Book Title: Agam Deep 19 Nirayavaliyanam Gujarati Anuvaad
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005079/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo namo nimmala desaNassa AgamadIpa = 45 Agama gujera chAyAH jyotiSAcArya rAja zrI jayaprabhavijayajI 'zramaNa zrI mohanakheDA tIrtha posTa : rAd*IDha (dhara) pina : 454 116 (ma.pra.) D Agama:- 1 thI 4 AyAro - sUyagaDo - ThANuM - samavAo 1 -: gurjara chAyA kartA :muni dIparatna-sAgara Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - bAla lAlAcArI zrI neminAthAya namaH - namo namo nimmala daMsaNassa zrIM pAvatI ke namaH zrI AnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara gurabhyo namaH che. Agama-dIpa LABE vibhAga pahelo Agama-1 thI 4- gurjarachAyA AyAro-sUyagaDo-ThANa-samavAo - gurjara chAyA kartAmuni dIparatnasAgara f isit tA. 31/397 somavAra 20pa3 phA. va. 7 - - 45 Agama - gurjara chAyAnuM mUlya rU. 2000/ Agama dIpa prakAzana ka Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [2] OM hrIM ahaM zrI pArzvanAthAya namaH OM namo abhinava nANassa (mudraka) navaprabhAta prinTIMga presa ghIkAMTA roDa, amadAvAda kampojha) zrI grAphikasa 21, subhASanagara, giradharanagara, zAhibAga, amadAvAda, A AgamadIpa-saMpuTanA mukhya dravya sahAyaka:zrI pArzva padmAvatI jaina saMgha pArUlanagara, bhUyaMgadeva amadAvAda * 4 AgamadIpa-gurjara chAyA - prApti sthAna * zrI DI.ke. Thakkara zrI jagadIzabhAI ema. zAha 16, alakAnagara, priyalakSmI milsa pAse 1, alakanaMdA sosAyaTI, AjhAda svITa elembika roDa, vaDodarA. sAme, AzramaroDa, vADaja, amadAvAda, zrImatI nayanAbena ramezacaMdra zAha 20, gautamanagara sosAyaTI, resakorsa sarkala pAse, vaDodarA DaoN. pinAkIna ena. zAha | 21, subhASanagara, giradharanagara, | zAhIbAga, amadAvAda. noMdha:- 45 Agama - "gurjara chAyA" mATe nA rIpa prAzana amadAvAdano rU. 2000-nI kiMmatano DrAphTa ApIne ja seTa meLavI zakAze. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | ma | nirayAvaliyANuM - AThamuM upAMgasaNa - gurjarachAyA adhyayana anukrama | pRSThaka kALa 1-19 268-282 sukALa 282283 trIjA thI dazamuM 283 3-10 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (Arthika anudAtA) 1 / Agama-dIpa-saMpuTanA mukhya dravyasahAyako , bhAga - 1 | bhAga - 2 samyagu RtAnurAgI zramaNopAsikA zrImatI nayanAbena ramezacaMdra zAha-parivAra, vaDodarA ratnatrayArAdhako sAdhvIzrI saumyaguNAzrIjInI preraNAthI pU. gurumAtA ratnatrayAzrIjI ma.sA.nI tRtIya punyatithi nimitte (1) zAMtAbena manasukhalAla bAbarIyA, amadAvAda (2) zAMtAbena zAMtilAla pI. dAmANI, muMbaI (3) maMjulAbena guNavaMtalAla vorA. ha. nItInabhAI, amadAvAda bhAga-3 svanAmadhanyA sAdhvIzrI saumyaguNAzrIjInA ziSyA! tapasvIratnA sAdhvI zrI.samazAzrIjInA bhadratapanimitte ? tathA saMvata 205ranA cAturmAsanI smRtimAM zrIzaMkhezvarapArzvanAtha jainasaMgha, tulazIzyAma, navAvADaja amadAvAda. : SbhAga-4 (1) zrI khAnapura jaina e. mU. saMgha, amadAvAda | (2) zrI gagana vihAra che. mU.jaina de. TrasTa, amadAvAda bhAga-5 zrI bhIDabhaMjana pArzvanAtha che.mati saMgha, pArUlanagara zolAroDa, amadAvAda samyaga zratAnurAgI zramaNopAsikA zrImatI nayanAbena ramezacaMdra zAha parivAra, vaDodarA bhAga- 6, che tathA } bhAga- 7 ) Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koI eka AgamanA mukhya dravya sahAyaka 'lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll (1) AyAro (2) sUyagaDo vyAkhyAna vAcaspati papU.A. devI mahAyA sAgarasUrI- | zvarajI ma.sA.nI punita preraNAthI zrI bhIDabhaMjana pArzvanAtha jaina je.mUrti saMgha, godAvarInagara, vAsaNA, amadAvAda (1) ThA (2) samavAo kriyAnurAgI sA.zrI ratnatrayAzrIjI nI tRtIya punyatithi nimitte temanA ziSyaratnA tapasvInI sA.zrI pIyaranA zrIjI nI preraNAthI zAha khImacaMda chaganalAla parivArakheravAvALA haste maMjulAbena, a.sau. sumitrAbena hasamukhabhAi saMghavI, indroDAvALA. (1) jaMbulIvapannatti (2) sUrapanatti (1) nisIha (ra) mahAnisIha caMdubena kezavalAla haragovanadAsa vAraiyA parivArakoraDAvALA. (1) nAyAdhamakahA - mRdubhASI sAdhvI zrI saumpaguNAzrIjInI preraNAthI Do. pradIpakumAra rasikalAla kAmadAra haste prajJAbena pradIpakumAra kAmadAra, kalaktA - | (1) pahAvAgara - pUAgamoDhArazrI AnaMdasAgara sUrIzvarajI pa.sA. nA ! AzAvartI sva. pU. pAlatAzrIjI tathA sva. pU. mayaNAstrI nI smRti nimitte zatAvadhAnI sA.zrI amitaguNAzrIjInI preraNAthI zeTha zrI ghelAbhAI karamacaMda TrasTa, pAla vesTa, muMbaI (1) vivAgasUrya - kAryadakSA sA. pU. malayAzrIjI ma.nA praziSyA, sA. bhavyAnaMdazrIjInA zi. mIlanasAra. sA.pUrNaprAzrIjI tathA kokIlakaMThI sAravaprazAzrIjInI preraNAthI- mehUlajena upAzraya. phAnakhAnuM zeSa rakama Agama surANi nA seTanA badalAmAM maLI che. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [8]. [10] - amArA - pra-kAzano :abhinava hema laghuprakriyA - 1 - saptAGga vivaraNam abhinava hema laghuprakriyA - 2 - saptAGga vivaraNam abhinava hema laghuprakriyA - 3 - saptAGga vivaraNam abhinava hema laghuprakriyA - 4 - saptAGga vivaraNam kRdantamAlA caityavandana parvamAlA caityavandana saGgraha - tIrthajinavizeSa caityavandana covizI zatruJjaya bhakti AvRtti-do abhinava jaina paJcAGga - 2046 abhinava upadeza prAsAda - 1. zrAvaka kartavya - 1 thI 11 abhinava upadeza prAsAda - 2. zrAvaka kartavya - 12 thI 15 abhinava upadeza prAsAda - 3. zrAvaka kartavya - 16 thI 36 navapada - zrIpAla (zAzvatI oLInA vyAkhyAna rUpe) samAdhi maraNa [vidhi - sUtra - padya - ArAdhanA - maraNabheda saMgraha]. caityavaMdana mALA [779 caityavaMdanono saMgraha] tattvArtha sUtra prabodhaTIkA aidhyAya-1]. tattvArtha sUtranA Agama AdhAra sthAno. siddhAcalano sAthI [AvRtti - be caitya paripATI amadAvAda jinamaMdira upAzraya Adi DirekTarI zatrujya bhakti [AvRtti - be zrI navakAramaMtra navalAkha jApa noMdhapothI zrI cAritra pada eka karoDa jApa noMdhapothI zrI bAravrata pustikA tathA anya niyamo - [AvRtti - cAra abhinava jene paMcAMga - 2042 [sarvaprathama 13 vibhAgomAM zrI jJAnapada pUjA aMtima ArAdhanA tathA sAdhu sAdhvI kALadharma vidhi zrAvaka aMtima ArAdhanA avRtti traNa] vitarAga stuti saMcaya [1151 bhAvavAhI stutio (pUjA AgamaddhiAraka zrI nA samudAyanA) kAyamI saMparka sthaLo tattvAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAyatattvAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-2 tasvAthadhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-3 ripo [2] [27] [28]. [31] [33] [34]. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [] 20MM..la." [43} [44] [45] / khy khh tattvAdhigama sUtra abhinava zaikA - adhyAya-4 tattvAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-5 tattvAthiidhagama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-pha tattvAdhigama sUtra abhinava TakA - adhyAya-7 tattvAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-8 tattvAdhigama sUtra abhinava cakA. - adhyAya-9 tattvAdhigama sUtra abhinava TIkA - adhyAya-10 o-----x----- ---- - AyAro [AgamasuttANi-1 sUyagaDo [AgamasuttANi-2 ThANaM [AgamasuttANi-3 samavAo [AgamasuttANi-4 vivAhapannati [AgamasuttANi-5 nAyAdhammakahAo AgamasuttANi-6 uvAsagadasAo [AgamasuttANi-7 aMtagaDadasAo AgamasuttANi-8 anuttarovavAiyadasAo [AgamasuttANi-9 paNhAvAgaraNaM [AgamasuttANi-10 vivAgasUrya [AgamasuttANi-11 ] uvavAiyaM AgamasuttANi-12 ] rAyappaseNiyaM [AgamasuttANi-13 jIvAjIvAbhigamaM [AgamasuttANi-14 panavaNAsuttaM [AgamasuttANi-15 sUrapannati [AgamasuttANi-16 caMdapannatti [AgamasuttANi-17 jaMbUddIvapannati [AgamasuttANi-18 nirayAvaliyANaM [AgamasuttANi-19 kappavaDiMsiyANaM [AgamasuttANi-20 puphiyANaM [AgamasuttANi-21 pupphacUliyANaM [AgamasuttANi-22 ] vahidasANaM [AgamasuttANi-23 ] causaraNaM [AgamasuttANi-24 AurapaccakkhANaM [AgamasuttANi-25 mahApaJcakkhANaM [AgamasuttANi-26 ] bhattapariNNA AgamasuttANi-27 ] taMdulaveyAliyaM [AgamasuttANi-28 ] kh yd paDhamaM aMgasuttaM bIaM aMgasuttaM taiyaM aMgasuttaM cautthaM aMgasutaM paMcamaM aMgasuttaM chaThaM aMgasutaM sattamaM aMgasuttaM aThThamaM aMgasuttaM navamaM aMgasutaM dasamaM aMgasuttaM ekArasamaM aMgasuttaM paDhamaM uvaMgasuttaM bIaM ucaMgasuttaM taiyaM uvaMgasuttaM cautthaM uvaMgasuttaM paMcamaM uvaMgasuttaM chaTTha uvaMgasuttaM sAtamaM uvaMgasuttaM aThumaM uvaMgasuttaM navamaM uvaMgasuttaM dasamaM uvaMgasuttaM ekkArasamaM uvaMgasuttaM bArasamaM uvaMgasutaM paDhama paINNagaM bIaM paINNagaM tIiyaM paINNagaM cautthaM paINNagaM paMcamaM paINNagaM kh khy l t kh tn tn tn tn t mtrty tyyd [68] Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ fqh qh t y'h kh m llllll [7] - saMthAragaM [AgamasuttANi-29 ] chaThaM paINNagaM gacchAyAra [AgamasuttANi-30 ] sattama paINNaga-1 caMdAvejjhayaM . [AgamasuttANi-30 ] satamaM paINNagaM-2 gaNivijA AgamasuttANi-31 ] aThThamaM paINNagaM deviMdatthao [AgamasuttANi-32 / navamaM paINNagaM maraNasamAhi [AgamasuttANi-33 ] dasamaM paINNaga-1 vIratthava [AgamasuttANi-33 ] dasamaM paINNagaM-2 7i7 nisIha [AgamasuttANi-34 ] paDhamaM cheyasuttaM buhatkappo [AgamasuttANi-35 ] bIaM cheyasuttaM vavahAra [AgamasuttANi-36 ] -taiyaM cheyasuttaM dasAsuyakkhaMdhaM [AgamasuttANi-37 / cautthaM cheyasutaM jIyakappo [AgamasuttANi-38 paMcamaM cheyasutaM-1 paMcakappabhAsa [AgamasuttANi-38 / paMcamaM cheyasuttaM-2 mahAnisIhaM [AgamasuttANi-39 chaThaM cheyasutaM AvasassayaM [AgamasuttANi-40 paDhamaM mUlasuttaM ohanitti [AgamasuttANi-41 ] bIaM mUlasuttaM-1 piMDaniGgutti [AgamasuttANi-41 bIaM mUlasuttaM-2 dasaveyAliyaM [AgamasuttANi-42 ] taiyaM mulasutaM utarajjhayaNaM [AgamasuttANi-43 ] cautyaM mUlasuttaM naMdIsUrya [AgamasuttANi-44 ] paDhamA cUliyA [90] aNuogadAraM [AgamasuttANi-45 ] bitiyA cUliyA o -x-- -x -0 [1] mAyArI - gurjarachAyA [ AgamadIpa-1 | paheluM aMgasUtra [2] sUyagaDo - gurjara chAyA [ AgamadIpa-2 ] bIjuM aMgasUtra [8] 80 gurjara chAyA AgamadIpa-3 ] trIjuM aMgasUtra [&4] samavAnA - gurjarachAyA [ AgamadIpa-4 ] cothuM aMgasUtra [5] vivAhapannatti - gurjarachAyA [ AgamadIpa-5 ] pAMcamuM aMgasUtra [es] nayAdhammo - gurDa27rayA [bhAgamahI5-6 ] saMgasUtra [87] GARLsAmo - gurjarachAyA [mArAmahI5-7 ] sAta aMgasUtra [98] aMtagaDadasAo - gurjarachAyA [ AgamadIpa-8 ] AThamuM aMgasUtra [9] anuttarovAIyadAo - gurjarachAyA [AgamadIpa-9 ] navamuM aMgasUtra [100] 5574vAsa - gurjarachAyA [ AgamadIpa-10 ] dazamuM aMgasUtra [101] vivAgasUyaM - gurjarachAyA [ AgamadIpa-11 ] agiyAramuM aMgasUtra [102] 64vAya - gurjarachAyA [ AgamadIpa-12 ] paheluM upAMgasUtra [103) rAyakhaseNiya - gurjarachAyA [ AgamadIpa-13 ] bIjuM upArgasUtra [104] jIvAjIvAbhigama - gurjarachAyA [ AgamadIpa-14 ] trIju upAMgasUtra Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [105] pannavaNA sud- [10] sUrapanatti - [107 caMdapannati - [108] jaMbuddIvapannati- [19] nirayAvaliyANa - [11] kaSpavaDisiyANa - [111] puphiyANuM - [12] pucUliyANa - [117] vahidAsANa - [11] causaraNuM - [115] AurapaccazmANa - [11] mahApaNuM - [117] bhattapariNA - [118] taMduveyAliya - [118] saMthAraga - [12] gacchAdhAra - 121] caMdAjhaye - [122] gaNivijA - [123] deviMdasthao - [124] vIratthava " [25] nisIha - [12] buhatako - f127) vavahAra - [128] dasAsu khUMdha - [12] jIyakakho - [130] mahAnisIha - 31] Avasmaya - [132] hanijajutti[133 piMDanitta - [134] dasayAliya - [35] uttampaNa - [13] naMdIsuratta - [137] anuyogadArAI - [8] gurjarachAyA [ AgamadIpa-15 ] cothuM upAMgasUtra gurjarachAyA [ AgamadIpa-16 ] pAMcamuM upAMgasUtra gurjarachAyA [ AgamadIpa-17 ] chaThuM upAMgasUtra gurjarachAyA [ AgamadIpa-18 ] sAtamuM upAMgasUtra gurjarachAyA [ AgamadIpa-19 ] AThamuM upArgasUtra gurjarachAyA [ AgamadIpa-ra0 ] navamuM upAgasUtra gurjarachAyA { AgamadIpa-21 ] dazamuM upAMgasUtra gurjarachAyA [ AgamadIpa-22 ] agiyAramuM upAMgasUtra gurjarachAyA [ AgamadIpa-23 ] bAramuM upAMgasUtra gurjarachAyA [ AgamadIpa-24 ] pahelo prayatno gurjarachAyA [ AgamadIpa-25 ] bIjo payatno gurjarachAyA [ AgamadIpa-26 ] trIjo payatno gujarachAyA [ AgamadIpa-27 ] cotho payatno gurjarachAyA . [ AgamadIpa-28 ] pAMcamo pavano gurjarachAyA [ AgamadIpa-29 ] chaThTho pavano gurjarachAyA [ AgamadIpa-30 ] sAtamo payano-1 gurjarachAyA [ AgamadIpa-30 | sAtamo payano-2 gurjarachAyA [ AgamadIpa-31 ]. AThamo pavano gurjarachAyA [ AgamadIpa-32 1 navamo payatno gurjarachAyA [ AgamadIpa-33 ] dazamo pavano gurjarachAyA [ AgamadIpa-34 ] paheluM chedasUtra gurjarachAyA [ AgamadIpa-35 ] bIjuM chedasUtra gurjarachAyA [ Agamadipa-36 ] trIjuM chedasUtra gurjarachAyA [ gamadIpa-37 ] cothuM chedasUtra gurjarachAyA Agamadipa-38 pAMcamuM chedasUtra gurjarachAyA AgamadIpa-39 chaThuM chedasUtra gurjarachAyA AgamadIpa-40 ] paheluM mUlasutra gujarachAyA [ AgamadIpa-41 ] bIjuM mUlasutra-1 gurjarachAyA AgamadIpa-41 ] bIjuM mUlasutra-2 gurjarachAyA [ AgamadiIpa-42 ] trIjuM mUlasutra gurjarachAyA [ AgamadIpa-43 ] cothuM mUlasutra gurjarachAyA [ AgamadIpa-44 ] pahelI cUlikA gurjarachAyA [ AgamadIpa-45 ] bIjI cUlikA noMdha:- prakAzana 1 thI 31 abhinava zrI prakAzane pragaTa karela che. prakAzana 42 thI 90 Agamabruta prakAzane pragaTa karela che. prakAzana 91 thI 137 AgamadIpa prakAzane pragaTa kare che. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [68] namo namo nimmala rANassa paMcama gaNadhara zrI sudharmAsvAmine namaH stances nirayAvaliyANa uvaMga-8-gurjarachAyA - (-adhyayana-1-kAlI:-) . [1] mRtadevatAne namaskAra thAo. te kAle te samaye rAjagRha nAmanuM RdhimaMta nagara hatuM. te rAjagRhanagaranI bahAra IzAnakhUNAmAM guNazIla nAmanuM caitya hatuM. tyAM eka azoka nAmanuM zreSTha vRkSa hatuM. tenI nIce pRthvIzilApaTTaka hatuM. 2te kAle te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmInA ziSya AryasudhamAM nAmanA anagAra jAtiyukta kezI gaNadharanI jevA. pAMcazo anagAranI sAthe eka gAmathI bIje gAma anukrame vicaratA rAjagRhanagara AvyA, yAvatuM yathAyogya avagrahane grahaNa karI saMyamavarDa yAvatuM AtmAne bhAvatA rahyA. parSadA vAMdavA mATe nIkaLI. dharma kahyo. parSadA pAchI gaI. [3]te kAle te samaye AryasudhamAM anagAranA ziSya jaMbU nAmanA anagAra samacaturastra saMsthAnamAM rahelA yAvatu jemaNe vipula tejalezyAno saMkSepa karyo che evA te Arya sudhama anagAranI ati dUra nahIM tema ja ati samIpe nahIM evA sthAnamAM uMcA DhIMcaNa rAkhIne vAvatuM rahyA hatA-beThA hatA. 4]tyArapachI te bhagavAna jaMbUsvAmI pUchavAnI zraddhAvALA yAvatu sevA karatA satA A pramANe bolyA ke-he bhagavAna ! zramaNa bhagavAna yAvatu mokSane pAmelA zrI mahAvIrasvAmIe upAMgono zo artha kahyo che? nize he jaMbU ! zramaNa bhagavAna yAvatuM siddhipadane pAmelA zrI mahAvIra svAmIe upAMgonA pAMca varga kahyA che, nirayAvalikA, kalpAMvataMsikA, puSpika, puSpacUlikA valiMdazA. [pahe bhagavAna ! jo zramaNa bhagavAna yAvatuM siddhipadane pAmelA zrI mahAvIra svAmIe upAMgonA pAMca vargo kahelA che, nirayAvalikA yAvatuM vahiMdazA. to he bhagavAna ! pahelA vargapa nirayAvalikA upAMganA keTalAM adhyayano kahyAM che ? A pramANe nize he jaMbU ! zramaNa bhagavAna yAvatu siddhipadane pAmelA zrI mahAvIrasvAmIe. pahelA varupa nirayAvalikA upAMganA daza adhyayano kahelAM che. kAla 1, sukAla 2, mahAkAla 3, kRSNa 4, sukRSNa 5, mahAkaNa 6, virakRSNa 7, rAmakRSNa 8, pitRsenakRSNa 9, mahAna kRSNa 10, he bhagavAna ! zramaNa bhagavAna yAvat siddhipadane pAmelA Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana-1 29 zrImahAvIrasvAmIe