________________
શ્રી તાર’ગા તી.
મ્હાટા તીની યાત્રાનું ફૂલ મ્હારુ છે, આ વાત તે બધા જાણે છે; કિન્તુ તેનું કારણ જાણનારા ઘણા ઘેાડા હાય છે. આપણે માનીએ છીએ કે બધા તીર્થંકરો અને તીર્થો સરખાં છે. ત્યારે એ પ્રશ્ન થાય છે કે- તેની યાત્રાના ફૂલમાં વિશેષતા હોય છે તેનું કારણ શું ? એ પ્રશ્નને ઉત્તર એજ કે જેવા આપણા હૃદયના ભાવ; અને આપણા ભાવના આધાર તીના માહાત્મ્યની વિશિષ્ટતા ઉપર રહે છે.
તીથ યાત્રાનુ પ્રથમ ફૂલ તા સ્થિરતાપૂર્વક શાન્તિી દેશન-પૂજન અને નિરીક્ષણ કરવું તેજ છે.
જે તીની યાત્રા કરવા આપણે જઇએ તે તીર્થ સ્થાનના ઇતિહાસ અને નામ હેતુ વગેરે જાણવામાં આવે તે તેથી તીર્થં ચાત્રાનુ રહસ્ય સારી રીતે સમજી શકાય છે.
પરમાત ગુર્જર ભૂપાલ કુમારપાલ મહારાજાની ધાર્મીક ઉદારતાને લીધે તારંગા ગિરિ જૈનતીર્થ તરીકે પ્રસિદ્ધ થયા, એ વાત ચેાક્કસ છે; કિન્તુ તે પહેલાંના ઇતિહાસ જાણવા આપણે પ્રયત્ન કરીએ તેા જણાય છે કે “તારંગા” પહાડની તળાટીથી ઉત્તર દિશામાં લગભગ દોઢેક માઇલને એટ એક દેવીનુ સ્થાન છે, જેને લેાકેા તારાઇ માતા” કહે છે. આ તારાઇ માતા તે ઐાદ્ધોની માન્ય તારાદેવી ” છે. આ વાતની ખાતરી તેની ઉપરના પ્રાચીન લેખ પરથી થાય છે, જે લેખ નીચે પ્રમાણે છે:
" ये धर्मा हेतुप्रभवा हेतुं तेषां तथागतोऽप्यवदत् । तेषां च यो विरोध एवंवादी महाश्रवणः || ”
''
