Book Title: Updeshmala Balavbodha Uttarardha
Author(s): Kantilal B Shah
Publisher: Saurashtra Kesari Pranguru Jain Philosophical and Literary Research Centre
View full book text
________________
હુઈ તીણઈ એ ઉપદેશમાલા પ્રકરણ રઇયે. રચિઉં શ્રી સિદ્ધાંત માહિ થિકઉં, અર્થ ઉદ્ધરી ગાહારૂપિઇ બાંધિઉ સિઈ કાજિઇ હિયયાએ, આપણા આત્માહૂઇ હિતમોક્ષ તેહનઈ કાજિ, અથવા, ભવ્ય જીવનઉ હિત, અનુગ્રહનઈ કાજિઈ જેહ ભણી એ પ્રકરણ સિદ્ધાંતનઉ અર્થ લેઈ કીધઉં છઇ, એહ ભણી, એહહૂઈ કલ્પદ્રુમનઈ ઉપમાનિ કરી કવિ સ્તવઈ છઈ. પ૩૭.
ધિંત, મણિ, દમ, સસિ, ગાય, શિહિ – આ છ પદના પહેલા અક્ષરે જે નામ થાય તેણે આ “ઉપદેશમાલા પ્રકરણ' રચ્યું. જિનાગમમાંથી અર્થ ઉપાડી ગાથારૂપે બાંધ્યું; પોતાના આત્માના હિત-મોક્ષ કાજે કે ભવ્ય મોક્ષાભિલાષી) જીવોના અનુગ્રહ કાજે. આ પ્રકરણ આગમનો અર્થ લઈ કર્યું છે માટે એને કલ્પવૃક્ષના ઉપમાનથી કવિ સ્તવે છે.]
જિણવયણકપૂરુખો, અખેગસુત્તQસાલ વિચ્છિન્નો,
તવનનિયમ-કુસુમગુચ્છો, સુગઈ ફલ બંધણો જયઈ.014 પ૩૮ જિણવજિનવચન દ્વાદશાંગરૂપ શ્રી સિદ્ધાંત મનોવાંછિત ફલ દેણહાર ભણી તેહ રૂપીઉં કલ્પવૃક્ષ એ જયવંતી વર્તાઈ, કિસિઉ છઈ, અણગ. અનેક ઘણા જે સિદ્ધાંતશાસ્ત્રના અર્થ તેહ જિ શાખા તેહે કરી વિસ્તીર્ણ વિતરિઉ છઈ અનેક તપનિયમ રૂપિયા મહાત્મા રૂપિયા ભ્રમરાઈÉઈ હર્ષહેતુ ભણી કુસુમ ફૂલના ગુચ્છ સમૂહ છ ઇં, ઈણઈ કલ્પદ્રુમિ સુગઈ સુગતિ દેવલોક મોક્ષરૂપ, એહ જિ સરસ લઉં બાંધિવઉં નીપજિવવું છ, ઈણઈ કલ્પદ્રુમિ એ શ્રી જિનવચન આરાધતાં સર્વસ્વ મોક્ષલ હુઇ, ઇસિક ભાવ. ઇસિફ એ ઉપદેશમાલા સિદ્ધાંતરૂપ કલ્પદ્રુમ જયવંતઉ વર્તઉ. ૫૩૮.
હવ શ્રી ઉપદેશમાલા જેહદ્દઇ દેવી તે કહઈ છઇ.
દ્વાદશાંગરૂપે મનવાંછિત ફળ આપનારું જિનાગમરૂપી આ કલ્પવૃક્ષ જયવંતું વર્તો. એ (કલ્પવૃક્ષ) અનેક તત્ત્વશાસ્ત્રોના અર્થની શાખાએ કરીને વિસ્તરેલું છે. અનેક મહાત્મારૂપી ભ્રમરોને હર્ષ પમાડનાર તપનિયમરૂપ પુષ્પોના ગુઠ્ઠવાળું છે. આ કલ્પવૃક્ષમાં સુગતિ – મોક્ષરૂપ સરસ ફળ ઊગી આવે છે. આ કલ્પવૃક્ષમાં શ્રી જિનવચનની આરાધના કરતાં મોક્ષફળ થાય. એ ઉપદેશમાલારૂપ કલ્પવૃક્ષ જયવંતું વર્તો.
જુગ્ગા સુસાહુવેરગ્વિયાણ પરલોગપસ્થિઆણે ચ, સંવિગ્નપમ્બિયાણે, દાયબ્બા બહુસુયાણે ચ. પ૩૯
૧ ખ, ગ કરી કવિ' નથી. ૨ ખ “ઈણઈ કલ્પદ્રુમિ... નીપજિવઉં છઈ’ પાઠ નથી. ૧૪૮
શ્રી સોમસુંદરસૂરિકૃત
www.jainelibrary.org
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
