Book Title: Arihant Vandanavali
Author(s): Jayantmuni, Gunvant Barvalia
Publisher: Kalptaru Sadhna Kendra
Catalog link: https://jainqq.org/explore/032592/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dilhalI bAlI vyAkhyAtA ke paramadArzanika pU. jayaMtamuni ma.sA. saMpAdana : guNavaMta baravALiyA Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ciraMtanAcArya kRta , arihaMta) vedanAvalI vyAkhyAtA paramadArzanika pU.jayaMtamunijI ma.sA. (peTarabAra) - saMpAdana guNavaMta baravALiyA prakAzaka kalpataru sAdhanA kendra muMbaI 6 :58 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * Chirantnacharya Krut : ARIHANT VANDNAVALI - Jan-09 * Discourse by: SHRI P. JAYANTMUNIJI (PETARABAR) * Edited by : GUNVANT BARVALIA * jAnyu-09, prathama AvRtti * zrI ciraMtanAcArya - (ajJAtakRta) anusarjana // zrI caMdra / arihaMta vaMdanAvalI * zrutalekhanaH AbhA bhImANI (bInAbahena) * kalpataru sAdhanA kendra arihaMta ArAdhanAlaya, devalAlI ko.opa. sosAyaTI, 6-naMbara nAkA, lAmaroDa, devalAlI. jI. nAzIka je prakAzaka: kalpataru sAdhanA kendra 907, rAhejA cembarsa, narImAna poinTa, phI presajarnala mArga, muMbaI - 400 021 * saMparka sUtraH guNavaMta baravALiyA, ghATakopara. mo.: 09820215542, phona : 25010658 E-Mail : gunvant.barvalia@gmail.com * mudraNa vyavasthA arihaMta pri. presa, ghATakopara - muMbaI Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arihaMta vaMdanAvalI bhAgyavAna AtmAne bhagavAna nuM nAma sAMbhaLavA maLe paraMtu saubhAgyavAna AtmA ja arihaMta paramAtmAne vaMdanA karI bhAgyane saubhAgyamAM palaTI zake. bhagavAna mahAvIre uttarAdhyayanasUtramAM vaMdanAnA phaLa svarUpa saubhAgyanI prApti batAvela che. I arihaMta vaMdanAvalInI dareka kaDI AtmAne kalyANakAraka bhAva spaMdanA pragaTAvanArI che. emAM paNa jyAre tenA rahasyonuM udghATana pUjyavara jayaMta guruvaranA bhAvone zabdAnurUpe A pustikAmAM thayu che tyAre te avazya AMkhothI aMtara sudhI, kAnathI citta sudhI ane sUrathI saMvedana sudhI pahocaze emAM zaMkA ja nathI. A graMtha prakAzana sarvanA hRdayamAM bhaktino prakAza pAthare eja AzirvAda. zAsana arUNodaya pUjya gurudeva zrI namramunijI ma.sA. =pos Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 saMpAdakIya adhyAtmayoginI pU. lalitAbAI mahAsatIjI (pU. bApajI) ane temanA ziSyAo je je sthaLe cAturmAsa ke zeSakALamAM hoya tyAM pratyeka besatA mahIne suprabhAte arihaMta vaMdanAvalI prArthanA bhakti acUka karAve. pUjya DaoN. tarulatAbAI mahAsatIjInI nizrAmAM jyAre jyAre arihaMta paramAtmAnI arihaMta vaMdanAvalI dvArA stuti bhakti karavAno avasa2 maLyo che tyAre avarNanIya bhItaranA AnaMdanI anubhUti thaI che. vaMdanA saha 49 gAthAnA paThana bAda pU. svAmI, arihaMta paramAtmAnuM dhyAna karAve tyAre bhAviko paramAtmAnA dhyAnamAM ekAkAra banIjAya kharekhara te mAhola mANavA jevo hoya che. parama dArzanika pUjya gurudeva zrI jayaMtilAlajI mahArAje arihaMta vaMdanAvalInA bhAvone zabdadeha ApI bhaktahRdayamAM paDelI punita bhaktine ujAgara karI ApaNA para parama upakAra karyo che. zrutalekhananA samyaka puruSArthI AdaraNIya bInAbahene A bhAvo amArA sudhI pahoMcADyA te badala temano AbhAra. pUjya gurudeva zrInamramunijI mahArAja sAhebanA A prakAzanane AzirvAda prApta thayA che te amArA mATe gauravanI ghaTanA che. arihaMta vaMdanAvalIno gujarAtI anuvAda karanAra "zrI caMdra''nA paricaya mATe pAThazALAnA taMtrI zrI ramezabhAI zAhano AbhAra. saMpAdana kAryamAM mArA dharmapatnI DaoN. madhubahena baravALiyAno sahayoga maLyo che. raMgIna citronA ArTavarka mATe zrI darzana zAha tathA D.T.P mATe sastuM pustaka bhaMDAranA zrI vijayabhAI tathA suMda2 mudraNa kArya mATe arihaMta pri. presanA zrI nItinabhAIno AbhAra. prakAzana saujanya ane sahayogI dAtAonI zveta anumodanAnI abhivaMdanA sAthe vIramuM chuM. guNavaMta baravALiyA 601, smita epArTamenTa, upAzrayalena, ghATakopara (isTa) prajAsattAka parva 26-1-09 940888888 4 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je bhaktahRdayanA bhaktibhAvo uchALo sAta samuMdara syAhI karuM, lekhaNa karuM vanarAya; dharatIkA kAgada karuM, prabhu guNa lIkhA na jAya... anaMta guNonA ratnAkara, anaMta zaktinA svAmI paramatArakA devAdhideva, railokya pUjaka, sarvajJa - sarvadarzI arihaMta jinezvaranI stuti kema karI thAya? arihaMta vaMdanAvalI eTale caMdrathI paNa adhika nirmaLa, sUryathI paNa adhika tejodita, mahodadhithI paNa adhika gaMbhIra evA lokAloka prakAza tIrthaMkara prabhu arihaMta devano AMtara-bAhya paricaya pAmavAno nAno evo bAliza prayAsa. asaMbhava ja che. je na bhUto na bhaviSyati'. chatAM bhakta hRdayamAM bhaktibhAvano uchALo Avato jAya che. basa, evuM ja banyuM che. koI anajAna bahuzruta munizvaranA aMtaramAM... gAtAM gAtAM mana vizrAma pAmatuM nathI... zabdo sAtha ApavAmAM UNA Utare che, kAraNa..? kAraNa asImanuM varNana asIma evA zabdo zuM karI zake..?? chatAM.. chatAM.. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ alpazrutaM zrutavatAM tvaddabhaktirekha mukharIkurute bagAnmAm / e nyAye ahIM kavie aneka upamAo dvArA prabhuguNone vyakta karavAno stutya prayAsa karyo che. anupameya evA guNone A mahat upamAo aMzeaMze pragaTa kare che. munIzvaranA aMtara bhAvo zabdo sAthe pravAhita thaIne aneka bhavyonAM dilane bhIMjavI jAya che. A racanAnI eka-eka paMktimAM arihaMta prabhunA guNonI garimA jaLakI rahI che. AvI uttama kRtine mUlavavI e paNa eka dhanya paLa parihAsadhAma, che... mULa prAkRta bhASAmAM racita A kRtino bhAvAnuvAda rasALa gujarAtI bhASAmAM karanAra zrI caMdubhAI paNa eka bhakta hRdayI zrAvaka che. jaina tattvanA jJAtA temaja AtmAsAdhanArata sAdhaka che.... jemano A puruSArtha ApavA jaina samAja mATe upakAranuM kAraNa banyo che. mane yAda che, saMvata 2055nuM amAruM pUnA zaheranuM cAturmAsa jyA prAtaH pravacanamAM samasta zvetAmbara samAjanAM bhAvika bhAI-bahenonI hAjarI sArA pramANamAM rahetI. daramiyAna mUrtipUjaka saMpradAyanAM eka bahena mArI pAse AvyA. temanA samAjamAM pracalita evI arihaMta vaMdanAvalI'nI eka nAnI pustikA temaNe mane ApI. je vAMcatAM ja jANe arihaMta paramAtmAnuM pratyakSa sAMnidhya prApta thayAnuM saubhAgya sAMpaDyuM hoya tema eka eka paMkti gAtAMgAtAM hRdaya bhaktibharyAM AMdolanothI AMdolita thaI Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UThyuM. jema-jema AgaLa vadhAyuM tema-tema romaroma namaskAra mudrAmAM tana-mastaka thaI, prabhu-caraNano jANe sarvAMge sparzano anubhava karavA mAMDyo ane e ja kSaNathI vaMdanAvalI kaMThastha karavAnuM zarU thayuM... paramazraddheya pU.bApajI sahita sarva ThANAMoe bahu ja alpa samayamAM A bhAvone AtmasAt kAryA. ......ane tyArabAda amuka mahinAo pachI pUjya zrI bApajInI balavatI bhAvanA tathA teozrInI AjJAthI ja pratyeka besatA mahine su-prabhAte bhAvikonI hAjarI sAthe tenuM pArAyaNa zarU thayuM. eka-eka gAthA sAthe vaMdanA karatAM karatAM pUrI 49 vaMdanAthI arihaMta paramAtmAnI stutibhaktino e mAhola mANavA jevo hoya che... Aja dina sudhI A krama avirata cAlI rahyo che. kaMI keTalIyavAra manamAM e bhAvo UThatA hatA ke AvA anupama kAvyonuM gadyamAM suMdara vivecana koI bahuzruta munivaryanI kalame thAya to, A kAvyanA bhAvone nyAya maLavAnI sAthe jaina samAja sAro evo lAbhAnvita thaI, arihaMta paramAtmAno pratyakSa paricaya pAme. vAraMvAra smRtimAM AvatA hatA... mArA hRdayasiMhAsananA samrATa paramopakArI, parama vaMdanIya, mArA zraddhA kendra, goMDala gaccha ziromaNi, netra jyoti pradAtA, pUjya gurudeva zrI jayaMtilAlajI mahArAja sAheba... jo teozrI amArI vinaMtIno svIkAra karI, ATalI kRpA kare to amAruM kAma banI jAya... ane zrI guNavaMtabhAI baravALiyA dvArA, mumukSu Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kumArI bInAbahena sAthe A vinaMtI pUjyazrInAM zrI caraNomAM karavA chatAM teozrI mAnasika temaja AdhyAtmika dRSTie ati-ati sakSama ane samartha che, e paNa jANIe chIe..!! tethI ja anya koI nahi paNa teozrI svayaM ja A kArya hAtha dhare, evo amAro zraddhAsaha vinayAnavata Agraha rahyo... ane amArA para akAraNa vatsala evA amArA pUjya gurudeve svIkRti ApI..!! teozrI lakhAvatA gayA, bInAbahena (AbhAbahena) lakhatAM gayAM, ane A suMdara sarasa tattvasabhara kRti taiyAra thaI. jemAM zabda-zabda pUjyazrInI jJAna gahanatA tattvanA talasparzI bhAvo dvAra paricaya maLe che. A kRti amArA hAthamAM AvatA, ame dhanya banI gayAM. A upakrame kaI rIte biradAvuM? kayA zabdomAM varNana karuM? basa, haiyuM nata mastake pUjyazrInuM RNa svIkAre che, ane sAthe ja uRNa thavAnuM baLa paNa mAge che.! pyArA vAcaka.! tArA hAthamAM A kRti mUkatAM AnaMdAnubhUti thAya che. temAM prarUpAyelA bhAvone AtmasAta karI, ApaNAM devAdhideva arihaMta paramAtmAno paricaya pAmaje. ane arihaMtamaya banI AtmaArAdhanA karavA tatpara banaje..! prAMte upakArI pUjya guruvarya tathA pUjya guruNI mAtAnAM zrI caraNomAM anekazaH praNipAta.. adhyAtmayoginI pU.bApajInA suziSya nAzika pU.Do. tarulatAjI tA.1-11-2008 mahAsatIjI Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phATaka zvakakara rAma + ka jAka masAja ke kAkA-kAkakaNa mAM zrIciratanAcArya(ajJAta) airihaMtAudanAvalInA A bhAvAnuvAdakartA zrIcI , - saphaLa saMghanI jIbhe vasI gayelI, "arihaMta vaMdanAvalI" A saubhAgyavaMtI gujarAtI racanAnA racayitA zrI caMdulAla zaMkaracaMda zAha che. temano janma vi.saM.1963 (I.sa.1907)mAM thayelo. teo amadAvAdanA vatanI hatA. I.sa.1927mAM temanuM lagna thayeluM. patnInuM nAma lIlAvatI hatuM. I.sa.1962mAM temano svargavAsa thayo. 45 varSa jeTalA AyuSyamAM teoe jIvanane aneka guNothI samRddha banAvI dIdhuM hatuM. amadAvAdamAM bAlyakALano vidyAbhyAsa sI.ena. vidyAlayamAM karyo hato. bAda, kaoNleja karI grejyueTa thayA hatA. svAtaMtrya saMgrAmamAM emaNe jhaMpalAvyuM, temAM jelavAsa thayo. "janmabhUmi pravAsI'mAM rIporTara tarIke kAma karyuM, pachI deza-videzanA pravAso karyA. muMbaI-kolakAtA-raMgUnapInAMga-siMgApura-IglenDa-amerikA vagere dezomAM ghUmIne vijJAnano aThaMga abhyAsa karyo. te samaye temaNe dUdhamAMthI sIdhuM ghI banAvavAnI prakriyA zodhI hatI. Ama navI siddhio hAMsala karI, teo amadAvAda AvyA. svajano, mitro samakSa rajU karI. temanI siddhinI sarve prasannatA karatA hatA, paNa temanI mAtA temAM khuza na hatAM. e caMdubhAIne khyAla AvI gayo. moko maLatAM temaNe mAne pUchyuM; "bA! tame mArI pragatithI khuza nathI?" Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAe javAba Apyo, kaI mA potAnA dIkarAnA vikAsathI khuza na hoya? paNa Ane pragati ke vikAsa kema kahevAya? "AtmAno uddhAra thAya tevuM bhaNa, tArI A bhautika AbAdInI AvaradA keTalI? vaLI ene vakhANe to samAdhi ane sadgati kyAMthI maLavAnI? A bhavanI sAthe parabhavanI paNa ciMtA karI baMne bhava ujaLA thAya te zIkhI, temAM pragati sAdhavAnI." caMdubhAIe pUchyuM: "mane e badhu koNa zIkhavADe? kyAM zIkhavA maLe? evuM bhaNAvanArA atyAre koNa che?" bAe kahyuM : "hA, che - ApaNA upAzraye jaI mahArAja sAhebane pUchIza eTale tevA bhaNAvanAra mahArAjanuM nAma teo Apaze." ane caMdubhAIne evuM saranAmuM maLI gayuM. pU. zrI bhadraMkara vijayajI mahArAja te divasomAM rAjasthAnamAM luNAvA gAme virAjamAna hatA. emanAM caraNomAM besIne kahyuM : "mane mArI bAe ahIMyAM A bhava ane parabhava ujALe tevuM bhaNavA mATe mokalyo che. to tame zIkhavADo. tIvra prajJA, hRdayano guNavaibhava, sahaja kuzaLatA, namratA, vinaya vagere guNothI prasanna thayelA guru mahArAje AlAda upajAve evI namaskAra maMtranI vidyA ApavA mAMDI. roja sAta-ATha kalAkanuM adhyayana zarU thayuM. teo khUba UMDA-UMDA UtaratA gayA. yogya dizAdarzaka maLI hatI gayA. A adhyayananA paripAka rUpe temaNe "anekAnta ane syAdvAda' nAmanuM pustaka lakhyuM. tenI hindI AvRtti paNa vi.sa. 2019mAM prakAzita thaI. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanAmAM saghanatA lAvavA mATe, dhyAna, mauna ane ekAMtanI jarUra lAgI. guru mahArAja pAsethI yogya doravaNI laIne amadAvAda najIka, pAnasaranI dharmazALAmAM rahevAnuM rAkhyuM. zrI mahAvIra prabhunI zItaLa chAyAmAM navI zikharo sara karatAM gayAM. guru mahArAjanA mArgadarzana mujaba namaskAra, svAdhyAya-saMskRta vibhAga ane prAkRta vibhAgano svAdhyAya karatA hatA. sAthe japadhyAna-ciMtana-manana ane nididhyAsana paNa karatA hatA. prAkRta vibhAgamAM "arihaMta vaMdanAvalI'nA svAdhyAya vakhate hRdaya gagada banI gayuM, e graMtha mAthA para mUkI teo nAcyA. e vaMdanAvalInA racayitA mahAbhAga munivarane zatazaH vaMdanA karatAM upakAranA bhAvathI vibhora banI gayA. pAtALamAMthI jharo phUTI nIkaLe tema kAvyanI saravANI vahI ane Aje je cauda mahAsvapno thakI nija mAtane harakhAvatA e manorama paMktithI zarU thatI stuti kalpalatAnuM gAna karIne prabhubhaktimAM tallIna banIe chIe. te Aje hajAronA hAra banI caLakI rahI che. teo dhanya banI gayA ane ApaNane paNa dhanya banAvI gayA. teonI A dharma adhyAtmakSetranI UrdhvarohaNanI yAtrAnI samayamaryAdA mAtra pAMca-sAta varSanI che. kevAM uttaga zikharo sara karyA! caMdubhAInI mAtAne dhana mAtA jeNe udare dhariyA' evuM maMgala vacana kahevAya che. A mahA upakAra ! jethI ApaNane AvI mahAna racanA maLI. AcArya zrI pradyumnasUri prerita (pAThazALAmAMthI sAbhAra) Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA jaina paraMparAmAM namaskAra ane vaMdananA zAstroktabhAvomAM badhAM padInA vaMdana samAna bhAve karavAmAM AvyA che. tenuM mukhya pramANa mahAmaMtra namaskAra maMtra che, ane temAM jarApaNa bhedabhAva rAkhavAthI doSono bhAgI baneche. astu..., A sAmAnya bhUmikA pachI ApaNe zuM kahevA mAMgIe chIe te samajavAnuM che. 'atyaMta vaMdanA'e mukhyapaNe namaskAra maMtranA pahelA padanI vaMdanAche, ane temAMya khAsa karIne devAdhideva ane tIrthaMkarone lakSamAM rAkhIne 'arihaMta' zabdathI vAMdavAmAM AvyA che. kharekhara to badhAM pado samAna vaMdanIya hovA chatAM bhakta potAnI bhAvanA anusAra eka-eka padane grahaNa karI temane sAMgopAMga vaMdanA karavAnA adhikArI che. Ano artha evo jarApaNa nathI ke arihaMtane vaMdana karatA koI bIjAM padonI avagaNanA kare che, athavA vAMdavA mAMgatA nathI. samaya anusAra bhaktane je bhAvanA uddega thAya te bhAva kAvyamAM utAre che. ahIM paNa 'arihaMta vaMdanA' evA ja prakAranuM vizeSa kAvyache. samagra kAvyamAM devAdhidevanA vaibhava, bAhya pratihArya tathA prabhumAM vizeSa zakti, camatkAra ane prabhAvane dila kholIne varNana karI AvA zaktidhAraka evA arihaMta prabhune vAMghA che. jo ke kAvyamAM parokSabhAve prabhunA AMtarika AdhyAtmika bhAvonI thoDI-ghaNI svarzanA che. paraMtu kavi AvA vizeSa tattvajJa mATe ja kAvyaracanA karatAM nathI. lAkholAkho manuSyane dRSTigata rAkhI kAvyanI racanA karavAmAM Ave che. ane prabhunA sthUla prabhAvone rdaSTigata rAkhI vaMdana karavAthI janamAnasamAM devAdhidevanuM citra pragaTa thAya che - A che kAvyanI vizeSatA. besTa 1 2 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evA paNa keTalAka jainAcAryo thayA ke jeo bhagavaMta devAdhidevene ema kahe che ke - tamArA A bAhya samozaraNa ane dhvaja ityAdi pratihAryane joI huM vaMdana karato tathI, paraMtu Apa anaMta kevaLajJAnathI bharelAcho, saMpUrNa akaSAya bhAvane varelA cho, jethI huM Apane namaskAra karuM chuM. kAraNa ke AvA bAhya bhAvo indrajalita ane mAyAvI paNa hoya zake. tenAthI aMjAIne huM namaskAra karato nathI. A rIte vaMdana karatA kavi ane bAhya vaibhavane najaramAM rAkhatA kavi bene eka-eka pakSanuM avalaMbana laI devAdhidevanuM alaukika caritra pragaTa kare che. thoDIvAra evuM lAge che ke paraspara virodha hoya, paraMtu ApaNe jANIe chIe ke 'jainadarzana' anekAMtavAdI che, ane koIpaNa eka aMzanuM varNana karatAM bIjA aMzano virodha thAya tevuM mAnavAmAM AvatuM nathI. tethI nacadRSTie kavi AdaraNIya che. ane baMnenA kAvyathI vibhinnaprakArano bodha maLavAthI bodhanuM sAcuM svarUpa pragaTa thAyache. A AkhuM kAvya mULa to prAkRta bhASAmAM lakhAyeluM che. kavi tema vAlmikI rAmAyaNa' svayaM svIkAra kare che. AthI e paNa siddha thAya che ke prAkRta bhASA paNa ghaNA alaMkArothI bharelI ane janatAthI vadhAre nikaTanI hatI. tethI koI bahuzruta kavie prAkRta bhASAnuM avalaMbana lIdhuM che. jema rAmAyaNa vAlmikI ityAdi graMthomAM saMskRta bhASAmAM saMkaLAyeluM che. paraMtu saMta tulasIdAse lokabhASAnuM avalaMbana karI maithilI, avadha ityAdi prasiddha hiMdInA pUrvarUpano upayoga karI rAmAyaNanI racanA karI, je lAkho loka mATe lokabhogya banI jAya che, ane cAMdInA sikkAnI jema tenAM pado naitika bhAvone pragaTa karavA vaparAya che. to te vakhatanA kavie prAkRta bhASAnuM avalaMbana karI lokabhogya bhASAmAM lakhyuM, paraMtu varSo pachI bhASAnuM parivartana thatAM te kAvyano mahimA gujarAtImAM utAravAnuM zrI caMdrajIe vicAryuM ane pote bhaktirUpe temAM joDAyA, te kharekhara temaNe potAnI samayocita yogyatAno paricaya Apyoche. 13 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AkhuM kAvya saraLa prAMtIya bhASAmAM hovAthI janamAnasane | sparze tevuM che, ane A gujarAtI bhASAnuM kAvya sAMbhaLIne koI hiMdI che bhASAnA kalAkAre hiMdI SAbhAmAM utArI zake, tevI pUrNa zakyatA che. | kAvyano artha samajavA mATe tenA upara vivecana karavuM jarUrI hatuM, iAmeya sAmAnya manuSya kavitAno sIdho bodha grahaNa karI zakato. di nathI, eTale punaH e kAvyamaya sAmAnya gadyamaya bhASAmAM arthAt vi padya rUpe rUpAMtara karI artha karavAthI puruSArtha sArthaka bane che, ane artha vAMcavAthI kAvyanA camatkArI prayogo pAThakane samajatA eka di AnaMdanI anubhUti thAya che. jyAre amArI sAme A prastAva Avyo ke "ApazrI A di AkhA kAvyano saraLa gujarAtImAM bhAva pragaTa karI eka jarUrI kArya A pUrI karI Apazo to ghaNo upakAra thaze." ane A prastAva laIne | AvanAra ApaNAM vairAgyazIlA zrI AbhAbahena hatAM. teo svayaM A kAvyathI prabhAvita hatAM ane muMbaIthI AvyAM pachI temaNe A di prastAva mUkyo, paraMtu prastAvanI sAthe sAthe temaNe kahyuM ke, "rasALa sAhityakAra guNavaMtabhAI baravALiyAe A mATe mane preraNA ApI che, tethI prastAva upara prastAvanI mahattA samajAvI." guNavaMtabhAI baravALiyA vicAronuM trAjavuM saMbhALI barobara tola kI karI zake che. ane kAMTAnuM belensa (samatolapaNuM) sarasa rIte jALavI izake che, to temanI preraNA paNa AbhAbahene meLavI te ghaNuM ja yogya che para thayuM. have mULa prazna e hato ke atyAre bolavAnI ane lakhavAnI zaktimAM thoDo pharaka paDavAthI pUrepUruM lakhAvI zakAya to sAruM evI ja di vIraprabhunA caraNe prArthanA karI. A kAvyanuM artha AraMbha karavAmAM na AvyuM tuM ane jyAM jyAM manamAM lAgatuM hatuM ke koI bhAvo kartAnI che ka dRSTie tarka-saMgata lAgatA na hatA tyAM paNa devAdhidevanI kRpAthI bIjA ucca koTinA tarkabhAvo dvArA te asaMgatatAno nyAya ApI thI vadhAre saMgata karavAmAM saphaLatA maLI. jo ke kAvyazAstrone dArzanika Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dRSTie nihALavA e anyAyabharyuM che. kAvyanA bhAvothI dara ka sAhitya daSTithI nikhAravA ane temanA rasamayabhAvone pragaTa karavA - ;i te kAvya pratyenInyAyabharI dRSTi che. astu A badhI racanA koIpaNa mahAna kavie karelI ane A | gujarAtI racanA paNa ucca koTinA bhaktarAja zrI caMdra karI che. to tyAM ja iii potAnI buddhinI maryAdAne jALavIne ane teonA guNonuM mahattva sAme rAkhIne artha karavAmAM khUba ja AnaMda Avyo 49 kaDInuM A sudIrgha kAvyabhinna-bhinna prakAre devAdhidevanAM ri darzana karAve che. ane tethI vizeSa vAta to e che kehara cothI paMktimAM vi bhakta kavi paMcAMgabhAve vAraMvAra vaMdanA kare che. ane vaMdana te vyakti ja mATe nathI ke pradarzananI cIja nathI, paraMtu hRdayanuM amRta pIgaLavAthI te vAraMvAra vaMdanarUpeTapakavA lAge che. ane AkhA kAvyamAM 49vAra para kavizrIe paMcAMgabhAve vaMdanA karIne jANe vaMdanano eka giri ja li Ubho karI dIdho che. ane ATalAM UcA parvatIya vaMdanathI e kahevA mAMge che ke - huM jene vAraMvAra vaMdana karuM chuM tenI UMcAI keTalI che. te samajavAnuM che. eka kavie gAyuM che ke "jinakI pratimA ItanI suMdaravokitanA suMdara hogA...." e to ThIka ja che paraMtu ApaNA ahIM kavi jenA ATalA vaMdananI gaNanA ATalI UMcI che, to jemane vAMdyA tenI UMcAI keTalI haze? Ama 49 vArano vaMdana 49 karoDa to zuM? asaMkhya ke guNone gAnArI vaMdanA che. A "arihaMta vaMdanA gujarAtImAM pragaTa karIne zrI caMdrajIe Eii je prayAsa karyo che te abhinaMdanIya che. eTaluM ja nahi paraMtu te dvArA ApaNI mAtRbhASA gujarAtImAM eka vizeSa kAvyanI vRddhi thavAthI - gujarAta girA paNa AMzika rUpe dhanya banI che. koIpaNa bhASAnuM | mahattva bolacAla pUratuM sImita nathI. jyAM sudhI kAvyomAM ucca | koTinA graMthomAM gujarAtInuM joma pragaTa na thAya ane kAvyasamRddha Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( tenAM kAvyo, mahAkAvyo uparAMta ucca koTinI navalakathA e hirA sivAya aitihAsika graMtho tathA AdhyAtmika tattvajJAnanA graMthonI TI ki bhASA samRddha na thAya tyAM sudhI bhASAnuM mUlyAMkana mahattva rAkhatuM di nathI. A to ApaNe bahu ja moTI vAta karI gayA, paraMtu kavi zrI, icaMdrajIe eka pagaluM bharIne bhASA pratye potAnuM kartavya bajAvyuM che. "arihaMta vaMdanA'te eka prakAranI sarasvatI vaMdanA ja che. "arihaMta vaMdanA eka prayojana kAvya che, arthAt dainaMdinI thiI dainema dainikI kriyAomAM, upAsanAomAM emane sthAna ApavAmAM di Aveto upAsanA paNa bhavya baneche. kahetA harSa thAya che ke - gujarAtanAM sthAnakavAsI jaina-ratnA ]i sAdhvI zrI lalitAbAI svAmI evaM tarulatAbAI svAmI Adi maMDaLe A kAvyane upAsanA rUpe vadhAvyuM che ane samaye samaye temanA | vidhivat pATha karAvI gAna karAvI, temanI punaH vaMdanA karAvavAmAM Si Ave che. A thayuM "ahaMta vaMdanAnuM prekTikala rUpa. A preraNA mATe paNa DaoN.tarulatAjI vastutaH abhinaMdanane pAtra che. A udhAra nathI pratyeka gAthAnI sAthe zArIrika yogavaMdananI kriyA thavAthI dravyane bhAvabaMne da. rIte lAbha prApta thAya che. satIzrIne vinaMtI ke A kAvyano vyApaka hi hara pracAra karAvI badhI jagyAe prekTikala rUpe apAya, temAthI ghaNuM dara di navanIta nIkaLe tema che. AnaMda maMgalama | noMdha di AnaMda - maMgalam upanAmathI A AkhI prastAvanA paramali dArzanika goMDala gacchaziromaNi netracakSu pradAtA pUjya gurudevazrI hi di jayaMtamuni ma.sA.e A AkhI prastAvane svayaM lakhAvI che. ane te | "ahaMta vaMdanA vize vicAro vyakta karyA che. - AbhAbahena bhImANI Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ BOON ToGra re 'vo (lI 0000 je cauda mahowo thakI, nija ghAtakI harAvatA, vaLI garbhamI zAnatrayano gopavI avadhAratI te janmatAM pahelAM ja cIsa i jeno vedatI evI prabhu arihaMtane, paMcAMga bhAve huM vadhyuM che Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( viO mahAyogano sAmrAjyamAM je tharbhamAM ullAsatI, ne janmatAM traNalIkamAM, mahAsUrya samaparakozataka je janmakalyANaka vaDe sau, jIvane sukhe arpatA, evI prabhu arihaMtane, paMcAMgA bhAve huM namuM. 