9825268759 . 41E Gurjar Sahitya Prakashan Shree Mumbai Jain 102, Landmark Building, Yuvak Sangh Opp. Seema Hall, 926, Parekh Market, 100 ft. Road, Prahladnagar, 39, J. S. S. Road, Kennedy Bridge, Ahmedabad-380015. Opera House, Mumbai-400004 Ph. : 079-26934340 Mo. : 9137727109 Mo. : 9825268759 Publication arrangement, Typesetting and Printing : Vikram Computer Center A-1 Vikram Apartment, Near Shreyas Crossing, Bhudarpura, Ambawadi, Ahmedabad-380 015, M 9879500179. prastuta laghu pustikA zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha prakAzita prabuddha jIvana' mAsikanA me-2019nA ahiMsA vizeSAMka'mAMthI cayanita karavAmAM AvI che. A pustikA prakAzita karavA mATe saharSa saMmati ApavA badala taMtrIzrI DaoN. sejalabena zAhano AbhAra vyakta karIe chIe. pU.AcAryadeva zrI rAjayazasUrIzvarajI ma.sA. dvArA likhita "ahiMsA hi amRtam pustikA para AdhArita "ahiMsA hi amRtam' video Film jovA mATe liMka H SUBSCRIBE youtube.com/LABDHI VIKRAM RAJYASH - zrI akhila bhAratIya ahiMsA amRta varSa samiti - Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM pArzvanAthAya hIM jainam jayita zAsanam OM padmAvatye hIM vizvazAMtino ekamAtra upAya H ahiMsA zrI 'dazavaikAlika sUtra' bhAva karunnAnuM sUtra che. A sUtranI racanA bhAvadayA - bhAva ahiMsAthI ja thayelI che. A sUtranI pahelI paMkti che. "dhammomaMgalamukida ahiMsA seMjamo tavo'' dharma e utkRSTa maMgala che. dharma e tIrtha che. ahiMsA saMyama ane tapanI mahAnadIonuM saMgama samAna tIrtha che. A tIrthamAM prathama nAma levAyuM hoya to te nAma 'ahiMsA' che. mArA ciMtana pramANe ahiMsA e 'gaMgA' che. saMyama e 'jamanA' che ane tapa e 'sarasvatI' che. A pavitra gaMgA samI ahiMsA dareka vicAraka mAnavamanamAM svIkRta thAya tevI vAta che. Astika mAg2asa to svIkRta kare ja paNa jo prAmANika nAstika hoya to teNe paNa ahiMsAnuM mUlya svIkAravuM ja paDe che. A ahiMsAnA vicArathI mAruM mana sadA tarabatara 5 ahiMsA e vizvabharanA mAnavanI ja vastI nahIM paNa vizvabharanA prANImAtranI saMkhyA karatAM paNa bahoLo viSaya che. A ahiMsAvarSane ujavavAne ame cAra ghaTako nakkI karyA che. (1) mAMsAhAranuM utpAdana ane bhakSaNanuM pramANa vadhAremAM vadhAre pramANamAM ghaTADI zakAya te dizAmAM prayatno karavA. jIvananirvAhanI vivazatA mATe vivekapUrvaka zAkAhArane pasaMda karo. (2) bhrUNahatyA niSedha H Aje ucca ane saMskArI tathA dhArmika parivAromAM paNa bhrUNahatyAnuM pApa pravezI gayuM che. A pApa vahelI take baMdha thavuM joIe. saMpUrNa vizvamAM eka paNa garbhahatyA na thAya tenA prayatnamAM lAgI javuM joIe. 7 ja rahyA kare che. atyAre mAruM 75muM janma varSa cAlI rahyuM che. ziSya-ziSyA tathA bhaktagaNe potAnI bhAvanA vyakta karI... "gurudeva ! ApanA 75mA varSane "amRta varSa' svarUpe ame ujavIe. (vi.saM. 2075 caitra vada-10thI vi.saM. 2076 caitra vada-10 sudhI) AkhAya varSane... A amRtavarSane aneka bhavya anuSThAno dvArA gujita karavAnA amArA manoratha che,' mahotsava e mahAnamAM mahAna bhAgyodaya mATe hoya che. tethI mAre A ujavaNImAM nA pADavAnI AvazyakatA na hatI, paNa eka kSaNa dhyAnastha thatAM vicAra sphUryo ke je tamAre amRta varSa ujavavuM ja hoya to mArA mana mATe to "ahiMsA e ja mahA mahotsava'' che. tame A amRtavarSane 'ahiMsA amRta varSa' tarIke ujavo. sahune prasannatA thaI, sAtakSetra tathA jIvadayA ane anukaMpA maLIne 9 kSetro sahita A AkhuMya varSa 'ahiMsA amRta varSa' rUpe ja ujavAze. 6 (3) pazubali virodha : vartamAna samayamAM zikSaNano pravAha... AdhunikatA ane vijJAnano pracAra ane prasAra hovA chatAM paNa deza-videzanA khUNe khUNe krUratApUrvaka pazubali thAya che. lokone aMdhazraddhAthI dUra karI pazubila karatAM rokavA tamAma prayatno karavA. (4) hiMsA tyAga : jIvanavyavahAramAM hiMsA phelAtI jAya che. koIne goLI mAravI ke koIne charo bhoMkI devo e vAta have rojabaroja banatI ja rahe che. koI paNa nirbaLa manuSya ke pazunI rakSA karavAno Adarza visarAya gayo che ane ghara gharamAM hiMsAno praveza thavA mAMDyo che. A duniyAmAM koIne paNa jIvADavA mATe zastranI jarUra ja nathI, chatAMya vizvamAM bhayaMkaramAM bhayaMkara zono jaththo koI paNa kAraNe vadhato ja jAya che. pRthvIne jo TakAvavI haze to A zastronI doDanuM sarvamaMgala karavuM ja paDaze. A mATe aMtaranI zubha prArthanA sAthe zakya prayatno thavA ja joIe. 8 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjI eka zAstrIya vAta che. koI paNa jIvanI hatyA karavI te pApa che, tema AtmahatyA karavI te paNa evuM ja pApa che. Arthika prazno, mananA Avezo ane mAnasika praznonA kAraNe AtmahatyAnA pramANo vadhatAM jAya che. tene tAtkAlika rokavA pagalAM levA joIe. Ama A cAra vibhAga ahiMsAnA che. A aMge vizeSa ciMtana calAvavuM jarUrI che, chatAM upamA varSanA prasaMge A ciMtanane AyojananA rUpamAM piravartita karavAno prayAsa karavAnuM mana thayuM che. paramAtmAnI kRpA vAtsalyavarSiNI mAtA padmAvatInI sahAya maLe ane sahune AvA maMgala kArya mATe saphaLatA pradAna kare. AkhI duniyAne ahiMsAnI gatividhi batAvanAra mahAtmA gAMdhIjInI 150mA varSanI ujavaNIno pravAha cAlI rahyo hato ane mArA A 75mA 'ahiMsA amRta varSa'nuM Ayojana thayuM, tethI manamAM utsAhanI abhivRddhi thaI che. 9 udhdharaNa karyuM... paNa vyastatAnA kAraNe samaya khuba lAgyo. muni yajJezayaza vi.nI preraNA mane vAraMvAra jhabakAvI detI hatI. mane vizvAsa che ke rojalabenane ane prabuddha jIvana'nA sUtradhArone A upakrame gamaze. huM sahunA pratye kRtajJa chuM. 'prabuddha jIvana'nA 'ahiMsAvizeSAMka'nI laghu AvRtti sahune gamaze. sahunA manamAM utaraze ane ApaNe sahu ahiMsAnA AcArothI vizvane raLiyAmaNuM banAvavA sahiyAro prayatna karIzuM. prAMte vItarAganI AjJAthI kaMI paNa viruddha lakhAya gayuM hoya to micchAmi 55554. AcAryazrI rAjayazasUri ma.sA. C/o. jitubhAI zAha 24/284, raghukuLa eNpArTamaeNnTa, paTela DerInI pAse, solA roDa, amadAvAda-380063. 