Book Title: Agam 01 Ayaro Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/035601/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. ... ... ..... , namo namo nimmaladaMsaNassa bAla brahmacArI zrI neminAthAya namaH pUjya Ananda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara-gurUbhyo nama: Agama- 1 AcAra AgamasUtra gujarAtI bhAvAnuvAda anuvAdaka ane saMpAdaka Agama divAkara munidIparatnasAgarajI '[ M.Com. M.Ed. Ph.D. kRta maharSi ] Agama gujarAtI anuvAda zreNI puSpa-1 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' namo namo nimmaladasaNassa bAla brahmacArI zrI neminAthAya nama: pUjya Ananda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara-gurUbhyo nama: AcAra AgamasUtra gujarAtI bhAvAnuvAda prakAzana tArIkha 30/03/2020 somavAra tithI- 2076, caitra suda-6 ( 3 anuvAdaka ane saMpAdaka Agama divAkara muni dIparatnasAgarajI [M.Com. M.Ed. Ph.D. zruta ma]i 00: saMparka :00 jainamuni Do. dIparatnasAgara [M.Com., M.Ed., Ph.D., ghutama Email: - jainmunideepratnasagar@gmail.com Mob Mobile: - 09825967397 Web address:- (1) , (2) Deepratnasagar.in. -: TAIpa seTiMga :AsutoSa prinTarsa, 09925146223 -: prinTarsa :navaprabhAta prinTIMga presa 09825598855 muni dIparatnasAgara kRt "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 2 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1 AcAra' 45 Agama vargIkaraNa krama krama | AgamanuM nAma sUtra AgamanuM nAma sUtra AcAra aMgasUtra-1 25 | AturapratyAkhyAna 02 | | sUtrakRt agasUtra-2 26 mahApratyAkhyAna payannAsUtra-2 payannAsUtra-3 payannAsUtra-4 03 / sthAna aMgasUtra-3 aMgasUtra-4 27 | bhaktaparijJA 28 | taMdulavaicArika 04 payannAsUtra-5 samavAya 05 | bhagavatI agasUtra-5 29 saMstAraka jJAtAdharmakathA aMgasUtra-6 aMgasUtra-7 aMgasUtra-8 aMgasUtra-9 aMgasUtra-10 aMgasUtra-11 upAsakadazA 08 / aMtakRt dazA 09 / anuttaropapAtikadazA 10 praznavyAkaraNadazA 11 / vipAkazruta 12 / aupapAtika 13 rAjaprazciya jIvAjIvAbhigama payannAsUtra-6 payannAsUtra-7 payannAsUtra-7 payannAsUtra-8 payannAsUtra-9 payannAsUtra-10 30.1 gacchAcAra 30.2 candravedhyaka 31 | gaNividyA 32 | devendrastava 33 | vIrastava 34 | nizItha chedasUtra-1 upAgasUtra-1 35 | bRhatkalpa upAMgasUtra-2 upAMgasUtra-3 chedasUtra-2 chedasUtra-3 chedasUtra-4 14 15 prajJApanA upAgasUtra-4 chadasUtra-5 upAMgasUtra-5 / | sUryaprajJapti 17 / candraprajJapti 18 / jaMbUdvIpaprajJapti nirayAvalikA | kalpavataMsikA vyavahAra 37 | dazAzrutaskandha | 38 | | jItakalpa 39 / mahAnizItha 40 | Avazyaka 41.1 oghaniyukti 41.2 | piMDaniyukti 42 | dazavaikAlika 19 nisa chedasUtra-6 mUlasUtra-1 mUlasUtra-2 mUlasUtra-2 mUlasUtra-3 mUlasUtra-4 cUlikAsUtra-1 cUlikAsUtra-2 upAMgasUtra-6 upAMgasUtra-7 upAMgasUtra-8 upAMgasUtra-9 upAMgasUtraupAMgasUtraupAMgasUtra 20 kalpa puSpikA 43 | uttarAdhyayana puSpacUlikA 23 / vRSNidazA 24 catu:zaraNa 44 | nandI 45 | anuyogadvAra payannAsUtra-1 muni dIparatnasAgara kRt "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 3 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' krama pRSTha --- 01 | 087 091 o5 AgamasUtra- 1 'AcAra" aMgasUtra-1 gujarAtI bhAvAnuvAda kyAM zuM jozo ? | viSaya pRSTha kramA viSaya | zrutaskaMdha- 1 006 zrutaskaMdha- 2. adhyayana-1- zastraparijJA. 006] 13. adhyayana-4- bhAsakrAtA 02 adhyayana-2- lokavijaya 014] 14 adhyayana-5- vaaiSaNA 03. adhyayana-3- zItoSNIya 022 15 | adhyayana-6- pAnaiSaNA adhyayana-4- sabhyatva 027 adhyayana-7- avagrapratimA 05 adhyayana-pa- lokasAra 030] 17 | adhyayana-8- sthAna 06. adhyayana -6- dhRtA 036] 18 | adhyayana-9- naiSadhithI 07. adhyayana-7- viccheda thayela che, 040] 19 adhyayana-10- uccAraprasavaNa 08 adhyayana-8- vimokSa 041 | 20. adhyayana-11- zabda 09 adhyayana-9- upadhAnazruta 050 21 adhyayana-12- rUpa | zrutaskaMdha- 2 057) 22 adhyayana-13- parakriyA. 10 adhyayana-1- piDeSaNA 057 23 adhyayana-14- anyonyakriyA 11 | adhyayana-2- zayyA. 073 24 adhyayana-15- bhAvanA 12 | adhyayana-3- IryA 081 5 adhyayana-16- vimukti 04 | OGE 100 101 104 105 106 108 118 muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 4 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' 04 03 [53] 165 | 10 06 02 01. 01. 518 muni dIparatnasAgarajInuM A pUrvenuM sAhitya-sarjanA | AgamasAhitya AgamasAhitya sAhitya nAma sAhitya nAma mUna bAma sAhitya: 147 | 5 | Agama anukrama sAhitya:-1- sAmasuttALi-mUi print [49] -1- Agama viSayAnukrama- (mULa) -2- sAmasuttALa-mUtaM Net [45] -2-mAma viSayAnukrama (sIvaMf) -3- gAmamanUSA (mUta prata) -3- gAma sUtra-thA anukrama Agama anuvAda sAhitya: Agama anya sAhitya:-1- AgamasUtra gujarAtI anuvAda [47] | -1- Agama kathAnuyoga -2- kAmasUtra hindI anuvAdra Net [47] | -2- sAma saMvaMghI sAhitya -3- Aagam Sootra English Trans. 1111 -3- 22jimASita sUtrALa -4- AgamasUtra saTIka gujarAtI. | [48]. -4- mA+Ifmaya sUAvatI -5- mAmasUtra hindI anuvAdri print | [12] | Agama sAhitya-kula pustaka Agama vivecana sAhitya: 171. Agama sivAyanuM anya sAhitya -1- kAmasUtra saTI [46] | 1. tattvAbhyAsa sAhitya-2- gAma mUlaM vaM vRtti -1 [51] | 2 | sUtrAbhyAsa sAhitya-3- kAmi mUa va vRtti -2 [09] | 3 | vyAkaraNa sAhitya-4- kAma pUrNa sAhitya | [09] | 4 | vyAkhyAna sAhitya| -5- savRtti mAmasUtraNa-1 [40] 5 | jinabhakti sAhitya-6- savRtti sAmasUtrAni-2 [08] | 6 | vidhi sAhitya-7- sacUrNika AgamasuttANi [08] | 7 | ArAdhanA sAhitya Agama koSa sAhitya: 16 | 8 | paricaya sAhitya-1- mAmi dukkoso [04] | 9 | pUjana sAhitya-2- gAma hIbroso [01] | 10 | tIrthaMkara saMkSipta darzana -3- sAma-sAra-RSa: [05] | 11 | prakIrNa sAhitya-4- mAmazabdAdrisaMgraha (I-saM-T) | [04] | 12 | dIparatnasAgaranA laghuzodhanibaMdha -5- gAma gRha nAma koSa: [02] Agama sivAyanuM sAhitya kulA 13 06. 05 04 09 04. 03 02 25 05 05 85 1-Agama sAhitya (kula pustaka) 2-Agametara sAhitya (kula pustaka) dIparatnasAgarajInuM kula sAhitya 518 085 603 muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 5 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1 AcAra' che [1] AcAra egasUtra-1- gujarAtI bhAvAnuvAda zrutaskalpa-1 adhyayana-1 zastraparijJA uddezaka-1 "jIva astitva" sUtra-1 | he AyuSyamAn ! meM sAMbhaLela che ke te bhagavaMta mahAvIre Ama kahyuM hatuM. saMsAramAM keTalAka jIvone A saMjJA arthAt e jJAna hotuM nathI ke-), sUtra--2 te A pramANe - saMsAramAM dareka jIvone e jJAna hotuM nathI athavA- huM pUrvadizAmAMthI Avyo chuM athavA huM dakSiNa dizAmAMthI Avyo chuM. athavA huM pazcima dizAthI Avyo chuM athavA huM uttaradizAthI Avyo chuM athavA huM Urdhva dizAthI Avyo chuM athavA huM adhodizAthI Avyo chuM athavA koI anya dizA ke vidizAthI Avela chuM. e ja pramANe te jIvone e jJAna nathI hotuM ke sUTa-3 keTalAka jIvone e jJAna hotuM nathI ke- mAro AtmA punarjanma dhAraNa karanAra che? athavA mAro AtmA punarjanma dhAraNa karanAra nathI ? punarjanmamAM huM koNa hato ? athavA ahIMthI cyavIne ke mRtyu pAmIne huM paralokamAM zuM thaIza ? sUtra-4 koI jIva potAnA jAtismaraNa jJAnathI, tIrthaMkara AdinA vacanathI ke anya viziSTajJAnInI pAsethI. sAMbhaLI jANI zake che ke, huM pUrvadizAthI Avyo chuM - yAvatu - anya dizA ke vidizAthI Avelo chuM. e ja rIte keTalAka jIvone evuM jJAna hoya che ke mAro AtmA punarbhava karavAvALo che, je A dizA-vidizAmAM vAraMvAra AvAgamana kare che. je sarve dizA ane vidizAmAM AvAgamana kare che te huM ja chuM. sUtra-5 pUrvAdi dizAmAM je gamanAgamana kare che, te AtmA huM ja chuM evuM ke jJAna ke evo nizcaya jene thai jAya che te potAne nitya ane amUrta lakSaNavALo jANe che, A sohaM) 'te huM ja chuM" evuM jJAna jene che te ja jIva AtmavAdI che. je AtmavAdI che te loka arthAt prANIgaNano paNa svIkAra kare che tethI te lokavAdI che. loka-paribhramaNa dvArA te gati-AgatirUpa karmane paNa svIkAre che tethI te karmavAdI che ane A karmo mana-vacana-kAyAnI kriyAthI baMdhAya che, e rIte karma nA kAraNabhUta kriyAne kahevAthI te ja kriyAvAdI che. sUtra-6 ke meM A kriyA karI che, huM karAvuM chuM ane anya karanArane anumodana ApIza. ema kahI traNe kALanI kriyAno ullekha kare che, ane A kriyAno karanAra te huM arthAt AtmA chuM, ema kahI jIvanuM astitva jaNAve che. sUtra-7 lokamAM eTalA ja karmasamAraMbha arthAt karmabaMdhanA hetubhUta kriyAnA bhedo jANavA joIe. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 6 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' sUtra-8 karma ane karmabaMdhanA svarUpane nahIM jANanAra purUSa arthAt AtmA ja karmabaMdhanA kAraNe A dizA-vidizAmAM vAraMvAra AvAgamana kare che. ane potAnAM karmo anusAra sarve dizA ane vidizAmAM jAya che. sUtra-9 te AtmA aneka prakAranI yonio arthAt jIva-utpatti sthAna sAthe potAno saMbaMdha joDe che ane virUpa evo sparzI arthAt sukha ane duHkhanuM vedana kare che. sUtra-10 A karma ane samAraMbha arthAt karmabaMdhanA kAraNabhUtakriyAonA viSayamAM bhagavaMte "parijJA' eTale ke zuddha samajaNa ane tadanusAra AcaraNa kahela che. sUtra-11 A jIvananA mATe, vaMdana-sanmAna ane pUjanane mATe tathA janma ane maraNathI chUTavAne mATe ane duHkhonA vinAzane mATe aneka manuSyo karma samAraMbha arthAt hiMsAnA kAraNabhUta kriyAomAM pravarte che. sUtra--12 lokamAM A sarve karmasamAraMbho jANavA yogya che kema ke A kriyAo ja karmabaMdhanA heturUpa che. sUtra-13 lokamAM jeNe A karma samAraMbhone jANyA che, te nizcayathI parijJAtakarmA che eTale ke karmabaMdhanA hetuone jANanAra ane teno tyAga karanAra vivekI muni che - tema bhagavaMta pAsethI sAMbhaLIne huM tamane kahuM chuM. adhyayana-1 'zastraparijJA'nA uddezaka-1 'jIva astitvano muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-1, uddezo-2 "pRthvIkAya" sUtra-14 | viSayakaSAyathI 'pIDita', jJAnAdi bhAvothI 'hIna', muzkelIthI 'bodha' prApta karanAra ajJAnI jIva A lokamAM. ghaNA ja vyathita che. kAma, bhogAdi mATe Atura thayelA teo ghara banAvavA Adi bhinna bhinna kAryone mATe sthAne sthAne pRthvIkAyika jIvone paritApa ke kaSTa Ape che. sUtra-15 - pRthvIkAyika jIvo pRthak pRthaka zarIramAM rahe che arthAt te pratyeka zarIrI che. - tethI ja saMyamI jIvo pRthvIkAya jIvonI hiMsA karavAmAM lajjA anubhave che. arthAtu prANIone pIDA ApyA vinA jIvana nirvAha kare che tene he ziSya tuM jo. - keTalAka bhikSuo-vezadhArIo kahe che "ame sAdhu chIe." AvuM kahenArA aneka prakAranA zastrothI pRthvIkAya saMbaMdhI hiMsA kare che. temaja pRthvIne Azare rahela vanaspatikAyAdi anya aneka jIvonI hiMsA kare che. sUtra-16 pRthvIkAyanA AraMbha viSayamAM bhagavaMte parijJA eTale ke zuddha samaja batAvI che ke - A jIvitano vaMdanamAnana ane pUjanane mATe, janma-maraNathI chUTavA mATe, duHkhono nAza karavAne mATe teo svayaM ja pRthvIzastrono samAraMbha kare che, bIjA pAse pRthvIzastrano samAraMbha karAve che, pRthvI-zastrano AraMbha karanAranI anumodanA kare che. sUtra-17 pRthvIkAyano samAraMbha arthAt hiMsA, te hiMsA karanAra jIvone ahitane mATe thAya che, abodhI arthAt bodhI muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 7 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' bIjanA nAzane mATe thAya che. je sAdhu A vAtane sArI rIte samaje che, te saMyama-sAdhanAmAM tatpara thaI jAya che. bhagavaMta ane zramaNanA mukhethI dharmazravaNa karIne keTalAka manuSyo evuM jANe che ke - A pRthvIkAyanI hiMsA graMthi arthAt karmabaMdhanuM kAraNa che, mohanuM kAraNa che, mRtyu nuM kAraNa che ane naraka nuM kAraNa che. chatAM paNa jIva potAnA kAryomAM Asakta thaIne aneka prakAranA zastro dvArA pRthvIkarma samAraMbhathI pRthvIkAyanA jIvonI temaja pRthvIne Azrita anya aneka prakAranA jIvonI hiMsA kare che. have je huM kahuM chuM te sAMbhaLo - jema koIka janmathI aMdha Adi manuSyane- - koI bhede, koI chede, pagane koI bhede, koI chede, ghUMTaNane koI bhede, koI chede, jAMghane koI bhede, koI chede, jAnune koI bhede, koI chede, sAthaLane koI bhede, koI chede, kamarane koI bhede, koI chede, nAbhine koI bhede, koI chede, udarane koI bhede, koI cheDe, paDakhAne koI bhede, koI chede; A ja pramANe pITha, chAtI, hRdaya, stana, khabhA, bhUjA, hAtha, AMgaLI, nakha, garadana, dADhI, hoTha, dAMta, jIbha, tALavuM, gAla, gaMDasthaLa, kAna, nAka, AMkha, bhUkuTi, lalATa ane mastakane koI manuSya bhede, koI chede, koI mUrNita kare yAvat prANano nAza karI de. tyAre tene jevI vedanA thAya che paNa teo vedanAne pragaTa karI zakatA nathI tevI ja rIte - pRthvIkAyanA jIva paNa avyakta rUpathI vedanAno anubhava kare che paNa tene pragaTa karI zakatA nathI. A prakAre pRthvIzastrano samAraMbha karanAra ajJAnI jIve A AraMbha sArI rIte jANela nathI, samajela nathI. te teno aparijJAtA hoya che arthAt hiMsAnA pariNAmane jANIne hiMsAno tyAga karanAra hotA nathI. sUtra-18 je pRthvIkAya jIvo para zastrano samAraMbha karatA nathI, te ja A AraMbhono parijJAtA-vivekI che. A pRthvIkAyano samAraMbha jANIne buddhimAna manuSya sAdhu) svayaM pRthvIkAya zastrano samAraMbha hiMsA) kare nahIM, bIjA dvArA pRthvIkAya zastrano samAraMbha karAve nahIM ane pRthvIkAya zastrano samAraMbha karanAranI anumodanA kare nahIM. jeNe A pRthvIkarma samAraMbha jANI lIdho che, jANIne samAraMbhane choDela che te ja 'parijJAtakarmA' eTale ke karmabaMdhanA hetuone jANanAra, teno tyAga karanAra vivekI muni che ema bhagavaMta pAsethI sAMbhaLIne huM tamane kahuM 6 adhyayana-1 'zastraparijJA'nA uddezaka-2 'pRthvIkAya'no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-1, uddezo-3 "apakAya" sUtra-19 | muninA svarUpane vizeSathI darzAvatA jaNAve che - bhagavaMta pAsethI sAMbhaLIne huM tamane kahuM chuM. je saraLa AcaraNavALA che, mokSamArgane prApta karela che ane jeo kapaTarahita hoya che tene aNagAra arthAt sAdhu kahe che. sUtra--20 gRha- tyAga karI je zraddhAthI saMyama aMgIkAra karela che. te saMyamamAM koI paNa prakAranI zaMkA nahIM karatA. yAvajjIvana teTalI ja zraddhAthI saMyamanuM pAlana kare. sUtra--21 vIra puruSo mahApatha-mokSamArga prati puruSArtha karI cUkyA che arthAt A saMyama-mArga AcarI cukyA che. sUtra--22 bhagavaMtanI AjJAthI apUkAyanA jIvone jANIne teone bhayarahita kare arthAt te jIvone koI prakAre pIDA nA pahoMcADe, temanA pratye saMyamI rahe. sUtra-23 aSkAya saMbaMdhe vizeSathI huM tane kahuM chuM ke - muni svayaM akAya jIvonA astitvano niSedha na kare e rIte muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 8 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' AtmAnA astitvano paNa niSedha na kare. je apakAya Adi prANIonA caitanyano niSedha kare che, te AtmAnA. caitanyano niSedha kare che, je AtmAno caitanyano niSedha kare che te apukAyanA caitanyano niSedha kare che sUtra--24 he ziSya! saMyamI sAdhu hiMsAthI lajjA pAmatA hovAthI jIva-hiMsA karatA nathI tene tuM jo ane A zAkyA Adi sAdhuone tuM jo ! ke jeo "ame aNagAra chIe" ema kahIne apakAyanA jIvonI aneka prakAranA zastro dvArA samAraMbha karatA bIjA jIvonI paNa hiMsA kare che. A viSayamAM bhagavaMte parijJA arthAt viveka kahela che. ajJAnI jIva A kSaNika jIvitanA vaMdana, mAnana, pUjanane mATe; janma tathA maraNathI chUTavA mATe ane duHkhanA vinAza mATe te pote jaLakAya jIvonI hiMsA kare che, bIjA dvArA jaLakAya jIvonI hiMsA karAve che, jaLakAya. jIvonI hiMsA karatAanyonuM anumodana kare che. A samAraMbha temanA ahita mATe ane bodhidurlabhatA mATe thAya che. A vAtane jANIne saMyamano svIkAra karIne, bhagavaMta ke temanA sAdhu pAse dharma sAMbhaLIne A vAta jANe che ke A apakAya samAraMbha nizcayathI karmabaMdhanuM kAraNa che, mohanuM kAraNa che, mRtyu nuM kAraNa che ane naraka nuM kAraNa che - to paNa vaMdanAdi lAlasAmAM Asakta thaIne manuSya vividha zastro dvArA apakAyanI hiMsAmAM saMlagna thaIne apukAya jIvonI tathA tenA Azrita anya aneka jIvonI hiMsA kare che. huM kahuM chuM ke pANInA Azraye anya paNa aneka jIvo rahelA che. sUtra--25 ahIM jinapravacanamAM nizcayathI he ziSya! sAdhuone apakAyane 'jIva' rupe ja oLakhAvAyela che. akAyanA. je zastro che, tenA vize ciMtana karIne jo. sUtra-26 apakAyanA vividha prakAranA zastro kahyA che. sUtra--27 apakAyanI hiMsA mAtra hiMsA nahIM paNa adattAdAna arthAt corI paNa che. sUtra-28 anya matavAdIo kahe che- amane lokone pIvA mATe athavA vibhUSA mATe pANI vAparavAmAM koI doSa nathI. sUtra-29 teo ema kahIne vividha prakAranA zastro vaDe apakAya jIvonI hiMsA kare che. sUtra-30 ahIM temanA zAstromAM paNa temanA A hiMsA-kathanano koI nizcaya thaI zakato nathI. sUtra-31 jalakAya zastranA samAraMbhakartA manuSya pUrvokta AraMbhanA phaLathI ajJAta che. jeo jalakAya zastrano samAraMbha nathI karatA evA muni AraMbhonA phaLanA jJAtA che. A jANIne medhAvI muni akAya zastrano samAraMbha arthAt hiMsA jAte karatA nathI, bIjA pAse karAvatA nathI ke karanAranI anumodanA karatA nathI. je munie A badhAM amukAya zastra samAraMbhane jANelA che, te ja muni parijJAtakarmA- eTale ke karmabaMdhanA hetuone jANanAra ane teno tyAga karanAra vivekI muni che ema bhagavaMta pAsethI sAMbhaLIne huM tamane kahuM chuM. adhyayana-1 'zastraparijJAnA uddezaka-3 apakAyano muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 9 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' adhyayana-1, uddezo-4 "agnikAya" sUtra-32 agnikAya saMbaMdhe vizeSathI huM tane kahuM chuM ke - svayaM kadI loka arthAt agnikAyanA sacetanapaNAno niSedha nA kare ane AtmAno paNa a,lApa na kare. je agnikAyanI sajIvatAno niSedha kare che, te AtmAno niSedha kare che. je AtmAno niSedha kare che te loka arthAt agnikAyanI sajIvatAno niSedha kare che. sUtra33 je dIrghaloka eTale vanaspati ane zastra arthAt agninAM svarUpane jANe che, te azastra arthAt saMyamanA svarUpane paNa jANe che. je saMyamane jANe che te dIrghalokazastra arthAt vanaspatinA zastrarUpa agnikAyane paNa jANe che. sUtra-34 sadA saMyata, sadA apramatta ane sadA yatanAvAn evA vIrapurUSoe pariSaha Adi jItI, ghanaghAtikarmono kSaya karIne kevaLajJAna dvArA A saMyamanuM svarUpa joyuM che. sUtra35 je pramAdI che, rAMdhavuM-pakAvavuM Adi guNanA athavA indriya sukhonA arthI che, te ja daMDadenAra athavA hiMsaka kahevAya che. sUtra-36 te 'daMDane jANIne arthAt agnikAyanI hiMsAnA daMDarUpa phaLane jANIne te meghAvI sAdhu saMkalpa kare ke meM je pramAdane vaza thaIne pahelA hiMsA karela che te hiMsA huM have karIza nahIM. sUtra--37 he ziSya! saMyamI sAdhu hiMsAthI lajjA pAmatA hovAthI jIva-hiMsA karatA nathI tene tuM jo ane A zAkya Adi sAdhuone tuM jo ! ke jeo "ame aNagAra chIe" ema kahIne aneka prakAranA zastrothI agnikAyanA samAraMbha dvArA agnikAya jIvonI tathA anya aneka prakAranA jIvonI hiMsA kare che. A viSayamAM bhagavaMte parijJA arthAt viveka kahela che ke - keTalAka manuSyo A jIvanane mATe, prazaMsA, sanmAna ane pUjanane mATe; janma-maraNathI mukta thavA mATe, duHkhonA pratikAra mATe agnikAyanI hiMsA jAte kare che, bIjA pAse karAve che ane agnikAyanI hiMsA karanArane anumode che. A hiMsA agnikAyanA hiMsakanA ahitane mATe, abodhinA lAbhane mATe thAya che. te sAdhaka A samAraMbha arthAt hiMsAne sArI rIte samajIne saMyama sAdhanA mATe tatpara bane. gavaMta ke temanA sAdhu pAsethI dharma sAMbhaLIne keTalAkane e samaja prApta thAya che ke A jIvahiMsA nizcayathI karmabaMdhanuM kAraNa che, mohanuM kAraNa che, mRtyu nuM kAraNa che ane naraka nuM kAraNa che, to paNa manuSya viSaya-bhogamAM Asakta thaIne vividha prakAranA zastro vaDe agnikAyanI hiMsA kare che, tema karatA anya aneka trAsa Adi jIvonI hiMsA kare che. sUtra-38 te huM tamane kahuM chuM ke - pRthvI, vraNa, patra, lAkaDuM, chANa ane kacaro e sarvene AzrIne trasa jIvo hoya che, uDanArA jIvo paNa agnimAM paDe che, A jIvo agninA sparzathI saMkoca pAme che. agnimAM paDatA ja A jIvo mUccha pAme che. mUccha pAmelA te mRtyu pAme che. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 10 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' sUtra-39 agnikAyamAM zastrano samAraMbha na karanAra arthAt hiMsA na karanAra A badhA AraMbhano arthAt hiMsAnA pariNAmano jJAtA hoya che. A AraMbhane jANIne meghAvI sAdhu agnizastra samAraMbha jAte kare nahIM, bIjA pAse karAve nahIM, karanAranI anumodanA kare nahIM. jeNe A badhA agnikarma samAraMbhanA azubha pariNAmane jANyA che ane jANIne teno tyAga karyo che, te ja muni parijJAtakarmA eTale ke karmabaMdhanA hetuone jANanAra, teno tyAga karanAra vivekImuni che, A pramANe huM kahuM chuM. adhyayana-1 'zastraparijJA'nA uddezaka-4 'agnikAya'no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-1, uddezo-pavanaspatikAya" sUtra-40 saMyamanA svarUpane samajIne ane pratyeka jIva abhaya icche che e jANIne je buddhimAna sAdhu evo nirNaya kare ke huM saMyama aMgIkAra karIne huM koIne paNa pIDA ApIza nahI, teo vanaspatinI hiMsA na kare. te ja hiMsAthI nivRtta thavAthI virata kahevAya che ane jinamatamAM je paramArthathI virata che, te ja aNagAra kahevAya che. sUtra-41 je zabdAdi guNa arthAt zabda Adi viSaya che te ja Avarta arthAt saMsAranA kAraNo che ane je AvatI eTale ke saMsAranA kAraNo che te ja guNa eTale zabda Adi viSayo che. sUtra-42 A jIva urdhva, adho, tirjI ane pUrva Adi dizAmAM aneka padArthonA saMparkamAM AvatA vividha rUpone jue che, sAMbhaLato evo te zabdone sAMbhaLe che. urdhva, adho, tirjI ane pUrva Adi dizAmAM joyela rUpamAM ane sAMbhaLelA zabdamAM Asakta thAya che. A Asakti e saMsAra kahevAya che. sUtra-43 A pramANe zabda Adi viSayarUpa 'loka' kahyo. je A zabdAdi viSayomAM potAnI citta-vRttinuM gopanA karatA nathI, te bhagavaMtanI AjJAthI bahAra che. sUtra44 vAraMvAra zabdAdi viSayomAM IcchA rAkhatA te asaMyamanuM AcaraNa kare che. sUtra-45 upara kahela asaMyamI, pramAdI banI gRhatyAgI hovA chatAM gRhasthabhAvane lIdhe jema gRhavAsI ja che. sUtra-46 - he ziSya! saMyamI sAdhu hiMsAthI lajjA pAmatA hovAthI jIva-hiMsA karatA nathI tene tuM jo ane A zAkya Adi sAdhuone tuM jo ! ke jeo "ame aNagAra chIe" ema kahIne aneka prakAranA zastrothI vanaspati karma samAraMbhathI vanaspati jIvonI hiMsA karatA bIjA paNa aneka jIvonI hiMsA kare che. A viSayamAM bhagavaMte parijJA arthAt viveka kahyo che. A jIvanane mATe prazaMsA sanmAna ane pUjAne mATe, janma-maraNathI mukta thatA, duHkhonA nivAraNArthe teo vanaspati jIvonI hiMsA svayaM kare che, bIjA pAse karAve che. karanArane anumode che. A hiMsA vanaspatikAyanA hiMsakanA ahitane mATe, abodhinA lAbhane mATe thAya che. te sAdhaka A samAraMbha arthAt hiMsAne sArI rIte samajIne saMyama sAdhanA mATe tatpara bane. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 11 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' bhagavaMta ke temanA sAdhu pAsethI dharma sAMbhaLIne keTalAkane e samaja prApta thAya che ke A jIvahiMsA nizcayathI karmabaMdhanuM kAraNa che, mohanuM kAraNa che, mRtyu nuM kAraNa che ane naraka nuM kAraNa che, to paNa manuSya viSaya-bhogamAM Asakta thaIne vividha prakAranA zastro vaDe vanaspatikAyanI hiMsA kare che, tema karatA anya aneka trasa Adi jIvonI hiMsA kare che. sUtra-47 te huM tamane kahuM chuM - mAnava zarIra sAthe vanaspatikAyanI samAnatA darzAvatA kahe che) je rIte mAnava zarIra janma le che, vRddhi pAme che, cetanavaMta che, chedAtA karamAya che, AhAra le che, anitya che, azAzvata che, vadhe-ghaTe che ane vikArane pAme che e ja rIte vanaspati paNa utpanna thAya che, vRddhi pAme che, cetanAyukta che, chedAtA karamAya che, AhAra le che, anitya che, azAzvata che, vadhe-ghaTe che ane vikArane pAme che. A rIte vanaspati paNa sacitta ja che.) sUtra-48 vanaspatikAyano samAraMbha karanAra tenA AraMbhanA pariNAmothI ajANa hoya che ane vanaspatizastrano samAraMbha na karanAra A hiMsAjanya vipAkono parijJAtA hoya che arthAt upara kahela hiMsA Adi kriyAo karmabaMdhanuM kAraNa che evo viveka tene hoya che. AvuM jANI meghAvI puruSa vanaspatikAyanI hiMsA svayaM na kare, bIjA pAse nA karAve, karanArane anumode nahIM. je A vanaspatikAyanI hiMsAnA azubha pariNAmano jJAtA che, te ja muni parijJAtakarmA arthAt eTale karmabaMdhanA hetuone jANanAra, teno tyAga karanAra vivekI muni che A pramANe huM kahuM chuM. adhyayana-1 'zastraparijJA'nA uddezaka-5 'vanaspatikAyano muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-1, uddezo-6 "trasakAya sUtra49 huM kahuM chuM ke - A badhA trasa prANI che. te A pramANe - aMDaja, potaja, jarAyuja, rasaja, saMsvedaja, saMmUcchima, udbhijja ane aupapAtika. A ATha prakAranA trasajIvono samudAya ja saMsAra kahevAya che. sUtra-50 - uparokta saMsAra maMda ane ajJAnI jIvane hoya che arthAt ajJAnI jIvone A saMsAra paribhramaNa hoya che. sUtra-pa1 huM sArI rIte ciMtavIne ane joIne kahuM chuM - pratyeka prANI pota-potAnuM sukha bhogave che. badhAM prANI arthAt vikalendriya, badhAM bhUta arthAt vanaspati, badhAM jIva arthAt paMcendriya, badhAM sattva arthAt ekendriyane azAtA ane azAMti mahAbhayaMkara ane duHkhadAyI che. tema huM kahuM chuM. A prANI dizA-vidizAthI bhayabhIta banI trAsa pAme che. sUtrapa2 tuM jA, viSaya sukhanA abhilASI manuSya aneka sthAne A jIvone paritApa-duHkha Ape che. A trasakAyika prANIo judA judA zarIrone AzrIne sarvatra rahelA che. sUtra-pa3 he ziSya! saMyamI sAdhu hiMsAthI lajjA pAmatA hovAthI jIva-hiMsA karatA nathI tene tuM jo ane A zAkya Adi sAdhuone tuM jo ! ke jeo "ame aNagAra chIe" ema kahIne aneka prakAranA zastrothI trasakAyanA samAraMbha dvArA trasakAya jIvonI hiMsA karatA teo bIjA aneka prakAranA jIvonI paNa hiMsA kare che. A viSayamAM nizcayathI bhagavaMte parijJA arthAt viveka kahyo che. A jIvananA nirvAha arthe - prazaMsA, muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 12 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' sanmAna, pUjana mATe; janma-jarAthI chUTavA mATe, duHkhanA nAzane mATe teo trasakAya jIvonI hiMsA svayaM kare che, bIjA pAse karAve che tathA hiMsA karanAranI anumodanA kare che. paNa te temanA ahita ane abodhi mATe thAya che. A samAraMbhane jANanArA saMyamI banI, tIrthakara ke zramaNo pAse dharma sAMbhaLIne ema jANe che ke, A samAraMbha nizcayathI karmabaMdhanuM kAraNa che, mohanuM kAraNa che, mRtyu nuM kAraNa che ane naraka nuM kAraNa che. A samAraMbhamAM Asakta loko vividha prakAranA zastrothI trasakAyanA samAraMbha dvArA trasakAyajIvanI hiMsA karatA anya aneka prakAranA prANIonI paNa hiMsA kare che. sUtra-pa4 huM kahuM chuM ke, keTalAka loko deva-devInI pUjAne mATe trasakAya jIvone haNe che, koI carmane mATe, koI mAMsane mATe, koI lohI mATe, e pramANe hRdaya, pitta, carabI, piMchA, puccha, vALa, zIMgaDuM, viSANa, dAMta, dADhA, nakha, snAyu, asthi, asthimiMja mATe trasakAyanI hiMsA kare che. koI sakAraNa ke akAraNa hiMsA kare che. koI mane mAryo ke mane mAre che ke mAraze ema vicArIne hiMsA kare che. sUtra-papa A trasakAya hiMsAmAM pravRtta jIvane tenA kaTu vipAko- kaDavA phaLanuM jJAna hotuM nathI. trasakAyanI hiMsA na karanArane hiMsA karmabaMdhanuM kAraNa che tenuM jJAna hoya che. AvuM jANIne meghAvI muni trasakAya jIvonI hiMsA svayaM kare nahIM, bIjA pAse karAve nahIM, karanAranI anumodanA na kare.je A trasakAya samAraMbhano parijJAtA che, te ja muni parijJAtakarmA arthAt vivekI muni che, A pramANe huM tamane) kahuM chuM. adhyayana-1 'zastraparijJA'nA uddezaka-6 'trasakAya'no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-1, uddezo-7 "vAyukAya" sUtra-56 je zArIrika ane mAnasika pIDAone sArI rIte jANe che ane hiMsAne ahitakara samaje che, te vAyukAya jIvonI hiMsAnI nivRtta thavAmAM samartha che. sUtra-pa7 - je potAnA sukha-duHkhane jANe che te bIjAnA sukha-duHkhane paNa jANe che ane je bIjAnA sukha-duHkhane jANe che, te potAnA sukha-duHkhane paNa jANe che, tethI potAne ane bIjAne paraspara samAna jANI tenI tulanA kara. sUtra-58 A jainazAsanamAM Avela, zAMtine prApta thayela saMyamI muni vAyukAyanI hiMsA karI jIvavAnI icchA na kare. sUtra-pa9 he ziSya! saMyamI sAdhu hiMsAthI lajjA pAmatA hovAthI jIva-hiMsA karatA nathI tene tuM jo ane A zAkya Adi sAdhuone tuM jo ! ke jeo "ame aNagAra chIe" ema kahIne aneka prakAranA zastrothI vAyukAyano samAraMbha karatA vAyujIvonI hiMsA karavA vaDe tenA Azrita anya aneka jIvonI hiMsA kare che. A viSayamAM bhagavaMte parijJA arthAt viveka batAvela che. A jIvitamAM vaMdana-sanmAna-pUjA mATe, janmamaraNathI chUTavA mATe, duHkhanA vinAza mATe teo vAyukAyanI hiMsA jAte kare che, bIjA pAse karAve che, karanArane anumode che. te temane ahitakara, abodhikara thAya che. A pramANe bodha pAmelA saMyama aMgikAra karIne bhagavaMta ke zramaNa pAse dharma sAMbhaLIne jANe che ke, A hiMsA e nizcayathI karmabaMdhanuM kAraNa che, mohanuM kAraNa che, mRtyu nuM kAraNa che ane naraka nuM kAraNa che. chatAM temAM Asakta muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 13 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' thaI loko vividha zastrothI vAyukAya-hiMsA karatA vAyukAya-hiMsA karatA anya aneka jIvonI hiMsA kare che. sUtra-60 te huM kahuM chuM - je uDatA jIva che te vAyukAya sAthe ekaThA thaIne pIDA pAme che. jeo AvA saMghAtane pAme che. te jIvo paritApa pAme che ane mRtyu pAme che. vAyukAya-hiMsAmAM pravRttane hiMsAdi kriyA karmabaMdhanuM kAraNa che tenuM jJAna nathI. jemaNe A zastra samAraMbhano tyAga karyo che teo vAyukAya hiMsAnA parijJAtA che. A pramANe parijJA arthAt viveka karIne meghAvI muni vAyujIvonI hiMsA svayaM na kare, bIjA pAse na karAve ane hiMsA karanArane anumode nahIM. jemaNe A vAyuzastranA samAraMbhane parijJAta karela che te ja muni parijJAtA karmA eTale karmabaMdhanA hetuone jANanAra, teno tyAga karanAra vivekI muni che" che. tema huM kahuM chuM sUtra-61 A vAyukAya tathA bIjA kAyonI hiMsA karanArane jANo. je AcAramAM rahetA nathI tevA zAkyAdi AraMbhane ja vinaya kahe che. AvA svacchaMdAcArI, viSayAsakta ane AraMbharakta jIvo karmabaMdhano saMga kare che. karma bAMdhe che.) sUtra-62 te saMyamarUpI dhanathI yukta che, je sarva-prakAre bodha ane jJAnayukta AtmA na karavA yogya pApakarma na kare. A pApakarmane jANIne meghAvI sAdhu cha javanikAyanI hiMsA svayaM kare nahIM, bIjA pAse karAve nahIM, karanArane anumode nahIM. jeNe A badhA cha javanikAyazastra samAraMbha jANyA che, te ja "parijJAtakarmA" eTale ke karmabaMdhanA hetuone jANanAra ane teno tyAga karanAra vivekI muni che. ema huM tamane kahuM chuM. zrutaskaMdha-1-nA adhyayana-1-no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 14 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' zrutaskandha-1 adhyayana-2 lokavijaya adhyayana-2, uddezaka-1 "svajana" sUtra-63 je zabdAdi viSaya che te saMsAranuM kAraNa che. ane je saMsAranA mULa kAraNa che, te zabdAdi viSaya che, A rIte te viSaya abhilASI prANI pramAdI banI zArIrika ane mAnasika paritApa bhogave che. te A pramANe mAne che ke - mArI mAtA, mArA pitA, mAro bhAI, mArI bahena, patnI, putra, putrI, putravadhU, mitra, svajana, saMbaMdhI che. mArA hAthI, ghoDA, makAna Adi sAdhana, mArI dhana-saMpati, bhojana, vastra che. A pramANe mamatvathI Asakta thaI jIvanabhara pramAdI banI karmabaMdha karato rahe che. te puruSa rAta-divasa ciMtAdithI AkuLa thaI kALe ke akALe kuTuMba ane dhana AdimAM prayatnazIla rahe che. te dhana-dhAnyAdi saMyoga athavA zabda Adi viSayanA saMyoga mATe, ratna-kukhya Adi arthano lobhI thaI, te lUMTAro, du:sAhasI ane aneka prakAre artha-upArjanamAM dattacitta thaI vAraMvAra hiMsA kare che. sUtra-4 A lokamAM manuSyanuM Ayu ghaNuM alpa che, temAM vRddhAvasthAne kAraNe-kAna, AMkha, nAka, jIbha ane sparzanuM jJAna pratidina ochuM thatuM jAya che. yauvanane jaladIthI jatuM joIne te eka divasa mUDhabhAvane pAme che. sUtra-65 te jemanI sAthe rahe che, te svajana Adi tene apamAnajanaka vacano kahe che. pachI te paNa svajanonI niMdA kare che. teo tArI rakSA karavA ke zaraNa ApavA samartha nathI. tuM paNa tenI rakSA karavA ke zaraNa ApavA asamartha che. te vRddha hAsya, krIDA, rati ke zRMgArane yogya raheto nathI. sUtra-66 A prakAre ciMtana karato manuSya saMyama pAlanamAM kSatramAtra paNa pramAda na kare. A jIvanane avasara samajI dhIrapurUSa udyama kare. kema ke vaya ane yauvana bAlyavaya paNa) vItI rahI che. sUtra-17 jene jIvananI kSaNabhaMguratAnuM jJAna nathI te asaMyamI jIvana prati pramatta banI cha kAyanA jIvonuM hanana, chedana, bhedana kare che. lUMTe che, dhADa pADe che, upadrava kare che , trAsa Ape che. AvuM karato te ema mAne che ke, koIe nA karyuM hoya tevuM kAma karIza. je svajanAdi sAthe vase che teoe pUrve mAruM poSaNa karela tema vicArI pachI tuM tArA svajanone poSe che. to paNa mRtyu ke roga Ave tyAre te svajano tane rakSaNa ApavA ke zaraNa devA samartha thatAM nathI. temaja tuM paNa tene rakSaNa ApavA ke zaraNa devA samartha thato nathI sUtra-68 manuSya upabhoga pachI bacelI ke saMcita karI rAkhelI vastu bIjAne upayogI thaze tema mAnI rAkhI mUke che. pachI koI vakhate tene roganI pIDA utpanna thAya che, tyAre je svajanAdi sAthe te vase che teo ja tene dhRNA karI pahelA. choDI de che. pachI te paNa nirAza thai potAnA svajana-snehIone choDI de che, A samaye te dhana ke svajana tArI rakSA karavA ke zaraNa ApavA samartha thatA nathI. na tuM tenI rakSA karavA ke zaraNa ApavA samartha hoya che. sUtra-69 pratyeka prANInA sukha, duHkha potAnA che tema jANIne... muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 15 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' sUtra-70 vItI gaI nathI tevI uMmarane joIne yuvAnImAM tuM Atmahita kara. sUtra-71 he paMDita ! arthAt he jIva! tuM kSaNane eTale ke dharmAnuSThAnanA avasarane oLakha. sUtra-72 jyAM sudhI kAna, AMkha, nAka, jIbha ane sparza e pAMca indriyonI jJAna zakti paripUrNa che tyAM sudhImAM Atmahitane mATe samyak prakAre prayatnazIla bana - tema huM kahuM chuM. adhyayana-2 'lokavijayanA uddezaka-1 'svajana'no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-2, uddezaka-2 "adaDhatA" sUtra-73 arati-saMyamamAM arucithI nivRtta thayela buddhimAna sAdhaka kSaNabharamAM viSaya,rati AdithI mukta thAya che. sUtraja vItarAganI AjJAthI viparIta AcaraNa karanAra koI ajJAnI jIva mohanAM udaye saMyamathI bhraSTa thAya che.. "ame aparigrahI thaIzuM" ema bolI dIkSita thavA chatAM prApta kAmabhogone seve che ane vitarAganI AjJAthI viparItavartI aniveza lajave che. kAma-bhogamAM vAraMvAra lIna banI te A pAra ke pele pAra jaI zakatA nathI. sUtra-75 je manuSya jJAna-darzana-cAritranAM pAragAmI' che te ja kharekhara pUrva saMbaMdhothI mukta thAya che. alobhathI lobhane parAjita karanAro kAmabhoga prApta thAya to paNa na seve. sUtra76 je lobhathI nivRtta thaI pravrajyA le che, te karmarahita thaI sarvajJa ane sarvadarzI bane che. je lobhanA vipAkono vicAra karI, AkAMkSA-rahita bane che, te ja sAcA aNagAra kahevAya che. ajJAnI jIva rAtadina duHkha pAmato, kALa-akALanI paravA na karI svajana tathA dhanAdimAM Asakta banI. bhogavAMchuka, dhanalobhI, lUMTAro, sahasAkArya karanAra, vyAkuLa citta thaI punaH punaH hiMsA kare che. te zarIrabaLa, jJAtibaLa, mitrabaLa, paralokabaLa, devabaLa, rAjabaLa, corabaLa, atithibaLa, bhikSakabaLa, zramaNabaLa Adi vividha baLonI prApti mATe vividha kAryo dvArA koI apekSAthI, bhayathI, pApamuktinI bhAvanAthI ke koI prakAre lAlasAthI jIva hiMsA kare che. sUtra-77 uparokta hiMsA ahitarUpa che tema jANIne meghAvI sAdhaka, svayaM hiMsA kare nahIM, bIjA pAse hiMsA karAve nahIM, hiMsA karatA bIjAne anumode nahIM. A ahiMsA-mArga tIrthakaroe batAvyo che. tethI kuzaLa purUSo daMDa samAraMbha arthAt hiMsAdi vRtti ke pravRttimAM levAya nahIM. tema je bhagavaMte kahyuM ke tamane kahuM chuM. adhyayana-2 lokavijaya'nA uddezaka-2 'adaDhatA'no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-2, uddezaka-3 amadaniSedha sUtra-78 A AtmA anekavAra uccagotra ane nIcagotramAM utpanna thayo che. tethI koI nIca nathI ke koI ucca nathI. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 16 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' e jANIne ucca gotranI spRhA na kare. A jANIne koNa gotrano garva karaze? koNa abhimAna karaze? koNa koI eka gotramAM Asakta thaze ? tethI buddhimAne ucca gotra maLatA harSa na kare ke nIca gotra maLe to roSa na kare. sUtra-79 pratyeka jIvane sukha priya che te tuM jANa. tuM A vAta samyaka prakAre vicAra ke- aMdhapaNuM, badhirapaNuM, mUkapaNuM, kANapaNuM, lUlApaNuM, kubaDApaNuM, kALApaNuM, kuSTAdi rogatva Adi potAnA pramAdathI ja prApta thAya che. pramAdathI ja vividha prakAranI yonimAM jAya che ane vividha vedanA anubhave che. sUtra-80 te bodha na pAmela jIva rogAdithI pIDita thaI, apayazathI kalaMkita thai janma-maraNanA cakramAM vAraMvAra bhaTake che. kSetra-vAstu AdimAM mamatva rAkhanArane asaMyata jIvana ja priya lAge che. te raMgaberaMgI maNi, kuMDala, sonuM, cAMdI tathA strIomAM anurakta rahe che. tenAmAM tapa, indriyadamana ke niyama dekhAtA nathI. te ajJAnI jIvo asaMyamI jIvananI kAmanA karanAra, bhoga lAlasAthI viparIta pravRttine prApta kare che. sUtra-81 - je purUSa dhruvacArI arthAt zAzvata sukhanA kendrarUpa mokSa prati gatizIla eTale ke saMyamazIla che. te AvA asaMyamI jIvananI icchA karatA nathI. janma-maraNanA svarUpane sArI rIte jANIne cAritramAM daDha thaIne vicare che. sUtra-82 mRtyu mATe koI akALa nathI, sarve prANIne AyuSya priya che, sarvene sukha game che, duHkha pratikULa lAge che, badhAne jIvana priya che, sau jIvavA icche che. parigrahamAM Asakta prANI dvipada, catuSpadane kAmamAM joDIne dhana saMcaya kare che. potAnA, bIjAnA, ubhayanA mATe temAM matta banI alpa ke ghaNuM dhana bheguM karI temAM Asakta thaIne rahe che. vividha bhoga bAda bacela saMpattithI te mahAna upakaraNavALo bane che. pachI koI vakhata te saMpattine svajano vaheMcI le che, coro corI le che ke rAjA lUMTI le che. athavA te nAza-vinAza pAme che, Aga lAgavAthI baLI jAya che. A rIte te ajJAnI bIjAne mATe krUra karmo karato te duHkhathI mUDha banIne viparyAsane pAme che. sarvajJoe A pramANe batAvela che. Avo svacchaMdAcArI manuSya saMsAra taravAne samartha nathI, te pAra pahoMcato nathI, te kinAre pahoMcato nathI. satya mArgane pAmIne paNa te mArge sthira thato nathI. viSaya-vRtti ane lAlasAthI saMsAra samudramAM gothA khAya che mithyA upadeza pAmIne asaMyamamAM Asaktarahe che. sUtra-83 dRSTA arthAt tattvane samajanAra mATe upadezanI jarUra nathI. paNa ajJAnI je sneha ane kAmamAM Asakta che, jenI bhogecchA azAMta che, te duHkhI thaI duHkhanA AvartamAM bhramaNa kare che, tene upadezanI jarUra che tema huM kahuM chuM. adhyayana-2 'lokavijaya'nA uddezaka-3 'madaniSedha'no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-2, uddezaka-4 "bhogAsaktio sUtra-84 pachI tene koI vakhate roga utpanna thAya che. jenI sAthe te rahe che te ja svajana koI vakhate teno tiraskAraniMdA kare che. pachI te paNa teono tiraskAra-niMdA kare che. he purUSa !) te tane zaraNa ApavA ke rakSaNa karavA samartha nathI. tuM paNa tene zaraNa ApavA ke rakSaNa karavA samartha nathI. sukha-duHkha pratyekanA potAnA jANIne indriya vijaya muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 17 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' kara. keTalAka manuSyo, je indriya vijaya nathI karI zakatA te vAraMvAra bhogonA viSayamAM ja vicaratA rahe che. sUtra-85 sva, para ke ubhaya traNa prakAre tenI pAse thoDI ke ghaNI milakata thAya che. temAM bhogI Asakta banIne rahe che. e rIte koI vakhate tenI pAse bhogavyA pachI bacelI saMpatti ekaThI thAya che. tene paNa koI vakhate svajano vaheMcI le che, coro corI le che, rAjA lUMTI le che, nAza ke vinAza pAme che. Aga lAgavAthI te baLI jAya che. te ajJAnI bIjAne mATe krUra karmo karato mUDha thaI viparIta bhAva pAme che ke duHkhathI mUDha banI viparIta pravRtti kare che. sUtra-86 he dhIra purUSa ! tuM viSayabhoganI AzA ane saMkalpa choDI de - A bhogazalyanuM sarjana teM ja karyuM che. je bhogathI sukha che, tenAthI ja duHkha paNa che. A vAta mohathI gherAyelo manuSya samajI zakato nathI. A saMsAranA prANIo strIonA mohathI parAjita che. he purUSa ! te loko kahe che ke A strIo bhoganI sAmagrI che. A kathana duHkha, moha, mRtyu, narakanAM kAraNarUpa che. tathA narakagati ane tiryaMcagatimAM bhramaNa karAvanAra thAya che. to paNa AsaktimAM satata mUDha rahenAra jIva dharmane jANato nathI. bhagavaMta mahAvIre kahyuM che, strIrUpa mahAmohathI bacavuM joIe.apramAdathI mokSa ane pramAdathI maraNa hoya che. zAMti arthAt mo ane nAzavaMta zarIrane joIne ciMtavavuM. viSayabhogathI tRpti thatI nathI. tethI temAM Asakti na kare. sUtra-87 | he muni ! A bhogone mahAbhayarUpa samaja. koInA prANanI hiMsA na karo, je saMyamathI udvega na pAme te vIra prazaMsAne pAme che. koI kaMI na Ape to kopa na kare, alpa prApta thAya to niMdA na kare, gRhastha nA pADe tyAre tyAMthI pAchA pharI javuM joIe. muni A muni dharmanuM samyak pAlana kare. tema huM kahuM chuM. adhyayana-2 'lokavijayanA uddezaka-4 'bhogAsakti'no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-2, uddezaka-5 "lokanizrAmAM sUtra-88 gRhastho vividha zastro vaDe potA ke anya mATe lokamAM karma samAraMbha-pacana-pAcana kare che. te A pramANe - te potAnA putro, putrI, putravadhU kuTuMbI, dhAI, rAjA, dAsa, dAsI, karmacArI, karmacArINI, mahemAna Adine mATe, vividha lokone devA mATe, sAMja-savAranA bhojana mATe, A prakAre AraMbha arthAIiMsA karI AhArAdino saMnidhi ane saMnicaya arthAt saMgraha kare che. sUtra-89 saMyamamAM udyata, Arya, buddhisaMpanna, nyAyadarzI, avasarajJa, tattvajJa, aNagAra sadoSa AhAra grahaNa kare nahIM, karAve nahIM, anumode nahIM te sarve prakAranA dUSaNo rahita nirdoSapaNe saMyama pALe-bhikSAcarI kare. sUtra-90 | muni kraya-vikrayathI dUra rahe. te kraya-vikraya svayaM na kare, bIjA pAsena karAve, ke karanArane anumode nahIM. te bhikSu kAla, bala, mAtrA, kSetra, kSaNa, vinaya, svasamaya-parasamaya ane bhAvane jANanAra che. parigrahanuM mamatva nA rAkhanAra, yathAkALa anuSThAna karanAra muni bhikSAvRtimAM rAgayukta saMkalpa na kare. sUtra-91 upara kahela muni, rAga-dveSane chedI anAsakta banI mokSamArge AgaLa vadhe, vastra, pAtra, kaMbala, pAdaprIMchanaka, avagraha, zayyA ane AsananI gRhastho pAse yAcanA kare. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 18 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' sUtra-92 AhAra prApti samaye sAdhune pramANa-mAtrAnuM jJAna hovuM joIe. ema bhagavaMte pharamAvela che. AhAra prApta thatA mada na kare, na maLe to zoka na kare. adhika mAtrAmAM maLe to saMgraha na kare, parigrahathI potAne dUra rAkhe. sUtra-93 A prakAre joIne-vicArIne arthAt dharmopakaraNane mAtra saMyamanuM sAdhana samajI parigrahano tyAga kare. A mArga tIrthaMkaroe batAvela che. jethI kuzala purUSa parigrahamAM na lepAya. tema huM kahuM chuM. sUtra-94 kAmabhogono tyAga ghaNo muzkela che. jIvanane laMbAvI zakAtuM nathI. A purUSa kAmabhoganI kAmanA rAkhe che. pachI tenA javA para zoka kare che, vilApa kare che, maryAdA choDI de che ane paritApathI duHkhI thAya che. sUtra-95 dIrghadarzI arthAt Aloka para-lokanA duHkhane jonAra, ane lokadarzI arthAt lokanA svarUpane jANanArapuruSa lokanA adhobhAgane, urvabhAgane, tistRbhAgane jANe che. viSayamAM Asakta loko saMsAramAM vAraMvAra bhramaNa kare che. je 'saMdhi' arthAt dharmanA avasarane jANIne viSayothI dUra rahe te vIra che, prazaMsanIya che. je saMsAra baMdhanamAM baMdhAyelane mukta kare che. A zarIra jevuM aMdara che tevuM bahAra che, jevuM bahAra che tevuM aMdara che A zarIramAM azuddhi bharI che te jue. A zarIramAMthI nIkaLatI azucine joIne buddhimAna zarIranA yathArtha svarUpane samaje. sUtra-96 te matimAna ukta viSaya jANIne vamana karelA bhogone punaH na seve. potAne tirthI viparIta) mArgamAM nA phasAve. Avo kAmAsakta purUSa meM karyuM, huM karIza evA vicArothI ghaNI mAyA karIne mUDha bane che. pachI te lobha karIne potAnA vaira vadhAre che, tethI ema kahevAya che ke bhogAsakta purUSa kSaNabhaMgura zarIrane puSTa banAvavA prayatna kare che, jANe ke te ajara-amara hoya tevI zraddhA rAkhe che. tuM jo ke, te pIDita-duHkhI che. ajJAnatAthI rUdana kare che. sUtra-97 je huM kahuM chuM te tame jANo. potAne cikitsA paMDita batAvatA keTalAka vaidya jIvahiMsAmAM pravRtta hoya che. teo cikitsA mATe aneka jIvonuM hanana, chedana, bhedanakare che, prANInA sukhano nAza kare che. ane prANavadha kare che. je pUrve koIe nathI karyuM evuM huM karIza evuM mAnIne te jenI cikitsA kare che, te paNa jIvavadhamAM sahabhAgI thAya che tethI AvA ajJAnIthI dUra rahevuM joIe. AvA cikitsakano saMga karavAthI zo lAbha ? je cikitsA karAve te paNa bAlaajJAnI che. aNagAra AvI cikitsA na karAve. bhagavaMte A kahyuM che, te huM tamanekahuM chuM. adhyayana-2 'lokavijaya'nA uddezaka-5 'lokanizrA'no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-2, uddezaka- "amamatva" sUtra-98 pahelA kahelA vastu svarUpane sArI rIte jANIne jJAna Adi sAdhanAmAM prayatnazIla rahenAra sAdhaka svayaM pApakarma na kare, bIjA pAse na karAve. sUtra-99 cha kAya jIvomAMthI koI eka kAyano paNa samAraMbha arthAt hiMsA kare, to cha e kAyanA jIvono samAraMbha karanAro gaNAya che. sukhane IcchAnAro, sukha mATe doDadhAma karato jIva pote jAte ubhA karelA duHkhathI mUDha banI. vizeSa duHkhI thAya che. te potAnA pramAdane kAraNe vratono bhaMga kare che. je dazAmAM prANI atyaMta duHkhI thAya che. e muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 19 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' jANIne para-pIDAkArI pravRttino tyAga kare. A ja parijJA arthAt viveka kahyo che. tenAthI ja karmo upazAMta thAya che. sUtra-100 je mamatva buddhino tyAga kare che, te mamatvano tyAga kare che. jene mamatva nathI te ja mokSamArgane jANanAra muni che, evuM jANIne meghAvI muni lokanA svarUpane jANe, jANIne lokasaMjJAno tyAga karI saMyamamAM purUSArtha kare - ema bhagavaMte kahyuM ke huM tamane kahuM chuM. sUtra--101 vIra sAdhaka arati arthAt saMyamamAM utpanna thayela arucine sahana karato nathI. rati arthAt bAhya padArthamAM thatI rucine paNa sahana karato nathI. te vIra baMnemAM avimanaska-sthira thaI rati ke arati-nimittamAM rAga na kare. sUtra-102 | zabda, rUpa, rasa, gaMdha ane sparzajanya kaSTone sahana karatA he muni! A lokanA pudgalajanya arthAt bAhya AnaMdarUpa asaMyama jIvitathI virata thA. nirvedabhAvane pAma, he muni! saMyamane grahaNa karI karma zarIrane khaMkherI nAkha. sUtra103 rAga-dveSa rahita ke paramArthadaSTivALA te muni lUkho-sUko ke nirasa AhAra kare che. AvA rukSa-AhArI temaja samatvasevI mani bhavasamudrane tarelA, mukta ane virata kahevAya che. tema huM tamane kahuM chuM. sUtra-104 jina AjJA na mAnanAra, svecchAcArI muni mokSagamana mATe ayogya che. te dharmakathanamAM glAni pAme che kema ke te tuccha che arthAt jJAna AdithI rahita che. te sAdhaka 'vIra' prazasya che je loka saMyoga arthAt dhana, parivAra Adi saMsAranI jaMjALathI dUra thai jAya che. tIrthakara dvArA prarUpita A ja mArgane nyA...mArga kahela che. sUtra-105 ahIM manuSyonA je duHkho athavA duHkhanA kAraNo batAvyA che. tenAthI mukta thavAno mArga tIrthaMkaro dekhADe che. duHkhanA A kAraNone jANIne, pratyAkhyAna dvArA teno sarva prakAre tyAga karavo saMyama grahaNa karavo). jaina sivAyanA tattvane mAne te anyadarzI ane vastu tattvanAM yathArtha svarUpane jANanAra te ananyadarzI, Avo samyadraSTi, jina pravacananA tattvArthane ja mAne che. Avo ananyadarzI mokSamArga sivAya bIje ramaNatA nA kare. je bhagavaMtanA upadezathI anyatra ramaNa na kare te ananyadarzI ane ananyadarzI che te bIje ramaNa na kare. sAcA upadezaka je rIte puNyavAnane upadeza kahe che, te ja rIte tuccha arthAt sAmAnya vyaktine upadeza kahe che ane jerIte tuccha-sAmAnya vyaktine upadeza kare che, te rIte puNyavAnane paNa upadeza kare che. sUtra-106 dharmopadeza samaye kyAreka koI zrotA potAnAM siddhAMta ke matano anAdara thavAthI krodhita thai upadezakane mAravA lAge, to dharmakathA karanAra ema jANe ke ahIM dharmakathA karavI kalyANakArI nathI. upadezake pahelAM e jANavuM joIe ke- zrotA koNa che? te kyA devane ke kyA siddhAMtane mAne che? urdhvadizAmAM rahela-jyotiSka Adi, adhodizAmAM rahela-bhavanapati Adi, tichadizAmAM rahela-manuSya Adine karmathI athavA snehathI baMdhAyela manuSyone dharmakathA vaDe je mukta karAve te 'vIra' prazaMsA yogya che. je vIra-sAdhaka sarva prakAre saMpUrNa vivekajJAna sAthe saMyama pAlana kare che, te hiMsAnA sthAnathI levAtA nathI. je karmone dUra karavAmAM nipuNa che, karmonA baMdhanathI mukta thavAnA upAyane zodhanAra che, te meghAvI che. kuzaLa purUSo karmothI kadI baMdhAtA nathI ke saMyamane kadI choDatA nathI. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 20 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1 AcAra' sUtra-107 - te kuzala sAdhaka je saMyama anuSThAnane saMpUrNa kSaya mATe Adare teo AcaraNa karavA yogyanuM AcaraNa kare che ane AcaraNa na karavA yogyanuM AcaraNa karatA nathI, zAstramAM niSedha che tene kyAreya AcaratA nathI je je kAryothI hiMsA thAya tene jANIne sarva prakAre hiMsAno ane lokasaMjJA arthAt viSayasukha IcchAno tyAga kare. sUtra-108 je paramArthadraSTA-AtmadraSTA che, tevA vivekazIla sAdhako mATe A upadeza Avazyaka nathI. paraMtu je ajJAnI che, vAraMvAra viSayomAM Asakti kare che te kAraNe te duHkhonuM zamana karI zakato nathI. duHkhothI duHkhI banelo te duHkhonA cakramAM ja paribhramaNa kare che, tevA hitAhitane na samajanAra mATe A upadeza che. tema huM kahuM chuM. adhyayana-2 'lokavijaya'nA uddezaka-6 'amamatvano muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa zrutaskaMdha-1nA adhyayana-2no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa --0---------0---------0---------0---------0-- muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 21 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' zrutaskandha-3 adhyayana-3 zItoSNIya adhyayana-3, uddezaka-1 "bhAvasuta" sUtra-109 amuni arthAt ajJAnI sadA sUtelA che. muni arthAt jJAnI sadA jAgatA che. sUtra-110 lokamAM sarva prANIonA viSayamAM tuM jANe ke duHkha sarvane mATe ahitakara che. lokanA A hiMsAmaya AcArane jANIne tuM sarva jIvonI hiMsAno tyAga kara. sUtra-111 jeNe A zabda, rUpa, rasa, gaMdha, sparzane yathArthapaNe jANI lIdhA che. te ja Atma svarUpano jJAtA, jJAnI, zAstravettA, dharmavAnuM, brahmajJAnI che. te prajJA vaDe samagra lokane jANe che; te muni kahevAya che. te dharmane jANanAra, saraLa hRdayI muni saMsAra, Azrava ane karmabaMdhanAM svarUpane jANe che. sUtra-112 te nircantha-muni sukha-duHkhanA tyAgI che, arati-rati sahana kare che. teo kaSTa ane duHkhanuM vedana karatA nathI. teo sadA jAgRta rahe che, vairathI dUra rahe che. he vIra ! e rIte saMsArarUpa duHkhathI mukti pAmIza. vRddhatva ane mRtyune vaza thayela manuSya satata mUDha rahe che te dharmane jANI zakato nathI. sUraNa-113 saMsAramAM manuSyane duHkhathI pIDAtA joIne sAdhaka satata apramatta banI saMyamamAM vicare. he matimAn ! manana karI tuM A duHkhI prANIne jo. teonA A badhAM duHkha AraMbha arthAt hiMsAjanita che. te jANI tuM amAraMbhI bana. mAyAvI, pramAdI kaSAyI prANI vAraMvAra janma-maraNa kare che. paraMtu je zabdAdi viSayamAM rAga-dveSa karatA nathI, RjutA ArjavatA Adi dharmathI yukta che ane mRtyunI AzaMkA rAkhatA saMyama tatpara rahe che, te mRtyunA bhayathI mukta thAya che. je kAmabhoga pratye apramatta che, pApa karmothI dUra che, te vIra puruSa, AtmAne gopavanAra tathA sva-paranA khedane jANanAra che. je prANIne upaghAtakArI anuSThAnane jANe che, te saMyamane jANe che. je saMyamane jANe che, te prANIne upaghAtakArI anuSThAnane jANe che mATe sAdhu nIravadya anuSThAnarUpa saMyamane Adare. karmarahita ne sAMsArika vyavahAra hoto nathI. karmothIja upAdhi thAya che. te karmonA svarUpane jANI, hiMsaka vRttine karmanuM mULa samajIne tenAthI dUra rahe. sUtra-114 karmanuM mULa jANIne hiMsAnuM nirIkSaNa karI sarva upadeza grahaNa karIne rAga-dveSa rUpa be cheDAthI dUra rahe. medhAvI. sAdhaka te rAga-dveSane ahitakara jANIne, rAgAdinA kAraNe lokane duHkhamaya jANe ane lokasaMjJA arthAt sAMsArika rucino tyAga karI saMyamamAM parAkrama kare - te pramANe bhagavaMte kahyuM che huM tamane kahuM chuM. adhyayana-3 'zItoSNIyAnA uddezaka-1 'bhAvasukha'no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 22 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' adhyayana-3, uddezaka-2 "duHkhAnubhava" sUtra-115 he Arya ! A saMsAramAM tuM janma ane vRddhine jo. tuM prANIone potAnA samAna jANa, jema tane sukha priya che ane duHkha apriya che, tema anya prANIone paNa sukha priya ane duHkha apriya che. A rIte kalyANakArI mokSanA. mArgane jANIne samatvadarzI pApakarmane karatA nathI. sUtra-116 A manuSyalokamAM manuSyo sAthenI snehajALathI dUra rahevuM. kema ke teo hiMsA Adi AraMbhathI AjIvikA kare che. ane ubhayalokamAM kAmobhogonI lAlasA kare che. kAmabhogomAM Asakta banI karma baMdhana kare che. tema karIne vAraMvAra janma-maraNa kare che. sUtra-117 tenAthI anya jIvo sAthe potAnuM vera vadhe che sUtra-118 tethI uttama jJAnI puruSa parama mokSapadane jANIne tathA narakanA duHkhone jANIne pApa-karma na kare. he dhIra ! tuM agra arthAt bhavopagrAhI ke mohanIya ane mUla arthAt ghAtI ke zeSa 7 karmane dUra kara. karmo toDIne karmarahita bana. sUtra-119 te agrakarma ane mUlakarmanA vivekane jANanAra muni maraNathI mukta thAya che, te ja muni saMsAranA bhayathI ruSa rahita jIvana vItAve che. te upazAMta banI samiti yukta, jJAnAdi guNa-yukta thai, sadA yatanAvAna bane che, paMDitamaraNane Icchato evo te saMyama-mArgamAM vicaraNa kare che. sUtra-120 A jIve pUrve ghaNA pApakarmono baMdha karyo che. e karmo naSTa karavA tuM saMyamamAM daDhatA dhAraNa kara. saMyamamAM lIna rahenAra medhAvI sAdhaka sarva pApakarmono kSaya karI de che. sUtra-121 saMsAranAM sukhanA abhilASI te asaMyamI puruSa aneka prakAre saMkalpa-vikalpo kare che. te cALaNI vaDe samudrane bharavA icche che. te bIjAnA ane janapada arthAt dezanA vadha, paritApa ane Adhina karavA pravRtti kare che. sUtra-122 vadha-paritApa AdinuM Asevana karI, chelle te sarveno tyAga karI keTalAye prANI saMyamamArgamAM udyamavaMta thayA. che. tethI jJAnI puruSo kAmabhogane asAra samajI choDyA pachI pharI mRSAvAda Adi asaMyamanuM sevana na kare. he jJAnI muni! viSayone sAra rahita jANo, devonA paNa upapAta-cyavana arthAt janma ane maraNa nizcita che te jANIne he mAhaNa ! tuM ananya saMyamarUpa mokSamArganuM AcaraNa kara. AvA saMyamazIla muni kadApI prANIonI hiMsA svayaM na kare, na anya pAse karAve ane na anya hiMsA karanAra nuM anumodana kare. he sAdhaka! viSayabhoga janita AnaMdanI jugupsA kara ane strIomAM rAgarahita thA. samyak darzana-jJAnAdi yukta mokSadarzI sAdhaka pApakarmothI dUra rahe che. vIra purUSa krodha ane mAna Adine mAre, lobhane duHkhadAyI narakarUpe jue, laghubhUtagAmI arthAt mokSa ke saMyamano abhilASI vIra, hiMsA Adi pApakarmothI virata thaI viSaya vAsanAne chede. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 23 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' sUtra-124 he dhIra! graMtha arthAtu parigrahane jANIne Aje jatyAga kara. e ja rIte saMsAranA srotarUpa viSayone jANIne indriyanuM damana kara. A mAnavajanmamAM 'unmajjana'no arthAt saMsAra-sAgara taravAno ke uMce uThavAno avasara maLela che, to prANIonA prANano saMhAra arthAt hiMsA na kara. te pramANe bhagavaMte kahyuM che, te huM tamane kahuM chuM. adhyayana-3 'zItoSNIyAnA uddezaka-2 'duHkhAnubhava'no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-3, uddezaka-3 "akriyA sUtra-125 he sAdhaka! dharmAnuSThAna-rUpa suavasara jANIne prANIone dukha ApavA rUpa pramAda na kare. pratyeka jIvone potAnA AtmA samAna ja jue. tethI svayaM jIva hiMsA na kare, na anya pAse hiMsA karAve. zramaNa thaI je ekabIjAnI AzaMkAthI, zaramathI ke bhayathI pApakarma karato nathI to pApakarma na karavApaNAmAM zuM che tenuM munipaNuM kAraNabhUta kahevAya? nA na kahevAya) sUtra-126 samatAno vicAra karI AtmAne prasanna rAkhe. jJAnI muni saMyamamAM kadApi pramAda na kare. AtmAnuM gopana karI sadaiva vIra banI dehane saMyamayAtrAnuM sAdhana mAnI nirvAha kare. nAnA-moTA rUpomAM Asakti na kare, virakta rahe sUtra127 jIvonI gati-Agati jANIne je sAdhaka rAga-dveSathI dUra rahe che te sarva lokamAM koIthI chedAtA, bhedAtA, baLAtA, marAtA nathI rAga-dveSarahita AtmA duHkhothI mukta thai jAya che. sUtra-128 keTalAka mUDha jIvo bhUtakALa ke bhAvinA banAvone yAda karatA nathI ke A jIva pahelAM kevo hato ? bhAvimAM zuM thanAra che ? keTalAMka evuM mAne che ke jevo te bhUtakALamAM hato tevo bhAvimAM thaze arthAt manuSya marIne manuSya thaze, pazu mArIne pazu. paraMtu ..... sUtra-129 tathAgata arthAt bauddha dArzaniko atIta ke anAgatanA arthanuM smaraNa karatA nathI. paNa vidyutakalpI arthAt aneka prakAre ATha karmane dhovAnA AcAravALA sAdhuo, zuddha saMyamapAlaka maharSi traNe kALanuM anveSaNa karI, A satyane jANI tapanA AcaraNa dvArA karmano kSaya kare che. sUtra-130 te vidhutakalpIne arati zuM? ane AnaMda zuM ? te AvA harSa ane zokanA prasaMgomAM anAsakta thaI vicare. sarva hAsyAdi pramAdano tyAga kare, ane kAcabAnI jema aMgo saMkocIne sadA saMyama-pAlana karatAM vicare. he jIva! tuM svayaM ja tAro mitra che, to bahAranA anya mitrane tuM kema icche che? sUtra-131 je karmone dUra karanAra che te mokSanI prApta karanAra che ane je mokSane prApta karanAra che te karmone dUra karanAra che, evuM samajIne he purUSa ! tuM potAnA AtmAno nigraha kara, ema karavAthI tuM duHkhakarma) mukta thaIza. tuM satyanuM sevana kara. kema ke satyanI AjJAmAM rahenAra meghAvI sAdhaka saMsArane tarI jAya che ane dharmanuM yathArtha pAlana karIne kalyANa prApta kare che. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 24 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' sUtra-132 - rAga, dveSathI kaluSita jIva A kSaNabhaMgura jIvana mATe, potAnA kIrti, mAna ane pUjAne mATe hiMsAdi pApa karavAmAM pravRtta thAya che. koI sAdhaka sanmAna Adine mATe pramAda AcaraNa arthAt pApakArI pravRtti kare che. sUtra--133 jJAnI-sAdhaka sAdhanA mArgamAM AvatA duHkha ke pralobhanothI vyAkULa na thAya. AvA AtmadraSTA purUSa saMsAra arthAt lokAlokanA samasta prapaMcothI mukta thAya che - tema huM kahuM chuM. adhyayana-3 'zItoSNIya'nA uddezaka-3 'akriyAno muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-3, uddezaka-4 kaSAyavamana" sUtra-134 hiMsAthI nivRtta thanAra tathA sarva karmano aMta karanAra sarvajJa tIrthaMkarano upadeza che ke sAdhaka krodha, mAna, mAyA, lobhano pUrNapaNe tyAga kare che. ane karmanA Asavono virodha karIne potAnA karelA karmono nAza kare che. sUtra-135 je eka Atmatattvane ne jANe che, te sarvane jANe che. je sarvane jANe che, te eka Atmatattvane jANe che. sUtra-136 pramAdI evA saMsArIne badhI bAjuthI bhaya hoya che apramAdI evA saMyamIne kyAyathI bhaya hoto nathI. je eka mohanIyakarmane athavA anaMtAnubaMdhIkrodhane khapAve che), te jJAnAvaraNIya Adi aneka karmane athavA mAna Adine) khapAve che, je jJAnAvaraNIya Adi aneka karmane namAve te eka mohanIyakarmane ne namAve che. saMsAranA duHkhane jANIne lokasaMyogano tyAga karI, dhIra sAdhaka mahAyAnane arthAt mokSapatha-saMyamane pAme che, te mokSamArgamAM uttarottara AgaLa vadhe che, tene asaMyamI jIvananI abhilASA rahetI nathI. sUtra-137 kSapakazreNIe caDhela sAdhu eka anaMtAnubaMdhI krodhane khapAvatA bIjA darzanAdine paNa khapAve che. athavA anyane khapAvatA eka anaMtAnubaMdhIne paNa avazya khapAve che. vItarAganI AjJAmAM zraddhA rAkhanAra medhAvI sAdhaka cha-kAyarUpa athavA kaSAya-lokane jANIne jinaAgama anusAra jIvone bhaya na thAya tema varte tema karavAthI 'akUtobhaya' thAya che. zastra arthAt asaMyama ekabIjAthI teja ke maMda hoya che, paNa azastra arthAt saMyamamAM A taratamatA nathI. sUtra-138 je krodhanA anarthakArI svarUpane jANe che ane teno parityAga kare che te mAnadarzI che arthAtu mAnane paNa jANe che ane tyAga kare che, e ja pramANe je mAnadarzI che te mAyAne jANIne taje che, je mAyAdarzI che te lobhadarzI che, je lobhadarzI che te rAgadarzI che, je rAgadarzI che te draSadarzI che, je draSadarzI che te mohadarzI che, je mohadarzI che te garbhadarzI che, je garbhadarzI che te janmadarzI che, je janmadarzI che te maraNadarzI che, je maraNadarzI che te narakadarzI che, je narakadarzI che, te tiryaMcadarzI che, je tiryayadarzI che arthAt tiryaMcasaMbaMdhI karmathI mukta thAya che te duHkhathI mukta thAya che . have krodha AdinuM sAkSAta nivartana kahe che te medhAvI krodha, mAna, mAyA, lobha, rAga, dveSa, moha, garbha, janma, mRtyu, naraka, tiryaMcanA duHkhothI nivRtta thAya. A dravya-bhAva zastrathI rahita, saMsArano pAra pAmelA sarvajJa-tIrthaMkaranuM kathana che. je sAdhaka karmanA Asavone roke che te ja pote karelA karmonuM bhedana karI zake che. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 25 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' zuM sarvajJane koI upAdhi hoya che? nAM, teone kevaLajJAna thavAthI saMsAranI koI upAdhi nathI hotI. tema huM kahuM chuM e pramANe sudharmAsvAmIe jaMbUsvAmIne kahyuM. adhyayana-3 "zItoSNIya'nA uddezaka-4 'kaSAyavamana'no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa zrutaskaMdha-1-nA adhyayana-3-no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa ---------0---------0---------0---------0---------0--------- muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 26 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' zrutaskandha-1 adhyayana-4 sabhyatva adhyayana-4, uddezaka-1 "samyakvAda" sUtra-139 he jabbA! huM tIrthaMkaranA vacanathI kahuM chuM - bhUtakALamAM thayelA, vartamAnamAM che te ane bhAvimAM thaze te badhA tIrthakara bhagavaMto A pramANe kahe che, AvuM bole che, AvuM prajJApana kare che, prarUpaNA kare che ke sarve prANI, sarve bhUto, sarve jIvo ane sarve sattvone mAravA nahIM, tenA para hUkama na karavo, nokaranI jemakabajAmAM na rAkhavA, na saMtApa. Apavo ane prANono vinAza na karavo. A ahiMsA dharma zuddha che, nitya che, zAzvata che. khedajJa arthAt saMsAranA duHkhone jANanAra arihaMtoe lokane samyak rIte jANIne kahyuM che - je dharmAcaraNane mATe tatpara che ke atatpara, upasthita che ke anupasthita, daMDa devA vaDe uparata che ke anuparata, parigraha sahita che ke rahita, mamattvasaMbaMdhamAM rata che ke rata nathI. te badhAne bhagavaMte samAna bhAve upadeza Apela che. te ja satya che, te ja tathya che, te A jinapravacanamAM samyapha rUpe kahela che. sUtra-140 dharmanA yathArtha svarUpane jANIne tenA para zraddhA karI pramAdI na thAya, teno tyAga na kare. dharmanuM evuM svarUpa che, tevuM jANIne tenuM AcaraNa kare, prApta viSayomAM virakti prApta kare ane lokeSaNA-saMsArapravAhamAM bhaTake nahIM. sUtra-141 je sAdhakane lokeSaNA arthAt kAma-bhoga Adi saMsAra-pravAha nathI tenAthI anya sAvadya pravRtti kema thaI zake ? A je ahiMsAdharma kahevAya che te sarva bhagavaMtoe kevaLajJAna dvArA joyela che, zrotA dvArA sAMbhaLela che, bhavya jIvoe mAnela che, sarvajJa e anubhavela che je saMsAramAM ati Asakta, viSayamAM lIna rahe che te vAraMvAra saMsAramAM paribhramaNa kare che. sUtra-142 rAta-divasa mokSamArgamAM prayatnazIla, tattvadarzI, dhIra sAdhaka pramAdIone dharmathI bahirmukha jANI, svayaM apramatta thaI parAkrama kare. tema huM kahuM chuM. adhyayana-4 'samyatva'nA uddezaka-1 'samyavAdano muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-4, uddezaka-2 "dharmavAdI parIkSAmAM sUtra-143 je AsavanA sthAna arthAt karmabaMdhanAM kAraNo che, te parisaMvanA sthAna arthAt karmanirjarAnA kAraNo che ane je parisavanA sthAna che te AsavanA sthAna che. je anAzrava arthAt vrata-vizeSa che te paNa kyAreka pramAdanA kAraNe aparisaMva arthAt karma-nirjarAnuM kAraNa na bane ane je aparisavanA sthAna che te paNa kyAreka karma vaicitryathI. anAzrava-karmabaMdhanA kAraNe thatA nathI. A padone samyak rIte jANI jinAjJA mujaba lokane jANIne Asavo nA seve. sUtra-14 jJAnI A viSayamAM saMsAra sthita, sArI rIte samajanAra, hita-ahitanI samaja rAkhanAra manuSyane upadeza Ape che-jenA vaDe ArtadhyAna pIDita ke pramAdI paNa dharmAcaraNa karI zake che. A yathAtathya satya che. tema huM kahuM chuM. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 27 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' jIvone mRtyu nahIM Ave evuM to nathI chatAM icchAvaza thaI, asaMyamamAM lIna banela prANI kALanA mukhamAM paDyo evo karmanAM saMgrahamAM tallIna banI vAraMvAra janma paraMparA vadhAre che. sUtra145 A saMsAramAM keTalAka evA prANI che jene narakAdi duHkhono paricaya che, teo naraka Adi sthAnomAM duHkhonuM vedana kare che. atyaMta krUra karma karavAthI ati bhayaMkara duHkhavALA sthAnamAM utpanna thAya che ane ati krUra karma na karanArAone evA duHkhamaya sthAnamAM utpanna thavuM paDatuM nathI. A pramANe je zrata kevaLI kahe che te ja kevaLajJAnI kahe che, je kevaLajJAnI kahe che te ja zrutakevaLI kahe che. sUtra146 A lokamAM koI zramaNa-bauddha sAdhu ane brAhmaNa pRthak pRthak rIte dharma-viruddha bhASaNo karI kahe che - ame zAstramAM joyuM che, sAMbhaLela che, mAnyuM che, vizeSa rUpe jANyuM che, vaLI UMcI, nIcI, tIrachI badhI dizAnuM samyam nirIkSaNa karIne jANyuM che ke sarve prANo, jIvo, bhUto, sattvone mAravAmAM, dabAvavAmAM, pakaDavAmAM, paritApavAmAM ke prANarahita karavAmAM koI doSa nathI. A anArya lokonuM kathana che. je 'Arya' che te ema kahe che. tamAruM dekhavuM, sAMbhaLavuM, mAnavuM, nizcitarUpe jANavuM e sarve mithyA che. temaja urdhva, adho, tIrachI dizAmAM parIkSA karIne tame jANo cho te sarve mithyA che. vaLI tame je kaho cho-bolo cho-prarUpo cho-prajJApanA karo cho ke sarve prANo-bhUto-jIvo-sattvone mAravA ityAdimAM koI doSa nathI te anAryakathana che. ame ema kahIe chIe - bolIe chIe - prarUpIe chIe - prajJApanA karIe chIe ke koI prANI Adine mAravA-dabAvavA-pakaDavA-paritApavA-prANarahita karavA na joIe-te doSarahita kArya che. evuM AryapurUSonuM kathana che. pahelAM pratyeka matavALAnA siddhAMtane jANI ame pUchIe chIe ke, he vAdIo ! tamane duHkha priya che ke apriya ? satyane svIkArI teo evuM kahevuM paDaze ke sarve badhAM prANI arthAt vikalendriya, badhAM bhUta arthAt vanaspati, badhAM jIva arthAt paMcendriya, badhAM sattva arthAt ekendriyane duHkha apriya che. mahAbhayakArI che, duHkharUpa che - ema huM kahuM chuM. adhyayana-4 'samyatvanA uddezaka-2 'dharmavAdI parIkSAno muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-4, uddezaka-3 "anavadya tapa" sUtra147 dharmathI vimukha lokonI upekSA karo. Ama karanAra ja lokamAM vidvAnomAM agraNI che. he sAdhaka tuM vicAra kara ane jo! sattvazIla sAdhako mana-vacana-kAyAthI daMDa arthAt hiMsAno tyAga kare che, te ja karmano kSaya kare che. je zarIra pratye anAsakta che, te ja dharmane jANI zake che. dharmane jANanAra saraLa hoya che. duHkha hiMsAthI utpanna thAya che, e jANIne hiMsAno tyAga karavo AvuM samyatvadarzIe kahyuM che. te badhA samyatvadarzI tIrthaMkaro pratipAdana kare che arthAt upadeza Ape che ke duHkha-mukta thavA karmabaMdhanA svarUpane sarva prakAre jANIne, tenA tyAga karavo joIe. sUtra-148 A saMsAramAM jinAjJAnuM pAlana karavA IcchatA paMDita sAdhaka rAgarahita thaI AtmAnA ekatvapaNAne jANI zarIrane kRza kare che. he muni potAnA zarIrane kRza kara-jIrNa kara. jema agni jIrNa kASThane jaladI bALe che tema sadA upayogavALA apramatta, Asaktirahita sAdhaka karmone jaldI naSTa kare che sthiratApUrvaka krodharUpI zatru nAza kare. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 28 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' sUtra-149 jANa. krodhI jIva bhinna-bhinna duHkhono anubhava kare che. saMsAranA duHkhano pratikAra karavA mATe ahIM-tahIM bhAgadoDa karatA jIvone jo. je pApakarmothI nivRtta che, te anidAna arthAt karmothI mukta kahevAya che. tethI he atividvAna ! tuM kaSAya agnithI prajavalita na thA arthAt krodha na kara, tema huM kahuM chuM. adhyayana-4 'samyatvanA uddezaka-3 'anavadya tapa'no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-4, uddezaka-4 "saMkSepa vacana sUtra-150 muni pUrva saMyogano tyAga karI upazamane prApta karI pahelA alpa ane pachI vizeSa prakAre dehanuM damana kare. chevaTe saMpUrNa rUpe dehanuM damana kare. A rIte tapa-AcaraNa karanAra muni sadA svasthacitta rahe, tapa karatA kadI kheditA na thAya, prasanna rahe, AtmabhAvamAM lIna rahe, svamAM ramaNa kare, samiti yukta thaI, yatanApUrvaka kriyA kare. apramatta banI saMyama-sAdhanA karanAra mokSArthI vIra munino mArga ati vikaTa che, temAM mAMsa ane lohIne tapathI ochA karI sUtra-151 netrAdi indriyanA viSayano tyAga karIne je pharI karmanA AzravanA kAraNomAM Asakta thAya che, te ajJAnI karmabaMdhanathI mukta thaI zakato nathI. te dhana-dhAnyAdi saMyogathI mukta thato nathI. moharUpI aMdhakAramAM paDela AvA ajJAnI jIvane bhagavaMtanI AjJAno lAbha thato nathI - tema huM kahuM chuM. sUtra-152 jene pUrvabhavamAM dharma-ArAdhana karela nathI, bhAvimAM paNa tenI yogyatA nathI tene vartamAnamAM to dharmArAdhanA kyAMthI hoya ? je bhoga AdithI nivRtta che, te ja prajJAvAna, buddha ane hiMsAthI virata che. A ja samyak vyavahAro evuM tuM jo. sAdhaka jue ke hiMsAne kAraNe baMdhana, vadha, paritApa Adi bhayaMkara duHkho sahana karavA paDe che. tethI pApanA bAhya-atyaMtara kAraNo dUra karIne A mRtyulokamAM karma-mukta banavuM joIe. karmonuM phaLa avazya maLe che e jANIne tattvajJa purUSa karmabaMdhananA kAraNothI sadA dUra rahe. sUtra-153 he ziSya ! je vIra che, samiti yukta che, jJAnAdi guNa-sahita che, sadA yatanAvAna che, kalyANa tarapha dRDha lakSya rAkhanAra che, pApakarmathI nivRtta che, lokane yathArtharUpe jonAra che, pUrva, pazcima, dakSiNa, uttara e cAre dizAmAM vicaratA satyamAM sadA sthita che; te vIra, samiti yukta, jJAnAdi guNa-sahita, sadA yatanAvAna che, kalyANa tarapha pApakarmathI nivRtta, lokane yathArtharUpe jANanArane karmajanita koI upAdhi hotI nathI. tema huM kahuM adhyayana-4 'samyatva'nA uddezaka-4 saMkSepa vacana'no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa zrutaskaMdha-1nA adhyayana-4no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 29 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' zrutaskandha-1 adhyayana-5 lokasAra adhyayana-5, uddezaka-1 "ekacara" sUtra-154 A lokamAM je koI prANI saprayojana ke niprayojana jIvahiMsA kare che, teo te jIvomAM vividha rUpomAM utpanna thAya che. temane viSayabhoga choDavA kaThina che, tethI te mRtyunI pakaDamAM rahe che. mokSasukhathI dUra rahe che. teo viSayasukhane bhogavI zakatA nathI ke vimukha paNa thaI zakatA nathI. sUtra-155 te tattvadarzI jANe che ke vaNanA agrabhAge rahela, asthira ane vAyuthI kaMpita thaIne nIce paDatAM jalabiMdunI. mAphaka ajJAnI, avivekI, paramArthane nahIM jANatA jIvonuM jIvana paNa asthira che. chatAM ajJAnI jIva phUra karma karato, duHkhathI mUDha banI viparIta dazA pAme che. mohanA kAraNe garbha ane maraNa pAme che. A mohathI pharI pharI saMsAramAM bhame sUtra-156 je mokSanA upAyarUpa) saMzayane jANe che, te saMsAranA kAraNarUpa mithyAtva Adine jANe che, je saMzayane nathI. jANatA te saMsArane paNa nathI jANatA. sUtra157 je kuzaLa che te maithuna seve nahIM, je maithuna sevIne paNa, guru jyAre pUche tyArechUpAve che, te e ajJAnInI bIjI mUrkhatA che. dIrdhadaSTithI vicArIne ane kaTu vipAkone jANIne, upalabdha kAmabhogonuM sevana na kare ane bIjAne paNa sevana karavAno upadezana Ape. tema huM kahuM chuM. sUtra-158 vividha kAmabhogomAM Asakta jIvone juo. je narakAdi yAtanA sthAnamAM pakAvAI rahyA che. lokamAM jeTalA sAvadya anuSThAna karanArA che te A saMsAramAM duHkhone vAraMvAra bhogave che. sAvadya anuSThAna karanArA anyatirthIka sAdhu ke zithIlAcArI, gRhastha samAna ja duHkhanA bhAgI hoya che. saMyama aMgIkAra karavA chatAM viSayAbhilASAthI pIDita ajJAnI jIvo azaraNane ja zaraNa mAnI pApakarmomAM ramaNa kare che. A saMsAramAM keTalAka sAdhu ekalA vicare che. teo ati krodha-mAna-mAyA-lobha- pApamAM rata-naTa jevA-zaTha duSTa adhyavasAyavALA. hiMsAdi AsavAmAM vRddha, duSkarmayukta, sva prazaMsaka, mane koI duSkarma karatA joI nA jAya tema vicare che. ajJAna-pramAda doSathI satata mUDha banI dharmane jANatA nathI. he mAnava ! je pApAnuSThAnathI nivRtta nathI, karmabaMdhanamAM catura che, avidyAthI mokSa prApti batAve che, te saMsAracakramAM ja paribhramaNa kare che - tema huM kahuM chuM. adhyayana-5 'lokasAranA uddezaka-1 'ekacara'no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-5, uddezaka-2 "viratamuni" sUtra-159 A lokamAM jeTalA paNa anAraMbhajIvI sAdhu che, teo hiMsAdi AraMbhathI rahita thaI pApakarmano kSaya karI A apUrva avasara che ema vicAre. A audArika zarIra ane saMyamanA anukULa sAdhano vAraMvAra maLatA nathI A vAtanuM muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 30 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' vAraMvAra anveSaNa karI apramatta rahe. A mArga tIrthaMkaroe batAvela che, teo kahe che ke pratyeka prANInA sukha-duHkha potAnA che tema jANI saMyamI pramAda na kare. A saMsAramAM manuSyanA abhiprAya ane duHkha bhinna-bhinna batAvelA che. mATe je koI prakAranI hiMsA karatA nathI, asatya bolatA nathI, parISahone samyak prakAre sahana kare che. te ja prazaMsanIya che. sUtra-160 AvA parISaha sahenArA sAdhu samyapha paryAyavALA kahevAya che. je pApakarmomAM Asakta nathI, tene kadAca AtaMka pIDe tyAre te duHkha sparzone sahana kare evuM bhagavaMte kahyuM che. A duHkha pahelAM ke pachI mAre ja sahana karavAnuM che. A audArika zarIra chinna-bhinna thanAruM, vidhvaMsana svabhAvavALuM, adhruva, anitya, azAzvata che. vadhavA-ghaTavA vALuM ane nAzavaMta che. A zarIranA svarUpano ane avasarano vicAra kara. sUtra-161 sUtra 160 mA kahelA) evA vicArathI dehanA svarUpane jonArA, AtmaguNomAM ramaNa karanArA, zarIrAdimAM anAsakta, tyAgI sAdhakane saMsAra bhramaNa karavuM nahIM paDe - tema huM kahuM chuM. sUtra-162 A jagatamAM jeTalA paNa parigrahavALA che, te parigraha thoDo hoya ke vadhu, sUkSma hoya ke skUla, sacitta hoya ke acitta te parigraha dhArI gRhastha samAna ja che. A parigraha narakAdi mahAbhayanuM kAraNa che. hArAdi lokasaMjJA paNa bhayarUpa che, tethI teno tyAga karavo joIe. dravya ane bhAvarUpa parigraha Adine dhAraNa na karanAra saMyamInuM cAritra prazasta che. sUtra163 te parigraha choDanArane ja sArI rIte jJAnAdi guNonI prAptI che, tema jANIne, he mAnava! tame samyaga dRSTine dhAraNa karIne saMyama ke karmakSayamAM parAkrama karo. parigraha thI virata thanAra ane samyakadaSTivALA sAdhakane ja paramArthathI brahmacarya che. tema huM kahuM chuM. meM sAMbhaLyuM che, anubhavyuM che ke baMdhanathI chUTakAro potAnA AtmAthI ja thAya che, mATe sAdhaka parigrahathI mukta thaI jIvanaparyata parISahone sahana kare, pramAdIne dharmathI vimukha joI apramatta thaIne saMyamamAM vicare. A jinabhASita munidharmanuM samyak pAlana kare. tema huM kahuM chuM. adhyayana-5 'lokasAra'nA uddezaka-2 'virata muni'no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-5, uddezaka-3 "aparigraha" sUtra-164 A lokamAM je koI aparigrahI che, te A alpAdi dravyanA tyAgathI aparigrahI bane che. medhAvI sAdhaka) jinavacana sAMbhaLIne tathA paMDitonA vacana vicArIne aparigrahI bane. tIrthaMkaroe samatAmAM dharma kahyo che. je rIte meM jJAna-darzana-cAritra e traNenI saMdhIrUpa sAdhanA karI karmono kSaya kahyo che, te rIte bIjA mArgamAM karmo kSINa karavA kaThina che. tethI huM kahuM chuM ke mokSamArgane prApta karI sAdhaka potAnI zaktinuM gopana na karatA karmono kSaya karo arthAt saMyamamAM parAkrama kare. sUtra-165 - pravrajyA lenAra sAdhakanA traNa prakAra batAve che-) 1. keTalAka pahelA tyAga-mArga aMgIkAra kare, pachI aMtA sudhI saMyama pALe che. 2. keTalAka pahelA tyAga-mArga aMgIkAra kare che, pachI patita thAya che. 3. keTalAka pahelA paNa muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 31 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' tyAga-mArga aMgIkAra karatA nathI, ane pachIthI patita paNa thatA nathI. je saMsAranA padArthone jANIne pratyAkhyAna parijJAthI choDe pachI pharI tenI icchA kare che, te gRhastha samAna ja che. e pramANe kevaLajJAna dvArA jANIne tIrthaMkara devoe kahyuM che. sUtra-166 A utthAna-patana)ne kevalajJAnathI jANI tIrthaMkare kahyuM che ke bhagavad AjJAnA Icchuka sAdhaka koI sthAne rAga-bhAva kare nahi. rAtrinA pahelA ane chellA bhAgamAM sadA saMyama mATe prayatnazIla rahe. sadA zIlanuM anuzIlanA kare. saMyama-pAlananA phaLane sAMbhaLIne kAmarahita ane mAyA-lobhecchA rahita bane. viSaya-kaSAya mukta bane) sUtra167 he sAdhaka A karma-zarIra sAthe yuddha kara, bIjA sAthe laDatA zuM maLaze ? bhAvayuddha karavA mATe je audArika zarIra Adi maLela che, te vAraMvAraprApta thavA durlabha che. tIrthaMkaroe AtmayuddhanA sAdhanarUpe samyaka jJAna ane samyak AcArarUpa viveka batAvela che. dharmathI cuta ajJAnI jIva garbhAdimAM phasAya che. A jina-zAsanamAM evuM kahyuM che - je rUpAdimAM Asakta thAya te hiMsAmAM pravRtta thAya che. te ja sAcA muni che, je lokone viparIta mArge jatA joI temanA duHkhono vicAra kare. A pramANe karmane samya prakAre jANIne te sarva prakAre hiMsA na kare. saMyamanuM pAlana kare ane dhRSTatA na kare. jIvanuM sukha pota-potAnuM che, tema vicArI prazaMsAno abhilASI sAdhaka samasta lokamAM koIpaNa prakAre pApa-pravRtti na kare, te kevaLa mokSa tarapha mukha rAkhI cAle, ahIM-tahIM na bhaTake. strIomAM Asakta na thAya, ane sarva AraMbho arthAt pApa-pravRttithI dUra rahe. sUtra-168 evA saMyamavAnuM sAdhu sarva rIte uttama bodhane prApta karI na karavA yogya pApakarma tarapha daSTi rAkhatA nathI. je samyatva che arthAt samyak AcaraNavALA che te munidharma arthAt bhAvamunipaNAmAM che ane je 'bhAvamunipaNAmAM che te samyapha AcaraNavALA che" ema jANo. zithilAcArI, snehamAM Asakta, viSaya AsvAdanamAM lolupa, kapaTI, ane pramAdI, tathA gRhavAsI mATe A samyatva ke anitvanuM pAlana zakya nathI. manidharmane dhAraNa karI mani zarIrane kaza kare, prAMta ane lakhuM bhojana kare evA samatva-darzI vIra saMsAra samudrathI pAra pAme. sAvadya anuSThAnathI virata sAdhaka saMsArathI tarela ane mukta kahevAya che, tema huM kahuM chuM. adhyayana-5 'lokasAranA uddezaka-3 'aparigraha'no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-5, uddezaka-4 "avyakta' sUtra-169 je sAdhu jJAna ane vayathI aparipakva che; tenuM ekalA grAmAnugrAma vicaraNa ayogya che kema ke ekalo vicare te niMdanIya che. tenuM te du:sAhasa-pUrvakanuM parAkrama che, kema ke te tene mATe cAritrabhraSTa thavAnuM kAraNa che. sUtra-170 keTalAka manuSya hitazikSAnA vacanamAtrathI krodhita thaI jAya che. potAne zreSTha mAnatA abhimAnI purUSa svalpa mAna-apamAnamAM mahAmohathI mUDha bane che. evA ajJAnI, atattvadarzI purUSane aneka upasarga pariSaha thakI vAraMvAra bAdhAo Ave che, jeno pAra pAmavo tenA mATe kaThina hoya che. he ziSya !) tane evuM na thAo. A jinezvaranuM darzana che. tethI sAdhaka guru vacanamAM ja daSTi rAkhe, temAM ja mukti mAne, tene ja AgaLa rAkhe, muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 32 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' tenuM ja saMjJAna-smRti rAkhe, temanA ja sAnnidhyamAM rahe. sadA jayaNApUrvaka vicare, gurunA abhiprAyanuM anusaraNa kare, mArganuM avalokana kare, jIva-jaMtu joIne pagane AgaLa vadhatA roke, mArgamAM AvatA prANIne joIne jayaNApUrvaka vihAra kare. sUtra-171 - te sAdhu jatA-AvatA, avayavone saMkocatA-phelAvatA, hiMsAdithI nivRtta thatA pramArjanAdi kriyA karatA sadA guruAjJA pUrvaka vicare. sadguNI ane yatanApUrvaka vartanAra muninA zarIranA sparzathI kadAcit koI prANI ghAta pAme to tene A janmamAM ja vedana karavA yogya karmano baMdha thAya che. jo koI pApa jANIne karyuM hoya to tene jJa parijJAthI jANI. prAyazcitta dvArA dUra karavuM. apramAdathI te karmano kSaya thAya che. ema AgamavettA kahe che. sUtra-172 karmavipAkanA svabhAvane jonAra , viziSTajJAnI arthAt saMsAranA svarUpane jANanAra, upazAMta, samitiyukta, jJAnAdi sahita, sadA yatanAzIla muni strIjanane joIne pote potAnuM paryAlocana kare ke, A strIjana mAruM zuM kalyANa karaze ? lokamAM je strIo che te cittane lobhAvanAra che. A pramANe tIrthakare pharamAvela che. kadAcit indriyonA viSayothI pIDita thAya to te niHsAra AhAra kare, uNodarI kare, urdhva sthAne kAyotsarga kare, grAmAnugrAma vihAra kare, chelle AhAra tyAga kare paNa strIsaMgamAM manane kyAreya phasAvA na de. viSayasevanamAM pahelAM ghaNA pApa kare pachI bhogo bhogavAya che athavA pahelAM bhoga bhogave athavA pahelA viSaya seve pachI daMDa bhogavavA paDe. strIo kalaha ane rAga utpanna karanArI che, e joIne jANIne pote potAne AjJA kare ke strI saMga na karavo joIe'. tema huM kahuM chuM. brahmacArI kAmakathA na kare, tenA aMgopAMga na jue, saMketo na kare, mamatva na kare strInI sevA na kare, vAtacItamAM maryAdA rAkhe, manane saMvRtta rAkhe, sadA pApano tyAga kare. A prakAre munibhAvanI samyak sAdhanA kare - tema huM kahuM chuM. adhyayana-5 'lokasAra'nA uddezaka-4 'avyakta'no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-5 uddezaka-5 "hRda-upamA" sUtra-173 huM kahuM chuM -jema eka jaLAzayahRda) paripUrNa che, samabhUbhAge sthita che, tenI raja upazAMta che, te jaLAzaya madhye. sthita jaLacaronuM saMrakSaNa kare che, tevI rIte AcAryo jJAnarUpI jaLathI bharela, svabhAvamAM sthita, jIvonI rakSA karatA nirdoSa kSetromAM vicare che. lokamAM aneka maharSio evA che je jJAnavAna, zraddhALuM, AraMbhathI nivRta thaI samAdhi-maraNanI. abhilASAthI purUSArtha kare che, temanA tarapha tuM jo - ema huM kahuM chuM. sUtra-174 vicikitsA arthAt 'phaLa maLaze ke nahI evI zaMkA rAkhanAra' AtmAne samAdhi prApta thatI nathI. koI gRhastha AcAryanA vacanane samaje che, koI sAdhu paNa AcAryanA vacanane samaje che. paNa samajanAranI sAthe rahIne koI sAdhu na samajI zake to tene avazya kheda thAya che. paraMtu te samaye je sAdhu samaje che tene tene kahevuM ke--- sUtra-175 te niHzaMka satya che, je jinezvare kahela che. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 33 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' sUtra-176 koI zraddhAvAn tIrthakara bhagavaMtanA vacanone satya mAnI pravajyA le ane aMta sudhI satya mAne. keTalAka dIkSA grahaNa karatA samaye satya mAne paNa pachI asatya mAnavA lAge. keTalAka pUrve zraddhALu na hoya paNa pachI zuddha zraddhAvAn bane. keTalAka pahelA azraddhALu hoya ane pachI paNa azraddhALu rahe che. je sAdhakanI zraddhA zuddha che, tene samyaku athavA asamyak sarve tattvo samyaka rUpe ja pariName che. je sAdhakanI zraddhA mithyA ke azuddha che te koI vastune asamyak mAne che te samyak hoya ke asamyak tene mATe asamyakarUpe ja pariName che. zraddhALu sAdhaka, mithyAdaSTine kahe che ke- tamesabhya prakAre vicAra karo. A pramANe saMyamamAM pravRtti karavAthI ja karmano nAza thAya che. tame zraddhALu puruSanI tathA zithila-AcArInI gatine sArI rIte juo ane asaMyamamAM potAnA AtmAne sthApita na karo. sUtra-177 tuM te ja che jene tuM hanana yogya mAne che, tuM te ja che jene tuM AjJAmAM rAkhavA yogya mAne che, tuM te ja che jene tuM paritApa devA yogya mAne che, tuM te ja che jene tuM grahaNa karavA yogya mAne che, tuM te ja che jene tuM mAravA yogya mAne che. paNa jJAnI purUSa Rju hoya che. tethI te ghAta karatA nathI, karAvatA nathI. karelA karmAnusAra potAne tenuM phaLa bhogavavuM paDe che. tethI koIne haNavAnI icchA na karavI. sUtra-178 - je AtmA che te vijJAtA arthAt jANanAra che, je jANanAra che te AtmA che. jenA dvArA vastunuM svarUpa jANI zakAya che, te jJAna AtmAno guNa che. te jJAnanA Azrita ja AtmAnI pratIti che. je AtmA ane jJAnanA saMbaMdhane jANe che) te AtmavAdI che. tenuM saMyamAnuSThAna samyak kaheluM che - tema huM kahuM chuM. adhyayana-5 'lokasAranA uddezaka-5 'hRda-upamAno muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-5 uddezaka-6 "unmArgavarjana" sUtra--179 keTalAka sAdhako anAjJAmAM arthAt saMyama viparIta AcaraNa karavAmAM udyamI hoya che, keTalAka AjJAmAM anudyamI hoya che arthAt saMyamAcaraNamAM pravRtti karatA nathI. he muni !) tamArA jIvanamAM A baMne na thAo. A mATe tIrthaMkarano upadeza che ke- sAdhaka gurumAM ke AgamamAM ja potAnI dRSTi rAkhe, AjJAmAM ja mukti mAne, sarvakAryomAM AjJAne ja AgaLarAkhe, temAM ja citta sthira kare. arthAt gurukula nivAsI rahe. sUtra-180 upara kahela sAdhu karmo jItIne tattvadaSTa bane che, je upasargathI parAbhUta nathI thatA te nirAlaMbatA pAmavAmAM samartha thAya che. je haLukarmI che tenuM mana saMyamathI bahAra jatuM nathI. sarvajJanA upadezathI vibhinna dArzaniknA matanuM parikSaNa karavuM joIe athavA jAtismaraNAdi jJAna dvArA, sarvajJanA vacana dvArA ke anya jJAnI pAse zravaNa karIne pravAda arthAt sarvajJanI vANIne jANI zakAya che. sUtra-181 medhAvI sAdhaka nirdeza arthAt sarvajJanI AjJAnuM atikramaNa na kare. te sarva prakAre vicAra karIne satyane jANe, satyane grahaNa karIne sarvajJanI AjJAnuM ullaMghana na kare. saMyamane aMgIkAra karI, jitendriya banI pravRtti kare. mokSArthI vIra sadA Agama anusAra karma nAzamAM parAkrama kare. ema huM kahuM chuM. sUtra-182 upara, nIce, tIrachI dizAmAM sarvatra karma baMdhananA kAraNo kahyA che. A karmanA baMdhananA kAraNo pravAha samAnA muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 34 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' che, tethI tene srota kahe che. jyAM jyAM jIvanI Asakti che, tyAM tyAM karmanuM baMdhana che, te tuM jANa. sUtra-183 Avyavone saMsAra paribhramaNanuM kAraNa jANI Agamavidu puruSa tenAthI virakta thAya. viSayAsakti vagere AvyavonA dvArano tyAga karIne pravajyA laI A mahApurUSa a-karmA thaIne badhuM jue ane jANe. sArI rIte vicAra karI prANInI Agati-gatine jANIne viSayajanita sukhanI AkAMkSA karatA nathI. sUtra-184 saMsAranA AvAgamanane jANI janma-maraNanA mArgane te pAra karI le che ane mokSane prApta kare che. te mukta AtmAnuM svarUpa batAvavA mATe koI zabda samartha nathI. tarkanI tyAM gati nathI. buddhino tyAM praveza nathI te AtmA. sarva karmamaLathI rahita jyoti svarUpa che. samagra lokano jJAtA che. te AtmA lAMbo nathI, TUMko nathI, goLa nathI, trikoNa nathI, corasa nathI, maMDalAkAra nathI. kALo, nIlo, lAla, pILo ke sapheda nathI. sugaMdhI ke durgadhI nathI. te tIkho, kaDavo, tUro, khATo, mITho nathI. te kaThora, komaLa, bhAre, halako, ThaMDo, garama, snigdha ke rUkSa nathI. te zarIradhArI ke janmadharmA nathI. te saMgarahita che. te strI-purUSa ke napuMsaka nathI. te jJAtA che, parijJAtA che, tenA mATe koI upamA nathI. te arUpI sattAvALo che, te avasthArahita che. tenuM varNana karavA koI zabdo nathI. sUtra-185 A pramANe te siddha bhagavAna zabda nathI, rUpa nathI, gaMdha nathI, rasa nathI ane sparza nathI. A pramANe siddhonuM svarUpa che. tema huM tamane kahuM chuM. adhyayana-5 'lokasAranA uddezaka-6 'unmArgavarjana'no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa zrutaskaMdha-1-nA adhyayana-5-no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 35 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' zrutaskandha-1 adhyayana-6 dhutA adhyayana-6, uddezaka-1 "svajana vidhUnana" sUtra-186 kevalajJAnI purUSa saMsAranA svarUpane jANIne janakalyANane mATe upadeza Ape che. ekendriyAdi jAtine sArI rIte jANanAra zrutakevalI Adi paNa anupama bodha Ape che. jJAnI purUSa tyAgamArgamAM utsAhita thayelA, hiMsaka kriyAothI nivRtta banela, buddhimAna ane sAvadhAna, sAdhakone muktino mArga batAve che. temAM je mahAvIra che, te ja parAkrama kare che. keTalAka AtmajJAna rahita thaI saMyamamAM viSAda pAme che te juo. huM kahuM chuM - jema koI kAcabo zevALAdithI AcchAdita taLAvamAM vRddha thaI bahAra nIkaLavAno mArga meLavI. zakato nathI. jema vRkSa zIta tApa Adi aneka duHkho bhogavavA chatAM potAnuM sthAna choDI zakatuM nathI, tema keTalAye vividha prakAranA kuLamAM utpanna puruSa rUpAdi viSayomAM Asakta thaI karuNa vilApa kare che. paNa gRhatyAga karI zakatA nathI evA jIvo karmothI chUTI mokSa pAmI zakatA nathI. vaLI juo, potapotAnA karmonA phaLane bhogavavA mATe vividha kuLomAM utpanna thAya che. sUtra-187 A jIvone thatA 16 prakAranA rogonA nAma jaNAve che- 1. kaMThamALa, 2. koDha, 3. kSaya, 4. mUcha, 5. kALApaNuM, 6. hAtha-pagamAM zUnyatA, 7. kuNitva tathA 8. kubaDApaNuM ane... sUtra-188 9. udara roga, 10. mUMgApaNuM, 11. sojA AvavA, 12. bhasmaka roga, 13. kaMpavAta, 14. paMgutA, 15. hAthIpago, 16. madhumeha... sUtra-189 A rIte kramazaH 16 mahAroga kahyA che. A sivAya anya zUlAdi pIDA ane ghAvAdi bhayaMkara darda thAya che. sUtra-190 A 16 roga ke tevA anya roga AdithI pIDita te manuSyonA mRtyunuM nirikSaNa karIne vicAra ke- jemane roga nathI tevA devone paNa janma ane maraNa thAya che. tethIkarmonA vipAkane sArI rIte vicArI tenA phaLane kahuM chuM te sAMbhaLo. evA paNa prANI che je karmanA vaza thaI aMdhapaNuM pAme che. ghora aMdhakAramaya sthAnomAM rahe che. te jIvo tyAM ja vAraMvAra janma-maraNa karatA dAruNa duHkhano anubhava kare che e pramANe tIrthakaroe A satya kaheluM che. evA prANI paNa hoya che. jema ke - varSAmAM utpanna thanAra, kaDavo Adi rasane jANanAra, pANInA jIva, jalacara jIva, AkAzamAM uDatA jIvo eka bIjA prANIne kaSTa Ape che. tethI tuM lokamAM mahAbhaya varte che tema jANI. hiMsA na kara. sUtra-191 jIvo bahu duHkhI che, kAmabhogomAM Asakta manuSyo A nirbaLa ane kSaNika zarIra sukha mATe anya jIvavadhanI icchA kare che, vedanAthI pIDita te ghaNuM duHkha pAme che. ghaNA duHkhane prApta karanAra te ajJAnI jIva zarIramAM aneka rogo utpanna thayelA joIne tenI cikitsAmAM jIvonI hiMsA kare che. paNa tema karavAthI paNa roga maTato nathI. mATe he muni ! tuM evI pravRtti na kara. A hiMsAne mahAbhaya rUpa samajIne koIpaNa prANInI hiMsA na kara. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 36 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' sUtra-192 he ziSya ! sAMbhaLa ane samaja ! huM dhUtavAda arthAt karmone kSaya karavAno upAya batAvuM chuM. A saMsAramAM keTalAka jIva potAnA karelA karmothI te te kuLomAM mAtAnI raja ane pitAnA zukrathI utpanna thayA, vRddhine prApta thayA, jamyA, moTA thayA, pratibodha pAmI dIkSA lIdhI ane kramathI mahAmuni banyA. sUtra-193 teo saMyama aMgIkAra karetyAre tene mAtA-pitAdi vilApa karatA kahe che - ame tArI icchAnusAra cAlanArA chIe, tane ATalo prema karanArA chIe. tuM amane na choDa. e rIte AkraMdana karatA kahe che - je mAtA-pitAne choDI de te na muni thaI zake ke na saMsAra tarI zake. AvA vacano sAMbhaLIne teno je svIkAra karatA nathI, te kaI rIte saMsAramAM rahe ? A jJAna sadA dhyAnamAM rAkhavuM. tema huM tamane kahuM chuM. adhyayana-6 'dhUta'nA uddezaka-1 'svajana vidhUnana'no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-6, uddezaka-2 "karmavidhUnana" sUtra-194 keTalAka vasu arthAt sAdhu ke anuvasu arthAt zrAvaka A saMsArane duHkhamaya jANI, mAtA-pitA-svajanA Adi pUrvasaMyogone choDIne, upazama bhAva dhAraNa karI, brahmacarya dhAraNa karIne dharmane yathArtharUpe jANIne paNa keTalAka kramaza: pariSahothI gabharAIne zIlarahita thai dharmapAlana karatA nathI. sUtra-195 sUtra 194mAM kahyA tevA kuzIlo) vastra, pAtra, kaMbala, rajoharaNane choDI anukrame AvatA duHsaha parISahone sahI na zakavAthI kAmabhogamAM mamatva kare che paNa thoDA ja samayamAM A kSaNabhaMgura zarIrano tyAga thAya che. A prakAre te aneka vidano ane hRddho ke apUrNatAthI yukta kAmabhogothI atRpta rahIne maraNa pAmI saMsAramAM bhaTake che sUtra-196 keTalAka loko dharma prApta karIne dharmopagaraNathI yukta thaIne sarvajJa kathita dharma Acare che. lIdhela pratijJAmAM daDha rahe che. sarva Asaktine duHkhamaya jANI tenAthI dUra rahe te ja mahAmuni che. te sarve prapaMcone choDI "mAruM koI nathI-huM ekalo chuM" ema vicArI pApakriyAthI nivRtta thaI, yatanA karato aNagAra dravya ane bhAvathI maMDita thaI vicare, acalaka thaI, saMyamamAM udyata banI, uNodarI tapa kare, koI tenI niMdA kare, prahAra kare, vALa kheMce, pUrve karelA koI duSkarma yAda karAvI asabhya zabdo bole, doSAropaNa kare tyAre muni samyapha ciMtana dvArA samabhAve sahana kare. anukULa-pratikULa, manohArI-aniSTa parISahone samabhAve sahana kare. sUtra-17 | sarva visrotikA arthAt zaMkA ke vikalpone choDIne samyam darzanI muni utpanna thayela duHkhone samabhAve sahe. he munio ! je gRhavAsa choDIne pharI temAM phasAtA nathI te ja sAcA muni che. he ziSya! 'AjJAmAM mAro dharma che.' e manuSyo mATe uttama vidhAna che mATe viSayothI viramela sAdhaka saMyamalIna banI karmo khapAve che. te karmonA svarUpane jANI sAdhuparyAya dvArA karmone dUra kare. ahIM koI koI sAdhu ekAkI caryA kare che. AvA sAdhu vibhinna kuLomAMthI zuddha eSaNA dvArA nirdoSa AhAra laI saMyamanuM pAlana kare che. sugaMdhI ke durgadhI AhAra grahaNa kare che. ekAkI avasthAmAM jaMgalI pazu dvArA thatA upadravane dhairyathI sahana kare che, ema huM kahuM chuM. adhyayana-6 'dhUta'nA uddezaka-2 'karmavidhUnana'no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 37 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' adhyayana-6, uddezaka-3 "upakaraNa-zarIra vidhUnana" sUtra-198 | tIrthakara dvArA prarUpita dharmamAM sthita, saMyamamAM upasthita ane AcAranuM samyaka pAlana karanAra ane tapa dvArA karmono nAza karanAra munI ja sAcA munI che. je muni acelaka rahe che, tene evI ciMtA hotI nathI ke mAruM vastra jIrNa thayuM che, huM vastranI yAcanA karIza, sIvavA mATe soya-dorA lAvIza. vastra sAdhIza-sIvIza, bIjuM vastra joDIza, A vastrane nAnuM karIne pachI paherIza ke zarIra DhAMkIza. saMyamamAM parAkrama karanAra nirvastra munine tRNasparzanuM duHkha, ThaMDI-garamI, DAMza, masaka Adi duHkha prApta thAya che. tene vastrarahita sAdhaka karmonI lAghavatAnuM kAraNa jANI sahana kare. te munine tapanI prApti thAya che. bhagavaMte je rIte pharamAvela che, tene satya jANI sarva prakAre ane pUrNarUpe samyatva anukULa ja AcaraNa karavuM joIe. A rIte pUrve keTalAka mahAvIrapurUSoe lAMbA samaya sudhI, pUrvo sudhI saMyamapAlana karI je parISaho sahana karyA che, tene tuM jo sUtra-199 tapa AcaraNa vaDe prajJAvAna munionI bhUjAo durbaLa thaI jAya che, tenA zarIramAM mAMsa ane lohI ati alpa hoya che. rAga-dveSAdi rUpa saMsAra zreNIno samabhAvathI vinAza karI, samadaSTithI tattvanA jJAtA hoya che, tevA muni saMsArathI tarelA, bhAva baMdhanathI mukta ane pApakarmathI nivRtta kahevAya che. ema huM tamane kahuM chuM. sUtra-200 je asaMyamathI nivRtta che, aprazasta bhAvothI nIkaLI prazasta bhAvamAM ramaNa karanAra che, dIrdhakALathI saMyamanuM pAlana karI rahyA che. evA saMyamI munine arati vicalita karI zakAtI nathI. evA sAvadhAna muni zubha pariNAmonI zreNI caDhatA jAya che. jema pANIthI kyAreya na DhaMkAtA dvIpa yAtrikonuM AzvAsana sthAna che, tema tIrthaMkara upadiSTa dharma munine Azraya sthAna che. muni bhogecchA tathA hiMsA na karavAnA kAraNe lokapriya, medhAvI ane paMDita kahevAya che. je pramANe pakSI potAnA baccAnuM pAlana-poSaNa karI tene samartha banAve che, tevI rIte dharmamAM utsAhavALA nA hoya, te ziSyane buddhimAna AcArya dina-rAta sAvadhAnIpUrvaka zikSA ApI dharmamAM kuzaLa banAve che. ema huM kahuM chuM. adhyayana-6 'dhUta'nA uddezaka-3 'upakaraNa-zarIra vidhUnana'no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-6, uddezaka-4 "gauravatrika vidhUnana sUtra-201 A rIte mahAvIra ane buddhivAn guru divasa-rAta satata zikSA ApI ziSyane prazikSita kare che. temAMthI keTalAka ziSya guru pAse jJAna prApta karI upazama bhAva choDI kaThoratA prApta kare che. keTalAka ziSyo saMyama aMgIkAra karyA pachI vaDIlonI AjJAno anAdara kare che. keTalAka ziSyo kuzIlanA duSpariNAma joIne, jinabhASita tattvane sAMbhaLI, samajIne ame saMyamI jIvana jIvIzuM ema vicArI dIkSA le che. paNa mokSamArgamAM na cAlIne, kAmabhogathI baLatA sukhamAM mUcchita thaIne viSayono vicAra karatA samAdhine prApta karatA nathI. UlaTuM hitazikSA ApanAra munine kaThora vacana kahe che. sUtra--202 keTalAka pote ja bhraSTa hovA chatAM paNa bIjA zIlavAnuM, upazAMta ane vivekathI vartatA munine kuzIla kahe che. A te mUrkhanI bIjI ajJAnatA che. sUtra203 keTalAka saMyamathI nivRtta hovA chatAM saMyamanA AcAra-gocara barAbara kahe che. koI koI jJAnathI bhraSTa muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 38 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1 AcAra' samyagudarzanathI bhraSTa puruSa vidhvaMsaka thaIne AcArya Adine namaskAra karavA chatAM paNa potAnA saMyamI jIvanane dUSita kare che. sUtra-204 keTalAka sAdhako parISahothI DarI asaMyamita jIvana jIvavA mATe saMyama choDe che. temanI dIkSA phudIkSA che. kema ke te sAdhAraNajana dvArA paNa te niMdita thAya che. punaH punaH janma dhAraNa kare che. nIco hovA chatAM paNa e potAne vidvAna mAne che ke, "je chuM te huM ja chuM" tevo garva kare che. je sAdhaka rAga-dveSa rahita che sAdhakane kaThora vacana kahe che. temanA pUrva jIvananuM kathana kare che, jUThA AropathI niMdA kare che. paNa buddhimAna sAdhaka dharmane sArI rIte jANe che sUtra-205 saMyamane aMgIkAra karavA chatAM pApAcaraNa karanArane sAco saMyamI A pramANe upadeza Ape ke- tuM adharmano. arthI che, ajJAnI che, AraMbha ane parigrahano arthI che. prANIne mAro' evo upadeza Ape che, hiMsAnI anumodanA kare che. jJAnIoe kaThIna dharmanI prarUpaNA karI che, paNa tuM tenI AjJAnI upekSA karI rahyo che. dharmanI upekSA karanAra AvA sAdhu kAmabhogamAM mUcchita ane hiMsAmAM tatpara kahevAya che. tema huM kahuM chuM. sUtra-206 keTalAka sAdhaka vicAre che A svajanothI mAruM zuM kalyANa thavAnuM che? evuM mAnatA ane kahetA keTalAka loko mAtA, pitA, jJAtijana ane parigrahano tyAga karIvIra puruSa samAna AcaraNa karatA dIkSA le che, ahiMsaka bane che, suvratadhArI bane che, jitendriya bane che. chatAM azubhakarmanA udayathI saMyamathI patita thaI te dIna bane che, tevA viSayothI pIDita ane kAyara manuSyo vratonA nAzaka bane che, te tuM jo. pachI lokamAM tenI apakIrti thAya che. loko kahe che ke- juo A bhagna zramaNa che arthAt A sAdhu banyA pachI pAcho gRhastha thaI gayo che. vaLI juo keTalAka sAdhu utkRSTa AcAravALA madhye rahevA chatAM zithilAcArI, vinayavAn madhye rahevA chatAM avinayI, virata madhye rahevA chatAM avirata, pavitra madhye rahevA chatAM apavitra bane che. A sarve jANIne paMDita, buddhimAnuM, mokSArthI, vIra muni, sadA AgamAnusAra parAkrama kare. ema huM kahuM chuM. adhyayana-6 'dhUta'nA uddezaka-4 'gauravatrika vidhUnana'no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-6, uddezaka-5 "upasarga sanmAna vidhUnana" sUtra-207 te zramaNa gharomAM, gharonI AsapAsamAM, gAmomAM, gAmonA aMtarAlamAM, nagaromAM, nagaronA aMtarAlamAM, janapadomAM, janapadonA aMtarAlamAM, gAma ane nagaronA aMtarAlamAM, gAma ane janapadonA aMtarAlamAM athavA nagara anejanapadonA aMtarAlamAM vicaratA ke kAyotsarga sthita munine joIne keTalAka loko hiMsaka banI jAya che. teo upasarga kare che. tyAre athavA koI saMkaTa AvI jAya to dhIra muni tene samabhAve sahana kare. te samadaSTi hoya. Agama jJAtA muni pUrva, pazcima, dakSiNa, uttara dizAmAM sthita jIvone anukaMpA buddhie dharmopadeza Ape. dharmanA bheda-prabhedone samajAve ane dharmano mahimA batAve. te muni dharmazravaNanI icchAvALA ke sevA-suzruSA karanAra munio gRhasthone zAMti, virati, krodhAdi upazama, mokSasvarUpa, pavitratA, mAyAtyAga, ahaMkAratyAga, parigrahatyAga no yathArtha upadeza Ape che. te bhikSu badhAM prANI arthAt vikalendriya, badhAM bhUta arthAt vanaspati, badhAM jIva arthAt paMcendriya, badhAM sattva arthAt ekendriyane dharmanuM vyAkhyAna kare. sUtra--208 vicAra karI dharma kahenAra muni e dhyAnamAM rAkhe ke te upadeza ApatA potAnA AtmAnI AzAtanA na kare, muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 39 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1 AcAra' bIjAnI AzAtanA na kare ke anya prANa, bhUta, jIva, sattvanI AzAtanA na kare. A rIte svayaM AzAtanA na karatA, bIjA pAse na karAvatA te muni vadhyamAna prANI arthAt vikalendriya, bhUta arthAt vanaspati, jIva arthAt paMcendriya, sattva arthAt ekendriyane mATe asaMdIna arthAtu pANInI bAdhA rahita dvIpa mAphaka zaraNabhUta thAya che - e pramANe te saMyamamAM sAvadhAna rahI, mokSamArgamAM AtmAne sthita karanAra, rAga-dveSa rahita, pariSahothI calita na thaIne, vihAra caryA karanAra, saMyAmAnuSThAnamAM vicaraNa kare. je muni A pavitra dharmane jANIne sadanuSThAna Acare che, te mukti pAme che. te mATe AsaktinA vipAkane juo. parigrahamAM vRddha banela manuSyo kAmothI AkrAnta thAya che. mATe saMyamathI gabharAvuM na joIe. je vivekahInA tathA hiMsaka vRttivALA pApa karmone karatA bhayabhIta thatA nathI, jJAnIjana te AraMbhono sarvathA tyAga kare. te krodha, mAna, mAyA, lobhano tyAga karIne karmabaMdhanathI mukta thAya che. tema huM kahuM chuM. sUtra-209 dehanAzanA bhaya para vijaya prApta karavo e saMgrAmazIrSa arthAt karmayuddhano mukhya moraco kahyo che. te zarIra no tyAga karanAra muni ja saMsAra pAragAmI che. te kaSTothI pIDita thavA chatAM lAkaDAnA pATiyAnI jema acala rahe che. mRtyakALa AvavA para jyAM sudhI jIva ane zarIra bhinna-bhinna na thAya tyAM sudhI maraNakALa nI pratIkSA kare. e pramANe huM tamane kahuM chuM. adhyayana-6 "dhUta'nA uddezaka-pa upasarga sanmAna vidhUnana'no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa AcArAMga sUtra-zrutaskaMdha-1nA adhyayana-no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-7 "mahAparijJA" hAla upalabdha nathI muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 40 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' zrutaskandha-1 adhyayana-8 vimokSa adhyayana-8, uddezaka-1 "asamanojJa vimokSa sUtra--210 huM kahuM chuM- samanojJa arthAt jenA AcAra-vicAra samAna che paNa AhAra-vyavahAranI maryAdA nathI te ane asamanojJa arthAt jenA AcAra-vicAra samAna nathI te. AvA sAdhune azana, pAna, khAdima, svAdima, vastra, pAtra, kaMbala, pAdaprIMchanaka AdarapUrvaka na Ape, te mATe nimaMtraNa na kare, temanI veyAvacca na kare. tema huM kahuM chuM. sUtra-211 kadAca te zAkyAdi anya zramaNa kahe ke, hu munio! tame nizcita samajo ke- amAre tyAM tamAre AvavAnuM tamane azana yAvat pAdaproMchanaka maLe ke na maLe, tame bhogavyuM hoya ke na bhogavyuM hoya, mArga sIdho hoya ke vakra hoya to paNa avazya AvavuM. A rIte judA dharmane pALanArA AvatA ke jatA samaye kaMI Ape, ApavA nimaMtraNa kare che, vaiyAvRtya kare to sadAcArI muni teno svIkAra na kare - tema huM kahuM chuM. sUtra-212 - A manuSyalokamAM keTalAka sAdhuone AcAra-gocaranuM yogya jJAna hotuM nathI. teo AraMbhArthI thaI anyamatavALAnuM anukaraNa karI "prANIne mAro" evuM kahI bIjA pAse hiMsA karAve che, hiMsA karanAranI anumodanA kare che. adattane grahaNa kare che athavA aneka prakAranA vacano bole che - jema ke, koI kahe che loka che, koI kahe che loka nathI, e pramANe loka nitya che, loka anitya che, loka sAdi che, loka anAdi che, loka aMtavALo che, loka anaMta che, sAruM karyuM, kharAba karyuM, kalyANarUpa che, pAparUpa che, sAdhu che, asAdhu che, siddhi che, siddhi nathI, naraka che, naraka nathI. A pramANe vAdI je vividha prakAre paraspara virodhI vAto kare che. pota-potAnA matane ja sAco batAve che, temanuM kathana nirdetuka che. A ekAMtavAda che. temanuM kathana yuktisaMgata nathI, sArI rIte prarupaNA karAyela nathI. sUtra--213 je prakAre AsuprajJa arthAt nirAvaraNa ane satata upayogavALA bhagavaMta mahAvIre jJAna-darzana upayukta thaI A dharma kahyo che, muni te ja pramANe nirUpaNa kare athavA mauna dhAraNa kare. tema huM kahuM chuM. pUrvokta vAdIone sAdhu saMkSepathI kahe ke sarvatra saMmata evA pApakarmane meM choDI dIdhuM che. A mAro viveka kahyo che. dharma gAmamAM thAya ke araNyamAM? te na gAmamAM thAya, na araNyamAM. tene ja dharma jANo je matimAna mahAmAnava bhagavaMte batAvela che. te bhagavaMte traNa yAma- ahiMsA, satya, aparigraha kahela che. AryapurUSa tene sArI rIte samajI temAM sadA sAvadhAna rahe. je pApakarmothI nivRtta che tene nidAna arthAt karma rahita kahelA che. sUtra-214 UMcI, nIcI, tIrachI ane sarve dizA-vidizAomAM pratyeka jIvamAM karma samAraMbha rahelo che. te jANIne medhAvI sAdhaka svayaM cha kAya jIvanI hiMsA svayaM na kare, bIjA pAse hiMsA na karAve, hiMsA karanAranI anumodanA nA kare. jeo A cha kAyano ghAta kare che, te joI ame lajjA pAmIe chIe. e jANI medhAvI muni hiMsA ke anya pApakarmono AraMbha na kare. tema huM tamane kahuM chuM. adhyayana-8 vimokSa'nA uddezaka-1 'asamanojJa vimokSa'no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 41 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' adhyayana-8, uddezaka-2 "akalpanIya vimokSa' sUtra215 te bhikSu smazAnamAM, zUnyagRhamAM, parvata guphAmAM, vRkSamULamAM ke kuMbhAranA khAlI gharamAM pharato hoya, Ubho hoya, beTho hoya, sUto hoya ke bIje kyAMya vicarato hoya te samaye koI gRhastha tenI pAse AvIne kahe, he AyuSmAn zramaNa huM ApanA mATe azana, pAna, khAdima svAdima, vastra, pAtra, kaMbala ke rajoharaNa, prANa, bhUta, jIva ane sattvono samAraMbha karI Apane uddezIne, kharIdIne, udhAra laIne, chInavIne, bIjAnI vastu tenI AjJA vinA lAvIne, sanmukha lAvIne ke gherathI lAvIne Apane ApuM chuM athavA ApanA mATe AvAsa banAvI ApuM chuM ke, samArakAma karAvI ApuM chuM. tame tene bhogavo - tyAM raho. he AyuSmAn zramaNo ! te sAdhu saraLa bhAvothI ane yogya zabdothI niSedha karatA tegRhapatine A pramANe kahe ke, he AyuSmAnuM gRhapati ! huM ApanA vacanano Adara ke svIkAra karato nathI. je tame mArA mATe anAdi ane vastrAdine prANa AdinI hiMsA karI mane uddezIne, kharIdIne, udhAra laIne yAvat gherathI lAvIne mane ApavA iccho cho ke mArA mATe AvAsa banAvavA iccho cho. he AyuSmAnuM gRhapati ! huM AvA kAryothI dUra rahevA ja virata-tyAgI banyo chuM mATe te na svIkArI zakuM. sUtra--216 te muni smazAnAdimAM pharatA hoya athavA anya kyAMya vicaratA hoya, tenI pAse AvIne koI gRhastha potAnA Atmagata bhAvone pragaTa karyA vinA muninA mATe AraMbha karI azana Adi, vastrAdi Ape ke makAna banAve; e vAta muni sva buddhie, bIjAnA kahevAthI ke koI pAse sAMbhaLIne jANI le ke A gRhastha mArA mATe AhAra, vastrA yAvatuM makAna banAvela che; to evuM jANI te muni gRhasthane spaSTa sUcanA kare ke huM mArA nimitte taiyAra karela A badhuM vAparI zakato nathI. te pramANe huM tamane kahuM chuM. sUtra217 koI gRhastha sAdhune pUchIne ke pUchyA vinA ghaNuM dravya kharco AhArAdi banAve. jyAre muni e na le tyAre) kadAca te gRhastha krodhAvezathI sAdhune mAre athavA kahe ke, Ane mAro, pITo, hAtha-paga chedo, bALo, pakAvo, lUMTI lo, badhuM chInavI lo, prANarahita karI do. aneka prakAre pIDA pahoMcADo. AvA kaSTone te dhIra sAdhu sahana kare athavA tene AcAragocara samajAve athavA mauna rahe. potAnA AcAra-gocaranuM samyak prakAre pAlana kare. ema jJAnI purUSoe kahyuM che. sUtra--218 te samanojJa arthAt tIrthaMkaranI AjJAnuM pAlana karanAra sAdhu muni AdarapUrvaka asamanojJa arthAt kuzIlA Adine - AhAra vagere na Ape, na nimaMtraNA kare, vaiyAvacca na kare. tema huM kahuM chuM. sUtra-219 matimAna bhagavaMte je dharma kahyo che, te barAbara samajo. samanojJa sAdhu samanojJa sAdhune ati AdarapUrvaka azanAdi Ape yAvat vaiyAvacca kare. te pramANe huM tamane kahuM chuM. adhyayana-8 vimokSa'nA uddezaka-2 'akalpanIya vimokSano muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-8, uddezaka-3 "aMgaceSTAbhASita sUtra--220 koI madhyama vayamAM pratibodha pAmI cAritradharma mATe udyata bane che. medhAvI sAdhaka paMDitonA vacana sAMbhaLI. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 42 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' tathA samajIne samabhAva dhare. tIrthakaroe samatAmAM dharma kahyo che. samabhAvI sAdhu kAmabhogonI icchAthI nivRtta thaI prANInI hiMsA na kare, parigraha na rAkhe, tethI samagra lokamAM aparigrahI kahevAya che. je prANInI hiMsAno tyAga kare che te kAraNe pApakarma nathI karatA. tethI te mahAna nircantha kahevAya che. evA sAdhu saMyamamAM kuzaLa bane che ane aMtamAM rAga-dveSa rahita thaI jyotirmaya banI jAya che. devonA janma-maraNa jANIne pApakarma varjanAra bane che. sUtra--221 zarIra AhArathI vRddhi pAme che ane parISahothI kSINa thAya che. chatAM juo kAyara manuSya zarIra glAna thatA. sarva indriyonI glAnine anubhave che. to paNa dayAvAna, rAga-dveSa rahita bhikSu koipaNa sthitimAM saMyama pALe che. sUtra-222 je bhikSu karmarUpa saMnidhAnanA zastra arthAt saMyamane sArI rIte samaje che te nipuNa bhikSu avasarane, potAnI zaktine, parimANane, abhyAsakALane, vinayane temaja siddhAMtane sArI rIte jANe che. te bhikSu parigrahanI mamatA choDIne yathAsamaya yathocita anuSThAna karI, mithyA Agrahayukta pratijJA rahita banI, rAgadveSanA baMdhanono nAza karI saMyamanI sAdhanA dvArA mokSa tarapha prayANa kare che. sUtra--223 zItasparzathI dhrUjatA muni pAse jaIne koI gRhastha kahe ke, he AyuSmAn zramaNa ! Apane indriyaviSaya to pIDAtA nathI ne? tyAre bhikSa kahe, he AyuSmAnuM gRhapati ! mane kAma pIDA nathI paNa huM ThaMDI sahana nathI karI zakato. agnine eka vakhata ke vAraMvAra saLagAvIne zarIrane tapAvavuM ke tema bIjAne kahIne karAvavuM mane kahyuM sAdhunI A vAta sAMbhaLIne kadAca te gRhastha agni saLagAvI, prajavalita karI muninA zarIrane tapAvavA prayatna kare to sAdhu tene kahI de ke, mAre agninuM sevana karavuM kalpatuM nathI. te pramANe huM tamane kahuM chuM. adhyayana-8 'vimokSa'nA uddezaka-3 'aMgaceSTAbhASita'no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-8, uddezaka-4 "vehAsanAdimaraNa" sUtra-224 je bhikSa traNa vastra ane eka pAtra rAkhavAnI pratijJA kare che. tene evo vicAra nathI hoto ke huM cothuM vastrA yAcuM. te jarUra hoya to eSaNIya vastranI yAcanA kare ane jevuM vastra maLe tevuM dhAraNa kare. te vastra dhove nahIM, na raMge ke na dhoyela ane raMgela vastra dhAraNa kare. evA halakA vastra rAkhe ke jethI gAma jatA rastAmAM saMtADavA na paDe. A nizcitarUpe vastranA abhigrahadhArIno A AcAra che. sUtra-225 muni jANeke hemaMta ThaMDI)nI Rtu vItI gaI che, grISmaRtu AvI che, to pahelAMnA jIrNa vastro paraThavI de. athavA jarUra hoya to ochA kare athavA eka ja vastra rAkhe ke acelaka thaI jAya. sUtra--226 A rIte alpa-upadhirUpa lAghavatAne prApta karatA te vastratyAgI muni sahajatAthI kAyakleza tapa pAme che. sUtra-227 bhagavaMte je rIte vastra pratijJA pratipAdana karyuM che, tenA rahasyane samajI sarva prakAre saMpUrNarUpe samatvane samyaku prakAre jANe ane sevana kare. sUtra-228 je sAdhune ema samajAya ke huM zItAdi arthAt strI vagere parISahothI AkrAMta thayo chuM. huM A upasarga sahana muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 43 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1 AcAra' karavA asamartha chuM, tyAre te saMyamI sAdhu potAnI buddhithI vicArI, akArya nahIM karatA saMyamamAM ja sthita rahe. jo saMyamajIvananI rakSAno saMbhava na hoya to tapasvI mATe vaihAsanAdi arthAtu gaLe phAMso khAIne vagere maraNa zreSTha che. A maraNa koI koI svIkAre che. A maraNa paNa tenA mATe yogya samayanA maraNa samAna che. A prakAre mRtyu pAmanAra paNa karmono kSayakartA thAya che. A maraNa moharahitatAnuM sthAna che, te bhikSune mATe hitakara che, sukhakara che, yogya che, mokSanuM kAraNa che, kalyANakArI che ane bhavAMtaramAM paNa puNyanuM kAraNa che, tema huM kahuM chuM. adhyayana-8 vimokSa'nA uddezaka-4 vehAsanAdimaraNa'no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-8, uddezaka-5 "glAnabhaktaparijJA" sUtra-229 je bhikSue be vastra ane trIjuM pAtra rAkhavAnI maryAdA karI che tene evuM thatuM nathI ke huM trIjuM vastra yAcuM. te abhigrahadhArI sAdhu potAnI AcAra-maryAdA anusAra eSaNIya vastranI yAcanAM kare sUtra 224 anusAra te sAdhuno AcAra che. jyAre e bhikSu jANe ke hemaMtaRtu gaI, grISma AvI to jIrNa vastrone paraThavI de athavA jarUra hoya to vastra dhAraNa kare ke ekano tyAga kare ke vastrarahita paNa thaI jAya. e rIte alpaupadhi rUpa lAghava guNa sAthe tapanI. prApti thAya che. je rIte A bhagavaMte kahyuM che te sArI rIte samajI saMpUrNa bhAvathI sarva avasthAmAM samabhAva rAkhe. je sAdhune evuM lAge ke huM rogathI nirbaLa thayo chuM. bhikSA mATe aneka gharomAM javA mATe asamartha chuM. evuM kahetA sAMbhaLIne koI gRhastha sAdhu mATe sAmethI lAvIne AhArAdi Ape to sAdhu pahelAM ja kahI de ke, he AyuSmAn ! sAmethI lAvela AhAra ke A prakArano anya koI padArtha mane khAvA-pIvo na kalpa. sUtra--230 je sAdhunI evI pratijJA hoya ke huM bImAra thAuM to bIjA sAdhune sevA karavAnuM kahIza nahIM paNa samAnA sAmAcArIvALA nIrogI sAdhu karmanirjarAnA uddezathI svecchApUrvaka mArI sevA kare to huM svIkArIza ane jo huM svastha ne bIjA sahadharmI asvastha zramaNanI svecchApUrvaka ane karmanirjarArthe sevA karIza. bIjAo mATe AhArAdi lAvIza ane bIjA sAdhuo lAvyA hoya te svIkArIza.1) bIjA sAdhu mATe AhArAdi lAvIza, paNa bIjA sAdhuo lAvyA hoya te laIza nahIM 2). huM bIjA sAdhuo mATe nahIM lAvuM paNa bIjA lAvyA haze te svIkArIza 3). huM bIjA mATe lAvIza nahIM ane bIjA lAvyA haze te svIkArIza nahIM 4). A cAra pratijJAomAMthI je aMgikAra karI hoya tenuM pUrNa rIte pAlana kare. evA sAdhu zAMta, virata, vizuddha lezyAvALA thaI dehano tyAga kare paNa pratijJA bhaMga na kare. tema karatA tenuM maraNa thaI jAya to tenuM maraNa anazanA prApta maraNa samAna che. te karmakSayanuM kAraNa che. te nirmohapaNAnuM sthAna che, te hitakara che, sukhakara che, te yogya che, te kalyANakara che ane sAthe AvanAra che. tema huM kahuM chuM. adhyayana-8 'vimokSa'nA uddezaka-pa glAnabhaktaparijJA'no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-8, uddezaka-6 "ekatvabhAvanA-iMgitamaraNa" sUtra-231 je bhikSu eka vastra ane bIjuM pAtra rAkhavAnI pratijJA kare tene evo vicAra hoto nathI ke huM bIjA vastranI yAcanA karuM. tene jarUra hoya to eSaNIya vastranI yAcanA kare ane jevuM vastra maLe tevuM dhAraNa kare yAvat grISmaRtu AvI gaI che ema jANI sarvathA jIrNa vastrane paraThavI de athavA te eka vastrane rAkhe ke acelaka thaI jAya. A rIte alpa upadhirUpa lAghavaguNa pAme yAvat samabhAva dhAraNa kare. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 44 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' sUtra--232 je bhikSune evI bhAvanA thAya ke, huM ekalo chuM, mAruM koI nathI, huM paNa koIno nathI. te bhikSu AtmAnA ekAkIpaNAne jANI laghukarmatA guNane prApta karIne tapanI prApti kare che yAvatu samabhAva dhAraNa kare. sUtra-233 te sAdhu ke sAdhvI azanAdi AhAra karatA svAda levA mATe AhArane DAbA jaDabAthI jamaNe jaDabe na lAve ke jamaNA jaDabAthI DAbA jaDabe na lAve. A rIte svAda nahIM levAthI laghukarmatA guNa prApta thAya che. tenAthI tapanI prApti thAya che. mATe bhagavaMta dvArA kahela tattvane sArI rIte samajI samabhAva dhAraNa karavo. sUtra-234 je bhikSune ema thAya ke, have A zarIrane TakAvavA huM asamartha thaI rahyo chuM. to te anukrame AhArane ocho kare, AhAra ocho karI kaSAyone pAtaLA kare, tema karIne zarIra vyApAra niyamita karI lAkaDAnA pATiyA samAna nizreSTa thaI zArIrika saMtAparahita thaI paMDitamaraNa arthAtu samAdhimaraNane mATe taiyAra thAya. sUtra--235 te samAdhimaraNa Icchuka munie gAma, nagara, kheDa, kasabo, maDaMba, pATaNa, baMdara, Akara, Azrama, saMniveza, nigama ke rAjadhAnImAM praveza karIne ghAsanI yAcanA karavI. ghAsa laIne ekAMta sthAne javuM. tyAM iMDA, prANI, bIja, lIlotarI, jhAkaLa, pANI, kIDInA dara, lIla-phUga, bhInI mATI, karoLiyAnA jALA AdithI rahita jamInanuM vAraMvAra paDilehaNa ane pramArjana kare. ghAsanI zayyA banAve. tyAM iMgitamaraNa nAme saMlekhanA vizeSane svIkAre. te iMgitamaraNa satya che, tene svIkAranAra satyavAdI che, parAkramI che, saMsArathI tarelA samAna che, huM iMgitA maraNa kema karIza' evA Dara ane nirAzAthI rahita, sArI rIte vastunA svarUpane jANanAra, sAMsArika baMdhanothI mukta, zarIranA mamatva tyAgIne aneka parISaha upasarganI avagaNanA karI, tathA sarvajJapraNIta AgamamAM zraddhA karI A ghora anazananuM anupAlana kare. AvuM maraNa kAlaparyAya maraNa samAna che. te hitakara, sukhakara, kalyANakara yAvat anugAmika che ema huM kahuM chuM. adhyayana-8 'vimokSa'nA uddezaka-6 'ekatvabhAvanA-iMgitamaraNano muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-8, uddezaka-7 "pAdapopagamana" sUtra-236 je bhikSu acela-kalpamAM sthita che, tene evo vicAra hoya che ke, huM tRNa sparza, zIta sparza, uSNa sparza, DAMsa-macchara sparza sahana karI zakuM chuM. eka ke aneka prakAranI vividharUpa vedanAne sahana karI zakuM chuM. paNa lajjAnA kAraNe vastrano tyAga karavA asamartha chuM. evA sAdhune kaTivastra colapaTTaka) dhAraNa karavuM kalpa che. sUtra-237 athavA - acalakatvamAM vicaranAra sAdhu jo tRNasparza, zItasparza, uSNasparza, daMza-mazaga sparza anubhave, eka yA aneka prakAre kaSTo Ave tene sArI rIte sahana kare, acalaka sAdhu upakaraNa ane karmabhArathI haLavo thAya che, tene tapanI prApti thAya che yAvat samabhAva rAkhe. sUtra-238 koI munine evI pratijJA hoya ke huM bIjA munione azanAdi lAvI ApIza ane bIjA muni dvArA lAvelA azanAdi svIkArIza 1). koI munine evI pratijJA hoya ke huM azanAdi lAvI bIjA munine ApIza paNa te muni dvArA lAvela muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 45 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' azanAdi svIkArIza nahIM 2). koI munine evI pratijJA hoya ke huM azanAdi lAvI ApIza nahIM paNa bIjA muni lAvyA haze to teno svIkAra karIza 3). koI munine evI pratijJA hoya ke huM azanAdi lAvI nahIM ApuM ke bIjA munie lAvelA nahI svIkAru 4). potAnA upabhoga pachI vadhelA, vidhipUrvaka grahaNa karelA, eSaNIya azanAdi vaDe potAnA karmonI nirjarA mATe samAna AcAravALA sAdhunI huM vaiyAvacca karIza ane bIjA munionA upabhoga pachI vadhelA vidhipUrvaka lAvelA eSaNIya azanAdine teoe nirjarAnI abhilASAthI Apela haze to grahaNa karIza. AvI pratijJA karanAra munine karmonI laghutA Ave che, tapanI prApti thAya che yAvat muni samabhAva dhAraNa kare. sUtra--239 jyAre munine ema thAya ke have huM A zarIrane anukramathI dhAraNa karavAmAM asamartha chuM tyAre te kramazaH AhArane ocho karIne kaSAyone kRza kare. zarIranA vyApAranuM niyamana karIne lAkaDAnA pATiyAna jema sahanazIla banI mRtyu mATe taiyAra thaI, zarIra zuzraSAno tyAga karI gAma, nagara yAvat rAjadhAnImAM jaIne ghAsanI yAcanA karI yAvat saMthAro kare. yogya samaye tyAM besI zarIrano, zarIranA vyApArano ane sUkSma halanacalanano tyAga kare. te maraNa satya che, tene satyavAdI, parAkramI, rAgadveSarahita, saMsAra pAragAmI, bhaya ane zaMkAthI mukta, jIvAdi svarUpanA jJAtA, samasta prayojanothI rahita muni zarIrano tyAga karI, vividha parISaho ane upasargonI avagaNanA karI, bhagavad vacana para zraddhA rAkhI kAyarajano dvArA AcarI na zakAya tevA pAdapopagamana arthAt vRkSa nA ThuMThA mAphaka ubhuM rahevA rUpa saMlekhanA maraNane svIkAre. A maraNa kALaparyAya maraNa samAna che. hitakara che - sukhakara che - yogya che - kalyANakara che - AnugAmika che. AvA maraNane prApta karanAra karmo khapAve che) aMtakriyA karanAra che - tema huM kahuM chuM. adhyayana-8 vimokSa'nA uddezaka-7 pAdapopagamana'no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-8, uddezaka-8 "anazana-maraNa" sUtra--240 dIkSA grahaNa AdinA anukramathI moharahita bhaktaparijJAdi maraNane prApta karI dhIra, saMyamI ane matimAnA muni sarva kRtya-akRtyane jANI advitIya evI samAdhinuM pAlana kare. sUtra--241 zruta-cAritrarUpa dharmanA pAragAmI, tattvanA jJAtA munio bAhya ane atyaMtara tapane jANI, anukrame zarIra tyAgano avasara jANI, saMlekhanA svIkArI zarIranA poSaNarUpa AraMbhane choDI de che. sUtra-242 saMlekhanA dhAraka muni kaSAyone pAtaLA karI, alpAhArI banI kSamAzIla rahe. alpAhArane kAraNe jo glAnA thaI jAya to AhArano sarvathA tyAga karI, anazana svIkAre. sUtra--243 maraNa bemAMthI ekemAM Asakta na thAya. sUtra-24 te madhyasthabhAvamAM sthita ane nirjarAno abhilASI muni samAdhinuM pAlana kare. atyaMtara ane bAhya muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 46. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' upadhino tyAga karI potAnA aMtakaraNane vikAra rahita banAvI AtmaciMtana kare. sUtra-245 saMlekhanA karI rahela munine kadAcita potAnA AyuSyano aMta lAvavAnuM koI kAraNa jaNAya to buddhimAnA sAdhu saMlekhanAnA madhyamAM ja jaladI bhaktaparijJA-Adi koipaNa paMDita maraNane svIkAre. sUtra-246 bhaktaparijJA Adi maraNa svIkAranAra muni gAma ke nirjana bhUmimAM jaIne spaMDila bhUminI paDilehaNA kare, tene jIva-jaMtu rahita jANIne ghAsano saMthAro bichAve. sUtra-247 te sAdhu trividha ke caturvidha AhArano tyAga karI, te ghAsanA saMthArA para sUI jAya. AvanAra parISahaupasargane sahana kare. manuSyavRt upasargomAM paNa maryAdA na oLaMge. sUtra-248 jamIna para cAlatA kIDI Adi pharatA jaMtuo, AkAzamAM gIdha Adi UDatA pakSIo ke bilamAM rahenArA prANI te saMthArA ArAdhakanuM mAMsa khAya ke lohI pIve to paNa te muni temanI hiMsA na kare ke tene dUra na kare. sUtra-249 te ArAdhaka muni vicAre ke A prANIo mArA dehanI ja hiMsA kare che, jJAnAdi guNonI nahIM. te sthAnathI bIje kyAMya na jAya. AsavothI dUra rahI tRpti anubhavato te pariSaha Adi vedanAne sahana kare. sUtra--250 te bAhya atyaMtara graMthione choDI AyuSya kALano pAragAmI bane. ahIM sudhI bhaktaparijJAnuM kathana karyuM. have 'iMgita arthAt ceSTA' maraNa kahe che - A iMgitamaraNa gItArtha saMyamI sAdhake grahaNa karavA yogya che. sUtra-251 jJAtaputra mahAvIre iMgitamaraNamAM viziSTatA batAvI che. Atma vyApAra sivAya arthAt uThavA-besavA Adi kriyAomAM potAnA sivAya bIjA pAse mana-vacana-kAyAthI karavuM-karAvavuM-anumodavuM rUpa vaiyAvRtya nA karAve. sUtra252 te muni lIlotarI para na sUve, lIlotarI temaja jIva-jaMtu rahita zuddha bhUmi jANIne sUve. te AhArano tyAgI bhikSu bAhya temaja atyaMtara upadhIrUpa parigrahano tyAga karI ane te bhikSu bhUkha-tarasa Adi parigraho ane upasargone sahana kare. sUtra--253 nirAhAra rahevAthI indriyo zithila bane to paNa samabhAvamAM rahe. te halanacalana Adi kriyAo kare yatanA pUrvaka kare. te samAdhibhAvamAM manane joDeluM rAkhe. parImIta-bhUmimAM zarIra ceSTA kare te nIMdanIya nathI, sUtra--254 iMgitamaraNarUpa anazanamAM sthita muni zarIranI suvidhA mATe niyatabhUmimAM jaI ane pAcho pharI zake che. potAnA aMgopAMgane saMkocI ke pasArI zake athavA jo zarIramAM zakti hoya to nizreSTa thaIne paNa rahe. sUtra--255 anazanamAM rahela A muni sUtA ke beThA thAkI jAya to niyata pradezamAM cAle, cAlatA thAkI jAya to sIdhA UbhA rahe ke sIdhA sUI jAya. UbhA UbhA thAkI jAya to aMte besI jAya. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 47 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' sUtra--256 AvA anupama maraNane svIkArI muni potAnI indriyone viSayothI nivRtta karI saMyamamAM sthira kare. Teko levA mATe jo pATiyuM rAkhela hoya, temAM jIvajaMtu hoya to tene badalIne nirdoSa pATiyAnI gaveSaNA kare. sUtra--257 je vastunA avalaMbanathI pApanI utpatti thAya tenuM avalaMbana na le, potAnA AtmAne pApamaya vyApArathI. dUra kare ane AvatA parISaha-upasargone samabhAvapUrvaka sahana kare. sUtra-258 A pAdapopagamana nAmaka anazana pUrvokta bhaktaparijJA ane iMgitamaraNanI apekSAe viziSTatara che je tenuM vidhi saha pAlana kare che, te zarIramAM tIvra vedanA thavA chatAM paNa te sthAnathI dUra jatA nathI. sUtra--259 A pAdapopagamana anazana uttama dharma che kema ke purvokta bhaktaparijJA ane iMgitamaraNa baMne maraNa karatA adhika prayatnathI grAhya che. muni nirdoSa bhUmine joIne pAdapopagamananI vidhinuM pAlana kare ane koIpaNa avasthAmAM sthAnAMtara na kare. sUtra-260 nirjIva sthAna ane pATiyA Adine prApta karI tenA para muni sthita thAya. zarIra mamatvano sarvathA tyAga kare ane pariSaha Ave tyAre vicAre ke A zarIra mArU nathI to mane parISaha-Adi janita dukha thAya ja kaI rIte? sUtra261 A zarIra ane jIvana che tyAM sudhI parISaha ane upasargo AvavAnA ja che, ema jANI, zarIrane saMkocIne rahenAra buddhivAna bhikSu zarIra bheda paryanta arthAt chellA zvAsa sudhI tene samabhAve sahana kare. sUtra-262 zabda-Adi sarvakAmabhogone nAzavaMta jANI te game teTalA pramANamAM prApta thAya to paNa muni temAM rAga nA kare. zAzvata mokSane samyaka prakAre vicArIne te muni koI prakAre icchA arthAt nidAna na kare. sUtra--263 AvA munine koI zAzvata vaibhava mATe nimaMtraNa kare ke divya mAyA kare, to paNa tenA para zraddhA na kare. te muni samasta mAyAne karmabaMdhanuM kAraNa jANI te mAyAne dUra kare ane satya samajI samAdhibhAvamAM sthira rahe. sUtra--264 | muni zabda-Adi pAMca prakAranA kAma-guNomAM Asakti na rAkhe, jIvanaparyata tenAthI nivRtta rahe. sahiSNutAne sarvottama samajI, ukta hitakArI traNe paMDita maraNamAMthI koI ekane hitakara jANI svIkAra kare. tema bhagavaMte kahyuM ke tamane kahuM chuM. adhyayana-8 vimokSa'nA uddezaka-8 anazana-maraNano muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa AcArAMga sUtra zrutaskaMdha-1nA adhyayana-8no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa ----------0---------0---------0---------0---------0--------- muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 48 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' zrutaskandha-1 adhyayana-9 upadhAna zrutA adhyayana-9, uddezaka-1 "caryA" sUtra-265 je rIte zramaNa bhagavana mahAvIra karmakSaya mATe taiyAra thayA. vastu svarUpane jANI hemaMtaRtumAM dIkSA laI tatkALa vihAra karyo; e sarva vRttAMta meM jevuM sAMbhaLela che, te tamane kahIza. sUtra-266 | sarva prakAre vastra-alaMkAra Adi upadhine choDIne nIkaLelA bhagavaMtanA khabhe indra devadUSya- vastra mUkyuM, paNa bhagavaMte evuM na vicAryuM ke, huM hemaMtaRtumAM A vastrathI zarIrane DhAMkIza. kema ke bhagavaMta jIvanaparyata parISahone sahana karanArA hatA. temanuM vastra dhAraNa karavuM te temanI anudharmitA arthAt pUrvavartI tIrthaMkaro dvArA Acarela hatuM. sUtra-267 dIkSA avasare bhagavaMtane zarIre lagADAyela sugaMdhI dravyone kAraNe bhramara Adi AvIne temanA zarIra para caDhI jatAM, pharatA ane DaMkha mAratA hatA. A krama cAra mAsa karatA vadhu samaya cAlyo. sUtra--268 eka varSa ane sAdhika eka mAsa bhagavaMte vastrano tyAga na karyo. pachI vastra choDIne te aNagAra sarvathA acelaka thaI gayA. sUtra--269 bhagavaMta pauruSI arthAt potAnA zarIra pramANathI gADAnA dhuMsarI pramANa mArgane upayogapUrvaka jotA cAlatA hatA. A rIte temane gamana karatA joIne bhayabhIta banelA bALako mAro mAro kahI kolAhala karatA hatA. sUtra-270 gRhasthanA saMsargavALA sthAnamAM rahetA tyAre kAmavihaLa strIo bhoganI prArthanA karatI. paNa bhagavaMta tene kalyANamArgamAM vighna karanAra jANI, kAma-bhoga sevana na karatA. AtmAmAM lIna banI dhyAna karatA hatA. sUtra--271 gRhasthayukta sthAne jAya to teono saMparka choDIne dhyAnamAM ja lIna rahetA hatA. koI gRhastha kaMI pUche to paNa uttara na ApatA. potAnA mArge cAlatA. e rIte saraLa cittavALA bhagavaMta mokSamArga na ullaMghatA. sUtra--272 - bhagavaMta abhivAdana karanArane AzIrvacana kahetA na hatA ane puNyahIna loko daMDathI mAre ke vALa kheMce to temane zApa ApatA na hatA, paNa mauna dhAraNa karIne rahetA hatA. sUtra-273 bhagavaMta duHsaha kaThora zabdAdinI paravA na karatA saMyamamAM parAkrama karatA hatA. temane kathA, nRtya, gIta, daMDayuddha, muSTiyuddha AdimAM kaMI Azcarya ke kutUhala thatuM na hatuM. sUtra-274 koI vakhate paraspara kAmAdi kathAomAM lIna lokone joIne jJAtaputra mahAvIra harSa ke zoka na karatA madhyasthA bhAvamAM rahetA. anukULa-pratikULa bhayaMkara parISaha-upasarga Ave to paNa tenuM smaraNa na karI saMyamamAM vicaratA. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 49 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' sUtra--275 dIkSA pUrve be varSathI kAMIka vadhu samaya bhagavaMte sacitta jaLano upabhoga na karyo. gRhasthAvasthAmAM paNa ekatva bhAvanAnuM ciMtana karatA hatA. krodhAdi kaSAyane zAMta karI, samyatva bhAvanAthI bhAvita thaI rahetA hatA. temanA indriya ane mana zAMta hatA. sUtra--276 pRthvIkAya, apakAya, teukAya, lIla-phuga, bIja-haritakAya tathA anya vanaspatikAya ane trasakAyane sarva prakAre jANIne- sUtra277 A sarvemAM jIva che te joIne, cetanA che te jANIne tenI hiMsAno tyAga karIne bhagavaMta vicaravA lAgyA. sUtra--278 sthAvara jIva trasarUpe ane trasajIva sthAvara rUpe utpanna thAya che. athavA saMsArI jIva sarve yonimAM utpanna thaI zake. ajJAnI jIva pota-potAnA karmAnusAra pRthak pRthak yonione dhAraNa kare che. sUtra--279 bhagavaMte vicArapUrvaka jANyuM ke- dravya ane bhAva upadhi vaDe jIvo karmothI lapAIne duHkha pAme che. tethI karmanA rahasyane sArI rIte jANIne karmanA kAraNarUpa pApano tyAga karyo hato. sUtra-280 - jJAnI ane medhAvI bhagavaMte indriya Azrava, hiMsAdi Azrava ane yogaAzrava jANI, sArI rIte vicArIne IryApathika ane sAMparAyika be prakAranA karmone sArI rIte jANIne tenAthI mukta thavA mATe anupama saMyAmAnuSThAnanuM pratipAdana karyuM che. sUtra-281 bhagavaMte svayaM nirdoSa ahiMsAno Azraya laI bIjAne paNa hiMsA na karavA samajAvyuM. jeNe strIone samasta karmonuM mULa jANI choDI dIdhI te ja sAcA paramArthadarzI che. bhagavaMte evuM ja karyuM. sUtra--282 AdhAkarmI arthAt sAdhu-sAdhvI nimitte banela AhArane karmabaMdhanuM kAraNa jANI bhagavaMta tenuM sevana karatA na hatA. te saMbaMdhI koIpaNa pApakarmanuM AcaraNa na karatA bhagavaMta prAsuka-nirdoSa AhAra ja grahaNa karatA hatA. sUtra-283 bhagavaMta bIjAnA vastro vAparatA na hatA ane bIjAnA pAtramAM bhojana karatA na hatA kema ke acelaka ane karapAtrI hatA. teo apamAnano vicAra karyA vinA dainyarahita thaI bhojanasthAnamAM bhikSArthe jatA. sUtra-284 bhagavaMta azana-pAnanA parimANane jANatA hatA. rasalolupa na hatA. te mATe pratijJA paNa na karatA. AMkhamAM raja paDe to pramArjanA na karatA. caLa Ave to zarIra khaMjavALatA nahIM. sUtra285 bhagavaMta cAlatI vakhate jamaNe, DAbe, tIrachu ke pITha pAchaLa jotA na hatA. koI bolAve to bolatA nahIM, jayaNApUrvaka mArgane jotA cAlatA. sUtra-286 devadUSya-vastra choDyA pachI zizira RtumAM rasate cAlatA bhagavaMta baMne bAhu phelAvIne cAlatA hatA. sahita muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 50 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' thI vyAkuLa thai hAtha saMkocIne athavA khabhA para rAkhI cAlatA na hatA. sUtra-287 - matimAna mAhaNa bhagavaMta mahAvIre koIpaNa AkAMkSA na karatA pUrNa niSkAmabhAve A vidhinuM anusaraNa kare che. mumukSuoe paNa A vidhinuM anusaraNa karavuM joIe. tema huM kahuM chuM. adhyayana-9 'upadhAnazrata'nA uddezaka-1 'caryAno muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-9, uddezaka-2 "zayyA" sUtra--288 he bhaMte! caryAnI sAthe Ape eka vakhata Asana ane zayana batAvelA. Apa mane te zayana-Asana vize kaho jenuM sevana bhagavaMta mahAvIre kareluM. sUtra-289 bhagavaMta kyAreka khAlI gharomAM, dharmazALAmAM ke pANInI parabomAM, to kyAreka dukAnomAM, luhAranI koDhamAM ke ghAsanA banAvelA maMconI nIce rahetA hatA tathA).... sUtra-290 vaLI bhagavaMta kyAreka yAtrIgRhamAM, ArAmagRhamAM ke nagaramAM to kyAreka smazAnamAM, khaMDeramAM ke vRkSanI nIce rahetA hatA. sUtra-291 A rIte bhagavaMta ukta zayyA-sthAnomAM tera varSathI kaMIka ocho samaya rahyA. manane sthira karI, rAta-divasa apramatta banIne samAhitapaNe dhyAnamAM lIna rahyA. sUtra-292 bhagavaMte dikSA lIdhA pachI bahu nidrA lIdhI na hatI. potAnA AtmAne jAgRta rAkhatA 'have huM sUI jAuM" e bhAvathI bhagavaMta kyAreya na sUtA. sUtra-293 bhagavaMta nidrA AvavA lAge to UbhA thaI jatA ane rAtre bahAra nIkaLI muhurta paryanta pharI nidrA uDADI pAchA dhyAnastha thatA. sUtra294 zUnyagRha Adi vasatimAM bhagavaMtane aneka prakAre bhayaMkara upasargo thatA hatA. sApa Adi prANI ane gIdha, Adi pakSI pIDA ApatA. sUtra-295 athavA cora ke laMpaTa temane kaSTo ApatA ke hAthamAM zastra laI pharatA grAmarakSako pIDA pahoMcADatA. kyAreka kAmAsakta strI ke purUSo temane upasarga karatA hatA. sUtra--296 bhagavaMte A loka ane paraloka saMbaMdhI aneka prakAranA bhayaMkara upasargo sahana karyA. aneka prakAranI sugaMdhadurgadha tathA priya-apriya zabdomAM bhagavaMta harSa-zokathI rahita madhyastha bhAve rahetA hatA. sUtra--297 bhagavaMte sadA samitiyukta banIne aneka prakAranA kaSTone samabhAve sahana karyA. viSAda ane harSane arthAt muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 51 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1 AcAra' rati-aratine dUra karI bhagavaMta bahu bolatA na hatA eTale ke ghaNuM karIne mauna rahetA hatA. sUtra-298 bhagavaMta jyAre nirjana sthAnamAM sthita hoya tyAre ekalA vicaranAra cora, laMpaTAdi bhagavaMtane pUchatA ke, tuM koNa che ? ahIM zA mATe Ubho che ? bhagavaMta kaMI uttara na Ape tyAre krodhita thaI bhagavaMtane pITatA hatA. to paNa bhagavaMta pratIkAra na karatA, samAdhimAM lIna rahetA. sUtra--299 bhagavaMta aMtara-AvAsamAM rahelA hoya ane koI pUche ke aMdara koNa che? bhagavaMta kahetA huM bhikSu chuM. pUchanAra krodhita thaI kahe ke, jaladI ahIMthI cAlyo jA. tyAre bhagavaMta cAlyA jatA. athavA mAra-pITa kare to bhagavaMta A. uttama dharma che ema samajI mauna rahetA ane dhyAnamAM lIna rahetA. sUtra-300 jyAre zizira RtumAM ThaMDo pavana phUMkAto ane badhA prANIo dhrujatA tyAre bIjA sAdhuo pavanahIna baMdha sthAna zodhatA. sUtra-301 himajanya zIta sparza ati duHkhadAyI che ema vicArI koI sAdhu vicAratA ke kapaDA-kAmaLImAM ghUsI jaIe ke kASTha jalAvIe ke kAmaLI oDhI laIe. ityAdi. sUtra-302 A rIte ThaMDI sahana karavI asahya jaNAtI tyAre bhagavaMta icchArahita thaI koI vRkSAdi nIce khullA sthAnamAM rahI, kAyotsarga karatA ane ThaMDIne samabhAve sahana karIne pAchA aMdara AvI dhyAnamAM lIna banI jatA. sUtra-303 matimAnuM mAhaNa apratijJa, kAzyapa, maharSi bhagavaMta) mahAvIre A ukta) vidhinuM AcaraNa karyuM. bIjA mumukSu sAdhako paNa A vidhinuM pAlana kare. tema huM kahuM chuM. adhyayana-9 upadhAnazruta'nA uddezaka-2 'zayyAno muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-9, uddezaka-3 "parISaha" sUtra-304 bhagavaMta mahAvIre sadA samabhAvamAM rahI tRNa-zIta-uSNa sparzI DAMsa maccharonA DaMzo tathA vividha prakAranA sparza arthAt duHkhone sahyA. sUtra-305 bhagavaMta durgamya lADha dezanI vaja bhUmi ane zubhabhUmimAM vicaryA. tyAM temaNe ghaNA tuccha sthAno ane kaThinA Asano sevyA. sUtra-306 lADha dezamAM bhagavaMte ghaNA upasargo sahyA. tyAM AhAra lUkho-sUko maLato, tyAMnA nivAsI anAryo bhagavaMtane mAratA ane tyAMnA kUtarA bhagavaMta upara tUTI paDatA ane karaDatA. sUtra-307 bhagavaMtane karaDatA kUtarAne te anArya dezamAM koIka ja rokatuM. moTA bhAge to loko kUtarAne chU-jU karIne te kutarAone bhagavaMtane karaDavA prerIta karatA hatA. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 52 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' sUtra-308 te vajabhUmimAM AvA svabhAvavALA ghaNA loko hatA, tyAM bhagavaMte anekavAra vicaraNa karyuM. tyAMnA loko rukSa bhojI ane svabhAvathI krodhI hatA. tyAM zAkyAdi zramaNa zarIra pramANa ke zarIrathI cAra AMgaLa lAMbI lAkaDI laIne vicaratA hatA. sUtra-309 A rIte lAkaDI laIne vihAra karavA chatAM te anyatIrthika sAdhuone kUtarA karaDI khAtA ane kyAreka cAmaDI utaraDI nAMkhatA hatA tethI te lADha dezamAM vicaravuM muzkela hatuM. sUtra-310 aNagAra bhagavaMta mahAvIra prANIonI hiMsAno tyAga karI, potAnA zarIranI mamatAne choDI, parISahone samabhAvathI sahI, karma nirjarAnuM kAraNa jANI, anAryajanonA kaThora zabdo tathA anya pariSaho samabhAve sahyA. sUtra-311 je rIte saMgrAmamAM agrabhAge rahI uttama hAthI yuddhamAM jaya pAme che. te rIte bhagavaMta mahAvIra upasargo ane pariSaho upara jaya pAmatA. kyAreka lADha dezamAM bhagavaMtane rahevA mATe lAMbA aMtara sudhI gAma paNa maLatuM nahIM. sUtra-312 niyata nivAsAdino saMkalpa na karela bhagavaMta bhojana ke sthAna gaveSaNAnA vicArathI gAma najIka pahoMce nA pahoMce tyAM keTalAka anAryo gAma bahAra nIkaLI sAme jaI bhagavaMtane mAravA lAgatA, kahetA-ahIMthI cAlyA jAo. sUtra-313 - te lADha dezamAM bhagavaMtane koI daMDAthI ke muThIthI ke bhAlA AdinI aNIthI, to koI iMTa-paththara ke ThIkarAthI mAratA hatA. te anArya loko mAra mArI kolAhala karatA hatA. sUtra-314 kyAreka te anArya loko bhagavaMtanuM mAMsa kApI letA, kyAreka bhagavaMtane aneka prakAranA kaSTa ApatA hatA. kyAreka dhULa pheMkatA. sUtra-315 kyAreka anArya loko bhagavaMtane UMce upADI nIce nAkhatA. Asana uparathI pADI detA. paraMtu zarIranI mamatAnA tyAgI bhagavaMta koI pratIkAranI bhAvanA na rAkhI te duHkhone sahetA hatA. sUtra316 jema kavacayukta yoddho saMgrAmanA agrabhAge rahIne zastro vaDe viddha thatA vicalita thato nathI, tema saMvara kavaca paherela bhagavaMta parISahone sahetA jarA paNa vicalita thatA na hatA. sUtra-317 matimAn mAhaNa bhagavaMta mahAvIra icchArahita thaI ukta vidhinuM AcaraNa karyuM che. anya mumukSu paNa AvuM ja AcaraNa kare. adhyayana-9 'upadhAnazruta'nA uddezaka-3 parISaha'no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-9, uddezaka-4 "AtaMkita" sUtra-318 bhagavaMta mahAvIra roga na hoya tyAre paNa uNodarI arthAt alpa-AhAra karatA hatA. temane roga hoya ke nA muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 53 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1 AcAra' hoya teo cikitsAnI icchA na rAkhatA. sUtra-319 dehAdhyAsathI rahita bhagavaMte virecana, vamana, telamardana, snAna ane pagacaMpI Adi parikarma tathA daMta prakSAlanano tyAga karyo hato. sUtra320 indriyonA viSayothI virakta bhagavaMta alpabhASI thaI vicaratA hatA. kyAreka ziyALAmAM chAyAmAM besI dharmadhyAna ke zukladhyAna karatA hatA. sUtra-321 bhagavaMta unALAmAM tApa sanmukha utkaTa Asane besatA ane AtApanA letA hatA. zarIra nirvAha mATe teo lUkhA bhAta ane boranuM cUrNa tathA aDadanA bAkaLAno AhAra karatA hatA. sUtra-322 bhagavaMte ukta traNe vastu ATha mAsa sudhI vAparI hatI. bhagavaMte kyAreka paMdara divasa to kyAreka mahinA sudhI pANI paNa pIdhuM ja na hatuM arthAt nirjaLa upavAsa karyA hatA. sUtra-323 bhagavaMte kyAreka be mAsathI adhika samaya, kyAreka cha mAsa sudhI AhAra-pANIno tyAga karyo hato. rAtadivasa IcchA-rahita thaI vicaryA hatA. pAraNe bhagavaMte sadA nIrasa bhojana karyuM hatuM. sUtra-324 bhagavaMta potAnI samAdhino vicAra karI, niSkAma bhAvathI kyAreka chaThTha, kyAreka aTTama, kyAreka cAra ke pAMca upavAsa karI pAraNuM karatA hatA. sUtra-325 heya-upAdeyane jANIne bhagavaMte svayaM pApa na karyuM, bIjA pAse paNa na karAvyuM ane pApakarma karanArane anumodyA nahIM. sUtra-326 bhagavaMta gAma ke nagaramAM jaI bIjA mATe banAvela AhAranI gaveSaNA karatA hatA ane suvizuddha AhAra grahaNa karI mana-vacana-kAyAne saMyata karI, te AhAranuM sevana karatA hatA. sUtra-327 bhikSA levA jatA bhagavaMta rastAmAM bhUkhyA kAgaDA vagere ke bIjA rasalolupa pakSIo jamIna upara bhegA. thayelA dekhAya to- athavA... sUtra-328 koI brAhmaNa, zAkyAdi zramaNa, bhikhArI, atithI, cAMDAla, bilADI ke kUtarAne mArgamAM beThelA joIne athavAbIjA koI prANIne sAme ubhelA joine.... sUtra-329 teonI te kAgaDA Adi, brAhmaNa AdinI) AjIvikAmAM viccheda na thAya, temane aprIti na thAya te rIte, koI paNa prANInI hiMsA nahI karatA, bhagavaMta dhIre-dhIre nIkaLI; AhAranI gaveSaNA karatA hatA. sUtra-330 bhikSAmAM prApta thayela AhAra dUdha-ghIthI yukta hoya ke rukSa-sUko hoya, zIta hoya ke ghaNA divasanA aDada muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 54 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' hoya ke jUnuM dhAnya-java Adi hoya; te paNa maLe ke na maLe bhagavaMta samabhAva dhAraNa karatA hatA. sUtra-331 bhagavaMta mahAvIra ukaDu Adi AsanomAM sthita ane sthira citta thaIne dhyAna karatA hatA. urdhva-adhotirthAlokamAM sthita dravyAdinuM dhyAna karatA samAdhimAM sthita rahetA. sUtra-332 bhagavaMta kaSAyarahita, Asaktirahita thaI, zabda ane rUpamAM amUcchita thaI dhyAna karatA. chadmastha hovA chatAM saMyamamAM prabaLa purUSArtha karatA bhagavaMte eka paNa vakhata pramAdanuM sevana karyuM na hatuM. sUtra-333 svata: tattvone sArI rIte jANIne bhagavaMte Atmazuddhi dvArA svayaM ja mana-vacana-kAyAne saMyamita karI, mAyAdi kaSAyonA vijetA banyA. teo jIvanaparyata samitiyukta rahyA. sUtra-334 apratijJa, matimAna, mAhaNa, bhagavaMta mahAvIre A vidhinuM vAraMvAra AcaraNa kareluM che, bIjA mumukSu paNa A rIte AcaraNa kare. tema huM tamane kahuM chuM. adhyayana-9 upadhAnazruta'nA uddezaka-4 AtaMkita'no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa AcArAMga sUtrazrutaskaMdha-1nA adhyayana-9no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa I LLLLLLLL AcArAMga sUtranA zrutaskaMdha-1 "brahmacarya"no muni dIparatnasAgara kRta anuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 55 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' zrutaskandha-2 AcArAgra" zrutaskandha-2 cUDA-1 cUDA-1, adhyayana-1/[10] 'piMDeSaNA' uddezaka-1 sUtra--335 bhikSA grahaNa karavAnA uddezyathI koI sAdhu ke sAdhvI gRhasthanA gharamAM praveza kare ane teo jANe ke A azana, pAna, khAdima ane svAdima rasaja prANIo ke lIla-phUganA jIvonA saMsargavALo che, bIja ke durvAdi lIlotarIthI mizrita che, sacitta jalathI bhInA che athavA sacitta rajayukta che, to tevA prakAranA azana, pAna, khAdima, svAdimane - jo ke te AhAra gRhasthanA hAthamAM hoya ke pAtramAM sthita hoya tene aprAsuka ane aneSaNIya mAnI maLavA chatAM paNa grahaNa na kare. kadAca asAvadhAnIthI evo AhAra grahaNa thaI gayo hoya to te AhArane laIne ekAMtamAM jAya, jaIne udyAnA ke upAzrayamAM jyAM iMDA, prANIo, bIjo, haritakAya, osa, jala, usiMga, paMcavarNI lIla-phUga, sacitta jalavALI. mATI ane karoLiyAnA jALA AdithI rahita bhUmimAM te jIvothI bheLaseLavALA AhAra Adi padArthone alaga alaga karI karIne te mizrita AhAra zodhI-zodhIne pachI jayaNApUrvaka khAya ke pIve. jo te khAvA-pIvA samartha na hoya to ekAMta sthAne jaIne tyAM baLelI bhUmi, hADakAno Dhaga, loDhAnA kacarAmAM, photarAno Dhaga, chANAno Dhagalo ke tevI jAtanA koI nirdoSa sthAnanI vAraMvAra pratilekhanA karI, vAraMvAra pramArjana karI, yatanApUrvaka AhArane paraThave. sUtra-336 - te sAdhu ke sAdhvI bhikSA mATe gRhasthanA ghera pravezIne zAlibIja Adi auSadhinA viSayamAM ema jANe ke A. pratipUrNa che, tenI yoni naSTa thaI nathI, tenA be daLa karela nathI, tenuM tichuM chedana thayuM nathI, te jIvarahita che evI aNa cheDAyelI tarUNa vanaspati ke maga vagerenI zIMgo zastra prahAra na pAmI hoya ke toDIne kakaDA karela na hoya, tevI phalIne amAsuka ane aneSaNIya jANIne prApta thAya to paNa grahaNa na kare. te sAdhu ke sAdhvI - 4 - jo ema jANe ke te auSadhi khaMDita che, tenA be ke vadhu TUkaDA thayA che, tenuM tIrachu chedana thayuM che, te acitta che. te auSadhi tathA zIMgone acitta temaja bhAMgelI joIne ane eSaNIya jANI prApta thAya tyAre grahaNa kare. sUtra-337 sAdhu-sAdhvI yAvat je auSadhi anAja)nA viSayamAM ema jANe ke zAli AdinI palaMba dhANI-mamarA) ghaNA photarAvALI vastu ke ardhapakva ke cUrNa ke cokhA-cokhAnA loTa ekavAra AgamAM zekAyelo ke ardha kAco che to tene aprAsuka ane aneSaNIya mAnI maLe to na le. paNa jo tene be-traNa vakhata zekAyela ane prAsuka tathA eSaNIya jANe to grahaNa kare. sUtra-338 sAdhu ke sAdhvI AhAra pANInI abhilASAthI gRhasthanA ghera pravezavA icchatA hoya tyAre anyatIrthiko ke gRhastha sAthe praveza na kare. ughukta vihArI sAdhu, apArihArika arthAt pAsatthA, kuzIla, saMsakta vagere sAthe bhikSA mATe gRhasthanA ghera praveza na kare ke na sAthe bahAra nIkaLe. e ja rIte bahAra vicArabhUmi arthAt sthaMDIla javAnI jagyA ke vihArabhUmi arthAt svAdhyAyabhUmimAM pravezatA ke nIkaLatA anyatIrthika ke gRhastha sAthe na nIkaLe ke nA muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 56 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' praveza kare. athavA ughukta vihArI sAdhu, apArihArika arthAt pAsatthA, kuzIla, saMsakta vagere sAthe vicArabhUmi ke vihArabhUmimAM na praveze ke na nIkaLe. e ja rIte eka gAmathI bIje gAma na jAya. sUtra-339 te sAdhu ke sAdhvI gRhasthanA ghera pravezIne anyatIrthika ke gRhasthane tathA ugravihArI sAdhu, zithilAcArIne azana, pAna, khAdima, svAdima AhAra na pote Ape ke na bIjA pAse apAve. sUtra-340 sAdhu ke sAdhvI gRhasthanA gharamAM bhikSAne mATe pravezIne jANe ke A azanAdi "A sAdhu nirdhana che" ema vicArIne koI eka sAdharmika sAdhu mATe prANI-bhUta-jIva-sattvano arthAt ekendriyAdi jIvono AraMbha karIne taiyAra karyo che, uddiSTa che, kharIdyo che, udhAra lIdho che, chInavelo che, badhAM svAmInI anujJA vinA Apela che, sAmo lAvela che; to tevA prakAranA azanAdi cAhe te gRhastha bIjA purUSane Adhina karela hoya ke pote ja ApI rahyo hoya, gharathI bahAra lAvyo hoya ke aMdara hoya, dAtAe tene potAno karIne rAkhela hoya ke na rAkhela hoya, dAtAe teno paribhoga karyo hoya ke na karyo hoya, tenuM sevana karyuM hoya ke na karyuM hoya paraMtu tene aprAsuka ane aSaNIya jANI grahaNa na kare. A pramANe 2. ghaNA sAdharmika sAdhuo mATe, 3. eka sAdhvI mATe, 4. ghaNA sAdhvIne uddezIne banAvelA hoya, e pramANe cAra AlApaka kahevA joIe. sUtra-341 te sAdhu-sAdhvI yAvat je AhAranA viSayamAM ema jANe ke A azanAdi ghaNA ja zramaNa, brAhmaNa, atithi, kRpaNa ke vanIpaka mATe gaNI gaNIne temane uddezIne prANI Adi jIvono samAraMbha karIne banAvela che tevo AhAra yAvat aprAsuka ane aneSaNIya mAnIne maLavA chatAM sAdhu te grahaNa na kare. sUtra-342 sAdhu-sAdhvI gRhasthanA ghera pravezIne jANe ke te azanAdi ghaNA zramaNa, brAhmaNa, atithi, kRpaNa, vanIpakane uddezIne yAvat banAvela che. te azanAdi bIjA purUSane soMpela na hoya, bahAra kADhela na hoya, nizrAmAM lIdhela na hoya, bhogavela na hoya, sevela na hoya, to tevuM aprAsuka ane aneSaNIya jANI grahaNa na kare. paNa ema jANe ke purUSAMtarakRta arthAt anya puruSane suparata karI dIdhela che, bahAra lAvela che. dAtAe svIkArela che, pote vAparyo che, bhogavyo che sevyo che, to te AhArane prAsuka ane eSaNIya jANI grahaNa kare. sUtra-343 je sAdhu ke sAdhvI gRhasthanA ghera AhArane mATe praveza karavAnI icchAvALA hoya che ema jANe ke - A kulo gharo)mAM nitya pIMDa apAya che, agrapIMDa devAya che, niyata bhAga devAya che, apArdha bhAga devAya che, te prakAranA kuLomAM nitya dAna apAya che - ghaNA bhikSuo Ave che; evA kuLomAM AhArapANIne mATe praveza ke nirgamana na kare. A kharekhara sAdhu-sAdhvIono AcAra che ke te badhI vastuomAM samabhAvI thaI jJAnAdinI rakSA karatA saMyamamAM yatna kare - tema huM kahuM chuM. cUlikA-1 adhyayana-1 'piMDa-eSaNA'nA uddezaka-1no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa cUlikA-1, adhyayana-1, uddezaka-2 sUtra-34 te sAdhu ke sAdhvI AhAra arthe gRhasthane ghera pravezIne azanAdinA viSayamAM ema jANe ke AThamanA pauSadhanA saMbaMdhamAM, pAkSika-mAsika-dvimAsika-trimAsika-cAturmAsika-paMcamAsika-chamAsika upavAsanA muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 57 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1 AcAra" pAraNAnA saMbaMdhamAM, Rtu, RtusaMdhI ke Rtu parivartananA upalakSyamAM cUrNikAranA mate nadI AdinA upalakSyamAM) banAvela che ane aneka zramaNa, brAhmaNa, atithi, kRpaNa, vanIpakane eka vAsaNamAMthI, be ke traNa vAsaNamAMthI kADhIne apAya che, kuMbhInA mukhamAMthI ke goLImAMthI saMcita karela gorasAdI padArtho apAya che; tevA prakAranA azanAdi puruSAMtarakRt thayA nathI yAvat Asevita thayA nathI to aprAsuka, aSaNIya jANIne grahaNa na kare. - jo puruSAMtarakRt ke Asevita thayA jANe to prAsuka jANI le. sUtra-345 te sAdhu ke sAdhvI jANe ke A ugrakula, bhogakula, rAjanyakuLa, kSatriyakula, isyAkukula, harivaMzakuLa, gopakuLa, vaizyakuLa, gaMDakakuLa, koTTarakula, grAma rakSakakula, bukkasakuLa ke tevA prakAranA bIjA atiraskRt aniMdita kuLomAM, jenA AcAra uttama hoya tevA kuLomAM azanAdi AhAralevA jAya, tyAre prAsuka ane eSaNIya jANIne grahaNa kare. sUtra-346 te sAdhu ke sAdhvI yAvatuM jANe ke azanAdi mATe ahIM ghaNA loko ekaThA thayela che, pitR bhojana che ke indraskaMda-rudra-mukuMda-bhUta-yakSa-nAga-tUpa-caitya-vRkSa-parvata-guphA-kUvA-taLAva-draha-nadI-sarovara-sAgaraAgara ke tevA anya prakAranA vividha mahotsava thaI rahyA che temAM zramaNa, brAhmaNa, atithi, kRpaNa, vanapakone eka vAsaNa ke be vAsaNa AdimAMthI kADhIne bhojana pIrasAI rahyuM che. te joIne te azanAdi puruSAMtarakRt nathI tema jANIne yAvatuM grahaNa na kare. paraMtu jo ema jANe ke jemane ApavAnuM hatuM te apAI gayuM che. have temane bhojana karatA joIne ane gRhastha patnI-bahena-putra-putrI-putravadhUdhAtrI-dAsa-dAsI-nokara ke nokarANI te AhArane bhogavI rahyA che to temane kahe ke, he AyuSmatI bahena ! mane A bhojanamAMthI kaMI Apazo.? sAdhu Ama kahe tyAre koI azanAdi lAvIne Ape, tevA azanAdi sAdhunI yAcanAthI ke yAcanA vinA Ape to grahaNa kare. sUtra-347 - sAdhu ke sAdhvI aDadhA yojana jeTaluM dUra saMkhaDI jamaNavAra) che tema jANe to saMkhaDI niSpanna AhAra levA javAno vicAra na kare. sAdhu-sAdhvI pUrva dizAmAM saMkhaDI che tema jANIne teno anAdara karI pazcimamAM jAya, pazcimamAM saMkhaDI jANe to pUrva dizAmAM jAya. dakSiNamAM saMkhaDI jANI uttaramAM jAya, uttaramAM jANe to dakSiNamAM AhAra mATe jAya. te saMkhaDI jyAM hoya - je gAma, nagara, kheTa, karbaTa, maDaMba, paTTaNa, Agara, droNamuha, naigama, Azrama, saMniveza yAvat rAjadhAnImAM saMkhaDI jamaNavAra) hoya; tyAM javAno vicAra paNa na kare. kevaLI bhagavaMte kahyuM che ke, A. karmabaMdhanuM kAraNa che. jo sAdhu saMkhaDImAM javAnA vicArathI jAya to tene AdhAkarmI, auzika, mizrajAta, krItakRta, prAmItya, Acchedya, anisRSTa ke Ahata AhAra sevana karavo paDe. kema ke gRhastho bhikSunI saMkhaDImAM AvavAnI zakyatAthI nAnAmAMthI moTA ke moTAmAMthI nAnA dvAra banAvaze. viSama sthAnane sama ke sama sthAnane viSama banAvaze. havAvALA sthAnane nirvAta ke nirvAtane vAyuvALA karaze. upAzrayanI aMdara ane bahAra vanaspatine kApI-kApI, chedI-chedIne te sthAnamAM saMskAraka bichAvaze. e pramANe sAdhune aneka doSa lAgaze. tethI saMyamI nircantha A prakAranI pUrva ke pazcAt saMkhaDImAM javAnI icchA na kare. A sAdhu-sAdhvIno AcAra che yAvat tema huM kahuM chuM. cUlikA-1 adhyayana-1 'piMDa-eSaNA'nA uddezaka-2no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 58 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' cUlikA-1, adhyayana-1, uddezaka-3 sUtra-348 kadAcit sAdhu koI saMkhaDI jamaNavAra)mAM jAya. tyAM adhika khAya ke pIve. tenAthI te sAdhune dasta ke vamanA thAya, bhojananuM barAbara pariNamana na thAya ane vizUcikA Adi roga ke zUlAdi AtaMka utpanna thAya. mATe kevalI. bhagavaMte jamaNavArImAM javuM te karmanA AzravanuM kAraNa kahyuM che. sUtra-349 saMkhaDImAM javAthI gRhastha ke gRhastha patnI, parivrAjaka ke parivrAjikA sAthe eka sthAne bhegA thaI nazIlA. pINA pIne, te bahAra nIkaLI upAzraya zodhaze. upAzraya na maLatA te gRhasthAdi sAthe ja haLImaLIne rahI jaze. teo anyamanaska thaI matta banI potAne bhUlI jaze. sAdhu paNa potAne bhUlIne strI ke napuMsaka para Asakta thaI jaze. athavA strI ke napuMsaka Asakta thaIne kahe che ke, he zramaNa ! ApaNe bagIcA ke upAzrayamAM rAtre ke saMdhyAkALe ekAMtamAM bhoga bhogavIzuM. te ekalo sAdhu temanI bhoga prArthanA svIkArI paNa le. A badhuM akaraNIya che, te jANIne saMkhaDImAM na jAya. tyAM javAthI karmabaMdha thAya che. tethI saMyata nircantha tevI pUrva ke pazcAt saMkhaDImAM javAnuM nA vicAre. sUtra-3pa0 te sAdhu ke sAdhvI koI prakAranI saMkhaDI jamaNavAra) sAMbhaLIne, lakSyamAM rAkhI utkaMThita cittavALA thaIne te tarapha jaladIthI jaze ane vicAraze ke nakkI tyAM saMkhaDI che. te bhinna bhinna kulomAMthI sAmudAyika bhikSA lAvIne AhAra karavAno parizrama nahIM kare, paNa saMkhaDIno sadoSa AhAra lAvIne karaze. te mAyA sthAna sparzaze. sAdhue AvuM na karavuM joIe. paNa bhikSA kALe ghaNA gharothI doSarahita bhikSA lAvIne sAdhue) AhAra karavo joIe. sUtra-351 te sAdhu ke sAdhvI ema jANe ke A gAma yAvat rAjadhAnImAM saMkhaDI-jamaNavAra thaze, to te gAma yAvat rAjadhAnImAM saMkhaDImAM saMkhaDI levAno vicAra paNa na kare. kevalI bhagavaMte kahyuM che ke, ema karavAthI karmabaMdhana thAya. te jamaNavAramAM ghaNI bhIDa haze ke thoDA mATe bhojana banAvavA para ghaNA loko pahoMcI jaze to tyAM pagathI paga TakarAze, hAthathI hAtha, mastakathI mastakanuM saMghaTTana thaze. kAyAthI kAyAne vikSobha thAya, bIjA loko paNa sAdhune daMDathI, hADakAthI, muThIthI, DhephAthI, ThIkarAthI paNa prahAra kare, temanA para sacitta pANI pheMke, dhULa vaDe DhAMkI de, vaLI tene aneSaNIya jamavuM paDe, bIjAne devAnuM vaccethI levuM paDe. tethI te saMyamI nircantha te prakAranA janAkIrNa ke hInA saMkhaDImAM javAno vicAra ja na kare. sUtra-3pa2 te sAdhu ke sAdhvI AhAra arthe gRhasthane ghera pravezIne azanAdinA viSayamAM ema jANe ke azanAdi nirdoSa che ke sadoSa ? eSaNIya che ke aneSaNIya? tenuM citta AzaMkAthI yukta thAya, tenI cittavRtti azuddha AhAra levAnI thAya, to evo AhAra maLe to paNa na le. sUtra-353 te sAdhu ke sAdhvI 1- AhAra prAptinA uddezathI gRhasthanA ghera praveza kare ke nIkaLe. 2- bahAra vihArabhUmi ke vicArabhUmimAM praveza kare ke nIkaLe. 3- eka gAmathI bIje gAma vicaraNa kare. tyAre potAnA badhA dharmopakaraNa sAthe laIne jAya. sAdhu ke sAdhvI jo ema jANe ke ghaNA vizALa kSetramAM varasAda varasato dekhAya che, ghaNe dUra sudhI dhummasa che, muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 59 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' jhAkaLa paDe che, moTA vaMToLa vaDe dhULa uchaLI rahI che athavA ghaNA trasa jIvo uDIne paDe che; to A rIte jANIne sarve dharma upakaraNa sahita AhArArthe gRhasthanA gharamAM na praveze ke na nIkaLe. vihAra ke vicArabhUmimAM praveza ke nirgamana nA kare. eka gAmathI bIje gAma vicaraNa na kare. sUtra-355 te sAdhu-sAdhvI A kuLone jANe ke- cakravartI Adi kSatriyo, sAmAnya rAjAo, ThAkora, sAmaMta, rAjabhRtya ke rAjavaMzasthanA kuLa; A kuLa-gharanI bahAra ke aMdara jatA, UbhatA, besatA, nimaMtraNa hoya ke na hoya, tyAMthI prApta azanAdi prApta thavA chatAM grahaNa na kare. te pramANe huM tamane kahuM chuM cUlikA-1 adhyayana-1 'piMDa-eSaNA'nA uddezaka-3no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa cUlikA-1, adhyayana-1, uddezaka-4 sUtra-356 je sAdhu-sAdhvI AhAra mATe gRhasthanA gharamAM praveza karIne yAvatuM ema jANe ke ahIM mAMsa ke matsyapradhAna bhojana che, athavA mAMsa ke masyonA DhagalA rAkhela che athavA vivAha saMbaMdhI-kanyAvidAyanuM-mRta ke svajana saMbaMdhI bhojana thaI rahela che. te nimitte bhojana laI javAI rahela che, mArgamAM ghaNA prANI, ghaNA bIja, ghaNI lIlotarI, ghaNA. jhAkaLabiMdu, ghaNuM pANI, ghaNAM ja kIDIyArA-kIcaDa-lIlaphaga-karoLiyAnA jALA Adi che; tyAM ghaNAM zramaNabrAhmaNa-atithi-kRpaNa-vanapaka AvyA che, Ave che keAvavAnA che. temanI ghaNI ja bhIDa jAmI che. tethI prAjJA sAdhuno niSkramaNa-praveza muzkela che, tyAM vAcanA, pRcchanA, parivartanA, anuprekSA, dharmakathA pravRtti thaI zake tema nathI. evuM jANIne tevA prakAranI pUrva saMkhaDI ke pazcAt saMkhaDI jamaNavArI)mAM javAno vicAra sAdhu manathI paNa na kare. paraMtu jo sAdhu-sAdhvI ema jANe ke ahIM mAMsa ke matsyapradhAna bhojana che yAvat koI bhojana laI javAI rahyuM che, paNa mArgamAM prANI, bIja Adi nathI, ghaNA zramaNAdi yAvat AvyA ke AvavAnA nathI, prAjJa sAdhune vAMcanA, pRcchanAdi mATe tyAM avakAza che to evuM jANIne prAjJa sAdhu apavAda mArge pUrva saMkhaDI ke pazcAt saMkhaDImAM javAnuM vicArI zake che. sUtra-3pa7 je sAdhu-sAdhvI AhAra mATe gRhasthanA gharamAM praveza karIne yAvat ema jANe ke ahIM dujhaNI gAyo dohavAI rahI hoya, azanAdi rAMdhavAnI kriyA cAlu hoya athavA rAMdhelamAMthI koI bIjAne apAyuM nathI A pramANe jANIne gRhasthanA gharamAM AhAra prApti arthe na nIkaLe ke na praveza kare. kadAca gRhasthanA ghera sAdhu pahoMcI gayA hoya to uktA koIpaNa kAraNa joIne ekAMtamAM cAlyA jAya, jyAM AvAgamana na hoya, koI jotuM na hoya evA sthAne UbhA rahe. jyAre ema jANe ke dujhaNI gAyo dohavAI gaI che, bhojana raMdhAI gayuM che ke temAMthI bIjAne apAI gayela che, tyAre saMyamapUrvaka AhArapANI mATe nIkaLe ke gRhasthane tyAM praveza kare. sUtra-358 sthiravAsa karanAra ke mAsakalpathI vicaranAra koI muni, AgaMtuka munine kahe ke, A gAma nAnuM che, temAM paNa keTalAka ghara sUtaka Adi kAraNe rokAyelA che. A gAma moTuM nathI. tethI he pUjya ! Apa bhikSAcarI mATe bIje gAma padhAro. mAno ke tyAM rahetA koI muninA pUrva ke pazcAt paricita rahe che. jema ke - gRhastha, gRhasthapatnI, tenA putraputrI-putravadhU-dAsa-dAsI-karmakara ke karmakarI. jo koI sAdhu ema vicAre ke mArA pUrva ke pazcAt paricita evA ukta gharomAM pahelA ja bhikSA mATe praveza muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 60 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' karIza, jethI mane anna, rasamaya padArtha, dUdha, dahIM, mAkhaNa, ghI, goLa, tela, madhu, madya, mAMsa, pUrI, rAba, mAlapUA ke zrIkhaMDa Adi uttama bhojana maLaze. te AhAra pahelAM ja lAvI khAI-pIne pAtrane dhoI-lUchIne sApha karIza. pachI bIjA sAdhu sAthe AhAra mATe gRhasthanA ghera praveza karIza ke nIkaLIza. A rIte te mAyA-kapaTa kare che, tema karavuM na joIe. paraMtu te bhikSue bIjA sAdhuo sAthe bhikSAkALe gRhasthanA ghera jaI aneka gharethI zuddhipUrvaka nirdoSa bhikSA grahaNa karI AhAra karavo joIe. sAdhu-sAdhvIno A ja AhAra grahaNa karavAno AcAra che. cUlikA-1 adhyayana-1 'piMDa-eSaNA'nA uddezaka-4no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa cUlikA-1, adhyayana-1, uddezaka-5 sUtra-3pa9 je sAdhu-sAdhvI AhAra mATe gRhasthanA gharamAM praveza karIne te yAvat ema jANe ke agrapiMDa kaDhAtu dekhAya che, agrapiMDa rakhAtu-laI javAtu-vaheMcAtu-khavAtu ke pheMkAtu joIne athavA pahelA bIjA lokoe) jamI lIdhu che ke keTalAka bhikSAcara pahelA laIne jaI rahyA che. athavA bIjA zramaNa, brAhmaNa Adi agrapiMDa levA jaladI jaladI AvI rahyA che te joIne koI sAdhu-sAdhvI ema vicAre ke te bhojana levA huM paNa jaladI jAuM, to te mAyA kare che - tethI e pramANe na karavuM joIe. sUtra-360 sAdhu ke sAdhvI bhikSArthe mohallAmAM, galImAM ke grAma AdimAM praveza karatA rastAmAM TekarA, khAI, koTa, toraNadvAra, argalA ke argalA-pAzaka athavA AgaLanI divAla ke vADa ke AgaLIyo hoya to potAnuM sAmarthya hovA chatAM tevA mArge na cAle paNa bIjo mArga hoya to saMyamI sAdhu bIjA mArge jAya, te sIdhA mArge na jAya. kevalI kahe che ke te karmabaMdhanuM kAraNa che. te viSama mArge jatAM te sAdhu lapasI jAya, DagI jAya ke paDI jAya. lapasatA-DagatA ke paDatA tenI kAyA maLa, mUtra, kapha, lIMTa, vamana, pitta, paru, vIrya ke lohIthI kharaDAI jAya. kadAca tema thaI jAya to te sAdhu zarIrane sacitta pRthvIthI, bhInI mATIthI, sacitta zIlAthI, sacitta mATInA DhephAthI, udhaIvALA kASThathI, iMDA-prANI ke jALAyukta kASThathI zarIne lUche nahIM, sApha na kare, na khaNe, na khotare, mardana na kare, na tapAve paraMtu te bhikSu pahelA sacitta rajathI rahita tRNa, pAna, kASTha, kaMkara AdinI yAcanA kare. yAcIne ekAMtamAM jAya. tyAM dagdha bhUmi ke tevA prakAranI anya bhUminuM vAraMvAra pratilekhana ane pramArjana karIne yatanApUrvaka zarIrane ghase yAvat svaccha kare. sUtra-361 te sAdhu ke sAdhvI bhikSA levA jatA ema jANe ke mArgamAM duSTa madonmatta sAMDha, pADo Ubho che, e ja pramANe manuSya, azva, hAthI, siMha, vAgha, dIpaDo, rIMcha, taraska, aSTApada, ziyALa, bilADo, kUtaro, varAha, sUvara, lImaDI, citto, cillalaka, sApa Adi mArgamAM rahelA hoya to te sIdhe raste na jatA, bIjA rastethI jAya. te sAdhu-sAdhvI bhikSArthe mArgamAM jatA hoya tyAre vacce khADA, pUMThA, kAMTA, jamInano DhoLAva, tIrADa, viSamatA, kIcaDa Adi hoya to tevA mArge nahIM cAlatA bIjA mArge te saMyamI jAya, sIdhA mArge na jAya. sUtra-362 te sAdhu-sAdhvI gRhasthanA gharanA dvArabhAgane kAMTAnI DALIthI DhAMkela joIne pahelAM gRhasvAmInI anujJA lIdhA vinA, paDilehaNa ane pramArjanA karyA vinA dvAra UghADIne temAM praveza ke niSkramaNa na kare. pahelAM gharanA svAmInI AjJA le, pachI paDilehaNa karI-karIne, pramArjana karI-karIne yatanApUrvaka kholIne praveza kare ke nIkaLe. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 61 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1 AcAra' sUtra-363 te sAdhu-sAdhvI jo ema jANe ke te gRhasthane ghera koI zramaNa, brAhmaNa, bhikSuka ke atithi pahelethI pravezela che, te joIne temanI sAme ke je dvArethI teo nIkaLatA hoya te dvAre UbhA na rahe. paraMtu koIne pahelAM AvelA jANIne ekAMta sthAnamAM cAlyA jAya, ekAMtamAM jaIne muni evA sthAne UbhA rahe ke jyAM bIjAnuM AvAgamana na hoya, bIjA joI na zake. kadAca koI gRhastha tyAM rahelA sAdhune azanAdi lAvIne Ape ane kahe ke, he AyuSmAn zramaNa ! Apa badhA loko mATe A AhAra meM Apyo che to Apa sarve khAo athavA vaheMcI lo. gRhasthanuM A kathana sAMbhaLIne sAdhu mauna rahIne vicAre ke A AhAra mAro ja che, to te mAyA sthAnane sparza che, tethI sAdhu evuM na kare. te sAdhu A AhAra laIne jyAM zramaNa Adi che tyAM jAya, jaIne kahe ke, he AyuSmAn zramaNo ! tame ja A azanAdi badhA loko mATe Apela che. tethI badhA khAo ke vibhAga karo. temane evuM kahetA. sAMbhaLI jo bIjA ema kahe ke he zramaNa ! tame ja badhAne A azanAdi vaheMcI Apo. tyAre vibhAga karatI veLAe sAdhu potAne mATe jaladI-jaladI sAruM-sAruM pracUra mAtrAmAM sa-rasa, manojJa, snigdha AhAra ane rukSa AhAra na rAkhe. paraMtu te sAdhu AhAramAM "mUcchabhAva na rAkhato, amRddha thaIne, Asaktino tyAga karI, lolupatA dhAraNa na karatA" A badhA samAnArthI zabdo che) te atyaMta samAna bhAga kare. vibhAga karatI veLA bIjA zramaNa Adi kadAcita ema kahe ke- he zramaNa ! tame teno vibhAga na karo, ApaNe badhA. bhegA thaIne khAIe-pIe. evI rIte khAtA paNa sa-rasa yAvat rukSa bhojana jaladI na khAI jAya paNa temAM amUcchita yAvat alolUpa thaI sama mAtrAmAM khAya-pIve. sUtra-364 te sAdhu-sAdhvI ema jANe ke koI zramaNa, brAhmaNa, yAcaka, atithi pUrve gRhasthanA ghera pravezela che, to te joIne teone ullaMghIne gharamAM dAkhala thavuM nahIM, tema pAchaLa rahI yAcanA na karavI. paNa ekAMta sthAne jaIne jyAM koI Ave nahIM ke jue nahIM tevA sthAne rahevuM. jyAre te ema jANe ke gRhastha zramaNAdine AhAradAnano inkAra karyo che ke ApI dIdhuM che, to temanA pAchA pharI gayA pachI ja yatanA sahita teNe pravezavuM ke bolavuM. A kharekhara te sAdhuno. AcAra ke sAmAcArI che. e pramANe tIrthaMkaroe kaheluM che te huM tamane huM kahuM chuM. cUlikA-1 adhyayana-1 'piDa-eSaNA'nA uddezaka-pano muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa cUlikA-1, adhyayana-1, uddezaka-6 sUtra-365 te sAdhu ke sAdhvI gaucarIe jatA ema jANe ke rasAnveSI ghaNA prANI AhArArthe ekatrita thayA che, jema ke - kUkaDAnI jAtinA arthAt dvipada, zUkara jAtinA arthAt catuSpada athavA agrapIMDa mATe kAgaDA Adi ekaThA thayelA joIne saMyata sAdhu ke sAdhvI anya mArga hoya to yatanApUrvaka anya mArgethI jAya. paNa te dvipada Adine bhaya ane aMtarAya utpanna karavAvALA sIdhA mArge temanI sAme na jAya. sUtra-366 te sAdhu-sAdhvI yAvat gRhasthanA ghera bArasAkhano vAraMvAra sahAro laIne UbhA na rahe. e ja rIte gRhasthanA gaMdu pANI pheMkavAnA sthAne, Acamana sthAne, snAna ke zauca javAnA sthAne ke javA-AvavAnA sthAne UbhA na rahe. vaLI te gharanA samArela bhAgane, dIvAlonI saMdhine, jalagRhane, vAraMvAra hAtha phelAvIne, AMgaLA cIMdhIne, pote nIce namIne ke UMcu mukha karIne munie avalokavA nahIM. gRhastha pAse AMgaLI cIMdhIne yAcanA na kare, AMgaLIthI bhaya dekhADI na yAce, tenA zarIrane AMgaLI vaDe sparza karIne ke gRhasthanI prazaMsA karIne na yAce. kadAca gRhastha na Ape to tene kaThora vacana na kahe. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 62 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' sUtra-367 bhikSA mATe gayela sAdhu-sAdhvI tyAM gRhastha yAvatu nokarANIne bhojana karatA jue, to pahelAM vicArIne kahe ke, he AyuSmAn bhAI ! ke bahena ! AmAMthI mane kaMI bhojana Apazo ? muninA e pramANe kahevAthI te gRhastha hAtha, thALI, kaDachI ke anya pAtra sacitta ke uSNa jalathI eka ke aneka vAra dhovA lAge to sAdhue pahelAM ja tene kahI devuM joIe ke, he AyuSmAn bhAI ! ke bahena ! tame tamArA hAtha vagerene ThaMDA ke garama pANIthI dhozo nahIM. jo tame mane bhojana ApavA icchatA ho to ema ja Apo. sAdhue Ama kahevA chatAM te gRhastha ThaMDA ke garama pANIthI hAtha vagere dhoIne ke vizeSa dhoIne Ape- to AvA pUrva karmavALA hAtha AdithI azana Adi levuM te aprAsuka ane anuSaNIya che yAvat te levuM nA joIe. vaLI jo sAdhu ema jANe ke pUrva karmathI nahIM paNa ema ja hAtha vagere bhInA che, to paNa te azanAdine aprAsuka ane aneSaNIya jANIne grahaNa na kare temaja ema jANe ke hAtha Adi bhInA to nathI paNa sasnigdhasacittaraja, bhInAza, mATI, osa, haDatAla, hiMgula, manazIla, aMjana, mIThuM, geru, pILI mATI, sapheda mATI, gopIcaMdana, tAjo loTa, tAjI kaNakI, cUrNa AdithI lipta che to paNa tevA hAtha vagerethI apAyela AhAra sAdhu na le. paraMtu jo ema jANe ke dAtAnA hAtha sacitta vastuthI lipta nathI, paNa acitta lipta che to te azanAdi prAsuka tathA eSaNIya jANIne yAvat grahaNa kare. sUtra-368 te bhikSu bhikSArthe gRhasthanA ghera pravezI evuM jANe ke koI asaMyamI gRhastha sAdhu nimitte dhANI, mamarA, poMka, cAvala Adi taiyAra karyA che. te sacitta zilA para tathA bIjavALI, vanaspativALI yAvatu jALAvALI zilA para phUTyA che, kUTe che ane kUTaze. jhATakyA che, jhATake che ane jhATakaze. A prakAre pRthak karela cAvala Adine aprAsuka jANI grahaNa na kare. sUtra-369 te sAdhu-sAdhvI gaucarI mATe gRhasthanA ghera pravezatA ema jANe ke bila arthAt khANamAMthI nIkaLatuM mIThuM, ke ubhija arthAt khArA pANImAMthI banAveluM mIThuM, asaMyamI gRhastha sAdhunA nimitte sacitta yAvat jIvajaMtuvALI. zilA para vATela che, vATe che ke vATaze. pIsela che, pIe che ke pIsaze to tevA mIThAne aprAsuka jANI grahaNa na kare. sUtra-370 bhikSArthe gayela) sAdhu ke sAdhvI ema jANe ke azanAdi AhAra agni para rAkhela che, to tevA prakAranA azanAdine aprAsuka jANIne grahaNa na kare, kevaLI bhagavaMta kahe che ke, te karmabaMdhanuM kAraNa che, kema ke gRhastha sAdhunA nimitte agni para rAkhela AhAramAMthI thoDo bhAga kADhe che ke temAM nAMkhe che, hAtha lUche ke vizeSathI sApha kare, pAtrane nIce UtAre ke caDAve ane e rIte agnijIvanI hiMsA kare che. have sAdhunI e ja pratijJA, e ja hetu, e ja kAraNa, e ja upadeza che ke te agni para rAkhela azanAdine hiMsAnuM kAraNa jANI amAsuka hovAthI grahaNa na kare. A ja sAdhuno bhikSAno AcAra ke sAmAcArI che. cUlikA-1 adhyayana-1 'piMDa-eSaNA'nA uddezaka-6no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa cUlikA-1, adhyayana-1, uddezaka-7 sUtra-371 gRhasthanA ghera bhikSArthe praveza karela sAdhu ke sAdhvI jANe ke azana Adi dIvAla-staMbha-maMca-mALaprAsAda-havelInI chata ke anya tevA prakAranA UMcA sthAne rAkhela che, to evA sthAnothI lAvIne apAtuM azanAdi muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 63 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' aprAsuka jANIne tevo AhAra grahaNa na kare. kevalI kahe che ke e karmabaMdhanuM kAraNa che. kema ke gRhastha sAdhunA nimitte pITha, phalaka, nIsaraNI ke ukhala Adi lAvIne tene UMco karIne upara caDaze. tema upara caDatA te lapase ke paDe. jo te lapase ke paDe to tenA hAtha, paga, bhUjA, chAtI, peTa, mastaka ke zarIranuM koI aMga bhAMge athavA prANI-jIva-bhUtasattvanI hiMsA karaze, teone trAsa thaze, kacaDAze, aMgopAMga TUTaze, TakarAze, masaLAze, athaDAze, ghasAze, saMtApa pAmaze, kIlAmaNA pAmaze, eka sthAnathI bIjA sthAne paDaze. tethI AvA prakAranA mAlApahata azanAdi maLavA chatAM grahaNa na kare. gRhasthanA ghera gayela sAdhu-sAdhvI jANe ke A azanAdi koThImAMthI, gRhastha sAdhu nimitte UMcA thaIne, nIcA namIne, zarIra saMkocI ke ADA paDIne AhAra lAvIne Ape to te azanAdi grahaNa na kare. sUtra-372 azana Adine mATe gRhasthane ghera gayela sAdhu-sAdhvI yAvatuM ema jANe ke azanAdi AhAra mATI vaDe lipta vAsaNamAM che, to tevA azanAdi maLavA chatAM na le. kevalI bhagavaMta tene karmabaMdhanuM kAraNa kahe che. kema ke gRhastha sAdhune AhAra athavA mATIthI lipta vAsaNane kholatA pRthvI-a-tela-vAyu-vanaspati kAya ane trasakAyanI hiMsA karaze, pharI liMpIne pazcAt karma karaze. tethI sAdhuno A pUrvopadiSTa AcAra che ke mATIthI baMdha karela bhAjana AdimAMthI apAto AhAra maLavA chatAM grahaNa na kare. te bhikSu e pramANe jANe ke azanAdi pRthvIkAya para rAkhela che, to tevA azanane aprAsuka jANIne grahaNa na kare. te bhikSu e pramANe jANe ke azanAdi apakAya ke agnikAya para rahela hoya to paNa grahaNa nA kare. kevaLI bhagavaMta tene karmabaMdhanuM kAraNa kahe che. kema ke gRhastha sAdhunA nimitte agnine teja karaze, lAkaDAM vagere bahAra kADhaze, pAtrane UtArIne AhAra Apaze tethI sAdhu Avo AhAra aprAsuka ane aSaNIya jANI grahaNa nA kare. sUtra-373 gRhasthanA ghera bhikSArthe praveza karela sAdhu ke sAdhvI yAvat jANe ke A azanAdi ati uSNa che, gRhastha sAdhu nimitte te AhArane) supaDA-vIMjhaNA-tADapatra-zAkhA -zAkhAno TUkaDo-moranA paMkha-te paMkhano banela paMkhovastra ke vastranA TUkaDA vaDe athavA hAtha ke mukhathI phUMke ke havA nAMkhe, to sAdhu vicArIne kahe ke, he AyuSmAn ! bhAI ke bahena ! tame A ati uSNa AhArane supaDA yAvat kIne ke havA nAMkhIne mane ApavA icchatA ho to na Apo. ema kahevA chatAM gRhastha supaDA Adi yAvatu havA nAMkhIne te AhAra lAvIne Ape to tevA azanAdi aprAsuka jANI na le. sUtra-374 gRhasthanA ghera bhikSArthe praveza karela sAdhu ke sAdhvI yAvat jANe ke azanAdi vanaspatikAya para rAkhela che, to tevA azanAdi maLavA chatAM grahaNa na kare. evI ja rIte trasakAya pratiSThita AhAra paNa grahaNa na kare. sUtra-375 te sAdhu ke sAdhvI yAvat je A pANIne jANe, jema ke - loTanuM dhovANa, talanuM dhovANa, cokhAnuM dhovANa athavA tevA prakAranA bIjA dhovANa je turtanA hoya, svAda badalAyo na hoya, acitta na hoya, zastra pariNata na hoya, vidhvasta na hoya to tene aprAsuka jANI grahaNa na kare. paraMtu jo sAdhu ema jANe ke A dhovANa lAMbA samayanuM che, svAda badalAyo che, acitta che, pariNata che, vidvattha che to grahaNa kare. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 64 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' jo koI pANInA viSayamAM jANe ke - A pANI talanuM, tuSanuM, javanuM, kAMjInuM ke cokhAnuM dhovANa che, zuddha ukALela che athavA anya tevA prakAranuM che, to tevuM pANI joIne pahelAM ja kahI de ke he AyuSmAn ! bahena ! tame AmAMthI koI pANI mane Apazo ? ema kahetA sAdhune kadAca dAtA ema kahe ke, tame pote ja tamArA pAtrathI ke pAtra UMcuM karIne ke namAvIne laI lo, to evuM prAsuka pANI maLe to te svayaM athavA bIjA Ape to paNa grahaNa kare. sUtra-376 gRhasthanA ghera bhikSArthe praveza karela sAdhu ke sAdhvI pANInA viSayamAM jANe ke - te acitta) pANI sacitta pRthvI yAvat jALAyukta padArtha para rAkhela che. athavA sacitta padArtha yukta vAsaNamAMthI kADhIne rAkhela che, gRhastha sAdhune ApavA mATe sacitta) TapakatA pANIvALA ke bhInA hAthe, sacitta pRthvI yukta pAtrathI ke sacitta pANI meLavIne Ape to tevA pANIne aprAsuka jANI grahaNa na kare. e sAdhunI sAmAcArI che. cUlikA-1 adhyayana-1 'piMDa-eSaNA'nA uddezaka-7no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa cUlikA-1, adhyayana-1, uddezaka-8 sUtra-377 gRhasthanA ghera bhikSA praveza karela sAdhu ke sAdhvI yAvatu AvA pAnakane jANe, jema ke - AMbAnuM pANI, aMbADaga pANI, koThAnuM pANI, bIjorAnuM pANI, drAkSanuM dhovANa, dADamanuM dhovANa, khajUranuM dhovANa, nALiyeranuM pANI, kairanuM, beranuM, AMbaLAnuM ke AMbalInuM pANI athavA te prakAranuM bIjuM koI pANI ke dhovANa jo goThalI-chAla ke bIja sahita hoya ane gRhastha sAdhu nimitte cAlaNI vastra vAlaka ke garaNIthI eka ke aneka vAra masaLIne, chaNIne ane bIja Adi alaga karIne lAvIne Ape to tevA prakAranA pAnakane aprAsuka jANIne maLavA chatAM paNa grahaNa na kare. sUtra--378 te sAdha ke sAdhvI dharmazALA, udyAnagRho, guhasthanA ghara ke bhikSaka AdinA maThomAM annanI ke pANInI ke anya surabhi gaMdhone sUMghI-sUMghIne tenA AsvAdananI icchAthI temAM mUcchita, vRddha, grathita ane Asakta thaI aho gaMdha ! aho gaMdha! kaheto, te 'gaMdha'ne na sUdhe. sUtra-379 te sAdhu ke sAdhvI yAvatu jANe ke, kamalakaMda, palAzakaMda, sarasavanI dAMDalI ke tevA prakAranA anya kAcA kaMda je zastra pariNata na hoya te kaMdAdine aprAsuka jANI dAtA Ape to paNa grahaNa na kare. te sAdhu ke sAdhvI yAvat jANe ke pIpara, pIparacUrNa, marI, marIcUrNa, zRMgabera, zRMgaberacUrNa ke tevA prakAranI anya kAcI vanaspati zastra pariNata na hoya to tene aprAsuka jANI maLe chatAM grahaNa na kare. sAdhvI yAvat phaLanA viSayamAM ema jANe ke AMbo, aMbADa, tAla, vallI, surabhi, sallakInA phaLa tathA tevA prakAranA koI phaLa kAcA hoya zastra pariNata na hoya to tene aprAsaka jANI maLe chatAM grahaNa na kare. te sAdhu ke sAdhvI yAvatu jhUMpaLanA viSayamAM ema jANe ke, pIMpaLa, vaDa, piluMkha, naMdIvRkSa, zalakInI ke tevA prakAranI anya kUMpaLa sacitta hoya, zastra pariNata na hoya to aprAsuka jANI maLe chatAM grahaNa na kare. te sAdhu ke sAdhvI yAvat komaLa phaLanA viSayamAM ema jANe ke - zalAda, koThA, dADama, bilva ke tevA prakAranA anya komaLa phaLa je sacitta hoya, zastra pariNata na hoya to aprAsuka jANI maLe chatAM grahaNa na kare. te sAdhu ke sAdhvI yAvat cUrNanA viSayamAM jANe ke, ubara, vaDa, pIpara, pIpaLAnuM ke tevA prakAranuM anya cUrNa sacitta hoya, thoDuM pIsela hoya, jenuM bIja naSTa na thayela hoya tene aprAsuka jANI grahaNa na kare. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 65 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' sUtra-380 te sAdhu ke sAdhvI yAvatuM jANe ke tyAM kAcI bhAjI, saDelo khoLa, madha, madha, ghI nIce jUno kacaro che, jemAM jIvonI punaH utpatti thAya che. temAM jIvo janme che, vRddhi pAme che, vyutkramaNa thatuM nathI, zastra pariNata nathI thatAM. e prANI vidhvasta nathI. to tene aprAsuka jANI grahaNa na kare. sUtra-381 te sAdhu ke sAdhvI jANe ke - zeraDInA TUkaDA, aMka kArelA, kasecaka, siMghoDA, pUtiAluka ke tevA prakAranI bIjI koI vanaspati je apakva hoya, zastrapariNata na hoya to aprAsuka jANI na le. te sAdhu ke sAdhvI jANe ke - utpala, utpalanI dAMDI, padma, padmanI dAMDI, puSkara ke tenA TUkaDA athavA tevA prakAranA bIjA kamaLa sacitta hoya to aprAsuka jANIne maLavA chatAM grahaNa na kare. sUtra-382 te sAdhu ke sAdhvI yAvat jANe ke agrabIja, mUlabIja, skaMdhabIja, parvabIja athavA agra, mULa, skaMdha, parvajAta athavA anyatra nahIM paNa e ja vRkSo para utpanna kaMdalI garbha, kaMdalI guccha, nAriyelano garbha, khajUrano garbha, tADano garbha ke tevI anya vanaspati yAvat grahaNa na kare. te sAdhu ke sAdhvI yAvatuM jANe ke zeraDI, chidravALI polIsaDelI, aMgAra, phATela chotAvALI, ziyALa AdinI thoDI thoDI khAdhelI zeraDI, netarano agrabhAga, kaMdalI garbha ke anya tevA prakAranI koI vanaspati, zastra pariNata na hoya to aprAsuka jANIne maLavA chatAM paNa grahaNa na kare. te sAdhu ke sAdhvI yAvat ema jANe ke lasaNa, lasaNanA pAna, lasaNanI dAMDI, lasaNano kaMda, lasaNanI chAla ke tevI koI vanaspati sacita che, zastra pariNata thayela nathI to tene aprAsuka aneSaNIya jANIne, maLe chatAM na le. te sAdhu ke sAdhvI yAvatu jANe ke kuMbhimAM pakAvela acchiya phaLa, tiMduka, teluMka, zrIparNI ke tevA anya prakAranA phaLa sacitta hoya, zastrathI pariNata na hoya to tene aprAsuka jANI grahaNa na kare. te sAdhu ke sAdhvI yAvat jANe ke dhAnyanA kaNa, dANAthI bharela kusakA, dANAvALI roTalI, photarAvALA cokhA, cokhAno tAjo loTa, tala, talano loTa, talapApaDI ke te prakAranI anya vastu zastra pariNata na hoya to maLavA chatAM grahaNa na kare. A ja sAdhu sAdhvIno AcAra ke sAmAcArI che. jenuM sAdhu-sAdhvIoe samiti yukta thai jJAna Adi upayoga sahita thaIne pAlana karavuM joIe. cUlikA-1 adhyayana-1 'piMDa-eSaNA'nA uddezaka-8no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa cUlikA-1, adhyayana-1, uddezaka-9 sUtra-383 ahIM pUrvAdi cAre dizAmAM koI zraddhAvAna gRhastha yAvat karmacAriNIo hoya che. teo pahelAM ema kahe che - A zramaNa, bhagavaMta, zIlavAna, vratI, guNI, saMyamI, saMvRtta, brahmacArI che ane maithuna dharmanA tyAgI che. temane AdhAkarmika azanAdi AhAra khAvA-pIvo kalpato nathI. tethI amArA mATe je AhAra banAvelo che, te badho AhAra temane ApI do. pachI ApaNA mATe pharI azanAdi banAvI laIzuM. AvA vacano sAMbhaLIne ane samajIne evA azanAdi aprAsuka ane aSaNIya jANIne dAtA Ape to paNa grahaNa na kare. sUtra-384 te sAdhu ke sAdhvI sthiravAsa hoya ke eka gAmathI bIje gAma vicaratA hoya, te gAma yAvatu rAjadhAnImAM muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 66 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' pahoMce. te gAma ke rAjadhAnImAM te sAdhunA mAtA-pitA Adi pUrva paricita ke zvazura Adi pazcAt paricita rahetA hoya. jema ke gRhastha yAvat karmacAriNI. to AvA gharomAM bhikSAkALa pUrve AhArArthe Ave-jAya nahIM. kema ke kevalI. bhagavaMte tene karmabaMdhanuM kAraNa kahyuM che. temane pahelAM AvelA joIne gRhastho sAdhu nimitte rasoInI sAmagrI ekaThI karaze ke banAvaze. have sAdhune pUrvopadiSTa maryAdA che ke AvA gharomAM AhAra-pANI mATe bhikSAnA samaya pahelAM praveza ke niSkramaNa na kare. kadAca kyAreka javAno prasaMga Ave to jyAM saMbaMdhIjanonuM AvAgamana na hoya, koI tene dekhe nahIM tevA ekAMta sthAne UbhA rahe ane bhikSAkALe ja tyAM praveza kare. svajanAdithI bhinna acAnya gharomAM sAmudAnika rUpe eSaNIya ane veSamAtrathI prApta nirdoSa AhAranI gaveSaNA karIne tevo AhAra kare. sUtra-385 te sAdhu ke sAdhvI yAvatuM jANe ke atithi mATe - mAMsa ke masya-vanaspati vizeSa bhUMjAI rahyA che athavA atithI mATe telamAM taLela pUrI ke pUDalA banI rahyA che, te joIne ati zIghratAthI pAse jaIne yAcanA na kare. glAnA sAdhu mATe Avazyaka hoya to jAya. sUtra-386 te sAdhu ke sAdhvI koIpaNa prakAranA bhojanane grahaNa karIne sAro-sAro AhAra khAIne kharAba ke niHsvAda AhAra paraThavI de to te mAyAsthAnane sparze che, teNe Ama na karavuM joIe. sAruM ke kharAba badhuM ja khAvuM joIe, kaMIpaNa paraThavavuM na joIe. sUtra387 te sAdhu ke sAdhvI koIpaNa jAtanuM pANI grahaNa karIne madhura-mIThuM pANI pIve ane kaseluM-amanojJa varNagaMdhavALuM pANI paraThavI de, to mAyA-sthAnane sparze che, te sAdhu evuM na kare. puSpita ke kAsAyita arthAt sArA varNa ke gaMdhavALuM hoya athavA kharAba varNa ke gaMdhavALuM hoya, te badhuM ja pANI pI jAya temAMthI kiMcita paNa na paraThave. sUtra-388 te sAdhu ke sAdhvI yAvat ghaNA bhojanAdine grahaNa karI lAvela hoya ane AvazyakatAthI adhika hoya to tyAM je sAdharmika, sAMbhogika, samanojJa tathA aparihArika nikaTamAM hoya, temane pUchyA ke niyaMtrita karyA vinA jo sAdhu AhAra paraThave to te mAyAsthAnane sparze che, sAdhue tema na karavuM. paraMtu AhAra laIne tyAM jAya, temane batAvIne kahe ke he zramaNo ! A azanAdi ghaNA vadhu che, te tame vAparo. te evuM kahe tyAre bIjA sAdhu ema kahe ke, he zramaNa ! A AhAramAMthI amArAthI jeTaluM khAI-pI zakAze teTaluM vAparIzuM, jo badhuM vaparAze to badhuM khAIzuM-pIzuM, to te AhAra Adi tene ApI de. sUtra-389 te sAdhu ke sAdhvI yAvatu jANe ke A azanAdi bIjAne uddezIne bahAra lAvela che ane temaNe mane ApavAnI anumati ApI nathI athavA anivRSTa che arthAt ApanAra ke lenAra bemAMthI ekanI IcchA nathI to tevA azanAdine aprAsuka jANI grahaNa na kare. paraMtu jenA mATe te AhAra pANI lAvyA hoya temanI AjJAthI Ape athavA temano bhAga ApI dIdhA pachI dAtA Ape to tene prAsuka mAnIne yAvat grahaNa kare, A ja te sAdhusAdhvIno AcAra ke sAmAcArI che. jenuM sAdhu-sAdhvIoe samiti yukta thai jJAna Adi upayoga sahita thaIne pAlana karavuM joIe. cUlikA-1 adhyayana-1 'piMDa-eSaNA'nA uddezaka-tno muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 67 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' cUlikA-1, adhyayana-1, uddezaka-10 sUtra-390 koI sAdhu ekalo badhA sAdhu mATe sAdhAraNa AhAra lAvela hoya ane te sAdharmikane pUchaDyA vinA jene jene icche tene-tene ghaNuM ghaNuM Ape to mAyAsthAnane sparze che. teNe ema na karavuM joIe. te AhAra laIne sAdhu tyAM jaIne ema kahe ke, he AyuSmAnuM zramaNo ! ahIM mArA pUrva ke pazcAt paricita che. jema ke - AcArya, upAdhyAya, pravartaka, sthavira, gaNI, gaNadhara ke gaNAvacchedaka che. teone huM paryApta-aparyApta AhAra ApuM ? tene ema kahetA sAMbhaLI sAdhune AcAryAdi kahe, he AyuSmAn ! tame tamArI icchAnusAra yathAparyApta AhAra Apo. e pramANe temanI AjJAnusAra jeTalo devAnI AjJA Ape teTalo AhAra devo. jo teo badho AhAra devAnI AjJA kare to badho AhAra ApI devo. sUtra-391 te bhikSu bhikSAmAM manojJa bhojana grahaNa karIne te AhArane tuccha bhojanathI DhAMkI de ane ema vicAre ke A manojJa AhAra dekhADIza to AcArya yAvat gaNAvacchedaka pote ja laI leze. A uttama bhojanamAMthI mAre koIne kaMI nathI Apavu. ema kare to tema karanAra ane vicAranAra sAdhu mAyAsthAnane sparze che, sAdhue AvuM na karavuM joIe. paraMtu muni te AhAra laIne AcAryAdi pAse jAya, pAtra khulluM rAkhI hAthathI AhArane UMcA karI 'A che A che' ema kahIne badho AhAra dekhADe, kaMI paNa na chUpAve. koI sAdhu kaMI bhojana lAvIne mArgamAM) sAruM-sAruM khAI le ane vivarNa tathA virasa AhAra AcAryAdine dekhADe to te mAyA sthAnane sparze che. sAdhue tevuM na karavuM joIe. sUtra-392 te sAdhu ke sAdhvI yAvat jANe ke zeraDInI gAMThano madhya bhAga, zeraDInI gaMDerI-TUkaDA-pUMchaDuM-zAkhA ke DALI, maga AdinI bhUMjala phaLI ke oLA e badhAM tathA evA prakAranA koI padArtha jemAM khAvA yogya thoDuM ane pheMkI devA jevuM ghaNuM hoya to te aprAsuka jANI na le. sAdhu ke sAdhvI yAvat jANe ke A daLadAra phaLamAM ghaNI guTalI che ane ghaNA kAMTAvALI matsya vanaspati jemAM khAvuM thoDuM ane nAMkhI devAnuM vadhu hoya tevA phaLa ke vanaspati amAsuka samajI na le. koI gRhastha sAdhu ke sAdhvIne ghaNA goThalIvALA daLa ke matsya vanaspati mATe nimaMtraNa Ape ke - he AyuSmAn zramaNa ! Apa A bahu goThalIvALA phaLane Apa levA iccho cho ? AvA zabdo sAMbhaLI ane samajIne muni pahelAM ja kahI de ke, he AyuSmAn ! ke bahena ! mane bahu guTalIvALA phaLa levA na kalpe, devA icchatA ho to A jeTalo garbha-sArabhAga che te mane Apo, ThaLIyA na Apo. ema kahevA chatAM gRhastha potAnA pAtramAM ThaLiyAvALA garbhane lAvIne devA lAge to Avo garbha gRhasthanA hAthamAM ke pAtramAM hoya to aprAsuka jANI na le. kadAca gRhastha jabaradastIthI ApI de to hAM-huM na kare, dhikkAre nahIM paNa te laIne ekAMtamAM jAya, jaIne udyAna ke upAzrayamAM iMDArahita yAvat jIvajaMturahita bhUmi joIne garbha ke matsya vanaspati khAIne ThaLiyA tathA kAMTAne laIne ekAMtamAM jAya, jaIne dagdhAdi acittabhUmimAM yAvat pramArjana karIne paraThavI de. sUtra-393 te sAdhu ke sAdhvI yAvat koI glAna sAdhu mATe khAMDa AdinI yAcanA kare tyAre gRhastha potAnA pAtramAM viTalUNa ke ubhija mIThuM lAvIne tene vibhakta karIne thoDo bhAga kADhIne devA lAge to tevu mIThuM gRhasthanA pAtramAM ke hAthamAM hoya tyAre ja tene aprAsuka jANIne grahaNa na kare. kadAcit ajANatA levAI jAya ane pachI thoDe dUra jaIne khyAla Ave to tene laIne gRhasthanA ghera pAchA pharIne tene sAdhu pUche ke, he AyuSyamAn ! tame A jANIne ApyuM ke muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 68 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1 AcAra' ajANatA ? jo te ema kahe ke meM jANI joIne nathI ApyuM, ajANatA Apela che. he AyuSyamAn ! te Apane kAma Ave to Apane svecchAe ApuM chuM. Apa te upabhoga karo ke paraspara vaheMcI lo. A pramANe te gRhastha vastunI anujJA ApI hoya, samarpita karI hoya tene yatanApUrvaka khAya ke pIve. athavA pote te khAvA ke pIvA samartha na hoya to tyAM vasatA sAdharmika, sAMbhogika, samanojJa ane aparihArikane Ape athavA tyAM koI sAdharmika Adi na hoya to vadhArAno AhAra yathA-vidhi paraThavI de. A ja sAdhu-sAdhvIno. AcAra che. jenuM sAdhu-sAdhvIoe samiti yukta thai jJAna Adi upayoga sahita thaIne pAlana karavuM joIe. A eSaNAvidhi viveka che.) cUlikA-1 adhyayana-1 'piMDa-eSaNA'nA uddezaka-10no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa cUlikA-1, adhyayana-1, uddezaka-11 sUtra-394 eka sthAne sthira ke grAmAnugrAma vicaratA Avela saMbhogI ke visaMbhogI sAdhu bhikSAmAM manojJa bhojana prApta karIne koI sAdhune kahe- A AhAra Apa lai lejo ane ApanI sAthe je sAdhu glAna che, tene Apajo, jo te glAnA sAdhu na vApare to tame vAparajo. te muni AvuM manojJa bhojana laIne ema vicAre ke huM ekalo ja A AhAra vAparIza ane tene chUpAvI bImAra munine kahe ke, A bhojana lUkhuM che, kaDavuM che, turuM che, tIkhuM che, khATuM che, mIThuM che, bImAra mATe yogya nathI. to te pApAcArI sAdhu mAyAsthAnane sparze che, teNe ema karavuM joIne nahIM, paNa jevuM bhojana lAvelA hoya, tevuM ja bImArane batAve ane AhAra jevo hoya tevo ja kahe. jema ke- tIkhAne tIkhuM, kaDavAne kaDavuM, turuM hoya to turuM vagere. sUtra-395 eka sthAne sthira ke grAmAnugrAma vicaratA sAdhu bhikSAmAM manojJa bhojana prApta karIne koI sAdhune kahe, glAnA sAdhu mATe A manojJa AhAra laI jAo, jo te sAdhu na vApare, to tame mane pAcho Apajo. tyAre lenAra muni kahe ke, jo koI vighna nahIM hoya to Apane pAcho ApI jaIza. pachI pote khAI jAya to te karmabaMdhanuM kAraNa che, mATe tema na karavuM. sUtra-396 saMyamazIla sAdhu sAta 'piMDeSaNA' ane sAta pAnaiSaNA' jANe. te A pramANe - 1. asaMsRSTa arthAt koI vastuthI kharaDAyela na hoya tevA hAtha, asaMskRSTa pAtra, te prakAranA asaMsRSTa hAtha ke pAtra hoya to azanAdi svayaM yAce ke gRhastha Ape to tene prAsuka jANIne grahaNa kare te pahelI piMDeSaNA'. 2. saMsRSTa arthAt acita vastu vaDe kharaDAyela hAtha, saMskRSTa pAtra - hovA te bIjI 'piDeSaNA'. 3. pUrvAdi dizAmAM ghaNA zraddhALu gRhastha yAvat karmakAriNI rahe che - temane tyAM vividha vAsaNo jevA ke, thALI, tapelI, katharoTa, supaDA, TokarI, maNijaDita vAsaNomAM pahelAMthI bhojana rakhAyela hoya, pachI sAdhu ema jANe ke, alipta hAtha-lipta vAsaNa, lipta hAtha-alipta vAsaNa che to te pAtradhArI ke karapAtrI pahelAM ja kahI de ke, he AyuSyamAn ! tame mane alipta hAtha-lipta vAsaNa ke lipta hAtha alipta vAsaNathI amArA pAtra ke hAthamAM lAvIne Ape. to tevuM bhojana svayaM ke yAcIne maLe to paNa aprAsuka ane aneSaNIya samajIne na le te trIjI piDeSaNA'. 4. te sAdhu yAvat jANe ke, tuSarahita mamarA yAvat khAMDelA cokhA grahaNa karavAthI pazcAt karmadoSa nathI, photarA uDADavA paDe tema nathI to tevA prakAranA mamarA yAvat khAMDelA cokhA svayaM yAce ke gRhastha Ape to prAsuka ane eSaNIya samajI maLe to lo. A cothI piDeSaNA'. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 69 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1 AcAra' 5. sAdhu yAvat jANe ke, gRhastha potA mATe zakorA, kAMsAnI thALI ke mATInA vAsaNamAM bhojana kADhela hoya, pachI sAdhu ema jANe ke te pANIthI dhoyela paNa have lipta nathI to tevA prakAranA AhArane yAvatu aprAsuka jANI grahaNa kare, A pAMcamI 'piDeSaNA'. 6. te sAdhu yAvatuM jANe ke gRhastha potA mATe ke bIjA mATe vAsaNamAM bhojana kADhela hoya, paNa jene mATe kADhela che teNe grahaNa karela na hoya, tevA prakAranuM bhojana gRhasthanA pAtra ke hAthamAM hoya te prApta thavA para prAsuka ane eSaNIya jANI grahaNa kare, A chaThThI 'piMDeSaNAM'. 7. te sAdhu yAvatu pratijJA kare ke, huM pheMkI devA yogya AhAra yAcIza. je bIjA ghaNA dvipada, catuSpada, zramaNa, brAhmaNa, atithi, vanIpaka paNa na icche. AvuM ujhitadharmIya arthAt pheMkI devA yogya bhojana svayaM yAce ke bIjA Ape to yAvat tene grahaNa kare. A sAtamI 'piMDeSaNA'. A pramANe sAta 'piDeSaNA' kahI. have sAta 'pAnaiSaNA' kahe che. temAM A pahelI pAnaiSaNA - asaMsRSTa arthAt lipta na hoya tevA hAtha, asaMsRSTa vAsaNa. zeSa varNana pUrvavat jANavuM. cothI pAnaiSaNAmAM eTaluM vizeSa ke, te sAdhu-sAdhvI pANInA viSayamAM ema jANe ke tala AdinuM dhovANa grahaNa karyA pachI pazcAt karma na lAge to tevA prakAranA pAnakane prAsuka jANI grahaNa kare. sUtra-397 A sAta piMDeSaNA tathA sAta pAnaiSaNAmAMthI koIpaNa eka pratimAne dhAraNa karanAra muni evuM na kahe ke, A badhAM sAdhuoe mithyArUpathI pratimA aMgIkAra karI che, huM ekalo ja zuddha pratimA-abhigraha)ne vahana karuM chuM. paraMtu te ema kahe ke-) je A sAdhu bhagavaMto A pratimA svIkArIne vicare che ane je huM paNa A pratimAne svIkArIne vicaruM chuM te badhAM jinAjJAmAM udyata che te anyonya samAdhisaha vicare che. A je te sAdhu-sAdhvInI samagratAsAdhupaNuM che. e pramANe tIrthaMkaroe khela che. cUlikA-1 adhyayana-1 'piMDa-eSaNA'nA uddezaka-11no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa cUlikA-1, adhyayana-1-no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 70 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' zrutaskaMdha-2, cUlikA-1 adhyayana-2 cUlikA-1, adhyayana-2/[11] "zaaiSaNA" uddezaka-1 sUtra-398 te sAdhu ke sAdhvI upAzrayanI gaveSaNA karavA icche to gAma yAvat rAjadhAnImAM pravezIne te jANe ke A upAzraya iMDA yAvatu jALAthI yukta che, to tevA prakAranA upAzrayamAM sthAna, zayyA ke svAdhyAya na kare. paNa je upAzrayane iMDA yAvat jALAthI rahita jANe te prakAranA upAzrayanuM sArI rIte paDilehaNa-pramArjana karI tyAM sthAna, zacyA ke svAdhyAya kare. sAdhu-sAdhvI evA upAzrayane jANe ke koI eka sAdhunA nimitte gRhastha prANI-bhUta-jIva-sattvono samAraMbha karI banAvela che, kharIdela che, udhAra lIdhela che, chInavela che, anisRSTa arthAt baLajabarIthI chInavI lIdhelA che ke abhihata arthAt sAmethI AvIne banAvela che to A prakArano upAzraya puruSAMtara kRtu hoya ke apuruSAMtara kRt arthAt Avo upAzraya kadAca tenA mAlike bIjAne sopI dIdhela hoya, tene hajI te upAzrayanuM sevana karela na hoya yAvatu te anAsavita- tene hajI te upAzrayanuM sevana karela na hoya to tyAM sthAna, zayyA ke svAdhyAya na kare. e ja rIte 1- ghaNA sAdhu, 2- eka sAdhvI, 3- ghaNA sAdhvI evA traNa AlApako jANavA. A traNemAM sAdhu sthAna, zayyA ke svAdhyAya na kare. te sAdhu ke sAdhvI upAzraya viSe jANe ke te ghaNA zramaNa, vanIpaka Adine gaNI-gaNIne teonA nimitte banAvela che ityAdi pUrva AlApaka mujaba jANavu yAvatu te akalpanIya che, temAM svAdhyAyAdi na kare. te sAdhu ke sAdhvI ema jANe ke A upAzraya ghaNA zramaNAdine uddezIne prANI Adi hiMsA karIne banAvela che te prakArano upAzraya apuruSAMtara kRtu yAvatuM anAsavita che, to tyAM sthAna, zayyA ke svAdhyAya na kare. paraMtu jo te puruSAMtara kRt che ema jANe yAvat Asevita hoya to tenuM pratilekhana-pramArjana karI upayogamAM le. te sAdhu ke sAdhvI jANe ke A upAzraya guhastha sAdhanA nimitte banAvela che. kASThAdi lagAvI saMskArela che. vAMsa AdithI bAMdhela che. AcchAdita karela che, lIMpela che, saMvArela che, ghasela che, cIkaNo karela che, suvAsita karyo che, tevA prakArano upAzraya apuruSAMtara kRt yAvatu anAsevita hoya to tyAM sthAna, zayyA, svAdhyAyAdi na kare. paNa jo te puruSAMtara kRtu yAvat Asevita hoya to pratilekhanA karI upayoga kare. sUtra-39 - te sAdhu ke sAdhvI ema jANe ke gRhastha sAdhu nimitte upAzrayanA nAnA dvArone moTA karyA che ityAdi piOSaNA adhyayana mujaba jANavuM. Avo upAzraya bIjA puruSe kAmamAM lIdho na hoya tyAM sudhI sAdhu yAvatu tyAM saMthAro na kare, puruSAMtarakRt hoya to yAvat saMthAro kare. e ja rIte vanaspati Adi ukheDI bahAra laI javAya che te jue to tevA upAzrayamAM yAvat sthAnAdi na kare, paNa jo koIe tene upayogamAM lIdho hoya to yatanApUrvaka paDilehaNa karI yAvat sthAnAdi kare. te sAdha ke sAdhvI yAvata jANe ke gRhastha sAdhu nimitte pANIthI utpanna kaMda, mUla, pAna, puSpa, phaLa, bIja ke vanaspati eka sthAnethI bIje sthAne laI jaI rahyA che. te upAzraya apuruSAMtarakRt hoya to tyAM sthAnAdi na kare, jo puruSAMtarakatuM hoya to tyAM sthAnAdi kare. .... te sAdhu ke sAdhvI jANe ke gRhastha sAdhu nimitte bAjoTha, pATiyuM, nisaraNI ke khAMDaNiyo eka sthAnethI bIjA sthAne laI jAya che to tevA prakArano upAzraya yAvat apuruSAMtarakRt hoya to tyAM sthAnAdi na kare, puruSAMtarakRt hoya to yAvat sAdhu temAM sthAnAdi kare. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 71 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' sUtra-400 te sAdhu ke sAdhvI jANe ke A upAzraya sthaMbha, mAMcaDA, mALa, prAsAda, maMjIla ke prAsAdatala upara athavA koI UMcA sthAne banAvela che to atyaMta gADha kAraNa vinA te sthAne vAsa na kare, kadAca tyAM rahevuM paDe to tyAM prAsuka zItala jaLathI hAtha, paga, AMkha, dAMta ke mukha eka vakhata ke vAraMvAra sApha na kare tathA maLa, mUtra, kapha, lIMTa, ulaTI, pIta, paru, lohI ke zarIranA anya bhAgethI nIkaLatI azucino tyAga na kare. kema ke kevalI bhagavaMte tene karmabaMdhanuM kAraNa kahyuM che. vaLI saMbhava che ke uparathI pheMkavA jatA sAdhu lapase ke paDe. lapasavA ke paDavAthI tenA hAtha yAvatuM mastaka ke zarIrano anya koI bhAga tUTI jAya. temaja tyAM rahelA prANI AdinI hiMsA yAvat mRtyu thAya. sAdhunI pUrvopadiSTa pratijJA che ke tevA prakAranA UMcA upAzrayamAM sthAna, zayana, svAdhyAyAdi na karavA. sUtra-401 te sAdhu ke sAdhvI ema jANe ke upAzraya strIo, bALako, kSudra pazu-prANIthI yukta che, pazuonA bhojanA pANIthI yukta che, to AvA gRhastha saMsargavALA makAnamAM sthAna, svAdhyAya na kare. ema karatA karmabaMdhana thAya che; gRhastha saMsargavALI vasatimAM sAdhune alagahAtha paga zUnya thavAthI thanArI eka bImArI), vizUcikA, vamana ke bIjI koI vyAdhi thAya ke tevA koI duHkha ke rogAMtaka utpanna thAya tyAre gRhastha karuNAthI prerAIne te sAdhunA zarIra para tela, ghI, mAkhaNa ke carabIthI mAlIza ke mardana karaze, snAna karAvaze, kalka-lodhra-varNa-cUrNa ke padma Adi thI ghasI-ghasIne mAlIza karaze, masaLaze-mardana karaze. ThaMDA ke garama pANIthI prakSAlana karaze, snAna karAvaze, siMcaze; lAkaDAM paraspara ghasI agni pragaTAvaze - prajavalita karaze, Aga jalAvIne zarIrane sekaze-tapAvaze. tethI sAdhuno pUrvopadiSTa AcAra che ke tevA prakAranA gRhasthayukta upAzrayamAM sAdhu-sAdhvI sthAna, zayyA, svAdhyAyAdi na kare. sUtra-402 gRhasthanA saMsargavALA makAnamAM rahevuM te sAdhu mATe karmabaMdhanuM kAraNa che, kema ke gRhasthathI mAMDIne karmacAriNI. Adi paraspara Akroza karatA hoya, kuvacana bolatA hoya, ekabIjAne rokatA hoya, upadrava karatA hoya; AvuM badhuM joIne sAdhunuM mana UMcuM nIcuM thaI jAya ane manamAM vicAre ke A loko jhaghaDe to sAruM athavA na jhaghaDe to sAruM yAvat mAre to sAruM ke na mAre to sAruM. tethI sAdhu mATe A pUrvopadiSTa pratijJA che ke tevA gRhasthayukta sthAnamAM sthAnAdi na kare. sUtra-403 | gRhastha sAthe vAsa karanAra sAdhune karmabaMdha thAya. kema ke gRhastha potAnA mATe Aga pragaTAvaze, prajavalitA karaze ke bujhAvaze. te joI muninuM mana UMcuMnIcuM thaze. te vicAraze ke A agnikAyane pragaTAve-na pragaTAve, prajvalita kare-na kare, ThAre-na ThAre to sAruM. tethI sAdhunI pUrvopadiSTa AcAra-pratijJA che, e ja hitakara che ke sAdhu tevA upAzrayamAM na rahe, zayana-Asana Adi na kare. sUtra-404 gRhastha sAthe nivAsa karanAra sAdhune karmabaMdha thAya che. kema ke - gRhasthanA kuMDala, kaMdoro, maNi, motI, hiraNya, suvarNa, kaDA, bAjubaMdha, trisaro hAra, pralaMba hAra, ardhahAra, ekAvalI, kanakAvalI, muktAvalI, ratnAvalI AdithI sajja taruNI ke kumArIne alaMkRta - vibhUSita joIne sAdhunuM mana UMcuM-nIcuM thAya, vicAre ke A suMdara lAge che - nathI lAgatI, upabhogya che ke nathI. te AvuM bole, anumode. tethI sAdhuno A pUrvopadiSTa AcAra che e ja hitakara che ke sAdhu tevA upAzrayamAM na rahe, zayana-Asana Adi na kare. sUtra-405 sAdhu ke sAdhvIne gRhastha sAthe vasatA karmabaMdha thAya che. jema ke - ahIM gRhasthanI patnI ke putravadhU, putrI, muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 72 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1 AcAra' dhAtrI, dAsI, nokarANI munine joIne paraspara vArtAlApa karaze ke je A zramaNa bhagavaMta maithuna dharmathI virata che, temane maithuna sevana ke tenI abhilASA paNa na kalpe. AvA sAdhu sAthe koI strI maithuna seve to teNIne putra prApti thAya. je ojasvI, tejasvI, varcasvI, yazasvI, dekhAvaDo ane vijayI hoya. AvA prakAranI vAta sAMbhaLI, samajI temAMnI koI strI te tapasvI bhikSune maithuna dharma mATe pralobhana ApI AkarSIta karaze. tethI sAdhuno pUrvopadiSTa AcAra che ke sAdhu tevI vasatImAM sthAna, zayyA, svAdhyAya na kare, te ja bhikSudharma che. tema tIrthaMkare kahela che. cUlikA-1 adhyayana-2 'zaaiSaNA'nA uddezaka-1no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa cUlikA-1, adhyayana-2, uddezaka-2 sUtra-406 koI gRhastha zUci samAcAra arthAt bAhya zuddhinuM pAlana karanAra hoya, sAdhu to snAnatyAgI hoya temAM koI moka pratimAdhArI hoya arthAt sva mUtrano upayoga karanArA hoya, te gaMdha gRhasthane durgadha, pratikULa, apriya lAge. temaja sAdhune kAraNe gRhastha pahelAM karavAnuM kArya pachI, pachI karavAnuM kArya pahelAM kare, vaLI bhojanAdi kArya kare ke nA kare. tethI sAdhunI A pUrvopadiSTa pratijJA che ke te AvI vasatImAM vAsa na kare. sUtra-407 gRhastha sAthe rahenAra sAdhune karmabaMdha thAya che. gRhastha potA mATe vividha prakAranuM bhojana banAvela haze. te sAdhu nimitte potAnI sAthe vasatA sAdhune joine tenA mATe paNa azanAdi banAvaze ke lAvaze. sAdhu te khAvA ke pIvAnI icchA karaze. athavA AhAra lolUpa banI tyAM ja raheze. tethI sAdhunI A pUrvopadiSTa pratijJA che ke sAdhu AvA sthAnamAM vAsa na kare. sUtra-408 gRhastha sAthe rahenAra munine karmabaMdha thAya che. gRhastha petAnA mATe vividha prakAranA kASTha pahelAMthI kApI rAkhe che. pachI te sAdhu nimitte vividha prakAre kASTha kApe, kharIde ke udhAra le. lAkaDAM sAthe lAkaDuM ghasIne Aga saLagAve ke prajavalita kare. A joI sAdhune agnino AtApa-pratApa levAnI icchA thAya, tyAM rahevAnI kAmanA kare. tethI sAdhunI A pUrvopadiSTa pratijJA che ke sAdhu AvA sthAnamAM vAsa na kare. sUtra-409 gRhastha sAthe eka vasatImAM rahenAra sAdhu ke sAdhvI maLa-mUtranI bAdhA thatAM rAtre ke vikAle gRhasthanA gharanuM dvArabhAga kholaze, tyAre kadAcita avasara zodhato koI cora gharamAM pravezI jAya, tyAre te sAdhune ema kahevuM na kalpe ke cora pravezI rahyo che ke nahIM, chUpAI rahyo che ke nahIM, Ave che ke nahIM, bole che ke nathI bolato. teNe corI karI ke bIjAe karI, A cora che ke teno sAthI che, A ghAtaka che, emaNe A kArya karyuM che; muni potAnA AcAra anusAra kaI kahI na zake. te tapasvI sAdhu para gRhasthane cora hovAnI zaMkA thAya che. tethI sAdhuno e pUrvopadiSTa AcAra che ke gRhasthayukta sthAnamAM nivAsa Adi na kare. sUtra-410 te sAdhu-sAdhvI yAvatuM jANe ke ghAsa ke palAlanA Dhera, iMDA yAvat jALA che, to tevA upAzrayamAM sthAna, zacyA ke svAdhyAya na kare. paNa jo sAdhu-sAdhvI jANe ke ghAsa Adi nathI to te sthAne nivAsa kare. sUtra-411 sAdhu-sAdhvI dharmazALA, udyAnagRha, gRhasthanA ghara ke tApasanA maThamAM jyAM vAraMvAra bIjA sAdhuo AvatA hoya tyAM rahevuM nahIM. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 73 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' sUtra-412 je dharmazALA AdimAM je sAdhu Rtubaddha kALa ke varSAvAsa rahyA hoya tyAM ja pharI nivAsa kare to he AyuSyamAna zramaNo! kAlAtikrama doSa lAge che. sUtra-413 he AyuSyamAn ! je sAdhu dharmazALAdimAM Rtubaddha ke varSAvAsa kalpa vItAve tenA karatA bamaNo-traNagaNo kALa vyatIta karyA vinA tyAM comAsuM ke mAsakalpa kare to tene 'upasthAna kriyA' arthAt 'kAla-maryAdA pUrNa thayA vinA tyAM AvIne rahevuM' nAmano doSa lAge. sUtra-414 - A jagatamAM pUrvAdi dizAomAM gRhapati yAvatu nokarANI jevA keTalAka zraddhALuo hoya che, teoe sAdhunA AcAra-vicAra sArI rIte sAMbhaLelA hotA nathI. te gRhastho sAdhu pratye zraddhA, prIti, ruci rAkhatA ghaNA prakAranA zramaNa, brAhmaNa, atithi, kRpaNa, vanIpakane AzrIne rahevA sthAnAdi taiyAra karAve che. jevA ke- luhArazALA, Ayatana, devakula, sabhAo, parabo, dukAna, vakhAra, vAhanaghara, yAnazALAo, cUnAnuM kArakhAnuM, darbhazALA, carmAlaya, valkalazALA, kolasAnA kArakhAnA, lAkaDAnA kArakhAnA, smazAnagRha, zUnyagRha, parvatIyagRha, parvataguphAgRha, pASANa maMDapa ke bhavanagRho. je sAdhu tevA prakAranI luhArazALA yAvat bhavanagRhomAM nivAsa kare che, he AyuSyamAn ! AvA taiyA karelA sthAnomAM jo zAkyAdi ke bIjA zramaNa brAhmaNa Adi pahelA AvIne rahI jAya tyAra pachI sAdhu tyAM nivAsa Adi kare tene abhikAMta kriyA vasatI kahevAya che. sUtra-415 A jagatamAM pUrva Adi dizAmAM rahetA gRhastha yAvatu ghaNA zramaNa, Adine uddezIne vizALa makAna banAve. jema ke luhAra zALA yAvat bhavanagRha. je sAdhu AvA gRhomAM Utare ke jyAM carakAdi parivrAjaka vagere koI pahelAM rahyA na hoya, to te anabhikrAMta kriyA vasatI kahevAya. AvA prakAranI vastImAM rahevuM sAdhune kalpanIya nahi. sUtra-416 A jagatamAM pUrva Adi dizAmAM gRhastha yAvat nokarANI rahe che, teone pahelAMthI e jJAta hoya che ke A. zramaNa bhagavaMto yAvat maithuna karmathI viramelA che. A munione AdhAkarmika upAzrayamAM rahevuM kalpatuM nathI, tethI ApaNe ApaNA mATe je luhArazALA yAvat bhavanagRha banAvela che, te badhA A munione rahevA ApIzuM, pachI ApaNe ApaNA mATe bIjI luhArazALA yAvat gRho banAvIzuM. AvA temanA vArtAlApane sAMbhaLIne, samajIne je sAdhu tevA prakAranI luhArazALA yAvatu gRhomAM nivAsa kare che tevI rIte bIjAnA ApelA makAnamAM rahe to he ziSya! te varrakriyA vasatI che. AvA prakAranI vastImAM rahevuM sAdhune kalpanIya nahi. sUtra-417 A jagatamAM pUrvAdi cAre dizAmAM keTalAka zraddhALu hoya che. teone sAdhunA AcAra gocaranuM jJAna hotuM nathI. yAvat zraddhAthI ghaNA zramaNa, brAhmaNa yAvat vanIpakanI gaNanA karIne temanA mATe te gRhastho makAno banAve che - jevA ke luhArazALA yAvat bhavanagRha. je sAdhu tevA prakAranA gRhomAM nivAsa kare che ke eka bIjAnA ApelA gRhomAM rahe che, te mahAvarrakriyA vasatI che. AvA prakAranI vastImAM rahevuM sAdhune kalpanIya nahi. sUtra-418 A saMsAramAM pUrvAdi dizAmAM keTalAka zraddhALu rahe che, je zraddhA, prIti ane rucithI ghaNAM zramaNa, brAhmaNa, atithi, kRpaNa, vanIpaka ne gaNI-gaNIne temanA mATe luhArazALA yAvat bhavanagRho banAve che. je sAdhu AvI. luhArazALAdimAM nivAsa kare ke eka bIjAnA ApelA grahomAM rahe che te he AyuSyamAn ! sAvadyakriyA vasatI che. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 74 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' sUtra-419 A jagatamAM pUrvAdi dizAmAM zraddhALu rahe che yAvat kevaLa ruci mAtrathI koI eka zramaNavargane uddezIne gRhastho luhArazALA yAvat gRho banAve che. teo ghaNA ja pRthvIkAya yAvat trasakAyano AraMbha karIne, vividha prakAranA ghaNA pApakarmo karIne jevA ke- AcchAdana, lepana, beThaka ke dvAra baMdha karavA, zItajaLa nAMkhavu, agnikAyane pUrve pragaTAvavo Adi. je sAdhu AvA prakAranI luhArazALA AdimAM rahe ke eka bIjAnA ApelA gRhomAM rahe che te dvipakSa karmane seve che. he AyuSyamAna ! te mahAsAvadhakriyA vasatI che. sUtra-420) A jagatamAM pUrvAdi dizAmAM yAvat rucithI potAnA mATe gRhastho pRthvIkAya-aplAya Adino samAraMbha karI makAna banAve che. je muni tevA prakAranA luhArazALAdi sthAnamAM rahe che ke anyAnya pradatta svIkAre che, teo. ekapakSI karmanuM sevana kare che. he AyuSyamAnuM ! A alpa-sAvadya kriyA vasatI che, sAdhu tyAM nivAsa Adi karI zake che. A te sAdhu-sAdhvIno samagra bhikSubhAva arthAt AcAra che. tenuM muni yathAvidhi pUrNarUpe pAlana kare. cUlikA-1 adhyayana-2 'zaaiSaNA'nA uddezaka-2no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa cUlikA-1, adhyayana-2, uddezaka-3 sUtra-421 te prAsuka, uMcha arthAt lIMpaNa Adi doSa rahita, eSaNIya upAzraya sulabha nathI ane A sAvadyakarmonA kAraNe nirdoSa vasatI durlabha che. jema ke - AcchAdana, lepana, saMthArAbhUmine dvAra lagAvavA, kadAca ukta doSarahita upAzraya maLI paNa jAya, to paNa Avazyaka kriyA yogya upAzraya maLavo muzkela che. kema ke te sAdhu carcArata, kAyotsargastha, zayyA saMskAraka ane piMDapAta AhAra-pANI) gaveSaNArata hoya che. A prakAre mokSapatha svIkArelA keTalAka saraLa ane niSkapaTa sAdhu mAyA na karatA upAzrayanA yathAvasthita guNa-doSa gRhasthone batAvI de che. keTalAka gRhastho ukliptapUrvA arthAt gRhasthoe koipaNa vyaktinA nimitta vinA makAna banAvI saMgraharUpe rAkhela hoya, nikSiptapUrvA arthAt bhAvimAM potAnA rahevA mATe banAvIne rAkhyA hoya, paribhAIyapUrvA arthAt bhAvimAM potAnA svajanonane bhAga pADIne ApavA mATe rAkhela hoya, paribhUttapUrvA arthAt gRhastha tyAM rahetA hoya ane makAna moTuM hovAthI sAdhune rahevA jagyA ApI zake tema hoya ke pariThaviyapUrvA arthAt gRhastha potA mATe navuM makAnA banAvela hoya tethI junuM makAna khAlI paDela hoya. sAdhu AvA chaLa-kapaTane jANIne te doSo gRhasthane sArI rIte batAve. zuM Ama kahenAra muni samyak vaktA che ? hA, te muni samyak vaktA che. sUtra-422 - te sAdhu-sAdhvI evA upAzrayane jANe ke, je nAno che, nAnA dvAravALo che, nIco che, saMniruddha che, to tevA prakAranA upAzrayamAM rAtre ke vikAse nIkaLatA ke pravezatA pahelAM hAtha prasArIne pachI sAvadhAnIthI paga mUkI bahAra nIkaLe. kevaLI kahe che ke Avo upAzraya karmabaMdhanuM kAraNa che. jema ke tyAM zramaNa, brAhmaNa AdinA chatra, pAtra, daMDa, lAkaDI, Asana, nAlikA, vastra, mRgacarma, paDado, carmakoza, carma-chedanaka avyavasthita, vikharAyela aniSkapa ane calAcala hoya che. rAtrinA ke vikAle tyAMthI nIkaLatA ke pravezatA sAdhu tyAM lapase ke paDe. lapasatA ke paDatA tenA hAtha-paga bhAMge ane jIva AdinI yAvat hiMsA thAya. tethI sAdhunI A pUrvopadiSTa pratijJA che ke tevA prakAranA upAzrayamAM pahelAM hAtha prasArI pachI paga saMbhALIne yatanApUrvaka pravezavuM ke nIkaLavuM. sUtra-423 te sAdhu sArI rIte vicArI dharmazALAdimAM sthAnanI yAcanA kare, je te sthAnano svAmI hoya ke adhikArI hoya muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 75 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' temanI pAse anujJA mAMgatA kahe ke, he AyuSyamAn ! Apa jeTalo kALa ane upAzrayanA jeTalA bhAganI AjJA Apo teTalo ame nivAsa karIzuM. AjJA ApanAra kahe ke, he AyuSyamAn ! yAvat Apa raho. tyAre muni kahe ke, jeTalA svadharmI sAdhu Avaze te paNa ahIM raheze, pachI ame badhA vihAra karIzuM. sUtra424 te sAdhu-sAdhvI jenA makAnamAM rahe tenA nAma gotra pahelAM jANI le. pachI temanA ghera nimaMtraNa maLe ke nA maLe to paNa azanAdi AhAra jo aprAsuka ane aneSaNIya jANe to yAvatuM grahaNa na kare. sUtra-425 sAdhu sAdhvI je evo upAzraya jANe ke, A gRhasthanA saMsargavALo che, agni, jaLathI yukta che, to prajJAvAnA sAdhu niSkramaNa, praveza yAvat dharma anuciMtArthe AvA upAzrayamAM sthAna, zayyAdi na kare. sUtra426 sAdhu-sAdhvI evo upAzraya jANe ke - gRhasthanA ghara vacce AvAgamanano mArga che ke AvavA-javAmAM pratibaMdha che, to prajJAvAna sAdhu yAvat tevA upAzrayamAM sthAnAdi na kare. sUtra-427 sAdhu-sAdhvI je upAzraya vize ema jANe ke ahIM gRhastha yAvat nokarANI Adi teo paraspara jhaghaDA yAvat mArapITa kare che ane dharmaciMtanamAM vighna thAya che. to buddhimAna sAdhu tyAM nivAsa Adi na kare. sUtra-428 - sAdhu-sAdhvI je upAzraya vize ema jANe ke ahIM gRhastha yAvat nokarANI Adi paraspara tela, mAkhaNa, ghI ke carabIthI zarIranuM mAlIza-mardana kare che tethI dharmaciMtanamAM vighna thAya che. to buddhimAna sAdhu tyAM nivAsa na kare. sUtra-429 - sAdhu-sAdhvI je upAzraya vize ema jANe ke ahIM gRhastha yAvat nokarANI Adi paraspara snAna karAve che. karka-lodhra-cUrNa-paddha AdithI masaLe che, ragaDe che, mela utAre che, pIThI coLe che athavA evI bIjI koI pravRtti kare che jethI dharmadhyAnamAM bAdhA paDe che, to buddhimAna sAdhu evA upAzrayamAM nivAsa, zayyA, svAdhyAyAdi na kare. sUtra-430 sAdhu-sAdhvI je upAzraya vize ema jANe ke ahIM gRhastha yAvat nokarANI Adi paraspara zItaLa ke uSNa jaLathI sApha kare che, dhUe che, sIMce che, snAna karAve che tevA upAzrayane dharmadhyAnamAM bAdhaka jANI buddhimAna sAdhu. evA upAzrayamAM nivAsa, zayyA, svAdhyAya Adi na kare. sUtra431 sAdhu-sAdhvI je upAzraya vize ema jANe ke ahIM gRhastha yAvat nokarANI Adi nagna thaIne sthita che, nagna chUpAyela che, ekAMtamAM maithuna sevana kare che ke koI gupta vicAra kare che tevA upAzrayane dharmadhyAnamAM bAdhaka jANI buddhimAna sAdhu evA upAzrayamAM nivAsa, zayyA, svAdhyAya Adi na kare. sUtra-432 sAdhu-sAdhvI je upAzrayane gRhastha strI-puruSa AdinA citrovALo jANe, te citromAM strI Adine joine pUrve karela viSaya-krIdAnuM smaraNa thAya, tethI dharmadhyAnamAM vidaM paDe ema samajIne tyAM prAjJa sAdhu yAvat. nivAsa na kare. sUtra-433 koI sAdhu-sAdhvI saMthArAnI gaveSaNA karavA icche ane je saMstArakane iMDA yAvat karoLIyAnA jALAthI muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 76 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1 AcAra' yukta jANe, tevA prakArano saMstAraka maLavA chatAM grahaNa na kare. 1) jo sAdhu-sAdhvI te sastArakane iMDA AdithI rahita jANe paNa te bhAre hoya to paNa grahaNa na kare. 2) sAdhu-sAdhvI saMthArAne iMDAdithI rahita ane halako jANe to paNa aprAtihArika hoya to grahaNa na kare. 3) sAdhu-sAdhvI saMthArAne iMDAdithI rahita, halako, prAtihArika jANe to paNa yogya rIte bAMdhela na hoya to grahaNa na kare. 4) paraMtu jo sAdhusAdhvI jANe ke ukta cAre doSa nathI to maLe tyAre grahaNa kare. sUtra-434 ukta vasatIgata ane saMskArakagata doSone tyAgIne sAdhu A cAra pratijJA vaDe saMstArakanI eSaNA karavAnuM jANe - jemAM pahelI pratijJA A che - sAdhu ke sAdhvI jo saMthArAno nAma ullekha karI yAcanA kare, jema ke - iDa nAmanA ghAsano saMthAro, kaDhiNavAMsanI chAlathI banela saMthAro, jaMtuka-tRNamAMthI banela saMthAro, paraga-eka evuM ghAsa, jenAthI phUla Adi gUMthAya che, moraga-morapiMchano saMthAro, tRNaka-ghAsa vizeSa, sauraga-komala ghAsa vizeSa, kuza-durvAsAthI banela saMthAro, kurcaka-ghAsa vizeSa, pippalaka-pIpaLAnA pAnano saMthAro ke palAlaga-parALano saMthAro; sAdhu AmAMno je saMthAro levo hoya te pahelAM vicArI le ane kahe ke, he AyuSyamAn ! mane AmAMno koI eka saMthAro Apo. AvA saMthArAnI svayaM yAcanA kare athavA gRhastha Ape to prAsuka-eSaNIya jANI le. sUtra-435 have bIjI pratijJA - sAdhu-sAdhvI saMstArakane joIne yAcanA kare. gRhastha yAvat nokarANIne pahelAMthI. vicArIne kahe, he AyuSyamAn ! ke bahena ! AmAMthI mane koI saMthAro Apazo ? jo Ape to yAvat grahaNa kare. have trIjI pratijJA - sAdhu-sAdhvI je upAzrayamAM rahyA hoya, tyAM jevA saMthArA haze, tevA laIza. bIjAne tyAMthI nahIM. jema ke ikkaDa yAvatu palAla. te maLe to grahaNa karIza nahIM maLe to utkaTuka Adi Asane rahIza. sUtra-436 A cothI pratijJA - sAdhu ke sAdhvI pahelAthI ja bIchAvelA saMthArAnI yAcanA kare. jema ke pRthvIzilA ke kASThazilA. evo saMthAro maLe to grahaNa kare, na maLe to utkaTuka Asane ke padmAsane bese. sUtra-437 A cAramAMnI koIpaNa pratijJA grahaNa karanAra yAvatu anyonya samAdhipUrvaka vicare. bIjAnI niMdA na kare.) sUtra438 - sAdhu-sAdhvI saMthAro pAcho ApavA icche, paNa te jANe ke saMthAro iMDA yAvat jALavALo che, to tevo. saMthAro pAcho na Ape. sUtra-439 sAdhu-sAdhvI saMthAro pAcho ApavA icche ane tene iMDAdithI rahita jANe to paDilehaNa-pramArjana karI, tapAvI, khaMkherI jayaNA-pUrvaka Ape. sUtra-40 sAdhu-sAdhvI sthiravAsa hoya, mAsakalpI hoya ke gAma gAma vicaratA hoya, te prAjJa sAdhu pahelAMthI maLamUtra tyAga-bhUmi joI rAkhe. kevalInuM kathana che ke apratilekhita uccAra prasavaNa bhUmi karmabaMdhanuM kAraNa che. sAdhu-sAdhvIe rAtre ke vikAle maLa-mUtra paraThavatA lapase ke paDe. te rIte lapasatA ke paDatA hAtha-paga Adi bhAMge athavA prANI AdinI hiMsA thAya. tethI temano pUrvopadiSTa AcAra che ke bhUmi paDilehavI. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 77 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' sUtra-441 sAdhu-sAdhvI zayyA-saMsmAraka bhUminI pratilekhanA karavA icche to AcArya, upAdhyAya yAvat gaNAvacchedaka, bALa, vRddha, zaikSa, glAna ke atithi sAdhu dvArA svIkRta bhUmi choDIne kinAre ke madhyasthAne, sama ke viSama, havAvALI ke nirvAta bhUmimAM yatanApUrvaka paDilehaNa -pramArjana karI-karIne atyaMta prAsuka zayyAsaMstArakane bIchAve. sUtra- 2 sAdhu-sAdhvI sUvA icche to atyaMta prAsuka zayyA-saMskArake ArUDha thAya. te sAdhu-sAdhvI ArUDha thatA pUrve mastakathI paga sudhI pUMjIne yatanApUrvaka ArUDha thaIne pachI yatanApUrvaka zayana kare. sUtra-43 - sAdhu ke sAdhvI prAsuka saMthArA para zayana karatA samaye e rIte zayana kare ke paraspara hAthathI hAtha, pagathI paga, zarIrathI zarIra na aDake. evI rIte bIjAnI AzAtanA na karatA yatanApUrvaka prAsuka saMthArA para sUvuM joIe. sAdhu ke sAdhvI ucchavAsa letA ke niHzvAsa mUkatA, chIMka khAtA, bagAsu khAtA, oDakAra khAtA, vAyunisarga karatA pahelethI mukha ke gudAne hAtha vaDe DhAMke pachI yatanApUrvaka zvAsa le yAvatu vAtanisarga kare. sUtra- sAdhu ke sAdhvI koI samaye sama ke viSama, pavanavALI ke nirvAta, dhULavALI ke dhULa vinAnI, DAMsa maccharavALI ke DAMsa macchara vinAnI, jIrNazIrNa ke navI sudaDha, upasargavALI ke upasargarahita ke koI samaye tevA prakAranI zayyA prApta thAya to paNa temAM rAgarahita -samabhAva dhAraNa karI rahevuM paNa lezamAtra glAni lAvavI nahIM. A ja sAdhuno saMpUrNa bhikSubhAva che, mATe teo sadA jayaNAthI varte. cUlikA-1 adhyayana-2 'zaaSaNA'nA uddezaka-3no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-2-no anuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 78 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' zrutaskaMdha-2, adhyayana-3 cUlikA-1, adhyayana-3/[12] "IryA" uddezaka-1 sUtra-45 sAdhu-svAmI jANe ke varSAkALa Avyo, ghaNI varSA thaI, ghaNA jIvajaMtu utpanna thayA che, ghaNA bIjo UgyA che, te mArga madhye ghaNA prANI, ghaNA bIja vAvat karoLIyAnA jALA thayA che, mArge cAlavuM kaThina che, mArga barAbara dekhAto nathI. ema jANIne gAma-gAma vihAra na karavo, jayaNApUrvaka eka sthAne varSAvAsa vyatIta karavuM joIe. sUtra-46 sAdhu-sAdhvI je gAma yAvat rAjadhAnI vize ema jANe ke A gAma yAvat rAjadhAnImAM vizALa spaMDila bhUmi ke svAdhyAya bhUmi nathI, pITha, phalaka, zayyA, saMstAraka Adi sulabha nathI, prAsuka-eSaNIya AhAra-pANI. sulabha nathI, ghaNA zramaNa, brAhmaNAdi AvyA che ane AvavAnA che, vastI saghana che, sAdhu mATe bhikSATana, svAdhyAyAdi mATe AvAgamana sugama nathI. te jANIne te gAma yAvat rAjadhAnImAM comAsuM na karavuM. paraMtu sAdhu ema jANe ke A gAmamAM vizALa spaMDila bhUmi ane svAdhyAya bhUmi che, pITha-phalakAdi sulabha che, bhikSA prAsuka maLe che, zramaNa-brAhmaNAdinI bhIDa nathI, AvAgamana saraLa che. to tevA gAma yAvat rAjadhAnImAM comAsuM rahe. sUtra-447 sAdhu-sAdhvI jANe ke varSAvAsanA cAra mAsa vItI gayA che, hemaMta RtunA paNa pAMca-dasa divasa vItI gayA che, paNa mArgamAM ghaNA prANI yAvat jALA che, ghaNA zramaNa-brAhmaNanuM AvAgamana thayuM nathI, ema jANIne sAdhu gAma-gAma vihAra na kare, paraMtu jo ema jANe ke cAra mAsa pUrA thayA che yAvat mArgamAM iMDA yAvat jALA nathI, ghaNA zramaNa-brAhmaNanuM AvAgamana thayuM che tema jANe to gAma-gAma vihAra kare. sUtra-48 te sAdhu-sAdhvI gAmathI gAma jatAM AgaLa yugamAtra arthAt gADAnA dhuMsarA AkAre bhUmi dekhAya te rIte eTale ke sADA traNa hAtha pramANa bhUmi joIne cAle, mArgamAM trasa Adi prANIne joIne pagano agrabhAga UThAvIne cAle ke paga pAcho haTAvIne ke paga tIrachA karIne cAle. bIjo mArga hoya to yatanApUrvaka bIjA mArge jAya, sIdhA mArge na jAya. e ja pramANe yatanApUrvaka grAmAnugrAma vicaraNa kare. te sAdhu-sAdhvI gAmathI gAma jatAM hoya ane mArgamAM prANI, bIja, haritakAya, sacitta pANI ke mATI hoya to bIjo mArga maLato hoya tyAM sudhI sIdhA mArge na jAya. e rIte jayaNApUrvaka grAmAnugrAma vicare. sUtra-449 sAdhu-sAdhvI ekathI bIje gAma jatA mArgamAM judA judA sImAvartI Adi sthaLomAM banelA coranA sthAno, pleccho, anAryonA sthAno maLe tathA muzkelIthI AryonA AcAra samajAvI zakAya, muzkelIthI anArya karmothI haTAvI zakAya evA akALe jAgavAvALA ane akALe khAvAvALA pradezamAM thaIne jatA hoya tyAre anya grAmAdimAM vihAra thaI zake ke anya janapada maLe to tevA svecchAdi sthAnomAM sAdhu na vicare. kevalI kahe che ke, te karmabaMdhanuM kAraNa che. anArya ajJAnI loka munine A cora che, corano sahAyaka che, zatru gAmathI Ave che ema kahIne sAdhune Akroza karaze yAvat mAraze athavA tenA vastra, pAtra, kaMbala, rajoharaNa chInavI. leze ke toDI nAMkhaze ke lUMTI leze ke pheMkI deze. tethI sAdhu-sAdhvIno A pUrvopadiSTa AcAra che ke jyAM cora, anArya AdinA sthAna hoya tyAM thaI vihAra karavAnI icchA na kare, paNa te choDIne yatanApUrvaka grAmAnugrAma vicare. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 79 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' sUtra-450 - sAdhu-sAdhvI grAmAnugrAma vicaratA mArgamAM ema jANe ke A pradeza rAjA vagarano, ghaNA rAjAvALo, yuvarAja ja hoya tevo, be rAjAvALo, be rAjyomAM vera hoya ke virodhInuM rAjya hoya tevo che to bIjA mArgethI jAya paNa AvA pradezanI vaccethI na jAya. kevalI kahe che ke te karmabaMdhanuM kAraNa che, tyAMnA ajJAnI loko 'A cora che' ityAdi sUtra 49 mujaba jANavuM, tethI muni te deza choDI nirupadrava mArge jAya. sUtra-451 eka gAmathI bIje gAma jatAM sAdhu-sAdhvIne mArgamAM lAMbI aTavI Ave to teNe jANavuM joIe ke A aTavI eka-be-traNa-cAra ke pAMca divasamAM pAra karI zakAze ke nahIM ? jo bIjo mArga hoya to AvI aneka divase pAra karI zakAya tevI aTavImAM thaIne na jAya. kevalI kahe che ke tyAMthI javuM te karmabaMdhanuM kAraNa che, tyAM jatAM vacce vAsa karavo paDe to prANI, lIla-phUga, bIja, harita, sacitta pANI-mATI AdithI virAdhanA thAya. sAdhuno A pUrvopadiSTa AcAra che ke yAvatu AvI aTavImAM vihAra na kare, paNa bIjA mArgothI yatanApUrvaka grAmAnugrAma vicare. sUtra-452 - sAdhu-sAdhvI grAmAnugrAma jatA jANe ke mArgamAM naukAthI pAra karI zakAya teTaluM pANI che, paNa jo te naukA gRhastha sAdhunA nimitte kharIdelI, udhAra lIdhelI ke naukAnA badale naukA lIdhI che. sthaLamAMthI jaLamAM UtArelI che ke jalamAMthI sthaLamAM kADhI che, bharelI naukAnuM pANI ulecI khAlI karI che ke phasAyIne bahAra kheMcI kADhI che; evA prakAranI naukA upara, nIce ke tIrachI cAlavAvALI hoya, te pachI eka yojana-ardhayojana ke tenAthI ochI-vadhu javAvALI hoya to paNa sAdhu-sAdhvI te naukAmAM na bese. sAdhu-sAdhvI ema jANe ke A naukA sAme pAra javAnI che, to potAnA upakaraNa laIne ekAMtamAM jAya, jaIne upakaraNonuM paDilehaNa kare, karIne te ekatra kare, ekatra karIne mastakathI paga sudhI saMpUrNa zarIranuM pramArjana kare, pachI AhAranA sAgArI paccakakhANa kare, pachI eka paga jalamAM ane eka paga sthaLamAM rAkhI yatanApUrvaka naukA para caDhe. sUtra-453 sAdhu-sAdhvI naukA para caDhe tyAre naukAnA AgalA bhAgamAM na bese, pAchalA bhAgamAM na bese, madhya bhAge nA bese, naukAnA bAjunA bhAgane pakaDI-pakaDIne, AMgaLI cIMdhI-cIMdhIne, zarIrane UMcuM-nIcuM karIne na jue. jo nAvika naukAmAM caDhela sAdhune kahe ke, he AyuSmAn zramaNa ! A naukAne AgaLa kheMco ke pAchaLa kheMco, calAvo ke doraDAo kheMco. A sAMbhaLI mani lakSa na Ape paNa upekSA bhAva dharI mauna rahe. naukAmAM beThela munine nAvika kahe ke, he AyuSmAn zramaNa ! naukAne AgaLa pAchaLa kheMcavAmAM ke doraDAthI naukAne sArI rIte bAMdhavAmAM ke doraDAthI kheMcavAmAM samartha na hoya to naukAnuM doraDuM lAvI Apo, ame pote ja naukAne AgaLa-pAchaLa kheMcI lezuM, doraDAthI sArI rIte bAMdhIzuM ane pachI kheMcIzuM. sAdhu nAvikanA A vacanane na svIkAre paNa mauna rahe. naukAmAM beThela munine nAvika kahe ke, he AyuSmAnuM zramaNa ! A nAvane tame halesA-pATIyA-vAMsa-vaLIcATavA AdithI calAvo. sAdhu nAvikanA A vacanane na svIkAre paNa upekSA bhAve mauna rahe. naukAmAM beThela munine nAvika kahe ke, nAvamAM bharAyela pANIne hAtha-paga-vAsaNa ke pAtrathI naukAnA pANIne ulecIne bahAra kADho. sAdhu nAvikanA te kathanane na svIkAre paNa upekSA bhAve mauna rahe. naukAmAM beThela munine nAvika kahe, A nAvamAM thayela chidrane hAtha, paga, bhUjA, jAMgha, peTa, mastaka, kAyA, upakaraNa, vastra, mATI, kuzapatra ke kamalapatrathI baMdha karI do; sAdhu tenA A kathanane na svIkAre, mauna rahe. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 80 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1 AcAra' sAdhu-sAdhvI naukAnA chidramAMthI pANI bharAtuM joIne, te pANIthI naukAne hAlakaDolaka thatI joIne nAvika ke koInI pAse jaIne ema na kahe ke, he AyuSmAnuM gAthApati ! tArI A nAvanA chidramAMthI pANI bharAI rahyuM che, nAva DUbI rahI che, A prakAre mana ke vacanane AgaLa-pAchaLa na karIne sAdhu vicaraNa kare. potAnA zarIra ke upakaraNanI mUccha na karIne tathA potAnI vezyAne saMyama bAhya pravRttimAM na rokIne, potAnA AtmAne ekatva bhAvamAM lIna karIne samAdhi sthita thaI, vyutsarga kare. naukAmAM beThela munino A AcAra batAvyo, tenuM samyapha pAlana karI pachI yatanApUrvaka naukAmAMthI Utare. muni A vidhinuM sArI rIte pAlana karato vicare. tema huM kahuM chuM. cUlikA-1 adhyayana-3 'IryA'nA uddezaka-1no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa cUlikA-1, adhyayana-3, uddezaka-2 sUtra-454 naukAmAM rahela koI naukArUDha munine kahe, he AyuSmAn zramaNa ! tame A chatra yAvat carmaIdanakane pakaDo, A vividha prakAranA zastrone dhAraNa karo athavA A bALakane pANI Apo. muni tema na kare, mauna rahe. sUtra-455 naukAmAM rahela koI vyakti, naukAmAM beThela koI bIjAne kahe ke, A zramaNa nAvano bhAra vadhAranAra che, tene bAhuthI pakaDI pANImAM pheMkI do, AvA zabda sAMbhaLIne-samajIne te jo vastradhArI hoya to zIgha bhAre vastra alaga karI haLavA vastro dhAraNa kare, temaja mastakAdi para lapeTI le. have jo muni jANe ke A ajJAnI kUrakarmA loko avazya mane bAhuthI pakaDIne pANImAM pheMkaze, to muni pahelAM ja kahI de, he AyuSmAn gRhastho ! mane bAhuthI pakaDI nAvamAMthI pANImAM na pheMko, huM jAte ja nAvathI pANImAM UtarI jauM chuM. muni ema kahe to paNa jaladIthI baLapUrvaka bAhu pakaDI pANImAM pheMkI de to muni harSa ke zoka na kare, saMkalpa-vikalpa na kare, te ajJAnIjanono vadha ke ghAta karavA taiyAra nA thAya, zAMta citte gabharAyA vinA samAdhipUrvaka yatanAthI pANImAM praveza kare. sUtra-456 sAdhu-sAdhvI pANImAM taNAtA hoya tyAre hAthathI hAtha, pagathI paga ke zarIrathI zarIrano sparza na kare. paraspara na sparzatA yatanApUrvaka pANImAM taNAya. te sAdhu pANImAM taNAtA upara-nIce javAnI kriyA na kare. ema paNa na vicAre ke A pANI mArA kAna-AMkha-nAka-mukhamAM praveza na kare. paNa yatanApUrvaka pANImAM taNAya. sAdhu jo pANImAM taNAtA thAkI jAya to jaladIthI vastra pAtrAdi upadhi choDI de ke nissArane pheMkI de-Asakti na rAkhe. jo jaLAzayanA kinAre pahoMcI jAya to jyAM sudhI zarIra pANIthI bhIMjAyela rahe tyAM sudhI yatanA-pUrvaka kinAre sthira rahe. te sAdhu pANIthI bhIMjAyela zarIrane lUche nahIM, pUMje nahIM, dabAve nahIM, sUkAve nahIM, masaLe nahIM, ghase nahIM, tapAve nahIM paraMtu jyAre sAdhune pratIti thAya ke have zarIra sUkAI gayuM che tyAre zarIra lUcha-pUMje yAvat taDakAmAM tapAve ane tyArabAda yatanA-pUrvaka grAmAnugrAma vicare. sUtra-457 - sAdhu-sAdhvI grAmAnugrAma jatAM bIjA sAthe vAto karatA na jAya. paNa yatanApUrvaka grAmAnugrAma vicare. sUtra-458 sAdhu-sAdhvI grAmAnugrAma vicaratA mArgamAM jAMgha sudhInA pANImAM UtaravAnuM hoya to pahelA mAthAthI paga sudhI zarIrane pramArja. pramArjIne eka paga jaLamAM ane eka paga sthaLamAM rAkhI yatanApUrvaka sAdhujanocita vidhithI jaLamAM cAle. A rIte cAlatA te sAdhu hAthathI hAthane yAvat na sparzatA apakAyanI virAdhanA na karI yatanApUrvaka muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 81 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' jaMghA sudhInA pANImAM cAle. sAdhu-sAdhvI e rIte cAlatA zarIranI sAtAne mATe ke dAha upazAMta karavA mATe UMDA ane vizALa jaLamAM zarIrane na jhaboLe paNa yatanApUrvaka jaMghA sudhInA pANImAM cAle. jyAre ema jANe ke kinAro AvI gayo che tyAre yatanApUrvaka pANImAMthI nIkaLI zarIra bhInuM hoya tyAM sudhI kinAre rahe. te sAdhu bhIMjAyelA zarIrane sparze nahIM, ragaDe nahIM, pUMje nahIM, masaLe nahIM ityAdi, paNa jyAre zarIra sUkAyuM che tema jANe pachI sparza yAvat tApamAM UbhA rahIne zarIrane tapAve. pachI yatanApUrvaka grAmAnugrAma vicare. sUtra-459 - sAdhu-sAdhvI grAmAnugrAma vicaratA hoya ane paga kIcaDathI kharaDAI jAya to tene sApha karavA unmArgamAM jaI sacitta vanaspati chedana ke lIlA pAna bhegA karI ke kacaDIne, ukheDIne, masaLIne paga sApha na kare. je A rIte jaldIthI. vanaspati vaDe paganI mATI sApha kare che, te mAyAsthAnane sparze che, mATe sAdhue tema na karavuM. te pahelAMthI ja vanaspatirahita mArga jue zodhe). te mArge ja yatanApUrvaka vicare.. sAdhu-sAdhvI grAmAnugrAma jatAM jANe ke mArgamAM TekarA, khAI, killo, toraNa, argalA, khADA, guphA, darAdi hoya ane bIjo mArga sAro hoya to sIdhA mArge na jAya, paNa te mArge yatanApUrvaka jAya, kevalI bhagavaMte viSama mArge jatAM karmabaMdhananuM kAraNa batAvela che. viSama mArge jatAM lapasI ke paDI javAthI te vRkSo, guccho, gulmo, latA, vela ke ghAsane pakaDIne ke tenuM avalaMbana laIne Utaraze. je yogya nathI. vizeSa kAraNe te ja mArge javuM paDe to yatanApUrvaka vRkSa, vela Adino sahAro leto athavA koI pathika jato hoya to tenA hAthano sahAro laI yatanApUrvaka cAle e rIte sAdhu-sAdhvI grAmAnugrAma vicare. sAdhu-sAdhvI grAmAnugrAma jatA hoya tyAre mArgamAM java, ghauM Adi dhAnyonA Dhera hoya, gADAM ke ratha hoya, sva ke para zAsakanI senAnA vividha paDAvathI mArga rokAyelo hoya to bIjA mArge yatanApUrvaka jAya paNa sIdhA mArge nA jAya. kema ke senAmAMthI koI kahe ke, he AyuSyamAn ! A sAdhu senAnA gupta bheda laI rahyA che mATe hAtha pakaDI tene haTAvo ane koI bIjA hAtha pakaDI khaseDI mUke, to muni prasanna ke aprasanna na thAya yAvatu potAnA cittane samAdhiyukta rAkhI grAmAnugrAma vicare. sUtra-460 - sAdhu-sAdhvI grAmAnugrAma jatA hoya tyAre mArgamAM koI pathika maLe ane sAdhune pUche ke, he AyuSyamAn zramaNa ! A gAma yAvat rAjadhAnI kevA che ? ahIM ghoDA, hAthI, bhikSAjavI manuSyo keTalA che ? ahIM bhojana, pANI, manuSyo, ghauM AdinI pracUratA che ke alpatA che ? AvA prazno pUche to sAdhu teno uttara na Ape. vagara pUchaze kaMI na kahe. A sAdhu-sAdhvIno AcAra che, tenuM yatanApUrvaka pAlana kare. cUlikA-1 adhyayana-3 'IryA'nA uddezaka-2no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa cUlikA-1, adhyayana-3, uddezaka-3 sUtra-461 grAmAnugrAma vicaratA sAdhu-sAdhvI mArgamAM koI TekarA yAvat bhUmigRha, kUTAgAra ke prAsAda, bhUgRha, vRkSa nIce banela ghara, parvata gRha, vRkSa, caityastUpa, caityasthaLa, luhArazALA yAvat bhavanagRhane hAtha UMcA-nIcA karI, AMgaLI cIMdhI, nIce jhUkI ke UMcA thaIne na jue paNa yatanApUrvaka grAmAnugrAma vicaraNa kare. sAdhu-sAdhvI grAmAnugrAma vicaratA hoya tyAre mArgamAM kaccha-nadI kinArAno pradeza), ghAsanI vIDa, taLeTI, nadI AdithI gherAyela pradeza, nirjala pradeza, nirjana bhUmimAM rahela killo, gahana durgama vana, gahana durgama parvata, parvata paranuM durgama sthAna, kUvo, taLAva, draha, nadI, vAvaDI, puSkariNI-kamaLa sahitanI vAvaDI), dIrghikA-lAMbI vAvaDI), muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 82 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' guMjAlikA-UMDI vAvaDI), sarovara, sArapaMkti-paMktibaddha sarovaro), sarasarapaMkti-paraspara joDAyela paMktibaddha sarovaro), Adine hAtha UMcA karI karIne yAvat tAkI-tAkIne na jue. kevalajJAnInuM kathana che ke e karmabaMdhanuM kAraNa che. pUrvokta sthaLone A rIte jovAthI tyAM rahelA mRga, pazu, pakSI, sApa, siMha, jalacara, sthalacara, khecara ke satvo trAsa pAmaze. rakSA mATe khetaranI vADI ke jhADIno Azraya levA icchaze, A zramaNa amane bhagADavA icche che ema samajaze. mATe sAdhuno pUrvolekhita AcAra che ke hAtha phelAvIphelAvI na jue ityAdi. paraMtu yatanApUrvaka AcArya-upAdhyAya sAthe grAmAnugrAma vicare. sUtra-462 AcArya upAdhyAya sAthe grAmAnugrAma vicaratA sAdhu hAtha vaDe hAthanI yAvat AzAtanA na karatA yatanApUrvaka grAmAnugrAma vicaraNa kare. AcArya upAdhyAya sAthe grAmAnugrAma vicaratA sAdhune mArgamAM pathika maLe ane pathika ema kahe ke, he AyuSyamAn zramaNa ! tame koNa cho ? kyAMthI Avo cho ? kyAM jaI rahyA cho ? tyAre AcArya ke upAdhyAya sAmAnya ke vizeSathI uttara Ape ane AcArya upAdhyAya uttara ApatA hoya tyAre vacce sAdhue na bolavuM paNa yatanApUrvaka dIkSAmAM vaDIlonA kramathI temanI sAthe vicaraNa kare. ratnAdhika dIkSA paryAya AdithI vaDIla) sAthe grAmAnugrAma vicaratA sAdhu temanI sAthe hAtha vaDe hAthathI yAvatu AzAtanA na karatA yatanApUrvaka vicare koI pathika maLe ane ukta prazno pUche to ratnAdhika uttara Ape ane ratnAdhika uttara ApatA hoya tyAre sAdhu vacce na bolatA vicare. sUtra-463 grAmAnugrAma vicaratA sAdhu-sAdhvIne mArgamAM koI pathika maLe ane te pathika ema pUche ke, he AyuSyamAn zramaNa ! tame mArgamAM koI manuSya, sAMDha pADo, pazu, pakSI, sarpa ke jalacara joyA che ? to kaho-dekhADo. tyAre sAdhu nA uttara Ape. na dekhADe. tenA kathananuM samarthana na karatA mauna rahe. jANavA chatAM huM jANuM chuM ema na kahe. e rIte yatanApUrvaka vicare. grAmAnugrAma vicaratA sAdhu-sAdhvIne mArgamAM koI pathika maLe ane te pathika ema pUche ke mArgamAM tame jaLamAM utpanna thatA kaMda, mULa, chAla, patra, puSpa, phaLa, bIja, lIlotarI ke ekatra karAyela jaLa athavA agni joyA che? sAdhu teno uttara na Ape, mauna rahe yAvat grAmAnugrAma vicare. grAmAnugrAma vicaratA sAdhu-sAdhvIne mArgamAM koI pathika maLe ane ema pUche ke mArgamAM tame ghauM, java AdinA Dhera yAvat sainyanA paDAva joyA ? sAdhu teno uttara na ApatA yAvat grAmAnugrAma vicare. grAmAnugrAma vicaratA sAdhu-sAdhvIne mArgamAM koI pathika maLe ane pUche ke A gAma yAvat rAjadhAnI keTalA moTA che ? to sAdhu teno uttara na ApatA mauna rahe yAvat yatanApUrvaka vicare. grAmAnugrAma jatA sAdhu-sAdhvIne koI pathika maLe ane pUche ke A gAma yAvat rAjadhAnI keTalA dUra che ? sAdhu uttara na ApatA yAvat vicare. sUtra464 grAmAnugrAma vicaraNa karatA sAdhu-sAdhvIne mArgamAM unmatta sAMDha, sApa yAvat cittA Adi hiMsaka pazu sAme AvatA dekhAya to temanAthI DarIne bIjA mArge na jAya, mArga choDI unmArge na cAle, gahana vana ke durgamAM praveza nA kare, vRkSa para na caDe, moTA-vizALa jaLAzayamAM zarIra na chUpAve, vADamAM na chUpAya, senAdi koI zaraNa ke zastranI icchA na kare. paraMtu Atmaekatva bhAvamAM lIna banI, samAdhimAM sthira rahI yAvat yatanApUrvaka eka gAmathI bIja gAma vicaraNa kare. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 83 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1 AcAra' grAmAnugrAma vicaratA sAdhu-sAdhvI jANe ke mArgamAM lAMbI aTavI che ane A lAMbI aTavImAM ghaNA cora ekaThA thaIne upakaraNa coravAnI buddhithI Ave-jAya che, tyAre temanAthI DarIne unmArge na jAya - yAvat samAdhi bhAvamAM sthira rahe pachI yatanApUrvaka grAmAnugrAma vicare. sUtra-465 - sAdhu ke sAdhvI eka gAmathI bIje gAma jatA hoya tyAre mArgamAM coro ekaThA thaIne Ave ane teo kahe ke, he AyuSyamAn zramaNa ! A vastra, pAtra, kaMbala, rajoharaNa amane ApI do ke ahIM rAkhI do. tyAre sAdhu te na Ape, nA mUke. jo te baLapUrvaka laI le to sAdhu tene pAchA levA teonI stuti karI yAcanA na kare, hAtha joDIne na mAMge, karuNatAthI na mAMge, paNa dharmano upadeza ApI yAcanA kare athavA mauna karI UbhA rahe. corone je karavuM hoya te kare. coro Akroza kare yAvat mArI nAMkhavA prayAsa kare athavA sAdhunA vastra Adi chInavI le yAvat toDI-phoDIne pheMkI de to paNa coronA A kAryanI gAmamAM carcA na kare, rAjAne phariyAda na kare ke bIjA koI pAse jaIne paNa na kahe ke, he AyuSyamAnuM gAthApati ! A coroe amArA upakaraNAdi AkrozAdi karIne lUMTI lIdhA che athavA yAvatu toDIphoDIne pheMkI dIdhA che. AvA kuvicAro sAdhu manathI paNa na kare ke vacanathI na bole, paNa nirbhaya, niAddha ane anAsakta thaI yAvat samAdhimAM sthira rahe ane pachI yatanApUrvaka grAmAnugrAma vicaraNa kare. A ja sAdhu-sAdhvIno IryA saMbaMdhI AcAra che, samatAyukta thaI, sAvadhAnI sahita temAM pravRtti kare. e pramANe tIrthakaroe kahela che, te huM tamane huM kahuM chuM. cUlikA-1 adhyayana-3 'IryA'nA uddezaka-3no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa cUlikA-1, adhyayana-3-no anuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 84 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' zrutaskaMdha-2, adhyayana-4 cUlikA-1, adhyayana-4/[13] "bhASAkAta uddezaka-1 sUtra-466 sAdhu-sAdhvI A vacananA AcAra sAMbhaLI ane samajIne, pUrva muni dvArA anAcIrNa anAcArone jANe, je krodhathI, mAnathI, mAyAthI, lobhathI vANI prayoga kare che, jANIne ke jANyA vinA kaThora vacano bole che, AvI bhASA ne sAvadya kahe che. vivekapUrvaka sAvadya bhASAno tyAga kare. muni dhruva ane adhruva bhASAne jANe ane teno tyAga kare. azana Adi maLyuM che ke nathI maLyuM, AhAra vAparyo che ke nathI vAparyo. te Avyo che athavA nathI Avyo, te Ave che athavA nathI Avato, te Avaze ke nahIM Ave, te ahIM Avyo hato ke Avyo na hato, te ahIM avazya Ave che ke kadI nathI Avato, te ahIM avazya Avaze ke kadI nahIM Ave AvI dhruva bhASAno tyAga karavo.) muni sArI rIte vicArI bhASAsamitiyukta niSThAbhASI-niSThApUrvaka samyak bhASAno prayoga kare) banI, saMyata thaIne bhASAprayoga kare, jema ke - ekavacana, dvivacana, bahuvacana, strIliMga, puliMga, napuMsakaliMga-vacana, adhyAtma kathana, upanIta vacana-prazaMsAtmaka vacana), apanIta vacana-niMdAtmaka vAcana), upanIta-apanIta vacana-prazaMsA pUrvaka niMdA vacana), apanIta-upavIta vacana-niMdA pUrvaka prazaMsA vacana), atIta vacana, vartamAna vacana, anAgata bhAvi) vacana, pratyakSa vacana, parokSa vacana. ukta soLa vacanone jANIne muni jyAM ekavacana bolavA yogya hoya tyAM eka vacana ja bole yAvat parokSa vacana bolavAnuM hoya to parokSa vacana ja bole. e pramANe A purUSa che, A strI che, A napuMsaka che, A te che ke koI anya che evI rIte vicArapUrvaka nizcaya thaI jAya pachI bhASAdoSa TALI samitiyukta thaIne saMyata bhASA bole. munie cAra prakAranI bhASA jANavI joIe - satyA, mRSA, satyAmRSA ane je satya nathI-mRSA nathIsatyAmRSA nathI te) asatyA mRSA nAmanI cothI bhASAjAta che. have huM kahuM chuM ke je atIta-vartamAna-anAgatA kAlIna arihaMta bhagavaMto che, te badhAe A ja cAra bhASAnA bheda kahyA che - kahe che ane kaheze. prarUpyA che - prarUpe che ane prarUpaze. A badhAM bhASA-dravya acitta che, varNayukta-gaMdhayukta-rasayukta-sparzayukta che, caya upacaya ane vividha pariNAmadharmI che. sUtra-467 - sAdhu-sAdhvIe jANavuM joIe ke bolyA pahelAMnI bhASA abhASA che, bolAtI bhASA bhASA che, bolyA pachInI bhASA abhASA che. sAdhu-sAdhvI jANe ke - A je bhASA satyA, mRSA, satyAmRSA, asatyAmRSA che, temAMthI paNa sAvadya, sakriya, karkaza, kaTu, niSphara, kaThora, Asavajanaka, chedanakArI, bhedanakArI, paritApanakArI, upadravakArI, bhUtopaghAtikaprANI no upaghAta karanArI) bhASA satya hovA chatAM bolavAnI icchA na kare. sAdhu-sAdhvIe jANavuM joIe ke sUkSma buddhithI vicAratA je bhASA satya hoya ane je bhASA asatyAmRSA hoya evI bhASA asAvadya yAvat prANIono ghAta karanArI na hoya, tevI ja bhASA bolavA iche. sUtra-468 sAdhu-sAdhvI koI puruSane bolAve tyAre bolAvavA chatAM te na sAMbhaLe to Ama na kahe, he hola !, gola, cAMDAla, kujAti, dAsIputra, kUtarA, cora, vyabhicArI, kapaTI ke he jUThA ! athavA tuM Avo che, tArA mA-bApa AvA che. AvA prakAranI bhASA sAvadya, sakriya yAvat bhUtopaghAtika che tethI vicArI samajI sAdhu AvI bhASA na bole. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 85 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1 AcAra' sAdhu koI puruSane bolAve tyAre ane bolAvavA chatAM te na sAMbhaLe tyAre ema kahe ke, he amuka !, he AyuSyamAn !, AyuSyamAno, zrAvaka, upAsaka, dhArmika ke he dharmapriya ! A prakAranI asAvadya yAvat ahiMsaka bhASA vicArapUrvaka bole. sAdhu-sAdhvI koI strIne bolAve tyAre ke bolAvatA na sAMbhaLe tyAre Ama na kahe, he holI ! he golI ! Adi pUrvavat. sAdhu-sAdhvI koI strIne bolAve tyAre ke bolAvatA na sAMbhaLe tyAre Ama kahe, he AyuSmatI ! he bhaginI ! bhavatI, bhagavatI, zrAvikA, upAsikA, dhArmikA ke he dharmapriyA ! AvI asAvadya bhASA bole. sUtra-469 sAdhu-sAdhvI A pramANe bhASA prayoga na kare- he AkAza deva che, vAdaLa deva che, vidyutu deva che, pravRSTa deva-deva varase che), nivRSTa deva-deva niraMtara varase che), varasAda varase to sAruM, varasAda na varase, dhAnya nIpajedhAnya na nIpaje, rAtri prakAzavALI thAo ke rAtrI prakAzavALI na thAo, sUrya Uge ke na sUrya Uge, rAjA jaya pAmo ke na pAmo; AvI bhASA sAdhu na bole. kema ke temAM loka-mUDhatA che athavA AraMbha vacana che). sAdhu-sAdhvI bolavAnuM prayojana hoya to AkAzane aMtarIkSa kahe, guhyAnucarita arthAt devono gamanA Agamanano mArga, saMmUcchima-vAdaLA baMdhAI rahyA che), jala varase che ke megha varase che ke vAdaLA varasI cUkyA che evI bhASA bole). A te sAdhu-sAdhvIno bhASA saMbaMdhI AcAra che, je sarva artha vaDe, samita thaI, sahita thaI sadA yatanApUrvaka pALe. tema huM kahuM chuM. cUlikA-1 adhyayana-4 bhASAjAtanA uddezaka-1no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa cUlikA-1, adhyayana-4, uddezaka-2 sUtra-470 sAdhu-sAdhvI jevA prakAranuM rUpa jae tyAM tene evuM ja na kahe. jema ke - gaMDarogIne gaMDI. kaSThane koDhIyo. yAvat madhumehanA rogIne madhumehI kahevo. hAtha kapAyelAne hAthakaTTo, e rIte laMgaDo, nakaTo, kAnakaTo, hoThakaTo ityAdi. AvA keTalA prakAra che temane evA ja prakAre bolAvatA te vyakti duHkhI ke kupita thAya che. tethI AvA prakAranI bhASAthI temane bolAvavAno vicAra paNa na kare. sAdhu-sAdhvI koI prakAranA rUpa jue ane bolavAnuM prayojana hoya to ojasvIne ojasvI, tejasvIne tejasvI, yazasvIne yazasvI e rIte varcasvI, abhirUpa, pratirUpa, prAsAdIya ke darzanIya kahe; A pramANe je jevA che tene tevA prakAre saumya bhASAthI saMbodhita kare to te phapita na thAya, tethI sAdhu-sAdhvIe AvA prakAranI saumya bhASA bolavI joIe. - sAdhu-sAdhvI koI prakAranA rUpane jue, jema ke - koTa yAvatuM gRhAdi, to paNa te ema na kahe - sAruM banAvyuM, suSukRta, sAdhuta, kalyANakArI, karaNIya, AvA prakAranI sAvadyabhASA yAvat na bole sAdhu-sAdhvI koI prakAranA rUpa jue, jema ke - koTa yAvat gRhAdi. tyAre prayojanavazAt ema kahe ke, AraMbha, sAvadya ke prayatna karIne banAvela che. te prasAdayukta hoya to prAsAdika, e rIte darzanIya, abhirUpa, pratirUpa ke AvA prakAranI asAvadya bhASA yAvat sAdhu bole. sUtra-471 sAdhu-sAdhvI azanAdi AhAra taiyAra joIne ema na kahe ke, suMdara banela che, sArI rIte banela che, zobhanA banela che, kalyANakara che, karaNIya che. sAdhu AvI sAvadya bhASA yAvat na bole. paNa sAdhu azanAdi AhAra joI muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 86 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1 AcAra' A rIte bole ke, AraMbha karI, sAvadya vyApAra karI, prayatna karI banAvela che, te bhadra hoya to bhadra kahe, tAjA hoya to tAjo kahe e rIte rasavALo, manojJa, AvA prakAre asAvadya bhASA bole. sUtra-472 sAdhu-sAdhvI koI manuSya, baLada, pADo, mRga, pazu, pakSI, sarpa ke jalacarane puSTakAya joIne ema na bole ke A puSTa, medavALo, goLamaToLa, vadhya ke pakAvavA yogya che, A prakAranI sAvadyabhASA yAvatu na bole. sAdhu-sAdhvI manuSya yAvat jalacarane puSTakAya joIne prayojana hoya to ema kahe ke, A puSTakAya-paripuSTa zarIravALA) che, upacitakAya arthAt vadhI gayela zarIravALA che, sthira saMghayaNI arthAta jenuM zarIra sugaThita che te, mAMsa-lohI saMcita che, indriya paripUrNa che. AvI asAvadya bhASA yAvat bole. sAdhu-sAdhvI vividha prakAranI gAyo joIne ema na kahe ke, A gAyo dohavA yogya che, vAchaDA damana yogya che, nAnA che, vAhya che, ratha yogya che AvA prakAranI sAvadya bhASA yAvat na bole. paraMtu te sAdhu vividha prakAranI gAyo joIne ema kahe ke, A baLada yuvAna che, A dhenuM dujhaNI che, A vAcharaDo nAno che-moTo che, moTA zarIravALo che, bhAravahana yogya che. AvA prakAranI niravadya bhASA vicAra-pUrvaka bole. - sAdhu-sAdhvI udyAna, parvata ke vanamAM jaIne moTA vRkSo joI ema na kahe ke, te prAsAda yogya che athavA toraNa, gRha, pATa, argalA, nAva, hoDI, droNa, bAjoTha, chAbaDA, haLa, kuliya-nAnuM haLa), eraNa ke Asana banAvavA. yogya che. zayyA, yAna ke upAzraya banAvavA yogya che. AvA prakAranI sAvadya yAvat jIvopaghAtI bhASA na bole. sAdhu-sAdhvI udyAnAdimAM jaIne prayojanavazAt bolavuM paDe to ema bole ke, A vRkSo jAtivaMta che, lAMbA, goLa, vistAravALA, zAkhA-prazAkhAvALA, prAsAdIya yAvat pratirUpa che. AvI asAvadya bhASA bole. sAdhu-sAdhvI ati mAtrAmAM lAgela, vanyaphaLone joIne ema na bole ke, A phaLa pAkI gayA che, pakAvIne khAvA yogya, toDavA yogya, komaLa ke vidAraNa yogya che. AvA prakAranI sAvadyabhASA yAvat na bole. sAdhu-sAdhvI ati mAtrAmAM lAgela vanyaphaLa-AMbAne joIne ema kahe ke, A vRkSa phaLono bhAra sahanA karavA asamartha che, prAyaH niSpanna thaI cUkyA che, ghaNA phaLo thayA che, pUrA pAkyA nathI, evI asAvadya bhASA bole. sAdhu-sAdhvI ghaNI mAtrAmAM utpanna dhAnyAdi vanaspati joIne ema na bole ke, pAkI gaI che, kAcI che, chAlavALI che, laNavA yogya che, mUMjavA yogya che, khAvA yogya che, ema na bole. paraMtu tene joIne ema bole ke, aMkurita thaI che, sthira thayela che, vadhI gaI che, bIja paDela che, bahAra nIkaLI AvI che, kaNayukta thaI che. AvA prakAranI asAvadha bhASA yAvat bole. sUtra-473 - sAdhu-sAdhvI tevA prakAranA zabdone sAMbhaLIne paNa te viSayamAM ema na bole ke, A mAMgalika che athavA A amAMgalika che. A bhASA sAvadya che, yAvata sAdhu-sAdhvI na bole. - sAdhu-sAdhvI tevA zabdo sAMbhaLIne bolavuM paDe to suzabdane suzabda ane duHzabdane duHzabda evA prakAre asAvadya bhASA yAvat bole. e ja pramANe rUpanA viSayamAM A kRSNa Adi jevA hoya tevA kahe, gaMdhamAM A sugaMdha che, rasamAM A tiktA che, sparzamAM A karkaza che ityAdi je pramANe hoya tema kahe. tAtparya e ke rUpa AdinA viSayamAM rAga-dveSanI buddhithI bhASAno prayoga na kare tema jANavu. sUtra-474 sAdhu-sAdhvI krodha, mAna, mAyA, lobhano tyAga karI, vicArapUrvaka, ekAMta asAvadhavacana sAMbhaLIsamajIne bole. te niSThAbhASI-nizcayapUrvaka bolavuM), nisammAbhASI-samajI-vicArIne bolavuM) , aturiyabhASI muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 87 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1 AcAra' jaldI-jaldI ke aspaSTa bhASA na bole), vivekabhASI-vivekapUrvaka bole) ane samita-bhASAsamiti jALavIne bole) thaI saMyata bhASA-saMyamabhAvathI parimita zabdomAM bole) bole. A sAdhu-sAdhvIno bhASA saMbaMdhI AcAra che, temAM yatna kare tema tIrthaMkaroe kahela che, te huM tamane kahuM chuM. cUlikA-1 adhyayana-4 'bhASAjAta'nA uddezaka-2no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa cUlikA-1, adhyayana-4no anuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 88 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' zrutaskaMdha-2, adhyayana-5 cUlikA-1, adhyayana-5/[14] "vaaiSaNA" uddezaka-1 sUtra-475 sAdhu-sAdhvI vastra grahaNa karavA icche to te vastra vize jANe ke, A vastra-jaMgika-UMTa AdinA unanuM banela), bhaMgika-vikalendriyanI lALanuM banela), sANika-zaNa vRkSanI chAlanuM banela), potraka-tADa AdinA patranuM banela), kSaumika-kapAsamAMthI banelI ke tUlakR-AkaDAnA tUlanuM banela) athavA tevA prakAranuM ane vastra muni grahaNa kare. jo sAdhu tarUNa, yugavAna-yugalikanA yuganA), baLavAna, nirogI, sthira saMghayaNI hoya to eka ja vastra grahaNa kare, bIjuM nahIM paNa sAdhvI cAra saMghATI dhAraNa kare. te- eka be hAtha pahoLI, be traNa-traNa hAtha pahoLI, eka cAra hAtha pahoLI. evA prakAranuM vastra na maLe to grahaNa karyA pachI sIvI le. sUtra-476 sAdhu-sAdhvI vastra yAcanA mATe ardhayojana uparAMta jAya nahIM. sUtra-477 sAdhu-sAdhvI jo vastranA saMbaMdhe ema jANe ke A vastra eka sAdhune uddezIne prANa Adi hiMsA karIne banAvela che to na le. ityAdi piMDeSaNA adhyayana mujaba jANavuM, e ja rIte ghaNA sAdhu, eka sAdhvI, ghaNA sAdhvI. tathA ghaNA zramaNa-brAhmaNa saMbaMdhI sUtro 'piDeSaNA' mujaba jANavA. sUtra-478 sAdhu-sAdhvI ema jANe ke A vastra gRhastha sAdhu nimitte kharIdela, dhoyela, raMgela, sAphasUpha karela, mulAyama karela ke dhUpita karela che, te prakAranuM vastra puruSAMtarakRta na thayuM hoya to yAvat grahaNa na kare. paraMtu jo te puruSAMtarakRt hoya to yAvat sAdhu grahaNa kare. sUtra-479 sAdhu-sAdhvI evA vividha prakAranA vastrone jANe je bahumUlya hoya, jevA ke - Ajinaka-carmathI banAvela), zlaSNa-suMvALA), zla@kalyANaka-suMvALA bArIka), Ajaka-bakarA nAM vALamAMthI banela), kAyakakapAsa vizeSa-mAMthI banela), saumika-sAmAnya kapAsamAMthI banela), dukula-gauDadezanA kapAsamAMthI banela), paTTa-rezamamAMthI banela), malaya malya dezanA kapAsamAMthI banela), patRnna-valkalanAM taMtumAMthI banela), aMzukadeza vizeSamAM banela rezamI vastra), cInAMzuka-cInI rezama), dezarAga-raMgela viziSTa vastra), amila-eka kapAsa vizeSa), garjala-gajhUla deza vizeSanuM vastra), sphaTika-phAlika deza-vizeSamAM banela), koyala-koyaba dezanuM vastra) , kaMbala-ratna kaMbala) tathA anya prakAranA tevA bahumUlya vastra prApta thavA chatAM paNa prApta thAya tyAre vicArazIla sAdhu te grahaNa na kare. sAdhu-sAdhvI carmaniSpanna oDhavAnA vastra vize jANe, jema ke - audra-udra malyanA cAmaDAmAMthI banela), peSa-pAtaLA carmamAMthI banela), peSala-rUMvATImAMthI banela), kRSNa-nIla-gaura haraNanA cAmaDAnA banelA, svarNa khacita svarNa jevI kAMtivALA, svarNapayukta, svarNatAra jaDIta, svarNa sparzIta, vAgha ke cittAnA carmathI maDhela, varunA carmamAMthI banela, AbharaNamaMDita ke camakadara AbharaNa vaDe citrita ke jaDita athavA tevA prakAranA anya koI carmanA oDhavAnA vastro maLe to tevA bahu mUlyavAna vastronA grahaNa ke dhAraNamAM aneka prakAranA doSano saMbhava hovAthI, sAdhu tevA vastra grahaNa na kare. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 89 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' sUtra-480 uparokta doSanA sthAno tajIne saMyamazIla sAdhu-sAdhvI A cAra pratijJAthI vastra yAce 1. pahelI pratijJA - sAdhu-sAdhvI jAMgika yAvat tUlakRt arthAta unanA vastrathI laIne sutarAu vastromAMthI koI eka prakAranA vastrano saMkalpa kare, te ja prakAranA vastranI yAcanA kare athavA gRhastha svayaM Ape to prAsuka hoya to grahaNa kare. - 2. bIjI pratijJA - sAdhu-sAdhvI vastra joIne yAcanA kare. gRhasthathI mAMDIne dAsI Adine tyAM vastra joIne kahe, he AyuSyamAn ! A vastromAMthI mane koI vastra Apazo ? tevA vastrane svayaM mAMge athavA gRhastha ApameLe Ape to prAsuka, eSaNIya jANI grahaNa kare. 3. trIjI pratijJA - sAdhu-sAdhvI manamAM evI dhAraNA kare ke mane gRhasthanuM pahereluM ke oDheluM) aMtarijhu ke uttarizna vastra prApta thaze to laIza, tevA prakAranA vastranI mAMgaNI pote kare ke mAgyA vinA gRhastha svayaM Ape to nirdoSa jANI grahaNa kare. 4. cothI pratijJA - sAdhu-sAdhvI evI dhAraNA kare ke nakAmuM vastra prApta thaze to laIza. jene anya ghaNA zramaNa yAvat vanIpaka paNa levA na icche, tevA pheMkI devA yogya vastranI svayaM yAcanA kare athavA gRhastha svayaM Ape to nirdoSa jANI grahaNa kare. A cAre pratijJA piMDeSaNA adhyayana mujaba jANavI. pUrvokta eSaNAnusAra vastra yAcanAkartA munine kadAca koI gRhastha kahe, he AyuSmAn zramaNa ! tame jAo, eka mAsa ke daza ke pAMca divasa bAda ke kAle athavA parama divase padhArajo, tyAre ame koI vastra ApazuM. AvA zabdo sAMbhaLIne, sAdhu pahelAthI vicAra karIne kahI de ke, amane AvA saMketa vacana svIkAravA na kalpe jo tame vastra ApavA icchatA ho to hamaNA ja ApI do. te sAdhu Ama kahe to paNa te gRhastha ema kahe, hamaNA jAo. pachI tamane koI vastra ApIzuM, tyAre muni turaMta kahI de ke, A prakAranI avadhi paNa amAre na kalpa. Ama sAMbhaLI jo te gRhastha gharanA koI sabhyane kahe ke, lAvo-A vastra ApaNe zramaNane ApIe, ApaNA mATe prANI Adino AraMbha karI navuM banAvI laIzuM. AvA zabdo sAMbhaLI vicArI te vastrane aprAsuka yAvat jANI grahaNa na kare. kadAca gRhasvAmI ema kahe ke, te vastra lAvo, tene snAnAdikamAM vaparAtA sugaMdhita dravyo vaDe sugaMdhita karIne sAdhune ApIzuM. AvA zabdo sAMbhaLI, vicArI sAdhu pahelAM ja kahI de ke, A vastrane snAnIya padArthathI yAvat pragharSita na karo, ApavuM hoya to sIdhuM Apo. tema chatAM gRhastha snAna dravyothI yAvatu sugaMdhita karIne Ape to sAdhu te prakAranA vastrane aprAsuka jANI yAvat grahaNa na kare. kadAca gRhasvAmI kahe ke, lAvo A vastrane ThaMDA ke garama pANIthI dhoIne A zramaNane ApIe. A zabdo sAMbhaLIne sAdhu kahI de ke, tame A vastra ThaMDA ke garama pANIthI dhozo nahIM, ApavuM hoya to ema ja Apo ityAdi yAvat sAdhu te grahaNa na kare. kadAca gRhasvAmI kahe ke, vastra lAvo, ApaNe temAMthI kaMda ke yAvat lIlotarI kADhIne sAdhune ApIzuM. A zabda sAMbhaLIne yAvat sAdhu kahe ke, tame kaMdane yAvat dUra na karo, mane AvuM vastra levuM na kalpa. sAdhu ema kahe to. paNa jo gRhastha yAvat sApha karIne Ape to tevA prakAranuM vastra aprAsuka jANIne yAvat sAdhu grahaNa na kare. kadAca gRhasvAmI sAdhune vastra kADhIne Ape to sAdhu letA pahelAM kahe ke, huM tamArI samakSa A vastrane cAre bAjuthI joI levuM kema ke kevalIe pratilekhana karyA vinA vastra levuM te karmabaMdhanuM kAraNa kahyuM che. kadAca vastranA cheDe kuMDala, sUtra, cAMdI, sonuM, maNI yAvat ratnAvalI athavA prANI, bIja ke lIlotarI hoya to sAdhuno A pUrvoktA muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 90 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1 AcAra' AcAra che ke vastra paDilehavuM. sUtra-481 sAdhu-sAdhvI je vastrane iMDA yAvat jALA sahita jue to tevA vastrane aprAsuka jANI grahaNa na kare. sAdhu-sAdhvI je vastrane iMDA yAvat jALArahita jANe paNa pramANamAM paryApta na hoya, asthira, adhruva, adhAraNIya, dAtAnI rucirahita jANe, to aprAsuka hovAthI grahaNa na kare. sAdhu-sAdhvI te vastrane iMDA yAvat jALArahita, pramANayukta, sthira, dhruva, dhAraNIya, dAtAnI devAnI icchAyukta ane anukULa jANI te prakAranA vastrane prAsuka jANI grahaNa kare. sAdhu-sAdhvI mAruM vastra navuM nathI ema vicArI - 1) bahu ke thoDA sugaMdhita dravyathI yAvat pragharSita na kare. 2) bahu ke thoDA ThaMDA athavA garama pANIthI yAvat dhove nahIM. 3) mArA vastra durgadhI che ema vicArIne bahu ke thoDA sugaMdhI dravyothI ke ThaMDA-garama pANIthI te vastrone dhovuM joIe nahIM. sUtra-482 sAdhu-sAdhvI vastra sUkavavA icche to te vastrane jIvajaMtuvALI yAvat sacitta bhUmi para sUkave nahIM. sAdhusAdhvI vastra sUkavavA icche to vastrane staMbha, daravAjA, ukhala, snAna-cokI ke koI bIjA UMcA sthAna upara ke je barAbara bAMdhela na hoya, sArI rIte goThavAyela na hoya, aniSkapa, calAcala hoya to yAvat tyAM na sUkave. sAdhusAdhvI vastra sUkavavA icche to dIvAla, nadItaTa, zilA, DhephA ke tevA koI sthAne yAvatu na sUkave. sAdhu-sAdhvI vastrane staMbha, maMca, mALA, prAsAda, harpatala ke tevA koI UMcA sthAne yAvat na sUkave. sAdhu-sAdhvI te vastrane laIne ekAMtamAM jAya, jaIne dagdha yAvat bIjI koI acitta bhUminuM paDilehaNa tathA pramArjana karI-karIne vastrane thoDuM ke vadhu sUkave. A te sAdhu-sAdhvIno saMpUrNa AcAra che, tenuM pAlana karIne saMyamamAM yatanAvAna bane. cUlikA-1 adhyayana-5 'vaaiSaNA'nA uddezaka-1no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa cUlikA-1, adhyayana-5, uddezaka-2 sUtra-483 sAdhu-sAdhvI yathAyogya upayogamAM Ave tevA eSaNIya vastranI yAcanA kare, jevA grahaNa karyA hoya tevA ja vastrone dhAraNa kare, tene dhUe nahIM ke raMge nahIM ke na dhoela-raMgela vastra dhAraNa kare, vastrone gopana na karIne grAma AdimAM vicare. te nissAra vastradhArI kahevAya. A ja vastradhArI munino saMpUrNa AcAra che. - sAdhu-sAdhvI gRhasthanA ghera javA icche to badhA kapaDA sAthe gRhasthanA ghera praveze ke nIkaLe. e ja rIte caMDila bhUmi ke svAdhyAya bhUmimAM jatA ke gAma-gAma vicaratA badhAM vastro sAthe rAkhe. ghaNo varasAda varasato joI sAdhu tevuM ja AcaraNa kare jevuM 'piMDeSaNA' adhyayanamAM kahyuM che. vizeSatA e ja che ke tyAM badhI upadhI lai javA kahyuM hatuM, ahIM badhAM vastra sAthe laI jAya tema samajavuM. sUtra-484 koI sAdhu muhurta Adi be ke traNa divasanAniyata kAla mATe prAtihArika-niyata kAla pachI pAchuM devAnA) vastranI yAcanA kare yAvat eka, be, traNa, cAra, pAMca divasa rahI pAcho phare tyAre kadAca te vastra phATI jAya, to jeNe te vastra Apela che te sAdhu A phATelA vastrane grahaNa na kare, laIne bIjAne na Ape, udhAra na Ape, adalAbadalI nA kare, bIjA pAse jaIne ema paNa na kahe ke, he zramaNa ! tame A vastrane grahaNa karavA ke paheravA iccho cho ? te daDha vastrane TUkaDA karI paraThave nahIM tevuM vastra sAMdheluM paNa pote grahaNa na kare, paNa laI janAra munine ja ApI de. muni dIparatnasAgara kRt "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 91 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' - te ekAkI sAdhu uparokta vAta sAMbhaLIne vicAre ke je sAdhuo tevA prakAranA vastrone muhUrtakALa yAvat ekAdi pAMca divasa sudhI laI jaI koI gAma AdithI pAchA phare tyAre te phATela vastra na pote le yAvatu te vastra laI janArane ja parata karI de. A rIte bahuvacanano AlAvo jANavo. koI muni ema vicAre ke huM muhUrta AdinuM kahI vastranI yAcanA karIza, eka, be yAvatu pAMca divasa grAmAMtara jaIne AvIza. vastra bagADI daIza tethI te leze nahIM, vastra mAruM thaze, te mAyA kapaTa che, sAdhu tema na kare. sUtra-485 sAdhu-sAdhvI suMdara varNavALA vastrane vivarNa ke vivarNa vastrane suMdara varNavALu na kare. mane bIjuM vastra maLaze ema vicArI potAnA jUnA vastra bIjAne Ape, na udhAra le ke vastranI paraspara adalA-badalI na kare. koI bIjA sAdhune ema paNa na kahe ke he zramaNa ! tame mAruM vastra levA ke paheravA iccho cho ? te vastra TakAu hoya to e vastra bIjAne sAru nathI dekhAtuM ema vicArI TUkaDA karI paraThave nahIM. mArgamAM sAme AvatA corone dekhIne te vastranI rakSA mATe temanAthI DarIne unmArge na jAya. paNa nIDaratApUrvaka dhIrajathI yatanA sahita eka gAmathI bIje gAma te ja mArge jAya. - sAdhu-sAdhvI eka gAmathI bIje gAma jaI rahyA hoya ane jANe ke mArgamAM aTavImAM ghaNA coro vastra lUMTavA ekaThA thaI rahyA che. to tenAthI bhayabhIta thaI unmArge na jatA yAvat gAma-gAma vicare. grAmAnugrAma vicaratA sAdhu-sAdhvIne mArgamAM lUMTArA sAme maLe ane kahe ke, A vastra lAvo, mane ApI do, mUkI do ityAdi IryA adhyayanamAM kahyA mujaba jANavuM. pharaka e ke ahIM te vastranA viSayamAM jANavuM. A sAdhu-sAdhvIno vastra saMbaMdhI AcAra che, tenA pAlanamAM teo sadA yatanAvAna thaI vicare, tema tIrthaMkara bhagavaMte je kahyuM che, te huM tamane kahuM chuM. cUlikA-1 adhyayana-5 'vaaiSaNA'nA uddezaka-2no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa cUlikA-1, adhyayana-pa-no anuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 92 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' zrutaskaMdha-2, adhyayana-1 cUlikA-1, adhyayana-6/[15] "pAraiSaNA' uddezaka-1 sUtra-486 sAdhu-sAdhvI pAtra grahaNa karavA icche to A traNa prakAranA pAtra svIkAre. tuMba pAtra, kASTha pAtra, mATI pAtra. A prakAranuM koI eka pAtra taruNa yAvat daDha saMghayaNavALo sAdhaka rAkhe-bIjuM nahIM. te sAdhu ardhayojanathI AgaLa pAtra levA javAno manathI paNa vicAra na kare. sAdhu-sAdhvI ema jANe ke eka sAdharmika sAdhune uddezIne prANI AdinI hiMsA karIne A pAtra banAvelA che. ityAdi cAra AlAvA 'piMDeSaNA' adhyayana mujaba jANavA. pAMcamAM AlAvAmAM ghaNA zramaNa, brAhmaNa Adine gaNI-gaNIne banAvavAmAM Avela hoya ityAdi. AvuM pAtra grahaNa na kare. sAdhu-sAdhvI jANe ke gRhastha bhikSu nimitte ghaNA zramaNa-brAhmaNane uddezIne pAtra banAvela che ityAdi vaaiSaNA adhyayanathI jANatu. sAdhu-sAdhvI jANe ke A pAtra vividha prakAranA ane mahAmUlyavAna che, jema ke - loDha, rAMga, tAMbu, zIzuM, cAMdI, sonuM, pittaLa, polAda, maNi, kAca, kAMsu, zaMkha, zRMga, dAMta, vastra, pASANa ke carmanA pAtra che athavA tevA vividha prakAranA mUlyavAna pAtra che to tene aprAsuka ane aneSaNIya jANIne grahaNa na kare. sAdhu-sAdhvI jANe ke A pAtrAne mUlyavAna lokhaMDa yAvat cAmaDAnuM baMdhana ke tenuM mUlyavAna anya koI baMdhana hoya to yAvatuM grahaNa na kare. sAdhu - A doSa sthAnone tyAgI pAtra grahaNanI cAra pratijJA jANe. 1. sAdha taMba, kASTha ke mATImAMthI koI eka prakAranuM pAtra nAmollekha karIne svayaM yAce athavA guhastha Ape to yAvat grahaNa kare. 2. sAdhu pAtrane joIne yAcanA kare. gRhasthanA ghera jaIne gRhasthathI dAsIparyaMta pahelAM koI pAse pAtra joIne kahe ke, he AyuSyamAn ! zuM mane AmAMthI eka pAtra Apazo ? jevuM ke tuMba, kASTha ke mATIpAtra. te pAtra svayaM yAce athavA gRhastha Ape to yAvat grahaNa kare. 3. sAdhu jo evuM pAtra jANe ke te gRhastha dvArA vaparAyela che athavA temAM bhojana karAI rahyuM che. te pAtra svayaM yAce athavA gRhastha Ape to yAvatuM grahaNa kare. 4. sAdhu jo ujhitadharma arthAta pheMkI devA yogya pAtra yAce yAvat je anya ghaNA zramaNAdi levA paNa nA icche to tevuM pAtra svayaM yAce yAvatuM grahaNa kare. A cAramAMthI koI eka pratijJA le. zeSa 'piDeSaNA' mujaba jANavu. A rIte pAraiSaNApUrvaka yAcanA karatA joIne koI gRhastha kahe ke, he zramaNa ! tame eka mAsa pachI Avajo ityAdi kathana vacaiSaNA mujaba jANavu. vaLI koI gRhastha kahe ke, he AyuSyamAn ! bahena ! te pAtra lAvo ApaNe tenA para tela, ghI, mAkhaNa ke carabIthI lepana karIne ApIe ke zItala jaLa vaDe dhoIne ke kaMdAdi khAlI karIne ApIe ityAdi sarva kathana vaaiSaNA mujaba jANavu yAvatu sAdhu te grahaNa na kare. koI gRhasvAmI sAdhune ema kahe, he zramaNa ! tame muhUrta mAtra UbhA raho. ame tyAM sudhI azanAdi taiyAra karIne pAtra bharIne ApIe. kema ke khAlI pAtra ApavuM ThIka nathI. tyAre te sAdhu pahelAthI ja kahI de ke, he AyuSyamAn ! he bahena ! mane AdhAkarmI azanAdi levuM kalpe nahIM. mATe tame sAmagrI bhegI karazo nahIM ke azanAdi muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 93 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' pakAvazo nahIM. ApavuM hoya to mane khAlI pAtra ja Apo. AvuM kahevA chatAM gRhastha azanAdi sAmagrI ekaThI karI, taiyAra karI bhojana-pAna sahita pAtra Ape to tevA prakAranA pAtrane aprAsuka ane aneSaNIya jANI yAvat grahaNa na kare. kadAca koI gRhastha pAtrane lAvIne Ape to pahelAM sAdhu kahe ke, tamArI sAme A pAtra aMdara-bahArathI huM paDilehIza. paDilehyA vinA pAtra levuM tene kevalIe karmabaMdhanuM kAraNa kahyuM che. saMbhava che ke pAtramAM prANI, bIja, harita hoya mATe sAdhuno pUrvopadiSTa AcAra che ke pAtra paDilehavuM. ityAdi sarve AlAvA vaaiSaNA mujaba jANavA. pharaka mAtra e ke jo pAtra tela, ghI, mAkhaNa, carabI, sugaMdhita dravya ke anya tevA prakAranA dravyathI lipta hoya to ekAMtamAM jAya. nirdoSa sthaDila bhUminuM pratilekhana-pramArjana kare ane tyAM saMtanApUrvaka pAtrane sApha kare. A sAdhusAdhvIno pAtra saMbaMdhI AcAra che. jene sadA yatanAvAna thaI pALe. tema huM kahuM chuM. cUlikA-1 adhyayana-6 'pAraiSaNA'nA uddezaka-1no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa cUlikA-1, adhyayana-6, uddezaka-2 sUtra-487 gRhasthane ghera AhAra-pANI levA jatAM pahelAM sAdhu-sAdhvI pAtrane barAbara jue, temAM koI jIvajaMtu hoya to sAvadhAnIthI eka bAju mUkI de. dhULanI pramArjanA kare. pachI AhArAdi nIkaLe ke gRhasthanA ghera praveze. kevalI kahe che ke, tema na karavuM te karmabaMdhanuM kAraNa che, kema ke pAtramAM prANI, bIja, haritakAya hoya to te paritApa pAme. tethI munino pUrvopadiSTa AcAra che ke pahelAMthI pAtrane joIne, raja pramAjIne yatanApUrvaka bhikSArthe nIkaLe. sUtra-488 gRhasthane ghera gayela sAdhu-sAdhvI pAtranI yAcanA kare tyAre gRhastha, gharamAMthI sacitta pANI pAtramAM laIne sAdhune ApavA Ave tyAre te pAtra tenA hAthamAM ke pAtramAM hoya to aprAsuka jANI grahaNa na kare. kadAca asAvadhAnIthI grahaNa karI le to jaladIthI te pANIne pAchuM ApI de. athavA snigdha bhUmimAM te pANIne paraThavI pAtrane eka tarapha mUkI de. te sAdhu bhInA ane snigdha pAtrane lUMche ke sUkAve nahIM. jyAre pAtra svayaM nItarI jAya pachI te pAtrane yatanApUrvaka sApha kare yAvat sUkAve. sAdhu-sAdhvI gRhasthanA ghera jAya tathA UDIla ke svAdhyAya bhUmi jAya athavA grAmAnugrAma vicare tyAre pAtra sAthe rAkhe. tIvra ke thoDo varasAda thato hoya ityAdi vaaiSaNAmAM jaNAvyA mujaba pAtra saMbaMdhe paNa jANavu. vizeSa e ke ahIM pAtra kahevuM. A te sAdhu-sAdhvIno AcAra che. tenuM sarva arthathI pAlana kare, tema huM kahuM chuM. cUlikA-1 adhyayana-6 'pAgaiSaNA'nA uddezaka-2no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa cUlikA-1, adhyayana-9no anuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 94 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' zrutaskaMdha-2, adhyayana-7 cUlikA-1, adhyayana-7/[16] "avagraha pratimA" uddezaka-1 sUtra-489 dIkSA letI vakhate saMyamArthI kahe che, huM svajana-parajana Adi zramaNa thaIza, gRha-tyAga karI anagAra banIza, parigraha choDI akiMcana thaIza, aputra, a-pazu ane paradattabhojI thaI pApakarma karIza nahIM. e rIte saMyama pAlana mATeudyata thaI kahe che, he bhadata ! huM sarva prakAranA adattAdAnano tyAga karuM chuM. te zramaNa gAma yAvatu rAjadhAnImAM praveza kare tyAre svayaM adatta grahaNa na kare, bIjA pAse adatta grahaNa na karAve, adatta grahaNa karavAvALAnI anumodanA na kare. jemanI sAthe pravrajita thaIne rahe che, teonA chatra yAvat carma chedanakane temanI pahelAM avagraha-anujJA lIdhA vinA, paDilehaNa-pramArjana karyA vinA sAmAnya ke vizeSathI grahaNa na kare. pUrvethI temano avagraha yAcI anujJApUrvaka pUMjI-pramArjIne yatanApUrvaka le. sUtra-490 sAdhu-sAdhvI joI-vicArIne dharmazALA AdimAM avagrahanI yAcanA kare. te sthAnanA svAmI ke adhiSThAtAnI AjJA le, he AyuSyamAn ! ApanI icchAnusAra jeTalo samaya ane jeTalA kSetramAM rahevA AjJA Apo te pramANe rahIzuM yAvat te avadhimAM amArA koI sAdharmika Avaze to te paNa raheze tyAra pachI vihAra karIzuM. te sthAnamAM rahyA pachI je koI saMbhogI arthAta eka mAMDalImAM besI sAthe AhAra karanArA ke samAna sAmAcArIvALA sAdhu vihAra karIne padhAryA hoya tyAre potAnA lAvela azanAdi mATe teone nimaMtraNa kare, paNa bIjA muni dvArA ke muni mATe lAvela azanAdi mATe nimaMtraNa na kare. sUtra-491 AjJA prApta karI dharmazALA AdimAM rahela sAdhu tyAM rahelA ke AvatA sAdharmika, anya sAMbhogikane pote lAvela pITha, phalaka, zayyA-saMsmArakAdi mATe teone AmaMtrita kare. paraMtu bIjA muni dvArA ke munie lAvelA pITha, phalaka Adi mATe AmaMtrita kare. dharmazALAdimAM yAvat anujJA laIne rahela hoya ane te sthAnamAM koI gRhastha ke gRhasthaputra Adi pAsethI soya, kAtara, kAna khotaraNI, neraNI Adi upakaraNa potA mATe yAcIne lAvela hoya to te anya sAdhune na Ape - na le. paNa kArya pUrNa thaye jyAMthI lAvela hoya te gRhasthane tyAM jAya ane hAtha lAMbo karI te vastu bhUmi para rAkhe ane kahe ke, A vastu tamArI che. paraMtu te vastu potAnA hAthe gRhasthanA hAtha para na rAkhe. sUtra-492 sAdhu-sAdhvI evA avagrahane jANe - 1) je sacitta pRthvI yAvat jALAthI yukta hoya to tevA prakArano avagraha grahaNa na kare. 2) je sthAna sthaMbha Adi para UMce hoya ane barAbara bAMdhela hoya to yAvat na yAce. 3) je sthAna kAcI dIvAla Adi upara hoya to yAvat na yAce. 4) je sthAna sthaMbha Adi para ke tevA anya uccasthAne hoya to yAvat na yAce. 5) je sthAna gRhasthayukta, agni ke jalayukta, strI-bALaka-pazunA bhojana pAnathI yukta hoya, buddhimAna sAdhu mATe tyAM AvAgamana yAvat dharmAnuyoga ciMtana mATe yogya na hoya to AvA sthAnane yAvat nA yAce. sAdhu-sAdhvI evA sthAnane jANe ke, 6) jemAM AvAgamanano mArga gRhasthanA makAnanI vaccovacca thaIne nIkaLe che, to prAjJa sAdhu yAvat tevA sthAnane na yAce. 7) je sthAne gRhapati yAvat dAsI paraspara Akroza karatA muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 95 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' hoya, tela Adi mardana, snAnAdi, ThaMDA ke garama pANIthI gAtrasiMcana karatA hoya ke nagna thaI krIDA karatA hoya ityAdi kathana zayyA-adhyayana mAphaka jANavu. mAtra zayyAne sthAne avagraha kahevuM. 8) je sthAna vikRtikAraka citrothI citrita hoya yAvatu AvA sthAnathI prAjJa sAdhu yAcanA na kare. A sAdhu-sAdhvIno avagraha saMbaMdhI AcAra che, tenuM saMpUrNa pAlana karI sAdhu saMyamamAM yatanAvAna bane. cUlikA-1 adhyayana-7 'avagraha pratimAnA uddezaka-1no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa cUlikA-1, adhyayana-7, uddezaka-2 sUtra-493 sAdhu dharmazALAdi sthAnamAM avagraha yAce, te sthAnanA svAmIne yAcanA karatA kahe ke, he AyuSyamAn ! ApanI icchAnusAra jeTalo samaya-jeTalA kSetramAM rahevAnI Apa anujJA Apo tema rahIzuM. yAvatuM amArA sAdharmika sAdhu Avaze to yAvat te paNa A avadhimAM raheze. tyAra pachI ame vihAra karIzuM. avagraha lIdhA pachI zuM kare ? tyAM je zramaNa, brAhmaNa AdinA chatra yAvat carmachedanaka Adi hoya tene aMdarathI bahAra na kADhe ke ke bahArathI aMdara nA laI jAya. sUtelA zramaNAdine jagADe nahIM ke teonI sAthe aprItijanaka ke pratikULa vartana kare nahIM. sUtra-494 te sAdhu-sAdhvI AmravanamAM rahevA icche to tyAMnA je svAmI ke vanapAla hoya, tenI pAse avagraha yAcatA kahe, ApanI icchA hoya yAvat tyAM sudhI ahIM rahIzuM. A rIte anujJA meLavI nivAsa karyA pachI zuM kare ? - 1- jo sAdhu kerI khAvA icche, paNa te. ema jANe ke A kerIo iMDA yAvat jIvajaMtu yukta che, to tevI kerIne aprAsuka jANI na le. 2- sAdhu-sAdhvI ema jANe ke A kerI iMDA yAvat jIvajaMtuthI rahita che paNa te tIrachI kApela nathI, TUkaDA karela nathI to tene aprAsuka jANI na le. 3- sAdhu-sAdhvI jANe ke A kerI iMDA yAvat jIvajaMtuthI rahita che ane tIrachI kApela tathA TUkaDA karela che to tene prAsuka jANI grahaNa kare. 4- sAdhu-sAdhvIne kerIno aDadho bhAga, cIra, chAla, rasa, TUkaDA Adi khAvA ke pIvAnI icchA thAya paNa te iMDA yAvat jALAthI yukta hoya to na le; jo te iMDA yAvat jALAthI yukta na hoya paNa cholela ke sudhArela na hoya to tene grahaNa na kare paraMtu te iMDA yAvat jALAthI yukta na hoya, cholela tathA sudhArela paNa hoya to aprAsuka ane aneSaNIya jANI grahaNa kare. te sAdhu-sAdhvI zeraDInA vanamAM rahevA icche to tenA mAlikanI anujJA laIne yAvat tyAM rahe. tyAM rahyA pachI zeraDI khAvA ke pIvA icche to pahelAM jANI le ke zeraDI iMDA yAvat jALAthI yukta nathI ne ? tIrachI Adi cheDAyela che ke nahIM ? ityAdi traNe sUtro upara mujaba jANavA. te sAdhu-sAdhvI zeraDIno madhyabhAga, tenI gAMTha, chAla, rasa, TUkaDA khAvA ke pIvA icche to iMDAdi yukta azuddha jANe to grahaNa na kare, zeraDIno madhyabhAga Adi iMDAdi yukta na hoya paNa tIrachu chedela na hoya to paNa grahaNa na kare. paraMtu jo iMDArahita hoya, tIrachI cheDAyela hoya to aprAsuka jANI grahaNa kare. te sAdhu-sAdhvI lasaNanA vanamAM jAya to ukta traNe AlAvA jANavA. vizeSa e ke tyAM 'lasaNa' kahevuM. koI sAdhu-sAdhvIne lasaNa, lasaNano kaMda, lasaNanI chAla ke TUkaDA, lasaNanA pAna, lasaNano rasa Adi khAvA ke pIvAnI icchA thAya yAvat te jANe ke te iMDAdithI yukta che to grahaNa na kare. e rIte iMDAdi yukta na hoya paNa TUkaDA ke chedana karyA vinAnuM hoya to paNa grahaNa na kare paNa iMDAdi rahita hoya, chedana-bhedana thayela hoya to prAsuka muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 96 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' ane eSaNIya jANI grahaNa kare. lasaNa anaMtakAya che, te varya che, ahI auSadha nimittanA grahaNanuM vidhAna jaNAya che). sUtra-495 sAdhu-sAdhvI dharmazALAdimAM avagraha grahaNa karIne gRhastha ke gRhastha-putrAdinA saMbaMdha utpanna thatA doSothI bace ane sAdhu A sAta pratijJA thakI avagraha grahaNa karavAnuM jANe. temAM pahelI pratijJA A pramANe 1. sAdhu dharmazALAdimAM vicAra karIne avagraha yAce yAvatu vicare. 2. huM bIjA bhikSuo mATe upAzrayanI AjJA mAMgIza ane teo dvArA yAcelA upAzrayamAM rahIza, te bIjI pratijJA. 3. huM bIjA bhikSu mATe avagraha yAcIza, paNa teoe yAcelA sthAnamAM rahIza nahIM, tema koI bhikSu abhigraha kare te trIjI pratijJA. . koI sAdhu mATe avagraha yAcIza nahIM, paNa temanA yAcelA sthAnomAM rahIza tevo koI sAdhu abhigraha kare e cothI pratijJA. 5. koI sAdhu abhigraha kare ke huM mArA mATe avagraha yAcIza, paNa bIjA be, traNa, cAra, pAMca sAdhu mATe yAcanA nahIM karuM, te pAMcamI pratijJA. 6. koI sAdhu abhigraha kare ke huM jenA avagrahanI yAcanA karIza tenA ja avagrahamAM jo DraNa vizeSa saMstAraka maLI jaze to upayoga karIza nahIM to utkaTuka AsanAdi dvArA rAtri vyatIta karIza, te chaThI pratijJA 7. sAdhu je sthAnanI anujJA le te sthAnamAM pRthvIzilA, kASThazilA, parALAdi Asano haze tenA para Asana karIza, anyathA utkaka Asana dvArA rAtri vyatIta karIza e sAtamI pratijJA. A sAtamAMthI koIpaNa pratijJA svIkAre Adi 'piDeSaNA' mujaba jANo. sUtra-496 ' sAMbhaLela che ke AyuSyamAn bhagavaMte Ama kahyuM che, ahIM sthavira bhagavaMte pAMca prakAranA avagraha kahyA che. devendra, rAjA, gRhapati, sAgArika ane sAdharmikano. A sAdhu-sAdhvIno samagra AcAra che. cUlikA-1 adhyayana-7 'avagraha pratimAnA uddezaka-2no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa cUlikA-1, adhyayana-7no anuvAda pUrNa zrutaskaMdha-2, cUlikA-1-no anuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 97 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' zrutaskaMdha-2, cUlikA-2 sAta samikA cUlikA-2, adhyayana-1/[17] "sthAna saHikA" sUtra-497 - sAdhu-sAdhvI koI sthAnamAM rahevA icche to gAma yAvat rAjadhAnImAM pravezIne je sthAnane jANe ke, te sthAna iMDA yAvat karoLIyA nA jALAthI yukta che, te prakAranA sthAnane aprAsuka ane aneSaNIya jANI grahaNa na kare. zeSa varNana jalotpanna kaMda paryanta zayyA adhyayana samAna jANavu. - sAdhuoe sthAnanA doSo tyAgI gaveSaNA karavI joIe ane te sthAnamAM rahI cAra pratijJAo jANavI. joIe. koI sthAnamAM rahevAnI icchA kare tyAre karAtI cAra pratijJA A pramANe 1. huM acitta sthAnamAM rahIza, acitta divAla Adino sahAro laIza, hAtha-paganuM AkuMcana-prasAraNa karIza. maryAdita bhUmimAM bhramaNa karIza. 2. huM acitta sthAnamAM rahIza, kAyAthI acitta divAla Adino sahAro laIza, hAtha-paganuM prasAraNAdi karIza, paNa bhramaNa nahIM karuM. 3. huM acitta sthAnamAM rahIza, acitta divAla Adino sahAro laIza nahIM. hAtha-paganuM saMkocana-prasAraNa karIza paNa bhramaNa nahIM karuM. 4. huM acitta sthAnamAM rahIza paNa divAla AdinuM avalaMbana, hAtha-paganuM prasAraNAdi ke maryAdita bhUmimAM bhramaNa nahIM karuM. tathA kAyotsarga dvArA zarIrano sArI rIte nirodha karIza, kAyAnuM mamatva tajIza. keza-dADhI-nakha-mUchane vosirAvI daIza, e rIte eka sthAne rahIza. A cAramAMthI koI eka pratijJAne svIkArIne yAvatu badhA pratye samAna bhAva rAkhI vicarIza. koIne kAMI kahIza nahIM. e ja saMyamazIla sAdhu-sAdhvIno samagra AcAra che, tenuM pAlana karI saMyamamAM yatanA rAkhe. cUlikA-2 samikA-1 'sthAna'no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa cUlikA-2, samikA-2/[18] "niSidhikA" sUtra-498 te sAdhu-sAdhvI prAsuka svAdhyAya bhUmimAM javA icche ane te niSidhikA svAdhyAya bhUmi)ne jANe ke te jIvajaMtu yukta che to tevI bhUmine aprAsuka jANI grahaNa na kare paNa jo te prANa, bIja yAvat jALA vagaranI bhUmi jANe to prAsuka samajI grahaNa kare. ityAdi zayyA adhyayana mujaba udagaprasUta-pANImAM utpanna kaMda Adi) paryanta jANI levu. svAdhyAya bhUmimAM be traNa cAra ke pAMcanA samUhamAM sAdhuo javA icche to, tyAM paraspara kAyAne AliMganA Adi tathA cuMbana ke dAMta ane nakhathI chedana na kare. A sAdhu sAdhvIno AcAra che. je jJAna Adi guNothI sahita thaI, samiti yukta thaI, sadA prayatnapUrvaka saMyamane pALe ane potAnA mATe zreyaskara-kalyANakArI mAne. tIrthakaroe e pramANe kahyuM che te huM tamane kahuM chuM. cUlikA-2 sakhikA-2 niSidhikA'no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 98 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' cUlikA-2, sakhikA-3/[19] "uccAraprasUvaNa" sUtra-49 te sAdhu-sAdhvI maLa-mUtranI tIvra bAdhA utpanna thAya tyAre potA pAse pAdaprIMchanaka arthAta jirNa vastrakhaMDa na hoya to bIjA sAdhu pAse mAMgI maLa-mUtra tyAge. sAdhu-sAdhvI jo jIvajaMtuvALI Adi bhUmi jANe to yAvat tevI bhUmimAM maLa-mUtra visarjana na kare. paNa sAdhu-sAdhvI ema jANe ke A spaMDila bhUmi jIvajaMtu AdithI rahita che to bhUmimAM maLamUtra tyAge. sAdhu-sAdhvI ema jANe ke -A spaMDilabhUmi koI gRhastha eka sAdhune uddezIne athavA aneka sAdhu eka sAdhvI ke aneka sAdhvIne uddezIne athavA ghaNA zramaNAdine gaNI gaNIne temane AzrIne prANI Adino samAraMbha karIne yAvat banAvelI che, to tevI spaMDila bhUmi puruSAMtarakRt karAI nathI arthAta haju anya lokoe teno upayoga karyo nathI yAvat anya tevA koI doSathI yukta hoya to tevA prakAranI spaMDila bhUmimAM maLa-mUtra visarjana na kare. sAdhu-sAdhvI evI spaMDila bhUmine jANe ke je ghaNA zramaNa, brAhmaNa, kRpaNa, vanIpaka, atithine uddezIne prANa-bhUta-jIva-sattvano AraMbha karI yAvat banAvI che, te bhUmi puruSAMtarakRt karAI nathI yAvat kAmamAM levAI nathI to te ke tevA prakAranI anya bhUmimAM maLa-mUtra tyAga na kare. paNa jo ema jANe ke puruSAMtarakRt yAvat upamukta che to tyAM maLa-mUtra tyAge. - sAdhu-sAdhvI ema jANe ke te bhUmi sAdhu mATe karela, karAvela, udhAra lIdhela, chata karela, ghasela, komaLa karela, lIMpela, dhUpela ke anya koI AraMbha karela che to tevA prakAranI spaMDila bhUmimAM maLa-mUtra visarjana na kare. sAdhu-sAdhvI jANe ke gRhastha athavA tenA putro kaMda yAvat vanaspatine aMdarathI bahAra ane bahArathI aMdara laI jAya che to tevI ke tevA anya prakAranI bhUmimAM maLa-mUtra na tyAge. sAdhu-sAdhvI ema jANe ke te spaMDila bhUmi pITha, maMca, mALA, agAsI ke prAsAda para che to te bhUmimAM yAvat maLamUtra na tyAge. sAdhu-sAdhvI sacitta-snigdha-sarajaska pRthvI para, sacitta zilA-DhekuM-udhaIvALA kASTha ke jIva pratiSThita bhUmi yAvat karoLIyAnA jALAvALI bhUmi para ke tevI anya bhUmi para maLa-mUtra na tyAge. sUtra-500 sAdhu-sAdhvI evI spaMDila bhUmine jANe ke gRhastha ke tenA putroe 1- kaMda yAvatu bIjane ahIM pheMkyA che, pheMke che ke pheMkaze to tevI ke tevA prakAranI bIjI bhUmimAM maLa-mUtrano tyAga na kare. 2- zAlI, ghauM, maga, aDada, kulatthA, java, vArA Adi vAvyA che, vAve che ke vAvaze to tevI bhUmimAM maLa-mUtra tyAga na kare. 3- sAdhu-sAdhvI jANe ke A spaMDila bhUmi para ukaraDo che, ghaNI phATelI ke polI jamIna che, ThuMThA ke khIlA. gADelA che, killo che, UMcI-nIcI bhUmi che tyAM temaja tevA prakAranI anya bhUmimAM maLa-mUtra na tyAge. 4- jyAM manuSyane rAMdhavAnA sthAna hoya, bheMsa-baLada-azva-kukaDA-maraghA-lAvaka-bataka-tetarakabUtara-kapiMjalanA sthAna che, to te ke tevA anya prakAranI spaMDila bhUmimAM sAdhu-sAdhvI maLa-mUtra na tyAge. 5- jyAM vehAyasa-phAMsI vaDe maravuM,, gRddhapRSTha-gIdha pAse zarIra bhakSaNa karAvavuM, vRkSapatana-vRkSa parathI. paDIne maravuM, parvatapatana, viSabhakSaNa, agnipatana ke tevA anya prakAranA mRtyu sthAna hoya tyAM maLAdi na tyAge. 6- jyAM bagIco, udyAna, vana, vanakhaMDa, devakula, sabhA ke paraba hoya tyAM ke tevA anya sthAnamAM sAdhusAdhvI maLa-mUtra visarjana na kare. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 99 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1 AcAra' 7- jyAM aTArI, killA ane nagaranI vacceno mArga, dvAra, gopura ke anya tevA prakAranI Dila bhUmimAM sAdhu-sAdhvI maLa-mUtra visarjana na kare. 8- jyAM traNa ke cAra mArga maLatA hoya, coro-cauTo ke caturmukhAdi hoya, tevA prakAranI anya spaMDilA bhUmimAM sAdhu-sAdhvI maLatyAga na kare. AcArAMga cUrNimAM ahIM damArga, dapatha ityAdi zabdo paNa che.) jyAM kolasA pADavAnI, sAjIkhAra pakavavAnI, mRtakane bALavAnI, mRtakanI tRpikA, mRtaka caityanI ke tevA prakAranI anya spaMDila bhUmimAM sAdhu-sAdhvI maLa-mUtrano tyAga na kare. jyAM nadInA taTasthAna, kAdavanA sthAna, pavitra jalapravAhasthAna, pANInI kyArIo ke tevA prakAranA anya sthAne maLa-mUtra na tyAge. jyAM mATInI navI khANa, navI gocarabhUmi, navI caragAha, khANa ke tevA prakAranI anya spaMDila bhUmimAM sAdhu maLa tyAga na kare. jyAM DALapradhAna zAkanA khetara, pAnapradhAna bhAjInA khetara, gAjaranA khetara, hastAMkura vanaspati ke tevI anya bhUmimAM maLatyAga na kare. azana-zaNa-dhAvaDI-ketakI-Amra-azoka-nAgapunnAga ke cUlaka vanamAM ke tevA anya patra-puSpaphaLa-bIja ke vanaspatiyukta sthaMDila bhUmimAM sAdhu-sAdhvI maLa-mUtranuM visarjana na kare. sUtra-501 te sAdhu-sAdhvI svapAtra ke parapAtra laIne ekAMta sthAnamAM jAya, jyAM koInuM AvAgamana na hoya, koI jotu na hoya, prANI ke karoLIyAnA jALA na hoya evA bagIcA ke upAzrayamAM jaIne yatanApUrvaka maLamUtra visarjana kare. tyArapachI te pAtra laIne jyAM koI jotuM na hoya yAvat AvAgamana na hoya tevA ekAMta sthAnamAM jaIne tevA bagIcA ke dagdha thaMDila bhUmi ke tevI anya acitta sthaMDila bhUmimAM yatanApUrvaka maLa-mUtra vosIrAve. A te sAdhuno AcAra che, tene saMyamapUrvaka sadA pAlana kare e pramANe tIrthakaroe kahela che, tema huM tamane kahuM chuM. cUlikA-2 samikA-3 'uccAra prasavaNa'no mani dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa ----------0----------- ---------- ---------- ---------- muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 100 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' cUlikA-2, samikA-4/[20] "zabdasaptaka" sUtra-pa02 sAdhu-sAdhvIe koI sthAne mRdaMga, naMdI, jhallarInA ke tevA koI prakAranA zabdone tathA vitata Adi zabdone kAnathI sAMbhaLavAnA uddezathI javAno vicAra paNa na kare. - sAdhu-sAdhvI kAnamAM paDatA zabdone sAMbhaLe che. jevA ke - vINA, sitAra, zaraNAI, tunaka, Dhola, taMbUro, DhaMkuNa ke tevA anya tata. A zabdone sAMbhaLavA te sthAne javA na vicAre. sAdhu-sAdhvIne kAnamAM paDatA zabdo jevA ke - tAla, kaMsatAla, maMjirA, godhikA, vAMsanI khapATanuM vAjiMtra tathA tevA prakAranA bIjA zabdo. A zabdo sAMbhaLavAnI icchAthI tyAM javA na vicAre. e ja rIte zaMkha, veNu, vAMsaDI, kharamukhI, piripirikAnA zabdo ke tevA bIjA zuSira zabdo thatA hoya tyAM sAMbhaLavAnI icchAthI sAdhu-sAdhvI na jAya. sUtra--503 - sAdhu-sAdhvI kyArI, khAI, sarovara, sAgara, sarovara paMkti Adi ke tevI ja bIjI jagyA para thatI tevA. prakAranA kalakala Adi zabdonI dhvanI vagere sAMbhaLavAnI IcchAthI te sthAne na jAya. sAdhu-sAdhvI jaLAzaya, guphA, gahana jhADI, vana, vanadurga, parvata, parvatadurga ke tevA prakAranA anya sthaLomAM thatA zabdo sAMbhaLavAnI IcchAthI te sthAne na jAya. sAdhu-sAdhvI gAma, nagara, rAjadhAnI, Azrama, paTTaNa, saMniveza ke tevA prakAranA anya sthAnomAM thatA zabdo sAMbhaLavAnI IcchAthI te sthAne na jAya. sAdhu-sAdhvI ArAma, udyAna, vana, vanakhaMDa, devakula, sabhA, pANInI paraba athavA tevA bIjA sthAne thatA. zabda sAMbhaLavAnI IcchAthI te sthAne na jAya sAdhu-sAdhvI agAsImAM, aTTAlakamAM, pharavAnA mArgomAM, carikAmAM, dvAramAM, gopuramAM athavA tevA prakAranA vividha sthAnomAM thatA zabdo sAMbhaLavAnI IcchAthI te sthAne ne jAya sAdhu-sAdhvI trika, catuSka, cauTA, caturmukha ke tevA anya sthAnomAM ke tevA prakAranA vividha sthAnomAM thatA zabdo sAMbhaLavAnI IcchAthI te sthAne na jAya sAdhu-sAdhvI pADA-baLada-azva ke hAthI bAMdhavAnAsthAne, cAtaka pakSInA sthAne ke anya tevA prakAranA sthAne thatA zabdo sAMbhaLavAnI IcchAthI te sthAne na jAya. sAdhu-sAdhvI pADA-baLada-azva-hAthI ke kapiMjala vagerenA yuddhathI thatA zabdo athavA tevA prakAranA vividha zabdo sAMbhaLavAnI IcchAthI te sthAne na jAya. sAdhu-sAdhvI lagnAdinA gIto sAMbhaLavA mATe tathA azva ke hastizALAmAM thatA zabdo athavA jyAM varavadhu-hAthI-ghoDA AdinuM varNana thatuM hoya tyAM te sAMbhaLavAnI IcchAthI na jAya. sUtra-504 sAdhu-sAdhvI kathA-kathana, tola-mApa, ghoDA-doDa, mahAna nRtya-gIta, vAjiMtra-taMtrI-tala-tAlatruTita-turI Adi zabdo thatAM hoya athavA evA ja prakAranA bIjA zabdo thatA hoya tevA sthAnomAM sAMbhaLavAnI. IcchAthI na jAya. sAdhu-sAdhvI jhaghaDo, baLavAnA zabdo, rASTranA viplava, be rAjyanA virodhathI thatAM zabdo, upadravanA zabdo, be rAjyonI yuddha bhUminA zabdo ke anya tevA prakAranA sthaLe thatA zabdo sAMbhaLavAnI IcchAthI na jAya. sAdhu-sAdhvI vastrAbhUSaNothI alaMkRta, ghaNA lokothI gherAyelI bAlikAne laI javAtI joIne ke koI muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 101 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' puruSane vadha mATe laI javAto joIne ke anya tevA prakAranI koI yAtrAdinA thatA zabdo sAMbhaLavAnI IcchAthI nA jAya. - sAdhu-sAdhvI vividha prakAranA mahAzravanA sthAno jevA ke ghaNA - gADI, ratho, mleccho, sImAvartI loko tathA tevA bIjA Azrava sthAnonA zabdo sAMbhaLavAnI IcchAthI te sthAne na jAya. sAdhu-sAdhvI vividha prakAranA utsavo ke jyAM strIo, puruSo, vRddho, bALako ke taruNo AbhUSaNothI vibhUSita thaI gAtA-vagADatA-nAcatA-hasatA-ramatA-krIDA karatA-vipula azanAdi khAtA ke vaheMcatA, Apa-le karatA, sAMbhaLatA ke tevA prakAranA mahotsavamAM thatA zabdo sAMbhaLavAnI IcchAthI te sthAne na jAya. sAdhu-sAdhvI A loka ke paraloka saMbaMdhI, zruta ke amRta, daSTa ke adaSTa, ISTa ke kAMta zabdomAM Asakta nA thAya, rAga na kare. mohita na thAya ke lolUpatA dhAraNa na kare, te sAdhuno samagra AcAra che, tene yatanApUrvaka pALe. cUlikA-2 sakhikA-4 'zabdano muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa = = = = = = = = = = = = = = = = = o = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = = cUlikA-2, sapikA-5/[21] "rUpa" sUtra-505 - sAdhu-sAdhvI kadAca koI rUpane jue, jema ke - grathita, veSTima, pUrima, saMghAtima, kASThakarma, pustakarma, citrakarma, maNikarma, daMtakarma, patrachedanakarma athavA vividha veSTimarUpa ke tevA anya prakAranA vividha padArthanA rUpone jovA mATe javAno vicAra manathI paNa na kare. bAkI badhuM 'zabda'nA viSayamAM je kahevAyuM che, te ahIM paNa samajI levuM. temAM cAra Ato vAdya na levA. cUlikA-2 samikA-5 'rUpa'no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa ---------- ---------- ---------- ----------0---------- muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 102 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' cUlikA-2, satikA-6/[22] "parakriyA" sUtra-pa06 sAdhu-sAdhvI bIjA dvArA potA mATe karAtI karmajanaka kriyAnI icchA na kare, bIjA pAse kahIne na karAve. kadAca koI gRhastha sAdhunA pagane thoDA ke vizeSathI sApha kare to muni te sApha karAvavAnI icchA na kare. temaja sApha karavAnuM paNa na kahe. kadAca koI gRhastha sAdhunA paga dabAve ke tela AdithI mardana kare to muni te kriyA karAvavAnI na IcchA kare ke na tema karavAnuM kahe kadAca koI gRhastha sAdhunA pagane phUMka mAravA mATe sparze ke raMge. koI sAdhunA pagane tela, ghI ke carabI copaDe, masaLe ke mardana kare to muni te kriyA karAvavA na IcchA kare ke na tema karavAnuM kahe. kadAca koI gRhastha sAdhunA pagane lodhra, karka-sugaMdhita cUrNa athavA varNathI ubaTana ke lepa kare to muni te kriyA karAvavA na IcchA kare ke na tema karavAnuM kahe kadAca koI gRhastha sAdhunA pagane ThaMDA ke garama pANIthI pakhALe ke dhove to muni te kriyA karAvavA na IcchA kare ke na tema karavAnuM kahe. kadAca koI gRhastha sAdhunA pagane koI vilepana dravyathI Alepana-vilepana kare, koI sAdhunA pagane koI prakAranA dhUpathI dhUpita ke suvAsita kare to muni te kriyA karAvavA na IcchA kare ke na tema karavAnuM kahe. kadAca koI gRhastha koI sAdhunA pagamAM lAgela kAMTAne kADhe ke zuddha kare. koI sAdhunA pagamAM lAgela lohI ke paru kADhe ke zuddha kare to muni te kriyA karAvavA na IcchA kare ke na tema karavAnuM kahe kadAca koI gRhastha koI sAdhunA zarIrane- thoDu ke vadhu sApha kare, mAlIza kare, dabAve ke mardana kare, tela, ghI Adi copaDe ke masaLe, lodhra, karNAdithI ubaTana ke lepana kare, ThaMDA ke garama jaLathI pakhALe ke dhove, viziSTa vilepanathI Alepana-vilepana kare, koI prakAranA dhUpathI dhUpita kare ke suvAsita kare. to sAdhu manathI te saghaLI. kriyAne na icche ke na bIjAne tema karavAnuM kahe. A ja pramANe have kAyAnA ghAvanA saMbaMdhamAM sAta sUtro che, te A pramANe kadAca koI gRhastha koI sAdhunA zarIranA ghAvane- thoDo ke vadhu sApha kare, ghAvane dabAve ke mardana kare, ghAva para tela, ghI Adi copaDe ke masaLe, ghAva para lodhra, karNAdithI ubaTana ke lepana kare, ghAvane ThaMDA ke garama jaLathI pakhALe ke dhove, ghAvanuM zastrathI thoDuM ke vadhu chedana kare, ghAvamAMthI lohI ke paru kADhe. sAdhu manathI te saghaLI kriyAne na icche ke na bIjAne tema karavAnuM kahe. kadAca koI gRhastha sAdhunA zarIramAM thayela gumaDuM, vraNa, gaMDa, arza, pulaka ke bhagaMdarane-thoDuM ke vadhu sApha kare, mAlIza kare, dabAve, mardana kare, tela, ghI Adi copaDe, lodhra, karNAdithI ubaTana ke lepana kare, ThaMDA ke garama jaLathI pakhALe ke dhove, zastrathI thoDuM ke vadhu chedana karI lohI ke paru kADhe te sAdhu manathI te saghaLI kriyAne na Icche ke na bIjAne tema karavAnuM kahe. koI gRhastha sAdhunA zarIrano mela UtAre, parasevo sApha kare tathA AMkhakAna-dAMta-nakhano mela kADhe ke sApha kare tathA lAMbA vALa, roma, bhramara, kAMkha ke guhya bhAganA vALa kApe ke saMvAre, vALamAMthI chU ke lIkha kADhe ke zodhe to sAdhu tevuM manathI na icche, na bIjAne kahIne tema karAve. koI gRhastha sAdhune khoLAmAM ke palaMgamAM sUvaDAvIne tenA pagane sApha kare, lUMche ityAdi pUrvokta koI paNa kriyA kare, athavA koI gRhastha sAdhune khoLAmAM ke palaMgamAM sUvaDAvI hAra, ardhahAra, vakSasthaLanuM AbharaNa, grIvAnuM AbharaNa, mugaTa, mALA, sUvarNa sUtra Adi paherAve tene sAdhu manathI na icche, na kahIne tema karAve. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 103 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1 AcAra' koI gRhastha sAdhune ArAma ke udyAnamAM laI jaIne tenA pagane sApha kare vagere, upara kahelI saghaLI kriyA sAdhu manathI na icche, vacanathI tema karavAnuM na kahe ane kAyAthI tevuM AcaraNa na kare. A ja pramANe sAdhuo sAdhuo dvArA paraspara karavAmAM AvatI pUrvokta badhI ja kriyAonA viSayamAM paNa A pramANe ja sUtro jANI levA joIe. sUtra-507 kadAca koI gRhastha zuddha vacanabaLathI arthAta vidyA ke maMtrazaktithI athavA azuddha vacanabaLathI sAdhunI. cikitsA kare; koI gRhastha bImAra sAdhunI cikitsA sacitta kaMda, mULa, chAla ke haritakAya khodI kADhIne ke khodI kaDhAvIne karavA icche to sAdhu tene mana-vacana-kAyAthI na icche - na bIjAne kahIne tema karAve. kema ke AvI kaTu vedanA prANI, bhUta, jIva, sattvane hAni pahoMcADela vedanAnuM phaLa che. - A ja sAdhu-sAdhvInA AcAranI pUrNatA che, tene samitiyukta thaIne jJAnAdi sAthe haMmezA pALe, saMyamamAM yatanAvAna bane ane temAM ja potAnuM zreya mAne. tema huM kahuM chuM. cUlikA-2 saHikA-6 parakriyAno muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa - - - - - - - - o - - - - - ----0----- - - - - - - - -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- o cUlikA-2, sakhikA-7/[23] "anyonyakriyA" sUtra--508 sAdhu-sAdhvI paraspara potAnA viSayamAM karmabaMdhanA kAraNabhUta karAtI kriyAne manathI paNa na icche, vacanakAyAthI na karAve. sAdhu paraspara ekabIjA sAdhunA paganI pramArjanAdi kare to jenA paganuM pramArjana thaI rahyuM che te) sAdhu manathI paNa te kriyAnuM AsvAdana na kare ke vacana-kAyAthI karavAnuM na kahe. zeSa varNana sakhikA-6 'parakriyA' anusAra jANavu. A sAdhu-sAdhvInA AcAranI pUrNatA che. samitiyukta thaIne sAdhue tenuM pAlana karI saMyamamAM parAkrama karavuM joIe. tema huM kahuM chuM. cUlikA-2 sakhikA-7 'anyonyakriyAno muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa sakhikA-1 thI 7 rUpa adhyayana (8 thI 14) cUlikA bIjIno muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 104 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' zrutaskaMdha-2, cUlikA-3/[24] 'bhAvanA' sUtra-509 te kALe te samaye zramaNa bhagavaMta mahAvIrane uttarAphAlvanI nakSatramAM pAMca ghaTanA thaI. jema ke - 1) uttarAphAgunI nakSatramAM-- cyavyA, cyavIne garbhamAM utpanna thayA. 