________________
इत्यर्थः; तस्मिन् योग्यता-जीवस्य कर्मपुद्गलग्राहकस्वभावत्वमनादिपारिणामिकभव्यभावलक्षणं सहजमलरूपं मुक्तिसमये विनिवृत्तिमत्तस्यां चित्रायां चैव-नानाप्रकारायामेव सत्यां नान्यथा, एकस्वभावायां योग्यतायां फलभेदासिद्धेः । दृश्यते च द्रव्यक्षेत्रकालभावप्रक्रोण तीर्थकरातीर्थकरप्रत्येकबुद्धस्वयंबुद्धादिरूपः फलभेदस्तस्मात्तन्नियामकं योग्यतावैचित्र्यमवश्यमाश्रयणीयमिति ।
આ બે જ વાત માનવાથી કામ ચાલી જાય કે બીજું પણ કોઈ મુક્ત અમુક્ત અવસ્થાનો ભેદ પાડવામાં કારણ છે? આ શંકાનું સમાધાન કરતા કહે છે.
ગાથાર્થ - વિચિત્ર તથાભવ્યતા જ અહીં ભેદ પાડનાર છે. અન્યથા ફળ ભેદ ઘટી શકે નહિં. આ વાત નિયમાં વિદ્વાન પુરુષોએ તત્ત્વદ્રષ્ટિથી विया२वी.
વિશેષાર્થ :- તદ્ - કર્મ તેનો સંબંધ, તેના વિશેની યોગ્યતા એટલે કર્મને ગ્રહણ કરવાનો સ્વભાવ જીવને અનાદિ પારિણામિક ભવ્યત્વ રૂપ છે. જે સહજમળ કહેવાય છે. તે નિવણિ સમયે ટળી જાય છે. આ સહજ મળની નિવૃત્તિ થવામાં જે ભિન્નતા છે તે જ વિચિત્ર તથાભવ્યતા કહેવાય છે. આના આધારે કોઈક વ્હેલું અને કોઈક મોડું મોક્ષે જાય છે. ઈત્યાદિ ભેદ દેખાય છે. નહિં તો આવો ભેદ ન પડી શકે એટલે કે બધા એક જ સાથે મોક્ષ જતા રહે. नियमान्नियमेन परिभावनीयं सर्वप्रकारैश्चिन्तनीयमेतत्त्रयं जीवकर्म (तथा)भव्यत्वरूपं विद्वद्भिः सूरिभिस्तत्त्वदृष्ट्यागमापनीतविपर्यय- मलया प्रज्ञयोच्चैरत्यर्थम् । ननु तीर्थकरसिद्धत्वादिकं नीलघटत्वादिवदर्थसमाजसिद्धमिति तत्प्रयोजकतया योग्यताभेदो न सिध्येदिति चेन्न । कार्ये तावद्धर्मकत्वस्य योग्यताविशेषप्रयोज्यत्वात्, तत्र तथाविधसामग्रीसमाजस्य प्रयोजकत्वे तत्रापि तथाविधप्रयोजकान्तराश्रयणेऽनवस्थानात्, यदि चेयमनवस्था प्रामाणिकानां न दोषाय तदायं नियतधर्मककार्यनियामकस्तथाविधसामग्रीसमाज एव कथञ्चिदेकत्वेन भासमानः परिणामिभव्यत्वरूपः स्वीक्रियतामित्थमपि स्याद्वादप्रक्रियया दोषाभावादित्यधिकमस्मत्कृतस्याद्वादकल्पलतायाम् ।। ६ ।। [ 212 SIMI TE શ્રીષોડશક પ્રકરણમુ-૧૬
wwwwwwwwwwwwwwwws
पर
२१m
२. ५९ . " RAMITRA
२५
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
