________________
নবমােহধ্যায়ঃ
१७
অপর দুইটী মুক্তির হেতু, লিখিত আছে। সভায্য সূত্রের এক সূত্রেই “পরে মােক্ষহেতু” সংসার ও মােক্ষের কারণ কথিত হইয়াছে। ধ্যান চতুষ্টয় স্বীয় স্বীয় শক্তি দ্বারাই সংসার ও নির্বাণের হেতু হয়, অপর উপায় অপেক্ষা করে না ||৬||
पुलकाद्याः पञ्चनिग्रंन्थाः॥७॥ टीका। पुलकेति। अत्र पुलक आदि येषामिति बहुव्रीहिः। सूत्रे आदि पदात् पुलको-बकुशः कुशीलो निग्रन्थः स्नातकश्चेत्ये ते पञ्चविधा निग्रन्थ विशेषा भवन्ति। एतेषां लक्षणव्याख्यादिकं भाष्य सन्दर्भे सम्यम् वर्णितमस्ति। सभाष्यसूत्रे अष्टचत्वारिंशत् संख्यके पुलकादीनां प्रत्येक नामतो निद्द शो विद्यते । अन्यत् सर्वार्थसिद्धौ टीकायामस्ति । अत्र सप्तभिः सूत्रः संक्षेपेणाध्यायोक्ता मुखाविषया उक्तास्तत्रतू-नपञ्चाशत्सूत्र रेव गौणमुखाविषया व्याखवाताः सुविस्ताररूषेण। उभयोः सन्दर्भयोः सूत्राणां पाठभेदः संखघातारतम्यश्च सम्प्रदायमतभेदादस्ति ॥७॥ श्रीमत्प्रभाचन्द्राचार्य विरचिते तत्त्वार्थ सूत्र नवमोऽध्यायः॥९॥
इति श्रीमईश्वरचन्द्रशास्त्रि-पश्चतीर्थ-दर्शनाचार्य_ विरचित-बालबोधिनत्राख्य-टीकायां तत्त्वार्थ मुत्रे
... नवमोऽध्यायः॥९॥. সব্যাখ্যানুবাদ। পুলক প্রভৃতি পাঁচ সংখ্যক যােগী নিগ্রন্থ সংজ্ঞায় অভিহিত। পুলক, বকুশ, কূশীল, নিগ্রন্থ, স্নাতক। ইহাদের লক্ষণাদি সভাষ্য সূত্র সন্দর্ভে বিস্তাররূপে বর্ণিত আছে। এই গ্রন্থে অতি সংক্ষেপে কথিত। সভায্য সুত্রের সহিত এই সত্রের অভিপ্রায়ের কোন ভেদ নাই। এই গ্রন্থে সাতটী সত্ৰ দ্বার। অধ্যায়ের মুখ্য বিষয়স কল কথিত হইয়াছে। সভায্য সূত্র সন্দর্ভে উনপঞ্চাশৎ সূত্রের দ্বারা গৌণমুখ্য বিষয়সকল বর্ণিত। পারিভাষিক শব্দসমূহের অর্থ ভাষ্যও টীকাতে কথিত হইয়াছে। গ্রন্থের বিস্তার ভয়ে এই গ্রন্থের টীকা ও অনুবাদে निश्ति छेन ना ||१|| . ইতি তত্ত্বার্থসূত্রে শ্রীমৎ ঈশ্বরচন্দ্র শাস্তি-পঞ্চতীর্থ-বিরচিতে সব্যাখ্যানুবাদে নবম অধ্যায় ||
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
