Swami Vivekanand Santvani 03

Author(s): Adhyatmanand Saraswati
Publisher: Navjivan Prakashan Mandir Ahmedabad

Page 27

૨૦,
સ્વામી વિવેકાનંદ એમાં લય પામ્યું. એ હતી નિર્વિકલ્પ સમાધિની ઊંચામાં ઊંચી
ભૂમિકા'. આ હ્મામિની ઉપનિષદોએ ગાયેલી સ્થિતિ એને પ્રત્યક્ષ થઈ ચૂકી હતી. જ્યારે એ ગુરુદેવ પાસે ગયા ત્યારે એમણે એની આંખોનું ઊંડું નિરીક્ષણ કરતાં કહ્યું: “હવે તો માએ તને બધું બતાવી દીધું છે. કોઈ પણ ખજાનાને પેટીમાં તાળું વાસીને રાખવામાં આવે છે, તેવી રીતે તને હમણાં પ્રાપ્ત થયેલી અનુભૂતિને પણ તાળું વાસીને રાખવામાં આવશે, અને એની ચાવી મારી પાસે રહેશે. તારે જગન્માતાનું કાર્ય કરવાનું છે. જ્યારે તું તે કાર્ય પાર પાડીશ ત્યારે આ તિજોરીનું તાળું ફરી ખોલવામાં આવશે.” આ પછી ધ્યાનતન્મયતામાં નરેન્દ્રનાથનો કેટલો વિકાસ થયો હતો એ નીચેના દાખલાથી સ્પષ્ટ થશે.
એક દિવસ એ અને ગિરીશ એક વૃક્ષ નીચે ધ્યાન ધરવા બેઠા. મચ્છરોનો કંઈ પાર ન મળે, એટલે ગિરીશ તો અસ્વસ્થ થઈ ગયો. આંખો ખોલીને જ્યારે એણે નરેન્દ્રનાથ તરફ જોયું ત્યારે એ તો આભો જ બની ગયો. નરેન્દ્રનાથના શરીર ઉપર મચ્છરોની ચાદર પથરાઈ ગઈ હતી; ધ્યાનમાંથી જાગ્યા પછી પણ નરેન્દ્રનાથને એનો કશો ખ્યાલ ન હતો.
જ્યારે મહાસમાધિને ત્રણચાર દિવસ રહ્યા ત્યારે શ્રીરામકૃષ્ણ નરેન્દ્રનાથને એકાંતમાં પોતાની પાસે બોલાવ્યા, અને એમના તરફ સ્થિર દષ્ટિ કરીને એક ઊંડી સમાધિમાં મગ્ન થઈ ગયા. નરેન્દ્રને એવું લાગ્યું કે જાણે કોઈ વીજળીના આંચકા જેવો સૂક્ષ્મ પ્રવાહ એના શરીરમાં પ્રવેશી રહ્યો છે; એણે સઘળું બાહ્ય જ્ઞાન ગુમાવ્યું. જ્યારે એને ભાન આવ્યું ત્યારે એણે જોયું કે શ્રી રામકૃષ્ણ રડી રહ્યા છે, તેઓ રડતાં રડતાં બોલ્યા, “અરે નરેન! આજે મેં તને મારું સર્વસ્વ આપી દીધું છે. હવે તો હું અકિંચન ફકીર બની ગયો છું. મેં આપેલી શક્તિના સામર્થ્યથી