11 A badhI yojanAonI vicAraNA cAlatI hatI tyAM ja sAhityapremI muni yarzazayazavijayajIe prabuddha jIvana'no 'ahiMsA vizeSAMka' mArA hAthamAM mUkyo. mArI bhAvanAne ja sAkAra karato evo eka ghara paDyo hato. mArA zarIramAM eka sukhada kaMpananI lahera pharI vaLI. mAtra 'huM' ja nahIM paNa 'sahu' ahiMsA mATe vicAre che e anubhUtithI AtmasaMtoSa thayo. A aMkanA taMtrI sejalabenane dhanyavAda ApavAnuM mana thayuM. emanI sAthe vAta karatAM mane eka mamatALuvinayI ane prabuddha vyaktinA darzana thayAM. jo ke vAta mAtra eka ja vakhata thaI che. pratyakSa mulAkAta to thaI paNa nathI, paNa eka vicAranuM vizrAmasthAna hoya evuM meM anubhavyuM. tyAra pachI ane ka prakAranI vyastatA vacce paNa lagabhaga meM Akhoya aMka vAMcI lIdho che. aneka mahAnubhAvonA ahiMsA mATe vyakta thayelA vicAroe mane bhIMjavI dIdho, mane thayuM ke A 'ahiMsA vizeSAMka'mAMthI kaMIka 10 prastAvanA jaina dharmanI pAyAnI keTalIka gauravavaMtI vicAraNAnI vAta Ave tyAre 'ahiMsA-vicAra'tarata ja yAda Ave. A vicAra mAtra keTalAka saMdarbho pUrato nathI, paNa nAnAmAM nAnA jIva sudhIno vicAra ane teno svIkAra karAyo che. ekendriya jIvathI laI paMcendriya java sudhIno vicAra karAya che, teTaluM ja nahIM paNa vaicArika rIte, vyavahAramAM, samajaNamAM, vartanamAM paNa ahiMsA pratibiMbita thavI joIe, e vAta para bhAra mUkAyo che. eka rIte joIe to ahiMsAne sAmAjika, manovaijJAnika ane Arthika dRSTikoNathI tapAsIe tyAre khyAla Ave ke jIvananA dareka pAsA sAthe A vicAra jo joDAya to mAnavIya prema, hUMpha ane sauhArdapUrNa samAja nirmANa thAya; jemAM sarvajanahitAya ane marve bhavantu mutina, sarve santu nirAmayA: |'nI saMkalpanA sAkAra thAya. maryAdita dRSTikoNathI A vicArane zArIrika hiMsA sudhI maryAdita na banAvavo joIe. jo jIvananA valaNano bhAga bane. 12 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A to utkRSTa samAja ane jIvana prApta thAya. mahAvIra bhagavAne "ahiMsA paramo dharma', 'AtmA e ja paramAtmA' ema samajAvyuM ane mULa to mANase potAnA svabhAva pramANe jIvavuM ane AcaraNa karavuM joIe, ane e ja dharma che. ahiMsA ane satya bhinna nathI, paNa ekamekanA pUraka che. zrI mahAvIra svAmInAM tatkAlIna samayamAM jIvahiMsAnuM pramANa vadhu hatuM. mAnavahatyA, pazuonI bali vagere. tyAre temaNe ahiMsAno maMtra Apyo. nAnI jIvAtonA rakSaNa mATe rAtri bhojananI manAI karI. mAtra eTaluM ja nahIM paNa pratyeka kriyA aMge jAgRti lAvavAnuM kahyuM. AtmAnI azuddhi mAtra hiMsA che. A bAbatanuM samarthana karatA AcArya amRtacaMdra e lakhyuM che : asatya vagere vikAra AtmapariNatine bagADe evuM che, tethI te badhI hiMsA che. asatya vagere je doSa batAvyA che te kevaLa "ziSyabodhAya" che. saMkSepamAM rAgadveSano te aprAdurbhAva ahiMsA ane teno prAdurbhAva hiMsA che. A rAgadveSarahita pravRttithI prANavadha thaI jAya to paNa naizcayika hiMsA gaNAtI nathI. je rAgadveSanI pravRtti kare che te paNa hiMsA che ane hiMsAmAM pariNata thavuM paNa hiMsA che. tethI ja jyAM rAgadveSanI pravRtti che tyAM niraMtara prANavadha thAya che. dareka vRtti ane tenI zuddhi ahiMsAmAMthI ja janme che. mAnavatA, karuNA, aparigrahanA mULa paNa ahIM che. jIvadayA eka atyaMta mahattvanuM kartavya che, te paNa ahiMsAnI bhAvanAne dRDha kare che. mahattama pAMjarApoLa Aje jaino dvArA saMcAlita che. A pRthvInA sarva jIvano svIkAra ane temanA astitvane hAni saheja paNa na pahoMcADavAnI bhAvanA e ahiMsAnuM eka pAsuM che, zarIranI kriyA sAthe mananI kriyA ane te dvArA paNa jAtasaMtoSa mATe mAnasika hiMsAne ahIM sthAna nathI. Aje ahiMsAno vyApakaarthamAM pracAra thavo jarUrI che. ApaNAM manamAM udbhavatA duSTa manobhAvo e taraMga bane che, te paNa eka hiMsA ja che. hAlanAM bhogavAdI samayamAM vyakti lakSmI pAchaLa Hi3) [l4 gAMDo thayo che ane A gAMDapaNamAM aneka vyaktionI jANe-ajANe vaicArika hiMsA thatI hoya che. mANaso ahiMsAno paNa dhULa artha ja karatA hoya che, koI jIvane mAravo nahIM, eTalo ja ahiMsAno artha kare che, te adhUro artha che. kevaLa koIno prANa na levo eTalAmAM ahiMsAnI sAdhanA pUrI thatI ja nathI. ahiMsA ane satya baMne mananA dharmo che, eTale manathI satya ane ahiMsAnuM pUrepUruM pAlana thavuM ja joIe, tenuM nAma satya ane ahiMsAnI sAdhanA che. satya ane ahiMsAnA sAdhakanA vartana vyavahAramAM ane AcaraNamAM kyAMya paNa rAga ane dveSanI, lAbha ane lobhanI, svArthanI, ahaMkAranI, ajAgRtatAnI kartutvanI gaMdha sarakhI manamAM hoya to te ahiMsA ane satyano sAdhaka nathI. TUMkamAM ahiMsA ane satyano sAdhaka sthira hovo joIe, kAraNa ke jJAnI ane kartRtvarahita mANasathI kadI paNa asatya vyavahAra thato ja nathI ke temanA hAthe ka, hiMsA paNa thatI ja nathI. A vicArane jIvananA 15 che prayogomAM sAkAra karatA jaina dharme khUba ja bArIkAIthI darzAvyuM che. nAnAmAM nAnA jIvano svIkAra ane te pratye paNa anukaMpA bhAva, e jaina dharmanI sahuthI moTI bAbata to kharI ja. paNa ethI AgaLa jatAM vicAra mAtrane hiMsAmaya prakRtithI mukta karavA Avazyaka che. jIve potAnA vANI-vartanane kevA sthira ane zuddha karavA paDe che. bahu ja sthULa rIte A artha na jotA sUkSmarUpe samajavAno che. premanuM zuddha ane vyApaka svarUpa te ja ahiMsA, jyAre premamAM rAga, dveSa, moha ane ahaMkAranI gaMdha Ave tyAre hiMsA praveze. e samaja keLavAya ane zrAvaka-zrAvikA potAnA kartavyane samaje ane mAnavIya bhavane uttama rIte pharaja bajAvI pAra pADe. - parama pUjya gurudeva AcAryazrI rAjayazasUri mahArAja sAhebe jyAre "ahiMsA vizeSAMka' AdhArita prabuddha jIvana'nI ja nAnI AvRtti karavAnuM nirdhAryuM; tyAre prabuddha jIvana' sAmayikanA "ahiMsA vizeSAMka'nuM ja mahattva samajAyuM. gurudeve AkhA aMkamAMthI cayana karI 16E Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTalIka sAmagrI pasaMda karI ane te sAmagrIne nAnI ja AvRttirUpe mudrita karavAnuM TheravyuM. temanI pAchaLano udezya mane e samajAyo ke Aje lAMbu na vAMcavA TevAyelo samAja A vicAranA sAratattvane pAme ane potAnA jIvanamAM gaMbhIratAthI A aMge vicAre. cayana karavAnI prakriyA vadhu paDakAranArI hoya che; kAraNa zuM choDavuM te ja pasaMdagI muzkela che, paraMtu saMsAranA sauthI AkarSaka mohaka pradezane tyAganAra sAdhu-bhagavaMtanA hAthe jyAre kazuM pasaMda pamAya tyAre tenuM mUlya adakeruM vadhI jAya che. A pasaMdagI mAnava mAtra mATe pathapreraka bane che. "prabuddha jIvana'nA "ahiMsA vizeSAMka'nA saMpAdaka sonalabena parIkha ane sejala zAha gurudevanA RNI chIe ane bhaviSyamAM amane vadhu mArgadarzana maLatuM raheze, evI vinaMtI karIe ane ApaNane AvA vadhu viSayo taraphano ughADa maLato raheze tevI apekSA che. pUjyazrInA ziSya muni zrI yazazaza vijayajI mahArAja sAheba A laghu cheAvRtti aMge niyamita vAta karatA ane mArgadarzana A ApI AkhI rUparekhA samajAvatA, emanA niyamita ane zistabaddha Ayojanane kAraNe A AvRtti zakya banI. 