2 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chappane digakumArI taNI, sevA subhAve pAmetI, devendra karasaMpuTa mahI, dhArI jagata harakhAvato meruzikhara siMhAsane jai nAtha jInA zobhatI, evI prabhu arihaMtane, caNA bhAve huM namuM. huM Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MDhiLI marIza je bhavya jitene jatA evA prabhu arihaMtana, pacothA bhAve huM tenuM che Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maghamagha thatA gauzIrSa caMdanathI vilepana pAmatA, devendra daivI puSpanI mALA thaLe AropatA kuMDala kaDAM maNimaya camakatAM, hAra mukuTe zobhatA, evA prabhu arihaMtane, paMcAMga bhAve huM namuM. ja Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ne eNkvaNuM moralI, vINA yudaMgaNA dhvani vAjila tAle nRtya karatI, kirIo svarganI harSe bharelI devAMganAo, namana karatI laLI laLI, evA prabhu arihaMtane, paMcAMga bhAve huM namuM. huM Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'jyanAda karatA devatAo, harSanA atirekamAM, padharAmaNI karatA netAno mahA prAsAdamAM je indrapUrita vasudhAne, cusatA aMguSThamAM evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM. 7 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AhAra ne nihAra jenA, che avoca cakSuthI prasveda - vyANi - melA jainA, athana pI nahI svarNanA hRSNAmA rucira nI bhAta jevA tanahIM evA prabhu ahitInI, uMghA bhAve huMyanuM haiM Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * '. no maMdAra sthArijAta saurabha, zvAsane ucchavAsamAM ne chApA2 jyapatAkA, staMbha ja kapAda, 'pUrza zAha viLINa aSTakka, lIlANI jyAM zIlatA 'eNvA jhAjhuM arihaMtane, pathA bhAve huM nANuM, 9 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devAMganAo pAMca AjJA, indranI sanmAnatI, pAMce banI dhAtrI dile kRtakRtyatA anubhAvatI; vaLI bAlakrIDA devagaNanA, kuMvaro saMge thatI, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM. 1 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UIIIIIIIIIt je bAlya vayamAM prauDhajJAne mugdha karatA lokane, soLe kaLA vijJAna kerA, sArane avadhArIne; traNa lokamAM vismayasamA, guNarUSa yauvanayukta je. evA prabhu arihaMtane, paMcAMga bhAve huM namuM. 11 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vardhamAna kumAra kA pANigrahaNa dhanurvidyAkI zikSA parivAra ke sAtha jI yazodA ke putrI prApti ( 39 maithuna pariSahathI rahita je, naMdatA nijabhAvamAM je bhogakarma nivAravA, vivAha kaMkaNa dhAratA ne brahmacarya taNo gAvyo, nAda jeNe vizvamAM, evA prabhu arihaMtane, paMcAMga bhAve huM namuM. 12 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che Rii che tenI na bhUrjI tathI pANI mA , patha bhaTTa bhItharmo, utkRSTa zailI jyanItithI chUjA sukhItaryA vaLI zuddha aththarvazIyathI jai, lIna che nijabhAvamAM, evA prabhu arihaMtanI, paMthI bhAve huM tAryuM. 14 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAmyA svayaMsaMbuddhapada jai, sahejavara virAgarvata, ne deva lokAMtika ghaNI, bhakti thakI karatI namana jene namI kRtArtha banatI, cAragatinA jIvagaNa, evA prabhu arihaMtane, paMcAMgA bhAve huM narma, 14 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Avo padhAro ISTavastu, pAmavA naranArIo, e ghoSaNAthI arpatA, sAMvatsarIka mahAdonane; ne chedato dAridratye saunuM, dAnanA mahAkalpathI, evI prabhu arihaMtane, paMcAMga bhAve huM namuM, 15 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIkSo taNI abhiSeka jainI, thIjjA indI bhaLI, zibilI svarUpe vimAnama, bizatI bhagavaMtazrI AzIka putrItha tilaka thI vRkSa, zobhita vanamahIM, 'evI zreluM AritAnI, paMthI bhAve huM jANuM. ulle Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arihaMta vaMdanAvalI (chaMda : harigIta) gAthA-1) "je cauda mahA svapno thakI nija mAtane harakhAvatAM, vaLI garbhamAMhI jJAnatrayane gopavI avadhAratA; ne janmatAM pahelAM ja cosaTha indra jene vaMdatA, evA prabhu arihaMtane paMcAMgabhAve huM namuM." 1 arihaMta vaMdanA zA mATe ? ApaNe tyAM navakAra maMtramAM to pAMce vaMdanA prasiddha che. pAMce padane samAna rUpathI namaskAra karavAmAM AvyA che. to ahIM prazna thaze ke jyAre mahAna kavi mahAbhAga mahAtmAe vizeSa rUpe arihaMta vaMdanAnI racanA karI temAM tenuM bhAvAtmaka prayojana zuM hovuM joIe ? vastutaH jaina saMpradAya, jaina saMgha ke jaina paraMparA e eka nigraMtha paraMparA kahevAya che. A saMpUrNa nigraMtha paraMparAno AdhAra arihaMta paramAtmA che. jIvana sAdhanAnuM pUrNavirAma te kevaLajJAna che. kevaLajJAnane prApta thanArAM badhA puNyAtmAo arihaMta gaNAya che. siddha bhagavAna to zraddhAthI prakAzita thAya che, jyAre arihaMta bhagavaMtanAM sAkSAt darzana thAya che. tene pratyakSa hira kahevAmAM Ave che. arthAt najaranI sAme sAkArarUpe birAjamAna bhagavaMto te arihaMto che. arihaMta pachI temanuM AkhuM zAsana gaNadhara, AcArya, upAdhyAya ke sAdhuthI AraMbha thAya che. zAsananA praNetA kaho ke zAsananA rAjAdhirAja kaho te zreSThapada para beThelA arihaMta bhagavaMto ja AdhArabhUta che. jethI ahIM kavirAje arihaMta vaMdanAne prAdhAnya ApyuM che. vastutaH arihaMta vaMdanAthI anya padonI vaMdanA niSiddha che, athavA amAnya che tevo bhAva nathI, paraMtu pramukhapade arihaMta bhagavaMtone vAMdhA che. arahiMta bhagavaMto jyAre mAtAnA garbhamAM Ave che tyAre mAtAne cauda svapno Ave che. A ullekha kavie karyo che. te khAsa karIne tIrthaMkara bhagavAnane lakSamAM rAkhIne karyo che. teo badhA arihaMtone vAMdI rahyA che, paraMtu manamAM tIrthaMkara pratyeno pakSapAta to che ja e spaSTa jaNAya che, kAraNa ke teo phakta arihaMta bhAvane ja nathI vAMdI rahyA paraMtu tIrthaMkaronA bAhya je prabhAvo che te ghaNA ja mahattvapUrNa che ema mAnIne vaMdanAmAM bAhya lakSaNano samAveza karyo che ane A bAhya lakSaNo badhA ja arihaMtone lAgu paDatA nathI e vAta arihaMta vaMdanAvalI G Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAThake dhyAnamAM rAkhavAnI che. astu.. ahIM kavi bhagavAnanA janma pahelAM ja mAtAnA garbhamAM AvyA tyArathI ja temanuM mAnasacitra UbhuM kare che. mAtA kevI dhanyabhAgI che te paNa jaNAvI de che. jo ke bhAratavarSanI saMpUrNa saMskRtimAM mAtRpadane ghaNuM ja mahattva ApavAmAM AvyuM che ane devAdhidevanAM mAtA-pitA to parama puNyanA bhAgIdAra thaI mokSagAmI banI jAya che. astu.. vastutaH mAtR-pada vaMdya che, tenuM mukhya kAraNa garbhamAM AvanAra jIva sAthe tenA saMskAra-saMbaMdho hoya che. je devAdhidevano AtmA paripUrNa sAdhanA karI garbhamAM saMcaryo che, te ja rIte mAtAno AtmA paNa ghaNA janmanI sAdhanA pachI tIrthakaranI mAtA thavAnuM pada prApta kare che, tethI te paNa vaMdya che ane A baMnenA puNya prabhAvathI zubha svapno avatarIta thAya che. digaMbara paraMparAmAM soLa svapnA mAnavAmAM AvyAM che, jyAre zvetAMbara paraMparAmAM cauda svapnAM mAnavAmAM AvyAM che. svapna saMbaMdhI vivaraNa karavAno ahIM avasara nathI. paNa ahIM saMkSepamAM eTaluM ja kahevAnuM che ke A badhAM ja svapno maMgalakArI eTalAM mATe che ke te parokSa bhAve ghaNA mAMgalika bhAvo kahI jAya che. anyatra samajI levA jevA che. kavi cauda svapnano ullekha karIne eTalethI saMtoSa pAmyA nathI, paraMtu tIrthakara bhagavAnanI mahAnatAne pragaTa karatA kahe che ke - "badhA indro je svarganA adhipati che ane devonA adhiSThAtA hovAthI mRtyuloka ane UrdhvalokamAM IndranuM sthAna bahu ja UMcuM che. A badhA Indro garbhamAMthI ja bhagavAnanI pratimAne samajI svargamAMthI ja vaMdana karavA zarU kare che ane tethI siMhAsana parathI UtarI mojaDI utArI mugaTa sAthe bhUmi sudhI jhUkIne bhAvapUrNa vaMdana kare che. jaina zAstromAM indra bhagavAnane vAMde che evo barAbara ullekha maLe che. AnI pAchaLa tAtparya zuM che ? juo Indra che te sattA ane saMpattino adhiSThAtA che, tenA hAthamAM apAra zakti ane samRddhi che. ghaDInA chaThThA bhAgamAM mRtyulokamAM kahara (Apatti) varSAve ke amRta-varSA kare evI zaktinA dhAraka che. jyAre tIrthaMkaradevAdhideva sattA ne saMpattinA tyAgI sarvathA aparigrahI nigraMtha ane jJAnanA mUrti che, tenI sAme indra jhUke che. teno artha e che ke tyAga ane jJAnanAM caraNomAM sattA ane saMpatti jhUkI (18) *** *** * arihaMta vaMdanAvalI) Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAya che. sattA ane saMpatti karatAM tyAga ane jJAnanuM mahattva vadhu che. bIjo artha e thAya che ke indra karatAM paNa anaMtaguNa vadhAre bhagavAnanI pAse gupta zakti che ane saMpatti to tenAM caraNomAM nAcatI ja rahe che. eTalA mATe AnaMdaghanajIe gAyuM che ke caraNakamaLa kamalA vase re, nirmala thira pada dekha... ahIM kamalA kahetA lakSmI ane samRddhi svataH prabhunAM caraNomAM nRtya kare che. ahIM arihaMtanI vaMdanAmAM sAmAnya arihaMtane najara samakSa rAkhI devAdhidevanI mahattAnuM pradarzana karatA kavi tRpta thAya che ane chevaTe bolI UThyA che ke - "paMcAMga bhAve huM vaMdana karI rahyo chuM. uparanA cAre padamAM bAhya bhAvanI sAthe-sAthe AMtarika bhAvane paNa sparza karyo che e bhUlavA jevuM nathI. tIrthaMkaraprabhune garbhamAM traNa jJAna hoya che, teno paNa sAmAnya bodha karAvyo che. jo ke AMtarika kSayopazama paNa sAmAnya arihaMtone upalabdha nathI, tethI AkhuM pada mukhyabhAve tIrthakarone lakSamAM rAkhIne ja arihaMta rUpe vAMdhA che. ahIM e bhUlavAnuM nathI ke tIrthakaro mATe "arihaMta' zabdano kema upayoga karyo? zuM arihaMta bhagavaMta kavinI dRSTimAM nathI? nA, evuM nathI. vastutaH kavie arihaMtapaNAne ja mahattva ApyuM che. jenAM cAra ghAtakarmo nAza pAmyA che, tene ApaNe arihaMta kahIe chIe. ane arihaMta thavuM e ja mukhya sAdhanA che. A bAhya lakSaNo e puNyano udaya che. viziSTa arihaMtone ja AvAM puNyo hoya che, e kahIne kavi mULa to arihaMtone ja vAMdI rahyA che jethI uparamAM mUkelo Aropa asthAne che. vastutaH kavie sAmAnya arihaMtone najara - aMdAja karyA nathI, paraMtu mukhyabhAve arihaMtone ja vAMdyA che. viziSTa arihaMtone tIrthakararUpa arihaMtone nAma lIdhA vagara tenA vizeSa puNyano nAma mAtra ullekha karyo che. paraMtu hakIkata A "mahAbhAga" kavi arihaMtone vAMdI rahyA che. A AkhA kAvyamAM paMcAMgabhAve 49 vAra vaMdana karavAmAM AvyA che, arthAt pratyeka kAranA aMtima paMkti paMcAMgabhAve vaMdanIya che. punaH punaH vaMdana thAya che te bhAvAtmaka kriyA che. ahIM ApaNe paMcAMgabhAvano thoDo artha samajIe. sAmAnya rIte bhAratamAM be prakAranAM vaMdana prasiddha che - (1) sASTAMga vaMdana (2) paMcAMga vaMdana. arihaMta vaMdanAvalI 2 2 0 0 0 0 19 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sASTAMga vaMdanano artha che AThe aMga jhUkavA joIe - te be hAtha, be paga, be AMkha, hRdaya ane mastaka. A sAmAnya gaNanA che. pratyeka saMpradAyanA AcAryo potapotAnI rIte gaNanA kare che. paMcAMgabhAve eTale be hAtha, be paga ane mastaka. je jaina paraMparAmAM prasiddha che. jo ke jaina AgamomAM "paMcAMga" zabda vAparavAmAM Avyo nathI. tyAM phakta tikakhuto (jaghanyavaMdanA), namotthaNa (madhyamavaMdana) ane ethI AgaLa vadhIne utkRSTa vaMdanA paNa karavAmAM Ave che. astu. have eno ApaNe aMgaraMga vicAra karIe. paga che te caraNa zakti che ane hAtha che te karaNa zakti che ane mastaka che te bauddhika zakti che. paMcAMgabhAvano artha che manuSyanI caraNa zaktinuM virAma prabhunA athavA gurunA caraNe thavuM joIe. bhale e saMsAranAM badhAM kAryo mATe cAlato rahe, paraMtu eka vakhata potAnA caraNa gurucaraNamAM arpita thAya ane tyAM pahoMce to tenI samagra zakti kalyANanuM kArya bane. e ja rIte baMne hAtha te karma zakti batAve che. manuSya badhAM karma kare che, paraMtu A karmo paNa temaNe prabhunA caraNe samarpita karavAnA che. hAtha che e enA jIvananI kamANInuM sAdhana che. jyAre baMne hAtha gurucaraNano ke prabhucaraNano sparza kare che tyAre tenI badhI karma prakRti puNyamaya banI jAya che. A cAra aMga pachI je mastaka che te bauddhika zaktinuM adhiSThAna che ane te sarvoparI che. vicAra zakti e ja samagra zaktinuM kendra che. jyAre manuSya ahaMkArano tyAga karI gurucaraNe mastaka jhukAve che tyAre temanA ajJAnanA paDadA dUra thaI jJAnanAM biMduo pravAhita thAya che. buddhi tarkapradhAna maTI bhAvapradhAna bane che, zaMkA choDI bhaktimaya bane che. temane lAge che ke mAre mATe AkhuM upAsyatattva arihaMtadevo ane gurubhagavaMto ja che. Ama paMcAMgabhAve vaMdana karI eka prakAre saMtuSTi meLave che, ane ApaNA kavi vAraMvAra atRptabhAve pratyeka paMdamAM paMcAMgabhAve vaMdana karI chevaTe tRpta thAya che ane paMcAMga vaMdanano eka hAra jANe pote paheryo hoya tevo saMtoSa anubhave che. ( 20 ) - mAM arihaMta vaMdanAvalI) Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (gAthA-2) "mahAyoganA sAmrAjyamAM je garbhamAM ullAsatAM, ne janmatAM traNa lokamAM mahAsUrya sama parakAzatA; je janma kalyANaka vaDe sau jIvane sukha arpatA, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 2 A bIjI gAthAmAM janma kalyANakano ullekha karyo che ane sAthe sAthe kalyANakanI pUrvaavasthAno paNa AbhAsa Apyo che ke AvA pratApI devAdhidevano AtmA garbhanI aMdara ja pote mahAyogamAM arthAt yogAtIta avasthAmAM rahIne e tyAM paNa AtmAno AnaMda bhogavI rahyA che. A ullekha karavAnuM tAtparya e che ke jJAnI jIvane garbha avasthA ke janma avasthA hotI nathI. paraMtu puNyanA yoge deha ja garbhamAM Ave che ane dehano ja janma thAya che. eTale garbhamAM paNa pote jJAnathI potAnA dehane nihALI zake che. ane ullAsa eTalA mATe pAme che ke temane potAne jaNAya che ke deha chatAM dehanuM baMdhana nathI. dehanI aciMtya zakti ane AtmAnI anaMta zakti baMneno samatulya svataMtra samabhAva vartI rahyo che. ATalI pUrvabhUmikA karyA pachI prabhunA janma kalyANanI vAta kare che. 'kalyANa' zabda jaina vADmayamAM ghaNo ja prasiddha che. paraMtu AvA khAsa arthamAM 'kalyANa' zabdano prayoga jainAcAryoe ja karyo che ane 'kalyANa' zabdane khAsa saMketArtha batAvyo che. have 'kalyANa' zabda to prasiddha che ja tyArabAda 'ka' akSarathI ke 'ka' pratyaya te kriyAvAcaka che, ane A kriyA kartRbhAve ane karmabhAve che. kalyANa karanAra tene kalyANaka kahe che. je yogathI kalyANa thAya che, tene paNa kalyANaka kahe che. Ama kalyANanI anurUpa kriyA thavAthI te kalyANaka banI jAya che. jIvanI jIvanayAtrAmAM AvAM kalyANajanaka kendro kramazaH udbhave che. badhAM kendrono sparza thayA pachI jIvanalIlA paNa samApta thAya che. AdithI mAMDI aMta sudhI - zubhAraMbhathI laI samApti sudhI mukhyataH pAMca biMdu Ave che. (1) garbha kalyANaka (2) janma kalyANaka (3) dIkSA kalyANaka (4) kevaLajJAna kalyANaka (5) mokSa kalyANaka. uttama AtmAone ane jeo carama zarIrI che evAM arihaMta bhagavaMtone ke devAdhidevone A badhAM kalyANako prApta thAya che. jyAre sAmAnya manuSya traNa kendrono sparza kare che, paNa tene kalyANaka kahevAmAM AvyA nathI. - garbha, arihaMta vaMdanAvalI _0_0_02 21 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janma, mRtyu A padamAM bhaktakavirAje garbhabhAvanAnI ane garbhamAM rahevA chatAM garbhAtIta dazAnI jhAMkhI karAvI garbha kalyANakano sparza karyo che ane te devAdhidevone garbhathI ja vAMdyA che. A vaMdana dravyavaMdana tathA bhAvavaMdanarUpe vibhakta che. garbha avasthAmAM paNa bhagavAnanI divyatAno sparza thAya to bhakta mATe bhAvavaMdana banI jAya che, anyathA paraMparAnusAra garbhavaMdana e dravyavaMdana jevA vaMdananI kakSAmAM Ave che. eka prakAre samajo ke janma te mukti che. ane jo janmane mukti mAnIe to garbhAvasthAmAM ja muktinI sAdhanA zarU thaI jAya che. lokAcAramAM paNa kahevAya che ke jo huM garbhamAMthI chUTIza to niraMtara prabhusmaraNa karato rahIza ane e rIte bhaktiyoganA bIja vavAya che. paraMtu devAdhidevanI garbha avasthA sAkSAt muktinAM jemAM bIja hoya che, tevI bhaktimaya avasthA che. mATe garbha kalyANaka baMdhana hovA chatAM ahaMtAnI kakSAmAM Ave che ane bhakto mATe pUjya banI jAya che. tethI ja kavie ahIM evA arihaMta kahIne prabhune vAMdhA che. have bIjA kendra biMdu janma kalyANane A ja gAthAmAM sameTI levAmAM AvI che. jainAcAryoe paMcakalyANakanI kalpanA karI kalyANakane kendrabhUta mAnI tIrthakara devAdhidevanA samagra jIvanane AvarI lIdhuM che, jemAM bIjuM janma kalyANaka te ghaNuM ja mahattvapUrNa che. keTalAka sUkSma bhedo saMpradAyamAM pravarte che, jemAM janmathI bhagavAna vaMdya che ke kema? te eka mahattvapUrNa prazna che. sthAnakavAsI paraMparA janmathI vaMdya mAnatI nathI, jyAre ghaNA saMpradAyo janmathI ja prabhune vaMdya mAne che. pramANarUpe indra janmAbhiSeka manAve che ane prabhune vAMde che, paraMtu tyAM te pAraMpArika jIta vyavahAra che. jyAre tene aMgrejImAM TreDizanala kahe che. astu. je hoya te paraMtu devAdhidevanA janma ghaNA ja mahattvapUrNa che emAM zaMkA nathI. janmanuM mahattva zA mATe? AvA mahApuruSanA janma, te temane mATe to prabaLa puNyano yoga che ja, paraMtu samagra vizvane mATe mahApuNyano yoga gaNAya che. temano janma thatA ja traNa lokamAM zAMti patharAya che. ehIM kavi svayaM kahe che ke - "janmathI traNa lokane parakAzatA" janma vakhate anaMtAnaMta (22 % arihaMta vaMdanAvalI) Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zubhazukla, mahAzukla zAtAkArI paramANunI vRSTi thavA lAge che ane prabhunA piMDamAMthI anaMtAnaMta paramANuo pravAhita thAya che. jema sUryano udaya thatA razmijhALa patharAya che te rIte. A rIte bIjuM kalyANaka athavA janma kalyANaka daSTAMtarUpa che. tenuM bIjuM mahattva e che ke janma kalyANane ujAgara karavAthI traNa lokamAM prabhuno janma thayo che e maMgaLa saMdeza phelAya che. "amala prAtuna'mAM tAraNa svAmI kahe che ke - "jaba jhINuM garbhavAsa avataryo re, taba Urdhva cinu mana lAyo che." | (jhINu - jinezvara bhagavAna) arthAt - eka janma to mAtAnA udarathI thAya che ane bIjo janma manuSyanA manarUpI garbhamAM thAya che, ane manamAM prabhu avatare che. A kriyA sAkSAt janmakalyANa sAthe saMbaMdha dharAve che, tethI ja janma kalyANaka mahattvapUrNa che e vAta nirvivAda satya che. arihaMta vaMdanAvalI & Deeper 2 TEXT ) Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-3) "chappana dikumArI taNI sevA subhAve pAmatA, devendra sarasaMpuTa mahIM dhArI jagata harakhAvatA; ja meruzikhara siMhAsane je nAtha jaganA zobhatA, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 3 jaina zAstro athavA kathAnakomAM bhagavAnanA caritrane bahu ja mahattva ApI prakAza karyo che ke manuSya to dUra rahyA, devatAo ane devIo ane temAMya vizeSarUpe dizAkamArIo athavA aSTa dizAnI apsarAo prabhuno janma manAvavA AvI jAya che. teno dizAnI saMkhyA sAtheno saMbaMdha che, paraMtu mULadizA ane koNadizA baMnenA mahattvamAM be AnI jeTalo pharaka che. jethI cAra dizAnI ATha-ATha kumArikAo pUrva-pazcima-uttara-dakSiNanI tathA 24 dikumArIkAo vidizAnI, arthAt IzAna, vAyavya, nRtya, agni kula maLI 56 thaI. A chappana to adhiSThAtI devIo che. phakta 56 nathI hotI paNa pa6000 ane tethI vizeSa paNa hoI zake. AvaDA moTA lokAkAzamAM pa6 dikakumArIonI koI vizeSatA nathI, pa6000 paNa thoDI paDe che. astu. ATalo moTo mahotsava hoya tyAM ubhaya lokanA adhiSThAtA evA indra ane tenAthI paNa moTA-moTA indro e badhA kema anupasthita rahI zake? arthAt harakha(2)thI doDI Ave che. je Indrane adhikAra che te Indrane adhikAra ApI mahAIndro paNa potAnI saMmati pradarzita kare che. zakendra potAnA karakamaLamAM prabhune dhAraNa karI ati gauravano anubhava kare che. vastutaH prabhune baMne hAthamAM saMpuTamAM dhAraNa karavAmAM AvatA nathI. dakSiNa hAthamAM ja dhAraNa karavAmAM Ave che. evA eka karakamaLane saMpuTa mAnyo che. tyArabAda A mahotsava arthAt janmAbhiSeka sAdhAraNa dharAtala para saMbhava nathI. paraMtu paMcamerumAM je mahAmeru che, je sarvotkRSTa UMcAI para jenuM zikhara che, te meranuM zikhara janmAbhiSeka mATe ucita mAnavAmAM AvyuM che. tenA upara divyagatithI prabhunA sajIva biMbane laIne jyAre siMhAsana para Indra sthApita kare che tyAre traNa lokamAM paNa jenuM varNana na thaI zake tevI zobhAthI prabhu zobhAnvita thaI karoDo-karoDo deva-manuSyone AnaMda pamADe che. A zobhAne sAMbhaLanArA lAkho loko dhanya banI jAya che. A badho mahimA samajyA pachI kavinuM mastaka arihaMtanA caraNamAM jhUkI jAya che, ane vAraMvAra paMcAMga praNAma karavA vazIbhUta thaI jAya che ane tenA mAnasapaTamAM UpajeluM janmAbhiSekanuM citra spaSTa akSaradeha pAmI A kavitAnAM trIjA padamAM camakyuM. (24) arihaMta vaMdanAvalI) Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-4o "kusumAMjalithI sura asura je bhavya jinane pUjatA, kSIrodadhinAM havaNajaLathI deva jene siMcatA; vaLI devaduMdubhinAga gajavI devatAo rIjhatA, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 4 bhAratanI saMskRtimAM puSpa pUjAnuM khUba ja agragaNyasthAna che. mAno ke puSpavihIna pUjAnI koI kalpanA ja nathI. jaina saMskRti paNa puSpa pUjAthI achUtI nathI. bhale puSponI vyAkhyA bhAvapuSya, guNapuSpa rUpe karavAmAM AvI hoya chatAM paNa dravya puSya potAnuM sthAna barAbara kAyama rAkhI zakyA che. A cothI gAthAmAM "ahaMta vaMdanA'mAM AcAryazrI bALa bhagavAnanI paNa sarva prathama puSpa pUjA arthAt kusumAMjalithI Adara karavAnI vAta karI rahyA che. atyAre prabhu merunI Toca upara hovAthI tyAM prabhune choDI bIjA koI mAnavanuM astitva zakya nathI, eTale samagra vidhi-vidhAno indro ane devatAo karI rahyA che. indra paNa puSpAMjalithI bhAvavibhora banI prabhunAM caraNomAM puSpa arpaNa karatA svayaM arpita thaI gayA hoya tevo AnaMda anubhave che. sAthe-sAthe prabhunAM uttama snAnanI taiyArI cAlI rahI che. meru parvatanI UMcI Toca para koI prakAranAM pANInAM jharaNAM nathI, paraMtu devatAo asaMkhya samudromAMthI UMca koTinA kSIra samudra jevA samudromAMthI hajAronI saMkhyAmAM kaLaza bharIne UbhA che. paraMtu indra potAnA adhikAra sAthe kramazaH eka-eka kaLazano svIkAra karI prabhune kSIra samudranAM nirmaLa jaLathI snAna karAvatAM pote jANe pravAhita thaI gayA hoya tevAM pANIthI paNa vadhAre nirmaLa tenA bhAvo ubharAI rahyA che. A badhI vidhi cAlatI hatI tyAre vAtAvaraNa zAMta kyAMthI rahI zake? zaMkhadhvani ane bherInA gaganagarjita udghoSaNAothI ane madhura mahAsvaranA guMjAravathI AkAza svayaM ninAdita thaI rahyuM hoya tevI duMdubhio cAre taraphathI vAgI rahI hatI. manuSyanuM kamanasIba che ke A utsavamAM bhAga laI zakato nathI. moTA cakravartInA (bhAgyamAM) paNa A mahotsavamAM sammIlIta thavA jevAM puNya prApta nathI. mAno samagra devagati AvA mahotsavathI dhanya banI jAya che. jyAM phakta devatAonI upasthiti ja saMbhavita che. manuSya to lAcAra banIne potAnI manobhAvanAthI A divyacitra UbhAM kare che. ahIM paNa "mahAbhAga" kavi A cothI gAthAmAM mahotsavanuM jANI zakAya teTalA aMzavALuM varNana ApI pote paMcAMgathI prabhunAM caraNomAM DhaLI gayA che. bhale kadAca pote jaI na zakyA hoya paraMtu bhAvAtmaka netrothI AvA sAdhaka AtmAo koIpaNa prakAranAM darzanathI achUtA rahI zakatA nathI. Ama arihaMta viMdanAno AnaMda letA kavizrI AgaLa vadhe che - airihaMta vaMdanAvalI) 25] Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-po maghamagha thatAM gozISa caMdanathI vilepana pAmatA, devendra daivI puSpanI mALA gaLe AropatAM; kuMDala kaDA maNimaya camakatAM hAra mukuTa zobhatA, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM."pa A mahotsavanI vidhi haju cAlu ja che. have caMdananA lepa, puSpanI mALA, kaDA, kuMDala vagere. divya sAdhano prabhunA zarIrane zobhAyamAna kare che, ane temAM devatAono pUrepUro bhaktiyoga che. devatAonI A bhaktithI prabhunuM A divya zarIra uttama padArthothI zobhI UThyuM che, te vastuno ullekha kavi karI rahyA che. snAna pachI vilepana ane te paNa sAmAnya caMdananuM