Book Title: Sanskrit Prakrit Hindi Evam English Shabdakosh Part 03
Author(s): Udaychandra Jain
Publisher: New Bharatiya Book Corporation
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
संस्कृत-प्राकृत-हिन्दी एवं अंग्रेजी शब्द कोश
1681
स्वयम्भूराज, सयंभूराजो, पुं० नाम विशेष, • ब्रह्मा,
आदिनाथ, Brahman, Adinath, • स्वयं
भूमण्डल, earth. स्वयमिति,सयंमिइ, अव्य० स्वयं ही, अपने आप ही,
___one self. स्वयमेव, सयमेव, अव्य० स्वयं ही, अपने आप ही,
अनायासेनैव, अचानक ही, one self, in
one's own person. स्वयंवर, सयंवरो, पुं० इच्छानुसार वर का चयन, स्वयं
बालामुखेनैव वरनिर्वाचनम्। self choice,
self selection. स्वयंवरनुमा, सयंवरणुमा, स्त्री० स्वयंवर शाला,
choice place. स्वयंवरमण्डलम्, सयंवर-मंडलं,नपुं० स्वयंवर स्थान,
place of self choice. स्वयंवरमहोत्समवः, सयवर-महुच्छवो, पुं० स्वयं वरण
का विशाल उत्सव, festival of self
choice. स्वयंवरविधानम्, सयंवरविहाणं, नपुं० स्वयं वरण
का नियम, actof self choice, हीनो वाऽस्तु कुलीनो वा, दीनो वा सधनोऽथवा, स्वयंवरविधाने तु, बालावाञ्छा बलीयसी, act
of a husband self choice. स्वयश, सजस, वि० अपनी कीर्ति, self light. स्वयोगः, सजोगो, पुं० आत्मयोग,• निज ध्यान योग,
self yoga. स्वयोगभूतिः, सजोग-भूइ, स्त्री० अपना योग वैभव,
वनाद्वनं सम्व्यचरत्सुवेशः, स्वयोगभूत्या प्रवमान
4:11 with of self yoga. स्वयोनि, सजोणि, वि० मातपक्ष संबंधी, related
___ of mother. स्वयोषित, स-जोसिअ, वि. विवाहित, marriage. स्वर, सर, अक० दोष निकालना, कलंक लगाना,
निंदा करना, to find fault, to blame, to
reprove. स्वर, सर, अव्य० [स्वृ + क्वि] स्वर्ग सा, परलोक
जैसा, heaven some. स्वरः,सरो, पुं० [स्वर् + अच्] शब्द, आवाज, ध्वनि,
sound, noise, voice, a tone, tune, a
vowel, an accent, अकारादि स्वर अकारादिवणं गच्छतिः। संगीत,vowel, mu
sical sound. स्वरग्रामः, सरगामो, पुं० स्वरसमूह, सप्तक स्वर, the
musical scale. स्वरबद्ध,सर-बज्झ, वि० तालु एवं लय में बंधा हुआ,
composed in musical measure. स्वरभक्तिः, सरभत्ति, स्त्री० स्वर उच्चारण में र और
ल अन्तर्निविष्ट स्वर की ध्वनि जब इन अक्षरों के पश्चात कोई ऊष्मवर्ण या कोई अकेला व्यञ्जन हो। संयुक्त ध्वनियों के उच्चारण में कठिनाई का अनुभव होने के कारण उच्चारण सौ कर्म के लिए उनके बीच में स्वरागम हो जाता है। सूर्य-सूर, vowel sound, phonetically inserted, the pronunciation of ल when these letters are follwed by
a sibilant. स्वरभङ्गः, सरभंगो, पुं० स्वर का उच्चारण का स्खलन,
indietintness of utterance. स्वरमण्डलिका, सर-मंडलिगा, स्त्री० वीणा, विशेष
का नाम, a name of lute. स्वरलासिका, सर-लासिगा, स्त्री० बांसुरी, मुरली,
flute. स्वरशून्य, सरसुण्ण, वि० संगीत के ताल आदि स्वरों
का अभाव या हीनता, without musical
notes, unmeloduous. स्वरसः, सरसो, पुं० आत्म रस, soul joy. स्वरसंयोगः, सर-संजोगो, पुं० स्वर का मिलन, the
junction of vowels. स्वरसङ्कमः, सर संकमो, पुं० स्वरों के उतार-चढ़ाव
का क्रम, a transition of notes. स्वरसम्पत्तिः, सरसंपत्ति, स्त्री० गाए जाने वाले गीत,
वीणायाः स्वरसम्पत्तिं सन्निशम्यापि मानवाः। गायक एव जानामि। रागोऽत्रायं भवेदिति।gone
of musical sounding. स्वरसन्धि, सरसंधि, स्त्री० स्वरों का पारस्परिक मेल,
the junction of vowels, the
coalation of vowels. स्वराज्यः, सुरज्जो, पुं० स्वाधीनता, आत्म राज्य। tattuti, groot
For Private and Personal Use Only