________________
હારની જિત
આ વિચાર એમણે રાત્રે પોતાના શિષ્યોને જણવ્યો. શિષ્ય આ વાત સાંભળી અતિ પ્રસન્ન થયા. આ માર્ગ સેને સુખદ લાગ્યો. ચોગ્ય સમયે ગુરુની ભક્તિ પણ થાય અને વારે ઘડીએ ગુરુના ક્રોધના ભંગ થતાં પણ બચી જવાય. સૂર્યની જેમ ગેરહાજરી સાસ નથી, તેમ સૂર્યની ચોવીસ કલાકની હાજરી પણ સારી નથી. ગુરુની દેખરેખ વિનાનું જીવન ખરાબ છે, તે ગુરુની અતિ દેખરેખવાળું જીવન પણ એટલું જ ખરાબ છે. અને તેથી જ સને આ મધ્યમ માર્ગ ગમી ગયો.
અા બનાવ પછી ત્યાગી જીવનના પ્રવાસીઓના દિવસે ખૂબ સુંદર રીતે અને શાંત રીતે પસાર થવા લાગ્યા. સૌ પિતાની આધ્યાત્મિક પ્રવૃત્તિમાં મસ્ત હતા. પણ એમાં એક દિવસ રંગ જામે. રંગ એવો જા કે વનમાં કદી ન ભૂલાય તે !
વાત એમ બનીઃ અવંતીના ધનાઢય વેપારીના પુત્ર ધનપાલના એ દિવસોમાં લગ્ન થયાં. નવા પરણેલે ધનપાલ પોતાના મિત્રો સાથે ક્રીડા કરવા નીકળે. કંકુ, મેંદી અને આભૂષણથી શોભતે એ મુનિઓના સ્થાન પાસે આવી ચડ્યો. તાજા જ કરેલા લોચથી તેલા માથાવાળા મુનિઓને જોઈ એના મિત્રો ગમ્મતે ચઢયો. એની સાથે ધનપાલ પણ તેફાને ચઢય. સમર્થ માણસો વાતાવરણને ઘડે છે પણ અસમર્થ માણસને તે વાતાવરણ ઘડે છે. લગ્નના ઉન્માદ ભરેલા વાતાવરણે ધનપાલને પણ તેફાની બનાવ્યું.
“ભગવાન ! સજજનોથી પૂજિત અને સુખ દેનાર ધર્મ અમને આપ ન સંભળાવે ?” મિત્ર સામે આંખને ઈશારો કરતા હસમુખે એક મુનિને કહ્યું.
“મહારાજ ! આ તાજો જ પરણેલે છે, પણ એનું મન સંસારથી વિરક્ત છે. આ પરણ્યો નથી પણ આને પરણવું પડયું છે. આને વિષય વિષ જેવા કારમાં લાગે છે. સંસારની આ ઉદાસી