nahi gozISa caMdana arthAt gAyanA mastaka jevI AkRtivALuM ucca koTinuM eka caMdana vRkSa bahu ja alpa saMkhyAmAM vizvamAM astitva dharAve che. A caMdanavRkSanA gaumukhI mastakathI madhyabhAgamAM je caMdana vikAsa pAmyuM che, tene gozIrSa - caMdana kahevAmAM Ave che. keTalAka ajJAnI jIvo jIvaMta gAyanA mastakamAM pedA thAya che, tevA caMdanano anartha karatA hoya che, jyAre vAstavikatA bIjI ja che. astu.. - A caMdana ati durlabha che. sAmAnya caMdana karatA koTi koTi adhika mUlyavALuM A gozISa caMdana vizvano eka bahumUlya padArtha che, ane temAMya gozIrSavRkSa bhadrazAla ucca koTinA vanamAM utpanna thAya che. te sAmAnya gozISa caMdana karatA paNa bahu mUlya hoya che. astu.. A caMdana devatAo dvArA ja utpanna thaI zake che. devatAo prabhuno janma thayA pahelAM ja gozISa caMdanane saMcita karIne ratnamaMjUSAmAM rAkhe che. janmAbhiSekanI pratIkSA karatA-karatA jyAre avasara Ave che tyAre potAnI tapazcaryAnuM uttama phaLa meLave che. A gozISa caMdanathI prabhuno lepa thatA kavi kahe che ke - "badhuM maghamaghI UThe che." maghamaghavuM te eka laukika sAmAnya kriyA che. kavine bIjo uttama zabda na maLatA "maghamaghatA' zabdano prayoga karyo che. vastutaH kahevuM joIe ke A caMdana potAnI saurabhathI svataH sugaMdhita evA svargane paNa ane indrAdinAM saurabhabharyA zarIrone paNa evA suvAsita karI Ape che ke devatAo paNa A saurabhane prApta karatA karatA dhanya dhanya ( 21 ) arihaMta vaMdanAvalI) Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thaI jAya che. AkhuM vAtAvaraNa maghamaghI to zuM tenA karoDoguNA evI uttama mahAsaurabhathI vyApta thaI jAya che. haju caMdanano lepa pUro thayo na thayo tyAM to mALA arpaNa karavA indra vagere devo adhIrA banI gayA hoya che. bhagavAnane mALA arpaNa karavA zuM ApaNe AvA laukika zabdathI te mALAnuM mUlyAMkana karI zakIe ? paraMtu jyAre kahevuM ja che to sAmAnya bhakto mATe kAMI to kahevuM ja paDe ne ! prabhunA dehane arpaNa karavA mATe je mALAo taiyAra thaI haze te mALAo zuM gozIrSa caMdanathI alpa mUlyavALI thoDI hoI zake ! prabhu pratyenI A bhaktiyogamAM eka-eka cIja uttarottara uttama bhAvavALI arpaNa thaI rahI che. A mALA arpaNa karyA pahelAM jyAre indra-indrANIo mALAno sparza karI prabhune arpaNa karavA mATe hAtha UMcA kare che tyAre evA anubhava thAya che ke samagra meru UMco thaIne prabhune mALA arpaNa karavA adhIro banyo che. prakRtie arpaNa karelAM hAtha-paga ke kAna ityAdi aMgo puNyanA saMyogathI suMdara rIte nirmANa thAya che. tIrthaMkara nAma karmanA udayathI to A badhAM aMga-upAMgonI zobhAnuM to kahevuM ja zuM? svataH te aMgo hRdayAkAIMka ane nayanAbhirAma hoya che. paraMtu bhakta loko A badhAM aMgone alaMkRta karyA pachI ja saMtoSano anubhava kare che. badhA alaMkAra zobhA mATe che, eTaluM ja nahi paraMtu potAnI bhaktine abhivyakta karavA upakaraNa banI rahe che. juo IndrAdi devo gaLAnA karNasaMpuTanA ane hastakamaLanA alaMkAro devalokathI taiyAra karIne ja lAvyA che. aSTa prakAranA aSTa dhAtunA banelA suvarNamaya thALImAM badhAM alaMkAro zobhI rahyA che, ane jyAre kramazaH yathAsthAne prabhune arpaNa karI alaMkAro paherAvavAmAM Ave che tyAranuM dazya to zabdAtIta hoya che. A badhA alaMkAro divya alaMkAro hovAthI emanuM mUlyAMkana thaI ja na zake. nAma bhale laukika jhaverAtanA apAyA hoya - ratna, mANeka ItyAdi, paraMtu ahIM e samajavAnuM nathI ke A badhA alaMkAro sAdhAraNa koTinA ratnamANeka jevA laukika alaMkAro che. kavie ahIM zabdonA abhAve sAmAnya zabdo mUkyA che - camakatA, zobhatA vagere. dhyAnamAM e rahevuM joIe ke ratna, nIlama, mANeka ityAdi mUlyavAna alaMkAro be jAtanA hoya che - svaprakAzaka ane paraprakAzaka. laukika alaMkAro arihaMta vaMdanAvalI - 99 9999 0) Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAhya prakAza maLavAthI camake che, jyAre divya alaMkAro svayaM prakAzaka hovAthI cAre tarapha adbhuta rozanI pAthare ane maMgaLamaya bhAvo paNa utpanna kare che. A badhA alaMkAro phakta prakAzaka che, eTaluM ja nahi paNa maMgaLa tattvo paNa che. padArthamAM be prakAranA bhAvo suprasiddha che - jemAM maMgalatattvo e padArthano uttama aMza che. prabhune arpaNa karelA A badhA alaMkAro mahAmAMgalika tarIke jIvonuM kalyANa karavAmAM nimittabhUta bane che, ane prabhunA zarIrano sparza pAmI alaMkAro paNa dhanya banI gayA che. prabhunI bhakti sAthe prabhunA alaMkAro paNa eTalA ja pUjya banI jAya che ane A alaMkAro prabhunI AtyaMtara zaktino udghoSa kare che. karNasaMpuTa e divya zravaNazakti prabhumAM che. traNa lokano dhvani teo svataH indriyAtIta bhAvothI sAMbhaLI zake che. e ja rIte gaLAnA hAra prabhunA kaMThamAM rahelA AMtarika divyavANI rUpI zabdonI adbhuta zaktine pragaTa kare che. e ja rIte karakamaLamAM zobhatA kaDA prabhunA zAsananA be mukhya siddhAMta samyagadarzana ane samyaphacAritranI sthApanA karavA mATe A kaDA manuSyanI cetanAne jAgRta kare che. bAhya alaMkAro anaMta AtyaMtara alaMkAronI zaktinA sUcaka che. kavizrIe traNe alaMkArono ullekha karIne teno mahimA samajIne punaH punaH devAdhidevane paMcAMgabhAve vAMdyA che. (28 9 arihaMta vaMdanAvalI) Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-6) "ne zreSTha veNu moralI, vINA mRdaMga taNA dhvani, vAjiMtra tAle nRtya karatI, kinnarIo svarganI; * harSe bharI devAMganAo, namana karatI laLIlaLI, evA prabhu arihaMtane, paMcAMga bhAve huM namuM." 6 alaMkAronI stuti karyA pachI vizvamAM rahelI vibhUti je lalanAonA zarIrathI pragaTa thatI rahe che. tene kAraNe ja sarvatra devAMganAonA ane tenA nirdoSa nRtyano ullekha jovA maLe che. lalitakaLAonI adhiSThAtrI prAyaH devIo che, ane tenI abhivyakti komalAMgIonA lalitadehathI pragaTa thAya che, tethI samagra kAvyazAstramAM, bhAvazAstromAM ke bhaktizAstromAM devAMganAonA abhinaya, nRtya ke jhaMkAra vinA AkhuM kSetra zUnya banI rahe tevuM kavione jaNAya che. to ahIM kavizrI te ja rIte devAMganAonI lalitabhaktino sparza karI rahyA che. bhaktiyogamAM puruSa karatAM nArIne vadhu mahattva ApavAmAM AvyuM che. pUjA athavA devasthAnomAM barAbara nATAraMbha thatA rahetA ane temAM pramukha sthAna lalanAonuM rahyuM che. jainazAstromAM sAmAnya manuSya karatA deva ane devAMganAonuM varNana adhika maLe che. jethI ahIM devAMganAo vAjiMtranI sAthe alaga (2) mudrAomAM abhinaya karatI nRtya upasthita kare che. ahIM koI prazna kare ke - 'zuM bhagavAnane paNa devAMganAonuM nRtya priya hoya che ?' paraMtu kharA arthamAM hakIkata tema nathI. manuSya potAnI bhAva-Urmione pragaTa karavA mATe lalitakaLAonuM avalaMbana grahaNa kare che. A lalitakaLAo mukhyataH pAMca bhAgamAM vibhakta che - (1) zilpa (2) sAhitya (3) vAjiMtra (4) gAna (svara) tAna ane (5) nRtya. A badhI bhAvabhaMgIo prakRtie manuSyanA zarIramAM mUkI che, e rIte lAge che ke devatAonA zarIramAM paNa varadAna-rUpe pIraselI che. jyAre deva ke manuSya potAnI Urmi pragaTa karavA mAMge tyAre temanI pAse eka mAtra A sAdhana che, jene bhaktiyoga kahevAmAM Ave che. jJAnayogamAM sthiratA che, dhyAnayogamAM ethI paNa vadhu sthiratA che, jyAre bhaktimAM abhivyakti che. astu.. eTale ja ahIM kavi devAMganAo dvArA AnaMda UrminI abhivyakti karI bhagavAnanA mahimAne vizeSa rUpe ApI rahyA che. A ucca koTinI abhivyakti sAmAnya pAtranI sAme thaI zakatI nathI. devAdhideva jevA mahA aMtima sthitinA uccattama pAtra sAme devatAo paNa abhivyakta karatA jarA paNa acakAtA nathI, te prabhuno mahimA ja samajo. ane AvA arihaMtone namana karavAnI svayaM paMcAMgabhAve abhivyakti kavi paNa karI rahyA che. arihaMta vaMdanAvalI 29 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-cho "jayanAda karatA devatAo harSanA atirekamAM, padharAmaNI karatA janetAnA mahAprasAdamAM; che je indrapurita vasudhAne cUsatA aMgUThamAM, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 0 sAtamI kaDImAM devatAo prabhune pharIthI mAtAnA rAjamahelamAM lAvIne sUvaDAve che. meruthI laIne janetAnA prAsAda (mahela) sudhI devatAo harSanA atirekathI UbharAyane pUrAmArgamAM jayadhvani karIne samagra gaganane gUMjAyamAna karatA hatA. ahIM harSano atireka nathI thayo, te ghaNI ja svAbhAvika kriyA che. jyAre mANasanuM dhAryuM kAma pUruM thAya tyAre harSano atireka arthAt apAra harSa thavo svAbhAvika che. devatAo paNa aitihAsika pAraMpArika karmane saMpUrNa rIte nibhAvIne yathAvat paripUrNa kare che, tyAre tene harakhatA UbharA Ave che. ane AvA bhAvavibhora thayelA devatAo jyAre mAtAnA rAjamahelamAM prabhunA maMgaLamaya bAlarUpane punaH sthApita kare che tyAre to kahevuM ja zuM? pAraMpArika mAnyatA pramANe prabhune je parizrama paDyo che athavA emanA pratye je mAtRtva bhAva che tene paripUrNa karavA mATe indra potAnI zaktithI prabhunA aMgUThamAM uccakoTino sudhArasa sthApita kare che. prabhu jyAre aMgUTho potAnA oSTakamaLa para rAkhI tenuM AsvAdana kare che tyAre kharekhara AvA trilokanAtha devAdhidevanuM paNa sahaja bALasvarUpe pragaTa thAya che. A dazya kavinA hRdayane bhAvathI mohita kare che. bALakane je amRtapAnanI apekSA che tenI sahaja pUrti thaI jAya che. Indra jANe mA banIne prabhune amRtapAna karAvI rahyA hoya tevo saMtoSa anubhave che. dhanya che prabhunA A bALasvarUpane ! ane dhanya che IndranI A sajagatAne. saMpUrNa citra najara samakSa, AvatA kavi svayaM harSavibhora thaI paMcAMgabhAve arihaMtone namaskAra kare che. namaskAra karatI vakhate bhaktithI kavinuM hRdaya dravI ULyuM che. (30 % arihaMta vaMdanAvalI) Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-8)AhAra ne nihAra jenA che agocara cakSuthI, praveda vyAdhi mela jenA aMgane sparze nahi; ravaEnu dugdha samA rudhira ne mAMsa jenA tana mahIM, evA prabhu arihaMtane pacAMgabhAve huM namuM." 8 kavirAja bhagavAnano pratyakSa mahimA varNavyA pachI parokSa aciMtya, agocara evo prAkRtika mahimA paNa jANIne ane jaNAvIne prabhunI guptalIlAno izAro kare che. juo to kharA ! jayAM mAnavazarIra che tyAM AhAra-nihAra svAbhAvika che. e ja rIte zarIranA bIjA keTalAka dharmo prasveda (pasIno) vagere paNa saMbhavita che. uparAMta dehanA AMtarika dharmo raktasaMcAra paNa svAbhAvika potAnuM kArya kare che. paraMtu trilokInAtha devAdhideva arihaMtonA prabaLa puNyanA yoge tIrthakara nAma karmanA udayanA kAraNe badhI ja zArIrika kriyAo adazyabhAve cAle che ane prakRti svayaM te pudagalono vikSepa karI nAMkhe che arthAt gaMdagI -mela lezamAtra raheto nathI tevI saurabhamaya sthiti banI jAya che. jema kapUra havAmAM UDI jAya che tema dehathI nIkaLatA badhA sUkSma pugalapiMDo svayaM laya pAmI jAya che ane prabhunA zarIramAM raheluM rakta kharekhara raktabhAvathI rahita banI jANe koI kAmadhenunuM zvetaraMgI dugdha hoya tevuM ujvaLa ane saurabhamaya madhurabhAvane dhAraNa karatuM zarIramAM saMcAra pAme che. kahevAno tAtparya e che ke saMpUrNa prakRti jagata A divya puruSonA A dehanI badhI kriyAne svayaM saMpAdita kare che. prakRtistu jananI arthAt prakRti svayaM mAnuM kAma kare che. "necara ijha ona madhara.' A rIte AThamI gAthAmAM alaukika bhAvanuM varNana karI kavirAja tevA lokAtita divya puruSonAM caraNomAM paMcAMgabhAve svayaM lIna banIne praNAma kare che. airihaMta vaMdanAvalI) wwwxxx 31 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-9 "maMdAra pArijAta saurabha zvAsa ne ucchvAsamAM, ne chatra cAmara jayapatAkA staMbha java karapAdamAM; pUrAM sahastra vizeSa aSTaka lakSaNo jyAM zobhatAM, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 9 uparanI baMne kaDIomAM pratyakSa ane apratyakSa prabhuno mahimA batAvyA pachI bALasulabha nainAbhirAma manoharalIlA bharelo sphUrAyamAna prabhuno deha dRSTimAM laI have kavi te dehanI anupama racanA upara prakAza nAMkhe che, ane dehamAM rahelA vizeSa guNone pragaTa kare che. prabhunuM zarIra e paNa mAnavazarIra che. temAM prANAdi samIrasaMcAra yathAvat raheto hoya che. paraMtu prabhunA A zvAsa ne ucchvAsa sAmAnya zvAsa-ucchvAsa karatAM viziSTa guNothI bharelA che. temAM maMdAra ane pArijAta jevAM puSponI saurabha phelAya che, je manuSyanA manane mohita kare che. eTaluM ja nahi paraMtu temanA zvAsanA sparzathI ahiMsAthI ucca koTinA bhAvono udreka thAya che. tethI prabhunA zvAsa ucchvAsanuM ghaNuM ja mahattva che. zvAsanI A dhamaNa je dehamAM cAle che, te prabhuno deha te keTalo dedIpyamAna che teno AbhAsa ApatA 'arhata vaMdanA'mAM kavi kahe che ke - prabhunAM zarIra upara eka hajAra ne ATha zubha lakSaNo aMkita thayelAM che. sAcu pUcho to AkhuM lakSaNazAstra svataH prabhumAM abhivyakta thayeluM che. ahIM e prazna che ke lakSaNazAstra e che zuM ? lakSaNonAM zubhAzubha tattvano AdhAra zuM che ? jo ke A bahu vizad carcA che. ahIM ApaNe eka saMketamAtra ApIzuM. paramANuthI laIne skaMdha sudhI paramANupiMDono je udbhava thAya che ane punaH vikSepa paNa thAya che. A samagra kriyA zAzvatI svataMtra kriyA che, tenI paryAyomAM prathamathI ja maMgala ane amaMgala e be bhAvo aMkita thatA rahe che. pRthvInA sarjanamAM viSanuM paNa utpAdana che ane amRtaphaLonuM paNa utpAdana che. vizvanI A svataMtra potAnI kriyA che. je koI lakSaNa che e paNa pudgalanI racanA che, ane te lakSaNo paNa svataH zubhAzubha bhAve racanA pAme che. puNyazALI jIvane badhAM zubha lakSaNono yoga thAya che, jyAre ethI viparIta azubha lakSaNono yoga thAya che. astu.. ahIM devAdhideva tIrthaMkara kevaLa mahApuNyanA adhiSThAtA che, eTaluM ja nahi paraMtu tIrthaMkara nAma 32 arihaMta vaMdanAvalI Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmano pracaMDa udaya hovAthI temano eka abhinava mArga svataH nirmANa thAya che ane A nAma karmanA prabhAve badhAM zubha lakSaNo temanA svarNamaya zarIra upara aMkita thAya che. jo ke prabhune A zubha lakSaNothI koI prayojana nathI, paraMtu bhaktone mATe A zubha lakSaNo kASAyika bhAvonuM visarjana karavAmAM nimittarUpa bane che. jethI ahIM kavirAje eka hajAra ATha zubha lakSaNono ullekha karI e bALabhagavAnane paMcAMgabhAve vaMdanA karI pote bALakathI paNa nAnA bALaka hoya tevI laghutA pradarzita kare che. A zubha lakSaNomAM chatra, cAmara, jaya patAkA ityAdi be-cAra nAma ApyA che. ane te AbhAsa mAtra ApI saMketa Apyo che ke A lakSaNomAM zuM zuM che ? chatra' zabda hiMsAthI bacAvanAra upakaraNa mATe vaparAya che. cha' eTale chedana, hiMsA "tra" eTale trANa rakSaNa. je hiMsAthI rakSaNa karAve te chatra. pANIno upadrava ane taDakAno upadrava e baMnenA upadravo chatranA rakSaNathI dUra thAya che. tethI chatranuM sthAna svayaM mahattvapUrNa banI gayuM che. jyAre cAmara e zobhAvAcI zabda che. manane manohara lAge tevI kriyAo utpanna karanAra cAmara hoya che. dRSTimAM camaka lAve e cAmara. A ja rIte bhAratIya saMskRti jayapatAkA eTale patAkA bAMdhavAno rivAja ghaNo ja prAcIna che, ane patAkAno artha dhvaja thAya che. dehanI rekhAomAM spaSTapaNe dhvaja aMkita thato hoya che. Ama zubha lakSaNonI vyAkhyAthI AkhuM zAstra bharAya che. sAra eTalo ja che ke badhAM ja zubha lakSaNo jIvane bAhya ane AtyaMtara baMne rIte surakSita karI mokSamArga tarapha vALe che. arihaMta vaMdanAvalI -90%9494949494949494mAM 33] arihaMta vaMdanA 33 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-10devAMganAo pAMca AjJA indranI sanmAnatI, pAMce banI dhAtrI dile kRtakRtyatA anubhAvatI; vaLI bALakrIDA devagaNanA kuMvaro saMge thatI, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 10 sAmAnya rIte avatAro hoya ke mahApuruSo hoya, paraMtu tenI bALakabhAvanI bALalIlAo bhaktone AkarSita karatI rahI che. jethI badhA graMtho ke caritromAM avatArI puruSonA bALalIlAnA prasaMgo avazya ujAgara karavAmAM AvyA che, ane tenA alpa athavA sAMgopAMga varNana ApI bhakto saMtoSa anubhave che. lAge che ke bALa bhagavAnane vAMdavAnI majA ja niraLI che. astu. ahIM ApaNA kavie paNa arihaMtonA bALa-prasaMgano sAmAnya rUpe sparza karI tIrthakaronI paraMparAmAM badhA bALabhagavaMtone je upalabdhi che tenuM ahIM bayAna karela che. mAtRbhAve - dhAtrI banIne bALabhagavaMtonuM jatana karavAnI harapaLa tenI sAthe upasthita rahI pratyeka ceSTAne vadhAvI letA A badhA sevakarUpe potAne paNa dhanya mAne che. jyAre ahIM to je dhAtrI-gaNa che, te paNa IndrAdi jevA mahAdevonI AjJAthI AjJA prApta karI levAmAM joDAya che, tyAre to tenI kartavyaparAyaNatA vadhAre khIlI UThe che. ane devAMganAo sahaja bhagavAnanI badhI ja ceSTAothI AnaMda meLave che. ane prabhune AnaMda pamADe che. lAlanapAlananI sAthe jJAnagammata paNa ane ramatagamata paNa eTalI ja Avazyaka banI rahe che. koIpaNa bALakanuM jatana karatI vakhate svAbhAvika udbhavatI tenI AnaMdanI Urmiono paNa khyAla karavo ghaTe che, ane AvI AnaMdanI Urmione vadhAvI letAM bALaka sAthe bALaka banI bALabhAva pradarzita karavAthI anero AnaMda ubharAya che. A ja vAtane ahIM kavi potAnA zabdomAM pragaTa kare che ke - "devatAo bALakuMvaro banIne athavA nAnuMrUpa banAvIne prabhunI sAthe khelavAnI majA lUMTe che, ane parokSabhAve prabhunI AnaMdamaya sevAmAM potAne joDe che. Ama AkhuM citra dhAtrIo, sevikAo ane bALakuMvara rUpe rUpAMtara pAmI devatAo arihaMtonA bALa jIvanamAM kevI rIte joDAya che tenuM spaSTa citra ApyA pachI kavine svayaM vAMdavA mATe hRdayataMtra svataH DhaLI paDe che ane paMcAMgabhAve bALaarihaMtone (34 %&&& - arihaMta vaMdanAvalI) Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAMdavAmAM AnaMda anubhave che. A gAthAmAM eka prazna UThe che ke - "rAjaparivAromAM A bALasevA bahu ja uttama darajja thatI hoya che to tyAM zAstrakAra devatAone vacamAM lAvI AkhuM prasUtigRha devAMganAonA hAthamAM hoya tevo bhAva zA mATe vyakta kare che ?" uttara eka ja hoI zake ke - "A koI jarUriyAtane pUrI kare che tevuM nathI, paraMtu sulabha karmI, haLukarmI devatAo svayaM lAlAyita rahe che ane rAjataMtranI badhI ja sevAo upalabdha hovA chatAM devatAo parokSa bhAve, adazya bhAve. gukha bhAve AmAM joDAyelA rahe che. ane sahaja mAnavIya truTi rahetI hoya tevI truTi rahevA na pAme tenI kaDI joDI Ape che. kAraNa ke A to trilokInAtha che tenA puNyaudayamAM eka aNu paNa ocho na thAya te mATe devatAo sAvadhAna rahe che. astu airihaMta vaMdanAvalI 35 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-11]"je bAlyavayamAM prauDha jJAne mugdha karatA lokane, soLe kaLA vijJAna kerA sArane avadhArIne; , traNa lokamAM vismaya samA guNarUpa yauvanayukta je, evA prabhu arihaMtane paMcAMgabhAve huM namuM" 11 A agiyAramI gAthAmAM bhaktakavi prabhunA bauddhika ane zArIrika baMne prakAranA vismayakArI guNono ullekha kare che. sAdhAraNa rIte bALasulabha buddhi manuSyane prasanna karavAmAM kAraNa hoya che. paraMtu prabhu to bAlya avasthAthI buddhino adbhuta prakAra pAthare che. prauDha mANaso je vAta na karI zake ke na samajI zake tevI jJAna bharelI vAto prabhu saheja bhAve banAvIne lokone Azcarya pamADI de che. game tevo savAla hoya teno saTika javAba ApatA hoya che. AthI sahaja prerAIne (vizALa artha bharela hoya te - cArebAjuthI artha nIkaLato hoya te) bALamukuMda sAthe vAto karavA vidvAna loko paNa utsuka rahe che. kAraNa ke prabhune janmatAMnI sAthe ja traNa jJAna upalabdha hoya che. ane e sivAya matijJAna ane zrutajJAnano tIvra kSayopazama hoya che. badhA gaNitazAstro paNa temanI buddhimAM prakAzita hoya che. e ja rIte badhI kaLAo paNa puNyanA prabhAve khIlI UThe che. koIpaNa evI vAta nathI je bALaprabhu mATe paNa agocara ke agamya hoya. alaukika bhAve teo vastunuM kathana karI adhyAtma zaktinuM pradarzana kare che. uparyukta bauddhika kSamatA pachI kavi prabhunI alaukika daihika avasthAnuM varNana kare che. kAraNa ke zarIramAM guNonuM prAgaTya ane rUpa-raMganI vikasita avasthA tathA yauvananuM chalakAvuM e mukhya guNo che. have ahIM prabhunA rUpanuM to pUchavuM ja zuM? tIrthakara nAma karmanA udayathI abhuta rUpa pragaTa thayuM che, ane dehanA guNo paNa jANe AdhyAtmika guNonI cADI khAtA hoya te rIte kaNa-kaNamAM jhalakI rahyA che. ane e ja rIte prabhu have bAlyAvasthAno tyAga karI kizora avasthA tarapha DhaLyA che, ane yauvana avasthAnA aMzo udayamAna thaI rahyA che, jethI prathama najare ja hajAro lokone mATe teo AkarSaNa biMdu banI gayA che. ahIM kavi paNa prabhunA guNo pratye mugdha che. AvA alaukika bhAvone nihALI arihaMtonAM caraNomAM paMcAMgabhAve vaMdanA karavAno temano akhkhalita pravAha vRddhi pAmyo che, ane arihaMtone punaH punaH vaMdanA karI rahyA che. 36 ************* arihaMta vaMdanAvalI) Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (gAthA-12 "maithuna pariSahathI rahita je naMdatA nija bhAvamAM, je bhogakarma nivAravA vivAha kaMkaNa dhAratA; ne brahmacarya taNo jagAvyo nAda jeNe vizvamAM, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 12 bhAratavarSamAM brahmacaryano siddhAMta badhI ja saMskRtimAM vyApta che. sAmAnya rIte strI-puruSanA saMbaMdhane choDI devA kAmavAsanAthI mukta thavuM tene brahmacarya kahevAmAM Ave che. paraMtu kharI rIte brahmacarya' zabdamAM Avo koI artha nathI. 'brahma'no sIdho artha brahmamAM ramaNa karavuM, AtmAmAM ramaNa karavuM ityAdi artha nIkaLe che. 