'ahiMsA' viSayamAM gurudevanA vizeSa rasanuM kAraNa janasamudAyanuM hita che. dharmano mahattvano pAyo ane sUkSma vicAraNA sAthe joDAyelo che ane Aje tenI AvazyakatA che. sthaLathI sUkSma tarapha javAno samaya. comAsAnA vyasta kAryakramonI vacce Aje A zakya banyuM ane A kArya sAthe joDAyelA sarva pratye AbhAra vyakta kare che. Izvara vadhune vadhu kArya karavAnI zakti Ape, yogya vicAraNA Ape, tethI vadhu zuM icchIe ! "zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha'nuM mAdhyama "prabuddha jIvana" vadhu kArya karatuM rahe, e apekSA asthAne nathI ja. vaMdanIya gurudeve A laghu AvRttirUpe vizALa kSitija tarapha sahunuM dhyAna kheMcyuM che, have jAta-ugAranI javAbadArI to potapotAnI ja ne !! - sejala zAha 117) na hatI manuSya jAti mATe, AjanA vizva mATe eka navI hakArAtmaka dizA che. - DaoN. sejala zAha ahiMsA manuSya jAti mATe nUtana dizA che. ahiMsA, upayoganI vRtti paNa aMkuza lAde che. svahitArthe karatAM pratyeka kRtyane vistArI sahuhitArthe karavAnI vRtti e ahiMsA che. je kRtyamAM anya jIvane hAni thAya che, e badhA ja kAryone rokavAnA che. jIva mAtra eTale A pRthvInA narI AMkhe na dekhAtA jIvane paNa potAnA jIvavAnA adhikArathI vaMcita na rAkhavAnI vRtti che. eka tarapha je bAhyarUpamAM dekhAya te hiMsA ane anya, je dekhAtI nathI paNa vartana dvArA, kriyA dvArA buddhinA prayoga dvArA potAnI sattAne sthApita karatI hiMsA- A baMnethI muktinI vAta che. AcAra ane vicAranA bhedane have oLaMgIne potAnA manuSyatvane nIkhAravAnI vAta che. ahiMsA e pasaMdagI che. potAnA vartana ane vicAranI. A koI pAritoSika nathI paNa AvazyakatA che. ekavAra ronAlTe kahyuM hatuM ke ahiMsAnI zodha A karanAra nepoliyana karatAM paNa mahAna haze. ahiMsA e che ApaNI pAse be ja vikalpa che - ahiMsA ane sarvanAza gAMdhIjI ahiMsAnI vAta lAvyA tyAre koie pUchyuM hatuM, "ahiMsA eka kAragata upAya che ema tame kaho cho?" tyAre gAMdhIjIe kahyuM ke "nA, ahiMsA ja ekamAtra kAragata upAya che ema huM kahuM chuM." Aje ekavIsamI sadImAM ahiMsA keTalI prastuta che? A savAla paNa vAraMvAra puchAya che. javAba eka ja che, Aje ekavIsamI sadImAM ahiMsA jeTalI prastuta che teTalI pahelA kyAreya na hatI. AjanuM jIvana 19E 120 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | spardhAtmaka che, jaTila che. ahiMsAnI saMskRti nahIM apanAvIe to ApaNe bacavA pAmavAnA nathI. ahiMsAnI saMskRti eTale premanI saMskRti. ahiMsAnI saMskRti eTale svIkAranI, samabhAvanI, sadbhAvanI saMskRti. ekavIsamI sadInA pahelA dAyakAne eTale ke 2001thI 2010nA dazakane yuena dvArA vizvanAM bALako mATe zAMti ane ahiMsAnI saMskRtine samarthana Apato AMtararASTrIya dAyako' ghoSita karavAmAM Avyo che. AmAM 'vizvanAM bALako mATe' zabdo mahattvanA che. jo vizvanAM bALakone jivADavA hoya, temane mAnava banAvI rAkhavA hoya to temane mATe zAMti ane ahiMsAnI saMskRti sivAya koI vikalpa nathI, e satya dareka mAnavI potAnI aMdara samaje ja che. - sonala parIkha ahiMsAnI vijayagAthA: "a phorsa mora pAvaraphUla a phaoNrsamora pAvaraphUla' pustaka 2000mAM pragaTa thayuM. tenA lekhako che pITara akaramana ane jaika da-vAla. tenAM prakaraNomAM raziyA, polenDa, bhArata, rura, DenmArka, kaoNpanahegana, cIlI, ArjenTinA, naisavile, dakSiNa AphikA, manIlA, ijharAyela, pUrva yuropa, moMgoliyA vagere sthaLe thayelI ahiMsaka laDatonAM Alekhana che. jyAM jyAM A laDato thai tenA nakazA paNa ApavAmAM AvyA che. A ja nAmanI zreNImAM 84 miniTanI be kaoNpekTa DiskamAM ahiMsaka laDatonA cha banAva ApavAmAM AvyA che. A che vIsamI sadInI "mosTa imporTanTa baTa lisTa anDarasTraDa' vAto, jemAM ahiMsAnI tAkAte Apakhuda zAsana para jIta meLavI che. A philma AuTasTenDiMga hisTorikala philma keTegarImAM emi naoNmineTeDa rahI cUkI Ika che ane aMgrejI, arebika, barmijha, phenca, hibru, . [22 inDoneziyana, iTAliyana, nepALI, paoNliza, raziyana, speniza, viyetanAmI ane gujarAtI bhASAmAM yuTyuba para upalabdha che. tene banAvanAra che sTIva yorka. amerikAnA TenisI sTeTanuM pATanagara naisavile 1779mAM sthapAyeluM. vIsamI sadImAM te Aphrikana amerikanonuM mukhya zahera banyuM hatuM, paNa raMgabhedanuM jora puSkaLa hatuM. 1958mAM tyAM naMzavile krizcana lIDarazipa kAunsila banI, teNe A prazno ahiMsaka paddhatithI sAmano karavAnuM nakkI karyuM. tenA mukhya netA jaeNmsa losana bhAratamAM mizanarI hatA ane tyAM ahiMsaka asahakAra zIkhyA hatA. temanI varkazaoNpoe lokomAM jAgRti phelAvI hatI. zyAma vidyArthIo satata dhAkamAM jIvatA. DipArTamenTala sToromAM teo khAvAnuM kharIdI zake, paNa laMca kAunTara para besIne khAi na zake. kAunsilanA sabhyo DipArTamenTala sToronA mAlikone maLyA ane Avo bhedabhAva na karavA | vinaMtI karI. sToramAliko mAnyA nahIM eTale temaNe te ahiMsaka virodha karavAnuM nakkI karyuM. zyAma vidyArthIonAM nAnAM jUthoe ekasAthe dasa laMca kAunTara para besIne khAvAnuM zarU karyuM. temane sUcanA hatI, "apamAna khamI lejo, mAra sahI lejo , uzkerAtA nahIM, pUche to zAMtithI samajAvajo. tamArI sITa choDatA nahIM ne isu, gAMdhI ane mArTina lyuthara kiMgano saMdezo bhUlatA nahIM ke prema ane ahiMsA e ja mArga che." polIsa AvI ne 150 vidyArthIone pakaDI jelamAM pUryA. sAMje 4000 zyAma lokonuM saraghasa nIkaLyuM. dekhAvo cAlu rahyA. sITa-ina muvamenTa anya sthaLe paNa phelAi. aMte meyarane laMca kAunTara 'DisegrIgeTeDa' karavAnI pharaja paDI. "phriDama ina avara lAiphaTAima' : dakSiNa AphrikAmAM raMgabheda viruddhanI laData (1984-85) - Arkabizapa DemaMDaTue kahyuM che ke "hathiyAro khataranAka che, paNa loko ekavAra svataMtra thavAno nizcaya kare tyAre temane koi, kazuM caLAvI zake nahIM." dakSiNa AphrikAmAM 123 _ 424 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | aMgreja zAsana hatuM ane raMgabhedanuM khUba jora hatuM. yunAiTeDa DemokreTika phanTa dvArA bhedabhAva sAme vyApaka bahiSkAra thayA. A AMdolanamAM thoDA zveta loko paNa joDAyA hatA. sarakAre kaTokaTI jAhera karI damanano koraDo vIMjhuyo. trIsa hajAra mANaso jelamAM purAyA. lokoe paoNrTa elijhAbetha vagere sthaLe bahiSkAra cAlu ja rAkhyo. meyara sAthe vArtAlApa thayo. lokoe 'jAhera savalatomAM bhedabhAva na ja joie'nI mAgaNI cAlu rAkhI. sarakArane badalavAnI pharaja paDI. nelsana maMDelAne jelamAMthI choDavAmAM AvyAM. pahelIvAra ikvala rAiTsa phaoNra oNla ina sAutha AphrikAnA nArA sAthe mukta cUMTaNI thai. 1993mAM maMDelAne nobela zAMti inAma maLyuM. temaNe kahyuM ke AvuM ahiMsaka laDatamAM ja zakya che ke zAsakane lAge ke have zAsana karavuM zakya nathI. philmanuM nerezana 'gAMdhI' philmamAM mahAtmA gAMdhInI bhUmikA karanAra bena kiMgsalee karyuM che. teo kahetA ke gAMdhInI bhUmikA karyA pachI huM Akho badalAi gayo chuM. 2006mAM philma, zreNI ne pustaka pAchaLa rahelI TIme breka-ve gemsa dvArA naoNnavAyolanTa vIDiyo gemsa Devalapa karI hatI. temAM saMgharSano ahiMsaka paddhatithI kevI rIte sAmano karavo te zIkhavAtuM. A eka sTreTejI gema hatI. vArApharatI ramI zakAtI. thoDA pribilTa sinAriyo hoya, ramanArA paNa potAnA sinAriyo krieTa karI zake. - sonala parIkha ahiMsA cAhe che advaita AjanA hiMsA, AtaMka ane asurakSitatA samayamAM vizvanA surakSA-niSNAta briyAna mAIkala jekinsa ema kahe ke AtaMkavAda e eka 'thiyeTara' jevuM che, jemAM dareka AtaMkavAdI enA vikRta 'parphomansathI ke lokonI hatyA karavA cAhato nathI, paraMtu vadhAre vadhAre che [26 che. A vyApaka janasamUha sudhI potAnI krUratA pahoMcADavA no mAge che. AtaMkavAdanI A mahecchA para kuThArAghAta karyo hoya to e nyujhIlenDanI jasiMDA orDarna. sADatrIsa varSanI vizvanI sauthI nAnI vayanI pradhAnamaMtrI