nirayAvalikA upAMganA pahelA varganA daza adhyayano kahyAM che, to he bhagavAna! niyAvalikAnA pahelA adhyayanano kayo artha kahyo che? A pramANe nize he jaMbU! te kAle te samaye A ja jaMbudvIpa nAmanA dvIpane vize bharata kSetramAM caMpA nAmanI nagarI hatI. te sadvivALI hatI. tyAM pUrNabhadra nAmanuM caitya hatuM.te caMpAnagarImAM zreNika rAjAno putra ane cellA devIno Atmaja koNIka nAmano rAjA hato. te moTo vigere vizeSaNavALo hato. te koNIka rAjAne padmAvatI nAmanI devI (rANI) hatI. te sukumAla hatI ItyAdi kahevuM. te sukhe sukhe vicaratI hatI. te caMpAnagarImAM zreNIka rAjA nI bhAya ane koNIka rAjAnI nAnI mAtA kAlI nAmanI devI hatI. tenA hAtha paga komala hatA yAvatuM te suMdara rupavALI hatI. [9]te kAlIdevIno putra kAla nAmano kumAra hato, te komala hAthapagavALo vAvatuM sArA rupavALo hato. tyArapachI te kAlakumAra ekadA kadAcit traNa hajAra hAthI, traNa hajAra ratha, traNa hajAra azva ane traNa karoDa manuSya vaDe garuDayUha racIne potAnA agyAramA bhAganA sainyavaDe kUNika rAjAnI sAthe rathamuzala saMgrAmamAM utaryo. [7] ahIM caMpAnagarImAM rahelI kAlakumAranI mAtA kAlIdavI ekadA kadAcitu kuTuMbajAgaraNavaDe jAgatI hatI. te vakhate teNIne A AvA prakArano AdhyAtmika vicAra) yAvatu utpanna thayo ke A pramANe nirce mAro putra kAla kumAra yAvatu yuddhamAM utaryo che, to huM mAnuM chuM ke-zuM te jItaze eTale jayanI plAdhA pAmaze ke nahIM jIte? jIvaze ke nahIM jIve? parasainyano parAbhava karaze ke nahIM kare ? kAla nAmanA kumArane huM jIvato Iza ke nahIM jouM ? A pramANe vicaratAM teNInA manano saMkalpa eTale yukta ayuktano viveka haNAI gayo, yAvatu te dhyAna karavA lAgI. te kAle te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI tyAM samavasaya temane vAMdavA mATe nagarImAMthI parSadA nIkalI. te vakhate kAlIdevIeAvAta jANI tyAre A AvA prakArano AdhyAtmika eTale AtmA nA viSayavALo yAvatuM vicAra utpanna thayo- "nie zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI pUrvanupUrvIe- vihAra karatA ahIM padhAryA che yAvatu nagara bahAra rahelA che. to tevA. prakAranA bhagavAnanuM nAma zravaNa karavAthI paNa mahAphala che to pachI yAvatu temanI pAsethI vipula arthane grahaNa karavAthI mahAla thAya temAM zuM kahevuM ? tethI karIne huM te zramaNa bhagavAna pAse jaI temane vAMdI yAvatu temanI paryapAsanA karuM. ane A AvA prakAranA mArA praznane huM pUchuM.' e pramANe vicAra karyo. vicAra karIne teNe kauTuMbika puruSone bolAvIne A pramANe kahyuM he devAnupriyo! azva joDeluM zreSTha dharma saMbaMdhI vAhana zIdhra paNe lAvo. lAvIne vAvatuM mArI AjJA pAchI Apo. teoe paNa tema karyuM. tyArapachI te kAlI devIe snAna karyuM. snAna karyA pachI balikarma karyuM. yavata thoDA ane moTA mUlyavALA alaMkaro vaDe zarIrane alaMkRta karyuM. pachI ghaNI kubaDI dAsIo vaDe yAvatuM mahattarAnA samUhavaDe parivarI aMtaHpurathI bahAra nIkaLI; jayAM bahAranI upasthAnazAlA hatI ane jyAM zreSTha dhArmika yAna hatuM tyAM AvI, AvIne te zreSTha dhArmika yAna upara AruDha thaI, AruDha thaIne potAnA parivAra vaDe parivarelI te caMpAnagarInA madhyabhAge thaIne nIkalI jyAM pUrNabhadra caitya hatuM tyAM AvIne bhagavAnanA chatrAdika yAvatu atizayo dekhIne te zreSTha Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 niyAvaliyANuM- 17 dhArmika yAnane tyAM sthApana karyuM. nIce utarIne vaLI kujA vigere yAvatu dAsInA samUhavaDe parivarelI te jyAM zramaNa bhagavAna mahAvIra hatA tyAM AvI, AvIne zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIne traNa vAra pradakSiNA ApI, vaMdanA karI ane praNAma karyA. vaMdanA ane praNAma karI parivAra sahita ubhI rahIne ja dharma sAMbhaLavAnI IcchAthI namaskAra karatI sanmukha vinayavaDe be hAtha joDI sevA karavA lAgI. tyArapachI zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmIe yAvatu kAlIdevI ane te moTI pArSadAnI AgaLa dharmakathA kahI. yAvatu zrAvaka athavA zrAvikA te pramANe vicaratA jinezvaranI AjJAnA ArAdhaka thAya che. tyArapachI te kAlIdevI zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmInI pAse dharma sAMbhaLIne hRdayamAM dhArIne yAvata harSita thaIne zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIne traNavAra vAMdIne thAvatuM A pramANe bolI ke- "nize he bhagavAna ! mAro putra kAlakumAra he rathamuzala saMgrAmamAM utaryo che. to bhagavAna ! zuM ya pAmaze ? ke nahIM jaya pAme ? yAvatuM kAla kumArane huM jIvato jaIza? he kAlI! ema kahIne zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIe kAlIdevIne A pramANe kahyuM "nize he kAlI! tAro putra kAlakumAra traNa hajAra hAthIvaDe thAvatuM bhUNika rAja sahita rathamuzala nAmanA saMgrAmamAM utaryo tyAre te hata thayo, mati, thayo, tenA vIra-subhaTo haNAyA, tenA citavALI dhvajApatAkA paDI gaI, eTale te Aloka rahita dizAone karato ceTakarAjAno pratipakSa thaI tenI sanmukha Avyo tenA rathanI sanmukha rathane karI tenI pAse jaldI Avyo. te vakhate te ceTakarAjAe kAlakumArane . Avato joyo. kAlakumArane Avato joIne tatkAla krodha pAmyo, kAvat krodhanI jvAlA vaDe jAjvalyamAna thayo. pachI teNe dhanuSa grahaNa karyuM, bANa lIdhuM, vaizAkhasthAne rahI bANane karNa sudhI AkarSaNa karyuM, AkarSaNa karIne kAlakumArane eka ja prahArathI kUTanA prahAranI jema haNIne jIvItathI rahIta karyo. tethI he kAlI! kAlakumAra kAladharmane pAmyo che. tethI tu te kAlakumArane jIvato joIza nahIM. tyArapachI te kAlI devI zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmInI pAse A arthane sAMbhaLIne hRdayamAM dhArIne putranA moTA zoke karIne vyApta thaI kuhADAthI kApelI caMpakalatAnI jema dhasa daIne pRthvItalane viSe sarva aMgoe karIne paDI gaI. eka muhUrta pachI te svastha thaI ubhI thaI, zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIne vaMdanA karI, namaskAra karyA. A pramANe te bolI- "he bhagavAna! A tame kahyuM te ema ja che, he bhagavAna! te ja prakAre che, he bhagavAna! tamAruM kahevuM satya che, he bhagavAna! tamArA vacanamAM kAMI paNa saMdeha nathI, A artha satya che, ke je tame kahyo che."A prakAre kahIne zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIne vaMdanA karI, namaskAra karyo.dharmasaMbaMdhI vAhanapara AruDha thaI, je dizAmAMthI AvI hatI, te ja dizAmAM pAchI gaI. [8] he bhagavAna ! ema kahIne bhagavAne gautamasvAmIe vaMdanA karI, namaskAra karyA. vaMdanA namaskAra karI A pramANe kahyuM - "he bhagavAna kAlakumAra, yAvatuM rathamuzaLa nAmanA saMgrAmamAM yuddha karavA utaryA, tyAre ceTakarAjAe kuTanA prahAranI jema eka prahArathI haNIne jIvitathI dUra karyA te kALa samaye kALa karIne kyAM gayo? zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmIe gautama svAmIne A pramANe kahyuM ke "A Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana-1 271 pramANe nize he gautama! kAlakumAra yAvatu ceTakarAjAe jIvitathI dUra karyo te kALa samaye kALa karIne cothI paMkaprabhA nAmanI pRthvImAM hemAbha nAmanA narakAvAsAne viSe daza sAgaropamanI sthitivALA nArakIpaNe utpanna thayo che. [9] he bhagavAn ! kAlakumAra kevA. AraMbha vaDe, kevA samAraMbhavaDe, kevA AraMbha samAraMbha vaDe,kevA bhogavaTe,kevA saMbhogavaDe,kevA bhogasaMbhoga vaDe, athavA kevA azubha karelA karmanA samUhavaDe kALa samaye kALa karIne cothI paMkaprabhA pRthvImAM yAvatu. nArakI paNe. utpanna thayo ? he gautama ! te kALe te samaye rAjagRha nAme nagara hatuM. te RddhivALu, bhaya rahita ane samRddhivALuM hatuM. te rAja gRhanagaramAM zreNika nAme rAjA hato. te moTA himavaMta parvata jevo sAravALo vigere vizeSaNavALo hato. te zreNikarAjAne naMdA nAmanI devI (rANI) hatI. te komaLa hAtha pagavALI yAvatu rahelI hatI. te zreNika rAjAno putra ane naMdAdevInI Atmaja abhaya nAmano kumAra hato. te komaLa