'carya' eTale caraNa AcaraNa, caryA evA bhAva hovAthI brahmamAM vicaraNa karavuM tevo spaSTa artha che. jo ke brahmacaryano game tevo AdhyAtmika artha karavAmAM Ave, paraMtu maithunakriyAthI ke kAmavAsanAthI mukta thavuM te brahmacaryanI prathama bhUmikA che. eTale sAmAnya brahmacaryanAM vratomAM maithuna nivAraNanuM vrata mukhya hoya che. A rIte dravya ane bhAva baMne rIte brahmacaryano artha batAvyA pachI bhAratavarSamAM pravartatI adhyAtma sAdhanAnI eka bhUmikA astitva dharAve che. jemAM manuSya saMbaMdhI kAmabhoganI hAjarI hovA chatAM temAMthI jIva nirALo rahI bhogakarma dvArA mohakarmano nAza kare che. Ane sAdhAraNa jaLakamaLavat sthiti gaNavAmAM Ave che. sAdhanAnI be bhUmikA spaSTa che - (1) bhogothI dUra rahI jJAnamAM ramaNa karI tapomaya jIvana vyatIta karavuM. (2) bhogono tyAga karyA vinA bhoga-upabhoganI vacceya rahIne, nirALA rahI zeSa karmono kSaya karI mukta thavuM. arihaMto ane tIrthaMkara bhagavaMtonAM caritramAM A baMne bhUmikA spaSTa tarI Ave che. lagabhaga adhika jinezvaroe saMsArane riddhi-siddhino tyAga karI kevaLajJAnI bhUmikA prApta karI; jyAre keTalAka jinezvaroe cakravartInAM pada bhogavI hajAro rANIonI vacceya rahIne udayamAna karmone khArIja (khatama) karI nirALA thaI punaH sAdhanA kSetramAM joDAyA, ane AvA devAdhidevane te riddhi-siddhimaya jIvana baMdhanakartA na nIvaDyuM. A baMne bhUmikAmAM mukhya vastu che maithunabhAvonI ugratAthI nirlipta rahevuM ane koI prakAranAM maithuna saMbaMdhI pariSaha AvA mahAna AtmAone satAvI zakatA nathI. samaya para badhuM arihaMta vaMdanAvalI) - 4 * * * * * 30 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAma barAbara thaI jAya che. eTale ahIM kavi baMne prakAranI bhUmikAne dRSTigata rAkhI arihaMtabhAgavaMtone vAMdI rahyA che. ane kahe che ke - maithuna pariSaha tamane satAvato nathI, ane bhogakarma svayaM kharI paDe tyAM sudhI nirlipta rahI pote AtmAmAM jAgRta che. ane arihaMta bhAvone varelA che.' baMne rIte brahmacaryanA siddhAMtanI sthApanA karI mULabhUta brahmasvarUpa evo AtmA te ja sAdhya che, ane badhI kriyAo AtmAnI zuddhatAmAM parisamApta thAya che, teo udghoSa karI eka rAjamArga sthApI rahyA che. te arihaMtone kavi ananya bhAvathI vaMdana karI pAMca aMga jhUkI gayA hoya te rIte namaskAramAM tatUpa thaI gayA che. (38 : arihaMta vaMdanAvalI) Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-13 "mUccha nathI pAmyA manujanA pAMca bhede bhogamAM, utkRSTa jenI rAjyanItithI prajA sukha cenamAM; vaLI zuddha adhyavasAyathI je lIna che nija bhAvamAM, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 13 devAdhideva phakta potAnuM ja AtmakalyANa karI gayA che, te mAnyatAnuM kavi khaMDana karI tIrthakaranA jIvananAM baMne pAsAM ujAgara kare che. prathama mAnavajIvanamAM potAnI zaktino upayoga karI devAdhideva su-zAsananI sthApanA kare che. udAharaNarUpe bhagavAna RSabhadeve samagra gRhanIti ane rAjanItinuM nirmANa karyuM. ahIM mukhya prazna e che ke - bhAratavarSanA rAjAnI nItino mukhya AdhAra tenA sadAcAra che. je rAjA sadAcArI hoya, jIvana pavitra hoya, bhogomAM mUcchita na hoya, te janatAne pUrNa sukha ApI zake che. vartamAnamAM paNa rAjanetAo mATe A siddhAMta lAgu paDe che. ethI ja kavi prathama paMktimAM kahe che ke - "pAMca prakAranA bhogomAM mUcchita thayA vinA arihaMtoe rAjanItinI lagAma saMbhALI hatI ane janatAne sukha pamADI yogya vyaktine uttarAdhikArI banAvI svayaM jJAnanA ane tyAganA mArgamAM AgaLa vadhyA hatA. Ama sAdhanAnI traNa bhUmikA spaSTa thAya che - (1) bhogomAM mUcchita na thavuM. (2) sadAcAranuM pAlana karI zuddha zAsana karavuM. | (3) aMte teno paNa tyAga karI mohamAyAthI nIkaLI AtmasvarUpamAM sthira thavuM ane arihaMtapada meLavI siddhapadane varavAnI taiyArI karavI. ne ahIM kavirAja traNe bhUmikAne suMdara rIte sparza karI muktimArgano ullekha karI A mArgane varelA evA arihaMta bhagavaMtone vaMdana karI gauravano anubhava karI rahyA che. jo ke A trIjI bhUmikAmAM praveza karyA pachI paNa mohanIya kaSAyanA pAtaLA udayabhAvo adhyAvasAyarUpe bAramA guNasthAna sudhI astitva dharAve che. paraMtu arihaMtabhagavaMto siddhajJAnanI dhArAthI ke adhyavasAyone udaya bhAvamAM sImita rAkhI tenA rasamAM jarA paNa vRddhi na thAya te rIte viryano saMyama rAkhI svataH udayabhAvo jema vRkSanAM pILAM pAMdaDAM kharI paDe tema kharI paDe che. udayabhAvo hovA chatAM te zuddha paryAyane prApta thayelA pavitra AtmAo udayAdhIna thatA nathI, tethI kavirAja A AdhyAtmika pariNatino ghaTasphoTa karyo che. arihaMta vaMdanAvalI 0939 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (gAthA-14)"pAmyA svayaM saMbuddha pada je sahaja vara virAgavaMta, ne deva lokAMtika dhaNI bhakti thakI karatA nayana; > jene namI kRtArtha banatA, cAra gatinA jIvagaNa, evA prabhu arihaMtane, paMcAMga bhAve huM namuM." 14 devAdhidevanI uccakoTinI sAMsArika dazAnuM varNana karyA pachI teo bhAvamAM arihaMta hovA chatAM dravya-bhAve dIkSita thaI punaH zAsananI sthApanA kare che. caturvidha saMghanI vidhivat sthApanA karI teo dharmacakrI bane che. A badhI kriyA svAbhAvika karmamAM goThavAyelI che. kAraNa ke arihaMtono AtmA svayaM saMbuddha hoya che. vastutaH temane koI bAhya preraNAnI AvazyakatA nathI, paraMtu jIva vyavahAra pramANe lokAMtika deva AvIne bhagavAnane bhaktipUrvaka zAsananI sthApanA mATe tyAgamArga grahaNa karI tIrthaMkarapadane zobhAve tevI maMgalamaya prArthanA kare che. kharuM pUcho to bAhya ane AtyaMtara bhAvo suMdara sumeLa pAmI svataH nimitta - naimitika bhAvathI pariNata thAya che. ane devatAo je kAMI vyavahAra kare che te nirahaMkArabhAve rahI bhaktibhAvathI kare che. eTale te devo paNa dhanya banatA hoya che. ane A prArthanA karanArA devo sAmAnya devo karatAM AdhyAtmika dRSTie ghaNA ucca koTinA devo che. samyakdaSTi to hoya che. uparAMta paritasaMsArI paNa hoya che. ane nikaTa bhaviSyamAM mokSanI upalabdhi thAya tevA alpakAlIna karmanI sthitivALA hoya che. Ama svayaM saMbuddha tIrthaMkara bhagavAna lokAMtika devonA maMgalamaya zabdomAM Adara karI jyAre tyAgamArgamAM pagaluM bhare che, tyAre gagana jayanAdathI gAjatuM hoya che. vItarAga bhAvano eka navo udghoSa thAya che. A badho bAhya ADaMbara ke devAdhidevano mahimA ke temanA atizayo vyartha hotA nathI, paraMtu temAM badhI gatinA jIvone dharmapreraNA maLe, ahaMkArI jIvonA ahaMkArano nAtha thAya, mAyAthI jIvonI mAyA gaLI jAya ane krodhakaSAyathI saMtapta jIvo kSamA rasane vare che ane prabhuno vaibhava joI rAjAone paNa potAnA rAjyano lobha tUTI jAya, tiryaMca gatimAM rahelA saMzI paMcendriya jIvo paNa pUrvanA saMskArone jAgRta karI svataH bhaktiyogamAM joDAya tevI adbhutalIlA pragaTa thAya che. tethI kavi ahIM prabhunA tyAgamArgano mahimA batAvatA cAregatinA jIvonuM kalyANa thAya che te bhAvane dRSTigata rAkhI prabhuno virATa vaibhava nihALI paMcAMgabhAve arihaMtone vaMdanA karatA jANe pote lokAMtika devonI sAthe UbhA hoya tevo bhAva pragaTa karI rahyA che. arihaMta vaMdanAvalI 40 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-15 "Avo padhAro iSTa vastu pAmavA naranArIo, 1 e ghoSaNAthI arpatA sAMvatsarika mahAdAnane; ne chedatA dAridraya saunuM, dAnanA mahA kalpathI, evA prabhu arihaMtane, paMcAMga bhAve huM namuM." 15 ApaNe tyAM dAnanI je prakriyA che te be prakAra che - (1) icchApUrvaka thatuM dAna (2) sahajabhAve thatuM dAna. have e trIjo prakAra gaNIe to prakRtithI thatuM mahAdAna, kharekhara je gRhastho che te icchApUrvaka dAna kare che. paraMtu tyAgI saMto ane tyAMthI AgaLa vadhelA arihaMta AtmAo ane tethI vizeSa devAdhidevo zuM A badhA dAnanA bhAgI che ? to ahIM AcAryo javAba Ape che ke - 'A bhagavaMto icchApUrvaka dAna karatA nathI. paraMtu anAyAsa tenA saMparkamAM AvanAra tenI bhakti karanArA jIvo sahaja temanA puNya-pratApathI yogya dAna maLatuM rahe che. vastutaH keTalAka mahAtmAoe Ane dAna paNa kahyuM nathI, paraMtu temanA puNya-pratApathI sahaja upakAranA pravAho cAlatA rahe che. jema puSya te sugaMdhanuM dAna karatuM nathI, paraMtu puruSa pAse janAra avazya sugaMdha meLave che. juo ! ahIM paNa A paMdaramI kaDImAM bhaktakavi mahAtmA A prabhunA vizeSa dAnAdi atizayano khyAla Ape che. ane teo dIkSita thayA pahelAM jema megha vRSTi kare tema varSIdAna kare che. parigrahanI arpaNatA aparigrahanI bhAvanAthI abhivyakta thAya che. prabhunA atizayanA kAraNe sahaja prAkRtika ghoSaNA thatI rahe che. janasamUhane mAno potAnA du:khanuM nivAraNa karavA mATe AmaMtrita kare che. je je A ghoSaNAnA bhAgI bane che, teo potAnA du:kha dAridracathI mukta thaI sahaja prabhunA kRpApAtra bane che. ahIM prabhu dAnanI icchAthI dAna nathI karI rahyA, chatAM paNa temano dAnano pravAha pratyakSa rUpe dekhAya che. lAkho nara-nArIo mahAdAnI rUpe prabhune vAMde che, namana kare che, to kavirAja paNa e ja pratyakSa bhAvane grahaNa karI dAnarUpI prabhunuM Adarza citra UMcuM karI paMcAMgabhAve vaMdana karI pote paNa prabhunA dAnanA pAtra banyA hoya tevo ahobhAva pragaTa kare che. vastutaH dhArmika sAdhanAo sAthe paropakAranI puNyamaya sAMkaLa joDAyelI che. keTalAka adUradarzI vivecako puNyane baMdhananuM kAraNa mAnI arihaMta vaMdanAvalI 41 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jANe puNyano paraheja karatA hoya ane puNyakArya te dharma nathI tevuM sAbita karavA mathe che. jyAre sAco Adarza e che ke dharmasAdhanA svayaM puNyamaya che. jyAre sAdhaka AtmaniSTha bane che tyAre bAkInA yogo svataH puNya prakRti yukta thaI jAya che. puNya pravRttine dharmathI chUTo pADavAnI eka ghelachA che. jo paropakAra na hoya to te sAdhanA dharmamaya banatI nathI. ThIka che ke koI ahaMkArayukta jJAnarahita avasthAmAM paropakArane ja sAdhanA mAnI tenA ahaMkAranuM sevana kare to te pravRtti icchanIya na gaNAya. jo ke tyAM paNa paropakAra dUSita nathI paraMtu ahaMkAra ja dUSita che. jyAM sudhI jIvAtmA dehathI mukta thaI ayogI avasthAne prApta kare tyAM sudhI tenA samagra yogo puNyanuM bhAjana banI upakArazIla banI rahe che. tethI ahIM kavi AvA arihaMtanA AtmAne vaMdana karatA temanI dAnazIlatAno AbhAsa Ape che. astu. (42 X arihaMta vaMdanAvalI Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ giAthA-1)"dIkSA taNo abhiSeka jeno yojatA indro maLI, zibikA svarUpe vimAnamAM, birAjatA bhagavaMtIthI; azokapujAga tilaka caMpA, vRkSa zobhita vanamahIM, evA prabhu arihaMtane, paMcAMga bhAve huM namuM" 16 paMdaramI gAthAmAM prabhunI dAnazIlatAno mahimA gAyA pachI ema na samajAya ke dAnazIlatAthI ja temano tyAgamArga prazasta thaI rahyo che. tyAgamArgano eka taMbha dAnazIlatA che, jyAre bAkIno mahAbhiniSkamaNane sAmAnyajano ke rAjAmahArAjA saMbhALI zake tevuM kavine jaNAtuM nathI. tethI A abhiniSkamaNanA adhiSThAtA tarIke indrane upasthita kare che. devarAja indra jyAM svayaM upasthita hoya ane tenI divyaprabhA vaDe icchAmAtrathI badhA bhavya kalpa nirmANa thatA hoya, temAM zuM maNA rahe che? ahIM paNa zakendra Adi indro svayaM upasthita rahI zibikAnuM nirmANa kare che. sAdhAraNa mAnasikatA evI hoya che ke je vastuno tyAga karavAno hoya teno vaibhava pUrvazreNImAM pragaTa karI tyAganA mahimAne opa caDAvavAmAM Ave che. jaina paraMparAmAM arihaMta ane devAdhideva dIkSita thayA pachI padayAtrAnA ja adhikArI che. sarvathA vAhanano tyAga thAya che. A padayAtrAnI bhavya bhAvanA jaina tyAgI saMtomAM astitva dharAve che. ahIM paNa juo ! prabhu have koI prakAranI zibikA ityAdi pAlakhIno upayoga karavAnA nathI, eTale indrAdi deva dIkSAnA pUrvasamayamAM prabhune zibikAmAM ja besADI tene devavimAnanI kalAyukta bhAvanA arpaNa karI tene upADavAno lahAvo le che. ane jyAre prabhu dedIpyamAna zibikAmAM birAjamAna thAya che tyAre trilokInAtha sahunA hRdayane AkarSita karI jyAre zibikAno parityAga karI nIce Utaraze tyAre punaH kevA harSonmAdanA pAtra thaze te zabdAtIta avasthA che. haju kavi zibikAmAM prabhune besADI abhiniSkramaNanA niSkarTakamArga para ArUDha thaI eka evA biMdu para laI jaI rahyA che, jyAM sarvathA vaibhavano tyAga thaze. A kendra biMdu te vanavATikA che. AdikAlathI paraMparA evI che ke tyAga karavA mATe vanavibhAgane ja pasaMda karavAmAM AvyA che. udyAna ane vanamAM pahoMcyA pachI vanane ja Azraya mAnI kyUla Azrayano tyAga karavAmAM Ave che. Avo jyAM tyAga thato hoya tyAM vanavATikAmAM azoka e pradhAnapade vRkSarAja tarIke potAnuM sthAna dIpAve che. azoka e vRkSono rAjA che. jyAM jyAM prabhunA samozaraNa thAya che tyAM tyAM azokano ja ullekha che. "azoka" zabda paNa dharmamaya bhAve pragaTa kare che. "zoka rahita" zokAtIta azoka jema vItarAga arihaMta vaMdanAvalI 02663 43 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabda che tema vItazoka paNa che ane vItazoka te ja azoka che. bhAva arthamAM zokarahita jene kazo abhAva nathI tevA zuddha Atmadravyane vItazoka kahevAmAM AvyuM che. arthAt Atmadravya svayaM azoka che. A azokabhAvane mUrtirUpa ApanAruM je eka vRkSa che, tene paNa azoka kahyuM che. je karamAtuM nathI, sUkAtuM nathI, sadA lIluMchama rahe che te azoka che. jene phaLaphUlanI darakAra nathI, paraMtu svayaM paripUrNa che te azoka che. prabhunI zibikA AvA azokavanamAM UbhI rahe ane tyAM zibikAno tyAga thAya tenA sAkSIrUpe azokavRkSa. A tyAgabhAvane anumodana Ape te kharekhara Azcaryajanaka, AnaMdadAyaka, mohavidAraka avasthA che. IndrAdi devo A kendra sudhI prabhune pahoMcADI pAchA vaLaze. paraMtu te vanamAM azokanAM sahayogI evA bIjAM vRkSo paNa che. jemAM kavie caMpA, tilaka vRkSano tathA sopArIno ullekha karyo che. A badhAM vRkSo paNa potAnA nAmane sArthaka kare tevA bhAvaguNothI paripUrNa che. caMpAnA vRkSa pAse bhramara thaI zakato nathI, jo jAya to mUcchita thaIne jamIna upara DhaLI paDe che to kharekhara A caMpA tIvrajJAnanI lahera che. eka prakAranI abhuta jyoti che jyAM mahorUpI bhramara jaI caDe to mUcchita thaIne pAcho paDe che. e ja rIte sopArInuM vRkSa kharekhara potAnA kAThinyaguNathI svAdayukta banI puNyabhAvane pragaTa kare che. arthAt potAnA guNane jALavI rAkhI anya guNothI nirlipta rahI eka adbhuta sthAna dharAve che. e ja rIte tilakavala paNa auSadhimaya hovAthI tenA alaga-alaga aMga bhinna bhinna prakAranA rogonuM nivAraNa kare che. AyurvedamAM tilaka sthAna pradhAna che. te ja rIte sAdhaka vyakti koIpaNa AdhyAtmika doSarUpI roganuM nivAraNa karavA mATe pratyeka bhAvamAM pratikAra mATe samartha hoya che. sAdhakanI eka paNa nabaLI kaDI bAkInI anya uttama guNonI hRAsa karI nAMkhe che, mATe badhA durgaNono sAmano karI zake tevI sAdhanA ja chidrarahita ghaDA jevI uttama jJAnarUpI jaLane dhAraNa karI zake che. prabhu AvA kendrasthAnamAM pahoMcyA che, jyAM devatAo parAvartana thaze ane A badhAM vRkSo saharSa prabhunuM svAgata karI dhanya banI jAya che, ane temAM rahelA ekendriyAdi jIva sahaja haNukarmI banI uttama gati prApta karI zake tevA bhAgyavAna banI zake che. dhanya che prabhunA tyAgabhAvanA kendra biMdune. ahIM kavirAja svayaM e vananA vRkSa banI jANe pAMca aMgarUpI zAkhAothI jhakIne laLIlaLIne vaMdana karI rahyA che. 44 ********** arihaMta vaMdanAvalI) Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (gAthA-10)"zrI vajraghara indre racelA, bhavya Asana upare, besI alaMkAro tyaje, dIkSA samaya bhagavaMta je; je paMcamuSTi loca karatAM, keza vibhu nija kara vaDe, evA prabhu arihaMtane, paMcAMga bhAve huM namuM." 10 jainAcAra mULamAM tyAgathI ja suzobhita thayelo che. tyAga e jaina dharmano prANa che. game tevA vaibhava hoya, paraMtu A vaibhavano tyAga thAya athavA koI parAkramI jIva tyAga kare, to teno vaibhava paNa baMdhananuM kAraNa banato nathI ane tyAganA alaMkAra rUpe zobhAyamAna banI jAya che. sAra e thayo ke vaibhavano tyAga, parigrahano tyAga athavA sukhazayyAno tyAga e sAdhanAnA pAyArUpe tyAgamArgamAM opa caDAve che. juo ahIM sattaramI kaDImAM kavirAja svayaM paMcamuSThi locanI vivecanA karatA kahe che ke - "prabhue potAnA rAjasiMhAsana to choDyA che, paraMtu indra vagereno kema jANe moha pUro na thayo hoya tema prabhune potAnI divya zakti vaDe racelA siMhAsana upara besavAnI vinaMtI karyA pachI saMtoSano anubhava karatA prabhunI badhI tyAga kriyAonuM nirIkSaNa kare che. zarIranI zobhA mATe je je alaMkAro A puNyazALI AtmAoe dhAraNa karyA hatA te kramazaH eka pachI eka utArIne chevaTe vastrano paNa tyAga karI sarvathA nivAraNa banI digaMbara avasthAne dhAraNa karI je keza-kalApanI dAsa-dAsIoe ane kalAkAroe mardana karI sajAvaTa karI hatI, tevA atipriya keza-samUhane potAnI anaMta zaktinA baLe paMcamuSTi dvArA loca karIne kezamohathI paNa nirALA thaI AgAra dharmathI aNagAra dharma tarapha vALI rahyA che. ane muMDe bhavitAno adbhuta jANe nATAraMbha thaI rahyo hoya tema badhAnI AMkhamAM azrudhArA vahe che. ane have rAja rUpa badalIne aNagAra rUpane varelA evA arihaMta devone kavi jANe sAkSAt mahotsavamAM upasthita hoya te rIte paMcAMgabhAve vaMdana karI rahyA che. phakta pote ja vaMdana kare che evuM nahi paNa A vaMdanAdika bhAvothI lAkho-karoDo mANasone vaMdanAmAM pravartana kare che. A kaDImAM paMcamuSThi loca e mukhya tattva che. loca zA mATe e eka gUDha prazna che. zuM kezalocano koI AdhyAtmika bhAva ke kAMI AdhyAtmika tAtparya rahelo che ? zuM dravya zarIrane A rIte pIDA pahoMcADavI te dharmane anukULa (arihaMta vaMdanAvalI) 45 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ? locanI kriyAmAM A badhA prazno samAyelA che. jeno saTika uttara maLavo durlabha che. paraMtu eka ja vAta mahattvapUrNa che ke jJAnI dehane ane AtmAne alaga mAne che ane sarvathA bhinna che tevuM kahe che. paNa A vANInA zabdo kriyAtmaka nathI hotA tyAM sudhI deha - AtmAnA bheda pratyakSa thato nathI. loca e eka kaThina kriyA che ke jemAM jIva daDhapaNe samajI zake ke AtmA bhinna che, ane zarIra bhinna che, te vAtano svayaM sAkSAtkAra kare ane potAnA manane sthira karavA mATe loca e eka kasoTIrUpa banI jAya. ane dehanA koIpaNa aMgo pratye mamatA na rahe ke tene saMbhALavAnI prakriyA na rahe te mATe loca ghaNo ja upakArI tyAga che. dehane pIDA ApavI te sAkSAt adharma thAya, paraMtu ahIM A sAkSAt adharmano prazna udbhavato nathI. kAraNa ke te zarIrano eka nirjIva aMza che. chatAM Ano vAstavika uttara to jJAnI ja ApI zake. devAdhideva svayaM paMcamuSThi loca kare che, tethI jaina paraMparAmAM A tyAgavidhi e eka mahattvapUrNa aMga banI atyAra sudhI astitvamAM che. ane karoDokaroDo saMtoe temanuM AcaraNa kareluM che. ane A mahAtyAganA mULamAM devAdhidevanA paMcamuSThi loca mukhya preraka tattva che. paMcamukhinI bhAvAtmaka vyAkhyA to jo UMDAIthI karavAmAM Ave to jema kezanA mULa zarIramAM joDAyelA che ane kAzmaNa zarIra anAdi kALathI A karmarUpa kezonuM utpAdana karatuM rahe che, ane kheDUta jema kSetravizuddhi karI phAlatuM ghAsa ane kaMTakanAM mULiyAM ukheDI zuddha khetIne vikAsa pAmavAmAM anukULatA UbhI kare che, tema jIva parAkrama karI keza-kalAparUpI karmanAM mULa ukheDI kArmaNa kSetranuM zarIra zuddha kare ane temAM jo puNyanAM bIja vikAsa pAme to A puNyatattva tIrthakarapada sudhI pahoMcADavAmAM pUrNa sahayogI bane che. eka prakAre khUba ja sAro pAka Ave che. paraMtu AvA keza-kalApa rUpI karmano upADatI vakhate jIva jo kaSTa bhogavavA taiyAra na thAya to tenI khetI barAbara thatI nathI. parAkrama vaDe duHkhane sahana karIne paNa keza-kalApane ukheDI nAkhe to kezaloca karyo sArthaka che, nahitara AvA ghaNA dravya-loca karyA chatAM jIva kalyANa prApta karI zakyo nathI. paMcamuSThi e paMcAMgayoganI sUcanA Ape che. tene paMhamahAvrata gaNo ke paMcendriyane saMyama gaNo ke paMcadizAmAM vahetA vaMdanA pravAhone gaNo tenI sUcanA paMcamuThithI maLI rahe (46 ******** * * arihaMta vaMdanAvalI) Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. muSTi e eka prakAranI pakaDa che. koI kAma DhIlA hAthe thaI zakatuM nathI, thAya to temAM raMga Avato nathI. paraMtu jyAre vyakti muThThI vALIne daDhatApUrvaka joDAya che tyAre teno saMkalpasiddha thAya che. ATalI vyAkhyAthI samajI zakAze ke loca zA mATe ? paMca zA mATe ? muddhi zA mATe ? TUMkamAM, A kezalocanI vyAkhyA karI che teno vistAra to ghaNo ja gahana che ane vyApaka che kAvyamAM kavirAje paMcamuSThino ullekha karIne prabhunA tyAgamArga para kaLaza caDAvyo che. tathA dravya ane bhAva evI baMne kaDIno sumeLa karI jainAcAranI A sthUla paraMparAne paNa nyAya Apyo che. ane bhAva paraMparAnuM darzana karAvyuM che. ane tyArabAda teo arihaMtone vAMdI rahyA che eTale temanA paMcAMgabhAve vaMdana paNa evA ja mahattvapUrNa banI rahe che. magAma nA arihaMta vaMdanAvalI xx x 40 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-18 "lokAgraMgata bhagavaMta sarva siddhane vaMdana kare, sAvadha saghaLA pApayogonA kare paccakkhANane; je jJAna, darzana ne mahAcAritra ratnatrayI grahe; evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 18 dravyabhAve mahAbhiniSkramaNa karI prabhue vastrAdi alaMkArono tyAga karyo te dravyatyAga che. have prabhu vidhivat bhAvatyAgamAM praveza karI mana-vacanakAyAnA saMkalpa sAthe eka prakAre sAMsArika bhAvanAmAM pratyAkhyAna kare che. koIpaNa tyAga letI vakhate be mukhya tattvonI upasthiti jarUrI che. temanI vaMdanA anumati ke AjJA e Avazyaka che. gurupada ke koI uttama padane vAMdhA vagara karelo tyAga te tyAga hovA chatAM parityAga nathI, kAraNa ke tyAganI pUrvamAM ahaMkAra choDavo te ja mukhya tattva che. jyAre devAdhidevo tyAga kare che tyAre teone mATe vaMdanIya tattva koNa che ? te sahaja prazna udbhave che. ane e ja rIte gurupade koI che ke kema ? e prazna paNa rahI jAya che. astu.. ahIM paraMparA pramANe devAdhidevo siddhane namaskAra kare che ane kavirAje te ja vAtano svIkAra karIne arihaMto vinayazIla banI siddhatvane sanmukha rAkhI vaMdanIya bhAve praNAma karI temanI AjJA meLave che. evI paNa paraMparA che ke devAdhidevo dIkSA letI vakhate siddha bhagavAnanI sAthe 'namo siddhAya namo saMghAya' evuM uccAraNa karI zrIsaMghane namaskAra kare che. astu... siddha bhagavAnane namaskAra karyA pachI arihaMto sarva prathama avrata sAvadhayoga tathA azubhayogono tyAga karavA mATe tenuM nivAraNa kare che. ane manomana mAnasika saMkalpayukta vrata grahaNa kare che. A vrata navakoTie hoya temAM zaMkA nathI. ane pariNAme teo ratnatrayanA dhAraka bane che. kSAyika samakita jevA zreSTha samyakdarzana tathA samyakdarzanane AdhAre pariNAma pAmatuM samyajJAna temAM joDAya che ane baMnenA pratApe samyakcAritrano udbhava thAya che. jo ke A ratnatrayanA mULamAM ucca koTinA viryaMtarAyanA kSayopazamathI udbhavela parAkramane mULa tattva che, ane arihaMto cAritra grahaNamAM adbhuta parAkrama dAkhavIne jarApaNa potAnAM vratomAM khaMDana na thAya teno satata upayoga rAkhe che. ahIM mahattvapUrNa vAta e che ke A gAthAmAM nivRtti ane arihaMta vaMdanAvalI 4. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vajradhara indre zailA, bhavya Asana upare, besI alaMkAro tyaje, dIkSA samaya bhagavaMta je je ci sRSTi lonca karatA, deza vibhu nija karavahe evA prabhu ahitane, paMcAMga bhAve huM namuM, (c) Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lokogragata bhagavaMta sarve siddhane vaMdana kare sAvadya saghaLA pApayogInA kare paccakhANano; je jJAna darzana ne mahAcAritra ratnatrayI grahe, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM. 18 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirmalavipulamati manaphpharyava, zona saha je dIpatI, je paMcasamiti guNitrayanI, rayaNamALA dhAratA zilyathI jai zramaNa suMdara, dharmanuM pAlana kare, evI prabhu arihaMtane, paMcAMga bhAve huM namuM. 19 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puSkara milana paDhAnI, bhAMti nahIM lepAya je, te jIvanI mAphaka apratihata varagatie vicareka AkAzanI jainirAlaMbana, guNa thakI jai opatA, evA prabhu arihaMtane paMcAMgA bhAve huM namuM 27 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dI ne aaita vAyu samUhanI, jemajeha nibaMdha che, saMgopitAMgopAMga jenAM gupta indriya deha che; nisaMgatA ya vihaMgazI, jeno amulakha guNa che, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM nameM. 21 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAraNDa pakSI khaLItaNA varazRMga jaivA, bhAvathI ekAkI je, bhAraMDapaMkhI sArikhA, guNavAna ne apramatta che; vratabhAra vahetA varavRSabhanI, jaimarjaha samartha che, evA prabhu arihaMtajo, paMcama bhAve huM namuM. 22 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuMjarasamo zUravIra jai che, siMhasamanirbhaya vaLI, zaibhIratI sAgara samI, jainA hRdayane che varI; jainA svabhAve saumyatA che, pUrNimAnA caMdrano. evA prabhu arihaMtane, paMcAMga bhAve huM namuM. 29 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ananta jJAna AkAza bhUSaNa sUrya jevA, pitA tapatejathI, vaLI pUratA digaMtane, karuNA upekSA maitrIthI, harakhAvatA je vizvane, muditAtaNA saMdezathI evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM. 24 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je zaradaRtunA jaLasamA, nirmaLa manobhAvo vaDe, upakAra kAja vihAra karatA je vibhinna sthaLo vize; jenI sahanazakti samIpe, pRthvI paNa jhAMkhI paDe, evA prabhu arihaMtane, paMcAMga bhAve huM namuM. 