2) eka garbhamAMthI bIjA garbhamAM saMharAyA. 3) jamyA. 4) muMDa thaI, gRhatyAgI aNagAra dharmamAM pravrajita thayA. 5) saMpUrNa, pratipUrNa, avyAghAta, nirAvaraNa, anaMta, anuttara, zreSTha kevalajJAna ane kevaladarzana pAmyA ane svAti nakSatramAM parinirvANa pAmyA. sUtra-pa10 zramaNa bhagavaMta mahAvIra A avasarpiNImAM suSamasuSama Aro, suSama Aro ane suSamaduSama Aro vyatIta thayA pachI duSama-duSama Aro ghaNo vItyA pachI 75 varSa, sADA ATha mAsa bAkI rahyA tyAre je A grISma Rtuno cotho mAsa, AThamo pakSa-aSADha suda, te aSADha suda chaThI tithie uttarAphAlvanI nakSatramAM caMdrano yoga thayo tyAre mahAvijaya siddhArtha puSpottaravara puMDarIka disvastika vardhamAna mahAvimAnathI 20 sAgaropama Ayu pALIne Ayuno, sthitino ane bhavano kSaya karI, A jaMbudvIpa dvIpamAM bhAratavarSamAM dakSiNArdha bharatamAM dakSiNabrAhmaNakuMDapura saMnivezamAM koDAlagotranA RSabhadattabrAhmaNanI jAlaMdharagoTIyA devAnaMdA brAhmaNInI phaSimAM siMhanI mAphaka garbharUpe utpanna thayA. zramaNa bhagavaMta mahAvIra traNa jJAnathI yukta hatA. huM cyavIza te jANe che, huM cyavyo te jANe che paNa kALanI sUkSmatAthI huM eNvuM chuM te jANatA nathI. tyAra pachI zramaNa bhagavaMta mahAvIra hitAnukaMpaka deve 'A jIta AcAra che? ema vicArI, je te varSAkALano trIjo mAsa, pAMcamo pakSa-Aso vada, te Aso vadanI teramI tithie uttarAphAlganI nakSatramAM caMdrano yoga thayo tyAre 82 rAtri divasa vItyA bAda 83mI rAtrino paryAya vartatA dakSiNabrAhmaNakuMDapura saMnivezathI uttarakSatriyakuMDapura saMnivezamAM jJAtakSatriya kAzyapagotrIya siddhArtha kSatriyanI patnI vAziSThagotrIyA trizalAkSatriyANInA azubha pudgalone haTAvIne, zubha pudgalono prakSepa karIne kukSimAM garbhane saMharyo ane je trizalAkSatriyANInI kukSimAM garbha hato tene dakSiNamAhaNakuMDapura saMnivezamAM koDAlagotrIya RSabhadattanI jAlaMdhara gotrIyA devAnaMdAnI kukSimAM saMharyo. zramaNa bhagavaMta mahAvIra traNa jJAnayukta hatA. saMtaraNa thaze te jANatA hatA, saMharAuM te jANatA na hatA, saMharAyo te jANatA hatA. he AyuSmAn zramaNo ! te kALe te samaye samaye trizalA kSatriyANIne nava mAsa pUrNa thayA ane sADA sAta rAtri-divasa vyatIta thatA je te grISmano pahelo mAsa, bIjo pakSa-caitrasuda, te caitra suda-13nA uttarAphAlganI. nakSatranA yoge vidanarahita Arogya pUrNa evA zramaNa bhagavaMta mahAvIrane janma Apyo. je rAtrie trizalA kSatriyANIe zramaNa bhagavaMta mahAvIrane sukhapUrvaka janma Apyo, te rAtri bhavanapati, vyaMtara, jyotiSka, vaimAnika devo ane devIonA upara nIce AvAgamanathI eka mahAna divya daivadyota, devasaMgama, deva kolAhala, kalakalanAda vyApI gayo. je rAtrie trizalA kSatriyANIe bhagavaMta mahAvIrane janma Apyo te rAtrie ghaNA deva-devIo eka mahAnA amRta varSA, gaMdha-cUrNa-puSpa-hiraNya-ratnanI varSA karI. je rAtre trizalA kSatriyANIe bhagavaMta mahAvIrane janma Apyo te rAtrie bhavanapatyAdi deva-devIoe bhagavaMta mahAvIranuM sUcikarma ane tIrthaMkara abhiSeka karyo. jyArathI bhagavaMta mahAvIra trizalA kSatriyANInI kukSimAM garbharUpe padhAryA, tyArathI te kuLa vipula cAMdI, sonuM, dhana, dhAnya, mANeka, motI, zaMkha, zilA, pravAlathI ati ati vRddhi pAmyuM. tyAre zramaNa bhagavaMta mahAvIranA muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 105 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' mAtA-pitAe A vAta jANIne 10 divasa vItyA bAda zUcibhUta thaI vipula azana, pAna, khAdima, svAdima taiyAra karAvyA, karAvIne mitro, jJAtijano, svajana, saMbaMdhIone AmaMtraNa ApyuM. ApIne ghaNA zramaNa, brAhmaNa, kRpaNa, vanIpaka, bhikSu, duHkhIjana Adine bhojana karAvyuM - surakSita rakhAvyuM - ApyuM - vaheMcyuM, yAcakone dAna ApyuM - vitarIta karyuM. tema karIne mitra, jJAtijana Adine jamADyA. jamADIne teonI samakSa nAmakaraNa saMbaMdhe kahyuM ke - jyArathI A bALaka trizalA kSatriyANInI kukSimAM garbharUpe Avela che tyArathI A phaLa vipula cAMdI, sonuM, dhana, dhAnya, zaMkha, zilA, pravAla AdithI ati ati vRddhi pAmela che, tethI A bALakanuM 'vardhamAna' nAma thAo. e rIte 'vardhamAna' nAma rAkhyuM. tyAra pachI zramaNa bhagavaMta mahAvIra pAMca dhAtrI dvArA pAlana karAvA lAgyA. te A pramANe - kSIradhAtrI, majjana dhAtrI, maMDana dhAtrI, khelAvaNa dhAtrI, aMka dhAtrI. e rIte teo eka khoLAthI bIjA khoLAmAM saMhRta thatA ramya maNimaMDita AMgaNamAM ramatA, parvatIya guphAmAM rahela caMpakavRkSanI jema kramazaH vRddhi pAmyA. tyAra pachI zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vijJAna thayuM, bAlyabhAva choDI yuvAna thayA. manuSya saMbaMdhI pAMca prakAranA zabda-sparza-rUpa-gaMdha-kAmabhogone bhogavatA vicaravA lAgyA. sUtra511 zramaNa bhagavaMta mahAvIra kAzyapagotrIya hatA. tenA traNa nAma A pramANe hatA - 1- mAtApitAe pADelA 'vardhamAna'. 2- sahaja guNone kAraNe "zramaNa'. 3- bhayaMkara bhaya-bhairava tathA acelAdi parISaha sahevAne kAraNe devoe rAkhela nAma 'zramaNa bhagavaMta mahAvIra.' zramaNa bhagavaMta mahAvIranA kAzyapagotrIya pitAnA traNa nAma A pramANe - siddhArtha, zreyAMsa, yazasvI. zramaNa bhagavaMta mahAvIranA vaziSTha gotrIyA mAtAnA traNa nAma A pramANe - trizalA, videhadinnA, priyakAriNI. temanA kAkA kAzyapagotrIya hatA tenuM nAma supArzva. moTAbhAInuM nAma naMdIvardhana moTI bahenanuM nAma sudarzanA. bhagavAna mahAvIranA patnI kauDInyagotrIyA hatA. tenuM nAma yazodA hatuM. temanI putrI kAzyapagotrIyA hatI tenA be nAma prasiddha hatA- anavadyA ane priyadarzanA. bhagavaMta mahAvIranI dohitrI kauzIka gotranI hatI tenA be nAma prasiddha hatA- zeSavatI, yazasvatI. sUtra-512 zramaNa bhagavaMta mahAvIranA mAtA-pitA pArzvanAthanA anuyAyI zramaNopAsaka hatA. teo ghaNA varSo zrAvaka paryAya pALIne cha javanikAyanI rakSA mATe AlocanA, niMdA, gaha, pratikramaNa karIne yathAyogya uttaraguNa prAyazcitta laIne darbhanA saMthAre besIne bhakta pratyAkhyAna karI, aMtima mAraNAMtika saMlekhanA karI zarIra kRza karIne mRtyu avasare kALa karI azruta svarge devarUpe utpanna thayA. tyAMthI Ayu-bhava-sthitino kSaya karI cyavIne mahAvideha varSamAM carama ucchavAse siddha, buddha, mukta, parinivRtta thaI badhA duHkhono aMta karaze. sUtra-pa13 te kALe - te samaye jJAta, jJAtaputra, jJAnakulotpanna, vi-deha, trizalA mAtAnA putra, videhajAtya, videhasUmAla evA zramaNa bhagavaMta mahAvIra 30 varSa sudhI udAsIna bhAve gRha madhye rahI, mAtApitA AyuSya pUrNa karI devalokane prApta thayA pachI potAnI pratijJA pUrNa thaI jANI hiraNa, suvarNa, senA, vAhanano tyAga karI, dhanadhAnya-kanaka-ratnAdi bahumUlya dravyonuM dAna ApI, vaheMcaNI karI, pragaTarUpe dAna daI, yAcakone dAnano vibhAga karI, varSAdAna daI zItaRtunA prathama mAsanA prathama pakSe- mAgasara vada dazamIe uttarAphAlvanI nakSatranA yoge bhagavaMte abhiniSkramaNa-dIkSA grahaNa karavAnI icchA karI. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 106 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' sUtra-514 | tIrthaMkara bhagavaMta abhiniSkramaNa-dIkSA pahelA eka varSa varSIdAnano prAraMbha kare che. teo dararoja sUryodayathI jyAM sudhI prAtarAza arthAta nAsto na kare tyAM sudhI eTale ke eka prahara divasa sudhI dAna Ape che. sUtra-515 tIrthakara bhagavaMta pratidina sUryodayathI eka prahara divasa sudhI anyUna eka karoDa ATha lAkha suvarNa mudrAnuM dAna Ape che. sUtra-516 A pramANe bhagavaMte eka varSamAM 388 karoDa, 80 lAkha suvarNa mudrAnuM dAna ApyuM. sUtra-517 kuMDaladhArI vaizramaNa deva varSIdAna mATenI dhanarAzi ekaThI karI Ape che. mahAna RddhisaMpanna lokAMtika deva paMdara karmabhUmimAM thatA tIrthakarone pratibodha kare che. sUtra-518 - brahma nAmaka pAMcamAM devalokamAM ATha kRSNarAjionA madhyamAM ATha prakAranA lokAMtika devonA asaMkhyAta vistAravALA vimAno che. sUtra-pa19 lokAMtika devo bhagavaMta vIra jinavarane bodhita kare che - he ardhana deva ! sarva jagatanA hitane mATe Apa dharmarUpa tIrthanI sthApanA karo. sUtra-pa20 tyAra pachI zramaNa bhagavaMta mahAvIrano abhiniSkramaNa arthAta saMyama grahaNano abhiprAya jANIne bhavanapati, vyaMtara, jyotiSka, vaimAnika deva-devIo potapotAnA rUpa-veza ane cihnothI yukta thaI, sarva Rddhighuti-senA samUhanI sAthe pota-potAnA yAna vimAno para ArUDha thAya che, thaIne bAdara pudgalono tyAga karI, sUkSma pudgalo grahaNa karI UMce UDe che, UDIne utkRSTa, zIdhra, capaLa, tvarita divya devagatithI nIce UtaratA. UtaratA tirtho lokamAM dvIpa-samudrone oLaMgatA jambudvIpa nAmaka dvIpe AvyA. AvIne uttara kSatriyakuMDapura saMniveze AvyA. uttara kSatriyakuMDapura saMnivezanA IzAna khUNAnI dizAmAM vegapUrvaka UtaryA. tyAra pachI devendra devarAja zakke dhIme-dhIme yAna vimAnane rokyuM. rokIne dhIme-dhIme vimAnathI nIce UtaryA, dhIme-dhIme ekAMtamAM gayA, jaIne mahAna vaikriya samaghAta karyo. samaghAta karIne eka mahAna vividha maNi, kanaka, ratnothI jaDita, zubha-suMdara-manohara devacchedaka vikuvyuM. devacchedakanA madhya bhAge eka mahAna pAdapITha yukta vividha maNi-ratna-suvarNa jaDela zubha-suMdarakamanIya siMhAsana vipharyuM. vipharvIne jyAM zramaNa bhagavaMta mahAvIra hatA tyAM Avyo, AvIne zramaNa bhagavaMtA mahAvIrane traNa vakhata A-dakSiNa pradakSiNA karI. karIne bhagavaMtane vaMdana-namaskAra karyA. - tyAra pachI zramaNa bhagavaMta mahAvIrane laIne jyAM devacchedaka che tyAM AvyA. dhIme-dhIme siMhAsanamAM pUrvAbhimukha besADyA. besADIne dhIme-dhIme zatapAka, sahasaMpAka telathI bhagavaMtanA zarIrane mAlIza karyo, gaMdhayukta zarIrane lUchyuM. lUchIne snAna karAvyuM, karAvIne zarIra para eka lAkha mUlyavALA traNa paTane lapeTIne sAdhela gozISa rakta caMdananuM lepana karyuM. karIne dhImA zvAsanA vAyare UDI jAya tevA, zreSTha nagara-pATaNamAM nirmita, kuzaLa nara prazaMsita, ghoDAnA mukhanA phINa samAna svaccha, manohara, catura kArIgaro dvArA suvarNa tArothI khacita, haMsalakSaNa be vastro paherAvyA. paherAvIne hAra, ardhahAra, vakSasthaLa-AbhUSaNa, ekAvalI, laTakatI mALA, kaMdoro, muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 107 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1 AcAra' mugaTa, ratnamAlAdi paherAvyA. paherAvIne graMthima, veSTima, pUrima, saMghAtima mALA vaDe kalpavRkSa samAna zRMgAra karyo. zaNagArIne zakrendrae bIjI vakhata mahAna vaikriya samudghAta karyo, karIne eka mahAna caMdraprabhA nAmaka ane hajAra puruSa dvArA vahana karavA yogya zibikAnI racanA karI. te zibikA ihAmRga, vRSabha, azva, nara, magara, pakSI, vAnara, hAthI, ruru, sarabha, camarI, gAya, vAgha, siMha, vanalatA ityAdi vividha citrothI citrita hatI. vidyAdhara yugalanA yaMtra yoge karI yukta hatI. temAMthI hajAro tejarAziomAM jhaLahaLatA kiraNo rozanI phelAvI. rahyA hatA. ramaNIya suMdara rUpathI adbhUta banI hatI. jhagamagatI, hajAro rUpothI saMpanna, dedIpyamAna, atyaMta dedIpyamAna ane animeSa dRSTithI dekhavA lAyaka hatI. te zibikAmAM motInA jhumaro jhUlI rahyA hatA. tapanIya suvarNanA toraNo laTakI rahyA hatA. motIonI mALA, hAra, ardhahAra Adi AbhUSaNothI zobhita ane ati darzanIya hatI. tenA para padmalatA, azokalatA, kuMdalatAnA citro hatA tathA anyonya vividha latAonA citrothI zobhita hatI. zubha, suMdara, kAMtarUpa hatI. teno agrabhAga aneka prakAranI paMcavarNI maNiyukta ghaMTAo ane patAkAothI zobhita hatI. prAsAdIya, darzanIya, surUpa hatI. sUtrapa21 jarA maraNathI mukta jinezvara bhagavaMta mATe zibikA lAvavAmAM AvI. te zibikA jala ane sthaLamAM utpanna divya phUlonI ane vaikriya lAbdhithI banela puSpamALAothI suzobhita hatI. sUtra-pa22 te zibikAnA madhyabhAgamAM jinezvara bhagavaMta mATe pAdapITha sahita eka mahAmUlya siMhAsana banAvyuM hatuM. te siMhAsana divya uttama ratnothI camakatuM hatuM. sUtra-pa23 te samaye bhagavaMta mahAvIre zreSTha AbhUSaNa dhAraNa karelA. yathAsthAne divyamALA ane mugaTa paherelA hatA, lAkha suvarNamudrAvALuM vastrayugala paherela hatuM. jenAthI prabhu dedIpyamAna zarIravALA lAgatA hatA. sUtra-pa24 te bhagavaMta chaThTha bhaktanI tapasyAthI yukta, suMdara adhyavasAyavALA, vizuddha vezyAvALA hatA. teo uktA zibikAmAM ArUDha thayA. sUtra-pa25 bhagavaMta siMhAsane birAjita thayA pachI zakrendra ane izAnendra bhagavaMtane banne bAju UbhA rahI maNi ane ratnothI yukta vicitra daMDavALA cAmara bhagavAnane DhoLavA lAgyA. sUtra-pa26 jemanA romakUpa harSathI vikasita thatA hatA tevA manuSyoe ullAsavaza thaI zibikA vahana karI. tyAra pachI sura, asura, garuDa ane nAgendra Adi devo tene upADIne cAlavA lAgyA. sUtra-pa27 te zibikAne pUrva tarapha vaimAnika deve, dakSiNa tarapha asura devoe, pazcime garUDa devoe ane uttare nAgendra devoe upADIne vahana karyuM. sUtra-pa28 jema puSpothI vanakhaMDa ane zaradaRtumAM kamaLothI sarovara zobhe tema devagaNothI gaganatala zobhatuM hatuM. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 108 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' sUtra-pa29 jema sarasava vana, kaNera vana ke caMpaka vana, phUlonA samUhathI zobhe tema devagaNathI AkAza zobhatuM hatuM. sUtra-pa30 uttama Dhola, bherI, jhallarI, zaMkhAdi lAkho vAdyothI AkAza ane pRthvImAM atiramaNIya dhvani thavA lAgyo. sUtra-pa31 devo tata, vitata, dhana, zuSira e cAra prakAranA vAjiMtro vagADavA lAgyA ane seMkaDo prakAranA nRtyo karavA lAgyA. sUtra-532 te kALe te samaye hemaMtaRtuno pahelo mAsa pahelo pakSa-mAgasara vadanI dasamI tithie suvrata nAmanA divase, vijaya muhUrte, uttarA phAlvanI nakSatranA yoge pUrvagAminI chAyA thatA, bIjI porIsI vItatA, nirjala cha3 bhakta sahita, eka vastra dhAraNa karI, sahasaMpuruSa-vAhinI caMdraprabhA zibikAmAM deva-manuSya-asuranI parSadA dvArA laI javAtA uttara kSatriya kuMDapura saMnivezanI ThIka madhyamAMthI thaIne jyAM jJAtakhaMDa udyAna hatuM tyAM AvyA. AvIne bhUmithI hAtha pramANa UMce dhIme-dhIme sahasavAhinI caMdraprabhA zibikA sthira karI. bhagavaMta temAMthI dhIme-dhIme nIce UtaryA. UtarIne dhIme-dhIme pUrva dizAmAM mukha karI siMhAsane beThA AbharaNa-alaMkAra UtAryA. tyAre vaizramaNa deva ghUMTaNIye jhUkI bhagavaMta mahAvIranA AbharaNAdine haMsalakSaNa vastramAM AbhUSaNa-alaMkAra grahaNa kare che. tyAra pachI zramaNa bhagavaMta mahAvIra DAbA hAthe DAbI taraphanA, jamaNA hAthe jamaNI taraphanA vALano paMcamuSTika loca kare che, te samaye devendra devarAja zakra bhagavaMta mahAvIra samakSa gaudohika Asane besIne hIramaya thALamAM keza grahaNa kare che, karIne 'bhagavad ! ApanI AjJA hojo' ema kahIne te kezane kSIra samudramAM padharAve che. tyAre zramaNa bhagavaMte yAvatuM loca karIne siddhone namaskAra karyA. karIne 'AjathI mAre sarva pApakarma akaraNIya che. ema pratijJA karI sAmAyika cAritra aMgIkAra karyuM. te samaye devo ane manuSyonI parSadA citravat banI gaI. sUtra-pa33 je samaye bhagavaMta mahAvIre cAritra grahaNa karyuM. te samaye zakrendranI AjJAthI devonA divya svara, manuSyonA, zabda ane vAdyonA avAja zIdhra baMdha thaI gayA. sUtra-pa34 bhagavaMte samasta prANI ane bhUtone sadA hitakArI cAritra aMgIkAra karyuM. tyAre badhA manuSyo ane devo e harSathI romAMcita thaIne prabhunI pratijJAnA zabdo sAMbhaLyA. sUtra-pa35 tyArapachI zramaNa bhagavaMta mahAvIrane lAyopathamika sAmAyika cAritra svIkAratA mana:paryavajJAna utpanna thayuM. jenAthI aDhIdvIpa ane be samudramAM rahelA paryApta saMjJI paMcendriya vyakta manavALA jIvonA manogata bhAva jANavA lAgyA. tyArapachI dIkSita thayelA zramaNa bhagavaMta mahAvIre mitro, jJAtijano, svajano, saMbaMdhI Adine visarjita karyA. karIne AvA prakAre abhigraha grahaNa karyo - bAra varSa sudhI zarIranI mamatA tyAgI, dehAsakti choDI, devamanuSya-tiryaMca saMbaMdhI je koI upasargo Avaze te sarvene huM samyak rIte sahana karIza, khamIza, adhyAsita karIza. A pratijJA aMgikAra karIne zramaNa bhagavaMta mahAvIra dehanuM mamatva tyAgI, eka muhUrta divasa zeSa rahetA kumAragrAma pahoMcyA, tyAra pachI zarIra mamatAnA tyAgI bhagavaMta anuttara Alaya ane vihAra vaDe utkRSTa saMyama muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 109 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1 AcAra' tapa-brahmacarya-kSamA-mukti-gupti-samiti-sthiti-sthAna-kriyAthI sucarita phala nirvANa ane mukti mArga vaDe potAnA AtmAne bhAvita karatA vicaravA lAgyA. e rIte vicaratA deva-manuSya-tiryaMca saMbaMdhI je koI upasargo utpanna thayA te sarve upasargone anAphaLa, avyathita, adIna manathI, mana-vacana-kAya gupta thaI samyak sahana karyA, khamyA, zAMti ane dhairyathI jhelyA. tyAra pachI zramaNa bhagavaMta mahAvIrane A rIte vicaraNa karatA bAra varSa vItyA. teramuM varSa cAlI rahyuM hatuM. temAM grISmaRtuno bIjo mAsa, cotho pakSa...vaizAkha sudanI dazamIne dine suvrata nAmanA divase, vijaya muhUrtamAM uttarA phAlvanI nakSatranA yoge pUrvagAminI chAyA thatA aMtima prahare jaMbhika gAma nagaranI bahAra RjuvAlikA nadInA. uttarapaTTa para zyAmAka gAthApatinA kASThakaraNa kSetramAM upara jAnuM ane nIce mastaka rAkhIne dhyAnarUpI koThAmAM rahetA bhagavaMtane vaiyAvRtya caityanA IzAna khUNAmAM zAla vRkSanI samIpe uDu godohika Asane AtApanA letA nirjaLA chaThTha bhakta sahita, zukla dhyAnamAM vartatA, nivRtti apAvanAra, saMpUrNa, pratipUrNa, avyAghAta, nirAvaraNa, anaMta, anuttara kevalajJAna darzana utpanna thayA. te bhagavaMta have aham, jina, kevalI, sarvajJa, sarvabhAvadarzI, deva-manuSya-asuranA paryAyone jANavA lAgyA. jevA ke - Agati, gati, sthiti, cyavana, upapAta, bhakta, pIta, kRta, pratisevita, prakaTa karma, guptakarma, boleluM, kaheluM, mano mAnasika bhAvo tathA sarvalokamAM sarva jIvonA sarva bhAvone jotA ane jANatA viharavA lAgyA. je divase zramaNa bhagavaMta mahAvIrane nivRtti ApanAra saMpUrNa yAvatu jJAna utpanna thayuM te divase bhavanapati, vyaMtara, jyotiSka, vaimAnika deva-devIonA AvavA-javAthI yAvat kolAhala macI gayo. tyAra pachI utpanna zreSTha jJAna-darzana ghara zramaNa bhagavaMta mahAvIra potAnA AtmA ane lokane jANIne pahelAM devone dharma kahyo, pachI manuSyoe kahyo. tyAra pachI zramaNa bhagavaMta mahAvIre gautamAdi zramaNone bhAvanA sahita pAMca mahAvrata ane cha javanikAyanuM svarUpa samajAvyuM. kahyuM. prarUpaNA karI. sUtra-pa36 he bhagavaMta ! pahelA mahAvratamAM huM sarva prANAtipAtano tyAga karuM chuM. te sUkSma, bAdara, trasa ke sthAvara koI paNa jIvanI) jIvana paryaMta mana, vacana, kAyAthI svayaM hiMsA karIza nahIM, bIjA pAse karAvIza nahIM ke hiMsA karanAranI. anumodanA karIza nahIM. he bhagavaMta! huM tenuM pratikramaNa-niMdA-gaha karuM chuM. te pApAtmAne vosIrAvuM chuM. A vratanI pAMca bhAvanAo che 1- munie iryAsamiti yukta rahevuM joIe, IryAsamitithI rahita nahIM. kevalI bhagavaMta kahe che ke IryAsamiti rahita muni prANI, bhUta, jIva, sattvone haNe che. dhULathI DhAMke che. paritApa Ape che. kacaLe che. niSmANa karI. de che tethI munie IryAsamiti yukta rahevuM. IrSA samiti rahita nahIM. 2- je manane jANe che te muni che, je manane pApakArI, sAvadya, kriyAyukta, AsavakArI, chedakArI, bhedakArI, dveSakArI, paritApakArI, prANAtipAta ane bhUta upaghAtakArI che tevuM mana karavuM nahIM. manane sArI rIte jANI pAparahita rAkhe te nircantha che. 3- je vacanane jANe te nircantha. je vacana pApakArI, sAvadya yAvat bhUta upaghAtika hoya te na bolavuM. je vacananA doSone jANI pAparahita vacana bole te nircantha che. 4- AdAna-bhAMDa-mAtra nikSepa samitiyukta che te nircantha che. kevalI kahe che ke je AdAna bhAMDa mAtra nikSepaNA samitirahita hoya che, te nircanya prANI, bhUta, jIva, sattvono ghAta yAvat pIDA kare che. tethI je AdAnabhAMDa-mAtra-nikSepaNA samitithI yukta che, te ja nircantha che. samitithI rahita nahIM. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 110 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1 AcAra' 5- je Alokita pAna bhojana bhojI che te ja nircantha che anAlokita pAna bhojana bhojI nahIM. kevalI. bhagavaMta kahe che ke joyA vinA AhAra pANI vAparanAra sAdhu prANAdino ghAta kare che yAvat pIDA kare che. tethI Alokita pAna bhojana bhojI che te ja nircantha che, anAlokitapAna bhojana bhojI nahIM. A bhAvanAothI pahelAM mahAvratane samyak rIte kAyA vaDe sparza karavAthI, tenuM pAlana karavAthI, grahaNa karelA mahAvratane sArI rIte pAra pAmavAthI, kIrtana karavAthI, temAM sthira rahevAthI ane bhagavaMtanI AjJAnI ArAdhanA thAya che. he bhagavan! A prANAtipAta viramaNarUpa paheluM mahAvrata che. sUtra--pa37 have bIjA mahAvratano svIkAra karuM chuM - sarva mRSAvAdarUpa vacanadoSano tyAga karuM chuM. te krodha, lobha, bhaya ke hAsyathI svayaM jUTha na bole, bIjAne jUTha na bolAve, jUTha bolanArane anumode nahIM. traNa karaNa ane mana, vacana, kAyArUpa traNa yogathI he bhagavaMta ! tene huM pratikramuM chuM yAvat vosIrAvuM chuM. tenI A pramANe pAMca bhAvanAo che. te A pramANe 1. vicArIne bole te nirjhantha, vagara vicAryuM bole te nahIM. kevalIe kahyuM che ke - vagara vicAryuM bolanAra sAdhu mRSAvAdanA doSane pAme che. tethI vicArIne bolanAra te nircantha che, vaNavicAryuM bolanAra nahIM. 2. krodhane jANanAra muni krodhazIla na hoya. kevaLI kahe che krodha prApta krodhI mRSA vacana bole che, mATe krodhane jANe te nircantha krodhI na thAya. 3. lobhane jANe te nircantha che, tethI sAdhu lobhI na bane. kevalI kahe che ke lobha prApta lobhI asatya bole che. tethI manie lobhanA svarUpane samajI ane lobhI na banavuM. 4. bhayane jANe te nircantha che, tethI sAdhue bhayabhIta na thavuM. kevaLI kahe che ke, bhaya prApta bIkaNa mRSA vacana bole che. je bhayanA svarUpane jANe te nircantha che, bhayabhIta thayelo nahIM. pa. hAsyane jANe te nircantha che mATe sAdhue hAsya karanAra na thavuM. kevalI kahe che ke hAsyaprApta mRSAvAda seve che. hAsyanA svarUpane jANanAra nircantha che, haMsI-majAka karanAro nahIM. A bhAvanAothI bIjA mahAvratane samyak rIte kAyA vaDe sparza karavAthI, tenuM pAlana karavAthI, grahaNa karelA mahAvratane sArI rIte pAra pAmavAthI, kIrtana karavAthI, temAM sthira rahevAthI ane bhagavaMtanI AjJAnI ArAdhanA thAya che. he bhagavan! A mRSAvAda viramaNarUpa bIjuM mahAvrata che. sUtra-pa38 he bhagavaMta ! trIjA mahAvratanA svIkAramAM huM samasta adattAdAnano tyAga karuM chuM. te adattAdAna, gAma, nagara ke araNyamAM hoya, alpa ke bahu, aNu ke skUla, sacitta ke acitta hoya; huM svayaM Adatta laIza nahIM, bIjA pAse adatta levaDAvIza nahIM, adatta lenAranI anumodanA karIza nahIM. jIvanaparyanta yAvat te vosIrAvuM chuM. tenI pAMca bhAvanAo A pramANe 1. vicArIne mita avagraha yAce te nircantha, vicAryA vinA sAdhu avagrahanI yAcanA na kare. kevaLI kahe che - vicAryA vinA avagraha yAcaka muni adattano grAhaka thAya. aNavicAryo avagraha yAcavo nahIM. 2. anujJApUrvaka pAna-bhojana bhojI nircantha kahevAya, anujJArahita pAna-bhojana karanAra nahIM. keva che - anujJArahita pAna-bhojana bhojI nirgastha adattabhojI che. tethI te AjJAyukta pAna-bhojana bhojI nircantha kahevAya che, AjJArahita AhAra-pANI karanAra nahIM. 3. nircantha kSetra ane kALanA pramANapUrvaka avagraha grahe. kevaLI kahe che - maryAdApUrvaka avagrahanI yAcanA na karanAra adatta sevI che, tethI nircantha kSetra, kALanI maryAdApUrvaka avagraha grahaNa kare. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 111 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1 AcAra' 4. sAdhu vAraMvAra parimANanuM dhyAna rAkhI avagraha grahaNa karanArA hoya, kevalI kahe che - nircantha vAraMvAra parimANanuM dhyAna rAkhIne avagraha na grahe to adattAdAnano doSa lAge. tethI nircantha eka vakhata avagraha anujJA grahyA pachI vAraMvAra avagrahAnujJA grahaNazIla thavuM joIe. 5. sAdharmika pAse vicArapUrvaka avagraha yAce te nircantha che, vinA vicAre yAcanAra nahIM. kevalI kahe che - sAdharmika pAse vicAryA vinA mita avagraha yAcanAra adatta grahaNa kare che. tethI sAdharmika pAse paNa vicArIne parimita avagraha yAce te nirjhantha che, vinA vicAre nahIM. A bhAvanAothI trIjA mahAvratane samyak rIte kAyA vaDe sparza karavAthI, tenuM pAlana karavAthI, grahaNa karela mahAvratane sArI rIte pAra pAmavAthI, kIrtana karavAthI, temAM sthira rahevAthI ane bhagavaMtanI AjJAnI ArAdhanA thAya che. he bhagavan! A adattAdAna viramaNarUpa trIjuM mahAvrata che. sUtra-pa39 huM cothA mahAvratamAM sarva maithunano tyAga karuM chuM. deva, manuSya ke tiryaMca saMbaMdhI maithunane huM svayaM sevuM nahIM ityAdi sarve adattAdAna mujaba kahevuM yAvat huM vosIrAvuM chuM. tenI A pAMca bhAvanAo che 1. munie vAraMvAra strI saMbaMdhI kathA karavI na joIe. kevalI kahe che - vAraMvAra strI kathA karavAthI sAdhunI zAMtimAM bhaMga, zAMtimAM vyAghAta ane zAMtirUpa kevalI prarUpita dharmathI bhraSTa thAya che. mATe sAdhue vAraMvAra strIo saMbaMdhI vArtAlApa na karavo. 2. sAdhue strIonI manohara, manorama indriyone sAmAnya ke vizeSathI jovI nahIM. kevalI kahe che ke strIonI manohara indriyone jovAthI-nihALavAthI sAdhunI zAMtimAM bAdhA thAya che, zAMtino bhaMga thAya che yAvat dharmathI bhraSTa thAya che. tethI sAdhu strIonI manohara indriyo na jue, na teno vicAra kare. 3. munie strIo sAthe pahelA karelI rati ke kAmakrIDAnuM smaraNa karavuM na joIe. kevalI kahe che - nirjhanthane strIo sAthe pUrve karela rati ke krIDAnA smaraNathI tenI zAMtino bhaMga yAvat dharmathI bhraza thAya che mATe sAdhu strIo sAthenI pUrvarata ke pUrvakrIDAnuM smaraNa na kare. 4. sAdhu atimAtrAmAM pAna-bhojana bhojI na bane, praNitarasa bhojana bhojI na bane. kevalI kahe che ke ati mAtrAmAM pAna-bhojana karanAra ane praNitarasa bhojana karanAra sAdhunI zAMtino bhaMga yAvat dharmathI bhraza thAya che. mATe je atimAtrAmAM bhojana ke praNitarasa bhojana nathI karato te ja nircantha che. 5. munie strI, pazu, napuMsakanA saMsargavALA zayyA, AsananuM sevana na karavuM joIe. kevalI kahe che - strI, pazu, napuMsakavALA zayana, AsananuM sevana karanAra muni zAMtino bhaMga yAvatuM dharma bhraMza kare che. mATe nircantha strIpazu-napuMsakayukta zayyA ane Asana seve nahIM. A bhAvanAothI cothA mahAvratane samyak rIte kAyA vaDe sparza karavAthI, tenuM pAlana karavAthI, grahaNa karela mahAvratane sArI rIte pAra pAmavAthI, kIrtana karavAthI, temAM sthira rahevAthI ane bhagavaMtanI AjJAnI ArAdhanA thAya che. he bhagavan! A maithuna viramaNarUpa cothuM mahAvrata che. sUtra-pa40 have pAMcamAM mahAvratamAM sarva parigrahano tyAga karuM chuM. te parigraha thoDo ke bahu, dhULa ke sUkSma, sacitta ke acitta hoya te svayaM grahaNa karuM nahIM, bIjA pAse grahaNa karAvuM nahIM ke parigraha grahaNa karatA bIjAnuM anumodana karuM nahIM yAvat tene vosIrAvuM chuM. tenI pAMca bhAvanAo A pramANe 1. kAnathI jIva manojJa, amanojJa zabdo sAMbhaLe che, paNa te manojJa-amanojJa zabdomAM Asakta na thAya, rAga na kare, mohita na thAya, vRddha na thAya, tallIna na thAya, vivekano tyAga na kare. kevalI kahe che - nircanthano manojJa, muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 112 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' amanojJa zabdomAM Asakti yAvat viveka bhUlavAthI potAnI zAMtine naSTa kare che, bhaMga kare che ane kevalI prajJapta dharmathI bhraSTa thAya che. kAnamAM paDatA zabdo na sAMbhaLavA zakya nathI, paNa tenA zravaNathI utpanna thatA rAga-dveSano bhikSu tyAga kare. tethI jIva manojJa, amanojJa zabdo sAMbhaLI temAM rAga na kare. 2. cakSu vaDe jIva manojJa, amanojJa rUpane jue che. sAdhu A manojJa, amanojJa rUpamAM Asakta na thAya yAvat vivekano tyAga na kare, jethI tene zAMtibhaMga yAvat dharmabhraMza na thAya. cakSunA viSayamAM AvatA rUpane na jovuM zakya nathI, paNa bhikSu te viSayamAM rAgadveSa na kare. bAkI pUrvavatuM. 3. jIva nAsikA dvArA manojJa-amanojJa gaMdha grahaNa kare che. te manojJa, amanojJa gaMdhamAM Asakta na thAya, yAvat viveka tyAga na kare. kevalI kahe che ke manojJa-amanojJa gaMdhamAM Asakta thanAra yAvat viveka bhUlanAra sAdhu potAnI zAMtino bhaMga kare che yAvat dharmabhraSTa thAya che. nAkanA viSayamAM Avela gaMdha grahaNa na karavI te zakya nathI. paNa bhikSu temAM thatA rAgadveSano tyAga kare. bAkI pUrvavat. 4. jIbhathI jIva manojJa, amanojJa rasane AsvAde che. A manojJa, amanojJa rasamAM Asakta yAvat viveka bhraSTa na thAya. kevalI kahe che - sAdhu manojJa, amanojJa rasamAM Asakta yAvat vivekabhraSTa thatA zAMtino bhaMga yAvat dharmabhraSTa kare che. jIbhanA viSayamAM AvatA rasanuM AsvAdana na kare te zakya nathI, paNa temAM thatA rAga-dveSano bhikSu tyAga kare. bAkI pUrvavat . 5. sparzathI jIva manojJa, amanojJa sparzane seve che, A manojJAmanojJa sparzamAM Asakta na thAya yAvat viveka tyAga na kare. kevalI kahe che - sAdhu manojJa, amanojJa sparzamAM Asakta Adi thatA zAMtino bhaMga, zAMtimAM bAdhA ane kevalI prarUpita dharmano bhaMjaka thAya che. sparzanA viSayamAM AvelA sparzIno anubhava na thavo zakya nathI paNa temAM rAgadveSa na karavo. bAkI pUrvavat. A bhAvanAothI pAMcamAM mahAvratane samyaka rIte kAyA vaDe sparza karavAthI, tenuM pAlana karavAthI, grahaNa karela mahAvratane sArI rIte pAra pAmavAthI, kIrtana karavAthI, temAM sthira rahevAthI ane bhagavaMtanI AjJAnI ArAdhanA thAya. che. he bhagavan! A parigraha viramaNarUpa pAMcamuM mahAvrata che. A pAMca mahAvratanI paccIza bhAvanAthI saMpanna aNagAra yathAzruta, yathAkalpa, yathAmArga teno kAyAthI samyak prakAre sparza karI, pAlana karI, pAra pamADI, kIrtana karI AjJAno ArAdhaka thAya che. zrutaskaMdha-2 'bhAvanA' nAmaka adhyayana-15 rUpa cUlikA-3-no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 113 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1 AcAra' zrutaskaMdha-2, cUlikA-4/[25]- 'vimukti' sUtra-pa41 saMsAranA prANIone anitya AvAsa-(zarIra paryAya Adi)nI ja prApti thAya che, sarvazreSTha A pravacana sAMbhaLI-vicArIne jJAnI gRha-baMdhanane vosirAve tathA abhIru banI AraMbha parigrahano tyAga kare. sUtra-pa42 jema raNabhUmimAM agresara hAthIne zatrusenA pIDe che tema gRha-baMdhana ane AraMbha parigrahano tyAgI, saMyamavAna, anupamajJAnavAna tathA nirdoSa AhArAdinI eSaNA karanAra munine koIkoI mithyAdaSTi anArya asabhya vacana kahIne pIDA pahoMcADe che, sUtra-pa43 asaMskRta temaja asabhya loko dvArA kaThora zabdo tathA anukuLa-pratikuLa sparzothI pIDita thayela jJAnI bhikSu, pariSaha-upasargane prazAMta cittathI sahana kare. jema vAyunA vegathI parvata kaMpato nathI, tema saMyamI muni parISaha upasargothI calita na thAya. sUtrapaksa ajJAnIjano dvArA apAtA kaSTone samabhAve sahetA muni gItArtha sAdhu sAthe nivAsa kare. tra-sthAvara badhA prANInaone duHkha apriya che, tema jANIne koI jIvone saMtApa na Ape. badhuM sahe te munine suzramaNa kahe che. sUtra-pa45 avasarajJa, uttama kSamAdi daza dharmo prati vinamra, tRSNAnA tyAgI, dharmadhyAnI, haMmezA sAvadhAna rahenAra, tapa-tejathI agnizikhA samAna tejasvI muninA tapa, buddhi ane yazanI vRddhi thAya che. sUtra-pa46 prANI mAtranA rakSaka, anaMta jinezvaroe sarvadizAmAM sthita jIvonI rakSAnA sthAnarUpa mahAvratonI prarUpaNA karI che, te mahAvrato ghaNA kaThina chatAM karmanAzaka che, jema prakAza aMdhakArano nAza kare che tema A mahAvrata urdhvaadho-tirachI dizAne prakAzita kare che. sUtra-pa47 sAdhue karmapAzathI baMdhAyelA tathA rAga-dveSanA baMdhanamAM baddha gRhasthAdi sAthe saMsarga na rAkhavo, strIomAM Asakta na thavuM. pUjA pratiSThAnI kAmanA na karavI. sUtra-pa48 - jema samyagarIte prerita agni cAMdInA melane bALIne zuddha kare che, tema sarva saMgathI rahita, jJAnapUrvaka AcaraNa karanAra, dhairyavAna ane dukha-sahiSNu bhikSu potAnI sAdhanA dvArA AtmA para lAgela karma-malane dUra kare che sUtra-pa49 jema sarSa zarIra uparanI jUnI kAMcaLIne tyaje tema sAdhu jJa parijJA ane pratyAkhyAna parijJArUpa zAstrokta kathAna anusAra pravRtti kare. Aloka-paraloka saMbaMdhI AzaMsArahita ane maithuna virata thaI vicare, te duHkhazayyAthI eTale karmabaMdhanathI ane saMsAra paribhramaNathI mukta thAya che. sUtra-papa0 apAra jaLa pravAhavALA samudrane bhUjA vaDe pAra karavo dustara che tema saMsAra samudrane pAra karavo dustara che, tethI saMsAranA svarUpane jANIne, tyAga karanAra paMDita muni karmono aMta karanAra kahevAya che. muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 114 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' sUtra-papa1 je prakAre manuSya karma bAMdhela che, je prakAre temAMthI mukti kahI che. te rIte baMdha-mokSane je jANe che, te ja muni karmono aMta karanAra kahevAya. sUtra-papa2 - A loka ane paralokamAM ke baMnemAM jene koI paNa baMdhana nathI tathA je nirAlaMbI che ane kyAMya pratibaddha nathI, te sAdhu saMsAramAM garbhAdi paryaTanathI mukta thAya che. tema huM kahuM chuM. cUlikA-4 'vimuktino muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa (1) "AcAra" nAmaka pahelA aMgasUtrano muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 115 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1 AcAra' munizrI dIparatnasAgarajInA prakAzano-1 [603+DVD] 1,36,000 A prakAzana pUrvenA kula prakAzano- 603, tenA kula pRSTho 1,08,070 mUla Agama sAhitya mULa Agama 3 prakAzanomAM 147 pustakomAM nIce pramANe kula 97850 pRSThomAM 147 07850 [2] 165 20050 kAma sattALi-mUle (Printed) A saMpuTamAM amArA kula 49 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 3510 che kAyAma sujJALa-mUi (Net) A saMpuTamAM amArA kula 45 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 2810 che kAma sattA-maMjUSA (Net) A saMpuTamAM amArA kula 53 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare 1530 che Agama anuvAda sAhitya Agama anuvAda 5 prakAzanomAM165 pustakomAM nIce pramANe kula 20150 praSThomAM che mAma sUtra-punarAtI anuvA-mUcha (Printed) A saMpuTamAM amArA kula 47 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 3400 che. mAma sUtra-hindI anuvAdra (Net) A saMpuTamAM amArA kula 47 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 2800 che mAma sUtra-phaMtiza anuvADha (Net) A saMpuTamAM amArA kula 11 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 400 che kAma sUtra-gujarAtI anuvAdra-saTI (Printed) A saMpuTamAM amArA kula 48 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 10340 che mAma sUtra-hindI anuvAta (Printed). A saMpuTamAM amArA kula 12 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare 3110 che Agama vivecana sAhitya Agama vivecana 7 prakAzanomAM 171 pustakomAM nIce pramANe kula 60900 [3] 171 | 60900 pRSThomAM che mAma sUtra-saTIe (Printed) A saMpuTamAM amArA kula 46 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 13800 che. kAma mUi Prva vRtti-1 (Net). A saMpuTamAM amArA kula 51 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 17999 che. kAma mUrta parva vRtti-2 (Net) A saMpuTamAM amArA kula 9 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare 2560 che muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 116 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' 16 05190 munizrI dIparatnasAgarajInA prakAzano-2 [603+DVD] 1,36,000 A prakAzana pUrvenA kula prakAzano- 603, tenA kula pRSTho 1,08,070 kAma pUrNi sAhitya (Net) A saMpuTamAM amArA kula 9 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 2670 che savRtti sAma sUtrAMi-1 (Printed) A saMpuTamAM amArA kula 40 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare 18460 che savRttiva sAma sUtrALa-2 (Printed) A saMpuTamAM amArA kula 8 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare 2680 che Hylda 31TH HEUT (Printed) A saMpuTamAM amArA kula 8 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 2760 che Agama koSa sAhitya Agama koSa sAhitya 5 prakAzanomAM 16pustakomAM nIce pramANe kula 5190 pRSThomAM che 3114 HETH (Printed) A saMpuTamAM amArA kula 4 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 2100 che. mAma nAma 3 hIM-joso (Printed) A saMpuTamAM amAru 1 prakAzana che, jenA kula pAnA Azare 21 che kAma sAIIR PoSa: (Net) A saMpuTamAM amArA kula 5 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 1130 che kAma zADhi saMprada [prA. saM. [1] (Printed) A saMpuTamAM amArA kula 4 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 1250 che kAma vRhat nAma joSa: [WT0 naM0 nAma parivaya] (Printed) A saMpuTamAM amArA kula 2 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 500 che Agama anya sAhitya Agama anya sAhitya 3 prakAzanomAM 9 pustakomAM nIce pramANe kula 1590 pRSThomAM che 31TH GULUTT (Printed) A saMpuTamAM amArA kula 6 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare 2170 che 311H HOA Hif (Printed) A saMpuTamAM amArA kula 2 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 870 che. fula FELUT (Printed) A saMpuTamAM amAru 1 prakAzana che, jenA kula pAnA Azare 80 che. sAmiA sUvarAvanI (Printed) A saMpuTamAM amAruM 1 prakAzana che, jenA kula pAnA Azare 100 che 03220 muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 117 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [7] AgamasUtra 1, aMgasUtra 1 AcAra' munizrI dIparatnasAgarajInA prakAzano-3 [603+DVD] 1,36,000 A prakAzana pUrvenA kula prakAzano- 603, tenA kula pRSTho 1,08,070 Agama anukrama sAhitya [6] AgamaanukramasAhitya prakAzanomAM 9 pustakomAM nIce pramANe kula 1590 9 | 1590 pRSThomAM che. mAma viSayAnuma-mUla (Printed) A saMpuTamAM amArA kula 2 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 730 che. kAma viSayAnuma-sarIjha (Net) A saMpuTamAM amArA kula 4 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 430 che | sAma sUtra-thA anu5 (Net) A saMpuTamAM amArA kula 3 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare 430 che muni dIparatnasAgara likhita "Agama sivAyanuM anya sAhityamAM 85 09270 Agametara sAhitya 12 prakAzanomAM 84 pustakomAM nIce pramANe kula 9270 pRSThomAM che. tasvAbhyAsa sAhitya A saMpuTamAM amArA kula 13 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare 2090 che sUtrAbhyAsa sAhitya A saMpuTamAM amArA kula 6 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare 1480 che vyAkaraNa sAhitya A saMpuTamAM amArA kula 5 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare 1050 che vyAkhyAna sAhitya A saMpuTamAM amArA kula 4prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 1220 che jinabhakti sAhitya A saMpuTamAM amArA kula 9 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare 1190 che vidhi sAhitya A saMpuTamAM amArA kula 4 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare 300 che ArAdhanA sAhitya A saMpuTamAM amArA kula 3 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare 430 che paricaya sAhitya A saMpuTamAM amArA kula 4 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare 220 che pUjana sAhitya A saMpuTamAM amArA kula 2 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 100 che. muni dIparatnasAgara kRt "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 118 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' munizrI dIparatnasAgarajInA prakAzano-4 [603+DVD] 1,36,000 A prakAzana pUrvenA kula prakAzano- 603, tenA kula pRSTho 1,08,070 10 | tIrthakara saMkSipta darzana A saMpuTamAM amArA kula 25 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare 680 che || prakIrNa sAhitya A saMpuTamAM amArA kula 5 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare 290 che dIparatnasAgaranA laghuzodha nibaMdha A saMpuTamAM amArA kula 5prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 220 che muni dIparatnasAgaranuM sAhitya 1 | muni dIparatnasAgaranuM Agama sAhitya [kula pustaka 518] tenA kula pAnA [98,800] 2 muni dIparatnasAgaranuM anya sAhitya [kula pustaka 85] tenA kula pAnA [09,270] 3 muni dIparatnasAgara saMkalita tattvArthasUtra' nI viziSTa DVD tenA kula pAnA [27,930] amArA prakAzano kula 603 + viziSTa DVD kula pAnA 1,36,000 amAruM badhuM ja sAhitya on-line paNa upalabdha che ane 5 DVD mAM paNa maLI zake che veba sAITa:- (1) WWW.jainelibrary.org Imela eDresa:- jainmunideepratnasagar@gmail.com (2) deepratnasagar.in mobAila 09825967397 'saMparka:- munizrI dIparatnasAgarajI mahArAja sAheba "pArtha vihAra", jaina derAsarajI, phoresTa resTa hAusa sAme, kAlAvaDa hAIve-Taca Post: - ThebA, Dis:-jAmanagara, gujarAta, India. [Pin- 361120]] muni dIparatnasAgara kRta "(AcAra)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 119. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 1, aMgasUtra 1'AcAra' namo namo nimmaladaMsaNassa bAla brahmacArI zrI neminAthAya nama: pUjya Ananda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara-gurUbhyo nama: Agama- 1 AvAra AgamasUtra gujarAtI bhAvAnuvAda veba sAITa:- (1) Imela eDresa:- jainmunideepratnasagar@gmail.com (2) deepratnasagar.in mobAila 09825967397 Lu Lu Luuu