Book Title: Sutrakrutanga Sutram Part 04
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
૩૮
सूत्रता सूत्रे च्छतो मातुरुदरात्, 'अंड वेगया नगयंति पोंग वेगया जगवंति' अण्डमे के जन यन्ति पोतमेके जनयन्ति, अण्डज । अत्स्यादयः पोतनाथाऽन्ये व्यवहिते, अण्डमुद्भिद्य निर्गच्छन्तः केचन स्त्रीभागमासादयन्ति - पुस्त्वं नपुंसकत्वमन्ये, 'ते जीवा डहरा समाणा आउसिणेहमाहारे ति' ते जीवाः दहरा :- बालभावमापन्नाः सन्तः अ स्नेहमाहारयन्ति । यावद बाल्यं प्राप्ताः जलस्नेहमा 'सुरभुजाना एव शरीरं पुष्णन्ति 'आणुब्वेगं बुडू ' आनुपूर्व्येण क्रमशः वृद्धा: - क्रमशो वाल्पमति क्रामन्तः, ‘न्रणम्सइकार्यं तस्थावरे य पाणे' वनस्पतिकार्य सस्थावरांच प्राणानाहारयन्ति, ते जीवा जळवराः 'आहरे' वि पुढविसरीरं जात्र संतं' पृथिवीशरीरं यात्रस्यात् पृथिव्यादीनां शरीरं भुक्त्वा स्वरूपे परिणमयन्ति 'अरे वि य णं' अपरा
सूत्र
के अनुसार समझ लेना चाहिए। यावत् गर्भ में स्थित वह जीव माता के द्वारा किये हुए आहार के रस को एकदेश से ग्रहण करता है । वह अपने कर्मों का फल भोगने के लिए जलचर तिर्यंचों में जन्म लेता है। गर्भ में अनुक्रम से बढ़ता हुआ और पुष्टि को प्राप्न होता हुआ वह माता के उदर से बाहर निकलता है । कोई अण्डज होता है, कोई पोतंज होता है । अण्डे के फटने पर जे जीव उससे बाहर आते हैं, उनमें कोई स्त्री, कोई पुरुष और कोई नपुंसक होते हैं। वे जब तक बालभाव अर्थात् बाल्यावस्था में रहते हैं तब तक जल के स्नेह का आहार करते हैं और अपने शरीर को पुष्ट करते हैं । जब अनुक्रम से बड़े होते हैं तो वनस्पतिकाय का तथा त्रस एवं स्थावर प्राणियों का કહ્યા પ્રમાણે સમજી લેવું. યાવત્ ગર્ભમાં રહેલ તે જીવ માતાએ કરેલા આહારના રસનું એક દેશથી ગ્રહણ કરે છે. તે પેાતાના કર્મોનું ફળ ભેગ વવા માટે જલચર તિય ચેમાં જન્મ લે છે. ગર્ભમાં અનુક્રમથી વધતા થકા અને પુષ્ટિ મેળવતા થકા તે માતાના ઉદરમાંથી મહાર નીકળે છે. તેમાં ફાઇ અ’ડજ–ઇડામાંથી થવાવાળા હાય છે, તેા કાઇ પાતજ હાય છે ઈંડાના ફૂટવાથી જે જીવો બહાર આવે છે, તેમાં કાઈ સ્રી કાઈ પુરૂષ અને કાઈ નપુંસક હાય છે, તેઓ જ્યાં સુધી માલભાવ અર્થાત્ માલ્યાવસ્થામાં એટલે કે નાનપણમાં રહે છે, ત્યાં સુધી જળના સ્નેહને આડાર કરે છે, અને પેાતાના શરીરને પુષ્ટ ખનાવે છે. અનુક્રમથી વધતાં વધતાં જ્યારે મેટા થાય છે, ત્યારે વનસ્પતિ કાયને તથા ત્રસ અને સ્થાવર પ્રાણિયાના આહાર કરે છે. તે પૃથ્વીકાય વિગેરેને આહાર કરીને તેને પેાતાના શરીર રૂપે