25 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahupuNyano jyAM udaya che, evA bhaviSnA dvArane, pAvana kare bhagavaMta nija tapa, chaTTa aTTamapAraNe; svIkAratA AhAra tAlIsa, doSa vihIna che, evA prabhu arihaMtane, paMcAMga bhAve huM namuM. 24 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nI upavAsa mAsakSamaNa samA, tapa AkarA tapatA vibhu, vIrAsAdi Asane sthiratA dhare jaLanA prabhu; bAvIsa pariSadane satA, khUba ja addabhuta vibhu, evA prabhu arihaMtane, paMcAMga bhAve huM namuM. 27 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kevala darzana mehanIya D vItarAga bhAva zukla dhyAna zuddha cAritra guNa sthAna ArohaNa pika kara ananta zakti bAhya atyaMtara badhA parigrahathakI je mukta che, pratimAvahana vaLI zukladhyAne, je sadAya nimagna che; je kSapakazreNI prApta karatA, mohamalla vidArIne, evA prabhu arihaMtane, paMcAMga bhAve huM namuM. 28 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je pUrNa kevaLajJAna, lI kAlIznI ajavALatuM jainA mahAsAmarthya kirI, pAra kI vAva pAmatuM e prApta jeNe cAra ghAtI, mane chekI karyuM evI prabhu arihaMtane, paMcanA bhAve huM jANuM. 29 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ logapaIvANaM je rajata sonA ne anupama, ratnanA traNa gaDhamahIM, suvarNanAM nava palAmAM, padakamalane sthApana karI; cAre dizA mukhe cAra cAra, sihAsane je zobhatI, evA prabhu arihaMtana, paMcAga bhAve huM namuM, uO Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAM chatrI suMdara ujvala, zobhI rahyA zira upare, ne devadevI ne cIma, vIMjhatI karavaya vaDe; lAdeza guNo vara devavRkSA, azokathI ye pUjAya che, evI prabhu arihaMtane, paMcAMga bhAve huM namuM, 41 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahIsUrya samatolvI zobhe, dharma samIpamAM bhArmala prabhupIthI, AvA prasArI sthita comera januM pramANa puSpI, artha Aina ApatI, evA prabhu arihaMtano paMcAMgA bhAve huM varNa, Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravRtti baMne pAsAMnuM digdarzana che. jaina ArAdhanAne nivRttipradhAna arthAt azubha tattvonuM vilaya karyA pachI ja jJAnAdi svabhAva tattvano vikAsa tema mAne che amaMgala tattvonI hAjarImAM maMgala tattvonuM AcaraNa karavAnI vAta te eka prakArano ADaMbara che, tarkayukta paNa nathI. kavie ahIM arihaMtone vaMdana karyA pahelAM temanI mahAnivRtti ane mahAjJAna A baMne bhAvone dRDhatApUrvaka vAMdho che ane pote ja paMcAMga bhAve vaMdanA kare che. temAM prabhuno saMyama cAritra e mukhya vaMdanAno AdhAra che tema jaNAvIne vaMdana kare che. jainadarzana guNayukta ArAdhanAne ja vaMdanIya mAnI vyaktino AdhAra paNa tenA guNo ja che, ane guNone AdhAre vyakti pUjanIya che evuM sthApita kare che. Ama kavi tattvanI vAta karyA pachI arihaMtone vaMdana karI jANe pote amRtapAna karyuM hoya tevo saMtoSa anubhave che. arihaMta vaMdanAvalI 49 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-19]"nirmala vipulamati mana:paryavajJAna saha je dIpanA, je paMca samiti guptivyacanI racaNamALA dhAratA; daza bhedathI je zramaNa suMdara dharmanuM pAlana kare, evA prabhu arihaMtane paMcAMga. bhAve huM namuM." 19 devAdhideva tIrthakara devone chaghastha avasthAmAM traNa jJAna hoya che, paraMtu dIkSA letAMnI sAthe ja mana:paryavajJAnano udaya thAya che. arthAt vipulamati nAmanuM zreSTha mana:paryavajJAna khIlI UThe che. ane teo potAnA mana sivAya paNa bIjA anya saMjJI paMcendriya jIvonA manobhAvane sAkAra rUpe nihALI zake che. tethI koIpaNa jIva pratye rAga-dveSa zamI jAya che, ane je jIvo karmAdhIna che, tenA pratye karuNA janme che. ane je jIvo manoyoga dvArA saMyama rAkhI zAMti jALavatA hoya tenA pratye prabhuno sahaja anugraha thAya che. A ja rIte mana:paryavajJAna prabhunI zobhAmAM vRddhi to kare ja che, paNa sAthe sAthe AtmazAMtimAM eka kadamano (pagalAno) vadhAro kare che. dIkSAno mArga ja evo che ke jemAM samiti ane gupti e be sAdhanAnI mukhya pAMkho che. A baMne pado para gaMbhIra vivaraNa karI zakIe chIe, paNa ahIM TUMkamAM e kahevAnuM che ke zarIranI mukhya pAMca kriyAo jemAM bolavAnI, cAlavAnI koI padArthane sparza karI levo - mUkavo tevI levAmUkavAnI kriyA e rIte AhAra-nihAranI kriyA - A pAMca kriyAmAM mAnavazarIranuM samagra yaMtra ke taMtra goThavAyeluM che. jo A pAMceya kriyAo asaMyamita bhAvathI thAya to zarIrane hAnikAraka nIvaDe che. paraMtu sAdhanAmAM paNa A bAdhA UbhI kare che. eTale A badhI kriyAnuM niyaMtraNa karavuM ane samyaka prakAre temAM vyavahAra karavo te samiti che. paraMtu vinA prayojana mana-vacanavANInI kriyAone zAMta rAkhavI te gupti che. eTale ke zAstrakAroe A baMnene aSTapravacana mAtA kahelI che. samagra saMyamajIvana AnA para AdhArita che. astu. devAdhidevo svayaM A aSTa pravacana mAtAnuM AcaraNa karIne tyAgamArgano zreSTha namUno utpanna kare che. jo ke AvA uttama puruSonI to pAMca indriyo tathA samagra kAyAdi yoga svataH niyaMtrita hoya che. samyaphabhAve saMcAlita thAya che. paraMtu teo A aSTapravacana mAtAnuM pAlana karIne potAnA 50 **** ** arihaMta vaMdanAvalI) Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Q AcaraNathI ja sAdhanAno mArga sthApita karI Adarza pUro pADe che. ane je atyAra sudhI jaina paraMparAomAM spaSTarUpe jaLavAI rahyo che. A uparAMta paNa jainaAcAranA khAsa karIne sAdhu-sAdhvInA niyamanAM je vidhi-vidhAno che, tenuM devAdhidevo yathArtha bhAve pAlana karI hajAro sAdhu-saMtone te mArga para cAlavAnI svayaMpAlita preraNA Ape che. jethI ja kavirAje ahIM sAmAnya munivaronA AcAra-vicArane tIrthaMkara devAdhidevonA sahaja udbhavatA zuddha AcAra rUpe varNavIne teo svayaM kriyA pALIne paLAve che, tevo Adarza abhivyakta karyo che. anyathA 'paropadeze pAMDityam'no doSa samAjamAM prasiddha che. paraMtu ahIM devAdhidevonI ImAnadArI bharelI dhikatI peDhI che, jemAM svayaM pote badhA AdarzonuM pAlana karI vizvane ucca koTinA saMyama-niyamanA Adarzono anubhava karAve che. tethI ahIM kavi A AdarzabhAvane manamAM rAkhI arihaMtonI mahAnatAne biradAvI jANe pote eka-eka samitine eka-eka aMgathI namaskAra karatA hoya tema paMcAMgabhAve prabhunI pAMce samitione arihaMtarUpe vaMdana karI dhanya banI gayA che. arihaMta vaMdanAvalI 51 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-20]"pukkara kamalanA patranI bhAMti nahi lepAya che, ne jIvanI mAphaka apratihata varagatie vicara; AkAzanI jema nirAvalaMbana guNa thakI je opatA, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 20 " devAdhideva tIrthakarapada prApta karyA pachI mahAna riddhi-siddhine vare che, ane samavasaraNa Adi teno vaibhava bhavya pragaTa thAya che. je rAjA-mahArAjA ane cakravartIonA vaibhavane paNa jhAMkho pADe che. A badhuM hovA chatAM prabhu temAM kevA nirlipta che, tenI sAmAnya vizva prasiddha upamAthI kavi spaSTatA kare che. sAhitya kSetramAM prasiddha che ke taLAvamAM rahelA kamaladala arthAt kamaLapuSpanAM pAMdaDAMo jarA paNa pANIthI ke bIjA gaMdA padArthathI lepAyamAna thatA nathI. nirlipta rahe che. ane e ja rIte jainadarzananA sUkSma gaNitamAM jIva dravya gatine apratihata mAnI che, arthAta tenI gatine koI rokI zakatuM nathI ane jIvane potAnA karma pramANe jyAM-jyAM javAnuM hoya ke AvavAnuM hoya, utpanna thavAnuM hoya ke zruta thavAnuM hoya, tenuM koI ullaMghana karI zakatuM nathI. arthAt svataMtrabhAve vicaraNa kare che. ane ethI paNa AgaLa cAlIne AkAzanI upamA ApavAmAM Ave che ke AkAzamAM badhA bhAvo bharelA che, chatAM AkAza koIthI lepAyamAna thatuM nathI. badhA padArtho AkAzanuM avalaMbana kare che, paraMtu AkAza koInuM avalaMbana karatuM nathI. te svayaM nirAlaMbana che, tethI ahIM ApaNA kavirAje traNe upamAone eka sAthe saMcita karI devAdhidevonuM jIvana ane dehAdi gati apratibaddha che. lepAyamAna paNa nathI ane baMdhanazIla paNa nathI, tethI abhivyakti karI che. traNeya upamAmAM sahayoga hovA chatAM alaga-alaga vizeSatA paNa che. kamaLa lepAyamAna thatuM nathI. paraMtu potAnI jagyAe baMdhAyeluM che, tethI kavi A upamAne thoDI apUrNa mAnI bIjI upamAne sparza kare che ke prabhu jIvanI jema apratikatA gativALA che. paraMtu temAM paNa thoDI kacAza che. jIva apratihata ane akhaMDa hovA chatAM amuka aMze karmAdhIna che, jethI temanI apratibaddhatAmAM thoDI UNapa AvI zake che. jethI kavirAja trIjI upamAne sparze che ane te che. AkAzanI nirlipta astuH AkAza sarvathA nirAlaMbana ane nirlipta che, ane ethI vadhAre te sarvathA aprabhAvya che, arUpI che. AkAzanI je nirAlaMbatA che para - arihaMta vaMdanAvalI) Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke nirlipta bhAva che te advitIya che. tethI ahIM kavirAja ahIM trIjI upamAne sparza kare che, ane saMtoSa anubhave che ke paramakRpALu paramAtmA devAdhideva kamaLapatra jevA nirlipta, jIvAtmA jevA apratibaddha ane AkAza jevA nirAlaMba che ane A traNeya guNothI paNa pote vadhAre anupameya jenI upamA ApI na zakAya tevA jJAnaguNothI bharelA che. ane A bhavya bhAvonuM darzana karIne kavi paMcAMga bhAve namI paDyA che. ane pote jANe avalaMbana para AdhArita hovAthI lAcArI anubhavI prabhunA nirAlaMbana pratye ahobhAva pragaTa kare che. arihaMta vaMdanAvalI * ****** **53 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-21]"ne akhalita vAyusamUhanI jema je nirbadha che, saMgopitAMgo pAMga jenA gupta indriya deha che; * niHsaMgatAya vihaMgazI jenA amulakha guNa che, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 21. kavi hajI prabhunI niHspRhatA upara ja dRSTi rAkhI prabhunA vizeSa guNonuM avalokana karI rahyA che. temAM kema jANe AgaLanI upamAo adhUrI lAgatI hoya te rIte prabhune traNe nibaMdha bhAve vicaraNa karatA joI temane vAyu svarUpa hoya tevA dekhAya che. vAyu kyAMya aTakato nathI tema koIne rAjI ke nArAjI karavAnI vRttithI dUra hoya che. jaMgala, pahADo ke nagaromAM game tyAM vAyu abaMdha bhAve pravAhita thaI zItaLatAnuM dAna kare che. jo ke A upamA paNa prabhu mATe thoDI lAge che. chatAM paNa vAyu jevuM mahAna svarUpa, prabhunI abAdha gatine pradarzita kare che. AvI abAdha gati ane nibaMdha avasthAmAM sAmAnya manuSya rahI zakato nathI. kAraNa ke tenA aMga-upAMga ane indriyo viSayabhogI aMgo caMcaLa banI bAdhA UbhI kare che. tethI ahIM kavi prabhunI nibaMdha indriya avasthAne pragaTa karatA kahe che ke prabhunA aMga, upAgo ane indriyo e badhI gupta ane suSupta banelI che, tenI caMcaLatA dUra thayelI che. kema jANe indriya Adi saMbaMdha manathI kapAI gayo hoya ane mana svayaM UrdhvagAmI banI cetanabhogI banyuM hoya tyAM A badhA viSayone zAMta rahevuM paDe te navAI nathI. zAstromAM paNa gautamasvAmI jevA mahAna gaNadharone gupta brahmacArI kahyA che. ane e ja rIte "gupta' zabda ghaNI jagyAe saMyamanI zreSThatA mATe uparyukta thayelo che. to kavirAja paNa ahIM prabhunA aMga-upAMga mATe "gupta' zabdano prayoga karI tenI AMtarika vikAronI avasthA vikAsa pAmI nathI ane zuddha bhAva jema bALakanAM aMgo hoya tevA bhAvamAM rahe che. AvAM gupta aMgo sAthe prabhu have vihaMga eTale pakSInI jema asaMgathI athavA nisaMga banI amUlya evI svataMtra yAtrAne dhAraNa kare che. jo ke A vihaMganI upamA ekAMgI che, kAraNa ke vihaMga paNa potAnA kSetramAM nivAsa karI dUradUranAM kSetrano sparza kare che. tema prabhu dravya-kSetra-kALabhAvanA AdhAre Avazyaka sthiratA karavA chatAM pakSInI jema UDatA rahe che. ahIM bhaktoe samajavuM joIe ke upamA mAtra ekadezI hoya che ane temAM guNa pUrti ja prayojana che. AvI AvI ghaNI upamAonA adhikArI devAdhidevanuM vicaraNa e kavine mugdha kare che. (54 arihaMta vaMdanAvalI) Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-22)"khaDagItaNA varazRMga jevA bhAvathI ekAMkI che, bhAraMDa paMkhI sArikhA guNavAna apramatta che; vatabhAra vahetA varavRSabhanI jema jeha samartha che, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 22 pahADonI vacce ekAMkI ucca koTinuM zikhara zobhatuM hoya che. UMcuM ane nirAlaMba hovAthI ekaluM svataMtra dekhAya che. jenI cArebAju khAI hoya athavA pahADonA bhAga hoya, moTA gALA banelA hoya, tenI vacce UbheluM A zikhara jANe potAnI mA~gInInI cADI khAtuM hoya te rIte zobhe che. paraMtu A zikhara to sthira che. tenAthI AgaLa vadhIne bhAkhaMDa paMkhI jevA mahAsamartha ekAMkI paMkhI apramattabhAve jIvanabhara UDatA ja rahe che, ane e pakSI potAne nirlipta rAkhe che. te paNa apramatta avasthAnA sUcaka che. ahIM AgaLa cAlIne kavi kahe che ke - "apramattadazA e ja sArI rIte vrato dhAraNa karavAmAM kAraNabhUta che." vrato to mAmUlI vastu nathI ke kAyara ke nirbaLa vyakti vratane dhAraNa karI zake. jema ucca koTinA vRSabha eTale ke baLada je badhI rIte samartha che zaktizALI che. te jamIna kheDavAmAM jarA paNa pAchI pAnI karato nathI. eTale zAstromAM paNa saMto ane bhagavaMtone vRSabhanI upamA ApavAmAM AvI che. eka zaktizALI, maMgaLa kalyANakArI jIva hovAthI vRSabha badhe pUjya banyo che. cauda svapnamAM paNa vRSabhanuM khUba ja mahattva raheluM che. zaMkarajInA sevaka tarIke poThiyo banIne vRSabhe potAnuM mahattvapUrNa sthAna banAvyuM che, to A vRSabhanI devAdhidevane upamA apAya te ApaNA mATe to ThIka vRSabha mATe gauravapUrNa che. kavi paNa devAdhidevanI aMdara vRSabhanAM darzana karIne prabhunI zaktinuM avagAhana kare che. ane pote jANe vRSabha banI jhUkI gayA hoya te rIte prabhune praNAma karIne dhanya banI gayA che. (arihaMta vaMdanAvalI & TED Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-23)"kuMjarasamA zUravIra je che siMha sama nirbhaya vaLI gaMbhIratA sAgara samI jenA hRdayane che varI; jenA svabhAve saumyatA che pUrNimAnA caMdranI, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 23 ATalI upamAo pachI paNa kavinuM mana atRpta che ane jethI judA-judA guNonuM avalaMbana karIne judI-judI upamAone dRSTigata rAkhI badhAnA guNo eka sAthe prabhumAM ekatra thayA hoya te rIte kuMjara (hAthI), siMha, samudra ane caMdra A badhA kAvya ane sAhityanA manorama upamAno che. ane kavionA mananAM ramakaDAMo che. A badhAM mAdhyamo vaDe jANe kAvya apUrNa rahI jAya che, to ApaNA kavi paNa A upamAothI prerIta thaIne devAdhidevanI aMdara hAthInI daDhatA, siMhanuM parAkrama, samudranI gaMbhIratA ane caMdranI saumyatAnAM darzana kare che. A badhA guNo eka-ekathI caDiyAtA che. temAMno eka guNa paNa na hoya to traNa pAyAvALA palaMga jevI sthiti banI jAya. jethI prabhunA cAreya pAyA majabUta che tema darzAvIne kavi ahobhAvathI nAcI UThyA che, ane tenA eka-eka aMgamAM abhuta phUrtithI punaH punaH arihaMta vaMdanAmAM layalIna banI gayA che. (56 ********** * arihaMta vaMdanAvalI) Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-24) "AkAza bhUSaNa sUrya jevA dIpatA tapa tejathI, vaLI pUranA digaMtane karuNA upekSA maitrIthI; * harakhAvatA je vizvane, muditA taNA saMdezathI, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 24 kavirAje ghaNI prakriyAo ApI chatAM hajI upamAonI paraMparA cAlu ja rAkhI prabhune sUryanI upamA Ape che. sAthe-sAthe kahe che ke - "A sUrya kevo che ? to saMpUrNa nabhomaMDaLane prakAzita karI uSNatA arpaNa kare che. arthAt potAnAM kiraNonI jhALathI AkAzane bharI de che. sUrya e ApaNA grahamaMDaLano eka mahAgraha che. arthAtu AkAzamAM hovA chatAM samagra pRthvItala mATe pUjanIya che. to AvA sUrya jJAna-kiraNothI prakAzita samagra jIvarAzine prakAza Ape che, eTaluM ja nahi karuNA eTale dayAbhAvano prasAra kare che, ane mokSano je mukhya rAjamArga che te maitrIbhAvano upadeza Ape che. mokSamArganA daravAjA upara phakta (mukhya) eka ja zabda lakhyo che - "satveSa maitrI'. arthAtu prANImAtramAM maitrIbhAvanI sthApanA karo. paraspara ekabIjA jIvone maitrI-saMbaMdha sthApita kare evI preraNA Apo. A karuNA ane maitrI tyAre ja vikasita thaI zake ke jIvamAM upekSA zakti hoya. upekSA eTale jatuM karavAnI bhAvanA. upekSAvRtti Ave tyAre ja jIva kadAgraha, haThAgraha ane dUrAgrahathI mukta thaI zake che. eTale upekSA e jaina dharmano prANa samAna siddhAMta che. to prabhu karuNA ne maitrInI sAthe upekSAno maMgalamaya saMdeza Ape che. pariNAmasvarUpa muktino guNa pragaTa thAya che. mudita eTale pramodabhAva. khuza rahevuM nirdoSa tathA sAttvika rIte AnaMdita rahI pramoda bhAvanuM sevana karavuM. kahyuM paNa che ke - "sukha-duHkhamAM eka samAna" to prabhu devAdhideva potAno divya prabhAva pAtharI jagatane pramodabhAvano saMdeza Ape che. kavie arihaMta vaMdanAnA mAdhyamathI dharmanA mukhya cAra staMbhano cAra dRSTimAM samAveza kare che : (1) maitrIbhAva, (2) pramodabhAva, (3) karuNAbhAva ane (4) upekSA eTale ke madhyasthabhAva. satveSa maitrI, guNiSa pramodam kliSTapu niveSa kRpAparatva mAdhyastha bhAve viparItavRtau, sadA magAtma viddhAtudeva kavie cAre bhAvanAno samAveza karI devAdhidevane vAMdyA che. kharuM pUcho to A cAre bhAvanAno uddabhava devAdhidevanA jIvanamAMthI ja pragaTa thAya che. tethI kavie ahIM barAbara kahyuM che ke - "AvA arihaMtadevone vaMdana karI kavi pote jANe cAre bhAvanAmAM vibhakta thaI DhaLI paDyA hoya te rIte paMcAMgabhAve vaMdana karI rahyA che. arihaMta vaMdanAvalI Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-25"je zaradaRtunA jaLa samA nirmaLa manobhAvo vaDe, upakAra kAja vihAra karatA, je vibhinna sthaLo viSe; '. jenI sahanazakti samIpe, pRthvI paNa jhAMkhI paDe, - evA prabhu arihaMtane, paMcAMga bhAve huM namuM." 25 A paccIsamI kaDImAM kavirAja ghaNI moTI upamAo ApyA pachI prabhunAM AMtarika aMgone nihALe che. A AMtarika aMgamAM tIrthakara nAma karmanA udayathI manuSyabhavanA gati ane AyuSya udayamAna hovAthI, prabha kevaLajJAnane varyA chatAM badhAM aMgo potapotAnI jagyAe udayamAna sthitimAM vartI pravartamAna banI rahe che. prabhunuM icchApUrvakanuM koIpaNa prakAranuM kartutva na hovA chatAM jyAM sudhI te dehamAM rahe che tyAM sudhI dehadhArI che, ane tyAM sudhI badhI ja pravRttinA adhiSThAtA banI raheze. kavi ahIM UMDANamAM UtarI jJAnadaSTithI nirIkSaNa kare che ke - prabhunA badhA, manayoga aMtaHkaraNa ke kAyayoga kevA bhAvathI bharelA che ane kevA bhAvane varelA che. sarvaprathama prabhuno manoyoga ke zaradaRtunA nirmaLa jaLa jevo banI gayo che. AkAzanA badhA meghADaMbaro zeSa thatA je kAMI melabhAva che, te pRthvI para UtarI gayA pachI bAkInuM zeSa jaLa ati nirmaLa banI jAya che. jethI tene zaradaRtunuM pANI ema kahevAmAM Ave che. dravya bhAve A zaradajaLa nirmaLa che, tevI ja rIte prabhunA manoyoganA pudgala skaMdho paNa ati ujvala paryAyane prApta thavAthI sphaTika jevA - bilorIkAca jevA ane ApaNA kavinI bhASAmAM zaradaRtunA pANI jevA nirmaLa skaMdho che. vastutaH manuSyanA manamAM AvatA vikAro te skUla dRSTie koI nimittathI pragaTa thatA hoya tema kahevAya che. jyAre hakIkatamAM manoyoganA pudgalo kRSNAdi lezyAomAM, nIcenI lezyAomAM pariNata hoya tyAre vikAro svataH tyAM sthAna jamAvIne potAno bhAva pragaTa karatA rahe che. paraMtu A badhA pudgalomAMthI badhI lezyAno parihAra thayA pachI eka parama zukla lezyA avasthita hovAthI prabhuno manoyoga ati nirmaLa hoya te navAI jevuM nathI, svAbhAvika prakriyA che. jyAre manoyoga svaccha thaI gayo che ane manoyoganI icchApUrvaka kAyayoganuM halanacalana thatuM nathI. paraMtu kAyayoga svataH svataMtra banI zubha pravRttine dhAraNa kare che. temAM paNa have koI amaMgala pravRttinI zakyatA (58 % arihaMta vaMdanAvalI) Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahetI nathI. tethI prabhunuM divya zarIra divya bhAvothI vihAra pAmatuM jagatanA kalyANamAM sahaja nimitta banI rahe che. paraMtu devatAo ane manuSyo bhaktibhAvathI kAyayoganA adhiSThAtA devAdhidevane pUjyabhAve namana karI teo A maMgala vihAranA praNetA che. teo bhaktiyoga pragaTa kare che, ane prabhu bhinna bhinna prakAranAM bhinna-bhinna kSetromAM vicaraNa karI tyAM rahelA loko para teonA puNyayoga pramANe upakAra karI ahiMsA dharmano dhvaja pharakAvatA rahe che, ane haLukarmI jIvo mokSamArganA upAsaka banI aNagAra ane AgAra dharmane varI tyAga dharmanI sthApanA karI zAsana prabhAvanA kare che. vastutaH ahIM kavi prabhune hajI eka upamA ApI temAM dharitrI pada pragaTa kare che. ane jema pRthvImAtA A jagatanAM badhA sukha duHkha-rUpI bhAvone sahana karI, karoDo jIvone dhAraNa karI manuSyane samabhAvano upadeza Ape che. paraMtu A pRthvInI sahanazIlatA paNa prabhunA dhairya sAthe ane tenA dhairyaguNa sAthe sarakhAvatA jANe pRthvI paNa namI paDe che. kavine ema lAge che ke - 'pRthvI paNa jhAMkhI paDe che. paraMtu kharekhara prabhunA caraNa paDavAthI pRthvI dedIpyamAna banI rahe che, dhanya banI rahe che. ane prabhunI sahanazakti sAme potAnI laghutA pragaTa kare che. tethI kavine lAge che ke - 'pRthvI jhAMkhI paDe che.' kharekhara pRthvIne pRthvInI A jhAMkhapa paNa, tene mATe gauravarUpa che, lAMchana nathI. trilokInAthanI sAme jhAMkhu paDavuM, laghutA grahaNa karavI, te eka prakAranI mahAnatA che. to kavirAje ahIM anyathA ukti alaMkAranuM avalaMbana karI pRthvInI jhAMkhapane parokSa bhAve guNAtmaka rUpa ApyuM che. ane prabhunA manayoga, kAyayoga, temanA vihAra ane emanI pracaMDa sahanazakti e badhAne upamA ApIne pragaTa karatA karatA kavirAja paMcAMgabhAve prabhunAM caraNomAM namI paDyA che, ane arihaMta vaMdanA upara kaLaza caDhAvyo che. arihaMta vaMdanAvalI ve Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-2)"bahu puNyano jyAM udaya che evA bhAvikanA dvArane, pAvana kare bhagavaMta nija tapa cha-aTTama pAraNe; svIkAratA AhAra beMtAlIsa doSa vihIna che, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 26 devAdhidevane apUrNa puNyano udaya hoya che. ahIM eka bahu ja mahattvapUrNa vAta samajavAnI che. sAmAnya rIte mANaso ema mAne che ke puNyano udaya vyaktino potAno hoya che, ane te pote ja puNya bhogave che. tyAre hakIkatamAM vAta bIjI ja che. svArthanI pravRttithI puNyano baMdha paDato nathI. puNyanA baMdhamAM paNa paropakAra mukhya vastu che. paropakAra vakhate jIvanA zubhayoga hoya che. Ama puNyano janma paropakArathI ja thAya che. jyAre puNya udayamAna thAya che tyAre paNa te ghaNA jIvonA upakAranuM kAraNa bane che. puNyano yoga bhoga mATe nathI. puNyano udaya thayA pachI jo moha hoya to ja manuSya puNyanAM phaLa bhogavavAM pravRtta thAya che. paraMtu moharahita AtmAonA puNya svataH paropakAramaya banI rahe che. kahyuM paNa che ke - paropakArAya satAma - vibhutaya" arthAt satpuruSonI vibhUti paropakAra mATe hoya che. ahIM to prabhu sarvathA moha rahita che, eTale temanA mahApuNyanA yoga samagra jIvarAzInA kalyANarUpa hoya temAM Azcaryajanaka zuM hoI zake ? arthAt devAdhidevano tIrthakara nAma karmano udaya te A puNyanI prabhA jyAM sudhI phelAya tyAM sudhInA kSetramAM rahelA jIvonuM pratyakSa ke parokSa kalyANa thatuM hoya che, eTale ke AgaLanA kalyANanA dvAra khUlavAno eka mahAyoga bane che. devAdhidevanA padane varelA A AtmAo vastutaH municaryAmAM ja vicaraNa kare che ane uccakoTinuM yathAkhyAtacaritra temanA jIvanamAM prAdurbhAva thAya che. eTale saheja temanI potAnI mAnasika saMjJAo to che ja nahi, paraMtu divya zarIranA kAraNe zarIranI AvazyakatA paNa ochI thaI jAya che. temAMya khAsa karIne AhAranI paddhatimAM parivartana Ave che ane bhagavaMtonuM je kAMI AyuSya bAkI che, temAM chaghasyakALamAM teo paNa