jasiMDAe potAnA deza para thayelA AtaMkI humalAnI paristhitine evo ukela Apyo ke jagatane gAMdhIjInA e zabdo samajAyA ke "thAkelI duniyAnI mukti hiMsAmAM nahIM, paNa ahiMsAmAM rahelI che." - padmazrI kumArapALa desAI asahAya, dalita-pIDita prajAne potAnA para thatA anyAyo, julamo ane atyAcAro mATe zastrasajja sattA sAme laDavAnuM ane nyAya meLavavAnuM ahiMsaka pratikAranuM zastra gAMdhIjIe ApyuM. I.sa.1840thI dakSiNa AphrikAmAM pracalita giramITanI prathAno 1894mAM gAMdhIjIe prathama vAra virodha karyo. tevIsa varSanA avirata prayatna pachI 1917nA julAImAM vAIsaroye mAnavatAnA apamAna samI A prathAno aMta ANyo. hakIkatamAM gAMdhIjInI ahiMsA e koI bhAvanA nathI, paraMtu guNonI tAlIma che. jenAmAM aneka bhAvanAonuM saMgamatIrtha sadhAya e ja ahiMsApAlaka thaI zake, kAraNa ke emanI ahiMsA mAtra mAnava ke pazu pratye sImita nathI, paraMtu emAM ucca koTinI tyAgavRtti, nyAyI vartana, AtmAnuM bhAna, dehapIDA sahana karavAnI zakti jevA AMtarika guNanI AvazyakatA rahe che. teo ahiMsaka baLavAnI mahattvAkAMkSA mahAtmA gAMdhIjIe satyAgraha athavA ahiMsaka pratikAranA siddhAMtano prayoga dakSiNa AphrikAnI dharatI para karyo ane ene saphaLatA paNa sAMpaDI. niHzastra, 1275 128E Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahe che ke jamIna jAya, dhana jAya, zarIra jAya to paNa ahiMsAno upAsaka enI paravA kare nahi. AtmabaLa keLavAya abhayathI. jagatanA ItihAsamAM mahAvIra, buddha, rAma, Izu khrista e badhAne emanA jIvananI zailImAM abhaya pragaTa karyo hato. bhaya ke mRtyu emane calita karI zake tema nahotAM! abhaya thayA vinA pUrNa ahiMsAnuM pAlana zakya nathI, kAraNa ke ahiMsAnI tAlIma mATe maravAnI tAkAta joIe. maravAnI IcchA jeTalI tIvra, teTalI mAravAnI IcchA moLI. mANasamAM maravAnI tAkAta pUrNapaNe AvI jAya to tene mAravAnI IcchA thatI nathI ane mANasa kuNAmaya banIne mare che tyAre mAranAranuM dila paNa palaTAvI nAMkhe che. ahiMsAne pUrva ane pazcima evo bheda nathI. ahiMsA AkhI vizvanI che ane samagra vizva maLIne pRthvInA graha para mAnavInuM jIvana sukhI banAvavA prayAsa karavo paDaze. mAnavajAtanI vivekapUrNa pragati ane 29 e mAro uddeza che. anyAyanI sAme purajozathI laDatA chatAM saMpUrNa premabhAva rAkhI zakAya e mArI deDha pratIti che.' 'naI tAlIma' e mahAtmA gAMdhIjInI anokhI - maulika bheTa che. 1937mAM (22-23 okTobara) sevAgrAmamAM temaNe akhila bhArata keLavaNI pariSada bolAvelI. temAM temaNe eka mahattvanI vAta karelI. 'mArA jIvananuM A chelluM kAma che, jo bhagavAna ene pUruM karavA deze to dezano nakazo ja badalAI jaze.' temane satata je ciMtA rahetI hatI ke 'bhaNelAonI saMvedanahInatA'nI. tethI teo kahetA "AjanI keLavaNI nakAmI che.' ane 'naI tAlIma' dvArA temaNe keLavaNInuM sarvAMgI darzana ApyuM. temanA abhiprAya mujaba keLavaNI e bhaviSyanA nAgarikone taiyAra karavAnA che, je ahiMsaka samAjaracanAmAM potAno bhAga bhajavI zake. eTale zALAmAM tene te anurUpa zikSaNa ApavuM joIe. evA guNonI 31 AdhyAtmika Urdhvagamanane mATe prayAsa karavo paDaze ane tenuM mukhya paribaLa ahiMsA banI raheze. ahiMsAe kyAreya premano mArga choDavo nathI ane anyAyano sAmano karavAmAM nirbaLatA dAkhavI nathI. A ja ahiMsaka abhigamanI sauthI moTI mahattA che. - padmazrI kumArapALa desAI naI tAlIma ane ahiMsA gAMdhIjIne koIe pUcheluM : 'ahiMsAno tamAro matalaba zo che?' gAMdhIjIe javAbamAM eka ja zabda Apelo : 'prema', 'ahiMsA eTale mAre mana niravadhi prema'. temaNe kaheluM : 'paramasattA kevaLa premamaya che. kevaLa zubha che. kAraNa huM jouM chuM ke mRtyunI vacce paNa jIvana kAyama TakI raheluM che.' 1920mAM navajIvanamAM temaNe lakheluM : 'AkhI duniyAnI sAthe mitrabhAve rahevuM 30 temane tAlIma ApavI joIe ane te guNo nAgarikatAnA guNonuM AcaraNa karavAnI tene zALAmAMthI ja taka maLavI joIe. zALA pote paNa lokazAhI nAgarikatA keLavanAro, phaLadAyI sarjana pravRttimAM lAgelo eka saMgaThita samAja hovo joIe. - rameza saMghavI gAMdhIjIne kAzmIra sarahade mokalIe to?! ApaNuM lazkara hiMsAmAM nathI mAnatuM evuM kahIe to hasavuM Ave ne? paNa kharekhara evuM che. vizvanA aneka yuddhanA itihAsa tapAsIe to emAM lazkare sivilIyansa para humalA karyA hoya evuM banyuM che. are strIo para sainikoe baLAtkAra karyA hovAnA dAkhalA che, paNa bhAratIya lazkara kyAreya A AcArasaMhitA oLaMgyuM nathI. kyAreya yuddhanA niyama neve mUkIne vasyuM 32 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. A ahiMsA che. lazkara che eNe jarUra paDye goLI to calAvavAnI ja che paNa jyAM ane jenA para calAvavAnI che tyAM ja. svabacAva, rASTrarakSA khAtara karavI paDatI hiMsA ane potAnuM sAmrAjya vadhAravA, vistAra vadhAravA thatI hiMsA vacce phera. varcasva sthApavA, dharma ke paraMparAnuM AkramaNa e hiMsA che ane bhArate e kyAreya karyuM nathI. eTale ApaNe kahI zakIe ke amAruM lazkara pratikAra kare; hiMsA na Acare. - jvalaMta chAyA ja naMdanavana banI jAya. Aje dezanA moTAbhAganA rAjyomAM gAyanI katala para pratibaMdha che paraMtu bheMzanI katala karI zakAya che. gAyane mAtA kahevI paraMtu bheMza paNa mAtA che te svIkAravuM nathI. koI kahevAtI dhArmika mAnyatAne sAcavI levI ane tenI pAchaLa moTA pAye jIvahiMsA thavA devI A rAjakAraNano eka prapaMca che. AjanA samayano sudharela ane bhaNela mANasa have 'pazuo dvArA thatI khetI' ne badale 'pazuonI khetI' (animal farming) kare che. karoDonI saMkhyAmAM prANIone binakudaratI rIte janma apAvavo, teno uchera karavo ane mAMsa mATe tene mAravA te paryAvaraNano bahu moTo prazna banI gayo che. vizvamAM vAhana vyavahAramAMthI je pradUSaNa thAya che tenA karatA prANIo dvArA thatuM pradUSaNanuM pramANa vadhAre che. vizvanA vikasita dezo mAMsAhAra ocho thAya te mATe koziza karI rahyA che. AjanA samayamAM ahiMsaka jIvanazailI ahiMsA zabdano artha khUba saraLa che. dareka manuSya ema vicAre ke duniyAmAM mArA sivAya bIjA manuSyo ane bIjA jIvo che. e darekane paNa jIvana vhAluM che. temane paNa dukha gamatuM nathI. ApaNe A vicAra manamAM * rAkhIne ApaNe dareka kArya karIe to darekanuM jIvana che. 133 34 A ahiMsAnagarI mAM eka ja dharma hoya-ahiMsA. koI jhaghaDA mArAmArI-zAstro-trAsavAda na hoya. pazuo svataMtra hoya. temano koI mAlika na hoya. dareka manuSya ane prANI pUrNa AyuSya ane sAruM svAcya pAme. koInuM akALa mRtyu na thAya. jyAM koI paNa jIvane bhUkhagarIbI-lAcArI na satAve. badhA manuSyo dhanavAna na hoya paraMtu samRddha jarUra hoya. manuSya maryAdAmAM rahe tethI kudarata paNa maherabAna hoya. koI jIva ne koI phariyAda nathI. koI DarAvatuM nathI. nathI koI DaratuM. hAra-jIta nathI. A nagarI viSe ghaNuM badhuM lakhI zakAya paraMtu zabdonI maryAdA che. maunanI tAkAta asIma che. Apa A svapnanagarI viSe jeTaluM vadhAre vicArazo teTaluM ahiMsAnuM amRta vadhAre pAmazo. kahevAya che ke... svapno sAcA paDe che. hA..jarUrathI sAcA paDe.. jo te zubha hoya..ApaNe tene satata jotA rahIe. tenuM dhyAna dharIe. tene sAkAra karavAnA prayatna karIe. koNa karaze? kevI rIte karaze? tevuM vicAravAne badale ApaNe dareka ApaNI kSamatA mujaba karIe to samagra vizva ahiMsAnagarI banI jAya ane eka divasa zAzvata sukhano sohAmaNo sUraja ApaNA darekanA AMgaNe Uge. dareka jIva ahiMsAnA zAzvata sukhane pAme tevI paramakRpALu paramAtmA pAse prArthanA. ahiMsA paramo dharma. - atula dozI vaizvika pariprekSyamAM ahiMsA have prazna che ke vaizvika bhUmikAe ahiMsAno prayoga karavAno samaya kadI nahi Ave? rASTra-rASTra vaccenI samasyAonuM nirAkaraNa ahiMsA dvArA ja thAya tevo samaya kadI nahi Ave? _35 _ 436 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. 