hAthapagavALo yAvatu sArA rUpavALo, sAma, dAma, bheda ane deDae cAra prakAranI rAjanItimAM citra pradhAnanI jevo kuzaLa hato, pAvatuM rAjyanI dhurAno ciMtaka hato. te zreNikarAjAne celaNA nAmanI devI (rANI hatI. te sukumAra hAthapagavALI vAvatu sukhamAM rahelI hatI. tyArapachI te celaNA devI anyadA te tevA prakAranA vAsagRhane viSe sutI hatI, yAvat siMhane svapramAM jaIne jAgI gaI. ahIM prabhAvatInI jema sarva vRttAMta kahevo, yAvatu celaNA (zreNika rAjA pAse gaI ane tenuM vacana aMgIkAra karI jyAM potAnuM bhavana-vAsagRha hatuM tyAM gaI. [1] tyArapachI te celAdevIne ekadA kadAcitu garbhanA traNa mAsa barAbara pUrNa thayA tyAre AvA prakArano dohalo utpanna thayo ke dhanya che te mAtAone yAvatu teNInA janma ane jIvita saphaLa che ke jeo zreNikarAjAnA udaranuM mAMsa pakavIne, telamAM taLIne tathA muMjIne tathA madirAne ane prasanna eTale drAkSa vigere vastuthI utpanna thayelI manane prasanna kare tevI madirA vizeSane AsvAda karatI yAvatu paraspara eka bIjIne ApatI dohalAne pUrNa kare che. tyAra pachI te celaNAdevI te dohalo pUrNa nahIM thavAthI dhiranA kSayane lIdhe zuSka jevI thaI, bhojana nahIM karavAthI bhUkhI jevI thaI, mAMsanI vRddhi nahIM thavAthI mAMsa rahita thaI, teNInA mananI vRtti bhagna thaI, teNInuM zarIra bhAMgavA lAgyuM, kAMti rahita thaI, dIna ane karamAI gayelA mukhavALI thaI, teNInuM mukha pAMDura thayuM, teNIe netra ane mukhakamala nIcuM karyuM. yathAyogya puSpa, vastra, gaMdha mALA ane alaMkAra vigerenA upabhogano. tyAga karyo, hastatalavaDe masaLelI kamaLanI mALA nI jema teNInA manano saMkalpa haNAI gayo eTale yuktAyuktanA vicAra rahita thaI. yAvatuM (Ara) dhyAna karavA lAgI. tyAra pachI te celaNAdevInI aMgaparicArikA, e calaNAdevIne sukI, bhUkhI pAvatu dhyAna karatI joIne kyAM zreNika rAjA hatA tyAM AvI. AvIne banne karatala bhegA karavAvaDe daza nakhone ekaThA karI potAnA mastaka para pheravI pachI banne hAthanI aMjalI mastake rAkhI zreNika rAjAne A pramANe kahyuM "A pramANe nize he svAmI! ame jANatI nathI ke calaNAdevI kyA kAraNe sukI, bhUkhI thaI thakI yAvatuM dhyAna kare che." tyArapachI te zreNika rAjA te aMgaparicArikAonI pAsethI A artha sAMbhaLIne manamAM dhArI ne te ja pramANe Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 nirayAvaliyANa- 110 saMbhrAta thaI jyAM calaNAdevI hatI tyAM AvyA. AvIne celaNA devIne sukI, bhUkhI thAvatu dhyAna karatI joIne A pramANe bolyA : he devAnupriyA ! kema tuM sukI, bhUkhI thaI satI pAvatuM dhyAna kare che?" tyArapachI te celaNAdevIe zreNika rAjA nA, A arthane Adara na Apyo. jANyo paNa nahIM ane mauna ja rahI. tyAra pachI te zreNikarAjAe calaNAdevIne be vAra traNa vAra A pramANe kahyuM ke-"he devAnupriyA ! zuM huM A tArA arthane sAMbhaLavA lAyaka paNa nathI? ke jethI tuM A arthane gopave che? tyArapachI te celaNAdevI zreNIka rAjAe be vAra traNa vAra A pramANe kahevA lAgI-"he svAmI! evo koI paNa artha nathI ke je sAMbhaLavAne tame ayogya ho, to A arthane to sAMbhaLavAmAM tame ayogya cho ja nahIM. A pramANe nize he svAmI! mane te udAra yAvatu mahAsvapra AvyA pachI traNa mAsa barAbara pUrNa thayA tyAre A AvA prakArano dohalo utpanna thayo che ke-te mAtAone dhanya che ke jeo tamArA udaranA mAMsane pakAvI yAvatu potAnA dahalAne paripUrNa kare che. tethI karIne huM he svAmI te dohalo paripUrNa na thavAthI sukIbhUkhI thaI yAvatu. dhyAna karuM chuM. tyArapachI te zreNIkarAjAe calaNAdevIne A pramANe kahyuM- he devAnupriyA ! haNAyo che manano saMkalpa jeno evI te vAvatuM evuM dhyAna kara nahIM. huM te pramANe yatna karIza, ke je prakAre tArA dohadanI prApti thaze." ema kahIne celaNAdevIne tevA prakAranI ISTa, kAMta, priya, manoja, manane sukhakAraka, udAra kalyANakAraka, ziva dhanane ApanAra, maMgalakAraka, parimita, madhura ane zobhAvALI vANIvaDe AzvAsana karyuM. pachI celaNA, devInI pAsethI nIkaLyA. nIkaLIne jyAM bahAranI upasthAnazAlA hatI, tyAM AvyA. AvIne zreSTha siMhAsana upara pUrvAbhimukhe beThA, besIne te dahalAnI prApti ne ghaNA Aya, upAya, autpattikI buddhi, vainAyikI buddhi, kAminI buddhi ane pariNAmikI buddhi vaDe vicAra karatA vicAra karatA satA te doha lAnA Ayane, upAyane ke sthitine-sthAnane nahIM pAmatA te rAjAnA manano saMkalpa haNAI gayo, yAvatuM te dhyAnamAM-vicAramAM nimagna thaI gayA. A vakhate abhayakumAre snAna karyuM, yAvatuM zarIre vibhUSita thaI potAnA gharathI nIkaLyo nIkaLIne jyAM bahAra nI upasthAnazAlA hatI ane jyAM zreNIkarAjA beThA hatA, tyAM Avyo. AvIne haNAI gayelA mananA saMkalpavALA zreNIkarAjAne yAvatuM dhyAna karatA joyA. joIne te A pramANe bolyo - he pitA! bIje vakhate to tame mane joIne harSa pAmatA yAvatuM cittamAM AnaMda pAmatA hatA ane Aje kema tame haNAI gayelA mananA saMkalpavALA thaIne yAvatu kAMIka dhyAna karo cho? to he pitA! jo huM A arthane zravaNa karavA lAyaka houM to tame mane A artha jevo hoya evo, sAco ane saMdeharahita kaho, ke jethI huM te arthano pAra pAmavAno yatna karuM. tyArapachI te zreNI karAjAe abhayakumArane A pramANe kahyuM- he putrI tevo koI paNa artha nathI ke jene zravaNa karavAmAM tuM ayogya hoya. A pramANe nize he putra ! tArI nAnI mAtA celaNAdevIne te udAra yAvatuM mahAsvapra AvyA pachI, traNa mAsa barAbara pUrNa thayA tyAre yAvatu je mAtAo mArA udaranA mAMsa pakAvIne vAvatu dohalAne dUra kare che. tene dhanya che. tethI te celaNA devI te dohalo pUrNa nahIM thavAthI zuSka thaIne yAvatuM dhyAna kare che, tethI huM he putra! te dohalAnI prApti ne nimitte Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana-1 273 dhaNA Ayane yAvatu sthitine nahIM pAmavAthI haNAI gayelA mananA saMkalpavALo thaIne yAvatu dhyAna karuM chuM." tyArapachI te abhayakumAre zreNIkarAjAne A pramANe kahyuM- he pitA ! tame haNAyelA mananA saMkalpavALA thaI yAvatuM dhyAna na karo. huM te pramANe yatna karIza ke je prakAre mArI ladhumAtA celaNAdevIne te dohalAnI prApti thAya." ema kahIne zreNIka rAjAne te ISTa yAvat vANIvaDe AzvAsana karyuM. te jyAM potAnuM dhara hatuM tyAM Avyo. AvIneAtyaMtaranA gupta kArya karanArA sthAnika puruSone bolAvIne A pramANe kahyuM"he devAnupriyo! tame jAo, ane kasAIkhAnethI lIluM tAjuM mAMsa, aidhira ane basti puTaka grahaNa karo-lAvo. tyArapachI te sthAnika puruSo abhayakumAre A pramANe kahyuM tyAre dhaSTa tuSTa thaI be hAtha joDI mastake rAkhI yAvatu tenuM vacana aMgIkAra karIne abhaya kumAranI pAsethI nIkaLyA.thAvatuM AvIne be hAtha joDI te tAjuM mAMsa, dhara ane bastipuTaka tene ApyAM. tyAra pachI te abhayakumAre te tAjA mAMsa ane rudhirane kApaNI vaDe kANuM sarakhuM karyuM. karIne jyAM zreNIkarAjA hatA tyAM Avyo.AvIne zreNIkarAjane ekAMta gupta sthAne zayAmAM cItA savAyA. suvADIne zreNIkarAjAnA udara upara te tAjuM mAMsa ane rudhira mUkyuM. mUkIne tene bastipuTavaDe vIMTyuM. vIMTIne te rAjAgADha AkraMda kare tema karyuM. celaNAdevIne prAsAdanI upara zreNIkarAjAne barAbara joI zake tema rAkhI. rAkhIne celaNAdevInI nIce sapakSa sapratidika zreNIkarAjAne zayAmAM cItA suvADyA. suvADIne zreNIka rAjAnA udarapara rahelA mAMsane kApaNI vaDe kApyuM te mAMsane eka pAtramAM nAMkhyuM. te vakhate zreNIkarAjAe mithyA mUcha AvyA no dekhAva karyo karIne. muhUta pachI eka bIjAnI sAthe prathamanI jema vAta karavA lAgyA. tyArapachI te abhayakumAre zreNIkarAjAnuM te udaranuM mAMsa grahaNa karyuM. grahaNa karIne jyAM calaNAdevI hatI tyAM Avyo. AvIne celaNAdevIne te ApyuM. tyArapachI te celaNA devIe zreNIka rAjAnA te udaramAMsane yAvatu potAnA dohalAne dUra karyo-pUrNa karyo. tyArapachI te celaNA devI saMpUrNa dohalAvALI e ja pramANe sanmAnita dohalAvALI ane jenA dohalAno viccheda thayo che evI thaI te garbhane sukhe sukhe vahana karavA lAgI. [11]tyArapachI te celaNAdevIne ekadA kadAcit pUrvarAtri ane apararAtrinA samaye AvA prakArano vicAra utpanna thayo ke-"o prathama A bAlaka garbhamAM Avyo ke tarata ja teNe potAnA pitAnA udaranuM mAMsa khAdhuM, to mArA A garbhanuM sAtana karavuM, pADI nAMkhavuM, aidhi rAdikapaNe gALI nAMkhavuM ke vidhvaMsa karavo. te zreSTha che." A pramANe teNIe vicAra karyo. vicAra karIne te garbhane dhaNA garbhasAtanavaDe, garbhapAta navaDe, garbhagAlanavaDe ane garbhavadhvaMsanavaDe sAtana karavA, pAtana karavA, gAlana karavA ane vidhvaMsa karavAnI IcchA karI. paraMtu te garbhanuM sAtana,pAtana,gAlana ke vidhvaMsana thayuM nahIM. tyArapachI te celaNAdevI jyAre te garbhane dhaNA garbhasAtanavaDe yAvatu vidhvaMsana vaDe sAtana karavA yAvatu vidhvaMsa karavA zaktimAna na thaI, tyAre te zrAMta, tAMta, paritAMta. eTale khedavALI thaI, nirveda pAmI, IcchA rahita, parAdhIna tathA ArtadhyAnane vaza thaI duHkhAta thaI te garbhane vahana karavA lAgI. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra74 nirayAvaliyAnaM-1/12 [12]tyArapachI te celaNAdevIe nava mAsa barAbara pUrNa thayA tyAre yAvatuM suko. mala ane supa bALakane janma Apyo. tyArapachI te celaNAdevane A AvA prakArane thAvatu vicAra utpanna thayo ke-" jo prathama A bAlake garbhamAM rahIne ja potAnA pitAnA udaranuM mAMsa khAdhuM, to huM nathI jANatI ke A bAlaka vRddhi pAmIne amArA kulano aMta karanAra thaze, tethI A bAlakane ekAMte ukaraDAmAMtyAga karavo e ja kalyANa kAraka che." A pramANe teNIe vicAra karyo. dAsIne bolAvI, A pramANe kahyuM " ke devAnupriyA 1 A bAlakane ekAMte ukaraDAmAM tyAga kara." tyAra pachI te dAsIe celaNAdevInA A pramANe kahevAthI be hAtha joDI cAvatuM mastake aMjali karI celaNAdevInA A arthane vinayavaDe aMgIkAra karyo. aMgIkAra karIne te bAlakane hastatalanA puTavaDe grahaNa karyo. jyAM azokavana hatuM tyAM AvI. AvIne te bAlakano ekAMte ukaraDAmAM tyAga karyo. tyArapachI te zreNI karAjAe A kathAno artha prApta karyo tyAre te jyAM azoka vanikA hatI tyAM AvyA. AvIne te bALakane ekAMte ukaraDAmAM tyAga karelo joyo. joIne te tatkAla krodha pAmyA, yAvatuM krodhanI javAlAvaDe dedIpyamAna thaI te bAlakane hasta talanA puTavaDe grahaNa karyo. jyAM celaNAdevI hatI, tyAM AvyA. AvIne celaNA devIne UMcA nIcA Akroza vaDe Akroza karyo, uMcI nIcI nirbhatmanAvaDe nirbhasUnA karI, uMcI nIcI uddhaNNAvo uddhaSaNA karI, uddhaSaNA karIne A pramANe kahyuM " teM mArA putrane ekAMte ukaraDAmAM kematyAgakarAvyo?"A pramANe kahI calaNA devIne uMcA nIcA zapatha -sogana ApyA. sogana ApIne A pramANe kahyuM " he devAnupriyA ! tuM A bALaka ne anukrame rakSaNa karatI ane gopAvatI vRddhi pamADa. tyArapachI te celaNAdevI zreNIka rAjAe A pramANe kahyuM tyAre lajjA pAmI, zaramAI gaI be hAtha joDI mastake aMjali karI zreNIkarAjAnA A. arthane vinayavaDe aMgIkAra karyo. aMgIkAra karI te bALakane anukrame rakSaNa karatI ane gopavatI vRddhi pamADavA lAgI. * [13]tyArapachI te bAlakane ukaraDAmAM tyAga karyo hato. te vakhate tenI aMguli no agrabhAga kukaDAnA pIMchAthI dubhAyo hato ane temAMthI vAraMvAra paru ane lohI nIka LatuM hatuM, tethI te bAlaka vedanAthI pIDA pAmato moTA moDha zabdavaDe rudana karato hato. tyArapachI zreNIkarAjAte bAlakanAradananA zabdane sAMbhaLI hRdayamAM dhArI jyAM te bAlaka hato, tyAM AvyA.AvIne te bAlakane hastakalanA puTavaDe grahaNa karyo. grahaNa karI ne te aMgulinA agrabhAgane potAnA mukhamAM nAMkhyo. nAkhIne tenuM paru ane lohIne potAnA mukhavaDe cUsI lIdhuM. tyArapachI te bAlaka samAdhi pAmyo, vedanA rahita thayo ane cUpa thaIne rahyo. pachI jyAre te bAlaka vedanAe parAbhava pAmI moTA moTA zabdavaDe roto hato, tyAre paNa zreNIkarAjA AvIne te bAlakane be hAtha vaDe grahaNa karatA hatA ane te ja pramANe paru ne adhira cUsI letA hatA. e rIte karavAthI yAvat te vedanArahita thaIne cUpa raheto hato. che tyArapachI te bALakane tenA mAtA-pitAe trIje divase caMdra-sUryanuM darzana karAvyuM yAvatuM bAramo divasa prApta thayo tyAre A AvA prakAranuM guNathI prApta thayeluM nAma pADyuM ke A amArA bAlakane ekAMte ukaraDAmAM tyAga karyo hato te vakhate tenI AMgalI kukaDAnA pIMchAthI viMdhANI hatI, tethI A amArA bALakanuM nAma mUrSika che. ema kahI Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana sarvanI saMmatithI mAtApitAe te bAlakanuM kurika evuM nAma pADyuM tyAra pachI anu krame te kUkinI sthitipatitA eTale kulakamathI Avela putrajanmanI sarva kriyA medhakumAM ranI jema kahevI, yAvatu te zreSTha prAsAda upara rahI vicaravA lAgyo. ahIM ATha AThano dAyo jANavo eTale ke tene ATha kanyAo paraNAvI vigere. [14] tyArapachI te kaNikakumArane eka madhyarAtrie yAvatu vicAra utpanna thayo ke- A pramANe nice zreNIkarAjAnA vyAdhAtane lIdhe huM potAnI meLe rAjya lakSmIne karato ane pALato vicAravAne zaktimAna nathI, tethI mArezreNIkarAjAne beDInuM baMdhana karIne potAne moTA moTA rAjyAbhiSekavaDe abhiSeka karAvavo zreyakAraka che." e pramANe vicAra karIne te zreNIkarAjAnA AMtarAne eTale avasarane, alpa parivArAdika chidrane ane virahane zodhavA lAgyo. tyArapachI te kUNikakumAra zreNIkarAjAnuM AMtaruM yAvatuM marma nahIM pAma vAthI ekadA kAla vigere daza kumArone potAne ghera bolAvyA. bolAvIne A pramANe kahyuM nize he devAnupriyo ! ApaNe zreNIkarAjAnA vyAdhAtane lIdhe pote ja rAjya lakSmIne karatA ane pALatA vicaravAne zaktimAna nathI, tethI he devAnupriyo ! ApaNe zreNIka rAjAne beDInuM baMdhana karIne, rAjya, rASTra, sainya, vAhana, koza. koThAra ane deza, e sarvanA agyAra bhAga karIne ApaNe pote ja rAjyalakSmIne karatA ane pALatA vicArI e te kalyANakArI che." te kAlAdika daza kumAroe zikakumAranA A arthane vinayavaDe aMgIkAra karyo. te kUNIkakumAre ekadA zreNIka rAjAnuM AMtaruM jAmyuM. jANIne zreNIka rAjAne beDInuM baMdhana karyuM karIne potAne moTA moTArAjyAbhiSekavaDe abhiSeka karAvyo. tyArapachI te kuNikakumAra moTA himavaMta parvata jevo yAvatuM rAjA thayo. tyArapachI te kaNikarAjA ekadA kadAcita snAna karI yAvat sarva alaMkAravaDevibhUSita thaI celaNA devInA pAne vaMdana karavA zIdhrapaNe gayo. [15] tyArapachI te kUNikarAjAe celaNAdevIne haNAyelA mananA saMkalpavALI yAvata dhyAna karatI joI. jaIne celaNAdevInA pAda grahaNa karyA karIne celaNAdevIne A pramANe kahyuM "he mAtA! kema tamane tuSTi nathI? kema utsava nathI? kema harSa nathI? athavA kema AnaMda nathI Avato? ke jethI huM pote ja rAjyalakSmIne bhogavato yAvatuM vicaruM chuM." tyArapachI te celaNAdevIe kRSikarAjAne A pramANe kahyuM-"he putra! kema mane tuSTi, utsava. harSa ke AnaMda thAya? ke jethI te tArA pitA deva samAna, gurujana samAna ane tArA para atyaMta sneha ane anurAgavaDe rakta evA zreNIkarAne beDInuM baMdhana karIne te potAne moTA rAjyAbhiSekavaDe abhiSeka karAvyo che ?" tyArapachI te kuNika rAjAe celaNAdelIne A pramANe kahyuM "he mAtA ! zreNIkarA mAra vAta karavAnI IcchAvALA hatA. e ja pramANe he mAtA! mane mAravAnI, bAMdhavAnI ane niSNubhA karavAnI IcchA, vALA hatA. to he mAtA! zreNIkarAja kevI rIte mArApara atyaMta sneha ane anurAgavaDe rakta hoya?" tyArapachI te celaNAdevIe kUNikakumArane A pramANe kahyuM "nizce he putrI tuM mArA garbhamAM AvyuM traNa mAsa barAbara pUrNa thayA tyAre mane A AvA prakArano dohalo utpanna thayo hato ke te mAtAone dhanya che yAvatu jyAre tuM vedanAvaDa parAbhava pAmI moTothI roto hato tyAre te tArI AMgalI moDhAmAM rAkhatA hatA eTale te roto Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raka riyAvaliyA- 15 baMdha thaIne cupa raheto hato. A pramANe nize he putra! zreNIkarAjA tArA para atyaMta sneha ane anurAgavaDe rakta hatA. tyArapachI te kUNIkarAjAe celaNA devInI pAse A artha sAMbhaLIne hRdayamAM