nirjarAnA hetuonuM sevana kare che, ane sahaja anazana tapazcaryAnA prabhAve chaTTa-aTTama jevA ane tethI vadhAre aThThAI-navAI ityAdi mAsakhamaNa jevAM tapanI niSpatti 60 - arihaMta vaMdanAvalI) Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che. ane chadmastha avasthAmAM vicaraNa karatA bhagavAna je kaMI karmonA aMzo bAkI che, tene prajvALI kevaLajJAna tarapha dhasI rahyA hoya che. ane jyAM sudhI muni paryAya che tyAM sudhI gocarInA 4ra doSa to zuM? paraMtu bIjI caryAnA paNa badhA doSonuM nivAraNa karIne prabhu eka mahAArAdhaka rUpe zAsanano dhvaja pharakAvatA hoya che. ane have jANe zAsanano udaya thavAno che tevAM divya lakSaNo tene pragaTa thaI rahyAM che. tevA arihaMta prabhune kavi jANe vAMcavA mATe utAvaLA thaI rahyA che. te rIte paMcAMga bhAve devAdhidevanAM caraNomAM namaskAra karI jANe aTTamanuM pAraNuM karatA hoya te rIte devAdhidevane vAMdI rahyA che. * pa airihaMta vaMdanAvalI) - 1) Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (gAthA-27)"upavAsa mAsakhamaNa samA tapa AkarAM tapatA vibhu, vIrAsanAdi Asane sthiratA dhare jaganA prabhu; bAvIsa pariSahane sahaMtA khUba je adbhuta vibhu, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 27 ' ahIM kavi haju municaryAno sparza karI devAdhidevane vAMdI rahyA che. vastutaH devAdhideva mATe sAmAnya muni caryAno ullekha karavo te bahu mahattvapUrNa nathI. paraMtu ahIM kavinI manISA tyAgabhAvane mahattva ApavAnI che. je saMtonI municaryA zAstromAM sthApita thaI che, te municaryAnA mULa devAdhidevanA grahatyAga pachI AcaraNa karelA sAdhubhAvamAM pragaTa thayelI che. samagra municaryA kevaLa upadezAtmaka nathI, paraMtu mahAprabhu devAdhidevoe jIvanamAM AcarelI mahattvapUrNa municaryArUpa sAdhanA che. ane temAM utkRSTa tapazcaryAo paNa joDAyelI che. ane teo tIrthaMkara rUpe kevaLajJAnane varavAnA che. teoe paNa zuM mAsakhamaNa jevA tapa nathI karyA !? ahIM kavi A badhA municaryAnA bhAvone biradAve che. uparAMta je paraMparA lupta thaI gaI che, jene yogasAdhanAnI paraMparA kahevAya che. bhAratavarSamAM jaina ane jaina sivAyanA je koI tyAgamArgo che, te badhAnA mULamAM aSTAMgayoga samAyelo che ane aSTAMgayogamAM yama-niyama ane Asana e traNa tattva prAdhAnya bhogave che. yama kahetAM pAMca aNuvrata, mahAvrata ane yathArtha vrata. niyama kahetA pAMca samiti ane traNa guptinA niyamo ane Asana kahetAM zarIranI sthiratA rAkhavI. corAsI prakAranAM zAsanomAMthI je Asano dharmane anukULa hoya tene apanAvI Asanayukta vratasAdhanA karavAnI hatI. paraMtu vartamAna jaina paraMparAmAM A praNAlI jANe lagabhaga lupta thaI gaI che. sAmAyika ke pauSadhavrata kare che paraMtu sAmAyikamAM koI prakAranA Asana apanAvavAmAM AvatA nathI, jene pariNAme sAmAyikamAM paNa caMcaLatA banI rahe che. ane yogo samRddha thatAM nathI. ane AsanathI thanArI tapazcaryAno lAbha sAdhakane maLato nathI. jethI ahIM kavi devAdhideve dhAraNa karelAM virAsanAdi Asanono ullekha karI AsanamAM sthira thayelA bhagavaMtane nihALI prabhunA yogonI sthiratAno adbhuta prasAda maLato hoya te rIte svayaM paMcAMga bhAve jANe yoganiSTha vaMdanA karI rahyA hoya tema AnaMda anubhave che. ahIM kavirAje prabhunI carcAnA bAvIsa pariSahano ullekha karyo che. te jANe saMtone mAtra preraNA ApavA pUrato karyo hoya tevuM kara arihaMta vaMdanAvalI Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anubhavAya che. kAraNa ke bhagavAna to anaMta parAkramI hovAthI temanA mATe bAvIsa pariSaha to zuM? koIpaNa prakAranA pariSaha kema na hoya? temanAM puNya pratApe svayaM pariSaho ogaLI jatA hoya che, pariSaho svayaM vimukha thaI jatA hoya che. to bhagavaMtone mATe 22 pariSahono sAmano karavo te kahyuM te hAthIe pAzera pUNI upADI che tema kahevA jevI vAta che. vastutaH devAdhidevanA jIvanamAM paNa pariSahonuM nivAraNa thatuM hoya che, tethI saMtoe preraNA levAnI che, ane A preraka bhAvathI ja kavirAja ahaMta vaMdanAmAM samagra caryAno samAveza karyo che. astu.. arihaMta vaMdanAvalI) 63) Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-28 "bAhya AtyaMtara badhA parigraha thakI je mukta che, varadharma pAvaka zukladhyAne je sadAya nimaNU che; je kSapakazreNI prApta karatA mohamalla vidArIne, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 28 jainazAstramAM parigrahanuM dvividha varNana che. arthAt be prakAre, be prakAranI vyAkhyA karavAmAM AvI che. dravya parigraha ane bhAva parigraha. jene sAmAnya bhASAmAM AtyaMtara ane bAhya evA be bhedathI oLakhavAmAM Ave che. ahIM ApaNe, TUMkamAM A parigraha zuM che tenI thoDI vyAkhyA karIe. parigrahano vipula eTalo badho gahana ane vizALa che ke je samajavA lAyaka che. 'graha' zabda grahaNa arthe che. parigrahanAM be AlaMbana che - eka jIva ane bIjA bhautika dravyo. zuM jIva bhautika dravyo grahe che ke bhautika padArtho jIvane grahe che ? A prazna sUkSma che. vastutaH pudgala pudgalane ja grahe che. paraMtu temAM je Azrava pariNAmo thAya che te paraspara baMnenuM grahaNa karAve che. grahaNa be prakAranuM che - eka sAmAnya saMyogAtmaka grahaNa ane eka AsaktipUrvakanuM sArvabhauma grahaNa. A sArvabhauma grahaNane ja parigraha kahevAmAM Ave che. grahaNa jIvana ane jaDa vaccenI levaDa-devaDanI kriyA che. jyAre parigraha e sArvabhauma baMdhana karanArI kriyA che. jethI jaina-zAsanamAM parigraha upara jora ApavAmAM AvyuM che. AtyaMtara parigraha ja bAhya parigrahanuM kAraNa che. pataMgano dora hAthamAM che tyAM sudhI ja pataMgakartA dvArA grahelI che. dora chUTo thAya to pataMga to chUTI ja che. tema mohano dora te AvyaMtara parigraha che, ane tene kAraNe nispanna thatAM dravyonA saMyoga te bAhya parigraha che. devAdhideva AvA baMnene parigrahothI mukta che, jethI temane parigraha saMbaMdhI koI kriyA lAgatI nathI. kevaLa iriyApathika kriyA lAge che, je parigrahanI vyAkhyAmAM AvatI nathI. astu.. AvA bAhya AtyaMtara parigrahathI mukta thayelA.... ! kavie ahIM utkrAMtinAM traNeya biMdune sparza karyo che. jemAM prathama biMdu aparigraha che. dvitIya biMdu zukla dhyAna che. ane tRtIya biMdu kSapakazreNI che. dhyAna paNa eka prakAranI karmajanita raMgothI raMgAyelI AdhyAtmika prakriyA che. jethI dhyAnamAM Arta-raudra evA bhAva pragaTa thAya che. kapaDuM to kapaDuM ja che. sapheda hovA chatAM te raMgAyeluM che. paraMtu hakIkatamAM vastra ane raMga arihaMta vaMdanAvalI 64 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMne judA che. ema dhyAna svayaM zukla che. paNa vibhAvonA kAraNe apadhyAna bane che. keTalAka maMdakavAyanI avasthA vakhate vartatA dhyAna dharma dhyAnanI zreNImAM Ave che. paraMtu jyAre AvA kaSAyonuM Adhipatya zUnya bane che tyAre dhyAnano mULaraMga pragaTa thAya che. jene zukladhyAna kahevAmAM Ave che. zuklano artha phakta zveta nahi paNa svaccha evo che. zuddha paryAyane zukladhyAnanI zreNImAM mUkavAmAM Ave che, paraMtu A zukladhyAnanI be avasthA che - zukla ane parama zukla. jyAM sudhI jIvAtmA parama zuklane sparzato nathI tyAM sudhI te kSapakazreNIne apanAvI zakato nathI. paraMtu dhyAnanI tIvratA thatAM parama zukladhyAnano sparza jIvAtmAne kSapakazreNI tarapha laI jAya che. jo ke A kSapakazreNInI sAthe eka upazamazreNInuM paNa astitva che. mULamAMthI ja kaSAyanuM utthApana karyA vinA kaSAyane nirbaLa karI dabAvI rAkhavAthI upazama bhAvanuM prAdhAnya varte che, ane tevI avasthAmAM jIva cAritra baLa vaDe zreNImAM ArUDha thAya to upazamazreNInuM avalaMbana karI dazamA guNasthAna pachI mArga badalI nAkhe che. paraMtu devAdhidevanI sAdhanAmAM AvuM thatuM nathI. teo kSAyika bhAvanA avalaMbanane kAraNe upazama bhAvothI vegaLA rahI upazamazreNInI parihAra karI svataH kSapakazreNImAM ArUDha thAya che, ane A zreNImAM ArUDha thayelA arihaMta bhagavaMto jema niSkalaMka sUrya prakAzita thato hoya, te rIte vibhAvathI mukta banI ghAtikarmono kSaya karavA mATe prabaLa bane che. ane raNakSetramAM UbhelA kSapakazreNIe caDelA sUkSma kaSAyonuM utthApana karatA evA arihaMtone vAMdavA mATe kavi svayaM upazamarasamAM pariNata thaI prabhunI abhutazaktino khyAla karI paMcAMgabhAve vaMdana karatA azrubhInI AMkhathI prabhunI kRpAne AMkhothI varSAvatA jANe DhaLI paDyA che. (arita vaMdanAvalI) wwww w ka5] Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-29 "je pUrNa kevaLajJAna lokA-lokane ajavALa tuM, jenA mahAsAmarthya kero pAra ko nava pAmatuM; e prApta jeNe cAra ghAti karmane chedI karyuM, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 29 . kavitAnA kAraNe kavirAje kAvya-kAraNano viparIta bhAva karyo che ane kevaLajJAnanA ullekha pachI cAra karma ghAtinA kSayanI vAta karI che. vastutaH cAra ghAtikarmano kSaya thayA pachI ja kevaLajJAna udbhave che. A cAreya ghAtikarmo anAdi kALathI cAra mahAguNone gherIne, jema sApa bharaDo laIne caMdanane vaLagelo hoya, te rIte A ghAtikarmo vaLagelAM hatAM anaMta jJAna anaMta darzana - anaMta nirmaLa guNonI avasthA ane anaMta baLa evA guNo ghAtikarmonA gayA pachI svataH pragaTa thaI jAya che. temAM pramukhasthAna kevaLajJAna; kevaLajJAna eka prakAranI mukti che. mAno mokSa avasthA ja che. kevaLajJAnane mahAjJAna, paripUrNajJAna, anaMtajJAna doSarahita jJAnapiMDa evAM badhAM nAmo ApI zakAya che. kevaLajJAnamAM traNalokanuM pratibiMba spaSTa dekhAya che. te jJAnanI sAthe-sAthe bhagavAnanuM anaMta darzana ane anaMta sAmarthya paNa pragaTa thAya che. zabdothI ke bIjA koI sAdhanathI A guNono pAra pAmI zakAya nahi, tevA anaMta vistAravALA guNo che. akaSAya avasthA hovAthI A badhA guNo arihaMtapadane zobhAve che. ane mULamAM AtmaguNono ghAta karanAra ghAtikarmanuM ucchedana thaI javAthI cAritranI apUrva paryAya dvArA te ghAtiyA chedAI gayA che. tethI prabhu devAdhidevanA padane prApta karI arihaMtapadane varI sva-paranA parama upakArI banI zAsana nAyaka tarIke zobhA vadhArI rahyA che. ane kavizrI udita thayelA nava rUpane ane devAdhidevanI paripUrNa sAdhanA pachI udbhavelA guNone nihALIne jANe patAsuM pANImAM pIgaLI jAya te rIte bhAvamAM pravAhita thaI paMcAMgabhAve vaMdI rahyA che. Es arihaMta vaMdanAvalI Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-30 "je rajata sonAne anupama rananA traNa gaDha mahIM suvarNanAM nava padmamAM padakamalane sthApana karI; cAre dizA mukha cAra-cAra siMhAsane je zobhatA, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 30 kevaLajJAna thayA pachI tIrthakara nAma karmanA udayathI prabhuno vaibhava pragaTa thAya che. ane samozaraNa jevA trigaDhanI racanA thAya che. ane jemAM maNiratna zobhI rahyAM che, ane prabhu svarNamaya kamaLomAM caraNa dharIne jyAre A samozaraNamAM caumukhI sihAsane birAje che ane bhaktone cAre dizAthI samAna rUpanAM darzana thAya che, tevI adbhuta lIlA pragaTa thAya che. jo ke prabhu svayaM A badhA vaibhavathI nirALA che. phakta jJAnarUpI siMhAsana para ArUDha thayelA che. paraMtu prabaLa puNyanA udayathI dehAdika bhAvo divya hovAthI dravyabhAve paNa zrIprabhu AvA vajamaya siMhAsana upara ArUDha thaI badhA vaibhavathI nirlipta rahI AtmajJAnanA bodhano dhodha pravAhita kare che. zrI AnaMdaghanajI mahArAja sAhebe ThIka ja kahyuM che ke - caraNa kamaLa kamalA vase re nirmaLa thira pada dekha, samala athira pada parihare re paMkaja pAmara pekha.. arthAt he pAmara jIva ! tuM AvA malina padArthamAM mohita thaIne vaLagI rahyo che. prabhunAM darzana kara ane jenAM caraNamAM kamaLa svayaM nivAsa kare che, chatAM teo kevA nirmaLa padamAM birAjamAna rahI sthirabhAve, akhaMDa bhAve AtmasmaraNa karI rahyA che. kharekhara kavizrIe dravya vaibhavano ullekha karI parokSabhAve prabhune nirliptatAnA bhAvadarzana karI temane vAMdyA che. astu.. arihaMta vaMdanAvalI - - - - 60] Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-31] "jyAM chatra paMdara ujavalAM zobhI rahyAM zira upare, ne deva-devI ratnacAmara vIMjhatAM karataya vaDe; dvAdaza guNA vara devavRkSa azokathI ya pUjAya che, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 31 ahaMta vaMdanAnA kavi ATha pratihAryane sparza karI e pachI eka pratihAryano ullekha kare che. A padamAM teoe traNa pratihAryane bhagavAnanI zobhAmAM abhivRddhi karatA, vyakta karIne mahimA gAyo che. chatra, cAmara ane azoka vRkSa te sthAna dharAve che. "chatra' zabda devatAonA mahinAmAM mahattvapUrNa sthAna pAmyo che. cha' eTale hiMsA nAza, dhvasa evo thAya che. traNa eTale trANa. emAMthI bacAve tene chatra kahevAmAM Ave che. Ameya jagajAhera che ke chatrI, dhUpa, varasAda ItyAdi saMtApakArI tattvothI rakSA kare che. paraMtu bhagavAnanuM chatra te sAmAnya chatrI nathI. temAMya devAdhidevanA chatra to trichatra rUpe traNalokanuM Adhipatya pragaTa kare che. ane traNeya jagatane anarthakArI tattvothI bacavAnI geraMTI Ape che. ane te kAraNathI bhaktajanoe ane saMtoe bhagavAnane chatrayukta banAvyA che. chatra te phakta zobhA nathI, paraMtu dharmano udghoSa karanAra prabhunuM eka mahA pratihArya che. ane e ja rIte cAmarane paNa prabhubhaktimAM ke maMdiromAM sthAna ApavAmAM AvyuM che. "cAmara' - zabda paNa zobhAvardhaka che, paraMtu tethI vadhAre te prabhuno mahimA gAIne vizvane saMdeza Ape che ke - "prabhu upara je cAmara DhaLe che, te calAyamAna hovAthI A vizvanI saMpatti calAyamAna che. ane tamatamATa karatI badhI bhogasAmagrI paNa caMcaLa che. ane AvA caMcaLa cAmaranI nIce bhagavAna acaMcaLa bhAve sthira thayelA che. to cAmara e viguNAtmaka kriyAno bodhaka che, ane Avo bodha karIne paNa te bhagavAnanI zobhAvRddhi kare che. tethI kAvya dRSTie svayaM virodhAbhAsa alaMkAra banI rahe che. kema jANe bhaktone ane kavione bhagavAnanA mastaka upara cAmara DhALyA vagara cena na paDatuM hoya tema A caMcaLatAvALI gativALA cAmarane prabhunI acaMcaLatAvALI gati sAthe joDIne eka kAvyAtmaka, eka AlAdaka grahaNa karyo che. cAmarano paNa ghaNo ja gUDha mahimA che. ahIM ATalI TUMkI vyAkhyA karI azoka vRkSa tarapha dRSTipAta karIe chIe. je devAdhidevanA siMhAsana karatA bAragaNuM UMcuM che. ane A azoka vRkSa svayaM potAnA nAmathI ja vitazokano mahimA gAya che. azoka vRkSa 68 9 arihaMta vaMdanAvalI) Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhunI zokarahita dazAnuM pratIka che. jenuM pAchaLa ApaNe varNana karI gayA chIe. samajAtuM nathI ke bhagavAnanA siMhAsana pAse ATaluM badhuM UMcuM A divya azoka vRkSathI zuM sUcave che? zuM bhagavAna karatAM paNa tenI UMcAI vadhAre che ? kharekhara bhagavAna atyAre to dehadhArI che, paraMtu zokAtIta avasthA ghaNI ja UrdhvagAmInI che. ane azoka vRkSathI jANe siddhabhagavAnano sAkSI hoya tema bahu ja UMcAI para rahI potAnI divya prabhAthI A prabhu devAdhideva parama avasthAne prApta thaze ane te bhUlavuM na joIe - A rIte chatra, cAmara ane azoka vRkSa rUpI pratihArInuM pratibiMba daSTigata rAkhI kavi UMDo saMtoSa anubhave che ane vAraMvAra paMcAMgabhAve namana kare che. * * , arihaMta vaMdanAvalI ** *ii cha9) Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-32) "mahAsUrya sama tejasvI zobhe, dharmacakra samIpamAM, bhAmaMDaLe prabhupIchathI AbhA prasArI digaMtamAM; * comera jAnu pramANa puSpo ardhya jinane arpatA, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 32 A pada kavi punaH prabhunA vizeSa pratihArya sama bhavya tIrthaMkara nAmabhUta evA dharmacakra, AbhAmaMDaLa ane sUra puSTa vRSTino ullekha karIne devAdhidevanI je aciMtya parokSa zakti che teno AbhAsa Ape che. prabhune dharmacakravartI kahevAmAM AvyA che. jema cakravartIne vizeSa cakradhArI hovAthI cakravartI kahevAmAM Ave che. te ja rIte devAdhidevanI zAsana sevAmAM dharmacakra svayaM udbhuta thaIne siMhAsananI pAse goThavAyane rahe che. A dharmacakra te sAdhAraNa koI dharmacakra nathI, paraMtu asAdhAraNa jyotiSapuMjane vikheratuM jANe koI mahAsUrya hoya tevuM tejasvI hoya che. dharmacakranI koIpaNa prakAranAM dharmavirodhI tattvone saMhAra karI dharmamAM sthApita karI zake che. eTale prabhune paNa arihaMta kahevAmAM AvyA che. A cakranI prabhAmAM koIpaNa virodhI Ubho rahI zakato nathI. daza AzcaryamAM evI ghaTanA che ke dharmacakra paNa potAno prabhAva hovA chatAM te ghaTanAne TALI zakyo nathI. paraMtu AvI ghaTanA to virala hoya che. dharmacakra te dharmazAsananI sArvabhauma sattAne pragaTa kare che. ane e ja rIte prabhunI pITha pAchaLa raheluM bhAmaMDaLa 'bhA' eTale prakAza maMDaLa (orA) AbhA eTale goLAkAra koI mahAprakAzanuM vartuLa, tene bhAmaMDaLa kahevAmAM Ave che. A bhAmaMDaLa paNa devAdhidevanA aciMtya prabhAvane pragaTa kare che. AdhyAtmika cetanArUpI prabhA jANe bhAmaMDaLanI prabhA upara samAzrita thaIne tIvra gatithI cAre taraphanA timirane chedIne adbhuta prakAza pAthare che. uparyukta devAdhidevanA prakAzamAna zAsana vakhate devatAo jarA paNa pramAdanuM sevana karyA vinA sura puSpavRSTi arthAt devatAo dvArA arpita karelI puSpavRSTi thatI rahe che. jANe phUlo madhura-madhura bhAve varSatA hoya te rIte cAre tarapha saurabha phelAvI eka adbhuta nirdoSa AnaMda laherIne janma Ape che. prabhunI A zobhA ane zAsananI A vyavasthA asAdhAraNa che, je tIrthaMkara nAma karmanA udayathI ja saMbhavita che. prabaLa puNyanA udaya kevA adbhuta hoya che. teno namUno te devAdhidevanAM caraNomAM nihALI zakAya che. ane AvA mahApuNyanA dhAraka to svayaM arihaMta prabhu ja che. eTale kavizrI A badhA vizeSa guNonA arihaMta vaMdanAvalI 70 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAraka evA arihaMtanAM caraNomAM vaMdana karI, temanI divya zaktino ullekha karI punaH punaH paMcAMga bhAve vaMdana kare che. ane kahevA mAge che ke - "dhanya che AvA mahAprabhune, jeo AvI riddhisiddhi hovA chatAM sarvathA nirALA che, nirlipta che ane potAnA AtmaguNanA, jJAnaguNanA prakAzathI suzobhita thaI rahyA che. evA devAdhideva arihaMta prabhune vaMdana karatA kavizrI anero AnaMda mANe che. arihaMta vaMdanAvalI jeve%e0%%%9429-jejeba 61] ara Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (gAthA-33 "jyAM devaduMdubhi ghoSa gajave ghoSaNA traNa lokamAM, tribhuvana taNA svAmI taNI saue suNo zubha dezanA; pratibodha karatA deva-mAnavane vaLI tiryaMcane, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 33 kavizrI pratihAryano kramazaH ullekha karatAM, duMdubhino ghoSa kema jANe kavine saMbhaLAto hoya te rIte duMdubhinI divyatA pragaTa kare che. duMdubhino garjana garjita ghoSa traNeya lokamAM vyApta thaI jAya che ane temAM sahaja bhagavAnanA siddhAMtonuM pratibodhana thAya che. ane te paNa phakta manuSya pUratuM maryAdita nathI. deva, dAnava, manuSya, pazu, paMkhIne paNa bodha pamADe tevuM sahaja preraka pratibodhana hoya che. ahIM jarUra eka prazna thaze ke zuM prabhuno avAja eTalo prabaLa nathI ? ke A duMdubhithI sadguNo vRddhi pAmI vizvavyApi bane che ? te jamAnAnuM vijJAna sahaja zabda zakti vardhaka hatuM ane AvI devatAI duMdubhi prabhunA samavazaraNamAM dhvanita thaI vizvane maMgaLa saMdeza ApatI hatI. e ja prakAre A badhA atizaya prabhunI mahAnatAnA ghotaka che. eTaluM ja nahi paraMtu A paulika zaktinA ucca koTinA A prabhAva pAtharatA pudgala skaMdho svataH devAdhidevanA prabhAvakSetramAM racanA pAmI nimittarUpe devatAonuM avalaMbana thaI kAryakArI bane che. paraMtu mULamAM to devAdhidevano ucca koTino AtmavikAsa ane mahApuNya ja kAraNabhUta bane che. jethI kavizrI A badhA prabhAva nihALIne prabhAvaka evA arihaMta devane paMcAMgabhAve vAraMvAra vaMdana karI rahyA che. arihaMta vaMdanAvalI Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-34]"jyAM bhavya jIvonA avikasita khIlatAM prajJAkamala, bhagavaMta vANI divya sparza dUra thatAM mithyA vagaLa; ne deva-dAnava bhavya mAnava jhaMkhatA jenuM zaraNa, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 34 A gAthAmAM arthAt 34mI kaDImAM kavirAja bhagavAnano pratihArika mahimA pUrNa karIne have sAmAnya upadezAtmaka divya prabhAvano ullekha kare che ane prabhunI vANIne eka navo opa Ape che. kAraNa ke ghaNA bhavya jIvonA jJAnAvaraNIya karma pAtaLAM paDyAM pachI temanuM prajJAcakra vikasita thavAmAM eka nimezamAtra nimittanI jarUra hoya che. jema eka dIpaka badhI rIte taiyAra thayela che. bIjI prajvalita dIpakano sparza thatAM te prajvalita thAya che. ahIM prabhunI vANI ane upadeza AvA prajJAkamaLane khIlavavAmAM sUryanA kiraNanI jema kAraNabhUta bane che. . sAthe-sAthe je koI bhavya-buddhimAna AtmA che, paraMtu sAcA mArgadarzananA abhAve mithyA vamaLamAM saMDovAyelA hoya che. kaho ke kutarka ane mithyA jJAnanA pravAhamAM taNAtA hoya che. paraMtu puNyanA yogathI prabhunI upadezadhArAno sparza thatAM badhu samanvayakArI banI jIvane samyak mArga para ArUDha kare che. A jJAnanI dhArAmAM snAna karI pavitra thayelA AtmAo jyAre zAMtino anubhava kare che tyAre tenI asara deva-dAnava ane bhavya mAnavanA mana para paDe che. ane teo paNa arihaMtanA caraNakamaLamAM pahoMcavA mATe jhaMkhanA rAkhe che. have prabhunA upadeza sivAya bIjuM kazuM ja temane rucatuM nathI. phakta prabhunAM darzanathI ane zravaNathI nayanakamaLa ane karNa-saMpuTa pavitra karavAnI eka mAtra IcchA varte che tyAre tane jhaMkhanA kahevAya che. AvI jhaMkhanAvALA jIvo arihaMtanuM zaraNa pAmI, pratibodha sAMbhaLI pANImAM jema patAsuM gaLI jAya tema tanmaya thaI jAya che. to ahIM kavizrI A badhA ghaNA jIvonA uddhAraka evA devAdhidevane vAMdIne phakta dhanyatA nathI anubhavatA, paraMtu jANe prabhuno te vANIprapAta hoya ke sAMbhaLatA hoya te rIte paMcAMgabhAve arihaMtonAM caraNomAM arpita thaIne uttama AnaMda meLave che. arihaMta vaMdanAvalI & karI cha3) Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-35]"je bIjabhUta gaNAya che traNa pada caturdaza pUrvanAM, , upannaI vA, vigameI vA dhuveI vA mahAtattvanAM; e dAna suzruta jJAnanuM denAra traNa jaganAtha che, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 35 jainadarzana pramANe jagatane anAdi nidhana mAnIne tenI je mukhya kriyA che tathA jenuM zAzvata astitva che tevA tripadI jJAna upara pradhAnapaNe jora ApavAmAM AvyuM che. jo ke A tripadI evI che ke jenA upara samagra AstikanAstika zAstro UbhAM che. tripadIno artha che utpatti, laya ane sthiti. sAdhAraNa bolavAnA kramamAM utpatti-sthiti laya ema bolAya che, paraMtu padArthanA be mukhya aMza che. - dhruva ane adhruva - dhruvane zAzvata astitva che, jyAre adhruvanA be mukhya aMza che - utpatti ane laya. AthI padArthanuM astitva kAyama rahyA pachI te paryAyazIla hovAthI temAM utpatti ane sthitino krama bane che. A rIte samagra vizva utpatti ane layathI pratyakSa thAya che. jyAre teno dhruva aMza agocara rahe che. anaMtajJAnIo kevaLajJAnamAM ja dhuvaaMzane pratyakSa jue che, eTale jJAnamAM pratibiMba thayelA traNeya bhAvo samagra jJAnarAzinA bIja samAna che. je kaMI jJAna che te tripadImAMthI ja vikasita thayeluM che. caudapUrva jevuM vizALa zAstrajJAna je matijJAna ane zrutajJAnano bhaMDAra che, te jJAna paNa tripadI rUpI latAnA ja phaLa-phUla rUpe vikasita thayelA che. gItAmAM paNa lakheluM che ke - "veda paNa koI bIja jJAnanAM pAMdaDAM rUpe vikasita thayelo che." astu.. ahIM kahevAnuM tAtparya e che ke AvA tripadInA dAtA mULabhUta jJAnano prakAza karanArA devAdhidevo svayaM anaMtajJAnI to che ja paraMtu vANImAM jJAnano pravAha pravAhita karI je prarUpaNAthI teoe zAsananuM ke jaina AgamanuM nirmANa karyuM che, tevA arihaMto - bhale tenuM kevaLajJAna bhaktaloka joI zakatA nathI, paraMtu - vANIthI je upadezAmRta pIrase che ane tattvomAM gUDha rahasyone prakAzita kare che. pote badhA ari kahetA vibhAvone jItelA che, tethI temanuM jJAna paNa nirmaLa jevuM sukhAkArI che. ane kavizrI AvA vANI ane vacananA praNetA devAdhidevane paMcAMgabhAve vAMdIne prabhune prarUpaNA zaktino ullekha karI kema jANe kavine te jJAnanA AhArathI oDakAra Avyo hoya te rIte paMcAMgabhAve namI rahyA che. astu. (04 % % %%%ii arihaMta vaMdanAvalI) Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-36 "e cauda pUrvonA race che sUtra suMdara sAthe je, te ziSyagaNane sthApatA gaNadhara pade jaganAtha je; * khole khajAno gUDha mAnava jAtanAM hita kAraNe, evA prabhu arihaMte paMcAMga bhAve huM namuM." 