2. 3. 4. Avaze! jarUra Avaze! te mATe zuM karI zakAya? karIza. vizvabharanA loko vyApaka pramANamAM samaje ke hiMsA nahi, ahiMsA ja sAco upAya che. prajA zANA, samajadAra ane zradhA lokone netA tarIke pasaMda kare. yu.no. ane tevI vaizvika saMsthAo vadhu kAryakSama ane vadhu samartha bane. 'jaya hiMda'ne sthAne 'jaya jagata' Ave ane A pramANe pratyeka dezamAM bane! 37 - bhANadevajI IslAma vizvamAM khAsso prasiddha ane pracalita mahala che. tenA pracAra-prasArano AraMbha karanAra hajharata mahaMmada payagambara (sa.a.va.)nuM jIvana sAdagI, namratA ane IbAdatanuM uttama deSTAMta che, potAnA samagra javana daramyAna temaNe kyAreya IslAmanA pracAra mATe baLano upayoga karyo nathI. kurAne zarIphamAM A aMge spaSTa Adeza che ke, 'lA IkarA phiddina' arthAt dharmanI bAbatamAM kyAreya baLajabarI na ekavAra eka vyakti mahaMmadasAheba (sa.a.va.) pAse Avyo. tenA hAthamAM eka pakSI ane tenA be-traNa baccAo hatA. mahaMmadasAheba (sa.a.va.) sAme te dharatA bolyo, jaMgalamAMthI Avato hato tyAre meM A baccAone mALAmAM cIMcI karatA sAMbhaLyA. eTale jhADa para caDI 39 islAma ane ahiMsA kurAne zarIphanI A prathama sUrA 'ala phAtehA' paramakRpALu allAhane samarpita che, sadkAryone pAmavAnI prArthanA che. temAM kyAMya hiMsAne sthAna nathI. pratyakSa ke parokSa hiMsAno nirdeza sudhdhAM nathI. gAMdhIjIe islAmano artha spaSTa karatAM kahyuM che : 'IslAmano artha zAMti che. e zAMti musalamAnonI ja nathI, paNa sau koma ane vizvazAMtinI che.' IslAmanI AvI vizvavyApI zAMtinI sthApanA mATe jarUrI che ahiMsA. ahiMsAnA AcaraNa mATe IslAmanA pAyAnA siddhAMtone samajavA paDe, pAmavA paDe. IslAmanA pAyAnA pAMca siddhAMtonI viziSTatA e che ke temAM kyAMya hiMsAno ullekha sudhdhAM nathI paNa mana, vacana ane karmanI ahiMsAne pAmavA A pAMce siddhAMto anivArya che. 38 tene pakaDI lIdhA. tyAM ja tenI mA AvI, tene paNa meM pakaDI lIdhI. Apane mATe te lAvyo chuM.' mahaMmadasAheba (sa.a.va.) bhayabhIta baccAMo ane tenI mAne joI duHkhI thayA ane jarA kaDaka svaramAM pharamAvyuM, hamaNAM ne hamaNAM jaIne baccAM ane tenI mAne tenA mALAmAM pAchA mUkI Ava.' ekavAra eka vyakti AvI ja rIte paMkhInA mALAmAMthI IMDA laIne Avyo, ane mahaMmadasAhebane bheTa ApyA tyAre paNa mahaMmada sAheba (sa.a.va.) pharamAvyuM hatuM, 'IMDA surata mALAmAM pAchA mUkI Ava.' mahaMmadasAheba (sa.a.va.)ne DuMgaLI ane lasaNa pratye paNa aNagamo hato. DuMgaLI-lasaNa nAkhelo khorAka teo ArogatA nahi. temanI AjJA hatI ke masjidamAM khudAnI IbAdata mATe DuMgaLI-lasaNa khAIne koIe 40 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - te ja 5 AvavuM nahi. kurAne zarIphamAM hajanAmaka sUrAnI pAMcamI rukunI trIjI AyatamAM spaSTa kahyuM che, "khudA sudhI tame Apela kurabAnIno prasAda pahoMcato nathI, tenI pAse to tamArI zraddhA (ImAna) ane bhakti (IbAdata) ja pahoMce che.' ekavAra mahaMmadasAheba (sa.a.va.)ne koIke pUchyuM, sauthI moTI jehAda kaI?" Apa (sa.a.va.)e pharamAvyuM, sauthI moTI jehAda potAnI vRttio para kAbU meLavavAnI che. potAnA krodha ane vAsanAo para jIta e ja sauthI moTI jehAda che." IslAmanA dharmagraMtha kurAne zarIphamAM AvI moTI jehAdane "jehAda-e-akabarI' tarIke oLakhAvela che. Ama jehAda eTale yuddha-khUnAmarakI nahi. kurAne zarIphamAM hathiyArabaMdha laDAIno ullekha che, paNa jayAM jyAM AvI laDAIno ullekha che tyAM tyAM jehAda zabda vaparAyo nathI. tenA sthAne ketAla' zabda vaparAyo che. arabInA zabda "ketAlano artha thAya che hathiyArabaMdha laDAI. (14) jehAda zabdano Avo AdhyAtmika artha jyAre sau pAmaze tyAre jehAda zabdane nAme AtaMkavAdIo dvArA thatI hiMsAne IslAma sAthe joDavAnI prathA avazya baMdha thaze. - DaoN. mahebUba desAI khristI dharmamAM ahiMsAno siddhAMta Isue ahiMsAnuM pAlana potAnA jIvanamAM karI batAvyuM. temanA virodhIoe jyAre temanI dharapakaDa karIne keda karyA evAmAM temanA eka sAthIe potAnI zakti saMhArAtmaka rUpavilAsa pazuthI mAnavane juduM karanAruM tattva ja ahiMsA che. je sva mATe parane haNe te pazu, je anyano Adara karIne jIva rahe te mAnava. - nisarga AhIra talavAra kADhI, vaDA purohitanA nokara upara ghA karI, te teno kAna uDAvI dIdho. tyAre Isue tene kahyuM, "tArI talavAra pAchI myAna karI de. je koI talavAra ugAmaze te talavArathI nAza pAmaze." (mAththI, 26-51-para). lIo TolsaToye temanA pustaka "dha kiMgaDama opha goDa Ijha vidhina yu' (vaikuMTha tArA hRdayamAM che anu. cittaraMjana mahezabhAI vorA)mAM IsunA ahiMsAnA upadezane ... samajAvyo che. menonAITasa, harnahaTarsa ane kvekarsa tarIke oLakhAtA keTalAka saMpradAyo che jeo kadI khristIo mATe zastrano vaparAza maMjUra rAkhatA nathI. teo sainyamAM nokarI ke pharaja svIkAratA nathI. kvekarsanA mate aniSTano sAmano hiMsA vaDe nahi karavAnA prabhu IsunA AdezanuM pAlana karavAnuM eka khristInI pharajamAM samAyeluM che. - DaoN. thomasa paramAra gAMdhIjI ane ahiMsA sAMprata samayamAM ApaNe jemane hiMsakatAnAM yaMtro gaNIne hAtha khaMkherI nAkhIe chIe te rAjanetAo hoya ke prasAra mAdhyamo, e badhAno dAvo to e ja che ke lokone je game che te ja ame karIe chIe." temano dAvo sAmUhika ke vyaktigata prayAsathI khoTo pADavo, temanA hiMsaka prayatno sAthe asahakAra karavo, e paNa ahiMsAno ja eka prakAra che. - urvIza koThArI Ni Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsAnI vyApaka vibhAvanA ane gAMdhInI ahiMsAnI prakriyA chellAM 550 varSamAM mAtra 292 varSa evAM hatAM jemAM vizvamAM mahad aMze zAMti jaLavAI hatI, bAkInAM varSomAM 15000 nAnAM moTAM yuddho laDAyAM hatAM. vizvayuddhamAM 3 karoDa ane bIjA vizvayuddhamAM 5 karoDa tema ja bIjA vizvayuddha pachI AMtaravigrahamAM 1.5 karoDa loko mAryA gayA hatA. premanI upapedAza, bAyaproDakTa ahiMsA che. yogadarzanamAM uccattama avasthA e pahoMcavA mATe rAjayoganA ATha aMga mahattvanA gaNAya che, jemAM yama, niyama, Asana, prANAyAma, pratyAhAra, dhAraNA, dhyAna ane samAdhino samAveza thayelo che. prathama