Tattva Chintamani Shabdakhandam

Author(s): Ganesh Upadhyay
Publisher: Ganesh Upadhyay

Page 474

प्राब्दाख्य तुरौ यख रहे उच्छक्षप्रद नवादः ।
यैव शिष्टैरनुष्ठीयमानत्वाच्च तदर्थनिश्चयात् । न विशाखाबोधितेतिकर्त्तव्यताशङ्कया एकस्मिक्षपि कर्म्मण्यनाश्वासप्रसङ्गः, नानाशा खेतिकर्त्तव्यतापूर गोयत्वात् तस्येति साम्प्रतं, सन्ति हि तत्तत्कर्म्मणि नानाशाखावोधितसकलेति कर्त्तव्यताबोधनायैनमेव कालक्रमभाविनमनाश्वासमशङ्कमानैर्महर्षिभिः प्रणौता महाजनपरिगृहीताः स्मृतयइति नानाश्वासः । अन्यथा च्छिन्नस्य मन्त्रलाभावेन तेषां तदध्ययनादिकं विरुध्येतेति भावः । नवं रच्छिन्न शाखाबोधितकर्त्तताशङ्कया शिष्टानां कर्ममाचानुष्ठानमेव न स्यात् इत्याशङ्कते, 'न चेति, 'अनाश्वास:' निष्कम्प प्रष्टस्यभाव:, पूर्वं प्रत्यवशादेगावच्छेदेन मङ्काधीनः कलोपः परिस्कृतः सम्प्रति उनाखा बोधितार्थशङ्काधीनः स परिष्क्रियत इति भेदः । 'अनाश्वामः' उच्छिन्नगाखाबोधिततिकर्त्तव्यतामन्देहः । 'नामावाम इति नेतिकर्त्तव्यतासन्देह इत्यर्थः, इदमुपलचणं तन्मात्रीधितेतिकर्त्तव्यतयैव शिष्टैरनुष्ठीयमानलात्र सन्देह इत्यपि बोध्यं । अत एव यत्र स्मृतिर्नास्ति तत्रापि न सन्देहः श्रन्ययोच्छेदामम्युपगमे सर्व्वशाखाध्यायिनां शाखान्तरबोधितेतिकर्त्तव्यता सन्देश दिति कर्त्तव्यतामिचयो न स्यादित्याह, 'अन्यथेति, 'नार्थनिश्चय इति ततएवेतिइत्यतया, 'वेदत्वं चेति, 'व्यतएवेत्यस्य विवरणं, 'काधादिति, 'विशिष्येति, यदि च सामान्यतोऽन्यतमत्वादिना यक्षत्वं यदि वा तावदन्यतमत्वं वेदत्वसमानाधिकरणमिति साध्यं तदा बाध एवं मूलं, या एतदखरसादेवाच, 'धर्मेति, 'प्रत्यक्षत्वादिति, उपनयमर्थ्यादयेदं बोध्यं तथाच सिद्धसाधनानामु
❤
"
BEY
**