Arihant Vandanavali

SR No.: 032592
Original Sutra Author: N/A
Author: Jayantmuni, Gunvant Barvalia
Publisher: Kalptaru Sadhna Kendra
Publication Year: 2009
Total Pages: 146
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 10 MB

Page 42

ગાથા-૪ો “કુસુમાંજલિથી સુર અસુર જે ભવ્ય જિનને પૂજતા,
ક્ષીરોદધિનાં હવણજળથી દેવ જેને સિંચતા; વળી દેવદુંદુભિનાગ ગજવી દેવતાઓ રીઝતા,
એવા પ્રભુ અરિહંતને પંચાંગ ભાવે હું નમું.” ૪ ભારતની સંસ્કૃતિમાં પુષ્પ પૂજાનું ખૂબ જ અગ્રગણ્યસ્થાન છે. માનો કે પુષ્પવિહીન પૂજાની કોઈ કલ્પના જ નથી. જૈન સંસ્કૃતિ પણ પુષ્પ પૂજાથી અછૂતી નથી. ભલે પુષ્પોની વ્યાખ્યા ભાવપુષ્ય, ગુણપુષ્પ રૂપે કરવામાં આવી હોય છતાં પણ દ્રવ્ય પુષ્ય પોતાનું સ્થાન બરાબર કાયમ રાખી શક્યા છે.
આ ચોથી ગાથામાં “અહંત વંદના'માં આચાર્યશ્રી બાળ ભગવાનની પણ સર્વ પ્રથમ પુષ્પ પૂજા અર્થાત્ કુસુમાંજલિથી આદર કરવાની વાત કરી રહ્યા છે. અત્યારે પ્રભુ મેરુની ટોચ ઉપર હોવાથી ત્યાં પ્રભુને છોડી બીજા કોઈ માનવનું અસ્તિત્વ શક્ય નથી, એટલે સમગ્ર વિધિ-વિધાનો ઇન્દ્રો અને દેવતાઓ કરી રહ્યા છે. ઇન્દ્ર પણ પુષ્પાંજલિથી ભાવવિભોર બની પ્રભુનાં ચરણોમાં પુષ્પ અર્પણ કરતા સ્વયં અર્પિત થઈ ગયા હોય તેવો આનંદ અનુભવે છે. સાથે-સાથે પ્રભુનાં ઉત્તમ સ્નાનની તૈયારી ચાલી રહી છે. મેરુ પર્વતની ઊંચી ટોચ પર કોઈ પ્રકારનાં પાણીનાં ઝરણાં નથી, પરંતુ દેવતાઓ અસંખ્ય સમુદ્રોમાંથી ઊંચ કોટિના ક્ષીર સમુદ્ર જેવા સમુદ્રોમાંથી હજારોની સંખ્યામાં કળશ ભરીને ઊભા છે. પરંતુ ઇન્દ્ર પોતાના અધિકાર સાથે ક્રમશઃ એક-એક કળશનો સ્વીકાર કરી પ્રભુને ક્ષીર સમુદ્રનાં નિર્મળ જળથી સ્નાન કરાવતાં પોતે જાણે પ્રવાહિત થઈ ગયા હોય તેવાં પાણીથી પણ વધારે નિર્મળ તેના ભાવો ઉભરાઈ રહ્યા છે.
આ બધી વિધિ ચાલતી હતી ત્યારે વાતાવરણ શાંત ક્યાંથી રહી શકે? શંખધ્વનિ અને ભેરીના ગગનગર્જિત ઉદ્ઘોષણાઓથી અને મધુર મહાસ્વરના ગુંજારવથી આકાશ સ્વયં નિનાદિત થઈ રહ્યું હોય તેવી દુંદુભિઓ ચારે તરફથી વાગી રહી હતી. મનુષ્યનું કમનસીબ છે કે આ ઉત્સવમાં ભાગ લઈ શકતો નથી. મોટા ચક્રવર્તીના (ભાગ્યમાં) પણ આ મહોત્સવમાં સમ્મીલીત થવા જેવાં પુણ્ય પ્રાપ્ત નથી. માનો સમગ્ર દેવગતિ આવા મહોત્સવથી ધન્ય બની જાય છે. જ્યાં ફક્ત દેવતાઓની ઉપસ્થિતિ જ સંભવિત છે. મનુષ્ય તો લાચાર બનીને પોતાની મનોભાવનાથી આ દિવ્યચિત્ર ઊભાં કરે છે. અહીં પણ “મહાભાગ” કવિ આ ચોથી ગાથામાં મહોત્સવનું જાણી શકાય તેટલા અંશવાળું વર્ણન આપી પોતે પંચાંગથી પ્રભુનાં ચરણોમાં ઢળી ગયા છે. ભલે કદાચ પોતે જઈ ન શક્યા હોય પરંતુ ભાવાત્મક નેત્રોથી આવા સાધક આત્માઓ કોઈપણ પ્રકારનાં દર્શનથી અછૂતા રહી શકતા નથી. આમ અરિહંત વિંદનાનો આનંદ લેતા કવિશ્રી આગળ વધે છે - અિરિહંત વંદનાવલી)
૨૫]