dhArIne celaNAdevIne A pramANe kahyuM- he mAtA ! deva samAna, gurujana samAna ane atyaMta sneha ane anurAgavaDe rakta evA mArA pitA zreNIkarAjAne beDInuM baMdhana karavAthI meM dhaNuM duSTa kAma karyuM che, tethI huM jAuM chuM ane huM pote ja zreNIkarAjAnI beDIne chedI nAMkhuM chuM " A pramANe kahIne hAthamAM kuhADo laIne jyAM kedakhAnuM hatuM tyAM zIdhra javA niIkaLyo. zreNIkarAjAe kUNIka kumArane hAthamAM kuhADo laI Avato joyo. joIne A pramANe bolyA- "A kaNikakumAra aprArthitanI prArthanA karanAra yAvatu lakSmI ane lajjAe karIne rahita thayelo hAthamAM kahADo laI ahIM zIdhrapaNe Ave che to huM nathI jANato ke te mane kevA kharAba mAravaDe mAraze?" ema vicArI bhaya pAmelA evA teNe tAlapuTa nAmanuM viSa potAnA mukhamAM nAMkhyuM. tyArapachI te zreNIkarAjA tAlapuTaviSa eka muhUrtamAM pariNamavAthI prANa rahita, ce rahita ane jIva rahita thaI pRthvI para paDI gayA. tyArapachI te kUNIkakumAra jyAM kedakhAnuM hatuM tyAM Avyo. AvIne zreNIkarAjAne prANa rahita, ceSTA rahita ane jIva rahita thaI pRthvI para paDelA joyA. joIne pitAsaMbaMdhI moTA zoke karIne vyApta thaI kukAvAthI kApelA zreSTha caMpaka vRkSanI jema dhasa daIne pRthvItalane viSe sarva aMgovaDe paDI gayo. tyArapachI te kUNIka kumAra muhUrta pachI sAvadhAna thayo rudana karato, AThaMda karato, zoka karato ane vilApa karato A pramANe bolavA lAgyo-"aho ! huM adhanya chuM, apUNya che, pUrva janmamAM meM sAruM karma karyuM nathI, meM dhaNuM dUSTa kAma karyuM ke je meM mArA pitA, deva samAna, gurusamAna, mArApara atyaMta sneha ane anurAgavaDe rakta evA zreNIka rAjAne beDInuM baMdhana karyuM. mArA nimitte ja zreNIkA kAladharma pAmyA." A pramANe, kahI Izvara, talavara yAvatu saMdhipAlanI sAthe parivarelA teNe. rudana karato, AjaMda karatAM, zoka karatAM ane vilApa karatAM moTI saddhi ane satkAranA samudAyavaDe zreNIkarAjAnuM nIharaNa karyuM. tathA dhaNAM laukika mRtakArya karyuM tyArapachI te kRNikakumAra manamAM utpanna thayelA. tathA vacanavaDe prakAza nahIM karavAthI manamAM ja vatatA duHkha vaDa parAbhava pAmI ekadA kadAcit aMtaHpuranA parivAra sahita, bhAMDopakaraNa vastra pAtrAdika sahita rAja gRhanagaramAMthI nIkaLyo. nIkaLIne jyAM caMpAnagarI hatI tyAM Avyo. tyAM paNa vipula bhoganA samUhane pAmI keTaleka kAle zoka rahita thayo. [16] tyArapachI te kUNika rAjAe eka kaoNMcit kAlAdika daza kumArone bolAvyA. bolAvIne rAjyanA pAvatu janapadanA agyAra bhAga karI vaheMcI ApyA. vaheMcI ApIne pote ja rAjyalakSmIne karato ane pALato rahevA lAgyo. [17]te caMpAnagarImAM zreNIkarAjAno putra ane celaNAdevIno Atmaja kRNika rAjAno sahodara nAno bhAI vihalla nAmano kumAra hato. te komala yAvat supa hato. have te vihala kumAra ne zreNikarAjAe jIvatAM ja secanaka nAmano gaMdhahastI ane aDhAra sarano hAra prathama dIdhA hatA, tethI te vihallakumAra secanaka nAmanA gaMdhahastI upara besIne aMtaHpuranA parivArasahita caMpAnagarInA madhya bhAge thaIne nIkaLato hato, nIka Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyApana-1 277 LIne vAraMvAra gaMgA nAmanI. moTI namAM snAna karavA utarato hato. tyAra pachI te secanaka gaMdhahastI tenI rANIone potAnI sUMDhavaDe grahaNa karato hato. grahaNa karIne keTalIkane potAnI peThe sthApanA karato hato, keTalIkane khAMdha upara sthApanA karato hato. e ja pramANe keTalIkane kuMbhasthala upara sthApanA karato hato. keTalIkane datamuzaLa upara sthApanA karato hato, keTalI kane sUMDhavaDe grahaNa karIne uMce AkAzamAM uchALato hato, keTalIkane suMDhamAM rAkhIne hIMcakA khavarAvato hato. keTalIkane dAMtanI vacce thaIne kADhato hato, keTalIkane sUMDhamAM pANI bharIne te vaDe snAna karAvato hato ane keTalIkane aneka prakAranI kriIDAvaDe kriIDA karAvato ho.. tyArapachI caMpAnagarIne viSe zIMgoDAnA AkAra vALA mArgamAM, trika-traNa rastA bhegA thAya evA mArgamAM, catuSka cAra rastA bhegA thAya evA mArgamAM, catvaracauTAmAM ane moTA mArga vigere darake mArgamAM dhaNA loko paraspara A pramANe kahevA lAgyA yAvatu prapaNA karavA lAgyA-"A pramANe nize he devAnuM priyo! vihallakumAra mecanaka nAmanA gaMdhahastI para aMtApura sahita thaIne nIkaLe che e sarva upara pramANe kahevuM yAvatu aneka prakAranI krIDAovaDe kaDA karAve che. tethI A vihallakumAra ja rAjyalakSmInA phaLane anubhavato vicare che, paNa kUNikarAjA anubhavato nathI." tyAra pachI te padmAvatI devI (rANI) ne A vAta sAMbhaLI tyAre AvA prakArano yAvatu vicAra utpanna thayo ke "A pramANe nikSe vihallakumAra secanaka nAmanA gaMdhahastI upara aMtapura sahita AruDha thaIne nIkaLe che, yAvatu aneka prakAranI krIDAvaDe krIDA karAve che, tethI A vihallakumAra ja rAjyalakSmInA Lane anubhavatA vicare che, kuNika rAjA anubha vatA nathI, to amAre A rAjyavaDe yAvatu janapadavaDe karIne paNa zuM vizeSa che? jo amAre secanaka gaMdhahastI nathI tethI karIne mAre A artha kUNikarAjAne jaNAvavo zreyaskara che." A pramANe vicAra karyo, vicAra karIne jyAM kirAjA hatA tyAM te AvI, AvIne be hAtha mastake beDI yAvatuM A pramANe bolI-"A pramANe nitye he svAmI ! vihallakumAra secanaka hAthIpara aMtApura sahita AruDha thaIne nIkaLe che yAvatu aneka prakAranI krIDAvaDe krIDA karAve che. to he svAmI ! jo ApaNI pAse secanaka gaMdhahastI. nathI to pachI ApaNA rAjyavaDe yAvatu janapadavaDe karIne paNa zuM?"tyArapachI kaNika rAjAe padmAvatI devInA A arthano Adara karyo nahIM, manamAM paNa sAro mAnyo nahIM. mauna ja rahyo. tyArapachI te padmAvatIdevIe vAraMvAra kUNikarAjAne A artha jaNAvyA karyo. tyAra pachI te kUNikarAjAne padmAvatIdevIe vAMravAra A arthanI vinaMti karI tyAre ekadA kadAcita teNe vihallakumArane bolAvyo, bolAvIne secanaka nAmanA gaMdhahastI nI ane aDhAra saranA hAranI mAgaNI karI. tyAre te vihalakumAre kuNikarAjAne A pramANe kahyuM ke "A pramANe nize he svAmI ! zreNika rAjAe jIvatAM ja mane secanaka nAmano gaMdhahastI ane aDhAra sarano hAra ApyuM che, tethI he svAmI ! jo tame mane rAjyano ardha bhAga Apo to huM tamane secanaka hAthI ane aDhAra sarano hAra ApuM. tyArapachI te kuNikarAjAe vihallakumAranA A arthano Adara na karyo, tene manamAM jANyo paNa nahIM tyArapachI te vihallakumArane vicAra thayo ke) kRNi karAjA vAraMvAra Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 nirAvaliyA 517 secanaka gaMdhahastIne ane aDhAra saranA hArane A pramANe jhuMTavI levAnI IcchA kare che, grahaNa karavAnI IcchA kare che ane kheMcI levA Icche che, to te kuNikarAjA mArA secanaka gaMdhahastIne ane aDhAra saranA hArane e ja pramANe yAvatuM na kheMcI le teTalAmAM mAre secanaka gaMdhahastIne ane aDhAra saranA hArane grahaNa karI aMtaH puranA parivAra tathA bhAMDa, pAtra, upakaraNa vigere sahita (laIne) caMpAnagarIthI bahAra nIkaLIne vaizAlI nagarImAM AIka ceTaka rAjA pAse jaIne rahevuM yogya che. e pramANe vicAra karyo. vicAra karIne kUNikarAjAnA aMtarane joto rahyo. tyArapachI te vihallakumAre ekadA kadAcitu. kuNi karAjAnuM AMtaruM jANayuM, te secaka gaMdhahastIne ane aDhArasaranA hArane grahaNa karI aMtaHpuranA parivArathI parivarI bhAMDa, pAtra, upakaraNa vigere sahita caMpAnagarIthI nIkaLyo, nIkaLIne jyAM vaizAlI nagarI hatI tyAM Avyo. AvIne vaizAlInagarImAM Ayeka ceTaka rAjA pAse jaIne rahyo. tyArapachI te kUNikarAjAe A vAta jANI vicAra karyo ke-"A pramANe nice vihallakumAra mArA jANavAmAM na Ave tema secanaka gaMdha hastIne ane aDhAra saranA hArane laIne aMtapuranA parivArathI parivarI pAvatu Aryaka ceTakarAjA pAse jaIne rahyo che, tethI nikSe mAre mecanaka gaMdhahastI ane aDhAra saranA hArane mATe dUtane mokalavo zreyakAraka che." teNe dUtane bolAvIne kahyuM- tuM vaizAlI nagarImAM jA. tyAM AIka ceTakarAjAne be hAtha joDI vadhAvIne A pramANe kahe kenie he