pagathiyA yamamAM ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya ane aparigrahano samAveza karavAmAM Avyo -45| gAMdhInA manamAM ahiMsaka rAjyanA svapnA sevI rahyA hatA. jyAre koI zaMkA karIne kahetA ke tame AmajanatAne ahiMsA nahIM zIkhavI zako, e mAtra (raDIkhaDI) vyaktio mATe ja zakya che ane te paNa vila dAkhalAomAM. tyAre gAMdhI mAnatA AmAM bhArobhAra AtmavaMcanA che. gAMdhInuM vyaktidarzana kahe che - mANasajAta jo svabhAve ahiMsaka na hota to te jamAnAo pahelA aMdara aMdara laDIne potAne jAte ja nAza pAmI hota, paraMtu hiMsA ane ahiMsAnA baLo vaccenA dvaMdvayuddhamAM chevaTe ahiMsA ja haMmezAM vijathI nivaDI che.' vijJAna + hiMsA = sarvanAza vijJAna + ahiMsA = sarvodaya ahiMsaka samAja e nayAyuganuM svapna che 47 che. Ama yogArUDha thavA mATe 'ahiMsA' prathama pAyAnI jarUriyAta che. pataMjalinA yogasUtromAM 30 naMbaranuM sUtra che. ahiMsA satyasteyabrahmacaryAparigrahAyamAH ||30| yogasUtranuM darzana pote karelI hiMsA ke bIjA pAse karAvelI hoya ke anya koI karatuM hoya tene anumodana ApyuM hoya, je lobhathI ke krodhathI, ke mohathI karI hoya tene mAnya karatuM nathI (juo sUtra naM.34), yogasUtranuM 35nuM sUtra be DagalA AgaLa cAlIne kahe che ahiMsAmAM pratiSThita (deDha) thavAthI tenI hAjarImAM sau koImAMthI verabhAva nIkaLI jAya che.' gAMdhI mAnatA hatA ke ahiMsA vyaktigata sagula nathI. te eka sAmAjika sadguNa paNa che tema ja bIjA sadguonI mAphaka tene prayatnapUrvaka keLavavo paDe. teno rASTrIya ane AMtararASTrIya kSetramAM paNa prayoga karavo joIe. 46 vinobAjI kahe che, ApaNe krosa roDa para chIe. hiMsA uparathI mANasajAtanI zraddhA DagI gaI che. AMtararASTrIya stare ApaNe joIe chIe ke rASTra rASTra vaccenA praznonA ukelo hiMsAthI nathI AvatA paraMtu bIjI bAju ahiMsA upara pUrI zraddhA haju beThI nathI. ApaNe lazkarano kharca vadhAryA karIe chIe, lAMbI lAMbI renjanA misAIlsa banAvI ApaNI salAmatI zodhIe chIe. ApaNe premanA mArga pakaDI zakatA nathI. premanA mArge prazno ukelI zakAya che tema siddha karavAnuM bADI che. hiMsA uparano AMdhaLo vizvAsa jarA DhIlo karIne have ahiMsAnA mArge cAlavAnuM karI to juvo. duniyAe hajAro varasa hiMsAnA prayogomAM gumAvyAM ja che to have thoDoka vakhata ahiMsAnA prayoga pAchaLa Apo. duniyA Aje ahiMsAnA prayoga Adare tenI tAtI jarUra che. 48 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAMdhIe ahiMsApatha mATenuM mArkiMga mAnavacetanA ne udhvarohaNanA patha para sArA evA pramANamAM karI rAkhyuM che. vyakti, samUha, rASTra mATenI AchIpAtaLI AcArasaMhitA AlekhI che. AkramaNa, AtaMka sAme zuM karavuM? lazkara hoya, na hoya, hoya to kevuM hoya? tenI vAto kahI che. yuddhanA vikalpo vicAryA che. jiMdagInA aMtima parvamAM 2-11-1947nA harijanabaMdhumAM gAMdhI lakhe che - 'hiMdustAnanI cALIza karoDanI prajAe lohI vahevaDAvyA vinA potAnI svataMtratA meLavI che. hiMdustAna svataMtra thayuM. tethI laMkA brahmadeza paNa svataMtra thayA.' gAMdhI Icche che - "je hiMdustAna talavAra vAparyA vinA AjhAda thayuM te have talavAra vAparyA vinA ja potAnI AjhAdI TakAve.' paNa gAMdhI joI rahyA hatA sAthI mitro "pIsa ! poTensiyala' vadhAravAnA sthAne "vora poTensiyala' vadhAravAmAM lAgI gayA hatA tyAre gAMdhI kahe che - 'hiMdustAna pAse Aje sAmAnya khurakI phoja che, havAI phoja che ane naukA phoja taiyAra thaI rahI che ane e badhA sainyomAM vadhAro karavAmAM AvI rahyo che. gAMdhI cetave che, kahe che - "mArI cokkasa zraddhA che ke hiMdustAna potAnI ahiMsaka tAkAtamAM vadhAro nahIM kare to teNe pote kazuM meLavyuM nathI, duniyAne mATe paNa kazI kamANI karI nathI. hiMdustAnanuM lazkarIkaraNa thaze to te jAte barabAda thaze ane duniyAnI paNa kharAbI karaze." gAMdhI 150' ujavaNI eka ghoMghATa na bane, kyAMka zAMtacitte ahiMsaka samAjanA svapnane sevIe ane mANIe. - rajanI dave "revAraja -50- mahAvIra bhagavAnano ahiMsA paramo dharma Adhunika vizvanA vividha praznonA mULagAmI ukela A AcArasaMhitAmAMthI prApta thAya che, jo niSThA, prAmANikatA ane satyatA sAthe koIpaNa samAjanI vyakti A AcArasaMhitAno satyatApUrvaka aMtarathI jANIne svIkAra kare ane samajapUrvaka tene potAnI satyatApUrvaka jIvanamAM pAlana kare to mAnavasamAjamAM pravartamAna tamAma aniSTonuM astitva ja rahevA pAme nahIM, tevuM baLa jaina dharmanI AcArasaMhitA ane ahiMsA paramo dharmamAM rahela che. AjanI vizvavibhUti mahAtmA gAMdhInAM abhUtapUrva netRtva nIce satya ane ahiMsAnA siddhAMta AdhArita satyAgraha dvArA AjhAdI mATenI satya ane ahiMsaka laDAI laDavAmAM AvI ane temAM je saphaLatA maLI, jethI samagra vizvanuM dhyAna satya ane ahiMsAnA jena siddhAMta prati savizeSa AkarSita thayela che, ane A B siddhAMta nIce aneka rASTro svataMtra thayA che, ne Aje A aneka rASTromAM satya ane ahiMsAnA AdhAre AMdolano cAlI rahyAM che; jeno yaza gAMdhIjInAM satyAgrahane ane jaina dharmanI AcArasaMhitAne ja phALe savizeSa jAya che, temAM koI zaMkA ja nathI. A brAhmaNo ane purohito mAMsa khAvAnA zokhIna hatA paNa jAheramAM khAI zakatA hatA nahIM, kAraNake vedanI manAI hatI. mATe ja yajJomAM pazu homavAno nusakho ajamAvyo eTale pazune yajJomAM homIne tenuM mAMsa nirAMte prasAdarUpe khAI zakAya mATe ja A prathA zarU karelI, emAM koI vedano Adeza hato nahIM, mAtrane mAtra potAno ja svArtha hato. jaina dharma spaSTa mAne che ke himAlayathI koI UMcuM nathI. AkAzathI koI vizALa nathI ane zuddha nathI tema A samagra jagatamAM satya ane ahiMsAthI UMco vizALa ane zuddha koI dharma nathI, ene jANIne zuddha mana ane zuddha buddhithI anusaraNa karavAthI parama zAMti ane 152P Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka che AnaMda prApta thAya che, te che jaina dharmanI mAnavane prasAdI. A Ama jovA jaIe to ahiMsA zabda ja niSedhaka che, nakArAtmakatA che, te sUcave che ke koIpaNa jIvanI hatyA hAni ke vadha na karavAnuM spaSTa sUcave che, paraMtu teno mukhya Azaya hetu vidhAyaka che, tethI jIvamAtra pratye karuNA, dayA, prema anukaMpA, baMdhutva, vagere mANasamAM rahelA sadaguNa ahiMsAmAM darzAvAya che, Ama ahiMsA eTale so TakA asIma karuNA ane satyasvarUpa vAstavika prema dvArA mAnavaprerita vicAravANI ane karmanI AMtarika zuddhi samAviSTa thAya che. - tattvaciMtaka vI. paTela pUjya paMnyAsajI mahArAjanI dRSTie "ahiMsA ahiMsAnuM mULa satyamAM ane satyanuM mULa ahiMsAmAM che. "sukhanI IcchA sarva jIvane ekasarakhI uttarAdhyayana sutra, dhammapada ane bhagavadagIta - e traNemAM cittazuddhi, saMyama ane ahiMsA upara ekasarakho bhAra che. dareka mAne che ke vaita niSThA hoya ke advaita, jIvanamAM ahiMsAne nirapavAda sthAna hovuM joIe tathA dharma to ahiMsAmAM ja che, kintu jainadarzananI prathama niSThA ahiMsAmAM che, e pachI ja satya, adattAdAna, brahmacarya ke aparigraha Ave