________________
तत्त्वार्थसार अधिकार ७वा
२) क्षेत्र- भूतपूर्वनय विवक्षेने संहरण सिद्ध (उपसर्गाने हरण करून अन्यक्षेत्रात नेलेले) फार थोडे, जन्मसिद्ध (ज्या क्षेत्रात जन्म झाला तेथून सिद्ध झालेले) संख्यात गुणा आहेत. उर्ध्वलोकातून अधर आकाशातून सिद्ध झालेले अतिअल्प अधोलोक (दरी-गुफा) क्षेत्रातून सिद्ध होणारे संख्यातपट, तिर्यक्लोक भूमीवरून सिद्ध होणारे संख्यातपट समुद्रातून सिद्ध होणारे अल, द्वीपक्षेत्रातून होणारे संख्यातपट, लवणसमुद्रातून सिद्ध होणारे अल्प, कालोदधि समुद्रातून सिद्ध होणारे संख्यातपट जंबूद्वीपातून सिद्ध होणारे संख्यातपट धातकी खंडातून सिद्ध होणारे संख्यातपट पुष्करार्ध द्वीपातून सिद्ध होणारे संख्यातपट अकर्मभूमीतून (भोग) सिद्ध होणारे अल्प कर्म भूमीतून सिद्ध होणारे संख्यातपट.
३) काल- उत्सपिणी काळात सिद्ध होणारे अल्प, अवसर्पिणी काळात सिद्ध होणारे संख्यात पट.
४) गती- तिर्यग्गतीतून मनुष्य होऊन सिद्ध होणारे अल्प. नरक गतीतून मनुष्य होऊन सिद्ध होणारे असंख्यात घट, देवगतीतून मनुष्य होऊन सिद्ध होणारे असंख्यातपट.
५) वेद- प्रत्युत्पन्न नय विवक्षेने सर्व सिद्ध जीव वेदातीत होऊन मोक्षास जातात. त्यात अल बहुत्व नाही. भूतपूर्वनय विवक्षेने भाव नपुसंकवेदातून वेदातीत होऊन मोक्षःस जाणारे अल्प भाव स्त्रीवेदातून वेदातीत होऊन मोक्षाप जाणारे संख्यातपट पुरूषवेदातून वेदातीत होऊन सिद्ध होणारे संख्यातपट.
६) तीर्थ- तीर्थकर होऊन सिद्ध होणारे अल्प, सामान्य केवली होऊन सिद्ध होणारे संख्यातपट.
७) चारित्र- सामायि कादि पाच चारित्र धारण करून सिद्ध होणारे अल्प परिहारविशुद्धि रहित चार चारित्र धारण करून सिद्ध होणारे संख्यातपट.
८) प्रत्येक बुध्द अल्प बोधित बुध्द संख्यात पट
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