svAmI! kRNikarAjA vijJapti kare che ke A vihallakumAra kRSikarAjAne jaNAvyA vinA secanaka gaMdhahastIne ane aDhAra saranA. hArane laine zIgha ahIM Avyo che. tethI he svAmI! tame kUNikarAjA upara anu graha karI secanaka gaMdhahastI ane aDhArasaro hAra kUNika rAjAne Apo ane vihalla kumArane paNa pAcho mokalo." tyArapachI te ceTakarAjAe te dUtane A pramANe kahyuM- he devAnupriya ! jema kRSikarAjA zreNikarAjAno putra, celaNAdevIno Atmaja ane mAro dauhita che, tema ja vihallakumAra paNa zreNikarAjAno putra, celaNA devIno Atmaja ane mAro daihita che. zreNikarAjAe jIvatAM ja vihallakumArane secanaka gaMdhahastI ane aDhArasarano hAra prathamathI ja Apyo che. tethI jo kaNikarAjA vihallakumArane rAjya vigereno ardha bhAga Ape to huM secanaka hAthI ane aDhAra sarano hAra zikarAjAne apAvuM ane vihallakumArane mokaluM." A pramANe kahIne dUtano satkAra karyo. sanmAna karyuM ane vidAya karyo. tyArapachI te dUta kaNika rAjAnI A AjJAne be hAtha joDI yAvatu aMgIkAra karI jyAM potAnuM ghara hatuM tyAM Avyo. AvIne citra dUtanI jema yAvatuM (ceTaka rAjA pAse jaI tene vadhAvIne A pramANe bolyo, "nize he svAmI! kRNikarAjA vijJapti kare che ke A vihalakumAra mane jaNAvyA vinA ahIM Avyo che vigere te ja pramANe (upara pramANe) kahevuM yAvatuM gaMdhahastI ne hAra Apo ane vihallakumArane pAcho mokalo." tyArapachI te dUta ceTakarAjAe vidAya karyo. jyAM caturghaTa eTale cAra dizA mAM cAra ghaMTAo je rathane bAMdhelI che evo azvaratha hato tyAM Avyo. AvIne caturghaTa azva ratha upara ArUDha thayo. vaizAlInagarI nA madhya madhya bhAge karIne nIkaLyo. nIkaLIne . mArga mAM zubha vasati vaDe ane prAtarAza vaDe yAvatuM vadhAvIne A pramANe bolyo- "A pramANe nice he svAmI! ceTakarAjA AjJA kare che ke-jema zikarAjA zreNikarAjAno putra, . Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana-1 celaNAdevIno Atmaja ane mArI dauhitra che, te ja pramANe viThallakumAra paNa che vigere sarva kahevuM yAvatu vihallakumArane huM mokaluM. to he svAmI! ceTakarAjA secanaka gaMdhahastI ne ane aDhAra saranA hArane ApatA nathI tathA vihalakumArane moka latA nathI. ahIM vasati eTale mArgamAM vizrAMti levAnuM sthAna ane prAtarAza eTale sUryodayathI AraMbhI ne be pahora sudhImAM bhojana karavAno samaya, sukhakAraka A vaDe vizrAMti leto ne bhojana karato caMpA) nagarImAM Avyo, kUNikarAjAne joyo, tene jaya ane vijayavaDe vadhAvI te dUta je bolyo te batAve che. A pramANe nice he svAmI ! vigere pUrvavatu tyArapachI te kUNikarAjAe bIjA dUtane bolAvI A pramANe kahyuM, "he devAnuM priya te vaizAlInagarIe jA. tyAM tuM mArA mAtAmaha ceTakarAne yAvatu A pramANe kaheje kenize he svAmI ! kUNikarAjA Apane vijJapti kare che ke je koI ratno utpanna thAya te sarva rAjakuLamAM ja rahenArAM hoya che, to zreNi karAjA rAjyalakSmIne karatA ane pALatA hatA tyAre tene be ratna utpanna thayAM hatAM, te A pramANe-secanaka nAmano gaMdhahastI ane aDhAra sarano hAra. to he svAmI! tame rAjakulanI paraMparAthI cAlI AvatI sthitino lopa kyAM vinA secanaka gaMdhahastI ane aDhAra sarano hAra kUNika rAjAne pAcho soMpo ane vihallakumArane mokalo. tyArapachI te dUta kRNika rAjAnI AjJAthI te ja pramANe jaI yAvatu vadhAvIne A pramANe bolyo"nizce he svAmI ! kaNika rAjA vipti kare che ke-je koI ratno yAvatu vihallakumArane. mokalo."tyArapachI te ceTakarAjAe te dUtane A pramANe kahyuM- "he devAnupriya ! jema kuTirAjA zreNikarAjAno putra ane celaNAdevIno Atmaja(tema ja vihallakumAra paNa) che vigere prathamanI jema kahevuM. tyArapachI te kuhika rAjA te dUtanI pAse A artha sAMbhaLIne hRdayamAM dhArIne tatkALa krodha pAmyo. yAvatu krodhanI jvALAvaDe dedIpyamAna thaI teNe trIjA dUtane bolA. vyo. bolAvIne A pramANe kahyuM - he devAnupriya ! tuM vaizAlI nagarImAM jA. tyAM DAbA pagavaDe ceTakarAjAnA pAdapITha ne AkramaNa kara, bhAlAnA agrabhAga vaDe lekhane Apaje. ApIne tatkALa krodha pAmI yAvatuM krodhanI jvALAva dedIpyamAna thaI traNa vaLIyAvALI bhRkuTine kapALamAM caDAvI ceTakarAjAne A pramANe kaheje-he ceTakarAjA ! mRtyunI prArthanA karanAra ! kharAba lakSaNavAlA! yAvatu lajjA rahita ! A kRSikarAjA AjJA kare che ke - kUkirAjAne secaka gaMdhahastI ane aDhAra sarano hAra Apa ane vihallakumArane mokala.athavA yuddha karavA taiyAra thaIne rahe. A kUNikarAjA sainya sahita, vAhana sahita ane aMdhAvAra sahita yuddhamAM sajja thaI ahIM zIdhrapaNe Ave che. tyArapachI te dUta be hAtha joDI te ja prakAre dhAvatu jyAM ceTakarAjA hatA tyAM Avyo. AvIne be hAtha joDI thAvatu vadhAvyA. vadhAvIne A pramANe bolyo-"he svAmI ! A mArI vinayanI prati patti che. have kUNikarAjAnI AjJA pramANe karuM chuM." ema kahI DAbA paga vaDe ceTaka rAjAnA pAdapIThane dabAvyuM, dabAvIne tatkAla krodha pAmI bhAlAnA agrabhAgavaDe lekha Apyo. ane te ja pramANe kahyuM yAvatu kUNikarAjA bala, bAhana ane aMdhAvAra sahita ahIM zIdha Ave che. tyArapachI te ceTakarAjAe te dUtanI pAsethI A artha sAMbhaLIne hyadayamAM dhArIne Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 nirayAvaliyA 1/17 tatkAla krodha pAmI yAvatu bhRkuTi caDAvI A pramANe kahyuM " kUNaka rAjAne secanaka gaMdhahastI ane aDhAra sarano hAra huM nahIM ApuM, tema ja vihalakumArane nahIM mokaluM. A huM yuddha karavA sajja thaIne rahyo chuM. " ema kahI te dUtane satkAra karyA vinA sanmAna karyA vinA pAchaLanA dvArA mArge kADhI mUkAvyo. [18] tyArapachI te kUNikarAjAe te dUtanI pAse A artha sAMbhaLI hRdayamAM dhArI tatkAlakrodhapAmI kAlAdika daza kumArone bolAvyA,bolAvIne A pramANe kahyuM " nize he devAnupriyAvihallakumAra mArA ajANatAM ja mecanaka gaMdhahastI, aDhAra sarano hAra, aMtaHpurano parivAra ane bhAMDa pAtra vigere upakaraNa laIne caMpAnagarIthI nIkaLyo. nIkaLIne vaizAlI nagarImAM Aryaka ceTakarAjA pAse yAvatuM jaI rahyo che. tyArapachI te secanaka gaMdhahastI ane aDhAra saranA hAra mATe be dUto mokalyA. temano ceTakarAjAe A kAraNe karIne niSedha karyo. tyArapachI meM trIjo dUta mokalyo. tene satkAra sanmAna karyA vinA pAchalA bAravaDe kADhI mUkyo. tethI he devAnupriyo ! ApaNe ceTakarAjAnI yAtrA prahaNa karavI-enI pAse javuM te zreyakAraka che. arthAt tenI sAthe yuddha karavuM te ja kalyANakAraka che." tyArapachI kAlAdika daza kumAroe kRNikarAjAnA A arthane vinaya vaDe aMgI kAra karyo. tyArapachI te kUNikarAjAe kAlAdika daza kumArone A pramANe kahyuM "he devAnu priyo ! tame potapotAnA rAjyamAM jAo. ane snAna vigere yAvatu prAyazcita karI zreSTha hatInA aMdhapara AruDha thaI tame dareka dareka traNa hajAra hAthI, traNa hajAra ratha, traNa hajAra azva ane traNa karoDa manuSya sAthe parivaryA satA sarva samRddhivaDe yAvatu vAjitra nA zabdavaDe potapotAnA nagaramAMthI nIkaLI. nIkaLIne mArI pAse pragaTa thAo-Avo. tyArapachI te kAlAdika daza kumAro kUNikarAjAnA A arthane sAMbhaLI pota potAnA rAjyane viSe jaI te dareke dareke snAnavigere karyuM yAvata traNa koTi manuSyanI sAthe parivaya satA sarva samRddhivaDe yAvatuM vAjitranA zabdavaDe potapotAnA nagaro mAMthI nIkaLyA. nIkaLIne jyAM aMgadeza hato,jyAM caMpAnagarI hatI ane jyAMkUNika rAjA hato, tyAM AvyA ane be hAtha mastake joDI kUNikarAjAne vadhAvyo. tyArapachI te kUNika rAjAe kauTuMbika puruSone bolAvyA, bolAvIneApramANekahyuM "he devAnapriyo ! zIdha paNe abhiSeka karAyelA hastIratnane lAvo. azva, hAthI ane ratha vigere caturaMgI senA ne taiyAra karo. karIne A mArI AjJAne pAchI soMpo." te sAMbhaLI temaNe tema karyuM yAvatu tenI AjJA pAchI soMpI. tyArapachI te kUNika rAjA jyAM snAna karavAnuM ghara hatuM tyAM Avyo. yAvatu tyAMthI nIkaLIne jyAM bahAranI upasthAnazALA hatI tyAM AvI cAvatu te rAjA hastIratna upara ADha thayo. tyArapachI te kuNIkarAjA traNa hajAra hAthI o sahita