Tattva Chintamani Shabdakhandam

Author(s): Ganesh Upadhyay
Publisher: Ganesh Upadhyay

Page 449

(च
afrat
''hi' wafaari, प्रत्यचादिमूलकेतरत्वमिति यावत्, शब्दोपजीविप्रमाणमूलकभ्रान्तवाको व्यभिचारवारणाय 'महाजनपरिगृहीतेति, 'महाजन' प्रमात्मकप्रवर्त्तकज्ञानवत्त्वं, 'परिग्टहोतत्वं' तज्ज्ञायमानार्थकत्वं । न चैवं मङ्गमपचकानुमानवत् समाधेयं । प्रत्यक्षखण्डदिशामन्मते श्रायुर्वेदस्य तन्मते तु नित्यानुमेयवेदस्य सिद्धत्वेन च तच व्यभिचारवारणाय 'स्मृतिवादिति वेदभिन्नवाक्यत्वादित्यर्थः । मनु वेदमूलकत्वं वेदजन्यत्वं तथाच बाधः स्मृतिं प्रति वेदार्थज्ञानव हेतुत्वात् प्रत्यवेदमूलकातावपि तदभावेन दृष्टान्तासिद्धियेता, वेदेति, (१) 'जन्यत्वं' प्रयोज्यत्वं श्रन्यथा स्मृतितः श्रर्थं
(१) 'तथापीति, न चैनं स्वतः प्रमाण पुरुषा विश्रामादन्धपरम्परापत्तिः, तेषामुपदेशेन वेदार्थदर्शितया स्वतः प्रामाण्यात् तथाच तदधीनमेव प्रामायमस्तु किमीश्वरेणेति भावः । केचित्तु प्रवाहाविच्छिन्नत्वरूपं यनित्यत्वं तेन afresheri ra ra प्रामाण्यमन्त्वित्यर्थः इत्याजः । 'उच्छेदेति, तथाच प्रवाहा विच्छेदोऽसिद्ध इति भावः । स्मृत्याचारानुमितचाखानां खत एव प्रच्छिन्नवेदात् तदर्थज्ञापकत्वेनानुमितात् सत्याद्युपपत्तिरित्याह, 'स्यादेत - दिति, तत्र वेदत्वं काध्ययनविषयत्वव्याप्यं न वेति विप्रतिपत्तिः । प्रत्यक्ष वेदमूलक मृतावंशतः सिद्धसाधनमित्यत बाथ, 'विवादेति, उच्छिन्नमूलविवा देवर्थ, प्रत्यक्ष वेदमूलान्येत्यच तात्पर्यम् । न्यायादिमूलक स्मृतावंती वाधादाच, 'अपूर्वोधिकेति, अपूर्वप्रमाणिकेत्यर्थः, वेदसमानार्थेत्यत्र तात्प अपूर्ध्वस्यैव वेदार्थत्वात् वेदस्यापि पक्षले प्रतो बाधादाच, 'स्मृतिरिति, वाजूप्यसिद्ध्यर्थं 'जनकेत्यन्तं, अन्यथा तस्यानुभावकत्वानुपपत्तेः । यन्तु उच्छिन्नबेदमूलत्वेनार्थान्तरादाह, 'अनकेत्यन्तं, उच्छिन्नस्यासत्वान्न जनकत्वं इति, तन, वेदमूलत्वमदेनेव सनिराकरा, उच्छिवेदस्थापि पर्व्वत्यर्थानुभव