36 devAdhideva svayaM to sAdhanA paripUrNa karI potAnAM badhAM kAryothI nivRtta thaI gayA che, arthAt pUrNasiddhine prApta kare che. paraMtu teo dharmacakrI hovAthI paraMparAmAM eka uttama zAzvata saMghanI sthApanA kare che. jemAM gaNadhara pada mukhya che. saMghano AdhAra prabaLa jJAnasAdhanA che, jethI ucca koTinA cauda pUrvanA zAna dhAraNa gaNadharo zAsana sUra saMbhALe che, ane tyArabAda A paraMparAmAM hajAro saMta dIkSita thAya che, ane teo niraMtara mokSamArga arthAt jJAna, darzana, cAritra ane tapanI vizeSa ArAdhanAo kare che. ane niraMtara bhagavAnanI prarUpaNA dhAraNa karI hajAro prazno dvArA uttara meLavI mAnava jAtinAM gUDha rahasyone khole che. Akho saMgha eka nirALI kAryapaddhati apanAvI dharmano jayaghoSa kare che. rAjA, mahArAjAo, moTA gAthApatio ane viziSTa buddhizALI vidvAna vyaktio prabhunI dharmasabhAmAM Ave che, tyAre Azcaryacakita rahI jAya che. na sAMbhaLavuM hoya tevuM apUrva zruta sAMbhaLe che, na joyeluM evuM apUrva tyAganuM dazya jue che, na anubhavelI evI apUrva zAMti anubhave che. mAno jIvananI eka navI dizA meLave che. ane gaNadhara mahArAjAothI laI sAmAnya tapasvI muni sudhI paraspara AjJAno AdAna-pradAna vyavahAra joI eka vyavasthita taMtrano anubhava kare che. je zatruo senAthI jitAtA nathI tevA zatruo ahIM jitAya javAthI jANe arihaMta bhagavAnanuM pada sArthaka bane che. kavizrI kema jANe A dharmasabhAmAM dazyathI taraboLa thaI gayA hoya tema tenuM hRdaya bhIMjAI gayuM che, ane paMcAMgabhAve prabhune vAraMvAra vaMdanA karavA chatAM haju temanA manamAM saMtoSa thato nathI. tethI AgaLa vAMcavA mATe prerita thayA che. (arihaMta vaMdanAvalI wwwwww wwwwwla05] Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-30 "je dharma tIrthakara caturvidha saMgha saMsthApana kare, mahAtIrtha sama e saMghane suraasura sahu vaMdana kare; * ne sarva prANI bhUta jIvo satvazu karuNA dhare, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 30 jenazAsana ane devAdhidevano dharmamArga e prANImAtrane nyAya Ape tevo ane badhA jIvo upara karuNA varSAve tevo mArga che. e dharmamArganuM saMcAlana karavA devAdhidevo caturvidha saMgha arthAt sAdhu-sAdhvI-zrAvaka-zrAvikA e cAra aMgavALo mahAsaMgha sthApe che. A saMgha pratye badhA ja bhaktagaNone ananya bhAva hovAthI eka bahu majabUta saMgaThana banI rahe che ane saMghanI gati-vidhi joI deva-dAnava ane badhA devanA gaNo A saMghane namaskAra kare che. saMghanA uddezo prANabhUta-jIva ane sattva arthAt prANadhArIomAM paMcendriya jIvonI gaNanA thAya che. bhUtomAM paMcamahAbhUta pRthvI-pANI-agni-vAyu-vanaspatinI gaNanA thAya che. jyAre jIvarAzimAM beindriyathI laI asaMjJI paMcendriya sudhInI gaNanA karavAmAM Ave che ane A sivAyanA je sUkSma bAdara jIvo che, te badhAne moghama bhAve sattva kahevAya che. A cAreya vyAkhyA sAmAnyarUpathI che. kAraNa ke badhAM prANIo prANadhArI che badhAM prANIomAM bhUtano samAveza thAya che, ane e ja rIte tamAma cetanadhArI dehI AtmAo jIva ja che. ane satya kahetA badhAmAM Atma tattva raheluM che. jethI ahIM jANavuM ghaTe ke uparanI vyAkhyA ekAMgI nathI, sAmAnya vyavahAra dRSTithI karavAmAM AvI che. astu. A prANabhUta jIva sattva pratye je saMghamAM karuNA hoya te saMghane ja dharmasaMgha kahI zakAya, jethI devAdhidevoe Avo dharmasaMgha sthApyo che, ane atyAra sudhI A mahAsaMghanuM astittva jaLavAI rahyuM che. ghaNI zAkhA-prazAkhA hovA chatAM mULa siddhAMta rUpe jainasaMgha abhinna dhyAna siddhAMtathI joDAyelo che, ane kavizrI svayaM mahAsaMghanA sabhya che. ane teozrIne A virATa saMgha sthApavA badala devAdhideva pratye-tIrthakara devanAM caraNomAM apUrva zraddhA jAgRta thAya che, ahobhAva pragaTa thAya che ane AvA ahobhAvamAM ramaNa karI arihaMta vaMdanAmAM kavizrI tadnarUpa thaI paMcAMgabhAve arihaMtone tathA parokSabhAve temanA sthApelA mahAsaMghane vaMdana karI rahyA che. (06 ** *** arihaMta vaMdanAvalI) Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-38)jene name che indra vAsudeva ne baLabhadra saha, jenA caraNane cakravartI pUjatA bhAve bahu jeNe anuttara vimAnavAsI devanA saMzaya hasyA, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 38 have kavizrIne A vizvanA bIjA mahArathIo game tevuM mahattvanuM pada dharAvatA hoya, paraMtu devAdhidevanAM caraNomAM teo jhUkI paDe che. teno ahaMkAra vinayamAM parivartana thaI jAya che. pachI cAhe te indra hoya, cakravartI hoya ke vAsudeva hoya ke vAsudeva-baLabhadra hoya. A badhA padavIdhara deva ane manuSya asAdhAraNa zaktinA dhAraka che. dhAre to potAnI prabaLa zaktinA prabhAve parvatone paNa UdhA-cattA karI zake che. vaikriya zakti dvArA moTA jhaMjhAvAto paNa pedA karI zake che. eka AMgaLInA upara karoDa maNanI zilA dhArIne giridhara paNa banI zake che. jene jainazAstramAM cakravartI ane vAsudeva evA be moTAM pado manuSya mATe mUkyAM che. jyAre zakendra, amarendra, IzAnendra ityAdi zabdo devagaNanA adhiSThAtA evA indro mATe mUkyA che. A lokanI zakti aciMtya che, paraMtu devAdhidevanAM darzana thatAM ane temAno mahimA jANI cakravartI - baLadeva - vAsudeva ke I badhA caraNanI pUjA karavAmAM tatpara rahe che. ahIM kAvyanA AdhAre vAsudevanuM nAma prathama mUkavAmAM AvyuM che. paraMtu cakravartI pachI vAsudeva-baLadevanuM sthAna che. te lakSamAM rAkhavuM joIe. A kAvyano bIjo gUDhArtha e che ke devAdhidevane tyAga ane sattArahita hovAthI potAno adhikAra rAkhatA nathI, jyAre indrAdi sattA ane vaibhavanI sAkSAt mUrti che. indra prabhune name che, jeno artha e thayo ke sattA ane saMpatti lamItyAga ane karuNAnAM caraNomAM namI paDe che. kavizrI prabhunA A pratyakSabhUta sthUla zaktinAM darzana karavAthI jANe saMtuSTa nathI ema sAthe-sAthe eka prabhunI gupta zaktino paNa ullekha kare che. ane te eka alaukika bhAva che. anuttaravimAnavAsI devo badhA samyakatvadhArI hoya che. teo paNa svarganA koIpaNa vaibhavathI prabhAvita thayA vinA AtmaramaNa karatA hoya che. paraMtu tyAM paNa teone sUkSma zaMkAo udbhavatI hoya che ke A vizvanI racanA koNe karI? zuM jaDanI acitya zakti te jIva thakI che ke svataMtra che? paramANu piMDo svayaM anaMtaguNa ane zaktinA dhAraka hovA chatAM te jIvAtmAnI sAdhanAne airihaMta vaMdanAvalI) - 00) Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukULa banIne uttama rUpa kema dhAraNa kare che ane pApAtmAonAM vikArI pariNAmo ane karmone anukULa tevuM viparIta rUpa kema dhare che ? Ama jaDacetananI eka kriyAtmaka mahAguththI che, uljhana che. praznanI graMthi che. paraMtu juo to kharA tenA prabaLa puNyano prabhAva ! Azcarya ! siddhanA A pADozI jIvone devAdhidevo svayaM manomana uttara ApI de che. emanuM samAdhAna kare che ane jaDa-cetana vacce je dIvAla che, te Azrava tattvanI che. jIvanA svarUpa ramaNanA abhAve A dIvAla svataH banI rahe che. paraMtu jyAre jIva saMyamazIla bane tyAre tenuM koI mAthuM nathI, tenA koI hAtha-paga nathI. jenuM koI zAzvata astitva nathI, tevAM mAyAvI Azrava tattvo svayaM aMta pAmI jAya che, parisamApta thaI jAya che, athavA sthAnAMtara karI jAya che. he puNyamaya devo ! bhagavAna kahe che ke tame je anuttaravimAnanA puNyabhAva bhogavo cho te puNyamaya ujaLA Azrava tattvanuM sattvaguNI mAyAnuM pariNAma che, ane te svataMtra rUpe tamArA jevA samyaphadRSTi jIvane sparyA vinA tenI sthitino paripAka thatAM te kharI paDe che. ane tamArA eka bhavanuM AyuSya zeSa thatAM tame siddha-buddhamukta thaI parama tattvane pAmI jAva cho. prabhunuM A gupta kathana ane sUkSmavANI anuttaravAsI devone je devavaibhava sukha Apato nathI, tenA karatAM asaMkhya gaNuM adhika sukha Ape che. ane kavizrI AvA sukha pAmatA parama uccakoTinA devane nihALIne temanuM samAdhAna ApatA arihaMtone vAMdavA mATe utAvaLA thayA che. ane cakravartI vAsudeva ityAdinAM sthUla pUjanamAM ciMtanathI ekAeka teo A aciMtya gupta ciMtanamAM sarI paDatA paMcAMgabhAve to zuM sarvAgabhAve vaMdana kare che. (08 - - - wwwwwww arihaMta vaMdanAvalI) Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-39) "je che prakAzaka sI padArtho jaDa tathA cetanyanA, je zukla lezyA terame guNasthAnake paramAtamA; je aMta AyuSya karmano karatA parama upakArathI, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 39 ahIM kavizrI devAdhidevanA kevaLajJAna thayA pachInA jIvananI mahattA pradarzita kare che. juo to kharA ! AyuSya to pUruM karavAnuM ja che; paraMtu have bhagavAnane potAnA jIvanathI koI prayojana nathI, jethI teozrI janakalyANa karatA karatA AyuSyane khapAve che. A AyuSyane pUrNa karavAnI vidhi sAmAnya kakSAnI nathI, paraMtu teo brahmAMDamAM rahetA acetanane cetana tattvone vize vAstavika siddhAMtonI sthApanA kare che, ane temAM jarA paNa koI anurAga che bIjo saMkleza Avato nathI. kAraNa ke devAdhideva parama zukla vezyAnA dhAraka che. vaLI kaSAya rahita evA 13me guNasthAnake birAje che. Ama guNa ane tenA saMbaMdhamAM je koI ucca koTinA bhAvo che, te bhAvo prabhunI vANImAM jhaLakI rahyA che, ane A bhAvone jIvArAzimAM sthApita karatA karatA teo mokSanA biMdu sudhI pahoMce che. vastutaH AyuSya karma eka svataMtra karma che. manuSyajIvana ane mRtyunA khyAlathI temAM anurAga ane vitarAganI sthApanA kare che, ane kema jANe mRtyuthI DaratA hoya ane tenAthI UlaTuM kyAreka jIvanathI kaMTALI motane bolAvatA hoya. paraMtu A baMnenI kriyA avAstavika che, ane kaSAya bhAvonuM pariNAma che. jyAre kaSAya bhAvo nIkaLI gayA tyAre AyuSya karma sarvathA niSkalaMka banI svataMtra rIte potAnA dalikone vikheratuM rahe che, ane manavacana-kAyAnA yoga AyuSya karma sAthe joDAyela hovAthI AyuSya niSkramaNanI kriyA zuddha thatAM yogonI pravRtti paNa zubha banI jAya che. hakIkatamAM triveNIno pUrNa saMgama thAya che. AtmAmAM raheluM jJAna ane cAritra Ayu. karmanI svataMtra nirjarA ane yogonI zubha paryAya. A uccakoTinI triveNI devAdhidevanA jIvanamAM saMpUrNa zuddhabhAve pravartamAna thAya che. A triveNImAM sthAna karanArA dhanya banI jAya che. kavizrI ahIM prabhunI pravahamAna AyuSya saritAmAM jANe DUbakI daIne A triveNImAM snAna karI pAvana thaI gayA hoya te rIte prabhune paMcAMgabhAve vAMdavAnuM cUkyA nathI. jema-jema prabhunA bhAvonuM nirIkSaNa karatA jAya che tema-tema temanA vaMdananI bhAvAtmaka mAtrA paNa vadhatI jAya che. arihaMta vaMdanAvalI % 79 ) Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-40 lokAgra bhAge pahoMcavAne yogya kSetrI je bane, ne siddhanAM sukha arpatI aMtima tapasyA ja kare; je caudamA guNasthAnake sthira prApta zelezIkaraNa, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM."40 samagra darzananuM lakSa mokSa che. ane devAdhidevo paNa aMte mokSanA ja arthI che. sAmAnya rIte mokSanuM sthAna UMcuM ja hoya eTale lokAgra bhAve anaMta siddha bhagavaMto birAje che. teo sarvathA nispRha mukta akriyAtmaka brahma tattva che. jene parabrahma paramAtmA paNa kahe che. to ahIM arihaMtonI sAdhanA hajI adhUrI che. kAraNa ke dehabhAva chUTyo nathI. yogAtIta avasthA e ja siddhi che. tethI teramA guNasthAnake birAjamAna arihaMto jevAM saMyogI kevaLI bhagavaMto che. teo paNa deva AyuSyapUrNa thatAM teramA guNasthAnanI yAtrA pUrNa karavA mAMge che. ane ayogI evuM caturdaza evuM guNasthAnane sparza karavA mAge che. sahaja temanuM Atmatattva paripakva thaI gayeluM che. cAra aghAtikarmanA baMdhana te paNa have aMtima skaMdha choDavAnI sthitimAM AvyA che. juo ! ahIM have zubhAzubha puNya pApa baMne pravRtti zeSa thavAthI zubhAtIta - puNyAtIta evI avasthAne AtmA sparza kare che. eka bahu ja mahattvapUrNa vAta sAmAnya viSayamAM badhA bhAvo be bhAgamAM vibhakta jaNAya che. zubha ane azubha rasahIna ane rasavAna, zabdahIna - zabdavAna, duHkhayukta -duHkhamukta, ane sukhayukta Ama be avasthAmAM jIvanano pravAha vibhakta che. paraMtu ApaNe tyAM parama zabdano upayoga karavAmAM Ave che. A parama e trIjI avasthAno dyotaka che. ane trIjI avasthA te baMne avasthAne zeSa karI baMnene avasthAothI nirALA thaI trIjI avasthAno sparza kare che. A avasthA che rasAtIta, zabdAtIta, guNAtIta, sukhAtIta arthAt saMsAranA baMne pAsA choDI zubhAzubha bhAvathI mukta thaI trIjI avasthAne vare che. jyAM yogAtIta avasthA che ane Ane jainazAstramAM ayogI avasthA kahevAmAM Ave che. A ayogI guNasthAna e ja caturdaza guNasthAna che. jyAre siddha avasthAne prApta thavA mATe caudamAM guNasthAnakanA kramamAM arihaMto zaileSIkaraNa kare che. zaileSIkaraNa eTale yogonI sarvathA sthiratA. (80 - - - - - - - arihaMta vaMdanAvalI) Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tInoM lokoM ke prANI mokSa ke / sArthavAha prabhu kI zaraNa meM jA rahe haiN| ANDJI 5) ( 2 jyAM devaduMdubhi ghoSa gajave, ghoSaNA traNalokmAM, tribhuvana taNA svAmI taNI, saue suNo zubhadezanI; pratibodha karatA deva mAnava ne vaLI tiryaMcane, evA prabhu arihaMtane, paMcAMgA bhAve huM namuM, Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAM bhavya jIvonA avikasita, khIlatAM prajJAkamaLa, bhagavaMtavANI divyasparzI, dUra thatAM mithyAvamaLI; ne devadAnava bhavyamAnava, jhaMkhatA jainuM zaraNa, evA prabhu arihaMtane, paMcAMga bhAve huM namuM. uja Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A Viy' jai bIja bhUta gaNAya che, traNapada caturdazapUrvanAM, uSNuneI vA vicamei vA, dhuvei vA mahAtattvanAM e done suzrutajJAnanuM, denAra traNa jaNanAthe je, evA prabhu arihaMtanepercALA bhAve huM namuM. u5 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AigarANa e caudapUrvInA race che, sUtra suMdara sAthe je te ziSyagaNane sthApatA, gaNadhara pade jaganAtha je khole khajAno gUDha mAnava, jAtanA hita kAraNe, evA prabhu arihaMtane, paMcAMga bhAve huM namuM. jIlla Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je dharmatIrthaMkara caturvidha, saMgha saMsthApana kare, mahAtIrtha samae saMghane, suraasura sahu vaMdana kare ne sarvajIvo bhUta-prANI, satvazuM karuNA dhare, evA prabhu arihaMtane, paMcAMga bhAve huM namuM. Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaine name che indra vAsudeva ne balabhadra sahu, jainA caraNane cakravartI, pUjatA bhAve bahu jeNe anuttara vimAnavAsI, daivanA saMzaya haNya evA prabhu arihaMtane, paMcAMga bhAve huM namuM, u& Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E je che prakAzaka sau padArtho, jaDa tathA caitanyanA, varazukla phlezyA terame, guNasthAnake paramAtamA; je aMta AyuSyakarmano, karatA paramaupakArathI, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM. 39 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lokAgra bhAve pahoMcavAne, yogya kSetrI je bane, ne siddhanA sukha arpatI, aMtimatapasyA je kare; je caudamA guNasthAnake, sthira prApta zailezIkaraNa, evA prabhu arihaMtane, paMcAMga bhAve huM namuM. jaO Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harSe bharelA devanirmita, aMtima samavasaraNe, je zobhatA arihaMta paramAtmA, jagataghara AMgaNe; je nAmanA saMsmaraNathI, vikharAya vAdaLa dukhanAM, evA prabhu arihaMtane, paMcAMga bhAve huM namuM. 41 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je karmano saMya vaLagIlI anAdi kALathI, tethI thayA je mukta puraNa, sarvathA sabhAvathI; ramamANa jai nijarUpathI, sarvathAnuM hita kare, evA prabhu arihaMtane, paMcA bhAve huM namuM. jarA Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ta jai nAtha dArika vaLI, tejasa tathA kArmANa tenuM, e sarvane choDI ahIM, pAmya paramapada zAzvatuM; jai rAgadveSa jaLa bhaya, saMsAra sAgarane taryo evA prabhu arihaMtane, paMcAMgA bhAve huM namuM. ska Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zailezIkaraNe bhAga trIje, zarIranA ochA karI, pradeza jIvanA ghana karI, vaLI pUrvadhyAna prayogathI dhanuSyathI chUTela bANa, taNI pare zivagati laDI evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM. ijA Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTa karma dahana aSTa Atma-guNa nirvina sthira ne acala akSaya, siddhigati e nAmanuM, che sthAno avyAbAdha jyAthI, nahIM pura pharavApaNuM e sthAna pAmyA anatA, ne vaLI je pAmaze, evA prabhu arihaMtano, paMcAMga bhAve huM namuM, kyu Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hi[m[r[TI[ nTilmi |paui n m , atyanta zraddhA pUrvaka prabhu ke mukha kamala ko nihAra o stotrIne prAkRtazirAma, varNavyuM bhaktibaLe, ajJAta ne prAcIna mahAbhane kI bhunIzvara bahuzrute; pada pada mahIM nA mahIsAmarthyano mahimA maLe, evI thrabhu arihaMtane, paMcALA bhAve huM namuM. ja Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ VAN prabhu bhakti karatA bhakta mAnavabhava jainamaskAra svAdhyAyama zreNI hRdaya thathAt banyuM, zrI caMdra nAththI chUtha laI, mahAbhAvanuM zaraNuM maLyuM kIdhI kazavI alpabhakti, hozinuM taraNuM phaLyuM, evA prabhu arihaMtane paMtha bhAve huM namuM. ja(c) Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prama zaraNa meM jAne se saMsAra ke dakhoM se makti milatI hai| HIT LIKA jenA guNonA siMdhunI, be biMduM paNa jANuM nahi, paNa eka zraddhA dilamahI ke, nAtha samako che nahi jenA sahAre kroDa tarIyA, mukti bhuja nizcaya sahi, evI prabhu arihaMtano, paMcAMga bhAve huM namuM, ja0 je nAtha che traNa bhurvanI karuNI jago jenI vahe, jenA prabhAve vizvamAM, sabhAvanI saraNI vahe Ape vacana zrIcaMdra jagane, e ja nizcaye tArazo, evA prabhu arihaMtana, paMcAMga bhAve huM namuM, 9 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yoga e caMcaLa pravRtti che. apravarta avasthA hovAthI yoga svataH kharI paDe che. pravRtta te ja yoga che. ahIM zaileSIkaraNa karI arihaMta prabhu yogone sarvathA sthira kare che. arthAt teno kriyA kalApa baMdha karI tenAthI vikhUTA paDe che. anAdikALana kArpaNa ane tejasa jevA zarIrano paNa have parityAga karavAnI ghaDI AvI che. eTale zaileSIkaraNa Avazyaka che. tyArabAda kramazaH bAdaramanayoga, bAdaravacanayoga, bAdarakAyayoganuM visarjana karI sUma manayoga sUkSama vacanayoganuM e baMnene yoganuM paNa visarjana karI aMte eka sUkSma kAyayoga che. tenuM visarjana thatA mukta avasthA pragaTa thAya che. kharuM pUcho to bhagavaMtonI A eka aMtima tapasyA che. sAmAnyapaNe icchA nirodhaH tapazva' evI vyAkhyA karavAmAM AvI che. paraMtu ahIM arihaMto mATe yogaH nirodhaH tapa' tevI yoga nirodhanI tapasyA karI have bhagavaMto mukti padane pAmavAnA kSetrIya adhikArI banI gayA che. tevA arihaMtone kavizrI vaMdana karI vastutaH siddha avasthAne vaMdana karI rahyA che. have teo arihaMtomAM siddha avasthAnA darzana karI rahyA che. tethI tenAM paMcAMgabhAve vaMdana dazAMgabhAva vaMdana jevA thaI gayA che. arihaMta vaMdanAvalI seek se x- 81) Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-41]"harSe bharelA deva nirmita aMtima samavasaraNe, je zobhatAM arihaMta paramAtmA jagata ghara AMgaNe; je nAmanA zubha araNathI vikharAya vAdaLa duHkhanAM, 1 evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 41 mokSanI bhAvAtmaka sthitinuM varNana karI kavizrI khyAla Ape che ke AvA arihaMta bhagavaMto ane devAdhidevo game tyAM jevI-tevI sthitimAM mukta thaI zakatA nathI. paraMtu aMtima avasthAno khyAla rAkhI IndrAdika devo sajAga thaI jAya che. ahIM prabhu potAnuM sthUla zarIra choDI mokSagAmI thavAnA che. jenI jANakArI laI vizeSa prakAranA mokSagamana samavasaraNanI racanA kare che, ane vidhivat udghoSa thAya che. bhagavaMto AvA devanirmita vizeSa prakAranA samavasaraNamAM ArUDha thaI siddhAsane birAjamAna thAya che, ane jenI AMtarika mukta dazA che, tenuM pratibiMba spaSTa A mokSagamana samavasaraNamAM joI zakAya che. lAkholAkho netra-paMktio A aMtima darzana mATe Atura banI te bhagavaMtonAM darzana karI jANe potAnAM badhAM duHkhonA nivAraNa kare che. kharuM pUcho to svataH duHkha-nivAraNa thaI jAya che. prabhunI A mukta veLA keTalI badhI paropakAramaya banI jAya che, tene kavizrI paNa mokSanA sopAna para caDavAne taiyAra evA bhagavaMtone samovazaraNamAM nizcita Asane sthira thaI birAjita joI apAra harSa pAme che, ane punaH punaH tyAMnA eka sAkSAt draSTA hoya te rIte paMcAMgabhAve vaMdana kare che. (82 == === = arihaMta vaMdanAvalI) Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-42) "je karmano saMyoga vaLagelo anAdi kALathI, tethI thayA je mukta pUraNa sarvathA sadbhAvathI; & ramamANa je nijarUpamAM ne sarva jagatanuM hita kare, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 42 tattvArtha sUtramAM "vana rma kSaya mokSa na mAne saMpUrNa karmono kSaya thAya tyAre mukti thAya che. ahIM arihaMta bhagavaMto have A karmane chellI salAma kare che. anAdi kALathI udaya-udIraNA satA ne baMdhabhAva parivartIta thatA karmanA kaMdho je nATaka khelI rahyA hatA, e have badhuM baMdha thaI rahyuM che. karmo satAmAMthI paNa vidAya levAnA thayA che. karmo sAthenI A chellI mulAkAta che. baMne prakAranAM karmo zubha ke azubha e ja rIte baMne prakAranAM karmo - kAraNa karmo kriyA, karmo potAnI bAjI saMkelIne khela pUro kare che, ane arihaMta bhagavaMta nirALA thaI AtmaramaNa karavAmAM sthira thayA che. jo ke prabhunuM A aMtima AtmaramaNa paNa jagatane mATe kalyANakAraka che. kAraNa ke temanA sUkSma bhAvothI paNa vikhUTA paDelA karmapudgala je manovargakhAnA, vAcA-vargaNAnA ke zvAsocchavAsavargaNAnA je kAMI aNu-paramANu che, te eTalA badhA pavitra thayelA che ke aMtima avasthAe chUTA paDyA pachI vizvamaMgaLanuM kAraNa bane che. ane azuddha paramANuone parihAra karI maMgaLamaya sUkSmabhAvonuM utpAdana kare che. eTale kavizrI ahIM sarva jagatanuM hita kare tema bolIne eka gUDha vAta kahI gayA che, jeno ApaNe ghaTasphoTa karyo ane A rIte prabhu AtmakalyANa ne vizvakalyANamAM nimitta banI arihaMtapadane zobhAyamAna karI rahyA che. ane tenA A maMgaLamaya divya svarUpathI kavizrInuM hRdaya pulakita banI gayuM che. jema tavA upara roTalI phUle tema prabhunI A tapomaya bhaktithI kavizrI phUlI UThyA che, ane paMcAMgabhAve vaMdanA karyA sivAya bIjuM kAMI adhika bhAva vyakta karavA mATe hathiyAra dekhAtuM na hoya tema punaH punaH paMcAMgabhAve vaMdanA kare che. arihaMta vaMdanAvalI - - - - 83) Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (gAthA-43 "je nAtha audArika vaLI taijasa tathA kArmaNa tanu, e sarvane choDI ahIM pAmyA parama pada zAzvatu; je rAga dveSa jaLa