________________
બૌદ્ધધર્મનો સેતુ વૈદિક ધર્મ સાથે જૈન ધર્મને સાંકળવામાં બૌદ્ધધર્મ સેતુરૂપ છે. કારણ કે વૈદિક ધર્મે “ગૃહસ્થાશ્રમ ધર્મનું મહત્ત્વ કબૂલાવ્યું. રામ અને કૃષ્ણ યુગપુરુષ ગણાયા હતા. તેને લીધે એકપત્નીવ્રત તથા અનાસક્તિને જોર જરૂર મળ્યું પણ આમજનતા આચરી શકે એવાં બ્રહ્મચર્ય અને અપરિગ્રહને જોર મળ્યું બૌદ્ધધર્મને લીધે. આથી અહિંસાને સર્વક્ષેત્રે પાંગરવાને સારો મોકો મળી ગયો. યજ્ઞમાં જે પશુવધ વિધેયાત્મક બનેલો તે પશુવધ બંધ થઈ વૈદિક ધર્મમાં આત્મવત્ સર્વભૂતેષુ અને “વસુધૈવ કુટુંબક સૂત્રો સ્વીકારાઈ ગયાં. આટલી જૈન ધર્મ વૈદિક ધર્મ વચ્ચેની આત્મીયતામાં બૌદ્ધધર્મનો મુખ્ય ફાળો છે જ.
આંતરરાષ્ટ્રીય બૌદ્ધધર્મ અલબત્ત જ્યારથી સવિશેષે બૌદ્ધધર્મ આંતરરાષ્ટ્રીય બન્યો ત્યારથી અહિંસા, અપરિગ્રહ અને બ્રહ્મચર્ય ભાવનાની તેમાં ભારે ઓટ આવી. તેમાં પણ તાંત્રિક ક્રિયાઓ અને માંસાહાર વગેરે દાખલ થઈ ગયાં. હા, તેને વ્યાપકતા ખૂબ મળી. જેથી આજના યુગે જ્યારે હિંદુધર્મને વ્યાપક બનાવવાની વેળા આવી તેમાં બૌદ્ધધર્મની આ મળેલી વ્યાપતા અનેરો હિસ્સો આપી જશે.
બૌદ્ધધમય ઉદાહરણ જયારે ખુદ ભગવાન બુદ્ધ રોગ, જરા (ઘડપણ) અને મૃત્યુનાં દશ્યોથી વૈરાગ્ય પામી અતિ તપ તરફ વળે છે, ત્યારે એક વારાંગનાના પોતાના વાજિંત્રવાદીઓને ઉદ્દેશીને નીચેના શબ્દો બુદ્ધદેવને મધ્યમ માર્ગ તરફ અનાયાસે ખેંચી જાય છે. “તારને ન ઢીલા મૂકશો કે ન તંગ કરશો.” આ એક દષ્ટિએ આકર્ષક
સર્વધર્મ ઉપાસના ૦ ૩૭
