________________
(૫) સંત એકનાથનો ક્ષમાભાવઃ
ગંગા સ્નાન કરીને પાછા ફરી રહેલા સંત એકનાથ ઉપર કોઇ મુસલમાન જાણી જોઈને થુકે છે. જરા પણ ગુસ્સે થયા વિના સંત પાછા ગંગાસ્નાન કરવા ગયા. બીજીવાર પણ એ મુસલમાન થેંકે છે, તો પણ ગુસ્સે થયા વિના સંત ફરી સ્નાનાર્થે પાછા ગયા. આમ ૨૧ વાર મુસલમાન થેંકે છે તો પણ સંત ગુસ્સે ન થયા ! ત્યારે મુસલમાન પગે પડીને માફી માંગે છે. સંત તેને ધન્યવાદ આપતાં કહે છે કે- આમ તો હું એવો આળસુ છું કે રોજ ફક્ત એક જ વાર સ્નાનથી પતાવું છું. પણ તમે મને આજે ૨૧ વખત પવિત્ર ગંગાસ્નાન કરવાની તક આપી તે બદલ તમારો આભારા' આથી મુસલમાનને પોતાની ભૂલ બદલ પારાવાર પશ્ચાતાપ થયો અને તે ખરેખર સજના બની ગયો!..
(૬) સંત તુકારામની સવળી વિચારણા
અત્યંત ક્રોધી સ્વભાવની પત્નીના હુકમથી શેરડીના સાંઠા ખરીદીને ઘરે પાછા ફરી રહેલા સંત તુકારામે રસ્તામાં બાળકો પ્રત્યેની પ્રેમલાગણીથી તેમને શેરડીના સાંઠા વહેંચી આપ્યા. બાકી રહેલ એક સાંઠો લઇને પત્નીને આપતાં ગુસ્સે થયેલા પત્નીએ તેમના બરડામાં જોરથી સાંઠો ફટકાર્યો. ત્યારે ભાંગીને નીચે પડેલા ટુકડાને ઉપાડીને હસતાં હસતાં તુકારામે કહ્યું કે – “અહો! મારા પ્રત્યે તારી કેટલી ભલી લાગણી છે તું મારી અધગની હોવાથી એકલા ખાવાનું તને પસંદ ન પડ્યું તો હવે તારી અપેક્ષા મુજબ એક ટુકડો હું ખાઉં છું, બીજો ટુકડો તું ખા’. આ સાંભળતાં જ પત્નીના રોષનું બાષ્પીભવન થઇ ગયું. સંત તુકારામ પ્રાર્થના કરતાં કહેતા કે – “ઓ દયાળુ ઇશ્વરી મારા ઉપર તારી કેટલી કૃપાદૃષ્ટિ છે કે તેમને ઘરમાં જ એવું નિમિત્ત આપ્યું છે કે જેથી મને સંસારમાં આસક્તિ જ ન થાય અને હું તારું નિરંતર ભજન કર્યા કરું. કેવી સખ્યવિચારણા
આ ઉપરાંત પણ (૭) ફૂગડુમુનિ (૮) ગજસુકુમાલ મુનિ (૯) મહેતાજ મુનિ (૧૦) ખંધકમુનિ વિગેરેના સુપ્રસિધ્ધદષ્ટાંતો પણ આ વિષયના અનુસંધાનમાં સમ્યફ પ્રકારે વિચારી તેમાંથી બોધપાઠ ગ્રહણ કરી સ્વદોષ દર્શન-પરગુણદર્શન રૂપ Positive Thinking (સવળી વિચારણા) ની કળા દ્વારા સાચી ક્ષમાના દિવ્ય સણને આત્મસાત્ કરી આ લોક તથા પરલોકમાં સુખી થઈ સહુ શીધ્ર શાશ્વત સુખના ભોકતા બનો એજ મંગલ ભાવના.ૐશાતિઃ
| | શિવમસ્તુ સર્વના તિઃ || aataaaaaaત્ર ease