bharyA saMsAra sAgarane taryA, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 43 jaina tattvajJAna anusAra jyAre jIvAtmA mukta thAya che tyAre tene zAstromAM batAvelA kramazaH judI-judI prakAranAM badhAM baMdhano choDavAnAM hoya che. arihaMta bhagavAna terame guNasthAne hatA tyAM sudhI cAra ghAtikarmanA udayathI ghaNI jAtanA yogo banelA hatA ane temAM mukhya zarIrano yoga hato. paraMtu jyAre jIva mukta avasthAmAM praveza kare che tyAre aghAtikarmanA udayathI je je aMgo astitva dharAvatAM hatAM, te badhAM chUTI ane laya pAme che. ane ghAtikarmanA udayathI je mohAdi kaSAya hatA, teno arihaMta bhagavAne pahelethI ja choDI dIdhA che. ane bhakta AtmA arihaMta vaMdanAmAM e ja batAve che. arihaMta bhagavAnanA muktinA kramamAM audArika, taijasa ane kAryaNa, traNeya zarIra have laya pAmI rahyA che. audArika eTale hADa-mAMsano sthUla deha. jo ke bhagavAnanuM audArika zarIra hADamAMsa hovA chatAM sAmAnya zarIra karatAM ghaNuM ja alaukika che. vajaRSabha nArAyaNa saMghayaNanA kAraNe temAM audArika zarIrano DhAMco ati majabUta hoya che. ane prabhunA zarIranA rudhira Adi badhAM dravyo amaMgala bhAvothI mukta, koI prakAranA rogANuthI vimukta, jANe ucca koTinAM phUlonI sugaMdha hoya tevA temanA audArika bhAva che. kArpaNa zarIra have kevaLa aghAtikarmanA baMdhavALuM hovAthI phakta puNyamaya che. samagra kArmaNa zarIra zubharUpa che, ane e ja rIte prabhunuM tejasa zarIra ghaNA prakAranI siddhithI bhareluM che. temanA taijasa zarIramAM tejolezyA jevI ghaNI gupta zaktio astitva dharAve che. A rIte ati viziSTa evA audArika, taijasa, kArmaNa zarIrano paNa have prabhu tyAga kare che. temane have dehAdinuM koI prayojana nathI. phakta AyuSya karmanA baLe ja deha Takyo che. AyuSya karma paNa aMtima biMdumAM che. ane have koI navA AyuSyano baMdha paDyo nathI, tema ja koI prakAranI karmasattA bAkI nathI. badhAM karmo ane tenA udayabhAvo jhIro poinTamAM AvI gayA che. ahIM zAsrakAre eka viziSTa vAta batAvI che ke - 'AyuSya karmano aMta thAya tyAre puNyano jaththo vadhelo hoya to arihaMta bhagavaMto kevaLI samuddAta kare che, arthAt potAnA yoga arihaMta vaMdanAvalI 4 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baLathI ATha jeTalA alpasamayamAM puNyane vikheravAnuM kAma pUruM kare che. samagra vizvanA lokAkAzanA badhA pradezone bhagavAna AtmapradezathI sparza karI puNyanA badhA kaNo vikherI de che, ane pote svayaM mULa sthitimAM AvI have karmarahita avasthAno anubhava kare che. aMtima veLAnI A gUDha vAta karyA pachI have kavi ahIM upasaMhAra kare che ke - "A badhI kriyA thavAthI rAgadveSarUpI pANIthI bharelo saMsAra samudra bhagavAna tarI gayA che. ane have saMsAra jevI vastuthI arihaMto mukta thayA che. zeSa pAMcamI gati ja bAkI che. ane te che saMjJA rahita zuddha jIvanI avasthA." arthAt atyAra sudhI deva, manuSya, tiryaMca, nArakI rUpe anaMta janmathI saMjJA pAmelo A jIva have cAre prakAranI saMjJAthI mukta thaI nirALI avasthAne bhaje che. ane saMsAra sAgarane pAra karI gayA che. AvA mukta thayelA arihaMta bhagavAnane vaMdana karatA kavizrIne jANe miSTa bhojana pachI oDakAra AvatA hoya tevo vaMdanarUpI oDakAra khAIne punaH punaH paMcAMgabhAve vaMdana kare che. arihaMta vaMdanAvalI 0262 6 -06--09ii 85) Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-44)"zaileSIkaraNe bhAga trIje zarIranA ochA karI, pradeza jIvamAM ghana karI vaLI pUrva dhyAna prayogathI; dhanuSyathI chUTela bANa taNI pare zivagati lahI, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 44 jainadarzana jyAre muktinI vAta kare che tyAre vaijJAnika rIte badhA dRSTikoNathI vicAra karIne mukta AtmAnuM eka nizcita svarUpa batAve che. te samajavA mATe ApaNe ahIM prazna rAkhIe.. prazna-1 zuM mukta jIva jevA AkAre zarIra che, tevA ja AkAra sAthe mukta thAya che? arthAt mukta AtmAno AkAra zuM che? prazna-2 mukta thatI vakhate jIva potAnA divya AtmA mATe kazo prayoga kare che ? prazna-3 A zarIra paMcabhUtothI baneluM che. temAM pRthvI, pANI, agni, vAyu | ityAdi bhautika aMzo rahelA che te badhAnuM visarjana thAya che tyAre jIvAtmA te tattvothI nirALo thaI kevuM rUpa pAme che? prazna-4 mukta thayelo AtmA sthira kyAM thAya che? javAbaH (1) have ahIM arihaMta vaMdanAmAM kavi vaMdana karavAnI sAthe prathama praznano javAba Ape che. mukta avasthA vakhate bhagavaMtanuM je zarIra che te ghanIbhUta nathI. badhA piMDonI vacce AkAzatattva raheluM che, ane zAstranI gaNanA evI che ke jo zarIrane ghanIbhuta karavAmAM Ave to zarIranA be bhAga ghanIbhUta thAya ane eka bhAga khAlI paDe. A siddhAMtanA AdhAre kavi ahIM kahe che ke - "arihaMta bhagavaMta zaileSIkaraNanuM avalaMbana karI arthAt zAzvata sthitinuM avalaMbana karI potAnA jJAnayoganA baLe jaDa dravyothI chUTA paDelA Atmapradezo saMkelAIne ghanIbhUta thaI jAya che. ane be bhAgano ghana paDe che. to arihaMta bhagavAna Avo ghana pADIne bhautika tattvothI nirALA thaI jAya che. chUTA thayA pachI have A lokAkAzamAM jyAM saMsAranuM vicaraNa hatuM tyAM tene rahevAnI AvazyakatA nathI, tethI te AtmA jema dhanuSyamAMthI tIra chUTe, tema tIvra gatithI A AtmA zarIrarUpI dhanuSyamAMthI chUTo paDI mokSagatinuM avalaMbana kare che. jo ke A udAharaNa ghaNuM ja sthUla che. tIranI gati karatAM to A mukta AtmAnI gati asaMkhyAta gaNI vadhAre che. phakta samajavA (80 %% E %%AA%-% % arihaMta vaMdanAvalI) Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe ja udAharaNa che. ApaNA kavizrI mokSa tarapha gati karelA arihaMtone vAMdavAnuM cUkyA nathI. jANe bole che ke - "jAya che, jAya che, jAya che. arihaMtone AtmA UrdhvalokamAM jAya che. to AvA mokSa tarapha janAra jIvane vAMduM chuM, vAMduM chuM, vAMduM chuM." ane kavizrI ahIM have vaMdanAmAM paNa paMcAMgabhAva paNa adhUrA paDe che tevuM lAge che, chatAM na chUTake bole che ke paMcAMgabhAve vAMduM chuM. (2) kavizrIe parokSabhAve mukta AtmAnA keTalAka bhAvono ullekha karyo che. jene ApaNe spaSTa karIzuM ke je jIva AkAra pAmyo che, te dravya AtmA have bIjo kazo prayAsa karato nathI, tema tene prayAsa karavApaNuM rahetuM nathI. ghanIbhUta thAya eTalo ja prayAsa hato. (3) paMcabhUtathI nirALo thayA pachI pAMceya bhUta potapotAnAM kSetramAM cAlyA jAya che. ane jIvAtmA chUTo paDIne siddhAtmAmAM bhaLI jAya che. temanuM eka astitva hovA chatAM te anaMta siddho sAthe samAI jAya che ane ekamAM aneka ane anekamAM eka tevuM divya zuddha svarUpe pragaTa thAya che. (4) jenagaNanA pramANe lokanA agrabhAge siddhonuM kSetra che. A kSetrane aDhIdviIpa pramANavALuM che, arthAt mRtyulokanuM jeTaluM kSetra che teTaluM ja siddhanuM kSetra che. Ama madhyaloka ane siddhaloka baMnemAM samAnatA varte che. mRtyulokamAMthI chUTA paDelA arihaMta bhagavAna siddhagatie upara jaIne jyAM tene anaMta AtmAno sparza thAya che tyAM ja sthira thaI jAya che. arthAt mukta thavAnuM kSetra ane sthira thavAnuM kSetra eka zuddha rekhAmAM che. jene sAmAnya laukika bhASAmAM eka sADUlamAM (sIdhI gati) che ema kahI zakAya. AvA mukta AtmA arihaMtone kavizrI vAMdhA pachI 45 padamAM have arihaMtone dvirUpe joI siddha bhagavaMtone arihaMta rUpe vAMde che. kAraNa ke siddha bhagavaMto paNa arihaMto ja hatA ane e jhAMkhI karAve che ke A arihaMto have kevuM siddha svarUpa pAmyA che ane kevI anaMta sukhanI laheramAM birAjyA che. (arihaMta vaMdanAvalI 0262250 wwwwww 80 ] Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-45 "nirvidana rivara ne acala akSaya siddhigati e nAmanuM, che sthAna avyAbAdha jyAMthI nahi punaH pharavApaNuM e sthAnane pAmyA anaMtA ne vaLI je pAmaze, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 45 ahIM arihaMta vaMdanAmAM arihaMtonI aMtima avasthAnuM varNana karatA kavi kahe che ke - "have arihaMto siddhapadane varI gayA che. vastutaH arihaMta maTI siddha thaI gayA che." paraMtu mULamAM to teo arihaMta hatA, jethI dravyanikSepathI temane arihaMta kahI zakAya che. ane A arihaMta bhagavaMto have anaMtakALa mATe sthira thaI gayA che. A punarAgamana jyAM pharIthI AvavApaNuM nathI, temaja kyAMya javApaNuM paNa nathI. vaLI teo sarvathA aprabhAvya sthitimAM AvyA che, ane A badho puruSArtha arihaMta bhagavAne karyo che. bhale teo siddha thayA, paraMtu ahIM bhaktarAja temane arihaMta tarIke ja vAMde che. rAjagAdI choDyA pachI paNa bhAgI banelA koI munirAjane, dhanya che, A rAjAne kharekhara te rAjA vaMdanIya banI gayA che, tema dravya-nikSepathI rAjA kahevuM te gaurava bhareluM che. te ja rIte ahIM arihaMtapadanuM gaurava vadhAratA te padane Azrita kavirAja vaMdI rahyA che. kAraNa ke A akSaya sthAna che, avyAbAdha sthAna che, nirvina kendra che. A kendrane arihaMto ja pAmI zake che. bhUtakALamAM paNa anaMta arihaMto A sthAnane meLavI zAMta thayA che, ane bhaviSyamAM paNa A ja krama cAlu rahevAno che. arihaMto sAdhanA karI siddha thatA rahevAnA che. eTale ahIM kavizrI have phakta koI eka arihaMtane dRSTigata na rAkhI virATa dRSTithI anaMtAnaMta arihaMtone vAMdI rahyA che. eka AkhI paraMparAne vAMdI rahyA che. siddha bhagavaMtone paNa arihaMtarUpe vAMdIne temaNe arihaMta vaMdanAnuM nAma sArthaka karyuM che. dhanya che A anAdi siddha, zAzvata paraMparA, dhanya che e kSetra ke jyAM siddha bhagavaMto birAjI rahyA che. ane jeo arihaMtapadano mahimA batAvI rahyA che. eka ja tattvanI paripUrNa pakva avasthA te siddhatva che ane siddhatvanI pUrNa avasthA te arihetva che. Ama kAryakAraNanI eka spaSTarekhA batAvIne zuddha kAryanA kevA zuddhakaraNa hoya che tenuM paridarzana karyuM che. arihaMtapaNuM te kAraNa che, siddhapaNuM te kAraNa che. eka ja dravyamAM kAraNakAryanI vyavasthA joI zakAya che, ane tene paMcAMgabhAve vaMdana karI pote paNa jANe A ja kaDImAM joDAI gayA hoya tema saMpUrNabhAve arpita thayA che. (88) airihaMta vaMdanAvalI) Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-46 "A stotrane prAta girAmAM varNavyuM bhaktibaLe, ajJAnane prAcIna mahAmanA ko munIzvara bahuzrute; padapada mahIM jenA mahA sAmarthyano mahimA maLe, evA prabhu ahitane paMcAMga bhAve huM namuM." 46 have kavizrI saMpUrNa arihaMta vaMdanA stotrano upasaMhAra kare che, ane A gujarAtI bhASAmAM je racanA karI che, teno udArabhAve ImAnadArIpUrvaka svIkAra kare che ke - "A mULa stotra prAkRta bhASAmAM hatuM. jainoe prAkRta tarIke ardhamAgadhIne apanAvI che, ane jenA racayitA AcAryazrIe potAnA nAmano ullekha karyo nathI, tevA koI bahuzruta arthAt mahAjJAnI saMtapuruSe A racanA karI che. ane jemAM prabhu devAdhidevanA guNono saMkSepamAM nicoDa Apyo che, ane arihaMtanuM spaSTa citra kAvyamAM UbhuM karyuM che. ane kavitAmAM kaMDArAyelA A arihaMta bhagavaMto bhaktajano mATe vaMdanIya banI gayA che. arihaMto to vaMdanIya che ja, paraMtu A bahuzruta jJAnI uttama zabdo dvArA bhaktonA hRdayane AkarSe ane sahu paMcAMgabhAve namI paDe tevuM dRzya UbhuM karyuM che. ane e dRzyane punaH punaH bhakta vAMdI rahyA che. sAthe-sAthe parokSamAM temaNe racayitAne paNa vaMdana karyA che. ahIM prAkRtagirAno je ullekha karyo che, te bAbata sAcI samaja. keTalAka ema samaje che ke saMskRta bagaDIne prAkRta banela che. paraMtu tevuM nathI. prAkRta eTale prakRtinI bhASA che. svAbhAvika rIte ja mANaso bolatA hatA tevI bhASAne prAkRta kahevAmAM Ave che. prAkRta bhASAo alaga-alaga kSetramAM cAlatI hatI, jemAM mAgadhI pradhAna che. bAkInI pAMca pAlI, saurasenI, kAzmIrI, picAzI, apabhraMza - A rIte kula pradhAnapaNe prAkRtamAM cha bolIno samAveza thAya che. jainAcAryoe mAgadhIne mukhya sthAna ApI ardhabhAgamAM mAgdhI ane bAkInA bhAgamAM zeSa pAMca bhASAo vyavahAramAM lAvyA ane AgamanI bhASAne ardhamAgadhI ema kahevAmAM AvyuM. paraMtu ahIM kavie kAvyane kAraNe prAkRta gIca ema kahI kAma calAvyuM che. saMskRta eTale saMskAra pAmelI bhASA. prAkRta bhASAne vyavasthita karI temanuM nizcita vyAkaraNa banAvI vidvAnoe je bhASAno upayoga karyo te saMskRta bhASA che. astu... ahIM je kAvya che, te mULamAM prAkRta bhASAmAM lakhAyuM hoya tema A gAthAmAM spaSTa kahevAmAM AvyuM che. ahIM prAkRtagirAmAM varNana karanAra je mahAtmA che. arihaMta vaMdanAvalI 9 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temanI kAvyaracanAno mahimA pragaTa karavAnuM ApaNA kavi cUkyA nathI. tene adhyayana karatA eka-eka padamAM arthAt badhA zabdomAM sarasatA sAMpaDI che, ane alaMkAranAM darzana thayAM che. temanI racanA karavAnI zakti pragaTa thaI che. AvA kAvyakAre prabhuno mahimA gAIne je bhAvo pradarzita karyA te arihaMta bhagavaMtone vAraMvAra vaMdana karatA pramodabhAva nIpaje che. kAraNa ke AvI bhagavaMtonI bhaktimAM ja atulanIya kAvya-sAmarthya pragaTa thAya che, jethI kAvyakartAnA mAdhyamathI kavirAja punaH punaH vaMdanA kare che. ( 90 99 - - - - - 2 arihaMta vaMdanAvalI) Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-40 "je namaskAra svAdhyAyamAM prekSIhRdaya gadgada banyuM, zrI caMdra nAcyo graMtha laI mahAbhAvanuM zaraNuM maLyuM; kIdhI karAvI alpa bhakti hoMzanuM taraNuM phaLyuM, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 40 niraMtara vaMdana karyA pachI kavi potAnI sthiti zuM thaI tenuM digdarzana karAve che, ane ApaNA priya kavinuM nAma zrIcaMdra che. ATalI arihaMta vaMdanA karyA pachI zrIcaMdra bhAvavibhora banI gayA che. eka tarapha kavino svAdhyAya ane bIjI bAju bhagavaMtone namaskAra - Ama be jJAnAtmaka ane kriyAtmaka bhAvonI vacce sAkSI baneluM zrIcaMdrajInuM hRdaya temane A kAvyagraMthane mastaka para rAkhI jANe nAcavAnI pharaja pADI rahyuM che. eTaluM ja nahi, paraMtu temane lAgyuM ke have mane sAkSAt bhagavaMtonuM zaraNuM maLyuM che, ane alpabhaktimAM mahAsiddhi thAya tevo yoga banyo che. teo AkhI triveNImAM arthAt kAvyaracanAmAM namaskAranI paraMparAmAM ane chevaTe bhAvavibhora avasthAmAM badhI jagyAe arihaMta bhagavaMto ja kAraNabhUta che. ane mane je umaMga Avyo che, arthAt kavie je utsAhavardhana thayuM che. te mAno bhavobhavanuM bhAtuM che. eTaluM ja nahi paraMtu jANe svayaM bhavasAgara tarI jaze evI saphaLatA maLI che. ane je umaMga Avyo te phaLIbhUta thayo che. saMpUrNa sAkSIrUpe arihaMtone kavi vAMdI rahyA che. arihaMta vaMdanAvalI) *{ 91 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-48)"jenA guNonA siMdhunAM be biMdu paNa jANuM nahi, * paNa eka zraddhA dilamahIM ke nAthasama ko che nahi; jenA sahAre kroDa tariyAM mukti muja nizcaya sahI, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 48 prabhunuM anaMtajJAna sAgara samAna gaNAya che. jema sAgara amApa che. tema prabhunuM jJAna anaMta che. kevaLajJAnane hisAbe chadmasthanuM jJAna eka biMdumAtra hotuM nathI, tethI kevaLajJAnanI prarUpelI vAto sAmAnya buddhi ke tarka vaDe samajI zakAya nahi ane prabhunuM jJAna mApavA paNa javAya nahi tyAM bhaktano eka ja nizcaya hoya ke A saMsAramAM devAdhideva jevA bIjA koNa hoI zake ? arthAt na hoI zake, eTale te anaMta jJAnI e ja mAro vizvAsastaMbha che. ane bhale mane samudranAM be biMdu jeTaluM jJAna na hoya, paraMtu jyAM mAro vizvAsa dRDha che, tyAM mArI zraddhAnI bhavaTi karavAnI je zakti che te TakI rahe tevI jhaMkhanA che. bhUtakALamAM, vartamAnakALamAM ane bhaviSyakALamAM anaMta jIvo prabhunA jJAnanA AdhAre temano vizvAsa utpanna thayo che te jotAM mane lAge che ke mArI mukti nakkI thaI gaI che. kAraNa ke mukti jo nakkI hoya to ja Avo vizvAsa janme. dRDha vizvAsa ane muktinI eka nizcita sAMkaLa che. arihaMtanI kRpAthI huM te sAMkaLamAM joDAyelo chuM. ane joDAvAmAM arihaMta bhagavaMto ja kAraNabhUta che. jethI temanAM caraNomAM paMcAMgabhAve evA jinezvarone vaMdana karI huM sarvathA nizciMta thaI gayo chuM. A AkhI gAthA mAnavajAtino je apAra vizvAsano AdhAra che, tene vyakta kare che. mukti to zuM ? vizvAsanuM taMtra paNa vizvAsanA AdhAre ja cAle che. jo pApakarmamAMthI ke bIjAM vyAvahArika kAryomAMthI vizvAsabhaMga thaI prabhunA caraNomAM sthApita thAya to je vizvAsaprAptino AdhAra hato, kazuMka meLavavAno AdhAra hato, te have parivartita thavAthI choDavAno, tyAga karavAno ane kazuM prApta na karavAno aparigrahano AdhAra bane che. jJAna to eka buddhino taraMga paNa che, paNa vizvAsa to eka akhaMDa hIro che ane te hIro paNa ciMtAmaNi jevo che. tene prApta thayA pachI bAhya koI vastunI apekSA rahetI nathI phalataH mukti pragaTa thAya che. A gAthA vizvAsa 92 arihaMta vaMdanAvalI Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ape che ke bhale tamAruM jJAna ochuM hoya ke samaja ochI hoya, paraMtu svayaM bhagavata parAyaNa banI prabhunA divya svarUpano vizvAsa karo cho, te jJAnanI alpatA jarA paNa bAdhaka nathI. eka akSaranA jJAnavALo jIva zraddhAnA baLe parita saMsArI thaI jAya che. jyAre navapUrva sudhInuM jJAna dharAvato jIva vizvAsanA abhAve anaMta saMsArI banI bhavacakramAM ja aTavAyelo rahe che. juo chone A vizvAsanI karAmata. atyAra sudhI kavi prabhunA divya svarUpanuM varNana karatA hatA, paraMtu varNana karyA pachI jyAre tene oDakAra Avyo tyAre A nagada satya 48mI gAthAmAM pragaTa karyuM che, ane te che vizvAsa kabIra sAhebane pUchyuM ke viSNu bhagavAna kyAM che, tyAre kabIre eka sekanDamAM javAba Apyo ke - "vizvAse vasUti viSNu" arthAt he bhAI vizvAsamAM viSNu vase che. vizvAsa e ja bhagavAnane rahevAnuM sthaLa che. tamAro vizvAsa jAya to sAthe tamArA mATe bhagavAna paNa jAya. Ama A kavie vizvAsanI vyAkhyA karI tenI daDhatA batAvI, tenAthI phalita thatI potAnI muktino saharSa svIkAra karI ahobhAva pragaTa karyo che. arihaMta vaMdanAvalI - - 93) Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA-49)je nAtha che traNa bhuvananAM karuNA jage jenI vahe, jenA prabhAve vizvamAM sabhAvanI saraNI vahe; * Ape vacana "zrI caMdra jagane e ja nizcaya tAraze, evA prabhu arihaMtane paMcAMga bhAve huM namuM." 49 samagra kAvyanI pUrNAhuti karatA kavizrI zrIcaMdrajI virAma pAme che, te prabhune traNalokanA nAtharUpe bhUmaMDaLanA eka camakatA sUryarUpe nihALe che. tene lAge che ke prabhunA prabhAvathI karuNAnI nadI vahI rahI che, ane sadbhAvanI saritA pravAhita thaI rahI che. chelle kavi kahevA mAMge che keteo kevaLa AtmArthI nathI. jo ke AtmArthI hovA chatAM sahaja bhAve temanuM samagra jIvana paropakArI che. je koI saMpatti zarIra AdinI che ane je koI prabhAvaka tattvo bhagavAna sAthe joDAyelAM che, te badhA paropakAra arthe che. ane paropakArano artha ja che karuNA. jIvo pratye karuNA na thAya to paropakAra Ave ja nahi. paropakAranA mULamAM saddabhAva e sAmAnya ujvaLa tattva che. ahIM e jaNAvAyuM che ke devAdhideva to karuNA ane sadbhAvanAnA bhaMDAra che. sAcA arthamAM teo arihaMto che. jeTalA amaMgaLa tattvo che te vizvane mATe hAnikartA che, arthAtu duzamana che, zatru che. ane A badhAM amaMgaLa tattvono devAdhideva parihAra kare che, teno nAza kare che, tethI te arihaMta kahevAya che. zrIcaMdrajIne saMpUrNa saMtoSa thatAM have te potAnA vizvAsanA AdhAre bAMhedharI Ape che ke - je koI prabhunA caraNe jaze teno avazya vistAra thaze. pote to saMtuSTa thayA ja che. paraMtu potAnI aMdara janmelo vizvAsa pramANabhUta mAnI saune bhalAmaNa kare che. eka prakAre vacana Ape che. jo saMsArano aMta karavo hoya to arihaMtone zaraNe samarpita thavAthI ja A saMsArano aMta thaze tyArabAda have kavi paMcAMgabhAve AvA arihaMtone vAMdI rahyA che, te vizvamaMgaLa rUpe pote vaMdana arpaNa karI rahyA che. 9i4 xxxxxxxxxxxarihaMta vaMdanAvalI) Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arihaMta vaMdanAvalI pustakanA prakAzanasIjasthA dAtA kalpataru sAdhanA kendra muMbaInA TrasTIo zrI kumudabhAI mahetA zrI surendrabhAI mahetA - cennAI zrI jItendrabhAI zeTha zrI zaileSabhAI desAI zrI guNavaMtabhAI baravALiyA vAsanA pAnAmAnA nAnA nAnA zrI milanabhAI ajamerA : sahayogI dAtA : saurASTra dazAzrImALI jaina maMDaLa, paMcavaTI-nAsIka zrImatI mAlatIbena kumArabhAI - nAsIka Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saha Ara je mAtra rAjakakakakAraka ujajaranA ja tharAdA na ra sa Sa sa pha aa che ke je kAmawho djA jAda: kakajhagaDATa karu A *kaDA pharaja. 4 4 - A jIvamunijI-e viralavibhUti hisI paramadArzanika goMDalagaccha ziromaNI pU. gurudevazrI jayaMtamunijInI peTarabArI hirA (cAsa-bokAro) jhArakhaMDamAM sva-para kalyANanI utkRSTa sevApravRtti abhivaMdanIya che. - pUjyazrInI preraNAthI zrI jagajIvana mahArAja cazucikitsAlaya uparAMta pUrva bhAratamAM 12 vidyAlayo, samAja upayogI pAMca bhavana, vIza upAzrayo ane jenA 3ii bhavana sthapAyelA che. pU. zrI jayaMtamuni likhita pustakonI nAmAvalI 3 1. zrI jayaMta vacanAviMda (pravacanono saMgraha), saMpAdaka: zrI jayasukhabhAI zAha, kalakattA zrI jayaMtavANI (pravacanono saMgraha), saMpAdaka zrI cunIbhAI, jamazedapura adhyAtmapatraprabhA(pU.prabhAbAI mahAsatIjIne saMbodhIne lakhAyelA patro) pravacana saMgraha nirvANano patha (pU. tapasvIjI mahArAjanA saMthArAnuM vivaraNa), prakAzakaH pUrva hi? bhArata saMgha zAsvatInI sAdhanA (AdhyAtmika lekhono saMgraha), saMpAdakaH zrI guNavaMta baravALiyA tyAdhanalakSmI bahena badANI bira 7. jIvanarekhA (saurASTra kesarI guruprANanuM jIvanacaritra), saM. zrI guNavaMta baravALiyA jayaMta kathA kaLaza (jena ane daSTAMtakathAo), saMpAdaka : zrI guNavaMta zAha baravALiyA ane zrImatI dhanalakSIbahena badANI (kramAMka 5, 6 ane 7nA prakAzaka: saurASTra kesarI prANaguru jena philosaoNphikala enDa risarca senTara, DI ghATakopara-muMbaI) muhapatI batrIzI (muhapatInuM mahAbhya) di 10. 14 maMgala svapna ane rahasya, saMpAdaka : zrI harSada dozI, prakAzaka: jaina ekeDemI kalakattA 11. kaho, kevA hatA prabhu mahAvIra? (pucchisUrNanuM vivecana), saMpAdakaH zrI harSadadozI, prakAzakaH jena ekeDemI kalakattA ( 12. sAdhutAnuM zikhara ane mAnavatAnI maheMka (jIvanakathA) saMpAdaka: zrI harSada dozI 13. tatvAbhinaya-patro tathA vyAkhyAno, saMpAdaka guNavaMta baravALiyA, anuvAda : dhanalakazmIbahena para 14. arihaMta vaMdanAvalI (vyAkhyAno) saMpAdakaH guNavaMta baravALiyA, prakAzaka: kalpatarusAdhanA kendra muMbaI-devalAlI Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ATT " vaMdana pradarzananI cIja nathI, paraMtu hRdayanuM amRta pIgaLavAthI te vAraMvAra vaMdanarUpe TapakavA lAge che. ane AkhA kAvyamAM 49 vAra kavizrIe paMcAMgabhAve vaMdanA karIne jANe vaMdanano eka giri ja Ubho karI dIdho che. ane ATalAM UcAM parvatIya vaMdanathI e kahevA mAMge che ke - "huM jene vaMdana karuM chuM tenI UMcAI keTalI che. te samajavAnuM che. paramadArzanika pUjya gurudeva zrI jayaMtamuni ma.sA. bhAgyane saubhAgyamAM palaTe te vaMdanA. arihaMta vaMdanAvalInI dareka kaDI AtmAne kalyANakAraka bhAva spaMdanA pragaTAvanArI che. zAsana arUNodaya pUjya gurudevazrI namramuni ma.sA. arihaMta vaMdanAvalI eTale caMdrathI paNa adhika nirmaLa, sUryathI paNa adhika tejodipta, mahodadhithI paNa adhika gaMbhIra evA lokAloka prakAza tIrthakara prabhu arihaMta devano AMtarabAhya paricaya pAmavAno nAno evo prayAsa... je asaMbhava ja che kAraNa anaMta guNonA ratnAkara, anaMta zaktinA svAmI paramatArakA devAdhideva, sarvajJa arihaMta jinezvara... asImanuM varNana asIma evA zabdo zuM karI zake...?? adhyAtmayoginI pU.bApajInA suziSyA pU. DaoN. tarulatAjI mahAsatIjI