che. aMtaramAM karuNA ane vartanamAM ahiMsA e ja zreSTha maMgala che. ahiMsA eTale anya jIvo taraphano sadbhAva. vizvamaitrI, vizvakalyANa, vizvazAMti e ahiMsAno prANa che. ahiMsAmAM adUbhuta zakti chupAyelI che. mAnavInI mahattA enI karuNA ane ahiMsAmaya dharmabhAvanAne lIdhe ja che. AtmaupamyanI dRSTi jIvanamAM samatvabhAvanA keLave che, jyAre AtmaabhedanI dRSTi jIvanamAM te vizvekyabhAvanA keLave che. A baMne bhAvanAo aMte kI [53 (54 | ahiMsAne ja siddha kare che. jo ahiMsA jIvanamAM sAkAra na thAya, to e baMne bhAvanAo mAtra zAbdika banI rahe tathA nirarthaka thaI jAya. Atama sarva samAna, nidhAna mahAsukhakaMda. siddha taNA sAdharmI sattAe guNavRMda. jeha svajAti tehathI, koNa kare vadha baMdha? pragaTyo bhAva ahiMsaka jANe zuddha prabaMdha. - aTakI ja kevI rIte zake? Ama ApaNI Atmazuddhi arthe pUjya paMnyAsazrI bhadraMkaravijayajI gaNivaryajIe ahiMsAnI adbhuta anuprekSAo thakI jANe ughADI Apyo che eka nUtana zreyaskara rAjamArga! adhyAtmanI virAsatano Avo apUrva khajAno meLavIne zrI jainazAsana Aje jANe vadhu samRddha banI rahyuM che! teone trikALa vaMdanA. - bhAratI dipaka mahetA mAnavajAtie evA vIro janmAvyA ja che, jemaNe ahiMsAne jIvanamAM sAkAra karI che. "bIjAne haNanAra tuM tane ja haNe che." ema nahIMtara kema kahI zakAyuM hota? abhedapaNAne mukhyatA ApavAne lIdhe ja hiMsA rokAya che. jIvanamAM anitya aMzane prAdhAnya apAya che, anyathA hiMsA thAya ja kevI rIte? ahiMsAdI vratanI sthiratA mATe abheda aMzane prAdhAnya na apAya, to hiMsAdI doSa sRSTinI AdhArazIlA ahiMsA oho! lokone yuddha para keTalI zraddhA che ke haju paNa yuddhano mArga choDatA nathI. alabatta vartamAna samaya saMdarbhamAM ciMtako A bAbatane judI rIte vicAratA thayA che. kaheluM ke, have vizvanA dezone IcchAe ke anicchAe ahiMsAnA mArgane anusaravuM paDaze. dareka deza pAse 56E _55L Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhunA hAthamAM zobhatuM rajoharaNa jayaNAnuM ja pratIka che. sAdhu upAzrayamAMthI koIpaNa kAraNasara bahAra jAya; parata AvI prathama iriyAvahI karI kSamApanA kare che. ahiMsAnuM A prakAre kSaNekSaNa thatuM raTaNa AcaraNa vyaktinI hiMsAvRttine ogALatuM rahe che. - DaoN. ramajAna hasaNiyA 5 Aje jeTalA pramANamAM aNuzastro che e jagatane nAbUda che karI devAnI kSamatA dharAve che. be vizvayuddho pachI vizva mAMDa mAMDa UbhuM thaI zakyuM che, paNa have jo e paristhiti UbhI thAya to punaHnirmANanI zakyatAo nahivata che. aNuzastronA bhayathI zAMti rahe enAM karatAM samajaNapUrvaka ahiMsAnA mArgane apanAvIne zAMti prasare emAM ghaNo taphAvata che. sAdhu-zrAvaka "chakAya jIvonI saMbhALa mATe niraMtara sAvadha rahe che. je jaina darzanane barAbara rIte anusare che evA jaina zrAvakanA gharamAM phaLo ke zAkabhAjInI pAse tame cAku ke anya dhAradAra vastu mUkelI nahIM juo, savAre gesa pUjavAthI ne gharamAM ke upAzrayamAM moranI pIMchImAMthI banAvela sAvaraNIthI kAjo (kacaro) kADhavAthI AraMbhAto divasa, navakArazI, cauvihAra Adi pANI gALIne pIvuM, jevI pratyeka kriyAmAM ahiMsAnuM A sabhAnatApUrvaka pAlana kare che. 57E zuM tame jANo cho, prAcIna prajAnA lohImAM vaNAI gayelI ahiMsAne? ahiMsAno mahimA A dezanI prajAnA lohImAM evo to vaNAI gayelo ke hindustAnanA lAkho gAmaDAMomAM vRddho savAranA pahoramAM ja vATakAmAM ATo laIne, gAmanA goMdare AvelA kIDiyAre loTa pUravA jatA tathA gAmane pAdare AvelA nadI, taLAva ke sarovaramAM rahelA mAchalAne ATAnI goLIo ke ji . | mamarA khavaDAvatA. pazune cAra ne paMkhIne jAra to lokajIvanamAM vaNAI gayelI cIja hatI. baheno roTalA TIpatI vakhate pahelo roTalo kUtarAno judo kADhatI. eTale sudhI ke pATaNa, khaMbhAta, vaDhavANa jevAM aneka gAmaDAonI pAMjarApoLamAM jIvAtakhAnAnI vyavasthA rAkhavAmAM AvatI. baheno anAja vINatI vakhate temAMthI nIkaLela IyaLa, dhaneDAne eka vATakAmAM thoDuM anAja laI temAM sAcavI rAkhatI. mahAjanano mANasa niyata divase ghare ghare pharI ne eka DabbAmAM te vATakAnA anAja sAthe jIvAta ugharAvI laI pAMjarApoLamAM Avela jIvAtakhAnAmAM anAjanI vacce sAcavIne mUkI rAkhato, jethI anAjanA dhaneDA paNa sukhapUrvaka zeSa jIvana pasAra karI zake. zuM zAkAhArI IMDA hoI zake? pahelI vAta e ke zAkAhArI IMDA e nAma ja khoTuM ApavAmAM AvyuM che. phalInIkaraNa thayelA IMDAmAMthI bacyuM pedA thAya che. paraMtu phalInIkaraNa thayA vinAnA je IMDA che temAM paNa jIva to hoya che ja. eTale e paNa sajIva ja che. sajIvanA badhAM ja lakSaNo jevA ke zvAsozvAsa, magaja, AhAra meLavavAnI zakti vagere te dharAve che. te IMDAnA kocalAmAM zvAsozvAsa mATe 15000 chidro hoya che. 8 selsIyasa uSNatAmAne iMDu kohavAvA lAge che. IMDA para sUkSma jIvANu AkramaNa paNa kare che ne tene roga paNa thAya che. A IMDA paNa maraghIe ja pedA karelA che ane maraghInA lohI tathA koSo dvArA ja te bane che. tethI teno AhAramAM upayoga e 100 TakA mAMsAhAra ja che. amerikana mizigana yunivarsiTInA vijJAnIoe puravAra karyuM che ke IMDu cAhe phalIta thayela hoya ke na hoya, to paNa te kyAreya nirjIva hotuM nathI. - subodhI satIza masAliyA Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ki karI hiMsA mATe ahiMsA ane hiMsAthI ahiMsA saMyukta rASTra saMgaThananA niyamana heThaLa moTe bhAge AjanuM vizva "jIvo ane jIvavA do' sahaastitvano adhikAra' ane 'parasparano Adara'nA siddhAMtanA svIkAra sAthe astitvamAM che. A vyavasthAmAM jamInI vistAra dvArA sauthI moTo deza raziyA che to sauthI nAno deza veTIkana che. vastInI gaNatrIe sauthI moTo pradeza cIna che to sauthI nAno pradeza veTIkana che. Ama chatAM rAjakIya athavA sAmAjika UthalapAthalane kAraNe 1990 pachI 34 navAM rAjayo astitvamAM AvyAM. Adarza rIte koI paNa deza, dharma, jAti ke samAjano sabhya ema kaheze nahIM ke svIkAraze nahIM ke hiMsA karavI joie. vizvanA mAnavano svabhAva ke vartaNUka kudaratI dharma samAna che. ahiMsA sarvamAnya vika siddhAMta che. duniyAnA lagabhaga dareka dharma, dharmagraMtho ane te dharmAtmAoe eka athavA bIjA svarUpe ahiMsAne prAdhAnya ApyuM che. jagatanI tamAma paraMparAe prema ane snehanI vAta karI che. sAmAjika saMdarbhamAM hiMsA-ahiMsAno upara mujabano dRSTikoNa jANyA bAda jaina dharmamAM hiMsAahiMsAne zuM che te jANIe. jaina zAstramAM hiMsAne cAra prakAre vargIkRta karavAmAM AvI che te 1. saMkalpI hiMsA - irAdApUrvakanI dA.ta zikAra, prANI balidAna, mAMsAhArI khorAka, manoraMjana athavA suzobhana mATe ke jene dareka vicArazIla vyakti dvArA koIpaNa muzkelI athavA nukasAna vinA TALI zake; 2. AraMbhI ke prahAraMbhI hiMsA - je jarUrI ghareluM kAryo, jema ke khorAkanI taiyArI, ghara, zarIra, kapaDAM ane anya vastuone svaccha rAkhavA, imArato, kUvAo, bagIcAo ane anya mALakhAne jALavI rAkhavAnI Avazyaka 16 621 harapaLe sAvaceta ane saMvedanazIla rahevuM ane dainika ' pratikramaNa dvArA prAyazcita levuM Avazyaka che. - bakula gAMdhI R sthAnika pravRttio karavA jatAM je hiMsA thAya che; 3. udyamI hiMsA - hiMsA e IjA che ke je koIpaNa anumatizIla vyavasAyanI kAmagIrI karatAM anivAryapaNe thAya che-dA.ta. asI, masI, kRSi eTale ke sainika, lekhaka, kRSi, kheDUta, vepArI, zilpI kArIgara, zikSaNa, tabIbI sAravArano vyavasAya hAtha dharatAM 4. virodhI hiMsA (rakSaNAtmaka hiMsA) - dezanI surakSA athavA anyAya sAme, jayAre anya badhA vikalpo niSphaLa jAya che tyAre, laDavA mATe yuddha vagerethI thayelI hiMsA. cAra zreNIomAMthI saMkalpI hiMsA saMpUrNa rIte pratibaMdhita che. hiMsAnI anya traNa zreNIo zrAvako athavA sAMsArika loko mATe saMpUrNapaNe pratibaMdhita nathI kAraNa ke niyamita AvI saMsArI pravRttio hAtha dharavAnI prakriyAmAM laghutama hiMsA anivAryapaNe thavI svabhAvika che. jyAre A anivArya hiMsA zrAvaka mATe saMpUrNapaNe | pratibaMdhita nathI, paraMtu te ochAmAM ochA stare rAkhavA ahiMsAH anokho gAMdhIvicAra mArTina lyuthara kiMga, nelsana maMDelA ke AMga sAna sUkInI laDatamAM gAMdhIjInI 'ahiMsAnA vicArano siMhaphALo hato te to have duniyA svIkAre ja che. gAMdhIjI mATe ahiMsA e koI AMdolana pUrato muddo nahoto eTale ja e kahetA ke, "mANasa bIjAo sAthenA potAnA vyavahAramAM ahiMsAnuM AcaraNa nahIM ane moTI bAbatomAM eno prayoga karavAnI AzA rAkhe to te bhIMta bhUle che. mANasa potAnA ja maMDaLamAM ahiMsaka rahe ne bahAra hiMsaka rahe e na banI zake. vyaktine ahiMsAnI tAlIma levAnI jarUra hoya, to rASTrane to che. evI tAlIma levAnI jarUra ethI paNa vadhAre rahe che.' 464 163L Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ki gAMdhIjInI ahiMsA e mAtra vyaktigata AcaraNano muddo na rahetA te sAmUhika AcaraNano muddo paNa banI zake tema che. gAMdhIjI to hiMsA ane ahiMsAnA kaMdhamAM ahiMsA ja vijayI bane tevuM daDhapaNe mAnatA ane ahiMsaka rAjya ke ahiMsaka samAjaracanA te temanuM svapna hatuM. jo "ahiMsAno eka mUlya tarIke vyaktigata jIvanamAM svIkAra thAya to te rASTrIya mUlya paNa ApoApa banI zake. gAMdhIjIe emanA ahiMsAnA baLe to bhArata vibhAjana vakhatanI komI Agane ThArI hatI, noAkhAlImAM gAMdhIjInuM eka vyaktinuM lazkara je karI zakyuM te hajAronuM zastrabaddha sainya paNa na karI zakyuM, ahIM ja gAMdhIjInI ahiMsAnI tAkAta dekhAI hatI. - caMdubhAI maheriyA ahiMsaka jIvanazailI jaino mAMsAhArano to svapnAmAM paNa vicAra na kare. manuSyanA nakha, dAMta, jaDabA, jaThara evA nathI, jevA mAMsAhArI prANIonA hoya che. mATe mAMsAhAra na karavo joIe. vijJAnathI aNuboMba jevA sAdhano banAvavAthI hiMsA vadhI che. paraMtu e ja vijJAnano upayoga karIne anAjanuM utpAdana vadhAravAthI anAja sastuM thatA mAMsAhAra ghaTI zake che. Ama vividha prakAre jIvadayAnuM pAlana kare e zrAvakavarga zreSTha che. chatAMya zrAvakanI ahiMsA sAdhunI apekSAe khUbaja ochI che. sAdhujI 20vasA dayA pALe che jyAre zrAvaka savA vaso ja dayA pALe che. evuM prAcIna graMthomAM kahyuM che. (vasA iM tyAga. 20bhAganI sAme savA bhAga) jIvA suhumAthU, saMkappA ArambhA bhave duvihA / sAvarAhA niravarAhA savikhA ceva niravikhA // [66] 65 baMne hiMsAno tyAga che paNa zrAvaka nirapekSa hiMsAno | to tyAga hoya paNa sApekSa eTale kAraNavazAt hiMsA sarvathA tyAgI zakatA nathI mATe aDhImAMthI savA vasA jatA rahyA ane bacyA savA vasA. mATe zrAvaka savA vasA ja dayA pALI zake che. eTalI jIvadayA pALe to paNa enuM jIvana utkRSTa bane che ane mokSagAmI bane che. - DaoN. pArvatIbena neNazI khIrANI ' arthAt (1) sUkSma jIva (2) sthULa jIva (3) saMkalpa (4) AraMbha (5) sAparAdha (6) niraparAdha (7) sApekSa ane nirapekSa hiMsA e ATha prakAranI hiMsA che. zrAvaka AmAMthI 2, 3, 6, 8 cAra prakAranI hiMsAno tyAga karI zake che. bAkInI cArano nahi. enA para vicAraNA karatA khyAla Ave che ke sAdhujI traNa sthAvara baMnenI dayA pALe che. zrAvakathI sthAvaranI dayA pALavI duSkara hovAthI 20 vasAmAMthI 10 vasA ochA thaI gayA. sAdhujIne saMkalpa ane AraMbha baMne prakAranI hiMsAno tyAga hoya che. zrAvaka saMkalpathI to trasa jIvanI hiMsAno tyAgI hoya paraMtu AraMbhI hiMsA thaI jAya che mATe 10mAMthI 5 vasA ochA thaI gayA. sAdhu to saaparAdhI-niraparAdhI hiMsAno tyAga hoya che jayAre zrAvakane niraparAdhIne haNavAno tyAga hoya che paNa potAnI rakSA Adi mATe saparAdhInI hiMsA kare che mATe 5 mAMthI aDhI vasA rahyA. ane sAdhune sApekSa nirapekSa Scrutinize yourself comprehensively through Ahimsa (Non-violence) I am certain, living in this worldly life, dealing with so many living beings, following this path of nonviolence would be demanding but it is not impossible. 67 168 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Nothing is higher than Mount Meru, Nothing more expensive than the sky, Know this for certain, No religion is higher than ahimsa. - Bhakta-pari For survival on this universal world, causing some pain to others being is bound to ensue, but it can be minimized as far as possible. Although, it is certainly not at all difficult to practice ahimsa towards yourself. This manner of nonviolent life is not significant just spiritually but it is favorable for your well being, keeping you healthy physically as well as mentally. Make your passion towards nonviolence, as the purpose for others. savvAo vi naIo, kameNa jaha sAyaraMmi nivaDaMti / taha magavaI ahiMsA, savve dhammA saMmillaMti / As all rivers after the other Merge their self in the ocean So merge all religions Into divine ahimsa. - Sambodha Sittari, 16 - Prachi Dhanvant Shah jaina darzananI dRSTie ahiMsA tuMgaM na maMdarAo, AgAsAo visAlayaM natthi / jaha taha jayammi jANasu, dhammamahiMsA samaM natthi / / esA sA magavatI ahiMsA, jA sA bhIyANaM saraNaM, pakkhINaM piva gayaNaM, tisiyANaM piva 60 -70 salilaM, khuhiyANaM piva asaNaM, samuddamajje va potavahaNaM, cauppayANaM va AsamapayaM, duhatthiyANaM va osahibalaM, aDavImajJa va satthagamaNaM, etto visidvatariyA ahiMsA, tasa-thAvarasavvamUya - khemaMkarI // (prazna vyAkaraNa) savve pANA piyAuyA, suhasAyA, dukkhapaDikUlA, appiyavahA, piyajIviNo, jIviukAmA, savvesiM jIviyaM piyaM // nAhavAejja kiMcaNa // To all living beings life is dear, Pleasure favourable, pain detestable, Slaughter is painful, while life is pleasant, All desire to live, as life is dear to all. "Killeth not any living being." Such is diving ahimsa, A refuge to terror-stricken brids i the sky, Water to the thirsty, food to the hungry, A ship on the wide sea, Apan to the animals, Adrug to the (ailing.) A companion in a forest, Like these, uppermost is ahimsa, Beneficial to all living being, moving or immobile. - Prasna Vyakarana ___- Acaranga, 1.2.3-4. - pravata munizrI bhRgendra vizya bha. -71 __72