yAvatu vAjiMtranA zabdasahita caMpAnagarInA madhyabhAge karIne nIkaLyo, nIkaLIne jyAM kAlAdika dazakumAro hatA tyAM Avyo, AvIne kAlAdika daza kumAronI sAthe ekatra maLyo. tyAra pachI te kUkirAjA tetrIza hajAra hAthI, tetrIza hajAra azva, tetrIza hajAra rathaane tetrIza koTi manuSyanI sAthe parivarSo suto sarva samRddhivaDe yAvatu vAjitranA zabdavaDe sahita zubha evA nivAsasthAna ane bhojana karIne tema ja duHkha upaje tevA moTA pramANa Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 281 rahita vacce vacce nivAsa karato karato aMgadezanI madhye thaIne jyAM videha deza hato ane jyAM vaizAlI nagarI hatI tyAM javA nIkaLyo-gayo. tyAra pachI te ceTakarAjAe A kathAno artha prApta karyo tyAre nava malakI jAtinA. ane nava leccha kiI jAtinA kAzIdeza ane kozaladezanA aDhAre gaNarAjAone bolA vyA. bolAvIne A pramANe kahyuM -" nize he devAnupriyo ! vihallakumAra kRSikarAjAne jaNAvyA vinA secanaka gaMdhahastIne ane aDhAra saranA hArane laIne ahIM zIdha Avyo che. tyArapachI kUkirAjAe secanaka gaMdhahastI ane aDhAra saranA hArane mATe mArI pAse traNa dUto mokalyA. teone meM A kAraNe eTale tulya nAtrakanA saMbaMdhane kAraNe niSedha karyo che. tethI te kaNi karAjA mArA A arthane aMgIkAra nahIM karIne caturaMgI senAnI sAthe pari vaya sato yuddha karavA sajja thaI ahIM zIdhrapaNe Ave che. to zuM che devAnupriyo ! mecanaka gaMdhahastI ane aDhAra sarano hAra ApaNe kaNikarAjAne pAcho ApazuM? ane vihalla kumArane mokalazuM? ke tenI sAthe yuddha karazuM?" tyArapachI nava mallakI jAtinA ane nava lecchakI jAtinA kAzIdezanA ane kozala dezanA aDhAra gaNarAjAoe ceTakarAjAne A pramANe kahyuM ke-"he svAmI ! A vAta mukta nathI, pratItivALI. nathI ane rAjAne deza paNa nathI ke secanaka gaMdhahastI. ane aDhAra sarano hAra kUNikarAjAne mokalavo, ane zaraNe AvelA vihallakumArane mokalavo. to jo kRSikarAja caturaMgI senA sAthe pari varyo hato yuddha karavA sajja thaI ahIM zIdhrapaNe Ave che to ame kUkirAjAnI sAthe yuddha karaze. tyArapachI te ceTaka rAjAe te nava malakI jAtinA ane nava lecchakI jAtinA kAzI ane kozala dezanA aDhAre gaNarAjAone A pramANe kahyuM-" jo he devAnupriyo ! tame kUNikarAjAnI sAthe yuddha karavAnA ho to he devAnupriyo ! tame tamArA potapotAnA rAjyamAM jAo, ane snAna vigere karI kAlAdika kumAra jema kaNikarAjA pAse gayA tema tame mArI pAse. taiyAra thaIne Avo." tyAre teoe paNa te ja pramANe AvI yAvat ceTakarAjAne jaya ane vijayavaDe vadhAvyA. tyArapachI te ceTakarAjAe kauTuMbika puruSone bolAvyA, bolAvIne A pramANe kahyuM abhiSeka karelA hAthIne taiyAra karIne lAvo vigere sarva kaNikanI jema kahevuM. yAvatu te hAthIpara caDyA. tyArapachI te ceTakarAjA traNa hajAra hAthI sahita kUNikanI jema thAvata vaizAlInagarInA madhya bhAge thaIne nIkaLyA; nIkaLIne jyAM te nava mallakI, jAti nA ane nava lecchakI jAtinA kAzI ane kozala deza nA aDhAre gaNarAjAo hatA tyAM AvyA. tyArapachI te ceTakarAjA sattAvana hajAra hAthI, sattAvana hajAra ghoDA, sattAvana hajAra ratha ane sattAvana koTi manuSyanI sAthe parivaryA satA sarva samRddhavaDe yAvatu vAjitranA zabdavaDe zubha evA nivAsasthAna ane bhojana karatA karatA ghaNA lAMbA prayANa vinA AMtare AMtare nivAsa karatA karatA videha dezanA madhya bhAge thaIne jyAM dezano cheDohato tyAM AvyA.AvIne aMdhAvAra sthApana karyo. karIne kUNikarAjAnI rAha jotA yuddhamAM sajja thaIne rahyA. tyArapachI te kUkirAjA sarva samRddhi sahita yAvatuM vAjitranA zabda sahita jyAM tenA dezano cheDo hato tyAM Avyo. AvIne ceTakarAjAthI eka yojana dUra aMdhAvAranuM Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 nirayAvaliyANuM-1/18 sthApana karyuM. tyArapachI, te banne rAjAe raNabhUmine sajja karAvI, sajja karAvIne raNabhUmimAM gayA. tyArapachI te kRSikarAjAe tetrIza hajAra hAthIvigere yAvatuM tetrIza koTi manuSyonuM gaLyuha racyuM. racIne te garuDadhUtavaDe rathamuzala saMgrAmamAM utaryoAvyo. tyAra pachI te ceTakarAjAe sattAvana hajAra hAthI vigere yAvatu sattAvana koTi manuSyovaDe zakaTayUha racyuM. racUne zakaTayUharaDe rathamuzala saMgrAmamAM AvyA. tyAra pachI te banne rAjAnA sainiko bajhara paherI taiyAra thayA. yAvatu teoe Ayugha ane praharaNa grahaNa karyA, phalAMne hastapAzarupa kaya, khaDuMgane myAnamAMthI bahAra kheMcyAM, bhAthA ne khabhAupara laTakAvyAM, dhanuSane pratyaMcA sahita karyA bANone bhAthAmAMthI bahAra khaMcyAM, barachI vigerene uchAlavA lAgyA, sAthaLe bAMdhelA ghugharAne dUra karyA, zIdhrapaNe vAjitrone vagADavA lAgyA, moTA utkRSTa siMhanAda jevA zabdo ane kalakala zabdo karavA lAgyA tethI jANe ke teo samudranI jevI garjanA karatA hoya tema sarva samRddhi sahita yAvatu vAjitranA zabda sahita azvAro sAthe, hAthInA svAronI sAthe, rathiko. rathikonI sAthe ane pattionI sAthe ema paraspara eka bIjA sAthe yuddha karavA lAgyA. tyArapachI te banne rAjAnA sainiko potAnA svAmInI AjJAmAM rakta hovAthI - moTA janakSayane karatA, janonA vadhane karatA, janonA madanane karatA, lokonA saMvartaka vAyunI jema eTale saMvartaka vAyu jema cotaraphathI vastune ekatra kare tema lokone uparA upari ekatra karatA, nRtya karatA kabaMdha vaDe ane hAthamAMthI paDI gayelA vAra vaDe raNabhU mine bhayaMkara karatA tathA rudhiranA kAdavane karatA satA paraspara yuddha karavA lAgyA. tyAra pachI te kAlakumAra traNa hajAra hAthI sahita yAvatu traNa koTi manuSya sahita garuDayUha vaDe potAnA agyAramA bhAganA sainyavaDa kuNikarAjAnI sAthe rahIne rathayuM zala saMgrAma mAM yuddha karato haNAyo, mathana karAyo, jema bhagavAne kAlIdevIne kahyuM hatuM tema sarva kahevuM yAvatu te jIvitathI dUra thayo. to A pramANe nize he gautama! kAla kumAra AvA prakAranA AraMbhe karIne vAvatuM AvA prakAranA azubha evA karelA karmanA samUhe karIne kAla. samaye maraNa pAmIne cothI paMkaprabhA nAmanI narakanI pRthvImAM hemAbha nAmanA narakA vAsamAM nArakIpaNe utpanna thayo. [19] "he bhagavAna! kAlakumAra cothI pRthvIthI AMtarA rahita udvarIne nIkaLIne kyAM jaze? ane kyAM utpanna thaze?" "he gautama! mahAvideha kSetramAM je uMcA dhanADhyanAM kuLo che tyAM utpanna thaze vigere ddaDhapratijJanI jema kahevuM. yAvatu dIkSA laIne siddha thaze, bUddha thaze. vAvat sarva duHkhono aMta karaze. adhyayana nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUra | (adhyayana-ra-sukAla) [20]"jo he bhagavAna ! zramaNa bhagavAna yAvatu mokSane pAmelA zrI mahAvIra svImIe niyAvalikAnA prathama adhyayanano A artha kahyo che, to he bhagavAna! bIjA adhyayanano kyo artha kahyo che? "A pramANe nize he jabU! te kAle te samaye caMpA nAmanI nagarI hatI. pUrNabhadra nAmanuM caitya hatuM. kUNika nAme rAjA hato. tene padmAvatI nAmanI devI hatI. te caMpAnagarImAM zreNIkarAjAnI bhAya kuTirAjAnI mAtA sukAlI nAmanI Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana-2 283 devI ati komala aMgavALI hatI. te sukAlI devIno putra sukAla nAmano kumAra hato. te ati komala aMgavALo hato. tyArapachI te sukAla kumAra ekadA kadyacit traNa hajAra hAthIo vigere sahita kAlakumAranI jema samagra vRttAMta te ja pramANe kahevo yAvatuM mahAvideha kSetramAM sarva duHkhano aMta karaze. 2. adhyayana-2nImunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa (adhyayanavathI10) [21] e pramANe bAkInA paNa ATha adhyayanano jANavA. vizeSa eke kumAranA sarakhA nAmavALI temanI mAtAo jANavI. adhyayana 3thI60nI bunidIparatnasAgare karelagurjarachAyApUrNa 19 nirayAvaliyANaMgurjarachAyapUrNa uvaMga-8nI gurjarachAyApUrNa Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM namo abhinava nANassa Qiao Qiao Wei Lai Yang Zhu ShI9hna mii 112nR H1c17e lle zrI pArzva padmAvatI jaina saMgha pArUlanagara, bhUyaMgadeva, amadAvAda 1-1715K h13 Hlcile