________________
ડોળો શુભાએ કાઢી હાથમાં મૂક્યો. લોહીની ધારાઓ અને મહાવેદનાથી અણનમ એ સાધ્વીને ચરણે કામી ઢળી પડ્યો, અને આંસુનો અભિષેક કર્યો. અહિંસામાં રહેલી પરમ શક્તિનો આ મહા સાધ્વીએ પરચો કબૂલાવ્યો. “વિશ્વવાત્સલ્યલક્ષી સક્રિય અધ્યાત્મનો માર્ગ આવો છે.”
જૈનધર્મ અને ગીતાના યોગો અહીં હવે આવે છે ચોથી વાત. જે આપણને ગીતાના કર્મકૌશલયોગ તરફ તેમજ જૈનધર્મની ચારિત્ર્યરૂપી વાત્સલ્યગંગાથી ફલિત થતી કષાયમુક્તિ તરફ દોરી જાય છે.
ક્યાયમુક્તિલક્ષી વિશ્વ વાત્સલ્ય. હવે આપણે ધર્મની ઉત્તમ અને સર્વોત્તમ વ્યાખ્યા લગી પહોંચી ગયા : ગીતા કહે છે : “સ્વભાવોડધ્યાત્મમુચ્યતે.” આપણા પોતાના ભાવને વળગવું તેનું જ નામ અધ્યાત્મ. આપણો પોતાનો ભાવ એટલે શુદ્ધ આત્મભાવ. એ જ રીતે જૈનસૂત્રો કહે છે : “વત્થસહાવો ધમ્મો એટલે કે જે વસ્તુનો જે સ્વભાવ, તે જ તેનો ધર્મ.
આમ તો ગીતા એ વિશ્વમાન્ય ગ્રંથ છે અને તેનો આત્મા જૈનધર્મી છે. કારણ કે એકાંતવાદ અને ઝીણવટભરી અહિંસાની છણાવટ એમાં મુખ્યપણે છે. છતાં મુખ્ય પાત્ર તો ગૃહસ્થાશ્રમી જ છે. બૌદ્ધ ધર્મે મુખ્ય પાત્ર સંન્યાસી ગયું છે. કારણકે ગૃહસ્થાશ્રમીઓને કાંઈક ને કાંઈક વળગાડ હોય જ છે. બ્રાહ્મણો અને ઋષિમુનિઓ જેવા ત્યાગીઓ પણ ગૃહસ્થાશ્રમી હોવાને કારણે તેમની મર્યાદાઓ આવી ગયેલી.
સર્વધર્મ ઉપાસના - ૩૯
