________________ शोभनस्तुति-वृत्तिमाला | મુખ્યતયા પ્રો. હીરાલાલ રસિકદાસ કાપડીયાએ આ મુજબનો અભિપ્રાય આપ્યો છે. આમ છતાં અમારો અભ્યાસ એમ કહે છે કે ઈતિહાસવિદોનો ઉપરોક્ત અભિપ્રાય અધૂરો છે કેમ કે જે બે અવસૂરિઓની પ્રતિઓ ઉપલબ્ધ છે તેના પાઠોની તુલના અદ્યાવધિ થઈ નથી. પરસ્પરના પાઠોની પૂરેપૂરી તુલના કર્યા વિના માત્ર એક જ પ્રતિની પ્રશસ્તિના આધારે બે અવસૂરિઓ ભિન્નભિન્ન છે એવું નક્કી કરી દેવું વધુ પડતું છે. જેને બીજી અવચૂરિ કહીએ છીએ તેમાં કર્તાના નામ વિગેરેનો ઉલ્લેખ નથી તેથી તે પ્રથમ અવચૂરિ કરતાં ભિન્ન જ છે એવા અંતિમ નિર્ણય ઉપર ન આવી શકાય. પ્રથમ અવચૂરિના પાઠોની. સાથે બીજી અવચૂરિના પાઠોની તુલના કર્યા બાદ તે બે વચ્ચે લગભગ સમાનતા દષ્ટિગોચર બને તો બીજી અવચૂરિ પણ પૂ. રાજમુનિ દ્વારા રચિત અવચૂરિનું જ પ્રત્યંતર છે તેમ માનવું જોઇએ અને તે બે વચ્ચે જો પાઠોની લગભગ અસમાનતા જોવા મળે તો બન્ને અવસૂરિઓ ભિન્ન-ભિન્ન છે તેમ માનવું જોઈએ. આટલી સંપૂર્ણ કક્ષાની પરીક્ષા કર્યા વિના કોઈ ચોક્કસ નિર્ણય ઉપર પહોંચવું વધુ પડતું છે. * શોભન સ્તુતિ' ના અનેક અનુવાદોઃ શોભન સ્તુતિ ઉપર જેમ નવ-નવ સંસ્કૃત ટીકાઓ લખવામાં આવી છે તેમ છેલ્લાં એક અથવા દોઢ સૈકાથી શરુ થયેલી શાસ્ત્રગ્રંથોના અનુવાદની પરંપરામાં પણ અનેક બહુશ્રુત પુરુષોએ શોભન સ્તુતિને સ્થાન આપ્યું છે. | સંશોધન એમ કહે છે કે ગુજરાતી, હિન્દી અને જર્મન એમ ત્રણ ભાષાઓમાં પ્રસ્તુત સ્તુતિ ચતુર્વિશિકાના અનુવાદ થઇ ચૂક્યાં છે. પ્રાપ્ત માહિતી અનુસાર અનુવાદકારોની સૂચિ આ પ્રમાણે બને છે : (1) જર્મન વિદ્વાન ડૉ. યાકોબીએ કરેલો જર્મન અનુવાદ... (2) પૂ. મુનિરાજ શ્રી અજબસાગરજીએ રચેલો ગુજરાતી ટબો... (3) શ્રાવક ભીમસી માણેક દ્વારા થયેલો ગુજરાતી અનુવાદ... (4) પ્રો. હીરાલાલ કાપડીયાએ કરેલો ગુજરાતી અનુવાદ... (5) કોક વિદ્વાન મુનિએ કરેલો હિન્દી અનુવાદ... આ રીતે શોભન સ્તુતિના પાંચ અનુવાદો થયાં છે જે પૃથગુ પૃથગુ સંસ્થાઓ દ્વારા પ્રગટ થઈ ચૂક્યાં છે. અનુવાદકારોની સંખ્યા પાંચની થાય છે અને અનુવાદ માટે પ્રયોજાયેલી ભાષાની સંખ્યા ત્રણની થાય છે.
